১৯০০ চনত কািশত ই ৈহেছ িবংশ শিতকাত...

অিভধানতািক িদশসমহ িকদেৰ িবংশ শিতকাৰ অসমীয়া অিভধানত িতফিলত ৈহেছ তাৰ

িবেষণ আগ বেঢাৱাই এই অধampায়ৰ উে(শamp আিম ইিতমেধamp অিভধান এখনত িনিহত অিভধানতািক

িদশসমহক জািনবৈল আেলাচনা কৰা অিভধানখনৰ গাথিনৰ িতিনটা অংশ ১) বিহৰাগত বা বহৎগাথিন

২) বৰগাথিন আ5 ৩) অনগাথিনৰ িভি8েতই িবংশ শিতকাৰ অিভধানেৰা আেলাচনা কিৰবৈল য়াস

কৰা হrsquoব

১৯০০ চনত কািশত ই ৈহেছ িবংশ শিতকাত কািশত থমখন অসমীয়া

অিভধান এই শিতকাত ৰ বািহেৰও আন পাচখন অিভধান কািশত ৈহেছ েসইেবাৰ ৈহেছ

েমmdash

১)

তলত এই অিভধানসমহত অিভধানতািক িদশসমহৰ িকদেৰ িতফলন ঘিটেছ তাৰ িবচাৰ

কৰা হrsquoল

ৰায় বাহাAৰ ৰাধাকাB সিCৈকৰ Aই পD চEকাB আ5 ইEকাBৰ েসাৱৰণৰ বােব অসম

সািহতamp সভাৈল আগ বেঢাৱা দান- বৰঙিণৰ ফলGিতেতই ১৯৩৩ চনত কািশত

কাশ হয় অিভধানখনৰ গাথিনেটা এেনধৰণৰmdash

খনৰ বহৎগাথিনেটা েকৱল অIাংশ ৈলেহ গিঠত ৈহেছ এই অIাংশত

পাতিন আ5 অিভধানত বampৱKত সংিLM Nপৰ সেOত বampাখampাৰ সংেযাজন ঘিটেছ

104 চতথ অধায়

অিভধানখনত পাতিন ১ আ5 পাতিন ২ শীষQেকেৰ Aখন পাতিন সংেযািজত ৈহেছ থমখন

পাতিন িলিখেছ অসম সািহতamp সভাৰ তদানীBন ধান সRাদক েদেৱSৰ চিলহাই আ5 িTতীয়খন

িলিখ উিলয়াইেছ েদবানC ভৰালীেয় তলত ইয়াৰ আেলাচনা আগ বেঢাৱা হrsquoল

েদেবSৰ চিলহাৰ এই পাতিনখনত অিভধানখন ণয়নৰ পUভিম অসমীয়া অনamp অিভধান

এইেবাৰৰ পৰা চEকাB অিভধানৰ িবেশষW আিদৰ িবষেয় উেXখ কিৰেছ

ক হষQ িবষাদৰ বY বিল আৰZ কৰা অিভধানৰ পUভিম সRকQীয় কথাত

চিলহাই িলিখেছ েয ৰায় বাহাAৰ ৰাধাকাB সিCৈকৰ Aই পD চEকাB আ5 ইEকাBৰ অকাল

িবেয়াগৰ েশাকত িব[ল ৈহ িপত- মাতেয় পDৰ িত ৰLােথQ অসম সািহতamp সভা আ5 চৰকাৰৰ লগত

িলখা- িলিখ কিৰ েকইজনমান িবিশ] েলােকেৰ এখিন িবS^ সভা গঠন কেৰ আ5 েসই সভাৰ

হাতেতই িবিভ_ চতQ আেৰােপেৰ অসমীয়া ভাষাৰ চচQা উদগিন আ5 উ_িতৰ অেথQ কামত লগাবৈল

৩০০০০ হাজাৰ টকা দান কেৰ এই ধনৰািশেৰ এক বজন অংশ আেৰাপ কৰা িতিন নং চতQ অনযায়ী

চEকাB অিভধান নাম িদ অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান সOলন কিৰ ছপাবৈল িদেয় ইয়াৰ ফলGিতেতই

১৯৩৩ চনত অসম সািহতamp সভাই কাশ কেৰ

ইয়াৰ িপছেতই অিভধান চচQাৰ িদশ সRেকQ উেXখ কিৰ অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান ণয়ন

এিট পিৰচয়মলক েটাকা উেXখ কিৰ `aন আ5 েহমচE ব5ৱাৰ অিভধান Aখনৰ নাম উেXখ

কিৰেছ অসমীয়া অিভধান ৰচনাৰ পৰRৰাত চEকাB অিভধানৰ bানৰ কথা উেXখ কিৰ

অিভধানখনৰ িবেশষWৰ িবষেয় চিলহাই উেXখ কিৰেছ উেXখেযাগamp েয অিভধানখনৰ িবষেয় কrsquoবৈল

যাওেত চিলহাই অিভধানখেন ৰ আিহQেকই Iহণ কৰাৰ কথা এইদেৰ উেXখ কিৰেছmdash

এই চEকাB অিভধােনই অসমীয়া ভাষাৰ ততীয় অিভধান ই lsquoেহমেকাষrsquoতৈক ৩২ বছৰৰ

পাছত ওলাইেছ ইয়াৰ সOলনৰ কাম ১৯২৪ ছনৰ েছdeৰ মাহত আৰZ ৈহ ১৯৩৩ ছনৰ

েফfৱাৰী মাহত অB ৈহেছ lsquoেহমেকােষrsquoই ইয়াৰ ঘাই ধৰণী তাৰ িবধান মেতইেহ ইও

চিলবৈল যg কিৰেছ কrsquoৰবাত েকােনা কথাত িকবা অিমল ঘিটেছ যিদও তােতা

lsquoেহমেকাষrsquoৰ মতৰ উেXখ আেছ

ৰ িবেশষWৰ িবষেয় কওেত অিভধানখনত ত থকাৰ বািহেৰও

বhেতা নতন আ5 পৰিণ শiৰ অBভQিjেৰ মঠ শi সংখampা ৩৬ ৮১৯ টা বিল উেXখ কিৰেছ ভাষাত

অিভধানত আ অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান 105

চিলত এেন অেনক শiৰ সংIহ িয়াত অেনক িহৈতষী েলাকৰ পৰা অথQ আ5 অনIহৰ মৰত

ন- পৰিণ িবিভ_ বৰmী আিদ পিথৰ পৰা সংIহ কিৰবৈল িতিনজনৈক কমQচাৰী িনযj কিৰও শi

সংগহীত কৰা ৈহিছল এই মহত কামৰ েবিলকা সিCৈক ডাঙৰীয়াৰ লগেত েতওৰ ভাযQা নাৰায়ণী

আইেদউৰ বhমলীয়া বৰঙিণৰ কথা উেXখ কিৰেছ

ইয়াৰ িপছেতই সংগহীত শiেবাৰৰ েLDত Iহণ কৰা িবিভ_ নীিত সRেকQ উেXখ কিৰেছ

উদাহৰণoNেপmdash

১) পৰিণ পিথত চিলত শiেবাৰৰ অিভধানত অBভQj কেৰােত lsquoপিথrsquo বিল উেXখৰ লগেত

েয়াজনত পদৰ উদাহৰেণা উpত কিৰেছ

২) ইংৰাজী আিদ িবেদশী ভাষাৰ শiসমহক িযমান দৰ সZৱ অসমীয়া সাচত ন- ৈক ঢািল

নতন শiৰ সি] কিৰেছ েযেনmdash আকাশী-জাহাজ ( ship) িবপদ- বিB ইতampািদ

অৱেশamp িকছমান ইংৰাজী আৰবী ফাচQী আিদ িবেদশী শi িবেদশী সােজেৰই অসমীয়া ভাষাত েসামাই

পিৰেছ েতেন শiক এেকদেৰই ৰখা ৈহেছ েযেনmdash qল কাচাৰী েৰল ইতampািদ

৩) খrবাকampৰ দেৰ জতৱা- ঠাচ যj শiেবাৰ অBভQj কৰা ৈহেছ

৪) অেনক শiৰ মল সRকQীয় েয়াজনীয় কথােবাৰ পৰাপLত সংেযাগ কৰা ৈহেছ যিদও

মল িনণQয়ৰ েLDত সমসampা সি] কৰা শiেবাৰৰ মল িদয়া েহাৱা নাই

ইয়াৰ িপছেতই অিভধানখন কাশৰ েLDত সিCৈক েদৱৰ দান আ5 সহেযািগতাৰ কথা

spােৰ পনৰবাৰ সৱিৰ কতtতা কাশ কিৰেছ

এই িTতীয় পাতিনখন ভাষািবদ েদবানC ভৰালীেয় িলিখেছ ইয়াত েতও ভাৰতীয় আযQ

ভাষাৰ পৰা অসমীয়া ভাষাৰ উৎপি8 অসমীয়া বণQ আ5 তাৰ উuাৰণ অসমীয়া শiাৱলী বampাকৰণ

আ5 বাকampৰ গঢ সRকQীয় িদশ সRেকQ িবৱিৰ িলিখেছ আিভধানতািক িদশৰ পৰা চাবৈল গrsquoেল

ভৰালীৰ এই পাতিনখনক আিম অিভধানখনৰ বহৎগাথিনেটাৰ মধampাংশ বিল কrsquoব পােৰা কাৰণ ইয়াত

অিভধানখনৰ অভampBৰৰ কথা অৱতাৰণা কৰাতৈক েতও অসমীয়া ভাষাৰ গিত- কিত শiসZাৰ

আ5 ৈবয়াকৰিণক িদশৰ পংখানপংখ িবৱৰণ তিল ধিৰেছ

অসমীয়া ভাষাৰ উৎপি8 আ5 কিত সRকQীয় কথািখিনত ভৰালীেয় অসমীয়া ভাষােটা

ভাৰতীয় আযQ ভাষাৰ পৰা পািল- াকত-অপvংশৰ ^ৰৰ মােজেৰ আিহেছ বিল ৈকেছ অৱেশamp


অসমীয়া ভাষাৰ উৎপি8 সRেকQ থকা মাগধী াকতৰ পৰা উpৱ েহাৱাৰ মতৰ বampিতেৰেক েতও

াকত যগত কামNপত চিলত (কামNপীয় াকত) াকতৰ পৰাই আধিনক অসমীয়া ওলাইেছ বিল

মত েপাষণ কিৰেছ ইয়াৰ িপছেতই েতও ভাষাৰ চািৰটা অx- উuাৰণ শiাৱলী বampাকৰণ আ5

বাকampগঢৰ উেXখ কিৰ েসইেবাৰৰ িভি8ত অসমীয়া ভাষাৰ আেলাচনা আগ বঢাইেছ

অসমীয়া বণQৰ উuাৰণ সংগত েতও অসমীয়া ভাষাৰ বণQেবাৰৰ oকীয় উuাৰণৰ কথা

উেXখ কিৰেছ উদাহৰণoNেপmdash

১) অ আ- ৰ উuাৰণত yo আ5 দীঘQৰ েভদ থািকেলও িলেখােত েকােনা পাথQকamp ৰখা

নহয় এেকদেৰ ই ঈ ndash বণQ েকইটাৰ yo আ5 দীঘQ উuাৰণ থািকেলও িসহত সংqতৰ পৰা

িভ_ বিল ৈকেছ

২) এেকদেৰ উ আ5 ঊ ৰ একাকাৰ ৈহ েকৱল উ- ৰ উuাৰণ ৈহেছ

৩) ঋ- ৰ উuাৰণ িৰ- ৰ দেৰ ৈহেছ

৪) চ ছ জ- উuাৰণ তালবamp নৈহ দBমলীয় ৈহেছ

৫) ঝ- উuাৰণ পবQেত আিছল যিদও অসমীয়াত এিতয়া নাই

৬) ট ঠ ড ঢ ণ- ৰ েলখাত বampৱহাৰ হrsquoেলও উuাৰণ মpQনamp নহয় দBমলীয়

৭) ত থ দ ধ ন- ৰ উuাৰেণা দBamp নৈহ দBমলীয়

৮) শ ষ স- ৰ উuাৰণ একাকাৰ ৈহ িজ[ামলীয় বিল উেXখ কিৰেছ

ইয়াৰ িপছেতই েতও অসমীয়া ভাষাৰ শiাৱলীক আন আধিনক ভাৰতীয় ভাষাৰ দেৰই

পাচভাগত েযেনmdash (ক) পৰিণ তৎসম খ) তৱ গ) নতন তৎসম ঘ) েদশী আ5 ঙ) িবেদশী

আেলাচনা কিৰেছ এই ভাগেবাৰৰ থম িতিনভাগক ভাৰতীয় আযQ ভাষাৰ চতথQ ভাগ

অrsquoএিচয়ািটক ািবডী মান িততী আ5 পম ভাগ-আৰবী আ5 ইউেৰাপীয় ভাষাৰ পৰা অহা

বিল উদাহৰণসহ েদখৱাইেছ ইয়াৰ িপছেতই অসমীয়া ভাষাৰ বampাকৰণগত িবিভ_ উপাদানসমহৰ

িদশসমহ েযেন- বচন িলx শiৰ সাধন কাৰক সবQনাম িবেশষণ িয়া কালৰ িনেদQশ সRেকQ

উপযj উদাহৰণৰ ৈসেত অসমীয়া ভাষাৰ oকীয় ৈবিশ]ampৰািজ েদখৱাইেছ তাৰ িপছেতই সবQেশষত

অসমীয়া বাকampৰ গঢ সRেকQও সাধাৰণ ধাৰণা এিট দান কিৰেছ

েদবানC ভৰািলৰ এই পাতিনৰ সংেযাজেন অসমীয়া ভাষাৰ গিত- কিত ইয়াৰ oকীয়তা

আিদ সRেকQ দািঙ ধৰা এক সCৰ য়াস বিলব পািৰ ইয়াৰ বািহেৰও অসমীয়া ভাষাৰ ভাষা

ৈবtািনক অধampয়নৰ েLDত এই পাতিনৰ এক ঐিতহািসক মলamp বহন কিৰব পােৰ


অিভধানখনৰ অIাংশত সংেযািজত সেOত- বampাখampা শীষQক সংিLMকত শiNপৰ তািলকাই

অিভধানখনৰ বampৱহাৰৰ েLDত িবেশষ তাৎপযQ বহন কিৰেছ এই Nপেবাৰৰ িভতৰত বampাকৰণগত

Nপ ভাষাৰ িনেদQশ সািহিতampকৰ নাম আিদ সংেযািজত ৈহেছ উদাহৰণoNেপmdash

অ অসমীয়া

অক ধা অকমQক ধাত

অনক অনকাৰ শi

ইং ইংৰাজী

উপস উপসগQ

া াকত

ফ ফৰাচী

বং বঙলা

`জ `জবলী

মা মাধৱেদৱ

মা ক মাধৱ কCিল

শ শOৰেদৱ

িহ িহCী ইতampািদ

অিভধানৰ বােব ই আিহQ আিছল যিদও ১৯৩৩ চনত কািশত

অিভধানখনত সংকিলত েহাৱা িশতানশiৰ িব^িত ৈহেছ ৩৬ ৮১৯ টা অিভধানখন সংকলন আ5

সRাদনাৰ বােব েয়াজন েহাৱা ায় দহ বছৰৰ এই সময়েছাৱাত তৈক ইয়াত ১৪৪৭৩ টা

নতন শiৰ সি_েৱশ ৈহেছ এই নতন শiেবাৰৰ অিধকাংশই পৰিণ পিথৰ পৰা েলাৱা ৈহিছল ধনৰ

িবিনময়ৰ লগেত কপা েদখৱাই অেনেক িনজৰ সংগহীত নতন শi অিভধানৈল দান কিৰিছল পৰিণ

অসমীয়া সািহতamp আ5 বৰmীৰ পিথৰ পৰা শi সংIহ কিৰবৈল িতিনজনৈক কমQচাৰীক িনযিjও িদয়া

ৈহিছল তােৰাপিৰ িনজ পDৰ িত যগমীয়া কিৰবৈল ণয়ন কৰা অিভধানখনৰ বােব ৰাধাকাB

সিCৈকৰ লগেত েতওৰ পgীেয়ও অেশষ ক] কিৰ বৰmী আ5 আন িকতাপ আিদৰ পৰা শi সংIহ

কিৰিছল আ5 াণীিবদampা উিদত আিদৰ িবtানৰ শiেবােৰা অিভধানৰ বােব যত কিৰিছল শi

সংকলনৰ েLDত Iহণ কৰা এেন বampৱbা সRেকQ েদেবSৰ চিলহাই পাতিনত উেXখ কিৰেছ


িয িক নহওক ৰ আটাইতৈক উেখেযাগ িদশেটা ৈহেছ অিভধান েকােনা

বিিবেশষৰ একক েচা নৈহ ই এক সামিহক েচাত গঢ ৈল উিঠেছ অিভধানখন অসম সািহত

সভাৰ নামেতই কািশত ৈহেছ অিভধানখনত সংকিলত েহাৱা িশতানশৰ সাৰ ে01ত

অিভধানখনত এেক পিৰয়ালভ শেবাৰক মল 5পৰ লগেত আেলাচনা কিৰ উপশীষ7ক 5েপ

সেজাৱা ৈহেছ

ৰ অনগাথিনৰ আেলাচনা কিৰবৈল হrsquoেল আিম অিভধানখনত িনিহত

িশতানশই বহন কৰা আিভধািনক তথৰ গাথিনেটা িবচাৰ কিৰব লািগব অিভধানখনৰ িবিসমহত

িনিহত অনগাথিনৰ আেলাচনা কিৰবলগীয়া িবষয়েবাৰ এেনধৰণৰ হrsquoবmdash শৰ =ম আখৰ েজাটিন

বাকৰণগত সেদ উৎস িনেদ7শ অথ7ৰ িনেদ7শ উদাহৰণ ইতািদ

অিভধানখনত শৰ =ম বণ7ান=িমক ভােৱই সেজাৱা ৈহেছ বণ7ান=ম ৰ দেৰই

এেক ৰািখেছ (Bব েছদ ৩০২৩১) অিভধানখনত অGভ7 েহাৱা িশতানশৰ বণ7ান=মক উেখ

কৰা হrsquoল-

অ আ ই ঈউ ঊ ঋএ ঐ ও ঔক খ গ ঘচ ছ জট ঠ ড ঢত থ দ ধ নপ ফ ব ভ ময ৰ লশ ষ স হ 0

অিভধানখনৰ শমৰ ৈবিশসমহ ৈহেছmdash

ক) $ৰ বণমালাৰ অভ( িক) শত বৱ+ত েনােহাৱা ৠ ঌ ৡ- এই িতিনটা বণক স4ণ

পিৰহাৰ নকিৰ যথা7ানত উে9খ কিৰ অসমীয়া আlt ইংৰাজীত কাৰণ দশাই েটাকা দান কিৰেছ

অিভধানতB আlt অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান 109

খ) বDনবণৰ েEFেতা শৰ আৰGিণত বৱহাৰ েনােহাৱা আখৰেবাৰৰ (ঙ ঞ ণ ৱ)- ক

অিভধানখনত বৱহাৰ কৰা নাই এেকদেৰ ঝ-আখৰেকা এই বণানমত ৰখা নাই অৱেশ িকছমান

আখৰক স4ণ পিৰহাৰ নকিৰ যথা7ানত েসইেবাৰৰ উে9খ কিৰেছ আlt অিভধানখনত েসই

আখৰেবাৰ বৱহাৰ নকৰাৰ কাৰণ স4েকও বাখা দািঙ ধিৰেছ

গ) অিভধানখনত ড ঢ ৎ- ৰ পিৰচয়মলক বণনা িদয়া েহাৱা নাই যিদও শৰ মাজত

বৱহাৰ কেৰােত মািন চলা ম অনসিৰেয়ই অভ( কিৰেছ

উদাহৰণ$Sেপmdash

ঠ ড (ড) এঠা

এডলীয়াএডা এৰাএডী (চUকা অিভধান ১৪৪- ১৪৫)

