การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการ ทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

โดย นางสาวมยร เจรญศร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการ ทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

โดย นางสาวมยร เจรญศร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE DEVELOPMENT OF LEARNING PACKAGE ON FORCE AND MOTION FOR ENHANCING SCIENCE PROJECT ABILITY AND SCIENTIFIC MIND OF NINTH

GRADE STUDENTS

By Mayuree Charoensiri

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Education Program in Curriculum and Supervision

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ” เสนอโดย นางสาวมยร เจรญศร เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ

.............................................................. (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท...........เดอน.............................. พ.ศ............

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

1. อาจารย ดร.ศรวรรณ วณชวฒนวรชย 2. ผชวยศาสตราจารย ดร.แสงเดอน เจรญฉม 3. ดร.โชตมา หนพรก

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ..........................................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.มาเรยม นลพนธ) ............../........................../............... ..........................................................กรรมการ .........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.สนต ศรสวนแตง) (ดร.โชตมา หนพรก) ............../........................../............... ............../........................../............... ..........................................................กรรมการ ............................................. ............กรรมการ(อาจารย ดร.ศรวรรณ วณชวฒนวรชย) (ผชวยศาสตราจารย ดร.แสงเดอน เจรญฉม) ............../........................../............... ............../........................../...............

ง

53253308: สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ คาสาคญ: ชดการเรยนร / โครงงานวทยาศาสตร / จตวทยาศาสตร มยร เจรญศร: การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อ.ดร.ศรวรรณ วณชวฒนวรชย, ผศ.ดร.แสงเดอน เจรญฉม และ ดร.โชตมา หนพรก. 237 หนา. การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาขอมลพนฐานในการพฒนาชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 2) พฒนาและหาประสทธภาพชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 3) ทดลองใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และ 4) ประเมนผลและปรบปรงชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนา ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 33 คน ดาเนนการทดลองใชในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ระยะเวลาทใชในการทดลอง 4 สปดาห แบบแผนการทดลอง คอ One Group Pretest–Posttest Design เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1) ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนร 3) แบบประเมนความสามารถการทาโครงงานวทยาศาสตร และ 4) แบบประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร การวเคราะหขอมลใชคารอยละ (%) คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คาท (t-test) แบบ Dependent และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจย พบวา 1. ผลการศกษาขอมลพนฐานนกเรยน ครผสอนและผเกยวของเหนความสาคญของการทาโครงงานและตองการใหมการสรางชดการเรยนรโดยใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง พรอมกนนควรมการพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผเรยน 2. ผลการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงาน วทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไดชดการเรยนรทประกอบดวยเนอหา ดงน 1) เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) เรองความเรงและผลของแรงลพธ 3) เรองแรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) เรองแรงพยงของของเหลว 5) เรองโมเมนตของแรง และ 6) เรองผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบบตาง ๆ โดยชดการเรยนรมคา ประสทธภาพ 81.61/82.02 3. ผลการทดลองใชชดการเรยนร จดการเรยนการสอนใหนกเรยนสบคนหาความรดวยตนเอง โดยการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสบเสาะหาความร (5E) ปรากฏวานกเรยนมผลการเรยนรสงขน ความสามารถทาโครงงานวทยาศาสตรอยในเกณฑด มทกษะในคนควาหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ และมคณลกษณะดานจตวทยาศาสตรอยในเกณฑด 4. ผลการประเมนและปรบปรง ชดการเรยนรพบวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงใชชดการเรยนร มคะแนนสงกวากอนการใชอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนมความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร อยในระดบด มพฤตกรรมทแสดงถงคณลกษณะจตวทยาศาสตรดานมความซอสตยมากทสด รองลงมาคอ ความรอบคอบ ในการตดสนใจ ความมเหตมผล ความเพยรพยายามมงมนอดทน และสนใจใฝเรยนรเรยงตามลาดบซงอยในเกณฑระดบด

ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา.................................................... ปการศกษา 2557 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ................................. 2. ................................... 3. ...................................

จ

53253308: MAJOR: CURRICULUM AND SUPERVISION KEY WORD: LEARNING PACKAGE / SCIENCE PROJECT INSTRUCTION / SCIENTIFIC MIND MAYUREE CHAROENSIRI: THE DEVELOPMENT OF LEARNING PACKAGE ON FORCE AND MOTION FOR ENHANCING SCIENCE PROJECT ABILITY AND SCIENTIFIC MIND OF NINTH GRADE STUDENTS. THESIS ADVISORS: SIRIWAN VANICHWATANAVORACHAI, Ph.D., ASST.PROF.SANGDUAN CHAROENCHIM, Ph.D., AND CHOTIMA NOOPRICK, Ph.D. 237 pp.

The purposes of this research are: 1) to study the fundamental information that of supports the development of the learning package on force and motion which enhances scientific project ability and scientific mind of ninth grade students 2) to develop and determine the efficiency of the learning package to meet the efficiency criterion 80/80 3) to implement the learning package ninth grade students and 4) to evaluate and improve the learning. The samples consist of 33 students of the ninth grade students of Omnoi Municipality school who are studying in the second semester in academic year 2013. The duration of the research implementation was 4 weeks. The research design was One Group Pretest-Posttest design. The instruments used are 1) The learning package on force and motion which enhances scientific project ability and scientific mind of ninth grade students 2) Achievement tests 3) Science project ability evaluation form, and 4) Scientific mind evaluation form. The data are analyzed by

percentage (%), means ( X ), standard deviation (S.D.), t-test dependent and content analysis. The research results were as followings:

1. The students, the teachers and other involved persons agree with the importance of scientific project and require the construction of the learning package on force and motion which enhances scientific project ability and scientific mind of ninth grade students.

2. The learning package consists of 6 contents were 1) How to do science projects 2) Acceleration and net force 3) Action and reaction forces 4) Bouyancy force of the liquid 5) Moment of force, and 6) The force that keeps objects in motions. The learning package on force and motion meets the efficiency criterion of 81.61/82.02

3. The result of the learning package implementation, learning and teaching method used are independent study by Project-based learning and Inquiry (5E) learning methods, the achievement test score after using the learning package was statistically higher than before using the learning package. Students gain high level of Science project ability. Also, they gain good level of skills in doing searching and scientific mind.

4. The result of the assessment and the development of the learning package was the achievement test score after using the learning package was statistically higher than before using at the significance of .05. Students’ Science project ability was in higher level. Student behaviors that reflect the spirit of science were honesty, thoughtfulness decision, reality, patience and commitment, eagerness to learn, respectively.

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University Student’s signature ……………………………………………. Academic Year 2014 Thesis Advisors’ signature 1 ………………………………………..…… 2 …………………………………………… 3 …………………………….……………

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด เพราะไดรบความอนเคราะหจากอาจารย ดร.ศรวรรณ วณชวฒนวรชย ผชวยศาสตราจารย ดร.แสงเดอน เจรญฉม และ ดร.โชตมา หนพรก ซงเปนผควบคมวทยานพนธและใหคาปรกษาทเปนประโยชนอยางยงตอการทาวทยานพนธ รวมทงผชวยศาสตราจารย ดร .มาเรยม นลพนธ ประธานกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ และ ผชวยศาสตราจารย ดร.สนต ศรสวนแตง ผทรงคณวฒทกรณาใหคาปรกษาแนะนาแกไขขอบกพรองและไดใหความรในดานวชาการ เพอความถกตองและสมบรณยงขน ขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา ทองนล ดร.สนนาฏ ธรรมชาต ดร.อารยา ชอองชญ อาจารยวรรษชล ทรพยาคม และ อาจารยมทธนา ไชยชนะ ทใหความอนเคราะหใน การตรวจสอบเครองมอในการทาวจย ซงสามารถทาใหดาเนนการวจยและเกบขอมลไดอยางมประสทธภาพ รวมทงขอเสนอแนะทเปนประโยชนอยางยงตอการทาวทยานพนธใหมความถกตองและสมบรณยงขน ขอบพระคณ ผ อานวยการ คณะคร และนกเรยน โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ทใหความรวมมอและคอยใหกาลงใจชวยเหลออานวยความสะดวกในการเกบขอมลเปนอยางด ขอบคณ พ ๆ และนอง ๆ หลกสตรรน’53 ในสาขาวชาหลกสตรและการนเทศทกทาน ทเปนกาลงใจ และคอยใหคาปรกษา และชวยเหลอผวจยเสมอมา ขอบพระคณบดา มารดาและบคคลในครอบครวทเสยสละทงแรงใจ แรงทรพย ตลอดจนความหวงใยและความปรารถนาดแกผวจย จนทาใหวทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปได คณคาอนเกดจากวทยานพนธฉบบน ขอมอบตอบแทนพระคณของบดามารดา และบรพาจารยทกทาน ทไดประสทธประสาทวชาความรทงหลายแกผวจย

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................. ง บทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ.................................................................................................................. ฉ สารบญตาราง ......................................................................................................................... ฎ สารบญภาพ ........................................................................................................................... ฐ บทท

1 บทนา ......................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา .......................................................... 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย ........................................................................... 6 คาถามในการวจย ............................................................................................ 10 วตถประสงคของการวจย ................................................................................ 10 สมมตฐานของการวจย .................................................................................... 11 ขอบเขตของการวจย ....................................................................................... 11 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................ 12 ประโยชนทไดรบ ............................................................................................. 13 2 วรรณกรรมทเกยวของ ................................................................................................ 14 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551: กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร .................................................................... 15 วสยทศน ......................................................................................................... 15 หลกการ .......................................................................................................... 15 คณลกษณะอนพงประสงค .............................................................................. 16 สมรรถนะสาคญของผเรยน ............................................................................. 16 ความสามารถในการสอสาร ....................................................................... 16 ความสามารถในการคด ............................................................................. 16 ความสามารถในการแกปญหา ................................................................... 16 ความสามารถในการใชทกษะชวต ............................................................. 16 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร .................................................................... 17 เรยนรอะไรในวทยาศาสตร .............................................................................. 17 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต ............................................................. 17 ชวตกบสงแวดลอม .................................................................................... 17 สารและสมบตของสาร .............................................................................. 17 แรงและการเคลอนท ................................................................................. 18 พลงงาน .................................................................................................... 18

ซ

บทท หนา กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ............................................................. 18 ดาราศาสตรและอวกาศ ............................................................................ 18 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย ................................................. 18 คณภาพของผเรยนเมอจบขนมธยมศกษาปท 3 ............................................... 18 จตวทยาศาสตร (Scientific Mind) ................................................................. 19 การวดคณลกษณะของจตวทยาศาสตร ........................................................... 19 หลกสตรสถานศกษา: กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนเทศบาล ออมนอย กองการศกษา เทศบาลเมองออมนอย ............................................. 19 วสยทศน ......................................................................................................... 20 พนธกจ ........................................................................................................... 20 เปาหมาย ........................................................................................................ 20 มาตรฐาน ตวชวดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ........................................ 20 ชดการเรยนร ........................................................................................................ 26 ความหมายของชดการเรยนร .......................................................................... 26 หลกการ แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบชดการเรยนร ................................. 27 ประเภทของชดการเรยนร ............................................................................... 29 สวนประกอบของชดการเรยนร ....................................................................... 31 การใชชดการเรยนร ........................................................................................ 33 ชดการเรยนรทดมประสทธภาพ ...................................................................... 33 ประโยชนของชดการเรยนร ............................................................................. 34 ความสาคญของสอการเรยนร.......................................................................... ขนตอนการสรางและพฒนาชดการเรยนร ....................................................... 36 การหาประสทธภาพของชดการเรยนร ............................................................ 39 การสอนวทยาศาสตร ............................................................................................ 40 การสอนแบบโครงงาน (Project Method) ..................................................... 41 ความหมายของโครงงาน ........................................................................... 41 ประเภทของโครงงาน ................................................................................ 42 กระบวนการของกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน .................................... 44 ขนตอนการจดการเรยนร .......................................................................... 45 แนวทางการจดการเรยนร ......................................................................... 45 บทบาทครทปรกษาโครงงานวทยาศาสตร ................................................. 46 การประเมนผลโครงงาน ............................................................................ 50 การสอนแบบสบเสาะหาความร 5E (Inquiry Cycle) ........................................... 53 ความหมายของการสอนแบบสบเสาะหาความร .............................................. 53

ฌ

บทท หนา การจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5E (Inquiry Cycle) ........... 54 ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ............................................ 57 ขอจากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ..................................... 57 บทบาทของครในการสอนแบบสบเสาะหาความร ............................................ 58 การจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) ... 59

ทกษะกระบวนการวทยาศาสตร............................................................................ 62 การสอนวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร .............................. 69 จตวทยาศาสตร..................................................................................................... 59 ความหมายของจตวทยาศาสตร....................................................................... 69

งานวจยทเกยวของ ............................................................................................... 72 งานวจยในประเทศ.......................................................................................... 72 งานวจยตางประเทศ ....................................................................................... 76 สรป ...................................................................................................................... 76 3 วธดาเนนการวจย ....................................................................................................... 79 ขนตอนท 1 การวจย (Research): การศกษาขอมลพนฐานและความ

ตองการในการพฒนาชดการเรยนร..............................................

81 ขนตอนท 2 การพฒนา (Development): การพฒนาและการหา

ประสทธภาพของชดการเรยนร ....................................................

86 ขนตอนท 3 การวจย (Research): การทดลองใชชดการเรยนร ...................... 94 ขนตอนท 4 การพฒนา (Development): การประเมนและปรบปรงแกไข

ชดการเรยนร ...............................................................................

95 4 ผลการวเคราะหขอมล ................................................................................................ 107

ตอนท 1 ผลการศกษาขอมลพนฐานสาหรบพฒนาชดการเรยนร ................ 107 ตอนท 2 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพชดการเรยนร ......................... 114 ตอนท 3 ผลการทดลองใชชดการเรยนร ..................................................... 114 ตอนท 4 ผลการประเมนหลงการใชชดการเรยนร ...................................... 115

5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ........................................................ 119 สรปผลการวจย ..................................................................................................... 119 อภปรายผล ........................................................................................................... 121 ขอเสนอแนะ ......................................................................................................... 125 ขอเสนอแนะเพอนาผลการวจยไปใช ............................................................... 125 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ................................................................. 125

รายการอางอง ........................................................................................................................ 127

ญ

หนา ภาคผนวก............................................................................................................................... 133

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอ…… ............................................ 134 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย .................................................................. 136 ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย ......................................... 148 ภาคผนวก ง ตวอยางชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ..................................... 166 ภาคผนวก จ ภาพประกอบกจกรรม ..................................................................... 234

ประวตผวจย ........................................................................................................................... 237

ฎ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 ............................................. 24 2 การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะ หาความร (5E) ............................................................................................... 59 3 สรปวธดาเนนการวจย (Research) ขนตอนท 1 การศกษาขอมลพนฐานและ ความตองการในการพฒนาชดการเรยนร ........................................................ 86 4 แผนการเรยนรและตวชวดในชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและ

จตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ..........................................

89 5 การหาประสทธภาพ E1/E2 แบบรายกลมยอย (Small Group Tryout) ................ 91 6 การหาประสทธภาพภาคสนาม (Field Tryout) .................................................... 92 7 สรปวธดาเนนการวจยขนตอนท 2 การพฒนาและหาประสทธภาพ ของชดการเรยนร ........................................................................................... 92 8 สรปวธดาเนนการวจย ขนตอนท 3 การทดลองใชชดการเรยนร ............................ 95 9 การวเคราะหแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง แรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 .............................................................. 96

10 เกณฑการประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร ........................... 98 11 เกณฑทใชในการประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร ............................................ 103 12 สรปวธดาเนนการวจย ขนตอนท 4 การประเมนผลและปรบปรงแกไข ชดการเรยนร (Development) ..................................................................... 105

13 จานวนและรอยละเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ..... 109 14 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถามความคดเหนและความตองการ ของนกเรยนในการเรยนโดยใชชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ................. 110

15 จานวนและรอยละเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ ............... 112 16 แสดงผลการเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนผลการเรยนรกอนและหลง การใชชดการเรยนร ........................................................................................ 115

17 แสดงผลการเปรยบเทยบดานผลการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท ในชดการเรยนรโครงงานของนกเรยนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาล

ออมนอย โดยจาแนกเปนรายชดการเรยนร ....................................................

116 18 แสดงความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยน ............................................... 116 19 แสดงพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตร .......................................................... 117 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร............................... 157

ฏ

ตารางท หนา 21 แสดงคาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน วทยาศาสตร ................................................................................................... 166

22 แสดงคาดชนความสอดคลองของแบบสงเกตพฤตกรรมทชบงคณลกษณะ จตวทยาศาสตร .............................................................................................. 167

23 แสดงคาประสทธภาพของชดการเรยนรจากการทดลองเปนกลม (Small Group Tryout) ................................................................................ 168

24 แสดงคาประสทธภาพของชดการเรยนร (Field Tryout) ....................................... 169 25 แสดงความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยน ............................................... 170 26 แสดงคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน การประเมนครงท 1 ...................... 171 27 แสดงคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน การประเมนครงท 2 ...................... 172 28 แสดงคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน การประเมนครงท 3 ...................... 173

ฐ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย .................................................................................. 9 2 วงจรการเรยนร 5E ทเนนกระบวนการสบเสาะหาความร ...................................... 57 3 กรอบการดาเนนงานวจย ....................................................................................... 80 4 ขนตอนการสรางแบบสอบถาม .............................................................................. 83 5 ขนตอนการสรางแบบสมภาษณ ............................................................................. 85

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา โลกปจจบนเปนสงคมแหงการเรยนร การพฒนาทรพยากรมนษยเปนสงสาคญ เพอรองรบการเปลยนแปลงของสงคม การพฒนาทรพยากรมนษยเปนการลงทนทมประสทธภาพตอการพฒนาเศรษฐกจและพฒนาประเทศ ซงการศกษาทดควรมงใหผเรยนมความรพนฐานและความสามารถในการปรบตวสการพฒนาทกษะทจะสามารถศกษาเรยนรตลอดชวต วทยาศาสตรเกยวของกบชวตประจาวนและการงานอาชพตาง ๆ ของทกคน ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตาง ๆ ทมนษยไดใชเพออานวยความสะดวกในชวตและการทางาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตรผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอน ๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสาคญใน การคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (Knowledge-based Society) ดงนน ทกคนจงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนาความรไปใชอยางมเหตผลสรางสรรคและมคณธรรม (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 92) ความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนพนฐานทสาคญในการพฒนาเทคโนโลย โดยอาศยความรทางวทยาศาสตรรวมกบศาสตรอน ๆ ปรบปรงผลตภณฑทตอบสนองความตองการและแกปญหาของมวลมนษย ดงนน ในชวตประจาวนของมนษยทกคน จะตองเกยวของกบวทยาศาสตรเทคโนโลย และววฒนาการทางดานความร ทาใหมการเปลยนแปลงหลาย ๆ ดาน เชนดานอตสาหกรรม ดานการเกษตร และดานการศกษา ซงมผลตอการแกปญหาและการดารงชวตของมนษย จงมความจาเปนอยางยงทจะทาใหบคคลในสงคมรจกการคดอยางมเหตผลมวธการแกปญหาตาง ๆ ทมระบบอนจะสงผลใหเกดการพฒนาดานสตปญญา ซงวธการคดนนเปนวธเดยวกนกบทใชอยในกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ไดแก การทาวจย และการทาโครงงานวทยาศาสตร ขณะนเราอยในยคทวทยาศาสตรและเทคโนโลยเจรญสงสด ทกอยางทเกยวของกบตวเรามการเปลยนแปลงและเจรญกาวหนานนเปนผลมาจากการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงสน

ประเทศไทยไดใหความสาคญกบการศกษามาโดยตลอดโดยในแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 9, 10 และแผนพฒนาเศรษฐกจ ฉบบปจจบน พ.ศ. 2555-2559 ใหความสาคญในเรองการพฒนาคนและถอวาคนเปนจดศนยกลางของการพฒนา ถาคนไดรบการพฒนาดแลวคนกจะสามารถชวยพฒนาประเทศทงทางดานเศรษฐกจและสงคมซงจะเปนการพฒนาทยงยน ดงนน จงไดเรงสรางกาลงคนใหมความเปนเลศในการสรางสรรคนวตกรรมและองคความรใหมทนาไปใชประโยชนในการพฒนาประเทศโดยมงผลตและพฒนากาลงคนทมคณภาพในทกสาขา โดยเฉพาะดานวทยาศาสตรเทคโนโลย พฒนาหลกสตรทงในและนอกระบบใหหลากหลาย พฒนาสอการเรยน

1

2

การสอนทจงใจใหเดกสนใจและใฝรใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอ และพฒนาคณภาพครใหรเทาทนวทยาการสมยใหม การจดการศกษาใหกบเยาวชนจงถอเปนสงสาคญทสรางสรรคคนไทย ใหเปนคนทมคณภาพจะเปนแรงผลกดนทสรางสงคมไทยใหเจรญรงเรองเปนสข ยงยน มนคง สนต

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดจดการศกษาเปน 3 ระดบ คอ ระดบประถมศกษา (ชนประถมศกษาปท 1-6) ระดบมธยมศกษาตอนตน (ชนมธยมศกษาปท 1-3) และระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ชนมธยมศกษาปท 4-6) โดยกาหนดสาระการเรยนร 8 กลม โดยมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเปนสาระการเรยนรหนง การเรยนการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในระดบมธยมศกษาตอนตนนอกจากมงสรางความรก ความสนใจอยางตอเนองแลวยงตองเปดโอกาสใหนกเรยนไดสารวจความสนใจและความถนดของตนเอง การจดการเรยนการสอนจงตองจดสาระและกจกรรมทหลากหลายใหนกเรยนไดมโอกาสสมผสและเรยนร นอกจากการจดการเรยนการสอนใหนกเรยนไดสารวจตนเองแลววชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยในระดบน ยงเปนวชาพนฐานทสาคญสาหรบนกเรยนจานวนหนงทอาจตองออกจากโรงเรยนหลงจบการศกษาภาคบงคบ จะตองมพนฐานองคความร ทกษะการเรยนร ทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตร ตลอดจนเจตคตทางวทยาศาสตรทเหมาะสม สามารถดารงชวตอยในสงคมวทยาศาสตรและเทคโนโลยและสงคมแหงการเรยนร ทงในปจจบนและอนาคตได นกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตน บางคนทแสดงออกอยางโดดเดนถงความทเปนผทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย กจะตองไดรบการสงเสรมและพฒนาใหเจรญเตบโตและพฒนาอยางเตมศกยภาพ เมอใชความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนเกณฑในการแบงกลมความตองการของผเรยน อาจแบงนกเรยนเปน 3 กลมใหญ ๆ คอ กลมท 1 ตองการวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอเปนพนฐานของการดารงชวต เปนกลมทอนาคตไมไดประกอบอาชพทตองใชวทยาศาสตรโดยตรง เชนประกอบธรกจคาขาย อาชพดานการใหบรการตาง ๆ กลมท 2 เปนกลมทจะประกอบอาชพทตองใชพนฐานความรทางดานวทยาศาสตรโดยตรง เชน แพทย เภสชการ วศวกร และกลมท 3 เปนกลมทมความสามรถพเศษทางดานวทยาศาสตรเปนกลมทประกอบอาชพการคนควาวจย หาองคความรและเทคโนโลยใหม

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ไดจดทารายงานสรปผลการวเคราะหเรองความสามารถในการแขงขนระดบนานาชาต พ.ศ. 2543 เมอเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยกบตางประเทศโดยวเคราะหขอมลจากเอกสารเรอง The World Competitiveness Yearbook 2000 ของ International Institute for Management (IMD) ซงมเนอหาเปรยบเทยบความสามารถของไทยในการแขงขนกบตางประเทศในประเดนดานเศรษฐกจการเมอง และสงคมของ ประเทศตาง ๆ รวม 47 ประเทศ ขดความสามารถของไทยอยในระดบท 47 ในป พ.ศ. 2549 โครงสรางพนฐานดานวทยาศาสตรแมอนดบจะดขนแตอยในระดบตามาก โดยจดออนอยทการวจยและพฒนา การเรยนรวทยาศาสตรในโรงเรยนความสนใจของเดกตอวทยาศาสตร (จนตนา สจานนท , 2554: 189) ชมรมศกษาผลงาน วทยากร เชยงกล (2554: 3) กลาวถงการศกษาของไทยเปรยบเทยบกบนานาประเทศ ซงชใหเหนถงความจาเปนทตองพฒนาการศกษาใหมประสทธภาพมากขน รายงานสภาวะการจดอนดบของ IMD ในรอบ 10 ปทผานมา ประเทศไทยถกจดอนดบสมรรถนะหรอ

3

ความสามารถในการแขงขนอยในระดบกลาง คอนไปทางทายโดยเปรยบเทยบแลวอยตากวาสงคโปร ไตหวน เกาหลใต ฮองกง และมาเลเซย มาตลอด จากการจดลาดบประเทศไทย โดย IMD ใน 2 ปลาสด (พ.ศ. 2552–2553) ประเทศไทยอยอนดบท 26 จากอนดบท 58 IMD วเคราะหองคประกอบ 4 ดาน และนามาเฉลยเปนคะแนนรวม สาหรบประเทศไทยไดคะแนนดานสมรรถนะทางเศรษฐกจ ดทสด รองลงมาคอ ดานประสทธภาพภาครฐ และสมรรถนะดานประสทธภาพภาคธรกจตามลาดบ แตประเทศไทยไดคะแนนสมรรถนะดานโครงสรางพนฐาน (รวมทงพลงงาน การสอสาร โทรคมนาคม การศกษา วทยาศาสตรเทคโนโลย สขภาพ และสภาพแวดลอม) ตา หรอถอวาเปนจดออนทสดใน 4 ดาน เมอพจารณาเรองสมรรถนะดานโครงสรางพนฐานของประเทศไทย กลมโครงสรางดานวทยาศาสตรเปนจดออนทสด รองลงมาคอ โครงสรางเทคโนโลย สขภาพ และสภาพแวดลอม การศกษาและโครงสรางพนฐานทวไป ตามลาดบ ทงน เกณฑทเปนจดออนมากทสดกคอการลงทนดานสขภาพเมอเปรยบเทยบกบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ จานวนบคลากรดานการแพทยนอย การลงทนดานการวจยและพฒนาตา เมอเปรยบเทยบกบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ และมผใชอนเตอรเนตนอย สมรรถนะการศกษาโดยรวมของไทยอยในอนดบทาย ๆ คอ ประมาณ 40 จาก 58 ประเทศ ในแงประชากรนน ประเทศไทยเปนอนดบท 21 ของโลก World Economic Forum จดอนดบ ป ค.ศ. 2010-2011 (พ.ศ. 2553-2554) ใหประเทศไทยอยอนดบท 38 จาก 139 ประเทศ World Economic Forum ใชดชนชวดในดานสถาบนภาครฐและเอกชน นโยบายและปจจยทจะสงผลใหเกดความเจรญรงเรองทางเศรษฐกจทยงยน ทงในระยะปจจบนและระยะกลาง เนนเรองประสทธภาพในการใชทรพยากรทมอย รวมทงเรองของการศกษา เทคโนโลยและนวตกรรม

จากการรายงานสภาวะการศกษาประเทศไทย พ.ศ. 2550-2551 พบวา ผลสมฤทธในการสอบวชาวทยาศาสตรระดบชาตของนกเรยนดานความสามารถในการคดวเคราะห ส งเคราะห ประยกตใช ในชนประถมศกษาปท 6, มธยมศกษาปท 3 และมธยมศกษาปท 6 คาเฉลยทวประเทศแลวอยในเกณฑทตา รวมทงยงลดลงจากปกอน ๆ ในหลายกรณ เมอพจารณารายงานผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O-NET: Ordinary National Educational Test) ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ของโรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร สงกดกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน ปการศกษา 2551 พบวา ในวชาวทยาศาสตรไดผลคะแนนเฉลย รอยละ 35.87 ในปการศกษา 2552 ผลคะแนนเฉลย รอยละ 23.36 ซงตากวาปทผานมา หากพจารณาผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาวทยาศาสตรโดยแยกเปนบทเรยนพบวาเนอหาสาระทนกเรยนสวนมากเหนวามปญหาตอการเรยนการสอนเรยงจากมากไปหานอย ไดแก เรองแรงและการเคลอนท สมการ การเคลอนทของ นวตน โมเมนต และสมดลพลงงาน ประเดนปญหาเกยวกบการทาความเขาใจเนอหาทฤษฎตาง ๆ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ปญหาดานผลสมฤทธวชาวทยาศาสตรสวนหนงมาจากขาดแคลนครอาจารยทงดานปรมาณและคณภาพทขาดแคลนมาก คอ ครทจบทางดานวทยาศาสตร สวนหนงเพราะมครเรยนทางดานนนอย หรอยายไปทางานอนทไดผลตอบแทนสงกวามโอกาสกาวหนากวา ยงทาใหคณภาพการจดการศกษาตกตาลง ปญหาวฒนธรรมในการเรยนการสอนแบบเนนการทองจาเพอสอบ เอาคะแนน ไมมวฒนธรรมในการรกการอาน การใฝร คนควา วจยทดลอง คด อภปราย วเคราะห สงเคราะห ประยกตใชเปน ยงคงเปนปญหาใหญททาใหคณภาพการศกษาไทยสตางประเทศไมได

4

ยงสถาบนศกษาเนนการขยายปรมาณนกเรยนนกศกษา และเกดปญหาการขาดแคลนครทงดานปรมาณและคณภาพ กยงทาใหปญหาคณภาพการศกษาเกดผลกระทบในทางลบมากขน (จนตนา สจานนท, 2554: 189) จากการวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณครผสอนวชาวทยาศาสตรในโรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 4 คน พบวาปญหาสาคญททาใหผลการเรยนรของนกเรยนตากวาเกณฑมาตรฐานทกาหนดไว คอ 1) ขาดการเตรยมการสอน เนองจากขาดครปฏบตการทาใหครมภาระงานหลายดาน ขาดอปกรณ และสอการเรยนการสอนทเหมาะสม 2) ครเปนผทาหนาทในการจดการเรยนการสอนเพยงผ เดยว 3) กจกรรมการเรยนการสอนไมสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการสอน 4) เทคนคการเรยนการสอนหรอการถายทอดความรของครไมหลากหลาย และ 5) เนอหาทเรยนเขาใจยากและสวนใหญครใชบรรยาย

การจดการเรยนรแบบโครงงานเปนแนวทางหนงทจะพฒนาผเรยนในดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยการเปดโอกาสใหผเรยน เรยนรเรองใดเรองหนงตามความสนใจ เปนการเรยนรทใชเทคนคหลากหลายรปแบบนามาผสมผสานกน ไดแก กระบวนการกลม การฝกคด การแกปญหา การเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบรวมกนคด ทงนมงหวงใหผเรยนเรยนรเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเอง โดยใชกระบวนการและวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตาง ๆ เพอคนหาคาตอบดวยตนเอง เปนการเรยนรทมงเนนใหผ เรยนไดเรยนรจากประสบการณตรงกบแหลงความรเบองตน ผเรยนสามารถสรปความรไดดวยตนเอง ซงความรทผเรยนไดมาไมจาเปนตองตรงกบตารา แตผสอนจะสนบสนนใหผเรยนศกษาคนควาเพมเตมจากแหลงการเรยนรและปรบปรงความรทไดใหสมบรณ สอการเรยนการสอนเปนปจจยทสงผลตอการเรยน

จดม งหมายของการเรยนวทยาศาสตรนอกจากตองการใหนกเรยนมความรความเขาใจ ในเนอหาสาระของวชาวทยาศาสตร แลวยงตองการให นกเรยนมทกษะในการศกษาคนควาและจตวทยาศาสตร มความใฝร ซอสตย และมใจเปนกลางมความเพยรพยายาม ละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจเนองจากจตวทยาศาสตรเปนคณลกษณะทางดานจตพสยทสาคญเปรยบเหมอนแหลงพลงกระตนผเรยนสบเสาะหาความรจนเปนผทรเรองทางวทยาศาสตร และเทคโนโลย (Scientific and Technological Literacy) ซงเปนเปาหมายทางการศกษาวทยาศาสตร ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะศกษาและพฒนาจตวทยาศาสตรใหเกดขนในตวของผเรยน บรรลตามเปาหมายของการศกษาวทยาศาสตร

จากการวเคราะหสภาพปญหาเกยวกบผลการเรยนรของผเรยนในรายวชาวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาพบวา สอการเรยนการสอนเปนปจจยทสงผานความรสผเรยนได (อารมณ เพชรชน, 2548: 77) การใชสอการเรยนการสอนจะชวยสงเสรมกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร การถายทอดและแลกเปลยนความรทกษะกระบวนการและเจตคตทางวทยาศาสตร ซงสอมหลายประเภท เชน สอภาพ สอวดทศน บทเรยนสาเรจรปโดยเฉพาะชดการเรยนรซงเปนวตกรรมทมบทบาทตอการเรยนรของนกเรยน จากการสงเคราะหงานวจยเกยวกบการพฒนาชดการเรยนร พบวาการเรยนดวยชดการเรยนรมผลทาใหผลการเรยนรทางการเรยนของผเรยนมระดบสงขนชดการเรยนรเปนระบบของการวางแผนการการเรยนรทสอดคลองกบจดมงหมายของเนอหาวชานน ๆ จงทาใหเกดประโยชนและคณคาในการเรยนการสอนอยางมาก ดงนน ในปจจบนชดการเรยนรจงมบทบาทท

5

สาคญตอการเรยนการสอนและการจดการศกษาดงน 1) มบทบาทตอการเปลยนแปลงรปแบบ การจดการเรยนการสอน 2) มบทบาทตอการเพมผลการเรยนรทางการเรยนใหสงขน 3) มบทบาทสาคญตอการแกปญหาทเกดขน และ 4) มบทบาทสาคญทสงเสรมใหเกดการเรยนรไปสปรชญาการศกษาในแนวพฒนาการไดอยางเตมท โดยทชดการเรยนรเปนวธการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ยดหลกใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร ครเปนผใหคาแนะนาและประสานกจกรรมใหเกดการเรยนจากการไดทากจกรรมรวมกนอนจะทาใหผเรยนเกดประสบการณตรง (ชยยงศ พรหมวงศ, 2551: 1)

จากการศกษางานวจยเกยวกบการจดการเรยนการสอนโดยใชชดการเรยนรของ นชนาถ สอนสงค (2549: บทคดยอ) ซงทาการศกษาวจยเรอง การพฒนาชดการเรยนรโดยใชแผนผงมโนทศน เรองบรรยากาศ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา การเรยนรของนกเรยนกอนและหลง การใชชดการเรยนรมคาเฉลยกอนและหลงเรยน มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ความคดเหนของนกเรยนทเรยนโดยใชชดการเรยนรและความสามารถในการสรางแผนผงมโนทศน พบวา นกเรยนมความคดเหนในระดบเหนดวยมาก นกเรยนมผลการเรยนรทางการเรยนวทยาศาสตรทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน ความสามารถในการคดวเคราะห ความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนรวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน (ปราโมทย สขสมโชค, 2552: 112 และพรรณ ทองสกใส, 2550: บทคดยอ) ซงมผลการวจยสอดคลองกบ มฉตร ศรเทยง (2552: 88) ททาการศกษาวจยเรองการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร 5 ขน โดยใชชดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนสอพบวา ทาใหนกเรยนรจกใชกระบวนการคด รจกแกปญหา มสวนรวมในการทากจกรรมมความกระฉบกระเฉง กระตอรอรนในการทจะเรยน มความอยากรอยากเหนและแสวงหาความรไดดวยตนเอง และพบวานกเรยนมคะแนนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน และจนตนา คาสอนจก (2553: 69) ทาการศกษาวจยเรองชดการเรยนการสอนเรองสารเคมในชวตประจาวนโดยใชการตนอนเมชนเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 แบบกจกรรมกลมทาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ความคดสรางสรรค และเจตคตทางวทยาศาสตรสงกวาการสอนตามปกต ผลการศกษางานวจยสรปไดวา กจกรรมการเรยนการสอนโดยใชชดการเรยนรสามารถพฒนาการเรยนรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน โดยนกเรยนทไดรบการเรยนรดวยชดการเรยนรมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนเรยนหรอ สงกวากลมทเรยนตามปกต และ ชวยพฒนาการเรยนการสอนสงเสรมกจกรรมการเรยนการสอนใหนาสนใจ พฒนาใหนกเรยนเกด การเรยนรหรอสรางองคความรดวยตนเอง สอดคลองกบแนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญตลอดจนเปนการนาเทคโนโลยและนวตกรรมทมอยมาใชในการเรยนการสอนใหเกดประสทธภาพสงสด

จากปญหาและความสาคญของการพฒนาการเรยนร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทาใหผวจยไดตระหนกถงความสาคญและมความสนใจการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทตามสาระการเรยนรของผเรยน โดยนาไปทดลองกบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ของโรงเรยนเทศบาลออมนอยภายหลงจากการศกษาและทดลองใชชด

6

การเรยนแลวผเรยนสามารถนาความรไปประยกตใชในการในการทาโครงงานวทยาศาสตรเปนอยางไร ทงนเพอนาขอบกพรองการชดการเรยนรดงกลาว เพอเสนอแนะแกผบรหารในการปรบปรงแกไข ชดการเรยนรเพอพฒนาความสามารถใหแกผเรยนสามารถนาความรไปประยกตใชในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร รวมทงสรางคณลกษณะจตวทยาศาสตรทดใหแกผเรยน

กรอบแนวคดทใชในการวจย ในการศกษาคนควาการสรางชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผวจยไดทาการคนควาจากแนวคดและผลงานวจยตาง ๆ เพอเปนแนวทางในการสรางชดการเรยนรไดดงน

ชยยงค พรหมวงศ (2554: 2) ไดเสนอเทคนคและกระบวนการในการพฒนาชดการเรยนรดงน ขนท 1 การวเคราะหเนอหา การวเคราะหเนอหาหมายถง การจาแนกเนอหาวชาออกเปนหนวยแยกยอยจนไปถงหนวยระดบบทเรยน ซงเปนหนวยทใชสอนได 1 ครง ชดการเรยนรทผลตขนจงเปนชดการเรยนรประจาหนวย ระดบบทเรยน คอ 1 ชดการเรยนรสาหรบการสอนแตละครง โดยสวนทจะตองทาในการวเคราะหเนอหา คอ 1. กาหนดหนวย คอการนาหนวยเนอหาบทเรยนมากาหนดใหเปนหนวยระดบบทเรยน ซงแตละหนวยจะใชสอนไดประมาณ 60-80 นาท (1คาบ มธยมศกษา อดมศกษา หรอ 3-4 คาบระดบประถมศกษา) 2. การกาหนดหวเรอง เปนการนาแตละหนวยมากาหนดเปนหวเรองยอย ซงเปนสวนสาคญทจะนาไปสการจดกจกรรมตางๆ ได 3. การกาหนดความคดรวบยอด เปนการเขยนขอความทเปนสาระสาคญของแตละ หวเรอง

ขนท 2 การวางแผนการสอน การวางแผนการสอนเปนการคาดการณลวงหนาวา เมอครเรมสอนโดยใชชดการเรยนรจะตองทาอะไรบางตามลาดบกอนหลง

ขนตอนท 3 การผลตสอการสอน เปนการผลตสอการสอนประเภทตางๆตามทกาหนดไวในแผนการสอน ขนตอนท 4 การทดสอบประสทธภาพชดการเรยนร เปนการประเมนคณภาพชดการเรยนรดวยการนาชดการเรยนรไปทดลองใชแลวปรบปรงใหมคณภาพตามเกณฑทกาหนดไว

สวทย มลคา และอรทย มลคา (2545: 53-54) เสนอขนตอนการพฒนาชดการเรยนร 8 ขนตอน ดงน

1. ศกษาและวเคราะหเนอหาสาระของหนวยการเรยนร และผลการเรยนรทคาดหวงอยางละเอยด

2. แบงหนวยการเรยนรออกเปนหนวยยอย เพอสะดวกตอการเรยนรของผเรยน 3. กาหนดจดประสงคการเรยนรในแตละหนวยการเรยนรใหสอดคลองทงจดประสงค

ทวไปและจดประสงคเชงพฤตกรรม รวมทงกาหนดเกณฑการตดสนไวดวย

7

4. กาหนดความคดรวบยอด โดยใหสอดคลองกบหนวยการเรยนร และจดประสงคเพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมเนอหาสาระ สอ และสวนประกอบอน ๆ

5. จดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร เพอเปนแนวทางในการเลอกและผลตสอการสอน

6. เลอกและผลตสอการเรยนทเหมาะสมกบแตละหนวยการเรยนร พรอมทงจดสอ การสอนอยางเปนระบบ

7. กาหนดแบบประเมนผล พรอมทงกาหนดเกณฑการประเมนอยางละเอยด ซงตองประเมนใหตรงกบจดประสงคทตงไว โดยใชการสอบแบบองเกณฑ

8. ทดสอบประสทธภาพของชดกจกรรม เปนการนาชดกจกรรมไปทดสอบดวยวธการตาง ๆ กอนทจะนาไปใชจรง เชน ทดลองใชกบผเรยนทเปนตวอยางของกลมเปาหมาย หรอใหผเชยวชาญตรวจสอบ เพอใหไดชดกจกรรมทมคณภาพและเหมาะสมกบผเรยนจากขนตอนขางตนอาจกลาวไดวาการผลตชดกจกรรมเปนผลผลตของกระบวนการออกแบบเพอพฒนาการเรยนการสอนใหไดประสทธผลหรอประสทธภาพทตงไวนนเอง

อมพร เตมด (2545: 76-98) ไดพฒนาชดการเรยนรเรองการอนรกษแหลงทองเทยวในชมชนสาหรบนกเรยนประถมศกษาอาเภอสวนผง จงหวดราชบร ผลการเรยนรของนกเรยนกอนและหลงใชชดการเรยนรแตกตางกนอยางมนยสาคญ โดยหลงใชชดการเรยนรมคะแนนสงกวากอนใช ชดการเรยนรซงมขนตอนการพฒนาชดการเรยนร 4 ขนตอน ซงสอดคลองกบงานวจยของ สมพศ กอบจตต ไดเสนอกระบวนการในการพฒนาชดการเรยนร เรองกฎหมายนารในชวตประจาวน โดยใชขอมลทองถน สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 (2548: 12) ดงน

ขนตอนท 1 การศกษาความตองการและขอมลพนฐานโดยศกษาเอกสาร ไดแก นโยบายทางการศกษา วเคราะหหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ศกษาความคดเหนของนกเรยนเกยวกบรปแบบขอบขายเนอหา สอ การวดประเมนผล ศกษาความคดเหนของผเชยวชาญดานเนอหาสาระ สอ การวดประเมนผล ชดการเรยนร และรวบรวมขอมลเกยวกบความตองการในการพฒนาชดการเรยนร

ขนตอนท 2 การพฒนาและหาประสทธภาพชดการเรยนร โดยการพฒนาชดการเรยนรฉบบราง ประเมนชดการเรยนรฉบบราง แลวนาไปหาประสทธภาพและนามาปรบปรงแกไข

ขนตอนท 3 ทดลองใชชดการเรยนรกบนกเรยน ขนตอนท 4 ประเมนและปรบปรงแกไขชดการเรยนร

นชนาถ สอนสง (2549: 11) ไดเสนอขนตอนการสรางชดการสอนไวม 4 ขนตอน ดงน 1) ศกษาขอมลพนฐาน 2) พฒนาชดการเรยนร 3) ทดลองใชชดการเรยนร และ 4) ประเมนผลและปรบปรงชดการเรยนร ซงสอดคลองกบ สนทด ภบาลสข และพมพใจ ภบาลสข (2525: 22, อางถงใน สมพศ กอบจตต, 2548: 9-10) ไดอธบายขนตอนการพฒนาชดการเรยนรไวดงน 1) กาหนดหมวดหมเนอหา และประสบการณการกาหนดหมวดหมวชาหรอผสมกนไป 2) กาหนดหนวยการเรยน โดยแบงเปนหนวยยอย กาหนดเนอหาใหเหมาะสมกบเวลา 3) กาหนดหวเรองวาแตละหนวยควรจะใหประสบการณอะไรกบผเรยนบาง โดยแบงเปนหวเรองยอย ใหเหนอยางชดเจน 4) กาหนดความคดรวบยอด และหลกการใหสอดคลองกบหนวยและหวเรอง 5) หาประสทธภาพของชดการเรยน โดย

8

การทดลองใชเพอหาขอมลมาปรบปรงชดการเรยนใหมประสทธภาพยงขน และ 6) นาชดการเรยนไปใช ชดการเรยนทไดปรบปรงใหมประสทธภาพแลว สามารถนาไปใชไดตามประเภทของชดการเรยนในทานองเดยวกน งานวจยของ วลลภ อนทรมาตร (2543: 20) การพฒนาชดการสอนวชาวทยาศาสตร เรองการขนสงและการสอสาร ไดเสนอขนตอนการสรางชดการสอนไวดงน 1) ศกษาเอกสารทเกยวของกบเนอหาทจะสราง 2) กาหนดกจกรรม กาหนดหนวยการเรยนร 3) กาหนดความคด รวบยอด 4) กาหนดจดประสงคการเรยนร 5) วเคราะหงาน 6) กาหนดสอการสอน 7 ) การประเมนตรวจสอบ และ 8) ทดสอบและหาคาประสทธภาพ สอดคลองกบ ปญญา รงเรอง (2551: 50) ไดเสนอขนตอนการสรางและพฒนาชดการเรยนรไวดงน 1. การศกษาขอมลพนฐานในการสรางและพฒนาชดการเรยนรโดยศกษาหลกสตร ตาง ๆ การวเคราะหเนอหา 2. การวางแผน ไดแก การเลอกกจกรรมการเรยนการสอน วธการทเหมาะสมกบนกเรยนและขอจากดตาง ๆ ทมอย 3. การผลตสอการเรยนการสอน เครองมอตามทไดวางแผนไว 4. สรางแบบทดสอบและแบบประเมนผลการเรยนร 5. การหาประสทธภาพ เปนการประเมนคณภาพของชดการเรยนร โดยนาไปทดลองใช ปรบปรงใหมคณภาพตามเกณฑทกาหนด ในการสรางชดการเรยนรเพอสรางความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ครงนผวจยไดสงเคราะหขนตอนการสรางชด การเรยนรเปนกรอบแนวคดโดยมขนตอนการพฒนาชดการเรยนร 4 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 ศกษาขอมลพนฐาน ไดแก วเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ศกษาแนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบชดการเรยนร ศกษาความตองการของนกเรยนในการสรางชดการเรยนรเรองแรงและ การเคลอนท จากนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร

ขนตอนท 2 พฒนาชดการเ รยนร ไดแก การจดทาโครงรางชดการเ รยนร ซ งประกอบดวย 1. คมอคร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค แผนการจด การเรยนร (ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร

2. ชดการเรยนร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล

3. สอการสอนตาง ๆ ไดแก เอกสารประกอบการเรยน และวสดอปกรณ ตางๆ ขนตอนท 3 ทดลองใชชดการเรยนรกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาล

ออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร

9

ขนตอนท 4 ประเมนผลและปรบปรงชดการเรยนร โดยประเมนผลการเรยนรของนกเรยนเรองแรงและการเคลอนท ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร คณลกษณะ จตวทยาศาสตร

ซงผวจยไดกาหนดเปนกรอบแนวคดทใชในการทาวจย ดงภาพท 1

ขนตอนในการสรางชดการเรยนร ขนตอนท 1 ศกษาขอมลพนฐานไดแก วเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ศกษาแนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบชดการเรยนร ศกษาความตองการของนกเรยนในการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท จากนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร

ขนตอนท 2 พฒนาชดการเรยนร ไดแกการจดทาโครงรางชดการเรยนร ซงประกอบดวย 1. คมอคร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คา

ชแจง วตถประสงค แผนการจดการเรยนร (ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน

2. ชดการเรยนร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล 3. สอการสอนตางๆ ไดแก เอกสารประกอบการเรยน และวสดอปกรณตาง ๆ ขนตอนท 3 ทดลองใชชดการเรยนรกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอ กระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ขนตอนท 4 ประเมนผลและปรบปรงชดการเรยนร โดยประเมนผลการเรยนรของนกเรยนเรองแรงและ การเคลอนท ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร คณลกษณะจตวทยาศาสตร

ภาพท 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย

1. ผลการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท 2. ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร 3. คณลกษณะจตวทยาศาสตร (Scientific Mind) ประกอบดวย 3.1 ความสนใจใฝเรยนร 3.2 ความเพยรพยายาม มงมน อดทนและรบผดชอบ 3.3 ความรอบคอบในการตดสนใจ 3.4 ความมเหตผล 3.5 ความมใจกวางยอมรบฟงความคดเหนหรอเหตผลทเพยงพอ 3.6 ความซอสตย

ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท

1. คมอคร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด แผนการจดการเรยนร (ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน

2. คมอนกเรยน ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/ผลการเรยนรทคาดหวง ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล

3. สอการสอนและวสดอปกรณ ไดแก เอกสารประกอบการบรรยาย (Power Point) อปกรณประกอบ การทดลอง

10

คาถามในการวจย การวจยครงนผวจยสนใจศกษาเพอหาคาตอบในขอความดงน

1. ผลการศกษาขอมลพนฐานในการพฒนาชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนอยางไร 2. ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ประกอบดวยอะไรบาง และมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 หรอไม 3. การทดลองใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนอยางไร 4. ผลการประเมนชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดงน 4.1 นกเรยนมผลการเรยนรหลงใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สงกวากอนเรยนหรอไม 4.2 ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรของผเรยน หลงใชชดการเรยนร อยในระดบใด 4.3 คณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน อยในระดบใด

วตถประสงคของการวจย การวจยครงนมวตถประสงคหลกเพอพฒนาชดการเรยนรเรองแรงและการ เคลอนท เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยมวตถประสงคเฉพาะดงน

1. เพอศกษาขอมลพนฐานในการพฒนาชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

2. เพอพฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนรแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 3. เพอทดลองใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

4. เพอประเมนผลและปรบปรงแกไขชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 4.1 ผลการเรยนรกอนและหลงใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท 4.2 ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรของผเรยนหลงใชชดการเรยนร 4.3 คณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน

11

สมมตฐานของการวจย 1. ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสรางขนมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2. ผลการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สงกวากอนเรยน 3. ความสามารถของผเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในการทาโครงงานวทยาศาสตรหลงจากไดศกษาและใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทอยในระดบด 4. คณลกษณะจตวทยาศาสตรของผเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากไดศกษาและใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทอยในระดบด

ขอบเขตของการวจย การวจยครงนผวจยไดกาหนดขอบเขตการวจยไวดงน คอ 1. ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย สงกดกองการศกษาเทศบาลนครออมนอย ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ทงหมด 3 หองเรยน จานวน 80 คน 2. กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 จานวน 33 คน โรงเรยนเทศบาลออมนอย สงกดกองการศกษาเทศบาลนครออมนอยทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ไดมาจากใชหองเรยนเปนหนวยของกลมดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบสลาก 3. ตวแปรทใชในการศกษา 3.1 ตวแปรอสระ (Independent Variables) ไดแก ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 3.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก 3.2.1 ผลการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท 3.2.2 ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร 3.2.3 คณลกษณะจตวทยาศาสตร 4. เนอหา เนอหาทนามาสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทนามาจากสาระการเรยนรวทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนเทศบาลออมนอย วชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 หนวยการเรยนรท 4 เรองแรงใกลตว ประกอบดวยตวชวด ดงน มาตรฐาน ว 4.1 ตวชวด ม.3/1 อธบายความเรงและผลของแรงลพธ, ม.3/2 ทดลองและอธบายแรงกรยาและแรงปฏกรยาระหวางวตถและการนาความรไปใช ม .3/3

12

ทดลองและอธบายแรงพยงของเหลวทกระทาตอวตถ หนวยการเรยนรท 5 การเคลอนท ว 4.2 ม.3/1ทดลองและอธบายความแตกตางระหวางแรงเสยดทานสถตกบแรงและนาความรไปใชประโยชน ม.3/2 ทดลองและวเคราะหโมเมนตของแรงและนาความรไปใชประโยชน, ม.3/3 สงเกตและอธบายการเคลอนทของวตถทเปนแนวตรงละแนวโคง มาตรฐาน ว 8.1 ตวชวด ม.3/1- ม.3/9 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขน สวนใหญมรปแบบทแนนอนสามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและ เครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน 5. ระยะเวลาทใชในการทดลอง ระยะเวลาในการทดลองใชชดการเรยนร ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จานวน 4 สปดาห ๆ รวม 12 ชวโมง

นยามศพทเฉพาะ เพอใหเกดความเขาใจตรงกน ผวจยจงไดใหความหมายคาศพทเฉพาะสาหรบการวจยดงน 1. โครงงานวทยาศาสตร หมายถง การศกษาคนควาหาความรเรองใดเรองหนง ทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงนกเรยนเปนผลงมอปฏบตดวยตนเอง ดวยวธการทางวทยาศาสตรโดยการแนะนาดแลของครหรอผเชยวชาญในเรองนนๆ

2. ชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร หมายถง สอการเรยนทสรางขนมาประกอบดวยวสดและอปกรณหลายชนดทมความสอดคลองกบเนอหา วตถประสงคเพอถายทอดเนอหาสาระ อยางเปนระบบขนตอนทาใหบทเรยนมความเปนรปธรรมมากขน ทาใหนกเรยนเขาใจบทเรยนมากขน

3. การจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5E) หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนในรายวชาวทยาศาสตร เรองแรงและการเคลอนทประกอบดวย 6 ขนตอน คอ 1) ขนสรางความสนใจ 2) ขนวางแผน 3) ขนสารวจและคนหา 4) ขนอธบายและลงขอสรป 5) ขนขยายความร และ 6) ขนประเมนผล

4. ผลการเรยนร หมายถง คะแนนของนกเรยนทไดจากการทาแบบทดสอบการเรยนหลงเรยนดวยชดการเรยนรทผวจยสรางขน เรองแรงและการเคลอนท 5. ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร หมายถง การแสดงออกถงความรความเขาใจของนกเรยนโดยการจดทาโครงงานประเมนโดยแบบประเมนความสามารถในการโครงงานวทยาศาสตรและชนงานของนกเรยนทแสดงถงความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรของนกเรยนในดานการกาหนดประเดนความคดรเรมสรางสรรค วธการศกษาคนควา เนอหาสาระและประโยชน การทารายงานการแสดงโครงงานและการนาเสนอไดจากแบบประเมนโครงงานทผวจยสรางขน

6. ประสทธภาพของชดการเรยนรหมายถง เกณฑตรวจสอบชดการเรยนรทสรางขนใหม คาประสทธภาพ ตามเกณฑ 80/80 80 ตวแรก หมายถง ประสทธภาพของกระบวนการ โดยประเมนจากคะแนนทไดจากการทาแบบฝกหดระหวางเรยนในแตละหนวยการเรยนทงหมด คดเปนคาเฉลยรอยละ 80

13

80 ตวหลง หมายถง ประสทธผลของผลผลต โดยประเมนจากคะแนนหลงเรยนดวยชดการเรยนร คดเปนคาเฉลยรอยละ 80 7. จตวทยาศาสตร หมายถง ลกษณะนสย ทงความรสก ความเชอ ความคด การกระทาและการตดสนใจ เยยงนกวทยาศาสตร ทเกดจากประสบการณการเรยนรวทยาศาสตร ซงประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตรไดจากแบบสงเกตพฤตกรรมประกอบดวย 7.1 ความสนใจใฝเรยนร หมายถง คณลกษณะของนกเรยนทมความพยายามจะเผชญสบเสาะแสวงหาความรในสถานการณใหม ๆ ซงไมสามารถอธบายดวยความรทมอยเดม และคนควาหาเพอตอบปญหาซงมความปรารถนาทจะไดความรทสมบรณ 7.2 ความเพยรพยายาม มงมน อดทน และรบผดชอบ หมายถง คณลกษณะของนกเรยนทสามารถดาเนนการทากจกรรมในการแกปญหาจนถงทสดจนกวาจะไดรบคาตอบทนาเชอถอไดและยอมรบผลการกระทาของตนเองทงเปนผลดและผลเสย

7.3 ความรอบคอบในการตดสนใจ หมายถง คณลกษณะของนกเรยนทมการทางานเปนระบบมระเบยบรอบคอบ จดระบบการทางาน ใชวธการศกษาหลายวธในการตรวจสอบผล การทดลองไตรตรอง พนจวเคราะหอยางละเอยดถถวนในการทางานกอนตดสนใจสรป 7.4 ความมเหตผล หมายถง คณลกษณะของนกเรยนทยอมรบในคาอธบายเมอ มหลกฐานและขอมลอยางเพยงพอกอนสรปผลชอบพจารณาหาสาเหตของปรากฏการณตาง ๆในธรรมชาตโดยใชขอมลหลกฐานมาสนบสนนในการอธบายและการพสจนสงตางๆ

7.5 ความมใจกวางยอมรบฟงความคดเหนหรอเหตผลท เ พยงพอ หมายถง คณลกษณะของนกเรยนทแสดงถงการมจตใจกวางขวางเตมใจทจะเปลยนแปลงความคดเหนของตน ยอมรบฟงความคดเหนของคนอนเปลยนความคดของตนเองเมอมหลกฐานทดกวา

7.6 ความซอสตย หมายถง คณลกษณะของนกเรยนทตองการความถกตองในการรายงานการศกษาโดยปราศจากอคตความรสกสวนตวหรออทธพลจากสงตาง ๆ

8. นกเรยน หมายถง ผทกาลงศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 โรงเรยนเทศบาลออมนอย สงกดกองการศกษาเทศบาลนครออมนอย

ประโยชนทไดรบ 1. นกเรยนมความร ความเขาใจเรองแรงและการเคลอนทซงนาไปปรบประยกตใชใน

ชวตประจาวนและการเรยนในหองเรยนทเกยวของ 2. นกเรยนมความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและนาไปประยกตใชใน

ชวตประจาวนได 3. นกเรยนมความคด วธการคดทางวทยาศาสตร และพฤตกรรมคณลกษณะจต

วทยาศาสตร ไดแก ความสนใจใฝเรยนร ความเพยรพยายาม มงมน อดทน และรบผดชอบ ความรอบคอบในการตดสนใจ ความมเหตผล ความมใจกวางยอมรบฟงความคดเหนหรอเหตผลทเพยงพอ ความซอสตย

4. ไดชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสามารถพฒนานกเรยนใหมความรความเขาใจในการทาโครงงานประสามารถประยกตความรในชวตประจาวนได

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรองการพฒนาชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตรรายวชาวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในครงน ผวจยไดศกษาคนควา เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบ การพฒนาชดการเรยนร ดงน 1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551: กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร และหลกสตรสถานศกษา: กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนเทศบาลออมนอย กองการศกษา เทศบาลเมองออมนอย 2. ชดการเรยนร 2.1 ความหมายของชดการเรยนร 2.2 หลกการ และแนวคดทฤษฎทเกยวของกบชดการเรยนร 2.3 ประเภทของชดการเรยนร 2.4 สวนประกอบของชดการเรยนร 2.5 การใชชดการเรยนร 2.6 ชดการเรยนรทดมประสทธภาพ 2.7 ประโยชนของชดการเรยนร 2.8 ความสาคญของสอการเรยนร 2.9 ขนตอนการสรางและพฒนาชดการเรยนร 2.10 การหาประสทธภาพของชดการเรยนร 3. การสอนวทยาศาสตร

3.1 การสอนแบบโครงงาน (Project Method) 3.1.1 ความหมายของโครงงาน 3.1.2 ประเภทของโครงงาน 3.1.3 กระบวนการของกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน 3.1.4 ขนตอนการจดการเรยนร 3.1.5 แนวทางการจดการเรยนร 3.1.6 บทบาทครทปรกษาโครงงานวทยาศาสตร 3.1.7 การประเมนผลโครงงาน 3.2 การสอนแบบสบเสาะหาความร 5E (Inquiry Cycle) 3.2.1 ความหมายของการสอนแบบสบเสาะหาความร 3.2.2 การจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5E (Inquiry Cycle) 3.2.3 ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 3.2.4 ขอจากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

14

15

3.2.5 บทบาทของครในการสอนแบบสบเสาะหาความร 3.3 การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร (5E)

3.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3.5 จตวทยาศาสตร

4. งานวจยทเกยวของ 4.1 งานวจยในประเทศ 4.2 งานวจยตางประเทศ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551: กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดประกาศใชโดยกระทรวง ศกษาธการ เพอใหการจดการศกษาขนพนฐานสอดคลองกบสภาพความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจสงคมและความเจรญกาวหนาทางวทยาการ (กระทรวงศกษาธการ, 2551) จงไดมการกาหนดวสยทศน คณลกษณะอนพงประสงค สมรรถนะสาคญของผเรยนหลกการ มาตรฐานการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตร คณภาพของผเรยนเมอจบแตละชวงชน ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง ไดดงน

วสยทศน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนทกคน ซงเปนกาลงของชาต ใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตสานกในความเปนพลเมองไทย และเปนพลโลกยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐาน รวมทงเจตคตทจาเปนตอการศกษาตอการประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนผเรยนเปนสาคญบนพนฐานความเชอวาทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ

หลกการ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มหลกการทสาคญดงน 1. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐาน

การเรยนรเปนเปาหมายสาหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรม บนพนฐานของความเปนไทยควบคกบความเปนสากล

2. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาคและมคณภาพ

3. เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอานาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน

4. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลา และ การจดการเรยนร

5. เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนสาคญ

16

6. เปนหลกสตรการศกษา สาหรบ การศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

คณลกษณะอนพงประสงค ในการพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหม

คณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ทงในฐานะพลเมองไทยและพลโลก ดงน

1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. ซอสตยสจรต

3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการทางาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ นอกจากน สถานศกษาสามารถกาหนดคณลกษณะอนพงประสงคเพมเตมใหสอดคลอง

ตามบรบทและจดเนนของตนเอง

สมรรถนะสาคญของผเรยน ในการพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหม

สมรรถนะสาคญ 5 ประการ ดงน 1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมใน

การใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตองตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพโดยคานงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอนาไปสการสราง องคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรค ตาง ๆทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยคานงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคม และสงแวดลอม

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการนากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการดาเนนชวตประจาวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การทางาน และ

17

การอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพ แวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอก และใช เทคโนโลยดานตาง ๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสารการทางาน การแกปญหา อยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรมหลกการ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วทยาศาสตรมบทบาทสาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตร

เกยวของกบทกคนทงในชวตประจาวนและการงานอาชพตาง ๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตาง ๆ ทมนษยไดใชเพออานวยความสะดวกในชวตและการทางาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอน ๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสาคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (Knowledge-based Society) ดงนนทกคนจงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนาความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค และมคณธรรม

เรยนรอะไรในวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการ

เชอมโยงความรกบกระบวนการ มทกษะสาคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน โดยไดกาหนดสาระสาคญไวดงน 1. สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต สงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต โครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวต และกระบวนการดารงชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การถายทอดทางพนธกรรม การทางานของระบบตาง ๆ ของสงมชวต ววฒนาการและความหลากหลายของสงมชวต และเทคโนโลยชวภาพ 2. ชวตกบสงแวดลอม สงมชวตทหลากหลายรอบตว ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ความสมพนธของสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ ความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชและจดการทรพยากรธรรมชาต ในระดบทองถน ประเทศ และโลก ปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสภาพแวดลอมตาง ๆ 3. สารและสมบตของสาร สมบตของวสดและสาร แรงยดเหนยวระหวางอนภาค การเปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคมของสาร สมการเคม และการแยกสาร

18

4. แรงและการเคลอนท ธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง แรงนวเคลยร การออกแรงกระทาตอวตถ การเคลอนทของวตถ แรงเสยดทาน โมเมนตการเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตประจาวน 5. พลงงาน พลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงาน สมบตและปรากฏการณ ของแสง เสยง และวงจรไฟฟา คลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและปฏกรยานวเคลยร ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงานการอนรกษพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม 6. กระบวนการเปลยนแปลงของโลก โครงสรางและองคประกอบของโลก ทรพยากรทางธรณสมบตทางกายภาพของดน หน นา อากาศ สมบตของผวโลก และบรรยากาศ กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก ปรากฏการณทางธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ 7. ดาราศาสตรและอวกาศ ววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ ปฏสมพนธและผลตอสงมชวตบนโลก ความสมพนธของดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก ความสาคญของเทคโนโลยอวกาศ 8. ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การแกปญหา และจตวทยาศาสตร

คณภาพของผเรยนเมอจบชนมธยมศกษาปท 3 1. เขาใจลกษณะและองคประกอบทสาคญของเซลลสงมชวต ความสมพนธของการ

ทางานของระบบตางๆ การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เทคโนโลยชวภาพ ความหลากหลายของสงมชวตพฤตกรรมและการตอบสนองตอสงเราของสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตในสงแวดลอม

2. เขาใจองคประกอบและสมบตของสารละลาย สารบรสทธ การเปลยนแปลงของสารในรปแบบของการเปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคม

3. เขาใจแรงเสยดทาน โมเมนตของแรง การเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตประจาวน กฎการอนรกษพลงงาน การถายโอนพลงงาน สมดลความรอน การสะทอน การหกเหและความเขมของแสง

4. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟา หลกการตอวงจรไฟฟาในบาน พลงงานไฟฟาและหลกการเบองตนของวงจรอเลกทรอนกส

5. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก แหลงทรพยากรธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ ปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลทมตอสงตาง ๆ บนโลกความสาคญของเทคโนโลยอวกาศ

6. เขาใจความสมพนธระหวางวทยาศาสตรกบเทคโนโลย การพฒนาและผลของ การพฒนาเทคโนโลยตอคณภาพชวตและสงแวดลอม

7. ตงคาถามทมการกาหนดและควบคมตวแปร คดคาดคะเนคาตอบหลายแนวทาง วางแผนและลงมอสารวจตรวจสอบ วเคราะหและประเมนความสอดคลองของขอมล และสราง องคความร

19

8. สอสารความคด ความรจากผลการสารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

9. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการดารงชวต การศกษาหาความรเพมเตม ทาโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

10. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอได

11. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจาวนและการประกอบอาชพ แสดงความชนชม ยกยองและเคารพสทธในผลงานของผคดคน

12. แสดงถงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคา มสวนรวมในการพทกษ ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน

13. ทางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนของตนเองและยอมรบฟงความคดเหนของผอน

จตวทยาศาสตร (Scientific Mind) จตวทยาศาสตร เปนส งหน งท มบทบาทสาคญในการเ รยนร วทยาศาสตรและความสามารถแกปญหาทางวทยาศาสตรไดอยางมประสทธภาพของผเรยน ในการจดการศกษาวทยาศาสตรซงควรพฒนาใหผเรยนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรมและคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค และมนโยบายในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ใหสอดคลองกบแผนการศกษาชาต (พ.ศ. 2545-2559) โดยเนนกระบวนการทนกเรยนเปนผคดและปฏบต ศกษาคนควาอยางมระบบดวยกจกรรมทหลากหลายซงการเรยนรของผเรยนระหวางการมสวนรวมในการทากจกรรมการเรยน การสอน

การวดคณลกษณะของจตวทยาศาสตร ในหลกสตรการศกษาของไทยไดระบคณลกษณะจตวทยาศาสตรไววาเปนลกษณะนสยของผเรยนทคาดหวงจะไดรบการพฒนาโดยผานการเรยนรวทยาศาสตรจตวทยาศาสตรทตองการใหเกดกบผเรยนประกอบดวยลกษณะตาง ๆ ไดแก ความสนใจใฝร ความมงมน อดทน รอบคอบ และความรบผดชอบ ความซอสตย ประหยด การรวมแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดเหนของผอน ความมเหตผล การทางานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค(สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท., 2546: 20)

หลกสตรสถานศกษา: กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนเทศบาลออมนอย กองการศกษา เทศบาลเมองออมนอย

โรงเรยนเทศบาลออมนอยไดนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอใชเปนกรอบและทศทางในการจดทาหลกสตรสถานศกษาและจดการเรยนการสอน เพอพฒนาเดกเยาวชนไทยในระดบการศกษาขนพนฐาน ใหมคณภาพดานความรและทกษะทจาเปน

20

สาหรบการดารงชวตและแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนองตลอดชวต โดยรวมกนกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย คณลกษณะอนพงประสงค สมรรถนะสาคญของผเรยน มาตรฐาน การเรยนรและตวชวดทกาหนดไวในเอกสารน ชวยทาใหหนวยงานทเกยวของเหนผลความคาดหวงในการพฒนาการเรยนรของผเรยน ทาใหการจดทาหลกสตรสถานศกษามความชดเจนและเพอใหผเรยนมคณภาพตามความมงหวงทไดกาหนดไว

วสยทศน พฒนาการศกษา นาพาคณธรรม นอมนาภมปญญาไทย กาวไกลเทคโนโลยสงเสรมกฬา

ศลปะ ดนตร เนนการมสวนรวมของชมชน

พนธกจ 1. จดการศกษาขนพนฐาน 12 ป 2. พฒนาคณภาพของผเรยน 3. พฒนางานวชาการ 4. พฒนาครและบคลากร 5. พฒนางานธรการ การเงนและพสด 6. พฒนางานกจกรรมนกเรยน 7. พฒนางานอาคารสถานท และสงแวดลอม 8. พฒนางานความสมพนธกบชมชน

เปาหมาย 1. นกเรยนมคณธรรม จรยธรรม ระเบยบวนยและคานยมอนพงประสงค

2. นกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะหมวจารณญาณ มความคด สรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน 3. นกเรยนมความรและทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง 4. นกเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานไดสาเรจและทางานรวมกบผอนได 5. นกเรยนมสขนสย สขภาพกาย และจตใจทด 6. นกเรยนปลอดจากสงเสพตดใหโทษ และสงมอมเมา 7. นกเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะและกฬา 8. นกเรยนเหนคณคา และภมใจในความเปนไทย ศลปะและวฒนธรรมทดงามของไทย

มาตรฐาน ตวชวดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตวชวดชนป มธยมศกษาปท 3 สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทม

21

ผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอมมกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชไปใชประโยชน ตวชวด 1. สงเกตและอธบายลกษณะของโครโมโซมทมหนวยพนธกรรมหรอยนในนวเคลยส 2. อธบายความสาคญของสารพนธกรรมหรอดเอนเอ และกระบวนการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม 3. อภปรายโรคทางพนธกรรมทเกดจากความผดปกตของยนและโครโมโซมและนาความรไปใชประโยชน 4. สารวจและอธบายความหลากหลายทางชวภาพในทองถนททาใหสงมชวตดารงชวตอยไดอยางสมดล 5. อธบายผลของความหลากหลายทางชวภาพทมตอมนษย สตว พช และสงแวดลอม 6. อภปรายผลของเทคโนโลยชวภาพตอการดารงชวตของมนษยและสงแวดลอม สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถนความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงเรยนรและนาไปใชประโยชน ตวชวด 1. สารวจระบบนเวศตาง ๆ ในทองถนและอธบายความสมพนธขององคประกอบภายในระบบนเวศ 2. วเคราะหและอธบายความสมพนธของการถายทอดพลงงานของสงมชวตในรปของโซ อาหารและสายใยอาหาร 3. อธบายวฏจกรนา วฏจกรคารบอน และความสาคญทมตอระบบนเวศ 4. อธบายปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงขนาดของประชากรในระบบนเวศ มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศ และโลก นาความรไปใชประโยชนในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน อยางยงยน ตวชวด 1. วเคราะหสภาพปญหาสงแวดลอม ทพยากรธรรมชาตในทองถน และเสนอแนวทางในการแกไขปญหา 2. อธบายแนวทางการรกษาสมดลของระบบนเวศ 3. อภปรายการใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน 4. วเคราะหและอธบายการใชทรพยากรธรรมชาตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 5. อภปรายปญหาสงแวดลอมและเสนอแนะแนวทางแกปญหา 6. อภปรายและมสวนรวมในการดแลและอนรกษสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน

22

สาระท 4 แรงและการเคลอนท มาตรฐาน ว 4.1 เข า ใจธรรมชาตของแรงแม เหล กไฟฟ า แรงโนมถ ว ง และ แรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม ตวชวด 1. อธบายความเรงและผลของแรงลพธททาตอวตถ 2. ทดลองและอธบายแรงกรยาและแรงปฏกรยาระหวางวตถ และนาความรไปใชประโยชน

3. ทดลองและอธบายแรงพยงของของเหลวทกระทาตอวตถ มาตรฐาน ว 4.2 เข า ใจลกษณะการเคล อน ทแบบตางๆของวตถ ในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ทดลองและอธบายความแตกตางระหวางแรงเสยดทานสถตกบแรง และนาความร ไปใชประโยชน 2. ทดลองและวเคราะหโมเมนตของแรง และนาความรไปใชประโยชน 3. สงเกตและอธบายการเคลอนทของวตถทเปนแนวตรง และแนวโคง สาระท 5 พลงงาน มาตรฐาน ว 5.1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงานปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม ม กระบวนการสบเสาะหาความรสอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน ตวชวด 1. อธบายงาน พลงงานจลน พลงงานศกยโนมถวง กฎการอนรกษพลงงาน และความสมพนธระหวางปรมาณเหลาน รวมทงนาความรไปใชประโยชน 2. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางความตางศกย กระแสไฟฟา ความตานทานและนาความรไปใชประโยชน 3. คานวณพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟา และนาความรไปใชประโยชน 4. สงเกตและอภปรายการตอวงจรไฟฟาในบานอยางถกตองปลอดภย และประหยด 5. อธบายตวตานทานไดโอด ทรานซสเตอร และทดลองตอวงจรอเลกทรอนกสเบองตน ทมทรานซสเตอร สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ มาตรฐาน ว 7.1 เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ และเอกภพ การปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร การสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน ตวชวด 1. สบคนและอธบายความสมพนธระหวางดวงอาทตย โลก ดวงจนทรและดาวเคราะหอน ๆ และผลทเกดขนตอสงแวดลอมและสงมชวตบนโลก

23

2. สบคนและอธบายองคประกอบของเอกภพ กาแลกซ และระบบสรยะ 3. ระบตาแหนงของกลมดาว และนาความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 7.2 เขาใจความสาคญของเทคโนโลยอวกาศทนามาใชในการสารวจอวกาศ และทรพยากรธรรมชาตดานการเกษตรและสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความร และ จตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอสงมชวตและสงแวดลอม ตวชวด สบคนและอภปรายความกาวหนาของเทคโนโลยอวกาศทใชสารวจอวกาศ วตถทองฟา สภาวะอากาศ ทรพยากรธรรมชาต การเกษตร และการสอสาร สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหารวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตรเทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน 1. ตงคาถามทกาหนดประเดนหรอตวแปรทสาคญในการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลม และเชอถอได 2. สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการสารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ 3. เลอกเทคนควธการสารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผลเทยงตรงและปลอดภย โดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม

4. รวบรวมขอมลจดกระทาขอมลเชงปรมาณและคณภาพ 5. วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป ทงทสนบสนน หรอขดแยงกบสมมตฐานและความผดปกตของขอมลจากการสารวจตรวจสอบ

6. สรางแบบจาลองหรอรปแบบทอธบายผลหรอแสดงผลของการตรวจสอบ 7. สรางคาถามทนาไปสการสารวจตรวจสอบในเรองทเกยวของ และนาความรทไดไปใชในสถานการณใหม หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการและผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ 8. บนทกและอธบายผลการสงเกตการสารวจ ตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตางๆใหไดขอมลทเชอถอได และยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบ เมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม 9. จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และ/หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

24

คาอธบายรายวชา

รหสวชา ว 23101 วชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มธยมศกษาปท 3 จานวน 60 ชวโมง จานวนเวลา 3 ชวโมง/สปดาห จานวน 1.5 หนวยกต

ศกษา วเคราะหความเรง แรง แรงลพธ แรงพยง แรงเสยดทาน โมเมนตของแรง

การ เคล อนท ของว ต ถ ในแนวตรงและแนวโค ง พล งงานจลน พล งงานศกย โนมถ ว ง กฎการอนรกษพลงงาน ความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟา การตอวงจรไฟฟา วงจรไฟฟาในบาน พลงงานไฟฟา ชนสวนอเลกทรอนกส วงจรอเลกทรอนกสอยางงาย ระบบสรยะ แกแลกซ กลมดาวฤกษ กลองโทรทรรศน และเทคโนโลยอวกาศ

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การสารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และการอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ เหนคณคาของการนาความรไปใชประโยชนในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยมทเหมาะสม

มาตรฐาน/ตวชวด ว 4.1 ม.3/1, ว 4.1 ม.3/2, ว 4.1 ม.3/3 ว 4.2 ม.3/1, ว 4.2 ม.3/2, ว 4.2 ม.3/3 ว 5.1 ม.3/1, ว 5.1 ม.3/2, ว 5.1 ม.3/3, ว 5.1 ม.3/4, ว 5.1 ม.3/5 ว.7.1 ม.3/1, ว 7.1 ม.3/2, ว7.1 ม3/3 ว 7.2 ม./31 ว 8.1 ม.3/1, ว 8.1 ม.3/2, ว 8.1 ม.3/3, ว 8.1 ม.3/4, ว 8.1 ม.3/5 ว 8.1 ม.3/6, ว 8.1 ม.3/7, ว 8.1 ม.3/8, ว 8.1 ม.3/9 รวมทงหมด 20 ตวชวด

โครงสรางรายวชา

รหสวชา ว 23101 รายวชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง จานวน 1.5 หนวยกต คะแนน 100 คะแนน

ตารางท 1 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3

ลาดบท

ชอหนวยการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระสาคญ เวลา

(ชวโมง) นาหนก คะแนน

1 เครองใชไฟฟา ในบาน

ว 5.1 ม.3/3, ม.3/4 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

เครองใชไฟฟาเปนสวนหนงของ ชวตประจาวนการใชเครองใชไฟฟา อยางถกตองจะเปนการปลอดภยและ เปนแนวทางในการประหยดพลงงานไฟฟา ในบาน

6 10

25

ตารางท 1 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 (ตอ)

ลาดบท

ชอหนวยการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระสาคญ เวลา (ชวโมง)

นาหนก คะแนน

2 ชนสวนอเลกทรอนกส

ว 5.1 ม.3/5 ว 8.1 ม.3/1-

ชนสวนอเลกทรอนกส ตวตานทาน ไดโอด ทรานซสเตอร มสมบตทาง ไฟฟาแตกตางกน ตวตานทาน

6 5

ม.3/9 ทาหนาทจากดกระแสไฟฟาในวงจร ไดโอดมสมบตใหกระแสไฟฟาผานไดทศทางเดยวและทรานซสเตอรทาหนาทเปนสวตซปด-เปดวงจร

3 การตอวงจรอเลกทรอนกส

ว 5.1 ม.3/5 การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนทมทรานซสเตอร 1 ตวทาหนาทเปนสวตซ

6 10

4 แรงใกลตว ว 4.1 ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

วตถเคลอนทดวยความเรวทเปลยนแปลงเปนการเคลอนทดวยความเรง ทกแรงกรยาจะมแรงปฏกรยาตอบดวยแรงเทากน แรงพยงคอแรงทของเหลวกระทาตอวตถของเหลวทมความหนาแนนมากจะมแรงพยงมาก

5 14

5 การเคลอนท ว 4.2 ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

แรงเสยดทานสถตเปนแรงเสยดทานทกระทาตอวตถขณะหยดนงสวนแรงเสยดทานจลนเปน แรงเสยดทานทกระทาตอวตถขณะเคลอนท เมอมแรงทกระทาตอวตถแลวทาใหเกดโมเมนตของแรงรอบ จดหมนวตถจะเปลยนสภาพการหมน

9 10

6 ระบบสรยะ ว7.1 ม.3/1, ม.3/2 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

ดวงอาทตย โลก และดวงจนทรอย ภายใตแรงโนมถวงแรงโนมถวง ระหวางโลกกบดวงจนทร ทาให ดวงจนทรโคจรรอบโลก แรงโนมถวงระหวางดวงอาทตยกบ บรวาร ทาใหบรวารเคลอนรอบ ดวงอาทตยกลายเปนระบบสรยะ

6 5

7 แกแลกซ ว 7.1 ม.3/2 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

เอกภพประกอบดวยกาแลกซ นบแสนลานแหง กาแลกซ ประกอบดวยดาวฤกษจานวนมาก อยเปนระบบดวยแรงโนมถวง กาแลกซทางชางเผอกมระบบสรยะ อยทแขนของกาแลกซ

6 5

26

ตารางท 1 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 (ตอ)

ลาดบท

ชอหนวยการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระสาคญ เวลา (ชวโมง)

นาหนก คะแนน

8 กลมดาวฤกษ ว 7.1 ม.3/2, ม.3/3 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

ดาวฤกษประกอบดวยดาวฤกษหลายดวงทปรากฏอยในขอบเขตและเรยงเปนรปตาง ๆ กนบนทรงกลมฟาโดยดาวฤกษทอยในกลมเดยวกน มตาแหนงทแนนอน บนทรงกลมฟา จงใชบอกทศและเวลาได

6 10

9 กลองโทรทรรศน ว 7.2 ม.3/1 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

มนษยมการประดษฐกลอง โทรทรรศนชนดตาง ๆ เพอเปน เครองมอสารวจดวงดาว

6 5

10 เทคโนโลยอวกาศ ว 7.2 ม.3/1 ว 8.1 ม.3/1-ม.3/9

มนษยใชกลองโทรทรรศน จรวด ดาวเทยม ยานอวกาศ สารวจอวกาศ วตถทองฟา สภาวะอากาศทรพยากรธรรมชาต การเกษตรและใชในการสอสาร

4 5

รวมทกหนวย 58 70 สอบ 2 30 รวม 60 100

หมายเหต อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบ = 70:30

การวจยครงนผวจยไดใชหนวยการเรยนรท 4 แรงใกลตว และหนวยท 5 การเคลอนท ในการศกษาวเคราะหเนอหา มาตรฐานการเรยนร และตวชวดแลวนามาสราง เปนชดการเรยนร เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ชดการเรยนร

ความหมายของชดการเรยนร มนกการศกษาหลายทานทไดแสวงหาแนวทางในการปรบปรงการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางเตมประสทธภาพและทนตอการเปลยนแปลงของยคสมยซงปจจบนนวตกรรมและเทคโนโลยไดเขามามบทบาททางดานการศกษามากขน ชวยใหการจดการศกษามการปรบปรงเปลยนแปลงและพฒนาอยางเหมาะสมมประสทธภาพซงเปนการนาเอาความคดใหม ความรใหมมาเพอปรบปรงเปลยนแปลงพฒนาการจดการเรยนรและนามาจดเปนชดการเรยนนกการศกษาแตละทานไดเลอกใชคาทแตกตางกนเชนชดการสอน ชดกจกรรม หรอชดการเรยนรสาหรบงานวจยนไดใชคาวาชดการเรยนรมความหมายดงน

27

ศรชย จรจรงชย (2545: 12) ไดกลาววา ชดการเรยนร หมายถง สอการสอนทครเปนผสรางขนซงประกอบดวยวสดอปกรณหลายชนดและองคประกอบอนเพอใหผเรยนศกษาและปฏบตกจกรรมดวยตนเอง โดยครเปนผใหคาแนะนาชวยเหลอและนาหลกการทางจตวทยามาใชประกอบในการเรยนเพอสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร และเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางมประสทธภาพยงขน

มาล แจมจารส (2546: 50) ไดกลาววา ชดการเรยนร หมายถง การนาสอหลายชนดมาผสมกน เชน วสดอปกรณ หรอเครองมอ เพอนามาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยผสอนไดศกษาหลกสตรจดประสงคและเนอหามาแลวอยางละเอยด แลวนามาวางแผนการสอนเปนหนวย ๆ และจดกจกรรมใหสอดคลองกบเนอหาวชาและประสบการณเพอจะไดเปลยนพฤตกรรมการเรยนรของเดกไดตามจดประสงคซงชดการสอนจะมกจกรรมทหลากหลายและเกบไวเปนซองตามหนวย การเรยน เดกนกเรยนสามารถทากจกรมและศกษาไดดวยตนเองเพราะในชดการสอนไดมคาอธบายขนตอนในการทากจกรรมไวแลว ครเปนผคอยสนบสนนและชวยเหลอเพอใหเดกนกเรยนไดมความรและเปลยนพฤตกรรมไปตามจดประสงคทตงไว

นฤณ พชญาสถต (2547: 5) ไดใหความหมายไววา ชดสอทผศกษาสรางขนมาเปนลกษณะชดการเรยนการสอนทครและนกเรยนใชรวมกน ประกอบดวย คมอ แผนการเรยนร ใบความร ใบงาน วสดอปกรณประกอบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบกอนและหลงเรยน กตตชย อมสด (2548: 6) ไดกลาววา ชดการเรยนร หมายถง สอการสอนทสรางขนประกอบดวยอปกรณหลายชนดและองคประกอบอน เพอใชในการเรยนการสอน เพอใหนกเรยนศกษาและปฏบตกจกรรมเปนกลมโดยครเปนผอานวยความสะดวกกบผเรยน นชนาถ สอนแสง (2549: 57) ไดกลาววา ชดการเรยนร หมายถง ระบบการผลต และการนาสอประสมทมความสอดคลองกบเนอหาและวตถประสงคเขามาใชในการจดการเรยนการสอนนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมทกาหนดไวในชดการเรยนร และเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยนใน แตละคนใหบรรลตามจดมงหมาย จากความหมายของชดการเรยนรดงกลาวสรปไดวา ชดการเรยนร หมายถง สอการเรยนทสรางขนมาประกอบดวยวสดและอปกรณหลายชนดทมความสอดคลองกบเนอหา วตถประสงคเพอถายทอดเนอหาสาระอยางเปนระบบขนตอนทาใหบทเรยนมความเปนรปธรรมมากขน ทาใหนกเรยนเขาใจบทเรยนมากขน

หลกการ แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบชดการเรยนร ชดการเรยนร เปนนวตกรรมทางการศกษาทเนนใหผเรยนมบทบาทในการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยการจดระบบสอใหผเรยนไดศกษา ปฏบตกจกรรมดวยตนเองเปนหลก เพอใหผเรยนไดเกดการเรยนรตามศกยภาพของแตละบคคล เกดการเรยนรจากการฝกปฏบตจรง และฝกทกษะกระบวนการกลม ทาใหผเรยนบรรลตามวตถประสงคทกาหนดไว โดยการใชชดการเรยนร ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน มแนวคด หลกการและทฤษฎทเกยวของ ดงน

ศรชย จรจรงชย (2545: 31) กลาวถง แนวคดทางจตวทยาในการผลตชดการเรยนวาชดการเรยนจะยดทฤษฎจตวทยาการรบร และทฤษฎทางจตวทยาของเพยเจต ซงใหความสาคญกบการจดกจกรรมการเรยนรตามระดบพฒนาการของผเรยน โดยคานงถงน กเรยนเปนศนยกลาง

28

เปดโอกาสใหนกเรยนไดเลอกเรยนและมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ตามความสามารถพรอมทงสงเสรมใหนกเรยนมความรบผดชอบในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ได

นฤณ พชญสถต (2547: 23-24) กลาวถงทฤษฎเกยวกบการสรางชดการเรยนรวามแนวคดหลกดงน

1. ความพยายามทจะเปลยนแปลงการเรยนการสอนแบบเดมทยดครเปนศนยกลาง มาเปนจดกจกรรมทผเรยนมบทบาทมากขน

2. แนวคดเกยวกบการใชสอทหลากหลายในการจดกจกรรมการเรยนร 3. ทฤษฎความแตกตางระหวางบคคล นกการศกษาไดนาหลกจตวทยามาประยกตใช

ในการเรยนการสอน โดยคานงถงความถนด ความสนใจของผเรยน โดยผเรยนอาจศกษาเปนรายบคคล เปดโอกาสใหผเรยนมอสระในการเรยนรตามความสามารถของตน

4. ทฤษฎการเรยนร ชดการเรยนรเปนสอการเรยนรทมงใหผเรยนไดมสวนรวมใน การเรยน และไดรบขอมลยอนกลบในทนท เปนการเรยนรทผเรยนไดรบการเสรมแรงอยางตอเนอง

5. หลกการวเคราะหระบบ การจดทาชดการเรยนการสอนจะตองมการวเคราะหหลกสตร เนอหา ทดลอง แกไขและปรบปรงอยางเปนระบบกอนทจะนาไปใช

ประนอม เคยนทอง (http://pranom2.multiply.com/journal/item/1) ไดกลาวถงหลกการและทฤษฎทนามาใชในการสรางชดการเรยนรวาควรจะไดพจารณาในส งตอไปน 1. ทฤษฎความแตกตางระหวางบคคลซงนกการศกษาไดนาหลกจตวทยามาใชในการเรยนการสอน โดยคานงถงความตองการ ความถนดและความสนใจของผเรยนเปนสาคญบคคล มความแตกตางกนหลายดาน กลาวคอความสามารถ สตปญญา ความตองการ ความสนใจ รางกาย สงคม อารมณ และความแตกตางปลกยอยอน ๆ การนาเอาหลกความแตกตางเหลานมาใชในกระบวนการเรยนร อาจกระทาไดโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล วธการทเหมาะสมทสด คอ การจดการสอนรายบคคล หรอการศกษาตามเอกตภาพ การศกษาโดยเสรและการศกษาดวยตนเอง ซงลวนแตเปนวธสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมอสระในการเรยน ตามสตปญญาความสามารถและความสนใจโดยมผคอยแนะนาชวยเหลอตามความเหมาะสม 2. การนาเอาสอประสมมาใช หมายถง การนาเอาสอการสอนหลาย ๆ อยางมาสมพนธกน และมคณคาทสงเสรมซงกนและกนอยางมระบบสอการสอนอยางหนงอาจใชเพอเราความสนใจ ในขณะทอกอยางหนงใชเพออธบายขอเทจจรงของเนอหาและอกชนดหนงอาจใชเพอกอใหเกดความเขาใจทลกซงการใชสอประสมจะชวยใหผเรยนมประสบการณจากประสาทสมผสทผสมผสานกน ใหนกเรยนไดคนพบวธการทจะเรยนในสงทตองการไดดวยตนเองมากยงขน 3. การนากระบวนการกลมมาใช แนวโนมในปจจบนและในอนาคตกระบวนการเรยนรจะตองนากระบวนการกลมสมพนธมาใชมการเปดโอกาสใหผเรยนไดทากจกรรมรวมกน ทฤษฎกระบวนการกลม จงเปนแนวคดทางพฤตกรรมศาสตร ซงนามาไวในรปของชดการสอนโดยเฉพาะ 4. ทฤษฎการเรยนร ยดหลกจตวทยาการเรยนร หมายถง การเรยนการสอนทเปดโอกาสใหนกเรยน ดงน 4.1 เขารวมในกจกรรมการเรยนดวยตนเอง 4.2 ทราบผลการเรยนของตนทนท

29

4.3 มการเสรมแรงอนจะทาใหนกเรยนกระทาพฤตกรรมซาหรอหลกเลยงไมกระทา 4.4 ไดเรยนรไปทละขนตามความสามารถและความสนใจของนกเรยน 5. การนาวธวเคราะหระบบ (Systems Analysis) มาใชในการสรางชดการสอน ซงแตกตางไปจากการทาโครงการสอนในปจจบนตรงทวาชดการสอนมการจดเนอหาวชาใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมและวยของผเรยน รายละเอยดตาง ๆ ไดนาไปทดลองปรบปรง จนมคณภาพเชอถอไดแลวจงนามาใช ซงมการเสนอแนะการสอนสาหรบคร ตงแตการตงจดมงหมายเชงพฤตกรรม ขนตอนการจดกจกรรม สอการสอน ตลอดจนเครองมอและวธการประเมนผลทกสงทกอยางในระบบจะตองสรางขนเปนแบบบรณาการ มความเกอกลและสอดคลองกนเปนอยางด และไดกลาวถงแนวคดทางทฤษฎการเรยนรทเปนแนวทางในการสรางชดการสอนทมประสทธภาพเปน 3 กลม คอ

5.1 กลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) เปนกลมทตความพฤตกรรมมนษยวา เปนการเชอมโยงระหวางสงเรา (Stimulus) และการตอบสนอง (Responses) บางทจงเรยกวา การเรยนรแบบ SR สงเรากคอ ขาวสารหรอเนอหาวชาทสงไปใหผเรยน โดยผานกระบวนการเรยนการสอนโปรแกรมการเรยนการสอนองหลกการทฤษฎนมากโดยจะแยกลาดบขนของการเรยนรออกเปนขนตอนยอย ๆ และเมอผเรยนเกดการตอบสนอง กจะสามารถทราบผลไดทนทวาเกดการเรยนรหรอไม ถาตอบสนองถกตองจะมการเสรมแรงโปรแกรมการเรยนการสอนเปนรายบคคล องทฤษฎนมาก

5.2 กลมเกสตลทหรอทฤษฎสนามหรอทฤษฎพทธนยม (Gestalt, Field or Cognitive Theories) เปนกลมทเนนกระบวนการความรความเขาใจหรอการรคดอนไดแกการรบรอยางมความหมาย ความเขาใจ และความสามารถในการจดกระทา อนเปนคณสมบตพนฐานของพฤตกรรมมนษย ทฤษฎนถอวาการเรยนรของมนษยนนขนกบคณภาพของสตปญญาและความสามารถในการสรางความสมพนธ

5.3 กลมจตวทยาทางสงคมหรอการเรยนรทางสงคม (Social Psychology or Social Learning Theory) เปนกลมทเรมไดรบความสนใจมากขนทฤษฎนเนนปจจยทางบคลกภาพและปฏสมพนธระหวางมนษย การเรยนรสวนใหญเกยวของกบการกระทาทางสงคม จากหลกการและทฤษฎทเกยวของกบชดการเรยนรสรปไดวา ชดการเรยนรเปนการพฒนาชดสอประสมตามแนวทางการวเคราะหเชงระบบ มแนวทางในการจดกจกรรมการเรยน การสอนแบบเนนผเรยนใหไดศกษาและปฏบตกจกรรมตามระดบความสามารถ ความสนใจ ศกยภาพของแตละบคคล และจดกจกรรมเรยงลาดบตามระดบความงายและซบซอน โดยผเรยนอาจศกษาดวยตนเองหรอทากจกรรมกลม มการเสรมแรงใหผเรยนไดทราบผลการปฏบตกจกรรมของตน

ประเภทของชดการเรยนร ชดการเรยนรหรอชดการสอน เปนสอชนดหนงทมลกษณะเปนสอประสม คอ ใชสอตงแต 2 ชนดขนไป จดเปนหนวยการเรยน ชยยงค พรหมวงศ (2533: 118-119, อางถงใน นชนาถ สอนสง, 2549: 59) ไดแบงประเภทของชดการเรยนรไวดงน 1. ชดการเรยนรประกอบการบรรยาย เปนชดการเรยนรทขยายเนอหาสาระการสอนแบบบรรยายใหมความชดเจนขน ชวยใหผสอนพดนอยลงโดยใชสอการสอนมาทาหนาทแทนชด การเรยนรแบบบรรยายยงมบทบาททสาคญในการถายทอดความรใหแกผเรยน

30

2. ชดการเรยนรแบบกจกรรมกลมเปนชดการเรยนรแบบกจกรรมทยดใหผเรยนไดประกอบกจกรรมกลมตามหนวย และหวเรองเปดโอกาสใหผเรยนไดประกอบกจกรรมรวมกนการสอนแบบศนยการเรยน การสอนแบบกลมสมพนธเปนตน ซงชดการเรยนจะประกอบไปดวยชดยอยตามจานวนศนยทแบงไวในแตละหนวยในแตละศนยจะมสอหรอบทเรยนครบชดตามจานวนผเรยนในศนยกจกรรมนน ๆ สอทใชเปนลกษณะสอประสม อาจเปนรายบคคลหรอสาหรบกลมทผเรยนทงศนย จะใชรวมกน 3. ชดการเรยนรตามเอกตภาพ หรอชดการเรยนรรายบคคล เปนชดการเรยนรทมง ใหผเรยนศกษาหาความรดวยตนเองตามความแตกตางระหวางบคคล อาจเปนการเรยนในโรงเรยนหรอบานกได เพอใหผเรยนกาวไปขางหนาตามความสามารถและความพรอมของตนเอง ชดการเรยนรรายบคคลอาจออกมาในรปของหนวยการเรยนยอย หรอ “โมดล” (Module) 4. ชดการเรยนรทางไกล เปนชดการเรยนรทสอนกบผเรยนทอยตางถนตางเวลา มงสอนใหผเรยนศกษาดวยตนเองโดยไมตองมาเขาชนเรยน ประกอบดวย สอประเภทสงตพมพ รายการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ภาพยนตร และการสอนเสรมตามศนยบรการการศกษา

ชดการเรยนรทนยมใชกนอยม 3 ประเภทใหญ ๆ ไดแก (สวทย มลคา, 2546: 23-24) 1. ชดการเรยนรายบคคล ผเ รยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองประกอบดวยบทเรยน

สาเรจรป แบบประเมนผลและวสดอปกรณการเรยน 2. ชดการเรยนสาหรบการเรยนเปนกลมยอย ซงจะจดประสบการณตาง ๆ ไวใหผเรยนประกอบกจกรรมเปนหมคณะตามคาสงทปรากฏอยในบตรคาสง โดยจะจดเปนลกษณะศนยการเรยน 3. ชดการเรยนประกอบการบรรยายของคร เปนชดการเรยนรสาหรบผสอนทจะใชสอน ผเรยนเปนกลมใหญ มงในการขยายเนอหาสาระใหชดเจน สอทใชมหลากหลาย รปแบบ เชน รป แผนภม สไลด วดทศน ซดรอม (C.D.–Rom) หรอกจกรรมตาง ๆ ทกาหนดไว เปนตน

วชย วงษใหญ (2525: 185-186, อางถงใน วจตต มากมทรพย, 2550: 45-46) บญเกอ ควรหาเวช (2543: 145) และสวทย มลคา และอรทย มลคา (2545: 52-53) ไดแบงประเภทของชดการเรยนรเปน 3 ประเภท สอดคลองกนดงน 1. ชดกจกรรมประกอบคาบรรยาย เปนชดกจกรรมสาหรบผสอนทตองการปพนฐาน ใหผเรยนสวนใหญไดรและเขาใจในเวลาเดยวกน มงในการขยายเนอหาสาระใหชดเจนขนชดกจกรรมแบบนจะชวยใหผสอนลดการพดใหนอยลง และเปนการใชสอการสอนทมพรอมอยในชดกจกรรม ในการเสนอเนอหามากขน สอทใช อาจไดแก รปภาพ แผนภม หรอกจกรรมทกาหนดไว เปนตน 2. ชดกจกรรมแบบกลมกจกรรม เปนชดกจกรรมสาหรบใหผเรยนรวมกนเปนกลมเลก ๆ ประมาณ 5-7 คน โดยใชสอการสอนทบรรจไวในชดกจกรรมแตละชด มงทจะฝกทกษะในเนอหาวชาทเรยนและผเรยนมโอกาสทางานรวมกน ชดกจกรรมชนดนมกจะใชสอนในการสอนแบบกจกรรมกลม เชน การสอนแบบศนยการเรยน และการสอนแบบกลมสมพนธ เปนตน 3. ชดกจกรรมแบบรายบคคลหรอชดกจกรรมตามเอกตภาพ เปนชดกจกรรมสาหรบเรยนดวยตนเองเปนรายบคคล คอ ผเรยนจะตองศกษาหาความรตามความสามารถและความสนใจของตนเอง อาจเรยนทโรงเรยนหรอทบานกได สวนมากมกจะมงใหผเรยนไดทาความเขาใจเนอหาวชา

31

ทเรยนเพมเตมผเรยนสามารถจะประเมนผลการเรยนดวยตนเองไดดวยชดกจกรรม ชดกจกรรมชนดนอาจจะจดในลกษณะของหนวยการสอนสวนยอยหรอโมดลกได สรปวา ชดการเรยนรแบงออกเปนประเภทตาง ๆ คอ ชดการเรยนรประกอบคาบรรยาย ชดการเรยนรแบบกจกรรมกลมและชดการเรยนรแบบรายบคคล ซงการจะพฒนาชดการเรยนรประเภทใด ขนอยกบวตถประสงคในการจดการเรยนรและแนวทางในการจดกจกรรมการเรยน การสอน ซงการศกษาวจยครงนผวจยไดนาเนอหาทางวทยาศาสตรมาสรางเปนชดการเรยนรแบบรายบคคล

สวนประกอบของชดการเรยนร บญเกอ ควรหาเวช (2543: 95-97) และสวทย มลคา และอรทย มลคา (2545: 52)

กลาวสอดคลองกนวา ชดการเรยนรมองคประกอบทสาคญ 4 ประการ ไดแก 1. คมอ สาหรบครผใชชดการเรยนร หรอผเรยนทตองการเรยนจากชดการเรยนร 2. คาสงหรอกรอบงาน เพอกาหนดแนวทางการเรยนใหนกเรยน 3. เนอหาสาระและสอ โดยจดใหอยในรปของสอการสอนแบบประสม และกจกรรม การเรยนการสอนแบบกลมและรายบคคลตามวตถประสงคเชงพฤตกรรม

4. การประเมนผล เปนการประเมนของกระบวนการ ไดแก แบบฝกหด รายงาน การคนควา และผลการเรยนรในรปของแบบสอบตาง ๆ กตตศกด อมสด (2548: 26) กลาววา ชดการเรยนการเรยนร ประกอบดวย 1. แผนการสอน 2. สอการเรยนการสอน 3. คมอคร 4. คมอนกเรยน 5. ใบความร 6. ใบกจกรรม 7. แบบทดสอบ

สมพศ กอบจตต (2548: 74) กลาวถงองคประกอบของชดการเรยนรไว 2 สวน ดงน 1. คมอสาหรบคร ประกอบดวยคานา วตถประสงค คาชแจงในการใชชดการเรยนร

บทบาทของครผสอน ขนตอนในการใชชดการเรยนร แผนการจดการเรยนร ใบความรสาหรบคร และแบบประเมนพฤตกรรมปฏบตกจกรรมการทดลอง

2. คมอสาหรบนกเรยน ประกอบดวย คานา วตถประสงค ขนตอนการเรยนรดวยชดการเรยนร งานใบงาน สอการเรยนร แบบฝกหด แบบทดสอบและแนวเฉลย

วจตต มากมทรพย (2550: 54) กลาววา ชดการเรยนรประกอบดวย หวขอเรอง คมอการใชชดการเรยนร วสดประกอบการเรยน บตรงาน บตรกจกรรมสารอง บงอร อาจวชย (2550: 54) กลาววา ชดการเรยนร ประกอบดวย 1. ชอหนวยเนอหา 2. คานา 3. วตถประสงค

32

4. คมอคร (แผนการเรยนร ใบความรสาหรบคร แบบสงเกตพฤตกรรม) 5. คมอนกเรยน (ใบงาน แบบประเมนตนเอง สอประกอบการเรยนร)

รจวรรณ อาจกมล (2552: 28) กลาวถงองคประกอบของชดการเรยนรควรประกอบดวย 1. คมอคร ไดแก เอกสารทชวยใหครใชชดการสอนไดอยางมประสทธภาพตาม

วตถประสงคทกาหนดไว คมอครมสวนประกอบทสาคญดงนคอ 1.1 คานา เปนการแสดงใหเหนคณคาของชดการสอนทนามาใชในการสอน 1.2 องคประกอบของชดการสอนเปนสวนทจะบอกใหผใชชดการสอนทราบวาในชด

การสอนนมวสดอปกรณอะไรบาง เพอกระตนใหมการตรวจสอบความเรยบรอยกอนนาไปใชสอน 1.3 คาชแจงสาหรบคร เปนการกาหนดสงทครควรจะปฏบตเพอจะไดดาเนนการ

สอนไดอยางมประสทธภาพ 1.4 เนอหา 1.5 รายการสอการเรยนการสอนในชดการสอน 1.6 แผนการสอนซงมความละเอยดทกตอน ครอนสามารถทจะนาไปใชสอนได

มสวนประกอบดงน เรอง สาระสาคญ จดประสงคการเรยน กจกรรมการเรยนการสอน (ขนนาไปสบทเรยน ขนพฒนา และขนสรป) สอการเรยนการสอน การวดและการประเมนผล คมอนกเรยน ไดแก คาชแจง คาสง สาหรบนกเรยนในการเรยนดวยการใชชดการสอน 2. คมอนกเรยน ไดแก คาชแจง คาสง สาหรบนกเรยนในการเรยนดวยชดการสอน

3. สอการสอนตาง ๆ ไดแก เอกสารประกอบการเรยนและวสดอปกรณตาง ๆ เชน รปภาพ สไลด วสด และเอกสารตาง ๆ

4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จากการศกษาองคประกอบชดการเรยนรดงกลาว ผวจยไดนามาพฒนาเปนชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร โดยมองคประกอบของชดการเรยนรดงน

1. คมอนกเรยน ประกอบดวยชดการเรยนร 1) เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) เรองความเรงและผลของแรงลพธ 3) เรองแรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) เรองแรงพยงของของเหลว 5) เรองโมเมนตของแรง และ 6) เรองผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบบตาง ๆ แตละชด มสวนประกอบดงน ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล

2. คมอคร ประกอบดวยชดการเรยนร 1) เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) เรองความเรงและผลของแรงลพธ 3) เรองแรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) เรองแรงพยงของของเหลว 5) เรองโมเมนตของแรง และ 6) เรองผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบตาง ๆ แตละชด มสวนประกอบดงน ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด แผนการจด การเรยนร (ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน

3. สอการสอนตาง ๆ และวสดอปกรณ ไดแก เอกสารประกอบการบรรยาย (Power Point) อปกรณประกอบการทดลอง

33

การใชชดการเรยนร 1. ชดการเรยนรรายบคคลหรอชดการสอนตามเอกตภาพ การใชชดการเรยนรรายบคคลหรอชดการสอนตามเอกตภาพ ควรดาเนนการดงน 1.1 ผสอนควรแนะนาหรอชแจงภาพรวมของชดการเรยน เพอเปนแนวทางใหผเรยนไดเขาใจ เชน ลกษณะการจดการเรยนร สวนประกอบทสาคญ แนะนาการใชบตรคาสงการใชสอ ตาง ๆ เปนตน 1.2 ใหผเรยนศกษาดวยตนเองจากบตรคาสงและดาเนนตามกจกรรมของบตรคาสงจนครบกระบวนการ โดยมการประเมนตนเองทงกอนและหลงการใชชดการเรยนร 2. ชดการเรยนรแบบกลมกจกรรมหรอชดการเรยนรสาหรบการเรยนเปนกลมยอยโดยปกตชดการเรยนรชนดนมกจะใชเปนแบบศนยการเรยน ดงนนการใชชดการเรยนรควรดาเนนการดงน 2.1 แนะนาหรอชแจงการใชชดการเรยนรเพอเปนแนวทางใหผเรยนเขาใจวธใช 2.2 แบงกลมยอยผเรยนตามจานวนชดการเรยนร 2.3 ใหผเรยนทากจกรรมตามบตรคาสงทอยในชดการเรยนรโดยเรมตนพรอม ๆ กน ภายในชดการเรยนรจะกาหนดคาสง กจกรรม การประเมน ภาพในกรอบเวลาทกาหนด 2.4 เมอผ เรยนกลมใดประกอบกจกรรมเสรจตามเวลาทกาหนดแลว ใหสลบหมนเวยนกบกลมอน ๆ ในกรณทยงสลบกลมไมไดใหปฏบตกจกรรมในศนยการเรยนรสารอง 3. ชดการเรยนรประกอบคาบรรยายของผสอน การใชชดการเรยนรประกอบคาบรรยายของคร ควรดาเนนการดงน 3.1 ผสอนตองทาความเขาใจอยางดกบบตรคาสง เนอหา สอ ใบงานและกจกรรม 3.2 ผสอนตองเตรยมวสดอปกรณหรอสอในการนาเสนอหรอการสาธตโดยฝกใหเกดทกษะกอนนาไปปฏบตจรง 3.3 ผสอนตองประเมนการใชชดการเรยนร เพอเปนขอมลสาหรบการปรบปรง ในโอกาสตอไป

ชดการเรยนรทดมประสทธภาพ ชดการเรยนรทดมประสทธภาพ จะกอใหเกดประโยชนตอผสอนและผเรยน ซงกลาวไวดงน นพนธ ศขปรด (2525: 67-68) ไดกลาวถงลกษณะชดการสอนดวาควรมลกษณะดงน 1. เปนชดทเหมาะสมตรงตามจดมงหมายทตงไวสงสด 2. เหมาะกบประสบการณเดมของผเรยน 3. สอทใชสามารถเราความสนใจของนกเรยนไดเปนอยางด 4. มคาแนะนาและวธการใชอยางละเอยดงายตอการใชงาน 5. มวสดอปกรณในการเรยนการสอนทงหมดทกาหนดไวในบทเรยนอยางครบถวน 6. ไดทดสอบและปรบปรงใหทนตอเหตการณอยเสมอ 7. มความคงทนตอการเกบและการหยบใช

34

ประโยชนของชดการเรยนร ชดการเรยนร เปนสงทชวยพฒนาการเรยนการสอนใหกาวหนาขนชวยใหผเรยนมความเขาใจในเนอหาทเรยนมากขน กระทรวงศกษาธการ (2551: 38) กลาววาสอมบทบาทสาคญททาใหผเรยนเกดการเรยนร โดยสอจะทาหนาท ถายทอดความร ความเขาใจ ความรสก และเพมพนทกษะและประสบการณ ใหผเรยนปจจบนสอการเรยนรมอทธพลตอการกระตนใหผเรยนกลายเปนผแสวงหาความรดวยตนเองจนเกดการพฒนาดานตาง ๆ ไดแก 1. ความร สอการเรยนรชวยใหผเรยนไดรบความรเชงเนอหา สงเสรมการศกษาคนควาหาความรเพมเตมเพอเชอมโยงความรใหมทไดเขากบประสบการณเดมทมอย และสามารถนาไปใช ในชวตประจาวนไดเปนอยางด 2. ทกษะสอสารการเรยนร ชวยเสรมทกษะดานตาง ๆ ใหกบผเรยน 3. คณธรรม จรยธรรม และคานยม สอการเรยนรตาง ๆ ชวยสงเสรมใหผเรยนรก การเรยนรเหนคณคาในตนเอง มจตสานกและคานยมทดงาม ลดดา ศขปรด (2523: 33, อางถงในมาล แจมจารส, 2546: 66)

1. ใหนกเรยนไดศกษาดวยตนเองเปนรายบคคลหรอเปนกลมกได ชดการสอนสาหรบนกเรยนนนจะสรางขนใหนกเรยนใช นกเรยนจะทาตามคาแนะนาทบอกไวในชดการเรยนนน ๆ ดวยตนเอง

2. สรางขนสาหรบหลกสตรการศกษาตอเนอง ชดการเรยนจะถกสรางขนเปนรายวชา แตละวชาถกแบงเปนหนวยยอยเปนชดการเรยน ซงเนอหาจะเรยงลาดบตอเนองกนตงแตงายไปหายากและมความสมบรณในตนเอง นกเรยนมโอกาสเลอกเรยนในแตละหนวยทตนเองชอบไดตามความสามารถและประสบการณเดม จะเรยนอยางใดกอนและอยางใดหลง และจะเรยนใหกาวหนา ไปเทาใดกไดไมมขดจากด เมอจบแตละหนวยแลวมโอกาสตดตามผลหนวยตอไปไดตามความสามารถของผเรยนนน ๆ

3. เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอกระทากจกรรมดวยตนเองเปนขนตอน และจะไดรบรประสบการณแหงความสาเรจเปนการเสรมแรงทจะทาใหอยากเรยนในชนเรยนตอไป และชดการสอนจะชวยใหทกคนประสบความสาเรจในการเรยนตามความสามารถของผนน

4. สรางบรรยากาศในการเรยนใหเปนทพงพอใจของนกเรยน จะเรยนทไหน เมอใด และจะใชเวลาเรยนนานเทาใดกได ซงไมเหมอนกนหรอไมตองเรยนไปพรอมๆกน สมพศ กอบจตต (2548: 65-66) ไดกลาวถงประโยชนสอการเรยนรวาสอการเรยนรนบเปนองคประกอบทสาคญอยางหนงในการเรยนร สอมบทบาทตอกระบวนการเรยนรทงในสวนของผเรยนและผสอน ดงน

1. สอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ เพราะชวยใหบทเรยนทมความซบซอนงายตอการทาความเขาใจงายขนและรวดเรว 2. สอชวยใหผเรยนสามารถเรยนรเรองไกลตว 3. สอชวยกระตนและสรางความเขาใจ ทาใหกระบวนการเรยนรนาสนใจยงขน ไมนาเบอหนาย

35

4. สอสามารถตอบสนองความแตกตางของผเรยนไดเปนอยางด ผเรยนสามารถเรยนร ไดด จากสงทเหมาะสมกบความเขาใจ สตปญญา และวธการของผเรยน

5. สอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรรวมกน กอใหเกดมนษยชนสมพนธทด 6. สอชวยสงเสรมใหผเรยนศกษาคนควาหาความรดวยตนเอง สรางนสยรกการอานใฝร

ใฝศกษาเปนบคคลแหงการเรยนร นชนาถ สอนสง (2549: 63) กลาวถงคณคาของชดการเรยนรไวดงน

1. ชวยใหกระบวนการเรยนรมประสทธภาพ เพราะชดการเรยนรผลตขนมาจากกลมบคคลทมความชานาญหลายดาน เปนตนวา ครเชยวชาญในสาขาวชานน ๆ นกโสตทศนศกษาไดรวมกนผลตและมการทดลองจนแนใจวามผลดจงไดนาออกมาใชทวไป

2. ชวยลดภาวะของผสอน เมอมชดการสอนสาเรจรปแลวผสอนจะดาเนนการสอนตามคาแนะนาทบอกไวในชดการเรยนร ตามลาดบขนแตละขนจะมอปกรณกจกรรมตลอดจนขอแนะนาทบอกไวใหพรอม ผสอนไมจาเปนตองทาใหมหรอทาเพมสามารถใชไดทนท

3. ใหความรในแนวเดยวกบการสอนเดม เมอมผสอนคนในวชาเดยวกนกอาจเกดความแตกตางกนในดานประสทธภาพของการสอน การมชดการเรยนรตดปญหานไดทงหมด แมผเรยนจะมจานวนเทาใดกชวยแกปญหาไดอยางด

4. เปดโอกาสใหผเรยนไดใชความสามารถตามความตองการของตน อตราการเรยนของแตละบคคล ชดการเรยนรจะชวยใหทกคนประสบความสาเรจในการเรยนทงสน

5. สรางเสรมการเรยนแบบตอเนอง ชดการเรยนรจะแยกออกเปนรายวชาแตละวชา จะมหนวยการสอนเรยงตามลาดบ เมอจบแตละหนวยแลวมโอกาสตดตามหนวยตอไปไดตามความตองการของตนจะเรยนเทาใดกไดตามความสามารถของผเรยนนน ๆ

6. มสวนประกอบตางๆทจะชวยใหการเรยนไดเขาใจงายดวยตนเองดวยการกาหนดวตถประสงค กจกรรมการเรยน และการประเมนผลไดครบถวนองคประกอบของชดการเรยนร บญเกอ ควรหาเวช (2552: 110-111) ไดสรปคณคาและประโยชนของชดการสอนทมตอการเรยนการสอนไวดงน 1. ชวยเพมประสทธภาพในการเรยนร 2. ขจดปญหาการขาดแคลนคร ชวยลดภาระของครผสอน 3. ชวยใหผเรยนจานวนมากไดรบความรแนวเดยวกน 4. ชวยใหครสามารถดาเนนการสอนไดตรงตามวตถประสงคดวยความมนใจ 5. ชวยใหกจกรรมการเรยนมประสทธภาพ 6. ชวยใหครวดผลเดกไดตามวตถประสงค 7. เปดโอกาสใหผเรยนใชความสามารถของตนเองไดอยางเตมท 8. ชวยสรางเสรมการเรยนอยางตอเนอง 9. ชวยใหผเรยนรจกเคารพ นบถอ ความคดเหนของผอน

ศรชย จรจรงชย (2545: 53) ดวงรกษ อาจวชย (2549: 44) บงอร อาจวชย (2550: 58) และวจตต มากมทรพย (2550: 51) กลาวถงประโยชนของชดการเรยนรสอดคลองกนวาชดการเรยนรเปนการรวมกจกรรมตาง ๆ ทสงเสรมใหผเรยนไดศกษาหาความรดวยตนเอง ลดบทบาทของครและ

36

ขจดปญหาขาดแคลนคร มงเนนการจดกจกรรมทเนนผเรยนเปนสาคญ ชวยเสรมประสบการณตามลาดบขน ใหผเรยนไดรบความรตามตองการ ชวยพฒนาผเรยนเปนคนทคดอยางมเหตผล ผเรยนเกดทกษะการแสวงหาความร ตามความถนดและความสามารถของแตละบคคล สนองตอความแตกตางระหวางบคคล สรปวา ชดการเรยนรมประโยชนคอ ในดานครผสอนชดการเรยนรชวยลดบทบาทของคร ขจดปญหาการขาดแคลนคร การจดกจกรรมการเรยนการสอนมประสทธภาพโดยเนนผเรยนเปนสาคญ ในดานผเรยนชดการเรยนรสงเสรมใหผ เรยนไดศกษาความรดวยตนเอง ตามความถนด ความสามารถ ความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคล

ขนตอนการสรางและพฒนาชดการเรยนร สวทย มลคา และอรทย มลคา (2546: 53-55) ไดกลาวถงขนตอนการผลตชดเรยนรดงน 1. กาหนดเรองเพอทาชดการเรยนร อาจกาหนดตามเรองในหลกสตรหรอกาหนดเรองใหมขนมากได การจดแบงเรองยอยจะขนอยกบลกษณะของเนอหา และลกษณะการใชชดการสอนนนๆ การแบงเนอหาเพอทาชดการสอนในแตละระดบยอมไมเหมอนกน 2. กาหนดหมวดหมเนอหาและประสบการณ อาจกาหนดเปนหมวดหมวชาหรอ บรณาการแบบสหวทยาการไดตามความเหมาะสม 3. จดเปนหนวยการเรยน จะแบงเปนกหนวย หนวยหนง ๆ จะใชเวลานานเทาใดนนควรพจารณาใหเหมาะสมกบวยและระดบชนผเรยน 4. กาหนดหวเรอง จดแบงหนวยการสอนเปนหวขอยอย ๆ เพอสะดวกแกการเรยนร แตละหนวยควรประกอบดวยหวขอยอย หรอประสบการณในการเรยนรประมาณ 4-6 หวขอ 5. กาหนดความคดรวบยอดหรอหลกการ ตองกาหนดใหชดเจนวาจะใหผเรยนเกดความคดรวบยอดหรอสามารถสรปหลกการ แนวคดอะไร ถาผสอนเองยงไมชดเจนวาจะใหผเรยนเกดการเรยนรใดบาง การกาหนดกรอบแนวคดหรอหลกการทจะไมชดเจน ซงจะรวมไปถงการจดกจกรรมเนอหาสาระสอและสวนประกอบอน ๆ กจะไมชดเจนตามไปดวย 6. กาหนดจดประสงคการเรยน หมายถงจดประสงคทวไปและจดประสงคเชงพฤตกรรมรวมทงการกาหนดเกณฑการตดสนผลสมฤทธทางการเรยนรไวใหชดเจน 7. กาหนดกจกรรมการเรยน ตองกาหนดใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม ซงจะเปนแนวทางในการเลอกและผลตสอการสอน กจกรรมการเรยนหมายถงกจกรรมทกอยางทผเรยนปฏบต เชน การอาน การทากจกรรมตามบตรคาสง การตอบคาถาม การเขยนภาพการทดลอง การเลนเกมการแสดงความคดเหน การทดสอบ เปนตน 8. กาหนดแบบประเมนผล ตองออกแบบประเมนผลใหตรงกบวตถประสงคเชงพฤตกรรมโดยใชการสอบแบบองเกณฑ(การวดผลทยดเกณฑหรอเงอนขกาหนดไวในวตถประสงคโดยไมมการนาไปเปรยบเทยบกบคนอน)เพอใหผสอนทราบวาหลงจากผานกจกรรมมาเรยบรอยแลวผเรยนไดเปลยนพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคทตงไวมากนอยเพยงใด 9. เลอกและผลตสอการสอน วสดอปกรณและวธการทผสอนใชถอวาเปนสอการเรยนการสอนทงสน เมอผลตสอการสอนในแตละหวเรองเรยบรอยแลว ควรจดสอการสอนเหลานนแยก

37

ออกเปนหมวดหมในกลอง/แฟมทเตรยมไว กอนนาไปหาประสทธภาพเพอหาความตรง ความเทยงกอนนาไปใช เราเรยกสอการสอนแบบนวา ชดการสอน โดยปกตรปแบบของชดการเรยนรทดควรมขนาดมาตรฐานเพอความสะดวกในการใชและความเปนระเบยบเรยบรอยในการเกบรกษา โดยพจารณาในดานตาง ๆ เชน การใชประโยชน ความประหยด ความคงทนถาวร ความนาสนใจ ความทนสมย ทนเหตการณ และความสวยงาม เปนตน 10. สรางขอทดสอบกอนและหลงเรยนพรอมทงเฉลย การสรางขอสอบเพอทดสอบกอนและหลงเรยนควรสรางใหครอบคลมเนอหาและกจกรรมทกาหนดใหเกดการเรยนรโดยพจารณาจากจดประสงคการเรยนรเปนสาคญ ขอสอบไมควรมากเกนไปแตควรเนนกรอบความรสาคญในประเดนหลกมากกวารายละเอยดปลกยอย หรอถามเพอความจาเพยงอยางเดยว และเมอสรางเสรจแลวควรทาเฉลยไวใหพรอมกอนสงไปหาประสทธภาพของชดการเรยนร 11. หาประสทธภาพของชดการเรยนร เมอสรางชดการเรยนรเสรจเรยบรอยแลว ตองนาชดการสอนนน ๆ ไปทดสอบโดยวธการตาง ๆ กอนนาไปใชจรง เชนทดลองใชเพอปรบปรงแกไข ใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตอง ความครอบคลมและความตรงของเนอหา เปนตน

วรพจน แสงสวสด (2547: 3) ไดกลาวถงขนตอนการหาประสทธภาพชดการเรยนรดงน 1. กาหนดจดมงหมายของชดการเรยนรใหสอดคลองกบความจาเปนของการเรยนร

2. วเคราะหเนอหาและกาหนดเนอหาเปนหนวยยอยใหสอดคลองกบจดมงหมาย 3. กาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมใหสอดคลองกบเนอหาในหนวยยอย ๆ 4. กาหนดสอและกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบจดประสงคและเหมาะสมกบการเรยนรดวยตนเอง 5. จดสรางชดการเรยนรฉบบราง

นชนาถ สอนสง (2549: 71) กลาวถงขนตอนการสรางและพฒนาชดการเรยนรไวดงน 1. กาหนดหมวดหมเนอหา และประสบการณ 2. กาหนดหนวยการเรยนร 3. กาหนดหวเรอง 4. กาหนดความคดรวบยอดและหลกการ 5. กาหนดวตถประสงค 6. กาหนดกจกรรมการเรยนการสอน 7. กาหนดแบบประเมน 8. เลอกและผลตสอการเรยนร 9. หาประสทธภาพชดการเรยนร 10. การใชชดการเรยนร รตนา ไพโรจนภกด (2548: 22) กลาวถงขนตอนการสรางและพฒนาชดการเรยนรใน

ทานองเดยวกนวา 1. การศกษาความตองการและขอมลพนฐานเกยวกบการพฒนาชดการเรยนร 2. การสรางและพฒนาชดการเรยน

38

3. ทดลองใชชดการเรยนร 4. ประเมนและปรบปรงการใชชดการเรยนร สาเนยง พทธา (2550: 28) ศกษาขอมลพนฐาน เปนเอกสารขอมลทกอยางทเกยวกบ

การสรางชดกจกรรมขนลงมอสรางชดกจกรรม โดยนาขนตอนวธสรางของ ชยยงค พรหมวงศ (2523: 25) มาประยกตใช

1. กาหนดหมวดหมเนอหาและประสบการณ อาจกาหนดเปนหมวดวชาหรอบรณาการเปนแบบสหวทยาการตามทเหมาะสม

2. กาหนดหนวยการสอน แบงเนอหาวชาออกเปนหนวยการสอน โดยประมาณเนอหาทจะใหครสามารถถายทอดความรแกนกเรยนได ในหนงสปดาหหรอหนงครง

3. กาหนดหวเรอง ผจะสอนตองถามตนเองวา ในการสอนแตละหนวยควรใหประสบการณออกมาเปน 4-6 หวเรอง

4. กาหนดความคดรวบยอดและหลกการ จะตองใหสอดคลองกบหนวยและหวเรอง โดยสรปรวมแนวคด สาระ และหลกเกณฑสาคญไว เพอเปนแนวทางในการจดเนอหาทสอนใหสอดคลองกน

5. กาหนดวตถประสงคใหสอดคลองกบหวเรองเปนจดประสงคทวไป กอนแลวเปลยนเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรมทมเงอนไขและเกณฑพฤตกรรมไวทกครง

6. กาหนดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรมซงจะเปนแนวทางในการเลอก และการผลตสอการเรยนร กจกรรมการเรยน หมายถง กจกรรมทกอยางทผเรยนปฏบต เชน การอาน บตรคาสง ตอบคาถาม เขยนภาพ และทาการทดลองวทยาศาสตรฯลฯ

7. กาหนดแบบประเมนผล ตองออกแบบการประเมนผลใหตรงกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม โดยใชการสอนแบบองเกณฑ เพอใหผสอนทราบวาหลงจากผานกจกรรมการสอนมาเรยบรอยแลวผเรยนไดเปลยนพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคทตงไวหรอไม

8. เลอกและผลตสอการเรยนร วสดอปกรณ และวธการทครใชสอเปนสอการสอนทงสนเมอผลตสอการสอนของแตละหวเรองแลว กจดสอการสอนเหลานนไวเปนหมวดหม

9. หาประสทธภาพชดการเรยนร เพอเปนการประกนวา ชดการเรยนรทสรางขน มประสทธภาพในการสอนผสรางจาตองกาหนดเกณฑขนลวงหนา โดยคานงถงหลกการวา การเรยนรเปนการชวยใหการเปลยนพฤตกรรมของผเรยนบรรลผล

10. การใชชดการเรยนร ชดการเรยนรทไดรบการปรบปรง และมประสทธภาพตามเกณฑทตงไวแลวสามารถนาไปใชกบผเรยนไดตามประเภทของชดการเรยนร และระดบการศกษา

จากการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบขนตอนการสรางชดการเรยนร ผวจยไดสงเคราะหเปนขนตอนการพฒนาชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 ดงน

1. ขนวางแผนเพอศกษารายละเอยดตาง ๆ ทเกยวของกบการสราง ไดแก ศกษาแนวคดทฤษฎงานวจยท เกยวของกบชดการเรยนร ศกษาหลกสตรโรงเรยนเทศบาลออมนอย วชาวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 3 หนวยท 4 แรงใกลตว และหนวยท 5 การเคลอนทวเคราะหเนอหามาตรฐานการเรยนรและตวชวดเพอกาหนดหมวดหมเนอหานามากาหนดเปนชดการเรยน

39

2. ขนดาเนนการ เพอสรางและหาประสทธภาพ การหาประสทธภาพของชดการเรยนรมขนตอนในการปฏบต และเกณฑในการ

ประเมนประสทธภาพนน ผวจยกาหนดเกณฑมาตรฐานประสทธภาพ 80/80 และมขนตอนการดาเนนการดงน

2.1 จดหมวดหมประสบการณโดยประมาณเนอหาทใชในแตละชดการเรยน 2.2 กาหนอจดมงหมายของชดการเรยนร วเคราะหจากมาตรฐานและตวชวด 2.3 กาหนดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบจดมงหมายของชดการเรยนร 2.4 ผลตสอการเรยนรใหสอดคลองกบกจกรรม 2.5 กาหนดเกณฑการประเมนกจกรรม และใบกจกรรม 3. ขนการนาไปทดลองใชจรง นาชดการเรยนรทสรางขน ทดลองใชเพอหาประสทธภาพตามขนตอน 4. ขนการประเมน และปรบปรงแกไขชดการเรยนร

จากการทดลองใชชดการเรยนรนาผลการทดลองใชและการเกบคะแนน วเคราะหผล การสอบเพอหาประสทธภาพ ประเมนวานกเรยนเกดความร ทกษะความสามารถและจตวทยาศาสตรบรรลตามเปาหมายหรอไม

การหาประสทธภาพของชดการเรยนร การหาประสทธภาพของชดการเรยนเปนขนตอนทสาคญทจะทาใหทราบวาชดการเรยนทผลตขนมานนมประสทธภาพหรอความเชอมน มากนอยเพยงใดเมอสรางชดการเรยนรเสรจแลว สงทสาคญและจาเปนอยางยง ในขนตอนตอไปคอการนาชดการเรยนรนนไปทดสอบหาประสทธภาพ เพอเปนการยนยนวาชดการเรยนรนนมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอน นาชดการเรยนรทสรางไปหาประสทธภาพและปรบปรงแกไข

ชยยงค พรหมวงษ และคณะ(2551: 4) ไดกลาวถงการกาหนดเกณฑประสทธภาพของชดการเรยนรดวยตนเองนยมตงไว 90/90 สาหรบเนอหาทเปนความรความจา และไมตากวา 80/80 สาหรบเนอหาทเปนทกษะหรอเจตคตเพราะการเปลยนแปลงพฤตกรรมไมสามารถเปลยนหรอวดทนททเรยนเสรจ 90 หรอ 80 ตวแรก หมายถง จานวนรอยละของคะแนนเฉลยของขอสอบจากแบบฝกหดระหวางเรยนในแตละหนวยการเรยนรของผเรยนทงหมด 90 หรอ 80 ตวหลง หมายถง จานวนรอยละของคะแนนเฉลยของขอสอบจากแบบทดสอบหลงเรยนดวยชดการเรยนรในแตละหนวยการเรยนรของผเรยนทงหมด การทดสอบหาประสทธภาพอาศยการทดลองโดยดาเนนการซงมขนตอนดงน 1. แบบ (1:1) นาชดการเรยนรดวยตนเองไปทดลองกบผเรยน 1-2 คน ซงมระดบความรตางกน นามาคานวณหาคาประสทธภาพ แลวปรบปรงแกไขใหดขน 2. แบบกลม (1:10) นาชดการเรยนรดวยตนเองทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบผเรยน 6-10 คน ทมความรคละกน นาผลมาคานวณหาคาประสทธภาพเพอปรบปรงแกไขดขน 3. แบบภาคสนาม (1: 100) นาชดการเรยนรดวยตนเองทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช กบผเรยน 30-100 คน นามาคานวณหาคาประสทธภาพเพอปรบปรงแกไขใหดขน หากการทดลอง

