บทที่ 1 - thaksin university · web viewไม บรรล ว ตถ ประสงค...

จดทำ�โดยคณะทำ�ง�นบรห�รคว�มเสยงและควบคมภ�ยใน ฝ�ย

ก�รคลงและทรพยสนสำ�นกง�นมห�วทย�ลย มห�วทย�ลยทกษณ

คำ�นำ�

คมอบรห�รคว�มเสยงเลมน จดทำ�ขนโดยมวตถประสงค

ก�รบรห�รคว�มเสยง ปก�รศกษ� 2555

ฝ�ยก�รคลงและทรพยสน

1. เพอผบรหารและผปฏบตงานทกระดบ มความร ความเขาใจในหลกการ กระบวนการและขนตอนการบรหารความเสยงของฝายการคลงและทรพยสน

2. เพอเปนเคร องมอใหหนวยงานปฏบตตามกระบวนการบรหารความเสยงอยางเปนระบบและตอเนอง สอดคลองกบวสยทศน เปาประสงค และกลยทธของมหาวทยาลย

3. เพอใหฝายการคลงและทรพยสน มการกำากบดแลตนเองทด ตามแนวพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546

4. เพอเปนแนวทางในการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการดำาเนนงานของฝายการคลงและทรพยสน ใหมประสทธภาพ และประสทธผล สามารถวางแผนรบมอกบความเสยงทจะเกดขนในอนาคต

ฝายการคลงและทรพยสน จดทำาคมอแผนการบรหารความเสยงขน โดยอาศยหลกการพนฐานของการกำากบดแลกจการขององคกรทด (Good Corporate Governance) ตามวตถประสงคและเปาหมายขององคกรอยางมประสทธภาพและประสทธผล

คณะทำางานบรหารความเสยงและควบคมภายในฝายการคลงและทรพยสน

ประจำาปการศกษา 2554 - 2556

ส�รบญ

เรองหน�

คำ�นำ�บทท 1 การบรหารความเสยง มหาวทยาลยทกษณ ประจำาปการศกษา 2555 1

- ขอมลทวไปเกยวกบความเสยง 1

- ความหมาย 1- แนวทางการบรหารความเสยง มหาวทยาลยทกษณ

6- เปาหมายการบรหารความเสยง

6บทท 2 แนวทางและกระบวนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยทกษณ

8- กระบวนการบรหารความเสยงของมหาวทยาลยทกษณ

8- คำาอธบายตวบงช 8- เกณฑมาตรฐาน 8- เกณฑการประเมน 10- แนวทางปฏบตทด 10

บทท 3 ขอบเขตการบรหารความเสยง ฝายการคลงและทรพยสน 13

- ความจำาเปนในการจดใหมการบรหารความเสยง 13

- ความหมายของการบรหารความเสยง 15

- โครงสรางการบรหารความเสยง และบทบาทหนาทของผเกยวของ 18

บทท 4 แผนบรหารความเสยง ฝายการคลงและทรพยสน 26

- สวนท 1 การวเคราะหและระบความเสยง 27

- สวนท 2 การประเมนความเสยงและจดลำาดบความเสยง 34

- สวนท 3 แผนการบรหารความเสยง 49

บรรณานกรม 52

บทท 1ก�รบรห�รคว�มเสยง มห�วทย�ลยทกษณ

ประจำ�ปก�รศกษ� 2555

ขอมลทวไปเกยวกบคว�มเสยงวตถประสงคของก�รบรห�รคว�มเสยง

1. เพอใหการดำาเนนงานของสวนงานและหนวยงานภายในสวนงานเปนไปตาม

วตถประสงคและเปาหมายทวางไว2. เพอใหเกดการรบร ตระหนก และเขาใจถงความเสยงตาง ๆ

ทจะเกดขน และหาวธ

จดการทเหมาะสมในการลดความเสยงใหอยในระดบทสวนงานหรอหนวยงานภายในสวนงานยอมรบได

3. สรางกรอบและแนวทางในการดำาเนนงานใหแกบคลากร เพอใหสามารถบรหาร

จดการความไมแนนอนทจะเกดขนไดอยางเปนระบบและมประสทธภาพ4. เพอใหมระบบในการตดตามตรวจสอบผลการดำาเนนการ

บรหารความเสยงและเฝาระวงความเสยงใหม ๆ ทอาจเกดขนไดตลอดเวลา

คว�มหม�ย1. ความเสยง (Risk) หมายถง โอกาสหรอเหตการณทไมพง

ประสงคทจะสงผลกระทบทำาใหวตถประสงคหรอเปาหมายเบยงเบนไป ซงอาจเกดขนในอนาคต และมผลกระทบหรอทำาใหการดำาเนนงานไมประสบความสำาเรจตามวตถประสงค เปาประสงค และเปาหมายขององคกร โดยการวดจากผลกระทบ (impact) ทไดรบและโอกาสทจะเกด (Likelihood) ของเหตการณ

2. ปจจยเสยง (Risk Factor) หมายถง ตนเหต หรอสาเหตทมาของความเสยง ทจะทำาให

ไมบรรลวตถประสงคทกำาหนดไว โดยตองระบไดดวยวาเหตการณนนจะเกดทไหนเมอใด เกดขนไดอยางไรและทำาไม ทงนสาเหตของความเสยงทระบ ควรเปนสาเหตทแทจรงเพอจะไดวเคราะหและกำาหนดมาตรการลดความเสยงในภายหลงไดอยางถกตอง

3. การระบความเสยง (Identify Risk) เปนกระบวนการทผบรหารและผปฏบตงาน

รวมกนระบความเสยง และปจจยเสยงทสงผลกระทบตอความสำาเรจของยทธศาสตรขององคกร เพอใหทราบถงเหตการณทเปนความเสยงทอาจมผลกระทบตอการบรรลผลสำาเรจตามวตถประสงคโดยคำานงถง

3.1 สภาพแวดลอมภายนอก ซงเปนสงทไมอยในความรบผดชอบของสวนงานและหนวยงานภายในสวนงาน

เชน นโยบายมหาวทยาลย ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ ตาง ๆ เปนตน

3.2 สภาพแวดลอมภายใน เชน รปแบบการบรหารสงการ การมอบหมายอำานาจหนาทความรบผดชอบ โครงสรางของสวนงานหรอหนวยงานภายในสวนงาน

