หมวด 2...
TRANSCRIPT
หมวด 2 นตบคคล
สวนท 1 บทเบดเสรจทวไป
มาตรา 65 นตบคคลจะมขนไดกแตดวยอาศยอำานาจแหงประมวลกฎหมายนหรอกฎหมายอน
มาตรา 66 นตบคคลยอมมสทธ และหนาทตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนหรอกฎหมายอน ภายในขอบแหงอำานาจหนาทหรอวตถประสงคดงไดบญญตหรอกำาหนดไวในกฎหมาย ขอบงคบ หรอตราสารจดตง
มาตรา 67 ภายใตบงคบ มาตรา 66 นตบคคลยอมมสทธและหนาทเชนเดยวกบบคคลธรรมดา เวนแตสทธและหนาทซงโดยสภาพจะพงมพงเปนไดเฉพาะแกบคคลธรรมดาเทานน
มาตรา 68 ภมลำาเนาของนตบคคลไดแกถนอนเปนทตงสำานกงานใหญหรอถนอนเปนทตงททำาการ หรอถนทไดเลอกเอาเปนภมลำาเนา เฉพาะการตามขอบงคบหรอตราสารจดตง
มาตรา 69 ในกรณทนตบคคลมทตงทำาการหลายแหง หรอม สำานกงานสาขาใหถอวาถนอนเปนทตงของททำาการหรอของสำานกงานสาขาเปนภมลำาเนาในสวนกจการอนไดกระทำา ณ ทนนดวย
มาตรา 70 นตบคคลตองมผแทนคนหนงหรอหลายคน ทงนตามทกฎหมายขอบงคบหรอตราสารจดตงจะไดกำาหนดไว
ความประสงคของนตบคคลยอมแสดงออกโดยผแทนของนตบคคล
มาตรา 71 ในกรณทนตบคคลมผแทนหลายคนการดำาเนนกจการของนตบคคลใหเปนไปตามเสยงขางมากของผแทนของนตบคคล
นนเวนแตจะไดมขอกำาหนดไวเปนประการอนในกฎหมายขอบงคบหรอตราสารจดตง
มาตรา 72 การเปลยนตวผแทนของนตบคคลหรอการจำากดหรอแกไขเปลยนแปลงอำานาจของผแทนของนตบคคล ใหมผลตอเมอได ปฏบตตามกฎหมายขอบงคบหรอตราสารจดตงแลวแตจะยกขนเปนขอตอสบคคลภายนอกผกระทำาการโดยสจรตมได
มาตรา 73 ถามตำาแหนงวางลงในจำานวนผแทนของนตบคคล และมเหตอนควรเชอวาการปลอยตำาแหนงวางไวนาจะเกดความเสยหายขนได เมอผมสวนไดเสยหรอพนกงานอยการรองขอศาลจะแตงตงผแทนชวคราวขนกได
มาตรา 74 ถาประโยชนไดเสยของนตบคคลขดกบประโยชนไดเสยของผแทนของนตบคคลในการอนใดผแทนของนตบคคลนนจะเปนผแทนในการอนนนไมได
มาตรา 75 ถากรณตาม มาตรา 74 เปนเหตใหไมมผแทนของนตบคคลเหลออยหรอผแทนของนตบคคลทเหลออยมจำานวนไมพอจะเปนองคประชมหรอไมพอจะกระทำาการอนนนได หากกฎหมาย ขอบงคบหรอตราสารจดตงของนตบคคลนนมไดมขอกำาหนดในเรองนไวเปนอยางอนใหนำาความใน มาตรา 73 มาใชบงคบเพอตงผแทนเฉพาะการโดยอนโลม
มาตรา 76 ถาการกระทำาตามหนาทของผแทนของนตบคคลหรอผมอำานาจทำาการแทนนตบคคลเปนเหตใหเกดความเสยหายแก บคคลอน นตบคคลนนตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายนนแตไมสญเสยสทธทจะไลเบยเอาแกผกอความเสยหาย
ถาความเสยหายแกบคคลอนเกดจากการกระทำาทไมอยในขอบวตถประสงคหรออำานาจหนาทของนตบคคล บรรดาบคคลดงกลาว ตามวรรคหนงทไดเหนชอบใหกระทำาการนนหรอไดเปนผกระทำาการ ดงกลาวตองรวมกนรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผทไดรบความเสยหายนน
มาตรา 77 ใหนำาบทบญญตวาดวยตวแทนแหงประมวลกฎหมายนมาใชบงคบแกความเกยวพนระหวางนตบคคลกบผแทนของนตบคคลและระหวางนตบคคลหรอผแทนของนตบคคลกบบคคลภายนอก โดยอนโลม
สวนท 2 สมาคม
มาตรา 78 การกอตงสมาคมเพอกระทำาการใดๆ อนมลกษณะตอเนองรวมกนและมใชเปนการหาผลกำาไรหรอรายไดมาแบงปนกนตองมขอบงคบและจดทะเบยนตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายน
มาตรา 79 ขอบงคบของสมาคมอยางนอยตองมรายการดงตอไปน(1) ชอสมาคม(2) วตถประสงคของสมาคม(3) ทตงสำานกงานใหญและทตงสำานกงานสาขาทงปวง(4) วธรบสมาชกและการขาดจากสมาชกภาพ(5) อตราคาบำารง(6) ขอกำาหนดเกยวกบคณะกรรมการของสมาคมไดแกจำานวนกรรมการการตงกรรมการ วาระการดำารงตำาแหนงของกรรมการ การพนจากตำาแหนงของกรรมการและการประชมของคณะกรรมการ(7) ขอกำาหนดเกยวกบการจดการสมาคมการบญชและทรพยสนของสมาคม(8) ขอกำาหนดเกยวกบการประชมใหญ
มาตรา 80 สมาคมตองใชชอซงมคำาวา "สมาคม" ประกอบกบ ชอของสมาคม
มาตรา 81 การขอจดทะเบยนสมาคมนน ใหผจะเปนสมาชกของสมาคมจำานวนไมนอยกวาสามคนรวมกนยนคำาขอเปนหนงสอตอนายทะเบยนแหงทองททสำานกงานใหญของสมาคมจะตงขนพรอมกบแนบขอบงคบของสมาคม รายชอ ทอยและอาชพของผจะเปนสมาชกไมนอยกวาสบคนและรายชอทอยและอาชพของผจะเปนกรรมการของสมาคมมากบคำาขอดวย
