दि - esahity.comesahity.com/uploads/5/0/1/2/501218/death_of_lincolns_mother_suraj... ·...

96

Upload: others

Post on 08-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • दि डेथ ऑफ़ लिंकन्स मिर

    सूरज काशिनाथ गाताड े

    ई साशित्य प्रशतष्ठान

  • दि डेथ ऑफ़ लिंकन्स मिर

    सूरज काशिनाथ गाताडे

    लिंगळे गल्िंी, पेठ वडगाांव

    ता. िातकणांगिें, शज. कोल्िापूर

    मिाराष्ट्र 416112

    mob.no – 9021584727

    [email protected]

    या पुस्तकातीिं िेंखनािें सवव िक्क िेंखकाकडे सुरशित असून

    पुस्तकािें ककवा त्यातीिं अांिािें पुनमुवद्रण वा नाट्य, शिंत्रपट

    ककवा इतर रुपाांतर करण्यासाठी िेंखकािंी परवानगी घेणे

    आवश्यक आि े.तसे न केल्यास कायििेीर कारवाई िोऊ िकते .

  • प्रकािक :ई साशित्य प्रशतष्ठान

    www. esahity. com

    esahity@gmail. com

    eSahity Pratishthan

    eleventh floor

    eternity

    eastern express highway

    Thane.

    Whatsapp: 7710980841

    App : https://play.google.com/store/apps/details?id=com.esahity.

    प्रकािन :४ जून २०१७

    ©esahity Pratishthan®1027

    • शवनामूल्य शवतरणासाठी उपिंब्ध .

    • आपिंे वािूंन झाल्यावर आपण ि ेफ़ॉरवडव करू िकता .

    • ि े ई पुस्तक वेबसाईटवर ठेवण्यापुवी ककवा

    वािंनाव्यशतररक्त कोणतािी वापर करण्यापुवी ई -साशित्य

    प्रशतष्ठानिंी परवानगी घेणे आवश्यक आि े.

  • “dI Doqa\ Aa^f ilaMknsa\ madr”

    ³laoKk ¹ saUrja kaiSanaaqa gaataDo´

  • namaskar vaacaka ima~a/ AaiNa maOi~NaI

    maI saUrja kaiSanaaqa gaataDo.

    sahavaIt Asatanaa 2005 saalaI maI 12 vaYaa-Mcaa Asatanaa maI ilahayalaa

    laagalaao. lahanapNaapasaUna Akbar ¹ ibarbala¸ tonaalaI rmaNa¸ pMcatM~¸

    [saapnaItI [. gaaoYTI¸ Anaok ica~kqaa vaacaUna¸ kaTU-nsa\ pahUna malaa

    ilaihNyaacaI p`orNaa imaLalaI. AaiNa maaJaa laoKna p`vaasa caalaU Jaalaa…

    pNa maI kQaIca maaJaI kaoNatIca kqaa p`kaiSat naahI kolaI. maI

    svat:cyaa samaaQaanaasaazI ilaiht haotao. evaZyaa maaozyaa p`maaNaat maaJaI kqaa

    p`kaiSat krNyaacaI hI maaJaI pihlaIca vaoL…

    daona iflma\ p`aoD@Sansa ha}saosa\saazI maI kMsaoPT ra[-Tr¸ va sËIPT

    Da^@Tr mhNaUna kama kolao Aaho. Aa

  • manaaogat ¹

    ‘Da^k’ yaa cair~acaI payaaBarNaI 2007 saalaI maI

    AazvaIt Asatanaaca JaalaI haotI. %yaavaoLI maI haOsa mhNaUna yaa

    vyai@troKovar ica~kqaa ilaiht haotao. 3 ¹ 4 panaM Jaalyaavar maI tI

    maaJyaa eka ima~alaa daKvalaI. pNa tao ittkasaa [mpòsa Jaalaa

    naahI. mhNaUna maga maI zrvalao̧ kI Ëa[-ma ¹ iDToi@Tvh

    if@Sanalaa taopya-Mt hat laavaayacaa naahI jaaopya-Mt AapNa ma^cyauAr

    haot naahI. AaiNa maI yaa vyai@troKocaI vaaZ qaaMbavalaI.

    drmyaana maI saayansa\ if@Sana yaa kqaa p`karavar

    Bar idlaa. lahana sahana baaoQakqaahI ilaihlyaa. baáyaaca kMsaoPTsa\¸

    sËIPTsa\ hI ilaihlyaa. pNa kQaI maaJaM ilaKaNa maI p`kaiSat naahI

    kolaM. 2012 saalaI maI laaokla nyaujapopr va ma^gaJaInamaQyao maI maaJyaa

    kahI kqaa p`kaiSat kolyaa evaZMca…

    2014 laa malaa Aa%maivaSvaasa vaaTU laagalaa¸ tovha maI

    hI kqaa punha navyaanaM hatat GaotlaI va tyaar JaalaI ‘dI Doqa Aa^f

    ilaMknsa\ madr’.

    Da^knaa %yaaMcaM naaMvahI %yaacavaoLI imaLlaM. kqaa JaalaI

    pNa tI pUNa- JaalaIya AsaM maaJaM malaaca vaaTonaa. kqaaivastarasaazI

    KUp saaro Plaa^Tsa\ Dao@yaat GaaoLt haoto. kaoNatahI fayanala haot

    navhta. vaYa- yaatca gaolao. maaJyaa eka ima~anao hI kqaa vaacalyaanaMtr

    malaa kaolhapUratIla naosarIkr vaaDa daKvalaa. tao vaaDa pahUna maI

    [tka [nspayar Jaalaao¸ kI kqaa AapaoAap $p GaovaU laagalaI va maI

    puZIla tIna idvasaaMt pUNa- irsaca- k$na hI kqaa kMiPlaT kolaI.

  • maaJyaa AaNaKI eka ima~akDUna malaa naMtr [-

    saaih%yaba_la samajalao. %yaanao malaa cakvaa hI kqaa vaacaNyaasa idlaI

    haotI. naMtr maI barIcaSaI pustkM saa[-Tva$na Da}nalaaoD k$na

    vaacalaI. tI AjaUna saMga`hI Aahot.

    yaoqao kqaa p`kaiSat kravaI ASaI [cCa KUp

    idvasaaMcaI. pNa saMkaoca vaaTt haota. iSavaaya ksao p`kaiSat kravao

    yaaba_lahI kahI maaihtI navhtI. kahI idvasaaMpUvaI- maI saaOrBa

    vaagaLo yaaMcyaa iDToi@Tvh Alfacyaa kqaa vaacalyaa hao%yaa. Anaayaasao

    to maaJyaa SaaLkrI ima~aMcao vaga-ima~ca inaGaalao. vaalacaMd ka^laojalaa to

    ek~ iSakt haoto. maI %yaaMcyaaSaI saMpk- k$na %yaaMcyaa va [-

    saaih%ya TImacyaa gaa[-Dnsa\nao hI kqaa p`kaiSat krt Aaho.

    maI maaJao ima~ saaOrBa vaagaLo̧ saunaIla saamaMt sar va

    [- saaih%ya p`itYzana TImacao mana:puva-k AaBaar maanatao. jyaaMnaI malaa

    va maaJyaa yaa kqaolaa vaacakaMsamaaor AaNaNyaacaI sauvaNa-saMQaI malaa

    idlaI.

    AaiNa vaacakaMnaahI manaapasaUna Qanyavaad. Aaplyaa

    savaa-MmauLoca navalaoKkaMnaa AaplaI klaa¸ ivacaar maaMDNyaasaazI ek

    Pla^Tfa^ma- ]plabQa Jaalaa Aaho.

    Aaplyaa savaa- Mnaa kaoTI kaoTI Qanyavaad…

  • ek AazvaNa ¹

    Aamacyaa Garat sagaLyaaMnaaca

    vaacanaacaI AavaD. pNa maI AaiNa pPpa

    tr maihnyaalaa ma^@sa\ sTa^k

    saMpvaayacaaoca. pNa maI svat: ilaiht

    AsaUna maaJaM laoKna kQaIca Aa[- ¹

    pPpaMnaa vaacaayalaa idlaM naahI. malaa

    KUp AvaGaDlyaa saarKM vaaTtM.

    pPpaMcaM AaiNa maaJaMhI jaast pTt

    navhtM. AamacaM jarI ekmaokaMvar p`oma

    AsalaM trI Aamacyaa baroca matBaod

    AsalyaanaM to AamhI kQaI p`kT krt nasaU.

    pNa ek idvasa ihmaMt k$na ‘dI Doqa Aa^f ilaMknsa \ madr’

    hI kqaa maI maaJyaa maaobaa[-lavar vaacat haotao. pPpaMnaI tI eokavaI

    ASaI maaJaI [cCa haotI. pNa pPpaMnaa maI tsaM kahIca saaMigatlaM

    naahI. maaJaa maIca vaacataoya AsaM Baasavat haotao. kqaa vaacat

    Asatanaa kahI p`krNaM Jaalyaavar maI qaaMbalaao. maaobaa[-lamaQyao cauLbaUL

    k$ laagalaao. KrM tr maaJyaa vaacanaakDM pPpaMcaM laxa Aaho kI

    naahI to malaa phayacaM haotM. maI vaacaayacaM qaaMbalaaoya ho pahUna pPpaMnaI

    maaJyaakDM baiGatlaM.

    “kaya JaalaMÆ vaaca kI²” to malaa mhNaalao.

    “kaya naaya. caUkUna baahor Aalaao.” maI mhNaalaao.

  • maaJyaa vaacanaakDM pPpaMcaM laxa Aaho ho pahUna malaa

    samaaQaana vaaTlaM. pPPaa maga KUcaI- AaoZUna maaJyaapaSaI basalao. AaiNa

    maI saMkaoca saaoDUna tI kqaa pUNa- kolaI.

    pPpaMnaa hI kqaa p`caMD AavaDlaI. %yaaMnaI malaa laoKkacaM

    naavaM ivacaarlaM.

    “maIca ilaihlaIya.” maI mhNaalaao.

    %yaavar pPpaMcaI irA^@Sana ASaI haotI¸

    “kayaÆ tU ilaihlyaasaÆ”

    %yaaMnaa ivaSvaasaca vaaTlaa naahI¸ kI hI kqaa maaJaI Aaho.

    “kSaI vaaTlaIÆ” maI ivacaarlaM.

    maaJyaa CatIt QaDQaDt haotM. pPpa kaya p`itiËyaa

    dotayat ho malaa jaaNaNyaacaI ]%saukta laagaUna raihlaI haotI.

    “BaarI haya.” pPpa mhNaalao.

    %yaaMnaa hI kqaa p`caMD AavaDlaI haotI. %yaaMcaM ho ]

  • maaJyaa Aa[- ¹ vaDIla¸ maaozI baihNa¸ sava- ima~ va naatovaa[-kaMnaa…

    AaiNa ip`ya vaacakaMnaa saadr Ap-Na…

  • “dI Doqa \ Aa^f ilaMknsa\ madr”

    laoKk ¹ saUrja kaiSanaaqa gaataDo

  • ³1´

    namaskar¸ maI kovala kovala ]paQyaaya. Aaya\. pI. esa\.

    Aa^ifsar haoNyaacaI maaJaI [cCa Aaho. malaa manaapasaUna samaajaatIla

    p`%yaok GaTkacaI saovaa krayacaI Asalyaanao maI maaJyaa svaPnaaba_la

    lahanapNaapasaUnaca KUpca sajaga Aaho. AaiNa mhNaUnaca 12 vaI

    naMtrca %yaadRYTInao maaJaa AByaasa saU$ haota. sau+I laagataca AvaaMtr

    vaacanaalaa saurvaat kolaI. idvasa ¹ ra~ f@t vaacana krayacaao.

    maaJyaa baabaaMnaa maaJyaa svaPnaaba_la pUNa- jaaNaIva Aaho va

    %yaaMcaIhI tSaIca [cCa Aaho. pNa %yaaMcyaanausaar¸ f@t vaacanaanaM

    AnauBava imaLt naahI. jaIvanaacaI KrI samaja yaayacaI Asaola¸ tr

    svatÁ p`%yaok gaaoYT AnauBavaavaI laagato. f@t svatÁcyaa AnauBavaanaoca

    maaNasaacao Aacaar¸ ivacaar va %yaacao jaIvana samaRw haoto %yaacaI baUwIhI

    p`galBa va vaRwIMgat haoto̧ Asao maaJao baabaa mhNatat.

    ek idvasa ¹ ra~I¸ jaovaNa k$na maI punha vaacanaasaazI

    maaJyaa KaolaIt gaolaao. maI ‘[. DblyaU. ha^na -nga’ yaaMcaI ‘Aaya \Dsa\

    Aa^f dI maaca-’ naaMvaacaI Saa^T - sTaorI vaacat haotao. yaa kqaotIla

    naayak ‘e. ko. r^folsa \’ ha ek paMZrpoSaI caaor¸ ‘bannaI’ naaMvaacyaa

    kfllak Jaalaolyaa SaaLkrI ima~alaa SabdaMcyaa Ba`majaaLat fsavaUna

    %yaacyaasaaobat caaorI krNyaasa %yaalaa baaQya krtao.

  • kqaa vaacat Asatanaaca maaJyaa KaolaIcyaa daravar kaoNaI

    trI naa^k kolaM. maI dar ]GaDlaM. samaaor baabaa ]Bao haoto. to Aat

    yao}na baoDvar basalao AaiNa malaa samaaor basaNyaasa saaMigatlaM. maI

    sTDI Tobala javaLcaI KUcaI- AaoZUna baabaaMsamaaor basalaao. baabaaMnaI

    SaojaarI pDlaolaM̧ maI vaacat AsalaolaM pustk hatI Gaotlao va to pustk

    caaLU laagalao. qaaoDyaavaoLanao %yaaMnaI pustk baMd k$na maaJyaakDo

    paihlaM va mhNaalao¸

    “tuJaa AByaasa tuJyaa prInao caalaU Aaho̧ to izk Aaho. pNa

    malaa AsaM vaaTtM¸ kI tU Aa

  • “pNa maI %yaaMnaa AaoLKNaar ksaMÆ” maI ivacaarlao.

    maaJyaa p`Snaavar baabaa hsalao AaiNa mhNaalao¸

    “tU %yaaMnaa AaoLKNyaacaI garja naahI. to tulaa

    AaoLKtIla²”

    maI qaaoDa gaaoMQaLlaao. maaJaI mana:isqatI pahUna baabaa punha

    hsalao̧

    “kaLjaI k$ nakao. maI tulaa %yaaMcyaa Garcaa p

  • ³2´

    dUsaáyaa idvaSaI sakaLI¸ maI lavakr ]zUna sagaLI

    ina%yakmao- AaTaoplaI AaiNa fa^ma-la D/osa GaalaUna baabaaMnaI

    saaMigatlyaanausaar sakaLI 8 vaajata %yaaMcyaa GarI jaaNyaasa

    inaGaalaao...

    ko. ema\. TI. nao malaa kaolhapUrlaa paohaocaayalaa pa}Na

    tasa laagalaa. baabaaMnaI idlaolyaa p

  • “yao kovala. yao. dar ]GaDMca Aaho.”

    malaa KUp AaScaya- vaaTlaM. kahI xaNaaMsaazI tr malaa

    AsaM vaaTlaM̧ kI ima. saUya-vaMSaI yaaMcyaakDo kahI AlaaOkIk Sa@tI

    Aaho kI kaya² maI dar ZklaUna Aat gaolaao. maaJaM jaaoranaM

    SvaasaaocC\vaasa krNaM caalaUca haotM.

    Aat maaJyaasamaaor¸ ima. saUya-vaMSaI baalknaIt caha ipt ]Bao

    haoto.

    [tkM vaya AsaUnahI %yaaMcao kosa AjaUnahI naOsaiga-k kaLo

    Aahot. DaoLo paNaIdar va tIxNa Aahot. Aaozavar ipLdar imaSaa

    hI Aahot. 6.3 fUT ]McaIcao ima. saUya-vaMSaI baladMD SarIryaYTIcao

    maalak Aahot. AgadI naaMvaalaa saajaosaM %yaaMcaM vyai@tma

  • tao caha ima. saUya-vaMSaIMnaI maaJyaasaazI svatÁ banavalaa haota.

    yaava$na %yaaMcyaat AsalaolaM mama

  • Aaya. pI. esa\. Aa^ifsar vhayacaMya. tovha malaa sar mhNaalao̧

    “tuJyaa AayauYyaat ASaI kaya GaTnaa GaDlaIya¸ kI tulaa

    doSasaovaa k$ vaaTtoÆ”

    Aaya maIna¸ isarIyaslaIÆ mhNajao maaJyaa doSaavar maI pòma

    krNyaasaazI malaa kaoNa%yaa karNaacaI garja pDayalaaca paihjao kaÆ

    khr mhNajao maaJyaa iSaxakaMnaIca malaa ha p`Sna ivacaarlaa haota. jao

    ivad\yaaqyaa-Mnaa doSaBa@tIcaI maulyao iSakvatat…

    maaJaa caha saMplaa haota. maI kp TI¹pa^yavarcyaa T/ovar

    zovalaa va punha [kDM itkDM najar TakU laagalaao. ima. saUya-vaMSaI

    yaaMcaahI caha Jaalaa haota. SaovaTcaa GaaoT Gaot to maaJyaapaSaI yaovaUna

    basalao. %yaaMnaI hI kp T/ovar zovalaa va mhNaalao̧

    “AsaM idsatMya kI tulaa garma caha ipNyaacaI savaya Aaho.

    malaa tr Aijabaatca sahna haot naahI garma caha.”