- 2 -

วธก�รและเทคนคในก�รระบคว�มเสยง มหลายวธซงแตละหนวยงาน อาจเลอกใชไดตาม

ความเหมาะสม ดงน- การระบความเสยงโดยการรวมกลมระดมสมอง เพอใหได

ความเสยงทหลากหลาย- การระบความเสยงโดยการใช Checklist- การระบความเสยงโดยการวเคราะหสถานการณจากการตง

คำาถาม “What-if”- การระบความเสยงโดยการวเคราะหขนตอนการปฏบตงานใน

แตละขนตอนทสำาคญ4. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) หมายถง

การวเคราะหและจดลำาดบความเสยง โดยพจารณาจากการประเมนโอกาสทจะเกดความเสยง (Likelihood) และความรนแรงของผลกระทบจากเหตการณความเสยง (impact) ตอการบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายของสวนงานหรอหนวยงานภายในสวนงาน

โอก�สทจะเกด (Likelihood) หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยง

ผลกระทบ (Impact) หมายถง ขนาดความรนแรงของความเสยหายทจะเกดขน หากเกดเหตการณความเสยง

ก�รประเมนคว�มเสยง ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ1) ก�รกำ�หนดเกณฑก�รประเมนม�ตรฐ�น

เปนการกำาหนดเกณฑทจะใชในการประเมนความเสยงไดแก ระดบโอกาสทจะเกด

ความเสยง (Likelihood) ระดบความรนแรงของผลกระทบ (Impact) และระดบของความเสยง (Degree of Risk) โดยคณะกรรมการบรหารความเสยงของแตละสวนงานและหนยงานภายในสวนงานจะตองกำาหนดเกณฑของหนวยงาน เปนเกณฑในเชงปรมาณและเชงคณภาพ 5 ระดบ ทงนขนอยกบขอมลสภาพแวดลอมในหนวยงานและดลยพนจการตดสนใจของคณะกรรมการฯ และฝายบรหาร

เกณฑในเชงปรม�ณจะเหมาะกบความเสยงทมขอมลตวเลข หรอจำานวนเงนมาใชในการวะวเคราะหอยางพอเพยง สำาหรบความเสยงทมขอมลเชงพรรณนาไมสามารถระบเปนตวเลขหรอจำานวนเงนทชดเจนได กใหกำาหนดเกณฑในเชงคณภ�พ

ตวอย�งก�รกำ�หนดเกณฑก�รประเมนระดบโอกาสในการเกดเหตการณตาง ๆ (Likelihood) ในเชง

ปรมาณระดบ โอกาสทจะเกด คำาอธบาย

5 สงมาก 1 เดอนตอครง หรอมากกวา4 สง 1-6 เดอนตอครง แตไมเกน 5 ครง3 ปานกลาง 1 ปตอครง2 นอย 2 – 3 ปตอครง1 นอยมาก 5 ปตอครง

- 3 -

ระดบโอกาสในการเกดเหตการณตาง ๆ (Likelihood) ในเชงคณภาพ

ระดบ โอกาสทจะเกด คำาอธบาย5 สงมาก มโอกาสในการเกดเกอบทกครง4 สง มโอกาสในการเกดคอนขางสงหรอบอย

ๆ3 ปานกลาง มโอกาสเกดบางครง2 นอย อาจมโอกาสเกดแตนาน ๆ ครง1 นอยมาก มโอกาสเกดในกรณยกเวน

ระดบความรนแรงของผลกระทบของความเสยง (Impact) เชงปรม�ณ

ระดบ โอกาสทจะเกด คำาอธบาย5 สงมาก > 10 ลานบาท4 สง > 2.5 ลานบาท – 10 ลานบาท3 ปานกลาง > 50,000 – 2.5 ลานบาท2 นอย > 10,000 – 50,000 บาท1 นอยมาก ไมเกน 10,000 บาท

ระดบความรนแรงของผลกระทบของความเสยง (Impact) เชงคณภ�พ

ระดบ โอกาสทจะเกด คำาอธบาย5 รนแรงสง มการสญเสยทรพยสนอยางมหนต

มการบาดเจบถงชวต4 คอนขางรนแรง มการสญเสยทรพยสนมาก

มการบาดเจบสาหสถงขนพกงาน3 ปานกลาง มการสญเสยทรพยสนมาก

มการบาดเจบสาหสถงขนหยดงาน2 นอย การสญเสยทรพยสนพอสมควร

มการบาดเจบรนแรง1 นอยมาก มการสญเสยงทรพยสนเลกนอย

ไมมการบาดเจบรนแรง

- 4 -

ระดบความเสยง (Risk Level) หมายถง สถานะของความเสยงทไดจากการประเมนโอกาสและผลกระทบของแตละปจจยเสยง กำาหนดเกณฑไว 4 ระดบ คอ สงมาก สง ปานกลาง และนอย ดงตารางแสดงระดบความเสยงตอไปน

5 5 10 15 20 254 4 8 12 16 203 3 6 9 12 152 2 4 6 8 101 1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

โอกาสทจะเกดความเสยง

2) ก�รประเมนโอก�สและผลกระทบของคว�มเสยงเปนการนำาความเสยงและปจจยเสยงแตละปจจยทระบไว มาประเมนโอกาส

(Likelihood) ทจะเกดเหตการณความเสยงตาง ๆ และประเมนระดบความรนแรงหรอมลคาความเสยหาย (Impact) จากความเสยง เพอใหเหนถงระดบของความเสยงทแตกตางกน ทำาใหสามารถกำาหนดการควบคมความเสยงไดอยางเหมาะสม ซงจะชวยใหสามารถวางแผนและจดสรรทรพยากรไดอยางถกตอง ภายใตงบประมาณ กำาลงคน หรอเวลาทมจำากด โดยอาศยเกณฑมาตรฐานทกำาหนดไวขางตน

3) ก�รวเคร�ะหคว�มเสยงเมอพจารณาโอกาส/ความถทจะเกดเหตการณ (Likelihood) และความรนแรงของ

ผลกระทบ (Impact) ของแตละปจจยเสยงแลว ใผนหผลทไดมาพจารณาความสมพนธระหวางโอกาสทจะเกดความเสยง และผลกระทบของความเสยงวากอใหเกดความเสยงในระดบใด ตามตารางระดบความเสยง ซงจะทำาใหทราบวามความเสยงใดเปนความเสยงสงสดทจะตองบรหารจดการกอน