มาตรา 82 เมอนายทะเบยนไดรบคำาขอจดทะเบยนพรอมทง ขอบงคบแลวเหนวาคำาขอนนถกตองตาม มาตรา 81 และขอบงคบถกตองตาม มาตรา 79 และวตถประสงคของสมาคมไมขดตอกฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรอไมเปนภยนตรายตอความสงบสข ของประชาชนหรอความมนคงของรฐและรายการซงจดแจงในคำาขอหรอขอบงคบสอดคลองกบวตถประสงคของสมาคมและผจะเปนกรรมการของสมาคมนนมฐานะและความประพฤตเหมาะสมในการดำาเนนการตามวตถประสงคของสมาคมใหนายทะเบยนรบจดทะเบยนและออกใบสำาคญแสดงการจดทะเบยนใหแกสมาคมนนและประกาศ การจดตงสมาคมในราชกจจานเบกษา
ถานายทะเบยนเหนวาคำาขอหรอขอบงคบไมถกตองตาม มาตรา 81 หรอ มาตรา 79 หรอรายการซงจดแจงในคำาขอหรอขอบงคบไมสอดคลองกบวตถประสงคของสมาคม หรอผจะเปนกรรมการของ สมาคมมฐานะหรอความประพฤตไมเหมาะสมในการดำาเนนการตามวตถประสงคของสมาคมใหมคำาสงใหผยนคำาของจดทะเบยนแกไข หรอเปลยนแปลงใหถกตองเมอแกไขหรอเปลยนแปลงถกตองแลวใหรบจดทะเบยน และออกใบสำาคญแสดงการใหแกสมาคมนน
ถานายทะเบยนเหนวาไมอาจรบจดทะเบยนได เนองจากวตถประสงคของสมาคมขดตอกฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรออาจเปนภยนตรายตอความสงบสขของประชาชนหรอความมนคงของรฐ หรอผยนคำาขอจดทะเบยนไมแกไขหรอเปลยนแปลงใหถกตองภายในสามสบวนนบแตวนททราบคำาสงของนายทะเบยนใหนายทะเบยนมคำาสงไมรบจดทะเบยนและแจงคำาสงพรอมดวยเหตผลท ไมรบจดทะเบยนไปยงผยนคำาขอจดทะเบยนโดยมชกชา
ผยนคำาของจดทะเบยนมสทธอทธรณคำาสงไมรบจดทะเบยนนนตอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย โดยทำาเปนหนงสอยนตอนายทะเบยนภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงคำาสงไมรบการจดทะเบยน
ใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยวนจฉยอทธรณและแจงคำาวนจฉยใหผอทธรณทราบภายในเกาสบวน นบแตวนทนายทะเบยนไดรบหนงสออทธรณคำาวนจฉยของรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ใหเปนทสด
มาตรา 83 สมาคมทไดจดทะเบยนแลวเปนนตบคคล
มาตรา 84 การแกไขเพมเตมขอบงคบของสมาคมจะกระทำาไดกแตโดยมตของทประชมใหญและสมาคมตองนำาขอบงคบทไดแกไขเพมเตมไปจดทะเบยนตอนายทะเบยนแหงทองททสำานกงานใหญ ของสมาคมตงอยภายในสบสวนนบแตวนทไดลงมตและใหนำาความในมาตรา 82 มาใชบงคบโดยอนโลม เมอนายทะเบยนไดจดทะเบยนแลวใหมผลใชบงคบได
มาตรา 85 การแตงตงกรรมการของสมาคมขนใหมทงชดหรอการเปลยนแปลงกรรมการของสมาคมใหกระทำาตามขอบงคบของสมาคมและสมาคมตองนำาไปจดทะเบยนตอนายทะเบยนแหงทองทท
สำานกงานใหญของสมาคมตงอยภายในสามสบวนนบแตวนทมการแตงตงหรอเปลยนแปลงกรรมการของสมาคม
ถานายทะเบยนเหนวากรรมการของสมาคมตามวรรคหนงผใดมฐานะหรอความประพฤตไมเหมาะสมในการดำาเนนการตามวตถประสงคของสมาคมนายทะเบยนจะไมรบจดทะเบยนกรรมการของ สมาคมผนนกได ในกรณทนายทะเบยนไมรบจดทะเบยนกรรมการของสมาคม นายทะเบยนตองแจงเหตผลทไมรบจดทะเบยนใหสมาคมทราบภายในหกสบวนนบแตวนทยนคำาขอจดทะเบยนและใหนำาความ ใน มาตรา 82 วรรคส และ วรรคหามาใชบงคบโดยอนโลม
ในระหวางทยงไมมการจดทะเบยนกรรมการของสมาคมชดใหมถาขอบงคบของสมาคมมไดกำาหนดไวเปนอยางอนใหกรรมการของสมาคมชดเดมปฏบตหนาทกรรมการของสมาคมตอไปจนกวาจะไดมการจดทะเบยนกรรมการของสมาคมชดใหม
มาตรา 86 คณะกรรมการของสมาคมเปนผดำาเนนกจการของสมาคมตามกฎหมายและขอบงคบภายใตการควบคมดแลของทประชมใหญ
มาตรา 87 คณะกรรมการของสมาคมเปนผแทนของสมาคมในกจการอนเกยวกบบคคลภายนอก
มาตรา 88 บรรดากจการทคณะกรรมการของสมาคมไดกระทำาไปแมจะปรากฏในภายหลงวามขอบกพรองเกยวกบการตงหรอคณสมบต ของกรรมการของสมาคมกจการนนยอมมผลสมบรณ
มาตรา 89 สมาชกของสมาคมมสทธทจะตรวจตรากจการและทรพยสนของสมาคมในระหวางเวลาทำาการของสมาคมได
มาตรา 90 สมาชกของสมาคมตองชำาระคาบำารงเตมจำานวนในวนทสมครเขาเปนสมาชกหรอในวนเรมตนของระยะเวลาชำาระคาบำารงแลวแตกรณ เวนแตขอบงคบของสมาคมจะกำาหนดไวเปนอยางอน
มาตรา 91 สมาชกของสมาคมจะลาออกจากสมาคมเมอใดกได เวนแตขอบงคบของสมาคมจะกำาหนดไวเปนอยางอน
มาตรา 92 สมาชกแตละคนมความรบผดชอบในหนของสมาคม ไมเกนจำานวนคาบำารงทสมาชกนนคางชำาระอย
