การพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2

สารนพนธ ของ

นางสาวปราวนนท คหาวชานนท

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

พฤษภาคม 2549 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2

บทคดยอ ของ

นางสาวปราวนนท คหาวชานนท

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

พฤษภาคม 2549

ปราวนนท คหาวชานนท.(2549) การพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 สารนพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาสารนพนธ: ผชวยศาสตราจารยเกษม บญสง การศกษาคนควาครงน มจดมงหมายเพอพฒนาและหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศน

ฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85 กลมตวอยางเปนนกเรยนในชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวจตรวทยา ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 ซงไดมาโดยวธการสมอยางงาย จานวน 48 คน เครองมอทใชในการศกษาคนควา เปนบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย แบบประเมนทกษะปฏบตและแบบประเมนรายการวดทศน

ผลการศกษาคนควาในครงนพบวา บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย มประสทธภาพ 94.07/95.54 และมคณภาพจากการประเมนของผเชยวชาญดานเทคโนโลยในระดบดมาก และผเชยวชาญดานเนอหาในระดบดมาก

THE DEVELOPMENT OF INSTRUCTIONAL TELEVISION

FOR NGAN ROI MALAI PRACTICE SKILL OF VOCATION AND

TECHNOLOGY LEARNING SUBSTANCE BY LEVEL II STUDENTS

AN ABSTRACT

BY

MISS PRAWINUN KOOHAWICHANUN

Presented in partial fulfillment of the requirements

For the Master of Education degree in Educational Technology

at Srinakharinwirot University

May 2006

Prawinun Koohawichanun. (2006). The Development of Instructional Television for Ngan Roi Malai Practice Skill of Vocation and Technology Learning Substance by Level II Students. Master project, M.Ed.(Educational Technology). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Assist.Prof. Kasam Boonsong.

This study aimed to develop and examine the effectiveness of an instructional television for Ngan Roi Malai practice skill with the criteria of 85/85. The subjects consisted of 48 Prathom Suksa V students at Wijitwitaya School during the 2nd semester of 2005 academic year, through simple random sampling. The instrument for the study included instructional television for Ngan Roi Malai practice skill, practice skill’s assessment test, and a quality of instructional television assessment for experts.

The results revealed that the effectiveness of instructional television for Ngan Roi Malai practice skill was at the criteria of 94.07/95.54 and it was assessed as very good by educational technology experts and as good by content expert as well

อาจารยทปรกษาสารนพนธ ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร และคณะกรรมการสอบไดพจารณาสารนพนธฉบบนแลว เหนสมควรรบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารยทปรกษาสารนพนธ

..................................................................... ( ผชวยศาสตราจารยเกษม บญสง )

ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร

....................................................................... ( รองศาสตราจารย ดร.เสาวณย สกขาบณฑต )

คณะกรรมการสอบ

...................................................................... ประธาน ( ผชวยศาสตราจารยเกษม บญสง )

....................................................................... กรรมการสอบสารนพนธ ( ผชวยศาสตราจารยชาญชย อนทรสนานนท)

........................................................................ กรรมการสอบสารนพนธ ( ผชวยศาสตราจารย ดร.ฤทธชย ออนมง )

อนมตใหรบสารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

...........................................................คณบดคณะศกษาศาสตร ( รองศาสตราจารย ดร.สมชาย ชชาต ) วนท ........ เดอน พฤษภาคม พ.ศ.2549

ประกาศคณปการ

สารนพนธฉบบน สาเรจไดดวยดเปนเพราะผวจยไดรบความกรณาอยางยงจาก ผชวยศาสตราจารยเกษม บญสง อาจารยทปรกษาสารนพนธ และผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง อาจารยผใหคาแนะนาปรกษาดานสถตวจย ทานทงสองไดเสยสละเวลาอนมคาเพอใหคาแนะนาปรกษาในการจดทางานวจยทกขนตอน อกทงทาใหผวจยไดรบประสบการณในการทางานวจยและรถงคณคาของงานวจยทจะชวยใหการทางานในดานการพฒนาเปนไปอยางมคณคามากขน และยงเปนแบบฉบบของอาจารยททมเทใหกบศษยและงานดานวชาการอยางไมเหนดเหนอย ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน

ผวจยขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยชาญชย อนทรสนานนท และผชวยศาสตราจารยฤทธชย ออนมง ทไดกรณาเปนกรรมการสอบสารนพนธ และชวยแนะนาแกไขปรบปรงใหสารนพนธนสมบรณขน

ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยชาญชย อนทรสนานนท คณจารวส หนทอง และคณนสา กรหรญ ผเชยวชาญดานเทคโนโลย ทกรณาชวยตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการทดลอง

ขอกราบขอบพระคณ คณณฐมลตร ศรศกดสทธ คณอญชษฐา ชานนโท และคณบวครอง หรญกล ผเชยวชาญดานเนอหา ทกรณาชวยตรวจสอบคณภาพของเนอหาทใชในการทดลอง

นอกจากน ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยทกทานทใหความรแกผวจยในการศกษาตามหลกสตร ซงทาใหผวจยรวาการศกษาในระดบปรญญาโทของผวจยนนมไดสนสดลงเพยงการทาสารนพนธฉบบนใหสาเรจลงได หากผวจยไดซมซบเอากระบวนการเรยนรตลอดระยะเวลา 4 ป ทผานมา ใหกลายเปนการเรยนรทตองสบเนองตอไปอยางไมสนสด และจะตองนาความรนนไปถายทอดใหแกผอนตอๆ ไปอกดวย

ทายสดนผวจยขอขอบพระคณ พอ แม พ นอง และเพอนๆ ทกคน ทใหทงกาลงกายและกาลงใจทดเยยมตลอดระยะเวลาทศกษาและทางานวจย

ปราวนนท คหาวชานนท

สารบญ

บทท หนา 1 บทนา ............................................................................................................................1

ภมหลง ....................................................................................................................1 ความมงหมายของการวจย .......................................................................................3 ความสาคญของการวจย...........................................................................................4 ขอบเขตของการวจย ................................................................................................4 ประชากร .................................................................................................................4 กลมตวอยาง ............................................................................................................4 เนอหาทใชในการทดลอง ..........................................................................................4 นยามศพทเฉพาะ.....................................................................................................4

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ .......................................................................................6 เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา ............................................7

หลกการวจยและพฒนาทางการศกษา ................................................................7 ขนตอนการวจยและพฒนาทางการศกษา ...........................................................9 งานวจยทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา

..................................................................................................................................................10

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบโทรทศนทางการศกษา................................................................................................................................14

คณคาและความสาคญของวดทศนเพอการศกษา..................................................................................................................................................14

รปแบบการผลตรายการวดทศนเพอการศกษา..................................................................................................................................................17

การดาเนนการผลตรายการวดทศน..................................................................................................................................................23

งานวจยทเกยวของกบวดทศนเพอการศกษา..................................................................................................................................................36

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบดานทกษะปฏบต................................................................................................................................39 เอกสารทเกยวกบหลกสตรการเรยนการสอนสาระการเรยนร................................................................................................................................44 กลมการงานอาชพและเทคโนโลย

ความสาคญ ธรรมชาต และลกษณะเฉพาะ..................................................................................................................................................44

วสยทศน..................................................................................................................................................44

คณภาพของผเรยน..................................................................................................................................................45

สาระ..................................................................................................................................................46

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

2 (ตอ) เอกสารทเกยวของกบงานรอยมาลย ......................................................................47 ประวตความเปนมา และความสาคญของการรอยมาลย .....................................47 ความรเกยวกบงานรอยมาลย ...........................................................................51

3 วธดาเนนการวจย .........................................................................................................63 ประชากรและกลมตวอยาง......................................................................................63 เครองมอทใชในการวจย .........................................................................................64 การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย ....................................................64

วธดาเนนการทดลอง ..............................................................................................66 สถตทใชในการวเคราะหขอมล................................................................................67

4 ผลการวจย ...................................................................................................................68 ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนการสอนของผเชยวชาญ.............................69 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนจากการทดลอง ..................70

ผลการทดลองครงท 1 ......................................................................................70 ผลการทดลองครงท 2 ......................................................................................71 ผลการทดลองครงท 3 ......................................................................................72

5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ ...........................................................................73 ความมงหมายของการวจย .....................................................................................73 ความสาคญของการวจย.........................................................................................73 ขอบเขตของการวจย ..............................................................................................73 การดาเนนการทดลอง ............................................................................................74 สรปผลการวจย ......................................................................................................75 อภปรายผล............................................................................................................75 ขอเสนอแนะ ..........................................................................................................76

บรรณานกรม......................................................................................................................79

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

ภาคผนวก ..........................................................................................................................85 ภาคผนวก ก ตวอยางบทวดทศน ...........................................................................86 ภาคผนวก ข แบบประเมนคณภาพรายการ.............................................................93 ภาคผนวก ค แบบวดทกษะปฏบต ..........................................................................96 ภาคผนวก ง เกณฑการใหคะแนน ..........................................................................99

รายชอผเชยวชาญ .............................................................................................................102

ประวตยอผวจย .................................................................................................................104

บญชตารางและภาพประกอบ

ตาราง หนา 1 การกาหนดโครงสรางหลกสตรของสถานศกษา ..........................................................48 2 ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนของผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา.......71 3 ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนของผเชยวชาญดานเนอหา............................72 4 ผลการทดลองบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ครงท 2...............73 5 ผลการทดลองบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ครงท 3...............74

ภาพประกอบ 6 แผนภมแสดงความสมพนธระหวางการวจยการศกษา และการวจย และพฒนาทางการศกษา ..........................................................................................8

บทท 1 บทนา

ภมหลง พระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลปจจบนทรงใหพระบรมราโชวาทไววา “งานดาน

การศกษา ศลปะ และวฒนธรรม นน คอ งานสรางสรรคความเจรญทางปญญาและจตใจ ซงเปนทงตนเหต และองคประกอบทขาดไมไดของความเจรญดานอนๆ ทงหมดเปนปจจยทจะชวยใหเรารกษาและธารงความเปนไทยไวไดสบไป” (รายงานการประชมทางวชาการเรอง ทศทางวฒนธรรมกบการศกษาในกระแสแหงการเปลยนแปลง: สกศ.,2545)

การจดการศกษาเพอรกษาคณคาวฒนธรรมทดไวนน จาเปนตองมกระบวนการเรยนรเนอหา และกจกรรมการเรยนรทเหมาะสม ซงจะเปนเครองมอสาคญในอนทจะทาใหผเรยนไดเขาใจในคณคาทแทจรงของวฒนธรรม มทกษะ ทศนคต และพฤตกรรมทดงาม สามารถสรางสรรคและเลอกสรร นาวฒนธรรมไปประยกตใชในการดาเนนชวตไดอยางเหมาะสม การจดการศกษาททาใหผเรยนไดเขาใจความหลากหลายทางวฒนธรรม เขาใจธรรมชาตของการเปลยนแปลง จะเปนตวกระตนใหผเรยนเขาใจสงแวดลอมไดอยางถองแทสามารถคด จนตนาการ วเคราะหสถานการณ และหาทางแกไขไดอยางถกตอง อกทงยงรจกเลอกรบและเผชญกบการเปลยนแปลงและการไหลบาของวฒนธรรมตางชาตไดเปนอยางด

สงคมไทยในปจจบนตกอยในภาวะกระแสทนนยม พาณชยนยม และวตถนยม ขาดความภาคภมใจในความเปนไทย ขาดความรกและความผกพนกบทองถน การยอมรบในภมปญญาไทย ภมปญญาทองถนอนเปนรากเหงาไทยแตเดมมนอย ทกวนนสงคมไทยไดหนไปรบวฒนธรรมตะวนตกทไหลบาเขามาผานสอตางๆ โดยปราศจากการเลอกสรรกลนกรอง จนเกดการซมซบดดแปลง ละทงวฒนธรรมเดมรบเอาวฒนธรรมอนมาเปนของตน เกดการครอบงาทางวฒนธรรม ในขณะเดยวกนกสรางคานยมและทศนคตทขดแยงระหวางคนรนเกาและคนรนใหม สภาพวถชวตไทย เอกลกษณวฒนธรรมทดงามถกเบยงเบนและเปลยนแปลง นามาซงปญหาความเสอมโทรมทางศลธรรม คณธรรมและปญหาตางๆ อกมากมาย ทงปญหายาเสพตด อบายมข ความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน สถาบนครอบครวขาดการยดโยงสมาชกในครอบครวขาดความรก ความอบอน ความเขาใจ ความผกพนและครอบครวลมสลายในทสด

จากสภาพสงคมไทยทเปนอยในปจจบนไดนาไปสการจดทาพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดหลกการและจดมงหมายไวชดเจนวา จะตองบรณาการเรองการศกษากบวฒนธรรม คอ ทาใหเยาวชนหนมาใสใจกบวฒนธรรมทองถนผานระบบการศกษาแบบใหม ไมใชเนนเฉพาะวฒนธรรมสากลจนกระทงหลดลอยจากวฒนธรรมทองถน เพราะสงคมไทยเปนสงคมทเปดรบกระแสวฒนธรรมตางๆ เขามาไดงายตลอดเวลาจงไมควรแยกวฒนธรรมหรอศาสนาออกจากการวางแผนการศกษาแตควรพยายามบรณาการเขาดวยกน หลกสตรจะตองมความยดหยน เดก

2

การรอยมาลยเปนศลปะการประดษฐดอกไมสดของคนไทยอยางหนง ซงมความประณตสวยงาม เปนทประทบใจแกผพบเหนตลอดมาทกยคทกสมย เนองจากคนไทยเปนคนชางคด ชางทา ชางประดษฐ จงทาใหงานประดษฐดอกไมสดผดแผกแตกตางกวาของชาตอน จงถอไดวาการรอยมาลยเปนงานศลปะอยางหนงทเปนเอกลกษณและวฒนธรรมของชาตไทย จงควรทจะใหการสนบสนนเยาวชนในประเทศใหเปนผรวมรกษา สบทอดศลปะและวฒนธรรมนไว

การรอยมาลยมหลกฐานปรากฏอยางชดเจนวาบรรพบรษของไทยเรานยมใชมาลยในการตกแตงประดษฐดอกไมสด เนองในงานตางๆ และรอยมาลยเพอมอบใหแกกนระหวางบคคลดวย จนถงปจจบนมาลยกยงเปนทนยมใชอยางกวางขวาง ไมวาจะเปนงานแสดงความสขหรองานแหงความทกข แมวาจะเสยเวลาและแรงงานมาก แตสงทเปนผลตอบแทนนอกจากความสวยงามอยางวจตรบรรจงแลว สงทไดจากงานนคอ การฝกสมาธจต ฝกความคดสรางสรรค การใชเวลาวางใหเกดประโยชน กอใหเกดความสามคคในหมคณะ และฝกอาชพทมนคง สามารถสรางรายไดจนเจอครอบครวได นอกจากนการรอยมาลยสวนมากจะทาในเวลาทวางจากงานประจาวน จงนบวาเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชนจรงๆ นอกจากจะเปนงานอดเรกแลว ปจจบนยงสามารถยดเปนอาชพทมนคงอยางหนงไดซงดกวาการสญเสยเวลาไปกบอบายมขอนเปนเหตใหเกดปญหาสงคมตามมา จะเหนไดวา งานรอยมาลยแบบไทยนน ม ณเอนกอนนตควรแกการปลกฝงใหลกหลานของไทยไดมใจรกและทาไดอยางด เพอนาทางใหบรรลเปาหมายตามจดประสงคของการศกษาแหงชาตทวา “ตองการใหผเรยนเปนผมคณธรรม ซาบซงในคณคาของวฒนธรรมไทย“ อนนามาซงความภาคภมใจในชาต เพราะชาตไทยเรามสงทดงามนานยมชมชอบแกคนทวไป อกทงยงชวยดารงศลปวฒนธรรมของไทยใหคงอยตลอดไป

ค

ศลปะการรอยมาลยแบบตางๆ นน นบวาเปนเรองยากพอสมควร ถาผนนไมไดเคยศกษาเลาเรยนหรอฝกหดมากอน เพราะงานดานนตองอาศยเวลา อาศยการฝกหดอยางสมาเสมอ และอาศยประสบการณจากการสงเกตคนควาทดลองมามากเพยงพอ แมวาจะมการจดหลกสตรเพอสอนใหกบนกเรยน นกศกษา ในสถานศกษาแลวกตาม แตกยงไมเพยงพอ เพราะทกษะทางศลปะนนไมอาจจะเกดขนไดจากการศกษาในหองเรยนเพยงอยางเดยว ยงตองอาศยการฝกฝนตนเองชแนะเพมเตมดวย นอกจากน ในการดาเนนการสาธตเกยวกบงานรอยมาลย ผสอนจาเปนตองอธบาย และแสดงวธการตามขนตอนอยางใกลชดกบผเรยน เพราะหากขามขนตอนใดขนตอนหนง ททาใหผเรยนไมสามารถปฏบตตามไดแลว การเรยนการสอนนนกจะไมบรรลวตถประสงค หรอลมเหลวได โดยเฉพาะเมอตองสาธตใหผเรยนจานวนมากดดวยแลวยงจะตองระมดระวงกรณทผเรยนไมสามารถดการสาธตไดอยางทวถง ดงนน หากผสอนไดนาสอการสอนทเหมาะสมมาใชในการสาธต

3

งานรอยมาลย กจะเปนทางเลอกทดทจะใหผเรยนไดสามารถปฏบตตามขนตอนไดอยางมประสทธภาพ และยงชวยใหเกดสมาธ และความคดรเรมสรางสรรคได ดงนน จงไดนาสอวดทศน มาชวยในการเรยนร เพราะเปนสงทจะชวยใหการเรยนการสอนดาเนนไปอยางมประสทธภาพทาใหผเรยนสามารถเขาใจเนอหาบทเรยนตรงกบทผสอนตองการ (กดานนท มลทอง. 2540:79) ซงปจจบนน วดทศน กาลงเปนทนยมแพรหลาย เปนสอทมความสะดวกและคลองตวในการใชงานในดานตางๆ เปนอยางมาก ซงทกวนน สอวดทศนมราคาถกลงและสามารถใชไดอยางคลองตว จงไดมการนามาใชประโยชนทางการศกษา ในแวดวงการศกษา จะพบปญหาตางๆ เชน คร ไมมทกษะการสอนทด ขาดความรและความรอบรทเหมาะสม นกเรยนมจานวนมากเกนไป รวมทงนกเรยนมความสามารถทแตกตางกนมาก ซงเปนปญหาทสามารถนาวดทศนมาชวยได ทงนเพราะวาวดทศนมลกษณะเดนคอ (ไพโรจน ตรณธนากล และนพนธ ศภศร. 2528: 1-3) มประสทธภาพในการสอสารสง มทงภาพ (ส) และเสยงในเวลาเดยวกน สามารถตอขยายใหนกเรยนดครงละหลายๆ คนได กลาวคอ สามารถใหดไดครงละมากถงเปนพนๆ คนได สามารถหยดดภาพนงบางจดหรอดซาอกหรอดภาพชา โดยไมทาใหเนอเรองเสยไป ใชประกอบการเรยนซอมเสรม (Remedial) รายบคคลหรอ รายกลมคน ใชไดทงผเรยนทเรยนชาหรอผทเรยนเรวได โดยใหเรยนไปตามความสามารถของบคคลได ใชในการฝกทกษะการแสดงหรอการสอน (Microteaching) ของครได ครสามารถสรางบทเรยนโทรทศนขนเอง เพอใหไดวดทศนการศกษาตามทครตองการไดไมยากนก

ในการศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานและหลกสตรสถานศกษา มงเสรมสรางใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง เรยนรอยางตอเนองตลอดชวต และใชเวลาอยางสรางสรรค รวมทงมความยดหยน สนองความตองการของผเรยน ชมชน สงคม และประเทศชาต ผเรยนสามารถเรยนรได “ทกเวลาทกสถานท และสามารถเรยนรไดจากสอการเรยนรและแหลงการเรยนรทกประเภท” เนนสอทผเรยนและผสอนใชศกษาหาความรดวยตนเอง ผเรยนและผสอนสามารถจดทาและพฒนาสอการเรยนรขนเองหรอนาสงตางๆ ทมอยรอบตวมาใชในการเรยนร โดยใชวจารณญาณในการเลอกใชสอและการเรยนรอยางมคณคา (สดใจ เหงาสไพร. 2544: 377-388)

ดวยเหตผลดงกลาว จะเหนไดวาการนาเทปวดทศนมาใชในการเพมคณภาพการเรยนการสอนและการสาธต จะชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพดยงขน เพราะวดทศนชวยใหผเรยนสามารถเหนขนตอนการสาธตงานรอยมาลยไดอยางชดเจน ไมแตกตางจากทไดดจากครผสอนในชนเรยน นอกจากนยงชวยใหประหยดเวลาทใชในการสาธต เมอผเรยนเกดความสงสยหรอตองการทบทวนกสามารถนากลบมาดใหมได ดงนน ผทาการวจยจงมความสนใจทจะสรางบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย ขน เพอใหการเรยนการสอนนนเกดประโยชนตอผเรยนใหมากทสด

ความมงหมายของการวจย เพอพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการ

งานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85

4

ความสาคญของการวจย 1. ไดบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงาน

อาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ทมประสทธภาพตามเกณฑ 2. เปนแนวทางในการพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตสาหรบเนอหาวชาอนๆ ตอไป

ขอบเขตของการวจย 1. ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยน

วจตรวทยา สานกงานเขตวฒนา กรงเทพมหานคร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 จานวน 3 หองเรยน มนกเรยนทงหมด 120 คน

2. กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชวจยครงนเปนนกเรยนชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนอยในภาคเรยนท

2 ปการศกษา 2548 ของโรงเรยนวจตรวทยา สานกเขตวฒนา กรงเทพมหานคร จานวน 48 คน ไดมาโดยการสมอยางงาย โดยแบงกลมการทดลอง ดงน

การทดลองครงท 1 ใชกลมตวอยาง จานวน 3 คน การทดลองครงท 2 ใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน การทดลองครงท 3 ใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน 3. เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยเปนเนอหาทนามาจากกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เรอง งานรอยมาลย แบงออกเปน 3 เรอง ดงน

เรองท 1 การรอยมาลยกลม เรองท 2 การรอยมาลยตม เรองท 3 การรอยมาลยซก 4. ระยะเวลาทใชในการวจย ดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 โดยทดลองวนละ 1 เรอง

นยามศพทเฉพาะ 1. บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต หมายถง บทเรยนทนาเสนอเปนโทรทศนทเนนการ

สาธตเพอใหเหนกระบวนการปฏบต การสาธต ในขนตอนตางๆ ของงานรอยมาลยอยางละเอยด ชดเจน โดยการนาเสนอภาพเคลอนไหว เสยงประกอบ กราฟกตางๆ โดยทผเรยนสามารถหยดดภาพนงบางจดหรอดซาอก ซงทาใหผเรยนสามารถปฏบตตามขนตอนตางๆ ไดจรง โดยการถายทาและตดตอลงใน Video CD แลวบนทกลงใน CD-ROM

5

2. การพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต หมายถง บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต ทสรางขนแลวนาไปหาคณภาพ โดยผานการประเมนจากผเชยวชาญดานเนอหาและผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา แลวจงนาไปปรบปรงแกไข หลงจากนนจงนาไปทดลองกบกลมตวอยางจนมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด

3. ประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต หมายถง ผลการเรยนรของนกเรยนจากการเรยนดวยบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต ตามเกณฑ 85/85

85 ตวแรก หมายถง รอยละของคาคะแนนเฉลยจากผลการเรยนดานทกษะปฏบตระหวางเรยนของนกเรยน

85 ตวหลง หมายถง รอยละคาคะแนนเฉลยจากผลการเรยนดานทกษะปฏบตหลงเรยนของนกเรยน

4. ผลการเรยนดานทกษะปฏบต หมายถง ความสามารถของนกเรยนในการปฏบตงานรอยมาลยตามคาสงได ซงวดไดจากคะแนนทไดจากแบบประเมนทกษะปฏบตจากบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย ทผวจยสรางขนและหาคณภาพแลว

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงน เปนการพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ซงผวจยไดรวบรวมเอกสาร และงานวจยทเกยวของเพอทาความเขาใจในหลกการ ทฤษฎ และผลการวจยตางๆ ทมสวนเกยวของกบการวจยครงน โดยไดแบงการศกษาคนควาออกเปนหวขอตางๆ ดงน

1. เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา 1.1 หลกการวจยและพฒนาทางการศกษา 1.2 ขนตอนการวจยและพฒนาทางการศกษา 1.3 งานวจยทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบโทรทศนทางการศกษา 2.1 คณคาและความสาคญของวดทศนเพอการศกษา 2.2 รปแบบการผลตรายการวดทศนเพอการศกษา 2.3 การดาเนนการผลตรายการวดทศน 2.4 งานวจยทเกยวของกบวดทศนเพอการศกษา

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบดานทกษะปฏบต 4. เอกสารทเกยวของกบหลกสตรการเรยนการสอนสาระการเรยนรกลมการงานอาชพและเทคโนโลย

4.1 ความสาคญ ธรรมชาตและลกษณะเฉพาะ 4.2 วสยทศน 4.3 คณภาพของผเรยน 4.4 สาระ 4.5 มาตรฐานการเรยนร

5. เอกสารทเกยวของกบงานรอยมาลย 5.1 ประวตความเปนมา และความสาคญของการรอยมาลย 5.2 ความรเกยวกบงานรอยมาลย

7

1. เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา การวจยเปนเครองมอสาคญทจะชวยใหการปฏรปการศกษาประสบความสาเรจไดเปนอยางด

ทงการนากระบวนการวจยและผลการวจยมาใชใหเกดประโยชน โดยเฉพาะการปฏรปการเรยนรดวยกระบวนการวจยนน เปนแนวทางหนงทผสอนและผบรหารสามารถนาไปปฏรปการเรยนรในสถานศกษาได พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงเปนกฎหมายแมบททางการศกษาของไทย ไดใหความสาคญกบการวจยและกาหนดไวหลายมาตราทใชใหเหนวาการวจยเปนกระบวนการทควบคไปกบกระบวนการเรยนร และกระบวนการทางานของผเกยวของกบการศกษา ซงเปนกลไกทนาไปสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร (กรมวชาการ. 2545: 9)

การวจยและพฒนาทางการศกษาในปจจบนไดพฒนากาวหนาขนมาก ซงมความมงหมายเพอปรบปรงคณภาพทางการศกษา และลดชองวางระหวางการวจยพนฐานกบกระบวนการนาไปใช ซงมสาระสาคญดงน

1.1 หลกการวจยและพฒนาทางการศกษา (Education Research and Development) บอรกและกอลล (Borg and Gall. 1979: 771-798) และมอรรส (Morrish. 1987) ได

กลาวถงหลกการวจยและพฒนาทางการศกษาไวดงน การวจยและพฒนาทางการศกษา (Education Research and Development หรอ R&D)

เปนการพฒนาการศกษาโดยพนฐานการวจย (Research Based Educational Development) เปนกลยทธหรอวธการสาคญวธหนงทนยมใชในการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษาโดยจะเนนหลกเหตผลและตรรกวทยา เปาหมายหลกกคอ ใชเปนกระบวนการในการพฒนา และตรวจสอบคณภาพของผลผลตทางการศกษา (Education Product) อนหมายถง วสดครภณฑทางการศกษา ไดแก หนงสอแบบเรยน ฟลมสไลด เทปเสยง เทปโทรทศน คอมพวเตอร และโปรแกรมคอมพวเตอร ฯลฯ

สขเกษม อยโต (2540: 8-9) กลาววาการวจยและพฒนาทางการศกษาแตกตางจากการวจยทางการศกษาใน 2 ประการ คอ

1. เปาหมาย การวจยทางการศกษามงคนควาหาความรใหม โดยการวจยพนฐานหรอมงหาคาตอบเกยวกบการปฏบตงานโดยการวจยประยกต แตการวจยและพฒนาทางการศกษา มงพฒนาและตรวจสอบคณภาพผลผลตทางการศกษา แมวาการวจยประยกตทางการศกษาหลายโครงการมการพฒนาผลผลตทางการศกษา เชน การวจยเปรยบเทยบประสทธผลของวธสอน หรออปกรณการสอน ผวจยอาจพฒนาสอ หรอผลผลตทางการศกษาสาหรบการสอนแตละแบบ แตละผลผลตเหลาน โดยใชสาหรบการทดสอบสมมตฐานของการวจยแตละครงเทานน ไมไดพฒนาไปสการใชสาหรบโรงเรยนทวไป

2. การนาไปใช การวจยทางการศกษามชองวางระหวางผลการวจยกบการนาไปใชจรงอยางกวางขวาง คอ ผลการวจยทางการศกษาจานวนมากอยในต ไมไดรบการพจารณานาไปใช นกการศกษาและนกวจยจงหาทางลดชองวางดงกลาว โดยวธทเรยกวา “การวจยและพฒนา”

8

อยางไรกตามการวจยและพฒนาทางการศกษามใชสงททดแทนการวจยทางการศกษาแตเปนเทคนควธทจะเพมศกยภาพของการวจยทางการศกษาใหมผลตอการจดการทางการศกษาหรอเปนตวเชอม เพอแปลงไปสผลผลตทางการศกษาทใชประโยชนไดจรงในโรงเรยนทวไป ดงนนการใชกลยทธการวจยและการพฒนาทางการศกษาเพอปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษา จงเปนการใชผลจากการวจยทางการศกษา (ไมวาจะเปนการวจยพนฐาน หรอการวจยประยกต) ใหเปนประโยชนมากขน ซงสามารถสรปความสมพนธและความแตกตางไดดงแผนภมตอไปน

การวจยพนฐาน การวจยประยกต การวจยและพฒนา

ความรพนฐาน ความรประยกตบางสวน นวตกรรมทผานการทดลองใชไดผลด

-ทฤษฎการเรยนร -ทฤษฎการสอสาร

ฯลฯ

-เครองมอทดสอบ -วสดอปกรณ หลกสตร

ฯลฯ

-หลกสตรใหม -วธการสอนใหม -ครแนวใหม

ภาพประกอบ 1 แผนภมแสดงความสมพนธระหวางการวจยการศกษา และการวจย และพฒนาทางการศกษา

สมพร จารนฎ (2535: 85-89) ไดกลาวถงกระบวนการสรางและพฒนาสอการเรยนการสอน ดงน 1. กาหนดจดประสงคทวไป

เปนการกาหนดเปาหมายของการสรางสอการเรยนการสอนโดยพจารณาวาตองการใหผเรยนเกดการเรยนรอะไร

2. กาหนดคณสมบตของผเรยน เปนการพจารณาวา ผทจะใชสอการเรยนการสอนนนคอใคร มความรและประสบการณ

เดมอยางไร เพอใชเปนขอมลพนฐานในการกาหนดคณสมบตสวนอนๆ 3. กาหนดเนอหาสาระ

เปนการพจารณาเกยวกบเรองหรอเนอหาสาระในสอการเรยนการสอนนน ซงจะตองสมพนธกบจดประสงคและเหมาะกบผเรยน

4. กาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรม เปนการกาหนดอยางละเอยดลงไปวา เมอผเรยนศกษาสอการเรยนการสอนนนแลว

สามารถทาอะไรไดบาง ซงจะใชเปนแนวทางสาคญในการประเมนผลการเรยนรของผเรยนได 5. กาหนดรปแบบและวธการประเมนผล

9

เปนการหาวธและรปแบบทจะทดสอบและประเมนผลการเรยนรของผเรยน ซงอาจใชการตอบขอสอบหรอการปฏบต

6. กาหนดวธการและแนวทางการนาเสนอเนอหาของสอการเรยนการสอน เปนการวางแผนวาจะนาเสนอในรปแบบใดมลาดบขนตอนอยางไร ควรมแบบฝกหด

หรอกจกรรมแทรกอยดวยหรอไม 7. กาหนดแหลงขอมลทใชสนบสนนในการจดทาสอ

เปนการพจารณาถงแหลงขอมลทจะใชในการจดทาสอการเรยนการสอนวาจะไดจากทใดบางจงจะเปนขอมลทถกตองและเหมาะสม เมอทกอยางพรอมแลวจงลงมอสรางสอการเรยนการสอน

8. การทดสอบคณภาพสอการเรยนการสอน เปนการนาตนแบบของสอการเรยนการสอนทสรางเสรจแลวไปทดลองใชกบกลมบคคล

ทเปนตวแทนของผเรยนทจะใชสอนนประกอบการเรยนการสอนจรงเพอศกษาขอบกพรองตางๆ 9. การปรบปรงสอการเรยนการสอน

เปนกระบวนการขนสดทายทผสรางสอการเรยนการสอนนาขอมลทไดจากขนการทดสอบคณภาพ มาทาการปรบปรงสอของตนหลงจากทไดศกษาหาขอบกพรองตางๆ มาแลว

การพฒนาสอการสอนและหาประสทธภาพ เปนกระบวนการประเมนผลเพอนาผลทไดไปปรบปรงสอใหไดมาตรฐาน สามารถนาไปใชในการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ

1.2 ขนตอนการวจยและพฒนาทางการศกษา เอสพช และวลเลยมส (Espich and Williams. 1967:75-79) ไดอธบายถงการพฒนาสอ

การเรยนการสอนไว 3 ขนตอน ดงน 1. การทดลองทละคน (One to One Testing) จากกลมตวอยางทมผลการเรยนระดบตา

กวาปานกลางเลกนอย จานวน 2-3 คน เพอใหศกษาสอทพฒนาขน และหลงจากการศกษาผพฒนาจะสอบถามความคดเหนเกยวกบขอบกพรองและสอจากกลมตวอยางนน

2. การทดลองกบกลม (Small Group Testing) ใชกลมตวอยาง 5-8 คน ดาเนนการคลายขนตอนท 1 แตใหกลมตวอยางไดรบการดสอบกอนเรยนและหลงเรยนดวย เพอนาผลไปวเคราะหทดสอบประสทธภาพของสอ โดยอาศยเกณฑมาตรฐาน 90/90 โดย 90 ตวแรก หมายถงคะแนนเฉลยของผเรยนทงหมด คดเปนรอยละ 90 ขนไป สวน 90 ตวหลง หมายถง ผเรยนรอยละ 90 ของผเรยนทงหมดสามารถทาขอสอบขอหนงๆ ไดถกตอง หากผลการวเคราะหเปนไปตามเกณฑดงกลาว กปรบปรงแกไขเฉพาะสวนทบกพรอง เพอนาไปทดลองใชในตอนท 3 ตอไป

3. การทดลองภาคสนาม (Field Testing) กบกลมตวอยางทเปนประชาการเปาหมายจรงโดยผพฒนาสอจะไมเขาไปเกยวของกบการทดลองดวย แตจะอาศยครผสอนดาเนนการแทนโดใชวธดาเนนการเชนเดยวกบตอนท 2