4) ก�รจดลำ�ดบคว�มเสยงเมอไดคาระดบความเสยงแลว ใหนำามาจดลำาดบความรนแรงของความเสยง เพอ

1-2 มโอกาสทจะเกด 3-6 มโอกาสทจะเกดความ7-12 มโอกาสทจะเกด 13-25 มโอกาสทจะเกด

พจารณากำาหนดกจกรรมการควบคมในแตละสาเหตของความเสยงทสำาคญใหเหมาะสม โดยพจารณาจากระดบของความเสยง ทเกดจากความสมพนธระหวางโอกาสทจะเกดความเสยง และผลกระทบของความ

- 5 -

เสยงทประเมนไดตามตารางการวเคราะหความเสยง ซงจดเรยงตามลำาดบจากระดบสงมาก สง ปานกลาง นอย และเลอกความเสยงทมระดบสงมาก และหรอสง มาจดทำาแผนการบรหาร / จดการความเสยงกอน

การบรหารความเสยง (Risk Management) หมายถง กระบวนการทใชในการบรหารจดการใหโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยงลดลง หรอผลกระทบของความเสยหายจากเหตการณความเสยงลดลงอยในระดบทยอมรบได ซงการจดการความเสยงมหลายวธ ดงน

1. การยอมรบความเสยง (Risk Acception)2. การลด/การควบคมความเสยง (Risk Reduction)3. การกระจายความเสยง หรอการโอนความเสยง (Risk

Sharing)4. การหลกเลยงความเสยง (Risk Avoidance)

แผนบรห�รคว�มเส ยง (Planning of Risk) หมายถง แผนซงจดทำาขนเพอใหผบรหารและ

ผปฏบตงาน ไดมแนวทางการบรหารความเสยงทชดเจน

ก�รตดต�มและประเมนผล เพอใหเปนระบบบรหารความเสยงทสมบรณ หนวยงานจะตองมการตดตามผลหลงดำาเนนการตามแผน และทำาการสอบทานดวาแผนจดการความเสยงใดมประสทธภาพดใหคงดำาเนนการตอไป หรอแผนจดการความเสยงใดควรปรบเปลยน โดยอาจกำาหนดขอมลทตองตดตาม จดทำา check sheet และกำาหนดความถเพอสอบทาน รายเดอน ทก 3 เดอน หรอทกป เปนตน

นอกจากนควรกำาหนดใหมการประเมนความเสยงซำาอกอยางนอยปละหนงครง เพอดวาความเสยงใดอยในระดบทยอมรบไดแลว หรอม

ความเสยงใหมเพมขนมาอกหรอไม โดยอาจกำาหนดเปนแผนดำาเนนงานรวมทงป

การจดทำาระบบบรหารความเสยง จะตองกระทำาอยางตอเนองและสมำาเสมอ มการตรวจสอบและตดตามเปนระยะ ๆ จงจะเกดประโยชนอยางแทจรง

ระบบบรห�รคว�มเสยงทด1. มกระบวนการวางแผนและจดทำาเอกสารอยางเปนระบบ2. ทมคณะดำาเนนงานพรอมทจะตนหาและจดการกบความ

เสยงทพบ โดยไมหลบเลยงปญหา3. หลงจากการประเมนความเสยงขนตนแลว ควรจะมการทำา

ซำาอกตามระยะเวลาทกำาหนดเพอตรวจสอบความเสยงเดมและคนหาความเสยงใหม ๆ อยเสมอ

4. มหลกเกณฑการประเมนทเปนมาตรฐาน ครอบคลมองคประกอบทกสวน

5. มการจดทำารายงานผลไวเปนลายลกษณอกษร และนำาเสนอตอผบรหาร

- 6 -

ปจจยททำ�ใหระบบบรห�รคว�มเสยงสำ�เรจ1. เทคโนโลยและสารสนเทศทชวยในการจดเกบขอมล การ

คำานวณตาง ๆ การสงถายขอมล และสอบกลบไดอยางสะดวกรวดเรว

2. การฝกอบรมบคลากรภายในองคกร ใหมความรความเขาใจในระบบบรหารความเสยงและตระหนกถงความสำาคญในการจดทำาระบบ

3. แรงผลกดนจากผบรหาร ผบรหารควรตงใจทำาระบบบรหารความเสยงอยางจรงจง และใหการสนบสนนในทก ๆ ดาน

4. ความรวมแรงรวมใจจากบคลากรทกคนในทกระดบขององคกร

แนวท�งก�รบรห�รคว�มเสยง มห�วทย�ลยทกษณการบรหารความเสยงของมหาวทยาลย สวนงานและหนวยงาน

ภายในสวนงานมแนวทางในการบรหารความเสยง ดงน

เป�หม�ยก�รบรห�รคว�มเสยงการบรหารความเสงเนนใหผลการดำาเนนงานของมหาวทยาลย

บรรลตามวสยทศนและยทธศาสตรของมหาวทยาลยทวางไว และบรรลตามยทธศาสตรของสวนงานและหนวยงานภายในสวนงาน

วสยทศนมห�วทย�ลยทกษณ :มหาวทยาลยทกษณ เปนสถาบนอดมศกษาชนนำาของประเทศ

ทมความเปนเลศในการพฒนาทรพยากรมนษยและสงคม ทมองครวมแหงความร ปญญาและจรยธรรม สามารถบรณาการและตอยอดภมปญญา เพอใหมคณภาพชวตและสงคมทด

โดยมประเดนยทธศ�สตรทสำ�คญ 7 ยทธศ�สตร ดงนประเดนยทธศ�สตรท 1 สรางอตลกษณการบมเพาะบณฑต

ผานการเรยนรแบบบรณาการทมบรบทและภมสงคมประกอบ นำาไปสความรทใชประโยชนไดจรง

ประเดนยทธศ�สตรท 2 เปนสถาบนอดมศกษากลมผลตบณฑต ทมมาตรฐานชนนำาในระดบประเทศ มงสรางความเปนเลศในการผลตบณฑต

