บทท 5 ี่ - tdri.or.th · โครงการ...

โครงการ “การปฏรปเศรษฐกจเพอความเปนธรรมในสงคม” 165

บทท 5 การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐ

สมเกยรต ตงกจวานช และ เทยนสวาง ธรรมวณช

5.1 ปญหาของระบบจดซอจดจางของภาครฐในประเทศไทย

Transparency International ซงเปนองคกรเอกชนระหวางประเทศทรณรงคตอสกบปญหาการทจรตคอรรปชน ไดจดทาดชนวดภาพลกษณคอรรปชน (Corruption Perception Index หรอ CPI) เปนประจาปทกป โดยขอมลผลการจดอนดบคอรรปชนในปลาสดคอป พ.ศ. 2552 ปรากฏวา จากประเทศในการศกษาทงหมด 180 ประเทศ อนดบความโปรงใสของประเทศไทยลดลงจากอนดบท 80 ในป พ.ศ. 2551 เปนอนดบท 84 ในป พ.ศ. 2552 หรอหากเปรยบเทยบกบเฉพาะประเทศในภมภาคเอเชยแลว อนดบของประเทศไทยลดลงจากอนดบท 10 เปนอนดบท 141

แมวาการจดทาดชนวดภาพลกษณคอรรปชนดงกลาวไมไดวดเฉพาะดานการจดซอจดจางของภาครฐเทานน แตอาจกลาวไดวาการจดซอจดจางภาครฐเปนสวนทมความสาคญสงในการวดภาพลกษณคอรรปชน ทงน เพราะการจดซอจดจางภาครฐเปนกจกรรมทเกยวของกบผมสวนไดเสยจานวนมาก นอกจากน เมอเกดการทจรตในการจดซอจดจางภาครฐ สอมวลชนกมกใหความสนใจในการรายงานขาวในวงกวาง

นอกจากน สานกงานตรวจเงนแผนดน (สตง.) ซงรายงานผลการตรวจสอบเฉพาะดานการจดซอจดจาง โดยสมตรวจเอกสารประกวดราคาและสญญาจดซอจดจาง ในป พ.ศ. 2551 จานวน 3,176 เรอง จากจานวนหนวยงาน 1,408 หนวยงาน พบเรองทสงสยจานวน 403 เรอง ใน 159 หนวยงาน ตามตารางท 5.1 ขอบกพรองท สตง. ตรวจพบมากทสดคอการจดทาประกาศประกวดราคาหรอสอบราคา และเอกสารการจดซอจดจางไมเปนไปตามแบบตวอยางทกาหนด โดยพบวามการกาหนดขอความหรอเงอนไขทมลกษณะเปนการกดกน ไมเปดโอกาสใหมการแขงขนราคาอยางเปนธรรม ซงแสดงใหเหนชดเจนถงปญหาความไมโปรงใสในการจดซอจดจางภาครฐของประเทศไทย

1 http://www.transparency.org/policy_research/surveys_indices/cpi/2009/cpi_2009_table

166 บทท 5 การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐ

ตารางท 5.1 จานวนเรองท สตง. ตรวจพบความผดปรกตในการจดซอจดจางภาครฐ (ป 2551)

ประเดนขอสงเกต จานวนเรองทพบขอบกพรอง (เรอง)

สวนกลาง และภมภาค

อบจ./เทศบาล

อบต. กทม./พทยา

รฐวสาหกจ รวม

ขอความในประกาศประกวดราคาหรอสอบราคา กบเอกสารไมสอดคลองกน หรอไมเปนไปตามระเบยบพสดฯ มต ครม. หรอไมชดเจน เชน การกาหนดระยะเวลารบประกนความชารดบกพรอง การกาหนดมลคาของหลกประกนซอง การกาหนดระยะเวลายนราคา การไมกาหนดเงอนไขใหตองจดทาสญญาแบบปรบราคาได (คา K)

28 23 17 1 3 72

เจาหนาทผรบผดชอบ หรอคณะกรรมการพจารณาผลประกวดราคาปฏบตหนาทไมเปนไปตามระเบยบ หรอมพฤตการณเออประโยชนใหผเสนอราคาบางราย เชน

42 58 49 1 4 154

การจดทาประกาศประกวดหรอสอบราคา และเอกสาร ไมเปนไปตามแบบตวอยางทกาหนด โดยกาหนดขอความหรอเงอนไขทมลกษณะเปนการกดกน ไมเปดโอกาสใหมการแขงขนราคาอยางเปนธรรม เชน กาหนดคณสมบตผเสนอราคา ตองมบคลากร เครองมอ เครองจกร กาหนดเงอนไขวาหากไมไปดสถานทกอสรางตามวน เวลา ทกาหนด ไมมสทธเขาเสนอราคา กาหนดมลคาผลงานกอสรางมากกวารอยละ 50 ของวงเงนทจะจาง เปนตน

53 53 65 6 - 177

รวม 123 134 131 8 7 403

ทมา: รายงานผลการปฏบตงานประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2551, สตง.

5.2 แนวคดเรองการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐ

โครงการจดซอจดจางภาครฐเปนชองทางสาคญในการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกน เนองจากการจดซอจดจางภาครฐในประเทศตางๆ รวมทงประเทศไทยมมลคาสงมาก โดยในกรณของประเทศไทย เชอกนวา การจดซอจดจางภาครฐในแตละปมมลคาสงถงรอยละ 15 ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GDP) ในขณะเดยวกน รฐซงเปนผใชงบประมาณในการจดซอจดจางนนไมไดเปนเจาของเงนทแทจรง แตเปนตวแทนของประชาชน จงเกดปญหาของการทตวแทนไมไดรกษาผลประโยชนสงสดของเจาของเงน (agency problem)


ซงทาใหเกดการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนโดยผประกอบการทเสนอราคา และเจาหนาทของรฐในระดบตางๆ อยางกวางขวาง โดยจากดไมใหมการแขงขนในการเสนอราคาดวยวธการตางๆ

การศกษาของ Ware et al. (2007) พบวารปแบบการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐทเกดขนทวโลก ทงในประเทศทพฒนาแลวและประเทศกาลงพฒนา ไมแตกตางกนมากนก โดยสามารถแบงไดเปน 4 รปแบบหลกคอ (1) การใหสนบน (2) การสมยอมหรอ “ฮว” กนในการเสนอราคา (3) การใชบรษทอนบงหนา และ (4) รปแบบอนๆ

5.2.1 รปแบบของการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐ

1) การใหสนบน (bribe หรอ kickback)

การใหสนบนแกเจาหนาทของรฐเปนรปแบบการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนทพบไดบอยทสดในการจดซอจดจางภาครฐ โดยผเสนอราคาตกลงจะแบงผลประโยชนจากโครงการจดซอจดจางภาครฐใหแกผทมอานาจในการตดสนใจจดซอจดจาง เพอใหตนเปนผชนะในการเสนอราคา โดยผทมอานาจในการตดสนใจในโครงการจดซอจดจางนน ๆ อาจรวมถงระดบนโยบายคอนกการเมอง และขาราชการระดบสง ไปจนถงขาราชการในระดบปฏบตงาน โดยทวไปแลวมลคาของสนบนมกจะกาหนดเปนอตรารอยละของมลคาโครงการในลกษณะของการ “เรยกเปอรเซนต”

การใหสนบนในบางกรณเชน กรณทเกยวของกบบรษทตางประเทศมกใช “นายหนา” (broker) หรอ “ตวแทน” (agent) ซงเปนคนหรอบรษทในประเทศ เนองจากมความไดเปรยบในเรองขอมลขาวสาร มความเขาใจกฎระเบยบตางๆ ตลอดจนมเครอขาย (connection) กบขาราชการ นกการเมอง หรอผมอทธพล ในกรณทเปนบรษท นายหนาอาจเปนบรษทททาธรกจทเกยวของกบโครงการจดซอจดจางนนๆ ดวย หรอเปนบรษททจดต งขนมาใหเปนเพยงสานกงานตวแทนตดตอระหวางหนวยงานราชการกบบรษทตางชาตเทานน โดยรบผดชอบดานการบรหารงานทวไป (administration) หรอเปนชองทางสาหรบการรบสงเงน การใหสนบนในกรณทมบรษทตางชาตเขามาเกยวของอาจเปนไดทงแบบทบรษทตางชาตรบรเรองการใหสนบน โดยบรษทนายหนาจะได “คาตอบแทนความสาเรจ” (success fee) การใหสนบนผานทางนายหนาเปนวธทนยมใชในกลมบรษทขามชาตจากประเทศทมกฎหมายปองกนการใหสนบนในตางประเทศทเขมงวดเชน ประเทศสหรฐอเมรกา เนองจากการจายสนบนผานนายหนาจะชวยปองกนการตรวจสอบทอาจจะโยงมาถงบรษทตนเองได อยางไรตามอาจมบางกรณทบรษทตางชาตไมทราบเรองการใหเงนสนบน แตเปนนายหนาหรอตวแทนเองทตองการไดคาตอบแทนความสาเรจเปนฝายเสนอจายสนบนเอง

ความผดปกตในการจดซอจดจางภาครฐ ทบงชวาอาจมการใหสนบนแกเจาหนาทของรฐ มหลายประการ ดงตอไปน

- ใชวธการคดเลอกผชนะการเสนอราคาทไมเหมาะสม เชน ในกรณทเปนการจดซอเพมเตม (repeated contract) ผเสนอราคาทชนะการเสนอราคาเปนรายเดมเกอบทกครงทจดใหมการจดซอ


จดจาง โดยไมไดใชวธคดเลอกแบบทเปดโอกาสใหมการแขงขน และบอยครงทพบวาราคาผชนะการเสนอราคาสงกวาราคาตลาด

- มคนหรอบรษททองถนมาทาหนาทตวแทน โดยทตวแทนนนไมไดมบทบาทหนาทใดๆเปนพเศษทจะชวยทาใหการทางานมประสทธภาพเพมขน

- เจาหนาทของหนวยงานจดซอจดจางรบของกานล เชน รบของขวญหรอรบเลยงอาหารราคาแพง จากผเขารวมเสนอราคา หรอตวแทน

- เจาหนาทของรฐซงทาหนาทดแล ควบคมโครงการจดซอจดจางของรฐมทรพยสนสวนตวเพมขนโดยไมสามารถอธบายทมาของทรพยสนนนได

- เปนการจดซอจดจางทมเจาหนาทของรฐทมประวตเกยวกบพฤตกรรมการเรยกรบสนบนหรอการยอมรบสนบน เกยวของอยดวย

- ผเสนอราคาทเคยมประวตการสงมอบงานทไมมคณภาพหรอลาชา ไดรบการคดเลอกใหเปนผ ชนะการเสนอราคาอกเปนประจา

- อดตเจาหนาทของหนวยงานรฐทเปนเจาของโครงการและเคยมหนาทรบผดชอบโครงการมากอน ตดตอกบหนวยงานเดมของตนในฐานะผเสนอราคาหรอตวแทน

- ความสมพนธใกลชดระดบบคคล เชน ผเสนอราคาหรอตวแทนเปนญาตของเจาหนาทของรฐทรบผดชอบโครงการจดซอจดจาง

2) การสมยอมหรอ “ฮว”กนในการเสนอราคา (bid rigging)

ในการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนรปแบบน การจดซอจดจางจะดเหมอนมการแขงขนเนองจากมผเขารวมเสนอราคาหลายราย แตในความเปนจรง ไดมการตกลงเลอกผชนะมากอนแลวในกลมผทเขารวมเสนอราคาบางสวนหรอทงหมด โดยทเจาหนาทของรฐอาจไมทราบความตกลงลวงหนาน หรอทราบและมสวนในการสมคบกบผเขารวมเสนอราคากได ในทางปฏบต การสมยอมกนในการเสนอราคามหลายรปแบบดงน

- การถอนตว (bid suppression) คอการทผเขารวมเสนอราคาหนงรายหรอหลายรายซอเอกสารเสนอราคา แตไมเสนอราคาจรง โดยอาจถอนตวจากการเสนอราคา เพอเปดโอกาสใหผเสนอราคาทตกลงกนไวลวงหนาแลวเปนผชนะ โดยผถอนตวอาจไดเปนผรบชวงงานตอ (subcontract) หรอได “คาถอนตว” จากผไดโครงการ

