บทท 1 สาระ: ศาสนา ศลธรรมและจรยธรรมศาสนา

ศาสนามจดเรมตนมาจากปรากฏการณทางธรรมชาต เชน ฟาผา ฝนตก นำาทวม ภเเขาไฟระเบด ฯลฯ เมอมนษยในสมยโบราณเกดความกลวในปรากฏการณนนๆ แลวไมรเไมเขาใจถงเหตการณ จงเกดเปนความเชอทวาปรากฏการณเหลานเปนการดลบนดาลโดยสงทเหนอธรรมชาต ทำาใหการนบถอ บเชาเกดขน สมยตอมามศาสดาทางศาสนาเกดขนมากมาย และตางกไดเผยแผคำาสอนตางๆ อนจะนำาพาไปสเความรเแจงของแตละศาสนา ทำาใหมนษยยดเอาศาสนาเปนทพงทางใจ เพอปฏบตตามหลกคำาสอนใหพนจากความทกขดงนน ศาสนา คอ ลทธความเชออนนำาไปสเการปฏบต เพอใหพนทกข และพบสขนรนดร

องคประกอบของศาสนาศาสดา คอ ผเทนำาหลกคำาสอนมาเผยแพร เชน พระเยซ เ นบมเฮมมหมด พระพทธเจาหลกธรรม คอ คำาสอนทศาสดารวบรวมไวในคมภรทางศาสนา ซ งเปนสงทสำาคญทสด และทกศาสนาตองม

เพอใหสมาชกในสงคมพบความสงบสข และความสขนรนดร หรอกคอจดมงหมายสเงสดของแตละศาสนา เชน นพพาน โมกษะ เปนตน

ศาสนกชน คอ ประชาชนทถอศาสนานนๆ เชน พทธศาสนกชน ครสตศาสนกชน มสลม เปนตนศาสนพธ คอ ระเบยบพธปฏบตในการประกอบกจการทางศาสนา เชน พธมสซ า พธลางบาป พธทอดกฐน เปนตนศาสนสถาน คอ สถานททใชในการประกอบพธกรรมทางศาสนา เชน วด โบสถ มสยดนกบวช คอ ผเสบทอดคำาสอน ทำาหนาทเผยแผหลกคำาสอน และเปนผเนำาในการประกอบพธกรรม ตางๆ

เชน พระสงฆ บาทหลวง เปนตน

ประเภทของศาสนาศาสนาสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ตามความเชอในเรองของพระเจา คอ

ศาสนาเทวนยม คอ ศาสนาทเชอวาพระเจาเปนผเสรางสรรพสง และกำาหนดชะตาชวตของมนษยไวตงแตเกดจนตาย เชน ศาสนาพราหมณ-ฮมนดเ ศาสนายเดาย ศาสนาครสต ศาสนาอสลาม เปนตน

ศาสนาอเทวนยม คอ ศาสนาทยอมรบในการมอยเจรงของพระเจา แตไมเชอวาพระเจาเปนผเกำาหนดชะตาชวตของมนษยแตเชอในเรองของกรรม หรอการกระทำาทมนษยไดกระทำาไว เชน พทธศาสนา เปนตน

ศาสนาสากลศาสนาสากล คอ ศาสนาทมผเนบถอเปนจำานวนมากและกระจายอยเทวทกภเมภาคของโลก ศาสนาสากลม 3

ศาสนา ไดแก ศาสนาครสต ศาสนาอสลาม และศาสนาพทธ แตศาสนาพราหมณ-ฮมนดเ กมความสำาคญ ถงแมจะมผเนบถอเฉพาะในอนเดยเปนสวนใหญ แตเปนศาสนาทมผเนบถอมากเปนอนดบ 3 ของโลก จงจดรวมใหอยเในศาสนาสากล

สรปตารางเปรยบเทยบศาสนาสากลพทธ ครสต อสลาม พราหมณ-ฮนด

ความหมายของชอ ผเรเ ผเตน ผเเบกบาน ผเไดรบการเจม สนต การนอบนอม กฎทเปนนรนดรถนกำาเนด อนเดย อสราเอล ซ าอดอาระเบย อนเดยศาสดา พระพทธเจา พระเยซ เ นบมเฮมมหมด ไมปรากฏความเชอ อเทวนยม เอกเทวนยม เอกเทวนยม พหเทวนยมพระเจา ไมม พระยะโฮมวา พระอลเลาะห พระตรมเรตจดมงหมายสเงสด นพพาน เขาสเอาณาจกรพระเจา เขาถงพระอลเลาะห โมกษะคมภร พระไตรปฎก ไบเบล อลกรอาน พระเวท

เปาหมายสเงสดของทกศาสนา คอ ความสขนรนดร ซ งศาสนาแตละศาสนามความแตกตางกนตามถนกำาเนด ทมวฒนธรรมตางกน ศาสนาลวนเปนบรรทดฐานของสงคม เปนกลไกทชวยในการควบคมพฤตกรรมของมนษยในสงคม ไมใหทำาความชวทงในทลบและทแจง และศาสนายงเปนทยดเหนยวจตใจของมนษยในสงคม

พระพทธศาสนา1. พทธประวตและชาดก

1.1 ประสเต ตรสรเ และปรนพพานพระพทธเจามพระนามเดมวา เจาชายสทธตถะ ประสเตเมอวนขน 15 คำาเดอน 6 ณ สวนลมพนวน

ปจจบนอยเในประเทศเนปาล เปนพระโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายาแหงกรงกบลพสด แควนศากยะ หลงจากประสเตไดเพยง 7 วน พระมารดากสนพระชนม และพระนางปชาบดโคตรมผเเปนนาเลยงดเแทน

เมอพระองคประสเตนนมโหรทำานายไปสองทางวา ถาเปนกษตรยจะเปนกษตรยทยงใหญ หากทรงผนวชกจะเปนศาสดาทยงใหญของโลกเชนกน แตพระบดาทรงไมโปรดใหทรงผนวช จะใหเจาชายไดสบทอดราชบลลงกตอ แตเมอเจาชายทรงทอดพระเนตรเหน “สมณะ คนแก คนเจบ คนตาย” ซ งเปนสงทไมเคยพบมากอน จงเรมคดตงคำาถามกบสงทพบเหน และพยายามหาวถทางในการพนทกขดงกลาว

พระนางพมพา พระชายาของเจาชายทรงมพระสเตกาล คอ พระราหล ขณะนนทรงมชนมาย 29 พรรษา ทรงตดสนพระทยในการเสดจออกผนวชครงนนทรงเขาเปนศษยกบเจาสำานกแหงหนงทมชอเสยงในแควน และทรงทดลองวธตางๆ เพอหาคำาตอบแหงการพนทกข เชน บำาเพญตบะ บำาเพญทกรกรยา ทงกดฟน กลนลมหายใจ อดอาหาร เปนตน แตกยงไมพบคำาตอบแหงการพนทกข

กระทงเจาชายสทธตถะทรงมพระชนมาย 35 พรรษา ทรงตงปณธานแนวแนทจะบรรลเปาหมาย จนในทสดทรงตรสรเดวยพระองคเอง (เรยกวา สมมาสมพทธเจา) ในวนขน 15 คำาเดอน 6 โดยธรรมททรงตรสรเคอ “อรยสจ 4” วาดวยเรองเหตและผลของทกข (ทกข สมทย นโรธ มรรค)

ทรงสงสอนธรรมวา สตปญญาของบคคลแตกตางกนเหมอนระดบดอกบวในนำา โดยทพระองคไดตงใจแสดงปฐมเทศนาใหแก ปญจวคคยทง 5 ณ ปาอสปตนมฤคทายวน เรยกธรรมนนวา “ธมมจกกปปวตนสเตร” มสาระสำาคญ คอ มรรคมองค 8 ทนำาไปสเทางอนพนทกข และกลาวถงการเดนทางสายกลางท เรยกวา มชฌมาปฏปทา ในวนขน 15 คำาเดอน 8 การแสดงธรรมครงนทำาใหพระโกณฑญญะมดวงตาเหนธรรม และขอบวชจากพระพทธเจาเปนคนแรก ถอวาเปนวนทมพระรตนตรยครบสามองค ตอมาถอเปนวนอาสาฬหบเชา

พระพทธเจาทรงออกเผยแผพระพทธศาสนาไปในดนแดนชมพเทวปตางๆ เปนเวลากวา 45 ป และมผเเลอมใสขอบวชจำานวนมาก และมเหตการณทสำาคญตางๆ เกดขนมากมาย เชน พระเจาพมพสารแหงแควนมคธสรางวดชอวา “เวฬวนาราม” ถวาย สวนอนาถบณฑกเศรษฐสราง “วดเชตวนมหาวหาร” ถวาย ทรงมอครสาวกเบองขวา คอ พระสารบตร และอครสาวกเบองซ าย คอ พระโมคคลลานะ เปนตน

พระองคทรงสงสอนพระธรรมจนพระชนมาย 80 พรรษา และทรงดบขนธปรนพพาน ในวนขน 15 คำา เดอน 6 ในคราวนนทรงแสดงปจฉมโอวาทเรอง “อปปมาทธรรม” หรอความไมประมาท และมอบใหพระธรรมวนยเปนศาสดาแทนพระองคตอไป

1.2 พทธประวต ตอน ผจญมารการผจญมารของเจาชายสทธตถะกอนตรสรเเปนพระพทธเจา โดยมพญามารชอวา วสวตต พรอมกบ

เหลามารใชวธการตางๆ เพอขดขวางไมใหเจาชายสามารถตรสรเไดสำาเรจ หากแตพระองคมจตใจทเขมแขง กระทงพระแมธรณไดผดขนมาบบมวยผมใหเกดนำาทวมกองทพมารและสามารถเอาชนะมารไดในทสด เมอพจารณาแลว แทจรง “มาร” คอ กเลสของตนเอง1.3 ชาดก

ชาดก คอ เรองราวอดตชาตกอนเปนพระพทธเจา ซ งถอวาพระพทธเจาเปนภพชาตสดทายและจะไมเกดอก (นพพาน) หรอบางตำาราอาจอธบายวาชาดกคอเรองของ “พระโพธสตว” ทบำาเพญบารมดวยชาดกนนมหลายเรองดวยกน โดยจะยกตวอยางบางเรอง เชน

1.3.1 อมพชาดก ชาดกเรองนตองการจะสอนเรองความกตญญเตอผเมพระคณ ผเไมรเคณของครเบาอาจารยกจะเสอมไปในทสด

1.3.2 ตตตรชาดก เรองนจงสอนเรองการเคารพนบนอมกบผเใหญ1.3.3 มตตวนทกชาดก กลาวถงการมองสงตางๆ ไมควรเหนกงจกรเปนดอกบว1.3.4 ราโชวาทชาดก ชาดกเรองนใหคำาสอนเกยวกบผเปกครองทดควรเปนแบบอยาง รวมทง

คณธรรมในการปกครอง1.3.5 นนทวสาลชาดก เรองนสอนการใชคำาสภาพออนโยนกบผเอน1.3.6 สวณณหงสชาดก เรองนสอนใหรเเรองการไมโลภและรเจกพอ

2. ประวตและความสำาคญของพระพทธศาสนา2.1 การสงคายนาพระพทธศาสนาการสงคายนา คอ การรวบรวมและจดหมวดหมเคำาสอนของพระพทธเจาเปนระบบ การสงคายนาเกดขนครงแรก

หลงพระพทธเจาปรนพพานได 3 เดอน ในครงนน ยงใชวธทองจำาเปนหมเคณะ ยงไมไดบนทกเปนตวหนงสอ กระทงการสงคายนาครงท 3 จงมการบนทกเปนลายลกษณ เรยกวา “พระไตรปฎก” นนเอง ซ งจดประสงคของการสงคายนากเพอความมนคงของพระพทธศาสนาและตรวจทานความถเกตอง สำาหรบประเทศไทยการสงคายนาไดเคยเกดขนทเชยงใหม กอนรชสมยพระเจาตโลกราช แหงอาณาจกรลานนากอนจะเกดขนอกครงสมยรชกาลท 1 รชกาลท 5 และในรชกาลท 9 รวม 4 ครง ทเกดในประเทศไทย

2.2 การเผยแผพระพทธศาสนาเขาสประเทศไทยการเผยแผศาสนาเขาสเประเทศไทย อาจแบงไดเปน 4 ชวงเวลาดวยกน คอ

2.2.1 สมยแรกสดสมยพระเจาอโศกมหาราช พ.ศ. 234 ไดทรงสงสมณทเตมาเผยแผพระพทธศาสนาในดนแดนตางๆ สำาหรบในดนแดนสวรรณภเม ไดสงพระโสณเถระและพระอตตรเถระเขามาเผยแผซ งตรงกบสมยอาณาจกรทวารวดซ งเปนนกายเถรวาท

2.2.2 สมยตอมานกายมหายานไดเขามาผานอาณาจกรศรวชยทางตอนใตของไทยและอาณาจกรละโวทางตอนกลาง

2.2.3 สมยตอมาเขามาผานพมาสมยพระเจาอนรทธะ แหงพกามถอเปนพทธเถรวาทแบบพกาม2.2.4 สมยสดทาย คอ พทธเถรวาทแบบลงกาวงศ เผยแผเขามาทางเมองนครศรธรรมราชกอนจะมาสเ

สโขทย และตงมนตอมา2.3 ความสำาคญของพระพทธศาสนา- พระพทธศาสนาชวยเสรมสรางความเขาใจอนดกบประเทศเพอนบาน ผเนำาประเทศอาจนำาหลกของพระพทธศาสนามาสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศได- พระพทธศาสนาเปนรากฐานของวฒนธรรมไทย - พระพทธศาสนาเปนเอกลกษณและมรดกของสงคมไทย- พระพทธศาสนาชวยพฒนาชมชนและจดระเบยบสงคม เพราะศาสนาและวดเปนเสมอนศเนยกลาง ของชมชนทสามารถชวยระดมกำาลงผเคนในการพฒนาชมชนได รวมทงคำาสอนยงมสวนในการจดระเบยบสงคมดวย

3. พทธสาวก พทธสาวกา และชาวพทธตวอยาง3.1 พทธสาวกและพทธสาวกา = ผทมชวตอยรวมสมยกบพระพทธเจา1. พระมหากสสปะ เปนบตรทด เปนผเรกษาสจจะ มชวตเรยบงาย เครงครดในขอวนย และทำาหนาทปกปอง

พระพทธศาสนาใหมนคงในฐานะประธานการสงคายนาครงแรก2. พระอบาล ฝกปฏบตกรรมฐานจนบรรลอรหนต และไดรบการยกยองใหเปนเอตทคคะ (เลศกวาผเอน) ในการ

จดจำาพระวนยหรอขอบงคบในหมเสงฆ3. อนาถบณฑกเศรษฐ มจตใจชอบทำาบญตงโรงทานแจกจายอาหารแกคนจน4. นางวสาขา เปนผเหญงทมความงามอยางเบญจกลยาณ ฟงธรรมจนบรรลโสดาบนตงแตอาย 7 ป5. พระสารบตร เปนผเมปญญาหลกแหลม เขาใจธรรมอยางลกซ ง6. พระโมคคลลานะ มอทธฤทธปาฏหารย มความสามารถในการเจรญภาวนา และมกศโลบายในการสอนคน7. พระเจาพมพสาร เปนกษตรยพระองคแรกทประกาศตนเปนพทธมามกะ ทำาใหแควนมคธกลายเปนศเนยกลาง

