ประจ ำปีงบประมำณ พ ศ๒๕๖๐ ·...

คมอการจดท าแผนปฏบตการ ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ.๒๕๖๐ มหำวทยำลยขอนแกน

หนา ก

[คมอการจดท าแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกน]

ค ำน ำ

ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ และตามพระราชบญญตมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๘ มาตรา ๖ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการรกษาการตามพระราชบญญตน ประกอบกบ มาตรา ๒๓ (๑) ใหสภามหาวทยาลยมหนาทก าหนดทศทาง เปาหมายของมหาวทยาลย และวางเปาหมาย รวมทงอนมตแผนพฒนาของมหาวทยาลยทเกยวกบการด าเนนงานตามวตถประสงคของมหาวทยาลย และมาตรา ๓๗ (๒) ใหมหาวทยาลยจดท าแผนพฒนาและแผนปฏบตการตามระยะเวลาทสภามหาวทยาลยก าหนด รวมทงตดตามและประเมนผลการด า เนนงานดานตางๆ ของมหาวทยาลย และเพอใหการจดท าแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกน สอดคลองกบยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจาย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๑ – ๒๕๖๕) ทกษะนกศกษาในศตวรรษท ๒๑ นโยบายรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร รวมถงกรอบนโยบายในการบรหารและพฒนามหาวทยาลยขอนแกน (พ.ศ. ๒๕๕๘ – ๒๕๖๒) ตลอดจนมความเชอมโยงและสอดคลองกบกรอบแผนระยะยาว มหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๒ – ๒๕๖๗ แผนยทธศาสตรการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๙ – ๒๕๖๒

กองแผนงาน ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยขอนแกน จงไดจดท าคมอการจดท าแผนปฏบตการประจ าป ฉบบนขน เพอใหคณะ/หนวยงาน ใชเปนแนวทางในการจดท าแผนปฏบตการประจ าป พ.ศ. ๒๕๖๐

กองแผนงาน ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยขอนแกน

หนา ข


หนา ค


สำรบญ หนำ ค ำน ำ ก

สวนท ๑ บทน ำ ๑

๑. หลกการและทมา ๑ ๒. กฏหมายและระเบยบทเกยวของ ๑ ๓. วตถประสงคการจดท าคมอ ๓ ๔. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ๓

สวนท ๒ หลกกำรและวธกำรจดท ำแผนปฏบตกำร ๕ ๑. ทมาและความส าคญ ๕ ๒. วตถประสงคและความหมาย ๕ ๓. แนวทางการจดท าแผนปฏบตการ ๖

๓.๑ การวเคราะหศกยภาพองคกร ๖ ๓.๒ การก าหนดทศทาง ๘ ๓.๓ การแปลงแผนสการปฏบต ๑๔

สวนท ๓ ปจจยทสงผลกระทบตอกำรบรหำรและพฒนำมหำวทยำลยขอนแกน ๑๗ ๑. บรบทใหมของโลกใน ๒๐ ปขางหนา ๑๗ ๒. ปจจยภายในประเทศไทย ๑๘ ๓. นโยบายรฐบาล พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ๒๑ ๔. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอก มหาวทยาลยขอนแกน ๒๔

สวนท ๔ แนวทำงกำรจดแผนปฏบตกำรประจ ำป มหำวทยำลยขอนแกน ๒๗ ๑. แนวทางการด าเนนการ ๒๗ ๒. ขนตอนและแนวทางการจดท าแผนปฏบตการประจ าป มหาวทยาลยขอนแกน ๒๙ ๓. กระบวนการจดท าแผนปฏบตการ และแผนงบประมาณ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ ๓๐

บทท ๕ แบบฟอรมกำรจดท ำแผนปฏบตกำรประจ ำป มหำวทยำลยขอนแกน ๓๓ ภำคผนวก ภำคผนวก ก ค าอธบายความหมายประกอบการจดท าแผนปฏบตการประจ าป ๔๗ ภำคผนวก ข กรอบแผนระยะยาว มหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๒ – ๒๕๖๗ ๔๙

๑


สวนท ๑ บทน ำ

๑. หลกกำรและทมำ

ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ และตามพระราชบญญตมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๘ มาตรา ๖ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการรกษาการตามพระราชบญญตน ประกอบกบ มาตรา ๒๓ (๑) ใหสภามหาวทยาลยมหนาทก าหนดทศทาง เปาหมายของมหาวทยาลย และวางเปาหมาย รวมทงอนมตแผนพฒนาของมหาวทยาลยทเกยวกบการด าเนนงานตามวตถประสงคของมหาวทยาลย และมาตรา ๓๗ (๒) ใหมหาวทยาลยจดท าแผนพฒนาและแผนปฏบตการตามระยะเวลาทสภามหาวทยาลยก าหนด รวมทงตดตามและประเมนผลการด าเนนงานดานตางๆ ของมหาวทยาลย และเพอใหการจดท าแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกน สอดคลองกบยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจาย ประจ าปงบประมาณ พ .ศ.๒๕๖๐ กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๑ – ๒๕๖๕) ทกษะนกศกษาในศตวรรษท ๒๑ นโยบายรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร รวมถงกรอบนโยบายในการบรหารและพฒนามหาวทยาลยขอนแกน (พ.ศ. ๒๕๕๘ – ๒๕๖๒) ตลอดจนมความเชอมโยงและสอดคลองกบกรอบแผนระยะยาว มหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๒ – ๒๕๖๗ แผนยทธศาสตรการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๙ – ๒๕๖๒

๒. กฎหมำยและระเบยบทเกยวของ

พระรำชกฤษฎกำวำดวยหลกเกณฑและวธกำรบรหำรรำชกำรบำนเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖


มำตรำ ๙ การบรหารราชการเพอใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ ใหสวนราชการปฏบตดงตอไปน (๑) กอนจะด าเนนการตามภารกจใด สวนราชการตองจดท าแผนปฏบตราชการไวเปนการ

ลวงหนา (๒) การก าหนดแผนปฏบตราชการของสวนราชการตาม (๑) ตองมรายละเอยดของขนตอน

ระยะเวลาและงบประมาณทจะตองใชในการด าเนนการของแตละขนตอน เปาหมายของภารกจ ผลสมฤทธของภารกจ และตวชวดความส าเรจของภารกจ

(๓) สวนราชการตองจดใหมการตดตามและประเมนผลการปฏบตตามแผนปฏบตราชการตามหลกเกณฑและวธการทสวนราชการก าหนดขน ซงตองสอดคลองกบมาตรฐานทส านกงาน ก.พ.ร. ก าหนด

(๔) ในกรณทการปฏบตภารกจ หรอการปฏบตตามแผนปฏบตราชการเกดผลกระทบตอประชาชน ใหเปนหนาทของสวนราชการทจะตองด าเนนการแกไขหรอบรรเทาผลกระทบนน หรอเปลยนแผนปฏบตราชการใหเหมาะสม

๒



มำตรำ ๑๓ ใหคณะรฐมนตรจดใหมแผนการบรหารราชการแผนดนตลอดระยะเวลาการบรหารราชการของคณะรฐมนตรเมอคณะรฐมนตรไดแถลงนโยบายตอรฐสภาแลวใหส านกเลขาธการ คณะรฐมนตร ส านกเลขาธการนายกรฐมนตร

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและส านกงบประมาณรวมกนจดท าแผนการบรหารราชการแผนดนเสนอคณะรฐมนตรพจารณาภายในเกาสบวนนบแตวนทคณะรฐมนตรแถลงนโยบายตอรฐสภา

เมอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบในแผนการบรหารราชการแผนดนตามวรรคหนงแลว ใหมผลผกพนคณะรฐมนตร รฐมนตร และสวนราชการทจะตองด าเนนการจดท าภารกจใหเปนไปตามแผนการบรหารราชการแผนดนนน

มำตรำ ๑๔ ในการจดท าแผนการบรหารราชการแผนดนตาม มาตรา ๑๓ ใหจดท าเปนแผนสป โดยน านโยบายของรฐบาลทแถลงตอรฐสภามาพจารณาด าเนนการใหสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และแผนพฒนาประเทศดานตางๆ ทเกยวของ ทงน อยางนอยจะตองมสาระส าคญเกยวกบการก าหนดเปาหมายและผลสมฤทธของงาน สวนราชการหรอบคคลทจะรบผดชอบในแตละภารกจ ประมาณการรายได และรายจายและทรพยากรตางๆทจะตองใชระยะเวลาการด าเนนการ และการตดตามประเมนผล

มำตรำ ๑๖ ใหสวนราชการจดท าแผนปฏบตราชการของสวนราชการนน โดยจดท าเปนแผนสป ซงจะตองสอดคลองกบแผนการบรหารราชการแผนดนตาม มาตรา ๑๓

ในแตละปงบประมาณใหสวนราชการจดท าแผนปฏบตราชการประจ าป โดยใหระบสาระส าคญเกยวกบนโยบายการปฏบตราชการของสวนราชการเปาหมายและผลสมฤทธของงานรวมทงประมาณการรายไดและรายจายและทรพยากรอนทจะตองใชเสนอตอรฐมนตรเพอใหความเหนชอบเมอรฐมนตรใหความเหนชอบแผนปฏบตราชการของสวนราชการใดตามวรรคสองแลว ใหส านกงบประมาณด าเนนการจดสรรงบประมาณเพอปฏบตงานใหบรรลผลส าเรจในแตละภารกจตามแผนปฏบตราชการดงกลาว

ในกรณทสวนราชการมไดเสนอแผนปฏบตราชการในภารกจใด หรอภารกจใดไมไดรบความเหนชอบจากรฐมนตร มใหส านกงบประมาณจดสรรงบประมาณส าหรบภารกจนน

เมอสนปงบประมาณใหสวนราชการจดท ารายงาน แสดงผลสมฤทธของแผนปฏบตราชการประจ าปเสนอตอคณะรฐมนตร

http://www.kodmhai.com/m8/T1.html#13

http://www.kodmhai.com/m8/T1.html#13

๓


พระรำชบญญตมหำวทยำลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๘

พระรำชบญญตมหำวทยำลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๘

มาตรา ๒๓ (๑)

ใหสภามหาวทยาลยมหนาทก าหนดทศทาง เปาหมายของมหาวทยาลย และวางเปาหมาย รวมทงอนมตแผนพฒนาของมหาวทยาลยทเกยวกบการด าเนนงานตามวตถประสงคของมหาวทยาลย

มาตรา ๓๗ (๒)

ใหมหาวทยาลยจดท าแผนพฒนาและแผนปฏบตการตามระยะเวลาทสภามหาวทยาลยก าหนด รวมทงตดตามและประเมนผลการด าเนนงานดานตางๆ ของมหาวทยาลย

๓. วตถประสงคกำรจดท ำคมอ ๑) เพอใหมคมอการจดท าแผนปฏบตการประจ าป ระดบ คณะ/หนวยงาน มหาวทยาลยขอนแกน ๒) เพอให คณะ/หนวยงานในมหาวทยาลยขอนแกนใชเปนแนวทางในการจดท าแผนปฏบตการประจ าป ของ คณะ/หนวยงาน ใหเปนมาตรฐานเดยวกน ๓) เพอใหนกวเคราะหนโยบายและแผนและผปฏบตงานทเกยวของไดใชเปนเอกสารในการคนควา อางองส าหรบการจดท าแผนปฏบตการประจ าป ๔. ประโยชนทคำดวำจะไดรบ ๑) มคมอการจดท าแผนปฏบตการประจ าป ระดบ คณะ/หนวยงาน มหาวทยาลยขอนแกน ๒) คณะ/หนวยงาน สามารถจดท าแผนปฏบตการประจ าปไดอยางถกตอง ตรงตามวตถประสงคและมความสอดคลอง เชอมโยง เปนไปในทศทางเดยวกนตามนโยบายของมหาวทยาลย ๓) นกวเคราะหนโยบายและแผนและผปฏบตงานทเกยวของ ไดใชเปนเอกสารในการคนควาอางองส าหรบการจดท าแผนปฏบตการประจ าป

๔


๕


สวนท ๒ หลกเกณฑและวธกำรจดท ำแผนปฏบตกำร มหำวทยำลยขอนแกน

๑. ทมำและควำมส ำคญ

แผนปฏบตราชการ ตามพระราชกฤษกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ ม ๒ ประเภท คอ ๑) แผนปฏบตราชการ ๔ ป และ ๒) แผนปฏบตราชการประจ าป โดยมรายละเอยด ดงน

แผนปฏบตราชการ ๔ ป เปนแผนปฏบตราชการทสวนราชการ (กระทรวง/กรม) แปลงมาจากแผนการบรหารราชการแผนดนของรฐบาล เพอแสดงภารกจทสวนราชการจะด าเนนการตลอดระยะเวลา ๔ ป เพอสนบสนนการบรหารประเทศของรฐบาลใหบรรลผลสมฤทธตามเปาหมาย สาระส าคญในแผนปฏบตราชการ ๔ ป จะแสดงใหเหนถงการแปลงประเดนยทธศาสตร และกลยทธหลกในระดบชาต ทสวนราชการมความเชอมโยงและสอดคลองไปส “ภารกจ” ทสวนราชการตองด าเนนการ โดยสวนราชการตองน าเสนอประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธทจะท าใหภารกจนนบรรลผลส าเรจพรอมทงก าหนดเปาหมายและตวชวดผลส าเรจของภารกจเหลานน รวมถงผลผลต /โครงการส าคญ ทสวนราชการจะจดท าเพอขอรบงบประมาณสนบสนนในระยะเวลา ๔ ป

แผนปฏบตราชการประจ าป เปนแผนปฏบตราชการประจ าปของสวนราชการ (กระทรวง/กรม) ทแสดงใหเหนถงภารกจทจะด าเนนการในปใดปหนงทก าหนด ภายใตกรอบแผนปฏบตราชการ ๔ ป ของสวนราชการนน โดยจะมสาระส าคญเชนเดยวกบแผนปฏบตราชการ ๔ ป แตจดท าเปนแผนปฏบตราชการประจ าปงบประมาณทละเอยด และชดเจน เพอน าไปเปนแนวทางในการปฏบตงาน และเปนกรอบในการจดท าค าของบประมาณรายจายประจ าป รวมถงการรายงานผลการปฏบตราชการ เมอสนปงบประมาณ

