เพ ่อปรับเปลี่ยน ... ·...

กรมสขภาพจ�ต ร�วมกบ สำนกงานกองทนสนบสนนการสร�างเสร�มสขภาพโครงการพฒนาระบบให�คำปร�กษาแบบสร�างแรงจงใจ

เพ�อปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในระบบสาธารณสขมกราคม 2560

Motivational Interviewingfor NCDs; MI NCDs

นายแพทย�เทอดศกด เดชคงกล�มทปร�กษากรมสขภาพจ�ต

สนทนาสร�างแรงจงใจเพ�อปรบเปลยน

พฤตกรรมสขภาพ

สำหรบผ�ป�วย

NCDs

Motivational Interviewingfor NCDs; MI NCDs

กรมสขภาพจต รวมกบ สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพโครงการพฒนาระบบใหคำาปรกษาแบบสรางแรงจงใจ

เพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในระบบสาธารณสขมกราคม 2560

บรรณาธการ นายแพทยเทอดศกด เดชคงเรยบเรยงโดย นางสาวสวมล อนทรเชอ

สรปเนอหาการบรรยายของนายแพทยเทอดศกด เดชคง กลมทปรกษากรมสขภาพจต

ระหวางวนท 28-30 พฤศจกายน 2559ณ โรงแรมอมาร ดอนเมอง แอรพอรต กรงเทพมหานคร

สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs[Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs]

บรรณาธการ นายแพทยเทอดศกดเดชคง กลมทปรกษากรมสขภาพจต

พมพครงท 1 มกราคม2560

จ�านวนพมพ 2,000เลม

พมพท บรษทบยอนดพบลสชงจ�ากด

สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs ก

ปจจบนการด�าเนนชวตของประชาชน สงผลใหพฤตกรรมสขภาพ

เปลยนไปจากเดมเชนการบรโภคอาหารขาดการออกก�าลงกายการสบบหร

ความเครยดเหลานมสวนกระตนท�าใหเกดโรคไมตดตอเรอรงเรยกวาNCDs

(Non-CommunicableDiseases)

ส�าหรบในประเทศไทย จากสถตป พ.ศ. 2552 พบวา ประชากร

เสยชวตจากกลมโรค NCDs กวา 300,000 คน หรอ คดเปน 73% ของ

การเสยชวตของประชากรไทยทงหมดคดเปนมลคาความเสยหายทางเศรษฐกจ

ถง 200,000 ลานบาทตอป ซงนบวาเปนความทาทายทงในระดบประเทศ

และระดบโลกเนองจากเปนสาเหตส�าคญของการเสยชวตกอนวยอนควร

และเปนภาระโรคทไมเพยงแตสงผลกระทบตอคณภาพชวตของผปวยเอง

แตรวมไปถงครอบครวชมชนสงคมอกดวย

กรมสขภาพจตเปนหนวยงานวชาการ มหนาทผลตองคความรทาง

วชาการ จงไดจดท�าหนงสอ เรอง สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยน

พฤตกรรมสขภาพส�าหรบผปวยNCDs(Non-CommunicableDiseases)

เพอใหบคลากรสาธารณสขในสถานบรการทกระดบใชในการปรบเปลยน

พฤตกรรมสขภาพทเสยงตอการเกดโรคดงกลาวและหวงเปนอยางยงวาจะเปน

ประโยชนตอไป

น.ต.

(บญเรอง ไตรเรองวรวฒน)

อธบดกรมสขภาพจต

คำานำา

สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs ก

สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 1

หนา

ค�าน�า ก

การบรรยายพเศษเรองหลกสตรBriefadvice(BA),BriefIntervention 1-96

(BI)และMotivationalInterviewing(MI)ภายใตโครงการอบรมบคลากร

สาธารณสขเพอขบเคลอนการด�าเนนงานสขภาพจตกลมวยท�างาน

-ความเปนมาและประวตศาสตรMotivationalInterviewing 2

-สถานการณWellcontrolของโรคเบาหวานความดนในปจจบน 8

-การใหค�าปรกษาและสนทนาสรางแรงจงใจ 15

-กระบวนการMotivationalInterviewing(MI) 17

•BRIEFADVICE(การใหค�าแนะน�าแบบสน) 26

•BRIEFINTERVENTION(การใหค�าปรกษาแบบสน) 30

-ความแตกตางระหวางBriefadvice(BA),BriefIntervention(BI) 31

และMotivationalInterviewing(MI)

-ทกษะ/ทฤษฎอนๆทจ�าเปนตอการใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ 32

MotivationalInterviewing(MI)

กจกรรมกลม 40

ประสบการณการประยกตใชMotivationalInterviewing(MI) 60

ในผปวยโรคเรอรง(NCDs)

สารบญ

ข Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs


สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในผปวย NCD

[Motivational Interviewing for NCD; MI NCD]

โดย

นพ.เทอดศกด เดชคง กลมทปรกษากรมสขภาพจต

หลกสตร BA, BI และ MI ภายใตโครงการอบรมบคลากรสาธารณสข

เพอขบเคลอนการด�าเนนงานสขภาพจตกลมวยท�างาน

ระหวางวนท 28 – 30 พฤศจกายน 2559

ณ โรงแรมอมาร ดอนเมอง แอรพอรต กรงเทพมหานคร

การบรรยายพเศษเรองหลกสตร Brief advice (BA), Brief

Intervention (BI) และMotivational Interviewing (MI) ภายใต

โครงการอบรมบคลากรสาธารณสข เพอขบเคลอนการด�าเนนงาน

สขภาพจต กลมวยท�างาน

โดย นายแพทยเทอดศกด เดชคง ต�าแหนงนายแพทยเชยวชาญ

สงกดกลมทปรกษากรมสขภาพจต

สรปการบรรยายพเศษ

2 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 3

ความเปนมาและประวตศาสตร MotivationalInterviewingหรอMIนนมจดเรมตนในชวงป1980จากงานวจยในกลมผปวยสราทดร.วลเลยมมลเลอรท�าในชวงนนไดขอคนพบทนาสนใจวาการเปลยนแปลงพฤตกรรมการดมสรานนอาจเกดขนดวย ความตงใจของนกดมและสงผลตอการบ�าบดเทยบเทากบการบ�าบดจาก นกบ�าบดโดยตรงเลยทเดยวจากการศกษาครงนนและอกหลายครงในเวลา ตอมากยนยนขอคนพบนในเวลาตอมาดร.มลเลอรไดรวมงานกบดร.สตเฟนโรลนคและรวมเขยนต�าราMI.เลมแรกออกมาในป1991จวบจนปจจบนไดปรบปรงและตพมพออกมาเปนครงท3(2013) ส�าหรบในประเทศไทยเมอป2548เปนจดเรมตนของการด�าเนนงานเรอง Brief advice (BA), Brief Intervention (BI) และMotivational Interviewing (MI) ตนไดจดท�าคมอเรอง Brief counseling และ Brief interventioncounselingส�าหรบสราและยาเสพตดซงคมอดงกลาวมจ�านวนครงการบ�าบดจ�านวน 8 Sessions ชวงนนเรมใหความสนใจการบ�าบด รปแบบดงกลาวซงเปนรปแบบการใหค�าปรกษาแบบสนแตมประสทธภาพสงจงไดเชญอาจารยนายแพทยจอหน ซอนเดอร จากประเทศออสเตรเลย ซงเปนผทมประสบการณและด�าเนนการเรอง BA, BI เขารวมประชมจดท�า เวรคชอรพเปนระยะเวลา2วนหลงจากนนไดมการเพมเตมขอมลแลกเปลยนประสบการณและองคความรในเรองดงกลาวจนไดมการประยกตเขากบบรบทประเทศไทยเปนรปแบบการสนทนาและใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ ซง ไมไดใชค�าวาสมภาษณแมภาษาองกฤษจะใชค�าวา“Interviewing”ทงนเพอเนนความส�าคญของการสนทนาฉนทมตรและตลอดระยะเวลาการด�าเนนงาน10ปทผานมาไดมการปรบปรงรปแบบของMotivationalInterviewing(MI)ส�าหรบผปวยNCDsโดยเฉพาะเบาหวานและความดนโลหตสงจนเหลอระยะเวลาเพยง5นาท ในแตละ sessions เปนจ�านวน 4 ครง ซงผปฏบตงาน


สามารถใชMI ในรปแบบ 5 นาทนในแตละครงทผปวยมาใชบรการ (Visits) ไดอยางสอดคลองกบงานบรการตามปกต อาจมค�าถามวา “ท�าไมตอง 4 ครง”จากประสบการณในการด�าเนนงานพบวา การสนทนาจะสามารถสรางการเปลยนแปลง ใน Sessionท 3 ซงใน Session ท 4 จะเหนประสทธผลของการใหค�าปรกษาอยางชดเจน และsections5-6เปนการตดตาม(FollowUp)อยางไรกตามผปฏบตงาน สามารถเพมเตมการสนทนาสรางแรงจงใจในแตละครงทผปวยมาใชบรการ ทโรงพยาบาลทงนจะชวยสนบสนนการมพฤตกรรมสขภาพใหมนคงยงขน ทกลาวมาแลวนนเปนผลการด�าเนนงาน MI ในชวงระยะเวลา 10 กวาป ทผานมา อยางไรกตาม“Dose”ในการบ�าบดอาจมความแตกตางกนไปดงเชนจากประสบการณการทดลองในหลากหลายปญหาและหลายโรงพยาบาล กรณของบหรพบวาCutPointอยทจ�านวน5Sessions ในการออกแบบ การสนทนาเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการสบบหร ทจรงแลวแมกระทง เพยง 1 Session กยงมประสทธภาพ หากแตคนไขไมมนคงและพรอมกลบ เขาสพฤตกรรมเดมเพยงไมกเดอน การใชจ�านวน 5 Sessions จะท�าให สามารถคงการเปลยนแปลงของพฤตกรรมไดดกวา อาจมค�าถามวา การพดคยเพยงระยะเวลาสนๆท�าไมจงมประสทธภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรม

ค�าตอบของเรองน เกดจากหลายองคประกอบโดยเฉพาะการเพมแรง

จงใจทเกดจากการตระหนกรถงสงส�าคญในชวตทเชอมโยงเขากบพฤตกรรม

นอกจากนปจจยขางเคยงแมกระทงการพบแพทยพยาบาลบอยขนกมผลเชน

จากตวอยางการไปตดตามผลการด�าเนนงานทจงหวดชลบร มขอสงเกตของ

พยาบาลพบวาตามแผนการณในโปรแกรมMotivationalInterviewing(MI)

ทตองพบเดอนละ 1 ครง คณหมอจงนดคนไขกลมอนๆ เดอนละ 1 ครง


ดวยเชนกนเพอใหสะดวกในการนด ซงกล มคนไขทไมไดเขาโปรแกรม

Motivational Interviewing (MI) เกดพฤตกรรมทเปลยนแปลงเชนเดยวกน

แตอาจจะดขนไมเทากบการเขาโปรแกรมMotivationalInterviewing(MI)

กตาม

**นนแสดงวามหลายปจจยทเปนสวนเพมประสทธภาพในการบ�าบด

นอกจากนยงพบวาหากบอกกบผปวยไปตามตรงวาคณตองเขาMotivational

Interviewing(MI)กท�าใหผปวยดขนเชนกน**

นอกจากนประเดนส�าคญของMotivationalInterviewing(MI)นน

เราไมไดเตมความรหรอวธการ สกเทาไร แตเราเนนการเตมแรงจงใจและ

สงทผลกดนการเปลยนแปลงเปนสวนใหญ

ตวอยางการสนทนาทผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง

พยาบาล :ปาขยนท�างานมากเลยนะคะขอถามหนอยคะวา

ปาเกบเงนไวท�าอะไร?

คนไข : ปาเกบเงนไวสงหลานปาเกบเงนไวท�าบญ

(พยาบาลจะเชอมโยงเขากบสงส�าคญในชวต)

พยาบาล : ดฉนเหนดกบปานะคะ วาปา “เปนเสาหลกทส�าคญของ

หลานปา” ดฉนอดจนตนาการตอไมไดวา ถาปาสขภาพ

แขงแรงอนาคตของหลานจะสดใสขนาดไหน

(คนไขจะเรมเชอมโยงสงส�าคญในชวตกบพฤตกรรมสขภาพและ

สามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมเสยงได)


ความเปลยนแปลงระหวาง MI อดตและปจจบนMI อดต เนนทการคดกรอง>การใหขอมลยอนกลบ>บอกความเสยง

>ใหค�าแนะน�า

MI ปจจบน เนนทการผลกดนการเปลยนแปลงโดยเชอมโยงสงส�าคญในชวต

เขากบการเปลยนแปลง มการเพมค�าถามวา อะไรคอสงส�าคญ

ในชวต > ถามเกยวกบความเสยง มการเชอมโยงความเสยง

เขากบสงส�าคญนนๆมากกวาการใหค�าแนะน�า

เรองความส�าคญของการดงสงส�าคญหรอเปาหมายในชวตมาสนทนา

นนสอดคลองกบประสบการณ จาก Dr.Patrick Bordeaux จตแพทยจาก

มหาวทยาลยลาวาลประเทศแคนนาดา ทตนไดเชญอาจารยบรรยายหวขอ

เรองNeurobiologyofAddictionandtheRoleofMI inAddiction

Recovery เมอวนท 11 สงหาคม 2559ณหองประชม 4 กรมสขภาพจต

ไดมโอกาสแลกเปลยนประสบการณกอนบรรยายในผปวยทเปนโรคAnorexia

Nervosaโดยเรมตนประโยคค�าถามวา

ประสบการณการสนทนากบผปวย Anorexia Nervosa

จตแพทย : ปกตชอบท�าอะไร?

ผปวย : ชอบวายน�า

จตแพทย :แลวครงสดทายทหนวายน�าคอเมอไหร?

ผปวย :เปนปแลว

จตแพทย : ท�าไมละ?

ผปวย :หนไมมแรงสขภาพไมคอยด


จากตวอยางการสนทนาดงกลาว ยงสอดคลองกบการสนทนากบ

ผ สบบหร สามารถเชอมโยงกบผ ป วยทสบบหรในขณะทก�าลงคดกรอง

(Screening) ซงด�าเนนงานตามแนวปฏบต Motivational Interviewing

(MI)ดงน

ประสบการณการสนทนากบผปวย Anorexia Nervosa (ตอ)

จตแพทย :ฟงดแลวการอดอาหารของหนท�าใหหนขาดความสขในชวต

ทส�าคญไป

(จากบทสนทนาดงกลาวแสดงถงการเชอมโยงสงส�าคญในชวตกบ

พฤตกรรมเสยง)

จตแพทย :แลวครงสดทายทหนไปเทยวหางกบเพอนๆคอเมอไหร?

ผปวย :เปนปแลวเชนเดยวกน

จตแพทย : ท�าไมละ?

ผปวย : หนไมอยากไปเพราะไมอยากกนเพราะสขภาพไมด

หนไมสามารถไปไหนไดนานๆ

จตแพทย : ฟงดแลวความพยายามทจะลดการกนอาหารของหน

ท�าใหหนขาดเพอนไปดหนงกไมไดคลายๆกบวา

มนท�าใหหนไมมความสขในชวตเอาซะเลย

(ประโยคดงกลาวท�าใหผปวยเกดการตระหนกวา การอดอาหารไดกลาย

เปนสาเหตของการขาดความสขในชวต เธอไมสามารถไปเทยวหรอท�า

กจกรรม อน ๆ กบเพอนไดเหมอนเมอกอน)


หมายเหต:จากบทสนทนาดงกลาวโดยธรรมชาตของมนษยนนจะเรม

มองหาสญญาณและสงทยนยนพฤตกรรมสขภาพของตนเราจงตองด�าเนนการ

ตดตามและกระตนใหเกดพฤตกรรม สงส�าคญกคอตองจดบนทกสงทเปนตว

ผลกดนใหเกดพฤตกรรมและอะไรคอสงส�าคญในชวตของผปวย

กรณคนไขตดบหรแตมารกษาอาการหวดคดจมก

พยาบาล : คณสมศกดคะคณสบบหรมยคะ?

