บทท 1แนวคด ความหมาย ความเปนมา และหลกการวตถประสงคของการขนสง

อ. รจพรรณ แฝงจนดา

2

หวขอการเรยนร

– ความหมายและความเปนมา ของการขนสง– ความส าคญ และองคประกอบของการขนสง– รปแบบ และประโยชนของการขนสง

3

สารานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถานใหค าจ ากดความของ การขนสงหรอขนสง (transportation หรอ transport) จงหมายถง การน าเอาของจ านวนหนง จากทหนงไปยนใหถงมอหรอพาไปถงปลายทาง ตามพระราชบญญตการขนสง พ.ศ. 2497 มาตรา 4 ไดนยามค าวา การขนสง คอ การล าเลยงหรอเคลอนยายบคคลหรอสงของดวยเครองมอ อปกรณการขนสง ซงอปกรณการขนสงในทนหมายถง ยานพาหนะทใชในการขนสงรวมถงเครองทนแรงดวย

ความหมายของการขนสง ( Transportation )

ในมมมองทางเศรษฐศาสตร การขนสง คอ กจกรรมทางเศรษฐกจอยางหนงทจดใหมการเคลอนยาย คน สตว หรอสงของ จากทหนงไปยงอกทหนง ณ เวลาใดเวลาหนง จากความหมายของการขนสงตามบรบทตางๆ ตามทกลาวขางตนพอสรปไดวา การขนสง จงหมายถง การจดใหมการเคลอนยายบคคล สตว หรอสงของจากสถานทหนงไปยงอกสถานทหนงโดยการใชเครองมอหรอพาหนะอยางใดอยางหนง ถาเปนการขนสงบคคล เรยกวา การขนสงผโดยสาร และถาเปนการขนสงสตวหรอสงของจะเรยกวา การขนสงสนคา

จากความหมายของการขนสงตามบรบทตางๆ ตามทกลาวขางตนพอสรปไดวา การขนสง จงหมายถง การจดใหมการเคลอนยายบคคล สตว หรอสงของจากสถานทหนงไปยงอกสถานทหนงโดยการใชเครองมอหรอพาหนะอยางใดอยางหนง ถาเปนการขนสงบคคล เรยกวา การขนสงผโดยสาร และถาเปนการขนสงสตวหรอสงของจะเรยกวา การขนสงสนคา

ความหมายของการขนสง ( Transportation )

ระบบขนสงชนดตางๆ

ความส าคญของการขนสงการขนสง เปนกจกรรมสาธารณปโภค ทมลกษณะส าคญ คอ– มหนาทใหบรการแกผใชอยางสม าเสมอ– ตอบสนองการใชชวตประจ าวนและความเปนอยของประชาชนเปนสวน

ใหญ– มความส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศชาต

จงเปนเหตผลส าคญยงทรฐจ าเปนตองเขามาก ากบดแลกจกรรมการขนสง เพอใหความรวมมอ ควบคม ชวยเหลออดหนนเรองตางๆ เพอใหเกดกจกรรมอยางสะดวกตอเนองตลอดเวลา เพอใหไดมาตรฐานและมความปลอดภยและปองกนการสญเสยทางเศรษฐกจ และควบคมอตราการใหบรการเพอความยตธรรม ปองกนการเอารดเอาเปรยบและการแขงขนจนเกนจ าเปน

หนวยงานทเกยวของกบวศวกรรมขนสงการขนสงในประเทศไทยมทงหนวยงานราชการรฐวสาหกจ และ

เอกชน ในทนจะยกตวอยางเฉพาะหนวยงานราชการและรฐวสาหกจทเกยวของกบการด าเนนการขนสงในประเทศไทย

ประโยชนของการขนสง

• ท าใหเกดความสะดวกสบายตอปจจยส : การเคลอนยายวสด สนคาและบรการตางๆทเรยกวาปจจยสตอบสนองผบรโภคนน จ าเปนตองอาศยการขนสงทงสน

• ท าใหเกดชมชนใหม : การขนสงกอเกดการกระจายผคน สตว สงของไปยงแหลงตางๆ เมอสงไปถงแหลงใด แหลงนนมกมชมชนใหมเกดขนเสมอ

