ขอสอบขอเขยน/สมภาษณ พระอภธรรม ภาคเรยนท ๒ ปการศกษา ๒๕๓๙-๕๕ อภธรรมโชตกะวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ชน มชฌมอาภธรรมกะเอก

สอบขอเขยน วนแรก วนศกรท.......ธนวาคม พ.ศ. ๒๕.... วชา : ธาตกถา (นย๑-๗) ๗ ขอ ๗๐ คะแนน เวลา ๔ ชม.

สอบขอเขยน วนทสอง วนเสารท.......ธนวาคม พ.ศ. ๒๕.... วชา : ธาตกถา (นย๘-๑๔) ๗ ขอ ๗๐ คะแนน เวลา ๔ ชม.

สอบสมภาษณ วนทสาม วนอาทตยท.......ธนวาคม พ.ศ. ๒๕.... วชา : ธาตกถา (นย๑-๑๔) ๖ ขอ ๓๐ คะแนน เวลา ๑๕ นาท.

ท าส าเนาประกอบการเรยน หรอแจกฟร ตอไดเลยนะคะ ผดตกขออภย โปรดแจง / ตดตอไฟลงานท กญรศ เสงกง (หลว 081-860-2466) E-mail: kanrasi1@gmail.com

วชา : ธาตกถา 1 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เฉลยขอสอบขอเขยน/สมภาษณ พระอภธรรม ภาคเรยนท ๒ ปการศกษา ๒๕๓๙-๒๕๕๕ อภธรรมโชตกะวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ชน มชฌมอาภธรรมกะเอก สอบวน ศกร/อาทตย ท......ธนวาคม พ.ศ. ๒๕... (วนแรก)

วชา : ธาตกถา (นย๑-๗) ขอเขยน ๗ ขอ ๗๐ คะแนน / สมภาษณ ๓ขอ ๑๕ คะแนน เวลา ๔ ช.ม./๑๕นาท

บทน า (๕ คะแนน) ๑. ก. ในพระอภธรรม ๗ คมภร คมภรท ๓ ชอวาอะไร เพราะเหตไรจงชอวาอยางนน ? 45, 54 ๑. ก. ในพระอภธรรม ๗ คมภร คมภรท ๓ ซงชอวา ธาตกถานน เพราะเหตไร ? 49ส

ตอบ ก. ในพระอภธรรม ๗ คมภร คมภรท ๓ ชอวา ธาตกถานน เพราะพระสมมาสมพทธเจา ทรงจ าแนกธรรมทงหลาย มขนธ ๕ เปนตน จนถงอรณธรรม เปนทสด โดยนย ๑๔ ประการ เปนค าปจฉาและวสชนา อนเกยวกบ ขนธ อายตนะ ธาต ทงสน จงชอวา ธาตกถา

๑. ก. จงแสดงความหมายดงตอไปน ปญหาพยากรณโชตกะ ธาตกถาสรปตถนสสยะ? 47

ตอบ ก. ปญหาพยากรณโชตกะ นนกโดยความมงหมายวา ปกรณนจะกระท าความสวางรงเรอง ในค าปจฉาวสชนาซงพระสมมาสมพทธเจาตรสไวดแลวนน ใหปรากฏแกนกศกษาทงหลาย จงตงชอวา ปญหาพยากรณโชตกะ ประการหนง, สวนค าวา ธาตกถาสรปตถนสสยะ กเพราะปกรณนจะเปนเครองมอและเปนทพงทอาศยของนกศกษาทงหลาย ในอนทจะสรปเนอความในคมภรธาตกถาไดโดยสะดวก ฉะนนจงใหชอวา ธาตกถาสรปตถนสสยะ

๑. ก. ใหแสดง วจนตถะ ของค าวา ธาตกถา ? 40, 44 ตอบ ก. แสดงวจนตถะของค าวา ธาตกถาดงน ธาตน กถา = ธาตกถา ศพทและเนอความอนเปนทตงแหงการแสดงธรรม หรออนเปนเหตแหงการแสดงธรรม มขนธ ๕ เปนตน จนถงอรณธรรมเปนทสด ศพทและเนอความเหลานนชอวา ธาตกถา ไดแก ปกรณธาตกถา

๑. คมภรทชอวา ธาตกถาน พระพทธองคทรงแสดงปกรณอะไรบาง? และจงแสดงมาตกา ๕ อยาง พรอมความหมาย? 39 / ๑. ก. มาตกา มกอยาง คออะไรบาง ? 42(7ค), 47ส, 53

๑. ก. ธาตกถาปกรณ มกประเภทคออะไรบาง และค าวาอทเทสน มชอวาอยางไร มกอยาง คออะไรบาง? 48ส ตอบ เมอพระพทธองคทรงแสดงวภงคปกรณจบลงแลว ทรงแสดงธาตกถาปกรณตอไป ธาตกถาปกรณนม ๒ ประเภท

คอ อทเทส ๑ นทเทส ๑ พระองคทรงแสดงอทเทสกอน แลวทรงแสดงนทเทสตอไป อทเทสนชอวา มาตกา (53) มาตกา ม ๕ อยาง คอ ๑) นยมาตกา ๒) อพภนตรมาตกา ๓) นยมขมาตกา ๔) ลกขณมาตกา ๕) พาหรมาตกา

แสดงมาตกา ๕ อยาง พรอมทงความหมาย ดงน

๑. ข. มาตกา มกอยาง ? คออะไรบาง ? จงบอกมาพรอมความหมาย ? 40, 44

ตอบ ข. มาตกาม ๕ อยาง คอ ๑. นยมาตกา หมายความวา เปนมาตกาทกลาวถงการจ าแนกขนธ ๕ เปนตน โดยแบงการแสดงออกเปนนยตางๆ

กน มอย ๑๔ นย ดวยกน เรยกวา มลมาตกา กได ๒. อพภนตรมาตกา หมายความวา ธรรม ๑๒๕ ดวยกน มขนธ ๕ เปนตน จนถงมนสการเปนทสด เรยกวาอพภนตร

มาตกา เพราะพระองคทรงยกธรรมเหลานขนแสดงกอน ใหเปนประธานในการแสดงตามนยทง ๑๔ นยนนทกๆ นย

วชา : ธาตกถา 2 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๓. นยมขมาตกา หมายความวา เปนมาตกาทแสดงถงวธการแหงการแสดงของพระสมมาสมพทธเจา โดยพระองคทรงวางหลกทเปนค าถาม ใหถกตองเหมาะสมกบนยทง ๑๔ นย นนวา นยหนงๆ ควรจะตงค าถามอยางไร

๔. ลกขณมาตกา หมายความวา เปนมาตกาทแสดงถงวธตอบ ในนยมขมาตกาใหถกตองตามสมควรแกค าถามนนๆ ๕. พาหรมาตกา หมายความวา เปนมาตกาภายนอก คอ กสลาธมมาเปนตน จนถง อรณาธมมาเปนทสด รวม

๒๖๖ บททแสดงในมาตกานนน พระองคไดทรงน ามาจากปกรณอน คอ ธมมสงคณปกรณ และเมอเวลาแสดงกทรงแสดงหลงอพภนตรมาตกา ฉะนนจงเรยกวา พาหรมาตกา

๑. ก จงแสดงความหมายตอไปน นยมาตกา, ตห สงคโห, จตห สมปโยโค, สภาโค ? 50

ตอบ ก. แสดงความหมายตอไปน นยมาตกา, ตห สงคโห จตห สมปโยโค, สภาโค ? นยมาตกา หมายความวา เปนมาตกาท กลาวถงการจ าขนธ ๕ เปนตนโดยแบงการแสดงออกเปน นยตางๆ กน

มอย ๑๔ นยดวยกน เรยกวา มลมาตกากได ตห สงคโห หมายความวา เปนนยทแสดงการนบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต จตห สมปโยโค หมายความวา เปนนยทแสดงถงสภาวธรรมทประกอบกบนามขนธ ๔ ได สภาโค หมายความวา เปนการแสดงถงสภาพธรรมทขารวมกนไดตามหลก สมปโยคนย สงคหนย

๒. ก. นยมาตกา หมายความวาอยางไร? และจงแสดงการนบอพภนตรมาตกา ๑๐๕ มาใหดดวย? 52ส ตอบ ก. นยมาตกา หมายความวา เปนมาตกาทกลาวถงการจ าแนกขนธ ๕ เปนตน โดยแบงการแสดงออกเปนนยตางกน มอย ๑๔ นยดวยกน เรยก มลมาตกา กได

การนบอพภนตรมาตกา ๑๐๕ คอ ขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘ สจจะ ๔ อนทรย ๒๒ ปฏจจสมปบาท ๒๘ สตปฏฐาน ๑ สมมปปธาน ๑ อทธบาท ๑ ฌาน ๑ อปปมญญา ๑ ปญจนทรย ๑ พละ ๑ โพชฌงค ๑ มคค ๑ ผสสสตตกราส ๗

๑. ก. อพภนตรมาตกา ทพระพทธองคทรงตงไวมกบท คออะไรบาง? 51

ตอบ ก. อพภนตรมาตกาทพระพทธองคทรงตงไวม ๑๒๕ บท คอ ขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘ สจจะ ๔ อนทรย ๒๒ ปฏจจสมปบาท ๑๒ สตปฏฐาน ๔ สมมปปธาน ๔ อทธบาท ๔ ฌาน ๔ อปปมญญา ๔ ปญจนทรย ๕ พละ ๕ โพชฌงค ๗ อรยมคคะมองค ๘ ผสสะ ๑ เวทนา ๑ สญญา ๑ เจตนา ๑ จต ๑ อธโมกข ๑ มนสการ ๑

๑. ก. อพภนตรมาตกา หมายความวาอยางไร และมกอยาง คออะไรบาง? 49, 55

๑. ก. อพภนตรมาตกา มกอยาง คออะไรบาง ? 43ส, 45ส ตอบ ก. อพภนตรมาตกา หมายความวา ธรรม ๑๒๕ ดวยกน มขนธ ๕ เปนตน จนถงมนสการ เปนทสดเรยกวา อพภนตรมาตกา เพราะพระองคทรงยกธรรมเหลานขนแสดงกอนใหเปนประธานในการแสดงตามนยทง ๑๔ นยนนทกๆ นย และ (อพภนตรมาตกา) ม ๒ อยาง คอ ๑. ขนธาทอทเทส ๒. ผสสสตตกราสอทเทส

๒. ก. อพภนตรมาตกา ทแสดงในปฐมนยนทเทสนนมกบท คออะไรบาง ตอบโดยละเอยด ? 47

ตอบ ก. อพภนตรมาตกา ทแสดงในปฐมนยนทเทสนน ม ๑๐๕ บท คอ ขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘ สจจะ ๔ อนทรย ๒๒ ปฏจจสมปบาท ๒๘ สตปฏฐาน ๑ สมมปปธาน ๑ อทธบาท ๑ ฌาน ๑ อปปมญญา ๑ ปญจนทรย ๑ พละ ๑ โพชฌงคะ ๑ มคคะ ๑ ผสสะ เวทนา สญญา เจตนา จต อธโมกข มนสการ

๑. นยมขมาตกาหมายความวาอยางไร และพระองคทรงตงไวกบท คออะไรบาง แสดงพรอมทงความหมาย ? 50ส, 54ส

วชา : ธาตกถา 3 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๑. ก. ในนยมขมาตกาน พระองคทรงตงไวกบท คออะไรบาง ? (แสดงพรอมทงความหมาย) 46

๗. ก. นยมขมาตกา มกอยาง คออะไรบาง ? 42

ตอบ นยมขมาตกา หมายความวา เปนมาตกาทแสดงถงวธการแหงการแสดง ของพระสมมาสมพทธเจาโดยพระองคทรงวางหลกทเปนค าถาม ไดถกตองเหมาะสมกบนยทง ๑๔ นย นนวา นยหนงๆ ควรจะตงค าถามอยางไร และพระองคทรงตงไว ๔ บท คอ ตอบ ก. ในนยมขมาตกาน พระองคทรงตงบทไว ๔ บท คอ

๑) ตห สงคโห เปนนยทแสดงการนบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต ๒) ตห อสงคโห เปนนยทแสดงการนบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต ๓) จตห สมปโยโค เปนนยทแสดงถงสภาวธรรมทประกอบกบนามขนธ ๔ ได ๔) จตห วปปโยโค เปนนยทแสดงถงสภาวธรรมทไมประกอบกบนามขนธ ๔

(42) ๔) จตห วปปโยโค หมายความวา เปนนยทแสดงถงสภาวธรรมทประกอบกบ นามขนธ ๔ ไมได

๑. ก. ลกขณะมาตกา หมายความวาอยางไร และมกบท คออะไรบาง จงแสดงพรอมความหมาย ? 52ส, 55ส

๗. ข. ลกขณมาตกา มกอยาง คออะไรบาง ? 42

ตอบ ก. ลกขณะมาตกา หมายความวา เปนมาตกาทแสดงถงวธตอบในนยมขมาตกาใหถกตอง ตามสมควรแกค าถามนนๆ (ลกขณมาตกา) ม ๒ อยาง คอ

๑) สภาโค เปนการแสดงถงสภาพธรรมทเขารวมกนได ตามหลกสมปโยคนย สงคหนย ๒) วสภาโค เปนการแสดงถงสภาพธรรมทเขารวมกนไมได ตามหลกสมปโยคนย สงคหนย

๑. ข. ปจฉา มกอยาง คออะไรบาง ? 44ส

ตอบ ข. ปจฉา ม ๓ อยาง คอ ๑. ปจฉาทเกยวดวยขนธ ๒. ปจฉาทเกยวดวยอายตนะ ๓. ปจฉาทเกยวดวยธาต

๒. ก. ขนธาทอทเทส มกอยาง? คออะไรบาง? 39, 43ส, 44ส, 45ส ตอบ ก. ขนธาทอทเทส ม ๑๕ อยาง คอ ๑) ขนธอทเทส ๒) อายตนอทเทส ๓) ธาตอทเทส ๔) สจจอทเทส ๕) อนทรยอทเทส ๖) ปฎจจสมปบาทอทเทส ๗) สตปฏฐานอทเทส ๘) สมมปปธานอทเทส ๙) อทธบาทอทเทส ๑๐) ฌานอทเทส ๑๑) อปปมญญาอทเทส ๑๒) ปญจนทรยอทเทส ๑๓) พลอทเทส ๑๔) โพชฌงคอทเทส ๑๕) มคคอทเทส

๑. ก. ปฏจจสมปบาทนทเทส วาโดยองคและวาโดยประเภท มอยางละเทาไร ? คออะไรบาง ? 52 ๑. ก. ปฏจจสมปบาทนทเทส วาโดยองคมเทาไร ? อะไรบาง ?53ส ๒. ข. ปฎจจสมปบาทน เมอวาโดยประเภทแลวมกอยาง คออะไรบาง? 39 ตอบ ก. ปฏจจสมปบาทวาโดยองคม ๑๒ คอ ๑. อวชชา ๒. สงขาร ๓. วญญาณ ๔. นามรป ๕. สฬายตนะ ๖. ผสสะ ๗. เวทนา ๘. ตณหา ๙. อปาทาน ๑๐. ภวะ ๑๑. ชาต ๑๒. ชรา-มรณะ

วชา : ธาตกถา 4 มชฌมอาภธรรมกะเอก

(39) และปฏจจสมปบาทวาโดยประเภท ม ๑๘ คอ ๑. อวชชา ๒. สงขาร ๓. วญญาณ ๔. นามรป ๕. สฬายตนะ ๖. ผสสะ ๗. เวทนา ๘. ตณหา ๙. อปาทาน ๑๐. ภวะ ๑๑. ชาต ๑๒. ชรา ๑๓. มรณะ ๑๔. โสกะ ๑๕. ปรเทวะ ๑๖. ทกข ๑๗. โทมนส ๑๘. อปายาส

๑. ก. จงแสดงบาลหวขอนย (ชอของนย) ทง ๑๔ นย มาตามล าดบ? 43

๑. ข. จงแสดงหวขอนยทง ๑๔ นย ? 47

ตอบ ก. ข. แสดงหวขอนยทง ๑๔ นยดงน ๑. ปฐมนยสงคหตาสงคหตปทนทเทส ๒. ทตยนยสงคหเตนอสงคหตปทนทเทส ๓. ตตยนยอสงคหเตนสงคหตปทนทเทส ๔. จตตถนยสงคหเตนสงคหตปทนทเทส ๕. ปญจมนยอสงคหเตนอสงคหตปทนทเทส ๖. ฉฏ มนยสมปโยควปปโยคปทนทเทส ๗. สตตมนยสมปยตเตนวปปยตตปทนทเทส ๘. อฏ มนยวปปยตเตนสมปยตตปทนทเทส ๙. นวมนยสมปยตเตนสมปยตตปทนทเทส ๑๐. ทสมนยวปปยตเตนวปปยตตปทนทเทส ๑๑. เอกาทสมนยสงคหเตนสมปยตตวปปยตตปทนทเทส ๑๒. ทวาทสมนยสมปยตเตนสงคหตาสงคหตปทนทเทส ๑๓. เตรสมนยอสงคหเตนสมปยตตวปปยตตปทนทเทส ๑๔. จททสมนยวปปยตเตนสงคหตาสงคหตปทนทเทส

๑. ก. จงแสดงจ านวนบททพระพทธองคทรงแสดงในนยทง ๑๔ นย ตามล าดบ ? 48

ตอบ ก. แสดงจ านวนบททพระพทธองคทรงแสดงในนยทง ๑๔ นย ตามล าดบ ดงน ๑. ปฐมนยนทเทส ๓๗๑ บท ๒. ทตยนยนทเทส ๔๒ บท ๓. ตตยนยนทเทส ๙๐ บท ๔. จตตถนยนทเทส ๖๙ บท ๕. ปญจมนยนทเทส ๒๕๗ บท ๖. ฉฏฐนยนทเทส ถานบตามอรรถกถา ๒๔๘ บท ถานบตามฎกา ๒๕๐ บท ๗. สตตมนยนทเทส ๓๗ บท ๘. อฏฐมนยนทเทส ๓๒๔ บท ๙. นวมนยนทเทส ๑๒๐ บท ๑๐. ทสมนยนทเทส ๒๕๐ บท ๑๑. เอกาทสมนยนทเทส ๖๙ บท ๑๒. ทวาทสมนยนทเทส ๑๒๐ บท ๑๓. เตรสมนยนทเทส ๑๓๐ บท ๑๔. จททสมนยนทเทส ๓๒๔ บท

๖. จงแสดงจ านวน ขนธ อายตนะ ธาต เปนภาษาบาล มาด ? 42 ตอบ แสดงจ านวน ขนธ อายตนะ ธาต เปนภาษาบาล ดงน ขนธ ๕ คอ เอเกน ขนเธน, ทวห ขนเธห, ตห ขนเธห, จตห ขนเธห, ปญจห ขนเธห, อายตนะ ๑๒ คอ เอเกนายตเนน, ทวหายตเนห, ตหายตเนห, จตหายตเนห, ปญจหายตเนห, ฉหายตเนห, สตต-

หายตเนห, อฏ หายตเนห, นวหายตเนห, ทสหายตเนห, เอกาทสหายตเนห, ทวาทสหายตเนห ธาต ๑๘ คอ เอกาย ธาตยา, ทวห ธาตห, ตห ธาตห, จตห ธาตห, ปญจห ธาตห, ฉห ธาตห, สตตห ธาตห,

อฏ ห ธาตห, นวห ธาตห, ทสห ธาตห, เอกาทสห ธาตห, ทวาทสห ธาตห, เตรสห ธาตห, จททสห ธาตห, ปณณรสห ธาตห, โสฬสห ธาตห, สตตรสห ธาตห, อฏ รสห ธาตห

๒. จงแปลค าบาลทแสดงจ านวนบททแสดงไวในนยะตางๆ ดงตอไปน โกสลา , รคฆา, นฬา, ธตา, สมารา, เทวรา, นมกขา, สคคา, วราคา, อรยา, นคคยา, ภกขลา? 46ส

ตอบ โกสลา แปลวา ๓๗๑ บท รคฆา แปลวา ๔๒ บท นฬา แปลวา ๙๐ บท ธตา แปลวา ๖๙ บท

วชา : ธาตกถา 5 มชฌมอาภธรรมกะเอก

สมารา แปลวา ๒๕๗ บท เทวรา แปลวา ๒๔๘ บท นมกขา แปลวา ๒๕๐ บท สคคา แปลวา ๓๗ บท วราคา แปลวา ๓๒๔ บท อรยา แปลวา ๑๒๐ บท นคคยา แปลวา ๑๓๐ บท ภกขลา แปลวา ๓๒๔ บท

๓. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในนยท ๒, ๓, ๔, ๕ เปนธรรมชนดไหน และแสดงเปนพเศษอยางไร? 46ส

ตอบ ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในนยตาง ๆ นน ดงน นยท ๒ เปนธรรมทขนธเหมอนกน แตอายตนะ ธาต ตางกน (ส าหรบรป) หรอเปนธรรมทขนธ อายตนะ เหมอนกน แต

ธาต ตางกน (ส าหรบจต) นยท ๓ เปนธรรมทขนธตางกน อายตนะ และธาตเหมอนกน นยท ๔ เปนธรรมทขนธ อายตนะ ธาต เหมอนกน และการแสดงจตตถนยนทเทสน ไดทรงแสดงโดยกลบประธานบท นยท ๕ เปนธรรมทมขนธ อายตนะ ธาต ตางกน และการแสดงปญจมนยนทเทสน ไดทรงแสดงโดยกลบประธานบท

๒. ข. ในนยทง ๑๔ นยนน มนยไหนบางทกลบประธานบทไมมเกหจ? 49ส

มนยไหนบางทมเกหจ ไมมกลบประธานบท มนยไหนบางทมทงเกหจและกลบประธานบทไดทงสอง มนยไหนบางทไมมทงกลบประธานบทและเกหจทงสอง ตอบ ข. ใน นยทง ๑๔ นยนน นยทกลบประธานบทอยางเดยวม ๒ นยคอ ๑. จตตถนยนทเทส ๒. ปญจมนยนทเทส นยทมเกหจอยางเดยว ม ๓ นยคอ ๑.ฉฏฐนยนทเทส ๒. เอกาทสมนยนทเทส ๓. เตรสมนยนทเทส นยทมทงเกหจและกลบประธานบทไดทงสองม ๓ นยคอ ๑. สตตมนยนทเทส ๒. นวมนยนทเทส ๓. ทสมนยนทเทส นยทไมมทงกลบประธานบทและเกหจทงสองม ๖ นย คอ ๑. ปฐมนยนทเทส ๒. ทตยนยนทเทส ๓. ตตยนยนทเทส

๔. อฏฐมนยนทเทส ๕. ทวาทสมนยนทเทส ๖. จททสมนยนทเทส

ปฐมนยสงคหตาสงคหตปทนทเทส ๒. ข. จงแสดงคาถาแสดงบททพระพทธองคทรงแสดงในปฐมนยนทเทส ทงบาลและค าแปล ? 40(4ข), 43(2ข) ตอบ ข. คาถา แสดงบททพระพทธองคทรงแสดงใน ปฐมนยนทเทส

ขนธาท อนทรยนตาน เอกสฏ ต วจจเร อฏ วส สมปปาเท โสฬเสว ตโต ปเร พาหรโต ตกทเก ปกขปตวาน โกสลา ฯ

พงนบจ านวนบททแสดงในปฐมนยนทเทสน ม ๓๗๑ บท ดงน คอ ตงแตขนธ ๕ เปนตน จนถง อนทรย ๒๒ เปนทสด นน ม ๖๑ บท ในปฏจจสมปบาท ม ๒๘ บท ธรรมทตอจากปฏจจสมปบาทไปนน ม ๑๖ บท

เมอเอาตกบท ๖๖ และทกบท ๒๐๐ บท จากพาหรมาตกา เขารวมกบบททอยในอพภนตรมาตกาแลว คงเปนจ านวน ๓๗๑ บท

๑. ข. ขนธาทนทเทส มกอยาง คออะไรบาง ? 41(1ก), 47ส, 53

ตอบ ข. ขนธาทนทเทสม ๑๕ อยางคอ

วชา : ธาตกถา 6 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๑) ขนธนทเทส ๒) อายตนนทเทส ๓) ธาตนทเทส ๔) สจจนทเทส ๕) อนทรยนทเทส ๖) ปฎจจสมปบาทนทเทส ๗) สตปฏฐานนทเทส ๘) สมมปปธานนทเทส ๙) อทธบาทนทเทส ๑๐) ฌานนทเทส ๑๑) อปปมญญานทเทส ๑๒) ปญจนทรยนทเทส ๑๓) พลนทเทส ๑๔) โพชฌงคนทเทส ๑๕) มคคนทเทส

๑. ข. จงบอกชอทแสดงไดทง ๓ ประเภท ๑. เภทสทธ ๒. เภทเอกมลาท ๓. อเภท วามกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง ? 52

๑. ข. ในขนธาทนทเทส ๑๕ นน มกนทเทสทแสดงไดทง เภทสทธ เภทเอกมลาท อเภท จงบอกชอนทเทสนน ๆ มาดวย ? 48ส

ตอบ ข. นทเทสทแสดงทง ๓ ประเภท เภทสทธ, เภทเอกมลาท, อเภท นนม ๕ นทเทส คอ ๑. ขนธนทเทส ๒. อายตนนทเทส ๓. ธาตนทเทส ๔. สจจนทเทส ๕. อนทรยนทเทส

๓. ข. ในอายตนนทเทส เภท เอกมลาท มจ านวนเทาไร? คออะไรบาง? 39 ตอบ ในอายตนนทเทส เภท เอกมลาท มจ านวน ๑๑ คอ

๑) เอกมล ๒) ทวมล ๓) ตมล ๔) จตมล ๕) ปญจมล ๖) ฉมล ๗) สตตมล ๘) อฏฐมล ๙) นวมล ๑๐) ทสมล ๑๑) เอกาทสมล

๑. ก. ในอายตนนทเทส? 51ส อายตนะใด เปนมละไดอยางเดยว อายตนะใด เปนมลไดอยางเดยว อายตนะใด เปนไดทงมละและมล อายตนะใด เปนไมไดทงมละและมลทงสอง

ตอบ ก. ในอายตนนทเทส จกขายตนะ เปนมละไดอยางเดยว ธมมายตนะ เปนมลไดอยางเดยว โสตายตนะ จนถง มนายตนะ เปนไดทงมละและมล เปนไมไดทงมละและมลนน ไมม

๒. ก. เภทเอกมลาท ของอนทรยนทเทส มเทาไร? คออะไรบาง ? 51ส, 55ส ตอบ ก. เภทเอกมลาท ของอนทรยนทเทส ม ๒๑ คอ ๑..เอกมล ๒. ทวมล ๓. ตมล ๔. จตมล ๕. ปญจมล ๖. ฉมล ๗. สตตมล ๘. อฏฐมล ๙. นวมล ๑๐. ทสมล ๑๑. เอกาทสมล ๑๒. ทวาทสมล ๑๓. เตรสมล ๑๔. จททสมล ๑๕. ปณณรสมล ๑๖. โสฬสมล ๑๗. สตตรสมล ๑๘. อฏฐารสมล ๑๙. เอกนวสตมล ๒๐. วสตมล ๒๑. เอกวสตมล

๑. ข. มขอยอย ๑-๔ ขอยอย มกจะถามของปฐมนยนเทสดงน ๑. จงแปลปจฉา และวสชนา พรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ? ๑. ค. จงแปลปจฉาพรอมวสชนาในปจฉาดงตอน ? ๑. ข. จงวสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงตอไปน ๑. ข. จงวสชนา (ทงบาลและค าแปล) ในปจฉาดงตอไปน (ไมตองแปลปจฉา) (ใหแปลวสชนา)?

ปจฉา วญ าณกขนโธ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหโต ? 41(1ข/4), 44(2/4) วสชนา วญ าณกขนโธ เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สงคหโต

วชา : ธาตกถา 7 มชฌมอาภธรรมกะเอก

วญญาณขนธ [41(1ข) หรอ จต ๘๙ ทมอารมมณวชานนลกขณะ] น นบสงเคราะหไดดวย วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

๓. ก. จงแสดงสญญาขนธมล ทวมล ตามปฐมนย ทงสงคหตะ และอสงคหตะ พรอมทงบาลค าแปล? 39 ตอบ ก. จงแสดงสญญาขนธมล ทวมล ตามปฐมนย ทงสงคหตะ และอสงคหตะ ปจฉา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? รปขนธ เวทนาขนธ และสญญาขนธ นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ ตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห เอกาทสห ธาตห สงคหตา รปขนธ เวทนาขนธ และสญญาขนธน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ

อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑ ปจฉา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? รปขนธ เวทนาขนธ และสญญาขนธ นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห อสงคหตา รปขนธ เวทนาขนธ และสญญาขนธน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ ๒ คอ สงขารขนธ๑ วญญาณขนธ ๑

มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

๔. ก. จงแสดง ตมล ในรปกขนธมล สงขารกขนธมล มาโดยละเอยด ? 39

ตอบ แสดง ตมล ในรปกขนธมล สงขารกขนธมล ดงน ปจฉา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ สงขารกขนโธ จ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ และสงขารขนธ นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ สงขารกขนโธ จ จตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห เอกาทสห

ธาตห สงคหตา รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ และสงขารขนธน นบสงเคราะหไดด วยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ

สญญาขนธ และสงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑

ปจฉา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ สงขารกขนโธ จ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ และสงขารขนธ นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา รปกขนโธ จ เวทนากขนโธ จ สญ ากขนโธ จ สงขารกขนโธ จ เอเกน ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห

อสงคหตา รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ และสงขารขนธน นบสงเคราะหไมไดดวย วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑

วญญาณธาต ๗

๒. จงแสดง อเภท ขนธนทเทส ตามปฐมนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 48ส ตอบ ป. ปญจกขนธา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? ขนธ ๕ นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. ปญจกขนธา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห อฏ ารสห ธาตห สงคหตา. ขนธ ๕ นนบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘

ป. ปญจกขนธา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

วชา : ธาตกถา 8 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ขนธ ๕ นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. ปญจกขนธา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห น กาหจ ธาตห อสงคหตา.

ขนธ ๕ น นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต อยางใดอยางหนงไมม

ปจฉา รปายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 50(1ข/3) วสชนา รปายตน เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหต

รปายตนะน นบสงเคราะหไดดวย รปขนธ ๑ รปายตนะ ๑ รปธาต ๑

ปจฉา ธมมายตน กตหขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 53(1ค) ตอบ ค. แปล ธมมายตนะ นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? วสชนา ธมมายตน อสงขต ขนธโต เปตวา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกายธาตยา สงคหต

ธมมายตนะ น ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

ป. จกขายตนญจ ธมมายตนญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 42(1/5) แปล จกขายตนะ และธมมายตนะ นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. จกขายตนญจ ธมมายตนญจ เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตาน .

จกขายตนะ และธมมายตนะน นบสงเคราะหไมไดดวยวญญาณขนธ ๑ อายตนะ ๑๐ คอ โอฬารกายตนะ ๙ มนายตนะ ๑ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๙ วญญาณธาต ๗ (เวนจกขายตนะ จกขธาต)

ป. รปายตนญจ ธมมายตนญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน ? 48(1ข/3) ว. รปายตนญจ ธมมายตนญจ อสงขต ขนธโต เปตวา จตห ขนเธห ทวหายตเนห ทวห ธาตห สงคหตาน. รปายตนะ และ ธมมายตนะ น ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะห ไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๒ คอ รปายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ รปธาต ธมมธาต

ปจฉา มนายตนญจ ธมมายตนญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน ? 40(2/5), 41(1ข/4), 44(2/4), 55(1ข/3)

วสชนา มนายตนญจ ธมมายตนญจ อสงขต ขนธโต เปตวา ปญจห ขนเธห ทวหายตเนห อฏ ห ธาตห สงคหตาน มนายตนะ และ ธมมายตนะน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหได

ดวย ขนธ ๕ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๒. จงวสชนาทงบาลและภาษาไทยในปจฉาดงตอไปน (ไมตองแปลปจฉา) ? (ม ๒-๓ ขอยอย) ดงน ป. ธมมายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหต ? 43ส(1/3), 51ส(1/2)

วสชนา ธมมายตน เอเกน ขนเธน เอกาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห อสงคหต ธมมายตนะน นบสงเคราะหไมไดดวย วญญาณขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ มนายตนะ ๑ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๗

๒. ก. เภทเอกมลาท ของอายตนนทเทส มจ านวนเทาไร คออะไรบาง? และจงแสดง เอกมล โดยม มนายตนะเปนมล ธมมายตนะเปนมล ทงบาลและภาษาไทย มาโดยละเอยด (เฉพาะสงคหตะ) ? 44ส

วชา : ธาตกถา 9 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ก. เภทเอกมลาท ของอายตนนทเทส มจ านวน ๑๑ คอ ๑. เอกมล ๒. ทวมล ๓. ตมล ๔. จตมล, ๕. ปญจมล ๖. ฉมล ๗. สตตมล ๘. อฏฐมล ๙. นวมล ๑๐. ทสมล ๑๑. เอกาทสมล

แสดงเอกมล โดยม มนายตนะเปนมละ ธมมายตนะเปนมล (เฉพาะสงคหตะ) ปจฉา มนายตนญจ ธมมายตนญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน

มนายตนะและธมมายตนะ นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? วสชนา มนายตนญจ ธมมายตนญจ อสงขต ขนธโต ถเปตวา ปญจห ขนเธห ทวหายตเนห อฏฐห ธาตห สงคหตาน

มนายตนะและธมมายตนะน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๖. จงแปล และวสชนา ในบทดงตอไปน พรอมบาลและค าแปล ? 39 ก. จกขวญ าณธาต กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? ข. กตห อสงคหตา ?