ผปวย : ผมสบวนละ5มวนครบเปนเวลา10ปแลวยงไมมอาการ

อะไรเลยครบ

พยาบาล : (หาเรองชมคนไข)แสดงวาคณสมศกดดแลสขภาพ

ผปวย : ครบตองดแลสครบผมตองท�างานครบผมมลก

พยาบาล : คณสมศกดท�างานอะไรคะ

ผปวย : ผมท�างานทบรษท

พยาบาล : คณนเปนเสาหลกของครอบครวทเดยวนะ

พยาบาล : แลวเรองบหรนละคะลกคณวาอยางไรบาง

ผปวย : เออ…..ผมไมไดสบใหเคาเหนครบผมไมอยากเปนตวอยาง

ทไมดของเคา

พยาบาล : (เชอมโยงเขากบสงส�าคญในชวต) แสดงวาคณไมอยากให

ลกคณสบบหร

พยาบาล : (ใชเทคนค Trigger point) เอาอยางนนะคะคณสมศกด

ฟงดแลวคณสมศกดเปนคนดแลตวเองด ถาคณสมศกด

เรมมอาการไอบอยๆเหนอยเวลาเดนไกลๆทงทคนอน

ไมเหนอย ใหสงสยวาคณไดเวลาทตองเลกบหรแลว

เอาละคะเชญไปทรอทหองตรวจ


เทคนค Trigger point คอ เทคนคการผลกดนการเปลยนแปลง

พฤตกรรมโดยอาศยการสรางสญญาณ/จดสงเกตหรอเหตการณส�าคญซงผปวย

จะรบรและสงเกตเหนในอนาคต และน�าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรม เชน

การทผสบบหรสงเกตวาการไอบอยๆเปนสญญาณวาควรหยดสบบหรเปนตน

สถานการณ Well control ของโรคเบาหวานความดนในปจจบน สถานการณ Well Control ของโรคเบาหวานความดนในปจจบน

พบวา ยงไมดนก หากดจากตวชวดซงก�าหนดไววาผปวยเบาหวานและ

ความดนโลหตควรควบคมได40และ50เปอรเซนตตามล�าดบจะพบวามเพยง

บางจงหวดเทานนทสามารถบรรลเปาหมายได พนทสวนใหญยงประสบ

ปญหาการดแลผปวยเบาหวานและความดนโลหตสงในระยะยาวยอมตามมา

ดวยการเกดโรคแทรกซอนตางๆ


จงหวดสโขทยเปนจงหวดทไดรเรมน�าโปรแกรม Motivational

Interviewing (MI) ไปใชพบวาการท�าMotivational Interviewing (MI)

จ�านวน4sectionsสามารถเปลยนWellcontrolประมาณ50%

แผนภมแสดงรอยละผปวยเบาหวานทมระดบ HbA1c ≥ 8mg/dl

หรอFBS≥250ไดรบการท�าMotivationalInterviewing(MI)โดยเจาหนาท

สามารถควบคมน�าตาลจงหวดสโขทยป2558


ดงนนในป 2558-2559 การด�าเนนงานใน 5 จงหวด ไดแก ชลบร

สรนทรศรสะเกษสงขลาและพทลงตองมผลลพธความส�าเรจใหไดมากกวา

จงหวดสโขทย ซงปจจบนตอนนในหลายพนทน�ารองสามารถเพมอตราการ

ควบคมไดเปน50-70%

การใช MI ในสถานการณอน ;Motivational Interviewing in ANC

ตารางท4.7แสดงรอยละของขอมลวธการคมก�าเนดทเลอกภายหลงใหการ

ปรกษาของสตรตงครรภวยรน

ขอมล ความถ รอยละ

วธการคมก�าเนดทเลอก

-ยาฝงคมก�าเนด 24 80

-ยาฉดคมก�าเนด 3 10

-ยาเมดคมก�าเนด 3 10

จากตารางท 4.7 แสดงผลการด�าเนนการ ใหการปรกษาของสตร

ตงครรภวยรนโดยใชการสนทนาสรางแรงจงใจสนบสนนการฝงยาคมก�าเนด

ซงทดลองใชในคลนกดาวชมพ พบวามอตราการฝงยาฯเปนทนาพอใจ และ

ยงพบดวยวาชวงเวลาทดในการสนทนาคอชวงไตรมาศท 3 และ 4 ส�าหรบ

การสนทนาหลงคลอดหรอกอนกลบบานนนไดผลไมนาพอใจนก

ตดตามพบวาฝงจรง17ราย

กรรณกา แสงบรรจง ผดงครรภ มหดล (ศรราช) 2558


การใช MI ในสถานการณอน ; MIER [Motivational Interviewing

in Emergency Room]

Hypothesis&Scenario

1. ประเทศอเมรกาผปวยมา ER ดมสรา 30-40%ภายใน 10ป

ผปวยมาซ�าและเสยชวต30%

2. MIลดการดม+ดมปลอดภยขน30-50%ครงแรกMIทER

ครงตอไปทางโทรศพท

3. ผปวยERผปวยดมสรา+บาดเจบลดลง30%ผปวยERโดย

รวมลดลง10%

การดมสราเปนสาเหตส�าคญของการเกดอบตเหต มการศกษาวจย

มากมายทพยายามเปลยนแปลงพฤตกรรมการดมสราในกลมนกขบ ซงพบวา

การสนทนาสรางแรงจงใจทท�าในหองฉกเฉนหรอในโรงพยาบาลสามารถ

เปลยนแปลงพฤตกรรมการดมไดอยางนาพอใจทงนดวยเหตทวาการบาดเจบ

และไดรบผลกระทบจากการดมนนมความชดเจนแตกตางจากการสนทนาใน

เวลาปกตซงความสนใจไมไดมมากนกอยางไรกตามการสนทนาในสถานการณ

ทเรงรดแบบนกตองวางแผนเปนอยางดทงกระบวนการและวธการโดยเฉพาะ

ขนตอนการสรางความรวมมอ(Collaboration) และการขออนญาตคย (Ask

ForPermission)

ส�าหรบงานโรคเรอรงไมตดตอหรอ NCDs นนในอดตทผานมาม

การศกษาเพอคนหาวธการในการชะลอการปวยและไดขอสรปวาทงเบาหวาน

และความดนโลหตสงสามารถชะลอการปวยไดดวยการปรบเปลยนพฤตกรรม

สขภาพ (3 อ 2 ส) ในกลมทปวยแลวกยงตองสนบสนนการควบคมอาการ

เพอปองกนการเกดโรคแทรกซอน


สไลดนน�าเสนอวาการปรบเปลยนLifeStyleสามารถชะลอการปวย

เปนเบาหวานไดอยางชดเจน

Diabetes Prevention Program Research Group. N Engl J Med 2002; 346:393-403

สวนในสไลดนแสดงใหเหนวาการควบคมเพยงเรองอาหารหรอ

ออกก�าลงกายกสามารถชะลอการปวยแถมยงลดความเสยงในการเกดภาวะ

โรคหลอดเลอดสมองได


577menandwomenwithIGTparticipatedinthetrial,and

ofthem,533participatedinthemeasurementsattheendofthe

6-yearlifestyleinterventionin1992.

BCMJ.org,2010

สไลดนแจกแจงใหเหนวาการปฏบตตวแตละอยางมสวนในการลด

ความดนโลหตไดแคไหน เชน ออกก�าลงกาย สามารถลดความดนโลหตได

4-9mmHgเปนตน


การใหคำาปรกษาและสนทนาสรางแรงจงใจ

การใหค�าปรกษาหมายถงการสอสารสองทางระหวางผใหการปรกษา

และผรบการปรกษา โดยอาศยสมพนธภาพและทกษะตางๆ เพอใหผ รบ

การปรกษาเกดความเขาใจในปญหาและสามารถหาทางออกอยางสรางสรรค

ไดดวยตนเอง

“สนทนาฉนทมตร แนะน�าทางเลอกโดยไมบงคบ”

Motivational Interviewing (MI) คอ การสนทนาแบบสราง

แรงจงใจ “การสนทนา (สอสารสองทาง) เพอ สรางแรงจงใจ” ในการ

ปรบเปลยนพฤตกรรม ซงเปนการสนทนาแบบฉนทมตรมากกวาการชน�า

เพอใหสงเสรมสนบสนนการมพฤตกรรมสขภาพและพาผปวยกาวขามความ

ลงเลไปสการปฏบต

หวใจหลกของ Motivational Interviewing (MI) มดงน 1) รวมมอ รวมเดนทาง ไมใชเผชญหนาหรอเปนฝายตรงขาม

CollaborationvsConfrontation

ตวอยางสนทนาแบบ Collaboration

ตวอยางการสนทนา

ผปวย : หมอยามนเยอะอะใหผมกนถง5อยางไมงายเลยนะ4อยาง

กนบวาบญแลว

พยาบาล : คณมความตงใจนะ ยามหลายอยางคณพยายามกนไดถง

4อยาง


2) ดงความตองการออกมา ไมใชใสความคดของผ รกษาเขาไป

EvocationvsImposing

ตวอยางสนทนาแบบ Evocation


ผปวย : ผมสบบหรแควนละ10มวน

พยาบาล : แสดงวาคณตงใจทจะสบไมใหมากเพราะอะไรหรอ


ผปวย : ทท�างานผมเขาดมกนทงนน

พยาบาล : คณอาจเลอกทจะดมเทาเดมแตกตองสงเกตผลกระทบหรอ

อาจเลอกลดการดมลงสกครงหนงซงลกคณคงดใจมาก

3) ใหความเปนใหญ (คด/เลอก/วางแผน) ไมใชการบบบงคบ

AutonomyvsAuthority

ตวอยางสนทนาแบบ Autonomy vs Authority


กระบวนการ Motivational Interviewing (MI) มดงน

1. Engagement การสรางสมพนธภาพ/ตกลงบรการ ตองเขากนไดและเปนพวกเดยวกนการสนทนาตองพดในเรองดหรอ

หาเรองทนาชนชมหากคสนทนารสกเปนพวกเดยวกนกจะพรอมเปลยนแปลง

พฤตกรรรม

เทคนคการหาเรองชนชมเพอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมตาม

แนวปฏบตของ Motivational Interviewing (MI) อาจเปนเรองทวไป

เชนแตงตวสวย หรอเปนเรองทเกยวของกบพฤตกรรมสขภาพซงจะมความ

เจาะจงมากกวาวธการชนชมม2ลกษณะดงน

1) เทคนคการชมทความตงใจหรอสาเหตของความตงใจ

2) เทคนคการชมทวธการ

ตวอยางการสนทนา กรณผปวยพบวา ผล Lipid Cho 250 Tri 160

ลงมา 1 มก% (ชนชมทความตงใจ)

ผปวย :“หมอคะปาไขมนลงบางไหมคะ”

พยาบาล : (เทคนคการชมทความตงใจ) มนไมงายเลยนะปาคนเรา

จะลดไขมนลงได หนสงสยวาปาตงใจเพราะอะไร มนม

สาเหตจากอะไร


Affirmation เปนเทคนคในการแสดงความชนชมเพอกระต น

Engagementซงอาจเปนเรอง

1) พฤตกรรมเชนมาตามนด

-มาเพราะเหนความส�าคญ(ทงทขาดยาไปหลายเดอน)

-ความพยายาม(แมวายงไมส�าเรจ)

-ความดงามเชนซอของใหแมแบงเงนใหพอใช

2) ความรสก/อารมณเชนหวงใยแฟนเสยใจทลกไมกอดเพราะดม

สรา

3) มมมอง/ความคด/โลกทศน เชนเหนความส�าคญของการลด

อาหารมน

การแสดงความชนชมตอการกระท�าหรอการตดสนใจของผรบค�าปรกษา

จะชวยท�าใหการกระท�าดงกลาวไดรบการยอมรบ และมแนวโนมทจะตงใจ

ปฏบตตามมากยงขนการชนชมนมความใกลเคยงกบค�าชมเชยแตจะเนนไปท

ตวอยางการสนทนา กรณผปวยพบวา ผล Lipid Cho 250

Tri 160 ลงมา 1 มก%

ผปวย :“หมอคะปาไขมนลงบางไหมคะ”

พยาบาล : (เทคนคการชมทวธการ) มนลงนะปาปาท�าอะไร

มาเนยะมนไมงายเลยนะปาทคนเราจากไขมนท250

อยมาวนหนงสามารถปฏวตตนเอง จนไขมนลงมา

1 แตมได มนอาจไมมากนกแตกแสดงวาปาม

ความตงใจ ปาชวยเลาใหหน ฟงหนอยไดมยวาปา

ท�าอะไรมาบาง


ความตงใจและพฤตกรรมความพยายามซงจะท�าใหพฤตกรรมนนเกดขนอก

เมอคณพบวาผปวยรายน บานอยตงไกลแตยงมาโรงพยาบาลเชา

คณอาจบอกวา

“คณลงคะแมวาจะอยไกลเดนทางกล�าบากแตกสามารถมาตามนดแต

เชาเลยคณลงมความตงใจมาก”

การแสดงความชนชมนเนนในสงส�าคญไดแก

1. การตดสนใจ“ผมเหนดวยทคณบอกวาจะกนยาตอเนองมนจะท�าให

อาการเหนอยของคณดขนมาก”

2. ความรสกเชน“คณท�าในสงทลกชนชมยกยอง”(ทงดดมสรา)

3. พฤตกรรมโดยเฉพาะความพยายามปฏบตตนใหมพฤตกรรม

สขภาพด “เชน คณตงใจมากเพราะแมวาฝนตกกพยายามออกก�าลงกายใน

บาน”“คณปฏเสธการไปดมสราแลวเลอกทจะเกบเงน”

2. Find out motivation คนหาสงสำาคญ/แรงจงใจ การประเมนสงส�าคญในชวตและใชในการสรางแรงจงใจเปนสงจ�าเปน

การสนทนาควรคนหาสงส�าคญของคสนทนาเพอเชอมโยงกบพฤตกรรมท

ตองการจะเปลยนแปลง โดยใชวธการ “ถาม” การถามนน จะตองมทศทาง

และมความหมายโดยมหลกการถามดงน

1. อะไรคอสงส�าคญในชวต

2. พฤตกรรมสขภาพสงผลตอพฤตกรรมนนอยางไร

หากเชอมโยงขอค�าถามทง 2 ขอจะเกดการผลกดนพฤตกรรมหรอ

การเปลยนแปลงพฤตกรรมเกดขน


ค�าถามเพอคนหา Motivation: การใชค�าถามเพอสรางแรงจงใจ ไดแก

ขอค�าถามทเกยวของกบ

1) เปาหมายหรอสงส�าคญในชวต

ตวอยางขอค�าถาม

“ใคร/อะไรเปนสงส�าคญในชวตของคณ”

“คณใชเวลาสวนใหญกบกจกรรมอะไรบาง”

2) พฤตกรรมไมด(เชนยาเสพตด)กระทบตอสงส�าคญนนอยางไร

ตวอยางขอค�าถาม

“ดเหมอนวาคณมความตงใจท�างานพอสมควรเพราะอะไร?”

“การใชยาบามผลกระทบกบการท�างานอยางไร”

ค�าถามเพอสรางความขดแยงของสงตองการกบสงทท�าอย (Developing

Discrepancies) การเนนและชใหเหนความแตกตางของสงทท�าอยกบสงท

ตองการจะท�าใหบคคลนนเกดความกงวลและตดสนใจเปลยนแปลงตนเองโดย

มวธการกระตนคสนทนาดงน

1. การถามถงอนาคต/มองไปในอนาคต

2.ถามถงเปาหมายในชวต

3.ถามถงอดตทดกวา

4.ถามถงสงเลวรายสดๆทเปนไปได

5. ถามถงสงทดสดๆทเปนไปได

ตวอยางการถามเพอคนหาสงส�าคญในชวต

- คณตงใจท�างานมากคณเกบเงนสวนใหญไปใชกบเรองอะไร

- ชวงทเปนวนหยดหรอพอจะมเวลาวางคณใชเวลาไปกบเรองอะไรบาง


ตวอยางขอค�าถามเพอ Developing Discrepancies

“คณบอกวาอยากใหลกมความมนคงในชวตและกไดยนวาคณไมอยาก

เลกยาบา(ซงท�าใหเสยงตอการถกจบ)”

“คณบอกวาอยากมรางกายแขงแรงแตคณกไมมเวลาออกก�าลงกาย”

3. การ Strengthen motivation การผลกดนแรงจงใจใหแนนเฟนมนคง เมอคสนทนารบรวาเรองนส�าคญและเกยวของกบสงส�าคญในชวต

เราควรผลกดนแรงจงใจใหแนนเฟน มนคงโดยสวนใหญคสนทนามกจะเลอก

ตวเลอกเองหากมเวลาใหAdvicewhichManuในขอท4.

การใชค�าถามสนบสนนแรงจงใจใหเขมแขงมกจะเปนขอค�าถามท

เกยวของกบ

1.ผลเสยของพฤตกรรมเดม

2.ผลดของพฤตกรรมใหม

3.เรองของเปาหมายในชวต/อนาคต

4.เรองความสมพนธหรอคนทรก (ซงชวยสรางแรงจงใจในการดแล

ตนเอง)

ตวอยางการถามเพอ Strengthen motivation

- คณลองเลารายละเอยดฟงหนอยวาคณจะท�าอยางไร

- ชวงเดอนทผานมาคณกนยาตอเนองไดดเลาใหฟงหนอยวาท�าไดยงไง/

ผลลพธเปนอยางไร?