40

ภาคสนามใหคา E1 และ E2 ไมถงเกณฑทตงไว จะตองปรบปรงชดการเรยนรดวยตนเองและทาการหาประสทธภาพซาอก ในกรณทประสทธภาพของชดการเรยนทสรางขนไมถงเกณฑทตงไวเนองจากตวแปร ทควบคมไมได เชน สภาพหองเรยน ความพรอมของผเรยน บทบาทและความชานาญในการใชชด การเรยนรของผสอน อาจอนโลมใหมระดบความผดพลาดตากวาเกณฑทกาหนดไวประมาณ 2.5 -5 เปอรเซนต เกณฑประสทธภาพของชดการเรยนรทสรางขนนน กาหนดไว 3 ระดบคอ 1. สงกวาเกณฑเมอประสทธภาพของชดการเรยนรสงกวาเกณฑทตงไวมคาเกน 2.5% 2. เทากบเกณฑเมอประสทธภาพของชดการเรยนรเทากบหรอสงกวาเกณฑทตงไว แตไมเกน 2.5% 3. ตากวาเกณฑ เมอประสทธภาพของชดการเรยนรตากวาเกณฑทตงไวแตไมตากวา 2.5% ถอวายงมประสทธภาพทยอมรบได การหาประสทธภาพของชดการเรยนร ไ ดตามเกณฑทกาหนดไดอยางถกตอง จะกอใหเกดประโยชนและมคณคาตอการนาชดการเรยนรทสรางขนไปใช ในการพฒนาชดการเรยนรเรองไฟฟาสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ครงนผวจยใชเกณฑ 80/80 ในการหาประสทธภาพโดยมขนตอนดงน 1. นาชดการเรยนรทปรบปรงแกไข ตามคาแนะนาของผเชยวชาญ จนเหมาะสมแลวไปทดลองใชเปนรายบคคล กบนกเรยน 3 คนชนมธยมศกษาปท 3 มผลการเรยนเกง ปานกลาง และออน ตามลาดบ นาผลทไดมาหาคาประสทธภาพใหไดตามเกณฑ 60/60 เพอหาขอบกพรองของชดการเรยนรแลวนาไปแกไขปรบปรง 2. นาชดการเรยนรทปรบปรงแกไขจากขอ 1 ไปทดลองใชกบนกเรยนกลมยอย จานวน 9 คน ชนมธยมศกษาปท 3 ทมผลการเรยนเกงปานกลาง และออนเทา ๆ กน เพอหาคาประสทธภาพใหไดตามเกณฑ 70/70 นาขอบกพรองทไดมาปรบปรงแกไขแลวจงนาไปทดลองภาคสนาม (Field Tryout) นาชดการเรยนรทปรบปรงแลวไปใชทดลอง กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไมใช กลมตวอยาง จานวน 30 คน เพอหาคาประสทธภาพใหไดตามเกณฑ 80/80 แลวปรบปรงแกไขจนไดชดการเรยนรทสมบรณ

การสอนวทยาศาสตร

การสอนวทยาศาสตรมหลายวธ ไดมนกการศกษาทงในและตางประเทศเสนอแนะวธการ สอนวทยาศาสตรไวดงน

วนย ดาสวรรณ (2543: 32-33, อางถงใน สทศน บญสทธ, 2546: 15) กลาววา วธสอนวทยาศาสตรในปจจบนสามารถใชวธสอนในลกษณะโมเดลได 2 โมเดลใหญ คอ การเรยนการสอนท เรยกวาการสอนตรง และการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง การเรยนการสอนทงสอง โมเดล มลกษณะดงน

41

1. การสอนตรง มความหมายเดยวกนกบการสอนแบบรอบร การสอนแบบกระจางชด วธสอนวทยาศาสตรตามโมเดลนมเปาหมายเพอใหผเรยนเรยนรทกษะพนฐานและสารสนเทศสาคญ ตามทหลกสตรกาหนดไว

2. การสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง เปนวธสอนทเชอวามวลความรทงหลาย นกเรยน สามารถสรางขนมาไดดวยตนเอง วธสอนจงเนนใหนกเรยนสบเสาะหาความรดวยตนเอง ไดรวมมอกนทางานเปนกลมไดแกปญหาเอง เอสเลอร และเอสเลอร (Esler and Esler, 1993: 87) ไดเสนอแนะวธสอนวทยาศาสตร ทมประสทธภาพ โดยใชเทคนค ICI (Inquiry Concept Information) เปนเทคนคในการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยมตาราทางวทยาศาสตรเปนตวกระตนสาหรบการสบเสาะหาความรนกเรยนจะตองทากจกรรม ทาการศกษาคนควา ทดลองดวยตนเอง ประสบการณทาง วทยาศาสตรทเกดขนลวนมาจากการลงมอปฏบตทงสน สวนครจะเปนผกระตนแนะนาใหนกเรยนดาเนนกจกรรมไปตามกรอบความคดของปญหา ครตองพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหนกเรยน โดยเรมตงแตทกษะการสงเกตไปจนถงขนสรปผลแครจซค (อางถงใน สทศน บญสทธ, 2546: 15) ได กลาวถงการสอนแบบโครงงานวทยาศาสตรวาควรจะประกอบไปดวยลกษณะสาคญ 5 ประการ คอ

1. นกเรยนมสวนรวมในการกาหนดปญหาหรอตงคาถาม 2. นกเรยนไดพฒนาผลงานอยางตอเนองจากปญหาหรอคาถามทตงไว 3. ยอมรบการมสวนรวมสบเสาะหาความรของนกเรยน 4. คร นกเรยนและผเกยวของรวมมอกนไตสวนเพอตอบปญหาทตงไว 5. โครงงานทกโครงงานจะตองมลกษณะทสงเสรมการใชความรความคดของนกเรยน

เปนเครองมอ สรปไดวา วธสอนวทยาศาสตรสามารถใชเทคนควธสอนไดหลายวธ เพอใหผเรยนเกด

ประสบการณทางวทยาศาสตรและความรความคดในระดบสงอาจใชทงการสอนตรงการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง การสบเสาะหาความร วธสอนแบบรวมมอรวมใจ และวธสอนแบบโครงงาน เปนตน

การสอนแบบโครงงาน (Project Method) โครงงานเปนการศกษาเรองใดเรองหนงอยางมหลกเกณฑ โดยจดในรปกจกรรมทเปด

โอกาสใหผเรยนลงมอปฏบต และศกษาคนควาดวยตนเองตามแผนดาเนนงานทผเรยนเปนผจดทาเองตงแตตน ตามความสนใจของผเรยนโดยมครหรอผเชยวชาญเปนผใหคาแนะนาปรกษา กระตนใหเกดความคด มนกการศกษาหลายทานใหความหมายของโครงงานไวดงน

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ (2544: 238) ไดใหความหมายของโครงงานวาหมายถง กจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาคนควาและลงมอปฏบตดวยตนเองตามความสามารถ ความถนดและความสนใจ โดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการอนใดไปใชในการศกษาหาคาตอบในเรองนน ๆ โดยมครคอยกระตน แนะนาใหคาปรกษาแกผเรยนอยางใกลชดตงแตการเลอกหวขอทจะศกษาคนควา ดาเนนการวางแผน กาหนดขนตอนการดาเนนงาน และ การนาเสนอผลงาน

42

สวทย มลคา (2545: 84) ไดกลาวถงการเรยนรในรปของโครงงานวาเปนกระบวนการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาคนควาและลงมอปฏบตกจกรรมตามความสนใจ ความถนดและความสามารถของตนเองซงอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร หรอกระบวนการอน ๆ ทเปนระบบ ไปใชในการศกษาคาตอบในเรองนน ๆ ภายใตคาแนะนา ปรกษาและความชวยเหลอจากผสอนหรอผเชยวชาญเรมตงแตการเลอกหวเรองหรอหวขอทจะศกษา การวางแผน การดาเนนงานตามขนตอน ทกาหนดตลอดจนการนาเสนอผลงาน ซงในการจดทาโครงงานนนอาจเปนรายบคคลหรอเปนกลม จะกระทาในเวลาเรยนหรอนอกเวลาเรยนกได

สพรรรณ เสนภกด (2553: 20) กลาววาโครงงานหมายถงกระบวนการเรยนรในเรองใดเรองหนงอยางลกซงในหวขอการเรยนรตามความสนใจของผเรยนเปนรายบคคล หรอรายกลม ลกษณะสาคญของโครงงานคอการเนนทการหาคาตอบใหแกคาถาม และการลงมอปฏบตกจกรรมดวยตนเองของผเรยนผานกระบวนการตางๆ อยางเปนระบบ

จากความหมายดงกลาว สรปไดวา การเรยนรแบบโครงงานเปนกระบวนการแสวงหาความร หรอการคนควาหาคาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตาง ๆ อยางเปนระบบเปนวธการเรยนรทผเรยนไดเลอกศกษาตามความสนใจของตนเองหรอของกลม เปนการตดสนใจรวมกนจนไดชนงานทสามารถนาผลการศกษาไปใชไดในชวตจรง ประเภทของโครงงาน

ศตภษช ไกรษ (2553: 2) กลาวถงประเภทของโครงงานแบงตามลกษณะกจกรรม ไดเปน 4 ประเภท คอ 1) โครงงานประเภทการสารวจรวบรวมขอมล 2) โครงงานประเภทการทดลอง 3) โครงงานประเภทการพฒนาหรอการประดษฐ และ 4) โครงงานประเภทการสรางทฤษฎและหลกการ 1. โครงงานประเภทสารวจรวบรวมขอมล

เปนการศกษารวบรวมปญหาจากธรรมชาต สงแวดลอม เพอศกษาหาความรทมอยหรออยในธรรมชาต โดยใชวธสารวจและรวบรวมขอมล แลวนาขอมลทไดจดทาใหเปนระบบระเบยบและสอความหมาย แลวนาเสนอในรปแบบตาง ๆ เชน ตาราง กราฟ แผนภม และคาอธบายประกอบ การทาโครงงานประเภทน ไมมการจดหรอกาหนดตวแปร หรอควบคมตวแปร อาจกระทาในลกษณะใดลกษณะหนงดงตอไปน

1.1 การเกบรวบรวมขอมลในสนามหรอในธรรมชาต โดยไมตองนาวสดตวอยาง มาวเคราะหในหองปฏบตการ เชน การศกษาพฤตกรรมของสตวบางชนดในธรรมชาตการศกษามลพษในสงแวดลอมการศกษาการเจรญเตบโตของตวออนของสตวบางชนดเปนตน

1.2 การเกบรวบรวมวสดตวอยางมาวเคราะหในหองปฏบตการ เชน โครงงานเรอง “การศกษาปรมาณของอะฟลาทอกซลในถวลสงปนตามรานอาหารตาง ๆ ในจงหวดใดจงหวดหนง”เปนตน 1.3 จาลองธรรมชาตขนในหองปฏบตการแลวสงเกตและศกษารวบรวมขอมลตาง ๆ เชน โครงงานเรองการเลยงผง ดวยการนาผงมาเลยงแลวทาการศกษารวบรวมขอมลตาง ๆ เกยวกบการดาเนนชวตของผง

43

2. โครงงานประเภทการทดลอง เปนการศกษาหาคาตอบของปญหาใดปญหาหนง โดยการออกแบบการทดลอง และดาเนนการทดลอง ลกษณะของโครงงานประเภทน คอ มการออกแบบการทดลอง เพอศกษาผลของตวแปรทมตอตวแปรอกตวหนงทตองการศกษา โดยควบคมตวแปรอน ๆ ทอาจมผลตอตวแปรทตองการศกษาไว ตวอยางของโครงงานประเภทน ไดแก 2.1 การศกษาอทธพลของแสงสตาง ๆ ทมตอการเจรญเตบโตของพชบางชนด 2.2 การศกษาการเจรญเตบโตของพชในสนามแมเหลก 2.3 การศกษาอทธพลของฮอรโมนเพศชายในสตวตวเมย 2.4 การทดลองใชผกตบชวาในการกาจดนาเสย 3. โครงงานประเภทการพฒนาหรอการประดษฐ เปนการพฒนาหรอประดษฐ หรอการสรางอปกรณหรอเครองมอเครองใชเพอประโยชนใชสอย โดยการประยกตทฤษฎ หรอหลกการทางวทยาศาสตรมาใชในการพฒนาหรอการประดษฐดงกลาวอาจเปนการประดษฐสงใหมหรอการปรบปรงเปลยนแปลงของเดมทมอยแลวใหมประสทธภาพขนกได หรออาจเปนการเสนอแบบจาลองทางความคดเพอแกปญหาใดปญหาหนงกได เชน 3.1 โครงงานเรอง “เครองเตอนอคคภยระบบความดน” 3.2 การประดษฐเครองรอน 3.3 บานยคนวเคลยร 3.4 รปแบบการจดการจราจรบรเวณทางแยกฯลฯ

4. โครงงานประเภทการสรางทฤษฎและหลกการ เปนโครงงานทเสนอทฤษฎหรอคาอธบายสงตาง ๆ หรอปรากฏการณตาง ๆ ซงเปน

แนวคดใหม ๆ โดยมหลกการทางวทยาศาสตรหรอทฤษฎอน ตลอดจนขอมลตาง ๆ สนบสนน ทฤษฎหรอคาอธบายดงกลาวอาจใหมหรอขดแยง หรอขยายแนวความคด หรอคาอธบายเดมทมผใหไวกอนแลวกได อาจเปนการอธบายปรากฏการณเกาในแนวใหม อาจเสนอในรปของคาอธบาย สตร หรอสมการกได แตจะตองมขอมลหรอทฤษฎอนมาสนบสนนอางอง ตวอยางโครงงานประเภทน ไดแก โครงงานเรอง “กาเนดของทวปและมหาสมทร” เปนการสรางแบบจาลองทฤษฎ อธบายการเกดของทวปและมหาสมทรวาเกดขนไดอยางไร โดยอาศยหลกฐานทางประวตศาสตรและทฤษฎทางวทยาศาสตรมาอางอง ซงเปนแนวความคดทแตกตางจากทเคยมผเสนอไวกอนแลว การเรยนรแบบโครงงาน เปนการเรยนรทใชเทคนคหลากหลายรปแบบนามาผสมผสานกน ไดแก กระบวนการกลม การฝกคด การแกปญหา การเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบรวมกนคด ทงนมงหวงใหผเรยนเรยนรเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเอง โดยใชกระบวนการและวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปน ผลงมอปฏบตกจกรรมตางๆเพอคนหาคาตอบดวยตนเองเปนการเรยนรทมงเนนใหผเรยนไดเรยน รจากประสบการณตรงกบแหลงความรเบองตน ผเรยนสามารถสรปความรไดดวยตนเอง ซงความรทผเรยนไดมาไมจาเปนตองตรงกบตารา แตผสอนจะสนบสนนใหผเรยนศกษาคนควาเพมเตมจากแหลงการเรยนรและปรบปรงความรทไดใหสมบรณ

44

การเรยนรแบบโครงงาน เปนการเรยนรทเชอมโยงหลกการพฒนาการคดของบลม (Bloom) ทง 6 ขน กลาวคอ 1. ความรความจา (Knowledge) 2. ความเขาใจ (Comprehension) 3. การนาไปใช (Application) 4. การวเคราะห (Analysis) 5. การสงเคราะห (Synthesis) 6. การประเมนคา (Evaluation)

และยงเปนกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญในทกขนตอนของการเรยนร ตงแตการวางแผนการเรยนร การออกแบบการเรยนร การสรางสรรคประยกตใชผลผลต และการประเมนผลงาน โดยผสอนมบทบาทเปนผจดการเรยนร กระบวนการของกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน

กระบวนการจดกจกรรมการเรยนรแบงเปน 3 ระยะใหญ ๆ ดวยกน คอ ระยะท 1 การเรมตนโครงงาน เปนระยะทผสอนตองสงเกต/สรางความสนใจใหเกดขนในตวผเรยน จากนนตกลงรวมกน เลอกเรองทตองการศกษาอยางละเอยด ผสอนสรางความสนใจใหเกดกบผเรยนซงมหลายวธ โดยอาจศกษาเรองจากการบอกเลาของผใหญหรอผรจากประสบการณของผเรยน/ผสอน จากเอกสารสงพมพ หรอสอตาง ๆ จากการเลนของผเรยน จากความคดทเกดขน จากวตถสงของทผสอนนามาในหองเรยน หรอจากตวอยางโครงงานทผอนทาไวแลว เปนตน เมอเกดความสนใจแลวกจะถงการกาหนดหวขอโครงงาน โดยนาเรองทผเรยนสนใจมาอภปรายรวมกน แลวกาหนดเรองนนเปนหวขอโครงงาน ทงนจะตองคานงวาการกาหนดหวขอโครงงานนนจะกระทาหลงจากการตรวจสอบสมมตฐานเสรจสนแลว ระยะท 2 ขนพฒนาโครงงาน เปนขนทผเรยนกาหนดหวขอคาถาม หรอประเดนปญหา ทผเรยนสนใจอยากร แลวตงสมมตฐานมาตอบคาถามเหลานน ทดสอบสมมตฐานดวยการลงมอปฏบตจนคนพบคาตอบดวยตนเองตามขนตอนดงน 1. ผเรยนกาหนดปญหาทจะศกษา 2. ผเรยนตงสมมตฐานเบองตน 3. ผเรยนตรวจสอบสมมตฐานเบองตน 4. สรปขอความรจากผลการตรวจสอบสมมตฐาน ในกรณทผลการตรวจสอบไมเปนไปตามสมมตฐาน ผสอนควรใหกาลงใจผเรยนเพอใหผเรยนไปแสวงหาความรเพมเตม สงทไมควรกระทาคอการตาหนหรอกลาวโทษ ผสอนควรกระตนใหผเรยนมกาลงใจจนสามารถตงสมมตฐานใหมได ในกรณทผลการตรวจสอบเปนไปตามสมมตฐานใหผเรยนสรปองคความรจากการคนพบดวยการลงมอปฏบตของผ เรยนเองเมอไดองคความรใหมแลว ผเรยนจะนาองคความรนนไปใชในการทากจกรรมตามความสนใจตอไปได ผเรยนอาจใชความรทคนพบเปนพนฐานของการกาหนดประเดนปญหาขนมาใหมเพอกาหนดเปนโครงงานยอย ศกษารายละเอยดในเรองนนตอไปอก

45

ระยะท 3 ขนสรป เปนระยะสดทายของโครงงานทผเรยนคนพบคาตอบของปญหาแลว และไดแสดงใหผสอนเหนวาไดสนสดความสนใจในหวขอโครงงานเดม และเรมหนเหความสนใจไปสเรองใหม ระยะนเปนระยะทผสอนและผเรยนจะไดแบงปนประสบการณการทางานและแสดงใหเหนถงความสาเรจของการทางานตลอดโครงงานแกคนอน ๆ มกจกรรมทผสอนใหผเรยนดาเนนการในขนตอนน ดงน 1. ผเรยนเขยนรายงานเปนรปแบบงานวจยเลก ๆ 2. ผเรยนนาเสนอผลงาน (แสดงเปนแผงโครงงาน) ใหผสนใจรบร สรปและนาไปใชในชวตประจาวน ขนตอนการจดการเรยนร

ขนตอนการจดกระบวนการเรยนรแบบโครงงานมดงน 1. ขนนาเสนอ หมายถง ขนทผสอนใหผเรยนศกษาใบความร กาหนดสถานการณ ศกษา

สถานการณ เกม รปภาพ หรอการใชเทคนคการตงคาถามเกยวกบสาระการเรยนรทกาหนดในแผนการจดการเรยนรแตละแผน เชน สาระการเรยนรตามหลกสตรและสาระการเรยนรทเปนขนตอนของโครงงาน เพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนร

2. ขนวางแผน หมายถง ขนทผเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลมเพอใชเปนแนวทางในการปฏบต

3. ขนปฏบต หมายถง ขนทผเรยนปฏบตกจกรรมเขยนสรปรายงานผลทเกดขนจากการวางแผนรวมกน

4. ขนประเมนผล หมายถง ขนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหบรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวในแผนการจดการเรยนรโดยมครผเรยนและเพอนรวมกนประเมน

แนวทางการจดการเรยนร การจดการเรยนรแบบโครงงานม 2 แนวทาง ดงน

1. การจดกจกรรมตามความสนใจ เปนการจดกจกรรมทใหผเรยนเลอกศกษาโครงงาน จากสงทสนใจอยากรทมอยใน

ชวตประจาวน สงแวดลอมในสงคม หรอจากประสบการณตาง ๆ ทยงตองการคาตอบ ขอสรป ซงอาจจะอยนอกเหนอจากสาระการเรยนรในบทเรยนของหลกสตร มขนตอนดงตอไปน 1.1 ตรวจสอบ วเคราะห พจารณา รวบรวมความสนใจแกผเรยน 1.2 กาหนดประเดนปญหา/หวขอเรอง 1.3 กาหนดวตถประสงค 1.4 ตงสมมตฐาน 1.5 กาหนดวธการศกษาและแหลงความร 1.6 กาหนดเคาโครงของโครงงาน 1.7 ตรวจสอบสมมตฐาน 1.8 สรปผลการศกษาและการนาไปใช 1.9 เขยนรายงานเชงวจยงาย ๆ 1.10 จดแสดงผลงาน

46

2. การจดกจกรรมตามสาระการเรยนร เปนการจดกจกรรมการเรยนรโดยยดเนอหาสาระตามทหลกสตรกาหนด ผเรยนเลอกทาโครงงานตามสาระการเรยนร จากหนวยเนอหาทเรยนในชนเรยน นามาเปนหวขอโครงงาน มขนตอนทผสอนดาเนนการดงตอไปน 2.1 เรมจากศกษาเอกสารหลกสตร คมอคร 2.2 วเคราะหหลกสตร 2.3 วเคราะหคาอธบายรายวชา เพอแยกเนอหา จดประสงค และกจกรรมใหเดนชด 2.4 จดทากาหนดการสอน 2.5 เขยนแผนการจดการเรยนร 2.6 ผลตสอ จดหาแหลงการเรยนร ภมปญญาทองถน 2.7 จดกจกรรมการเรยนร ดงน 2.7.1 แจงจดประสงค เนอหาของหลกสตรใหผเรยนทราบ 2.7.2 กระตนความสนใจของผเรยนในขอบเขตของเนอหาและจดประสงคในหลกสตร 2.7.3 จดกลมผเรยนตามความสนใจ 2.7.4 ผสอนใชคาถามเพอกระตนใหผ เรยนมสวนรวมในการจดกจกรรม การเรยนร เชน ทาไมผเรยนจงสนใจอยากเรยนเรองน (แนวคด/แรงดลใจ) ผเรยนสนใจเกยวกบอะไรบาง (กาหนดเนอหา) ผเรยนอยากเรยนรเรองนเพออะไร (กาหนดจดประสงค) ผเรยนจะทาอยางไรจงจะเรยนรไดในเรองน (กาหนดวธศกษา/กจกรรม) ผเรยนจะใชเครองมออะไรบางในการศกษาครงน (กาหนดสออปกรณ ) ผเรยนจะไปศกษาทใดบาง (กาหนดแหลงความร แหลงขอมล) ผลทผเรยนคาดวาจะไดรบคออะไรบาง (สรปความร/สมมตฐาน) ผเรยนจะทาอยางไรจงจะรวาผลงานของผเรยนดหรอไมดอยางไร จะใหใครเปนผประเมน (กาหนดการวดและประเมนผล) ผเรยนจะเผยแพรผลงานใหผอนรไดอยางไร (นาเสนอผลงาน และรายงาน) 2.7.5 ผเรยนแตละกลมศกษาตามทตกลงกนไว (จากคาถามทผสอนซกถาม) ภายใตกรอบเวลาในแตละครง ถายงไมสาเรจใหศกษาตอในคาบตอไป 2.7.6 ผเรยนทกคนตองสรปองคความรไดดวยการเรยนของผเรยนและสามารถนาเสนอความรทไดแกเพอนๆ และผสอนได 2.7.7 ผเรยนเขยนรายงานเชงวจยแบบงาย ๆ และแสดงผลของโครงงาน 2.8 ผสอนจดแหลงความรเพมเตมใหสมบรณยงขน 2.9 ผสอนเขยนบนทกผลการเรยนร บทบาทครทปรกษาโครงงานวทยาศาสตร

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กลาวถง ในเอกสารเอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการครผสอนสาหรบการพฒนาและสงเสรมผมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยแบบหองเรยนพเศษ รายวชาระเบยบวธวจย และ รายวชาโครงงานประจาปพทธศกราช 2554 วาการทากจกรรมโครงงานวทยาศาสตร เปนการสงเสรมและพฒนานกเรยนผมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหสามารถวางแผนและปฏบตงาน

47

อยางเปนระบบ ไดฝกกระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific Process) ซงประกอบดวย ทกษะการใชเครองมอ อปกรณทางวทยาศาสตร (Scientific Skill) วธการทางานแบบนกวทยาศาสตร (Scientific Method) และไดรบการปลกฝงเจตคตทางวทยาศาสตร (Scientific Attitude) เปดโอกาสใหแสดงออกซงความคดระดบสง เชน การคดแกปญหา ความคดวเคราะหความคดรเรมสรางสรรค ซงนาไปสการคนพบองคความรใหมทอาจเปนประโยชนตอชมชนและประเทศชาต กอใหเกดความภาคภมใจของนกเรยนและผเกยวของ โครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลยจงเปนเครองมอทดในการพฒนานกเรยนใหเปนคนมความสามารถ รจกแกปญหาดวยตนเอง มวธคดและขนตอนการทางานอยางเปนระบบ และรจกวธแสวงหาองคความรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวตการทจะชวยใหนกเรยนประสบความสาเรจและมคณลกษณะดงกลาว ครทปรกษาจงควรดาเนนการดงตอไปน 1. ระยะกอนลงมอทาโครงงานวทยาศาสตร ครทปรกษาควรปฏบตดงน

1.1 พดคยซกถามความสนใจของนกเรยนเพอหาประเดนทนกเรยนสนใจเปนพเศษสาหรบทาโครงงานวทยาศาสตร อาจเปนเรองทนกเรยนมความอยากรอยากเหนเฉพาะตนทจะศกษาเรองนนๆ หรอไดรบการกระตนจากการไปฝกงานกบนกวทยาศาสตร หรอจากการไปรวมงานวจยตางประเทศ โดยพยายามใชคาถาม ถามบอย ๆ จนไดแนวคดและขอบขายอยางกวาง ๆ ของเรองทจะศกษา

1.2 จดกจกรรมพานกเรยนไปทศนศกษา ดงาน ตามหนวยงานและสถานทซงเปนแหลงเรยนรตามทนกเรยนสนใจ เพอใหนกเรยนทยงไมมประเดนทจะศกษา มแนวความคดทจะทาโครงงานในสาขาใดสาขาหนงหนวยงานทควรพาไปทศนศกษา เชน สถาบนวจยจฬาภรณ คณะวทยาศาสตรของมหาวทยาลยทอยใกลเคยง กรมปาไม กรมควบคมมลพษ สวทช. (NECTEC MTEC BIOTEC) สถาบนวจยแหงชาต พพธภณฑ ฯลฯ แหลงเรยนร เชน ปาชายเลน ปาเบญจพรรณ ปาไม ถา แหลงไดโนเสาร และสวนสมนไพรแหลงผลตสนคาประจาตาบล ฯลฯ หลงจากพานกเรยนไป ทศนศกษา ควรกลบมาระดมสมองวานกเรยนไดแนวคดอยางไรบางเกยวกบงานวจยของแตละหนวยงาน และแนวความคดทจะทาวจยตอในรปของโครงงาน

1.3 ถานกเรยนยงคดประเดนของเรองทจะทาโครงงานไมได ใหนกเรยนลองสงเกตเหตการณตาง ๆ ในชวตประจาวน ลองคดตงปญหา แลวนามาชวยกนวเคราะหวาเปนปญหาทจะนาไปสการแกปญหา ดวยการทาโครงงานวทยาศาสตรไดหรอไม ใหนกเรยนนาแนวคดไปปรกษาเพอน บคคลใกลชด วาเปนประเดนทนาสนใจมากนอยเพยงใด

1.4 กาหนดชวงเวลาใหนกเรยนเสนอชอเรองทจะทาโครงงานและตดตามอยางใกลชด ชวยกนปรบสานวนภาษาใหรดกม กาหนดประเดนทจะศกษาใหเดนชด

1.5 เมอไดชอเรองชดเจนแลว กาหนดใหนกเรยนไปสบคนงานวจย หรอเอกสารทเกยวของกบเรองทนกเรยนจะศกษา ใหวเคราะหงานวจย และรวบรวมบทคดยองานวจยทเกยวของ และสรปเอกสารทศกษามานาเสนอตามเวลาทกาหนด

1.6 ใหคาปรกษา ตอบขอซกถาม จนนกเรยนมความเขาใจชดเจนเกยวกบโครงงานทจะศกษาจดประสงค สมมตฐาน รวมทงการทาการทดลองเบองตน (Preliminary Test) เพอกาหนด

48

ขอบขายของการศกษา และพจารณาแผนการดาเนนงานอยางละเอยดรอบคอบ โดยเนนถงศกยภาพและความพรอมในดานตาง ๆ

1.7 อานวยความสะดวกตาง ๆ แกนกเรยน ทงในดานธรการในการตดตอขอความอนเคราะหกบบคลากรและหนวยงานภายนอกในการจดเตรยมวสด อปกรณ สถานทในการทาการทดลอง การประสานกบบคลากรตาง ๆ ของโรงเรยนทงฝายกจกรรมนกเรยน ฝายปกครอง และ นกการภารโรง เปนตน

1.8 ใหคาปรกษาทางวชาการอยางใกลชด และจดเตรยมเอกสารทางวชาการใหเพยงพอในมมหองสมด สาหรบใหนกเรยนคนควาดวยตนเอง เชน

1.8.1 รวบรวมเอกสารโครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลย บทคดยองานวจย ทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เอกสารเคาโครงของโครงงานวทยาศาสตร

1.8.2 จดหาตาราเฉพาะดานแตละสาขาวชาทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ 1.8.3 เอกสารแนะนารายชอวทยากรผมความเชยวชาญพเศษเฉพาะดานเพอสง

นกเรยนไปขอรบคาปรกษา 1.8.4 จดหาหนงสอศพทวทยาศาสตรของราชบณฑตทเปนปจจบน 1.8.5 จดหาวธการเขยนรายงาน หรอเรองทางวทยาศาสตร 1.8.6 รวบรวมวดทศนเกยวกบโครงงานวทยาศาสตร 1.9 เสนอแตงตงครทปรกษาทมความชานาญในสาขาทนกเรยนสนใจจะทาโครงงาน

เปนทปรกษาประจาตวของนกเรยนเพอความตอเนองในการใหคาปรกษาและการตดตามงานของนกเรยนเปนรายบคคล

1.10 ใหนกเรยนเสนอเคาโครงของโครงงานวทยาศาสตรกอนลงมอทาการทดลอง ควรจะจดในรปของการนาเสนอตอทประชม เพอใหคณะครและเพอน ๆ ชวยอภปรายและเตมเตมองคความรใหสมบรณ

1.11 ควรจดหาแหลงทนสนบสนนการทาโครงงานวทยาศาสตรจากหนวยงานอน ๆ 2. ขณะดาเนนการทดลองหรอรวบรวมขอมล ครทปรกษาควรดแลในเรองตอไปน

2.1 ดแลการจดเตรยมสถานทสาหรบทาการทดลอง ใหสะอาดปลอดภย ปราศจากการรบกวนในการเกบและบนทกผลการทดลอง

2.2 ดแลจดหาอปกรณและสารเคมใหพรอม บางกรณอาจตองทาหนงสอขอความอนเคราะหจากหองปฏบตการของมหาวทยาลย ควรมการประสานกนเปนการภายใน ทงนกเรยนและครทปรกษากอนการจดทาหนงสอราชการ เพอขอรบคาแนะนาเกยวกบการปฏบต ในการใชสถานท อปกรณ และการเบกจายสารเคม และอปกรณ เปนตน เพอใหถกตองตามระเบยบปฏบตของหนวยงานทเกยวของ

2.3 ทบทวน และสาธตการใชอปกรณ และเครองมอตาง ๆ ตลอดจนเทคนคปฏบตการใหปฏบตไดอยางถกวธและคลองแคลว

2.4 ถาทาการทดลองในหองปฏบตการ ใหนกเรยนใชแอลกอฮอลเชดทาความสะอาดบรเวณทจะทาการทดลองและทาความสะอาดอปกรณทกชนกอนทดลอง ถาทาการทดลองสถานท อน ๆ ควรคานงถงความปลอดภยของผทดลองและผเกยวของดวย

49

2.5 ดแลใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนการทดลองของแตละเทคนควธ อปกรณ บางชนดตองทาความสะอาดหลงจากใชแลวทกครง

2.6 เตอนนกเรยนใหบนทกผลการทดลองตรงเวลาและสมาเสมอ ในแบบบนทก ผลการทดลองทออกแบบไว

2.7 เมอเสรจสนการทดลอง ตองรบทาความสะอาดอปกรณเครองมอตาง ๆ และเกบของสงกลบคนทเดมทนท ทาความสะอาดสถานททดลองใหสะอาดเรยบรอย สารเคมทใชแลวตองกาจดใหถกวธ

2.8 ถานกเรยนมปญหาใด ๆ ทเกดขนขณะทาการทดลองใหรบแจงครทปรกษาทนท 2.9 ในกรณทตองเกบรวบรวมขอมลในภาคสนาม ตองวางแผน กาหนดวธการ

รวบรวมขอมลใหเหมาะสม และคานงถงความปลอดภยของนกเรยน 2.10 แสดงความยนดกบนกเรยนทคนพบองคความรใหม จากงานวจยในการทา

โครงงานของนกเรยน และหาโอกาสเผยแพรประชาสมพนธตอสาธารณชนตอไป 3. การเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตร ครทปรกษาควรแนะนานกเรยนดงตอไปน

3.1 นกเรยนควรศกษาวธการเขยนโครงงานวทยาศาสตรจากเอกสาร ตารา และ ดตวอยางโครงงานวทยาศาสตร ทเปนแบบอยางทด

3.2 กาหนดใหนกเรยนเขยนงานเปนตอน ๆ ใหสงงานตามกาหนดเวลา เปนเทคนคการตามงานทสาคญทจะทาใหงานแลวเสรจตามเวลา

3.3 รบแกไขงานนกเรยนสงและเชญนกเรยนมาพบ ชแจงใหเขาใจและปรบแกไข พรอมทงกาหนดนดหมายใหสงครงตอไป แกไขอยางตอเนองจนกวางานจะสมบรณ

3.4 ใหกาลงใจนกเรยนเมอเกดความรสกทอแท และใหเหนคณคาของการเขยนรายงานการประชาสมพนธการคนพบองคความรใหม เปนความภาคภมใจทงตวนกเรยน ชมชน และสถาบนรวมกน

3.5 ใหนกเรยนตระหนกวาการเขยนรายงานทางวทยาศาสตร ตองใชสานวนภาษาทกระชบ รดกม ถกตอง ตรงไปตรงมา จงจาเปนจะตองตรวจแกไขอยางละเอยดรอบคอบ โดยครทปรกษาของแตละสาขาวชา หรอผเชยวชาญพเศษ การเขยนควรเขยนดวยสานวนของตนเอง ไมควรลอกเลยนหรอนาผลงานผอนมาเรยงตอ ๆ กน

3.6 การพมพรายงานโครงงานวทยาศาสตร ตองพมพตามแบบฟอรม และควรตรวจความถกตองพสจนอกษรหลาย ๆ ครง จนแนใจวาไมมทผดพลาด คาทตองระมดระวงเปนพเศษ เชน ชอวทยาศาสตรของสงมชวต คายอ การจดลาดบหวขอใหญ-เลก คาบรรยายภาพ ตวอกษรภาษาองกฤษ เปนตน

3.7 การเขยนบทคดยอ ควรมทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ 3.8 ครทปรกษาโครงงานวทยาศาสตร ควรรวมมอกบกบครผสอนภาษาไทย และ

ครผสอนภาษาองกฤษ ในการตรวจผลงานการเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตร เพอใหไดสานวนภาษา และไวยากรณทถกตอง 4. การเสนอโครงงานวทยาศาสตรเพอเปนการเผยแพรประชาสมพนธและสงเสรมศกยภาพของนกเรยนผมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย หลงจากทนกเรยนจดทา

50

โครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเสรจสนแลวทางโรงเรยนควรจดประชมวชาการหรอจดนทรรศการ เปดโอกาสใหนกเรยนนาเสนอผลงานของตนเองตอทประชมในโรงเรยน หรอชมชน เพอเปนการแลกเปลยนประสบการณสาหรบผมความสนใจในสาขาวชาเดยวกน โดยครทปรกษาโครงงานของนกเรยนควรดาเนนการดงน

4.1 จดทาโครงการเสนอตอผบรหารโรงเรยนในการจดประชมวชาการเพอเผยแพรผลงาน โครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของนกเรยนตอชมชน

4.2 แจงกาหนดการจดประชมวชาการใหนกเรยนทราบลวงหนาแตเนน ๆ 4.3 ใหนกเรยนศกษารปแบบการนาเสนอทงแบบบรรยาย และแบบโปสเตอร

จากเอกสารตวอยางของจรง และวดทศน เพอใหทราบวธนาเสนอแบบสากล 4.4 ใหนกเรยนศกษาและฝกทา Power point โดยปรกษาจากครทปรกษาทงดาน

เทคโนโลย สารสนเทศ และครทปรกษาประจาวชา เพอใหไดสไลดทสวยงาม มขอความกะทดรด นาสนใจ

4.5 ฝกซอมนกเรยนในการนาเสนอผลงานแบบบรรยาย และการใช Power point ในเวลาทกาหนด ประมาณ 15-20 นาท พรอมการซกถามตาง ๆ เพอใหเกดความมนใจและเตรยมความพรอม ทงดานการแตงกาย บคลกภาพ การพด และการตอบคาถามใหตรงประเดน

4.6 ใหนกเรยนออกแบบโปสเตอรสาหรบนาเสนอโครงงาน ตามขนาดมาตรฐานสงพมพ หรอตามทโรงเรยนกาหนด โดยครทปรกษาตรวจสอบความถกตองใหเรยบรอย กอนสงพมพ รายละเอยดในการเสนอผลงานแบบโปสเตอร ควรมปายชอเรอง ชอผทาโครงงานตราสญลกษณสถานศกษา หนวยงานทใหทนสนบสนนการวจย และเนอหาซงประกอบดวย เรองยอ ทมาวตถประสงค ผลการทดลอง อภปราย และสรปเอกสารอางอง

4.7 ครทปรกษาควรนานกเรยนไปลงทะเบยนเขารวมงานประชม ดแลเครองอปกรณ คอมพวเตอรใหพรอมกอนเวลา และเปนกาลงใจใหแกนกเรยนขณะนาเสนอ ชวยขยายความรเพมเตมกรณมผสนใจซกถามเกยวกบงานของนกเรยน รวมทงการตดตงโปสเตอรตามเวลาทนดหมาย

4.8 อานวยความสะดวกแกนกเรยน ประสานและขออนญาตผปกครองในการพานกเรยนไปรวมกจกรรมตางสถาบนดแลเรองยานพาหนะทพกใหปลอดภย และนดหมายนกเรยนใหตรงตอเวลา

4.9 ผลงานของนกเรยนบางคนเปนประโยชน นาสนใจ หลงจากการนาเสนอโครงงานของนกเรยนตอสาธารณชน อาจมสอ เชน โทรทศน หนงสอพมพ และนตยสาร ฯลฯ มาสมภาษณเพอเผยแพรประชาสมพนธ จงควรสงเสรมและใหการอนเคราะห ประสานงานดวยด เพอสรางชอเสยงแกนกเรยนและโรงเรยนใหปรากฏแพรหลายทวไป การประเมนผลโครงงาน

สถาบนการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2531: 50-52) ไดใหหลกเกณฑในการประเมนโครงงานสอดคลองกบ กตภม เลศกตตกลโยธน (2550: 17) และเตมศกด สวรรณ (2554: 2)ซงกลาวถงองคประกอบของการประเมนโครงงานดงน 1. ความรความเขาใจในเรองททา พจารณาจาก 1.1 การใชศพทเทคนค

51

1.2 การคนหาเอกสารอางองไดเหมาะสม 1.3 เขาใจหลกการของเรองททา 2. การใชวธการทางวทยาศาสตร 2.1 โครงงานประเภทการทดลอง หรอสารวจรวบรวมขอมล การประเมนในหวขอนควรพจารณาในดานตาง ๆ ดงน

2.1.1 ปญหาหรอสมมตฐานไดแถลงไวชดเจน 2.1.2 การออกแบบการทดลองไดรดกม 2.1.3 การวดและการควบคมตวแปรตาง ๆ 2.1.4 การจดกระทาและการนาเสนอขอมลทาไดเหมาะสม 2.1.5 การแปลผลเหมาะสมและตงบนรากฐานของขอมลทรวบรวมได 2.1.6 การบนทกประจาวนเกยวกบการทาโครงงานทาไวเรยบรอย 2.2 โครงงานประเภทสงประดษฐ การประเมนโครงงานควรพจารณาดงน 2.2.1 วสดทใชมความเหมาะสม 2.2.2 การออกแบบมความเหมาะสมกบงานทจะใช 2.2.3 มความคงทนถาวร 2.2.4 คานงถงความปลอดภยในการใชงาน

2.2.5 การออกแบบไดคานงถงการซอมบารงรกษา เชน สวนทจาเปนตอง ถอดออกเปลยนบอย ๆ หรอตองซอมบารงบอย ๆ

2.2.6 มความประณตเรยบรอย สวยงามจงใจผใช 2.2.7 เทคนควธการทใชมความเหมาะสมกบเทคโนโลยในปจจบน 2.3 โครงงานเชงทฤษฎ การประเมนโครงงานในหวขอนอาจพจารณาดงน 2.3.1 แนวความคดมความตอเนอง 2.3.2 แนวความคดมเหตผลและมความเปนไปได 2.3.3 กตกาหรอขอตกลงเบองตนทใชมความเหมาะสม 2.3.4 การอธบายหรอการสรปแนวความคดตงบนกตกา หรอขอตกลงเบองตน 3. การเขยนรายงาน การจดแสดงโครงงาน และการอธบายปากเปลา การประเมน

โครงงานในหวขอนเปนการประเมนในดานตาง ๆ ดงน 3.1 รายงานทนกเรยนไดเขยนขนทาไดเหมาะสม ซงอาจพจารณาในดานตาง ๆ ดงน

ความถกตองของแบบฟอรม ความชดเจนและครอบคลมของบทคดยอศพททใช ความชดเจนและรดกมของภาษาทใช ความเหมาะสมของตาราง กราฟ รปภาพทใชประกอบ

3.2 การจดแสดงโครงงาน คาอธบายทเขยนในแผนโปสเตอรทจดแสดงชดเจน และ ชวยใหเขาใจโครงงานททา ออกแบบและตดตงไดสวยงามนาชม วสดอปกรณตาง ๆ ทนามาแสดงจดไดเหมาะสม ดงดดความสนใจ ชวยใหเขาใจโครงงานไดดขน

3.3 การอธบายปากเปลา อธบายไดชดเจน รดกม ใชภาษาไดเหมาะสม ตอบคาถามไดอยางถกตองเหมาะสมและแคลวคลอง

52

4. ความคดรเรมสรางสรรค การประเมนในขอนตองคานงถงระดบผทาโครงงาน 4.1 ปญหาหรอเรองททามความสาคญ และมความแปลกใหม 4.2 ไดมการดดแปลง หรอเพมเตมแนวความคดทแปลกใหมลงไปในโครงงาน 4.3 มการคดและใชวธการทใหมแปลกในการควบคม หรอวดตวแปร หรอเกบ

รวบรวมขอมลตาง ๆ 4.4 มการประดษฐคดคนเครองมอทใหมแปลกในการทาโครงงาน 4.5 มการออกแบบ ประดษฐ ดดแปลง หรอใชวสดอปกรณทใหมแปลก

แนวทางประเมนโครงงาน ไดแก 1. ประเมนในหวขอตางๆเชน การแสดงออก ความร ความคด ความสามารถ ทกษะ

คณธรรม จรยธรรม คานยม กระบวนการเรยนร กระบวนการทางาน ผลผลต แฟมสะสมงานผลงานการทดสอบ 2. ประเมนผลโดยใหผสอน ผเรยน ผปกครอง เพอน ฯลฯ เปนผประเมน

3. ประเมนเปนระยะ ๆ เชน กอนการทาโครงงาน (ขนเตรยมการ) ระหวางทาโครงงาน หลงทาโครงงาน โดยใชวธการตาง ๆ ประเมน เชน การสงเกต สมภาษณ ตรวจรายงาน ตรวจผลงาน ทดสอบ จดนทรรศการแสดงผลงานฯลฯ ครเปนผประเมนการทาโครงงานนกเรยนแตละกลม โดยใชแบบประเมนแผนผงโครงงานพจารณาตามรายละเอยดดงน 3.1 ชอเรอง แสดงถงความคดรเรมสรางสรรค มความสมพนธกบเนอหาคาถามมการกระตนใหนกเรยนเกดความคด

3.2 สมมตฐาน มการแสดงถงพนฐานความรเดม 3.3 วธการเครองมอทใชในการศกษาเหมาะสมสอดคลองกบจดมงหมายและเนอหา 3.4 แหลงศกษา สามารถคนควาคาตอบได 3.5 วธการนาเสนอ ชดเจน เหมาะสมกบเนอหาและเวลา 3.6 การวดและประเมนผลโครงงาน กาหนดเกณฑและตารางการวดผลให

ครอบคลมทกขนตอนของการทากจกรรม และชดเจนกอนลงมอทา เพอกระตนการทางาน เกณฑการประเมนโครงงานประกอบดวย 1. ขนตอนการกาหนดประเดนปญหา พจารณาจาก 1.1 ความสอดคลองของชอโครงงาน ความแปลกใหมของปญหา ความยากงายของโครงงานสมพนธกบนกเรยนในแตละกลมทางาน 1.2 วธการดาเนนงาน 2. ขนศกษาคนควา พจารณาจาก 2.1 การกาหนดวตถประสงค ชดเจน สอดคลองกบชอเรอง 2.2 การตงสมมตฐาน ตงสมมตฐานไดสอดคลองกบตวแปรตามมการศกษาขอมล ประกอบการตงสมตฐาน 2.3 การทางานอยางมขนตอน ความกาวหนาของการทาโครงงานตามแผนการดาเนนงาน ประกอบดวย 1) มากกวาแผน 2) เปนไปตามแผน และ 3) นอยกวาแผน 2.4 การใชเครองมอวสดอปกรณ ประยกตใชวสดทดแทนอยางเหมาะสม

53

2.5 เนอหาสาระและประโยชน ผลทไดจากการศกษาคนควานาเชอถอ 3. ขนสนสดการดาเนนงาน พจารณาโดย 3.1 การแสดงโครงงานและการนาเสนอปากเปลาโดยการ 1) เตรยมความพรอม 2) ลาดบขนการนาเสนอ และ 3) ความแมนยาในเนอหา 3.2 การตอบขอซกถาม การทดสอบของชนงาน พจารณาจาก 1) ชนงาน 2) ลกษณะของชนงาน และ 3) รปแบบ 3.3 เอกสารประกอบโครงงานทงดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย ดงนน การประเมนผลโครงงานนนมการประเมนผลทง 3 ขนตอนของการจดทาโครงงานและตองครอบคลมการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตรดวยการจดการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตรเปนการจดประสบการณทผเรยนไดประสบการณตรง รวธแกปญหา การทางานอยางเปนระบบ แสวงหาความรและเกดการเรยนรดวยตนเอง การประเมนผลตองพจารณาในหลาย ๆ ดาน และกาหนดเกณฑการประเมนใหชดเจนเพอประโยชนของผเรยนและผสอน จากแนวคดของนกวชาการศกษา สรปไดวาการประเมนผลจากโครงงานควรมองคประกอบ 5 ดาน ดงน 1. ดานการกาหนดประเดนปญหา 2. ดานวธการศกษา 3. ดานเนอหาสาระและประโยชน 4. ดานการทารายงาน 5. ดานการแสดงโครงงานและการนาเสนอ การวดและประเมนผลการปฏบตของนกเรยน พจารณา 3 องคประกอบใหญๆ คอ กระบวนการ ผลผลตหรอผลงาน และลกษณะนสยทดของการปฏบตงาน

การสอนแบบสบเสาะหาความร 5E (Inquiry Cycle) การจดการเรยนรดวยการสบเสาะหาความร เปนรปแบบการจดการเรยนทเกดจากแนวคดสรางสรรคความร (Constructivism) จดเปนทฤษฎการเรยนรกลมปญญานยม (Cognitive Psychology) มรากฐานมาจากผลงานของ ออซเบล (Ausuble) และเพยรเจ (Piaget) โดยมงใหผเรยนสรางความรใหม สงประดษฐใหมดวนตนเอง ความรทไดจะคงถาวรอยในความจาระยะยาว ครไมสามารถสรางได แตเปนเพยงผจดประสบการณการเรยนร ความหมายของการสอนแบบสบเสาะหาความร การสบเสาะหาความรเปน การแสวงหาความจรง สารสนเทศ หรอความรหรอการแสวงหาสารสนเทศโดยการถามนกวชาการไดใหความหมายไวดงน เกษณ สมสดา (2550: 36) ใหความหมายของกระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry Process) หมายถง การคนควาหรอการแสวงหาความรตามลาดบขนตอน ซงดาเนนการอยางเปนระเบยบและตอเนองจนเกดผลสาเรจ ชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทงเนอหาและหลกการ ทฤษฏตลอดจนการลงมอปฏบตเพอใหไดความรทจะเปนพนฐานในการเรยนรตอไป สวฒก นยมคา (2551: 119) กลาวถงการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนการสอนทสงเสรมใหผเรยนเปนผคนหา หรอสบเสาะหาความรเกยวกบสงใดสงหนงทไมเคยรจกมากอนโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

54

พมพนธ เดชะคปต (2545, อางถงใน รชฏา ศลมน, 2552: 63) กลาววาการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การจดการเรยนการสอนโดยใชวธใหนกเรยนเปนผคนหาความรดวยตนเอง หรอสรางความรดวยตนเอง โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ครเปนผอานวยความสะดวกเพอใหนกเรยนบรรลเปาหมายการจดกจกรรมการเรยนร กลาวโดยสรป การสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Process) หมายถง การสอนทมวธการใหผเรยน คนหาความรดวยตนเองโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร วธการทางวทยาศาสตร และมผสอนเปนเพยงผอานวยความสะดวก การจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5E (Inquiry Cycle)

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2550: 5-8) ไดนาเสนอจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มาใชในการพฒนาหลกสตรวทยาศาสตรและไดเสนอขนตอนในการเรยนการสอนแบบ 5 ขนตอน (5E) คอ

1. การสรางความสนใจ (Engagement) เปนการแนะนาบทเรยนกจกรรมจะประกอบไปดวยการซกถามปญหา การทบทวนความรเดม การกาหนด กจกรรมทจะเกดขนในการเรยน การสอนและเปาหมายทตองการ

2. การสารวจ (Exploration) ขนนจะเปดโอกาสใหนกเรยนไดใชแนวคดทมอยแลวมาจดความสมพนธกบหวขอทกาลงจะเรยนใหเขาเปนหมวดหม ถาเปนกจกรรมทเกยวของกบ การทดลอง การสารวจ ดวยสบคนดวยวธการทางวทยาศาสตร รวมทงเทคนคและความรทาง การปฏบตจะดาเนนไปดวยตวของนกเรยนเอง โดยมครเปนเพยงผใหคาแนะนาหรอผเรมตน ในกรณทนกเรยนไมสามารถหาจดเรมตนได

3. การอธบาย (Explanation) ในขนตอนนกจกรรมหรอกระบวนการเรยนรจะมการนาความรทรวบรวมมาแลวในขนท 2 มาใชเปนพนฐานในการศกษาหวขอหรอแนวคดทกาลงศกษาอย กจกรรมอาจประกอบไปดวยการเกบรวบรวมขอมลจากแหลงความรตางๆและนาขอมลมาอภปราย

4. การลงขอสรป (Elaboration) ในขนตอนนจะเนนใหนกเรยนไดนาความรหรอขอมลจากขนทผานมาแลว ขนท 2 และ ขนท 3 มาใช กจกรรมสวนใหญอาจเปนการอภปรายภายในกลมตนเอง เพอลงขอสรปทแสดงถงความเขาใจ ใชทกษะกระบวนการและความสมพนธระหวางความรตาง ๆ ทเกดขนจะชวยใหนกเรยนไดมโอกาสปรบแนวความคดหลกของตนเองในกรณทไมสอดคลองหรอคาดเคลอนจากขอเทจจรง

5. การประเมนผล (Evaluation) เปนขนสดทายของการเรยนรในขนนครเปดโอกาสใหนกเรยนไดตรวจสอบแนวความคดหลกทตนเองไดเรยนรมาแลว โดยประเมนตนเองถงแนวความคดทไดสรปในขนท 4 วามความสอดคลองหรอถกตองมากเพยงใดและมการยอมรบมากนอยเพยงใด ขอสรปทไดจะนาไปเปนพนฐานในการศกษาตอไป ทงนจะรวมทงการประเมนของครตอจากการเรยนรของนกเรยนดวย นกการศกษากลม BSCS (Biological Science Curriculum Society) ไดเสนอกระบวนการสบเสาะหาความร เพอใหผเรยนสรางองคความรใหม โดยเชอมโยงสงทเรยนรเขากบประสบการณหรอความรเดมเปนความรหรอแนวคดของผเรยนเอง เรยกรปแบบการสอนนวา Inquiry Cycle หรอ 5Es มขนตอนดงน (www.physics.science.cmu.ac.th/teacherworkshop/2552)

55

1. การสรางความสนใจ (Engage) ขนตอนนเปนขนตอนแรกของกระบวนการเรยนรทจะนาเขาสบทเรยน จดประสงคทสาคญของขนตอนน คอ ทาใหผเรยนสนใจ ใครรในกจกรรมทจะนาเขาสบทเรยน ควรเชอมโยงประสบการณการเรยนรเดมกบปจจบน และควรเปนกจกรรมทคาดวากาลงจะเกดขนซงทาใหผเรยนสนใจจดจอทจะศกษาความคดรวบยอด กระบวนการ หรอทกษะ และเรมคดเชอมโยงความคดรวบยอด กระบวนการ หรอทกษะกบประสบการณเดม 2. การสารวจและคนหา (Explore) ขนตอนนเปนขนตอนททาใหผเรยนมประสบการณรวมกนในการสรางและพฒนาความคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะ โดยการใหเวลาและโอกาสแกผเรยนในการทากจกรรมการสารวจและคนหาสงทผเรยนตองการเรยนรตามความคดเหนของผเรยนแตละคน หลงจากนนผเรยนแตละคนไดอภปรายแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบการคด รวบยอด กระบวนการ และทกษะในระหวางทผเรยนทากจกรรมสารวจและคนหา เปนโอกาสทผเรยนจะไดตรวจสอบหรอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบความคดรวบยอดของผเรยนทยงไมถกตองและยงไมสมบรณ โดยการใหผเรยนอธบายและยกตวอยางเกยว กบความคดเหนของผเรยนครควรระลกอยเสมอเกยวกบความสามารถของผเรยนตามประเดนปญหาผลจากการทผเรยนมใจจดจอในการทากจกรรม ผเรยนควรจะสามารถเชอมโยงการสงเกต การจาแนกตวแปรและคาถามเกยวกบเหตการณนนได 3. การอธบาย (Explain) ขนตอนนเปนขนตอนทใหผเรยนไดพฒนาความสามารถในการอธบายความคดรวบยอดทไดจากการสารวจและคนหา ครควรใหโอกาสแกผ เรยนไดอธบายแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบทกษะหรอพฤตกรรมการเรยนร การอธบายนนตองการใหผเรยนไดใชขอสรปรวมกนในการเชอมโยงสงทเรยนร ในชวงเวลาทเหมาะสมนครควรชแนะผเรยนเกยวกบการสรปและการอธบายรายละเอยดแตอยางไรกตามครควรระลกอยเสมอวากจกรรมเหลานยงคงเนนผเรยนเปนศนยกลาง นนคอ ผเรยนไดพฒนาความสามารถในการอธบายดวยตวผเรยนเอง บทบาทของครเพยงแตชแนะผานทางกจกรรม เพอใหผเรยนมโอกาสอยางเตมทในการพฒนาความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหชดเจน ในทสดผเรยนควรจะสามารถอธบายความคดรวบยอดไดอยางเขาใจโดยเชอมโยงประสบการณ ความรเดมและสงทเรยนรเขาดวยกน 4. การขยายความร (Elaborate) ขนตอนนเปนขนตอนทใหผเรยนไดยนยนและขยายหรอเพมเตมความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหกวางขวางและลกซงยงขน และยงเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกทกษะและปฏบตตามทผเรยนตองการ ในกรณทผเรยนไมเขาใจหรอยงสบสนอยหรออาจจะเขาใจเฉพาะขอสรปทไดจากการปฏบตการสารวจและคนหาเทานน ควรใหประสบการณใหมผเรยนจะไดพฒนาความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหกวางขวางและลกซงยงขน เปาหมายทสาคญของขนนคอ ครควรชแนะใหผเรยนไดนาไปประยกตใชในชวตประจาวน จะทาใหผ เรยนเกดความคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะเพมขน 5. การประเมนผล (Evaluate) ขนตอนนผเรยนจะไดรบขอมลยอนกลบเกยวกบการอธบายความรความเขาใจของตนเอง ระหวางการเรยนการสอนในขนนของรปแบบการสอนครตองกระตนหรอสงเสรมใหผเรยนประเมนความรความเขาใจและความสามารถของตนเอง และยงเปดโอกาสใหครไดประเมนความรความเขาใจและพฒนาทกษะของผเรยนดวย

56

รชฎา ศลมน (2552: 88-89) กลาวถงแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5E ดงน

การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E หมายถง การจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎการสรรคสรางความร โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ซงเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนไดนาความร หลกการ แนวคดหรอทฤษฎทางวทยาศาสตร ไปเชอมโยงกบประเดนปญหาทนกเรยนสนใจศกษา คนควา และลงมอปฏบตดวยตนเอง ตามความสามารถและความถนดของตนเองอยางเปนอสระ ดวยวธการทางวทยาศาสตรและกระบวนการวจยทมการวางแผนไวกอนลวงหนา โดยมครเปนผคอยใหคาปรกษาแนะนาแกนกเรยนเพอใหนกเรยนบรรลจดมงหมายทตงไว การดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนจะใหผเรยนไดศกษา คนควาทดลอง ระดมสมอง ศกษาใบความรอน ๆ ครจะเปนผคอยชวยเหลอการตรวจสอบความรใหม ๆ ซงอาจกระทาไดทงการตรวจสอบกนเองระหวางกลม หรอครชวยเหลอในการตรวจสอบความรใหม ๆ ซงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มขนตอนการจดกจกรรมแบงออกเปน 5 ขนตอน คอ

1. ขนนา (Engagement Phase) เปนขนทครกระตนเพอสรางความสนใจแกนกเรยนหรอตรวจสอบ/ทบทวนความรและประสบการณเดมของนกเรยน เพอนาเขาสการเรยนรบทเรยนใหม

2. ขนสารวจ/ขนสารวจขอมลเพอการคนพบ (Exploration Phase) เปนขนทนกเรยนไดปฏบตกจกรรมโดยอาจปฏบตเปนกลมและรายบคคล โดยนกเรยนสามารถนาความรและประสบการณเดมมาสมพนธกบความรใหม จงทาใหนกเรยนสามารถคนพบหรอสรางความรดวยตนเองโดยครมบทบาทเปนผอานวยความสะดวกในการเรยนร เปนทปรกษาและเปนผกระตนใหผเรยนเกดการคนพบ สรางความรดวยตนเอง กลาวโดยสรปขนนเปนขนทนกเรยนเกดหรอคนพบ มโนมต (Concept)

3. ขนอธบาย/ขนนาเสนอขอมลเพอการคนพบ (Explanation Phase) เปนขนทนกเรยนอธบายหรอนาเสนอมโนมตหรอความรทนกเรยนคนพบในขนท 2 โดยอาจใชความรและประสบการณเดมเปนฐาน ประกอบกบหลกฐานและขอมลทคนพบใหม ครมบทบาทตงคาถามและใหความรหรอขอมลเพมเตม เพอใหนกเรยนกระจางชดยงขน

4. ขนขยายหรอขนประยกตใชมโนมต/ขนประยกตใช (Elaboration Phase) เปนขนตอนทนกเรยนประยกตใชมโนมตในสถานการณใหม หรอในสภาพทเปนจรง หรอขยายมโนมต นน ๆ ใหกวางขนจนกอใหเกดความรสกลกซงหรอมโนมตอน ๆ ทสมพนธหรอเกยวของกน

5. ขนแลกเปลยนเรยนร (Evaluation Phase) ขนนเปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ โดยมงใหนกเรยนนาความรทไดมาประมวลและประยกตใชหรอผลการคนพบ มาจดแสดงเพอแลกเปลยนเรยนร ความคด ทกษะและเจตคตตอการทากจกรรมตาง ๆ โดยมปฏสมพนธรวมกนและปฏสมพนธกบคร อนกอใหเกดสงคมแหงการเรยนร

57

ภาพท 2 วงจรการเรยนร 5E ทเนนกระบวนการสบเสาะหาความร (พมพพนธ เดชะคปต, 2551)

ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดวงใจ บญประคอง (2549: 51) อรพนท ชนชอบ (2549: 31) สรจตา เศรษฐภกด (2547: 11-12) และอญชรกร นนทโคตร (2549: 80) กลาวถงขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรวา 1. เปนการพฒนาศกยภาพดานสตปญญา คอ ฉลาดขน เปนนกรเรมสรางสรรค และนกจดระเบยบ 2. เปนการคนพบดวยตนเอง ทาใหเกดแรงจงใจภายในมากกวาการเรยนแบบทองจา 3. ฝกใหนกเรยนหาวธคนหาความรแกปญหาดวยตนเอง 4. ชวยใหจดจาความรไดนานและสามารถถายโยงความรได 5. นกเรยนเปนศนยกลางการเรยนการสอน จะทาใหบรรยากาศในการเรยนมชวตชวา 6. ชวยพฒนาอตมโนทศนแกผเรยน 7. พฒนาใหนกเรยนมเจตคตทางวทยาศาสตร 8. ชวยใหนกเรยนเกดความเชอมนวาจะทาการสงใด ๆ จะสาเรจดวยตนเอง สามารถคดและแกปญหาดวยตนเอง ไมยอทอตออปสรรค

9. นกเรยนไดประสบการณตรง ฝกทกษะการแกปญหาและทกษะการใชเครองมอวทยาศาสตร

10. สามารถนาความรไปใชในชวตประจาวนได ขอจากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

อญชรกร นนทโคตร (2549: 81) และบวลอย อนนนกาศ (2550: 63) กลาวถงขอจากดของวธการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรวา 1. ครและนกเรยนไมชานาญในการใชคาถาม จะทาใหไดขอสรปชา

58

2. บทเรยนยาก ครอาจตองใชการอธบายหรอวธการอน ๆ ประกอบกบเนนการใหผเรยน 3. ครตองตระหนกในบทบาทโดยเนนกระบวนการมากกวาผลทไดจากกระบวนการ 4. ครตองตรวจสอบวาไดจดสงอานวยความสะดวกแกผเรยนอยางเพยงพอและมสอและ

แหลงวทยาการทเหมาะสม บทบาทของครในการสอนแบบสบเสาะหาความร

ระเบยบ อนนตพงศ (2550: 36-37) ไดใหขอแนะนาเกยวกบบทบาทของครในการสอนปฏบตการทดลองในการสอนแบบสบเสาะหาความรไวดงน 1. มการเตรยมลวงหนา เพอใหเกดความมนใจในเนอหาของบทเรยนโดยปฏบตดงน

1.1 ทาการทดลองกอนเขาสอนเพอศกษาผลการทดลองหรอปญหาทอาจเกดขนจากการทดลอง

1.2 ตรวจสภาพและปรมาณอปกรณจะใชในการทดลอง 1.3 จดเตรยมอปกรณและสารเคมใหอยในสภาพทพรอมใชทดลอง 1.4 วางแผนการใชคาถามอยางมประสทธภาพเพอจะนานกเรยนไปสขอสรป

2. เสรมใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนตลอดเวลาโดยปฏบตดงน 2.1 เปดโอกาสใหนกเรยนแกปญหา และตอบคาถามตาง ๆ ดวยตนเอง 2.2 กระตนใหนกเรยนทาการทดลองดวยตนเอง 2.3 กระตนใหนกเรยนมสวนรวมในการอภปราย