ตอบ ก. (แปล) จกขวญญาณธาต นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา จกขวญ าณธาต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา จกขวญญาณธาตน นบสงเคราะหไดดวย วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ จกขวญญาณธาต ๑

ข. (แปล) จกขวญญาณธาต นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา จกขวญ าณธาต จตห ขนเธน เอกาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห สงคหตา จกขวญญาณธาตน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ ๔ คอ รปขนธ ๑ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมธาต ๑ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนจกขวญญาณธาต ๑) ธมมธาต ๑

ป. ฆานวญ าณธาต จ ธมมธาต จ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 54(1ข/2) ว. ฆานวญญาณธาต จ ธมมธาต จ อสงขต ขนธโต เปตวา ปญจห ขนเธห ทวหายตเนห ทวห ธาตห สงคหตา.

ฆานวญญาณธาต และ ธมมธาต น ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ ฆานวญญาณธาต ธมมธาต

ป. ทกขสจจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 42(1/5) แปล ทกขสจจะ นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. ทกขสจจ ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห อฏ ารสห ธาตห สงคหตาน . ทกขสจจะน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๕ อายตนะ ๑ ธาต ๑๘

ปจฉา นโรธสจจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 41(1ข/4), 44(2/4) วสชนา นโรธสจจ น เกหจ ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหต . นโรธสจจะน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อยางใดอยางหนงไมม นบสงเคราะหไดดวย ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๗. จงแปล และ วสชนา ในบทดงตอไปน พรอมทงบาลและค าแปล ? 39 ก. ทกขสจจญจ นโรธสจจญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? ข. กตห อสงคหตา ?

ตอบ ก. (แปล) ทกขสจจะและนโรธสจจะ นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. ทกขสจจญจ นโรธสจจญจ อสงขต ขนธโต ถเปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห อฏ ารสห ธาตห สงคหตาน

วชา : ธาตกถา 10 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ทกขสจจะและนโรธสจจะน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘

ข. (แปล) ทกขสจจะและนโรธสจจะ นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา ทกขสจจญจ นโรธสจจญจ น เกหจ ขนเธน น เกหจ อายตเนห น กาหจ ธาตห อสงคหตาน ทกขสจจะและนโรธสจจะน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต อยางใดอยางหนงไมม

๑.ค. จงแสดงสจจนทเทส ทเปนอเภท (เฉพาะภาษาไทย, สงคหตะ) ? 52

ตอบ ค. ปจฉา สจจะทง ๔ น นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร? วสชนา สจจะทง ๔ น ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธ เสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕

อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘

ปจฉา ชวตนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 41(1ข/4) วสชนา ชวตนทรย ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหต ชวตนทรยน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๒ คอ รปขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑ ป. ชวตนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหต ? 43(1ข/2) วสชนา ชวตนทรย ตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห อสงคหตา.

ชวตนทรยน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ มนายตนะ ๑ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๗

ป. จกขนทรยญจ ชวตนทรยญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตาน ? 46(1ข/3) ว. จกขนทรยญจ ชวตนทรยญจ ตห ขนเธห ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตาน .

จกขนทรย และชวตนทรยน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๑๐ คอ โอฬารกายตนะ ๙ (เวนจกขายตนะ) มนายตนะ ๑ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๙ (เวนจกขธาต) วญญาณธาต ๗

ป. อตถนทรยญจ ชวตนทรยญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน ? 51(1ข/3) ว. อตถนทรยญจ ชวตนทรยญจ ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตาน.

อตถนทรยและชวตนทรยน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๒ คอรปขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

ป. ชวตนทรยญจ มนนทรยญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน ? 42(1/5), 47(2ข/3), 50(1ข/3) (ไมตองแปลปจฉา) ?43ส(2/3),

แปล ชวตนทรย และมนนทรย นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. ชวตนทรยญจ มนนทรยญจ ตห ขนเธห ทวหายตเนห อฏ ห ธาตห สงคหตาน

ชวตนทรย และมนนทรยน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

ป. อเปกขนทรยญจ สมาธนทรยญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน ? 49(1ข/3) ว. อเปกขนทรยญจ สมาธนทรยญจ ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตาน. อเบกขนทรย และสมาธนทรย น นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต

วชา : ธาตกถา 11 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๒. ก. ปจฉา พาวสตนทรยาน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน? 40(2/5) 43ส(3/3), 51ส(2/2), 52ส(2/2)

๑. ข. จงวสชนาทงภาษาบาลและภาษาไทย ในปจฉาตอไปน ? 49ส ปจ. อนทรย ๒๒ นนบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 49ส

ตอบ ก. วสชนา พาวสตนทรยาน จตห ขนเธห สตตหายตเนห เตรสห ธาตห สงคหตาน อนทรย ๒๒ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๔ คอ รปขนธ ๑ เวทนาขนธ ๑ สงขารขนธ ๑ วญญาณขนธ ๑ อายตนะ ๗ คอ จกขายตนะ ๑ โสตายตนะ ๑ ฆานายตนะ ๑ ชวหายตนะ ๑ กายายตนะ ๑ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๓ คอ จกขธาต ๑ โสตธาต ๑ ฆานธาต ๑ ชวหาธาต ๑ กายธาต ๑ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๒. ข. จงแสดงทวมลของอนทรยนทเทส โดยม มนนทรยเปนมล (เฉพาะสงคหตะ) ตามปฐมนยนทเทส ? 51ส, 55ส

ตอบ ข. แสดง ทวมล ของอนทรยนทเทส โดยม มนนทรย เปนมล (เฉพาะสงคหตะ) ดงน ป. จกขนทรยญจ โสตนทรยญจ มนนทรยญจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตาน ?

จกขนทรย โสตนทรย และมนนทรย นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. จกขนทรยญจ โสตนทรยญจ มนนทรยญจ ทวห ขนเธห ตหายตเนห นวห ธาตห สงคหตาน.

จกขนทรย โสตนทรย และมนนทรยน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๒ คอ รปขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๓ คอ จกขายตนะ โสตายตนะ มนายตนะ ธาต ๙ คอ จกขธาต โสตธาต วญญาณธาต ๗

๒. ค. ปจฉา สงขารปจจยา วญ าณ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 40(2/5) ตอบ ค. วสชนา สงขารปจจยา วญญ าณ เอเกน ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สงคหต วญญาณทเกดขนโดยอาศยสงขารเปนเหตน นบสงเคราะหไดดวย วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

ป. วญ าณปจจยา นามรป กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 47(2ข/3), 52ส(1/2) ว. วญ าณปจจยา นามรป จตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห เอกาทสห ธาตห สงคหต .

นามรปทเกดขนโดยอาศยวญญาณเปนเหตน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑

ป. นามรปปจจยา สฬายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 48(1ข/3) ว. นามรปปจจยา สฬายตน ทวห ขนเธห ฉหายตเนห ทวาทสห ธาตห สงคหต . สฬายตนะทเกดขนโดยอาศยนามรปเปนเหตน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๒ คอ รปขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๖ คอ จกขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชวหายตนะ กายายตนะ มนายตนะ ธาต ๑๒ คอ จกขธาต โสตธาต ฆานธาต ชวหาธาต กายธาต วญญาณธาต ๗

ป. นามรปปจจยา สฬายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหต ? 43(1ข/2) วสชนา นามรปปจจยา สฬายตน ตห ขนเธห ฉหายตเนห ฉห ธาตห อสงคหต .

สฬายตนะทเกดขนโดยอาศยนามรปเปนเหตน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๖ คอ รปายตนะ สททายตนะ คนธายตนะ รสายตนะ โผฏฐพพายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๖ คอ รปธาต สททธาต คนธธาต รสธาต โผฏฐพพธาต ธมมธาต

วชา : ธาตกถา 12 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ป. รปภโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหโต ? 45(1ข/3) วสชนาเปนภาษาไทยวาอยางไร? 52ส, 55ส

ว. รปภโว ปญจห ขนเธห ปญจหายตเนห อฏ ห ธาตห สงคหโต. รปภวะน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๕ คอ จกขายตนะ โสตายตนะ รปายตนะ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๘ คอ จกขธาต โสตธาต รปธาต จกขวญญาณธาต โสตวญญาณธาต มโนธาต มโนวญาณธาต ธมมธาต

ป. รปภโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหโต ? 51(1ข/3) ว. รปภโว น เกหจ ขนเธห สตตหายตเนห ทสห ธาตห อสงคหโต.

รปภวะนนบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อยางใดอยางหนงไมม นบสงเคราะหไมไดดวยอายตนะ ๗ คอ ฆานายตนะ ชวหายตนะ กายายตนะ สททายตนะ คนธายตนะ รสายตนะ โผฏฐพพายตนะ ธาต ๑๐ คอ ฆานธาต ชวหาธาต กายธาต สททธาต คนธธาต รสธาต โผฏฐพพธาต ฆานวญญาณธาต ชวหาวญญาณธาต กายวญญาณธาต

ป. เอกโวการภโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหโต ? 54(1ข/2) ว. เอกโวการภโว จตห ขนเธห ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหโต.

เอกโวการภวะน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๑๐ คอ โอฬารกายตนะ ๙ (เวนรปายตนะ) มนายตนะ ๑ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๙ (เวนรปธาต) วญญาณธาต ๗

ป. ปรเทโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหโต ? 42(1/5) แปล ปรเทวะ นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. ปรเทโว เอเกน ขนเธน เอกาทสหายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตาน . ปรเทวะน นบสงเคราะหไดดวย รปขนธ ๑ สททายตนะ ๑ สททธาต ๑๘

ป. อทธปาโท กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหโต ? 44(2/4) วสชนา อทธปาโท ทวห ขนเธห ทวหายตเนห ทวห ธาตห สงคหโต. อทธบาทน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๒ คอ สงขารขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธม

มายตนะ ๑ ธาต ๒ คอ มโนวญญาณธาต๑ ธมมธาต ๑

ป. อทธปาโท กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหโต ? 49(1ข/3) ว. อทธปาโท ตห ขนเธห ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหโต. อทธบาทน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๒. ฆ. ปจฉา ฌาณ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหต ? 40(2/5) ตอบ ฆ. วสชนา ฌาณ ตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห สงคหต ฌานน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ ๓ คอ รปขนธ ๑ สญญาขนธ ๑ วญญาณขนธ ๑ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ มนายตนะ ๑ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๗

ป. ฌาน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหต ? 45(1ข/3) ว. ฌาน ตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห อสงคหต .

วชา : ธาตกถา 13 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ฌานนนบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ ๓ คอ รปขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ มนายตนะ ๑ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๗

ป. กสลา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 42(1/5) แปล กศลธรรม นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. กสลา ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตาน . กศลธรรม น นบสงเคราะหไมไดดวย รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณ

ธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

ป. อพยากตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 47(2ข/3) ว. อพยากตา ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห อฏ ารสห ธาตห สงคหตา

อพยากตธรรมน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘

ป. ส กลฏ า ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 45(1ข/3) ว. ส กลฏ า ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห ทวห ธาตห สงคหตา.

สงกลฏฐธรรม น นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๔ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ มโนวญญาณธาต ธมมธาต

ป. อเปกขาสหคตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 46(1ข/3) ว. อเปกขาสหคตา ธมมา ตห ขนเธห ทวหายตเนห สตตห ธาตห สงคหตา.

อเบกขาสหคตธรรมน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๗ คอ วญญาณธาต ๖ (เวนกายวญญาณธาต) ธมมธาต ๑

ป. อนทสสนสปปฏฆา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 48(1ข/3) ว. อนทสสนาปปฏฆา ธมมา จตห ขนเธห ตหายตเนห นวห ธาตห อสงคหตา. อนทสสนสปปฏฆธรรม น นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๓ คอ รปายตนะ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๙ คอ รปธาต วญญาณธาต ๗ ธมมธาต

ป. อนทสสนาปปฏฆา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 49(1ข/3) ว. อนทสสนาปปฏฆา ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ปญจห ขนเธห ทวหายตเนห อฏ ห ธาตห สงคหตา. อนทสสนอปปฏฆธรรมเหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

ป. อนทสสนาปปฏฆา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 55(1ข/3) ว. อนทสสนาปปฏฆา ธมมา น เกหจ ขนเธห ทสหายตเนห ทสห ธาตห อสงคหตา. อนทสสนอปปฏฆธรรม เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อยางใดอยางหนงไมม นบสงเคราะหไมไดดวย โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐

ป. อสงขตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 46(1ข/3), 50(1ข/3) ว. อสงขตา ธมมา น เกหจ ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา.

วชา : ธาตกถา 14 มชฌมอาภธรรมกะเอก

อสงขตธรรมน นบสงเคราะหไดดวยขนธอยางใดอยางหนงไมม นบสงเคราะหไดดวยธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๒. ง. ปจฉา จตตสมปยตตา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 40(2/5) ตอบ ง. วสชนา จตตสมปยตตา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา

จตตสมปยตตธรรมน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ ๑ สญญาขนธ ๑ สงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

ป. โน อปาทา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 51(1ข/3) ว. โน อปาทา ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ปญจห ขนเธห ตหายตเนห นวห ธาตห สงคหตา.

โน อปาทาธรรมเหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๓ คอ โผฏฐพพายตนะ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๙ คอ โผฏฐพพธาต วญญาณธาต ๗ ธมมธาต

ปจฉา อรณา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 39 (4ข) ตอบ แปล และวสชนา ในปจฉา ดงตอไปน (แปล) อรณธรรมน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา อรณา ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห อฏ ารสห ธาตห สงคหตา อรณธรรมน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๕ (ทงหมด)

อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘

ทตยนยสงคหเตนอสงคหตปทนทเทส ๒. ก. จงแสดงคาถา ทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทสพรอมดวยค าแปล ? 41 ๒. ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 44(3ก), 46(2ก), 47ส, 54ส

ตอบ ก. แสดงคาถา ทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทส พรอมดวยค าแปล ดงน ทสายตนา สตตรส ธาตโย สตตนทรยา อสญ ภโว เอกโวการภโว ปรเทโว สนทสสนสปปฏฆ อนทสสน ปนเทว สปปฏฆ อปาทาต ฯ

41, 44(3ก), 46(2ก) บททพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทสน ม ๔๒ บท คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๗ (เวนธมมธาต) รปอนทรย ๗ มจกขนทรย เปนตน จนถงปรสนทรย เปนทสด อสญญภพ ๑ เอกโวการภพ ๑ ปรเทวบท ๑ สนทสสนสปปฏฆบท ๑ อนทสสนสปปฏฆบท ๑ สปปฏฆบท ๑ อปาทาบท ๑ รวม ๔๒ บท

๒. ข. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทสนน ส าหรบจตแสดงอยางไร และมกนทเทสคอ นทเทสอะไรบาง ? 47ส

ตอบ ข. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทส ส าหรบจตนน เปนธรรมทขนธ อายตนะ เหมอนกน แตธาตตางกน ม ๗ นทเทสคอ ๑. จกขวญญาณธาตนทเทส ๒. โสตวญญาณธาตนทเทส ๓. ฆานวญญาณธาตนทเทส ๔. ชวหาวญญาณธาตนทเทส ๕. กายวญญาณธาตนทเทส ๖. มโนธาตนทเทส ๗. มโนวญญาณธาตนทเทส

๒. ก. ตกมาตกา ทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทส มกนทเทส ? คออะไรบาง ?53ส

ตอบ ก. ตกมาตกา ทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทส ม ๒ นทเทส คอ ๑. สนทสสนสปปฏฆปทนทเทส ๒. อนทสสนสปปฏฆปทนทเทส

วชา : ธาตกถา 15 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๒. ก. พาหรมาตกา ทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทสนน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 53 ตอบ ก. พาหรมาตกา ทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทสนน ม ๕ นทเทส คอ

๑. สนทสสนสปปฏฆปทนทเทส ๒. อนทสสนสปปฏฆปทนทเทส ๓. สนทสสนปทนทเทส ๔. สปปฏฆปทนทเทส ๕. อปาทาปทนทเทส

๒. ก. บทนทเทสทนบสงเคราะหรป ๒๕ โดยความเปนขนธเหมอนกน แตอายตนะ ธาตตางกน มกนทเทสคอนทเทสอะไรบาง อยในนทเทสใด ? 49

ตอบ ก. บทนทเทสทนบสงเคราะหรป ๒๕ โดยความเปนขนธเหมอนกน แตอายตนะ ธาตตางกน ม ๒ นทเทส คอ ๑. โผฏฐพพายตนนทเทส อยในอายตนะนทเทส ๒. โผฏฐพพธาตนทเทส อยในธาตนทเทส

๒. ก. บทนทเทสทนบสงเคราะห โอฬารกรป 11 (เวนรปารมณ) โดยความเปนขนธ เหมอนกน แตอายตนะ ธาตตางกน มกนทเทส? คอนทเทสอะไรบาง? 50, 54

ตอบ ก. บทนทเทสทนบสงเคราะห โอฬารกรป 11 (เวนรปารมณ) โดยความเปนขนธ เหมอนกน แตอายตนะ ธาตตางกน ม ๒ นทเทส คอ ๑. เอกโวการภวนทเทส ๒. อสญญภวนทเทส

๓. บทนทเทสดงตอไปน นบสงเคราะหธรรมอะไรทขนธ ตางกน แตอายตนะ ธาต เหมอนกน ชวตนทรยนทเทส, สขนทรยนทเทส, อสงขตปทนทเทส,เจตสกปทนทเทส, จตตานปรวตตปทนทเทส ? 43ส

ตอบ ชวตนทรย นบสงเคราะห เวทนา สญญา นพพาน สขนทรย นบสงเคราะห สญญา สงขาร สขมรป นพพาน อสงขตธรรม นบสงเคราะห เวทนา สญญา สงขาร สขมรป เจตสกธรรม นบสงเคราะห สขมรป นพพาน จตตานปรวตตธรรม นบสงเคราะห นพพาน

๒. จงแสดง จกขายตนนทเทส, ชวหาวญญาณธาตนทเทส ตามทตยนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 52

ตอบ แสดง จกขายตนนทเทส ตามทตยนยนทเทส เฉพาะภาษาไทย ดงน ป. จกขายตนะ น นบสงเคราะหรป ๒๗ (เวนจกขปสาท) โดยความเปนรปขนธ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปน

จกขายตนะ จกขธาต ไมได รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? ว. รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ จกขายตนะ มนายตนะ ธาต ๘ คอ จกข

ธาต วญญาณธาต ๗ แสดง ชวหาวญญาณธาตนทเทส ตามทตยนยนทเทส เฉพาะภาษาไทย ดงน

ป. ชวหาวญญาณธาต น นบสงเคราะหวญญาณธาต ๖ ทเหลอ โดยความเปนวญญาณขนธ มนายตนะไดแตนบสงเคราะหโดยความเปนชวหาวญญาณธาต ไมได วญญาณธาต ๖ ทเหลอ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. วญญาณธาต ๖ ทเหลอเหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๒ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ชวหาวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑

๓. ข. จงแสดง รปายตนนทเทส ตามทตยนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 44

วชา : ธาตกถา 16 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ข. ป. รปายตนะ นนบสงเคราะหรป ๒๗ (เวนรปารมณ) โดยความเปนรปขนธได แตนบสงเคราะหโดยความเปนรปายตนะ รปธาต ไมได รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ รปายตนะ มนายตนะ ธาต ๘ คอ รปธาต ๑ วญญาณธาต ๗

๒. จงแสดงปจฉาและวสชนา รปธาตนทเทส ตามทตยนยนทเทส ? 45ส (เฉพาะภาษาไทย) ? 46ส ตอบ ปจ. รปธาตน นบสงเคราะห รป ๒๗ (เวนรปารมณ) โดยความเปนรปขนธได แตนบสงเคราะหโดยความเปนรปายตนะ รปธาตไมได รป ๒๗ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ รปายตนะ ๑ มนายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ รปธาต วญญาณธาต ๗

๓. จงแปลปจฉา พรอมวสชนา ทงบาลและค าแปล ในปจฉาดงตอไปน ? 40

๒. ข. จงวสชนาทงบาลและค าแปลในปจฉาดงตอไปน (ไมตองแปลปจฉา) ? 49 ปจฉา รปธาตยา เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา? 40(3). 49(2ข) ปจฉา สปปฏเฆห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 40(3). 49(2ข) ตอบ [40 (แปล) รปายตนะน นบสงเคราะห รป ๒๗ (เวนรปารมณ) โดยความเปนรปขนธได แตนบสงเคราะหโดยความเปนรปายตนะ รปธาตไมได รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?] วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห อฏ ห ธาตห อสงคหตา รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ รปายตนะ ๑ มนายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ

รปธาต วญญาณธาต ๗ [40 (แปล) สปปฏฆธรรมเหลาน นบสงเคราะห สขมรป ๑๖ โดยความเปนรปขนธได แตนบสงเคราะหโดยความ

เปน โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ ไมได สขมรป ๑๖ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?]

วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห อสงคหตา สขมรป ๑๖ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ มนายตนะ ๑

ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๗

๒. ข. จงแปลปจฉา พรอมวสชนาเปนภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน ? 50, 54 ปจฉา. ฆานวญญาณธาตยา เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 50, 54 ปจฉา. ปรเทเวน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 50, 54

ตอบ ข. แปลปจฉา พรอมวสชนาเปนภาษาไทย ดงน ปจฉา. ฆานวญญาณธาตน นบสงเคราะห วญญาณธาต ๖ ทเหลอ โดยความเปนวญญาณขนธและ มนายตนะได

แตนบสงเคราะหโดยความเปน ฆานวญญาณธาต ไมได วญญาณธาต ๖ ทเหลอ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 17 มชฌมอาภธรรมกะเอก

วสชนา. วญญาณธาต ๖ ทเหลอ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๒ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ฆาน-วญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑

ปจฉา. ปรเทวน นบสงเคราะห รป ๒๗ (เวนสททารมณ) โดยความเปน รปขนธ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปน สททายตนะ สททธาต ไมได รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ สททายตนะ ๑ มนายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ สททธาต ๑ วญญาณธาต ๗

๒. ข. จงแสดง กายวญญาณธาตนทเทส อปาทาปทนทเทส ตามทตยนยนทเทส? (เฉพาะภาษาไทย) 53(2ข), 55(2ก)

ตอบ ข. ป. กายวญญาณธาต น นบสงเคราะห วญญาณธาต ๖ ทเหลอ โดยความเปนวญญาณขนธ มนายตนะ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปน กายวญญาณธาต ไมได วญญาณธาต ๖ ทเหลอ เหลานน นบสงเคราะห ไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. วญญาณธาต ๖ ทเหลอ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๒ คอ โอฬารกธาต ๑๐ กายวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑

ป. อปาทายรป ๒๔ เหลาน นบสงเคราะห ปถว เตโช วาโย โดยความเปนรปขนธ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปน โอฬารกายตนะ ๙ ธมมายตนะ ๑ โอฬารกธาต ๙ ธมมธาต ๑ (เวนโผฏฐพพายตนะ โผฏฐพพธาต) ไมได ปถว เตโช วาโย เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. ปถว เตโช วาโย เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๙ (เวนโผฏฐพพายตนะ) มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๙ (เวนโผฏฐพพธาต) วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๒. ก. ถาวสชนาแปลวา วญญาณธาต ๖ ทเหลอเหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๒ คอ โอฬารกธาต ๑๐ มโนธาต ๑ ธมมธาต ๑. ค าปจฉาเปนภาษาบาลวาอยางไร ? 50ส

ตอบ ก. ค าปจฉาเปนภาษาบาลวา ปจฉา มโนธาตยา เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

๒. จงแปลปจฉาพรอมวสชนาทงบาลและค าแปล ในปจฉาตอไปน? 45 ก. ป. มโนธาตยา เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 45 ข. ป. สนทสสเนห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสง

คเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 45

ตอบ ก. แปล มโนธาตน นบสงเคราะหวญญาณธาต ๖ ทเหลอ โดยความเปนวญญาณขนธและมนายตนะได แตนบสงเคราะหโดยความเปนมโนธาต ไมได วญญาณธาต ๖ ทเหลอเหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร?

วชา : ธาตกถา 18 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห ทวาทสห ธาตห อสงคหตา. วญญาณธาต ๖ ทเหลอเหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๒ คอ โอฬารกธาต ๑๐ มโนธาต ๑ ธมมธาต ๑ ข. สนทสสนธรรมน นบสงเคราะหรป ๒๗ (เวนรปารมณ) โดยความเปนรปขนธได แตนบสงเคราะหโดยความเปนรปายตนะ รปธาต ไมได รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห อฏ ห ธาตห อสงคหตา. รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ รปายตนะ มนายตนะ ธาต ๘ คอ รปธาต ๑ วญญาณธาต ๗

๓. จงแปลปจฉา พรอมวสชนาทงบาลและภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน ก. ปจ. มโนวญญาณธาตยา เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 47 ข. ปจ. อนทสสนสปปฏเฆห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา

ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 47

ตอบ แปลปจ. พรอมวสชนาทงบาล และภาษาไทย ก. ปจ. มโนวญญาณธาตน นบสงเคราะห วญญาณธาต ๖ ทเหลอ โดยความเปนวญญาณขนธ มนายตนะ ได แต

นบสงเคราะหโดยความเปนมโนวญญาณธาต ไมได วญญาณธาต ๖ ทเหลอเหลานนนบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห ทวาทสห ธาตห อสงคหตา. แปล วญญาณธาต ๖ ทเหลอเหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ

สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๒ คอโอฬารกธาต ๑๐ มโนวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑

ข. ปจ. อนทสสนสปปฏฆธรรมน นบสงเคราะหรปารมณ และสขมรป ๑๖ โดยความเปนรปขนธ ไดแตนบสงเคราะหโดยความเปน โอฬารกายตนะ ๙ (เวนรปายตนะ) โอฬารกธาต ๙ (เวนรปธาต) ไมได รปารมณและสขมรป ๑๖ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

ว. เต ธมมา จตห ขนเธห ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. แปล รปารมณ และสขมรป ๑๖ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๑๐ คอ โอฬารกายตนะ ๙ (เวนรปายตนะ) มนายตนะ ๑ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๖ (เวนรปธาต วญญาณธาต ๗)

๒. บทนทเทสตอไปน นบสงเคราะหธรรมอะไรทขนธเหมอนกนแต อายตนะ ธาตตางกน อตถนทรยนทเทส, ปรเทวนทเทส, สปปฏฆปทนทเทส, สนทสสนปทนทเทส, อปาทาปทนทเทส? 51

ตอบ บทนทเทสตอไปน นบสงเคราะหธรรมตอไปนท ขนธเหมอนกนแตอายตนะ ธาตตางกน อตถนทรยนทเทส นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ ปรเทวนทเทส นบสงเคราะห รป ๒๗(เวนสททารมณ) สปปฏฆนทเทส นบสงเคราะห สขมรป ๑๖ สนทสสนปทนทเทส นบสงเคราะห รป ๒๗(เวนรปารมณ) อปาทาปทนทเทส นบสงเคราะห ปถว เตโช วาโย

๓. ก. จงแสดง ปรสนทรยนทเทส ตามทตยนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 43

วชา : ธาตกถา 19 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ก. ป. ปรสนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

ปรสนทรยน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนรปขนธได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ไมได / โอฬารกรป ๑๒ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห อฏ ห ธาตห อสงคหตา / โอฬารกรป ๑๒ เหลานนนบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๒. ข. ใหแปลและวสชนาทงบาลและค าแปลปจฉาตอไปน ป. ปรสนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 48

ตอบ ข. แปล วสชนา

๒. ข. จงแสดง อสญญภวนทเทส ตามทตยนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 46

๒. ข. จงแสดง เอกโวการภวนทเทส ตามทตยนยนทเทส มาโดยละเอยด? 55

ตอบ (46) ข. แสดงอสญญภวนทเทส ตามทตยนยนทเทส มาโดยละเอยด ดงน (55)-> ข. แสดง เอกโวการภวนทเทส ตามทตยนยนทเทส ดงน

ป. (46 = อสญ ภเวน) เอกโวการภเวน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

(46 = อสญ ภวะน) เอกโวการภวะน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๑ (เวนรปารมณ) โดยความเปนรปขนธ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปนรปายตนะ ธมมายตนะ รปธาต ธมมธาต ไมได

โอฬารกรป ๑๑ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา จตห ขนเธห ตหายตเนห นวห ธาตห อสงคหตา. โอฬารกรป ๑๑ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๓ คอ รปายตนะ ๑ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑

ธาต ๙ คอ รปธาต ๑ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๔. จงแสดง เอกโวการภวนทเทส และ อนทสสนสปปฏฆปทนทเทส ตามทตยนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ทงปจฉาและวสชนา? 42

ตอบ ปจฉา เอกโวการภวะน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๑ (เวนรปารมณ) โดยความเปนรปขนธ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปนรปายตนะ ธมมายตนะ รปธาต ธมมธาต ไมได โอฬารกรป ๑๑ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. โอฬารกรป ๑๑ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๓ คอ รปายตนะ ๑ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๙ คอ รปธาต ๑ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

ปจฉา อนทสสนสปปฏฆธรรมเหลาน นบสงเคราะห รปารมณ และสขมรป ๑๖ โดยความเปน รปขนธ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปน โอฬารกายตนะ ๙ (เวนรปายตนะ) โอฬารกธาต ๙ (เวนรปธาต) ไมได รปารมณ และสขมรป ๑๖ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา.รปารมณ และสขมรป ๑๖ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๑๐ คอ โอฬารกายตนะ ๙ (เวนรปายตนะ) มนายตนะ ๑ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๙ (เวนรปธาต) วญญาณธาต ๗

วชา : ธาตกถา 20 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๒. ข. จงแปลปจฉา พรอมวสชนา พรอมดวยค าแปลใน ปรเทวนทเทส ตามทตยนยนทเทส ? 41

ตอบ ข. แสดงปจฉา พรอมวสชนา ปรเทวนทเทส ตามทตยนยนทเทส ปจฉา ปรเทเวน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา

กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? ปรเทวน นบสงเคราะห รป ๒๗ (เวนสททารมณ) โดยความเปน รปขนธ ได แตนบสงเคราะหโดยความเปน สททายตนะ สททธาต ไมได รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห อฏ ห ธาตห อสงคหตา รป ๒๗ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ สททายตนะ ๑ มนายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ สททธาต ๑ วญญาณธาต ๗

๒. ก. ตงแตปฐมนยนทเทสจนถงสตตมนยนทเทสนน ปรสนทรยนทเทส แสดงไดกนย คออะไรบาง ? 48

ตอบ ก. ตงแตปฐมนยนทเทสถงสตตมนยนทเทสนน ปรสนทรยนทเทส แสดงได ๖ นย ๑. ปฐมนย ๒. ทตยนย ๓. ตตยนย ๔. จตตถนย ๕. ปญจมนย ๖.ฉฏ นย

๒. ข. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทส และตตยนยนทเทสนนตางกนหรอเหมอนกน ? 44ส

ตอบ ข. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนทเทสและตตยนยนทเทสนน ตางกน ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในทตยนยนเทสนน เปนธรรมทขนธ เหมอนกน แตอายตนะ ธาตตางกน (ส าหรบรป)

หรอ เปนธรรมทขนธอายตนะเหมอนกน แตธาตตางกน (ส าหรบจต) สวนธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน เปนธรรมทขนธตางกนแตอายตนะธาตเหมอนกน

ตตยนยอสงคหตปทนทเทส ๒. ก. จงแสดงคาทพระพทธองคทรงแสดงใน ตตยนยนทเทส พรอมทงค าแปล ? 42 ตอบ ก. แสดงคาทพระพทธองคทรงแสดงใน ตตยนยนทเทส คอ

๑) ตโย ขนธา ตถา สจจา อนทรยาน จ โสฬส ปทาน ปจจยากาเร จททสปร จททส

๒) สมตส ปาทา โหนต โคจฉเกส ทสสวถ ทเว จฬนตรทกา อฏ โหนต มหนตราต ฯ

๑) นกศกษาทงหลายพงทราบบททพระสมมาสมพทธเจาทรงแสดงใน ตตยนยนทเทส ดงน คอ เจตสกขนธ ๓, สจจะ ๓ คอ สมทยสจจะ นโรธสจจะ มคคสจจะ อนทรย ๑๖ (เวนปสาทอนทรย ๕, มนนทรย ๑) ปฏจจสมปบาท ๑๔ บท (เวนวญญาณ นามรป สฬายตนะ อปปตตภวะ ปรเทวะ) บททตอจากปฏจจสมปบาท ๑๔ บท (เวนอทธบาท จต)

๒) บท ๓๐ บท ทอยในโคจฉก ๑๐, อปจจยบท อสงขตบท ทอยในจฬนตรทก, บท๘ ทอยใน มหนตรทก รวม ๙๐ บท

๔. ก. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงใน ตตยนยนทเทส มเทาไร คออะไรบาง ? 44

ตอบ ก. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทส ม ๙๐ บท คอ เจตสกขนธ ๓ สจจะ ๓ คอ สมทยสจจะ นโรธสจจะ มคคสจจะ, อนทรย ๑๖ (เวนปสาทอนทรย ๕ มนนทรย ๑) ปฏจจสมปบาท ๑๔ บท (เวนวญญาณ นามรป สฬายตนะ อปปตตภวะ ปรเทวะ), บททตอจากปฏจจสมปบาท ๑๔ บท (เวนอทธบาท จต) บท ๓๐ บท ทอยในโคจฉก ๑๐ อปจจยบท อสงขตบท ทอยในจฬนตรทก, บท ๘ บท ทอยในมหนตรทก

วชา : ธาตกถา 21 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๓. ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทสนนมกบท? ขนธ ๕ กบสจจะ ๔ นนแสดงไดกบท? อะไรบาง ? 47ส