- “ถาคณเลกยาบาไดแมคณจะรสกอยางไร”


4. การแนะนำาแบบมตวเลอกใหเขาไดเลอกเอง เปนการ Advicewithmenus คอแนะน�าทางเลอกทเปนไปไดซง

ผปวยยอมพจารณาดวยคนเอง และมความเปนเจาของตวเลอกนน ตวอยาง

ทใชกนบอยกเชน “คณสามารถดมเบยรในแบบเดมกได แตกตองคอยสงเกต

สขภาพอกทางคณอาจเลอกลดการดมลงและหากความตงใจสงมากการเลก

ดมยอมท�าใหลกคณดใจเปนทสด

5. การ making a solid plan วางแผนและสรป การวางแผนทชดเจน เปนไปได ซงอาจเปนเพยงแผนสนๆ ท�าเพยง

เลกนอยกไดเชน การกลบบานเรวในวนจนทรถงพฤหส (เพอลดการดมลง

ในบางวน) การพาววเดนออมทงนา (ออกก�าลงกายทสอดคลองกบวถชวต)

เปนตน

ภาพแสดงกระบวนการ Motivational Interviewing Process


การเปลยนพฤตกรรมไมใชเรองงาย ตองมจงหวะและวธการ ดวยเหตทพฤตกรรมสขภาพเปนสงทมมานาน การจะไปปรบเปลยน

ยอมมใชเรองงายในเวลาปกตแตในบางจงหวะอาจเปนหนาตางแหงโอกาสทม

ความเปนไปไดสง

1. Crucial Moment คอจงหวะแหงชวตทมความส�าคญอาจเปน

ชวงเวลาทไดรบผลกระทบจากการขาดยาการเกดอบตเหตรถลมการทเพอน

ซงปวยดวยความดนโลหตสงเหมอนกนเกดอาการอมพฤกษในจงหวะเชนน

ผปวยจะฉกใจคดและรบค�าแนะน�าไดงายกวาในเวลาปกตจงหวะชวตทวาน

อาจเปนเรองทดกได เชนผปวยกนยาครบถวนในชวงเดอนทผานมาเลยรสก

วาอาการมนงงไดหายไป

2. Vital Behavior คอการเปลยนพฤตกรรมเพยงบางอยางเทานน

ทจ�าเปนและเวนเวลาในการ เปลยนแปลงพฤตกรรมอนๆ ใหเนนนานออกไป

เพราะสวนใหญคนเรามกจะเปลยนพฤตกรรมทส�าคญดวยตนเองอยางคอยเปน

คอยไป จากการวจยพบวา การสนทนาเพยงเรองเดยวพฤตกรรรมเดยว

สามารถท�าใหคนไขเปลยนพฤตกรรมอนโดยอตโนมตเพราะการเปลยนแปลง

ดงกลาวเกดขนเพราะเปาหมายส�าคญในชวตของเขาเอง

ตวอยางทมกใชไดผลกรณผปวย NCDs ทขาดนดซงเปน crucial

moment


กรณผปวย NCDs ทขาดนด

พยาบาล :คณลงสมศกดครบหายไปตง 2-3 เดอน วนนเกดอะไรขน

ท�าไมลงจงมา

(ถามหาทสงผลกดนใหลงมาโรงพยาบาล)

ผปวย :ไมมาไดยงไงครบคณหมอเวยนหวตง2-3วนแลววนนลกขน

ไดจงรบมา

พยาบาล : คณลง2-3เดอนกอนมอะไรเหรอทท�าใหคณลงไมไดมา

ผปวย :ลงเลยงหลาน ลกชายเอาหลานมาฝากไว กเลยไมมเวลามา

เอายา

(จากค�าพดของลง “หลานคออปสรรค”ท�าใหไมไดมาโรงพยาบาล)

พยาบาล :ตอนคณลงเวยนหวคณลงเลยงหลานไหวเหรอ

(เปลยนให “หลาน” เปนปจจยทผลกดนใหลงเปลยนพฤตกรรม)

ผปวย :ไมไหวหรอกเอาไปฝากไวกบเพอนบาน

พยาบาล :แลวตอนลงกนยาละ

ผปวย : ลงมแรงดท�าอะไรตออะไรกไดท�าสวนกได

พยาบาล :ชวตตางกนเหมอนกนนะลง ตอนกนยามแรง ตอนขาดยาตอง

เอาหลานไปฝากไวกบเพอนบาน

(การเปรยบเทยบชวต 2 แบบ

ท�าใหคณลงเกดความคดตอเนองวาคณลงอยากมชวตแบบไหน)


“3 เรองสำ�คญ ทส�ม�รถชวนผปวยพดคย โดย ใชหลก MI เรองท 1 ถ�มเกยวกบชวตครอบครว เรองท 2 ถ�มเกยวกบชวตก�รทำ�ง�น เรองท 3 ถ�มห�สงสำ�คญในชวต ”

กรณผปวยเบาหวานพยาบาล :คณลงสมศกดครบหายไปตง 2-3 เดอน วนนเกดอะไรขน

ท�าไมลงจงมาพยาบาล :คณลงคะน�าตาลของคณลง 184 คณลงมความคดเหน

อยางไรคะผปวย :ถาไมเกน200ไมเปนไร(จากการสนทนาผปวยมความเชอวาน�าตาลไมเกน 200 ยงไมเปนไร พยาบาลจะไมหกลางความเชอดงกลาว แตจะเชอมโยงใหเหนสงส�าคญในชวตเพอการรกษาระดบน�าตาลและใหสงส�าคญในชวตนนยงด�ารงอยได)พยาบาล :เนนการชมเรองความขยนขนแขงการขายของช�า

(หลงจากนนใน Session ท 2 พบวา คนไขเรมเปลยนความเชอ)ผปวย :พยาบาลครบถาน�าตาลไมเกน187ไมเปนไร

**สงทนาสนใจจากการบนทกของพยาบาลพบวา คนไขมการสบบหร หลงจากนนผปวยอาการดขนจากการทไมไดเปลยนแปลงความเชอของคนไขคนไขมการควบคมอาหารลดการสบบหรและมแนวโนมการควบคมน�าตาลดขนภายใตการพดคยเพยงสงส�าคญในชวต**

ในบางครงหากผปวยมความเชอทไมถกตองแตยากทจะเปลยนแปลงก

จ�าเปนตองเปลยนจดเนนมาทพฤตกรรมมากกวาความเชอ


BRIEF ADVICE (การใหคำาแนะนำาแบบสน)

BRIEF ADVICE (การใหค�าแนะน�าแบบสน) ความหมาย คอการให

ขอมล เชงปรกษา โดยเนนการสรางแรงจงใจ ซงแรงจงใจนจะผลกดนใหผรบ

ค�าแนะน�าตดสนใจปฏบตตามขอมลความรทไดรบการใหค�าแนะน�าแบบสนน

ใชเวลาประมาณ 5-10 นาท สามารถท�าไดทหองฉกเฉน/แผนกผปวยนอก/

หองสองกลองGastroฯลฯและสามารถท�าพรอมกบการเยยมบานเหมาะกบ

ผทยงขาดแรงจงใจการใหBriefAdviceหลายครงจะมประสทธภาพเพมขน

BRIEFADVICE(การใหค�าแนะน�าแบบสน)สวนใหญจ�าเปนรายบคคล

แตกสามารถด�าเนนการในรปแบบ Small Group ไดแตจดส�าคญการเลอก

ถามเรอง“สงส�าคญในชวต”ควรเลอกเพยง1-2คนในกลมเทานนกลมจะเกด

การคดตามเองแมวาจะฟงเรองเกยวกบการงานของคนอนกสามารถท�าให

เชอมโยงเรองตนไดโดยธรรมชาต เมอเกดแรงจงใจแลวสมาชกในกลมกจะม

ความพรอมมากขนในการรบฟงขอมล

ประสทธผลของการใหค�าแนะน�าแบบสนนนเหนไดอยางชดเจนใน

กรณนกดมซงใชบรการทหองฉกเฉนโดยพบวานกดมทไดค�าแนะน�าแบบสนไป

จะมการลดปรมาณการดมลงไปถง27 เปอรเซนตและพบวายงใหค�าแนะน�า

แบบสนนซ�าอก (ซงอาจเปนการกระตนเตอนหลงจาการใหค�าแนะน�าครงแรก

ผานไป) กจะท�าใหประสทธผลยงดขน นอกจากเรองการดมสราแลวการให

ค�าแนะน�าแบบสนยงถกใชในการใหขอมลแกผทความเสยงดานสขภาพ โดย

เปนรปแบบหนงของLifeStyleIntervention


ขนตอน BRIEF ADVICE (การใหคำาแนะนำาแบบสน) 1. การสร างสมพนธภาพดวยการสนทนา/แสดงความชนชม

(Affirmation)ในเรองส�าคญสงดความพยายาม

2. การใชค�าถามสรางแรงจงใจ (Ask for Reason) เชนการถาม

เกยวกบผลกระทบของพฤตกรรมการถามเกยวกบความพยายามทผานมา

3. การใหขอมลทจ�าเปน (Advice withMenus) ซงควรสนและ

มลกษณะทมทางเลอก

ตวอยางการสนทนา BA ในกลมเสยง

ผปวย :เจาะเลอดไปเมอเดอนมนาคมพบวาคอลเลสเตอรอล210

แพทย : รสกอยางไรกบตวเลขนผมรสกวาไมไดเปนจ�านวนทสงมากนก

ผปวย :เปนคนออกก�าลงกายแตขาดการควบคมเรองการรบประทาน

อาหาร ยงพอแตงงานแลวออกงานมากขนตองรบประทาน

อาหารในงานสงสรรคตางๆรวมถงงานศพ

แพทย :แตงงานมานานเทาไหรแลว

ผปวย :ประมาณ15ปมลกแลว

แพทย :การเปลยนวถชวตกมสวนท�าใหควบคมอาหารยาก เมอสกคร

ไดยนวาออกก�าลงกายเปนประจ�า ท�าไมถงขยนแบบนน คนท

ท�างานสวนใหญไมมเวลาออกก�าลงกายผมสงสยวาเพราะอะไร

ผปวย :ออกก�าลงกายแลวรสกวาคลายเครยด

แพทย :ความถของการออกก�าลงกาย

ผปวย :จะไมใหนอยกวา4วนตอสปดาห


ตวอยางการสนทนา BA ในกลมเสยง (ตอ)

แพทย :การออกก�าลงกายเพอคลายเครยดนนคอเหตผลหลกเหรอ…

มเหตผลอะไรอยางอนอกมย

ผปวย :เดมรปรางดกวาน ตงแตแตงงานมาน�าหนกเพมมากขนเรอยๆ

รสกขนมาเองจากเมอกอนไซตSปจจบนเกอบไซตMแลวคะ

กลวโรคภยทตามมาดวย

แพทย :เคยมคนทกวาอวนมย

ผปวย :มคนทกวาแกมออกดอวบขน

แพทย : คณเปนคนออกก�าลงกายทกวนอยแลวสงทคณอยากเพมเตม

คอ เรอง ของการกนอาหาร ผมฟงดแลวอาจจะไมงายนกคอ

คณตองมบทบาทในการกนเลยงสงสรรค คณมองความเปนได

อยางไร มอะไรทพอท�าได ผมก�าลงคดถงการไปกนเลยงใน

การสงคมคณมองอยางไร

ผปวย :ถาขาวตมกจะกนแตน�า

แพทย : คณถงกบจะกนแตน�าเลยเหรอ ขนาดนนเชยวเหรอ เหตผล

มนคออะไร

ผปวย :คอเจาภาพนงมองอยถาไมกนเลยจะดนาเกลยดจะพยายามกน

ใหนอยลง

แพทย :ผมไดยนมาวาเรองของไขมน การลดแปงและน�าตาลลงอาจจะ

ชวยไดเยอะผมวานคอตวเลอกในการลดไขมนคณมองอนาคต

คณอยางไรคณท�างานมากป

ผปวย :เขาปท26



แพทย : จะท�าตอมยจะท�ากจการสวนตวหรอจะท�างานตอไปเรอยๆ

ผปวย :เคยคดจะวางแผนลาออก

แพทย :ถาออกจากงานคดจะวางแผนอะไรบาง

ผปวย :ท�ากจการสวนตวเปนรปแบบบรษท

แพทย :ฟงดแลวเรองการท�างานคณมความตงใจ มความรสกวา

คณขยนและตงใจท�างาน นาจะมเงนเกบพอสมควร คณ

ท�างานขนาดนเกบเงนขนาดนเพออะไร

ผปวย : คนรอบขางยงไมสบายยงมความรบผดชอบตอครอบครว

แพทย : ฟงดแลวคณเปนเสาหลกของบาน ไมเฉพาะครอบครวคณ

อยางเดยวรวมถงครอบครวเดมของคณดวย คณแมคณตอน

นเปนอยางไรบางครบ

ผปวย :ปจจบนคณแมชวยท�างานในสวนของบรษท

แพทย : ผมยงฟงแลวร สกว าคณยงเปนคนทมความส�าคญตอ

ครอบครว และคณเปนคนมงมนตงใจโดยเฉพาะอยางยง

เรองการออกก�าลงกายผมมองดแลวคณมคณสมบตครบถวน

ในการบรหารชวตคณเองได หากมองยอนไปในเรองของ

อาหารการกนคงไมนาจะใชเรองยากมอะไรทคณจะพอไดใน

ชวง 2-3 อาทตย หรอภายในเดอนนบางมย เชน การเดน

ขน-ลงบนไดเพอตอยอดในการดแลเรองอาหารซงสามารถ

ลดความเสยงอะไรหลายอยางลงได

ผปวย :มอเชาจะทานแตผลไม



แพทย :คณถงกบจะทานแตผลไมเลยเหรอ…..มนไมงายเลยนะ

คณสามารถท�าไดมอะไรอยางอนมนทคณสามารถท�าได

ผปวย :เสาร-อาทตยไปคอนโดทบางแสนแตกอนทานอาหารทะเล

เดยวนเลกทานหรอทานนอยลง

แพทย :เรองราวของคณเปนเรองราวทดคณเปนคนมงมนตงใจ

ทจะบรหารจดการชวตได

BRIEF INTERVENTION (การใหคำาปรกษาแบบสน)

BRIEF INTERVENTION (การใหคำาปรกษาแบบสน) หลกการส�าคญ ของ BI คอเปนการสนทนาสรางแรงจงใจทมความ

เหมาะสมกบผทมแรงจงใจอยบาง เนนเสรมแรงความตระหนก การประเมน

ปญหาทงความรและแรงจงใจแนะน�า-ใหขอมลตงเปาหมายทชดเจนวางแผน

เพอไปยงเปาหมาย เปนการชวยเหลอแบบครงเดยวจบ (แตนดตอได) เนน

เรองทส�าคญเทานนใชเวลา20-30นาท

กระบวนการ BRIEF INTERVENTION (การใหคำาปรกษาแบบสน) 1. สรางสมพนธภาพ(ทกทาย/เกรน/ดานบวก)

2. ประเมนแรงจงใจ(มเทาไรและมาจากไหน)

3. ถามเพอสรางแรงจงใจ(Reasonforchange)

4. จดการกบแรงตาน(breakingresistance)

5. ก�าหนดเปาหมาย-วางแผน/ประยกต

6. ใหก�าลงใจ-คาดหวงดานบวก/สรป-นดหมาย


ความแตกตางระหวาง Brief advice (BA), Brief Intervention (BI) และ Motivational Interviewing (MI)

Brief advice (BA) :เปนการใหค�าแนะน�าแบบสนโดยเนนการสราง

แรงจงใจและไมเนนค�าแนะน�าซงมลกษณะเฉพาะในเรองเวลาซงมกอยในชวง

5-10นาท

Brief Intervention (BI) : เปนการใหค�าปรกษาแบบสนในแตละ

Sectionถกก�าหนดดวยระยะเวลาเพยง20-30นาท

ทง Brief Advice (BA) และ Brief Intervention (BI) อยภายใต

Motivational Interviewing (MI) เนองจากMotivational Interviewing

(MI) คอ การสนทนาหรอใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ มระยะเวลาตงแต

5นาทจนถง1ชวโมง

ซงรปแบบการใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ มความแตกตางจาก

การใหค�าแนะน�าหรอการสอนโดยผรบฟงมสวนรวมในการสนทนามความเปน

พวกเดยวกน (Collaboration) เราจงไมเปนคตอส กบค สนทนา ท�าให

ผสนทนาไดเสนอความคดเหนและเปนผ ตดสนใจในการแกไขปญหาของ

ตวเอง

Motivational Interviewing Process และการนำาไปใชในผปวย NCDs การประยกตใชในผปวยNCDsนนอาจแบงเปน