    SaaMtta BaMga krNyaasaazI to baaolalao. maI f@t smaa[-la

    kolaM. maI gaPpca haotao. maaJyaa manaat punha punha taoca p`Sna for

    Qa$na haota AaiNa bahuQaa ho %yaaMcyaahI laxaat AalaM AsaavaM. Aata

    %yaaMnaI qaoT mau_yaalaaca hat Gaatlaa¸

    “tulaa haca p`Sna pDlaa Aaho naa¸ kI maI tulaa AaoLKlaM

    ksaMÆ” to mhNaalao.

    maI gaaoMQaLlaolyaa isqatIt ismat krt f@t haokaraqaI-

    maana hlavalaI. ima. saUya-vaMSaI hsalao va mhNaalao¸

  • “tuJaa Svaasa fulalaaya. yaava$na maaJyaa ho laxaat AalaM̧

    kI tU pLt Aalaa Aahosa. idsatMya vaoLosaMbaMQaI tU KUp pM@cauAla

    Aahosa to. iSavaaya Aata tU vaola D/osaD\ Aahosa. sauT\TIcyaa idvaSaI

    ek maulagaa vaola D/osaD\ AsaNaM ho dSa-vatM¸ kI %yaacaI KUp mah

  • zova¸ pNa to kQaI SabdSa: GyaayacaM naahI. saokonD laosana spIk

    ip`saayslaI. Da^nT e@sPlaona evhrI qaIMga yaU naao² pNa jaaNaUna barM

    vaaTlaM̧ kI tulaa Aaplyaa doSaasaazI kahI trI krNyaacaI [cCa

    Aaho. naahI tr AajacaI ipZI f@t svat:cyaaca ivacaarat dMga

    Asato.”

    SaovaTcaM vaa@ya baaolatanaa to KrMca AMt-maU-K Jaalao

    haoto. %yaaMcao DaoLo samaaorcyaa %yaa faoTaovar haoto. maaJyaakDM baGaUna

    puZM to baaolalao¸

    “Asaao Aaya \ A^ma gla^D¸ kI tU vaoLovar Aalaasa. tU

    ek imainaT jarI ]SaIr kolaa Asatasa¸ tr maI tulaa maaJaa

    AisasTMT mhNaUna naomalaM nasatM²”

    maI gaaoMQaLlaao̧

    “mhNajaoÆ”

    ima. saUya-vaMSaI punha hsalao¸ “AiBanaMdna² AajapasaUna tU

    maaJaa AisasTMT Aahosa²”

    “Aaoh² qa^M@sa\ … qa^nkyaU Aajaaobaa²” maI AanaMdanao Acaanak

    baaolaUna gaolaao.

    ima. saUya-vaMSaI yaaMnaI smaa[-la krtca maaJyaakDo ek

    kTaxa Taklaa. mhNaalao¸

    “AajaaobaaÆ [tka vayaskr vaaTtao maI tulaaÆ”

  • maaJyaa caoháyaavarcaM hsaUca gaayaba Jaalao. puZM to mhNaalao̧

    “ka^la maI Da^k²”

    AaiNa punha %yaaMnaI smaa[-la kolaM. maIhI Aata iBaD

    saaoDUna hsaU laagalaao. [t@yaat %yaaMcaa la^MD laa[-na vaajalaa. Da^knaI

    ka^la irisavh kolaa...

    qaaoDyaavaoLanaM ¹

    “izk Aaho. paohaocatao maI toqao.”

    Da^knaI irisavhr KalaI zovalaa.

    “kaya Jaalao Da^kÆ” maI gaMBaIrpNao ivacaarlaM. Da^knaI

    maaJyaakDo paihlaM.

    “yaU Aar e lakI baa^ya maaya la^D² pihlyaaca idvaSaI tulaa

    ek kosa\ imaLalaI Aaho. cala²”

    Da^k ]zlao. maI hI ]zlaao. AamhI GaratUna baahor

    pDlaao. Da^knaI Garalaa kulaUp laavalaM.

    KalaI yao}na Da^knaI baosamaoMTmaQaUna gaaDI baahor kaZlaI.

    maI ApaT-maoMT baahor yao}na ]Baa haotao. gaaDI maaJyaapaSaI AalaI. maI

    gaaDIt %yaaMcyaa SaojaarI basalaao. saITbaolT laavaUna Gaotlaa. Da^k

    gaaDI caalavaU laagalao.

    gaaDIt ¹

  • “Da^k tumhI saaMigatlao naahI¸ kI kosa \ kaya AahoÆ” maI

    ivacaarlaM.

    “ima. A^lÍoD ma^k ismaqa yaaMcaa %yaaMcyaa rah%yaa GarI maR%yaU

    Jaalaa Aaho. vaIsa vaYaa-MpUvaI- to Baartat Saas~Iya saMgaItacaa AByaasa

    krNyaasaazI Aalaolao. SaahU maharajaaMcyaa drbaaratIla SaahI gava[-

    pMDIt AllaadIyaa^M Ka^M saahoba yaaMcyaa ivaYayaI AByaasa krNyaasaazI to

    kaolhapUrat yao}na raihlao haoto. [nspo@Tr jagatap yaaMnaa saMSaya

    Aaho̧ kI %yaaMcaa Kuna Jaalaa Aaho. AaiNa %yaa saMdBaa-tca %yaaMnaI

    Aaplyaalaa laxmaIpUrItIla ima. ismaqa yaaMcyaa baMgalyaavar baaolavalaM

    Aaho.” to D/a[-vh krt baaolat haoto.

  • ³3´

    kahI vaoLatca AamhI ismaqa yaaMcyaa baMgalyaavar paohaocalaao.

    [nspo@Tr baahorca %yaaMcyaa jaIppaSaI ]Bao haoto. to AamacaIca vaaT

    paht haoto. Da^k AaiNa maI gaaDItUna ]t$na [nspo@Tr yaaMcyaa

    idSaonao caalaU laagalaao. [nspo@TrhI Asvasqa haoto. tohI Gaa[-nao

    kahI pavalaM Aamacyaa idSaonaM Aalao. Da^k maa~ SaaMt haoto. %yaaMnaI

    [nspo@TrSaI hat imaLvaUna AiBavaadna kolaM.

    “gauD maa^ina -Mga [nspo@Tr¸ malaa saMpUNa- kosa e@saPlaona

    kra.”

    “ima. ismaqa yaaMcyaa kMpaoijaSana ra[ -Tsa\ saMbaMQaI kahI vaad

    haota. mhNaUna %yaaMnaIca kala faona k$na malaa yaayalaa saaMigatlaM

    haotM. AajaarI AsalyaanaM paolaIsa sToSanalaa yaovaU Sakt naahI

    mhNaalao. malaa kala vaoL navhta mhNaUna maI %yaaMnaa ]d\yaa yaotao

    mhNaalaao. Aaja sakaLI sToSanalaa jaaNyaaAaQaI ima. ismaqanaa

    BaoTayacaM mhNaUna Aalaao haotao. AQyaa- tasaapUvaI-ca maI yaoqao Aalaao.

    %yaaMcyaa baoD$mamaQyao gaolaao¸ tovha %yaaMcaa maRtdoh %yaaMcyaa Aarama KUcaI-

    t pDlaolaa haota. %yaaMcyaa baa^DI paoijaSanava$na malaa SaMka vaaTlaI¸

    kI ha naOsaiga-k maR%yaU naahI. AaiNa mhNaUnaca maI Aaplyaalaa [qaM

    baaolaavalaMya. %yaaMcyaa caaorIlaa gaolaolyaa kMpaoijaSana saMbaQaIcaMca ho

    p`krNa Asaola AsaM malaa vaaTtM.”

    “tumacaa p`aqaimak tpasa kaya saaMgataoÆ”

    “maI imasaosa\ ismaqa va naaokraMkDo caaOkSaI kolaI.

    %yaaMcyaakDUna samajalaM̧ kI ima. ismaqa yaaMnaa raoja ra~I Saas~Iya

  • saMgaIt eokt JaaopNyaacaI savaya haotI. %yaaMcyaa jaUnyaa ga`amaaofaonavar

    to Saas~Iya saMgaItacao roka^D-sa\ eokayacao. ra~Bar kaoNaIhI %yaaMnaa

    iDsTba- krayacaM naahI ASaI %yaaMcaI imasaosa\ ismaqa va naaokraMnaa sa@t

    takId haotI. %yaamauLoca %yaaMcyaa maR%yaUba_la GaratIla savaa-Mnaa

    sakaLIca samajalaM. pNa Aata p`Sna Asaa Aaho̧ kI baMd KaolaIt

    %yaaMcaa KUna Jaalaa ksaa AaiNa kaoNaI kolaaÆ karNa ra~I AatUna baMd

    kolaolaI KaolaI sakaLIca ]GaDlaI jaayacaI. AaiNa tI hI ima. ismaqa

    ]GaDayacao. Aaja sakaLI KUp vaoL ima. ismaqa KaolaItUna baahor Aalao

    naahIt mhNaUna %yaaMnaa baaho$na Aavaaja doNyaat Aalaa. AatUna jaovha

    kahI irspaoMnsa\ Aalaa naahI¸ tovha naaokraMnaI KaolaIcaa drvaajaa

    taoDlaa. %yaavaoLI naaokraMnaa ima. ismaqa ho %yaaMcyaa Aarama KUcaI-t

    maRtavasqaot AaZLlao. AaSca-yaacaI gaaoYT mhNajao̧ ismaqa yaaMcyaa payaaSaI

    malaa ga$D pMK saapDlao.”

    “ga$DpMKÆ sT/onja²” Da^k mhNaalao.

    maI ek lahana DayarI naohmaI saaobat zovatao. [nspo@Tr

    baaolat Asatanaa drmyaana %yaaMcaI p`%yaok gaaoYT maI %yaa DayarIt

    namaUd krt haotao.

    “malaa KaolaI caok kravaI laagaola.” Da^k [nspo@Trnaa

    mhNaalao.

    “hao. yaa naa.” [nspo@Tr Garacyaa idSaonaM caalaU laagalao.

    AaiNa AamhI [nspo@Tr jagatap yaaMcyaa maagaUna caalaU

  • laagalaao.

    “AaiNa ha. AaNaKI ek gaaoYT¸ imasaosa \ ismaqa yaaMcao pI.

    eca\. DI. cao kahI ivad\yaaqaI-hI yaotat %yaaMcyaakDM iSakayalaa. maI

    %yaaMcaI pNa caaOkSaI kolaI pNa to sagaLoca sakaLI na}laa yaotat va

    saMQyaakaLI saat vaajata GarI inaGaUna jaatat. %yaamauLM %yaaMcyaakDUna

    mhNaavaI tSaI KUnaaivaYayaI ivaYaoSa maaihtI imaLalaI naahI.”

    ima. ismaqa yaaMcyaa baMgalyaasamaaorca ek lahana bagaIcaa

    haota. baagaot KUp sauMdr JauDUpM haotI. %yaaMnaa sauMdr fUlaMhI laagalaI

    haotI. iSavaaya sakaLcyaa vaatavarNaamauLM %yaa fUlaaMcaa saugaMQa

    Aasapasacyaa pirsarat psarlaa haota. AamhI %yaa bagaIcaatUna Garacyaa

    idSaonaM caalaU laagalaao. caalata ¹ caalata Da^k kahI JauDUpaMpaSaI

    qaaMbalao.

    %yaaMnaI qaaoDavaoL %yaa JauDUpaMnaa inarKUna paihlaM.

    [nspo@Tr jagatap yaaMcyaa ho laxaat AalaM. to prt maagaM Aalao.

    “kaya JaalaM Da^kÆ” [nspo@TrnaI ivacaarlao.

    Da^knaI “kahI naahI” yaa Aqaa -naM maana hlavalaI va puZM

    caalaU laagalao. maI %yaaMcyaa pazI haotaoca. samaao$na imasaosa\ ismaqa

    paNaavalaolyaa DaoLyaaMnaI Aamacyaa idSaonao Aalyaa. [nspo@Tr

    jagatapnaI Da^k va imasaosa\ ismaqa yaaMcaI AaoLK k$na idlaI.

    “imasaosa\ ismaqa¸ hI [ja\ ima. baLvaMt saUya-vaMSaI. e

    p`ayavhoT iDTo@TIvh²”

    imasaosa\ ismaqa yaaMnaI AiBavaadna krNyaasaazI Da^k yaaMcyaa

  • idSaonao haqa kolaa. Da^knaI %yaaMcaa hat hatat Gaotlaa.

    “yaU Aar Ía^ma naa^qa -[sT Amaoirka A^nD e baa^TnaI irsaca-r

    TU²” Da^k imasaosa \ ismaqa yaaMnaa mhNaalao.

    “yaah² [Tsa \ ra[T² ha} DU yaU naaoÆ” imasaosa \ ismaqa

    yaaMnaI AaScayaa-naM Da^k yaaMnaa p`Sna kolaa.

    Da^k kahI baaolalao naahIt. %yaaMcaM pihlaM t

  • “kma vaIqa maI.”

    imasaosa\ ismaqa puZo caalaU laagalyaa. maI¸ Da^k va

    [nspokTr %yaaMcyaa maagaUna KaolaIt gaolaao.

    KaolaIt ¹

    Da^k ima. ismaqa yaaMcyaa DoD baa^DIcaI pahNaI k$

    laagalao. imasaosa\ ismaqa maagaMca drvaajaapaSaI ]Byaa hao%yaa. maI va

    [nspo@Tr hI Da^k yaaMcyaa qaaoDM maagaMca ]Bao haotao. Da^knaI DoD

    baa^DIkDM pahtca Acaanak malaa ivacaarlaM̧

    “tulaa kaya vaaTtMya kovala kaya JaalaM AsaMlaÆ”

    maI qaaoDa puZM Jaalaao. ima. ismaqa yaaMcyaa baa^DIcaM naIT

    inarIxaNa k$na maI Da^knaa mhNaalaao̧

    “yaaMcaM taoMD ]GaDM Aaho. DaoLo maaozo Jaalao Aahot. maaqyaavar

    sauKlaolyaa GaamaapasaUna banalaolao xaar idsatahot. mao baI maR%yaUpUvaI-

    yaaMnaa Svasanaacaa ~asa Jaalaa Asaavaa. kdaicat yaaMnaa dmyaacaa Aajaar

    haota AaiNa maR%yaUpUvaI- yaaMnaa dmyaacaa maaoza AT^k Aalaa haota. yaaMcaa

    Davaa hat %yaaMcyaa ku%yaa-cyaa iKSaat Aaho mhNajao ho DavaKUro

    AsaUna iKSaat [nholar SaaoQat Asaavaot¸ pNa [nholar raojacyaa

    izkaNaI mhNajao %yaaMcyaa iKSaat %yaaMnaa saapDlaM nasaavaM. AaiNa

    AT^k [tka maaoza haota¸ kI [nholar SaaoQaNyaasaazI %yaaMnaa

    AaramaKUcaI-tUna ]zNyaacaa ikMvaa kaoNaalaa hak maarNyaacaa vaoLhI

    imaLalaa naahI. jyaa AqaI- [nhoolar %yaaMcyaa naohmaIcyaa izkaNaI

    navhtM̧ %yaa AqaI- yaaMnaa jaIvao maarNyaacaa kaoNaacaa trI p`ya%na haotaÂ

    jaao yaSasvaI Jaalaa Aaho²”

  • maI baaolat haotao [t@yaat Da^knaI saMpUNa- KaolaIcaI pahNaI

    k$na GaotlaI haotI. naaokraMnaa ekokalaa baajaUlaa GaovaUna %yaaMcyaaSaI

    kahI baaolaNaohI caalaU haoto %yaaMcao. %yaaMnaa maaojakMca AaiNa maud\yaacaM

    baaolaayacaI savaya Aaho %yaamauLM maaJaM baaolaNaM saMpNyaaAaQaI %yaaMnaI

    evaZyaa gaaoYTI kolyaa hao%yaa. maaJaa tk- eokUna %yaaMnaI maaJyaakDM

    paihlaM̧

    “tuJaa tk - kahI AMSaI baraobar Aaho. ima. ismaqa yaaMnaa

    dmyaacaa Aajaar haota. kala ra~I %yaaMnaa dmyaacaa AT^k Aalaa haota

    ho hI KrM Aaho. pNa %yaaMcaa maR%yaU f@t dmyaacyaa AT^kmauLM naahI

    Jaalaolaa¸ tr yaaMnaa dUQaatUna ivaYa do}na maarNyaat AalaM Aaho²”

    Da^k [nspo@TrpaSaI gaolao¸

    “malaa saaMgaa [nspo@Tr¸ tumhI jyaavaoLI [qaM Aalaat¸

    tovha tumhalaa ima. ismaqa yaaMnaI kala ra~I jyaa glaasa maQaUna dUQa

    GaotlaM¸ tao glaasa imaLalaa kaÆ”

    “naahI.” [nspo@TrnaI Kulaasaa kolaa.