ড ঢ (ঢ) কেঠাৰকডাকঢা (চUকা অিভধান ১৬৩)

িকP ৎ- ক উপানমত সজাওেত দ ত- ৰ পাছেতই বৱহাৰ কৰা েদখা ৈগেছ েযেনmdash

ণ ত (ৎ) উতলউতাৰউৎকটউৎকZা (চUকা অিভধান ১১৭)

অৱেশ অিভধানখনৰ সকেলা ঠাইেত এই অনম ৰিEত েহাৱা েদখা নাযায় বেEFত ৎ-

ক ত- ৰ আগেতই বৱহাৰ েহাৱা েদখা ৈগেছ েযেনmdash

ণ (ৎ) ত ক সাধকৎকতকতকায (চUকা অিভধান ২১৬- ২১৭)

ঘ) উপানমত শেবাৰ সজাওেত $ৰবণৰ িপছেতই অন$াৰ ( ) আlt চUিব` ( )-ক

7ান িদেছ উদাহৰণ$Sেপ

(অ-ঔ) খং খcখকখd খd (চUকা অিভধান ২৩৪)


চাউলচাও- চকলীয়াচাং (চUকা অিভধান ৩২৪- ৩২৫)

শৰ ম িনণয়ৰ লগেত অিভধানখনত িবিৰ মযাদা দানৰ েEFত অিভধানখনত এেক

অথবাচক আlt এেক পিৰয়ালভ( শেবাৰক এেকটা িবিৰ িভতৰেত ৰািখ সািধত শেবাৰক

উপশীষক Sেপ অভ( কিৰেছ উদাহৰণ$Sেপ চাউলmdashএই মল িশতানশেটাৰ পৰাই সািধত

চাউল উe চাউল কঠীয়া চাউল খা চাউল টf চাউলেধাৱা চাউল মg আিদ Sপেবাৰক এেকটা

িবিেত অভ( কিৰেছ যথা

(সং তhল) িব বাকিল বা েচােকাৰা iেচাৱা ধান

জীিৱকাৰ 7ল নাইিকয়া হ to be deprived of onersquos means of livelihood

২ আয়স েশষ হ িবণ

ডাঙৰ একঠা চাউলৰ ভাত খাবৈল েজাৰা (সS মাছত) েযেনmdashছাউল- কঠীয়া পিঠ

মাছ এজনী পােলা েভাগ কg েযেনmdashআিম িতিনজনা ৰজাৰ চাউল

খাইেছা চাউল উT আয়স ঢকা

মৰণৰ ওচৰ চাk মg িব এিবধ সS গছ

জীিৱকাৰ উপায় ন হ to be deprived of onersquos means

জীিৱকা উপা7ন কU

িব িসেজাৱা চাউল ভাত (চUকা অিভধান ৩২৪)

এেকদেৰ শৰ পৰাও সািধত পlাছেৰা অিধক Sপক এেকটা িবিেত অভ( কিৰেছ

আেকৗ অিভধানখনত এেকধৰেণ উnািৰত েহাৱা বা এেক বানানৰ হrsquoেলও িক) িভp অথ কাশ কৰা

শেবাৰক িভp িবি Sেপ অভ( কিৰেছ েযেনmdash

(সং কমন) িব কq বন কায খাটিন ২ েয়াজন

সকাম ৩ কাজ শৰাধ rাs ৪ কােপাৰ কাঠ

বাহ ধাত আিদ বWৰ ওপৰত তাতৈক ধনীয়া বW লগাই অলংকত কৰা কায7 েসাণ

Sপ আিদ খেটাৱা কায

(সং) কামভাব tী- পltষৰ পৰuৰৰ সেGাগৰ ইvা ২ কামেদৱ

৩ কামনা কামনাৰ বw বাxা েযেনmdash সy-কাম- বিৰষণ

(ভিটমা)

(চYকাG অিভধান ১৯৪)


অিভধানখনৰ আখৰ েজাটিন স[েক7 পাতিনত েকােনাধৰণৰ কথা েকাৱা েহাৱা নাই অৱেশ

এইিখিনেত েদেবৰ চিলহাই পাতিনত িলখা lsquoেহমেকােষই ইয়াৰ ঘাই ধৰণী আS তাৰ িবধানমেতই

ইও চিলবৈল য] কিৰেছrsquorsquo কথাষাৰৰ তাৎপয7 মনকিৰবলগীয়া অথ7াৎ ^হণ কৰা ৰীিতেকই

মািনেছ

অিভধানখনত শীষ7ক আS উপ- শীষ7ক 5েপ অGভ7 েহাৱা ায় সকেলা িবিৰ ে01েতই

বাকৰণগত সেদ িদয়া ৈহেছ েসইেবাৰ হrsquoল =েমmdash

অক ধা অকম7ক ধাত

অব অবয়

ি= িবণ ি=য়া িবেশষণ

িব িবেশষ

িবণ িবেশষণ

সক ধা সকম7ক ধাত

স_7 সব7নাম

অিভধানখনত এই 5পেবাৰৰ বৱহাৰ েদখওৱা হrsquoলmdash

(অ আগ) অক ধা আগ বাঢ আগৈল যা বা গিত কU

২ কামত আগ বাঢ উaিত কU (চYকাG অিভধান ৭০)

(প অ) অব েহৰা েযেন- lsquolsquoআেগা মাই েতাহাৰ তনয় যমিণrsquorsquo (বৰগীত)

(চYকাG অিভধান ৭০)

ি= িবণ এই কথা বা কায7 ৈহ থকাৰ মাজেত

(চYকাG অিভধান ১০৬)

(সং) িব জগতৰ অিধপিত পৰেম|ৰ ২ ~া

৩ িশৱ ৪ গৰাকী ভ

(চYকাG অিভধান ১১১)


( সং) িবণ বল েচাকা জলা

২ ভয়ানক ভীষণ ৩ কেঠাৰ ৰ েযেন- উ তপ

৪ িনeৰ ৫ কক7শ খঙাল িব

(চYকাG অিভধান ১১২)

(সং উৎকালয়িত) সক ধা মখৰ পৰা বািহৰ কU মখৰ পৰা উিলয়া

িবণ মখৰ পৰা বাজ কৰা উকিলয়াই েপলৱা


(সং অন) স_7 আন অপৰ (চYকাG অিভধান ১)

অিভধানখনত অGভ7 েহাৱা ায় সকেলা শেৰই উৎস বা মলৰ িনেদ7শ িদয়া ৈহেছ

অৱেশ ত িদয়াৰ দেৰ বৎপিg িনেদ7শৰ লগেত মল শৰ পৰা সািধত 5প িনেদ7শনা ইয়াত

পিৰহাৰ কিৰ চলা ৈহেছ অিভধানখনত মল ঠাৱৰ কিৰব পৰা আS উৎস ভাষাৰ মল 5প বিল ঠাৱৰ

কিৰব পৰা ায় সকেলা শেৰই উৎস িনেদ7শ কিৰেছ এই সংগত েদেবৰ চিলহাই অিভধানখনৰ

পাতিনত িলখা কথািখিন মনকিৰবলগীয়াmdash

অসমীয়া ভাষাৰ অেনক শৰ মল উিলয়াবৈল টান ৈহ পিৰেছ গিতেক েকােনা েকােনা শৰ

মল িদয়া েহাৱা নাই িদয়াৰ িভতৰেতা েকােনা েকােনা ঠাইত অhiও ওলাব পােৰ িকয়েনা

মল িনণ7য় কিৰবৈল ৈগ েকিতয়াবা িবেমাৰত পিৰব লােগ এই কামৈল অেনক ভাষাত

পাগ7তািলৰ েয়াজন (চYকাG অিভধান ০০৩)

উদাহৰণj5েপmdash অিভধানখনত সংkত আৰবী-ফাচ7ী িহlী ইংৰাজী আেহাম আিদ ভাষাৰ পৰা

অসমীয়াৈল অহা শেবাৰৰ উৎসৰ িনেদ7শ দান কিৰেছ েযেনmdash

জজ (ইং

কাmান (ইং )

কািফৰ কােফৰ (আ কািফৰ)

কাবাব (আ কবাব)

কামান (ফা কমান)

কাফৰ (সং কপ7ৰ িহ কাফৰ)

আেপান (সংআno)


আগ (সং অ)

েচৗকা (সং চত)

চাউল (সং তল)

চাংমাই (আহ)

অৱেশ সকেলা শৰ মল পৰ উেখ কৰা নাই মল শ পৰ উেখ কিৰব েনাৱৰা শেবাৰৰ

ে()ত েকৱল উৎস ভাষাৰ িনেদশ সংি(কত পত দািঙ ধিৰেছ

অথ 5দানৰ ে()ত ত বৎপি6গত অথেটাক 5থেম ৰািখ তাৰ িপছতেহ

5চিলত অথেটা 5দান কিৰেছ অিভধানখনত অ8ভ9 েহাৱা 5েতকেটা িশতানশই বহন কৰা অথক

অিত 5ণালীবltভােৱ িবভাজন কৰা েদখা ৈগেছ িশতানশ এটাই বহন কৰা এেন অথসমহক এেকা

এেকাটা েগাটৰ জিৰয়েত বেজাৱা ৈহেছ উদাহৰণA েপ

[সং] িব খ ভাগ েডাখৰ পিৰমাণ ২ ঔৰস

েতজ শি িবভিত $প েযেন- lsquoিব) অংেশ ৰাম অৱতীণ পিথৱীতrsquo (সী কা)

৩ এক সমেকাণৰ ১৯০ ভাগ িড3ী ৪

পিথৱীৰ পিৰিধৰ ১৩৬০ ভাগ ৫ ৰািশচLৰ ১৩০ ভাগ ৬ শৰীৰ বা যNৰ অO

অিভধানখনত এইদেৰ িশতানশই বহন কৰা অথৰ েগাটসমহক েবেলেগ বজাবৰ বােব 5িত

েগাটক Lম অনসিৰ েদখওৱা ৈহেছ এেনদেৰ উপQাপনৰ ে()ত অৱেশ ১ অংকক বৱহাৰ

নকৰাৈকেয় 5থমেটা েগাট িনেদশৰ িপছত তাৰ পৰৱতী েগাটসমহক বজাবৈল ২- ৰ Lমৰ পৰা

একািদLেম অথেবাৰ িনেদশ কিৰেছ আেকৗ বহন কৰা অথক সচাবৈল বৱSত েহাৱা 5েতকেটা

5িতশ বা বণনাৰ অ8ত েছিমকrsquoলন () ৰ বৱহাৰ কিৰেছ

সাধাৰণেত অিভধানখনত অথ 5দানৰ ে()ত 5িতশ সংUা আV বণনাৰ মাধমেৰ

অথেবাৰক উপQাপন কৰা েদখা ৈগেছ 5েতকেটা অসমীয়া অথ বা অথেগাটৰ িপছেতই ইংৰাজী

5িতশ বা বণনা দািঙ ধৰা ৈহেছ েসইেবাৰৰ তলত আেলাচনা আগ বেঢাৱা হrsquoলmdash

114 চতথ অধ6ায়

5িতশ

িব অসময় আবতৰ িয বYৰ িয সময় তাতৈক পথক কাল

২ অZভ বা েবয়া কাল িবষম িদন

িবণ অসময়ত েহাৱা

[সং] িব কােপাৰৰ আচল গাত েলাৱা কােপাৰ বা িৰহাৰ আগ

২ েদশৰ েকােনা এভাগ

[সং অ3 ] িব সltখ সltখৰ ফাল ২ ওপৰৰ বা মৰৰ ভাগ েযেন-

গছৰ আগ ৩ মৰ েশষভাগ েযেন- িৰহাৰ আগ ৪

অতীত কাল প[কাল েযেন-আগৰ িদন ৫ পবফাল েযেন-আিজ

আগত বৰিষেছ িবণ স]খত থকা েযেন-আগ- েচাতাল ২ 5থম

েযেন-আগ- েছাৱা আগভাগ আগ েহাৱা ৩

প[ৱতী েযেন-আগিদনা ৪ েসা েযেন-আগ- হাত

সংUা

[সং খিদকা ] িব ধান েগামধান আিদ ভািজেল ফিল উঠা চাউল এিবধ খাদ6

[সং উCান ] িব তলত জাল িদব পৰাৈক চ আিদ পাE দািঙ ধিৰ থকা মািটৰ

চপৰা

বণনা

[সং অ3 ] িব েজাৰ ২ আকাশৰ পৰা অিত েবেগেৰ তলৈল নািম অহা

দীিমান েজাৰৰ িনিচনা এিবধ িশল বা েসই িনিচনা বY [ এেনকৱা অসংখ6 েগাটা

ঘৰণীয়া বI 3হ আিদৰ িনিচনাৈক আকাশত ঘিৰ ফেৰ েসইদেৰ ফিৰ থােকােত

েকােনােটা েকিতয়াবা পিথৱীৰ আকষণ সীমাৰ িভতৰত েসামায়িহ েতিতয়া আকষণ

শিেয় তাক অিত েবেগেৰ পিথৱীৰ ফালৈল টািন আেনােত বায়ত ঘহিন খাই তাৰ

গাত জই উিঠ েজাৰৰ বা হাৈৱৰ িনিচনা ৈহ নািম আেহ নািম আেহােত েকােনােটা

পিৰ এেকবােৰ ভL ৈহ নাইিকয়া হয় আ েকােনােটাৰ আিদকা ভাগ িশল মািট

আিদ পিথৱীত পেৰিহ] পপীয়া তৰা


িব কজী েথেকৰাতৈক অলপ ডাঙৰ- দীঘল মৰৰ ফােল অলপ আ িপছৰ

ফালৈল েবিছ েজাঙা কলাফল বা আঠীয়া কলৰ সদশ এিবধ েটঙা আ তাৰ গছ [ ই

পিকেল হালধীয়া হয় ইয়াৰ বাকিল ডাঠ আ মঙহাল আMা খাবৰ িনিমেN তাক

কািট Oকাই ৰােখ িভতৰৰ টান Pিটেবাৰৰ বািহেৰ েকামল মঙহ লািগ থােক পিকেল

েসাৱাদ হয় তাক েকচােয়া খায়]

a

অথৰ স_`তা 5েয়াগৰ িদক- িনেদশনা 5দান কৰাৰ উেaেশ অিভধানখনত অ8ভ9 েহাৱা

িশতানশৰ িভতৰৰ 5েয়াজন বিল িবেবিচত েহাৱা শেবাৰৰ উদাহৰণ সংেযাজন কিৰেছ

অিভধানখনত উদাহৰণ িদয়াৰ ে()ত সাধাৰণেত bটা পcা অৱলdন কৰা েদখা ৈগেছ েসইেকইটা

ৈহেছmdash ক) উltিত আV খ) সাধাৰণ বাক তলত অিভধানখনৰ উদাহৰণৰ 5েয়াগ েদখওৱা হrsquoলmdash

ক) উltিত অিভধানখনত িবেশষৈক িযেবাৰ শ পৰিণ পিথ বৰeী আিদ 5াচীন

সািহতৰ পৰা সংহ কৰা ৈহিছল েতেন শৰ 5িবি` িলখনৰ ে()েতই উltি6 িদয়াৰ 5ৱণতা েদখা

ৈগেছ অিভধানখনৰ 5থম সংfৰণত এেন শৰ মল িনেদশৰ বােব প অথাত পিথ বিল উেখ কৰাৰ

কথা পাতিনত উেখ আেছ অৱেশ পাছৈল েসইেবাৰ প অ (পৰিণ অসমীয়া) েপ িলখা ৈগেছ

উদাহৰণA েপmdash

(প অ)[সং কQ ] িব ওচৰ েযেন- lsquolsquoেহন বা বিলবা েতাৰা $ামীৰ কাছেক

যাহা েতসেS নমাউক ইেটা জইrsquorsquo (দশম)

(পঅ) [সং] িব িমনিত কাকিত েযেনmdash lsquolsquoকাক কিহেয় তৱা চৰণিহ লােগাrsquorsquo

(ভিটমা)

খ) সাধাৰণ বাক অিভধানখনত িশতানশৰ 5েয়াগৰ স_`তা েদখৱাবৰ বােবই

সাধাৰণ বাকৰ জিৰয়েত উদাহৰণ বৱহাৰ কিৰেছ উদাহৰণA েপ

পিৰপািট কg খত নাইিকয়া কg েযেন- িস আত মািৰ কাম কিৰব নাজােন

[সং উU] অক ধা উমিন ল কণী বা েপাৱালীৰ ওপৰত পিৰ তাপ িদ

েযেন- হাহজনীেয় উমাইেছ ২ লােহ লােহ


জh অলপ তাপ িদ েযেনmdash জইকৰা উমাই উমাই জিলেছ

অৱেশ ত েকােনা বাখাiক উদাহৰণ িদয়া েদখা নাযায় এেকদেৰ িচ)ৰ

বৱহােৰা অিভধানখনত েপাৱা নাযায়

অিভধানখনৰ গাথিনক িদশৰ আেলাচনাৰ িপছেতই ইয়াৰ সাজ- সjাৰ িদশেতা আেলাকপাত

কিৰব লািগব সাজ- সjা বিল কrsquoবৈল যাওেত পkাৰ কলম িবভাজন পkাৰ Lমাংক পkাশীষকৰ

কথাই মলতঃ আেলাচনা কৰা হrsquoব

অিভধানখনত 5িবি`ৰ িবভাজনক মলতঃ bটা কলমত িবভািজত কিৰ সেজাৱা ৈহেছ পkাৰ

Lমাংক পkাৰ েসামাজত অসমীয়া সংখােৰ িদয়া ৈহেছ আেকৗ অিভধানখনত 5িতেটা পkাৰ শীষত

পkাৰ আৰmিণৰ িশতানশেটা বাওফােল আV েশষৰ িশতানশেটাক েসাফােল উেখ কিৰেছ

িগিৰধৰ শমাৰ খন 5কাশ পায় ১৯৫২ চনত ২০১১ চনৈলেক অিভধানখনৰ

দহটা সংfৰণ 5কাশ ৈহেছ তলত অিভধানখনৰ অিভধানতািnক িদশৰ িবচাৰ কিৰবৰ বােব ইয়াৰ

গাথিনক িদশৰ িবচাৰ কৰা হrsquoল

অিভধানখনৰ বহৎ গাথিনেটা মলতঃ অাংশ আV পoাংশ এই bটা উপাদান সিpিব` ৈহেছ

অাংশৰ িভতৰত েকৱল পাতিন আV পoাংশত পিৰিশ` অংশ সিpিব` ৈহেছ

অিভধানখনৰ পাতিনখন সংকলক িগিৰধৰ শমাই িলিখেছ পাতিনত শমাই অিভধান 5ণয়নৰ

কাৰণ 5ণয়নত সহায় েলাৱা c িশতান শৰ বাচিন আিদৰ িবষেয় অিত চমৈক উেখ কিৰেছ

পাতিনৰ 5থমেতই অিভধান 5ণয়নৰ কিৰবৈল েলাৱা সqেক এই বিল উেখ কিৰেছ েযmdash

আিজ েকইবা বছৰেৰ পৰা অসমীয়া অিভধান এখেনা পাবৈল নাইিকয়া েহাৱাত অসমীয়া

পঠন- পাঠনৰ যেথ` অসিবধা ৈহেছ এই িবষেয় েকবাজেনা িবিশ` বsেৱ েমাক উদগিন

িদয়াত আV িবেশষৈক বsবৰ tীিবভভষণ েচৗধৰী ডাঙৰীয়াই ছেপাৱাৰ দািয়v লrsquoব েখাজাত


আিম 5ায় িতিন বছৰ কাল অwা8 পিৰtম কিৰ অসমীয়া অিভধান ৰাইজৰ আগত উিলয়াব

পািৰ সে8াষ লিভেছা (শমা পাতিন)