ทงน ตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการจดท าแผนการบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๔๗ ขอ ๘ ใหสวนราชการตองจดท าแผนปฏบตราชการตามมาตรา ๑๖ แหงพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ ภายในก าหนดเวลา ดงตอไปน

(๑) แผนปฏบตราชการ ๔ ป ใหจดท าใหแลวเสรจภายใน ๖๐ วนนบแตวนทแผนการบรหารราชการแผนดนประกาศในราชกจจานเบกษา

(๒) แผนปฏบตราชการประจ าป ใหจดท าและเสนอรฐมนตรใหความเหนชอบกอนเสนอค าของบประมาณรายจายประจ าปของปงบประมาณตอไป

๒. วตถประสงคและควำมหมำย

แผนปฏบตรำชกำรหรอแผนยทธศำสตร ตามค านยามของอลเฟรด แชนดเลอร (Alfred D Chandler,Jr) ในหนงสอของเขาชอวา Strategy and Structure :Chapters in the History of the Industrial Enterprises) ไดใหความหมายของยทธศาสตรหรอกลยทธ ไววา “ยทธศาสตรหรอกลยทธเปน การก าหนจจจมงหมายระยะยาวของธรกจและการก าหนจแนวทางการจ าเนนงานหรอการปฏบตการและ

๖


การจจสรรทรพยากรอนจ าเปนในการจ าเนนงานจงกลาว” สวนเจมส ควนน (James Brian Quinn) ในหนงสอของเขาทชอวา Strategies for Change : Logical Instrumentalism ไดใหความหมายของยทธศาสตรหรอกลยทธไววา “ยทธศาสตรหรอกลยทธเปนแบบแผน (Pattern) หรอแผนทรวมเอาจจมงหมายหลกๆ นโยบายและแนวทางการจ าเนนงานขององคการไวจวยกน เพอชวยจจสรรทรพยากรขององคการไปในทางทมเอกลกษณและเปนไปไจ โจยค านงถงความเขมแขงและจจออนขององคการ และคาจการณการเปลยนแปลงในสภาพแวจลอมและการเคลอนไหวของคแขงขน”

แผนปฏบตรำชกำรหรอแผนยทธศำสตร คอ การตอบค าถามทส าคญสค าถาม คอ (๑) ปจจบนเราอย ณ จดไหน (การวเคราะห SWOT) (๒) ในอนาคตเราตองการไปสจดไหน (การก าหนดวสยทศนและทศทางขององคกร) (๓) เราจะไปสจดนนไดอยางไร (การก าหนดยทธศาสตร) และ (๔) เราจะตองท าหรอปรบเปลยนอะไรบางเพอไปถงจดนน (การแปลงยทธศาสตรสการปฏบต)

๓. แนวทำงกำรจดท ำแผนปฏบตกำร

๓.๑ กำรวเครำะหศกยภำพองคกร การวเคราะหศกยภาพเพอประเมนสถานภาพการพฒนาในปจจบนเปนการประเมน

โดยวเคราะหถงโอกาสและภาวะคกคามหรอขอจ ากด อนเปนสภาวะแวดลอมภายนอกทมผลตอการพฒนาดานตางๆ รวมทงการวเคราะหจดออน จดแขง อนเปนสภาวะแวดลอมภายใน ซงทงหมดเปนการประเมนสถานภาพขององคกรในปจจบน โดยเปนการตอบค าถามวา “ปจจบนหนวยงำนมสถำนภำพกำรพฒนำอยจดใด” ส าหรบใชเปนประโยชนในการก าหนดผลการด าเนนงานในอนาคตตอไป โดยใชเทคนค SWOT Analysis เปนเครองมอ ดงน

๑) วเครำะหศกยภำพภำยใน โดยใชกรอบของ 6M+2S ดงตารางท ๑ ( ๑ ) กำรวเครำะหจดแขง ( Strength = S ) เปนการพจารณาปจจยภายในหนวยงานวา

มสวนด ความเขมแขง ความสามารถ ศกยภาพ สวนทสงเสรมความส าเรจ ซงจะพจารณาในดานตางๆ เชน การบรหาร ระบบขอมล ก าลงคน การเงน ภาพลกษณ รวมถงขอมลปจจบนหรอ ๓ ปยอนหลงเพอพจารณาแนวโนมการด าเนนงานของหนวยงาน เชน จ านวนอาจารย จ านวนนกศกษา ผส าเรจการศกษาบคลากรสายสนบสนน ผลงานเดนดานการวจย จ านวนหลกสตร รวมถงทรพยากรตางๆ เปนตน

( ๒ ) กำรวเครำะหจดออน ( Weakness = W ) เปนการพจารณาปจจยภายในหนวยงานวามสวนเสย ความออนแอ ขอจ ากด ความไมพรอม ซงจะพจารณาในดานตางๆ เชนเดยวกบการวเคราะหจดแขง

๗


ตำรำงท ๑ ตำรำงกำรวเครำะหศกยภำพภำยใน 6M+2S จดแขง ขอมลสนบสนน จดออน ขอมลสนบสนน

Man Money

Meterial

Menagement Manufacture

Merketing

System Structure

๒) วเครำะหศกยภำพภำยนอก โดยใชกรอบ PEST ประกอบดวย เทคโนโลย (Technology)

ภาวะเศรษฐกจ ( Economic) สภาพสงคมความเชอ วฒนธรรม (Social) และนโยบาย/การเมอง (Policy) ดงตารางท ๒

( ๑ ) วเครำะหโอกำส ( Opportunity = O ) เปนการศกษาสภาพแวดลอมภายนอกวามสภาพเปนเชนไร เหตการณของโลกและของประเทศทเกดขนจะสงผลตอหนวยงานอยางไรมการเปลยนแปลงใดทเปนประโยชน หรอเปนโอกาสอนด โดยจะตองพจารณาทงทางดานเศรษฐกจ สงคม ประชากร การเมองการปกครอง เทคโนโลย การจดการศกษาระดบอดมศกษา เปนตน

( ๒ ) กำรวเครำะหปญหำอปสรรคหรอภำวะคกคำม ( Threat = T ) เปนการศกษาสภาพแวดลอมภายนอกทเปนอปสรรคหรอสภาวะคกคาม กอใหเกดผลเสยหรอเปนขอจ ากด โดยจะตองพจารณาทงดาน เศรษฐกจ สงคม ประชากร การเมองการปกครอง เทคโนโลย การจดการศกษาระดบอดมศกษา เชนเดยวกบการวเคราะหโอกาส

ตำรำงท ๒ ตำรำงกำรวเครำะหศกยภำพภำยนอก

ปจจย โอกำส

(Opportunity) อปสรรค (Threat)

Policy

Economic

Social Technology

๘


๓.๒ กำรก ำหนดทศทำง การก าหนดทศทางเปนการก าหนดจดมงหมายหรอผลส าเรจทตองการ โดยพจารณาจาก

ภารกจหลกของหนวยงาน เพอใหบรรลความตองการทจะเปนไปในอนาคต ส าหรบ คณะ/หนวยงาน ของมหาวทยาลยขอนแกน ตองน าประเดนนโยบายตามแผนการบรหารราชการแผนดน รวมถงแผนยทธศาสตรการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๕ – ๒๕๕๘ และแผนปฏบตราชการ ๔ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๘) มหาวทยาลยขอนแกน จดท าเปนแผนปฏบตราชการประจ าป ตามภารกจทไดรบมอบหมายและภารกจตามกฎหมาย ซงมแนวทาง ดงน

๑) กำรก ำหนดวสยทศน เปนการก าหนดภาพในอนาคตทหนวยงานตองการเหน ตองการเปน และเปนความมงมนคาดหวงของบคคลหรอองคกรทประสงคจะมสภาพเปนอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง หรอไปอย ณ ทใดทหนงในอนาคต หนวยงานควรจะตองมการก าหนดวสยทศนใหชดเจน โดยวสยทศนจะเปนทศทางการด าเนนงานในดานตางๆ ไปสเปาหมาย ถามการด าเนนการในทกๆ ดานไดอยางสอดคลอง หนวยงานกสามารถทจะพฒนาไปได และสามารถทจะประเมนทศทางไดดวย โดยทวไปแลวจะพจารณาในกรอบระยะเวลา ๔– ๕ ป ซงมหลกกำรก ำหนดวสยทศน (ฐาปนา บญหลา.2544) ดงน

(๑) สความเปนเลศ (Personal Mastery) ดวยแรงไฝดพฒนาทกษะและการท างานอยางช านาญดวยจตใตส านกอนด

(๒) มรปแบบการคด (Mental Models) ทเปดกวาง มความคดรเรมสรางสรรค (๓) มการสรางและสานวสยทศน (Share Vision) (๔) มการเรยนรรวมกนเปนทม (Team Learning) (๕) มความคด ความเขาใจเชงระบบ (Systems thinking) ส าหรบขนตอนการพฒนาวสยทศนทดจะตองก าหนดมาจากการศกษาสภาพแวดลอม

ภายในและภายนอก รวมถงพจารณาจดออน จดแขง ควบคกนไป แลวน ามาก าหนดเปนแนวคดของหนวยงานวาจะเปนไปอยางไรในอนาคต และมความเปนไปไดหรอไม โดยมขนตอน ดงน

ขนท ๑ ส ารวจความคาดหวง โอกาส และอปสรรคจากผทมสวนรวมของหนวยงาน ขนท ๒ วเคราะหปจจยภายในองคกร หาจดออน จดแขงคานยมและวฒนธรรมองคกร ขนท ๓ ก าหนดกลยทธในการกาวไปสอนาคต วาจะใชแนวทางใดจงจะเหมาะสมทสด ขนท ๔ น าผลทง ๓ ขางตน มาวเคราะหและสงเคราะหประสานรวมกนเพอใหเกดวสยทศน

รวมของหนวยงานทกดาน ขนท ๕ คดเลอกวสยทศนทเหมาะสมทสดตอหนวยงานโดยกรรมการจากตวแทนของทก

ฝายของหนวยงานตองมสวนรวม ขนท ๖ ประกาศวสยทศนใหทกคนในองคกรและนอกองคกรทราบ นอกจากนแลว ลกษณะทดของการก าหนดวสยทศน หนวยงานควรค านงถงวสยทศนทม

ลกษณะ ดงน

๙


(๑) มความเปนไปไดเปนสงทสามารถเกดขนไดจรง (๒) ทาทาย เราใจ สามารถใชเปนกรอบชน าใหบคลากรด าเนนกจกรรมเพอบรรลจดยนท

ตองการ (๓) เปนขอความงายๆ ทสามารถสอใหเหนทศทางในอนาคต (๔) เปนปรชญาทแสดงใหเหนถงคานยมทยดถออยภายในใจของทกคน (๕) เปนค ามนสญญาของผบรหารทแสดงถงการตดสนใจ และมงมนทตองรบผดชอบการ

ตดสนใจและมงมนทตองรบผดชอบ (๖) เปนตวประสานปจจยตางๆ ใหด าเนนไปในทศทางทพงปราถนา (๗) ไดรบการสนบสนนและเปนทยอมรบจากผปฏบต (๘) ตองตรวจสอบและวดผลส าเรจได (๙) สอดคลองกบวฒนธรรมองคกร

๒) กำรก ำหนดภำรกจ พนธกจและคำนยม

กำรก ำหนดภำรกจกบพนธกจ ( Mission ) ภารกจ คอ กจทเปนภาระ แมไมอยากท า กตองท า เพราะเปนหนาทตามกฎหมาย พนธกจ คอ กจทเปนพนธะ เปนการพนธนาการ ไมท าไมได เพราะจะไมบรรลวสยทศนทก าหนด โดยทวไปแลว ภารกจจะใชกบกจหรองานทเปนไปตามอ านาจหนาทหลกตาม การจดตงหนวยงานนนๆ ขนมา หรอหากเปนหนวยงานราชการกคออ านาจหนาทตามกฎหมาย สวนพนธกจสามารถเปลยนแปลงได ขนอยกบวสยทศนทหนวยงานก าหนดขน ซงโดยหลกการแลวเมอหนวยงานก าหนดวสยทศนใดๆ ขนมา หนวยงานกจะมพนธะทจะตองปฏบต เพอใหบรรลวสยทศนนน ภารกจกบพนธกจจะเกยวพนอยางหลกเลยงไมได เนองจากการก าหนดวสยทศน พนธกจใดๆ จะตองอยในอ านาจหนาทหรอกรอบภารกจของหนวยงานทงสน โดยเฉพาะหนวยงานราชการ การก าหนดพนธกจอาจเขยนเปนขอๆ หรอเปนขอความรวมกนกได ทงน กรอบแนวทางในการก าหนดพนธกจตองสอดคลองกบภารกจหลกของหนวยงาน คำนยม (Value) คอ เกณฑตดสนวาอะไรควรท าเพอประโยชนขององคกร คานยมก าหนดพฤตกรรมกลมทปฏบตตอเนองยาวนานกอเกดวฒนธรรมองคกร การสรางคานยม จงเปนจดเรมตนของการสรางวฒนธรรมองคกร ทงน การก าหนดคานยมทพงประสงคจะตองเรมดวยการน าวสยทศนและแผนกลยทธของหนวยงานมาเปนตวตง นอกจากนนยงตองค านงถงระบบงานและลกษณะเดนของบคลากรในภาพรวม คานยมทดควรมนอยรายการ จ าไดงาย และอยในวสยทบคลากรทกคนจะปฏบตไดในการท างาน คานยมแตละรายการควรสงเสรมซงกนและกน และเมอปฏบตแลวจะสงเสรมกลยทธหลกขององคกรดวย

๓) กำรก ำหนดยทธศำสตร กลยทธและแนวทำง / มำตรกำร ยทธศำสตร คอ แนวคดหรอวธการทแยบคายอนบงบอกถงลกษณะการเคลอนตวของ

องคกรวาจะกาวไปส เปาหมายทตองการในอนาคตไดอยางไร อนเปนการตอบค าถามทวา “จะไปถงจจมงหมายทตองการไจอยางไร” ดงนน ยทธศำสตร จงเปนกรอบชน าหรอสวนหวขบวนของชดแผนงาน ซง

