ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5)...

65
ส�ำนักงำนศำลยุติธรรม กองสำรนิเทศและประชำสัมพันธ์ ศาลอาญา ชั้น ๔ ถนนรัชดาภิเษก แขวงจอมพล เขตจตุจักร กรุงเทพฯ ๑๐๙๐๐ โทร. ๐ ๒๕๔๑ ๒๓๒๙ โทรสาร ๐ ๒๕๑๓ ๗๖๘๑ ศาล ยุติธรรม

Upload: others

Post on 24-Mar-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ส�ำนกงำนศำลยตธรรม กองสำรนเทศและประชำสมพนธ

ศาลอาญา ชน ๔ ถนนรชดาภเษก แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพฯ ๑๐๙๐๐ โทร. ๐ ๒๕๔๑ ๒๓๒๙ โทรสาร ๐ ๒๕๑๓ ๗๖๘๑

ศาล ยตธรรม

Page 2: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ศาล ยตธรรม

Page 3: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 4: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 5: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

สารบญ

8 ความเปนมา

16 โครงสรางศาลยตธรรม

18 ระบบศาลยตธรรม

30 ผพพากษา

34 องคกรบรหารของศาลยตธรรม

36 ส�านกงานศาลยตธรรม

44 การพฒนาทางเทคโนโลยสารสนเทศสระบบศาลยตธรรมดจทล(DigitalCourt)

52 ศาลยตธรรมกบการพฒนาเพอรองรบ การเปลยนแปลงในระดบสากล

55 ประโยชนทประชาชนไดรบจากการท ศาลยตธรรมเปนอสระจากฝายบรหาร

5๙ แผนภมโครงสรางศาลยตธรรม

60 โครงสรางการแบงสวนราชการของส�านกงานศาลยตธรรม

Page 6: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 7: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

หองประชม

6

ศาลยต

ธรรม

Page 8: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 9: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ความเปนมา

ทามกลางปฏสมพนธระหวางมนษยทอยรวมกน ในสงคมความขดแยงยอมเกดมขนเปนธรรมดาเพอคลคลายปญหาและน�ามาซงสนตสขจงกอเกดเปน“คนกลาง”หรอ“องคกรกลาง” เพอท�าหนาทตดสนพจารณาความใหเปนไปอยางยตธรรมและ“ศาล”ถอเปน“องคกร”ทมอ�านาจหนาทและบทบาทดงกลาวมาแตอดตกาล ทงยงคอย ๆ ทวความส�าคญขนอยางตอเนองตามความเจรญของสงคมมนษย

ทงน การศาลและกฎหมายของไทยเรมมววฒนาการอยางเปนระบบมาแตสมยสโขทยโดยในสมยนน“พอขน”ซงเปนผครองเมองท�าหนาทเปนผไตสวนพจารณาคดความดวยพระองคเองสบมาในสมยอยธยาบานเมองและผคนขยายใหญเตบโต มความสลบซบซอนมากขน การตดสนคดความไดรบการพฒนาใหมความชดเจนและรอบคอบ มการน�า“คมภรพระธรรมศาสตร”อนเปนหลกคด ตามลทธศาสนาฮนด มาประยกตใชรวมกบหลก“จารตประเพณ”อนเปนธรรมเนยมปฏบตของสงคมและ “พระราชศาสตร” อนเปนพระราชวนจฉย ของพระมหากษตรย มาใชเปนแนวทางในการพจารณาพพากษาคดความใหเปนไปดวยความเทยงธรรม โดยพระมหากษตรยยงทรงท�าหนาทพจารณาคดความเปนหลก

การศาลและกฎหมายของไทยในรปแบบ ดงกลาวไดรบการปฏบตสบเนองมากระทงลสสมย

กฎหมายตราสามดวงเปนกฎหมาย

ส�าคญตอการวางรากฐานระบบบรหาร

ราชการแผนดน

8

ศาลยต

ธรรม

Page 10: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

รตนโกสนทรตอนตนจงไดปรบเปลยนใหกระชบรดกมและละเอยดกวาทเคยเปนมาโดยในรชสมย ของพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช(รชกาลท1)ไดโปรดเกลาฯใหด�าเนนการ ตรวจช�าระกฎหมายเดมและบญญตขนใหมใหสอดคลองกบกาลสมย เปนทรจกโดยทวไปวา “กฎหมายตราสามดวง”ทงยงมการจดตงศาลขนประจ�าหนวยงานตางๆ เพอท�าหนาทพจารณาตดสนคดความใหเปนไปดวยความเรยบรอยยงขน

Page 11: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

1๒

ความเจรญดานการตดตอคาขายระหวางไทย กบนานาประเทศ โดยเฉพาะประเทศทางตะวนตกทขยายตวขนอยางตอเนอง ยงผลใหไทยตองปรบเปลยนระบบการบรหารงานในดานตาง ๆ ใหทนสมยขน ซงในรชสมย ของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว(รชกาลท 5) พระองคทรงเลงเหนถงความจ�าเปนในการปฏรปการศาลและกฎหมายของไทยใหไดมาตรฐานตามแบบสากล จงมพระบรมราชวนจฉยเหนควรใหจดระเบยบราชการโดยเฉพาะการศาลทกระจดกระจายอยในหนวยงานตาง ๆ ใหรวมเปนหมวดหมชดเจนขน ดงความในพระราชด�ารสททรงแถลงพระบรมราชาธบายแกไขการปกครองแผนดนทวา

“...การต�าแหนงยตธรรมในเมองไทยน เปรยบเหมอนเรอก�าปนทถกเพรยงแลปลวกกน ผโทรมทงล�า แตกอนท�ามานนเหมอนรวแหงใดกเขาไมดามอดยาแตเฉพาะทตรงรวนน ทอน กโทรมลงไปอก ครนชานานเขากยงช�ารดหนกลงทงล�า เปนเวลาสมควรทตองตงกงขน กระดานใหมใหเปนของมนคงถาวรสบไป...”

1. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว๒. ภาพรางอาคารศาลสถตยตธรรม

10

ศาลยต

ธรรม

Page 12: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ดวยเหตน ในปทกรงรตนโกสนทรมอายครบ 100 ป ปรตนโกสนทรศก 101 ตรงกบวนท 21 เมษายน พ.ศ. 2425 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวจงไดทรงวางศลา กอพระฤกษอาคารศาลสถตยตธรรม(ปจจบนคออาคารศาลฎกาซงตงอยทสนามหลวง)เพอเปนทท�าการวนจฉยชขาดอรรถคดใหเปนไปอยางมระบบทงยงโปรดเกลาฯใหจารกพระราชปรารภในการจดตง ศาลยตธรรมไวในแผน “หรญบตร” แสดงพระบรมราโชบายใหศาลท�าหนาทเปนองคกรหลก ในการวนจฉยอรรถคดใหเปนไปอยางยตธรรมอกดวยจากนนในปรตนโกสนทรศก110ตรงกบวนท25มนาคมพ.ศ.2434ไดมพระบรมราชโองการประกาศกระทรวงยตธรรมขนอยางเปนทางการพรอมกบจดระเบยบกฎหมายและการศาลของไทยใหเปนไปตามแบบสากลโดยมพระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงราชบรดเรกฤทธทรงเปนก�าลงส�าคญในการด�าเนนงานกระทงสามารถประกาศใช“ประมวลกฎหมายลกษณะอาญา ร.ศ. ๑๒๗ (พ.ศ. ๒๔๕๑)”ซงมบทบญญตทงสน340มาตราขนเปนกฎหมายฉบบแรกของสยามทไดมาตรฐานตามแบบประเทศทางตะวนตกไดส�าเรจ

Page 13: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ในขณะเดยวกนไดมการจดแบงการศาลออกเปน 3ประเภทคอ“ศาลฎกา” เปนศาลสงสด รบผดชอบตอ พระมหากษตรยโดยตรง “ศาลสถตยตธรรมกรงเทพ” ไดแก ศาลอทธรณ ศาลพระราชอาญา ศาลแพง ศาล ตางประเทศและศาลโปรสภามอ�านาจในการพจารณาคดความ ในพนทเขตกรงเทพฯ สงกดกระทรวงยตธรรม และ “ศาลหวเมอง” มหนาทพจารณาอรรถคดในเขตอ�านาจของศาลตามหวเมองตาง ๆ สงกดกระทรวงยตธรรมเชนกน ยงผล ใหระบบศาลไทยมความเปนอนหนงอนเดยวกนทวทงพระราชอาณาจกร ทงยงเปนการแยกงานตลาการออกจากฝายบรหารอยางชดเจน

ดวยร�าลกถงพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ศาลยตธรรมจงถอเอาวนท 21เมษายนของทกปเปนวนศาลยตธรรม

ศาลสถตยตธรรม

หลงจากรอหอนาฬกา

Page 14: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ภายหลงการเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณาญาสทธราชยไปสระบอบประชาธปไตยเมอพ.ศ.24๗5ยงผลใหมการจดระเบยบการศาลของไทยเสยใหมโดยในพ.ศ.24๗8มการประกาศใช“พระธรรมนญศาลยตธรรม”แบงแยกงานศาลยตธรรมออกเปน2ฝายคองานธรการ และงานตลาการ ก�าหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรมเปนผรบผดชอบงานธรการ และใหตลาการเปนผมหนาทพจารณาพพากษาคดโดยเฉพาะ ทงน ศาลยตธรรมยงคงอยภายใต การก�ากบดแลของกระทรวงยตธรรมกระทงเมอมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพ.ศ.2540จงไดก�าหนดใหแยกศาลยตธรรมออกจากกระทรวงยตธรรมบญญตใหศาลยตธรรม มหนวยงานธรการของศาลยตธรรมทเปนอสระใหเลขาธการส�านกงานศาลยตธรรมเปนผบงคบบญชา ขนตรงตอประธานศาลฎกา