10

โดยสรปแลวการวจยและพฒนาเปนรปแบบการวจยททาใหการวจยการศกษาทงการวจยพนฐานและการวจยประยกตไดนามาใชในการปรบปรงหรอพฒนาทางการศกษามากยงขน เพราะการวจยและพฒนาการพฒนาผลผลตทางการศกษาทใชในการจดการศกษาอยางกวางขวาง

1.3 งานวจยทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา นพนธ ศขปรด.(2540: บทคดยอ) ไดทาการวจยและพฒนาแบบจาลองระบบการเรยนการ

สอนโดยใชวดทศนทผเรยนมสวนรวมในกจกรรมซดรอมการเรยนการสอนปฏสมพนธและอนทราเนตเพอการเรยนการสอนเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในเมองและชนบทพบวา (1) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน อนมผลจากความแตกตางในการจดระบบการเรยนการสอนตามแบบจาลองระบบการเรยนการสอนเอวไอเอส ซดไอเอส และอนทราเนตไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการสอนของผเรยนในเมองและชนบททจดตามแบบจาลองระบบการเรยนการสอนเอวไอเอส ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (3) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการสอนของผเรยนในเมองและชนบททจดตามแบบจาลองระบบการเรยนการสอนซดไอเอสไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (4) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการสอนอนทราเนตไอไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตและผวจยไดพฒนาและนาเสนอแบบจาลองระบบการเรยนการสอนเอวไอเอส ซดไอเอส และอนทราเนตไอ ไวในการวจยครงนดวย

บญเลศ ทดดอกไม (2538: บทคดยอ) ไดพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนชด วชาการถายภาพเบองตน โดยทดสอบประสทธภาพของบทเรยนตามเกณฑมาตรฐาน 90/90 และเปรยบเทยบผลการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน พบวาคะแนนจากการทดสอบหลงเรยนสงกวาคะแนนจากการทดสอบกอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ทองแทง ทองลม (2541: 59) ไดสรางบทเรยนคอมพวเตอรสอปฏสมพนธ วชาเทคนคการกอสราง 1 เรองโครงสรางหลงคา ตามหลกสตรวทยาลยคร ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2536 โดยทดลองกบนกเรยนนกศกษาสายเทคโนโลยอตสาหกรรม โปรแกรมวชากอสราง ระดบอนปรญญา ชนปท 1 ของสถาบนราชภฎ หมบานจอมบง ราชบร จานวน 20 คน โดยใหผเรยนเรยนดวยตนเองจากบทเรยนคอมพวเตอร ปฏสมพนธทกหนวย จากนนใหผเรยนทาแบบฝกหดและทาแบบทดสอบหลงเรยน ผลการวจยพบวา บทเรยนสามารถชวยใหผเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรโดยผานสอไดเปนอยางด และพบวาบทเรยนทสรางขนมประสทธภาพ 92.14/91.07 ไดตามเกณฑมาตรฐานทกาหนดไวคอ 90/90

ไพรตน หลวงแนม (2538: บทคดยอ) ไดทาการวจยเพอสรางและหาประสทธภาพบทเรยนโมดล เรอง การแกะสลกลายนนสง วชา ศห.2104-7 หตถกรรมเลอก 1-4 (งานเครองไม) กลมตวอยางเปนนกศกษาวชาเอก-โท สาขาวชาหตถกรรม สถาบนเทคโนโลยราชมงคลวทยาเขตเพาะชาง ทเรยนวชางานเครองไม ผลการวจยพบวาประสทธภาพของบทเรยนโมดลเรอง การแกะสลกลายนนสงดงกลาว ประสทธภาพของผลลพธ จากการหาประสทธภาพทายบทเรยน ภาคทฤษฎ

11

ผานเกณฑทกาหนดไว คอ รอยละ 82.96 ภาคปฏบตผานเกณฑรอยละ 80.07 และประสทธภาพของผลลพธ จากการหาประสทธภาพหลงการเรยนเปนภาคทฤษฎ รอยละ 84.19 และภาคปฏบตรอยละ 81.72 ผานเกณฑทกาหนด เปนไปตามความมงหมายทตงไว

จรญรตน พนธคงอดศกด (2546: บทคดยอ) ไดทาการวจยเพอพฒนาเวบเพจเพอการศกษา เรอง ทฤษฎอะตอมและคณสมบตของสาร สาหรบนกเรยนชวงชนท 4 ใหมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด 70/70 และเพอศกษาผลการเรยนรดานความร เจตคตของนกเรยนตอการเรยนดวยเวบเพจเพอการศกษา และความสามารถในการนาเสนอผลงานทางวทยาศาสตร ผลการวจยพบวาเวบเพจเพอการศกษาทพฒนาขนมประสทธภาพ 70.55/72.89 ไดตามกวาเกณฑทกาหนด และเมอนาไปทดลองสอน พบวา นกเรยนมผลการเรยนรดานความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยผลการเรยนรดานความรหลงเรยนไดคะแนนรอยละ 77.55 ซงสงกวาระดบด มเจคตตอการเรยนดวยเวบเพจเพอการศกษาไมถงระดบด และมความสามารถในการนาเสนอผลงานทางวทยาศาสตรสงกวาระดบด

ภาวด เกตก (2546: บทคดยอ) ไดศกษาการสอนโดยใชชดการเรยนภมปญญาไทยทางวทยาศาสตรทมตอความสามารถในการนาเสนอผลงานทางวทยาศาสตร และคานยมตอภมปญญาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผลการศกษาพบวา ความสามารถทางวทยศาสตรกบการสอนโดยเนนครผสอนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ออแคลร (Auclair. 1996: 1342-A) ไดทาการวจยเรอง การสงเสรมความคงทนในการเรยนรดวยคอมพวเตอรมลตมเดย ตามเกณฑทฤษฎพนฐานหลกวชาการออกแบบการสอน โดยทาการศกษาคอมพวเตอรมลตมเดยเปนสอทมความสมพนธแบบใหม มความสามารถในการนาเสนอทนยมใชกนมาก ดวยรปแบบทเปนขอความ ภาพเคลอนไหว วดโอ ตลอดจนเสยง การวจยครงนเปนการสบสวนเงอนไขภายใตโครงสราง ทมาของมลตมเดยทมผลกระทบทาใหการออกแบบมลตเดยทมผลกระทบทาใหการออกแบบมลตมเดยผนแปรไป โดยศกษาจากกลมตวอยางจานวน 100 คน โดย 50 คนแรกเปนนกเรยนทอยในกลมเรยนทเรยนเกง นกเรยน 50 คนหลงเปนนกเรยนทอยในกลมทมสตปญญา ปานกลาง โดยใหเรยนจากมลตมเดยทมเงอนไข 5 แบบ แบบทหนงเปนชนดขอความ แบบทสองเปนชนดขอความผสมภาพเคลอนไหว แบบทสามเปนขอความ ภาพเคลอนไหวและคาอธบาย แบบทสเปนภาพเคลอนไหวและคาอธบาย แบบทหาเปนภาพเคลอนไหวทสมบรณแบบผสมกบคาอธบาย จากผลการทดลองพบวากลมตวอยางทง 2 กลม ทใชแบบทดลองท 1 และท 2 และท 3 ใหผลลพธไมแตกตางกนทงในดานคะแนนความคงทนในการสอความหมายดานความคงทนในการรบรและการแสดงบทบาทของพฤตกรรมหลก แตเมอใชแบบทดลองท 4 และท 5 ไดจะไดคะแนนสงกวาในดานรายละเอยดการวเคราะหของการระลกไดในการเขยนผลทางดานปฏสมพนธดานความรสกกใหผลดเชนกน และไดความเหนตรงกนเกยวกบศกยภาพของมลตมเดยในการสงเสรมการเรยนรวามคณประโยชนเมอนามาเปนเครองมอในการเรยนรในหองเรยน

วนสโลว (Winslow. 1996: 2651-A) ทาการวจยเรองผลกระทบของบทเรยนคอมพวเตอรในการสอนบทเรยนเกยวกบคาศพท 3 แบบ ในการสอนคาศพทวชาภาษาองกฤษแกนกเรยนระดบ

12

มธยมตนโรงเรยนนอรธคาโรไลนาพบลคทมควาสามารถทางภาษากลมสงและกลมตา จากตวอยางทไดจากการสมแบบแบงชน จานวน 146 คน โดยใชนกเรยนหนงคนไดตววดกระทาทเปนเงอนไขสามแบบ คอ ชนดขอความ ชนดภาพเคลอนไหว และแบบผสมมลตมเดยเนอหาทสอนเปนคาศพททไมเคยเรยน 13 คา และทาการวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนผลวจยพบนกเรยนทเรยนจากบทเรยนแบบมลตมเดยทใชสอนนกเรยนทมความสามารถการสอความหมาย ทงกลมสงและตาใหผลการเรยนรสงกวาอยางมนยสาคญกวาบทเรยนแบบทเปนขอความและภาพเคลอนไหว

เฮนนส (Hennis. 1996) แหง University of North Carolina at Caapei Hii ไดทาการศกษาผลการใชคอมพวเตอรมลตมเดย ในการโปรแกรมออกเสยงสงและตา จากการพดของนกเรยน จากลมตวอยางในการทดลอง จานวน 146 คน ประกอบดวยบคคลทวไปและนกเรยนในการทดลองใชคอมพวเตอรทมตวอกษร ภาพยนตร และสอมลตมเดยจากการทดลองพบวา 13 เปอรเซนต ไมรบรกบการออกเสยง และผลจากการทดลองพบวา การใชคาพดทมเสยงสง นกเรยนสามารถตอบสนองไดดกวาการใชมลตมเดยทมตวอกษรและคาพดทใชเสยงตา

แคนเนอร (Kanner. 1959: 307-308) ไดศกษาผลสมฤทธจากการสอนโดยใชโทรทศนและจากครในวชาไฟฟาเบองตน ในเรองการเรยนความคงทนในการจาระดบความสามารถ โดยใชนกเรยน 124 คน แบงนกเรยนออกเปน 2 กลม โดยใชผสอนคนเดยวและอปกรณการสอนเหมอนกน ใชเวลาสอน 38 ชวโมง เปนเวลา 5 วน ทง 2 กลม สอบขอทดสอบความคงทนในการจาหลงการเรยน 1 เดอน ผานไปแลว ผลปรากฏวาไมมความแตกตางระหวางการเรยนและความคงทนในการจา สวนระดบความสามารถกลมทใชโทรทศนสงกวากลมทสอนโดยคร

บราทท (Bratt. 1977: 534-536) ไดศกษาผลการสอนโดยจดสภาพการเรยนการสอนแบบมนษยนยม (Humanistic Approach) กบการสอนแบบเคยปฏบตมาทมตอเจตคตตอวทยาศาสตรของนกศกษาระดบมหาวทยาลย พบวา นกศกษาทเรยนโดยการสอนแบบมนษยนยม มเจตคตตอวทยาศาสตรสงวาทเรยนโดยการสอนแบบเคยปฏบตมา

ไวส (Wise. 1984: 2432-A) ไดศกษาอทธพลของการใชแบบจาลองไมโครคอมพวเตอรตอผลสมฤทธทางการเรยนการสอนและเจตคตของนกเรยน วชาวทยาศาสตรกายภาพระดบมธยมศกษาตอนปลาย กลมตวอยางเปนนกเรยนวทยาศาสตรกายภาพเกรด 9 รฐจอรเจย ในสหรฐอเมรกา 3 หองเรยน โดยแตละหองถกสมใหเลอกวธการเรยนการสอนอยางใดอยางหนง คอ ใชแบบจาลองคอมพวเตอรกอนปฏบตการ การใชแบบจาลองหลงการปฏบตการ และวธการเรยนการสอนตามปกต ผลการศกษาพบวา ทงสองกลมทใชแบบจาลองคอมพวเตอรกอนปฏบต และกลมทใชแบบจาลองหลงการปฏบตการ มผลสมฤทธสงกวาการเรยนการสอนดวยวธการปกต และในขณะทแตละกลมททาการวจยมเจตคตตอวชาวทยาศาสตรในเชงบวกทสงกวา

รด (Read. 1986: 1270-A) ไดศกษาการสอนโดยใชคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction) และใบงาน (Worksheet) ทมผลสมฤทธตาในวชาชววทยา กลมตวอยางเปนนกเรยนชววทยาระดบ 10 แบงเปน 3 กลม กลมท 1 เรยนโดยใชคอมพวเตอรชวยสอน กลมท 2 เรยนโดยใชใบงาน และกลมท 3 เรยนโดยใชคอมพวเตอรชวยสอนและใบงาน ในดานเจตคตตอ

13

วทยาศาสตร พบวา นกเรยนทง 3 กลม มเจตคตตอวทยาศาสตรในดานวชาทเรยนและดานการสอนไมแตกตางกน

ไรอน และแมคคลร (Ryan and McClure, 1994) ไดศกษาทศนคตของผใชสารสนเทศและบรการของรฐบาลทเผยแพรทางอนเตอรเนต เพอศกษาความพงพอใจตอการบรการทไดรบ อปสรรคในการใช การแกปญหาของผใช และขนตอนในการไดรบบรการโดยใชแบบสอบถาม ผลการศกษาพบวา อปสรรคในการใชอนเทอรเนต คอ ความหลากหลายของความตองการสารสนเทศ โดยเฉพาะความตองการทจะทราบถง ตาแหนงทอยของสารสนเทศ และผใชมความตองการสารสนเทศทสามารถนาไปใชประโยชนไดเพมขน ควรจะมการแกปญหาในเรองของงบประมาณ การบรหารจดการ การจดทานโยบาย ตามมาตรฐานเขาถง และการฝกอบรม ควรมการกาหนดระหวางสารสนเทศสาธารณะ (Public Information) และสารสนเทศสวนบคคล (Private Information) รฐบาลควรจะใหประชาชนไดตระหนกถงปญหาและความสาคญของอนเตอรเนต

จากแนวความคดของนกการศกษาทกลาวเกยวกบขนตอนของกระบวนการวจยและพฒนาการศกษานน อาจมความแตกตางกนไปในรายละเอยดและลาดบขนตอนการปฏบตไปบาง แตหากมวตถประสงคเดยวกน คอ ตองการใหผเรยนมความรความสามารถ มการพฒนาในหลายๆ ดาน ทงดานความคด ทกษะ และเจตคต รวมไปถงสามารถวางแผน วเคราะห และแกไขปญหาตางๆ ได การวจยและพฒนาเปนรปแบบของการวจยทจะทาใหการวจยทางการศกษา การวจยพนฐานและการวจยประยกตไดนาไปใชในการปรบปรงหรอพฒนาการศกษาไดมากขน เพราะการวจยและพฒนาเนนการพฒนาผลตภณฑทางการศกษามาใชในการจดการศกษาใหมประสทธภาพและประสทธผลอยางกวางขวาง จงเปนงานทละเอยดถถวน มเทคนคและวธการตางๆ มาก ซงเปนหนาทของนกวชาการศกษา และผทเกยวของทางการศกษาจะตองคานงถง เพราะหากสามารถนาวธวจยมาใชในการเรยนการสอนไดกจะเปนประโยชนตอผเรยนและสอดคลองกบขอสรปในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ทเนนการทาวจยเพอพฒนาการเรยนรทกาหนดใหเปนภารกจของผสอน 3 ประการ ทตองบรณาการดวยกน คอ (กรมวชาการ. 2545)

ประการแรก จดกระบวนการเรยนการสอน และใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร (มาตรา 24(5))

ประการสอง ทาวจยเพอจดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา (มาตรา 30)

ประการสาม นาผลการวจยมาใชในการปรบปรงกระบวนการเรยนการสอน (มาตรา 30) ดงนน การใชการวจยและพฒนาการศกษาจงเปนภารกจทสาคญและจาเปน ในวงการวจย

และการศกษาของไทย เพอประเทศจะไดผลตบคลากรทมความรความสามารถตอไปในอนาคต

14

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบโทรทศนทางการศกษา สอเพอการเรยนการสอนมประวตความเปนมาคอนขางยาวนาน แตความนยมในการใชสอ

เพอการศกษาจนเปนทแพรหลายนน ยงเปนปรากฎการณใหมทเรมขนเมอสองสามทศวรรษทผานมานเองในขณะทการใชสอเพอการศกษาแพรหลายขน การวจยทงทางทฤษฎ และทางปฏบตเกยวกบการจดทาสอ และการใชสอกมมากขนดวย ความพยายามดงกลาวนาไปสศาสตรในสาขาทเรยกวา “เทคโนโลยทางการศกษา” (Educational Technology) ซงมจดเนนสาคญประการหนง คอ มงคนหาวธการเรยนการสอนใหมๆ ทสงเสรมใหมการใชสอการสอนหลากหลายชนด และใชอยางเปนระบบ (วภา อตมฉนท: 2538: 1)

ในอดตทผานมาสอมกถกถอวาเปนเพยงเครองมอประกอบอธบาย แตไมถอวาเปนสงจาเปนพนฐานทแยกไมออกจากกจกรรมการเรยนการสอน แมแตผทนยมใชโสตทศนวสดในการสอนกยงถอเปนเพยงอปกรณมอสองรองจากตาราเทานน ตอมาเมอวทยาศาสตรและเทคโนโลยพฒนากาวหนาขน การใชสออเลกทรอนกสเพอการศกษาซงมประสทธผลในการใชงานสงกไดรบความนยมอยางอยางรวดเรว ในบรรดาสออเลกทรอนกสทมศกยภาพในการประยกตใชไดดทสดกคอ โทรทศน (Television) วดทศน (Video) และคอมพวเตอร (Computer) และกวาทวทยโทรทศนจะกลายเปนสอมวลชนทมบทบาทสงในสงคมแหงการสอสารของโลกปจจบนตองอาศยการพฒนาทยาวนานพอสมควร การสงสญญาณวทยโทรทศนไดสมบรณครงแรกเรมทสหรฐอเมรกา ในปพทธศกราช 2469 และนบจากนนเปนตนมาบทบาทของโทรทศนไดเรมมอทธพลสาคญตอทกวงการในทสด

2.1 คณคาและความสาคญของวดทศนเพอการศกษา วทยโทรทศน เปนสอทมคณสมบตหลายประการททาใหมบทบาทสงตอสงคมปจจบน

ไดแก เปนสอมวลชนทรวมเอาสอชนดอน ๆ ไวในตวเองได ไมวาจะเปนสงพมพ ภาพยนตร วทยกระจายเสยง จงทาใหมประสทธภาพในการถายทอดสารตาง ๆ ไดเปนอยางด ภาพและเสยงทแสดงออกมาจากวทยโทรทศน สามารถเราและจงใจในการตดตามของผชมเปนอยางมาก ผชมสามารถรบรายการโทรทศนไดหลายรปแบบ ไมวาจะจากการออกอากาศ การสงไปตามสายเคเบล การยมเทปโทรทศนมาชมเอง ฯลฯ ทาใหผชมมทางเลอกไดตามความเหมาะสมของแตละคน จงไดมผพยายามใหนยามความหมายและความสาคญของวดทศนเพอการศกษา ไวดงน

ราชบณฑตสถาน (2532: 3) วดทศน หมายถง เครองทแสดงภาพเพอความเพลดเพลน กรมวชาการ.(2527: 158) วดทศน หมายถง ภาพทมองเหนในระบบโทรทศน บญเทยง จยเจรญ (2534: 179) วดทศน หมายถง กระบวนการบนทก หรอเกบสญญาณ

ภาพและเสยงไวในสอกลางทเปนวสดทางแมเหลกไฟฟา และรวมไปถงการถายทอดสญญาณภาพและเสยงโดยผานอปกรณทางอเลกทรอนกสไปสผรบดวย

สมบรณ สงวนญาต.(2534: 233) ใหคาจากดความของวดทศน (Video Tape) วา หมายถง การบนทกภาพเคลอนไหวลงไวในเสนเทปบนทกภาพ ในรปของสนามแมเหลก โดยใชกลองถายภาพโทรทศน เปลยนภาพเปนสญญาณทางไฟฟา แลวนาสญญาณทางไฟฟามาบนทก

15

ไวในรปของสนามแมเหลกบนเสนเทป โดยใชเครองเทปบนทกภาพ (Video Tape Recorder) เมอตองการจะดภาพ เครองเทปบนทกภาพจะสามารถนาเอาภาพทเกบไวในรปของสนามแมเหลกบนเสนเทป เปลยนกลบมาเปนสญญาณทางไฟฟา สงตอไปยงเครองรบโทรทศน หรอมอนเตอร จะเกดภาพเคลอนไหวปรากฎบนจอเครองรบไดเปนภาพเคลอนไหวทมสสวยสดงดงามเหมอนธรรมชาต

บญธรรม คาสมหมาย .(2531: 6) อธบายไววา เทปบนทกภาพหรอเทปโทรทศนซงอาจหมายถง 2 กรณ คอ

1. เครองบนทกเทปโทรทศน หมายถง เครองเลนวดทศน ทใชไดทงบนทก (Record) และเลนเทป (Play back) ออกทางเครองรบโทรทศน (TV Receiver) หรอทวมอนเตอร (TV Monitor) ไมวาจะเปนระบบ VTR (Video Tape Recorder) ซงใชเทปชนดมวนเปด (Open reel) หรอแบบ VCR (Video Cassette Recorder)

2. เทปภาพ หมายถง วดโอเทปหรอเทปบนทกภาพ หรอเทปโทรทศนทงชนดมวน และชนดตลบ (Cassette)

วจตรา วงศทรพยสกล (2536: 6) ไดอธบายคาวาเทปโทรทศนไววา หมายถง แถบบนทกภาพและเสยงทผลตขนมา โดยมจดประสงคทใชในการบนทกภาพและเสยงสาหรบการนาเสนอเพอความบนเทง ขาวสาร หรอการศกษาหาความรได มสวนประกอบทสาคญ คอ เครองเลนเทปโทรทศนและเครองรบโทรทศน

วภา อตมฉนท (2538) ไดกลาวถงลกษณะพเศษของสอโทรทศนและวดทศน ไวดงน 1. นอกเหนอจากการเปนสอใกลตว และมอทธพลกวางไกล ซงเปนคณลกษณะรวมกน

กบสอวทยแลว โทรทศน และวดทศนยงเปนสอทใหทงภาพ และเสยงดวย 2. การนาเสนอดวยโสตทศนปกรณแบบเกาเกอบทงหมด อาทเชน หนจาลอง กราฟ

ภาพถาย ภาพยนตร วทย ลวนสามารถนาเสนอไดดวยโทรทศนและวดทศน กลาวคอ การนาเสนอดวยภาพ และเสยงไดพฒนาถงจดสงสดในรปของสอโทรทศน และวดทศนนนเอง

3. โทรทศน และวดทศนเปดใชงาย ไมตองปดหองมด เพยงการปรบปมสอง หรอสามปมกสามารถเรมตนการรบชม

4. โทรทศน และวดทศนกระตนใหผชมเกดความรสกใกลชดเสมอนหนงเปนสอสวนตว

โทรทศนและวดทศน เปนสอทมอานาจมากในการชวยเสรม และทดแทนภาระหนาทในการสอสารขนทหนงของผสอน เพราะเมอเปรยบเทยบกบครแลว โทรทศนสามารถเพมพนประสบการณของผเรยนใหกวางขวางกวาใน 3 ดานดวยกน คอ

-ประสบการณในมตแหงความจรง (Reality) -ประสบการณในมตแหงกาลเวลา (Time) -ประสบการณในมตของสถานท (Space) ทงนเพราะวาผทถกเลอกสรรใหทาหนาทเปนผแสดง (Performer) ยอมทาไดดกวาครไมวา

จะเปน การรอง การเตน การออกทาออกทาง และการพดคย ครทางโทรทศนสามารถทาการทดลองสงตางๆ ทครในหองเรยนทาไมได บางครงสงททาการทดลอง หรอนามาแสดง อาจเปนสง

16

ทครเองยงไมรเสยดวยซา ยงกวานนการเลนแสง เสยง และดนตร อกทงภาพสวยๆ ทางวดโอ ยงชวยใหโทรทศนมเสนหดงดดมากยงขน

โทรทศนสามารถเอาชนะมตดานกาลเวลาดวย เชน นาภาพเหตการณในประวตศาสตรมาเสนอใหม นาภาพการแตกหนอของเมลดพชซงเตบโตกลายเปนตนไมใหญในเวลาชวพรบตามาใหดดวยอตราความเรวทมองเหนไดดวยตา (High Speed) หรอนาเสนอการเคลอนไหวอยางรวดเรวของวตถดวยเทคนคภาพชา (Slow Motion) เปนการเสรมความเขาใจเกยวกบธรรมชาต และปรากฏการณทางสงคมของผเรยน

กลาวไดวา โทรทศนชวยขยายโลกของผเรยนใหกวางขวางขน โดยผานประสบการณทางออม (Indirect Experience) ซงในทสด กจะนาพาผเรยนไปสประสบการณทางตรง (Direct Experience) กลาวคอ ผเรยนจะบงเกดความสนใจทจะคนควาทดลองดวยตนเอง หรอไปเยยมเยอนสถานทตางๆ ทเหนในโทรทศนดวยตนเองในภายหลง

วสนต อตศพท (2533) ไดกลาวถงจดเดนทใหคณคาในดานการศกษา การเรยนการสอน และการฝกอบรมของวทยโทรทศนไวดงน

1. สามารถเปนสอกลางระหวางผสอนและผเรยนในหองบรรยายขนาดใหญไดอยางด ชวยใหผเรยนเหนเหตการณตางๆ ไดอยางชดเจน เชน การทดลอง การสาธต นอกจากนยงทาใหผเรยนเรยนไดเปนจานวนมาก โดยการเพมเครองรบภาพใหมากขน

2. สามารถนาเอาสอการเรยนการสอนชนดอนๆ มาใชไดอยางดไมวาจะเปนแผนภม แผนภาพ แผนสถต ภาพถาย สไลด ภาพยนตร เทปโทรทศน ตลอดจนพวกวสดสามมตอนๆ

3. สามารถนาสงทอยไกลตวผเรยนมาสผเรยนได อาจใชสอทกลาวในขอ 2 เขาชวย เชน พดถงภเขานาแขง กสามารถนาภาพยนตรเกยวกบสงนเขามาประกอบใหผเรยนเหนภาพไดอยางชดเจน

4. ขจดอปสรรคดานเวลาและระยะทางออกไป ไมวาดานระบบการออกอากาศ ระบบสงตามสายเคเบล หรอการบนทกลงเทปโทรทศน ทาใหผรบในสถานทตางๆ รบไดงายขน

5. ควรเปนสอทเขาสมวลชนไดจานวนมาก จงทาใหประหยดคาใชจายลงมากเมอเฉลยตอหวของผรบ

6. เทคนคทางภาพพเศษ จะชวยใหการผลตรายการสงเสรมการเรยนรใหมประสทธภาพสงขน 7. การบนทกภาพทสามารถนามาดยอนกลบไดทนท ทาใหเหมาะแกการใหขอมลยอนกลบ

(Feedback) ในการฝกอบรมตางๆ ไดด เชน การฝกพด การฝกสอนหนาชนเรยน ฯลฯ 8. การมอทธพลทางจตใจตอผชม ทาใหเหมาะแกการใชเปนเครองมอสรางคานยมตาง ๆ แกผชม 9. การใชผสมผสานกบสอชนดอนได ยอมสรางคณคาการเรยนรอยางสง อาท การเชอมตอ

ระบบคอมพวเตอร กบเครองบนทกเทปโทรทศนหรอเครองเลนแผนบนทกภาพ จะทาใหปฎสมพนธดานการเรยนการสอนระหวางผเรยนกบสอมประสทธภาพ

วาสนา ชาวหา.(2533: 203) กลาวถงคณคาของเทปโทรทศนเพอการศกษา และการเรยนการสอน ไวดงน

17

1. เปนสอทสามารถดงดดความสนใจไดเปนอยางด เนองจากใหทงภาพและเสยง มสสนเหมอนธรรมชาต

2. ชวยแกปญหาผเรยนจานวนมาก แตผสอนมจานวนจากด เพราะสามารถแพรภาพและเสยงไปยงหองเรยนตางๆ หรอในทพกอาศยไดในเวลาเดยวกน

3. สามารถแสดงสงทสาคญๆ เพอใหทกคนไดเหนอยางชดเจน โดยใชเทคนคการถายใกล (Close Up) ซงในสภาพความเปนจรงไมสามารถทาได ถาจานวนผเรยนมจานวนมากและสงทตองการแสดงมขนาดเลก จงควรใชโทรทศนเปนสอเพอการสาธต

4. ชวยปรบปรงการสอนของครใหมประสทธภาพขน โดยใชเปนเครองมอในการใหขอมลยอนกลบ เพอประเมนผลการสอนของตน ซงเรยกวธการนวา การสอนแบบจลภาค (Micro Teaching)

5. ทาใหมความรทนสมย ทนตอการเปลยนแปลงของสงคม เพราะโทรทศนสามารถแพรภาพและเสยงจากเหตการณทกาลงเกดขนหรอทอยไกลๆ มาใหไดชม

วารนทร รศมพรหม.(2531: 124) ไดกลาวถงขอดของโทรทศน ดงน โทรทศนมลกษณะคลายฟลมภาพยนตร ซงมทงภาพและเสยง แตกมความแตกตางกนอย

บาง ทเหนไดชด คอ โทรทศนเปน Electronic process แทนทจะเปน Mechanical process แบบภาพยนตร โทรทศนสามารถสงสญญาณไปไดเปนระยะทางไกลๆ และกระบวนการบนทกภาพกสามารถบนทกซาหรอยอนกลบไปดภาพทนาเสนอแลวได และจากการทมการสงสญญาณโทรทศนออกอากาศไปไดนน ทาใหผชมจานวนมากทอยหางไกลออกไปไดชมรายการพรอมกน ผเรยนโดยใชโทรทศนทบาน จงทาใหเกดการเรยนระบบเปด (Open learning) ขน และในขณะเดยวกนโทรทศนทถอกนวาเปนสอมวลชนกกลายเปนสอสวนบคคล (Individual medium) เพราะวดโอเทปทาใหผชมสามารถเปดโทรทศนชมรายการตางๆ ตามใจชอบเพยงลาพงเมอใดกได

จากคณสมบตทกลาวมาขางตน จงทาใหวทยโทรทศนเปนสอทมประสทธภาพอยางหนงในการศกษา ทงในแงของการเรยนร และปรมาณของผเรยน สามารถใชกบผเรยนตงแตระดบอนบาล ประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา และการศกษานอกโรงเรยน ยงความจากดในแงการบรการการศกษาในระบบโรงเรยนมมากขนเพยงไร วทยโทรทศนยอมเปนสอการสอนทเปนความหวงใหมแกผอยนอกระบบโรงเรยนมากขนเทานน

2.2 รปแบบการผลตรายการวดทศนเพอการศกษา ในการผลตเทปโทรทศนเพอการศกษานน ผดาเนนการผลตจะตองคานงถงการถายทอด

เนอหาสาระของความรไปสผรบชมใหมประสทธภาพมากทสด ขณะเดยวกนรายการทผลตขนมานน จะตองมชวตชวา นาสนใจ และตดตาม รายการเพอการศกษาจงตองไมตดอยการปรากฏตวของครผสอน วทยากรทบรรยาย หรอผดาเนนรายการหนากลองเทานน ผผลตรายการประเภทนจงตองมความพถพถนในการนาเสนอรายการอยางมาก

18

วสนต อตศพท.(2533: 145) ไดจาแนกประเภทของรายการโทรทศนตามบทบาทของสอมวลชนไว 5 ประเภท ดงน

1. รายการขาวสาร เปนรายการทเสนอเหตการณทเกดขนในปจจบนอยางตรงไปตรงมา อาจจะเปนเหตการณทสาคญ เหตการณใกลตวของผชม เพอรายงานใหพวกเขาไดทราบสงทเกดขน จดเปนรายการทสาคญ และมบทบาทมากในปจจบน ยคแหงสงคมขาวสาร

2. รายการการศกษา เปนรายการทจดเสนอความรตางๆ แกผชม ทงเพอการเรยนการสอนโดยตรง เชน รายการของมหาวทยาลยรามคาแหง มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช และใหความรเพอเสรมประสบการณชวตในดานตางๆ เชน ดานสาธารณสข ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานการเกษตร ดานเศรษฐกจและการเมอง

3. รายการบนเทง เปนรายการทมงเสนอความเพลดเพลน สนกสนานแกกลมผชมเปนหลก เชน รายการดนตร รายการละคร รายการเกมโชว และรวมถงรายการสาระบนเทงบางประเภท เชน รายการสารคดทเนนความเพลดเพลนกบภาพและเนอหาทนาเสนอ

4. รายการโฆษณา เปนรายการทมงเนนใหผชมคลอยตามกบสนคาตางๆ ทงสนคาโดยตรงหรอบรการ เปนรายการสนๆ ทมประสทธภาพในการจงใจสง

5. รายการประชาสมพนธ แตกตางกบรายการโฆษณาตรงทจะเนนถงการสรางความสมพนธความเขาใจอนดตอกน ระหวางหนวยงานกบกลมผชม รวมถงการรณรงค เผยแพรเทคนคตางๆ ใหประชาชนไดรบทราบ เพอพจารณาตดสนทจะรบแนวคดนนอกทหนง

วธการดาเนนการเสนอรายการโทรทศนเพอการศกษานน มไดหลายรปแบบดวยกน ในทนไดนาเสนอรปแบบของรายการโทรทศนเพอการศกษา ไวดงตอไปน

1. รายการสอนตรง (Direct Teaching) จดเปนรปแบบดงเดมทจะใชในการถายทอดความร และยงนยมใชอยมากในปจจบน เพราะใหการเรยนรไดดในเวลาทไมนานนก โดยเฉพาะเมอครโทรทศนมความสามารถสงในการสอน การอธบาย ยงทาใหรายการแบบนยงมประสทธภาพ

2. รายการบรรยาย (Monologue) เปนรายการทมผมาปรากฏตวพดคยกบผชมเพยงคนเดยวคลายๆ กบรายการสอนตรง เพยงแตประเภทแรกเนนในเรองของการเรยนการสอนเปนหลก แตประเภทนจะเนนใหความรความคดทวๆ ไปแกผชมมากกวา รายการเหลานนาสนใจ ไมไดเปนรายการทนาเบออยางทหลายคนคดไวลวงหนา ซงเปนเรองของความสามารถของผบรรยาย และการใชเทคนคการนาเสนอใหนาสนใจ โดยทวไปมกจะหาสออนมาประกอบการบรรยายใหนาสนใจมากขน ซงนยมเรยกกนวา รายการสนทนาประกอบภาพ (Illustrated Talk)

3. รายการสมภาษณ (Interview) เปนรายการทใชวธการนาเอาขอสนเทศจากบคคลบางคนออกมาโดยผานทางคาถามและคาตอบ เสมอนเปนการแสวงหาความจรงในนามของผชม การสมภาษณทางโทรทศนนนผชมสามารถไดยนทงเสยง เหนภาพทจะกอใหเกดความรบรในความรสก สหนาของผรวมรายการ ตลอดจนเหตการณอนประกอบการสมภาษณนน