มาตรา 93 คณะกรรมการของสมาคมตองจดใหมการประชมใหญสามญอยางนอยปละครง
มาตรา 94 คณะกรรมการของสมาคมจะเรยกประชมใหญวสามญ เมอใดกสดแตจะเหนสมควร
สมาชกจำานวนไมนอยกวาหนงในหาของจำานวนสมาชกทงหมดหรอสมาชกจำานวนไมนอยกวาหนงรอยคน หรอสมาชกจำานวนไมนอยกวาทกำาหนดไวในขอบงคบจะทำาหนงสอรองขอตอคณะกรรมการของสมาคมใหประชมใหญวสามญกไดในหนงสอนนตองระบวาประสงคใหเรยกประชมเพอการใด
เมอคณะกรรมการของสมาคมไดรบหนงสอรองขอใหเรยกประชมใหญวสามญตามวรรคสองใหคณะกรรมการของสมาคมเรยกประชมใหญวสามญโดยจดใหมการประชมขนภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบคำารองขอ
ถาคณะกรรมการของสมาคมไมเรยกประชมภายในระยะเวลาตามวรรคสาม สมาชกทเปนผรองขอใหเรยกประชมหรอสมาชกอนรวมกนมจำานวนไมนอยกวาจำานวนสมาชกทกำาหนดตามวรรคสองจะเรยกประชมเองกได
มาตรา 95 ในการเรยกประชมใหญ คณะกรรมการของสมาคมตองสงหนงสอนดประชมไปยงสมาชกทกคน ซงมชอในทะเบยนของสมาคมกอนวนนดประชมไมนอยกวาเจดวนหรอลงพมพโฆษณาอยางนอยสองคราวในหนงสอพมพทแพรหลายในทองทฉบบหนงกอนวนนดประชมไมนอยกวาเจดวนกได
การเรยกประชมใหญตองระบสถานท วน เวลา และระเบยบวาระการประชมและจดสงรายละเอยดและเอกสารทเกยวของตามควรไปพรอมกนดวยสำาหรบการเรยกประชมใหญโดยการพมพโฆษณารายละเอยดและเอกสารดงกลาวตองจดไวและพรอมทจะมอบใหแกสมาชกทรองขอ ณ สถานททผเรยกประชมกำาหนด
มาตรา 96 การประชมใหญของสมาคมตองมสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของจำานวนสมาชกทงหมดจงจะเปนองคประชม เวนแตขอบงคบของสมาคมจะกำาหนดองคประชมไวเปนอยางอน
ในการประชมใหญครงใดถาไมไดองคประชมตามทกำาหนดไวและการประชมใหญนนไดเรยกตามคำารองขอของสมาชกกใหงดการประชมแตถาเปนการประชมใหญทสมาชกมไดเปนผรองขอใหคณะกรรมการของสมาคมเรยกประชมใหญอกครงหนงโดยจดให มการประชมขนภายในสบสวนนบแตวนทนดประชมครงแรกการประชมครงหลงนไมบงคบวาจำาตองครบองคประชม
มาตรา 97 มตของทประชมใหถอเอาเสยงขางมากเปนประมาณเวนแตกรณทขอบงคบของสมาคมกำาหนดเสยงขางมากไวเปนพเศษโดยเฉพาะ
สมาชกคนหนงมเสยงหนงในการลงคะแนนถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนไดอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด
มาตรา 98 สมาชกจะมอบอำานาจใหสมาชกผใดมาเขาประชมและออกเสยงลงคะแนนแทนตนกได เวนแตขอบงคบของสมาชกของสมาคมจะกำาหนดไวเปนอยางอน
มาตรา 99 ในกรณทจะมมตในเรองใดถาสวนไดเสยของกรรมการหรอสมาชกของสมาคมผใดขดกบประโยชนไดเสยของสมาคมกรรมการหรอสมาชกของสมาคมผนนจะออกเสยงลงคะแนนในเรองนนไมได
มาตรา 100 ในการประชมใหญครงใด ถาไดมการนดประชมหรอการลงมตโดยไมปฏบตตามหรอฝาฝนขอบงคบของสมาคมหรอบทบญญตในสวนนสมาชกหรอพนกงานอยการอาจรองขอใหศาลสงเพก ถอนมตในการประชมใหญครงนนได แตตองรองขอตอศาลภายใน หนงเดอนนบแตวนททประชมใหญลงมต
มาตรา 101 สมาคมยอมเลกดวยเหตหนงเหตใดดงตอไปน (1) เมอมเหตตามทกำาหนดในขอบงคบ(2) ถาสมาคมตงขนไวเฉพาะระยะเวลาใดเมอสนระยะเวลานน(3) ถาสมาคมตงขนเพอกระทำากจการใดเมอกจการนนสำาเรจแลว(4) เมอทประชมใหญมมตใหเลก(5) เมอสมาคมลมละลาย(6) เมอนายทะเบยนถอนชอสมาคมออกจากทะเบยนตาม มาตรา 102 (7) เมอศาลสงใหเลกตาม มาตรา 104
มาตรา 102 ใหนายทะเบยนมอำานาจสงถอนชอสมาคมออกจากทะเบยนไดในกรณดงตอไปน(1) เมอปรากฏในภายหลงการจดทะเบยนวาวตถประสงคของสมาคมขดตอกฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรออาจเปน
ภยนตรายตอความสงบสขของประชาชนหรอความมนคงของรฐและนายทะเบยนไดสงใหแกไขแลวแตสมาคมไมปฏบตตามภายในระยะเวลาทนายทะเบยนกำาหนด(2) เมอปรากฏวาการดำาเนนกจการของสมาคมขดตอกฎหมาย หรอศลธรรมอนดของประชาชน หรออาจเปนภยนตรายตอความ สงบสขของประชาชนหรอความมนคงของรฐ(3) เมอสมาคมหยดดำาเนนกจการตดตอกนตงแตสองปขนไป(4) เมอปรากฏวาสมาคมใหหรอปลอยใหบคคลอนซงมใชกรรมการ ของสมาคมเปนผดำาเนนกจการของสมาคม
มาตรา 103 เมอนายทะเบยนมคำาสงใหถอนชอสมาคมใดออกจากทะเบยนตาม มาตรา 102 แลว ใหนายทะเบยนแจงคำาสงพรอม ดวยเหตผลไปยงสมาคมนนโดยมชกชา และประกาศการเลกสมาคม ในราชกจจานเบกษา