ในขณะเดยวกนกบท“พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการศาลยตธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓” มาตรา 5 บญญตใหมส�านกงานศาลยตธรรมเปนสวนราชการทเปนหนวยงานอสระ มฐานะเปนนตบคคล โดยมผลบงคบใชนบแตวนท 20สงหาคมพ.ศ.2543ศาลยตธรรมจงแยกออกจากกระทรวงยตธรรมนบจากนนเปนตนมา

13

ความเปนมา

Page 15: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 16: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 17: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ปจจบนศาลยตธรรมมโครงสรางการท�างานแบงออกเปน 2 สวน คอ สวนงานตลาการและ สวนงานธรการทท�างานเกอหนนกนเพอใหการใชอ�านาจตลาการเกดประโยชนสงสดตอประชาชน

สวนงานดานตลาการ เนองจากกฎหมายแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหการพจารณาพพากษาอรรถคดเปนอ�านาจของศาลซงตองด�าเนนการใหเปนไปดวยความยตธรรมตามกฎหมายและในพระปรมาภไธยแหงองคพระมหากษตรย ดวยเหตน ศาลยตธรรมจงมอ�านาจหนาทในการพจารณาพพากษาคดความทงปวง ไดแก คดแพง คดอาญา คดลมละลาย และคดประเภทอน นอกเหนอไปจากคดทรฐธรรมนญหรอกฎหมายบญญตไวใหอยในอ�านาจของศาลอน ไดแก ศาลรฐธรรมนญ ศาลปกครอง และศาลทหาร จดเปนศาลทมอ�านาจหนาทพจารณาพพากษาคด ทอยในขอบเขตอ�านาจของศาลตนเองเทานน

สวนงานธรการ ม“ส�านกงานศาลยตธรรม”ท�าหนาทเกยวกบงานธรการของศาลยตธรรม เชน การจดท�างบประมาณรายจายประจ�าป การบรหารการเงน การพสด การวางแผนเกยวกบบคลากรการบรหารจดการอาคารสถานทงานทางวชาการและงานสงเสรมงานตลาการซงลกษณะของงานเหลานมความส�าคญและชวยสนบสนนงานตลาการอนเปนภาระหลกใหด�าเนนไปอยาง เปนระบบมประสทธภาพและเปนเลศในการอ�านวยความยตธรรม

โครงสรางศาลยตธรรม

อาคารศาลยตธรรม

ในปจจบน

16

ศาลยต

ธรรม

Page 18: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 19: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ตามความในหมวด10เรองศาลสวนท2วาดวยเรอง“ศาลยตธรรม”ภายใตขอบญญตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช2560มาตรา1๙4ระบไววา“ศาลยตธรรมมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทงปวง เวนแตคดทรฐธรรมนญหรอกฎหมายบญญตใหอยในอ�านาจของศาลอน” และในมาตรา ๑๙๖ ยงระบเพมเตมอกวา “การบรหารงานบคคลเกยวกบ ผพพากษาศาลยตธรรมตองมความเปนอสระ และด�าเนนการโดยคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม ซงประกอบดวยประธานศาลฎกาเปนประธาน และกรรมการผทรงคณวฒ ซงเปนขาราชการตลาการในแตละชนศาล และผทรงคณวฒซงไมเปนหรอเคยเปนขาราชการ ตลาการ บรรดาทไดรบเลอกจากขาราชการตลาการไมเกนสองคน ทงน ตามทกฎหมาย บญญต”

ตลอดเวลาทผานมาศาลยตธรรมไดรบการพฒนาใหมความเจรญกาวหนาขนอยางตอเนองเพออ�านวยความยตธรรมและยงประโยชนตอการพจารณาพพากษาคดใหเปนไปอยางเปยมประสทธภาพดงปรากฏใหเหนไดจากการเพมจ�านวนศาลการจดตงแผนกเพอพจารณาพพากษาคดพเศษขนในศาล การจดตงศาลช�านญพเศษ การน�าระบบการบรหารงานคดและเทคโนโลยสมยใหมมาใช เพอ เพมประสทธภาพและลดคาใชจายในการด�าเนนคดในศาลการนงพจารณาตอเนองและครบองคคณะการสนบสนนใหมการระงบขอพพาทโดยวธอนนอกเหนอไปจากการพจารณาพพากษาคดตามขนตอน ปกตของศาล เชน การไกลเกลยขอพพาท การอนญาโตตลาการ เพอระงบขอพพาททางแพง ใหเปนไปดวยความเทยงธรรมทงนไดมการจดแบงระบบศาลยตธรรมออกเปน3ชนประกอบดวยศาลชนตนศาลอทธรณและศาลฎกา

ศาลชนตน เปนศาลซงรบค�าฟองหรอรบค�ารองในชนเรมตนคดโดยผทมคดความและประสงคจะใชสทธฟองรองตองยนฟองทศาลนเปนล�าดบแรกโดยคดทศาลชนตนรบพจารณาสามารถจ�าแนกออกเปนเรองตางๆ ทงคดแพงคดผบรโภคคดสงแวดลอมคดนกทองเทยวคดแรงงานคดภาษอากร คดลมละลาย คดเยาวชนและครอบครว คดทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศหรอ คดอาญา โดยด�าเนนกระบวนการตดสนชขาดเปนชนศาลแรก ทงมอ�านาจด�าเนนกระบวนการพจารณาแทนศาลอทธรณและศาลฎกาในบางเรองดวยโดยศาลชนตนไดแบงยอยลงไปเพอประโยชน ในการพจารณาพพากษาคดประกอบดวย

ระบบศาลยตธรรม

18

ศาลยต

ธรรม

Page 20: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 21: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

หองพจารณาคด

Page 22: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 23: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

1๒ ๓

๑. ศาลชนตนพจารณาคดแพงและคดอาญาในกรงเทพมหานคร แบงออกเปน2กลมคอกลมศาลแพง ไดแก ศาลแพงศาลแพงกรงเทพใต ศาลแพงธนบร ศาลแพงมนบร ศาลแพงพระโขนง ศาลแพงตลงชน กลมอาญา ไดแก ศาลอาญาศาลอาญากรงเทพใต ศาลอาญาธนบรศาลอาญามนบรศาลอาญาพระโขนงศาลอาญาตลงชน

๒. ศาลจงหวด เปนศาลยตธรรมชนตนทตงประจ�าในแตละจงหวดหรอในบางอ�าเภอมเขต อ�านาจศาลตามทพระราชบญญตจดตงศาลจงหวดนนไดก�าหนดไว มอ�านาจพจารณาพพากษา คดแพงและคดอาญาทงปวงทมไดอยในอ�านาจของศาลยตธรรมอนองคคณะประกอบดวยผพพากษา อยางนอย2คนและตองไมเปนผพพากษาประจ�าศาลเกน1คนหากในจงหวดนนไมมศาลแขวงใหศาลจงหวดมอ�านาจพจารณาคดทอยในอ�านาจศาลแขวงโดยองคคณะประกอบดวยผพพากษาคนเดยว

๓. ศาลแขวง เปนศาลชนตนทไดรบการจดตงขนเพอพจารณาพพากษาคดอาญาทเปนความผด เลกนอย และคดแพงทมทนทรพยทพพาทไมสง เพอใหการพจารณาพพากษาคดมความรวดเรวและคมครองสทธและเสรภาพแกประชาชน โดยในสวนของคดแพงนน ก�าหนดใหมอ�านาจหนาทในการพจารณาคดซงมราคาทรพยสนทพพาทหรอจ�านวนเงนทฟองไมเกน300,000บาทหากเปนคดอาญาสามารถพจารณาคดทมบทลงโทษจ�าคกไมเกน3ปหรอปรบไมเกน60,000บาท หรอทงจ�าทงปรบ แตทงนจะลงโทษจ�าคกเกน 6 เดอน หรอปรบเกน 10,000 บาท หรอทงจ�า ทงปรบ ซงโทษจ�าคกหรอปรบนนอยางหนงอยางใดหรอทงสองอยางเกนอตราทกลาวแลวไมได โดยองคคณะผพพากษาคนเดยว หากเหนวาสมควรลงโทษจ�าเลยเกนอตราดงกลาว ถอเปนเหตจ�าเปนอนไมอาจกาวลวงไดตองใหผพพากษาหวหนาศาลแขวงนนหรอผท�าการแทนตรวจส�านวนและลงลายมอชอในค�าพพากษาเปนองคคณะในการพพากษาคดดวย

๔. ศาลช�านญพเศษ ประกอบดวยศาลแรงงานกลางศาลแรงงานภาค1-๙ศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศกลางศาลลมละลายกลางศาลภาษอากรกลางศาลเยาวชนและครอบครวกลางรวมทงศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดซงมอยทวประเทศ

ทงนศาลช�านญพเศษจดเปนศาลชนตนทใชวธพจารณาเปนการเฉพาะตามทบญญตไวในพระราชบญญตจดตงศาลและวธพจารณาคดของศาลนนๆจะมความแตกตางจากศาลชนตนทวไป

