เกณฑ การวินิจฉัย...

เกณฑการวินิจฉัย การติดเชื้อในโรงพยาบาล

คำจำกัดความ : การติดเชื้อในโรงพยาบาลคือ1. การติดเชื้อที่ผูปวยไดรับเชื้อขณะรับการตรวจ/รักษาในสถานพยาบาล

ไมรวมถึงการติดเชื้อที่ผูปวยไดรับเชื้อมากอนและเขาโรงพยาบาลในระยะ

ฟกตัวของโรคและ

2. การติดเช้ือของบุคลากรทางการแพทย อันเน่ืองมาจากการปฏิบัติงาน และ

3. แพทยผูใหการรักษา วินิจฉัยวาเปนการติดเชื้อในโรงพยาบาล

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ (Urinary tract infection: UTI)

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อที่ระบบทางเดินปสสาวะ

Criteria ที่ 11.1 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 1 อยางตอไปนี้โดยไมมีสาเหตุอื่น:

- มีไข (อุณหภูมิ > 38° ํC)

- ปสสาวะกะปริบกะปรอย ปสสาวะบอย ปสสาวะลำบาก

- กดเจ็บบริเวณหัวเหนา

1.2 ผูปวยมีผลการตรวจเพาะเช้ือในปสสาวะพบเช้ือ

>_ 105 microorganism/cm3 และพบเช้ือไมเกิน 2 ชนิด

Criteria ที่ 22.1 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 2 อยางตอไปนี้ โดยไมมีสาเหตุอื่น :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38° ํC)

- ปสสาวะกะปริบกะปรอย ปสสาวะบอย ปสสาวะลำบาก

- กดเจ็บบริเวณหัวเหนา

1

2

2.2 และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

- ผล dipstick for leukocyte esterase และ/หรือ nitrate เปนบวก

- ปสสาวะเปนหนอง (พบเม็ดเลือดขาว > 10 wbc/mm3 หรือ

> 3wbc/high-power field ในปสสาวะที่ไมไดปน)

- พบเชื้อจากการทำ Gram stain ในปสสาวะที่ไมปน

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อที่ระบบทางเดินปสสาวะ สำหรับผูปวยอายุ <_ 1 ป

Criteria ที่ 11.1 ผูปวย มีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 1 อยาง ตอไปน้ี โดยไมมีสาเหตุอ่ืน : - มีไข (อุณหภูมิ > 38° ํC ทาง rectal) หรือ - อุณหภูมิรางกายต่ำกวาปกติ (อุณหภูมิ < 37 °ํC ทาง rectal) - หยุดหายใจ (apnea) ปสสาวะลำบาก ซึม หรืออาเจียน 1.2 ผูปวยมีผลการตรวจเพาะเชื้อในปสสาวะพบเชื้อ >_105 microorganism/cm3 และพบเชื้อไมเกิน 2 ชนิด

Criteria ที่ 22.1 ผูปวย มีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 1 อยางตอไปนี้ โดยไมมีสาเหตุอื่น : - มีไข (อุณหภูมิ > 38 °ํC ทางrectal) หรือ - อุณหภูมิรางกายต่ำกวาปกติ (อุณหภูมิ < 37 ํ°C ทาง rectal) - หยุดหายใจ (apnea) ปสสาวะลำบาก ซึม หรืออาเจียน 2.2 และอยางนอย 1 ขอตอไปนี้ - ผล dipstick for leukocyte esterase และ/หรือ nitrate เปนบวก -ปสสาวะเปนหนอง (พบเม็ดเลือดขาว >_ 10 wbc/mm3 หรือ >_ 3 wbc/high-power field ในปสสาวะที่ไมไดปน) - พบเชื้อจากการทำ Gram stain ในปสสาวะที่ไมปน

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ (URI; pharyngitis, laryngitis, epiglottitis)

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจสวนบน

Criteria ที่ 11.1 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 2 ขอ ตอไปนี้

โดยไมพบสาเหตุอื่น:

- ไข (อุณหภูมิ > 38 °ํC)

- คอแดง เจ็บคอ

- ไอ เสียงแหบ

- พบหนองในคอ

1.2 และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

- เพาะเชื้อไดจากรอยโรค

- เพาะเชื้อไดจากเลือด

- ตรวจพบแอนติเจนหรือ RNA ของเชื้อกอโรคในสารคัดหลั่ง

จากทางเดินหายใจ

** หมายเหตุ : การติดเชื้อทางเดินปสสาวะที่สัมพันธกับการใสสายสวนปสสาวะ

(CAUTI) หมายถึง ผูปวยเกิดการติดเชื้อระบบทางเดินปสสาวะภายหลังการคาสาย

สวนปสสาวะตั้งแต 2 วันปฏิทินขึ้นไป (นับวันที่ใสสายสวนเปนวันที่ 1 โดยไมคำนึง

ถึงจำนวนช่ัวโมงของการใส) หรือหลังถอดสายสวนปสสาวะไมเกิน 2 วัน และผูปวย

ตองไมมีอาการหรือไมไดรับการวินิจฉัยวามีการติดเชื้อระบบทางเดินปสสาวะกอน

คาสายสวนปสสาวะ

3

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจสวนบน สำหรับผูปวยอายุ < 1 ป 1. ผูปวย มีอาการหรืออาการแสดงตอไปนี้ โดยไมพบ สาเหตุอื่น :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํC ทางrectal) หรือ อุณหภูมิ รางกายต่ำกวาปกติ

(อุณหภูมิ < 37° ํC ทาง rectal)

- หยุดหายใจ (apnea)

2. และ อยางนอย 1 ขอตอไปนี้

- เพาะเชื้อไดจากรอยโรค

- เพาะเชื้อไดจากเลือด

- ตรวจพบแอนติเจนหรือ RNA ของเช้ือกอโรคในสารคัดหล่ังจากทางเดินหายใจ

4

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีฝหนอง จากการตรวจพบโดยตรงหรือขณะผาตัด หรือจากการตรวจเนื้อเยื่อ

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ Sinusitis

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อ Sinusitis

Criteria ที่ 1 เพาะเชื้อกอโรคไดจากหนองที่ไดจากโพรงไซนัส

5

Criteria ที่ 2 2.1 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

โดยไมพบสาเหตุอื่น :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํC )

- ปวดหรือกดเจ็บบริเวณเหนือไซนัส มีหนอง หรือจมูกอุดตัน

- ปวดศีรษะ

2.2 และอยางนอย 1 ขอตอไปนี้

• ตรวจ Transillumination ใหผลบวก

• ภาพถายรังสี แสดงวามีการติดเชื้อใน sinus

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (LRI; bronchitis, tracheobronchitis, bronchiolitis, tracheitis)

เกณฑการวินิจฉัย Tracheobroncheal infections หลอดลมอักเสบ (Bronchitis), Tracheobronchitis, Bronchiolitis, Tracheitis ยกเวน ปอดอักเสบ (Pneumonia)

Criteria ที่ 1 ผูปวยไมมีอาการทางคลินิกหรือภาพถายรังสีท่ีแสดงวาเปนปอดอักเสบ และมีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 2 ขอ ตอไปนี้ โดยไมพบสาเหตุอื่น : - มีไข (อุณหภูมิ > 38 ° ํC) - ไอ, มีเสมหะเกิดขึ้นหรือมีเพิ่มมากขึ้น - มีเสียง rhonchi, wheezingและ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ • แยกเช้ือกอโรคไดจากส่ิงสงตรวจ ซ่ึงเก็บโดยวิธี Deep tracheal aspiration หรือจากการทำ Bronchoscopy • ตรวจพบแอนติเจนหรือ RNAของเช้ือกอโรคในสารคัดหล่ังจากทางเดินหายใจ

6

Criteria ที่ 2 ผูปวยอายุ <_1 ป ไมมีอาการทางคลินิกหรือการตรวจทางรังสีวิทยา

ที่แสดงวาเปนปอดอักเสบ และ มีอาการหรืออาการแสดง อยางนอย 2 ขอ ตอไปนี้โดย

ไมพบสาเหตุอื่น :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ° ํC rectal)

- ไอ มีเสมหะเกิดขึ้นใหมหรือเพิ่มมากขึ้น

- มีเสียง rhonchi wheezing

- หายใจลำบาก มีภาวะหยุดหายใจ (apnea)

- หัวใจเตนชากวาปกติ

และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

• เพาะเชื้อกอโรคไดจากสิ่งสงตรวจ ซึ่งเก็บโดยวิธี Deep Tracheal aspiration

หรือจากการทำ Bronchoscopy

• ตรวจพบแอนติเจนหรือ RNA ของเชื้อกอโรคในสารคัดหลั่งจากทางเดินหายใจ

มี Worsening gas exchange (O2 desats (PaO2/Fi O2 <_ 240), O2 req. หรือ ventilation demand) และอยางนอย 3 ขอ ตอไปนี้ - มีอุณหภูมิไมคงที่โดยไมมีสาเหตุอื่น - มีภาวะ leukopenia (< 4,000 wbc/mm3) หรือ leukocytosis (>_ 15,000 wbc/mm3) และ left shift (>10% band forms)

เกณฑการวินิจฉัยปอดอักเสบ (Pneumonia) : สำหรับผูปวยทั่วไปผูปวยมีอาการและอาการแสดงอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ - มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํC) โดยไมมีสาเหตุอื่น - มีภาวะ leukopenia (< 4,000 wbc/mm3) หรือ leukocytosis ( >_ 12,000 wbc/mm3) - มีการเปลี่ยนแปลงของสติสัมปชัญญะในผูปวยที่มีอายุ >_70 ป โดยไมพบสาเหตุอื่น และ ผูปวยมีอาการแสดงและอาการแสดงอยางนอย 2 ขอ ตอไปนี้ • เริ่มมีเสมหะเปนหนองหรือลักษณะเสมหะเปลี่ยนไป หรือเสมหะมีมากขึ้น หรือ ตองดูดเสมหะบอยขึ้น • เริ่มมีอาการไอ หรือไอรุนแรง หรือมีภาวะหายใจลำบากหรือหายใจเร็ว • พบ Rale หรือ bronchial breath sound • Worsening gas exchange (O2 desats (PaO2/Fi O2 <_ 240), O2 req. หรือ Ó ventilation demand) และ มีผลการถายภาพรังสีทรวงอกต้ังแต 2 คร้ังติดกันข้ึนไป พบความผิดปกติอยางนอย 1 ขอตอไปน้ี • พบ infiltration เกิดขึ้นใหม หรือลุกลามกวาเดิม และ ไมหายไปอยางรวดเร็ว • Consolidation • Cavitation** หมายเหตุ: การถายภาพรังสีทรวงอกถามีรอยโรคอยูเดิม จะตองตรวจพบรอยโรคใหม หรือลุกลามกวาเดิมในภาพรังสีที่ถายซ้ำ

7

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ ปอดอักเสบ (Pneumonia) Clinically Defined Pneumonia

เกณฑการวินิจฉัยปอดอักเสบ (Pneumonia) : สำหรับผูปวยอายุ < 1 ป

8

เกณฑการวินิจฉัยปอดอักเสบ(Pneumonia): สำหรับผูปวยเด็ก > 1ป หรือ< 12 ปี ผูปวยมีอาการและอาการแสดงอยางนอย 3 ขอ ตอไปนี้ - มีไข (อุณหภูมิ > 38 °ํC) อุณหภูมิต่ำ (< 37° ํC โดยไมมีสาเหตุอื่น - มีภาวะ leukopenia (< 4,000 wbc/mm3) หรือ leukocytosis (>_ 15,000 wbc/mm3) - เร่ิมมีเสมหะเปนหนองหรือลักษณะเสมหะเปล่ียนไป หรือ เสมหะมีมากข้ึน หรือตองดูดเสมหะบอยขึ้น - เริ่มมีอาการไอ หรือไอรุนแรง หรือมีภาวะหายใจลำบากหรือหายใจเร็ว - พบ Rale หรือ bronchial breath sound - Worsening gas exchange (O2 desats (PaO2/Fi O2 <_ 240), O2 req. หรือ ventilation demand)และ มีผลการถายภาพรังสีทรวงอกต้ังแต 2 คร้ังติดกันข้ึนไป