ของการเผยแผศาสนา

8. นางขชชตตรา แมวานางจะพการแตกมความเพยรและปญญาหลกแหลม9. พระโกณทญญะ เปนพระสงฆรเปแรกในพระพทธศาสนา1 0. พระมหาปชาบดโคตรมเถร พระนางถอวาเปนภกษณทม “รตตญญเภาพ” คอ เลศกวาภกษณในดานม

ประสบการณและรอบรเมาก11. พระเขมาเถร ไดรบการยกยองวาเปนภกษณทเปนเอตทคคะดานมปญญามาก12. พระเจาปเสนทโกศล ทรงบรจาคทรพยจำานวนมากเพอบำารงศาสนา สรางวดหลายแหง และคมครองอปถมภ

ภกษและภกษณมใหคนมาทำารายได3.2 ชาวพทธตวอยาง = ผทมชวตอยหลงจากพระพทธเจาปรนพพาน1. พระเจาอโศกมหาราช เปนแบบอยางของอบาสกทดในการบำารงศาสนาและเปนแบบอยางของธรรมราชาทใช

ธรรมปกครองบานเมอง2. พระโสณะและพระอตตระ เปนสมณทเตทพระเจาอโศกมหาราชทรงสงไปเผยแผศาสนายงดนแดนสวรรณภเม

หรอเอเชยตะวนออกเฉยงใตในปจจบน4. หลกธรรมทางพระพทธศาสนา

หลกธรรมในพระพทธศาสนาทถอวาเปนหวใจสำาคญ คอ อรยสจ 4 ประกอบดวย ทกข สมทย นโรธ มรรค โดยขอสรปเปนตารางไดดงน

อรยสจ 4 = ความจรงอนประเสรฐ 4 ประการทกข = ธรรมทควรร สมทย = ธรรมทควรละ นโรธ = ธรรมทควรบรรล มรรค = ธรรมทควรเจรญขนธ 5 = องคประกอบชวต รเป เวทนา วญญาณสญญา สงขาร

ไตรลกษณ = ลกษณะสามญของโลก ทกขง อนจจงอนตตา

กรรม = การกระทำาทมเจตนาอบายมข 6 = หนทางแหงความเสอมวบต 4 = องคประกอบใหชวตวบตอกศลกรรม 10 = หนทางในการทำาชววฏฏะ 3 = วงจรใหเวยนวายตายเกดปปญจธรรม 3 = กเลสทถวงความเจรญ

สข 2 = ความสบายกายและใจคหสข = สขของผเครองเรอนอตถะ 3 = ประโยชนหรอผลสำาเรจ

ไตรสกขา = การศกษา 3 ประการกรรมฐาน 2 = การฝกจตและปญญาปธาน 4 = ความเพยรโกศล 3 = ความชอบดรณธรรม 6 = ขอปฏบตของเยาวชนกลจรฏฐตธรรม 4 = หลกทำาใหวงศตระกเลยงยนมรรค 8 = หนทางในการพนทกขปญญา 3 = การรเเทาทนสปปรสธรรม 7 = ธรรมของคนดอบาสกธรรม 7 = ธรรมของชาวพทธบญกรยาวตถ 10 = วธทำาบญ

5. หนาทและมารยาทชาวพทธชาวพทธ หมายถง บคคลทนบถอพระพทธศาสนา ประกอบดวย 4 กลม หรอทเรยกวา “พทธบรษท 4” ไดแก

ภกษภกษณ อบาสก และอบาสกา (ปจจบนไมมภกษณแลว)5.1 หนาทชาวพทธ หนาทของชาวพทธมหลายประการดวยกน ตวอยางเชน1. ศกษาหาความรเในพระธรรมคำาสอนของพระพทธศาสนาตามสมควรแกวย2. ปฏบตตามคำาสอนและพธกรรมทางพระพทธศาสนา3. เผยแพรคำาสอนใหบคคลตางๆ ไดเขาใจชดเจนยงขน4. ปกปองพระพทธศาสนาไมใหเสอมเสย5. เรยนรเบทบาทของพระภกษสงฆ6. บำารงรกษาวดและศาสนสถานตางๆ5.2 บทบาทและหนาทของพระสงฆพระสงฆมหนาทสบทอดพระพทธศาสนา โดยบทบาทหนาทของพระภกษสงฆจะเกยวพนกบการศกษา การปฏบต

และการเผยแผศาสนา5.3 มารยาทชาวพทธ

1. การแสดงความเคารพพระรตนตรย 2. การแสดงความเคารพกบพระสงฆ มหลายกรณดวยกน เชน ถายนใหยนดวยอาการสำารวม หากพระ

สงฆเดนผานใหยกมอไหว3. การสวดประเภทตางๆ ของพระสงฆพระสงฆเจรญพระพทธมนต = พระสงฆจะเจรญพระพทธมนตในพธทำาบญงานมงคล เชน ทำาบญวน

เกด ทำาบญขนบานใหม ฯลฯ พระสงฆสวดพระพทธมนต = พระสงฆจะสวดมนตในพธทำาในงานอวมงคล เชน ทำาบญอฐ หรอทำาบญ

หนาศพครบ 100 วน ฯลฯพระสงฆสวดพระอภธรรม = สวดศพ หรอเรยกวาการสวดพระอภธรรม 7 คมภรหนาศพ ในงานศพพระสงฆแสดงพระธรรมเทศนา = พระสงฆแสดงธรรมในวนธรรมสวนะ (หรอวนพระ) หรอในวนสำาคญ

ทางพระพทธศาสนาแกพทธศาสนกชนทเขารวม

6. วนสำาคญทางพระพทธศาสนาและศาสนพธ6.1 วนมาฆบเชา (วนพระธรรม) ตรงกบวนขน 15 คำา เดอน 3 เปนวนทมการประชมสงฆครงใหญครงแรก

พระพทธเจาทรงแสดงธรรมชอวา “โอวาทปาตโมกข” ทถอเปนหวใจของหลกคำาสอน6.2 วนวสาขบเชา (วนพระพทธ) ตรงกบวนขน 15 คำา เดอน 6 เปนวนคลายวนประสเต ตรสรเ และปรนพพานของ

พระพทธเจาทเกดขนในวนเดยวกน6.3 วนอาสาฬหบเชา (วนพระสงฆ) ตรงกบวนขน 15 คำา เดอน 8 เปนวนทพระพทธเจาทรงแสดงปฐมเทศนาใหแก

ปญจวคคย ซ งทำาใหเกดพระสงฆรเปแรกในพระพทธศาสนาดวย6.4 วนเขาพรรษา ตรงกบวนแรม 1 คำา เดอน 8 (ถดจากวนอาสาฬหบเชา 1 วน) เปนวนทพระสงฆจะเรมตนจำา

พรรษาทวด ไมไปคางแรมทอนเปนเวลา 3 เดอน

6.5 วนออกพรรษา ตรงกบวนขน 15 คำา เดอน 11 เปนวนทพระสงฆสนสดการอยเพรรษาครบ 3 เดอน6.6 วนอฏฐมบเชา ตรงกบวนแรม 8 คำา เดอน 6 (หลงจากวสาขบเชา 7 วน) เปนวนคลายวนถวายพระเพลง

พระพทธสรระทเมองกสนารา ซ งในประเทศไทยมวดเพยงไมกวดทจดงานในวนน 6.7 วนธรรมสวนะ (วนพระ)เปนวนทชาวพทธมาประชมพรอมกนทวดเพอฟงธรรม ทำาบญ รกษาศล (ศลอโบสถ) ในแตละเดอนจะมวนพระ 4

วน คอ วนขนและวนแรม 8 คำา วนขนและวนแรม 15 คำา6.8 ศาสนพธ = พธในศาสนา ดงน

การทำาบญตกบาตร การถวายภตตาหาร ถวายสงฆทาน การถวายผาอาบนำาฝน การถวายเครองไทยธรรม การกรวดนำา การทอดกฐน การทอดผาปา (ผาบงสกล) การจดโตะหมเบเชา การจดธเปเทยนบเชาพระรตนตรย การอาราธนาศล การอาราธนาพระปรตร การอาราธนาธรรม

บทท 2 สาระ: หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการดำาเนนชวตวฒนธรรมไทย

วฒนธรรมเปนสงทแสดงถงความเจรญ ความเปนระเบยบเรยบรอย ความเจรญกาวหนาของชาต และศลธรรมอนดของประชาชน มความสำาคญอยางมาก ในการแสดงถงความเจรญของมนษย เชน การแตงกายชดนกเรยนใหถเกระเบยบ เปนตน

ประเภทของวฒนธรรม1. วฒนธรรมทางภาษาและวรรณคด ไดแก ภาษา วรรณกรรม2. วฒนธรรมทางวตถ ไดแก อาหาร บาน เสอผา ยา3. วฒนธรรมทางจตใจ ไดแก ศาสนา ศลธรรม4. วฒนธรรมทางจารตประเพณ ไดแก ประเพณสงกรานต กรยามารยาท5. วฒนธรรมทางสนทรยะ ไดแก จตรกรรม ประตมากรรม ดรยางคศลป นาฏศลป

ลกษณะของวฒนธรรมไทยวฒนธรรมทเกยวของกบพระมหากษตรย วฒนธรรมทเกยวของกบศาสนา วฒนธรรมทเกยวกบอาชพ วฒนธรรมทยดถอญาตและผเอาวโส วฒนธรรมทนยมความสนกสนานวฒนธรรมทผสมผสานกบวฒนธรรมอนเดย จน และตะวนตก

ภเมปญญาไทย

ภเมปญญาไทยเปนภเมปญญาทพฒนาการมาจากการประกอบอาชพของเกษตรกรไทย และนำาหลกคำาสอนในพระพทธศาสนามาประยกตใชกบวถชวตของคนไทย ชวยสรางความภาคภเมใจแกคนไทย พฒนาทรพยากรบคคลใหมคณภาพ และสรางความสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาตไดอยางยงยน

ประเภทของภเมปญญาไทย

1. ดานเกษตรกรรม เชน การทำาเกษตรแบบผสมผสาน

2. ดานอตสาหกรรมและหตถกรรม เชน จกสาน แกะสลก ทำาโอง กระถางตนไม

3. ดานการแพทยแผนไทย เชน การนวดแผนโบราณ การใชสมนไพร การทำาคลอด

4. ดานโภชนาการ เชน ตมยำากง ผดไทย แกงเขยวหวาน

5. ดานศลปกรรม เชน วด พระพทธรเป ลเก วงปพาทย จตรกรรมฝาผนง

6. ดานภาษาและวรรณกรรม เชน นทานพนบาน ภาษาทองถน

7. ดานปรชญา ศาสนา และประเพณ เชน ประเพณบญประทายขาวเปลอก

8. ดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน ปลเกปา ปะการงเทยม

9. ดานกองทนและธรกจชมชน เชน สหกรณ กองทนสวสดการ

การอนรกษวฒนธรรมและภเมปญญาไทย

การอนรกษ คอ การรกษาและสบทอดใหคงอยเตอไป โดยสรางจตสำานกใหประชาชนตระหนกถงคณคาและความสำาคญ โดยสงเสรมใหประชาชนในทองถนหรอชมชนมสวนรวม

การพฒนา คอ การปรบปรงและพฒนาภเมปญญาไทยใหเหมาะสมกบยคสมย โดยสามารถนำามาใชประโยชนไดจรง และประยกตใชใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจ

สถาบนทางสงคม

สถาบนทางสงคม คอ แบบแผนการปฏบตอยางเปนระบบ เพอชวยในการดำาเนนกจกรรมของมนษย มลกษณะเปนกลมคนทมหนาทหรอกคอสงทจะตองทำาใหได จงจดเปนสถาบนทางสงคม เพอใหมแนวทางในการปฏบตรวมกน รวมถงการมสญลกษณและคานยมในการศรทธา

สถาบนครอบครว เปนสถาบนของกลมคนทประกอบดวย บดา มารดา บตร ญาต คเสมรส หรอบตรบญธรรมมหนาทในการผลตสมาชกใหมใหกบสงคมเลยงดเดใหมชวตรอด และถายทอดวฒนธรรมใหสมาชกใหม สถาบนครอบครวเปนสถาบนทเกาแกทสดและเปนพนฐานของสถาบนอน เนองจากปรากฏใหเหนไดในทกสงคม ทำาใหสถาบนครอบครวเปนสถาบนสากล

สถานภาพทางสงคมและบทบาททางสงคมสถานภาพทางสงคม คอ ฐานะหรอตำาแหนงทบคคลไดรบจากการเปนสมาชกในสงคม แบงไดเปน 2 ลกษณะ1. สถานภาพโดยกำาเนด เชน เพศ เชอชาต ถนกำาเนด บตร หลาน นองชาย เปนตน2. สถานภาพโดยการกระทำาของบคคล เชน อาชพ การศกษา บดา สาม เปนตนบทบาททางสงคม คอ การปฏบตตนตามสทธ หนาท ตามสถานภาพของตน โดยบทบาทจะชวยใหทราบวาเรา

ควรทำาหนาทอะไรบางในสงคม บทบาทอาจแตกตางกนไปตามสงคมหนง ๆ บทบาทจะแสดงฝายเดยวไมได บทบาททางสงคมบางอยางมกมปญหาทตามมา เชน บคลกภาพไมเหมาะสมกบบทบาท การละเมดบทบาท การกระทำาทแตกตางจากบทบาทตามปกต การมแตสถานภาพแตไมมบทบาท

สงคมไทยสงคมไทย มลกษณะเปนพหสงคม คอ การมวฒนธรรมทผสมผสานอยางหลากหลาย สงคมไทยสมยโบราณได

รบอทธพลจากธรรมชาตและศาสนาเปนสวนใหญ เชน นบถอพระพทธศาสนา และยดมนในสถาบนพระมหากษตรย เปนตน

ปญหาสงคมปญหาสงคม คอ ภาวะทเกดขนในสงคม โดยสมาชกสวนใหญเหนวาเปนปญหาทจะตองแกไข เกยวของกบความ

ตองการขนมเลฐานของประชาชน กระทบกบคนสวนใหญ

รฐศาสตรระบอบประชาธปไตย คอ การปกครองของประชาชน โดยประชาชน และเพอประชาชน ตามคำากลาวของ อบรา

ฮมมลนคอรน อดตประธานาธบดสหรฐอเมรการะบอบประชาธปไตยเชอวา

1. เชอวามนษยมสตปญญา และเหตผล2. เชอในหลกเสมอภาค คอ ทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทาเทยมกน3. เชอในหลกเสรภาพ คอ อสระทจะทำาอะไรกได แตตองถเกกฎหมายและศลธรรม4. เชอในหลกนตธรรม คอ กฎหมายเปนหลกในการปกครอง เพอคมครองประชาชน5. หวใจของประชาธปไตย คอ การปกครองโดยประชาชน6. ทำาตามเสยงขางมาก แตไมละเมดเสยงขางนอย7. ประชาธปไตยมกจะมรฐธรรมนเญ พรรคการเมอง การเลอกตง8. ประชาธปไตยจะไดผล ถาคนมการศกษาและคานยมทด9. ประชาธปไตยมขอดทใหเสรภาพมาก และใชเหตผล10. แตมขอเสยทคาใชจายสเง และตองใชเวลาในการตดสนใจนาน

รเปแบบการปกครองระบบรฐสภาระบบประธานาธบดระบบกงรฐสภากงประธานาธบดระบอบเผดจการ

เศรษฐกจกบการเมองในสงคมโลกมลกษณะของเศรษฐกจทแตกตางกนออกไปตามลกษณะของการปกครอง ดงน

ระบบทนนยม เปนระบบทรฐจะไมเขามายงกบระบบ ใหระบบเปนไปไดอยางเสรระบบสงคมนยม เปนระบบทรฐจะเขามาจดการกจการทงหมด

การเมองการปกครองของประเทศไทยในปจจบนรปแบบรฐ เปนรฐเดยว เพราะมรฐบาลเดยวในการบรหารปกครองประเทศประมขรฐ เปนพระมหากษตรย คอ พระบาทสมเดจพระเจาอยเหวภเมพลอดลยเดชรฐสภา ประกอบดวยสภาผเแทนราษฎร และวฒสภา

คณะรฐมนตร ประกอบดวยนายกรฐมนตร 1 คน และรฐมนตรไมเกน 35 คน ศาล แบงออกไดดงน

ศาลยตธรรม ศาลปกครอง ศาลรฐธรรมนเญศาลทหาร

องคกรอสระ ทำาหนาทคอยตรวจสอบอำานาจรฐ ม 4 องคกร ไดแก1. คณะกรรมการการเลอกตง2. คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต3. คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน4. ผเตรวจการแผนดน

องคกรอนตามรฐธรรมนญ ทำาหนาทคอยใหคำาปรกษารฐบาลในเรองเฉพาะดาน ม 3 องคกร ไดแก1. คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต2. สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต3. องคกรอยการ

กฎหมายกฎหมาย คอ ขอบงคบหรอกฎเกณฑ บรรทดฐานทรฐหรอสงคมนน ๆ มไวบงคบใชเพอการอยเรวมกนอยางสงบ

สข กฎหมายแบงไดเปนสองประเภทใหญๆ1. จารตประเพณ คอ สงทเราไดปฏบตหรอทำามาเปนเวลานาน โดยไมขดหรอทำาลายความสงบเรยบรอยในสงคมนนเชน ประเพณตางๆ2. ประมวลกฎหมาย คอ กฎหมายทเปนลายลกษณอกษรทถเกออกโดยผเมอำานาจสเงสดในสงคมนนๆ

นกกฎหมายไดแบงกฎหมายออกเปนสองระบบ คอ1. ระบบจารตประเพณ 2. ระบบลายลกษณอกษร

กฎหมายมลกษณะ ดงตอไปน1. เปนกฎหรอขอบงคบทใชไดทวไปในสงคมนน คอ ใชไดกบทกคนไมมการเลอกปฏบต ดงนนไมสามารถอางวา กฎหมายนใชได หรอไมไดกบใครคนใดคนหนงในสงคมในตอนททำาผด2. ตองบงคบใชตลอดไปจนกวาจะมกฎหมายอนมายกเลก หรอมกฎหมายอนมาทดแทน คอ กฎหมายจะไมมการหยดการใชกลางคนเดดขาด นอกจากจะมการออกกฎหมายอนมายกเลกแทน3. ตองตราขนโดยอำานาจสเงสดในรฐ ซ งกคอผเทมอำานาจนตบญญต4. ตองมสภาพบงคบใช5. ตองไมมการบงคบยอนหลง คอ เหตการณตางๆ ทเกดขนกอนจะมกฎหมายนขนมาจะไมสามารถใชกฎหมายใหมนมาบงคบใชยอนหลงได

ประเภทของกฎหมายได 4 ประเภทใหญๆ ดงน1. กฎหมายเอกชน (แพง พาณชย) – ใชบงคบระหวางเอกชนกบเอกชน เชน บรษท ก กบ บรษท ข มปญหากนก

ตองใชกฎหมายเอกชนในการตดสน2. กฎหมายอาญา – ใชบงคบกบผเกระทำาความผดทางอาญา เชน ถาเราไปทำารายรางกายผเอน เรากตองถเก

ตดสนดวยกฎหมายอาญา3. กฎหมายมหาชน – ใชบงคบกรณเอกชนกบหนวยงานของรฐ เชน เราไมพอใจโรงเรยนและฟองโรงเรยนซ ง

เปนหนวยงานของรฐ หรอเรากระทำาความผดแลวโรงเรยนฟองเรากจะเปนคดทตองใชกฎหมายมหาชน4. กฎหมายระหวางประเทศ – ใชบงคบระหวางประเทศ เชน กรณเขาพระวหาร หรอเรองดนแดน ผลประโยชน

ตางๆ

1. กฎหมายรฐธรรมนญ คอ กฎหมายสเงสดในการปกครองประเทศ เปนเหมอนแมของกฎหมายทงหมด2. พระราชบญญต (พ.ร.บ.) คอ กฎหมายทพระมหากษตรยตราขนโดยคำาแนะนำาและยนยอมของรฐสภา3. พระราชกำาหนด (พ.ร.ก.) คอ กฎหมายทพระมหากษตรยตราขนตามคำาแนะนำาของคณะรฐมนตร4. พระราชกฤษฎกา คอ กฎหมายทพระมหากษตรยตราขนตามคำาแนะนำาของคณะรฐมนตร มศกดตำากวาพระราช

กำาหนด5. กฎกระทรวง คอ กฎหมายทออกโดยรฐมนตร ตามความเหนชอบของคณะรฐมนตรใชในกระทรวงตางๆ

ศาลทำาหนาทพพากษาตดสนคดความตามกฎหมาย บคคลททำาหนาทพจารณานนเราจะเรยกวา ผเพพากษา ซ งเปนผเ

เชยวชาญดานกฎหมายขนสเง ในปจจบนประเทศไทยเรามศาลอยเทงหมด 4 ประเภท คอ• ศาลรฐธรรมนเญ• ศาลยตธรรม• ศาลปกครอง• ศาลทหาร

สถานภาพบคคลสภาพบคคล หมายถง เดกทารกทคลอดออกมาแลวมชวตอยเรอดเทานนกฎหมายจงใหการรบรองวาเปนมนษย

นนหมายความวาเดกทารกทอยเในทองแมหรอครรภมารดายงไมไดถอเปนสภาพบคคลตามกฎหมายนตบคคล คอ บคคลทกฎหมายสมมตขน เพอใหมฐานะเปนนตบคคล ไดแก กระทรวง ทบวง กรม วด หางหน

สวนจำากดตางๆ บรษท สมาคม และมเลนธตางๆ เมอเปนนตบคคลแลวกจะสามารถดำาเนนการตางๆ ตามทกฎหมายกำาหนดไวไดเหมอนเปนบคคลคนหนง

กฎหมายเลอกตงกฎหมายเลอกตง คอ กฎหมายทกลาวถงอำานาจทประชาชนเลอกบคคลเขาไปทำาหนาทบรหารบานเมองแทนตนคณสมบตของผมสทธเลอกตง การทเราจะสามารถไปเลอกตงผเแทนได จะตองมคณสมบตตามทกำาหนด และ

ไมมคณสมบตทเปนขอหามทกฎหมายเลอกตงไดกำาหนดไว

กฎหมายมรดกหนงในกฎหมายทพบเหนกนบอย คอ กฎหมายมรดก แตเคยสงสยไหมวา มรดกแททจรงแลวมนคออะไร แลวสง

ไหนบางทนบวาเปนมรดก โดยมการกำาหนดไวสองประการ คอ1. ทายาทตามพนยกรรม2. ทายาททเปนญาต

กฎหมายแพงทควรรเเกยวกบบคคลการแจงเกด เมอมเดกเกดใหมจะตองแจงเกดภายใน 15 วน มเชนนนจะตองเสยคาปรบเปนเงน 200 บาท

และถาเราไมรเวนเดอนปเกดของเดก กใหเอาวนท 1 มกราคม ของปทจดทะเบยนเปนวนเกดการแจงตาย เมอมใครเสยชวต จะตองแจงทำามรณบตรภายใน 24 ชวโมงหลงจากทเสยชวต ไมอยางนนกจะ

ตองเสยคาปรบเปนเงน 200 บาทการตงชอ เราสามารถตงชออะไรกไดทไมพองหรอซ ำากบพระนามของพระมหากษตรย พระราชน และพระ

ราชทนนามชอสกล ชอสกล หรอนามสกลนน โดยสวนมากจะถอเอาตามบดาหรอพอเปนหลก แตในบางกรณกจะใช

ของมารดากไดเชนกน แตหามเกน 10 ตวอกษรสญชาต ถาบดาหรอพอของเดกเปนคนไทย หรอเกดในประเทศไทยกจะตองถอสญชาตไทย ผเหญงชาว

ตางชาตทแตงงานกบชายไทยกสามารถขอเปลยนสญชาตไดเชนกนบรรลนตภาวะ เดกๆ ทกคนจะบรรลนตภาวะเมอพวกเขาอาย 20 ปบรบเรณ และจะสามารถแตงงานอยางถเก

ตองตามกฎหมายไดเมออาย 17 ปขนไปเทานนอสงหารมทรพย ทรพยสนทเคลอนทไมได เชน บาน ทดน และสงของทประกอบเปนทดน เชน ดน กอนกรวดนำา

ในทดน กอนหน ทราย เปนตนสงหารมทรพย ทรพยสนทเราสามารถเคลอนทได เชน สรอย แหวน เงนทอง รถยนต จกรยาน

การกเเงน การยมเงนโดยมการคดดอกเบย โดยเจาหนจะคดดอกเบยไดไมเกนรอยละ 15 บาทตอปถาเจาหนคดดอกเบยเกนจะถเกปรบ 1,000 บาท หรอจำาคกหนงป และจะถเกละเวนดอกเบยคอไดคนแตเงนตน

การเชาซ อ การตกลงทำาสญญา โดยผเเชาอาจเปลยนเปนเจาของไดเมอชำาระคางวดสดทายหมดแลว และใหผเใหเชามสทธคดดอกเบยพรอมเงนตนไดไมเกนรอยละ 15 ตอป

การเชาทรพย คอ การเชาอสงหารมทรพย หรอบานไดไมเกนครงละ 30 ป หากผเเชาทำาสญญาตดตอกนสองครง กจะถอวาผดขอตกลง สามารถยกเลกสญญาทรพยได

การฝากขาย คอ การทเราเอาทรพยสนของเราไปขายโดยตกลงกบผเขายวาอาจจะไถทรพยคนได แตถาหลดไปกไมสามารถฟองรองดำาเนนคดใดๆ ได

การไถทรพย คอ การนำาเงนไปไถคนทรพยสนทฝากขายไป โดยสำาหรบสงหารมทรพยหามเกนสามป และอสงหารมทรพยไดไมเกนสบป ขยายเวลาไมไดโดยเดดขาด

การซ อขาย คอ การทำาสญญาตกลงวาไดโอนกรรมสทธความเปนเจาของใหกบผเซ อโมฆะกรรม คอ นตกรรมทเสยเปลา เหมอนกบวาการดำาเนนการไมมอะไรเกดขนโมฆยกรรม คอ นตกรรมทสมบเรณจนกวาจะถเกบอกลางดวยการขมขเ ฉอโกง

กฎหมายอาญาทควรรเ

บตรประชาชน เมอเราทกคนอาย 7 ป เราจะตองไปทำาบตรประชาชนทอำาเภอ จนถงอาย 70 ป ยกเวนพระมหากษตรยพระราชน พระบรมวงศานวงศ พระภกษสามเณร นกบวช ผเพการ เปนใบตาบอดทงสองขาง จตไมสมประกอบ ถเกคมขงดวยกฎหมาย

การเกณฑทหาร ชายไทยทอาย 17 ปบรบเรณจะตองไปขนบญชทหารกองเกนในเดอนพฤศจกายนของทกป และเมออายครบ 20 ปบรบเรณกจะตองไปรบราชการทหารสองปหากไมไปจะตองจำาคกสามป

ความผดลหโทษ จำาคกไมเกน 1 เดอน ปรบไมเกน 1,000 บาท หรอทงจำาทงปรบสนบสนนการฆาคน ถาเจตนาจะมโทษประหารหรอจำาคกตลอดชวต หรอ 15-20 ป ถาเปนความผดรายแรง เชนฆาบพการ

จะมโทษประหารฆาเจาพนกงาน หมายถง ทำาใหเจาหนาทของรฐตองถงแกความตาย ถาโดยไมเจตนาจะรบโทษ 3-15 ป ถาประมาทจำา

คกไมเกน 10 ป หรอปรบ 20,000 บาทลกทรพย ตองรบโทษไมเกน 3 ป หรอปรบ 6,000 บาท

ถาทำาใหผเอนเสยทรพยตองโทษ 3 ป หรอปรบ 6,000 บาทโทษทางอาญา บทลงโทษของผเกระทำาผดกฎหมายอาญา ม 5 ประการ

1. ประหารชวต คอ การนำาตวไปยงดวยปนนใหตาย หรอฉดยาพษใหผเกระทำาผดเสยชวต2. จำาคก คอ การนำาตวคนททำาผดไปขงไวในเรอนจำาตามเวลาทกำาหนดไวแลวจงปลอยตวในภายหลง3. กกขง คอ การนำาตวไปคมขงไวในทๆ ไมใชเรอนจำา อาจจะเปนสถานตำารวจเปนการชวคราว4. ปรบ คอ การลงโทษดวยการบงคบใหจายคากระทำาผดใหแกรฐหรอประเทศ5. รบทรพยสน คอ การเอาทรพยสนของผเกระทำาผดมาเปนของประเทศหรอของรฐ

การทำาความผดของเดกและเยาวชน

1. อายไมเกน 7 ป – ไมตองรบโทษ2. อายเกน 7 ป แตไมเกน 14 ป – อยเในอำานาจศาลทจะดำาเนนการ3. อายเกน 14 ป แตไมเกน 17 ป – ใหศาลพจารณาวนจฉยวาสมควรลงโทษหรอไม4. อายเกน 17 ป แตไมเกน 20 ป – ศาลเหนสมควรจะลดโทษลง 1 ใน 3 หรอ 1 ใน 2 กได

ความผดเกยวกบทรพยสน

1. ลกทรพย - การเอาทรพยของผเอนไปโดยทเจาของไมยนยอม2. วงราวทรพย – การฉกฉวยเอาซ งหนา

3. ชงทรพย – การใชกำาลง หรออาวธทำาราย4. ปลนทรพย – การทคนตงแต 3 คนขนไปรวมกนชงทรพย

บทท 3 สาระ: เศรษฐศาสตรเศรษฐศาสตร = วชาทวาดวยการจดการ จดสรรทรพยากรทมอยเอยางจำากด เพอมาตอบสนอง

ความตองการของมนษยทไมจำากด ใหเกดประโยชนสเงสด

สาขาของวชาเศรษฐศาสตร...เศรษฐศาสตรแบงไดออกเปน 2 สาขา คอ

เศรษฐศาสตรจลภาค - ใชศกษาพฤตกรรมมนษยในระดบครอบครวหรอตวบคคล เชน ราคาสนคาชนดหนงรายไดของคนๆ เดยว เปนตน

เศรษฐศาสตรมหภาค – ใชศกษาภาพรวมในระดบประเทศ เชน รายไดประชาชาต ภาวะเงนเฟอ ภาวะเงนฝนด การวางงาน เปนตน

ความสำาคญของวชาเศรษฐศาสตร...เศรษฐศาสตรเปนวชาทมความสำาคญมากวชาหนง เพราะเปนเรองทเกยวกบทกคนโดยแบงเปนดานตางๆ ตอไปน

ดานผผลต ทำาใหรเจกเลอกใชทรพยากรในการผลตไดอยางมประสทธภาพใชตนทนตำาสด – ผลตใหไดมากสด – ไดกำาไรสเงสด

ดานผบรโภคหรอประชาชนทวไป- ทำาใหไดรบประโยชนสเงสดจากการบรโภค / อปโภค สนคาและบรการทตนตองการ- เขาใจสถานการณทางเศรษฐกจ + นโยบายของรฐ และสามารถปรบตวได

ดานรฐบาล- ชวยในการกำาหนดนโยบายเศรษฐกจของประเทศ- ชวยแกปญหาเศรษฐกจใหมเสถยรภาพ + พฒนาประเทศใหกาวหนา

ระบบเศรษฐกจระบบเศรษฐกจ = รเปแบบวธการทรฐบาลเลอกนำามาใชในการแกปญหาพนฐานทางเศรษฐกจและการจดสรร

ทรพยากรอยางเปนธรรม โดยมหนวยเศรษฐกจเปนผเดำาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ จากจดนเราจะเหนวาระบบเศรษฐกจมสวนยอยๆ อยเ 2 สวนดวยกน คอ

ระบบเศรษฐกจ (Demand) = หนวยเศรษฐกจ + กจกรรมทางเศษฐกจครวเรอน การผลตธรกจ การแลกเปลยนรฐบาล การบรโภค

กจกรรมทางเศรษฐกจกจกรรมทางเศรษฐกจ = การผลต + การแลกเปลยน + การบรโภค

1. การผลต คอ การนำาเอาปจจยการผลตมาผานกระบวนการผลตแลวทำาใหเกดสนคาและบรการปจจยการผลต -> กระบวนการผลต -> ผลผลต(ทดน แรงงาน ทน ผเประกอบการ) (สนคาและบรการ)

2. การแลกเปลยน เปนการเปลยนความเปนเจาของกน โดยมววฒนาการมานานมากแลวตงแตสมยโบราณ สามารถแบงได 3 ระยะ คอ

แบบสงของแลกกบสงของโดยตรง แบบใชเงน แบบใชบตรเครดต

3. การบรโภค คอการใชประโยชนจากสนคาและบรการใดๆ กตามเพอตอบสนองความตองการของตนเองปจจยททำาใหเกดการบรโภค ความสำาคญของการคมครองผเบรโภคเปาหมายในการคมครองผเบรโภคหนวยงานคมครองผเบรโภค

หนวยเศรษฐกจกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ จำาเปนตองมผเประกอบกจกรรมเสมอ คนทจะมาทำากจกรรมเหลานเขาเรยกวา หนวย

เศรษฐกจซ งมทงหมด 3 หนวยคอ1. หนวยครวเรอน 2. หนวยธรกจ 3. หนวยรฐบาล

ความสมพนธของหนวยเศรษฐกจ

จากแผนภาพ จะเหนวาหนวยครวเรอนขายปจจยการผลตใหกบหนวยธรกจและหนวยธรกจกขายสนคาและบรการกลบไปใหหนวยครวเรอน ตวอยางงายๆ คอ สมมตวาพอทำางานเปนผเจดการโรงงานปลากระปออง แสดงวาพออยเหนวยครวเรอน และขายปจจยการผลตนนก คอ แรงงานใหกบโรงงาน โรงงานกใหผลตอบแทนเปนเงนเดอนกลบมา สวนพออยากกนปลากระปอองกซ อปลากระปอองทโรงงานขายนกแสดงวาโรงงานเปนหนวยธรกจขายสนคาใหกบพอซ งทำาหนาทผเบรโภคดวย

ระบบเศรษฐกจ ลกษณะ ขอด ขอเสยทนนยม • เอกชนเปนเจาของ

ทรพยสนและการผลต• มการแขงขนโดยมกำาไรเปนแรงจเงใจ• กจกรรมทางเศรษฐกจดำาเนนไปโดยผานกลไกราคา• รฐบาลมหนาทเฉพาะดานการออกกฎหมายและบรการสงคม

• ประชาชนมเสรภาพ มแรงจเงใจในการทำางาน• ของราคาถเกและคณภาพด• รฐไมแทรกแซ งการผลต

• ความไมเทาเทยมในการกระจายรายได• ธรกจใหญไดเปรยบธรกจเลก• ใชทรพยากรสนเปลอง• เกดลทธวตถนยมและบรโภคนยม

สงคมนยม • ระบบสหกรณมความสำาคญ• มการจดสวสดการ• รฐบาลเขาควบคมกจกรรมทางเศรษฐกจทงหมด• มกลไกราคานอยมากๆ• มการวางแผนจากสวนกลาง

• ลดความไมเทาเทยมทางรายได กระจายรายไดเปนธรรมมากขน• รฐนำารายไดมาจดสวสดการใหประชาชนกนด อยเด

• ประชาชนขาดเสรภาพ• การผลตทลาหลง เกดความลาชาในการทำางาน• ขาดแรงจเงใจในการทำางาน

แบบผสม • เอกชนมสทธในทรพยสนและปจจยการผลต• มกลไกราคา มการแขงขนแตรฐแทรกแซ งบาง• รฐดำาเนนการพวกสาธารณเปโภคและสาธารณเปการ• มการวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม• รฐและเอกชนทำางานรวมกน(รฐวสาหกจ)

• รฐแทรกแซ งเฉพาะทจำาเปน• ประชาชนมเสรภาพทางการเมอง• รฐจะรกษาผลประโยชนของประชาชนไมใหถเกเอารดเอาเปรยบ• ประชาชนมแรงจเงใจในการทำางาน• มการแขงขนกน ทำาใหสนคามคณภาพขน

• นายทนยงมอทธพลอยเ• มปญหาความเหลอมลำาทางการกระจายรายไดและปญหาชองวางระหวางชนชน• รฐวสาหกจบางแหงยงขาดประสทธภาพและขาดทน• อาจมการคอรปชนเกดขน

ระบบเศรษฐกจกลไกตลาด

1. อปสงค (Demand) = ความตองการ + อำานาจในการซอ

2. อปทาน (Supply) คอ ปรมาณความตองการขาย

3. ภาวะดลยภาพ (Equilibrium) คอ ภาวะทปรมาณอปสงคและปรมาณอปทานเทากน ณ ราคาดลยภาพ ทำาใหสนคาหมดพอด และเมอพเดถงคำานเราจะเจอคำาวา ราคาดลยภาพ และปรมาณดลยภาพซ งทงสองคำานมความหมายตางกน

การแทรกแซ งราคาในความเปนจรงของสงคมโลก ตลาดมกจะมการแขงขนทไมสมบเรณ ดงนนรฐจงมหนาทเขามาชวยเหลอและ

จดการโดยใชกลไกการแทรกแซ งราคาเพอใหเกดความเปนธรรมในการกระจายรายไดระหวางผเผลตกบผเบรโภค ทนยมทำากนจะม 3 แบบ

การกำาหนดราคาขนตำารฐบาลจะเขามาชวยเหลอผเผลตโดยจะกำาหนดราคาขนตำาในการรบซ อสนคา ทำาใหสนคามราคาสเงกวา

ราคาดลยภาพแตสงทตามมา คอ ตลาดจะอยเในภาวะอปทานสวนเกน คอ จะมของเหลอมากมาย ดงนนในสวนทเหลอนรฐบาลจะมารบซ อไป แตมาตรการนจะทำาเพยงชวคราวเทานน เพราะใชเงนเยอะพอสมควร การแกไขในระยะยาว คอ ลดปรมาณการผลตสนคาลงการจายเงนอดหนน

มาตรการนจะมลกษณะคลายกบการกำาหนดราคาขนตำา แตตางกนตรงทรฐจะใหเกษตรกรขายสนคาในราคาตลาด (ราคาดลยภาพ) กอน แลวสวนทเหลอรฐจะจายสมทบ เชน ราคาตลาดขาวเกวยนละ 10,000 บาท แตรฐกำาหนดราคาขนสเง (ราคาประกน) ไวท 15,000 บาท ดงนนรฐตองจายเงนสมทบเกษตรกรอก 5,000 บาท เพอใหไดเงนเทากบราคาประกนการกำาหนดราคาขนสง

เมอผเบรโภคเดอดรอนรฐจะเขามาแทรกแซ งราคาโดยกำาหนดราคาเพดาน (ราคาขนสเง) โดยจะเปนราคาทตำากวาระดบดลยภาพ ดงนนจะทำาใหตลาดอยเในภาวะ อปสงคสวนเกน สนคาจะขาดตลาดจนนำาไปสเการเกดลกลอบขายสนคาในราคา ทสเงเกนกวารฐกำาหนดหรอทเราเรยกกนวา “ตลาดมด” (แตกจะตำากวาราคาดลยภาพ) เพราะฉะนนรฐจะมมาตรการการปนสวนสนคา เพอกระจายสนคาใหไดทวถงตามมาดวย

สถาบนทางการเงนคอ สอกลางทางการเงนเพออำานวยความสะดวกในการทำาธรกรรมทางการเงน เราสามารถแบงสถาบนทางการ

เงนออกเปน 2 ประเภท คอสถาบนทางการเงนทเปนธนาคารสถาบนทางการเงนทไมใชธนาคาร

การแลกเปลยนเงนระหวางประเทศการคาขายระหวางประเทศไมสามารถใชเงนบาทซ อไดตลอด ดงนนเราตองมการแลกเปลยนเงนเปนสกลอนดวย ระบบการแลกเปลยนเงนระหวางประเทศมดวยกน 2 ระบบใหญๆ คอ

1. แบบคงท2. แบบลอยตว

การคาระหวางประเทศการคาระหวางประเทศจะมทงสนคานำาเขา (Import) และสนคาสงออก (Export) เมอเอามเลคาทงสองอยางมาหก

ลบกนกจะไดเปนดลการคา ซ งมทงหมด 3 กรณ (คลายๆ การทำงบประมาณแผนดน)- ถามเลคาการสงออก > มเลคาการนำาเขา ------> การคาเกนดล (ไดกำาไร)- ถามเลคาการสงออก = มเลคาการนำาเขา ------> การคาสมดล- ถามเลคาการสงออก < มเลคาการนำาเขา ------> การคาขาดดล (ขาดทน)

สหกรณสหกรณ คอ องคกรทเกดจากการรวมกลมบคคลเพอดำาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ ซ งกอใหเกดประโยชนตอ

ความตองการและเปาหมายของสมาชกทเปนเจาของรวมกน แสดงวา สหกรณจะตองแบงกำาไรทไดมาแกสมาชกผเถอหนทเปนเจาของรวมกน

สรปลกษณะสำาคญของสหกรณ ไดดงน1. สหกรณเปนองคกรของกลมบคคล มใชของคนใดคนหนง2. การรวมกลมหรอการเปนสมาชกสหกรณตองเปนไปโดยสมครใจ3. สหกรณดำาเนนวสาหกจ คอ ประกอบกจการ เชน การผลต การจำาหนาย4. กจการนสมาชกเปนเจาของรวมกน5. การควบคมการดำาเนนการใชหลกประชาธปไตย6. ตอบสนองความตองการ ในทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม

เศรษฐกจพอเพยงแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

1) ใชชวตบนพนฐานของการรเจกตนเอง2) สามารถพงพาตนเองและพงพาซ งกนและกน3) ใชชวตอยางพอเพยง ยดหลกพออยเ พอกน พอใช (ประหยด)4) ประกอบอาชพดวยความสจรต5) ไมแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกนอยางรนแรง

เกษตรทฤษฎใหมแนวคดของเกษตรทฤษฎใหม1) เปนหลกในการบรหารจดการทดนและนำาเพอการเกษตรในทดนขนาดเลกใหเกดประโยชนสเงสด2) เนนความพอม พอกน พอใช ไมฟมเฟนอย3) เนนการรวมกลมชมชนใหมนคง พงตนเองไดแลวคอยชวยในหนวยทใหญขน4) เปนตวอยางทชดเจนของเกษตรผสมผสาน5) เปนตวอยางในการใชหลกเศรษฐกจพอเพยงในทางปฏบต

บทท 4 สาระ : ประวตศาสตร

ประวตศาสตร (History) คอ การศกษาเรองราวหรอเหตการณในอดตของมนษย รวมไปถงความเปนมาของมนษยจากหลกฐานทมอยเโดยใชวธการทเรยกวา วธการทางประวตศาสตร

ศกราชและการแบงยคสมยทางประวตศาสตรมนษยเรามประวตศาสตรทยาวนานมาก จงเปนเรองทยากมากทจะบอกเวลาของเรองราวแตละเรองไดอยาง

ชดเจน นกประวตศาสตรจงไดทำาการสรางรเปแบบการนบเวลาขนมา เรยกวา ศกราช ซ งจะเรมการนบโดยยดเอาเหตการณสำาคญเปนหลก ศกราชทเราใชกนโดยทวไป มดงตอไปน

ศกราช วธเทยบเปน พ.ศ. รายละเอยดมหาศกราช (ม.ศ.)

พ.ศ. - 621 เรมนบหลงป พ.ศ. 621 โดยกษตรยอนเดยนามพระเจากนษกะ พบมากในศลาจารกสโขทย

จลศกราช (จ.ศ.)

พ.ศ. - 1181 เรมนบหลง พ.ศ. 1181 โดยพระเจาโปปะสอระหน กษตรยพมาเปน จ.ศ. 1

รตนโกสนทรศก (ร.ศ.)

พ.ศ. - 2324 เรมนบป พ.ศ. 2325 ซ งเปนปกอตงกรงรตนโกสนทร เปนร.ศ. 1

พทธศกราช (พ.ศ.)

- เรมนบปทพระพทธเจาปรนพพานเปน พ.ศ. 1 เปนศกราช ทใชในศาสนาพทธ เรมใชสมยสมเดจพระนารายณมหาราช

ครสตศกราช(ค.ศ.)

พ.ศ. - 543 นบปทพระเยซ เประสเตเปน ค.ศ. 1 หรอ A.D. 1 เปนศกราชทใชกนสากลมากทสด

ฮมจเราะหศกราช(ฮม.ศ.)

พ.ศ. - 1122 แปลวา การอพยพ เปนศกราชทางศาสนาอสลาม เรมนบเมอนบมเฮมมหมดอพยพจากเมกกะไปเมดนะเปน ฮม.ศ. 1

การเรยกชวงระยะเวลา ดงน- ทศวรรษ คอ ระยะเวลารอบ 10 ป- ศตวรรษ คอ ระยะเวลารอบ 100 ป- สหสวรรษ คอ ระยะเวลา 1,000 ป

หลกฐานทางประวตศาสตร“หลกฐาน” คอ รองรอยหรอสงทหลงเหลอทสามารถใหขอมเลถงเรองราวในอดตได อาจจะเปนบนทกของคนใน

สมยกอน รเปภาพ ภาพวาด งานศลปะ เครองใชตางๆ รวมไปถงคำาบอกเลาตางๆ กถอเปนหลกฐานทงหมด หลกฐานสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1. หลกฐานทเปนลายลกษณอกษร คอ หลกฐานทเปนตวหนงสอ2. หลกฐานทไมเปนลายลกษณอกษร คอ ผลงานหรอสงทมนษยสรางขนแตไมไดเปนลายลกษณอกษร หรอไม

ไดเปนการบนทกดวยตวหนงสอ เชน สงกอสราง

จดประเภทไดเปน 2 ประเภท ดงน1. หลกฐานชนตน (primary sources) คอ หลกฐานทถเกสรางขนในชวงเวลานนจรงๆ2. หลกฐานรอง (secondary sources) คอ หลกฐานหรอผลงานทคนรนหลงเขยนขน หรอสรางขนหลงจากท

เกดเหตการณนนแลว

วธการทางประวตศาสตรเราแบงขนตอนออกไดเปน 5 ขนตอนใหญๆ คอ

1 การตงหวขอทจะศกษา – เลอกเรองหรอประเดนทเราสนใจ2 การรวบรวมหลกฐาน – ทำาการสำารวจ เกบรวบรวมหลกฐานในหวขอทเราตองการจะศกษา ซ งอาจจะเปนไป

ไดทงหลกฐานขนตน (ปฐมภเม) และหลกฐานชนรอง (ทตยภเม)3 วเคราะหและประเมนคณคาของหลกฐาน คอ นำาหลกฐานทเราไดมานนมาวเคราะหวาเปนของจรงหรอไม

หรอเปนของปลอมแปลง4 การเลอกสรรและจดความสมพนธขอมเล - คดเลอกขอมเลทสำาคญตรงกบเรองทเราตองการศกษาจรงๆ ไมใช

ขอมเลทนอกเรองหรออาจไมมความเกยวของกบ เนอหาทตองการจรงๆ แลวนำามาจดหมวดหมเเคาโครงตามทกำาหนดไว

5 การนำาเสนอขอมเลหรอการสงเคราะหขอมเล – นำาขอมเลทเราวเคราะหเรยบเรยงใหไดเรองราวทตองการและนำาเสนอความรเใหมทไดจากการคนควา

การแบงยคสมยทางประวตศาสตรนกประวตศาสตรจงไดแบงชวงเวลาของพวกเขาไวเปนยคตางๆ ดงตอไปน

• สมยกอนประวตศาสตรยคหน1. ยคหนเกา – พวกเขาเรมคดประดษฐอาวธ เชน ขวานททำาจากหน และคอน อาศยอยเตามถำา ไมมทอยเ

เปนหลกแหลง2. ยคหนกลาง – พวกเขาเรมสรางบานดวยไมแทนการอยเในถำามการทำามดและอาวธจากหนทดขน3. ยคหนใหม – มนษยยคหนผเเกงกาจ พวกเขายงไดเรยนรเทจะทำาการเพาะปลเก เลยงสตว จงหมดยค

สมยแหงการเรรอน

ยคโลหะ1.ยคสำารด –ไดคดคนสงใหมขนดวยการนำาทองแดงผสมกบดบก เปนวสดทแขงแรงขน2. ยคเหลก – พวกเขาไดคนพบสงใหมอกครงดวยการถลงเหลก จงไดเปนเหลกซ งแขงแรงกวาสำารดมา

ใชทำาเครองมอเครองใชตางๆ

เมอพวกเขาไดทำาการเพาะปลเก มความเปนอยเทด กไดตดสนใจทจะเลกอยเแบบเรรอนและมความคดทจะอาศยอยเรวมกนเปนกลมกอน จนเกดสงทเรยกวา “เมอง” ขน เมอมคนมาอยเมากขนกกลายเปน “นคร” ตอมามนษยผเฉลาดลำาในเมโสโปเตเมยกไดกระทำาสงทพลกประวตศาสตรอกครง คอ การคดคนสงทเรยกวา “ตวอกษร” ขน ทำาใหเราสามารถพบเหนงานเขยนบนทกของพวกเขาได และรบรเเรองราวการใชชวตของผเคนในสมยนนได จนเกดเปนวชาประวตศาสตร ตวอกษรทพวกชาวสเมเรยนคดคนขนนนเราเรยกกนวา คเนฟอรม (Cuneiform) และนนเปนกาวแรกสเยคสมยใหมทเรยกวา ยคประวตศาสตร

ประวตศาสตรสากลเราแบงยคประวตศาสตรออกเปนชวงเวลาตางๆ ดงน1. สมยโบราณ (3,500 ปกอนครสตกาล – ค.ศ. 476) 2. สมยกลาง (ค.ศ. 476 - 1453)3. สมยใหม (ค.ศ. 1453 - 1945)4. สมยปจจบน / รวมสมย (ค.ศ. 1945 – ปจจบน)

พฒนาการและการสรางสรรคทางอารยธรรมมนษยไดพฒนาสงตางๆ ตลอดมาตงแตยคหนเปนตนมา เมอเขาสเยคประวตศาสตรตงแตพวกเขาเรมจดบนทกสง

ตางๆ เปนตวอกษรแลวนน พวกเขากยงไดสรางสงตางๆ ขนมามากมายตอเนอง จนเกดเปนสงทเรยกวา “อารยธรรม” ซ งสงนไดตกทอดมาสเคนรนหลงมาจนถงปจจบน เราสามารถแบงอารยธรรมของมนษยออกเปนสองประเภทใหญๆ คอ อารยธรรมตะวนตก และอารยธรรมตะวนออก ซ งอารยธรรมตะวนตก อยเทางซ กโลกฝงตะวนตก (ทวปยโรป) และอารยธรรมตะวนออก อยเในซ กโลกฝงตะวนออก (ทวปเอเชย) นนเอง

อารยธรรมสำาคญของโลกตะวนตกเราเรยกมนษยทอาศยอยเในโลกฝงตะวนตกวา “ชาวตะวนตก”

• อารยธรรมอยปตโบราณทลมแมนำาไนลสำาหรบชาวอยปตแลวพวกเขาตงถนฐานในบรเวณทเรยกวา “ลมแมนำาไนล” ชาวอยปตมผเปกครองท

เรยกวา “ฟาโรห” ซ งตามตำานานความเชอของชาวอยปต เมอเสยชวตลงจะนำาไปไวในสสานมหมาทสรางใหกบฟาโรห เราเรยกกนวา “ปรามด” ปรามดนนจะมรเปปนของสงโตทมใบหนาเหมอนคนตงอยเ เราเรยกเจาสงโตนวา “สฟงค” ซ งใบหนาจะตางกนไป เชอกนวาเปนใบหนาของกษตรยอยปต ซ งเชอกนวาเมอจากโลกนไปแลวจะคนชพเปนเทพเจาทมอำานาจดงสงโต ชาวอยปตจงสรางสฟงคเปนครงสงโตครงมนษยดงทเราเหนกน ชาวอยปตยงไดประดษฐตวอกษรภาพทเรยกวา “ไฮมโรกลฟก” (Hiroglyphic) เพอใชในการจดบนทกตางๆ อกดวย

• อารยธรรมเมโสโปเตเมย (ลมแมนำาไทกรส-ยเเฟรตส)หนงในชนชาตทมชอเสยงและมกเปนทกลาวถง คอ ชาวสเมเรยน ซ งเปนคนกลมแรกทประดษฐตว

อกษร “ลม” หรออกษร “คเนฟอรม” เปนตวอกษรแรกของโลก และไดสรางสงกอสรางทยงใหญไมแพกนคอ“ซ กกเแรต” ขนเพอบเชาพระเจา และชาวสเมเรยนไดแบงชวงเวลาในแตละวนเปน 24 ชวโมงและแบงชวโมงออกเปน 60นาท ซ งเปนรเปแบบเวลาทเรายงใชอยเจนถงปจจบน

ชนชาตทสำาคญอกชาต คอ ชาวบาบโลเนย พวกเขาสรางอาณาจกรใหญชอวา บาบโลน มสงคมขนาดใหญทมผเคนอาศยอยเมากมาย จงตองมการตงกฎเกณฑ ขอบงคบของสงคมขน กษตรยบาบโลน ชอวา พระเจาฮมมมเราบ ไดเขยนกฎหมายทสำาคญขนคอ กฎหมายฮมมมเราบ หรอ กฎหมายทเราเรยกวา “กฎแบบตาตอตา ฟนตอฟน”

• อารยธรรมกรก ชาวกรก เปนชนชาตทมความสำาคญชาตหนงในยโรป ตงถนฐานในเกาะชอวาเกาะครต วากนวา

อารยธรรมกรกนเปนรากฐานของอารยธรรมตะวนตก พวกเขาไดสรางอารยธรรมทมความเจรญอยางมาก ซ งตอมาไดพฒนาเปนรากฐานของอารยธรรมตะวนตก หนงในงานกอสรางทสำาคญ คอ วหารพารธนอน ซ งสรางขนเพอบเชาเทพเอเธนา ซ งเปนเทพเจาแหงปญญาและความรอบรเ

• อารยธรรมโรมน ชาวโรมนไดพฒนากาวไปไกลกวาชาวกรกมาก พวกเขาไดสรางสงกอสรางขนาดใหญ

เรยกวา สนามกฬาโคลอสเซ ยม เพอใชแขงกฬาอนเหยมโหด ในขณะเดยวกนชาวโรมนไดพฒนาระบบกฎหมายใหมความเจรญกาวหนาขนเรยกวา “กฎหมายสบสองโตะ” ซ งใหสทธกบพลเมองชาวโรมนมากขน

อารยธรรมสำาคญของโลกตะวนออก• อารยธรรมจน นกประวตศาสตรจงไดแบงชวงเวลาในประวตศาสตรจนออกเปนราชวงศตางๆ ดงนราชวงศ พฒนาการดานอารยธรรม

ราชวงศชาง ในยคแรกนจนปกครองแบบนครรฐ มการประดษฐอกษรจนโดยการบนทกลงบนกระดเกสตวและมการสรางปฏทนแบบจนขนมาใชในอาณาจกร

ราชวงศโจว มการพฒนาความเชอเรองกษตรยจนเปนโอรสของสวรรค พวกเขาเชอวาการทไดกษตรยทดมาปกครองประเทศนน เพราะถเกสงมาจากสวรรค แตลขตของสวรรคนนเปลยนแปลงไดเสมอ เพราะฉะนนเมอกษตรยไรความสามารถในการปกครอง กจงเปนเรองธรรมดาทจะมการสงโอรสองคใหมมาปกครองบานเมอง ความเชอนทำาใหสงคมจนมการปฏวตราชวงศบอยครง ในสมยของราชวงศโจวยงมนกปราชญตะวนออกคนสำาคญคอ ขงจออ ซ งเปนแมแบบของปรชญาตะวนออก

ราชวงศจน ในยคนมจกรพรรดทยงใหญ คอ จนซ ฮมองเต ซ งเปนผเรวมแผนดนจนเปนจกรวรรดใหญ มการใชภาษาเขยนทเปนตวอกษรจน และยงไดสรางกำาแพงเมองจนขน เพอปองกนการรกรานจากภายนอกซ งเปนหนงในสงมหศจรรยของโลก

ราชวงศฮมน มการพฒนาสรางระบบราชการขน เปนยคทองของการคาของจน มการใชเสนทางการคาทมชอเสยง เรยกวา เสนทางสายไหม ซ งตอมา มารโค โปโล นกสำารวจชาวอตาลกไดใชเสนทางเสนนเดนทางมายงจนในสมยราชวงศหยวน

ราชวงศถง กลาวกนวาเปนยคทองของวรรณกรรมจน และยงเปนยคทองของพทธศาสนาดวย

ราชวงศซ อง ชาวจนไดพฒนาไปไกลกวาชาวตะวนตกมาก ในสมยนชาวจนสามารถผลตแทนพมพไดกอนชาวยโรปถง 400 ป นอกจากนพวกเขายงผลตถวยชามตางๆ ดวยกระเบองสขาวและสเขยวไขกาอกดวย

ราชวงศหงวน/หยวน เชอสายจกรพรรดราชวงศนเปนชาวตางชาต คอ เปนชาวมองโกล ซ งเขามายดครองเมองจนมงานเขยนทสำาคญ คอ สามกก และมความกาวหนาดานศลปวฒนธรรมมากโดยเฉพาะการแสดงงว

ราชวงศหมง มการสรางพระราชวงปกกง หรอพระราชวงตองหามทมชอเสยงราชวงศแมนจเ/ชง เปนราชวงศตางชาตอกเชนกน โดยมเชอสายชาวแมนจเเรย เปนยคทชาวตางชาตเขามาโดยหวงจะยดจน

เปนอาณานคม เกดสงครามกบองกฤษ และลงทายดวยความพายแพของจนซ งตอมานำาไปสเการลมสลายของระบบจกรพรรดในจน จนเปลยนกลายเปนสาธารณรฐ

• อารยธรรมอนเดยอนเดยมวรรณกรรมทสำาคญมากมาย หนงในวรรณกรรมทสำาคญ คอ คมภรพระเวท ซ งกลาวถงเทพเจา

ในศาสนาพราหมณ - ฮมนดเ อนเดยยงเปนดนแดนซ งเปนแหลงกำาเนดของพทธศาสนา ซ งตอมาไดเผยแผไปนอกอนเดยใสมยของกษตรยทยงใหญ คอ พระเจาอโศกมหาราช งานดานสถาปตยกรรมทสำาคญของอนเดย คอ ทชมาฮมาล ซ งจกรพรรดอนเดยในสมยราชวงศโมกลไดสรางขนเพอรำาลกถงพระมเหสของพระองคทสนพระชนม ซ งเปนอนสรณแหงความรกทมชอเสยงระดบโลกมาจนถงปจจบน

ประวตศาสตรไทยรฐโบราณในดนแดนประเทศไทย1.รฐโบราณในดนแดนภาคกลางของไทยปจจบน

1. อาณาจกรทวารวด เปนอาณาจกรทรงเรองในพทธศตวรรษท 11-162. อาณาจกรละโวหรอลพบร เปนอาณาจกรของชนชาตมอญมอายรวมสมยกบทวารวด ราวพทธศตวรรษ 12-16

2.รฐโบราณในดนแดนภาคเหนอของไทย1. อาณาจกรโยนกเชยงแสน เปนอาณาจกรของคนไทย มศเนยกลางอยเทเมองเชยงแสน จงหวดเชยงรายปจจบน2. อาณาจกรหรภญชย มศเนยกลางอยเทเมองหรภญชย จงหวดลำาพเนปจจบน3. อาณาจกรลานนา เปนอาณาจกรของคนไทย มศเนยกลางอยเทเมองเชยงใหม

3.รฐโบราณในดนแดนภาคอสานของไทย1. อาณาจกรโคตรบเรณ มศเนยกลางอยเทนครพนม บรเวณลมแมนำาโขง2 . อาณาจกรอศานประหรออาณาจกรขอมหรอเจนละ เปนอาณาจกรของชนชาตขอมครอบคลมดนแดนกมพเชาในปจจบน โดยในตอนแรกเรยกวา อศานประ ตอมาเปลยนเปนอาณาจกรขอม

4. รฐโบราณในดนแดนภาคใตของไทย1 . อาณาจกรลงกาสกะ เปนอาณาจกรโบราณบรเวณจงหวดปตตานและยะลา เปนศเนยกลางพระพทธศาสนามหายาน2 . อาณาจกรตามพรลงค (นครศรธรรมราช) เมองนครศรธรรมราชเปนศเนยกลาง เปนรฐโบราณทเดนเรองการคาทางทะเล

3 . อาณาจกรศรวชย เปนอาณาจกรทมอาณาบรเวณกวางใหญตงแตภาคใตของไทยครอบคลมเกาะชวา สมาตราและคาบสมทรมลายเดวย

พฒนาการของอาณาจกรสโขทย (พ.ศ.1792-2006)1. ปจจยทมผลตอพฒนาการของอาณาจกรสโขทย- ปจจยทางภเมศาสตร- ปจจยดานอารยธรรม

2. การกอตงอาณาจกรสโขทยเรมตนจากผเนำาคนไทย 2 คน ไดขบไลอำานาจของขอมในบรเวณนและตงอาณาจกรสโขทยเปนอสระจาก

ขอม คนไทย 2 คนนนคอ พอขนบางกลางหาว และพอขนผาเมอง ซ งเมอสถาปนาเมองแลว พอขนบางกลางหาวไดสถาปนาเปนกษตรยชอวา พอขนศรอนทราทตย ปฐมกษตรยแหงราชวงศพระรวง ซ งเมอมาวเคราะหปจจยททำาใหสโขทยสามารถแยกตวเปนอสระไดอยางมนคงในเวลาตอมา เนองจากทงทำาเลทตงเหมาะสมแกการตงถนฐาน มผเนำาคนไทยทเขมแขง รวมทงขณะเดยวกนขอมกเสอมอำานาจลงไปแลว

3. พฒนาการดานการเมองการปกครองสมยสโขทยอำานาจของสโขทยเขมแขงมากสมยพอขนรามคำาแหงมหาราช หลงจากนนกคอยๆ เสอมถอยลงตาม

ลำาดบ สมยพระมหาธรรมราชาท 2 สโขทยกลายเปนเมองขนของอยธยา จนสดทายสมยพระมหาธรรมราชาท 4 ตรงกบสมยพระบรมไตรโลกนาถของอยธยา สโขทยกถเกผนวกรวมเปนสวนหนงของอยธยาดวย สาเหตททำาใหอาณาจกสโขทยเสอมลง มาจากหลายสาเหต ไมวาจะเปนความออนแอทางการทหาร ไมสามารถตานทานอำานาจของอยธยาได มการแตกแยกภายในหมเพระราชวงศทแยงชงอำานาจ รวมทงการเกดขนของอาณาจกรอยธยาทอยเทางตอนใต กทำาใหเสยผลประโยชนจากการคาทตองสงออกผานทางแมนำาทเชอมตอกบทะเล ซ งอยธยาไดเขามาควบคมทางการคาแทนดวย

4. พฒนาการดานเศรษฐกจสมยสโขทยเศรษฐกจสมยสโขทยเปนไปแบบพอยงชพ คอ ผลตเพอใช เมอเหลอจงสงออก สวนใหญพนฐาน

เศรษฐกจขนอยเกบการเกษตรกรรม รองลงมา คอ การคาและหตถกรรม5. พฒนาการดานสงคมและวฒนธรรมสมยสโขทย

1. กลมคนในสโขทย ในสมยนผเคนยงมไมมาก อาจแบงเปนกลมคนในชนชนปกครอง ไดแก กษตรย เจานาย ขนนางและอาจรวมพระสงฆไปดวย สวนคนอกกลมคอชนชนใตปกครองไดแก ไพร (ประชาชนทวไป) และทาส

2. ภาษาและวรรณกรรม ภาษาถอเปนมรดกสำาคญของสโขทย คอ การประดษฐอกษรไทยสมยพอขนรามคำาแหงเรยกวา ลายสอไทย

3. พระพทธศาสนา คนสโขทยนบถอพระพทธศาสนา นกายเถรวาท ลทธลงกาวงศ4. การสรางสรรคทางศลปะ ศลปกรรมทโดดเดนในสมยน คอ สถาปตยกรรมทไดรบอทธพลของพระพทธ

ศาสนาซ งสงเกตไดจากเจดยทนยมสรางในสโขทย6. พฒนาการดานการตางประเทศสมยสโขทย

1 . ความสมพนธกบลานนา สโขทยกบลานนามความสมพนธกนสองลกษณะ คอ ดานการทเต

2 . ความสมพนธกบอยธยา สโขทยมความสมพนธกบอาณาจกรอยธยาในฐานะเปนอาณาจกรของคนไทยดวยกน3 . ความสมพนธกบนครศรธรรมราช นครศรธรรมราชยอมออนนอม และเปนเมองประเทศราชแกสโขทย4 . ความสมพนธกบจน ความสมพนธระหวางสโขทยกบจนเปนไปเรองการคาเปนสำาคญ

พฒนาการของอาณาจกรอยธยา (พ.ศ. 1893 - 2310)อาณาจกรอยธยาเปนอาณาจกรของคนไทยทมพฒนาการอยางตอเนองเปนเวลา 417 ป ตงแตปฐมกษตรย คอ

พระเจาอเทอง สถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธานป พ.ศ. 1893 มกษตรยปกครอง 33 พระองค จาก 5 ราชวงศ กอนจะเสยกรงครงท 2 ในป พ.ศ. 2310 ทงน มหลายปจจยทเกอหนนใหอยธยารงเรองมาเปนเวลายาวนาน ไมวาจะเปนสภาพภเมประเทศทอยเบรเวณทราบลมแมนำา อดมสมบเรณเออตอการเพาะปลเก ม ทรพยากรธรรมชาต อดมสมบเรณ ทำาเลทตงอยเระหวางจนและอนเดย เปนผลดตอการคาและเศรษฐกจดวย

สรปภาพรวมและความสำาคญของประวตศาสตรสมยอยธยาดานเศรษฐกจ- เกษตรกรรม เพาะปลเกมาเปนอนดบหนง ทำาเลทตงเหมาะสม- การคา เปนทำาเลใกลทะเล อยเระหวางจนและอนเดย ของปาเปนสนคาออกจำานวน มาก มการคาผเกขาดกบพระคลงสนคา- เกบภาษ 4 รเปแบบ คอ จกอบ ฤชา อากร และสวยดานการเมองการปกครอง- กษตรยเปนเทวราชาหรอสมมตเทพจากความเชอฮมนดเ 33 พระองค จาก 5 ราชวงศ- มการจดรเปแบบการปกครองอาณาจกรหลายชวง ทเดนๆ คอ ในเมองหลวงม “จตสดมภ” ดเแล- สมหกลาโหม VS สมหนายก ตอนแรกกลาโหมดเทหารอยางเดยว นายกดเพลเรอนอยางเดยว พอตอนหลงหนงตำาแหนงดเทงสองอยางแตแบงพนทเหนอ-ใตแทนดานสงคมและวฒนธรรม- ระบบศกดนาเปนตวกำาหนดบทบาทและหนาทของคนในสงคม ทกคนตองมศกดนา ยกเวนกษตรย- แบงเปนชนชนปกครองและชนชนถเกปกครอง มพระสงฆเชอมทงสองชนเขาดวยกน- ระบบไพร = การเกณฑแรงงานโดยไมเสยเงน- ระบบทาสดานความสมพนธระหวางประเทศ- พมาเปนคเสงครามสำาคญ เพอการขยายเขตอทธพล- พยายามยดลานนา แยงกบพมา พยายามยดเขมร แยงกบญวณ- โปรตเกสเปนฝรงชาตแรกทเขามา ฮมอลนดาเขามาเอาฝรงเศสถวงดล- ยงรกษาระบบรฐบรรณาการกบจน

พฒนาการของอาณาจกรธนบร (พ.ศ. 2310 - 2325)1. การสถาปนาอาณาจกรธนบร

ภายหลงเสยกรงครงท 2 ป 2310 พระยาตาก (สน) ไดนำากองกำาลงกอบกเบานเมองไดสำาเรจภายในเวลา 7 เดอน หากแตอยธยาไมอาจเปนราชธานไดอกตอไป เนองจากไดรบความเสยหายอยางหนก ขาศกรเจกอยธยาเปนอยางด หากจะยกทพกลบมาตอกครง ประกอบกบกบลงคนในเวลานนไมสามารถควบคมเมองอยธยาไดทงหมด นำามาสเการเลอกทำาเลใหมในการตงราชธาน คอ “ธนบร” เนองจากเปนเมองขนาด

เลก มปอมปราการเดมอยเแลว ตงอยเใกลปากแมนำาใกลทะเลตดตอกบตางชาตสะดวกกวาอยธยา อกทงยงเปนพนททอดมสมบเรณ ดงนน พระยาตากจงไดสถาปนากรงธนบรเปนราชธาน มพระนามวา สมเดจพระบรมราชาท 4 หรอพระเจากรงธนบร

2. พฒนาการดานการเมองและการปกครองสมยธนบรในชวงตนรชกาล การปกครองสวนใหญเปนไปเพอปราบปรามชมนมคนไทยทตงตวเปนอสระภายหลง

กรงแตก ซ งดวยพระปรชาสามารถของพระเจากรงธนบรจงสามารถรวบรวมอาณาจกรเปนปกแผน สวนลกษณะการปกครองยงคงแบบแผนเดมสมยอยธยา มอครมหาเสนาบด 2 ฝาย คอ สมหกลาโหม ดเแลหวเมองใต และสมหนายก ดเแลหวเมองเหนอทงดานพลเรอนและทหาร

3. พฒนาการดานเศรษฐกจในชวงแรกมนโยบายแกไขปญหาเศรษฐกจฝนดเคองหลงเสยกรง พระเจากรงธนบรจงแกไขปญหาตางๆ

เพอบรรเทาปญหาเฉพาะหนาเปนหลก เชน พระราชทานทรพยแกราษฎร สงเสรมราษฎรทำานาปละ 2 ครง ปราบปรามโจรผเรายอยางเขมงวด เปนตน

4. พฒนาการดานสงคมลกษณะสงคมเหมอนกบสมยอยธยา มศกดนาแบงแยกฐานะของผเคนอยางชดเจน หากแตในสมยนม

การควบคมกำาลงคนอยางเขมงวดเนองจากบานเมองยงอยเในภาวะสงคราม

5. พฒนาการดานความสมพนธกบตางประเทศ ดงน

- ความสมพนธกบพมา- ความสมพนธกบเขมร- ความสมพนธกบลาว- ความสมพนธกบจน

พฒนาการทางประวตศาสตรสมยรตนโกสนทรตอนตน (รชกาลท 1 - 3)1. การสถาปนากรงรตนโกสนทร ทงนในชวงเวลารตนโกสนทรตอนตน รชกาลท 1 - 3 ราชธานใหมนยงคงสบ

เนองลกษณะหลายอยางตอจากธนบรและอยธยาอยเบาง และมการสรางสรรคใหมขนดวย หากแตจะมการเปลยนแปลงทชดเจนตงแตรชกาลท 4 เปนตนไปทมการปรบปรงประเทศใหทนสมย

2. พฒนาการดานการเมองและการปกครอง การปกครองราชธาน การปกครองหวเมอง พฒนาการดานเศรษฐกจ พฒนาการดานสงคม พฒนาการดานความสมพนธกบตางประเทศ ทงประเทศเพอนบาน (พมา ลานนาลาว เขมร เวยดนาม มลายเ) และชาตตะวนตก (องกฤษ)

โดยสรปแลว สมยรตนโกสนทรตอนตนยงมหลายอยางคลายกบอยธยา จดเดนของสมยน ไดแก ดานการปกครองกษตรยมไดดำารงสถานะเทวราชาแบบเตมทอยางอยธยา ดานเศรษฐกจ เนนการคาสำาเภากบจน มระบบเจาภาษนายอากร ดานสงคมและวฒนธรรม มการทำานบำารงศาสนา โดยเฉพาะการสรางวดวาอารามจำานวนมากและสงคายนาพระไตรปฎก ดานการตางประเทศ ชาตตะวนตกเรมเขามามอทธพล ทำาสนธสญญากบฝรง การศกกบเพอนบานเรมนอยลงอยางเหนไดชด

พฒนาการทางประวตศาสตรสมยปรบปรงและปฏรปประเทศใหทนสมย

การปรบปรงประเทศให “ทนสมย” คอ การทำาประเทศใหเปนตะวนตกหรอเปนฝรง เรมตงแตสมยรชกาลท 4 เปนตนมา และโดดเดนอยางมากสมยรชกาลท 5 โดยมปจจยสำาคญททำาใหไทยตองเปลยนแปลงตวเองใหทนสมย คอ ชวงเวลาดงกลาวเปนชวงเวลาของลทธจกรวรรดนยม ชาวตะวนตกตางพยายามมาลาอาณานคมนอกยโรป ชนชนนำาสยามจำาเปนตองปรบปรงประเทศเพอใหตวเองศวไลซ ปองกนการเขามาของชาตตะวนตก

สรปประเดนสำาคญในชวงปรบปรงประเทศใหทนสมย

สาเหตสำาคญการลาอาณานคม ตองการพสเจนวาไทยเปนอารยะ โดยการปฏรเปตามแบบฝรง

ดานการเมองการปกครอง- รชกาลท 5 รวมอำานาจเขาสเศเนยกลางชวงแรกตงสภาสองสภาแตไมประสบความสำาเรจเทาทควร- ชวงหลง ทรงยกเลกระบบเกาและตงระบบใหม คอ

• สวนกลาง ยกเลกจตสดมภ ตงกระทรวง• สวนภเมภาค ยกเลกระบบหวเมองรวมเปนมณฑล• สวนทองถน จดตงสขาภบาล

ดานสงคมและวฒนธรรม- ยกเลกระบบไพรและทาส- ปฏรเปการศกษาตามแบบตะวนตกดานเศรษฐกจ- สนธสญญาเบาวรง จดเรมตนของเศรษฐกจทนนยมแทนทเศรษฐกจยงชพ- รชกาลท 5 ตงหอรษฎากรพพฒนดานความสมพนธกบตางประเทศ- เสยดนแดนหวเมองมลายเใหองกฤษ- เสยลาว เขมรใหแกฝรงเศส รวมทงเกดวกฤตการณ ร.ศ. 112 ดวย

พฒนาการประวตศาสตรไทยสมยประชาธปไตย

1. การเมองและการปกครองสมยประชาธปไตย• การเปลยนแปลงการปกครอง 2475 สาเหตสำาคญทนำามาสเการเปลยนแปลงการปกครองมดวยกนหลายประการ

ดงน- การศกษาแบบสมยใหม- การแพรอารยธรรมแบบตะวนตกเขาสเไทย- การปฏวตเปลยนแปลงการปกครองในตางแดน

- สภาวะเศรษฐกจตกตำาอยางรนแรงทวโลก- ความบกพรองของระบอบสมบเรณาญาสทธราชย

2. ความขดแยงภายหลงเปลยนแปลงการปกครอง“กบฏบวรเดช” (2477) เหตการณนสงผลตอมาใหรชกาลท 7 ทรงตดสนพระทยสละราชสมบต หลงจาก

เหตการณสละราชสมบต กมรฐบาลหลายชดมาจากคณะราษฎรหลายคน เชน จอมพล ป. พบเลสงคราม, ปรด พนมยงค เปนตน หากแตกรณสวรรคตของรชกาลท 8 สมยนายปรด พนมยงคไดนำาไปสเเหตผลสำาคญของการรฐประหารจากฝายทหาร ซ งทำาใหประเทศไทยตกอยเภายใตอำานาจทหารเปนเวลานาน

3. การเรยกรองประชาธปไตยของประชาชน- เหตการณ 14 ตลาคม 2516- เหตการณ 6 ตลาคม 2519- เหตการณพฤษภาทมฬ 2535

2. เศรษฐกจสมยประชาธปไตย

สมยจอมพลสฤษด ธนะรชต ไดวางแผนพฒนาเศรษฐกจของประเทศผาน “แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต” โดยในแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต ฉบบแรก มขนเมอป 2504-2509 เพอพฒนาสาธารณเปโภคขนพนฐาน รวมทงการลงทนจากตางประเทศ แผนพฒนาฉบบตางๆ ถดจากนนไดมเพมประเดนทางสงคมเขามาดวย ปจจบนเปนแผนฯ ฉบบท11 (2555-2559) แผนพฒนาดงกลาวถอเปนกรอบในการพฒนาเศรษฐกจของชาตถงปจจบน

3.สงคมไทยสมยประชาธปไตย

มเหตการณททำาใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคมอยางมาก ดงน

1 . สมยจอมพล ป.พบเลสงคราม มการกระตนชาตนยมอยางสเง และมการปฏรเปวฒนธรรมอยางมาก เชนเปลยนประเทศจากสยามเปนไทย เปลยนแปลงวนขนปใหมจาก 1 เมษายน เปน 1 มกราคม การเคารพธงชาต การทกทายสวสด ฯลฯ

2.สมยจอมพลสฤษด ธนะรชต มการฟนนฟเพระราชประเพณเกยวกบสถาบนกษตรยกลบมาอยางมาก ตลอดจนเกดการขยายตวของการศกษาอยางกวางขวาง เกดชนชนกลางจำานวนมาก ตลอดจนเศรษฐกจภาคอตสาหกรรมและทนนยมภายใตการสนบสนนของสหรฐฯ เตบโตอยางมากอกดวย

บทท 5 สาระ: ภมศาสตร

แผนทแผนท คอ เครองมอทางภเมศาสตรทถายทอดขอมเลของโลก ลงบนพนราบดวยการยอสวนใหเลกลงตามขนาดท

ตองการและใชส เสน สญลกษณ ทศทาง และมาตราสวนแทน แผนททเราใชกนอยเสามารถแบงไดเปน 2 กลมคอ1. แผนทภเมประเทศ : เปนแผนททมประโยชนมาก ใชศกษาลกษณะภเมประเทศทวโลก2. แผนทเฉพาะเรอง : เปนแผนททแสดงรายละเอยดเฉพาะเปนเรองๆ เชน แผนท ชนดของปาไม แผนทชนดของดน เปนตน

เสนละตจเด-เสนลองจจเดพกดภเมศาสตร เปนการแสดงตำาแหนงทตงตางๆ บนผวโลก โดยเกดจากการตดกนของเสนละตจเดและลองจจเด

ซ งเปนเสนทเราสมมตขนเสนละตจเด : เปนเสนสมมตทลากในแนวนอน มทงหมด 180 เสน (ไมรวมเสนศเนยสเตร) เสนทสำาคญแบงโลกออก

เปนซ กโลกเหนอและซ กโลกใต คอ เสนศเนยสเตร เสนละตจเดจะบอกถงเขตลกษณะภเมอากาศแตละทองท เสนลองจจเด (เสนเมอรเดยน) : เปนเสนสมมตเหมอนกนแตลากในแนวตง ใชแบงเขตเวลา และยงแบงโลกออก

เปนซ กโลกตะวนออกและซ กโลกตะวนตก โดยมเสนเมอรเดยนแรกทลากผานตำาบลกรนช กรงลอนดอน ประเทศองกฤษ เปนตวแบง แตยงมอกเสนทสำาคญเหมอนกนกคอ เสนวนท (International date line)

นอกจากนเราสามารถใชความรเเรองเสนลองจจเดในการคำานวณหาเวลาของแตละประเทศไดดวย โดยเราตองจำาใหไดกอนวา ถาหางกน 1 องศาเวลาตางกน 4 นาท สวนหลกการคำานวณกไมยากใชการเทยบบญญตไตรยางศ

เครองมอภเมศาสตรอนๆนอกจากแผนทแลวเราใชมเครองมออนๆ อกมากมายทใชในการศกษาทางภเมศาสตร ทพบไดบอยๆ เชนการสำารวจขอมลระยะไกลหรอรโมตเซนซง (Remote Sensing – RS)

ขอมเลทไดจะมอยเ 2 ลกษณะ คอ ภาพถายทางอากาศ และภาพถายดาวเทยมภาพถายทางอากาศ ภาพถายดาวเทยม

การกำาหนดตำาแหนงบนพนโลก (GPS)ใชบอกตำาแหนงของสงตางๆ บนพนโลก คลายๆ กบเรา Check in ใน Facebook

ระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS)ชวยในการจดเกบ จดทำา วเคราะห ทำาแบบจำาลองและการแสดงขอมเลเชงพนทดวยระบบคอมพวเตอร ดงนน GIS

จงประกอบไปดวย ฮมารดแวร ซ อฟแวร ขอมเลเชงภเมศาสตร กระบวนการวเคราะหและบคลากร ขอมเลทไดจาก GIS เราจะนำาไปใชประโยชนดานการวางแผนและวเคราะหงานดานตางๆ เชน การวางแผนการปลเกปา พยากรณอากาศ การวางผงเมอง เปนตนเครองมอวดลกษณะอากาศ

• บารอมเตอร : วดความกดอากาศ

• เทอรโมมเตอร : วดอณหภเม• ไซ โครมเตอร : วดความชนสมพทธและจดนำาคาง• ไฮมโกรมเตอร : วดความชนของอากาศ (ใชเสนผมของคนเปนอปกรณดวย)• เครองมอวดนำาฝน (Rain gauge) : วดปรมาณนำาฝน• แอนนโมมเตอร : วดความเรวลม• ศรลม (Wind vane) : วดทศทางลม

ดาวเทยม... ดาวเทยมทสำาคญทเราควรรไวมดงน• ดาวเทยม NOAA : ใชพยากรณอากาศ• ไทยคม : ใชในการสอสารดวงแรกของไทย• THEOS : ดาวเทยมสำารวจทรพยากรดวงแรกของไทย เกดจากความรวมกนระหวางไทยและฝรงเศส

อาณาเขตประเทศไทย1. ทตง • จดเหนอสด : อ.แมสาย จ.เชยงราย

• จดใตสด : อ.เบตง จ.ยะลา• จดตะวนออกสด : ผาชนะได อ.โขงเจยม จ.อบลราชธาน• จดตะวนตกสด : อ.แมสะเรยง จ.แมฮมองสอน

2. ขนาดพนท 513,115.06 ตารางกโลเมตร3. รเปราง • แคบทสดของประเทศ : ต.คลองวาฬ อ.เมอง จ.ประจวบครขนธ

• แคบทสดในคาบสมทร : คอคอดกระ บรเวณ จ.ระนองและ จ.ชมพร4. อาณาเขตตดตอ

• ไทย-พมา มแนวพรมแดน คอ เทอกเขาแดนลาว เทอกเขาตะนาวศร เทอกเขาถนนธงชย แมนำารวก แมนำาสาย แมนำาสาละวน แมนำาเมย แมนำาปากจน• ไทย-ลาว มแนวพรมแดน คอ เทอกเขาหลวงพระบาง แมนำาโขง แมนำาเหอง• ไทย-กมพเชา มแนวพรมแดน คอ เทอกเขาบรรทด เทอกเขาพนมดงรก• ไทย-มาเลเซ ย มแนวพรมแดน คอ เทอกเขาสนกาลาคร แมนำาโกลก

5. ลกษณะเดนของแตภาคภาคตะวนตก

ลกษณะภเมประเทศสวนใหญคลายภาคเหนอ โดยมทวเขาสองแนวตอเนองกน ภาคเหนอ

เปนทวเขาหนแกรนต ทอดตวยาวในแนวเหนอ-ใต มเทอกเขาสเงสลบกบทราบหบเขาทเปนแองทราบกวาง เปนแหลงตนนำาลำาธารทสำาคญของประเทศอกดวย

ภาคใตมลกษณะเปนคาบสมทรไมกวางมากนก เปนลกษณะชายฝงแบบยกตว สวนชายฝงดานอนดามนเปนชายฝงแบบยบตว

ภาคตะวนออกมลกษณะเปนชายฝงทะเล มทวเขาจนทบรและบรรทดเปนตน

ภาคกลางภาคกลางตอนบนเปนทราบลเกฟเกและทราบลมแมนำา

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอพนทเปนแองกระทะ มขอบสเงชนทางดานตะวนตกและดานใตบรเวณทราบลมแมนำา

6. ภเมอากาศทวไทยฤดเกาลในประเทศไทยมทงหมด 3 ฤดเกาล คอ ฤดเรอน ฤดเฝน และฤดเหนาว แตในบรเวณเขตอากาศ Am อยาง

ภาคใตและบรเวณจงหวดจนทบรและตราดจะมปรมาณนำาฝนมากกวาบรเวณอน ทำาใหไมคอยมลกษณะของฤดเหนาวอยางชดเจนนก และอกสาเหตหนงในการเกดฤดเกาลของประเทศไทยก คอ ลมมรสมทพดผานในแตละชวงเวลา ดงน

• ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต : เปนลมทพดมาจากทะเลแสดงวาตองพดพาเอาความชมชนมาดวย นนแสดงวาตองมฝนตกเกดขน ดงนนในชวงเดอน พ.ค. – ต.ค. เปนชวงทลมมรสมนพดผานจงทำาใหชวงนเปน ฤฤดเฝน’• ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ : เปนลมมรสมทพดมาจากทางจนแผนดนใหญ แสดงวาจะตองนำาพาเอาอากาศหนาวมาจงทำาใหชวงเวลาทลมมรสมนพดผาน (พ.ย.-ม.ค.) เปนชวงฤดเหนาว

7. ของเดนของดในแตละภาค7.1. ภาคเหนอ• การทำานาขนบนได• การทำารมกระดาษ งานแกะสลกไม เครองเงน• ประเพณบวชลเกแกว• ประเพณลอยโคม ประเพณยเปง• อาหารขนชอ ไดแก ไสอว แคปหมเนำาพรกหนม ขนมจนนำาเงยว7.2. ภาคตะวนตก• เขอนภเมพล จ.ตาก• นำาตกเอราวณ นำาตกไทรโยค จ.กาญจนบร• พชเศรษฐกจทสำาคญ เชน ออย• ชายหาดสวย เชน หาดชะอำา7.3. ภาคใต• รองเงง การเชดหนงตะลง รำามโนราห• ประเพณบญเดอนสบ ประเพณชกพระ• พชเศรษฐกจทสำาคญ เชน ยางพารา ปาลมนำามน มะพราว• อาหารขนชอ เชน แกงเหลอง แกงไตปลา นำาบเดเ ผกสะตอ เปนตน7.4. ภาคตะวนออก• นคมอตสาหกรรมมาบตาพด ทาเรอแหลมฉบง• ปาชายเลนอาวคงกระเบน จ.จนทบร• เลยงกง สวนพรกไท สวนผลไม เชน ทเรยน เงาะ มงคด เปนตน• เขตทองเทยว เชน เมองพทยา เกาะเสมด เกาะชาง

7.5. ภาคกลาง• เหมองหนปเน จ.สระบร• การทำาเกลอสมทร จ.สมทรสาคร และสมทรสงคราม• อทยานประวตศาสตร จ.สโขทย และอยธยา• ประเพณทำาขวญขาว ตกบาตรเทโว แขงเรอยาว สลากภต• อาหารขนชอ เชน นำาพรกปลาทเ แกงเขยวหวาน เปนตน7.6. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ• ประเพณผตาโขน จ.เลย• นำาตกเหวนรก จ.นครราชสมา• ประเพณปราสาทนำาผง• ประเพณบญบงไฟ• อาหารขนชอ เชน สมตำา ออมปลาดก ซ ปหนอไม เปนตน

เทยวรอบโลก 10 เรองนารเของทวปเอเชย1. เปนทวปทมพนทมากทสดในโลก จนไดสมญานามวา“ทวปแหงความเปนทสด ดนแดนแหงความตรงกนขาม

หรอทวปแหงความแตกตาง”2. ทราบตอนเหนอบรเวณไซ บเรย อยเในเขตหนเกา เรยกวา ฤแองการาชลด’ มคนอาศยอยเนอยเพราะอากาศ

หนาวและการคมนาคมไมสะดวก3. มเทอกเขาสเง (หนใหม) และทราบสเงบรเวณตอนกลางของทวป มจดรวมเทอกเขาเรยกวา ฤปารมนอต’ ซ งแยก

ออกไปเปนเทอกเขาตางๆ มากมาย และเปนตนกำาเนดของแมนำาสำาคญหลายสาย4. เปนทวปทมขนาดใหญ ทำาใหมภเมอากาศทกแบบและมเกาะจำานวนมากทสดในโลก5. ลมมรสมมอทธพลตอการดำารงชวตของประชากรมากกวาทวปอนๆ6. เปนแหลงผลตพชผลเมองรอนและสนแรทสำาคญของโลก โดยเฉพาะขาวเจา ยางพารา ปาลมนำามน มะพราว

ออย ปอ ชา นำามน และดบก7. ประชากรประกอบดวย 3 เชอชาต คอ มองโกลอยดนกรอยด และคอเคซ อยด8. เอเชยตะวนออก เอเชยตะวนออกเฉยงใต เอเชยใต เปนภเมภาคอบอนชน รอนชนในเขตมรสม สวนเอเชยตะวน

ตกเฉยงใต (ดนแดนแหงทะเลทงหา) และเอเชยกลางเปนภเมภาคแหงความแหงแลง เพราะไดรบความชมชนจากทะเลนอย แตเปนภเมภาคทอดมสมบเรณดวยทรพยากรนำามน

9. เปนดนแดนแหงอารยธรรมเกาแกทสดของโลก คอ ฤอารยธรรมเมโสโปเตเมย’ เปนแหลงกำาเนดศาสนาสากลทกศาสนาของโลกดวยทง พราหมณ พทธ ครสต อสลาม

10. ในประเทศญปน บรเวณชายฝงตะวนออกของญปนมกระแสนำาอนกโรชโว และกระแสนำาเยนโอยาชโวทไหลผานชายฝงตะวนตกของญปน ไหลมารวมกนจนกลายเปนแหลงปลาชกชมทสำาคญคอ ฤคเรลแบงก ’

10 เรองนารเของทวปออสเตรเลย และโอเชยเนย1. ทวปออสเตรเลย และโอเชยเนย ประกอบดวย ทวปออสเตรเลย หมเเกาะนวซ แลนด หมเเกาะไมโครนเซ ย หมเ

เกาะเมลานเซ ย หมเเกาะโพลนเซ ย

2. หมเเกาะสวนใหญในภเมภาคโอเชยเนยเปนหมเเกาะกลางมหาสมทร เกดจากภเเขาไฟใตสมทร และปะการงทบถม3. ทวปออสเตรเลยมภเมประเทศสวนใหญเปนทราบสเงยคหนเกา เปนทวปทไมมภเเขาไฟ ไมมภเเขาสเงยคหนใหม

ไมมธารนำาแขงแตเปนทะเลทรายครงทวป4. เทอกเขาเกรตดไวดงทางตะวนออกของทวป เปนเทอกเขายคหนเกาทมการวางตวในแนวเหนอ-ใต กนทศทาง

ลมและความชนจากทะเล 5. แมนำาสายสำาคญในออสเตรเลย คอ แมนำาเมอรเรย – ดารลง ทำาใหบรเวณนนเปนเขตเกษตรกรรมทสำาคญของ

ทวป6. รายไดสำาคญมาจากผลตผลการเกษตร เชน ขาวสาล ขนแกะ เนอสตว7. ชายฝงตะวนออกเฉยงเหนอมแนวปะการง ฤGreat Barrier Reef’ ทยาวทสดในโลก 8. ประเทศนวซ แลนด เปนเกาะกลางมหาสมทร เกดจากภเเขาไฟ ประกอบดวยเกาะใหญ 2 เกาะ คอ เกาะเหนอ

และเกาะใต เกาะเหนอมขนาดเลกกวา แตมประชากรมากกวาเพราะมอากาศอบอน ชมชนทวทงเกาะ 9. นวซ แลนดไดรบอทธพลจากลมตะวนตกตลอดป จงมภเมอากาศอบอนชมชน และภาคพนสมทรชายฝงตะวนตก

คลายคลงกบองกฤษ 10. นวซ แลนดและออสเตรเลย เปนดนแดนแหงวฒนธรรมองกฤษ ประชากรมากกวา 90% เปนคนเชอสาย

องกฤษ

10 เรองนารเของทวปยโรป1. ทวปยโรปเปนทวปทมพนแผนดนตดตอเปนผนเดยวกบทวปเอเชย คลายเปนคาบสมทรหนงของทวปเอเชย

เรยกรวมกนวา ฤยเเรเซ ย’2. ทางดานตะวนออกของทวปตดตอกบทวปเอเชย โดยมเทอกเขาอเราล เทอกเขาคอเคซ ส กนเปนแนวพรมแดน

และบรเวณยโรปตะวนออกจะมความแหงแลงมากกวาบรเวณอนเนองจากความชนจากนำาทะเลเขาไปถงไมมากนก3. แมนำาทสำาคญ ไดแก แมนำาไรน (แมนำาถานหน) แมนำาดานเบ แมนำาโวลกา (ยาวทสด) สวนใหญใชประโยชนใน

ดานการคมนาคมขนสง การคา อตสาหกรรมและการทองเทยว4. ทวปยโรปเปนทวปทมลกษณะชายฝงเวาแหวงมากทสดในโลก โดยเฉพาะในคาบสมทรสแกนดเนเวย ซ งเกด

จากการกระทำาของธารนำาแขง มขอด คอ ความชมชนกระจายทวทงทวป สามารถสรางทาเรอได5. ในบรเวณทะเลเหนอมแหลงปลาชกชมทสำาคญ คอดอกเกอรแบงก6. ยโรปตะวนตกเปนภเมภาคทเปนเขตประชากรหนาแนนทสดของทวป7. มการเกษตรอยางหนาแนนและใชเทคโนโลยททนสมย เปนการเกษตรเพอการคา ทรพยากรธรรมชาตอดม

สมบเรณ โดยเฉพาะเหลกและถานหนคณภาพด มปาสนหนาแนนเพราะมการอนรกษปาไมดทสดในโลก8. ภเมภาคยโรปตะวนตกมฐานะทางเศรษฐกจดกวายโรปตะวนออก และถงแมวาประเทศสวนใหญมขนาดเลกแตม

ความรวมมอกนทางเศรษฐกจ การคา การทองเทยว ทำาใหเศรษฐกจของประเทศตางๆ เจรญกาวหนา กลมความรวมมอทสำาคญ คอสหภาพยโรป หรอ EU

9. ทวปยโรปเปนทวปเดยวทไมมภเมอากาศแบบทะเลทราย เพราะมชายฝงทะเลเปนแนวยาวตลอดทวทงทวป ภเเขามการวางตวในแนวตะวนออก-ตะวนตก ทำาใหไมมบรเวณใดอยเไกลทะเลเกนไป

10. มหาสมทรอารกตกไมเปนประโยชนตอทวปยโรปมากนก เพราะนานนำาในมหาสมทรนเปนนำาแขง

10 เรองนารเของทวปแอฟรกา1. ทวปแอฟรกามขนาดใหญเปนอนดบ 2 ของโลกมลกษณะทางภเมประเทศและภเมอากาศยากแกการบกเบกพฒนา2. ทตงของทวปแอฟรกามเสนละตจเดทสำาคญลากผานถง 3 เสน คอ เสนศเนยสเตร เสนทรอปกออฟแคนเซ อรและเสน

ทรอปกออฟแคปรคอน จดวาเปนทวปทมพนททะเลทรายกวางใหญทสด3. แอฟรกามเขตภเมอากาศคลายคลงกนระหวางดนแดนเหนอเสนศเนยสเตรและใตเสนศเนยสเตร แตฤดเกาลจะตรงขามกน4. พนทสวนใหญเปนทราบสเง5. ชายฝงทะเลเปนแนวเรยบ (ไมเวาแหวงเหมอนยโรป)6. ทวปแอฟรกาเปนดนแดนแหงพชผลเมองรอนและสนแร พชเศรษฐกจทสำาคญ7. เปนแหลงผลตแรทองคำาทสำาคญของโลก8. บรเวณลมแมนำาไนลเปนแหลงอารยธรรมโบราณ คอ อารยธรรมอยปตซ งเกาแกรองจากอารยธรรมเมโสโปเตเมย โดย

ไดทง มรดกไวใหคนรนหลงมากมาย เชน พระมด การทำามมม และ ตวอกษรภาพ หรอเฮมยโรกลฟก 9. ประชากรสวนใหญของทวปนบถอศาสนาอสลาม10. หลายประเทศในทวปแอฟรกามความลาหลง เนองจากขาดเสถยรภาพทางการเมอง รวมถงลกษณะภเมประเทศและ

ลกษณะภเมอากาศทไมเอออำานวย ทสำาคญประชากรสวนใหญมระดบคณภาพชวตตำามาก

10 เรองนารเของทวปอเมรกาเหนอ1. เปนดนแดนแหงเสรภาพหรอเบาหลอมวฒนธรรม2. ลกษณะภเมประเทศมเทอกเขาสเงตลอดแนว3. บรเวณตอนกลางของทวปเปนทราบทอดมสมบเรณดวยแรธาตและปาสนทกวางใหญตดอนดบ 2 ของโลก4. ในบรเวณรอบเกรตเลค (Great Lake) เปนเขตอสาหกรรมหนกของทวป5. เนองจากลกษณะการวางตวของเทอกเขาทมการวางตวในแนวเหนอ – ใตทำาใหไดรบอทธพลจากลมตะวนตกไดไมเตม

ทมากนก6. มลกษณะภเมอากาศเกอบทกประเภทในโลก เนองจากความกวางใหญของทวปครอบคลมทกโซ นอากาศ7. บรเวณเกาะนวฟนแลนด มกระแสนำาอนกลฟสตรมและกระแสนำาเยนแลบราดอร ไหลมาบรรจบกน ทำาใหเกดแหลงจบ

ปลาชกชมทสำาคญ เรยกวา แกรนดแบงก8. ภยธรรมชาตทสำาคญของทวป คอ แผนดนไหวทางชายฝงตะวนตก พายหมนทอรนาโดในภาคกลางของสหรฐอเมรกา

และพายหมนเฮมอรเคนรอบอาวเมกซ โกและชายฝงทะเลแครบเบยน9. พชเศรษฐกจและแรธาตทสำาคญในทวปอเมรกาเหนอ เชน ขาวสาล (ปลเกมากในสหรฐอเมรกาและแคนนาดา) ยาสเบ

(ทองคำาเขยว) แรทองแดง และแรเหลก เปนตน10. มการพฒนาเปลยนแปลงดานตางๆ ตลอดเพราะวา มหลายเชอชาตอาศยอยเ

10 เรองนารเของทวปอเมรกาใต1. ทวปอเมรกาใต “ดนแดนแหงความแตกตางและขดแยง” ตอมาหลงสงครามโลกครงท 2 จงไดรบสมญานามวา “ดน

แดนแหงความมงหวง”2. มเทอกเขาสเงทางดานตะวนตกของทวป เปนเทอกเขายคหนใหม ซ งเปนอปสรรคตอการตงถนฐาน การคมนาคม เปน

เขตเปลอกโลกทไมมนคงอกดวยเพราะอยเในแนว Ring of Fire3. มทราบลมแมนำาแอเมซ อน เปนทราบลมแมนำาทกวางใหญทสดในโลก4. ทวปอเมรกาใตจงจดเปนทวปทไดรบอทธพลจากลมคาทง 2 ทศทางเตมๆ

5. ในบรเวณเขตรอน ประชากรจะมการตงถนฐานบนเทอกเขาสเงมากกวาทราบ เนองจากอากาศเยนสบาย นอกจากนยงมประชากรหนาแนนบรเวณชายฝงตะวนออกและตะวนตกเฉยงใต ซ งมทราบอดมสมบเรณและมอากาศอบอนชน

6. ทวปอเมรกาเปนดนแดนทมปาดงดบกวางใหญทสดในโลก และยงไดชอวาเปนดนแดนแหงพชผลเมองรอนและสนแรอกดวยดงนนสนคาสงออกทสำาคญๆ

7. ประเทศสวนใหญใชภาษา ฤสเปน’ เปนภาษาราชการ8. ดานตะวนตกมกระแสนำาเยนจากแถบขวโลกไหลผาน นนกคอ กระแสนำาเยน ฤฮมมโบลดต’ (กระแสนำาเยนเปรเ) ทำาให

ชายฝงดานตะวนตกไมรอนมากนก9. เขตปศสตวขนาดใหญ พบบรเวณทราบสเงบราซ ล10. นอกจากวฒนธรรมดงเดมของชาวอนเดยนแลว วฒนธรรมตะวนตกทเขามาเผยแพรโดยชาวสเปนและโปรตเกสตงแต

ครสตศตวรรษท 16 ไดกลายเปนพนฐานของสงคมเกอบทกประเทศมาจนถงปจจบน เรยกวา “วฒนธรรมลาตนอเมรกา” ซ งมบทบาทสำาคญตอทวปอเมรกาใต

วกฤตสงแวดลอมระดบโลก1. ปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse effect) เกดจาก

• คารบอนมอนอกไซ ด(CO) : การเผาไหมทไมสมบเรณ • คารบอนไดออกไซ ด(CO2 ) : การเผาไหมเชอเพลง • คลอโรฟลเออคารบอน (CFC) : กระปอองสเปรย • มเทน (CH4 ) : การทำานาปลเกขาว • ไนตรสออกไซ ด(N2 O) : ปอยไนโตรเจน

2. เอลนญโญ (El Nino)ปรากฏการณนเกดจากลมสนคาทจะพดไปออสเตรเลยเกดหมดแรง (มกำาลงออนตวลง) ทำาใหกระแสนำาอนไหล

ยอนกลบมาทเดม ผลทเกดขนคอ บรเวณประเทศเปรเและเอกวาดอรฝนตกหนกมาก รวมถงบรเวณชายฝงดงกลาวยงขาดสารอาหารทำาใหปลาลดลง ชาวประมงจบปลาไมได เลยรองตะโกนวา “....เอลนญโญ.... เอลนญโญ.....” เปนภาษาสเปนแปลวา พระบตร เพราะเหตการณน เกดในชวงเทศกาลครสตมาส

3. ลานญญา (La Nina)

ลานญญา เปนปรากฏการณทเกดขนหลงจากเกดเอลนญโญแลว และมลกษณะตรงขามกบ เอลนญโญอยางสนเชง โดยเกดจากอณหภเมของผวนำามหาสมทรแปซ ฟกเยนขนกวาปกต ทำาใหลมสนคามกำาลงวงชาขน (กำาลงแรงขน)ผลทตามมา คอ พนททฝนตกอยเแลวกตกหนกมากขน หรอพนททแหงแลงกแหงแลงมากขน ซ งตางจากเอลนญโญทเหตการณจะพลกผนประมาณวา จากหนามอเปนหลงมอกนเลยทเดยว

กฎหมายเกยวกบสงแวดลอมระหวางประเทศ

1. Agenda 21 วตถประสงค คอ แผนปฏบตการ 21 เปนผลทไดจากการประชมดานสงแวดลอมทเมองรโอเดอจาเนโร ประเทศบราซ ล เปนการกำาหนดแนวทางการพฒนาโลกในอนาคตอยางยงยน

2. อนสญญาเวยนนาและพธสารมอนทรออล วตถประสงค คอ จดทำาขนเพอลดและยกเลกการใชสาร CFC สาร Halon และสารอนๆ ทมผลทำาใหชนโอโซ นเบาบางลง

3. พธสารเกยวโต วตถประสงค คอ ใหประเทศทพฒนาแลวลดการปลอยกาซ เรอนกระจก และเปนกฎหมายระหวางประเทศฉบบเดยวในปจจบน ทไดรบการยอมรบใหเปนหลกปฏบตสากล เพอแกปญหาภาวะโลกรอน พธสารเกยวโต จะสนสดลงป พ.ศ. 2563

4. อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภเมอากาศ (UNFCCC) วตถประสงค คอ ลดปรมาณการปลอยกาซ เรอนกระจกจากกจกรรมตางๆ ของมนษย เพอใหระบบนเวศสามารถปรบตว และผลกดนใหมการพฒนาเศรษฐกจอยางยงยน อนสญญานเปนทมาของ พธสารเกยวโต ดวย

5. อนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศซ งชนดสตวปา และพนทใกลสเญพนธ : อนสญญาไซ เตส เรยกอกชอวาอนสญญาวอชงตน วตถประสงค คอ คอยควบคมการคาสตวปาและพรรณพชทหายากหรอใกลสเญพนธ เพอไมใหสตวปาและพรรณพชสเญพนธไปจากโลก

6. อนสญญาวาดวยการอนรกษพนทชมนำา : อนสญญาแรมซ าร วตถประสงค คอ อนรกษพนทลมนำาซ งมความสำาคญในฐานะแหลงระบบนเวศทอดมสมบเรณ

7. อนสญญาวาดวยการเคลอนยายและการกำาจดของเสยอนตรายขามแดน หรอ อนสญญาบาเซ ลวตถประสงค คอ ควบคมการสงสารเคมขามพรมแดน และปองกนการถายเทกากของเสยอนตรายจากประเทศอตสาหกรรมทพฒนาแลวไปยงประเทศกำาลงพฒนา

8. อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ (CBD) วตถประสงค คอ อนรกษความหลากหลายของชวภาพ เพอปองกนการสเญพนธและความเสยหายในระบบนเวศของโลก