- การจงใจไมส (complementary bidding) คอการทผเขารวมเสนอราคาบางรายตงใจเสนอราคาสง โดยทราบแนชดวาจะไมไดรบคดเลอก หรอจงใจเสนอเงอนไขททราบอยกอนแลววาจะทาใหไมไดรบคดเลอก เพอเปดโอกาสใหรายอนเปนผชนะในการเสนอราคา โดยจะได คาตอบแทนจากผไดโครงการ

- การ “เวยนเทยน” (bid rotation) คอการทผเสนอราคาทสมคบกนผลดกนเปนผชนะการเสนอราคาในโครงการตางๆ โดยผเสนอราคาจะผลดกนเสนอราคาสง-ตาสลบกนไป รปแบบนมกพบใน


โครงการจดซอจดจางทเปนงานประจา เชนการซอมบารงถนนซงตองทาเปนประจาทกป และมจานวนผรบเหมานอยรายเกยวของ

- การแบงตลาดหรอแบงลกคา (customer or market allocation) คอการทผเสนอราคาตกลงแบงพนททางการตลาดกน โดยจะไมเสนอราคาแขงขนกนขามพนทกน แตเสนอราคาเพยงเพอสรางภาพใหดเหมอนมการแขงขนเทานน รปแบบนพบบอยในโครงการจดจางบรการตางๆ

- การเสนอราคาตาไปกอน (lowballing) คอการทผเสนอราคาสมคบกบเจาหนาทจดซอจดจาง โดยการเสนอราคาตาเพอใหไดโครงการมากอน จากนนจงขอเจรจาตอรองแกไขสญญาในภายหลง หรอปรบลดสเปคหรอคณภาพของงานลงโดยสมรรวมคดกบผตรวจรบงาน หรอสมคบกบเจาหนาทใหสงเพมงาน หรอปรบเพมสเปคหรอคณภาพเพอฉวยโอกาสเพมราคา รปแบบนพบมากในการประมลงานกอสราง

นอกจากน การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนทพบบอยอกรปแบบหนงคอการสมคบกนระหวางผเสนอราคากบเจาหนาทผรบผดชอบโครงการจดซอจดจาง โดยเฉพาะการ “ลอกสเปค” ซงหมายถงการกาหนดลกษณะทางเทคนคทเออประโยชนตอผเสนอราคาบางราย ตลอดจนการไมเปดเผยขอมลแกผเสนอราคาทกรายอยางเทาเทยมกน เชน การสงขอมลลวงหนาใหแกผเสนอราคาทสมคบกนเพอใหมเวลาในการเตรยมเอกสารประกวดราคามากกวาผเสนอราคารายอนๆ

ตวอยางของความผดปกตในการจดซอจดจางภาครฐ ทบงชวาอาจมการสมคบกนระหวางผเสนอราคากบเจาหนาทของรฐ มหลายประการ ดงตอไปน

- ผเสนอราคาเสนอราคาเทากนทงราคาในรายการยอย และราคารวม - ราคาทผเสนอราคาทกรายเสนอมาสงกวาราคาประเมนเบองตนของหนวยงานมาก หรอสงกวา

ราคาของงานลกษณะเดยวกนในพนทอนหรอทหนวยงานอนเคยจดเสนอราคามากอน - ผแพในการเสนอราคากลายเปนผรบเหมาชวง (subcontractor) ของผชนะการเสนอราคาใน

โครงการเดยวกน - มการแกไขสาระสาคญในเอกสารเสนอราคาของผเสนอราคาแบบเรงดวนในชวงสดทายกอนหมด

เวลายนซอง - ราคาในรายการยอยของผเขารวมเสนอราคาบางรายสงผดปกต เมอเทยบกบราคารายการเดยวกน

ของผเสนอราคารายอนๆ โดยไมทราบสาเหตของราคาทสงผดปกตนน เทคนคนใชสาหรบการซอนกาไร ซงจะนามาจายเปนสนบนใหกบเจาหนาท

- ราคาของผเสนอราคารายอนๆ ทงชวงหางจากราคาของผทชนะการเสนอราคามาก จนนาสงสยวาจะมการตกลงกนมาลวงหนา

- มผเสนอราคาหลายรายทผานการคดเลอกคณสมบตเบองตนแลว แตไมยอมเสนอราคา หรอเสนอราคาแลวแตหยดเสนอราคาตอในการประมลอเลกทรอนกส (e-auction)


- ในกรณทการแขงขนเสนอราคารอบแรกไมสาเรจ เมอจดใหมการเสนอราคาใหม ปรากฏวาลาดบ (ranking) ของการเสนอราคาของผเสนอราคาแตละรายไมแตกตางจากการเสนอราคาในรอบแรก หรอมผเขารวมเสนอราคาบางรายไมเขารวมการเสนอราคารอบใหม

- ในการเสนอราคารอบใหม มผเขารวมเสนอราคาเพมขนจากรอบแรก โดยเปนรายใหมทไมเคยรวมแขงขนราคาในรอบแรกมากอน และการเสนอราคาในรอบใหมลดลงจากรอบเดมมากโดยไมมเหตผลสมควร ในกรณน ควรสงสยวา การเสนอราคารอบกอนหนามการสมคบตงราคากน เมอมผเสนอราคารายใหมทไมไดอยกลมเดมเขามาแขงขน ผเสนอราคาทเคยสมคบกนจงจาตองลดราคาเพอสกบคเสนอราคารายใหม

3) การใชบรษทอนบงหนา (front or shell companies)

การใชบรษทอนบงหนามกถกใชรวมกบรปแบบอนๆ เชน การใหสนบนผานบรษทอนเพอปกปดอทธพลของบรษททมตอการคดเลอกผชนะการเสนอราคา ซงพบมากในการแขงขนเสนอราคาระหวางประเทศ ตวอยางของสญญาณความผดปกตในกรณนไดแก

- บรษทผรบเหมาชวงจดทะเบยนในประเทศซงไมเปดเผยขอมล (secrecy jurisdiction) - บรษทผรบเหมาชวงหรอบรษทในประเทศทเปนตวแทนของบรษทจากตางประเทศไมเคยม

ผลงานทเกยวของกบโครงการทจดซอจดจาง - กาหนดใหชาระคาสนคาและบรการชาระไปบรษททจดทะเบยนในประเทศซงไมเปดเผยขอมล - บรษทผรบเหมาชวงมโครงสรางผถอหนทไมเปดเผยชดเจน หรอมเจาของตามทจดทะเบยนเปน

บรษทกฎหมาย (law firm) หรอนตบคคลอนๆ ซงเขาขายการใชตวแทนหรอ “นอมน” (nominee) - หมายเลขโทรศพทของบรษทผรบเหมาชวง จดทะเบยนในนามบคคลธรรมดา และใชเครองตอบ

รบโทรศพทอตโนมต แทนการมพนกงานรบสาย - ผถอหนหรอผมอานาจทาการของบรษททชนะการเสนอราคาเปนญาตกบเจาหนาทของหนวยงาน

จดซอจดจาง - เจาหนาทของหนวยงานจดซอจดจางมกปรากฏตวในสานกงานของผชนะการเสนอราคา

4) การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนรปแบบอนๆ

นอกเหนอไปจากการใหสนบน การสมคบกนเสนอราคาและการใชบรษทอนบงหนาแลว ยงพบการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนรปแบบอนๆ อกมาก โดยมกจะเปนการใชหลายรปแบบผสมกน เชน การแกไขเอกสารขอเสนอภายหลงจากทยนขอเสนอไปแลว การแอบเอาขอมลของผเสนอราคารายอนไปบอกผเสนอราคาทรจกกน การเปดโอกาสใหผเสนอราคาทรจกยนขอเสนอใหมเพอใหไดราคาตากวาคแขงโดยเจาหนาทจะแอบเอาขอเสนอเดมทงไป วธการนจะทงรองรอยไวในรายงานการจดซอจดจางทเจาหนาทจะตองจดทา หรอเอกสารขอเสนอของผเสนอราคา ซงจะพบไดวา เจาหนาทจงใจทารายงานขนตอนการเสนอราคาไมครบถวน ไมมการลงนามของผมอานาจอยางถกตองและครบถวน มการยดเวลาบางขนตอนออกไปโดยไมมเหตอน


สมควร เอกสารขอเสนอของผเสนอราคามการแกไข ขดฆา ดวยลายมอเขยน โดยเปนการแกไขสาระสาคญของการเสนอราคา เปนตน

5.2.2 การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในขนตอนตางๆ ของการจดซอจดจางภาครฐ

รปแบบการทจรตในการจดซอจดจางภาครฐทกลาวมาขางตน จะเกยวของกบความผดปรกตในขนตอนการจดซอจดจาง 4 ขนตอนคอ 1) การพจารณาโครงการทจะไดรบการอนมตใหจดซอจดจาง 2) การเผยแพรขาวการจดซอจดจาง การตรวจสอบคณสมบตเบองตน (pre-qualification) การจดเตรยมเอกสารเสนอราคา และการรบขอเสนอการเสนอราคา 3) การพจารณาขอเสนอ การตรวจสอบคณสมบตภายหลงการพจารณาขอเสนอ (post-qualification) และการพจารณาคดเลอกผชนะการเสนอราคา และ 4) การบรหารสญญาจดซอจดจาง และการควบคมบรหารโครงการ (project supervision) ดงน

1) ขนการพจารณาโครงการทจะไดรบการอนมตใหจดซอจดจาง

ขนตอนนเปนขนตอนในระดบนโยบายซงจะรวมไปถงการพจารณาแหลงทมาของเงนทนทจะใชในโครงการ และหนวยงานทจะไดรบการจดสรรงบประมาณ ซงจะเปนตวกาหนดขนตอนอนๆ ทตามมา นกการเมองมกตองการใหมโครงการกอสรางถนนเกดขนในเขตเลอกตงของตนเพอหาเสยงจากประชาชนเพอใหไดรบเลอกตงในสมยตอไป ในขณะทรฐมนตรกตองการใหโครงการของตนไดรบการอนมตงบประมาณ นกการเมองซงเปนผพจารณางบประมาณจงมกจะสนบสนนโครงการของกระทรวงทจดสรรงบประมาณมาลงในเขตเลอกตงของตน ความสมพนธในลกษณะนเปนจดออนอาจทาใหเกดการสมคบกนไดระหวางผเสนองบประมาณ (รฐมนตร) กบผพจารณาอนมตงบประมาณของโครงการ (นกการเมอง) ตวอยางของปญหาความผดปรกตในขนตอนนไดแก

- หลกเกณฑในการพจารณาอนมตโครงการไมชดเจน ทาใหโครงการตางๆ เชน โครงการกอสรางไมไดตอบสนองความตองการของประชาชนในพนทอยางแทจรง

- โครงการทไมมการออกแบบระบบการปองกนการคอรรปชนไวลวงหนา - โครงการทมงบประมาณสงไมสอดคลองกบราคาตลาด

2) ขนการเผยแพรขาวการจดซอจดจาง การตรวจสอบคณสมบตเบองตน (pre-qualification) การจดเตรยมเอกสารเสนอราคา และการรบขอเสนอการเสนอราคา

เมอไดรบการจดสรรงบประมาณ ขนตอนตอไปกคอการเผยแพรขาวการจดซอจดจาง การตรวจสอบคณสมบตเบองตน (pre-qualification) การจดเตรยมเอกสารเสนอราคา และการรบขอเสนอการเสนอราคา

การเผยแพรขาวการจดซอจดจาง : การเผยแพรขาวการจดซอจดจางอยางกวางขวางเปนสงทมความจาเปนอยางยงเพราะจะชวยทาใหมผสนใจเขารวมเสนอราคาเปนจานวนมาก ซงทาใหเกดการแขงขนในการจดซอจดจาง ตวอยางของปญหาความผดปรกตในขนตอนนไดแก


- ไมมการเผยแพรขาวการเสนอราคา หรอมการเผยแพรในวงจากด เผยแพรในระยะเวลาทสนเกนไปทาใหผสนใจไมมเวลาเพยงพอตอการเตรยมขอเสนอ