• ท าใหเกดตลาดสนคาและบรการ : กระบวนการผลตและการกระจายสนคา จ าเปนตองอาศยการขนสงเปนสวนชวยทส าคญท าใหตลาดสนคาและบรการเกดขนไดทกหนทกแหง

• ท าใหเกดอรรถประโยชนและมลคาตางๆ • ท าใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศ

Transportation Development

Reduce

Transportation Time

Reduce

TransportationCost

Increase Safety

ลกษณะ 3 ประการ ทเปนจดมงหมายของการพฒนาการขนสง ไดแก

Efficiency of Transportationการวดประสทธภาพในการขนสง ตองวดจากความรสก หรอ วดจากความพงพอใจใน

สายตาลกคาในเรองตางๆ ดงน

Speed

Certainly Comfortable

Safety

Economy

Efficiency

จากยคลากสงของ ยคใชแรงงานสตว

สยควงลอ

ความเปนมา และววฒนาการในการขนสง

ยคกลจกรไอน า

ยคเครองยนตมอเตอรไฟฟา

ยคนมการน าเอามอเตอรไฟฟามาใชกบการขนสง โดยเฉพาะการขนสงทางบกทรจกกนในลกษณะรถรางซงยงคงมการใชกนอยในบางประเทศ เปนยคทท าใหอากาศไมเปนพษและไมมมลภาวะ

ยคเครองยนตสนดาปภายใน

เครองยนตดเซล

ยคเครองยนตไอพน (Jet /Rocket)

Solar Cell

Hydrogen & Fuel Car

• http://mkpayap.payap.ac.th/course/myweb/H2Car/H2Car.htm

ยคเครองยนตปรมาณ (Nuclear)

สรปววฒนาการขนสง

• www.nfe.go.th/waghor/exhibition/road/tr-p3.html

องคประกอบของการขนสง

1. สงทขนสง 2. ยานพาหนะและหนวยบรรทก3. เสนทาง 4. สถานหรออาคารทพกผโดยสาร5. ผประกอบการ

21

1. สงทขนสง

สงทขนสง จ าแนกไดเปน 2 ประเภทคอ คนกบสตวหรอสงของ ในกรณทเปนคนจะเรยกวา การขนสงผโดยสาร (passenger transport) ในกรณทเปนสตวหรอสงของจะเรยกวา การขนสงสนคา (freight transport)

22

2. ยานพาหนะและหนวยบรรทก

ยานพาหนะและหนวยบรรทกจ าแนกตามรปแบบการขนสงไดเปน 4 ประเภท ดงน 1)การขนสงทางบก (land transportation) เชน รถยนต รถบรรทก รถโดยสาร รถรางไฟฟา รถไฟ หรอ ชาง มา ลา อฐ เกวยน เปนตน 2)การขนสงทางน า (water or maritime transportation) เชน เรอโดยสาร เรอบรรทกสนคา 3)การขนสงทางอากาศ (air transportation) เชน เครองบน บอลลน กระสวยอวกาศ 4)การขนสงทางทอ (pipeline transportation) ใชในการขนสงของไหล น ามนหรอแกส

23

3. เสนทาง (Route, Way หรอ Path)

เสนทาง ทใชส าหรบการขนสง แบงไดเปน 3 ประเภทดงน 1) เสนทางทเกดขนเองตามธรรมชาต (natural way) เชน ทะเลและมหาสมทร สวนใหญใชเปนเสนทางขนสงระหวางประเทศ ส าหรบนานฟาหรอเสนทางอากาศ สามารถตดตอไดทงภายในประเทศและระหวางประเทศ 2) เสนทางทดดแปลงขนจากธรรมชาต (artificial improved natural way) เชน ล าคลอง แมน า เปนตน โดยมากใชเปนเสนทางขนสงภายในประเทศ 3) เสนทางทสรางขน (artificial way) ดงภาพท 14.6 เชน ถนน รางรถไฟ หรอทอสาหรบการล าเลยงแกสหรอของเหลวอนๆ

24

4. สถานหรออาคารทพกผโดยสาร (station หรอ terminal)