অিভধানৰ শ সংকলনৰ ে()ত েলাৱা বৱQা সqেকও শমাই পাতিনত এই বিল উেখ কিৰেছ েয

এই অিভধান সংকলন কাযত েহামেকাষ আV চxকা8 অিভধানেক 5ধানৈক অৱলdন কৰা

ৈহেছ আV লগেত েকবাখেনা সংfত বঙলা আV ইংৰাজী অিভধানৰ সহায় েলাৱা ৈহেছ

েহমেকাষ আV চxকা8 অিভধানত থকা অথচ ভাষাত বৱহাৰ েনােহাৱা bই চািৰটা শ বাদ

িদয়া ৈহেছ আV আধিনক অসমীয়া ভাষাত বৱSত নতন শ ভােলমান সংেযাগ কৰা ৈহেছ

(শমা পাতিন)

অিভধানখনৰ পoাংশত পািৰভািষক শ িকছমানৰ পিৰিশ` েপ সিpিব` কিৰেছ

অিভধানখনৰ মল গাথিনৰ িপছত নানা িবষয়ৰ আৱশকীয় পািৰভািষক শ িকছমান সিpেৱিশত কৰা

ৈহেছ পিৰিশ`ত সিpিব` কৰা পািৰভািষক শেবাৰক (ক) আV (খ) এই েপ bটা ভাগত ভাগ

কিৰেছ 5থম ভাগত অথাৎ (ক) েপ ভাৰতীয় সাংিবধািনক পিৰভাষাক অ8ভ9 কিৰেছ িyতীয়

ভাগত (খ) অনান পািৰভািষক শ িশতােনেৰ গিণত পদাথিবUান ৰসায়ন খিনজিবদা

েজািতিবদা ভেগাল ভতn জীৱিবদা উিzদিবদা 5াণীিবদা অথিবদা ৰাজনীিত মানসিবUান

দশন আিদ িবিবধ িবষয়ক পািৰভািষক শক অ8ভ9 কিৰেছ

অিভধানখনৰ বহৎ গাথিনৰ ে()ত মনকিৰবলগীয়া িদশৰ িভতৰত এক অিত সীিমত প

এটােহ আমাৰ চকত পেৰ িবেশষৈক অিভধানখনৰ অাংশত ব 5েয়াজনীয় উপাদানৰ অ8ভ9

েহাৱা েদখা নগrsquoল বৱহাৰকতাৰ 5িত িনেদিশকা সংি(িকত শ পৰ িনেদশ উ|াৰণৰ িনেদশ

আিদ সqেক অিভধানখনত েকােনা _` মতৰ উেখ অাংশত নাই

ৰ বৰগাথিনেটােৱ অিভধানখনত অ8ভ9 েহাৱা িশতানশৰ িবিতেকই

সামিৰ ৈলেছ সংকলক শমাই পাতিনত উেখ কৰা অনসিৰ সংকলনৰ েবিলকা

ৰ উপিৰ েকবাখেনা সংfত বঙলা আV ইংৰাজী অিভধানৰ কথা উেখ কিৰেছ অৱেশ শ

িনবাচনৰ ে()ত শমাই ভাষাত 5েয়াগ বা 5চলনৰ িদশেটাৰ 5িত ~Vv িদেছ েসেয় বা

ত সিpিব` েহাৱা শেকা ভাষাত বৱহাৰ েনােহাৱা েদিখ েসইেবাৰক বজন কিৰেছ


আেকৗ আধিনক অসমীয়া ভাষাত বৱত বেতা নতন শ অিভধানখনত অভ ৈহেছ বিল উেখ

কিৰেছ

ampায় িশ সহ(ািধক শৰ সংেযাজনেৰ ampকাশ কিৰ উিলওৱা িগিৰধৰ শমাৰ

খনত িশতান শেবাৰক িবন কেৰােত মল শৰ পৰা উ2ত েহাৱা এেক পিৰয়ালভ

শেবাৰক উপ- শীষকৰ মযাদা ampদান কিৰেছ আেকৗ িশতানশৰ ampিবি6ৰ ে7ত অিভেampত আ8

ampচিলত অথৰ ampিত িবেশষ 8lt িদয়া েদখা যায়


িশতানশই বহন কৰা আিভধািনক তথৰ গাথিনেটা িবচাৰ কিৰব লািগব অিভধানখনৰ ampিবি6সমহত

িনিহত অনগাথিনৰ আেলাচনা কিৰবলগীয়া িবষয়েবাৰ এেনধৰণৰ হrsquoবmdash শৰ Bম আখৰ েজাটিন

বাকৰণগত সেDদ উৎসৰ িনেদশ অথৰ িনেদশ ইতািদ

অিভধানখনত শৰ Bম বণানBিমক ভােৱই সেজাৱা ৈহেছ অিভধানখনত অভ েহাৱা

িশতানশৰ বণানBমক তলত উেখ কৰা হrsquoলmdash

অ আ ই ঈউ ঊ ঋএ ঐ ও ঔক খ গ ঘচ ছ জ ঝট ঠ ড ঢত থ দ ধ নপ ফ ব ভ ময ৰ লশ ষ স হ 7


ক) ৰ বণমালাৰ অভ$ েনােহাৱা আ( শত বৱ)ত েনােহাৱা ৠ আ( ঌ-ক সণ

পিৰহাৰ নকিৰ যথাানত উে1খ কিৰেছ

খ) ব3নবণৰ ে45েতা শৰ আৰ6িণত বৱহাৰ েনােহাৱা ঙ ঞ ণ ৱ আখৰেবাৰক

অিভধানখনত অভ$ কৰা নাই অৱেশ শৰ মাজত ম অনসিৰেয় অভ$ কিৰেছ

অিভধানতlt আ( অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান 119

গ) অিভধানখনত ড ঢ য় ৎ- ৰ পিৰচয়মলক বণনা Dদান কৰা নাই শৰ মাজত বৱহাৰ

কেৰােত মািন চলা বণৰ ম অনসিৰেয়ই এইেবাৰৰ অভ$ কিৰেছ উদাহৰণ Hেপ

অিভধানত DাI এেন মৰ উে1খ কৰা হrsquoল-

ট ঠ ড (ড) আেটাম- েটাকািৰআঠ আেঠপেখ আডকািটআডতদাৰ (শমা ৯৬- ৯৭)

ঠ ড (ড) ঢ (ঢ)গঠনগডগঢগিঢতগেঢ িপেঠ (শমা ২৭৪- ২৭৫)

ম য (য়) DেমাদDযTDয়াগDয়াণ (শমা ৬১০)

ণ ত (ৎ) তSতেতািধকতৎকােলতTলতৎপৰ (শমা ৪৪৬- ৪৪৭)

গ) ) িবসগ ( ) আ( চWিবX ()- ৰ পিৰচয়মলক বণনাও অিভধানখনত পাবৈল

নাই অৱেশ উপানমত শেবাৰ সজাওেত ইহতৰ ান ৰবণৰ িপছেতই ৰািখেছ উদাহৰণ Hেপ

(অ-ঔ) অ

অইনঅঋণীঅংশঅইঅকৰা (শমা ১- ২)


(অ-ঔ) `-আিন` আষৰীয়া`ই`ঃখ`ঃশাসন`ঃসাধ`কিৰ (শমা ৪৯৬)

শৰ ম িনণয়ৰ লগেত অিভধানখনত Dিবিৰ মযাদা Dদানৰ ে45ত অিভধানখনত এেক

অথবাচক আ( এেক পিৰয়ালভ$ শেবাৰক এেকটা Dিবিৰ িভতৰেত ৰািখ সািধত শেবাৰক

উপশীষক Hেপ অভ$ কিৰেছ উদাহৰণ Hেপ

(পৰিণ অসমীয়াত lsquoআিতrsquo) উপস আন শৰ আগত থািক অিধক েবিছ অিতশয়

অিতিৰ$ আিদ অেনক অথ বেজাৱা শ

ি িবণ অিতশয়Hেপ বৰৈক অিধকৈক

িবণ বcমান যগত িয সকেলাতৈক নতন

আৱশকতৈক অিধক ভি$ আনক ছল কিৰবৈল েদখওৱা ভি$

(শমা ১৮)

অিভধানখনত Dিবিেবাৰক সজাবৈল যাওেত এেক অথবাচক বা Dায় এেকধৰণৰ অথ

Dদানকাৰী শসমহক এেকটা Dিবিেতই ৰািখেছ

আেকৗ অথৰ ে45ত তাৰতম ঘেটাৱা শেবাৰক েবেলগ Dিবিত ান িদেছ অৱেশ

সকেলা ে45েত এই সাম3স ৰি4ত েহাৱা েদখা নাযায় উদাহৰণ Hেপ

অথৰ তাৰতমৰ বােব েবেলগ Dিবি

সক ধা মেন মেন ভািব চা fণ িচা

িব উমান আটকাল সহািৰ

িব এিবধ গছৰ এঠা

অক ধা ন g হািন g (শমা ২৭৯)


িভh অথ সেiও এেকটা Dিবি

িব বৱহাৰ আচৰণ ভাৱ নীিত িনয়ম িতেৰাতাৰ মােহ

মােহ ঋতjাৱ েহাৱা েতল আিদত মছলা সািন েপলাই েথাৱা ফল-

মল (শমা ৯৩)

িব েখাপা বািlবৰ িনিমেc িছগা চিলৰ মঠা ভাৱনাৰ মাজত দশকৰ আনX

বঢাবৰ কাৰেণ ফচিৰ ভাও িদয়া কায Dহসন

(শমা ৩২১)

সংকলক শমাই েতেখতৰ অিভধানখনত ]হণ কৰা আখৰ েজাটিন স^কীয় েকােনা কথা

উেখ কৰা নাই অিভধানখনত সংেযািজত কৰা েতওৰ চম পাতিনখনত উেখ কৰা lsquolsquoসংকলন

কাযত lsquoেহমেকাষrsquo আ8 lsquoচ_কা অিভধানrsquoেক ampধানৈক অৱল`ন কৰা ৈহেছrsquorsquo-কথাষাৰ এইিখিনেত

িবেশষ তাৎপয বহন কিৰেছ অিভধানখনৰ ampণয়নৰ ে7ত েতও ampধানতঃ আ8

েকই েয অনসৰণ কিৰিছল েসইয়া আিম ইয়াৰ পৰা িনিbতভােৱ কrsquoব পােৰা েসেয় আখৰ

েজাটিনৰ ampসংগেতা শমাই ৰ ওচৰ চপা েদখা যায় িবেশষৈক েৰফয িcltৰ বৱহাৰ

ণltিবিধ- ষltিবিধৰ িনয়ম মািন চলা আিদৰ ে7ত অিভধানখন ৰ ওচৰ চািপেছ

অিভধানখনত অভ েহাৱা িশতানশৰ অথেবাধ ampদান কিৰবৈল পদৰ িনেদশ িদয়া েদখা

ৈগেছ অিভধানখনত সিdিব6 েহাৱা বাকৰণগত সেDদেবাৰ ৈহেছmdash

অক ধা অকমক ধাতঅব অবয়কদ িব কদ িবেশষকদ িবণ কদ িবেশষণিB িবণ িBয়া িবেশষণিব িবেশষিবণ িবেশষণসক ধা সকgক ধাতসh সhনাম

উদাহৰণijেপ


িবেশষণ

িবণ ইmা বা অিভলাষ নকৰা (শমা ৫০)

িবেশষ

িব নাম উপািধ িয শি$ৰ nাৰ শাথৰ oান হয় শ শি$ (শমা ৫৫)

সকpক ধাত

সক ধা পজা কৰা qrষা কৰা (শমা ৬৪)

অবয়

অব মােন ভািঙ কব লািগেল (শমা ৬৫)

অকpক ধাত

অক ধা থাকা উপিত থাক বাস কৰ (শমা ৯৩)

কদ িবেশষণ

কদ িবণ ঢকা আবত (শমা ৯৩)

িয়া িবেশষণ

ি িবণ সময়ৰ গিতত লােহ লােহ মশঃ (শমা ২১৩)

সuনাম

সu েকােনা েকােনা এটাও (শমা ২৩০)

কদ িবেশষ

কদ িব িযেয় িবেচ (শমা ৬৬৮)

িগিৰধৰ শমাই সংকলন কৰা শসমহত েকােনাধৰণৰ বৎপিTৰ িনেদশ িদবৈল যk কৰা

নাই অৱেশ কrsquoৰবাত েছগা- েচােৰাকাৈক lই এটা শৰ উৎসৰ িনেদশ িদয়া েদখা ৈগেছ িয িক

নহওক অিভধানখনত অভ েহাৱা lই এটা ampিবি6ৰ মাজত উৎসৰ িনেদশ িদবৈল েচ6া কিৰেছ

িবেশষৈক েকতেবাৰ আৰবী ফাছী পৰিণ অসমীয়া সংmত ইংৰাজী শৰ উৎস িনেদশ কিৰবৈল যk

কিৰেছ


(পঃ অঃ) অক ধা আেছ (শমা ৯৩)


(সং আয়তী) িব ামী থকা িতেৰাতা

(শমা ১১৩)

(ফা) িব েহত িনিম আপি (শমা ১৫)

(ফা) িভতৰ (শমা ৪২)

(ফা আঈনা) িব আampী দপণ (শমা ১১৩)

(আৰবী) িব শপথ িদব) (শমা ১৯৯)

(ইং) েমাক-মা অৱ0া পিৰি0িত (শমা ২৩১)

(ইং Compass) িব িদগদশন য3 ইয়াৰ কাইটৰ এটা মৰ সদায় উৰ ফােল থােক

ব অকা বা েমপ আিদ েজাখা =েঠীয়া য3

( ইং ) িব ডাAৰখানাত িযজেন ঔষধ িদেয় িমহিল কেৰাতা

(শমা ১৮৯)

উেFখেযাগ) েয অিভধানখনত অিত কম সংখ)ক শGৰ েHIতেহ এইধৰণৰ উৎসৰ িনেদশ

িদেছ এইধৰণৰ আন বLেতা শGত উৎসৰ িনেদশ িদয়াৰ পৰা সংকলক িক কাৰণত িবৰত থািকেল

তাক অনেময় নহrsquoল সNৱতঃ অিভধানখনৰ অনগাথিনেটাৰ সPাকৰণৰ েHIত িগিৰধৰ শমাৰ

েকােনা আগতীয়া পিৰকQনা নথকাৰ েহতেকই এেনধৰণৰ িবসিত হrsquoবৈল পােল উদাহৰণSেপ

ইংৰাজীৰ পৰা অহা কেTাজ কেTািজটৰ কUটাৰ আিদ শGৰ েHIত সংকলেক েকােনা উৎস

িনেদশ িদয়া নাই অথচ এেকটা পWােতই থকা কমা কিমছন কিমিট কTাচ আিদ শGৰ েHIত উৎস

িনেদশৰ লগেত ইংৰাজীৰ মল শGেটােৰা উেFখ কিৰেছ

(ইং িব অইনৰ েকােনা কাম কৰাই িদয়া বােব েপাৱা েবচ বা বানচ

(ইং িব সিমিত সভা


ছপাখানাৰ আখৰ সেজাৱা কাম

ছপাখানৰ আখৰ সেজাৱা কাম েযােন কেৰ

গলত বXা কােপাৰ (শমা ১৮৯)


আিভধািনক অথ Yদান কিৰবৈল যাওেত সাধাৰণেত শGেটাৰ Yচিলত আ[ ব)ৎপিগত

অথৰ ওপৰেতই [] িদয়া হয় েতা িগিৰধৰ শমাই Yিবি^ৰ অথ িনেদশ কিৰবৈল

যাওেত এই িদশৰ Yিত লH) ৰািখেছ িশতানশGৰ অথেটা Yথেম অসমীয়া ভাষাত Yদান কিৰ তাৰ

িপছত ইংৰাজীৰ বণনা Yদান কিৰেছ িশতানশGৰ মাজত িনিহত থকা অথ বা অথ সমি^ক িনেদশ

কিৰবৰ বােব Yিতেটা অথৰ িপছত কমা () ব)ৱহাৰ কিৰেছ উদাহৰণSেপ

িব বাক)ৰ কা ক_ ি`য়া আিদ পদ িবলাকৰ পৰaৰ িমল

সৰল অথ িনণয় সbX

বংশ (শমা ৪৩)

অথৰ েতও সa^তা আিনবৰ বােব সমাথক YিতশG পিৰিমত সংcা চম বণনা আিদৰ

জিৰয়েত অথৰ িনেদশ িদেছ তলত েসইেবাৰৰ আেলাচনা দািঙ ধৰা হrsquoলmdash

YিতশG

িব িববাদ িবেৰাগ অিমল (শমা ৬৮৪)

িব িনেfজ েধলেধলীয়া বগা (শমা ৮৪৪)

িব সমদায় অিখল সকেলা (শমা ৮৫৯)

সংcা

িব ঘৰণীয়া িট েহাৱা এিবধ বনৰীয়া লতা আ[ তাৰ িট তাৰ িটেৰ লrsquoৰাই েধমািল

কেৰ চ`

চকিৰ আঠৰ গািঠৰ আগফালৰ ঘৰণীয়া হাড চৰাইৰ েপটত আহাৰ জীণ

কৰা যতন the knee cap a birdrsquos crop (শমা ৩১৫)

িব ঘৰৰ েভিটৰ েবৰৰ বািহেৰ থকা অংশ

(শমা ৫৮৯)

িব বগ এিবধ দীঘল ঠটীয়া মাছ েখাৱা চৰাই এিবধ ফল আ[ তাৰ গছ

ভীেম বধ কৰা এটা ৰাHস (শমা ৬৩১)


বণনা

িব পচা বi থকা েজকা মািটৰ পৰা ওেলাৱা আ[ আXাৰত িজিলকা এিবধ বাj

িকছমান মানেহ িবkাস কেৰ েয পিত েথাৱা ধন- েসাণৰ ই এটা কািলকা আ[ ৰািত

বািহৰৈল চিৰবৈল ওলায় েসইবােব ইয়াক ধন- ৈলও েবােল jack orsquo lantern

(শমা ২৯৮)

িব বৰ ডাঠ হািব ঘাইৈক ইকৰা- খাগিৰ আিদ হািল ওপৰা ওপিৰ ৈহ পিৰ ডাঠ

েহাৱা হািব (শমা ৩০০)

খন সেত)nনাথ শমা আ[ নেৰnনাথ শমাৰ সTাদনাত Yকাশ পায়

১৯৭১চনত অিভধানখনৰ নামৰ তলেত ব)াখ)া িদ আধিনক অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান বিল িলখা এই

