บทที่ 1 - chiang mai universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/t/2556/poli40256pw_ch1.pdf ·...

8
บทที1 บทนำ 1.1 ที่มำและควำมสำคัญของปัญหำ ปัจจุบัน ภายใต้กระแสการบูรณาการด้านการปฏิบัติงานระหว่างภาคการเมืองผู้กาหนด นโยบายและภาคราชการผู้นานโยบายไปสู่การปฏิบัตินั ้น ดาเนินไปบนพื้นฐานของการใหความสาคัญกับการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ทั ้งนี ้เพื่อให้ระบบราชการ การบริหารและการ พัฒนาต่างๆ ดาเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสอดคล้องกับความต้องการของประชาชน ในแต่ละพื ้นที่ซึ ่งเป็นเจ้าของประโยชน์สาธารณะร ่วมกันมากที่สุด กระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน จึงเป็นการกระจายโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วม ทางการเมืองและการบริหาร การตัดสินใจในเรื่องต่างๆ รวมทั ้งการจัดสรรทรัพยากรของชุมชน และของชาติซึ ่งจะส ่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของประชาชน การให้ข้อมูล การแสดง ความคิดเห็น การให้คาแนะนาปรึกษา ร่วมวางแผน ร่วมปฏิบัติ ตลอดจนการควบคุมโดยตรงจาก ประชาชน ยังถือว่าเป็นหัวใจสาคัญในการจัดทาแผนพัฒนาท้องถิ ่น สามารถสะท้อนปัญหาความ ต้องการของประชาชนได้อย่างถูกต้อง และส่งผลให้เกิดโครงการพัฒนาในพื ้นที่ซึ ่งมีความ สอดคล้องกับความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง การเกิดขึ ้นของแนวความคิดการพัฒนาในลักษณะดังกล่าว ได้ส่งผลให้ระบบการเมืองและ ระบบราชการของสังคมไทยมีการเปลี่ยนแปลงมากมาย โดยมุ่งเน้นถึงความเข้มแข็งของชุมชนใน ระดับรากฐาน อันได้แก่ ตาบล หมู ่บ้าน และชุมชนย่อยในเขตเมือง เพื่อให้เกิดกลุ ่มหรือชุมชนทีเข้มแข็ง ซึ ่งมีเหตุผลคือต้องการให้ประชาชนในชุมชน คิดเป็น ทาเป็น และร่วมกันแก้ไขปัญหา ของชุมชนด้วยคนในชุมชนเอง เพราะคนในชุมชนย่อมรู้สภาพปัญหาและความต้องการมากกว่า หน่วยงานของรัฐหรือภาคส่วนอื่นๆ ซึ ่งเป็นบุคคลจากภายนอกพื ้นทีแนวความคิดการพัฒนาใน ลักษณะดังกล่าวจึงได้ก่อให้เกิดบทบาทที่เพิ่มขึ ้นของภาคประชาชน ควบคู่ไปกับการพัฒนาและการ ขยายตัวรวมทั ้งการทวีบทบาทและความสาคัญของการบริหารและพัฒนาพื ้นที่ขององค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ ่นซึ ่งเป็นผลมาจากแนวความคิดการกระจายอานาจในการบริหารและพัฒนาพื ้นที่ให้แกท้องถิ่นจากเหตุผลในลักษณะเดียวกันดังที่ได้กล่าวถึงข้างต้น การที่ท้องถิ่นแต่ละแห่งจะประสบความสาเร็จในการพัฒนาและขับเคลื่อนไปสู ่การเป็น ชุมชนเข้มแข็งได้นั ้น ย่อมต้องมีองค์ประกอบหรือปัจจัยที่เกี่ยวข้องมากมาย ปัจจัยที่มีความสาคัญ มากประการหนึ ่งได้แก่การพัฒนาเศรษฐกิจในชุมชน โดยเฉพาะในลักษณะของกลุ่มอาชีพซึ ่งจะทา