ประเดนยทธศ�สตรท 3 สรางความเขมแขงในศาสตรทเกยวของกบสขภาวะ

ประเดนยทธศ�สตรท 4 เสรมสรางองคความร นวตกรรม และงานสรางสรรคผานกระบวนการวจย เพอรองรบการเปนมหาวทยาลยวจยในรปแบบความรวมมอทางวชาการ (Academic Cluster) ขามศาสตร สนองตอบความตองการของชมชน สงคม และประเทศชาต

- 7 -

ประเดนยทธศ�สตรท 5 สงเสรมการบรการวชาการเชงบรณาการ โดยเนนกลไกการจดการความรเพอพฒนาคณภาพชวตและความเขมแขงของชมชนสความยงยน

ประเดนยทธศ�สตรท 6 สงเสรมการบรณาการขามศาสตรเพอการเรยนร ศลปะ วฒนธรรม วถชวตชมชนภาคใตทเนนคณคาความเปนมนษย โดยเชอมโยงกบการจดการศกษา การสรางและถายทอดองคความร เพอการอนรกษ สบสาน ทำานบำารงรกษา รวมทงการเพมคณคาดวยการพฒนา

ประเดนยทธศ�สตรท 7 พฒนาระบบบรหารจดการโดยยดหลกธรรมาภบาลทสามารถพงพาตนเองได และมงเนนผลสมฤทธ โดยคำานงถงคณภาพชวตและสขภาวะของสมาชกในองคกร

บทท 2

แนวท�งและกระบวนก�รบรห�รคว�มเสยง มห�วทย�ลยทกษณ

กระบวนก�รบรห�รคว�มเสยงของมห�วทย�ลยทกษณดำาเนนการตามคมอการประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลย

ทกษณ ประจำาปการศกษา 2553 – 2554 ฉบบแกไขครงท 2 องคประกอบท 7 การบรหารจดการ ตวบงชท 7.4 ระบบบรหารความเสยง (สกอ. 7.4) ซงเปนตวบงชชนด กระบวนการ มรายละเอยด ดงน

คำ�อธบ�ยตวบงช“เพอใหสถาบนมระบบบรหารความเสยง โดยการบรหารและ

ควบคมปจจย กจกรรม และกระบวนการดำาเนนงานทอาจเปนมลเหตของความเสยหาย (ทงในรปของ

ตวเงน หรอไมใชตวเงน เชน ชอเสยง และการฟองรองจากการไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ

ขอบงคบ ประสทธภาพ ประสทธผล หรอความคมคา) เพอใหระดบความเสยง และขนาดของ

ความเสยหายทจะเกดขนในอนาคตอยในระดบทยอมรบและควบคมได โดยคำานงถงการเรยนรวธการ

ปองกนจากการคาดการณปญหาลวงหนาและโอกาสในการเกดเพอปองกนหรอบรรเทาความรนแรง

ของปญหา รวมทง การมแผนสำารองตอภาวะฉกเฉน เพอใหมนในวาระบบงานตาง ๆ มความพรอม

ใชงาน มการปรบปรงระบบอยางตอเนองและทนตอการเปลยนแปลง เพอใหมนใจวา ระบบงาน

ตาง ๆ มความพรอมใชงาน มการปรบปรงระบบอยางตอเนองและทนตอการเปลยนแปลงเพอการ

บรรลเปาหมายของสถาบน ตามยทธศาสตรหรอกลยทธ เปนสำาคญ”

เกณฑม�ตรฐ�น

1. มการแตงตงคณะกรรมการหรอคณะทำางานบรหารความเสยง โดยมผบรหารระดบสงและตวแทนทรบผดชอบพนธกจหลกของสถาบนรวมเปนคณะกรรมการหรอคณะทำางาน

2. มการวเคราะหและระบความเสยง และปจจยทกอใหเกดความเสยงอยางนอย 3 ดาน ตามบรบทของสถาบน จากตวอยางตอไปน

- ความเสยงดานทรพยากร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ อาคารสถานท

- ความเสยงดานยทธศาสตร หรอกลยทธของสถาบน- ความเสยงดานนโยบาย กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ- ความเสยงดานการปฏบตงาน เชน ความเสยงของ

กระบวนการบรหารหลกสตร การบรหารงานวจย ระบบงาน ระบบประกนคณภาพ

- ความเสยงดานบคลากรและความเสยงดานธรรมาภบาล โดยเฉพาะจรรยาบรรณของอาจารยและบคลากร

- ความเสยงจากเหตการณภายนอก- 9 -

- อน ๆ ตามบรบทของสถาบน3. มการประเมนโอกาสและผลกระทบของความเสยงและจดลำาดบความเสยงทไดจากการวเคราะห

ในขอ 24. มการจดทำาแผนบรหารความเสยงทมระดบความเสยงสง และ

ดำาเนนการตามแผน5. มการตดตาม และประเมนผลการดำาเนนงานตามแผน และ

รายงานตอสภาสถาบนเพอพจารณาอยางนอยปละ 1 ครง6. มการนำาผลการประเมน และขอเสนอแนะจากสาสถาบน ไปใชใน

การปรบแผนหรอวเคราะหความเสยงในรอบปถดไป

หม�ยเหต :

คะแนนการประเมนจะเทากบ 0 หากพบวาเกดเหตการณรายแรงขนภายในสถาบนในรอบปการประเมน ทสงผลกระทบตอชวตและความปลอดภยของนสต คณาจารย บคลากร หรอตอชอเสยงภาพลกษณ หรอตอความมนคงทางการเงนของสถาบน อนเนองมาจากความบกพรองของสถาบนในการควบคม หรอจดการกบความเสยง หรอปจจยเสยงทไมมประสทธภาพเพยงพอ โดยมหลกฐานประกอบทชดเจน

ตวอยางความเส ยงรายแรงทใหผลประเมนเปนศนย (0) คะแนน เชน

1. มการเสยชวตและถกทำารายรางกายหรอจตใจอยางรนแรงของนสต คณาจารย บคลากรภายในสถาบน ทง ๆ ทอยในวสยทสถาบนสามารถปองกนหรอลดผลกระทบในเหตการณทเกดขนได แตไมพบแผนการจดการความเสยงหรอไมพบความพยายามของสถาบนในการระงบเหตการณดงกลาว