3. ครควรเลอกใชคาถามทมความยากงายพอเหมาะกบความสามารถของนกเรยน 4. เมอนกเรยนมคาถามครอยารบบอกคาตอบทนทควรแนะนาใหนกเรยนมสวนชวยใน

การหาคาตอบบาง 5. ครควรใหนกเรยนเขาใจวาครไมใชผรปญหาทกอยางเพอใหนกเรยนและครไดมโอกาส ในการหาคาตอบรวมกน 6. ครควรใหนกเรยนสรปความคดเหนหรอสรปผลการทดลองอยางมเหตผลไดด วยตนเอง 7. ครควรแนะนาใหนกเรยนทดลองซา เพอใหไดผลการทดลองทมนใจ จงจะสรปผล การทดลอง 8. ครควรใชวธสอนแบบอน ๆ ชวยในการสอนแบบสบเสาะหาความรในโอกาสทเหมาะสมจากบทบาทของครทกลาวมา จะเหนไดวาการสอนแบบสบเสาะหาความรนน ครตองใชเทคนคในการใชคาถามอยางรดกมเหมาะสม เพอใหนกเรยนไดอภปรายซกถามและรวมกนหาคาตอบ โดยครอาจใชคาถามชนดตาง ๆ ดงน 8.1 คาถามทนาไปสการสงเกต 8.2 คาถามทนาไปสการอธบาย

8.3 คาถามทนาไปสการทานายและตงสมมตฐาน 8.4 คาถามทนาไปสการออกแบบการทดลองและควบคมตวแปร 8.5 คาถามทนาไปสการนาไปใช

59

สรปไดวา การสอนแบบสบเสาะหาความรมความเหมาะสมทจะนามาใชกบการสอนวชาวทยาศาสตรเนองจากเปนการสอนทใหนกเรยนคนหาคาตอบดวยตนเอง โดยใชกระบวนการทางความคดทกษะทางวทยาศาสตร โดยเนนกระบวนการแสวงหาความรดวยวธการทางวทยาศาสตรใหนกเรยนมประสบการณโดยตรงในการเรยนรและคนพบความรตาง ๆ ดวยตนเอง สงเสรมใหผเรยนมจตวทยาศาสตร การจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความรครตองเปนผทเขาใจแนวทางในการปฏบตและบทบาทของตนในการสอน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามทคาดหวงไว ซงในการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน ครตองจดกจกรรมทเนนใหผเรยนไดสบคน เสาะหา สารวจตรวจสอบ คนควาดวยวธการตาง ๆ ททาและนามาสรปและสอสารขอมล ขอความรทไดดวยตนเอง ซงม 5 ขนตอน ดงน 1. การสรางความสนใจ (Engagement) กระตนใหผเรยนเกดการสรางคาถามและกาหนดประเดนทจะศกษา 2. การสารวจ (Exploration) ตงสมมตฐานจากปญหาทตองการศกษาออกแบบรวบรวมขอมล และปฏบตการเพอรวบรวมขอมลตางๆ 3. การอธบายและลงขอสรป (Explanation) วเคราะหและสอความหมายขอมลในรปแบบตาง ๆ นามาสการสรปผลโดยเมอไดขอมลอยางเพยงพอจากการสารวจตรวจสอบ 4. ขนขยายความร (Elaboration) การนาความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมเพอนาไปใชอธบายสถานการณหรอเหตการณอน ๆ 5. การประเมนผล (Evaluation) ประเมนการเรยนรตามสภาพจรง ซงจะแทรกอยใน แตละขนตอนเปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วาผเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5E) จากการศกษาขนตอนการสอนแบบโครงงานและการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) ผวจยไดนามาพฒนาเปนขนตอนการสอนสาหรบการวจยครงน ซงขนตอนการสอนปรากฏดงตารางตอไปน

ตารางท 2 การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E)

การสอนแบบโครงงาน การสอนแบบสบเสาะหาความร

5 ขนตอน (5E) การสอนแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E)

1. ขนนาเสนอ ขนทผสอนใหผเรยนศกษา ใบความร กาหนดสถานการณ ศกษาประสบการณ เกม รปภาพ หรอใชเทคนค การตงคาถามเกยวกบสาระ การเรยนรทกาหนด

1. การสรางความสนใจ (Engage) - สรางความสนใจ - สรางความอยากรอยากเหน - ตงคาถามกระตนใหนกเรยนคด ดงเอาคาตอบทยงไมครอบคลมสงทนกเรยนร หรอความคดเกยวกบ ความคดรวบยอด หรอเนอหาสาระ

1. ขนสรางความสนใจ การนาเขาสบทเรยนหรอเรองท สนใจ ซงเรมจากความสนใจของ ตวนกเรยนเองหรอเกดจากการ อภปรายในกลม เปนตวกระตนให อาจเกดขนเองจาก ความสงสย หรอ นกเรยนสรางคาถาม กาหนดประเดน ทจะศกษา

60

ตารางท 2 การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) (ตอ)

การสอนแบบโครงงาน การสอนแบบสบเสาะหาความร

5 ขนตอน (5E) การสอนแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E)

2. ขนวางแผน ขนทผเรยนรวมกน วางแผนโดยการระดม ความคดอภปรายหารอขอสรป ของกลมเพอใชเปนแนวทางใน การปฏบต

2. การสารวจและคนหา (Explore) - สงเสรมใหนกเรยนทางานรวมกน ในการสารวจตรวจสอบ - สงเกตและฟงการโตตอบกน ระหวางนกเรยนกบนกเรยน - ซกถามเพอนาไปสการสารวจ ตรวจสอบของนกเรยนใหเวลา นกเรยนในการคดขอสงสย ตลอดจน ปญหาตางๆ ทาหนาทใหคาปรกษา แกนกเรยน

2. ขนวางแผน เปนขนทผเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลม วางแผนแนวทางการสารวจตรวจสอบ ตงสมตฐาน กาหนดทางเลอกทเปนไปได

3. ขนปฏบต ขนทผเรยนปฏบต กจกรรมเขยนสรปรายงานผล ทเกดขนจากการวางแผน รวมกน

3. การอธบาย (Explain) - สงเสรมใหนกเรยนอธบาย ความคดรวบยอดหรอแนวคด หรอ ใหคาจากดความดวยคาพดของนกเรยนเอง - ใหนกเรยนแสดงหลกฐาน ใหเหตผลและอธบายใหกระจาง - ใหนกเรยนอธบาย ใหคาจากดความและชบอกสวนประกอบตาง ๆ ในแผนภาพใหนกเรยนใช ประสบการณเดมของตนเปน พนฐานในการอธบายความคด รวบยอดหรอแนวคด

3. ขนสารวจและคนหา เปนขนทผเรยนปฏบตกจกรรม เพอเกบรวบรวมปรากฏการณ ตาง ๆ ตามทไดวางแผนไว เชน ทาการทดลองทากจกรรมภาคสนาม การใชแหลงเรยนรคอมพวเตอรการศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหไดมาซงขอมลอยางเพยงพอทจะใชในขนตอ ๆ ไป

4. ขนประเมนผล ขนการวดและประเมนผล ตามสภาพจรง โดยใหบรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไว

4. การขยายความร (Elaborate) - คาดหวงใหนกเรยนไดใชประโยชน จากการชบอกสวนประกอบตาง ๆ ในแผนภาพคาจากดความและ การอธบายสงทไดเรยนรมาแลว - สงเสรมใหนกเรยนนาสงทนกเรยน ไดเรยนรไปประยกตใชหรอขยาย ความรและทกษะในสถานการณใหม - ใหนกเรยนอธบายอยางหลากหลายใหนกเรยนอางองขอมลทมอยพรอม ทงแสดงหลกฐานและถามคาถาม นกเรยนวาไดเรยนรอะไรบาง หรอไดแนวคดอะไร (ทจะนากลวธจากการสารวจตรวจสอบครงนไปประยกตใช)

4. ขนอภปรายและลงขอสรป นาขอมลทไดอยางเพยงพอจากการ สารวจตรวจสอบแลวจงนาขอมล ขอสนเทศทไดมาวเคราะหแปลผล สรปผล อธบายความคดรวบยอดและนาเสนอผลทไดในรปตาง ๆ เชน สรางตารางเขยนสรปรายงาน การคนพบแผนภาพตาง ๆ

61

ตารางท 2 การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) (ตอ)

การสอนแบบโครงงาน การสอนแบบสบเสาะหาความร

5 ขนตอน (5E) การสอนแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E)

5. การประเมนผล (Evaluate) - สงเกตนกเรยนในการนาความ คดรวบยอดและทกษะใหม ไปประยกตใช - ประเมนความรและทกษะของ นกเรยน - หาหลกฐานทแสดงวานกเรยนไดเปลยนความคดหรอพฤตกรรม - ใหนกเรยนประเมนตนเองเกยวกบ การเรยนรและทกษะกระบวนการ กลมถามคาถามปลายเปด เชน ทาไม นกเรยนจงคดเชนนนมหลกฐานอะไร นกเรยนเรยนรอะไรเกยวกบสงนน และจะอธบายสงนนอยางไร

5. ขนขยายความร การนาความรทสรางขนไป เชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคด ทไดคนควาเพมเตมนาไปศกษาคนควา ทดลองเพมขน เชนตงประเดนเพอให นกเรยนชแจงหรอรวมอภปรายแสดง ความคดเหนเพมเตมใหชดเจนยงขน นกเรยนไดใชประโยชนจากการศกษา ไปอธบายในสถานการณใหม ทใกลเคยงกน

6. ขนประเมนผล การประเมนการเรยนรดวย กระบวนการตาง ๆ วานกเรยนม ความรอะไรบาง อยางไรและมากนอย เพยงใดจากการวดประเมนผลตาม จดประสงคการเรยนรทกาหนดไว ทกษะทางวทยาศาสตร จากแบบทดสอบ แบบประเมนผล การเรยนรแบบสงเกต

ขอมลจากตารางเปรยบเทยบผวจยไดนาขนตอนการสอนแบบโครงงานมาผสมผสานกบ

การสอนแบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5E) ได 6 ขนตอน และนามาใชในงานวจยดงน 1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ ซงอาจเกดขนเองจากความสงสยหรออาจเรมจากความสนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายในกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทกาลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเปนเรอง ทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนรมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางคาถามกาหนดประเดนทจะศกษาในกรณทยงไมมประเดนใดนาสนใจ ครอาจใหศกษาสอตาง ๆ หรอเปนผกระตนดวยการเสนอประเดนขนมากอน 2. ขนวางแผน (Plan) เปนขนทผเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลมวางแผนแนวทางการสารวจตรวจสอบ ตงสมตฐาน กาหนดทางเลอกทเปนไปได

62

3. ขนสารวจและคนหา (Exploration) เปนขนทผเรยนปฏบตกจกรรม เพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณ ตาง ๆ วธการตรวจสอบอาจทาไดหลายวธ เชน ทาการทดลองทากจกรรมภาคสนาม การใชคอมพวเตอรเพอชวยสรางสถานการณจาลอง (Simulation) การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหไดมาซงขอมลอยางเพยงพอทจะใชในขนตอ ๆ ไป 4. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลอยางเพยงพอจากการสารวจตรวจสอบแลวจงนาขอมล ขอสนเทศทไดมาวเคราะหแปลผล สรปผล และนาเสนอผลทไดในรปตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจาลอง หรอวาดรป สรางตาราง และเขยนสรปรายงาน ฯลฯ การคนพบในขนตอนนอาจเปนไดหลายทาง เชนสนบสนนสมตฐานทตงไวหรอโตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทกาหนดไว แตผลทไดจะอยในรปใดกสามารถสรางความรและชวยใหเกดการเรยนรได 5. ขนขยายความร (Elaboration) เปนการนาความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควาเพมเตม นาไปสการศกษาคนควา ทดลองเพมขน เชน ตงประเดนเพอใหนกเรยนชแจงหรอรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนยงขน 6. ขนประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด บรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวหรอไม จากขนนจะนาไปสการนาความรไปประยกตใชในเรองอน ๆ กอใหเปนประเดนหรอคาถามหรอปญหาทจะตองสารวจตรวจสอบตอไป

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมความสาคญอยางยงตอการนามาใชแสวงหาความร

ทางวทยาศาสตรและวชาอน ๆ ตลอดจนการนาไปใชในชวตประจาวน จาเปนอยางยงทจะตองปลกฝงใหเกดกบนกเรยนทกคน ซงจะสงผลตอการคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนาประเทศชาต ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มความสาคญในการเรยนรทงวชาทมเนอหาเปนวทยาศาสตรและวชาอน ๆ ทไมใชวทยาศาสตร ตลอดจนการนาไปใชในการแสวงหาความรและนาไปใชในการแกปญหาในชวตประจาวน ดงนน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรจงเปนทกษะสาคญทนกเรยนจะตองมและเกดความชานาญ ครผสอนจาเปนตองหาวธการเพอฝกทกษะเหลานใหเกดกบผเรยน

ผเรยนทเรยนแบบโครงงานตองมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรตามระดบความรพนฐานและประสบการณเดมทมอย เ พอวางแผนการทดลองซงนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายและรายละเอยดเกยวกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว ดงน สานกนเทศและพฒนามาตรฐานการศกษา (2545: 49, อางถงใน ปราโมทย สขสมโสด, 2552: 16) ไดรวบรวมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว 13 ทกษะ ตามรายละเอยดดงน

1. ทกษะกระบวนการขนพนฐาน (The Basic Process Skills) ประกอบดวย 1.1 การสงเกต (Observing)

63

1.2 การวด (Measuring) 1.3 การคานวณ (Using Number)

1.4 การจาแนกประเภท (Classifying) 1.5 การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา (Space/Space

and-Space/Time Relationship) 1.6 การจดกระทาและสอความหมายขอมล (Organizing Data and Communicating) 1.7 การลงความคดเหนจากขอมล (Inferring) 1.8 การทานายหรอการพยากรณ (Predicting) 2. ทกษะกระบวนการขนบรณาการ (The Integrated Process Skills) ประกอบดวย 2.1 การตงสมมตฐาน (Formulating Hypothesis) 2.2 การกาหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining Operationally) 2.3 การกาหนดและควบคมตวแปร (Identifying and Controlling Variables) 2.4 การทดลอง (Experimenting) 2.5 การตความหมายขอมลและลงขอสรป (Interpreting Data and Conclusion) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมความสาคญอยางยงตอการนามาใชแสวงหาความร

ทางวทยาศาสตรและวชาอน ๆ ตลอดจนการนาไปใชในชวตประจาวน จาเปนอยางยงทจะตองปลกฝงใหเกดกบนกเรยนทกคน ซงจะสงผลตอการคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ การพฒนาประเทศชาตตอไป ซงรายละเอยดของแตละทกษะมดงตอไปน

1. ทกษะการสงเกต (Observing) หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน ไดแก ห ตา จมก ลน ผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณเพอคนหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนน ๆ โดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป ขอมลทไดจากการสงเกตอาจแบงไดเปน 3 อยาง คอ

1.1 ขอมลเชงคณภาพ เปนขอมลเกยวกบลกษณะและสมบตทไดจากการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง กลาวคอ ผสงเกตนอกจากจะใชตาด หฟง ผวกายสมผสแลว ยงใชจมกดมกลนและลนชมรสอกดวย

1.2 ขอมลเชงปรมาณ เปนขอมลทบอกรายละเอยดเกยวกบปรมาณ เชน ขนาดนาหนก อณหภม หรออาจบอกโดยการกะประมาณเปรยบเทยบกบคาอน ๆ

1.3 ขอมลเกยวกบการเปลยนแปลง คอ การสงเกตการกระทาอยางใดอยางหนงเกยวกบวตถ แลวกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางไร เชน นาวตถใสในนารอน หรอการเพมความรอนใหกบวตถนน สงทควรสงเกตอยางระมดระวงเกยวกบการกระทานน คอ ลกษณะสถานการณทกอใหเกดการเปลยนแปลงและลาดบกอนหลงของการเปลยนแปลงทเกดขนนนพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการสงเกตแลว คอ

1.3.1 ชบงและบรรยายสมบตของวตถไดโดยการใชประสาทสมผสอยางใด อยางหนงหรอหลายอยาง

1.3.2 บรรยายสมบตเชงปรมาณของวตถไดโดยการกะปรมาณ บรรยายการเปลยนแปลงของสงทสงเกตไดขอเสนอแนะในการสงเกต ในการสงเกตนนนอกจากเราพยายามสงเกต

64

ตามวตถประสงคทตงไว ควรสงเกตหลาย ๆ ครงอยางละเอยด รอบคอบ แลวยงมขอแนะนาทควรคานงถงดงน 1) ควรใชประสาทสมผสมากกวาหนงดานในการสงเกต 2) ควรสงเกตใหไดขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพ 3) ถาเปนไปไดควรสงเกตขอมลจากการทดลองเพอดการเปลยนแปลงสมบตของสงทสงเกต หรอเพอดผลของสงทเราสงเกตทมตอสงอน และ 4) ขอมลจากการสงเกตตองไมใสความคดเหนสวนตวลงไป

2. ทกษะการวด (Measuring) หมายถง การเลอกและการใชเครองมอทาการวดหาปรมาณของสงตาง ๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตองโดยมหนวยกากบตลอดจนสามารถอานคาทวดไดถกตองและใกลเคยงกบความเปนจรง

3. ทกษะการคานวณ (Using Number) หมายถง การนบจานวนวตถหรอการนาตวเลขทแสดงจานวนทนบไดมาคดคานวณโดยการบวก ลบ คณ หาร หาคาเฉลย เพอใชในการสอความหมายใหชดเจนและเหมาะสม พฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะ การคานวณแลว คอ

3.1 นบจานวนสงของไดถกตองโดยใชตวเลขแสดงจานวนทนบไดและตดสนไดวาสงของในแตละกลมมจานวนเทากนหรอตางกน

3.2 คานวณโดยการบวก ลบ คณ หาร ตลอดจนบอกวธการคดคานวณและแสดงวธคานวณไดถกตอง

3.3 หาคาเฉลยโดยบอกและแสดงวธการหาคาเฉลยไดถกตอง 4. ทกษะการจาแนกประเภท (Classifying) หมายถง การแบงพวกหรอเรยงลาดบวตถ

หรอสงทมอยในปรากฏการณโดยมเกณฑ ซงอาจจะใชเกณฑความเหมอนกน ความแตกตางกนหรอความสมพนธกนอยางใดอยางหนงกได ในการพฒนากระบวนการทางวทยาศาสตรดานทกษะ การจาแนกประเภท ผเรยนตองเรมตนจากการจาแนกสงของออกเปน 2 พวก ตามเกณฑทกาหนดไวอยางใดอยางหนง จากนนจงแบงตอไปตามเกณฑทกาหนดเปนครงทสองและทาเชนนเรอยไปจนกระทงสามารถระบวตถนนจากวตถทมอยจานวนหนงได พฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการจาแนกประเภทแลวดงน

4.1 เรยงลาดบหรอแบงพวกสงตาง ๆ จากเกณฑทผอนกาหนดให 4.2 เรยงลาดบหรอแบงพวกสงตาง ๆ โดยใชเกณฑของตนเองได 4.3 บอกเกณฑทผอนใชเรยงลาดบหรอแบงพวกได 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา (Space/Space

and Space/Time Relationship) หมายถง ทวางทวตถนนครองทอย ซงจะมรปรางลกษณะ เชนเดยวกบวตถนนโดยทวไปแลวสเปสของวตถจะม 3 มต คอ ความกวาง ความยาวและความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ ไดแก ความสมพนธระหวาง 3 มต กบ 2 มตความสมพนธระหวางตาแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง

ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส หมายถง ความสมพนธระหวางวตถหนงกบ อกวตถหนง เชน ความสมพนธของนาหนกแกวทวาง เมอเทนาใสแกว นาสามารถแทนทอากาศในแกวไดหรอวาดภาพดอกไมจากดอกไมจรง (จาก 3 มตเปน 2 มต) ความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา หมายถง ความสมพนธระหวางการเปลยน

65

ตาแหนงของวตถกบเวลา หรอความสมพนธระหวางตาแหนงของวตถทเปลยนไปกบเวลาทใชประโยชนของความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา คอ ทาใหทราบความสมพนธระหวางปรากฏการณตาง ๆ ทเกดขนกบเวลาทเปลยนไป การวางสงของตาง ๆ ใหเหมาะสมสวยงาม (อางถงใน มฉตร ศรเทยง, 2552: 31) พฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการหาความสมพนธระหวาง สเปสกบสเปส คอ

5.1 ชบงรป 2 มต ของวตถ 3 มต ทกาหนดใหได 5.2 วาดรป 2 มต จากวตถหรอรป 3 มต ทกาหนดใหได 5.3 บอกชอของรปทรงและรปเลขาคณตได 5.4 บอกความสมพนธระหวาง 2 มต กบ 3 มต ได เชน 5.4.1 ระบรป 3 มต ทเหนเนองจากการหมนรป 2 มต ได 5.4.2 เมอเหนเงา (2 มต) ของวตถ สามารถบอกรปทรงของวตถ (3 มต) ทเปน

ตนกาเนดของเงาได 5.4.3 เมอเหนวตถ (3 มต) สามารถบอกเงา (2 มต) ทจะเกดขนได 5.4.4 บอกรปของรอยตด (2 มต) ทเกดจากการตดวตถ (3 มต) ออกเปน

2 สวนได 5.5 บอกตาแหนงหรอทศทางของวตถได 5.6 บอกไดวาวตถหนงอยในตาแหนงหรอทศทางใดของอกวตถหนง 5.7 บอกความสมพนธของสงทอยหนากระจกและภาพทปรากฏอยในกระจกวาเปน

ซายหรอขวาของกนและกน ความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนตาแหนงทอยของวตถกบเวลา หรอความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไปกบเวลาพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบเวลาคอ

5.7.1 บอกตาแหนงและทศทางของวตถโดยใชตวเองหรอวตถอนเปนเกณฑได 5.7.2 บอกความสมพนธระหวางการเปลยนตาแหนง เปลยนขนาดหรอปรมาณ

ของวตถกบเวลาได 6. ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล (Organizing Data and Communicating)

การจดกระทาขอมล หมายถง การนาขอมลดบทไดจากการสงเกต การวด การทดลองหรอจากแหลงอน ๆ มาจดกระทาเสยใหม โดยอาศยวธการตาง ๆ เชน การหาความถการเรยงลาดบ การจดแยกประเภท การคานวณหาคาใหม เปนตนการสอความหมายขอมล หมายถง การนาขอมลทจดกระทานนมาเสนอหรอแสดงใหบคคลอนเขาใจความหมายของขอมลชดนดขน อาจนาเสนอไดหลายรปแบบ คอ

6.1 คาพดหรอคาบรรยาย หมายถงขอความทรดกมชดเจนทแสดงความสมพนธทเกยวของกนในแงเหตผล

6.2 สญลกษณ หมายถง ตวอกษรหรอเครองหมายทตกลงกนไวเพอแทนขอความบางอยางใหรดกม สะดวกและงายตอการเขาใจยงขน

66

6.3 สมการทางวทยาศาสตร ในบางครงการสอความหมายโดยการพดหรอ คาบรรยายยงฟงไมรดกมและงายตอการเขาใจ แตถาใชสมการทางวทยาศาสตรจะงายตอการเขาใจ 6.4 ไดอะแกรม เปนแผนภาพทแสดงความสมพนธขององคประกอบในแผนภาพโดยปกตแลว ไดอะแกรมมกแสดงใหเหนเฉพาะสวนทเปนหลกการหรอสวนสาคญเทานน โดยเวนสวนทเปนรายละเอยดปลกยอยทงหลายไว ดงนนไดอะแกรมจงเปนแผนภาพทงาย ไมซบซอนแตกยงแสดงใหเหนสวนสาคญของเรองนน ๆ

6.5 แผนท หมายถง แผนภาพทแสดงอาณาเขตหรอบรเวณพนทเอาไว เพอแสดงใหเหนขอมลจากการเปลยนแปลงของสวนตาง ๆ ของขอมลบรเวณพนทนนๆ เชน แผนททางอากาศและทศทางของกระแสลม เปนตน

6.6 รปภาพ ซงอาจเกดจากการวาดหรอการถายจากของจรง เพอแสดงใหเหนขอมลตาง ๆ เชน รปภาพแสดงทางเดนของนาผานทางรากเขาไปในทอลาเลยงของพช 6.7 ตาราง เปนการเสนอขอมลทไดจากการสารวจหรอทดลองแทนทจะเขยนกระจดกระจายกเขยนลงในตารางใหเปนหมวดหม เพอสะดวกในการดและงายตอการเขาใจ

6.8 กราฟ เปนการเสนอขอมลเพอสะดวกในการดและงายตอการแปลความหมาย 6.9 แผนภมแทง เปนการนาเสนอขอมลทไดใหเหนชดเจนขน จะเหนวาการสอ

ความหมายขอมลทาไดหลายรปแบบ ซงจะเลอกรปแบบใดนนขนอยกบลกษณะของขอมลวตถประสงคของงานทศกษา เพอสะดวกและงายตอการแปลความหมายและสรปผลขอมลในขนตอไปพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล คอ

6.9.1 เลอกรปแบบทจะใชในการเสนอขอมลไดเหมาะสม 6.9.2 บอกเหตผลในการเลอกรปแบบทจะใชในการเสนอขอมลได 6.9.3 ออกแบบการเสนอขอมลตามรปแบบทเสนอไวได 6.9.4 เปลยนแปลงขอมลใหอยในรปใหมทเขาใจดขนได 6.9.5 บรรยายลกษณะของสงใดสงหนงดวยขอความทเหมาะสมกะทดรดจนสอ

ความหมายใหผอนเขาใจ 6.9.6 บรรยายหรอวาดแผนผงแสดงตาแหนงสภาพทตนสอความหมายใหผอน

เขาใจได 7. ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง การเพมความคดเหนใหกบ

ขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผลโดยอาศยความรและประสบการณเดมมาชวยการลงความคดเหนจากขอมลชดเดยวกนอาจแตกตางกน เพราะมประสบการณตางกน ดงนน เมอนกวทยาศาสตรพบวตถหรอปรากฏการณตาง ๆ มกจะลงความคดเหนจากขอมลอาจเปนไปไดหลายอยาง ตอจากนนจะมการตรวจสอบวาการลงความคดเหนขอใดมเหตผลสนบสนนอยางเพยงพอ ในบางกรณอาจมการทดสอบการลงความคดเหนจากบางสวน เพอนาไปสการตงสมมตฐานทรดกมตอไปพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการลงความคดเหนจากขอมลแลว คอ สามารถอธบายหรอสรปโดยเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกต โดยใชความรหรอประสบการณเดมมาชวย

8. ทกษะการทานายหรอการพยากรณ (Predicting) หมายถง การคาดคะเนคาตอบหรอสงทจะเกดขนลวงหนา โดยอาศยขอมลทไดจากการสงเกตหรอขอมลจากประสบการณทเกดซา

67

หลกการ กฎ หรอทฤษฎในเรองนนมาชวยการทานายทแมนยาเปนผลจากการสงเกตทรอบคอบ การวดทถกตอง การบนทกและการจดกระทาขอมลอยางเหมาะสม การพยากรณทาได 2 แบบ คอ วรรณทพา รอดแรงคา (2542: 4, อางถงใน ปราโมทย สขสมโสด, 2552: 32)

8.1 การพยากรณภายในขอบเขตขอมลทมอย 8.2 การพยากรณนอกขอบเขตขอมลทมอย เชน การพยากรณผลของขอมลเชง

ปรมาณพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการทานายหรอการพยากรณแลว คอ

8.2.1 ทานายผลทเกดขนจากขอมลทเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอยได 8.2.2 ทานายผลทเกดขนภายในขอบเขตของขอมลเชงปรมาณทมอยได 8.2.3 ทานายผลทเกดขนภายนอกขอบเขตของขอมลเชงปรมาณทมอยได 9. ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating Hypothesis) หมายถง การคดหาคาตอบ

ลวงหนากอนทาการทดลอง โดยอาศยการสงเกต อาศยความรหรอประสบการณเดมเปนพนฐานคาตอบทคดลวงหนาทยงไมทราบหรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎมากอน สมมตฐานหรอคาตอบทคดไวลวงหนามกกลาวไวเปนขอความทบอกความสมพนธระหวางตวแปรตน (ตวแปรอสระ) กบตวแปรตาม สมมตฐานทตงไวอาจถกหรอผดกได ซงจะทราบไดภายหลงการทดลองหาคาตอบ เพอสนบสนนหรอคดคานสมมตฐานทตงไว สงทควรคานงถงในการตงสมมตฐาน คอ การบอกชอ ตวแปรตน ซงอาจมผลตอตวแปรตาม และในการตงสมมตฐานตองทราบตวแปรจากปญหาและสภาพแวดลอมของตวแปรนน สมมตฐานทตงขนสามารถบอกใหทราบถงการออกแบบการทดลอง ซงตองทราบวาตวแปรไหนเปนตวแปรตน ตวแปรตามและตวแปรทตองควบคมใหคงทสมมตฐานทดควรมขอบเขตกวางขวางครอบคลมประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหามากทสดเทาทจะทาไดวธหนงทจะใชพจารณาวาขอความใดเปนสมมตฐานหรอไม โดยการนาขอความนนมาเขยนในรปประโยค เชน ถาเตมนากลนลงในแบตเตอรแลวจะทาใหรถยนตเคลอนทได หรอเมอรบประทานอาหารอมใหม ๆ แลวลงเลนนาอาจทาใหรางกายเปนตะครวไดถาเขยนไดขอความนนกเปนสมมตฐานพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการตงสมมตฐานแลว คอสามารถหาคาตอบลวงหนากอนการทดลอง โดยอาศยการสงเกต ความร และประสบการณเดมได

10. ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining Operationally) หมายถง การกาหนดความหมายและขอบเขตของคาตาง ๆ ทอยในสมมตฐานทตองการทดลองใหเขาใจตรงกนและสามารถสงเกตหรอวดได โดยใหคาอธบายเกยวกบการทดลองและบอกวธจดตวแปรทเกยวกบการทดลองนน การกาหนดนยามเชงปฏบตการ ควรใหความหมายทรดกมและเหมาะสมกบระดบการศกษา ประกอบดวยสาระสาคญ 2 ประการ คอ

10.1 ระบสงทสงเกตได 10.2 ระบการกระทาซงอาจจะไดจากการวด การทดสอบหรอการทดลอง สงทควร

คานงในการใหคานยามเชงปฏบตการ คอ 10.2.1 ควรใชภาษาทชดเจน ไมกากวม 10.2.2 จะตองอธบายสงทสงเกตได และระบการกระทาไวดวย

68

10.2.3 อาจมคาอธบายเชงปฏบตการมากกวา 1 นยาม และคานยามหนงอาจจะเหมาะกวาอกนยามหนงขนอยกบสถานการณ สงแวดลอและเนอหาในบทเรยนนนพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการแลว คอ สามารถกาหนดความหมายของคา หรอตวแปรตาง ๆ ใหสงเกตหรอวดได

11. ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร (Identifying and Controlling Variables)หมายถง การชบงตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมใหคงทในสมมตฐานหนง ๆ

ตวแปรตน หมายถง สงทเปนสาเหตททาใหเกดผลตาง ๆ หรอ สงทเราตองกาทดลอง ดวาเปนสาเหตทกอใหเกดผลเชนนนจรงหรอไม

ตวแปรตาม หมายถง สงทเปนผลเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอสงทเปน สาเหตเปลยนไป ตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะแปรตามไปดวย ตวแปรควบคม หมายถง สงอน ๆ นอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอการทดลองดวยซงจะตองควบคมใหเหมอน ๆ กน มเชนนนอาจทาใหผลการทดลองคลาดเคลอนพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการกาหนดและควบคมตวแปรแลว คอสามารถชบงและกาหนดตวแปรตน ตวแปรตามและตวแปรทตองควบคมได

12. ทกษะการทดลอง (Experimenting) หมายถง กระบวนการปฏบตการเพอหาคาตอบหรอทดสอบสมมตฐานทตงไวในการทดลองจะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ

12.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองกอนลงมอทดลองจรงเพอกาหนดสงตอไปน

12.1.1 วธการทดลอง (ซงเกยวของกบการกาหนดและควบคมตวแปร) 12.1.2 อปกรณและสารเคมทจะตองใชในการทดลอง 12.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรง ๆ 12.3 การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมล ซงอาจจะเปนผลจาก

การสงเกต การวดและอน ๆ ไดอยางคลองแคลว ชานาญและถกตองพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการทดลองแลว คอ

12.3.1 การออกแบบการทดลอง โดย 12.3.1.1 กาหนดวธการทดลองไดถกตองและเหมาะสมโดยคานงถง

ตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมดวย 12.3.1.2 ระบอปกรณและสารเคมซงจะตองใชในการทดลองได 12.3.2 ปฏบตการทดลองและใชอปกรณไดถกตองและเหมาะสม 12.3.3 บนทกผลการทดลองไดคลองแคลวและถกตอง 13. ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป (Interpreting Data and Conclusion) การตความหมายขอมล หมายถง การแปลความหมายหรอการบรรยายลกษณะและ

สมบตของขอมลทมอย การตความหมายขอมลในบางครงอาจตองใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอน ๆ ดวย เชน ทกษะการสงเกต และทกษะการคานวณ เปนตน

การลงขอสรป หมายถง การสรปความสมพนธของขอมลทงหมดพฤตกรรมหรอความสามารถทแสดงวานกเรยนเกดทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรปแลว

69

13.1 แปลความหมายหรอบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอยได 13.2 บอกความสมพนธของขอมลทมอยได ทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรทง 13 ทกษะ ทกลาวมา แบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ

ทกษะขนพนฐาน (Basic Science Process Skills) และทกษะขนบรณการ (Integrated Science Process Skills) ซงผวจยไดนาเอาทกษะขนพนฐานบางทกษะและทกษะขนบรณาการมาศกษาใน ครงน การสอนวทยาศาสตรโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร เมอผเรยนเรยนรดวยกระบวนการทางวทยาศาสตรแลวจะเกดลกษณะทสอดคลองกบ การสอนวทยาศาสตรแบบโครงงาน (Project-based Science Instruction: PIBI) (Berenfeld, 1994 and NRC, 1996) ดงน 1. สามารถกาหนดและตงคาถามงานวจยได 2. สามารถกาหนดสมมตฐานการวจยได 3. สามารถกาหนดตวแปรทสามารถวดคาเชงคณภาพหรอปรมาณได 4. สามารถออกแบบวธการสารวจผลการวจยได 5. ปฏบตการเพอทดสอบสมมตฐานการวจยได 6. บนทก วเคราะห และตความขอมลได 7. สามารถสรปผลจากขอมลได 8. นาเสนอขอมลในรปแบบการบรรยาย (Oral Presentation) หรองานเขยน (Writing Presentation) ได

จตวทยาศาสตร การจดการเรยนรในสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงเนนใหผเรยนใชทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตรเพอใหเกดคณลกษณะเยยงนกวทยาศาสตรใหตกผลกในใจของผเรยนทเกดจากการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรหรอเรยกวา จตวทยาศาสตร ซงมความหมายเชนเดยวกบคาวาเจตคตทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตร (Scientific Mind) เปนคณลกษณะหนงทเปนตวบงชคณภาพของผเรยนทไดเรยนในสาระการเรยนรวทยาศาสตรครบ 12 ป การมจตวทยาศาสตรเกดขนในตวนบเปนผลกของความรทางวทยาศาสตรทสาคญเปนเครองมอนาไปใชสบเสาะหาความรในการประกอบอาชพและในชวตประจาวนตลอดชวต ความหมายของจตวทยาศาสตร

การศกษาความหมายของจตวทยาศาสตร จากบทความและงานวจยพบวามการใชคาวา เจตคตทางวทยาศาสตรซงเปนลกษณะเดยวกนดงน กรมวชาการ (2545: 143) ใหความหมายของจตวทยาศาสตรไววา คาวาจตวทยาศาสตรเปนคณลกษณะหรอลกษณะนสยของบคคลทเกดขนจากการศกษาหาความร โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร มาจากคาวา Scientific Mind ซงจตวทยาศาสตรประกอบดวยคณลกษณะตาง ๆ ไดแก ความสนใจใฝร ความมงมน อดทน รอบคอบ ความซอสตย การมใจกวางยอมรบฟงความคดเหน มความคดสรางสรรค มความสงสยและกระตอรอรนทจะหาคาตอบ ยอมรบเมอมประจกษพยาน หรอเหตผลทเพยงพอ

70

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2546 : 149) จตวทยาศาสตรหมายถงคณลกษณะนสยของบคคลทเกดขนจากการศกษาความรโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ประกอบดวยคณลกษณะตาง ๆ ไดแก ความอยากรอยากเหน ความซอสตย ความใจกวาง ความสามารถในการทางานกบผอน และความประหยด

ทวทชย สดชาฎา (2549: 38) กลาววา เจตคตทางวทยาศาสตร หมายถง ลกษณะนสยของบคคลทเกดจากประสบการณการเรยนรวทยาศาสตร ซง เปนตวกาหนดการคดการกระทา การตดสนใจ โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรทเปนลกษณะทนามาใชในชวตประจาวนได

สนท ยจนทร (2550: 31) จตวทยาศาสตรหมายถง จตสานกของบคคลทกอเกดเปนลกษณะนสยหรอความรสกนกคดทางจตใจของบคคลทแสดงออกมาเปนพฤตกรรมเ ยยงนกวทยาศาสตรซงเกดจากการศกษาหาความรหรอการเรยนรโดยใชกระบวนการทางวทยาสาสตร

กระทรวงศกษาธการ (2552: 106) จตวทยาศาสตร หมายถง คณลกษณะหรอลกษณะนสยของบคคลทเกดขนจากการศกษาหาความรโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตรประกอบดวยคณลกษณะตาง ๆ ไดแก ความสนใจใฝร ความมงมน อดทน รอบคอบ ความรบผดชอบ ความซอสตย ประหยด การรวมแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดเหนของผอน ความมเหตผล และการทางานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค

จตวทยาศาสตรหรอเจตคตทางวทยาศาสตรเปนคาทใชกนในหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน ในสาระการเรยนรวทยาศาสตรและกาหนดเปนคณภาพดานผเรยนเมอเรยนครบ 12 ปนกเรยนตองมจตวทยาศาสตรซงเปนเปาหมายทสาคญในการเรยนรวทยาศาสตร ขอบขายพฤตกรรมทบงบอกลกษณะของบคคลทมจตวทยาศาสตรในปจจบน ไดมการรวบรวมไวทมการแบงแยกแตละลกษณะคลายคลงและแตกตางกนบางขนอยการจดกลมของพฤตกรรมตาง ๆ แตกอยในแนวทางเดยวกน ในการศกษาคนควาในครงนคณลกษณะจตวทยาศาสตรใชแนวทางคณลกษณะของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาปรบปรงใชในงานวจยไดคณลกษณะของพฤตกรรมดงน

1. ความสนใจใฝร หมายถง คณลกษณะของบคคลทมความพยายามจะเผชญสบเสาะแสวงหาความรในสถานการณใหม ๆ ซงไมสามารถอธบายดวยความรทมอยเดม และคนควาหา เพอตอบปญหาซงมความปรารถนาทจะไดความรทสมบรณ ซงมลกษณะพฤตกรรมดงน

1.1 มปญหาเกดขนในใจตอเหตการณตาง ๆ ทเกดขนและพยายามหาคาตอบนนใหสมบรณ โดยการซกถาม สนทนา ฟง และอานเพอใหไดความรทสมบรณ

1.2 มการศกษาคนควาเพอทาความเขาใจในสถานการณใหม ๆ ซงไมสามารถอธบายไดดวยความรทมอยเดม

1.3 ชอบสบเสาะ ทดลอง พสจน แนวคดแปลกใหม 1.4 มความกระตอรอรนตอกจกรรมและเรองใหม ๆ

2. ความรบผดชอบ มงมน อดทน และเพยรพยายาม หมายถง คณลกษณะของบคคลทสามารถดาเนนการทากจกรรมในการแกปญหาจนถงทสดจนกวาจะไดรบคาตอบทนาเชอถอไดและยอมรบผลการกระทาของตนเองทงเปนผลดและผลเสย ซงมลกษณะพฤตกรรมตอไปน

71

2.1 มความเตมใจทคนหาคาตอบโดยการพสจนดวยวธทางวทยาศาสตรแมมปญหาและอปสรรคตาง ๆ

2.2 มความเตมใจทจะทาการทดลองซา ๆ หลายครงเพอการหาคาตอบทไดนาเชอถอมากทสด

2.3 ทางานทรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ 2.4 ทางานทรบมอบหมายใหสมบรณตามทกาหนด และตรงตอเวลา 2.5 ไมทอถอยในการทางาน เมอมอปสรรคหรอลมเหลว 2.6 มความอดทนแมการดาเนนการแกปญหาจะยงยากและใชเวลา 2.7 ยอมรบผลการกระทาของตนเองทงทเปนผลดและผลเสย 3. ความมระเบยบและรอบคอบ หมายถง คณลกษณะของบคคลทมการทางานเปน

ระบบมระเบยบรอบคอบ จดระบบการทางาน ใชวธการศกษาหลายวธในการตรวจสอบผลการทดลองไตรตรอง พนจวเคราะหอยางละเอยดถถวนในการทางานกอนตดสนใจสรป มลกษณะพฤตกรรมดงน

3.1 เหนคณคาของความมระเบยบและรอบคอบ 3.2 นาวธการหลาย ๆ วธ มาตรวจสอบผลหรอวธการทดลอง 3.3 มการใครครวญ ไตรตรอง พนจวเคราะห กอนในการตดสนใจสรปหรอเชอใน

สงตาง ๆ 3.4 มความละเอยดถถวนในการทางาน 3.5 มการวางแผนการทางานและจดระบบการทางาน 3.6 ตรวจสอบความเรยบรอยหรอคณภาพเครองมอกอนทาการทดลอง 3.7 ทางานอยางมระเบยบและเรยบรอย 4. ความมเหตผล หมายถง คณลกษณะของบคคลทยอมรบในคาอธบายเมอมหลกฐาน

และขอมลอยางเพยงพอกอนสรปผล ชอบพจารณาหาสาเหตของปรากฏการณตาง ๆ ในธรรมชาต โดยใชขอมลหลกฐานมาสนบสนนในการอธบายและการพสจนสงตาง ๆ ซงมลกษณะพฤตกรรมดงน

4.1 เหนคณคาในการใชเหตผลในเรองตาง ๆ 4.2 ไมเชอโชคลางหรอคาทานายทไมสามารถอธบายตามวธทางวทยาศาสตรได

แตพยายามอธบายสงตาง ๆ ในแงของเหตผล 4.3 หาความสมพนธของเหตและผลของเหตการณทเกดขน 4.4 อธบายหรอแสดงความคดอยางมเหตผล 4.5 ตรวจความถกตองหรอความสมเหตสมผลของแนวคดตาง ๆ กบแหลงขอมลท

เชอถอได 4.6 เสาะแสวงหาหลกฐานหรอขอมลจากการสงเกตหรอทดลองเพอสนบสนน หรอ

คดคนคาอธบาย 4.7 ยอมรบในคาอธบายเมอมหลกฐานหรอขอมลสนบสนนอยางเพยงพอ 4.8 มความเคารพในเหตผลซงกนและกน

72

5. ความใจกวาง หมายถง คณลกษณะของบคคลทแสดงถงการมจตใจกวางขวางเตมใจทจะเปลยนแปลงความคดเหนของตน ยอมรบฟงความคดเหนของคนอนเปลยนความคดของตนเองเมอมหลกฐานทดกวา ซงมลกษณะพฤตกรรมดงน

5.1 รบฟงวพากษวจารณ ขอโตแยงหรอขอคดเหนทมเหตผลของผอน 5.2 ยอมรบความคดเหนของผอนดวยใจเปนธรรม 5.3 ยอมรบความคดเหนหรอวธการทแปลกใหม 5.4 เตมใจทจะเปลยนแนวคดหรอแนวปฏบตเมอไดขอมลหรอหลกฐานใหมทเชอถอ

ดกวาและถกตองกวา 5.5 ยอมพจารณาขอมลหรอขอคดเหนทยงสรปไมได และพรอมทจะหาขอมล

เพมเตม 6. ความซอสตย หมายถง คณลกษณะของบคคลทตองการความถกตองในการรายงาน

การศกษาโดยปราศจากอคตความรสกสวนตวหรออทธพลจากสงตาง ๆ ซงมพฤตกรรมดงน 6.1 เหนคณคาของการนาเสนอขอมลตามความจรง 6.2 นาเสนอความจรงของตนเองถงแมจะเปนผลทมความแตกตางจากคนอนกตาม 6.3 บนทกขอมลตามความเปนจรงและไมใชความรสกของตนเองมาเกยวของ 6.4 ไมแอบอางผลงานของผอนมาเปนของตนเอง 6.5 ไมเอาอทธพลความเชอมาใหเหนอการตดสนใจใด ๆ ในทางวทยาศาสตร 6.6 ไมนาสภาพทางสงคมเศรษฐกจและการเมองมาเกยวของกบแปลความหมาย

ขอมล จากความหมายทกลาวมาขางตนพอสรปไดวาจตวทยาศาสตรหมายถง ลกษณะนสยของบคคล ทงความรสก ความเชอ ความคด การกระทาและการตดสนใจเยยงนกวทยาศาสตรทเกดจากประสบการณการเรยนรวทยาศาสตร ไดแก 1) ความสนใจใฝเรยนร 2)ความเพยรพยายาม มงมน อดทนและรบผดชอบ 3) ความรอบคอบในการตดสนใจ 4) ความมเหตผล 5) ความมใจกวางยอมรบฟงความคดเหนหรอเหตผลทเพยงพอ และ 6) ความซอสตย

งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ การพฒนาชดการเรยนร กตตศกด อมสด (2548: บทคดยอ) ศกษาเรองการพฒนาชดการเรยนรกลมสาระ การเรยนรวทยาศาสตร เรองโลกและการเปลยนแปลง ชนมธยมศกษาปท 2 โดยมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาชดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองโลกและการเปลยนแปลง ชนมธยมศกษาปท 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยน กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนรจรพฒน จงหวดราชบร เครองมอทใชในการวจย คอ ชดการเรยนการสอน แบบฝกหด และแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ผลการวจยพบวา 1) ชดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย แผนการสอน สอการเรยนการสอน คมอคร คมอนกเรยน ใบความร ใบกจกรรม

73

และแบบทดสอบ ชดการเรยนการสอนมประสทธภาพ 81.00/82.33 และ 2) ผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยผลสมฤทธหลงเรยนสงกวากอนเรยน ดวงรกษ อาจวชย (2549: บทคดยอ) ศกษาเรองการเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนรทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและการเรยนแบบสบเสาะของ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท. ) โดยมวตถประสงคเพอ 1) สรางชดการเรยนทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง สมดลเคม ทมประสทธภาพตามเกณฑ 75/75 2) ศกษาดชนประสทธผลของชดการเรยนทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3) เปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงเรยนดวยชดการเรยนทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4) เปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและ การเรยนแบบสบเสาะของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย และ 5) ศกษาความพงพอใจของนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนหนองแวงวทยาคม จงหวดมกดาหาร เครองมอทใชในการวจย คอ แผนการจดการเรยนร ชดการเรยนร แบบทดสอบ และแบบวดความพงพอใจของนกเรยนทมตอการใชชดการเรยนร ผลการวจยพบวา 1) ชดการเรยนรมประสทธภาพ 76.93/77.08 และมดชนประสทธภาพเทากบ 0.67 แสดงวา นกเรยนมความกาวหนาในการเรยน รอยละ 67.00 และ 2) นกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนเพมขนจากกอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวานกเรยนทเรยนแบบสบเสาะของ สสวท. อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนดวยชดการเรยนทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาสาสตร อยในระดบมาก

นชนาถ สอนสง (2549: บทคดยอ) ศกษาเรองการพฒนาชดการเรยนรโดยใชแผนผงมโนทศน เรอง บรรยากาศ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาขอมลพนฐาน 2) พฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนรใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 3) ทดลองใช และ 4) ประเมนผลและปรบปรงแกไข กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนนวฐราษฎรอปถมภ จงหวดกาญจนบร เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม แบบสมภาษณ ชดการเรยนร แบบประเมนชดการเรยนร แบบทดสอบ และแบบประเมนความสามารถในการสรางแผนผงมโนทศน ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนและครตองการใหมการพฒนาชดการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนไดฝกปฏบตจรง เปดโอกาสใหไดศกษาหาความรดวยตนเอง เนนกจกรรมทมการเรยนรโดยใชแผนผงมโนทศน และกจกรรมทจดนอกหองเรยน สอเปนรปภาพ วสดอปกรณ ใบความร ใบงาน และวดผลโดยใชแบบฝกหด แบบทดสอบ และแบบประเมนความสามารถในการสรางแผนผงมโนทศน 2) ชดการเรยนรประกอบดวย คานา วตถประสงค คมอคร คมอนกเรยน ชดการเรยนรมประสทธภาพ 82.86/81.89 3) ขณะทดลองใชชดการเรยนร ครจดกจกรรมใหนกเรยนใชชดการเรยนรดวยตนเอง ปฏบตกจกรรมการทดลองและสรปความรเปนแผนผงมโนทศน และ 4) ผลการเรยนรเรองบรรยากาศกอนและหลงการใชชดการเรยนรแตกตางกน

74

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยหลงการใชชดการเรยนรมคะแนนสงกวากอนใชชดการเรยนร นกเรยนมความคดเหนตอการใชชดการเรยนรในระดบมาก และนกเรยนมความสามารถในการสรางแผนผงมโนทศนในระดบดมาก วจตต มากมทรพย (2550: บทคดยอ) ศกษาเรองการพฒนาชดการเรยนรเรอง พชสมนไพรเศรษฐกจในทองถน สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 รายวชาวทยาศาสตร โดยมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาขอมลพนฐานและความตองการจาเปนในการพฒนาชดการเรยนร 2) พฒนาและหาประสทธภาพชดการเรยนรใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 3) ทดลองใชชดการเรยนร และ 4) ประเมนและปรบปรงชดการเรยนร กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดกงลาด จงหวดนครปฐม เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสมภาษณ แบบสอบถาม ชดการเรยนร แบบประเมนผลงานนกเรยนและแบบทดสอบ ผลการวจยพบวา 1) นกเรยน คร และบคคลทเกยวของในทองถนตองการใหเรยนรแบบทากจกรรมกลม ศกษาดวยตนเอง เรยนรจากแหลงเรยนรจรงในทองถน เรยนรประโยชนของพชสมนไพรในทองถน เรยนรจากสอ ใบงาน ใบความร เอกสารและวทยากร 2) ชดการเรยนร ประกอบดวย คานา วตถประสงค คาชแจง คมอคร คมอนกเรยน ชดการเรยนรมประสทธภาพ 83.23/83.27 3) การนาชดการเรยนรไปทดลองใช โดยมการศกษาในหองเรยนและแหลงเรยนรในทองถน นกเรยนใหความสนใจและตงใจปฏบตกจกรรม และ 4) ผลการเรยนรเรองพชสมนไพรเศรษฐกจในทองถนกอนและหลงใชชดการเรยนรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยหลงใชชดการเรยนรมผลการเรยนรสงกวากอนใชชดการเรยนร นกเรยนมความสามารถในการทาโครงงานเกยวกบพชสมนไพรเศรษฐกจในระดบด และนกเรยนมความคดเหนตอการใชชดการเรยนรในระดบด งานวจยทเกยวของกบโครงงานวทยาศาสตร ธญญลกษณ โพธรกข (2550: บทคดยอ) ศกษาเรองการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โดยประยกตทฤษฎพหปญญา สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 เพอสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะหมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการแกปญหา แสวงหาหรอสรางความรไดดวยตนเองการวจยมความมงหมายเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความพงพอใจทมตอการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตรโดยประยกตทฤษฎพหปญญาและการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวา นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตร มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตร มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตร มความพงพอใจในการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยสรปการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตร โดยประยกตทฤษฎพหปญญามคณภาพ ครผสอนสาระวทยาศาสตร

75

ควรนากจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตรลกษณะน ไปใชในการจดกจกรรมการเรยน การสอนเพอใหนกเรยนบรรลจดประสงคของรายวชาตอไป

สกญญา วเศษรตน (2552: บทคดยอ) ศกษาเรองการสอนแบบโครงงานสามารถสรางความสานกและรบผดชอบในการศกษาคนควาหาความรตาง ๆ ดวยตนเอง และยงเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนไดพฒนาและแสดงความสามารถตามศกยภาพของตนเอง การวจยในครงนมความ มงหมายเพอเปรยบเทยบคณลกษณะนกวจยผลสมฤทธทางการเรยน และเจตคตตอวธสอนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนดวยวธสอนแบบโครงงานกบวธสอนตามคมอคร ผลการวจยพบวานกเรยนทเรยนดวยวธสอนแบบโครงงานมคณลกษณะนกวจยสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธสอนตามคมอคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนทเรยนดวยวธสอนแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธสอนตามคมอคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนกลมทไดเรยนดวยวธสอนแบบโครงงานกบนกเรยนกลมทไดเรยนดวยวธสอนตามคมอคร มเจตคตตอวธสอนไมแตกตางกนโดยสรป นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนดวยวธสอนแบบโครงงานมคณลกษณะนกวจย ผลสมฤทธทางการเรยน และเจตคตตอวธสอนสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธสอนตามคมอคร งานวจยทเกยวของกบการพฒนาจตวทยาศาสตร

รชฎา ศลมน (2552: บทคดยอ) ศกษาเรองการเปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กลมตวอยางทในการวจยครงน เปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ผลการศกษาปรากฏวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มการเปลยนแปลงคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรในภาพรวมกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรเฉลยทง 3 องคประกอบ เพมขน ตลอดระยะของการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรทง 4 ครง

อญชล สเทว (2554: บทคดยอ) ศกษาเรองผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรแบบซปปาโมเดลกบการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนศลาจารพพฒน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 ทงหมด 2 หองเรยน จานวน 60 คน ผลการวเคราะหพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรแบบซปปา โมเดล หลงเรยนสงขนกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน หลงเรยนสงขนกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรแบบซปปา โมเดล กบการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต จตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรแบบซปปาโมเดล หลงเรยนสงขนกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบวฏจกรการเรยนร

76

7 ขน หลงเรยนสงขนกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรแบบซปปา โมเดล กบ การสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตจากการศกษางานวจยในประเทศสรปไดวาการเรยนรดวยชดการเรยนรจะทาใหนกเรยนมผลการเรยนรสงขน สามารถพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและมเจตคตทดตอการเรยนวชาวทยาศาสตร

งานวจยตางประเทศ ลอวร (Lawry, 1978: 817-A) ศกษาเรองผลการใชชดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

กบนกเรยนระดบ 1 ถงระดบ 3 จานวน 87 คน ผลปรากฏคอ ชดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนเครองมอทชวยนกเรยนในการเรยนร นกเรยนทไดรบการฝกโดยใชชดฝกมคะแนนการทดสอบหลงการทาชดฝกทกษะมากกวาคะแนนกอนการทาชดฝกทกษะชดฝกทกษะชวยในเรองความแตกตางระหวางบคคล เนองจากนกเรยนมความสามารถแตกตางกนการนาชดฝกทกษะมาใช จงเปนการชวยใหนกเรยนประสบผลสาเรจในการเรยนเพมขน

อบราฮม และเรนเนอร (Abrahum and Renner, 1986: 121-143) ศกษาเรองผลงานการวจยของนกศกษาวทยาศาสตรทศกษาเกยวกบวงจรการเรยนรในวชาเคม ระดบมธยมศกษา พบวานกเรยนทไดรบการสอนตามแนววงจรการเรยนรมผลสมฤทธทางการเรยนดานเนอหาวชาและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรวชาเคมสงกวานกเรยนทไดรบการสอนตามปกต และนอกจากนการสอนแบบสบเสาะหาความรยงมผลตอความคงทนในผลสมฤทธทางการเรยน

สมตรา (Sumita, 2005: บทคดยอ) ศกษาเรองผลของการใชชดการเรยนรในการศกษาเกยวกบสงแวดลอมของนกเรยนระดบมธยมศกษา โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบการใชชดการสอนในการศกษาเกยวกบสงแวดลอม และ 2) ศกษาผลของการใชชดการเรยนรตอระดบความเขาใจในเรองสงแวดลอม กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ผลการวจยพบวา ชดการเรยนรชวยเพมระดบความเขาใจในเรองสงแวดลอม และมเจตคตทดตอสงทเกยวของกบสภาพแวดลอม

ฮาเวอร (Haver, 2007: 151) ศกษาเรองการใชชดการเรยนรทเรยกวา Muti-Sensory Instruction Package (MIP) กบนกเรยนตวอยาง จานวน 282 คน ใน 3 ระดบ คอ เกรด 6 เกรด 7 และเกรด 8 ขอมลทางสถตสนบสนนวาการใชชดการสอน MIP ในการสอนพบวานกเรยนมความเขาใจในเนอหาวทยาศาสตรมากขน มเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตรและตอชดการสอน MIP ดวย

จากการศกษางานวจยตางประเทศสรปไดวา การเรยนรดวยชดการเรยนรจะทาใหนกเรยนมความเขาในในเนอหา ผลการเรยนรสงขน และมเจตคตทดตอการเรยนวชาวทยาศาสตร

สรป

จากการศกษาวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของกบการพฒนาชดการเรยนร สรปไดวาชดการเรยนร หมายถง สอการสอนทไดบรณาการเขาดวยกนใหสอดคลองกบเนอหาเรองแรงและ การเคลอนทเพอถายทอดเนอหาสาระอยางมระบบ เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงาน เพอถายทอดเนอหาสาระอยางมระบบทาใหบทเรยนเปนรปธรรมมากขน ประกอบดวย

77

1. คมอนกเรยน ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐาน การเรยนร/ตวชวดใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล 2. คมอคร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด แผนการจดการเรยนร (ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบเกณฑการวดและประเมนผล แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน

3. สอการสอนและวสดอปกรณ ไดแก เอกสารประกอบการบรรยาย (Power Point) และอปกรณประกอบการทดลอง

ขนตอนการพฒนาชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มดงน

1. ขนวางแผนเพอศกษารายละเอยดตางๆ ทเกยวของกบการสราง ไดแกศกษาแนวคดทฤษฎงานวจยท เกยวของกบชดการเรยนร ศกษาหลกสตรโรงเรยนเทศบาลออมนอย วชาวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 3 เรองแรงและการเคลอนท

2. ขนดาเนนการ เพอสรางและหาประสทธภาพ โดยนาชดการเรยนรฉบบรางมาตรวจสอบหาประสทธภาพโดยผเชยวชาญ จานวน 5 คน เพอหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) นาผลมาปรบปรงแกไขตามคาแนะนา แลวหาประสทธภาพของชดการเรยนร แบบกลมใหญ แลวนาผลทไดมาปรบปรงแกไขอกครง

3. ขนการนาไปทดลองใชจรง นาชดการเรยนรทสรางขนไปทดลองใชกบนกเรยน กลมตวอยางหาคาประสทธภาพแบบภาคสนาม

4. ขนการประเมน และปรบปรงแกไขชดการเรยนร การจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) ม 6 ขนตอน ดงน 1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ กระตนใหนกเรยนสรางคาถามกาหนดประเดนทจะศกษา 2. ขนวางแผน (Plan) เปนขนทผเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรป ของกลม วางแผนแนวทางการสารวจตรวจสอบ ตงสมตฐาน กาหนดทางเลอกทเปนไปได 3. ขนสารวจและคนหา (Exploration) เปนขนทผเรยนปฏบตกจกรรม เพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณ ตาง ๆ วธการตรวจสอบอาจทาไดหลายวธ เชน ทาการทดลองทากจกรรมภาคสนาม การใชคอมพวเตอร การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอจากแหลงขอมลตางๆเพอใหไดมาซงขอมลอยางเพยงพอทจะใชในขนตอๆไป 4. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) นาขอมล ขอสนเทศทไดมาวเคราะหแปลผล สรปผล และนาเสนอผลทไดในรปตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจาลอง หรอวาดรป สรางตาราง และเขยนสรปรายงาน ฯลฯ การคนพบในขนตอนนอาจเปนไดหลายทาง เชน สนบสนนสมตฐานทตงไวหรอโตแยงกบสมมตฐานทตงไวหรอไม

78

เกยวของกบประเดนทกาหนดไว แตผลทไดจะอยในรปใดกสามารถสรางความรและชวยใหเกดการเรยนรได 5. ขนขยายความร (Elaboration)

เปนการนาความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควาเพมเตมนาไปสการศกษาคนควา ทดลอง เพมขน เชนตงประเดนเพอใหนกเรยนชแจงหรอรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนยงขน 6. ขนประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด บรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวหรอไม จากขนนจะนาไปสการนาความรไปประยกตใชในเรองอน ๆ กอใหเปนประเดนหรอคาถามหรอปญหาทจะตองสารวจตรวจสอบตอไป

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 เปนการวจยและพฒนา (Research and Development) โดยมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนในรายวชาวทยาศาสตร เปนหนวยวเคราะห (Unit Analysis) ซงมรายละเอยดดงน ขนตอนท 1 การวจย (Research): การศกษาขอมลพนฐานและความตองการในการพฒนาชดการเรยนร ขนตอนท 2 การพฒนา (Development): การพฒนาและการหาประสทธภาพของชดการเรยนร) ขนตอนท 3 การวจย (Research): การทดลองใชชดการเรยนร ขนตอนท 4 การพฒนา (Development): การประเมนและปรบปรงแกไขชดการเรยนร

79

80

xjko ผลการ ประเมน ภาพท 3 กรอบการดาเนนงานวจย

ผานเกณฑ

ขนตอนท 1 ศกษาขอมลพนฐาน

1. วเคราะหหลกสตร แกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พ.ศ. 2551 และหลกสตรสถานศกษา ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น รวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 2. ศกษาเอกสารงานวจย เกยวของกบการสราง ชดการเรยนรและ การจดการเรยนร วทยาศาสตรทมการสอน แบบโครงงานและการสอน แบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5E) 3. วเคราะหความตองการของนกเรยนในการพฒนาชดการเรยนรเกยวกบ - เนอหา - ลกษณะ/รปแบบ - การจดกจกรรม - สอการเรยนร - การวดและประเมนผล 4. ศกษาความคดเหน เพอสรางชดการเรยนรจาก ครผสอนวทยาศาสตรและ ผเชยวชาญดานการสอน วทยาศาสตร

ขนตอนท 3 ทดลองใช

1. ทดสอบกอนเรยน 2. ทดลองสอนโดยใช ชดการเ รยนร เรองแรงและการเคลอนท กบนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาล ออมนอย จานวน 3 คน 3. ทดสอบหลงเรยน

ขนตอนท 4 ประเมนผล

1. ประเมนผล การเรยนรเรอง แรงและ การเคลอนท 2. ประเมน ความสามารถ ในการทา โครงงาน 3. ประเมนคณลกษณะ จตวทยาศาสตร

ขนตอนท 2 พฒนาชดการเรยนร

ชดการเรยนร ประกอบดวย 1. คมอนกเรยน ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานการเรยนร /ตวชวดใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล 2. คมอคร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/ มาตรฐานและตวชวด แผนการจด การเรยนร (ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน 3. สอการสอนและวสดอปกรณ ไดแก เอกสารประกอบ การบรรยาย (Power point) อปกรณประกอบการทดลอง 2. ตรวจสอบคณภาพของชดการเรยนรเพอหาคาความสอดคลอง (IOC) โดยผเชยวชาญจานวน 5 คน

3. ปรบปรงแกไข

4. หาคาประสทธภาพของชดการเรยนรแบบรายกลมยอย (Small Group Tryout)

5. ปรบปรงแกไข

6. หาประสทธภาพชดการเรยนรแบบภาคสนาม (Field Tryout)

ปรบปรง

ชดการเรยนร ฉบบสมบรณ

ไมผานเกณฑ

81

ขนตอนท 1 (Research): การศกษาขอมลพนฐานและความตองการในการพฒนาชดการเรยนร

วตถประสงค เพอศกษาขอมลพนฐานและความตองการจาเปนในการพฒนาชดการเรยนร เรองแรง

และการเคลอนทโดยวธการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร

วธดาเนนการวจย 1. ศกษาวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาระการ

เรยนรวทยาศาสตรและหลกสตรสถานศกษา 2. ศกษาแนวคดและงานวจยเกยวกบการพฒนาชดการเรยนรและการจดการเรยน

การสอนวทยาศาสตร 3. ศกษาความตองการของนกเรยนเกยวกบการเรยนรเรองโครงงานวทยาศาสตร

ในดานเนอหา การจดกจกรรม สอการเรยนรและการวดประเมนผล จากนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จ งหวดสมทรสาคร จานวน 80 คน โดยใชแบบสอบถามความตองการของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

4. ศกษาความคดเหนเกยวกบการพฒนาชดการเรยนร ในดานเนอหาสาระ และกจกรรมของชดการเรยนร จากผเชยวชาญและครผสอนวชาวทยาศาสตร จานวน 9 คน โดยใชแบบสมภาษณ