ตอบ ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในตยนยนทเทสนนม ๙๐ บท และ ขนธ ๕ แสดงได ๓ บทคอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ หรอเจตสกขนธ ๓ สจจะ ๔ แสดงได ๓ บท คอ สมทยสจจะ นโรธสจจะ มคคสจจะ

๓. ก. ในตตยนยนทเทส บทนทเทสทองคธรรมได ๒ ขนธ คอ รปขนธ สงขารขนธ นบสงเคราะหเวทนา สญญา นพพาน โดยความเปนขนธตางกน แตอายตนะธาตเหมอนกนมจ านวนกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ?53ส

ตอบ ก. มจ านวน ๔ นทเทสคอ ๑. ชวตนทรยนทเทส ๒. ชาตนทเทส ๓. ชรานทเทส ๔. มรณนทเทส

๓. ก. นพพาน เปนองคธรรมของนทเทสอะไรบาง เมอน ามาแสดงตามตตยนยนทเทสแลว, นบสงเคราะหธรรมอะไรท ขนธตางกน แตอายตนะ ธาตเหมอนกน? 51ส

ตอบ ก. นพพานเปนองคธรรมของนทเทส ๓ นทเทส คอ นโรธสจจนทเทส อปปจจยปทนทเทส อสงขตปทนทเทส เมอน ามาแสดงตามตตยนยนทเทสแลว นบสงเคราะห เวทนา, สญญา, สงขาร สขมรป โดยความเปน ขนธตางกน แตอายตนะ ธาตเหมอนกน

๒. ข. บททพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน มกบท และอนทรยนทเทสทไมทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 50ส

ตอบ ข. บททพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน ม ๙๐ บท และอนทรยนทเทสทไมทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน ม ๖ บท คอ ปสาทอนทรย ๕ (หรอ จกขนทรย โสตนทรย ฆานนทรย ชวหนทรย กายนทรย) มนนทรย

๓. ก. อนทรยนทเทส ทแสดงในตตยนยนทเทสไดนน มเทาไร ? อะไรบาง ? 50

ตอบ ก. ม ๑๖ คอ ๑. อตถนทรยนทเทส ๒. ปรสนทรยนทเทส ๓. ชวตนทรยนทเทส ๔. สขนทรยนทเทส ๕. ทกขนทรยนทเทส ๖. โสมนสสนทรยนทเทส ๗. โทมนสสนทรยนทเทส ๘. อเปกขนทรยนทเทส ๙. สทธนทรยนทเทส ๑๐. วรยนทรยนทเทส ๑๑. สตนทรยนทเทส ๑๒. สมาธนทรยนทเทส ๑๓. ปญญนทรยนทเทส ๑๔. อนญญาตญญสสามตนทรยนทเทส ๑๕. อญญนทรยนทเทส ๑๖. อญญาตาวนทรยนทเทส

๓. ก. ปฏจจสมปบาท ทพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 55

ตอบ ก. ปฏจจสมปบาท ทพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน ม ๑๔ บท คอ ๑.อวชชา ๒. สงขาร ๓. ผสสะ ๔. เวทนา ๕. ตณหา ๖.อปาทาน ๗. กมมภวะ ๘.ชาต ๙.ชรา ๑๐.มรณะ ๑๑. โสกะ ๑๒.ทกข ๑๓. โทมนสสะ ๑๔. อปายาสะ

๓. ก. ในปฏจจสมปบาทนทเทสนน นทเทสทนบสงเคราะห เวทนา สญญา สขมรป นพพาน โดยความเปนสงขารขนธไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาตไดนน มกนทเทส? คอนทเทสอะไรบาง ? 52

ตอบ ก. ในปฏจจสมปบาทนทเทสนน นทเทสทนบสงเคราะห เวทนา สญญา สขมรป นพพาน โดยความเปนสงขารขนธไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปนธมมายตนะ ธมมธาตไดนน ม ๗ นทเทส คอ

วชา : ธาตกถา 22 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๑. อวชชานทเทส ๒. สงขารนทเทส ๓. ผสสนทเทส ๔. ตณหานทเทส ๕. อปาทานนทเทส ๖. กมมภวะนทเทส ๗. อปายาสนทเทส

๔. ก. จงแสดง ปจฉา วสชนา พรอมค าแปล ในสมทยสจจปทนทเทส ตามตตยนยนทเทส ? 40 ตอบ ก. ปจฉา สมทยสจเจน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? สมทยสจจะน นบสงเคราะห เวทนา สญญา สขมรป นพพาน โดยความเปนสงขารขนธไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๒. ข. จงแสดงปจฉาวสชนา นโรธสจจนทเทส ตามตตยนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 42 ๓. จงแปลปจฉา พรอมทงวสชนาเปนภาษาบาล และภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน ? 51

ก. ปจฉา. นโรธสจเจน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 49ส(1/2), 51

ข. ปจฉา. จตตานปรวตตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 51

ตอบ ปจฉา นโรธสจจะน นบสงเคราะห เวทนา สญญา สงขาร สขมรป โดยความเปน ขนธไมได

แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาตได เวทนา สญญา สงขาร สขมรป เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา ฯ แปล เวทนา สญญา สงขาร สขมรป เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ

สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑ ข. จตตานปรวตตธรรมน นบสงเคราะห นพพาน โดยความเปนรปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธไมได

แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาตได นพพานเหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา ฯ แปล นพพานเหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธอยางใดอยางหนงไมม นบสงเคราะหไดดวย ธมมายตนะ ๑

ธมมธาต ๑

๓. ก. ปจฉา อตถนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 48ส

ตอบ ก. แปล อตถนทรยน นบสงเคราะหเวทนา สญญา สงขาร นพพาน โดยความเปนรปขนธไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปนธมมายตนะ ธมมธาตได เวทนา สญญา สงขารนพพานเหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วชา : ธาตกถา 23 มชฌมอาภธรรมกะเอก

วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๔. อนทรยนทเทส ทแสดงในตตยนยนทเทสไดนน มเทาไร? อะไรบาง? ใหแสดงบทท ๓ มาเปนตวอยางทงไทยและบาล ? 47

ตอบ ม ๑๖ บท คอ อตถนทรยนทเทส ปรสนทรยนทเทส ชวตนทรยนทเทส เวทนนทรย ๕ บท อนทรยทเหลออก ๘ บทมสทธนทรยเปนตน จนถง อญญาตาวนทรย เปนทสด

แสดงบทท ๓ คอ ชวตนทรยนทเทส เปนตวอยาง ดงน

๓. ข. จงแสดงปจฉา วสชนา ทงภาษาบาลและภาษาไทยในชวตนทรยนทเทส ตามตตยนยนทเทส ? 52

ตอบ ข. แสดงปจฉา วสชนา ทงภาษาบาลและภาษาไทยในชวตนทรยนทเทส ตามตตยนยนทเทส ดงน ปจฉา. ชวตนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา

กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? แปล ชวตนทรย น นบสงเคราะห เวทนา สญญา นพพาน โดยความเปน รปขนธ สงขารขนธไมได แตนบสงเคราะห

โดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาตได เวทนา สญญา นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา ฯ แปล. เวทนา สญญา นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหได

ดวย ขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. ก. บทนทเทสตอไปนนบสงเคราะหธรรมอะไรทขนธตางแตอายตนะ ธาตเหมอนกน? ปรสนทรยนทเทส, อวชชานทเทส, โสกนทเทส, ชรานทเทส, จตตานปรวตตปทนทเทส? 49

ตอบ ก. นทเทสตอไปนนบสงเคราะหธรรมทขนธตาง แตอายตนะ ธาตเหมอนกน ปรนสนทรยนทเทส นบสงเคราะห เวทนา สญญา สงขาร นพพาน อวชชานทเทส นบสงเคราะห เวทนา สญญา สขมรป นพพาน โสกนทเทส นบสงเคราะห สญญา สงขาร สขมรป นพพาน ชรานทเทส นบสงเคราะห เวทนา สญญา นพพาน จตตานปรวตตปทนทเทส นบสงเคราะห นพพาน

๒. ข. บทนทเทสดงตอไปน นบสงเคราะหธรรมอะไรทขนธ ตางกน แตอายตนะ ธาต เหมอนกน สขนทรยนทเทส, อสงขตปทนทเทส, เจตสกปทนทเทส. จตตานปรวตตปทนทเทส ?53ส

ตอบ ข. บทนทเทสดงตอไปน นบสงเคราะหธรรมทขนธ ตางกน แตอายตนะ ธาต เหมอนกน สขนทรยนทเทส นบสงเคราะห สญญา สงขาร สขมรป นพพาน อสงขตปทนทเทส นบสงเคราะห เวทนา สญญา สงขาร สขมรป เจตสกปทนทเทส นบสงเคราะห สขมรป นพพาน จตตานปรวตตปทนทเทส นบสงเคราะห นพพาน

๓. จงแสดง อเปกขนทรยนทเทส กเลสสงกเลสกปทนทเทส ตามตตยนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 53

วชา : ธาตกถา 24 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ อเปกขนทรยนทเทส ปจฉา. อเปกขนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา, เต

ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? อเบกขนทรยน นบสงเคราะห สญญา สงขาร สขมรป นพพาน โดยความเปน เวทนาขนธ ไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได, สญญา สงขาร สขมรป นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. สญญา สงขาร สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต

กเลสสงกเลสกปทนทเทส ปจฉา กเลเสห เจว สงกเลสเกห จ ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

สงคหตา, เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? กเลสสงกเลสกธรรมเหลาน นบสงเคราะห เวทนา สญญา สขมรป นพพาน โดยความเปนสงขารขนธไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปนธมมายตนะ ธมมธาตได, เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต

๓. จงแปลปจฉาและวสชนาภาษาไทย ในค าปจฉาดงตอไปน ป. อวชชาย เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาต สงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 55ส(2/2) ตอบ แปล ป. อวชชา น นบสงเคราะห เวทนา สญญา สขมรป นพพาน โดยความเปน สงขารขนธ ไมได

แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต

๓. จงแสดง เวทนานทเทส (ในปฏจจสมปบาท) อปปจจยปทนทเทส ตามตตยนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 54

ตอบ ป. เวทนาทเกดขนโดยอาศยผสสะเปนเหตน นบสงเคราะห สญญา สงขาร สขมรป นพพาน โดยความเปนเวทนาขนธ ไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได

สญญา สงขาร สขมรป นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. สญญา สงขาร สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑ ป. อปปจจยธรรม เหลาน นบสงเคราะห เวทนา สญญา สงขาร สขมรป โดยความเปนขนธ ไมได

แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได

วชา : ธาตกถา 25 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เวทนา สญญา สงขาร สขมรป เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เวทนา สญญาสงขาร สขมรป เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ

สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. จงแปลปจฉาและวสชนาพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ? 46 ป. ชาตยา เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา. ป. กเลเสห เจว ส กลฏเ ห จ ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา

ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา. ตอบ แปล ป. ชาต นนบสงเคราะห เวทนา สญญา นพพาน โดยความเปนรปขนธ สงขารขนธ ไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได เวทนา สญญา นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. เวทนา สญญา นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหได

ดวยขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑ แปล ป. สภาวธรรมทงหลายทเปนกเลสและเรารอนเหลาน นบสงเคราะหเวทนา สญญา สขมรป นพพาน โดยความ

เปนสงขารขนธ ไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. เวทนา สญญา สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบ

สงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. ข. จงแปลและวสชนาพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน? 55 ป. มรเณน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา? ตอบ ข. แปล ป. มรณะน นบสงเคราะห เวทนา สญญา นพพาน โดยความเปนรปขนธ สงขารขนธ ไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปน ธมมายตนะ ธมมธาต ได เวทนา สญญา นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. เวทนา สญญา นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. จงแสดง ฌานนทเทส ตามตตยนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 48

ตอบ ป. ฌาเนน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

ฌานน นบสงเคราะห สญญา สขมรป นพพาน โดยความเปนเวทนาขนธ สงขารขนธ ไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปนธมมายตนะ ธมมธาตได สญญา สขมรป นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ทวห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา.

วชา : ธาตกถา 26 มชฌมอาภธรรมกะเอก

สญญา สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๒ คอ รปขนธ สญญาขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. ข. จงแสดงจตตสมปยตตปทนทเทส มาโดยละเอยดตามตตยนยนทเทส ? 45

ตอบ ข. แสดงจตตสมปยตตปทนทเทสดงน ปจฉา จตตสมปยตเตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? จตตสมปยตตธรรมเหลาน นบสงเคราะห สขมรป นพพาน โดยความเปนเวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปนธมมายตนะ ธมมธาตได สขมรป นพพานเหลานน นบสงเคราะหดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. สขมรป นพพาน เหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยรปขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. ข. จงแสดง จตตสงสฏฐปทนทเทส ตามตตยนยนทเทส ? (เฉพาะภาษาไทย) ? 43

ตอบ ข. ป. จตตสงสฏฐธรรมน นบสงเคราะห สขมรป นพพาน โดยความเปน เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ ไมได แตนบสงเคราะหโดยความเปนธมมายตนะ ธมมธาต ได สขมรป นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. สขมรป นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยรปขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. ข. ในอสงขตปทนทเทสนน จะแสดงตาม ตตยนยนทเทส วาอยางไร? 44(4ข), 49

ตอบ ข. แสดง อสงขตปทนทเทส ตามตตยนยนทเทส ปจ. อสงขเตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา

กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? แปล อสงขตธรรมเหลาน นบสงเคราะหเวทนา สญญา สงขาร สขมรป โดยความเปนขนธไมได แตนบสงเคราะหโดย

ความเปน ธมมายตนะ ธมมธาตได เวทนา สญญา สงขาร สขมรป เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. แปล เวทนา สญญา สงขาร สขมรป เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๔ คอรปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ

สงขารขนธ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. ก. บทนทเทสดงตอไปน นบสงเคราะห ธรรมอะไรทขนธตาง แตอายตนะ ธาต เหมอนกน ? 41 มคคสจจนทเทส, โสกนทเทส, มรณนทเทส, ฌานนทเทส, จตตสหภปทนทเทส

ตอบ ก. บทนทเทสตอไปน นบสงเคราะหธรรมท ขนธตาง แตอายตนะ ธาต เหมอนกน ดงน มคคสจจะ น นบสงเคราะห เวทนา สญญา สขมรป นพพาน โสกะ น นบสงเคราะห สญญา สงขาร สขมรป นพพาน มรณะ น นบสงเคราะห เวทนา สญญา นพพาน

วชา : ธาตกถา 27 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ฌาน น นบสงเคราะห สญญา สขมรป นพพาน จตตสหภธรรม น นบสงเคราะห นพพาน

๓. ก. จงแสดงธรรมทนบสงเคราะหบทนทเทสตอไปน ตามตตยนยนทเทส ? ฌานนทเทส เหตปทนทเทส เจตสกปทนทเทส จตตสหภปทนทเทส? 45

ตอบ ก. ธรรมทฌานนทเทสนบสงเคราะหไดคอ สญญา สขมรป นพพาน ธรรมทเหตปทนทเทสนบสงเคราะหไดคอ เวทนา สญญา สขมรป นพพาน ธรรมทเจตสกปทนทเทสนบสงเคราะหไดคอ สขมรป นพพาน ธรรมทจตตสหภปทนทเทสนบสงเคราะหไดคอ นพพาน

๓. ข. จงแสดงธรรมทขนธตางกน แตอายตนะและธาตเหมอนกน ของนทเทสดงตอไปน ? 50 โสกนทเทส, สญญานทเทส, มคคนทเทส, ชวตนทรยนทเทส, จตตสงสฏฐปทนทเทส

ตอบ ข. แสดงธรรมทขนธตางกน แตอายตนะและธาตเหมอนกน ของนทเทสดงน โสกนทเทส คอ สญญา สงขาร สขมรป นพพาน สญญานทเทส คอ เวทนา สงขาร สขมรป นพพาน มคคนทเทส คอ เวทนา สญญา สขมรป นพพาน ชวตนทรยนทเทส คอ เวทนา สญญา นพพาน จตตสงสฏฐปทนทเทส คอ สขมรป นพพาน

๓. ข. ธรรมทพระพทธองค ทรงแสดงในตตยนยนทเทส และจตตถนยนทเทส เปนธรรมชนดไหน และทรงแสดงอยางไร ? 41

ตอบ ข. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในตตยนยนทเทสนน เปนธรรมท ขนธตางกน อายตนะ ธาตเหมอนกน สวนธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในจตตถนยนทเทส เปนธรรมท ขนธ อายตนะ ธาตเหมอนกน และการแสดงใน จตตถนยนทเทสน ไดทรงแสดงโดยกลบประธานบท

จตตถนยสงคหเตนสงคหตปทนทเทส ๔. ก. จงแสดงคาถาพรอมทงค าแปลในจตตถนยนทเทส ? 50

๔. ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในจตตถนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 51

๔. จงแสดงคาถาแสดงบททพระพทธองคทรงแสดงในจตตถนยนทเทส พรอมทงพระบาลและค าแปล? 52ส

ตอบ (50) ก. คาถาแสดงบททพระพทธองคทรงแสดงในจตตถนยนทเทส เทว สจจา ปนนรสนทรยา เอกาทส ปฏจจสมปปาทา อทธ ปน เอกาทส โคจฉกปทเมตถ ตสวธ .

(50, 51) (บทท)พระพทธองคทรงแสดงในจตตถนยนทเทสนน ม ๖๙ บท คอ สจจะ ๒ (เวนทกขสจจะ-นโรธสจจะ) อนทรย ๑๕ (เวนปสาทอนทรย ๕ ชวตนทรย ๑ มนนทรย ๑) ปฏจจสมปบาท ๑๑ (เวนวญญาณ นามรป สฬายตนะ เวทนา อปปตตภวะ ชาต ชรา มรณะ) บททตอจากปฏจจสมปบาทอก ๑๑ บท คอ สตปฏฐาน สมมปธาน อปปมญญา ปญจนทรย พละ โพชฌงค มคคงคะ ผสสะ เจตนา อธโมกข มนสการ บททอยในโคจฉก ๓๐ บท รวม ๖๙ บท

๔. ก. บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๐,๔๑,๔๒,๔๓,๔๔,๔๕ มอยางละกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? ตามจตตถนยนทเทส ? 52

วชา : ธาตกถา 28 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๔. จงบอกชอบทนทเทสทนบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๒, ๔๐ ทแสดงตามจตตถนยนทเทส? 48 ๓. ข. ในจตตถนยนทเทส มนทเทสใดบาง ทนบสงเคราะหโดยความเปน ขนธ อายตนะ ธาตเหมอนกนและ

บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๔, สงขารขนธเจตสก ๔๐ มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง? 51ส

ตอบ ก. บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๐ ม ๔ นทเทส คอ ๑. กเลสปทนทเทส ๒. กเลสสงกเลสกปทนทเทส ๓. กเลสสงกลฏฐปทนทเทส ๔. กเลสกเลสสมปยตตปทนทเทส

บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๑ ไมม บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๒ ม ๕ นทเทส คอ ๑. สญโญชนปทนทเทส

๒. สญโญชนสญโญชนยปทนทเทส ๓. นวรณปทนทเทส ๔. นวรณนวรณยปทนทเทส ๕. นวรณนวรณสมปยตตปทนทเทส

บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๓ ม ๑ นทเทส คอ สญโญชนสญโญชนสมปยตตปทนทเทส บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๔ ม ๑ นทเทส คอ เหตปทนทเทส บทนทเทสทนบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๕ ม ๒ นทเทส คอ ๑. เหตสเหตกปทนทเทส

๒. เหตเหตสมปยตตปทนทเทส

๓. ข. ในโคจฉกะใดบาง บทนทเทสทนบสงเคราะหสงขารเจตสก ๔๙ (เวนทฏฐ) โดยความเปนขนธ อายตนะธาตเหมอนกน (ตามนย ๔) วามกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ?53ส

ตอบ ข. บทนทเทสทนบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนทฏฐเจตสก ๑) โดยความเปนขนธ อายตนะ ธาต เหมอนกนนนม ๔ นทเทส คอ

๑. คนถคนถสมปยตตปทนทเทส ๒. ปรามาสปทนทเทส ๓. ปรามาสปรามฏฐปทนทเทส ๔. อปาทานอปาทานสมปยตตปทนทเทส

๕. ข. ในจตตถนยนทเทสนนมนทเทสใดบาง ทองคธรรมเปนรปขนธ มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง จงบอกชอนทเทสนนมาดวย? 44

ตอบ ข. ในจตตถนยนทเทสนนบทนทเทส ทองคธรรมเปนรปขนธนนม ๓ นทเทส คอ ๑. อตถนทรยนทเทส ๒. ปรสนทรยนทเทส ๓. ปรเทวนทเทส

๕. ก. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของนทเทสดงตอไปน ตามจตตถนยนทเทส ? 42 ๑) สงขารนทเทส ๒) อปาทานนทเทส ๓) โสกนทเทส ๔) อธโมกขนทเทส

ตอบ ก. แสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของนทเทสดงตอไปน ๑) สงขารนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๕๐ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก สงขาร ๒) อปาทานนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๔๘ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก อปาทาน ๓) โสกนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สข ทกข โสมนสส อเบกขาเวทนา องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก โสกะ ๔) อธโมกขนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๔๙

วชา : ธาตกถา 29 มชฌมอาภธรรมกะเอก

องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก อธโมกข

๔. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรกและองคธรรมของ เย ธมมา หลง ตามจตตถนยนทเทส ของนทเทส ดงตอไปน? 41 ก. สมทยสจจนทเทส ข. ปรสนทรยนทเทส ค. ทกขนทรยนทเทส ฆ. สมาธนทรยนทเทส ง. ปรเทวนทเทส

ตอบ ก. สมทยสจจนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๔๙ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก สมทยสจจะ

ข. ปรสนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สขมรป ๑๕ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก ปรสนทรย

ค. ทกขนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สข โสมนส โทมนส อเบกขา องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก ทกขนทรย

ฆ. สมาธนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๕๐ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก สมาธนทรย

ง. ปรเทวนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก อปรเทวจตตชสททะ อตสททะ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก ปรเทวจตตชสททะ

๔. ก. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ตามจตตถนยนทเทสของนทเทสดงตอไปน อตถนทรยนทเทส ปญญนทรยนทเทส โทมนสสนทเทส อปปมญญานทเทส ? 43

ตอบ ก. อตถนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สขมรป ๑๕ อตถนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก อตถนทรย ปญญนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๔๙ ปญญนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก ปญญนทรย โทมนสสนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สข ทกข โสมนสส อเบกขา โทมนสสนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก โทมนสส อปปมญญานทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๕๐ อปปมญญานทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก อปปมญญา

๔. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของบทนเทสดงตอไปนตามจตตถนยนทเทส อตถนทรนทเทส, สทธนทรยนทเทส, อเปกขนทรยนทเทส, มคคสจจนทเทส, ปรเทวนทเทส ? 43ส, 47ส

ตอบ อนถนทรย เย ธมมา แรก ไดแก สขมรป ๑๕ อนถนทรย เย ธมมา หลง ไดแก อนถนทรย สทธนทรย เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนสทธาเจตสก) สทธนทรย เย ธมมา หลง ไดแก สทธนทรย อเปกขนทรย เย ธมมา แรก ไดแก สข ทกข โสมนส โทมนส อเปกขนทรย เย ธมมา หลง ไดแก อเปกขนทรย มคคสจจะ เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๕๐

วชา : ธาตกถา 30 มชฌมอาภธรรมกะเอก

มคคสจจะ เย ธมมา หลง ไดแก มคคสจจะ ปรเทวะ เย ธมมา แรก ไดแก อปรเทวจตตชสททะ อตชสททะ ปรเทวะ เย ธมมา หลง ไดแก ปรเทวจตตชสททะ

๔. ก. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ตามจตตถนยนทเทส ของนทเทส ดงตอไปน ? 46

๑. อตถนทรยนทเทส ๒. สมมปปธานนทเทส ๓. ทกขนทเทส ๔. มนสการนทเทส ? 46

ตอบ ก. แสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ตามจตตถนยนทเทส ของนทเทส ตอไปน อตถนทรยนทเทส เย ธมมา แรก ไดแก สขมรป ๑๕

อตถนทรยนทเทส เย ธมมา หลง ไดแก อตถนทรย สมมปปธานนทเทส เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๕๐ สมมปปธานนทเทส เย ธมมา หลง ไดแก สมมปปธาน ทกขนทเทส เย ธมมา แรก ไดแก สข โสมนสส โทมนสส อเบกขา ทกขนทเทส เย ธมมา หลง ไดแก ทกข มนสการนทเทส เย ธมมา แรก ไดแก สงขารขนธเจตสก ๔๙ มนสการนทเทส เย ธมมา หลง ไดแก มนสการ

๕. ก. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และแสดงองคธรรมของ เย ธมมาหลง ของบทนทเทส ดงตอไปนตามจตตถนยนทเทส โสกนทเทส สมมปปธานนทเทส ปรสนทรยนทเทส ปรเทวนทเทส ? 44

ตอบ ก. แสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรกและแสดงองคธรรมของ เย ธมมา หลงของบทนทเทสดงตอไปน โสกนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรกไดแก สข ทกข โสมนส อเบกขา องคธรรมของ เย ธมมา หลงไดแก โสกะ สมมปปธานนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรกไดแก สงขารขนธเจตสก ๕๐ องคธรรมของ เย ธมมา หลงไดแก สมมปปธาน ปรสนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรกไดแก สขมรป ๑๕ องคธรรมของ เย ธมมา หลงไดแก ปรสนทรยะ ปรเทวนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรกไดแก อปรเทวจตตชสททะ อตชสททะ องคธรรมของ เย ธมมา หลงไดแก ปรเทวจตตชสททะ

๓. จงแปลและวสชนาพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ? 49ส ป. มคคสจเจน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 49ส(2/2)

ตอบ แปลป. มคคสจจะ น นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๕๐ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลาน นบสงเคราะหมคคสจจะ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได มคคสจจะเหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. มคคสจจะ เหลานน นบสงเคราะหไดดวยสงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

วชา : ธาตกถา 31 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๕. จงแสดงเปน ปจฉาและวสชนา ตามจตตถนยนทเทส ในอตถนทรยนทเทส ทงบาลและค าแปล ? 40

ตอบ แสดง อตถนทรยนทเทส ตามจตตถนทเทส ๔. จงแสดง ปจฉา วสชนา ทงบาลและค าแปล ในอตถนทรยนทเทส และ คนถคนถสมปยตตปทนทเทส

(เฉพาะภาษาไทย) ตามจตตถนยนทเทส ? 55

ตอบ แสดงปจฉา ทงบาลและค าแปล ในอตถนทรยนทเทส ปจฉา. อตถนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห

เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

แปล อตถนทรยน นบสงเคราะห สขมรป ๑๕ (เวนอตถภาวรป) โดยความเปนรปขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สขมรป ๑๕ เหลาน นบสงเคราะห อตถนทรย โดยความเปนรปขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได อตถนทรยเหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตาฯ แปล อตถนทรยเหลานน นบสงเคราะหไดดวย รปขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

และแสดง คนถคนถสมปยตตปทนทเทส เฉพาะภาษาไทย ปจฉา. สภาวธรรมทงหลายทเปนคนถะและประกอบดวยคนถะเหลาน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนทฏฐ)

โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน นบสงเคราะห สภาวธรรมทงหลายทเปนคนถะและประกอบดวยคนถะ โดย

ความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สภาวธรรมทงหลายทเปนคนถะและประกอบดวยคนถะเหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. สภาวธรรมทงหลายทเปนคนถะและประกอบดวยคนถะเหลานน นบสงเคราะหไดดวย สงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. จงแปลปจฉาและวสชนาภาษาไทย ในค าปจฉาดงตอไปน ป. สทธนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 55ส(2/2)

ตอบ แปล ป. สทธนทรย น นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนสทธา) โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน นบสงเคราะห สทธนทรย โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สทธนทรย เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. สทธนทรย เหลานน นบสงเคราะหไดดวยสงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๕. จงแสดงเปน ปจฉาและวสชนา ตามจตตถนยนทเทส ในอตถนทรยนทเทส ทง๔. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาทงบาลและค าแปล สมาธนทรยนทเทส , กเลสสงกเลสกปทนทเทส ตามจตตถนยนทเทส ? ส าหรบกเลสสงกเลสกปทนทเทสใหแสดงวสชนาดวย ? 45

ตอบ ป. สมาธนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

วชา : ธาตกถา 32 มชฌมอาภธรรมกะเอก

สมาธนทรย นนบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๕๐ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลานนบสงเคราะห สมาธนทรย โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สมาธนทรย เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ป. กเลเสห เจว ส กเลสเกห จ ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? กเลสสงกเลสกธรรม เหลาน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๐ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐) โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๐ เหลาน นบสงเคราะหกเลสสงกเลสกธรรม โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมธาต ได กเลสสงกเลสกธรรมเหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา.

