1

บทท 1

บทน า

“Web2Phone” เปนโครงการออกแบบและพฒนาโปรแกรมโทรศพทผานหนาเวบ โดยใชโปรแกรม Open Source ชอวา Asterisk เปน server (IP-PBX) โดยพฒนาตอยอดจากโครงงานการพฒนาระบบโทรศพทผานเครอขายอนเทอรเนตส าหรบระบบ WebERP ของนายธนวฒน สงขเกษม

มวตถประสงคหลกคอ เพอลดคาใชจายดานการสอสารใหกบองคกรและบคลากร และเพมความสะดวกสบายดวยการสอสารผานเครอขายอนเทอรเนตทดแทนการสอสารผานโทรศพทอนาลอก ทไมวาจะอยทใดกตามขอเพยงมอนเทอรเนตกสามารถโทรศพทหากนไดทกเมอ

หลกการท างานคอ ใชเวบบราวเซอรเปนพนฐานในการโทรศพท โดยผใชงานสามารถคลกบนเวบแลวโทรหาปลายสายได โดยไมเสยคาใชจาย 1.1 ทมาของโครงงาน

ในทกวนนตองยอมรบวา ไมวาองคกรใดกตาม ยอมตองมอนเทอรเนตใชงานภายในองคกร เพราะสามารถใชงานไดหลากหลายรปแบบ เชน สงเอกสาร , chat, video ฯลฯ และการสอสารทงาย สะดวก รวดเรวทสด ทตองมภายในองคกรนนคอโทรศพท เพราะสามารถพดโตตอบกนไดทนท แตการสอสารผานโทรศพทนนจะตองเชาคสายโทรศพทจากผใหบรการ ซงไดเพยง 1 คสาย ตอ 1 หมายเลขเทานน และยงตองเดนสายโทรศพทมาสองคกร รวมทงเสยคาบรการของการโทรแตละครงใหกบผใหบรการเครอขายโทรศพทอกดวย จะดกวาหรอไม ถาหากวา สามารถโทรศพทผานอนเทอรเนตไดโดยไมตองเดนสายโทรศพทเพมเตม ดวยการน าเทคโนโลย Voice over Internet Protocol (VoIP) เขามาใชงานแทนทระบบเดม ซง VoIP นนกมประโยชนโดดเดนในเรองของการลงทนนอย รองรบผใชงานปรมาณมาก และสอสารกนไดทงภาพและเสยงอยางไรขดจ ากด แลวยงสามารถใชงานไดโดยอาศยโครงสรางพนฐานตาง ๆ ของเครอขายคอมพวเตอรไดเลย โดยไมตองท าการปรบปรงแกไขแตอยางใด

โครงงานนจงไดท าการออกแบบและพฒนาโปรแกรมโทรศพทผานหนาเวบ หรอเรยกวา “Web2Phone” โดยใชโปรแกรม Open Source ชอวา Asterisk1 เปน server (IP-PBX) มาบรหารจดการโทรศพทภายในองคกร และพฒนาใหสามารถเชอมตอกบเครอขายอนเทอรเนตได เพอใหบคลากรสามารถสอสารกนไดทกหนทกแหงทมอนเทอรเนต

หลกการท างานคอ ใชเวบบราวเซอรเปนพนฐานในการโทรศพทผานโปรแกรม Open Source ทชอวา Peers โดยผใชงานสามารถเลอกบคคลหรอหมายเลขโทรศพททตองการโทรหาได แลวคลกปม call จากบนเวบ กจะโทรหาปลายสายไดโดยไมเสยคาใชจาย 1 Asterisk คอ Open source software ระบบโทรศพทแบบ IP-PBX (ตสาขาโทรศพท PBX ซงรองรบระบบ VoIP)

2

1.2 วตถประสงคของโครงงาน 1. เพอศกษาและพฒนาโปรแกรมโทรศพทผานเวบบราวเซอร โดยใชเครอขายอนเทอรเนต 2. เพอเปนแนวทางในการน า VoIP มาประยกตใชงานผานหนาเวบ โดยม Elastix2 เปน

ระบบพนฐานโครงสราง 1.3 ขอบเขตของโครงงาน 1.3.1 ส าหรบผเยยมชมเวบไซต 1. สามารถดรายการหมายเลขโทรศพทหรอรายชอของบคคลภายในได

2. สามารถคลกทรายการหมายเลขโทรศพทหรอรายชอของบคคลภายใน เพอเปดหนาประวตสวนตวของบคคลนนขนมา

3. สามารถกดปม call เพอโทรศพทจากหนาประวตสวนตวของบคคลภายในได 4. สามารถกรอกหมายเลขโทรศพทจากเครองโทรศพทบนหนาเวบ และกดปม call เพอโทรศพทได 5. สามารถโตตอบกบระบบตอบรบโทรศพทอตโนมตได

1.3.2 ส าหรบบคคลภายใน 1. สามารถรบสายโทรศพทได 1.4 ทรพยากรทใชในการท าโครงงาน

1.4.1 ดานฮารดแวร เครองคอมพวเตอรส าหรบฝง Server - หนวยประมวลผล: Intel CPU P4-2.8(E) GHz - หนวยความจ าหลก: DDR 512 MB - หนวยความจ ารอง: HHD 80 GB เครองคอมพวเตอรส าหรบฝง Client - หนวยประมวลผล: Intel Core 2 Duo 2.20 GHz - หนวยความจ าหลก: DDR3 3 GB - หนวยความจ ารอง: HHD 600 GB IP Phone

- Yealink SIP-T20P - Cisco SPA303

2 Elastix คอ ชดของโปรแกรม Open source ทรวมเอาโปรแกรมดานการตดตอสอสารในรปแบบของภาพและเสยงเขาไวดวยกนรวมถง Asterisk ดวย โดยน า Linux CENT OS มาเปนระบบปฏบตการหลกในการท างาน

3

1.4.2 ดานซอฟตแวร เครองคอมพวเตอรส าหรบฝง Server - ระบบปฏบตการ Cent OS - โปรแกรม Elastix เครองคอมพวเตอรส าหรบฝง Client - ระบบปฏบตการ Microsoft Windows 7 Professional - โปรแกรม X-Lite - Web Browser: Mozilla Firefox, Chrome

1.5 ขนตอนการด าเนนงาน

1. ศกษาเทคโนโลย VoIP, โปรแกรม Elastix และโปรแกรม Asterisk 2. การรวบรวมความตองการ และก าหนดขอบเขตของระบบ 3. ออกแบบระบบ 4. ด าเนนการพฒนาระบบ 5. ทดสอบระบบและปรบปรงแกไข 6. จดท าเอกสาร

1.6 แผนการด าเนนงาน ตารางท 1-1 ระยะเวลาในการด าเนนโครงงาน

ขนตอนการด าเนนงาน ระยะเวลาด าเนนงาน

2555 2556 ส.ค. ก.ย ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค.

1. ศกษาเทคโนโลย VoIP, โปรแกรม Elastix และโปรแกรม Asterisk

2. การรวบรวมความตองการ และก าหนดขอบเขตของระบบ

3. ออกแบบระบบ 4. ด าเนนการพฒนาระบบ 5. ทดสอบระบบและปรบปรงแกไข 6. จดท าเอกสาร

4

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ลดคาใชจายใหแกองคกร และบคลากรขององคกรได 2. เพมชองทางการตดตอสอสาร เกดความสะดวกสบายในการตดตอสอสารของบคลากร

ภายในและบคคลภายนอกทสามารถใชโทรศพทผานอนเทอรเนตไดทกหนทกแหง 3. รองรบการขยายตวในอนาคต สามารถรองรบผใชงานทอาจเพมขนในอนาคตไดอยางไม

จ ากด

5

บทท 2

ทฤษฎทเกยวของ

2.1 สวนของทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 Voice over Internet Protocol [2] Voice over Internet Protocol หรอเรยกสน ๆ วา VoIP เปนเทคโนโลยการ

สอสารทางเสยงผานทางเครอขายอนเทอรเนตหรออนทราเนตได โดยอาศยอปกรณ (Hardware) หรอ โปรแกรมคอมพวเตอร (Software) ท างานรวมกน เทคโนโลย VoIP นถกคดคนขนโดยองคกร Advance Research Projects Agency Network (ARPANET) เมอป ค.ศ. 1937