4. รายการสนทนา (Talk Show) เปนรายการทมผรวมรายการตงแต 2 คนขนไป รวมสนทนาในประเดนใดทเปนทนาสนใจในขณะนน โดยมผดาเนนการเปนผนาการสนทนา เชอมโยง

19

ประเดน ควบคมการสนทนาใหเปนไปดวยด รายการนจะตางกบรายการสมภาษณคอ รายการสมภาษณเนนการถามและตอบมากกวา ในขณะทรายการนจะเนนการแสดงความคดเหน อาจจะเหนดวยหรอตางทศนะกนออกมา หรอเปนการรวมกนวเคราะหเหตการณใดเหตการณหนง เชน การเลอกสถานการณของโลก หรอแมแตเรองวชาการโดยตรง เปนรายการททาใหผชมไดรบความคดทหลากหลาย บางครงรายการประเภทนจดใหมผชมเขารวมรายการดวย และอาจเปดโอกาสใหเขาซกถามปญหาตางๆ หรอรวมแสดงความคดเหนดวย

5. รายการขาว (Newscast) เปนการเสนอรายงานเหตการณสาคญทเปนทนาสนใจของประชาชน หรอมผลกระทบตอประชาชน โดยจะเสนอใหเปนปจจบน หรอทนททเกดเหตการณนนขน ขาวควรตอบคาถามได 6 ประการ คอ ใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร ทาไม และอยางไร รายการขาวเปนรปแบบหนงทจะเลอกเปนรายการเพอการศกษาได โดยอาจจะเปนประเดนในการตดตอ หรออภปรายเพมเตมของผเรยน

การเสนอขาวโทรทศนจะแตกตางจากการรายงานขาวในหนาหนงสอพมพ เพราะในหนงสอพมพผอานสามารถอานทบทวนในสงทเขาไมเขาใจได แตขาวโทรทศนจะผานเขาไปเลย หากผชมไมสามารถเขาใจเนอหานนได ขาวโทรทศนเปนขาวทมทงภาพและเสยง จงยอมสรางความนาเชอถอและนาสนใจไดมาก

6. รายการสอนแบบจลภาค การสอนแบบจลภาคเปนการสอนในสถานการณแบบยอสวนในหองเรยนแบบงายๆ ทสามารถควบคมไดทกกระบวนการ โดยใชนกเรยนเพยง 5-6 คน และใชเวลาประมาณ 5-15 นาท เปนการฝกทกษะตางๆ เพอนาไปใชในสถานการณจรงๆ ตอไป การสอนแบบจลภาคมงใหตวอยางวธการสอนทดในทกษะตางๆ และมงใหนกศกษา ไดออกมาทดลองสอน และประเมนผลจากขอมลยอนกลบ ดวยเหตน “สอ” ทมคณภาพอยางดเยยมตอการสอนแบบจลภาคจงไดแก “การบนทกเทปโทรทศน” เพราะสามารถทาไดอยางรวดเรว สะดวก และงายดาย อกทงใหผเรยนเหนไดทงภาพ ไดยนเสยง ทงในแงของตวอยาง ทกษะการสอน และการดภาพตวเองสอนจากเทปโทรทศนทบนทกไว

7. รายการสถานการณจาลอง นบตงแตเทปโทรทศนไดพฒนาขนมาจนเปนสออยางหนงในการศกษา จงไดมการนาเอาโทรทศนมาใชเพอบนทกสถานการณตางๆ ทไดสรางขนเพอการเรยนการสอน เพอพฒนาบคลกภาพของผเรยนใหเหมาะสมกบงานในสาขานนๆ เชน นกแนะแนว ไดสรางเปนสถานการณการแนะแนว โดยมผมาขอรบบรการและผใหคาแนะแนว และบนทกเทปโทรทศนเหตการณนนไว เพอนามาใหขอมลยอนกลบ และวพากษวจารณกน ภายหลงซงผปฏบตงานสามารถเหนบคลกภาพทาทของตนเองขณะนนได เพอการปรบปรง หรอการฝกพดและบนทกเทปโทรทศนไว หรอการฝกการประชมของระดบผบรหาร และบนทกเทปโทรทศนไววจารณ เปนตน ในรายการประเภทนรวมถงการสรางสถานการณจาลองประเภทตางๆ ไวเพอเปนกรณตวอยางในการศกษาดวย

8. รายการสาธต สาธต คอ การอธบายถงขอเทจจรง โดยมการแสดงประกอบในบางสวน หรอทงหมด โดยมงใหผชมทราบวธการดาเนนงานตามลาดบขน เชน สาธตการปะยางรถจกรยาน

20

สาธตการเตรยมกาซออกซเจน สาธตการทาขนม ฯลฯ โทรทศนเปนสอทดมากสาหรบการสาธต เพราะสามารถมองเหนภาพและไดยนเสยง อกทงยงสามารถทาภาพขนาดตางๆ เพอความชดเจนในการชมไดดวย

9. รายการสารคด รายการสารคดเปนรายการเพอการเลาเรองทนาสนใจใหผชมเขาใจอยางแจมแจง สารคดนนควรจะใหความร ความเพลดเพลน เราอารมณ และการโนมนาวจตใจ สารคดทางโทรทศนสามารถเสนอไดหลายรปแบบ เชน ดวยภาพถาย สไลดภาพยนตร หรอเทปโทรทศน ประเภทของสารคดทนาเสนอทางโทรทศน ไดแก

9.1 การปรบปรงสงเสรมตนเอง เชน เสรมสวย สขภาพ ฯลฯ 9.2 แนะนาวธปฏบตบางอยาง เชน ซอมพดลม วทย ฯลฯ 9.3 แนะนาสถานททองเทยว 9.4 แนะนาสงแปลกใหม เชน สงประดษฐ แฟชน ฯลฯ 9.5 เรองพฤกษชาตและสตว 9.6 วถชวตของประชาชน เชน ความเปนอยของสาวอกอ 9.7 ผลการคนควาทางวทยาศาสตร 9.8 เหตการณสาคญ 9.9 บคคลทนาสนใจ

10. รายการเกมหรอทายปญหา รายการเกม หรอทายปญหา (Game Show or Quiz Show) เปนรายการหนงทใชไดดในการจดทารายการใหความรแกผชมและผรวมรายการ รายการประเภทนจะเปนการแขงขน อาจจะรายบคคลหรอเปนทมกได โดยมพธกรเปนผดาเนนการ

11. รายการดนตรและรายรา ในรายการดนตรและรายรา จะเสนอภาพทปรากฏในแงของผลของภาพ เชน การจดองคประกอบของภาพ การใชเงาในการตกแตงภาพ ตลอดจนการเคลอนไหวตางๆ และในแงของการใหขาวสาร เชน เทคนคการใชนวมอกบเครองดนตร การเคลอนไหวของมอหรอเทาในการรายรา เปนตน หรอบางทกเปนการผสมผสานของทงสองแง การจบภาพและการตดตอภาพจะตองเขากบอารมณและจงหวะของภาพทปรากฏ รายการประเภทนนอกจากจะเหมาะสมกบการสงเสรมกจกรรมพเศษของนกเรยนแลว ยงเหมาะสาหรบการสอนทางภาษามาก

12. รายการละคร ละครโทรทศนเปนการผสมผสานระหวางความสามารถในการเขยนบท การแสดง การจดฉาก การถายภาพ การตดตอ ตลอดจนการใหแสงและเสยงประกอบการแสดงทางภาพยนตร กบการแสดงทางโทรทศนมขอแตกตางกนอย ขณะทในภาพยนตรจะเนนในการแสดง บทบาท และสภาพแวดลอมของเหตการณ ละครโทรทศนจะแสดงใหเหนถงปฏกรยาของตวละครไดดกวา โดยเนนในดานการพฒนาตวละคร ความสมพนธระหวางมนษยและบทสนทนา ซงสอโทรทศนสามารถทจะรวมสงเหลานไวไดในทกๆ ดานอยแลว นอกจากนโทรทศนมจอขนาดเลก และผชมอยใกลจอ จงสามารถทจะเพงความสนใจตรงไปยงทรายละเอยดบางจดไดงาย และใน

21

ภาพในระยะใกลซงในภาพยนตร จะเหนสงนนใหญโตมาก ทงนเพราะมจอขนาดใหญ ซงจะทาใหผชมมความรสกในดานฉาก และการมสวนรวมทมากกวาไปดวย

การนาเสนอรายการการศกษาดวยรปแบบละคร ยอมเปนทนาสนใจมากทสด แตขณะเดยวกนกเปนการยากทสดในการผลต ดวยตองอาศยความสามารถสงมาก

13. รายการแมกกาซน (Magazine Programme) เปนรายการทใชรปแบบในการนาเสนอแบบเดยวกบนตยสาร คอ ในรายการเดยวกนจะประกอบไปดวยสวนยอยๆ หลายเหตการณ โดยทวๆ ไป มกจะเปนเรองในแนวเดยวกน และจดเดนของรายการประเภทนคอ ความสามารถในการเชอมโยงใหสวนยอยๆ ตางๆ เขามาเปนรายการเดยวกนอยางสอดคลองกน รายการประเภทนมกจะคลายๆ กบรายการวพธทศนา (Variety Show) ซงเปนรายการทมการแสดงหลายๆ อยางสลบกนไป เชน รองเพลง เลนตลก การแขงขน ฯลฯ แตรายการประเภทนจะเนนไปในดานบนเทงมากกวา

รายการแมกกาซนสามารถเปนไดทงรายการสาระกงบนเทง หรอจะเปนรายการทางวชาการในสาขาตางๆ รวมๆ กได

เกศน โชตกเสถยร.(2528: 131) ไดอธบายรปแบบรายการทผลตขนเพอการศกษา โดยจาแนกเปน 3 กลมใหญ คอ

1. รปแบบรายการผลตขนเพอการสอน (Teaching Format) เปนกลมรายการทใชรายการเพอการเรยนการสอนตามหลกสตร รปแบบของรายการมบทบาทในเชงสอนมากกวาจงใจ การผลตรายการจะงายกวาแบบอน

2. รปแบบรายการเพอการเรยน (Learning Format) เปนกลมรายการทมงใชเพอการเรยนการสอนตามหลกสตรแบบกลมแรกกได หรออาจใชเพอการศกษาทวไปกได แตเปนรายการทตองสรางแรงจงใจแกผชมมากขน ตองใหผชมสนใจ อยากตดตาม โดยผชมไมมความรสกวา รายการทผลตมงมาสอนตน แตกลบรสกวาเปนรายการทดมประโยชน นาเรยน นาร และเตมใจชมโดยตลอด การผลตรายการในรปแบบนตองการความประณตและเทคนควธทมประสทธภาพสง

3. รปแบบรายการเพอเผยแพรขาวสาร (Information Format) เปนกลมรายการทมงใชเปนสอสนเทศแกประชาชนทวไป เพอสนองความสนใจใครร เพอความทนตอเหตการณและสามารถปรบตนเองเขากบความเจรญกาวหนาของสงคมไดอยางถกตองและเหมาะสม รายการในรปแบบนตองสรางแรงจงใจใหแกผชมมากทสด การผลตจงตองประณตและใชเทคนควธทมประสทธภาพสงสดดวย มฉะนนผชมจะหนไปชมรายการวทยโทรทศนประเภทบนเทงไดงาย

ชยยงค พรหมวงศ และคณะ (2523: 731-736) ไดอธบายถงรปแบบของรายการวดทศนวา รปแบบ (Format) หมายถง วธการและลลาการนาเสนอเนอหาสาระและสงทมอยในรายการวดทศน สามารถจาแนกรปแบบไดหลายวธตามประเภทของรายการวดทศน โดยเสนอรปแบบทใชกนมาก 12 รปแบบ คอ

22

1. รปแบบพดคนเดยว (Monologue) เปนรายการทผพดปรากฏตวพดคยกบผชมเพยงคนเดยว สวนมากจะมภาพประกอบเพอไมใหเหนหนาผพดอยตลอดเวลา

2. รปแบบสนทนา (Dialogue) เปนรายการทมคนมาพดคยกนสองคน ทงสองคนมผถามและคสนทนาแสดงความคดเหนประเดนทนาเสนอเพอแลกเปลยนความคดเหน การสนทนาจะมคน 2-3 คน กได

3. รปแบบอภปราย (Discussion) เปนรายการทผดาเนนการอภปรายคนหนง เปนการตงประเดนคาถามใหผรวมอภปรายตงแต 2 คนขนไป แตไมควรเกน 4 คน ผอภปรายแตและคนจะแสดงความคดเหนของตนตอประเดนตางๆ

4. รปแบบสมภาษณ (Interview) เปนรายากรทมผสมภาษณและผถกสมภาษณ คอ มวทยากรมาสนทนากนโดยผดาเนนการสมภาษณจะสมภาษณเกยวกบเรองทตองการใหผถกสมภาษณเลาใหฟง

5. รปแบบเกมหรอตอบปญหา (Quiz Program) เปนรายการทจดใหมการแขงขนระหวางคน หรอกลมทมารวมรายการ ดวยการเลนเกมหรอตอบปญหา

6. รปแบบสารคด (Documentary) เปนรายการทเสนอเนอหาดวยภาพและเสยงบรรยายตลอดรายการ โดยไมมพธกร ซงแบงออกเปน 2 ประเภท

6.1 สารคดเตมรปแบบ เปนการดาเนนเรองดวยภาพเนอหาตลอดรายการ 6.2 กงสารคดกงพดคนเดยว (Semi Documentary) เปนรายการทมผดาเนนรายการ

ทาหนาทเดนเรองพดคยกบผชมและใหเสยงบรรยายตลอดรายการ นอกนนเปนภาพแสดงเรองราวหรอกระบวนการตามธรรมชาต

7. รปแบบละคร (Drama) เปนรายการทเสนอเรองราวตางๆ ดวยการจาลองสถานการณเปนละคร มการกาหนดผแสดงจดสรางฉาก การแตงตวและแตงหนาใหสมจรงสมจงและใชเทคนคการละคร เพอเสนอเรองราวใหเหมอนจรงมากทสด ในดานการศกษา ละครโทรทศนอาจจาลองสถานการณชวตของคนในสงคม เพอสนองความรในเชงจตศกษา สงคมวทยา การเมองการปกครอง

8. รปแบบสารคดละคร (Document Drama) เปนรายการทผสมผสานรปแบบสารคดเขากบรปแบบละคร หรอการนาละครมาประกอบรายการทเปนเนอหาบางสวน มใชเสนอเปนละครทงรายการ เพอใหการศกษาความรและความคด

9. รปแบบสาธตและทดลอง (Demonstration) เปนรายการทเสนอขนตอน วธการทาเพอใหผชมไดแนวทางทจะนาไปใชทาจรง

10. รปแบบเพลงและดนตร (Song and Music) ม 3 ลกษณะ คอ 10.1 มดนตรนกรองมาแสดงสด 10.2 ใหนกรองมารองควบคไปกบเสยงดนตรทบนทกไวแลว 10.3 ใหนกรองและนกดนตรมาแสดง แตใชเสยงทบนทกมาแลว

23

11. รปแบบการถายทอดสด (Live Program) เปนรายการทถายทอดรายการทเกดขนจรงในขณะนน

12. รปแบบนตยสาร (Magazine Program) เปนรายการทเสนอรายการหลายประเดน หลายรส และหลายรปแบบในรายการเดยวกน

2.3 การดาเนนการผลตรายการวดทศน

2.3.1 การวางแผนการผลตและการดาเนนการผลตรายการวดทศน

วสนต อตศพท (2533: 138-144) ไดกลาวถงการผลตรายการวดทศนเพอการศกษาไวดงน การผลตเทปโทรทศนเพอการศกษาและการฝกอบรมนน จะมระบบ 2 ระบบทเกยวของและสมพนธกนอยคอ

1. ระบบการเรยนการสอน เปนระบบการวางแผนทางการจดการเรยนสอนนบตงแตการวเคราะหกลมเปาหมาย การวเคราะหเนอหาของบทเรยน การตงวตถประสงค การออกแบบ กจกรรมการเรยนการสอน จนถงการประเมนผลการเรยนการสอน

2. ระบบการผลตรายการโทรทศน เปนระบบทเกยวของกบงานเทคนคทางโทรทศนนบตงแตการเลอกรปแบบของรายการ การเขยนบทโทรทศน การผลตรายการ จนถงการประเมนผลของรายการทผลต

ดงนน รายการโทรทศนเพอการศกษาและการฝกอบรมนน จงแตกตางจากรายการอนๆ ทตองพจารณาถงประสทธภาพของการใหการเรยนรแกกลมผชมอยางสง งานเทคนคตางๆ จงตองเสรมตอการสงเสรมสมรรถนะการเรยนรทงสน

ระบบการผลตเทปโทรทศนเพอการศกษา มขนตอนหลก 4 ขนตอน คอ

1. ขนเตรยมการ ขนเตรยมการนเปนขนวางแผนการผลตเทปโทรทศนเพอการศกษา หรอการฝกอบรม ซง

อาจจะเปนการวางแผนไวลวงหนาเปนเวลานาน หรอในระยะเวลาทสนๆ กได ขนอยกบความยากงายของรายการ แตการมเวลาเตรยมการมาก ยอมชวยเพมประสทธภาพของรายการขน การเตรยมการทดยอมลดปญหาขณะผลตรายการไดมาก ขนเตรยมการนมภาระยอยดงตอไปน

งานการเรยนการสอน งานการเรยนการสอน มสงทจะตองพจารณาและปฏบตคอ 1. การวเคราะหกลมเปาหมาย การทารายการทด ผผลตจะตองรจกกลมเปาหมายของ

ตนเปนอยางด เพอทาใหรายการนนเขาถงเขามากทสดเทาทจะทาได ขนนจะเปนการใหรายละเอยดแกขนอนๆ ไมวาจะเปนรปแบบของรายการ การเขยนบท การกากบรายการ สงทควรพจารณาวเคราะหไดแก เพศวย ภมหลงทาง วฒนธรรม พนฐานการศกษา หรอระดบของความรทสมพนธกบเนอหาของรายการทผลต

24

2. การวเคราะหเนอหา เปนขนการวเคราะหวาเนอหาทจะนาเอามาผลตรายการนน มความเหมาะสมเพยงไรกบการใชสอประเภทโทรทศน หรอเทปโทรทศน สออยางอนจะมประสทธภาพตอเนอหานมากกวาหรอไม และทสาคญคอ การมองเปนภาพคราวๆ กเมอเนอหานไดรบการจดทาเปนรายการโทรทศนแลว

3. การเขาสระบบการเรยนการสอน ระบบการเรยนการสอนมองคประกอบอย 3 สวนน คอ 3.1 วตถประสงค (Objective) ทจะตองเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรมวา เมอผชม

ชมรายการนแลวจะบรรลวตถประสงคอะไรบาง โดยจะตองมพฤตกรรมทสงเกตได เชน การบอกได การอธบายได การปฏบตได มเกณฑทจะยอมรบในพฤตกรรมนนๆ เชน ผเรยนสามารถแปลคาศพทไดถกตองไมนอยกวา 10 คา วลทขดเสนใตนคอเกณฑทยอม หากนอยกวาน คอวาไมผานเกณฑ และมเงอนไขทกาหนดไวดวย เชน เมอกาหนดคาศพทให 20 คา ผเรยนสามารถนาเอาคาเหลานนมาเขยนเปนเรยงความได สวนทขดเสนใตเปนเงอนไขวา การเขยนครงนตองใชคา 20 คานเปนหลก

นอกจากนวตถประสงคควรจะครอบคลมพฤตกรรมทง 3 ดานคอ APC ไดแก ดานจตพสย (Affective Domain) ซงเปนเรองของทศนคต ความชอบ ความไมชอบ ดานทกษะพสย (Psychomotor Domain) เปนเรองของทกษะการปฏบตได ทาได และดานพทธพสย (Cognitive Domain) เปนเรองของความร ความจา ความเขาใจในเนอหาตางๆ

การสามารถเขยนวตถประสงคยอยไดมากเทาใด ยอมเปนประโยชนในการผลตรายการไดมากเทานน

3.2 กจกรรมการเรยนการสอน (Learning Activities) การกาหนดกจกรรมการเรยนการสอนดวยเทปโทรทศนหรอรายการโทรทศน จะตองคานงถงเรองของภาพ (Picture) การกระทา (Action) และเสยง (Sound) หรอเรยกสนๆ วา PAS

ผออกแบบการสอน จะตองออกแบบเนอหาของบทเรยนแตละตอนออกมาเปนภาพ มใชเปนเพยงคาพดทเปนนามธรรมเทานน ภาพนนควรจะมอาการกระทา หรอการปฏบตใหเหนชดแจงและใหเสยงเปนตวเสรมใหเนอหาสมบรณยงขน

ทงภาพ การกระทา และเสยงจะตองผสมผสานกนอยางมความหมายตอการเรยนรของกลมเปาหมาย เพอใหเขาบรรลวตถประสงคแตละวตถประสงคทวางไว

นอกเหนอจากนกจกรรมการเรยนการสอนของเทปโทรทศนทด กควรออกแบบใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมใหมากทสดเทาทจะทาได ไมวาดวยการตอบคาถาม การปฏบตตาม หรอการโตตอบกนดวยวธการอนๆ ระหวางผชมกบรายการซงมกจะเรยกรายการหรอเทปโทรทศนประเภทนวา Interactive Media

ดงนน ในขนนอาจจะตองพจารณาถงสอตางๆ ทจะตองเสรมกจกรรมทออกแบบไวใหม ประสทธภาพสงขน

3.3 การประเมนผล (Evaluation) เปนขนของการหาวธการวดหรอประเมนผเรยนวาบรรลวตถประสงคทวางไว หรอไม การออกแบบการประเมนผลจะตองสอดคลองกบวตถประสงคทวางไว และตองวดไดทง 3 ดาน คอ ดานเจตพสย ดานทกษะพสย และดานพทธพสย โดยทวไป

25

นยมใชแบบทดสอบกน ทงดานขอเขยนและภาคปฏบต ในดานขอเขยนจะใชแบบปรนย โดยเฉพาะแบบตวเลอกกนมาก

การวจย การวจยเปนงานสาคญยงทงในงานการเรยนการสอน และงานโทรทศนทจะทาใหนกออกแบบ

การสอน และบคลากรดานผลตรายการ ซงไดแก ผผลตรายการ ผกากบรายการ ผเขยนบทโทรทศน ไดเขาใจเนอหาทจะผลตอยางดและแตกฉาน การศกษาและวจยน อาจจะไดจากการอานและศกษาจากตารา เอกสาร การศกษาจากผรหรอผเชยวชาญในเนอหานนๆ ในหนวยผลตรายการโทรทศนใหญๆ จะมการจางผทาการวจยเนอหาทจะผลตรายการไวโดยตรงเลย เพอเปนการแบงเบาภาระงานของบคลากรอน ๆ

งานโทรทศน จากการวจยเนอหาขางตน บคลากรดานการผลตรายการโทรทศนจะนาเอาผลดงกลาว

มาวางแผนการผลตรายการโทรทศนกน โดยมบคลากรดานการเรยนการสอนเปนทปรกษาในภาระงานขนน แบงออกเปนภาระงานยอยได 3 ขนตอนดงน

1. งานออกแบบรายงาน โดยนาเอางานการเรยนการสอนทออกแบบไวแลวมาพจารณาออกแบบรายการทเหมาะสมกบการสอสารเนอหานน ๆ

1.1 การเลอกรปแบบรายการ รายการโทรทศนเพอการศกษา หรอฝกอบรมนน มไดหมายถง การทมครโทรทศนมายนบรรยายอยหนากลองโทรทศนเพยงอยางเดยว อาจสรางสรรคออกมาในรปแบบอนๆ กได เชนเดยวกบรายการโทรทศนประเภทอนๆ เชน อาจจะออกมาในรปของละคร รายการขาว รายการสนทนาหรอสมภาษณ รายการเกม รายการสารคด รายการนตยสาร ฯลฯ กจกรรมการเรยนการสอนทออกแบบไวจะเปนตวชนารปแบบของรายการเปนอยางด

1.2 บทโทรทศน เปนขนนาเอาความคดทวางแผนและออกแบบไวแลว มาทาใหเปนรปธรรมระดบหนง รายละเอยดศกษาไดจากเรองการเขยนบทโทรทศน

2. งานเทคนค เปนงานเทคนคดานการผลตรายการ ไดแก การออกแบบเวท การจดเตรยมฉาก การจดหาอปกรณทจาเปนในรายการ ไมวาจะเปนดานการถายทาโดยตรง ดานแสง ดานเสยง ดานกราฟก โดยสงเหลานจะตองไดรบการจดเตรยมใหพรอม

3. งานเสรมอนๆ เปนงานเบดเตลดตางๆ ไดแก 3.1 การจดหาผรวมรายการ ไมวาจะเปนพธกร ผแสดง หรอผรวมรายการอนๆ

ทจะตองมความเหมาะสมกบรายการทออกแบบไว 3.2 การจดหาสอทจดทาไวแลว สงเหลาน ไดแก ภาพยนตร เทปโทรทศน สไลด

เทปเสยง แผนเสยง ซงอาจจะเปนเรองเดมหรอ Stock-shots ทเกบไวจากการถายทาเรองอนๆ ในหนวยผลตเทปโทรทศนขนาดใหญจะมหองสมดสาหรบเกบสงเหลานไว นอกจากนอาจไดจากการยมกนระหวางหนวยผลตเทปโทรทศน หรอสถานโทรทศน

26

3.3 การจดหาและเตรยมสถานท หากเปนรายการในสถานท จะเปนการจองหองจดรายการรวมทงเลอกขนาดของหองใหเหมาะสมกบรายการ รวมถงการเตรยมการอน ๆ ในการใชสถานทดวยสาหรบรายการนอกสถานทนน จะเปนการจดหาสถานททเหมาะสมกบเนอเรองทออกแบบไว รวมถงการขออนญาตเจาของสถานท รวมทงทางราชการดวย

2. การตดตงอปกรณ การตดตงอปกรณตางๆ เปนการเตรยมการกอนการผลตรายการจรง ทงในสวนของหอง

จดรายการ ซงไดแก การจดเตรยมและตดตงฉาก อปกรณประกอบฉาก การคดตงระบบแสงสาหรบรายการ การตดตงระบบเสยง กลองโทรทศน ฯลฯ และสวนของหองควบคม ไดแก การจดเตรยมและตดตง พวกฟลมภาพยนตร เทปโทรทศน สไลด แคปชน แผนเสยง รวมถงความพรอมของอปกรณตางๆ ในการผลตรายการโทรทศน บคลากรดานนจะตองทางานอยางรวดเรวและแคลวคลอง และตองทางานกนอยางพรอมๆ กนไปหลายๆ ฝาย มใชรอใหฝายใดปฏบตเสรจสมบรณกอน แลวอกฝายหนงจงจะเรมตนทางาน ในหองจดรายการ ผกากบเวทจะตองตรวจสอบการตดตง ความพรอม และการใหคาแนะนาแกผรวมงานใหปฏบตงานใหตรงกบวตถประสงคของรายการ ขณะทในหองควบคมรายการ ผกากบรายการ หรอผชวยผกากบรายการ จะเปนคนคอยดแลความเรยบรอย

ในการผลตรายการนอกสถานท ยงจาเปนตองเพมบคลากรในการดแลและควบคมสภาพแวดลอมตางๆ มากยงขน

การซอม การซอม เปนการเตรยมการใหผรวมรายการ และเจาหนาทฝายตางๆ ไดมความมนใจ

ในการแสดงออกและหนาทของตน ความมากนอยของการซอมขนอยกบรปแบบของรายการ รายการละคร ยอมตองาอาศยการซอมทมาก ในขณะรายการสนทนาอาจจะซอมกอนเรมรายการเพยงครงเดยวกได การซอมทสาคญไดแก การซอมโดยไมใชกลองโทรทศน การวางกลองโทรทศน การซอมโดยใชกลองโทรทศน และการซอมพรอมเครองแตงกาย

1. ขนผลตรายการ การผลตรายการแบงตามเทคนคการผลตได 3 แบบ คอ (1) รายการในหองจดรายการ

(2) รายการนอกสถานท และ (3) รายการแบบประสม การใชเทคนคใดนน ขนอยกบรปแบบของรายการและบทโทรทศนทวางไว

รายการในหองจดรายการ โดยทวไปจะผลตรายการดวยกลองหลายกลอง ทผกากบรายการจะสงการจากหองควบคมรายการ มการผลต 2 รปแบบ คอ

1. รายการสดบนทกเทปโทรทศน เปนรายการทเหมอนการถายทอดสด ทจะบนทกเทปโทรทศนตงแตเรมรายการจนจบรายการโดยไมมการหยดเลย ผผลตรายการลกษณะนจะตองวางแผนการทางานอยางด ผกากบรายการจะตองมความสามารถและประสบการณสง รายการลกษณะนจะสาเรจในตวในขนนเลย

27

2. รายการบนทกเทปโทรทศนทละสวน เปนรายการทแบงออกเปนสวนยอยๆ และบนทกเทป โทรทศนในสวนยอยนนทละสวนๆ ทาใหผกากบรายการและบคลากรอนๆ ทางานในสวนนนๆ ไดอยางพถพถน งายในการทจะเชญผเขารวมรายการ เพราะไมจาเปนทผรวมรายการทกคนจะตองวางพรอมกน รายการลกษณะน จะตองอาศยการลาดบภาพการทาภาพพเศษ หรอการใชเสยงประกอบในภายหลงอกๆ

รายการนอกสถานท ทาได 2 รปแบบคอ 1. การผลตดวยกลองเดยว เปนการถายทาทอาศยเทคนคของการถายทาภาพยนตรเปนหลก 2. การถายทาดวยชดผลตรายการนอกสถานท เปนชดอปกรณผลตรายการโทรทศนทม

อปกรณคลายกบอปกรณของชดผลตรายการโทรทศนในหองจดรายการ โดยอปกรณเหลานจะตดตงไวในรถผลตรายการเคลอนท การผลตรายการจะอาศยเทคนคคลายๆ กบรายการในหองจดรายการ

รายการแบบประสม เปนการผลตรายการโทรทศนทอาศยเทคนคการผลตทงในและนอกสถานท บางสวนของรายการอาจจะตองผลตเปนเทปโทรทศน หรอภาพยนตรทถายทาเหตการณนอกหองจดรายการไวกอน แลวนามาประสมกบรายการในหองจดรายการอกครงหนง

2. ขนหลงการผลตรายการ ขนนเปนขนสดทายของกระบวนการผลตรายการโทรทศน มภารกจทตองทา 2 สวน คอ

2.1 งานเทคนค มงานดงน 2.1.1 การจดเกบอปกรณตางๆ จะตองมเจาหนาทดแลและจดเกบอปกรณตางๆ ท

ใชในการผลตรายการเขาทใหเรยบรอย ทงรายการในหองจดรายการและรายการนอกสถานท การจดคนวสดและอปกรณยมหรอเชาใหเรยบรอย

2.1.2 การลาดบภาพ เวนแตรายการทบนทกเทปโทรทศนสดโดยตรง รายการอน ๆ ตางตองการการลาดบภาพ การทาภาพพเศษเพมเตม

2.1.3 การใหเสยง ไดแก เสยงดนตร เสยงประกอบ หรอคาบรรยาย เปนการเสรมภาพใหมความหมายยงขน

2.2 งานประเมนรายการ เปนการศกษาวาเทปโทรทศนทผลตขนมานนมประสทธภาพเพยงใดตอกลมเปาหมาย ซงทาได 2 รปแบบ คอ

4.2.1 การประเมนดวยผเชยวชาญ โดยจดตงคณะผเชยวชาญขนเปนผประเมนเทปโทรทศนชดทผลตขน ผเชยวชาญชดนควรประกอบดวย ผเชยวชาญดานเนอหาวชาการนน นกเทคโนโลยและสอสารการศกษา นกวดและประเมนผล ผเชยวชาญดานโทรทศน บคคลเหลานจะรวมกนวเคราะหในการปรบปรงเทปโทรทศนใหดยงขน

การประเมนโดยการทดลอง เปนการนาเอาเทปโทรทศนทผลตขนไปทดลองใชกบกลมเปาหมายจรง หรอตวแทนของกลมเปาหมาย และวดดวากลมเปาหมายบรรลหรอผานวตถประสงคทไดวางไวหรอไม การประเมนผลแบบนตองอาศยแบบทดสอบรวมดวย และพงระวงการมองเพยงคะแนนเฉลยของผเรยนหรอกลมเปาหมาย

28

นอกเหนอจากการทดลองหรอทดสอบโดยตรงแลว ผประเมนรายการควรจะไปรวมดเทปโทรทศนกบกลมเปาหมายดวย สงเกตปฏกรยา ความสนใจ ความเบอหนายของเขาตอรายการ การพดคยอยางไมเปนทางการสอบถามถงสงทเขาไดรบชม ความเขาใจของเขาตอสงนนในทกๆ แง จะทาใหการประเมนผลนนสมบรณยงขน

พนต วณโณ (2524: 9-19) ไดกลาวถง การผลตรายการวดทศนการสอนเอาไววา การผลตบทเรยนโทรทศนตามหลกสตรนน จะตองรวมมอกนอยางใกลชดระหวางฝายผลตหรอฝายเทคนคกบฝายหลกสตร หรอฝายวชาการ ในขนตนการวางแผนการซงทางฝายหลกสตรจะตองวเคราะหและกาหนด ดงน

1. กาหนดจดมงหมายของบทเรยนใหชดเจนวา เมอจบบทเรยนแลวนกเรยนจะไดอะไรหรอทาอะไรไดตามเปาหมาย

2. กาหนดเนอหาของบทเรยนวาครอบคลมสงใด และจะสนองจดมงหมายของบทเรยนเพยงใดและจะเรยบเรยงเนอหาวชาในลกษณะอยางไร จงพรอมทจะถายทอดออกมาเปนภาพและเสยงหรอรายการบนจอโทรทศนได

3. วเคราะหนกเรยนในกลมและวยทจะเปนผรบบทเรยนโทรทศน เชน วย ความสามารถ ความรพเศษ ความสนใจ พนฐานทางวฒนธรรม และอนๆ ทงนเพอประโยชนในการผลตบทเรยนใหเหมาะสม

4. การเลอกครจะตองทาอยางพถพถน โดยปกตเรามกเลอกครทสอนเกง แตตองระวงในเรองน เพราะครทสอนตามปกตเกง แตเมอออกหนากลองจะทาอะไรไมไดหรอไมดเหมอนอยในชนปกต ครจะตองรวมมอและยอมรบการทจะตองฝนอะไรบางอยางเพอใหเขากบเทคนคการเสนอเรองราวตามวธการของโทรทศน ครจะตองมคณสมบตเปนทยอมรบของคนอน คอ จะตองเหมาะสมกบลกษณะวชาทสอนดวย ดงนน การเลอกและกาหนดครทจะสอนบทเรยนทางโทรทศน จงนบวาเปนสงจาเปน

ในการวางแผนผลตบทเรยนทางโทรทศนเมอไดกาหนดจดมงหมาย เนอหาวชา ศกษาผเรยน และคดเลอกครแลว จะตองดาเนนการดวยวธการ ดงน