๑๐


เปนการก าหนดวธการ แนวทาง หรอขนตอนทหนวยงานเลอกปฏบตเพอใหบรรลวตถประสงค/เปาหมายทก าหนดไวท งวตถประสงค/เปาหมายรวมและวตถประสงค/เปาหมายเฉพาะสวน และเมอไดบรรลวตถประสงค/เปาหมายรวมแลว ยอมหมายถงการบรรลภารกจทตองการเหนดวย หนวยงานสามารถก าหนดประเดนยทธศาสตรและกลยทธได ๓ แนวทาง คอ

(๑) ยดกรอบประเดนยทธศาสตร กลยทธ และแผนปฏบต ราชการ ๔ ป ของมหาวทยาลยขอนแกนมาใชเปนประเดนยทธศาสตรและกลยทธของหนวยงาน

(๒) หนวยงานสามารถก าหนดประเดนยทธศาสตรและกลยทธใหมเองทงหมดได แตตองมความสอดคลองและเชอมโยงกบทศทางและนโยบายการบรหารและพฒนามหาวทยาลย

(๓) ใชผสมผสานระหวางแนวทางท ๑ และแนวทางท ๒ คอ ยดยทธศาสตรมหาวทยาลยเปนหลก และคดประเดนยทธศาสตร/กลยทธ ขนใหมดวย เพอประโยชนสวนหนงในการเชอมตอยทธศาสตรของมหาวทยาลยและสวนหนงสอดคลองกบสภาพปญหาของหนวยงานเอง

กำรก ำหนดยทธศำสตรโดยใชหลกกำร SWOT คอ การน าผลจากการวเคราะหสถานภาพหนวยงานมาใหน าหนกความส าคญในแตละปจจย โดยจบเปนคๆ ระหวาง S คกบ W และ O คกบ T เพอพจารณาก าหนดต าแหนง ณ ปจจบนของหนวยงาน (ตารางท ๓ – ๔) โดยมแนวทาง ดงน

(๑) จดแขง /โอกำส (SO Strategies) หมายถง หนวยงานมปจจยภายนอกและภายในด หรอปจจยภายนอกและภายในเปนเชงบวกทงหมด หรอภายนอกเออและภายในเดน ในกรณนยทธศาสตรทจะก าหนดขนเรยกวายทธศำสตรเชงรก ( Aggressive Strategies ) หรอสถำนกำรณดำวรง ซงการก าหนดยทธศาสตรสามารถก าหนดเปนกรอบแนวทาง เชน ขยายงาน รณรงค สงเสรม กระจายงาน สนบสนน เพมเครอขาย เพมเปาหมาย พฒนา ฯลฯ

(๒) จดแขง / อปสรรค (ST Strategies) หมายถง หนวยงานทปจจยภายในด แตมปจจยภายนอกไมด หรอปจจยภายในเชงบวก แตมปจจยภายนอกเปนเชงลบ หรอภายในเดนแตภายนอกฉด ในกรณนยทธศาสตรทจะก าหนดขน เรยกวา ยทธศำสตรกำรรกษำเสถยรภำพ ( Stability Strategies ) หรอสถำนกำรณแมววใหนม คอ การใชประโยชนจากจดแขงของหนวยงานใหเปนประโยชน ซงการก าหนดยทธศาสตรสามารถก าหนดเปนกรอบแนวทาง เชน ขยายงานทเปนจดแขง ควบคม หลกเลยงอปสรรค คมครอง รกษา ปกปองรกษา ปองกนฯลฯทงน การก าหนดยทธศาสตรในเรองใด ดานใด จะขนอยกบน าหนกความส าคญของจดแขงและอปสรรคของหนวยงาน

(๓) อปสรรค / จดออน (WT Strategies ) หมายถง หนวยงานมปจจยภายนอกและปจจยภายในไมด หรอ ปจจยภายนอกและภายในเปนเชงลบทงหมด หรอภายนอกฉดและภายในดอย ในกรณนยทธศาสตรจะก าหนดขนเรยกวา ยทธศำสตรกำรตดทอน ( Retrenchment Strategies ) หรอสถำนกำรณสนขจนตรอก ซงการก าหนดยทธศาสตรสามารถก าหนดในกรอบแนวทาง เชน ทบทวน ลดกจกรรม/ชะลอการด าเนนงาน ถายโอน/ยบรวม ปรบเปลยนกจกรรม แกไข ปรบปรงสงทเปนจดออน ทงน จะก าหนดยทธศาสตรในเรองใด ดานใด จะขนอยกบน าหนกความส าคญของอปสรรคและจดออนของหนวยงาน

๑๑


(๔) จดออน / โอกำส (WO Strategies) หมายถง หนวยงานมปจจยภายในไมดแตมปจจยภายนอกด หรอปจจยภายในเปนเชงลบแตปจจยภายนอกเปนเชงบวก หรอภายในดอยแตภายนอกเออ ในกรณนยทธศาสตรทจะก าหนดขน เรยกวา ยทธศำสตรพลกฟน (Turn around Strategies) หรอสถานการณทยงมค าถามหรอขอสงสยอย ซงการก าหนดยทธศาสตรสามารถก าหนดเปนกรอบแนวทาง เชน ปรบปรง เพมชองทาง พฒนา สรางเครอขาย รวมทน เรงรด หาแนวรวม รวมมอ ฯลฯ ทงนจะก าหนดยทธศาสตรในเรองใด ดานใด จะขนอยกบน าหนกความส าคญของจดออนและโอกาสของหนวยงาน ตำรำงท ๓ กำรระบน ำหนกควำมส ำคญของจดแขงและจดออน

ล ำดบจดแขง (Strength)

คะแนน ล ำดบจดออน (Weakness)

คะแนน รวม

S1

W1

S2

W2

S3

W3

S4

W4

S5

W5

คะแนนรวม S1- S5 คะแนนรวม W1- W5 ตำรำงท ๔ กำรระบน ำหนกควำมส ำคญของโอกำสและอปสรรค

ล ำดบโอกำส (Opportunity)

คะแนน ล ำดบอปสรรค

(Threat) คะแนน รวม

O1

T1

O2

T2

O3

T3

O4

T4

O5

T5

คะแนนรวม O1- O5 คะแนนรวม T1- T5

๑๒


เมอหนวยงานระบคาคะแนนน าหนกความส าคญของจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรค

เรยบรอยแลว ใหน าคาคะแนนรวมแตละดานมาก าหนดต าแหนงในกราฟ (รปภาพท ๑ ) เพอคนหาศกยภาพในการพฒนาหนวยงาน และพจารณาเปรยบเทยบต าแหนงของหนวยงาน ตามตารางท ๕

รปภำพท ๑ การระบต าแหนงคนหาศกยภาพของหนวยงาน

คะแนนรวมของ Opportunity

คะแนนรวมของ

Strengt

คะแนนรวมของ Threat

คะแนนรวมของ Weakness

๕๐

๔๐

๓๐

๒๐

๑๐

๐

๑๐ ๒๐ ๓๐ ๔๐ ๕๐

๑๐

๒๐

๓๐

๔๐

๕๐

๕๐ ๔๐ ๓๐ ๒๐ ๑๐

๑๓


ตำรำงท ๕ สรปการวเคราะหสถานการณสแบบและต าแหนงองคกร

สถำนกำรณ (Situations) ต ำแหนง (Positions) ๑. SO Strategies เปนสถานการณทไดเปรยบมากทสด

เพราะประกอบไปดวยโอกาสจากปจจยภายนอกและจดแขงขององคกร หรออาจใชค ายอว ากลยทธ “ภำยนอกเออและภำยในเดน” ถอเปนสถานการณดาวรง (Public sector star)

๒. ST Strategies เปนสถานการณทมอปสรรคจาก

ภายนอกแตภายในองคกรยงมจดแขงอย หรออาจใชค ายอวากลยทธ “ภำยนอกฉดแตภำยในเดน” ถอเปนสถานการณแมววใหนม (Cash cows)

๓. WT Strategies เปนสวนทตองด าเนนกลยทธทตอง

ใชความระมดระวงทสด เนองจากเปนกลยทธทจะตองด าเนนการเพอแกไขจดออนขององคกรและเปนการหลบหลกอปสรรคจากปจจยภายนอก ซงถอไดวามความเสยเปรยบมากทสด หรออาจใชค ายอวากลยทธ “ภำยนอกฉดภำยในดอย” ถอเปนสถานการณสนขจนตรอก

๔. WO Strategies เปนกลยทธทใชความไดเปรยบในโอกาสจากปจจยภายนอกมาปดจดออนของอคกรหรออาจใชค ายอวากลยทธ “ภำยนอกเออแตภำยในดอย” ถอเปนสถานการณกลองรอนทางการเมอง หรอปญหาภายในทตองหาทางแกไข โดยการพฒนาองคประกอบดานตางๆ ภายในองคกร

ทมา : http://www.bcnu.ac.th/strategy/images/document/form01.pdf .คนเมอ 17 กมภาพนธ 2557

๑๔


๓.๓ กำรแปลงแผนสกำรปฏบต การแปลงแผนสการปฏบต หรอ การถายทอดแผนสการปฏบต คอ การจดท ารายละเอยดของ

แผนปฏบตราชการประจ าป ทสอดคลองกบนโยบายรฐบาล และยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ รวมทงแผนยทธศาสตรการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๙ – ๒๕๖๒ ใหครบถวน เพอจดท าค าของบประมาณรายจายประจ าป โดยมสาระส าคญเกยวกบ

นโยบายในการปฏบตราชการของสวนราชการ ก าหนดเปาหมายและผลสมฤทธของงาน ตวชวดผลส าเรจ ขนตอน ระยะเวลา และงบประมาณทตองใชในการด าเนนการแตละขนตอน ประมาณการรายได รายจาย และทรพยากรอนทตองใช โดยมแนวทาง ดงน ๑) กำรก ำหนดเปำหมำย เปนการก าหนดปรมาณหรอจ านวนสงทตองการใหบรรลในแตละ

ยทธศาสตรและแนวทาง / มาตรการการพฒนา ภายในเวลาทก าหนด จงมความเฉพาะเจาะจงในผลทคาดวาจะไดรบในเชงปรมาณตามชวงเวลาตางๆ ของกระบวนการด าเนนงาน เปาหมายทด ควรมองคประกอบ ดงน

( ๑ ) เงอนเวลา ควรระบวาตองการท าอะไรใหบรรลผลเมอไหร ( ๒ ) ปรมาณ ทตองการจะใหเกดขนเปนจ านวนเทาใด ( ๓ ) คณภาพ เปนสภาพทพงปรารถนา ( ๔ ) สถานท เปนการระบถงเขตพนทครอบคลมทตองการ ( ๕ ) มความเปนไปไดในการใชทรพยากรทมอยจรง ( ๖ ) ควรเปนขอความทแสดงผลลพธทจะเกดขนภายหลงโครงการสนสด ( ๗ ) กรณทมเปาหมายมากกวา ๑ เปาหมาย ควรจดล าดบความส าคญหรอความเรงดวนไว

เพอใหเหนถงความจ าเปนเรงดวน ๒) กำรก ำหนดโครงกำร / กจกรรมและผรบผดชอบ โดยพจารณาจดล าดบความส าคญของ

โครงการ การจดล าดบความส าคญของโครงการควรพจารณาในสองประเดนหลก คอ ความจ าเปน ความเรงดวน และผลทคาดวาจะไดรบ (Desirability) หรอความคมคา ทจะไดรบจากโครงการในมตตางๆ เชน ประโยชนตอกลมเปาหมาย ผลกระทบตอผมสวนไดสวนเสย ความจ าเปนตามกฎหมาย และความสอดคลองกบทศทางของนโยบายรฐ ในขณะเดยวกนควรพจารณาถงความพรอมในการด าเนนโครงการ/ความเปนไปได (Feasibility) ในการด าเนนโครงการดวย ทงน การก าหนดโครงการ/กจกรรม ใหมความครอบคลมและสอดคลองกบรายละเอยดการใชจายงบประมาณในแตละปงบประมาณนนๆ อาจจ าแนกโครงการ/กจกรรมเปน ๒ สวน คอ

(๑) โครงการส าคญหรอโครงการเดน หมายถง งานส าคญทหนวยงานมงเนนใหเกดผลตอเปาหมาย วสยทศน ซงอาจพจารณาจาก ความจ าเปน ความเรงดวน สภาพปญหาปจจบน เปนตน

(๒) ภารกจประจ า ภารกจหลก หมายถง กจหรองานทเปนไปตามอ านาจหนาทหลกตามการจดตงหนวยงานนนๆ ขนมา เชน การจดการเรยนการสอน การบรการวชาการ เปนตน

๑๕


๓) ก ำหนดวงเงนงบประมำณโครงกำรเปนรำยป โดยก าหนดวาแตละปจะใชเทาไหร แหลงทมามาจากไหน ตองระบในแผนปฏบตการเบองตนวาแตละโครงการ/กจกรรมนน จะมงบประมาณมาจากไหน จากนนใหจดท าภาพรวมของงบประมาณรายโครงการ/กจกรรม รายป รายประเดนยทธศาสตร จ าแนกตามแหลงทมา ฯลฯ

อยางไรกตาม การแปลงแผนสการปฏบต ตองมการสอสารถายทอดตวชวดและคาเปาหมาย ไปสระดบหนวยปฏบตตางๆ โดยก าหนดเปาประสงคและกลยทธทงในระดบสวนงานและหนวยงาน ไปจนถงระดบบคคลทสามารถปฏบตไดจรงและมความสอดคลองเชอมโยงระหวางกน รวมทงมความสมดลระหวางมตประสทธผล มตคณภาพ มตประสทธภาพ และมตการพฒนาองคกร โดยการถายทอดนโยบายผลผลต ผลลพธ และคาเปาหมายเพอใชเปนแนวปฏบต ใหเปนไปอยางสอดประสานกนทงในแงทศทางและจงหวะเวลา

๑๖


๑๗


สวนท ๓ ปจจยทสงผลกระทบตอกำรบรหำรและพฒนำมหำวทยำลยขอนแกน

๑. บรบทใหมของโลกใน ๒๐ ปขำงหนำ

๑.๑ กำรเกดประชำคมอำเซยน ประเทศสมาชก “สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต” จ านวน ๑๐ ประเทศ หรอ

“อาเซยน” มเปาหมายจะกาวไปสการเปนประชาคมอาเซยนในป ๒๕๕๘ (ค.ศ. ๒๐๑๕) ประกอบดวยสามดานหลกไดแก

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community: APSC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC)