    “yaacaa Aqa - KUna GaratIla vya@tInaMca kolaa Aaho²”

    “ ho tumhI kSaava$na baaolataya Da^kÆ” [nspo@TrnaI

    p`Sna kolaa.

    “ima. ismaqa yaaMnaa raoja ra~I dUQa ipNyaacaI savaya haotI.

    naaokraMkDUna hI gaaoYT spYT JaalaI Aaho malaa. pNa tumacyaapasaUna

    tI jaaNaIvapUva-k lapvaNyaat AalaI Aaho. [qaM ga`amaaofaona SaojaarI

    Tobalavar baGaa. dUQaacyaa isnagQatomauLM dUQaacyaa glaasacyaa Kalacyaa

    BaagaacaM valaya tyaar JaalaolaM Aaho. caaLIsa ¹ baocaaLIsa vaYaa-Mcaa

  • vya@tI eka ra~I Asaa Acaanak dUQa na@kIca GaoNaar naahI. Aata

    ima. ismaqa yaaMcyaa taoMDakDM AaiNa AaozaMkDM baGaa. tumacyaa laxaat yao[-

    la¸ kI %yaaMcyaa taoMDatUna fosa Aalaa haota. tao kaoNaI trI gaDbaDInao

    pusalaa Aaho. iSavaaya dUQaacaa glaasahI yaoqaUna gaayaba Aaho. Aata

    Aaplyaalaa ivaYa kaoNatM haotM va to kaoNaI idlaM to SaaoQayacaM Aaho.

    AaiNa malaa vaaTtMÂ yaacaI malaa klpnaa Aaho²”

    Da^knaI imasaosa\ ismaqa yaaMcyaakDo PaaihlaM̧

    “kaya baraobar naa imasaosa \ ismaqaÆ”

    Da^k yaaMcyaa ]d\gaarava$na imasaosa\ ismaqa capaplyaa.

    [nspo@TrnaI jagataphI

    gaaoMQaLUna gaolao.

    “mhNajao tumhalaa mhNaayacao Aaho¸ kI imasaosa \ sTolaa

    yaaMnaIca...”

    “haoya [nspo@Tr² ima. A^lÍoD ismaqa yaaMcaa KUna

    sTolaa ismaqa yaaMnaIca kolaa Aaho²”

    “kaya baaolataya Da^kÆ sTolaa ismaqa yaa tr A^lÍoD ismaqa

    yaaMcyaa p%naI Aahot...”

    “[nspo@Tr AapNa yaa AaQaI ASaa kosaosa \ paihlyaa

    naahIt kayaÆ naaokraMkDUna ikMvaa %yaa ivad\yaaqyaa-MkDUna tumhalaa

    kLlaM naahI ima. ismaqa AaiNa sTolaa ismaqa yaaMcyaatIla vaadaba_laÆ

    “kLalaM haotM. pNa malaa to [tkM ivaSaoYa naahI vaaTlaM.

    Aata navara baayakao maQyao

  • vaad ho haotca Asatat. pNa mhNaUna sTolaa

    yaaMcyaasaar#yaa sauSaIla s~I ho AsaM kahI krtIla AsaM malaa vaaTlaM

    naahI… saa^rI Da^k…”

    “[T \sa Aaoko. pNa puZM laxaat zovaa. kaoNatahI dUvaa dula-

    ixat haota kamaa nayao.” Da^k SaaMtpNao baaolat haoto̧ pNa Aata to

    gaMBaIr Jaalao̧

    “Aata kaya AaiNa ksaM JaalaM to maI saaMgatao. ima. ismaqa

    ho imasaosa\ ismaqa yaaMnaa raoja maarhaNa krayacao. yaa gaaoYTIlaa

    kMTaLUnaca imasaosa\ ismaqa yaaMnaI ‘AjaoiT -naa AlTIisamaa’ mhNajaoca

    ‘vha[-T snaok$T’Â jyaat ‘T/omaoDaola’ naavaaMcaM ivaYa AsatM¸ %yaa

    raopacyaa palyaacaa rsa dUQaat imasaLUna to dUQa ima. ismaqa yaaMnaa ra~I

    Pyaayalaa idlaM.

    yaaca palyaacaa AMSa AsalaolaM dUQa ga`hNa kolyaanaMca 1818

    maQyao svatM~ Amaoirkocao 16 vao raYT/ptI ‘A^ba`̂homa ilaMkna’ yaaMcyaa Aa[ -

    ‘na^nsaI h^nksa \ ilaMkna’ yaaMcaahI maR%yaU Jaalaa haota. %yaamauLo ho raop

    itqaM sagaLyaaMnaaca maaiht Aaho.

    19 vyaa Satkacyaa saurvaatIlaa jaovha savaa-iQak yauraoipyana

    Amaooirknsa\ pUva-okDUna maQya piScama va dixaNaocyaa varIla Baagaat

    sqalaaMtrIt Jaalao̧ jao yaa raopapasaUna pUNa-tÁ AnaiBa& haoto̧ %yaaMcaI

    janaavaro yaa raopacaM saovana krayacao. jyaamauLM T/omaoDa^la naaMvaaMcaM ho ivaYa

    %yaaMcyaa SarIrat psarayacaM. ASaa janaavaraMcaM ivaYayau@t dUQa va

    maaMsaacyaa saovanaanaM %yaakaLI hjaarao laaok maR%yaUmauKI pDlao haoto.

    %yaatca ilaMkna yaaMcyaa Aa[-hI hao%yaa²”

    Da^k yaaMcaM spiYTkrNa eokUna [nspo@Tr imasaosa\ ismaqa

  • yaaMcyaakDM gaolao̧

    “[ja\ [T T/U imasaosa\ ismaqaÆ” %yaaMnaI kzaorpNaanaM

    ivacaarlaM.

    imasaosa\ ismaqa rDU Anaavar hao}na AaËaoSa krt maaozyaanao

    rDU laagalyaa. %yaaMcaa taola jaavaUna %yaa KalaI kaosaLlyaa.

    “yaosa² yaosa² [Tsa \ T/U² [Tsa\ T/U²...”

    AaiNa %yaa jaaorjaaorat rDU laagalyaa. maI AivaSvaasaanaM

    %yaaMcyaakDM paht haotao. maaJyaa laxaat AalaM¸ kI KaolaI baahor

    drvaajaat baroca jaNa jamalao Aahot. %yaaMcyaa kDM pahta

    sagaLI ka^laoja sTUDnT\sa Asaavaot AsaM malaa vaaTlaM. mMao baI sTolaa

    ma^macao ivad\yaaqaI-…

    iktI vaa[-T pirisqatI haotI hI… %yaaMcyaa ivad \yaaqyaa-Msamaaor

    %yaaMcaM ho AsaM $p samaaor yaavaM… maI pNa %yaaMcaa ivad \yaaqaI-ca tr

    haotao ek idvasaacaa ka Asaonaa… malaa %yaaMcyaasaazI KUp vaa[ -T

    vaaTt haotM. %yaaMnaI AsaM ka kravaMÆ iSakvaayalaa Aalaolyaa %yaavaoLI

    tr yaa iktI pòmaL vaaTt hao%yaa. maGaaSaIhI %yaaMnaI malaa ekdaca

    paihlaolaM AsaUnahI AaoLKlaM haotM.

    [nspo@Tr punha Da^kkDo Aalao.

    “pNa tumhalaa ho kLlaM ksaM Da^kÆ” [nspo@TrnaI

    AaScayaa-nao ivacaarlao.

    “tumhalaa AazvatMya [nspo@Tr baagaot kahI JauDUpaMpaSaI

    maI kahI kaL qaaMbalaao haotaoÆ” Da^knaI [nspo@Trnaa p`itp`Sna

    kolaa.

  • “hM²” [nspo@Tr gaaoMQaLUna ]d \gaarlao.

    “tI sava- ivaYaarI JaaDM haotI²” Da^k saaMgaU laagalao̧

    “%yaatca malaa AjaoiT -naa AilTsaImaa ho raopTM idsalaM. jao

    f@t dixaNa AmaoirkotIla pUiva-ya Baagatca AaZLtM. %yaa raopacaI

    maatIhI %yaaca p`doSaa%laI haotI. yaava$na imasaosa\ sTolaa ismaqa yaa

    %yaaca BaagaatIla AsalyaacaM maaJyaa laxaat AalaM. %yaacyaa SaojaarIca

    ‘naoiryama AaoilaenDr’ naaMvaacaM raop haotM. jao jagaBarat javaL ¹

    javaL sava-~ AaZLtM. tsaM to dixaNa AaiSayaa mhNajao Aaplyaa

    [qaohI AaZLtM. ho raop saaQaarNatÁ ‘kNaorI’caIca ek p`jaatI Aaho.

    yaa daonhI raopaMcao gaUNaQama- vaogaLo Asalao̧ trI daonhIhI ivaYaarI raopMca

    Aahot. kaoNaIhI saaQaarNa vya@tI ASaI ivaYaarI JauDUpM Aaplyaa

    baagaot laavaNaar naahI. iSavaaya ‘vha[ -T snaok$T’ evaZM ivaYaarI

    raop Baartat AaNaNyaasaazI saamaanya vya@tIlaa prvaaNagaI tr

    imaLNaarca naahI. yaava$na maaJyaa AsaM laxaat AalaM¸ kI imasaosa\

    sTolaa ismaqa yaa ‘baa^TnaI’cyaa AByaasak Aahot.

    imasaosa\ ismaqa jaovha baahor Aalyaa hao%yaa¸ tovha %yaaMcyaa

    DaoLyaaMt AEaU haoto. pNa to AEaU ptI gaolyaacao naahI¸ tr

    pScaatapacao haoto. ivacaar kra [nspo@Tr¸ jyaa s~Icaa navara

    gaolaaya¸ tI svat: Aaplyaalaa baahor BaoTayalaa AalaI. ho jara trI

    pTNyaasaarKM AahoƲ iSavaaya %yaa kahIca JaalaM naahI AsaM

    AaplyaaSaI baaolat hao%yaa. %yaacavaoLI GaDlaa p`kar maaJyaa laxaat

    Aalaa haota. pNa maR%adohacaI pahNaI kolyaaiSavaaya kaoNa%yaahI

    inaYkYaa-var paohaocaNaM malaa yaaogya vaaTlaM naahI. %yaanaMtr sTolaa

    yaaMcaa hat jaovha maI hatat Gaotlaa¸ tovha %yaaMcyaa hatavar

    maarhaNaIcyaa KUNaa malaa AaZLlyaa. kahI jaunyaa¸ tr kahI

    navaIna. yaava$na ima. ismaqa ho raoja imasaosa\ ismaqa yaaMnaa maarhaNa

  • krt AsaNaar ho maaJyaa laxaat AalaM AaiNa yaava$naca malaa imasaosa\

    sTolaa yaaMnaI ima. ismaqa yaaMnaa maarNyaamaagacaM karNahI samajalaM.”

    “pNa imasaosa \ ismaqa yaaMnaI ‘AjaoiT -naa AilTsaImaa’

    vanasptIcaMca ivaYa ima. ismaqa yaaMnaa idlao Aaho ho tumacyaa ksaM laxaat

    AalaMÆ AaiNa %yaaMnaI hoca raopTM ka inavaDlaMÆ” [nspo@TrnaI

    ivacaarlao.

    “maI jaovha tI vanasptI paihlaI %yaavaoLI %yaa vanasptIcaI

    panaM taoDlaI AsalyaacaM maaJyaa laxaat AalaM. naMtr imasaosa\ sTolaa

    yaaMcaa hat jyaavaoLI maI hatat Gaotlaa¸ tovha maaJyaa ho laxaat Aalao̧

    kI imasaosa\ sTolaa yaaMcyaa hatacyaa %vacaocaa rMga laalasar Jaalaa Aaho

    va %yaaMnaI %vacaocaa dah kmaI krNyaasaazI hatavar Aa^[nTmaoMT

    laavalaolao Aaho. yaacaa Aqa- Asaa¸ kI %yaaMcaa %yaa ivaYaarI kNaorISaI

    saMpk- Aalaa haota. ek baa^TnaIcaI p`aofosar kaoNatIhI dxata na

    baaLgata ivaYaarI kNaorIcyaa saMpka-t jaaNao Sa@ya naahI. yaa va$na

    laxaat yaoto¸ kI imasaosa\ ismaqa yaaMnaI ima. ismaqa yaaMcaa KUna zrvaUna

    kolaolaa naahIÂ tr ragaacyaa Barat kolaa Aaho. karNa kalahI ima.

    ismaqa yaaMnaI imasaosa\ ismaqa yaaMnaa maarlao haoto AaiNa imasaosa\ ismaqa

    yaaMcyaa ima. ismaqavarIla ragaacao pirvat-na %yaaMcyaa KUnaat Jaalao.

    raihlaa p`Sna ‘AjaoiT -naa AilTsaImaa’ca kaÆ tr¸ yaacyaa

    rsaamauLM svaSanaacaa ~asa haotao. kaoNaalaahI hoca vaaTola¸ kI ima.

    ismaqa ho dmyaamauLM maolaot. kaoNaalaa saaQaa saMSayahI yaoNaar naahI¸

    kI %yaaMcaa KUna Jaalaa Aaho. imasaosa\ ismaqa KUp huSaar Aahot.

    naahIƲ” AaiNa %yaaMnaI imasaosa \ ismaqa yaaMcyaakDM paaihlaM.

    %yaa KalaI jaimanaIvar Tk laavaUna hao%yaa.

    %yaaMcaI najar Saunyaat AaiNa DaoLyaaMtUna jaimanaIvar AaoGaLNaaáyaa

  • AEaUMvar isqar haotI.

    drmyaana Da^k yaaMcaa p`%yaok Sabd maI maaJyaakDIla

    DayarIt ilahIt haotao.

    “pNa maga tao dUQaacaa glaasaÆ” [nspo@TrnaI p`Sna

    kolaa.

    Da^knaI imasaosa\ ismaqa yaaMcyaakDo paihlao̧

    “Aata to imasaosa\ ismaqaca saaMgatIla²”

    imasaosa\ ismaqa huMdko dotca baaolaU laagalyaaÂ

    “yaosa\² Aa[va\ kIlD maaya hsabanD² hI Aa^lavaoja yaujD\ TU

    baIT maI² yaosTD-o¸ hI Ëa^sD\ hIja\ ilaimaDsa\. A^nD\ dona\Â Aaya

    iDsaa[DoD\ tU kIla hIma² Aaya A^ma irsa-caI-nga Abaa}T dI iDro@T

    [fo@T Aa^f ‘AjaoiT -naa AilTsaImaa’ Aa^na hyaumana iba[ -nga. A^nD\

    ibaka^ja\ Aa^f d^T¸ Aaya b`aa^T dI PlaanT A^nD [Tsa\ yaujafUla

    saa^[la Ía^ma dI naa^qa- Amaoirka ivaqa primaSana Aa^f Amaoirkona\ A^nD

    [MiDyana Aa^qaaoirTIja\² maaJyaa irsaca-maQyao malaa ho laxaat Aalao haoto̧

    kI yaa PlaanTcyaa jyaUsa\nao iba`dIMga\ p`aoblaoma haotao. A^lÍoDlaa Asqamaa

    Asalyaanao yaa PlaanTcaa jyaUsa imalk maQaUna %yaalaa doNyaacao zrvalao.

    %yaanaMtr maI %yaacao [nholar lapvalao. ibaka^ja\ Aa^f d^T¸ hI Da[D\

    baaya Asqamaa AT^k² vhona\ [nspo@Tr koma ihAr Aa^na dI AlaI-

    maa^ina-nga\¸ Aaya TaolD maaya sava-nT TU ATona hIma\. gaIvh hIma\ sama\

    TI Aa^r ka^fI. dona\ Aaya koma\ [na dI $na A^nD vaa[-PD\

    A^lÍoDsa\ maa}qa. AFTr d^T Aaya hID\ dI glaasa ibaha[nD\

  • dI...”

    “saaofa²” Da^k mhNaalao̧

    “$ma maQyao AalyaapasaUna tumacao laxa satt itkDoca Aaho.

    baraobar naaƲ”

    “yaosa\...²” AaiNa imasaosa \ ismaqa punha huMdko dot rDU

    laagalyaa...

    maagao ]Bao %yaaMcao sava-ca ivad\yaaqaI- kavaro baavaro Jaalao

    haoto. kaoNaalaaca kahIca saucat navhtM.