การท างานของ VoIP ผานอนเทอรเนต ท าไดโดยการทผสงจะสงเสยงผานทางอปกรณเครอขาย อปกรณเครอขายนนจะแปลงเสยงจากสญญาณอนาลอก ใหเปนสญญาณดจตอล แลวตดแบงใหอยในรปของ Packet เลก ๆ และอาศย Internet Protocol สงไปยงผรบปลายทาง จากนนจะท าการแปลงสญญาณกลบ จากสญญาณดจตอล เปนสญญาณอนาลอก ผานอปกรณเครอขาย เพอใหผรบไดยนเสยงทสงมา

ขอไดเปรยบของ VoIP คอ สญญาณเสยงนนถกตดแบงเปน packet เลก ๆ สงผานทางชองสญญาณอนเทอรเนต สามารถสงขอมลจ านวนมาก ๆ พรอมกนได แทนการใชชองสญญาณโทรศพทแบบเดม ท หนงชองสญญาณสามารถรบ -สงขอมลไดเพยงหนงคสายเทานน ดงนน VoIP จงท าใหสามารถใชโครงขายอนเทอรเนตไดอยางมประสทธภาพ และมอตราคาบรการราคาถกลง

2.1.2 รปแบบการใชงาน VoIP [1]

1. การสอสารผานทางคอมพวเตอรสวนบคคล ไปยง คอมพวเตอรสวนบคคล (PC- to-PC) เครองตนทางและปลายทาง จะตองตดตงโปรแกรมตวเดยวกน หรอโปรแกรมทสามารถใชงานรวมกนได ซงการสอสารในรปแบบนจะไมเสยคาบรการโทรศพท ดงรปท 2-1

รปท 2-1 การสอสารผานทางคอมพวเตอรสวนบคคลไปยงคอมพวเตอรสวนบคคล [1]

6

2. การสอสารผานทางคอมพวเตอรสวนบคคลไปยงโทรศพทพนฐาน (Pc-to- Phone) คอ เครองตนทางจะใชเครองคอมพวเตอรทมโปรแกรมโทรศพท สวนเครองปลายทางใชเครองโทรศพทธรรมดา วธนผใหบรการตองอาศยการเชอมตอระบบอนเทอรเนตเขากบระบบเครอขายโทรศพททองถน (Internet Telephone Service Provider หรอ ITSP) โดยผใชบรการจะตองเสยคาบรการตามเวลาทใชงานจรง ดงรปท 2-2

รปท 2-2 การสอสารผานทางคอมพวเตอรสวนบคคลไปยงโทรศพทพนฐาน [1] 3. การสอสารผานทางโทรศพทพนฐานไปยงเครองคอมพวเตอร (Phone-to-PC) วธการน จะใชหลกการเดยวกบวธ PC-to-Phone แตตนทางจะใชเครองโทรศพทธรรมดา โดยทปลายทางจะใชเครองคอมพวเตอรทมโปรแกรมโทรศพทแทน ซงผใชงานตองเสยคาบรการตามทใชงานจรงเชนเดยวกน ดงรปท 2-3

รปท 2-3 การสอสารผานทางโทรศพทพนฐานไปยงเครองคอมพวเตอร [1]

4. การสอสารผานทางโทรศพทพนฐานไปยงโทรศพทพนฐาน (Phone-to-Phone) เปนการใชโทรศพทธรรมดาตดตอกบโทรศพทธรรมดา ประกอบดวยขนตอนของการสงบนเครอขาย Packet ประเภทตาง ๆ ซงทงหมดจะท าการตดตอกนระหวางชมสายโทรศพท (PSTN) การตดตอกบ PSTN หรอ การใชโทรศพทรวมกบเครอขายขอมลจ าเปนจะตองใช Gateway เปนวธท ทงตนทางและปลายทางจะตองอาศยการบรการจาก ITSP ท าใหคาบรการสงกวาวธอน ๆ ดงรปท 2-4

7

รปท 2-4 การสอสารผานทางโทรศพทพนฐานไปยงเครองโทรศพทพนฐาน [1] 2.1.3 โปรโตคอลทเกยวของกบ VoIP

2.1.3.1 SIP (Session Initiation Protocol) [5] เปนโปรโตคอลเพอใชตดตอสอสารดานมลตมเดย เชน การสงขอมลเสยง

หรอวดโอบนเครอขาย IP เปนตน ถกออกแบบโดย Mr.Henning Schulzrinne และ Mr.Mark Handley ตงแตป ค.ศ. 1996 ไดประกาศเปนมาตรฐาน RCF โดย IETF Network Working Group และในป ค.ศ. 2000 SIP ไดถกใชเปนสวนหนงของระบบ IP Multimedia Subsystem (IMS) ของ 3GPP ซงมาตรฐานการสงสญญาณมลตมเดยแบบ IP-based บนระบบ โทรศพทเคลอนท ( cellular) อกดวย โปรโตคอล SIP ท างานอยบน Application Layer และถกออกแบบโดยไมค านงถงชนดของ Transport Layer ทใชในการสงขอมล SIP สามารถท างานบน Transmission Control Protocol (TCP) , User Datagram Protocol (UDP) , หรอ Stream Control Transmission Protocol (SCTP) ได โปรโตคอล SIP ท างานในลกษณะ text-based ซงมลกษณะการท างานคลาย Hypertext Transfer Protocol (HTTP) และ Simple Mail Transfer Protocol (SMTP)

2.1.3.2 IP (Internet Protocol) [1] เปนโปรโตคอลทใชในการสอสารขอมลในรปแบบของเครอขายอนเทอรเนต

ซงในสวนของการท างานคราว ๆ ของโปรโตคอล IP นจะมขนตอนคอ ขอมลนนจะถกแบงยอยออกเปนสวน ๆ แตละสวนของขอมลจะถกสงออกไปในเสนทางทแตกตางกนไปบนเครอขายอนเทอรเนต

8

2.1.4 มาตรฐานการเขารหส CODEC [2] CODECS (coders/Decoders) เปนขนตอนวธ (Algorithm) ทใชในการเขารหสและถอดรหสสญญาเสยงทรบสงกนระหวางการสนทนา เพอใหมความถกตองและเปนมาตรฐานเดยวกน เพอใหสามารถสงผานบนระบบเครอขายอนเทอรเนตหรออนทราเนตได 2.1.4.1 มาตรฐาน G.711 เปน codec ใชในการเขารหสและถอดรหสสญญาณเสยงทมขนาด 64 kbps โดยจะไมมการบบอดสญญาณเสยง และมการใชงาน CPU ในการเขารหสและถอดรหสนอยมาก ท าใหไดคณภาพเสยงทมคณภาพด แตใชงานชองสญญาณ (Bandwidth) ทมากกวา codec ชนดอน ๆ มาตรฐานนตองการชองสญญาณขนาด 64 kbps 2.1.4.2 มาตรฐาน G.721 , G.723 , G.726 , G.728 และ G.729A มาตรฐานเหลานจะมการปรบเปลยนตามความเหมาะสมของสภาพเครอขายทใชงานอย โดยระบบจะมการเลอก codec ทมความเหมาะสมใหกบอปกรณตนทางและปลายทาง โดยจะค านงถงความพอเพยงของชองสญญาณ ทใชงานอย ณ ขณะนน ซงความตองการชองสญญาณของ codec เหลานจะอยระหวาง 8 ถง 32 kbps

2.1.4.3 มาตรฐาน GSM GSM หรอ Global System for Mobile communications เปน

มาตรฐาน codec ทใชงานส าหรบการสอสารของโทรศพทมอถอ ทมการใชชองสญญาณท 13 kbps ในการรบสงสญญาณเสยง เปนมาตรฐานทมขนาดเลก แตใหคณภาพเสยงในระดบทด และยงใชหนวยประมวลผลต าอกดวย

2.1.4.4 มาตรฐาน iLBC

iLBC หรอ internet Low-Birate Code เปนอกมาตรฐานหนงทใชชองสญญาณขนาดเลกมาก โดยใช 15 kbps ซงสามารถใชงานมาตรฐานเหลานไดฟร