1. ศาลอาญา๒. ศาลแพง๓. ศาลแรงงานภาค

22

ศาลยต

ธรรม

Page 24: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 25: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ตรงทนอกจากจะมผพพากษาประจ�าศาลท�าหนาทพจารณาคดความแลว ยงมบคคลภายนอกทไมใชผพพากษาแตเปนผมความรความเขาใจในเรองดงกลาวซงไดรบการแตงตงใหเปนผพพากษาสมทบเขารวม การพจารณาพพากษาคดดวย ซงศาลในลกษณะดงกลาว ไดแก ศาลเยาวชนและครอบครว ศาลแรงงานกลาง รวมถงศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศกลาง

ปจจบนภายใตบทบญญตของกฎหมายใหมไดก�าหนดใหมการจดตงศาลอทธรณคดช�านญพเศษขนหากการพจารณาคดจากศาลช�านญพเศษของศาลชนตนยงไมอาจยตลงไดคความสามารถยนอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลช�านญพเศษตอศาลอทธรณคดช�านญพเศษได สวนการยนฎกาบญญตใหเปนไปตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง หรอประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

๕. ศาลอาญาคดทจรตและประพฤตมชอบภาค เปนศาลทจดตงขนตามพระราชบญญตจดตงศาลอาญาคดทจรตและประพฤตมชอบ พ.ศ. 255๙ ทก�าหนดบทลงโทษตอขาราชการหรอเจาหนาทของรฐทกระท�าผดฐานทจรต ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอกระท�าความผดฐานฟอกเงน หรอการท�าผดตามกฎหมายวาดวยความผดเกยวกบ

24

ศาลยต

ธรรม

Page 26: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

การเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ กฎหมายวาดวยการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ หรอกฎหมายอนทมวตถประสงคในการปองกนและปราบปรามการทจรตหรอประพฤต มชอบ หรอคดอาญาทฟองใหลงโทษบคคลในความผดเกยวกบการเรยก รบ ยอมจะรบ หรอใหขอให รบวาจะใหทรพยสนหรอประโยชนอนใด หรอการใชก�าลงประทษราย ขเขญวาจะใชก�าลงประทษรายหรอใชอทธพลเพอจงใจหรอขมขนใจใหเจาหนาทของรฐกระท�าการไมกระท�าการหรอประวงการกระท�าใดตามประมวลกฎหมายอาญาหรอกฎหมายอนหรอคดอาญาทฟองขอใหลงโทษเจาหนาทของรฐหรอบคคลตามกฎหมายทก�าหนดใหเปนคดทจรตและประพฤตมชอบเปนตน

ศาลชนอทธรณ เปนศาลทมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสง ของศาลชนตนตามบทบญญตแหงกฎหมายวาดวยการอทธรณรวมทงมอ�านาจพจารณาค�าสงอนๆ เชนค�าสงเกยวกบการขอประกนตวในคดอาญาและการขอทเลาการบงคบในคดแพงเปนตนทงนการพจารณาของศาลอทธรณมลกษณะเปนการตรวจสอบหรอทบทวนค�าพพากษาของศาลชนตนมใชเปนการพจารณาคดใหม

ไมเพยงเทานนศาลอทธรณยงมอ�านาจพจารณาและวนจฉยคดเกยวกบการเลอกตงและเพกถอน สทธเลอกตง ซงการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน ศาลอทธรณจะมองคคณะประกอบดวยผพพากษาอยางนอย3คน

ในขณะเดยวกน ยงม “ศาลอทธรณคดช�านญพเศษ” มอ�านาจหนาทพจารณาพพากษาคดทอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลช�านญพเศษ ซงจะมแผนกคดช�านญพเศษท�าหนาทพพากษาคดเฉพาะดานไดแกแผนกคดทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลทรพยสนทางปญญาและการคา

ศาลอทธรณ 25

ระบบศาลยต

ธรรม

Page 27: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ระหวางประเทศกลางแผนกคดภาษอากรมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสง ของศาลภาษอากร แผนกคดแรงงาน มอ�านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค�าพพากษาหรอ ค�าสงของศาลแรงงานแผนกคดลมละลายมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลลมละลายแผนกคดเยาวชนและครอบครวมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลเยาวชนและครอบครว

ในการด�าเนนงานนน ทงศาลอทธรณ ศาลอทธรณภาค และศาลอทธรณคดช�านญพเศษ จะมกองผชวยผพพากษาศาลแตละศาลท�าหนาทชวยผพพากษาศาลนน ๆ ในการตรวจสอบขอเทจจรง และคนควาปญหาขอกฎหมายเพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการตดสนคดความ

ศาลฎกา จดเปนศาลสงสดในการพจารณาคดความมเพยงศาลเดยวตงอยในกรงเทพมหานครมประธานศาลฎกาซงเปนประมขของตลาการศาลยตธรรมเปนผบงคบบญชาสงสด มเขตอ�านาจ ทวทงราชอาณาจกรมอ�านาจพจารณาพพากษาบรรดาคดทอทธรณหรอฎกาค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลชนตนศาลอทธรณหรอศาลอทธรณภาคตามทกฎหมายบญญตรวมทงมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทรฐธรรมนญหรอกฎหมายบญญตใหเสนอตอศาลฎกาไดโดยตรง(พระธรรมนญศาลยตธรรมมาตรา23)ค�าสงหรอค�าพพากษาของศาลฎกาเปนทสดเชนคดอาญาของผด�ารงต�าแหนงทางการเมองหรอคดเลอกตงตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรพ.ศ.2561

Page 28: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ส�าหรบการตดสนคดความนน ศาลฎกาจะมองคคณะพจารณาพพากษาคดประกอบดวย ผพพากษาอยางนอย 3 คน แตหากมคดความทขดของในเรองขอเทจจรงหรอประสบปญหา ขอกฎหมายและประธานศาลฎกาเหนควรใหมการพจารณาตดสนความอยางถถวนประธานศาลฎกา มอ�านาจสงการใหน�าปญหาดงกลาวเขาสทประชมใหญของศาลฎกาเพอวนจฉยตอไปทงนศาลฎกา จะมกองผชวยผพพากษาศาลฎกาท�าหนาทในลกษณะเดยวกนกบกองผชวยผพพากษาศาลอทธรณศาลอทธรณภาคและศาลอทธรณคดช�านญพเศษ

เพอเพมประสทธภาพในการไขขอขดของทางกฎหมายของบานเมองใหเปนไปดวยความยตธรรม ไดก�าหนดใหศาลฎกามแผนกคดอาญาของผด�ารงต�าแหนงทางการเมอง เพอท�าหนาท พจารณาพพากษาคดทมมลเหตมาจากการกระท�าทจรตในหนาทของผด�ารงต�าแหนงทางเมอง ทงนายกรฐมนตรรฐมนตรสมาชกสภาผแทนราษฎรสมาชกวฒสภาหรอขาราชการการเมองอน ซงปรากฏตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ.2561โดยการพจารณาคดดงกลาวจะมองคคณะผพพากษาในแผนกนประกอบดวยผพพากษา ศาลฎกาหรอผพพากษาอาวโสซงเคยด�ารงต�าแหนงไมต�ากวาผพพากษาศาลฎกาจ�านวน๙คนซง ไดรบคดเลอกจากทประชมใหญศาลฎกาใหเขามาท�าหนาทตดสนคดความมการขนนงพจารณาคดเชนเดยวกนกบการตดสนคดความของศาลชนตน แตการพจารณาคดจะแตกตางไปจากคดทวไปเนองจากเปนระบบไตสวนซงศาลมอ�านาจไตสวนเพอเสาะหาขอเทจจรงและสามารถเรยกหาพยานหลกฐานเพมเตมไดตามทเหนสมควร ตามวธพจารณาคดทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบ รฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาความอาญาของผด�ารงต�าแหนงทางการเมอง พ.ศ. 2560 โดยค�าพพากษาสามารถอทธรณตอทประชมใหญศาลฎกาได

ดวยระบบดงกลาว ยงผลใหการศาลและกฎหมายของไทยเปยมดวยความศกดสทธ เปน ทยอมรบและจรรโลงไวซงความยตธรรมของประชาชนและสงคมอยางแทจรง

ศาลฎกาตงอยเลขท6ถนนราชด�าเนนในแขวงพระบรมมหาราชวงเขตพระนครกรงเทพมหานครโดยเรมท�าการณอาคารหลงใหมตงแตวนท๙มกราคมพ.ศ.2562

ศาลฎกา

27

ระบบศาลยต

ธรรม

Page 29: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 30: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 31: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ผพพากษาเปนขาราชการตลาการผมอ�านาจและหนาทในการพจารณาพพากษาอรรถคดภายใตระบบของศาลยตธรรมโดยในปจจบนไดแบงผพพากษาออกเปน4ประเภทคอผพพากษาผพพากษาอาวโสผพพากษาสมทบและดะโตะยตธรรม

ผพพากษาผพพากษาตองเปนผทมคณสมบตตามทก�าหนดเชนมสญชาตไทยโดยการเกดเปนผทตองมอาย

ไมต�ากวา25ปบรบรณเปนเนตบณฑตไทยมประสบการณในการท�างานดานกฎหมายไมต�ากวา 2 ป ผสมครตองผานการสอบขอเขยนหรอทดสอบความรและการสอบปากเปลาตามระเบยบทคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมก�าหนดเมอผานการสอบคดเลอกแลวจะไดรบการแตงตงเปน ผชวยผพพากษา เขารบการอบรมเปนผชวยผพพากษาอยางนอย 1 ป ผทผานการอบรมตาม เกณฑทก�าหนดไว และไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม จะไดรบ พระบรมราชโองการโปรดเกลาฯแตงตงเปนผพพากษาประจ�าศาลเปนเวลาไมนอยกวา3ปแลวจงไดรบการพจารณาแตงตงใหด�ารงต�าแหนงผพพากษาศาลชนตนโดยกอนเขารบหนาทผพพากษาทกคนตองถวายสตยปฏญาณตอพระมหากษตรย