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC) การรวมกนเปนประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ในป ๒๕๕๘ ซงจะมการรวมกลมเปน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนกอน ท าใหเกดตลาดในภมภาคทมขนาดใหญ โดยสามารถน าจดแขงของแตละประเทศมาเสรมกบจดแขงของประเทศไทยเพอสรางประโยชนสงสดในการผลต สงออก และบรการ ซงจะเกดไดกตอเมอมการเคลอนยายปจจยการผลตไดอยางเสรมากขน นอกจากนการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะชวยใหประเทศสมาชกมความเปนปกแผนและชวยสรางอ านาจการตอรองในเวทตางๆ มากข น รวมถงการท าขอตกลงกบกลมพนธมตรของอาเซยน อาเซยนบวกสาม และอาเซยนบวกหก ท าใหเกดการเคลอนยายแรงงาน ความร การลงทนและอนๆ ทคาดวาจะเปนตวจกรส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจโลก ขณะเดยวกนประเทศไทยไดลงนามขอตกลงยอมรบรวมคณสมบตนกวชาชพแลว ๗ สาขา คอ แพทย ทนตแพทย พยาบาล นกบญช วศวกร สถาปนก ชางส ารวจ ดงนน ประเทศไทยจงตองเตรยมความพรอมในหลายดาน อาท การพฒนาทรพยากรมนษย ทงทางดานการศกษา ดานภาษา ทกษะฝมอแรงงาน เปนตน (ทมา : กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ)

๑.๒ กำรเพมขนของประชำกรและประชำกรผสงอำยของโลก โลกก าลงเผชญกบการเปลยนแปลงโครงสรางประชากร และการเขาสโลกแหงผสงวยโดย

ประชากรมแนวโนมเพมสงขน ในป พ.ศ. ๒๕๖๓ คาดวาจะมประชากรทวโลกทงสนประมาณ ๗.๖๕ พนลานคน และในป พ.ศ. ๒๕๙๓ องคการสหประชาชาตไดคาดการณวาจะมประชากรโลก รวมทงสนสงถง ๘.๓๒ พนลานคน โดยทวปเอเชยยงคงเปนทวปทมสดสวนประชากรโลกมากทสด ขณะเดยวกน อายขยเฉลยของประชากรโลกกเพมสงขนและกาวเขาสสงคมผสงวย จากการคาดการณแนวโนมอายขยเฉลยในอนาคตพบวา ในชวงป ๒๕๙๓ ประชากรโลกจะมอายขยเฉลยประมาณ ๗๕.๖ ป (ป พ.ศ. ๒๕๕๓ มอายขยเฉลยเพยง ๖๗.๖ ป) โดยประชากรเพศชายจะมอายขยเฉลย ๗๓.๓ ป ต ากวาประชากรเพศหญง ซงจะมอายขยเฉลย ๗๗.๙ ป และในป พ.ศ. ๒๕๙๓ โลกจะมสดสวนประชากรวยเดกอยเพยงรอยละ ๒๐.๘๗ แตในทางตรงกนขามจะมประชากรวย

๑๘


สงอายรอยละ ๒๒.๒๓ ท าใหกลมผสงวยกลายเปนประชากรทมกลมใหญในสงคมมากกวาวยเดก (ทมา : สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล)

๑.๓ ควำมมนคงดำนทรพยำกรอำหำร พลงงำน น ำ และกำรเปลยนแปลงภมอำกำศ น า อาหาร และพลงงาน เปนปจจยพนฐานในการด ารงชวตของมนษย รวมทงในการขบเคลอน

กจกรรมทางเศรษฐกจทส าคญ ปจจบน ชองวางในการเขาถงทรพยากรน า อาหาร และพลงงานระหวางคนในสงคมมมากขนท งภายในประเทศและระหวางประเทศ ท งยงมแนวโนมท ชองวางน จะกวางข นอก เนองจาก การเพมจ านวนขนของประชากร ซงมการคาดการณวา ในป พ.ศ. ๒๕๙๓ ประชากรโลกจะมจ านวนรวมทงสนสงถง ๘.๓๒ พนลานคน ขณะเดยวกน ชมชนเมองกจะมการขยายตวกนเพมมากขน ในชวงหลายปทผานมาวกฤตอาหารไดเกดขนในหลายประเทศ สรางความวตกกงวลตอสถานการณอาหารโลก โดยมองวาในอนาคตโลกอาจจะตองเผชญกบปญหาวกฤตการขาดแคลนพชอาหารและพชพลงงาน รวมถงการขาดแคลนทรพยากรน าและพลงงาน นอกจากน การเปลยนแปลงทางสภาพภมอากาศของโลกไดกอใหเกดผลกระทบตอการพฒนาภาคการเกษตร และการพฒนาในดานอนๆ ทส าคญของโลกดวยเชนกน ๒. ปจจยภำยในประเทศไทย

๒.๑ กำรเปลยนแปลงโครงสรำงประชำกร ในระยะ ๑๐ ปทผานมาน ประชากรไทยไดเพมชาลงอยางมาก อนเปนผลมาจากอตราเกดแตละ

ปไดลดลงอยางตอเนอง ปจจบนอตราเพมประชากรของประเทศไทยอยทเพยงรอยละ ๐.๘ เทานน ทงยงมแนวโนมวาอตราเพมประชากรนจะลดต าลงไปอกจนเหลอรอยละ ๐ ในอกไมเกน ๒๐ ปขางหนา หลงจากนนอาจลดลงถงขนตดลบกเปนได แมวาขนาดประชากรไทยคอนขางจะคงตวอยทประมาณ ๖๕ ลานคน แตโครงสรางอายของประชากรก าลงเปลยนไปอยางมาก เมอป พ.ศ. ๒๕๐๓ ประชากร อาย ๖๕ ปขนไป มอยไมถงรอยละ ๓ ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ ประชากรสงอายกลมนมมากถงรอยละ ๗.๙ หรอมจ านวนประมาณ ๕ ลานคน ประชากรวยเดกอายต ากวา ๑๕ ป ซงเคยมอยมากถงรอยละ ๔๐ (ในป พ.ศ. ๒๕๐๓) ไดลดลงครงหนงเหลอเพยงประมาณรอยละ ๒๐ (ในป พ.ศ. ๒๕๕๓) ในอนาคตคาดการณวา ประชากรอาย ๖๕ ปขนไป จะมสดสวนมากถงรอยละ ๒๓ ซงเปนการกาวสสงคมผสงอายเตมรปแบบ เหตการณดงกลาวจะเปนทงโอกาสและอปสรรคตอประเทศไทย โดยดานหนงประเทศไทยจะมโอกาสในการขยายตลาดสนคาและบรการดานการแพทยและสขภาพ การศกษาหรอการเรยนรตลอดชวต ขณะเดยวกนประเทศไทยเองกตองปรบตวเตรยมความพรอมดานโครงสรางพนฐานและระบบสวสดการสงคมในการรองรบการเขาสสงคมผสงอาย รวมทงยงตองเตรยมรบมอกบปญหาจ านวนแรงงานทจะขยายตวชาลงและมจ านวนลดลงในอนาคต ซงอาจจะเปนอปสรรคตอการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะยาว (ทมา : สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล, ๒๕๕๕)

๑๙


๒.๒ ปจจยทำงเศรษฐกจ ทศทางการพฒนาเศรษฐกจของประเทศนบจากนไปจะตองตงอยบนรากฐานของ “การพฒนาท

ยงยน (Sustainable Development)” มการเตบโตอยางมนคงบนรากฐานวฒนธรรมอนดงาม และเปนมตรกบสงแวดลอม โดยการใช Creative Economy เปนพลงขบเคลอนทสามารถสรางความส าเรจจนเปนทยอมรบของตลาดโลก สามารถสรางความแปลกใหมและความแตกตางทสะทอนใหเหนถง “ความเปนไทยในรปแบบสากล” ภายใตกรอบของมตดงตอไปน (ทมา : ณรงคชย อครเศรณ : กระตกตอมคดเศรษฐกจสรางสรรค เลม ๓, ๒๕๕๕)

การสรางความมนคง (Going Secure) ใหกบระบบเศรษฐกจ โดยปรบโครงสรางการผลตใหเหมาะสมกบศกยภาพและขอจ ากดของประเทศ โดยใหความส าคญกบภาคเกษตรและบรการมากขน ในสาขาทโดดเดนมากๆ เชน การทองเทยว บรการทางการแพทย สมนไพร เปนตน ดวยการสราง Value Creation เพอผลกดนให SMEs ไทยเตบโตอยางมคณภาพและไดมาตรฐาน

สรางการเตบโตบนรากฐานวฒนธรรมอนดงาม (Going Cultural) ไปใชประโยชนในการพฒนาเศรษฐกจ ผสมผสานกนอยางลงตว ดวยความสรางสรรค

ใสใจและเปนมตรกบสงแวดลอม (Going Green) โดยการน าเอาองคความร นวตกรรมและเทคโนโลยใหมๆ มาประยกตใชในการผลตอยางเหมาะสม กลมกลน และสมดลกบ วถธรรมชาต เปน Green Economy และ Low Carbon Society

๒.๓ กรอบแผนอดมศกษำ ระยะยำว ๑๕ ป ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๑ - ๒๕๖๕) เปาหมายของกรอบแผนอดมศกษาระยะยาว ฉบบท ๒ เมอสนสดแผนในป พ.ศ.๒๕๖๕ คอ

ยกระดบคณภาพอดมศกษาไทยเพอผลตและพฒนาบคลากรทมคณภาพสามารถปรบตวส าหรบงานทเกดขนตลอดชวต พฒนาศกยภาพอดมศกษาในการสรางความรและนวตกรรมเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในโลกาภวตน สนบสนนการพฒนาทยงยนของทองถนไทย โดยใชกลไกของธรรมาภบาล การเงน การก ากบมาตรฐาน และเครอขายอดมศกษาบนพนฐานของเสรภาพทางวชาการ ความหลากหลาย และเอกภาพเชงระบบ” (ทมา : ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, ๒๕๕๑)

๒.๔ ทกษะนกศกษำในศตวรรษท ๒๑

สำระวชำหลกและทกษะเพอกำรด ำรงชวตในศตวรรษท ๒๑ การรอบรสาระวชามความส าคญและจ าเปนอยางยงตอความส าเรจของนกเรยน/นกศกษา สาระ

วชาหลกไดแก ภาษาองกฤษ การอานภาษาของโลก ศลปะ คณตศาสตร เศรษฐศาสตร วทยาศาสตร ภมศาสตร ประวตศาสตร การปกครองและความเปนพลเมองทด แตไมเพยงพอส าหรบการเรยนรเพอมชวตในโลกยคศตวรรษท ๒๑ สถาบนการศกษาตองสงเสรมความเขาใจเนอหาวชาการใหอยในระดบสงดวยการสอดแทรกทกษะเพอการด ารงชวตในศตวรรษท ๒๑ ตอไปนเขาในทกวชาหลก

ความรเรองโลก (Global Awareness)

๒๐


ความรดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจและการเปนผประกอบการ (Financial, Economic, Business and Entrepreneurial Literacy)

ความรดานการเปนพลเมองทด (Civic Literacy)

ความรดานสขภาพ (Health Literacy)

ความรดานสงแวดลอม (Environmental Literacy) ทกษะดำนกำรเรยนรและนวตกรรม

ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรมจะเปนตวก าหนดความพรอมของนกเรยน/นกศกษาในการเขาสการท างานซงมความซบซอนเพมขนในโลกปจจบน ทกษะดานนไดแก

ความคดสรางสรรคและนวตกรรม (Creativity and Innovation)

การคดอยางมวจารณญาณและการแกปญหา (Critical Thinking and Problem Solving)

การสอสารและความรวมมอ (Communication and Collaboration) ทกษะสำรสนเทศ สอและเทคโนโลย ปจจบน โลกอยในสภาพแวดลอมทขบเคลอนดวยสอและเทคโนโลย ซงจะเหนไดจากการเขาถง

ขอมลขาวสารจ านวนมากมาย การเปลยนแปลงอยางรวดเรวดานเทคโนโลยการศกษาและความสามารถในการเชอมโยงกนและการมสวนรวมในอตราทไมเคยเกดขนมากอน พลเมองและแรงงานทมประสทธภาพตองสามารถแสดงทกษะการคดอยางมวจารณญานและปฏบตงานไดหลากหลาย เชน

ทกษะดานสารสนเทศ (Information Literacy)

ทกษะดานสอ (Media Literacy)

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information, Communications and Technology, Literacy)

ทกษะชวตและอำชพ ชวตและสภาพการท างานในทกวนนจ าเปนตองมทกษะการคดและองคความรเพมขนมากมาย

ความสามารถในการท างานในยคทแขงขนกนดานขอมลขาวสารและการด ารงชวตทมความซ าซอนใหประสบความส าเรจไดนน จ าเปนทนกเรยน/นกศกษาตองใสใจอยางเครงครดในการพฒนาทกษะชวตตอไปนใหเพยงพอ

ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว (Flexibility and Adaptability)

การรเรมและการก ากบดแลตนเองได (Initiative and Self-Direction)

ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม (Social and Cross-Cultural Skills)

การมผลงานและความรบผดชอบตรวจสอบได (Productivity and Accountability)

ภาวะผน าและความรบผดชอบ (Leadership and Responsibility) (ทมา: เครอขายองคกรความรวมมอเพอทกษะการเรยนรในศตวรรษท ๒๑)

๒๑


๓. นโยบำยรฐบำล พลเอก ประยทธ จนทรโอชำ นำยกรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐบมนตร ไดแถลงนโยบายบรหารราชการแผนดนตอสภา

นตบญญตแหงชาต เมอวนศกรท ๑๒ กนยายน ๒๕๕๗ โดยมนโยบายในเรองตางๆ จ าแนกเปน ๑๑ ดาน รฐบาลไดน ายทธศาสตรการพฒนาประเทศวาดวย “การเขาใจ เขาถง และพฒนา” ตามแนวพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาเปนหลกส าคญ ใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงซงทรงเนนความพอด พอสมควรแกฐานะ ความมเหตมผล และการมภมคมกนมาเปนแนวคด ใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ แนวทางของคณะรกษาความสงบแหงชาต โดยมเนอหาของนโยบายโดยสรปในดานตางๆ ดงน

๑. กำรปกปองและเชดชสถำบนพระมหำกษตรย สถาบนพระมหากษตรย เปนองคประกอบทส าคญของการปกครองในระบอบประชาธปไตย