- ในกรณของโครงการมลคาสงทมผเสนอราคาภายในประเทศนอยราย อาจมการจากดใหเปนการจดซอจดจางภายในประเทศ หรอไมมการเผยแพรขาวเสนอราคาไปยงผเสนอราคาตางประเทศ

- ขอมลทเผยแพรเพอประกอบการตดสนใจเขารวมเสนอราคาของผสนใจไมครบถวน และไมใหขอมลในการตดตอสอบถามเพมเตม

- มการเผยแพรขอมลขาวเสนอราคาครบถวนแตมการเปลยนแปลงสาระสาคญในชวงสดทาย เชน เปลยนสถานทยนขอเสนอโดยไมแจงใหผเสนอราคาไดทราบอยางทวถง

- มการเผยแพรขาวการเสนอราคาในเวบไซตของหนวยงานจดซอจดจาง แตตองใชรหสผานเพอเขาถงขอมล

การตรวจสอบคณสมบตเบองตน : สาหรบโครงการทมความซบซอนสงจาเปนตองมการตรวจสอบคณสมบตของผเสนอราคาลวงหนาใหไดตามเกณฑทกาหนดไว (pre-qualification หรอ PQ) เชน จานวนบคลากร เครองมอหรออปกรณกอสราง ประสบการณ เปนตน แมขนตอนนจะใชเพอประโยชนในการคดเลอกผเสนอราคาทมคณภาพ แตกพบวามการใช PQ เพอกดกนการแขงขนบอยครงมาก ตวอยางของปญหาความผดปรกตในขนตอนนไดแก

- ไมมการเผยแพรขอมลขาวการทา PQ อยางกวางขวางเพยงพอ หรอใหเวลาเตรยมตว นอยเกนไป

- กาหนดเงอนไข PQ ไมชดเจน หรอกาหนดเงอนไขทไมเกยวของกบการจดซอจดจาง เชน ใหผเสนอราคาตองจดเตรยมเอกสารเปนจานวนมากและทาสาเนาหลายชด หากขาดเอกสารเพยงรายการเดยวกจะถอวาไมผานการทา PQ

- กาหนดเงอนไขใหผเสนอราคาตองขนทะเบยนกบหนวยงานจดซอจดจางกอนจงจะมสทธเขารวมการทา PQ ได

- กาหนดเงอนไขในการทา PQ ทไมมผเสนอราคารายใดจะสามารถผานได เชน กาหนดประสบการณไวสงเกนไป โดยไมจาเปน

- ใชหลกเกณฑในการทา PQ ซงไมเคยประกาศลวงหนามากอนในเอกสารทเผยแพร หรอใชหลกเกณฑทตองอาศยดลพนจของเจาหนาทในการใหคะแนน

- ผเสนอราคาทผาน PQ ถกปฏเสธไมใหสามารถยนขอเสนอในโครงการนนได การจดเตรยมเอกสารเสนอราคา : เอกสารเสนอราคามขอมลสาคญทจะมผลตอการคดเลอกผชนะการ

เสนอราคาเชน หลกเกณฑในการเสนอราคา คณลกษณะทางเทคนคของสนคาหรอบรการตลอดจนมาตรฐานตางๆ ทจะเลอกใชเปนเกณฑในการพจารณาคดเลอก และหลกเกณฑในการคดเลอกผชนะ เปนตน ตวอยางของปญหาความผดปรกตในขนตอนนไดแก


- มการแบงโครงการขนาดใหญออกเปนโครงการยอยโดยเปนงานลกษณะเดยวกนหรอเกยวของกน เพอจดใหมการเสนอราคาหลายครงเพอจงใจไมใหผเสนอราคาบางรายโดยเฉพาะผเสนอราคารายใหญเขารวมแขงขน

- กาหนดราคาของเอกสารเสนอราคาสงมากเมอเทยบกบมลคาโครงการจดซอจดจาง เพอกดกนผเสนอราคารายเลกไมใหสามารถซอเอกสารเสนอราคาได

- ขอมลในเอกสารเสนอราคาไมชดเจนเพยงพอตอการยนขอเสนอ เชน ไมอธบายขนตอนการยนขอเสนอ ไมมแบบฟอรมรายการใหกรอกราคา เปนตน

- ไมมขอมลหลกเกณฑในการพจารณาคดเลอกผชนะการเสนอราคาระบไวในเอกสารเสนอราคา หรอมแตไมชดเจน หรอใชหลกเกณฑทไมไดอยในเอกสารเสนอราคา

การรบขอเสนอของผเสนอราคา : ตวอยางของปญหาความผดปรกตในขนตอนนไดแก

- ผเสนอราคาหนงรายหรอมากกวาทราบขอมลการประมาณการตนทนของหนวยงานจดซอจดจาง ในขณะทผเสนอราคารายอนๆ ไมทราบขอมลน

- หนวยงานจดซอจดจางไมชแจงขอสงสยในเอกสารเสนอราคา หรอไมชแจงในเวลาทเหมาะสม หรอชแจงใหทราบเฉพาะกลมของผเสนอราคากลมหนงเทานน

- สถานทรบขอเสนอถกเปลยนแปลงกระทนหน โดยมผเสนอราคากลมหนงเทานนททราบการเปลยนแปลงน

- ผเขารวมเสนอราคาบางรายถกขดขวางการยนขอเสนอ เชน มการวาจางอนธพาลมาปดกนเสนทางไปสถานทยนขอเสนอ เปนตน

- เจาหนาทหนวยงานจดซอจดจางรบขอเสนอภายหลงจากเวลาทกาหนดไวในเอกสารเสนอราคาสนสดลงแลว

- หนวยงานจดซอจดจางไมจดใหมการเสนอราคาอยางเปดเผย - หนวยงานจดซอจดจางไมประกาศหลกเกณฑสาคญใหทราบโดยทวกน แตในภายหลงกลบ

นาไปใชในการตดสนพจารณาคดเลอกผชนะ - หนวยงานจดซอจดจางไมไดจดเกบขอเสนอของผเสนอราคาทยนมาแลวไวในสถานทท

ปลอดภย ทาใหขอมลรวไหลไปถงผเสนอราคารายอนทยงไมไดยนขอเสนอ

3) ขนการพจารณาขอเสนอ การตรวจสอบคณสมบตภายหลงการพจารณาขอเสนอ (post-qualification) และการพจารณาคดเลอกผชนะการเสนอราคา

ขนตอนการพจารณาขอเสนอมความสาคญทสดในกระบวนการจดซอจดจางภาครฐ เพราะจะตดสนคดเลอกผชนะการเสนอราคา แมวาโดยทวไปแลวหนวยงานจดซอจดจางมกจะเลอกใชเกณฑราคาตาสดในการตดสนคดเลอกผชนะการเสนอราคา แตในบางโครงการจาเปนตองมการพจารณาเกณฑอนๆ ซงไมใชราคารวมดวยเชน ระยะเวลาการสงมอบสนคา ตนทนในการบารงรกษา ความเขากนไดของอปกรณ การบรการหลงการ


ขาย การฝกอบรม หรอผลกระทบตอสงแวดลอม เปนตน การพจารณาตามหลกเกณฑทไมใชราคามกจะใชวธใหคะแนนในแตละดาน วธการดงกลาวมจดออนทตองระวงคอการใหคะแนนเปนการใชดลพนจของคณะกรรมการ ซงจะขนอยกบทศนคต ประสบการณ และความซอสตยสจรตของกรรมการแตละคน นอกจากน หากหนวยงานของรฐเลอกใชวธการตรวจสอบคณสมบตของผเสนอราคาภายหลงการพจารณาขอเสนอ (post-qualification) แทนการตรวจสอบคณสมบตกอนการพจารณาขอเสนอ (pre-qualification) กอาจเกดปญหาการใชดลพนจในการคดเลอกผเสนอราคาดวยเชนกน ตวอยางของปญหาความผดปรกตในขนตอนนไดแก

- มการประกาศผลการคดเลอกผชนะการเสนอราคาลาชาโดยไมมเหตผลอนสมควร - คณะกรรมการคดเลอกผชนะการเสนอราคาใชหลกเกณฑอนนอกเหนอจากทประกาศไวใน

เอกสารเสนอราคา หรอใชเกณฑตามทประกาศไวโดยมวตถประสงคเพอกดกนการแขงขน - คณะกรรมการคดเลอกผชนะการเสนอราคาทไมมความเชยวชาญทจาเปนตอการพจารณา

สนคาหรอบรการทจดซอจดจาง - ขนตอนการพจารณาคดเลอกผชนะการเสนอราคาถกแทรกแซง หรอมการใชอทธพลของ

ขาราชการระดบสง หรอนกการเมอง - กรรมการบางคนพยายามโนมนาวกรรมการทเหลอ ใหคลอยตามตนในการพจารณาคดเลอกผ

ชนะการเสนอราคา - ในกรณของการใชวธ post-qualification แทน pre-qualification มผเสนอราคาหลายรายถอนตว

ออกจากการเปนผเสนอราคา เพอเปดโอกาสใหผเสนอราคาทสมคบกน - ผเสนอราคาทเสนอราคาตาสดถกพจารณาใหมคณสมบตไมเหมาะสมโดยไมมเหตผลเพยงพอ - ผเสนอราคาหลายรายใชหลกประกนการเสนอราคา (bid security) ซงลงวนทเดยวกน ม

หมายเลขประจาเอกสารเรยงกน และทามาจากสถาบนการเงนเดยวกน - มการยดระยะเวลาการเจรจาหรอการทาสญญากบผชนะการเสนอราคาออกไปโดยไมมเหตผล

สมควร - คณะกรรมการคดเลอกผชนะการเสนอราคาเปนบคคลเดยวกนหรอกลมเดยวกนกบเจาหนาท

บรหารสญญา

4) ขนการบรหารสญญาจดซอจดจาง และการบรหารโครงการ (supervision)

ขนตอนนเปนการกากบใหโครงการเปนไปตามสญญา ซงรวมถงการตรวจงานตามงวดทกาหนดในสญญา และจดการการเบกจายในแตละงวด ตวอยางของปญหาความผดปรกตในขนตอนนไดแก

- มการแกไขเปลยนแปลงสาระสาคญของสเปคของสนคาหรอแกไขขอบเขตของงานภายหลงการลงนามในสญญาซอหรอจางไปแลว


- งานทสงมอบดอยคณภาพกวาทกาหนดไวในสเปค หรอไมครบถวน หรอลาชากวาทกาหนดไวในสญญา แตเจาหนาทตรวจรบและอนมตใหเบกจายเงนได

- ในกรณของงานทปรกษา มการเปลยนตวทปรกษา หรอสงบคคลอนมาแทนโดยมความรความสามารถดอยกวาทปรกษาทเสนอชอไวในสญญา

- มการเปลยนแปลงเจาหนาทบรหารสญญาระดบอาวโส หรอเจาหนาทบรหารโครงการระดบอาวโสบอยครง

- ขาดการตรวจงานในระหวางการดาเนนการโครงการ หรอความถในการตรวจงานนอยเกนไป - ไมมการทารายงานการบรหารโครงการอยางครบถวน หรอมรายงานทสาคญสญหายไป - มการเพมเตมหรอเปลยนแปลงคาสงงานใหแตกตางไปจากทระบไวในสญญา โดยไมปรากฏ

หลกฐานเปนลายลกษณอกษร - การจายเงนลาชาไมตรงตามงวดงานทกาหนดไวในสญญา - มคาใชจายสวนทเกนจากสญญาเพมสงมาก (cost overruns) โดยไมสามารถอธบายเหตผลท

เหมาะสมได

5.3 กรณศกษาการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐในประเทศไทย

ในหวขอน คณะผวจยจะนาเสนอกรณศกษาการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐในประเทศไทย 6 กรณ โดยคดเลอกจากโครงการทมการรองเรยนหรอถกตรวจสอบโดยหนวยงานหลก 2 แหงคอสานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) และสานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) ทงน เพอวเคราะหลกษณะของการทจรตในโครงการจดซอจดจางภาครฐ และจะนาเสนอขอสงเกตของคณะผวจยตอลกษณะของการทจรตในโครงการจดซอจดจางภาครฐจากกรณศกษาดงกลาว