1. กาหนดวธสอนและลาดบขนตอน 2. ผลตและจดอปกรณการสอนสาหรบบทเรยน 3. จดเอกสารและตาราประกอบบทเรยนรวมทงคมอครและนกเรยน ตลอดเวลาของการเตรยมการน จะตองประสานงานกบฝายผลตรายการเพอใหเกดความ

เขาใจขนตอนตางๆ ตรงกน ตองเขยนบทโทรทศน (Script) และทดสอบความเขาใจใหตรงกนเพอเตรยมลงมอถายทาและเพอใหไดรายการโทรทศนทดมคณภาพ ควรจะตองมการซอมสอน เมอมนใจจงคอยบนทกรายการ หลงจากบนทกรายการแลวนามาตรวจสอบแกไขสวนทบกพรอง บทเรยนนเมอนานอาจลาหลงเชนเดยวกบตารา จงควรมการปรบปรงแกไขใหทนสมยอยเสมอ

29

วภา อตมฉนท (2538: 22-34) ไดอธบายถงการวางแผนการผลตสอโทรทศนและวดทศน จะตองเกยวของกบ 2 สวน ดงน

1. ผผลต ผทมหนาทรบผดชอบการผลตคอ ผผลต (Producer) และผกากบ (Director) ผผลต

เปนบคคลสาคญทตองมความรบผดชอบสง เมอแผนรายการไดถกกาหนดลงแลว เปนหนาทของผผลตทจะตองเตรยมการดานเงนทน คาใชจายตางๆ ตดตอสตดโอ จดหาอปกรณเครองใชทกอยางทจาเปนผผลตยงมหนาทตองตระเตรยมดานกาลงคน กลาวโดยกวางๆ ผผลตรบผดชอบงานดานการจดการทกดานของการผลต สวนผกากบเปนผใชงบประมาณ อปกรณเครองใช และบคลากรตางๆ ทผผลตจดหามาใหเพอการผลต ผกากบเปนผเชยวชาญ มความรอบร และประสบการณในงานการผลต

2. การวางแผนการผลต การวางแผนจะเรมตนดวยการประชมทมงานผลต เรยกวา Production Staff Meeting

ซงโดยทวไปจะประกอบดวย ผผลต (producer) ผกากบ (director) คนเขยนสครป (script writer) คนออกแบบฉาก และกราฟฟก (set & graphic designer) นกแสดง (performer) ผเลนดนตร (musician) คนเชดหน (doll manipulator) และบคคลอนทเกยวของ แตเนองจากการเรยกประชมคนทงหมดพรอมกนมกทาไดยาก การพดคยกนขนตนในกลมเลกๆ หรอการคยกนเปนรายบคคลอาจชวยแกปญหาได สาหรบระยะเวลาในขนเตรยมการ ควรเรมกอนกาหนดการถายทาจรงอยางนอย 2 สปดาห

2.1 การจดเนอหา การจดเนอหา คอ กระบวนการในการเรยบเรยงเนอหาใหสอดคลองกบวตถประสงค

เปาหมาย โครงเรอง และรปแบบการนาเสนอ จะจดอยางไรเนอหาสารทจะสอออกไปจงมนาหนกนาเชอถอ และไดรบความสนใจ โดยพนๆ แลว การจดเนอหาสาหรบผลตรายการโทรทศนไมตางอะไรกบการวางโครงราง สาหรบเขยนบทความทดสกบทหนง ซงโดยปกตมกประกอบดวยสวนสาคญ 4 สวนคอ

-บทนา (Introduction) -การดาเนนเรอง (Development) -การหกมม (Turn) -สรป (Conclusion) บทนาจะตองสน ใชประโยคทเขาใจงายเพอกระตนความสนใจของผอานหรอผชมใหเขา

สเนอเรอง ถาขนตนบทนาไมดจะเกดผลตรงกนขาม คอทาใหผดเปลยนใจไมเปดรบสารตอไป การดาเนนเรอง กคอ การนาแกนของเรอง (Theme) หรอความคดรวบยอดของเรอง

มาคลคลายใหเหนพฒนาการอยางเปนขนเปนตอน

30

จดหกมม เปนจดทเคาโครงเรองทดาเนนมาเกดการหกมมอยางไมคาดคด หรอเปนการเสนอทศนะจากมกมองอนทแตกตางออกไป ซงจะชวยเสรมจดสดยอด (Climax) ของเรองใหเดนขน หรอชวยพฒนาแกนของเรองจนถงจดสงสด

ทายสดคอ การสรป หรอการขมวดเรองทงหมดลงอยางยนยอและมศลปะ จรงอยสวนสรปจะตองสมพนธกบสวนทเปนเนอหาและคานา แตมไดหมายความวาบทสรป คอการนาเอาเนอหาในสวนขางตนทงหมดมาพดซาอกครงหนง การสรปลงทายเรองทดควรเปนสวนทผผลตทงแงคด ความเหน คาถาม หรอขอเตอนใจ ซงเปนการรบทอด ตอกยา หรอเพมเตมเนอหาใหแกสวนขางตน เพอใหผดนาไปขบคดสบตอจากความประทบใจทไดรบจากรายการตอไป

สขนตอนของการเขยนเรยงความ สามารถประยกตใชกบการสรางสรรครายการโทรทศน หรอ วดทศนไดเปนอยางด กอนอนเนองจากรายการโทรทศนและวดทศนมปจจยเรองเวลาเขามาเกยวของ จงตองกาหนดเวลาใหกบขนตอนการสรางสรรคเนอหาทงสขนนกอน ประสบการณทางดานวดทศนบอกใหทราบวา ผดโดยทวไปจะคงความสนใจตอเนอเรองใดเนอเรองหนงไดไมเกนกวา 2-3 นาท หมายความวา ถาไมมการเปลยนเนอเรองในเวลา 2 หรอ 3 นาท ความสนใจของผชมจะนอยลงหรอกระทงหมดความสนใจไป ดงนน ถาจะผลตรายการทมความยาว 20 นาท จะตองเตรยมรายการทมความยาว 2-3 นาท สก 10 ตอน การแบงเรองทงหมดออกเปนตอนๆ เชนนเปนเพยงแนวคดโดยคราวๆ ทพงคานงถงในขณะวางแผนรายการ แตในเวลาทางานจรงอาจไมสามารถทาตามมาตรฐานนไดทงหมด สงสาคญทจะเนนในทนกคอ “ความคด” ทแทรกอยในระหวางตอน (segment) ความตอเนอง และการใหนาหนกแกแตละ segment จะตองสมพนธกนโดยตลอดทงเรอง

2.2 Story-Board หรอ Card System Story-Board หรอ Card System เปนวธทมประโยชนมากในการชวยลาดบเหตการณ

หรอลาดบความตอเนองของฉากสาหรบรายการทจะผลต ยงถาเปนรายการประเภทสารคดดวยแลว การนา story-board หรอการใชการดใหความสะดวกและประโยชนเปนอยางมาก

ในการเกบขอมล ไดมการนาวธการใชการดเพอจดบนทกคาพดความเหนของบคคลตางๆ ขณะออกเกบขอมล หรอในการคนควาขอมลจากเอกสารสงพมพตางๆ ขอมลทควรจะบรรจลงในการดไดแก ชอผใหขอมลหรอชอหนงสอ (ในกรณทเกบขอมลจากสงพมพ) เนอหาหรอขอมลทไดรบ ขอสงเกตจากสายตาของผเกบขอมลเอง วน เวลา และสถานท เปนตน จะบนทกสงทงหมดนลงในสมดบนทก หรอลงในการดกได

2.3 Synopsis กลาวอยางสนๆ synopsis คอ แนวหรอโครงรางทรางขนกอนหนาทจะเขยนบทสครป

(script) บางคนเรยกวา ทรทเมนท (treatment) วตถประสงคของการเขยน synopsis กเพอใหภาพทกระจางชดเกยวกบลาดบเหตการณ หรอเรองราวทใชในการเดนเรองตงแตตนจนจบ ทกคนในทมงานจะมความเขาใจตรงกนไดอยางรวดเรวจากการอาน synopsis เพยงเทยวเดยว ลกษณะ

31

ของ synopsis ดคลายกบความเรยงสนๆ ทลาดบฉาก และการดาเนนเรองไวแลวอยางตอเนอง (sequence by sequence) เนองจาก Synopsis เปนโครงรางสาหรบเขยน script จงจาเปนตองใหเวลาในการคดไตรตรองอยางด ถา synopsis รางขนมาสมบรณดเปนทพอใจ การเขยน script กจะงาย และใชเวลาไมมาก

การเตรยม synopsis จะตองคานงเรองการลนไหล (flow) ของเรองซงเปนหนาทโดยตรงของ synopsis การลนไหลเปนเรองสาคญมาก เพราะเปนสวนทสมพนธโดยตรงกบความตอเนองของความนกคด (stream of consciousness) ของผชม การเดนเรองทวกวนเปนสงทควรหลกเลยง

2.4 Script เมอถงเวลาถายทาจรงจะตองม Script อกชดหนง เรยกวา shooting script ซงจะ

บรรจรายละเอยดทกอยางทจาเปนในขนของการถายทาลงไวทงหมด แตอยบนพนฐานของ synopsis ทวางไวแตตน

script เปนทรวมของทกสงทกอยางทจาเปนสาหรบการถายทาและการผลตรายการ อยางไรกตามไมมความจาเปนทผผลตจะตองเดนตาม script อยางเครงครดจนเกนไปนก เพราะบอยครงทผผลตพบวา ภาวะจาเปนบางอยางทาใหตองมการเปลยนแปลงในระหวางถายทา และบอยครงทการผลตทากนไปโดยไมม script กม แตการผลตโดยไมม synopsis นนเปนสงทเปนไปได ถาม synopsis ทด script กไมตองใชเวลามาก โดยทวไป script จะมเนอหาจาเปนอยสองสวน คอ

-องคประกอบดานภาพ (Video Elements) -องคประกอบดานเสยง (Audio Elements)

2.5 เตรยมการถายทา เมอเขยนสครปเสรจกถงเวลาถายทา ในขนเตรยมการจะตองคานงถงประเดนสาคญ 3 เรองคอ

2.5.1 สถานทถายทา -ถายทาในสตดโอ (ใช Indoor shooting method) -ถายทานอกสถานท (ใช Location method) -ถายทาในสตดโอเปนหลก นอกสถานทเปนสวนเสรม (ใช Combined method)

2.5.2 วธถายทา -จะใชวธถายสม (Shoot at random) แลวคอยนามาตดตอ -หรอจะใชวธถายพรอมกบตดตอไปในตว คอถายทละคท (Cut) -หรอถายโดยไมมการตดตอ

2.5.3 วธบนทกเสยง -บนทกเสยงขณะถายทา (Simultaneous recording) -บนทกเสยงหลงการถายทาโดยดใหเขากบภาพ (After recording) -บนทกเสยงกอนแลวคอยถายทาโดยดใหเขากบเสยง (ใชเฉพาะในงานมวสควดโอ)

32

2.6 เตรยมอปกรณ อปกรณทขาดมไดคอ กลอง (Camera) ขาตงกลอง (tripod) จอภาพ (monitor)

ไมโครโฟน (microphone) แบตเตอร (battery) หฟง (earphone) เทปสาหรบบนทกภาพ (videotape) อปกรณเกยวกบแสง (lighting device) แผนสะทอนแสง (reflecting board) เปนตน

สาหรบการถายทาดวยระบบวดโอ โดยพนฐานแลว กลอง 1 ตว VTR 1 ตว ไมโครโฟนและมอนเตอรอยางละตวกเพยงพอแลว แตเพอใหไดคณภาพทด ควรเตรยมอปกรณเสรมอนๆ ทจาเปนขอแนะนาใหทารายการสงของ (checklist) ขนมาชดหนง รายการนนอกจากชวยกนลมขณะตระเตรยมอปกรณกอนออกเดนทางแลว ยงชวยในขณะเกบรวบรวมอปกรณไมไดตกหลนหลงการถายทาดวย สวนประกอบในการเขาฉากตางๆ เชน เสอผาเครองแตงตว ขาวของเครองใช เฟอรนเจอร เครองตกแตงฉาก ฯลฯ กตองคดเตรยมใหพรอมในขนน

2.7 เตรยมคณะทางาน นอกจากผแสดงแลว ตองเตรยมผรวมงานอยางนอย 3 ตาแหนง คอ ผกากบ ชางกลอง

ชางบนทกเทป นอกจากนยงควรเตรยมผชวยในตาแหนงตางๆ อกจานวนหนงในวนถายทาบนทกเทปดวย

2.3.2 การเขยนบทเพอการถายทาวดทศน การเขยนบทโทรทศนหรอวดทศน เปนการนาเอาความคดในการสรางสรรคงานโทรทศน

หรอวดทศน มาทาใหเปนรปธรรมขนหนงกอน เปนการเขยนเพอการสอความหมายดวยภาพและเสยง เพอแสดงใหเหนวาเหตการณในรายการจะดาเนนไปอยางไร การเขยนบทโทรทศนหรอวดทศนเพอการศกษาจะตองอาศยความละเอยดออนมากในการถายทอดเนอหาสาระของบทเรยน ผผลตรายการโทรทศนหรอวดทศนทรบผดชอบ จะตองไมมองขามความสาคญของบทโทรทศน

วสนต อตศพท (2533: 200-201) ไดอธบายหลกการเขยนบทโทรทศน วาเปนศาสตรและศลปะเฉพาะตวทไมเหมอนการเขยนในลกษณะอนๆ ซงมหลกในการเขยน ดงน

1. การคดออกมาเปนภาพ โทรทศนเปนสอทถายทอดดวยภาพเปนหลก และเสรมดวยคาพดและเสยง ภาพจะตองถายทอดเหตการณออกมาอยางมศลปะ และสอความหมายในการรบรของผชม ผเขยนบทจะตองคานงถงสงตางๆ ออกมาใหเปนภาพทจะถายทอดไปสผชม ภาพเหลานอาจจะใชเพยงลาพงเพอสอสารเรองราวกบผชม หรอใชเสยงประกอบหรอเสยงดนตรเสรม โดยไมตองมคาบรรยาย คาพด ประกอบกยอมได

2. การเขยนคาพดเพอการไดยน การชมโทรทศน ผชมจะไดยนคาพด คาบรรยายเพยงครงเดยว ไมสามารถกลบมาฟงใหมได เชน การกลบมาอานใหมในหนงสอ ดงนน คาพดทใชจะตองงาย เหมาะแกการฟงของกลมผชมแตละกลม ไมควรใชประโยคทซบซอนเกนไป ใชภาษาพดใหมากทสดเทาทจะทาได เปนภาษาพดทสอสารอารมณดวย นอกเหนอจากเนอหาแลว

33

และทสาคญคานนตองสมพนธกบภาพอยางมความหมายและศลปะ ไมควรบอกวาภาพนนคออะไร แตควรอธบาย กระตนใหผชมคดถงสงทซอนเรนในนนมากกวา

3. การเขาใจพนฐานของผชม การรบรของผชมแตละกลมไมเหมอนกน และไมเทากน เชน กลมเดก กลมนกศกษา กลมเกษตรกร ผเขยนบทโทรทศนจะตองสอสารภาพและคาใหเหมาะสมกบแตละกลม อยางเชน กลมเดกยอมยากทจะเขาใจถงการทเหตการณสองเหตการณเกดขนพรอมๆ กน การยอกยอนเรองกลบไปกลบมา ผเขยนตองไมเขยนในสงทกาวลาการรบรของกลมผชมมากเกนไป

4. การเขาใจการนาเสนอทางรายการโทรทศน บทโทรทศนเปนเสมอนแปลนของรายการทงหมดวาจะดาเนนไปอยางไร ดงนน การทผเขยนบทโทรทศน มความรทางดานเทคนคของการนาเสนอทางโทรทศน เทคนคของการทาภาพพเศษ เรองของแสงเสยงแลว ยอมสามารถทจะจตนาการในการนาเอาสงเหลานมาใชอยางมประสทธภาพ เวลาเปนสงจากดอกอยางหนงของรายการทผเขยนบทจะตองใชใหคมคาทสดในชวงทไดรบมอบหมาย

การเขยนบทโทรทศน เปนขนตอนหนงของการผลตรายการโทรทศน วดทศน ทจะตองผานกระบวนการอนมาแลว แตการเขยนบทโทรทศนกมกระบวนการและขนตอนการเขยนของตนเอง ดงตอไปน

1. การวจยเนอหา (Research) แมวาการวจยและศกษาเนอหา จะกระทามาแลวในขนตอนกอนกตาม แตผเขยนบทโทรทศนกยงจาเปนทจะตองศกษาวจยเนอหาทตนจะเขยนใหกระจาง การเขยนสงทตนเองร และเขาใจยอมงายในการถายทอดกวาการเขยนโดยตนเองกไมชดเจนในสงนน

2. การเขยนเคาโครงบท (Treatment) เปนเคาโครงยอๆ วาเหตการณในรายการจะดาเนนไปอยางไร รายการจะนาสนใจหรอไมยอมขนอยกบขนนสวนหนง

3. การออกแบบเวท (Floor plan) การเขยนบทโทรทศนแบบสมบรณ สาหรบรายการในหองสตดโอนน การออกแบบเวทเปนสงจาเปนมาก ในการทจะชวยใหจตนาการฉากไดงาย รวมทงมมกลองทเหมาะสมดวย ทาใหกาหนดมมกลองไดงาย อกทงยงทาใหมองทศทางการเคลอนไหวของผรวมรายการไดงาย

4. การเขยนสตอรบอรด (Story Board) จากเคาโครงบททวางไว รวมทงการออกแบบเวท ผเขยนบทจะมาตสงเหลานนออกเปนภาพในการถายทอดเนอหา สตอรบอรดจะเปนประโยชนมากทผกากบรายการ ชางภาพจะไดเขาใจในสงทผเขยนบทตองการไดงาย

5. การเขยนบทโทรทศน (Television Script) เปนการนาเอาเคาโครงบท และสตรอรบอรดมาจดเปนบททสมบรณทงลาดบภาพ ลกษณะภาพ คาบรรยายหรอบทสนทนา ตลอดจนเสยงประกอบอนๆ ขนการเขยนบทโทรทศนนผเขยนบทจะตองเลอกรปแบบของบททเหมาะสมกบรายการ และลกษณะการถายทา วาบทแบบสมบรณ บทเชงภาพยนตร หรอกงสมบรณ อยางใดจงจะเหมาะสมกบรายการของตนทสด

34

6. การเขยนเอกสารประกอบบท (Paperwork) เปนเอกสารอนๆ ทจะทาใหบทนสมบรณยงขน และอานวยความสะดวกในการปฏบตงาน เชน รายชอผปฏบตงาน ความตองการทางเทคนค ลาดบรายการ ฯลฯ

หลกการสาคญในการเขยนบทโทรทศนหรอวดทศนเพอการถายทา จาเปนทจะตองเขยนใหภาพสามารถบรรยายความหมายได สวนเสยงนนเพออธบายความหมายของภาพไดชดเจนขน

2.3.3 การหาประสทธภาพของรายการวดทศน ในการพฒนารายการวดทศน กอนนาไปใชควรไดมการทดลองแกไขปรบปรงใหได

มาตรฐานเสยกอน เพอใหไดทราบวารายการวดทศนนนมคณภาพเพยงใด มสงใดทยงบกพรองอย จะตองมการนารายการวดทศนไปทดลองใชกบตวอยางกลมทจะใชจรง

เสาวณย สกขาบณฑต (2528: 284-286) ไดกลาวเอาไววา เกณฑทใชในการหาประสทธภาพนน มหลายอยางดวยกน แตทนยมมากคอ The 90/90 standard

90 ตวแรก เปนคะแนนทไดจากการตอบคาถามในทกกรอบของบทเรยนถกตองเฉลยรอยละ 90 90 ตวหลง เปนคะแนนทไดจากการทาขอสอบหลงการเรยนบทเรยนถกตองเฉลยรอยละ 90

การหาประสทธภาพจะใชสตร

Σ X E1 (Efficiency) = N x 100 A

Σ F E2 (Efficiency) = N x 100 B

E1 แทน ประสทธภาพของกระบวนการทจดไวในบทเรยน คดเปนรอยละจากการตอบคาถามในทกกรอบ (แบบฝกหด) ของบทเรยนไดถกตอง

E2 แทน ประสทธภาพของผลลพธ คดเปนรอยละจากการทาแบบทดสอบหลงเรยนบทเรยนนนไดถกตอง

Σ X แทน คะแนนรวมของผเรยนจากแบบฝกหด

Σ F แทน คะแนนรวมของการทดสอบหลงเรยน N แทน จานวนผเรยน A แทน คะแนนเตมของแบบฝกหด B แทน คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงเรยน

35

การหาประสทธภาพโดยใชเกณฑมาตรฐาน 90/90 อยางเดยวนนมจดออนอย เพราะ 90 ตวหลงนน หมายถง คะแนนทผเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยนไดรอยละ 90 โดยไมคานงถงวาผเรยนททาไดนนมความรเดมอยเทาใดมากอน เพอจะแกจดออนน จงหาประสทธภาพโดยใชเกณฑมาตรฐานของ Meguigans ซงคานงถงคะแนนการทดสอบกอนการเรยนบทเรยนนน (Pre-test) ดวย ดงน

Meguigans ratio = M2 – M1

P – M1

โดยกาหนดให M1 = ผลคะแนนเฉลยจากการสอบกอนเรยน (Pre-test) M1 = ผลคะแนนเฉลยจากการสอบหลงเรยน (Post-test) P = คะแนนเตมของขอสอบ

ชวงของอตราสวนน จะมคาอยระหวาง 0-1 ถาเฉลยไดเกนกวา 0.5 ขนไป ถอวาบทเรยนนนมประสทธภาพถงเกณฑมาตรฐาน

ตวอยางเชน สมหญง ทาคะแนนแบบทดสอบกอนเรยนได 80 คะแนน จากคะแนนเตม 100 และทาคะแนนแบบทดสอบหลงเรยนได 100 คะแนน

สมชาย ทาคะแนนแบบทดสอบกอนเรยนได 15 คะแนน จากคะแนนเตม 100 และทาคะแนนแบบทดสอบหลงเรยนได 80 คะแนน

ถาเรานาคะแนนของสมหญงกบสมชาย มาหาประสทธภาพโดยใชเกณฑมาตรฐานของ Meguigans จะไดคา ดงน

สมหญง = 100-80 = 20 = 1 หรอเทากบ 100% 100-80 20

สมชาย = 80-15 = 65 = 0.76 หรอเทากบ 76% 100-15 85

ถาเรานาคะแนนของสมหญงกบสมชาย มาพจารณาจะเหนไดวา สมหญงได 100% ของความรทยงขาดอยกอนเรยนและหลงบทเรยนแลว สมหญงมความรเพมขนจากสงทยงไมร 100% สวนสมชายนนมความรเพมขนจากสงทยงไมร หลงจากบทเรยนแลวเพยง 76% ซงทาใหการหาประสทธภาพของบทเรยนทไดจากการใชคะแนนของสมชายนน ไดนอยกวาจากการใชคะแนนของ

36

สมหญง จะเหนไดวาเปนการไมถกตองเพราะโดยความเปนจรงแลว สมชายสามารถทาคะแนนเพมขนหลงจากการเรยนบทเรยนมากกวาสมหญงเสยอก

เพอทจะแกไขขอบกพรองน จงตองมตวแก (Correction) มาเพมเตมสตรมาตรฐานของ Meguigans ซงจะไดสตรใหม ดงน

สตรใหมทถกตอง = M2 – M1 + M2 – M1

P – M1 P

M2 – M1 คอ เปอรเซนตสงทขาดของสงทยงไมร P – M1

M2 – M1 คอ เปอรเซนตทไดเพมขนหลงจากการเรยนบทเรยน P

คาของอตราสวนทไดจากสตรใหมน จะมชวงอยระหวาง 0-2 ถาคาทหาออกมาไดมคามากกวา 1 ถอวาบทเรยนนนไดเกณฑมาตรฐาน

2.4 งานวจยทเกยวของกบวดทศนเพอการศกษา งานวจยเกยวกบรายการวดทศนทงในและตางประเทศ ไดมการทาวจยกนอยางกวางขวาง

ทงในรปแบบของการวจยเพอพฒนา และงานวจยทเกยวกบระบบทางการศกษาหรอการจดการเรยนการสอนใหมๆ ซงผลการวจยทไดรบลวนเปนประโยชนตอการศกษาทงสน

มาล มสตย (2545: 144) ไดสรางและหาประสทธภาพของรายการวดทศน เรอง ทกษะการเชดหนกระบอกใหมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85 ซงผลการวจยพบวา รายการวดทศนทสรางขนมานน มประสทธภาพ 87.57/89.53 เปนไปตามเกณฑ 85/85 ทกาหนด

พรพชต สวรรณศร (2543: 268) ไดพฒนาและหาประสทธภาพของบทเรยนวดทศนแบบโปรแกรม วชา พยาบาลพนฐาน 2 สาหรบนกเรยนพยาบาลศาสตรระดบตน ชนปท 1 โรงพยาบาล กองการศกษา กรมแพทยทหารเรอ เครองมอทใชในการศกษาคนควา คอ ก) บทเรยนวดทศนแบบโปรแกรม วชา การพยาบาลพนฐาน 2 แบงออกเปน 3 เรอง ข) แบบฝกหดระหวางเรยน ค) แบบทดสอบหลงเรยน ง) แบบวดทกษะปฏบต และ จ) แบบประเมนความเหมาะสมของบทเรยนวดทศน สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาเฉลย คารอยละ ผลการศกษาคนควาพบวา บทเรยนวดทศนมประสทธภาพ คอ เรองทหนง 91.79/90.87 เรองทสอง 91.64/90.67, และ เรองทสาม 92.56/91.13 ซงสงกวาเกณฑทตงไวคอ 90/90

37

พศษฐ กาญจนพมาย (2543: 114) ไดสรางและพฒนารายการวดทศนชวยเสรมสรางทกษะในเรอง การออกเสยง อกขรวธ ลลาการอาน และความชดเจน 4 เนอหาวชา ตามเกณฑการพจารณาการสอบเพอขอรบใบรบรองเปนผประกาศจากกรมประชาสมพนธ ของนกศกษาคณะนเทศศาสตร ชนปท 3 ปการศกษา 2542 มหาวทยาลยสยาม เพอใชฝกอบรม เพอสอบเปนผประกาศจากกรมประชาสมพนธและใหเกดผลสมฤทธทางการฝกอบรมตามเกณฑ 80/80 ขนไป ผลการวจยปรากฏวา รายการวดทศนมประสทธภาพ 86/86 ซงมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนดไว

ผจญ มกดา.(2542) ไดวจยเพอพฒนาและหาประสทธภาพของรายการวดทศนและศกษาผลสมฤทธทางการเรยนจากรายการวดทศน วชาภาษาไทย ชดทกษสมพนธ ชนมธยมศกษาปท 2 ผลการวจยพบวา รายการวดทศนวชาภาษาไทยมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด และมผลสมฤทธทางการเรยนรสงกวาการเรยนดวยการสอนปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

สงวาลย พวงยอย.(2541) ไดทาการศกษาคนควาเพอหาประสทธภาพของรายการวดทศนการสอนวชาวทยาศาสตร เรอง ปโตรเลยมและแหลงแร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผลการศกษาพบวา รายการวดทศนการสอน เรอง ปโตรเลยมและแหลงแร มประสทธภาพสงกวาเกณฑทกาหนด และนกเรยนทเรยนจากรายการวดทศนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนจากการสอนปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

วภาวรรณ สขสถตย (2532: 40) ไดทาการศกษาและผลตวดทศนการสอน สาหรบใชในการเรยนการสอนเครองแตงกายชาย ตามหลกสตรวชาชพระยะสน โรงเรยนสารพดชาง วดทศนการสอนผลตขนโดยใชเนอหาตามจดมงหมายเชงพฤตกรรมในวชาเครองแตงกาย เรองการประกอบตะเขบขางและการทากระเปาขางกางเกง โดยมสออนประกอบ คอ คมอใชสอ วดทศนการสอน เอกสารสรปเนอหาการเรยนการสอน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนภาคทฤษฎและภาคปฏบต พบวา การสอนโดยการใชวดทศนการสอนเรอง การประกอบตะเขบขาง การทากระเปาขางกางเกง ทาใหนกศกษาวชาชพหลกสตรระยะสน แผนกเครองแตงกายชาย โรงเรยนสารพดชาง มผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

วรวรรณ จนทรฐ (2531: 54) ไดศกษาคนควาเพอสรางชดการสอนเทปโทรทศนสาหรบผปกครองในการฝกฟงใหแกเดกทบกพรองทางการไดยนพรอมกบศกษาประสทธภาพของชดการสอนเทปโทรทศนทสรางขน กลมตวอยางไดแก นกเรยนทบกพรองทางการไดยนชนเดกเลก 1 และชนประถมศกษาปท 1 จานวน 12 คน และผปกครอง จานวน 12 คน พบวา ชดการสอนเทปโทรทศนสาหรบผปกครองใชฝกฟงใหแกเดก มคาประสทธภาพอยระหวาง 86.67 ถง 96.67 และ 83.33 ถง 94.44 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดไว ดงนนชดการสอนเทปโทรทศนทสรางขน จงมประสทธภาพเหมาะสมทจะนาไปใชได

รงส เกษมสข (2531: 37) ไดศกษาเพอสรางบทเรยนเทปโทรทศนสาหรบประกอบการเรยนวชาดนตร เรอง ลกษณะเสยงและการประสมวงของเครองดนตรไทย สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เครองมอทใชในการเกบขอมล ไดแก บทเรยนเทปโทรทศนประกอบการสอน

38

วชาดนตร เรอง ลกษณะ เสยง และการประสมวงของเครองดนตรไทย และแบบทดสอบ ปรากฏวาบทเรยนเทปโทรทศนประกอบการสอนวชาดนตร มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ทกาหนดไว

เอลรอด (Elrod. 1972: 5823) ไดทดลองใชเทปโทรทศนเปนเครองมอในการสอน ลกษณะกฏเกณฑในการขบรอง กลมทดลองเปนนกศกษาฝกหดคร มหาวทยาลยจอรเจย ทเรยนวชาดนตร (Music.303) เกยวกบทกษะ และหลกการทางดนตร จานวน 104 คน โดยไดบนทกเปนเทปโทรทศนการรองเพลงอเมรกาไวกอน ทงกลมทดลอง และกลมควบคม โดยครคนเดยวกนเปนเวลา 10 สปดาห ในวนองคารและวนพฤหสบด แตตางวธกน โดยกลมทดลองสอนโดยใชเทปโทรทศนอกครงหนง แลววดผลเปรยบเทยบผลการเรยนร พบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสรปไดวา การใชเทปโทรทศนสามารถสอนดนตรไดทกเรอง สาหรบการวเคราะห และการสงเกต และสาหรบฝกครสอนดนตร

คารเนอร (Carner. 1962: 118) ไดประเมนผลการสอนอานทางโทรทศนระบบวงจรปด โดยทดลองกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 และ 6 โรงเรยนคอรทแลนด (Cortland Public School) นกเรยนเหลานไดเรยนวธอานจากโทรทศนทกวน เพอฝกฝนทกษะในการอานและใหเขาใจคาศพท ผลปรากฏวา นกเรยนทมความสามารถในการอานทอยในระดบตาไดรบความรในการอานมากขนกวาการเรยนในชนเรยนธรรมดา

มลเลอร (Miller. 1984: 2569-A) แหงมหาวทยาลยหลยเซยนา ทาการทดลองวดโอชด “นาทปลอดภย” ซงเปนเรองเกยวกบความปลอดภยในการใชเครองมอและเครองจกรกล การทดลองพบวา ลกจางทไดดรายการ “นาทปลอดภย” จะมความปลอดภยในการทางานมากกวากลมทไมไดดวดโอ

บเชอร (Boucheret. 1966: 55-57) ไดทดลองใชโทรทศนสอนวชาชางโลหะท Dorian Technical Lycee ในประเทศฝรงเศสเกยวกบขบวนการตางๆ ของการเชอมโลหะ การกลง การกดเฟอง ซงถาใชการสอนแบบธรรมดาทาไดยาก แตใชโทรทศนสอนสามารถสอนเรองตางๆ เหลานไดด

โฮลม (Holmes. 1960: 54) ไดศกษาเปรยบเทยบผลการเรยนทางโทรทศนกบการเรยนการสอนกบครในชนเรยน ในการทาปรญญานพนธระดบปรญญาเอก ทมหาวทยาลยมชแกน เพอศกษาวาการสอนทางโทรทศนจะชวยแกปญหาการขาดแคลนครไดเพยงไร ผลการวจยพบวา 90 เปอรเซนตของนกเรยนทเรยนทางโทรทศนกบนกเรยนทเรยนในชนเรยนธรรมดามผลการเรยนไมแตกตางกน การสอนทางโทรทศน ไดผลดในการสอนวชาวทยาศาสตร การสอนแบบเดมใหผลดในวชาภาษาองกฤษ เดกฉลาดชอบเรยนแบบเดม เดกทมสตปญญาปานกลางและตา ชอบเรยนทางโทรทศน จงสรปไดวา สามารถนาโทรทศนมาชวยแกปญหาการขาดแคลนครทมความสามารถได

ซวาดซวอลเดอร (Schwarzwalder. 1961: 1-29) ไดสารวจวาการใชโทรทศนประกอบการสอน จะเพมพนความรใหแกนกเรยนไดหรอไม เขาไดศกษากลวธตางๆ ในการจดการสอนวชาวทยาศาสตรทางโทรทศนสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผลปรากฏวาครโทรทศนไดชวยแบงเบาภาระครทสอนในชนเรยนธรรมดา ในดานการจดหาอปกรณตางๆ ไปไดมาก และทศนวสดทครโทรทศนใชประกอบการสอนชวยใหนกเรยนไดรบความรมากกวานกเรยนทเรยนในชนเรยนธรรมดา

39

เลมเลอร (Lemler. 1961: 10-11) ไดรวบรวมผลวจยการสอนโดยใชโทรทศนของไฮเดยา คมาตะ (Hideya Kumata) สรปวา

1. นกเรยนกลมทเรยนจากโทรทศน เรยนไดดพอๆ กบนกเรยนทเรยนในชนเรยนตามปกต 2. บางกรณกลมทเรยนจากโทรทศนไดผลดกวากลมทเรยนตามปกต 3. เกยวกบความจา ปรากฏวากลมทเรยนจากโทรทศนจาไดดพอๆ กบกลมทเรยนตามปกต 4. การสอนโดยโทรทศนไดผลดกวาการสอนตามปกต ถาลกษณะของเนอหาวชาจดเปน

หนวยยอยๆ 5. การสอนโดยโทรทศนไดผลดพอๆ กบการสอนแบบปาฐกถา หรอแบบตวตอตว 6. การเรยนจากภาพยนตรทถายจากรายการโทรทศนโดยตรงไดผลดพอๆ กบการเรยน