খন ৈহেছ এখন একভািষক অিভধান

অিভধানখনৰ বহৎগাথিনেটা মলতঃ অpাংশ আ[ পqাংশ এই =টা উপাদােনেৰ গিঠত

ৈহেছ অpাংশত েকৱল পাতিনখন সিrিব^ ৈহেছ আ[ পqাংশত পিৰিশ^ অংশ সিrিব^ ৈহেছ

অিভধানখন সংকলন কৰা সেত)nনাথ শমা আ[ নেৰnনাথ শমাই যটীয়াভােৱ পাতিনখন

িলিখ উিলয়াইেছ চমৈক িলখা এই পাতিনত অিভধান Yণয়নৰ উে-শ) অsভিA আ[ Yণয়ন ৰীিতৰ

িবষেয় িলিখেছ

ছাI িশHক আ[ সাধাৰণ পঢৈৱ- এই সকল ব)ৱহাৰকতাৰ সিবধা হrsquoব পৰাৈক আধিনক

অসমীয়া অিভধানৰ অভাৱৰ ফলuিতেয়ই ৈহেছ অিভধানখন Yণয়নৰ উে-শ) আেকৗ শGৰ

অsভিAৰ Yসংগত েকৱল Yচিলত শGৰািজৰ ওপৰতেহ [] Yদান কিৰেছ ভাষাত শGৰ Yচলনৰ

এই িদশেটাৰ Yিত লH) ৰািখবৈল যাওেত েসেয় পৰিণ অYচিলত শGক বাদ িদয়াৰ লগেত Yত)য়

িবভিAৰ েযাগত সািধত শGসমহেকা অsভA কৰা নাই এই Yসংগত পাতিনত এইবিল উেFখ

কিৰেছ েযmdash


ছাI িশHক সাধাৰণ পঢৈৱ সকেলােৰ হাতত িদব পৰা নািতবহৎ এখিন

আধিনক অসমীয়া অিভধানৰ অভাৱ বLিদনৰ পৰাই অনভৱ কিৰ অহা ৈহিছল

েসই অভাৱ পৰণেৰ এটা সামান) Yেচ^া গিতেক এই

অিভধানত েকৱল Yচিলত শGৰািজেহ সিrিব^ কৰা ৈহেছ পৰিণ অYচিলত শG

বাদ িদয়া ৈহেছ তােক কেৰােত ইংৰাজী আিদ ভাষাৰ পৰা আিহ অসমীয়া ভাষাত

ঘ[ৱা ৈহ পৰা শGৰািজও সামিৰ েলাৱা ৈহেছ

িবভিA Yত)য় আিদৰ েযাগত িসw েহাৱা বা জতৱা ঠাচত ব)ৱxত েহাৱা

সকেলা শG আিন ইয়াত 0ান িদব পৰা নাই েকৱল িবেশষভােৱ অথব)yক শG

িকছমানেহ মাI আিম দািঙ ধিৰেছা

(শমা আ[ শমা পাতিন ক)

অিভধানখনৰ Yণয়নৰ েবিলকা েতওেলােক Yচিলত ৰীিতক অনসৰণ কিৰেছ বিল উেFখ

কিৰেছ িবেশষৈক অিভধানৰ অনগাথিনেটা িকদেৰ গিঢ তিলব তাৰ আভাস এটা পাতিনৰ মােজিদ

কrsquoব িবচািৰেছ পাতিনত এইবিল ৈকেছ-

অিভধানখিন Yণয়ন কেৰােত এই েHIত Yচিলত ৰীিতেক অনসৰণ কৰা ৈহেছ

Yেত)ক শGৰ পাছেত তাৰ পদ িনণয় কিৰ েদখওৱা ৈহেছ এেকটা শGেৰ িবিভr

অথ ১ ২ আিদ নbৰ িদ বেজাৱা ৈহেছ এেক শGেৰ িবিভr পদ হেলও

সাধাৰণেত তাৰ অথ েবেলগৈক েদখওৱা ৈহেছ


পাতিনখনত উেFখ কৰা আন এটা মনকিৰবলগীয়া িদশ হrsquoল েয অিভধানখনৰ Yণয়নৰ

েবিলকা সহায় িহচােপ েলাৱা পবৱতী অিভধানৰ কথাৰ মাজত িবেশষৈক ৰ মকিল

সহায় ৈলেছ বিল উেFখ কিৰেছ অথাৎ অিভধানখনৰ মল আিহ Sেপ ক মািন

চিলেছ

অিভধানখনৰ পqাংশত পািৰভািষক শGাৱলীৰ এখন তািলকা পিৰিশ^Sেপ সংেযািজত

ৈহেছ এই তািলকাখন সংেযাজন কৰাৰ Yেয়াজনীয়তা সTেক সংকলেক পাতিনত এই বিল উেFখ

কিৰেছ েয


িশHাৰ মাধ)ম আzিলক ভাষাৈল পিৰৱিতত েহাৱাৰ লেগ লেগ পািৰভািষক

শGাৱলীৰ Yেয়াজন আগতৈকও বািঢল তাৈল লH) ৰািখ পিৰিশ^ত তাৰ এিট

তািলকা সংেযাজন কৰা ৈহেছ এেন কেৰােত সবভাৰতীয় পািৰভািষক শGাৱলীৰ

লগত তাৰ সংগিত ৰািখবৈল য কৰা ৈহেছ (শমা আ[ শমা পাতিন ক)

পািৰভািষক শGাৱলী বিল সিrিব^ কৰা এই তািলকাখন ইংৰাজী বণমালাৰ Yিতেটা বণৰ

পৰা েহাৱা পিৰভাষাসমহক বণান`িমকভােৱ সজাইেছ েকােনা িবষয়ত ভাগ নকিৰ সকেলা

পিৰভাষাক সামিহকভােৱ সিrিব^ কিৰেছ ৬৮ পWা েজাৰা এই পািৰভািষক শGাৱলীক অিভধানখনত

অsভA কিৰেছ উদাহৰণSেপmdash

mdash সংেHপ

ndashmdashউদৰ mdash ঔদিৰক উদৰ তলেপট

mdash পৰম ( ~ পৰম ) চৰম ( ~ চৰম িডpী শন) `ম)

~ mdash িনজল েকাহল ~ mdash পৰম ভাৰ

ndash সিপল

ndash পিৰবিধত কৰা ndashmdashপিৰবধন mdash পিৰবধক িববধক

mdashউপা তথ)পািত

mdashঅহম ~ mdashআ|েকিnক ~ mdash অসা|) ~ ndash াদশ ~

আহিমক Yবি ~ অহিমকা ~ আহিমক কাম ~ সা|া ~

অহিমকা

ৰ বৰগাথিনেটাৰ Yসংগত আেলাচনা কিৰবৈল হrsquoেল আিম অিভধানখেন

সামিৰ েলাৱা িশতানশGৰ িবfিতেটা েকেনকৱা তাক জািনব লািগব খনৰ নামৰ

তলেত বXনীৰ িভতৰত অিভধানখনক lsquoআধিনক অসমীয়া ভাষাৰ অিভধানrsquo বিল অিভিহত কিৰেছ

অিভধানখনৰ পাতিনেতই সংকলেক অিভধানখনত সংকিলত কৰা শGসমহ ভাষাৰ Yচিলত শG বিল

a^ভােৱ উেFখ কিৰেছ অথাত সংকলেক অিভধানখনত অsভA কিৰবৈল েলাৱা শGেবাৰৰ েHIত

ব)ৱহাৰৰ Yসংগক িবেশষভােৱ [] Yদান কিৰিছল আ[ এই ভািবেয়ই পৰিণ অYচিলত শGক

পিৰহাৰ ভাষাত Yচিলত ৈহ পৰা ইংৰাজী আিদ ভাষাৰ শGৰ অsভিA কিৰেছ (শমা আ[ শমা)


সংকলেক এই বিলও মত েপাষণ কিৰেছ েয অিভধানখনৰ ণয়ন িয়াৰ লগত ধানতঃ

খন জিডত ভাষাৰ আধিনক ampপ আ চলনৰ িদশেটাৰ িত ল- ৰািখ িযদেৰ

বৰগাথিনেটা ৈতয়াৰ কিৰিছল ত1প ও বৰগাথিনেটা

এেকধৰেণ 2ত কিৰ ৈলেছ অিভধানখনত ায় পিচশ হাজাৰ শ4 অ5ভ67 ৈহেছ


িশতানশ4ই বহন কৰা আিভধািনক তথ-ৰ গাথিনেটা িবচাৰ কিৰব লািগব অিভধানখনৰ িবিসমহত

িনিহত অনগাথিনৰ আেলাচনা কিৰবলগীয়া িবষয়েবাৰ এেনধৰণৰ হrsquoবmdash শ4ৰ ম আখৰ েজাটিন

ব-াকৰণগত সেgtদ উৎসৰ িনেদ6শ অথ6ৰ িনেদ6শ উদাহৰণ ইত-ািদ

অিভধানখনত শ4ৰ ম বণ6ানিমক ভােৱই সেজাৱা ৈহেছ অিভধানখনত অ5ভ67 েহাৱা

িশতানশ4ৰ বণ6ানমক তলত উেBখ কৰা হrsquoলmdash

অ আ ই ঈউ ঊ ঋএ ঐ ও ঔক খ গ ঘচ ছ জ ঝট ঠ ড ঢত থ দ ধ নপ ফ ব ভ ময ৰ লশ ষ স হ


ক) বণমালাৰ অভ য় আ ৱ- বণক অিভধানখনত অভ কৰা েহাৱা নাই অৱেশ

শৰ মাজত যথাানেতই অভ কিৰেছ

খ) শৰ আৰ-িণত বৱহাৰ েনােহাৱাmdash ঙ ঞ ণ আখৰেবাৰৰক অিভধানখনত যথাানত

অভ কিৰ েসইেবাৰৰ পিৰচয়মলক বণনা িদেছ েযেনmdash

ব3ন বণৰ ক বগৰ প5ম আখৰ ই নািসক 6িন এই আখেৰেৰ আৰ- েহাৱা

অসমীয়া শ নাই 9 এই যাৰৰ সলিন অসমীয়াত বত ঠাইত ঙ- ৰ বৱহাৰ হয়

(শমা আ শমা ২২৭)


ব3ন বণৰ ট বগৰ প5ম আখৰ ণ- েৰ আৰ- েহাৱা শ অসমীয়াত নাই েকৱল

ণCিবিধ ণCিবধান িণজ- আিদ Dই এটা সংFতীয়া শ বাকৰণত বৱহাৰ েহাৱা

েদখা যায় (শমা আ শমা ২৮৩)

গ) অিভধানখনত ড ঢ য় ৎ- ৰ পিৰচয়মলক বণনা Nদান কৰা নাই শৰ মাজত বৱহাৰ

কেৰােত বণৰ ম অনসিৰেয়ই এইেবাৰৰ অভ কিৰেছ উদাহৰণQRেপ-

ট ঠ ড (ড) ঢ (ঢ) বটৱাবঠাবিঠবঠীবডবড গছবডাৰীবঢনীবঢা (শমা আ শমা ৬১)

ণ ত (ৎ) কUকৎকত (শমা আ শমা ১৬৭)

অৱেশ সকেলা ঠাইেত এই মক VWভােৱ ৰা কিৰব পৰা নাই যথা

উতঙাউতলউৎকটউৎকXাউZ[ (শমা আ শমা ৯০)

ঘ) অনQাৰ ( ) িবসগ ( ) আ চ^িব_ ()- ক উপানমত শেবাৰত সজাওেত ইহতৰ

ান Qৰবণৰ িঠক িপছেতই ৰািখব লােগ যিদও অিভধানখনত সিঠক ানত Nেয়াগৰ েbত সংকলেক

সফলভােৱ উপনীত হrsquoব পৰা নাই উদাহৰণQRেপ

বণানমত অসাম3স চচংচকচক


চগাচিঙন চ9ীনচছচছািল (শমা আ শমা ২২৮- ২২৯)

শৰ ম িনণয়ৰ লগেত অিভধানখনত Nিবিৰ মযাদা Nদানৰ েbত Nায় এেকধৰণৰ

অথবাচক মল শেটাক েকইবাটাও Nিবিত অভ নকিৰ এটা Nিবিেতই আটাইেকইটা অথ

একািদেম (১ ২ ইতািদ) সিeিব কিৰবৈল যg কিৰেছ আেকৗ মল শেটাৰ পৰাই সািধত

ৈহ উiত েহাৱা এেক পিৰয়ালভ শেবাৰেকা এেকটা Nিবিৰ িভতৰেত ৰািখ উপশীষক Rেপ

েসইেবাৰক অভ কিৰেছ

উদাহৰণQRেপ

িব অসময় ২ েবয়া সময় বা িদন িবণ অম9লীয়া বj বা Nাণী

অকমণ বয়সতৈক কথাই বতৰাই আগবঢা (লrsquoৰােছাৱালীত খােট)

িবণ সময় নহওেতই জৰাlm অকাল বা অসময়ত

েদৱতাৰ আnান বা জাগৰণ শৰৎকালৰ Dগাপজা

(শমা আ শমা ৩)

অৱেশ অথৰ িভeতাৰ Nকিতৈল চাই িকছমান িশতানশক Nবি েবেলগ েবেলগ কিৰ অভ

কিৰেছ যথা

িব কািতক মাহ বহাগৰ পৰা আৰ- কিৰ স[ম মাহ আিহন- কািতৰ

সংািত েহাৱা িব েসইিদনা অসমীয়া েখিতয়েক েখিত চায় পথাৰত চািক

িদেয় তলসীৰ তল মিচ বি oলায়

িব মাহ- সিৰয়হ মািৰ েপলাই িদয়া জাবৰ

িব কাষ এঢলীয়া এঢলীয়া হ হািল পৰ কাষৰ হ

একাষৰ হ ইকািত- িসকািত ইফাল- িসফাল

(শমা আ শমা ১৪৬)

ৰ আখৰ েজাটিনৰ আেলাচনা কিৰবৈল হrsquoেল আিম অিভধানখেন ণয়নৰ

েবিলকা Nহণ কৰা িনয়ম- নীিত সOক6ীয় কথািখিন ফিহয়াব লািগব ণয়নৰ েPত িবেশষভােৱ

ৰ মকিল সহায় েলাৱা বিল পাতিনত কৰা উেBেখ অিভধানখনৰ আখৰ েজাটিনৰ

ওপৰেতা ৰ ভাৱ Q কিৰ তিলেছ আেকৗ িযেহত ৰ


নীিতেকই মািন চিলেছ েসেয় ৰ আখৰ েজাটিনৰ ওপৰত পেৰা আ

ত-ভােৱ েৰই ভাৱ পিৰেছ অৱেশ- িকছ েPত Sকীয় মত িকছমােনা েদখা

যায় উদাহৰণSampেপ অিভধানখনত েৰফয7 িTU বণ6ৰ বজ6ন কিৰ এটা মাP বণ6ৰ ব-ৱহাৰ কিৰেছ

যথা কায6 কম6 কত6ব- ইত-ািদ

অিভধানখনত অ5ভ67 েহাৱা েত-কেটা িবিৰ শীষ6ক বা উপশীষ6কৰ ব-াকৰণগত সেgtদ

িদেছ সংকলেক পাতিনত েত-ক শ4ৰ পাছেত তাৰ পদ িনণ6য় কিৰ েদখওৱা ৈহেছ বিল উেBখ

কিৰেছ অিভধানত সিVিব েহাৱা ধান পদেবাৰ ৈহেছ-অব-য় িয়া িবেশষ- িবেশষণ আ

সব6নাম এই পদেকইটাৰ উেBখ কৰা িবিভV ampপসমহ ৈহেছ-

িয়া িয়াৰ িভতৰত অিভধানখনত অকম6ক িয়া সকম6ক িয়া অকম6ক ধাত

সকম6ক ধাত আ অসমািপকা িয়াৰ পদ িনেদ6শ কিৰেছ যথা

অক ি েটাপিন যা িবচনাত দীঘল িদ পিৰ থাক (শমা আ শমা ১৬২ (প))

( িবঃ sঃ অিভধানখনৰ ৩৪৪ পtাৰ িপছত প বণৰ পৰা পনৰ পtা সংখা ১ ৰ পৰা আৰ- ৈহেছ

েসেয় িuতীয় অংশৰ পtা সংখাক পৰৱতী বা বvনীৰ িভতৰত (প) বিল উেwখ কৰা হrsquoব)

সক ি দাতৰ এপািৰ আন পািৰৰ লগত ঘিহ শ কৰ

(শমা আ শমা ১৩১)

অক ধা বজ (শমা আ শমা ২৩৩)

সক ধা ১ েছদন কৰ খx বা েছাৱা কৰ ২ ওপৰত আচ টািন েনােহাৱা বা

অlাহ কৰ বাদ েদ ৩ আহ উিলয়াই সতা ৈতয়াৰ কৰ েযেন- সতা কাট

(শমা আ শমা ১৪৪)

অস ি এেক লগ ৈহ (শমা আ শমা ১১০ (প))

অবয় অবয়ৰ Rপেবাৰ অিভধানখনত েদখওৱা নাই অবয়ক অব সংি[ Rপত

বজাইেছ

অব ৈলেক অথ (শমা আ শমা ১০৯ (প))

অবয় কাৰেণ (শমা আ শমা ৭১ (প))


িবেশষ িবেশষৰ িভতৰত েকৱল িবেশষ আ কদ িবেশষক িনেদশ িদেছ িবেশষৰ

বােব িব আ কদৰ বােব কদ এই সংিি[ Rপ বৱহাৰ কিৰেছ েযেনmdash

িব হাতৰ বঢা আঙিল আ তজনী আঙিলেৰ েলাৱা েজাখ

(শমা আ শমা ২৬৩)

কদ িব বj খাওেত উশাহৰ নলীত লািগ ঘহিন খাই েহাৱা কাহ

(শমা আ শমা ২৩৪)

িবেশষণ িবেশষণৰ িভতৰেতা িবেশষণ (িবণ) কদ িবেশষণ (কদ িবণ) আ িয়া

িবেশষণ (ি িবণ) ৰ পদ িনেদশ েদখৱাইেছ েযেনmdash

িবণ তৰল চপল িৰ ৈহ নথকা (শমা আ শমা ৫৮)

কদ িবণ যাতায়ত ২ সzক বা সv েযেনmdashিসহতৰ ঘৰৰ লগত অহা-

েযাৱা নাই (শমা আ শমা ৫৯)

ি িবণ সতেত িদেনৗ িদেন িনশাই (শমা আ শমা ৫৮)

সবনাম সবনামৰ িভতৰত সবনাম (সবসবনা) Nাথক সবনাম (Nাথক সব) আ

িবেশষণীয় সবনাম (িবেশষণীয় সব) ৰ উেwখ কিৰেছ যথা

সব ব Nকাৰ বj েযেন ৰামৰ িবয়াত লচী- দাইল চাহ িমঠাইৰ উপিৰও কত

িক েয েখাৱা বj েযাগাৰ কিৰিছল (শমা আ শমা ১২৩)

সবনা নজনা বা অিনিদ ঠাইৰ (শমা আ শমা ১৩১)

Nাথক সব অিনিদ মানহ েযেনmdash lsquoেকান আিহেছrsquo ২ িবেশষণীয় সব

েযেনmdash lsquoেকান িদনা আিহবাrsquo (শমা আ শমা ১৭৮)

আধিনক অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান িহচােপ খনত ব-ৎপিX িদয়া েহাৱা

নাই অিভধানখনত অ5ভ67 কৰা িশতানশ4ৰ মল বা উৎসেৰা িনেদ6শ িদয়া েদখা নাযায় তথািপ

অিত েসেৰঙাৈক অিভধানখনৰ Zই এটা শ4ৰ মল িনেদ6শ কৰা েদখা যায় িবেশষৈক ধাৰ কৰা েকােনা

ভাষাৰ শ4ৰ েPত এেন কৰা েদখা ৈগেছ উদাহৰণSampেপ ইংৰাজী আৰবী-ফাচ6ী আিদৰ িকছ শ4ৰ

মল িনেদ6শ কিৰেছ যথা

আফেচাচ (ফা)


আউট (ইং)

কোিজটৰ (ইং)

িৰং (ইং) ইতািদ

উৎস িনেদশৰ েত অিভধানখনত ােৰাপ নকৰা েদিখ ভাৱ হয় িযেকইটা শ)ৰ মল

িনেদশ কিৰেছ েসইেকইটা হয়েতা সংকলন সময়ত ৈৰ েযাৱা ভল

একভািষক অিভধানখনৰ অথ 3দানৰ েত শ)ৰ 3চিলত অথ5পৰ ওপৰত িবেশষ

3দান কিৰেছ মল শ)ই বহন কৰা অথসমহৰ িভতৰত আটাইতৈক ওচৰ চপা অথেটা 3থেম উে9খ

কিৰেছ একািধক অথ বহন কৰা শ)েবাৰৰ েত িমক নৰ িদ এেকটা 3িবিltত অ=ভgt

কিৰেছ মল শ)ৰপৰা সািধত েহাৱা 5পেবাৰেকা এেকটা 3িবিltেতই অ=ভgt কিৰেছ

উদাহৰণ5েপ

িবণ মৰ েদাৱাই হািল থকা আনত ২ নD ৩ নীচ অৱGা3াH হীন

দশা িব নীচাৱা অেধাগিত পতন (শমা আ শমা ৪৯)