2.1.4.5 มาตรฐาน Speex Speex เปนมาตรฐาน codec ทใชชองสญญาณระหวาง 8 ถง 32 Kbps ตว Speex เอง สามารถจะปรบการใชชอง สญญาณใหอยในระดบกลางไดโดยไมตองการการเรยกสายใหม เปน codec ทนยมน ามาใชงานในการสอสารผานอนเทอรเนตมาก เนองจากใชงานไดฟร และมความนาเชอถอสง

9

2.1.5 Click-to-Call [4] Click-to-Call คอ รปแบบหนงของการสอสารบนหนาเวบ ซงใชงานโดยการทบคคลหนง คลกลงบนปม หรอภาพ หรอขอความ ทเหนในหนาเวบ เพอโทรศพทหาอกบคคลหนงไดทนท ซงเปนการใชงานแบบ real-time และไมจ าเปนตองดาวนโหลดซอฟตแวรโทรศพทใหยงยาก อาศยแคเพยงปลกอนมาตรฐานของเวบบราวเซอรกเพยงพอแลว Click-to-Call จงเปนอกทางเลอกหนง ทจะชวยเพมชองทางการตดตอสอสาร ทงยงชวยเพมความนาเชอถอและคณภาพของการบรการอกดวย 2.2 สวนของ server

2.2.1 โปรแกรม Asterisk [2]

Asterisk คอ open source framework ภายใต GNU General Public License (GPL) ส าหรบสรางแอพพลเคชน ดานการสอสาร ถกสรางและพฒนาโดย Mr.Mark Spencer เมอป ค.ศ. 1999 ไดรบการสนบสนนโดยบรษท Digium

Asterisk จะเปลยนจากเครองคอมพวเตอรธรรมดาใหเปน server ของการสอสาร ไมวาจะเปน ระบบ IP-PBX , VoIP Gateways , conference servers , และอน ๆ อกมากมาย สามารถท างานไดบนหลาย ๆ ระบบปฏบตการ เชน Linux , Mac OS X , OpenBSD , FreeBSD และ Sun Solaris รองรบโปรโตคอลเกยวกบ VoIP ทหลากหลาย เชน SIP , H323 , IAX , MGCP , SCCP เปนตน

2.2.2 โปรแกรม Elastix [1]

โปรแกรม Elastix เปนแกรมโปรแกรมประเภท Unified Communications หรอ ชดของโปรแกรม Open source ทดทสดในดานการตดตอสอสารในรปแบบของภาพและเสยง แตละตวมารวมเขาไวดวยกน รวมถงระบบโทรศพท Asterisk ดวย พรอมทงน าเอา ระบบปฏบตการ Linux CENT OS มาเปนระบบปฏบตการหลกในการท างานและยงสามารถตงคาตาง ๆ ผานทาง web browser ได ท าใหสะดวกในการใชงานเปนอยางมาก

ดงนน Elastix จงเปนไดทง VoIP (SIP) Server, Mail Server, IP-PBX และเปนอน ๆ ไดอกหลายอยางแลวแตวาจะใชงาน Elastix อยางไร

10

รปท 2-5 พนฐานการท างานในสวนตาง ๆ ของ Asterisk ใน Elastix [9]

2.2.3 Dial Plan [2]

เปนหวใจส าคญของระบบโทรศพท Asterisk หรออาจะเรยกไดวา “แผนการโทรศพท” เนองจากเปนสวนทจะก าหนดการท างานของระบบ เพอใหระบบท างาน เชน เมอมารเรยกสายเขามาท IP-PBX แลวจะตองท าอะไรตอไปบาง เชน หมนโทรศพทไปยงปลายทางหมายเลขใด หรอ พดขอความใด ๆ ออกมา เปนตน

2.2.3.1 การเขยน Dial Plan [1] การเขยน Dial Plan นนสวนมากแลวจะเขยนไวในไฟล extension.conf

ซงในระบบปฏบตการ FreeBSD นน ไฟล extension.conf จะอยในไดเรกทอรชอ /usr/local/etc /asterisk การเขยน Dial Plan เพอควบคมระบบโทรศพทนน จะมการแบงไวยากรณออกเปน 4 สวนใหญ ๆ ดวยกน ดงน

1. Extensions เปนสวนของการก าหนดเลขหมายภายในระบบหรอทเรา เรยกวา เปน "หมายเลขโทรศพทภายใน" หรอ Extension Number ซงหมายเลขทก าหนดน จะก าหนดเปนก หลกกไดขนอยกบการใชงานเชน บางหนวยงานกอาจจะก าหนดเปน 3 หลก หรอบางหนวยงานทเปนองคกรขนาดใหญกจะก าหนดเปน 4 หลก หรอ 5 หลก เปนตน ซงหมายเลขตาง ๆ นสามารถก าหนดไดเอง

2. Priorities เปนล าดบการท างาน เมอมการเรยกเขามายงหมายเลขโทร ศพทภายในหรอ Extensions ทตองการ โดยจะถกก าหนดเปนหมายเลขเรมตนเปน 1 และจะเพมขนทละ 1 เสมอ ซงการก าหนดคา Priorities นไมควรก าหนดหมายเลขทไมเรยงล าดบ สวนการท างานนนระบบโทรศพทจะเรมท างานทหมายเลข Priorities ทมคา1 และเรยงล าดบการท างานเพมขนเรอย

11

ๆ โดยจะท างานจากบรรทดแรกไปจนถงบรรทดทมการก าหนดคา Priorities ทายสดของหมายเลขโทรศพทภายในนน ๆ

3. Applications เปนสวนของการก าหนดใหระบบโทรศพท Asterisk ท างานตามค าสงทเราตองการ เมอมผเรยกสายเขามายงหมายเลขทไดถกก าหนดไว โดยจะเรยงล าดบ การท างานตามคาของ Priorities เปนล าดบ ๆ ไปเรอย ๆ เชน ตวอยางทมการใชงานสวนของ Applications ไดแกค าสง Dial ,Hangup ,Background ,Playback ,SayDigits ,SayAlpha เปนตน ทงนขนอยกบวาตองการใหระบบโทรศพท Asterisk ท าอะไร กก าหนดลงไป

4. Contexts เปนสวนของการท างานยอยทถกก าหนดขน มาในไฟล usr/local/etc/asterisk/extensions.conf ซงในไฟลน จะมการแบงสวนของการท างานยอยหรอ Contexts ออกเปนหลาย ๆ สวนดวยกน โดยชอของ Contexts แตละสวนนนจะถกเขยนไวภายในเครองหมาย วงเลบใหญ [ ] ภายในเครองหมายนนจะเปนชอของ Contexts ทเราเรยกวาเปน Context Name โดยมาตรฐานของระบบโทรศพท Asterisk จะเรมท างานในสวนของ Contexts ทชอ [default] เสมอ และสามารถทจะก าหนดใหระบบเปลยนการท างานไปยง Context Name อน ๆ ไดเชนกนตามทเราตองการ ซงแตละ Context นน เราสามารถเขยน Dial Plan เพอก าหนดการท างานใหกบระบบโทรศพท Asterisk ไดโดยใชรปแบบของการเขยน Dial Plan ดงโครงสรางของไฟล extensions.conf

12

2.2.3.2 โครงสรางของไฟล extensions.conf [1] ภายในไฟล extensions.conf สามารถแบงโครงสรางออกเปนดงน

อธบายความหมาย [general] เปนสวนของ Context ทมไวเพอประกาศคาทว ๆ ไปทใชในระบบ เชน

static จะเปนการก าหนดคณสมบตทจะสงผลกบค าสง save dialplan ในการสงงานในโหมด CLI โดยปกตคาของ static จะถกก าหนดใหเปน no เปนคามาตรฐาน writeprotect เปนการก าหนดใหปองกนการบนทก Dial Plan ในโหมด CLI ถาก าหนดให writeprotect=no และ static=yes จะท าใหสามารถบนทก Dial Plan ทเขยนไปในโหมดของ CLI ไดโดยใชค าสง save dialplan

[globals] เปนสวนของ Context ทมไวเพอประกาศคาตวแปรตาง ๆ และคาคงทท

ตองการใหครอบคลมการท างานทงหมดของระบบ SetGlobalVar(VARIABLENAME=value) เปนค าสงในการก าหนดคาตวแปรแบบ (Global)โดยระบชอตวแปรและคาทตองการก าหนดใหใน