Upload: others

Post on 20-Jul-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

บทท 1 บทน ำ

1.1 ทมำและควำมส ำคญของปญหำ ปจจบน ภายใตกระแสการบรณาการดานการปฏบตงานระหวางภาคการเมองผก าหนดนโยบายและภาคราชการผน านโยบายไปสการปฏบตนน ด าเนนไปบนพนฐานของการใหความส าคญกบการมสวนรวมของภาคประชาชน ทงนเพอใหระบบราชการ การบรหารและการพฒนาตางๆ ด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบความตองการของประชาชนในแตละพนทซงเปนเจาของประโยชนสาธารณะรวมกนมากทสด กระบวนการมสวนรวมของประชาชน จงเปนการกระจายโอกาสใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองและการบรหาร การตดสนใจในเรองตางๆ รวมทงการจดสรรทรพยากรของชมชนและของชาตซงจะสงผลกระทบตอวถชวตและความเปนอยของประชาชน การใหขอมล การแสดงความคดเหน การใหค าแนะน าปรกษา รวมวางแผน รวมปฏบต ตลอดจนการควบคมโดยตรงจากประชาชน ยงถอวาเปนหวใจส าคญในการจดท าแผนพฒนาทองถน สามารถสะทอนปญหาความตองการของประชาชนไดอยางถกตอง และสงผลใหเกดโครงการพฒนาในพนทซงมความสอดคลองกบความตองการของประชาชนอยางแทจรง การเกดขนของแนวความคดการพฒนาในลกษณะดงกลาว ไดสงผลใหระบบการเมองและระบบราชการของสงคมไทยมการเปลยนแปลงมากมาย โดยมงเนนถงความเขมแขงของชมชนในระดบรากฐาน อนไดแก ต าบล หมบาน และชมชนยอยในเขตเมอง เพอใหเกดกลมหรอชมชนทเขมแขง ซงมเหตผลคอตองการใหประชาชนในชมชน คดเปน ท าเปน และรวมกนแกไขปญหาของชมชนดวยคนในชมชนเอง เพราะคนในชมชนยอมรสภาพปญหาและความตองการมากกวาหนวยงานของรฐหรอภาคสวนอนๆ ซงเปนบคคลจากภายนอกพนท แนวความคดการพฒนาในลกษณะดงกลาวจงไดกอใหเกดบทบาททเพมขนของภาคประชาชน ควบคไปกบการพฒนาและการขยายตวรวมทงการทวบทบาทและความส าคญของการบรหารและพฒนาพนทขององคกรปกครองสวนทองถนซงเปนผลมาจากแนวความคดการกระจายอ านาจในการบรหารและพฒนาพนทใหแกทองถนจากเหตผลในลกษณะเดยวกนดงทไดกลาวถงขางตน การททองถนแตละแหงจะประสบความส าเรจในการพฒนาและขบเคลอนไปสการเปนชมชนเขมแขงไดนน ยอมตองมองคประกอบหรอปจจยทเกยวของมากมาย ปจจยทมความส าคญมากประการหนงไดแกการพฒนาเศรษฐกจในชมชน โดยเฉพาะในลกษณะของกลมอาชพซงจะท า