การใช Brief Advice; BA โดยใชเวลา 5-10 นาท ในแตละครง

ทผปวยมาพบแพทย/เจาหนาท โดยเลอกผทยงควบคมระดบความดนโลหต

หรอระดบน�าตาลไดไมด การสนทนาแบบนใชหลกการ 3As คอการแสดง

ความชนชมในสงด (Affirm)การถามกระตนแรงจงใจ(Ask)และการแนะน�า

ใหขอมล (Advice) จากการทดลองในหลายพนทพบวา การสนทนาแบบน

อยางตอเนองตงแต3ครงขนไปสามารถสรางแรงจงใจในผปวยสวนใหญได


การใช Brief Interventionใชเวลา15-20นาทมความเหมาะสม

ในรายทมความตงใจอยบางเพยงแตไมมากพอหรอขาดเทคนคบางอยาง

การใชในแบบกลม (Group Process) ซงสามารถใชการสนทนา

เปนขนตอนกอนรบความร หรอเปนการสรางแรงจงใจกระตนความพรอม

กอนการบ�าบดกได

ทกษะ/ทฤษฎอนๆ ทจำาเปนตอการใหคำาปรกษาแบบสรางแรงจงใจ Motivational Interviewing (MI)

1. Stages of change : ทฤษฏล�าดบขนของการเปลยนแปลง

(StageofchangemodelหรอTranTheoreticalModel)นนจดวาเปน

หลกของทฤษฏการเปลยนแปลง รวมทงจดวาเปนทฤษฏส�าคญทใชอธบาย

ในเรองของพฤตกรรมการดมสรา และยาเสพตดทงหลายวามขนตอนอยางไร

ควรสนทนาอยางไร

ดร. เจมส โปรคาสกา (JamesO. Prochaska) และคหผรวมงาน

ของเขา ดร.คารโล ไดคลเมนเต (Carlo Diclemente) ไดพฒนาทฤษฎ

จากการศกษาในผทตดบหรทงนแตเดมกลาวกนวาเหตทดอกเตอรโปรคาสกา

สนใจเรองของพฤตกรรมสขภาพโดยเฉพาะสารเสพตดกเพราะเขามพอ

ทตดสราเรอรง บวกดวยโรคซมเศราตามมาและแมจะใหการรกษาแตกกลบ

ไมไดผล ไมสามารถเปลยนพฤตกรรมสขภาพของพอเขาไดเลยจวบจนพอ

ของเขาไดเสยชวตไป


การศกษาในระยะตอมาทท�าในหมนกสบบหรกท�าใหพบขนตอนหรอ

ล�าดบขนของการเปลยนแปลงซงสามารถสรปไดเปน5ขนตอน

1. ระยะมองไมเหนปญหา (Pre contemplation) ระยะนเปน

ระยะทผปวย (หรอนกสบ/นกดม ฯลฯ) ยงไมไดคดถงความเกยวของของ

พฤตกรรมสขภาพของตนเองวาเกยวของกบผลลพธอนเลวรายในระยะนนกสบ

บหรจะคดวาตนสบบหรไมมากไมมทางเปนมะเรงไดเลยนกดมจะคดวาตนเอง

ดมแบบควบคมได(ทงทจรงแลวไมใช)หากอยากเลกกเลกได(ไมใชปญหา)

2. ระยะมองเหนปญหา (Contemplation) ระยะนบคคลจะมอง

เหนความเสยงหรอปญหาทอาจตดตามมาจากพฤตกรรมสขภาพของตน

อยางไรกตามเมอชงน�าหนกแลวยงไมพบความคมคาทจะเปลยนแปลงตนเอง

3. ระยะเตรยมตวหรอพรอมทจะเปลยนแปลง (Preparation)

ระยะนเปนระยะทบคคลไดแสดงความพรอมทจะเปลยนแปลงตนเองพวกเขา

อาจวางแผนการแลววาจะท�าอยางไรบางเพอลดน�าหนกอาจซอรองเทาวงไป

สมครเปนสมาชกในฟตเนส โดยทวไปแลวการท�าตามแผนมกเกดในชวง

ไมเกน1เดอนหลงจากการไดวางแผนแนนอนวาหากเกนไปจากนความตงใจ

กจะลดลง

4. ระยะลงมอปฏบต (Action) ในระยะนบคคลจะท�าตามแผน

การทไดวางไว ผปวยเบาหวานจะเรมลดอาหารชนดทมคาลอรสง นกสบบหร

จะลดการสบลง ใครทเคยขาดยาบอยๆ กจะเอายาใสกลองแลววางไวใน

ทเหนชดเพอกระตนการกนยา


5. ระยะคงสภาพพฤตกรรมใหม (Maintenance) คอระยะท

บคคลสามารถปฏบตตามแบบแผนพฤตกรรมสขภาพทไดตงใจไวอยางตอเนอง

ซงอาจกนเวลาหลายเดอนจนถงหลายปแลวแตชนดของพฤตกรรมสขภาพ

ซงมกมความยากงายแตกตางกน อยางไรกตามกอนทบคคลจะเขามาถงระยะ

คงสภาพไดนนพวกเขากจะตองผานการ“เผลอไป”และแกไขปรบปรงตนเอง

ทแลวทเลาอยหลายครงทเดยวการพลาดไปดงกลาวมกจดวาเปนกระบวนการ

ธรรมชาตของการเปลยนแปลงในพฤตกรรมสขภาพไมไดจดวาเปนความ

“ลมเหลว”แตอยางใด

ระยะตางๆของการเปลยนแปลงนมลกษณะเปนวงจรซงหมายความ

วาการเปลยนแปลงสวนใหญจะเปนไปตามล�าดบขนและอาจยอนกลบไปกลบ

มาได เชน หากเมอเคยท�าไดอยางทตงใจไวกอาจมบางอยางผลกดนเขากลบ

ไปยงจดทมองขามปญหาอกกได ดงนนผ ทบ�าบดรกษาหรอใหค�าปรกษา

แกป ญหาพฤตกรรมสขภาพ จงควรท�าความเข าใจกบธรรมชาตและ

พฤตกรรมสขภาพเหลานและเขาใจในความ“เผลอไป”วาไมใชความลมเหลว

นอกจากนยงควรเขาใจดวยวาบางปญหาเชนการสบบหรนนนกสบอาจตอง

ผานกระบวนการตามล�าดบขน3–4รอบกวาจะสามารถคงสภาพพฤตกรรม

สขภาพตนเองคอการเลกสบบหรไดส�าเรจ


ประเมนล�าดบขนการเปลยนแปลงของบคคล มวตถประสงคเพอให

สามารถเลอกใชการสนทนาทสอดคลอง จงตองพจารณาคสนทนาในล�าดบ

ขนตอนของแรงจงใจในการเปลยนแปลงตนเองกอนเปนอนดบแรก ดงภาพ

ดานลาง


Transtheoretical Model ProchaskaและDiClemente(1982,1984,1986)

- Pre-contemplationมองขาม/ไมเหนปญหา ควรชใหเหนปญหา

- Contemplation คดบางแตลงเล ควรชวนชงน�าหนกทางเลอกตางๆ

- Determination ตดสนใจ ควรชวนพจารณามลเหตใหมนคง

- Action ท�าไดบอยๆ ส�ารวจสงดทไดรบ

- Maintenance เปนนสย คยเรองผลดและระวงหลมพราง

- Relapse ถอยหลง สงทเคยท�าไดสงทตองวางแผน

2. The Five Basic Principles : Miller และคณะ (1991) องคประกอบทจำาเปนในการใหคำาปรกษา แบบสรางแรงจงใจ(EDARS)

1) Express empathy: การแสดงความเหนใจเพอใหคสนทนาท�า

บางอยางและมเปาหมายซงในบางครงคสนทนายงลงเลใจตวอยางบทสนทนา

เชนฟงดแลวคณอยากจะท�างานทนอยางมความสข

2) Develop Discrepancy: การชใหเหนถงความขดแยงของชวต

2 แบบหรอชใหเหนถงสงทอยากท�าและไมอยากท�า เพราะฉะนนจะกระตน

เกดความเครยด ตวอยางบทสนทนา เชน คณก�าลงบอกวาคณไมมเวลา

ออกก�าลงกายแตอกใจหนงคณบกวาเปนเบาหวานแบบนถาไมออกก�าลงกาย

คณจะแยคณคดอยางไรกบ2ความคดน

3) Avoid argumentation: หากพบแรงตานจากคสนทนา ผให

ค�าปรกษาไมควรถกเถยงแตใหเดนหนาไปพรอมกบแรงตานนน


4) Roll with Resistance : เมอพบกบแรงตานของคสนทนาเรา

อาจชวนเดนหนาตอและจดการลดแรงตานนนเชนอาจเหนดวยในบางประเดน

อาจเปลยนมาโฟกสประเดนทส�าคญกวาเปนไปไดมากกวาฯลฯ

5) Support self – efficacy: สนทนาเนนการสรางความเชอมน

เชนการถามสงทคสนทนาเคยท�าไดหรอถามใหเหนถงกระบวนการและวธการ

ทเคยท�าและประสบความส�าเรจ

3. Component ของ Counseling ในแบบสะทอนปญหา (มกใชรวมกบแบบคดกรอง เกยวกบ ปญหาสรา ยาเสพตด) 1) FeedbackในRisk/ปญหา F Feedback

2)เนนความรบผดชอบทCl. R Responsibility

3)การแนะน�า A Advice

4)Menuทางเลอก M Menu

5)Empathicstyle E Empathy

6)เชอในพลงของCl. S Self-Efficiency

4. ปฏกรยาจากการสนทนาเกยวกบความสำาเรจทเคยทำาได ทำาให คสนทนาคดถงความเปนไปได ลดการคดวนเวยนเกยวกบ อปสรรค

5. Change Talk : Change talk หรอค�าพดทแสดงความตงใจทจะ

เปลยนแปลงตนเองเปนสญญาณทบอกผใหค�าปรกษาวาคณได “บรรล

เปาหมาย”แลว


การสนทนาทเปนพวกเดยวกนไมต�าหนตอวา คยเรองสงส�าคญแลว

โยงไปยงพฤตกรรมทควรมเปนสงทท�าเปนระยะอยางคอยเปนคอยไปจน

สามารถผลกดนการเปลยนแปลงได

6. การใหกำาลงใจเปนเทคนคหนงทสนบสนนความคดวา ทำาได เปนไปได มหลายวธเชน 1)พดถงความพยายาม/ความอดทนของผมาปรกษา เชน ไมดาวา

แมจะโกรธมาก

2) พดถงคณธรรมเชนเขาใหเงนแมแมวาจะท�าใหอดไปเทยวกบเพอน

3)พดถงอนาคตทดขนเชนคณยงมโอกาสไตเตาตอไปอก

4)เลาเรองทคลายกนของผอนเชนมสามทใจรอนเหมอนกน

5)เลาเรองของผอนทพบทางออก

6)เลาประสบการณตนเอง


พยาบาล : 1. “อะไรทส�าคญและคณอยากท�าใชการเลยงหลานหรอเปลา”

2. “ลกๆอยากใหคณอยและชวยเลยงหลานใหพวกเขา”

3. “ถาคณกนยาตอเนองดความดนไมสงกจะโลงหว

ไมเวยนหวอกมนจะท�าใหคณดแลหลานๆไดดขน”

ซงหากผปวยรสกวามน “ตรงใจ”กจะตอบวา

ผปวย :“ใชเพราะทแลวมาผมดแลหลานๆ ไมคอยไดกเพราะไออาการ

เวยนศรษะนแหละผมจะกนยาใหไดทกวนครบ”


7. สถานการณจำาเพาะบางอยางทกระตนใหเกดแรงจงใจ 1) ระดบของความเครยดเชนกงวลกบผลรายจากพฤตกรรมของตน/

การดม

2)วกฤตการณในชวตเชนปวยหนกถกใหออกจากการเรยน

3)การใชสตปญญาในการประเมนคณคาผลบวก-ผลลบ

4)การตระหนกถงผลเสยทเกดจากพฤตกรรมของตนเอง

5)การไดรบรางวล/การถกลงโทษ

6)ทาทของผชวยเหลอ


กจกรรมกลม

กจกรรมท 1 แบงทมสนทนาในเรองทสงทพยายามท�าแตยงท�าไมได

โดยใชทกษะการถามและการแสดงความชนชมหรอใหก�าลงใจ

วตถประสงคเพอ 1. เพอใหทราบสงส�าคญในชวต

2. ผลกระทบพฤตกรรมนนตอสงส�าคญในชวต

สรปกลมท 1 พฤตกรรมการดมน�าอดลม

จากสถานการณ Case อยากหยดพฤตกรรมการดมน�าอดลมเคย

หยดไดชวง1เดอนทผานมาแตกลบมาดมอกซงสมาชกทสนทนามการคนหา

แรงจงใจ เปรยบเทยบใหเหนวาหากไมดมน�าอดลมจะเกดอะไรขน โดยใชพด

“ใชชวตอยไดมยถาไมดมน�าอดลม”

ขอเสนอแนะจากวทยากร ใหCaseลงคะแนนจาก0-10ในการเลก

ดมน�าอดลม ซงหาก Case ใหคะแนนจ�านวนมากใหถาม Case กลบไปวา

“เพราะอะไรคณจงใหตง 8 คะแนน” “มอะไรอกมยทจะชวยใหคะแนนเพม

เปน9-10คะแนน,ตองการตวชวยอะไร,ตองการก�าลงใจจากใคร”

ขอสงเกตหากใชค�าถามวา“ท�าไม”หรอการชหนาCLจะใชไดดใน

สถานการณ“ชม”


สรปกลมท 2 พฤตกรรมการดมกาแฟ จากสถานการณ Caseตองการเลกดมกาแฟเนองจากผลการตรวจ

สขภาพประจ�าปพบวาคาน�าตาล 115 สมาชกในกลมรวมสนทนาแลวท�าให

เกดความรสกประทบใจคอค�าพดวา “คณถงกบเลกดมกาแฟเชยวหรอ” และ

แนะน�าใหดมกาแฟด�าจะมผลดตอสขภาพตนจงมความตงใจในการเลกกาแฟ

อกเหตผลนงเนองจากรบผดชอบงาน NCDs หากน�าตาลขนจะไมสามารถ

บอกคนไขใหลดพฤตกรรมเสยงไดเนองจากตนยงไมสามารถท�าเองได

สรปกลมท 3 คาน�าตาลสง จากสถานการณ Caseทมความเสยงตอโรคเบาหวานเนองจากชอบ

ดมกาแฟมากท�าใหคาน�าตาลสงขน จงมความตงใจในการออกก�าลงกายจน

น�าหนกลด เนองจากรบผดชอบงาน NCDs หากไมสามารถท�าตนใหเปน

แบบอยางไดกจะไมสามารถสอนคนไขไดเชนกนซงสมาชกในกลมรวมสนทนา

รวมใหก�าลงใจ

ขอเสนอจากวทยากรสรางความมนใจเพมเตมในการลดการดมกาแฟ

ในCaseทมพฤตกรรมทดอยแลว

สรปกลมท 4 ชอบเลนหวย จากสถานการณ Case มพฤตกรรมชอบเลนหวยในทกวนท 1และ

16ไมเดอดรอนเรองเงนเคยกลบมาคดเรองความคมคาจงมความคดอยากเลก

เลนหวยชวตนาจะดขน เคยซอหวยสงทสดในราคาเกอบหมนบาท สมาชก

ในกลมรวมสนทนาวาเคยมมยครงนงทไมซอหวยเพราะอะไรตนจงตอบกลบ

ไปวาเพราะไมถกหวยหลายงวดตดตอกนท�าใหเลกซอ ซงในตอนนนคณยง

ท�าไดท�าไมตอนนจะท�าไมได


ขอเสนอแนะจากวทยากร ตองหาเปาหมายในชวต หรอเหตผลใน

การเลกเลนหวย หากคนหาแรงจงใจในการเลกเลนหวยไดท�าใหพฤตกรรม

การเลกเลนหวยนนเขมแขงมากขน

สรปกลมท 5 ตดโทรศพทมอถอ

จากสถานการณ Case ตดโทรศพทมอถอ Social Network Line

Facebookอยากมชวตกบกจกรรมอนๆทเปนประโยชนบางสมาชกในกลม

รวมสนทนาวา“เคยมครงไหนมยทสามารถเลกเลนโทรศพทได”