เปนบรเวณทใชส าหรบขนถายสงทตองการขนสงขนหรอลงจากยานพาหนะ ในกรณทเปนการขนสงผโดยสารสถานทดงกลาวยงเปนบรเวณทใชส าหรบรอใชบรการเปลยนรปแบบการเดนทาง โดยทวไปสถานจะอยทจดเรมตนและจดปลายทางของการขนสง ประเภทของสถานจะขนอยกบลกษณะเสนทางและยานพาหนะในการขนสง ตวอยางเชน สถานของการขนสงทางบก ไดแก สถานขนสงรถประจ าทาง สถานรถไฟ สถานของการขนสงทางน า ไดแก ทาเรอ ทาเรอน าลก สะพานปลา สถานของการขนสงทางอากาศ ไดแก สนามบน เปนตน

25

ธรกจขนสง (logistics Business)

5. ผประกอบการ (carrier)

คอ ผทใหบรการการขนสงอาจจะเปนรฐบาล หรอเอกชนผใหบรการอาจไดรบคาจาง ถาด าเนนการในลกษณะของธรกจ หรอไมไดรบผลตอบแทน ถาด าเนนการเพอสวนบคคล

ประเภทของเทคโนโลยการขนสง

1. การขนสงทางบก2. การขนสงทางน า3. การขนสงทางอากาศ4. การขนสงทางทอ

27

ประเภทของเทคโนโลยการขนสง

28

การขนสงทางบก

การขนสงทางถนน

การขนสงทางราง

การขนสงทางน า

การขนสงในล าน าสาขาทอยในประเทศ

การขนสงในแมน าหรอล าน าขนาดใหญ

การขนสงบรเวณชายฝงของเมองทา

การขนสงอากาศ

การขนสงภายในประเทศ

การขนสงภายนอกประเทศ

การขนสงทางทอ

การขนสงน ามน

การขนสงแกส

1) การขนสงทางบก (land transportation)

ระบบการขนสงทางบก (land transportation) แบงออกเปน • การขนสงทางถนน (road transportation) ไดแก การขนสงทางรถยนต • การขนสงระบบราง (rail transportation) ไดแก การขนสงทางรถไฟ การขนสงระบบรางไมสามารถแวะพกระหวางทาง หรอออกไปนอกเสนทางได

29

• การขนสงทางถนน (road transportation) ไดแก การขนสงทางรถยนต เสนทางของการขนสงรถยนต ประกอบดวยถนนสวนบคคล ถนนสาธารณะ อปกรณของการขนสงทางรถยนต ประกอบดวย รถยนตโดยสาร รถยนตบรรทก สถานของการขนสงทางรถยนต ประกอบดวยสถานขนสงผโดยสาร สถานขนสงสนคาและ

บรการ ผประกอบการขนสงทางรถยนต ประกอบดวย ผประกอบการขนสงสาธารณะ ผประกอบการ

ขนสงตามสญญาผประกอบการขนสงสวนบคคล ผประกอบการขนสงแบบรบจองระวาง ผประกอบการสถานขนสง และการขนสงในความรบผดชอบของรฐวสาหกจ

30

1) การขนสงทางบก (land transportation)

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของการขนสงทางรถยนต

ขอด: • ใชเงนลงทนนอยเมอเทยบกบการขนสงประเภท

อน • สะดวกและรวดเรว • มความยดหยนสงทงในขนาดระวางบรรทกและ

การบรการ สามารถปรบเปลยนเสนทางและขนาดรถบรรทกใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมไดงาย

• สามารถใหบรการถงบานไดโดยตรง • สามารถใหบรการไดตลอดเวลาและทนเวลา ไม

จ าเปนตองมตารางเวลาเหมอนรถไฟหรอเครองบน

ขอจ ากด: • บรรทกไดเฉพาะสนคาทมนาหนก

ไมมากนก เนองจากรถยนตหรอรถบรรทกมความจนอยกวาเมอเทยบกบเรอ

• เหมาะสาหรบการขนสงในระยะทางใกลถงปานกลางเทานน

• มการแขงขนกนสง เพราะเปนระบบการขนสงทแพรหลาย

31

• การขนสงระบบราง (rail transportation) ไดแก การขนสงทางรถไฟ การขนสงระบบรางไมสามารถแวะพกระหวางทาง หรอออกไปนอกเสนทางได การขนสงทางรางถอไดวาเปนรปแบบการขนสงหลกของเมองไมวาจะเปนการขนสงคนหรอสนคา โดยการขนสงทางถนนจะถกปรบใหเปนตวปอน ผโดยสารหรอสนคาเขาสระบบขนสงหลกอกตอหนงเชนเดยวกบการขนสงทางถนน การขนสงระบบรางแบงออกเปน 2 กลมหลกๆ คอ การขนสงคน และการขนสงสนคา โดยทงการขนสงคนและการขนสงสนคาส าหรบการขนสงทางรางแลวมกไมใชการขนสงสวนบคคล สวนใหญจะเปนบรการทจดใหโดยหนวยงานของรฐหรอเอกชน เกอบทงหมดเปนระบบขนสงสาธารณะ ส าหรบการขนสงผโดยสารระบบขนสงสาธารณะระบบราง ไดแก การขนสงเรงดวนแบบราง (rail rapid transit) การขนสงแบบรางความจต า (light rail transit) การขนสงเรงดวนแบบรางความจต า (light rail rapid transit) และรถรางวงใหบรการระหวางเมอง (regional rail) เปนตน 32

1) การขนสงทางบก (land transportation)

• การขนสงระบบราง (rail transportation)

เสนทางของการขนสงทางรถไฟ ประกอบดวย ระบบการเดนรถบนทางเดยว (Single line) และ ระบบการเดนรถบนทางค (Double line)

อปกรณของการขนสงทางรถไฟ เชน รถไฟ (หวรถจกร) ตรถไฟบรรทกผโดยสาร รถไฟบรรทกสนคาและบรการ

สถานขนสงทางรถไฟ ประกอบดวย สถานตนทาง สถานปลายทาง และสถานรายทาง ผประกอบการขนสงทางรถไฟ ประกอบดวย ผประกอบการของรฐ รถไฟผรบอนญาต และ

รถไฟเฉพาะ

33

1) การขนสงทางบก (land transportation)

34

ขบวนรถไฟของไทย ประกอบดวย• ขบวนรถดวนพเศษ

• ขบวนรถดวน

• ขบวนรถเรว

• รถวงระหวางเมองใหญ

• ขบวนรถทองเทยว

• ขบวนรถธรรมดา

• รถชานเมอง

35

• ขบวนรถทองถน• ขบวนรถรวม• ขบวนรถสนคาปนซเมนต• ขบวนรถสนคาผลตภณฑน ามนเชอเพลงส าเรจรป

• ขบวนรถสนคาน ามนดบ• ขบวนรถสนคากาซแอลพจ• ขบวนรถสนคาทวไป

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของการขนสงทางราง

ขอด• เหมาะสมส าหรบการขนสงในระยะทางปาน

กลางหรอไกลๆ เพราะคาขนสงสนคาตอหนวยตามระยะทางต ากวาเมอเทยบกบการขนสงทางรถยนต

• สามารถขนสงสนคาไดครงละมากๆ • ปรบตวตามปรมาณการขนสงไดตามความ

ตองการ เพราะสามารถเพมหรอลดจ านวนตไดงาย

• มความปลอดภยจากอบตเหตทอาจจะเกดขน

ขอจ ากด: • สงสนคาไดจ ากดเพยงทสถาน และ

ตามเสนทางทรางรถไฟไปถงเทานน ไมสามารถสงสนคาถงบานได

• การขนถายสนคาไมสะดวก เพราะตองขนสงสนคาไปยงสถานรถไฟและรบสนคาจากสถานไปสงตออกทอดหนง จงตองอาศยการขนสงประเภทอนรวมดวย

36

2) การขนสงทางน า (Water Transportation)

ถอไดวาเปนรปแบบการขนสงทเกาแกทสด น ามาใชอยางแพรหลายตงแตอดต ปจจบน และอนาคต ดวยคณลกษณะเฉพาะของการขนสงสนคาทางน าหรอทางเรอทเหมาะกบการขนสงสนคาทมปรมาณและน าหนกมาก และใชตนทนการขนสงต า การขนสงสนคาทงในประเทศและระหวางประเทศ