শ)ৰ অথ িলেখােত সমাথক 3িতশ) বা িভI অথ বজাবৈল 3িত শ)ৰ পাছত েচিমকলন

()- ৰ বৱহাৰ কিৰেছ

অিভধানখনৰ পাতিনত উে9খ কৰা অনসিৰ এেকটা শ)ৰ িবিভI অথ ১ ২ আিদ

একািদেম নৰ িদয়া ৈহেছ বিল কrsquoেলও অিভধানখনত এই অথৰ িমক নৰ িদয়াৰ েত িকছ

অসামLসৰ সিlt ৈহেছ িযেহত অথ 3দানৰ বােব িমক সংখা িদয়াৰ আিহেটা ৰ

পৰা েলাৱাৰ ফলOিতেতই হয়েতা িকছমান শ)ৰ িবিভI অথ িদবৈল কৰা িমক নৰৰ এই

3িয়ােটাত ১ ৰ নৰেটা বP েত ৈৰ েযাৱা েদখা ৈগেছ উদাহৰণ5েপ Rটা িভI 3িবিlt তিল

ধৰা হrsquoলmdash

িবণ কSক অথাত কাইট নথকা ২ বাধা িবিঘিন েনােহাৱা শ েনােহাৱা

(শমা আ শমা ১)

িব ১ যাক আয় বা উৎপIৰ পৰা কািট লয় েটV ২ ৰজা ঘৰত পাইেক

খািট িদয়া বাব ৩ বাP মাছ (শমা আ শমা ১৪৪)

অিভধানখনত িশতানশ)ৰ অথ িদবৈল যাওেত িবিভI েকৗশলৰ জিৰয়েত উপGাপন কিৰবৈল

যY কিৰেছ িবেশষৈক সমাথক 3িতশ) সংZা আ বণনাৰ জিৰয়েত অথৰ িনেদশ িদেছ যথা


3িতশ)েৰ অথ

িব 3[াৱনা ভিমকা আৰণ

িব অপমান অৱ1া অস2ান িবণ অপমািনত লাি4ত

(শমা আ শমা ৪৯)

িব ১ অপযশ 6নাম ২ েচকা দাগ িবণ দনাময8

অপযশলগা েচকা লগা 9ী

(শমা আ শমা ১৩৬)

সং1ােৰ অথ

িব েদৱতা বা অশৰীৰী স=াৰ পিথৱীত জীৱেদহ ধাৰণ (

জীৱেদহ ধাৰী েদৱতা অমতৰ মতপ পিৰহণ


িব ১ যA কেৰােত ৈসনই িপEা েলা- পাটৰ ৰGা আৱৰণ ২ ক- মH

ভতেIত আিদৰ পৰা ৰGা কৰা মH বা তািৱজ

(শমা আ শমা ১৪০)

িব ১ ৈনৰ দািতত েহাৱা দীঘলীয়া েথাপা বািE বগা ফল েমলা এিবধ উল

খাগিৰৰ দেৰ বন ২ িবণ কােহেৰ িনিমত কাহ সQকীয়

(শমা আ শমা ১৪১)

বণনােৰ অথ

িব িহRৰ িবSাস মেত ভগৱান িবTৰ দশ অৱতাৰৰ েশষ অৱতাৰ েতও

পিথৱীৰ সকেলা অধৰমী অতাচাৰী েলাকক বধ কিৰ আেকৗ সতযগ

Iৱতন কিৰব ২ ফলৰ কিল বা কলিডলৰ আকিতৰ েশাভাবধক বX

(শমা আ শমা ১৩৯)

িব েঢকীেথাৰােৰ েজােৰেৰ খবিলত িদয়া আঘাত েকাৰ বা েতেন ধৰণৰ

যতেনেৰ কৰা এেকাটা আঘাত মাছ আিদ মািৰবৈল জাল বা পলৰ


এেকাটা িনেGপ েকােনা বX ধিৰবৈল হােতেৰ মৰা থাপ কাগজ আিদৰ

ওপৰত িকবা িচন বা আখৰ েহিচ বৱাবৈল কৰা যতন

িব চামগছ বা েতেনকৱা ডাঙৰ গছত থকা ভত িস লিেল মানহৰ মখত

মাত নাইিকয়া হয় বিল কয় (শমা আ শমা ২৩৮)

শ)ৰ বৱহািৰক িদেশই হওক বা অথৰ সltতা 3দানৰ অেথ অিভধানখনত যেথltসংখক

উদাহৰণ সিIিবlt কিৰেছ অৱেশ অিভধানখনত েকােনাধৰণৰ বাখা]ক উদাহৰণ িচ আিদৰ

সংেযাজন কৰা নাই অিভধানখনত সিIিবlt কৰা উদাহৰণ নমনা এেনধৰণৰ

সক ধা েজােৰােৰ টািন বািহৰ কৰ ২ আনৰ Iাপ বেলেৰ ল ৩ অন

ঠাইৰ পৰা উিলয়াই আন েযেন- পানী কাঢ ৪ কাম চলা েযেন- েখাজ

কাঢ মাত কাঢ (শমা আ শমা ১৪৫)

েচতনা েযেন- খবৰেটা পাই তাৰ তb মb েহৰাল

(শমা আ শমা ২৮৪)

িব িনিদc সময় বা েজাখ বািE িদয়া চি8 পd েযেন- মািটৰ পটা কািনৰ

পটা (শমা আ শমা ৫ (প))

১৯৭৭ চনত অসম 3কাশন পিৰষদৰ খন 3কাশ পায়

অিভধানখনৰ সাদনাৰ দািয়ত আিছল েম মেহ`ৰ েনওগ ৰজনীকা= েদৱশমা আ নৱকা=

বৱা খেনা ৈহেছ একভািষক অিভধান

অিভধানখনৰ বহৎগাথিনেটা 3ধানতঃ অbাংশৰ উপাদানেৰই গিঠত ৈহেছ অbাংশত আেকৗ

পাতিন সংিিHকত শ)5পৰ তািলকা সিIিবlt কিৰেছ

খনত আ - শীষেকেৰ Rখন পাতিন সিIিবlt

ৈহেছ ভিমকা শীষক পাতিনখন িলিখেছ তদানী=ন অসম 3কাশন পিৰষদৰ সিচব চd3সাদ


শইকীয়াই িনেবদনখন আেকৗ ৰজনীকা= েদৱশমা আ নৱকা= বৱাই যটীয়াভােৱ িলিখ

উিলয়াইেছ

চd3সাদ শইকীয়াই িলখা এই ভিমকাত অসমীয়া অিভধানৰ সংখা আশান5প নহয় আ

3ণীত অিভধানেৰা উপলe েনােহাৱাৰ বােব আেপ 3কাশ কিৰেছ েতও ৈকেছ েয আ

ৰ ওপৰেত িনভৰশীল েহাৱাৰ িপছেতা বP 3েয়াজনীয় শ) অিভধান Rখনত অ=ভgt েনােহাৱা

পিৰলিত ৈহেছ বিল ৈকেছ ইয়াৰ িপছেত েতও ৰ িবষেয় এই বিল ৈকেছ

েয

আমাৰ এই আধিনক অসমীয়া অিভধানত সfিত অ3চিলত পৰিণ পিথৰ শ)েবাৰ

পাযমােন বাদ িদ আধিনক অসমীয়া ভাষাৰ শ)সমহ সিIিবlt কৰাৰ েচltা কৰা

ৈহেছ েসই ফালৰ পৰা অসমীয়া ভাষাত 3থমবাৰৰ বােব এই অিভধান চম অথচ

সাধাৰণ পাঠকৰ উপেযাগী কিৰ ৰচনা কৰা ৈহেছ

(েনওগ েদৱশমা আ বৱা ০০৮)

অিভধানখনৰ 3কিত উেiশ আ ল সেক জািনবৈল শইকীয়াৰ এই কথা েকইটা অিত

তাৎপযপণ বিল কrsquoব লািগব অিভধানখন 3ণয়নৰ বােব ১৯৬৩ চনেত েলাৱা 3থম আচিনৰ কথা

উে9খ কিৰ 3ণয়নৰ েত সাদক েকইগৰাকীৰ কতZতা 3কাশৰ লগেত েযােগশ দাস ৰায়হান

`াহ উেপdনাথ েগাামী িবিৰিk কমাৰ বৱা আ 3াgtন সিচব িব`নাৰায়ণ শাlীৰ আ=িৰক

কতZতা Zাপন কিৰেছ

িনেবদন শীষক এই পাতিন েছাৱাত ৰজনীকা= েদৱশমা আ নৱকা= বৱাই অিভধানখনৰ

পিৰষদৰ আচিন সংা=ীয় কথা আখৰ েজাটিন শ) িবনাস শ)- চয়ন আ অথ িন5পণ- এই

কথােবাৰ অিত সাৱলীলভােৱ িলিখেছ

অসম 3কাশন পিৰষেদ এখন সাধাৰণ পাঠকৰ বােব উপেযাগী েহাৱাৈক অিভধান 3ণয়নৰ

পিৰকmনা 5েপ ১৯৬৩ চনৰ ২০ আগltত বহা অিভধান 3ণয়ন কিমিটৰ ৈবঠকত েকতেবাৰ িসnা=

bহণ কৰা হয় িসnা= অনসিৰ বাতিৰ- কাকত আেলাচনী oল কেলজৰ পাঠপিথ িশিত েলাকৰ

কথা বতৰাত বৱpত শ)েবাৰ অিভধানত অ=ভgt কৰাৰ লগেত ভাষাত অধনা অ3চিলত পৰিণ


পিথৰ শ)েবাৰ বজনৰ কথা গহীত হয় বিল উে9খ কিৰেছ আেকৗ িবেশষ তাৎপয বহন নকৰা

েভৗেগািলক আ ঐিতহািসক নামসমেহা বাদ িদয়াৰ েপাষকতা কিৰেছ

3ণয়ন কিমিটৰ এেকখন ৈবঠকেত অিভধানখনৰ আখৰ েজাটিন সেকও িকছ নীিত bহণ

কৰাৰ কথা েলখকrেয় জনাইেছ আখৰ েজাটিনৰ েত bহণ কৰা েতেন িকছ নীিতৰ িভতৰত

যথাসাধ ভােৱ মািন চলা েকতেবাৰ িনয়ম ৈহেছ-

ক) তsৱ আ েদশজ শ)ৰ বানানৰ েত ড০ বাণীকা= কাকিতৰ 3দিশত নীিত অনসৰণ কিৰ

একািধক আখৰ েজাটিন থকা শ)েবাৰ যথাসuৱ এেকটা সমীচীন 5পত bহণ কৰাৰ িসnা= েলাৱা

হয় আ এই নীিত সােৰাগত কিৰ মেহ`ৰ েনওগৰ পৰামশত তsৱ আ েদশজ শ)ৰ েবিলকা

িযেবাৰ শ)ত ঈ-কাৰ েহাৱাৰ েকােনা যিgt নাই েসইেবাৰত ইকাৰ বৱহাৰ কিৰেছ

(েনওগ েদৱশমা আ বৱা ০১০)

খ) ণ আ ন- ৰ েত চdকা= অিভধানৰ নীিতেক অনসৰণ কিৰেছ

খ) িবেদশী শ)ৰ আখৰ েজাটিনত ৱাহাটী িব`িবদালয়ৰ পাঠ- পিথ 3wিত আ সমxয়

কিমিটেয় bহণ কৰা নীিত অনসৰণ কিৰেছ

শ)িবনাসৰ 3সংগেতা 3ণয়ন কিমিটেয় িGৰ কৰা নীিত অনসিৰ শ)েবাৰ সজাওেত নািসক

yিন থকা আ নথকা শ)ৰ মাজত েকােনা পাথক ৰখা নাই বিল উে9খ কিৰেছ আেকৗ শ)েবাৰক

বমানমত সজাবৰ বােব িনিদlt মৰ তািলকাখন িদেছ

এই অংশত অিভধানখনৰ অনগাথিনেটাৰ িব[িত সেক আভাস দািঙ ধিৰেছ িবেশষৈক শ)

সংbহ শ)চয়ন 3িবিlt িলখনৰ বােব ৈতয়াৰ কিৰ েলাৱা নীিতসমহৰ উে9খ কিৰেছ শ)চয়নৰ

3সংগত ৈকেছmdash

সাধাৰণেত ঊনিবংশ আ িবংশ শতা)ীৰ িলিখত সািহতৰ পৰাই এই অিভধানৰ

শ)সমহ িনবাচন কৰা ৈহেছ 3াচীন পিথৰ বতমােন অ3চিলত শ)ৰ ইয়াত Gান

িদয়া েহাৱা নাই সাধাৰণেত েমৗিখকভােৱ 3চিলত আkিলক শ)ও সািহতত Gান

লাভ কিৰেল তােকা ইয়াত সিIিবlt কৰা ৈহেছ অসমীয়া ভাষাৰ ম- বধমান


িবকাশৈল ল ৰািখ অিত চিলত িবেদশী আ সংতমলক ভােলিখিন

পািৰভািষক শ ও ইয়াত অ$ভamp কৰা ৈহেছ

(েনওগ েদৱশমampা আ বৱা ০১১)

শ চয়নত ঐিতহািসক েপৗৰািণক েভৗেগািলক আিদ 8ান বা বি িবেশষৰ নাম অ$ভamp

কৰা নহয় বিল উেখ কিৰেছ তাৰ িপছেতই চয়ন কৰা শ ৰ িবি িনমampাণ সltেকampও এইবিল

আভাস িদেছmdash

সমাসবgt শ সমহ সাধাৰণেত মল শ ৰ লগেত িদয়া ৈহেছ িক সমABপত মল

শ ৰ অ$Cৰৰ পিৰৱতampন ঘিটেল েসইেবাৰ েবেলগ 8ানত CৰানFেম েদখওৱা ৈহেছ

েযেন- েদৱ- দত েদৱ- দাসী েদৱ- েযানী আিদ শ েদৱ শ ৰ লগত িদয়া ৈহেছ

িক েদৱালয় শ পথকভােৱ িদয়া ৈহেছ (েনওগ েদৱশমampা আ বৱা ০১২)

ইয়াৰ িপছেত চয়ন কৰা শ েবাৰৰ বৎপিK িনিদয়াৰ কথা িভLমলৰ শ েবাৰৰ বােব িভL

িবি িশতানশ ৰ পদ িনেদampশ অথamp দানৰ েMত বাখামলক পgtিত নৈল সংNাধমampী কৰা আিদ

িসgtা$ সltেকamp উেখ কিৰেছ

অিভধানখনৰ অOাংশত সিLিব আনেটা উপাদান ৈহেছ সংিPকত শ Bপৰ িনেদampশ এই

অংশত Qখন তািলকা সিLিব ৈহেছmdash

ক) সংেকত পিৰচয়

খ) িবেশষ অথampত বৱRত সাংেকিতক িচন

থমখনত অিভধানখনত বৱহাৰ েহাৱা সংিPBপৰ আ আনখন ৈহেছ সাংেকিতক িচনৰ িনেদampশ

িদেছ যথাmdash

সংেকত পিৰচয়

অনক অনকাৰ শ অনB অনBপ শ অব অবয়কদ িবণ কদ$ িবেশষণিF িবণ িFয়া িবেশষণধা ধাতিব িবেশষ


িবণ িবেশষণসবamp সবampনামSী SীিলT

এই তািলকা িঠক তলেতই সাংেকিতক িচনৰ আনখন তািলকা েদখৱাইেছ তািলকাখনত কমা

() েছিম কলন () পণamp যিত () সিৰ বVনী ( ) আ মাজ বVনী [ ]-এই িচনেবাৰ েদখৱাই তাৰ

কাষত অিভধানখনত ইয়াৰ বৱহাৰৰ িবষেয় উেখ কিৰেছ অিভধানখনত কমাক সাধাৰণ অথampত

েছিম কলনক এটা শ ৰ সজাতীয় অথampেবাৰৰ পথক বজাবৈল পণamp যিতক এটা শ ৰ অথampৰ েভদ

বজাবৈল অথampক Xৈক বজাবৈল বা উদাহৰণ িদবৈল স বVনী আ শ ৰ েয়াগক েদখৱাবৈল

মাজ বVনীৰ বৱহাৰ কিৰেছ

অিভধানখনৰ বৰগাথিনেটা েকেনকৱা হrsquoব েসই সltেকamp অিভধানখনৰ [িতৰ বােব বহা

১৯৬৩ চনৰ ৈবঠকেত িঠৰাং কৰা ৈহিছল অিভধানখনৰ ভিমকাত চ_সাদ শইকীয়াই এই বিল

িলিখেছ েয অচিলত পৰিণ পিথৰ শ েবাৰ পাযampমােন বাদ িদ আধিনক অসমীয়া ভাষাৰ শ সমহ

সিLিব কৰা ৈহেছ অথampাত অিভধানখনৰ িশতানশ ৰ িবAিতেটা ধানতঃ ভাষাৰ চিলত

শ ৰািজকৈলেয় গিঢ তিলেছ (েনওগ েদৱশমampা আ বৱা ০০৮)

আেকৗ শ চয়নৰ েMত Oহণ কৰা নীিত সltেকamp িনেবদনত েকাৱা অনসিৰ ঊনিবংশ আ

িবংশ শিতকাৰ সািহতৰ ভাষা সািহতত 8ান েপাৱা েকােনা অeলৰ েমৗিখক ভাষাৰ শ আিদৰ

পৰাই শ েবাৰ সংOহ কৰা ৈহেছ আ েসেয় ভাষাৰ Fম- বধampমান িবকাশৰ িত চক ৰািখেছ বিলও

উেখ কিৰেছ (েনওগ েদৱশমampা আ বৱা ০১১)

ত িনিহত িশতানশ ই বহন কৰা আিভধািনক তথৰ গাথিনেটা

িবচাৰ কিৰেলই আিম অিভধানখনৰ অনগাথিনেটাৰ উমান লাভ কিৰম অিভধানখনৰ িবিসমহত

িনিহত অনগাথিনৰ আেলাচনা কিৰবলগীয়া িবষয়েবাৰ এেনধৰণৰ হrsquoবmdash শ ৰ Fম আখৰ েজাটিন

বাকৰণগত সেfদ অথampৰ িনেদampশ উদাহৰণ ইতািদ

অিভধানখনৰ শ ৰ Fম বণampানFিমকভােৱ সজাইেছ বণampানFিমকতােৰ শ েবাৰ সজাওেত

বৱহাৰ কৰা বণampমালাৰ আিহampখন অOাংশৰ িনেবদনত উেখ কিৰেছ



বণানমখন ৈহেছmdash

অ আ ই ঈউ ঊ ঋএ ঐ ও ঔ

ক খ গ ঘ ঙচ ছ জ ঝ ঞট ঠ ড ঢ ণত থ দ ধ নপ ফ ব ভ ময ৰ ল ৱশ ষ স হ

অিভধানখনৰ শ Fমৰ ৈবিশেবাৰ তলত আেলাচনা কৰা হrsquoলmdash

ক) বণampFমত উেখ থকা িক শ ৰ আৰfিণত বৱহাৰ েনােহাৱা ঙ আ ঞ- ক যথা8ানত উেখ

কিৰ পিৰচয়মলক বণampনা দান কিৰেছ েযেনmdash

িব বণampমালাৰ পeম আখৰ এই আখৰ আিদত থকা অসমীয়া শ নাই শ ৰ

মাজত T- ৰ েকামল Bপ িহচােপ বৱহাৰ হয় [নঙলা েবেঙনা বঙালী মানহ বঙলা

ভাষা ইতািদ]