กรรมการคนหนงคนใดหรอสมาชกของสมาคมจำานวนไมนอยกววสามคนมสทธอทธรณคำาสงของนายทะเบยนตามวรรคหนง ตอ รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยไดโดยทำาเปนหนงสอยนตอนายทะเบยนภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงคำาสงและใหนำาความใน มาตรา 82 วรรคหา มาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา 104 เมอมกรณตาม มาตรา 102 ผมสวนไดเสยอาจรองขอใหนายทะเบยนถอนชอสมาคมออกจากทะเบยนได ถานายทะเบยนไมปฏบตตามคำารองขอโดยไมแจงเหตผลใหผรองขอทราบภายในเวลาอนสมควรหรอนายทะเบยนไดแจงเหตผลใหทราบแลวแตผรองขอไมพอใจในเหตผลดงกลาวผรองขอนนจะรองขอตอศาลใหสงเลกสมาคมนนเสยกได
มาตรา 105 เมอสมาคมมเหตตองเลกตาม มาตรา 101(1)(2)(3) หรอ (4) ใหคณะกรรมการของสมาคมทอยในตำาแหนงขณะม
การเลกสมาคมแจงการเลกสมาคมตอนายทะเบยนภายในสบสวน นบแตวนทมการเลกสมาคม
ในกรณทศาลมคำาพพากษาหรอคำาสงถงทสดใหสมาคมลมละลายตาม มาตรา 101 (5) หรอมคำาสงถงทสดใหเลกสมาคมตาม มาตรา 104 ใหศาลแจงคำาพพากษาหรอคำาสงดงกลาวใหนายทะเบยนทราบดวย
ใหนายทะเบยนประกาศการเลกสมาคมในราชกจจานเบกษา
มาตรา 106 ในกรณทมการเลกสมาคมใหมการชำาระบญชสมาคมและใหนำาบทบญญตในบรรพ 3 ลกษณะ 22 วาดวยการชำาระบญชหางหนสวนจดทะเบยนหางหนสวนจำากดและบรษทจำากดมาใชบงคบ แกการชำาระบญชสมาคมโดยอนโลม
มาตรา 107 เมอไดชำาระบญชแลว ถามทรพยสนเหลออยเทาใดจะแบงใหแกสมาชกของสมาคมนนไมได ทรพยสนทเหลอนนจะตองโอนใหแกสมาคมหรอมลนธหรอนตบคคลทมวตถประสงคเกยวกบการสาธารณกศลตามทไดระบชอไวในขอบงคบของสมาคมหรอถาขอบงคบไมไดระบชอไวกใหเปนไปตามมตของทประชมใหญแตถาขอบงคบของสมาคมหรอทประชมใหญมไดระบผรบโอนทรพยสนดงกลาวไวหรอระบไวแตไมสามารถปฏบตไดใหทรพยสนทเหลออยนนตกเปนของแผนดน
มาตรา 108 ผใดประสงคจะขอตรวจเอกสารเกยวกบสมาคมทนายทะเบยนเกบรกษาไวหรอจะขอใหนายทะเบยนคดสำาเนาเอกสารดงกลาวพรอมดวยคำารบรองวาถกตองใหยนคำาขอตอนายทะเบยน และเมอไดเสยคาธรรมเนยมตามทกำาหนดในกฎกระทรวงแลวใหนายทะเบยนปฏบตตามคำาขอนน
มาตรา 109 ใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยรกษาการตามบทบญญตในสวนนและใหมอำานาจแตงตงนายทะเบยนกบออกกฎ กระทรวงเกยวกบ(1) การยนคำาขอจดทะเบยนและการรบจดทะเบยน(2) คาธรรมเนยมการจดทะเบยนการขอตรวจเอกสารการคด สำาเนาเอกสารและคาธรรมเนยมการขอใหนายทะเบยนดำาเนนการ ใดๆเกยวกบสมาคมรวมทงการยกเวนคาธรรมเนยมดงกลาว(3) การดำาเนนกจการของสมาคมและการทะเบยนสมาคม(4) การอนใดเพอปฏบตใหเปนไปตามบทบญญตในสวนน
กฎกระทรวงนน เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบ
สวนท 3 มลนธ
มาตรา 110 มลนธไดแกทรพยสนทจดสรรไวโดยเฉพาะสำาหรบวตถประสงคเพอการกศลสาธารณะการศาสนา ศลปะ วทยาศาสตร วรรณคด การศกษาหรอเพอสาธารณประโยชนอยางอนโดยมไดมงหาผลประโยชนมาแบงปนกนและไดจดทะเบยนตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายน
การจดการทรพยสนของมลนธตองมใชเปนการหาผลประโยชนเพอบคคลใดนอกจากเพอดำาเนนการตามวตถประสงคของมลนธนนเอง
มาตรา 111 มลนธตองมขอบงคบและตองมคณะกรรมการของมลนธประกอบดวยบคคลอยางนอยสามคนเปนผดำาเนนกจการของมลนธตามกฎหมายและขอบงคบของมลนธ
มาตรา 112 ขอบงคบของมลนธอยางนอยตองมรายการดงตอไปน(1) ชอมลนธ
(2) วตถประสงคของมลนธ(3) ทตงสำานกงานใหญและทตงสำานกงานสาขาทงปวง(4) ทรพยสนของมลนธขณะจดตง(5) ขอกำาหนดเกยวกบคณะกรรมการของมลนธไดแกจำานวนกรรมการ การตงกรรมการ วาระการดำารงตำาแหนงของกรรมการ การพนจากตำาแหนงของกรรมการ และการประชมของคณะกรรมการ(6) ขอกำาหนดเกยวกบการจดการมลนธ การจดการทรพยสน และบญชของมลนธ
มาตรา 113 มลนธตองใชชอซงมคำาวา "มลนธ" ประกอบกบชอของมลนธ
มาตรา 114 การขอจดทะเบยนมลนธนนใหผขอจดตงมลนธยนคำาขอเปนหนงสอตอนายทะเบยนแหงทองททสำานกงานใหญของ มลนธจะตงขนในคำาขออยางนอยตองระบเจาของทรพยสนและ รายการทรพยสนทจะจดสรรสำาหรบมลนธ รายชอทอยและอาชพของผจะเปนกรรมการของมลนธทกคนพรอมกบแนบขอบงคบของมลนธมากบคำาขอดวย