    Da^k gaMBaIrpNao %yaaMnaa mhNaalao̧

    “imasaosa\ ismaqa¸ jarI tumhI ha KUna ragaacyaa Barat kolaa

    Asalaa¸ jarI tumhalaa tumacyaa kR%yaaba_la pScaatap haot AsalaaÂ

    trI hI gaunha ha gaunhaca Asatao. %yaamauLo tumhalaa iSaxaa hI

    haoNaarca²”

    Da^knaI [nspo@Tr jagatapnaa [Saara kolaa. [nspo@Tr

    Da^kcaa [Saara

    samajalao.

    “yaosa\ Da^k²”

    AaiNa [nspo@TrnaI laxmaIpurI caaOkIvar faona laavaUna

    laoDI ka^nsTobalalaa ima. ismaqa yaaMcyaa baMgalyaavar yaoNyaasa saaMigatlao.

    “qa^n@sa\ Da^k² pNa yaa vanasptIba_la Aaplyaalaa [tko

    ksao kaya za}kÆ” [nspo@TrnaI ]%sauktonao ivacaarlao.

  • “tumhalaa tr maahItca Aaho [nspo@Tr¸ yaud \QasamayaI

    svatÁlaa vaacavaNyaasaazI kaya Kavao̧ kaya KavaU nayao ho

    samajavaNyaasaazI p`%yaok vanasptI va p`aNyaacaI maaihtI idlaI jaato.

    [nToilajansa\maQyao Asalyaanao ASaa gaaoYTIMcaI maaihtI zovaavaI laagato.

    Amaoirkna [ithasa tr p`isad\Qa Aaho. iSavaaya irTayarmaonT naMtrhI

    maI iva&ana¸ klaa xao~atIla ivaivaQa ba`ancaosa\cyaa Anaok Da^@TroTsa\

    imaLvalyaa Aahot. iSaxaNaalaa vayaacao baMQana nasato. naahIƲ”

    maI saMpUNa- kosa\ DayarIt namaUd k$na GaotlaI. Da^k

    maaJyaakDo Aalao. maI ilaiht AsalaolaI DayarI Da^knaI hatat GaotlaI.

    tsaa maI qaaoDa saMkaocalaao. pNa maI ilaihlaolyaa naaoTsa\ pahUna %yaaMcyaa

    caoháyaavar ismat ]maTlao. %yaaMnaI DayarI maaJyaakDo dot maaJyaa

    pazIva$na hat ifrvalaa va mhNaalao̧

    “tU tuJyaa svaPnapUtI -pasaUna dUr naahIsa maulaa²”

    %yaaMcao ho vaa@ya eokUna maI Kroca KUp sauKavalaao.

    pMQara vaIsa imainaTaMtca¸ laoDI ka^nsTobala Aalyaa va

    imasaosa\ ismaqa yaaMnaa Gao}na gaolyaa. %yaaMcaI najar JauklaolaI haotI.

    %yaaMcyaa ivad\yaaqyaaMnaIhI KalaI pahtca %yaaMnaa jaaNyaasa vaaT k$na

    idlaI. [nspo@TrnaI Da^k yaaMcaa hat hatat Gao}na AiBavaadna

    kolao.

    “Qanyavaad Da^k²”

    “[Tsa\ Aa^la ra[-T [nspo@Tr¸ pNa maI idlaolao puravao ho

    puNa-tÁ tka-cyaa AaQaaravar Aahot. %yaamauLo sT/a^nga eivaDonsa\saazI

    ima. ismaqa yaaMcaI baa^DI paosTmaaoT-masaazI pazvaa AaiNa tao dUQaacaa

    glaasa va tI daonhI raopohI fa^roinsaklaa pazvaUna d\yaa. tumhalaa

  • p@ko puravao imaLtIla²”

    “hao. to tr kravaoca laagaola. baaya \ d vao qa^nksa\ vansa\

    Agaona\² baaya\²”

    “baaya\²” Da^knaI hsaUna [nspo@Trnaa inaraop idlaa.

    [nspo@Tr saaoFyaakDo gaolao. %yaaMnaI saaoFyaacyaa maagacaa

    glaasa $maalaacyaa sahayyaanao ]calalaa va drvaajaacyaa idSaonao jaavaU

    laagalao. maI maQyao ]Baa haotao. to maaJyaapaSaI qaaMbalao. %yaaMnaI smaa[-la

    krt AiBavaadna krNyaasaazI hat samaaor kolaa¸

    “Aro¸ AaplaI tr AaoLKca JaalaI naahI. haya \² maI Aimat

    yaSavaMt jagatap. yaa eiryaacaa [ncaaja\- Aaho maI.”

    maI hI %yaaMcaa hat hatat Gaotlaa va %yaaMnaa hsaUna

    AiBavaadna kolao.

    “haya² maI kovala Syaamasa%ya ]paQyaaya. poz vaDgaaMvahUna.

    maI yaaca vaYaI- 12 vaIcaI pirxaa idlaI Aaho. ga`̂jyaueSana naMtr Aaya\.

    pI. esa\. krNyaacaI maaJaI [cCa Aaho.”

    “tuJao Aa^bsa-vaoSana\ caaMgalao Aaho. tU na@kI ek caaMgalaa

    Aa^ifsar haoSaIla²” [nspo@Tr hsat Ka~Inao mhNaalao.

    %yaaMnaI Da^kkDo paihlao̧

    “Da^k¸ tumacaa AisasTMT KUp huSaar Aaho hM²”

    Asao mhNaUna to hsalao. Da^knaI hI smaa[-la kolao.

    “qa^n@sa\ sar²” maI [nspo@Trnaa mhNaalaao.

  • [nspo@TrnaI maaJyaakDo pahUna punha smaa[-la kolao AaiNa

    ka^nsTobalalaa faona laavaUna %yaaMnaa A^mbyaulansa\ Gao}na yaoNyaasa saaMgat

    faonavar baaolatca to $mamaQaUna baahor gaolao. maI maagao vaLUna

    %yaaMcyaakDo paht haotoa. Da^k maaJyaakDo Aalao. %yaaMnaI maaJyaa

    KaMd\yaavar hat zovalaa. %yaaMcyaa spSaa-nao maI Baanaavar Aalaao. maI

    %yaaMcyaakDo paihlao. to maaJyaakDo pahUna smaa[-la krt haoto.

    “maga kaya Aa^ifsar inaGaayacaMÆ” to mhNaalao.

    maI haokaraqaI- maana hlavalaI. daoGao baahor Aalaao. Da^k

    yaaMcyaa karmaQyao basaUna GarakDo inaGaalaao…

  • ³4´

    karmaQyao maaJyaa Dao@yaat ek gaaoYT maa~ saarKI GaaoLt

    haotI. tI hI¸ kI Da^k tr malaa mhNaalao̧ kI kaoNa%yaahI gaaoYTIcao

    spiYTkrNa d\yaayacaM naahI. tr maga %yaaMnaIca Jaalaolyaa GaTnaocaM

    evaZM saivastr spiYTkrNa ka idlaM…Æ samaaor [nspo@Tr haoto

    mhNaUna…Æ DaonT naao.”

    maI baahor paht haotao. pNa maaJyaa laxaat AalaM haotM¸

    Da^k maaJyaakDM pahUna ismat krt haoto.

    saMQyaakaLcaI vaoL¸ Da^knaI malaa maaJyaa GarapaSaI saaoDlao.

    maI %yaaMnaa Garat yaoNyaacaa Aaga`h kolaa. pNa “punha kQaI trI²”

    Asao baaolaUna to inaGaUna gaolao. maI ivasmayakarI Baava caoháyaavar GaovaUna

    gaaDItUna jaaNaaáyaa %yaa Ad\BaUt vyai@tma

  • ³5´

    dusaáyaa idvaSaI sakaLI lavakr ]zUna p`aNaayaama va [tr

    vyaayaama Aava$na AaMGaaoL kolaI. tovhaca Da^k yaaMcaa Garcyaa la^MD

    laa[-navar malaa faona Aalaa. %yaaMnaI tatDInao malaa %yaaMcyaa GarI

    yaayalaa saaMigatlao. AgadI tasaaBarat maI %yaaMcyaa Fla^Tvar paohaocalaao.

    Da^knaI AatUna AaorDUna malaa Aat yaoNyaasa saaMigatlaM. maaJyaa

    pavalaaMcaa %yaaMnaa Aavaaja Aalaa Asaavaa. kalacyaa AnauBavaava$na maI

    yaotanaa baalknaIt najar TakalaI haotI. to baalknaIt navhto. dar

    f@t puZM kolaolaM haotM. maI dar ZklaUna Aat gaolaao. Da^k kahI

    trI vaacaNyaat gak- haoto. maI jaa}na %yaaMcyaa samaaor basalaao.

    Da^knaI var maaJyaakDM paihlaM va to vaacat Asalaolaa kagad %yaaMnaI

    maaJyaasamaaor Qarlaa. maI tao GaovaUna vaacaU laagalaao. tao ima. ismaqa

    yaaMcaa paosTmaaT-ma irpaoT- haota. ilaihlaM haotM̧

    ‘ima. ismaqa yaaMcaa maR%yaU T/omaoDa^la yaa ivaYaamauLo Jaalaaya¸ pNa

    paoTat Annaacaa va paNyaacaa saaoDlyaasa [tr kaoNa%yaahI p`karcyaa

    d`vyaacaa AMSa naahI.’

    vaacaUna malaa Qa@kaca basalaa. maI p`Snaaqa-k najaronaM

    Da^k yaaMcyaakDM paihlaM. Da^k gaMBaIr haoto. to f@t evaZMca

    mhNaalao¸

    “sakaLI ek ka^nsTobala yaovaUna dovaUna gaolaa.”

    qaaoDavaoL Asaaca gaolaa. maga to puZM mhNaalao¸

    “tulaa AsaM vaaTt Asaola naa¸ kI AapNa jyaacyaakDM

  • iSakayalaa Aalaaoya¸ %yaalaaca kahI yaot naahIƲ” %yaaMcyaa baaolaNyaatUna

    htaYaa jaaNavat haotI. malaa baaolaayacao haoto saaMgaayacao haoto̧ kI ‘tsao

    kahI naahI Da^k²’ pNa maaJyaa taoMDatUna Sabdca fuTonaa. maI f@t

    “naahI²” ASaa Aqaa-nao maanaca hlavaU Saklaao. [t@yaat Da^knaa

    [nspo@Tr jagatap yaaMcaa faona Aalaa…

    Da^k faonavar ¹

    “hao. maI vaacalaa. pNa trIhI maaJaI ek ivanaMtI Aaho

    [nspo@Tr¸ PlaIja\ tuta-sa trI sTolaa ismaqa yaaMnaa saaoDU naka²

    AamhI [nvhosTIgaoSanasaazI AaNaKI ekda ismaqa yaaMcyaa GarI

    jaavaUna yaotao.”

    AaiNa %yaaMnaI faona zovalaa. “kovala¸ cala²” evaZMca mhNaUna

    to Garabaahor pDlao. maI %yaaMcyaa maagaUna gaolaao.

  • ³6´

    ima. ismaqa yaaMcyaa baMgalyaavar AamhI gaaDItUna ]trlaao.

    [nspo@Tr jagatapnaI ek ka^nsTobala phaáyaasaazI baMgalyaavar

    zovalaa haota. Da^knaI ka^nsTobalalaa baahorca qaaMbaNyaasa saaMigatlaM.

    AamhI Aat jaavaU laagalaao. txaNaI maaJaI najar saIla taoDlaolyaa kDI

    ¹ kulaUpavar gaolaI. kdaicat [nspo@TrnaI ka^nsTobalalaa AamhI

    yaoNaar Asalyaacao faona k$na saaMigatlao Asaola va mhNaUna

    ka^nsTobalanaIca saIla taoDlaM Asaola AsaM vaaTUna maI Da^knaa kahI

    baaolalaao naahI.

    baoD$mamaQyao p`vaoSa kolyaa ¹ kolyaa Aamacyaa ho laxaat

    AalaM¸ kI TobalavarIla ima. ismaqa yaaMcaa ga`amaaofaona gaayaba Jaalaa

    Aaho. Aa

  • caaoralaa jar Aaplyaa KUNaa dUsaáyaalaa idsaU nayaot AsaM vaaTt Asaola¸

    tr tao %yaa mau_ama idsatIla ASaa p`karo ka pusaolaÆ tU naIT

    paihlaMsa tr ho tuJyaa laxaat yao[-la. mhNajao caaor kaoNaalaa trI

    mau_ama ADkvaNyaacaa AaiNa AaplaI idSaaBaUla krNyaacaa p`ya%na

    krtaoya. %yaamauLo yaa zSaaMcaa Aaplyaalaa kahI ek ]pyaaoga naahI.”

    “jyaa AqaI - %yaa caaoranao ho kolaMya¸ %yaa AqaI- %yaacyaakDo

    KUp vaoL AsaNaar² baraobar naa Da^kÆ” Da^kcaM baaolaNaM eokUna maI

    maaJaa tk- vya@t kolaa.

    Da^k f@t haokaraqaI- maana hlavaUna to gaDbaDInao baahor

    pDlao. maIhI %yaaca gaDbaDInao %yaaMnaa fa^laao kolao.

    %yaaMnaI [nspo@Trnaa faona laavalaa va %yaaMcyaakDUna phara

    krNaaáyaa ka^nsTobalacaI caaOkSaI krNyaaba_lacaI prvaaNagaI maagaUna

    GaotlaI. Da^kcyaa caoháyaava$na laxaat yaot haotM̧ kI %yaaMnaa

    prvaaNagaI imaLalaI Aaho. %yaaMnaI faona ka^nsTobalalaa idlaa.

    ka^nsTobalanaI faona Gaotlaa.

    “izk Aaho saahoba²” yaovaZMca mhNaUna %yaaMnaI maaobaa[ -la

    Da^knaa prt kolaa.

    “kala ra~I tumhalaa Jaaop laagalaI haotI kaÆ” Da^knaI

    ka^nsTobalalaa p`Sna krNyaasa sau$vaat kolaI.

    “ naahI saahoba…” ka^nsTobalanaI qaaoDM GaabartcaM ]

  • “ naahI saahoba…”

    “malaa naIT AazvaUna saaMgaa. kala ra~I kaya JaalaM. ho

    baGaa Gaaba$na jar tumhI kahI lapvat Asaala¸ tr tumhalaa to KUp

    mahagaat pDola. karNa kala [qaM caaorI JaalaI Aaho tohI saIla

    taoDUna² AaiNa %yaavaoLI isa@yauirTIsaazI tumhI [qaM haota. yaacaa Aqa-

    tumhI caaorI kolaI AsaahI haovaU Saktao²”

    “maI caaorI naahI kolaI saahoba…²” ka^nsTobala KUpca

    Gaabarlao haoto.

    “maaiht Aaho malaa. f@t kala kaya JaalaM tovaZM saaMgaa²”

    “maQyara~I¸ Acaanak kSaacaa trI vaasa hvaot psarlaa

    haota AaiNa %yaanaMtr qaaoDyaacavaoLat maI baoSaud\Qa pDlaao.”

    “ izk Aaho. Aata trI naIT laxa zovaa²”

    ASaI takId dovaUna Da^k Aavaaracyaa baahor pDlao. kahI

    vaoL to pirsarat ifrlao. qaaoDyaavaoLanaM %yaaMnaI malaa maaozyaanaM hak

    maarlaI.

    “kovala [kDM yao²”

    baMgalyaacyaa ]javyaa baajaUlaa maI Qaavat %yaa gallaIcyaa

    kaopáyaavar jaoqao Da^k ]Bao haoto toqao paohaocalaao. eka raKocyaa CaoTyaa

    iZgaaáyaapaSaI to ]Bao haoto. %yaaMnaI maaJyaakDM paihlaM.

    “kaya vaaTtMyaÆ” %yaaMnaI ivacaarlaM.

    “]nhaLyaacyaa idvasaaMt SaokaoTIÆ saMSayaaspd Aaho²”

  • “gauD²”

    maI Da^kkDo pahIlaMÊ

    “A^ja Aaya qaa^T²” to ]d \gaarlao .

    “mhNajaoÆ” maI ivacaarlaM.

    ` “Aazva ka^nsTobala kaya mhNaalao.”

    “to mhNaalao haoto kI maQyara~I ksalaa trI vaasa hvaot…”

    baaolata ¹ baaolata maaJao DaoLo ivasfarlao. malaa samajalaM

    haotM kI kaya JaalaM haotM to. ho Da^kcyaa laxaat AalaM haotM. maaJaa

    caohra baGaUna to ismat krt mhNaalaoÊ

    “qaaMbaU nakao baaola²”

    “caaoranao yaoqao SaokaoTI k$na %yaat baoSauQd krNaaro AaOYaQa

    imasaLlao. jao hvaot imasaLUna SvaasaavaaTo ka^nsTobala yaaMcyaa

    fuFfusaat gaolao va to baoSauQd Jaalao.”