37

38

39

อปกรณส าหรบการขนสงทางน า• เรอทไมไดใชเครองจกรกล

• เรอทใชเครองจกรกล

2) การขนสงทางน า (Water Transportation)

40

สถานส าหรบการขนสงทางน าทาเรอ (Port) เปนสถานทส าหรบจอดเรอเพอท าการขนถายสนคา

และบรการตลอดจนผโดยสาร และยงเปนสถานททตองอ านวยความสะดวกใหถงเรอทเขามาจอดดวย ทาเรอมหนาทส าคญ 2 ประการคอ

1. การใหบรการแกผโดยสารและสนคา เชน บรการยกขน เกบรกษาสนคา การศลกากรและตรวจคนเขาเมอง

2. การใหบรการแกเรอ เชน บรการน ารอง ลากจงเรอ บรการกเรอ น ามน เสบยงอาหาร ซอมเรอ

2) การขนสงทางน า (Water Transportation)

41

ทาเรอทดควรประกอบดวยระบบอ านวยความสะดวก • ทาเทยบเรอ (Quay) และทจอดเรอ (Berth)

• บรการเรอน ารองและเรอลากจง

• โรงพกสนคาหรอคลงเกบสนคา

• อปกรณ เครองมอ เครองใชในการยกขนสนคา

• อบรการซอมและบ ารงรกษาเรอ

• บรการน าจดและเชอเพลง

• หนวยงานดานตรวจคนเขาเมองและศลกากร

• การขนสงประเภทอนทเชอมโยง เชน ถนน ทางรถไฟ

• การใหบรการอนๆ เชน สโมสร สถานพกผอน อาคารทพก

2) การขนสงทางน า (Water Transportation)

42

43

44

45

3.4.4 ผประกอบการขนสงทางน า

• ผประกอบการเดนเรอประจ าทาง (Lines Operation)

• ผประกอบการธรกจเรอจร (Tramp Operation) เชน• การเชาเปนเทยว• การเชาเปนเวลา• การเชาเรอเปลา• การเชาเหมาเรอ

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของการขนสงทางน า

ขอด• สามารถขนสงในแตละครงได

ปรมาณมาก• อตราคาขนสงถกกวาการขนสง

ประเภทอน• เหมาะกบการขนสงสนคาทม

น าหนกมากและสงในระยะไกล

ขอจ ากด: • ใชระยะเวลาในการขนสงมากกวา

การขนสงประเภทอน • เสนทางเดนเรอบางแหงสามารถใช

งานไดเปนบางฤดกาลเทานน • ไดรบผลกระทบจากปรากฏการณ

ธรรมชาตมาก เชน เกดมรสม น าแหง หรอนาทวม เปนตน

• ตองอาศยการขนสงประเภทอนประกอบเพอสงสนคาถงผรบสนคา

46

3) ระบบการขนสงทางอากาศ (Air Transportation)

การขนสงทางอากาศ ถอไดวาเปนรปแบบการขนสงทมความเรวสงกวาการขนสงรปแบบอน มการพฒนาและเตบโตอยางรวดเรวนบตงแตเรมมการน าเครองบนมาใชในเชงพานชย การขนสงทางอากาศมทงการบรการขนสงผโดยสารและสนคา การเดนทางดวยบรการขนสงทางอากาศมทงการเดนทางแบบจางและการเดนทางสวนบคคล การใหบรการแบบจาง

องคประกอบของการขนสงทางอากาศประกอบดวย

1. ผประกอบการ (operator) คอ ผใหบรการสายการบน ซงอาจดาเนนการโดยรฐหรอเอกชนสาหรบประเทศไทย ไดแก บรษท การบนไทย จากด (มหาชน)

2. ยานพาหนะ (airplane) ไดแก เครองบน และเฮลคอปเตอร 3. เสนทาง (airway) เสนทางบนภายในประเทศ และเสนทางบนระหวางประเทศ 4. สนามบน (airport)