กเลสสงกเลสกธรรมเหลานน นบสงเคราะหไดดวยสงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๔. จงแสดง สตนทรยนทเทส ตามจตตถนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 49

ตอบ ป. สตนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? สตนทรยน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนสตเจตสก) โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมม-ธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน นบสงเคราะหสตนทรย โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สตนทรย เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา. สตนทรย เหลานน นบสงเคราะหไดดวยสงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๔. ข. จงแสดง อญญาตาวนทรยนทเทส, โทมนสสนทเทส ตามจตตถนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 50

ตอบ ข. แสดง อญญาตาวนทรยนทเทส ตามจตตถนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ป. อญญาตาวนทรย น นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๕๐ (เวนปญญาเจตสกทในอรหตตผลจต ๑) โดยความเปน

สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลาน นบสงเคราะห อญญาตาวนทรย โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายนะ ธมมธาต ได อญญาตาวนทรย เหลานเหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. อญญาตาวนทรย เหลาน นบสงเคราะหไดดวยสงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑ แสดงโทมนสสนทเทส ตามจตตถนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย)

ป. โทมนสสะน นบสงเคราะห สข ทกข โสมนส อเบกขา โดยความเปนเวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สข ทกข โสมนส อเบกขา เหลาน นบสงเคราะหโสมนสสะ โดยความเปนเวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได โทมนสสะ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. โทมนสสะ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยเวทนาขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๓. โทมนสสนทเทส แสดงตามนยท ๔, ๕ นน เย ธมมา แรก และ เย ธมมา หลง ไดแกอะรไบาง ? 45ส

ตอบ โทมนสนทเทส แสดงตามนยท ๔ เย ธมมา แรกไดแก สข ทกข โสมนส อเบกขาเวทนา

วชา : ธาตกถา 33 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เย ธมมา หลงไดแก โทมนสสเวทนา โทมนสสนทเทส แสดงตามนยท ๕ เย ธมมา แรกไดแก จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ เย ธมมา หลงไดแก เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

๔. จงแสดงปจฉา และวสชนา เฉพาะภาษาไทย ในโสมนสสนทรยนทเทส และ กเลสสงกลฏฐปทนทเทสตามจตตถนยนทเทส ? 53

ตอบ แสดงปจฉา และวสชนา เฉพาะภาษาไทย ในโสมนสสนทรยนทเทส ตามจตตถนยนทเทส ดงน ปจฉา. โสมนสสนทรย น นบสงเคราะห สข ทกข โทมนส อเบกขา โดยความเปน เวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สข ทกข โทมนส อเบกขา เหลาน นบสงเคราะห โสมนสสนทรย โดยความเปน เวทนาขนธ ธม

มายตนะ ธมมธาตได โสมนสสนทรย เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา.โสมนสสนทรย เหลานน นบสงเคราะหไดดวย เวทนาขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

แสดงปจฉา และวสชนา เฉพาะภาษาไทย ในกเลสสงกลฏฐปทนทเทส ปจฉา กเลสสงกลฏฐธรรม เหลาน นบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๐ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐)โดย ความเปน

สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๐ เหลาน นบสงเคราะห กเลสสงกลฏฐธรรม โดยความเปน สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได กเลสสงกลฏฐธรรม เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. กเลสสงกลฏฐธรรม เหลานน นบสงเคราะหไดดวย สงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๔. ข. จงแสดงปจฉาปรเทวนทเทส ตามจตตถนทเทส ทงภาษาบาลและภาษาไทย(ไมตองวสชนา ) ตอบ ข. ป. ปรเทเวน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

ปรเทวะ คอ ปรเทวจตตชสททะน นบสงเคราะห อปรเทวจตตชสททะ อตชสททะ โดยความเปน รปขนธ สททายตนะ สททธาต ได อปรเทวจตตชสททะ อตชสททะ เหลาน นบสงเคราะหปรเทวจตตชสททะ โดยความเปนรปขนธ สททายตนะ สททธาต ได / ปรเทวจตตชสททะ เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๔. จงแสดงปจฉาและวสชนา เฉพาะภาษาไทย ในปรเทวนทเทส และ เจตนานทเทส ตามจตตถนยนทเทส? 54

ตอบ แสดงปจฉา และวสชนา เฉพาะภาษาไทย ใน ปรเทวนทเทส ตามจตตถนยนทเทส ดงน ปจฉา. ปรเทวะ คอ ปรเทวจตตชสททะน นบสงเคราะหอปรเทวจตตชสททะ อตชสททะ โดยความเปน รปขนธ

สททายตนะ สททธาต ได อปรเทวจตตชสททะ อตชสททะ เหลาน นบสงเคราะห ปรเทวจตตชสททะ โดยความเปน รปขนธ สททายตนะ สททธาต ได ปรเทวจตตชสททะ เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. ปรเทวจตตชสททะ เหลานน นบสงเคราะหไดดวย รปขนธ ๑ สททายตนะ ๑ สททธาต ๑ แสดงปจฉา และวสชนา เฉพาะภาษาไทย ในเจตนานทเทส

ปจฉา. เจตนาน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนเจตนา) โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน นบสงเคราะห เจตนา โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได เจตนาเหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 34 มชฌมอาภธรรมกะเอก

วสชนา. เจตนาเหลานน นบสงเคราะหไดดวย สงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๕. ในจตตนยนทเทส ถาองคธรรมของ เย ธมมา หลงคอ โลภเจตสก องคธรรมของ เย ธมมา แรกคออะไร และบทนทเทสทมชอปรากฏอยในปฏจจสมปบาทคออะไร? จงปจฉา วสชนาในตณหานทเทสมาเปนภาษาไทย ? 47

ตอบ องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ สงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนโลภะ) บทนทเทสทมชอปรากฏอยในปฏจจสมปบาทม ๑๑ บท คอ ๑. อวชชา ๒. สงขาร ๓. ผสสะ ๔. ตณหา

๕. อปาทาน ๖. กมมภวะ ๗. โสกะ ๘. ปรเทวะ ๙. ทกขะ ๑๐. โทมนสสะ ๑๑ อปายาสะ บทนทเทส คอ ตณหานทเทส แสดงตณหานทเทสเปนภาษาไทย ดงน ปจฉา ตณหาทเกดขนโดยอาศยเวทนาเปนเหตน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนโลภะ) โดยความเปน

สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได, สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลานน นบสงเคราะหตณหาทเกดขนโดยอาศยเวทนาเปนเหต โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได ตณหาทเกดขนโดยอาศยเวทนาเปนเหตน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วสชนา ตณหาทเกดขนโดยอาศยเวทนาเปนเหตน นบสงเคราะหไดดวยสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต

๔. ข. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาภาษาไทย โพชฌงคนทเทส ตามจตตถนยนทเทส ? 52 ตอบ ข. ป. โพชฌงค ทง ๗ เหลาน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๕๐ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลาน นบสงเคราะห โพชฌงค โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได โพชฌงค เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๔. ข. จงแสดง ปจฉา เหตปทนทเทส ตามจตตถนยนทเทส ทงภาษาบาล และภาษาไทย? (ไมตองวสชนา)? 43

ตอบ ข. ปจ. เหตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

เหตธรรมเหลานนบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๔ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๔ เหลาน นบสงเคราะห เหตธรรม โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได เหตธรรมเหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๕. ข. จงแปลปจฉาพรอมทงวสชนา เปนภาษาบาลและภาษาไทยในนทเทสดงตอไปน ตามจตตถนยนทเทส? 42 ปจฉา กเลเสห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

ตอบ ข. (แปล) สภาวธรรมทงหลายทเปนกเลสเหลาน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๐ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐) โดยความเปน สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สงขารขนธเจตสก ๔๐ เหลาน นบสงเคราะห กเลส โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได กเลสเหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา กเลสเหลานน นบสงเคราะหไดดวย สงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๔. ข. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาทงบาลและค าแปล อาสวอาสวสมปยตตปทนทเทส ตามจตตถนยนทเทส? 51

วชา : ธาตกถา 35 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ข. ป. อาสเวห เจว อาสวสมปยตเตห จ ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? อาสวอาสวสมปยตตธรรม เหลาน นบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๘ (เวนโลภะ ทฏฐ) โดยความ

เปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๔๘ เหลาน นบสงเคราะห อาสวอาสวสมปยตตธรรม โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได

อาสวอาสวสมปยตตธรรม เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๓. ข. ปจฉา อปาทาเนห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 48ส

ตอบ ข. แปล อปาทานธรรมเหลาน นบสงเคราะห สงขารขนธ เจตสก ๔๘ (เวนอปาทานองคธรรม ๒) โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สงขารขนธ เจตสก ๔๘ เหลาน นบสงเคราะห อปาทานองคธรรม ๒ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได อปาทาน องคธรรม ๒ เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สงคหตา อปาทานองคธรรม ๒ เหลานน นบสงเคราะหไดดวย สงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

ปญจมนยอสงคหเตนอสงคหตปทนทเทส ๕. ก. จงแปลคาถาดงตอไปน

สพเพ ขนธา ตถายตนา ธาตโย สจจโต ตโย อนทรยาน ป สพพาน เตวสต ปฏจจโตฯ ? 51

ตอบ ก. แปล คาถาดงตอไปน ๑. ขนธทงหมด อายตนะทงหมด ธาตทงหมด สจจะ ๓ คอ สมทยสจจะ นโรธสจจะ มคคสจจะ อนทรย

ทงหมด ปฎจจสมปบาท ๒๓ (เวนอปปตตภวะ กามภวะ รปภวะ สญญภวะ ปญจโวการภวะ)

๓. ก. นยท ๕ มชอเปนภาษาบาลวาอยางไร และบททพระองคทรงแสดงนนมกบท ตอบบาลของจ านวนบทมาดวย ? 50ส

ตอบ ก. ปญจมนยอสงคหเตนอสงคหตปทนทเทส และบททพระองคทรงแสดงนนม ๒๕๗ บท (สมารา)

๕. ก. อพภนตรมาตกา ทแสดงไวในปญจมนยนทเทส มจ านวนกบท คออะไรบาง ? 46

ตอบ ก. อพภนตรมาตกา ทแสดงไวในปญจมนยนทเทส มจ านวน ๙๙ บท คอ ขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘ สจจะ ๓ (เวนทกขสจจะ) อนทรย ๒๒ ปฏจจสมปบาท ๒๓ (เวนอปปตตภวะ กามภวะ รปภวะ สญญภวะ ปญจโวการภวะ) ธรรมทตอจากปฏจจสมปบาทไปอก ๑๖ บท

๕. ก. อพภนตรมาตกาทไมแสดงในปญจมนยนทเทสมจ านวนเทาไร? คออะไรบาง? 52

ตอบ ก. ม ๖ คอ ทกขสจจะ อปปตตภาวะ กามภวะ รปภวะ สญญภวะ ปญจโวการภวะ

๓. ก. ในขนธนทเทสนน บทนทเทสทนบสงเคราะห จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนขนธ อายตนะ ธาต ตางกน (ในปญจมนยนทเทส ) มกนทเทส คออะไรบาง ? 54ส

วชา : ธาตกถา 36 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ก. ในขนธนทเทสนน บทนทเทสทนบสงเคราะห จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนขนธ อายตนะ ธาต ตางกนนน (ในปญจมนยนทเทส) ม ๓ นทเทส คอ

๑. เวทนากขนธนทเทส ๒. สญญากขนธนทเทส ๓. สงขารกขนธนทเทส

๔. ก. ในปฏจจสมปบาทนทเทส บทนทเทสทนบสงเคราะหโอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนขนธ อายตนะ ธาต ตางกนนน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 48ส

ตอบ ก. ในปฏจจสมปบาทนทเทส บทนทเทสทนบสงเคราะหโอฬารกรป ๑๒ (ในปญจมนยนทเทส) โดยความเปนขนธ อายตนะ ธาตตางกนนน ม ๓ นทเทสคอ

๑. อรปภวนทเทส ๒. จตโวการภวนทเทส ๓. เนวสญญนาสญญภวนทเทส

๕. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของนทเทส ดงตอไปน ตามปญจมนยนทเทส จกขวญญาณธาตนทเทส, วรยนทรยนทเทส, จตโวการภวนทเทส, อนทสสน-สปปฏฆปทนทเทส, อนารมมณปทนทเทส, อชฌตตกปทนทเทส ? 53

ตอบ จกขวญญาณธาตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต ๘๙

วรยนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

จตโวการภวนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก โอฬารกรป ๑๒ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

อนทสสนสปปฏฆปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก นามขนธ ๔ นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก โอฬารกรป ๑๒

อนารมมณปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก จต ๘๙ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

อชฌตตกปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก เวทนา สญญา สงขาร นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒

๕. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลงของบทนทเทสดงตอไปน ตามปญจมนยนทเทส, มโนวญญาณธาตนทเทส, สมาธนทรยนทเทส, อทธปาทนทเทส, สปปฏฆปท-นทเทส, จตตวปปยตตปทนทเทส, อชฌตตกปทนทเทส ? 48

ตอบ มโนวญญาณธาตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน มโนวญญาณธาตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ จต ๘๙ สมาธนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ สมาธนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ เวทนา สญญา สงขาร นพพาน อทธปาทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ โอฬารกรป ๑๒ อทธปาทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน สปปฏฆปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ นามขนธ ๔ นพพาน สปปฏฆปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ โอฬารกรป ๑๒ จตตวปปยตตปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ จต ๘๙

วชา : ธาตกถา 37 มชฌมอาภธรรมกะเอก

จตตวปปยตตปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน อชฌตตกปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ เวทนา สญญา สงขาร นพพาน อชฌตตกปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒

๕. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของนทเทสดงตอไปน ตามปญจมนยนทเทส มโนวญญาณธาตนทเทส, ชวหนทรยนทเทส, อรปภวนทเทส, พาหรปทนทเทส, โยคโยคนยปทนทเทส ? 55

ตอบ มโนวญญาณธาตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ จต ๘๙ ชวหนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ นามขนธ ๔ นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ โอฬารกรป ๑๒ อรปภวนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ โอฬารกรป ๑๒ องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน พาหรปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ จต ๘๙ องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน โยคโยคนยปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

๖. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ตามปญจมนยนทเทสของนทเทสดงตอไปน ๑) จกขนทรยนทเทส ๒) จตตนทเทส ๓) อปปจจยปทนทเทส ๔) สรณปทนทเทส ? 40

ตอบ ๑) จกขนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก นามขนธ ๔ นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก โอฬารกรป ๑๒

๒) จตตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต ๘๙

๓) อปปจจยปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

๔) สรณปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก โอฬารกรป ๑๒ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

๖. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรกและองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของบทนทเทสดงตอไปนตามปญจมนยนทเทส อตถนทรยนทเทส มโนธาตนทเทส สปปฏฆปทนทเทส อรปภวนทเทส อเปก-ขนทรยนทเทส ? 47

ตอบ แสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของบทนทเทส ตามปญจมนยนทเทสดงตอไปน อตถนทรยนทเทส องคธรรม เย ธมมา แรก ไดแก จต ๘๙

องคธรรม เย ธมมา หลง ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน มโนธาตนทเทส องคธรรม เย ธมมา แรก ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

องคธรรม เย ธมมา หลง ไดแก จต ๘๙ สปปฏฆปทนทเทส องคธรรม เย ธมมา แรก ไดแก นามขนธ ๔ นพพาน

วชา : ธาตกถา 38 มชฌมอาภธรรมกะเอก

องคธรรม เย ธมมา หลง ไดแก โอฬารกรป ๑๒ อรปภวนทเทส องคธรรม เย ธมมา แรก ไดแก โอฬารกรป ๑๒ องคธรรม เย ธมมา หลง ไดแก จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน อเปกขนทรยนทเทส องคธรรม เย ธมมา แรก ไดแก จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ องคธรรม เย ธมมา หลง ไดแก เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

๕. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมาแรก และ องคธรรมของ เย ธมมาหลง ตามปญจมนยนทเทสของบทนทเทสดงตอไปน นามรปนทเทส, มโนวญญาณธาตนทเทส, รปายตนนทเทส, วปากปทนทเทส, อสงขตปทนทเทส ? 50, 54

ตอบ แสดงองคธรรมของ เย ธมมาแรก และ องคธรรมของ เย ธมมาหลง ของบทนทเทสดงตอไปน นามรปนทเทส องคธรรมของ เย ธมมาแรก จต ๘๙

องคธรรมของ เย ธมมาหลง รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน มโนวญญาณธาตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมาแรก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

องคธรรมของ เย ธมมาหลง จต ๘๙ รปายตนะนทเทส องคธรรมของ เย ธมมาแรก นามขนธ ๔ นพพาน

องคธรรมของ เย ธมมาหลง โอฬารกรป ๑๒ วปากปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมาแรก โอฬารกรป ๑๒

องคธรรมของ เย ธมมาหลง จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน อสงขตปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมาแรก จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒

องคธรรมของ เย ธมมาหลง เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

๕. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และแสดงองคธรรม เย ธมมาหลง ตามปญจมนยนทเทส ของนทเทสดงตอไปน ชาตนทเทส, กายวญญาณธาตนทเทส, สฬายตนนทเทส, สนทสสนปทนทเทส สรณปทนทเทส ? 49

ตอบ แสดงองคธรรมของ เย ธมมาแรก และ เย ธมมาหลง ตามปญจมนยนทเทส (นย ๕) ของนทเทสดงตอไปน ชาตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก จต ๘๙ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก รป, เวทนา, สญญา, สงขาร, นพพาน กายวญญาณธาตนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก รป, เวทนา, สญญา,สงขาร,นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต ๘๙ สฬายตนนเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก เวทนา, สญญา, สงขาร, นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต ๘๙,โอฬารกรป ๑๒ สนทสสนปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก นามขนธ ๔, นพพาน องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก โอฬารกรป ๑๒ สรณปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก โอฬารกรป ๑๒ องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก จต,เวทนา, สญญา,สงขาร,นพพาน

๕. ข. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของนทเทสดงตอไปนตามปญจมนยนทเทส เอกโวการภวนทเทส มโนธาตนทเทส สปปฏฆปทนทเทส อรปภวนทเทส? 52

วชา : ธาตกถา 39 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ข. เอกโวการภวะ เย ธมมา แรก ไดแก จต ๘๙ เย ธมมา หลง ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน มโนธาต เย ธมมา แรก ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เย ธมมา หลง ไดแก จต ๘๙ สปปฏฆะ เย ธมมา แรก ไดแก นามขนธ ๔ นพพาน เย ธมมา หลง ไดแก โอฬารกรป ๑๒ อรปภวะ เย ธมมา แรก ไดแก โอฬารกรป ๑๒ เย ธมมา หลง ไดแก จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน

๕. ข. จงแสดงปรสนทรยนทเทส ตามปญจมนยนทเทส? 51

ตอบ ข. ปจฉา ปรสนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา?

แปล ปรสนทรยนนบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปนรปขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตไมได จต ๘๙ น นบสงเคราะหรป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน โดยความเปนวญญาณขนธ มนายตนะ วญญาณธาต ๗ ไมได

รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร? วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน สตตห ธาตห อสงคหตา แปล รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย วญญาณขนธ๑ มนายตนะ ๑

วญญาณธาต ๗

๓. ก. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาทงบาลและค าแปล ของนามรปนทเทส ตามปญจมนยนทเทส ? 44ส

ตอบ ก. วญ าณปจจยา นามรเปน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหต า ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

นามรปทเกดขนโดยอาศยวญญาณเปนเหตน นบสงเคราะหจต ๘๙ โดยความเปนรปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑ ไมได

จต ๘๙ เหลาน นบสงเคราะหรป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน โดยความเปนวญญาณขนธ มนายตนะ วญญาณธาต ๗ ไมได รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๕. จงแสดงปจฉา และวสชนา สฬายตนนทเทส ตามปญจมนยนทเทส ทงบาลและภาษาไทย? 45

๕. จงแสดงปจฉา และวสชนา สฬายตนนทเทส ตามปญจมนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 43

๕. ข. จงแสดงปจฉาเปนภาษาบาล แปลและวสชนา เปนภาษาไทย ในสฬายตนนทเทส ตามนยท ๕ ? 46

ตอบ (46) ข. สฬายตนนทเทส ตามนยท ๕ แสดงดงตอไปน ป. นามรปปจจยา สฬายตเนน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงค

หตา เตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

วชา : ธาตกถา 40 มชฌมอาภธรรมกะเอก

สฬายตนะทเกดขนโดยอาศยนามรปเปนเหตน นบสงเคราะห เวทนา สญญา สงขาร นพพาน โดยความเปนรปขนธ วญญาณขนธ จกขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชวหายตนะ กายายตนะ มนายตนะ จกขธาต โสตธาต ฆานธาต ชวหาธาต กายธาต วญญาณธาต ๗ ไมได เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลาน นบสงเคราะหจต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนเวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ไมได

จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา อสงคหตา ฯ

จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ ๑ สญญาขนธ ๑ สงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๕. จงแสดงปจฉา และวสชนา พรอมค าแปลใน อทธปาทนทเทส ตามปญจมนยนทเทส ? 41

ตอบ แสดงปจฉา และวสชนา พรอมค าแปลใน อทธปาทนทเทส ตามปญจมนยนทเทส ดงน ปจฉา.อทธปาเทน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เตห

ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

อทธบาทน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปน สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ธมมายตนะ มโนวญญาณธาต ธมมธาต ได โอฬารกรป ๑๒ เหลาน นบสงเคราะห จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน โดยความเปนรปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ ไมได จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห อสงคหตา จต เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย รปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐

๔. ก. จงแแสดงปจฉา เจตนานทเทส ตามปญจมนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย ) ? 46ส

ตอบ ก. ป. เจตนาน นบสงเคราะห จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ไมได จต ๘๙ โอฬารกรป ๑๒ เหลาน นบสงเคราะห เวทนา สญญา สงขาร นพพาน โดยความเปนรปขนธ วญญาณขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ มนายตนะ ๑ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๗ ไมได เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลานน นบสงเคราะห ไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๖. ก. จงแสดงปจฉาและวสชนา ในจตตนทเทส ตามปญจมนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 44 ตอบ ก. แสดงปจฉาและวสชนาในจตตนทเทส ตามปญจมนยนทเทสดงน ป. จตน นบสงเคราะห รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน โดยความเปนวญญาณขนธ มนายตนะ วญญาณธาต ๗

ไมได รป เวทนา สญญา สงขาร นพพาน เหลาน นบสงเคราะหจต ๘๙ โดยความเปนรปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑ ไมได จต ๘๙ น นบสงเคราะหไมไดโดยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. จต ๘๙ น นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑

ฉฏ มนยสมปโยควปปโยคปทนทเทส ๓. ก. อพภนตรมาตกา ทไมทรงแสดงในฉฏฐนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 42

วชา : ธาตกถา 41 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ก. อพภนตรมาตกา ทไมทรงแสดงในฉฏฐนยนทเทสนน ม ๑๓ บท คอ ๑) ธมมายตนะ ๒) ธมมธาต ๓) ทกขสจจะ ๔) ชวต ๕) สฬายตนะ ๖) นามรป ๗) อปปตตภวะ ๘) กามภวะ ๙) สญญภวะ ๑๐) ปญจโวการภาวะ ๑๑) ชาต ๑๒) ชรา ๑๓) มรณะ

๖. ก. สจจนทเทส ทพระองคทรงแสดงในฉฏฐนยนทเทสนนมกนทเทส คออะไรบาง ? 52 ตอบ ก. สจจนทเทส ทพระองคทรงแสดงในฉฏฐนยนทเทสนนม ๓ นทเทส คอ

๑. สมทยสจจนทเทส ๒. นโรธสจจนทเทส ๓. มคคสจจนทเทส

๖. ก. ปฏจจสมปบาท ทไมทรงแสดงในฉฏฐนยนทเทสนน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 45

ตอบ ก. ปฏจจสมปบาท ทไมทรงแสดงในฉฏฐนยนทเทสนน ม ๙ นทเทสคอ ๑. สฬายตนนทเทส ๒. นามรปนทเทส ๓. อปปตตภวนทเทส ๔. กามภวนทเทส ๕. สญญภวนทเทส ๖. ปญจโวการภวนทเทส ๗. ชาตนทเทส ๘. ชรานทเทส ๙. มรณนทเทส

๔. จงบอกธรรมทไมประกอบกบนทเทสดงตอไปน โผฏฐพพายตนนทเทส, สญญภวนทเทส นวรณปทนทเทส, สารมมณปทนทเทส, อรณปทนทเทส ?53ส. 55ส ตอบ โผฏฐพพายตนนทเทส ไมประกอบกบ นามขนธ ๔

สญญภวนทเทส ไมประกอบกบ เนวสญญนาสญญภวะ กศล - อกศล - กรยา - ผลจตตปบาท นวรณปทนทเทส ไมประกอบกบ กศล - วบาก - กรยาจตตปบาท รป นพพาน สารมมณปทนทเทส ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน อรณปทนทเทส ไมประกอบกบ อกศลจตตปบาท

๖. ก. จงแสดงธรรมทประกอบกบนทเทสดงตอไปน โสมนสสนทรยนทเทส, อวชชานทเทส, อทธปาทนทเทส, สขสหคตปทนทเทส? 48ส

ตอบ ก. แสดงธรรมทประกอบกบนทเทสดงตอไปน โสมนสสนทรย ประกอบกบ โสมนสสสหคตจต ๖๒ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา) อวชชา ประกอบกบ อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๖ (เวนโมหเจตสก) อทธบาท ประกอบกบ เจตสก ๓๓ (เวนวรยะ ฉนทะ ปญญา, หรออทธบาทองคธรรม) สขสหคต ประกอบกบ สขเวทนาเจตสก

๔. ก. รปไมประกอบกบนามขนธ ๔ กทราบแลว แตอยากทราบวานามขนธ ๔ ไมประกอบกบธรรมอะไร ? 51ส

ตอบ ก. นามขนธ ๔ ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน

๖. จงตงปจฉาดงตอไปน จากภาษาไทย ใหเปนบาล พรอมวสชนา ? 41 ปจฉา รปขนธน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร? ปจฉา มนายตนะน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร? ปจฉา จกขนทรยน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร? ปจฉา อสญญภวะน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร?

ตอบ ปจฉา รปกขนโธ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? วสชนา นตถ

วชา : ธาตกถา 42 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ปจฉา มนายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? วสชนา มนายตน ตห ขนเธห สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต ปจฉา จกขนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? วสชนา นตถ ปจฉา อสญ ภโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตโต ? วสชนา อสญ ภโว จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา

เกหจ วปปยตโต

๖. ก. จงวสชนาพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ? 53

ป. รปกขนโธ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตโต ? 53

ป. จตต กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 53

ป. อทธปาโท กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 53

ป. อกสลา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 53

ตอบ ก. วสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงน วสชนา รปกขนโธ จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตโต.

รปขนธน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๕๒.

วสชนา จตต ตห ขนเธห สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต . จตน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอ เจตสก ๕๒.

วสชนา อทธปาโท ทวห ขนเธห สมปยตโต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตโต. อทธบาทน ประกอบกบขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ และประกอบกบสงขารขนธบางสวนคอ เจตสก ๓๑ ธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอ เจตสก ๓๓

วสชนา อกสลา ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตโต. อกศลธรรมเหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๓. ข. จงแสดงขนธทสมปยตตวปปยตตไดและไมได ? 50ส

ตอบ ข. แสดงขนธทสมปยตตวปปยตตไดและไมได ๑. นามขนธ ๔ อนไดแก จต เจตสก เหลาน เมอครบลกษณะทง ๔ คอ เอกปปาทะ เอกนโรธะ เอการมมณะ เอกวตถกะ

แลว เปนสมปยตตซงกนและกนได ถาไมครบลกษณะทง ๔ กเปนวปปยตต ๒. นามขนธ ๔ กบ นพพาน นามขนธ ๔ กบรป เปนวปปยตตอยางเดยว ๓. รป กบ รป รป กบ นพพาน ไมเรยกวาสมปยตตหรอวปปยตต ๔. ระหวาง กศลธรรม อกศลธรรม อพยากตธรรม ทเปนจต เจตสกซงกนและกน เปนวปปยตต ชอวา ชาตวปปยตต ๕.ระหวางนามขนธ ๔ ทเกดในกามภม รปภม อรปภม ซงกนและกน เปนวปปยตต ชอวา ภมวปปยตต ๖. ระหวางนามขนธ ๔ ทเปนอดต อนาคต ปจจบน ซงกนและกน เปนวปปยตต ชอวา กาลวปปยตต

วชา : ธาตกถา 43 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๗. ระหวางนามขนธ ๔ ทเกดอยภายในตวเรา และภายนอกตวเรา ซงกนและกนเปนวปปยตต ชอวาสนตานวปปยตต

๓. ข. รปขนธน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 44ส

ตอบ ข. รปขนธน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๕. ก. รปภวะไมประกอบกบธรรมอะไร ? ธรรมเหลานนประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตไดเทาไร ? 47ส

ตอบ ก. รปภวะ ไมประกอบกบจต เจตสก ทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท และธรรมเหลานนประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ได ตอบวา ไมม

๔. จงวสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงตอไปน ป. เอกโวการภวะ น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 45ส(1/3)

ตอบ ว. นตถ – ไมม

๖. จงวสชนาพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ? 55 ป. รปายตนะ น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ป. มคคสจจะ น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ป. รปภวะ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ป. นวรณสมปยตตโนนวรณธรรม เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ป. ปรามาสสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ตอบ ว. นตถ. ไมม ว. มคคสจจ ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา

เกหจ สมปยตต . มคคสจจะ น ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑

และประกอบกบสงขารขนธ บางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๒๖ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๒๘ (เวนองคมรรค ๘ )

ว. รปภโว น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ตห ธาตห วปปยตโต. รปภวะ น ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบธาต ๓ คอ ฆานวญญาณธาต

ชวหาวญญาณธาต กายวญญาณธาต ว. นวรณสมปยตตา เจว โน จ นวรณา ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา

เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. นวรณสมปยตตโนนวรณธรรม เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต

๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ โสภณเจตสก ๒๕ สขมรป นพพาน

ว. ปรามาสสมปยตตา ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. ปรามาสสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ ทฏฐเจตสก

๔. ใหวสชนาในปจฉาตอไปน ไมตองแปลบาล ในขอ ก.ข.ส าหรบขอ ค.ใหแปลดวย ? 44ส

ก. กายายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 44

วชา : ธาตกถา 44 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ก. ว. นตถ

๓. ข. ปจฉา กายายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? วสชนาเปนภาษาไทยวาอยางไร ? 54ส

ตอบ ข. วสชนาเปนภาษาไทย ดงน วสชนา ไมม

๔. ข. จงแปลปจฉาในปจฉาตอไปน ( ไมตองวสชนา ) ? 46ส

ป. กายายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ป. เวทนากขนเธน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ ข. แปล ป. กายายตนะน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ป. เวทนาขนธน ประกอบกบจต ๘๙ เจตสก ๕๑ (เวนเวทนาเจตสก ) ได จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน ไมประกอบกบรป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพาน เหลานน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๖. ข. จงวสชนาเปนภาษาไทย ในค าปจฉาดงตอไปน – ป. มนายตน กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 52

ป. โสมนสสนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตต ? 52

ป. สขาย เวทนาย สมปยตตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 52? ป. อาสวา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 52

ตอบ ข. ว. มนายตนะ น ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒ ว. โสมนสสนทรย น ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖

(เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ โทจตกเจตสก ๔ วจกจฉาเจตสก ๑ สขมรป นพพาน

ว. สขายเวทนายสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบเวทนาขนธ ๑ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เวทนาเจตสก (หรอสขเวทนา)

ว. อาสวธรรม เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ มโนวญญาณธาต และประกอบกบ สงขารขนธ บางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๒๒ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๒๔ (เวนอาสวะองคธรรม ๓)

๖. จงแสดงวสชนาทงภาษาบาล และภาษาไทย ตามนยท ๖ ในปจฉาดงตอไปน ? 46 ก. ป. จกขธาตน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ข. ป. โสตวญญาณธาตน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ค. ป. สมทยสจจะน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ง. ป. มคคสจจะน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? จ. ป. อเบกขนทรยน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ตอบ ก. ว. นตถ แปลวา ไมม ข. ว. เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา.

วชา : ธาตกถา 45 มชฌมอาภธรรมกะเอก

แปลวา โสตวญญาณธาต ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (โสตวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๔๕ สขมรป นพพาน.

ค. ว. ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต . แปลวา สมทยสจจะน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ ๑ สญญาขนธ ๑ วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ มโน

วญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๑๙ (เวนโลภะ) ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๒๑ (เวนโลภะ)

ง. ว. เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตต . แปลวา มคคสจจะน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโน

วญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ อกศลเจตสก ๑๔ อปปมญญาเจตสก ๒ สขมรป นพพาน.

จ. ว. เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห เอกาทสห ธาตห วปปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตต . แปลวา อเบกขนทรยน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ กายวญญาณธาต ๑

และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ โทจตกเจตสก ๔ ปตเจตสก ๑ สขมรป นพพาน.

๓. ข. จงวสชนา เปนภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน ? 42 ป. กายวญญาณธาต น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ป. อเบกขนทรย น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ป. รปภวะ น ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ป. วปากธรรม น ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ป. กเลสธรรม น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ตอบ ข. วสชนา เปนภาษาไทย ดงน วสชนา จกขวญญาณธาตน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ

และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สพพจตตสาธารณเจตสก ๗ วสชนา อเบกขนทรยน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๖

(เวนกายวญญาณธาต) และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา) วสชนา รปภาวะน ไมเปนวปปยตตกบ ขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง

แตเปนวปปยตตกบ ธาต ๓ คอ ฆานวญญาณธาต ชวหาวญญาณธาต กายวญญาณธาต วสชนา วปากธรรมน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบธมมายตนะ

ธมมธาต บางสวน คอ อกศลเจตสก ๑๔ สขมรป นพพาน วสชนา กเลสธรรมน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑

และประกอบกบสงขารขนธ บางสวน คอ เจตสก ๑๗ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐)

๖. จงวสชนาพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ป. กายวญญาณธาต น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 54

ป. อเบกขนทรย น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 54

ป. อสญญภวะ น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 54

ป. อาสวสมปยตตโนอาสวธรรม เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 54

วชา : ธาตกถา 46 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ป. อวตกกธรรม เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 54

ตอบ ว. กายวญญาณธาต ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. กายวญญาณธาตน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ

ธมมธาต บางสวน คอ สพพจตตสาธารณเจตสก ๗ ว. อเปกขนทรย ตห ขนเธห เอเกนายตเนน ฉห ธาตห สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต . อเบกขนทรย น ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ วญญาณธาต ๖

(เวนกายวญญาณธาต) และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา) ว. นตถ. ไมม ว. อาสวสมปยตตา เจว โน จ อาสวา ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. อาสวสมปยตตโนอาสวธรรม เหลาน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ อาสวะองคธรรม ๓ ว. อวตกกา ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา วปปยตตา. อวตกกธรรม เหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบ มโนธาต ๑

๖. จงวสชนา เปนภาษาบาล และภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน ? 49

ปจ. รปธาตน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 49

ปจ. สมาธนทรย ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 49

ปจ. อทธบาท ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 49

ปจ. จตตสมปยตตธรรมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตไดเทาไร ? 49

ปจ. อปปมาณธรรมน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? 49

ตอบ ว. นตถ ไมม ว. สมาธนทรย เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. แปล สมาธนทรยน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอโอฬารกาธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖

(เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ วจกจฉาเจตสกสขมรป นพพาน ว. อทธปาโท ทวห ขนเธห สมปยตโต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตโต. แปล อทธบาทน ประกอบกบขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ และประกอบกบสงขารขนธ บางสวนคอ สงขาร

ขนธเจตสก ๓๑ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๓๓ (เวนฉนทะ วรยะ ปญญา) ว. จตตสมปยตตา ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา. แปล จตตสมปยตตธรรมน ประกอบกบ วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ ว. อปปมาณา ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ฉห ธาตห วปปยตตา. แปล อปปมาณธรรมน ไมเปนวปปยตตกบ ขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบวญญาณธาต ๖

(เวนมโนวญญาณธาต)

๖. ข. จงวสชนา เปนภาษาบาล และภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน ? 45

ป. รปธาตน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 45

ป. กเลสธรรมน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 45

ป. ปตสหคตธรรม นประกอบดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 45

ตอบ ข. ว. นตถ ไมม

วชา : ธาตกถา 47 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ว. กเลสา ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. กเลสธรรมน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอโสภณเจตสก ๒๕ สขมรป นพพาน.

ว. ปตสหคตา ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. ปตสหคตธรรมน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอปตเจตสก.