5.3.1 โครงการประกวดราคาเชารถยนตโดยสารปรบอากาศใชกาซธรรมชาต (CNG) ขององคการขนสงมวลชนกรงเทพ

ความเปนมาและปญหาของโครงการ

โครงการเชารถยนตโดยสารปรบอากาศใชกาซ CNG เปนโครงการทมการเสนอครงแรกเมอป พ.ศ. 2549 ในสมยรฐบาล พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร โดยองคการขนสงมวลชนกรงเทพ (ขสมก.) ซงเปนรฐวสาหกจในสงกดกระทรวงคมนาคม ตามแผนงานเดม โครงการนเปนการเชารถยนตโดยสารปรบอากาศใชกาซ CNG จานวน 6,000 คน เปนระยะเวลา 10 ป ในวงเงน 110,160 ลานบาท แตเนองจากปญหาทางการเมองในชวงตงแตป พ.ศ. 2549 ทาใหการพจารณาโครงการนลาชาไปมาก จนถงรฐบาลของนายอภสทธ เวชชาชวะ กระทรวงคมนาคมไดเสนอใหคณะรฐมนตรพจารณาใหม แตคณะรฐมนตรมความเหนวาคาเชาแพงเกนไป จงมมตใหแตงตงคณะกรรมการกลนกรองชดพเศษโดยม พล.ต. สนน ขจรประศาสน รองนายกรฐมนตรเปนประธานในการศกษารายละเอยดของโครงการนอกครง คณะกรรมการชดดงกลาวไดเสนอใหลดจานวนรถยนตทจะเชาลง


เหลอ 4,000 คน และใหกระทรวงคมนาคมนาเรองกลบไปทบทวนแลวใหเสนอคณะรฐมนตรพจารณาใหม ตอมากระทรวงคมนาคมไดปรบแกมลคาโครงการสาหรบการเชารถยนตโดยสารปรบอากาศแบบใช CNG จานวน 4,000 คน ในวงเงน 67,900 ลานบาท โดยยงคงระยะเวลาการเชา 10 ปเทาเดม

โครงการนถกวพากษวจารณอยางกวางขวาง เนองจากเปนโครงการทมมลคาสง เกยวของกบนกการเมองทมอทธพลสง และมความพยายามผลกดนใหคณะรฐมนตรพจารณาอนมตหลายครงในหลายรฐบาล ทผานมา มการแกไขรางหลกเกณฑการประกวดราคาหรอ (TOR) มาแลวถง 11 ครง โครงการนถกตรวจสอบจากหลายฝาย เชน สมาชกวฒสภา (สว.) กลม 40 ซงไดเชญผเชยวชาญเขารวมศกษาราง TOR และพบขอสงสยในเรองการคานวณมลคาของรายการสาคญตางๆ เชน

- คาเชารถโดยสารตามท ขสมก. เสนอในเอกสารโครงการสงมากเกนไป โดยเมอเปรยบเทยบกบคาเชาทคานวณโดยผเชยวชาญแลว พบวาสงกวาถงรอยละ 40

- การคานวณคาซอมรถของ ขสมก. ใชอตราคาซอมของรถเกาอาย 10 ปขนไปมาคานวณ ทงน การคานวณคาซอมควรพจารณาตามอายการใชงานซงโดยเฉลยแลวรถใหมจะมคาซอมนอยกวารถเกา

- การประมาณการรายไดตามท ขสมก. เสนอในโครงการนยงไมสามารถแกไขปญหาการขาดทนสะสมของ ขสมก. ได

นอกจากน ยงมขาวปรากฏในหนาหนงสอพมพจากการทนายถาวร เสนเนยม สมาชกสภาผแทนราษฎรจงหวดสงขลา พรรคประชาธปตย ตรวจสอบพบวามผนาเขารถยนตโดยสาร CNG เปนจานวนมากจอดอยททาเรอแหลมฉบง โดยสงสยวาจะเปนรถยนตโดยสาร CNG ทนาเขามาเพอโครงการน ทงๆ ทในเวลานนยงอยในขนตอนการราง TOR เทานน ทาใหมขอสงสยวาโครงการนจะมการ “ลอคสเปค” เนองจากเปนโครงการทสงคมใหความสนใจสง คณะอนกรรมการปองกนการทจรตดานเศรษฐกจในคณะกรรมการ ป.ป.ช. จงไดมมตใหแตงตงคณะทางานขนคณะหนงเพอศกษาโครงการน

ผลการตรวจสอบ

ในปจจบน ป.ป.ช.ไดพจารณาศกษาเสรจเรยบรอยแลว และนาเสนอเปนขอสงเกตหรอขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตรเพอใหมการปรบปรงการปฏบตราชการหรอวางแผนงานโครงการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 มาตรา 19 (8) รวมทงสน 10 ขอ (ป.ป.ช., 2553) อาท

ประการทหนง ในกระบวนการรเรมโครงการ ขสมก.ไมไดทาการศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดของโครงการ (economic project evaluation) โดยมเพยงการอางงานศกษาทไมไดมวตถประสงคเพอใหนามาใชในการเสนอโครงการนโดยเฉพาะ การศกษาในสวนทสาคญๆ จงไมครบถวนและบางสวนเปนเทจ เชน ทมาของตวเลขตนทนตางๆ ทมาของจานวนผโดยสาร เปนตน ป.ป.ช. เหนวา ขสมก. ในฐานะผเสนอโครงการมหนาทรกษาประโยชนของรฐในการตดสนใจลงทนโครงการขนาดใหญทตองทาตามขนตอน ใหม


การศกษาวเคราะหและประเมนโครงการตามหลกวชาการอยางละเอยด นอกเหนอจากประเดนเรองการศกษาจดคมทนแลวยงตองศกษาประเดนอนๆ ใหครอบคลมทกดาน เชน ผลกระทบตอสงแวดลอม ผลกระทบตอสขภาพของประชาชน และผลกระทบอนๆ ใหครบถวนกอนนาเสนอตอ ครม.

ประการทสอง โครงการนไมไดรบการกลนกรองจากองคกรทเปนหนวยงานกลาง เนองจาก ขสมก.ไดนาเสนอโครงการดงกลาวตอ ครม. เปนโครงการเชา จงไดรบการยกเวนไมตองผานขนตอนตามปกตของการพจารณาโครงการจากสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ป.ป.ช. เหนวาโครงการเชาหรอซอ ควรตองถอวาเปนการลงทนในภาครฐเชนเดยวกน ตองผานกระบวนการอนมตอยางเขมงวด และมขอมลการศกษาโครงการครบถวน ผทนาเสนอโดยไมไดผานขนตอนน จงตองแนใจวาไดกระทาไปตามกฎระเบยบทมอยและไดรกษาประโยชนของรฐอยางเตมความสามารถและตามหนาทแลว

ประการทสาม รางขอบเขตของงาน (TOR) มความบกพรองหลายประการเชน กาหนดคณลกษณะของอปกรณ และรปลกษณตางๆ มหลายสวนทงายตอการลอคสเปคใหกบผผลตรายใดรายหนง มการปรบลดงบประมาณโดยการตดระบบและมาตรฐานการจดการดานความปลอดภยและสงแวดลอมออก และการกาหนดใหสงมอบรถโดยสาร 4,000 คน ในเวลา 2 ป อาจเปนเงอนไขททาใหลดการแขงขน โดยผอานวยการ Internal Combustion Engine Research ใหความเหนตอคณะทางานของ ป.ป.ช. วา ไมมโรงงานใดในโลกสามารถทาไดทน และทางดานผผลตตางประเทศกใหขอมลทสอดคลองกนวาแมจะหยดการผลตรถประเภทอนๆ ไปแลวทงหมด เพอผลตรถโดยสารประจาทางอยางเดยวกยงผลตไดเพยง 600-700 คนตอป เทานน ป.ป.ช. เหนวา คณะกรรมการราง TOR และผทมอานาจอนมตใหใชเอกสารประกอบการประมล ตองระมดระวงการเขยนขอกาหนดแบบทเจาะจงระบรปพรรณสณฐานของสงของทตองการ หรอมการจากดผเขาแขงขน ซงอาจจะสมเสยงตอความผดตามพระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 ไดดวย

5.3.2 โครงการกอสรางทาอากาศยานสวรรณภม ของบรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) กระทรวงคมนาคม


โครงการกอสรางสนามบนนานาชาตแหงใหมกรงเทพหรอทาอากาศยานสวรรณภมเปนโครงการขนาดใหญมาก (mega project) ซงรเรมมาตงแตป พ.ศ. 2502 และกอสรางแลวเสรจเปดใชงานในป พ.ศ. 2551 ใชงบประมาณรวมทงสน 1.5 แสนลานบาท โครงการนประกอบไปดวยโครงการยอยทมมลคาสงจานวนหลายโครงการตงแตงานถมดน งานฐานราก งานกอสรางพนผว ทางวง ทางขบ และลานจอดอากาศยาน งานกอสรางอาคารทพกผโดยสาร งานตดตงระบบไฟฟา งานระบบปรบอากาศตวอาคาร ระบบผลตพลงงาน การจดซออปกรณตรวจจบวตถระเบด การจดจางผใหบรการรถเขนกระเปา การประมลเชารถบรการรบ-สงผโดยสาร (limousine) ไปจนถงโครงการสมปทานรานคาปลอดอากร และการใชพนทในสนามบนสวรรณภม ทก


โครงการทกลาวมาขางตนเปนเพยงสวนหนงของโครงการทมขาวทจรตคอรรปชน จนถงปจจบนยงไมมหนวยงานใดทสามารถพสจนขอเทจจรงเกยวกบความไมโปรงใสและการทจรตในโครงการเหลานนไดเลย

ขอกลาวหาเกยวกบทาอากาศยานสวรรณภมตามท ป.ป.ช. รบไวพจารณานนมทงสน 15 เรอง สวนใหญเปนเรองทคณะกรรมการวสามญศกษาและตดตามการแกไขปญหาสนามบนสวรรณภม สภานตบญญตแหงชาต เปนผรองทกขกลาวโทษตอกรมสอบสวนคดพเศษ ตอมากรมสอบสวนคดพเศษไดสงเรองมาให ป.ป.ช. ดาเนนการ เนองจากผถกกลาวหาเปนผดารงตาแหนงทางการเมอง คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาเฉพาะทเกยวของกบการจดซอจดจาง (ไมรวมกรณสมปทาน) มดงตอไปน (ป.ป.ช., 2552)

1. กรณทจรตเกยวกบการจดจางผใหบรการรถเขนกระเปาในสนามบนสวรรณภม เออประโยชนใหแกบรษท ไทยแอรพอรตกราวด เซอรวสเซส จากด (TAGS) โดยการแกไข และยกเลก TOR

หลายครง และจดจางในราคาทสงกวาทองตลาดมาก ซงมผดารงตาแหนงทางการเมอง ขาราชการ กรรมการและพนกงานบรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) หรอ ทอท. หลายคนเปนผถกกลาวหา

2. กรณรวมกนรบจางเขาบรหารกจการโรงแรมทาอากาศยานสวรรณภม ของบรษท โรงแรมทาอากาศยานสวรรณภม จากด (รทส.) ทาให รทส. ตองจายเงนคาดาเนนการใหกบกลมกจการรวมคายนเวอรแซลฯ เปนจานวนมากเกนกวารายไดตามจรงท Novotel ไดรบจากการบรหารโรงแรม โดยมนกการเมองทเกยวของกบกลมกจการรวมคายนเวอรแซลฮอสพแทลลต เปนผถกกลาวหา

3. กรณกาหนดราคากลางอปกรณไฟฟา ทางวง ทางขบ และลานจอดอากาศยานโครงการสนามบนสวรรณภมของบรษททาอากาศยานสากลกรงเทพแหงใหม จากด สงผดปรกต โดยมคณะกรรมการกาหนดราคากลาง เฉพาะงานกอสรางพนผว ทางวง ทางขบ และลานจอดอากาศยาน เปนผถกกลาวหา