[general] [globals] [default] exten => 1000,1,Dial(SIP/1000) exten => 2000,1,Dial(SIP/2000) exten => 3000,1,Dial(SIP/3000) [contextname1] [contextname2]

ก าหนดคาทวๆ ไป

ก าหนดคาตางๆทตองการใหครอบคลมทงระบบ

Context Name (default) เปน Context มาตรฐานของระบบ

Context Name เพมเตม จะมหรอไมมกได

13

เครองหมายวงเลบ เชน SetGlobalVar(defaultchannel=Zap/1) เมอมการก าหนดตวแปรแลวการเรยกใชงานตวแปร เวลาทเขยน Dial Plan กจะอางองโดย $(VARIABLENAME) ตามหลกแลวการก าหนดชอตวแปรทเปน Global จะก าหนดเปนตวอกษรภาษาองกฤษตวพมพใหญ เพอปองกนการสบสนกบตวแปรสวนอน ๆ

[default] เปนสวนของ Context มาตรฐานทมไวเพอเขยน Dial Plan ควบคมระบบ

โทรศพท โดยปกตแลว อปกรณทรองรบโปรโตคอล SIP,IAX จะเรมตนท างานท Context นเปนหลก ภายใน Context น สามารถเขยนหรอประกาศหมายเลขโทรศพท Extensions ทตองการ เพอตดตอกบอปกรณทรองรบโปรโตคอลตาง ๆ ไมวาจะเปน SIP,IAX และ Zap ไดทนท หรออาจจะเปนการเขยน Dial Plan เพอใหระบบท างานบางอยางทตองการกได

[contextname1] และ [contextname2] เปนตวอยางของ Context ทผใชงานสรางขนมาเอง โดยการระบชอท

ตองการสราง แทนค าวา “ contextname1” หรอ “ contextname2” ซงในระบบโทรศพท Asterisk เองจะอนญาตใหผใชงานสราง Context ไดเอง ตามจ านวนทตองการ เพอวตถประสงคหลาย ๆ อยางขนอยกบการใชงานของแตละบคคล และแตละ Context เองก สามารถทจะตดตอหรอท างานรวมกนไดดวย ซงการเขยน [contextname1] และ [contextname2] นจะมหรอไมมกได

2.2.4 ระบบโทรศพทตอบรบอตโนมต IVR (Interactive Voice Response) [2] การสรางระบบโทรศพทตอบรบอตโนมตหรอทเรยกวา IVR (Interactive Voice Response) ระบบโทรศพทตอบรบอตโนมตน เปนคณสมบตอยางหนงทควรมในระบบโทรศพท IP-PBX หรอระบบตสาขาโทรศพท PBX ทว ๆ ไป หลกการท างานของ IVR คอ เมอมผเรยกสายเขามายงระบบโทรศพท IP-PBX แลว ผเรยกสายเขามาจะไดยนเสยงขอความตาง ๆ เพอโตตอบกบระบบ แลวระบบ IVR จะท าหนาทตามทไดถกโปรแกรมเอาไว เชน เมอมผเรยกสายเขามายงตสาขาโทรศพท IP-PBX แลวระบบจะแจงวา “คณะวทยาการสาสนเทศ มหาวทยาลยบรพา ยนดตอนรบคะ กรณากดหมายเลขโทรศพทภายใน หรอกด 0 เพอตดตอ Operator คะ” เมอมผเรยกสายกดหมายเลข 0 ระบบกจะท าการโอนสายไปยง Operator หากผเรยกสายกดหมายเลขโทรศพทภายใน ระบบกจะ โอนสายไปยงหมายเลขโทรศพทภายในหมายเลขนน ๆ 2.2.5 ระบบโทรศพท Asterisk และระบบเสยงหลายภาษา [1] โดยปกตแลวในระบบโทรศพท Asterisk จะรองรบ และมเฉพาะไฟลเสยงทเป นภาษาองกฤษ (en) เทานน การปรบแตงระบบโทรศพท Asterisk ใหสามารถรองรบเสยงหลายภาษา (Muti-Language) รวมถงภาษาไทยเพอใหสามารถประยกตใชงานระบบโทรศพท Asterisk ใหเกดประโยชนหลากหลายมากขน

14

ซงไฟลเสยงเหลานน จะถกเกบไวใน /usr/local/share/asterisk/sounds หรอ /var/lib/asterisk/sounds แลวแตระบบปฏบตการทใช และภายใน ไดเรกทอร น จะม Sub Directory ยอย ๆ ทมการเกบไฟลเสยงตาง ๆ ไว เชน Digits จะเกบไฟลเสยงตวเลขตาง ๆ ทจ าเปนตอการประมวลผล เราสามารถทจะศกษาถงโครงสรางของไฟลเสยงน เพอทจะท าใหระบบโทรศพท Asterisk ของเราสามารถประยกตใชงานไดหลากหลายภาษา รวมถงภาษาไทยดวยเชนกน ไฟลเสยงทระบบโทรศพท Asterisk เลอกใชงานนนจะเปนไฟลเสยงประเภท GSM (.gsm) เนองจากเปนไฟลเสยงทมขนาดเลก เสยงชดเจน เหมาะทจะใช ในการสอสาร ส าหรบ ระบบโทรศพททมการใชงานมาตรฐาน Codec ทแตกตางกน พรอมทงยงชวยท าใหประหยดการใชงานชองสญญาณ ของการสงขอมล หรอ Bandwidth ไดเปนอยางด

0.gsm , 1.gsm a.gsm , b.gsm record.gsm , playback.gsm

รปท 2-6 โครงสรางไดเรกทอรไฟลเสยงภาษาองกฤษของระบบโทรศพท Asterisk (en) [1] ภายในไดเรกทอร /usr/local/share/asterisk/sounds จะมไฟลเสยงตาง ๆ ทเปน

นามสกล .gsm จ านวนหนงทจ าเปนตอการท างานของระบบ เชน กลมไฟลทขนตนดวย vm- จะเปนไฟลเสยงทใชเกยวกบการท า Voice Mail ทงหมด กลมไฟลทขนตนดวย queue- จะเปนไฟลเสยงทใชเกยวกบการท า Queue ทงหมด กลมไฟลทขนตนดวย conf- จะเปนไฟลเสยงทใชเกยวกบการท า Conferenceทงหมด กลมไฟลทเปนนามสกล .gsm อน ๆ จะเปนไฟลเสยงทใชเฉพาะการออกเสยงแต ละประโยค ภายในไดเรกทอร /usr/local/share/asterisk/sounds นนกยงมไดเรกทอรอยางนอยอก 3 ไดเรกทอรทจ าเปนตอการท างานของระบบ ทงนขนอยกบเวอรชนของ Asterisk ทใชงาน

/usr/local/share/asterisk/sounds

digits

letters

dictate

Vm-xxx.gsm

xxx.gsm

15

โดยสามารถอธบายไดดงน ไดเรกทอร digits จะเปน ไดเรกทอรทเกบไฟลทใชออกเสยงเกยวกบตวเลขทงหลาย เชน ไฟล 0.gsm เมอเราเรยกใชงาน กจะพดวา “Zero” หรอไฟล 1.gsm กจะพดวา “one” เปนตน

ไดเรกทอร letters จะเปนไดเรกทอรทเกบไฟลทใชออกเสยงเกยวกบตวอกษรภาษาองกฤษทงหมด เชน a.gsm เมอเราเรยกใชงานกจะพดวา “A” หรอ b.gsm กจะพดวา “B”

ไดเรกทอร dictate จะเปนไดเรกทอรทเกบไฟลทบงคบใชในระบบ เชน ไฟล record.gsm เมอมการใชงานกจะพดวา “Record” เปนตน

เมอไดทราบถงโครงสรางไฟลเสยงภาษาองกฤษส าหรบระบบโทรศพท Asterisk

แลว ก สามารถประยกตให ระบบโทรศพท Asterisk สามารถเรยกใชงานไฟลเสยงภาษาอน ๆ ได ดงเชนตวอยางโครงสรางของไฟลเสยงภาษาไทย ซงสามารถแสดงไดดงรปท 2-7

0.gsm , 1.gsm a.gsm , b.gsm record.gsm

รปท 2-7 โครงสรางไดเรกทอรไฟลเสยงภาษาไทยของระบบโทรศพท Asterisk (th) [1]