2. สถาบนหรอหนวยงานเสอมเสยชอเสยงหรอมภาพลกษณทไมด อนเนองมาจากปจจยตาง ๆ เชน คณาจารย นกวจยหรอบคลากรขาดจรยธรรม จรรยาบรรณ การไมปฏบตตามมาตรฐานหรอกฎกระทรวงและเกดเปนขาวปรากฏใหเหนตามสอตาง ๆ เชน หนงสอพมพ ขาว online เปนตน

3. สถาบนหรอหนวยงานขาดสภาพคลองในดานการเงนจนทำาใหตองปดหลกสตรหรอไมสามารถปฏบตตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษาของสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาได สงผลกระทบตอนสตปจจบนทเรยนอยอยางรนแรง

หากมคณะใดคณะหนงไดคะแนนการประเมนเปนศนย (0) แลว สถาบนกจะไดคะแนนการประเมนเปนศนย (0) ดวยเชนกน หากเปนไปตามเงอนไขทกลาวไวขางตน

การไมเขาขายททำาใหผลการประเมนไดคะแนนเปนศนย (0) ไดแก

1. สถาบนมการวเคราะหและจดทำาแผนบรหารความเสยงเชงปองกน หรอมแผนรองรบเพอลดผลกระทบสำาหรบความเสยงททำาใหเกดเรองรายแรงดงกลาวไวลวงหนา และดำาเนนการตมแผน

2. เปนเหตสดวสย อยนอกเหนอการบรหารจดการ (การควบคมหรอการปองกน) ของสถาบน

- 10 –

3. เหตการณรายแรงดงกลาวมความรนแรงทลดนอยลงมากจากแผนรองรบผลกระทบทไดกำาหนดไวลวงหนา

เกณฑก�รประเมน

คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน 5มการดำาเนน

การ1 ขอ

มการดำาเนนการ

2 ขอ


3 หรอ 4 ขอ


5 ขอ


6 ขอ

แนวทางปฏบตทด :1. มก�รแตงตงคณะกรรมก�รหรอคณะทำ�ง�นบรห�ร

คว�มเสยง โดยมผบรหารระดบสงและตวแทนทรบผดชอบพนธกจหลกของสถาบนรวมเปนคณะกรรมการหรอคณะทำางาน

1) มการแต งต งคณะกรรมการหรอคณะท ำางาน ประกอบดวยผบรหารระดบสง และตวแทนทรบผดชอบในแตละพนธกจหลกของสถาบน

2) มการระบรายละเอยดการทำางานของคณะกรรมการหรอคณะทำางาน เชน นโยบายหรอแนวทางในการดำาเนนงาน หนาทความรบผดชอบ กำาหนดระยะเวลาใหมการประชมของคณะกรรมการหรอคณะทำางานฯ อยางสมำาเสมอ

2. มก�รวเคร�ะหและระบคว�มเสยง และปจจยทกอใหเกดคว�มเสยงอยางนอย 3 ดาน ตามบรษทของสถาบน

ปจจยทกอใหเกดความเสยงในประเดนตาง ๆ เชน

- ความเสยงดานทรพยากร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ อาคารสถานท)

- ความเสยงดานยทธศาสตร หรอกลยทธของสถาบน- ความเสยงดานนโยบาย กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ- ความเสยงดานการปฏบตงาน เชน ความเสยงของ

กระบวนการบรหารหลกสตร การบรหารงานวจย ระบบงาน ระบบประกนคณภาพ


- ความเสยงจากเหตการณภายนอก- ความเสยงดานอน ๆ ตามบรบทของสถาบน 1) วเคราะหและระบความเสยงพรอมปจจยทกอใหเกดความเสยงทสงผลกระทบหรอ

สรางความเสยหาย หรอความลมเหวหรอลดโอกาสทจะบรรลเปาหมายในการบรหารการศกษา

- 11 -

2) ประเดนความเสยงทนำามาพจารณาควรมองถงเหตการณในอนาคตทมโอกาสเกดขนและสงผลกระทบตอสถาบน ดานชอเสยง คณภาพการศกษา รวมถงความสญเสยทางดานชวตบคลากร และทรพยสนของสถาบน เปนสำาคญ

3) ปจจยเสยงหรอปจจยทกอใหเกดความเสยงอาจใชกรอบแนวคดในเรองทเกยวของกบคน อาคารสถานท อปกรณ วธการปฏบตงาน สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอก เปนตน

4) จดลำาดบความสำาคญของปจจยเสยง โดยพจารณาจากมตของโอกาสและผลกระทบจากความเสยง

3. มก�รประเมนโอก�สและผลกระทบของคว�มเสยงและจดลำ�ดบคว�มเสยงทไดจากการวเคราะหในขอ 2

1) ระดบความเสยงอาจกำาหนดเปนเชงปรมาณ หรอเชงคณภาพทสะทอนถงความเสยงระดบสง กลาง ตำา ได

2) ควรมการกำาหนดเกณฑการประเมนความเสยงทงในดานของโอกาสและผลกระทบ

3) การประเมนโอกาสในการเกดความเสยง ใหประเมนจากความถทเคยเกดเหตการณเสยงในอดต หรอความนาจะเปนทจะเกดเหตการณในอนาคต โดยคาดการณจากขอมลในอดต รวมถงสภาพแวดลอมทเกยวของกบการควบคมปจจยเสยงในปจจบน

4) การประเมนผลกระทบของความเสยง ใหประเมนจากความรนแรง ถามเหตการณเสยงดงกลาวเกดขน โดยจะมความรนแรงมาก ถากระทบตอความเชอมนตอคณภาพทางการศกษาของสถาบน ฐานะการเงน ขวญกำาลงใจและความปลอดภยของบคลากร เปนตน

4. มก�รจดทำ�แผนบรห�รคว�มเสยงทมระดบคว�มเสยงสง และดำ�เนนก�รต�มแผน

1) จดทำาแผนบรหารความเสยงเพอการบรรลเปาหมาย โดยตองกำาหนดมาตรการหรอแผนปฏบตการทจะสรางความร ความเขาใจใหกบบคลากรในสถาบน และดำาเนนการแกไข ลด หรอปองกนความเสยงทจะเกดขนอยเปนรปธรรม