ขอเสนอแนะจากวทยากร จากพฤตกรรมนควรใหCaseใหคะแนน

ตอพฤตกรรมดงกลาวและถามเหตผลความตงใจในการเลกเลนโทรศพท

ซงประเดนส�าคญในการสนทนาหากคสนทนามความตองการอะไร

บางอยาง หากใหความส�าคญเรองวธการเรวจนเกนไป หากค สนทนาม

ความตองการไมมากพอในการเปลยนแปลงพฤตกรรมควรใชเวลาคนหา

เรองของสาเหต เชน จากพฤตกรรมนไดรบผลกระทบอะไร คนหาสงส�าคญ

ในชวตใหไดและเชอมโยงการพฤตกรรมเสยง


กจกรรมท 2 การฝกสนทนาแบบBRIEFADVICE

(ภายใตการชนชมถามใหคดหรอแนะน�าอยางมตวเลอก)

สรปกลมท 1 สถานการณผปวย28ปอาชพขบรถสงของทองเสยซกประวต

พบวาสบบหร10มวน10ปยงไมมอาการ

พยาบาล : ชออะไรคะ

ผปวย : สมศกดครบ

พยาบาล : วนนมอาการอะไรมาคะ

ผปวย :ปวดทองถายมา5ครง

พยาบาล : มโรคประจ�าตวมยคะ

ผปวย : ไมม

พยาบาล : กนเหลาสบบหรมยคะ

ผปวย : กนเหลานานๆทบหรวนละ10มวน10ปได

พยาบาล :ทราบวาคณถายเหลวมา

ผปวย : กนเกลอแรไมดขนปวดทองมากเพลยมาก

พยาบาล : คณมากบใครคะหรอวามาคนเดยว

ผปวย : มาคนเดยวขบรถมาเอง

พยาบาล : ฟงดคณมการดแลตวเองระดบหนงมการดมน�าเกลอแร

มากอนเขา รพ. คณขบรถมาเอง ท�างานเกยวกบการ

ขบรถเหรอคะ

ผปวย : ผมขบรถสงของขบรถทกวนเลยครบ

พยาบาล : คณท�างานหนกขนาดนคณมเปาหมายอะไรหรอปาวคะ

ผปวย : ผมอยากสรางฐานะ สรางเนอสรางตว ตองดแลแม

อายมากแลว


พยาบาล : คณนเปนเสาหลกของครอบครวเลยนะดฉนคดไมออก

เลยวาใครจะดแลพอแมไดดไปกวาคณสขภาพของคณ

นาจะเปนเรองส�าคญมาก

ผปวย : ใชครบขาดงานละยงแนๆขาดรายได

พยาบาล :ฟงดจากน�าเสยงคณมความมนคงในการดแลพอแม

สวนเรองการสบบหรคณสมศกดคดอยางไร

ผปวย : ผมไมไดสบบหรมากนก

พยาบาล : คณเรมมอาการเหนอยงายกวาปกตมยคะ

ผปวย : ตอนนเหนอยอยเพราะทองเสย

พยาบาล : ยงไงสขภาพของคณส�าคญตอคนอนๆในครอบครวมาก

ถาเลกสบหรอลดลงสกครงหนงนาจะดเดยวรอพบ

คณหมอนะคะ แตยงไงดฉนเปนหวงเรองสขภาพคณ

นะคะ

ขอเสนอแนะจากวทยากร จากสถานการณดงกลาวมการสราง

สมพนธภาพ และท�าใหคสนทนาไมรสกวาถกต�าหน มการถามถงสงส�าคญ

ในชวต การเชอมโยงสงทส�าคญในชวตกบพฤตกรรมเสยงตอปญหาสขภาพ

จากกรณนคอการสบบหร


สรปกลมท 2 สถานการณ ผปวย 35 ป อาชพขบรถสงของ ทองเสยซก

ประวตพบวาดมเบยรสปดาหละ2-3ครงครงละ1-2ขวด

พยาบาล : สวสดคะวนนเปนอะไรมาคะ

ผปวย : ผมทองเสยมาครบ

พยาบาล : เปนมาตงแตเมอไหรคะ

ผปวย :ทองเสยตลอดตงแตเทยงคนอยากไปท�างานขบรถกไป

ไมไดไปท�างานกอนมาทนแตรสกไมไหวจงมาหาหมอ

พยาบาล : คณมอาชพขบรถรบจางเหรอคะ

ผปวย : ครบ

พยาบาล : เทาทฟงคณเปนคนทมความรบผดชอบตอหนาทมาก

เลยนะคะขนาดทองเสยยงไปท�างานกอนมาโรงพยาบาล

กอนหนานไปทานอะไรมากอนหรอปาว

ผปวย : ผมกนขาวปกตแตเมอคน มเลยงฉลองเลยดมเบยรไป

นดหนอย

พยาบาล : ลองเลาใหฟงไดมยวาปรมาณการดมแตละครงขนาดไหน

ผปวย : ดมแคขวดสองขวดเองสปดาหละ2-3ครง

พยาบาล : การดมเบยรสงผลกระทบตอเรองงานบางหรอเปลา

ผปวย : มบางทดมเบยรจนไปท�างานไมได เจานายมเรยก

ตกเตอนบาง

พยาบาล : คณรสกอยางไรทนายจางเรยกไปตกเตอน

ผปวย : มบางครงกลววาเจานายจะไลออก ผมเปนหวหนา

ครอบครวมเมย มลก ไมรจะหาเงนจากไหนมาเลยง

เมยและลก


พยาบาล : คณรสกกงวลใชมยคะ หากดมตออาจมผลกระทบตอ

งานได ตงแตโดนนายจางเรยกไปตกเตอนคณไดมการ

วางแผนทท�าใหดมนอยลง

ผปวย : มบางจากครงเราตงใจจะไมดมแลว แตเพอนทท�างาน

ชอบชวนไปดมตองไปตลอด

พยาบาล : เทาทฟงคณเปนคนส�าคญของครอบครว และดเหมอน

วาเรองดมสราน คณมทางเลอก3ทางทางเลอกแรก

คณดมไปแบบเดมซงตองระวงผลเสยเชนเรองสขภาพ

เรองงานทางเลอกทสองดมใหนอยลงทางเลอกทสาม

คณหยดดมทนทคณจะเลอกทางไหนด

ผปวย : ผมอาจจะลดปรมาณการดมลงนะครบ

พยาบาล : ชนชมนะคะ ทคณมความคดว าจะดมใหน อยลง

หวงเปนอยางยงวาคณจะสามารถท�าใหไดดฉนจะคอย

ใหก�าลงใจ

ขอเสนอแนะจากวทยากรกระบวนการสรางสมพนธภาพการชนชม

การถามทใหเหนผลกระทบ คอนขางสมบรณ แตหากเราสะทอนกลบวา

“คณกงวล”เปนการเนนเรองความรสกกงวลจากสถานการณนใหลองสะทอน

กลบเรองการไลออกซงสงผลตอความรสกเนองจากผปวยไดบอกวาเปนตนเปน

คนส�าคญของครอบครว


สรปกลมท 3 สถานการณ ผปวย40ปความดนสงขาดยา2เดอน

ผปวย : สวสดคะคณหมอ

พยาบาล : สวสดคะวนนเปนอยางไรบางคะ

ผปวย : รสกวงเวยนมนหวพอดมคนในหมบานมาแถวนจงขอ

ตดรถมาดวย

พยาบาล : ขนาดเดนทางมาล�าบากขนาดนคณยงมความตงใจทจะ

มาโรงพยาบาลขอชนชมนะคะ

ผปวย : ความจรงแลวดฉนขาดนดมา 2 เดอนแลวคะ แตม

ปญหาเรองของการเดนทางลกไมอยดวยแลวเงนทอง

ไมคอยจะม

พยาบาล : ตอนนคณค�าแกวอยกบใครบางคะ

ผปวย : ตอนนอยกบหลาน2คนซงเรยนอยชนอนบาลวนนก

ตองรบกลบ

พยาบาล : มนไมใชเรองงายเลยนะคะทคณ จะดแลตวเองไปดวย

และตองดแลหลานไปดวย คณท�าอยางไรคะทตอง

ดแลทงตนเองไปดวยรวมถงดแลหลานไปดวย

ผปวย : กลวจะไมมใครเลยงหลาน

พยาบาล : คณมองอนาคตตวเองไวอยางไรบางคะ

ผปวย : ตอนน เรมมอาการคดว าเนองจากตวเองขาดยา

จะพยายามมาตามนดใหมากขนดแลสขภาพตนเองให

มากขน หากเปนอยางนไปเรอยๆ ท�าใหไมสามารถ

ท�างานไดทส�าคญจะไมสามารถดแลหลานได


พยาบาล : คณมความตงใจในการดแลสขภาพตนเองมากเลยนะคะ

คณไดวางแผนการดแลตนเองยงไงบางคะ

ผปวย : ตอไปจะพยายามมาตามนดใหมากขนอยากใหหมอนด

ใหตรงกบคณล�าเจยกจะไดตดรถมาดวยกน

พยาบาล : ขอชนชมคณทคณคดวางแผนการมาโรงพยาบาลท

สามารถท�าใหเราไดเดนทางมาตามทคณหมอนดได

มากขน

ขอเสนอแนะจากวทยากร Scenarioนท�าไดดครบทกกระบวนการ

มการใหคสนทนาวางแผนเพอการปรบพฤตกรรมตนเอง

สรปกลมท 4 สถานการณ ผปวย 40ป ความดนสง กนยาด แตสบบหร

วนละ2-3มวน

พยาบาล : สวสดคะ ความดนเปนอยางไรบางคะ ตอนนมอาการ

เปนอยางไรบางคะ

ผปวย : ไมมอาการอะไรนะคะ

พยาบาล : ปกตคณกนเหลาหรอสบบหรมยคะ

ผปวย : ไมกนเหลาแตสบบหรวนละ2-3มวน

พยาบาล : คณเยยมมากนะคะคณทานยาตลอดเมอเชาไดสบบหร

บางมยคะ

ผปวย : สบมาครบ

พยาบาล : คณเรมรสกไมสบายไมสดชนบางหรอปาวคะ

ผปวย : นดๆหนอยๆ

พยาบาล : คณสบบหรมานานหรอยงคะ


ผปวย : สบมาตงแตอาย25ป

พยาบาล : จากทพยาบาลใหความรเรองการสบบหร คณมความ

รสกอะไรบางคะ

ผปวย : เทาทพยาบาลเคยใหความร มนกมสวนท�าใหความดน

สงเหมอนกน

พยาบาล : คณตงใจดแลสขภาพมาก กนยากครบ ยงถาเลกบหร

ดวยยงดเขาไปใหญเรองนมอย3ทางเลอกอนดบแรก

อาจสบอยางเดมแตตองสงเกตสขภาพนะบวกอาการ

ไอ เหนอยท�านองน อนดบทสองเราจะลดบหรลง

สกครงหนงอนดบทสามเราจะเลกวนนเลยคณคดวา

อยางไรคะ

ผปวย : คดวาจะคอยๆเลกเพราะนาจะท�าได

ขอเสนอแนะจากวทยากร หากเชอมโยงสงส�าคญในชวตเขากบ

การดแลสขภาพตนเองกจะเพมน�าหนกความจ�าเปนในการกนยาและเลกบหร

ใหสงขน


สรปกลมท 5 สถานการณ ผปวยเบาหวานกนยาครบแตไมเลอกกนอาหาร

น�าตาล140mg%

พยาบาล : สวสดคณยายใครพามาโรงพยาบาล

ผปวย : ลกมาสง

พยาบาล : จากประวตคณยายมาตามนดดนะคะกนยาดและครบ

แตท�าไมน�าตาลไมลด

ผปวย : เปนคนกนยาครบตลอดชอบกนมาก

พยาบาล : มเปาหมายอะไรในชวต

ผปวย : มหลานชายหวแกวหวแหวน อยากเหนวนรบปรญญา

อยากเหนมครอบครว

พยาบาล : ผลน�าตาลครงน140ยายไปท�าอะไรมา

ผปวย : ในเมองของกนมนเยอะลกชอบซอของกนมาใหไมวาจะ

เปนผลไมหรอขนมหวานถาไมกนลกจะเสยใจ

พยาบาล : มการวางแผนตอไปวาอยางไร

ผปวย : คณหมอเหนวาอยางไร

พยาบาล : เลอกซอของทมปรมาณน�าตาลนอย ลดปรมาณ

การกนลงลองท�าดนะคะน�าตาลยายจะลดลง

ขอเสนอแนะจากวทยากร ใชทกษะครบตามกระบวนการ ขอให

เพมความเปนพวกเดยวกน

นายแพทยเทอดศกด เดชคง สรปภาพรวมจากกจกรรมนว า

คอนขางครบทงกระบวนการ ขอใหเพมเตมในเรองสงส�าคญในชวตของ

คสนทนา ซงสามารถเปนสวนผลกดนทส�าคญตอการเปลยนแปลงพฤตกรรม

เสยงได


กจกรรมท 3 ฝกการสนทนาโดยเปนสถานการณสมมตซงเปนการพบกน

ครงท 2 และผใหค�าปรกษาคนเดมจากครงแรกไมสามารถ

ใหค�าปรกษาตอได

สรปกลมท 1 สถานการณ ผปวยอาย28ปอาชพขบรถสงของเปนหวด

ซกประวตพบวาสบบหร8มวน10ปยงไมมอาการ

พยาบาล : สวสดคะวนนคณมาแตเชาเลยนะคะหนาตาสดใส

เหมอนเราเคยเจอกนแลวคณมอะไรใหดฉนชวยเหลอ

มยคะ

ผปวย : วนนผมเปนหวดมาครงนนผมทองเสยเลนเอาแทบแย

พยาบาล : เปนหวดมอาการอยางไรบางคะ

ผปวย : คดจมกน�ามกไหลหายใจไมสะดวก

พยาบาล : เปนมากวนแลวคะ

ผปวย : 2วนแลวหมอ

พยาบาล : คณดแลตนเองกอนมาโรงพยาบาลอยางไรบางคะ

ผปวย : ซอยามาทานเองดมน�าอนแตยงไออย

พยาบาล : คณเยยมมากเลยนะคะทคณสามารถดแลตนเองไดด

ในเบองตนมนไมงายเลยนะคะทคนไขจะดแลตนเองใน

เบองตนไดขนาดนดฉนขอวดไขวดความดนกอนนะคะ

ผปวย : ไขสงมยหมอ

พยาบาล : วนนคณไมมไขนะคะขอถามตอนดนงวาจากครงทแลว

เรองบหรทเราคยคางกนไว ไมทราบคณกลบไปคดตอ

ในประเดนนอยางไรบางคะ

ผปวย : ผมลดการสบบหรลงแลวนะหมอ


พยาบาล : วเศษมากเลยนะคะทคณสามารถท�าไดขอชนชมนะคะ

คณมความตงใจจรงมากอะไรเปนแรงบนดาลใจทท�าให

คณกลบไปคดจนสามารถลดการสบบหรลงได

ผปวย : ครงทแลวพยาบาลบอกวาการสบบหรไมดตอสขภาพ

จงพยายามลองลดการสบบหรดแตเพงรวาการลดบหร

ท�าใหผมประหยดคาใชจายลงเยอะมากๆ

พยาบาล : คณท�าอยางไรถงสามารถลดบหรลงได

ผปวย : ตอนทอยากสบกเปลยนไปหาอะไรกนแทน ทบานม

มะนาวเลยอมมะนาวแทนเวลาอยากบหรมากๆๆ

พยาบาล : เมอลดบหรลงแลวเกดอะไรขนกบตนเองบาง

ผปวย : ลกบอกวาเขาใกลแลวไมเหมนเหมอนแตกอน

พยาบาล : คาใชจายมนประหยดลงใชมยคะ

ผปวย : ประหยดเงนเยอะเลยบหรซองหนงเกอบรอยบาท

พยาบาล : สดยอดคะคณมาถกทางแลวนะคะเอาอยางนนะคะดฉน

ดจากแววตาคณ ดเปนประกาย ดฉนหวงวาคณจะลด

การสบไดลงเรอยๆ นะคะยงไงขอเปนก�าลงใจใหนะคะ

ขอเสนอแนะจากทประชม

- ยงขาดเรองการวางแผนตอไปในการหยดการสบบหรโดยทตวผปวย

สนใจเอง

- ควรเพมเตมรายละเอยดของแรงจงใจเพอผลกดนการเกดพฤตกรรม

เชนการถามรายละเอยดวาวาลกพดอยางไรบางจะท�าใหคสนทนา

เกดความตงใจ


สรปกลมท 2 สถานการณ ผปวยอาย 35 ป อาชพรบสงของขบมอไซลม

ซกประวตพบวาดมเบยรสปดาหละ2-3ครงๆครงๆละ1-2กระปอง

พยาบาล : สวสดคะวนนเปนอะไรมาคะ

ผปวย : ผมเกดอบตเหตรถลมครบโดนเยบมา10เขมเจบมากๆ

ครบ ผมไปท�างานไมไดแนเลยครบวาจะขอยาแกปวด