ব$ন বণমালাৰ দশম আখৰ [ঞ আিদেত থকা েকােনা অসমীয়া শ নাই]

খ) অিভধানখনত সি)িব কৰা বণানমখনত ৱ- ৰ উেখ আেছ যিদও অিভধানখনৰ অ1ভাগত ৱ-

ৰ পিৰচয়মলক বণনা িদয়া েহাৱা নাই অৱেশ শ7ৰ মাজত িনিদ মেতই ৱ- ৰ বৱহাৰ ৈহেছ

যথা

ল ৱ অেলৗিককঅায়অৱকাশঅৱগত (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ২২)

গ) অিভধানখনত ড ঢ য় ৎ- ৰ পিৰচয়মলক বণনা Bদান কৰা নাই শ7ৰ মাজত বৱহাৰ কেৰােত

বণৰ ম অনসিৰেয়ই এইেবাৰৰ অ1ভE কিৰেছ উদাহৰণFGেপmdash

ট ঠ ড (ড) ঢ (ঢ) কঠৱাকেঠাৰকডাকিড


কঢা-আেজাৰাকিঢয়া (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৭৯)

ম য (য়) ৰ নামজনামাৱলীনায়কনাৰ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ২৬১)

ণ ত (ৎ) উণউতঙাউতনৱাউৎকটউৎকP (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৫৪)

ঘ) অনFাৰ আ িবসগক Fৰবণৰ িপছেত অ1ভE কিৰেছ যিদও পিৰচয়মলক বণনা িদয়া নাই

উদাহৰণFGেপmdash

ককইটাকইনাকংেUছ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৭৭)

িনিনঃিকনিনঃশWিনঃশ7িনঃFাথিনকট (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ২৬২)

ঙ) নািসক Xিন বা চYিবZযE শ7ৰ ম িনণয়ৰ ে[ত েবেলেগ নসজাই এেকলেগ অ1ভE

কিৰেছ এই স]েক অিভধান Bণয়ন কিমিটেয় ি^ৰ কৰা নীিতেকই মািন চিলেছ বিল িনেবদনত

উেখ কিৰেছ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ০১১)

অিভধানখনত চYিবZৰ Bেয়াগ এই ধৰণৰmdash

গৰল


গৰলায়কগৰ হািজৰগিৰলাগিৰলাগিৰয়লী গািৰয়লীগিৰ` (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১২৯)

শ7ৰ ম িনণয়ৰ লগেত Bিবি িলখনৰ ে[েতা অিভধানখনত িবিভ) অথ Bকাশ কৰা

এেকাটা শ7ক এেকটা Bিবিত অ1ভE নকিৰ েবেলগ েবেলগৈক িলিখ উিলয়াইেছ উদাহৰণFGেপ

িবণ শীb cত েবগীিব গাধিব অনাবি বৰষণৰ অভাৱ িব খৰ-কািল খৰািল জাৰ-কািলিবণ বৰৈক তাপ পাই মৰমৰীয়া েহাৱা ধা খৰা- টান মাe খৰ মাeিব এিবধ চম- েৰাগ Uহণীিব বাগৰ ওপৰৈল ভিৰ কিৰ মৰা লিট বা বাগৰ ধা খৰ মাe- ওপৰৈল ভিৰ িদ বাগৰ মাe (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১১৬)

িবণ টটকীয়া কপটীয়া

িব fিট বা পিল বৈল কৰা স গাত বা েলাৰ দৰব িপহা িশলৰ যতন

(েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১১৭)

বৰ কাৰেণ মিঠ মিঠৈক েলাৱা কঠীয়াৰ েকাছা

িব মঙহ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১৩৯)

অৱেশ মল শ7ৰ পৰা সািধত েহাৱা শ7সমহ আ মল Gপৰ লগত েযাগ েহাৱা শ7সমহক

এেকটা Bিবিেত অ1ভE কিৰেছ উদাহৰণFGেপ

িবণ আধা িব mdashমৰৰ এফােল েহাৱা িবষ িবণ mdash যাৰ

আধা ভাগ আেছ যাৰ সমােন এভাগ আেছ অস]ণ িবণ mdash অলপ

খাৰ িদ ৰiা [আ$া] েটঙা িনিদয়াৈক ৰiা িব mdashআধা ভাগ mdash

যাৰ আধািখিন ন বা হািন ৈহেছ অপচয় েহাৱা িব mdash মাজ বয়স িবণ

mdashিয আধা বয়স পাইেছ আদহীয়া িবণ mdash িমহিল জাতৰ বা

বৰণৰ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৩৫)


িব আৱজনা সািৰ েপেলাৱা েখৰ- কটা আিদ িব mdash জাবৰ আ

েসই িনিচনা কামত নহা ব িব mdash জাবৰ েপেলাৱা ঠাই িবণ mdash

জাবেৰেৰ ভৰা (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১৮৫)

অিভধানখনত মািন চলা আখৰ েজাটিনৰ সংগত িনেবদনত ৰজনীকাamp েদৱশম(া আ

নৱকাamp বৱাই উেখ কিৰেছ অিভধানখনৰ আখৰ েজাটিন সেক( কওেত এইবিল উেখ কিৰেছ

েয অিভধান ণয়নৰ আচিন 2হণ কৰাৰ ১৯৬৩ চনৰ ২০ আগ9ৰ উ ৈবঠকেত আখৰ- েজাটিন

সেক(ও িকছমান নীিত 2হণ কৰা হয় িবেশষৈক তgtৱ আ েদশজ শৰ বানানৰ েAত বাণীকাamp

কাকিতেয় েদখওৱা নীিতক অনসৰণ কিৰ একািধক আখৰ- েজাটিন থকা শেবাৰ যথাসCৱ এেকটা

সমীচীন Dপত 2হণ কৰাৰ িসEাamp েলাৱা হয় বিল উেখ কিৰেছ একািধক আখৰ- েজাটিন থকা

শেবাৰক যথাসCৱ এেকটা সমীচীন Dপ িদয়াৰ েপাষকতা কৰা এই নীিত যথাসাধF 2হণ কৰাৰ কথা

Gীকাৰ কিৰেছ (েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ০১০)

অিভধানখনত মািন চলা আখৰ- েজাটিনৰ ৈবিশ9Fসমহৰ তলত আেলাচনা কৰা হrsquoলmdash

১) অিভধানখনত অampভ( েহাৱা তgtৱ আ েদশজ শৰ িযেবাৰ শত ঈ- কাৰ েহাৱাৰ

েকােনা িবেশষ যি নাই েসইেবাৰত ই- কাৰ বFৱহাৰ কিৰেছ েযেনmdash জিৰ উিকল কৱিল িখিৰিক

ইতFািদ

২) তgtৱ আ েদশজ শৰ বািহেৰও িবেদশী ভাষাৰ পৰা ধাৰ কৰা শৰ িলপFampৰৰ

েAেতা ঈ-কাৰৰ ঠাইত ই-কাৰ কিৰেছ েযেনmdash এেজিN েকাািন জবানবিO জানৱািৰ

েPজািৰ িফটিকিৰ লটািৰ ইতFািদ

৩) ঈ-কাৰক ই-কাৰ কৰাৰ ৱণতাই অিভধানখনত Rীিলংগ Dপেত িলিখ অহা জািতবাচক

েকতেবাৰ শেকা ই-কাৰ িদ িলখা েদখা ৈগেছ উদাহৰণGDেপmdash কাউৰী েমকৰী বগলী ছাগলীৰ

ঠাইত কাউিৰ েমকিৰ বগিল ছাগিল আিদ Dপত অampভ( কিৰেছ

অৱেশF িচলনী শৰ দেৰ এেন শেবােৰা Rীিলংগ Dপেত জািতবাচক শDেপ অসমীয়া

ভাষাত চলন ৈহ অহাৰ বােব ঈ-কাৰাamp Dপত অিভধানখনৰ সংেযাজন অংশত সিSিব9 কিৰেছ

৪) িবেদশী ধাৰ কৰা শ অসমীয়াত িলেখােত ণUিবিধৰ িনয়ম েযাজF নঘেটাৱাৈক ণ- ৰ

ঠাইত ন- ৰ বFৱহাৰ কিৰবৈল েলাৱা িসEাampেটা িWতীয় সংXৰণৰ নীিতৰ পৰাই

মািন চিলেছ েযেন- ইনকাম েটY ইনতাহান ইনেZ[ৰ কাব(ন ইতFািদ

144 চতথ অধ-ায়

৫) িলপFampৰৰ েAত অিভধানখেন ]ৱাহাটী িব^িবদFালয়ৰ পাঠF- পিথ িত আ সম_য়

কিমিটেয় িনধ(াৰণ কৰা নীিতেকই মািনেছ অিভধানখনত পিৰলিত েহাৱা এেন েকতেবাৰ িনয়ম

ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0

gt ছ পািলছ

gt চ িচেনমা িচনেকানা পােচল

d gt ড ডাইনােমা ডােaল িডেপা িডপাট(েমb

gt ট েটিনছ েটিল2াম েটিলেফান

শ ষ স gt চ ছ

শৰবত gt চবত

ইসলাম gt ইছলাম ইত-ািদ

এইেবাৰৰ বািহেৰও আন েকইটামান আখৰ- েজাটিন সক(ীয় ৈবিশ9F চকত পেৰ

েসইেবাৰৰ িভতৰত েযেন- েৰফয বFcনৰ িWU বজ(ন (েযেনmdash পd(ত gt পব(ত কe( gt কম(

ইতFািদ) আিদও চকত পেৰ

অিভধানখনত অampভ( কৰা িতেটা িশতানশেৰ বFাকৰণগত সেCদ দান কিৰেছ পদৰ

পিৰচয় িদবৈল বFৱহাৰ কৰা সংিfকত Dপক অিভধানখনৰ অ2াংশত সিSিব9 কিৰেছ

অিভধানখনত মলতঃ অবFয় িiয়া (ধাত) িবেশষF িবেশষণ আ সব(নাম পদৰ িনেদ(শ িদেছ

অৱেশF সকেলা পদৰ পংখানপংখ Dপৰ সেCদ িনিদ েকৱল মল পদেটাকেহ িনেদ(শ কিৰেছ

অিভধানখনত েকৱল িবেশষF পদৰ কদamp িবেশষF িবেশষণ পদৰ কদamp িবেশষণ িiয়া িবেশষণ

আ সব(নামীয় িবেশষণ িiয়া পদৰ িভতৰত েকৱল ধাত Dেপ আেলাচনা কিৰেছ অিভধানত উেখ

কৰা পদসমহ ৈহেছmdash

অবF অবFয়

অবF ঘণা িনOা বা িবৰি বজওৱা মাত

অবF [িতেৰাতাৰ] িঘণ বা েবয়া েপাৱা বজওৱা মাত

(েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১৭৪)


অস িi অসমািপকা িiয়াঅস িi উভিত লিট খাই (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৬৪)

কদ িব কদamp িবেশষFকদ িব েচােবাৱা কায( (েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ১৫৪)

কদ িবণ কদamp িবেশষণকদ িবণ চিলত ব-ৱত (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১৫৪)

িi িবণ িiয়া িবেশষণ

িi িবণ েসই বােব েসই কাৰেণ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১২৭)

ধা ধাতধা উেখ কৰ বািহৰ কৰ িবয়া িদ [েছাৱালী উিলয়াই িদ] কাশ কৰ ব- কA উপাজন কA (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৬৪)

িব িবেশষF

িব খািOত সমাবৈল জিৰৰ বা েলজৰ মৰত িদয়া েগাটা গািঠ েচালা আিদৰ খািOত সমৱাবৈল কৰা বটাম সদশ কােপাৰৰ ব (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১৩৬)


িবণ ায় েগাটা েগাটা আকিতৰ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১৪০)

সব( িবণ সব(নামীয় িবেশষণ

সব( িবণ েসই িনিচনা েসই কাৰৰ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ২১৬)

সব( সব(নাম

সব( েসই ঠাইৰ েসই জনৰ (সjমাথ(ত) (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ২১৬)

অিভধানখনৰ অথ( িনDপণৰ েAত 2হণ কৰা িkিত সেক( িনেবদনত উেখ কিৰেছ েয

lsquoআিম বFাখFামলক পEিত অৱলaন নকিৰ সংlাধম(ী কিৰবৈল েচ9া কিৰেছাrsquo এইদেৰ অথ( িনDপণ

কিৰবৈল যাওেত মল শৰ পদ আ অথ( যােত Z9ৈক ফিট উেঠ তাৰ বােব সংlাDেপ দািঙ ধৰা

বাকFৰ গঠনৰ িতও িবেশষ চক ৰািখেছ বিল উেখ কিৰেছ উদাহৰণGDেপ

িব ৰাnিন- ঘৰৰ ভাতৰ চ থকা ৰnা- বঢা কৰা অংশ

(েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ২৯)

অিভধানখনত অথ(ৰ েভদ েদখৱাবৈল পণ( যিত () ndashৰ বFৱহাৰ কিৰেছ এেকদেৰ এেকটা

শেৰ সজাতীয় বা সমাথ(ক িতশ বজাবৈল েছিম কলনৰ () বFৱহাৰ ৈহেছ যথা


িব তাম বা িপতেলেৰ গঢা চিট িডিঙ আ দীঘল গােৰ এিবধ ডাঙৰ কলহ ডািব

েগেঙিৰ (েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ১৩২)

িয িক নহওক অিভধানখনত অথ(ৰ িনেদ(শ িদওেত ঘাইৈক সংlধম(ী কিৰেছ যিদও েকতেবাৰ

শৰ অথ( সমাথ(ক িতশৰ সহায়েতা তিল ধিৰেছ

সংlাধম(ী অথ(

িব চi েমৰ কমােৰ মািটৰ সাজ গেঢােত বFৱহাৰ কৰা এেডাখৰ েগাল কাঠ ায়

ঘৰণীয়া ব [েমৗ- চাক] (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ১৫৫)

িব ভাওনাৰ বােব কাঠ বাহ কিহলা আিদেৰ সািজ ৰং েবােলাৱা েদৱতা জq

আিদৰ আকিত ভাৱনাত ভাৱৰীয়া সেজাৱা ঘৰ

(েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ১৭৬)

িব েচাচিন- জিৰ টািন মখ েমিলব আ বn কিৰব পৰা স েমানা

এেকলেগ েগাট খাই থকা ভৰাল (েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ২২৮)

িব েবিচবৰ বােব য]ত কৰা সাধাৰণ পণF- tবF সজাই েথাৱা ঠাই িব

সামানF বা অলপ পিৰমাণৰ ব েবচা িতেৰাতা িব সামানF কথাৰ

বােব উuৰা- উuিৰ কৰা কায( (েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ৩০৫)

িতশেৰ অথ(

িবণ অিথৰ চ0ল অশাG ব-াকল িব

(েনওগ েদৱশম(া আ বৱা ২৫)

িব িনয়ম নীিত Hভাৱ চিৰI আচৰণ (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৩১)

িব িনপণতা পাগতািল দJতা (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ২৭৩)

িবণ সশKল আেটাম- েটাকািৰ িনয়ািৰ িব শKলা

(েনওগ েদৱশমা আ বৱা ২৮৩)

িব পৰXাৰ উপেঢৗকন (েনওগ েদৱশমা আ বৱা ৩২৭)


সমamp চিলহাৰ খন কাশ পায় ১৯৯১ চনত চিলহাই একক

েচ9াত সংকলন কিৰ উিলওৱা এই অিভধানখন বাণী মিOেৰ কাশ কেৰ

ৰ বহগাথিনেটা মলতঃ অ2াংশ আ পvাংশেৰ গিঠত ৈহেছ

অ2াংশৰ িভতৰত পাতিন পঢৈৱৰ িত িনেদ(িশকা আ সংিfকত শDপৰ তািলকা আিদ সিSিব9

ৈহেছ এেকদেৰ পvাংশত পিৰিশ9 ১ আ ২ শীষ(কেৰ iেম অসমৰ উপািধসমহ আ শাসনীয়

পিৰভাষাৰ তািলকা সংেযাজন কিৰেছ

অিভধানখনৰ অ2াংশত েকইবাখেনা পাতিন সিSিব9 কিৰেছ শীষ(কেৰ েগােলাকচw

েগাGামীেয় অসমীয়া অিভধানৰ িবষেয় চমৈক আেলাচনা কিৰ ৰ িবষেয়

িলিখেছ অিভধানখনৰ খন নেগন শইকীয়াই িলখাৰ িপছেত সংকলক সমamp চিলহাই মল

পাতিনখন শীষ(কেৰ িলিখেছ নেগন শইকীয়াই অসমীয়া অিভধান ণয়নৰ ইিতহাস অিত

চমৈক আেলাচনা কিৰ ৰ িবষেয় িলিখেছ

আগকথাত েগােলাকচw েগাGামীেয় মাইলছ xyনৰ পৰা আৰC কিৰ সমamp চিলহাৰ

অিভধানৰ আগৈলেক ণীত েহাৱা অসমীয়া অিভধানৰ গিতধাৰা সেক( সমFক আেলাচনা কিৰ এই

অিভধানসমেহ অসমীয়া ভাষাৰ ৈবিশ9Fপণ( গাথিনৰ GDপেটা কাশ কিৰব পৰা নাই বিল েখদ কাশ

কিৰেছ িবেশষৈক াf অিভধানসমহৰ সংেশাধন তথা সংবধ(ন ঘটাই শৰ সংখFা বঢাইেছ যিদও

বFিতiমভােৱ অিভধান ণয়নৰ তািzক আ পEিতগত িনয়ম মািন নচলাৰ পিৰেিতেত অসমীয়া

ভাষাৰ iমবE(মান চািহদা পৰণ কিৰব পৰা মানিবিশ9 অিভধান কাশ েহাৱা নাই বিল ৈকেছ েতও

ৈকেছmdash

বত(মান শিতকাৰ িWতীয়াধ(ত অনFানF lান- িবlানৰ লগেত ভাষািবlানৰ

চচ(া তথা বFাকৰণ অিভধান ণয়নৰ তািzক আ পEিতগত িদশত যেথ9 গিত

ঘিটেছ কFটাৰত ভাষাৰ েয়ােগ অিভধান ণয়নৰ নীিত আ পEিতৰ েAত

আমল পিৰৱত(ন সািধেছ িকq খৰ িবষয় অিভধান-তz (


আ অিভধান ণয়নৰ নতন নতন পিতৰ িত অসমীয়া অিভধান

সংকলনৰ লগত জিডত পিতসকেল এিতয়াও দিপাত কৰাৰ েয়াজনীয়তােকই

অনভৱ কৰা নাই

এেন পিৰেিampতত উদীয়মান তণ অিভয)া ীমান সম) চিলহাৰ -াৰা

ণীত আ সদকািশত খন েযন এক বিত3ম ই

েযন আমাৈল পৰম আশাৰ েৰঙিন বহন কিৰেছ কাৰণ অতাধিনক পিতেৰ

ৰিচত নহrsquoেলও েপান থমবাৰৰ কাৰেণ অসমীয়া ভাষাৰ ltকীয় ৈবিশৰ ltgtপ এই

অিভধানখনত দািঙ ধিৰবৈল য়াস কৰা েদখা ৈগেছ শীষক আ উপশীষক শৰ

উপAাপন শীষক শৰ অথ দান অথৰ সংগ িনেদশ অথৰ Bীকৰণৰ অেথ

িচCৰ সংেযাগ অিভধানৰ পাঠেত িবিভE Fান- িবFানৰ পািৰভািষক শৰ অ)ভিG

আ অিভধানত আেলাচ শৰ িভEতা িনেদশৰ কাৰেণ িভন িভন টাইপৰ েয়াগmdash

এই সকেলা িবষয়েত mdashএ আদশ দািঙ ধিৰেছ

েলশমােনা সেIহ নাই (চিলহা ০০৫)