2) สรางมาตรการควบคมความเสยงโดยใชเทคนค 4 T คอ Take การยอมรบความเสยงTreat การลดหรอควบคมความเสยง Transfer การโอนหรอกระจายความเสยง และ Terminate การหยดหรอหลกเลยงความเสยง เพอลดมลเหตของแตละโอกาสทสถาบนจะเกดความเสยหาย (ทงในรปแบบของตวเงนและไมใชตวเงน เชน ชอเสยง การฟองรองจากการไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ประสทธภาพ ประสทธผลหรอความคมคา คณคา)

5. มก�รตดต�ม และประเมนผลก�รดำ�เนนง�นต�มแผน และร�ยง�นตอสภ�สถ�บน เพอพจารณา อยางนอยปละ 1 ครง

1) มการรายงานความกาวหนาหรอผลการดำาเนนงานตามแผนตอสภาสถาบน

- 12 -

2) มการรายงานสรปผลการดำาเนนงานและประเมนผลความสำาเรจของการดำาเนนงานปญหาอปสรรคและแนวทางการแกไข พรอมขอเสนอแนะในการปรบปรงแผนการดำาเนนงานตอสภาสถาบน

6.มก�รนำ�ผลก�รประเมน และขอเสนอแนะจ�กสภ�สถ�บน ไปใชในก�รปรบแผนหรอ

วเคร�ะหคว�มเสยงในรอบปถดไปแผนบรหารความเสยงในรอบปถดไปควรพจารณาระดบความ

เสยงทเหลออยหลงการจดการความเสยงและขอเสนอแนะจากสภาสถาบน รวมทงความเสยงใหมจากนโยบาย หรอสภาพแวดลอม ทางการศกษาทเปลยนแปลงไปทงภายในสถาบน และจากหนวยงานกำากบ

นโยบ�ยก�รบรห�รคว�มเสยงของมห�วทย�ลยมหาวทยาลกทกษณ ไดดำาเนนการบรหารความเสยงมาอยาง

ตอเนองในรปแบบการบรหารความเสยงเชงยทธศาสตร ดงนน เพอใหมหาวทยาลยมระบบในการบรหารความเสยงทเปนรปธรรม โดยการบรหารเพอลดปจจยเสยงทจะสงผลกระทบตอความสำาเรจของมหาวทยาลย ใหอยในระดบทยอมรบได โดยคำานงถงการบรรลตามวสยทศน และยทธศาสตรของมหาวทยาลย ตลอดจนยทธศาสตรของสวนงานและหนวยงานภายในสวนงาน จงกำาหนดนโยบายการบรหารความเสยงไวดงน

1. สวนงานและหนวยงานภายในสวนงานตามโครงสรางของมหาวทยาลย จะตอง

ดำาเนนการบรหารความเสยง โดยสงเสรมและพฒนาใหการดำาเนนการบรหารความเสยงเปนสวนหนงของการปฏบงานปกต

2. กำาหนดใหมกระบวนการบรหารความเสยงเปนมาตรฐานเดยวกนทงมหาวทยาลย

3. สงเสรมใหมการบรหารความเสยงทงมหาวทยาลยแบบบรณาการ โดยมการจดการและ

ดำาเนนการอยางเปนระบบและตอเนอง สอดคลองกบการบรรลตวชวด ยทธศาสตรของหนวยงานและยทธศาสตรของมหาวทยาลย

4. ใหมการตดตาม ประเมน และรายงานผลการบรหารความเสยง และมการทบทวน

ปรบปรงอยางสมำาเสมอ5. ใหม การน ำา เทคโนโลยมา ใช เพ อการจดการท ด และม

ประสทธภาพ สามารถแกไขปญหาไดอยางแทจรง

บทท 3ขอบเขตก�รบรห�รคว�มเสยง ฝ�ยก�รคลงและ

ทรพยสน

วตถประสงคของก�รจดทำ�คมอ1. เพอผบรหารและผปฏบตงานทกระดบ มความร ความ

เขาใจในหลกการ กระบวนการและขนตอนการบรหารความเสยงของฝายการคลงและทรพยสน

2. เพอเปนเคร องมอใหหนวยงานปฏบตตามกระบวนการบรหารความเสยงอยางเปนระบบและตอเนอง สอดคลองกบวสยทศน เปาประสงค และกลยทธของมหาวทยาลย

3. เพอใหฝายการคลงและทรพยสน มการกำากบดแลตนเองทด ตามแนวพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546

4. เพอเปนแนวทางในการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการดำาเนนงานของฝายการคลงและทรพยสน ใหมประสทธภาพ และประสทธผล สามารถวางแผนรบมอกบความเสยงทจะเกดขนในอนาคต

คว�มจำ�เปนในก�รจดใหมก�รบรห�รคว�มเสยง1. พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหาร

กจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 หมวดท 3 มาตรา 9 (1) กำาหนดใหสวนราชการตองจดทำาแผนปฏบตราชการไวลวงหนา เปนผลใหสำานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) บงคบใหสวนราชการทกแหงตองประเมนผลการปฏบตราชการ และรายงานผลการปฏบตราชการเสนอตอสำานกงาน ก.พ.ร. เปนระยะ โดยกำาหนดแนวปฏบตใหสวนราชการตองจดทำาคำารบรองการปฏบตราชการของสวนราชการเพอใชเปนสญญาการดำาเนนงานตามตวชวด ดงน

ตวชวดท 7.4 ระบบบรหารความเสยง (สกอ.) เพอใหสถาบนมระบบบรหารความเสยง โดยการบรหารและควบคมปจจย กจกรรม และกระบวนการดำาเนนงานทอาจเปนมลเหตของความเสยหาย ทงในรปของตวเงน หรอไมใชตวเงน เชน ชอเสยง และการฟองรองจากการไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ประสทธภาพ ประสทธผล หรอความคมคา เพอใหระดบความเสยง และขนาดของความเสยหายทจะเกดขนในอนาคตอยในระดบทยอมรบและควบคมได โดยคำานงถงการเรยนรวธการปองกนจากการคาดการณปญหาลวงหาและโอกาสในการเกดระบบงานตาง ๆ มความพรอมใชงาน มการปรบปรงระบบอยางตอเนอง และทนตอการเปลยนแปลงเพอการบรรลเปาหมายของสถาบน ตามยทธศาสตรหรอกลยทธ เปนสำาคญ โดยครอบคลมสาระส ำาคญเร องความเสยงดานก ล ย ท ธ (Strategic Risk) ค ว า ม เ ส ย ง ด า น ก า ร ด ำา เ น น ง า น Operational Risk) ความเสยงดานการเงน (Financial Risk) และความเสยงดานปฏบตตามกฎหมาย/กฎระเบยบ (Compliance Risk)