ส�าหรบการพนจากต�าแหนงของผพพากษาตามทกฎหมายไดก�าหนดไวคอ เมอผพพากษา เสยชวตหรอลาออกจากต�าแหนงหรอพนจากราชการตามกฎหมายวาดวยบ�าเหนจบ�านาญขาราชการหรอมการโอนยายใหไปรบราชการฝายอนหรอออกจากราชการเพอไปรบราชการทหารหรอถกสง ใหออกจากราชการตามทกฎหมายก�าหนดหรอถกไลออกปลดออกหรอใหออกหรอวฒสภามมตใหถอดถอนจากต�าแหนง

ผพพากษา

30

ศาลยต

ธรรม

Page 32: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ผพพากษาอาวโสผทจะไดรบการแตงตงใหเปนผพพากษาอาวโสปรากฏหลกเกณฑตามพระราชบญญตหลกเกณฑ

การแตงตงและด�ารงต�าแหนงผพพากษาอาวโส พ.ศ. 2542 ระบไววา ตองเปนผพพากษา ทมอายครบ60ปบรบรณขนไป โดยเปนผทไดปฏบตหนาทมาแลวไมนอยกวา20ป และผานการพจารณาความสามารถในการปฏบตหนาท โดยไดรบการอนมตจากคณะกรรมการตลาการ ศาลยตธรรมและไดรบพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงใหด�ารงต�าแหนงผพพากษาอาวโส เพอพจารณาพพากษาคดในศาลฎกา ศาลอทธรณ หรอศาลชนตน จนกระทงมอายครบ ๗0ปบรบรณ

Page 33: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ทงนผพพากษาอาวโสไมมสทธไดรบการแตงตงใหด�ารงต�าแหนงในทางบรหารเชนไมสามารถด�ารงต�าแหนงเปนผพพากษาหวหนาศาล หรอปฏบตหนาทในต�าแหนงผพพากษาหวหนาศาล ทงยงไมมสทธรบเลอกเขามาเปนกรรมการตลาการศาลยตธรรมหรอกรรมการบรหารศาลยตธรรมหากแตมสทธออกเสยงเลอกตงกรรมการดงกลาวได

ผพพากษาสมทบผพพากษาสมทบเปนบคคลภายนอกทไดรบเลอกเปนพเศษใหเขาปฏบตหนาทรวมกบผพพากษา

ในศาลเฉพาะไดแกศาลเยาวชนและครอบครวศาลแรงงานหรอศาลทรพยสนทางปญญาและการคา ระหวางประเทศกลาง เพอใหมบคคลภายนอกทมประสบการณหรอเปนผเชยวชาญในสาขาวชา ทเกยวของรวมพจารณาและพพากษาคดกบผพพากษา

ทงนผพพากษาสมทบเปนต�าแหนงทแตกตางจากผพพากษาคอเปนต�าแหนงทไมใชต�าแหนงประจ�า วาระในการด�ารงต�าแหนงผพพากษาสมทบขนอยกบขอก�าหนดของพระราชบญญตจดตงศาลช�านญพเศษเปนส�าคญ

32

ศาลยต

ธรรม

Page 34: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ดะโตะยตธรรมดะโตะยตธรรมถอวาเปนขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรมซงมอ�านาจหนาทวนจฉยชขาด

ขอกฎหมายอสลามในศาลยตธรรมปรากฏตามพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตานนราธวาสยะลาและสตลพ.ศ.248๙ซงไดบญญตใหสามารถน�ากฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกมาใชแทนประมวลกฎหมายแพงและพาณชยไดโดยในการพจารณาคดครอบครวและมรดกของอสลามศาสนกในศาลชนตนในจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตลซงอสลามศาสนกเปนทงโจทก จ�าเลย หรอเปนผเสนอค�าขอในคดทไมมขอพพาท ในกรณเชนน ผพพากษาและดะโตะยตธรรมซงเปนผทมความช�านาญในกฎหมายอสลามจะนงพจารณาคดรวมกน เพอใหสอดคลองกบหลกกฎหมายอสลาม และการวนจฉยชขาดของดะโตะยตธรรมถอเปน อนเดดขาดจะอทธรณหรอฎกาไมได

ทงนผทจะด�ารงต�าแหนงดะโตะยตธรรมตองเปนบคคลทมอายไมนอยกวา30ปเขาใจภาษาไทย ในระดบทก�าหนดไว และมความรเกยวกบหลกศาสนาและกฎหมายอสลาม โดยใหเลขานการ คณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมเสนอรายชอใหคณะอนกรรมการพจารณาใหความเหนชอบ กอนทจะเสนอใหน�าความกราบบงคมทลฯเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯแตงตงตอไป

33

ผพพากษา

Page 35: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

เพอใหการด�าเนนงานของกระบวนการศาลยตธรรมด�าเนนไปอยางเปยมประสทธภาพ ศาลยตธรรมไดก�าหนดใหมองคกรหลกซงมอ�านาจหนาทในการบรหารงานของศาลยตธรรม ใหเปนไปอยางมระเบยบแบบแผน แบงออกเปน 3 องคกร ประกอบดวยคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม (ก.ต.) คณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม (ก.บ.ศ.) และคณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม(ก.ศ.)

๑. คณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม (ก.ต.) จดเปนคณะกรรมการซงมบทบาทและภารกจในการวางแผนก�าลงคนฝายตลาการ ท�าหนาทบรหารงานบคคลของขาราชการตลาการ ทงการก�าหนดคณสมบตเฉพาะต�าแหนง การสรรหาบคลากรทมคณภาพ การบรรจแตงตง การพฒนาบคลากรการควบคมใหขาราชการตลาการอยในกรอบแหงจรยธรรมตลอดจนการก�าหนดมาตรการในการรกษาวนยโดยอาศยระบบคณธรรม

ดวยระบบดงกลาวนบเปนหลกประกนความมนคงและสรางความเชอมนใหแกผพพากษาวา จะสามารถปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบของตนไดอยางอสระอยางแทจรงโดยคณะกรรมการ ชดนประกอบดวยประธานศาลฎกาเปนประธานโดยต�าแหนงกรรมการผทรงคณวฒจากศาลฎกา6คนศาลชนอทธรณ4คนศาลชนตน2คนรวมทงกรรมการผทรงคณวฒทมาจากการเลอกตงของผพพากษาทวประเทศซงไมเปนหรอเคยเปนขาราชการตลาการอก2คนมวาระในการด�ารงต�าแหนงคราวละ2ป

๒. คณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม (ก.บ.ศ.) จดเปนคณะกรรมการสวนงานบรหารซงมบทบาทและท�าหนาทในการก�าหนดโครงสรางของส�านกงานศาลยตธรรม ท�าหนาทแบงสวนราชการภายในองคกรวางระเบยบขอบงคบในการบรหารราชการใหความเหนชอบแกเลขาธการส�านกงานศาลยตธรรมในการเสนอรางกฎหมายทเกยวกบการบรหารราชการใหความเหนชอบในการจดท�างบประมาณรายจายประจ�าปใหความเหนชอบในการบรหารจดการงบประมาณและพสดก�ากบดแลการบรหารราชการของส�านกงานศาลยตธรรมใหเปนไปตามกฎหมายและระเบยบแบบแผนมอ�านาจยบยงการบรหารราชการทไมถกตองรวมทงใหความเหนชอบในการจดตงยบเลกหรอเปลยนแปลงเขตอ�านาจศาล ก�าหนดจ�านวนผพพากษาในแตละศาลใหเหมาะสมตามความจ�าเปนของทางราชการโดยคณะกรรมการชดนประกอบดวยประธานศาลฎกาเปนประธานโดยต�าแหนง

องคกรบรหารของศาลยตธรรม

34

ศาลยต

ธรรม

Page 36: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ขาราชการตลาการจากศาลชนตน ศาลชนอทธรณ และศาลฎกา ทไดรบเลอกจากผพพากษา ทวประเทศชนศาลละ4คนกบบคคลภายนอกผทรงคณวฒดานงบประมาณดานพฒนาองคกรหรอดานบรหารจดการทประธานก.บ.ศ.และก.บ.ศ.ประจ�าศาลเลอกมาไมนอยกวา2คนแตไมเกน 4คนโดยคณะกรรมการทไดรบการแตงตงจะมวาระในการด�ารงต�าแหนงคราวละ2ป

๓. คณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม (ก.ศ.) จดเปนคณะกรรมการซงมบทบาทหนาทเกยวของกบขาราชการศาลยตธรรมไมวาจะเปนการก�าหนดสายงานใหเหมาะสมและสอดคลองกบความจ�าเปนในการปฏบตงานสรางเกณฑมาตรฐานส�าหรบก�าหนดต�าแหนงวางแผนอตราก�าลงคน การสรรหาบคลากร ก�าหนดวธการเขาสต�าแหนงการบรรจ แตงตง สทธประโยชน คาตอบแทน การพฒนาบคลากร วนย การลา สวสดการอน ๆ เปนตน โดยคณะกรรมการชดนประกอบดวย ประธานศาลอทธรณเปนประธานโดยต�าแหนงรองประธานศาลฎกาซงมอาวโสสงสดเลขาธการ คณะกรรมการขาราชการพลเรอน(ก.พ.)และเลขาธการส�านกงานศาลยตธรรมเปนกรรมการโดยต�าแหนงขาราชการตลาการซงไดรบการแตงตงจากก.ต.ชนศาลละ1คนขาราชการศาลยตธรรมผด�ารงต�าแหนงประเภททวไประดบอาวโสขนไปประเภทวชาการระดบช�านาญการพเศษขนไปประเภทอ�านวยการหรอประเภทบรหารทไดรบเลอกจากขาราชการศาลยตธรรมทด�ารงต�าแหนงประเภททวไประดบช�านาญงาน ขนไป ประเภทวชาการ ระดบช�านาญการขนไป ประเภทอ�านวยการระดบตนขนไป และประเภทบรหารระดบตนขนไป จ�านวน 5 คน และบคลากรผทรงคณวฒดานการพฒนาองคกร ดานการบรหารงานบคคล หรอดานการบรหารจดการ ท ก.ศ.เลอกมาไมเกน 3 คน ทงน คณะกรรมการทไดรบการแตงตงจะมวาระในการด�ารงต�าแหนงคราวละ2ป