অিভধানখনৰ ভিমকাত নেগন শইকীয়াই অসমীয়া অিভধান ণয়নৰ ইিতহাসক অিত চমৈক

আেলাচনা কিৰ অসমীয়া অিভধানৰ সীমাবতা স$েক িবিভ খিট- নািট েদখৱাই এখন নতন

অিভধান এখন ণয়ন হrsquoব পৰাৰ েপাষকতা কিৰেছ এই অিভধােন সামিৰ লrsquoব পৰা ভাষাৰ

শ1াৱলীৰ িব2িতৰ িবষেয়ও েতও স5াৱনীয়াত ব6 কিৰেছ

আেকৗ এেন আে8প কাশ কিৰ েতেখেত ৈদিনক বৱহাৰৰ বােব সতেত েয়াগ েহাৱা শ1

িবচািৰ পাব পৰাৈক বাংলা সংসদ বা চলিকাৰ দেৰ অিভধানৰ অভাৱও পৰণ কিৰব পৰা নাই বিল

ৈকেছ আlt এই সংগেতই সম চিলহাৰ এই অিভধানক ৈল েতও আশা কাশ কিৰ ৈকেছmdash

আধিনক অসমীয়া শেকাষ নােমেৰ িযখন অিভধান তণ অিভয)া ী সম)

চিলহাই সNণ কিৰ উিলয়ােল েসই অিবধানখন ৈদিনক বৱহাৰৰ উপেযাগী এখন

িনভৰেযাগ অিভধানltgtেপ ltীকত হrsquoবৰ েযাগ েসই িবষেয় সেIহ নাই সাPিতক

কালত অসমীয়া সমাজ জীৱনত েসােমাৱা শাৱলীৰ আৱশকীয়িখিনও অ)ভG

েহাৱাত ltাভািৱকেতই অিভধানখনৰ বৱহািৰক েয়াজনীয়তা বািঢেছ আখৰ-

েজাটিনmdashTৱাহাটী িবUিবদালয় িডVগড িবUিবদালয় অসম সািহত সভাই Wহণ

অিভধানত= আlt অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান 149

কৰা নীিতৰ িভিXত েহাৱা বােব বতমান কালৰ উপেযাগী ৈহেছ

(চিলহা ০১১)

অিভধানখনৰ মল পাতিনখন সংকলক সম) চিলহাই পটভিমকা নােমেৰ িলিখেছ

আৰZিণেত চিলহাই আ ৰ T[ সNেক আেলাচনা কিৰেছ

বৱহািৰক িদশত অসমীয়া অিভধানৰ অভাৱ িযদেৰ পৰণ কিৰিছল এেকদেৰ ৰ

কােশ সমােন মহ[পণ কিৰ তিলেছ িক অিভধান ]খনৰ পৰৱতী সং^ৰণ সমহ কাশৰ 3িমক

বৱধান বািঢ েযাৱাৰ ফলত েদখা িদয়া অসিবধা সNেক িলিখেছmdash

অসমীয়া ভাষাৰ আধাৰ- ltgtপ W` ]খিনৰ ]টা 3িমক সং^ৰণৰ মাজৰ বৱধান

অবাaনীয়ভােৱ দীঘলীয়া ৈহ পেৰ ত]পিৰ েতেন দীঘলীয়া বৱধানৰ অ)ত

কািশত অিভধানত সমকালীন ভাষাৰ চিলত শসমহ সিEিব নহrsquoেল েতেন

এেকাটা সং^ৰেণ যগৰ চািহদা পৰণ কৰাত বথ হয় (চিলহা ০১২)

চিলহাই অনভৱ কেৰ েয এেকাটা জীিৱত ভাষাৰ িবিভE েণীৰ অিভধান থািকব লােগ এেন

িবিভE েয়াজনৰ চািহদাৰ িত লamp ৰািখ অসমীয়া িবিভE খন অিভধান ণীত ৈহ আিহেছ যিদও W`

িবপনীত অিভধানৰ অভাৱ সঘনাই েদখা যায় আেকৗ আধিনক অসমীয়া অিভধান এখনত সংেযাজন

েনােহাৱাৈক ৈৰ েযাৱা শই িনৰাশ কৰাৰ কথাও উেeখ কিৰেছ এই িনৰাশা দৰ কৰাই েযন

ৰ ণয়নৰ উেfশ

এখন নতন ধৰণৰ অিভধান ণয়নৰ বােব শৰ সংWহৰ কাম ১৯৭৮ চনৰ পৰাই আৰZ কিৰ

আিহিছল িপছৈল এই সংকিলত শক একেC সিEিব কিৰ এখন নতন ধৰণৰ অসমীয়া অিভধান

ণয়নৰ পিৰকjনাই িকদেৰ বিতবk কিৰ তিলিছল আ মনত ওপজা সংশয়ক িকদেৰ িতহত

কিৰ িবিভE অিভধানৰ সহায় ৈল সাPিতক কালৰ উপেযাগীৈক অিভধান ণীত কেৰ

ণয়ন কালত িবিভE েampCত সহায় কৰা বিGসকলৰ কতFতা কাশ কিৰ অিভধানখনৰ

ণয়ন ৰীিতৰ িবষেয় চম আভাস িদেছ িবেশষৈক েগােলাকচl েগাltামীৰ পৰামশেতই িকদেৰ

িতেটা গণনীয় বmবাচক িবেশষ পদৰ লগত িনিদাথেবাধক উপশৰ সংেযাজন সZৱ হrsquoল আ

নেগন শইকীয়াৰ পৰামশত িকদেৰ অসমৰ জনজাতীয় শৰ অ)ভিG কৰােটা সZৱ হrsquoল তাক

ােৰ কতFতােৰ ltীকাৰ কিৰেছ ইয়াৰ িপছেত ণয়নৰ েবিলকা িকদেৰ আধিনক ছপা বৱAাৰ

সিবধা Wহেণেৰ বGব িবষয় সহেজ বজাবৈল আখৰ- েজাটিনৰ েampCত যথাসZৱ সাদশ ৰািখবৈল


অিভধানখনৰ িভতৰত িম সংগ বৱAাৰ উEিত িচCৰ সহায়ত বাখাnক উদাহৰণ আিদ দােনেৰ

িকদেৰ অিভনৱ[ আিনবৈল যo কিৰেছ েসইয়া সাৱলীল ভােৱ উপAাপন কিৰেছ

অিভধানখনৰ অWাংশত পঢৈৱৰ িত িনেদিশকাgtেপ

শীষকেৰ সিEিব কিৰেছ এই িনেদিশকাখনত অিভধানখনৰ িবি এটাক িকদেৰ

চাব লািগব তাৰ িনেদশ িদেছ এই িনেদিশকাত মঠ ১৩ টা িনেদশ সিEিব কিৰেছ এই িনেদশনাই

শীষক আ উপশীষকৰ অ)ভিG শীষক- উপশীষকৰ িবkিত পদৰ িনেদশ এেকটা শীষকৰ

একািধক অথৰ িনেদশ িনিদাথক অনসগৰ িনেদশ ইংৰাজী অথ সংগৰ িনেদশ িকদেৰ উপAাপন

কৰা ৈহেছ তাৰ িনেদশ দান কিৰেছ

অিভধানখনত উেeখ কৰা ]টামান িনেদিশকা ৈহেছmdash

১) শীষক আ উপশীষক শসমহ বrsquoq আখৰত ছেপাৱা ৈহেছ শেকাষখিনৰ শ সংখা

িনgtপণ কিৰবৈল এেন িতেটা শ গণনা কিৰব লািগব ইয়াৰ িভতৰত যৰীয়া শীষক অথবা যৰীয়া

উপশীষক িহচােপ থকা শিবলােকা অ)ভG হrsquoব (সৰংগ সৰr) শীষক শৰ িবকj আখৰ-

েজাটিন িনেদশ কৰা হrsquoেলও বাখাৰ েampCত থেম িলখা িনয়মেহ মািন চলা ৈহেছ (িচCৰ শীষক gtেপ

বৱহাৰ ৈহেছ) এই িনয়ম পাচত পাছত বা sিট sটী আিদ সকেলা িবকjৰ েampCেত

েযাজ

২) শীষক শ থকা িতেটা শাৰী kZৰ বাওফােল িতিন িমিলিমটাৰ বািহৰৈল ওলাই আেছ

ইেয় শীষক আ উপশীষকৰ পাথক B কিৰেছ

৩) এেক বানানযG আ tিনগতভােৱ সদশ শীষক শসমহৰ েসাফােল িঠক তলেত

3মাংক সংলu কৰা ৈহেছ (েযেনmdash সৰ ১ সৰ ২ ) 3মাংক িদওেত শেটা িক পদ তাক িবেবচনা

কৰা েহাৱা নাই ইতািদ

সাংেকিতক শৰ অথ শীষেকেৰ সংিampvকত শgtপৰ তািলকাখন সিEিব কিৰেছ এই

তািলকাত ৈবয়াকৰিণক পদ িবিভE িবষায় আিদৰ gtপেবাৰ সিEিব ৈহেছ েযেনmdash

অনক অনকাৰ শেজািত েজািতষ েজািতিবFানিন অ িনিদাথক অনসগপদা পদাথিবFানিতস িতসগ


িবৰ িবৰল ইতািদ

অিভধানখনৰ পwাংশত পিৰিশ gtেপ ]খন তািলকা সিEিব কৰা েদখা ৈগেছ থমখন

পিৰিশত অসমৰ ায় িতিন শতািধক চিলত উপািধৰ উেeখ কিৰেছ উপািধ সমহৰ উেeখৰ লগেত

েয়াজনত েসইেবাৰৰ েকােনােটাত েকান জনেগাxীৰ মাজত চলন আেছ তােকা উেeখ কিৰেছ

উদাহৰণltgtেপ

(িম) অথাত িমিচংসকলৰ এটা উপািধ

(কা) কািবসকলৰ উপািধ িবেশষ ইতািদ

পিৰিশ- ২ gtেপ অসম চৰকাৰৰ ৰাজ- ভাষা েয়াগ সyালকালয়ৰ -াৰা সংকিলত

শাসনীয় পিৰভাষাৰ তািলকা এখন সিEিব কিৰেছ অিভধানখনত সংেযািজত এই পািৰভািষক

শাৱলীক ইংৰাজী বণমালাৰ বণান3িমকত সজাইেছ উদাহৰণltgtেপ

অপহতা অপহাৰক অপহৰণকতা

অltাভািৱক অকিতA

ndash িবদা- পিৰষদ অিধিবদা পিৰষদ

নৰবধ

উদাহৰণ িচC ইতািদ

অিভধানখনৰ বৰগাথিনেটাৰ পিৰকjনা সংকলক চিলহাই িক ধৰেণ িAৰ কিৰিছল তাৰ

আভাস েতও পটভিমকাত উেeখ কিৰ ৈগেছ িবেশষৈক এখন আধিনক অসমীয়া অিভধানৰ আzকােল

িকদেৰ চিলহাৰ মনৰ মাজত গঢ ৈলিছল েসইয়া েতও উেeখ কিৰেছ (চিলহা ০১২)

অিভধানখনত ায় পয়িCশ হাজাৰেৰা অিধক শ সংকিলত ৈহেছ চিলহাই অিভধানখনৰ

বােব ১৯৭৮ চনৰ পৰাই সংকলন আৰZ কৰা বিল উেeখ কিৰেছ এই শসমহ থেম

িবFানিবষয়ক আিছল আ তাৰ িপছত কলা দশন ৰাজনীিত আিদ িবিভE উৎসৰ পৰা সংWহ

কিৰবৈল লয় নতনৈক সংকলন কৰা এই শেবাৰৰ উপিৰও চিলত অসমীয়া অিভধানসমহেৰা

সাহায েলাৱাৰ কথা এইদেৰ ৈকেছ-

েকৱল নতনৈক অসমীয়া শ সZাৰত সংেযাজন কিৰবৈল ওেলাৱা আমাৰ -াৰা

সংগহীত শাৱলীেক আয় কিৰ এখন বৱহােৰাপেযাগী অিভধান হrsquoব েনাৱােৰ

সাPিতক কালৰ উপেযাগী এখন অিভধানত চিলত শসZাৰ অৱেশই থািকব


লািগব এেন শসমহৰ বােব আিম বতমােন পাব পৰা ায় িতখন অসমীয়া

অিভধানৰ সাহায ৈলেছা (চিলহা ০১৩)

আেকৗ অিভধানখনত অসমৰ চািৰটা জনজাতীয় ভাষা যথা বেডা কািব িমিছং আ ৰাভা

ভাষাৰ িকছ শেৰা অ)ভিG কিৰেছ অথাত অিভধানখনত অসমীয়া ভাষাত বৱ|ত েহাৱা চিলত

য়া সকেলা শেকই অ)ভG কিৰবৈল যo কিৰেছ

অনগাথিনৰ আেলাচনা সংগত আিম অিভধানখনৰ

িশতানশই বহন কৰা গাথিনক উপাদানেবাৰ িবচাৰ কিৰব লািগব এই উপাদানেবাৰ ৈহেছmdash শৰ

3ম আখৰ- েজাটিন বাকৰণগত িনেদশ অথৰ িনেদশ উদাহৰণ ইতািদ

অিভধানখনৰ িশতানশেবাৰক বণান3িমকভােৱ সেজাৱা ৈহেছ অিভধানখনৰ অ)ভG কৰা

বণানম ৈহেছmdash

অ আ ই ঈউ ঊ ঋএ ঐ ও ঔক খ গ ঘ ঙচ ছ জ ঝ ঞট ঠ ড ঢ ণত থ দ ধ নপ ফ ব ভ ময ৰ ল ৱশ ষ স হ amp

অিভধানখনত বৱ|ত েহাৱা এই বণান3মৰ ৈবিশেবাৰ ৈহেছmdash

ক) সাধাৰণেত শৰ আৰZিণত বৱহাৰ েনােহাৱা বণেবাৰ যথা ঙ ঞ ণ ৱ-ক বণমালাৰ 3ম ৰampা

কিৰ অিভধানখনৰ যথাAানত উেeখ কিৰ েসইেবাৰৰ পিৰচয়মলক বণনা দান কিৰেছ েযেনmdash

- বন বণমালাৰ পyম আখৰ [ ] এই আখেৰেৰ

আৰZ েহাৱা শ অসমীয়া ভাষাত নাই শৰ মাজত ৰ েকামল gtপ িহচােপ

ইয়াৰ বৱহাৰ হয় ( ইতািদ)

(চিলহা ১৭৯)


বন বণমালাৰ দশম আখৰ [ ] ( আিদেত

থকা শ অসমীয়া ভাষাত নাই ইয়াৰ উ াৰণ ৰ দেৰ ৰ লগ

লািগ য$াৰ হrsquoেল ইয়াৰ উ াৰণ ৰ দেৰ হয় আিদ)

(চিলহা ২৩৩)

বন বণমালাৰ ঊনিবংশ আখৰ (অসমীয়া ভাষাত আদৰয$ শ নাই িক

িলপ1ৰত িবেদশী শৰ আদৰ2েপ বৱ4ত হয় )

(চিলহা ৫৬২)

খ) চিলহাৰ এই অিভধানেতা ৰ পিৰচয়মলক বণনা দান কৰা নাই অৱেশ শৰ

মাজত িনিদlt =ম ৰা কিৰেয়ই এই বণেবাৰ অ1ভ$ ৈহেছ


ট ঠ ড (ড) ঢ (ঢ) বটৱাবrsquoঠাবিঠবঠীবড বৰবডগীতবডৱািG বডৱানলবডাৰীবঢনীবঢা (চিলহা ৪০০)

ণ ত (ৎ) উতলাউতলাJউৎকটউৎকLউৎকণউৎখাতউNO (চিলহা ৬৪)

ম য (য়) পমাপমৱাপয়ঃণালী


পয়গQৰপেয়াভৰপৰ (চিলহা ৩৪১)

গ) অিভধানখনত অনাৰ ( ) িবসগ ( ) আS চTিবU () ndash েৰা পিৰচয়মলক বণনা িদয়া নাই যিদও শৰ মাজত বৱহাৰৰ েWত ইহতক ৰবণৰ অ1ত আS বন বণৰ আেগ আেগ অ1ভ$ কিৰেছ

েযেন-(অ-ঔ) কইৰ

কংক কJকংকট কংকটককংকণ কJণকংসহা কংসািৰকঃেনংকইটাককিলয়া (চিলহা ৮৭)

উিিখত এেন বণান=মেতই শীষক শৰ =ম িনণীত হrsquoেলও অিভধানখনৰ িবিlt িলখনৰ

েWত েকতেবাৰ িবেশষ নীিত মািন চিলেছ েসইেবাৰৰ িভতৰতmdash

১) এেক বানানৰ আS ]িনগত সদশ একািধক শ থািকেল েতেন েতকেটা শেক

েবেলগ শীষকৰ মযাদা িদ এই শীষকৰ েসাফােল িঠক তলেত =মাংক সংলG কিৰেছ


িব বাকিল নথকা এিবধ বগা মাছ [ ]

িব এিবধ মাছ ধৰা বাহৰ সজিল পচা [

fish]

ধা (১) জৰী টািন বা` আিট বা` আ [ ]

(২) িনধাৰণ কb (সত) [ ]

িব চিল [ ] (চিলহা ৮৯)

উেখেযাগ েয শীষকশৰ েWত দান কৰা এেনধৰণৰ =িমক সংখাৰ িনেদেশ

অিভধানখনৰ মাজত বৱহাৰ কৰা িমd- সংগ বা অথৰ াসংিগক িনেদশক সelt কিৰ তিলবৈল

সম ৈহেছ


২) এেকটা শীষক শৰ পৰা সািধত েহাৱা সকেলা শক অিভধানখনত মল শীষকৰ অ1গত

কিৰ উপশীষক2েপ িবিltেটাত সিgিবlt কিৰেছ সাধাৰণেত এেন কিৰেল ভাষা িশেকাতা আS

বৱহাৰকতাৰ শৰ লগেত ভাষাৰ ৈবিশlt আয়N কিৰব পােৰ চিলহাৰ অিভধানখনত মল শৰ

যথাসhাৱ সকেলা সািধত 2প েদখৱাইেছ েযেনmdash

িব (১) জী iিহতা পWী েছাৱালী [ ] (২) কইনা িবয়াৰ পাampী

[ ] (৩) ৰািশ- চ=ৰ ষj ৰািশ [ ] িব

কনাৰ থম ঋত-কাল উঢন েতালিন [

] িব িবয়াত আনjািনকভােৱ পাWীক সlদান িব-

েছাৱালী িবয়া িদয়াৰ দািয়m [ ]

(চিলহা ৯৪)

অিভধান এখনৰ ণয়নৰ বােব আখৰ- েজাটিনৰ এটা সelt নীিত িনধাৰণ কিৰ েলাৱােতা

িনতা1ই দৰকাৰী আখৰ- েজাটিনৰ েWত এই অিভধানৰ সংকলেক েকােনা নতনm দশন কিৰবৈল

েচltা নকিৰ আS ৰ িভিNত চিল অহা পবাপৰ অসমীয়া আখৰ-

েজাটিনেকই ৰািখেছ বিল েগােলাকচT েগাামীেয় ম1ব কিৰেছ (চিলহা ০০৬) সম1 চিলহাই

অিভধানখনৰ পটভিমকাত আখৰ- েজাটিনৰ েWত nৱাহাটী িবoিবদালয়ৰ পাঠপিথ pিত সমqয়

সিমিতৰ িনেদশাৱলী বrলাংেশ অনসৰণ কৰা ৈহেছ বিল উেখ কিৰেছ (চিলহা ০১৪)