มาตรา 115 เมอนายทะเบยนไดรบคำาขอแลวเหนวาคำาขอนน ถกตองตามมาตรา 114 และขอบงคบถกตองตามมาตรา 112 และวตถประสงคเปนไปตาม มาตรา 110 และไมขดตอกฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรอไมเปนภยนตรายตอความสงบสขของประชาชนหรอความมนคงของรฐและรายการซงจดแจงในคำาขอหรอขอบงคบสอดคลองกบวตถประสงคของมลนธและผจะเปนกรรมการของมลนธนนมฐานะและความประพฤตเหมาะสมในการ ดำาเนนการตามวตถประสงคของมลนธใหนายทะเบยนรบจดทะเบยนและออกใบสำาคญแสดงการจดทะเบยนใหแกมลนธนนและประกาศการจดตงมลนธในราชกจจานเบกษา
ถานายทะเบยนเหนวาคำาขอหรอขอบงคบไมถกตองตาม มาตรา 114 หรอมาตรา 112 หรอรายการซงจดแจงในคำาขอหรอขอบงคบไมสอดคลองกบวตถประสงคของมลนธหรอผจะเปนกรรมการของมลนธมฐานะหรอความประพฤตไมเหมาะสมในการดำาเนนการตามวตถประสงคของมลนธใหมคำาสงใหผขอจดทะเบยนแกไขหรอเปลยนแปลงใหถกตอง เมอแกไขหรอเปลยนแปลงถกตองแลวใหรบจดทะเบยนและออกใบสำาคญแสดงการจดทะเบยนใหแกมลนธนน
ถานายทะเบยนเหนวาไมอาจรบจดทะเบยนได เนองจากวตถประสงคของมลนธไมเปนไปตามมาตรา 110 หรอขดตอกฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรออาจเปนภยนตรายตอความสงบสขของประชาชนหรอความมนคงของรฐหรอผขอจดทะเบยนไมแกไขหรอเปลยนแปลงใหถกตองภายในสามสบวนนบแตวนททราบคำาสงของนายทะเบยน ใหนายทะเบยนมคำาสงไมรบจดทะเบยนและแจงคำาสงพรอมดวยเหตผลทไมรบจดทะเบยนใหผขอจดทะเบยนทราบโดยมชกชา
ผขอจดทะเบยนมสทธอทธรณคำาสงไมรบจดทะเบยนนนตอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยโดยทำาเปนหนงสอยนตอนายทะเบยนภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงคำาสงไมรบจดทะเบยน
ใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยวนจฉยอทธรณและแจงคำาวนจฉยใหผอทธรณทราบภายในเกาสบวนนบแตวนทนายทะเบยนไดรบหนงสออทธรณคำาวนจฉยของรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ใหเปนทสด
มาตรา 116 กอนทนายทะเบยนรบจดทะเบยนมลนธ ผขอจดตง มลนธมสทธขอถอนการจดตงมลนธไดโดยทำาเปนหนงสอยนตอนายทะเบยน สทธทจะขอถอนการจดตงมลนธนไมตกทอดไปยงทายาท
ในกรณทมผขอจดตงมลนธหลายคนถาผขอจดตงมลนธคนหนงคนใดใชสทธถอนการจดตงมลนธ ใหคำาขอจดตงมลนธนนเปนอนระงบไป
มาตรา 117 ในกรณทผขอจดตงมลนธถงแกความตายกอนนายทะเบยนรบจดทะเบยนมลนธ ถาผตายมไดทำาพนยกรรมยกเลกการจดตงมลนธทขอจดตงไวใหคำาขอจดตงมลนธทผตายไดยนไวตอนายทะเบยนยงคงใชไดตอไปและใหทายาทหรอผจดการมรดกหรอผซงผตายมอบหมายดำาเนนการในฐานะเปนผขอจดตงมลนธตอไปถาบคคลดงกลาวไมดำาเนนการภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทผขอจดตงมลนธถงแกความตายบคคลผมสวนไดเสยหรอพนกงานอยการจะดำาเนนการในฐานะเปนผขอจดตงมลนธนนตอไปกได
ในกรณทไมสามารถจดตงมลนธขนไดตามวตถประสงคทผตายกำาหนดไวถาหากไมมพนยกรรมของผตายสงการในเรองนไวเปนอยางอนใหนำาความในมาตรา 1679 วรรคสองมาใชบงคบโดยอนโลม ถาไมสามารถดำาเนนการตามมาตรา 1679 วรรคสองหรอมลนธจดตงขนไมไดตามมาตรา 115 ใหทรพยสนทจดสรรไวตกเปนมรดกของผตาย
มาตรา 118 ในกรณทมขอกำาหนดพนยกรรมใหกอตงมลนธตาม มาตรา 1676 ใหบคคลซงมหนาททจะตองจดตงมลนธตามมาตรา 1677 วรรคหนง วรรคหนง ดำาเนนการตาม มาตรา 114 และตามบทบญญตแหงมาตราน
ถาบคคลซงมหนาททจะตองจดตงมลนธตามวรรคหนงมไดขอจดทะเบยนกอตงมลนธภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทบคคลดง
กลาวไดรหรอควรรขอกำาหนดพนยกรรมใหกอตงมลนธ บคคลผมสวนไดเสยคนหนงคนใดหรอพนกงานอยการจะเปนผขอจด ทะเบยนมลนธกได
ถาผยนคำาขอจดทะเบยนมลนธไมดำาเนนการแกไขหรอเปลยนแปลงใหถกตองตามคำาสงของนายทะเบยนตามมาตรา 115 จนเปนเหตใหนายทะเบยนไมรบจดทะเบยนมลนธเพราะเหตดงกลาวบคคล ผมสวนไดเสยคนหนงคนใดหรอพนกงานอยการจะเปนผขอจดทะเบยนมลนธนนอกกได
ผยนคำาขอจดทะเบยนกอตงมลนธตามมาตรานจะขอถอนการ กอตงมลนธตาม มาตรา 116 ไมได