จากโครงสรางไฟลเสยงภาษาไทยนน จะเหนไดวามการสรางไดเรกทอรยอยชอ th ซงเรา

สามารถทจะบนทกไฟลเสยง ภาษาไทยตาง ๆ ทตองการใชงานไปเกบไวตามไดเรกทอรภายใน th ไดเลย โดยควรจะก าหนดชอไฟลใหเหมอนกบทไฟลเดมของระบบ เพอความสะดวกตอการใชงานและอางอง เมอมไฟลเสยงภาษาไทยอยในไดเรกทอรตาง ๆ แลวเรากจะตองก าหนดใหระบบโทรศพท Asterisk รบรวาตองใชงานไฟลเสยงภาษาไทย 2.2.6 การแปลงไฟลเสยง [1] การแปลงไฟลเสยงเปนวธการทใชเพอการแปลงไฟลเสยงรปแบบใด ๆ กได เปนไฟลเสยงทสามารถน ามาใชงานไดกบระบบโทรศพท Asterisk ซงรปแบบของไฟลเสยงทไดจะตองมขนาดทเลกมาก เนองจากการสอสารในระบบโทรศพทตองใชชองสญญาณใหเลกทสดเทาทจะท าได ไฟล

/usr/local/share/asterisk/sounds

letters

dictate

Vm-xxx.gsm

xxx.gsm

th

th

th

Vm-xxx.gsm xxx.gsm

digits

th

16

เสยงทมความเหมาะสมกบระบบโทรศพททมการใชงานอยในปจจบนคอ ไฟลเสยงรปแบบ GSM (หรอนามสกล .gsm) นนเอง 2.3 สวนของการพฒนาโปรแกรมโทรศพท

2.3.1 โปรแกรม Peers Java SIP Softphone [6] โปรแกรม Peers คอ Java SIP Softphone เปนโปรแกรม Open source ทสราง

ขนดวย ภาษา Java สามารถท างานไดบน Windows, Linux, Mac และยงสามารถใชกบเซรฟเวอร SIP ได เชน Asterisk เปนตน

เมอเปรยบเทยบกบโปรแกรม X-Lite ทมฟงกชนการท างานหลากหลายไมวาจะเปน โทรศพท, Video Call, รบ-สงขอความ , บนทกหมายเลขโทรศพท เปนตน แตเมอตองการใชงานจะตองตดตงและรนบนเครองคอมพวเตอรเทานน

สวนโปรแกรม Peers นนสามารถใชเพอโทรศพทไดอยางเดยว เปนโปรแกรมทมขนาดเลก จงเหมาะส าหรบน ามาพฒนาใหอยในรปแบบของ Java Applet ทสามารถใชงานเวบบราวเซอรได โดยทผใชงานไมตองตดตง software ลงบนเครองคอมพวเตอรของตนเอง

รปท 2-8 โปรแกรม Peers Java SIP Softphone

2.3.2 Java Applet [3]

Java Applet คอ โปรแกรมขนาดเลกในภาษา Java ทสามารถแสดงผลผานเวบบราวเซอร มคณสมบตในการตอบสนองกบผใช และเหตการณตาง ๆ ได ดงนนจงสามารถสรางสวนตดตอกบผใชงานไดทเปน Graphic User Interface (GUI) ได แสดงไดทงแบบขอความ และแบบภาพกราฟกได

17

2.4 สวนของอปกรณพนฐานทเกยวของกบ VoIP

2.4.1 IP Phone [1] IP Phone เปนอปกรณหลกทใชงานในระบบ VoIP ท าหนาทเปรยบเสมอนวา

เครองโทรศพททเราใชงานอยในระบบโทรศพททวไปนน เราสามารถน าสาย LAN มาตอเขากบเครองโทรศพทไดและสามารถใชงานไดโดยการเรยกสายปลายทางเปน IP หรอ SIP Server กได

รปท 2-9 ตวอยาง IP Phone ทรบรองมาตรฐาน SIP [1]

2.4.2 IP Soft Phone [1]

IP Soft Phone หรอ Soft Phone ท าหนาทเปนโปรแกรมเครองโทรศพททสามารถใชงานไดบนเครองคอมพวเตอรของ ผใชเอง โปรแกรมตวอยางทไดทดลองใชคอโปรแกรม X-Lite ซงเปนโปรแกรม IP Soft Phone ทถกพฒนาโดยบรษท Counter Path รองรบมาตรฐานของ SIP ซงสามารถรองรบ Video Call ได

รปท 2-10 โปรแกรม X-Lite ทท าหนาทเปน IP Soft Phone รบรองมาตรฐาน SIP [1]

18

2.5 สวนของโครงงานทเกยวของ [1] โครงงานการพฒนาระบบโทรศพทผานเครอขายอนเทอรเนตส าหรบระบบ WebERP โดยนายธนวฒน สงขเกษม เปนโครงการแกปญหาดวยการใชเครอขายอนเทอรเนตมาทดแท นเครอขายอนาลอกเดม ซงในการใชงานโทรศพทนนไดมการพฒนาบรการ ระบบตอบรบโทรศพทอตโนมตขนมาเพอ ประยกตใชกบการบรหารทรพยากรขององคกร โดยผใชงานจะถกจดหมายเลขโทรศพทและ แบงสทธในการเขาใชบรการตาง ๆ ตามต าแหนงและหนาทของพนกงานแตละคนในองคก ร ทสามารถใชงานไดจรงตรงตามวตถประสงค ดงน

1. เพอชวยลดคาใชจาย และเพมความสะดวกในการสอสารภายในองคกร 2. การใชเครอขายอนเทอรเนตมาทดแทนเครอขายอนาลอกเดม 3. ระบบมความยดหยนในการเพมชอหมายเลขเบอรโทรของพนกงานแผนกตาง ๆ ภายใน

องคกรได 4. ระบบมฟงกชนทจ าเปนส าหรบการตดตอสอสารภายในองคกร เชน video call,

conference, รบ-สง E-mail และระบบตอบรบอตโนมต เปนตน

19

บทท 3

วธการด าเนนโครงงาน

ในการออกแบบและพฒนาโปรแกรมโทรศพทผานหนาเวบโดยใช Asterisk เปนแมขาย กรณศกษา คณะวทยาการสารสนเทศ มหาวทยาลยบรพา มขนตอนในการด าเนนงานดงน

3.1 ศกษาเทคโนโลย VoIP, โปรแกรม Elastix และโปรแกรม Asterisk

3.2 ตงคา Server เพอเตรยมความพรอมในการใชงาน

3.2.1 ก าหนดหมายเลขโทรศพท หมายเลขโทรศพทส าหรบบคลากรคณะวทยาการสารสนเทศ ไดก าหนดไวเปนหมายเลขโทรศพท 4 หลก และเพอความสะดวกในการใชงาน จงไดก าหนดหมายเลขโทรศพทเปนหมวดหมดงน 1. อาจารยประจ าสาขาวทยาการคอมพวเตอร (หมายเลขโทรศพทขนตนดวยเลข 3) 2. อาจารยประจ าสาขาเทคโนโลยสารสนเทศ (หมายเลขโทรศพทขนตนดวยเลข 4) 3. อาจารยประจ าสาขาวศวกรรมซอฟตแวร (หมายเลขโทรศพทขนตนดวยเลข 5) 4. เจาหนาทสายสนบสนน (หมายเลขโทรศพทขนตนดวยเลข 6) 5. ผเยยมชมเวบไซต (หมายเลขโทรศพทขนตนดวยเลข 9) 6. Operator (หมายเลข 1000) 7. คณะวทยาการสารสนเทศ (หมายเลข 1122) 3.2.2 ก าหนดระบบตอบรบ IVR

IVR ยอมาจาก Interactive Voice Response เปนระบบตอบรบโทรศพทอตโนมตระบบนจะเปนลกษณะของการ โตตอบขอมลดวยเสยงระหวางผใชบรการหรอผโทรศพทเขามากบเครองโทรศพท ซงเสยงทไดยนจากระบบตอบรบนจะตองท าการอดเสยงและบนทกไวใน server กอน และ IVR ของคณะวทยาการสารสนเทศ มหาวทยาลยบรพา มขนตอนในการท างานดงน 1. เมอผใชกดเขามาทหลายเลขกลางของคณะวทยาการสารสนเทศ คอหมายเลข 1122 ผใชจะไดยน เสยงตอบรบอตโนมตวา “สวสดคะ คณะวทยาการสารสนเทศยนดตอนรบคะ กรณากดหมายเลขโทรศพทภายใน หรอกด 0 เพอตดตอ operator คะ” 2. ผใชท าการกดแผงปมตวเลข