- เร่ิมมีเสมหะเปนหนองหรือลักษณะเสมหะเปล่ียนไป หรือเสมหะมีมากข้ึนหรือตองดูดเสมหะบอยขึ้น - มีภาวะหยุดหายใจ หายใจเร็ว nasal flaring with retraction of chest wall, or grunting - Wheezing, rales, or rhonchi - ไอ - หัวใจเตนชา (< 100 ครั้ง/นาที) หรือหัวใจเตนเร็ว (> 170 ครั้ง/นาที )และ มีผลการถายภาพรังสีทรวงอกตั้งแต 2 ครั้งติดกันขึ้นไป พบความผิดปกติอยางนอย 1 ขอตอไปนี้ • พบ infiltration เกิดข้ึนใหมหรือลุกลามกวาเดิมและไมหายไปอยางรวดเร็ว • Consolidation • Cavitation • พบ Pneumatoceles ในเด็กอายุ <_ 1 ป **หมายเหตุ: การถายภาพรังสีทรวงอกถามีรอยโรคอยูเดิม จะตองตรวจพบรอยโรคใหม หรือลุกลามกวาเดิมในภาพรังสีที่ถายซ้ำ

เกณฑการวินิจฉัย ผูปวยมีอาการแสดงและอาการแสดงอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ - ไข (อุณหภูมิ > 38 ํC) โดยไมมีสาเหตุอื่น - มีภาวะ eucopenia (< 4,000 wbc/mm3) หรือ leukocytosis (>_ 12,000 wbc/mm3) - มีการเปลี่ยนแปลงของสติสัมปชัญญะในผูปวยที่มีอายุ >_ 70 ป โดยไมพบสาเหตุอื่น และ ผูปวยมีอาการแสดงและอาการแสดงอยางนอย 2 ขอ ตอไปนี้ • เริ่มมีเสมหะเปนหนอง หรือลักษณะเสมหะเปลี่ยนไป หรือ เสมหะมีมากขึ้น หรือตองดูดเสมหะบอยขึ้น • เริ่มมีอาการไอ หรือไอรุนแรง หรือมีภาวะหายใจลำบาก หยุดหายใจ หรือหายใจเร็ว • พบ Rale หรือ bronchial breath sound • Worsening gas exchage (เชน O2 desats [PaO2/Fi O2 <_ 240], Ó O2 requirements หรือ Ó ventilation demand)

9

**หมายเหตุ: การถายภาพรังสีทรวงอกถามีรอยโรคอยูเดิม จะตองตรวจพบรอยโรคใหม หรือลุกลามกวาเดิมในภาพรังสีที่ถายซ้ำ

เกณฑการวินิจฉัยการติดเช้ือในโรงพยาบาล Pneumonia with common bacterial or filamentous fungal pathogens and specific laboratory findings

และ มีผลการถายภาพรังสีทรวงอกตั้งแต 2 ครั้งติดกันขึ้นไป พบความผิดปกติอยางนอย 1 ขอตอไปนี้

พบความผิดปกติอยางนอย 1 ขอตอไปน้ี • พบ infiltration เกิดขึ้นใหม หรือลุกลามกวาเดิม และ ไมหายไปอยางรวดเร็ว • Consolidation • Cavitation

10

• พบ infiltration เกิดขึ้นใหม หรือลุกลามกวาเดิม และไมหายไป อยางรวดเร็ว • Consolidation • Cavitation**หมายเหตุ: การถายภาพรังสีทรวงอกถามีรอยโรคอยูเดิม จะตองตรวจพบรอยโรคใหม หรือลุกลามกวาเดิมในภาพรังสีที่ถายซ้ำและ ผลการตรวจทางหองปฏิบัติการพบอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ • เพาะเชื้อในเลือดพบเชื้อซึ่งไมสัมพันธกับการติดเชื้อที่ตำแหนงอื่น • พบเชื้อจากการตรวจเพาะเชื้อน้ำเยื่อหุมปอด • พบการตรวจ Quantitative culture ส่ิงสงตรวจจากทางเดินหายใจสวนลาง (เชน เก็บดวยวิธี bronchoalveolar laveage (BAL) หรือ Protected specimen brushing) ใหผลบวก • >_ 5% BAL-obtained cells contain intracellular bacteria on direct microscopic exam (เชน Gram stain) • ผลการตรวจ Histopathology พบอยางนอย 1 ขอตอไปนี้ - Abscess formation or Foci of consolidation with intense PMN accumulation in bronchioles and alveoli - Positive quantitative Culture of lung parenchyma Evidence of lung parenchyma invasion by fungal hyphae or pseudohyphae

11

เกณฑการวินิจฉัย Laboratory-confirmed bloodstream infection ตองเขาไดกับอยางนอย 1 ขอตอไปน้ี

Criteria ที่ 1 ผลการตรวจเพาะเชื้อจากเลือดพบเชื้อ ตั้งแต 1 ตัวอยาง ขึ้นไป

และ เชื้อนั้นไมสัมพันธกับการติดเชื้อในโรงพยาบาลที่ตำแหนงอื่นไป

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 1 อยางตอไปนี้

- ไข (อุณหภูมิ > 38 ° ํC) หนาวสั่น

- ความดันโลหิตต่ำ

และ อาการและอาการแสดง รวมทั้งผลการตรวจทางหองปฏิบัติการที่เปนบวก

ไมสัมพันธกับการติดเชื้อที่ตำแหนงอื่น

และพบเช้ือประจำถ่ินของผิวหนัง (ไดแก diphtheroids, bacillus spp.,

Propionibacterium spp., coaglase-negative staphylococci, viridans group

streptococci, Aerococcus spp, Micrococcus spp) ซ่ึงแยกเช้ือในเลือดไดต้ังแต

2 คร้ังข้ึนไป ซ่ึงเก็บตัวอยางแยกจากกัน (เจาะตางตำแหนง ตางเวลา)

Criteria ที่ 3 ผูปวยอายุ <_ 1 ป มีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 1 อยางตอไปน้ี

- ไข (อุณหภูมิ > 38 ํC ทาง rectal) หรืออุณหภูมิรางกายต่ำกวาปกติ

(อุณหภูมิ < 37 °ํC rectal)

- มีภาวะหยุดหายใจ หรือหัวใจเตนชา

และอาการและอาการแสดง รวมทั้งผลการตรวจทางหองปฏิบัติการที่เปนบวกไมสัมพันธกับการติดเชื้อที่ตำแหนงอื่น

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (Bloodstream infection: BSI)

12

และพบเช้ือประจำถ่ินของผิวหนัง (ไดแก diphtheroids, bacillus spp., Propionibacterium spp., coaglase-negative staphylococci, viridans group streptococci, Aerococcus spp, Micrococcus spp) ซึ่งแยกเชื้อในเลือดไดตั้งแต 2 ครั้งขึ้นไป ซึ่งเก็บตัวอยางแยกจากกัน (เจาะตางตำแหนง ตางเวลา)