4. กรณกาหนดคณสมบตของหมอแปลงไฟฟาตาม Section 16321 ใหการผลตขดลวดทองแดงโดยการหลอ เพอกดกนมใหผเสนอราคารายอนสามารถเสนอราคางานจดหาหมอแปลงไฟฟาระบบจาหนายโครงการกอสรางระบบไฟฟาและทอรอยสายได และกรณกาหนดใหมการทดสอบ Partial Discharge ของหมอแปลงไฟฟาแบบแหงทกใบทจะใชงานทโครงการสนามบนสวรรณภม และกาหนดใหมคานอยกวาหรอเทากบ 2 PC ทงทไมมผผลตหมอแปลงไฟฟาแบบแหงรายใดสามารถผลตได โดยมเจาหนาทบรษททาอากาศยานสากลกรงเทพแหงใหม จากด (บทม.) เปนผ ถกกลาวหา

5. กรณเจาหนาทบรษททาอากาศยานไทย จากด เจาะจงใหอปกรณไฟฟาสนามบน ยหอ Crouse

Hinds ทผลตตามมาตรฐาน FAA และไมไดมาตรฐานตามขอกาหนดของ ICAO ในการสอบราคาจางปรบปรงปาย Taxiway Guidance Sign ณ ทาอากาศยานหาดใหญ ตามประกาศลงวนท 5 มกราคม 2547 โดยยนยนวาอปกรณไฟฟาดงกลาวถกตองตามขอกาหนด ICAO แลว ทสดตองยกเลกการสอบราคาดงกลาว รวมทงเจาหนาทบรษททาอากาศยานสากลกรงเทพแหงใหม จากด


(บทม.) ใชอปกรณไฟฟาดงกลาวตดตงทสนามบนสวรรณภมเชนเดยวกน โดยมเจาหนาทบรษททาอากาศยานไทย จากด และเจาหนาทบรษททาอากาศยานสากลกรงเทพแหงใหม จากด (บทม.) เปนผถกกลาวหา

6. กรณไมปฏบตตามขนตอนทกาหนดในประกาศเพอเออประโยชนใหกลม VKP Joint Venture เปนผไดงานโครงการปรบปรงคณภาพของทางวงฝงตะวนออก ของสนามบนสวรรณภม โดยมคณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาโครงการปรบปรงคณภาพของทางวงฝงตะวนออก บรษท ทาอากาศยานสากลกรงเทพแหงใหม จากด (บทม.) เปนผถกกลาวหา

7. กรณทจรตในการทาสญญาจางเลขท 6CI4-500016 ลงวนท 22 สงหาคม 2550 วาจางบรษท เค.เอช พรอพเพอรต จากด กอสรางซมเฉลมพระเกยรตฯ เปนเงน 13.696 ลานบาท โดยดาเนนการไมเปนไปตามขอบงคบ ทอท.วาดวยการพสดฯ และมราคาทไมเหมาะสม โดยมคณะกรรมการจดจางโดยวธพเศษ และ รกษาการกรรมการผอานวยการใหญ บรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) เปนผถกกลาวหา

8. กรณกระทาความผดตาม พ.ร.บ.วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานรฐ พ.ศ. 2542 และกฎหมายอนทเกยวของในการประมลเชารถบรการรบ-สงผโดยสาร (Limousine)

ใหบรการรบ-สงผโดยสารในพนททาอากาศยานสวรรณภม ระยะเวลา 5 ป รวม 8 สญญา วงเงน 2,651.48 ลานบาท โดยมนกการเมอง ขาราชการ กรรมการ และเจาหนาทบรษททาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) และเอกชน เปนผถกกลาวหา

9. กรณมพฤตการณกระทาความผดตาม พ.ร.บ.วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 และตามกฏหมายอนทเกยวของในการจดจางกลม SPS Consortium

เปนผดาเนนการบรหารจดการขยะในทาอากาศยานสวรรณภม โดยมนกการเมอง ขาราชการ กรรมการ และเจาหนาทบรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) และเอกชน เปนผถกกลาวหา

10. กรณรวมกนทจรตตอหนาท หรอกระทาความผดตอตาแหนงหนาทในการประมลงานจางเหมาบรการรกษาความปลอดภย ณ ทาอากาศยานสวรรณภม โดยวธพเศษ โดยมพ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร กบพวก เปนผถกกลาวหา

11. กรณทจรตเกยวกบการจดจางกอสรางโครงการระบายน าบรเวณสนามบนสวรรณภมของกรมชลประทานในราคาสงเกนจรง มพฤตการณนาเชอวาเปนการเออประโยชนใหผรบจาง โดยมขาราชการสงกดกรมชลประทาน และนางสดารตน เกยราพนธ ขณะดารงตาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนผถกกลาวหา

12. กรณกระทาความผดตาม พ.ร.บ.วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานรฐ พ.ศ. 2542 และกฎหมายอนทเกยวของในการตดตงหลงคาผาใบอาคารผโดยสารสนามบนสวรรณภม โดยเปลยนแปลงคณสมบตของวสด แกไขระยะเวลารบประกนวสดหลงคาผาใบ ภายหลงการ


ลงนามในสญญาแลว โดยมนายสรยะ จงรงเรองกจ เมอครงดารงตาหนงรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม กบพวก เปนผถกกลาวหา

13. กรณทจรตในการจดสรรพนท และการกอสรางอาคาร City Garden ณ ทาอากาศยานสวรรณภม โดยมนายศรสข จนทรางศ อดตประธานกรรมการบรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) กบพวก เปนผถกกลาวหา


ในปจจบนเรองสวนใหญอยในระหวางการไตสวนและรวบรวมพยานหลกฐานโดยคณะอนกรรมการชดตางๆ ยกเวนเรองท 4 ทคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาแลวเหนวา ขอกลาวหาไมมมล ใหขอกลาวหาตกไป และเรองท 5 ทพนกงานเจาหนาทไดตรวจสอบขอเทจจรงแลว เหนวาขอกลาวหาไมมมล อยระหวางสรปเรองเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณา

5.3.3 โครงการจดซอเรอขดแบบหวสวาน ของกรมเจาทา กระทรวงคมนาคม


โครงการจดซอเรอขดแบบหวสวานเปนโครงการทไดรบอนมตจาก ครม. เมอวนท 28 มนาคม พ.ศ. 2538 (รฐบาล นายชวน หลกภย) โดยอนมตใหกรมเจาทาดาเนนการจดหาเรอขดจานวนทงสน 8 ลา และเรอลากจง 1 ลา โดยในจานวนเรอขด 8 ลานน เปนการจดหาเรอขดแบบหวสวาน ขนาดเสนผาศนยกลางของทอสงดน 28 นว จานวน 3 ลา ตอมากรมเจาทาไดดาเนนการตามขนตอนการจดซอจดจางโดยเปนการประกวดราคาแบบนานาชาต มการสงหนงสอเชญใหยนขอเสนอไปยงบรษทตอเรอในตางประเทศผานสถานทตจานวน 27 แหง พรอมกบแตงตงคณะกรรมการพจารณาขอเสนอดานคณสมบตเบองตน มบรษททผานการพจารณาคณสมบตเบองตนใหเขารวมประกวดราคาจานวน 5 ราย แตมบรษททเขารวมประกวดราคาจรงเพยง 3 ราย

ตอมาในชนการพจารณาขอเสนอทางเทคนคมบรษททผานการพจารณาเพยงรายเดยวคอ Ellicot Machine Corporation International หรอ EMCI จากประเทศสหรฐอเมรกา EMCI เสนอราคาสาหรบการตอเรอขดหวสวาน 3 ลาเปนเงนจานวน 50.36 ลานเหรยญสหรฐ และไดลดราคาใหเหลอ 49.4 ลานเหรยญสหรฐ หรอประมาณ 2,000 ลานบาท ตามอตราแลกเปลยนในขณะนน ครม. พจารณาใหความเหนชอบเมอวนท 23 กนยายน พ.ศ. 2540 (รฐบาล พลเอกชวลต ยงใจยทธ) และลงนามในสญญาวาจางในสปดาหตอมาเมอวนท 30 กนยายน พ.ศ. 2540 โดยในสญญากาหนดระยะเวลาตอสรางและสงมอบเรอทง 3 ลา ภายใน 540 วน หรอ 18 เดอน ครบกาหนดสญญาวนท 24 มนาคม พ.ศ. 2542

ปญหาและความออฉาวของโครงการนปรากฏขนเมอสนสดอายสญญาตอสรางและสงมอบเรอแลว EMCI กลบไมสามารถตอสรางและสงมอบเรอขดทง 3 ลาไดตามสญญา โดยงานมความลาชาเปนอนมาก ทงทกรมเจาทาไดดาเนนการจายเงนงวดใหแก EMCI ไปแลวกวา 42.7 ลานเหรยญ คดเปนรอยละ 86 ของวงเงนคาจางทงหมด แมวาตอมา ครม. จะอนมตใหขยายอายสญญาการตอสรางและสงมอบออกไปเกอบหนงปคอให


สงมอบภายในวนท 15 กมภาพนธ พ.ศ. 2544 (รฐบาล พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร) พรอมกบผอนปรนเงอนไขการตอและประกอบเรอขดจากทตองดาเนนการใหแลวเสรจทอตอเรอในสหรฐอเมรกามาเปนการใหนาเรอและอปกรณบางสวนเขามาดาเนนการตอสรางใหแลวเสรจในประเทศไทยแลวกตาม แต EMCI กยงไมสามารถปฏบตตามสญญาไดเนองจากบรษทประสบปญหาสภาพคลองทางการเงนจนถงขนประกาศลมละลายพรอมโอนทรพยสนทงหมดไปยงบรษททจดตงขนมาใหม โดยทรพยสนบางสวนถกเจาหนและธนาคารยดไปเปนหลกทรพยค าประกนดวย ทาใหโครงการเรอขดหวสวานกลายเปนโครงการทรฐตองเสย “คาโง” ไปใหคสญญา ดวยเหตน ครม.จงมมตใหกรมเจาทายกเลกสญญากบ EMCI และใชสทธดาเนนการเรยกรองคาเสยหายจากบรษทตลอดจนธนาคารผค าประกน รวมทงใหกระทรวงคมนาคมดาเนนการสอบสวนขาราชการทเกยวของกบโครงการน และยงไดสงเรองไปให ป.ป.ช. ดาเนนการสอบสวนหาผทจรตในโครงการนอกดวย

ความออฉาวของโครงการนตามทปรากฏในสอมวลชนในเวลานนคอการท EMCI มคณสมบตไมตรงตามเงอนไขทกาหนดไวในเอกสารประกวดราคาหลายขอ เชน

- บรษทไมมความเชยวชาญในการตอเรอขด แตเปนเพยงบรษททผลตหวสวานสาหรบเรอขดเทานน

- บรษทไมมอตอเรอ (shipyard) ของตนเอง ซงผดเงอนไขตามทกรมเจาทากาหนดในเอกสารประกวดราคา โดย EMCI ไดเชาอตอเรอของบรษทอน ทาใหเมอ EMCI มปญหาสภาพคลองทางการเงน ไมสามารถจายคาเชาอตอเรอไดอกตอไป จนตองขอแกไขสญญาเพอขนสงงานตอสรางเรอทยงไมแลวเสรจเขามาดาเนนการตอทอตอเรอในประเทศไทย

- บรษทเสนอเครองยนตสาหรบปมขด (hull dredge pump engine) เปนแบบเครองยนตขนาดเลก 2 เครอง ตอแบบอนกรม แทนทจะเปนเครองยนตขนาดใหญแบบเครองยนตเดยวตามสเปคทกาหนดไวในเอกสาร

- บรษทมการขอแกไขสญญาหลายครง เชนการแกไขสญญาเพอขอสลบงวดการทางานและการจายเงน การขอแกไขสญญาเพอแบงงวดเงนเพอใหบรษทไดรบชาระเงนเรวขน เปนตน