- 14 -

2. ระเบยบสำานกงานการตรวจเงนแผนดน วาดวย การกำาหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 กำาหนดใหหนวยรบตรวจหรอมหาวทยาล ยท กษณ น ำามาตรฐานการควบคมภายในตามระเบยบฯ มาใชเปนแนวทางการจดวางระบบการควบคมภายในและประเมนผลการควบคมภายในใหเกดประสทธภาพและประสทธผล พรอมรายงานตอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนและผทเกยวของทราบ

3. การประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยทกษณ เปนไปตามเกณฑของสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาในองคประกอบท 7 การบรหารจดการและบรการ โดยสภามหาวทยาลยทำาหนาทในการกำากบ ดแลการบรหารงานในมหาวทยาลยใหมประสทธภาพ

ปจจยทจะทำาใหองคกรมการบรหารจดการทมคณภาพ ไดแก ทรพยากรบคคล ระบบฐานขอมล การบรหารความเสยง การจดการความร ฯลฯ เพอสมฤทธผลตามเปาหมายทก ำาหนด โดยใชหลกการบรหารจดการบานเมองและสงคมทด (Good governance)

4. สภาพแวดลอมภายนอก อนไดแก สถานการณ สภาพแวดลอม และการแขงขนกนในยคโลกาภวฒน และการเขาสประชาคมอาเซยน นอกเหนอจากฝายการคลงและทรพยสน จะดำาเนนการบรหารความเสยงเพอใหเปนไปตามวตถประสงคดงทกลาวขางตนแลว ฝายการคลงและทรพยสน ตระหนกถงสภาพการเปลยนแปลงทงทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง เทคโนโลยและนวตกรรมตาง ๆ เปนไป อยางรวดเรว และสดทายการเขาสสมาชกสมาคมอาเซยน ยงเปนปจจยผลกดนใหตองมการแขงขนก นมากและร นแรงข น น นหมายถ ง ความเส ยงของมหาวทยาลยทจะเจรญกาวหนา และอยรอดหรอไมรอด

การนำากระบวนการบรหารความเสยงมาในฝายการคลงและทรพยสน จะเปนหลกประกนประการหนงทสงผลใหการดำาเนนงานดานตาง ๆ ตามพนธกจของฝาย บรรลเปาประสงคตามแผนและยทธศาสตรทตงไว เนองจากการบรหารความเสยงเปนการวเคราะหสถานการณปจจบน

และเปนการคาดการณอนาคตภายใตหลกเหตและผล เพอกำาหนดแนวทางและกจกรรมปองกน รวมถงการบรหารจดการความเสยงใหลดนอยลงหรอหมดไป

นอกจากน การบรหารความเสยงยงเปนสวนหนงของการบรหารจดการทด ซ งจะมการดำาเนนงานบนพนฐาน 3 องคประกอบทสำาคญ คอ

- การตรวจสอบภายใน- การควบคมภายใน- การบรหารความเสยง

ดงนน ฝายการคลงและทรพยสน จงตองดำาเนนการบรหารความเสยงอยางเปนระบบและ

ต อเน อง ภายใต นโยบายและแนวทางการบรหารความเส ยงของมหาวทยาลยทกษณ ประจำาปการศกษา 2555 ดงน

- 15 -

คว�มหม�ยของก�รบรห�รคว�มเสยง1. “คว�มเสยง” (Risk) หมายถง เหตการณทไมมความ

แนนอน ซงมโอกาสจะเกดขนในอนาคต และมผลกระทบกอใหเกดความผดพลาด ความเสยหาย การร วไหล ความสญเปลา หรอเหตการณทไมพงประสงค ทำาใหการดำาเนนงานของมหาวทยาลยไมประสบความสำาเรจตามเปาประสงค หรอวตถประสงค ทกำาหนดไว ทงดานการปรบปรงโครงสรางองคกร การบรหารดวยหลกธรรมาภบาล การเปนองคกรทมคณภาพ ประสทธภาพ และมความสขในการทำางาน และปฏบตงานไดมาตรฐานเปนทพงพอใจของผรบบรการ โดยพจารณา วเคราะห และระบความเสยงจากปจจยทกอใหเกดความเสยงอยางนอย 3 ดาน ตามบรบทของมหาวทยาลย ดงน

- ความเสยงดานทรพยากร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารนเทศ อาคารสถานท)

- ความเสยงดานยทธศาสตร หรอกลยทธของสถาบน- ความเสยงดานนโยบาย กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ- ความเส ยงด านการปฏบต งาน เชน ความเส ยงของ

กระบวนการบรหารหลกสตร การบรหาร งานวจย ระบบงาน ระบบประกนคณภาพ


- ความเสยงจากเหตการณภายนอก- อน ๆ ตามบรบทของสถาบน

2. “ปจจยเสยง” (Risk Factor) หมายถง ตนเหตหรอสาเหตของความเสยง ทจะทำาใหไมบรรลวตถประสงคตามขนตอนการดำาเนนงานหลกทกำาหนดไว ทงทเปนปจจยภายในและภายนอกองคกร ซงองคกรควรระบสาเหตทแทจรง เพอจะไดวเคราะหและก ำาหนดกลยทธ มาตรการ และแนวทางในการลดความเสยงไดอยางถกตอง เหมาะสมกบสถานการณ และบรบทขององคกร

ก. ปจจยภ�ยใน- ปจจยเสยงทางดานวฒนธรรมองคกร- ปจจยเสยงดานสภาพแวดลอมในการทำางาน- ปจจยเสยงดานจรยธรรมของบคลากร- ปจจยเสยงดานการดำาเนนงาน เชน การขาดแคลน

บคลากร ความถในการเปลยนแปลงโครงสรางการบรหาร ความไมแนนอนของการรบไดจดสรรงบประมาณ การไมไดรบจดสรรงบประมาณตามคำาขอตง