** หมายเหตุ: การติดเชื้อในกระแสโลหิตที่สัมพันธ

กับการใสสายสวนหลอดเลือดสวนกลาง (CABSI) ผูปวยเกิดการติดเช้ือในกระแสโลหิตภายหลังการใสสายสวนหลอดเลือดสวนกลางต้ังแต 2 วันปฏิทินขึ้นไป (นับวันที่เริ่มใสสายสวนหลอดเลือดสวนกลางเปนวันที่ 1 โดยไมคำนึงถึงจำนวนชั่วโมงของการใสสายสวนหลอดเลือดสวนกลาง) หรือหลังถอดสายสวนหลอดเลือดสวนกลางไมเกิน 2 วัน และผูปวยตองไมมีอาการหรือไมไดรับการวินิจฉัยวามีการติดเชื้อในกระแสโลหิตกอนใสสายสวนหลอดเลือดสวนกลาง

13

ผูปวยอายุ< 1 ป มีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 1 อยาง

ตอไปนี้ โดยไมพบสาเหตุอื่น :

- ไข (อุณหภูมิ > 38 °Cํ ทาง rectal) อุณหภูมิรางกายต่ำกวาปกติ

(อุณหภูมิ < 37 ํC ทาง rectal)

- หยุดหายใจ หรือหัวใจเตนชา

และ ไมไดเพาะเชื้อจากเลือดหรือเพาะเชื้อไมขึ้นหรือไมพบแอนติเจนในเลือด

และ ไมพบการติดเชื้อที่ตำแหนงอื่น

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ Clinical sepsis ในผูปวย neonates และ infants

เกณฑการวินิจฉัย

14

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (Central nervous system infection: CNS)

เกณฑการวินิจฉัย ตองเขาไดกับอยางนอยหนึ่ง Criteria ตอไปนี้

Criteria ที่ 1 เพาะเชื้อกอโรคไดจากเนื้อสมองหรือจากดูรา (dura)

Intracranial infection (Brain abscess Subdural or Epidural infection, Encephalitis)

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีฝ หรือมีลักษณะของการติดเชื้อในสมองซึ่งตรวจพบ

ไดขณะผาตัด หรือพบโดยการตรวจทางพยาธิวิทยาของเนื้อเยื่อ

Criteria ที่ 3 ผูปวยมีอาการหรือการแสดงอยางนอย 2 อยางตอไปนี้


- ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ มึนงง

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ° C)

- มีอาการผิดปกติระบบประสาทเฉพาะที่

- มีการเปลี่ยนแปลงของระดับความรูสึก หรือสับสน


• การตรวจดวยกลองจุลทรรศน พบเชื้อกอโรคจากเนื้อเยื่อของสมอง

หรือหนองจากการดูดออกดวยเข็ม

• ตรวจพบแอนติเจนของเชื้อในเลือดหรือปสสาวะ

• เพาะเชื้อกอโรคไดจากเลือด

• การตรวจทางรังสีวิทยาพบการติดเช้ือ เชน พบความผิดปกติจากการทำ

ultrasound, CT scan, MRI, radionuclide brain scan หรือ anteriogram

15

Criteria ท่ี 4 ผูปวยอายุ <_ 1 ป มีอาการหรืออาการแสงดอยางนอย 2 ขอ

ตอไปน้ี โดยไมพบสาเหตุอ่ืน :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํC ทางrectal) อุณหภูมิรางกาย

ต่ำกวาปกติ (อุณหภูมิ < 37 ํC ทาง rectal)

- ภาวะหยุดหายใจ


- มีอาการผิดปกติของระบบประสาทเฉพาะที่

- มีการเปลี่ยนแปลงของระดับความรูสึก

และ อยางนอย 1 ขอตอไปนี้

• จากการตรวจดวยกลองจุลทรรศน พบเชื้อกอโรคจากการยอมน้ำ

ไขสันหลังหรือเนื้อเยื่อของสมองหรือหนองจากการดูดออกดวยเข็ม

• ตรวจพบแอนติเจนของเชื้อในเลือดหรือปสสาวะ


• การตรวจทางรังสีวิทยาพบการติดเชื้อ เชน พบความผิดปกติจาก

การทำ ultrasound, CT scan, MRI, radionuclide brain scan หรือ anteriogram

เกณฑการวินิจฉัย ตองเขาไดกับอยางนอยหนึ่ง Criteria ตอไปนี้

Criteria ที่ 1 ผูปวยมีอาการหรือการแสดงอยางนอย 1 ขอตอไปนี้


- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํC)

- ปวดศีรษะ คอแข็ง มี Meningeal signs, Cranial nerve signs

เกณฑการวินิจฉัยการติดเช้ือในโรงพยาบาล เย่ือหุมสมองอักเสบหรือโพรงสมองอักเสบ (Meningitis or Ventriculitis)


• มีเม็ดเลือดขาว หรือโปรตีนเพิ่ม และ/หรือกลูโคสในน้ำไขสันหลัง

ลดลง

• พบเชื้อกอโรคจากการยอมสี Gram ของน้ำไขสันหลัง


• ตรวจพบแอนติเจนของเช้ือกอโรคในน้ำไขสันหลัง เลือด หรือปสสาวะ

Criteria ที่ 2 เพาะเชื้อกอโรคไดจากน้ำไขสันหลัง

16

17

Criteria ที่ 3 ผูปวยอายุ < 1 ป มีอาการหรืออาการแสงดอยางนอย 1 ขอ

ตอไปนี้โดยไมพบสาเหตุอื่น :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 °Cํ ทางrectal) อุณหภูมิรางกาย

ต่ำกวาปกติ (อุณหภูมิ < 37 ํC ทาง rectal)

- ภาวะหยุดหายใจ


- คอแข็ง มี Meningeal signs, Cranial nerve signs หรือ

กระสับกระสาย


• มีการเพ่ิมข้ึนของเม็ดเลือดขาว โปรตีน และ/หรือมีการลดลง

ของกลูโคสในน้ำไขสันหลัง

• พบเชื้อกอโรคจากการยอมสี Gram ของน้ำไขสันหลัง


• พบแอนติเจนของเชื้อกอโรคในน้ำไขสันหลัง เลือด หรือปสสาวะ

เกณฑการวินิจฉัย ฝที่ epidural หรือ Subdural space ซึ่งไมลุกลาม

ถึงน้ำไขสันหลังหรือกระดูกขางเคียง ตองเขาไดกับอยางนอย 1 ขอ

ตอไปนี้

Criteria ที่ 1 เพาะเช้ือกอโรคไดจากฝใน Spinal epidural หรือ Subdural space

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีฝใน Spinal epidural หรือ Subdural space ซึ่งตรวจพบ