ตามประเพณการปกครองของไทย รฐบาลจงถอเปนหนาทส าคญยงยวดในอนทจะเชดชสถาบนนไวดวยความจงรกภกดและปกปองรกษาพระบรมเดชานภาพ โดยจะใชมาตรการทางกฎหมาย มาตรการทางสงคมจตวทยา และมาตรการทางระบบสอสารและเทคโนโลยสารสนเทศ เผยแพรความร ความเขาใจทถกตองและเปนจรงเกยวกบสถาบนพระมหากษตรยและพระราชกรณยกจเพอประชาชน สนบสนนโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร สงเสรมใหเจาหนาทของสถานศกษา ตลอดจนหนวยงานทงหลายของรฐเรยนร เขาใจหลกการทรงงาน สามารถน าหลกดงกลาวมาประยกตใชในการปฏบตราชการและการพฒนาเพอใหเกดความสมบรณพนสขแกประชาชนในทสด

๒. กำรรกษำควำมมนคงของรฐและกำรตำงประเทศ

๑) รฐบาลใหความส าคญตอการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนในกจการ ๕ ดาน ไดแก การบรหารจดการชายแดน การสรางความมนคงทางทะเล การแกปญหาอาชญากรรมขามชาต การสรางความไวใจกบประเทศเพอนบานและการเสรมสรางศกยภาพในการปฏบตการทางการทหารรวมกนของอาเซยน เพอรองรบการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตามแนวชายแดน ๒) เรงแกปญหาการใชความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใต โดยน ายทธศาสตรเขาใจ เขาถง และพฒนามาใชตามแนวทางกลยาณมตรแบบสนตวธ และการพฒนาเศรษฐกจและสงคมทสอดคลองกบความตองการของประชาชนในพนท ๓) พฒนาเสรมสรางศกยภาพของกองทพและระบบปองกนประเทศใหทนสมย มความพรอมในการรกษาอธปไตย และผลประโยชนของชาต สงเสรมและพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการปองกนประเทศ การวจยและการถายทอดเทคโนโลยเพอน าไปสการพงพาตนเองในการผลตอาวธยทโธปกรณ ๔) เสรมสรางความสมพนธอนดกบนานาประเทศบนหลกการทวานโยบายการตางประเทศเปนสวนประกอบส าคญของนโยบายองครวมทงหมดในการบรหารราชการแผนดน สงเสรมการแลกเปลยนทางการศกษา วฒนธรรม การพฒนาทรพยากรมนษย และการเปดโลกทศนใหมลกษณะสากล

๒๒


๓. กำรลดควำมเหลอมล ำของสงคม และกำรสรำงโอกำสกำรเขำถงบรกำรของรฐ ๑) เรงสรางโอกาส อาชพ และรายไดทมนคงแกผทเขาสตลาดแรงงาน ๒) ปองกนการแกปญหา

คามนษย ๓) พฒนาระบบคมครองทางสงคม ระบบการออม และสวสดการชมชน ๔) เตรยมพรอมเขาสสงคม ผสงวย ๕) เตรยมความพรอมสสงคมหลากหลายจากการเขาสประชาคมอาเซ ยน ๖) จดระเบยบสงคม สรางมาตรฐานคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลแกเจาหนาทรฐและประชาชนทวไปตามคานยมหลก ๑๒ ประการตามนโยบายของ คสช. ๗) แกปญหาการไรทดนท ากนของเกษตรกรและการรกล าเขตปาสงวน

๔. กำรศกษำและเรยนร กำรท ำนบ ำรงศำสนำ ศลปะและวฒนธรรม

๑) จดใหมการปฏรปการศกษาและการเรยนรโดยใหความส าคญทงการศกษาในระบบ และการศกษาทางเลอกไปพรอมๆ กน ๒) ปรบเปลยนการจดสรรงบประมาณสนบสนนการศกษาใหสอดคลองกบความจ าเปนของผเรยนและลกษณะพนทการศกษา และปรบปรง บรณาการระบบการกยมเงนเพอการศกษาใหมประสทธภาพ ๓) สนบสนนใหองคกรภาคประชาสงคม ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถนและประชาชน มสวนรวมจดการการศกษา ๔) พฒนาคนทกชวงวย ๕) สงเสรมอาชวศกษา ๖) พฒนาครใหมคณภาพและมจตวญญาณของความเปนคร ๗) ท านบ ารงและอปถมภพระพทธศาสนาและศาสนาอนๆ ๘) อนรกษและฟนฟเผยแพรมรดกทาง วฒธรรม ๙) สนบสนนการเรยนรภาษาตางประเทศ ๑๐) ปลกฝงคานยมและจตส านกทด

๕. กำรยกระดบคณภำพกำรบรกำรดำนสำธำรณสข และสขภำพของประชำชน

๑) วางรากฐานระบบหลกประกนสขภาพไมใหมความเหลอมล าของคณภาพบรการในแตละระบบ บรณาการขอมลในแตละระบบ ๒) พฒนาระบบบรการสขภาพโดยเนนการปองกนโรค ใหเอกชนสามารถมสวนรวมในการจางบคคลากร สงเสรมการรวมลงทนและใชทรพยากรรวมกน ๓) เสรมสรางความเขมแขงของระบบเฝาระวงโรคระบาด ๔) ปองกน แกไข ปญหาการเกดอบตเหตในจราจร ๕) สงเสรมการกฬา ๖) ประสานการท างานกบภาคสวนตางๆ เพอปองกนและแกปญหาการตงครรภในวยรน และปญหาดานการแพทย และจรยธรรมของการอมบญ ๗) พฒนาขดความสามารถในการวจยดานวทยาศาสตรและการแพทย

๖. กำรเพมศกยภำพทำงเศรษฐกจของประเทศ ๑) เรงจายงบลงทนของป ๒๕๕๗ ทยงคางอย และสานตอนโยบายเศรษฐกจท คสช. จดท าไว

๒) สานตอนโยบายงบประมาณกระตนเศรษฐกจของ คสช. ทจดท าไว ๓) กระตนการลงทนดวยการเรงพจารณาโครงการลงทนทมประสทธภาพ และน าโครงการการลงทนในโครงสรางพนฐานประเภททมผลตอบแทนด ๔) ดแลเกษตรกรใหมรายไดท เหมาะสม และใชกลไกลการตลาดดแลราคาสนคาการเกษตร ๕) ลดอปสรรคในการสงออกเพอใหเกดความคลองตว ๖) ชกจงใหนกทองเทยวชาวตางชาตใหเขามาเทยวในประเทศไทย ๗) ประสานนโยบายการเงนและการคลงใหสอดคลองกน ๘) แกปญหาน าทวมในฤดฝน และแกปญหาภยแลง เรงด าเนนการจดสรางแหลงน าขนาดเลกใหครอบคลมพนทเพราะปลก ๙) ปฏรปโครงสรางราคาเชอเพลง ๑๐) ปรบปรงวธการจดเกบภาษใหไดอยางครบถวน ปรบปรงโครงสรางอตราภาษ

๒๓


การคา และขยายฐานการจดเกบภาษาประเภทใหม ๑๑) บรหารจดการหนภาครฐทเกดขนในชวงรฐบาลทผานมา ๑๒) พฒนาโครงสรางพนฐานการขนสงคมนาคมทางบก ดานคมนาคมทางอากาศ และพฒนาการขนสงทางสนคาทางน า ๑๓) ปรบโครงสรางการบรหารจดการในสาขาขนสง ๑๔) พฒนาและปรบปรงระบบบรหารจดการของรฐวสาหกจใหมประสทธภาพโปรงใส และตรวจสอบได ๑๕) ปรบปรงโครงสรางการผลตสนคาเกษตรใหสอดคลองกบความตองการและสนบสนนใหสหกรณเพมบทบาทในฐานะผซอพชผล เพอใหสหกรณเปนผคาขายสนคาเกษตรรายใหญรายหนง ๑๖) สงเสรมพฒนาอตสาหกรรมทสอดคลองกบศกยภาพพนฐานของประเทศ ๑๗) เพมขดความสามารถของ SME ใหเขมเขงและแขงขนได และการเขาถงแหลงทนและบรการทางการเงน ๑๘) สงเสรมภาคเศรษฐกจดจตอล

๗. สงเสรมบทบำทและใชโอกำสในประชำคมอำเซยน

๑) สงเสรมความเชอมโยงทางเศรษฐกจ การคา การลงทนในภมภาค ๒) พฒนาศกยภาพการแขงขนของผประกอบการไทยทกระดบ ๓) พฒนาแรงงานของภาคอตสาหกรรม เพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน ๔) เช อมโยงดานการขนสงและระบบโลจสตกสภายในอนภมภาคลมน าโขง และภมภาคอาเซยน ๕) ตอเชอมเสนทางการคมนาคมขนสงจากฐานการผลตในชมชน สแหลงแปรรปและเชอมโยงกบอาเซยน ๖) พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ

๘. กำรพฒนำและสงเสรมกำรใชประโยชนจำกวทยำศำสตรเทคโนโลย กำรวจย และพฒนำ

และนวตกรรม ๑) เพมคาใชจายในการวจยและพฒนาประเทศใหไมต ากวารอยละหนงของรายไดประชาชาต

และมสดสวนรฐตอเอกชน ๓๐:๗๐ ๒) เสรมสรางสงคมนวตกรรม สงเสรมระบบการเรยนการสอนทเชอมโยงระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร (STEM) ๓) ปฏรประบบการใหสงจงใจ ระเบยบ และกฎหมายทเปนอปสรรคตอการน างานวจยไปตอยอด ๔) สงเสรมใหการลงทนขนาดใหญของประเทศใชประโยชนจากการศกษาวจยและพฒนา และนวตกรรมของไทย ๕) ปรบปรงและจดเตรยมใหมโครงสรางพนฐานดานวทยาศาสตร ดานการวจยและการพฒนา และดานนวตกรรม

๙. กำรรกษำควำมมนคงของฐำนทรพยำกรและกำรสรำงสมดล ระหวำงกำรอนรกษ กบกำร

ใชประโยชนอยำงยงยน รฐบาลมนโยบายรกษาความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาต โดยสรางสมดลระหวางการ

อนรกษและการใชประโยชนอยางยงยน ดงน ๑) เรงปกปองและฟนฟพนทอนรกษทรพยากรปาไมและสตวปา ๒) สงเสรมการอนรกษและใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพและความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน ๓) พฒนาระบบบรหารจดการทดน แกไขการบกรกทดนของรฐ โดยยดแนวพระราชด ารทใหประชาชนสามารถอยรวมกบปาได ๔) บรหารจดการทรพยากรน าของประเทศใหเปนเอกภาพ ๕) เรงรดการควบคมมลพษทงทางอากาศ ขยะ และน าเสยทเกดจากการผลตและการบรโภค

๒๔


๑๐. สงเสรมกำรบรหำรรำชกำรแผนดนทมธรรมำภบำล และปองกนปรำบปรำมกำรทจรตและประพฤตมชอบในภำครฐ

๑) ปรบปรงระบบราชการ ทบทวนการจดโครงสรางหนวยงานภาครฐทมอ านาจหนาทซ าซอนหรอลกลน ปรบปรงวธการปฏบตราชการใหทนสมย ๒) กระจายอ านาจเพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการสาธารณะไดรวดเรว วางมาตรการทางกฎหมาย ก าหนดผรบผดชอบทชดเจน ก าหนดขนตอนและระยะเวลาด าเนนการทรวดเรว มระบบอทธรณทเปนธรรม ๓) ยกระดบสมรรถนะของหนวยงานรฐใหมประสทธภาพ ๔) เสรมสรางระบบคณธรรมในการแตงตงและโยกยาย ๕) ใชมาตรการทางกฎหมายการปลกฝงคานยมคณธรรม จรยธรรม และจตส านกในการรกษาศกดศรในความเปนขาราชการและความซอสตยสจรต ๖) ปรบปรง และจดใหมกฎหมายเพอใหครอบคลมการปองกนและปราบปรามการทจรตโดยถอเปนวาระส าคญเรงดวนแหงชาต ๗) สงเสรมและสนบสนนภาคองคการภาคเอกชนทจดตงขนเพอสอดสอง เฝาระวง ตรวจสอบเจาหนาทของรฐหรอตอตานการทจรต

๑๑. ปรบปรงกฎหมำยและกระบวนกำรยตธรรม

๑) ปรบปรงกฎหมายท ล าสมยไมเปนธรรม ไมสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศ ๒) เพมศกยภาพหนวยงานทมหนาทใหความเหนทางกฎหมายและจดท ากฎหมายใหสามารถปฏบตงานไดอยางรวดเรว ๓) จดตงองคกรปฏรปกระบวนยตธรรมทปราศจากการแทรกแซงของรฐ ๔) น าเทคโนโลยททนสมยและความรทางนตวทยาศาสตรมาใชเรงด าเนนทกขนตอนใหรวดเรวและเปนธรรม ๕) ปรบปรงการชวยเหลอทางกฎหมาย ๖) น ามาตรการทางภาษและปองกนการฟอกเงนมาใชในการปองกนและปราบปรามผมอทธพลเจาหนาทของรฐททจรตและประพฤตมชอบ

๔. กำรวเครำะหสภำพแวดลอมภำยในและภำยนอก มหำวทยำลยขอนแกน

จดแขง (Strengths)

มหนวยงานทใหบรการวชาการในระดบชาตและระดบภมภาค ไดแก โรงพยาบาลศรนครนทร ศนยหวใจสรกต และโรงพยาบาลทนตกรรมทชวยดแลประชาชนดานสขภาพ สงเสรมและยกระดบการผลตบณฑตและการวจยของมหาวทยาลย

เปนสถาบนอดมศกษาแหงแรกทจดตงขนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตงอยทศนยกลางและเครอขายของสวนราชการ ธรกจและอตสาหกรรมทส าคญของภมภาคและมการเปดสอนหลากหลายสาขาวช าทมองคความรชดเจนซงสามารถน าไปใชในการพฒนาประเทศได อาท ทางดานวศวกรรมศาสตร เกษตรศาสตร วทยาศาสตรเทคโนโลย วทยาศาสตรสขภาพ ฯลฯ

มพนทขนาดใหญ มสภาพแวดลอมทเปนธรรมชาต รมรนมสถานทออกก าลงกายและนนทนาการ เพอเสรมสรางคณภาพชวตของบคลากร นกศกษา และชมชนเมอง

ไดรบการคดเลอกใหเปน ๑ ใน ๙ ของมหาวทยาลยวจยแหงชาต มผลงานวจยเปนทยอมรบและน าไปใชในการพฒนาชมชนและสงคมโดยเฉพาะอยางยงในภาคอสาน

๒๕


บณฑตของมหาวทยาลยมคณภาพ เปนทยอมรบของผใชบณฑต และมอตราการมงานท าและศกษาตอมากกวารอยละ ๘๐ และไดรบการประเมนความพงพอใจของผใชบณฑตสงมากกวารอยละ ๘๐

มความพรอมทงดานอปกรณและเครองมอทมคณภาพสงทสามารถสนบสนนดานการเรยนการสอน การวจย และการบรการวชาการได

จดออน (Weaknesses)

บณฑตปรญญาตรยงมจดออนในดานภาษาองกฤษ สวนบณฑตระดบปรญญาโท-เอก มจดออนในเรองผลงานวทยานพนธไดรบการตพมพเผยแพรยงไมมาก

หลกสตรทมลกษณะบรณาการหลายสาขาวชาและสอดคลองกบความตองการของผใชบณฑต ยงมจ านวนนอยทงในระดบปรญญาตรและบณฑตศกษา

สดสวนของคณาจารยทท าวจยอยางตอเนองยงมจ านวนนอย การวจยรวมกบนกวจยจากตางประเทศของอาจารยยงจ ากด

ผลงานวจยทตพมพในวารสารระดบนานาชาตทม Impact Factor สงและผลงานทไดรบการอางองมจ านวนนอย โดยเฉพาะอยางยงในสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ระบบบรหารงานบคคลไมเออใหมหาวทยาลยสามารถดงดดผมศกยภาพสงมาเปนอาจารยและรกษาทรพยากรบคคลทมคณคาเอาไวได รวมถงการสรางแรงจงใจใหอาจารยชาวตางประเทศ มาท างานท มข.