ในกรณทมผคดคานตอนายทะเบยนวาพนยกรรมนนมไดกำาหนดใหกอตงเปนมลนธใหนายทะเบยนแจงใหผคดคานไปรองตอศาลภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบแจงจากนายทะเบยนและใหนาย ทะเบยนรอการพจารณาการจดทะเบยนไวกอนเพอดำาเนนการตามคำาพพากษาหรอคำาสงของศาล ถาผคดคานไมยนคำารองตอศาลภายในเวลาทกำาหนดใหนายทะเบยนพจารณาการจดทะเบยนมลนธนนตอไป
มาตรา 119 ในกรณทมขอกำาหนดพนยกรรมใหจดตงมลนธ ถาพนยกรรมททำาไวมไดมขอกำาหนดเกยวกบรายการตาม มาตรา 112 (1)(3)(5) หรอ (6) ใหผยนคำาขอตามมาตรา 118 กำาหนดรายการดงกลาวได ถาผมสวนไดเสยคนหนงคนใดคดคานใหนายทะเบยนมคำาสงตามทเหนสมควรแลวแจงใหผยนคำาขอและผคดคานทราบพรอมทงแจงดวยวาหากผยนคำาขอหรอผคดคานไมพอใจในคำาสงดงกลาวกใหไปรองคดคานตอศาลภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบแจงจากนายทะเบยนและใหนายทะเบยนรอการพจารณาจดทะเบยนไวกอนเพอดำาเนนการตามคำาพพากษาหรอคำาสงของศาล แตถาไมมการรอง
คดคานตอศาลภายในเวลาทกำาหนดใหนายทะเบยนพจารณาจดทะเบยนมลนธตามทไดมคำาสงไวนนตอไป
มาตรา 120 ในกรณทมบคคลหลายรายยนคำาขอจดทะเบยนมลนธตามพนยกรรมของเจามรดกรายเดยวกน ถาคำาขอนนมขอขดแยงกนใหนายทะเบยนเรยกผยนคำาขอมาตกลงกนและถาผยนคำาขอ ไมมาตกลงกนหรอตกลงกนไมไดภายในระยะเวลาทนายทะเบยนกำาหนดใหนายทะเบยนมคำาสงตามทเหนสมควรและใหนำาความในมาตรา 119 มาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา 121 เมอไดจดทะเบยนมลนธแลวถาผขอจดตงมลนธ มชวตอยใหทรพยสนทจดสรรไวเพอการนนตกเปนของมลนธตงแตวนทนายทะเบยนรบจดทะเบยนมลนธเปนตนไป
ในกรณทผขอจดตงมลนธถงแกความตายกอนนายทะเบยนรบจดทะเบยนมลนธเมอไดจดทะเบยนมลนธแลวใหทรพยสนทจดสรรไวเพอการนนตกเปนของมลนธ ตงแตเวลาทผขอจดตงมลนธนนถงแกความตาย
มาตรา 122 มลนธทไดจดทะเบยนแลวเปนนตบคคล
มาตรา 123 คณะกรรมการของมลนธเปนผแทนของมลนธในกจการอนเกยวกบบคคลภายนอก
มาตรา 124 บรรดากจการทคณะกรรมการของมลนธไดกระทำาไปแมจะปรากฏในภายหลงวามขอบกพรองเกยวกบการแตงตงหรอคณสมบตของกรรมการของมลนธกจการนนยอมมผลสมบรณ
มาตรา 125 การแตงตงกรรมการของมลนธขนใหมทงชดหรอการเปลยนแปลงกรรมการของมลนธ ใหกระทำาตามขอบงคบของ
มลนธและมลนธตองนำาไปจดทะเบยนภายในสามสบวนนบแตวนทมการแตงตงหรอเปลยนแปลงกรรมการของมลนธ
ถานายทะเบยนเหนวากรรมการของมลนธตามวรรคหนงผใดมฐานะหรอความประพฤตไมเหมาะสมในการดำาเนนการตามวตถประสงคของมลนธนายทะเบยนจะไมรบจดทะเบยนกรรมการของมลนธผนนกไดในกรณทนายทะเบยนไมรบจดทะเบยนกรรมการของมลนธนายทะเบยนตองแจงเหตผลทไมรบจดทะเบยนใหมลนธทราบภายในหกสบวนนบแตวนทยนคำาขอจดทะเบยนและใหนำาความในมาตรา 115 วรรคส และวรรคหามาใชบงคบโดยอนโลม
ในกรณทกรรมการของมลนธพนจากตำาแหนงและไมมกรรมการของมลนธเหลออยหรอกรรมการของมลนธทเหลออยไมสามารถดำาเนนการตามหนาทได ถาขอบงคบของมลนธมไดกำาหนดการปฏบตหนาทไวเปนอยางอนใหกรรมการของมลนธทพนจากตำาแหนงปฏบตหนาทกรรมการของมลนธตอไปจนกวานายทะเบยนจะไดแจงการรบจดทะเบยนกรรมการของมลนธทตงใหม
กรรมการของมลนธทพนจากตำาแหนง เพราะถกถอดถอนโดยคำาสงศาลตามมาตรา 129 จะปฏบตหนาทตามวรรคสามไมได
มาตรา 126 ภายใตบงคบมาตรา 127 ใหคณะกรรมการของมลนธเปนผมอำานาจแกไขเพมเตมขอบงคบของมลนธ แตถาขอบงคบของมลนธไดกำาหนดหลกเกณฑและวธการแกไขเพมเตมไว การแกไข เพมเตมตองเปนไปตามทขอบงคบกำาหนดและใหมลนธนำาขอบงคบทแกไขเพมเตมนนไปจดทะเบยนตอนายทะเบยนภายในสามสบวนนบแตวนทคณะกรรมการของมลนธไดแกไขเพมเตมขอบงคบของ มลนธและใหนำาความในมาตรา 115 มาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา 127 การแกไขเพมเตมรายการในขอบงคบของมลนธตามมาตรา 112 (2) จะกระทำาไดแตเฉพาะในกรณดงตอไปน(1) เพอใหสามารถดำาเนนการตามวตถประสงคของมลนธหรอ(2) พฤตการณเปลยนแปลงไปเปนเหตใหวตถประสงคของมลนธนนมประโยชนนอยหรอไมอาจดำาเนนการใหสมประโยชนตามวตถประสงคของมลนธนนได และวตถประสงคของมลนธทแกไข เพมเตมนนใกลชดกบวตถประสงคเดมของมลนธ