ขณะทำการผาตัดหรือจากการตรวจศพขณะตรวจทางพยาธิวิทยาของเนื้อเยื่อ

Criteria ที่ 3 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงตอไปนี้โดยไมพบสาเหตุอื่น

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ° ํC)

- ปวดหลัง กดเจ็บ Radiculitis, Paraparesis

หรือ Paraplegia



• การตรวจทางรังสีวิทยาพบฝไขสันหลัง ไดแก พบความผิด-

ปกติจากการทำ myelography, ultrasound, CT scan, MRI

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลฝไขสันหลัง (Spinal abscess without meningitis)

18

เกณฑการวินิจฉัย การติดเชื้อที่ตำแหนงผาตัดที่ผิวหนังและเนื้อเยื่อใตผิวหนัง

ตองเขาไดกับขอตอไปนี้ การติดเชื้อเกิดขึ้นภายใน 30 วัน หลังการผาตัด และเปนการ

ติดเชื้อที่ผิวหนังและเนื้อเยื่อใตผิวหนังบริเวณที่ผาตัดเทานั้น

และ ผูปวยมีอยางนอย 1 ขอตอไปนี้

• มีหนองออกมาจากแผลผาตัด

• แยกเช้ือไดจากของเหลวหรือเน้ือเย่ือจากแผลผาตัดท่ีเก็บโดยวิธี Aseptic

Technique

• ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงของการติดเชื้อที่แผลผาตัด

คือ ปวดหรือกดเจ็บ แผลบวม แดง หรือรอน

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อแผลผาตัดชั้นพังผืดและกลามเนื้อ ตองเขาไดกับ ขอ ตอไปนี้

การติดเชื้อเกิดขึ้นภายใน 30 วัน หลังการผาตัดในกรณีที่ไมไดใสอวัยวะเทียม

หรือภายใน 1 ป หากมีการใสอวัยวะเทียม (Implant) และการติดเช้ือสัมพันธกับการผาตัด

และเปนการติดเช้ือท่ีเน้ือเย่ือช้ันพังผืดและกลามเนื้อ

และ ผูปวยมีอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

• มีหนองไหลจากชั้นใตผิวหนังบริเวณผาตัด

• แผลผาตัดแยกเองหรือศัลยแพทยเปดแผลเนื่องจากผูปวยมีไข

(อุณหภูมิ > 38 ํ°C) หรือปวดหรือกดเจ็บบริเวณแผล

• พบฝ (abscess) หรือหลักฐานอ่ืน ท่ีแสดงการติดเช้ือ จากการตรวจพบ

โดยตรง ขณะผาตัดใหม หรือจากการตรวจเนื้อเยื่อหรือการตรวจทางรังสีวิทยา

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (Surgical site infection: SSI)

19

20

เกณฑการวินิจฉัย การติดเชื้อที่อวัยวะหรือชองโพรงภายในรางกายจากการผาตัด การติดเชื้อเกิดขึ้นภายใน 30 วันหลังการผาตัดในกรณีที่ไมไดใสอวัยวะเทียม หรือภายใน 1 ปในกรณีที่ใสอวัยวะเทียม และ การติดเชื้อสัมพันธกับการผาตัด และเปนการติดเช้ือท่ีเก่ียวของกับสวนตางๆ ของรางกาย ยกเวนผิวหนังบริเวณรอบแผลผาตัด พังผืด หรือกลามเนื้อ ที่ไดรับการผาตัด หรือสัมผัสขณะผาตัด และ ผูปวยมีอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ • มีหนองออกจากทอที่ใสไวภายในอวัยวะหรือชองโพรงในรางกายผาน stab wound • แยกเชื้อไดจากของเหลวหรือเนื้อเยื่อจากอวัยวะ หรือชองโพรงในรางกาย • พบฝ หรือหลักฐานการติดเชื้อจากการตรวจพบโดยตรง, ขณะผาตัดใหม หรือจากการตรวจเนื้อเยื่อหรือการตรวจทางรังสีวิทยา

เกณฑการวินิจฉัย ตองเขาไดกับอยางนอย หนึ่ง ขอตอไปน้ี

Criteria ที่ 1 เพาะเช้ือกอโรคไดจากของเหลวหรือเน้ือเย่ือจากเย่ือบุมดลูกซ่ึงไดขณะผาตัดหรือโดยการใชเข็มดูดออกมา หรือโดยการตัดชิ้นเนื้อ

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีอการหรืออาการแสดงอยางนอย 2 ขอ ตอไปนี้โดยไมพบ

สาเหตุอื่น :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํ°C)

- ปวดทอง หรือกดเจ็บบริเวณมดลูก

- มีหนองไหลออกจากมดลูก

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ เยื่อบุมดลูกอักเสบ (Endometritis)

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Episiotomy

เกณฑการวินิจฉัย ตองเขาไดกับอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

Criteria ที่ 1 ภายหลังการคลอดทางชองคลอดมีหนองออกมาจากแผล Episiotomy

Criteria ที่ 2 ภายหลังการคลอดทางชองคลอดมีฝที่แผล Episiotomy

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Skin infection

• เพาะเช้ือกอโรคไดจากการใชเข็มดูดหรือจาก drainage ท่ีเก็บโดยวิธี Aseptic Technique บริเวณท่ีมีการติดเช้ือ หากเปนเช้ือประจำถ่ินของผิวหนัง (ไดแก coogalase negative staphylococci, micrococci, diphteroids) จะตองพบเชื้อเพียงชนิดเดียว (Pure Culture) • เพาะเชื้อกอโรคไดจากเลือด • ตรวจพบแอนติเจน หรือ DNA ในเน้ือเย่ือท่ีมีการติดเช้ือ (เชน herpes simplex, varicella zoster) • ตรวจเนื้อเยื่อที่มีการติดเชื้อดวยกลองจุลทรรศน พบ Multinucleated giant cells