เครองมอทใชในการวจย 1. แบบสอบถามความตองการของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 1 ฉบบ ไดแก แบบสอบถามเกยวกบความคดเหนและความตองการชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 80 ชด แบบสอบถามแบงออกเปน 3 ตอน มรายละเอยดดงน ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไป ไดแก ชอ-สกล เพศ ความรเรองโครงงานวทยาศาสตร จานวน 4 ขอ ตอนท 2 แบบสอบถามความคดเหนและความตองการในการเรยนโดยใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท 4 ดาน คอ 1) นกเรยนตองการชดการเรยนรลกษณะใด 2) นกเรยนตองการใหมการจดกจกรรมการเรยนรในชดการเรยนรอะไรบาง 3) นกเรยนตองการเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทโดยใชสอการเรยนรแบบใดเพอใหเกดความเขาใจงายขน และ 4) นกเรยนตองการใหมการวดประเมนผลการเรยนรในชดการเรยนรอยางไรบาง ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ จานวน 1 ขอ

ขนตอนการสรางแบบสอบถาม ในการสรางแบบสอบถามเกยวกบความตองการในการเรยนโดยใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทโดยมขนตอนในการสรางดงตอไปน

82

ขนตอนท 1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบสอบถามเกยวกบความตองการในการพฒนาชดการเรยนร ขนตอนท 2 นาขอมลทไดจากขนตอนท 1 มาสรางเปนแบบสอบถามโดยกาหนดเปนประเดนคาถามแบบสารวจรายการ (Check List) และแบบปลายเปด (Open Ended Form) ขนตอนท 3 นาแบบสอบถามไปใหอาจารยผควบคมวทยานพนธ ผเชยวชาญดานหลกสตร จานวน 2 คน ดานเนอหา จานวน 2 คน ดานการวดและประเมนผล จานวน 1คน เพอตรวจสอบคณภาพความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวนามาปรบปรง เพอหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) เกณฑการกาหนดคะแนนความคดเหนไวดงน (มาเรยม นลพนธ, 2551: 177) +1 แนใจวาสอดคลอง 0 ไมแนใจวาสอดคลอง -1 แนใจวาไมสอดคลอง นาผลการพจารณาของผเชยวชาญในแตละขอไปหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยมสตรดงตอไปน จากสตร IOC =

NR

IOC แทน ดชนความสอดคลองของขอคาถามในแบบสอบถาม R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ นาคาดชนความสอดคลองทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑซงมเกณฑในการพจารณา ความคดเหนของผเชยวชาญ โดยคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทคานวณไดมคา 0.5 แสดงวาแบบสอบถาม มความเทยงตรงเชงเนอหา ซงจากการวเคราะหคา IOC ทไดจากผเชยวชาญอยระหวาง 0.80-1.00 แลวนาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขสานวนภาษา และจดลาดบความสาคญของประเดนคาถาม ขนตอนท 4 นาแบบสอบถามทไดจากการตรวจสอบมาปรบปรงแกไขแลวนาไปใชสอบถามนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 80 คน โดยสรปขนตอน ดงภาพท 4

83

ภาพท 4 ขนตอนการสรางแบบสอบถาม การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดนาแบบสอบถามไปสอบถามความตองการเกยวกบการพฒนาชดการเรยนร โครงงานวทยาศาสตร กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย ภาคเรยนท 1 ใน ปการศกษา 2556 จานวน 80 คน ซงเปนกลมประชากร และกาหนดขนตอนการเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม ดงน 1. ทาหนงสอถงผอานวยการโรงเรยนเทศบาลออมนอย เพออนญาตใหนกเรยนตอบแบบสอบถามเกยวกบสาระการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร สอการเรยนร การวดและประเมนผลโครงงานวทยาศาสตร 2. ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองกบ นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย ภาคเรยนท 1 ในปการศกษา 2556 จานวน 80 คน โดยการสรางบรรยากาศทเปนกนเอง ชแจงวตถประสงคในการเกบรวบรวมขอมลครงน 3. ผวจยแจกแบบสอบถามใหนกเรยนคนละฉบบและอธบายคาถาม เพอทาความเขาใจทตรงในการตอบแบบสอบถาม 4. รวบรวมแบบสอบถามทไดกลบคนมา เพอดาเนนการวเคราะหขอมล

ขนตอนท 1 ศกษาแนวคด หลกการ ทฤษฎจากหนงสอและงานวจยทเกยวของกบ การพฒนาชดการเรยนร

ขนตอนท 2 นาขอมลทไดมากาหนดเปนโครงสรางของแบบสอบถาม

ขนตอนท 3 สรางแบบสอบถาม แลวนาเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธและ ผเชยวชาญตรวจสอบเพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา โดยหาคา IOC

ขนตอนท 4 นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขในประเดนทผเชยวชาญ เสนอแนะนาไปใชสอบถามนกเรยน

84

การวเคราะหขอมล 1. แบบสอบถาม ขอมลจากแบบสอบถามของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เกยวกบความคดเหนและความตองการในการเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามของนกเรยนเกยวกบความตองการชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท โดยวเคราะหขอมลทวไป ใชสถตคารอยละ และวเคราะหความคดเหน ขอเสนอแนะ โดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) 2. แบบสมภาษณ ครผสอนวชาวทยาศาสตร ทมประสบการณในการสอนวชาวทยาศาสตร ไมนอยกวา 3 ป จานวน 4 คน และผเชยวชาญเกยวกบการพฒนาชดการเรยนรและการจดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง แบงการสมภาษณออกเปน 3 ตอน มรายละเอยดดงตอไปน ตอนท 1 ประเดนสมภาษณเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จานวน 4 ขอ ในเรอง อาย ระดบการศกษา ตาแหนง ประสบการณในการสอนวทยาศาสตร ตอนท 2 ประเดนสมภาษณในการพฒนาชดการเรยนร และการจดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 5 ขอ คอ 1) ดานรปแบบชดการเรยนทเหมาะสม 2) ดานรปแบบในการจดกจกรรม 3) ดานองคประกอบของชดการเรยน 4) ดานความเหมาะสมของการจดกจกรรมในรปแบบโครงงานและการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) และ5) ดานการใชสอการสอนและการวดประเมนผล ตอนท 3 ประเดนสมภาษณปญหาและขอเสนอแนะอน ๆ เ กยวกบการพฒนาชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 1 ขอ

ขนตอนการสรางแบบสมภาษณ ในการสรางแบบสมภาษณเกยวกบการพฒนาชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท โดยมขนตอนในการสรางดงตอไปน ขนตอนท 1 ศกษาเอกสารและงานวจยเกยวกบการพฒนาชดการเรยนรและงานวจยเกยวกบวธการเรยนรแบบโครงงาน

ขนตอนท 2 สรางประเดนสมภาษณตามขอมลทไดจากขนตอนท 1 โดยนามากาหนดประเดนในการสมภาษณ ขนตอนท 3 นาแบบสมภาษณไปใหอาจารยผควบคมวทยานพนธ ผเชยวชาญดานหลกสตร ดานเนอหา ดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวนามาปรบปรงเพอหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) นาคาดชนความสอดคลองทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑซงมเกณฑในการพจารณาความคดเหนของผเชยวชาญ โดยคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทคานวณไดมคา 0.5 แสดงวาแบบสมภาษณ มความเทยงตรงเชงเนอหาไดคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.60-1.00 ขนตอนท 4 นาไปสมภาษณครผสอนวชาวทยาศาสตรโดยสรปขนตอนดงภาพท 5

85

ภาพท 5 ขนตอนการสรางแบบสมภาษณ ขนตอนการสมภาษณ ขนตอนท 1 ขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ถงผบรหารโรงเรยนเทศบาลออมนอย เพอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล ขนตอนท 2 ผวจยกาหนดวน เวลา สถานททจะสมภาษณและแจงใหผถกสมภาษณทราบลวงหนา ขนตอนท 3 ผวจยดาเนนการสมภาษณ โดยการแนะนาตวเองพรอมทงบอกวตถประสงคในการเกบรวบรวมขอมล ทาการสมภาษณจนสนสด และบนทกผลการสมภาษณ ขนตอนท 4 จดเตรยมขอมลทไดจากการสมภาษณ เพอใชในการวเคราะหเนอหา การวเคราะหขอมล ขอมลจากแบบสมภาษณของครผสอนวชาวทยาศาสตร เกยวกบการพฒนาชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท โดยใชเนอหาเรอง แรงและการเคลอนท จานวน 1 ฉบบ วเคราะหขอมลสถานภาพและขอมลทวไป โดยใชคารอยละ (%) นาเสนอในรปแบบตารางประกอบคาบรรยาย และวเคราะหความคดเหนโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) นาเสนอแบบพรรณนาความ

ขนตอนท 1 ศกษาแนวคด หลกการ ทฤษฎจากหนงสอและงานวจยทเกยวของกบ การพฒนาชดการเรยนร

ขนตอนท 2 นาขอมลทไดมากาหนดเปนโครงสรางของแบบสมภาษณ

ขนตอนท 3 สรางแบบสมภาษณ แลวนาเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา

ขนตอนท 4 นาแบบสมภาษณทปรบปรงแกไขแลว ในประเดนทผเชยวชาญ เสนอแนะนาไปใช

86

ตารางท 3 สรปวธดาเนนการวจย (Research) ขนตอนท 1 การศกษาขอมลพนฐานและ ความตองการในการพฒนาชดการเรยนร

วตถประสงคการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล

1. เพอศกษาหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระ การเรยนรวทยาศาสตรและ หลกสตรสถานศกษาโรงเรยน เทศบาลออมนอย

วเคราะหหลกสตร

หลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาระการเรยนร วทยาศาสตรและ หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนเทศบาล ออมนอย

แบบบนทกเอกสาร

การวเคราะหเนอหา(Content Analysis) นาเสนอแบบพรรณนาความ

2. เพอศกษาแนวคดและงานวจยเกยวกบการพฒนา ชดการเรยนร และการจด การเรยนการสอนวทยาศาสตร

ศกษาเอกสารงานวจย

เอกสารงานวจย

-

การวเคราะหเนอหา(Content Analysis) นาเสนอแบบพรรณนาความ

3. เพอศกษาความคดเหนและความตองการเกยวกบการพฒนาชดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

การสอบถาม

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 80 คน

แบบสอบถาม คารอยละ (%) การวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

4. เพอศกษาความคดเหนของครผสอนวชาวทยาศาสตรและผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตรเกยวกบการพฒนาชดการเรยนร

การสมภาษณ

ครผสอนวทยาศาสตร 4 คน และผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร 5 คน

แบบสมภาษณ

คารอยละ (%) การวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

ขนตอนท 2 การพฒนา (Development): การพฒนาและการหาประสทธภาพของชดการเรยนร

วตถประสงคเพอพฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

วธดาเนนการวจย 1. สรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ตามขนตอนการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) 2. หาคณภาพของชดการเรยนรฉบบรางโดยการหาความเทยงตรงเชงเนอหา 3. ปรบปรงแกไขชดการเรยนรฉบบรางกอนนาไปหาประสทธภาพ 4. หาประสทธภาพชดการเรยนรฉบบรางโดยการหาคา E1/E2

87

5. ปรบปรงแกไขชดการเรยนรฉบบรางกอนนาไปทดลองใชกบกลมตวอยางจรง

เครองมอทใชในการวจย ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ขนตอนการสรางชดการเรยนร 1. นาขอมลทไดจากการศกษาในขนตอนท 1 และนาผลมาพฒนาเพอเปนแนวทางในการสรางชดการเรยนรฉบบราง 2. ดาเนนการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ฉบบราง ไดแก 2.1 คมอนกเรยน ประกอบดวยชดการเรยนร เรอง 1) รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของของเหลว 5) โมเมนตของแรง และ 6) ผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบบตาง ๆ แตละชดมสวนประกอบดงน ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล

2.2 คมอคร ประกอบดวยชดการเรยนรเรอง 1) รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของของเหลว 5) โมเมนตของแรง และ 6) ผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบตาง ๆ แตละชดมสวนประกอบดงน ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด แผนการจดการเรยนร (ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล และแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน

2.3 สอการสอนตาง ๆ และวสดอปกรณ ไดแก เอกสารประกอบการบรรยาย (Power Point) และอปกรณประกอบการทดลอง 3. นาชดการเรยนรฉบบรางจานวน 6 ชด ทสรางขนเรอง 1)รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของของเหลว 5) โมเมนตของแรง และ 6) ผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบบตาง ๆ เสนอตออาจารย ผควบคมวทยานพนธเพอขอคาแนะนาแลวนามาปรบปรงแกไข ผวจยไดดาเนนการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญดงตอไปน

3.1 แยกเลมระหวางคมอคร และชดการเรยนรสาหรบนกเรยน 3.2 ปรบใบความรใบงานใหสอดคลองกบจดประสงค 3.3 จดรปเลมใหนาสนใจ มภาพการตน 3.4 ตรวจสอบความถกตองเรองการฉกคาและพมพผด 3.5 เพมแบบประเมนพฤตกรรมการเรยนการทางานเปนกลมในชดการเรยนท 1 4. นาชดการเรยนรฉบบรางทแกไขแลวเสนอผเชยวชาญ จานวน 5 คน เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ในดานเนอหา ดานภาษา และดานการวดผล แลวนามาปรบปรงเพอหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC)

88

นาคาดชนความสอดคลองทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑซงมเกณฑในการพจารณาความคดเหนของผเชยวชาญ ไดคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.60-1.00 การประเมนชดการเรยนรฉบบราง

ผวจยไดนาชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท ใหผ เชยวชาญ จานวน 5 คน ไดตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Analysis) แลวนาผลการตรวจสอบมาปรบปรงชดการเรยนรใหถกตองและสมบรณยงขน ดงน 1. ทาเอกสารแยกฉบบกนระหวางคมอครและชดการเรยนรสาหรบนกเรยน 2. ควรจดรปเลมใหนาสนใจ มภาพการตน 3. ใบความรสรปใหนาสนใจ และใบงานของนกเรยนควรทาใหนาสนใจ 4. ควรระมดระวงเรองคาพมพผด ผวจยไดนาขอเสนอแนะของผเชยวชาญมาแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ และประเมน ความถกตองเหมาะสมของชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท โดยมขอเสนอแนะและปรบปรง ดงน 1. ปรบจดประสงคการเรยนรใหเหมาะสม 2. เพมแบบประเมนพฤตกรรมการเรยนการทางานเปนกลมในชดการเรยนท 1 3. ปรบจานวนใบงานใหเหมาะสมกบเวลาจดกจกรรม แผนการจดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท ซงจดกจกรรมการเรยนรแบบ โครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5E)

ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนร 1. ศกษาวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลม

สาระการเรยนรวทยาศาสตรและหลกสตรสถานศกษา 2. ศกษามาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป ชนมธยมศกษาปท 3

3. กาหนดสาระการเรยนร สาระท 4 แรงและการเคลอนท ว 4. 1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยรมกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม และ ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนสาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตท เกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอนสามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน เพอนามาสรางเปนแผนการจดการเรยนร โดยแบงเนอหา ประกอบดวย 6 เรอง โดยมเนอหาดงน 1) รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของของเหลว 5) โมเมนตของแรง และ 6) ผลของแรงททาใหวตถเคลอนท 4. สรางแผนการจดการเรยนร จานวน 6 แผน ดงน

89

ตารางท 4 แผนการเรยนรและตวชวดในชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนา ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3

ท ชดการเรยนร ตวชวด เวลา (ชวโมง) 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร ว 4.2 ม.3/1 ว 8.1 ม.3/1 2 2 ความเรงและผลของแรงลพธ ว 4.1 ม.3/1 ว 8.1 ม.3/2 2 3 แรงกรยาและแรงปฏกรยา ว 4.1 ม.3/2 ว 8.1 ม.3/3 2 4 แรงพยงของของเหลว ว 4.1 ม.3/3 ว 8.1 ม.3/4-5 2 5 โมเมนตของแรง ว 4.2 ม.3/2 ว 8.1 ม.3/6-7 2 6 ผลของแรงททาใหวตถเคลอนท

แบบตาง ๆ ว 4.2 ม.3/3 ว 8.1 ม.3/8-9 2

รวม 12

ซงแตละแผนการจดการเรยนรมรายละเอยดดงน หวขอเรอง มาตรฐานการเรยนร ตวชวดจดประสงคการเรยนร สาระสาคญ สาระการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) สอการเรยนร ชนงาน/ภาระงาน วธการวดและประเมนผล แบบประเมนผลการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท แบบประเมนทกษะกระบวนการ แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ซงแผนการจดการเรยนรมขนตอนการจดกจกรรมดงน

4.1 ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ ซงอาจเกดขนเองจากความสงสยหรออาจเรมจากความสนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายในกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทกาลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนรมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางคาถามกาหนดประเดนทจะศกษาในกรณทยงไมมประเดนใดนาสนใจ ครอาจใหศกษาสอตาง ๆ หรอเปนผกระตนดวยการเสนอประเดนขนมากอน 4.2 ขนวางแผน (Plan) เปนขนทผเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลมวางแผนแนวทางการสารวจตรวจสอบ ตงสมตฐาน กาหนดทางเลอกทเปนไปได 4.3 ขนสารวจและคนหา (Exploration)

เปนขนทผ เ รยนปฏบตกจกรรม เพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตาง ๆ วธการตรวจสอบอาจทาไดหลายวธ เชน ทาการทดลองทากจกรรมภาคสนาม การใชคอมพวเตอรเ พอชวยสรางสถานการณจาลอง (Simulation) การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหไดมาซงขอมลอยางเพยงพอทจะใชในขนตอ ๆ ไป 4.4 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลอยางเพยงพอจากการสารวจตรวจสอบแลวจงนาขอมล ขอสนเทศทไดมาวเคราะห แปลผล สรปผล และนาเสนอผลทไดในรปตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจาลอง

90

หรอวาดรป สรางตาราง และเขยนสรปรายงาน ฯลฯ การคนพบในขนตอนนอาจเปนไดหลายทาง เชนสนบสนนสมตฐานทตงไวหรอโตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทกาหนดไว แตผลทไดจะอยในรปใดกสามารถสรางความรและชวยใหเกดการเรยนรได

4.5 ขนขยายความร (Elaboration) เปนการนาความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควา

เพมเตม นาไปสการศกษาคนควา ทดลองเพมขน เชน ตงประเดนเพอใหนกเรยนชแจงหรอรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนยงขน

4.6 ขนประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด บรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวหรอไม จากขนนจะนาไปสการนาความรไปประยกตใชในเรองอน ๆ กอใหเปนประเดนหรอคาถามหรอปญหาทจะตองสารวจตรวจสอบตอไป 5. นาแผนการจดการเรยนร เสนอผเชยวชาญ จานวน 5 คน เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ในดานเนอหา ดานภาษา และดานการวดผล แลวนามาปรบปรงเพอหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) นาคาดชนความสอดคลองทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑซงมเกณฑในการพจารณาความคดเหนของผเชยวชาญ โดยคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทคานวณไดมคา 0.5 แสดงวาแผนการจดการเรยนร มความเทยงตรงเชงเนอหา ไดคาดชนความสอดคลอง 1.00

การหาคาประสทธภาพ นาชดการเรยนรไปหาคาประสทธภาพ (E1/E2) ซงผวจยกาหนดเกณฑประสทธภาพ 80/80 โดยการหาประสทธภาพจากการนาชดการเรยนรไปใชกบนกเรยนโรงเรยนเทศบาลออมนอย ซงไมใชกลมตวอยางและมพนฐานความรและสภาพใกลเคยงกบกลมตวอยาง มขนตอนในการดาเนนการดงน แบบกลมเลก (Small Group Tryout) (1: 9) นาชดการเรยนรทปรบปรงแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย ทมระดบความรแตกตางกน คอ เกง ปานกลาง และออน อยางละ 3 คน รวมจานวนทงหมด 9 คน นาผลทไดมาคานวณหาประสทธภาพ (E1/E2) เพอดความเหมาะสมของเนอหา แลวนามาปรบปรงแกไขใหดขนกอนทจะนาไปทดลองใชกบกลมตวอยางจรง โดยมการคานวณคาสถตดงน (ชยยงค พรหมวงศ และคณะ, 2540: 101-102)

80 ตวแรก หมายถง ประสทธภาพของกระบวนการเรยนการสอนจากชดการเรยนร คดเปนรอยละของคะแนนจากการทาแบบฝกหดระหวางเรยนของแตละชด

สตรท 1 คาประสทธภาพของกระบวนการ

1001 AN

X

E

91

เมอ 1E แทน ประสทธภาพของกระบวนการ X แทน คะแนนรวมของผเรยนจากการทาแบบฝกหดระหวางเรยน A แทน คะแนนเตมของแบบฝกหดระหวางเรยนรวมกนทกชด N แทน จานวนผเรยน 80 ตวหลง หมายถง ประสทธภาพของพฤตกรรมทเปลยนในตวนกเรยน คดเปน

รอยละของคะแนนจากการทาแบบทดสอบหลงเรยน

สตรท 2 คาประสทธภาพของผลลพธ

1002 BN

Y

E

เมอ 2E แทน ประสทธภาพของชดการเรยนรในการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยน

Y แทน คะแนนรวมของผเรยนจากการทาแบบทดสอบหลงเรยน B แทน คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงเรยน

N แทน จานวนผเรยน

การคานวณหาคาประสทธภาพของชดการเรยนร โดยใชสตรดงกลาวหาไดจากการนาคะแนนจากแบบฝกหดทายชดในแตละชดการเรยนรและแบบทดสอบหลงเรยนมาคานวณหาค า E1/E2 เพอเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไว การหาประสทธภาพ E1/E2 แบบรายกลมยอย (Small Group Tryout)

ผวจยไดนาชดการเรยนรฉบบรางทผานการปรบปรงแกไขแลว หาคาประสทธภาพ E1/E2 แบบรายกลมยอย (Small Group Tryout กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ทไมใชกลมตวอยางจรง โรงเรยนเทศบาลออมนอย ทมผลการเรยนเกง ปานกลาง และออน อยางละ 3 คน รวมจานวน 9 คน โดยไดคาประสทธภาพ ดงตารางท 5

ตารางท 5 การหาประสทธภาพ E1/E2 แบบรายกลมยอย (Small Group Tryout)

คาประสทธภาพ รอยละ คณภาพ E1 80.55 เปนไปตามเกณฑ E2 81.48 เปนไปตามเกณฑ

จากการสงเกตการณทดลองใชชดการเรยนรในขนตอนนพบวา นกเรยนสวนใหญสามารถปฏบตกจกรรมทอยในใบงานไดถกตองตามคาชแจง และตรงตามวตถประสงคทตงไว แตกมนกเรยนทเรยนออนบางคนเทานนทปฏบตกจกรรมชา ผลการปรบปรงแกไขชดการเรยนร ครงท 1 ไดปรบปรงภาษาใหเหมาะสมกบนกเรยน ใบความรมเนอหาใจความทกระชบมากขนงายตอการทาความเขาใจ ใบงานใชภาษาใหงายขนใหนาสนใจมากขน ใหมภาพประกอบภาพประกอบทสวยงามชดเจนมากขน

92

6. ทดสอบภาคสนาม (Field Tryout) ทดสอบกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 จานวน 30 คน ทยงไมเคยเรยนเรองทจะสอนมากอน เพอศกษาความเหมาะสมของเนอหาและภาษาของชดการเรยนรใหเหมาะสมยงขน โดยในขนนหากการคานวณหาคาของชดการเรยนรมค าประสทธภาพ 80/80 กสามารถนาไปใชกบกลมตวอยางจรง

จากนนผวจยนาคะแนนนกเรยน มาหาคาประสทธภาพภาคสนาม (Field Tryout) ไดคาประสทธภาพ 80.05/81.11 ซงเปนไปตามเกณฑทตงไว คอ 80/80

ตารางท 6 การหาประสทธภาพภาคสนาม (Field Tryout)

คาประสทธภาพ รอยละ คณภาพ E1 80.05 เปนไปตามเกณฑ E2 81.11 เปนไปตามเกณฑ

7. จากการทดสอบภาคสนามผวจยไดพฒนาและปรบปรงชดการเรยนรดงน 7.1 แยกเลมระหวางคมอคร และชดการเรยนรของนกเรยน 7.2 ปรบปรงเนอหาในใบความร ใหมใจความทชดเจน

ตารางท 7 สรปวธดาเนนการวจยขนตอนท 2 การพฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนร

วตถประสงคการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะห

ขอมล 1. เพอสรางชดการ เรยนรเรองแรงและการเคลอนทสาหรบ นกเรยนชน มธยมศกษาปท 3

สรางชดการเรยนร ฉบบราง ประกอบดวย 1. คมอคร ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค แผนการจด การเรยนร (ใบความร ใบกจกรรมกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลย แบบทดสอบ เกณฑการวด และประเมนผล แบบสงเกต พฤตกรรมการเรยน 2. คมอนกเรยน ประกอบดวย ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล

- ชดการเรยนรฉบบราง

การวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

93

ตารางท 7 สรปวธดาเนนการวจยขนตอนท 2 การพฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนร (ตอ)

วตถประสงคการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะห

ขอมล

3. สอการสอนตาง ๆ ไดแก เอกสารประกอบการบรรยาย และวสดอปกรณ ตางๆการประเมนชดการเรยนรฉบบราง

2. เพอหาคณภาพของชดการเรยนรฉบบราง Small Group

ตรวจสอบชดการเรยนร ผเชยวชาญจานวน 5 คน ในดานเนอหา ดานภาษา และ ดานการวดผล

- ชดการเรยนร - แบบประเมน ความสอดคลอง

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC)

3. เพอปรบปรง แกไขชดการเรยนรฉบบรางกอนนาไป หาประสทธภาพ

การปรบปรงแกไข ชดการเรยนร

ชดการเรยนร เรองแรงและกา ร เ คล อ นทสาหรบ นกเรยนชน มธยมศกษา ปท 3 ฉบบราง

-ชดการ เ รยนรฉบบราง

การวเคราะหเนอหา(Content Analysis)

4. เพอหาประสทธ ภาพชดการเรยนร ฉบบราง Field Tryout

การหาประสทธภาพชดการ เรยนร ฉบบรางแบบกลมเลก และปรบปรงแกไข

นกเรยนชน มธยมศกษา ปท 3 ทไมใช กลมตวอยาง ทมผลการเรยน เกง ปานกลาง และออน อยางละ 3 คน รวม 9 คน

- แบบฝกหดทาย ชดการเรยนร - แบบทดสอบ หลงเรยน

คา E1/E2

5. เพอปรบปรง แกไขชดการเรยนร ฉบบรางกอนนาไป ทดลองใชกบ กลมตวอยางจรง

การปรบปรงแกไขชด การเรยนร

ชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ฉบบราง

- ชดการเรยนร ฉบบราง

การวเคราะหเนอหา(Content Analysis)

94

ขนตอนท 3 การวจย (Research): การทดลองใชชดการเรยนร

วตถประสงคเพอทดลองใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และหาประสทธภาพของชดการเรยนร แบบแผนการวจยการทดลองขนพนฐาน (Pre Experimental Design) แบบ (One-Group Pretest Posttest Design) (มาเรยม นลพนธ, 2551: 144)

แบบแผนการวจยแบบ (One-Group Pretest Posttest Design)

ทดสอบกอนใชชดการเรยนร ทดลอง ทดสอบหลงใชชดการเรยนร T1 X T2

T1 หมายถง การทดสอบกอนใชชดการเรยนร X หมายถง การทดลองใชชดการเรยนร T2 หมายถง การทดสอบหลงใชชดการเรยนร

กลมตวอยางทใชในการวจย นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 จานวน 33 คน โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร

วธดาเนนการวจย 1. ขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ถงผบรหารโรงเรยนเทศบาลออมนอย เพอขออนเคราะหในการทดลองใชชดการเรยนร 2. ผวจยนาชดการเรยนรไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 จานวน 33 คน โรงเรยนเทศบาลออมนอย ทเรยนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 กลมตวอยางนไดมาจากการสมอยางงายโดยการจบสลากหองเรยน (Simple Random Sampling)

3. ทาการทดสอบกอนเรยน (Pretest) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 จานวน 33 คน โดยใชแบบทดสอบวดผลการเรยนร จานวน 30 ขอ 4. ดาเนนการทดลองใชชดการเรยนร ใชเวลา 12 ชวโมง แผนการจดการเรยนร จานวน 6 แผน โดยมขนตอนดงตอไปน 4.1 ขนนา ผวจยแนะนาการใชชดการเรยนรในประเดนตอไปน 4.1.1 วตถประสงค 4.1.2 การปฏบตกจกรรมของนกเรยน 4.1.3 สงทไดรบหลงจากไดปฏบตกจกรรมตามชดการเรยนร 4.2 ขนปฏบตกจกรรม นกเรยนปฏบตกจกรรมกลมโดยจดกลมแบบคละเพศและความสามารถในการเรยน ปฏบตตามใบงานของชดการเรยนร 4.3 ขนสรป นกเรยนรวมกนแลกเปลยนความคดเหน อภปรายและสรป 5. ทาการทดสอบหลงเรยน (Posttest) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 33 คน โดยใชแบบทดสอบวดผลการเรยนร จานวน 30 ขอ

95

6. ประเมนความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยน โดยการสงเกตในระหวางรวมกจกรรมการเรยนร และรายงานผลโครงงานวทยาศาสตรเมอสนสดกจกรรม

7. ประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยนโดยการสงเกตพฤตกรรมขณะปฏบตกจกรรม

เครองมอทใชในการวจย 1. ชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 2. แผนการจดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ดวยการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E)

ตารางท 8 สรปวธดาเนนการวจย ขนตอนท 3 การทดลองใชชดการเรยนร

วตถประสงคการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะห

ขอมล 1. เพอทดลองใชชด การเรยนรโครงงานวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 และหาประสทธภาพของ ชดการเรยนร

1. ทาการทดสอบกอนเรยน 2. ดาเนนการทดลองใช ชดการเรยนร 2.1 ขนนา ผวจยแนะนา การใชชดการเรยนรกบ นกเรยนสงทไดรบหลงจากได ปฏบตกจกรรมตามชด การเรยนร 2.2 ขนปฏบตกจกรรม นกเรยนปฏบตกจกรรมกลมตามใบกจกรรมของชด การเรยนร 2.3 ขนสรป นกเรยน รวมกนแลกเปลยนความ คดเหน อภปรายและสรป 3. ทาการทดสอบหลงเรยน

นกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 จานวน 33 คน โรงเรยนเทศบาลออมนอย

ชดการเรยนร โครงงานวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3

คาเฉลย รอยละของ E1/E2

การวเคราะหเนอหา

ขนตอนท 4 การพฒนา (Development): การประเมนผลและปรบปรงแกไขชดการเรยนร

วตถประสงคเพอประเมนและปรบปรงชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในดานผลการเรยนร ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยนทมเมอใชชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร

วธดาเนนการวจย 1. การประเมนผลกอนการใชชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร การประเมนผลวดผล

การเรยนร โดยใชแบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนเรยน

96

2. การประเมนผลระหวางการใชชดการเรยนร การประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร โดยใชแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานและศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

3. การประเมนผลหลงการใชชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร การประเมนผลวดผลการเรยนร โดยใชแบบทดสอบวดผลการเรยนรหลงเรยน

4. การปรบปรงแกไขชดการเรยนร โดยนาผลการประเมนและขอเสนอแนะมาใชปรบปรงแกไขชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท

เครองมอทใชในการวจย แบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนและหลงเรยนเรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนแบบทดสอบเลอกตอบ 4 ตวเลอกจานวน 30 ขอ วดผลตามจดประสงคการเรยนร

ขนตอนการสรางแบบทดสอบ 1. ศกษาเอกสาร ตารา งานวจยทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบ ศกษามาตรฐาน ผลการเรยนร คมอคร และคมอในการประเมนผล 2. สรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร ซงใชในการทดสอบกอนและหลงการใชชดการเรยนร จานวน 1 ฉบบ เปนแบบทดสอบแบบปรนยเลอกตอบจานวนฉบบละ 40 ขอ เพอคดเลอกแลวนาไปใชจรง จานวนฉบบละ 30 ขอ ซงมการวดในจดประสงคและเนอหาเดยวกน ดงตารางแสดงการวเคราะหแบบทดสอบ

ตารางท 9 การวเคราะหแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง แรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3

ระดบพฤตกรรมทตองการวด

มาตรฐาน/ตวชวด ความเขาใจ

การนาไปใช วเคราะห ประเมน

คา สรางสรรค รวม (ขอ)

มาตรฐาน ว 4.1 1. อธบายความเรงและผลของแรงลพธ ทกระทาตอวตถ 2. ทดลองและอธบายความแตกตางระหวาง แรงเสยดทานสถตกบแรงและนาความรไปใชประโยชน 3. ทดลองและอธบายแรงพยงของของเหลว ทกระทาตอวตถ

3 3 4 2 2 14

มาตรฐาน ว 4.2 1. ทดลองและอธบายความแตกตางระหวาง แรงเสยดทานสถตกบแรงและนาความรไปใช ประโยชน

4 3 4 3 2 16

97

ตารางท 9 การวเคราะหแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง แรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3

ระดบพฤตกรรมทตองการวด

มาตรฐาน/ตวชวด ความเขาใจ

การนาไปใช วเคราะห ประเมน

คา สรางสรรค รวม (ขอ)

2. ทดลองวเคราะหโมเมนตของแรงและ นาความรไปใชประโยชน 3 3 4 2 2 14

3. สงเกตและอธบายการเคลอนทของวตถ ทเปนแนวตรงและแนวโคง 4 3 4 3 2 16

รวม 7 6 8 5 4 30

3. นาแบบทดสอบทสรางขน เสนอผเชยวชาญ 5 คน เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวนามาปรบปรง เพอหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) นาคาดชนความสอดคลองทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑซงมเกณฑในการพจารณาความคดเหนของผเชยวชาญ โดยคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทคานวณไดมคา

0.5 แสดงวาแบบทดสอบมความเทยงตรงเชงเนอหา ผลการวเคราะหความเทยงตรงเชงเนอหาไดเทากบ 1.00

4. นาแบบทดสอบทไดรบการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาและปรบปรงแกไขแลวนาไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเทศบาลออมนอยทเคยเรยนเรองแรงและ การเคลอนท จานวน 30 คน เพอหาคาความยากงาย (p) คอสดสวนระหวางจานวนผตอบขอสอบในแตละขอถกตอจานวนผเขาสอบทงหมดโดยเกณฑความยากงาย กาหนดใหอยระหวาง 0.20 -0.80 คาอานาจจาแนก (r) คอ การตรวจสอบคะแนนระหวางคนทไดคะแนนในกลมสงและกลมตาเกณฑอานาจจาแนกตงแต 0.20 ขนไป (มาเรยม นลพนธ, 2549: 186-188) และนามาวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) โดยเกณฑมคาตงแต 0.75 ขนไป โดยใชสตรของ Kuder-Richardson (KR-20) (มาเรยม นลพนธ, 2551: 182) จากการนาผลการทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 30 ขอ ไปวเคราะหความยากงาย (คาp) เปนรายขอไดคาความยากงายอยระหวาง 0.67-0.87 และคาอานาจจาแนก (r) เปนรายขอได 0.25-0.62 ผลการวเคราะหแบบทดสอบวดผลสมฤทธอยในระหวางเกณฑทกาหนดนาขอสอบมาวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ไดคาเทากบ 0.85 5. นาแบบทดสอบทผานเกณฑแลว ไปทดลองใชกบนกเรยนนาแบบทดสอบทหาคาความเชอมนแลวไปทดสอบผลการเรยนรกอนและหลงการใชชดการเรยนรกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 ซงเปนกลมตวอยาง โรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 33 คน นามาหาคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) แลวนามาเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนผลการเรยนรกอนและหลงการใชชดการเรยนร โดยการทดสอบคาสถตท t-test Dependent

98

การวเคราะหขอมล 1. วเคราะหคะแนนทไดจากการทดสอบกอนและหลงเรยน หาคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบคาสถตท (t-test) แบบไมอสระ (Dependent) 2. แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร การประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร การวจยครงนไดกาหนดใหนกเรยนทาโครงงานวทยาศาสตร เพยง 3 ประเภท คอ โครงงานประเภทสารวจขอมล โครงงานประเภททดลองและประเภทสงประดษฐ โดยมผประเมน คอ ครผสอนวชาวทยาศาสตร การสรางแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร มขนตอนดงน ขนตอนการสรางแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร 2.1 ศกษาเอกสารเกยวกบการประเมนโครงงานวทยาศาสตร เกณฑการใหคะแนนรบรค (Rubric Scoring) เพอเปนแนวทางในการสรางแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร 2.2 สรางแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร เปนแบบประเมนจากสภาพจรง โดยองเกณฑรบรค (Rubric) มการใหคะแนนแบบแยกองคประกอบ แบบมาตราสวนประมาณคา 4 ระดบ ไดแก 4, 3, 2, 1

ระดบ 4 มความสามารถอยในระดบดเยยม ระดบ 3 มความสามารถอยในระดบด ระดบ 2 มความสามารถอยในระดบพอใช ระดบ 1 มความสามารถอยในระดบปรบปรง เกณฑการประเมนโครงงานวทยาศาสตร แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร กาหนดคณลกษณะในแบบประเมนความสามารถ 5 ดาน 16 องคประกอบยอย โดยมรายละเ อยดทจะประเมน ดงรายละเอยดในตารางท 10

ตารางท 10 เกณฑการประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร

รายการประเมน ระดบคะแนน

4 3 2 1 1. กาหนดประเดนปญหา 1.1 ความแปลกใหมของปญหา(การตงปญหา)

เปนเรอง/วธใหม/นาสนใจ สามารถเชอมโยงไปสความ สาเรจสรางสรรคนวตกรรมได

เปนเรองใหม/ วธใหม และนาสนใจ

เปนเรองใหม/วธใหม แตไมนาสนใจ

ไมใชเรองใหม/วธใหม

1.2 วธการดาเนนงาน ใชเทคนควเคราะหการออกแบบ/พฒนาตนแบบอยางเหมาะสมใชงานไดจรงสามารถพฒนาได

ใชเทคนคออกแบบยงไมเหมาะสม ใชงานไดจรง พฒนาได

ขาดเทคนคชวยในการออกแบบ แตยงใชงาน ไดจรง พฒนาตอไมได

ขาดเทคนค ใชงานไมได ออกแบบและพฒนาตอไมได

99

ตารางท 10 เกณฑการประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร เกณฑการประเมนโครงงานวทยาศาสตร (ตอ)

รายการประเมน ระดบคะแนน

4 3 2 1 2. วธการศกษาคนควา 2.1 การกาหนดจดประสงค

เขยนจดประสงคตรงประเดน ชดเจน ถกตองครบถวนสอดคลองกบ ชอเรอง

เขยนจดประสงคตรงประเดน ชดเจนสอดคลองกบ ชอเรอง

เขยนจดประสงคตรงประเดน ไมชดเจน แตสอดคลองกบ ชอเรอง

เขยนจดประสงคไมตรงประเดน ไมสอดคลองกบชอเรอง

2.2 การตงสมมตฐาน ตงสมมตฐานไดสอดคลองกบปญหา มการศกษา วเคราะหปญหาประกอบการตงสมมตฐาน

ตงสมมตฐานไดสอดคลองกบปญหา แตขาดการศกษา วเคราะหขอมลจากการศกษาประกอบ การตงสมมตฐาน

ตงสมมตฐานไดสอดคลองกบปญหาบางสวน มการศกษาขอมล ประกอบการตงสมมตฐานเลกนอย

ตงสมมตฐาน ไมสอดคลองกบปญหา

2.3 การทางานอยางมขนตอน

มการวางแผนการจดลาดบการทางาน การแบงงานอยางชดเจน ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

มการวางแผน การจดลาดบการทางาน การแบงงานไมชดเจน ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

มการวางแผน ไมมการจดลาดบการทางาน การแบงงานอยางชดเจน ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ไมมการวางแผน การจดลาดบ การทางาน การแบงงานอยางชดเจนและไมใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

2.4 การใชเครองมอ วสด อปกรณอยางเหมาะสม

มการใชเครองมอ วสดอปกรณ อยางถกตองและประยกตใชวสดทดแทนอยางเหมาะสม

มการใชเครองมอ วสดอปกรณ อยางถกตองและประยกตใชวสดทดแทนบางสวน

มการใชเครองมอ วสดอปกรณ ไมถกตองและประยกตใชวสดทดแทนบางสวน

มการใชเครองมอ วสดอปกรณบางสวน

3. เนอหา สาระ และประโยชน 3.1 เนอหาสาระถกตอง

มการจดกระทาเนอหาสอดคลองกบเรอง ถกตอง สมบรณครบถวน

มการจดกระทาเนอหาสอดคลองกบเรอง ถกตอง ไมสมบรณครบถวน

มการจดกระทาเนอหาสอดคลองกบเรอง ไมถกตอง

มการจดกระทาเนอหา ไมสอดคลองกบเรอง

3.2 ผลทไดจากการศกษา

ผลจากการศกษานาเชอถอ มเอกสารสนบสนนผลการศกษา

มเอกสาร ทสอดคลองกบผลการศกษา

มเอกสาร ทสอดคลองกบผลการศกษาบางสวน

ผลจากการศกษา ไมนาเชอถอ

100

ตารางท 10 เกณฑการประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร เกณฑการประเมนโครงงานวทยาศาสตร (ตอ)

รายการประเมน ระดบคะแนน

4 3 2 1 3.3 การนาไปใชในชวตประจาวน

ทดลองการใชงาน ไดจรง ประยกตใชไดอยางหลากหลาย

ทดลองการ ใชงานไดจรง ประยกตใชได ไมอยางหลากหลาย

ทดลองการใชงานไดแตไมแขงแรง ประยกตได ไมหลากหลาย

ใชงานไมได

3.4 หลกฐานการเกบขอมล

มรองรอย หลกฐานการเกบขอมล อยางสมบรณ ครบถวน

มรองรอย หลกฐานการเกบขอมลไมสมบรณ แตมครบถวน

มรองรอย หลกฐานการเกบขอมลบางสวน

ไมมรองรอย หลกฐานการเกบขอมล

4. การทารายงาน 4.1 ความถกตองของแบบฟอรมรายงาน

มองคประกอบของการรายงานครบถวนไดมาตรฐาน เรยงตามลาดบ

มองคประกอบของการรายงานครบถวนไดมาตรฐาน ไมเรยงตามลาดบ

มองคประกอบของการรายงานไมครบถวน เรยงตามลาดบ

มองคประกอบของการรายงานไมครบถวน ไมเรยงตามลาดบ

4.2 การใชภาษา การใชศพททางวทยาศาสตร

เลอกใชคาถกตามหลกภาษา กระชบ รดกม ไมใชคาฟมเฟอย พมพถกตองทงหมด

เลอกใชคาไมถกตามหลกภาษา มคาฟมเฟอย พมพผด 1-5 คา

เลอกใชคาไมถกตามหลกภาษา พมพผด 6-10 คา

เลอกใชคาไมถกตามหลกภาษา พมพผดมากกวา 10 คาขนไป

4.3 ขอมลถกตอง อางองตามหลกการ

มการอางองหลกการ ทฤษฎจาแหลงขอมลหลากหลาย ถกตอง เขยนบรรณานกรมถกตองตามหลกสากล

มการอางองหลกการ ทฤษฎ จากแหลงขอมลไมหลากหลาย เขยน บรรณานกรมถกตองตาม หลกสากล

มการอางองหลกการ ทฤษฎจากแหลงขอมลไมหลากหลาย เขยนบรรณานกรม ไมถกตองตามหลกสากล

ไมมการอางองหลกการ ทฤษฎจากแหลงขอมลหลากหลาย เขยนบรรณานกรม ไมถกตองตามหลกสากล

4.4 การอภปรายและสรปผล

มการวเคราะหและสรปผลไดสอดคลองกบขอมล

มการวเคราะหและสรปผลสอดคลองกบขอมลบางสวน

มการวเคราะหแตสรปผล ไมสอดคลองกบขอมล

ขาดการวเคราะห แตมการสรปผลขอมล

101

ตารางท 10 เกณฑการประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร เกณฑการประเมนโครงงานวทยาศาสตร (ตอ)

รายการประเมน ระดบคะแนน

4 3 2 1 5. การแสดงโครงงานและการนาเสนอ 5.1 ความคดรเรมสรางสรรคของการจดแสดงโครงงาน

บอรดไดมาตรฐาน ใชเทคนคเรองสในการตกแตงอยางเหมาะสม หวขอมองเหนชดเจน ประณต สวยงาม นาเสนออยางเปนขนตอน

บอรดไดมาตรฐาน ใชเทคนคเรองสในการตกแตงอยางเหมาะสม หวขอมองเหนชดเจน ไมประณต สวยงาม นาเสนออยางเปนขนตอน

บอรดไดมาตรฐาน ใชเทคนคเรองสในการตกแตง ไมเหมาะสม หวขอมองเหน ไมชดเจน ไมประณตสวยงาม นาเสนอไมเปนขนตอน

บอรดไมไดมาตรฐาน ใชเทคนคเรองสในการตกแตงบาง นาเสนอ ไมเปนขนตอน

5.2 การตอบขอซกถาม มความเขาใจโครงงานของตน ทราบวาควรทาอะไรบาง อะไร ทยงไมได ทาและจะทาอะไรในขนตอไป การอธบายมเหตผลทางวทยาศาสตร สนบสนนรวมดวย พดชดเจน เสยงดง ทกคนรวมมอกนทาหนาทของตน

มความเขาใจโครงงานของตน ทราบวาควรทาอะไรบาง อะไรทยงไมไดทาและจะทาอะไรใน ขนตอไป ขาดเหตผลสนบสนน พดจาฉะฉาน เสยงดง ทกคนรวมมอกนทาหนาทของตน

มความเขาใจโครงงานของตน ทราบวาควรทาอะไรบาง ขาดเหตผลสนบสนน พดจาฉะฉาน แตละคนทาหนาท ของตน เขาใจโครงงานไมครบทกสวน

มความเขาใจโครงงานของตนไมครบทกสวน บางคนปฏบตหนาทไมเตมท

เกณฑการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน แปลความหมายของระดบคะแนนเฉลยความคดเหนแยกเปนดานตาง ๆ 4 ระดบ ดงน

คะแนน 3.26 - 4.00 ระดบคณภาพดเยยม คะแนน 2.51 - 3.25 ระดบคณภาพด คะแนน 1.76 - 2.50 ระดบคณภาพพอใช คะแนน 1.00 - 1.75 ระดบคณภาพปรบปรง 2.3 นาแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรทสรางขน เสนอตอคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ และผเชยวชาญ จานวน 5 คน เพอตรวจสอบความถกตองรปแบบและภาษาของแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร โดยพจารณาจาก คาดชนความสอดคลอง (IOC) ตงแต 0.50 ขนไป แลวนาขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไข

102

2.4 นาแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร ทปรบปรงแกไขแลวไปใชกบกลมตวอยาง การว เคราะหขอมลจากแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร วเคราะหขอมลแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรโดยใชคาดชนความสอดคลอง (IOC) วเคราะหคะแนนจากแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร โดยหาคาเฉลย ( X ) 3. แบบสงเกตพฤตกรรมทบงชคณลกษณะจตวทยาศาสตร

เปนแบบเครองมอประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 จานวน 33 คน เมอจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชชดการเรยนร เรองแรงและ การเคลอนทในดาน 1) ความสนใจใฝเรยนร 2) ความเพยรพยายาม มงมน อดทน และรบผดชอบ 3) ความรอบคอบในการตดสนใจ 4) ความมเหตผล 5) ความใจกวาง และ 6) ความซอสตย โดยมครผสอนเปนผบนทกแบบสงเกตพฤตกรรมทบงชคณลกษณะจตวทยาศาสตร

ขนตอนการสรางแบบสงเกต ในการสรางแบบสงเกตพฤตกรรมทบงชคณลกษณะจตวทยาศาสตรเมอจดกจกรรม การเรยนการสอนโดยใชชดการเรยนร เรอง แรงและการเคลอนทโดยมขนตอนในการสรางดงตอไปน 1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบสงเกต 2. กาหนดนยามปฏบตการคณลกษณะทตองการหรอตวชวด 3. ดาเนนการสรางแบบสงเกต แบบสง เกตทเปนคณลกษณะจตวทยาศาสตรประกอบดวย 1) ความสนใจใฝเรยนร 2) ความเพยรพยายาม มงมน อดทน และรบผดชอบ 3) ความรอบคอบในการตดสนใจ 4) ความมเหตผล 5) ความใจกวาง และ 6) ความซอสตย 4. นาแบบสงเกตทสรางขนเสนออาจารยผควบคมวทยานพนธ และผเชยวชาญ จานวน 5 คน เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวนามาปรบปรงเพอหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) นาคาดชนความสอดคลองทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑซงมเกณฑในการพจารณาความคดเหนของผ เชยวชาญ โดยคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทคานวณไดมคา 0.5 แสดงวาแบบสงเกต มความเทยงตรงเชงเนอหา นาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญ พบวามคาดชนความสอดคลอง 1.00 แสดงวาขอรายการประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตรมความเหมาะสม

5. นาแบบสงเกตทไดรบการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาและปรบปรงแกไขแลวนาไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 30 คน

การวเคราะหขอมลจากแบบสงเกตคณลกษณะจตวทยาศาสตร ขอมลทไดจากแบบสงเกต วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) นาเสนอในรปแบบตารางประกอบคาบรรยาย และวเคราะหความคดเหนโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) นาเสนอแบบพรรณนาความ โดยมเกณฑการวเคราะหดงน

103

ตารางท 11 เกณฑทใชในการประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร

รายการทประเมน

ระดบคะแนน 5 4 3 2 1

1. สนใจ ใฝเรยนร

มความกระตอรอรน ในการเรยนร สงตาง ๆ สมาเสมอ ชอบสนทนาแลกเปลยน ซกถาม ฟง อาน และสบคน อยเสมอ มกจะสอบถามในสงทสงสยจนเขาใจอยเสมอ

สบเสาะหาความรบอยครง และมความพอใจในการหาความรชอบสนทนาแลกเปลยน ซกถาม ฟง อาน และสบคนบอยครงมกจะสอบถามในสงทสงสยเปนบางครง

สบเสาะหาความรบอยครง และ มความพอใจในการหาความรชอบสนทนาแลกเปลยน ซกถาม ฟง อาน และสบคนบอยครง

มความกระตอรอรน ในการเรยนร สงตาง ๆ เปนบางครงสนทนาแลกเปลยน ซกถาม ฟง อาน และสบคนบางเปนบางครง

ไมชอบสบเสาะหาความร ไมมความกระตอรอรน ในการเรยนร สงตาง ๆ ไมชอบสนทนาแลกเปลยน ซกถาม ฟง อาน และสบคน

2. ความเพยรพยายามมงมนอดทนและรบผดชอบ

ไมยอทอตออปสรรคทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมกาลงและความ สามารถ ปฏบตการทดลองหลาย ๆ ครงเพอใหไดขอมลทถกตองและแมนยา ยอมรบผดเมอตนเองทาผด

ไมยอทอตออปสรรค ทาหนาทๆ ไดรบมอบหมายจนเสรจทนเวลาหรอปฏบตการทดลองหลาย ๆครงเพอใหไดขอมลทถกตองและยอมรบ ผลการทดลอง

ปฏบตหนาท ๆ ไดรบมอบหมายจนเสรจทนเวลาหรอปฏบตการทดลองหลาย ๆครงเพอใหไดขอมลทถกตองและยอมรบ ผลการทดลอง

ปฏบตหนาทๆไดรบมอบหมาย จนเสรจ แตไมทนเวลาหรอมความพยายามปฏบต การทดลอง หลาย ๆ ครง เพอใหไดขอมลทถกตอง

ปฏบตหนาทๆไดรบมอบหมาย ไมสาเรจทนเวลาหรอ ไมพยายามปฏบตการทดลองเพอใหไดขอมลทถกตอง

3. ความรอบคอบในการตดสนใจ

ตรวจสอบผลการทางานอยางเปนระบบเสมอตรวจสอบความเรยบรอยและตรวจคณภาพของเครองมอกอนทาการทดลองเสมอ

ตรวจสอบผล การทางานอยางเปนระบบ เสมอตรวจสอบความเรยบรอยและตรวจคณภาพของเครองมอกอนทดลองเปนบางครง

ตรวจสอบผลการทางานอยางเปนระบบเปนบางครง ตรวจสอบความเรยบรอยหรอตรวจคณภาพของเครองมอกอนทดลองเปนบางครง

ตรวจสอบผลการทางานอยางเปนระบบเปนบางครงไมตรวจสอบความเรยบรอยหรอตรวจคณภาพของเครองมอกอนทดลอง

ไมมการจดระบบใน การทางาน ไมตรวจสอบ ความเรยบรอยหรอ ไมตรวจสอบ คณภาพของ เครองมอกอน ทาการทดลอง

104

ตารางท 11 เกณฑทใชในการประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร (ตอ)

รายการทประเมน

ระดบคะแนน 5 4 3 2 1

4. ความ มเหต มผล

อธบายหรอแสดงความคดตอ สงตาง ๆ ในแงเหตและผล พรอมทงหาความสมพนธของเหตและผลทเกดขนทกครงรวบรวมขอมลอยางเพยงพอทกครง กอนจะ ลงขอสรปเรองราวตาง ๆ เสมอ

อธบายหรอแสดงความคด ตอสงตาง ๆ ในแงเหตและผลพรอมทงหาความสมพนธของเหตและผลทเกดขนรวบรวมขอมลอยางเพยงพอ กอนจะลงสรปเรองราวตาง ๆบอยครง

อธบายหรอแสดงความคดตอ สงตาง ๆ ในแงเหตและผล พรอมทงหาความสมพนธของเหตและผลทเกดขนบางครงรวบรวมขอมลอยางเพยงพอ กอนจะลงสรปเรองราวตาง ๆเปนบางครง

พยายามอธบายหรอแสดงความคดตอ สงตาง ๆ ในแงเหตและผลไมหาความ สมพนธของเหตผลรวบรวมขอมลกอนสรปเรองราวตางๆเปนบางครง

ไมพยายามอธบายหรอแสดงความคด ตอสงตาง ๆ ในแงเหตและผล และไมสนใจ หาความ สมพนธของเหตและผลทเกดขนไมเคยรวบรวมขอมลอยางเพยงพอ กอนจะลงสรปเรองราวตาง ๆ

5 .ความใจกวาง

กลาแสดงความคดเหนของตน ทกครงรบฟงคาวพากษวจารณขอโตแยงหรอขอคดเหนทมเหตผลและยอมพจารณาขอมลหรอความคดทยงสรปแนนอนไมไดทกครง

กลาแสดงความคดเหนของตนรบฟงคาวพากษ วจารณขอโตแยงหรอขอคดเหน ทมเหตผลบอยครง ยอมพจารณาขอมลหรอความคดทยงสรปแนนอนไมได

กลาแสดงความคดเหนของตน รบฟงคาวพากษวจารณขอโตแยงหรอขอคดเหน ทมเหตผลเปนบางครง ยอมพจารณาขอมลหรอความคดทยงสรปแนนอนไมไดบางเปนบางครง

กลาแสดงความคดเหนของตนไมรบฟงคาวพากษวจารณขอโตแยงหรอขอคดเหน ทมเหตผล ยอมพจารณาขอมลหรอความคดทยงสรปแนนอนไมไดบางเปนบางครง

ไมกลาแสดงความคดเหนของตน ไมรบฟงคาวพากษวจารณขอโตแยงหรอขอคดเหน ทมเหตผล ไมรบฟง คาวพากษ วจารณ ขอโตแยงหรอขอคดเหนทมเหตผลไมยอมพจารณาขอมลหรอความคดเหน

105

ตารางท 11 เกณฑทใชในการประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร (ตอ)

รายการทประเมน

ระดบคะแนน 5 4 3 2 1

6. ความซอสตย

แจงหรอทกทวง เมอพบสงทไมถกตองไมพดโกหกหรอเกนความจรง ไมนาสงของและผลงานของผอนมาเปนของตนเองปฏบตตนตอผอนดวยความซอตรง บนทกขอมล ทเปนจรง จากการทดลองเปนแบบอยางทดแกเพอนดานความซอสตยไมเอาเปรยบเพอน

ไมพดโกหกหรอเกนความจรง ไมนาสงของและผลงานของผอนมาเปนของตนเองปฏบตตนตอผอนดวยความซอตรง บนทกขอมลทเปนจรง จากการทดลองเปนแบบอยาง ทดแกเพอนดานความซอสตย

รบฟงและไมนาขอมลของผอนมาเปดเผย ดแลและรกษาผลประโยชนของกลมอยเสมอบนทกขอมล ทเปนจรง จากการทดลอง

ตกเตอนหรอแจงผททาผดระเบยบหรอกฎของหองเทาทจาเปนยอมรบ ความผดพลาดทเกดขน เปนบางครง

ใหขอมลทบดเบอนจากความเปนจรง เปนเหตใหเกดปญหาหรอความเขาใจผดได ปฏเสธและไมยอมรบ ความผดพลาดทเกดขน โดยมกจะ อางถงผอน อยเสมอ

เกณฑการประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร แปลความหมายของระดบคะแนนเฉลยความคดเหนแยกเปนดานตาง ๆ 5 ระดบ ดงน

คะแนน 4.50 - 5.00 ระดบคณภาพดเยยม คะแนน 3.50 - 4.49 ระดบคณภาพด คะแนน 2.50 - 3.49 ระดบคณภาพปานกลาง คะแนน 1.50 - 2.49 ระดบคณภาพพอใช คะแนน 1.00 - 1.49 ระดบคณภาพปรบปรง

ตารางท 12 สรปวธดาเนนการวจย ขนตอนท 4 การประเมนผลและปรบปรงแกไขชดการเรยนร (Development)

วตถประสงค วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล 1. เพอประเมนผลการเรยนร จากการใชชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร

การทดสอบผล การเรยนรกอนและหลงการใชชดการเรยน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอยจานวน 33 คน

แบบทดสอบ ผลการเรยนรกอนและหลงเรยน

คารอยละ (%)

คาเฉลย ( X ) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบคาสถตท (t-test) แบบไมอสระ (Dependent)

106

ตารางท 12 สรปวธดาเนนการวจย ขนตอนท 4 การประเมนผลและปรบปรงแกไขชดการเรยนร (Development) (ตอ)

วตถประสงค วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล 2. เพอประเมนความ สามารถในการทาโครงงาน

การประเมนความสามารถ ในการปฏบตตามขนตอนกระบวน การทางวทยาศาสตร

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 33 คน

แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

3. เพอประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร

การสงเกตพฤตกรรม

นกเรยน ชนมธยมศกษา ปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 33 คน

แบบสอบถามความคดเหน

คารอยละ (%) คาเฉลย ( X ) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

4. เพอปรบปรงแกไขชดการเรยนร

การปรบปรงแกไขชดการเรยนร

ชดการเรยนร - การวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลการวจยเรองการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มรายละเอยดการวเคราะหขอมลตามขนตอนของการดาเนนการวจย เพอตอบคาถามการวจยตามลาดบดงน

ตอนท 1 ผลการศกษาขอมลพนฐานสาหรบพฒนาชดการเรยนร ตอนท 2 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนร ตอนท 3 ผลการทดลองใชชดการเรยนร ตอนท 4 ผลการประเมนและปรบปรงชดการเรยนร

ตอนท 1 ผลการศกษาขอมลพนฐานสาหรบพฒนาชดการเรยนร

ผลการศกษาขอมลพนฐานสาหรบการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไดแบงออกเปน 3 สวนคอ 1) ผลการศกษาเอกสาร นโยบายการศกษา และงานวจยทเกยวกบชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร 2) ผลการวเคราะหหลกสตรวชาวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาปท 3 และ 3) ผลการศกษาขอมลพนฐานในการพฒนาชดการเรยนรจากผทเกยวของ ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมล และสรปผลดงรายละเอยดตอไปน

ผลการศกษาเอกสาร นโยบายการศกษา และงานวจยทเกยวกบชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร

ผลจากการศกษาเอกสารนโยบายการศกษาและงานวจยทเกยวของกบชดการเรยนรไดศกษาเกยวกบแผนการพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 9 พระราชบญญต การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 และงานวจยทเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทดงรายละเอยดทสรปไดดงน จากแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 9 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 ไดระบไวในมาตรา 22 กลาววาการจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ มาตรา 23 การจดการศกษา ทงการศกษาในระบบ การศกษา นอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตองเนนความสาคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษาในเรอง ความรเรองเกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม ไดแก ครอบครว ชมชน ชาต และสงคมโลก รวมถงความรเกยวกบ

107

108

ประวตศาสตรความเปนมาของสงคมไทยและระบบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความรความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน มาตรา 30 ใหสถานศกษาพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมทงการสงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา

จากศกษาแผนพฒนาการศกษาแหงชาตสรปไดวาการจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนมความสาคญทสด ผเรยนทกคน สามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ดงนนกระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยน ไดพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ การจดการศกษาทงสามรปแบบในหมวด 3 ตองเนนทงความร คณธรรม และกระบวนการเรยนร ในเรองสาระความร ใหบรณาการความรและทกษะดานตาง ๆ ใหเหมาะสมกบแตละระดบการศกษา ไดแก ดานความรเกยวกบตนเองและความสมพนธระหวางตนเองกบสงคม ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานศาสนา ศลปวฒนธรรม การกฬา ภมปญญาไทย และการประยกตใชภมปญญา ดานภาษา โดยเฉพาะการใชภาษาไทย ดานคณตศาสตร ดานการประกอบอาชพ และการดารงชวตอยางมความสข ในเรองการจดกระบวนการเรยนรใหจดเนอหาสาระและกจกรรมทสอดคลองกบ ความสนใจ ความถนดของผเรยน และความแตกตางระหวางบคคล รวมทงใหฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการการเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชปองกนและแกปญหาจดกจกรรมใหผเรยนฝกปฏบตจรง ผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางสมดล และปลกฝงคณธรรม คานยมทด คณลกษณะอนพงประสงคในทกวชา นอกจากนนในการจดกระบวนการเรยนรยงตองสงเสรมใหผสอนจดบรรยากาศและสงแวดลอมทเออตอการเรยนร ใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานทมการประสานความรวมมอกบผปกครองและชมชน รวมทงสงเสรมการดาเนนงานและการจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบ การประเมนผลผเรยน ใหสถานศกษาพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความ ประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรม และการทดสอบ สวนการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ ใหใชวธการทหลากหลายและนาผลการประเมนผเรยนมาใชประกอบดวย แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท11 พ.ศ. 2555-2559 กลาววาการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต มงสรางกระแสสงคมใหการเรยนรเปนหนาทของคนไทยทกคน มนสยใฝร และสงเสรมการเรยนรรวมกนของคนตางวย ควบคกบการสงเสรมใหองคกร กลมบคคล ชมชน ประชาชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนรอยางสรางสรรค สอสารดวยภาษาทเขาใจงาย รวมถงสงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน และสรางสงคมแหง การเรยนรทมคณภาพและสนบสนนปจจยทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต

ผลการวเคราะหหลกสตรวชาวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาปท 3 หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาปท 3 ไดระบในสาระท 8

ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรการแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขน สวนใหญมรปแบบทแนนอนสามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยใน

109

ชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ผวจยไดศกษาคนควาจากเอกสารและงานวจยทเกยวกบการจดการเรยนรพบวาการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการเรยนรแบบโครงงานจะสามารถพฒนาผเรยนใหมความรควบคกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรรวมทงสามารถพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรใหกบผเรยนได จงไดนาวธการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5E) มาเปนแนวทางในการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ซงเนอหาทนามาประกอบการวจย คอ เรองแรงและการเคลอนท

ผลการศกษาขอมลพนฐานและความตองการในการพฒนาชดการเรยนรจากผทเกยวของกบงานวจย

ผวจยไดสารวจความตองการของผทมสวนเกยวของกบการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรไดผลดงน ผลการศกษาความตองการชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท จานวน 80 คน ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยวธการสอบถามโดยวเคราะหจากขอมล 1) สถานภาพและขอมลทวไป 2) ความคดเหนและความตองการในการเรยนโดยใชชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท และ3) ขอเสนอแนะเพมเตม มรายละเอยดดงน ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไป ของผตอบแบบสอบถาม ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย จาแนกตามเพศ ประสบการณในการเรยนโดยใชชดการเรยนร ความรความเขาใจเกยวกบเนอหาเรองแรงและการเคลอนท วเคราะหขอมลโดยการใชสถตคารอยละ รายละเอยดดงตารางท 13

ตารางท 13 จานวนและรอยละเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพและขอมลทวไป จานวน รอยละ 1. เพศ 1.1 ชาย 43 53.75 1.2 หญง 37 46.25

รวม 80 100.00 2. ประสบการณในการเรยนโดยใชชดการเรยนร 2.1 ไมเคยเรยนโดยใชชดการเรยนร 71 88.75 2.2 เคยเรยนโดยใชชดการเรยนร 9 11.25

รวม 80 100.00 3. ความรความเขาใจเกยวกบเนอหาเรองแรงและการเคลอนท 3.1 ไมมเลย 7 8.75 3.2 มนอย 58 72.50 3.3 มปานกลาง 15 18.75 3.4 มมาก - 0