    “ra[-T²”

    “pNa maga to AaOYaQa kaoNatM AsaolaÆ @laaoraofa^ma -Æ”

    “malaa naahI vaaTt. tuJyaa laxaat AalaMya kaÊ kI jaao

    kaoNaI caaor Aaho taoca KUnaI Aaho. naahI tr kaoNaI f@t¸ ek

    jaUnaa ga`amaaofaona GaovaUna jaaNyaacaa p`ya%na ka krolaÆ tohI baahor

    paoilasa tOnaat AsatanaaÆ iSavaaya AaNaKI kahI maaOlyavaana vastU vaa

    raokD tr gaayaba vhayalaa hvaI haotI. AaiNa maI jaao ivacaar krtaoya

    tao yaaogya AsaolaÊ tr tI jaI kaoNaI vya@tI Aaho tI saayansacaI

  • maasTr Asaola² ASaI vya@tI @laaoraofa^ma- saarKo vaolanaaona koimakla

    na@kIca vaaprNaar naahI²”

    “magaÆ AaiNa maga sTolaa ma^macaM kayaÆ” maI ivacaarlaM.

    “tI raK gaaoLa kr. Aaplyaalaa %yaacaI TosT kravaI

    laagaola. iSavaaya ka^nsTobalacaIhI blaD TosT k$na baGaU. trca

    kahI kLU Sakola. gaaDIcyaa kmpaT-maonT maQyao tulaa pa^ilaqaIna ba^ga

    imaLola. yaotanaa %yaatIla isaroMja hI GaovaUna yao.”

    maI gaaDIkDo Qaavalaao. Da^k ka^nsTobalakDo prtlao. maI

    gaaDItIla pa^ilaqaIna ba^ga GaovaUna raK %yaat BarlaI va isaroMja GaovaUna

    Da^k yaaMcyaakDo gaolaao.

    Da^knaI ka^nsTobalacao r@t GaovaUna %yaaMnaa punha kaLjaIpuva-

    k laxa doNyaacaI takId kolaI. AaiNa AamhI Da^kcyaa GarI prtlaao.

  • ³7´

    Da^k yaaMcyaa GarIca ek CaoTI la^ba Aaho. Da^k svat:

    blaD sa^mpla caok k$ laagalao. maI raK GaovaUna maagao ]Baa haotao.

    qaaoDa vaoL Da^kcao kama caalalao. maI KUp Asvasqa haotao. kahI

    kLt navhtM. maI AQaIr hao}na mhNaalaaoÊ

    “Da^kÊ yaa raKocaM krayacaMya kayaÆ yaacaI TosT kQaI

    krNaar AahatÆ”

    Da^k maayaËaoskaop maQyao phatca mhNaalaoÊ

    “%yaacaI garja naahI. maI saaMgatao to roNaUsau~ ilahUna Gao ²”

    maI raKocaI ipSavaI Doskvar zovalaI va DayarI kaZlaI.

    Da^k saaMgaU laagalao¸ tsaa maI ilahU laagalaao Da^k -

    “C16H12FN3O3” Da^knaI maaJyaakDo paihlaMÊ “ho kaya

    Aaho maaihtoyaÆ”

    maI nakaraqaI- maana hlavalaI.

    “FlauinaT/oJaoPaama² Aa^dr naoma¸ raoihPnaaola² ho AaOYaQa

    maaosTlaI BaUla doNyaasaazI va saMmaaohnaasaazI vaaprlaM jaatM. AapNa

    jaovha raK paihlaI¸ tovha tI pahtanaa ho laxaat yaot haotMÊ kI

    %yaavar paNaI maarNyaat AalaM haotM. Aata baGa kahI tk- laagataoya

  • kaÆ”

    maI jara Dao@yaalaa taNa dovaU laagalaao. malaa tao

    isana^irAao [ma^ijana Jaalaa. maI baaolalaaoÊ

    “jaaLavar paNaI AaotUna maaozyaa p`maaNaat QaUr inamaa -Na kolaa

    gaolaa. jyaayaaogao tao pTkna vaatavarNaatIla hvaot imasaLUna jaavaa.”

    “baraobar. pNa AaNaKI ek karNa Aaho paNaI

    vaaprNyaacaM² ‘raoihPnaaola’ hI ga`Ina klarcaI gaaoLI Asato va tI garma

    d`vyaat pTkna ivarGaLto. gaaoLImaQyao blaU klarIMga Asato. tI

    jaovha ivarGaLtoÊ tovha to d`vya inaLo haoto va ihrvyaa rMgaacao

    AvaSaoYa baakI rahtat. hoca imaEaNa maga KUnyaanaM %yaanaMca laavalaolyaa

    AagaIt AaotlaM. AagaImauLM daona kamaM JaalaI. ek tr paNaI garma

    JaalaM va dUsarMÊ paNyaamauLM Aaga ivaJalaI gaolyaanaM maaozyaa p`maaNaat

    QaUr inamaa-Na Jaalaa. samajalaMÆ ”

    “hao Da^k² paNyaacaahI Asaa duhorIca vaapr krNyaat Aalaa

    Aaho. ek tr gaaoLI lavakr ivarGaLvaNyaasaazI %yaacaa fayada

    Jaalaa va toca paNaI AagaIvar AaotUna Aaga ivaJavalaI gaolaI. AaiNa

    %yaatIla AaOYaQa QaUramaaf-t vaatavarNaat psarvaNyaat AalaM.”

    maI baaolatca sava- DayarIt ilahIt haotao.

    Da^k gaMBaIr haoto. %yaaMcaI najar SaUnyaat haotI. to

    ]d\gaarlaoÊ

    “Aaga AaiNa paNaI prspr ivaraoQaI. ekmaokaMcao Sa~UcaÂ

    pNa %yaaMnaa ima~ banavaUna Aaplyaa Sa~Ucaa kaTa kaZNaara ha maasTr

    maa[-MD KUpca huSaar Aaho AsaM idsatMya²” AaiNa %yaaMcyaa caoháyaavar

  • ismat trarlaM.

    sava-jaNa jyaa vya@tIcyaa baud\QaIcaI p`SaMsaa krtat. %yaa

    vya@tIlaa kaoNaa dUsaáyaacyaa baud\QaIcaI p`SaMsaa krtanaa pahUna malaa

    KUp AaScaya- vaaTlaM. AaiNa tohI eka gaunhogaaracyaa baud\QaIcaI.

    Aaplyaa ra[-vhlacaI² Asaao ¹

    Da^k kahI ivacaar krt ha^lamaQyao basalao haoto. maI

    %yaaMcyaa samaaor basalaao haotao. BayaaNa SaaMtta psarlaI haotI.

    “pMQaraidvasaaMpUvaI - ‘gaaoivaMdrava ToMbao rMgamaMca’ yaa

    naaT\yagaRhat eka saMgaIt naaTkat kama krNaaro sava- klaakar¸

    tM~&¸ idgdSa-k AaiNa inamaa-ta saaroca jaNa ekaca vaoLI maR%yaUmauKI

    pDlao haoto²” Da^k SaaMtta BaMga krt baaolalao¸

    “tao %yaaMcyaa mauhUta -caa p`yaaoga haota. gaaoivaMdrava ToMbaoMcyaaca

    ‘saMgaIt jayadova’ yaa saMgaIt naaTkacaa tao p`yaaoga haota. malaa %yaaMcaM

    inamaM~Na haotM. P`ayaaoga caalaU Asatanaaca naaTkacaa naayak ]laTI

    krt KalaI kaosaLlaa. idgdSa-k va inamaa-ta maaJyaa baajaUlaa haoto.

    %yaaMcaIhI Avasqaa tIca haotI. Toi@naSaIAnsa\hI tsaoca ma$na pDlao

    haoto. AaiNa puZo rMgamaMcaavar ek ¹ ek k$na sava- KalaI

    kaosaLlao. P`ayaaoga baMd pDlaa. sava- p`oxak pLUna gaolao.

    maI jaUnaa rajavaaDa paoilasa sToSanalaa faona k$na

    [nspo@Trnaa tatDInaM itqaM yaoNyaasa saaMigatlaM AaiNa

    [nvhosTIgaoSana caalaU kolaM. mhMTlaM̧ jyaa AqaI- ho sava- ekacavaoLI

    marNa pavalao Aahot¸ %yaa AqaI- yaaMcaI p`yaaogaaAaQaI imaTIMga JaalaI

    AsaNaar jaoqao yaa savaa-Mvar eki~t ivaYap`yaaoga krNyaat Aalaa Aaho.

    maI lagaoca ba^ksToja gaazlaM. toqao pahNaI krt Asatanaa malaa

  • Tobalavar A^Sa T/o AaZLUna AalaI. jyaat jaLalaolyaa isagaroTsa\caI

    qaaoTkM haotI. %yaacavaoLI baaho$na baUTaMcaa Aavaaja Aalaa. [nspo@Tr

    narhrI kapsao ba^ksTojalaa maaJyaapaSaI Aalao. %yaaMcaM maaJaM kQaIca

    pTt naahI. maI paoilasaaMcyaa kamaat ivanaakarNa hstxaop krtao

    Asao %yaaMnaa vaaTtM. %yaaMnaI malaa itqaUna inaGaUna jaayalaa saaMigatlaM.

    trI maI lapvaUna ek isagaroTcaM qaaoTUk ]calalaM AaiNa toqaUna baahor

    pDlaao. p`oxakgaRhat va rMgamaMcaavar sava- baa^DIja\caa pMcanaamaa caalaU

    haota.

    maI GarI yaovaUna %yaa isagaroTcaI TosT sau$ kolaI. %yaatIla

    tMbaaKUcaI rIejaMTSaI rIA^@Sana k$ laagalaao. jaovha maI irejaoMT

    7e 16% A^@vaoAsa\ hayaD/ao@laaoirk A^isaD saaolyauSanaSaI va irejaoMT

    7baI kaobaalT Daya qaayaaosaayanaoTSaI isagaroT maQaIla tMbaaKUcaI

    irA^@Sana kolaI¸ tovha %yaa imaEaNaacaa rMga inaLa Jaalaolaa malaa

    AaZLlaa. yaacaa Aqa- malaa %yaat ‘maoqa^@vauAlaaona’ AaZLUna Aalao. ho

    ek p`karcao D/ga Aaho. yaacyaa Aaovhr DaosamauLo ]laTI¸ ikDnaI

    fola haoNyaacaI Sa@yata Asato. iSavaaya maaNaUsa kaomaathI jaavaU

    Saktao. evaZoca naahI¸ tr hRdya vaa fuFfUsa baMd pDUna maR%yaUhI

    haovaU Saktao²”

    “Da^k¸ tumhI mhNataya tsaM isagaroTmauLM jar maR%yaU Jaalaa

    Asaola¸ tr jyaa laaokaMnaI isagaroTsa\ iplaI naahI %yaaMcao kayaÆ iSavaaya

    jyaaMnaI isagaroTsa\ iplaI¸ %yaa isagaroTsa\ maQyao trI kuzo

    ‘maoqa^@vauAlaaona’caa Aaovhr Da^sa AsaNaar AahoÆ maga trI saaro yaa

    D/gamauLo ksao maolao AsatIlaÆ”

    “maI maGaaSaI kaya baaolalaao to tU naIT eoklao naahIsa. maI

    mhNaalaao haotao̧ %yaaMcyaa imaTIMgacyaa vaoLI %yaaMcyaavar ivaYa p`yaaoga Jaalaa

  • Aaho. malaa saaMga¸ imaTIMgamaQyao sahBaagaI laaok ksao basatatÆ”

    “ekmaokaMjavaL…”

    “baraobar² mhNajao jao kaoNaI isagaroT AaoZt haotM̧ %yaaMcyaa

    taoMDatUna inaGaNaara QaUr savaa-MnaI Svasana kolaa. D/gacaa Aaovhr Daosa

    nasalaa¸ trI to D/ga qaoT savaa-Mcyaa fuFfUsaat paohaocalaM tao QaUr

    ekacavaoLI savaa-MnaI ga`hNa kolyaanaM sava-jaNa ekacavaoLI marNa

    pavalao. Aata malaa saaMgaU SakSaIla kaoNa isagaroTsa\ ipt haotM toƔ

    “jyaa laaokaMnaa ]laTyaa Jaalyaa to…”

    “AgadI baraobar² naaTkacaa naayak¸ idgdSa -k¸ inamaa-ta va

    myauiJak AroMjar yaaMnaI isagaroTsa\ iplyaa hao%yaa. maI lagaoca maaJyaa

    TosTcaa ek irpaoT- tyaar k$na [nspo@Tr kapsaoMnaa pazvaUna

    idlaa¸ pNa vaOyai@tk %yaa kosa\ pasaUna dUrca raihlaao. trIhI

    AjaUnahI %yaa kosa\caa SaaoQa kapsao Gaot Aahot. vaa^T A Saoma²”

    “pNa yaa kosacaa va Aaplyaa kosacaa kaya saMbaMQaÆ”

    “tulaa yaa KUna krNyaacyaa pd \QatIt AaiNa ka^nsTobalalaa

    baoSaud\Qa krNyaacyaa pd\QatIt saamya vaaTt naahIÆ iSavaaya AaNaKI

    ek KUp maaozM saamya Aaho²”

    “to kaoNatMÆ” na rahUna maI ivacaarlao.

    “A^lÍoD ma^k ismaqa²”

    “kayaÆ” Da^k yaaMcyaa yaa Anapoixat ]

  • “haoya² %yaa saMgaIt naaTkacao myauiJak kMpaojar ima.

    ismaqa haoto. kahI kamaainaima

  • ³8´

    Da^k gaaDI caalavat haoto. gaaDIt maI Da^knaa ivacaarlao̧

    “Da^k¸ ma^Dmanaa tumhI kaya ivacaarNaar AahatÆ”

    “[nspo@Tr jagatapnaI ima. ismaqa yaaMcyaaba_la Aaplyaalaa

    kaya saaMigatlaM haotMÆ”

    “hoca kI ra~I to svat:laa kaoMDUna Gaot. KaolaIcaM dar va

    iKD@yaa to AatUna baMd k$na Gaot. ”

    “maga tulaa ASaI SaMka naahI vaaTlaI¸ kI KaolaItIla ek

    iKDkI ]GaDI kSaIÆ tI sakaLI kaoNaI ]GaDlaI haotI ka ho malaa

    %yaaMnaa ivacaarayacaM Aaho.”

    “pNa Garcaa maalak maolaolaa Asatanaa iKDkI ]GaDNyaacaI

    Saud\Qa kaoNaalaa rahIlaÆ”

    “maaJaahI taoca ivacaar Aaho. pNa AaNaKIhI kahI p`Sna

    Aahot. karNa %yaaMnaI %yaa e@sapoirmaoMT krt Asalaolyaa raopaba_la

    tr saaMigatlaM̧ pNa [tr raopaMcaa ]llaoKhI kolaa naahI. yaacaa Aqa-

    maaihtoya kaya haotaoyaÆ”

    maI nakaraqaI- maana DaolaavalaI.

    “yaacaa Aqa-Â %yaaMcao kahI sahkarIhI Aahot. jao %yaa [tr

    ivaYaarI raopaMvar e@sapoirmaoMT krt Aahot. [nspo@TrnaIhI sTolaa

  • yaaMcyaa ivad\yaaqyaa-Mcaa ]llaoK kolaa haota ho ivasa$ nakao.”

    “mhNajao tumhalaa mhNaayacaMya¸ kI sTolaa ma^ma yaaMcaa

    kaoNaI trI sahkarI ikMvaa ivad\yaaqaI- Aaho̧ jyaanao KUna krNyaasaazI

    %yaaMnaa madt kolaIÆ”

    “Aa

  • ³9´

    AamhI paoilasa sToSanalaa jaavaUna [nsp@oTr jagatap

    yaaMcaI prvaaNagaI GaotlaI va sTolaa ma^maSaI baaolalaao. %yaaMcyaakDUna

    %yaaMcyaa kahI A^pòMiTsaosa\caI naaMvao va %yaaMtIla kaoNa ¹ kaoNa¸

    kaoNakaoNa%yaa vanasptIvar irsaca- krt haoto ho samajalaM. maI sava-

    DayarIt ilahUna GaotlaM. %yaavaoLI Da^knaI iKDkI ivaYayaIhI ivacaarlaM.

    kaoNaIhI iKDkI na ]GaDlyaacaM va tI AaQaI pasaUnaca ]GaDI

    AsalyaacaM ma^manaI saaMigatlaM. saMBaaYaNa caalaU Asatanaa Da^k sava-

    maaihtI ka jaaNaUna Gaot Aahot ho %yaaMnaI ma^manaa jaaNavaUhI idlaM

    naahI. AamhI maaihtI GaovaUna [nspo@Tr jagatap yaaMcaa inaraop Gaotlaa

    va toqaUna baahor pDlaao.

    Paaoilasa sToSana baahor gaaDIjavaL ¹

    “KUnaI yaaMpOkIca kaoNaI trI ek Aaho²” Da^k gaaDIt

    basat mhNaalao. maI hI %yaaMcyaa SaojaarI basalaao.

    Da^k gaaDI caalavaU laagalao. gaaDIt ¹

    “Da^k¸ ma^manaI saara daoYa Aaplyaavar AaoZUna Gaotlaa yaacaa

  • Aqa- %yaa kaoNaalaa trI vaacavaU [icCtat kaÆ” maI ivacaarlao.