Criteria ที่ 1 มีอาการปวดหรือกดเจ็บ บวม แดงหรือรอน เฉพาะที่ โดยไมมีสาเหตุอื่น : และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

21

Criteria ที่ 1 ผูปวยมีการเปล่ียนแปลงของสีหรือลักษณะของแผลไฟไหม เชน Eschar หลุดอยางรวดเร็ว หรือมีสีน้ำตาลเขม หรือดำ หรือมวงคล้ำ หรือขอบแผลบวม และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ • เพาะเชื้อกอโรคไดจากเลือดโดยไมพบการติดเชื้อจากตำแหนงอื่น • ผลการทดสอบดวยวิธี Tzanck test ใหผลบวก • ตรวจพบแอนติเจน หรือ DNA ในเน้ือเย่ือท่ีมีการติดเช้ือ (เชน herpes simplex, varicella zoster) • การตรวจทางพยาธิวิทยาของเนื้อเยื่อ พบวาเชื้อลุกลามเขาไปในเนื้อเยื่อขางเคียง

Criteria ที่ 2 ผูปวยแผลไฟไหมมีอาการหรืออาการแสดงอยางนอย 2 ขอ ตอไปนี้ โดยไมพบสาเหตุอื่น : - มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํC) หรืออุณหภูมิต่ำกวาปกติ (อุณหภูมิ < 36 ํC) - ความดันโลหิตต่ำ (ความดันซิสโตลิค < 90 มม. ปรอท) - ปสสาวะนอย (< 20 มล./ซม) - น้ำตาลในเลือดสูง - มีภาวะสับสน และอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ • เพาะเชื้อกอโรคไดจากเลือดโดยไมพบการติดเชื้อจากตำแหนงอื่น • ผลการทดสอบดวยวิธี Tzanck test ใหผลบวก • ตรวจพบแอนติเจน หรือ DNA ในเนื้อเยื่อที่มีการติดเชื้อ (เชน herpes simplex, varicella zoster) • การตรวจทางพยาธิวิทยาของเนื้อเยื่อ พบวาเชื้อลุกลามเขาไปในเนื้อเยื่อขางเคียง


เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Burn

22

เกณฑการวินิจฉัย ในทารกแรกเกิด (อายุ <_ 30 วัน) ตองเขาไดกับอยางนอย

หนึ่ง ขอ ตอไปนี้

Criteria ที่ 1 ทารกมีหนองไหลออกมาจากบริเวณที่ทำ Circumcision

Criteria ที่ 2 ทารกมีอาการ ผ่ืนแดง บวมหรือกดเจ็บบริเวณท่ีทำ Circumcision และเพาะเช้ือกอโรคไดจากบริเวณท่ีทำ Circumcision

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Omphalitis

เกณฑการวินิจฉัย ในทารกแรกเกิด (อายุ <_ 30 วัน) บริเวณสะดือมีผื่นแดงและ/หรือมี น้ำเหลืองหรือหนองไหลออกมาจากสะดือ และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ • เพาะเช้ือกอโรคไดจาก น้ำเหลืองหรือหนองท่ีไหลออกมา ท่ีเก็บโดยวิธี Aseptic Technique • เพาะเชื้อไดจากเลือด

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Newborn circumcision

23

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Gastroenteritis


Criteria ที่ 1 ผูปวยมีอุจจาระรวง อยางเฉียบพลัน (อุจจาระเปนน้ำนานกวา 12 ชั่วโมง) อาจจะมีหรือไมมีอาการอาเจียน หรือมีไข (อุณหภูมิ > 38 ํ°C) รวมดวย โดยไมพบสาเหตุอ่ืน

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีอาการคล่ืนไส อาเจียน หรือปวดทอง โดยไมพบสาเหตุอ่ืน และอยางนอย 1 ขอตอไปนี้ • เพาะเชื้อกอโรคไดจากอุจจาระหรือจากการทำ Rectal swab • พบเชื้อกอโรคจากการตรวจดวยกลองจุลทรรศนธรรมดาหรือกลองจุลทรรศนอีเล็กตรอน • ตรวจพบแอนติเจนของเชื้อโรคในลำไสจากอุจจาระหรือตรวจพบแอนติบอดียตอเชื้อจากเลือด • พบเชื้อกอโรค จากการตรวจดูการเปลี่ยนแปลงขนาดของเซลลในการเพาะเนื้อเยื่อ (Toxin assay)

เกณฑการวินิจฉัย ทารกตองมีอาการหรืออาการแสดง คือ อาเจียน ทองอืด หรือมีนมเหลือคางในกระเพาะอาหารโดยไมพบสาเหตุอื่น และ ตรวจพบเลือดในอุจจาระจากการตรวจดวยกลองจุลทรรศน หรือมองเห็นไดดวยตาเปลา และ พบความผิดปกติจากการตรวจทางรังสีอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ • Pneumoperitoneum • Pneumotosis intestinalis • “rigid” loops ของลำไสเล็กไมเปลี่ยนแปลง

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Necrotizing enterocolitis

24

เกณฑการวินิจฉัย ไมรวม Gastroenteritis และ Appendicitis ตองเขาไดกับ

อยางนอย หน่ึง ขอ ตอไปน้ี

Criteria ที่ 1 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดง ตอไปนี้โดยไมพบสาเหตุอื่น :

- มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํ°C)

- คลื่นไส อาเจียน

- ปวดทอง หรือกดเจ็บ


• เพาะแยกเชื้อกอโรคไดจากของเหลวหรือเนื้อเยื่อที่ไดขณะผาตัด

หรือจากการสองกลอง หรือจากการใส drain ระหวางการผาตัด

• ตรวจพบเช้ือกอโรคจากการยอมสี Gram หรือ KOH หรือจากการตรวจดวย

กลองจุลทรรศน พบ Multinucleated giant cell ในของเหลวหรือเน้ือเย่ือ ท่ีไดในขณะ

ทำการผาตัด หรือจากการสองกลอง หรือจากการใส drain ระหวางการผาตัด

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Gastrointestinal tract infection

25

เกณฑการวินิจฉัย การติดเชื้อทั่วรางกาย (Disseminated infection)