2.1 หากผใชกดหมายเลขโทรศพทภายใน ระบบจะตดตอไปยงหมายเลขทผใชกดทนท

20

2.2 หากผใชกด 0 ระบบจะตดตอไปยงหมายเลขโทรศพทของบคคลทท าหนาทเปน Operator 3. หากผใชไมไดกดหมายเลขโทรศพทใด ๆ ภายในเวลาทก าหนด ผใชจะไดยนเสยงตอบรบอตโนมตวา “ขออภยคะ คณไมไดท ารายการในเวลาทก าหนด กรณาตดตอใหมอกครงคะ ” แลวระบบจะท าการวางสายใหผใช ตดตอเขามาใหมอกครง

รปท 3-1 ขนตอนการท างานของระบบตอบรบอตโนมตคณะวทยาการสารสนเทศ

21

Dial Plan ของคณะวทยาการสารสนเทศ มดงน [informatics] exten => 1122,1,Answer() …เมอมผเรยกหมายเลข 1122 ระบบจะรบสายอตโนมต exten => 1122,2,Background(inform_welcome) ...เลนไฟลเสยง ยนดตอนรบ exten => 1122,4,WaitExten(5) ...รอรบหมายเลขทผใชกดเขามาหากผใชกดหมายเลข

โทรศพทภายในระบบจะโอนสายไปยงหมายเลขทผใชกดทนท

exten => 1122,5,Read(NUMBER) …ระบบรบหมายเลขทผใชกดเขามาเกบไวในตวแปร

NUMBER exten => 1122,6,Playback(inform_timeout) …หากผใชไมกดหมายเลขใด ๆ ระบบจะเลนไฟลเสยง

เพอบอกวาผใชไมไดท ารายการในเวลาทก าหนด กรณาตดตอใหมอกครง

exten => 0,1,Dial(SIP/1000,45,r) …หากผใชกด 0 ระบบจะโอนสายไปยงหมายเลข 1000 ซงเปน operator

exten => h,1,Hangup() …วางสาย

3.3 ตดตงโปรแกรม Soft Phone และ ตงคา IP Phone

X-Lite และ IP Phone เปนโปรแกรมทจะตองตดตงลงในเครองฝงของบคคลภายใน

3.4 ศกษาและประยกตใชโปรแกรม Peers Java SIP Softphone 3.4.1 โครงสรางของโปรแกรม Peers

โปรแกรม Peers ถกสรางดวยภาษา Java ในรปแบบของการเขยนโปรแกรมเชงวตถโดยอาศยเพยง API Java มาตรฐาน และ extensions ของ Java อก 2 อยางเทานนคอ javasound และ swing

22

Peers ถกแยกสวนไวเปนแพคเกจ มโครงสรางดงน

รปท 3-2 สถาปตยกรรมของโปรแกรม Peers [6]

1. แพคเกจ GUI คอสวนหนาจอตดตอกบผใช ทพฒนาโดยการใช Java swing 2. แพคเกจ SIP คอ สวนทท าหนาทรองขอและการตอบโตกบ Server รวมไปถงการ

รบสงขอความในการสนทนา ซงสงผานโปรโตคอล UDP 3. แพคเกจ SDP ท าหนาทแปลงสญญาณในการเขารหสหรอถอดรหสเสยงในการ

สนทนาเพอใหถกตองหรอเปนมาตรฐานเดยวกน หรอทเรยกวา “CODEC” 4. แพคเกจ RTP คอสวนทจะจดการเกยวกบการบ-สงแพคเกต RTP 5. แพคเกจ MEDIA เปนสวนทท าหนาทคลายแพคเกจ RTP, คลายการบบอดเสยง

ตาง ๆ รวมไปจนถงการจบเสยงจากไมโครโฟนของผใช

23

3.4.2 ปรบแตงโปรแกรม Peers ในการปรบแตงโปรแกรม Peers ใหสามารถรนบนเวบบราวเซอรไดนนจะตองท าให

โปรแกรม Peers อยในรปแบบของ Java Applet กอน ซงเราจะท าการปรบแตงในสวนของ GUI ซงมขนตอนการปรบแตงดงตอไปน

1. น าแพคเกจของ Applet เขามาใชในสวนของ GUI ดวยค าสง “import javax.swing.JApplet”

2. สรางคลาสใหเปนซบคลาสของคลาส JApplet ไดดวยการ extends JApplet

// น าแพคเกจซงบรรจคลาสตาง ๆ ของ Applet เขามาใชในโปรแกรม import javax.swing.JApplet

// สรางคลาส ชอ MainFrame โดยใหเปนซบคลาสของ JApplet public class MainFrame extends JApplet implements WindowListener, ActionListener {

… … …

// การรบคาจากเวบบราวเซอรมาใชงาน public void init(){

globals.userG = this.getParameter("username"); globals.passwordG = this.getParameter("password"); globals.domainG = this.getParameter("domain"); globals.callnumG = this.getParameter("callnum"); globals.mediaMode = this.getParameter("mediaMode"); globals.rtpPort = this.getParameter("rtpPort"); globals.isApplet = true; final JApplet a = this; … … …

} … … …

}

รปท 3-3 ตวอยางการปรบแตงโปรแกรม Peers ใหเปน Applet

3. ปรบแตงหนาจอของสวนตดตอผใช ดวยการลบค าสงแสดงเมนตาง ๆ ทไมตอง การออกไป เชน ลบค าสง menuBar.add(menu); จนกวาโปรแกรมจะเหลอแตสวนทแสดงเพยงแคปม call อยางเดยว ตามทตองการ

24

//JMenuBar menuBar = new JMenuBar(); //menu = new JMenu("Edit"); //menuItem = new JMenuItem("Account"); //menuItem = new JMenuItem("Preferences"); //menuBar.add(menu); //menu = new JMenu("Help"); //menuItem = new JMenuItem("User manual"); //menuItem = new JMenuItem("About"); //menuBar.add(menu); //((JApplet) mainFrame).setJMenuBar(menuBar); //((JFrame) mainFrame).setJMenuBar(menuBar);

รปท 3-4 ตวอยางค าสงทตองลบออก เพอปรบแตงหนาจอใหแสดงปม call เพยงปมเดยว

4. บนทกโปรแกรมเปนนามสกล .jar

5. Generate Key และ Sign Jar ใหกบโปรแกรมของเรา เพอใหสามารถรนบนเวบบราวเซอรได 3.5 ศกษาและวเคราะหความตองการของระบบ

3.5.1 ส าหรบเยยมชมเวบไซต 1. สามารถดรายการหมายเลขโทรศพทและรายชอของบคคลภายในได 2. สามารถคลกทรายการหมายเลขโทรศพทหรอรายชอของบคคลภายใน เพอเปด

หนาประวตสวนตวของบคคลนนขนมา 3. สามารถกดปม call เพอโทรศพทจากหนาประวตสวนตวของบคคลภายในได 4. สามารถกรอกหมายเลขโทรศพทจากเครองโทรศพทบนหนาเวบ และกดปม call

เพอโทรศพทได 5. สามารถโตตอบกบระบบตอบรบโทรศพทอตโนมตได

3.5.2 ส าหรบบคคลภายใน

1. สามารถรบสายโทรศพทได

25

3.6 ออกแบบการแสดงผลและออกแบบขนตอนการใชงาน

3.6.1 Use Case Diagram

ภาพท 3-5 Use Case Diagram ระบบ Web2Phone

26

3.6.2 Use Case Description ตารางท 3-1 Use Case Description : UC01 – ดรายการหมายเลขโทรศพทและรายชอของบคคลภายใน Use case ID : UC01 Use case name : ดรายการหมายเลขโทรศพทและรายชอของบคคลภายใน Scenario : เมอผใชเปด Web2Phone ระบบจะแสดงรายการหมายเลขโทรศพทไวบน

หนาเวบ Triggering Event : เมอผใชเปดหนาเวบ Web2Phone Brief Description :