รวม 80 100.00

110

จากตารางท 13 สถานภาพและขอมลทวไป นกเรยนจานวน 80 คน พบวาผตอบแบบสอบถามเปนชาย จานวน 43 คน คดเปนรอยละ 53.75 และเพศหญง จานวน 37 คน คดเปนรอยละ 46.25 ดานประสบการณในการเรยนโดยใชชดการเรยนร ไมเคยเรยนโดยใชชดการเรยนร จานวน 71 คน คดเปนรอยละ 88.75 เคยเรยนโดยใชชดการเรยนร จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 11.25 ดานความรความเขาใจเกยวกบเนอหาเรองแรงและการเคลอนท มนอย จานวน 58 คน คดเปนรอยละ72.50 มปานกลาง จานวน 15 คน คดเปนรอยละ 18.75 ไมมเลย จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 8.75 ตอนท 2 ความคดเหนและความตองการในการเรยนโดยใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท ความตองการใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทของนกเรยนสอบถาม 4 ดาน คอ 1) นกเรยนตองการชดการเรยนรลกษณะใด 2) นกเรยนตองการใหมการจดกจกรรมการเรยนรในชดการเรยนรอะไรบาง 3) นกเรยนตองการเรยนดวยชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทโดยใชสอการเรยนรแบบใดเพอใหเกดความเขาใจงายขน และ 4) นกเรยนตองการใหมการวดประเมนผลการเรยนรในชดการเรยนรอยางไรบาง

ตารางท 14 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถามความคดเหนและความตองการของนกเรยน ในการเรยนโดยใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท

รายการ (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) จานวน (คน) รอยละ 1. นกเรยนตองการชดการเรยนรลกษณะใด 1.1 เปนชดการเรยนทมรปภาพประกอบ 80 100.00 1.2 ในชดการเรยนใชเนอหาเขาใจงาย 80 100.00 1.3 ในชดการเรยนรมเนอหามาก ๆ 28 35.00 1.4 เรยงจากเนอหางายไปยาก 78 97.50 1.5 แบงเนอหาออกเปนตอน ๆ 79 98.75 2. นกเรยนตองการใหมการจดกจกรรมการเรยนรในชด การเรยนรอะไรบาง

2.1 เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง 78 97.50 2.2 เปนกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนฝกปฏบตจรง 80 100.00 2.3 เปนกจกรรมกลม 2–5 คน 80 100.00 3. นกเรยนตองการเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท โดยใชสอการเรยนรแบบใดเพอใหเกดความเขาใจงายขน

3.1 สอทนกเรยนสรางดวยตนเอง 73 91.25 3.2 ชดการทดลอง 78 97.50 3.3 สออเลกทรอนกส Power point, E-book 69 86.25 3.4 ของจรง รปภาพ 75 93.75 3.5 ใบงาน 74 92.50

111

ตารางท 14 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถามความคดเหนและความตองการของนกเรยน ในการเรยนโดยใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท (ตอ)

รายการ (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) จานวน (คน) รอยละ 3.6 ใบความร 80 100.00 3.7 แบบฝกหด 80 100.00 3.8 แบบทดสอบ 74 92.50 4. นกเรยนตองการใหมการวดประเมนผลการเรยนรในชดการเรยนรอยางไรบาง

4.1 สงเกต (พฤตกรรมการปฏบตโครงงาน ความรวมมอและความรบผดชอบ)

80 100.00

4.2 แฟมสะสมงาน 43 53.75 4.3 ประเมนความสามารถในการทาโครงงาน 72 90.00 4.4 ประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร 77 96.25 4.5 แบบทดสอบ 80 100.00

จากตารางท 14 จากการศกษาความตองการใชชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 80 คน ซงเรยนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 โรงเรยนเทศบาลออมนอย พบวา

ดานลกษณะชดการเรยนรทนกเรยนตองการ พบวา นกเรยนทงหมดเหนวาตองการชดการเรยนรทมรปภาพประกอบ จานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 ในชดการเรยนใชเนอหา เขาใจงาย จานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 แบงเนอหาออกเปนตอน ๆ จานวน 79 คน คดเปนรอยละ 98.75 เรยงจากเนอหางายไปยาก จานวน 78 คน คดเปนรอยละ 97.50 ในชดการเรยนร มเนอหามาก ๆ จานวน 28 คน คดเปนรอยละ 35.00

ดานการจดกจกรรมการเรยนรในชดการเรยนรทนกเรยนตองการใหม พบวา เปนกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนฝกปฏบตจรงจานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 เปนกจกรรมกลม 2-5 คนจานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง จานวน 78 คน คดเปนรอยละ 97.50

ดานนกเรยนตองการเรยนดวยชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทโดยใชสอการเรยนรแบบ ใดเพอใหเกดความเขาใจงายขนพบวา มใบความร จานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 มแบบฝกหด จานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 เปนชดการทดลอง จานวน 78 คน คดเปนรอยละ 97.50 ของจรงรปภาพ จานวน 75 คน คดเปนรอยละ 93.75 มแบบทดสอบ จานวน 74 คน คดเปนรอยละ 92.50 ควรมใบงาน จานวน 74 คน คดเปนรอยละ 92.50 ควรเปนสอทนกเรยนสรางดวยตนเอง จานวน 73 คน คดเปนรอยละ 91.25 สออเลกทรอนกส Power point, E-book จานวน 69 คน คดเปนรอยละ 86.25

ดานรปแบบการวดผลประเมนผลการเรยนรทนกเรยนตองการใหมในชดการเรยนร พบวาใชการสงเกต พฤตกรรมการปฏบตโครงงาน,ความรวมมอและความรบผดชอบ จานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 ประเมนจากแบบทดสอบ จานวน 80 คน คดเปนรอยละ 100.00 ประเมน

112

คณลกษณะจตวทยาศาสตร จานวน 77 คน คดเปนรอยละ 96.25 ประเมนความสามารถในการทาโครงงาน จานวน 72 คน คดเปนรอยละ 90. 00 ประเมนจากแฟมสะสมงาน จานวน 43 คน คดเปนรอยละ 53.75 ตอนท 3 ขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตม เกยวกบการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท วเคราะหขอมลโดยวเคราะหเนอหา (Content Analysis) แลวนาเสนอแบบพรรณนาความโดยภาพรวมพบวาผตอบแบบสอบถามเสนอแนะไปในทางเดยวกนวาตองการศกษาจากแหลงเรยนรภายนอกสถานศกษา เนอหาไมมากเกนไป และไดรวมกจกรรมไดปฏบตจรง

แบบสมภาษณความตองการของครผสอนวชาวทยาศาสตร ผลการศกษาความตองการเกยวกบการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอ

พฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 โดยสมภาษณครผสอนวชาวทยาศาสตร 4 ทาน และผเชยวชาญ 5 ทาน โดยวเคราะหจาก 1) สถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ 2)ความคดเหนและแนวทางในการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 3)ขอเสนอแนะอนๆ โดยมรายละเอยดดงน

ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ จานวน 9 คน ซงจาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษาสงสด ตาแหนงงาน และประสบการณในการทางานดานการสอนวทยาศาสตร วเคราะหโดยใชคาสถตรอยละ

ตารางท 15 จานวนและรอยละเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ

สถานภาพและขอมลทวไป จานวน (คน) 1. เพศ 1.1 หญง 1.2 ชาย

8 1

รวม 9 2. อาย 2.1 ระหวาง 31-40 ป 2.2 ระหวาง 41-50 ป 2.3 50 ปขนไป

4 3 2

รวม 9 3. ระดบการศกษา 3.1 ปรญญาตร 3.2 ปรญญาโท 3.3 ปรญญาเอก

3 3 3

รวม 9

113

ตารางท 15 จานวนและรอยละเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ (ตอ)

สถานภาพและขอมลทวไป จานวน (คน) 4. ตาแหนงงาน 4.1 ครผสอนรายวชาวทยาศาสตร 4.2 ผบรหารสถานศกษา

6 1

4.3 ศกษานเทศก 4.4 คณบด ครศาสตรมหาวทยาลยราชภฎเพชรบร

1 1

รวม 9 5. ประสบการณในการทางานดานการศกษา 5.1 5-10 ป 5.2 11-20 ป 5.3 มากกวา 30 ป

4 3 2

รวม 9

จากตารางท 15 ผ ใหสมภาษณส วนใหญ เปนเพศหญง มเพศชายเพยง 1 คน อายตงแต 31ขนไป ป มการศกษาตงแตระดบปรญญาตรถงปรญญาโท หนาทรบผดชอบเปนครผสอนรายวชาวทยาศาสตร และประสบการณในการทางาน 5-20 ป ซงผสมภาษณซงเปนผทมความร และประสบการณในการจดการเรยนการสอนทางดานวทยาศาสตรโดยตรงจงจาเปนอยางยงทจะตองสอบถามถงแนวทางในการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เพอใชเปนขอมลในการปรบปรงหรอพฒนาการสรางชดการเรยนร ทงนเพอความรไปประยกตใชในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรใหสอดคลองกบสาระการเรยนรและชวงชนของผเรยน

ตอนท 2 ความคดเหนและแนวทางในการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ดานรปแบบชดการเรยนทเหมาะสมกบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 พบวา ควรมรปภาพการตน รปแบบทนาสนใจเนอหาไมมากเกนไป จดเปนชดเรยงลาดบตามเนอหา

ดานรปแบบการจดกจกรรมในชดการเรยน ใหนกเรยนไดมโอกาสศกษาคนควาดวยตนเอง เรยนรจากการปฏบตจรง

ดานองคประกอบของชดการเรยน โดยภาพรวมพบวาผใหสมภาษณมความคดเหนวาใหมคมอสาหรบครผสอนซงประกอบดวยคาชแจงในการปฏบตกจกรรม แผนการสอน ใบงานแบบเฉลยใบงาน แบบทดสอบพรอมแบบเฉลย สอประกอบการสอน และชดการเรยนรสาหรบนกเรยนประกอบดวยใบความร ใบกจกรรม แบบทดสอบ

ดานความเหมาะสมของการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานและการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) เพอนามาพฒนาผเรยนดานการทาโครงงานวทยาศาสตร ดานจตวทยาศาสตร และกระบวนการทางวทยาศาสตร ผใหสมภาษณมความคดเหนสอดคลองกนวาเหมาะสม

114

ดานการใชสอการสอนและการวดประเมนผล ผใหสมภาษณมความคดสอดคลองกนวา ควรใชสอทหลากหลาย มทงภาพ และของจรงประกอบ วดทศน และศกษาของมลจากอนเตอรเนต การวดผลและประเมนผล ควรใหครผสอนประเมนผลจากสภาพจรง จากการทดสอบ ลงมอปฏบตจรง และสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม

ตอนท 3 ขอเสนอแนะอน ๆ วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) แลวนาเสนอแบบพรรณนาความ จากขอเสนอแนะของผใหสมภาษณ พบวา ควรเพมเตมแหลงเรยนรทสามารถทาใหนกเรยนไดสมผสจากประสบการณจรงและเนนใหผเรยนไดเรยนรตามกระบวนการทางวทยาศาสตรไดอยางแทจรง

ผลการศกษาขอมลพนฐานสาหรบพฒนาชดการเรยนรพบวาตองจดการศกษาใหพฒนาผเรยนตามศกยภาพ กระบวนการจดการเรยนรควรเปนกจกรรมทสอดคลองกบความสนใจ ความถนดและความแตกตางระหวางบคคล จากเอกสารและงานวจยพบวาการจดการเรยนรแบบโครงงานและการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร(5E) เปนรปแบบการจดการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาหาความรไดดวยตนเองตามความสนใจ สามารถพฒนาผเรยนใหมความรพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรใหกบผเรยนได จากการสอบถามความตองการของผเรยนและครผสอน จงไดแนวทางในการสรางชดการเรยนรเร องแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยชดการเรยนรมภาพการตน เนอหาไมมากเกนไป จดเปนชดเรยงลาดบตามเนอหา รปแบบกจกรรมใหผเรยนไดมโอกาสศกษาคนควาดวยตนเองมสอการสอนทหลากหลายทงภาพและของจรงประกอบ รวมทงแหลงสบคนทางอนเตอรเนต วดผลประเมนผลจากการทดสอบ ลงมอปฏบตจรง และสงเกตพฤตกรรมของผเรยนขณะปฏบตกจกรรม

ตอนท 2 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพชดการเรยนร

จากการศกษาวเคราะหขอมลพนฐาน ผวจยไดนาขอมลมาเปนแนวทางในการพฒนา ชดการเรยนรโดยม 4 ขนตอน ดงน 1) การสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทฉบบราง 2) การประเมนและตรวจสอบคณภาพชดการเรยนรจากอาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ 3) การปรบปรงแกไข 4) การหาประสทธภาพของชดการเรยนรแบบรายกลมยอย (Small Group Tryout) 5) การปรบปรงแกไข และ 6) การหาประสทธภาพชดการเรยนรแบบภาคสนาม (Field Tryout)

ผลการหาประสทธภาพชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถ ในการทาโครงงานวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผลการหาประสทธภาพรายกลมยอย (Small Group Tryout) ไดคาประสทธภาพ 80.55/81.48 ผลการหาประสทธภาพชดการเรยนรแบบภาคสนาม (Field Tryout) ไดคาประสทธภาพ 80.05/81.11 และผลการหาประสทธภาพกบกลมทดลองพบวามประสทธภาพ 81.61/82.02 ซงเปนไปตามตามเกณฑ 80/80 ทกาหนดไว โดยสอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอท 1

115

การสรางชดการเรยนรฉบบราง ผลการวเคราะหขอมลขนตอนการศกษาขอมลพนฐานรวมทงการขอคาแนะนาจากอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทง 3 ทาน ในการพฒนาชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท ซงชด การเรยนร ประกอบดวย

1. คมอนกเรยน ประกอบดวยชดการเรยนร เรอง 1) รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของของเหลว 5) โมเมนตของแรง 6)เรองผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบตางๆ แตละชดมสวนประกอบดงน ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล

2. คมอคร ประกอบดวยชดการเรยนร เรอง 1) รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของของเหลว 5) โมเมนตของแรง และ 6) ผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบบตาง ๆ แตละชดมสวนประกอบดงน ปก คานา สารบญ คาชแจง วตถประสงค/มาตรฐานและตวชวด แผนการจดการเรยนร(ใบความร ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ) เฉลยแบบฝกหด เฉลยแบบทดสอบ เกณฑการวดและประเมนผล แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน

3. สอการสอนตางๆ และวสดอปกรณ ไดแก เอกสารประกอบการบรรยาย (Power point) และอปกรณประกอบการทดลอง

ตอนท 3 ผลการทดลองใชชดการเรยนร

ผวจยนาชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท ไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย สงกดกองการศกษาเทศบาลนครออมนอย จานวน 33 คน ทดลองใชในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 รวมเวลาในการดาเนนการทดลองใชชดการเรยนรทงหมด 12 คาบ (คาบละ 60 นาท) ในการทดลองครงนผวจย ไดทาการทดลองใชตามระยะเวลาและแผน การสอนท กาหนดแตการตรวจสอบภาคปฏบตบางสวนไดจดทานอกเหนอจากแผนการสอนท กาหนดไวโดยรายละเอยดการทดลองใชแตละชดการเรยนรดงน

1. นาแบทดสอบผลการเรยนรทผวจยสรางขน จานวน 30 ขอ ทดสอบกอนเรยน (Pretest) จานวน 1 คาบ

2. ดาเนนการใชแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) ควบคไปกบการสงเกตความสามารถในการทาโครงงานและพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตร โดยใชชดการเรยนร จานวน 6 ชด ประกอบดวย 1) รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของของเหลว 5) โมเมนตของแรง และ 6) ผลของแรงททาใหวตถเคลอนท ใชเวลาเรยนชดละ 2 คาบ ใหนกเรยนศกษาใบความร จากนนแบงกลมปฏบตกจกรรมตามใบงาน ศกษาการนาความรไปใชประโยชนการตงสมมตฐาน เลอกปญหาและหวขอโครงงาน ออกแบบการทดลองและกาหนดตวแปร การเตรยมการนาเสนอโครงงานและทดสอบผลการเรยนรในแตละชดการเรยน

116

3. ทดสอบหลงเรยน จานวน 1 คาบ การดาเนนการใชชดการเรยนรครงนผเรยนไดใหความรวมมอในการทากจกรรมเปนอยางด สงเกตไดจากพฤตกรรมการเรยน และประเมนผลการปฏบตกจกรรม จากการสงเกตการปฏบตกจกรรมพบวา นกเรยนสามารถปฏบตกจกรรมไดอยางถกตองตามคาชแจงและวตถประสงคทตงไว ผเรยนมวธการศกษาคนควาดวยตนเอง และสามารถทาโครงงานไดสาเรจ จานวน 9 โครงงาน คอ โครงงานประเภททดลอง จานวน 6 เรอง และโครงงานสารวจ จานวน 3 เรอง

ตอนท 4 ผลการประเมนหลงการใชชดการเรยนร

ผลการประเมนหลงการใชชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท โดยการทดสอบผลสมฤทธและการสงเกตพฤตกรรมทชบงคณลกษณะจตวทยาศาสตร ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร หลงการใชชดการเรยนร ประเมนผลงานนกเรยน และปรบปรงชดการเรยนรฉบบสมบรณ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

ตารางท 16 แสดงผลการเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนผลการเรยนรกอนและหลงการใช ชดการเรยนร

การทดสอบ จานวนนกเรยน คะแนนเตม X S.D. t-test กอนใชชดการเรยนร 33 30 18.25 2.52

11.35 หลงใชชดการเรยนร 33 30 24.64 1.98

จากตารางท 16 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนผลการเรยนรกอนและหลง การใชชดการเรยนรพบวาผลการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท กอนและหลงใชชดการเรยนรแตกตางกนอยางมนยสาคญทสถตทระดบ .05 โดยคะแนนเฉลยหลงจากใชชดการเรยนร ( X = 24.64, S.D. = 1.98) สงกวากอนใชชดการเรยนร ( X = 18.25, S.D. = 2.52) ซงยอมรบสมมตฐานการวจยขอท 2 ทตงไว การเปรยบเทยบผลการเรยนรในแตละชดการเรยนรดวยแบบทดสอบโดยการวเคราะหขอมลคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ดงตารางท 17

ตารางท 17 แสดงผลการเปรยบเทยบดานผลการเรยนรเรองแรงและการเคลอนในชดการเรยนร ของนกเรยนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย โดยจาแนกเปน รายชดการเรยนร

ชดการเรยนร คะแนนเตม X S.D. ลาดบท ชดท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 10 7.78 0.78 6 ชดท 2 ความเรงและผลของแรงลพธ 10 7.93 0.65 4 ชดท 3 แรงกรยาและแรงปฏกรยา 10 8.51 0.75 2 ชดท 4 แรงพยงของของเหลว 10 8.78 0.73 1 ชดท 5 โมเมนตของแรง 10 7.81 0.52 5 ชดท 6 ผลของแรงททาใหวตถเคลอนท 10 8.12 0.64 3

รวม 10 8.15 0.68

117

จากตารางท 17 พบวาโดยภาพรวม นกเรยนมผลการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท เทากบ ( X = 8.15, S.D. = 0.68) เมอพจารณาเปนรายชดพบวานกเรยนมความรความเขาใจเรอง แรงพยงของของเหลวมากทสด ( X = 8.78, S.D. = 0.73) รองลงมาเรองแรงกรยาและแรงปฏกรยา ( X = 8.51, S.D. = 0.75) และนอยทสดเรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร ( X =7.78, S.D. = 0.78 )

ผลการประเมนดานความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยน จากการประเมนความสามารถของนกเรยนในการปฏบตกจกรรมโครงงานวทยาศาสตร

มรายละเอยด ดงน

ตารางท 18 แสดงความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยน

ความสามารถในการทาโครงงาน

X

S.D. ระดบคณภาพ

ลาดบท

1.กาหนดประเดนปญหา 3.22 0.44 ด 2 2.วธการศกษาคนควา 3.22 0.67 ด 3 3.เนอหาสาระและประโยชน 3.33 0.70 ดเยยม 1 4.การทารายงาน 2.89 0.60 ด 4 5.การแสดงโครงงานและการนาเสนอ 2.56 0.53 ด 5

รวมเฉลย 3.04 0.58 ด

จากตารางท 18 ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน โดยภาพรวมพบวา นกเรยนมความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร อยในเกณฑด ( X = 3.04, S.D. = 0.58) เมอพจารณาความสามารถในการทาโครงงานทง 5 ดานพบวาความสามารถทาโครงงานทมเนอหาสาระและประโยชนเปนระดบดเยยมมคาสงสดเปนอนดบท 1 ( X = 3.33, S.D. = 0.70) รองลงมาคอ ดานกาหนดประเดนปญหา ( X =3.22, S.D. = 0.44) ดานวธการศกษาคนควา ( X =3.22, S.D. = 0.67) ดานการทารายงาน ( X =2.89, S.D. = 0.60) และดานการแสดงโครงงานและการนาเสนอเปนอนดบสดทาย ( X =2.56, S.D. = 0.53) ตามลาดบ

ผลการประเมนพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตร จากการสงเกตพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยนในการปฏบตกจกรรม

การเรยนวทยาศาสตร มการประเมนผล 6 ดาน ตามเกณฑการสงเกตพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตรในการทาโครงงานวทยาศาสตร โดยการประเมนจากความสนใจใฝเรยนร ความเพยรพยายามมงมนอดทน ความรอบคอบในการตดสนใจ ความมเหตผล ความใจกวาง และความซอสตย วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

118

ตารางท 19 แสดงพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตร

คณลกษณะจตวทยาศาสตร X S.D. ระดบคณภาพ ลาดบ

สนใจใฝเรยนร 3.40 0.39 ปานกลาง 6 ความเพยรพยายามมงมน อดทน 3.61 0.15 ด 5 ความรอบคอบในการตดสนใจ 3.91 0.14 ด 3 ความมเหตผล 3.81 0.13 ด 4 ความใจกวาง 4.07 0.10 ด 2 ความซอสตย 4.13 0.12 ด 1

รวมเฉลย 3.82 0.17 ด

จากตารางท 19 ผลการประเมนพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยนในขณะปฏบตกจกรรมโดยการประเมนเมอสนสดการเรยนรดวยชดการเรยนร ชดท 2 ชดท 4 และ ชดท 6 โดยภาพรวมของการประเมนทง 3 ครง พบวา นกเรยนมพฤตกรรมทแสดงถงการมจต วทยาศาสตร อยในระดบด ( X = 3.82, S.D. = 0.17) เมอพจารณาแตละดานเรยงตามลาดบคณภาพพบวานกเรยนมความซอสตยอยในลาดบท 1 ( X = 4.13, S.D. = 0.12) รองลงมาคอ ความใจกวาง ( X = 4.07, S.D. = 0.10) มความรอบคอบในการตดสนใจ ( X = 3.91, S.D. = 0.14) ความมเหตผล ( X = 3.81, S.D. = 0.13) ความเพยรพยายาม มงมน อดทน ( X = 3.61, S.D. = 0.15) และสนใจใฝเรยนร ( X = 3.40, S.D. = 0.39) ตามลาดบ

ผลการปรบปรงชดการเรยนรใหมความสมบรณ หลงจากทผวจยไดทดลองใชชดการเรยนรแลวพบขอควรปรบปรงชดการเรยนรใหมความเหมาะสมในการนาไปใชจดกจกรรมการเรยนการสอนใหมความสมบรณมากขน ซงมขอควรนามาแกไขปรบปรงดงตอไปน ผลการแกไขปรบปรงชดการสอน ชดการเรยนรท 1 และ 2 สรปความร ในใบความรใหชดเจนตรงประเดนมากขน ปรบปรงรปภาพใหสวยงามนาสนใจยงขนชดการเรยนรท 4 และชด การเรยนรท 5 ปรบขนตอนกจกรรมใหสอดคลองกบการทดลอง ปรบปรงเนอหาใหถกตองสมบรณยงขน

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนลกษณะของการวจยและพฒนา (Research and Development) โดยมขนตอนการดาเนนการวจย คอ 1) การศกษาขอมลพนฐานและความตองการเกยวกบการสรางชดการเรยนร 2) การพฒนาและหาประสทธภาพชดการเรยนร 3) การทดลองใชชดการเรยนร และ 4) การประเมนและปรบปรงชด การเรยนร โดยมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาขอมลพนฐานในการพฒนาชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 2) พฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 3) ทดลองใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และ 4) ประเมนผลและปรบปรงแกไขชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไดแก ผลการเรยนรกอนและหลงใชชดการเรยนร ความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรของผเรยนหลงใชชดการเรยนร และคณลกษณะจตวทยาศาสตร

ประชากรทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 80 คน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 ทศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 โรงเรยนเทศบาลออมนอย จานวน 33 คน โดยวธการสมอยางงาย(Simple Random Sampling) โดยการจบสลาก เครองมอทใชในการวจยครงน คอ 1) แผนการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร 5E เรองแรงและการเคลอนทจานวน 6 แผน ประกอบดวย แผนการเรยนรท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร แผนการเรยนร ท 2 ความเรงและผลของแรงลพธ แผนการเรยนรท 3 แรงกรยาและแรงปฏกรยา แผนการเรยนรท 4 แรงพยงของของเหลว แผนการเรยนรท 5 โมเมนตของแรง แผนการเรยนรท 6 ผลของแรงททาใหวตถเคลอนทแบบตาง ๆ มคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง 0.60-1.00 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนและหลงเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงแบบทดสอบเปนปรนย 4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ มคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 1.00 มคาความยากงาย(P)ระหวาง 0.67-0.87 มอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.25-0.62 และมคาความเชอมน 0.85 3) แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและเกณฑการประเมนรบรค (Rubrics) ขนตอนละ 4 คะแนน มคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 1.00 และ 4) แบบสงเกตพฤตกรรมท ชบงคณลกษณะจตวทยาศาสตร ไดแก ความสนใจใฝเรยนร ความเพยรพยายามมงมนอดทนและ

119

120

รบผดชอบ ความรอบคอบในการตดสนใจ ความมเหตผล ความใจกวาง และความซอสตย มคาดชน ความสอดคลอง (IOC) เทากบ 1.00

การวเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบคาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และเปรยบเทยบคะแนนทดสอบกอนและหลงการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบ สบเสาะหาความร 5E ใชการทดสอบคา t-test แบบ Dependent และการวเคราะหเชงเนอหา(Content Analysis) จากการดาเนนงานตามขนตอนของการวจยทไดนาเสนอแลวนน ปรากฏวาผลการวจยดงน 1. ผลการศกษาขอมลพนฐานและความตองการในการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวาการสรางชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ดานลกษณะของชดการเรยนรทนกเรยนตองการ พบวาเปนชดการเรยนทมรปภาพประกอบ ในชดการเรยนใชเนอหาเขาใจงาย เรยงลาดบจากเนอหางายไปยากและแบงเนอหาออกเปนตอน ๆ ดานการจดกจกรรมการเรยนรในชดการเรยนรทนกเรยนตองการใหม พบวา เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง เปนกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนฝกปฏบตจรงเปนกจกรรมกลม 2-5 คน ดานนกเรยนตองการเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทโดยใชสอการเรยนรแบบใดเพอให เกดความเขาใจงายขนพบวา ควรเปนสอทนกเรยนสรางดวยตนเอง มชดการทดลอง มสออเลกทรอนกส Power point, E-book ของจรงรปภาพ ควรมใบงาน ใบความร แบบฝกหด แบบทดสอบ ดานรปแบบการวดผลประเมนผลการเรยนรทนกเรยนตองการใหมในชดการเรยนรพบวาควรใชการสงเกต พฤตกรรมการปฏบตโครงงาน ความรวมมอและความรบผดชอบ ประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร ประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร และการประเมนจากแบบทดสอบ

2. ผลการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสรางขนประกอบดวย คมอสาหรบครผสอนซงประกอบดวยคาชแจงในการปฏบตกจกรรม แผนการสอน ใบงาน แบบเฉลยใบงาน แบบทดสอบพรอมแบบเฉลย สอประกอบการสอน และชดการเรยนรสาหรบนกเรยนประกอบดวยใบความร ใบงาน แบบทดสอบ โดยชดการเรยนรทสรางขนนประกอบดวยเนอหา 6 เรอง ไดแก 1) รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 2) ความเรงและผลของแรงลพธ 3) แรงกรยาและแรงปฏกรยา 4) แรงพยงของ ของเหลว 5) โมเมนตของแรง และ 6) ผลของแรงททาใหวตถเคลอนท ซงชดการเรยนรมความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) คาประสทธภาพเทากบ 81.61/82.02 ซงยอมรบสมตฐานการวจยขอท 1 3. ผลการทดลองใชชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท ผวจยไดนาชดการเรยนร ไปทดลองใชกบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย สงกดกองการศกษาเทศบาลนครออมนอย จานวน 33 คน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 รวมเวลาในการทดลอง 12 คาบ ๆ ละ 60 นาท ผลจากการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนพบวานกเรยนมความสนใจ ตงใจปฏบตกจกรรมดวยความสนกสนาน มทกษะการแสวงหาความรดวยตนเองสามารถปฏบตกจกรรมได

121

สาเรจตามกาหนดเวลา มความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และมคณลกษณะจตวทยาศาสตรอยในระดบด 4. ผลการประเมนและปรบปรงแกไขชดการเรยนร พบวา

4.1 นกเรยนมผลการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท หลงใชชดการเรยนร สงกวากอนการใชชดการเรยนรซงยอมรบสมมตฐาน ขอท 2 โดยนกเรยนกระตอรอรนในการทากจกรรม ตงใจและกลาซกถามขอสงสย

4.2 ชดการเรยนรเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ชวยพฒนาผเรยนใหมความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร อยในระดบดซงยอมรบสมมตฐานการวจยขอท 3 นกเรยนเกดทกษะการสบคนศกษาหาความรใหมๆจากแหลงการเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษา เมอพจารณาแตละดานพบวาเนอหาสาระและประโยชนของโครงงานมากทสดรองลงมาคอ การกาหนดประเดนปญหา และลาดบสดทายคอการแสดงโครงงานและการนาเสนอ ซงใชแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน

4.3 ดานคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวย ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร พบวา ภาพรวมนกเรยนมพฤตกรรมคณลกษณะจตวทยาศาสตรในระดบด ซงยอมรบสมมตฐานการวจยขอท 4 โดยนกเรยนมคณลกษณะความซอสตยมาเปนลาดบท 1 รองลงมาคอ ความใจกวาง ความรอบคอบในการตดสนใจ ความมเหตมผล ความเพยรพยายามมงมนอดทน และลาดบสดทาย คอ ความสนใจใฝเรยนร

อภปรายผล

จากการวจยเรองการสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท เ พอพฒ นาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย มรายละเอยดดงน 1. ผลการศกษาขอมลพนฐานสาหรบพฒนาชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวา ควรเปน ชดการเรยนรทมรปภาพประกอบ ใชเนอหาเขาใจงาย แบงเนอหาเปนตอน ๆ โดยเรยงลาดบเนอหา ทมความงายไปหายากและควรมเนอหาไมมากเกนไป ดานเอกสารและงานวจยทเกยวของกบชด การเรยนรพบวา รปแบบของชดการเรยนรควรใชภาษาทเขาใจงายมภาพประกอบทนาสนใจและ ทสาคญในการสรางและพฒนาชดการเรยนร จะตองคานงถงความแตกตางระหวางบคคล และความตองการความสนใจของผเรยนเปนสาคญ จดทาขนเพอตอบสนองความสามารถของนกเรยนเพราะความสามารถในการเรยนรทแตกตางกน และเนนการปฏบตจรง ซงสอดคลองกบแนวคดของ ชยยงศ พรหมวงศ (2533 : 119-120) ทกลาววา การสรางชดการเรยนรตองคานงถงความตองการของผเรยน เพราะนกเรยนแตละคนมความสามารถ สตปญญาทแตกตางกนดงนนควรเปดโอกาสใหผเรยนมอสระในการเรยนรตามระดบสตปญญาและความสามารถโดยครเปนท

122

ปรกษาใหคาแนะนา และสอดคลองกบผลการศกษาของ พนารตน ศรปญญากร (2553: 106) ทกลาววารปแบบของชดการเรยนรควรใชภาษาทเขาใจงาย ชดเจน มภาพประกอบ และสสนสวยงาม 2. ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนร ชดการเรยนรประกอบดวย คมอคร ประกอบดวย 1) คานา 2) สารบญ 3) คาชแจง 4) มาตรฐาน ตวชวด 5) แผนการจด การเรยนร ใบความรสาหรบคร เฉลยใบงาน เลยแบบทดสอบ และแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน การสอน และ 6) ชดการเรยนร สาหรบนกเรยน ประกอบดวย ใบความร ใบงาน ใบสรปความร แบบทดสอบ เกณฑการวดประเมนผล ทงนเนองจากการศกษาขอมลพนฐานหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 และงานวจยทเกยวกบชดการเรยนร การศกษาขอมลพนฐานและความตองการในการสราง ชดการเรยนรจากผทเกยวของโดยมการดาเนนการเกบขอมล เพอนามาสรางชดการเรยนร ซงสอดคลองกบ บงอร อาจวชย (2550 : 54) กลาววา ชดการเรยนรประกอบดวย 1) ชอหนวยเนอหา 2) คานา 3) วตถประสงค 4) คมอคร (แผนการเรยนร ใบความรสาหรบคร แบบสงเกตพฤตกรรม) และ 5) คมอนกเรยน (ใบงาน แบบประเมนตนเอง สอประกอบการเรยนร) และรจวรรณ อาจกมล(2552: 28) กลาวถงองคประกอบของชดการเรยนรควรประกอบดวย คมอคร ไดแก เอกสารทชวยใหครใชชดการสอนไดอยางมประสทธภาพตามวตถประสงคทกาหนดไว คมอนกเรยนไดแก คาชแจง คาสง สาหรบนกเรยนในการเรยนดวยชดการสอน และสอการสอนตาง ๆ ไดแก เอกสารประกอบ การเรยนและวสดอปกรณตาง ๆ เชน รปภาพ สไลด วสด และเอกสารตาง ๆ

3. ผลการทดลองใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ประสทธภาพของชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวาประสทธภาพ แบบรายกลมยอย (Small Group Tryout) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไมใชกลมตวอยางจรง มประสทธภาพตามเกณฑทกาหนดไว 80/80 โดยมประสทธภาพ 80.55/81.48 ทงน เพราะวามการนาชดการเรยนรไปปฏบตควบคกบการสอนโดยทมมาตรฐานในการเรยนสอนและผทเรยนมพนฐานเปนแบบเดยวและมพนทใกลเคยงกนจงทาใหคาทไดนนมความใกลเคยงกน หลงจากผวจยไดนาผลการทดลองในขนตอนแรกมาปรบปรงแกไข ทงดานรปแบบภาษาและเนอหาใหดงดดความสนใจของนกเรยนทาใหนกเรยนมความสนใจและกระตอรอรนในการเรยน และผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญกอนทจะนาไปทดลองหาประสทธภาพกบกลมตวอยางจรง พบวามประสทธภาพตามเกณฑทกาหนดไว 80/80 โดยมประสทธภาพ 81.61/82.02 จากผลการทดลองการพฒนาและหาประสทธภาพของชดการเรยนรทง 2 ขนตอน คอ แบบรายกลมยอย (Small Group Tryout) และแบบภาคสนาม (Field Tryout) ชดการเรยนร มประสทธภาพตามเกณฑทกาหนดทง 2 ขนตอน ทงนเนองจากชดการเรยนรทสรางขนผานการพฒนาและปรบปรงตามกระบวนการเพอใหเหมาะสมกบผเรยน ผวจยไดนาผลการทดสอบแบบ รายกลมยอยมาปรบปรงแกไขทงรปแบบกจกรรมและภาษาใหเหมาะสมกบวยของนกเรยน ปรบภาษาใหอานงายและชดเจนกอนนาไปใชกบกลมทดลอง นอกจากนกอนการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ผวจยไดศกษาขอมลพนฐานและศกษาความตองการของผเรยน ศกษาเอกสารเกยวกบหลกสตรวทยาศาสตร

123

การเรยนการสอนโดยใชรปแบบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การสอนแบบโครงงาน การสรางชดการเรยนร การวดและประเมนผล

ผลการทดลองใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอยพบวา นกเรยนมความสนใจปฏบตกจกรรม สามารถทางานรวมกนเปนกลมได กลาซกถามขอสงสย และนาความรทไดรบมาประยกตสรางเปนผลงานของตนเองในลกษณะการทาโครงงานได ทาใหนกเรยนเกดความสนใจ ทจะศกษาคนควาดวยตนเองจากชดการเรยนร ซงขนตอนการสอนแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความรสงเสรมนกเรยนใหเปนผปฏบต สอดคลองกบผลการศกษาของ ศรชย จรจรงชย (2545: 53) ดวงรกษ อาจวชย (2549: 44) บงอร อาจวชย (2550: 58) และ วจตต มากมทรพย (2550: 51) กลาววาชดการเรยนรเปนการรวมกจกรรมตางๆ ทสงเสรมใหผเรยนไดศกษาหาความรดวยตนเอง ตามความถนด ความสามารถ ความสนใจและความแตกตางระหวางบคคล

4. ผลการประเมนและปรบปรงชดการเรยนร โดยใชชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนดงน 4.1 ผลการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท กอนและหลงใชชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรจากการประเมนความรความเขาใจ พบวานกเรยนมความรความเขาใจในเนอหาทเรยนกอนและหลงการใช ชดการเรยนร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยหลงการใชชดการเรยนรมคะแนนสงกวากอนการใชชดการเรยนร นกเรยนมความตงใจในการเรยนรและสามารถปฏบตกจกรรมไดบรรลตามวตถประสงคมความสามารถในการเสาะหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ ดวยวธการทางวทยาศาสตรทงนอาจเพราะวาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5E) ซงเปนรปแบบการสอนทกระตนใหผเรยนเกดความสงสยสรางคาถามวางแผนการสารวจเพอใหไดความรแลวนาความรนนมาวเคราะหเชอมโยงกบความรเดมประกอบกบชดการเรยนรทสรางขนเปนเรองทไมยากเกนไป นกเรยนมโอกาสทางานรวมกบเพอน และมอสระในการศกษาคนควาดวยตนเองไดพฒนาทกษะการคดและการแกปญหาซงสอดคลองกบแนวคดทางจตวทยาในการผลตชดการเรยนรวาชดการเรยนจะยดทฤษฏจตวทยาการรบร และทฤษฏจตวทยาของเพยเจต ซงใหความสาคญกบการจดกจกรรมการเรยนรตามพฒนาการของผเรยนเปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนและมสวนรวมในการปฏบตกจกรรม สอดคลองกบแนวคดของ นชนาถ สอนสง (2549) กลาววาชดการเรยนรควรสงเสรมใหผเรยนไดฝกปฏบตจรงเปดโอกาสใหศกษาหาความรดวยตนเอง ดวงใจ บญประคอง (2549: 51) และอรพนท ชนชอบ (2549: 31) กลาวถงขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรวาเปนการพฒนาศกยภาพดานสตปญญา ฝกใหนกเรยนหาวธการคนหาความรแกปญหาดวยตนเอง สอดคลองกบผลงานวจยของ กตตศกด อมสด (2548) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนดวยชดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเรองโลกและการเปลยนแปลง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 พบวาผลสมฤทธหลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบงานวจยของ นชนาถ สอนสง (2549) ศกษาเรองการพฒนาชดการเรยนรโดยใชแผนผงมโนทศนเรองบรรยากาศ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาป

124

ท 2 พบวาผลการเรยนรเรองบรรยากาศกอนและหลงการใชชดการเรยนรแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .01 โดยหลงการใชชดการเรยนรมคะแนนสงกวากอนใชชดการเรยนร 4.2 ผลการประเมนดานความสามารถทาโครงงานวทยาศาสตร ภายหลงจากเสรจสนการจดการเรยนรโดยใชชดการเรยนรเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร และ จตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงใชกระบวนการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5E) มาผสมผสานกนจนไดกจกรรมการเรยนร 6 ขนตอน ไดแก ขนสรางความสนใจ (Engagement) ขนวางแผน (Plan) ขนสารวจและคนหา (Exploration) ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) ขนขยายความร (Elaboration) และขนประเมนผล (Evaluation) โดยภาพรวมนกเรยนมความสามารถ ในการทาโครงงานวทยาศาสตร อยในระดบด ทงนทงนอาจเปนเพราะนกเรยนมการศกษาสบคนหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ ตามรปแบบของการโครงงานซงเปดโอกาสใหผเรยนไดคนควาและลงมอปฏบตตามความสนใจ และความถนด ซงสอดคลองกบแนวคดของ กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2544:238) กลาววา โครงงานเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาคนควาและลงมอปฏบตดวยตนเองคามความสามารถโดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชศกษาหาคาตอบในเรองนนๆ รวมทงการสอนแบบสบเสาะหาความรเปนวธการใหผเรยนคนควาดวยตนเอง ซงสอดคลองกบผลการวจยของ ธญญลกษณ โพธรกข (2550: บทคดยอ) พบวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตรมคณลกษณะนกวจยสง และมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธสอนแบบปกต เมอพจารณาเปนความสามารถดานตาง ๆพบวาดานเนอหาสาระ ประโยชนของโครงงาน อยระดบ 1 โดยสงเกตจากโครงงานประเภททดลองทสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได อาจเปนเพราะผสอนจดการเรยนรเปนกจกรรมกลมและรวมกบสบคน ผเรยนจงมการอภปรายแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนทาใหไดโครงงานทมเนอหาสาระทเปนประโยชนมากขน สอดคลองกบแนวคดของ เกษมณ สมสดา(2550:36) กลาววา การแสวงหาความรตามลาดบขนตอนซงดาเนนการอยางเปนระบบและตอเนองจนเกดผลสาเรจ จะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรทงเนอหาและหลกการทฤษฎตลอดจนลงมอปฏบต การกาหนดประเดนปญหา อยในอนดบ 2 และวธการศกษาคนควาอยในอนดบ 3 ดานการจดทารายงานอยในระดบ 4 และดานการแสดงโครงงานและการนาเสนออยในระดบสดทาย ผลการวจยไดคาเฉลย 3.04 อยในระดบด แสดงใหเหนวานกเรยนขาดความเชอมนในการสบคนหาความรจากแหลงเรยนรตรงกบผลการวจยของ ธญญารตน โพธรก (2550) และสกญญา วเศษรตน (2552) กลาววาผเรยนมขอจากดในดานเวลาทเปดโอกาสใหผเรยนสบคนจากแหลงเรยนรในสถานศกษา 4.3 คณลกษณะจตวทยาศาสตรพบวานกเรยนมคณลกษณะจตวทยาศาสตรอยในระดบด ทงนอาจเปนเพราะวาการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร(5E) ม 6 ขนตอน ไดแก ขนสรางความสนใจ ขนวางแผน ขนสารวจและคนหา ขนอธบายและลงขอสรป ขนขยายความร และขนประเมนผล ซงเปนกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนนาความร หรอประเดนปญหาทผเรยนสนใจ คนควาและลงมอปฏบตดวยตนเองตามความสามารถดวยวธการทางวทยาศาสตร สงเสรมลกษณะนสยของบคคลจากประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรไดแกความสนใจใฝเรยนร ความเพยรพยายามมงมนอดทนและรบผดชอบ รอบคอบในการตดสนใจ ความมเหตผล ความใจกวางยอมรบฟงความคดเหนของผอน และความซอสตยซงเปนคณลกษณะจต

125

วทยาศาสตร สอดคลองกบแนวคดของ ทวทชย สดชาฎา (2549:38) กลาววาจตวทยาศาสตรคอนสยของบคคลทเกดจากประสบการณเรยนรวทยาศาสตรซงเปนตวกาหนดการคดการกระทาการตดสนใจ โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและสอดคลองกบแนวคดของ กระทรวงศกษาธการ (2552 :106) กลาววาการศกษาหาความรโดยกระบวนการทางวทยาศาสตรสามารถพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรซงประกอบดวยคณลกษณะตางๆ ไดแกความสนใจใฝเรยนร ความมงมนอดทน รอบคอบ ความรบผดชอบ ความซอสตย ประหยด การรวมแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดเหนของผอน ความมเหตผล และการทางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค จากนโยบายในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สอดคลองกบแผนการศกษา (พ.ศ. 2545-2559) ซงเนนกระบวนการทนกเรยนเปนผคดและลงมอปฏบต ศกษาคนควา อยางมระบบ ซงจะเกดขนระหวางการทากจกรรมการเรยนการสอนเปนพฤตกรรมทเกดขนภายในจตใจซงสงเกตไดจากพฤตกรรมทปรากฏและผลการประเมนดานคณลกษณะจตวทยาศาสตร จากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรดวยชดการเรยนรพบวาชดการเรยนรเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวาสามารถพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรในดานตาง ๆ ได เนองจากกจกรรมมลาดบขนตอนของการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหนกเรยนสบคนและศกษาหาความรเพมเตม มการทางานรวมกนเปนกลม นกเรยนมความรบผดชอบ ยอมรบฟงความคดเหนของผอนทมความคดเหนทแตกตางจากตนเองอยางมเหตผล นอกจากนยงไดเขาใจบทบาทของการเปนสมาชกและความเปนผนา เมอพจารณาเปนรายขอพบวาผเรยนมคณลกษณะความซอสตยมาเปนอนดบมากทสดจากการสงเกตพฤตกรรมขณะผเรยนรวมกจกรรม พบวาผเรยนมพฤตกรรมกลาแสดงออกทกทวงเมอพบสงทไมถกตอง ปฏบตตนตอผอนดวยความซอตรงบนทกขอมลทเปนจรงไมนาผลงานของผอนมาเปนของตนเอง ซอสตยและไมเอาเปรยบผอน ทงนอาจเปนเพราะนกเรยนมการทางานเปนกลมเขาใจบทบาทการเปนผนาผตามยอมรบความคดเหนของผอนมคณลกษณะทพงประสงค สอดคลองกบแนวคดของ วราภรณ ตระกล (2551: 6-7) กลาววาการเรยนรแบบโครงงานชวยสงเสรมคณธรรม จรยธรรม เชน ความขยน ความประหยด ความซอสตย และคานยมอนๆ สอดคลองกบผลการศกษาของ ดารตน พงษสวรรณ (2554: 54) ทพบวาการจดการเรยนรแบบโครงงานสงผลใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงค ดานความซอสตย ดานความมวนย ดานความใฝเรยนร และดานความมงมนในการทางานและสอดคลองกบผลการวจยของบวซอน ตามะ (2554:78-79) ทพบวาการสอนแบบโครงงานวทยาศาสตรรวมกบการสอนดวยชดกจกรรมวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความรชวยพฒนาผเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนดขน และมความสนใจใฝเรยนรเปนอนดบสดทายเนองจากขอจากดดานเวลาทเปดโอกาสใหผเรยนไดสบคนจากแหลงเรยนรภายในสถานศกษาสอดคลองกบงานวจย ของธญญารตน โพธรก (2550) และสกญญา วเศษรตน (2552) กลาววาผเรยนมขอจากดในดานเวลาทเปดโอกาสใหผเรยนสบคนจากแหลงเรยนรในสถานศกษา

126

ขอเสนอแนะ

การสรางชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาความสามรถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผวจยไดสรปแนวคดและขอเสนอแนะเกยวกบประเดนดงตอไปน คอขอเสนอแนะเพอการนาชดการเรยนรไปใช และขอเสนอแนะเพอการวจย โดยมรายละเอยดดงน

ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช จากขอคนพบของการวจย ผวจยมขอเสนอแนะเกยวกบการนาชดการเรยนรเรองแรง

และการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผวจยไดสรปแนวคดและขอเสนอแนะ โดยมรายละเอยดดงน 1. จากผลการวจยพบวาผลการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ชวยใหนกเรยนมผลการเรยนรสงขน ดงนนควรสงเสรมการนาชดการเรยนรไปใชเพอใหครผสอนไดพฒนาความสามารถและกระบวนการในการจดกจกรรมการเรยนร ในกลมสาระการเรยนรอน ๆ

2. จากผลการวจยพบวา ความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยภาพรวมอย ในระดบด เมอพจารณาระดบความสามารถในการทาโครงงานพบวา ความสามารถในการแสดงโครงงานและการนาเสนอมคะแนนเปนลาดบสดทาย ดงนน ครควรใหคาแนะนาวธการแสดงโครงงานและนาเสนอและใหเวลาในการเตรยมการนาเสนอแกนกเรยนมากขน

3. จากผลการวจยพบวาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยภาพรวมอยในระดบด เมอพจารณาพฤตกรรมพบวาผเรยนม ความสนใจใฝเรยนรเปนลาดบคอนขางนอยอาจเนองจากขอจากดดานเวลาดงนนจงควรปรบเพมเวลาในกจกรรมทตองสบคนความรและสงเสรมใหผเรยนไดศกษาคนควาจากนอกหองเรยนและแหลงเรยนรตาง ๆ มากขน

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ผวจยมขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป สาหรบผทสนใจในการพฒนาชดการเรยนร

ซงควรมการศกษาเพมเตม และทาวจยในประเดนตอไปน ควรมการศกษาวจยเกยวกบตวแปรอน ๆ ทมความสมพนธกบการจดการเรยนรแบบ

โครงงานรวมกบการสอนแบบสบเสาะหาความร เชน สมรรถนะสาคญของผเรยน 5 ประการ คอ 1) ความสามารถในการสอสาร 2) ความสามารถในการคด 3) ความสามารถในการแกปญหา 4) ความสามารถในการใชทกษะชวต และ 5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย

127

รายการอางอง กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. กระทรวงศกษาธการ. (2553). จดเนนสการพฒนาคณภาพผเรยนเพอการขบเคลอนหลกสตร การจดการเรยนร การวดและประเมนผล. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร แหงประเทศไทย. กระทรวงศกษาธการ. (2552). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. กตตศกด อมสด. (2548). “การพฒนาชดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง โลกและการเปลยนแปลง ชนมธยมศกษาปท 2.” วทยานพนธปรญญา

การศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยทางการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

กณฑร เพชรทวพรเดช และคณะ. (2550). สดยอดวธสอนวทยาศาสตร นาไปส....การจด การเรยนรของครยคใหม. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน จงจตร เลศวฒนาพร. (2551). “การพฒนาทกษะการแสวงหาความรดวยตนเองของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 5 ดวยกจกรรมโครงงานภาษาองกฤษประกอบการประเมน ตามสภาพจรง.” วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวชาการสอน ภาษาองกฤษ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. จนตนา คาสอนจก. (2553). “การพฒนาชดการสอนเรองสารเคมในชวตประจาวนโดยใชการตน

อนเมชนเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน สาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6.” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาวชาเคม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

จนตนา สจานนท. (2554). การศกษาตลอดชวตและการพฒนาชมชน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ชยยงค พรหมวงศ. (2533). นวตกรรมการศกษา. เอกสารประกอบชดวชาเทคโนโลยและ สอการศกษา. กรงเทพฯ: ยไนเตดโปรดคชน. _________. (2551). การทดลองใชและหาประสทธภาพชดการสอน. เขาถงเมอ 6 มกราคม 2554.

เขาถงไดจาก http://inno-sawake.blogspot.com/2008/07/3.hmlt. ดารตน พงษสวรรณ. (2554). “การจดการเรยนรแบบโครงงานเพอพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดจนทรประดษฐาราม.” วทยานพนธ ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวชาการสอนภาษาองกฤษ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ดวงใจ บญประคอง. (2549). “การพฒนาผลการเรยนร เรอง การดารงพนธของสงมชวตของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 5 ทจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร.” วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

128

ดรลสร สลาดเลา. (2552). “การพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชวฏจกรการเรยนร แบบ 7E กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ปฏกรยาเคมทพบในชวตประจาวน

กบสงแวดลอม ชนมธยมศกษาปท 2.” การศกษาคนควาอสระปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

เตมศกด สวรรณ. (2554). ลาดบของไทยในเวทโลก. เขาถงเมอ 6 มนาคม 2554. เขาถงไดจาก http://sites.google.com/site/krutermsaksuwan/home/keiyw-kab-khru-teim- sakdi ธญญลกษณ โพธรกข. (2550). “การพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานวทยาศาสตร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โดยประยกตทฤษฎพหปญญา สาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4.” ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ธรวฒน ดวงใจด. (2550). “การพฒนาผลการเรยนร เรอง สงมชวตกบสงแวดลอมของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศลปากร. นฤณ พชญสถต. (2547). “การพฒนาชดการเรยนรการสอน เรอง ไฟฟา สาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6.” การคนควาแบบอสระปรญญาศกษาศาสตรบณฑต สาขาประถมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. นชนาถ สอนสง. (2549). “การพฒนาชดการเรยนรโดยใชแผนผงมโนทศน เรอง บรรยากาศ

สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชา หลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

บงอร อาจวชย. (2550). “การพฒนาชดการเรยนร เรอง เพศศกษา สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. บญเกอ ควรหาเวช. (2543). นวตกรรมการศกษา. กรงเทพฯ: เจรญวทยการพมพ . _________. (2554). เอกสารทเกยวของกบชดกจกรรมการเรยนร. เขาถงเมอ 6 มกราคม 2554. เขาถงไดจาก http://www. api.ning.com/files/U7iSBl5I*lczQZSZm1gucu

OFIJcSoPWze4.../file.doc. บญชม ศรสะอาด. (2537). การพฒนาการสอน. มหาสารคาม: สรยาสาสน. บวซอน ตามะ. (2554). “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความคดสรางสรรค

ทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนแบบโครงงานวทยาศาสตรและชดกจกรรมวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร.” วทยานพนธ ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวชาการมธยมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

129

ปญญา รงเรอง. (2550). “การศกษาผลการเรยนรเรอ ภมศาสตรประเทศไทย โดยใชวธสอน ทใชชดการเรยนรกบวธสอนแบบปกตสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศลปากร. ประนอม เคยนทอง. (2554). ชดการสอน. เขาถงเมอ 6 มกราคม 2554. เขาถงไดจาก

http://pranom2.multiply.com/journal/item/1. ปราโมทย สขสมโสด.(2552). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เรอง

พลงงานแสงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน ความสามารถในการคด วเคราะหความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรดวยชดฝกทกษะ การแสดงการทดลองวทยาศาสตรแสนสนก (Science Show) และการจดกจกรรม การเรยนรตามคมอคร.” ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยการศกษามหาวทยาลย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

พนารตน ศรปญญากร. (2553). “การพฒนาชดการเรยนรเรองเศรษฐกจพอเพยงสาหรบผเรยน ชนมธยมศกษาตอนตน.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและ การนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. มาเรยม นลพนธ. (2551). วธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 3. นครปฐม:

โครงการสงเสรมการผลตตาราและเอกสารการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย ศลปากร.

มาล แจมจารส. (2546). “การพฒนาชดการสอนโครงงานวทยาศาสตรเรองแรงและการเคลอนท สาหรบนกเรยนชน ปวช.2 ” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและ การนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

มฉตร ศรเทยง. (2552). “การพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร 5 ขน โดยใชชดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนสอเรอง อาหารและสารเสพตด ชนมธยมศกษาปท 2.”ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอนบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วรรณวไล หงสทอง. (2551). “การพฒนาทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4 โดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน.” วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต สาขาวขาหลกสตรละการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. วราภรณ ตระกลสฤษด. (2551). แนวการจดการเรยนรแบบโครงงาน. กรงเทพฯ: หางหนสวน

จากด เอม ไอ ท พรนตง. วารณ ภรมยเมอง. (2554). “การพฒนาชดการเรยนรสอประสมเรองการใชอนเตอรเนต เพอการสอสารสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

130

วชนย ทศศะ. (2547). “การเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง สงแวดลอม ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกและแบบสบเสาะหาความร.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศลปากร.

วทยากร ชยงกล. (2554). ลาดบของไทยในเวทโลก. เขาถงเมอ 6 มนาคม 2555. เขาถงไดจาก http://witayakornclub.wordpress.com/ .

ศตภษช ไกรษ. (2553). โครงงานวทยาศาสตรและประเภทของโครงงาน. เขาถงเมอ 6 มนาคม 2555. เขาถงไดจาก http://satapisat.wordpress.com/. ศรชย จรจรงชย. (2545). “การพฒนาชดการเรยนวชาวทยาศาสตร ว 203 เรอง อาหาร สาหรบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตร และการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). คมอการวดผลและประเมนผล วทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กระทรวงศกษาธการ. (2554). เอกสาร ประกอบการอบรมเชงปฏบตการครผสอนสาหรบการพฒนาและสงเสรม ผมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยแบบหองเรยนพเศษ รายวชาระเบยบวธวจย และรายวชาโครงงานประจาป พทธศกราช 2554 แนวการจดการเรยนรรายวชาระเบยบวธวจยและรายวชาโครงงาน. ม.ป.ท.

เสนห คงสบาย. (2545). “การพฒนาชดการสอน เรอง สงทอยรอบตวเรา สาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 2.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและ การนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. สนทด ภบาลสข และพมพใจ ภบาลสข. (2525). การใชสอการสอน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ธรพฒนา. สมพศ กอบจตต. (2548). “การพฒนาชดการเรยนรในชวตประจาวน โดยใชขอมลทองถน สาหรบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตร และการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

สกญญา วเศษรตน. (2552). “การเปรยบเทยบคณลกษณะนกวจย ผลสมฤทธทางการเรยน และ เจตคตตอวธสอนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนดวยวธสอนแบบโครงงาน

กบวธสอนตามคมอครารเปรยบเทยบคณลกษณะนกวจย ผลสมฤทธทางการเรยน และ เจตคตตอวธสอนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนดวยวธสอนแบบโครงงาน กบวธสอนตามคมอคร.” ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม

สวคนธ ผานสาแดง. (2552). “ผลการจดกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง อาหารและสารอาหาร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 4.”

การศกษาคนควาอสระปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

131

สทศน บญสทธ. (2546). “การศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบโครงงานวทยาศาสตร ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยน บานมวงคอนสาย จงหวดอดรธาน.” การศกษาคนควาอสระปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สพรรรณ เสนภกด. (2553). “การใชวธการสอนแบบโครงงานเพอสรางความคงทนในการเรยนร

คาศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนวดตะกลา กรงเทพมหานคร.” สารนพนธหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การสอนภาษาองกฤษ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สวทย มลคา และอรทย มลคา. (2545). 20 วธจดการเรยนร: เพอพฒนาคณธรรม จรยธรรม คานยม การเรยนรโดยการแสวงหาความรดวยตนเอง. พมพครงท4. กรงเทพฯ: โรงพมพภาพพมพ. อมพร เตมด. (2545). “การพฒนาชดการเรยนรเรอง การอนรกษแหลงทองเทยวในชมชน สาหรบ

นกเรยนชนประถมศกษา อาเภอสวนผง จงหวดราชบร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

อนงค คาแสงทอง. (2550). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เรอง ไฟฟา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เจตคตตอการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร และความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวาง การสอนวทยาศาสตรตามรปแบบสมองครบสวน (สคส.) การสอนแบบวฎจกรการเรยนร (7E) กบการสอนปกต.” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจย การศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

อารมณ เพชรชน. (2548). “การสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยนเกยวกบการแกปญหา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา.” วารสารศกษาศาสตร. 17, 1 (มถนายน-ตลาคม 2548): 77.

Abraham, M.R. and J.W. Renner. (1986). “The Sequence of Learning Cycle Activities in High School chemistry.” Journal of Research in Science Teaching. 45, 5 (March 1986): 210.

Yadav Kusum. (2004). Development of an IT Enabled Instructional Package for Teaching English Medium Students of Vadodara City. CASE. MSU Baroda. Jaykumar Rathod. (2005). Development and Implementation of an Information

Technology BasedInstructional Package for English Grammar to Gujarati Medium Students of Standard VIII of Jamnagar City. CASE MSU Baroda.

Sharma Sumita. (2005). Effectiveness of An Instructional Package in Environmental Studies Among Students of Standard VII. CASE. MSU Baroda.

132

Lawry, Eleanor Baldwyn Lane. (1978). “The Effects of Four Drill and Practice Time Unit Onthe Decoding Performance of Students With Specific Learning Disabilities.” Dissertation Abstracts International. 39, 61 (November 1978): 817-A

Haver, Crosley. (2007). Effects of Tradition Teach vs a Mulyisensory instructional Package on the Science Achievement and Attitudes of English language learners Middle-School Students and English-Peaking Middle-School Students. John’s University New York: School of Education and Human Service.

ภาคผนวก

134

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอ

135

รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอ .........................

ผชวยศาสตราจารย.ดร. ปญญา ทองนล ปรชญาดษฎบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ตาแหนงปจจบนคณบดคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎเพชรบร ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร ดร.สนนาฏ ธรรมชาต ปรชญาดษฎบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ตาแหนงปจจบนหวหนากลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร

โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลยสตล ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร

ดร.อารยา ชอองชญ ปรชญาดษฎบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ตาแหนงปจจบนศกษานเทศกชานาญการ สานกงานเขตพนทการศกษาประจวบครขนธ เขต 2 ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล ผอ.วรรษชล ทรพยาคม ครศาสตรบณฑต วชาเอกวทยาศาสตรทวไป วทยาลยครนครปฐม ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยกรงเทพธนบร ตาแหนงปจจบน ผอานวยการโรงเรยนอนบาลเทศบาลออมนอย

ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร อาจารยมทธนา ไชยชนะ ครศาสตรบณฑต วชาเอกวทยาศาสตรทวไป วทยาลยครนครปฐม

พทธศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย ตาแหนงปจจบนอาจารย 3 (ขาราชการบานาญ)

ครจตอาสา สอนวชาวทยาศาสตร โรงเรยนพระตาหนกสวนกหลาบ พระบรมมหาราชวงพระนครกรงเทพมหานคร

ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร

136

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย

137

แบบสอบถามความตองการชดการเรยนร (สาหรบนกเรยน)

เรอง การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

คาชแจง แบบสอบถามฉบบนเปนแบบสอบถามเกยวกบความตองการของนกเรยนในการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เพอนาไปใชในการพฒนาการเรยนการสอนเรองแรงและการเคลอนท ผวจยจงขอใหนกเรยนตอบตามความเปนจรง โดยแบบสอบถามแบงเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไป ตอนท 2 แบบสอบถามความคดเหนและความตองการในการเรยนโดยใชชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ตอนท 3 ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ผวจยขอขอบคณนกเรยนแบบสอบถามทกคนทใหความอนเคราะหในครงน

นางสาวมยร เจรญศร นกศกษาปรญญาโท สาขาหลกสตรและการนเทศ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

138

แบบสอบถามความตองการชดการเรยนร (สาหรบนกเรยน)

เรอง การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไป คาชแจง โปรดทาเครองหมาย √ หนาขอความทตรงกบสถานภาพและความคดเหน ของนกเรยน 1. เพศ ชาย หญง 2. ประสบการณในการเรยนโดยใชชดการเรยนร

ไมเคยเรยนโดยใชชดการเรยนร เคยเรยนโดยใชชดการเรยนร

3. ความรความเขาใจเกยวกบแรงและการเคลอนท ไมมเลย มนอย มปานกลาง มมาก

ตอนท 2 แบบสอบถามความคดเหนและความตองการในการเรยนโดยใชชดการเรยนรเรอง แรงและการเคลอนท คาชแจง โปรดทาเครองหมาย √ ในชองทตรงกบความตองการของนกเรยนตามความเปนจรง ดงน 1. นกเรยนตองการชดการเรยนรลกษณะใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

เปนชดการเรยนทมรปภาพประกอบ ในชดการเรยนใชเนอหาเขาใจงาย

ในชดการเรยนรมเนอหามากๆ เรยงจากเนอหางายไปยาก แบงเนอหาออกเปนตอน ๆ อน ๆ...................................................................... .

2. นกเรยนมความตองการใหมการจดกจกรรมการเรยนรในชดการเรยนรอะไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง เปนกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนฝกปฏบตจรง เปนกจกรรมกลม 2-5 คน อน ๆ.......................................................................

139

3. นกเรยนตองการเรยนดวยชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทโดยใชสอการเรยนรแบบใด เพอใหเกดความเขาใจงายขน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

สอทนกเรยนสรางดวยตนเอง ชดการทดลอง สออเลกทรอนกส Power point, E-book ของจรง รปภาพ ใบงาน ใบความร แบบฝกหด แบบทดสอบ อน ๆ.......................................................................

4. นกเรยนตองการใหมการวดประเมนผลการเรยนรในชดการเรยนรอยางไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

สงเกต (พฤตกรรมการปฏบตโครงงาน, ความรวมมอและความรบผดชอบ) แฟมสะสมงาน ประเมนความสามารถในการทาโครงงาน ประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร แบบทดสอบ อน ๆ .......................................................................

ตอนท 3 ขอเสนอแนะอน ๆ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................. ................ .................................................................................................................. ........................................... ............................................................................................................................. ................................