จากรายการโทรทศน 7. การสอนทางโทรทศนมประโยชนตอผลการเรยนเกยวกบทกษะมากกวาวธอน 8. การฝกครโทรทศนทดสามารถทาไดในระยะเวลาอนสน ไบเลย (Bailey. 1975: 28-29) ไดวจยผลการเรยนรวชาฟสกสทสอนทางโทรทศนและ

ศกษาทศนคตของนสตทมตอโทรทศนทางการศกษา โดยใชนสตจานวน 40 คน ทกาลงเรยนวชาฟสกสเปนกลมตวอยาง โดยแยกเปนสองกลม ใหเรยนจากโทรทศนการศกษากบใหเรยนโดยการสอนตามปกต ผลการทดลองปรากฏวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสทเรยนจากโทรทศนการศกษากบทเรยนโดยการสอนตามปกตแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต แตเกยวกบเจตคตแลวนสตไมชอบการสอนทางโทรทศน และไมเหนดวยวาโทรทศนจะทาใหสมาธดขน แตยอมรบวาโทรทศนชวยใหการดสาธตไดใกลชดยงขน

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบดานทกษะปฏบต ไดมนกวชาการใหความหมายของทกษะไวดงน สวฒน นยมคา (2531: 299-330) กลาวถงทกษะการปฏบตวา เปนความสามารถในการใช

อวยวะเคลอนไหวสวนตางๆ เขาไปปฏบตกจกรรมตางๆ ตามความสามารถกคอ ความสามารถทางรางกาย เชน ทกษะการเขยน (เขยนเรว เขยนถกตอง เขยนคลองแคลว) ทกษะการพมพดด (พมพเรว พมพถกตอง พมพคลอง) ทกษะในการตดตงเครองมอ เปนตน

มาลน จฑะรพ (2537: 127) กลาววา ทกษะ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมการเคลอนไหวของบคคลทประสานสมพนธกนเปนลกโซ

ประสาท อศรปรดา (2523: 165) กลาววา ทกษะ หมายถง ความสามารถทางกลไก (Motor) ในการประกอบกจกรรมอยางใดอยางหนงไดอยางถกตองรวดเรว และมประสทธภาพ

40

จากความหมายดงกลาว พอสรปไดวา “ทกษะปฏบต” หมายถง ความสามารถของบคคลในการดาเนนกจกรรมตางๆ ไดอยางคลองแคลว รวดเรว ถกตองและปลอดภย ตลอดจนสาเรจลลวงไปดวยด

วธสอนเพอใหเกดทกษะปฏบต การสอนเพอใหเกดทกษะปฏบตไดมนกวชาการหลายทานไดเสนอวธการสอนไว ดงน ประสาท อศรปรดา (2523: 174) ไดเสนอวธการสอนเพอใหเกดทกษะปฏบต ดงน 1. จงวเคราะหทกษะออกเปนทกษะยอยๆ แลวสอนทกษะยอยๆ นนใหสอดคลองกบ

ความสามารถ และระดบพฒนาการทางสมองของผเรยน 2. จงสาธตหรอแสดงตวอยางการตอบสนองทถกตองในทกษะนนๆ ใหแกผเรยน 3. จงแนะนาการตอบสนองในระยะแรก เรมดวยการใชคาพดหรอกรยาทาทาง 4. จดใหมการฝกอยางเหมาะสม ซงตองพจารณาถงการฝกกบการพกกาหนดชวงเวลาฝก

และพกใหเหมาะสมกบกจกรรมนนๆ 5. ใหผเรยนทราบผลการกระทา เพอจะไดแกไขปรบปรงการตอบสนองทไมถกตอง

มาลน จฑะรพ (2537 133) ไดกลาวไววา การสอนเพอใหเกดทกษะควรดาเนนการใหครบ 3 ขนตอน ดงน

ขนท 1 ใหความรในการฝกทกษะเรองใดกตาม ผฝกจะตองใหความรวาทกษะทจะฝกนนมขนตอนอยางไร อาจใชวธการบรรยาย สาธต ใหชมวดทศน ฉายสไลดประกอบคาบรรยาย หรอฉายภาพยนตรประกอบคาบรรยาย

ขนท 2 ใหลงมอปฏบต ในการฝกทกษะจะตองใหทงความรและใหลงมอปฏบตจรงๆ เพอใหเกดความถกตองและยนยนวาปฏบตจรงได

ขนท 3 ใหทดสอบความถกตองรวดเรว ในการฝกทกษะทดจะตองมการทดสอบวาทาไดถกตองและรวดเรวเพยงใด ผรบการฝกทกษะมความมนใจและสามารถปฏบตทกษะดงกลาวไดโดยอตโนมตหรอไมเพยงใด ถาทาไดครบทง 3 ขนตอน กเปนทยนยนไดวาบคคลนนเกดทกษะแลว

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2534: 88-89) ไดเสนอวธการสอนเพอใหเกดทกษะ ดงน 1. วเคราะหทกษะปฏบต โดยตองพจารณาแยกแยะรายละเอยดของทกษะนนๆ ออกมา 2. ตรวจสอบความสามารถเบองตนทเกยวกบทกษะของผเรยน วามอะไรเพยงใด ให

ทดสอบการปฏบตเบองตนตางๆ ตามลาดบกอนหลง 3. จดการฝกหนวยยอยตางๆ และฝกหนกในหนวยทขาดไปและอาจจะฝกสงทเขาพอ

เปนอยแลวใหชานาญเตมท และใหความสนใจในสงทยงไมชานาญ 4. ขนอธบายและสาธตทกษะใหผเรยน เปนการแสดงทกษะทงหมดโดยการอธบาย การ

แสดง ใหเหนตวอยางหรอใหผเรยนชมภาพยนตรหรอจดหาผเชยวชาญแสดงใหด ในขนตนไมจาเปนตองอธบายมาก ใหผเรยนดตวอยางและสงเกตเอง การใชภาพยนตรสอนทกษะตางๆ นน ได

41

มผสนใจศกษากนมาก ภาพยนตรมคณคาอยางยงในขนแรกของการเรยน และขนสดทายของการเรยน เพราะเมอผเรยนมทกษะในขนสงแลว กอาจหนมาพจารณารายละเอยดจากภาพยนตรอกครงหนง ภายหลงจากชมภาพยนตรแลวควรใหมการอภปราย โดยใหผเรยนอธบายเปนคาพดของเขาเอง และควรจะฉายใหดอกครงกอนทจะลงมอปฏบตจรง

5. ขนจดภาวะเพอการเรยน 3 ประการ คอ 5.1 จดลาดบขนสงเราและการตอบสนอง ใหผเรยนไดปฏบตอยางถกตองตามลาดบกอนหลง

สงใดทเกยวเนองกนตองจดใหตดตอกน 5.2 การปฏบต ตองจดกาหนดเวลาของการปฏบตใหด และใชเวลาแตละครงนานเทาไร 5.3 การใหทราบผลของการปฏบต การทราบผลนนม 2 อยาง คอ ทราบจากคาบอก

เลาของครผสอน และทราบผลโดยตวเอง ในขนแรกๆ ควรบอกใหทราบวา เขามขอบกพรองอยางไร แบบนเปนการทราบผลจากภายนอกเปนการบอกใหทราบวาจะแกไขอยางไร เมอผกาวหนาไปถงขนทสองและขนทสาม คอมความชานาญมากขน เขาจะสงเกตตวเอง เปนการทราบผลจากตวเอง โดยพจารณาจากผลการเคลอนไหวของตนเอง

จากทกลาวมาพอสรปไดวา วธสอนเพอใหเกดทกษะนน ผสอนจะตองทาการวเคราะหเนอหา โดยการเรยบเรยงเนอหาออกเปนลาดบขนตอนจากงายไปยาก หลงจากนนครผสอนจะตองใหความรในการฝกทกษะในเรองนนๆ โดยอาจใชเปนคาบรรยาย การสาธต หรอใชสอประกอบ เชน วดทศน ซงผสอนควรจะคานงวาผเรยนควรจะไดเหนลาดบขนตอนในการฝกนนอยางชดเจนดวย หลงจากนนใหผเรยนไดลงมอทาการฝกทกษะดวยตนเองเพอใหเกดความชานาญ อยางไรกตามในการฝกทกษะบางอยาง เชน การฝกทกษะในการฉดยา การใหออกซเจน ฯลฯ ทมอนตรายตอผปวย จาเปนทจะตองมครดแลอยางใกลชดดวย หลงจากนนผเรยนจะตองทราบผลการกระทาของตวเอง เพอนาไปปรบปรงแกไขขอบกพรองตอไป

เครองมอทใชในการวดผลดานทกษะปฏบต อทมพร จามรมาน (2529: 69) ไดกลาวถงเครองมอตรวจสอบภาคปฏบตวามหลายอยาง

เชน แบบทดสอบ แบบเขยนตอบ แบบสงเกตการปฏบตงาน แบบตรวจสอบรายการ แบบวดทศนคตตองาน หรอเกณฑประเมนผลงาน เปนตน

สมศกด สนธระเวชญ (2530: 98-100) ไดแบงการทดสอบภาคปฏบตออกเปน 4 ชนด ตามระดบความเปนจรง คอ

1. การทดสอบการปฏบตดวยการเขยนตอบ จะแตกตางไปจากการสอบโดยทวๆ ไป เพราะการทดสอบนจะมงการใชความรและทกษะ คาถามสวนใหญเปนการใชความรทเปนผลมาจากการเรยนรทผานมา

2. การทดสอบเชงจาแนก (Identification Test) เปนแบบทดสอบทใชกนแพรหลายในระดบความเปนจรงตางๆ เชน ใหนกเรยนจาแนกเครองมอ หรอชนสวนของเครองมอวามอะไรบาง

42

3. การปฏบตเชงสรางสถานการณ (Stimulated Performance) จะเปนวธการโดยใหผเรยนไดปฏบตงานในสถานการณทเหมอนจรง เชน ในวชาพลศกษา ใหนกเรยนแสดงทามวยโดยไมมคตอส เปนตน

4. การปฏบตงานจรง (Work Sample) ในการทดสอบการปฏบต ซงมหลายวธการนน ถอวามระดบความเปนจรงสงสด นกเรยนจะตองแสดงตวอยางของงานภายใตสภาพจรง

ในการใชเครองมอเพอวดทกษะปฏบตนนจะใชวธการใดหรอรปแบบใดนน ขนอยกบลกษณะของงานนนๆ และวตถประสงคของการเรยนการสอน

หลกการในการสรางเครองมอวดผลดานทกษะปฏบต ในการสรางเครองมอเพอวดทกษะการปฏบต ไดมนกวชาการหลายทานไดอธบายถง ขนตอน

ในการสรางเครองมอวดผลภาคปฏบตไว ดงน

เผยน ไชยศร (2529: 46-53) ไดกลาวถงลาดบขนการสรางแบบวดผลงานภาคปฏบต ไวดงน 1. ระบสาระสาคญทเปนหลกวชา และทกษะในการทางาน 2. กาหนดขนตอนหรอองคประกอบของการปฏบตงานทจะวด 3. ระบรายการและกจกรรมในแตละขนตอนหรอองคประกอบ 4. ศกษาและกาหนดตวแปรทสงผลใหการปฏบตงานนนมผลตองานทไดรบ 5. ระบรายการและการปฏบตทใชในแตละองคประกอบ 6. เขยนขอรายการ 7. กาหนดเกณฑในการตดสน 8. การใหนาหนก 9. กาหนดนาหนกของแตละขอรายการ (Item) ของแตละขนตอนทจาแนกเปนรายละเอยด

ในการปฏบตได 10. การจดรปแบบเครองมอ จดรวบรวมขอมลขอรายการตางๆ ในแตละขนตอน เกณฑและ

นาหนก หรอคะแนน เขาเปนหมวดหมเรยงลาดบขนตอนทควรเปน และสะดวกในการใช

สวสด ประทมราช (2524: 24) ไดเสนอขนตอนในการสรางแบบวดผลงานทกษะปฏบตไว ดงน 1. วเคราะหงานเพอกาหนดขอบขายของงาน 2. กาหนดมตและหวขอการปฏบตงาน 3. เขยนขอกระทงทแสดงพฤตกรรมตามหวขอทกาหนด 4. วนจฉยความครอบคลม และความเกยวของ โดยผเชยวชาญในสาขา 5. การแกไข ปรบปรง เปนแบบประเมนขนสดทาย 6. การกาหนดคะแนนของแบบประเมน 7. การหาอานาจจาแนกรายขอ 8. การหาคาความเทยงตรงของแบบทดสอบ

43

9. การหาคาความเทยงตรงของผประเมนผล 10. การหาคาความเทยงตรงของแบบประเมน

เอกสารและงานวจยทเกยวกบการสอนทกษะปฏบต ชชวาลย วรยะกล (2527: 79) ไดทาการวจยเกยวกบการสาธตโดยเทปโทรทศนทเสนอ

ภาพซาดวยความเรวตางๆ ทมตอทกษะการเลนฟตบอลของนกเรยนชนปท 3 วชาเอกพลศกษา วทยาลยครนครปฐม ผลการวจยปรากฎวา ทกษะการเลนฟตบอลของกลมทมผลสมฤทธทางกฬาสงทเรยนจากการสาธตโดยเทปโทรทศน ทเสนอภาพซาดวยความเรวตางๆ สงกวากลมทมผลสมฤทธทางกฬาตาในทกกรณ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

พาสวารค (Pasewark. 1957: 579) ไดศกษาเปรยบเทยบการสอนพมพดดสมผส โดยใชวดทศนกบครสอนตามปกต โดยแบงนกเรยนออกเปน 2 กลม กลมแรกสอนโดยใชวดทศน กลมทสองสอนโดยคร โดยใชเวลา 48-50 นาท โดยเปรยบเทยบในเรองความเรวในการพมพดด ความถกตองแมนยา และแบบฉบบของการพมพดด เมอจบหลกสตรนกเรยนทกคนผานการทดสอบโดยแบบทดสอบ ผลปรากฏวา นกเรยนทเรยนจากวดทศน เรยนไดเรวกวากลมทเรยนโดยคร อยางมนยสาคญทางสถต จากการทดลองพมพดด 9 ครง ระหวางเรยนพบวา นกเรยนทเรยนจากวดทศนพมพไดเรวและมความผดพลาดนอยกวากลมทเรยนโดยคร

โพลวโน (Polvino. 1971: 1322-A) ไดทาการศกษาวจยเรอง ความสมพนธระหวางผลการใชวดทศน 2 วธ ประกอบการวเคราะหการเรยนทกษะทางกฬา โดยทาการทดลองกบนกศกษาหญง จานวน 79 คน ทเรยนวชาโบวลง โดยแบงนกศกษาออกเปน 3 กลม แตละกลมมคะแนนเฉลยของการทดลองเทากน ทาการสอน 6 สปดาหๆ ละ 4 ครงๆ ละ 50 นาท นกเรยนทกกลมไดรบการสอนโดยการบรรยายและการสาธต ซงแตละกลมจะไดรบการสอนทแตกตางกน ดงน

กลมท 1 สอนโดยใชวดทศนประกอบการสอน กลมท 2 สอนโดยใชวดทศนบนทกรายการปฏบตของนกเรยนแตละคน แลวนามาฉายใหด

เพอการวเคราะหและปรบปรง โดยมผสอนเปนผชแนะ กลมท 3 เปนกลมควบคม ไดรบการสอนโดยครอยางเดยง หลงจากการสอนจะมการวดผลทกสปดาห ผลการวจยพบวานกเรยนแตละกลมมการพฒนาด

ขนอยางเหนไดชด และผลสมฤทธในการเรยนของนกศกษาทง 3 กลม ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงในแตละสปดาห และผลการเรยนครงสดทาย ซงสอดคลองกบผลการวจยของฟสเชอร (Fisher. 1977: 216) ไดศกษาเรองผลสมฤทธของการใชวดทศนในการสอนทกษะการวายนาและการเรยนรจงหวะการเคลอนไหว โดยศกษาวจยกบนกเรยนชายและหญงอายประมาณ 10-13 ป จานวน 60 คน แบงเปน 2 กลม กลมท 1 ใหเรยนโดยการสาธตดวยวดทศน กลมท 2 ใหเรยนโดยการสาธตโดยคร ทกษะทสอนคอ การวายนาแบบธรรมดา ผลการวจยพบวาผเรยนทง 2 กลม มการพฒนาการเรยนดขน มการเรยนรทกษะทสอน และมทกษะความเรวในการวายนาไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

44

4. เอกสารทเกยวของกบหลกสตรการเรยนการสอนสาระการเรยนรกลมการงานอาชพและเทคโนโลย

การพฒนาผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาใหเปนคนทสมบรณและสมดลทงดานจตใจ รางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม โดยมงเนนการพฒนาใหผเรยนมความร ความสามารถ ทงดานวชาการ วชางาน และวชาชวต เพอใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข พงตนเองได อยรวมกบผอนอยางสรางสรรค พฒนาสงคม และสงแวดลอม

สาระการเรยนรกลมการงานอาชพและเทคโนโลย เปนกลมสาระการเรยนรทมงพฒนาผเรยนใหมทกษะในการทางาน ทางานเปน รกการทางาน ทางานรวมกบผอนได มความสามารถในการจดการ การวางแผนออกแบบการทางาน สามารถนาเอาความรเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศมาใช และประยกตใชในการทางาน สราง พฒนางานผลตภณฑ ตลอดจนวธการใหม เพอพฒนาคณภาพของงานและการทางาน

4.1 ความสาคญ ธรรมชาต และลกษณะเฉพาะ กลมการงานอาชพและเทคโนโลย เปนสาระการเรยนรทมงพฒนาผเรยนใหมความร ความ

เขาใจเกยวกบงาน อาชพ และเทคโนโลย มทกษะการทางาน ทกษะการจดการ สามารถนาเทคโนโลยสารสนเทศและเทคโนโลยตาง ๆ มาใชในการทางานอยางถกตอง เหมาะสม คมคาและมคณธรรม สรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหม สามารถทางานเปนหมคณะ มนสยรกการทางาน เหนคณคาและมเจตคตทดตองาน ตลอดจนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทเปนพนฐาน ไดแก ความขยน ซอสตย ประหยด และอดทนอนจะนาไปสการใหผเรยนสามารถชวยเหลอตนเองและพงตนเองไดตามพระราชดารเศรษฐกจพอเพยง สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข รวมมอและแขงขนในระดบสากลในบรบทของสงคมไทย

4.2 วสยทศน วสยทศนของกลมการงานอาชพและเทคโนโลย เปนสาระทเนนกระบวนการทางานและการ

จดการอยางเปนระบบ พฒนาความคดสรางสรรค มทกษะการออกแบบงานและการทางานอยางมกลยทธ โดยใชกระบวนการเทคโนโลย และเทคโนโลยสารสนเทศตลอดจนนาเทคโนโลยมาใชและประยกตใชในการทางาน รวมทงการสราง พฒนาผลตภณฑ หรอวธการใหม เนนการใชทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและพลงงานอยางประหยดและคมคา เพอใหบรรลวสยทศนดงกลาว กลมการงานอาชพและเทคโนโลย จงกาหนดการเรยนรทยดงานกระบวนการจดการและการแกปญหาเปนสาคญ บนพนฐานของการใชหลกการและทฤษฎเปนหลกในการทางานและการแกปญหา งานทนามาฝกฝนเพอบรรลวสยทศนของกลมนน เปนงานเพอการดารงชวตในครอบครวและสงคมและงานเพอการประกอบอาชพ ซงงานทงสองประเภทน เมอผเรยนไดรบการฝกฝนและปฏบตตามกระบวนการเรยนร ของกลมการงานอาชพและเทคโนโลยแลว ผเรยนจะไดรบการปลกฝง และพฒนาใหมคณภาพและ

45

ศลธรรม การเรยนรจากการทางานและการแกปญหาของกลมการงานอาชพและเทคโนโลย จงเปนการเรยนรทเกดจากการบรณาการ ความร ทกษะ และความดทหลอมรวมกนจนกอเกดเปนคณลกษณะของผเรยน ทงดานคณภาพและศลธรรมตามมาตรฐานการเรยนรทกาหนด

4.3 คณภาพของผเรยน กลมการงานอาชพและเทคโนโลย มงพฒนาผเรยนแบบองครวมเพอใหเปนคนด มความร

ความสามารถ โดยมคณลกษณะทพงประสงคดงน มความรความเขาใจเกยวกบการดารงชวตและครอบครว การอาชพ การออกแบบและ

เทคโนโลย เทคโนโลยสารสนเทศ และเทคโนโลยเพอการทางานและอาชพ มทกษะในการทางาน การประกอบอาชพ การจดการ การแสวงหาความรเลอก ใช

เทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศในการทางาน สามารถทางานอยางมกลยทธสรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหม

มความรบผดชอบ ซอสตย ขยน อดทน รกการทางาน ประหยด อดออม ตรงตอเวลา เออเฟอ เสยสละ และมวนยในการทางาน เหนคณคาความสาคญของงานและอาชพสจรต ตระหนกถงความสาคญของสารสนเทศ การอนรกษทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และพลงงาน

เมอจบแตละชวงชน ผเรยนตองมความสามารถดงตอไปน

ชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1-3 สามารถชวยเหลอตนเองเกยวกบงานในกจวตรประจาวน ชวยเหลองานในครอบครว ใช

เทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศขนพนฐานได สามารถคดและสรางสงของเครองใชในชวตประจาวนอยางงาย ๆ ทางานตามทไดรบมอบหมายดวยความรบผดชอบ ขยน ซอสตย ประหยด อดออม ใชพลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางประหยด

ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 4-6 สามารถชวยเหลอตนเอง ครอบครวและชมชน ทางานอยางมขนตอน มทกษะในการจดการ

มความคดรเรมสรางสรรคในการทางาน เลอก ใชเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศไดเหมาะสมกบงาน สามารถคด ออกแบบ สราง ดดแปลงสงของเครองใชในชวตประจาวนงาย ๆ ทางานดวยความรบผดชอบ ขยน ซอสตย ประหยด อดออม อดทน ใชพลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางคมคาและถกวธ

ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1-3 มทกษะการทางานอาชพสจรต มทกษะการจดการ ทางานอยางเปนระบบและมกลยทธ

ทางานรวมกบผอนได เหนคณคาของงานอาชพสจรต เหนแนวทางในการประกอบอาชพ เลอก ใชเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศไดเหมาะสมกบงานและอยางถกตอง มคณธรรม สามารถคด ออกแบบ สรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหมในการทางาน ทางานดวยความรบผดชอบ ขยน

46

ซอสตย ประหยด อดออม มงมน อดทน ใชพลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางคมคาและถกวธ

ชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4-6 มทกษะการทางานอาชพสจรต มทกษะการจดการ ทางานอยางเปนระบบและมกลยทธ

ทางานรวมกบผอนได เหนคณคาของงานอาชพสจรต เหนแนวทางในการประกอบอาชพ เลอก ใช และประยกตเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศใหเหมาะสมถกตองและมคณธรรม สามารถคด ออกแบบ สรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหม ๆ ในการทางาน ทางานดวยความรบผดชอบ ตรงตอเวลา ขยน ซอสตย ประหยด อดออม มงมน อดทน เออเฟอ เสยสละ ใชพลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางคมคาและถกวธ

ตาราง 1 การกาหนดโครงสรางหลกสตรของสถานศกษา

สดสวนเวลาเรยน (ชวโมง/ ป)

ระดบประถมศกษา ชวงชนท 2 ลาดบท กลมสาระการเรยนร

ป.4 ป.5 ป.6

1. ภาษาไทย 280 280 280 2. คณตศาสตร 200 200 200 3. วทยาศาสตร 80 80 80 4. สงคมศกษา ศาสนา 80 80 80 5. สขศกษา และพลศกษา 80 80 80 6. ศลปะ 80 80 80 7. การงานอาชพและเทคโนโลย 80 80 80 8. ภาษาตางประเทศ 80 80 80 9. กจกรรมพฒนาผเรยน 40 40 40 10. สาระการเรยนรเพมเตม - - - รวม 1,000 1,000 1,000

4.4 สาระ สาระทเปนความรของกลมการงานอาชพและเทคโนโลย ประกอบดวย -สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว -สาระท 2 การอาชพ -สาระท 3 การออกแบบและเทคโนโลย -สาระท 4 เทคโนโลยสารสนเทศ -สารท 5 เทคโนโลยเพอการทางานและอาชพ

47

ในการจดหลกสตรแตละชวงชนตองจดใหผเรยนครบทง 5 สาระ และครบ 6 มาตรฐาน การเรยนรทกชวงชน

สาระท 1 ม 5 งาน ประกอบดวย งานบาน งานเกษตร งานชาง งานประดษฐ และงานธรกจ ในแตละชวงชนตองจดใหผเรยนไดเรยนครบทง 5 งาน ชวงชนท 1 คอ ประถมศกษาปท 1-3 ไมกาหนดเรยนสาระท 2

5. เอกสารทเกยวของกบงานรอยมาลย

5.1 ประวตความเปนมา และความสาคญของการรอยมาลย

ประวตความเปนมา บรรพบรษของไทยเรามชอเสยงในงานดานศลปะการประดษฐอยางมากมาย โดยเฉพาะ

การประดษฐตกแตงพวกดอกไม ใบไม ผลไม และวสดอนๆ เปนทขนชอมานานแตโบราณกาลแลว แตไมปรากฏแนชดวาไดมการเรมตนมาแตในสมยใดแน คงเนองมาแตไมมการจดบนทกเปนลายลกษณอกษรไวนนเอง จงไมมหลกฐานใดๆ ใหอนชนรนหลงไดสบคน ตอมาในสมยสโขทยเปนราชธานแตครงสมยพระเจาอรณมหาราช คอ พระรวงเปนพระเจาแผนดนมพระสนมเอก คอ ทาวศรจฬาลกษณ หรอนางนพมาศ ซงเปนผทมความสามารถในงานดานฝมอในการประดษฐดอกไมสดเปนเลศ ในสมยนนตามหลกฐานทอางถงในพระราชนพนธเรอง พระราชพธ 12 เดอน ตอนหนง ทกลาวถงทาวศรจฬาลกษณไดคดตกแตงโคมลอยใหงดงามวจตรกวาโคมของพระสนมอนทงปวง โดยการนาเอาดอกไมตางๆ มาประดษฐตกแตงและยงไดเอาผลไมมาทาการแกะสลกตกแตงประกอบไปดวย แตกมไดมการอางถงวาในการตกแตงครงนนมการรอยมาลยมาประดบตกแตงดวยหรอไม และในหลกฐานทอางถงตอนหนงวา ในเดอนเมษายนมพระราชพธสนามใหญบรรดาเจาเมอง เศรษฐ คหบด เขาเฝาถวายบงคมสมเดจพระรวงเจาเพอถวายเครองราชบรรณาการ พระสนมกานลตางๆ กรอยกรองดอกไมเปนรปสตวตางๆ ใสเมยงหมากถวายใหสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานแกผมาเฝาและในครงนนนางนพมาศกรอยดอกไมเหลองเปนรปพานทองสองชนรองขน มระยาระบายงดงามในขนใสเมยงหมาก แลวรอยดอกไมเปนตาขายคลมขนอกทหนงดเปนทเจรญตาและถกกาลเทศะอก สมเดจพระรวงเจาจงทรงบญญตวา ถาชาวไทยทาการรบแขกเปนการสนามใหญมการอาวาหมงคล หรอววาหมงคล เปนตน ใหรอยกรองดอกไมเปนรปพานขนหมากดงน และใหเรยกวา “พานขนหมาก” (จนทนา สวรรณมาล, 2529)

ตามหลกฐานทไดศกษาคนควา ในหนงสอพระราชพธสบสองเดอนในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงพระราชนพนธไว เมอปชวด พ.ศ. 2431 ไดทรงบนทกเหตการณทเกดขนในสมยกรงสโขทย ไดกลาวถงนางนพมาศหรอทาวศรจฬาลกษณ ไดตกแตงโคมลอย เพอใชในพธเดอนสสอง หนา 75 ไดกลาวถงพระราชพธการลอยพระประทป ซงไดประดบตกแตงดวยดอกไมสด ผลไมแกะสลก มาประดบตกแตงโคมลอยใหมความสวยงามยง และไดทรงกลาวไววา

48

ทาวศรจฬาลกษณ ซงเปนพระสนมเอกแตครงพระเจาอรณมหาราช คอ พระรวงเจาเปนพระเจาแผนดนสยามตงแตกรงตงอย ณ เมองสโขทย ในพระราชนพนธไดกลาววา นางนพมาศไดเขารบราชการไดคดอานทากระทงดอกไมสดถวายพระเจาแผนดน ประดษฐเปนรปดอกบว และขอความในหนงสอพระราชพธสบสองเดอน หนา 36 ไดกลาวถงการใชเครองสด หมายถง การนาผก ผลไม เชน ฟกทอง มะละกอ มาแกะสลกเปนดอกไมนานาชนดอยางวจตรสวยงาม และดอกไมสดมาประดบตกแตงพระประทปนน

หนงสอชดมรดกไทย “สญลกษณวนแม ชอมะล” (มณรตน จนทนะผะลน. 2521) ไดเขยนประวตและทมาไดนามาเปนขออางองโดยไดกลาวถงประวตเรมตนของคนไทย ทรจกการนาดอกไมมารอยเปนพวงมาลยไวตอนหนงในหนงสอ พระราชพธสบสองเดอน ดงน “แตโบราณสมยกอนกรงสโขทย บรรพบรษของไทยไดคดประดษฐดอกไม ใบไม เปนแบบตางๆ มากมาย แตไมมผใดจดบนทกไวใหอนชนรนหลงไดคนควา จนถงสมยสมเดจพระรวงเจามนานางนพมาศซงเปนพระสนมเอกในสมยนน ไดจดบนทกเรองราวของตนเองไว นางเองเปนหญงนกปราชญ มความรอบรในพธการตางๆ งานประดษฐ งานฝมอและอนๆ ตลอดจนมความรทางหนงสอ ดวยความปรชาสามารถของนางนพมาศ เราจงไดมโอกาสทราบวา การจดดอกไมของไทยมจดเรมตนแตสมยนนเปนตนมา และนอกเหนอขนไปเราไมอาจสามารถคนควาได”

ในสมยรตนโกสนทรทกรชกาล งานฝมอดานการประดษฐดอกไมกเปนทขนชอลอชามาก และกเปนทนยมประดษฐในงานตางๆ แทบทกงาน โดยเฉพาะงานพธตางๆ ในสมยรชกาลท 5 มพระราชนยมการทาดอกไมของไทยเปนอยางยง ไมวาจะมงานพระราชพธใดๆ เจานายฝายในตองประกวดกนจดแตงดอกไมมาถวายใหทรงใชในงานนนๆ เสมอ พระมเหสเทวทกตาหนกใฝพระทยในการจดแตงดอกไมไปตามๆ กน แตละพระองคกมชอเสยงในทางตางๆ กน สมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถพระพนปหลวง ครงยงดารงพระอสรยยศเปนพระบรมราชนนาถโปรดเกลาฯ ใหฝกหดอบรมขาหลวงและครโรงเรยนราชนใหรจกทาดอกไมแหงเลยนแบบดอกไมสดดวย ทรงสงเสรมฟนฟการทาดอกไมเปนอนมาก พระองคเองกทรงใชเวลาวางประดษฐดดแปลงการทาดอกไมแบบเกาใหแปลกพศดารออกไปอก มพระนามเลองลอในการรอยพวงมาลย ซงแตเดมมาไทยนยมรอยมาลยดวยดอกมะล และเปนมาลยสขาวกลมธรรมดาเทานน และทพลกแพลงหนอยกเปนมาลยเกลยว คอ มลวดลายเปนเกลยวขนไป

สมเดจพระพนปหลวงไดทรงคดรอยมาลยดวยดอกไมตางๆ และใชใบไมแทรกทาใหมลวดลายและสตางๆ กนอยางงดงาม และพลกแพลงทารปตางๆ กนดวย และในงานพระศพสมเดจพระปยมาวดศรพชรนทรมาตา ซงเปนพระมารดาของสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ พระพนปหลวงและสมเดจพระศรสวรนทราบรมราชเทวพระพนวสสาอยยกาเจาพระองคน พระศพประดษฐานอย ณ วงสะพานถาน (คอ ทตลาดบาเพญบญเวลาน) สมเดจพระพนปหลวงมพระราชเสาวนยดารสใหทาววรคณานนท (ม.ร.ว.ปน มาลากล) จดทามาลยไปประดบพระศพ เชน ตกแตงตามฉตรรดพระโกษ และแขวนตามประต หนาตางตามประเพณงานใหญๆ ของเจานายตลอดงานน มาลยทตกแตงเปลยนส เปลยนรป เปลยนแบบเรอยๆ มา จงนบไดวาตงแตบดนนการรอยมาลยไดมการ

49

ววฒนาการกาวหนากวาเดมเปนตนมาหลายแบบ และในระหวางนนทานเจาคณประยรวงศกไดจดทามาลยครยขนมา ทาววรคณานนท เปนผมชอเสยงวาเปนเจาของมาลยงามหลายแบบ และความรความชานาญในเรองรอยมาลยนกไดสบตอมาจนถง ม.ล.ปอง มาลากล ผซงมความสามารถในเรองการทาดอกไมสด และดอกไมแหงเปนอยางยง

จากหลกฐานอางองไดกลาวมา นาจะเปนหลกฐานทเชอถอไดวา นางนพมาศหรอทาวศรจฬาลกษณ เปนสตรไทยทานแรกทเปนผรเรมนาเอาดอกไมสดมาใชในพธการตงแตกรงสโขทยเปนครงแรก และไดสบทอดกนมาจนถงปจจบนน

ความสาคญของงานรอยมาลย ศลปะการรอยมาลยเปนงานทแสดงถงการประดษฐดอกไมดวยวธการตางๆ โดยความคด

สรางสรรค เชน การเยบแบบ การรอยดอกไม การกรองดอกไม ฯลฯ วธการตางๆ เหลานทาใหเกดผลงานหลากหลายและมชอเรยกตางๆ กน ไดแก อบะ เฟอง ตาขาย มาลย ฯลฯ เปนตน ซงนาไปใชประโยชนตางๆ กน เชน นาไปตกแตงงานดอกไมสดอนๆ คอ กรวยอปชฌาย ทคลมไตร เครองแขวนตางๆ พานดอกไมสด และมาลยประเภทตางๆ ผลงานทเกดจากการรอยดอกไมน จงถอไดวาเปนเอกลกษณ และวฒนธรรมประจาชาตไทยทบรรพบรษไดคดประดษฐขน และไดมการพฒนาสบตอมาจนถงปจจบน จงควรทจะไดมการอนรกษรกษาและพฒนามรดกทมคณคานใหดารงอยสบตอไป