উেখেযাগ েয nৱাহাটী িবoিবদালয়ৰ পাঠপিথ pিত সমqয় সিমিতেয় অসমীয়া ভাষাত

পাঠপিথ ণয়নৰ কিৰবৈল ৈল আখৰ- েজাটিন আS িলপ1ৰ সQ`ীয় সমসাৰ সsখীন হয় এই

সমসা দৰ কিৰবৰ বােবই সিমিতেয় আখৰ- েজাটিনৰ েWত িকছ িনেদশাৱলী pত কৰ লয় এই

সিমিতেয় সংtত তৎসম শেবাৰ সংtতৰ মেতই িলিখবৈল আS বাকী অসমীয়া শেবাৰ

ৰ িuতীয় সংtৰণৰ অনসিৰ িলিখবৈল েলাৱা িসvা1ৰ উপিৰও আন াসংিগক আখৰ-

েজাটিনৰ িমল আিনবৈল িনয়ম মািন চেল (অসমীয়া ভাষাৰ আখৰ- েজাটিন আS িলপ1ৰ পvিত)

তথািপ অিভধানখনত বৱ4ত েহাৱা আখৰ- েজাটিনৰ মাজত েকতেবাৰ ৈবিশlt চকত পেৰ

েসইেবাৰ ৈহেছmdash

ক) েৰফয$ সকেলােবাৰ বণৰ িum বজন কিৰ একাকী 2প বৱহাৰ কিৰেছ যথা-অকম

অকায অধাংিগনী ধত বতমান সয ইতািদ


অৱেশ েকতেবাৰ শৰ েWত (আয সয আিদ) সিমিতেয় য়-কাৰ য$ 2পেটােহ

ৰািখেছ যিদও অিভধানখনত এই শেবাৰেকা একাকী ভােৱই wহণ কিৰেছ

খ) দৰকাৰ চৰকাৰ আিদ শেবাৰ েৰফয$ কিৰ িলখা িবকx 2পেবাৰ (দকাৰ চকাৰ

আিদ)- ক সিমিতেয় wহণ কৰা নাই যিদও অিভধানখনত েসই িবকx 2পেকা যৰীয়া শীষকৰ 2পত

অ1ভ$ কিৰেছ উদাহৰণ2েপ

চৰকাৰ চকাৰদৰকাৰ দকাৰদৰখাy দখাyদৰমহা দমহা ইতািদ

গ) পাঠ- পিথ pিত সিমিতেয় ঙ- সংয$ শেবাৰত সদায় ঙ- ৰ সলিন অনাৰৰ ( )- বৱহাৰৰ েপাষকতা কিৰেছ যিদও অিভধানখনত mdash বৱহাৰৰ লগেত িবকেx ঙ- ৰ সংয$ 2পেকা বৱহাৰ কিৰেছ েযেনmdash

অংক অJঅংকন অJনঅংnj অj ইতািদ

ঘ) অrsquo ৰৰ েয়াগৰ কাৰেণ সিমিতেয় বৱহাৰ কৰাৰ দেৰই উধকমাৰ বৱহাৰ কিৰেছ েযেনmdash অrsquoত-তrsquoত কrsquoলা গrsquoল হrsquoল ইতািদ

ঙ) আৰবী-ফাচী ঋণ শৰ হল1 ব- েটা অসমীয়াত প- িহচােপ বৱহাৰ েহাৱাৈল চাই এই সাদশেত িহচাপ মজপত আিদ শেতা সিমিতেয় প িলিখেছ যিদও অিভধানখনত মজবত 2পেটােকা িবকx 2পত অ1ভ$ কিৰেছ

চ) চ ছ- ৰ েয়াগৰ েWত সিমিতৰ নীিত মািন চলা েহাৱা নাই বিল সংকলেক পটভিমকাত

উেখ কিৰেছ (চিলহা ০১৪) কাৰণ সিমিতেয় িবেদশী মলৰ শৰ িলপ1ৰ কেৰােত ছ- েয়াগ

কিৰবৈল িদয়া িনেদশৰ িকছ শত অিভধানখনত চ- ৰ বৱহাৰ কিৰেছ কাৰণ সিমিতৰ আখৰ-

েজাটিনৰ এই সমতা ৰা কিৰেল সজাতীয় চৰকাৰ চন আিদ শেকা ছৰকাৰ ছন আিদ 2পত

িলিখব লািগব

ছ) ইংৰাজী ভাষাৰ পৰা েপােন েপােন অসমীয়াৈল অহা শৰ েWত িলপ1ৰ কেৰােত mdash

ছ mdash ট mdash ড mdash নmdash অিভধানখনত সিমিতৰ িনয়মেক বৱহাৰ কিৰেছ যথা

ছrsquoিডয়াম ছােভ িটটািনয়াম েটি িডছিমছ িডনামাইট িনউ~ন ইতািদ


অিভধানখনত বাকৰণগত তথ দানৰ েWত শীষক আS উপশীষকৰ পদ পিৰিচিতৰ

লগেত গণনীয় বpবাচক িবেশষ পদৰ শীষকৰ িনিদltাথেবাধক অনসগ আS সQ`বাচক িবেশষৰ

পSষবাচক িবভি$য$ 2পৰ উেখ কিৰেছ

অিভধানখনত অ1ভ$ কৰা শশেবাৰৰ পদৰ িনেদশ শীষক শৰ পাছত আS উপশীষকৰ

আগত িনেদশ কিৰেছ অিভধানত িনেদশ কৰা পদসমহ ৈহেছmdash

অবয় অবঅসমািপকা ি0য়া অস ি0

ি0য়া ি=ি0য়া িবেশষণ ি0 িবণ

ধাত ধা

িবেশষ িবিবেশষণ িবণ

িবেশষণ সবনাম িবণ সবসবনাম সব

িযেবাৰ িবেশষ পদৰ লগত আৱশকীয় 7লত িনিদ8াথক অনসগৰ বৱহাৰ হয় তাক পদ

পিৰিচিতৰ িপছেত স ব9নীৰ মাজত অনসগৰ পেটা িনেদশ কিৰেছ েযেনmdash

িব ( িন অ - েটা) জলবায় [ ] (চিলহা ৪৭)

িব ( িন অ - ডাল) ব েঘাটা মািৰ [ ](চিলহা ১৭৭)

এইদেৰ অিভধানখনত অFভG কৰা অনসগেবাৰৰ িভতৰত Hধানৈকmdash েকাছা খন গছ

চটা চলা েজাপা েটা ডৰা ডাল েডাখৰ পাট আিদ বৱহাৰ ৈহেছ

সL9বাচক িবেশষ পদত পষবাচক িবভিGযG পৰ উেMখ অিভধানখিনৰ এটা

উেMখনীয় বাকৰণগত সেNদ সL9বাচক িবেশষ পদেটাক শীষক েপ অFভিG কৰাৰ পাছত

উপশীষকত পষবাচক িবভিGযG পৰ উেMখ কিৰেছ েযেনmdash

িব (১) আইৰ সখী িপতাৰ ব`ৰ পী ব`ৰ মাক [ ]

িব - বা আৈম িব (১)

আৈম (২) আনৰ আৈম (চিলহা ৪৯)


এইেবাৰৰ উপিৰও অিভধানখনত িলংগৰ িনেদশ েয়াজনীয় ানত অভ কিৰেছ

অথ দানৰ েampত অিভধানখনত িবেশষ সতকতা অৱলন কিৰেছ শীষক শ+ৰ

যেথাপয অথেটা পাঠকৰ েবাধগম0 হrsquoবৰ কাৰেণ শীষক বা উপশীষেক বহন কৰা অথক যথাযথ

ভােৱই অিভধানখনত অভ কিৰেছ থেম অসমীয়াত অথ িদ বৰ ব4নীৰ িভতৰত ইংৰাজী অথ

দান কিৰেছ

অিভধানখনত এেকটা শীষক শ+ই একািধক পদ িহচােপ েয়াগ ঘিট অথ কাশ কিৰব েতেন

েampত পদসমহ 8মাংিকত কিৰ সংখ0াৰ িপছত দািড িদ েসই পদৰ অথেটা দান কৰা ৈহেছ

উদাহৰণlt=েপ অশৰীৰী শ+ই িবেশষ0 আ িবেশষণ পদ=েপ ব0ৱহাৰ ৈহ Aটা িভB অথ দান

কিৰেছmdash

১ িবণ শৰীৰহীন িনৰাকাৰ [ ] ২ িব ভত- েত [

] (চিলহা ২৯)

আনহােত শীষক শ+ই এেকটা পদ িহচােপই যিদ িভB অথ কাশ কেৰ েতেন েampত

অিভধানখনত পদ িনেদশ িদয়াৰ িপছত 8মাংকনেবাৰক স ব4নীৰ িভতৰত ৰখা ৈহেছ এেক পদৰ

অগত অথসমহৰ পাথক0 েছিমকrsquoলেনেৰ সচাইেছ যথা

িবণ (১) অৰত থকা অৰৰ [ ] (২) অকিampম

[g ] (চিলহা ৪৬)

অিভধানখনত অথ দানৰ েampত ব0ৱহাৰ কৰা এই 8মাংকনৰ ব0ৱাই শীষক শ+ৰ অথৰ

সKLতা দান কিৰবৈল সম ৈহেছ অথ িদওেত শ+েটােৱ বহন কৰা চিলত অথৰ আটাইতৈক

ওচৰচপা অথক অOািধকাৰ িদেছ অিভধানখনত অথ উপাপনৰ েampত িতশ+ আ সংPাৰ

সহায় ৈলেছ অৱেশ0 ান িবেশেষ সংPা িকছ বণনা- ধমী ৈহও পিৰেছ েসইেবাৰ তলত আেলাচনা

কৰা হrsquoলmdash

িতশ+ৰ ব0ৱহাৰ

িব িনধাৰণ িৰীকৰণ িনয়কৰণ [ ] িবণ -

িনণীত িৰীকত [ ] (চিলহা ২৮)

িব অপমান অৱPা অসান অনাদৰ [ ]

(চিলহা ২৯)


িবণ নীচ অধম তল খাপৰ িন মানৰ [ ] িব ndash

িব দমন শাসন অতাচাৰ িনপীডন [ ]

িবণ িব িনহকাৰী বা িনহকতা (চিলহা ৩১৯)

সংPাৰ ব0ৱহাৰ

িব (িন অ- ডাল) গছত উিঠবৰ সিবধাৰ কাৰেণ Aেয়া ভিৰত েমৰাই

েলাৱা জৰীৰ আিহলা [ ]

িব - - গাখীৰ খীৰাওেত লিথওৱা গাইৰ িপছ েঠং বাি েলাৱা জৰী [

]

(চিলহা ২০৯)

িব এিবধ সগ4ী ফল ধৰা সকাঠী গছ [

ferra] িব - সৰহৈক নাহৰ গছ থকা ঠাই িব- ndashগাত

নাহৰ ফলৰ িনিচনা ফট থকা এিবধ ডাঙৰ বাঘ েহাকৰা বাঘ [

] িবণ - ndashনাহৰ-ফটকী বাঘৰ িনিচনা ফট থকা

[ ]

(চিলহা ২৮)

অথৰ েবাধগম0তা েয়াগ আিদ সKL =পত কাশ কিৰবৈল অিভধানখনত উদাহৰণ িদেছ

িবেশষৈক অিভধানখনত অথ িনেদশ কিৰবৰ বােব িতশ+ বা সংPা দান কিৰেছ যিদও বব0

িবষয়ক অিধক KL =পত দািঙ ধিৰবৈল উদাহৰণৰ সহায় ৈলেছ অিভধানখনত ঘাইৈক িলিখত

উদাহৰণ আ িচampৰ জিৰয়েত ব0াখ0াUক উদাহৰণ দান কিৰেছ

িলিখত উদাহৰণেবাৰ দানৰ েampত দV অথৰ িপছেত স ব4নীৰ িভতৰত িনেদশ কৰা

েদখা ৈগেছ েযেন-

- অব0 (১) অন0থা নকৰাৰ িনেদশ lt=েপ ( (২) W

েসােধােত ( (৩) সাৱধান কিৰবৈল (

আ (৪) িনXাথত ব0ৱহাৰ

কৰা শ+

(চিলহা ৭৮)


িব (১) (িন অ - েটা) সয [ ] (২) সময় [ ] (৩) বছৰ (

[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]

(চিলহা ৪৪৮)

অিভধানখনত িচampৰ জিৰয়েত ব0াখ0াUমক উদাহৰণ আগ বঢাওেত শীষক শ+ৰ অথ দান

কৰাৰ পাছেত ইটািলকছ (েহলনীয়া) আখেৰেৰ বিল উেখ কিৰেছ িচamp িদয়াৰ সংগত

সংকলেক ৈকেছmdash lsquoথমবাৰৰ বােব িনতা পৰীামলকভােৱ অসমীয়া অিভধান এখন সিচamp কিৰবৰ

য়াস কৰা ৈহেছrsquo (চিলহা ০১৪) অিভধানখনত ায় Aই শতািধক িচampৰ সংেযাজন ঘিটেছ

_ৱাহাটী _ৱাহাটী িবaিবদ0ালয় কাশন িবভাগ

১৯৭০ মিbত

শমা িগিৰধৰ _ৱাহাটী বীণা লাইেcৰী ২০১১ (১৯৫২) মিbত

৪ থ _ৱাহাটী _ৱাহাটী িবaিবদ0লয় ২০১২ মিbত

েনওগ মেহaৰ ৰজনীকা েদৱশমা আ নৱকা বৱা সdা _ৱাহাটী

অসম কাশন পিৰষদ ২০১০ (১৯৭৭) মিbত

শমা সেত0eনাথ আ নেৰeনাথ শমা সdা _ৱাহাটী অসম বক িডেপা

১৯৭১ মিbত

চিলহা সম চিলহা _ৱাহাটী বাণী মিXৰ ২০০৯ (১৯৯১) মিbত


অিভধানখনত পাতিন ১ আ5 পাতিন ২ শীষQেকেৰ Aখন পাতিন সংেযািজত ৈহেছ থমখন

পাতিন িলিখেছ অসম সািহতamp সভাৰ তদানীBন ধান সRাদক েদেৱSৰ চিলহাই আ5 িTতীয়খন

িলিখ উিলয়াইেছ েদবানC ভৰালীেয় তলত ইয়াৰ আেলাচনা আগ বেঢাৱা হrsquoল

েদেবSৰ চিলহাৰ এই পাতিনখনত অিভধানখন ণয়নৰ পUভিম অসমীয়া অনamp অিভধান

এইেবাৰৰ পৰা চEকাB অিভধানৰ িবেশষW আিদৰ িবষেয় উেXখ কিৰেছ

ক হষQ িবষাদৰ বY বিল আৰZ কৰা অিভধানৰ পUভিম সRকQীয় কথাত

চিলহাই িলিখেছ েয ৰায় বাহাAৰ ৰাধাকাB সিCৈকৰ Aই পD চEকাB আ5 ইEকাBৰ অকাল

িবেয়াগৰ েশাকত িব[ল ৈহ িপত- মাতেয় পDৰ িত ৰLােথQ অসম সািহতamp সভা আ5 চৰকাৰৰ লগত

িলখা- িলিখ কিৰ েকইজনমান িবিশ] েলােকেৰ এখিন িবS^ সভা গঠন কেৰ আ5 েসই সভাৰ

হাতেতই িবিভ_ চতQ আেৰােপেৰ অসমীয়া ভাষাৰ চচQা উদগিন আ5 উ_িতৰ অেথQ কামত লগাবৈল

৩০০০০ হাজাৰ টকা দান কেৰ এই ধনৰািশেৰ এক বজন অংশ আেৰাপ কৰা িতিন নং চতQ অনযায়ী

চEকাB অিভধান নাম িদ অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান সOলন কিৰ ছপাবৈল িদেয় ইয়াৰ ফলGিতেতই

১৯৩৩ চনত অসম সািহতamp সভাই কাশ কেৰ

ইয়াৰ িপছেতই অিভধান চচQাৰ িদশ সRেকQ উেXখ কিৰ অসমীয়া ভাষাৰ অিভধান ণয়ন

এিট পিৰচয়মলক েটাকা উেXখ কিৰ `aন আ5 েহমচE ব5ৱাৰ অিভধান Aখনৰ নাম উেXখ

কিৰেছ অসমীয়া অিভধান ৰচনাৰ পৰRৰাত চEকাB অিভধানৰ bানৰ কথা উেXখ কিৰ

অিভধানখনৰ িবেশষWৰ িবষেয় চিলহাই উেXখ কিৰেছ উেXখেযাগamp েয অিভধানখনৰ িবষেয় কrsquoবৈল

যাওেত চিলহাই অিভধানখেন ৰ আিহQেকই Iহণ কৰাৰ কথা এইদেৰ উেXখ কিৰেছmdash

এই চEকাB অিভধােনই অসমীয়া ভাষাৰ ততীয় অিভধান ই lsquoেহমেকাষrsquoতৈক ৩২ বছৰৰ

পাছত ওলাইেছ ইয়াৰ সOলনৰ কাম ১৯২৪ ছনৰ েছdeৰ মাহত আৰZ ৈহ ১৯৩৩ ছনৰ

েফfৱাৰী মাহত অB ৈহেছ lsquoেহমেকােষrsquoই ইয়াৰ ঘাই ধৰণী তাৰ িবধান মেতইেহ ইও

চিলবৈল যg কিৰেছ কrsquoৰবাত েকােনা কথাত িকবা অিমল ঘিটেছ যিদও তােতা

lsquoেহমেকাষrsquoৰ মতৰ উেXখ আেছ

ৰ িবেশষWৰ িবষেয় কওেত অিভধানখনত ত থকাৰ বািহেৰও

বhেতা নতন আ5 পৰিণ শiৰ অBভQিjেৰ মঠ শi সংখampা ৩৬ ৮১৯ টা বিল উেXখ কিৰেছ ভাষাত
































































া াকত

ফ ফৰাচী

বং বঙলা

`জ `জবলী













































































(ভিটমা)






মািনেছ




অব অবয়




































জজ (ইং








আগ (সং অ)























5িতশ












সংUা



চপৰা

বণনা















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]














































































া াকত

ফ ফৰাচী

বং বঙলা

`জ `জবলী













































































(ভিটমা)






মািনেছ




অব অবয়




































জজ (ইং








আগ (সং অ)























5িতশ












সংUা



চপৰা

বণনা















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]













































































(ভিটমা)






মািনেছ




অব অবয়




































জজ (ইং








আগ (সং অ)























5িতশ












সংUা



চপৰা

বণনা















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]



















মািনেছ




অব অবয়




































জজ (ইং








আগ (সং অ)























5িতশ












সংUা



চপৰা

বণনা















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]



































জজ (ইং








আগ (সং অ)























5িতশ












সংUা



চপৰা

বণনা















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]
















আগ (সং অ)























5িতশ












সংUা



চপৰা

বণনা















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]
















5িতশ












সংUা



চপৰা

বণনা















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]





















a













(ভিটমা)






















































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]































































কিৰেছ



























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]

























(অ-ঔ) অ












(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]

























(শমা ১৮)

















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]






















(শমা ৩২১)













িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]
















িবেশষণ


িবেশষ




অবয়








সuনাম








কিৰেছ





(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]

















(শমা ১১৩)









(শমা ১৮৯)

























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]


























YিতশG




সংcা


কেৰ চ`




(শমা ৫৮৯)




বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]
















বণনা




(শমা ২৯৮)







































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]





































চিলেছ













mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]
























mdash সংেHপ




ndash সিপল





অহিমকা


























































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]

































































































বজাইেছ






























আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]










































আউট (ইং)
















































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]





































































েয





































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]


































































































যথা

















গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]



























গৰল


































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]
















































ইতFািদ















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]


















ৈহেছmdash

gt ছ ছােভ

gt চ ইি0


















অবF অবFয়





































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]
















































































ৈকেছmdash










































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]




















































































েযাজ























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]





























নৰবধ


























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]




























































fish]






সম ৈহেছ























































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]





































































ধাত ধা


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]


















































]






[ ]











কৰা শ+




[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]

















[ ] (৪) বাৰ [ ] (৫) পলম িবল [ ]















১৯০০ চনত কািশত ই ৈহেছ িবংশ শিতকাত...

Documents