47

48

สนคาทเหมาะกบการขนสงทางอากาศ ไดแก

• สนคาทเกบไวไดไมนาน

• สนคาประเภทตองการความรบดวนเพอใหทนตอเหตการณหรอความตองการ

• สนคาทตองการอยางฉกเฉน

• สนคาประจ าวน

3) ระบบการขนสงทางอากาศ (Air Transportation)

49

50

51

หนวยงานทเกยวของกบกจการการบน1. องคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (International Civil

Aviation Organization : ICAO)

2. สมาคมผประกอบกจการขนสงอากาศระหวางประเทศ (International Air Transport Association : IATA)

3. คณะกรรมการการบนพลเรอน (Civil Aeronautics Board : CAB)

4. ศนยบรการควบคมการจราจรทางอากาศ (Air Traffic Control Service)

3) ระบบการขนสงทางอากาศ (Air Transportation)

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของการขนสงทางอากาศ

ขอด:• ใชเวลาในการขนสงนอย• สนคาทออกใหม เชน สนคาประเภท

แฟชน สามารถสงไปยงตลาดตางๆ ทวโลกไดรวดเรว

ขอจ ากด: • เสยคาใชจายในการดาเนนงาน

คอนขางสง เพราะมอตราคาขนสงสนคาสงกวาอตราคาขนสงประเภทอนๆ

• การขนสงขนอยกบสภาพภมอากาศ จงอาจเปนอปสรรคตอการขนสงหากสภาพภมอากาศไมเอออานวย เชน มลมพาย เปนตน

52

53

การขนสงทางทอเปนรปแบบการขนสงสนคาและวตถดบทมลกษณะพเศษ โดยมากแลวการขนสงทางทอมกใชส าหรบการขนสงน ามนดบ ผลตภณฑปโตรเลยม และแกสธรรมชาต ประเทศสหรฐอเมรกามปรมาณการขนสงทางทอคดเปนรอยละ 20 ของปรมาณการขนสงสนคาระหวางเมอง และมการกอสรางระบบขนสงสนคาทางทอ ซงประกอบดวยรายละเอยดดงน

• เสนทางส าหรบการขนสง

• อปกรณส าหรบการขนสง

• สถานขนสงทางเสนทอ

4) การขนสงทางทอ (pipeline)

54

การขนสงทางทอเปนรปแบบการขนสงสนคาและวตถดบทมลกษณะพเศษ โดยมากแลวการขนสงทางทอมกใชส าหรบการขนสงน ามนดบ ผลตภณฑปโตรเลยม และแกสธรรมชาต ประเทศสหรฐอเมรกามปรมาณการขนสงทางทอคดเปนรอยละ 20 ของปรมาณการขนสงสนคาระหวางเมอง และมการกอสรางระบบขนสงสนคาทางทอ

4) การขนสงทางทอ (pipeline)

55

เสนทางส าหรบการขนสง• ชวงศรราชา-ล าลกกา ระยะทาง 134 กม. ใชทอขนาด 24 นว• ชวงล าลกกา-ดอนเมอง ระยะทาง 29 กม. ใชทอขนาด 10 นว• ชวงล าลกกา-สระบร ระยะทาง 29 กม. ใชทอขนาด 18 นว• ชวงตอขยายมาบตาพด-ศรราชา ระยะทาง 67 กม. ใชทอขนาด 14 นว

• ชวงตอขยายล าลกกา-สวรรณภม ระยะทาง 38 กม. ใชทอขนาด 18 นว

4) การขนสงทางทอ (pipeline)

56

4) การขนสงทางทอ (pipeline)