นอกจากน ผควบคมงานของกรมเจาทาไดเสนอขออนมตเบกจายเงนใหแกบรษทหลงจากเดนทางไปตรวจดความคบหนาของงานทประเทศสหรฐอเมรกา ทงทบรษทยงสงมอบงานไมครบตามสญญา นอกจากน เมอมการอนมตผอนผนจาก ครม. ให EMCI ขนอปกรณมาตอเรอในประเทศไทยใหแลวเสรจ กยงพบวามอปกรณไมครบ และในกรณพพาทเรองการขนสงเรอมาตอสรางทอตอเรอในประเทศไทย อนญาโตตลาการตดสนใหรฐบาลไทยตองเสยคาใชจายในการขนสงเองเนองจากรฐมนตรซงรบผดชอบในขณะนนคอนายประชา มาลนนท ไมตดสนใจขอเสนอของ EMCI เรองการขนสงภายในระยะเวลาท EMCI กาหนดโดยลาชาไปถง 1 ป จงเปนทมาของการเสย “คาโง” รอบสอง



ผลการสอบสวนเรองนของ ป.ป.ช. ในสมยของนายโอภาส อรณนท เปนประธาน ไดวนจฉยในครงแรกใหตกไป เนองจากพยานหลกฐานไมเพยงพอ ตอมาเมอพบหลกฐานใหมจงมการนามาวนจฉยอกครงโดยมมตสงเรองใหอยการสงสดยนฟองนายจงอาชว โพธสนทร อธบดกรมเจาทา กบพวกรวม 7 คน เมอเดอนมกราคม พ.ศ. 2547 จากนนมการสบพยานโจทกและจาเลย เปนเวลา 3 ป ซงศาลชนตนพพากษายกฟอง ตอมาเมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2552 อยการสงสดไดยนอทธรณ ปจจบนคดยงอยในระหวางการพจารณา

5.3.4 โครงการจดซอรถพยาบาลฉกเฉนระดบสงและครภณฑทางการแพทยสาหรบรถพยาบาล ของกระทรวงสาธารณสข


เมอป พ.ศ. 2548 สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสขอนมตการจดซอรถพยาบาลฉกเฉนระดบสงจานวน 232 คน พรอมทงครภณฑทางการแพทยสาหรบรถพยาบาล ในวงเงนงบประมาณ 464 ลานบาท ใหแกโรงพยาบาลชมชนทวประเทศ โดยเปนการจดซอดวยวธพเศษ (กอนหนานเคยจดซอดวยวธประกวดราคา 3 ครง และวธประมลระบบอเลกทรอนกส (e-auction) 5 ครง แตถกยกเลกไปทงหมด) ปญหาความไมโปรงใสของโครงการนเกยวของกบการกาหนดคณลกษณะเฉพาะทมลกษณะเขาขายการ “ลอกเสปค” เชน

- ปรบปรงรายละเอยดของคณลกษณะเฉพาะสาหรบเครองชวยหายใจแบบใชมอบบซงจากเดมกาหนดไว 2 ขนาด คอขนาดของผใหญ 1,000 ซซ และขนาดของเดก ไมเกน 500 ซซ ใหเปนแบบเดยวใชไดทงผใหญและเดก โดยมการแกไขอยางเรงดวนภายใน 1 วนกอนวนอนมตใหมการจดซอ

- กาหนดคณสมบตของเครองชวยหายใจแบบอตโนมตสงเกนความจาเปนคอกาหนดคาความดน 0-100 เซนตเมตร ซงโดยทวไปเพยง 20-80 เซนตเมตรกเพยงพอแลว

- ชดแผนรองหลงผปวยในรถพยาบาลฉกเฉนกาหนดใหตองมความยาวไมนอยกวา 183 เซนตเมตร กวางไมนอยกวา 41 เซนตเมตร หนาไมเกน 5 เซนตเมตร หนก 7 กโลกรม เปนการกาหนดคณลกษณะทละเอยดมากเกนความจาเปน

ในสวนของตวรถพยาบาลฉกเฉนมเพยงบรษทเดยวทยนขอเสนอคอ บรษท โตโยตา มอรเตอร (ประเทศไทย) จากด โดยบรษทเสนอราคาคนละ 1.478 ลานบาท ตอมาคณะกรรมการจดซอโดยวธพเศษไดตอรองไดเหลอคนละ 1.467 ลานบาท โดยจากการสอบสวนของ สตง. พบวามความพยายามในการปรบลดคณลกษณะเฉพาะของรถพยาบาลฉกเฉนลงเพอใหเออตอบรษททเขาประกวดราคาไดเพยงบรษทเดยว ถอเปนการไมเปดเผยใหมการแขงขนอยางเปนธรรม โดยเปนการปรบลดคณลกษณะเฉพาะจนถงวนทลงมตใหมการจดซอ มการดาเนนการอยางรบรอนและรวบรด นอกจากนภายหลงจากการทาสญญาซอแลว บรษท โตโยตา มอรเตอร (ประเทศไทย) จากด ยงขอแกไขสญญาถง 3 ครงอกดวย



ผลการสอบสวนของ สตง. พบมลความผดทจรตโครงการนทเออตอประโยชนของเอกชน สตง. จงทาหนงสอชมลความผดแจงไปยงนายกรฐมนตร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข และ ป.ป.ช. เพอดาเนนการฟองรองตอไป

5.3.5 โครงการอาหารเสรม (นม) โรงเรยน ขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.)


ปญหาความไมโปรงใสและการทจรตในการจดซอจดจางภาครฐไมไดตรวจพบเฉพาะหนวยราชการในสวนกลางเทานน แตพบวาหนวยงานราชการในสวนภมภาคมปญหาการทจรตคอรรปชนสงมาก ดงกรณตวอยางโครงการนมโรงเรยน และโครงการจดซอระบบสารสนเทศเพอการจดการศกษาในหวขอถดไป

โครงการนมโรงเรยนเกดขนต งแตป พ.ศ. 2535 สมยรฐบาลนายชวน หลกภย โดยมสานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต สานกนายกรฐมนตรเปนผดแลโครงการ ตอมาในป พ.ศ. 2548 คณะรฐมนตรในรฐบาล พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร ไดเหนชอบใหองคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทย (อสค.) เปนผเบกเงนงบประมาณและจดซอนม และมการเปลยนแปลงอกครงเมอรฐบาลถายโอนงบประมาณไปใหองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) เปนผดาเนนการจดซอ ปญหานมโรงเรยนเรมจากการพบนมบดในหลายโรงเรยน จนเปนทมาของการสอบสวนกรณทจรตนมโรงเรยน โดยสานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ (ป.ป.ท.) กระทรวงยตธรรม ไดแตงต งคณะกรรมการขนมาสอบสวน อปท. ในพนทตางๆ ทวประเทศครอบคลมถง 15 จงหวด สรปปญหาสาคญๆ ซงมทงปญหาความไมโปรงใสของหนวยงานรฐ และปญหาการ “ฮว” กนของผประกอบการ ดงนคอ

- พบปญหาความไมโปรงใสในการขนทะเบยนบญชรายชอผประกอบการในเขตพนท (โซน) การผลตนม ต งแตสมยท อสค. เปนหนวยงานรบผดชอบหลก ตอมาเมองบประมาณนมโรงเรยนไดโอนให อปท. ไปแลว กยงตองจดซอนมตามพนทท อสค. กาหนดไวแตเดม ทาให อปท. ไมสามารถซอนมจากผประกอบการอนซงแมจะอยในพนทของโรงเรยนแตหากไมไดอยในบญชรายชอผประกอบการของ อสค. แลว ผประกอบการรายนนกไมมสทธเสนอราคา ทาใหไมเกดการแขงขนอยางแทจรงในการจดซอนมของ อปท.

- แมวา อปท. ไดจดสงประกาศสอบราคาไปยงผประกอบการตามทมรายชอผประกอบการทไดรบการรบรองสทธจาหนายนมของแตละเขตพนทซงมอยางตาประมาณ 18 ราย แตปรากฏวามผประกอบการเพยง 1-2 รายเทานนทมาเสนอราคา และพบวาผทมาเสนอราคา 2 รายนน มการตกลงจดสรรกนมากอนลวงหนาแลววารายใดจะเปนผชนะและไดทาสญญากบ อปท. โดย

ป.ป.ท. พบขอเทจจรงวารายทชนะการสอบราคาจะเสนอราคาเทากบราคากลางทกครง สวนอกรายทสมอางเปนคแขงจะเสนอราคาทสงกวาราคากลางทกครงเชนกน ซงเปนลกษณะของการ


ตกลงแบงเขตของผประกอบการ ทาใหมผแขงขนนอยราย และไมเคยปรากฏวามการเสนอราคาทตากวาราคากลางท อปท. กาหนดไวเลย

- ผประกอบการรายใดไดทาสญญากบ อปท. กมกจะเปนผประกอบการรายนนเพยงรายเดยวทเปนคสญญาทผกขาดกบ อปท. ในเขตพนทนนๆ โดยในหลายพนทปรากฏวามผประกอบการทมสทธเสนอราคาเพยงรายเดยว ทาให อปท. จาตองทาสญญาจดซอ สวนในบางพนทไมมผประกอบการมาเสนอราคาเลย อปท. จะจดซอดวยวธตกลงราคา หรอวธพเศษ

- ผประกอบการทงสองรายทมสทธเสนอราคาไมไดมาดาเนนการดวยตนเอง แตใชวธมอบอานาจใหบคคลเดยวกนมาดาเนนการเสนอราคาแขงขนกนเอง โดยกรณนปรากฏขอเทจจรงทวไปเกอบทกภมภาค บคคลดงกลาวจะเรยกกนวา “คนเดนนม”

- ในบางพนท อปท. ไมไดทาสญญากบผผลตนมโดยตรงแตตองผานนายหนา “พอคานม” ซงจะรบซอนมจากผประกอบการหลายรายใหไดจานวนเพยงพอทจะสงใหโรงเรยน บางแหงกเปนการซอนมขามพนท โดยพอคานมจะรบมอบอานาจจากผประกอบการในการตดตอกบ อปท.


เนองจากความผดตาม พ.ร.บ.วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 เปนความผดทกาหนดเปนพเศษให คณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนผมอานาจหนาทในการสอบสวนและดาเนนคดกบผกระทาความผด ป.ป.ท. จงสงผลการสอบสวนทงหมดใหแก ป.ป.ช. เพอใหดาเนนการตามทกฏหมายระบไวตอไป นอกจากน ป.ป.ท. ไดแจงผลการสอบสวนไปยงหนวยงานทเกยวของทงหมดคอ กระทรวงมหาดไทย ในฐานะหนวยงานตนสงกดของ อปท. กระทรวงเกษตรและสหกรณ ในฐานะหนวยงานตนสงกดของ อสค. กระทรวงสาธารณสข ในฐานะหนวยงานตนสงกดขององคการอาหารและยา (อย.) ซงเกยวของกบการตรวจสอบคณภาพน านม ใหหนวยงานเหลานดาเนนการแกไขปรบปรงนโยบาย ตลอดจนขนตอนการทางานเพอแกไขปญหาทตรวจสอบพบตอไป

5.3.6 โครงการสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการศกษา ขององคการบรหารสวนจงหวดสกลนคร


การจดซอระบบคอมพวเตอรเพอการศกษาของ อบจ.สกลนคร ไดรบงบประมาณประจาป พ.ศ. 2548 ตามแผนงานการศกษา ในหมวดเงนอดหนน จานวน 43,745,000 ลานบาท ใหเปนคาใชจายตามโครงการสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษา ใหกบโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร 3 เขต รวม 673 โรงเรยน โครงการนประกอบดวยการจดซอเครองคอมพวเตอร เครองพมพ และสอการเรยนการสอน (software) และมการโอนเงนอดหนนใหกบแตละโรงเรยน ผานสานกงานเขตพนทการศกษาทง 3 เขต จากการตรวจสอบของ สตง. พบปญหาดงน


- อบจ. แนบเอกสารรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมคอมพวเตอรใหกบสานกงานเขตการศกษา และใหสานกงานเขตการศกษาเสนอเรองจดซอระบบฯ โดยแนบรายละเอยดคณสมบตเดยวกนนนกลบมาท อบจ. อกครงหนง

- การกาหนดคณสมบตเฉพาะใกลเคยงกบสนคาของรานคาตวแทนจาหนายสนคาแตเพยงผเดยวในเขตจงหวดสกลนคร ทาใหเปนการกดกนไมใหผผลตหรอผขายพสดรายอนเขาเสนอราคาตอหนวยงานรฐได เขาขายความผดตาม พ.ร.บ. วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542