35

องคกรบรหารของศ

าลยตธรรม

Page 37: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ภายหลงจากทมการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการศาลยตธรรมพ.ศ.2543 มาตรา5ซงบญญตใหมส�านกงานศาลยตธรรมเปนสวนราชการทเปนหนวยงานอสระมฐานะเปน นตบคคล เปนหนวยธรการ และมเลขาธการส�านกงานศาลยตธรรมเปนผบงคบบญชาขาราชการ ในสงกดส�านกงานศาลยตธรรมขนตรงตอประธานศาลฎกาโดยมผลบงคบใชนบแตวนท20สงหาคม พ.ศ.2543ศาลยตธรรมจงแยกออกจากกระทรวงยตธรรมนบจากนนเปนตนมา

เพอใหส�านกงานศาลยตธรรมสามารถบรหารกจการไดอยางเปนอสระสมภาคภม ตามความ ในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการศาลยตธรรมพ.ศ.2543จงก�าหนดใหการแตงตงเลขาธการส�านกงานศาลยตธรรมตองมาจากการเสนอของประธานศาลฎกา ทงยงตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม จากนนจงมอบหมายใหประธานศาลฎกาเปนผมอ�านาจ สงบรรจ และด�าเนนการเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงตอไป ซงเลขาธการส�านกงาน ศาลยตธรรมตองแตงตงจากบคคลทเปนขาราชการตลาการหรอเคยเปนขาราชการตลาการหากเปน ขาราชการตลาการตองโอนมาเปนขาราชการศาลยตธรรมซงไมเพยงเทานนตามความในมาตรา23 ของพระราชบญญตฉบบนยงก�าหนดใหขาราชการตลาการตองพนจากการเปนขาราชการตลาการถอเปนการแสดงใหเหนถงเจตนารมณในการจดระเบยบครงส�าคญของศาลยตธรรมเพอใหศาลยตธรรมมความเปนอสระอยางแทจรงสามารถ“ดล”และ“คาน”กบอ�านาจนตบญญตและอ�านาจบรหารไดอยางเหมาะสม

นอกจากนภายใตขอบญญตดงกลาวยงสงผลใหประธานศาลฎกาเปน“กลไก”ส�าคญในการ บรหารราชการของส�านกงานศาลยตธรรมใหเปยมประสทธภาพดวยเปนบคคลผมอ�านาจหนาทเชนเดยวกนกบรฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรม ในขณะเดยวกนกบทเลขาธการส�านกงาน ศาลยตธรรมก�าหนดใหมอ�านาจหนาทเชนเดยวกนกบปลดกระทรวงยตธรรม

จากระเบยบปฏบตดงกลาวสงผลใหประธานศาลฎกาตองปรบเปลยนบทบาทใหสอดคลอง กบกฎหมาย มการประสานงานและตองอาศยความรวมมอจากบคลากรในสงกดเพมขน เพอให การบรหารงานเกดประโยชนแกประชาชนโดยสวนรวมอยางสงสด

ส�านกงานศาลยตธรรม

36

ศาลยต

ธรรม

Page 38: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 39: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

อ�านาจหนาทเพอใหระบบการด�าเนนงานของศาลยตธรรมเปนไปอยางเปยมประสทธภาพ ส�านกงาน

ศาลยตธรรมซงมอ�านาจหนาทบรหารจดการดานงานธรการของศาลยตธรรมจงตองดแลรบผดชอบงานตางๆ ใหเกดประสทธภาพสงสดไมวาจะเปนการจดท�างบประมาณรายจายประจ�าปการบรหารการเงน การพสดการวางแผนเกยวกบบคลากรการบรหารจดการอาคารสถานทงานทางวชาการและงาน สงเสรมงานตลาการดวยความคลองตวมระบบและเปนเลศในการอ�านวยความยตธรรมอยางแทจรง

บทบาทภารกจดวยเหตทส�านกงานศาลยตธรรมถอเปนหนวยงานหนงซงมบทบาทส�าคญตอศาลยตธรรม

เพราะมหนาทส�าคญในการสงเสรมงานตลาการจงถอเปนหนวยงานหลกในการจรรโลงไวซงความยตธรรมของสงคมโดยรวมใหเปนไปอยางสงบสนตส�านกงานศาลยตธรรมจงมภารกจส�าคญทตองดแลรบผดชอบใหทรงประสทธภาพสงสดไมวาจะเปนการก�าหนดนโยบายการบรหารดานบคลากรงบประมาณและแผนงานใหเปนไปตามหลกการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด (GoodGovernance)การด�าเนนการดานเลขานการของคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม(ก.ต.) คณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม (ก.บ.ศ.) และคณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม (ก.ศ.) การสรรหาอตราก�าลงขาราชการตลาการและธรการ พรอมทงพฒนาศกยภาพและทกษะอยาง เปนระบบและตอเนองการสงเสรมงานวจยเพอพฒนากฎหมายและระบบงานของศาลยตธรรมใหม ประสทธภาพและมประสทธผลการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานก�าหนดตวชวดประสทธผล และมลคาผลงานตอหนวย(UnitCost)รวมตลอดถงการประสานงานกบหนวยงานในกระบวนการ ยตธรรมเพอคมครองสทธมนษยชนอยางกวางขวาง

หนวยงานในส�านกงานศาลยตธรรมส�านกงานศาลยตธรรมถอเปน “ฟนเฟอง” หลกในการเดนเครองงานในระบบศาลยตธรรม

ใหยงประโยชนตอประชาชนและประเทศชาตไดอยางสงสด จงไดมการจดแบงสวนราชการ

38

ศาลยต

ธรรม

Page 40: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ภายในออกเปนส�านกงานตางๆ เพอใหสามารถรองรบและตอบสนองตอนโยบาย ควบคไปกบ การปฏบตงานดานตาง ๆ ใหเปนไปอยางมระบบรวดเรวและคลองตวอยางแทจรงประกอบดวย

1) ส�านกประธานศาลฎกา2) ส�านกคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม3) ส�านกคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม4) ส�านกคณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม5) สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม6) สถาบนวจยและพฒนารพพฒนศกด๗) ส�านกกฎหมายและวชาการศาลยตธรรม8) ส�านกการคลง๙) ส�านกการเจาหนาท

10) ส�านกการตางประเทศ11) ส�านกกจการคด12) ส�านกตรวจสอบภายใน13) ส�านกเทคโนโลยสารสนเทศ14) ส�านกบรหารกลาง15) ส�านกบรหารงานออกแบบและกอสราง16) ส�านกบรหารทรพยสน1๗) ส�านกแผนงานและงบประมาณ18) ส�านกสงเสรมงานตลาการ1๙) ส�านกอนญาโตตลาการ20) กองสารนเทศและประชาสมพนธ21) ศนยวทยบรการศาลยตธรรม22) ส�านกงานเลขานการคณะกรรมการวนจฉยชขาดอ�านาจหนาทระหวางศาล23) กองสวสดการศาลยตธรรม24) ศนยรกษาความปลอดภย

39

��าน�กงานศาลยต

ธรรม

Page 41: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

25) ส�านกการแพทย26) ส�านกศาลยตธรรมประจ�าภาค ตามประกาศคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม โดย

ความเหนชอบของประธานศาลฎกา2๗) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลฎกา28) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลอทธรณ2๙) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลอทธรณภาค1-๙30) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลแพงส�านกอ�านวยการประจ�าศาลแพงธนบรส�านกอ�านวยการ

ประจ�าศาลแพงกรงเทพใต31) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลอาญาส�านกอ�านวยการประจ�าศาลอาญาธนบรส�านกอ�านวยการ

ประจ�าศาลอาญากรงเทพใต32) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลลมละลายกลาง33) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศกลาง34) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลแรงงานกลาง35) ส�านกงานประจ�าศาลแรงงานภาค1-๙36) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลภาษอากรกลาง3๗) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลเยาวชนและครอบครวกลาง38) ส�านกงานประจ�าศาลเยาวชนและครอบครวจงหวด และส�านกงานประจ�าศาลจงหวด

แผนกคดเยาวชนและครอบครว ตามประกาศคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม โดยความเหนชอบของประธานศาลฎกา

3๙) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลอาญาคดทจรตและประพฤตมชอบกลาง40) ส�านกงานประจ�าศาลอาญาคดทจรตและประพฤตมชอบภาค1-๙41) ส�านกอ�านวยการประจ�าศาลจงหวดและส�านกอ�านวยการประจ�าศาลแขวงตามประกาศ

คณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมโดยความเหนชอบของประธานศาลฎกา42) ส�านกงานประจ�าศาลจงหวดและส�านกงานประจ�าศาลแขวงตามประกาศคณะกรรมการ