Page 2: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

2

ใหเกดการรวมตวของประชาชนในชมชนและผลประโยชนรวมกนของชมชน อนน าไปสความเหนยวแนนของการรวมกลมมากยงขน และการทชมชนมการรวมกลมอาชพและเศรษฐกจทเขมแขง ยอมสงผลใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจในพนททงในรปแบบของสนคาอนๆ บรการ และการทองเทยวมการขยายตวมากยงขนตามไปดวย ซงผลดทเกดขนกบชมชนดงกลาวยอมสงผลใหชมชนมความเขมแขงไดอยางย งยนมากยงขน ตอไป ทงน กลมอาชพในชมชนทจะพฒนาไปสความส าเรจในลกษณะดงกลาวขางตนไดนน จะตองมองคประกอบหลายประการ อาท การมทกษะและความสามารถในความเปนชางฝมอทรลกในเรองนนๆ รวมถงการมประวตศาสตร วฒนธรรม และภมปญญาทมคณคาและสามารถแสดงใหเหนถงอตลกษณของตนเอง และการมโครงสรางของสงคมทเอออ านวย เปนตน “บานววลาย” ซงตงอยในยานถนนววลาย อ าเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม เปนชมชนทองถนแหงหนงทมชอเสยงในการผลตสนคาเครองเงนตามภมปญญาทองถน และมประวตศาสตรยาวนานจนกลายเปนวฒนธรรมชมชนทสบทอดกนมาจากรนสรน ซงรเรมมาจากเพยงอตสาหกรรมภายในครวเรอนของบรรพบรษเทานน สนคาเครองเงนและวฒนธรรมการผลตเครองเงนในบานววลาย ขนชอในเรองของความสวยงาม ประณต มรายละเอยดของลวดลายทวจตรบรรจง ออนชอย สามารถแสดงใหเหนถงคณคาและเอกลกษณของศลปะแบบลานนา จงเปนสนคาและวฒนธรรมการผลตตามภมปญญาทองถนทมความโดดเดนและมลกษณะเฉพาะตว ซงสามารถสรางมลคาเพมไดดวยเอกลกษณทางภมปญญาทองถน การมคณคาทางประวตศาสตร และทส าคญอกประการหนงคอการมส านกรวมกนของชมชนในการเปนลกหลานของชาวบานววลาย ชมชนทองถนโบราณซงไดรบการขนานนามวา “หมบานเครองเงน” หรอ “Silver Village” ในอดต ดงนนสนคาเครองเงนและวฒนธรรมการผลตเครองเงนในบานววลาย จงมคณคาและมความนาสนใจเปนอยางมากทจะท าการศกษาวจยเพอเปนจดเรมตนในการพฒนาและสรางความเขมแขงใหแกกลมอาชพในจงหวดเชยงใหมอยางย งยน ซงยอมสงผลใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจในพนททงในรปแบบของสนคาอนๆ บรการ และการทองเทยวมการขยายตวมากยงขนตามไปดวย และยอมจะสามารถเปนแมแบบในการพฒนาการทองเทยวและระบบเศรษฐกจ รวมทงการสรางความเขมแขงใหแกกลมอาชพอนๆ ในจงหวดเชยงใหมอยางย งยนไดตอไป ในอดตแมวาชอเสยงของหมบานเครองเงนบานววลายจะเปนทรจกไดดวยเอกลกษณทางวฒนธรรมและภมปญญาของตนทองถน ยงมปจจยส าคญอกประการหนงทชวยสงเสรมไดแกการไดรบการสนบสนนจากภาครฐในการพฒนาเสนทางรถไฟสายเหนอและการสงเสรม