การเกษยณอายราชการของคณาจารยมจ านวนมาก ในขณะทการทดแทนอตราก าลงใหมไมเพยงพอหรอการพฒนาอาจารยใหมใหมศกยภาพทเทาเทยมตองใชเวลา

โอกำส (Opportunities)

นโยบายของ สกอ. ทจะพฒนามหาวทยาลย World Class University เปนโอกาสทจะไดรบการสนบสนนงบประมาณหรอการสนบสนนในรปแบบอน

นโยบายของ สกอ. เปดโอกาสให มข. สามารถสรางความรวมมออยางเปนรปธรรมกบประเทศในภมภาคอาเซยน สงผลใหเกดกจกรรมแลกเปลยนอาจารยและนกศกษา สรางโอกาสให มข. เปนทรจกในเวทโลก

นโยบายของรฐบาลดาน Education Hub และ Medical Hub เปดโอกาสให มข. มบทบาทในการพฒนาภมภาคและประเทศมากขน

นโยบายรฐบาลกระจายความเจรญการลงทนออกมายงภมภาคมากขน เพมโอกาส มข . ทจะเขาถงแหลงงบประมาณไดมากขน

ความตองการในการศกษาระดบอดมศกษามมากขนทงจากนกเรยนในระบบการศกษาขนพนฐาน และบคลากรในวยท างานทตองการศกษาตอเพอเพมวฒ

การกระจายอ านาจสองคกรปกครองทองถนท าใหมหาวทยาลยภมภาคอยางมหาวทยาลยขอนแกนสามารถสรางความรวมมอกบองคกรปกครองทองถนทางดานการวจยและพฒนาในพนทไดมากขน

๒๖


ภำวะคกคำม (Threats)

การรวมตวของประชาคมอาเซยน จะมการเปดเสรทางการคาและบรการโดยเฉพาะอยางยง ดานการศกษา และดานการสาธารณสข อาจสงผลใหมมหาวทยาลยตางประเทศมาตงในประเทศไทยท าใหการแขงขนเพมมากขน

ความไมแนนอนของการปรบเปลยนสถานะภาพไปสมหาวทยาลยในก ากบของรฐ ท าใหมหาวทยาลยมขอจ ากดในการบรหารจดการภายใตระบบราชการแบบเดม

บคลากรของมหาวทยาลยมหลายประเภทซงมสถานะและสทธแตกตางกนเปนสภาวะทเปนขอจ ากดอยางมากในปจจบนและถอเปนภาวะคกคามอยางหนง

การจดสรรงบประมาณดานการวจยของประเทศมสดสวนเมอเทยบกบ GDP อยในเกณฑต า คอประมาณรอยละ ๐.๒๕–๐.๒๘

การไดรบการจดสรรงบประมาณจากรฐบาลทนอยซงไมเพยงพอกบคาใชจายทเกดขนจรงจากการพฒนาอยางรวดเรวของมหาวทยาลย สงผลใหมหาวทยาลยตองหาแนวทางและวธการทจะหารายไดเพอการพงตนเองมากขน

๒๗


สวนท ๔ แนวทำงกำรจดท ำแผนปฏบตกำรประจ ำป มหำวทยำลยขอนแกน

๑. แนวทำงกำรด ำเนนกำร

๑.๑ แตงตงคณะกรรมกำร/คณะท ำงำน เพอด าเนนการ (๑) วเคราะหศกยภาพ สภาพแวดลอมภายในและภายนอก (SWOT) โดยคณะท างานมหนาท

วเคราะหจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรค (SWOT Analysis) รวมถงสารสนเทศเบองตนเสนอตอผบรหาร

(๒) วเคราะหความเชอมโยงแผนปฏบตราชการของ คณะ/หนวยงาน ท เกยวของกบมหาวทยาลย

(๓) วเคราะหความตองการ ความคาดหวงของผรบบรการ และผมสวนไดเสย (๔) วเคราะหคแขงขนสภาพการท างาน (๕) วเคราะหการเปลยนแปลงทส าคญทางเศรษฐกจ สงคม กฎหมาย เทคโนโลยและ

นวตกรรม (๖) ประเมนความเสยงในดานการเงน สงคม จรยธรรม กฎหมาย ขอบงคบ

๑.๒ จดประชมสมมนำผบรหำรระดบสงเพอรวมก ำหนดทศทำงของ คณะ/หนวยงำน (๑) ก าหนดต าแหนง (Positioning) โดยพจารณาขอมลจากการวเคราะห SWOT (๒) พจารณาความเชอมโยงกบนโยบาย ทศทางการพฒนาประเทศของรฐบาล แผนยทธศาสตร

การบรหารมหาวทยาลยขอนแกน เกณฑการประเมนคณภาพภายใน (๓) ก าหนด/ทบทวน วสยทศน ประเดนยทธศาสตรและเปาประสงคทชดเจน (๔) พจารณาปจจยหลกแหงความส าเรจ ตวชวด คาเปาหมาย และก าหนดกลยทธหลกในการ

มงไปสทศทางทก าหนด ๑.๓ คณะท ำงำนรวมกน

(๑) จดท าแผนทยทธศาสตร(Strategic Map) (๒) จดท า (ราง) แผนปฏบตราชการประจ าป

๑.๔ จดประชมสมมนำผมสวนไดสวนเสย (๑) พจารณาแผนทยทธศาสตร(Strategic Map) เพอสรางความเขาใจในยทธศาสตร (๒) พจารณา(ราง) แผนปฏบตราชการประจ าป (๓) ก าหนดแผนงาน/โครงการ ผลผลต ผลลพธ ทรพยากรทใชซงปฏบตไดอยางเปนรปธรรม (๔) มอบหมายหนาทความรบผดชอบ

๒๘


๑.๕ คณะท ำงำนปรบปรง จดท ำแผนปฏบตรำชกำรประจ ำปฉบบสมบรณ (๑) เสนอตอทประชมระดบ คณะ/หนวยงาน (๒) เสนอตอมหาวทยาลย (๓) เผยแพร ประชาสมพนธเอกสารบนเวบไซต

๑.๖ กำรตดตำมประเมนผลและกำรรำยงำนผลกำรด ำเนนงำน

(๑) กำรตดตำมประเมนผล ก าหนดใหมตดตามประเมนผลการด าเนนงานอยางนอยปงบประมาณละ ๓ ครง คอ รอบ ๖ เดอน ๙ เดอน และ ๑๒ เดอน

(๒) กำรรำยงำนผลกำรด ำเนนงำน ใหน าเสนอรายงานผลการด าเนนงานตามแผนปฏบตการประจ าปงบประมาณ ประกอบดวยรายละเอยดทส าคญ ไดแก

- สรปขอมลผลการด าเนนการตามตวชวด กลยทธ โครงการ - สรปขอมลการด าเนนการตามกลยทธ โครงการและระดบผลงาน - สรปขอมลการรายงานผลการด าเนนงานทส าคญในแตละโครงการ - ปญหา อปสรรค

โดยใหรำยงำนผลกำรด ำเนนงำนตอผบรหารสงสดของหนวยงาน ดงน - ระดบ คณะ/หนวยงำน เสนอตอคณบด/ผอ านวยการ/อธการบด - ระดบ มหำวทยำลย เสนอตออธการบด (ผบรหารสงสด)

๒๙


๒. ขนตอนและแนวทำงกำรจดท ำแผนปฏบตกำรประจ ำป มหำวทยำลยขอนแกน

กำรทบทวนกำรจดท ำแผนปฏบตรำชกำร

๑

ขนตอน

กำรด ำเนนกำร/กจกรรม

กำรจดท ำ

แผนปฏบตกำร

๒

กำรอนมต

แผนปฏบตกำร ๓

กำรประชมสมมนำ (๑) ก าหนดต าแหนง ทศทางการด าเนนการ (๒) พจารณาความเชอมโยงแผนบรหารราชการ

แผนดน แผนยทธศาสตรฯ แผนปฏบตราชการ ๔ ป มหาวทยาลยขอนแกน ผลการประเมนภายในและภายนอก

(๓) ทบทวนวสยทศน ยทธศาสตร กลยทธ ตวชวดและคาเปาหมาย

(๔) ก า ห นด โ ค ร งก า ร /ก จ ก ร รมท ส า คญ แ ละมอบหมายผรบผดชอบ

(๕) ประมาณการและคาดการณการใชทรพยากรทตองการ เชน งบประมาณ อตราก าลง อปกรณ ครภณฑ อาคาร ฯลฯ เพอใหบรรลเปาหมาย

แตงตงคณะกรรมกำร/คณะท ำงำน เพอด าเนนการ

(๑) วเคราะหศกยภาพ สภาพแวดลอมภายในและภายนอก(SWOT) (๒) ทศทางการจดการศกษาระดบอดมศกษาในประเทศ (๓) วเคราะหความเชอมโยง ความสอดคลองกบแผนตางๆ ทเกยวของ (๔) ขอมลปจจบนและขอมลยอนหลง ๓ ป ดานตางๆ ของมหาวทยาลย (๕) ประเมนความเสยงดานการเงน สงคม จรยธรรม กฏหมาย ขอบงคบ (๖) ประเมนความเสยงดานกลยทธ ผลลพธ กระบวนการ ฯลฯ

ประชมสมมนำ/ประชมเชงปฏบตกำร เพอรวมก าหนดทศทางและแนวทางการด าเนนการ

การจดท ำแผนปฏบตการฉบบสมบรณ

ระดบมหำวทยำลย (๑) เสนอตอทประชมคณะกรรมการบรหารฯ (๒) เสนอตอทประชมสภามหาวทยาลย (๓) เผยแพรประชาสมพนธและถายทอดแผน

สการปฏบต

จดท ำ(รำง) แผนปฏบตกำรประจ ำปงบประมำณ

ระดบคณะ/หนวยงำน (๑) เสนอตอทประชมกรรมการฯ (๒) เสนอตอมหาวทยาลย (๓) เผยแพรประชาสมพนธ

กำรตดตำมประเมนผลแผนปฏบตกำร

)

๔

(๑) รายงาน รอบ ๖, ๙ เดอน มหาวทยาลย : รายงานผบรหารสงสด คณะ/หนวยงาน : รายงานผบรหารสงสด

(๒) รายงาน รอบ ๑๒ เดอน มหาวทยาลย : รายงานผบรหารและกรรมการประเมนผล

งานอธการบด คณะ/หนวยงาน : รายงานผบรหารระดบ คณะ/หนวยงาน

และเสนอตอมหาวทยาลย

รบฟงควำมคดเหน จำกกลมผมสวนไดสวนเสย

ตดตำมประเมนผลและรำยงำนผลกำรด ำเนนงำน

ปรบปรงแผนตำมขอเสนอแนะ

๓๐


๓. กระบวนกำรจดท ำแผนปฏบตกำร และแผนงบประมำณ ประจ ำปงบประมำณ มหำวทยำลยขอนแกน

๘.จดท าแผนและ

งบประมาณฉบบสมบรณ

๙.จดประชม/ชแจง ถายทอด

แผนไปสการปฏบตฯ

๑๑.จดท ำรำยงำนผล กำรด ำเนนงำนตำมแผนปฏบตกำรฯ

เรมตน

๑.แตงตงคณะกรรมกำร/

คณะท ำงำนจดท ำ (รำง) แผนฯ

๒.ประชม สมมนำผบรหำร

ระดบสงเพอรวมก ำหนดทศทำงมหำวทยำลย

๓.คณะท ำงำนเสนอ (รำง) แผนปฏบตกำรประจ ำป

๕.กำรจดท ำงบประมำณประจ ำป (เงนรำยได+แผนดน+อนๆ)

สนสด

๗.เสนอทประชมสภำมหำวทยำลย

เหนชอบ

ไมเหนชอบ ไมเหนชอบ

เหนชอบ

ปรบปรง/แกไข ปรบปรง/แกไข

๖.เสนอทประชมคณะกรรมกำร

บรหำรมหำวทยำลย

๑๐. ตดตำมและประเมนผล ไมเปนไปตามแผน

เปนไปตามแผน

๔.รบฟงควำมคดเหนและปรบปรงแผนฯ

๓๑


รำยละเอยดกระบวนกำรจดท ำแผนปฏบตกำร

ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ. ๒๕๖๐ มหำวทยำลยขอนแกน

กระบวนกำร วน/เดอน/ป ขนตอนและกจกรรม

๑) กำรทบทวนกำรจดท ำแผนปฏบตกำรและแผนงบประมำณ

ตลาคม ๒๕๕๘ คณะรฐมนตรเหนชอบแนวทางการจดท างบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐

กองแผนงาน ด าเนนการ (๑) ทบทวน/ปรบปรง กลยทธ ผลผลตโครงการ/กจกรรม ตวชวดผลผลต (๒) รายงาน PART (๓) จดท าฐานขอมล MTEF (พ.ศ.๒๕๖๐/๒๕๖๑ – ๒๕๖๓ (๔) เชอมโยงแผนยทธศาสตรการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๒

กบยทธศาสตรชาต พฤศจกายน –

ธนวาคม ๒๕๕๘ คณะกรรมการบรหารมหาวทยาลยขอนแกนใหความเหนชอบแนวทางการจดท า

งบประมาณรายจาย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ อธการบดเหนชอบแนวทางการจดท างบประมาณรายจาย ประจ าป พ.ศ.๒๕๖๐

(๑) มตยทธศาสตรรฐบาล (๒) มตพนทกลมจงหวด/จงหวด (๓) งบลงทน (คณภณฑ/สงกอสราง)

กองแผนงาน ส านกงานอธการบดสงกรอบวงเงนงบประมาณอดหนนจากรฐ พ.ศ.๒๕๖๐ กองแผนงาน ส านกงานอธการบด จดท ากรอบวงเงนงบประมาณเงนรายได พ.ศ. ๒๕๖๐

กมภาพนธ – มนาคม ๒๕๕๙

กองแผนงาน ส านกงานอธการบด จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร (๑) แนวทางการวเคราะหความเสยง และการควบคมภายใน (๒) แนวทางการจดท าแผนปฏบตการประจ าปงบประมาณ (๓) แนวทางการวเคราะหงบประมาณและการพฒนาระบบงบประมาณ

๗ เมษายน ๒๕๕๙ กองแผนงาน ส าน กงานอธการบด ชแจงการจดท าแผนปฏบ ต การและ แผนงบประมาณ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐

๒) กำรวำงแผนปฏบตกำร และแผนงบประมำณประจ ำป พฤษภาคม –

มถนายน ๒๕๕๙ กองแผนงานและ คณะ/หนวยงาน ด าเนนการทบทวนและวเคราะหศกยภาพองคกร

(SWOT) ขององคกร มหาวทยาลยเตรยมความพรอมการจดท าโครงการยทธศาสตรรฐบาลและกรอบ

งบประมาณรายจาย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ (งบประมาณแผนดน) คณะ/หนวยงาน และกองแผนงานจดท ากรอบงบประมาณแผนดนในรายจายประจ า

ขนต า (คาเชาบาน เงนเดอน ฯลฯ ) และโครงการเชงยทธศาสตร ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๕๙

๓๒


กระบวนกำร วน/เดอน/ป ขนตอนและกจกรรม กองแผนงาน ส านกงานอธการบด ประสานเตรยมขอมล ชแจงรายละเอยด

งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ ตอคณะกรรมาธการงบประมาณ

คณะ/หนวยงาน จดท ารายละเอยดงบประมาณ(เงนแผนดน+เงนรายได) ประจ าปงบประมาณตามโครงการ/กจกรรมใน (ราง) แผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณพ.ศ.๒๕๖๐

คณะ/หนวยงาน สงค าของบประมาณ ปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐

ภายในวนท ๓๐ มถนายน ๒๕๕๙

กรกฎาคม ๒๕๕๙ กองแผนงาน จดประชมผบรหารเสนอโครงการ/กจกรรม ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐

มหาวทยาลย และคณะ/หนวยงาน จดท า (ราง) แผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ ใหมความสอดคลอง เชอมโยงกบทศทาง เปาหมายในแผนยทธศาสตรการบรหาร มหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๙–๒๕๖๒

๓) กำรอนมตแผนปฏบตรำชกำรและแผนงบประมำณประจ ำป สงหาคม ๒๕๕๙ ทประชมคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลยขอนแกนพจารณาใหความเหนชอบ

(๑) แผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกน (๒) งบประมาณประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกน

กนยายน ๒๕๕๙ ทประชมสภามหาวทยาลย พจารณาใหความเหนชอบ (๑) แผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกน (๒) งบประมาณประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกน

ตลาคม ๒๕๕๙

มหาวทยาลยด าเนนการเผยแพร ประชาสมพนธ ถายทอดแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ มหาวทยาลยขอนแกนสการปฏบต

สวนงำน/หนวยงำน จดสงเอกสำรแผนปฏบตกำร ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ.๒๕๖๐

ใหกองแผนงำน ภายในวนท ๓๑ ตลาคม ๒๕๕๙

๔) กำรก ำกบตดตำม และประเมนผล

มนาคม ๒๕๖๐ – กนยายน ๒๕๖๐

มหาวทยาลย และคณะ/หนวยงาน รายงานผลการเบกจายงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ รอบ ๓ ๖ ๙ และ ๑๒ เดอน

มหาวทยาลย และคณะ/หนวยงาน สงรายงานผลการด าเนนงานตามแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ ตอมหาวทยาลย ดงน (๑) รอบ ๖ เดอน รายงาน ณ เดอนมนาคม ๒๕๖๐ (๒) รอบ ๙ เดอน รายงาน ณ เดอนมถนายน ๒๕๖๐ (๓) รอบ ๑๒ เดอนรายงาน ณ เดอนกนยายน ๒๕๖๐

๓๓


สวนท ๕ แบบฟอรมกำรจดท ำแผนปฏบตกำร ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ. ๒๕๖๐

มหำวทยำลยขอนแกน การจดท าแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ มองคประกอบและแบบฟอรมในการจดท า ดงน สวนท ๑ บทน า สวนท ๒ รายละเอยดแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ สวนท ๓ ภาคผนวก

๓๔


๓๕


องคประกอบแผนปฏบตกำร ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ. ๒๕๖๐ ระดบ สวนงำน/หนวยงำน

แบบพมพ

ค ำน ำ

สำรบญ

บทสรปผบรหำร สวนท ๑ บทน ำ

๑. ความเปนมา op1 ๒. กระบวนจดท าแผนปฏบตราชการ ประจ าปงบประมาณ op1

สวนท ๒ แผนปฏบตกำร ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ ๒๕๖๐ คณะ/หนวยงำน

๑. ปณธาน วฒนธรรมองคกร และคานยม op2 ๒. วสยทศน op3 ๓. พนธกจ op4 ๔. ประเดนยทธศาสตรและเปาประสงค op5 ๕. แผนทยทธศาสตร op6 ๖. ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวดและคาเปาหมาย op7 ๗. รายละเอยดโครงการกจกรรมในแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐

ระดบคณะ/หนวยงาน op8

๘. สรปงบประมาณทใชในแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๐ ระดบคณะ/หนวยงาน

op9

ภำคผนวก

ก. ความสอดคลองและเชอมโยงยทธศาสตรระหวางประเดนยทธศาสตรมหาวทยาลยขอนแกนและคณะ/หนวยงาน

op10

ข. ผลการวเคราะหสภาพแวดลอม คณะ/หนวยงาน (SWOT Analysis) op11

ค. ค าสงทเกยวของกบการจดท าแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ ๒๕๖๐ op12

๓๖


๓๗


สวนท ๑ บทน ำ

๑. ควำมเปนมำ

(ใหอธบายทมาและหลกการของกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศทเกยวของ และความเชอมโยงความสอดคลองในการจดท าแผนปฏบตการ ประจ าป ของคณะ/หนวยงาน กบยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณของรฐบาล แผนยทธศาสตรการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๙ – ๒๕๖๒)

............................................................. .................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

.......................................................................... ....................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

.......................................................................... ....................................................................................................

................................................................................................................... ...........................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

๒. กระบวนจดท ำแผนปฏบตรำชกำร ประจ ำปงบประมำณ

(ใหอธบายกระบวนการ ขนตอน วธการในการจดท าแผนปฏบตการ ประจ าปงบประมาณของคณะ/หนวยงาน เชน การแตงตงคณะท างาน การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอก การประชมสมมนาระดมความคดเหน การรบฟงความคดเหนของผมสวนไดสวนเสย การอนมตเหนชอบของคณะกรรมการประจ าสวนงาน/หนวยงาน การเผยแพรประชาสมพนธและการถายทอดแผนสการปฏบต)

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. .................................................

................................................................. .............................................................................................................

................................................................................ ..............................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. .................................................

แบบพมพ op1

๓๘


สวนท ๒ แผนปฏบตรำชกำรประจ ำปงบประมำณ พ.ศ. ๒๕๖๐ (คณะ/หนวยงำน)

๑. ปณธำน วฒนธรรมองคกร และคำนยม

ปณธำน (ของสวนงำน/หนวยงำน (ถำม) ............................................................................................................................. ...................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................... ...............................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. ................................................. วฒธรรมองคกร (ของคณะ/หนวยงำน) ............................................................................................................................................................. ...

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................................................... ...............

................................................................................................................... ........................................................... คำนยม (ของคณะ/หนวยงำน) ............................................................................................................................. ...................................

..................................................................................................................................... .........................................

......................................................................................... .....................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. .................................................


๓๙


๒. วสยทศน

(ใหระบวสยทศนของคณะ/หนวยงาน ) .................................................................................................................................................. ..............

..................................................................................................................... .........................................................

............................................................................................................................. .................................................

.................................................................................................................................................... ..........................

........................................................................................................ ......................................................................


ค าอธบายวสยทศน (ถาม)

๔๐


๓. พนธกจ

............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ................................................. .................................................................... ..........................................................................................................

๔. ประเดนยทธศำสตรและเปำประสงค

ประเดนยทธศำสตร เปำประสงค

( Strategic Issues) ( Goals)

๑ ..................................................................... ๑.๑ ..........................................................................

๑.๒ ..........................................................................

๒ .................................................................... ๒.๑ .........................................................................

๒.๒ .........................................................................

๓ ..................................................................... ๓.๑ ........................................................................

๓.๒ .........................................................................

๔ ...................................................................... ๔.๑ ........................................................................

๔.๒ .......................................................................

๕ ........................................................................ ๕.๑ .......................................................................

๕.๒ .......................................................................



๔๑


๕. แผนทยทธศำสตร (Strategies Map) (ตวอยำง)

Green & Smart

CampusExcellence Academy

Culture & Care

Community Creative Economy

( ) . .

รบรองคณภาพโดยจากการจดอนดบจากองคกรประเมนคณภาพทงภายในประเทศและนานาชาต


๔๒


๖.ประเดนยทธศำสตร เปำประสงค ตวชวดและคำเปำหมำย

ประเดนยทธศำสตร

เปำประสงค ตวชวด ผลกำร

ด ำเนนงำน คำ

เปำหมำย

ปทผำนมำ ปปจจบน

๑ …………………… ๑.๑ …………… ๑.๑ ……………………………......................

๑.๒ ……………………………........................

๑.๓ ……………………………........................

๒ …………………… ๒.๑ …………… ๒.๑ ……………………………........................

๒.๒ ……………………………........................

๒.๓ ……………………………........................

… ……………………. …. ……………… …….. ………………………………………………….


๔๓


๗.สรปรำยละเอยดแผนปฏบตรำชกำรประจ ำปงบประมำณ พ.ศ. ๒๕๖๐ (คณะ/หนวยงำน)

ประเดนยทธศำสตรท ๑ ……………………………………………

เปำประสงค : ……………………………..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................…..

กลยทธ/ โครงกำร/กจกรรม ตวชวด โครงกำร/กจกรรม งบประมำณ (บำท)

ผรบผดชอบ ควำมสอดคลอง

แผนดน รำยได รวม และเชอมโยง กบแผนตำงๆ

กลยทธท ๑ ………………………….

๑ โครงการ....................................... (เชน นโยบายการก ากบดแลองคกรทด

การบรหารความเสยง แผนส ารวจภาวะฉกเฉน)

๒

โครงการ............................................

กลยทธท ๒ ………………………….


๔๔


๘. สรปงบประมำณทใชตำมแผนปฏบตรำชกำรประจ ำปงบประมำณ พ.ศ. ๒๕๖๐ จ ำแนกตำมประเดนยทธศำสตร และประเภทงบรำยจำย

ประเดนยทธศำสตร งบประมำณ ทไดรบจดสรร (ลำนบำท) ในปงบประมำณ พ.ศ. ๒๕๖๐

คณะ / หนวยงำน เงนแผนดน เงนรำยได งบอนๆ รวมทงสน

งบด ำเนนกำร งบลงทน รวม งบด ำเนนกำร งบลงทน รวม งบด ำเนนกำร งบลงทน งบอนๆ รวม

๑ .............................................

๒ .............................................

๓ .............................................

๔ .............................................

๕ .............................................

๖ .............................................

๗

..............................................