140

แบบสมภาษณความคดเหน

(สาหรบครผสอนวทยาศาสตร ผเชยวชาญเกยวกบการพฒนาชดการเรยนรและการจดการเรยนร) เรอง การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงาน

วทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

คาชแจง แบบสมภาษณฉบบน เปนแบบสมภาษณเกยวกบความตองการของนกเรยนในการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เพอนาไปใชในการพฒนาการเรยนการสอนเรองแรงและการเคลอนท ผวจยจงขอใหนกเรยนตอบตามความเปนจรง โดยแบบสอบถามแบงเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไป ตอนท 2 ความคดเหนและแนวทางในการจดทาชดการเรยนร เรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ตอนท 3 ขอคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ ผวจยขอขอบคณผตอบแบบสมภาษณทกทานทใหความอนเคราะหในครงน

นางสาวมยร เจรญศร นกศกษาปรญญาโท สาขาหลกสตรและการนเทศ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

141

แบบสมภาษณความคดเหน (สาหรบครผสอนวทยาศาสตร เกยวกบการพฒนาชดการเรยนรและการจดการเรยนร)

เรอง การสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ ผใหสมภาษณ..................................................................................................................................... ..... เพศ............................................................................ ............................................................................. อาย......................................................................................................................... ................................ ระดบการศกษา....................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ................................... ตาแหนงงาน................................................................................................................... ......................... ประสบการณในการทางานดานการศกษา.............................................................................................. ............................................................................................................................. ...................................

ตอนท 2 ความคดเหนและแนวทางในการสรางชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทเพอพฒนาความสามารถในการสรางโครงงานวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 3 1. ทานคดวาลกษณะชดการเรยนรแบบใดทเหมาะสมกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... 2. ทานคดวารปแบบของการจดกจกรรมในชดการเรยนรทเหมาะสมกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ควรเปนอยางไร ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... 3. ทานคดวาชดการเรยนรควรมองคประกอบอะไรบาง ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................

142

4. ทานคดวาการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานและการสอนแบบสบเสาะหาความร (5E) มความเหมาะสมเพอจะนามาพฒนาความสามารถของผเรยนในดานตาง ๆ ดงน หรอไมอยางไร ดานการทาโครงงานวทยาศาสตร...................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................

ดานจตวทยาศาสตร ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ดานกระบวนการทางวทยาศาสตร ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... 5. ทานคดวาควรมสอและการวดผลประเมนผลชดการเรยนรลกษณะอยางไร ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................

ตอนท 3 ขอเสนอแนะอน ๆ

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

143

แบบทดสอบวดผลการเรยนรกอน-หลงเรยน ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท

ระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลออมนอย **********************************************

คาชแจง เลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยวใสลงในกระดาษคาตอบ

1. จากรปแสดงจดหางสมาเสมอกนบนแถบกระดาษทผานเครองเคาะสญญาณเวลา 50 ครง/วนาท ขอความใดถกตอง สาหรบการเคลอนทน (ว 4.1 ม.3/1 ความเขาใจ) ก. ความเรวเพมขนสมาเสมอ ข. ความเรงเพมขนสมาเสมอ ค. ความเรงคงตวและไมเปนศนย ง. ระยะทางเพมขนสมาเสมอ

2. ขอใดกลาวถกตอง (ว 4.1 ม.3/1 ความเขาใจ) ก. ความเรงและแรงลพธทมากระทากบวตถมทศทางเดยวกน ข. ขนาดของความเรงจะแปรผกผนกบขนาดของแรงลพธ ค. ขนาดของความเรงจะแปรผนตรงกบมวลของวตถ ง. ความเรงและความเรวมคาเทากน

3. ขอใดแสดงคาของแรงลพธเทากบศนย (ว 4.1 ม.3/1 ความเขาใจ)

ก. ข.

ค. ง.

4. ขอใดเปนประโยชนของแรงลพธ (ว 4.1 ม.3/1 การนาไปใช) ก. ทาลกดอกยาง ข. ทาระหดวดนา ค. ทาสนขลากเลอน ง. ทาทใสรองเทาสเกต

5. ขอใดเปนการประยกตใชประโยชนของความดนอากาศ (ว4.1 ม.3/1การนาไปใช) ก. เครองสขาว ข. เครองยกนาหนก ค. ปากกาหมกซม ง. ตาอบไฟฟา

6. ขวดแกวเปลาทปดจกแนนลอยนาไดเพราะเหตใด (ว 4.1 ม.3/1 การนาไปใช) ก. อากาศภายในขวดชวยพยงนาหนกขวด ข. นามความหนาแนนนอยกวาขวด ค. นามปรมาณมากกวาขวด ง. ขวดมนาหนกเบา

หนา 1

144

7. เพราะเหตใด วตถจงลอยในของเหลวได (ว 4.1 ม.3/3 วเคราะห) ก. วตถมความหนาแนนเทากบวตถ ข. วตถมความหนาแนนเทากบของเหลว ค. วตถมความหนาแนนมากกวาของเหลว ง. วตถมความหนาแนนนอยกวาของเหลว 8. กจกรรมใดทพสจนวาแรงจะเกดขนเปนคเสมอคอ แรงคกรยา-ปฏกรยา (ว 4.1 ม.3/2 วเคราะห) ก. เดกชายขาวผลกกาแพงขณะสวมรองเทาสเกต เทาจะเคลอนออกจากกาแพง ข. ในการแขงขนวงรอยเมตรนกวงทกคนพงออกจากจดเรมตนดวยความเรวสง ค. รถแทกซกาลงจอดรถเพอรบผโดยสาร ง. ลงบญมาเขนรถทบรรทกของไปตามทางขรขระจงตองออกแรงเพมขน 9. แรงลพธกบแรงยอยมความสมพนธกนอยางไร (ว 4.1 ม.3/2 วเคราะห) ก. แรงยอยเปนผลรวมของแรงลพธ ข. แรงลพธเปนผลคณของแรงยอย ค. แรงลพธเปนผลรวมของแรงยอยทงหมด ง. แรงลพธเปนผลรวมของแรงยอยทมทศตรงขาม 10. ขอใดวเคราะหแรงกรยาและแรงปฏกรยาในกรณตอไปนไดถกตอง (ว 4.1 ม.3/2 วเคราะห) ก. แรงโนมถวงกระทาตอวตถเปนแรงกรยา แรงตานแรงโนมถวงเปนแรงปฏกรยา ข. นาหนกของหนงสอทกดทบโตะเปนแรงกรยาขณะทโตะออกแรงรองรบหนงสอเปน แรงปฏกรยา ค. แรงทคนออกแรงกระทาตอกลองเปนแรงปฏกรยาขณะทแรงเสยดทานระหวางกลองกบ พนเปนแรงปฏกรยา ง. ไอพนจากเครองบนกระทาอากาศเปนแรงกรยาขณะทแรงททไอพนกระทากบเครองบน เปนแรงปฏกรยา 11. วตถในทกขอตอไปนลอยนาไดทงหมดยกเวนขอใด (ว 4.1 ม.3/3 ประเมนคา) ก. ผารม ผากระสอบ ข. ถานไม กลองโฟม ค. เรอเหลก กระทะเหลก ง. ครกหน ชอนโลหะ 12. ถาพนบรเวณอาคารเรยนมแรงเสยดทานนอยเกนไปอาจทาใหเกดผลในขอใด (ว 4.1 ม.3/3 ประเมนคา) ก. ตองใชแรงในการเดนมากขน ข. เกดอบตเหตลนหกลม ค. สนเปลองในการยายขนวตถ ง. ทาใหพนมความฝดมากขน

13. วตถทจมนาสามารถทาใหลอยนาไดโดยการเปลยนแปลงสงใด (ว 4.1 ม.3/3 สรางสรรค) ก. เพมมวลของวตถ ข. เพมนาหนกของวตถ ค. เพมปรมาตรของวตถ ง. เพมความหนาแนนของวตถ

หนา 2

145

14. ปนฝนตกมากพนทประเทศไทยมนาทวมหลายแหงหากทของนกเรยนมขวดนาจานวนมาก นกเรยนจะนามาประดษฐสงใด (ว 4.1 ม.3/2 สรางสรรค) ก. ทาเสอชชพชวยผประสบภย ข. ทากระถางตนไมแขวน ค. นามาประดษฐเครองจบแมลงวน ง. นามาใชเพาะถวงอก 15. การเคลอนทในขอใดตองอาศยแรงเสยดทาน (ว 4.2 ม.3/1 ความเขาใจ) ก. การเดนบนพนถนน ข. การผลกของไปบนพนราบ ค. การยกของขนทสง ง. การใชรอกชวยยกวตถ 16. ภาวะสมดลของโมเมนตตรงกบขอใด (ว 4.2 ม.3/2 ความเขาใจ) ก. คานอยนงในแนวระนาบ ข. จดหมนของคานอยทกงกลางคาน ค. คานมลกษณะตรงและโตสมาเสมอ ง. เมอเปนโมเมนตทหมนตามเขมนาฬกา 17. เหตใดเมอเราขวางลกบอลออกไปขางหนาลกบอลจงเคลอนทในแนวโคงแลวตกลงพน (ว 4.2 ม.3/3 ความเขาใจ) ก. ผวโลกเปนเสนโคง ข. เพราะแรงโนมถวงของโลก ค. เนองจากแรงตานทานของอากาศ ง. การเหนภาพของตาคนเราผดปกต 18. แรงเสยดทานจลนเกดขนเมอใด (ว 4.2 ม.3/1 ความเขาใจ) ก. เมอผวของวตถสมผสกน ข. เมอวตถเรมจะเคลอนท ค. เมอผวของวตถไมเรยบ ง. เมอวตถเคลอนท 19. วธในขอใดชวยลดแรงเสยดทานของวตถ (ว 4.2 ม.3/2 การนาไปใช)

ก. การใสรองเทาทพนทาดวยยาง ข. การใชนามนหลอลน ณ จดสมผสตาง ๆ ค. การลางจานโดยใชแผนขดใหม ๆ ง. การเปลยนยางรถยนตใหม 20. การกระทาในขอใดนบวาเปนวธการลดแรงเสยดทาน (ว 4.2 ม.3/2 การนาไปใช) ก. เจลใสผม ข. ผาชบนาถพน ค. แปรงใสยาสฟน ง. นามนโซจกรยาน 21. เครองเลนในขอใดตองการแรงเสยดทานนอยทสด (ว 4.2 ม.3/2 การนาไปใช) ก. ชงชา ข. กระดานลน ค. กระดานหก ง. มาหมน 22. เดกหญง A ตองนงหางจากจดหมนกเมตร คานจงจะสมดล (ว 4.2 ม.3/2 วเคราะห) ก. 1 เมตร ข. 1.5 เมตร ค. 2 เมตร ง. 2.5 เมตร

หนา 3

146

23. ถาไมมเดกหญง A แลวใหเดกชาย B นงอยทเดม เดกชาย Cจะตองนงหางจากจดหมนกเมตร คานจงจะสมดล (ว 4.2 ม.3/2 วเคราะห) ก. 0.5 เมตร ข. 1.0 เมตร ค. 1.5 เมตร ง. 2.0 เมตร 24. เมอคาน AB ยาว 6 เมตร มวตถแขวนตามตาแหนงตาง ๆ ดงภาพ โดยคานไมมนาหนก

X อยหางจากจดหมนเทาไร (ว 4.2 ม.3/2 วเคราะห)

ก. 0.5 เมตร ข. 1 เมตร ค. 1.5 เมตร ง. 2 เมตร 25. จากรป ทาอยางไรคานจงจะอยในภาวะสมดล (ว 4.2 ม.3/2 วเคราะห) ก. เพมโมเมนตทวนเขมนาฬกา ข. เพมโมเมนตตามเขมนาฬกา ค. เพมโมเมนตทจดหมน ง. ลดโมเมนตทจดหมน 26. วตถตามขอใดเคลอนทโดยอาศยหลกการของแรงปฏกรยาทงหมด (ว 4.2 ม.3/2 ประเมนคา) ก. พลไฟ กระสนปน ลกธน ข. รถยนต กระสนปน ลกธน ค. จรวด เครองบนไอพน ลกฟตบอล ง. จรวด เครองบนไอพน ลกโปงลอยลม 27. เมอวตถมความหนาแนนนอยกวาของเหลว ผลจะเปนอยางไร (ว 4.2 ม.3/3 ประเมนคา) ก. วตถจะจมในของเหลว ข. วตถจะลอยในของเหลว ค. วตถจะลอยปรมในของเหลว ง. วตถจะลอยแลวคอย ๆ จมในของเหลว

หนา 4

147

28. ถาโยนกอนหนและขนนกขนในแนวดงดวยความเรวตนเทากนกอนหนหรอขนนกสงใด จะตกถงพนกอน เพราะเหตใด (ว 4.2 ม.3/3 ประเมนคา) ก. ขนนก เพราะเบากวากอนหน ข. กอนหน เพราะหนกกวาขนนก ค. ตกถงพนพรอมกนเพราะแรงดงดดของโลกทกระทาตอวตถทงสองเทากน ง. กอนหน เพราะแรงดงดดของโลกกระทาตอกอนหนมากกวา 29. จากความรเรองคานชนดตาง ๆ สามารถนามาสรางโครงงานขอใด (ว 4.2 ม.3/2 สรางสรรค)

ก. เครองแกะหอยแครง ข. เครองแยกไขแดง ค. การศกษาปจจยของแรงเสยดทานตอการเคลอนทของวตถชนดตาง ๆ ง. การหาความเรงเนองจากแรงโนมถวงของโลก 30. นกเรยนสามารถนาความรเรองแรงเสยดทนไปใชประโยชนในเรองใด (ว 4.2 ม.3/1 สรางสรรค) ก. การกเรอบรรทกนาตาลทรายทลมในแมนา ข. ออกแบบลวดลายยางรถยนตใหเหมาะสมกบถนนทมนาทวม ค. ประดษฐอปกรณยกรถ ง. ประดษฐกงหนบาบดนาเสย

ไมยากเลย ใชไหมครบ

หนา 5

148

ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย

149

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 1. แนวคดหลก สอดคลองกบมาตรฐาน

และผลการเรยนร +1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

2. จดประสงค การเรยนร

สอดคลองกบมาตรฐานและตวชวด

0 +1 +1 +1 +1 0.80

ครอบคลมพฤตกรรรมการเรยนรระดบพฤตกรรมทกาหนดเหมาะสมกบเวลา เนอหา ผเรยน และสามารถวดประเมนผลได

0 +1 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

3. กจกรรมการเรยนร สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการ สบเสาะหาความร (5E)

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

150

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

4. สอการเรยนร

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบเนอหาสาระ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบความสนใจของผเรยน

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

5. การวดและประเมนผล

สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบ แนวคดหลก

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

1- +1 +1 +1 +1 0.60

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง ความเรงและผลของแรงลพธ 1. แนวคดหลก สอดคลองกบมาตรฐาน

และผลการเรยนร +1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

2. จดประสงค การเรยนร

สอดคลองกบมาตรฐานและตวชวด

+1 0 +1 +1 +1 0.80

ครอบคลมพฤตกรรรมการเรยนรระดบพฤตกรรมทกาหนดเหมาะสมกบเวลา เนอหา ผเรยน และสามารถวดประเมนผลได

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

151

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

3. กจกรรมการเรยนร สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการ สบเสาะหาความร (5E)

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

4. สอการเรยนร

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบเนอหาสาระ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบความสนใจของผเรยน

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

5. การวดและประเมนผล

สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบ แนวคดหลก

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

152

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

แผนการจดการเรยนรท 3 เรอง แรงกรยาและแรงปฏกรยา 1. แนวคดหลก สอดคลองกบมาตรฐาน

และผลการเรยนร +1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

2. จดประสงค การเรยนร

สอดคลองกบมาตรฐานและตวชวด

0 +1 +1 +1 +1 0.80

ครอบคลมพฤตกรรรมการเรยนรระดบพฤตกรรมทกาหนดเหมาะสมกบเวลา เนอหา ผเรยน และสามารถวดประเมนผลได

0 +1 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

3. กจกรรมการเรยนร สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการสบเสาะหาความร (5E)

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

153

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

4. สอการเรยนร

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบเนอหาสาระ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบความสนใจของผเรยน

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

5. การวดและประเมนผล

สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบ แนวคดหลก

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง แรงพยงของของเหลว 1. แนวคดหลก สอดคลองกบมาตรฐาน

และผลการเรยนร +1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 0 +1 +1 +1 0.80

2. จดประสงค การเรยนร

สอดคลองกบมาตรฐานและตวชวด

+1 0 +1 +1 +1 0.80

ครอบคลมพฤตกรรรมการเรยนรระดบพฤตกรรมทกาหนดเหมาะสมกบเวลา เนอหา ผเรยน และสามารถวดประเมนผลได

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

0 +1 +1 +1 +1 0.80

154

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

3. กจกรรมการเรยนร สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการ สบเสาะหาความร (5E)

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

4. สอการเรยนร

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบเนอหาสาระ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบความสนใจของผเรยน

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

5. การวดและประเมนผล

สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบ แนวคดหลก

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง โมเมนตของแรง 1. แนวคดหลก สอดคลองกบมาตรฐาน

และผลการเรยนร +1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

155

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

2. จดประสงค การเรยนร

สอดคลองกบมาตรฐานและตวชวด

+1 0 +1 +1 +1 0.80

ครอบคลมพฤตกรรรมการเรยนรระดบพฤตกรรมทกาหนดเหมาะสมกบเวลา เนอหา ผเรยน และสามารถวดประเมนผลได

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

3. กจกรรมการเรยนร สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการ สบเสาะหาความร (5E)

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

4. สอการเรยนร

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบเนอหาสาระ

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 -1 +1 +1 +1 0.60

สอดคลองกบความสนใจของผเรยน

+1 0 +1 +1 +1 0.80

156

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

5. การวดและประเมนผล

สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบ แนวคดหลก

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

แผนการจดการเรยนรท 6 เรอง ผลของแรงททาใหวตถเคลอนท 1. แนวคดหลก สอดคลองกบมาตรฐาน

และผลการเรยนร +1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

2. จดประสงค การเรยนร

สอดคลองกบมาตรฐานและตวชวด

+1 0 +1 +1 +1 0.80

ครอบคลมพฤตกรรรมการเรยนรระดบพฤตกรรมทกาหนดเหมาะสมกบเวลา เนอหา ผเรยน และสามารถวดประเมนผลได

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

3. กจกรรมการเรยนร สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

157

ตารางท 20 ผลการประเมนความตรงเชงเนอหาของแผนการจดการเรยนร (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานรวมกบการ สบเสาะหาความร (5E)

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

4. สอการเรยนร

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบเนอหาสาระ

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 0 +1 +1 +1 0.80

สอดคลองกบความสนใจของผเรยน

+1 0 +1 +1 +1 0.80

5. การวดและประเมนผล

สอดคลองกบมาตรฐานและผลการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบ แนวคดหลก

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

-1 +1 +1 +1 +1 0.60

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

158

ตารางท 21 แสดงคาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน วทยาศาสตร

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

1. กาหนดประเดนปญหา ความแปลกใหมของปญหา (การตงปญหา) +1 +1 +1 +1 +1 1.00 1.2 วธการดาเนนการ +1 +1 +1 +1 +1 1.00 2. วธการศกษา คนควา 2.1 การกาหนดวตถประสงค +1 +1 +1 +1 +1 1.00 2.2 การตงสมมตฐาน +1 +1 +1 +1 +1 1.00 2.3 การทางานอยางมขนตอน +1 +1 +1 +1 +1 1.00 2.4 การใชเครองมอ วสดอปกรณอยางเหมาะสม +1 +1 +1 +1 +1 1.00 3. เนอหา สาระและประโยชน 3.1 เนอหาสาระถกตอง +1 +1 +1 +1 +1 1.00 3.2 ผลทไดจากการศกษา +1 +1 +1 +1 +1 1.00 3.3 การนาไปใชในชวตประจาวน +1 +1 +1 +1 +1 1.00 3.4 หลกฐานการเกบขอมล +1 +1 +1 +1 +1 1.00 4. การทารายงาน 4.1 ความถกตองของแบบฟอรมรายงาน +1 +1 +1 +1 +1 1.00 4.2 ขอมลถกตอง อางองตามหลกการ +1 +1 +1 +1 +1 1.00 4.3 การอภปรายผลและสรปผล +1 +1 +1 +1 +1 1.00 5. การแสดงโครงงานและการนาเสนอ 5.1 ความคดรเรมสรางสรรคของการจดแสดงโครงงาน

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

5.2 การตอบขอซกถาม +1 +1 +1 +1 +1 1.00

159

ตารางท 22 แสดงคาดชนความสอดคลองของแบบสงเกตพฤตกรรมทชบงคณลกษณะ จตวทยาศาสตร

รายการประเมน ผเชยวชาญ ดชนความ

สอดคลอง คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

1. ความสนใจใฝเรยนร - มการศกษาคนควาทาความเขาใจสถานการณ ใหม ๆ เปนประจา

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- เขาหองสมดเพอสบเสาะหาความรอยเสมอ +1 +1 +1 +1 +1 1.00 - มแนวคดแปลกใหมใหกบกลมอยเสมอ +1 +1 +1 +1 +1 1.00 2. ความเพยรพยายาม มงมน อดทน และรบผดชอบ - ไมเคยทอถอยในการทางาน เมอมอปสรรคเกดขนกตาม

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- ทางานทมอบหมายดวยเตมกาลงและความสามารถ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

-ทาการทดลองหลาย ๆ ครง เพอใหไดขอมล ทถกตองและแมนยา

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

3. ความรอบคอบในการตดสนใจ - ไมเคยสรปเรองราวตาง ๆ กอนทจะมหลกฐานเพยงพอ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- มความละเอยดถถวนในการทางาน +1 +1 +1 +1 +1 1.00 - มการวางแผนการทางานและจดระบบ การทางานทกครง

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

4. ความมเหตผล - สามารถอธบาย และแสดงความคดเหนเกยวกบเหตการณหรอเรองราวตาง ๆ โดยอางเหตผลหรอขอมลมาอธบาย

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- มความรสกวาการมเหตผลเปนเรองทด ควรปฏบต

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- อธบายหรอเสดงความคดเหนอยางมเหตผล +1 +1 +1 +1 +1 1.00 5. ความใจกวาง - รบฟงการวพากษวจารณของเพอนรวมงานของทานเปนประจา

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- รบฟงการวพากษวจารณหรอขอโตแยงของเพอนเสมอ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- ยอมรบของผอนโดยไมมอคตฟงความคดเหน +1 +1 +1 +1 +1 1.00 6. ความซอสตย - ทานทาการบานดวยตวของทานเองเสมอ +1 +1 +1 +1 +1 1.00 - นาเสนอขอมลทเปนจรงของตนเอง ถงแมจะแตกตางจากคนอน

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

- บนทกขอมลทเปนจรงจากการทดลองไมไดนาความรสกของตนเองมาเกยวของ

+1 +1 +1 +1 +1 1.00

160

ตารางท 23 แสดงคาประสทธภาพของชดการเรยนรจากการทดลองเปนกลม (Small Group Tryout)

นกเรยนคนท

คะแนนของแบบทดสอบหลงเรยน ชดท 1 ชดท 2 ชดท 3 ชดท 4 ชดท 5 ชดท 6 รวม วดผล

หลงเรยน

10 10 10 10 10 10 60 30 1 8 7 9 8 9 9 50 25 2 7 8 8 9 8 7 47 22 3 8 8 9 8 8 8 50 25 4 8 8 8 9 9 8 50 24 5 9 8 9 9 8 8 51 23 6 6 7 8 7 8 8 44 24 7 8 7 8 8 9 8 48 27 8 7 8 9 7 8 7 46 26 9 7 8 8 7 8 8 47 24 รวม 70 74 77 78 75 71 435 220

ประสทธภาพ E1 = 80.55 E2 = 81.48

161

ตารางท 24 แสดงคาประสทธภาพของชดการเรยนร (Field Tryout)

นกเรยนคนท

คะแนนของแบบทดสอบหลงเรยน ชดท 1 ชดท 2 ชดท 3 ชดท 4 ชดท 5 ชดท 6 รวม วดผล

หลงเรยน

10 10 10 10 10 10 60 30 1 8 7 8 9 8 8 48 23 2 7 7 8 8 7 8 45 22 3 7 8 8 9 7 7 46 25 4 8 8 8 9 8 9 50 26 5 7 7 8 7 8 9 46 19 6 8 7 9 9 8 8 49 26 7 8 8 8 9 8 8 49 24 8 8 7 8 8 8 9 48 26 9 7 8 8 9 9 8 49 25 10 7 8 7 8 9 7 46 27 11 6 8 8 8 8 8 46 24 12 8 8 9 9 8 9 51 25 13 7 7 8 8 8 8 46 25 14 8 10 9 10 8 9 54 28 15 8 8 10 10 8 9 53 27 16 8 8 9 10 7 8 50 26 17 8 8 9 9 8 9 51 23 18 9 8 10 10 8 9 54 27 19 8 8 9 9 8 8 50 26 20 8 8 9 9 7 8 49 25 21 8 7 9 9 8 8 49 23 22 7 8 8 8 8 8 47 22 23 6 8 7 8 7 7 43 24 24 8 9 8 9 8 7 49 23 25 8 8 9 8 8 8 49 24 26 9 9 9 8 8 8 51 26 27 9 9 8 10 7 9 52 28 28 9 8 9 8 7 8 49 22 29 7 8 8 9 7 7 46 23 30 8 8 8 9 8 8 49 25 31 8 8 10 9 8 8 51 24 32 8 8 9 9 8 8 50 23 33 9 8 9 9 8 8 51 26 รวม 257 262 281 290 258 268 1616 812 รอยละ 77.87 79.39 85.15 87.87 78.18 81.21 E1 = 81.61 E2 = 82.02

162

ตารางท 25 แสดงความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยน

ความสามารถ ในการทาโครงงาน

กลมท

X

S.D.

ลาดบ ท 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1. กาหนดประเดนปญหา

3 3 3 4 3 4 3 3 3 3.22 0.44 2

2. วธการศกษาคนควา

3 3 4 3 4 3 4 3 2 3.22 0.67 2

3. เนอหาสาระและประโยชน

3 4 4 3 3 4 4 3 2 3.33 0.70 1

4. การทารายงาน

2 2 3 3 4 3 3 3 3 2.89 0.6 3

5. การแสดงโครงงานและการนาเสนอ

2 3 3 2 3 2 3 3 2 2.56 0.53 4

รวม 13 15 17 15 17 16 17 15 12 15.22 1.78 คะแนนเฉลย

รวม 2.60 3.00 3.40 3.00 3.40 3.20 3.40 3.00 2.40 3.04 0.35

ระดบคณภาพ ด ด ด เยยม

ด ดเยยม

ด ดเยยม

ด พอใช ด

163

ตารางท 26 แสดงคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน การประเมนครงท 1

คณลกษณะจตวทยาศาสตร ระดบ คนท สนใจ

ใฝเรยนร ความเพยร

พยายามมงมน อดทน

ความรอบคอบ ในการตดสนใจ

ความมเหตผล

ความใจกวาง

ความซอสตย

รวม X S.D. คณภาพ

1 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 2 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 3 4 4 3 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 4 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 5 3 3 2 3 4 4 19 3.16667 0.75277 ปานกลาง 6 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 7 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 8 3 2 3 3 4 4 19 3.16667 0.75277 ปานกลาง 9 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 10 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 11 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 12 3 3 3 4 4 4 21 3.5 0.54772 ด 13 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 14 3 3 3 4 4 4 21 3.5 0.54772 ด 15 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 16 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 17 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 18 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 19 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 20 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 21 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 22 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 23 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 24 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 25 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 26 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 27 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 28 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 29 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 30 3 3 2 4 3 4 19 3.16667 0.75277 ปานกลาง 31 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 32 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 33 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด รวม 101 115 124 130 131 132 733 122.167 15.8662 0

คะแนนเฉลยรวม

3.06 3.48 3.75 3.93 3.96 4 22.21 3.70202 0.48079 ด

164

ตารางท 27 แสดงคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน การประเมนครงท 2

คณลกษณะจตวทยาศาสตร ระดบ คนท สนใจ

ใฝเรยนร ความเพยร

พยายามมงมน อดทน

ความรอบคอบ ในการตดสนใจ

ความมเหตผล

ความใจกวาง

ความซอสตย

รวม X S.D. คณภาพ

1 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 2 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 3 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 4 3 4 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 5 3 4 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 6 4 4 4 3 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 7 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 8 3 4 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 9 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 10 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 11 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 12 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 13 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 14 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 15 3 3 4 4 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 16 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 17 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 18 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 19 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 20 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 21 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 22 4 4 4 4 4 4 24 4 0 ด 23 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 24 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 25 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 26 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 27 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 28 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 29 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 30 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 31 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 32 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 33 3 4 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด รวม 109 125 132 127 137 137 767 127.833 14.4699 0

คะแนนเฉลยรวม

3.30 3.78 4 3.84 4.15 4.15 23.24 3.87374 0.43848 ด

165

ตารางท 28 แสดงคณลกษณะจตวทยาศาสตรของนกเรยน การประเมนครงท 3

คณลกษณะจตวทยาศาสตร ระดบ คนท สนใจ

ใฝเรยนร ความเพยร

พยายามมงมน อดทน

ความรอบคอบ ในการตดสนใจ

ความมเหตผล

ความใจกวาง

ความซอสตย

รวม X S.D. คณภาพ

1 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 2 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.4082 ด 3 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 4 3 4 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 5 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.4082 ด 6 4 3 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 7 3 4 4 4 4 4 23 3.83333 0.4082 ด 8 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.4082 ด 9 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.4082 ด 10 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.4082 ด 11 4 4 4 4 3 4 23 3.83333 0.4082 ด 12 4 4 4 4 3 4 23 3.83333 0.4082 ด 13 4 3 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 14 4 4 4 3 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 15 4 4 4 3 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 16 4 4 4 3 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 17 4 4 4 3 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 18 4 4 4 5 5 5 27 4.5 0.54772 ดเยยม 19 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 20 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 21 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 22 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 23 4 3 4 4 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 24 4 3 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 25 4 4 4 3 4 4 23 3.83333 0.40825 ด 26 4 3 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 27 4 3 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 28 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 29 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 30 4 4 4 4 5 5 26 4.33333 0.5164 ดเยยม 31 4 3 4 3 4 4 22 3.66667 0.5164 ด 32 4 3 4 4 3 4 22 3.66667 0.5164 ด 33 3 3 4 4 3 4 21 3.5 0.54772 ด รวม 127 118 132 121 136 140 774 129 15.3734 0

คะแนนเฉลยรวม

3.84 3.57 4 3.66 4.12 4.24 23.45 3.90909 0.46586 ด

166

ภาคผนวก ง

ตวอยางชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร

167

ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท วชา วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3

ครผสอน คณครมยร เจรญศร

ชอ......................................ชน.............เลขท......................

โรงเรยนเทศบาลออมนอย สงกดกองการศกษาเทศบาลนครออมนอย

168

คานา

คมอการใชชดการเรยนรเลมน ขาพเจาจดทาขนเพอใชควบคกบชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3 มวตถประสงคเพอใหผเรยนมความรความเขาใจในเรอง ความหมาย จดมงหมายในการทาโครงงาน รวมถงประเภทของโครงงาน การทาโครงงานวทยาศาสตรและพฒนาผลการเรยนรในรายวชาวทยาศาสตรเรองแรงและการเคลอนท

ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนทน ใชประกอบการเรยนการสอนของคร ไดแก แผนการสอน ใบความร ใบคาตอบ ใบงาน แบบทดสอบ ใบเฉลย และสอประกอบการสอน มทงหมด 6 ชดการเรยนร ไดแก ชดท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร ใชเวลา 2 ชวโมง ชดท 2 ความเรงและผลของรงลพธ ใชเวลา 2 ชวโมง ชดท 3 แรงกรยาและแรงปฏกรยา ใชเวลา 2 ชวโมง ชดท 4 แรงพยงของของเหลว ใชเวลา 2 ชวโมง ชดท 5 โมเมนตของแรง ใชเวลา 2 ชวโมง ชดท 6 ผลของแรงททาใหวตถเคลอนท ใชเวลา 2 ชวโมง หวงวาเมอผเรยนศกษาเนอหา ขอมลความรเกยวกบการทาโครงงานแลวผเรยนสามารถนาเอาความรทไดมาวางแผน คดและเตรยมขอมลเพอนาไปสการปฏบตกจกรรมการทาโครงงานวทยาศาสตรได

มยร เจรญศร

169

ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท วชา วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3

ชดท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

170

คาชแจง ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท

วชา วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ชดท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

คาชแจง ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท วชา วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ชดท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร เปนชดการเรยนรเกยวกบ ความหมายของโครงงาน จดมงหมายในการทาโครงงาน ประเภทของโครงงาน และการทาโครงงานวทยาศาสตร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบความหมายของโครงงาน จดมงหมายใน

การทาโครงงาน ประเภทของโครงงาน การคดหาปญหาหรอหวขอโครงงาน และการทาโครงงานภาษาวทยาศาสตร

เวลา 2 ชวโมง คาชแจงในการทากจกรรม

1. กอนใชชดการเรยนรควรตรวจสอบเอกสารใหครบถวน ในแตละชดการเรยนรประกอบดวยเอกสารดงน 1.1 เอกสารสาหรบครประกอบดวย

1.1.1 คาอธบายรายวชา/มาตรฐานตวชวด/ผงมโนทศน 1.1.2 แผนการจดการเรยนร 1.1.3 แนวทางแบบบนทกผลการปฏบตกจกรรม 1.1.4 แนวคาตอบใบงาน 1.1.5 สอการเรยนการสอน 1.1.6 แบบประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร 1.1.7 แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร

1.2 เอกสารสาหรบนกเรยนประกอบดวย 1.2.1 บตรคาสง 1.2.2 ใบความร 1.2.3 ใบคาตอบ 1.2.4 ใบสรปความร

1.2.5 ใบงาน

171

2. สงทครตองปฏบต 2.1 กอนสอน 2.1.1 ศกษาคาอธบายรายวชา 2.1.2 มาตรฐาน ตวชวด 2.1.3 ศกษาสาระการเรยนรจากผงมโนทศน 2.1.4 ศกษาแผนการจดการเรยนร 2.1.5 เตรยมเอกสารทตองใชไวตามลาดบกอน-หลง ตามทระบไวในแผนการจด การเรยนร 2.1.6 เตรยมวสดอปกรณตามแผนการจดการเรยนรและทดสอบการใชสออปกรณอยางครบถวน 2.1.7 ศกษาแหลงการเรยนร 2.1.8 ศกษาเครองมอการวดผลประเมนผล

2.1.9 แบงกลมนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 5-6 คนโดยใหสมาชกในกลมมทง นกเรยนเกงและออนคละกน จดแบงหนาท บทบาทของแตละคนดงน

2.1.9.1 ประธาน ทาหนาท ควบคมการทางานของกลม 2.1.9.2 รองประธาน ทาหนาท แทนประธานเมอประธานไมอย 2.1.9.3 เลขานการ ทาหนาท บนทกขอมล ความคดเหนของสมาชกในกลม 2.1.9.4 สมาชก ทาหนาท เสนอความคดเหนจากขอมลทไดรบ 2.1.10 ครชแจงวธการสอนและกจกรรมทนกเรยนตองปฏบตตามใบกจกรรม

2.2 ขณะสอน 2.2.1 ชแจงกจกรรมการเรยนการสอนใหนกเรยนทราบ 2.2.2 จดกลมตามทกาหนด 2.2.3 ดาเนนการจดกจกรรมตามแผนการจดการเรยนร 2.2.3.1 ชแจงจดประสงคการเรยนรและลกษณะการทางานเปนกลม

2.2.3.2 จดกลมตามทกาหนด 2.2.3.3 เปดโอกาสใหนกเรยนไดมปฏสมพนธภายในกลมเพอใหไดมาซง

ขอสรปของกลม เชน การอภปราย ซกถามเสนอแนะ แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน 2.2.3.4 เปนผใหคาแนะนาและเปนทปรกษาของนกเรยนในขณะท นกเรยนทากจกรรม

2.2.3.5 ตรวจสอบการปฏบตกจกรรมตางๆของนกเรยน 2.2.3.6 ประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร

2.3 หลงสอน 2.3.1 ตรวจใบงานใหคะแนน (10 คะแนน)

2.3.2 ตรวจใบคาตอบ 2.3.3 ตรวจแบบทดสอบหลงเรยน (10 คะแนน) 2.3.4 บนทกแบบประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร

172

รหสวชา ว23101 วชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มธยมศกษาปท 3 จานวน 60 ชวโมง จานวนเวลา 3 ชวโมง/สปดาห จานวน 1.5 หนวยกต

ศกษา วเคราะหความเรง แรง แรงลพธ แรงพยง แรงเสยดทาน โมเมนตของแรง

การเคลอนทของวตถในแนวตรงและแนวโคง พลงงานจลน พลงงานศกยโนมถวง กฎการอนรกษพลงงานความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟา การตอวงจรไฟฟา วงจรไฟฟาในบาน พลงงานไฟฟา ชนสวนอเลกทรอนกส วงจรอเลกทรอนกสอยางงาย ระบบสรยะ แกแลกซ กลมดาวฤกษ กลองโทรทรรศน และเทคโนโลยอวกาศ

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การสารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และการอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ เหนคณคาของการนาความรไปใชประโยชนในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยมทเหมาะสม มาตรฐาน/ตวชวด

ว 4.1 ม.3/1, ว 4.1 ม.3/2, ว 4.1 ม.3/3 ว 4.2 ม.3/1, ว 4.2 ม.3/2, ว 4.2 ม.3/3

ว 5.1 ม.3/1, ว 5.1 ม.3/2, ว 5.1 ม.3/3, ว 5.1 ม.3/4, ว 5.1 ม.3/5 ว.7.1 ม.3/1, ว 7.1 ม3/2, ว7.1 ม3/3 ว 7.2 ม.3/1 ว 8.1 ม.3/1, ว 8.1 ม.3/2, ว 8.1 ม.3/3, ว 8.1 ม.3/4, ว 8.1 ม.3/5 ว 8.1 ม.3/6, ว 8.1 ม.3/7, ว 8.1 ม.3/8, ว 8.1 ม.3/9

รวมทงหมด 20 ตวชวด

คาอธบายรายวชา

173

สาระท 4 แรงและการเคลอนท มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตอง และมคณธรรม

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 1. อธบายความเรงและผลของแรงลพธททา ตอวตถ

- วตถเคลอนทดวยความเรวทเปลยนแปลง เปนการเคลอนทดวยความเรง เมอแรงลพธ มคาไมเทากบศนยกระทาตอวตถวตถ จะเคลอนทดวยความเรงซงมทศทางเดยวกบ แรงลพธ

2. ทดลองและอธบายแรงกรยาและ แรงปฏกรยาระหวางวตถและนาความรไปใชประโยชน

- ทกแรงกรยาจะมแรงปฏกรยาโตตอบดวยขนาดของแรงเทากน แตมทศทางตรงขาม การนาความรเรองแรงกรยาและแรงปฏกรยา ไปใชอธบาย เชน การชกเยอ และการจดบงไฟ

3. ทดลองและอธบายแรงพยงของของเหลว ทกระทาตอวตถ

- แรงพยง คอ แรงทของเหลวกระทาตอวตถ มคาเทากบนาหนกของของเหลวทมปรมาตรเทากบสวนทจมของวตถ - ของเหลวทมความหนาแนนมากจะมแรงพยงมาก - วตถทลอยไดในของเหลวจะมความหนาแนน นอยกวาความหนาแนนของของเหลว

การวเคราะหตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางชนมธยมศกษาปท 3

174

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 1. ทดลองและอธบายความแตกตางระหวางแรงเสยดทานสถตกบแรงเสยดทานจลน และ นาความรไปใชประโยชน

- แรงเสยดทานสถตเปนแรงเสยดทานทกระทาตอวตถขณะหยดนง สวนแรงเสยดทานจลนเปนแรงเสยดทานทกระทาตอวตถขณะเคลอนท - การเพมแรงเสยดทาน เชน การออกแบบ พนรองเทาเพอกนลน - การลดแรงเสยดทาน เชน การใช นามนหลอลนทจดหมน

2. ทดลองและวเคราะหโมเมนตของแรง และ นาความรไปใชประโยชน

- เมอมแรงทกระทาตอวตถ แลวทาใหเกด โมเมนตของแรงรอบจดหมน วตถจะเปลยน สภาพการหมน - การวเคราะหโมเมนตของแรงในสถานการณ ตาง ๆ

3. สงเกตและอธบายการเคลอนทของวตถ ทเปนแนวตรง และแนวโคง

- การเคลอนทของวตถมทงการเคลอนทใน แนวตรง เชนการตกแบบเสร และการเคลอนทในแนวโคง เชน การเคลอนทแบบโพรเจกไทลของลบาสเกตบอลในอากาศ การเคลอนทแบบวงกลมของวตถทผกเชอกแลวแกวง เปนตน

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8. 1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ตงคาถามทกาหนดประเดนหรอตวแปรทสาคญในการสารวจตรวจสอบหรอศกษา

คนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได 2. สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการสารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ 3. เลอกเทคนควธการสารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผลเทยงตรง

และปลอดภย โดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม 4. รวบรวมขอมล จดกระทาขอมลเชงปรมาณและคณภาพ

175

5. วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป ทงทสนบสนนหรอขดแยงกบสมมตฐาน และความผดปกตของขอมลจากการสารวจตรวจสอบ

6. สรางแบบจาลอง หรอรปแบบทอธบายผลหรอแสดงผลของการสารวจตรวจสอบ 7. สรางคาถามทนาไปสการสารวจตรวจสอบ ในเรองทเกยวของ และนาความรทได

ไปใชในสถานการณใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

8. บนทกและอธบายผลการสงเกต การสารวจ ตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตาง ๆ ใหไดขอมลทเชอถอได และยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม

9. จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และ/หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

176

รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

ขอบขายสาระการเรยนร ชดการเรยนรท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

[พมพคาอางองจากเอกสาร หรอบทสรปของจดทนาสนใจ คณ

กลองขอความ' เพอเปลยนแปลงการ จดรปแบบ

ของกลองขอความของอางอง ทดงมา]

ประเภทของโครงงาน

ขนตอนการทาโครงงานวทยาศาสตรโครงงาน

โครงงานประเภทสงประดษฐ

โครงงานประเภททดลอง

โครงงานประเภททฤษฎ

โครงงานประเภทสารวจรวบรวมขอมล

ขนท 2 วางแผนในการทาโครงงาน

ขนท 1 คดและเลอก

หวขอเรอง

ขนท 3 การลงมอทาโครงงาน

ขนท 4 การเขยนรายงาน

ขนท 5 การแสดงผล

177

รายการอปกรณในชดการเรยนร ชดท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

1. แผนการสอน จานวน 1 ชด 2. ชดการเรยนรแรงและการเคลอนท ชดท 1 รจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

2.1 ใบความรท 1 จานวน 1 ชด 2.2 ใบคาถามท 1 จานวน 1 ชด 2.3 ใบความรท 2 จานวน 1 ชด 2.4 ใบคาถามท 2 จานวน 1 ชด 2.5 ใบงานเรองการจดทาโครงงานวทยาศาสตร จานวน 1 ชด 2.6 ใบความรท 3 จานวน 1 ชด 2.7 ใบคาถามท 3 จานวน 1 ชด 2.8 ใบงานเรองการคดหาหวขอโครงงาน จานวน 1 ชด 2.9 ใบสรปความร จานวน 1 ชด 2.10 แบบทดสอบ จานวน 1 ชด 2.11 เฉลยใบคาถามท 1 จานวน 1 ชด 2.12 เฉลยใบคาถามท 2 จานวน 1 ชด 2.13 เฉลยใบคาถามท 3 จานวน 1 ชด 2.14 เฉลยแบบทดสอบ จานวน 1 ชด

3. สอการสอน Power point จานวน 1 ชด ตวอยางโครงงาน

178

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 แผนการจดการเรยนรท 1 เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร เวลา 2 ชวโมง ทาการสอน วนท..........................เดอน.......................................พ.ศ..................................... .......

1. มาตรฐาน/ตวชวด มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบ

เสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอนสามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด ว 8.1 ม.3/1 ตงคาถามทกาหนดประเดนหรอตวแปรทสาคญในการสารวจ ตรวจสอบ หรอศกษาคนควา เรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได

ตวชวด ว 8.1 ม.3/7 สรางคาถามทนาไปสการสารวจตรวจสอบในเรองทเกยวของและนาความรไปใชในสถานการณใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการและผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจได

2. แนวคดหลก โครงงานวทยาศาสตร เปนกจกรรมการเรยนรอยางหนงทสงเสรมใหนกเรยนไดศกษา

สงตาง ๆ ดวยตนเอง โดยอาศยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและทกษะอน ๆ จากแหลงเรยนรเพอใหไดมาซงความรหรอขอคนพบใหม ๆ การคดหาปญหาหรอหวขอเรองทจะทาโครงงานเปนขนตอนทสาคญทสดในการทาโครงงาน ซงนกเรยนจะตองเปนผคดและเลอกหวขอเรองดวยตน เอง โดยทวไปมกจะไดมาจากปญหาคาถามหรอความอยากรอยากเหนเกยวกบเรองตาง ๆ ของนกเรยนเอง

3. คณลกษณะอนพงประสงค ใฝเรยนร มงมนในการทางาน มจตสาธารณะ

4. เนอหาสาระ 1. ความหมายของโครงงานวทยาศาสตร 2. ประเภทของโครงงานวทยาศาสตร 3. ขนตอนในการทาโครงงานวทยาศาสตร

5. จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของโครงงานวทยาศาสตรได 2. นกเรยนสามารถบอกประเภทของโครงงานไดถกตอง

3. นกเรยนสามารถอธบายขนตอนในการทาโครงงานไดถกตอง 4. นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบการคดหาปญหาหรอหวขอเรองโครงงาน

วทยาศาสตร

179

5. นกเรยนมความรเกยวกบทกษะการทางานเปนกลม 6. นกเรยนมความสนใจในโครงงานวทยาศาสตร

6. กระบวนการจดการเรยนร ขนนาเขาสบทเรยน ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ ขนจดกจกรรม 1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) 1.1 ครผสอน นาตวอยางโครงงานวทยาศาสตรมาใหนกเรยนศกษาและใหนกเรยนรวมอภปรายในประเดนตอไปน 1.1.1 จากตวอยางโครงงาน นกเรยนเคยทาหรอไม 1.1.2 โครงงานนศกษาขอมลจากแหลงใด 1.1.3 นกเรยนมความสนใจทจะทาโครงงานวทยาศาสตรหรอไม 1.1.4 โครงงานนจดเปนโครงงานประเภทใด

1.1.5 การคดหาปญหาหรอหวขอเรองโครงงาน อยในขนตอนใด 1.1.6 หวขอเรองโครงงานทนกเรยนเคยศกษามเรองอะไรบาง 2. ขนวางแผน (Plan) 2.1 นกเรยนแบงกลมโดยคละความสามารถ กลมละ 5 คน เลอกประธานและเลขานการ แบงหนาทความรบผดชอบ โดยครชวยดแลแนะนาในการแบงหนาทใหเหมาะสมกบความสามารถของแตละคน 2.2 นกเรยนแตละกลมรบชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ชดท 1 เรองรจก การทาโครงงานวทยาศาสตร แลวรวมกนวางแผนเพอทากจกรรมตามขนตอน 3. ขนสารวจและคนหา (Exploration) 3.1 นกเรยนอานบตรคาสงและรวมกนศกษาความรจากใบความรท 1 เรองความรเบองตนเกยวกบโครงงาน และการทาโครงงานวทยาศาสตร 3.2 นกเรยนอานคาถามในใบคาถามท 1 และตอบคาถามลงในกระดาษคาตอบของนกเรยน 3.3 ตรวจคาตอบจากบตรเฉลย 3.4 นกเรยนศกษาใบความรท 2 การจดทาโครงงานวทยาศาสตร 3.5 นกเรยนอานคาถามจากใบคาถามท 2 และตอบคาถามลงในกระดาษคาตอบ 4. ขนอภปรายและลงขอสรป (Explanation) 4.1 นกเรยนรวมกนอภปรายและสรป ถายงไมเขาใจใหศกษาจากบตรสรป

4.2 นกเรยนแตละคนสรปองคความรเรอง ความรเกยวกบโครงงานวทยาศาสตร ดวยตนเองและบนทกลงในใบงานท 1 เรองการจดทาโครงงานวทยาศาสตร

4.3 นกเรยนศกษาใบความรท 3 และรวมกนอภปรายตอบคาถามในใบคาถามท 3

180

5. ขนขยายความร (Elaboration) 5.1 นกเรยนแตละกลมคดเลอกตวแทนเพอนาเสนอรายงานผลการทากจกรรมหนาชนเรยน ครแนะนาใหสมาชกกลมอน รวมอภปรายซกถาม เพอเปนการแลกเปลยนเรยนรรวมกน เสนอแนะใหการรายงานผลไดถกตองตรงประเดน 5.2 ครมอบหมายงานใหนกเรยนแตละคนไปศกษาคนควาเพมเตมตวอยางโครงงานประเภทตาง ๆ ในหองสมดหรออนเตอรเนตโดยเขยนบนทกลงในใบงานท 2 เรองการคดหาปญหาหรอหวขอโครงงาน 6. ขนประเมนผล (Evaluation)

6.1 นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน เรอง ความรเกยวกบโครงงานวทยาศาสตร 6.2 ครเปดโอกาสซกถามเกยวกบเรองทยงสงสย 6.3 ครตรวจบตรใบงานและแบบทดสอบของนกเรยนแลวรวมกนเฉลยคาตอบท

ถกตอง พรอมทงใหคะแนนในแบบบนทกคะแนน

7. สอและแหลงการเรยนร 1. สอการเรยนร ชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ชดท 1 เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร ประกอบดวย 1.1 ใบความร 1.2 ใบกจกรรม

1.3 ใบสรปความร 1.4 ใบงาน 1.5 สอประกอบการสอน Power point 1.6 แบทดสอบหลงเรยน เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร 1.7 ตวอยางโครงงานวทยาศาสตร 2. แหลงเรยนร

2.1 หองสมดโรงเรยน 2.2 เครอขายอนเตอรเนตในโรงเรยน

8. การวดผลและการประเมนผล 1. วธการวด 1.1 การทดสอบ

1.2 การสงเกตพฤตกรรมการเรยน 1.3 การสงเกตการทางานกลม 1.4 การสงเกตการนาเสนอผลงาน

2. เครองมอการวดและประเมนผล 2.1 แบบทดสอบ 2.2 แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน

181

2.3 แบบประเมนการทางานกลม 2.4 แบบสงเกตการนาเสนอผลงาน 3. เกณฑการวดและประเมนผล 3.1 การทดสอบ ใชเกณฑการผานรอยละ 80 3.2 การสงเกตพฤตกรรมการเรยนผเรยน ใชเกณฑการผานรอยละ 80 3.3 การสงเกตการทางานกลมของผเรยน ใชเกณฑการผานรอยละ 80 3.4 การสงเกตการนาเสนอผลงาน ใชเกณฑการผานรอยละ 80

9. กจกรรมเสนอแนะ แนะนาใหนกเรยนศกษาความรเพมเตมในเรองตวอยางโครงงานวทยาศาสตรในหองสมดหรอเครอขายทางอนเตอรเนต เพอนาความรทไดมารวมกนอภปรายในคราวตอไป

182

ใบความรท 1

ความรเบองตนเกยวกบโครงงาน โครงงานคออะไร

โครงงาน คอ งานวจยเลกๆสาหรบนกเรยน เปนการแกปญหาหรอขอสงสย หาคาตอบโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร หากเนอหาหรอขอสงสยเปนไปตามกลมสาระการเรยนรใด จะเรยกวาโครงงานในกลมสาระนน ๆ

ถาคาตอบไมตรงกบสมมตฐาน กตงสมมตฐานใหม และทาขอ 3 ขอ4 จนเปนจรง เมอคาตอบตรงกบสมมตฐาน กจะทาใหไดรบความรใหม และเกดคาถามใหม

ประเภทของโครงงาน เนองจากโครงงาน คอ การแกปญหาหรอขอสงสยของนกเรยน โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ถาเนอหาหรอขอสงสยตรงกบกลมสาระการเรยนรใด กจดเปนโครงงานในกลมสาระ การเรยนรนน ๆ จงแบงโครงงานตามการไดมาซงคาตอบของกระบวนการทางวทยาศาสตรออกเปน 4 ประเภท คอ 1. โครงงานประเภทสารวจและรวบรวมขอมล 2. โครงงานประเภททดลอง 3. โครงงานประเภทสงประดษฐ

4. โครงงานประเภททฤษฎ

สาหรบกระบวนการทางวทยาศาสตรทใช คอ

1. เมอนกเรยนเกดปญหา 2. นกเรยนกตอบปญหาชวคราว (สมมตฐาน) 3. นกเรยนจะตองออกแบบการทดลอง เพอ

พสจนปญหาวาจรงหรอไม 4. ทาการทดลอง หรอศกษาคนควาเพอสรปผล

183

ใบคาถามท 1

เรอง ความรเบองตนเกยวกบโครงงาน

ชอกลม.............................................................

ชอ..........................................................................นามสกล.................................................................................

คาชแจง นกเรยนศกษาใบความรท 1 เรองความรเบองตนเกยวกบการทาโครงงานแลว ตอบคาถามตอไปน

1. โครงงาน หมายถงอะไร …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. หลกการทาโครงงานมอะไรบาง …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. จดมงหมายในการทาโครงงานมอะไรบาง …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

4. โครงงานมกประเภท อะไรบาง …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

184

1. เนนการแสวงหาความร ดวยตนเอง โดยนกเรยนจะเปนผรเรมวางแผน และดาเนนการศกษาดวยตนเอง โดยมครเปนเพยงผชแนะ

แนวทางและใหคาปรกษา

2 เนนกระบวนการแสวงหาความรโดยใชวธการทางวทยาศาสตร โดยเรมจากการกาหนดปญหา เลอกหวขอทตนสนใจจะ

ศกษา วางแผนการศกษาคนควา ดาเนนการรวบรวมขอมล ทาการทดลอง และ

สรปผลการศกษาคนควา

3. เนนการคดเปน ทาเปน และ การแกปญหาเปน ดวยตน

ใบความรท 2 การจดทาโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร หมายถง การศกษาเพอพบขอความรใหม สงประดษฐใหม ๆ ทางวทยาศาสตร ดวยตวของผเรยนเอง โดยใชวธการทางวทยาศาสตรในการแกปญหาโดยมครอาจารยและผเชยวชาญ

เปนผใหคาปรกษา

หลกการของกจกรรม

โครงงานวทยาศาสตร

ความสาคญและคณคาของการทาโครงงานวทยาศาสตร

นกเรยนจะมโอกาสไดรบประสบการณตรงในกระบวนการเสาะแสวงหาความร ทกขนตอน มโอกาสไดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรตาง ๆ และจะชวยพฒนาคณสมบต อน ๆ ใหแกนกเรยนดวย เชน ความเปนคนชางสงเกต มความคดรเรม สรางสรรค มความเชอมนในตนเอง มวนยและซอสตยในการทางาน มความละเอยดรอบคอบ มความรบผดชอบ ยอมรงฟงคาตชมและความคดเหนของผอน มเจตคตทดตอวทยาศาสตร รจกแบงเวลาในการทางานและการกระทากจกรรมอน ๆ และทางานรวมกบผอนได เปนตน

185

วธการทาโครงงานวทยาศาสตร การทาโครงงานวทยาศาสตรมขนตอนทสาคญ ดงตอไปน

ขนท 1 การคดและเลอกชอเรองหรอปญหาทจะศกษา ขนตอนนเปนขนทสาคญทสดและยากทสด ตามหลกการแลวนกเรยนควรจะเปนผคดและเลอกหวขอเรองทจะศกษาดวยตนเอง

ขนท 2 การวางแผนในการทาโครงงาน การวางแผนวธดาเนนงานในการศกษาคนควาทงหมด เชน วสด อปกรณ ทจาเปนตองใชในการออกแบบการทดลอง และควบคมตวแปร วธดาเนนการรวบรวมขอมล การวางแผนปฏบตงานอยางคราว ๆ วาจะดาเนนการอยางไรบางเปนขนตอน แลวนาเสนออาจารยทปรกษา เ พอขอคาแนะนาเพมเตม และขอความเหนชอบ

ขนท 3 การลงมอทาโครงงาน ไดแก การลงมอปฏบตตามแผนงานทไดวางไวลวงหนาแลวในขนทสองนนเอง ประกอบดวยการเกบรวบรวมขอมล การสรางหรอการประดษฐ การปฏบตการทดลอง ซงสดแลวแตจะเปนโครงงานประเภทใดและการคนควาจากเอกสารตาง ๆ แลวดาเนนการวเคราะหขอมล แบงความหมายของขอมล และสรปผลของการศกษาคนควา

186

ขนท 4 การเขยนรายงาน เปนการเสนอผลของการศกษาคนควาเปนลายลกษณอกษรหรอเปนเอกสาร เพออธบายใหผอนทราบรายละเอยดทงหมดของการทาโครงงาน ซงจะประกอบดวยปญหาททาการศกษาวตถประสงคของการศกษา วธดาเนนการศกษาคนควา อปกรณหรอเครองมอทใชขอมลตาง ๆ ทรวบรวมได ผลทไดจากการศกษาคนควา ตลอดจนประโยชนและขอเสนอแนะตาง ๆ ทไดจากการทาโครงงานนน ๆ วธเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตรกมลกษณะและแนวทางในการเขยน เชนเดยวกบการเขยนรายงานผลการวจยทางวทยาศาสตรของนกวทยาศาสตรนนเอง

ขนท 5 การแสดงผลงาน เปนการเสนอผลงานทไดศกษาคนควาสาเรจลงแลวใหผอนไดรบรและเขาใจ ซงอาจกระทาไดหลายรปแบบ เชน การจดนทรรศการ การสาธตแสดงประกอบการรายงานปากเปลา ในการจดแสดงผลงานของการทาโครงงานวทยาศาสตรทครอาจกระทาไดในหลายระดบ

187

ใบคาถามท 2 เรอง การจดทาโครงงานวทยาศาสตร

ชอกลม............................................................. ชอ.......................................................................นามสกล..................................................... คาชแจง นกเรยนศกษาใบความรท 2 เรองการจดทาโครงงานวทยาศาสตรแลว ตอบคาถามตอไปน 1. โครงงานวทยาศาสตรหมายถง ............................................................................................................................. ................ ......................................................................................................... .................................... ............................................................................................................................. ................ 2. ลกษณะสาคญของโครงงานวทยาศาสตรมอะไรบาง ............................................................................................................................. ................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................ 3. โครงงานวทยาศาสตรมแหลงทมาจากอะไรบาง จงยกตวอยางตามความเขาใจ ............................................................................................................................. ................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................ 4. จงอธบายขนตอนหรอวธการทาโครงงานวทยาศาสตร ............................................................................................................................. ................ ......................................................... .................................................................................... ............................................................................................................................. ................

188

ใบงานท 1 เรอง การจดทาโครงงานวทยาศาสตร

ชอกลม.............................................................

ชอ.......................................................................นามสกล..................................................................... . คาสง ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคดเกยวกบโครงงานวทยาศาสตร หลงจากทไดศกษา จากใบความร

189

ใบความรท 3 เรองการคดหาปญหาหรอหวขอเรองโครงงานวทยาศาสตร

เทคนคการคดหวขอเรอง สาหรบการทาโครงงานประเภทตาง ๆ และการทา

โครงงานวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนทวไป ซงเปนแนวคดกวาง ๆ สาหรบใหนกเรยนเปนกรอบความคดเพอใหนกเรยนตดสนใจในการเลอกหวขอในการทาโครงงานการคดและการเลอกหวเรอง ทจะตองศกษา เปนขนตอนทสาคญทสด และยากทสดดวย ตามหลกการ แลวนกเรยนควรจะเปนผคดและเลอกหวเรองทจะตองศกษา ดวยตนเองหวเรองนสวนใหญจะไดมาจากความสนใจ และความอยากรอยากเหนของนกเรยนเอง ตลอดจนประสบการณทงในและนอกหองเรยน ซงอาจจะไดแนวความคดมาจากสงตอไปน

190

การตงชอโครงงานและการกาหนดวตถประสงค

การตงชอโครงงานทดควรมลกษณะดงน 1. ตรงกบเรอง เมออานชอเรองแลวสามารถบอกไดวาเรองนนมลกษณะอยางไร 2. สนกะทดรด ชอโครงงานไมควรยาวเกนไป ควรเขยนใหสนกะทดรด แตตองไดใจความตรงกบเรอ 3. ไมควรเปนประโยคคาถาม เพราะไมใชคาถาม หรอปญหา 4. ควรมลกษณะเราความสนใจ แตตองไมทาใหผดเพยนไปจากเนอเรองของโครงงาน สวนการระบวตถประสงคของโครงงานนน จดวาเปน การเขยนวตถประสงคของการศกษา คนควา หรอเปน วตถประสงคของการทดลอง วตถประสงคทด ควรม ความเฉพาะเจาะจง เปนสงทสามารถวดได บอกขอบเขตของ งานทจะทาไดชดเจน และไมเขยนอยในรปของประโยคคาถาม ทสาคญ คอ ตองสอดคลองกบ ชอ ของโครงงาน

191

ใบคาถามท 3 เรอง การคดหาปญหาหรอหวขอโครงงานวทยาศาสตร

ชอกลม............................................................. ชอ.........................................................................นามสกล...................................... .................

คาชแจง นกเรยนศกษาใบความรท 1 เรองความรเบองตนเกยวกบการทาโครงงานแลว ตอบคาถามตอไปน 1. นกเรยนมวธการคดหาปญหาหวขอโครงงานวทยาศาสตรอยางไร ........................................................................................... .................................................. ............................................................................................................................. ................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................ ................................................................................................................................ ............. ............................................................................................................. ................................ 2. หวขอเรองในการทาโครงงานวทยาศาสตรทดควรมลกษณะอยางไร ............................................................................................................................. ................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................ ............................................................................................................................. ................ .................................................................................................... ......................................... ............................................................................................................................. ................ 3. นกเรยนมความสนใจทจะทาโครงงานวทยาศาสตรในเรองใดบาง ............................................................................................................................. ................ .................................................................................................... ......................................... ............................................................................................................................. ................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................ ......................................................................................................................................... ....