Page 3: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

3

และสนบสนนการทองเทยวภาคเหนอ ซงสงผลใหมนกทองเทยวมาเยยมเยอนบานววลายเปนจ านวนมาก อยางไรกตาม การด าเนนนโยบายของภาครฐในเวลาตอมาซงเกอบจะสงผลกระทบใหวฒนธรรมการผลตเครองเงนของบานววลายตองลมสลายลง ไดแก การสงเสรมใหมการลงทนดานหตถอตสาหกรรมในเขตอ า เภอสนก าแพง จงหวดเชยงใหม เพอตอบสนองการขยายตวของธรกจการทองเทยว ทตองการสนคาหตถกรรมพนบานมากขน โดยบรเวณอ าเภอสนก าแพงมความพรอมและความสะดวกมากกวาในดานท าเลทตง มพนทกวางขวาง รถทศนาจรสามารถพานกทองเทยวไปเยยมชมไดถงโรงงานแหลงผลต อกทงไมมปญหาเรองทจอดรถและความคบแคบของถนนดงเชนในยานถนนววลาย โดยในป พ.ศ. 2527 ธรกจการคาสนคาหตถกรรมพ นบานในย านส นก าแพงขยายตวและคกคกมากขน เ นองจากบรษทน า เ ท ยวนยมพานกทองเทยวไปทสนก าแพงเพยงแหงเดยว เพราะไดรบผลประโยชนจากสวนแบงการขายสนคาจากนายทนเจาของราน ซงปจจยดงกลาวไดสงผลกระทบตอการคาเครองเงนของบานววลายเปนอยางมาก ปรมาณนกทองเทยวทมาเยยมชมและซอสนคาทบานววลายลดนอยลง เหลอเพยงแตนกทองเทยวสวนทตองการเหนแหลงผลตทแทจรงและดงเดมเทานน สงผลใหกจการเครองเงนบานววลายซบเซาลง ชางท าเครองเงนบานววลายจ านวนมากตองไปเปนแรงงานทอ า เภอสนก าแพงเนองจากมรายไดทแนนอนกวา สงผลใหรานคาเครองเงนในยานบานววลายประสบปญหาขาดแคลนแรงงานชาง ฝม อและหลายแหงตองปดกจการลงตามล าดบ และในขณะเดยวกนความพยายามในการพฒนาระบบการศกษาในจงหวดเชยงใหมไดกอใหเกดการขยายตวของสถาบนอดมศกษาทงภาครฐและเอกชน ซงตอมาสถาบนตางๆ เหลานนกไดผลตบณฑตซงเปนผลผลตของระบบการศกษาสมยใหมทมงตอบสนองการพฒนาดานอตสาหกรรมและเศรษฐกจการคาสมยใหม เมอบรรดาลกหลานของชางเครองเงนส าเรจการศกษาในระดบสงกไดหนไปประกอบอาชพอนทรายไดมนคงกวา เชน รบราชการ ท างานธนาคาร บรษทเอกชน ฯลฯ ไมสนใจทจะประกอบอาชพท าเครองเงนตอไป เนองจากเปนงานหนก ตองใชแรงงานมาก อกทงยงใชระยะเวลานานในการฝกฝน ท าใหบานววลายขาดแรงงานฝมอรนใหมทจะสบทอดวชาชพชางท าเครองเงน ซงปจจยทงหลายเหลานไดสงผลกระทบโดยตรงใหภาพลกษณ “หมบานเครองเงน” เกอบหมดสนไป อยางไรกตามดวยชอเสยง “หมบานเครองเงน” ของบานววลาย และการเปนชมชนดงเดมในการเผยแพรวฒนธรรมการผลตเครองเงนแบบลานนา สงผลใหบานววลายไดรบโอกาสหลายครงในการมผลตเครองเงนเพอการเฉลมฉลองตางๆ อาท การท าสลงหลวงน าหนกเงนสทธ 536 บาท เพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมารฯ

Page 4: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

4

พระชนมายครบ 3 รอบ ในวนท 2 เมษายน พ.ศ. 2534 การท าสลงหลวง “แม” น าหนกเงนสทธ 2,535 บาท นอมเกลาถวายสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ทรงเจรญพระชนมพรรษาครบ 5 รอบ ณ พระต าหนกภพงคราชนเวศ ในป พ.ศ. 2535 และการท าสลงหลวง “พอ” โดยใชเงนบรสทธ 2,999 บาท เพอทลเกลาถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหวครองราชยครบ 50 ป ในป พ.ศ. 2539 เปนตน ซงกจกรรมดงกลาวเปนสวนหนงทไดกอใหเกดขวญก าลงใจแกชาวบานววลายในการอดทนและพยายามอนรกษ และสบสานวฒนธรรมการผลตเครองเงนทไดรบการสบทอดมาจากบรรพบรษ ใหสามารถยนหยดอยไดมาจนถงปจจบนทามกลางสภาพปญหาและอปสรรคนานบประการ การฟนตวของบานววลายในฐานะ “หมบานเครองเงน” ไดเกดขนอยางเปนรปธรรมภายใตการมสวนรวมของชาวบานววลายภายหลงป พ.ศ. 2544 ซงไดมการกอตงชมชนบรเวณ 2 ฝงถนนววลาย เปน “ชมชนหมนสารบานววลาย” และ “ชมชนวดศรสพรรณ” ตามนโยบายของกระทรวงมหาดไทย และเทศบาลนครเชยงใหมในฐานะองคกรปกครองสวนทองถนเจาของพนทซงตองการใหคนในชมชนมสวนรวมในการปกครองและพฒนาทองถนของตนเอง ภายใตหลกการทวาคนในชมชนยอมตระหนกถงสภาพปญหา ความตองการ และบรบทแวดลอมของชมชนดกวาบคคลจากภายนอก โดยในดานการฟนฟวฒนธรรมการผลตเครองเงนของบานววลายนน ผน าของทง 2 ชมชนตางมความเหนพองตองกนทจะรวมกนอนรกษ สงเสรม และพยายามผลกดนใหเกดภาพลกษณ “ถนนเครองเงนบานววลาย” ดงเชนในอดตอกครง ทางวดหมนสารจงมการรวมตวกลมชางขนและตงเปน “ชมรมชางเครองเงนและแผนภาพหมนสารบานววลาย” ขณะทวดศรสพรรณ กไดมการรวมตวกลมชางขนและตงเปน “ชมรมหตถศลป” ซงรวมกนเปน “ชมรมเครองเงนบานววลาย” และตอมาเมอรฐบาลมนโยบาย “หนงต าบลหนงผลตภณฑ” กลมตางๆ ทเกยวของดงกลาวจงไดรวมตวกนจดตงเปน “เครอขายกลมรกษหตถกรรมเครองเงนและเครองอลมเนยมบานววลาย” ภายใตกระบวนการมสวนรวมของชมชนดงกลาว ความส าเรจกาวแรกเรมมาจากการทชมชนหมนสารบานววลาย รวมกบชมชนวดศรสพรรณ และชมชนวดนนทาราม (ช านาญการผลตเครองเขน) รวมกนจด “กาดมว” เพอแสดงศลปวฒนธรรม และผลตภณฑตามภมปญญาทองถน โดยหมนเวยนกนใชสถานทในการจดงานท วดหมนสาร วดศรสพรรณ และวดนนทาราม โดยนอกจากจะมวตถประสงคเพออนรกษและฟนฟศลปวฒนธรรมและผลตภณฑตามภมปญญาทองถนของแตละชมชนแลว ยงเปนการสรางรายไดเขาสชมชนอกทางหนงอกดวย ตอมา เมอเทศบาลนครเชยงใหมไดเหนตวอยางของการจดกจกรรมดงกลาว จงไดมการหารอกนระหวางเทศบาลนครเชยงใหมกบคณะกรรมการชมชนในบานววลายทเกยวของ