มาตรา 128 ใหนายทะเบยนมอำานาจตรวจตราและควบคมดแล การดำาเนนกจการของมลนธใหเปนไปตามกฎหมายและขอบงคบของมลนธเพอการนใหนายทะเบยนหรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนมอบหมายเปนหนงสอมอำานาจ(1) มคำาสงเปนหนงสอใหกรรมการพนกงาน ลกจางหรอตวแทนของมลนธชแจงแสดงขอเทจจรงเกยวกบกจการของมลนธหรอเรยกบคคลดงกลาวมาสอบถาม หรอใหสงหรอแสดงสมดบญชและเอกสารตางๆ ของมลนธเพอตรวจสอบ(2) เขาไปในสำานกงานของมลนธในเวลาระหวางพระอาทตยขนและพระอาทตยตกเพอตรวจสอบกจการของมลนธ
ในการปฏบตการตามวรรคหนงถาเปนนายทะเบยนใหแสดงบตร ประจำาตวและถาเปนพนกงานเจาหนาทซงไดรบมอบหมายใหแสดงบตรประจำาตวและหนงสอมอบหมายของนายทะเบยนตอผทเกยวของ
มาตรา 129 ในกรณทกรรมการของมลนธผใดดำาเนนกจการของมลนธผดพลาดเสอมเสยตอมลนธ หรอดำาเนนกจการฝาฝนกฎหมายหรอขอบงคบของมลนธหรอกลายเปนผมฐานะหรอความประพฤต ไมเหมาะสมในการดำาเนนการตามวตถประสงคของมลนธ นายทะเบยน พนกงานอยการ หรอผมสวนไดเสยคนหนงคนใดอาจรองขอตอศาลใหมคำาสงถอดถอนกรรมการของมลนธผนนได
ในกรณทการกระทำาตามวรรคหนงเปนการกระทำาของคณะกรรมการของมลนธหรอปรากฏวาคณะกรรมการของมลนธไมดำาเนนการตามวตถประสงคของมลนธโดยไมมเหตอนสมควร นายทะเบยน พนกงานอยการหรอผมสวนไดเสยคนหนงคนใดอาจรองขอตอศาลใหมคำาสงถอดถอนกรรมการของมลนธทงคณะได
ในกรณทศาลมคำาสงถอดถอนกรรมการของมลนธหรอคณะกรรมการของมลนธตามวรรคหนงหรอวรรคสอง ศาลจะแตงตงบคคลอนเปนกรรมการของมลนธหรอคณะกรรมการของมลนธแทนกรรมการของมลนธหรอคณะกรรมการของมลนธทศาลถอดถอนกได เมอศาลมคำาสงแตงตงบคคลใดเปนกรรมการของมลนธแลวใหนายทะเบยนดำาเนนการจดทะเบยนไปตามนน
มาตรา 130 มลนธยอมเลกดวยเหตหนงเหตใดดงตอไปน(1) เมอมเหตตามทกำาหนดในขอบงคบ(2) ถามลนธตงขนไวเฉพาะระยะเวลาใดเมอสนระยะเวลานน(3) ถามลนธตงขนเพอวตถประสงคอยางใดและไดดำาเนนการตามวตถประสงคสำาเรจบรบรณแลวหรอวตถประสงคนนกลายเปนการพนวสย(4) เมอมลนธนนลมละลาย(5) เมอศาลมคำาสงใหเลกมลนธตามมาตรา 131
มาตรา 131 นายทะเบยน พนกงานอยการหรอผมสวนไดเสยคนหนงคนใดอาจรองขอตอศาลใหมคำาสงใหเลกมลนธไดในกรณหนงกรณใดดงตอไปน(1) เมอปรากฏวาวตถประสงคของมลนธขดตอกฎหมาย(2) เมอปรากฏวามลนธกระทำาการขดตอกฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรออาจเปนภยนตรายตอความสงบสขของประชาชนหรอความมนคงของรฐ
(3) เมอปรากฏวามลนธไมสามารถดำาเนนกจการตอไปไดไมวาเพราะเหตใดๆหรอหยดดำาเนนกจการตงแตสองปขนไป
มาตรา 132 เมอมลนธมเหตตองเลกตามมาตรา 130 (1)(2) หรอ (3) แลวใหคณะกรรมการของมลนธทอยในตำาแหนงขณะมการเลกมลนธแจงการเลกมลนธตอนายทะเบยนภายในสบสวนนบแตวนท มการเลกมลนธ
ในกรณทศาลมคำาพพากษาหรอคำาสงถงทสดใหมลนธลมละลายตามมาตรา 130 (4) หรอมคำาสงถงทสดใหเลกมลนธตาม มาตรา 131 ใหศาลแจงคำาพพากษาหรอคำาสงดงกลาวใหนายทะเบยนทราบดวย
ใหนายทะเบยนประกาศการเลกมลนธในราชกจจานเบกษา
มาตรา 133 ในกรณทมการเลกมลนธใหมการชำาระบญชมลนธและใหนำาบทบญญตในบรรพ 3 ลกษณะ 22 วาดวยการชำาระบญช หางหนสวนจดทะเบยนหางหนสวนจำากดและบรษทจำากดมาใชบงคบ แกการชำาระบญชมลนธโดยอนโลม ทงนใหผชำาระบญชเสนอรายงานการชำาระบญชตอนายทะเบยนและใหนายทะเบยนเปนผอนมตรายงานนน
มาตรา 134 เมอไดชำาระบญชแลวใหโอนทรพยสนของมลนธใหแกมลนธหรอนตบคคลทมวตถประสงคตาม มาตรา 110 ซงไดระบชอไวในขอบงคบของมลนธ ถาขอบงคบของมลนธมไดระบชอมลนธ หรอนตบคคลดงกลาวไวพนกงานอยการผชำาระบญช หรอผมสวนไดเสยคนหนงคนใดอาจรองขอตอศาลใหจดสรรทรพยสนนนแก มลนธหรอนตบคคลอนทปรากฏวามวตถประสงคใกลชดทสดกบ วตถประสงคของมลนธนนได
ถามลนธนนถกศาลสงใหเลกตาม มาตรา 131 (1) หรอ (2) หรอการจดสรรทรพยสนตามวรรคหนงไมอาจกระทำาได ใหทรพยสน ของมลนธตกเปนของแผนดน
มาตรา 135 ผใดประสงคจะขอตรวจเอกสารเกยวกบมลนธ ทนายทะเบยนเกบรกษาไวหรอจะขอใหนายทะเบยนคดสำาเนา เอกสารดงกลาวพรอมดวยคำารบรองวาถกตองใหยนคำาขอตอ นายทะเบยน และเมอไดเสยคาธรรมเนยมตามทกำาหนดในกฎ กระทรวงแลวใหนายทะเบยนปฏบตตามคำาขอนน