บรหารศาลยตธรรมโดยความเหนชอบของประธานศาลฎกา

40

ศาลยต

ธรรม

Page 42: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

โครงการเสรมสรางทกษะการตอนรบประชาชน และการประชาสมพนธ

หนงในหนาทส�าคญของส�านกงานศาลยตธรรมคอ การด�าเนนงานเพอรองรบและอ�านวยประโยชนตอสงคมและประชาชนเปนทตง ดวยนอกจากจะด�าเนนการใหสอดคลองกบขอบญญต ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2545 มาตรา 3/1 ซงก�าหนดให การบรหารราชการตองยดประชาชนเปนศนยกลาง (Citizen Center) และพระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทดพ.ศ.2546มาตรา3๗,38และมาตรา3๙ทระบใหการบรหารราชการตองตอบสนองความตองการและกอเกดประโยชนสขแกประชาชนตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแลว ยงด�าเนนการใหเปนไปตามหลก “วสยทศน” ทวา“ศาลยตธรรมเปนสถาบนทอ�านวยความยตธรรม เพอใหสงคมสงบสข เปนธรรม และเสมอภาค โดยยดหลกนตธรรม”พรอมดวยหลก“พนธกจ”ทมงเนนการอ�านวยความยตธรรมเพอสรางโอกาสความเสมอภาคและความเทาเทยมกนทางสงคม พฒนาและสรางระบบสนบสนนการอ�านวยความยตธรรมใหมความรวดเรวสะดวกทนสมยและเปนสากลเสรมสรางความรวมมอทางการศาลและกระบวนการยตธรรมไทยและตางประเทศรวมถงธ�ารงความศรทธาและความเชอมน ในการอ�านวยความยตธรรมเพอความสงบสขและความมนคงของสงคมไทยทยงยนอกดวย

ดวยเหตนส�านกงานศาลยตธรรมจงไดจดท�าโครงการเสรมสรางทกษะการตอนรบประชาชนและการประชาสมพนธ โดยมวตถประสงคหลกคอ สรางบคลากรใหมความรในระบบงาน ศาลยตธรรม สามารถใหค�าแนะน�าแกคความหรอประชาชนผมาตดตอราชการศาลดวยขอมลท ถกตองเพอสรางความพงพอใจแกประชาชนสรางพนกงานตอนรบมออาชพดวยเทคนคการสอสารอยางมประสทธภาพเพอสรางภาพลกษณทดใหแกองคกรรวมทงสรางจตส�านกแหงการใหบรการโดยตระหนกถงผลประโยชนของประชาชนและสงคมเปนหลก

อาจกลาวไดวาการเสรมสรางทกษะการตอนรบประชาชนและการประชาสมพนธใหเพยบพรอม ดวยคณภาพถอเปนหวใจของการใหบรการดานการศาลยตธรรมทจะยงผลใหเกดประโยชนสงสด ตอประชาชนและสงคม

41

��าน�กงานศาลยต

ธรรม

Page 43: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 44: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 45: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ศาลยตธรรมไดน�าเทคโนโลยและการสอสารมาประยกตใชเพอสนบสนนการท�างานทงในดานการพจารณาพพากษาคดการใหบรการแกประชาชนและงานสนบสนนส�านกงานทวาดวยความเปลยนแปลงอยางรวดเรวโดยเฉพาะอยางยงดานเทคโนโลยสารสนเทศไดสงผลกระทบในวงกวางตอการด�ารงชวตของประชาชนตลอดจนการพฒนาประเทศทงในดานเศรษฐกจสงคมและการเมองรวมถงศาลยตธรรมดวยเชนกน

เพอเปนการเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงน ศาลยตธรรมและส�านกงาน ศาลยตธรรมจงไดขบเคลอนการเปลยนผานศาลยตธรรมใหเปนศาลยตธรรมดจทล หรอDigital Court เพอใหการเขาถงกระบวนการยตธรรมเปนไปดวยความรวดเรว ประหยดงบประมาณ มความเปนรปธรรมบนมาตรฐานเดยวกนทวประเทศ สอดคลองกบนโยบายของรฐบาลทมงเนน การพฒนาประเทศและการปรบเปลยนภาครฐไปสการเปนรฐบาลดจทล

การเปลยนผานระบบไปสการเปนศาลดจทลหรอDigitalCourtทเปนมาตรฐานสากลวางเปาหมายไววาจะแลวเสรจภายในป2020ภายใตกลยทธทเนนความปลอดภย โปรงใสรวดเรว ถกตอง แมนย�า สามารถบรณาการแลกเปลยนขอมลทงภายในและภายนอกหนวยงานอยาง มประสทธภาพและยงยนโดยมระบบงานดานเทคโนโลยสารสนเทศประกอบดวย

๑. ระบบการยนและสงค�าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing) นบเปน การอ�านวยความสะดวกส�าหรบประชาชนอยางแทจรง เมอศาลยตธรรมไดจดใหมการใหบรการ ยนค�าฟองทางระบบรบ-สงอเลกทรอนกสผานโปรแกรมระบบการยนและสงค�าคความและเอกสาร โดยสออเลกทรอนกส(e-Filing)เพอใหหนวยงานศาลยตธรรมสามารถใหบรการคความในการยน และสงค�าคความและเอกสารตอศาลทางอเลกทรอนกสคความสามารถยนเอกสารทเกยวของในทางคด และรบสงขอมลคดผานสอเทคโนโลยสารสนเทศโดยไมตองเดนทางมาศาล เปนการบรหารคด และบรการของศาลยตธรรมทมความสะดวกรวดเรวและเสยคาใชจายนอย

๒. ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม หรอ Case Information Online Service (CIOS) เปนระบบทศาลยตธรรมด�าเนนการเพออ�านวยความสะดวกใหแกประชาชน โดยการใชโปรแกรมการสบคนบรการขอมลคดทสามารถสบคนและตดตามสถานะความเคลอนไหวของ คดผานระบบเครอขายอนเทอรเนตไดตลอด 24 ชวโมง เปนการยกระดบโครงสรางพนฐาน

การพฒนาทางเทคโนโลยสารสนเทศสระบบศาลยตธรรมดจทล (Digital Court)

44

ศาลยต

ธรรม

Page 46: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

การใหบรการประชาชนผานระบบอเลกทรอนกสของศาลยตธรรม โดยค�านงถงความปลอดภย ในการเกบรกษาขอมลการแลกเปลยนขอมลการก�าหนดชนความลบและสทธในการเขาถงขอมล เพอใหคความในคดสามารถสบคนและตดตามผลคดบนโปรแกรมCIOSไดทงเครองคอมพวเตอรและโทรศพทมอถอ

๓. ระบบคนหาเขตอ�านาจศาล (Jurisdiction) เปนระบบทศาลยตธรรมด�าเนนการเพอเพม ความคลองตวในการคนหาเขตอ�านาจศาลโดยศาลยตธรรมไดจดใหมการใชโปรแกรมอเลกทรอนกส ในการคนควาชอและต�าแหนงทตงของศาลในพนทบรเวณตางๆ โดยคนจากชอศาลเพอแสดงพนท เขตอ�านาจในการพจารณาคดหรอระบชอจงหวดและชออ�าเภอเพอแสดงวาพนทดงกลาวอยภายใต เขตอ�านาจในการพจารณาคดของศาลใดระบบนไดพฒนาเพมเตมเพอใหสะดวกแกการใชงานและ อ�านวยความสะดวกใหแกผมอรรถคด

45

การพ�ฒนาทางเทค

โนโลย�าร�นเทศ�ระบบศ

าลยตธรรมด

จท�ล (Digita Court

Page 47: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 48: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 49: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

๔. ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการลงโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) เปนระบบอเลกทรอนกสกลางส�าหรบศาลใชใน การประกาศนดไตสวนค�ารองขอตางๆเชนค�ารองขอตงผจดการมรดกค�ารองขอจดทะเบยนรบรองบตร แทนการประกาศทางหนงสอพมพ หรอใชลงโฆษณาประกาศค�าฟองและเอกสารทางคดอนๆ ในกรณทไมสามารถสงดวยเจาพนกงานศาลหรอวธอนได โดยคความ ทนายความ และผมสวนเกยวของสามารถขอใหศาลประกาศนดไตสวนค�ารองขอหรอลงโฆษณาเอกสารทางคดตางๆดวยระบบe-NoticeSystemโดยไมเสยคาใชจายแตอยางใดและผมสวนเกยวของตลอดจนประชาชนทวไปสามารถตดตามประกาศของศาลผานทางเวบไซตhttps://enotice.coj.go.thไดโดยสะดวกรวดเรวไมเสยคาใชจายและมประสทธภาพในการลงโฆษณามากกวาการประกาศทางหนงสอพมพทศาลใชอยในปจจบนอกทงยงมมาตรการรกษาความมนคงปลอดภยและมการประทบรบรองเวลา(TimeStamp)ลงในเอกสารทไดประกาศทกครงเพอเปนหลกฐานยนยนวาไดมการลงประกาศไปแลว นอกจากนระบบดงกลาวยงค�านงถงการคมครองสทธสวนบคคลของคความโดยจะท�าการลบขอมลออกจากเวบไซตกลางอตโนมตเมอมการลงโฆษณาหรอประกาศผานระบบครบ 6 เดอน เวนแต ศาลจะมค�าสงเปนอยางอนและมค�าเตอนแสดงขนทกครงทมผคลกเขาไปดประกาศ