จดประสงคของงานรอยมาลย 1. เพอใหทราบประวตความเปนมาของงานรอยมาลย ตงแตเรมแรกจนถงปจจบน 2. เพอใหมความรเกยวกบงานรอยมาลยประเภทตางๆ 3. เพอใหเลอกใชวสด อปกรณทใชในงานรอยมาลยประเภทตาง ๆและเกบรกษาไดอยางถกตอง 4. เพอฝกทกษะในงานรอยมาลยดอกไมประเภทตางๆ ได 5. เพอใหเกดความภาคภมใจในศลปะงานรอยมาลยทเปนเอกลกษณและวฒนธรรมประจาชาตไทย

ความสาคญของงานรอยมาลย การรอยมาลยเปนศลปะของไทยทมประวตความเปนมาทยาวนาน มการพฒนาและปรบปรง

รปแบบใหทนสมยและเหมาะสมกบสภาพสงคมไทย จงไดมการกลาวถงความสาคญของงานรอยมาลยไว ดงน

1. เพอสงเสรมความคดรเรมสรางสรรคในการออกแบบลวดลายของงานรอยมาลยประเภทตางๆ 2. เพอนาผลงานรอยมาลยไปประยกตใชกบงานรอยดอกไมประเภทตางๆ 3. เพออนรกษศลปะและวฒนธรรมในงานรอยมาลยแบบตางๆ 4. เพอนาวสดและดอกไม ใบไม ทมในทองถนมาประยกตใชใหเหมาะสมกบผลงานท

ออกแบบลวดลายไว 5. เพอนาความรและประสบการณมาใชใหเกดประโยชนในชวตประจาวน

50

6. เพอใหเกดความภาคภมใจในศลปะการรอยมาลยแบบตางๆ ซงเปนเอกลกษณและวฒนธรรมประจาชาตไทย

มาลยมมากมายหลายชนด แตละชนดกมหนาทใชสอยตางๆ กนออกไปตามโอกาส และความเหมาะสม ดงนนถาจะกลาวรวมๆ กนแลว มาลยชนดตางๆ มประโยชน ดงนคอ

1. ใชสาหรบคลองคอเพอเปนเกยรตแกเจาของงาน เชน เจาบาว-เจาสาว ในงานแตงงาน ผบงคบบญชาหรอผมารวมงานคนใหมในงานเลยงรบผมาใหมหรอผทจะยายไปปฏบตหนาทยงททางานอนในงานเลยงสงผจะจากไปยงทอน ถาจดงานเปนพธกมกจะนยมใชมาลยสองชายชนดสาหรบคลองคอเพอเปนการแสดงถงการใหเกยรตแกบคคลนนๆ เปนสาคญ

2. ใชสาหรบคลองคอเพอแสดงความยนดหรอตอนรบแขก เชน การตอนรบแขกตางประเทศ อาจใชมาลยสองชายสาหรบคลองคอ ในตอนทไปรบทสนามบนเพอเปนการบงบอกหรอแสดงออกถงความยนดทบคคลนนๆ ไดมาเยยมเยยน

3. ใชสาหรบคลองคอ หรอสวมคอเพอแสดงถงความยนด หรอเปนเกยรตแกผมชยชนะในการประกวดตางๆ เชน การประกวดความงาม การประกวดรองเพลง หรอการประกอดการแสดงตางๆ ฯลฯ สวนใหญมกจะนยมใชมาลยสองชาย หรออาจจะเปนมาลยพวงดอกไมสวยๆ กได

4. ใชสาหรบคลองคอ หรอสวมคอเพอแสดงความยนด หรอเปนเกยรตแกผมชยชนะในการแขงขนตางๆ เชน การแขงกฬา กรฑา และการละเลนตางๆ สวนใหญกนยมใชมาลยสองชาย หรอมาลยสาหรบสวมคอเชนกน

5. ใชสาหรบมอบใหแกบคคลผมชอเสยง เพอเปนการรบขวญ หรอเพอเปนการแสดงออกซงความรกและศรทธา ความนยมชมชอบ เชน บคคลสาคญ บคคลดเดน หรอดาราทเปนขวญใจของประชาชน สวนใหญกนยมใชมาลยสองชาย มาลยสาหรบสวมคอ หรอมาลยคลองมอ

6. ใชสาหรบทลเกลาฯ ถวายในการบเสดจในการเขาเฝาตามโอกาสทเหมาะสมสวนใหญกนยมใชมาลยคลองมอ หรอทเรยกวา “มาลยขอพระกร”

7. ใชสาหรบเปนของชารวยแกแขกทมาในงาน เชน งานรดนาสงขแกคบาวสาวในงานมงคลสมรส ทนยมใชคอ มาลยชารวยขนาดเลกกระจมกระจม หรอมาลยสตวขนาดเลก

8. ใชสาหรบสวมคอในงานประเพณพนบานของไทยบางทองถน เชน ภาคเหนอ จงหวดเชยงใหม นยมใชมาลยพวงดอกมะลสวมคลองทคอ เชน งานเลยงขนโตก งานทาบญในวนสงกรานต ประเพณรดนาดาหวผใหญ ฯลฯ ซงผทมารวมในงานนนตางกสวมมาลยพวงดอกมะล ซงกเปนเอกลกษณแบบไทยทด และนาภาคภมใจอยางหนงเชนกน เพราะนอกจากจะสวยงามดแลว ยงสงกลนหอมชวยสรางบรรยากาศในงานนๆ ใหสดชน สนกสนานยงขนอกดวย

9. ใชแขวนประต หนาตาง หรอเพดานตามชองแคบๆ แทนเครองแขวนชนดเลก เชน มาลยโซ มาลยเปย

10. ใชหอยแทนเฟองดอกรก เชน มาลยแบน มาลยกลม มาลยตวหนอน และมาลยร 11. ใชบชาพระพทธรป หรอสงศกดสทธตางๆ เชน มาลยชายเดยว หรอมาลยสองชาย

จะใชขนาดพวงเลกขนาดใดยอมแลวแตความเหมาะสมเปนสาคญ

51

12. ใชแขวนหรอหอยประดบเครองดนตรไทยในเวลาทจะเลน นอกจากนนยงเปนการกราบระลกถงครบาอาจารยผทใหความรและอกประการหนงกเปนมงขวญกาลงใจอกดวย ทนยมใชกคอ มาลยซก หรอมาลยกลมขนาดเลกมอบะหอยเปนชาย

13. ใชในการประกอบทาราของการราไทยบางชด เชน ฟอนมาลย รจนาเสยงพวงมาลย หรอชดเจาเงาะรจนา ฯลฯ ซงกนยมใชมาลยชายเดยวพวงขนาดเลก อาจจะเปนมาลยซก หรอมาลยกลมกได

14. ใชในพธบวงสรวงเทพยดาตางๆ เชน พธบวงสรวง พธแกบน มกจะนยมใชมาลยชายเดยว มาลยสองชาย หรอมาลยพวงดอกไมกได เชนมาลยสามส มาลยเจดสเจดศอก

15. ใชสาหรบตกแตงรดมวยผม เชน มาลยซกดอกมะล หรอมาลยซกกลบกหลาบ 16. ใชในการคารวะผทเคารพนบถอ ทไดลวงลบไปแลว เชน หอยคลองกรอบรป ซง

มกจะนยมใชมาลยสองชายรบบนสดาหรอขาว 17. ใชในการประดบตกแตงงานดอกไมสดตางๆ เชน มาลยกลม มาลยแบน มาลยตว

หนอน มาลยลกโซ ฯลฯ 18. ใชแขวนหรอหอยหนารถ หวเรอ รปปนอนสาวรยบคคลสาคญ หรอสงเคารพบชา

ตางๆ สวนใหญนยมใชมาลยสองชาย หรอมาลยชายเดยว

5.2 ความรเกยวกบงานรอยมาลย เพอเปนแนวทางการศกษาคนควาหาขออางอง เพอใชประกอบเปนหลกฐานทางดานประวตผ

ประดษฐคดนาดอกไมสดมาใชในพธเปนครงแรกหรอบคคลแรก เพอไวเปนหลกฐานเรองราวใหชนรนหลง ไดทราบประวตความเปนมารวมทงขอสนนษฐานวาบรรพบรษไดนาดอกไมทมความสวยงามตามธรรมชาตมาใชอยางเปนพธการ เชน นามาจดบชาพระรตนตรย นามาจดประดบตกแตงสถานทในงานทวไปและในพธสาคญ เพอใหมความสดชน สวยงาม หรหราและตนตา และเปนบรรยากาศทเตมไปดวยสสนหลากหลายของดอกไม และไดสอบทอดกนมาจนถงปจจบนน

มาลย หมายถง ดอกไมประดษฐแบบไทยลกษณะหนง โดยการนาดอกไม กลบดอกไม ใบไม และสวนตางๆ ของดอกไมทรอยได มารอยเปนพวง มลกษณะตางๆ กนมากมายหลายแบบ ตงแตดงเดมจนถงแบบสมยใหม ซงกดดแปลงมาจากแบบดงเดมนนเอง

สวนประกอบของมาลย มาลยมประกอบทสาคญ 4 สวน ไดแก

-ตวมาลย -อบะ -ซก -รบบน หรอโบว

52

ตวมาลย อาจจะเปนมาลยกลม มาลยแบน มาลยร มาลยสามเหลยม มาลยสเหลยม มาลยตม ฯลฯ

อบะ ทนยมใชหองประดบพวงมาลยไดแก อบะแขก อบะพ และอบะตงตง (สาหรบหอยมาลยตม)

ซก ทใชผกรดรอยตอระหวางตวมาลยกบอบะนน ควรเปนซกทมขนาดสดสวนทเหมาะสมกบตวมาลย แตกไมควรเลกจวหรอใหญโตเทอะทะเกนไป ซงมองดแลวจะทาใหสดสวนของพวงมาลยไมดเทาทควร

รบบน หรอโบว นบวาเปนสวนประกอบอยางหนง สาหรบพวงมาลยทใชคลองคอ มาลยชารวย มาลยมอถอทใหแกบคคลหรอแขกผใหญ (ในบางแบบ)

วสดและอปกรณในการรอยมาลย งานรอยดอกไมมหลายประเภทจากงายไปยาก ซงไดแก อบะตางๆ การเยบแบบ การ

รอยมาลย ฯลฯ และนามาประกอบเปนผลงานตางๆ เชน เครองแขวน มาลย ฯลฯ สงทมความสาคญอยางยงททาใหเกดผลผลตดงกลาว คอ ดอกไม ใบไม ดงนนเพอความเหมาะสม และเพอใหผลงานมความสวยงาม ประณต จงจาเปนตองเลอกดอกไมใหเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยง การรอยมาลย ซงจะตองเลอกใชดอกไมประเภทตางๆ ไดแก ดอกมะล ดอกกหลาบ ดอกพด ดอกพกล ดอกพทธชาด ดอกกลวยไม ดอกดาวเรอง ดอกเบญจมาศนา ดอกเขยวกระแต ดอกเฟองฟา ดอกบานบร ดอกแพงพวย ดอกกระเมง ฯลฯ สวนดอกไมทเหมาะสาหรบทาดอกตม ไดแก ดอกจาป ดอกจาปา ดอกบานไมรโรย ดอกชบาหน ดอกกลวยไม ดอกกหลาบ ฯลฯ สวนใบไมทนยมนามารอยมาลย ไดแก ใบแกว ใบกระบอ ใบดอนยา ฯลฯ

การเลอกใชและเกบถนอมดอกไมประเภทตางๆ ทใชในงานรอยมาลย มดงน ดอกมะล การเลอกดอกมะลสาหรบนามาใชในงานรอยดอกไมควรเลอกดอกตมสด ดอก

ใหญสขาว หรอขาวนวล หรอสเขยวออน ดอกไมชา กานมสเขยวออน ควรเลอกขนาดดอกเทาๆ กน การเกบดอกมะลตมทเกบหรอซอมาควรนามาลางนาแลวผงในตะแกรงใหสะเดดนา ถายงไมใชควรเกบใสภาชนะ เชน กระปองอะลมเนยม กลองพลาสตก แลวแชในตนาแขง ความเยนจะชวยถนอมใหดอกมะลไมบานเรว ไมควรเกบดอกมะลไวนานเกน 2 วน เพราะดอกจะชาหรอสดา

ดอกพด ควรเลอกดอกตม กานแขง สเขยวนวล ไมเหลอง (ถาออกเหลองแสดงวาดอกคางหรอดอกไมเกา) กานสเขยวออน ดอกพดโดยมากจะนามารอยมาลยมดเปนดอกขา และเยบแบบ เมอเกบดอกพดมาแลว ลางยาวออกดวยนาทแกวงสารสม แลวผงในตะแกรงใหสะเดดนา เกบในภาชนะพลาสตก แลวแชตนาแขง วธปองกนไมใหดอกพดเหลองเรว คอ ใชแปงฝนโรยในดอกพด แลวเกบใสภาชนะแหงเกบในทเยน จะชวยรกษาใหดอกพดสดไดนานและไมเหลอง

ดอกรก ดอกรกลกษณะเปนดอกชอสขาว และสมวง ใหเลอกดอกทแขง ไมชา หรอจะเกบจากตนเปนชอมาแกะเองเพอคดขนาดของดอกได ดอกรกทใชในงานรอยดอกไมสวนมากจะนามารอยเฟอง เปนสวนประกอบหนงของอบะและการเยบแบบ เปนตน สวนกลบหมดอกรกจะ

53

นามาใชประโยชนคอ ทาหมวกสาหรบเปนสวนหนงของอบะ ดอกรกเมอแกะออกจากชอแลวใหลางยางออก ผงใหสะเดดนา เมอแหงจงใสภาชนะพลาสตกแลวแชในทเยน ไมควรพรมนาทดอกรกใหชม เพราะจะทาใหดอกรกชาและเนาไดงาย

ดอกบานไมรโรย ดอกบานไมรโรยสวนมากจะใชรอยเปนดอกตมสาหรบการรอยอบะตงตงทจะนาไปเปนสวนประกอบหนงของมาลยตมหรอมาลยโซของชารวย ดอกบานไมรโรยม 3 ส คอ สแดง สชมพ และสขาว แตทนามาใชในงานรอยดอกไมสวนใหญจะใชสแดง และสชมพ การเลอกดอกบานไมรโรยใหเลอกทสดอกสด กลบเลยงใบยงสดอย กานดอกแขง กลบไมรวงงาย การเกบถนอมดอกบานไมรโรยใหตดเปนดอก เหลอกานดอกประมาณ 11/2 นว เกบในภาชนะหรอถงพลาสตก แลวเกบในทเยนหรอตแชนาแขง ถาไมมตเยนใหใสถาดคลมดวยผาชน ไมควรพรมนาทดอกบานไมรโรยมาก เพราะจาทาใหดอกอมนาและชางาย สวนดอกบานไมรโรยสขาวนน ถาแกจดจะมสเหลองนวล เมอนามาใชรวมกบดอกไมอนแลวจะไมสวยงาม

ดอกกหลาบมอญ ดอกกหลาบทใชในงานรอยดอกไม ไดแก กหลาบรวง หรอกหลาบรอยมาลย ซงกลบดอกมลกษณะคอนขางแขงแรง การเลอกดอกกหลายใหเลอกกลบทไมมรอยชา ฉกขาด ตองไมมรพรน ขวเหนยวไมหลดงาย กลบแขงแรง กลบกหลาบนโดยมากจะนามารอยมาลยหรอมดดอกขา เวลาเลอกควรเลอกดอกแรกแยม เพราะจะเกบไดนานกวาดอกบาน ถารบใชอาจใชดอกบานกอน นามารอยหรอมดดอกขาทนท ถาจะเกบดอกกหลาบควรใสในภาชนะหรอถงพลาสตกแลวเกบในทแหงและเยน กลบดอกจะไดไมชา หรอเนางาย

ดอกจาป-ดอกจาปา ใชเปนสวนประกอบในการรอยอบะ โดยทาเปนดอกตม การเลอกซอดอกจาป ใหเลอกดอกสขาวสะอาด ปลายกลบไมชาหรอดาคลา ดอกตองสด กลบแขง ดอกไมบาน สาหรบการเลอกซอดอกจาปา ใหเลอกดอกสเหลองอมสมหรอเหลองสด กลบแขง ไมออนนมหรอชา ดอกไมบาน การเกบรกษาดอกจาปและดอกจาปานน โดยมากจะเกบในภาชนะหรอถงพลาสตกหรอหอดวยใบตองใหแนนแลวพรมนาคลมดวยผาขาวบาง วธทาใหดอกจาป-ดอกจาปา บานชา คอ การเดดเกสรขางในออก

ดอกบานบร ลกษณะดอกเปนกระพง ทโคนดอกม 5 กลบ ใชกลบสาหรบรอยมาลย โดยนากลบดอกมาตดตามแบบแลวนาไปรอยมาลย การเกบถนอมจะเกบในถงพลาสตกหรอหอดวยใบตอง แลวเกบในทเยน

ดอกแพงพวย ลกษณะกลบดอกมนปลายกลบเรยว นามาใชเปนสวนประกอบในการรอยมาลย เวลานามาใชตดปลายกลบบางสวน แลวนาดอกไมนนไปใชรอยสอดลายมาลยเกลยว การเกบถนอมโดยใสถงพลาสตกไวเพอใหดอกสดไดนาน

ดอกกลวยไม ใชกลบดอกนามารอยมาลย หรอประดษฐเปนดอกขาสาหรบเปนดอกตมของอบะ วธการเลอกซอใหเลอกดอกกลวยไมทชอดอกสด แขง ดอกยงชชออย กานแขงสเขยวสด ปลายกลบดอกไมดาหรอเหยวนม การเกบถนอมดอกกลวยไมถาใชแตดอก เดดดอกใสถงพลาสตก รดปากถงใหแนน เกบเขาตเยนชนลาง ถาใชทงกานใหแชนาทวมกาน ประมาณ 2-3 นว แลวใชผาชนคลมดอกไว

54

ดอกดาวเรอง ใหเลอกทสสดปลายกลบไมดา ขวดอกแนน การเกบรกษาไมควรพรมนาเพราะดอกจะเนางาย ใหใสถงพลาสตกผกปากถงใหแนน เกบในตเยนชนลางหรอในถงแชนาเยน

ดอกเบญจมาศนา ใหเลอกดอกตมสเขยวสด หรอถาเปนดอกบานตองมสเหลองสด ไมดาคลา กานตองแขงไมเหยวหรอนม วธการเกบรกษาดอกเบญจมาศนา อยาใหโดนลมเพราะกานจะเหยวและออนนม รอยมาลยไมได ใหเกบไวในถงพลาสตกตลอดเวลา ถายงไมใชตองรดปากถงใหแนน แลวเกบไวในตเยนชองลาง

ดอกชบารม ใชกลบเลยงมาเปนหมวกในการรอยอบะ เวลาใชควรเกบทงดอก แลวจงปลดกลบเลยงเวลาทจะใชรอย การเกบถนอมควรเกบทงดอกในถงพลาสตกแชเยน

ใบตอง ใชสาหรบปรองพนกอนวางดอกไม ใบไมหอดอกไม และทาแปน ใบไมตางๆ เชน ใบแกว ใบกระบอ ใบมะยม ใบเงน ใบทอง ใบนาก ใบโกศน ใบ

หมากผหมากเมย ใบโปรงฟา ใบปรก เปนตน ทนามาใชเปนสวนประกอบในการรอยดอกไมนน การเลอกซอใหเลอกแผงใบสเขยวสด ไมเหลอง กานแขง ใบไมรวง ใบไมออนและไมแกเกนไป ไมเหยว นม รมใบไมดา สาหรบวธการเกบรกษาใหเดดเปนใบๆ ลางนาใหสะอาด ผงใหสะเดดนา แลวหอดวยใบตอง หรอถงพลาสตกเกบในทเยน เวลาจะใชจงนาออกมา

อปกรณในการรอยมาลยมหลายชนด ควรจะจดเตรยมใหพรอมเพอใหงานคลองตวและสาเรจตามทตองการ

เขมมาลย ปจจบนมทงชนดทเปนเหลกและชนดสเตนเลส เขมทเปนเหลกมขอดคอ เขมจะเลกหรอบางกวาชนดสเตนเลส ซงทาใหกลบดอกไมทรอยรไมใหญและชามากนก แตมขอจากดคอ เปนสนมงาย สวนชนดสเตนเลสนนเขมไมขนสนมแตแทงเขมใหญ เวลารอยกลบดอกไมจะรใหญ เขมมาลยม 2 ขนาด คอ ขนาดสนยาวประมาณ 6 นว ขนาดยาวยาวประมาณ 13-15 นว

ควรเลอกใชใหเหมาะสมกบงาน เชน ถางานรอยดอกไมเลกๆ หรอกลบเลกๆ กควรใชเขมมาลยขนาดเลก แตถารอยดอกไมดอกใหญ หรอดอกไมทมกลบใหญๆ กควรใชเขมมาลยขนาดใหญและยาวกวา การดแลรกษาเขมมาลย ตองเชดใหแหงและทาดวยวาสลนทกครงกอนเกบ ถาเปนสนมใหใชกระดาษทรายหรอสกอตไปรทขด แลวทาดวยวาสลนอกครงเพอใหเขมลนรดมาลยออกจากเขมไดงาย

เขมมอ โดยทวไปนยมใชขนาดเบอร 8 และเบอร 9 ใชสาหรบเยบดอกขา อบะ รบบนหรอโบว การดแลรกษาเขมมอเหมอนกบการเกบรกษาเขมมาลยคอ ตองเชดใหแหงและทาดวยวาสลนทกครงกอนเกบ ถาเปนสนมใหใชกระดาษทรายหรอสกอตไบรทขด แลวทาดวยวาสลนอกครง

ดาย ดายทใชรอยมาลยม 2 ขนาด คอ -ขนาดเลก นยมใชเบอร 60 ใชสาหรบรอยอบะ เยบหรอมดดอกขา เยบแบบ

ประกอบมาลย และเยบรบบนหรอโบว -ขนาดใหญ นยมใชเบอร 8 เบอร 20 ใชสาหรบรอยมาลย และเฟอง

55

เชอกกลวย ไดจากลาตนหรอกานใบกลวยตากใหแหง เวลาโดนนาจะเหนยวมาก สมยกอนนยมใชมากเพราะปลกไดเอง และทสาคญเชอกกลวยอมนาไดด ชวยทาใหดอกไมคงความสดมากกวาดายและวสดอนๆ เวลารดมาลยเชอกกลวยจะลนและไมคม จงทาใหไมบาดกลบดอกไม กลบดอกไมจะไมขาดงาย เชอกกลวยยงยอยสลายไดเพราะเปนเสนใยจากธรรมชาต

เชอกฟาง เปนเสนใยทนยมมากทสดในการรอยมาลยเพอการคาเพราะใชสะดวก หางาย ราคาถก มความเหนยว แตขอจากดคอ เชอกฟางไมยอยสลาย

กระดาษทราย สาหรบไวขดเขมมาลย และเขมมอ เมอมสนมเกาะ ควรเลอกใชเบอร 0 เพราะมความละเอยดทสด

กรรไกร ทใชในการงานรอยมาลยจะม 2 ขนาด คอ -ขนาดเลก ใชสาหรบตดกลบดอกไม หรอปลายกลบดอกไมเวลารอยในเขม -ขนาดกลาง ใชสาหรบตดกลบใบชนดตางๆ ตดใบตอง และดาย นามนวาสลน สาหรบทาเขมมาลย ทงกอนและหลงการรอย เพอเกบรกษาเขมมาลย

ควรทาตงแตจากใตแปนใบตองลงมายงกนเขมตรงรอยดาย มดเลก สาหรบไวตดดอกไม เชน ดอกบานไมรโรย ควรเลอกมดทมลกษณะบาง คม ม

ดามจบถนดมอ กะละมง ใชสาหรบพกดอกไม ใบไม และลางดอกไมเพอเอายาฆาแมลงออก ถาด ใชวางกลบดอกไมและอปกรณในการรอยมาลย เพอความสะดวกในการหยบและ

ดสะอาดเรยบรอย ทฉดนา สาหรบฉดพรมดอกไม ใบไมจานวนมาก ควรเลอกชนดทมหวปรบการฉด

ใหเปนละอองฝอย เพอเวลาฉดนา ดอกไมจะไดไมชา ผาขาวบาง ใชคลมดอกไม ใบไมเวลารอยมาลย กอนใชตองชบนาหมาดๆ ชวยทาให

ดอกไมไมโดนลม และคงความสดไดนานขน คม ใชสาหรบจบเขมมาลย ขณะทจะรดมาลยออกจากเขม แกวนา หรอขนนาเลก สาหรบใสนาไวพรมดอกไมขณะรอย

ขนตอนตางๆ ในการรอยมาลย ประกอบดวย ขนตอนในการรอยมาลย โดยทวไปแลว มขนตอนทสาคญๆ ดงน 1) การเตรยมแปนใบตอง 2) การปลดกลบกหลาบ 3) การทาอบะ 4) การทาตวมาลย 7) การรดมาลยออกจากเขม 8) การผกอบะและรบบนตดกบตวมาลย 9) การเกบรกษามาลยทเสรจแลว

56

มาลยททาสาเรจเรยบรอยแลว ถายงไมถงเวลาทจะใชกควรจะตองมวธการเกบรกษาทดเพอใหพวงมาลยสดสวยอยไดนานเทาทควร ซงมหลายวธดวยกนคอ

-วางในถาดทรองดวยใบตอง แลวคลมดวยผาขาวบางชบนาบดใหหมาดๆ เกบไวในททเยน แตลมไมโกรก วธนนยมใชกบการเกบในระยะเวลาไมนานนก

-ใสถงพลาสตกวางหรอแขวนไวในทเยน แตลมไมโกรก วธการนนยมใชกบการเกบในระยะเวลานานกวาวธการแรก

-ใสถงพลาสตกเกบไวในชองเกบผกสดของตเยน วธการนใชกบการเกบในระยะเวลานานสกหนอย เชน การเกบนานหลายๆ ชวโมงหรอการเกบคางคน

ประเภทของมาลย ถาแบงตามหนาทใชสอย สามารถแยกประเภทของมาลย ไดดงน 1. มาลยชายเดยว หมายถง มาลยทมลกษณะเปนพวงกลมมอบะหอยเปนชาย

เพยงพวงเดยว ซงบางคนอาจเรยกวา มาลยมอ, มาลยคลองมอ หรอ มาลยคลองแขน กได ถาใชในการทลเกลาฯ ถวายกเรยกวา มาลยขอพระกร มาลยชายเดยวนใชสาหรบคลองมอ คลองแขน หรอบชาพระ

2. มาลยสองชาย หมายถง มาลยทนยมผกตอกบรบบน หรอ โบวทงสองชายและมอบะหอยชายมาลยขางละพวง มาลยสองชายนใชสาหรบคลองคอบคคลสาคญในงานนนๆ ใชแขวนหนารถ หรอหวเรอกได บางคนอาจเรยกมาลยประเภทนวา มาลยคลองคอ ถาใชคลองคอเจาบาวเจาสาวกเรยกวา มาลยบาวสาว

3. มาลยชารวย หมายถง มาลยขนาดเลกๆ นารก กระจมกระจม สาหรบมอบใหบคคลจานวนมากเปนของชารวยตอบแทนการขอบคณทมารวมในงานนนๆ

ถาแบงตามลกษณะรปแบบของการรอยมดงน คอ

1. มาลยซก หรอเสยว หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเพยงครงวงกลมหรอนอยกวานน

2. มาลยกลม หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนวงกลม รปทรงตามยาวตรงและขนานกนไปตลอดเขม

3. มาลยแบน หมายถง มาลยทมลกษณะรปทรงตามขวางเปนรปยาวตามกลบ ปลายกลบของดานตรงขามยาวประมาณจดแนวเสนรอบวงแตปลายกลบของดานขวางและดานตรงขามแคบ

4. มาลยร หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนรปร รปทรงตามยาวตรงขนไปตลอดเขม

5. มาลยเหลยม หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนรปสามเหลยมดานเทา รปทรงตามยาวทงสามดานตรงขนไปตลอดเขม

57

6. มาลยสเหลยม หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนรปสเหลยมจตรส รปทรงตามยาวทงสดานตรงขนไปตลอดเขม

7. มาลยตม หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนรปวงกลมขนาดเลกแลวคอยๆ ใหญขนทละนอย ชวงกลางปองโคงมนแลวคอยๆ ลดใหเลกลงทละนอยจนมขนาดเทากบตอนขนตน รปทรงตามยาว หวทายเรยวชวงกลางโคงมน

8. มาลยตวหนอน หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนวงกลม จากเลกและคอยๆ ใหญขนทละนอยชวงกลางปองมน แลวคอยๆ ลดลงจนกระทงเลกเทากบตอนขนตน รปทรงตามยาวหวทายเรยวชวงกลางปองโคงมนคลายมาลยตมแตยาวกวา

9. มาลยตวหนอนค หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนรปกลมเลกแลวคอยๆ ใหญขน ชวงกลางปองโคงมนแลวคอยๆ ลดใหเลกลงจนกระทงเทากบตอนขนตนซงคลายกบมาลยตม รปทรงตามยาวเหมอนมาลยตมสองตมรอยตอในเขมเดยวกนนนเอง

10. มาลยสามกษตรย หมายถง มาลยทรอยดวยดอกบานไมรโรยกรองเปนชนๆ ขนาดเทากนทกชนรอยคลองตอกนสามวงโดยใชดอกบานไมรโรยสามส คอ สแดง ชมพ และขาว

11. มาลยพวงดอกไม หมายถง มาลยทรอยดวยดอกไมเรยงตอกนเปนสายยาว แลวนามาผกมดตอกนเปนวง

ถาแบงตามลกษณะโครงรางโดยทวไปมดงน คอ

1. มาลยตวสตว หมายถง มาลยทรอยใหเปนรปรางลกษณะคลายตวสตว เชน หน กระรอก กระแต กระตาย ชะน ฯลฯ

2. มาลยลกโซ หมายถง มาลยทรอยจากมาลยกลมหรอมาลยซก แลวนาเอามาผกคลองตอกนตงแตสองวงขนไปใหมลกษณะเปนหวงๆ คลองกนคลายโซ

3. มาลยเปย หมายถง มาลยทรอยจากมาลยกลม และมาลยตมนามาประกอบเขาเปนพวงโดยเอามาลยกลมผกตอกนเปนวงอยตรงกลาง สวนบนและลางรอยตอดวยมาลยตมดานละ 1 ตม

4. มาลยเถา หมายถง มาลยทรอยจากมาลยซกแลวนามาผกตอกนเปนวงกลม วงละขนาดตงแตขนาดใหญและคอยๆ เลกลงตามลาดบ โดยวางเรยงซอนกน ลกษณะเปนเถา

5. มาลยครย หมายถง มาลยทรอยจากมาลยกลมขนาดใหญ มอบะตงตงหอยระบายเปนครยโดยรอบทงดานในและดานนอก ใชสาหรบสวมสะพายจากไหลขวามาไหลซาย คลายกบการหมสไบเฉยงเมอนงจงกระเบนนนเอง

6. มาลยดอกกลวยไม หมายถง มาลยทรอยดวยดอกกลวยไมลวนๆ เปนสวนของตวมาลย ไมตองรอยดอกอยางอนแซมเปนลวดลายใดๆ ทงสน

มาลยกลม มาลยกลม หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนวงกลมและ

รปทรงตามยาวตรงและขนานกนไปตลอดเขม นยมรอยตงแตขนาด 6 กลบขนไป จนถง 12 กลบ

58

หรอมากกวานกไดยอมแลวแตชนดของดอกไม ถาดอกเลกหรอกลบเลกกใชจานวนกลบมาก แตถาดอกไมดอกใหญหรอกลบใหญกใชจานวนกลบนอย

มาลยกลมแบงออกเปน 2 แบบใหญๆ ดวยกนคอ 1. มาลยกลมแบบไมมลาย หรอเรยกอกอยางหนงวา “มาลยเกลยง” หรอ “ตอน”

หมายถง มาลยกลมทรอยดวยกลบดอกไม หรอดอกไม หรอใบไมลวนๆ ไมมลวดลายใดๆ และเปนสเดยวกนตลอด เชน มาลยกลมกลบกหลาบ มาลยกลมดอกพด มาลยกลมดอกมะล มาลยกลมกลบดอกรก มาลยกลมดอกบานไมรโรย ฯลฯ

2. มาลยกลมแบบมลาย หรอ บางคนเรยกวา “มาลยกลมยกดอก” หมายถง มาลยกลมทรอยใสลวดลายตางๆ ลงไป ลายทนยมใชสาหรบรอยใสมาลยกลม ไดแก ลายประเภทลายเกลยว ลายคดกรช ลายตาประชม และลายประกอบ มาลยแบบนมกจะนยมรอยดวยดอกพดหรอกลบกหลาบเปนพนและลวดลายทรอยใสลงไปนนมกจะใชดอกไม กลบดอกไม หรอใบไมทมสสดๆ หรอสทตดกนหรอสทมองแลวเดนเพอทจะไดเหนลวดลายชดเจนสวยงาม

หนาทใชสอยของมาลยกลม

1. ใชประกอบพวงมาลยชนดตางๆ เชน มาลยกลมชายเดยว หรอเรยกมาลยคลองมอ มาลยครย มาลยเปย มาลยลกโซ มาลยสตว มาลยสองชาย (มาลยคลองคอ) ฯลฯ

2. ใชตกแตงบรเวณ หรอสถานท เชน ตกแตงหนาพระทนงในงานพระราชทานปรญญาบตร ใชแตงทางเขาสาหรบพธเปดงานตางๆ เพอใหประธานในงานตดแทนรบบน ฯลฯ

3. ทาเปนมาลยคลองคอ 4. ใชทาเปนมาลยมอ หรอมาลยคลองแขน 5. ใชทาเปนมาลยแขวนหนารถ แขวนหวเรอ 6. ใชเปนสวนประกอบตกแตงงานประดษฐดอกไมสดของไทยบางอยาง การรอยมาลยกลม มหลกสาคญ ดงน 1. เตรยมดอกไมหรอกลบดอกไมทมขนาดเทากนและแตละชนดสตองเหมอนกน เชน

ในแถวเดยวกนใชกหลาบสแดงสดทกกลบจะไมนาสอนมาเจอปน นอกจากเจตนาทาใหเกดลายเทานน 2. ขณะทรอยตองประมาณความยาวใหเทากนทกกลบหรอทกดอกเพราะเมอรอย

เสรจมาลยจะดตรงสวยงาม 3. การเรมตนแถวแรกจะรอยโดยเวยนตามเขมนาฬกา และเมอขนแถวใหม จะตอง

รอยกลบใหสบหวางกบแถวกอนหนาเสมอ 4. การรอยกลบในชนท 2 และชนอนๆ ถดไป จะตองเรมรอยกลบสบหวางกบ

ดอกสดทาย และดอกแรกของแถวกอนหนาเสมอ ชนดของมาลยกลมมหลายแบบแตกตางกน ดงน 1. มาลยกลมแบบไมมลาย แบงเปน

1.1 มาลยกลม 6 กลบ

59

1.2 มาลยกลม 8 กลบ 1.3 มาลยกลม 10 กลบ 1.4 มาลยกลม 12 กลบ

2. มาลยกลมแบบมลาย แบงเปน 2.1 ลายเกลยว

-ลายเกลยวเดยว (ขน 8 กลบ) -ลายเกลยวค (ขน 8 กลบ) -ลายเกลยวซอนสลบส (ขน 10 กลบ)