Page 5: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

5

บรเวณ 2 ฝงถนนววลาย เพอจดกจกรรม “ถนนคนเดนววลาย ครงท 1” โดยชมชนหมนสารบานววลายและชมชนวดศรสพรรณไดเขาไปมสวนรวมในการผลกดนใหเกดการจดกจกรรมการแสดงวฒนธรรมทองถนประเภทตางๆ การแสดงสนคาผลตภณฑเครองเงน ตลอดจนมการตอรองกบเทศบาลนครเชยงใหมในการจดอาณาเขตการแสดงผลตภณฑของชมชน เพอปองกนมใหเกดการปะทะกนของประเภทของผลตภณฑและราคา สวนเทศบาลนครเชยงใหมเปนผสนบสนนงบประมาณในการด าเนนการตางๆ และหลงจากนน ในป พ.ศ. 2547 เทศบาลนครเชยงใหมไดจดกจกรรม “ถนนคนเดนววลาย ครงท 2” ขน เพอสานตอกจกรรมดงกลาว และสนบสนนใหถนนววลายเปนสถานททองเทยวอกแหงหนงในเมองเชยงใหม ซงกจกรรมดงกลาวไดรบการตอบรบเปนอยางด โดยในครงนคณะกรรมการและสมาชกชมชนหมนสารบานววลายและชมชนวดศรสพรรณกยงคงมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมตางๆ เชนเดม โดยในการจดกจกรรม “ถนนคนเดนววลาย ครงท 2” ซงไดด าเนนมาจนถงปจจบนนน ถอไดกวาประสบความส าเรจในเบองตนในการสรางภาพลกษณ “ถนนเครองเงน” ใหกลบมาสบานววลาย เนองจากมการแสดงผลตภณฑเครองเงนตลอดทางเปนระยะๆ มการแสดงดนตรและศลปะพนบาน มนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตใหความสนใจเปนจ านวนมาก ซงแมวาดวยสภาวะทางเศรษฐกจและการเปนสงคมเปดจะสงผลใหสนคาทวางขายมความหลากหลาย และมไดเนนเฉพาะสนคาเครองเงนของบานววลายเทานน แตการจดกจกรรมถนนคนเดน กไดน านกทองเทยวเขามาสยานถนนววลายเปนจ านวนมากในแตละป สงผลใหงานฝมอและหตถกรรมเครองเงนในบานววลายไดกลบมาเปนทรจกและเปนทสนใจของสงคมในวงกวางมากยงขน จากสถานการณดงกลาว สงผลใหตลอดระยะเวลากวา 10 ปทผานมานกวชาการและนกศกษาจ านวนมากไดลงพนทเพอท าการศกษาวจยถงปจจยทจะชวยสงเสรมและสนบสนนใหเกดความเขมแขงแกชมชนและเศรษฐกจของชมชนบานววลายอยางย งยน อาท งานวจยของ นายศภะกจ วรอไร (2548) เรองปจจยสงเสรมความเขมแขงของชมชน กรณศกษาชมชนหมนสารบานววลาย อ าเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม ซงผลการศกษาวจยพบวาปจจยทสงเสรมใหเกดความเขมแขงแกชมชนคอ การมบคลากรทมคณภาพโดยเฉพาะผน าชมชน การมวฒนธรรมการผลตเครองเงนของชมชนซงเปนทยอมรบกนโดยทวไป ตลอดจนถงการสนบสนนสงเสรมจากภาครฐ โดยปญหาอปสรรคบางประการในการพฒนาความเขมแขงใหเกดขนแกชมชนหมนสารบานววลายอยางมนคงและย งยนคอการทประชาชนในชมชนเขามามสวนรวมในกจกรรมของชมชนแบบมเงอนไขคอตองการแสวงหาประโยชนสวนตน และการทวฒนธรรมการผลตเครองเงนของชมชนคอยๆ เสอมลงอนเปนผลเนองจากการขาดแรงงานชางฝมอประกอบกบการขาดผประกอบการรนใหมทจะสบทอดวฒนธรรมดงกลาว