๕. การพจารณาคดผานสออเลกทรอนกส (Video Conference) นบเปนอกหนงชองทาง ของการน�าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชอ�านวยความสะดวกใหแกประชาชนในกระบวนการ ศาลยตธรรมโดยการตดตงระบบเครอขายความเรวสงเพอสนบสนนการพจารณาคดของศาลยตธรรมทวประเทศ เชน การน�าระบบVideo Conference มาใชในการสบพยานทางไกลผานจอภาพส�าหรบพยานทอยตางพนท หรอการฝากขงระหวางศาลกบเรอนจ�า การอานค�าพพากษา/ค�าสง/ค�ารองไกลเกลยเพอเสรมระบบสนบสนนการอ�านวยความยตธรรมสนบสนนภารกจของศาลสง ในการอานค�าพพากษา หรอค�าสงสนบสนนภารกจสบพยานบคคลทอยนอกศาล การใชลาม ทอยนอกศาลในระหวางชนพจารณาสนบสนนภารกจการผดฟองการฝากขงภารกจดานการประชม ทางไกลและภารกจอนๆ

48

ศาลยต

ธรรม

Page 50: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

๖. โครงการพฒนาระบบเชอมโยงขอมลคดศาลยตธรรมกบหนวยงานภายนอก (Web Service) เปนการใหบรการอกรปแบบหนงของศาลยตธรรมทไดจดท�าระบบเชอมโยงขอมลศาลยตธรรมกบหนวยงานภายนอก(WebService)เพอเชอมโยงขอมลคดศาลยตธรรมกบหนวยงาน ในกระบวนการยตธรรมและหนวยงานทเกยวของใหสามารถตรวจสอบขอมลและรองรบการเขาถง ขอมลตามอ�านาจหนาทของแตละหนวยงานเพอใหการด�าเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพและ มมาตรฐาน ไมวาจะเปนระบบเชอมโยงขอมลหมายจบบงคบคด ระบบเชอมโยงขอมลสารสนเทศ โดยวธการอเลกทรอนกสกบกรมคมประพฤต ระบบการเชอมฐานขอมลการออกหมายจบและ ผลการจบกมตามหมายจบระหวางหนวยงานศาลยตธรรม ทรวมกนกบส�านกงานต�ารวจแหงชาต และกรมสอบสวนคดพเศษ (DSI) ในการบนทกขอมลเกยวกบค�ารองขอออกหมายจบ และการ รายงานผลการจบตามหมายจบลงในเวบเซอรวส (Web Service) เครองคอมพวเตอรแมขายท เชอมตอกนระหวางหนวยงานทมอ�านาจขอหมายจบ เพอใหการปฏบตงานสะดวกรวดเรวยงขน เกดประโยชนรวมกนในงานกระบวนการยตธรรม และมระบบฐานขอมลหมายจบซงมขอมลเปน ปจจบนแบบเรยลไทม

49

การพ�ฒนาทางเทค

โนโลย�าร�นเทศ�ระบบศ

าลยตธรรมด

จท�ล (Digita Court

Page 51: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 52: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 53: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

เจาพนกงานต�ารวจศาลการปฏบตหนาทของศาลยตธรรมจะเปนไปดวยความเรยบรอยและมประสทธภาพ จ�าเปน

ตองมระบบการรกษาความปลอดภยภายในศาลทเขมแขงและมระบบการตดตามจบกมผหลบหนทมประสทธภาพซงส�านกงานศาลยตธรรมมความพยายามทจะจดตงหนวยงานภายในทมภารกจในการรกษาความสงบเรยบรอยและความปลอดภยในบรเวณศาลรกษาความปลอดภยขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรมในการปฏบตหนาทมาเปนเวลานานหลายทศวรรษ จนกระทงเมอ วนท16กรกฎาคมพ.ศ.2562พระราชบญญตเจาพนกงานต�ารวจศาลพ.ศ.2562ไดมผลใชบงคบ และเจาพนกงานต�ารวจศาลชดแรก จ�านวน 35 คน ซงมหนาทรกษาความสงบเรยบรอยและ รกษาความปลอดภยบคคลและทรพยสนในบรเวณศาล ปองกนและปราบปรามการกระท�าผด ในบรเวณศาลรกษาความปลอดภยและคมครองขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรมในการปฏบตการตามหนาท และตดตามจบกมผหลบหนการปลอยชวคราวและหมายจบของศาลไดเรมปฏบตหนาทตงแตวนท6สงหาคมพ.ศ.2562

การเปดศนยวเทศอาเซยนศาลยตธรรมไดจดตง“ศนยวเทศอาเซยน”ขนณส�านกการตางประเทศอาคารศาลอาญา

ชน 12 ถนนรชดาภเษก กรงเทพฯ เพอท�าหนาทเปนศนยกลางในการรวบรวมขอมลขาวสาร อนเกยวเนองดวยเรองประชาคมอาเซยนทงจากบทความทางวชาการขอมลขาวสารจากเวบไซต และสอรปแบบตางๆเพอเปนองคความรเผยแพรสบคลากรภายในหนวยงานศาลยตธรรม

นอกจากน ศนยวเทศอาเซยนยงจดใหมการอบรมแกบคลากรภายในหนวยงานของศาล ยตธรรม เพอใหความรเกยวกบอาเซยนในดานตางๆจดท�าและประสานงานโครงการแลกเปลยน ขาราชการฝายตลาการในระดบสากลกบประเทศสมาชกกลมอาเซยนรวมถงการประสานการอ�านวย ความยตธรรมในระดบสากลกบประเทศสมาชก

ศาลยตธรรมกบการพฒนาเพอรองรบการเปลยนแปลงในระดบสากล

52

ศาลยต

ธรรม

Page 54: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ศนยอ�านวยความยตธรรมอเลกทรอนกส ดวยค�านงถงการอ�านวยประโยชนตอประชาชนและสงคมอยางสงสดส�านกงานศาลยตธรรม

ไดจดตงศนยอ�านวยความยตธรรมอเลกทรอนกสขนเพอเปนทางเลอกใหมในการชวยสงเสรมและสนบสนนการสบพยานบคคล โดยผทมสวนเกยวของกบคดความไมจ�าเปนตองปรากฏตวในหอง พจารณาคดทงยงอ�านวยความสะดวกใหพยานบคคลผเชยวชาญและลามใหสามารถใหการโดย การแปลภาษาตอหนาศาลและคความไดในสถานการณซงโดยปกตแลวไมสามารถใหการสอสารดานภาษาตอศาลดวยตนเองในหองพจารณาคด ท�าใหกระบวนพจารณาคดของศาลเปนไปไดอยางรวดเรวประหยดทงยงเปนการคมครองผเยาวและพยานส�าคญรวมถงผเชยวชาญและลาม หลกเลยงการเผชญหนาโดยตรงกบศาลและคความในหองพจารณาคด ตามนโยบายสาธารณะ ในการเขาถงกระบวนการพจารณาคดทมประสทธภาพและการอ�านวยความยตธรรมอยางทวถง

ลามอาสาประจ�าศาลการเขารวมพฒนาเศรษฐกจตามแผนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนสงผลใหการเชอมตอระหวาง

ประชาชนในกลมประเทศอาเซยนขยายตวทงยงสงผลใหการท�างานดานกระบวนการศาลยตธรรมระหวางประเทศไทยกบประเทศอนๆ ในกลมประเทศอาเซยนเปนเรองทมความส�าคญยงกวาทผานมา การมลามเพอสอสารภาษาระหวางคความผเสยหายและพยานซงเปนชาวตางชาตทตองพงพากระบวนการยตธรรมของศาลยตธรรมของไทยจงเปนเรองทมความจ�าเปนอยางยง

ศาลยตธรรมจงจดใหมโครงการลามอาสาประจ�าศาล (StandbyCourt Interpreter) เพอสนบสนนการปฏบตหนาทลามของส�านกงานศาลยตธรรมโดยผทเขารวมโครงการถอเปนลามอสระของส�านกงานศาลยตธรรมซงสมครใจเขามาท�างานดวยจตสาธารณะเพราะเลงเหนถงความส�าคญ ของการคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนเปนทตง ภายใตการด�าเนนงานของโครงการ ดงกลาวนนบเปนสวนหนงของการเพมศกยภาพในกระบวนการศาลยตธรรมของไทยใหเปนทประจกษ ตอประชาคมโลกมากยงขน

53

ศาลยต

ธรรมก�บการพ�ฒนาเพ

อรองร�บการเปลยนแปลงในระด�บ�ากล

Page 55: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 56: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ประโยชนทประชาชนไดรบจากการทศาลยตธรรมเปนอสระจากฝายบรหาร

การทศาลยตธรรมมอ�านาจหนาทในการบรหารงานอยางเปนอสระจากกระทรวงยตธรรมนบเปนเรองทอ�านวยประโยชนแกประชาชนและสงคมในกระบวนการศาลยตธรรมอยางแทจรง ดวยถอเปนหลกประกนความมนใจไดอยางชดเจนวาประชาชนจะไดรบความยตธรรมจากกระบวนการ ศาลยตธรรมในกรณทอาจเกดคดพพาทกบฝายบรหารประชาชนจะไดรบการอ�านวยความสะดวกดานการใหบรการจากศาลยตธรรมอยางเตมท เพราะศาลยตธรรมมอสระในการบรหารจดการ งบประมาณสามารถด�าเนนกจการตางๆเพอพฒนาองคกรใหมประสทธภาพพรอมทงสามารถขจดปญหาและอปสรรคในการปฏบตงานทเคยมมาแตเดมใหลลวงไปไดงายขน

