บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมส ำคญและทมำของปญหำ

การไฟฟาสวนภมภาค เปนหนวยงานทมหนาทใหบรการดานพลงงานไฟฟาแกประชาชนในเขต ภมภาครวม 73 จงหวด คดเปนรอยละ 99 ของพนททงประเทศ ยกเวนกรงเทพมหานคร นนทบร และสมทรปราการ โดยรบกระแสไฟฟาจากการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย สงผานสายสง หรอสถานไฟฟา ของการไฟฟาสวนภมภาคเพอจายไฟใหบรการประชาชน

ระบบการจายกระแสไฟฟาของการไฟฟาสวนภมภาคเปนระบบทอยเหนอดน พาดไปตามแนวถนนกวางขวางทวประเทศ จงอาจเกดปญหากระแสไฟฟาขดของไดเสมอ ทงจาก ตนไม คน สตว รถยนต และภยจากธรรมชาต เชนฟาผา หรอพายลมแรง เปนตน ซงแตเดมการสงการ และการปฏบตการแกไขปญหากระแสไฟฟาขดของ จะด าเนนการโดยจดสงเจาหนาทพรอมรถแกไขกระแสไฟฟาขดของ ออกไปตรวจสอบหาสาเหตของไฟฟาดบ โดยใชการสงการประสานงานทางวทยสอสารและโทรศพทจากศนยควบคมการจายไฟฟาเขต โดยเฉพาะในพนทเมอง ธรกจ อตสาหกรรม ทระบบจ าหนายมความซบซอนหนาแนนมาก ยากตอการก ากบ ควบคม สงการ และตรวจหาสาเหต ท าใหตองใชเวลานานในการแกไขปญหาไฟฟาดบแตละครง ดงนนการไฟฟาสวนภมภาค จงไดตงศนยควบคมการจายไฟฟา ขนทง 12 เขตทวประเทศ และน าระบบ SCADA/DMS เขามาใชเพอเพมคณภาพการใหบรการแกผใชไฟฟา ลดระยะเวลา และบรเวณทไฟดบ ซงจะท าใหสามารถสงการจายไฟฟาอตโนมต

โครงขายสอสารของระบบ SCADA/DMS ของการไฟฟาสวนภมภาคประกอบดวยระบบ SDH (Synchronous Digital Hierarchy) ผานสายเคเบลใยแกวน าแสง, ไมโครเวฟ DMRL (Digital Microwave Radio Link) เชอมโยงระหวางศนยสงการระบบไฟฟา ส านกงานใหญ ศนยควบคมการจายไฟฟาเขต ตางๆ และสถานไฟฟา สวนระบบสอสารทใชในการสงการควบคมอปกรณในระบบจ าหนาย ทตดตงกระจายเปนบรเวณกวางจงตองการสอสารผานระบบวทยหลายทอย (Multiple Address Radio System; MARS) โดยมวทย MARS Master ท าหนาทเปนศนยกลางในการตดตอกบวทย MARS Remote ทตดตงอยบนเสาระบบจ าหนายเรยกวาอปกรณ FRTU (Feeder Remote Terminal Unit) ซงจะเปนอปกรณชวยท าการปลดสบอปกรณควบคมไฟฟาประกอบไปดวย โหลด

2

เบรกสวทซ SF6, AVR และ รโคลสเซอร รปแบบเดมทใชคนเปนผปฏบตงาน (Manual Operation)

ใหสามารถสงการโดยอตโนมต

รปท 1.1 โหลดเบรกสวตชชนด SF6, รโคลสเซอร และ AVR

ส าหรบ การไฟฟาสวนภมภาคเขต 1 ภาคเหนอซงรบผดชอบการจายไฟฟาใน 6 จงหวด ไดแก ล าปาง ล าพน เชยงใหม เชยงราย พะเยา และแมฮองสอนไดมการเปดใชศนยควบคมการจายไฟฟา ตงแตวนท 5 เมษายน 2553 และเรมตดตงอปกรณ FRTU ทวทง 6 จงหวดทอยในความรบผดชอบ 692ชด ซงจะแลวเสรจภายในป 2554 ดงนนจงจ าเปนตองตดตง สถาน MARS Master เพอใชควบคมอปกรณดงกลาว โดย สถาน MARS Master ตองเชอมโยงเคเบลใยแกวน าแสงมาทศนยควบคมการจายไฟฟา จงเกดงานวจยทชวยในการตดสนใจเลอกจ านวนสถานและก าหนดสถานทตดตงจากส านกงานการไฟฟา 95 แหงและสถานไฟฟา 38 แหงใหสามารถควบคมอปกรณไดอยางทวถงนนโดยอาศยหลกการการหาคาทเหมาะสมทสด (Optimization) ของอปกรณ FRTU เพอก าหนดสถานทตง สถานสงการ MARS Master แลวค านวณหาคาใชจายในการตดตงระบบใหนอยทสด

รปท 1.2 ศนยควบคมการจายไฟฟา เขต 1 ภาคเหนอ

3

รปท 1.3 ศนยควบคมการจายไฟฟา ทง 12 เขต

1.2 วตถประสงคของกำรศกษำวจย

เพอประเมนจดตดตงสถานระบบวทยหลายทอยในเขตภาคเหนอ โดยใชคาใชจายในการด าเนนการนอยทสด

1.3 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1.3.1. ไดสถานทตงสถานระบบวทยหลายทอยในเขตภาคเหนอ 1.3.2. ไดคาใชจายในการด าเนนการตดตงระบบนอยทสด

1.4 ขอบเขตวธวจย เพอใหสามารถบรรลเปาหมายในการท างานวจยน และสอดคลองกบวตถประสงค การ

ศกษาวจยจะกระท าภายใตขอบเขตการศกษาดงน

4

1.4.1. เลอกจดตดตงสถาน ระบบวทยหลายทอยในเขตภาคเหนอตอนบน 6 จงหวด ไดแก เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน ล าพน ล าปาง และ พะเยา

1.4.2. เลอกจดตดตงสถานระบบวทยหลายทอยในการควบคมการท างานของอปกรณไฟฟาก าลง 3 ชนด ไดแก โหลดเบรกสวทช SF6, AVR และ รโคลสเซอร

1.4.3. สถานวทยหลายทอย 1 สถาน สามารถควบคมการท างานอปกรณไฟฟาก าลงไดไมเกน 50 ตว ในรศมไมเกน 30 กโลเมตร