หมายถึง การติดเชื้อที่เกี่ยวของกับอวัยวะหรือระบบหลายระบบ

โดยไมมีการติดเชื้ออยางเดนชัดที่ใดที่หนึ่ง การติดเชื้อดังกลาวมักเกิดจากเชื้อไวรัส

และมีอาการและอาการแสดง โดยไมทราบสาเหตุ และอาการเขาไดกับการติดเชื้อ

ในหลายอวัยวะ หรือหลายระบบในรางกาย

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Disseminated infection

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหงการติดเชื้อที่ตา หู คอ จมูก หรือปาก (Eye, Ear, Nose, Throat, or Mouth Infection)

เกณฑการวินิจฉัย Conjunctivitis ตองเขาไดกับอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

Criteria ที่ 1 เพาะเชื้อกอโรคไดจากหนองที่ไดจาก Conjunctiva หรือเนื้อเยื่อที่อยูโดยรอบ (contiguous tissue) เชน เปลือกตา แกวตา ตอมไขมันที่หนังตา หรือตอมน้ำตาCriteria ที่ 2 ผูปวยมีอาการปวดหรือแดงบริเวณ Conjunctiva หรือรอบๆ ตา และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ - มีหนองไหลออกมา - พบเม็ดเลือดขาว (Wbc) และเชื้อกอโรคจากการยอมสี Gram จากหนอง - พบแอนติเจน[จากการทำ ELISA หรือ Immunofluoresecnce (IF) สำหรับเชื้อ Chlamydia trachomatis, herpes simplex virus, adenovirus] จากหนอง หรือสิ่งที่ขูดออกจากเยื่อบุตา - พบ Multinucleted giant cells ในของเหลวหรือส่ิงท่ีขูดออกจากเย่ือบุตา จากการตรวจดวยกลองจุลทรรศน - พบเชื้อไวรัสจากการเพาะเชื้อ

26

เกณฑการวินิจฉัย การติดเช้ือท่ีตา นอกจาก Conjunctivitis

ตองเขาไดกับอยางนอย 1 ขอ ตอไปน้ี

Criteria ที่ 1 เพาะเช้ือกอโรคไดจากหนองท่ีไดจาก Vitreous fluid จาก Anterior หรือ Posterior Chamber

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงตอไปน้ี โดยไมพบสาเหตุอ่ืน คือ ปวดตา มองเห็นภาพไมชัด หรือ Hypopyon และ อยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้ - ตรวจพบแอนติเจนในเลือด (เชน H.influenzae, S.pneumoniae) - เพาะเชื้อไดจากเลือด

เกณฑการวินิจฉัย Ear, Mastoid การติดเชื้อที่หู และ Mastoid

- การติดเชื้อที่หูชั้นนอก (Otitis externa) ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงตอไปนี้ โดยไมพบสาเหตุอื่น : - มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํ°C) - ปวดแดง หรือมีหนองไหลจากชองหู - เพาะเชื้อกอโรคไดจากหนองที่ไหลออกจากชองหู - การติดเชื้อที่หูชั้นกลาง (Otitis media) ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดงตอไปนี้ โดยไมพบสาเหตุอื่น : - มีไข (อุณหภูมิ > 38 ํ°C) ปวดที่แกวหู - เยื่อแกวหู (Eardrum) อักเสบ หด - หรือมีการเคลื่อนไหวนอยลง - หรือตรวจพบมีน้ำหลังเยื่อแกวหู - และ/หรือเพาะเชื้อกอโรคไดจากของเหลวที่อยูในหูชั้นกลางซึ่งไดมาจากการเจาะ (Tympanocentesis) หรือ การผาตัด

27

- การติดเชื้อที่หูชั้นใน (Otitis interna)

ผูปวยมีอาการหรืออาการแสดง ตอไปนี้ โดยไมพบสาเหตุอื่น มีไข

(อุณหภูมิ > 38 ํC) ปวด กดเจ็บ มีผื่นแดง ปวดศีรษะ หรือมีอัมพาดของใบหนา

และตรวจพบเชื้อจากการยอมสี Gram จากหนอง ที่ไหลออกมาจาก Mastoid และ/

หรือ เพาะเชื้อไดจากหนองที่ไหลออกจาก Mastoid

เกณฑการวินิจฉัย การติดเชื้อในชองปาก ไดแก การติดเชื้อในปาก ลิ้น

หรือเหงือก ตองเขาไดกับอยางนอย

1 ขอ ตอไปนี้

Criteria ที่ 1 เพาะเชื้อกอโรคไดจากหนองจากเนื้อเยื่อหรือชองปาก

Criteria ที่ 2 ผูปวยมีฝ หรือมีหลักฐานที่แสดงวา มีการติดเชื้อในชองปาก

ซึ่งพบจากการตรวจโดยตรงขณะผาตัด หรือจากการตรวจทางพยาธิวิทยาของเนื้อเยื่อ

Criteria ที่ 3 ผูปวยมีอาหารหรืออาการแสดง มีฝ แผล หรือฝาขาว

โดยไมพบสาเหตุอื่น และอยางนอย 1 ขอ ตอไปนี้

• ตรวจพบเชื้อกอโรคจากการยอมสี Gram หรือ KOH ใหผลบวก

• ตรวจพบ Multinucleated giant cell จากเย่ือบุชองปาก

จากการตรวจดวยกลองจุลทรรศน

• พบแอนติเจนในสารคัดหลั่งจากชองปาก (Oral secretions)

28

บรรณานุกรม1. Horan, Andrus, & Dudeck. CDC/NHSN surveillance definition of

health care- associated

infection and criteria for specific types of infections in the acute care

setting. AJIC major articles.

Am J Infect Control 2008 ; 36 : 309-332.

2. CDC. NHSN Patient Safety Component Manual.

Device-Associated Module.

Retrived //www.cdc.gov/nhsn/toc_pscmanual.html; January 2013

3. สำนักพัฒนาระบบบริการสุขภาพ กรมสนับสนุนบริการ.

แนวทางการเฝาระวังการติดเช้ือในโรงพยาบาล. กรุงเทพฯ:

โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำกัด, 2548.