อปกรณทใชในการขนสง

สถานขนสงทางเสนทอ1. คลงน ามนสระบร2. คลงน ามนล าลกกา3. สถานขนสงน ามน

ตนทางศรราชา

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของการขนสงทางทอ

ขอด• สามารถท าการขนสงไดทกเวลา• ขนสงไดปรมาณไมจ ากด• ส าหรบการขนสงทางบกในแหลงทม

การจราจรคบคงมาก การขนสงทางทอไดเปรยบ ดานสามารถประหยดเวลาและคาใชจาย

• การขนสงทางทอเปนการขนสงทนาเชอถอวาถงจดหมายปลายทางโดยปลอดภย

• สนคาจะไมเสยหายหรอสญหาย• ใชก าลงคนนอย ลดปญหาดานแรงงาน

สมพนธ

ขอจ ากด: • การขนสงทางทอมการลงทนสง• เสนทางทสายทอจะผานอาจประสบอปสรรค

จากลกษณะธรรมชาต• ขอจ ากดของการขนสงทางทอ คอ ตว

ผลตภณฑทขนสงวธนคอนขางจ ากด เชน สงน ามนหรอกาซไดเพยงอยางเดยวการขนสงทางทอทตองผานหลายประเทศอาจประสบกบภาวะการเมอง

• การตรวจสอบหาจดบกพรองท าไดยากมาก• การททอผหรอเปนสนม ตองดแลและ

บ ารงรกษาอยเปนประจ า 57

ขอด/ขอเสยของการขนสงทางรถยนต • รถบรรทก เปนวธการขนสงทดทสด

สงถงจดหมายไดใกลทสด มความยดหยนสง สงของรวดเรวควบคมเวลาไดด และมจ านวนเทยวขนสงมากตามความตองการ สามารถขนสงสนคาไดหลากหลายประเภท เหมาะกบธรกจทเนนความเทยงตรงของเวลาในการขนสงสนคา

• แตมขอจ ากดดานปรมาณขนสง และตนทนสงกวาการขนสงโดยรถไฟ

ขอด/ขอเสยของการขนสงทางอากาศ

• การขนสงทางอากาศ เปนการขนสงทรวดเรวทสด เหมาะกบสนคาขนาดไมใหญ น าหนกไมมาก

• แตคอนขางราคาแพง มจ านวนเทยวขนสงจ ากดตามเทยวบนของผ ใหบรการ ไมสามารถขนสงสนคาน าหนกมากได

• เหมาะกบสนคาทตองการดวนพเศษและสนคาทเนาเสยงาย มอายสนหรอสนคาทตองแชแขง

ขอด/ขอเสยของการขนสงทางรถไฟ • เปนวธการประหยดคาขนสงส าหรบการ

เคลอนยายสนคาจ านวนมาก เชน การขนสงปนซเมนต น ามน ถานหน และขนสงโดยตคอนเทนเนอร เหมาะกบการขนสงระยะไกล

• ขอจ ากด คอ เรองเวลา คอนขางลาชาและไมตรงเวลา เสนทางการเดนทางกมอยอยางจ ากด และไมสามารถเขาถงสถานทเปาหมายได ตองมการขนยายดวยพาหนะอนๆ เสรมดวย มเวลาเดนทางคอนขางตายตว ไมยดหยน

คอนเทนเนอร (Container)

ขอด/ขอเสยของการขนสงทางน า • สามารถขนสงไดจ านวนมาก ใน

ราคาต า สามารถขนสงสนคาทมน าหนกมากได เหมาะกบการขนสงระยะไกล ขามประเทศ

• ขอจ ากด คอ ลาชามากๆ มเสนทางขนสงจ ากด เชน ทะเล แมน า คลอง ท าใหเขาถงเปาหมายยากล าบาก จงตองมการขนสงรวมกบวธการอนๆ

ขอด/ขอเสยของการขนสงทางทอ

• นยมใชเฉพาะกบสนคาประเภทกาซ น าและน ามน ขอดคอปลอดภย ตนทนต าและสามารถเคอนยายสนคาจ านวนมากได ส ามารถขนสงไปยงสถาน ท ทตองการได ตลอด 24 ชม.

• การขนสงทางทอมผ ใหบรการจ ากดไมกราย เพราะการลงทนสงมาก

• มอายการท างานคอนขางนาน แตกมคาบ ารงรกษาทอคอนขางสงพอสมควร

เบนซน 95ดเซลเบนซน 91

การขนสงน ามนในไทย

บรรณานกรม

ค านาย อภปรชญาสกล. โลจสตกสและการจดการซพพลายเชน “กลยทธท าใหรวยชวยประหยด”,--กรงเทพฯ : โรงพมพนฎพร,

2546.