๔. ข. สจจนทเทส ทแสดงในฉฏฐนยนทเทสนน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 51ส

ตอบ ข. สจจนทเทส ทแสดงในฉฏฐนยนทเทสนน ม ๓ นทเทส คอ ๑. สมทยสจจนทเทส ๒. นโรธสจจนทเทส ๓. มคคสจจนทเทส

๔. ข. จงแปลปจฉาพรอมวสชนาทงบาลและภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน? 48ส

ปจฉา นโรธสจจ กตหขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 48ส ปจฉา ปรามาสสมปยตตา ธมมา กตหขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 48ส

ตอบ ข. แปล นโรธสจจะน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร วสชนา นตถ ไมม วสชนา ปรามาสสมปยตตา ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา

ปรามาสสมปยตตธรรมเหลาน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอ ทฏฐเจตสก ๑

๕. จงวสชนาในขอปจฉา ดงตอไปน 39 ก. ปจฉา นโรธสจจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 39 ข. ปจฉา มนนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 39

ค. ปจฉา อปายาโส กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตต ? 39

ง. ปจฉา มนสกาโร กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตต ? 39

ตอบ ก. วสชนา นตถ ไมม ข. วสชนา มนนทรย ตห ขนเธห สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต มนนทรยน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ

ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒ ค. วสชนา อปายาโส เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ

วปปยตโต อปายาสน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖

(เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาตบางสวน คอ เจตสก ๓๐ สขมรป นพพาน ง. วสชนา มนสกาโร เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตโต มนสการน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบ ธมมายต

นะ ธมมธาตบางสวน คอ สขมรป นพพาน

๖. จงวสชนาในปจฉาดงตอไปน ไมตองแปลปจฉา ใหแปลวสชนา ปจ อตถนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 43

วชา : ธาตกถา 48 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ปจ. อทธปาโท กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 43

ปจ. สวตกกสวจารา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 43

ปจ. อธโมกโข กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตโต ? 43

ปจ จตตสมปยตตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 43

ตอบ ว. นตถ ไมม ว. อทธปาโท ทวห ขนเธห สมปยตโต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตโต

อทธบาทน ประกอบกบขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ และประกอบกบสงขารขนธบางสวนคอ สงขารขนธเจตสก ๓๑ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๓๓ (เวนอทธบาทองคธรรม ๓)

ว. สวตกกสวจารา ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา สวตกกสวจารธรรมเหลาน ประกอบกบ สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ วตกเจตสก วจารเจตสก ว. อธโมกโข เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ปณณรสห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตโต อธโมกขน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๕ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ปญจวญญาณธาต ๕

และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ วจกจฉาเจตสก สขมรป นพพาน ว. จตตสมปยตตา ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา

เกหจ วปปยตตา จตตสมปยตตธรรมเหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบ

กบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

๖. จงวสชนา. พรอมค าแปลในปจฉา.ตอไปน (ไมตองแปลปจฉา) ? 51

ก. ปจฉา. สขนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตต ? 51 ข. ปจฉา. อสญ ภโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 51 ค. ปจฉา. คนถา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 51 ง. ปจฉา. อปรามฏ า ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 51 จ. ปจฉา. อเปกขาสหคตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 51

ตอบ ก. วสชนา. สขนทรย เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตต ฯ แปล สขนทรยน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖

(เวนกายวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๔๕ สขมรป นพพาน ข. วสชนา. นตถ . ไมม ค. วสชนา. คนถา ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน

เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ฯ แปล สภาวธรรมทงหลายทเปนคนถะเหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ

๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธ บางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๒๑ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๒๓ ( เวนคนถะองคธรรม ๓) ง. วสชนา. อปรามฏ า ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ฉห ธาตห วปปยตตา ฯ

วชา : ธาตกถา 49 มชฌมอาภธรรมกะเอก

แปล สภาวธรรมทงหลายทไมเปนอารมณของปรามาส เหลาน ไมเปนวปปยตตกบ ขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบวญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) จ. วสชนา. อเปกขาสหคตา ธมมา เอเกน ขนเธน สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ฯ

แปล สภาวธรรมทงหลายทเกดพรอมกบอเบกขาเวทนาเหลาน ประกอบกบเวทนาขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เวทนาเจตสก

๖. ข. อเปกขนทรยนทเทส ฝายสมปยตต แสดงในฉฏฐนยนทเทสอยางไร ? 53

ตอบ ข. อเปกขนทรยนทเทส ฝายสมปยตต แสดงอยางน ปจฉา อเปกขนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? อเปกขนทรยน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? วสชนา อเปกขนทรย ตห ขนเธห เอเกนายตเนน ฉห ธาตห สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต .

อเปกขนทรยน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๖ (เวนกายวญญาณธาต) และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา)

๖. ข. จงวสชนาพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ป. สมาธนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตต ? 44

ป. โลกตตรา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 44

ตอบ ข. ว. สมาธนทรย เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตต .

สมาธนทรยน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ วจกจฉาเจตสก ๑ สขมรป นพพาน ว. โลกตตรา ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ฉห ธาตห วปปยตตา. / โลกตรธรรมน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบวญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๕. จงแปล ปจ. พรอม ว.ทงบาล และค าแปล ในปจ.ดงตอไปน ? 43ส ก. ปจ. มนนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ?

ตอบ ก. ป. มนนทรยน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ว. มนนทรย ตห ขนเธห สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต มนนทรยน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ ๑ สญญาขนธ ๑ สงขารขนธ ๑ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๖. จงวสชนา. พรอมค าแปลในปจฉา.ตอไปน (ไมตองแปลปจฉา) ? ปจฉา. ปญ นทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตหธาตห สมปยตต ? 50

ปจฉา. รปภโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตหธาตห สมปยตโต ? 50

ปจฉา. ทกข กตห ขนเธห กตหายตเนห กตหธาตห วปปยตต ? 50

ปจฉา. อนปปนนา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตหธาตห วปปยตตา ? 50

ปจฉา. ปรามาสสมปยตตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตหธาตห สมปยตตา ? 50

วชา : ธาตกถา 50 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ วสชนา. ปญ นทรย ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต ฯ แปล ปญญนทรยน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑

และประกอบกบสงขารขนธ บางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๓๕ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๓๗ (เวนปญญา)

วสชนา. นตถ . ไมม วสชนา. ทกข เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตต ฯ แปล ทกขน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวน

กายวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๔๕ สขมรป นพพาน วสชนา. อนปปนนา ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ปญจห ธาตห วปปยตตา ฯ แปล สภาวธรรมทงหลายทยงไมเกดเหลาน ไมเปนวปปยตตกบ ขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง

แตเปนวปปยตตกบ ปญจวญญาณธาต ๕ วสชนา. ปรามาสสมปยตตา ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ฯ แปล สภาวธรรมทงหลายทประกอบกบปรามาสน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ

ทฏฐ-เจตสก

๖. จงวสชนาทงบาลและค าแปลในปจฉาดงตอไปน (ไมตองแปลปจฉา)(นยท ๖) ปจฉา ปรเทโว กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 48

ปจฉา มคคสจจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 48

ปจฉา อธโมกโข กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 48

ปจฉา จตตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 48

ปจฉา อนปาทานยา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 48

ตอบ วสชนาทงบาลและค าแปล ในปจฉาดงตอไปน วสชนา นตถ ไมม วสชนา มคคสจจ ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกายธาตยา สมปยตต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกายธาต

ยา เกหจ สมปยตต มคคสจจะน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธบางสวนคอสงขารขนธเจตสก ๒๖ ธมมายตนะ ธมมาธาตบางสวน เจตสก ๒๘ (เวนองคมรรค ๘)

วสชนา อธโมกโข ตห ขนเธห เอเกนายตเนน ทวห ธาตห สมปยตโต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตโต อธโมกขน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ ธาต ๒ คอ มโนธาต ๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอสงขารขนธเจตสก ๔๘ ธมมายตนะ ธมมาธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๐ (เวนอธโมกขเจตสก วจกจฉาเจตสก)

วสชนา จตตา ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกายธาตยา เกหจ สมปยตตา

วชา : ธาตกถา 51 มชฌมอาภธรรมกะเอก

จตเหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมาธาตบางสวน คอ เจตสก ๕๒

วสชนา นตถ ไมม

๕. จงแปล ปจ.ตอไปน พรอมใหว. ทงภาษาบาล และไทย ? 44ส

ก. อปายาโส กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 44

ตอบ แปล ปจ. พรอมทง ว.ทงภาษาบาล และไทย ปจ. อปายาสน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ว. อปายาโส ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตโต

เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตโต ฯ อปายาสน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๑๙ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๒๑ (เวนโทสะ)

๔. จงแปล ปจฉา และวสชนา ( เฉพาะภาษา ) ในปจฉา ตอไปน ? 55ส

ก. ปจฉา อสงกเลสกา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 55ส(1/2) ตอบ ก. แปล ปจฉา และวสชนา ( เฉพาะภาษาไทย ) ในปจฉาตอไปน ปจฉา อสงกเลสกธรรมน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? วสชนา ไมม

๔. จงแปลปจฉาตอไปน ก. ปจฉา อเปกขาสหคตา ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 50ส(1/3)

ตอบ ก. แปล อเบกขาสหคตธรรมเหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๔. จงวสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงตอไปน ป. สรณธรรม นไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 45ส(1/3)

ตอบ ว. สรณา ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. สรณธรรมน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอโสภณเจตสก ๒๕ สขมรป นพพาน

สตตมนยสมปยตเตนวปปยตตปทนทเทส ๗. ก. อพภนตรมาตกา ทไมทรงแสดงในฉฏฐนยนทเทสนนมกบท คออะไรบาง ? 47

ตอบ ก. อพภนตรมาตกา ทไมแสดงในฉฏฐนยนทเทสนนม ๑๓ บท คอ ๑. ธมมายตนะ ๒. ธมมธาต ๓. ทกขสจจะ ๔. ชวต ๕. สฬายตนะ ๖. นามรป ๗. อปปตตภวะ ๘. กามภวะ ๙. สญญภวะ ๑๐. ปญจโวการภวะ ๑๑. ชาต ๑๒. ชรา ๑๓. มรณะ

๗. ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในสตตมนยนทเทส มเทาไร? คออะไรบาง? (จงแสดงมาเฉพาะทเปนบาลไมตองแปล) ? 45

วชา : ธาตกถา 52 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในสตตมนยนทเทสม ๓๗ บท คอ ขนธา จตโร อายตนญจ เอก ธาตส สตต เทว ปจ อนทรยโต ตโย ปฏจจ ตถรว ผสส ปญจมา ฯ อธมจจนา มนส ตเกส ตณ สตตนตรา เทว จ มเนน ยตตา วตกก วจารนา อเปกขาย ฯ

๗. ก. อพภนตรมาตกา ทพระพทธองคทรงแสดง ในสตตมนยนทเทสนน มกบท? คออะไรบาง ? 52

ตอบ ก. อพภนตรมาตกา ทพระพทธองคทรงแสดงในสตตมนยนทเทสนน ม ๒๔ บท คอ นามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ อนทรย ๒ คอ มนนทรย และ อเบกขนทรย ปฏจจสมปบาท ๓ คอ วญญาณ ผสสะ เวทนา ในผสส-สตตกราสทง ๗ บท คอ ผสสะ เวทนา สญญา เจตนา จต อธโมกข มนสการ

๗. ก. พาหรมาตกา ทพระองคทรงแสดงในสตตมนยนทเทสนน มกบท ? คออะไรบาง ? 44, 46

๗. ก. พาหรมาตกา ททรงแสดงในสตตมนยนทเทสนน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 54 ตอบ ก. พาหรมาตกา ท(พระองค)ทรงแสดง ในสตตมนยนทเทสนน ม ๑๓ บท (นทเทส) คอ ๑. อทกขมสขายเวทนายสมปยตตปทนทเทส ๒. สวตกกสวจารปทนทเทส ๓. อเปกขาสหคตปทนทเทส ๔. จตตปทนทเทส ๕. เจตสกปทนทเทส ๖. จตตสมปยตตปทนทเทส ๗. จตตสงสฏฐปทนทเทส ๘. จตตสงสฏฐสมฏฐานปทนทเทส ๙. จตตสงสฏฐสมฏฐานสหภปทนทเทส ๑๐. จตตสงสฏฐสมฏฐานปรวตตปทนทเทส ๑๑. สวตกกปทนทเทส ๑๒. สวจารปทนทเทส ๑๓. อเปกขาสหคตปทนทเทส

๗. ก. บทททรงแสดงในสตตมนยนทเทสนน มกบท และปฏจจสมปบาทนทเทส ทแสดงมกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง ? 53 ตอบ ก. บทททรงแสดงในสตตมนยนทเทสนน ม ๓๗ บท และปฏจจสมปบาทนทเทส ทแสดงม ๓ นทเทส คอ

๑) วญญาณนทเทส ๒) ผสสนทเทส ๓) เวทนานทเทส

๗. ก. มหนตรทก ทพระพทธองคทรงแสดงในสตตมนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 48, 51

ตอบ ก. มหนตรทก ทพระพทธองคทรงแสดงในสตตมนยนทเทสนน ม ๗ บท คอ ๑. จตตปท ๒. เจตสกปท ๓. จตตสมปยตตปท ๔. จตตสงสฏฐปท ๕. จตตสงสฏฐสมฏฐานปท ๖. จตตสงสฏฐสมฏฐานสหภปท ๗. จตตสงสฏฐสมฏฐานานปรวตตปท

๗. ข. ธรรมอะไรเปนองคธรรมของ เตห ธมเมห และ เต ธมมา ของเวทนากขนธนทเทส ตามสตตมนยนทเทส และธรรมเหลานไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 50

ตอบ ข. จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เปนองคธรรมของ เตห ธมเมห รป ๒๘ นพพาน เปนองคธรรมของ เต ธมมา ธรรมเหลานไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๕๒

๗. จงแสดง ปจฉาและวสชนา พรอมดวยค าแปลใน สงขารขนธนทเทส ตามสตตมนยนทเทส ? 41 ตอบ แสดง สงขารขนธนทเทส ตามสตตมนยนทเทส ดงน

วชา : ธาตกถา 53 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ปจฉา. สงขารกขนเธน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

สงขารขนธน ประกอบกบ จต ๘๙ เวทนาเจตสก สญญาเจตสก ได จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ

ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒.

๗. ข. จงแปลปจฉา พรอมทงวสชนา เปนภาษาบาล และภาษาไทย ในปจฉา ดงตอไปน ? 52 ปจฉา. สงขารกขนเธน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห

ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 52

๕. จงแปล ปจ. พรอม ว.ทงบาล และค าแปล ในปจ.ดงตอไปน ? 43ส

๔. จงแปล (ค า) ปจฉา (ดง)ตอไปน ? 50ส ไมตองวสชนา ? 49ส (เฉพาะภาษา) ในปจฉาตอไปน ? 55ส ข. ปจ. สงขารกขนเธน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 43ส, 49ส(1/3), 50ส(1/3) ตอบ ข. แปลปจฉา และวสชนาทงภาษาบาลและภาษาไทย ดงน ปจฉา. สงขารขนธน ประกอบกบ จต ๘๙ เวทนาเจตสก สญญาเจตสก ได จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน ไมประกอบ

กบ รป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา.

รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒.

๗. จงแปลคาถา แสดงบททพระพทธองคทรงแสดงในสตตมนยนทเทสตอไปน ๑. ขนธา จตโร อายตนญจ ฯลฯ วตกกวจารนา อเปกขาย ฯ? 49

ตอบ แปลวา ๑.พระพทธองคทรงแสดงบทในสตตมนยนทเทสม ๓๗ คอ นามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ อนทรย ๒ คอ มนนทรย และอเบกขนทรย ปฏจจสมปบาท ๓ คอ วญญาณ ผสสะ เวทนา ในผสสสตตกราสนทเทส ทรงแสดงทง ๕ บท คอ ผสสะ เวทนา สญญา เจตนา จต ๒. อธโมกข มนสการ ในตกมาตกาทรงแสดง ๓ บทคอ อทกขมสขายเวทนาย สมปยตตปท สวตกกสวจารปท อเปกขาสหคตปท ในมหนตรทก ทรงแสดง ๗ บท คอ จตตปท เจตสกปท จตตสมปยตตปท จตตสงสฏฐปท จตตสงสฏฐสมฎฐานปท จตตสงสฏฐสมฏฐานสหภปท จตตสงสฏฐสมฏฐานานปรวตตปท สวตกกปท สวจารปท ทง ๒ ทประกอบกบ มโนธาต ๓ อเปกขาสหคตปท ทประกอบกบอเบกขาเวทนา

๗. ค. จงแสดง จกขวญญาณธาตนทเทส ตามสตตมนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 47 ตอบ ค. แสดง จกขวญญาณธาตนทเทส ตามสตตมนยนทเทส เฉพาะภาษาไทย ดงน ป. จกขวญญาณธาตน ประกอบกบ สพพจตตสาธารณเจตสก ๗ ได จกขวญญาณธาตจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาท ทเหลอ และรป ๒๘ นพพาน ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ และรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 54 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ว. ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ และรป ๒๘ นพพานเหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบจกขวญญาณธาต ๑

๕. จงแปล ปจ.ตอไปน พรอมใหว. ทงภาษาบาล และไทย ? 44ส

ก. โสตวญญาณธาตยา เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 44

ตอบ ปจ. โสตวญญาณธาตน ประกอบกบ สพพจตตสาธารณเจตสกได โสตวญญาณธาตจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอและรป ๒๘ นพพาน ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ และรป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา วปปยตตา ฯ ฉวญญาณธาตจตตปบาท ทเหลอและรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบ โสตวญญาณธาต

๗. จงวสชนาในปจฉาดงตอไปนทงบาล และภาษาไทย ก. ปจฉา กายวญญาณธาตน ประกอบกบ สพพจตตสาธารณเจตสก ๗ ได กายวญญาณธาตจตตป

บาทเหลาน ไมประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอและรป ๒๘ นพพาน? 43 ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอและรป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? 43

ตอบ ก. วสชนา เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา วปปยตตา ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ และรป ๒๘ นพพานเหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใด

อยางหนง แตเปนวปปยตต กบ กายวญญาณธาต ๑

๗. ข. จงแปลปจฉา พรอมทงวสชนา เปนภาษาบาลและภาษาไทย ในปจฉา ดงตอไปน? 46, 53 ปจฉา. มโนธาตยา เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห

กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ ข. แปลปจฉา และวสชนาทงภาษาบาลและภาษาไทย ดงน ปจฉา. มโนธาตน ประกอบกบ อญญสมานเจตสก ๑๐ (เวนวรยะ, ปต, ฉนทะ)ได มโนธาตจตตปบาท เหลาน ไม

ประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาท ทเหลอ และรป ๒๘ นพพาน ฉวญญาณธาตจตตปบาท ทเหลอ และรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา วปปยตตา . ฉวญญาณธาตจตตปบาท ทเหลอ และรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมเปนวปปยตต กบ ขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตต กบ มโนธาต .

๔. จงวสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงตอไปน ป. มโนวญญาณธาต นประกอบกบ เจตสก ๕๒ ได มโนวญญาณธาตจตตปบาท เหลานไมประกอบ

กบฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป ๒๘ นพพาน ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 45ส(1/3)

ตอบ ว. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา วปปยตตา. ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง

วชา : ธาตกถา 55 มชฌมอาภธรรมกะเอก

แตเปนวปปยตตกบมโนวญญาณธาต ๑

๗. จงวสชนาทงบาล และภาษาไทย ในปจฉาดงตอไปน (ไมตองแปลปจฉา) ? 40 ก. ๑) ปจฉา นโรธสจจ กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 40

๒) ปจฉา มนนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 40 ๓) ปจฉา อปายาโส กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตต ? 40 ๔) ปจฉา มนสกาโร กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตต ? 40?

ตอบ ก. วสชนาทงบาลและภาษาไทย ในปจฉา ดงตอไปน ๑) วสชนา นตถ ไมม ๒) วสชนา มนนทรย ตห ขนเธห สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต มนนทรยน ประกบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบธมมายตนะ ธม

ธาต บางสวนคอ เจตสก ๕๒ ๓) วสชนา อปายาโส เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ

วปปยตโต อปายาสน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖

(เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอ เจตสก ๓๐ (โลภเจตสก ๓ ปตเจตสก ๑ วจกจฉา ๑ โสภณเจตสก ๒๕) สขมรป นพพาน

๔) วสชนา มนสกาโร เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตโต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตโต

มนสการน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอ สขมรป นพพาน

๗. จงวสชนาในปจฉาดงตอไปนทงบาล และภาษาไทย ? 43 ข. ปจฉา มนนทรยน ประกอบกบเจตสก ๕๒ ได จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน ไมประกอบกบรป ๒๘

นพพาน? 43

รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? 43 ตอบ ข. วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๗. ก. จงแสดง มนนทรยนทเทส ตามสตตมนยนทเทส มาโดยละเอยด? 55

ตอบ ก. แสดง มนนทรยนทเทส ตามสตตมนยนทเทส โดยละเอยดดงน ป. มนนทรเยน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห

ธาตห วปปยตตา ? มนนทรยน ประกอบกบ เจตสก ๕๒ ได, จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน, รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา.

วชา : ธาตกถา 56 มชฌมอาภธรรมกะเอก

รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๗. ข. จงวสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงตอไปน ป. ทกขนทรย กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตต ? 47

ป. อทธปาโท กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตโต ? 47

ตอบ ข. วสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงตอไปน ว. ทกขนทรย ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตต เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตต .

ทกขนทรยน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ กายวญญาณธาต ๑ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สพพจตตสาธารณเจตสก ๖ (เวนเวทนา)

ว. อทธปาโท ทวห ขนเธห สมปยตโต เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตโต อทธบาทน ประกอบกบขนธ ๒ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธ

เจตสก ๓๑ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๓๓ (เวนอทธบาทองคธรรม)

๕. ก. จงแปลค าปจฉา ดงตอไปน ? 46ส

ป. สขนทรเยน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 46ส

ตอบ ก. ป. สขนทรยน ไมประกอบกบทกข-โสมนสส-โทมนสส-อเบกขาสหคตจตตปบาท รป นพพาน ทกข-โสมนสส-โทมนสส-อเบกขาสหคตจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ สขสหคตกายวญญาณจตตปบาท สขสหคตกายวญญาณจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๗. ข. จงแสดง อเปกขนทรยนทเทส ตามสตตมนยนทเทส ? 40 ตอบ ข. แสดง อเปกขนทรยนทเทส ตาม สตตมนยนทเทส ปจฉา อเปกขนทรเยน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห

กตห ธาตห วปปยตตา ? อเปกขนทรยน ประกอบกบ อบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ ได, อเบกขาสหคตจตตปบาท เหลาน ไม

ประกอบกบ เวทนนทรยจตตปบาท ๔ ทเหลอ และ รป ๒๘ นพพาน เวทนนทรยจตตปบาท ๔ ทเหลอ และ รป ๒๘ นพพาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ปญจห ธาตห วปปยตตา เวทนนทรยจตตปบาท ๔ ทเหลอ และ รป ๒๘ นพพาน ไมวปปยตตกบขนธ อายตนะ ธาต อยางใดอยาง

หนง แตเปนวปปยตตกบ วญญาณธาต ๕ คอ จกขวญญาณธาต โสตวญญาณธาต ฆานวญญาณธาต ชวหาวญญาณธาต มโนธาต

๗. ข. จงแสดง อเปกขาสหคตปทนทเทส ตามสตตมนยนทเทส มาโดยละเอยด? 48, 51

๕. ใหแสดง อเบกขาสหคตปทนทเทส ตามนยท ๗ ทงบาลและภาษาไทย? 52ส

ตอบ ข. แสดง อเปกขาสหคตปทนทเทส ตามสตตมนยนทเทส โดยละเอยด ดงน ป. อเปกขาสหคเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

วชา : ธาตกถา 57 มชฌมอาภธรรมกะเอก

อเบกขาสหคตธรรมเหลาน ประกอบกบอเบกขาเวทนาได อเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๗ เหลาน ไมประกอบกบ สข-ทกข-โสมนสส-โทมนสสสหคตจตตปบาท และรป ๒๘ นพพาน สข-ทกข-โสมนสส-โทมนสสสหคตจตตปบาท และรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ปญจห ธาตห วปปยตตา. สข-ทกข-โสมนสส- โทมนสสสหคตจตตปบาท และรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบ วญญาณธาต ๕ คอ จกขวญญาณธาต โสตวญญาณธาต ฆานวญญาณธาต ชวหาวญญาณธาต มโนธาต

๗. ข. จงแปลปจฉา พรอมทงวสชนา เปนภาษาบาล และภาษาไทย ในปจฉา ดงตอไปน ปจฉา. อธโมกเขน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห

กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 54 ตอบ ข. แปลปจฉา และวสชนาทงภาษาบาลและภาษาไทย ดงน ปจฉา. อธโมกขน ประกอบกบ จต ๗๘ เจตสก ๕๐ (เวนอธโมกข วจกจฉา) ได จต ๗๘ เจตสก ๕๑ (เวนวจกจฉา)

เหลาน ไมประกอบกบ ทวปญจวญญาณจตตปบาท วจกจฉาสมปยตตจตตปบาท และรป ๒๘ นพพาน ทวปญจวญญาณจตตปบาท วจกจฉาสมปยตตจตตปบาท และรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา วปปยตตา. แปล ทวปญจวญญาณจตตปบาท วจกจฉาสมปยตตจตตปบาท และรป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมเปนวปปยตตกบ

ขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตต กบ มโนธาต ๑

๗. ข. จงแปลปจ.และว.เปนภาษาบาลและไทย ในปจ.ดงตอไปน ปจ. สวจาเรห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห

ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 44 ตอบ ข. แปล ปจ.และว.เปนภาษาบาลและไทย ดงน สภาวธรรมทงหลายทเกดพรอมกบวจารน ประกอบกบวจารเจตสก ได สวจารจต ๖๖ เจตสก ๕๒ เหลาน ไมประกอบกบ อวจารจตตปบาท ๕๕ รป ๒๘ นพพาน อวจารจตตปบาท ๕๕ รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา วปปยตตา / อวจารจตตปบาท ๕๕ รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมเปนวปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบมโนธาต ๑

๗. ข. ธรรมอะไรเปนองคธรรมของ เตห ธมเมห และ เต ธมมา ของจตตนทเทส ตามสตตมนยนทเทส และธรรมเหลานนไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 55

ตอบ ข. จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เปนองคธรรมของ เตห ธมเมห รป ๒๘ นพพาน เปนองคธรรมของ เต ธมมา ธรรมเหลานไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๕๒

๗. ข. จงแสดงจตตสงสฏฐปทนทเทส ตามสตตมนยนทเทส มาโดยละเอยด? 45

ตอบ ข. แสดงจตตสงสฏฐปทนทเทส ตามสตตมนยนทเทส ดงน ปจฉา จตตสงสฏเ ห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห

กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

วชา : ธาตกถา 58 มชฌมอาภธรรมกะเอก

จตตสงสฏฐธรรมเหลาน ประกอบดวยจต ๘๙ ได จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน ไมประกอบกบรป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา.

รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกนนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอเจตสก ๕๒

๕. จงแสดงปจฉา วสชนาในอเปกขนทรยนทเทส ตามนยท ๗ และนยท ๙ เปนภาษาไทย? 51ส ตอบ แสดง อเปกขนทรยนทเทส ตามนยท ๗ ปจฉา อเปกขนทรยน ประกอบกบอเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา) ได

อเบกขาสหคตจตตปบาทเหลาน ไมประกอบเวทนนทรยจตตปบาท ๔ ทเหลอ รป ๒๘ นพพาน เวทนนทรยจตตปบาท ๔ ทเหลอ รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร?

วสชนา เวทนนทรยจตตปบาท ๔ ทเหลอ รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบวญญาณธาต ๕ คอ จกขวญญาณธาต, โสตวญญาณธาต, ฆานวญญาณธาต, ชวหาวญญาณธาต มโนธาต

แสดง อเปกขนทรยนทเทส ตามนยท ๙ ปจฉา อเปกขนทรยน ประกอบกบอเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา) ได

อเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ เหลาน ประกอบกบอเปกขนทรยได อเปกขนทรยเหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร?

วสชนา อเปกขนทรยน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๖ (เวนกายวญญาณธาต) และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาตบางสวน คอเจตสก ๔๖ (เวนเวทนา)

*************************** ฝายวชาการ อภธรรมโชตกะวทยาลย

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ตดตอไฟลงานท กญรศ (หลว) 081-860 2466

E-mail:kanrasi1@gmail.com ขอเอกสารทคณชยโรจน 081-650 2250 หรอ พหม (อดมพร) 089-532 5525, 089-897 1926

E-mail: urirasudhi@gmail.com ผดตก ขออภยมา ณ ทนดวย และ

โปรดตดตาม รวมขอสอบวนท ๒ และสมภาษณตอไป

วชา : ธาตกถา 59 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เฉลยขอสอบขอเขยนพระอภธรรม ภาคเรยนท ๒ ปการศกษา ๒๕๔๓-๒๕๕๕ อภธรรมโชตกะวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ชน มชฌมอาภธรรมกะเอก สอบวนเสาร/อาทตย.ท.....ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๔๓

วชา : ธาตกถา (นย๘-๑๔) ขอเขยน ๗ ขอ ๗๐ คะแนน / สมภาษณ ๓ขอ ๑๕ คะแนน เวลา ๔ ช.ม./๑๕นาท

อฏ มนยวปปยตเตนสมปยตตปทนทเทส ๑. ก. อพภนตรมาตกา ทพระพทธองคไมทรงแสดงในอฏฐมนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 52 ตอบ ก. อพภนตรมาตกา ทพระพทธองคไมทรงแสดงในอฏฐมนยนทเทสนน ม ๘ บท คอ

๑. ธมมายตนะ ๒. ธมมธาต ๓. ชวตนทรย ๔. นามรป ๕. สฬายตนะ ๖. ชาต ๗. ชรา ๘. มรณะ

๑. ก. จงบอกชอนทเทส วามกนทเทสคอนทเทสอะไรบาง ทไมประกอบกบทฏฐคตวปปยตต โทสมล โมหมล กศล วบาก กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน ? 49

ตอบ ก. ม ๕ นทเทสคอ ๑.ปรามาสปทนทเทส ๒. ปรามาสปรามฏฐปทนทเทส ๓. ปรามาสสมปยตตปทนทเทส ๔. คนถคนถสมปยตตปทนทเทส ๕. อปาทานอปาทานสมปยตตปทนทเทส

๑. ข. ปฏจจสมปบาทนทเทส(นน) (นทเทสทพระพทธองค)ทไมทรงแสดงในอฏฐมนยนทเทสนน มกนทเทส ? คอนทเทสอะไรบาง ? 43, 45, 49

ตอบ ข. ปฏจจสมปปาทนทเทส ทไมทรงแสดงในอฏฐมนยนทเทส ม ๕ นทเทสคอ ๑. นามรปนทเทส ๒. สฬายตนนทเทส ๓. ชาตนทเทส ๔.ชรานทเทส ๕. มรณนทเทส

๑. ก. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา ในนทเทสตอไปน ตามอฎฐมนยนทเทส ? 51 จกขายตนนทเทส, มคคสจจนทเทส, รปภวนทเทส, สาสวปทนทเทส, อโนฆนยปทนทเทส ?

ตอบ ก. แสดงองคธรรมของ เย ธมมา ในนทเทสตอไปน ตามอฎฐมนยนทเทส จกขายตนนทเทส องคธรรมของเย ธมมา ไดแก นามขนธ ๔ หรอ จต ๘๙ เจตสก ๕๒ มคคสจจนทเทส องคธรรมของเย ธมมา ไดแก โลกย - ผลจตตปบาท รป นพพาน รปภวนทเทส องคธรรมของเย ธมมา ไดแก จต เจตสกทเปนกามภวะ อรปภวะ กสล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท สาสวปทนทเทส องคธรรมของเย ธมมา ไดแก โลกตตรจตตปบาท อโนฆนยปทนทเทส องคธรรมของเย ธมมา ไดแก โลกยจตตปบาท

๑. ก. จงแสดงธรรมทไมประกอบกบนทเทส ดงตอไปน ตามอฏฐมนยนทเทส จกขายตนนทเทส ทกขสจจนทเทส รปภวนทเทส สขสหคตปทนทเทส โลกยปทนทเทส? 44

ตอบ ก. แสดงธรรมทไมประกอบกบนทเทส ดงตอไปน ตามอฏฐมนยนทเทส จกขายตนะ น ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ หรอ จต ๘๙ เจตสก ๕๒ ทกขสจจะน ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท รปภวะน ไมประกอบกบ จต เจตสกทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล อกศล กรยา ผลจตตปบาท สขสหคตธรรมน ไมประกอบกบ ทกข โทมนส อเบกขาสหคตจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน โลกยธรรมน ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท

วชา : ธาตกถา 60 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๑. จงแสดงธรรมท ไมประกอบกบนทเทสดงตอไปน? 48 รปธาตนทเทส, สญญภวนทเทส, โพชฌงคนทเทส, อปรามฏฐปทนทเทส, สงกลฏฐโนกเลสปทนทเทส?