๔๕


ภำคผนวก

๔๖


๔๗


ภำคผนวก ก ค ำอธบำยควำมหมำยประกอบกำรจดท ำแผนปฏบตกำรประจ ำป

วสยทศน (Vision) หมายถง ความคาดหวงในอนาคตขององคกรทตองการจะเปน (โดยมไดก าหนดวธการไว) เปนขอความซงก าหนดทศทางของพนธกจ เปนสถานภาพอยางใดอยางหนง ทองคกรมงหมาย มงหวงหรอประสงคจะเปนหรอจะมในอนาคต

พนธกจ (Mission) หมายถง ขอบเขต ภารกจ บทบาทหนาททตองด าเนนงาน ทงทเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ และขอก าหนดตาง ๆ รวมทงทไดรบมอบหมายใหด าเนนการ ทงน เพอใหบรรลวสยทศนทก าหนดไว

คำนยม ( Values) หมายถง หลกการและพฤตกรรมชน าทสอถงความคาดหวงใหองคกรและบคลากรปฏบต คานยมสะทอนและเสรมสรางวฒนธรรมทพงประสงคขององคกร คานยมสนบสนนและชน าการตดสน ใจของบคลากรทกคน และชวยใหองคกรบรรลพนธกจและวสยทศนดวยวธการทเหมาะสม

วฒนธรรมองคกร (Organization Culture) หมายถง คานยมและความเชอทมรวมกนอยางเปนระบบทเกดขนในองคกร และใชเปนแนวทางในการก าหนดพฤตกรรมของคนในองคกรนน วฒนธรรมองคกรจงเปนเสมอน “บคลกภาพ” หรอ “จตวญญาณ” ขององคกร

ยทธศำสตร (Strategy) หมายถง ทศทางหรอแนวทางปฏบตตามพนธกจและภารกจ (Mission) ใหสมฤทธผลตามวสยทศน (Vision) และเปาประสงคขององคกร (Corporate Goal)

กลยทธ (Strategic) หมายถง แนวทางด าเนนงานเพอใหบรรลเปาประสงคตามพนธกจ (Mission) ขององคกร

เปำประสงค (Goals) หมายถง การก าหนดสงทตองการในอนาคตซงองคกรจะตองพยายามใหเกดขน หรอผลลพธ/ผลส าเรจทองคกรตองการบรรลถง โดยทวไปจะเปนขอความทกลาวอยางกวางๆ ถงผลลพธของบรการอนเนองมาจากหนาทหลกขององคกร โดยจะตองสอดคลองกบพนธกจทก าหนดไว และหนวยงานยอยภายในองคกรควรมเปาประสงคของตนเองทชดเจนและสนบสนนซงกนและกน

ตวชวด (Indicator) หมายถง สงทจะเปนตวบงชวาหนวยงานสามารถปฏบตงานบรรลเปาประสงคทวางไว

คำเปำหมำย (Target) หมายถง ตวเลข หรอคาของตวชวดความส าเรจ ทหนวยงานตองการบรรล

ภำรกจประจ ำ หมายถง งานทจ าเปนตองด าเนนการตามกฎหมาย หรอ ระเบยบและสนบสนนตอการด าเนนภารกจยทธศาสตร

ภำรกจยทธศำสตร หมายถง งานทจ าเปนตองด าเนนการและผลจากการด าเนนงานมผลเชอมโยงสความส าเรจของเปาหมายและยทธศาสตรทก าหนด

๔๘


๔๙


ภำคผนวก ข กรอบแผนระยะยำว มหำวทยำลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๒ – ๒๕๖๗

๑. วสยทศน มข. 60 ป มหาวทยาลยขอนแกน เปนมหาวทยาลยชนน าแหงเอเชยทมงพฒนาภมภาคสระดบสากล สรางคณคา

สการพฒนาอยางยงยน มการบรหารบนพนฐานของธรรมาภบาลและมทรพยากรมนษยเปนศนยกลางของ การพฒนา

๒. ทศทำงและสำระส ำคญ (๑) ผลตบณฑตทมคณภาพมาตรฐานและคณธรรม จรยธรรมทสอดคลองกบคณลกษณะทพงประสงค (๒) ใหความส าคญกบการศกษาระดบบณฑตศกษาทงในเชงปรมาณและคณภาพใหสอดคลองกบ

ความเชยวชาญและความโดดเดนของมหาวทยาลย ตลอดจนความจ าเปนของประเทศ (๓) ปฏรปหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนของมหาวทยาลยขอนแกนทไดคณภาพและ

มาตรฐานสากลและสอดคลองกบบรบททเปลยนแปลง (๔) พฒนาคณาจารยใหมศกยภาพและคณภาพระดบสากล (๕) เสรมสรางศกยภาพและคณภาพชวตของนกศกษา (๖) เปดโอกาสใหบคคลกลมตางๆ ไดเขาศกษาและเรยนรไดตลอดชวตในมหาวทยาลยขอนแกน (๗) สงเสรมความเปนนานาชาตและการเปนศนยกลางดานการศกษาในภมภาคเอเซย โดยเฉพาะอยาง

ยงในกลมประเทศอนภมภาคลมน าโขง (Greater Mekong Subregion: GMS)

๓. เปำหมำยเชงคณภำพ (๑) บณฑตของมหาวทยาลยกอรปดวยวทยา จรยา ปญญา มคณลกษณะบณฑตทพงประสงค เปนผมจต

สาธารณะ เปนพลเมองทด มบทบาทและภาวะผน าฯ (๒) ผลงานวจย พฒนาและนวตกรรมของมหาวทยาลยไดน าไปใชการพฒนา มสวนในการเสรมสราง

คณคาและพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (๓) สงคมไดรบบรการการถายทอดความร เทคโนโลยและนวตกรรม (๔) มบทบาทส าคญในการท านบ ารงศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (๕) เปนสมาชกทมบทบาทส าคญในภาคเครอขายตางๆ (๖) นกศกษา ศษยเกาและบคลากรไดรบการยกยองในเวทตางๆ ในระดบชาตและนานาชาต (๗) เปนองคกรแหงการเรยนรทมขดวามสามารถสง บคลากรมคณภาพชวตในการท างานบนพนฐานของ

ความภกดและผกพนองคกร (๘) เปนมหาวทยาลยทมคณภาพมาตรฐานโดยผานการประเมนคณภาพ จาก สมศ. ในระดบดมากทก

รอบการประเมน (๙) ไดรบการจดอนดบการศกษาจากองคกรตางประเทศใหเปนมหาวทยาลยทตดอนดบชนน าของโลก

แหงหนงฯ

๕๐


เปำหมำยเชงคณภำพ

ระดบควำมส ำเรจ

๒๕๕๒ – ๒๕๕๔

๒๕๕๔ – ๒๕๕๘

๒๕๕๘ – ๒๕๖๒

๒๕๖๒ – ๒๕๖๖

๒๕๖๖ – ๒๕๖๗

๑.บณฑตของมหาวทยาลยกอรปดวยจรยา ปญญา มคณลกษณะบณฑตทพงประสงค เปนผมจตสาธารณะ มความเปนพลเมองทดของสงคม มบทบาทและภาวะผน าในภาคสวนตางๆ

ระดบปานกลาง


ระดบมาก ระดบมากทสด

ระดบมากทสด

๒.ผลงานวจย พฒนาและนวตกรรมของมหาวทยาลยไดถกน าไปใชก า รพฒนาม ส ว น ในก าร เส ร มสร า ง คณ คาและพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอและประเทศ





๓.สงคมไดรบบรการการถายทอดความรเทคโนโลยและนวตกรรมจากมหาวทยาลยขอนแกน





๔ .มหาวทยาลยขอนแกนมบทบาทส า คญในการท า นบ าร งศลปวฒนธรรมของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ





๕ .มหาวทยาลยขอนแกนเปนสมาชกทมบทบาทส าคญในภาคเครอขายตางๆ





๖.นกศกษา ศษยเกาและบคลากรไดรบการยกยองในเวทตางๆ ในระดบชาตและนานาชาต

๓๐๐ คน ตอป

๔๐๐ คน ตอป

๕๐๐ คน ตอป

๖๐๐ คน ตอป

๗๐๐ คน ตอป

๗ .มหาวทยาลยขอนแกน เปนอง คกรแห งการ เร ยนร ท ม ข ดความสามารถสง บคลากรมคณภาพชวตในการท างานบนพนฐานของความภกดและผกพน

๖๐% ชองเปาหมาย

๖๕% ชองเปาหมาย

๗๕% ชองเปาหมาย

๘๕% ชองเปาหมาย

๙๐% ชองเปาหมาย

๘.มหาวทยาลยขอนแกนเปนมหาวทยาลยทมคณภาพมาตรฐานโดยผานการประเมนคณภาพจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ในระดบดมากทกรอบการประเมน

ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก

๙.มหาวทยาลยขอนแกนไดรบการจดอนดบการศกษาจากองคกรตางประเทศ เชน THES ใหเปนมหาวทยาลยทตดอนดบและชนน าของโลกแหงหนงโดยมหาวทยาลยขอนแกนมเกณฑ Malcolm Baldrige National Quality Aword (MBNQA) และรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Aword – TQA) หรอระบบคณภาพอนทเทยบได มาใชเปนระบบการปรบปรงผลการด าเนนงานของมหาวทยาลย

ไดรบการจดอนดบโดย THES ท ๕๐๐+- ของโลก

และ ๑๐๐+-

ของเอเซย

ไดรบการจดอนดบโดย THES ท ๔๐๐+- ของโลก

และ ๙๐+- ของเอเซย

ไดรบการจดอนดบโดย THES ท ๔๐๐+- ของโลก

และ ๘๐+- ของเอเซย

ไดรบการจดอนดบโดย THES ท ๓๐๐+- ของโลก

และ ๗๐+- ของเอเซย

ไดรบการจดอนดบโดย THES ท ๒๐๐+-

ของโลกและ ๕๐+- ของ

เอเซย

๕๑


๔.เปำหมำยเชงปรมำณ (๑) ดำนนกศกษำ

จ านวนนกศกษาภาคปกตทงหมดไมเกน ๔๐,๐๐๐ คน สดสวนนกศกษาระดบปรญญาตรตอระดบบณฑตศกษาเทากบ ๕๐ : ๕๐ จ านวนนกศกษานานาชาตเทากบรอยละ ๑๐ ของนกศกษาทงหมด

(๒) ดำนคณำจำรย จ านวนคณาจารยทงหมดไมนอยกวา ๓,๐๐๐ คน คณาจารยทมคณวฒระดบปรญญาเอกเทากบรอยละ ๘๐ คณาจารยทมต าแหนงทางวชาการเทากบรอยละ ๘๐ คณาจารยชาวตางชาตเทากบรอยละ ๑๕ ของคณาจารยทงหมด

(๓) ดำนงบประมำณ งบประมาณทงหมดไมนอยกวา ๒๐,๐๐๐ ลานบาท สดสวนงบประมาณแผนดนตองบประมาณเงนรายได เทากบ ๓๐ : ๗๐ งบประมาณเพอการวจย พฒนาและนวตกรรมเทากบรอยละ ๓๐ ของงบประมาณทงหมด

เปำหมำยเชงปรมำณ ระดบควำมส ำเรจ หนวย:ตอป

๒๕๕๒ – ๒๕๕๔ ๒๕๕๔ – ๒๕๕๘ ๒๕๕๘ – ๒๕๖๒ ๒๕๖๒ – ๒๕๖๖ ๒๕๖๖ – ๒๕๖๗ ดำนนกศกษำ

จ านวนทงหมด ๒๕,๐๐๐ คน ๓๐,๐๐๐ คน ๓๕,๐๐๐ คน ๔๐,๐๐๐ คน ๔๐,๐๐๐ คน ปรญญาตร : บณฑตศกษา ๗๕:๒๕ ๗๐:๓๐ ๖๐:๔๐ ๕๕:๔๕ ๕๐:๕๐

นกศกษานานาชาต <๑% ๓% ๕% ๘% ๑๐%

ดำนอำจำรย จ านวนทงหมด ๒,๐๐๐ คน ๒,๕๐๐ คน ๒,๘๐๐ คน ๓,๐๐๐ คน ๓,๐๐๐ คน

คณวฒปรญญาเอก ๕๕% ๖๐% ๖๕% ๗๕% ๘๐%

ต าแหนงทางวชาการ ๖๐% ๖๕% ๗๐% ๗๕% ๘๐%

อาจารยชาวตางชาต ๔% ๖% ๘% ๑๒% ๑๕%

ดำนงบประมำณ

งบประมาณรวม ๑๐,๐๐๐ ลานบาท

๑๒,๐๐๐ ลานบาท

๑๐,๐๐๐ ลานบาท



แผนดน: รายได ๕๐:๕๐ ๔๕:๕๕ ๔๐:๖๐ ๓๕:๖๕ ๓๐:๗๐

งบประมาณเพอการวจย พฒนาและนวตกรรม

๔% ๑๐% ๑๕% ๒๐% ๓๐%

๕๒


๕๓


บรรณำนกรม

กองแผนงาน ส านกงานอธการบด.(๒๕๕๖).กระบวนงำนปฏบตงำน พ.ศ.๒๕๕๖-๒๕๕๗ กองแผนงำน ส ำนกงำนอธกำรบด.ขอนแกน: หนวยผลตเอกสารส านกงานอธการบด

ศนยประกนคณภาพการศกษา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนคร.กำรประยกตใช Balanced Scorecard ในมหำวทยำลย.[ออนไลน] ๒๕๔๖ [อางเมอ ๒๔ กมภาพนธ ๒๕๕๗] จาก http://www.qa.kmutnb.ac.th/qa_news/2546/QANEWS59_25461101.pdf

ฐาปนา บญหลา.วสยทศนสรำงโลก. เพมผลผลต.ปท 40 ฉบบท 3 ก.พ. – ม.ค. 44 ,หนา 19-22 พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ.๒๕๓๔ แกไขเพมเตมถงปจจบน (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๓

มหาวทยาลยขอนแกน.(๒๕๕๑).กรอบแผนระยะยำว มหำวทยำลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๒-๒๕๖๗.มปท.

มหาวทยาลยขอนแกน .(๒๕๕๕) .แผนพฒนำอดมศกษำของมหำวทยำลยขอนแกน ฉบบท ๑๑ (พ.ศ.๒๕๕๕- ๒๕๕๙).ขอนแกน:โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน

มหาวทยาลยขอนแกน .(๒๕๕๔).แผนยทธศำสตรกำรบรหำรมหำวทยำลยขอนแกน พ.ศ.๒๕๕๙-๒๕๖๒.ขอนแกน:ขอนแกนการพมพ

ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการจดท าแผนการบรหารราชการแผนดน พ.ศ.๒๕๔๗

๕๔


๕๕


คมอกำรจดท ำแผนปฏบตกำร ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ.๒๕๖๐ มหำวทยำลยขอนแกน

ทปรกษำ รศ.ดร.ล าปาง แมนมาตย รองอธการบดฝายวางแผนยทธศาสตร

นางเพยงเพญ ภาคอทย ผอ านวยการกองแผนงาน นางภทรวด พลไพรสรรพ หวหนางานแผนยทธศาสตร

ผจดท ำ นายอนพล มมทอง

จ ำนวนผลต จ านวน ๑๐๐ เลม

จดพมพท ศนยผลตเอกสำรส ำนกงำนอธกำรบด มหำวทยำลยขอนแกน ๑๒๓ หม ๑๖ ถนนมตรภำพ ต ำบลในเมอง อ ำเภอเมอง จงหวดขอนแกน ๔๐๐๐๒

ออกแบบปก นายอนพล มมทอง เผยแพร เมษายน ๒๕๕๙

ประจ ำปีงบประมำณ พ ศ๒๕๖๐ ·...

Documents