192

ใบงาน เรองการคดหาปญหาหรอหวขอโครงงานวทยาศาสตร

1. ใหนกเรยนชวยกนศกษารวบรวมตวอยางโครงงานวทยาศาสตร จากหนงสอ วารสาร อนเตอรเนต หรอแหลงอน ๆ จานวน 3 เรอง

ท หวเรอง แหลงอางอง/เหตจงใจใน การทาโครงงาน

หมายเหต

1

2

3

2. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกมานาเสนอหนาชน

193

ใบสรปความร การจดทาโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร หมายถง การศกษาเพอพบขอความรใหม สงประดษฐใหม ๆ ทางวทยาศาสตรดวยตวของผเรยนเอง โดยใชวธการทางวทยาศาสตรในการแกปญหาโดย มครอาจารยและผเชยวชาญเปนผใหคาปรกษา

โครงงานวทยาศาสตรม 4 ประเภท ไดแก 1. โครงงานประเภทการทดลอง 2. โครงงานประเภทการสารวจรวบรวมขอมล 3. โครงงานประเภทการสรางสงประดษฐ 4. โครงงานประเภทการสรางทฤษฎและหลกการ

วธการทาโครงงานวทยาศาสตร การทาโครงงานวทยาศาสตรมขนตอนทสาคญ ดงตอไปน ขนท 1 การคดและเลอกชอเรองหรอปญหาทจะศกษา ขนท 2 การวางแผนในการทาโครงงาน ขนท 3 การลงมอทาโครงงาน ขนท 4 การเขยนรายงาน ขนท 5 การแสดงผลงาน ความสาคญและคณคาของการทาโครงงานวทยาศาสตร

การใหนกเรยนกระทากจกรรมโครงงานวทยาศาสตร จะชวยสงเสรมใหจดมงหมาย ของหลกสตรสมฤทธผลโดยสมบรณยงขน เพราะในการทาโครงงาน นกเรยนจะไดมโอกาส ดาเนนการศกษา จะศกษาเอง การวางแผนการศกษาเพอตอบปญหานน ๆ ดวยตนเอง ออกแบบ การทดลองหรอวธการศกษาดวยตนเอง ลงมอทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐาน ตลอดจนสรปผล ของการศกษาดวยตนเอง โดยมครเปนเพยงผใหคาปรกษาและชแนะ สรปไดวานกเรยนจะม โอกาสไดรบประสบการณตรงในกระบวนการเสาะแสวงหาความรทกขนตอน มโอกาสไดฝก ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรตาง ๆ และจะชวยพฒนาคณสมบตอน ๆ ใหแกนกเรยนดวย เชน ความเปนคนชางสงเกต มความคดรเรม สรางสรรค มความเชอมนในตนเอง มวนย และซอสตยในการทางาน มความละเอยดรอบคอบ มความรบผดชอบ ยอมรงฟงคาตชมและ ความคดเหนของผอน มเจตคตทดตอวทยาศาสตร รจกแบงเวลาในการทางานและการกระทา กจกรรมอน ๆ และทางานรวมกบผอนได เปนตน

194

แบบทดสอบชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ชดท 1 เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

คาชแจง แบบทดสอบมจานวน 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 15 นาท ใหนกเรยนทาเครองหมาย ( X ) บนตวเลอก ก ข ค หรอ ง ทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. การเลอกหวขอโครงงานทดควรพจารณาจากขอใดตอไปน ก. ครเปนผกาหนดให ข. เลยนแบบโครงงานคนอน ค. เปนเรองทตนเองสนใจและทาได ง. ดตามหนงสอเรยน 2. ขอใดไมใชหลกการทาโครงงานสงประดษฐ ก. ลอกเลยนแบบของเดม ข. ปรบปรงของเดมใหดขน ค. ประดษฐสงใหมๆ ง. พฒนาเครองมอเพอใชสอย 3. ถานกเรยนจะทาโครงงานเกยวกบพนธไมในปา ชายเลนจะเลอกทาโครงงานประเภทใด ก. โครงงานประเภททดลอง ข. โครงงานประเภทสารวจ ค. โครงงานประเภทสงประดษฐ ง. โครงงานประเภททฤษฎ 4. ขนตอนใดมความสาคญในการทาโครงงานมากทสด ก. กาหนดปญหา ข. การเขยนรายงาน ค. ออกแบบการทดลอง ง. ลงมอปฏบต 5. การทาโครงงานเกยวของกบทกษะวชาใดมากทสด ก. คณตศาสตร ข. วทยาศาสตร ค. ภาษาตางประเทศ ง. ศลปะ

6. โครงงานวทยาศาสตรมจดมงหมาย เพอใหผเรยนเกดสงใดมากทสด ก. ความคดสรางสรรค ข. ความรและประสบการณในการทาโครงงานวทยาศาสตร ค. แนวทางในการประยกตใชวธการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยแตละทองถน ง. เจตคตทดตอกระบวนการวทยาศาสตร 7. ขอใดเรยงลาดบขนตอนการดาเนนงานของวธการทางวทยาศาสตร ไดถกตอง 1. จดประสงคหรอสมมตฐาน 2. การออกแบบการทดลองและการทดลอง 3. การกาหนดปญหา 4. การรวบรวมขอมล 5. การแปรผลและลงขอสรป ก. 1, 2, 3, 4, 5 ข. 3, 1, 2, 4, 5 ค. 3,2,1,4,5 ง. 2, 3,1, 4, 5

195

8. ในการแกปญหาโดยใชกระบวนการวทยาศาสตรใชทกษะขอใดเปนอนดบแรก ก. สงเกต ข. การวด ค. ทดลอง ง. ตงสมมตฐาน 9. ขอใด ไมใช เปนโครงงานวทยาศาสตร ก. อณหภมนาจะมผลตอการละลายของนาตาล ข. ความเขมขนของเกลอมผลตอการลอยของไขไก ค. ความเขมของแสงมผลตอการบานของดอกไม ง. การบรการทดมผลตอจานวนผปวยของหองพยาบาล

10. กระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถงขอใด ก. การทางานเปนขนตอนตามลาดบของแผนทกาหนดไว ข. การทดสอบตางๆทเกยวของกบสงทเปนจรงนรนดรกาล ค. การรวบรวมขอมลทเปนรปธรรมมาวเคราะหและรายงาน ง. การนาความคดยอยๆมาสรปรวมเปนหลกการแลวทดสอบหลกการ

เกงมากเลยครบนอง ๆ

196

กระดาษคาตอบ

แบบทดสอบหลงเรยนเรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3

ชอ..............................นามสกล..........................................เลขท.......................

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ประเมนผล แบบบนทกคะแนน คะแนนเตม คะแนนทได

197

เฉลยใบคาถามท 1 เรองความรเบองตนเกยวกบการทาโครงงาน

คาชแจง นกเรยนศกษาใบความรท 1 เรองความรเบองตนเกยวกบการทาโครงงานแลวตอบคาถาม ตอไปน 1. โครงงาน หมายถงอะไร

ตอบ โครงงาน คอ งานวจยเลกๆสาหรบนกเรยน เปนการแกปญหาหรอขอสงสย หาคาตอบโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร หากเนอหาหรอขอสงสยเปนไปตามกลมสาระการเรยนรใด จะเรยกวาโครงงานในกลมสาระนน ๆ สาหรบกระบวนการทางวทยาศาสตรทใช คอ 1. เมอนกเรยนเกดปญหา 2. นกเรยนกตอบปญหาชวคราว (สมมตฐาน) 3. นกเรยนจะตองออกแบบการทดลอง เพอพสจนปญหาวาจรงหรอไม 4. ทาการทดลอง หรอศกษาคนควาเพอสรปผล

2. หลกการทาโครงงานมอะไรบาง ตอบ 1. เปนกจกรรมทมเนอหาสาระตามกลมสาระการเรยนรนน ๆ

2. นกเรยนจะตองเปนผรเรมและเลอกเรองทจะศกษาคนควาดวยตนเอง ตามความสนใจและระดบความสามารถของนกเรยนแตละวย 3. เปนกจกรรมทมการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเขาไปชวยในการศกษาคนควา เพอตอบปญหาทสงสย 4. นกเรยนเปนผวางแผนในการศกษาคนควา ตลอดจนดาเนนงานเกบรวบรวมขอมล หรอประดษฐคดคน รวมทงแปรผล สรปผล และเสนอผลการศกษาคนควาดวยตนเอง โดยมครอาจารยเปนทปรกษาเทานน 3. จดมงหมายในการทาโครงงานมอะไรบาง ตอบ ใหนกเรยนไดเรยนการจดทาโครงงานนนอกจากจะมคณคาทางดานการฝกใหนกเรยนมความร ความชานาญและมความมนใจ ในการนาเอาวทยาศาสตรไปใชในการแกปญหา หรอคนควาหาความรตางๆ ดวยตนเองแลว ยงใหคณคาอนๆ คอ 1. รจกตอบปญหาโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ไมเปนคนท หลงเชองมงายไรเหตผล 2. ไดศกษาคนควา หาความรในเรองทตนสนใจไดอยางลกซงกวา การสอนของคร 3. ทาใหนกเรยนไดแสดงความสามารถพเศษของตนเอง 4. ทาใหนกเรยนสนใจเรยนในกลมสาระการเรยนรนน ๆ มากยงขน 5. นกเรยนไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน 4. โครงงานมกประเภท อะไรบาง ตอบ โครงงานม 4 ประเภท คอ

1. โครงงานประเภทสารวจและรวบรวมขอมล 2. โครงงานประเภททดลอง 3. โครงงานประเภทสงประดษฐ 4. โครงงานประเภททฤษฎ

198

เฉลยใบคาถามท 2 เรองการจดทาโครงงานวทยาศาสตร

คาชแจง นกเรยนศกษาใบความรท 1 เรองการจดทาโครงงานวทยาศาสตรแลวตอบคาถามตอไปน

1. โครงงานวทยาศาสตรหมายถงอะไร ตอบ โครงงานวทยาศาสตร หมายถง การศกษาเพอพบขอความรใหม สงประดษฐใหม ๆ ทางวทยาศาสตรดวยตวของผเรยนเอง โดยใชวธการทางวทยาศาสตรในการแกปญหาโดยมครอาจารยและผเชยวชาญเปนผใหคาปรกษา

2. ลกษณะสาคญของโครงงานวทยาศาสตรมอะไรบาง ตอบ นกเรยนจะไดมโอกาสดาเนนการศกษา จะศกษาเอง การวางแผนการศกษา เพอตอบปญหานน ๆ ดวยตนเอง ออกแบบการทดลองหรอวธการศกษาดวยตนเอง ลงมอทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐาน ตลอดจนสรปผลของการศกษาดวยตนเอง โดยมครเปนเพยงผใหคาปรกษาและชแนะ สรปไดวานกเรยนจะมโอกาสไดรบประสบการณตรงในกระบวนการเสาะแสวงหาความรทกขนตอน มโอกาสไดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรตาง ๆ และจะชวยพฒนาคณสมบตอน ๆ ใหแกนกเรยนดวย เชน ความเปนคนชางสงเกต มความคดรเรมสรางสรรค มความเชอมนในตนเอง มวนยและซอสตยในการทางาน มความละเอยดรอบคอบ มความรบผดชอบ ยอมรงฟงคาตชมและความคดเหนของผอน มเจตคตทดตอวทยาศาสตร รจกแบงเวลาในการทางานและการกระทากจกรรมอน ๆ และทางานรวมกบผอนได

3. โครงงานวทยาศาสตรมแหลงทมาจากอะไรบาง จงยกตวอยางตามความเขาใจ ตอบ จากปญหาทพบในชวตประจาวน เปนเรองทตนเองสนใจและทาได 4. จงอธบายขนตอนหรอวธการทาโครงงานวทยาศาสตร

ตอบ การทาโครงงานวทยาศาสตรมขนตอนทสาคญ ดงตอไปน ขนท 1 การคดและเลอกชอเรองหรอปญหาทจะศกษา ขนท 2 การวางแผนในการทาโครงงาน ขนท 3 การลงมอทาโครงงาน ขนท 4 การเขยนรายงาน ขนท 5 การแสดงผลงาน

199

เฉลยใบคาถามท 3 เรอง การคดหาปญหาหรอหวขอโครงงานวทยาศาสตร

คาชแจง นกเรยนศกษาใบความรท 1 เรองความรเบองตนเกยวกบการทาโครงงานแลวตอบ คาถามตอไปน 1. นกเรยนมวธการคดหาปญหาหวขอโครงงานวทยาศาสตรอยางไร

ตอบ ไดมาจากความสนใจ และความอยากรอยากเหนของนกเรยนเอง ตลอดจน ประสบการณทงในและนอกหองเรยนซงอาจจะไดแนวความคดมาจากสงแวดลอมใกลตวทเปน ปญหาปญหาทเกดจากอาชพในทองถนปญหาของอาชพ เสรมความเชอของคนในทองถน ศกษาคนควาจากหนงสอ ตาราทางวทยาศาสตร หรอหนงสอพมพ ชม ฟง รายการวทย หรอโทรทศน ศกษาจากนทรรศการ หรอโครงงานของผอน สนทนาแลกเปลยนความรจากผร หรออาจารยทปรกษา 2. หวขอเรองในการทาโครงงานวทยาศาสตรทดควรมลกษณะอยางไร

ตอบ 1. ตรงกบเรอง เมออานชอแลวสามารถบอกไดวาเรองนนมลกษณะอยางไร 2. สนกะทดรด ชอโครงงานไมควรยาวเกนไปแตตองไดใจความตรงกบเรอง

3. ไมควรเปนประโยคคาถาม หรอปญหา 4. ควรมลกษณะเราความสนใจแตตองไมทาใหผดเพยนไปจากเนอเรอง ของโครงงาน

3. นกเรยนมความสนใจทจะทาโครงงานวทยาศาสตรในเรองใดบาง ตอบ พจารณาคาตอบของนกเรยน

200

เฉลยแบบทดสอบชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร

ชดท 1 เรองรจกการทาโครงงานวทยาศาสตร

คาชแจง แบบทดสอบมจานวน 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 15 นาท เฉลยกอน-หลงเรยน 1. ค 2. ก 3. ข 4. ค 5. ข

6. ง 7. ข 8. ก 9. ง 10. ก

201

ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท

วชา วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3

ชดท 2 ความเรง และผลของแรงลพธ

202

คาชแจง ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท

วชา วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ชดท 2 ความเรงและผลของแรงลพธ

คาชแจง ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท วชา วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ชดท 2 ความเรงและผลของแรงลพธ เปนชดการเรยนรเกยวกบ ความสมพนธระหวางความเรวกบความเรง คานวณความเรงของการเคลอนทในแนวตรง และความสมพนธระหวางแรงลพธกบการเคลอนทของวตถดวยความเรง

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบความสมพนธระหวางความเรวกบ

ความเรง คานวณความเรงของการเคลอนทในแนวตรง และความสมพนธระหวางแรงลพธกบการเคลอนทของวตถดวยความเรงได

เวลา 2 ชวโมง

คาชแจงในการทากจกรรม 1. กอนใชชดการเรยนรควรตรวจสอบเอกสารใหครบถวน ในแตละชดการเรยนร

ประกอบดวยเอกสารดงน 1.1 เอกสารสาหรบครประกอบดวย

1.1.1 คาอธบายรายวชา/มาตรฐานตวชวด/ผงมโนทศน 1.1.2 แผนการจดการเรยนร 1.1.3 แนวทางแบบบนทกผลการปฏบตกจกรรม 1.1.4 แนวคาตอบใบงาน 1.1.5 สอการเรยนการสอน 1.1.6 แบบประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร 1.1.7 แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงานวทยาศาสตร

1.2 เอกสารสาหรบนกเรยนประกอบดวย 1.2.1 บตรคาสง 1.2.2 ใบความร 1.2.3 ใบคาตอบ 1.2.4 ใบสรปความร

1.2.5 ใบงาน

203

2. สงทครตองปฏบต 2.1 กอนสอน 2.1.1 ศกษาคาอธบายรายวชา 2.1.2 มาตรฐาน ตวชวด 2.1.3 ศกษาสาระการเรยนรจากผงมโนทศน 2.1.4 ศกษาแผนการจดการเรยนร 2.1.5 เตรยมเอกสารทตองใชไวตามลาดบกอน-หลง ตามทระบไวในแผนการจด การเรยนร 2.1.6 เตรยมวสดอปกรณตามแผนการจดการเรยนรและทดสอบการใชสออปกรณอยางครบถวน 2.1.7 ศกษาแหลงการเรยนร 2.1.8 ศกษาเครองมอการวดผลประเมนผล

2.1.9 แบงกลมนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 5-6 คนโดยใหสมาชกในกลมมทง นกเรยนเกงและออนคละกน จดแบงหนาทบทบาทของแตละคนดงน

2.1.9.1 ประธาน ทาหนาท ควบคมการทางานของกลม 2.1.9.2 รองประธาน ทาหนาท แทนประธานเมอประธานไมอย 2.1.9.3 เลขานการ ทาหนาท บนทกขอมล ความคดเหนของสมาชกในกลม 2.1.9.4 สมาชก ทาหนาท เสนอความคดเหนจากขอมลทไดรบ 2.1.10 ครชแจงวธการสอนและกจกรรมทนกเรยนตองปฏบตตามใบกจกรรม

2.2 ขณะสอน 2.2.1 ชแจงกจกรรมการเรยนการสอนใหนกเรยนทราบ 2.2.2 จดกลมตามทกาหนด 2.2.3 ดาเนนการจดกจกรรมตามแผนการจดการเรยนร 2.2.3.1 ชแจงจดประสงคการเรยนรและลกษณะการทางานเปนกลม

2.2.3.2 จดกลมตามทกาหนด 2.2.3.3 เปดโอกาสใหนกเรยนไดมปฏสมพนธภายในกลมเพอใหไดมาซง

ขอสรปของกลม เชน การอภปราย ซกถามเสนอแนะ แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน 2.2.3.4 เปนผใหคาแนะนาและเปนทปรกษาของนกเรยนในขณะท

นกเรยนทากจกรรม 2.2.3.5 ตรวจสอบการปฏบตกจกรรมตางๆของนกเรยน 2.2.3.6 ประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร

2.3 หลงสอน 2.3.1 ตรวจใบงานใหคะแนน (10 คะแนน)

2.3.2 ตรวจใบคาตอบ 2.3.3 ตรวจแบบทดสอบ หลงเรยน (10 คะแนน) 2.3.4 บนทกแบบประเมนคณลกษณะจตวทยาศาสตร

204

รหสวชา ว23102 วชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มธยมศกษาปท 3 จานวน 60 ชวโมง จานวนเวลา 3 ชวโมง / สปดาห จานวน 1.5 หนวยกต

ศกษา วเคราะหความเรง แรง แรงลพธ แรงพยง แรงเสยดทาน โมเมนตของแรง

การเคลอนทของวตถในแนวตรงและแนวโคง พลงงานจลน พลงงานศกยโนมถวง กฎการอนรกษพลงงานความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟา การตอวงจรไฟฟา วงจรไฟฟาในบาน พลงงานไฟฟา ชนสวนอเลกทรอนกส วงจรอเลกทรอนกสอยางงาย ระบบสรยะ แกแลกซ กลมดาวฤกษ กลองโทรทรรศน และเทคโนโลยอวกาศ

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การสารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และการอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ เหนคณคาของการนาความรไปใชประโยชนในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยมทเหมาะสม มาตรฐาน/ตวชวด

ว 4.1 ม.3/1, ว 4.1 ม.3/2, ว 4.1 ม.3/3 ว 4.2 ม.3/1, ว 4.2 ม.3/2, ว 4.2 ม.3/3

ว 5.1 ม.3/1, ว 5.1 ม.3/2, ว 5.1 ม.3/3, ว 5.1 ม.3/4, ว 5.1 ม.3/5 ว.7.1 ม.3/1, ว 7.1 ม3/2, ว7.1 ม.3/3 ว 7.2 ม.3/1 ว 8.1 ม.3/1, ว 8.1 ม.3/2, ว 8.1 ม.3/3, ว 8.1 ม.3/4, ว 8.1 ม.3/5 ว 8.1 ม.3/6, ว 8.1 ม.3/7, ว 8.1 ม.3/8, ว 8.1 ม.3/9

รวมทงหมด 20 ตวชวด

คาอธบายรายวชา

205

สาระท 4 แรงและการเคลอนท มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 1. อธบายความเรงและผลของแรงลพธททาตอวตถ

- วตถเคลอนทดวยความเรวทเปลยนแปลง เปนการเคลอนทดวยความเรง เมอแรงลพธมคาไมเทากบศนยกระทาตอวตถวตถจะเคลอนทดวยความเรงซงมทศทางเดยวกบแรงลพธ

2. ทดลองและอธบายแรงกรยาและ แรงปฏกรยาระหวางวตถและนาความรไปใชประโยชน

- ทกแรงกรยาจะมแรงปฏกรยาโตตอบดวยขนาดของแรงเทากน แตมทศทางตรงขาม - การนาความรเรองแรงกรยาและแรงปฏกรยาไปใชอธบาย เชน การชกเยอ การจดบงไฟ

3. ทดลองและอธบายแรงพยงของของเหลว ทกระทาตอวตถ

- แรงพยง คอ แรงทของเหลวกระทาตอวตถ มคาเทากบนาหนกของของเหลวทมปรมาตรเทากบสวนทจมของวตถ - ของเหลวทมความหนาแนนมากจะมแรงพยงมาก - วตถทลอยไดในของเหลวจะมความหนาแนนนอยกวาความหนาแนนของของเหลว

การวเคราะหตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง ชนมธยมศกษาปท 3

206

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการ สบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 1. ทดลองและอธบายความแตกตางระหวาง แรงเสยดทานสถตกบแรงเสยดทานจลน และ นาความรไปใชประโยชน

- แรงเสยดทานสถตเปนแรงเสยดทานทกระทาตอวตถขณะหยดนง สวนแรงเสยดทานจลนเปนแรงเสยดทานทกระทาตอวตถขณะเคลอนท การเพมแรงเสยดทาน เชน การออกแบบพนรองเทาเพอกนลน - การลดแรงเสยดทาน เชน การใชนามนหลอลนท จดหมน

2. ทดลองและวเคราะหโมเมนตของแรง และ นาความรไปใชประโยชน

- เมอมแรงทกระทาตอวตถ แลวทาใหเกด โมเมนตของแรงรอบจดหมน วตถจะเปลยน สภาพการหมน - การวเคราะหโมเมนตของแรงในสถานการณ ตาง ๆ

3. สงเกตและอธบายการเคลอนทของวตถ ทเปนแนวตรง และแนวโคง

- การเคลอนทของวตถมทงการเคลอนทใน แนวตรง เชนการตกแบบเสร และการเคลอนทในแนวโคง เชน การเคลอนทแบบโพรเจกไทลของลกบาสเกตบอลในอากาศ การเคลอนทแบบวงกลมของวตถทผกเชอกแลวแกวง เปนตน

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8. 1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ตงคาถามทกาหนดประเดนหรอตวแปรทสาคญในการสารวจตรวจสอ บหรอศกษา

คนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได 2. สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการสารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ 3. เลอกเทคนควธการสารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผลเทยงตรง

และปลอดภย โดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม 4. รวบรวมขอมล จดกระทาขอมลเชงปรมาณและคณภาพ

207

5. วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป ทงทสนบสนนหรอขดแยงกบสมมตฐาน และความผดปกตของขอมลจากการสารวจตรวจสอบ

6. สรางแบบจาลอง หรอรปแบบทอธบายผลหรอแสดงผลของการสารวจตรวจสอบ 7. สรางคาถามทนาไปสการสารวจตรวจสอบ ในเรองทเกยวของ และนาความรทได ไป

ใชในสถานการณใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

8. บนทกและอธบายผลการสงเกต การสารวจ ตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตาง ๆ ใหไดขอมลทเชอถอได และยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม

9. จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และ/หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

208

ขอบขายสาระการเรยนร ชดท 2 ความเรงและผลของแรงลพธ

209

รายการอปกรณในชดการเรยนร 1. แผนการสอน จานวน 1 ชด 2. ชดการเรยนรเรองแรงและการเคลอนท ชดท 2 ความเรงและผลของแรงลพธ ประกอบดวย

ใบความรท 1 เรองชนดของแรง จานวน 1 ชด ใบความรท 2 เรองความเรงและผลของแรงลพธ จานวน 1 ชด ใบงานท 1 เรองผลของแรงลพธทมตอวตถ จานวน 1 ชด ใบคาถามท 1 เรองแรงละผลของแรงลพธทมตอวตถ จานวน 1 ชด ใบงานท 2 เรองคานวณหาความเรง จานวน 1 ชด ใบความรท 3 ความหมายของสมมตฐาน จานวน 1 ชด ใบงานท 3 การตงประเดนปญหาและสมมตฐาน จานวน 1 ชด ใบสรปความร ความเรงและผลของแรงลพธ จานวน 1 ชด แบบทดสอบ จานวน 1 ชด กระดาษคาตอบ จานวน 1 ชด เฉลยใบงานท 1 จานวน 1 ชด เฉลยใบงานท 2 จานวน 1 ชด เฉลยใบคาถามท 1 จานวน 1 ชด เฉลยแบบทดสอบ จานวน 1 ชด

3. สอการสอน อปกรณการทดลอง จานวน 1 ชด Power point จานวน 1 ชด

210

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 แผนการจดการเรยนรท 2 เรองความเรงและผลของแรงลพธ เวลา 2 ชวโมง ทาการสอน วนท.....................เดอน......................................พ.ศ............................................ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 1. มาตรฐาน/ตวชวด มาตรฐาน ว 7.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและ มคณธรรม ตวชวด

ม.3/1 อธบายความเรงและผลของแรงลพธททาตอวตถ มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ม.3/1 ตงคาถาม ทกาหนดประเดนหรอตวแปรทสาคญในการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควาเรองทสนใจ ไดอยางครอบคลม และเชอถอได ม.3/2 สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการสารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ

2. แนวคดหลก ถามแรงลพธขนาดไมเทากบศนยมากระทาตอวตถ วตถนนจะมความเรง ในทศทางเดยวกบแรงลพธทมากระทา และขนาดของความเรงนจะเปนสดสวนโดยตรงกบขนาดของแรงลพธ และเปนสดสวนผกผนกบมวลของวตถ

3. คณลกษณะอนพงประสงค ซอสตยสจรต มวนย ใฝเรยนร มงมนในการทางาน

4. เนอหาสาระ 1. ความสมพนธระหวางความเรวกบความเรง 2. ความเรงของการเคลอนทในแนวตรง 3. การกาหนดประเดนปญหา และสรางสมมตฐาน

211

5. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความสมพนธระหวางความเรวกบความเรงได 2. คานวณความเรงของการเคลอนทในแนวตรงได 3. อธบายความสมพนธระหวางแรงลพธกบการเคลอนทของวตถดวยความเรงได 4. กาหนดประเดนปญหาทตองการศกษาได 5. สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบได

6. กจกรรมการเรยนร ขนนาเขาสบทเรยน ครแจงจดประสงคการเรยนร ครตรวจสอบความพรอมและพนฐานของนกเรยนโดยการทบทวนความร

1. ครทบทวนความรเดมของนกเรยน โดยการตงประเดนคาถามเกยวกบแรงและการเคลอนทแลวใหนกเรยนตอบคาถาม เชน – แรงหมายถงอะไร (สงทไปกระทาตอวตถแลวทาใหวตถนนเกดการเปลยนแปลง) – หากจาแนกชนดของแรงตามลกษณะของการเกดแบงไดกประเภทอะไรบาง (2 ประเภท คอ แรงในธรรมชาต และแรงทเกดจากการกระทาของสงตาง ๆ) 2. นกเรยนศกษาใบความรท 1 เรองชนดของแรง

3. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายคาตอบของนกเรยนเพอเชอมโยงไปสการจดการเรยนรเรอง ความเรง ขนจดกจกรรม 1. ขนสรางความสนใจ (Engagement)

1.1 ครกระตนนกเรยนโดยศกษาวดทศนเรองความเรงและการตงคาถามเกยวกบความเรง เชน

1.1.1 ความเรวมความสมพนธกบความเรงอยางไร (ความเรงเปนอตราการเปลยนแปลงความเรวในชวงระยะเวลาหนง)

1.1.2 การเคลอนทในกรณใดเกดความเรง (การเคลอนทดวยความเรวทเพมขน) 1.1.3 เมอนกเรยนตองการวงแซงคนทอยขางหนา ความเรวในการวงของ

นกเรยนจะเปลยนแปลงหรอไม อยางไร (ความเรวเพมขน) 1.1.4 เมอรถโดยสารประจาทางทนกเรยนนงมาชะลอความเรว ความเรวในการ

เคลอนทของรถจะเปลยนแปลงหรอไม อยางไร (ความเรวลดลง) 1.2 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวคาตอบของนกเรยน โดยครยงไมเนนคาตอบทถกตอง 2. ขนวางแผน (Plan) ใหนกเรยนศกษาใบความรท 2 เรองความเรงและผลของแรงลพธ โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ความเรงเปนอตราการเปลยนแปลงความเรวในชวงระยะเวลาหนง เมอวตถเคลอนทดวยความเรวทเปลยนไป จะแสดงใหเหนวาวตถเคลอนทดวยความเรง ความเรงสามารถคานวณไดจาก

212

ความเรงเฉลย = ความเรวปลาย – ความเรวตน เวลาทใช ความเรงเปนปรมาณเวกเตอร เราเรยกความเรงทมทศเดยวกบการเคลอนทของวตถวาความเรง และเรยกความเรงทมทศตรงขามกบการเคลอนทของวตถวา ความหนวง และเรยกความเรงของการเคลอนททเปลยนแปลงความเรวทกขณะอยางทนททนใดวา ความเรง ณ ความเรวขณะใดขณะหนง 3. ขนสารวจและคนหา (Exploration) 3.1 แบงนกเรยนกลมปฏบตกจกรรมใบงานท 1 ผลของแรงลพธทมตอวตถตามขนตอนทางวทยาศาสตร โดยใชทกษะการสงเกต ดงน

3.1.1 นาตาชงสปรงเกยวถงทรายแลวลากไปตามพนโตะทางขวา สงเกตการเปลยนแปลงของถงทรายและแรงดงจากตาชงสปรงเปนนวตน บนทกผล 3.1.2 นาตาชงสปรง 2 อน เกยวถงทรายดานเดยวกน แลวออกแรงลากไปบนพนโตะทางเดยวกนดวยตาชงสปรงทงสองในแนวคขนานกน สงเกตการเปลยนอปลงของถงทรายและแรงดงจากตาชงสปรงทงสองเปนนงตน บนทกผล

3.1.3 ใชตาชงสปรง 3 อน เกยวถงทรายดานขวา 2 อน และเกยวถงทรายดานซาย 1 อน ออกแรงดงตาชงสปรงพรอมกนในทศทางตรงกนขามไปทางขวา 2 แรง ไปทางซาย 1 แรง สงเกตการณเปลยนแปลงของถงทราย แลวอานคาแรงดงจากตาชงสปรงทกอน บนทกผล 3.2 นกเรยนและครรวมกนตรวจสอบความถกตองของขอมลทไดจากกจกรรม 4. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) 4.1 นกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมนาเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน 4.2 นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวคาถามตอไปน

4.2.1 เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยวโดยลากถงทรายไปทางขวา ถงทรายถกแรงลพธกระทาเทาไร

4.2.2 เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรง 2 อน ลากถงทรายไปทางขวาในแนวขนานกนไปถงทรายถกแรงลพธกระทาเทาไร

4.2.3 การออกแรงดงถงทรายในทศทางตรงกนขาม โดยใชตาชงสปรง 2 อนดงไปทางขวา สวนดานซายออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยว คาของแรงดงแตกตางกนหรอไมอยางไร

4.3 นกเรยนและครรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม 5. ขนขยายความร (Elaboration) 5.1 ครเพมเตมความรใหนกเรยนเขาใจวา เมอมแรงมากระทาตอวตถแลวแรงลพธ มคาไมเทากบศนย วตถจะเคลอนทดวยความเรวไมคงท นนหมายถงวตถจะเคลอนทดวยความเรง ซงตรงกบกฎการเคลอนทขอท 2 ของนวตนทกลาวไววา “ถามแรงลพธขนาดไมเทากบศนยมากระทาตอวตถ วตถนนจะมความเรง ในทศทางเดยวกบแรงลพธทมากระทา และขนาดของความเรงนจะเปนสดสวนโดยตรงกบขนาดของแรงลพธ และเปนสดสวนผกผนกบมวลของวตถ”

213

5.2 ครแสดงวธคานวณหาความเรงของการเคลอนทของวตถ แลวใหนกเรยนลองคานวณโดยการกาหนดโจทยใหนกเรยนทาลงในใบงานท 2 คานวณหาความเรง 5.3 นกเรยนศกษาใบความรท 3 เรองความหมายของสมมตฐาน รวมกนอภปรายแลวทากจกรรมในใบงานท 3 เรองการตงประเดนปญหาและสมมตฐาน 6. ขนประเมน (Evaluation) 6.1 ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวาจากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ 6.2 นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไรบาง 6.3 นกเรยนและครรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการนาความรทไดไปใชประโยชน 6.4 ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบคาถาม เชน 6.4.1 วตถทเคลอนทดวยความเรวเพมขนกบความเรวลดลงมความแตกตางกนอยางไร 6.4.2 วตถทเคลอนทดวยความเรวคงทจะมความเรงหรอไม เพราะอะไร 6.4.3 กจกรรมใดบางทตองใชความเรงในการเคลอนท 6.4.4 แกวถบจกรยานกลบบานดวยความเรว 10 กโลเมตร/ชวโมง เมอแกวพบสนขแกวจงเพมความเรวเปน 15 กโลเมตร/ชวโมง ในชวงเวลา 30 นาท ความเรงในการถบจกรยานของแกวมคาเทาไร 6.4.5 นกเรยนทาแบบทดสอบหลงการเรยนร

7. สอและแหลงการเรยนร 1. สอการเรยนร ชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ชดท 2 เรอง ความเรงและผลของแรงลพธ ประกอบดวย 1.1 ใบความร 1.2 ใบงาน 1.3 ใบคาถาม 1.4 ใบสรปความร 1.5 แบบฝกหด 1.6 สอประกอบการสอน Power point 1.7 แบบทดสอบหลงเรยน 2. แหลงเรยนร

2.1 หองสมดโรงเรยน 2.2 เครอขายอนเตอรเนตในโรงเรยน

214

8. การวดผลและการประเมนผล 1. วธการวด 1.1 การทดสอบ

1.2 การสงเกตพฤตกรรมการเรยน 1.3 การสงเกตการณทางานกลม (ปฏบตกจกรรมสบคนขอมล) 1.4 การสงเกตการนาเสนอผลงาน

2. เครองมอการวดและประเมนผล 2.1 แบบทดสอบ 2.2 แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน 2.3 แบบประเมนการทางานกลม 2.4 แบบบนทกผลจากการสงเกตดานทกษะกระบวนการวทยาศาสตร 2.5 แบบบนทกผลจากการประเมนจตวทยาศาสตร 3. เกณฑการวดและประเมนผล 3.1 การทดสอบ ใชเกณฑการผานรอยละ 80 3.2 การสงเกตพฤตกรรมการเรยนผเรยน ใชเกณฑการผานรอยละ 80 3.3 การสงเกตการทางานกลมของผเรยน ใชเกณฑการผานรอยละ 80 3.4 การสงเกตการนาเสนอผลงาน ใชเกณฑการผานรอยละ

215

ใบความรท 1 เรองชนดของแรง

แรง (Force) หมายถง สงทไปกระทาตอวตถ แลวทาใหวตถนนเกดการเปลยนแปลงสภาพของวตถ เชน เปลยนทศทางการเคลอนท เปลยนขนาดของอตราเรว หรอเปลยนขนาด รปรางของวตถ แรง มหนวย เปน นวตน (N) (เปนการใหเกยรตแกเซอรไอแซค นวตน ผคนพบแรงโนมถวงของโลก) แรง เปน ปรมาณเวกเตอร ซงมขนาดและทศทาง นอกจากน นวตนยงไดอธบายเกยวกบแรงไวเปนกฎตาง ๆ 3 ขอ คอ กฎขอ 1 “วตถจะรกษาสภาพอยนงหรอสภาพเคลอนทอยางสมาเสมอในแนวเสนตรง นอกจากจะมแรงลพธทคาไมเปนศนยมากระทา” กฎขอ 2 “เมอมแรงลพธซงมขนาดไมเปนศนยมากระทาตอวตถ จะทาใหวตถเกดความเรงในทศเดยวกบ แรงลพธทมากระทาและขนาดของความเรงนจะแปลผนตรงกบขนาดของแรงลพธและแปลผกผนกบมวลของวตถ” กฎขอ 3 “ทกแรงกรยาจะตองมแรงปฏกรยาทมขนาดเทากนและทศทางตรงขามเสมอ”

ชนดของแรง แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ 1. แรงในธรรมชาต หมายถง แรงทเกดขนเองโดยธรรมชาต เราไมสามารถอธบายไดวาเพราะเหตใดจงเกดแรงเหลานขน แตเรารวามแรงเกดขนเพราะสามารถทดลองใหเหนจรงไดแรงในธรรมชาตจะแบงออกเปนชนดตาง ๆ ได 4 แรง คอ 1.1 แรงโนมถวงของโลก (Gravitation Force) เปนแรงทใกลตวเราทสด ทาใหเรา ไมหลดออกไปแลวอยอยางอสระเหมอนอยในอวกาศ นวตน อธบายโดยใชกฎแรงดงดดระหวางมวล คอ "วตถ 2 วตถทอยหางกนจะเกดแรงดงดดซงกนและกน

216

1.2 แรงแมเหลก (Magnetic Force) เปนแรงทเกดขนจากแทงแมเหลก ซงทาจากแร แมกนไทต (Magnetite) เปน ออกไซดของเหลกมสตรทางเคม วา Fe3O4 แรดงกลาวน มคณสมบตททาใหเกดแรงขนเองตามธรรมชาต 1.3 แรงไฟฟา (Electromagnetic Force) เปนแรงทกระทาตอวตถไฟฟาดวยกน ซงจะมทงแรงผลกและแรงดดกน ผคนพบประจไฟฟาครงแรก คอ นายทาลส (Thales) ในปจจบนพบวาประจทเกดขน แบงออกเปน 2 ชนด คอ 1.3.1 ประจบวก (Positive Charge) เปนประจทอยบนอนภาค “โปรตอน” 1.3.2 ประจลบ (Negative Charge) เปนประจทอยบนอนภาค “อเลกตรอน”

1.4 แรงนวเคลยร (Nuclear Force) เมอประจชนดเดยวกน 2 ประจ จะตองอยรวมกน ตองมแรงมากระทาตอประจทงสอง เพอใหประจทง 2 ไมแยกออกจากกน เนองมาจากแรงผลกของประจทง 2 แรงทเกดขนนเรยกวา "แรงนวเคลยร" เพราะเปนแรงทเกดขนบรเวณนวเคลยสของธาต 2. แรงทเกดจากการกระทาของสงตาง ๆ แรงทเกดจากการกระทาของสงตาง ๆ ทไปกระทาตอวตถมอยมากหลายชนดแตละแรงทเกดขนจะเปนผลจากสงทไปกระทาตอวตถแตกตางกน ซงแรงทสาคญ ๆ มดงน 2.1 แรงตงเชอก (Tension) 2.2 แรงเสยดทาน (Friction Force) 2.3 แรงจากสปรง (Elastic Force) 2.4 แรงหนศนยกลาง

217

ใบความรท 2 เรองความเรงและผลของแรงลพธ

ความเรง

ปรมาณทางวทยาศาสตรทเกยวของกบการเคลอนทของวตถ ไดแก ระยะทางการกระจด อตราเรวความเรว ความเรง และเวลา

ความเรง หมายถง ความเรวทเปลยนไปใน 1 หนวยเวลา หรออตราการเปลยนแปลงความเรว เปนปรมาณเวกเตอร ซงทศทางของความเรงจะเปนทศเดยวกบความเรวทเปลยนไปเสมอ เมอวตถมการเคลอนทอยางไมสมาเสมอ แสดงวาวตถมการเคลอนทดวยความเรง หรอความหนวง ซงหมายถงอตราความเรวเทยบกบเวลา ความเรงเปนปรมาณเวกเตอร มหนวยเปนเมตรตอวนาท ตวอยาง เดกขจกรยาน ไปบนถนนดวยความเรวตน 10 เมตร ตอวนาท เมอเวลาผานไป 20 วนาท ความเรวเปลยนไปเปน 30 เมตร ตอวนาท จงหาความเรวทเกดขน

วธทา a = 12

12

ttVV

= 020

1030

= 2020

ตอบ a = 1 2sm

อตราเรว = ระยะทาง ÷ ระยะเวลา

ความเรว = การกระจด ÷ เวลา

ความเรง = การเปลยนความเรว ÷ ชวงเวลาทเปลยน

ความเรง = การเปลยนความเรว ÷ ชวงเวลาทเปลยน

218

ขนาดและทศทางของแรง

แรง (Force) หมายถง สงทสามารถทาใหวตถทอยนงเคลอนทหรอทาใหวตถทกาลงเคลอนทมความเรวเพมขนหรอชาลง หรอเปลยนทศทางการเคลอนทของวตถได แรงมหนวยเปน นวตน (N) เมอออกแรงกระทาตอวตถและทาใหวตถเคลอนท เชนการใชตาชงสปรงลากถงทรายไปตามพนราบ คาทอานไดจะบอกขนาดของแรงทใชดงถงทราย เมอใชตาชงดงถงทรายใหเคลอนท ถงทรายจะเคลอนทในทศทางเดยวกน แสดงวาการเคลอนทของถงทรายมทศทางเดยวกบทศทางของแรงทกระทาตอวตถเปนปรมาณทมทงขนาดและทศทาง จงสรปไดวาแรงเปนปรมาณเวกเตอร

แรง 1 นวตน ขนาดของแรงทสามารถทาใหมวล 1 กโลกรม เคลอนทไปตามแนวแรงดวยความเรวเปลยนไป 1 เมตรตอวนาท ในเวลา 1 วนาท ปรมาณในทางวทยาศาสตรแบงออกเปน 2 แบบ คอ 1. ปรมาณเวกเตอร หมายถง ปรมาณทมทงขนาดและทศทาง เชนแรง การกระจด ความเรว ความเรง โมเมนต โมเมนตม นาหนก เปนตน 2. ปรมาณสเกลาร หมายถงปรมาณทมแตขนาดอยางเดยว ไมมทศทาง เชน เวลา จานวนนบ ระยะทาง อตราเรว พลงงาน ความยาว อณหภม พนท ปรมาตร เปนตน

การเขยนเวกเตอรของแรง การเขยนใชความยาวของสวนเสนตรงแทนขนาดของแรง และหวลกศรแสดงทศทาง ของแรง ลกษณะทสาคญของปรมาณเวกเตอร 1. สญลกษณของปรมาณเวกเตอร การแสดงขนาดและทศทางของปรมาณเวกเตอรจะใชลกศรแทน โดยขนาดของปรมาณเวกเตอรแทนดวยความยาวของลกศรและทศทางของปรมาณเวกเตอรแทนดวยทศทางของหวลกศร สญลกษณของปรมาณเวกเตอรใชตวอกษรมลกศรครงบนชจากซายไปขวาแสดงปรมาณเวกเตอรดงรป

จากรป เวกเตอร A มขนาด 4 หนวย ไปทางทศตะวนออก เวกเตอร B มขนาด 3 หนวย ไปทางทศใต

219

2. เวกเตอรทเทากน เวกเตอร 2 เวกเตอรจะเทากนกตอเมอมขนาดเทากนและทศทาง

ไปทางเดยวกนดงรป จากรป เวกเตอร A เทากบเวกเตอร B เขยนเปนสญลกษณ คอ A = B เวกเตอร C เทากบเวกเตอร D เขยนเปนสญลกษณ คอ C = D 3. เวกเตอรตรงขามกน เวกเตอร 2 เวกเตอร จะตรงขามกนกตอเมอเวกเตอรทงสองมขนาดเทากน แตมทศทางตรงขามกน ดงรป

จากรป เวกเตอร A ตรงขามกบเวกเตอร B เขยนเปนสญลกษณ ไดวา A = - B หรอ B = - A เวกเตอร C ตรงขามกบเวกเตอร D เขยนเปนสญลกษณ ไดวา C = - D หรอ D = -C

การหาผลลพธของแรง การรวมแรงซงมหลายแรงเพอจะหาแรงลพธเพยงแรงเดยว นยมใชสญลกษณ เรยกวา

(ซกมา) แทน เพอรวมผลบวกทมแรงหลาย ๆ คา เชน 1F , 2F , 3F กระทาพรอม ๆ กนท จดเดยว ดงน แรงลพ( R ) = 1F + 2F + 3F

เขยนแทนผลบวกดวยสญลกษณจะไดวา ( R ) = F

ขอควรทราบ ในการหาผลลพธของปรมาณเวกเตอร ทาไดโดยอาศยวธการหาเวกเตอรซงตองหาผลลพธทงขนาดและศ

220

จากกฎการเคลอนทขอ 2 ของนวตน มใจความวา “เมอมแรงลพธทมคาไมเปนศนยมา

กระทาตอวตถ จะทาใหวตถเกดความเรงในทศเดยวกบแรงลพธทมากระทา และขนาดของความเรงนจะแปรผนตรงกบขนาดของแรงลพธ และแปรผกผนกบมวลของวตถ”

จะไดวา F ≠ 0 , a α F และ a α m1

นนคอ a = m

f

ดงนน F = ma

เมอคา k = 1 , maF

จะได 21

21

ttvv

mF

เมอ a คอ ความเรง มหนวยเปนเมตรตอวนาท2

V1 คอ ความเรวตนทเวลา t1 มหนวยเปนวนาท V2 คอ ความเรวปลายทเวลา t2 มหนวยเปนวนาท ตวอยาง วตถมวล 0.5 กโลกรม ถกแรงกระทา ทาใหวตถเคลอนท จากหยดนงเปนเสนตรง มความเรว 10 เมตรตอวนาท ในเวลา 10 วนาท จงหาแรงลพธทกระทาตอวตถ

วธทา maF = m12

12

ttVV

= 010

0105.0

ตอบ F = 0.5 N

221

ใบงานท 1 ผลของแรงลพธทมผลตอวตถ

ชอ............................................................................ชน...................เลขท................ ........

จดประสงคการเรยนร 1. มทกษะดานการกาหนดปญหาจากสถานการณทพบได 2. อธบายการหาแรงลพธของแรงหลายแรงทกระทาตอวตถในระนาบเดยวกน

กาหนดปญหา ............................................................................................................... .................................................

ตงสมตฐาน ............................................................................................................................. ................................... วธทดลอง 1. นาตาชงสปรงเกยวถงทรายแลวลากไปตามพนโตะทางขวา สงเกตการเปลยนแปลงของถงทรายและแรงดงจากตาชงสปรงเปนนวตน บนทกผล 2. นาตาชงสปรง 2 อน เกยวถงทรายดานเดยวกน แลวออกแรงลากไปบนพนโตะ ทางเดยวกนดวยตาชงสปรงทงสองในแนวคขนานกน สงเกตการเปลยนอปลงของถงทรายและแรงดงจากตาชงสปรงทงสองเปนนงตน บนทกผล 3. ใชตาชงสปรง 3 อน เกยวถงทรายดานขวา 2 อน และเกยวถงทรายดานซาย 1 อน ออกแรงดงตาชงสปรงพรอมกนในทศทางตรงกนขามไปทางขวา 2 แรง ไปทางซาย 1 แรง สงเกตการเปลยนแปลงของถงทราย แลวอานคาแรงดงจากตาชงสปรงทกอน บนทกผล

ตารางบนทกผล การทดลอง เวกเตอรแรงลพธ แรงดงจากตาชงสปรง (N)

อนท 1 อนท 2 อนท 3

1. ใชตาชงสปรงหนงอนเกยวถงทรายและออกแรงลากไปทางขวา 2. ใชตาชงสปรง 2 อนเกยวถงทราย ดานเดยวกนแลออกแรงลากไปทางขวา 3. ใชตาชงสปรงอนท 1 และ 2 เกยว ถงทรายแลวออกแรงลากไปทางขวา และ ใชตาชงสปรงอนท 3 เกยวถงทรายแลว ออกแรงลากไปทางซาย

222

คาถาม

1. เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยวโดยลากถงทรายไปทางขวา ถงทรายถกแรงลพธ กระทาเทาไร ............................................................................................................................. ............................ ................................................................................................. ........................................................ ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................ 2. เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรง 2 อน ลากถงทรายไปทางขวาในแนวขนานกนไปถงทรายถก แรงลพธกระทาเทาไร ............................................................................................................................. ............................ ............................................................................................................................. ............................ ....................................................................................... .................................................................. ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... 3. การออกแรงดงถงทรายในทศทางตรงกนขาม โดยใชตาชงสปรง 2 อน ดงไปทางขวา สวนดานซายออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยว คาของแรงดงแตกตางกนหรอไมอยางไร ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................... ................................................................................ ............................................................................................................................. ............................ ................................................................................................................................................ ......... ........................................................................................................................ ................................. 4. นกเรยนจะสรปผลการทากจกรรมนวาอยางไร ............................................................................................................................. ............................ ................................................................................................................................................. ........ ......................................................................................................................... ................................ ............................................................................................................................. ............................ ................................................................... ......................................................................................

223

ใบงานท 1 เรอง คานวณหาความเรง

จงแสดงวธทา 1. รถยนตคนหนงเคลอนทดวยความเรว 100 เมตรตอวนาท เมอเวลาผานไป 10 วนาทรถยนตเปลยนความเรวเปน 120 เมตรตอวนาท รถยนตคนนเคลอนทดวยความเรงเทาใด ........................................................................................ ....................................................................... ........................................................................................................................ ....................................... ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................. .................................. ................................................................... ......................................................................... ................... ............................................................................................................................. .................................. ................................................................................................................................ ............................... ................................................................................................... ............................................................ ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................................. .................. 2. เดกคนหนงวงมาดวยความเรว 100 เมตรตอวนาท เมอเหนสนขนอนขวางทาง จงจะชะลอความเรวและหยดโดยใชเวลา 20 วนาท เดกคนนวงดวยความหนวงเทาใด ....................................................................................................................... ........................................ ........................................................................ .................................................................... ................... ............................................................................................................................. .................................. ................................................................................................................................ ............................... ........................................................................................................ ....................................................... ............................................................................................................................. .................................. ......................................................................................................................................... ...................... ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................. .................................. ........................................................................ ..................................................................... .................. ............................................................................................................................. ..................................

224

ใบความรท 3 ความหมายของสมมตฐาน

สมมตฐาน (หรอสะกดวา สมมตฐาน) หรอ ขอสนนษฐาน คอ การอธบายความคาดหมายลวงหนาสาหรบปรากฏการณทสามารถสงเกตได มกใชเปนมลฐานแหงการหาเหตผล การทดลอง หรอการวจย ในทางวทยาศาสตร นกวทยาศาสตรจะตงสมมตฐานจากสงทสงเกตการณไดกอนหนาน ซงอาจไมสามารถอธบายไดอยางชดเจนดวยทฤษฎทมอยในปจจบน สาหรบในความหมายอน สมมตฐานอาจเปนบรรพบทหรอญตตทจดตงขน เพอใชในการสรปคาตอบของปญหาประเภท ถาเปนเชนน แลวจะเปนเชนไร (what if)

สมมตฐานทางวทยาศาสตร คนทวไปมกจะถอวาการลองเดาคาตอบของปญหาเปนสมมตฐานอยางหนง ซงนน

เรยกวา การคาดเดาอยางมหลกการ เพราะมนเปนคาตอบอนเปนทแนะนาซงมพนฐานอยบนหลกฐาน ในขณะทผทาการทดลองอาจทดสอบและปฏเสธสมมตฐานหลายอยางกอนทจะนาไปสการแกปญหา สมมตฐานทดอนควรจะนาไปพจารณา ควรมลกษณะดงน 1. สามารถปฏบตทดลองได (Testability) 2. เขาใจงาย (Simplicity) 3. มขอบเขตชดเจน (Scope) 4. สามารถอธบายปรากฏการณอนไดในอนาคต (Fruitfulness) 5. ยงคงองคความรเดมอนเปนทยอมรบ (Conservatism)

สมมตฐานเกดขนหลงจากกาหนดปญหาไดชดเจนแลว เมอเราเขาใจปญหาอยางแจมชดกจะสามารถตงสมมตฐานไดในการตงสมมตฐานนนมขอสาคญประการหนงคอ เราตองยดปญหาเปนหลกเสมอและควรตงหลาย ๆ สมมตฐานเพอจะไดมองเหนแนวทางคาตอบหลาย ๆ อยาง ในการตงสมมตฐานมกนยมใชวล ถา....ดงนน.... หรออาจไมใชวลดงกลาวกยอมทาได แตตองนกเสมอวา สมมตฐานทดนนตองเขาใจงาย และตองแนะลทางทจะตรวจสอบไดดวย

225

ใบงานท 3 เรอง การตงประเดนปญหาและสมมตฐาน

คาชแจง นกเรยนนาสถานการณทกาหนดให แลวเขยนสงทคดเปนแผนผงความคด (Mind Mapping)

1. กาหนดสถานการณ คอ เมอนกเรยนทากจกรรมการทดลองจากใบงานท 1 ใหนกเรยนพจารณาและตงคาถามจากการสงเกต

คาถามจากสงเกต 1................................................................................................................. ............................... 2......................................................................................................................... ....................... 3............................................................................................................................ .................... 4............................................................................. ................................................................... 5............................................................................................................................ .................... สรป หวขอทสามารถทาโครงงานได คอ 1. .......................................................................................................................... .................... 2. ................................................................................................. ............................................. 3. .......................................................................................................................... .................... สมมตฐาน 1. ........................................................................................................................... ................... 2. .......................................................................................................................... .................... 3. .......................................................................................................................... ....................

226

ใบสรปความร

ความเรงและผลของแรงลพธ ความเรง หมายถง ความเรวทเปลยนไปใน 1 หนวยเวลา หรออตราการเปลยนแปลง

ความเรว เปนปรมาณเวกเตอร ซงทศทางของความเรงจะเปนทศเดยวกบความเรวทเปลยนไปเสมอ เมอวตถมการเคลอนทอยางไมสมาเสมอ แสดงวาวตถมการเคลอนทดวยความเรง หรอความหนวง ซงหมายถงอตราความเรวเทยบกบเวลา

แรง (Force) หมายถง สงทสามารถทาใหวตถทอยนงเคลอนทหรอทาใหวตถทกาลงเคลอนทมความเรวเพมขนหรอชาลง หรอเปลยนทศทางการเคลอนทของวตถได แรงมหนวยเปน นวตน (N) แรง 1 นวตน ขนาดของแรงทสามารถทาใหมวล 1 กโลกรม เคลอนทไปตามแนวแรงดวยความเรวเปลยนไป 1 เมตรตอวนาท ในเวลา 1 วนาท ปรมาณในทางวทยาศาสตรแบงออกเปน 2 แบบ คอ

1. ปรมาณเวกเตอร หมายถง ปรมาณทมทงขนาดและทศทาง เชนแรง การกระจด ความเรว ความเรง โมเมนต โมเมนตม นาหนก เปนตน

2. ปรมาณสเกลาร หมายถงปรมาณทมแตขนาดอยางเดยว ไมมทศทาง เชน เวลา จานวนนบ ระยะทาง อตราเรว พลงงาน ความยาว อณหภม พนท ปรมาตร เปนตน การเขยนเวกเตอรของแรง

การเขยนใชความยาวของสวนเสนตรงแทนขนาดของแรง และหวลกศรแสดงทศทางของแรงลกษณะทสาคญของปรมาณเวกเตอร

สญลกษณของปรมาณเวกเตอร การแสดงขนาดและทศทางของปรมาณเวกเตอรจะใชลกศรแทน โดยขนาดของปรมาณเวกเตอรแทนดวยความยาวของลกศรและทศทางของปรมาณเวกเตอรแทนดวยทศทางของหวลกศร สญลกษณของปรมาณเวกเตอรใชตวอกษรมลกศรครงบนชจากซายไปขวาแสดงปรมาณเวกเตอรเวกเตอรทเทากน เวกเตอร 2 เวกเตอร จะเทากนกตอเมอมขนาดเทากนและทศทางไปทางเดยวกน

เวกเตอรตรงขามกน เวกเตอร 2 เวกเตอร จะตรงขามกนกตอเมอเวกเตอรทงสองมขนาดเทากน แตมทศทางตรงขามกน การหาผลลพธของแรง การรวมแรงซงมหลายแรงเพอจะหาแรงลพธเพยงแรงเดยว นยมใชสญลกษณ เรยกวา (ซกมา) แทน เพอรวมผลบวกทมแรงหลายๆ คา เชน 1F , 2F , 3F กระทาพรอม ๆ กนทจดเดยว ดงน จากกฎการเคลอนทขอ 2 ของนวตน มใจความวา “เมอมแรงลพธทมคาไมเปนศนย มากระทาตอวตถ จะทาใหวตถเกดความเรงในทศเดยวกบแรงลพธทมากระทา และขนาดของ ความเรงนจะแปรผนตรงกบขนาดของแรงลพธ และแปรผกผนกบมวลของวตถ”

227

แบบทดสอบชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ชดท 2 เรองความเรง และผลของแรงลพธ

คาชแจง แบบทดสอบมจานวน 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 15 นาท ใหนกเรยนทาเครองหมาย ( X ) บนตวเลอก ก ข ค หรอ ง ทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดเปนแรงทเกดจากการกระทาของ สงตาง ๆ ก. แรงโนมถวงของโลก ข. แรงไฟฟา ค. แรงแมเหลก ง. แรงหนศนยกลาง 2. ปรมาณใดตอไปนเปนปรมาณ เวกเตอร ก. เวลา ข. พลงงาน ค. ความเรว ง. ระยะทาง 3. ขอใดจะเกดแรงลพธมากทสด ก. เดก 2 คนชวยกนเขนลง ช. เดก 3 คนชวยกนเขนลง ค. เดก 5 คนชวยกนเขนลง ง. เดก 7 คนชวยกนเขนลง 4. . วตถในขอใดมแรงลพธเปนศนยกระทา ก. รถยนตทกาลงแลนบนถนนดวยความเรวลดลง ข. ลฟตทเคลอนทลงดวยความเรวคงตว ค.ลงทปนขนตนมะพราวดวยความเรวเพมขน ง. วตถทกาลงเคลอนทเปนวงกลมดวยความเรวคงท 5. ถาแรงลพธทกระทาตอวตถเปนศนย วตถจะอยในสถานะใด ก. หยดนง ข. เคลอนทดวยความเรวคงท ค. เคลอนทดวยความเรงคงท ง. ขอ 1 และ 2

6. วตถเคลอนทในแนวตรงแลว ความเรงมความหมายตรงกบขอใด ก. อตราการเปลยนแปลงความเรวในหนงหนวยเวลา ข. อตราของระยะทางทเปลยนแปลงในหนงหนวยเวลา ค.อตราการเปลยนแปลงของความเรวเรมตนในหนงหนวยเวลา ง. อตราการเปลยนแปลงของความเรวสดทายในหนงหนวยเวลา 7. ในระบบเอสไอ หนวยของความเรงตรงกบขอใด ก. เมตรตอนาท ข. เมตรตอนาท2

ค. เมตรตอวนาท ง. เมตรตอวนาท2

8. ถาการคานวณหาความเรงของการเคลอนทในแนวตรงไดคาเปนลบแลว ขอใดถกตอง ก. ทศทางของความเรงมทศทางเดยวกบความเรวเรมตน ข. ทศทางของความเรงมทศทางตรงกนขามกบความเรวเรมตน ค. ขนาดของความเรวเรมตนมคามากกวาความเรวสดทาย ง. ขนาดของความเรวเรมตนมคานอยกวาความเรวสดทาย

228

9. ขอใดตอไปนไมใชตวอยางของการเคลอนทดวยความเรง ก. รถกาลงลดอตราเรวลงเพอหยดตรงสญญาณไฟจราจร ข. ลฟตทกาลงเคลอนทดวยอตราเรวเพมขน ค. รถจกรยานทกาลงเคลอนทดวยความเรวคงตว ง. กอนหนทตกลงมาแบบเสร

10. รถยนตคนหนงหยดนงตอมาเคลอนทบนทางตรง ดวยเวลา 2 วนาท มความเรว 12 เมตรตอวนาท ถาอตราเรวเพมขนสมาเสมอ รถคนนมความเรงเทาใด ก. 2 เมตรตอวนาท2

ข. 6 เมตรตอวนาท2

ค. 12 เมตรตอวนาท2 ง. 16 เมตรตอวนาท2

229

กระดาษคาตอบ

แบบทดสอบหลงเรยนเรองความเรงและผลของแรงลพธ ชนมธยมศกษาปท 3

ชอ.......................................นามสกล.........................................................เลขท............ .........

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ประเมนผล แบบบนทกคะแนน คะแนนเตม คะแนนทได

230

เฉลย ใบงานท 1 ผลของแรงลพธทมผลตอวตถ

ชอ............................................................................ชน...................เลขท................ ........

จดประสงคการเรยนร 1. มทกษะดานการกาหนดปญหาจากสถานการณทพบได 2. อธบายการหาแรงลพธของแรงหลายแรงทกระทาตอวตถในระนาบเดยวกน

กาหนดปญหา แรงกระทาตอวตถตงแต 2 แรงขนไปจะสามมารถรวมกนหรอหกลางกนไดหรอไม

ตงสมตฐาน แรงลพธทเกดจากแรงกระทาในทศทางเดยวกนจะรวมกน สวนแรงทกระทาในทศตรงกน

ขามกนจะหกลางกน

วธทดลอง 1. ถงทรายเกยวถงทรายแลวลากไปตามพนโตะทางขวา สงเกตการณเปลยนแปลงของ

ถงทรายและแรงดงจากตาชงสปรงเปนนวตน บนทกผล 2. นาตาชงสปรง 2 อน เกยวถงทรายดานเดยวกน แลวออกแรงลากไปบนพนโตะทาง

เดยวกนดวยตาชงสปรงทงสองในแนวคขนานกน สงเกตการเปลยนแปลงของถงทรายและแรงดงจากตาชงสปรงทงสองเปนนวตน บนทกผล

3. ใชตาชงสปรง 3 อน เกยวถงทรายดานขวา 2 อน และเกยวถงทรายดานซาย 1 อน ออกแรงดงตาชงสปรงพรอมกนในทศทางตรงกนขามไปทางขวา 2 แรง ไปทางซาย 1 แรง สงเกตการเปลยนแปลงของถงทราย แลวอานคาแรงดงจากตาชงสปรงทกอน บนทกผล ตารางบนทกผล

การทดลอง เวกเตอรแรงลพธ แรงดงจากตาชงสปรง (N) อนท 1 อนท 2 อนท 3

1. ใชตาชงสปรงหนงอนเกยวถงทรายและออกแรงลากไปทางขวา 2. ใชตางชงสปรง 2 อนเกยวถงทราย ดานเดยวกนแลออกแรงลากไปทางขวา 3. ใชตาชงสปรงอนท 1 และ 2 เกยวถงทรายแลวออกแรงลากไปทางขวา และใชตาชงสปรงอนท 3 เกยวถงทรายแลวออกแรงลากไปทางซาย

5

2.5

2.5

-

2.5

2.5

- - 5

231

วเคราะหผลการทดลอง เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยวโดยลากถงทรายไปทางขวา ถงทรายถกแรงลพธ

กระทา 5 นวตน เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรง 2 อนลากถงทรายไปทางขวาในแนวขนานกนไป ถงทรายถกแรงลพธกระทา 5 นวตน ไปทางขวา ออกแรงดงถงทรายในทศทางตรงกนขาม โดยใชตาชงสปรง 2 อนดงไปทางขวา สวนดานซายออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยวดวยแรง 5 นวตน วตถหยดนง

สรปผลการทดลอง แรง 2 แรงทกระทาตอวตถมทศเดยวกนจะรวมกนแตถาแรงกระทาทง 2 แรงมทศทาง

ตรงกนขามกนจะหกลางกน โดยแรงทมากกวาจะชนะแรงทนอยกวา หากมแรงเทากนวตถจะหยดนง

ตอบคาถาม 1. เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยวโดยลากถงทรายไปทางขวา ถงทรายถกแรง

ลพธกระทาเทาไร ตอบ 5 นวตน 2. เมอออกแรงดงดวยตาชงสปรง 2 อนลากถงทรายไปทางขวาในแนวขนานกนไป

ถงทรายถกแรงลพธกระทาเทาไร ตอบ 5 นวตน

3. การออกแรงดงถงทรายในทศทางตรงกนขาม โดยใชตาชงสปรง 2 อนดงไปทางขวา สวนดานซายออกแรงดงดวยตาชงสปรงอนเดยว คาของแรงดงแตกตางกนหรอไมอยางไร ตอบ คาแรงดงทางซายและขวามคาเทากนละวตถหยดนง 4. นกเรยนจะสรปผลการทากจกรรมนวาอยางไร ตอบ แรง 2 แรงทกระทาตอวตถมทศเดยวกนจะรวมกนแตถาแรงกระทาทง 2 แรง มทศทางตรงกนขามกนจะหกลางกน โดยแรงทมากกวาจะชนะแรงทนอยกวา หากมแรงเทา กนวตถ จะหยดนง

232

เฉลย ใบงานท 2 เรอง คานวณหาความเรง

จงแสดงวธทา 1. รถยนตคนหนงเคลอนทดวยความเรว 100 เมตรตอวนาท เมอเวลาผานไป 10 วนาทรถยนตเปลยนความเรวเปน 120 เมตรตอวนาท รถยนตคนนเคลอนทดวยความเรงเทาใด

วธทา ความเรง = ความเรวปลาย – ความเรวตน เวลาทใช ความเรง = 120 – 100 10 ความเรง = 20 10 ความเรง = 2 เมตรตอวนาท2

ตอบ ดงนน รถยนตเคลอนทดวยความเรงเทากบ 2 เมตรตอวนาท2

2. เดกคนหนงวงมาดวยความเรว 100 เมตรตอวนาท เมอเหนสนขนอนขวางทางจงจะชะลอความเรวและหยดโดยใชเวลา 20 วนาท เดกคนนวงดวยความหนวงเทาใด

วธทา ความเรง = ความเรวปลาย – ความเรวตน เวลาทใช ความเรง = 0 – 100 20 ความเรง = - 100 20 ความเรง = - 5 เมตรตอวนาท2

ตอบ ดงนน เดกคนนวงดวยความหนวง 5 เมตรตอวนาท2

233

เฉลยแบบทดสอบชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร ชดท 2 เรองความเรง และผลของแรงลพธ

คาชแจง แบบทดสอบมจานวน 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 15 นาท ใหนกเรยนทาเครองหมาย ( X ) บนตวเลอก ก ข ค หรอ ง ทถกตองทสดเพยงขอเดยว เฉลยกอน-หลงเรยน 1. ง 2. ค 3. ง 4. ข 5. ก

6. ก 7. ง 8. ข 9. ค 10. ข

234

ภาคผนวก จ ภาพประกอบกจกรรม

235

บรรยากาศการจดการเรยนร

236

การจดแสดงผลงานโครงงาน

237

ประวตผวจย

ชอ – สกล นางสาวมยร เจรญศร วนเดอนปเกด เกดวนท 3 มถนายน พ.ศ. 2523 สถานทเกด จงหวดสมทรสงคราม ทอย 68/5 หม 11 ตาบลบานปรก อาเภอเมอง จงหวดสมทรสงคราม ททางาน โรงเรยนเทศบาลออมนอย ตาบลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ประวตการศกษา พ.ศ. 2546 สาเรจการศกษาครศาสตรบณฑต จากสถาบนราชภฎนครปฐม

สาขาวทยาศาสตรทวไป พ.ศ. 2553 ศกษาตอระดบปรญญาศกษาศาสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ มหาวทยาลยศลปกร ประวตการทางาน พ.ศ. 2547 - 2548 ครผสอนระดบชนประถมศกษาปท 1-6 โรงเรยนลอมรก อาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม พ.ศ. 2549 - 2551 ครผสอนระดบชนประถมศกษาปท 4-6 โรงเรยนปฐมพรพทยา อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร พ.ศ. 2552 - 2553 ครผสอนระดบชนมธยมศกษาปท 3-6 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร พ.ศ. 2554 - ปจจบน คร อนดบ คศ.1 โรงเรยนเทศบาลออมนอย อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร