บทที่ 1 ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต และ...
TRANSCRIPT
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
บทท 1 : ธรรมชาตของสงมชวต และ การศกษาชววทยา
SLD : Smart Learning Diagram
1. บทนา ชววทยา (Biology)
1.1 ความหมายของชววทยา
ชววทยา ภาษาองกฤษใชคาวา Biology มาจากภาษากรกโบราณ 2 คาคอ Bios + Logos
โดย Bios แปลวา สงมชวต , Logos แปลวา ความคดและเหตผล
ดงนน Biology จงหมายถง การศกษาทเ กยวของกบสงมชวตดวยเหตและผล
ถามองในแงคาศพทภาษาไทย คาวา ชววทยา เปนคาสมาส มาจากคา 2 คา คอ ชว+วทยา ชว แปลวา ชวต
และ วทยา แปลวา วชาความร ดงนน ชววทยา จงหมายถง "วชาทวาดวยการศกษาเกยวกบสงมชวต" นนเอง . .
Q : 1. ขอใดเปนความหมายของวชาชววทยาทถกตองทสด
1. เปนวชาทศกษาทเกยวของกบสงมชวตทกชนด 2. เปนวชาแขนงหนงของวชาวทยาศาสตร
3. เปนวชาทศกษาทเกยวของกบสงมชวตดวยเหตและผล 4. เปนวชาทศกษากระบวนการรวมถงโครงสรางของสงมชวต
2. วชา ชววทยา มสวนประกอบทสาคญคอ Q :
1. ความรเกยวกบสงมชวต 2. กระบวนการทางวทยาศาสตร 3. ความรเกยวกบเคม 4. ขอ 1 และ 2 ถก
BIOCHEDPED | 2 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
1.2 ความสาคญของชววทยา
1.2.1 ดานโภชนาการ เชน การปรงอาหารอยางไรใหมประโยชน ไดสารอาหารครบถวน อะไรกนได
กนไมได สารอาหารไหนทนาไปปรงอาหารแลวเสอมสภาพ รวมไปถงการถนอมอาหาร ฯลฯ
1.2.2 ดานการแพทยและสาธารณสข เชนการปองกนโรค การรกษาเยยวยา ฯลฯ
1.2.3 การควบคมศตรพชและสตว เชน การกาจดศตรพช โดยใหผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด
1.2.4 การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการปองกนมลภาวะของสงแวดลอม
1.2.5 การพฒนาประเทศในทก ๆ ดาน ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ ซงดแลว กไมนาจะเกยวกบวชา
ชววทยา แทจรงแลว ทกดานสมพนธกนหมด ยกตวอยางเชน การปลกผลไมโดยใชความรทางชววทยา สามารถเพม
ผลผลตมกาไรได กนบวา ความรทางชววทยา กสามารถไปพฒนาทางดานเศรษฐกจของประเทศชาต ไดเหมอนกน
จากรป การผาตด และการกรดยางพารา ลวนใชความร ดานชววทยาทงสน
3. เทคโนโลยชวภาพ มประโยชนทางดานการแพทยและสาธารณสข อยางไร Q :
ก. การผลตวคซนปองกนไขหวดสายพนธใหม 2009 ข. การผลตยาเพนซลลน
ค. การใชลนหวใจเทยม ง. การผลตกระบอกและเขมฉดยา
1. ก ข ค 2. ก ข ง 3. ก ค ง 4. ข ค ง
4. ขอใดเปนคานวณโดยนาความรทางชววทยามาใช Q :
1. การคานวณความเปนไปไดของลกษณะของลกทเกดจากพอและแมตาบอดส
2. การคานวณจานวนรอบของกงหนน าทพดนาเขาไรองน
3. การคานวณความเรวของน าในแมนาทไหลจากเขอนแกงเสอเตน
4. การคานวณงานทคนถอของขนบนไดไป 5 เมตร
5. เทคโนโลยชวภาพ มประโยชนทางดานพลงงาน อยางไร Q :
1. การผลตแอลกอฮอลจากยสต 2. การรณรงคไมสรางมลพษในอากาศ
3. การใชกาจดแมลงโดยไมใชสารเคม 4. การกาจดยงลาย
6. ขอใดเปนประโยชนขอหนงของการศกษาชววทยา Q :
1. ทาใหรวธแกไขเบองตนเวลาเกดบาดแผล 2. ทาใหปรงสารเคมในการผลตนายาลางจานไดถกตอง
3. ทาใหประเมนความเรวการวงของสนขไดแมนยา 4. ถกทกขอ
รปจาก : http://www.kroobannok.com/news_pic/p26109171241.jpg รปจาก : http://www.tnews.co.th/html/read.php?hot_id=1200.jpg
BIOCHEDPED | 3 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
1.3 ชวจรยธรรม
“ ชวจรยธรรม (Bioethics)” หมายถง การปฏบตตอสงมชวตอยางมคณธรรม ไมทาราย หรอทาอนตรายตอสตว
หรอมนษยทจะทดลองคนควาหาขอมลตางๆ เพอการศกษาหรอวจย
- ในกรณศกษาโครงสรางภายในของรางกายสตว เราจาเปนตอง ผาสวนของรางกายนนๆ เราอาจใชสตวทตายแลว
หรอมนษยทเสยชวตแลว (ในทนเรยกวาอาจารยใหญ) หรอถาหากจาเปนตองดการทางานขณะทมชวตอย กตองหลกเลยง
การกระทาทอนตรายตอสตวใหมากทสด หลกเลยงการทรมานสตว (ตามขอกาหนดในจรรยาบรรณการใชสตวทดลอง)
- ตระหนกตอคณคาของสตวทนามาทดลอง ซงเราตองใชสตวจานวนทนอยทสดเพอใหไดความรใหมากทสด
- ใชความรในทางทดงาม ถกตอง ไมขดตอกฎหมาย เชน การผลตอาวธชวภาพ การใชสารเคมฆาคน
- มความรบผดชอบตอสงคม เชน ทดลองยากบมนษย แลวตอมามนษยคนนนเกดโรคหรอเสยชวต
ดงนน กอนทจะทาการทดลองเราตองคานงถงความเสยงทจะตามมาดวย ตวอยางถดไปเชน การทดลองโคลนนงมนษย
ซงอาจกอใหเกดปญหาครอบครวตามมาได
นยามของคาตางๆ
- จรรยาบรรณ หมายถง หลกความประพฤตอนเหมาะสม แสดงถงคณธรรมและจรยธรรมในการประกอบอาชพท
กลมบคคล แตละสาขาวชาชพประมวลขนไวเปนหลก เพอใหสมาชกในสาขาวชาชพนนๆ ยดถอปฏบต เพอรกษาชอเสยง
และสงเสรมเกยรตคณ ของสาขาวชาชพของตน
- สตวทดลอง หมายถง สตวทถกนามาเพาะเลยงในทกกขง สามารถสบสายพนธไดซงมนษยนามาใชเพอ
ประโยชนในเชงวทยาศาสตรและเทคโนโลยทกสาขา
- ผใชสตว หมายถง ผใชสตวในงานวจย งานทดสอบ งานสอน และงานผลตชววตถ ในเชงวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยทกสาขา
ขอมลนยามของคาตางๆ อางองจาก : จรรยาบรรณการใชสตวเพองานทางวทยาศาสตร โดย คณะทางานราง “จรรยาบรรณการใชสตว”
และ คณะอนกรรมการกากบดแลและสงเสรมการปฏบตตาม “จรรยาบรรณการใชสตว” สภาวจยแหงชาต
7. ปรากฏการณทางชววทยาขอใดทเปนผลมาจากการกระทาของมนษย Q :
1. นาทะเลเนา เพราะปลาในทะเลตาย เนองจากมนามนเคลอบผวน า 2. สตวไมมทอยอาศย เพราะเกดไฟปา
3. มนษยและสตวลมตายเปนจานวนมาก เนองจากสนามพดชายฝง 4. การเปลยนจากใบเปนหนามของตนกระบองเพชร
8. ปรากฏการณทางชววทยาขอใดทไมไดเปนผลมาจากการกระทาของมนษย Q :
1. แมลงมภมคมกนทแขงแรงตอยาฆาแมลงทออกใหมเรอยๆ 2. ภเขานาแขงทขวโลกละลาย เรวขนเรอยๆ ทกป
3. ตนไมตายททบถมอยใตดน เปลยนจากเนอไมกลายเปนหน 4. การสญพนธของสตวสงวน หลายๆชนด
9. ขอใดเปนอาชพทเกยวของกบวชาชววทยาโดยตรง Q :
1. อาจารยสอนวชาชววทยา 2. นกพนธวศวกรรม 3. ผบรหารหางขายผลไม 4. รฐมนตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ
BIOCHEDPED | 4 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
10. ขอใดกลาวถง ความหมายของ ชวจรยธรรม ไดถกตองทสด Q :
1. การมความเมตตาตอสตวทจะนามาทาการทดลอง
2. การปฏบตตอสงมชวตอยางมคณธรรม เพอการศกษาหรอวจย โดยไมทาอนตรายตอสตว ถาไมจาเปน
3. หลกความประพฤตอนเหมาะสมของนกชววทยา โดยแสดงถงคณธรรมและจรยธรรมในการปฏบตงาน
4. การใชสตวทดลอง จานวนทนอยทสดเพอใหไดความรใหมากทสด เพอลดความสญเสย
11. วนหนงมคนมาใหแพทยทาแทง ประเดนใดทแพทยควรจะคานงเปนอนดบแรก Q :
1. การทาแทงนนผดกฎหมาย 2. การทาแทงนนผดศล และ จรรยาบรรณ
3. การทาแทงนนจะทาอนตรายแกผทาแทงได 4. การทาแทงนนเปนเรองนาเศราของสงคมไทย
12. รฐมนตรกระทรวงสาธารณสข ของบประมาณกวาแสนลานในการวจยผลตวคซนปองกนโรคไขหวดใหญสายพนธQ :
ใหม แตนายกรฐมนตรไมให เพราะตองนาเงนจานวนนไปดาเนนนโยบายอน อะไรเปนสงแรกทนายกรฐมนตรควรตระหนก
1. ชวตคนมคามากกวาผลประโยชนอน
2. ถาใหงบแกกระทรวงสาธารณสข แลว เกรงวาจะมการทจรตคอรบชนภายในกระทรวง
3. ถาใหงบแกกระทรวงสาธารณสข แลว เกรงวา งบประมาณประเทศจะไมพอใช
4. นโยบายอนททาอยน กบชวตคน อะไรสาคญกวากน
13. ขอใดเปนปญหาทสาคญทสด ทเปนผลมาจากการโคลนนงมนษย Q :
1. ปญหาประชากรลนโลก 2. ปญหาครอบครว 3. ปญหาดานเศรษฐกจ 4. ปญหาลกทเกดมาพการไมสมประกอบ
14. หากทานทาสตวทดลองสตวตาย ระหวางการทาการทดลอง อะไรเปนประเดนแรกททานจะคานง Q :
1. เราทาผดกฎจรรยาบรรณการทดลองสตวรเปลา 2. เราทาอะไรผดพลาดไปหรอไม
3. สตวทดลองเกดมาเพอทดลองอยแลว ตายไปกเบกตวใหม 4. สตวนนชางออนแอเสยจรงๆ
15. การนาขอมลของใครมานาเสนอนน ควรจะตองอางองผคนพบไวดวยเพราะเหตใด Q :
1. เพอใหเกยรตแกผคนพบขอมลนนๆ 2. เพอสงเสรมใหผคนพบมรายไดมากขน
3. เปนมารยาทของผนาเสนอ 4. ถกทงขอ 1 และ 3
16. ขอใดถอวาเปนชวจรยธรรม Q :
1. คานงถงผลกระทบทเปนผลเสยทเกดจากการวจยของเรา 2. การหลกเลยงการทรมานสตว
3. การนาความรจากการทดลองมาใชในทางทดงาม 4. ถกทกขอ
รปจาก : http://www.nomsod.com/content/7271 รปจาก : SCI Cover Story วทยาศาสตร เทคโนโลย พ.ค. 2551 รปจาก : http://www.siam1.net/article-6290.html
BIOCHEDPED | 5 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
1.4 สาขาของวชาชววทยา
ชววทยาเปนวทยาศาสตรชวภาพ ประกอบดวยสาขามากมาย เชน
- Acarology วทยาเหบไร (ศกษาเกยวกบเหบและไร)
- Anatomy กายวภาคศาสตร (ศกษาเกยวกบโครงสรางสวนตางๆของสงมชวต)
- Bacteriology แบคทเรยวทยา (ศกษาเกยวกบแบคทเรย)
- Biochemistry ชวเคม (ศกษาเกยวกบโครงสรางของสารชวโมเลกลในสงมชวต)
- Biotechnology เทคโนโลยชวภาพ (ศกษาและการประยกตใชเทคโนโลยดานชววทยา)
- Botany พฤกษศาสตร (ศกษาเกยวกบพช)
- Cytology เซลลวทยา (ศกษาเกยวกบเซลล)
- Ecology นเวศวทยา (ศกษาเกยวกบความสมพนธสงมชวตดวยกน และสงมชวตกบสงแวดลอม)
- Entomology กฏวทยา (ศกษาเกยวกบแมลง)
- Embryology คพภวทยา (ศกษาเกยวกบตวออนของสงมชวต)
- Ethology พฤตกรรมศาสตร (ศกษาเกยวกบพฤตกรรมของสตว)
- Evolution ววฒนาการ (ศกษาเกยวกบการเจรญเปลยนแปลงของสงมชวตจากอดตจนถงปจจบน)
- Genetics พนธศาสตร (ศกษาเกยวกบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวต)
- Helminthology พยาธวทยา (ศกษาเกยวกบหนอนพยาธชนดตางๆ)
- Icthyology มนวทยา (ศกษาเกยวกบปลา)
- Malacology วทยาหอย (ศกษาเกยวกบหอย)
- Mammalogy วทยาสตวเลยงลกดวยนม (ศกษาเกยวกบสตวเลยงลกดวยนม)
- Microbiology จลชววทยา (ศกษาเกยวกบจลนทรย)
- Morphology สณฐานวทยา (ศกษาเกยวกบลกษณะรปราง โครงสรางของรางกาย)
- Mycology เหดราวทยา (ศกษาเกยวกบเหดรา)
- Nutrition โภชนาการ (ศกษาเกยวกบสารอาหาร และความสาคญของสารอาหาร)
- Ornithology ปกษวทยา (ศกษาเกยวกบนก)
- Paleontology บรรพชวนวทยา (ศกษาเกยวกบซากโบราณ)
- Parasiology ปรสตวทยา (ศกษาเกยวกบปรสตของสงมชวต)
- Phycology สาหรายวทยา (ศกษาเกยวกบสาหราย)
- Physiology สรรวทยา (ศกษาเกยวกบหนาทการทางานของอวยวะในรางกาย)
- Protozology โพรโตซววทยา (ศกษาเกยวกบโพรโตซว)
- Taxonomy อนกรมวธาน (ศกษาเกยวกบการจดหมวดหม การตงชอและการเรยกชอสงมชวต)
- Virology ไวรสวทยา (ศกษาเกยวกบไวรส)
- Zoology สตววทยา (ศกษาเกยวกบสตว)
BIOCHEDPED | 6 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
2. ลกษณะของสงมชวต
สงมชวต (Organism) มลกษณะพเศษทแตกตางกบสงไมมชวต ซงเกณฑในการแยกสงมชวตออกจาก
สงไมมชวตสามารถนามาสรป ได 7 ประการ ไดแก
2.1 สงมชวตมการสบพนธ (Reproduction) ซงลกษณะนเปนลกษณะทสาคญทสดของสงมชวต
เปนกระบวนการเพมจานวนของสงมชวตชนดเดยวกนเพอดารงรกษาเผาพนธไว ถาสงมชวตไมสบพนธกจะสญพนธ
การสบพนธม 2 แบบ คอ การสบพนธแบบอาศยเพศ และการสบพนธแบบไมอาศยเพศ
2.1.1 การสบพนธแบบไมอาศยเพศ (Asexual Reproduction)
2.1.1.1 Binary Fission คอ การแบงเซลลออกเปน 2 สวน พบในสงมชวตเซลลเดยว เชน Amoeba,
Paramecium ฯลฯ
17. การปราบศตรพชโดยใชแมลงเปนการนาความรทางชววทยาสาขาใดมาใช Q :
1. สตววทยา 2. กฏวทยา 3. คพภวทยา 4. นเวศวทยา
18. การคานวณความเปนไปไดของลกษณะสของลกนกทเกดจากแมนกสขาวกบพอนกสดา ตองใชความรทางชววทยาสาขาใด Q :
1. สตววทยา 2.ปกษวทยา 3. สรรวทยา 4. พนธศาสตร
19. ชววทยาสาขาใด ทศกษาเกยวกบความสมพนธสงมชวตดวยกน และสงมชวตกบสงแวดลอม Q :
1. ววฒนาการ 2. พฤตกรรมศาสตร 3. นเวศวทยา 4. อนกรมวธาน
20. สาขาของวชาชววทยาสาขาใดทศกษาเกยวกบหอย Q :
1. Phycology 2. Zoology 3. Malacology 4. Ethology
21. การนาความรชววทยาไปประยกตกบความรวชาธรณวทยา จะตองใชความรสาขาใดของชววทยามากทสด Q :
1. สตววทยา 2. บรรพชวนวทยา 3. ชวเคม 4. สณฐานวทยา
22. ถาเราตองการศกษาของวฏจกรของไนโตรเจน คารบอนไดออกไซด อยางลกซง เราควรเลอกเรยนวชาชววทยาสาขาใด Q :
1. Nutrition 2. Taxonomy 3. Cytology 4. Ecology
23. ถานกเรยนคนพบสงมชวตใหม แตไมรวาจะจดเขาส Kingdom ไหน Phylum ไหน นกเรยนควรศกษาวชาชววทยาสาขาใด Q :
1. Physiology 2. Taxonomy 3. Paleontology 4. Ecology
รปจาก :
http://2.bp.blogspot.com/_v8gSg3GrNOQ/TFmZ3cY5HwI/A
AAAAAAAAD0/xaRY_Ff365g/s1600/large_white-cells.jpg
รปจาก : http://www.sciencephoto.com/media/157479/view รปจาก : http://sciformix.com/printer.php?q=paramecium-reproduction&page=5
รปจาก :
http://ww
w.salem
.k12.va.us/staff/jwright/vocabulary/binary_fission.htm
l
BIOCHEDPED | 7 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
2.1.1.2 Budding คอการแตกหนอเปนการสรางตวออนแลวจงทาใหตวออนเจรญเตบโตเอง การ
สบพนธแบบน พบมากในสตวชนตา ทมโครงสรางไมซบซอน เชน ยสต ไฮดรา แตกพบไดบางในพชบางชนดเชน
กลวย ไผ เปนตน
2.1.1.3 Regeneration คอการงอกใหม การงอกใหมเกดจากมการถกตดชนสวน แลวทาใหชนสวนนน
เจรญเปนตวใหม เชน การตดดาวทะเลเปน 3 สวน แลวละสวน กจะงอกใหม เปนดาวทะเล 3 ตว
2.1.1.4 Sporulation เปนการสบพนธโดยการทเซลลแบงนวเคลยสแบบไมโตซสหลาย ๆ ครง จนได
นวเคลยสเกดขนจานวนมากแลวแบงไซโตพลาสซมมาหอหมรอบ ๆ เปนเซลลขนาดเลก แตละเซลลเรยกวา “สปอร” เมอ
สปอรแกเตมทจะปลวไปโดยอาศยลม หรอลอยไปกบกระแสน า เมอมสภาพแวดลอมเหมาะสมกจะงอกเจรญเปนหนวยชวต
ใหมเหมอนหนวยชวต ทใหกาเนด พบในสงมชวตชนตา เชน
รปจาก : http://www.digitalhit.com/posters/p/3973620
รปจาก : http://www.labtechindia.net/budding-in-hydra-1612.html
รปจาก : http://tampabay365.com/budding-cactus/
รปจาก :
http://scienceforums.com/gallery/image/2032-yeast-cells-showing-budding/
รปจาก :
http://www.superstock.com/stock-photos-images/1566-403397 รปจาก : http://www.kudalaut.eu/en/dph/3832/Photos-Sale/Starfish
รปจาก : http://regentsprep.org/regents/biology/units/reproduction/asexual.cfm รปจาก : http://www.commanster.eu/commanster/Plants/Ferns/Ferns/Dryopteris.carthusiana.html
รปจาก :
http://www.shikshaservices.com/content/getSubMenuContent
/HOW%20DO%20ORGANISMS%20REPRODUCE/193
BIOCHEDPED | 8 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
2.1.1.5 Gemmule Formation เปนการสบพนธแบบหนงอยในรางกายของพอแม จะเจรญเปนสงมชวต
ตวใหมไดเมอถกปลอยออกมานอกรางกายพอแม พบในสงมชวตจาพวกฟองน า ซงจะเกดในฟองนาจดและฟองน าทะเล
บางชนด โดยการสรางเจมมลมปจจยทเกยวของคอแสงและอณหภม เมอตวแมตายไป เจมมลยงคงอยรอดได ซงจดเปน
ลกษณะการดารงพนธแบบหนง การฟกตวของเจมมลไมเกยวของกบฤดกาล แตเชอวาเกดจากความตองการภายในและ
ความตองการอาหาร
2.1.1.6 Fragmentation คอการขาดออกเปนทอนๆ โดยธรรมชาต นนคอ พรอมทจะขยายเผาพนธ เชน
การ fragmentation ของ Spirogyra สาหรายสเขยว เปนตน
2.1.2 การสบพนธแบบอาศยเพศ (Sexual Reproduction)
2.1.2.1 การปฏสนธ (Fertilization) คอการรวมตวของเซลลสบพนธของเพศผและเพศเมย ทาใหเกด
สงมชวตชนดใหม สงมชวตชนสงทวๆไป
2.1.2.2 Conjugation การสบพนธแบบการจบคกน เพอแลกเปลยนสารพนธกรรม จากนนจงแยกกน และ
แบงเซลลเพมจานวนตามปกต ซงสารพนธกรรมทวานน ไมสามารถแยกไดวาเปนเพศเซลลสบพนธผหรอเพศเมย พบใน
พารามเซยม ราดา สาหรายสไปโรไจรา
รปจาก :
Conflicting evidence for effect of tobacco on IVF outcomes
by Sarah Guy, MedWireNews, 5/24/2010.
รปจาก : http://www.webmd.com/baby/slideshow-fetal-development
รปจาก : สถาพร วรรณธนวจารณ และธญญรตน ดาเกาะ รปจาก : http://educationally.narod.ru/freshwaterlife1photoalbum.html
รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu
รปจาก :
http://biodidac.bio.uottawa.ca/Thumbnails/
PROT018B-GIF.htm
BIOCHEDPED | 9 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
2.1.3 การสบพนธแบบกงอาศยเพศและไมอาศยเพศ
2.1.3.1 Parthenogenesis กระบวนการทสงมชวตเกดขนมาไดจากไขทไมถกผสม หรอการทไขไมถก
ผสมเจรญเปนตวได ตามกระบวนการกอนเปนไขจะตองผานกระบวนการ meiosis เปนขบวนการสรางเซลลสบพนธ ถอวา
เปนการสบพนธแบบอาศยเพศ แตเปนครงเดยวเพราะขาดกระบวนการปฏสนธ พบในสงมชวตไดแก ผง มด ตอ แตนตวผ
แมลงสาบบางชนด เพลยออนไมไผ
Parthenogenesis จดเปนกง Sexual เพราะมการสรางเซลลสบพนธ ม 2 แบบ คอ
- Natural Parthenogenesis เกดในธรรมชาต พบใน ผง มด ตอ แตน ในตวอยางนจะยกตวอยางเปนผง
ไขไมผสมม n เดยว จะเปนตวผ สวนไขทไดรบการผสมจะม 2n จะเปนตวเมย สวนใหญเปนผงงาน แตจะมบางตวอาจจะ
เปนผงนางพญา ซงขนกบหองทนางพญาไปวางไข ถาเปนหองสเหลยมเลกๆ Worker พเลยงกจะเลยงใหเปนผงงาน แตถา
เปนหองรปไข ผงงานกจะเลยงใหเปนนางพญา ถาเปนผงตวผนนเกดจากทไมผสมกม n เดยว ถาผงตวเมยเกดจากไขทผสม
จะม 2n เหมอนกบ มด ตอ แตน นอกจากนนพบในพวก Rotifer เปนสตวชนตา และพบในแย ซงเปนสตวมกระดกสนหลง
- Artificial Parthenogenesis ไมเกดโดยธรรมชาต เปนการกระตนโดยมนษย โดยอาจใชเขมแทงหรอใชสารเคม
เชน หอยเมน กระตนใหไขหอยเมนทไมผสม กระตนใหเจรญเปนตวได โดยไมตองผสมกบ สเปรม การทาเชนนหาก
เปรยบเทยบกบพช จะเรยกวา Parthenocarpy หรอเรยกในผลทเกดมาวา Parthenocarpic Fruit ในกรณของพชนน ผลทเกด
จะไมมเมลดนนเอง
***ระวง !! การสบพนธของ ปลวก ไมใช การสบพนธแบบ Parthenogenesis เหมอน ผง มด ตอ แตน
ขอมลการสบพนธ Parthenogenesis : ตารา ชววทยา สตววทยา 2 หนา 11 โดยคณะกรรมการโครงการตาราวทยาศาสตรและคณตศาสตรมลนธ สอวน.
ทปรกษา โดย รศ. ดร.อษณย ยศยงยวด , ผแตงเลม 2 โดย รศ.สมา ชยสวสด ผศ.ผสด ปรยานนท และ ผศ. ดร. มาลน ฉตรมงคลกล
รปจาก : Pednoi Family รปจาก : Apichat Ammauy
Parthenogenesis :
BIOCHEDPED | 10 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
2.2 สงมชวตมการ Metabolism
คอกระบวนการเคมทกอยางทเกดขนภายในสงมชวต โดยใชเอนไซมเปนตวเรงปฏกรยา ซงสามารถจาแนก
ออกเปน 2 ประเภทใหญๆ ไดดงน
2.2.1 Anabolism เปนสวนหนงของ กระบวนการสรางและสลายโมเลกลอาหาร ในการดารงอยของ
สงมชวต ทสรางใหสารประกอบมขนาดใหญขน เชน การสงเคราะหโปรตนจากกรดอะมโน การสะสมไกลโคเจนใน
กลามเนอและตบจากกลโคส เปนตน
2.2.2 Catabolism เปนสวนหนงของ กระบวนการสรางและสลายโมเลกลอาหาร ในการดารงอย
ของสงมชวต เปนการสลายโมเลกลจากใหญใหเลกลง พรอมกบไดพลงงานออกมาดวยในรปสารทเรยกวา ATP
24. คณสมบตใดเปนเกณฑทสาคญทสด ในการตดสนวาเปนสงมชวตหรอไม Q :
1. มการเจรญเตบโต 2. สามารถสบพนธได
3. มการตอบสนองตอสงเรา 4. สามารถเคลอนทไปอกทหนงไดดวยตนเอง
25. การสบพนธ แบงเปน 2 แบบ ตามหลกสากลไดวาอยางไร Q :
1. การสบพนธแบบใช อสจ กบ แบบใชไข 2. การสบพนธแบบแบงเปนสองสวน กบ แบบแบงเปนหลายสวน
3. การสบพนธแบบอาศยเพศ กบ แบบไมอาศยเพศ 4. การสบพนธแบบปฏสนธภายใน กบ แบบปฏสนธภายนอก
26. ขอใดไมใชการสบพนธแบบไมอาศยเพศ Q :
1. Regeneration 2. Binary Fission 3. Conjugation 4. Sporulation
27. ขอใดเปนการสบพนธแบบไมอาศยเพศ Q :
1. Parthenogenesis 2. Conjugation 3. Fertilization 4. Gemmule Formation
28. Parthenogenesis เปนการสบพนธทพบในสตวประเภทใด Q :
1. วว ควาย 2. มด ผง 3. ชาง มา 4. สนข แมว
29. Conjugation เปนการสบพนธทพบสงมชวตประเภทใด Q :
1. สงมชวตทมเพศเดยว 2. สงมชวตทมสองเพศภายในตวเดยวกน
3. สงมชวตทมสามเพศในตวเดยวกน 4. สงมชวตทไมมเพศ
30. Binary Fission เปนการสบพนธลกษณะใด Q :
1. การสรางตวออนไวภายในแลวจงคลอดออกมา 2. การแตกหนอ แลวสลดออกมา
3. การแบงเซลลเปน 2 สวน 4. การซอมแซมสวนทขาดไปจนเตมตว
31. เหตใด นกวทยาศาสตรจงจดวา ไวรส และไวรอยด เปนสงมชวต Q :
1. เพราะ สามารถทาอนตรายแกมนษยได 2. เพราะ สามารถแพรพนธได
3. เพราะ ตองอาศยในเซลลสงมชวตในการเจรญเตบโต 4. เพราะ เปนสงมชวตเหมอน แบคทเรย และ อะมบา
BIOCHEDPED | 11 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
..
2.3 สงมชวตมการเจรญเตบโต และมพฒนาการ
การเจรญเตบโต หมายถง “การเปลยนแปลงทางดานขนาดรปราง ปรมาณ ทาใหมจานวน เพมขนหรอมการ
ขยายมากขน”
พฒนาการ หมายถง “กระบวนการของการเจรญเตบโตทมการเปลยนแปลงอยางเปนระบบ ระเบยบ
- ทางชววทยาการเจรญเตบโต (Biodevelopment) ตองม 3 ลกษณะประกอบเขาดวยกน ไดแก
1. การเพมจานวนเซลล (Cell Multiplication)
2. การเปลยนแปลงรปรางของเซลล (Cell Differentiation)
3. การเกดอวยวะและรปรางของสงมชวต (Organogenesis and Morphogenesis)
31. ขอใดเปนกระบวนการ Metabolism ทเปน Anabolism Q :
1. กระบวนการการสงเคราะหดวยแสง 2. การยอยโปรตน 3. การขบถายของเสย 4. ถกทกขอ
32. ขอใดเปนกระบวนการ Metabolism ทเปน Catabolism Q :
1. การหายใจระดบเซลล (Cellular respiration) 2. กระบวนการสรางสารพนธกรรม 3. การดดซมนาและแรธาต 4. ผดทกขอ
33. การสงเคราะหสารประกอบทมขนาดเลกลง ไดแก การสรางสารพลงงานสง ในรป ATP นน เรยกวา อะไร Q :
1. Catabolism 2. Anabolism 3. Ametabolism 4. Enabolism
34. ขอใดเปนกระบวนการ Metabolism ทเปน Catabolism Q :
1. การยอยอาหาร 2. กระบวนการสรางสารพนธกรรม
3. กระบวนการเปลยนแปง ไกลโคเจน ไปเปนนาตาล กลโคส 4. ขอ 1 และ 3 ถก
35. ขอใดเปนกระบวนการ Metabolism ทเปน Catabolism Q :
1. กระบวนการเปลยนกลโคสไปเปน ไพรเวท และ ATP 2. การตอบสนองตอสงเราทอนตราย
3. การมความรสกรอน หนาว 4. ผดทกขอ
รปจาก : http://www.bothong.ac.th/Biology3/112.html -- เวบไซดของโรงเรยนบอทองวงษจนทรวทยา
BIOCHEDPED | 12 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
. 2.4 สงมชวตมการตอบสนองตอสงเรา
สงมชวตตองมการตอบสนองตอสงเราเพอการเจรญเตบโต หรอเพอกจกรรมตางๆในเซลล รวมไปถงการหลบ
ภยอนตรายจากสงอนตรายตางๆ การตอบสนองนเอง ทาใหสงมชวตสามารถปรบตวกบสงแวดลอมตางๆ ได
2.5 สงมชวตมการรกษาสมดลภายในตนเอง (Homeostasis)
สงมชวตตางๆ เมอทากจกรรมตางๆ กจะใชหรอจะสรางสารเคมชนดหนงๆ เมอเกดการสะสมมากๆ กตอง
หาทางกาจดออก หรอถาขาดแคลนกตองหาเขามาเพม ยกตวอยางเชน คนวงออกกาลงกายอยางหนก เกดการใชออกซเจน
ปรมาณมาก ทาใหขาดออกซเจนไมพอ และรางกายมการเผาผลาญสารอาหารเพอสรางพลงงานทาใหมคารบอนไดออกไซด
เกดขนจานวนมาก จงตองการกาจดออก รางกายจงมกลไก เพมอตราการหายใจเพอเพมการนาเขาออกซเจนและกาจด
คารบอนไดออกไซด เปนตน
. ตวอยางการรกษาสมดล กเชน การรกษาสมดลน า-เกลอแร การรกษาสมดลกรด-เบส การรกษาสมดลอณหภม
การรกษาสมดลออกซเจน-คารบอนไดออกไซด ฯลฯ
36. การเจรญเตบโต และพฒนาการ มลกษณะอยางไร Q :
1. การทมจานวนเซลลเพมขน มการขยายมากขน อยางเปนระบบ
2. การทสงมชวตสามารถปรบตวตอสงแวดลอมไดอยางเหมาะสม
3. การเปลยนแปลงของสรระ ในทางทดมากขนในรนลก
4. ขอ 2 และ 3 ถก
37. ถามองในแงของการเจรญเตบโต การท Spermatid เปลยนรปเปน Spermatozoa เปนการการเจรญเตบโตลกษณะใด Q :
1. Organogenesis 2. Cell Differentiation 3. Morphogenesis 4. Cell Multiplication
38. Amoeba แบงเซลล เปน 2 เซลล เปนการเจรญเตบโตหรอไม Q :
1. เปน เพราะ มการเพมจานวนเซลล จาก 1 เซลล เปน 2 เซลล
2. ไมเปน เพราะ ถอวาเปนการสบพนธ มากกวาแงของการเจรญเตบโต
3. เปน เพราะ ถงจะมกแลวกตาม ทายสดแลว มวลสทธกมากกวาเดม ถอเปนการขยายขนาดเซลล
4. ไมเปน เพราะ อะมบาไมมการเปลยนแปลงรปรางและเกดอวยวะใหม
รปจาก :
http://www.klongdigital.com/gallery/detail.php?pic=../images_webboard3/id_34598_13.jpg
รปจาก :
http://www.bloggang.com/data/suandokmai/picture/1112395663.jpg
BIOCHEDPED | 13 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
2.6 สงมชวตมลกษณะจาเพาะ (Specific Traits)
สงมชวต ตองมลกษณะจาเพาะ ทาใหเราแยกไดวา สงมชวตนเปนสงมชวตชนดไหน เชน เมอเราเหนวว กรวา
สงมชวตนคอวว เปนตน การมลกษณะจาเพาะทาใหบทบาทสงมชวตในสงแวดลอมนนแตกตางกนไป
2.7 สงมชวตมการจดระบบ (Organization)
สงมชวตทกชนดประกอบดวยหนวยทเลกทสดคอ อะตอม (Atom)โดยหลายๆอะตอมรวมกนเปน โมเลกล
(Molecule) ซงโมเลกลเหลานนกจะรวมเปนออรแกเนลล (Organelle) ของเซลลเพอทาหนาทระดบเซลล หลายๆออร
แกเนลลรวมกนเปนเซลลตางๆ ซงมหลายชนดแตกตางกนไป เซลลเหลานนกรวมตวกนเปนเนอเยอ (Tissue) เนอเยอตางๆก
จะรวมตวเปนอวยวะ (Organ) ซงทาหนาทแตกตางกนไปในแตละอวยวะ หลายๆอวยวะ รวมกนเพอทางานอยางเปนระบบ
(System) เชน ตบ ลาไส กระเพาะ กจะรวมกนทาหนาทเปนระบบยอยอาหาร ระบบหลายๆระบบกจะรวมกนเปน ตว
สงมชวต (Organism) หลายสงมชวตชนดเดยวกน เราจะเรยกวา ประชากร(Population) ประชากรของหลายสงมชวต เรา
เรยกวา กลมของสงมชวต (Community) กลมของสงมชวตหลายกลมสงมชวต เราจะเรยกวา ระบบนเวศ (Ecosystem) และ
ระบบนเวศทงหมดในโลกรวมกนเราจะเรยกวา ระบบนเวศโลก หรอ โลกของสงมชวต (Biosphere) หรอจะเรยกวา ชวภาค
BIOCHEDPED | 14 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
39. โครงสรางดงรปถอเปนการจดระบบโครงสรางระดบใด Q :
1. Tissue 2. Organ 3. System 4. Organism
40. โครงสรางดงรปถอเปนการจดระบบโครงสรางระดบใด Q :
1. Organism 2. Population 3. Community 4. Ecosystem
41. โครงสรางดงรปถอเปนการจดระบบโครงสรางระดบใด Q :
1. Cell 2. Organ 3. Organelle 4. Organ
42. โครงสรางดงรปถอเปนการจดระบบโครงสรางระดบใด Q :
1. Ecosystem 2. Organ 3. System 4. Organism
43. ขอใดเรยงการจดระบบโครงสรางของสงมชวต (Specific Organization) ทไมถกตองจากเลกไปใหญ Q :
1. Organism Population Ecosystem 2. Cell Organism Biosphere
3. Organ Organism System 4. Organ System Organism
44. สงมชวตชนดเดยวกนมาอยรวมกนมากๆ เราจะเรยกวาอะไร Q :
1. ประชาชน 2. ประชากร 3. ฝงสงมชวต 4. ฝงชน
45. โครงสรางดงรปถอเปนการจดระบบโครงสรางระดบใด Q :
1. Organism 2. Population 3. Community 4. Ecosystem
BIOCHEDPED | 15 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
46. ภาพดงกลาวแสดงวาสงมชวตมคณสมบตประการใด Q :
1. การเจรญเตบโต 2. การปรบตว 3. การสบพนธ 4. ขอ 1 และ 3 ถก
47. ภาพดงกลาวแสดงวาสงมชวตมคณสมบตประการใด Q :
1. การมววฒนาการ 2. การปรบตว 3. การเจรญเตบโต 4. การสบพนธ
48. ภาพดงกลาวแสดงวาสงมชวตมคณสมบตประการใด Q :
\
1. การเจรญเตบโต 2. การปรบตว 3. การสบพนธ 4. ขอ 1 และ 3 ถก
49. ภาพดงกลาวแสดงวาสงมชวตมคณสมบตประการใด Q :
1. การมววฒนาการ 2. การปรบตว 3. การเจรญเตบโต 4. การสบพนธ
50. ภาพดงกลาวแสดงวาสงมชวตมคณสมบตประการใด Q :
1. การปรบตว 2. การตอบสนอง 3. การเจรญเตบโต 4. การมระบบโครงสราง
51. ภาพดงกลาวแสดงวาสงมชวตมคณสมบตประการใด Q :
1. การปรบตว 2. การตอบสนอง 3. การเจรญเตบโต 4. การมระบบโครงสราง
BIOCHEDPED | 16 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
A
a(n)- without
ab- away from
abduc- lead from
acanth- prickle
acer- without horns
acetabul- vinegar cup
aceto- acid
acin- cluster of grapes
acri- acrid, sharp
acro- summit, top
actin- ray
acust- of hearing
ad- towards
adipo- fat
adventit- coming to
aegopod- goat-foot
aestiv- summer
affer- carrying to
agrest- rural, wild
agro(st)- field
al(i)- wing
alb- white
allant- sausage
allium garlic
alopec- fox
altissim- tall
alve- pit, socket
ambly- blunt
ambul- walk
ammo- sand
amnio- fetal envelope
amoeb- change
amphi- both
amplex- clasping
ampulla- flask
amygdala- almond
shaped organ
amyl- starch
an- without
ana- up, back, again
anatol- east
Anagallis- delightful
anchus- bend, bay
andr- male
anemo- wind
angi- vessel
angul- angle
angusti- narrow
ankylo- stiff jointed
annu- annual
anomo- lawless,
irregular
anser- geese
ante- before
antho- flower
anthro- human
anti- against, opposite
antr- cave
apo- separate, from
aqua- water
aguilin- eagle-beaked
arach- spider
arbor- tree
arc- arch
arch(ae/i)- ancient
arct(i/o)- north, bear
are- space
areni- sandy
arg(en/lyr)- silver
arthro- joint
artic- jointed
artio- even-numbered
arundin- reed-like
asc- sac
asper- rough
aspid- shield
ast(e)r- star
astrag- dice (originally
a knuckle bone)
ater, atra- black
Atlas= a
Titan(mythical giant)
who supported the
world on his shoulders
atr(ium)- vestibule
Atropos= one of the
Fates who cut the
thread of life
aur- ear, gold
austral- southern
auto- self
aux- grow
avi- bird
axi- axis
azyg- unpaired
B
baca- small berry
baccatus- berried
baena- walking
balan- acorn
barb- beard
basi- at the bottom
bat(is) skate, ray
bdella- sucker
bell- pretty
bi- two
bi(ola)- life
blast- germ
bore- north
botry- small bunch of
grapes
bov- ox
brachi- arm
brachy- short
brady- slow
branch- gill
brevi- short
brizo- to nod
bromo- oats, broom,
shadow
bronch- windpipe
bucca- mouth cavity
bulbos- bulbous
bulla- bubble, flask
bullat- wrinkled
buno- hill
bursa- pouch, purse
C
caduci- temporary
caec- blind
caerul- sky blue
caespit- tufted
calam- reed, aspen
calc- stone
calli- beautiful
callos callous
calor- heat
calyx cup, chalice
camp- field
campanula bell
cani- dog
cap(it)- head
capill- hair
capsella- small box
card- heart
carin- keel
cam- flesh
carotid- producing
stupor
carp- seed, wrist
cary- nut
cata- down
cauda- tail
cav- hollow
centi- hundred
ceph(al)- head
cera(s)(t)- horn
cerc- horns, lobes,
short tail
3. รากศพทชววทยา
ศพทในชววทยามกจะมรากศพทมาจากภาษาละตน และกรกโบราณ ทงนเพราะเปนภาษาทตายแลวซงจะไมมการ
เปลยนแปลงของภาษา ทาใหไมตองเปลยนไปมา และนบเปนศพททใชกนทวโลก ศพทในชววทยาคาๆ หนง ถานองๆ
ไมเคยรไมเคยเจอ อาจสามารถเดาความหมายจากรากศพทตอไปน
BIOCHEDPED | 17 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
cerebro- brain
cerv- neck
ch(e)ir- hand
chaero- to please
chaet- bristle
chamae- on ground
chel- turtle
cheno- goose
chiasm- crossing
chil- lip
chlamy- outer garment
chlor- green
choan- funnel
chondr- cartilage
chord- cord
chorion membrane
chrom- colour
chrys- golden
chyl- fluid
chym- juice
cili- eyelash
ciner- ashen, grey
cipit- head
circum- around
cirr- tentacle
(originally curl)
cl(e)ist- closed
clad- branch
clast- broken
clav- key
cleid- key
cleithr- bar, key
clin- bed, recline
cloaca sewer
coccus berry, grain
cochl- shell
coel- hollow
col(on) large intestine
coll- neck
collat- borne together
columella little column
com- with
commis- sent out
communis- colonial
commutat- changed
compact- compact
compress- flattened
con- with
conch- shell
condyl- knuckle
cono- cone
contra- opposite
convolvo- to entwine
copro- dung
cora(xlg)- raven
corb- basket
cord- heart
corium- leather
corn- horn
coron- crown
corp- body
cort- bark
cost- rib
cotyl- cup
crani- skull
crass- thick
crep- shoe
cribi- sieve
cric- ring
crispus curled
crist- crest
crosso- fringe, tassel
cru(rals)- shank
cruci- cross-like
crypt- hidden
cten- comb
cune-wedge
cusp- lance, point
cuti- skin
cyan- blue
cycl- circular
cyno- dog
cyst- capsule
cyt- cell
D
dactyl- finger
dasy- shaggy
deci- ten
decid- falling off
decuss- cross banding
deka- ten
delph- womb
delphis- dolphin
demi- half
dendr- tree
dent- tooth
derm- skin
dero- persisting
desmo- band
deut- second
dextro- right
di(a)- two
dia- through
didym- twin
digit- finger
dino- terrible
diplo- double
dipso- thirst
dissect- deeply cut
dodeca- twelve
don't- tooth
dors- back
drom- quick running
dubi- doubtful
dulci- sweet
duo- two
dur- hard
E
echino- spiny
echis- viper
eco- house
ecto- outside
effer- carrying away
effusus- loosely
spreading
ejacul- throw out
elasmo- plate, flat
elat- tall
-ell- diminutive
embio- living
embol- thrown in
endo- inside
engy- narrow
ensi- sword
entolenter- inside
eo- dawn, east
epi- upon
equi- horse, equal
erect- upright
erythr- red
esculent- edible
ethm- sieve
eu- well, very
eury- wide
ex- out of
exiguus- slender
exo- outside
extens- draw out
extra- beyond
extrins- coming from
F
fab- bean
falc- sickle-shaped
fallax- false
fasc(ic)- bundle
fatuus- foolish, useless
feli- cat
fer- carry
ficar- fig-like
fil- thread
fistul- hollow, tube
flacc- flabby
flav- yellow
flexu- wavy
flocculus- lock of wool
fluitans- floating
foen- hay
foetid- foul smelling
foli- leaf
fontan- fountain
foramen- opening
fornix- vault
fovea- shallow round
depression
fruticans- shrubby
fund- to pour
furc(ul)- fork
G
gal- milk
gale- weasel
gall- of France
gangli- knot
gano- shining
gast(e)r- stomach,
pouch
gemin- twins
gemm- bud
genu- knee, joint
geranium- crane
gerro- shield
gladi- sword
glen- socket
glia- glue
BIOCHEDPED | 18 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
glom(er)- half of yam
glo(ss/tt)- tongue
glut- sticky
gl(uly)c- sweet
glypt- carved,
engraved
gnaph- wool
gnath- jaw
goni- angle
gono- seed
gracil- slender
gram- of grass
gymn- naked
gyn- woman
gyr- turning
H
haem- blood
hal- salty
hallu(x/ci)- big toe
hamat- hook
haplo- single, simple
hasta(t)- spear-tip
shape
hect- hundred
heira- hawk
helios- sun
helminth- worm
helo- wart
hemi- half
hepa(r/t)- liver
hepta- seven
hetero- different
hex- six
hibem- winter
hippo- horse
hirsut- hairy
hispid- bristly
histri- actor
holo- complete, whole
homo- man, same
homal- flat
hormon- that which
excites
hortens- of gardens
humus- ground
hyal- glassy
hydr- water
hyemal- winter
hyo- U-shaped
hyper- above
hypo- beneath
I
ichthy- fish
-ida- like
-idae- ending of
zoological family
names
ileum- twisted
impar- unpaired
in- in, not
-in- diminutive
-inae- ending of
zoological sub-family
names
incarnat- flesh
coloured
incis- cutting in
incus- anvil
inermis- unarmed
inflexis- rigid
infra- under
inter- between
intra- within
iod- violet
-iola- diminutive
iris- rainbow
iso- equal
iter- passage
J
jug- yoked together
jungoljunc- to bind
K
ket- ketone
kilo- thousand
L
labi- lips
labyrinth- tortuous
passage
lacer- torn
lacrim- tears
lact- milk
lacuna- space
laevo- left
lagena- flask
lamella- leaf, layer
lan(at)- wool
lanceol(at)- lance-
shaped
lati- broad
lecith- egg yolk
lemm- skin, husk
lens- lentil, bean
leo(n)- lion
lepid- scale
lepto- slender
leuc- white
levator- lifter
lign- wood
ligul- strap-shaped
lin- line
ling- tongue
lip- fat
lith- stone
log(y)- discourse
loph- crest
lumen- cavity
luna- moon
lupus wolf
lute- yellow
lymph- clear water
lysis- loosen
M
macr- large
macula- spot
magni- large
maj- greater
mala- cheek
malleus- hammer,
mallet
mamma- breast
mandib- lower jaw
manu- hand
maritim- of the sea
marsupium- pouch
masseter- chewer
mast- nipple
mat(e)ri- mother
maxi- large
maxill- jaw
maxim- greatest
meatus- passage
medi- medium
medull- marrow
mega- large
mel(l)i- honey
melan- black
menin(x,g)- membrane
meno- moon
mer- part
meso- middle
meta- after
micro- small
milli- thousand
min- smaller
minim- smallest
mirabile- wonderful
miss- sent
mito- thread
mixi- mingle
moll- soft
monil- string of beads
mono- one
montan- of mountains
morph- form
motor- mover
multi- many
mural- walls
muri- mouse
myo- muscle, mouse
myri- countless
myx- mucous
myz- sucker
N
na(rls)- nose
necro- dead
necto- swimming
nema- hair
nemoral- in woods
neo- new
nephr- kidney
neur- nerve
nictitat- winking
nigr- black
non- not
nona- nine
noth- spurious
BIOCHEDPED | 19 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
notho- southern
noto- back, south
nu(clx)- nut
nuch- back of neck
nucle- little nut
nud- naked
nulli- none
nutans- nodding
O
obtect- concealed
obturat- closed
obtusi- blunt
occiden- Western
occip- back of head
oct- eight
odont- tooth
odor- fragrant
oecious- house of
oed- swollen
oen- wine
oesoph- gullet
officinal- used in
medicine
-oid- like
olecran- skull of
elbow
oleo- oily
olfact- smelling
oligo- few
oliva- olive
omaso- paunch
oment- fat skin
omm- eye
omo- shoulder
omphalo- navel
onto- existing
oo- egg
op(t)- eye
operculum- little cover
ophi- snake
ophthalmo- eye
opistho- behind
opoter- either
or- mouth
orbi- circle
orch- testicle
oriental- Eastern
ornith- bird
ortho- straight
os(ti)- mouth
os(s/t)- bone
ostrac shell
ot- ear
ovi- sheep
ovo- egg
oxys, oxus- sharp,
pointed
P
pachy- thick
palae- old
palli(um)- mantle
pallid- pale
palustri- in marshes
pan- ali
par(a)- near
parie- wall
parvi- little
patella- small dish
patens- spreading
pect(or)- chest
pectin- comb-like
ped- foot, child
pellucid- shining
through
pene- almost
pent- five
per(i)- through,
beyond
peregrin- foreign
peri- around
persic- peach
petr- rock
phaeo- dark
phag- eat
phalan(g/x)- close
formation of troops
phalar- shining
phanero- visible
pher- carry
phil- love
phloe- tree bark
phor- carry
pho(s/to)- light
phragm- fence
phren- diaphragm,
mind
phyl- tribe
phyll- leaf
physa- bladder
physio- nature
phyto- plant
pil- hair
pinea- pine cone
pinnat- feather-shaped
pisum- pea
pisc- fish
plac- plate, tablet
plagio- oblique
plan- flat
platy- flat, broad
plec(o/t)- twist, pluck
plesio- near
pleth- full
pleur- side
plex- interwoven
plica- fold
plum- feather
pneu(mo/st)- air, lung
pod- foot
pogo- beard
polio- grey
polit- polished
poll(ex)- thumb
poly- many
pons- bridge
porc- pig
porphyr- purple
porta- gate
post- after
potam- river
potero- drinking cup
praeco- early
pratens- in meadows
pre- before
prim- first
pro- in front of
proct- anus
procumbens- lying flat
profund- deep
proliger- bear
offspring
prom- first
proso- front
prostratus- lying flat
prot- first
prunus- plum
psamma- sand
pseud- false
psycho- mind
psychro- cold
pter- wing, fern
ptyal- sahva
pubescens- downy
pubi- sexually mature
pulmo- lung
pungens- pungent
pusill- very small
pygo- rump
pyl- gate
pyo- pus
pyro- heat, fire
pyrus- pear
Q
quadr- four
quarter- four
quin(t/que)- five
R
rach- spine
radi- root
ram- branching
ran- frog
rapa- turnip
raph- seam
rect- straight
reflex- bent back
ren- kidney
repens- crawling
reptans- crawling
retic- network
retina- little net
retro- behind,
backward
rhabd- rod
rhach- spine
rhage- tear, rent
rhin- nose, snout
rhiz- root
rhodo- red
rhynch- snout
-rrh- flow
rode- gnaw
rogos- wrinkled
BIOCHEDPED | 20 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
rostr- beak, prow
rota- tum, wheel
rub(e)r- red
rumen- throat
S
sacchar- sugar
saccul- little sac
sacr- sacred
sagitta- arrow
sal- salt
sanguini- bloody
sapon- soapy
sarc- flesh
sativus- cultivated
saur- lizard
scala- ladder
scalene- uneven
scaph- anything
hollow, bowl, ship
schizo- split
scler- hard
scop- gaze, small owl,
broom, shadow
scut- shield
scyph- cup
seba- tallow, wax
sect- cut
segetum- in cornfields
selen- moon
sella- saddle, seat
semi- half
sept- seven, wall
ser(olu)- any body
fluid
serot- late
serrat- saw-toothed
set- hair
sex- six
simi- monkey
sinus- hollow, bay
sipho- tube
sol- sun
soma- body
somni- sleep
specios- showy
sperm- seed
sphen- wedge
sphinct- closing
spinos- spiny
spondyl- vertebra
squalid- squalid
squam- scale
squarros- spreading at
tips
stae(rlt)- fat
sta(silt)- standing
steg- covering
stell- star
steno- narrow
stereo- solid
steril- sterile
stern- breastbone
stom- mouth
strat- layer
strept- twisted
strictus- upright, stiff
strigos- having stiff
bristles
stroph- turning
styl- column
sub- below
sucr- sugar
sulc- furrow
super- beyond
supin- lying back
supra- above
sutur- seam
sym- with
syn- with
syrin(glx)- pipe
sys- with
T
tachy- fast
tact- touch
taenia- ribbon
talus- ankle
tapetum- carpet
tard- late
tarsus- ankle
tect- covered
tegmen- covering
tel (e/o)- far, end
teleo- complete
temno- cut
tenacul- holding
tentor- spread like a
tent
tenuis- slender
ter(ti)- three
teres- round
tetr- four
textilis- of textiles
thalam- chamber, bed
thalass- sea
theca- case
thel- nipple, female
therm- heat
thero- breast, mammal
thyreo- large shield
tinctori- of dyes
torn- cut
tomentos- densely
woolly
torpe- numb
toxo- arrow, dart
trab- beam
trachy- rough
trago- goat
trans- across
trapez- four sided,
table
trema- hole
tremulans- trembling
tri- three
trich- hair
trivialis- trivial
troch- wheel
trop- turning
troph- feed
tussi- cough
U
uliginosus- in marshes
-ul- diminutive
ulo- wooly
ultra- above
umbilic- navel
un- one
unc- hook
ungui- nail, claw
ungul- hoof, claw
urens- bum
uro- tail
urs- of bears
utricul- little skin bag
uv(ela)- grapes
V
vagina- sheath
vagus- wandering
vas- vessel
velum- veil
ven- vein
ventr- belly
verd- green
veris- true
verm- worm
vern- spring
versi- various
vesic- blister
vesper- evening,
western
vill- shaggy hair,
velvet
virens- green
visc- organs of body
cavity
vita- life
vitell- yolk
vitr- glass
vora- devour
vulgaris- common
vulp- fox
X
xanth- yellow
xen- stranger
xer- dry
xiphi- sword
xyl- wood
Z
zo- animal
zon- girdle
zyg- yoke
ทมารากศพท : http://www.biology.ualberta.ca/courses.hp/zool250/Roots/roots.A-C.htm
BIOCHEDPED | 21 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4. การศกษาชววทยา
4.1 คณลกษณะของนกวทยาศาสตรทด
4.1.1 เปนคนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย : คณสมบตขอนสาคญทสด คณสมบตขอนของ
นกวทยาศาสตรทาใหเกดแนวคดตางๆนานามากมายในโลกนมาแลว การสงเกตของนกวทยาศาสตรนน ตองสงเกตใน
สงทมประโยชน ถาสงเกตคนในเชงจบผดคน อยางงเคาไมเรยกวานกวทยาศาสตร
4.1.2 เปนคนมเหตมผล : นกวทยาศาสตรตองมเหตมผล ไมเชออะไรงายๆ ถามคนบอกวา แมวบนได
กคงไมเชอ ถายงไมไดพสจนจรงมย (ทพยกตวอยาง แมวบนได จะไดเหนภาพชดๆ )
4.1.3 เปนคนมความพยายามและอดทน : การทดลองบางอยางอาจยงยาก
ซบซอน หรอใชเวลานานในการพสจนหรอทาการทดลอง นกวทยาศาสตรทมชอเสยงระดบโลก
อยาง โทมส อลวา เอดสน เคยกลาวในบทสมภาษณไววา “คาวาอจฉรยะในความคดของผม
ประกอบดวยพรสวรรคเพยง 1% สวนอก 99% มาจากความพยายาม”
4.1.4 เปนคนมความคดรเรม : ตองมทกษะสรางสรรคในการคดความรใหม หรอนาของเดมมา
ประยกตใหเกดความรทเปนประโยชนตอมวลมนษยได รวมไปถงการคดรเรมออกแบบการทดลองทสะดวก งาย
เหมาะสมแกการทดลองตรวจสอบสมมตฐาน และแมนยา ทสด
4.1.5 มความรบผดชอบ ซอสตยทงในการคดและการกระทา : ขอนกสาคญมาก เวลาทาการ
ทดลองตางๆ ถาไมไดผลตามทคาดไว เวลาบนทกกตองบนทกตามนน อยาลาเอยง เพราะมนจะทาใหผดพลาดและ
เสยเวลายอนมาทาใหม ทาใหเสยเวลาและไมเกดประโยชน
4.1.6 ใจกวางพรอมยอมรบความคดเหนผอน
4.1.7 เปนคนทางานอยางมระบบ
4.1.8 ทางานรวมกบผอนได
Q : 52. ในขอตอไปน สถานการณในขอใด ทแสดงวาบคคลผนนมความเปนนกวทยาศาสตรสงสด
1. ศาสตราจารยในมหาวทยาลยกาลงตรวจสอบผลการวจยของนกวทยาศาสตรรนนอง
2. อาจารยกาลงสอนกระบวนการทางวทยาศาสตรใหกบนกเรยนอยางจรงจง
3. นกศกษากาลงผาตดไสเดอนในหองปฏบตการ
4. เกษตรกรกาลงใชสมนไพรชนดตาง ๆ ฉดพนตนไมเพอทาลายแมลงศตรพช
Q : 53. ขอในตอไปนเปนเหตผลทนกวทยาศาสตรจะตองมคณสมบตความซอสตยตอผลการทดลอง
1. จะไดไมผดพลาด 2. จะไดไมเสยเวลายอนทาใหมทงหมด 3. จะไดใหผอนยอมรบ 4. จะไดคดอะไรไดดขน
Q : 54. โทมส อลวา เอดสน นกประดษฐทสาคญของโลก ผลงานเชน หลอดไฟ เครองอดเสยง คณสมบตทนายกยองทสด คอ
1. เปนคนใจกวางยอมรบความคดเหนผอน 2. เปนคนซอสตย มความรบผดชอบ
3. เปนคนมความพยายามและอดทน 4. เปนคนมนาใจ อธยาศยด
BIOCHEDPED | 22 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4.2 กระบวนการทางวทยาศาสตร (Science Process)
การสบแสวงหาความรใหมๆนน มหลกการในการคนควา ซงหลกการเหลานมขนตอนตางๆ ไมวาจะ
เปน การสงเกต การตงปญหา การตงสมมตฐาน การทดลอง การวเคราะหขอมล นน เราเรยกเครองมอชวยในการ
คนควาเหลานวา กระบวนการทางวทยาศาสตร (Science Process)
4.2.1 ขนตอนของกระบวนการทางวทยาศาสตร
ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ การสงเกต(Observation), การตงปญหา (Statement of the problem) ,
การตงสมมตฐาน (Formulation of Hypothesis), การทดสอบสมมตฐาน (Test Hypothesis) และการวเคราะหขอมล
(Data Analysis) *** ในหวขอนถาอานไมรเรอง ใหไปดตวอยางทายหวขอ เพอเพมความเขาใจมากขน***
4.2.1.1 การสงเกต (Observation) : ซงเปนคณสมบตเฉพาะตวของนกวทยาศาสตร ทาใหเกดความ
อยากรอยากเหน อยากรในสงทเหนทาใหเกดปญหาตามมา การสงเกตเปนการใชประสาทสมผสทง 5 หรออยางใด
อยางหนง ไดแก ตา ห จมก ปาก และการสมผส กบสงทจะสงเกต
การสงเกตนน หามอยาความคดเหนสวนตวใสลงไป ไมวาจะเหน ไดยน หรอสมผสได อะไรกตองบนทกอยาง
ทมนเกดขน เชน เราเจอขนมปงทเนาบดมสดา เรากบนทกวา ขนมปงทเนาบดมสดา แตถาเราไปบนทกวา
ขนมปงทเนาบดมสดาเนองจากมเชอราเกาะอยไมควรนามารบประทาน ประโยคหลงไมใชการสงเกต เพราะม
ความเหนสวนตวอยในประโยคดวย
4.2.1.2 การตงปญหา (Statement of the problem) : การตงปญหานน เกดไดจากการสงเกต เพราะ
ความสงสยของตวนกวทยาศาสตรเอง “ปญหา” คอประโยคทเราถามเพอจะหาคาตอบ เปน เปนสงสาคญทสดของ
กระบวนการวทยาศาสตร นกฟสกสระดบโลกชอวา Albert Einstein ไดกลาวไววา “การตงปญหานนสาคญกวาการ
แกปญหา” เพราะวาถาสามารถกาหนดปญหาไดอยางชดเจนแลว ผต งปญหายอมมองเหนลทางทจะคนหาคาตอบได เรา
นบวา การตงปญหา เปนความกาวหนาทางวทยาศาสตรอยางแทจรง
Q : 55. ขอใดถกตองเกยวกบ การสงเกต
1. การสงเกตเปนคณสมบตทสาคญทสดของนกวทยาศาสตร 2. การสงเกตทาใหเกดความอยากรอยากเหน และเกดการตงปญหาตามมา
3. การบนทกขอมล ตองไมใสความเหนของตนเองไปดวย 4. ถกทกขอ
Q :56. ขอใดไมใชการสงเกต
1. ตกเรยนม 19 ชน ลกษณะทรงสเหลยม 2. เดกคนนหนาตาด พแบมบนาจะชอบ
3. แมวตวทเหนมสดา ขาสน หางยาว 4. หองเรยนนมหนาตาง 10 บาน เกาอ 4 ตว
Q : 57. อาหารจานน (ก) มแตงกวาอย 7 ชน (ข) มสสนสวยงามตา (ค) และรสชาตอรอยมาก (ง)
ประโยคดงกลาวไมไดบนทกโดยการสงเกต วลใดทบงบอกวาเปนประโยคทไมใชมาจากการสงเกต
1. ก ข 2.ก ง 3.ข ค 4.ค ง
Q :58. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบการตงปญหา
1. การตงปญหา จะทาใหรคาตอบแมนยาไดในอนาคต 2. การตงปญหา จะตองมความรอยางมากในการกาหนดปญหา
3. การตงปญหา เกดจากความอยากรอยากเหนของนกวทยาศาสตรได 4. ถกทกขอ
BIOCHEDPED | 23 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4.2.1.3 การตงสมมตฐาน (Formulation of Hypothesis) : สมมตฐาน คอ คาตอบทอาจเปนไปได
การตงสมมตฐานเปนการพยายามหาคาตอบหรอคาอธบายไวลวงหนา แตถงยงไง สมมตฐานทเราตงขนมาอาจจะจรง
หรอไมจรงกได เพราะยงไงมนกเปนแคการคาดคะเน และจะเปนคาตอบทยอมรบถกตอง เมอมการพสจน หลายครง
จนเปนทฤษฏ
การตงสมมตฐานมกใชคาวา ถา...ดงนน.... ซงเราอาจจะไมใชกได แลวแตเหต ซงหลกการในการตงสมมตฐาน
ตองเขาใจงาย และตองมแนวทางแนะหนทางทจะตรวจสอบไดดวยวา จรงเทจเพยงใด และในการคนหาคาตอบของ
ปญหาใดๆ อาจตงสมมตฐานไวหลายๆ สมมตฐาน เผอการทดลองของเราไปเปนไปตามคาดคะเน จะไดไมตองเรม
ใหม เพยงแตนาสมมตฐานทไดตงไปแลวไปตรวจสอบเทานน
4.2.1.4 การทดสอบสมมตฐาน (Test Hypothesis) : ขนตอนนเปนการตรวจสอบสมมตฐานทเราตง
ไว อาจแคหนง หรอมากกวา หนง สมมตฐานกได เพอพสจนความจรงของสมมตฐานวาถกตองหรอไม
วธการตรวจสอบสมมตฐานมอย 2 วธ คอ การสงเกต กบการทดลอง โดยสวนมาก การทดลองจะใชเปนวธพสจน
ความจรงมากทสดทางวทยาศาสตร
การทดลอง ตองมการวางแผนลวงหนา วามขนตอนอยางไร มวสดอะไรบาง จะหาคาตอบไดอยางไร วเคราะห
อยางไร และตองกาหนดคาตวแปรตางๆทจะเปนปจจยตอการเกดเหตการณตางๆ ระหวางการทดลอง
ตวแปร (Variable) ม 3 ชนด คอ
- ตวแปรตน หรอ ตวแปรอสระ คอ ปจจยททาใหเกดผลการทดลองนนๆ
- ตวแปรตาม คอ ปจจยทเกดมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนเปลยนไป คาตวแปรตามกจะเปลยนดวย
- ตวแปรควบคม คอ ปจจยอนๆ ทนอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอการทดลอง ทาใหการทดลอง
ผดพลาดไป ดงนนในการทดลองหนงๆ ถาเราจะเปรยบเทยบการทดลองใดๆ เราจะตองตง กลมการทดลองไว 2 กลม
คอ กลมควบคม และกลมทดลอง โดยทคาควบคมตวแปร ซงมผลทาใหการทดลองนนผดพลาดไปเทากนทง 2 กลม
4.2.1.5 การวเคราะหขอมล (Data Analysis) : เปนขนตอนสดทาย ซงผานขนตอนการทดสอบ
สมมตฐานแลว ดงนนในขนตอนนเราจะไดขอมล หรอ ขอเทจจรงแลว ซงจะตองนามาวเคราะหและสรปความสมพนธ
ของขอมลทงหมด ซงจะเปนคาตอบของปญหาทเราไดตงขนไวแลวขางตน ถาสมมตฐานใดตรงหรอสอดคลองกบ
ขอมลน กสามารถตงเปนทฤษฏทจะนาไปสามารถอางองตอเหตการณตางๆทเกยวของได
เราอาจใชตวชวยในการวเคราะหขอมลผลการทดลอง เราอาจจะนารปการบนทกขอมล แบบทดงายตางๆได ดงน
1. แผนภม วงกลม 2. ตาราง 3. กราฟ
รปจาก : http://oldforum.serithai.net/index.php?topic=19926.0
รปจาก : http://aenvi.blogspot.com/2010/07/2.html รปจาก : http://teenet.tei.or.th/DatabaseGIS/type_industry.html
BIOCHEDPED | 24 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
.
ตวอยาง การศกษาหาขอมลทางวทยาศาสตรตามกระบวนการทางวทยาศาสตร
เมอเราตองการศกษา ระดบความเขมแสงมผลตอ อตราการสงเคราะหดวยแสงของพชหรอไม เราสามารถหา
ขอเทจจรงตามขนตอนกระบวนการทางวทยาศาสตร ดงตอไปน
1. กาหนดปญหา : ระดบความเขมแสงมผลตออตราการสงเคราะหดวยแสงของพชหรอไม
2. ตงสมมตฐาน : - ถาใบของตนพชรบ แสงทมระดบความเขมมาก ดงนนอตราการสงเคราะหแสงมาก
- ถาใบของตนพชรบ แสงทมระดบความเขมนอย ดงนนอตราการสงเคราะหแสงนอย
- ถาใบของตนพชรบ แสงทมระดบความเขมนอย ดงนนอตราการสงเคราะหแสงมาก
- ถาใบของตนพชรบ แสงทมระดบความเขมนอย ดงนนอตราการสงเคราะหแสงมาก
- ไมวาใบของตนพชรบ แสงทมระดบความเขมหรอนอย มาก จะไมมผลตออตราการสงเคราะหแสง
*** สมมตฐานขางตน เราสามารถคาดคะเนกอนไดวา ผลจะเปนไปตามทศทางใดไดบาง โดยทสมมตฐานจะไม
ถกตองเสมอไป และสามารถตงสมมตฐานทเดยวหลายสมมตฐานได จะไดไมตองเรมตนใหมทงหมด *** . 3. ตรวจสอบสมมตฐาน :
3.1 แบงการทดลองเปน 2 กลม คอ
- กลมทดลอง : นา ตนไม 2 ตน อยในททมความเขมแสงตางกนโดยตนหนงอยในททมความเขมแสงมากๆ และอก
ตนหนง ไปอยในททมความเขมแสงนอยๆ
- กลมควบคม : นาตนไม ไปอยในททมระดบความเขมแสงปกต (แสงอาทตย)
3.2 กาหนดตวแปร 3 ชนด คอ
- ตวแปรตน : ระดบความเขมแสง
- ตวแปรตาม : อตราการสงเคราะหดวยแสง (ซงเราจะใชวธการหาปรมาณแปงในใบ)
- ตวแปรควบคม : ชนดพนธตนพช น าหนกตนพช อณหภม ปรมาณคารบอนไดออกไซดในอากาศ ปรมาณน าและ
คากรด-เบส ในดน และระยะเวลาทใชในการทาการทดลอง
4. ขนแปลและสรปผล : เมอเราทาการทดลองเสรจสมบรณแลว จากการทดลองเราจะพบปรมาณแปงในใบตนพชมาก
ในชดการทดลองทไดรบระดบความเขมแสงมาก และ พบปรมาณแปงในใบตนพชนอย ในชดการทดลองทไดรบ
ระดบความเขมแสงนอย ทาใหเราสรปผลและตอบคาตอบของปญหาทเราตงไวขางตนไดวา ระดบความเขมแสงมผล
ตออตราการสงเคราะหดวยแสงของพช และเราสามารถตงเปนทฤษฏไดดวย เพราะวา ทดลองกครงๆกไดผลเชนกน
ทมารปกราฟ http://www.maceducation.com/
e-knowledge/2342203100/05.htm
BIOCHEDPED | 25 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
อธบายเพมเตมจากตวอยางขางตน :
- จากตวอยางขางตนนน เราจะเหนวา เราตงสมมตฐานไวหลายสมมตฐานไวกอนหนานแลว เผอการ
ทดลองไมตองจะไดไมตองเสยเวลาเรมใหม
- เหตผลทเราจะตองมชดการทดลองควบคม เพราะวา ถาไมมแลว เราจะไมสามารถรไดเลย วาปรมาณ
ความเขมแสงทมากขน ทาให อตราการสงเคราะหดวยแสงมากขนกวาปกตเทาไหร
- ตวแปรทควบคมดงกลาวนน ถาเราไมควบคมมนใหเทากน การทดลองกจะผดพลาดไป เพราะ ปจจย
ดงกลาวนนมผลตอการสงเคราะหดวยแสงดวยกนทงสน ไมวาจะเปน อณหภม ปรมาณคารบอนไดออกไซดในอากาศ
เปนตน ดงนนเราจงตองควบคม ปจจยตางๆเหลานใหคงท เพอการทดลองทแมนยา
Q : 59. สงเกต เชอราบนรากพช แลวตงปญหาวาราทาอนตรายตอพชเหมอนราทเปนโรคในคนหรอไม สงทควรทาตอไปคอ
1. แยกเชอราจากพชแลวใสเชอเขาไปในสตวทดลอง
2. ตงสมมตฐานวารากจากพชมผลทาใหเกดโรคกบพชเชนเดยวกบทาใหเกดโรคกบคน
3. ตงสมมตฐานดงขอ 2 และตรวจสอบสมมตฐานโดยใสเชอราเขาไปในสตวทดลอง
4. ตงสมมตฐานดงขอ 2 และตรวจสอบสมมตฐานโดยใสเชอราลงในพชเทยบกบการเตบโตกบตนทไมใสเชอ
Q : 60. เราตงสมมตฐานเพอ
1. อธบายปญหาและทาการทดลองพสจนขอเทจจรง 2. เพอตงเปนทฤษฎใหม
3. เพอหาขอมลทเกยวของ 4. เพอทดสอบผลการทดลองวาเปนจรงหรอไม
Q : 61. นกเรยนตองการพสจนสมมตฐานเรอง แสงสวางจาเปนตอการดารงชวตของพช นกเรยนตองทาการทดลองดงน
1. ปลกพชทงหมดในกระถางเดยวกน วางไวในททมแสงสวางตามธรรมชาต
2. ปลกพชเปน 2 กลม โดยควบคมทกอยางใหเหมอนกน กลมแรกวางไวในทมแสงสวาง อกกลมวางไวในทมด
3. ปลกพชกลมเดยวกนแตควบคมใหมแสงสวางตลอด 24 ชวโมง
4. ปลกพช 2 กลม กลมแรกวางไวในทมแสงสวาง อกกลมวางไวในทมด แลวสลบกลมทก 24 ชวโมง
จงใชขอมลในตารางตอบคาถาม 62-63
มนฝรงชนท เวลาทแชในสารละลาย 2.5 % โพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต
(นาท)
ระยะทางการแพรของสาร
1
2
3
4
5
0
20
40
60
80
0
1
2
3
4
Q : 62. การวดผลในตารางไดมาจากการตงปญหาในขอใด
1. มนฝรงกบการแพรของสาร 2. ระยะเวลากบการแพรของสาร
3. ความเขมขนของสารละลายกบการแพรของสาร 4. สารละลายโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตกบการแพรของสาร
Q : 63. จากการทดลอง ตวแปรทควบคมคอ ขอใดทกาหนดใหดงตอไปน
ก. ขนาดมนฝรง ข. ระยะเวลาในการแช ค.ความเขมขนของสารละลาย ง. ปรมาณของสารละลาย
1. ก, ข, ค 2. ก, ค, ง 3. ก, ข, ง 4. ข, ค, ง
BIOCHEDPED | 26 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4.3 ความร (Knowledge)
ความรมระดบ ซงแบงเปน 4 ประเภท ไดแก ขอมล ขอเทจจรง ทฤษฏ และกฎ ซงลวนเปนขอมลทไดมาจาก
การหาคาตอบโดยกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกวทยาศาสตรทงสน
4.3.1 ขอเทจจรง (Fact) คอปรากฏการณทเกดขนจรงๆ ถกตองเสมอ แตการสงเกตผดพลาดได เชน สงของถา
ปลอยใหตกอสระ จะตกลงสพนโลก สงเกตอาจผดพลาดไดเชน สงของนตกเรวหรอชา ซงไมมเกณฑตดสนแนนอน
4.3.2 ขอมล (Data) คอขอเทจจรงทรวบรวมได ซงสวนใหญไดมาจากการทดลอง
4.3.3 ทฤษฎ (Theory) คอคาอธบายทไดมาจากการตรวจสอบสมมตฐานหลายครงหลายหน จนสามารถนาไป
อางอง หรอเดาเหตการณทคลายคลงกนได ทฤษฎนนสามารถเปลยนแปลงไดถาเกดการทดลองใดการทดลองหนงมผล
ขดแยง หรอมหลกฐานทบงชไดชดกวา ตวอยางทฤษฎเชน ทฤษฎยน ทฤษฎเซลล ทฤษฎโครโมโซม ทฤษฎววฒนาการ
ทฤษฎประชากรของมอลทล ทฤษฎกาเนดสงมชวต
4.3.4 กฎ (Law) ความจรงพนฐาน (Principle) โดยเปนความจรงทจรงเสมอ ไมมขอโตแยง และมผล
เหมอนเดมทกครง มความจรงในตวของมนเอง ตวอยางกฎทางชววทยา เชน กฎแหงความตองการตาสดของลบก กฎแหง
ความทนทานตอสภาพการเปลยนแปลงของเชลฟอรด กฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของเมนเดล
Q : 64. “พชเอยงเขาหาแสงเพราะตองการแสงในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง” คากลาวนจดเปน
1. การตงสมมตฐาน 2. ขอเทจจรง 3. เหตและผลทถกตอง 4. ประโยคหลงไมไดอธบายปรากฏการณในประโยคแรก
Q : 65. สงมชวตประกอบขนมาดวยเซลล คากลาวนเปน
1. ขอเทจจรง 2. ขอสรป 3. ทฤษฎ 4. หลกการ
Q : 66. จากการศกษาอตราการงอกของเมลดเปรยบเทยบกนระหวาง 3 ชนดพบวา
พช ก งอกทงสน 500 เมลด พช ข งอกทงสน 340 เมลด พช ค งอกทงสน 467 เมลด
ตวเลขบอกอตราการงอกคอ
1. ผลจากการทดลอง 2. ขอมล 3. ขอเทจจรง 4. ทฤษฎ
Q : 67. เมอนกชววทยาทาการทดลองผสมพนธเสอกบสงโตไดลกออกมาแขงแรง ผลงานนจะมการรบรองวาเปนจรงเมอ
1. มงานวจยอนยนยนวาการผสมขามพนธทาได 2. สามารถตงชอวทยาศาสตรใหกบลกทเกดจากการผสมนได
3. การผสมพนธมตวเปรยบเทยบ 4. นกวจยอนทาซ าการผสมพนธเสอกบสงโตไดลกเชนเดยวกนกบการทดลองเดม
Q : 68. สมมตฐานและทฤษฎแตกตางกนอยางไร
1. สมมตฐานไมเปนจรง แตทฤษฎเปนจรงเสมอ 2.สมมตฐานทดลองได แตทฤษฎไมมการทดลองแลว
3. สมมตฐานเปนการคาดคะเน สวนทฤษฎเปนสมมตฐานททาการทดลองและเชอถอไดแลว
4. สมมตฐานและทฤษฎใชแทนกนได เพราะเปนสงทอธบายเหตการณตาง ๆ ไดเหมอน ๆ กน
BIOCHEDPED | 27 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
Q : 69. สมมตฐานทตรวจสอบและทดลองหลายครงวาถกตอง เรยกวา
1. กฎ ( Law ) 2. หลกเกณฑ ( Concept ) 3. ขอสรป ( Conclusion ) 4. ทฤษฎ ( Theory )
Q : 70. คากลาวตอไปน “ สงมชวตประกอบดวยเซลลและผลตภณฑของเซลล ” เปนอะไร
1. ขอเทจจรง 2. สมมตฐาน 3. ทฤษฎ 4. หลกเกณฑ
Q : 71. นกเคาแมวไมสามารถยอยสตวทมนกนเปนอาหารไดหมดทงตว ดงนนในแตละวนนกเคาแมวจะสารอกสวนทยอย
ไมไดออกมาทางปาก เชน ขนของเหยอ กระดก กระดกออน เปนตน จากการสารอกสงตาง ๆ ทนกเคาแมวสารอกออกมา นก
สารวจจงสามารถบอกไดถง
1. เหยอทนกเคาแมวชอบ 2. โรคทนกเคาแมวเปน 3. สงมชวตทนกเคาแมวกน 4. ตนไมทนกเคาแมวชอบกน
Q : 72. ศกษาอตราการขยบแผนเหงอกของปลานาจดชนดหนงทจดไวในนาอณหภมตาง ๆ กน ไดผลการทดลองดงตาราง
กลมท จานวนปลา อณหภม (˚C) อตราการขยบแผนเหงอกของปลา/นาท
1 5 10 15
2 6 15 25
3 4 18 30
4 7 20 38
5 6 23 60
6 4 25 57
7 4 27 25
จากตารางการทดลองทไดจะแสดงผลความเกยวของของกราฟในขอใด
.
นกวทยาศาสตรคนหนงทาการทดสอบสมมตฐาน”กวางหางขาวชอบกนแอปเปลมากกวาขาวโพด”หลงจากขอความQ : 73.
เกยวกบการทดสอบสมมตฐานนถกตพมพเผยแพรออกไปสรปวา กวางชอบแอปเปลมากกวาขาวโพด เทคนคในการทดสอบ
ขอใดอาจมขอสงสยในการทดสอบ
1. นกวทยาศาสตรใชกวาง 4 ตวในการทดสอบตางเวลาและตางสถานทในแตละวน
2. นกวทยาศาสตรใชกวางทงหมด 500 ตวในการทดสอบในสถานทตาง ๆ 20 แหงในเวลาทแตกตางกนของแตละวน
3. นกวทยาศาสตรใชกวาง 200 ตวในทตาง ๆ ตามธรรมชาตแตไมใชในทกกขง
4. นกวทยาศาสตรใชกวาง 300 ตวในการทดสอบในสถานทกกขงทแตกตางกนซงไมไดอยในธรรมชาต
สมมตวาไกทนกเรยนเลยงไวทบานเกดอาการทองเสย นกเรยนใชวธการของ Robert Koch เพอพสจนวา อาการQ : 74.
ทองเสยของไกเกดจากแบคทเรย A เมอแยกแบคทเรย A ออกมาเปนเชอบรสทธไดแลวจงปอนแบคทเรยนเขาไปในไกตว
ใหม ปรากฏวาไมเกดอาการทองเสย นกเรยนคดวาเปนเพราะอะไร
1. แบคทเรย A ไมใชตวการททาใหเกดทองเสย 2. การทาใหเกดโรคของแบคทเรย A ถกตานโดยบางอยางในไก
3. อาจมการเปลยนแปลงเกดขนในแบคทเรย A 4. เปนไปไดทกขอ
ในการปลกมะเขอเทศในไรแหงหนง ปรากฏวามะเขอเทศเจรญเตบโตไมด ผปลกตงสมมตฐานวาดนทใชปลกมะเขอQ : 75.
เทศเปนกรดมากเกนไป ผปลกจะทาการทดสอบสมมตฐานไดตามขอใด
1. ใชเมลดพชหลายชนดปลก 2. ยายตนมะเขอเทศไปปลกในทมแสงสวางนอยลง
3. หาวธเปลยน pH ของดนทปลกมะเขอเทศ 4. ลดปรมาณการใหนากบมะเขอเทศ
BIOCHEDPED | 28 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
ฝนกรดม pH อยระหวาง 1.5 – 5.0 ผลทเกดจากฝนกรดและสงแวดลอมขนกบชนดของสงแวดลอมแตฝนกรด Q : 76.
มผลลบกบพช จากรปแสดง pH ของฝนปกต
ขอใดใชเปนสมมตฐานทใชทดสอบตนถวกบฝนกรด
1. เมอคา pH เพมขนจากฝนกรดตนถวจะเจรญเตบโตไดเรวขน
2. ตนถวจะเจรญไดดในฝนปกตมากกวาฝนกรด
3. ตนถวจะเจรญไดดในฝนกรดมากกวาฝนปกต
4. ขอ 1 และ 2 ถก
จากสมมตฐานในขอ 76 อะไรเปนตวแปรอสระ Q : 77.
1. pH 2. ความยาวของราก 3. ความยาวของลาตน 4. ขอ 2 และ 3 ถก
นกเรยนคนหนงทดลองเพาะเมลดถวเพอทราบความชนทเหมาะสมตอการงอกของเมลดถว โดนเฉพาะเมลดในจานQ : 78.
แกวทรองกนดวยกระดาษกรองแลวใหนาปรมาณตาง ๆ กนจนมความชนในระดบตาง ๆ ดงรป ผลปรากฏวาเฉพาะในจาน 2,
4, 5, 7 เทานนทงอก
ขอใดสรปถกตอง
1. ความชนทเหมาะสมคอ 10% 20% 25% 35%
2. ความชน 5% 15% 30% ไมเหมาะสมตอการงอกของเมลดถว
3. ความชนทเหมาะสมตอการงอกของเมลดถวคอ 10% - 35%
4. ยงสรปไมได
นกวชาการทานหนงตองการทราบวาดนในบรเวณหนงมสารอาหารประเภทไนเตรตเปนปจจยจากดในการเจรญของQ : 79.
พชชนดหนงหรอไม จงทดลองเอาดนจากบรเวณนนใสกระถาง ๆ ละเทาๆ กนใสป ยไนเตรตไมเทากนในแตละกระถาง
ไดผลคอ ตนไมเจรญเทากนทกกระถาง ดงแสดงในภาพ
ขอสรปขอใดถก
1. สารอาหารไนเตรตไมเปนปจจยจากดในทน 2. สารอาหารไนเตรตเปนปจจยจากดในทน
3. การทดลองนไมมซา จงสรปไมได 4. การทดลองนไมมการทดลองควบคม สรปไมได
สงสาคญททาใหงานทางวทยาศาสตรแตกตางจากงานดานอน ๆ คอขอใด Q : 80.
1. การชางสงเกตและตงสมมตฐาน 2. เจตคตและองคความรทางวทยาศาสตร
3. กระบวนการทางวทยาศาสตร 4. การทาการทดลองทางวทยาศาสตร
ขอมลทไดจากการทดลองทมการควบคมจะมประโยชนในการตดสนใจวา Q : 81.
1. ขอมลทรวมรวบไดนนใชไดเพยงใด 2. สมมตฐานนนถกตองหรอไม
3. ปญหาทคดขนถกตองเพยงใด 4. ทฤษฎทกาหนดนนถกตองหรอไม
การตรวจเลอดเพอหาไวรสทเกยวกบ AIDs เปนขนตอนใด Q : 82.
1. การบาบด 2. การวนจฉยโรค 3. การรกษา 4. การปองกน
BIOCHEDPED | 29 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
จากตารางขางลางใชตอบคาถามขอ 83-85
สปชส
สารเคม
จานวนยงกอน
พนสารเคม
จานวนยงทรอดตายหลงจากพนสารเคม
พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค.
Anopheles
culifacies
มาลาไทออน 10000 31 129 1654 4055
ดลดรน 10000 78 339 1982 3106
Anopheles
strephensi
มาลาไทออน 10000 28 56 1207 1744
ดลดรน 10000 30 71 1321 2388
จากตารางทไดจากการทดลองฉดสเปรยยง Anopheles ในเดอนพฤษภาคม ดวยสารเคมสองชนด คอ มาลาไทออน Q : 83.
(Malathion) กบ ดลดรน (Dieldrin) โดยใชยงสองกลม กลมละ 10000ตว แตละกลมใชสารเคมคนละชนด จากนนจดบนทดจานวนยง
ทรอดตาย พวกทรอดตายนปลอยใหผสมพนธและมลกหลานได แตทกวนแรกของเดอนนายงมาพนสารเคมชนดเดมพรอมกบบนทก
จานวนยงทเหลอ ทาเชนนเรอยๆ ตอไปอกสามเดอนนบจากครงแรก
ขอสรปทไดจากตาราง ขอใดถกตอง
1. Anopheles culifacies ทนตอมาลาไทออนและดลดรนมากกวา Anopheles strephensi
2. Anopheles strephensi ทนตอดลดรนมากกวามาลาไทออน
3. Anopheles strephensi และ Anopheles culifacies ทนตอมาลาไทออนและดลดรนไดเทาเทยมกน
4. ขอ 1 และ 2 ถก
สารมาลาไทออนและดลดรน มผลกระทบตอสภาวะแวดลอมในขอใด Q : 84.
1. ทงมาลาไทออนและดลดรนอาจฆาแมลงทเปนประโยชน 2. ทงมาลาไทออนและดลดรนอาจทาใหแหลงนาเกดมลพษ
3. ทงมาลาไทออนและดลดรนอาจทาใหสงมชวตอนเปนอนตราย 4. ขอ 1, 2 และ 3 ถก
ขอใดเปนกราฟทแสดงใหเหนวาจานวนยง Anopheles culifacies ทรอดจากสารเคมไดดทสดในชวงดทสดในระหวางเดอนQ : 85.
พฤษภาคมจนถงเดอนสงหาคม
การทดสอบการใชกลโคสในรางกายของสตวทดลอง ทาโดยการตรวจนาตาลในเลอดสตวนนหลงจากใหสตวทดลองกนQ : 86.
สารละลายนาตาลกลโคส 10 มล. ทาการทดสอบ 5 ครง ในเวลาตาง ๆ กน หลงจากใหสตวกนนาตาลแลว พบวาปรมาณนาตาลใน
เลอดแตกตางกนดงตารางขางลาง
เวลาหลงจากกนกลโคส (นาท) ความเขมขนของกลโคสในเลอด (mg/100dL)
0 75
30 125
60 110
90 90
120 80
180 70
ทาไมการเปลยนแปลงความเขมขนของกลโคสในเลอดในชวงเวลาตงแตเรมกนจนถง 30 นาทหลงจากกนเขาไปแลวสงขน
1. ตบปลอยกลโคสเขาลาไสเลก 2. กลโคสถกดดออกมาจากระบบยอยอาหาร
3. การสงเคราะหกลโคสใหเปนแปง 4. กลโคสถกใชไปในการหายใจระดบเซลล
BIOCHEDPED | 30 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4.4 กลองจลทรรศน (Microscope)
กลองจลทรรศน เปนอปกรณสาหรบมองดวตถทมขนาดเลกเกนกวามองเหนดวยตาเปลา ศาสตรทมงสารวจ
วตถขนาดเลกโดยใชเครองมอดงกลาวน เรยกวา จลทรรศนศาสตร
กลองจลทรรศนเปนคาศพททแปลจากภาษาองกฤษ "microscope" ซงมรากศพทมาจากภาษากรก "ไมครอน"
(micron) หมายถง ขนาดเลก และ "สโคปอส" (scopos) หมายถง เปาหมาย หรอมมมอง
กลองจลทรรศนสามารถแบงออกเปนประเภทใหญๆ ได 2 ประเภท คอ กลองจลทรรศนแบบแสง (Light
microscopes) และกลองจลทรรศนอเลกตรอน(Electron microscopes)
การผลตกลองจลทรรศนนนมมาแลว 500 ปกอน โดยนกวทยาศาสตรชอ Janssen เปนเลนสชนดประกอบ ตอมา
นกวทยาศาสตร ชอ Leer van hook ประดษฐแบบเลนสเดยว (แวนขยายนนเอง)
4.4.1 กลองจลทรรศนแบบแสง (Light microscopes)
4.4.1.1 สวนประกอบของกลองจลทรรศนแบบแสง
4.4.1.1.1 ฐาน (Base) จะตองมลกษณะกวาง กางออก → ทรงตว และน าหนกมาก → ถวงน าหนก
เวลาใชฐานตองไมเอยง ตองตงตรง ไมงนของเหลวบนสไลดไหลได และเนองจากฐาน
หนกสดเวลายกตองประคองฐานดวย และตองยกไมเอยงไมงน เลนสจะหลด
4.4.1.1.2 กระจก (หลอดไฟ) (Mirror) กระจกสามารถปรบองศาทศเพอรบแสงได
ถาเปนหลอดไฟ ตองระวงหลอดไฟจะอาจทาใหสงทสดบนสไลดแปรสภาพได
4.4.1.1.3 แขน (Arm) เวลายกตองจบสวนนกบฐาน
4.4.1.1.4 Iris Diaphragm แสงมาก → ปรบแคบ แสงนอย → ปรบกวาง
**อปกรณน เทยบเทามานตาคน**
4.4.1.1.5 Condenser Lens รวมแสง
4.4.1.1.6 Stage ฐานวางสไลด อปกรณชนน กลองบางรนอาจม Scale วด
ขนาด Specimen กลองบางรนอาจเลอน ขนลง ซาย/ขวา ได
4.4.1.1.7 Body ขางในจะกลวง เพอใหแสงสองผานได
4.4.1.1.8 Objective lens มกม 4 กาลงขยาย คอ 4X 10X 40X 100X
4.4.1.1.9 Removing Wheel การหมนแปนตองจบตรงน หามใชการดนทกระบอกเลนส จะทาให เลนสแตก +
เกลยวเลนสคลาย
4.4.1.1.10 Coarse Adjustment Wheel (Knob) (ป มปรบภาพหยาบ) → หมนนดหนอยจะเลอนมาก
4.4.1.1.11 Fine Adjustment Wheel (ป มปรบละเอยด) ปรบภาพใหชด
4.4.1.1.12 Ocular lens ตองมกาลงขยาย 10 เทา มกมเขมไวชตาแหนง
. 4.4.1.2 การคานวณกาลงขยาย
กาลงขยายของกลองจลทรรศน = กาลงขยายของเลนสใกลวตถ x กาลงขยายของเลนสใกลตา
***ภาพทไดจากกลองจลทรรศนใชแสง จะไดภาพเสมอน หวกลบ บนไปลาง และ ซายไปขวา .
1
8
2
3
5
4
6
9
7
11
10
12
BIOCHEDPED | 31 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4.4.1.3 วธการใชกลองจลทรรศนใชแสง
- ตงกลองใหตรง วางกลองใหนง
- สอดสไลดตาม Stage
- ใส Clip ใหภาพนง
- เปดไฟ
- ปรบหวทมกาลงขยายตาสด และปรบแทนใหวตถกบเลนสหางกนมากทสด******
- เอาตาสองทเลนสใกลตา
- ปรบวตถใหใกลเลนส โดยปรบปมภาพหยาบ จนกวาภาพจะชดในระดบหนง
- ปรบ Focus ใหหมนเลนสใกลวตถ จนกวาภาพจะชดทสด
- ในกรณทตองการจะเปลยนกาลงขยายใหมากขน / นอยลงของเลนสใกลวตถใหหมนตรง
Removing Wheel แลวหมนปรบภาพละเอยดอยางเดยว
- เวลาดงสไลด ออก ใหปรบกาลงขยายตาสดกอน แลวดงออก
4.4.1.4 การเตรยม Slide
- ดเซลลพช ควรหยดน ากลนแตถาดเซลลสตวควรหยดน าเกลอ(เกลอ 0.85%)
- ถาใชเลนสกาลงขยายตา แสงเขาจะมาก พนทเหนกวางแตรายละเอยดทเหนนอย ในทางตรงกนขาม ถาใชเลนส
กาลงขยายมาก แสงเขาจะนอยกวา พนทเหนนอยแตรายละเอยดทเหนจะมาก
-เลนส x100 เปนเลนสทมกาลงขยายสงสด มปลายเลกมาก แสงเขาไดปรมาณนอย ลาแสงทสองเขามาจะตองใช
Condenser ชวยรวมแสงและใชน ามน (immersion oil) หรอสารทมดชนหกเหเทากบแกวทใชทากระจกสไลดเปนตวกลาง
ระหวางวตถกบเลนส โดยหยดสารดงกลาวลงเตมพนทระหวางปลายเลนสและกระจกสไลดเพอปองกนการกระจายลาแสง
- เพอใหเหนภาพชดเจนขนจะยอมส (Stain) โดยสทใชยอมขนอยกบสงทตองการศกษา เชน
H&E ยอมเนอเยอทวไป
Giemsa ยอมโครโมโซม, ยอมปรสต
Gram’s stain ยอมแบคทเรย มสยอม 2 ชนด คอ
- Crystal Violet (สมวง) ถายอมตดสมวงเรยกวา Gram positive +
- Safranin (สแดง) ถายอมตดสแดงเรยกวา Gram negative -
Wright stain ยอมเซลลเมดเลอด ไขกระดก
Acid fast stain ยอมเชอวณโรค
Indian ink ยอมเชอรา
Iodine ยอมปรสต
รปจาก : http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=kurakae-chan&month=19-04-2008&group=6&gblog=63
BIOCHEDPED | 32 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4.4.2 กลองจลทรรศนอเลกตรอน (Electron microscopes)
กลองจลทรรศนอเลกตรอน เปนกลองจลทรรศนทใชลาอเลกตรอนแทน แสงธรรมดา กลองแบบนมหลกการ
ทางานคลายกบกลองจลทรรศนชนดใชแสง แตแตกตางกนทสวนประกอบภายใน กลาวคอ กลองจลทรรศนอเลกตรอนจะ
ใชลาอเลกตรอนซงมขนาดเลกมากวงผานวตถ และโฟกสภาพลงบนจอเรองแสงกลองจลทรรศนอเลกตรอนมกาลงขยายถง
500,000 เทาใน ปจจบนกลองจลทรรศนอเลกตรอนม 2 ชนด
4.4.2.1 กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองผาน (Transmission Electron microscope) หรอเรยกแบบ
ยอวา TEM โดยใชศกษาโครงสรางภายในของเซลล โดยลาแสงอเลกตรอนจะสองผานเซลลหรอตวอยางท4ตองการศกษา
ซงผศกษาตองเตรยมตวอยางใหไดขนาดบางเปนพเศษ
4.4.2.2 กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองกราด (Scanning Electron microscope) หรอเรยกแบบยอวา
SEM โดยใชศกษาโครงสรางของผวเซลลหรอผววตถ โดยลาแสงอเลกตรอนจะสองกราดไปบนผวของวตถ ทาใหไดภาพท
มลกษณะเปน 3 มต
No. Light Microscope No. Electron Microscope
1 ใชแสงทวไปได (แสงแดด แสงไฟ) 1 ใชลาแสง อเลกตรอนพลงงานสง
2 ดไดดวยตาเปลา หรอจอกได 2 จอ+ฉาก เทานน ใชตาเปลาด Retina เสอมทนท
3 สงมชวตทดอาจมชวตอยหรอตายแลวกได 3 ตายเทานน
4 สงทใชขยายเปนเลนสแกว ชนด เลนสนน 4 ใชกระแสไฟฟาเบยงเบนของกระแส อเลกตรอน
5 Specimen ตองบาง (ใชมดตดกได) 5 Specimen ตองบางมากๆๆ (ใบมดแกว/เพชรตด)
6 ใชมอตดได 6 ใชเครอง ultramicrotone ตด
7 กาลงขยายสงสด 1000 เทา 7 กาลงขยายสงสด 500,000 เทา
. ตารางความแตกตางเปรยบเทยบระหวาง กลองจลทรรศนแบบใชแสง กบกลองจลทรรศนอเลกตรอน
รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu
รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu
รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu
รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu รปจาก : http://faculty.clintoncc.suny.edu
BIOCHEDPED | 33 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
4.4.3 กลองจลทรรศน สเตอรโอ (Stereo microscopes)
เปนกลองจลทรรศนแบบเชงประกอบอกชนดหนง ทสามารถใชดวตถทมขนาดใหญและหนาเกนกวาจะดดวย
กลองจลทรรศนธรรมดาได
ภาพทเหนจะเปนภาพเสมอน 3 มต หวไมกลบและไมกลบซายขวา จงเหมาะทจะใชสองดขณะทาการผาตด
สงมชวตขนาดเลกๆ เชน แมลงสาบ บางครงจงเรยกกลองชนดนวา dissecting microscope
4.4.4 กลองจลทรรศน ฟลออเรสเซนซ (Fluorescence microscopes)
เปนกลองจลทรรศนทใชกนอยางกวางขวางในหองปฏบตการของโรงพยาบาล มแสงอลตราไวโอเลต
(ultraviolet light) เปนแหลงกาเนดแสง ใชในการศกษาตวอยางทไดยอมสฟลออเรสเซนซ ซงชวยทาใหการจดจาแนก
จลนทรยทาไดเรวขน สชนดนจะดดซมแสงชวงคลนสนซงมองดวยตาเปลาไมเหนและปลอยแสงชวงคลนยาวกวาออกมา
ซงเปนชวงคลนทมองเหนดวยตาเปลา ซงเรยกปรากฏการณนวา fluorescence ดวยวธการนสามารถชวยใหจดจาแนก
จลนทรยไดโดยใชกลองจลทรรศนนไดโดยตรง
รปจาก :
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vespula_vulgaris_Stereo_Microscope_Mandible.jpg
รปจาก :
http://www.digitalsmicroscope.com/
stereomicroscope-2/
รปจาก :
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vespula_vulgaris_Stereo_Microscope_Eye.jpg รปจาก : http://commons.wikimedia.org/wiki/File:
Vespula_vulgaris_Stereo_Microscope_Wing_01.jpg
รปจาก : http://www.rp-photonics.com/fluorescence_microscopy.html
รปจาก : http://www.dvcco.com/resources/applications/life-
sciences/fluorescence-microscopy/
รปจาก :
http://www.whoi.edu/oceanus/viewPhotoGallery.do?gType=1&gallery=true&clid=2416&mainid=12029
รปจาก :
http://www.microscopyu.com/articles/fluorescence/fluorescenceintro.html
รปจาก :
http://www.funsci.com/fun3_en/uster/uster.htm
รปจาก : http://en.wikipedia.org/wiki/Fluorescence_microscope
BIOCHEDPED | 34 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
เมอนกเรยนใชกลองจลทรรศนสองดสไลดพารามเซยมดวยกาลงขยายตา ( 100x ) ทาใหไดภาพลกษณะหนง เมอใชQ : 87.
กาลงขยายเพมมากขน ( 400x ) ไดภาพอกลกษณะหนงของพารามเซยมตวเดยวกน โดยภาพทไดจะมลกษณะดงขอใดเมอใช
กาลงขยายสง
1. ภาพขนาดเลกกวา แสงสวางนอยกวา 2. ภาพขนาดเลกกวา แสงสวางมากกวา
3. ภาพขนาดใหญกวา แสงสวางนอยกวา 4. ภาพขนาดใหญกวา แสงสวางมากกวา
คารโซลชนขนอยกบขอใดบาง Q : 88.
1. ความยาวคลนแสงคา N.A. 2. คา N.A.และเลนสตา 3. คาเลนสตาและเลนสวตถ 4. ลากลอง เลนสตา เลนสวตถ
นายาทใชในการเชดเลนสคอสารชนดใด Q : 89.
1. อเธอรและแอลกอฮอล อตราสวน 40 : 60 2. อเธอรและแอลกอฮอล อตราสวน 60 : 40
3. อะซโตนและแอลกอฮอล อตราสวน 40 : 60 4. อะซโตนและแอลกอฮอล อตราสวน 60 : 40
กลองจลทรรศนอเลกตรอนใชสงใดผลตอเลกตรอน Q : 90.
1. ปนยงอเลกตรอน เปนลวดนโครมรปตวว 2. ปนยงอเลกตรอน เปนลวดทองพนรอบแทงเหลก
3. ปนยงอเลกตรอน เปนขดลวดทงสแตนรปตวว 4. แมเหลกไฟฟาในสนามแมเหลกแรงสง
ขอใดทาหนาทแตกตางจากขออน ๆ Q : 91
1. กระจกหรอหลอดไฟ 2. เลนสรวมแสง 3. ไดอะแฟรม 4. ทหนบสไลด
ขอจากดของกลองจลทรรศนอเลกตรอนคอขอใด Q : 92.
1. ตองมระบบหลอเยนเพราะมความรอนมาก 2. การเตรยมตวอยางยงยากมากตองใชผชานาญการ
3. ใชไดเฉพาะในหองทเกบกลองจลทรรศนอเลกตรอนเทานน 4. ถกทกขอ
กลองจลทรรศนในขอใดใหภาพขยายเปน 3 มต (A-net ม.ค. 51) Q : 93.
ก. กลองจลทรรศนใชแสงแบบสเตอรโอ (Stereoscopic Microscope)
ข. กลองจลทรรศนใชแสงแบบธรรมดา (Compound light Microscope)
ค. กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองกราด (Scanning electron Microscope)
ง. กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองผาน (Transmission electron Microscope)
1. ก ค 2. ก ง 3. ข ค 4. ข ง
สงทกลองจลทรรศนใชแสงแบบสเตอรโอแตกตางจากกลองจลทรรศนใชแสงแบบธรรมดาคอขอใด (PAT2 ก.ค. 52) Q : 94.
ก. ใชศกษาไดทงวตถโปรงแสงและทบแสง ข. เลนสใกลวตถมกาลงขยายนอยกวา 4X
ค. ภาพทเหนเปนภาพ 3 มต และเปนภาพจรง
1. ก 2. ก ข 3. ข ค 4. ก ข ค
วธการศกษาเซลลและการใชอปกรณในการศกษา ขอใดใชไดอยางเหมาะสมทสด (PAT2 ม.ค. 53) Q : 95.
1. เตรยมตวอยางสด (wet mount) ของโปรโตซว สองดวยกลองจลทรรศนแบบใช แสง (light microscope)
2. ตดภาคตดขวางรงไขพชดอกเพอศกษาสณฐานวทยา ดวยกลองจอมด (dark-field microscope)
3. เกลยบาง (smear) จลนทรยบนสไลด สองดวยกลองจลทรรศนสเตรโอ (stereo microscope)
4. เกลยบาง (smear) เซลลเมดเลอด สองดวยกลองฟลออเรสเซนส (fluorescence microscope)
เหตใดจงตองใชนามนเปนตวกลางระหวางสไลดทวางวตถกบเลนสใกลวตถในการใชกลองจลทรรศนแบบใชแสงQ : 96.
สาหรบเลนส 100X (PAT2 ม.ค. 54)
1. เพอลดการสะทอนแสงจากหนาเลนส 2. เพอเพมชวงความยาวคลนแสงเขาสเลนส
3. เพอเพมกาลงขยายของกลองใหมากกวา 100X 4. เพอเพมการหกเหของแสงจากตวอยางเขาสเลนส
BIOCHEDPED | 35 | คอรส ชววทยา ม.ปลาย สาระเพมเตม โดย พบอส - วรตม เกงกตตภทร
© 2015 All Rights Reserved. www.HongReanOnline.com สงวนลขสทธโดย www. HongReanOnline.com หามผใดทาซา หรอลอกเลยนแบบ หรอคดลอกบทความไปใชโดยมไดรบอนญาต
บทความดๆ ทายบทท 1
เวลาวาง (FREE TIME)
คนเรามกบอกวา.....
ถาม เวลาวาง...... จะไปเรยน ภาษาองกฤษ สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไปเขา ฟตเนส สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะพา ลกไปเทยว สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป หดพมพดด สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป หาคณป สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป เลนฟตบอล สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป เลนโยคะ สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป เรยนคอมพวเตอร สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป ลดความอวน สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป สมมนา สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป หาหมอฟน สวนใหญ จะไมไดไป
ถาม เวลาวาง...... จะไป ทาบญ สวนใหญ จะไมไดไป
- คนเรามกจะใหความสาคญ กบสงตางๆ เสมอ
ทงๆทรวามนมความสาคญมาก
แตกเลอกทจะทามนหลงจากทาอยางอนกอน
- เราสามารถเลอกทจะทามนโดยทนท
เพราะวา ถาคณรอทจะมเวลาวาง
สวนใหญคณจะไมไดทามน
หาอานบทความดๆ เพมเตมได ในหนงสอ “เกาเวลา” โดย ดารง วงษโชตปนทอง