    “maoya\ baI² pNa %yaahI gaunhogaar Aahotca²”

    “Da^k ek saaMgaUÆ” maI saMkaocaanaM ivacaarlaM.

    “hM²”

    “malaa pI. ema\. irpaoT-caa inaYkYa- AjaUnahI samajalaa

    naahI… mhNajao̧ r@tat T/omaoDa^la tr Aaho¸ pNa paoTat dUQa naahI.

    ho ksaMÆ”

    Da^k yaaMnaI f@t maaJyaakDM baiGatlaM AaiNa gaaDI

    ifrvalaI.

  • ³10´

    qaaoDyaavaoLanao AamhI ima. ismaqa yaaMcyaa Garasamaaor ]Bao

    haotao. Da^k malaa ismaqa yaaMcyaa KaolaIt GaovaUna gaolao. AamhI

    iKDkIpaSaI qaaMbalaao. Da^knaI puZo JaalaolaI tI iKDkI ]GaDlaI va

    malaa iKDkItUna KalaI baGaayalaa saaMigatlaM. baahor¸ maatIt paNaI

    Aaotlyaavar jasaM valaya tyaar haotM̧ tsao valaya tyaar JaalaM haotM.

    “Aata laxaat AalaMÆ” Da^knaI maaJyaakDM paht smaa[ -la

    krt ivacaarlaM.

    “mhNajao… ma^manaI idlaolaM dUQa ima. ismaqa yaaMnaI GaotlaMca

    navhtMÆ” maI gaaoMQaLUna Da^knaa ivacaarlaM.

    “hao²” Da^k smaa[ -la krt mhNaalao.

    “AaiNa tumhalaa ho AaQaIpasaUnaca maaiht haotM…” maI KUpca

    gaaoMQaLlaao haotao.

    Da^knaI smaa[-la krtca haokaraqaI- maana DaolavalaI va

    mhNaalao¸

    “ima. ismaqa ho sTolaa yaaMcyaavar ragaavalao haoto. mhNaUna to

    %yaaMcyaa hatcao kahI Kayacao Pyaayacao naahIt. kala %yaaMcyaa

    naaokrakDUnaca malaa ho samajalaM. jaovaNa tr svayaMpakINaca krayacaIÂ

    pNa sTolaa raoja ra~I ismaqanaa glaasaBar dUQa d\yaayacyaa. kdaicat

    %yaaMcaa raga dUr vhavaa Asaa %yaaMcaa ]_oSa Asaavaa. pNa tao kQaIca

  • dUr Jaalaa naahI. A^lÍoD ismaqa raoja ra~I iKDkI ]GaDUna to dUQa

    baahor AaotUna dot.”

    “jar tumhalaa yaa iKDkIba_la maaiht haotM̧ tr tumhI

    ma^manaa yaaba_la ka ivacaarlaMÆ”

    “%yaaMnaa ima. ismaqa ho iKDkI ]GaDayacao ho maaiht Aaho

    kI naahI ho malaa pahayacaM haotM. pNa %yaaMnaa yaaba_la kahIca

    maaiht naahI. AaiNa dUsarM mhNajao̧ ]GaDlaolaI iKDkI ismaqa baMd

    k$ Saktatca naa. mhNaUna sakaLI dUsaáyaa kaoNaI hI iKDkI

    ]GaDlaI haotI ka¸ ho malaa jaaNaUna GyaayacaM haotM. pNa tsaM kahI

    naahI. yaacaa Aqa- KUna maQyara~I yaa iKDkIcyaa baaho$na Jaalaaya.

    hI iKDkI ra~I ]GaDlaI jaayacaI ho %yaa KUnyaalaa maaiht haotM. tao

    saMQaIcyaa SaaoQaatca AsaNaar mhNaa. KUp vaoL GaovaUna banavalaolaa Pla^na

    Aaho ha. KUnaI ismaqa yaaMcyaa paLtIvarca haota. mhNaUnaca GaratIla

    kaoNaalaa jaI gaaoYT maaiht naahI¸ tI %yaalaa maaiht haotI. mhNajao

    hI iKDkI²”

    “AaiNa to hI iKDkI ]GaDIca ka zovayaacaoÆ”

    “kdaicat hvaa KoLtI rhavaI mhNaUna.”

    “pNa maga KUnaInao KUna kolaa ksaaÆ tohI iKDkI

    baaho$naÆ evaZyaa laaMbaUna…Æ”

    “Aata to tuJaM tuca SaaoQa. maI f@t tulaa ek @laU dovaU

    Saktao²”

    maI maana DaolavalaI.

    “ima. ismaqa yaaMcyaa SavaacaI pahNaI krt Asatanaa malaa

  • samajalaM haotM̧ kI %yaaMcyaa GaSaavar saU[- GausavaNyaat AalaI haotI.

    gaaozlaolyaa r@tacaa izpka %yaaMcyaa Svasananailakovar tyaar Jaalaa

    haota. tU varvar pahNyaat [tka dMga haotasa¸ kI mhNaUna kdaicat

    tuJyaa to laxaat AalaM naahI.”

    “mhNajao iKDkI ]GaDNyaasaazI to Aalao tovha kaoNaI trI

    %yaaMnaa saU[- TaocalaIÆ”

    maaJyaa baaolaNyaat Ka~I navhtI. karNa idsatMya ittkM

    sagaLM saaopM naahI¸ ho maaJyaa laxaat AalaM haotM. karNa¸ tsaM AsatM¸

    tr Da^knaI malaa tk- laavaNyaasa saaMigatlaMca nasatM. JaalaMhI tsaMca.

    Da^knaI maaJaa tk- KaoDUna kaZlaa. to mhNaalao̧

    “KUnyaanaM AsaM kolaM AsatM¸ tr to kaya KUnyaakDUna gap

    saU[- TaocaUna GaovaUna KUcaI-var jaavaUna basatIlaÆ ima. ismaqa yaaMnaI

    AarDa AaorD nasatI ka kolaIÆ KUnyaacaa Pla^na tr fsalaa Asataca¸

    iSavaaya tao txaNaIca pkDlaa gaolaa Asata.”

    “mhNajao tumhalaa mhNaayacaMya¸ kI KUnyaanao baahor ]Baa$na

    Aat AaramaKUcaI-t Jaaoplaolyaa ima. ismaqa yaaMnaa ivaYaarI saU[- TaocalaIÆ”

    “haoya²”

    “pNa to ksaM Sa@ya AahoÆ” maI na rahUna maaJaI AQaIrta

    vya@t kolaI.

    “Aaho² baGa ivacaar k$na.” Da^k ismat krt malaa

    mhNaalao.

    “maga %yaavaoLI saU[ - Taocalyaavar ima. ismaqa yaaMnaI AarDa

    AaorD ka naahI kolaIÆ”

  • “jyaavaoLI %yaaMnaa saU[ - TaocaNyaat AalaI¸ tovha to gaaZ

    Jaaopot AsaNaar ho sahaijak

    Aaho. mhNaUna kdaicat %yaaMnaa Dasa vagaOro caavalyaasaarKM

    vaaTlaM Asaola.”

    “pNa tsaM jarI AsalaM trI %yaaMnaI Dasaalaa maarNyaacaa

    p`ya%na kolaaca AsaNaar. maga %yaaMcyaa hatalaa tI saU[- ka naahI

    laagalaIÆ”

    “kdaicat laagalaIhI Asaola¸ pNa KUnyaanao tI imaLvalaI ho

    na@kI²”

    “pNa ksaMÆ”

    “hao[-la @laIAr. sagaLM maIca saaMgaUÆ maga tU kaya

    [nvaoisTgaoT krNaarÆ”

    maI Gaabarlaao. too jara kzaorpNaoca baaolalao haoto. pNa

    lagaocaca %yaaMnaI naohmaI saarKM smaa[-la kolaM. to maaJaI Kocat haoto.

    pNa maIhI mauda-D Aaho. maI punha baaolalaao¸

    “AaNaKI ek p`Sna Aaho. mhNajao sTolaa ma^manaI ima.

    ismaqa yaaMnaa maarNyaacaa jaao p`ya%na kolaa¸ %yaaba_la %yaa KUnyaalaa

    kahI maaiht navhtMÆ”

    “nasaNaarca² tsaM AsatM̧ tr %yaanao svat:hUna KUna ka

    kolaa AsataÆ pNa daoGaaMmaQyao satt BaaMDNaM haot Asatat hI gaaoYT

    KUnyaalaa maaiht haotI. mhNaUnaca tr %yaanaM ‘Ajao -iTnaa

    AilTsaImaa’cyaaca ivaYaacaa vaapr kolaa. jaoNao k$na puZo jar

    [n@vaayarI JaalaI¸ tr qaoT saMSaya sTolaa ismaqa yaaMcyaavar jaa[-la.”

  • “yaacaa Aqa- sTolaa ma^ma inadao-Ya Aahot. AaiNa hI gaaoYT

    tumhalaa AaQaIpasaUnaca maaiht haotI.” maI naarajaInaM mhNaalaao.

    “hao² sTolaa yaaMnaa ]GaDyaa iKDkIba_la kahI maaiht

    naahI ho tr isaw JaalaMca Aaho. tsaM AsatM¸ tr AapNa idlaolaM dUQa

    ima. ismaqanaI iplaM Aaho yaaca Ba`maat %yaa raihlyaa nasa%yaa. %yaaMcyaa

    jabaabaava$na to spYTca JaalaMya. AaiNa jarI maaiht AsatM¸ trI

    %yaaMnaI KUnaacaa dUsara AToMPT kolaa nasata. karNa %yaaMnaa %yaaMcyaa

    fUlapÙf Pla^navar pUNa- ivaSvaasa haota. AaiNa jarI AToMPT kolaa

    Asata¸ trI gaunha kbaUla krt Asatanaa %yaaMnaI yaaba_la saaMigatlaM

    AsatM. AaiNa %yaaMnaa iKDkI baaho$naca KUna krayacaa Asata¸ tr

    %yaaMnaI dUQaat ivaYa imasaLlaMca nasatM. yaava$na %yaa KUnaI nasalyaacaM

    AaQaIca malaa spYT JaalaM haotM.” Da^knaI inaiva -karpNao ]

  • yaacaa Aqa- ismaqa yaaMcyaakDIla kMpaoijaSansa\caa yaacyaaSaI saMbaMQa

    AsaNyaacaI Sa@yata Aaho. %yaa kMpaoijaSanasa\SaI jyaaMcaa saMbaMQa Aalaa

    toca f@t maarlao gaolaot. AaiNa ismaqahI maolaot mhNaUna GaabarNyaacaM

    karNa navhtM. trI sTolaa yaaMcyaa baabatIt malaa kaoNatIhI irsk

    GyaayacaI navhtI. %yaaMcaM naatM ksaM hI AsalaM̧ trI to navara baayakao

    haoto. mhNaUnaca malaa sTolaa yaaMcaI kaLjaI vaaTt haotI.”

    maaJyaa DaokyaatIla gauMta Aata sauTt Aalaa haota. pNa

    trI ek p`Sna manaat Daokavat haotaca. malaa QaIr haot navhta. tao

    p`Sna maI lagaoca Da^knaa ivacaarlaa¸

    “ima. ismaqa yaaMcaa sTolaa ma^mavar Asaa kaoNata maaoza raga

    haota¸ kI %yaaMnaI %yaaMcyaa hatcaM KaNaM ¹ ipNaM hI TaklaM haotMÆ”

    jyaa Tobalavar ga`amaaofaona haota %yaa TobalakDo Da^knaI

    AMgaulaIinad-oSa kolaa.

    “tI DayarI GaovaUna yao²” Da^k malaa mhNaalao.

    maI TobalakDo jaavaUna toqaIla DayarI GaovaUna punha Da^kpaSaI

    Aalaao.

    “5 jaanaovaarIca pana baGa²” Da^knaI malaa saaMigatlaM.

    maI DayarI pahU laagalaao. DayarI va$na maaJyaa ho laxaat

    AalaM¸ kI ilaMDa naavaacyaa eka s~Icaa naroMd` saukumaar paovaar naaMvaacyaa

    vya@tISaI saMbaMQa AsalyaacaM ima. ismaqa yaaMcyaa laxaat AalaM haotM.

    “yaa ilaMDa kaoNaÆ” maI Da^kkDo paht %yaaMnaa ivacaarlaM.

    “tU eokt naahIsa baGa. eokNaM hI klaa Aaho. AaiNa tI

  • p`%yaokalaa AalaIca paihjao. hI ekca klaa ASaI Aaho jaI sahja

    saaQya haoNaarI Aaho. baI A gauD ilasanar fsT. maI kala

    naaokraMSaI [nTr^@T krtanaa eokUna na Gaota tU f@t baaolat

    haotasa.”

    “pNa tumhIca tr malaa baaolaayalaa saaMigatlaM haotM.” maI

    jara naarajaca Jaalaao.

    “hao. pNa tovha naahI jaovha kaoNaI dUsarM baaolat AsatM.

    ho tulaa kLayalaa hvaM. Aata ha qaD- laosana laxaat zova.”

    “saa^rI Da^k. pNa yaa ilaMDacaa AaiNa ima. ismaqanaI sTolaa

    ma^mavar naaraja haoNyaacaa kaya saMbaQa Da^kÆ”

    “ima. ismaqa sTolaa yaaMnaa p`omaanaM ilaMDa AsaM mhNaayacao.”

    “ilMaDaÆ”

    “hM. sp^inaSamaQyao yaacaa Aqa - saUMdr Asaa haotao.” Da^knaI

    maaJaI SaMka dUr kolaI.

    “maga tr ima. ismaqa sTolaa ma^mavar KUp p`oma krayacao

    AsaM idsatMya. trI ma^manaI AsaM…”

    maaJyaa laxaat AalaM̧ kI yaaca karNaava$na to sTolaa

    ma^manaa maart AsaNaar. mhNaUnaca sTolaa ma^manaI ima. ismaqa yaaMnaa

    zar maarlao.

    “malaa vaaTlaM navhtM sTolaa ma^ma ASaa AsatIla…” malaa

    Qa@ka basalaa haota. maI AMt-mauK haovaUna baaolaUna gaolaao.

  • “kovala kQaIhI kaoNa%yaahI vya@tIba_la saMpUNa - maaihtI

    jaaNaUna GaotlyaaiSavaaya Aaplao mat kQaI banavaU nayao² maagacaI panaM

    baGa²”

    Da^knaI javaL ¹ javaL malaa drDavalaoca. maI DayarIcaI

    maagacaI panaM baGaU laagalaao. Da^k baaolat haoto̧

    “daoGaaMcyaa lagnaalaa 25 vaYao - JaalaI Aahot. trI %yaaMnaa maUla

    naahI. ho yaa DayarIva$na spYT haotM. 1 jaanaovaarIcyaa panaavar

    %yaaMnaI %yaaMcaM ho du:K ilahUna zovalaMya. ivacaar kr kovala¸ vaYaa-----------cyaa

    sau$vaatIlaa DayarIt ha vya@tI jar AaplaM du:K ilahUna zovat

    Asaola¸ tr tao iktI htaYa Asaola² %yaaMnaI tr AaSaahI saaoDlaI

    haotI. AaScaya- naahI kI ima. ismaqa ra~I svat:laa kaoMDUna Gaot.

    %yaaMnaI tr karNaaiSavaaya baahor jaaNaMhI saaoDlaM haotM. Asaao daoYa

    sTolaa ismaqa yaaMcyaat Aaho. yaamauLMca %yaaMnaa Aap%ya haovaU SaklaM

    naahI mhNaUna ima. ismaqa sTolaa yaaMcyaavar icaDUna haoto. yaamauLMca to

    sTolaa yaaMcyaaSaI Saullak karNaaMva$nahI BaaMDt AsaNaar. %yaaMnaa

    maart AsaNaar. ASaavaoLI sTolaa yaaMnaI baahor svat:saazI AaQaar

    SaaoQalaa¸ tr %yaat gaOr kaya AahoÆ caUk kaoNaacaIhI navhtI. daoYa

    haota tao %yaaMcyaatIla ivasaMvaadacaa²”

    “saa^rI Da^k²” maI DayarI pahUna baMd kolaI.

    “Aata puZcaa Pla^naÆ” maI Da^kkDo paht ivacaarlaM.

    “yauinavhisa -TI²” to iKDkI baahor paht ]d \gaarlao.

    AamhI ima. ismaqa yaaMcyaa baMgalyaatUna baahor pDlaao.

  • ³11´

    AamhI daoGaaMnaI yauinavhisa-TI gaazlaI. toqao sTolaa ma^macyaa

    A^pònTIsaosa\caI caaOkSaI kolaI. Aa^ifsamaQaUna savaa-McaI yaaogya tI maaihtI

    imaLalaI. Da^kcaM yauinavhisa-TIt yaoNaM ¹ jaaNaM AsalyaanaM Aamhalaa

    jaast ~asa Jaalaa naahI. %yaa naMtr Da^k malaa eka vya@tIkDM

    GaovaUna gaolao. to yauinavhisa-TIcyaa baaoTnaI iDpaT-maoMTcao hoD haoto.

    idsaayalaa AakYa-k. vaya 40 ¹ 45 cyaa Aasapasa. naaMva ‘naroMd`

    saukumaar paovaar’² hao toca²

    Da^knaI %yaaMnaa ima. ismaqa gaolyaacaM saaMigatlaM va sTolaa

    ma^ma ivaYayaI kahI p`Sna ivacaarlao. paovaar sarnaI saaMigatlaM to ima.

    ismaqa yaaMcyaa DayarISaI tMtaotMt jauLt haotM. pNa %yaaMnaI ASaahI

    kahI gaaoYTI saaMigatlyaa¸ jyaa ima. ismaqa yaaMcyaa DayarIt navh%yaa.