2.2 ลายคมกรช -ลายคมกรชยาว (ขน 8 กลบ) -ลายคมกรชขวาง (ลายเดยว) -ลายคมกรชขวาง (ลายค) -ลายคมกรชหยก

2.3 ลายตาประชม -ลายตาประชมเลก -ลายตาประชมกลาง -ลายตาประชมใหญ

2.4 ลายประกอบ 2.5 ลายสเหลยมขนมเปยกปน

-ลายสเหลยมขนมเปยกปนหนาเดยว (ขน 10 กลบ) -ลายสเหลยมขนมเปยกปนสองหนา (ขน 10 กลบ) -ลายขนมเปยกปนสอดไสขาวหลามตด -ลายขนมเปยกปนสอดไสดอกพกล -ลายขนมเปยกปนสอดไสแบบผสม (ขน 10 กลบ)

มาลยตม มาลยตม หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเปนรปกลมโดยเรมตน

จะเปนวงกลมขนาดเลกแลวคอยๆ ใหญหรอกวางขนทละนอยมาถงประมาณชวงกลางแลวคอยๆ ลดลงทละนอยใหมขนาดเทากบตอนแรกๆ จนกระทงเหมอนตอนขนตน สวนลกษณะรปทรงตามยาวนนคลายดอกบวตม ชวงหวทายเรยวตรงกลางปองโคงมน มาลยตมขนาดเลกสดนยมรอย 9 ชน และขนาดใหญสด 15 ชน การรอยมาลยตมจานวนชนจะตองเปนเลขคเสมอ เชน 9, 11, 13, 15

มาลยตมม 2 แบบ ดวยกนคอ 1. แบบไมมลาย หมายถง การรอยดวยดอกไมชนดเดยวกนสเดยว ดอกไมท

นยมใชไดแก ดอกพด ดอกมะล ดอกกหลาบ กลวยไม ฯลฯ

60

2. แบบมลาย หรอ มาลยตมยกดอก หมายถง การรอยแทรกดวยกลบดอก กลบใบชนดและสตางๆ ใหเกดลวดลายสวยงาม ดอกไมและใบไมทนยมใช ไดแก ดอกพด ดอกมะล ดอกกหลาบ กลวยไม บานบร ใบแกว ใบกระบอ ใบมะยม ใบหมากผหมากเมย ฯลฯ

หนาทใชสอยของมาลยตม 1. ใชเปนมาลยชารวยใหแกแขกทมาในงาน เชน งานหลงนาพระพทธมนตใน

พธมงคลสมรส หรอในโอกาสอนๆ 2. ใชเปนสวนประกอบตกแตงในงานประดษฐดอกไมสดของไทย เชน งาน

เครองแขวนดอกไมสดของไทย รอยกบกานมะพราวหรอกานใบไผแหลมสาหรบจดพานหรอจดแจกน หรอทาชอดอกไม ใชตกแตงทคลมไตร ฯลฯ

3. ใชตกแตงยอดของมาลยเถา 4. รอยใสไมไผแหลมๆ ตอกานแลวปกแจกน หรอจดดอกไมสดในโอกาสตางๆ 5. ใชเปนสวนประกอบของมาลยเปย 6. ใชเปนสวนประกอบของมาลยครย 7. ใชประกอบเปนมาลยคลองมอ การรอยมาลยตม มหลกสาคญ ดงน 1. เตรยมดอกไมหรอกลบดอกขนาดตางๆ กน โดยรอยกลบเลกหรอดอกเลกใน

ชนแรกๆ วงตอๆ มาจะใชกลบทใหญขนใหญขนเรอยๆ จนถงชนกลางตอจากชนกลางกจะใชกลบทลดหลนลงไปอกเชนกน

2. การรอยกลบแตละชนตองพยายามใหกลบสบหวางกนทกชน 3. การรอยแตละชนจะเรมรอยจากซายไปขวาหรอรอยตามเขมนาฬกา 4. การรอยสงกลบแตละชนในชนนนๆ ความยาวของกลบทกกลบจะตองเทากนเสมอ ชนดของมาลยตมมหลายแบบแตกตางกน ดงน 1. มาลยตมแบบไมมลาย แบงเปน

-มาลยตมขนาด 9 ชน -มาลยตมขนาด 11 ชน -มาลยตมขนาด 13 ชน -มาลยตมขนาด 15 ชน

2. มาลยตมแบบมลาย แบงเปน -มาลยตมลายขนมเปยกปนสอดไส แบบท 1 -มาลยตมลายขนมเปยกปนสอดไส แบบท 2

61

มาลยซก มาลยซก หรอเสยว หมายถง มาลยทรอยใหมลกษณะรปทรงตามขวางเพยงครง

วงกลม หรอนอยกวา ซงมหลายขนาดดวยกน เชน มาลยซกสามหลก ซกหาหลก ซกเจดหลก และซกเกาหลก

มาลยซกขนาดเลกทสด หรอเรยกวา มาลยเสยว หรออาจเรยกวา มาลย 2-1 กได คอมาลยซกสามหลก และมาลยซกทมขนาดใหญทสด หรอมาลยซกสบเอดหลก หรออาจเรยกวามาลย 6-5 กได

การเรยกชอมาลยแตละชนดนน จะเรยกตามลกษณะแนวตามยาวเปนหลก เชน มาลยซก 3 หลก มาลยซก 5 หลก มาลยซก 7 หลก มาลยซก 9 หลก แตบางคนอาจเรยกสนๆ วา ซก 3 ซก 5 ซก 7 ซก 9 และบางครงกเรยกตามลกษณะการรอย เชน 2-1 (สองหนง) 3-2, 4-3 และ 5-4

ดอกไมทนยมใชรอยมาลยซกโดยทวๆ ไป ไดแก ดอกกหลาบ ดอกพด กลบดอกรก แกนกลางดอกรก เปลอกดอกรก และดอกมะล

ดอกไม ใบไมทนยมรอยเปนลายมาลยซกไดแก ดอกกะเมง ดอกผกากรอง (ดอกตม) และใบไมตางๆ ทใชสาหรบรอยมาลย

มาลยซกม 2 แบบ คอ แบบพนลวนๆ และแบบมลาย หนาทใชสอยของมาลยซก 1. ใชรดปดรอยตอมใหเหนปม หรอความไมเรยบรอย 2. ใชคลองตอกนเปนมาลยลกโซ 3. ใชผกคลองกบผาเชดหนา ทาเปนมาลยชารวย หรอ คลองระหวางมาลยซก

ดวยกนทาเปนมาลยชารวย และมาลยชนดอนๆ 4. ใชทาเปนมาลยเถา หรอประกอบมาลยเถา 5. ใชผกรดแตงเปนดอกทดห ประกอบตกแตงพาน ทคลมไตร 6. ใชผกรดทาเปนดอกไมสาหรบปกแจกน ชอบเก หรอจดดอกไมแบบตางๆ 7. ใชผกรดเวลาเกลามวยผม 8. ใชประกอบตวมาลย โดยใชผกวงเปนตวมาลย หรอ ผกรดขอระหวางตว

มาลยและอบะหรอใชตกแตงประกอบกบตวมาลย เชน การรอยมาลยคลองมอ มาลยคลองคอ เปนตน 9. ใชเปนสวนประกอบตกแตงงานประดษฐดอกไมสดของไทยบางอยาง การรอยมาลยซก มหลกสาคญ ดงน 1. จะตองเรมตนรอยจานวนกลบมากและจบการรอยดวยจานวนกลบนอยเสมอ

เชน มาลยซกเจดหลก จะตองเรมรอยแถวแรก = 4 กลบ แถวท 2 = 3 กลบ 2. แตละแถวจะตองรอยใหกลบสบหวางกนเสมอ

62

3. พยายามเลอกกลบขนาดเทาๆ กน และเวลารอยจะตองสงกลบใหเทากนทกกลบและทกแถวดวย เมอเวลารอยเสรจแลวจะเหนเปนแนวหรอแถวตามยาวขนไปอยางชดเจนเปนระเบยบสวยงาม ซงเรยกวา หลก

ชนดของมาลยซกมหลายแบบแตกตางกน ดงน 1. มาลยซกสามหลก หรอ มาลย 2-1 2. มาลยซกหาหลก หรอ มาลย 3-2 3. มาลยซกเจดหลก หรอ มาลย 4-3 4. มาลยซกเกาหลก หรอ มาลย 5-4 5. มาลยซกสบเอดหลก หรอ มาลย 6-5 6. มาลยซกหาหลกแบบมลาย 7. มาลยซกเจดหลกแบบมลาย 8. มาลยซกเกาหลกแบบมลาย 9. มาลยซกสบเอดหลกแบบมลาย

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดทาการพฒนาและหาประสทธภาพบทเรยนวดทศน โดยนาบทเรยนวดทศนนไปทดลองใชเพอศกษาวาบทเรยนวดทศนนมประสทธภาพและทาใหผเรยนเกดการพฒนาดานการเรยนมากนอยเพยงใด โดยผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงตอไปน

1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 4. วธดาเนนการทดลอง 5. การวเคราะหขอมล

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยน

วจตรวทยา สานกงานเขตวฒนา กรงเทพมหานคร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 จานวน 3 หองเรยน มนกเรยนทงหมด 120 คน

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชวจยครงนเปนนกเรยนชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนอยในภาคเรยนท

2 ปการศกษา 2548 ของโรงเรยนวจตรวทยา สานกเขตวฒนา กรงเทพมหานคร จานวน 48 คน ไดมาโดยการสมอยางงาย โดยแบงกลมการทดลอง ดงน

การทดลองครงท 1 ใชกลมตวอยาง จานวน 3 คน การทดลองครงท 2 ใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน การทดลองครงท 3 ใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยเปนเนอหาทนามาจากกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เรอง งานรอยมาลย แบงออกเปน 3 เรอง ดงน

เรองท 1 การรอยมาลยกลม เรองท 2 การรอยมาลยตม เรองท 3 การรอยมาลยซก

64

ระยะเวลาทใชในการวจย ดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 โดยทดลองวนละ 1 เรอง

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาวจยครงน ประกอบดวย 1. บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย 2. แบบประเมนทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย 3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย

การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงน ผวจยไดสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย ดงน 1. บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต

การสรางและหาคณภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต มขนตอนในการดาเนนการดงน 1.1 ศกษาหลกสตรและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย ในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 1.2 ศกษารายละเอยดของเนอหาสาระการเรยนรตามมาตรฐาน ง 1.1 จากสาระท 1

เรอง งานรอยมาลย จากกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย คมอการจดการเรยนร หนงสอเกยวกบงานรอยมาลย

1.3 กาหนดผลการเรยนรทคาดหวง เนอหาสาระการเรยนรในการผลตบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต

1.4 วเคราะหเนอหาสาระการเรยนร และผลการเรยนรทคาดหวง เพอจดกจกรรมสาระการเรยนร และการประเมนผลการเรยนร

1.5 วางโครงเรองในการนาเสนอเนอหาสาระการเรยนร เพอใชในการสรางเครองมอ 1.6 เรยบเรยงเนอหาสาระใหถกตอง ครบถวน แลวใหผเชยวชาญดานเนอหา จานวน

3 ทาน ตรวจสอบความถกตองของเนอหา แลวนามาปรบปรงแกไข 1.7 ศกษาการผลตบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต และปรกษากบอาจารยทปรกษา

สารนพนธ 1.8 นาเนอหาทผานการตรวจจากผเชยวชาญดานเนอหามาเขยนเปนบทเรยนโทรทศน 1.9 นาบทเรยนโทรทศน เสนอใหอาจารยทปรกษาสารนพนธและผเชยวชาญดาน

เนอหา จานวน 3 ทาน และผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน ตรวจสอบความถกตอง สมบรณของบทเรยนโทรทศน

1.10 นาบทเรยนโทรทศนทผานการตรวจแลว มาปรบปรงแกไขใหสมบรณ

65

1.11 ดาเนนการผลตบทเรยนโทรทศน โดยพจารณาตรวจสอบความเหมาะสมดานรปแบบบทเรยน การจดลาดบเนอหา คณภาพของภาพและเสยง ความตอเนองของบทเรยน เวลา ภาษาทใชประกอบกบบทเรยนโทรทศน ดนตรประกอบรายการและเทคนคการตดตอภาพ โดยการรวบรวมภาพจากแหลงตางๆ และใชกลองโทรทศนเปนอปกรณในการถายทา บนทกภาพใหครบถวนตามเนอหาวชาในบทโทรทศนตลอดทงเรอง

1.12 นาบทเรยนโทรทศนทสรางเสรจเรยบรอยแลวเสนอใหอาจารยทปรกษาสารนพนธตรวจสอบความถกตองของบทเรยนโทรทศน

1.13 นาบทเรยนโทรทศนทผานการตรวจจากอาจารยทปรกษาสารนพนธ มาปรบปรงแกไข แลวเสนอใหผเชยวชาญดานเนอหา จานวน 3 ทาน และผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 3 ทาน ประเมนคณภาพ แลวนามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ และนาไปทดลองเพอหาประสทธภาพตอไป

2. แบบประเมนทกษะปฏบต แบบประเมนทกษะปฏบต มขนตอนดงน 2.1 ศกษาเทคนคการสรางแบบประเมนทกษะปฏบต 2.2 วเคราะหเนอหาสาระการเรยนร และมาตรฐานการเรยนร เพอเปนแนวทางในการ

สรางแบบประเมนทกษะปฏบต 2.3 สรางแบบประเมนทกษะปฏบต 2 ชด คอ

ชดท 1 แบบประเมนทกษะปฏบตระหวางเรยน เปนกจกรรมทกาหนดใหนกเรยนปฏบตระหวางเรยน

ชดท 2 แบบประเมนทกษะปฏบต ซงเปนงานทใหนกเรยนปฏบตหลงเรยนตามชนงานทกาหนดในแตละเรอง

โดยกาหนดเกณฑการใหคะแนนประเมนทกษะปฏบต เปน 3 ระดบ คอ 3 คะแนน เมอนกเรยนสามารถปฏบตงานไดถกตองตามคาสง ตามรปแบบท

กาหนด มขนตอนการทางานทถกตอง ผลงานสมบรณ 2 คะแนน เมอนกเรยนสามารถปฏบตงานสวนใหญไดถกตอง ตามรปแบบท

กาหนด มขนตอนการทางานสวนใหญถกตอง ผลงานอาจไมสมบรณเพยงเลกนอย 1 คะแนน เมอนกเรยนสามารถปฏบตงานไดแตไมถกตองตามคาสง ตามรปแบบ

ทกาหนด มขนตอนการทางานสวนใหญไมถกตอง ผลงานไมสมบรณ 0 คะแนน เมอนกเรยนไมสามารถปฏบตงานไดถกตองตามคาสง ตามรปแบบ

ทกาหนด ขนตอนไมถกตอง ผลงานไมสมบรณ 2.4 นาแบบประเมนทสรางขนไปใหผเชยวชาญดานเนอหา จานวน 3 ทาน ตรวจสอบ

ความเหมาะสมของแบบประเมนและเกณฑการประเมนของแบบวดทกษะปฏบตระหวางเรยนและแบบวดทกษะหลงการเรยนเพอหาความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทคาดหวง

66

2.5 การประเมนผลทกษะปฏบตในการทดลองครงน อาจารยผสอนงานรอยมาลยกลม มาลยตม และมาลยซก เปนผตรวจใหคะแนนในการทดลองทงครงท 2 และ 3

3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต มขนตอนในการสราง ดงน 3.1 ศกษาวธการสรางแบบประเมนคณภาพของสอ 3.2 วเคราะหองคประกอบทตองการประเมนคณภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต 3.3 สรางแบบประเมนคณภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต ม 2 ดาน คอ ดาน

เนอหา และดานเทคโนโลยการศกษา โดยสรางมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ดงน ระดบ 5 หมายถง มคณภาพดมาก ระดบ 4 หมายถง มคณภาพด ระดบ 3 หมายถง มคณภาพพอใช ระดบ 2 หมายถง ตองปรบปรงแกไข ระดบ 1 หมายถง ไมมคณภาพ การแปลความหมายของคาเฉลยสาหรบการประเมนคณภาพ โดยใชเกณฑ ดงน คาเฉลย 4.51-5.00 หมายถง มคณภาพดมาก คาเฉลย 3.51-4.50 หมายถง มคณภาพด คาเฉลย 2.51-3.50 หมายถง มคณภาพพอใช คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง ตองปรบปรงแกไข คาเฉลย 1.00-1.50 หมายถง ไมมคณภาพ ผลการประเมนคณภาพการเรยนบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตจากผเชยวชาญ

ทกาหนดไว คอ 3.51 ขนไป 3.4 นาแบบประเมนคณภาพทง 2 ฉบบ เสนอตออาจารยทปรกษาสารนพนธตรวจสอบ

ปรบปรงแกไข และนาไปใชในการประเมนคณภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตตอไป

วธดาเนนการทดลอง การทดลองครงท 1 นาบทเรยนโทรทศนไปทดลองกบกลมตวอยาง จานวน 3 คน โดยให

นกเรยนแตละคนศกษาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย ซงประกอบดวย 3 เรอง คอ 1.การรอยมาลยกลม 2. การรอยมาลยตม 3. การรอยมาลยซก โดยทาการทดลองวนละ 1 เรอง ทดลอง 3 วน ผวจยไดทาการทดลองและเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง เพอหาขอบกพรองจากบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตในดานตางๆ โดยใชวธการสงเกตพฤตกรรมของผเรยน จดบนทก การซกถามนกเรยนเพอรวบรวมปญหาและขอสงสยตางๆ ไปปรบปรงแกไขตอไป

การทดลองครงท 2 เปนการนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตทปรบปรงแกไขจากการทดลองครงท 1 แลว ทาการทดลองในครงท 2 กบนกเรยน จานวน 15 คน โดยใหนกเรยนแตละคนศกษาจากบทเรยนโทรทศนเรองท 1 ในขณะทเรยนใหปฏบตงานตามรายการระหวางเรยนและ

67

เมอเรยนจบเรองท 1 ใหนกเรยนปฏบตงานตามคาสงทายเรองท 1 แลวนาผลงานของนกเรยนมาประเมนทกษะปฏบตหลงการเรยน แลวใหนกเรยนเรยนเรองท 2 และเรองท 3 เชนเดยวกบเรองท 1 ในวนท 2 และ 3 ตามลาดบ แลวนาผลจากการปฏบตงานระหวางเรยนและหลงเรยนของแตละเรองไปหาแนวโนมประสทธภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต โดยใชสตร E1/E2

การทดลองครงท 3 เมอปรบปรงแกไขบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต ในการทดลองครงท 2 แลว นาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต มาทดลองครงท 3 กบนกเรยน จานวน 30 คน โดยใหนกเรยนแตละคนศกษาจากบทเรยนโทรทศนในแตละเรอง โดยใหปฏบตตามกจกรรมทกาหนดในเรองท 1, 2 และ 3 เชนเดยวกบการทดลองครงท 2 แลวนาผลการวดทกษะปฏบตระหวางเรยนและหลงเรยนของแตละเรองไปหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. คณภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตจากผลการประเมนของผเชยวชาญใช

คาเฉลย 2. การวเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต วเคราะหโดยใช

สตร E1/E2 (เสาวณย สกขาบณฑต. 2528: 294-295)

บทท 4 ผลการวจย

การวจยครงน มจดประสงค เพอพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85 โดยแบงเนอหาออกเปน 3 เรอง คอ

เรองท 1 การรอยมาลยกลม ความยาว 40 นาท มขนตอนการปฏบต ดงน ขนท 1 การทาแปนใบตอง ขนท 2 การปลดกลบกหลาบ ขนท 3 การทาอบะ ขนท 4 การทาตวมาลย ขนท 5 การตดตวมาลยกบอบะ ขนท 6 การตดตวมาลยกบโบวสาเรจรป ขนท 7 การเกบรกษามาลย

เรองท 2 การรอยมาลยตม ความยาว 50 นาท มขนตอนการปฏบต ดงน ขนท 1 การทาแปนใบตอง ขนท 2 การปลดกลบกหลาบ ขนท 3 การทาอบะ ขนท 4 การทาตวมาลย ขนท 5 การตดตวมาลยกบอบะ ขนท 6 การตดตวมาลยกบโบวสาเรจรป ขนท 7 การเกบรกษามาลย

เรองท 3 การรอยมาลยซก ความยาว 50 นาท มขนตอนการปฏบต ดงน ขนท 1 การทาแปนใบตอง ขนท 2 การปลดกลบกหลาบ ขนท 3 การทาอบะ ขนท 4 การทาตวมาลย ขนท 5 การตดตวมาลยกบอบะ ขนท 6 การตดตวมาลยกบโบวสาเรจรป ขนท 7 การเกบรกษามาลย

69

ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนการสอนของผเชยวชาญ ผวจยไดทาบทเรยนวดทศนการสอน เรอง งานรอยมาลย ใหผเชยวชาญดานเทคโนโลย

การศกษา จานวน 3 ทาน และผเชยวชาญดานเนอหา เรอง งานรอยมาลย จานวน 3 ทาน ประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนการสอน ไดผลดงน

ตาราง 2 ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนของผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา เรอง งานรอยมาลย

รายการทประเมน คาเฉลย ระดบของคณภาพ

1. เนอหาและการดาเนนเรอง 4.88 ดมาก 1.1 การนาเขาสเนอหา 5.00 ดมาก 1.2 วธการนาเสนอเนอหา 5.00 ดมาก 1.3 การสรปเนอหา 4.66 ดมาก 2. ภาพ 4.83 ดมาก 2.1 คณภาพของภาพ 5.00 ดมาก 2.2 ภาพสอความหมายสอดคลองกบเนอหา 5.00 ดมาก 2.3 ความเหมาะสมของขนาดตวอกษร 4.33 ด 2.4 ความสอดคลองของภาพกบเสยงบรรยาย 5.00 ดมาก 3. เสยง 4.83 ดมาก 3.1 ความชดเจนของเสยงบรรยาย 5.00 ดมาก 3.2 ความเหมาะสมของดนตรประกอบ 4.66 ดมาก 4. เวลา 4.49 ด 4.1 ความเหมาะสมของเวลาฉายเนอหาแตละตอน เหมาะสมกบกจกรรม

4.66 ดมาก

4.2 ความเหมาะสมของเวลาฉายทงเรอง 4.33 ด

เฉลยโดยรวม 4.78 ดมาก

ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนการสอนเรอง งานรอยมาลย ของผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ผเชยวชาญ มความเหนวา บทเรยนวดทศนการสอนเรอง งานรอยมาลย มคณภาพตามรายการประเมนสวนใหญอยในระดบดมาก ยกเวนความเหมาะสมของขนาดตวอกษรและความเหมาะสมของเวลาฉายทงเรองนมคณภาพระดบดมาก

70

ตาราง 3 ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนของผเชยวชาญดานเนอหาเรอง งานรอยมาลย

รายการทประเมน คาเฉลย ระดบของคณภาพ

1. คณภาพดานเนอหา 4.55 ดมาก 1.1 เนอหามความสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 4.33 ด 1.2 ความถกตองของเนอหานาเสนอ 4.66 ดมาก 1.3 ความเหมาะสมของเนอหากบระดบผเรยน 4.66 ดมาก 2. คณภาพภาษาทใชและลาดบขนตอน 4.77 ดมาก 2.1 ความชดเจนในการอธบายเนอหา 5.00 ดมาก 2.2 ความถกตองของภาษาทใช 4.33 ด 2.3 ความถกตองของภาพขนตอน 5.00 ดมาก 3. คณภาพดานการประเมนผล 4.74 ดมาก 3.1 ความสอดคลองของแบบวดทกษะกบผลการเรยนรทคาดหวง 4.66 ดมาก 3.2 ความสอดคลองของแบบวดทกษะกบเนอหา 5.00 ดมาก 3.3 ความสอดคลองของแบบวดทกษะระหวางเรยนกบ ผลการเรยนรทคาดหวง

4.66 ดมาก

3.4 ความสอดคลองของแบบวดทกษะหลงการเรยนกบ ผลการเรยนรทคาดหวง

4.66 ดมาก

เฉลยโดยรวม 4.69 ดมาก

ผลการประเมนคณภาพบทเรยนวดทศนการสอนของผเชยวชาญดานเนอหาเรอง งานรอยมาลย ผเชยวชาญ มความเหนวา บทเรยนวดทศนการสอนเรอง งานรอยมาลย มคณภาพตามรายการประเมนสวนใหญอยในระดบดมาก ยกเวนเนอหามความสามารถและความถกตองของภาษามคณภาพระดบด ทงนผเชยวชาญไดเสนอแนะใหมปรบปรงเรองภาษาทใชใหเขาใจงายเหมาะสมกบผเรยน ซงผวจยไดปรบปรงเรองดงกลาวตามทไดรบขอเสนอแนะ

ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนจากการทดลอง

ผลการทดลองครงท 1 ผลการทดลองครงท 1 เปนการทดลองกบกลมตวอยาง จานวน 3 คน ซงเปนนกเรยน

ชวงชนท 2 ของโรงเรยนวจตรวทยา สานกเขตวฒนา กรงเทพมหานคร ผศกษาคนควาไดใชวธสงเกตปฏกรยาของนกเรยนในระหวางเรยนและซกถามความคดเหน เพอนาขอมลและขอบกพรอง

71

ตางๆ มาปรบปรงแกไข ซงจากการทดลองพบวานกเรยนสามารถปฏบตงานตามบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตไดถกตอง นกเรยนทกคนมองเหนภาพขนตอนการปฏบตงานไดชดเจน ไดยนเสยงบรรยายไดอยางทวถง จากการสงเกตดงกลาวสามารถสรปปญหาทไดจากการทดลอง ดงน

1. เวลาทใชในการทาอบะนอยไป 2. เวลาทใชในการทาตวมาลยนอยไป ผวจยไดรวบรวมขอมลทไดมาปรบปรง โดยแกไขเรองเวลาทใชในการปฏบตของขนตอน

การทาอบะและขนตอนการทาตวมาลย ดงน 1. ใหเวลาในการทาอบะเพมเวลาจากเดม 10 นาท เปน 15 นาท 2. ใหเวลาในการทาตวมาลยเพมจากเดม 30 นาท เปน 40 นาท

ผลการทดลองครงท 2 การทดลองครงท 2 เปนการนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ไป

ทดลองกบกลมตวอยางซงเปนนกเรยนในชวงชนท 2 ของโรงเรยนวจตรวทยา ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 จานวน 15 คน ซงไดผลการทดลองตามตาราง 3

ตาราง 4 ผลการทดลองบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย จากการทดลองครงท 2

ทกษะปฏบตระหวางเรยน ทกษะปฏบตหลงการเรยน เรอง คะแนนเตม

คา เฉลย

รอยละ (E1)

คะแนนเตม

คา เฉลย

รอยละ (E2)

ประสทธภาพ (E1/E2)

เรองท 1 (มาลยกลม)

15 13.30 88.66 15 14.40 96.00 88.66/96.00

เรองท 2 (มาลยตม)

15 14.00 93.33 15 13.65 91.00 93.33/91.00

เรองท 3 (มาลยซก)

15 13.70 91.33 15 14.25 95.00 91.33/95.00

รวม 45 41.00 91.10 45 42.30 94.00 91.10/94.00

จากตาราง 4 แสดงใหเหนวา แนวโนมของประสทธภาพโดยรวมของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย จากการทดลองครงท 2 โดยรวมเปน 91.10/94.00 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดไว และแนวโนมของประสทธภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตทกเรองเปนไปตามเกณฑทกาหนด โดยเรองท 1 มแนวโนมของประสทธภาพ 88.66/96.00 เรองท 2 มแนวโนมของประสทธภาพ 93.33/91.00 และเรองท 3 มแนวโนมของประสทธภาพ 91.33/95.00

72

ผลการทดลองครงท 3 การทดลองครงท 3 เปนการนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ไป

ทดลองกบกลมตวอยางซงเปนนกเรยนในชวงชนท 2 ของโรงเรยนวจตรวทยา ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 จานวน 30 คน ซงไดผลการทดลองตามตาราง 4

ตาราง 5 ผลการทดลองบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย จากการทดลองครงท 3

ทกษะปฏบตระหวางเรยน ทกษะปฏบตหลงการเรยน เรอง คะแนนเตม

คา เฉลย

รอยละ (E1)

คะแนนเตม

คา เฉลย

รอยละ (E2)

ประสทธภาพ (E1/E2)

เรองท 1 (มาลยกลม)

15 13.80 92.00 15 14.37 95.89 92.00/95.89

เรองท 2 (มาลยตม)

15 14.53 96.89 15 14.17 94.44 96.89/94.44

เรองท 3 (มาลยซก)

15 14.00 93.33 15 14.40 96.00 93.33/96.00

รวม 45 42.33 94.07 45 42.94 95.54 94.07/95.54

จากตาราง 5 แสดงใหเหนวา บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย มประสทธภาพโดยรวมเปน 94.07/95.54 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดไวและเมอพจารณาเปนเรองททดลองแลวพบวา แตละเรองมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนดไวทกเรอง โดยเรองท 1 การรอยมาลยกลม มประสทธภาพ 92.00/95.89 เรองท 2 การรอยมาลยตม มประสทธภาพ 96.89/94.44 และเรองท 3 การรอยมาลยซก มประสทธภาพ 93.33/96.00

บทท 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการพฒนาและหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85 ซงสามารถสรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ ดงน

ความมงหมายของการวจย เพอพฒนาและหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85

ความสาคญของการวจย 1. ไดบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย กลมสาระการเรยนรการงาน

อาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ทมประสทธภาพตามเกณฑ 2. เปนแนวทางในการผลตบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตสาหรบเนอหาวชาอนๆ ตอไป

ขอบเขตของการวจย ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวจตรวทยา สานกงานเขตวฒนา กรงเทพมหานคร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 จานวน 3 หองเรยน มนกเรยนทงหมด 120 คน กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชวจยครงนเปนนกเรยนชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 ของโรงเรยนวจตรวทยา สานกเขตวฒนา กรงเทพมหานคร จานวน 48 คน ไดมาโดยการสมอยางงาย โดยแบงกลมการทดลอง ดงน

การทดลองครงท 1 ใชกลมตวอยาง จานวน 3 คน การทดลองครงท 2 ใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน การทดลองครงท 3 ใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน

74

เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยเปนเนอหาทนามาจากกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 5 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เรอง งานรอยมาลย แบงออกเปน 3 เรอง ดงน

เรองท 1 การรอยมาลยกลม เรองท 2 การรอยมาลยตม เรองท 3 การรอยมาลยซก

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยคนควาครงน ประกอบดวย 1. บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย 2. แบบประเมนทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย 3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต เรอง งานรอยมาลย

การดาเนนการทดลอง นาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตไปทดลองใชกบกลมตวอยาง เพอหาขอบกพรองของ

บทเรยนโทรทศนและหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศน ซงสรปไดดงน การทดลองครงท 1 นาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ไปทดลองกบกลมตวอยาง จานวน

3 คน โดยใหนกเรยนแตละคน ศกษาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต ซงแบงเปน 3 เรอง ไดแก เรองท 1 การรอยมาลยกลม เรองท 2 การรอยมาลยตม และเรองท 3 การรอยมาลยซก โดยทาการทดลองวนละ 1 เรอง ใชเวลาเรยนวนละ 2 ชวโมง ทดลอง 3 วน ผวจยไดทาการทดลองและเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง เพอหาขอบกพรองจากบทเรยนโทรทศนในดานตางๆ ซงใชวธการสงเกตพฤตกรรมของผเรยน จดบนทกการซกถามนกเรยนเพอรวบรวมปญหาและขอสงสยตางๆ ไปปรบปรงแกไขตอไป

การทดลองครงท 2 เปนการนาบทเรยนโทรทศนทปรบปรงแกไขจากการทดลองครงท 1 แลวมาทาการทดลอง

ครงท 2 กบกลมตวอยาง จานวน 15 คน ซงใหนกเรยนทง 15 คน ศกษาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรองท 1 โดยใหปฏบตตามรายการระหวางเรยน เมอจบแตละตอนใหนกเรยนปฏบตงานตามคาสงทายเรองนนๆ จากนนจงนาผลงานของนกเรยนมาประเมนทกษะปฏบตหลงเรยน ตอมาจงใหนกเรยนเรยนเรองท 2 และ 3 เชนเดยวกบเรองท 1 ในวนท 2 และ 3 ตามลาดบ แลวนาผลจากการปฏบตระหวางเรยนและหลงเรยนมาหาแนวโนมประสทธภาพ

75

การทดลองครงท 3 เมอปรบปรงบทเรยนโทรทศน ในการทดลองครงท 2 แลว จงนาบทเรยนโทรทศนมาทดลอง

ครงท 3 กบกลมตวอยาง จานวน 30 คน โดยใหนกเรยนทง 30 คน ศกษาบทเรยนโทรทศนในแตละเรอง โดยใหปฏบตตามกจกรรมทกาหนดไวในเรองท 1,2 และ 3 เชนเดยวกบการทดลองในครงท 2 แลวนาผลการวดทกษะปฏบตระหวางเรยนและหลงเรยน ไปหาประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบต

สรปผลการวจย จากการดาเนนการวจยสามารถสรปผลไดดงน 1. ไดบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ทมเนอหา 3 เรอง คอ

เรองท 1 การรอยมาลยกลม เรองท 2 การรอยมาลยตม เรองท 3 การรอยมาลยซก

2. บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย มคณภาพจากการประเมนของผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษาอยในระดบดมาก

3. บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ทมเนอหาระดบดมาก โดยการประเมนจากผเชยวชาญดานเนอหา

4. ประสทธภาพของบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย เปน 94.07/95.54 โดยแตละเรองมประสทธภาพ ดงน

เรองท 1 การรอยมาลยกลม มประสทธภาพ 92.00/95.89 เรองท 2 การรอยมาลยตม มประสทธภาพ 96.89/94.44 เรองท 3 การรอยมาลยซก มประสทธภาพ 93.33/96.00

อภปรายผล การวจยครงน เปนการพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย กลม

สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 จากผลการวจยพบวา บทเรยนโทรทศนดงกลาวมคณภาพดานเนอหาและดานการผลตรายการอยในระดบดมาก และมประสทธภาพ 94.07/95.54 เปนไปตามเกณฑทกาหนด ทงนอาจเนองจากผวจยไดดาเนนการอยางเปนระบบ ไมวาจะเปนดานเนอหาหรอดานการผลตรายการ สาหรบในดานเนอหา ผวจยไดดาเนนการตงแต การกาหนดขอบเขตของเนอหา ผลการเรยนรทคาดหวง จดประสงคเชงพฤตกรรม โดยไดปรกษาจากอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญดานเนอหาโดยตลอด จากนนจงไดดาเนนการวางโครงเรองตางๆ เพอวางแผนการผลตรายการ สาหรบการวางแผนผลตรายการ ไดดาเนนการตงแตเขยนบทโทรทศน การจดเตรยมวสดอปกรณ และสถานททใชในการถายทา และดาเนนการอนๆ โดยไดขอคาปรกษาจากอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา

76

เมอไดปรบปรงและแกไขตามทไดรบคาแนะนา จงนาบทเรยนโทรทศนทปรบปรงแกไขแลวไปถายทาเปนรายการวดทศน แลวนาไปใหอาจารยทปรกษาสารนพนธ ผเชยวชาญดานเนอหา และผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ตรวจสอบอกครงหนงเพอประเมนคณภาพ และนามาปรบปรงแกไข จากนนจงนาบทเรยนโทรทศนนไปทดลองใชกบกลมตวอยางเพอหาประสทธภาพตามกระบวนการวจยและพฒนาของเอสพช และวลเลยมส (Espich and Williams. 1967: 75-79) จงทาใหไดบทเรยนโทรทศนทมประสทธภาพเปนไปตามเกณฑทกาหนด 85/85

จากการทดลองพบวา นกเรยนมความสนใจและกระตอรอรนในการเรยนรและการฝกปฏบตทกษะงานรอยมาลยจากบทเรยนโทรทศน คอนขางมาก เนองจากบทเรยนโทรทศนมการจบภาพระยะใกลและหยดภาพนง เพอใหนกเรยนเหนรายละเอยดของการรอยมาลยไดอยางชดเจน นกเรยนสามารถเรยนรและปฏบตไดดวยตนเอง จงเหมาะสมทจะเปนสอในการศกษาและการเรยนร ดงคากลาวของ ชม ภมภาค (2524) ทกลาววา “สอการสอนทเปนแบบอยางของการสอนทกษะไดดคอ สอวดทศน”

ผลการวจยในครงนพบวา บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย มประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด ซงสอดคลองกบงานวจยของ มาล มสตย (2545: 65-68) ไดนารายการวดทศนเรอง ทกษะการเชดหนกระบอก ไปใชในการฝกปฏบตกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสายนาผง กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา รายการวดทศนทสรางขน มประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด (85/85) และสอดคลองกบงานวจยของ ณฐมลตร ศรศกดสทธ (2547:บทคดยอ) ทไดสรางรายการวดทศนการสอนเรอง งานประดษฐใบตอง สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนวจตรวทยา กรงเทพมหานคร พบวา มประสทธภาพของรายการวดทศนตามเกณฑทกาหนด 80/80

บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตทผวจยผลตขนน สามารถนาไปใชในการฝกทกษะปฏบตเรอง งานรอยมาลย ซงไดพฒนารายการวดทศนแลวมประสทธภาพ 94.07/95.54 เปนไปตามเกณฑทกาหนด ซงแสดงวาบทเรยนโทรทศนนเหมาะสมแกการเรยนรดวยตนเองเปนอยางยง

ขอเสนอแนะ 1. นกเรยนสามารถใชเปนแหลงในการเรยนรนอกชนเรยน 2. อาจารย หรอครผสอน สามารถแนะนาใหนกเรยนนาบทเรยนโทรทศนไปใชในการ

ทบทวนความร และฝกทาไดนอกเหนอจากชวโมงทสอน

77

ขอเสนอแนะสาหรบการวจย 1. ควรพฒนาเปนบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตในเนอหาอนๆ ได เชน การรอยมาลย

แบน การรอยมาลยรปสตว เปนตน 2. เปนแนวทางสาหรบนาไปพฒนาบทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตสาหรบการเรยนการ

สอนในเรอง หรอสาขาอนๆ ตอไป 3. มการศกษาเปรยบเทยบผลการเรยนรและความคงทนดานทกษะปฏบตจากการเรยน

จากบทเรยนโทรทศนกบการสอนแบบปกต

รายชอผเชยวชาญ

103

รายชอผเชยวชาญ

ผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา 1. ผศ.ชาญชย อนทรสนานนท คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. นายจารวส หนทอง สานกสอและเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. นางสาวนสา กรหรญ คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผเชยวชาญดานเนอหา 1. นางณฐมลตร ศรศกดสทธ โรงเรยนวจตรวทยา กรงเทพมหานคร 2. นางอญชษฐา ชานนโท โรงเรยนวจตรวทยา กรงเทพมหานคร 3. นางบวครอง หรญกล โรงเรยนบานนาเกยน จงหวดนาน

บรรณานกรม

บรรณานกรม

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2527). ประมวลศพทบญญตวชาการศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544: คมอพฒนาสอการเรยนร. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544: การวจยเพอพฒนาการเรยนร ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

กดานนท มลทอง.(2540). เทคโนโลยทางการศกษาและนวตกรรม. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด โรงพมพชวนพมพ.