29

30

ภาคผนวกคณะผูจัดทำชื่อ-นามสกุล สถาบันที่ปรึกษา นายแพทย ปรีชา ตันธนาธิป อิสระนายแพทย สมหวัง ดานชัยวิจิตร คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาลผูดำเนินการ นายแพทยกำธร มาลาธรรม คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล รามาธิบดี ดร. กรองกาญจน สังกาศ อิสระนางสาว คัคนางค นาคสวัสดิ์ อิสระนางสาว จรรยา จรรโยภาส โรงพยาบาลบำรุงราษฎรนางสาว เทพนิมิตร จุแดง โรงพยาบาลศิริราชแพทยหญิงจริยา แสงสัจจา สถาบันบำราศนราดูรดร. นงเยาว เกษตรภิบาล คณะพยาบาลศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหมแพทยหญิง นฤมล สวรรคปญญาเลิศ กรมการแพทยนายแพทย วิศัลย มูลศาสตร สถาบันบำราศนราดูรนาง ปทมาวดี เติมวิเศษ สถาบันบำราศนราดูรนายแพทย พรเพชร ปญจปยะกุล สำนักพัฒนาระบบบริการสุขภาพนายแพทย ยงค รงครุงเรือง คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาลนาง วราภรณ เทียนทอง สถาบันบำราศนราดูรนาง วราภรณ พุมสุวรรณ โรงพยาบาลศิริราชนายแพทย วีรวัฒน มโนสุทธิ สถาบันบำราศนราดูรนางสาว ศรีสุรีย อื้อจิระพงษพันธ โรงพยาบาลสระบุรีนาง สุภาพ ลิ้มเจริญ โรงพยาบาลนครปฐมนายแพทย สุรศักดิ์ วิบูลชุติกุล สถาบันบำราศนราดูรนายแพทยสุสัณห อาสนะเสน คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาลนางสาวศิริลักษณ อภิวาณิชย คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล รามาธิบดีนายแพทย อนุชา อภิสารธนรักษ คณะแพทยศาสตรมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร

คำนำ การติดเช้ือในโรงพยาบาลเปนปญหาทางการแพทยและสาธารณสุขของทุกโรงพยาบาล

โดยเฉลี่ยจะมีอัตราชุกรอยละ 5 - 10 ของผูปวยที่รับไวในโรงพยาบาล สำหรับประเทศไทย

จากการสำรวจความชุกของการติดเชื้อในโรงพยาบาลปพ.ศ. 2554 พบอัตราชุกรอยละ 7.0

ทำใหมีผูปวย/ตาย 700,000 /70,000 รายตอป และมีการสูญเสียทางเศรษฐกิจนับหม่ืนลานบาท

กอใหเกิดปญหาทางการแพทยอยางมหันต

เพื่อเปนการพัฒนาคุณภาพของการปองกันและควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาล

ชมรมควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลและสถาบันบำราศนราดูร จึงไดจัดทำแนวทางวินิจฉัย

การติดเชื้อในโรงพยาบาลเพื่อเปนเกณฑกลางสำหรับใชในโรงพยาบาลทุกขนาด โดยยึดหลัก

การวินิจฉัยที่เปนปจจุบันและสามารถดำเนินการไดในโรงพยาบาลทุกขนาด อางอิงไดและ

เหมาะสมสำหรับประเทศไทย คณะทำงานไดคนควา อภิปรายอยางละเอียดกอนที่จะจัดทำ

คูมือนี้ โดยการระดมสมองของนักวิชาการและผูปฏิบัติ จัดทำรางการวินิจฉัยการติดเชื้อขึ้น

ไปทดลองในการอบรมหลักสูตรการปองกันการติดเชื้อในโรงพยาบาลชุมชน ระหวางวันที่วันที่

27 กุมภาพันธ – 1 มีนาคม 2556 แลวประมวลขอคิดเห็นและคำแนะนำมาแกไขรางวินิจฉัย

การติดเชื้อ ครั้งที่ 2 อีกครั้งหนึ่ง ระหวางเดือน สิงหาคม 2556

คณะทำงานหวังเปนอยางย่ิง เอกสารน้ีจะเปนประโยชนสำหรับประเทศไทยในการปองกัน

และควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาล เหมาะสมและสามารถปฏิบัติไดในประเทศไทย ใชเปน

เกณฑกำหนดนโยบาย การปฏิบัติ การตรวจสอบได

ขอขอบคุณคณะทำงาน ผูมีสวนรวมในการเสนอขอคิดเห็น ที่ทุมเทจัดทำแนวทาง

วินิจฉัยการติดเชื้อนี้จนสำเร็จ

ผศ.นพ. ยงค รงครุงเรือง

แพทยหญิงจริยา แสงสัจจา

บรรณาธิการ

สิงหาคม 2556

สารบัญหนา

เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลคำจำกัดความ....................................................................................................................................................................................... 1เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ (Urinary tact infection: UTI)................................ 1เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ (URI; pharyngitis, laryngitis, epiglottitis)....... 2เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ Sinusitis....................................................................... 3เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (LRI; bronchitis, tracheobronchitis, bronchiolitis, tracheitis).......................................................................................................................................................... 3เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ ปอดอักเสบ (Pneumonia) Clinically Defined Pneumonia.................................................................................................................................................................... 4เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล Pneumonia with common bacterial or filamentous fungal pathogens and specific laboratory findings..................................................................................................................... 5เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (Bloodstream infection: BSI)............................ 6เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ Clinical sepsis ในผูปวย neonates และ infants.............................................................................................................................................................. 6เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (Central nervous system infection: CNS).. 7เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล เยื่อหุมสมองอักเสบหรือโพรงสมองอักเสบ (Meningitis or Ventriculitis)................................................................................................................................................... 8เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลฝไขสันหลัง (Spinal abscess without meningitis)............................. 8เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาล ตำแหนงการติดเชื้อ (Surgical site infection: SSI)............................. 9เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ เยื่อบุมดลูกอักเสบ (Endometritis)......................... 9เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Episiotomy................................................................... 10เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Skin infection............................................................. 10เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Burn................................................................................ 10เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Omphalitis................................................................... 11เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Newborn circumcision.......................................... 11เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Gastroenteritis........................................................... 11เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Necrotizing enterocolitis....................................... 11เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Gastrointestinal tract infection.......................... 12เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหนงการติดเชื้อ Disseminated infection.......................................... 12เกณฑการวินิจฉัยการติดเชื้อในโรงพยาบาลตำแหงการติดเชื้อที่ตา หู คอ จมูก หรือปาก (Eye, Ear, Nose, Throat, or Mouth Infection)............................................................................................................... 12บรรณานุกรม........................................................................................................................................................................................ 13ภาคผนวก คณะผูจัดทำ..................................................................................................................................................................... 14

เกณฑ การวินิจฉัย...

Documents