เปน Use Case อธบายการแสดงรายการหมายเลขโทรศพท

Actors : ผเยยมชม Related Use Case : - Stakeholders : ผเยยมชม, บคคลภายใน Precondition : ตองมหมายเลขโทรศพทบนทกอยภายในระบบกอน Post conditions : ระบบแสดงหมายเลขโทรศพท Flows of Event : Actor System 1. เปดหนาเวบ Web2Phone

3. คลกทแถบเมน เพอเลอกแผนกของหมายเลขโทรศพท

2. แสดงหนาแรกของ Web2Phone 4. แสดงหมายเลขโทรศพทตามแผนกทผใชคลก

Exception : -

27

ตารางท 3-2 Use Case Description : UC02 – เปดหนาประวตสวนตวของหมายเลขโทรศพทภายใน Use case ID : UC02 Use case name : เปดหนาประวตสวนตวของบคคลภายใน Scenario : ผใชคลกทรายการหมายเลขโทรศพท เพอเปดหนา ประวตสวนตวของ

บคคลนนขนมา Triggering Event : เมอผใชคลกทหมายเลขโทรศพททแสดงบนหนาเวบ Brief Description :

เปน Use Case อธบายการวธการเปดหนา ประวตสวนตวของบคคลภายใน ซงหนาประวตสวนตวจะแสดงหมายเลขโทรศพทและ ขอมลทเกยวบคคลนน ๆ

Actors : ผเยยมชม Related Use Case : UC03 Stakeholders : ผเยยมชม, บคคลภายใน Precondition : คลกทรายการหมายเลขโทรศพท Post conditions : ระบบแสดงหนาประวตสวนตวของบคคลนน ๆ ทผใชคลก Flows of Event : Actor System 1. ไปทหนาแสดงรายการหมายเลข

โทรศพท 3. เลอกหมายเลขโทรศพท 4. คลกทหมายเลขโทรศพท

2. แสดงรายการหมายเลขโทรศพท 5. ตรวจสอบเวอรชน ของ Java(TM) 6. แสดงหนาประวตสวนตวของหมายเลขโทรศพท 7. รนและแสดงโปรแกรมโทรศพท

Exception : -

28

ตารางท 3-3 Use Case Description : UC03 – คลกปม Call ส าหรบโทรศพท Use case ID : UC03 Use case name : คลกปม Call ส าหรบโทรศพท Scenario : หลงจากทระบบแสดงหนา ประวตสวนตว ของบคคลภายใน ขนมา หนา

ประวตสวนตว จะรนและแสดงโปรแกรมโทรศพท ผใชคลกปม Call เพอโทรศพทได

Triggering Event : ผใชตองการโทรศพท Brief Description :

เปน Use Case ทแสดงถงวธการโทรศพท

Actors : ผเยยมชม Related Use Case : UC02, UC04 Stakeholders : ผเยยมชม, บคคลภายใน Precondition : ผใชเปดหนาประวตสวนตวของบคคลภายใน Post conditions : ผใชสนทนากบบคคลภายใน Flows of Event : Actor System 1. ไปทหนาประวตสวนตวของบคคล

ภายใน 2. คลกปม Call 4. สนทนากบบคลภายใน

3. ระบบเชอมตอกบ server เพอโทรศพทไปหาหมายเลขปลายทาง

Exception : - ถาบคคลภายในไมออนไลนหมายเลขโทรศพท ระบบจะไมสามารถเชอมตอโทรศพทไปยงหมายเลขปลายทางนน ๆ ได

29

ตารางท 3-4 Use Case Description : UC04 – กรอกหมายเลขโทรศพท Use case ID : UC04 Use case name : กรอกหมายเลขโทรศพท Scenario : เมอผใชเปดหนาเวบ Web2Phone หนาแรกจะพบเครองโทรศพท ผใช

สามารถกรอกหมายเลขโทรศพททตองการโทรหาได Triggering Event : Brief Description :

Use Case ทแสดงถงวธการโทรศพทดวยหมายเลขทผใชกรอกเอง

Actors : ผเยยมชม Related Use Case : UC03 Stakeholders : ผเยยมชม Precondition : - Post conditions : ผใชสามารถปอนหมายเลขโทรศพท ใหกบโปรแกรมโทรศพทได Flows of Event : Actor System 1. ไปทเครองโทรศพท Web2Phone

2. กรอกหมายเลขโทรศพททเครองโทรศพท บนหนาแรกของ Web2Phone และกดปมรปโทรศพท

5. ตรวจสอบเวอรชน Java(TM) 6. แสดงหนาประวตสวนตวของหมายเลขโทรศพท 7. รนและแสดงโปรแกรมโทรศพท

Exception : - ถาผใชกรอกหมายเลขโทรศพทผด จะไมสามารถเชอมตอโทรศพทไปยงหมายเลขปลายทางนน ๆ ได - ถาบคคลภายในไมออนไลนหมายเลขโทรศพท ระบบจะไมสามารถเชอมตอโทรศพทไปยงหมายเลขปลายทางนน ๆ ได

30

ตารางท 3-5 Use Case Description : UC05 – ดคมอการใชงาน Use case ID : UC05 Use case name : ดคมอการใชงาน Scenario : เมอผใชเปดหนาเวบ Web2Phone จะพบกบ ปมดคมอการใชงาน ผใช

สามารถคลกเพอเปดดและศกษาคมอการใชงานได Triggering Event : - เมอผใชตองการทราบวธการใชงานระบบ Web2Phone Brief Description :

Use Case ทแสดงถงวธการเปดดคมอการใชงาน

Actors : ผเยยมชม Related Use Case : - Stakeholders : ผเยยมชม Precondition : - Post conditions : ผใชศกษาคมอการใชงานได Flows of Event : Actor System 1. เปดหนาแรก Web2Phnoe

3. คลกทปม “คมอการใชงาน”

2. แสดงหนาแรก Web2Phone 4. แสดงหนาคมอการใชงาน

Exception : -

31

3.6.3 Activity Diagram

รปท 3-6 Activity Diagram: ขนตอนการโทรศพทผานหนาเวบ จากรายการหมายเลขทระบบได

เตรยมไว

32

รปท 3-7 Activity Diagram: ขนตอนการโทรศพทผานหนาเวบ โดยผใชกรอกหมายเลขโทรศพทเอง

จากมอถอทแสดงบนหนาเวบ

33

3.6.4 ออกแบบการแสดงผล 1. หนาแรกจะประกอบดวย หมายเลขโทรศพทกลางของคณะวทยาการสารสนเทศ

มหาวทยาลยบรพา, คมอการใชงาน , โทรศพทมอถอส าหรบใหผใชกรอกหมายเลขโทรศพททตองการตดตอ

รปท 3-8 รปแบบหนาแรกของระบบ Web2Phone

2. หนาแสดงรายการหมายเลขโทรศพท และรายชอบคคล ของแตละแผนก ผใชงาน

สามารถคลกเพอเปดหนาประวตสวนตวของบคคลภายในได

รปท 3-9 รปแบบหนารายการหมายเลขโทรศพทของระบบ Web2Phone

34

3. หนา ประวตสวนตวของบคคลภายใน ซงจะแสดงขอมลของบคคล ภายใน , หมายเลขโทรศพท และแสดงโปรแกรมโทรศพทเพอใหผใชงานสามารถคลกทปม Call แลวโทรหาบคคลในหนานไดทนท

รปท 3-10 หนาประวตสวนตวของบคคลภายใน

3.6.5 ออกแบบขนตอนการใชงาน

ขนตอนการใชงานโทรศพทจากหนาเวบ Web2Phone

รปท 3-11 ขนตอนการใชงานโทรศพทจากหนาเวบ Web2Phone

35

บทท 4

ผลการด าเนนโครงงาน

Web2Phone เปนระบบบรการโทรศพทผานหนาเวบทใหบรการแกผเยยมเวบไซต ซงมสวนตดตอกนผใชดงน 4.1 หนาแรก ประกอบดวยหมายเลขโทรศพทกลางของคณะวทยาการสารสนเทศ , คมอการใชงาน และโทรศพทมอถอ ส าหรบใหผใชกรอกหมายเลขโทรศพททตองการจะโทรหาไดทนท