เพมและขอใบรบรองแพทยดวย

พยาบาล : เกดอะไรขนคะท�าไมรถมอเตอรไซคถงลม

ผปวย : ผมขบรถจะไปกนเหลาทบานแตกอนจะกลบบานเพอน

ชวนกนขาวกนเบยรบาง เหนวาบายแลวจงขบรถไป

ท�างานแลวเกดลม

พยาบาล : ครงกอนดฉนเคยเจอคณจ�าไดวาเราเคยคยกนเรองของ

การดมเบยรครงนนจะดมลดลงคณสามารถลดปรมาณ

การดมไดหรอปาว

ผปวย : ผมดมลดลงนะครบดนแค2กระปองตอสปดาห

พยาบาล : ดฉนขอชนชมนะคะวาคณสามารถลดการดมเบยรลงได

แตวาครงนท�าใหคณเจอปญหาจากการดม

ผปวย : ผมดมเยอะไปนดนงผมกลววาจะถกไลออกลกเมยจะ

เปนอยางไรไมรเลยครบ

พยาบาล : คณกลววาเจานายจะไลคณออกถารเรองน และถาคณ

ถกไลออกจรงครอบครวคณตองเดอดรอนแนๆ

ผปวย : ครบ


พยาบาล : ครงกอนคณเคยสญญาไวว าจะลดปรมาณการดม

ซงครงนคณมปญหากบการดม ท�าใหเกดอบตเหต

หากวาเจานายคณรวาอบตเหตครงเกดจากการดมเบยร

มาท�าใหเกดอบตเหตเสยการงานคณคดวาเจานายจะ

ใหโอกาสคณสกกครง

ผปวย : คงไมใหโอกาสแลวมงครบ

พยาบาล : คณคดวาคณจะตดสนใจอยางไร หรอจะวางแผน

เกยวกบการดมอยางไร

ผปวย : รอบนผมคดวาจะเลกอยางเดดขาดเลกใหไดไมงนชวต

ผมพงแนๆ ผมจะบอกคณหมอวาผมวางแผนการเลก

ดมเบยรแลวนะครบ ผมจะหนกแนนตงใจเลกอยาง

จรงจงครบ

พยาบาล : คณตดสนใจทจะเลกดมเลยเนอะเลกดมเมอไหรคะ

ผปวย : เลกดมวนนแหละครบ

พยาบาล : เปนการตดสนใจทเยยมมากเลยคะดฉนขอแสดงความ

ยนดทคณตดสนใจแบบน หากวาเราจะนดกนอกสอง

สปดาหคณสะดวกมยคะ

ผปวย : สะดวกครบผมเลกไดแนนอนครบรอบหนา

พยาบาล : อกสองสปดาหเรามาเจอกนนะคะ

ขอเสนอแนะจากวทยากร

- อยากใหเพมเตมรายละเอยดเชนการเปลยนแปลงทท�าได เชน

ถามในเรองสาเหตวธการหรอผลลพธทไดส�าหรบกรณนการรถลม

ถอเปนโอกาสทดทจะชวยใหคสนทนาเลกดมเบยร


สรปกลมท 3 สถานการณ ผปวยอาย40ปความดนสงกนยาได¾ชนด


พยาบาล : สวสดคะเปนคนไขทนารกมากๆ เลยนะคะมาตาม

คณหมอนดทกครงเลย

ผปวย : คาวนนปกตแตมาตามทคณหมอนดไวคะ

พยาบาล : งน…ขอวดความดนหนอยนะคะ

ผปวย : ความดนเปนอยางไรบางคะคณหมอ

พยาบาล : คณยงควบคมอาหารและออกก�าลงกายตามทคณหมอ

แนะน�าอยมยคะ

ผปวย : ตอนนท�าตามทคณหมอสงทกอยางคะแตตอนนหยดยา

ไป 1 ตว ซงกนยาตวนท�าใหไอตลอดทงคนไมไดนอน

เลยคะ

พยาบาล : ความดนตอนนคอนขางสงนะคะ ดฉนคดวาถาคณ

กนยาครบตามทหมอสงความดนนาจะอยในระดบท

ปกตคะ ซงเปนเรองทดทคณกนอาหารออกก�าลงกาย

ยงขาดเรองการกนยาถาคณกนยาครบ ความดนนาจะ

คงทคะ

ผปวย : มนไอมากๆๆเลยคะหมอหมอพอจะมทางชวยอยางไร

บางคะ

พยาบาล : หมอเหนถงความตงใจบางอยางในตวคณนะคะ จรงๆ

อาการขางเคยงของการทานยาเปนในหลายๆ คนคะ

เบองตนใหคณบอกปญหากบคณหมอนะคะ คณหมอ

อาจปรบยาใหคะ


ผปวย : จรงๆ แลวร สกไมสบายใจเหมอนกนทหยดยาเอง

กลวเหมอนกนวาตวเองจะมอาการอะไร ตอไปจะ

พยายามกนยาใหครบทกตวตอไปจะปรกษาหมอกอน

ทกครงคะ

พยาบาล : เปนก�าลงใจใหคณนะคะหากคณปฏบตตามความดน

นาจะออกมาปกตคะ



- ยงขาดการเชอมโยงระหวางพฤตกรรมทเสยงกบสงส�าคญในชวต

- ตองเพมเตมหรอกระตนใหเกดการกนยาครบตามทหมอสง

- ตองใหความรเรองการไอทเกดจากการกนยา

สรปกลมท 4 สถานการณ ผปวยอาย40ปความดนสงกนยาดแตสบบหร

วนละ2-3มวน

พยาบาล : สวสดคะวนนผปวยมาตรวจตามนดใชมยคะ

ผปวย : ใชคะ

พยาบาล : คณความดนสงนะคะ เนองจากคณหมอตดภารกจไป

ตางประเทศ ดฉนท�าหนาทแทนนะคะ วนนคณสบาย

มยคะ

ผปวย : สบายดคะแตรสกเวยนหวนดหนอย

พยาบาล : เราจะเรมวดความดนกนนะคะ ความดนคอนขางสง

นะคะ


ผปวย : ยากนประจ�ามาตามนดไมเคยขาดท�าไมความดนยงสง

พยาบาล : คณพกผอนเพยงพอมยคะนอนดกมยคะ

ผปวย : ไมดกคะปกต

พยาบาล : คณคดวามสาเหตอนๆอกมยทท�าใหความดนสงขน

ผปวย : ครงทแลวบอกคณหมอวาจะเลกสบบหรแตยงท�าไมได

พยาบาล : ตามหลกวชาการการสบบหรมสวนตอความดนบาง

นะคะ แตชางนคณอาจมเรองเครยดและความกงวล

รวมดวย ขอชนชมคณทมการส�ารวจตนเองทงๆ ทม

การปฏบตตวไดอยางถกตอง กอนอนคณตองตง

เปาหมายกอนวาจะเลกบหรเพอใคร

ผปวย : ลกสาวเคยบอกวาแมสบบหรเยอะ

พยาบาล : ยงขอชนชมวาคณมความตงใจในการเลกบหร เพอ

ตวเองและลกสาว คณคดวาการเลกบหรเปนเรองยาก

ส�าหรบคณมยคะ

ผปวย : ยากมากนะคะแตคดวานาจะท�าใหส�าเรจ

พยาบาล : เดยวเรามาเขาคลนกกนนะคะเพอรวมกนหาแนวทาง

ชวยเหลอกนแตทงนทงนนขนอยกบตวคณดวยคะ

ผปวย : นอกจากบหรมอยางอนอกมยทท�าใหความดนไมขน

พยาบาล : ถาคณคดวาการทเราสบบหรอย ท�าใหความดนเราขน

เราอาจดเฉพาะเรองบหรไปกอน จะดมยคะ ครงหนา

เรามาพบกนอกนะคะเราจะใหเอกสารความรเพอให

คณตดสนใจดวยนะคะ



- ขอใหเพมน�าหนกเรองสงส�าคญในชวต เพอเปนแรงจงใจใน

การผลกดนพฤตกรรม

- ใหเพมพฤตกรรมอยางอนรวมกบการเลกสบบหรเชน3อ2ส

- หากคนไขตดสนใจในการเลกสบบหรสามารถแนะน�าคลนกตอไป

สรปกลมท 5 สถานการณ ผปวยเปนโรคเบาหวานกนยาครบเรมเลอก

กนอาหารน�าตาล140mg%

พยาบาล : คณยายเปนอยางไรบางคะ

ผปวย : หมอบอกใหเลอกกนอาหาร

พยาบาล : เยยมมากเลยคะเพราะอะไรคณยายถงเลอกกนอาหาร

ผปวย : ตงแตทคณหมอบอกวาของทลกหลานซอมาใหเลอกกน

พยาบาล : แสดงวาหลานเปนแรงจงใจอยางดเยยมเลยใชมยคะ

คณยายสงเกตคณยายเลอกกนอาหารและกนยาอยาง

ตอเนองสงเกตตวเองมยวาอาการดขนอยางไรบางคะ

ผปวย : ยายกเลอกกนอาหารน�าตาลเปนอยางไรบาง

พยาบาล : 140mg% ยงไงกสดยอดแลวคะ คณยายมการเลอก

กนอาหาร น�าตาลไมขนยงเทาเดม เอาอยางงนะคะ

หลานพอชวยคณยายใหน�าตาลลดลง ใหชวยดเรอง

การกนอาหารของคณยายและคอยเจอกนใหมวนท28

นะยาย



- เนองจากเปนพยาบาลคนใหมควรสรางสมพนธภาพจะผปวยกอน

- ใหถามผปวยวานอกจากอาหารแลวมเรองอนทเกยวของอกหรอเปลา

ทมสวนเกยวของกบปรมาณน�าตาลเนองจากปรมาณน�าตาลยงคง

เทาเดมเพอน�าไปสการออกก�าลงกายตอไป

- ตองหาพฤตกรรมอนๆ ทสามารถชวยในการควบคมน�าตาลใหด

ยงขน


ประสบการณการประยกตใช Motivational Interviewing (MI)

ในผปวยโรคเรอรง (NCDs)

หนวยงาน :โรงพยาบาลโนนคณจงหวดศรสะเกษ

ผน�าเสนอ :นางพนดาสารกอง ต�าแหนงพยาบาลวชาชพช�านาญการ

ผลการด�าเนนโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการสนทนา

สรางแรงจงใจเพอสนบสนนการควบคมระดบน�าตาลในพลาสมา ในผปวย

เบาหวานชนดท2โรงพยาบาลโนนคณจงหวดศรสะเกษ

บรบทจงหวดศรสะเกษม 5 ต�าบล 80 หมบาน 7,428 ครวเรอน

ประชากร39,797คนรพช.30เตยง1แหงมแพทยGP3คน,ทนตแพทย

2 คน พยาบาลวชาชพ 43 คน รพ.สต. 8 แหง มพยาบาลเวชปฏบตทก

รพ.สต. อาชพหลก เกษตรกรรม หางจาก รพ. ศรสะเกษ 60 กม. รพ.

สรรพสทธประสงค40กม.รพกนทรลกษ37กม.

สถานการณ 5 อนดบโรค OPD และ อตราปวยในกล มโรค NCD

ณ โรงพยาบาลโนนคณ จงหวดศรสะเกษ


กลมเสยงโรคเบาหวานป 2559 และผปวยทควบคบระดบน�าตาลไดตาม

เปาหมาย ป 2556 - 2559 ณ โรงพยาบาลโนนคณ จงหวดศรสะเกษ

เงอนไขในการคดเลอกกลมผปวยเบาหวานเขารวมโครงการ

1. อาย20-60ปไมมปญหาดานการสอสาร

2. รกษาดวยยากนและไมมภาวะแทรกซอน

3. ระดบHbA1C>7

4. ยนยอมเขารวมโครงการ

ผลการด�าเนนงานผปวยทเขารวมโครงการ ระหวางเดอนเมษายน-

พฤษภาคม 2559 พบวา คนไขจ�านวน 16 คน จาก 39 คน คดเปน

รอยละ 42.12 มการควบคมน�าตาลดขน Well control และ ระหวาง

เดอนเมษายน – ตลาคม 2559 เปนการตดตามรอบ 6 เดอนพบวาคนไข

จ�านวน16ในกลมดงกลาวมการควบคมน�าตาลดขนWellcontrolคดเปน

รอยละ42.12


ปญหาและอปสรรค การดำาเนนโครงการ ดานผปวย : ผดนด, ขอเลอนนด, ออกจากโครงการเพราะเปลยน

การรกษาเปนยาฉด

ดานเจาหนาท

1. มการเปลยนเจาหนาทผใหค�าปรกษาเพราะผใหค�าปรกษาคนเดม

ตดราชการทอน

2. การใชเครองมอไมบรรทดวดใจ บางคนใชถามภาพรวม บางคน

แยกรายขอยอย

3. การบนทกรายละเอยดแตละคนมการเพมเตมสวนอนๆ

ดานระบบบรการ

1. การนดหมายกลมทเขารวมโครงการมความคลาดเคลอนบางราย

นด2เดอน

2. การสอสารขอมลในระบบบรการเพอแจงใหผเกยวของทราบ


สงทไดเรยนรจากการดำาเนนโครงการ 1. การใชเทคนคการสรางแรงจงใจ ท�าใหเจาหนาทใชเวลาพดคยกบ

ผปวยอยางมประสทธภาพในประเดนทเชอมโยง พฤตกรรมในการมารบ

บรการแตละครง

2. การพดคยแบบสนในประเดนส�าคญทมผลกบการเปลยนแปลงของ

การควบคมระดบน�าตาล

3. ท�าใหเจาหนาทใสใจจดจ�าพฤตกรรมดานบวกทสงเสรมในการปรบ

พฤตกรรมมากขน

4. การเปลยนผใหค�าปรกษาเปนขอจ�ากดในเรองความตอเนองใน

การพดคย

สงทไดจากการแลกเปลยนเรยนร 1. ผปวยดมสรา ประจ�า แตระดบน�าตาลปกตเราอาจไมตองเปลยน

เขาทกเรองแตปรบบางเรอง เสรมเชน ดม แตออกก�าลงกายModify ถาเขา

จะดมตอไปจะเตมอะไรเพอใหตนเองสขภาพปกต

2. สอบถาม life Style เพอ หาปจจยเสรมในการ Motivate

ในการดแลตนเองเพอตอบสนองlifeStyleใหดกวาเดม

3. คนไขPoorControlเราอาจไมไดเปลยนทงหมดในชวตเขาแตให

เราดจงหวะชวตณชวงทเปนปญหา(CrucialMoment)เขาจะเปดใจยอมรบ

งายกวาตอนปกต แลวแยกแยะใหเขาเหน จงหวะชวตชวงทเปนปญหา เรา

อาจใหความส�าคญปจจยทเปนไปได(VitalBehavior)เชนการกนยาบางคน

บอกวา ไมอยากกนยา การกนยาจะปวย ใหมองเปาหมายทการท�างานได

มากกวาการกนยาเชนเรยนจบท�างานไดยาเปนเพยงเครองมอชวยในการ

ท�าใหเราไปถงเปาหมาย


4. หลายคนเชอวา ถากนยาจะท�าใหเปนโรคไต ไมหกลางความเชอ

แต อาจเตมความเชอ อนๆ เชน การออกก�าลงกาย เปนตวชวยอกทาง เพอ

ท�าใหเขาด�าเนนเปาหมาย

5. การประเมนการรบรของคนไขวาเขาใจตรงกบทเราสอสารไหม

6. ประเดนการทผปวยรสกวา การเขากลมMI เปนการกระตนให

ผปวยตนตวและรสกวาถกตดตามท�าใหระวงพฤตกรรมตนเองมากขน

7. พยาบาลเปลยนจากต�าหนเปนรจกชมผปวยมากขน

ภาพบรรยากาศการด�าเนนโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรม

การสนทนาสรางแรงจงใจเพอสนบสนนการควบคมระดบน�าตาลในพลาสมา

ในผปวยเบาหวานชนดท 2 โรงพยาบาลโนนคณ จงหวดศรสะเกษ

ภาพกจกรรม ภาพกจกรรม

ประชมวางแผนการด�าเนนการ การพฒนาศกยภาพทม ระดบอ�าเภอ

ประชมวางแผนการด�าเนนการ การปรบวธการในคลนก


หนวยงาน:โรงพยาบาลโนนคณจงหวดศรสะเกษ

ผน�าเสนอ :ศดานนทเนตรใสต�าแหนงพยาบาลวชาชพช�านาญการ

น�าเสนอแลกเปลยนเรยนรการMotivational Interviewing (MI)

ในผปวยโรคเรอรง(NCDs)