มาตรา 136 ใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยรกษาการ ตามบทบญญตในสวนนและใหมอำานาจแตงตงนายทะเบยนกบออก กฎกระทรวงเกยวกบ(1) การยนคำาขอจดทะเบยนและการรบจดทะเบยน(2) คาธรรมเนยมการจดทะเบยน การขอตรวจเอกสาร การคด สำาเนาเอกสาร และคาธรรมเนยมการขอใหนายทะเบยนดำาเนนการใด ๆ เกยวกบมลนธ รวมทงการยกเวนคาธรรมเนยมดงกลาว(3) แบบบตรประจำาตวของนายทะเบยนและพนกงานเจาหนาท(4) การดำาเนนกจการของมลนธและการทะเบยนมลนธ(5) การอนใดเพอปฏบตใหเปนไปตามบทบญญตในสวนน
กฎกระทรวงนน เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบได
หมวด 3 โมฆะกรรมและโมฆยะกรรม
มาตรา 172 โมฆะกรรมนนไมอาจใหสตยาบนแกกนไดและผมสวนไดเสยคนหนงคนใดจะยกความเสยเปลาแหงโมฆะกรรมขนกลาวอางกได
ถาจะตองคนทรพยสนอนเกดจากโมฆะกรรมใหนำาบทบญญตวาดวยลาภมควรไดแหงประมวลกฎหมายนมาใชบงคบ
มาตรา 173 ถาสวนหนงสวนใดของนตกรรมเปนโมฆะนตกรรมนนยอมตกเปนโมฆะทงสน เวนแตจะพงสนนษฐานไดโดยพฤตการณแหงกรณวาคกรณเจตนาจะใหสวนทไมเปนโมฆะนนแยกออกจากสวนทเปนโมฆะได
มาตรา 174 การใดเปนโมฆะแตเขาลกษณะเปนนตกรรมอยางอนซงไมเปนโมฆะใหถอตามนตกรรมซงไมเปนโมฆะ ถาสนนษฐานไดโดยพฤตการณแหงกรณวาหากคกรณไดรวาการนนเปนโมฆะแลว กคงจะไดตงใจมาตงแตแรกทจะทำานตกรรมอยางอนซงไมเปนโมฆะนน
มาตรา 175 โมฆยะกรรมนน บคคลตอไปนจะบอกลางเสยกได(1) ผแทนโดยชอบธรรมหรอผเยาวซงบรรลนตภาวะแลว แต ผเยาวจะบอกลางกอนทตนบรรลนตภาวะกไดถาไดรบความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรม(2)บคคลซงศาลสงใหเปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไร ความสามารถเมอบคคลนนพนจากการเปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถแลว หรอผอนบาลหรอผพทกษ แลวแตกรณ แตคนเสมอนไรความสามารถจะบอกลางกอนทตนจะพนจากการเปนคนเสมอนไรความสามารถกไดถาไดรบความยนยอมของผพทกษ(3) บคคลผแสดงเจตนาเพราะสำาคญผด หรอถกกลฉอฉลหรอถกขมข(4) บคคลวกลจรตผกระทำานตกรรมอนเปนโมฆยะตามมาตรา 30 ในขณะทจรตของบคคลนนไมวกลแลว
ถาบคคลผทำานตกรรมอนเปนโมฆยะถงแกความตายกอนมการ บอกลางโมฆยะกรรม ทายาทของบคคลดงกลาวอาจบอกลางโมฆยะกรรมนนได
มาตรา 176 โมฆยะกรรมเมอบอกลางแลวใหถอวาเปนโมฆะ มาแตเรมแรกและใหเปนคกรณกลบคนสฐานะเดม ถาเปนการพน วสยจะใหกลบคนเชนนนได กใหไดรบคาเสยหายชดใชใหแทน
ถาบคคลใดไดรหรอควรจะไดรวาการใดเปนโมฆยะ เมอบอกลางแลวใหถอวาบคคลนนไดรวาการนนเปนโมฆะนบแตวนทไดรหรอควรจะไดรวาเปนโมฆยะ
หามมใหใชสทธเรยกรองอนเกดแตการกลบคนสฐานะเดมตามวรรคหนงเมอพนหนงปนบแตวนบอกลางโมฆยะกรรม
มาตรา 177 ถาบคคลผมสทธบอกลางโมฆยะกรรมตามมาตรา 175 ผหนงผใดไดใหสตยาบนแกโมฆยะกรรมใหถอวาการนนเปนอนสมบรณมาแตเรมแรก แตทงนยอมไมกระทบกระเทอนถงสทธ ของบคคลภายนอก
มาตรา 178 การบอกลางหรอใหสตยาบนแกโมฆยะกรรมยอมกระทำาไดโดยการแสดงเจตนาแกคกรณอกฝายหนงซงเปนบคคลทม ตวกำาหนดไดแนนอน
มาตรา 179 การใหสตยาบนแกโมฆยะกรรมนนจะสมบรณตอเมอไดกระทำาภายหลงเวลาทมลเหตใหเปนโมฆยะกรรมนนหมดสนไปแลว
บคคลซงศาลไดสงใหเปนคนไรความสามารถคนเสมอนไรความสามารถหรอบคคลวกลจรต ผกระทำานตกรรมอนเปนโมฆยะตาม มาตรา 30 จะใหสตยาบนแกโมฆยะกรรมได ตอเมอไดรเหนซงโมฆยะกรรมนนภายหลงทบคคลนนพนจากการเปนคนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถหรอในขณะทจรตของบคคลนนไมวกลแลวแตกรณ
ทายาทของบคคลผทำานตกรรมอนเปนโมฆยะจะใหสตยาบนแกโมฆยะกรรมไดนบแตเวลาทผทำานตกรรมนนถงแกความตาย เวนแต สทธทจะบอกลางโมฆยะกรรมของผตายนนไดสนสดลงแลว
บทบญญตวรรคหนงและวรรคสองมใหใชบงคบ ถาการใหสตยาบน แกโมฆยะกรรมกระทำาโดยผแทนโดยชอบธรรม ผอนบาลหรอผพทกษ
มาตรา 180 ภายหลงเวลาอนพงใหสตยาบนไดตามมาตรา 179 ถามพฤตการณอยางหนงอยางใดดงตอไปนเกดขนเกยวดวยโมฆยะกรรมโดยการกระทำาของบคคลซงมสทธบอกลางโมฆยะกรรมตามมาตรา 175 ถามไดสงวนสทธไวแจงชดประการใดใหถอวาเปนการใหสตยาบน(1) ไดปฏบตการชำาระหนแลวทงหมดหรอแตบางสวน(2) ไดมการเรยกใหชำาระหนนนแลว(3) ไดมการแปลงหนใหม(4) ไดมการใหประกนเพอหนนน(5) ไดมการโอนสทธหรอความรบผดทงหมดหรอแตบางสวน(6) ไดมการกระทำาอยางอนอนแสดงไดวาเปนการใหสตยาบน
มาตรา 181 โมฆยะกรรมนนจะบอกลางมไดเมอพนเวลาหนงปนบแตเวลาทอาจใหสตยาบนไดหรอเมอพนเวลาสบปนบแตไดทำานตกรรมอนเปนโมฆยะนน