- สนคาทผขายสงมอบไมตรงตามคณสมบตทกาหนดไวในเอกสารรายละเอยดคณสมบต โดยเอกสารตรวจรบพสดเปนเอกสารทผขายจดทาใหผซอลงนาม ผซอมไดตรวจสอบการสงมอบพสดเอง แตผขายจดทาใหทงหมดเพอเปนการอานวยความสะดวกเนองจากมการซอ-ขายกนเปนประจา

- ราคาสนคาชนดเดยวกนของทง 3 เขตการศกษา โดยเฉพาะโปรแกรมสอการเรยนการสอนชดเดยวกนจากบรษทเดยวกนแตมราคาไมเทากน


สตง. สอบสวนแลวพบมลการทจรตในโครงการน และไดแจงดาเนนการตามกฎหมาย ทางอาญา ทางแพง และทางวนยกบบคคลทเกยวของทงหมด ปจจบนอยในระหวางการดาเนนคด

5.3.7 ขอสงเกตของคณะผวจย

ตารางท 5.2 สรปตวอยางความผดปรกตในโครงการจดซอจดจางภาครฐจากกรณศกษาทง 6 กรณ จากตารางดงกลาว คณะผวจยมขอสงเกตดงตอไปน ประการทหนง ความผดปรกตในโครงการจดซอจดจางในประเทศไทยทนามาซงผลตอบแทนสวนเกนนน มรปแบบไมแตกตางจากทพบในตางประเทศตามทกลาวมาในหวขอท 5.2 มากนก การท ป.ป.ช. และ สตง. ตรวจสอบความผดปรกตในโครงการสวนใหญแลวยงไมพบการใหสนบนอยางชดเจน ไมนาจะหมายความวาไมมการใหสนบนเกดขน แตนาจะหมายความวา การหาพยานหลกฐานวามการใหสนบน นาจะเปนสงทไมสามารถทาไดโดยงายนก

ประการทสอง การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในโครงการจดจางภาครฐในประเทศไทยสวนใหญเกยวของกบ การกาหนดคณลกษณะ (specification) ของสนคา หรอบรการ หรอคณสมบต (qualification) ของผ เสนอราคา ทมลกษณะกดกนการแขงขน ทาใหผเสนอราคาซงเหลออยนอยรายสามารถสมคบกน โดยแบงตลาด หรอเสนอราคาทสงกวาทควรจะเปนได ซงทาใหไดรบผลตอบแทนสวนเกน มบางกรณทการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนเกยวของกบการเผยแพรขาวการจดซอจดจางอยางไมเทาเทยม หรอมความผดปรกตในการบรหารสญญาหรอบรหารโครงการ ทงหมดนชใหเหนวา การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในโครงการจดจางภาครฐในประเทศไทย นาจะมเจาหนาทของรฐใหความรวมมอดวย


ประการทสาม การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในโครงการจดจางภาครฐในหลายโครงการเปนไปอยางเปดเผย ไมแนบเนยน โดยมการทงพยานหลกฐานทสาคญไว เชน มการจายเงนงวด ทงทผประกอบการยงไมสงมอบสนคาไดตามสญญา (กรณเรอขดแบบหวสวาน) หรอสงมอบสนคาทเสอมคณภาพ (กรณนมโรงเรยน) กรณเหลานชใหเหนถงความไมหวนเกรงหนวยงานตรวจสอบการทจรตคอรรปชนในชวงนน ซงอาจเปนผลจากหนวยงานดงกลาวถกแทรกแซงจากฝายการเมองและกลมผลประโยชนทเกยวของ ไมใหสามารถทาหนาทไดอยางทควรจะเปน

ตารางท 5.2 สรปตวอยางความผดปรกตในโครงการจดซอจดจางทเปนกรณศกษา

โครงการจดซอจดจาง ตวอยางความผดปรกตในโครงการจดซอจดจาง โครงการเชารถยนตโดยสาร ปรบอากาศใชกาซธรรมชาต (CNG)

- กาหนดคณลกษณะของอปกรณ และรปลกษณทเออผผลตบางราย และ การกาหนดเวลาสงมอบสนมาก

โครงการกอสรางทาอากาศยานสวรรณภม

- การแกไขและยกเลก TOR หลายครงในกรณบรการรถเขนกระเปาในสนามบน - จายเงนคาดาเนนการเกนกวารายไดจรงในการบรหารกจการโรงแรมทาอากาศยาน - กาหนดราคากลางอปกรณไฟฟา ทางวง ทางขบ และลานจอด สงผดปรกต - กาหนดคณสมบตของหมอแปลงไฟฟาและอปกรณไฟฟาสนามบน เพอกดกนการแขงขน

- ไมปฏบตตามขนตอนทกาหนดในโครงการปรบปรงคณภาพของทางวงฝงตะวนออก - เปลยนแปลงคณสมบตของวสด ระยะเวลารบประกนวสดหลงคาผาใบ ภายหลงการลงนามในสญญาแลว

โครงการจดซอเรอขดแบบหวสวาน - การสมคบกนของผเสนอราคา ใหมผเสนอราคานอยรายทผานการพจารณาคณสมบตเบองตน

- การพจารณาขอเสนอทางเทคนคมบรษททผานการพจารณาเพยงรายเดยว ซงไมมคณสมบตตามทกาหนด

- จายเงนงวด ทงทไมสามารถสงมอบเรอขดไดตามสญญา โครงการจดซอรถพยาบาลฉกเฉนระดบสง

- กาหนดคณสมบตขออปกรณสงเกนความจาเปน - แกไขคณลกษณะอปกรณเรงดวนกอนวนอนมตจดซอ - ขอแกไขสญญาหลายครง หลงจากการทาสญญาแลว

โครงการนมโรงเรยน - การขนทะเบยนผประกอบการ โดยกดกนการแขงขน - ผเสนอราคาตกลงจดสรรโครงการกนลวงหนา - นมทสงมอบบดในหลายโรงเรยน

โครงการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (อบจ. สกลนคร)

- กาหนดคณสมบตเฉพาะกดกนการแขงขน - สนคาทสงมอบไมตรงตามคณสมบตทกาหนด

ทมา: คณะผวจย ประมวลจากเอกสารของ ป.ป.ช. และ สตง.


5.4 การประมาณการผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐ

สมเกยรตและคณะ (2552) ไดพฒนาแนวทางในการประมาณการผลตอบแทนสวนเกนในการจดซอจดจางภาครฐ โดยใชทฤษฎการประมล (auction theory) ในการหาความสมพนธระหวางจานวนผเสนอราคากบราคาทจะลดลงในการประมลอเลกทรอนกส (a-auction) และเสนอวธการวดระดบความโปรงใสของโครงการจดซอจดจางภาครฐแตละโครงการ เพอหาความสมพนธระหวางระดบความโปรงใสของโครงการจดซอจดจางกบจานวนผเสนอราคา

5.4.1 ความสมพนธระหวางจานวนผเขารวมประมลและราคาทลดลง

ในสวนของการหาความสมพนธระหวางจานวนผเขารวมประมลและราคาทลดลงในการประมล สมเกยรตและคณะ (2552) ไดสรางแบบจาลองทางเศรษฐมตตามแนวคดของทฤษฎการประมลดงตอไปน

Pdiscount = α + β1nratio + β2dcon + β3dservice + β4drent + β5dmat + β6dcentral + β7dsoe

โดยท

Pdiscount คอ รอยละของสวนลดจากราคากลาง

โดยคานวณจาก (ราคาตงตน – ราคาชนะประมล)/ (ราคาตงตน)

α คอ คาคงท

nratio คอ (n-1)/(n+1) โดยท n คอจานวนผเขารวมประมล เพอสะทอนวาราคาทชนะการประมลจะลดตาลงเมอมจานวนผเขาแขงขนเพมขน แตจะลดลงในอตราทชาลง เมอจานวนผเขาแขงขนเพมขน

ตวแปรหนประเภทของสนคาและบรการทจดซอจดจาง

dcon = 1 ในกรณของโครงการกอสราง = 0 ในกรณของโครงการทไมใชการกอสราง

dservice = 1 ในกรณของโครงการจางเหมาดาเนนการตางๆ = 0 ในกรณของโครงการทไมใชการจางเหมาดาเนนการตางๆ

drent = 1 ในกรณของโครงการเชา = 0 ในกรณของโครงการทไมใชงานเชา

dmat = 1 ในกรณของโครงการจดซอวสด = 0 ในกรณของโครงการทไมใชการจดซอวสด dcentral = 1 เมอหนวยงานจดซอจดจางเปนหนวยราชการสวนกลาง = 0 เมอเปนหนวยงานอน dsoe = 1 เมอหนวยงานจดซอจดจางเปนรฐวสาหกจ

= 0 เมอเปนหนวยงานอน


การใชสมการถดถอยแบบกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square: OLS) ในการประมาณการกบขอมลจากการประมลอเลกทรอนกสทดาเนนการเมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2552 จานวน 935 ตวอยาง ไดผลลพธดงตอไปน

Pdiscount = 0.033+ 0.28nratio – 0.10dcon – 0.014dservice – 0.0061drent + 0.11dmat (-1.37) (8.88) (-6.71) (-0.68) (-0.08) (3.51)

+ 0.0089dcentral + 0.14dsoe

(0.49) (0.49)

(โดยทคา t-value ของคาสมประสทธทประมาณการไดของแตละตวแปรแสดงอยในวงเลบ)

5.4.2 ความสมพนธระหวางระดบความโปรงใสของโครงการจดซอจดจางกบจานวนผเขาประมล

ในการหาความสมพนธระหวางระดบความโปรงใสของโครงการจดซอจดจางกบจานวนผเขาประมล สมเกยรตและคณะ (2552) ไดสรางดชนวดความโปรงใสของโครงการจดซอจดจางแตละโครงการออกมาเปนคะแนนดงน

- หากประกาศขาวประกวดกอนวนกาหนดใหยนขอเสนอราคาเปนเวลา 30 วนขนไป จะได 1 คะแนน (คะแนนเตม)

- หากประกาศขาวประกวดกอนวนกาหนดใหยนขอเสนอราคาเปนเวลา 15-29 วน จะได 0.75 คะแนน



- หากประกาศขาวการประกวดราคายอนหลงคอหลงจากวนทกาหนดใหยนเสนอราคา หรอ ไมมการประกาศขาวการประกวดราคา จะได 0 คะแนน

หลงจากใหคะแนนดงกลาวแลว กจะพจารณาวาจะมการหกคะแนนออกบางสวนหากโครงการการจดซอจดจางภาครฐนนมกาหนดคณสมบตของผเขารวมเสนอราคาสงเกนไป กลาวคอ หากหนวยงานของรฐกาหนดใหผเสนอราคาตองมประสบการณการดาเนนงานทมมลคาโครงการสงกวามลคาโครงการทจะจดซอจดจาง กจะถกหกคะแนนออก 0.25 คะแนนจากคะแนนทใหไวในเรองระยะเวลาเตรยมเอกสารประมล ยกเวนในกรณทโครงการนนไดคะแนน 0 อยแลว กจะไดคะแนน 0 เทาเดม

ท งนขอมลทใชในการศกษาประกอบไปดวยขอมลจากฐานขอมลการดาเนนการประมลทางอเลกทรอนกส (e-auction) ซงดาเนนการประมลเมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2552 เชนเดยวกบทกลาวมาขางตน สวนการวเคราะหวาโครงการทดาเนนการประมลไดประกาศขาวการประกวดราคาหรอไมนน สมเกยรตและคณะ (2552) ใชวธสบคนจากเวบไซต www.gprocurement.go.th ของกรมบญชกลาง ซงเปนเวบไซตทระเบยบ


สานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549 กาหนดใหเปนเวบไซตกลางทหนวยงานของรฐตองประกาศเผยแพรขอมลการประกวดราคา

ตารางท 5.3 แสดงระดบความโปรงใสในการจดซอจดจางภาครฐของโครงการในกลมตวอยาง จากตารางจะเหนไดวา มโครงการจดซอจดจางภาครฐเกนกวาครงหนง (รอยละ 54.6) ทมระดบความโปรงใสตามากทคะแนน 0 เนองจากไมประกาศขาวเลย ประกาศราคายอนหลง หรอประกาศขาวกอนวนกาหนดใหยนขอเสนอราคานอยกวา 1 สปดาหแตการกาหนดคณสมบตของผเขารวมเสนอราคาสงเกนไป ซงลวนมผลในการกดกนการแขงขน

ในการศกษาความสมพนธของระดบความโปรงใสในการจดซอจดจางกบจานวนผเขารวมแขงขนเสนอราคาในโครงการ สมเกยรตและคณะ (2552) ไดใชสมการถดถอยดงตอไปน

bidder = α + β1budget + β 2budget2 + β 3transp*dcon + β 4transp*dmat + β 5transp*dservice + β 6transp*drent + β 7dcentral + β 8dsoe

โดยท

bidder หมายถง จานวนผเขารวมประมล (จานวนผเสนอราคา)

budget หมายถง มลคาโครงการ

transp*dcon เปนผลคณของดชนความโปรงใสกบตวแปรหนทแทนงานกอสราง

transp*dmat เปนผลคณของดชนความโปรงใสกบตวแปรหนทแทนการจดซอวสด

transp*dservice เปนผลคณของดชนความโปรงใสกบตวแปรหนทแทนงานจางเหมา

transp*drent เปนผลคณของดชนความโปรงใสกบตวแปรหนทแทนงานเชา

dcentral = 1 เมอหนวยงานจดซอจดจางเปนหนวยราชการสวนกลาง = 0 หนวยงานจดซอจดจางเปนหนวยงานอน dsoe = 1 เมอหนวยงานจดซอจดจางเปนรฐวสาหกจ = 0 หนวยงานจดซอจดจางเปนหนวยงานอน

ในการวเคราะหดงกลาว คณะผวจยใชตวแปร budget2 ซงหมายถงมลคาโครงการยกกาลงสอง เนองจากเชอวา จานวนผเขารวมเสนอราคาจะเพมขนตามขนาดของโครงการ อยางไรกตาม หากโครงการมมลคาเกนกวาระดบหนง จานวนผเขาเสนอราคากจะลดลงเนองจากผทจะสามารถรบงานขนาดใหญไดจะมจานวนจากด


การวเคราะหสมการถดถอยขางตนโดยใชวธแบบกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square: OLS) ใหผลดงตอไปน

bidder = *.40 + 0.016budget – 0.000014budget2 + 3.42transp*dcon – 3.32transp*dmat

(18.67) (2.37) (-2.02) (5.11) (-1.25) – 1.87transp*dservice – 1.69transp*drent – 2.20dcentral – 2.32dsoe

(-1.42) (-0.19) (-4.88) (-3.13)

(คา t-value ของคาสมประสทธทประมาณการไดของแตละตวแปรแสดงอยในวงเลบ)

จะเหนไดวา ตวแปรสวนใหญในแบบจาลองรวมทงดชนความโปรงใสมเครองหมายทถกตองและมนยสาคญทางสถต โดยพบวา โครงการกอสรางทมดชนความโปรงใส 1 คะแนน (โปรงใสมากทสด) จะมผเขารวมประมลมากกวาโครงการกอสรางทมลกษณะคลายกนแตมดชนความโปรงใส 0 คะแนน (โปรงใสนอยทสด) โดยเฉลย 3.42 ราย นอกจากน จานวนผเขารวมประมลมความสมพนธกบมลคาโครงการตามทสนนษฐานไวกลาวคอ โครงการทมมลคาตามากและโครงการทมมลคาสงมากจะมผเขารวมประมลนอย

จากการประมาณการผลของความโปรงใสดงกลาวขางตน เราสามารถประมาณการไดวา หากรฐบาลไทยสามารถปรบปรงความโปรงใสในการประกาศขาวการประกวดราคาของทกโครงการ โดยเฉพาะโครงการกอสรางใหอยในระดบโปรงใสทสด จะมผเขารวมเสนอราคาเพมขนในแตละโครงการโดยเฉลยเทาใด

ตารางท 5.3 ระดบความโปรงใสในโครงการจดซอจดจางภาครฐในกลมตวอยาง

ระดบความโปรงใส สดสวน (รอยละ) 0.00 54.6 0.25 0.8 0.50 12.2 0.75 29.3 1.00 3.1

ทมา: คณะผวจย

5.4.3 การลดผลประโยชนสวนเกนจากการเพมความโปรงใส

เมอนาผลลพธในหวขอ 5.4.2 ไปแทนลงในสมการการประมาณการประโยชนทมผลมาจากการแขงขนทเพมมากขนในหวขอท 5.4.1 เรากจะสามารถประมาณการไดวา การปรบปรงระดบความโปรงใสในงานจดซอจดจางภาครฐของประเทศไทย จะชวยทาใหรฐบาลสามารถประหยดงบประมาณไดประมาณ 2,917 ลานบาทตอป (รอยละ 2.2 ของมลคาการจดซอจดจางทเกยวของ) การประมาณการดงกลาวเปนการประมาณการแบบอนรกษนยมซงใหคาขนตาเนองจาก การวดความโปรงใสของโครงการจดซอจดจางนนยงไมไดคดผลของการกาหนดคณลกษณะทางเทคนค (specification) ของสนคา บรการ หรอการกอสรางทมลกษณะกดกนการแขงขน


(“ลอคสเปค”) ซงเปนปญหาสาคญของประเทศไทย การศกษาในอนาคต ควรพจารณาปรบปรงแกไขปญหาดงกลาว เพอใหไดผลวจยทสอดคลองความเปนจรงมากยงขน

5.5 สรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ดงทกลาวมาขางตนวา การแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนในโครงการจดจางภาครฐในประเทศไทยสวนใหญเกดขนตงแตขนตอนตนๆ ของกระบวนการ ตงแตการกาหนดคณลกษณะ (specification) ของสนคา หรอบรการ หรอคณสมบต (qualification) ของผเสนอราคา ทมลกษณะกดกนการแขงขน ซงทาใหผเสนอราคาซงเหลออยนอยรายสามารถสมคบกนในการแบงตลาด หรอเสนอราคาทสงกวาทควรจะเปนได ซงทาใหไดรบผลตอบแทนสวนเกน

ปญหาดงกลาวเกดขนจากกฎระเบยบตลอดจนวธปฏบตของหนวยงานภาครฐทเปดชองใหมการแสวงหาผลตอบแทนสวนเกนไดโดยงาย โดยเฉพาะระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด (ระเบยบพสดฯ) พ.ศ. 2535 และระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549 (ระเบยบ e-auction) เพอแกไขปญหาน คณะผวจยมขอเสนอแนะทางนโยบายดงตอไปน

- ควรปรบปรงแกไขระเบยบ e-auction โดย 1) เพมระยะเวลาในการรบฟงขอคดเหนตอรางขอบเขตของงาน (TOR) และรางเอกสารการประกวดราคาทางเวบไซตของหนวยงานทจดซอจดจางและกรมบญชกลางใหนานขนเชน 15 วน จากในปจจบนทสามารถเผยแพรเพยง 3 วน ซงทาใหงายตอการกาหนดลกษณะทางเทคนคทเออผเสนอราคาบางราย และ 2) เพมเวลาในการเผยแพรเอกสารประกาศเชญชวน เอกสารการประกวดราคา และเอกสารเบองตนอน ๆ ทางเวบไซตของหนวยงานทจดซอจดจางและกรมบญชกลางใหนานขนเชน 30 วน จากในปจจบนทสามารถเผยแพรเพยง 3 วน ซงทาใหงายตอการปดกนการเสนอราคาของผประกอบการทไมทราบขอมลวงใน

- ควรปรบปรงแกไขระเบยบพสดฯ เรองการกาหนดเงอนไขทางเทคนค โดยกาหนดใหระบเงอนไขทางเทคนคในเชงประสทธภาพมากกวาในเชงการออกแบบหรอการบรรยายคณลกษณะ ควรหามอางองมาตรฐานทมผลกดดนในการแขงขน และหามไมใหหนวยงานรฐเสาะหาหรอยอมรบคาแนะนาในการกาหนดเงอนไขทางดานเทคนคจากบรษททมสวนไดสวนเสยในการจดซอจดจาง ยกเวนการใหขอคดเหนทเปดเผยตอสาธารณะอยางเสมอภาคในวงกวาง

- กาหนดใหการตดสนคณสมบตของซพพลายเออร และการตดสนคดเลอกผชนะการประกวดราคา ตองใชหลกเกณฑทประกาศไวในเอกสารประกวดราคาแลวเทานน และหามเปลยนแปลงแกไขหลกเกณฑในภายหลงจากทมการยนคณสมบตหรอยนซองประกวดราคาไปแลว

- แกไขระเบยบพสดฯ และจดทาแนวทางปฏบตทเกยวของกบกระบวนการรบเรองรองเรยน และการอทธรณดานการจดซอจดจางใหชดเจน โดยควรมเนอหาอยางนอยดงตอไปน หนวยงานรบเรองรองเรยน สถานทตดตอ ขนตอนและระยะเวลาในการดาเนนการ คณสมบตและการสรรหาคณะกรรมการตดสนเรองรองเรยน การชดใชความเสยหาย มาตรการปองกนการรองเรยนเทจ เปนตน


นอกจากน ควรกาหนดใหการพจารณาเรองรองเรยนเปนไปดวยความโปรงใสโดยเปดเผยขอมลใหสาธารณชนสามารถตรวจสอบได

- กาหนดใหมกลไกและกระบวนการสอบสวนทเปนอสระจากหนวยงานทจดซอจดจาง ในกรณทมเรองรองเรยน เชน การตงคณะอนกรรมการสบสวนทเปนอสระจากหนวยงานทถกรองเรยนและกาหนดแนวทางปฏบตในการรองเรยนใหชดเจน รวมทงเปดเผยขอมลผลการพจารณาเรองรองเรยนแกสาธารณชน

- ปรบปรงกฎระเบยบและแนวทางปฏบตทดสาหรบการคานวณมลคาการจดซอจดจาง เชน หลกเกณฑในการแบงซอหรอจางควรพจารณาจากประเภทของพสดทตองการจดหาวาเปนประเภทเดยวกนหรอไมความตองการของผใชวามความตองการใชพรอมกนหรอไม เปนตน

- แกไข พ.ร.บ. วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานรฐ พ.ศ. 2542 โดยมงสรางแรงจงใจใหผเสนอราคาทไดรบความเสยหายรองเรยนตอ ป.ป.ช. ในกรณทมการกระทาทขดกบกฎหมาย เชน ใหผทใหพยานหลกฐานมสวนแบงในเงนคาปรบจากผกระทาผด

- กาหนดใหมหนวยงานภายใตกรมบญชกลางทาหนาทเพอตดตามการเปดเผยขอมลและการปฏบตตามระเบยบของหนวยงานรฐ ในดานตางๆ เชน การเผยแพรขอมลตางๆ ตามทกาหนดในระเบยบ e-auction ทางเวบไซตของหนวยงานทจดซอจดจางและกรมบญชกลาง

บรรณานกรม

สมเกยรต ตงกจวานชย, เทยนสวาง ธรรมวณช, อภญญา เจนธญญารกษ และอสรกล อณหเกต. 2552. “การวเคราะหตนทนและผลประโยชนการเขาเปนสมาชกภาคความตกลงวาดวยการจดซอจดจางโดยรฐในองคการการคาโลกของประเทศไทย”, สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

สานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. 2552. รายงานผลงานคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในรอบ 2 ป (6 ตลาคม 2549-6 ตลาคม 2551).

สานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.). 2553. รายงานผลงานคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในรอบ 3 ป (2550-2552).

Ware, Glenn T., Shaun Moss, J. Edgardo Campos, and Gregory P. Noone. 2007. “Corruption in Public Procurement: A Perennial Challenge.” In The Many Faces of Corruption: Tracking Vulnerabilities at the Sector Level, Campos, J. Edgardo and Sanjay Pradhan (eds.). The World Bank.

บทท 5 ี่ - tdri.or.th · โครงการ...

Documents