จากกรณตวอยางผปวยเพศชายอาย 53 ป

ขอมลผปวย :DMcDLPมา5ป, FBS149mg%HbA1c11.8

(ก.พ.59),ประวตการรบยาMedicine:MFM (500) 2x2 o PCGPZ 1x1

oSimvas1xhs,รบการรกษาตอเนองไมมประวตขาดนด

การปรบวธการในคลนก การด�าเนนการในชมชน


Motivational Interviewing (MI) ครงท 1

- ขอความรวมมอ ชกชวนเขารวมโครงการ ขอมลการสนทนาจะเกบ

เปนความลบ

- การสนทนากบพยาบาลใชเวลา 5 - 10 นาทและจะไมกระทบกบ

ควตรวจ

- สรางสมพนธภาพ เปนเบาหวานมานานหรอยง สขภาพตอนน

เปนอยางไรบาง–แขงแรงด

- ขอมลทได คอ มอาชพเกษตรกรรม ท�านา เลยงหม ตองท�างาน

ในฟารมหม ทกวน เวลาเหนอยจะกนขนมหวาน หรอน�าหวาน

วนละ2-3ครง

- ขยนท�างานแบบนไดเงนเอาไปท�าอะไร ท�างานสงเสยลกเรยนใหจบ

(ลกชายเรยนโรงเรยนนายรอยต�ารวจป1)


รปแบบการสนทนา Motivational Interviewing (MI) ครงท 1 ดงน

พยาบาล :คณประดษฐเปนผน�าครอบครวทดแลครอบครวไดยอดเยยม

เกงมากๆ หาตวจบยาก ท�างานเยอะๆแบบนเรองสขภาพ

กส�าคญพยาบาลเคยไดยนมาวาถาน�าตาลสะสมในเลอดสง

มากๆจะท�าใหเปนโรคอมพฤตอมพาตไดพยาบาลเหนน�าตาล

สะสมของคณประดษฐแลวกอดเปนหวงไดวาถาคณประดษฐ

โชครายปวยเปนโรคอมพฤตอมพาต คนอยขางหลงจะเปน

อยางไร(ผปวยสหนากงวล)

ผปวย :แสดงวาผมมโอกาสเปนอมพาตเหรอ....หมอท�าอยางไรถงจะ

ไมเปน

พยาบาล :Advice 3 อ 2 ส แลวคดวามพฤตกรรมอะไรไหมทอาจ

ท�าใหน�าตาลสง

ผปวย :คณหมอครบ เวลาผมเหมอยมากๆ แลวกนน�าหวาน

ขนมหวานบอยๆมนจะท�าใหน�าตาลสงไหม

พยาบาล : ถาเรากนขนมหวานเยอะๆน�าตาลในเลอดกจะเยอะตามเปน

เงาตามตวเชนกนคะ

ผปวย : ถางนผมจะกนขนมหวานใหนอยลง

พยาบาล : เยยมมากคะ ถาใหคะแนนความตงใจในการลดขนมหวาน

จาก1-10คะแนนคณใหกคะแนน

ผปวย : เอา5คะแนนกไดถาใหเยอะกลวท�าไมได

พยาบาล : เยยมมากเลยคะใหตง 5 คะแนน พยาบาลเปนก�าลงใจให

นะคะ วนนรบกวนคณประดษฐมาสกพกละเดยวพยาบาล

จะพาไปพบแพทยนะคะ



พยาบาล : ชนชม การมาตรวจตามนดธรกจฟารมหมเปนอยางไรบาง

ผปวย :กไปฟารมใหอาหารหมทกวนเดอนหนากไดขายแลวครบ

พยาบาล:แจงผลFBS169mg%มน�าหนกลด2กโลกรม

ผปวย:ถามผลกระทบตอสขภาพ - ชวงนเหนอยหนอย หมโตแลว

กเลยท�างานหนกทกวนกเลยทานขาวเหนยวเยอะ

พยาบาล :แลวสงทตงใจไวไดท�าไหม

ผปวย :ลดการกนขนมหวานได30%

พยาบาล : ชนชม ท�าอยางไรถงลดไดขนาดนน

ผปวย :กพยายามไมกนถาเหนอยมากๆกจะดมน�าเยนๆนอนพกสก

10-20นาทกหายเหนอยพยาบาล:ชนชมเยยมมากเลยคะ

แตถาเหนอยมากๆ มเหงอออกตวเยน ซมลงกใหรบมาพบ

แพทยนะคะ(พาไปตรวจ)



พยาบาล:FBS164mg%มน�าหนกเพม1กโลกรม

(ชนชม)ดสดชนขนFBSลดลง5mg%สขภาพเปนอยางไรบาง

ผปวย :รสกเบาตวกวาเดมไมคอยเหนอยแลว

พยาบาล :ชวงนดแลตนเองอยางไรบาง

ผปวย :คณหมอครบ“ผมวาการนดเดอนละ1ครงมนกดเหมอนกน

มนท�าใหรสกระวงตวมากขน จะกนอะไร กกลวน�าตาลสง

เอาอยางนดไหมครงตอไปลดน�าตาลใหนอยกวา150

พยาบาล : (ชนชม)เยยมมากเลยคะเพราะอะไรคณถงคดเชนนน-ผมวา

มนกไมนาจะยากถาเราควบคมอาหารได

พยาบาล : เยยมมากคะ...คณตงใจจะลดน�าตาลใหไดนอยกวา150คณให

คะแนนความตงใจในครงนกคะแนน

ผปวย : ให7คะแนน

พยาบาล : อะไรทท�าใหคณมนใจขนาดนน

ผปวย : แตกอนผมเคยสญญากบภรรยาวาถาตงครรภผมจะเลกสบบหร

และผมกท�าได

พยาบาล : เยยมมากเลยคะเปนก�าลงใจใหนะคะ



จากการตดตามผล FBS 140 mg%

พยาบาล :การมาตรวจตามนดระดบน�าตาลลง24mg%มนไมใชงายๆ

เลยนะคะท�าไดยงไง

ผปวย :ผมกนขาวเหนยวกนผกกนปลามากขนแตวาไมกนขนมหวาน

และน�าหวานเลย

พยาบาล : แลวภรรยาวายงไง

ผปวย : ไมวายงไงแตตวเองรสกวา ไมเหนอยงายแตกอดกงวลไมได

กลวน�าตาลจะสง

พยาบาล :มนกไมแปลกหรอกคะทคณจะกงวลแตพยาบาลเหนถงความ

มงมนของคณแลวเชอวา

คณตองท�าไดครงตอไปขอนดอก3เดอนจะตรวจน�าตาลใน

เลอดและน�าตาลสะสมนะคะ


พยาบาล :ชนชม การมาตรวจตามนด แตเชาเลย ไมเจอกน 3 เดอน

ท�าอะไรบางขายหมหรอยง

ผปวย :ขายแลวครบตอนนก�าลงลงหมนอยรนใหม

พยาบาล :แลวสงทตงใจไวนะยงท�าอยไหม

ผปวย :ท�าเหมอนเดมหมอไมกนขนมหวานแลวแตขาวเหนยว

ยงกนเหมอนเดมถาไมกนกไมมแรงท�างาน

แจงผล FBS 150 % (น�ำตำลเพมขน 10) แต HbA1c 7.5

(ลดลง 4.3 เมอเทยบกบ 8 เดอนกอน)

พยาบาล :รสกยงไงทระดบน�าตาลสะสมลดลง

ผปวย :มนแหมนยบอหมอมนคอลดหลายแท

พยาบาล : เชอเถอะคะวาสงทคณท�ามนไดผลจรงๆเยยมมากคะเราจะ

เจอกนในอก3เดอนขางหนานะคะ

การตดตามครงท 1

ปจจยความส�าเรจ

1.ตวผปวยเองมความมงมน

2.สมพนธภาพระหวางผรบบรการและผใหบรการ

3.ความตอเนองของการตดตามโดยเชอมโยงพฤตกรรมกบสงส�าคญ

ในชวต

4.การใหค�าปรกษาแบบสนเพอสรางแรงจงใจชวยใหผปวยและผให

บรการไดใชเวลาสนทนาอยางมเปาหมายภายในเวลา5-10นาท


หนวยงาน: โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร จงหวด

สรนทร

ผน�าเสนอ: นายขรรคชย เอกา ผอ. โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล

บานส�าโรงโคกเพชร

นางพนดาสารกอง พยาบาลวชาชพช�านาญการ

น�าเสนอผลการแลกเปลยนประสบการณการสนทนาสรางแรงจงใจ(MI)

ในผปวยเบาหวานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร

ต�าบลทาสวางอ�าเภอเมองจงหวดสรนทรดงน

ขอมลทวไปโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร

ต�าบลทาสวาง อ�าเภอเมอง จงหวดสรนทร ม 2,342 หลงคาเรอน จ�านวน

ประชากร7,666คนอาสาสมครสาธารณสข160คนรบผดชอบ11หมบาน

และมบคลากรประกอบดวย เจาหนาทสาธารณสข 4 คน (นกวชาการ

สาธารณสขจ�านวน 2 คน, พยาบาลวชาชพจ�านวน 2 คน) ลกจางจ�านวน

4คน (พนกงานกระทรวงสาธารณสขจ�านวน1คน,ลกจางแพทยแผนไทย

จ�านวน1คน,แมบานจ�านวน1คนและคนงานคนสวน1คน)

สถานการณผปวยเบาหวานอตราปวย3,743.80ตอแสนประชากร

และมความชก 3,889.42 ตอแสนประชากรและพบวา รพ.สต.บานส�าโรง

โคกเพชรจ�านวน100คนพบเปนโรคเบาหวานจ�านวน2.65คน

ผปวยเบาหวานทงหมด(จ�านวนคน)

รกษาท รพศ.สรนทร(คน/รอยละ)

รกษาท รพ.สต.(คน/รอยละ)

287 169(58.89) 118(41.11)


ผงแสดงการด�าเนนงานรพ.สต.บานส�าโรงโคกเพชร

Motivational Interviewing (MI) ท�าอยางไร ณ โรงพยาบาลสงเสรมสข

ภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร

1. รบฟงขอประชมถงแนวทางการด�าเนนงาน

2. ชแจงใหกบพยาบาลผรบผดชอบงานเบาหวานและทมสขภาพอนๆ

ใหเขาใจถงเปาหมายในการท�างานMI

3. พยาบาลผรบผดชอบงานเบาหวานเลอกกรณศกษาใหในเงอนไข

น�าตาลเฉลยสะสมในเลอด HbA1C >7mg% จ�านวน 15 คนตามทผวจย

ตองการหลงจากนนทบทวนแฟมมเพมอก5คนจงสงเขาสกระบวนการMI

ทงหมด


4. เมอเขาส กระบวนการ MI ไดมการปรบวนนดจาก 2 เดอน

เปนทก1เดอนในเดอนท2ตรงนดวนคลนกจงไดปรบกระบวนการนดกอน

วนคลนก1วนเพอทจะไดมเวลาในการท�าMIอยางจรงจง

ซงกระบวนการใหค�าปรกษา Motivational Interviewing (MI)

มดงน

เขาสกระบวนการใหค�าปรกษา

ขนตอนท 1 สรางสมพนธภาพ/ตกลงบรการ

ไมอยากลมหมอนนอนเสอ


Motivational Interviewing (MI) มาชวยผสมผสานในงานปกต

• ท�าใหมการจดระบบชองทางการใหค�าปรกษากบผปวยทมคาระดบ

น�าตาลในเลอด(160mg%)อยางเปนระบบโดยเจาหนาททไดผานกระบวนการ

MI ดวยการเตรยมแฟม (FF) ตดสญลกษณผปวยดวยสตกเกอร เพอใหไดรบ

ทราบทงทมสขภาพวาผปวยทมสญลกษณดงกลาวตองไดเขาสกระบวนการ

สนทนาสรางแรงจงใจกอนจงจะไดรบยากลบบานพรอมกบวนนด

• ปรบระบบการตดตามผปวยในกลมMIและกลมผปวยทไมสามารถ

ควบคมระดบน�าตาลในเลอดได

• เกดนวตกรรม“สตกเกอรหรรษารคาระดบน�าตาลในเลอด”


ผลของการด�าเนนงาน Motivational Interviewing (MI)

จากภาพดานลางคนไขมจ�านวน20คนกลมเปาหมายเปนกลมคนไข

ทน�าตาลเฉลยสะสมในเลอดHbA1Cเกน7โดยคาเฉลยคดกอนด�าเนนการป

2558คดเปน8.41%จากการเขารวมโครงการMotivationalInterviewing

(MI) เจาะเลอดในป 2559 คาน�าตาลเฉลยสะสมในเลอด HbA1C ลดลง

คดเปน7.52%

ซงคาเฉลย ระดบน�าตาลในเลอด (DTX)หลงการตดตามการเขารวม

โครงการMotivationalInterviewing(MI)ครงท1คาเฉลยระดบน�าตาลใน

เลอด (DTX)คดเปน139.05ครงท 2คาเฉลยระดบน�าตาลในเลอด (DTX)

140.45ครงท3คาเฉลยระดบน�าตาลในเลอด(DTX)คดเปน129.65และ

ครงท4

ซงชวงเดอนกนยายนมเทศกาลประเพณของจงหวดสรนทร ซงมการ

ซอขนมหรอสราไปฝากผใหญ อาจท�าใหไมระมดระวงการกนท�าให คาเฉลย

ระดบน�าตาลในเลอด(DTX)เพมสงขนคดเปน138.6


และจากการเปรยบเทยบผลเลอดเปนรายบคคลโดยผลเฉลยจากคนไข

จ�านวน20คนพบวาคาระดบน�าตาลเฉลยสะสมในเลอดHbA1Cสวนใหญ

ลดลง


ความประทบใจตอการด�าเนนงาน Motivational Interviewing (MI)

ผปวย จ�านวน 2 คน

จากการเขารวมโครงการพบวา ผปวยทง 2 คน ซงมปญหาสขภาพ

ตางกน ตนจงขจบคกนเพอเขารวมโครงการ โดย ทง 2 ราย ปวยเปนโรค

เบาหวาน ซงมพฤตกรรมสขภาพทเปลยนไป ผปวยรายนงสามารถลดการดม

กาแฟไดจากวนละ2ซองเหลอวนละ1ซองสวนอกรายสามารถดมกาแฟ

ด�าได ซงทง 2 คนหากวนไหนมการนดเขากลมจะปนจกรยานมายง รพสต.