ในขณะเดยวกนการมบคคลภายนอกองคกรเขามามสวนรวมในการด�าเนนงานดวยการเขารวม เปนกรรมการเพอพจารณาแนวทางการด�าเนนงานหรอตรวจสอบการบรหารงานของศาลยตธรรมน�ามาซงการสรางความเชอมนของประชาชนในความโปรงใสของการบรหารการศาลยตธรรม มากยงขน

ทส�าคญการทศาลยตธรรมสามารถท�างานอยางมความเปนอสระจากฝายบรหารไมถกแทรกแซง จากฝายใด จะชวยสรางความเชอมนในกระบวนการศาลยตธรรมใหแกนกลงทนและนกธรกจ ชาวตางประเทศไดเปนอยางดในกรณทประสบปญหาดานขอกฎหมายหรอเกดขอพพาทอนเกยวเนอง กบการลงทนประกอบธรกจในประเทศไทย อนจะยงผลใหนานาอารยประเทศมความมนใจวา ประเทศไทยมสถาบนตลาการทมเสถยรภาพ

55

ประโยชนทประชาชนไดร�บจากการทศ

าลยตธรรมเปนอ�ระจากฝ

ายบรหาร

Page 57: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 58: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 59: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 60: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

แผนภ

มโค

รงสร

างศ

าลยต

ธรรม

ศาลอ

ทธรณ

ศาลช

นตนใ

นกรง

เทพม

หานค

ร-ศา

ลแพง

ศาล

แพงก

รงเทพใ

ตศา

ลแพง

ธนบร

ศา

ลแพง

มนบร

ศาล

แพงพ

ระโขนง

ศาล

แพงต

ลงชน

-ศา

ลอาญ

าศา

ลอาญ

ากรงเทพใ

ตศา

ลอาญ

าธนบ

ศาลอ

าญาม

นบรศา

ลอาญ

าพระโขนง

ศาล

อาญาต

ลงชน

-ศา

ลแขว

งพระนค

รเหน

อศา

ลแขว

งพระนค

รใต

-ศา

ลแขว

งธนบ

รศา

ลแขว

งดสต

ศาล

แขวงปท

มวน

ศา

ลแขว

งบางบอ

ศาล

ฎกา

ศาลอ

ทธรณ

ภาค

๑ -

ศาลอ

ทธรณ

คดช�า

นญพเ

ศษ

ศาลช

นตนใ

นตาง

จงหว

ด-ศา

ลจงห

วด-ศา

ลแขว

-ศา

ลเยา

วชนแ

ละคร

อบคร

ว-ศา

ลเยา

วชนแ

ละคร

อบคร

วกลา

ง-ศา

ลทรพ

ยสนท

างปญ

ญา

และก

ารคา

ระหว

างปร

ะเทศ

กลาง

-ศา

ลลมล

ะลาย

กลาง

-ศา

ลภาษ

อากร

กลาง

-ศา

ลแรงงานก

ลาง

-ศา

ลแรงงานภ

าค1–๙

59

แผนภมโค

รง�รางศาลยต

ธรรม

Page 61: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

โครง

สราง

การแ

บงส

วนรา

ชการ

ของส

�านกง

านศ

าลยต

ธรรม

ศาลย

ตธรร

ประธ

านศา

ลฎกา

ก.ต.

ส�านก

คณะก

รรมก

ารบร

หารศ

าลยต

ธรรม

รองเ

ลขาธ

การส

�านกง

านศา

ลยตธ

รรม

ผตรว

จราช

การ

ผชวย

เลขา

ธการ

ส�านก

งานศ

าลยต

ธรรม

ก.บ.

ศ.ส�า

นกงา

นศาล

ยตธร

รม

เลขา

ธการ

ส�านก

งานศ

าลยต

ธรรม

ก.ศ.

ส�านก

การค

ลง

ส�านก

บรหา

รงาน

ออ

กแบบ

และก

อสรา

ส�านก

บรหา

รทรพ

ยสน

ส�านก

แผนง

าน

และง

บประ

มาณ

ส�านก

คณะก

รรมก

ารตล

าการ

ศาลย

ตธรร

ส�านก

คณะก

รรมก

ารขา

ราชก

ารศา

ลยตธ

รรม

ส�านก

การเ

จาหน

าท

สถาบ

นวจย

และพ

ฒนา

รพพฒ

นศกด

ส�านก

กฎหม

ายแล

ะวช

าการ

ศาลย

ตธรร

ส�านก

การต

างปร

ะเทศ

ส�านก

กจกา

รคด

ส�านก

สงเส

รม

งานต

ลากา

ส�านก

เทคโ

นโลย

สา

รสนเ

ทศ

ส�านก

บรหา

รกลา

งส�านก

ตรวจ

สอบภ

ายใน

กองส

ารนเ

ทศ

และป

ระชา

สมพน

ศนยว

ทยบร

การ

ศาลย

ตธรร

กองส

วสดก

าร

ศาลย

ตธรร

ส�านก

ประธ

านศา

ลฎกา

สถาบ

นพฒ

นาขา

ราชก

ารฝา

ยตลา

การศ

าลยต

ธรรม

ส�านก

งานเ

ลขาน

การ

คณะก

รรมก

ารวน

จฉย

ชขาด

อ�านา

จหนา

ท ระ

หวาง

ศาล

ส�านก

อ�านว

ยการ

ปร

ะจ�าศ

าลฎก

60

ศาลยต

ธรรม

Page 62: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ส�านก

อนญ

าโตต

ลากา

รศน

ยรกษ

า คว

ามปล

อดภย

ส�านก

การแ

พทย

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศาล

ตางๆ

ในก

รงเท

พฯ

- ศา

ลแพง

ศาล

แพงก

รงเท

พใต

ศาลแ

พงธน

บร

ศาลแ

พงมน

บร ศ

าลแพ

งพระ

โขนง

ศาล

แพงต

ลงชน

- ศา

ลอาญ

า ศา

ลอาญ

ากรง

เทพใ

ต ศา

ลอาญ

าธนบ

ร ศา

ลอาญ

ามนบ

ร ศา

ลอาญ

าพระ

โขนง

ศาล

อาญ

าตลง

ชน

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศาล

ลมละ

ลายก

ลาง

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศาล

ทรพย

สนทา

งปญ

ญาแ

ละกา

รคาร

ะหวา

งประ

เทศก

ลาง

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศาล

แรงง

านกล

าง

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศาล

ภาษอ

ากรก

ลาง

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศาล

เยาว

ชนแล

ะครอ

บครว

กลาง

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศาล

อาญ

าคดท

จรตแ

ละปร

ะพฤต

มช

อบกล

าง

ส�านก

ศาลย

ตธรร

ม ปร

ะจ�าภ

าค ๑

– ๙

ส�านก

อ�านว

ยการ

ปร

ะจ�าศ

าลอท

ธรณ

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�า ศา

ลอทธ

รณภา

ค ๑

– ๙

ส�านก

อ�านว

ยการ

ประจ

�าศา

ลเยา

วชนแ

ละคร

อบคร

วจง

หวด

และส

�านกง

านปร

ะจ�า

จงหว

ดแผน

กคดเ

ยาวช

นฯ

ส�านก

อ�านว

ยการ

ปร

ะจ�าศ

าลจง

หวด

และส

�านกอ

�านวย

การ

ประจ

�าศาล

แขวง

ส�านก

งานป

ระจ�า

ศา

ลจงห

วด แ

ละส�า

นกงา

น ปร

ะจ�าศ

าลแข

วง

ส�านก

งานป

ระจ�า

ศา

ลแรง

งานภ

าค ๑

– ๙

ส�านก

งานป

ระจ�า

ศา

ลอาญ

าคดท

จรต

และป

ระพฤ

ตมชอ

ภาค

๑ –

61

โครง�รางการแบง�วนราชการของ��าน�กงานศ

าลยตธรรม

Page 63: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 64: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย
Page 65: ศาล · 2020-02-21 · (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความ จ าเป็นในการปฏิรูปการศาลและกฎหมาย

ศาลยตธรรม

เจาของและผจดพมพ ส�านกงานศาลยตธรรมกองสารนเทศและประชาสมพนธ ศาลอาญาชน4ถนนรชดาภเษกแขวงจอมพล เขตจตจกรกรงเทพฯ10๙00 โทร.02541232๙ โทรสาร02513๗681

พมพครงแรก สงหาคม2562

ทปรกษา

นายชพจลมนต ประธานศาลฎกา

นายสราวธเบญจกล เลขาธการส�านกงานศาลยตธรรม

นายสรยณหหงษวไล ผพพากษาศาลชนตนประจ�าส�านกประธานศาลฎกา

นายประยทธศรลน ผชวยเลขาธการส�านกงานศาลยตธรรม

คณะผจดท�า

นางสาววภาวรรณหลศร ผอ�านวยการกองสารนเทศและประชาสมพนธ

นางนนทวลยนชนนทร นกประชาสมพนธช�านาญการ

นายธวชจตรภทรไพบลย นกประชาสมพนธช�านาญการ

นางสาวศณฏาจารภมมก นกประชาสมพนธช�านาญการ

นาวสาวสภาวชรดลมนทร นกจดการงานทวไป

นายทศพรศลาบ�าเพญ เจาหนาทธรการ

ออกแบบและจดรปเลม AmarinPublishingServices

พมพท บรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชงจ�ากด(มหาชน) 3๗6ถนนชยพฤกษเขตตลงชนกรงเทพฯ101๗0 โทร.02422๙000 โทรสาร02422๙0๙1

สแกนเพออานE-Book

64

ศาลยต

ธรรม