    %yaaMnaI saaMigatlaM̧ kI %yaaMcaM va sTolaa ma^ma yaaMcaM naatM Baavainak Aaho.

    pNa ima. ismaqa yaaMnaI %yaacaa caUkIcaa Aqa- Gaotlaa…

    “ek idvasa sTolaa yauinavhisa -TIt AalaI naahI mhNaUna maI

    itcyaa GarI gaolaao haotao. tI Garabaahorca malaa BaoTlaI. tIcyaa

    DaoLyaaMt paNaI haotM. Aalyaa Aalyaaca tInao malaa imazI maarlaI AaiNa

    jaaorjaaorat rDU laagalaI. maaJyaa laxaat AalaM¸ kI punha daoGaaMmaQyao

    vaad Jaalaa AsaNaar. %yaavaoLI ismaqahI GarI haoto. %yaaMnaI malaa va

    sTolaalaa ek~ paihlaM. sTolaa BaItInao dUr JaalaI. %yaaMcyaa

    DaoLyaaMtlaa sTolaa ivaYayaIcaa raga AiQakca baLavalaa. to ragaanao

  • Aamacyaa javaL Aalao. maaJyaakDM ek jaLjaLIt kTaxa TakUna

    %yaaMnaI sTolaalaa hatalaa Qa$na frfTt Garat naolaM. jaatanaa tI

    AaSaonaM maaJyaakDM paht haotI. pNa navara ¹ baayakaomaQyao pDNyaacaa

    naOitk AiQakar malaa navhta. maI htaYa itqaM ]Baa raihlaao…

    maI itqaMca ]Baa haotao. AatUna ismaqanao maarNyaacao va

    sTolaanao AaorDNyaacao Aavaaja yaot haoto² maI f@t tIlaa Baavainak

    AaQaarca dovaU Sakt haotao. yaa ]pr maaJyaa hatI kahI navhtM…”

    baaolatanaa %yaaMcao DaoLo paNyaanaM Ba$na Aalao haoto. kMz

    daTUna AalyaanaM Aavaaja QaIr gaMBaIr AaiNa jaD Jaalaa haota. Da^knaI

    maaJyaakDM paihlaM. maI Samao-naM maana KalaI GaatlaI. Da^k paovaar

    sarnaa Qanyavaad do}na baahor pDlao. maI %yaaMcyaa maagaUna gaolaao.

    maaJyaa laxaat AalaM haotM̧ kI ivad\yaaqyaa-McaI caaOkSaI krNaM ho tr

    dUyyama karNa haotM.

    karNa kala tr to ivad\yaaqaI- Garat hjar AsaUna %yaaMnaI

    kaoNaacaIca caaOkSaI kolaI navhtI. ho %yaaMnaI [MToSnalaI kolaI haotI

    kaÆ

    pNa [qaM yaoNyaamaagacaa Da^kcaa ivacaar paovaar sarnaaca

    BaoTNaM haca haota. DayarIt namaUd kolaolaI vya@tI tI hIca Aaho ha

    Da^knaI ksaa AMdaja baaMQalaa yaacao malaa AaScaya-. karNa eka

    naaMvaacyaa Anaok vya@tI Asatatca naa. maI tsao Da^knaa ivacaarlaohI.

    Da^knaI Kulaasaa kolaa¸

    “AaplaM naatM %yaaca vya@tISaI jauLtM jyaacyaaSaI Aaplaa

    vaarMvaar saMpk- yaotao va sahvaasa inamaa-Na haotao. sTolaa yaaMcaI jyaa

    maaNasaaSaI javaLIk inamaa-Na JaalaI¸ tI na@kIca %yaaMcyaa sattcyaa

  • saMpka-t AsaNaar ho spYT haotM. %yaaMcaM yauinavh-isaTIt yaoNaM

    AsalyaanaM va %yaa baaoTnaIcyaa AByaasak AsalyaanaM saahijakca %yaaMcaa

    naroMd`SaI varcaovar saMpk- yaot AsaNaar. ha maaJaa tk-. karNa

    DayarIt naaMva tr spYTca haotM²”

    Da^k va maI gaaDIt basalaao.

    “Da^k¸ tumacyaa mato KUnaI ma^macyaa A^pòMiTsaosa \maQaIlaca kaoNaI

    trI Aaho pNa Aaplyaalaa yaoqao imaLalaolaI maaihtI tr saaQaarNaca

    Aaho. Aata yaava$na AapNa KUnaI ksaa SaaoQaNaarÆ”

    maI SaMka vya@t kolaI. pNa Da^k kahI baaolalao naahIt.

    %yaaMnaI f@t smaa[-la kolaM. Da^k gaaDI caalavat haoto. pNa rsta

    Da^k yaaMcyaa GarakDo jaaNaara navhta.

    “AapNa kuzM caalalaaoyaÆ” maI ivacaarlaM.

    “maaJyaa p`aqaimak SaaLotIla iSaxakaMkDo. %yaaMnaa baáyaaca

    xao~acaM &ana Aaho. to Aaplyaalaa yaa kosamaQyao madt k$ SaktIla.

    KUnaI kaoNa Aaho ho tr Aaplyaalaa kLolaca. pNa Aa

  • AaiNa to puZo pahUna gaaDI caalavaNyaat magna Jaalao. Da^k

    jyaa vya@tIba_la [tkM BarBa$na baaolatahot tI vya@tI na@kIca

    p`itBaa saMpnna AaiNa ivalaxaNa AsalaI paihjao. mhNaUna %yaaMcyaa

    saraMnaa BaoTNyaacaI malaa KUpca ]%saukta vaaTU laagalaI.

    maI iKDkItUna baahor paht haotao. baahor paht Asatanaa

    malaa idsalaM¸ kI eka Garacyaa baahor payaáyaaMvar 2 maUlao basalaI

    haotI. tI kilaMgaDacaa Aasvaad GaoNyaat dMga haotI va kilaMgaDacyaa

    ibayaa qauMkUna kaoNyaacyaa ibayaa iktI laaMba jaatat ho paht haotI.

  • ³12´

    AamhI ivaËmanagarlaa Da^k yaaMcyaa iSaxakaMcyaa GarI

    paohaocalaao. iBaMtIvar naaMvaacaI paTI ¹

    ‘ivadur sahsa`baUwo.’

    AamhI Garat p`vaoSakt-o Jaalaao. to saaoFyaavar ksalaM trI

    pustk vaacat basalao haoto. AMgaat saUtI kuta- haota. ]nhaLa

    AsalyaanaM baahor duparcaI hvaa taplaI haotI. pNa trI %yaaMnaI ek

    patL SaalahI AMgaavar paMGarlaI haotI. malaa yaacaa Aqa-ca kLalaa

    naahI. mhNajao %yaaMnaa naomakM ]kDtMya kI qaMDI vaajatoya toca malaa

    samajat navhtM. %yaaMcyaa DaoLyaaMnaa caYmaa haota. kosa pNa ipklao

    haoto. to Da^kpoxaa kahI jaast maaozo navhto. daoGaaMcyaat AMdajao

    13¹15vaYaa-McaM AMtr Asaola. pUvaI- ‘7 vaI’ pasa vya@tIhI iSaxak haovaU

    Sakt Asao AsaM malaa maaJyaa baabaaMnaI saaMigatlaolaM malaa AazvalaM.

    %yaaMnaI pustk baMd k$na var AamacyaakDM paihlaM. maaosTlaI

    maaJyaakDcaM. to malaa mhNaalao̧

    “tulaa Aa

  • savaya ivadur sarnaa maaiht AsaNaar ho maaJyaa caTkna laxaat AalaM

    AaiNa malaa hsaU AalaM. maI to taoMDatca dabalaM. pNa ho ivadur

    saraMcyaa laxaat AalyaanaM toca maaozyaanaM hsaU laagalao. %yaaMnaI Aamhalaa

    javaL baaolaavalaM AaiNa basaNyaasa saaMigatlaM. Da^k %yaaMnaa namaskar

    k$na %yaaMcyaa samaaor basalao. maIhI %yaaMcyaa javaL jaavaUna %yaaMnaa

    namaskar kolaa va maaJaM naaMva saaMigatlaM̧

    “namaskar¸ maI kovala Syaamasa%ya ]paQyaaya.”

    maaJaM naaMva eokUna %yaaMcaa caohra Kulalaa. caoháyaavar ismat

    va DaoLyaaMt camak jaaNavalaI. maaJyaa pazIvar hat zovat to

    mhNaalao¸

    “yaacyaa naaMvaat ek SaaSvat sa%ya dDlaMya balaI. tuJyaa

    laxaat AalaMyaÆ”

    ivadur sar Da^knaa balaI mhNatat. eokUna malaa hsaU

    AalaM. saahijak Aaho. to %yaaMcyaa iSaxakaMnaa saaMgaU Saklao nasaNaar¸

    ‘ka^la maI Da^k mhNaUna’. AgadI kaoNaalaahI na GaabarNaaro Da^k¸ pNa

    %yaaMcao %yaaMcyaa saraMsamaaor maa~ kahI caalat naahI.

    %yaaMcyaa ivacaarNyaavar Da^knaI ismat krt haokaraqaI- maana

    DaolaavalaI.

    ivadur sar puZM baaolalao̧

    “kovala Syaamasa%ya² f@t kRYNa hoca sa%ya Aaho² Cana.

    Cana²”

    AsaM mhNaUna %yaaMnaI malaa hatalaa Qa$na Aaplyaa javaL

    basavalaM. AaiNa hsat %yaaMnaI pòmaanaM maaJyaa pazIva$na hat

  • ifrvalaa. tovha pihlyaaMdaca maaJyaa naaMvaat AsalaolaI majaa maaJyaa

    laxaat AalaI. maI %yaaMcyaa javaL basalaao %yaavaoLI %yaaMnaI baMd k$na

    Davyaa hatat QarlaolaM pustkacaM maUKpRYz malaa idsalaM. to ‘Baala.

    jaI. poMZarkr’ yaaMcaM Aa%macair~ ‘saaQaa maaNaUsa’ vaacat haoto.

    Da^knaI maaJaI va %yaaMcaI AaoLK k$na idlaI. maI Garavar

    najar ifrvat haotao. [qaohI ivadur sar Da^k saarKo ekToca raht

    AsalyaacaM maaJyaa laxaat AalaM.

    ‘sagaLI ivad\vaana va maaozI maaNasaM AayauYyaacyaa hyaa TPyaat

    AsaI ekakI ka haotatÆ’ Asaa p`Sna maaJyaa manaat camakUna gaolaa.

    AaiNa maI %yaa ivacaarat hrvaUna gaolaao.

    Da^knaI %yaaMnaa A^lÍoD ismaqa yaaMcyaaba_lacaI maaihtI

    ivacaarlaI. kalacaa sava- p`kar %yaaMnaa AaQaI pasaUnaca maaiht haota.

    Da^k yaoNaar ho p@kM maaiht AsalyaasaarKM %yaaMnaI ima. ismaqa

    yaaMcyaaba_lacaI saMpUNa- maaihtI AaQaIca kaZlaI haotI kdaicat. %yaaMnaI

    saaMgaNyaasa sau$vaat kolaI. maI DayarI kaZUna ilahU laagalaao.

    “hI GaTnaa caalaU JaalaI tI ekaoNaIsa vaYaa-MpvaI-. A^lÍoDlaa

    Saas~Iya saMgaItacaI AaoZ haotI. %yaatlyaa %yaat ‘jayapUr A~aOlaI’

    GaraNyaacaI. tao ‘]stad koSaIdasa’ yaaMcyaakDo iSakayalaa haota. pNa

    7 vaYaa-MnaMtr tao %yaaMcao kMpaoijaSansa\ GaovaUna pLUna gaolaa. koSaIdasaaMnaa

    daona maulaM. BaOrva AaiNa malhar. %yaatIla lahana maulagaa malhar¸ ha

    iSaxakaMsaazI baahor haota. mauMba[-laa. tao jaast [kDM yaayacaa naahI.

    BaOrva maa~ koSaIdaMcyaa hataKalaI tyaar Jaalaolaa. tao %yaaMnaa gaaNyaat

    saaqa do[-. A^lÍoD saaobatca tao iryaaja krI. A^lÍoD jaovha

    kMpaoijaSansa\ caao$na pLUna gaolaa¸ tovha BaOrvaca %yaacyaa iva$w

    kaoTa-t gaolaa. pNa sabaL puravaa nasalyaanao tao tI kosa\ hrlaa.

  • puZo koSaIdasanaIhI Garat gaLfasa laavaUna Aa%mah%yaa kolaI.

    A^lÍoDnao caaorI kolyaacaM %yaaMnaa du:K navhtMca.

    %yaaMnaa du:K haotM to %yaanaM̧ %yaaMcyaa savaa-t ip`ya iSaYyaanaM %yaaMcyaaSaI

    kolaolyaa p`tarNaocaM² BaOrvalaa jaovha hI gaaoYT samajalaI¸ tovha %yaanaM

    basalyaa jaagaI p`aNa saaoDlaa. koSaIdasa ho BaOrvasaazI ip%yaapoxaa

    ek gau$ mhNaUna AiQak javaLcao haoto. iktI maaozI hI gau$

    Ba@tI² iktI maaozI hI gau$varcaI Eawa² malaa vaaTtMya¸ kI evaZI

    maaihtI tuJyaasaazI puroSaI Aaho.” Da^kkDM paht %yaaMnaI ismat

    kolaM.

    KUna kaoNaI kolaa ho %yaaMnaa jaNaU maaihtca Aaho Asaa

    %yaacyaa hsaNyaava$na malaa Aqa-baaoQa haot haota. Da^knaahI to

    jaaNavalaM. pNa %yaaMnaI ksalaahI p`Sna kolaa naahI. %yaaMnaI f@t

    ivadur sar yaaMcao AaBaar maanalao. AamhI %yaaMnaa punha namaskar

    kolaa. %yaaMnaI malaa punha yaoNyaasa saaMigatlaM. maI %yaaMnaa prt

    yaoNyaacaM AaSvaasana idlaM va AamhI toqaUna baahor pDlaao.

    “tU saraMnaa KUp AavaDlaolaa idsataoyaMsa. karNa to sahsaa

    AsaM kaoNaaSaI [tkM baaolat naahIt. jao %yaaMnaa AavaDtat¸

    %yaaMcyaaSaIca to evaZyaa AasqaonaM baaolatat.” Da^k hsat malaa baaolalao.

    maaJyaa caoháyaavar AanaMdacaI lakor ]maTlaI. pNa lagaoca…

    “ Aata malaa tuJaI BaItI vaaTayalaa laagalaI Aaho. saraMcyaa

    javaLcaa f@t maI ekTaca haotao. tU maaJaI jaagaa GaoNaar Aata.

    malaa ekTyaalaa paDNaar…”

    Da^k ho malaa icaDvaNyaasaazI baaolalao ho maaJyaa laxaat

  • AalaM haotM. mhNaUna maI kahI p`itiËyaa idlaI naahI¸ pNa AaScaya-

    maa~ vaaTlaM. karNa evaZyaa gaMBaIr p`krNaat doKIla to maaJaI

    caoYTa krt haoto. [tka tTsqapNaa %yaaMcyaat yaotao kaozUna yaacaM

    AaScaya- vaaTlaM malaa²

    Da^k D/a[-vh krt haoto. mhNaalao¸

    “Aaplyaalaa Aata GarI jaayalaa hvaM. evhanaa Aaplaa ek

    mah

  • BaalajaI baabaa ho pMDIt Allaaidyaa^M Ka^M saahobaaMcao iSaYya Aahot.

    %yaaMnaI jaovha saatvaI naMtr Gar saaoDlaM̧ tovha to %yaaMcaa maulagaa pMDIt

    BaUjaI- Ka^M saahoba yaaMcyaakDM rhayalaahI haoto.”