จากทเคยนงมอเตอรไซค


หนวยงาน:โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทรายจงหวดชลบร

ผน�าเสนอ:นางบศราสขสวสด พยาบาลวชาชพช�านาญการ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทราย จงหวดชลบร มสดสวน

บคลากรทปฏบตงานตอประชากรทงหมด11,801คดเปน1:1,311คน

(อตรา 1/1,250) จ�านวน 6 หมบาน / 7297 หลงคาเรอน ซงมการแบง

ความรบผดชอบตอกลมเปาหมายตามWe can do อยในความรบผดชอบ

ของนกสขภาพครอบครว ทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทราย

จงหวดชลบรมผปวยทเปนโรคเรอรง524คนโดยประมาณ

การบรหารจดการระบบสขภาพ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทราย จงหวดชลบร


การด�าเนนงานพฒนาระบบสขภาพ รพ.สต.บางทราย อ�าเภอ

เมองชลบร ป 2559 กรณศกษาผปวย NCD (District Health System,

Bangsai Hospital, Muang Chonburi)

ทมาและความส�าคญของปญหา : โดยใหความส�าคญตอผ ปวย

โรคเรอรง ซงโดยวถชวตชมชนต�าบลบางทรายอยตดทะเล สวนใหญมปญหา

จากการรบประทานอาหาร โดยมการจดล�าดบความส�าคญของปญหา

สาธารณสขดงภาพดานลางซงอนดบท1คอโรคเบาหวานอนดบท2ไดแก

โรคความดนโลหตสง

สถานการณการระบาดโรคเบาหวานป จ�านวน 3 ปยอนหลงตงแต

ป 2556-2558 พบวา อตราการปวยตอแสนประชากรเพมมากขนเรอยๆ

เทากบ1363.41,1386.67,1716.73ตอแสนประชากร


สถานการณการระบาดโรคความดนโลหตสง จ�านวน 3 ป 2556-

2558 ยอนหลงตงแตป 2556-2558พบวาอตราการปวยตอแสนประชากร

เพมมากขนเรอยๆ เชนเดยวกนทจ�านวน 2383.98, 2510.36, 3129.47ตอ

แสนประชากร


จากสภาพปญหาดงกลาว ไดมการจดโครงการพฒนาระบบบรการ

สขภาพกรณการใชเทคนคใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจตอการปรบเปลยน

พฤตกรรมสขภาพของผปวยNCDรพ.สต.บางทรายป2559

การด�าเนนงานโดยการพฒนาระบบสขภาพ ของ รพ.สต.บางทราย

อ�าเภอเมองชลบร โดยใช เทคนค Motivational Interviewing (MI)

(District Health System, Bangsai Hospital, Muang Chonburi)

กรณศกษาโรคเบาหวานและโรคความดนโลหตสงป 2559 มกระบวนการ

ด�าเนนงานภายใตโครงการรณรงค

จากการคดกรองสขภาพ พบวา มผปวยทเปนโรคเรอรงจ�านวนเพม

สงขน จากผลการคดกรองสขภาพประชาชน 15 ปขนไปขนไปคดเปน

รอยละ 80.93 ไดมการจดระดบความรนแรงของโรคตามปงปองจราจรชวต

7สผปวยคลนกโรคเรอรงทมารบบรการทรพ.สต.บางทรายรวมผรบบรการ

ในคลนกทงหมดเปน561ราย(ในเขต524ราย)โดยมผปวยเบาหวานDM

รวม213คนและรวมผปวยความดนโลหตสงHTรวม348คน


การสนทนาสรางแรงจงใจเพอการสนบสนนการปรบเปลยนพฤตกรรม

สขภาพของผปวยNCDรพ.สต.บางทรายใชโครงสรางดงตอไปน

1. การสรางสมพนธภาพ Affirmation

2. การสรางแรงจงใจโดยใชค�าถาม Ask

3. การประเมนแรงจงใจ Assess

4. การใหขอมลทางเลอก Advice

5. การชวยเหลอ/แนะน�า Assist

โปรแกรมการสนทนาสรางแรงจงใจเพอการสนบสนนการปรบเปลยน

พฤตกรรมสขภาพของผปวย NCD รพ.สต.บางทราย


ขนเตรยมการด�าเนนกจกรรม ดงน

- เตรยมความร

- เตรยมเอกสารส�าหรบผปวย

- เตรยมจดหาสถานทเอออ�านวย

- ประชมวางแผนกบทมหมอครอบครว

- ท�าแผนเพอหากลมเปาหมาย

- เมอไดกล มเปาหมายกด�าเนนตามโปรแกรมการสนทนาสราง

แรงจงใจในผปวยNCD

- นดตดตามบนทกผลและสรป

ผลการตดตามระดบน�าตาลของผปวย DMภายใตสรปผลการด�าเนน

งานโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการสนทนาสรางแรงตจงใจเพอ

การสนบสนนการควบคมเบาหวานและความดนโลหตสง จากเปาหมาย

จ�านวน5คนทง4ครงพบวาระดบน�าตาลในเลอดDTXลดลงระดบน�าตาล

เฉลยสะสมในเลอดHbalcลดลงจ�านวน3คนโดยสรประดบน�าตาลเฉลย

สะสมในเลอดHbalcดขนคดเปนรอยละ60รายละเอยดดงน


ผลการตดตามระดบน�าตาลของผปวย DMHT ภายใตสรปผลการ

ด�าเนนงานโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการสนทนาสรางแรงตจงใจ

เพอการสนบสนนการควบคมเบาหวานและความดนโลหตสง จากเปาหมาย

จ�านวน5คนทง4ครงพบวาระดบน�าตาลในเลอดDTXลดลงระดบน�าตาล

เฉลยสะสมในเลอดHbalcลดลงจ�านวน5คนโดยสรประดบน�าตาลเฉลย

สะสมในเลอดHbalcดขนคดเปนรอยละ60รายละเอยดดงน

โดยสรปการประเมนผล

- การใชโปรแกรมสนทนาสรางแรงจงใจ MI (Motivation

interviewing) เปนทางเลอกหนง ทชวยสงเสรมและกระตนใหผปวย NCD

มองเหนความส�าคญของปญหาและปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพได

- การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ถอวาเปนเรองยาก สวนใหญ

มกพบวาผปวยมพนฐานความรระดบหนงแลว แตปญหาคอยงไมเหนความ

ตระหนกในปญหาเรองการดแลสขภาพของตนเอง


- ดงนนการใช MI และการตดตามเปนระยะรวมกบการใหความร

3 อ 2 ส. จงมสวนส�าคญทท�าใหผปวยเกดความรวมมอและเกดความตระหนก

สงผลตอความตงใจทจะปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ

- ทส�าคญ การไดรบการสนบสนนจากผบงคบบญชาทกระดบ

จะชวยสงเสรมรปแบบกระบวนการท�างานใหมประสทธผลมากยงขน

ปญหาและอปสรรค :ดานการจดบรการในสถานบรการ

- กระบวนการของ MI แมจะใชเวลาสน แตควรมสถานทหรอมม

ใหค�าปรกษาเพอใหเกดการสนทนาทมประสทธผล ทงนขนกบบรบทของ

สถานพยาบาลพนท

ปญหาและอปสรรค :ดานบคลากร

-บคลากรยงขาดทกษะและความเชยวชาญ อาจตองไดรบการฝก

ทกษะและทดลองกอนการปฏบตงาน เพอใหเกดความช�านาญกอนน�าไป

ใชจรง


หนวยงาน :โรงพยาบาลเมองชลบร

ผน�าเสนอ : นางดลพร เนตฤทธ ต�าแหนง พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาล

เมองชลบร

Motivational Interviewing DM-HT โรงพยาบาลเมองชลบร

พนทรบผดชอบเขตอ�าเภอเมอง มขนาดพนท: 238.87 ตารางกโลเมตร

149,239ไรประกอบดวยโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลจ�านวน18แหง

18 ต�าบล 35 หม บาน 133 ชมชน เทศบาล 11 แหง อบต. 5 แหง

รวมประชากรทงหมด65,531คน

การจดบรการคลนกโรคเบาหวาน ความดนโลหตสงในโรงพยาบาล

เมองชลบร :เปดบรการทกวนจนทร–วนศกรเวลา08.00น.–12.00น.

จ�านวนผมารบบรการเฉลย 50-70 ราย /ครง มพยาบาลดแล 2 คน โดยม

กระบวนการดงน

- ซกประวตคดกรองใหค�าแนะน�าออกใบนด

- ออกเยยมบานตามพนทรบผดชอบ

- ตรวจหาภาวะแทรกซอนประจ�าปตรวจตาเทาฟน

- ประเมนซมเศราCVDriskCKD

ปรบเปลยนพฤตกรรมในผปวยบอลแดง

- จดกลมปรบพฤตกรรม

-จดพเลยงดแลผปวยรายคนพเลยง1คนผปวย3ราย

-ท�าMotivationalInterviewing(MI)


ผลการด�าเนนงาน โดย กลมเปาหมายจ�านวน 12 รายพบวา

ในกลมผปวยเบาหวานดขนจาเดมโดยคดเปน 75% และ ในผปวยความดน

ความดนลดลงคดเปน90.9%แสดงดงตารางดานลาง

ผปวยเบาหวาน 12 ราย ผปวยความดน 11 ราย

1.A1C ดขนจากเดม 9 ราย คดเปน75%

2.ยงไมเจาะA1C1รายคดเปน8.3%3.A1C ขนจากเดม 2 รายคดเปน

16.7%4.สามารถปรบยาลงได2ราย5.แพทยเพมยา1ราย

1.มเพมยาความดน1รายคดเปน9.09%

2.ความดนสงขนและมเบาหวานรวมดวย1รายคดเปน9.09%

3.ความดนลดลง 10 รายคดปน90.9%

ผลการด�าเนนงานในผปวยเบาหวานแยกเปนรายคน


ผลการด�าเนนงานในผปวยความดนแยกเปนรายคน

บทเรยนและสงดๆทไดรบ

- เรยนรการบรหารจดการการด�าเนนงานอยางเปนระบบ

- ไดเรยนรกลยทธในการปรบเปลยนในผปวยแตละราย

- เกดการแลกเปลยนเรยนรกนระหวางบคลากรกบผปวยอยางตอเนอง

- เกดสมพนธภาพทดความไววางใจระหวางบคลากรกบผปวย

- สามารถน�าไปปรบใชกบผปวยทมปญหาดานอนๆ เชน เหลาบหร

อวนลงพง


หนวยงาน:โรงพยาบาลระโนดจงหวดสงขลา

ผน�าเสนอ:นางสาวสภาพรจตค�ารพต�าแหนงพยาบาลวชาชพ

ขอมลทวไปอ�าเภอระโนดประกอบดวยโรงพยาบาลชมชน60เตยง

รพ.สต.12แหงPCUรพ.2แหง12ต�าบล73หมบานอบต.10แหงเทศบาล

ต�าบล3แหงขอมลหลงคาเรอนและประชากรจ�านวนหลงคาเรอน15,984

ประชากร59,145คน

สถานการณโรคเบาหวานและความดนโลหตสง พบวามผปวยทเปน

โรคเบาหวานจ�านวน6,995คนผปวยทเปนความดนโลหตสงจ�าวน844คน

และผปวยทเปนโรคเบาหวานและความดนโลหตสงจ�านวน4,498คนดงภาพ

การด�าเนนงานเพอแกไขปญหาสขภาพ


การวเคราะหสภาพปญหาในพนท

สภาพแวดลอม:เมองสองทะเลมการถนอมอาหารปลาราปลาเคม

กะป จงจง แปงแดง และเปนสงคมกงเมอง บรโภคนยม เขาถงการบรโภค

สงคมโรงงานอตสาหกรรม

ปญหาการดแลสขภาพ : ผ สงอายขาดคนดแล วถชวตเปลยน

ท�างานนอกบานมากขน ซอแกงถงรบประทาน ไมไดออกก�าลงกาย มภาวะ

เครยดจากเศรษฐกจ

ปญหาสขภาพ:โรคอวนโรคเบาหวานความดนโลหตสงโรคหวใจ

สภาพปญหาการดแลผปวย : การเขาถง การคดกรอง การวนจฉย

การปรบเปลยนพฤตกรรมการคดกรองภาวะแทรกซอน

Motivational Interviewing (MI) อยางไรในหนวยงาน

- Motivational Interviewing (MI) แบบผสมผสานกบงานทท�า

ทงในกลมเปาหมายและนอกกลมเปาหมาย

- เจาหนาททกคนในหนวยบรการผานการอบรมMIจงสามารถเสรม

แรงจงใจทางบวกแกผรบบรการในหนวยงานได

ผล Well Control : ผรบบรการทเขารวมวจยโรคเบาหวาน 37 ราย

- ไมปรบยา 20 ราย คาน�าตาลสะสม (HbA1c) ลดลง 7 ราย

คาน�าตาลสะสม(HbA1c)เพมขน6รายอยระหวางตดตามผล7ราย

- ปรบยา 17 ราย คาน�าตาลสะสม(HbA1c)ลดลง9รายคาน�าตาล

สะสม(HbA1c)เพมขน4รายอยระหวางตดตามผล5ราย


ผล Well Control : ผรบบรการทเขารวมวจยโรคความดนโลหตสง 11 ราย

- ไมปรบยา 2 รายผลความดนโลหตลดลงทง2ราย

- ปรบยา 8 รายความดนโลหต<140/90mmHg5รายความดน

โลหต>140/90mmHg3ราย

- ขาดนด 1 ราย

Case ทประทบใจ : หญงไทย อาย 76 ป บคลกภาพไมคอยพดม

ภาวะหลงลมเปนDM/HTเมอประมาณป2545รบการรกษาทโรงพยาบาล

ระโนด อาศยอยบานกบลก Dextrostix (DTX) = 200 – 350mg%,

คาน�าตาลสะสม (HbA1c) =11.81 ลมทานยาบอย ไมคมอาหาร ชอบทาน

มะมวงสกทเรยนลองกองชาเยนชวงแรกๆมาโรงพยาบาลคนเดยวลกท�างาน

หลงจากไดท�าMIระดบน�าตาลในเลอดขนๆลงๆและเรมลดลงเรอยๆในชวง6

เดอนหลงลาสด3เดอนหลงDextrostix(DTX)=162,153และ122mg%

ปญหาและอปสรรค

- การเปลยนผท�า Motivational Interviewing (MI) มผลตอ

การเปลยนแปลงพฤตกรรมของผรบบรการ

- ระยะเวลาในการท�าMotivationalInterviewing(MI)

- สถานทไมเปนสวนตว ในการพดคยจะไดยนทงหอง ท�าใหเกด

การวพากษวจารณท�าใหผปวยอดอด

- อายของผรบบรการหากชวง40ปขนไปจะไดรบความรวมมอเปน

อยางดแต60ปขนไปไมยอมเชอฟง


หนวยงาน : โรงพยาบาลกงหราจงหวดพทลง

ผน�าเสนอ :นางสดาข�านรกษต�าแหนงพยาบาลวชาชพช�านาญการ

บรบทอ�าเภอกงหราพนทประกอบดวย5ต�าบล45หมบาน9,133

ครวเรอน มประชากรทงหมด 36,048 คน เพศชายจ�านวน 17,832 คน

เพศหญง18,503คนเมอง2ศาสนา2วฒนธรรมสวนใหญนบถอศาสนาพทธ

50.69%ศาสนาอสลาม49.31โรงเรยน27แหง(ประถม=16,มธยม=2,

เอกชน / ปอเนาะ=9) ศนยพฒนาเดกเลกจ�านวน 22 แหง ศนยอาชพ

สวนใหญเปนเกษตรกรรองลงมาคาขาย

สถานบรการสาธารณสขประกอบไปดวย โรงพยาบาลชมชนขนาด

30 เตยง 1 แหง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพระดบต�าบล (รพ.สต.) ทงหมด

9แหงสถานบรการสาธารณสขภาคเอกชนทขนทะเบยน6แหง

ความกาวหนาในการพฒนาเทคโนโลยและแนวทางการศกษาวจย:

Motivational Interviewing For NCDs

โรงพยาบาลกงหรา มผปวย Case Uncontrolled HT จ�านวน

13รายผปวยCaseUncontrolledDMจ�านวน13รายและผปวยcase

PreDMจ�านวน14ราย

โดยสรปภาพรวม

ขอมล HT (คน) DM (คน) Pre DM (คน)ครบ4เดอน(พค.–สค.59) 48 23 59DTX,BPลดลง 32(66.66%) 19(82.61%) 24(40.67%)DTX<100 - - 26(44.06%)DTX,BPเทาเดม/เพมขน 16(33.33%) 4(17.39%) 9(15.25%)ปรบยาเพม 2 - 2Dxรายใหม - - 2


สรปผล การคดกรองดวย 75 กรม OGTT พบวาจ�านวน1,868ราย

คดเปนรอยละ14.1จากกลมเปาหมาย35ปขนไปผลการคดกรองDx.DM

จ�านวน132รายจากDx.DMทงหมด220คน

- มาจากกลมเสยง73รายคดเปนรอยละ55.30

- มาจากกลมปกต8รายคดเปนรอยละ6.06

- มาจากกลมไมเขาถงการคดกรอง1รายคดเปนรอยละ0.75

- มาจากกลมHTPre-DMจ�านวน50รายคดเปนรอยละ37.87

(จากHT-Pre-DMทงหมดจ�านวน204ราย)

ไมวนจฉยแตมการตดตามตอเนองจ�านวน 154 รายคดเปนรอยละ 74.49

การด�าเนนงานเปน 3 กลม

1. กล มปกต กจกรรมประกอบดวย การรณรงคคดกรองปละ

1ครง, แจงสถานะสขภาพในชมชน,สนบสนนและสรางสงแวดลอมทเออตอ

การออกก�าลงกายและบรโภคผกอยางตอเนอง


2. กลมเสยง จะสนบสนนการท�า self-monitoring

3. กลม High Risk ใหบรการแบบonestopserviceโดยเปดคลนก

HighRisk


การดแลในรายบคคล :ใหผปวยน�าคาน�าตาลทเจาะประเภทอาหาร

ทรบประทานมาในวนรบยาเพอจดการแปรผลและใหผปวยรบรถงสาเหตของ

น�าตาลสงน�าไปสการดแลตนเองและใหแพทยใชเปนขอมลในการปรบแผนการ

รกษา

- ฝกทกษะการท�าSMBG

- จดการรายกรณผปวยDMUncontrol

- ประเมนการฉดยาอนซลน

- จดการรายกรณผปวยDMรายใหม

รายกลม แลกเปลยนเรยนรการควบคมโรคโดย NCM/และผปวย

ตนแบบ

ปญหาและอปสรรคในการด�าเนนงาน

ในคลนก:ผปวยบางรายไมมาตามนดบางวนทผปวยมารบบรการใน

คลนกเยอะท�าใหพดคยไดไมนาน

ในชมชน : ไปเยยมทบานแลวไมเจอผปวยและเกบ Case ไดนอย

เนองจากใชเวลาในการพดคยนาน

สนทนาสร�างแรงจงใจเพ�อปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ

สำหรบผ�ป�วย NCDs[Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs]

เพ ่อปรับเปลี่ยน ... ·...

Documents