เกศน โชตกเสถยร. (2528). รปแบบรายการโทรทศนเพอการศกษา. รายงานสมมนารปแบบรายการโทรทศนเพอการศกษา. คณะนสตปรญญาโท เทคโนโลยทางการศกษา ปการศกษา 2528. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

จรญรตน พนธคงอดศกด.(2546). การพฒนาเวบเพจเพอการศกษา เรอง ทฤษฎอะตอมและคณสมบตของสาร สาหรบนกเรยนชวงชนท 4. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

จนทนา สวรรณมาล. (2529). มาลย. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตง เฮาส.

ชม ภมภาค. (2524). เทคโนโลยทางการสอนและการศกษา. กรงเทพฯ: สานกพมพประสานมตร.

ชชวาลย วรยะกล. (2527). ผลการสาธตโดยใชเทปโทรทศนทเสนอภาพซาดวยความเรวตางกน ทมตอการเลนฟตบอล ของนกศกษาชนปท 3 วชาเอกพลศกษา วทยาลยครนครปฐม. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

ชยยงค พรหมวงศ และคณะ. (2523). เอกสารการสอนชดวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา เลมท 1 หนวยท 1-5. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณเกษตรแหงประเทศไทย.

ณฐมลตร ศรศกดสทธ. (2547). การพฒนารายการวดทศนการสอน กลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย เรอง งานประดษฐใบตอง สาหรบนกเรยนชวงชนท 2. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

ทองแทง ทองลม. (2541). การสรางบทเรยนคอมพวเตอรสอปฏสมพนธ วชาเทคนคกอสราง 1 เรองโครงสรางหลงคาตามหลกสตรวทยาลยคร ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2536. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

นพนธ ศขปรด. (2540). วจยเพอพฒนาแบบจาลองระบบการเรยนการสอนโดยใชโทรทศนทผเรยนมสวนรวมในกจกรรมซดรอมการเรยนการสอนปฏสมพนธและอนทราเนตเพอการเรยนการสอนเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในเมองและชนบท. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

80

บญเทยง จยเจรญ. (2534). เทคนคพนฐานการใชและบารงรกษาอปกรณเทคโนโลยการศกษา. กรงเทพฯ : ภาควชาเทคโนโลยและนวตกรรมการศกษา สหรตนโกสนทร วทยาลยครสวนสนนทา.

บญธรรม คาสมหมาย. (2531). เครองมอและวสดอปกรณการผลตรายการโทรทศน. เอกสารการฝกอบรมการผลตและการใชวดโอเทปในการเผยแพรทางการเกษตร. 22 กมภาพนธ ถง 6 มนาคม 2531, ณ ศนยศกษาคนควาและพฒนาเกษตรกรรมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ.

บญเลศ ทดดอกไม. (2538). การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนชดวชา การถายภาพเบองตน. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

ประสาท อศรปรดา. (2523). จตวทยาการเรยนรกบการสอน. กรงเทพฯ: สานกพมพกราฟฟกอารต.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2534). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพ.

ผจญ มกดา. (2542). การศกษาผลการใชรายการวดทศน วชาภาษาไทย ชดทกษสมพนธ ชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

เผยน ไชยศร. (2529, กนยายน-ธนวาคม). “การวดผลงานภาคปฏบต”, ใน วารสารการวดผลการศกษา. 23: 37-60.

พรพชต สวรรณศร. (2543). การพฒนาบทเรยนวดทศนแบบโปรแกรม วชา การพยาบาลพนฐาน 2 สาหรบนกเรยนพยาบาลศาสตร ระดบชนปท 1 โรงเรยนพยาบาล กองการศกษา กรมการแพทยทหารเรอ. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

พนต วณโณ. (2524). การผลตรายการโทรทศน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พศษฐ กาญจนพมาย. (2543). การพฒนารายการวดทศนเพอการอบรมการเปนผประกาศของกรมประชาสมพนธ. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

ไพรตน หลวงแนม. (2538). การสรางบทเรยนโมดล เรอง การแกะสลกลายนนสง สาหรบนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงของสถาบนเทคโนโลยราชมงคล. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

ไพโรจน ตรณธนากล และนพนธ ศภศร. (2528). เทคนคการผลตรายการวดโอเทปเพอการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพ.

81

ภาวด เกตก. (2546). ผลการสอนโดยชดการเรยนภมปญญาไทยทางวทยาศาสตรทมตอความสามารถในการนาเสนอผลงานทางวทยาศาสตรและคานยมตอภมปญญาไทยทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อดสาเนา.

มณรตน จนทนะผะลน. (2521). มะล: สญลกษณวนแมของไทย. เอกสารนเทศการศกษา: ฉบบท 224. กรงเทพฯ: ประจกษการพมพ.

มาลน จฑะรพ. (2537). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: อกษราพพฒนการพมพ.

มาล มสตย. (2545). การพฒนารายการโทรทศน เรอง ทกษะการเชดหนกระบอก. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

รงส เกษมสข. (2531). การสรางบทเรยนเทปโทรทศนประกอบการสอนวชาดนตร เรอง ลกษณะเสยงและการประสมวงของเครองดนตรไทย สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 สงกดกรงเทพฯ. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

ราชบณฑตสถาน. (2532, 3 มถนายน). “การบญญตศพท”, ใน จดหมายขาว. 6(1): 22.

วรวรรณ จนทรฐ. (2531). การสรางชดการสอนเทปโทรทศนสาหรบผปกครองในการฝกฟงใหแกเดกทบกพรองทางการไดยน. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

วสนต อตศพท. (2533). การผลตเทปโทรทศนเพอการศกษา. กรงเทพฯ: สานกพมพโอเดยนสโตร.

วารนทร รศมพรหม. (2531). สอการสอนเทคโนโลยทางการศกษาและการสอนรวมสมย. กรงเทพฯ: โรงพมพชวนพมพ.

วาสนา ชาวหา. (2533). สอการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

วจตรา วงศทรพยสกล. (2536). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนจากเทปโทรทศนการสอนทใชและไมใชกราฟกคอมพวเตอร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

วภา อตมฉนท. (2538). การผลตสอโทรทศนและวดทศน. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วภาวรรณ สขสถตย. (2532). การผลตวดโอเทป เรอง เครองแตงกายชายสาหรบใชสอนนกศกษาวชาชพหลกสตรระยะสนโรงเรยนสารพดชาง. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

สมบรณ สงวนญาต. (2534). เทคโนโลยทางการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: ภาคพฒนาตาราและเอกสารทางวชาการ หนวยศกษานเทศก กรมการฝกหดคร.

82

สมพร จารนฎ. (2535). การพฒนาสอการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

สมศกด สนธระเวชญ. (2530, มกราคม-มนาคม). “การวดดานปฏบต”, ใน วารสารการวจยทางการศกษา. 1: 97-124.

สวสด ประทมราช. (2524, มกราคม-เมษายน). “การสรางแบบประเมนผลการปฏบตงาน”, ใน วารสารการวดผลการศกษา. 3: 24-43.

สงวาลย พวงยอย. (2541). การศกษาผลการใชรายการวดทศนการสอน ชดสนในนา วชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกนายกรฐมนตร รายงานการประชมทางวชาการ. (2545, กนยายน). ทศทางวฒนธรรมกบการศกษาในกระแสแหงการเปลยนแปลง. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน.

สขเกษม อยโต. (2540). การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาประวตการถายภาพ หลกสตรปรญญาตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.อดสาเนา.

สโขทยธรรมธราช, มหาวทยาลย. (2537). ประมวลสาระชดวชา เทคโนโลยและสอสารการสอน (Instructional Technology and Communication) หนวยท 9-12. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช.

สดใจ เหงาสไพร. (2544). เทคนคการผลตสอสารการสอนทศนะ. กรงเทพฯ : ภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สวฒน นยมคา. (2531). การสอนวทยาศาสตรแบบพฒนาความคด. กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

เสาวณย สกขาบณฑต. (2528). เทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

แสนฤทธ ชนกตญ. (2545). การพฒนารายการโทรทศนดวยตนเอง เรอง เทคนคการถายทาโทรทศนสาหรบงานขาว. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา.

อทมพร จามรมาน. (2529, กรกฎาคม-กนยายน). “การตรวจสอบภาคปฏบต”, ใน วารสารการวจยทางการศกษา. 3: 60-73.

Auchair, Christian. (1996, August). “Promoting The Acquisition of Active Knowledge with use of Computer Multimedia: Establishing a Theoretical Basic for Guideline in Software Design”, In Dissertation Abstracts International. 1342-A.

83

Bailey, Judith Green. (1975). “Development of a Competency-Based Instructional Module for Vocational Leadership Personnel: Manage Selected Interpersonal Conflict”, In Dissertation Abstract International. Michigan: University Microfilms International.

Borg, Walter R. and Meredith D.Gall. (1979). Educational Research. 3 rd ed., New York: Longman.

Borg, Walter R. and Meredith Damien Gall. (1989). Educational Research. New York: Longman.

Boucheret, P. (1966). “Experimental of the Dorian Technical Lycee”, In The Use of Closed Circuit Television in Technical Education. Council Cooperation Strasborg.

Bratt, M.H. (1977, November). “An Investigation of Two Methods of Science Instruction and Teacher Attitudes Towards Science”, In Journal of Research in Science Teaching. 14(5): 533-538.

Carner, Richard L. (1962). “An Evaluation of Teaching Reading to Elementary Pupils through Closed Circuit TV”, In Dissertation Abstracts International. 23: 160.

Elrod, Elizabeth lovcila. (1972, April). “Instant Replay Television as a Tool for Teaching Certain Physical Aspects of Singing”, In Dissertation Abstracts International. 32(10): 5823A.

Espich, J.E. and Bill Willams. (1967). Development Programmed Instructional Materials. New York: Lear Siegler., Inc.

Fisher, Judith C. (1977). “The Effect of Videotape Recording on Swimming Performance and Knowledge of Stroke Mechanics”, In Completed Research in Health, Physical Education and Recreation. 20: 216.

Hennis, Stering R. (1996). Efficacy if a Computer Multimedia Program (Vocabulary). PHD. University of North Carolina at Chapel Hill.

Holmes, Pressley D.Jr. (1960, July-August). A.V. Communication Review. 8: 54.

Kanner, Joseph H, Sanfor Katz and Peter B. Goldsmith. (1959, May-June). “Evaluation of Intensive Television for Teaching Basic Electricity”, In Audio Visual Communication Review. 7(4): 307-308.

Kurubacak, Gulsun. A Study of Students Attitudes towards Web-Based Instruction (WBI). Ed. University of Cincinnati. (online). Available: http://www.lib.umi.com/disertations/fullcit/997312.

Lemler, Ford L. and Robert Leestma. (1961). Supplementary Course Materials in Audio Visual Education. New York: Slater’s Bookstore.

84

Miller, Robert Steven. (1984, March). “The Effectiveness of Video Technology in Safety Training at an Industrial Site”, In Dissertation Abstracts International. 44(9): 2659-A.

Pasewark, William Robert. (1957). “The Effectiveness of Television as a Medium of Learning Typewriting”, In Dissertation Abstract International. 17: 579.

Polvino, Geraldine J. (1971). “The Relative Effectiveness of Two Methods of Video Tape Analysis in Learning a Selected Sport Skill”, In Abstr. International, 1322-A.

Read, R.B. (1986). “The Effects of Computer-Assisted Instruction on Achievement and Attitudes of Underachievers in High School Biology”, In Dissertation Abstracts International. 47(4): 1270-a.

Ryan, Joe. & McClure, Charles R. (1994). “User’s Perspectives on U.S. Government Information and services on the Internet: A Summary form Two Seminars”, In A Report Prepared for The Information Infrastructure Task Force. New York.

Schwarzwalder, John C. (1961). “An Investigation of Relative Effectiveness of Certain Specific TV. Techniques on learning”,In Audio-Visual Communication Review. 9: A29.

Winslow, Joseph Robert. (1996, January). “Efficacy of a Computer Multimedia Program Vocabulary”, In Dissertation Abstracts Internatiton. 56(7): 2651-A.

Wise, K.C. (1984). “The Impact of Microcomputer Simulation on the Achievement and Attitude of High School Physical Science Students”, Dissertation Abstracts International. 44(5): 2432-A.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

ตวอยางบทวดทศน

87

บทวดทศน

เรอง งานรอยมาลยกลม สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ผเขยนบท นางสาวปราวนนท คหาวชานนท วชาเอกเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ลาดบท ภาพ เสยง เวลา (นาท) 1 Cap 1

บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตดวยตนเอง เรอง งานรอยมาลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2

ดนตร

2 Cap 1

บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตดวยตนเอง การรอยมาลย

ดนตร

3 Cap 1

ผลตโดย นางสาวปราวนนท คหาวชานนท นสตปรญญาโท (ภาคพเศษ) สาขาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ดนตร

4 Ms 1

วทยากรนงอยพรอมดวยมาลยกลมททาสาเรจแลว

สวสดคะ วนนเราจะมาทามาลยกลมดวยกลบกหลาบสาหรบใชเปนของชารวยกนนะคะ

5 Ms 1

วทยากรชทมาลยกลม อธบายสวนตางๆ

สวนประกอบของมาลยกลมททาเปนของชารวยจะประกอบดวย 3 สวน คอ ตวมาลย อบะ และโบว

6 Ms 1

วทยากรแนะนาวสดอปกรณ

วสดและอปกรณ ทจาเปนตองใชในการรอยมาลยประกอบดวย

7 Zoom 1

วสดอปกรณแตละชนด (มตวหนงสอขนทหนาจอดานลางอธบาย)

เขมมาลย จะเปนเขมทมขนาดยาว เพอใหสามารถรอยกลบดอกไมไดจานวนมาก เขมสอย

ดายมาลย จะใชกบเขมมาลย ดายจะมขนาดใหญและหยาบกวาดายเยบผา ดายสอย กรรไกร มดคตเตอร

88

ลาดบท ภาพ เสยง เวลา (นาท) 8 Zoom 1

ดอกไมทใชรอยมาลย

กหลาบมอญ คอดอกกหลาบทมขนาดเลก มกลบซอนกนหลายชน มสแดงทปลายกลบ และมสขาวแซมทโคนกลบ

ดอกบานไมรโรยสมวง ดอกรกสขาว ใบตอง

9 Cap 1 ขนตอนการทาแปนใบตอง ดนตร

10 Ms 5

วทยากรบรรยายขนตอนการทาแปนใบตอง

เรานาใบตองททาความสะอาดแลว นามาฉกใหไดขนาดประมาณ 2 นว

ใชกรรไกรมารบหวและทายใหดสวยงาม เราทาอยางนใหได 4 ชนเมอไดครบทง 4 ชนแลว ใหวางใบตองในลกษณะนคะ พบจากดานบนลงมา

11 Cap 1

ขนตอนการปลดกลบกหลาบ ดนตร

12 Ms 5

วทยากรบรรยายขนตอนการปลดกลบกหลาบ

ตอไปเราจะดขนตอนการปลดกลบกหลาบกนนะคะ

เลอกกหลาบทมกลบเขงและดอกโต จบดอกกหลาบในลกษณะน กดเบาๆ ทองมอเพอใหกลบแผออก

13 Cap 1

ขนตอนการทาอบะ ดนตร

14 Ms 10

วทยากรบรรยายขนตอนการทาอบะ ตอไปเราจะดขนตอนการทาอบะ

นาเขมมอ มารอยดายสอย นาดอกบานไมรโรยทเราเตรยมไว เลอกดอกทมขนาดพอประมาณ รอยจากปลายดอกไปถงโคนดอก

89

บทวดทศน

เรอง งานรอยมาลยตม สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ผเขยนบท นางสาวปราวนนท คหาวชานนท วชาเอกเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ลาดบท ภาพ เสยง เวลา (นาท) 1 Cap 1

บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตดวยตนเอง เรอง งานรอยมาลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2

ดนตร

2 Cap 1

บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตดวยตนเอง การรอยมาลย

ดนตร

3 Cap 1

ผลตโดย นางสาวปราวนนท คหาวชานนท นสตปรญญาโท (ภาคพเศษ) สาขาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ดนตร

4 Ms 1

วทยากรนงอยพรอมดวยมาลยตมททาสาเรจแลว

สวสดคะ วนนเราจะมาทามาลยตมดวยกลบกหลาบสาหรบใชเปนของชารวยกนนะคะ

5 Ms 1

วทยากรชทมาลยตม อธบายสวนตางๆ

สวนประกอบของมาลยตมททาเปนของชารวยจะประกอบดวย 3 สวน คอ ตวมาลย อบะ และโบว

6 Ms 1

วทยากรแนะนาวสดอปกรณ

วสดและอปกรณ ทจาเปนตองใชในการรอยมาลยประกอบดวย

7 Zoom 1

วสดอปกรณแตละชนด (มตวหนงสอขนทหนาจอดานลางอธบาย)

เขมมาลย จะเปนเขมทมขนาดยาว เพอใหสามารถรอยกลบดอกไมไดจานวนมาก เขมสอย

ดายมาลย จะใชกบเขมมาลย ดายจะมขนาดใหญและหยาบกวาดายเยบผา ดายสอย กรรไกร มดคตเตอร

90

ลาดบท ภาพ เสยง เวลา (นาท) 8 Zoom 1

ดอกไมทใชรอยมาลย

กหลาบมอญ คอดอกกหลาบทมขนาดเลก มกลบซอนกนหลายชน มสแดงทปลายกลบ และมสขาวแซมทโคนกลบ

ดอกบานไมรโรยสมวง ดอกรกสขาว ใบตอง

9 Cap 1 ขนตอนการทาแปนใบตอง ดนตร

10 Ms 5

วทยากรบรรยายขนตอนการทาแปนใบตอง

เรานาใบตองททาความสะอาดแลว นามาฉกใหไดขนาดประมาณ 2 นว

ใชกรรไกรมารบหวและทายใหดสวยงาม เราทาอยางนใหได 4 ชนเมอไดครบทง 4 ชนแลว ใหวางใบตองในลกษณะนคะ พบจากดานบนลงมา

11 Cap 1

ขนตอนการปลดกลบกหลาบ ดนตร

12 Ms 5

วทยากรบรรยายขนตอนการปลดกลบกหลาบ

ตอไปเราจะดขนตอนการปลดกลบกหลาบกนนะคะ

เลอกกหลาบทมกลบเขงและดอกโต จบดอกกหลาบในลกษณะน กดเบาๆ ทองมอเพอใหกลบแผออก

13 Cap 1

ขนตอนการทาอบะ ดนตร

14 Ms 10

วทยากรบรรยายขนตอนการทาอบะ ตอไปเราจะดขนตอนการทาอบะ

นาเขมมอ มารอยดายสอย นาดอกบานไมรโรยทเราเตรยมไว เลอกดอกทมขนาดพอประมาณ รอยจากปลายดอกไปถงโคนดอก

91

บทวดทศน

เรอง งานรอยมาลยซก สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ผเขยนบท นางสาวปราวนนท คหาวชานนท วชาเอกเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ลาดบท ภาพ เสยง เวลา (นาท) 1 Cap 1

บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตดวยตนเอง เรอง งานรอยมาลย สาหรบนกเรยนชวงชนท 2

ดนตร

2 Cap 1

บทเรยนโทรทศนฝกทกษะปฏบตดวยตนเอง การรอยมาลย

ดนตร

3 Cap 1

ผลตโดย นางสาวปราวนนท คหาวชานนท นสตปรญญาโท (ภาคพเศษ) สาขาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ดนตร

4 Ms 1

วทยากรนงอยพรอมดวยมาลยซกททาสาเรจแลว

สวสดคะ วนนเราจะมาทามาลยซกดวยกลบกหลาบสาหรบใชเปนของชารวยกนนะคะ

5 Ms 1

วทยากรชทมาลยซก อธบายสวนตางๆ

สวนประกอบของมาลยซกททาเปนของชารวยจะประกอบดวย 3 สวน คอ ตวมาลย อบะ และโบว

6 Ms 1

วทยากรแนะนาวสดอปกรณ

วสดและอปกรณ ทจาเปนตองใชในการรอยมาลยประกอบดวย

7 Zoom 1

วสดอปกรณแตละชนด (มตวหนงสอขนทหนาจอดานลางอธบาย)

เขมมาลย จะเปนเขมทมขนาดยาว เพอใหสามารถรอยกลบดอกไมไดจานวนมาก เขมสอย

ดายมาลย จะใชกบเขมมาลย ดายจะมขนาดใหญและหยาบกวาดายเยบผา ดายสอย กรรไกร มดคตเตอร

92

ลาดบท ภาพ เสยง เวลา (นาท) 8 Zoom 1

ดอกไมทใชรอยมาลย

กหลาบมอญ คอดอกกหลาบทมขนาดเลก มกลบซอนกนหลายชน มสแดงทปลายกลบ และมสขาวแซมทโคนกลบ

ดอกบานไมรโรยสมวง ดอกรกสขาว ใบตอง

9 Cap 1 ขนตอนการทาแปนใบตอง ดนตร

10 Ms 5

วทยากรบรรยายขนตอนการทาแปนใบตอง

เรานาใบตองททาความสะอาดแลว นามาฉกใหไดขนาดประมาณ 2 นว

ใชกรรไกรมารบหวและทายใหดสวยงาม เราทาอยางนใหได 4 ชนเมอไดครบทง 4 ชนแลว ใหวางใบตองในลกษณะนคะ พบจากดานบนลงมา

11 Cap 1

ขนตอนการปลดกลบกหลาบ ดนตร

12 Ms 5

วทยากรบรรยายขนตอนการปลดกลบกหลาบ

ตอไปเราจะดขนตอนการปลดกลบกหลาบกนนะคะ

เลอกกหลาบทมกลบเขงและดอกโต จบดอกกหลาบในลกษณะน กดเบาๆ ทองมอเพอใหกลบแผออก

13 Cap 1

ขนตอนการทาอบะ ดนตร

14 Ms 10

วทยากรบรรยายขนตอนการทาอบะ ตอไปเราจะดขนตอนการทาอบะ

นาเขมมอ มารอยดายสอย นาดอกบานไมรโรยทเราเตรยมไว เลอกดอกทมขนาดพอประมาณ รอยจากปลายดอกไปถงโคนดอก

ภาคผนวก ข

แบบประเมนคณภาพรายการ

94

แบบประเมนคณภาพของรายการ ดานสอ เรอง งานรอยมาลย

คาชแจง โปรดแสดงความคดเหนโดยทาเครองหมาย / ลงในชองประเมนความคดเหนของทาน

ความคดเหน ประเมน ดมาก ด พอใช ตองปรบปรง ไมมคณภาพ

1. เนอหาและการดาเนนเรอง

1.1 การนาเขาสเนอหา

1.2 วธการนาเสนอเนอหา

1.3 การสรปเนอหา

2. ภาพ

2.1 คณภาพของภาพ

2.2 ภาพสอความหมายสอดคลองกบเนอหา

2.3 ความเหมาะสมของขนาดตวอกษร

2.4 ความสอดคลองของภาพกบเสยงบรรยาย

3. เสยง

3.1 ความชดเจนของเสยงบรรยาย

3.2 ความเหมาะสมของดนตรประกอบ

4. เวลา

4.1 ความเหมาะสมของเวลาฉายเนอหาแตละตอนเหมาะสมกบกจกรรม

4.2 ความเหมาะสมของเวลาฉายทงเรอง

ความคดเหนอนๆ

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

ลงชอ ............................................ (.................................................) ผประเมน

95

แบบประเมนคณภาพของรายการ ดานเนอหา เรอง งานรอยมาลย

คาชแจง โปรดแสดงความคดเหนโดยทาเครองหมาย / ลงในชองประเมนความคดเหนของทาน

ความคดเหน ประเมน ดมาก ด พอใช ตองปรบปรง ไมมคณภาพ

1. คณภาพดานเนอหา

1.1 เนอหามความสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง

1.2 ความถกตองของเนอหานาเสนอ

1.3 ความเหมาะสมของเนอหากบระดบผเรยน

2. คณภาพภาษาทใชและลาดบขนตอน

2.1 ความชดเจนในการอธบายเนอหา

2.2 ความถกตองของภาษาทใช

2.3 ความถกตองของภาพขนตอน

3. คณภาพดานการประเมนผล

3.1 ความสอดคลองของแบบวดทกษะกบผลการเรยนรทคาดหวง

3.2 ความสอดคลองของแบบวดทกษะกบเนอหา

3.3 ความสอดคลองของแบบวดทกษะระหวางเรยนกบผลการเรยนรทคาดหวง

3.4 ความสอดคลองของแบบวดทกษะหลงการเรยนกบผลการเรยนทคาดหวง

ความคดเหนอนๆ

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

ลงชอ ............................................ (.................................................) ผประเมน

ภาคผนวก ค

แบบวดทกษะปฏบต

97

แบบวดทกษะปฏบตระหวางเรยน งานรอยมาลย เรอง ...........................................

ชอ การเตรยมแปนใบตอง

การรอยอบะ

การทาตวมาลย

การตอตวมาลยกบอบะ

การตอตวมาลยกบโบว

สาเรจรป

รวม

3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1

ลงชอ ............................................ (............................................) ผประเมน

98

แบบวดทกษะปฏบตหลงการเรยน งานรอยมาลย เรอง ...........................................

ชอ การจดเกบวสด

อปกรณ

รปแบบของมาลย

ความสวยงาม

ความสะอาด

ความสมบรณของ

ชนงาน

รวม

3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1

ลงชอ ............................................ (............................................) ผประเมน

ภาคผนวก ง

เกณฑการใหคะแนน

100

หลกเกณฑทใชวดทกษะปฏบตระหวางเรยน

เกณฑทใช ขนตอน 3 2 1

1. การเตรยมแปนใบตอง -ถกตองตามแบบ -ชนงานสมบรณ -งานประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบเปนสวนใหญ -ชนงานคอนขางสมบรณ -งานคอนขางประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบบาง -ชนงานเกอบสมบรณ -งานไมคอยมความประณต เรยบรอยสวยงาม

2. การรอยอบะ -ถกตองตามแบบ -ชนงานสมบรณ -งานประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบเปนสวนใหญ -ชนงานคอนขางสมบรณ -งานคอนขางประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบบาง -ชนงานเกอบสมบรณ -งานไมคอยมความประณต เรยบรอยสวยงาม

3. การทาตวมาลย -ถกตองตามแบบ -ชนงานสมบรณ -งานประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบเปนสวนใหญ -ชนงานคอนขางสมบรณ -งานคอนขางประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบบาง -ชนงานเกอบสมบรณ -งานไมคอยมความประณต เรยบรอยสวยงาม

4. การตอตวมาลยกบอบะ -ถกตองตามแบบ -ชนงานสมบรณ -งานประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบเปนสวนใหญ -ชนงานคอนขางสมบรณ -งานคอนขางประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบบาง -ชนงานเกอบสมบรณ -งานไมคอยมความประณต เรยบรอยสวยงาม

5. การตอตวมาลยกบโบวสาเรจรป -ถกตองตามแบบ -ชนงานสมบรณ -งานประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบเปนสวนใหญ -ชนงานคอนขางสมบรณ -งานคอนขางประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบบาง -ชนงานเกอบสมบรณ -งานไมคอยมความประณต เรยบรอยสวยงาม

101

หลกเกณฑทใชวดทกษะปฏบตหลงการเรยน

เกณฑทใช ขนตอน 3 2 1

1. การจดเกบวสดอปกรณ -ถกตองตามขนตอน -มความสะอาด -มความเปนระเบยบ เรยบรอย

-ถกตองตามขนตอนเปนสวนใหญ -คอนขางสะอาด -คอนขางเปนระเบยบเรยบรอย

-ถกตองตามขนตอนบาง -ไมคอยสะอาดนก -ไมคอยเปนระเบยบ เรยบรอยนก

2. รปแบบของมาลย -ถกตองตามแบบ -ชนงานสมบรณ -งานประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบเปนสวนใหญ -ชนงานคอนขางสมบรณ -งานคอนขางประณต เรยบรอยสวยงาม

-ถกตองตามแบบบาง -ชนงานเกอบสมบรณ -งานไมคอยมความประณต เรยบรอยสวยงาม

3. ความสวยงาม -ชองวางระหวางกลบเหมาะสม พอด -ความยาวของกลบสมาเสมอ -มาลยมลกษณะอวน กลมสวยงาม

-ชองวางระหวางกลบคอนขางเหมาะสม พอด -ความยาวของกลบคอนขางสมาเสมอ -มาลยคอนขางอวน กลม

-ชองวางระหวางกลบไมคอยเหมาะสม พอดนก -ความยาวของกลบไมคอยสมาเสมอ -มาลยไมอวน กลม เทาทควร

4. ความสะอาด -กลบไมชาดา -ไมมดายยนออกมา -โบวสาเรจรปตองไมเกา และเลอะเทอะ

-กลบชาดาบางเลกนอย -มดายยนออกมาเลกนอย -โบวสาเรจรปเกาและเลอะเทอะบางเลกนอย

-กลบคอนขางชาดา -มดายยนออกมา -โบวสาเรจรปคอนขางดเกา และเลอะเทอะ

5. ความสมบรณของงาน -ไดอบะตามแบบ -ไดตวมาลยตามแบบ -ตดตวมาลยกบอบะและโบวสาเรจรปไดถกตอง

-ทาอบะตามแบบไดคอนขางสมบรณ -ทามาลยตามแบบไดคอนขางสมบรณ -ตดตวมาลยกบอบะและโบวสาเรจรปได

-ทาอบะตามแบบไดบาง -ทามาลยตามแบบไดบาง -ตดตวมาลยกบอบะและโบวสาเรจรปไดบาง

ประวตยอผวจย

105

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวปราวนนท คหาวชานนท

วนเดอนปเกด 30 สงหาคม 2517

สถานทเกด อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร

สถานทอยปจจบน 507 ห 211 ถนนสาทรใต ซอยสวนพล แขวงทงมหาเมฆ เขตสาทร กรงเทพฯ 10120

ตาแหนงหนาทการงานปจจบน เจาหนาทบคคล ระดบ 5 คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประวตการศกษา

พ.ศ.2538 เศรษฐศาสตรบณฑต (ศศ.บ.) จาก มหาวทยาลยรามคาแหง พ.ศ.2549 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม.) สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