รปท 4-1 หนาแรกของ Web2Phone

36

4.2 คมอการใชงาน

รปท 4-2 หนาคมอการใชงานของ Web2Phone

37

4.3 หมายเลขโทรศพทของบคคลภายใน ซงไดแก กรรมการบรหาร, อาจารยประจ าสาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร, อาจารยประจ า

สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ, อาจารยประจ าสาขาวชาวศวกรรมซอฟตแวร และเจาหนาทสายสนบสนน

รปท 4-3 หนารายการหมายเลขโทรศพทของคณะกรรมการบรหาร

รปท 4-4 หนารายการหมายเลขโทรศพทของอาจารยประจ าสาขาวทยาการคอมพวเตอร

38

รปท 4-5 หนารายการหมายเลขโทรศพทของอาจารยประจ าสาขาเทคโนโลยสารสนเทศ

รปท 4-6 หนารายการหมายเลขโทรศพทของอาจารยประจ าสาขาวศวกรรมซอฟตแวร

39

รปท 4-7 หนารายการหมายเลขโทรศพทของเจาหนาทสายสนบสนน

4.4 หนาประวตสวนตวของบคคลภายใน

หากไฟสถานะเปนสแดง หมายความวาโปรแกรมโทรศพทไมพรอมใชงาน ผใชจะไมสามารถคลปปม Call เพอโทรศพทจากนได ผใชสามารถท าตามค าแนะน าจากคมอการใชงาน ดงรปท 4-8

รปท 4-8 หนาประวตสวนตวของบคคลภายใน เมอปรากฏไฟสถานะไมพรอมใชงาน

หากไฟสถานะเปนสเขยว หมายความวาโปรแกรมโทรศพทพรอมใชงาน ผใชสามารถคลกปม

Call เพอโทรศพทไดจากหนาน ไดทนท ดงรปท 4-9

40

รปท 4-9 หนาประวตสวนตวของบคคลภายใน เมอปรากฏไฟสถานะพรอมใชงาน

เมอผใชงานคลกท ปม Call จะปรากฏแผงปมตวเลขของโปรแกรมโทรศพท เพอใชโตตอบ

กบระบบตอบรบอตโนมตได ดงรปท 4-10

รปท 4-10 แผงปมตวเลขของโปรแกรมโทรศพท

4.5 IVR ส าหรบหมายเลขโทรศพทกลางของคณะวทยาการสารสนเทศ 1. ผใช : โทรมาทหมายเลข 1122 2. ระบบตอบรบอตโนมต : เลนเสยงขอความ “สวสดคะ คณะวทยาการสารสนเทศ ยนดตอนรบคะ กรณากดหมายเลขโทรศพทภายใน หรอกด 0 เพอตดตอ operator คะ”

กรณท 3.1 ผใช : กดหมายเลขโทรศพทภายใน 3.2 ระบบตอบรบอตโนมต : โอนสายไปยงหมายเลขโทรศพททผใชกด

กรณท 4.1 ผใช : กดหมายเลข 0 4.2 ระบบตอบรบอตโนมต : โอนสายไปยงโอเปอเรเตอร (หมายเลข 1000)

กรณท 5.1 ผใช : ไมกดหมายเลขโทรศพท 5.2 ระบบตอบรบอตโนมต : เลนเสยงขอความ “ขออภยคะ คณไมไดท ารายการใน

เวลาทก าหนด กรณาตดตอใหมอกครงคะ” 5.3 ระบบตอบรบอตโนมต : วางสาย

41

บทท 5

สรปและวจารณผลการด าเนนโครงงาน 5.1 สรปผลการด าเนนโครงงาน จากการการออกแบบและพฒนาโปรแกรมโทรศพทผานหนาเวบโดยใช Asterisk เปนแมขาย กรณศกษา คณะวทยาการสารสนเทศ มหาวทยาลยบรพา ท าใหไดเวบไซตส าหรบโทรศพทภายในองคกรขนมา ชวยใหเกดความสะดวกในการตดตอสอสารระหวางบคคลภายในและภายนอกองคกร ประหยดคาใชจาย และสามารถเพมหมายเลขโทรศพทในอนาคตไดตามความตองการขององคกร 5.2 ประโยชนทไดรบ

1. ลดคาใชจายใหแกองคกร และบคลากรขององคกรได 2. เพมชองทางการตดตอสอสาร เกดความสะดวกสบายในการตดตอสอสารของบคลากร

ภายในและบคคลภายนอกทสามารถใชโทรศพทผานอนเทอรเนตไดทกหนทกแหง 3. รองรบการขยายตวในอนาคต สามารถรองรบผใชงานทอาจเพมขนในอนาคตไดอยางไม

จ ากด 5.3 ขอจ ากดของโครงงาน หากผใชตองการเพม , ลบ, แกไข หมายเลขโทรศพทจะสามารถท าไดทหนาเวบของ Elastix แตยงไมสารมารถเพมหมายเลขโทรศพทผานหนา Web2Phone ได 5.4 ปญหาและอปสรรคทพบในการท างาน 1. การแปลงโปรแกรม Peers ใหเปน Java Applet

2. การท าใหโปรแกรม Peers ซงเปน Java Applet แลว สามารถรนบนเวบบราวเซอรได 5.5 ขอเสนอแนะ 1. พฒนาใหระบบสามารถเพมหมายเลขโทรศพทผานหนาเวบ Web2Phone ได เพอใหเกดความสะดวกหากมการเพมหมายเลขโทรศพท

2. พฒนาใหสามารถโปรแกรมโทรศพทใหสามารถรบ-สง Video Call ได

42

บรรณานกรม [1] ธนวฒน สงขเกษม: การพฒนาระบบโทรศพทผานเครอขายอนเทอรเนตส าหรบระบบ WebERP

โดยใช Asterisk. คณะวทยาการสารสนเทศ มหาวทยาลยบรพา, 2555. [2] กตตพงษ สวรรณราช: ออกแบบและตดตงระบบโทรศพท IP-PBX ดวยAsterisk. พมพครงท 1.

กรงเทพฯ: ออฟเซท เพรส จ ากด, 2551. [3] อนรรฆนงค คณมณ: คมอเรยนเขยนโปรแกรมภาษา java ฉบบผเรมตน. พมพครงท 1. นนทบร:

ไอดซ พรเมยรจ ากด, 2554 [4] Click-to-call (CTC) .[ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://en.wikipedia.org/wiki/Click-to-call

(วนทคนขอมล : 23 สงหาคม 2555) [5] SIP (Session Initiation Protocol) .[ออนไลน] เขาถงไดจาก :

http://th.wikipedia.org/wiki/Session_Initiation_Protocol (วนทคนขอมล : 26 สงหาคม 2555)

[6] Peers Java SIP Softphone .[ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://peers.sourceforge.net (วนทคนขอมล : 9 พฤศจกายน 2555)

[7] VoIP. [ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://www.voip4share.com (วนทคนขอมล: 15 ธนวาคม 2555)

[8] วธ Generate Key และ Sign Jar .[ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://www.todsapon.com/blog/programming/java-programming/howto-generate-key-and-sign-jar-for-run-jar-on-web_browser (วนทคนขอมล : 17 มนาคม 2556)

[9] Elastix. [ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://www.elastix.org/index.php/en/product-information/elastix-info.html (วนทคนขอมล : 17 มนาคม 2556)

[10] การตดตงและการตงคา IP Phone - Yealink SIP-T20P. [ออนไลน] เขาถงไดจาก : http://www2.it.mju.ac.th/voip/yealink/yealink.html (วนทคนขอมล : 21 มนาคม 2556)

43

ประวตผจดท าโครงงาน ชอผจดท า นางสาวสภาภรณ สมสกล วนเกด 16 มถนายน 2533 สถานทเกด จงหวดพระนครศรอยธยา ทอยปจจบน 118/71 หมท 2 หมบานเสรวลล ถนนเทพารกษ ต าบลบางเสาธง

อ าเภอบางเสาธง จงหวดสมทรปราการ 10540 การศกษา

- ประถมศกษา โรงเรยนยนดวทย - มธยมศกษาตอนตน โรงเรยนนวมนทราชนทศ สวนกหลาบวทยาลย สมทรปราการ - มธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนนวมนทราชนทศ สวนกหลาบวทยาลย สมทรปราการ