ตอบ แสดงธรรมทไมประกอบนทเทสดงตอไปน รปธาตน ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ สญญภวะน ไมประกอบกบ เนวสญญนาสญญภวะ-กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท โพชฌงค ๗ เหลาน ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน อปรามฏฐธรรมเหลาน ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท สงกลฏฐโนกเลสธรรมเหลาน ไมประกอบกบ กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน

๑. ก. จงบอกธรรมทไมประกอบกบนทเทส ดงตอไปน ? 46 กามภวนทเทส, มนสการนทเทส, จตตวสงสฏฐปทนทเทส, รปขนธนทเทส, มคคงคนทเทส ? ตอบ ก. ธรรมทไมประกอบกบนทเทสดงตอไปน

กามภวนทเทส ไมประกอบกบ จตเจตสกทเปนรปภวะ-อรปภวะ-กสล-อกสล-กรยา-ผลจตตปบาท มนสการนทเทส ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน จตตวสงสฏฐปทนทเทส ไมประกอบกบ จต ๘๙ เจตสก ๕๒ รปขนธนทเทส ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ มคคงคนทเทส ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน

๑. ก. จงแสดงธรรมทไมประกอบกบนทเทสดงตอไปน? 47 ปญจโวการภว นทเทส, อปายาสนทเทส, อนาสวนทเทส สงกเลสกปทนทเทส รปปทนทเทส ? ตอบ ก. ธรรมทไมประกอบกบนทเทสดงตอไปน ปญจโวการภวนทเทส ไมประกอบกบ จตโวการภวะ กสล อกสล กรยา ผลจตตปบาท อปายาสนทเทส ไมประกอบกบ โลภมล โมหมล กสล อกสล วบาก กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน อนาสวปทนทเทส ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท สงกเลสกปทนทเทส ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท รปปทนทเทส ไมประกอบกบ จต ๘๙ เจตสก ๕๒

๑. ข. จงตงปจฉา. ทงบาล ค าแปลตามอฏฐมนยนทเทส ในนทเทสตอไปน สมมปปธานนทเทศ, เอกโวการภวนทเทส, กเลสปทนทเทส ? 43, 45

๑. ค. ค าปจฉา ในขอ ข. ทงหมดนนวสชนาและแปลวาอยางไร ? 43 ตอบ ข. ปจฉา สมมปปธาเนน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

สมมปปธานน ไมประกอบกบโลกย - ผลจตตปบาท รป นพพาน โลกย - ผลจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

ปจฉา เอกโวการภเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? เอกโวการภวะน ไมประกอบกบ จตโวการภวะ จต เจตสก ทเปนปญจโวการภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท / จตโวการภวะ จต เจตสก ทเปนปญจโวการภวะ-กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาทเหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 61 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ปจฉา กเลเสห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? กเลสธรรมเหลาน ไมประกอบกบ กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป นพพาน กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป นพพาน เหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ตอบ ค. ค าปจฉา ในขอ ข. ทงหมดนน วสชนาวา นตถ แปลวา ไมม

๑. จงแปล ปจฉาดงตอไปน? 53(5/5) / ๑. ข. จงแปลค าปจฉา ดงตอไปน (ไมตองวสชนา) ? 52(4/4) ตอบ แปลปจฉาดงตอไปน ปจฉา มโนธาตยา เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

53(1/5) ตอบ แปล ป. มโนธาตน ไมประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอรป ๒๘ นพพาน

ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอรป ๒๘ นพพานเหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? ป. รปภเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 52(1/4) ตอบ แปล ป. รปภวะ น ไมประกอบกบ จต เจตสกทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท

จต เจตสกทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ป. ปรเทเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 52(2/4) ตอบ แปลป. ปรเทวะ น ไมประกอบกบ จต ๘๙ เจตสก ๕๒,

จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ปจฉา อธโมกเขน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

53(2/5) ตอบ แปล ป. อธโมกขน ไมประกอบกบ ทวปญจวญญาณจตตปบาท วจกจฉาสมปยตตจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน

ทวปญจวญญาณ จตตปบาท วจกจฉาสมปยตตจตตปบาทรป ๒๘ นพพานเหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

ปจฉา ปตสหคตเตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 53(3/5)

ตอบ แปล ป. ปตสหคตธรรมเหลาน ไมประกอบกบ สข-ทกข-โทมนสส-จตตถฌาน-อเบกขาสหคตจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน สข- ทกข-โทมนสส-จตตถฌาน-อเบกขาสหคตจตตปบาทรป ๒๘ นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

ปจฉา นเหตสเหตเกห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 53(4/5)

ตอบ แปล ป. สเหตกจต ๗๑ เจตสก ๔๖ (เวนเหต๖) ไมประกอบกบ อเหตกจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน อเหตกจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร?

ป. คนถนเยห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 52(3/4)

ตอบ แปลป. คนถนยธรรม เหลาน ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท, โลกตตรจตตปบาท เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วชา : ธาตกถา 62 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ป. ปรามาเสห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 52(4/4)

ตอบ แปลป. ปรามาสธรรม เหลาน ไมประกอบกบ ทฏฐคตวปปยต-โทสมล-โมหมล-กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป นพพาน, ทฏฐคตวปปยต-โทสมล-โมหมล-กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ปจฉา อสงกเลสเกห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 53(5/5)

ตอบ แปล ป. อสงกเลสกธรรมเหลาน ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท โลกยจตตปบาท เหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

๕. ก. รปภวะไมประกอบกบธรรมอะไร ? ธรรมเหลานนประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตไดเทาไร ?53ส

ตอบ ก. รปภวะ ไมประกอบกบ จต เจตสก ทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล อกศล กรยา ผลจตตปบาท และธรรมเหลานน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ได ตอบวา ไมม

๕. ก. ปญจโวการภวะไมประกอบกบธรรมอะไร? และธรรมเหลานนประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 50ส(1/3)

ตอบ ก. ปญจโวการภวะน ไมประกอบกบ จตโวการภวะ กสล-อกสล-กรยา-ผลจตตปบาท และจตโวการภวะ กสล-อกสล-กรยา-ผลจตตปบาท เหลานนประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ตอบวา ไมม .

๑. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาภาษาไทย สทธนทรยนทเทส, ปญจโวการภวนทเทส, สญญานทเทสขสหคตปทนทเทส, สนทสสนสปปฏฆปทนทเทส ตามอฏฐมนยนทเทส ? 55

ตอบ ป. สทธนทรย น ไมประกอบกบ อโสภณจตตปบาท รป นพพาน อโสภณจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ป. ปญจโวการภวะ น ไมประกอบกบ จตโวการภวะ กศล – อกศล – กรยา – ผลจตตปบาท จตโวการภวะ กศล–อกศล–กรยา–ผลจตตปบาท เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดทาไร ?

ป. สญญา น ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร? ป. สขสหคตธรรม น ไมประกอบกบ ทกข - โทมนสส - อเบกขาสหคตจตตปบาท รป นพพาน

ทกข -โทมนสส - อเบกขาสหคตจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ป. สนทสสนสปปฏฆธรรม เหลาน ไมประกอบกบ นามขนธ ๔

นามขนธ ๔ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

๔. จงแปลปจฉาตอไปน ? 50ส(1/3) ค. ปจฉา อกสเลห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 50ส(1/3) ตอบ ค. อกศลธรรมเหลาน ไมประกอบกบ กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน, กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลานน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๔. จงแปลค าปจฉาดงตอไปน ไมตองวสชนา ? 49ส

ป. อสงขเตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 49ส(2/3)

วชา : ธาตกถา 63 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ แปล ป. อสงขตธรรมเหลาน ไมประกอบกบจต ๘๙ เจตสก ๕๒ (นามขนธ ๔) จต ๘๙ เจตสก ๕๒ (นามขนธ ๔) เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๑. ข. จงแสดงปจฉา และวสชนา พรอมค าแปล ในตณหานทเทส ตามอฏฐมนยนทเทส ? 46 ตอบ ข. แสดงตณหานทเทส ตามอฏฐมนยนทเทส ดงน ป. เวทนาปจจยา ตณหาย เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

ตณหาทเกดขนโดยอาศยเวทนาเปนเหตน ไมประกอบกบโทสมล -โมหมล-กสล-วบาก-กรยา-จตตปบาท รป นพพาน, โทสมล-โมหมล-กสล-วบาก-กรยา-จตตปบาท รป นพพาน เหลานนประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. นตถ / ไมม

๑. จงแปลและวสชนาพรอมทงค าแปลในค าปจฉาดงตอไปน ? 50, 54 ป. สตนทรเยน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ป. อปปตตภเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ป. สวตกกสวจาเรห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห

สมปยตตา ? ป. อปจยคามห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห

สมปยตตา ? 54 ป. สรเณห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

ตอบ แปลป. สตนทรยน ไมประกอบกบ อโสภณจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน, อโสภณจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. นตถ. ไมม แปล ป. อปปตตภวะน ไมประกอบกบ กศล - อกศล – กรยา – ผลจตตปบาท,

กศล – อกศล – กรยา – ผลจตตปบาท เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ว. นตถ. ไมม

แปล ป. สวตกกสวจารธรรมเหลาน ไมประกอบกบ ทวปญจวญญาณ-ทตยฌาน-ตตยฌาน-จตตตถฌาน-ปญจมฌานจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน, / ทวปญจวญญาณ-ทตยฌาน–ตตยฌาน-จตตถฌาน-ปญจมฌานจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. นตถ. ไมม แปล ป. อปจยคามธรรม เหลาน ไมประกอบกบโลกย-ผลจตตปบาท รป นพพาน,

โลกย- ผลจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ว. นตถ. ไมม

แปล ป. สรณธรรม เหลาน ไมประกอบกบ กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป นพพาน กศล–วบาก–กรยาจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. นตถ. ไมม

๑. ข. จงแสดงปจฉา และวสชนา พรอมค าแปลใน สมมปปธานนทเทส ตามอฏฐมนยนทเทส ? 47

ตอบ ข. แสดง สมมปปธานนทเทส ตามอฏฐมนยนทเทส ดงน ปจ. สมมปปธาเนน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

วชา : ธาตกถา 64 มชฌมอาภธรรมกะเอก

แปล สมมปปธานน ไมประกอบกบ โลกยจต ผลจตตปบาท รป นพพาน โลกยจต ผลจตตปบาท รป นพพาน เหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. นตถ / ไมม

๔. ใหวสชนาในปจฉาตอไปน ไมตองแปลบาล ในขอ ก.ข.ส าหรบขอ ค.ใหแปลดวย ? 44ส ก. จตเตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 44

ตอบ ข. ว. นตถ

๑. ข. จงแสดงปจ. และว. พรอมทงค าแปล ในสวตกกปทนทเทส ตามอฏฐมนยนทเทส ? 44 ๑. ข. จงแสดงปจฉา พรอมค าแปล ใน สวตกกปทนทเทส ตามอฎฐมนยนทเทส ? 51 ตอบ ข. แสดงปจ.และ ว. พรอมทงค าแปลในสวตกกปทนทเทส ตามอฏฐมนยนทเทส ปจ.สวตกเกห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

สวตกกธรรมเหลานไมประกอบกบ ทวปญจวญญาณ–ทตยฌาน–ตตยฌาน–จตตถฌาน–ปญจมฌานจตตปบาท รป นพพาน เหลานประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

(44) ทวปญญจวญญาณ-ทตยฌาน-ตตยฌาน-จตตถฌาน-ปญจมฌานจตตปบาท-รป-นพพาน เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. นตถ ฯ / ไมม

นวมนยสมปยตเตนสมปยตตปทนทเทส ๒. ก.จงแปลคาถาดงตอไปน? 43

อรปกขนธา จตตาโร มนายตนเมว จ วญญาณธาตโย สตต เทว สจจา จททสนทรยา ฯ

ตอบ ก. นามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ สมทยสจจะ มคคสจจะ ๒ อนทรย ๑๔ ม มนนทรย เปนตน จนถง อญญาตาวนทรย เปนทสด

๒. ก. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในนวมนยนทเทสนน เปนธรรมเชนไร ? และขนธนทเทสในนวมนยนทเทสนมกอยาง คออะไรบาง ? 54

ตอบ ก. ธรรมทพระพทธองคทรงแสดงในนวมนยนทเทสน เปนธรรมทมสมปยต และการแสดงนวมนยนทเทสน ไดทรงแสดงโดยกลบประธานบท และมการแสดงเปนพเศษออกไปอก โดยใชศพทวา เกหจ

และขนธนทเทสในนวมนยนทเทสนม ๔ อยาง คอ ๑. เวทนากขนธนทเทส ๒. สญญากขนธนทเทส ๓. สงขารกขนธนทเทส ๔. วญญาณกขนธนทเทส

๖. ก. อพภนตรมาตกา ทแสดงไดในนยะท ๙ มกบท คออะไรบาง ? 45

ตอบ ก. อพภนตรมาตกา ทแสดงไดในนยะท ๙ ม ๕๖ บท คอ นามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ สจจะ ๒ คอ สมทยสจจะ มคคสจจะ อนทรย ๑๔ ม มนนทรย เปนตน จนถง อญญาตาวนทรย เปนทสด ในปฏจจสมปบาท ๑๒ บท คอ อวชชา สงขาร วญญาณ ผสสะ เวทนา ตณหา อปทาน กมมภวะ โสกะ ทกขะ โทมนสสะ อปายาสะ บททตอจากปฏจจสมปบาทไป ๑๖ บท ม สตปฏฐาน เปนตน จนถง มนสการ เปนทสด

๒. ก. บททสงเคราะหเขาในนวมนยนทเทสนนมกบท และ ธาตนทเทสแสดงไดกบท คออะไรบาง ? 52

วชา : ธาตกถา 65 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ตอบ ก. บททสงเคราะหเขาในนวมนยนทเทสนนม ๑๒๐ บท และ ธาตนทเทสแสดงได ๗ บท คอ วญญาณธาต ๗

๒. ก. บททสงเคราะหเขาในนวมนยนทเทสนนมกบท และสจจนทเทสแสดงไดกบทคออะไรบาง ? 49

ตอบ ก. บททสงเคราะหเขาในนวมนยนทเทสนนม ๑๒๐ บท และสจจนทเทสแสดงได ๒ บท คอ ๑. สมทยสจจะ ๒. มคคสจจะ

๒. ก. ในอนทรยนทเทสนน นทเทสทพระพทธองคทรงแสดงในนวมนยนทเทส มกนทเทส คออะไรบาง ? 46 ตอบ ก. ในอนทรยนทเทสนน นทเทสทพระพทธองคทรงแสดงในนวมนยนทเทส ม ๑๔ นทเทส คอ ๑. มนนทรยนทเทส ๒. สขนทรยนทเทส ๓. ทกขนทรยนทเทส ๔. โสมนสสนทรยนทเทส ๕. โทมนสสนทรยนทเทส ๖. อเปกขนทรยนทเทส ๗. สทธนทรยนทเทส ๘. วรยนทรยนทเทส ๙. สตนทรยนทเทส ๑๐. สมาธนทรยนทเทส ๑๑. ปญญนทรยนทเทส ๑๒. อนญญาตญญสสามตนทรยนทเทส ๑๓. อญญนทรยนทเทส ๑๔. อญญาตาวนทรยนทเทส

๒. ก. ปฏจจสมปบาทนทเทสทแสดงใน นวมนยนทเทส มจ านวนกนทเทส คอ นทเทส อะไรบาง ? 44 ๒. ก. ปฏจจสมปบาท ทพระพทธองคทรงแสดงในนวมนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 50

ตอบ ก. ปฏจจสมปบาทท(พระพทธองคทรง)แสดง ในนวมนยนทเทสนนมจ านวน ๑๒ นทเทสคอ ๑. อวชชานทเทส ๒. สงขารนทเทส ๓. วญญาณนทเทส ๔. ผสสนทเทส ๕. เวทนานทเทส ๖. ตณหานทเทส ๗. อปทานนทเทส ๘. กมมภวนทเทส ๙. โสกนทเทส ๑๐. ทกขนทเทส ๑๑. โทมนสสนทเทส ๑๒. อปายาสนทเทส

๓. ข. มหนตรทก ทแสดงในนวมนยนทเทส นนมกบท คออะไรบาง ? 47ส

ตอบ ข. มหนตรทก ทแสดงในนวมนยนทเทสนน ม ๗ บท คอ ๑.จตตปท ๒. เจตสกปท ๓. จตตสมปยตตปท ๔. จตตสงสฏฐปท ๕. จตตสงสฏฐสมฏฐานปท ๖.จตตสงสฏฐสมฏฐานสหภปท ๗. จตตสงสฏฐสมฏฐานานปรวตตปท

๒. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และ เย ธมมา หลงของนทเทส ดงตอไปน ตามนวมนยนทเทส ปญญนทรยนทเทส, อปาทานนทเทส, สตปฏฐานนทเทส, กเลสสงกลฏฐปทนทเทส อาสวสมปยตตปท-นทเทส ? 47

ตอบ ปญญนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ โลกยตเหตกจต ๓๙ เจตสก ๓๗ (เวนปญญา) ปญญนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ ปญญนทรย อปาทานนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ โลภมลจต ๘ เจตสก ๒๐ (เวนโลภะ,ทฏฐ) อปาทานนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ อปาทานทเกดขนโดยอาศยตณหาเปนเหต สตปฏฐานนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ โลกตตรจต ๘ เจตสก ๓๕ (เวนสต) สตปฏฐานนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ สตปฏฐาน กเลสสงกลฏฐปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐) กเลสสงกลฏฐปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ กเลสสงกลฏฐธรรม อาสวอาสวสมปยตตปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก คอ โลภมลจต ๘ เจตสก ๑๙ (เวนอาสวองคธรรม ๓) อาสวอาสวสมปยตตปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง คอ อาสวอาสวสมปยตตธรรม

วชา : ธาตกถา 66 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๒. ข. จงแสดงนทเทสตอไปน พรอมปจฉาวสชนา ทงบาลค าแปลตามนวมนยนทเทส กายวญญาณธาตนทเทส, ปตสหคตปทนทเทส? 44

ตอบ ข. กายวญญาณธาตนทเทส ปจฉา กายวญญาณธาตยา เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? กายวญญาณธาตนประกอบกบ สพพจตตสาธารณเจตสก ๗ ได สพพจตตสาธารณเจตสก ๗ เหลาน ประกอบกบ กายวญญาณธาตได กายวญญาณธาตเหลาน ประกอบกบขนธอายตนะ ธาตไดเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา กายวญญาณธาตเหลานประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สพพจตตสาธารณเจตสก ๗

ปตสหคตปทนทเทส ปจฉา ปตสหคเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ปตสหคตธรรม เหลาน ประกอบกบ ปตเจตสก ได ปตเจตสกเหลาน ประกอบกบปตสหคตจต ๕๑ เจตสก ๔๖ ได (เวนปตเจตสก) ปตสหคตจต ๕๑ เจตสก ๔๖ เหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ปตสหคตจต ๕๑ เจตสก ๔๖ เหลาน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ ปตเจตสก ๑

๒. ข. จงแสดง ทกขนทรยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) สขสหคตปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส (แสดงทงภาษาบาลและภาษาไทย) ? 54

ตอบ ข. แสดง ทกขนทรยนทเทส เฉพาะภาษาไทย ตามนวมนยนทเทส ดงน ป. ทกขนทรย น ประกอบกบ ทกขสหคตกายวญญาณจต ๑ สพพจตตสาธารณเจตสก ๖ (เวนเวทนา) ได

ทกขสหคตกายวญญาณจต ๑ สพพจตตสาธารณเจตสก ๖ เหลาน ประกอบกบ ทกขนทรย ได ทกขนทรย เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. ทกขนทรย เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ กายวญญาณธาต และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สพพจตตสาธารณเจตสก ๖ (เวนเวทนา)

แสดง สขสหคตปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส ดงน ป. สขสหคเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? สขสหคตธรรม เหลาน ประกอบกบ สขเวทนาได สขเวทนา เหลาน ประกอบกบ สขสหคตจต ๖๓ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา) ได สขสหคตจต ๖๓ เจตสก ๔๖ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. สขสหคตจต ๖๓ เจตสก ๔๖ เหลาน ประกอบกบเวทนาขนธ

วชา : ธาตกถา 67 มชฌมอาภธรรมกะเอก

และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขเวทนา (หรอเวทนาเจตสก)

๒. จงแปลปจฉา พรอม วสชนา ทงภาษาบาล และภาษาไทยในปจฉาดงตอไปน? 45 ปจ. มนนทรเยน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ปจ.อวชชาย เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ตอบ แปล ปจ. มนนทรยน ประกอบกบ เจตสก ๕๒ ได

เจตสก ๕๒ เหลาน ประกอบกบ มนนทรยได / มนนทรย ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา.

มนนทรยน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอเจตสก ๕๒

ปจ. อวชชาน ประกอบกบ อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๖ (เวนโมหะเจตสก) ได อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๖ เหลาน ประกอบกบอวชชาได / อวชชานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. อวชชานประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ มโนวญญาณธาต และประกอบกบ สงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๒๔ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๒๖

๖. จงแปลค าปจฉาดงตอไปน (ไมตองวสชนา) ? 44ส

ป. อวชชาย เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 44ส(1/3)

ตอบ แปล ป. อวชชานไมประกอบกบกศล วบาก กรยาจตตปบาท รป นพพาน กศล วบาก กรยาจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบอกศลจตตปบาท อกศลจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร

๒. ก. จงแสดง อญญาตาวนทรยนทเทส ตามนวมนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 51(3ก), 53 ตอบ ก. แสดง อญญาตาวนทรยนทเทส ตามนวมนยนทเทส ดงน ป. อญ าตาวนทรเยน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? อญญาตาวนทรย น ประกอบกบ อรหตตผลจต ๑ เจตสก ๓๕ (เวนปญญา) ได อรหตตผลจต ๑ เจตสก ๓๕ เหลาน ประกอบกบ อญญาตาวนทรย ได อญญาตาวนทรย น ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. อญญาตาวนทรย น ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ มโนวญญาณธาต และประกอบกบสงขารขนธ บางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๓๓ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๓๕ (เวนปญญา)

วชา : ธาตกถา 68 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๔. จงแปลค าปจฉาดงตอไปน ไมตองวสชนา ? 49ส ป. สงขารปจจยา วญ าเณน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? 49ส(3/3) ตอบ แปล ป. วญญาณทเกดขนโดยอาศยสงขารเปนเหตน ไมประกอบกบรป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ นามขนธ ๔ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๒. ข. จงแสดงปจและวสชนา กมมภวนเทส ตามนวมนยนทเทส ทงภาษาบาลและภาษาไทย ? 43

ตอบ ข. ปจ. กมมภเวน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

กมมภวะน ประกอบกบ อกศลจต ๑๒ โลกยกสลจต ๑๗ เจตสก ๕๑ (เวนเจตนาเจตสก) ได อกศลจต ๑๒ โลกย-กศลจต ๑๗ เจตสก ๕๑ เหลาน ประกอบกบ กมมภวะ ได กมมวะน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกายธาตยา เกหจ สมปยตตา กมมภวะน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ ๑ สญญาขนธ ๑ วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบ สงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๔๙ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๑

๒. ข. จงแสดง อปปมญญานทเทส, ปรามาสสปยตตปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 50

ตอบ ข. ป. อปปมญ าย เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

อปปมญญาน ประกอบกบ รปาวจรจต ๑๕ เจตสก ๓๑ (เวนอปปมญญาองคธรรม ๔) ได รปาวจรจต ๑๕ เจตสก ๓๑ เหลาน ประกอบกบ อปปมญญาได อปปมญญาเหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. อปปมญญาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ มโนวญญาณธาต และประกอบกบสงขารขนธ บางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๒ ๙ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๓๑ (เวนอปปมญญาองคธรรม ๔)

ปรามาสสปยตตปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส ป. ปรามาสสมปยตเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ปรามาสสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบ ทฏฐเจตสก ๑ ได ทฏฐเจตสก ๑ เหลานประกอบกบ ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๒๐ (เวนทฏฐ) ได ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๒๐ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๒๐ เหลาน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ ทฏฐ-เจตสก ๑

วชา : ธาตกถา 69 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๒. ข. จงแสดงปจฉา และวสชนา พรอมค าแปล ในอธโมกขนทเทส ตามนวมนยนทเทส ? 46

ตอบ ข. แสดงปจฉา และวสชนา พรอมค าแปล ในอธโมกขนทเทส ตามนวมนยนทเทส ดงน ป. อธโมกเขน เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? อธโมกขนประกอบกบจต ๗๘ เจตสก ๕๐ (เวนอธโมกขเจตสก วจกจฉาเจตสก) ได จต ๗๘ เจตสก ๕๐ เหลานน ประกอบกบอธโมกข ได อธโมกขน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน ทวห ธาตห สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. อธโมกขน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ ธาต ๒ คอ มโนธาต ๑ และ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธ เจตสก ๔๘ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๐ (เวนอธโมกขเจตสก,วจกจฉาเจตสก)

๒. ข. จงแสดง อาสวสมปยตตโนอาสวปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 49

ตอบ ข. ป. อาสวสมปยตเตห เจว โน จ อาสเวห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

อาสวสมปยตตโนอาสวธรรม เหลาน ประกอบกบอาสวธรรมได อาสวธรรมเหลานประกอบกบอกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ (เวนอาสวะองคธรรม ๓) ได อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ เหลาน ประกอบกบสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ อาสวะองคธรรม ๓

๒. จงแสดง โยคโยคสมปยตตปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส มาโดยละเอยด? 48

ตอบ ป. โยเคห เจว โยคสมปยตเตห จ ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

โยคโยคสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบ โลภมลจต ๘ เจตสก ๑๙ (เวนโยคะองคธรรม ๓) ได โลภมลจต ๘ เจตสก ๑๙ เหลาน ประกอบกบ โยคโยคสมปยตตธรรมได โยคโยคสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. โยคโยคสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๑๗ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๑๙ (เวนโยคะองคธรรม ๓)

๒. ข. จงแสดง ปจฉา และวสชนา คนถปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส ทงบาลและภาษาไทย ? 52 ตอบ ข. แสดง ปจฉา และวสชนา คนถปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส ทงบาลและภาษาไทย ดงน ปจฉา. คนเถห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

วชา : ธาตกถา 70 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา? แปล คนถธรรม เหลาน ประกอบกบ โลภมลจต ๘ โทสมลจต ๒ เจตสก ๒๓ (เวน คนถะองคธรรม ๓ ) ได

โลภมลจต ๘ โทสมลจต ๒ เจตสก ๒๓ เหลาน ประกอบกบ คนถธรรมได คนถธรรม เหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ฯ

แปล คนถธรรม เหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๒๑ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๒๓ (เวนคนถะองคธรรม ๓ )

๒. ข. จงแสดงปจฉาและวสชนาเฉพาะภาษาไทย กเลสปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส ? 51(3ข), 53 ๒. จงแสดงปจฉาและวสชนาในนทเทสตอไปน ตามนวมนยนทเทส ? 55

ก. กเลสปทนทเทส เฉพาะภาษาไทย ? 55

ตอบ ข. แสดง กเลสปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส เฉพาะภาษาไทย ดงน ตอบ ก. แสดงปจฉาและวสชนา กเลสปทนทเทส เฉพาะภาษาไทย ดงน ป. กเลสธรรม เหลาน ประกอบกบ อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐) ได

อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ เหลาน ประกอบกบ กเลสธรรม ได กเลสธรรม เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. กเลสธรรม เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ มโนวญญาณธาต และประกอบกบสงขารขนธ บางสวน คอ สงขารขนธเจตสก ๑๕ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๑๗ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐)

๒. จงแสดงปจฉาและวสชนาในนทเทสตอไปน ตามนวมนยนทเทส ? 55 ข. เจตสกปทนทเทส ทงบาลและค าแปล ?

๕. ก. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาพรอมทงค าแปล เจตสกปทนทเทส ตามนวมนยนทเทส ? 48ส

ตอบ ข. แสดงปจฉาและวสชนา เจตสกปทนทเทส ทงบาลและค าแปล ดงน ป. เจตสเกห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? เจตสกธรรมเหลาน ประกอบกบ จต ๘๙ ได, จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบ เจตสกธรรมได, เจตสกธรรมเหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา. เจตสกธรรมเหลาน ประกอบกบ วญญาณขนธ มนายตนะ วญญาณธาต ๗

๔. ใหวสชนาในปจฉาตอไปน ไมตองแปลบาล ในขอ ก.ข.ส าหรบขอ ค.ใหแปลดวย ? 44ส ก. จตตสมปยตเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 44

ตอบ ค. ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา. แปลวา เจตสก ๕๒ เหลานน ประกอบกบวญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

วชา : ธาตกถา 71 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ทสมนยวปปยตเตนวปปยตตปทนทเทส ๓. ก. อพภนตรมาตกาทไมทรงแสดงในทสมนยนทเทสนนมกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง ? 48, 54 ตอบ ก. อพภนตรมาตกาทไมทรงแสดงในทสมนยนทเทสนน ม ๑๓ นทเทส คอ ๑. ธมมายตนนทเทส, ๒.ธมมธาตนทเทส, ๓. ทกขสจจนทเทส, ๔. ชวตนทรยนทเทส, ๕. นามรปนทเทส, ๖. สฬายตนนทเทส, ๗. อปปตตภวนทเทส, ๘. กามภวนทเทส, ๙. ปญจโวการภวนทเทส, ๑๐. สญญภวนทเทส, ๑๑. ชาตนทเทส, ๑๒. ชรานทเทส, ๑๓. มรณนทเทส

๓. ก. บททไมทรงแสดงใน ทสมนยนทเทสนน มกบท? และ สจจนทเทสททรงแสดง มกนทเทส? คอ นทเทสอะไรบาง ? 53

ตอบ ก. บททไมทรงแสดงใน ทสมนยนทเทสนน ม ๑๒๑ บท และสจจนทเทสททรงแสดง ม ๓ นทเทส คอ ๑. สมทยสจจนทเทส ๒. นโรธสจจนทเทส ๓.มคคสจจนทเทส

๓. ก. บททแสดงไมไดในทสมนนทเทสนนมกบท และอนทรยนทเทสทไมแสดง มกนทเทสคอนทเทสอะไรบาง ? 43

ตอบ ก. บททแสดงไมไดในทสมนยนทเทสนน ม ๑๒๑ บท และอนทรยนทเทสทแสดงไมไดม ๑ นทเทส คอ ชวตนทรยนทเทส

๓. ก. อนทรยนทเทส ทไมแสดงใน ทสมนยนทเทสมกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 47

ตอบ ก. อนทรยนทเทส ทไมแสดงใน ทสมนยนทเทสม ๑ นทเทส คอ ชวตนทรยนทเทส

๒. ข. ในปฎจจสมปบาทนทเทส ทไมแสดงในนยท ๑๐ มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 51 ตอบ ข. ในปฏจจสมปบาทนทเทส ทไมแสดง ในนยท ๑๐ ม ๙ นทเทส คอ ๑. สฬายตนนทเทส ๒. นามรปนทเทส ๓. อปปตตภวนทเทส ๔. กามภวนทเทส ๕. สญญภวนทเทส ๖. ปญจโวการภวนทเทส ๗. ชาต ๘. ชรา ๙. มรณะ

๕. ก. ในทสมนยนทเทส ในปฏจจสมปบาทนทเทส บทนทเทสทองคธรรมเปนรปขนธ มกนทเทส คอนทเทสอะไร ? 49ส

ตอบ ก. ใน ทสมนยนทเทส ในปฏจจสมปบาทนทเทส บทนทเทสทองคธรรมเปนรปขนธ ม ๓ นทเทส คอ ๑. เอกโวการภวนทเทส ๒. อสญญภวนทเทส ๓. ปรเทวนทเทส

๕. ข. จงแสดงปจฉาและวสชนาเฉพาะภาษาไทย รปภวนทเทส ตามทสมนยนทเทส ? 48ส

ตอบ ข. ป. รปภวะน ไมประกอบกบ จต เจตสกทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท จต เจตสกทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบรปภวะ รปภวะเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. รปภวะเหลาน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง แตเปนวปปยตตกบธาต ๓ คอ ฆานวญญาณธาต ชวหาวญญาณธาต กายวญญาณธาต

๕. ข. และจงแสดง อสญญภวนทเทส ตามทสมนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 49ส

ตอบ ข. ปจฉา อสญญภวะน ไมประกอบจต เจตสก ทเปนสญญภวะ เนวสญญนาสญญภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท จต เจตสก ทเปน สญญภวะ เนวสญญนาสญญภวะ กศล -อกศล-กรยา-ผลจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบอสญญภวะ อสญญภวะเหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 72 มชฌมอาภธรรมกะเอก

อสญญภวะเหลาน ไมประกอบกบนาม ขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๓. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของบทนทเทสดงตอไปนตาม ทสมนยนทเทส นโรธสจจนทเทส, อทธปาทนทเทส, คนถปทนทเทส, อนาสวปทนทเทส, รปาวจรปทนทเทส ? 49

๓. จงแสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และ เย ธมมา หลงของนทเทสดงตอไปน ตามทสมนยนทเทส นโรธสจจนทเทส, สขนทรยนทเทส, อทธปาทนทเทส, อนาสวปทนทเทส, รปาวจรปทนทเทส ? 45

ตอบ แสดงองคธรรมของ เย ธมมา แรก และองคธรรมของ เย ธมมา หลง ของบทนทเทสดงตอไปนตาม ทสมนยนทเทส นโรธสจจนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก นามขนธ ๔ หรอ จต ๘๙ เจตสก ๕๒ นโรธสจจนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก รป ๒๘ นพพาน

สขนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก ทกข-โสมนสส-โทมนสส-อเบกขาสหคตจตตปบาท รป นพพาน สขนทรยนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก สขสหคตกายวญญาณจตตปบาท

อทธปาทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก โลกยจต-ผลจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน อทธปาทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก มคคจตตปบาท

คนถปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก โมหมล-กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน คนถปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก โมหมล-โทสมลจตตปบาท

อนาสวปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก โลกยจตตปบาท อนาสวปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน

รปาวจรปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา แรก ไดแก กามาวจรจต-อรปาวจรจต-โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน รปาวจรปทนทเทส องคธรรมของ เย ธมมา หลง ไดแก รปาวจรจตตปบาท

๒. ก. บทนทเทสทองคธรรมเปนนพพาน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง? และจงแสดงนโรธสจจนทเทส ตามนยท ๑๐ ทงบาลและค าแปลมาใหสมบรณ? 51

ตอบ ก. บทนทเทสทองคธรรมเปนนพพาน ม ๓ นทเทส คอ ๑. นโรธสจจนทเทส ๒. อปปจจยปทนทเทส ๓. อสงขตปทนทเทส

และแสดงนโรธสจจนทเทส ตามนยท ๑๐ ปจฉา นโรธสจเจน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา? แปล นโรธสจจะน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ นามขนธ ๔ เหลาน ไมประกอบกบรป ๒๘ นพพาน

รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร? วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา แปล รป ๒๘ เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

และ ไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาตบางสวน คอ เจตสก ๕๒

๓. จงปจฉาและวสชนา ในบทนทเทสตอไปน ตามทสมนยนทเทส ทงบาลและค าแปล ฯ ก. รปกขนธนทเทส ข. สตปฏฐานนทเทส

ตอบ ก. รปกขนธนทเทส

วชา : ธาตกถา 73 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ป. รปกขนเธน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? รปขนธน ไมประกอบกบ นามขนธ ๔, นามขนธ ๔ เหลาน ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร

ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา รป ๒๘ นพพานเหลานไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอเจตสก ๕๒

ตอบ ข. สตปฏฐานนทเทส ป. สตปฏ าเนน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา? สตปฏฐานน ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน, โลกยจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไม

ประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท / โลกตตรจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปยตตา .

โลกตตรจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคออกศลเจตสก ๑๔ อปปมญญาเจตสก ๒ สขมรป นพพาน

๓. จงแสดง จกขวญญาณธาตนทเทส, วปากธมมปทนทเทส ตามทสมนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) ? 52

ตอบ แสดง จกขวญญาณธาตนทเทส ตามทสมนยนทเทส เฉพาะภาษาไทย ดงน ป. จกขวญญาณธาต น ไมประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป นพพาน ฉวญญาณธาตจตตปบาทท

เหลอ รป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ จกขวญญาณธาตจตตปบาท จกขวญญาณธาตจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. จกขวญญาณธาตจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนจกขวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๔๕ สขมรป นพพาน

แสดง วปากธมมปทนทเทส ตามทสมนยนทเทส เฉพาะภาษาไทย ดงน ป. วปากธมมธรรม เหลาน ไมประกอบกบ วบาก - กรยาจตตปบาท รป นพพาน,

วบาก - กรยาจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ กศล - อกศลจตตปบาท, กศล - อกศลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. กศล - อกศลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

๓. ข. จงแปลพรอมวสชนาทงบาลและค าแปลในปจฉา ดงตอไปน ? 48 ป. อตถนทรเยน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

วชา : ธาตกถา 74 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ป. จตตสมปยตเตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ ข. แปล อตถนทรยน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ นามขนธ ๔ เหลาน ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพานเหลานไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร? วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธม

มายตนะ ธมมธาต บางสวน คอเจตสก ๕๒ แปล จตตสมปยตตธรรมเหลาน ไมประกอบกบรป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบนามขนธ

๔ นามขนธ ๔ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา นามขนธ ๔ เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบธม

มายตนะ ธมมธาตบางสวน คอ สขมรป ๑๖ นพพาน

๓. ข. จงแสดงปจฉาและวสชนาเปนภาษาไทย ในอเปกขนทรยนทเทส ตามทสมนยนทเทส ? 54 ตอบ ข. แสดงปจฉา และวสชนา เปนภาษาไทย ในอเปกขนทรยนทเทส ดงตอไปน ปจฉา. อเบกขนทรยน ไมประกอบกบ สข-ทกข-โสมนสส-โทมนสสสหคตจตตปบาท รป นพพาน สข-ทกข-โสมนสส-โทมนสสสหคตจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ อเบกขาสหคตจตตปบาท อเบกขาสหคตจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา. อเบกขาสหคตจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ กายวญญาณธาต ๑ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ โทจตกเจตสก ๔ ปตเจตสก ๑

สขมรป นพพาน

๓. จงแสดงนทเทสตอไปน ตามทสมนยนทเทส ? 50 อทธปาทนทเทส (เฉพาะภาษาบาล) สรณปทนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) รปกขนธนทเทส (ทงบาลและค าแปล)

ตอบ ป. อทธปาเทน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. ป. สรณธรรมเหลาน ไมประกอบกบ กศล-วปาก-กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน,

กศล-วปาก-กรยาจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ อกศลจตตปบาท, อกศลจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. อกศลจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอ โสภณเจตสก ๒๕ สขมรป นพพาน.

ป. รปกขนเธน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

วชา : ธาตกถา 75 มชฌมอาภธรรมกะเอก

รปขนธนไมประกอบกบ นามขนธ ๔, นามขนธ ๔ เหลาน ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน, รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบธมมายต

นะ ธมมธาตบางสวนคอ เจตสก ๕๒.

๓. ข. จงแสดงรปภวนทเทส ตามทสมนยนทเทส ทงบาลและภาษาไทย ? 47 ( เฉพาะภาษาไทย ) ? 46

ตอบ แสดงรปภวนทเทส ตามทสมนยนทเทส ดงน ปจฉา รปภเวน เย ธมมา วปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? แปล รปภวะน ไมประกอบกบจต เจตสก ทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล อกศล กรยา ผลจตตปบาท

จต เจตสก ทเปนกามภวะ อรปภวะ กศล อกศล กรยา ผลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบรปภวะ รปภวะเหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ตห ธาตห วปปยตตา แปล รปภวะน ไมเปนวปปยตตกบขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง

แตเปนวปปยตต กบธาต ๓ คอ ฆานวญญาณธาต ชวหาวญญาณธาต กายวญญาณธาต

๓. ก. จงแปลค าปจฉาของนทเทสดงตอไปน (ไมตองวสชนา) ? 46 ป. อรปภเวน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห

กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ป. อคนถนเยห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห

ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ ก. ป. อรปภวะน ไมประกอบกบกามภวะ รปภวะ กศล-อกศล–กรยา-ผลจตตปบาท จตตชรป อตชรป อาหารชรป นพพาน, กามภวะ รปภวะ กศล-อกศล–กรยา-ผลจตตปบาท จตตชรป อตชรป อาหารชรป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ อรปภวะ / อรปภวะ เหลาน ไมประกอบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ป. อคนถนยธรรมน ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท โลกยจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบโลกตตรจตตปบาท

รป ๒๘ นพพาน / โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ๓. จงแปลค าปจฉา และวสชนาเปนภาษาไทย ในค าปจฉาดงตอไปน? 55

ป. อปายาเสน เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

ป. สปปตเกห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

ตอบ แปล ป. อปายาสะ น ไมประกอบกบ โลภมล – โมหมล – กศล – วบาก – กรยาจตตปบาท รป นพพาน โทสมลจตตปบาท โทสมลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. โทสมลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบธมมายนะ ธมมธาต บางสวน คอ โลตกเจตสก ๓ ปตเจตสก ๑ วจกจฉาเจตสก ๑ โสภณเจตสก ๒๕ สขมรป นพพาน

แปล ป. สปปตกธรรมเหลาน ไมประกอบกบ สข–ทกข–โทมนสส–อเบกขาสหคต-จตตถฌานจตตปบาท รป นพพาน

วชา : ธาตกถา 76 มชฌมอาภธรรมกะเอก

สข–ทกข–โทมนสส–อเบกขาสหคต–จตตถฌานจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ สปปตกจตตปบาท สปปตกจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. สปปตกจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาตบางสวน คอ โทจตกเจตสก ๔ วจกจฉาเจตสก ๑ สขมรป นพพาน

๓. ข. จงแสดงคนถปทนทเทส ตามทสมนยนทเทส มาโดยละเอยด ? ตอบ ข. ป. คนเถห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? คนถธรรมน ไมประกอบกบ โมหมล-กศล-วบาก- กรยาจตตปบาท รป นพพาน โมหมล-กศล-วบาก-กรยาจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ไมประกอบกบโลภมล-โทสมลจตตปบาท โลภมล-โทสมลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. โลภมล-โทสมลจตตปบาท เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต) และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ วจกจฉาเจตสก ๑ โสภณเจตสก ๒๕ สขมรป นพพาน

๓. ข. จงแสดงปจฉา วสชนาทงบาลและภาษาไทย ในอสงกเลสกปทนทเทส ตามทสมนยนทเทส ? 53 ตอบ ข. แสดงอสงกเลสกปทนทเทส ตามทสมนยนทเทส ปจฉา. อสงกเลสเกห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เตห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? แปล สภาวธรรมทงหลายทไมเปนอารมณของกเลสเหลาน ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท

โลกยจตตปบาทเหลาน ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห ฉห ธาตห วปปยตตา . แปล โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพานเหลาน ไมเปนวปปยตต กบ ขนธ อายตนะ อยางใดอยางหนง

แตเปนวปปยตต กบ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต )

เอกาทสมนยสงคหเตนสมปยตตวปปยตตปทนทเทส ๔. จงแสดงคาถาทพระพทธองคทรงแสดงใน เอกาทมสนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 44

ตอบ คาถาแสดงบททพระพทธองคทรงแสดงในเอกาทสมนยนทเทส เทว สจจา ปณณรสนทรยา เอกาทส ปฏจจสมปปาทา อทธ ปน เอกาทส โคจฉกปท เมตถ ตสวธ ฯ

พระพทธองคทรงแสดงบททอยในเอกาทสมนยนทเทส รวม ๖๙ บท คอ สจจะ ๒ คอ สมทยสจจะ มคคสจจะ อนทรย ๑๕ (เวนปสาทอนทรย ๕ ชวตนทรย ๑ มนนทรย ๑) ปฏจจสมปบาท ๑๑ (เวนวญญาณ นามรป สฬายตนะ เวทนา อปปตตภวะ ชาต ชรา มรณะ) บททตอจากปฏจจสมปบาทอก ๑๑ บท คอ สตปฏฐาน สมมปปธาน อปปมญญา ปญจนทรย พละ โพชฌงค มรรค ผสสะ เจตนา อธโมกข มนสการ บททอยในโคจฉก ๓๐ บท

วชา : ธาตกถา 77 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๕. ข. สจจนทเทสทแสดงไดในเอกาทสมนยนทเทสนน นทเทสทนบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๕๐ มกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง ? 43ส(6ก), 50ส(2/3)

ตอบ ข. สจจนทเทสทแสดงไดในเอกาทสมนยนทเทสนน นทเทสทนบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๕๐ ม ๑ นทเทส คอ มคคสจจนทเทส

๕. ข. ในเอกาทสมนยนทเทสนน อนทรยนทเทสทมองคธรรมเปนเวทนาเจตสก มกนทเทส? คออะไรบาง? 47ส, 53ส

ตอบ ข. ในเอกาทสมนยนทเทสนน อนทรยนทเทสทมองคธรรมเปนเวทนาเจตสกม ๕ นทเทส คอ ๑. สขนทรยนทเทส ๒. ทกขนทรยนทเทส ๓. โสมนสสนทรยนทเทส ๔. โทมนสสนทรยนทเทส ๕. อเปกขนทรยนทเทส

๔. ก. ในเอกาทสมนยนทเทส อนทรยนทเทส ทไมทรงแสดงมกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง ? 50

ตอบ ก.ในเอกาทสมนยนทเทส อนทรยนทเทส ทไมทรงแสดงม นทเทส คอ ๑. จกขนทรยนทเทส, ๒. โสตนทรยนทเทส, ๓. ฆานนทรยนทเทส, ๔. ชวหนทรยนทเทส, ๕. กายนทรยนทเทส, ชวตนทรยนทเทส, มนนทรยนทเทส,

๔. ก. จงแสดงมคคสจจนทเทส เปนปจฉา ทงภาษาบาลและภาษาไทย ฝายสมปยตตตามนยท ๑๑? 48 ๔. ข. จงแปลค าวสชนา (ตามทไดวสชนาแลวน) และปจฉา วสชนา ฝายวปปยตตทงภาษาบาลและ

ภาษาไทยทเกยวกบขอ ก. ? 48 ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. ตอบ ก. มคคสจจนทเทส ปจฉา มคคสจเจน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? มรรคสจจะน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๕๐ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตไดเทาไร ?

ตอบ ข. ค าวสชนานแปลวา สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลานประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบสงขารขนธบางสวนคอองคมรรค ๘ ทในมรรคจต ๔ ธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอองคมรรค ๘ ทในมรรคจต ๔ เวทนา สญญา ปจฉา กตห วปปยตตา ? สงขารขนธ เจตสก ๕๐ เหลานไมประกอบกบขนธอายตนะธาตเทาไร ? วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา

เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลานไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาตบางสวนคอ สขมรป นพพาน

๔. ข. จงแสดงสมทยสจจนทเทส ปรสนทรยนทเทส ตามเอกาทสมนยนทเทส สมปยตต (เฉพาะภาษาไทย) ? 50

ตอบ ข.จงแสดงสมทยสจจนทเทส ปรสนทรยนทเทส ตามเอกาทสมนยนทเทส (เฉพาะสวนสมปยตต, เฉพาะภาษาไทย ) ปจฉา สมทยสจจะน นบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนโลภเจตสก) โดยความเปน สงขารขนธ ธมมายตนะ

ธมมธาตได / สงขารขนธเจตสก ๔๙เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 78 มชฌมอาภธรรมกะเอก

วสชนา สงขารขนธเจตสก ๔๙เหลาน ประกอบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และ ประกอบสงขารขนธบางสวน คอ โลภเจตสก๑ ธมมายตนะ ธมมธาตบางสวน คอ โลภเจตสก เวทนาเจตสก สญญาเจตสก

ปจฉา ปรสนทรยน นบสงเคราะห สขมรป๑๕ (เวนปรสภาวรป) โดยความ เปนรปขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สขมรป ๑๕ เหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา นตถ / ไมม

๖. ข. จงแสดงเปนปจ.และว. บทนทเทสดงตอไปน ตามนยทก าหนดให (เฉพาะภาษาไทย) อตถนทรยนทเทส ตามเอกาทสมนยนทเทส (สมปยตต)? อเปกขาสหคตปทนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส (สงคหตะ)? ปรเทวนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (สงคหตะ ) ? 43ส

ตอบ ข. ปจฉา อตถนทรยน นบสงเคราะห สขมรป ๑๕ โดยความเปนรปขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สขมรป ๑๕ เหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วสชนา ไมม ปจฉา อเปกขาสหคตธรรมเหลานประกอบกบอเปกขาเวทนาได

อเปกขาเวทนาเหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา อเปกขาเวทนา เหลาน นบสงเคราะหไดดวยเวทนาขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

ปจฉา ปรเทวะนไมประกอบกบนามขนธ ๔ นามขนธ ๔ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วสชนา นามขนธ ๔ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๕. ข. อเบกขนทรยน นบสงเคราะหธรรมอะไร โดยความเปนขนธ อายตนะ ธาต เหมอนกน และธรรมเหลานน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? 46ส

ตอบ ข. อเปกขนทรยนนบสงเคราะหสข ทกข โสมนส โทมนส โดยความเปนเวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได และสข ทกข โสมนส โทมนส เหลานน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ ธาต ๒ คอ กายวญญาณธาต ๑ มโนวญญาณธาต ๑ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๐ (เวนเวทนา)

๔. จงแปลปจฉา และวสชนาเปนภาษาไทย ในปจฉาตอไปน ? 55 ก. ป. สขนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ข. ป. อวชชาย เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ค. ป. นวรเณห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ แปลปจฉา และวสชนาเปนภาษาไทยในปจฉา ดงน ก. ป. สขนทรยน นบสงเคราะห เวทนนทรย ๔ ทเหลอ โดยความเปน เวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได,

เวทนนทรย ๔ ทเหลอเหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 79 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ว. เวทนนทรย ๔ ทเหลอเหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๕๑ (เวนเวทนา)

ข. ป. อวชชาน นบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนโมหะ) โดยความเปน สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได, สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอเวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบ สงขารขนธ บางสวน คอ โมหเจตสก ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เวทนา สญญา โมหเจตสก

ค. ป. นวรณธรรมเหลาน นบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๒ (เวนนวรณ ๘) โดยความเปน สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได, สงขารขนธเจตสก ๔๒ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. สงขารขนธเจตสก ๔๒ เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

๔. จงแสดง สขนทรยนทเทส (สมปยตต) ปรเทวนทเทส (สมปยตตภาษาไทย) กเลสปทนทเทส (วปปยตตภาษาไทย) ตามเอกาทสมนยนทเทส ? 54

ตอบ แสดง สขนทรยนทเทส (สมปยตต) ตามเอกาทสมนยนทเทส ดงน ป. สขนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? สขนทรย น นบสงเคราะห ทกข โสมนส โทมนส อเบกขา โดยความเปนเวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได ทกข โสมนส โทมนส อเบกขา เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. ทกข โสมนสโทมนส อเบกขา เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๑ (เวนเวทนา)

แสดง ปรเทวนทเทส (สมปยตตภาษาไทย) ตามเอกาทสมนยนทเทส ดงน ป. ปรเทวะ น นบสงเคราะห อปรเทวจตตชสททะ และอตชสททะ โดยความเปนรปขนธ สททายตนะ สททธาต ได

อปรเทวจตตชสททะ และอตชสททะ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ว. นตถ / ไมม

แสดง กเลสปทนทเทส (วปปยตตภาษาไทย) ตามเอกาทสมนยนทเทส ดงน ป. กเลสธรรม เหลาน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๐ (เวนกเลสองคธรรม ๑๐) โดยความเปน สงขารขนธ ธม

มายตนะ ธมมธาต ได / สงขารขนธเจตสก ๔๐ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. สงขารขนธเจตสก ๔๐ เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐

และ ไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

๔. จงแสดงปจฉา วสชนาทงบาลและค าแปลของบทนทเทสดงตอไปน ทกขนทรยนทเทส ตามเอกาทสมนยนทเทส ? 46

ตอบ ป. ทกขนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา.

วชา : ธาตกถา 80 มชฌมอาภธรรมกะเอก

แปล ป. ทกขนทรยน นบสงเคราะหสขนทรย-โสมนสสนทรย-โทมนสสนทรย-อเบกขนทรย โดยความเปนเวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได สขนทรย-โสมนสสนทรย-โทมนสสนทรย-อเบกขนทรย เหลานประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. แปล ว. สขนทรย-โสมนสสนทรย-โทมนสสนทรย-อเบกขนทรย เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ

วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๑ (เวนเวทนา)

ป. กตห วปปยตตา ? แปล ป. สขนทรย-โสมนสสนทรย-โทมนสสนทรย-อเบกขนทรย เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. แปล ว. สขนทรย-โสมนสสนทรย-โทมนสสนทรย-อเบกขนทรย เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐

โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

๔. จงแสดง โสมนสสนทรยนทเทส ตามเอกาทสมนยนทเทส มาโดยละเอยด? 43, 45

๔. จงแสดงนทเทสตอไปน ตามเอกาทสมนยนทเทส ? 47, 53 ก. โสมนสสนทรยนทเทส ปจฉา วสชนา เฉพาะสมปยตตอยางเดยว ตอบ ป. โสมนสสนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? โสมนสสนทรย น นบสงเคราะหสข ทกข โทมนส อเบกขา หรอ เวทนนทรย ๔ ทเหลอ โดยความเปนเวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สข ทกข โทมนส อเบกขา หรอ เวทนนทรย ๔ ทเหลอเหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. สข ทกข โทมนส อเบกขา หรอเวทนนทรย ๔ ทเหลอ เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๕๑ (เวนเวทนา)

ป. กตห วปยตตา ? สข ทกข โทมนส อเบกขา หรอเวทนนทรย ๔ ทเหลอ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. สข ทกข โทมนส อเบกขา หรอเวทนนทรย ๔ ทเหลอ เหลาน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ ปตเจตสก ๑ สขมรป นพพาน

๔. จงวสชนาทงบาลและค าแปลในปจฉาดงตอไปน (ไมตองแปลปจฉา) ? 49 ปจฉา สตนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ปจฉา ปรสนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน

สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ วสชนา เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา

วชา : ธาตกถา 81 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบสงขารขนธบางสวน คอ สตเจตสก ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ สตเจตสก เวทนาเจตสก สญญาเจตสก

วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา สขมรป ๑๕ เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๔. จงแสดงปจฉา วสชนา พรอมค าแปลในนทเทส ดงตอไปน ตามเอกาทสมนยนทเทส ? 51 ก. ปญญนทรยนทเทส เฉพาะสมปยตต ?

ตอบ ก. ปจฉา. ปญ นทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

ปญญนทรยน นบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๔๙ (เวนปญญา) โดยความเปน สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได / สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ฯ สงขารขนธเจตสก ๔๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ วญญาณธาต ๗ และประกอบกบ สงขารขนธ บางสวน คอ ปญญาเจตสก ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ ปญญา เวทนา สญญา

๔. จงแสดงปจฉา วสชนา พรอมค าแปลในนทเทส ดงตอไปน ตามเอกาทสมนยนทเทส ? 51 ข. โสกนทเทส เฉพาะ วปปยตต ?

ตอบ ข. ปจฉา. โสกะน นบสงเคราะห สข ทกข โสมนส อเบกขา โดยความเปน เวทนาขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ได สข ทกข โสมนส อเบกขา เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา สข ทกข โสมนส อเบกขา เหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐

และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ โทจตกเจตสก ๔ สขมรป นพพาน

๔. จงแสดงสมมปปธานนทเทส และปรเทวนทเทส เฉพาะภาษาไทย ฝายสมปยตต ตามเอกาทสมนยนทเทส ? 52

ตอบ แสดงสมมปปธานนทเทส เฉพาะภาษาไทย ฝายสมปยตต ตามเอกาทสมนยนทเทส ดงน ปจฉา. สมมปปธานน นบสงเคราะห สงขารขนธเจตสก ๕๐ (เวนวรยเจตสก ทในมคคจต ๔) โดยความ เปนสงขารขนธ

ธมมายตนะ ธมมธาตได / สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร วสชนา. เต ธมมา ตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห สมปยตตา

เอเกน ขนเธน เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. แปล. สงขารขนธเจตสก ๕๐ เหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ๑

วญญาณธาต ๗ และประกอบกบ สงขารขนธ บางสวน คอ วรยเจตสก ทในมคคจต ๔ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ วรยเจตสก ทในมคคจต ๔ เวทนาเจตสก สญญาเจตสก.

แสดงปรเทวนทเทส เฉพาะภาษาไทย ฝายสมปยตต ดงน

วชา : ธาตกถา 82 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ปจฉา. ปรเทวะน นบสงเคราะห อปรเทวจตตชสททะ และอตชสททะโดยความเปนรปขนธ สททายตนะ สททธาต ได อปรเทวจตตชสททะ และอตชสททะ เหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาตไดเทาไร ? วสชนา.ไมม

๔. จงแสดงนทเทสตอไปน ตามเอกาทสมนยนทเทส ? 47, 53 ข. กเลสปทนทเทส ปจฉา วสชนา เฉพาะวปปยตตอยางเดยว ตอบ ข. ปจฉา กเลเสห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน สงคหตา อายตนสงคเหน สงคหตา ธาตสงคเหน สงคหตา,

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? กเลสธรรมเหลาน นบสงเคราะหสงขารขนธเจตสก ๔๐ โดยความเปนสงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตได, สงขารขนธเจตสก ๔๐ เหลานน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา สงขารขนธเจตสก ๔๐ เหลานน ไมประกอบกบรปขนธ ๑ โอฬารกกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาตบางสวน คอสขมรป นพพาน

๕. ข. จตตวปปยตตธรรมน นบสงเคราะหจต ๘๙ โดยความเปนรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑ ไมได จต ๘๙ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 45ส

ตอบ ข. จต ๘๙ เหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

ทวาทสมนยสมปยตเตนสงคหตาสงคหตปทนทเทส ๕. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาทงภาษาบาลและภาษาไทย สงขารขนธนทเทส (สงคหตะ)? และใหแสดงปจฉา

วสชนาพรอมทงค าแปล จตตสงสฏฐปทนทเทส (เฉพาะอสงคหตะ) ตามทวาทสมนยนทเทส ? 46

ตอบ แสดงเฉพาะค าปจฉาทงภาษาบาลและภาษาไทย สงขารขนธนทเทส (สงคหตะ) ตามทวาทสมนยนทเทส ดงน ป. สงขารกขนเธน เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

สงขารขนธนประกอบกบจต ๘๙ เวทนา สญญา ได จต ๘๙ เวทนา สญญา เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

และแสดงปจฉาวสชนาพรอมทงค าแปล จตตสงสฏฐปทนทเทส (เฉพาะอสงคหตะ) ตามทวาทสมนยนทเทส ดงน ป. จตตส สฏเ ห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

จตตสงสฏฐธรรมน ประกอบกบจต ๘๙ ได จต ๘๙ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร? ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอกาทสหายตเนห เอกาทสห ธาตห อสงคหตา.

จต ๘๙ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑

๕. จงแปล ปจ.และว. พรอมค าแปลในขอปจ.ดงตอไปน ปจ. สขนทรเยน เย ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 44 ปจ. กเลสสงกเลสเกห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห

ธาตห อสงคหตา ? 44

ตอบ ปจ. สขนทรยน ประกอบกบ สขสหคตกายวญญาณจต ๑ สพพจตตสาธารณเจตสก ๖ (เวนเวทนา)ได สขสหคตกายวญญาณจต ๑ สพพจตตสาธารณเจตสก ๖ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร

วชา : ธาตกถา 83 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห ทวหายตเนห ทวห ธาตห สงคหตา ฯ สขสหคตกายวญญาณจต ๑ สพพจตตสาธารณเจตสก ๖ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ กายวญญาณธาต ธมมธาต

ปจ. กเลสสงกเลสกธรรมเหลาน ประกอบกบอกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ (เวนกเลส ๑๐) ได อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา ฯ อกสลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย รปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอโอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๕. ก. จงแสดง อเปกขนทรยนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส เฉพาะสงคหตะ ? 51, 55

ตอบ ก. แสดง อเปกขนทรยนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส เฉพาะสงคหตะ ดงน ป. อเปกขนทรเยน เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

อเบกขนทรยนประกอบกบ อเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนา) ได, อเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา ตห ขนเธห ทวหายตเนห สตตห ธาตห สงคหตา. อเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๗ คอ วญญาณธาต ๖ (เวนกายวญญาณธาต) ธมมธาต

๕. อเปกขนทรยนทเทสและอทกขมสขายเวทนายสมปยตตปทนทเทส ทแสดงในทวาทสมนยนทเทส สวนสมปยตตหรอสวนประกอบเหมอนกนหรอตางกน ไดแกอะไร และธรรมเหลานนนบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? 48

ตอบ อเปกขนทรยนทเทสและอทกขมสขายเวทนายสมปยตตปทนทเทส ทแสดงในทวาทสมนยนทเทส สวนสมปยตตหรอสวนประกอบนนตางกน ไดแก อเปกขนทรย สวนประกอบไดแก อเบกขาสหคตจต ๕๕ เจตสก ๔๖ (เวนเวทนาเจตสก) และธรรมเหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๓ คอ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๗ คอ วญญาณธาต ๖ ธมมธาต ๑ (เวนกายวญญาณธาต) สวนอทกขมสขายเวทนายสมปยตตปทนทเทส สวนประกอบไดแก อเปกขาเวทนาเจตสก และธรรมเหลานนบสงเคราะหไดดวย เวทนาขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

๕. ก. ปญญนทรย น ประกอบกบธรรมอะไร และธรรมเหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 45ส

ตอบ ก. ปญญนทรย น ประกอบกบ โลกยตเหตกจต ๓๙ เจตสก ๓๗ (เวนปญญา) โลกยตเหตกจต ๓๙ เจตสก ๓๗ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๒ คอ มโนวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑

๖. จงแปลค าปจฉาดงตอไปน (ไมตองวสชนา) ? 44ส

ป. อทธปาเทน เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 44ส(1/3)

ตอบ แปล ป. อทธบาทน ประกอบกบเจตสก ๓๓ (เวนอทธบาทองคธรรม) ได เจตสก ๓๓ เหลานนบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 84 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๕. ข. จงแสดง อธโมกขนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส (เฉพาะสงคหตะ) ? 47

ตอบ ข. ปจฉา อธโมกเขน เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา แปล อธโมกน ประกอบกบ จต ๗๘ เจตสก ๔๐ (เวนอธโมกข วจกจฉา) ได

จต ๗๘ เจตสก ๕๐ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห ตห ธาตห สงคหตา แปล จต ๗๘ เจตสก ๕๐ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธม

มายตนะ ๑ ธาต ๓ คอ มโนธาต ๑ มโนวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑

๕. จงแปลปจฉา และวสชนา เฉพาะภาษาไทย ในปจฉา ตอไปน ? 50, 54 ก. ปจฉา อธโมกเขน เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? ข. ปจฉา ปตสหคเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห

สงคหตา ? ค. ปจฉา ปรามาเสห เจว ปรามฏเ ห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห

กตห ธาตห อสงคหตา ? ตอบ แปลปจฉา และวสชนา เฉพาะภาษาไทย ในปจฉา ตอไปน ก. ปจฉา อธโมกขน ประกอบกบ จต ๗๘ เจตสก ๕๐ (เวนอธโมกข วจกจฉา) ได

จต ๗๘ เจตสก ๕๐ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา จต ๗๘ เจตสก ๕๐ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑

ธาต ๓ คอ มโนธาต มโนวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑ . ข. ปจฉา ปตสหคตธรรมเหลาน ประกอบกบ ปตเจตสก ได

ปตเจตสก เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา ปตเจตสก เหลานน นบสงเคราะหไดดวยสงขารขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑ .

ค. ปจฉา ปรามาสปรามฏฐธรรมเหลาน ประกอบกบ ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๒๐ (เวนทฏฐ) ได ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๒๐ เหลานน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๒๐ เหลานน นบสงเคราะหไมได ดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต).

๕. ก. จงแสดง มคคนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส เฉพาะทเปนอสงคหตะ? 47

ตอบ ก.แสดง มคคนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส เฉพาะทเปนอสงคหตะ ป. อรเยน อฏ งคเกน มคเคน เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา

อรยมรรคมองค ๘ น ประกอบกบโลกตตรจต ๘ เจตสก ๒๘ (เวนองคมรรค ๘) ได โลกตตรจต ๘ เจตสก ๒๘ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธอายตนะธาตเทาไร

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. โลกตตรจต ๘ เจตสก ๒๘ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๕. จงแสดงอาสวปทนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส (เฉพาะภาษาไทย) 53 ตอบ

วชา : ธาตกถา 85 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ปจฉา อาสวธรรมเหลาน ประกอบกบอกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ (เวนอาสวองคธรรม ๓) ได อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วสชนา อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๒ คอ มโนวญญาณธาต ๑ ธมมาธาต ๑

ปจฉา อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ? วสชนา อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๔ เหลานนบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐

ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๖. จงแปลค าปจฉาดงตอไปน (ไมตองวสชนา) ? 55ส ป. ปรามาสสมปยตเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? 55ส(1/3) ตอบ แปลป. ปรามาสสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบ ทฏฐเจตสก ได ทฏฐเจตสก เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

๕. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาทงบาลและภาษาไทย สงขารนทเทส (สงคหตะ) และใหแสดงปจฉาวสชนาพรอมทงค าแปล อปาทานอปาทานสมปยตตปทนทเทส (อสงคหตะ) ตามทวาทสมนยนทเทส ? 49

ตอบ แสดงเฉพาะค าปจฉาทงบาลและภาษาไทย สงขารนทเทส (สงคหตะ) ตามทวาทสมนยนทเทส ป. อวชชาปจจยา สงขาเรห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

สงขารทเกดขนโดยอาศยอวชชาเปนเหตน ประกอบกบ อกศลจต ๑๒ โลกยกศลจต ๑๗ เจตสก ๕๑ (เวนเจตนาเจตสก)ได อกศลจต ๑๒ โลกยกศลจต ๑๗ เจตสก ๕๑ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

แสดงปจฉาและวสชนาพรอมทงค าแปล อปาทานอปาทานสมปยตตปทนทเทส(อสงคหตะ) ตามทวาทสมนยนทเทส ป. อปาทาเนห เจว อปาทานสมปยตเตห จ ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? อปาทานอปาทานสมปยตตธรรม เหลาน ประกอบกบ ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๑๙ (เวนโลภะ ทฏฐ) ได ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๑๙ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. ทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๑๙ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๕. ข. จงแสดง กเลสปทนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส (เฉพาะอสงคหตะ) ? 55

ตอบ ข. แสดง กเลสปทนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส เฉพาะอสงคหตะ ดงน ป. กเลเสห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? กเลสธรรมเหลาน ประกอบกบ อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ (เวนกเลส ๑๐) ได, อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

วชา : ธาตกถา 86 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๕. ข. กเลสสงกลฏฐธรรม ประกอบกบธรรมอะไร และธรรมเหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ตอบ ข. กเลสสงกลฏฐธรรม เหลาน ประกอบกบอกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ (เวนกเลส องคธรรม ๑๐) อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๗ เหลานนนบสงเคราะหไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ มโนวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑

๕. ข. จงแสดงสญโญชนปทนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส (เฉพาะอสงคหตะ) ? 51 ตอบ ข. แสดงสญโญชนปทนทเทส ตามทวาทสมนยนทเทส (เฉพาะอสงคหตะ) ดงน ป. สญโ ชเนห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

สญโญชนธรรม เหลาน ประกอบกบ อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๙ (เวนสญโญชนองคธรรม ๘)ได อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๙ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. อกศลจต ๑๒ เจตสก ๑๙ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๕. จงแปลและวสชนาในปจฉาตอไปน (เฉพาะภาษาไทย) ? 45 ก. อเปกขาสหคเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห

ธาตห สงคหตา ? ข. ปรามาเสห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห

อสงคหตา ? ค. จตเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห

อสงคหตา? ง. จตตสมปยตเตห ธมเมห เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห

ธาตห สงคหตา ? ตอบ ก. แปล อเปกขาสหคตธรรมเหลาน ประกอบกบ อเบกขาเวทนาได

อเบกขาเวทนาเหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา อเบกขาเวทนาเหลาน นบสงเคราะหไดดวยเวทนาขนธ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธมมธาต ๑

ข. แปล ปรามาสธรรมเหลาน ประกอบกบทฏฐคตสมปยตตจต ๔ เจตสก ๒๐ (เวนทฏฐ) ทฏฐคตสมปยตจต ๔ เจตสก ๒๐ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา ทฏฐคตสมปยตจต ๔ เจตสก ๒๐ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

ค. แปล จตตธรรมเหลาน ประกอบกบ เจตสก ๕๒ ได เจตสก ๕๒ เหลานนบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เจตสก ๕๒ เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ ๒ คอ รปขนธ วญญาณขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ มนายตนะ ๑ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๗

ง. แปล จตตสปยตตธรรมเหลาน ประกอบกบจต ๘๙ ได จต ๘๙ เหลานนบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา จต ๘๙ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย วญญาณขนธ ๑ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

วชา : ธาตกถา 87 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๕. ก. จตตสมปยตตธรรม ประกอบกบธรรมอะไร และธรรมเหลานน นบสงเคราะหไมได ดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? 43, 50ส(3/3)

ตอบ ก. จตตสมปยตตธรรมเหลาน ประกอบกบจต ๘๙ ได จต ๘๙ เหลานน นบสงเคราะหไมได ดวยขนธ ๔ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑

๕. ในทวาทสมนยนทเทส ในปฏฐทกะ แสดงกบท คอบทอะไรบาง (ตามนยท ๑๒) และจงแปลปจฉา พรอมวสชนาทงบาลแปล ในปจฉาดงตอไปน ปจฉา อวชชาย เย ธมมา สมปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา? 52

ตอบ ปฏฐทกะ ทแสดงม ๖ บท คอ ๑. สวตกกปทนทเทส ๒. สวจารปทนทเทส ๓. สปปตกปทนทเทส ๔. ปตสหคตปทนทเทส ๕. สขสหคตปทนทเทส ๖. อเบกขาสหคตปทนทเทส

แปล อวชชาน ประกอบกบอกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๖ (เวนโมหเจตสก) ได อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๖ เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร?

วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห ทวห ธาตห สงคหตา อกศลจต ๑๒ เจตสก ๒๖ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ มโนวญญาณธาต ธมมายตนะ

เตรสมนยอสงคหเตนสมปยตตวปปยตตปทนทเทส ๖. ข. บททแสดงไดในนยะท ๑๓ นน มกบท คาถาแสดงไวมเพยงกบท คออะไรบาง? สวนบททเหลอไมได

แสดงไวมกบทคออะไรบาง? จงชแจงมาใหทราบดวย? 45

ตอบ ข. บททแสดงไดในนยะท ๑๓ นน มอย ๑๓๐ บาท คาถาทแสดงไวมเพยง ๒๒ บท มรปขนธ ธมมายตนะ เปนตน รวมทพงรงายดงกลาวมาน เปนบททตงขนเปนประธานบทสวนบททเหลออก ๑๐๘ บท ไมไดแสดงอยในคาถาน คอ อรปภวะ เนวสญญนาสญญภวะ จตโวการภวะ อทธบาท ในตกมาตกา ๔๑ บททมองคธรรมเปนนามฝายเดยว ในทกมาตกา ๖๓ บททมองคธรรมเปนรปฝายเดยว หรอนามฝายเดยว ดงน

๖. ก. อพภนตรมาตกาททรงแสดงในเตรสมนยนทเทสนน มกนทเทส ? คออะไรบาง ? 55

ตอบ ก. อพภนตรมาตกาททรงแสดงใน เตรสมนยนทเทสนน ม ๑๖ นทเทส คอ ๑. รปกขนธนทเทส ๒. ธมมายตนนทเทส ๓. ธมมธาตนทเทส ๔. อตถนทรยนทเทส ๕. ปรสนทรยนทเทส ๖. ชวตนทรยนทเทส ๗. นามรปนทเทส ๘. อรปภวนทเทส ๙. อสญญภวนทเทส ๑๐. เนวสญญนาสญญภวนทเทส ๑๑. เอกโวการภวนทเทส ๑๒. จตโวการภวนทเทส ๑๓. ชาตนทเทส ๑๔. ชรานทเทส ๑๕. มรณนทเทส ๑๖. อทธปาทนทเทส

๖. ก. ในเตรสมนยนทเทสนน อพภนตรมาตกา ทไมไดแสดงไวในคาถา มกนทเทส? คอนทเทสอะไรบาง? 53 ตอบ ก. ในเตรสมนยนทเทสนน อพภนตรมาตกาทไมไดแสดงไวในคาถา ม ๔ นทเทส คอ

๑. อรปภวนทเทส ๒. เนวสญญนาสญญภวนทเทส ๓. จตโวการภวนทเทส ๔. อทธปาทนทเทส

๖. ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในเตรสมนยนทเทสทเปนคาถานน มกบท? และอนทรยนทเทสทแสดงได มกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง ? 49ส

๖. ก. อนทรยนทเทส ทแสดงในเตรสมนยนทเทสนน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ?53ส

ตอบ ก. บททพระพทธองคทรงแสดงในเตรสมนยนทเทสทเปนคาถา ม ๒๒ บท

วชา : ธาตกถา 88 มชฌมอาภธรรมกะเอก

และอนทรยนทเทส ทแสดงได ม ๓ นทเทส คอ ๑. อตถนทรยนทเทส ๒. ปรสนทรยนทเทส ๓. ชวตนทรยนทเทส

๖. ข. ปฏจจสมปบาททแสดงในเตรสมนยนทเทสนน บทนทเทสทนบสงเคราะหจต ๘๙ โดยความเปนขนธ อายตนะ ธาตตางกนนน มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 48ส

ตอบ ข. ปฏจจสมปบาททแสดงในเตรสมนยนทเทสนนบทนทเทสทนบสงเคราะห โดยความเปน ขนธ อายตนะ ธาตตางกนนนม ๖ นทเทสคอ ๑. นามรปนทเทส ๒. เอกโวการภวนทเทส ๓. อสญญภวนทเทส

๔. ชาตนทเทส ๕. ชรานทเทส ๖. มรณนทเทส

๖. ๖. ก. ในเตรสมนยนทเทสทเปนอพภนตรมาตกานน บทนทเทสทนบสงเคราะหจต ๘๙ โดยความเปน ขนธ อายตนะ ธาตตางกน มกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง? 51, 52

๖. ก. ในอพภนตรมาตกา ทแสดงในเตรสมนยนทเทส บทนทเทสทนบสงเคราะห จต ๘๙ มกนทเทส คอนทเทสอะไรบาง ? 52

๖. ก.อพภนตรมาตกาทนบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ ตามเตรสมนยนทเทส มกนทเทส คออะไรบาง ? 49

ตอบ ก. อพภนตรมาตกาทนบสงเคราะหจต ๘๙ ตามเตรสมนยนทเทส ม ๑๒ นทเทสคอ ๑. รปกขนธนทเทส ๒. ธมมายตนนทเทส ๓. ธมมธาตนทเทส ๔. อตถนทรยนทเทส ๕. ปรสนทรยนทเทส ๖. ชวตนทรยนทเทส ๗. นามรปนทเทส ๘. อสญญภวนทเทส ๙. เอกโวการภวนทเทส ๑๐. ชาตนทเทส ๑๑.ชรานทเทส ๑๒. มรณนทเทส

๖. ก. บททพระพทธองคทรงแสดงไวในเตรสมนยนทเทสนน มกบท ? และอนทรยนทเทสทแสดงได มกนทเทส คอ นทเทสอะไรบาง ? 54

ตอบ ก.บททพระพทธองคทรงแสดงไวในเตรสมนยนทเทสนน ม ๑๓๐ บท และอนทรยนทเทสทแสดงได ม ๓ นทเทส คอ

๑. อตถนทรยนทเทส ๒. ปรสนทรยนทเทส ๓.ชวตนทรยนทเทส

๖. ข. จงแสดงปจฉาและวสชนา พรอมค าแปลใน รปกขนธนทเทส (เฉพาะสมปยตต) ตามเตรสมนยนทเทส ? 54 ตอบ ข. แสดงปจฉาและวสชนา พรอมค าแปลใน รปกขนธนทเทส (เฉพาะสมปยตต) ปจฉา. รปกขนเธน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? รปขนธน นบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปน รปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑ ไมได / จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วสชนา. เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๖. ข. จงแสดง ปจฉาและวสชนาพรอมค าแปลใน ธมมายตนนทเทส เฉพาะ (ภาษาไทยทเปน) สมปยตต ? 50ส, 54ส ตามเตรสมนยนทเทส ? 53

๖. จงแปลค าปจฉาดงตอไปน (ไมตองวสชนา) ? 44ส, 55ส ป. ธมมธาตยา เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

วชา : ธาตกถา 89 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 44ส(1/3), 55ส(2/3) ตอบ ข. แสดง ปจฉาและวสชนาพรอมค าแปลใน ธมมายตนนทเทส เฉพาะสมปยตต ตามเตรสมนยนทเทส ปจฉา ธมมายตเนน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? แปล ธมมายตนะน นบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปน รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ไมได จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา ฯ แปล จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ

และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๖. ข จงแสดงปจฉาและวสชนา พรอมค าแปลใน ชวตนทรยนทเทส (เฉพาะวปปยตต) ตามเตรสมนยนเทส ? 55

ตอบ ข. แสดง ปจฉา และ วสชนา พรอมค าแปล ใน ชวตนทรยนทเทส (เฉพาะวปปยตต) ตามเตรสมนยนทเทส ปจฉา. ชวตนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? แปล ชวตนทรยน นบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปน รปขนธ สงขารขนธ ธมมายตนะ ธมมธาต ไมได จต ๘๙ เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร วสชนา. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา แปล จต ๘๙ เหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารกธาต ๑๐

และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

๖. จงแปลปจฉา และวสชนาพรอมทงค าแปล ในปจฉาดงตอไปน ปจฉา อตถนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห ธาตห สมปยตตา ? 44 ปจฉา อทธปาเทน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 44

ตอบ แปล ป. อนถนทรยน นบสงเคราะหจต ๘๙ โดยความเปนรปขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตไมได จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอเจตสก ๕๒

แปล ปจฉา อทธบาทน นบสงเคราะหโอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนสงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ธมมายตนะ มโนวญญาณธาต ธมมธาต ไมได โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร

วสชนา นตถ ไมม

๖. จงแสดงปจฉาวสชนา เฉพาะภาษาบาลของบทนทเทส ดงตอไปน ตามเตรสมนยนทเทส อตถนทรยนทเทส อเปกขาสหคตนทเทส ? 46

ตอบ แสดงปจฉาวสชนา เฉพาะภาษาบาลของบทนทเทส ตามเตรสมนยนทเทส อตถนทรยนทเทส ดงน ป. อตถนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

วชา : ธาตกถา 90 มชฌมอาภธรรมกะเอก

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ว. เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา. ป. กตห วปปยตตา ? ว. เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา.

และตามอเปกขาสหคตนทเทส ดงน ป. อเปกขาสหคเตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ว. นตถ. / ไมม ป. กตห วปปยตตา ? ว. จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา.

ก. จงแสดงเฉพาะค าปจฉาเปนภาษาบาล ในอรปภวนทเทส ตามเตรสมนยนทเทส เฉพาะสมปยตต ? 51ส

ตอบ ก. แสดงเฉพาะค าปจฉา เปนภาษาบาล ในอรปภวนทเทส ตามเตรสมนยนทเทส เฉพาะสมปยตต ปจฉา อ รปภเวน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

๖. จงแปลค าปจฉาและวสชนาเปนบาลพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ? 52ส ป. สวตกเกห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? 52ส(1/2) ตอบ แปลป. สวตกกธรรม เหลาน นบสงเคราะหโอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนนามขนธ ๔ มนายตนะ ธมมายตนะ มโนธาต มโนวญญาณธาต ธมมธาต ไมได โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? ว. นตถ ไมม

๖. ก. จงแสดง อเปกขาสหคตปทนทเทส ตามเตรสมนยนทเทส (เฉพาะสมปยตต) ? 47ส

ตอบ ก. ปจฉา อเปกขาสหคเตห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ?

แปล อเปกขาสหคตธรรมเหลาน นบสงเคราะหโอฬารกรป ๑๒ โดยความเปน สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ มนายตนะ ธมมายตนะ วญญาณธาต ๖ ธมมธาต ๑ (เวนกายวญญาณธาต) ไมได โอฬารกรป ๑๒ เหลานน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร

วสชนา นตถ ไมม

๖. จงแปลปจฉา และวสชนาพรอมทงแปลในค าปจฉาตอไปน? 47 ก. ปจฉา อปาทา ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? ข. ปจฉา กสเลห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ ก. แปล ปจฉา อปาทายรป ๒๔ น นบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปนรปขนธ โอฬารกายตนะ ๙

ธมมายตนะ ๑ (เวน โผฏฐพพายตนะ) ไมได, จต ๘๙ เหลานน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ? วสชนา เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา.

วชา : ธาตกถา 91 มชฌมอาภธรรมกะเอก

จต ๘๙ เหลานน ประกอบกบขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

ข. แปล ปจฉา กสลธรรมเหลาน นบสงเคราะหโอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนนามขนธ ๔ มนายตนะ ธมมายตนะ มโนวญญาณธาต ธมมธาต ไมได / โอฬารกรป ๑๒ เหลานน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา

เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา. โอฬารกรป ๑๒ เหลานน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๖. จงแปลพรอมวสชนาทงบาลและค าแปลดงตอไปน ? 50 ปจฉา สารมมเณห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา

ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กต ห ธาตห สมปยตตา ? ปจฉา อตถนทรเยน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน

อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ? ตอบ แปลพรอมวสชนาทงบาลและค าแปล

สารมมณธรรมเหลาน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปน นามขนธ ๔ มนายตนะ ธมมายตนะ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑ไมได / โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาตเทาไร?

วสชนา นตถ ไมม อตถนทรยน นบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปน รปขนธ ธมมายตนะ ธมมธาตไมได จต ๘๙ เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ทสห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยาเกหจ วปปยตตา จต ๘๙ เหลาน ไมประกอบกบ รปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ โอฬารธาต ๑๐ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ สขมรป นพพาน

๖. จงแสดงปจฉาและวสชนาเฉพาะภาษาไทย นามรปนทเทส (สมปยตต) สารมมณปทนทเทส (วปปยตต) ตามเตรสมนยนทเทส ? 48

ตอบ แสดงปจฉาและวสชนาเฉพาะภาษาไทย นามรปนทเทส (สมปยตต) ตามเตรสมนยนทเทส ป. นามรปทเกดขนโดยอาศยวญญาณเปนเหตน นบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปน รปขนธ เวทนาขนธ สญญา

ขนธ สงขารขนธ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑ ไมได จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

ว. จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวนคอ เจตสก ๕๒

แสดงปจฉาและวสชนาเฉพาะภาษาไทย สารมมณปทนทเทส (วปปยตต) ตามเตรสมนยนทเทส ป. สารมมณธรรมเหลาน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนนามขนธ ๔ มนายตนะ ธมมายตนะ

วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑ ไมได โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอเจตสก ๕๒

วชา : ธาตกถา 92 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๖. ข. จงแสดงปจฉาและวสชนาตามเตรสมนยนทเทส ทเปนภาษาไทย ในอรปภวนทเทส? 52 ๖. ข. จงแสดงอรปภวนทเทสตามนยท ๑๓ (เปนภาษาไทย) ทงสมปยตต และวปปยตต? 51 ตอบ ข. ปจฉา อรปภวะน นบสงเคราะหโอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนนามขนธ ๔ มนายตนะ ธมมายตนะ มโนวญญาณธาต ธมมธาตไมได โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร วสชนา นตถ / ไมม ปจฉา โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ไมประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร วสชนา โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ไมประกอบกบนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

และไมประกอบกบธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอเจตสก ๕๒

๖. จงแสดง อรปภวนทเทส (เฉพาะวปปยตต), เอกโวการภวนทเทส (เฉพาะสมปยตต), ตามเตรสมนยนทเทส มาใหสมบรณ ? 43

ตอบ ปจฉา อรปภเวน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห วปปยตตา ?

อรปภวะน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนนามขนธ ๔ มนายตนะ ธมมายตนะ มโนวญญาณธาต ธมมธาต ไมได / โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ไมประกอบกบ ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห วปปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ วปปยตตา โอฬารกรป ๑๒ เหลาน ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗ และไมประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

ปจฉา เอกโวการภเวน เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? เอกโวการภวะน นบสงเคราะห จต ๘๙ โดยความเปนรปขนธ รปายตนะ ธมมายตนะ รปธาต ธมธาตไมได จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา ตห ขนเธห สมปยตตา เอเกนายตเนน เอกาย ธาตยา เกหจ สมปยตตา จต ๘๙ เหลาน ประกอบกบ ขนธ ๓ คอ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และประกอบกบ ธมมายตนะ ธมมธาต บางสวน คอ เจตสก ๕๒

๖. ข. จงแสดง ป.ว. พรอมค าแปล ใน สรณปทนทเทส (เฉพาะสมปยตต) ตามเตรสมนยนทเทส? 49

ตอบ ข. แสดง ป.ว.พรอมค าแปล ใน สรณปทนทเทส (เฉพาะสมปยตต) ตามเตรสมนยนทเทส ปจ. สรเณห ธมเมห เย ธมมา ขนธสงคเหน อสงคหตา อายตนสงคเหน อสงคหตา ธาตสงคเหน อสงคหตา

เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สมปยตตา ? สรณธรรมเหลาน นบสงเคราะห โอฬารกรป ๑๒ โดยความเปนนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ มโนวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑ ไมได / โอฬารกรป ๑๒ เหลานน ประกอบกบขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. นตถ ไมม

จททสมนยวปปยตเตนสงคหตาสงคหตปทนทเทส ๗. ข. จงแสดงคาถา แสดงบททพระพทธองคไมทรงแสดง ในจททมนยนทเทส เฉพาะบาล (ไมตองแปล)? 46

ตอบ ข. คาถา แสดงบททพระพทธองคไมทรงแสดง ในจททสมนยนทเทส ดงน ๑. ธมมายตน ธมมธาต อถ ชวต นามรป

วชา : ธาตกถา 93 มชฌมอาภธรรมกะเอก

สฬายตน ชาต ชรามรณ เทว จ ตเก น ลพภเร ๒. ป มนตเร สตต จ โคจฉเก ทส อปรนเต

จททส ฉ จ มตถเก อจเจเต สตต จตตาฬส ธมมา สมจเฉเท น ลพภนต โมฆปจฉเกน จ.

๗. ก. อพภนตรมาตกาทไมทรงแสดงในจททสมนยนทเทสนน มกบท คออะไรบาง ? 44

ตอบ ก. อพภนตรมาตกาทไมทรงแสดงในจททสมนยนทเทสนนม ๘ บท คอ ๑ ธมมายตนะ ๒. ธมมธาต ๓.ชวตนทรย ๔. นามรป ๕. สฬายตนะ ๖. ชาต ๗.ชรา ๘. มรณะ

๗. จงแสดงธรรมทไมประกอบกบนทเทสดงตอไปน โสตวญญาณธาตนทเทส, สททายตนนทเทส, กมมภวนทเทส, อนสสสนสปปฏฆปทนทเทส, อโนฆนทยปทนทเทส ? 49

ตอบ แสดงธรรมทไมประกอบกบนทเทสดงตอไปน โสตวญญาณธาตนทเทส ไมประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป ๒๘ นพพาน สททายตนนทเทส ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ หรอจต ๘๙ เจตสก ๕๒ กมมภวนทเทส ไมประกอบกบ โลกยวบาก กรยา โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน หรอ ไมประกอบกบ วบาก กรยา มคคจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน อนทสสนสปปฏฆปทนทเทส ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ อโนฆนยปทนทเทส ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท

๗. จงแสดง กายวญญาณธาตนทเทส เฉพาะอสงคหตะ และ สารมมณปทนทเทส เฉพาะสงคหตะ ตามจททสมนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 50

ตอบ แสดงกายวญญาณธาตนทเทสเฉพาะอสงคหตะ และสารมมณปทนทเทสเฉพาะสงคหตะ ตามจททสมนยนทเทส ปจฉา กายวญญาณธาตยา เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา? แปล กายวญญาณธาตน ไมประกอบกบ ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป ๒๘ นพพาน

ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป ๒๘ นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา เต ธมมา น เกหจ ขนเธน น เกหจ อายตเนห เอกาย ธาตยา อสงคหตา ฯ แปล ฉวญญาณธาตจตตปบาททเหลอ รป ๒๘ นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ อยางใดอยาง

หนงไมม แตนบสงเคราะหไมไดดวย กายวญญาณธาต ๑ ปจฉา สารมมเณห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? แปล. สารมมณธรรมน ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน

รป ๒๘ นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา เอเกน ขนเธน เอกาทสหายตเนห เอกาทสห ธาตห สงคหตา ฯ แปล. รป ๒๘ นพพาน เหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวย รปขนธ ๑

อายตนะ ๑๑ คอ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๑๑ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ธมมธาต ๑

๖. ข. จงแสดงปจฉาและวสชนาเฉพาะภาษาไทยในทกขสจจนทเทส ตามจททสมนยนทเทสเฉพาะสงคหตะ ? 51ส

ตอบ ข. แสดงปจฉาและวสชนา เฉพาะภาษาไทย ทกขสจจนทเทส ตามจททสมนยนทเทส เฉพาะสงคหตะ ดงน

วชา : ธาตกถา 94 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ปจฉา ทกขสจจน ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท โลกตตรจตตปบาทเหลาน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา โลกตตรจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ มโนวญญาณธาต ธมมธาต .

๗. จงแสดง ทกขสจจนทเทส (สงคหตะ) โลกยปทนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ? 54 ตอบ แสดง ทกขสจจนทเทส (สงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ดงน ป. ทกขสจเจน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? ทกขสจจะ น ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท โลกตตรจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะห ไดดวยขนธ อายตนะ

ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห ทวห ธาตห สงคหตา. โลกตตรจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๒ คอ

มโนวญญาณธาต ธมมธาต แสดง โลกยปทนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ดงน

ป. โลกเยห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? โลกยธรรม เหลาน ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท โลกตตรจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. โลกตตรจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๖. จงแปลค าปจฉาและวสชนาเปนบาลพรอมทงค าแปล ในค าปจฉาดงตอไปน ? 52ส ป. ผสสปจจยา เวทนาย เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห

อสงคหตา ? 52ส(2/2) ตอบ แปล ป. เวทนาทเกดขนโดยอาศยผสสะเปนเหตน ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน

รป ๒๘ นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา จตห ขนเธห เอเกนายตเนน สตตห ธาตห อสงคหตา.

รป ๒๘ นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยนามขนธ ๔ มนายตนะ ๑ วญญาณธาต ๗

๗. จงปจฉาและวสชนา รปาวจรปทนทเทส ตามจททสมนยนทเทส มาโดยละเอยด ? 45

ตอบ ปจฉาและวสชนา รปาวจรปทนทเทส ดงน ปจฉา รปาวจเรห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

รปาวจรธรรมเหลาน ไมประกอบกบ กามาวจร อรปาวจร โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน กามาวจร อรปาวจร โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลานนบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห อฏ ารสห ธาตห สงคหตา. กามาวจร อรปาวจร โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะห โดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวย ขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘

ปจฉา กตห อสงคหตา ?

วชา : ธาตกถา 95 มชฌมอาภธรรมกะเอก

กามาวจร อรปาวจร โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห น กาหจ ธาตห อสงคหตา. กามาวจร อรปาวจร โลกตตรจตตปบาท รป ๒๘ นพพานเหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต อยางใดอยางหนง ไมม.

๗. จงแสดง ปญจโวการภวนทเทส เฉพาะสงคหตะ กามาวจรปทนทเทส เฉพาะอสงคหตะ ตามจททสมนยนทเทส ? 53 มาโดยละเอยด ? 47

๗. ข. จงแสดง ปญจโวการภวนทเทส ตามจททสมนยนทเทส เฉพาะสงคหตะทเปนภาษาไทย ? 44 ตอบ ปญจโวการภวนทเทส ปจฉา. ปญจโวการภเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? แปล ปญจโวการภวะน ไมประกอบกบ จตโวการภวะ กสล – อกสล – กรยา – ผลจตตปบาท

จตโวการภวะ กสล–อกสล–กรยา–ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา. เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห ตห ธาตห สงคหตา . แปล จตโวการภวะ กสล–อกสล–กรยา–ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔

อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๓ คอ มโนธาต ๑ มโนวญญาณธาต ๑ ธมมธาต ๑ กามาวจรปทนทเทส

ปจฉา. กามาวจเรห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? แปล กามาวจรธรรมเหลาน ไมประกอบกบ รปาวจรจต อรปาวจรจต โลกตตรจตตปบาท

รปาวจรจต อรปาวจรจต โลกตตรจตตปบาทเหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? วสชนา. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา . แปล รปาวจรจต อรปาวจรจต โลกตตรจตตปบาทเหลาน นบสงเคราะหไมไดดวย รปขนธ ๑

โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต )

๗. จงแสดง กามภวนทเทส (เฉพาะสงคหตะภาษาไทย) สญญภวนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ? 52

ตอบ แสดง กามภวนทเทส (เฉพาะสงคหตะภาษาไทย) ตามจททสมนยนทเทส ดงน ป. กามภวะ น ไมประกอบกบ จต เจตสก ทเปนรปภวะ อรปภวะ กศล - อกศล - กรยา - ผลจตตปบาท

จต เจตสก ทเปนรปภวะ อรปภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. จต เจตสก ทเปนรปภวะ อรปภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ธมมายตนะ ธาต ๕ คอ จกขวญญาณธาต โสตวญญาณธาต มโนธาต มโนวญญาณธาต ธมมธาต

แสดง สญญภวนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ดงน ป. สญ ภเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

สญญภวะ น ไมประกอบกบ เนวสญญนาสญญภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท / เนวสญญนาสญญภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วชา : ธาตกถา 96 มชฌมอาภธรรมกะเอก

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห ปณณรสห ธาตห อสงคหตา. เนวสญญนาสญญภวะ กศล-อกศล-กรยา-ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๕ คอ โอฬารกธาต ๑๐ ปญจวญญาณธาต ๕

๗. จงแสดง กามภวนทเทส, อปปจจยปทนทเทส ตามจททสมนยนทเทส? (เฉพาะสงคหตะทเปนภาษาไทย)? 43

ตอบ กามภวนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะสงคหตะทเปนภาษาไทย)

อปปจจยปทนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะสงคหตะทเปนภาษาไทย) ป. อปปจจยธรรมน ไมประกอบกบจต ๘๙ เจตสก ๕๒ จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ

อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. จต ๘๙ เจตสก ๕๒ เหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑

ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

๖. ข. จงแสดงปจฉา และวสชนา ภาษาไทย ปรเทวนทเทส ตามจททสมนยนทเทส เฉพาะสงคหตะ ? 49ส

ตอบ ข. ป. ปรเทวะ น ไมประกอบกบ นามขนธ ๔ นามขนธ ๔ เหลานน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. นามขนธ ๔ เหลานน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑.

๖. จงแปลค าปจฉาดงตอไปน (ไมตองวสชนา) ? 55ส ป. เจตนาย เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ? 55ส(3/3)

แปล ป. เจตนา น ไมประกอบกบ รป ๒๘ นพพาน รป ๒๘ นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

๗. จงแสดงปจฉา วสชนา ทงบาลและภาษาไทย เนวสญญนาสญญภวนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะอสงคหตะ) ? สวตกกปทนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะสงคหตะ) ? 48

ตอบ เนวสญญนาสญญภวนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะอสงคหตะ) ปจฉา เนวสญ นาสญ ภเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

เนวสญญนาสญญภวน ไมประกอบกบ สญญภวะ อสญญภวะ กศล อกศล กรยา ผลจตตปบาท ตชรป นพพาน / สญญภวะ อสญญภวะ กศล อกศล กรยา ผลจตตปบาท ตชรป นพพานเหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

วสชนา เต ธมมา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห น กาหจ ธาตห อสงคหตา สญญภวะ อสญญภวะ กศล อกศล กรยา ผลจตตปบาท ตชรป นพพานเหลาน นบสงเคราะหไมได ดวยขนธ อายตนะ ธาต อยางใดอยางหนงไมม

สวตกกปทนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะสงคหตะ) ปจฉา สวตกเกห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

สวตกกธรรมเหลาน ไมประกอบกบ ทวปญจวญญาณ-ทตยฌาน-ตตยฌาน-จตตถฌาน-ปญจมฌานจตตปบาท หรอ (อวตกกจตตปบาท) รป ๒๘ นพพาน

ทวปญจวญญาณ - ทตยฌาน ตตยฌาน จตตถฌาน ปญจมฌานจตตปบาท หรอ (อวตกกจตตปบาท) รป ๒๘ นพพานเหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วชา : ธาตกถา 97 มชฌมอาภธรรมกะเอก

วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต เปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห สงคหตา ทวปญจวญญาณ-ทตยฌาน-ตตยฌาน-จตตถฌาน-ปญจมฌานจตตปบาท หรอ (อวตกกจตตปบาท) รป ๒๘ นพพานเหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนธาต) ธมมธาต ๑

๖. ข. จงแสดง สวจารปทนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะสงคหตะ) ? 47ส

ตอบ ข. ปจฉา สวจาเรห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? แปล สวจารธรรมเหลาน ไมประกอบกบ อวจารจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน

อวจารจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลานนบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต ไดเทาไร วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห สงคหตา แปล อวจารจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะห โดยความเปนขนธเสยแลว

นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๗ (เวนมโนธาต)

๗. จงแสดงอปปตตภวนทเทส (สงคหตะ) ปรามฏฐปทนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ? 55

ตอบ แสดง อปปตตภวนทเทส (สงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ดงน ป. อปปตตภเวน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? อปปตตภวะ น ไมประกอบกบ กศล – อกศล – กรยา – ผลจตตปบาท กศล – อกศล – กรยา - ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา จตห ขนเธห ทวหายตเนห ตห ธาตห สงคหตา. กศล – อกศล – กรยา – ผลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไดดวยนามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ อมมายตนะ ธาต ๓ คอ มโนธาต มโนวญญาณธาต ธมมธาต แสดง ปรามฏฐปทนเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ดงน

ปรามฏฐปทนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ป. ปรามฏเ ห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา? ปรามฏฐธรรม เหลาน ไมประกอบกบ โลกตตรจตตปบาท โลกตตรจตตปบาท เหลานนบสงเคราะหไมได ดวย

ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. โลกตตรจตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐

วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๗. ก. จงแสดงสตปฏฐานนทเทส (เฉพาะสงคหตะ ภาษาไทย ) ตามจททสมนยนทเทส ? 46 ตอบ ก. แสดงสตปฏฐานนทเทส (เฉพาะสงคหตะ ภาษาไทย ) ตามจททสมนยนทเทส ดงน ป. สตปฏฐานน ไมประกอบกบโลกยจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน

โลกยจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลานน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ? ว. โลกยจตตปบาท รป ๒๘ นพพาน เหลานน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะห

ไดดวย ขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๘

วชา : ธาตกถา 98 มชฌมอาภธรรมกะเอก

๗. จงแสดงปจฉาและวสชนาทงบาลและภาษาไทย อธโมกขนทเทส (สงคหตะ) อสงกสฏฐปทนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ? 51

ตอบ อธโมกขนทเทส (สงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ป. อธโมกเขน เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ?

อธโมกขน ไมประกอบกบ ทวปญจวญญาณ วจกจฉาสมปยตตจตตปบาท รป นพพาน ทวปญจวญญาณวจกจฉาสมปยตตจตตปบาท รป นพพาน เหลาน นบสงเคราะหไดดวย ขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา อสงขต ขนธโต ฐเปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห สตตรสห ธาตห สงคหตา. ทวปญจวญญาณ-วจกจฉาสมปยตตจตตปบาท รป นพพาน เหลาน ยกเวนนพพานทนบสงเคราะหโดยความเปนขนธเสยแลว นบสงเคราะหไดดวยขนธ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาต ๑๗ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนธาต) ธมมธาต ๑

อสงกสฏฐปทนทเทส (อสงคหตะ) ตามจททสมนยนทเทส ป. อสงกลฏเ ห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห อสงคหตา ?

อสงกลฏฐธรรม เหลาน ไมประกอบกบ อกศลจตตปบาท อกศลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยขนธ อายตนะ ธาต เทาไร ?

ว. เต ธมมา เอเกน ขนเธน ทสหายตเนห โสฬสห ธาตห อสงคหตา. อกศลจตตปบาท เหลาน นบสงเคราะหไมไดดวยรปขนธ ๑ โอฬารกายตนะ ๑๐ ธาต ๑๖ คอ โอฬารกธาต ๑๐ วญญาณธาต ๖ (เวนมโนวญญาณธาต)

๖. จงปจฉาและวสชนาใน กสลปทนทเทส เฉพาะบาล ตามจททสมนยนทเทส ? 45ส ตอบ ปจฉา กสเลห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? วสชนา เต ธมมา อสงขต ขนธโต ถเปตวา ปญจห ขนเธห ทวาทสหายตเนห อฏ ารสห ธาตห สงคหตา. ปจฉา กตห อสงคหตา ? วสชนา น เกหจ ขนเธห น เกหจ อายตเนห น กาหจ ธาตห อสงคหตา.

๖. ข. จงแสดงอนตรปทนทเทส ตามจททสมนยนทเทส (เฉพาะสงคหตะ) ?53ส

ตอบ ข. ปจฉา อนตตเรห ธมเมห เย ธมมา วปปยตตา เต ธมมา กตห ขนเธห กตหายตเนห กตห ธาตห สงคหตา ? อนตตรธรรมเหลาน ไมประกอบกบ โลกยจตตปบาท โลกยจตตปบาทเหลาน นบสงเคราะหไดดวยขนธ อายตนะ ธาตเทาไร ?

วสชนา เต ธมมา จตห ขนเธห กตหายตเนห อฏ หธาตห สงคหตา โลกยจตตตปบาทเหลาน นบสงเคราะหไดดวย นามขนธ ๔ อายตนะ ๒ คอ มนายตนะ ๑ ธมมายตนะ ๑ ธาต ๘ คอ วญญาณธาต ๗ ธมมธาต ๑

****************************** ฝายวชาการ อภธรรมโชตกะวทยาลย

มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ผดตก ขออภยตดตอไฟลงานท กญรศ (หลว) 081-860 2466 E-mail:kanrasi1@gmail.com รบเอกสารทคณชยโรจน 081-650 2250 หรอ

พหม (อดมพร) 089-532 5525, 089-897 1926 E-mail: urirasudhi@gmail.com