    “[Mpòisavh² vaorI gaUD²” Da^k hsat mhNaalao¸

    “tulaa maihtoya¸ gaaoivaMdrava ToMbao doKIla pMDIt Allaaidyaa^M

    Ka^M saahobaaMcaoca iSaYya²”

    “ha… mhNaUnaca %yaa naaTk kMpnaInao ima. ismaqa

    yaaMcyaakDUna saMgaIt kMpaoijaSansa\ GaotlaI. hao naaÆ”

    “baraobar²”

    AamacaI gaaDI jaaoranao Da^kcyaa Garacyaa idSaonaM QaavaU

    laagalaI…

  • ³13´

    AamhI Da^kcyaa GarI paohaocalaao tovha paihlaMÂ kulaUp

    tuTlaM Aaho. maI kaLjaIt pDlaao. pNa Da^k SaaMt haoto. jaNaU

    %yaaMnaa yaaba_la AaQaIpasaUnaca maaiht haotM. to Aat gaolao. %yaaMcyaa

    maagaUna maIhI Aat gaolaao.

    paihlaM tr Aat ek 40¹45 vaYaa-Mcaa [sama basalaa

    haota. malaa AazvalaM̧ kI kala sTolaa ma^macyaa ivad\yaaqyaa-maQyaohI ha

    ]Baa haota. GaratIla sava- vastU ivaskTlyaa gaolyaa hao%yaa. %yaanaM

    Garat SaaoQaaSaaoQa kolaI haotI ho spYT haotM. Da^k kahI na baaolata

    Aatlyaa KaolaIt gaolao.

    qaaoDyaavaoLanaM baahor Aalao. tovha %yaaMcyaa hatat ga`amaaofaona

    haota.

    hao² ga`amaaofaona² taoca ga`amaaofaona² A^lÍoD ma^k ismaqa

    yaaMcaa² malaa saucaNaMca baMd JaalaM.

    %yaaMnaI tao ga`amaofaona %yaa [samaasamaaor TI¹pa^yavar zovalaa.

    baajaUlaaca ek prmavaIrcaË pDlaM haotM. sT/onja² kala tr ho [qaM

    navhtM.

  • Da^khI %yaacyaasamaaor saaoFyaavar basalao. [samaanaM tao

    ga`amaaofaona %yaacyaakDo Kocalaa. Da^kcyaa caoháyaavar ismat haotM. to

    malaa mhNaalao̧

    “Aro kovala¸ tU ]Baa kaÆ basa naa²”

    maI Da^k va TI¹pa^ya yaaMcyaamaQaUna vaaT kaZt %yaa

    [samaacyaa va Da^k yaaMcyaa maQyao saaoFyaavar jaavaUna basalaao. %yaa

    [samaanaM evhanaa ga`amaaofaonacaI pahNaI k$na %yaacyaa Kalacaa CUpa

    kPpa ]GaDlaa haota va %yaatUna kahI kagad baahor kaZUna tao paht

    haota. to kagad mhNajao myauijak kMpaoijaSana naaoTsa\ hao%yaa² naaoTsa\

    pahUna SaaMtpNao %yaacaI ]rLI k$na %yaanao to naIT Aaplyaa iKSaat

    zovaUna idlao.

    “hoca hvaM haotM naa tulaaÆ yaacyaasaazI evaZM maaozM

    h%yaakaMD kolaMsa naa tU malharƲ” Da^k gaMBaIrpNao baaolalao.

    “mhNajao…Æ” BaItInao maI evaZMca baaolaU Saklaao.

    “haoya kovala² haca Aaho tao KUnaI²”

    Da^k yaaMcyaa baaolaNyaat jarba va kzaorta sahja jaaNavat

    haotI. AsaM %yaaMnaa pahNyaacaI maaJaI hI pihlaIca vaoL. %yaaMcyaa

    Aavaajaanao maIhI Gaabarlaao haotao. pNa malharvar %yaacaa kahI

    pirNaama Jaalaa naahI. Da^knaI maaocaa- malharkDM vaLvalaa.

    “baaola²”

    “maaJyaa baapanaM̧ gaLfasa laavaUna Aa%mah%yaa kolaI AaiNa

    yaalaa jabaabadar haota ismaqa²” malhar %vaoYaanaM baaolaUna laagalaa¸

  • “baabaaMcyaakDM %yaaMcyaa kMpaoijaSanacyaa ra[-Tsa\ nasalyaanaM

    maaJaa Baa} kaoTa-t %yaacyaasamaaor hrlaa. %yaavaoLI maI saa}qa

    AaiÍkot AaidvaasaI paD\yaaMt p`̂i@Tsa krt haotao…”

    “Aaoh Aaya saI…” maaJyaa taoDUna AapsaUkca inaGaalao.

    tsao Da^knaI smaa[-la krt maaJyaakDM paihlaM.

    malhar puZM baaolaU laagalaa¸

    “GaDlaa p`kar dadakDUna kLlaa. baabaaMnaa AaQaar d \yaavaa

    mhNaUna maI kaolhapUrlaa prt Aalaao tr maaJao baabaa maaJyaa

    DaoLyaasamaaor tuLIlaa laTkt haoto. AaiNa baajaUlaaca maaJaa Baa}

    inapicat pDlaa haota. vaaTlaM tovhaca saMpvaUna GyaavaM svat:laa pNa…

    pNa A^lÍoD jaIvaMt haota. A^lÍoDlaa %yaacyaa krNaIcaI iSaxaa

    idlyaaiSavaaya marNaM maaJyaa bauwIlaa maanya navhtM² AaiNa tovhaca maI

    A^lÍoDlaa zar maarNyaacaa inaScaya p@ka kolaa²²²”

    “mhNaUna tU AaQaI ismaqacaI sava - maaihtI kaZlaIsa. tulaa

    kLMla¸ kI ismaqacaI baayakao sTolaa hI yauinavh-isaTIt p`aofosar

    mhNaUna kama krt Aaho. naaMva badlaUna yauinavh-isaTIt p`vaoSa

    imaLvalaasa. jaoNao k$na tulaa sTolaa ismaqa yaaMcyaa Garat p`vaoSa

    imaLvata Aalaa. baraobar naaÆ”

    “hao²” tao punha %yaaca %vaoYaanao baaolaU laagalaa. %yaacyaa

    baaolaNyaat ]nmaad jaaNavat haota¸

    “maI ema\. baI. baI. esa\. Aaho… %yaamauLM yauinavh -isaTIt

    A^DimaSana GaoNaM malaa AvaGaD navhtM. faoTaoSaa^pcyaa sahayyaanaM maI

    sagaLI kagadp~M naaMva badlaUna navyaanaM banavaUna GaotlaI AaiNa

  • yauinavh-isaTIt baa^TnaI iDpaTmaoMTmaQyao pI. eca\. DI. saazI

    A^DimaSana GaotlaI²”

    “AaiNa sTolaa ismaqa yaaMnaa A^pòMiTsa mhNaUna jaa^[ -na

    Jaalaasa²”

    daoGaaMcaM baaolaNaM caalalaM haotM. vaaTt haotM jaNaU daona

    samaSaorI rNaaMgaNaat JauMjat Aahot. maI qaaoDa Gaabarlaolaao haotao. pNa

    maanatlaa p`Sna malaa SaaMt basaU do[-naa. maI maQyaoca malharlaa

    ivacaarlaM̧

    “tumhalaa ima. ismaqa yaaMnaa maarayacaMca haotM̧ tr iDro@TlaI

    ka naahI maarlaMÆ”

    “karNa yaalaa AaQaI kMpaoijaSansa\ SaaoQaNaM garjaocaM haotM.

    mhNaUna yaanaM p`qama ismaqa yaaMcyaa Garat enT/I imaLvalaI. SaaoQaaSaaoQa

    caalaU kolaI. %yaacavaoLI yaalaa samajalaM̧ kI ismaqa yaaMnaI to

    kMpaoijaSansa\ eka naaT\ya inamaa-%yaalaa ivaklao Aahot. yaa saMtapatUnaca

    yaanaM %yaa naaTkatIla savaa-Mnaaca zar maarlaM. pNa yaalaa AjaUna

    kMpaoijaSansa\cyaa Aaoirijanala naaoTsa\ saapDlyaa navh%yaa. mhNaUna

    yaanaM ismaqa yaaMnaa jaIvaMt zovalaM²”Da^knaIca maaJyaa p`SnaacaM ]

  • “tumhI tI isagaroTsa \ %yaa laaokaMpya-Mt paohaocavalaIt kSaIÆ”

    maI punha [nTrPT kolaM.

    “%yaaMcyaa naohmaIcyaa dukanadaralaa caar pOsao dovaUna %yaalaa

    ho kama krNyaasaazI ma^naoja krNaM AsaM iktIsaM AvaGaD Aaho

    kovala²Æ kahI idvasa ima. ismaqavar paLt zovalyaavar yaalaa

    samajaMlaM¸ kI jyaa naaoTsa\ hvyaa Aahot¸ %yaa ismaqanaI %yaaMcyaa

    ga`amaofaonamaQyao dDvalyaa Aahot.”

    baaolatca Da^knaI iKSaakDM hat naolaa. pNa %yaacavaoLI

    malharnaM caakU baahor kaZlaa AaiNa malaa javaL AaoZUna maaJyaa

    gaLyaalaa laavalaa.

    “malaa maaihtoya tumacyaa Dao@yaat kaya caalalaMya² Kbardar

    paoilasaaMnaa faona laavalaat tr² malaa maaihtoya tumhI maaJyaaivaraoQaat

    eivhDoMsa gaaoLa kolaot. tumhalaa SaaoQaayalaa malaa vaoL laagalaa pNa

    saMpvaayalaa Aijabaat vaoL naahI laagaNaar²”

    baaolatca tao malaa Qa$na ]Baarlaa va Da^kcyaa idSaonao malaa

    GaovaUnaca caalaU laagalaa. %yaalaa Da^knaahI saMpvaayacaM haotM Aata. %yaacaa

    caakU AjaUnahI maaJyaa gaLyaavar haota.

    maI p`saMgaavaQaana raKUna maaJaM DaokM maagao %yaacyaa naakavar

    AadLlaM. %yaalaa AtIva vaodnaa JaalyaanaM %yaanaM malaa saaoDUna idlaM.

    tsao Da^k ]zlao va %yaaMnaI malharlaa pkDlaM. Aata AaplaI QaDgat

    naahI ho laxaat GaovaUna malhar svat:laa saaoDvaUna GaovaUna pLUna gaolaa.

    Da^k %yaacyaa maagaUna pLalao. maIhI maagaUna gaolaao.

    rs

  • JaalaI. SaovaTI Da^knaI malharvar ivajaya imaLvalaa. kahI maaNasaMhI

    Da^kcyaa madtIlaa QaavalaI AaiNa %yaaMnaa malharlaa Qa$na zovalaM. maI

    %yaaMcyaapaSaI paohaocalaao. Da^knaI maaobaa[-la kaZUna maaJyaakDo idlaa va

    [nspo@Tr jagatapnaa faona laavaUna to kaozoo Aahot ho baGaNyaasa

    saaMigatlaM. [nspo@Tr jagatap caaOkIvarca haoto. maaJaM baaolaNaM caalaU

    haotM tovaZyaat Da^k gaaDI GaovaUna Aalao.

    “caaOkIvar Aahot.” maI Da^knaa saaMigatlaM.

    Da^knaI malharnaa gaaDIt kaoMbalao.

  • ³14´

    AamhI malharlaa Gao}na laxmaIpUrI paoilasa caaOkIvar

    paohaocalaao.

    “ha kaoNaÆ” [nso@TrnaI ivacaarlaM.

    “A^lÍoD ismaqa yaaMcaa Kra KUnaI²” Da^knaI Kulaasaa

    kolaa.

    “mhNajao sTolaa ismaqa yaa KUnaI naahItÆ” [nso@Trnaa

    Qa@kaca basalaa.

    “pI. ema\. irpaoT-va$na to isaw naahI ka JaalaMÆ”

    Da^knaI hsat ]

  • Da^k gaaDI caalavat haoto. maI SaojaarI haotao. maagao ma^ma va

    [nspo@Tr. Da^knaI ma^macaI maafI maagatlaI.

    “saa^rI² tumhI gaunhogaar nasatanaahI maI tumhalaa ATk

    krvalaI. pNa ho krNaM tumacyaa saoFTI saazI garjaocaM haotM²”

    “[Tsa\ Aa^lara[-T…” evaZMca ma^macaM Da^knaa ]

  • ³15´

    ima. ismaqa yaaMcyaa KaolaIt ¹

    Da^k¸ maI va [nspo@Tr basalaao haotao. Da^k baaolat haoto̧

    “kala maQyara~I maI sahja ek forI maaravaI mhNaUna

    [kDM Aalaao haotao. naomakI %yaavaoLI tI SaokaoTI ivaJalaI Asalyaanao

    malaa tI ra~I idsalaI naahI. pNa tI ivaJalaI gaolaI Asalyaanaoca maI

    baoSauw haoNyaapasaUna vaacalaao. ka^nsTobala baoSauw pDlao haoto. saIla

    taoDUna kuNaI trI Garat p`vaoSa kolaa haota. AaiNa jyaa vya@tIcaM ho

    kama haotM¸ tI vya@tI ga`amaaofaona GaovaUna baahor pDt haotI. taoMD

    smaaok maasknaM JaaklaolaM haotM. maI %yaalaa ADvaNyaacaa p`ya%na kolaa.

    Aamacyaat hatapa[- JaalaI. ga`amaaofaona tr maaJyaa hatI laagalaa¸ pNa

    tI vya@tI maa~ pLUna gaolaI. pNa tI vya@tI pLUna jaatanaa

    maaJyaajavaL AsalaolaM maaJaM ‘prmavaIrcaË’ maI %yaa vya@tIcyaa iKSaat

    TaklaM.”

    “malaa maaihtoya to ‘prmavaIrcaË’ tumhalaa Aitip`ya Aaho.

    tumhI to naohmaI svat: javaLca zovata. hM naa Da^kÆ” [nspo@Tr

    mhNaalao.

    “hao. pNa %yaavaoLI %yaa maoDlapoxaa eka gaunhogaaralaa

    pkDNaM malaa AiQak mah

  • hI malharca haotI ho malaa spYT JaalaM.

    “mhNajao %yaa ‘prmavaIrcaËa’va$na malharnao tumhalaa

    AaoLKlaM AaiNa tao tumacyaa GarI paohaocalaa. baraobar na Da^k²Æ” maI

    ivacaarlaM.

    “haoya² tao KrMca iba`ilayanT Aaho. ho Aaplyaalaa maanya

    kravaMca laagaola. maI ho AaoLKUnaca to maoDla %yaacyaa iKSaat TaklaM

    haotM.malaa Ka~I haotI tao malaa SaaoQaUna kaZNaar yaacaI. kaolhapUrat

    prmavaIrcaË iktI jaNaaMnaa imaLalaM AsaolaÆ AaiNa %yaaMnaM to AcaUk

    SaaoQaUna kaZlaM.”

    “Da^k¸ malharnaM tumhalaa kala paihlaMca haotM. ra~I tumacaI

    hatapa[- haotanaahI tumhIca Aahat ho %yaacyaa laxaat Aalao AsaNaarca

    naaÆ maga tumacaM prmavaIrcaË tumhI %yaacyaa iKSaat ka TaklaMÆ tao

    tsaahI tumhalaa SaaoQat Aalaaca Asata. AaiNa GarI basalaolaa malharca

    Aaho h o trI tumhI ksaM AaoLKlaMÆ” maI SaMka vya@t kolaI.

    “baraobaraya. tsaa tao huSaar Aaho yaat kahI SaMka naahI.

    trI pNa malaa irsk GyaayacaI navhtI. mhNaUna %yaalaa CaoTISaI ihMT

    idlaI.

    %yaanaM gaunha kolaa Asaola¸ pNa malaa %yaacaI iptRBa@tI

    AavaDlaI. mhNaUna malaa %yaacyaaSaI foAr gaoma KoLayacaa haota.

    %yaacaI ek ip`iSayasa vastU maI GaovaUna caalalaao haotao. mhNaUna maaJaI

    ek ip`iSayasa vastU maI %yaacyaakDM idlaI. %yaacaI vastU GaoNyaasaazI

    tao yaoNaarca haota. AaiNa yaotanaa maaJaI GaovaUna yaoNaar haota. Baolao

    naMtr tao malaa maa$na TakNaar haota.”

    Da^k yaaMcyaa nyaayyabaUd\QaIvar maI KUpca p`Baaivat Jaalaao.

  • gaunhogaaraSaIhI to iktI nyaayaI vaagatat… to KrMca po`maL Aahot¸

    pNa p`saMgaI to kzaor haotanaahI maI paihlaMya. to gaunhogaaracyaa

    baajaUnaohI jarI ivacaar krt Asalao¸ trI %yaa gaunhogaaralaa to kQaI

    maaf krt naahIt.

    Da^k maaJyaa puZcyaa p`SnaacaM ]

  • mana tr [tkM saMvaodnaSaIla haotM kI Aaplaa gau$ gaolaa ho

    kLlyaavar %yaanaMhI p`aNa saaoDlaa.”

    “maga ima. ismaqa yaaMcaM kayaÆ to [tko Aga`oisavh ka haoto

    magaÆ” maI navaIna p`Sna kolaa.

    “A^lÍoD ismaqa ha klaakar haota AsaM maI trI mhNaNaar

    naahI. tao KrMca klaakar Asata tr %yaaMnaM gaayana klaa hI

    mah%p`yaasaanaM iSaklaI AsatI. iryaaja k$na Aa%masaat kolaI

    AsatI. ASaI gau$caI klaaca caao$na pLUna gaolaa nasata²”