Page 6: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

6

หรอแมแตการลงพนทเพอท าการศกษาวจยโดยหนวยงานภาครฐตลอดหลายปทผานมาซงใชงบประมาณไปเปนจ านวนมาก กลบไมเกดผลส าเรจทสามารถเหนไดอยางเปนรปธรรมตอการพฒนาใหเกดความเขมแขงแกชมชนหมบานเครองเงน (ววลาย - ศรสพรรณ) แตอยางใด และในปจจบนปญหาอปสรรคดงกลาวขางตนไดขยายวงกวางมากขน สงผลใหความเขมแขงของชมชนหมบานเครองเงน (ววลาย - ศรสพรรณ) ทเคยมมาเสอมถอยลงไปเรอยๆ ภายใตสภาวการณปจจบนซงสงคมไทยใหความส าคญกบประเดนเรองการมสวนรวมของประชาชนเปนอยางมากนน หากผศกษาวจยในฐานะประชาชนในพนทจะสงเกตและประเมนการมสวนรวมของชาวบานววลายในการฟนฟวฒนธรรมการผลตเครองเงนตามภมปญญาทองถน และภาพลกษณ “หมบานเครองเงน” ยงถอไดวาอยในวงจ ากด จากสถานการณจรงในปจจบนทยงคงปรากฏความเหลอมล าและความขดแยงระหวางผประกอบการรายใหญและรายยอยในพนท ประกอบกบนโยบายจากหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนการสรางมลคาเพมและการเผยแพรคณคาทางประวตศาสตรใหกบสนคาเครองเงนของบานววลายทมประวตมายาวนานยงมไมมากเทาทควร และยงคงขาดการสนบสนนในดานการพฒนาตวผลตภณฑโดยตรงและการพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรมในพนท ดงนน บนพนฐานของหลกการทว าการท ภาครฐใหการสนบสนนในสงท ไมสอดคลองกบความตองการของประชาชน หรอการทประชาชนสวนใหญไมสามารถหรอไมยอมรบทจะเขาไปมสวนรวมในสงทไดรบการสนบสนนมานน ยอมเปนการใหทแทบจะไมเกดประโยชนและมไดมคณคาตอสงคมชมชนนนๆ มากนก และยอมจะไมสามารถผลกดนใหบรรลตามวตถประสงคของการใหทไดก าหนดไว ผศกษาวจยจงตองการทจะศกษาวจยเพอใหไดขอสรปตามขอเทจจรงในพนท ในลกษณะของขอเสนอแนะเพ อการก าหนดทศทางทเหมาะสมของหนวยงานภาครฐโดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนในพนท ในการอนรกษทนทางสงคมและวฒนธรรมชมชนเพ อสงเสรมและใหการสนบสนนวฒนธรรมการผลตเครองเงนในบานววลาย ทมความสอดคลองกบความตองการของประชาชนในพนทในภาพรวม รวมถงทศทางทนาจะมความเปนไปไดอยางเปนรปธรรมในการขบเคลอนการพฒนาและการใหการสงเสรมและสนบสนนวฒนธรรมการผลตเครองเงนและสนคาเครองเงนตามภมปญญาทองถนของกลมอาชพในบานววลายใหมความเขมแขงอยางย งยน ซงยอมจะเปนประโยชนตอการพฒนาความเขมแขงใหแกชมชน ระบบเศรษฐกจ การคาทเกยวของอนๆ ในพนทการบรการ

Page 7: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

7

และการทองเทยวเชงวฒนธรรมทงในระดบชมชนและในระดบจงหวดเชยงใหมในภาพรวม ตอไป 1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ 1) เพอศกษาปจจยทเกอหนนตอการสรางความเปนชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ 2) เพอศกษาปญหาและอปสรรคทสงผลตอการสรางความเขมแขงอยางย งยนใหแกชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ 3) เพอศกษาแนวทางในการอนรกษทนทางสงคมและวฒนธรรมชมชนเพอสงเสรมความเขมแขงของชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ โดยองคกรภาครฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถนทเกยวของ 4) เพ อศกษาแนวทางการพฒนาและสงเสรมความเขมแขงอยางย งย นใหแกชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ

1.3 ประโยชนทจะไดรบ 1) ไดทราบถงปจจยทเกอหนนตอการสรางความเปนชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ 2) ไดทราบถงปญหาและอปสรรคทเกดขนในการสรางความเขมแขงอยางย งยนใหแกชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ เทศบาลนครเชยงใหม 3) ไดทราบแนวถงทางของหนวยงานภาครฐโดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนในพนท และหนวยงานตางๆ ในการอนรกษ สงเสรมและใหการสนบสนนวฒนธรรมการผลตเครองเงนในชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ ทมความสอดคลองกบความตองการของประชาชนในพนทในภาพรวม 4) ไดทราบถงแนวทางทนาจะมความเปนไปไดอยางเปนรปธรรมในการขบเคลอนการพฒนาและการใหการสงเสรมและสนบสนนวฒนธรรมการผลตเครองเงนและสนคาเครองเงนตามภมปญญาทองถนของชมชนหมบานเครองเงน ววลาย - ศรสพรรณ ใหมความเขมแขงอยางย งยน 5) การน าแนวทางและความรทไดจากการศกษาวจยไปปฏบตยอมจะเปนประโยชนตอการพฒนาความเขมแขงใหแกชมชน ระบบเศรษฐกจ การคาทเกยวของอนๆ ในพนท รวมทง

Page 8: บทที่ 1 - Chiang Mai Universityarchive.lib.cmu.ac.th/full/T/2556/poli40256pw_ch1.pdf · บทที่ . 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

8

การบรการและการทองเทยวเชงวฒนธรรมทงในระดบชมชนและในระดบจ งหว ด เ ชยงใหมในภาพรวมไมมากกนอย 1.4 นยำมศพท กำรพฒนำทองถน หมายถง การท าใหเกดความเจรญกาวและการเปลยนแปลงไปในทศทางดขนของทองถน กำรปกครองทองถน หมายถง การปกครองทรฐบาลกลางมอบอ านาจใหหรอกระจายอ านาจไปใหหนวยการปกครองทเกดขนจากหลกการกระจายอ านาจไดมอ านาจในการปกครองทเกดขนจากหลกการกระจายอ านาจไดมอ านาจในการปกครองรวมรบผดชอบทงหมดหรอแตเพยงบางสวนในการบรหาร ภายใตขอบเขตอ านาจหนาทและอาณาเขตของตนทก าหนดไวตามกฎหมาย องคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) หมายถง องคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหม และเทศบาลนครเชยงใหม ควำมเขมแขงของชมชน หมายถง การใหความส าคญกบองคกรชาวบานใหมบทบาทส าคญหรอมสวนรวมในการบรหารจดการภายในชมชนหรอกจกรรมการพฒนาชมชน กำรม สวนรวมของประชำชน หมายถง กระบวนการทใหประชาชนผเปนสมาชกของชมชนเขามามสวนรวมรบผดชอบในการด าเนนงาน การรวมคด รวมลงมอปฏบต รวมในการแบงปนผลประโยชน และรวมในการตดตามประเมนผลจากสงทไดรวมมอกนลงมอท า ทนทำงสงคม หมายถง ความเขมแขงของชมชนทองถน ความสามคค การมองคกร การมหนวยการจดการจดระบบตางๆ ในชมชน มศลปวฒนธรรม มจดรวมใจ มศลธรรม มความสมครสมาน รกใครกลมเกลยวกน ซงเปนนามธรรมและเปนฐานท าใหทองถนและชมชนมการพฒนาทเขมแขงตอเนอง ซงทนทางสงคมตางจากทนเศรษฐกจ ตรงททนเศรษฐกจเปนรปธรรม เชนตวเงน วตถ วฒนธรรมชมชน หมายถง วฒนธรรมดงเดมทมอยในชมชน เปนวถ ลกษณะและแนวทางอนเกาแก ทไดมการสบทอดตอๆกนมาภายในชมชน เศรษฐกจชมชน หมายถง การด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ทงทางดานเกษตรกรรม อตสาหกรรม และการบรการ ทงในดานการผลต การบรโภค และการกระจายผลผลต โดยใหคนในชมชนมสวนรวมในการแกปญหาพนฐานเศรษฐกจชมชน บนรากฐานของความสามารถทมอยจากการใช “ทนของชมชน” ทงเปนสนคาทน