- 16 -

ข. ปจจยภ�ยนอก- ปจจยเสยงดานสงแวดลอมและภยธรรมชาต- ปจจยเสยงดานกฎหมาย

- ปจจยเสยงดานนโยบายการบรหาร นโยบายดานการใชเทคโนโลย

3. ก�รประเมนคว�มเส ยง (Risk Assessment) หมายถง กระบวนการระบความเสยง และการวเคราะหเพอจดลำาดบความเสยงทจะมผลกระทบตอการบรรลเปาประสงคขององคกร โดยการประเมนจากโอกาสทจะเกดเหตการณ (Likelihood) และผลกระทบ (Impact)

- โอกาสทจะเกดเหตการณ (Likelihood) หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยง

- ผลกระทบ (Impact) หมายถง ขนาดของความรนแรงของความเสยหายทจะเกดขนหากเกดเหตการณความเสยง

- ระดบของความเสยง (Degree of Risk) หมายถง สถานะของความเสยงทไดจากการประเมนโอกาส และผลกระทบของแตละปจจยเสยง แบงออกเปน 5 ระดบ คอ

ความเสยงสงมากความเสยงสงความเสยงปานกลางความเสยงนอยความเสยงนอยมาก

4. ก�รจดก�รคว�มเสยง (Risk Response) หมายถง แนวทางในการลดโอกาสทจะเกดเหตการณหรอความเสยง หรอลดผลกระทบความเสยหายจากเหตการณความเสยงใหอยในระดบทองคกรยอมรบได (Risk Tolerance) โดยการเลอกแนวทางทจะจดการกบความเสยงนน ผบรหารตองพจารณาถงคาใชจายหรอตนทนในการจดการความเสยงนน เปรยบเทยบกบประโยชนทจะไดรบวาเหมาะสมและคมคาหรอไม

กรณเปนคว�มเสยงทเกดจ�กปจจยภ�ยนอก ซงไมอยภายใตการควบคมของฝายการคลงและทรพยสน การปองกนหรอลดความเสยงกระทำาได ดงน

1)การลดความรนแรงของความเสยง (Risk Reduction) หรอลดความเปนไปไดในการเกด

ความเสยง คอ พยายามลดความเสยงโดยการเพมเตม หรอเปลยนแปลงขนตอนบางสวนของกจกรรมหรอโครงการทจะน ำาไปสเหตการณทเปนความเสยงหรอลดความนาจะเปนทเหตการณทเปนความเสยงจะเกดขนเชน การฝกอบรมบคลากรใหมความรเพยงพอ การกำาหนดผจดจางและผรบมอบงานใหแยกจากกน หรอลดระดบความรนแรงของผลกระทบเมอเหตการณทเปนความเสยงเกดขน เชน การตดตงกลองวงจรปด เครอง

- 17 -

ดบเพลง การสำารองขอมล (back up) เปนระยะ ๆ มการบนทกขอมลสำารอง เปนตน

2)การแบงป นความเส ยง (Risk Sharing) ค อ การถายทอดความเสยงบางสวนใหผอน/

หนวยงานอน รวมกนรบผดชอบ เมอเกดเหตการณความเสยงขนจะตองรบผลกระทบรวมกน ซงการแบงรบความเสยงไมไดเปนการลดความเสยงทจะเกดขน แตเปนการรบประกนวาเมอเกดความเสยหายแลว หนวยงานจะไดรบการชดใชจากผอน เชน การทำาประกน การทำาสญญา การรบประกน การจางผดำาเนนการภายนอก

3)การยอมรบความเสยง (Risk Accept) คอ การรบความเสยงไวจดการเองภายใน

หนวยงาน หากทำาการวเคราะหแลวเหนวาไมมวธการจดการความเสยงทเหมาสม เนองจากตนทนการจดการความเสยงสงกวาประโยชนทจะไดรบ แตควรมมาตรการตดตามอยางใกลชดเพอรองรบผลทจะเกดขน

4)การหลกเลยงความเสยง (Risk Avoidance) คอ การปฏเสธและหลกเลยงโอกาสทจะเกด

ความเสยงโดยการหยด ยกเลก หรอเปลยนแปลงกจกรรมหรอโครงการทจะนำาไปสเหตการณทเปนความเสยง แตมขอเสยคอ อาจสงผลกระทบให

เกดการเปลยนแปลงในแผนงานขององคการมากจนเกนไปจนไมสามารถมงไปสเปาหมายทวางไวได

กรณ เปนคว�มเสยงเกยวกบก�รควบคมภ�ยในทเกดจ�กปจจยภ�ยใน ซงอยภายใตการควบคมของฝายการคลงและทรพยสน การปองกนหรอลดความเสยงกระทำาไดโดยจดใหมกจกรรมการควบคมอยางเพยงพอและเหมาะสม

5. ก�รบรห�รคว�มเส ยงทวทงองคกร (Enterprise Risk Management) หมายถง การบรหารปจจยและควบคมกจกรรม รวมทงกระบวนการดำาเนนงานตาง ๆ เพอลดมลเหตของแตละโอกาสทองคการจะเกดความเสยหาย โดยใหระดบของความเสยงและผลกระทบทจะเกดขนในอนาคตอยในระดบทองคกรยอมรบได ประเมนได ควบคมได และตรวจสอบไดอยางเปนระบบ โดยคำานงถงการบรรลเปาประสงค กลยทธ และชอเสยงขององคกรเปนสำาคญ โดยไดรบการสนบสนนและการมสวนรวมในการบรหารความเสยงจากหนวยงานทกระดบทวทงองคกร

6. ก�รตดต�มประเมนผล หมายถง กระบวนการประเมนคณภาพการปฏบตงานและประเมนประสทธผลของการควบคมภายในทก ำาหนดไวอยางตอเนองและสมำาเสมอ เพอใหเกดความมนใจวาระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยงทกำาหนดไวมความเพยงพอเหมาะสม มการปฏบตตามจรง ขอบกพรองทพบไดรบการแกไขอยางเหมาะสมและทนเวลา

7. เป �ประสงคขององคกร (Goal) หมายถง ความตองการทผวางแผนยทธศาสตรหรอผบรหารตองการใหเกดขนตามทคาดหวงไว โดยทวไปจะกำาหนดใหมล กษณะกวาง ๆ ทงในเชงแกป ญหา (Problematic Goal) และเชงพฒนา (Development Goal)

8. ก�รควบคมภ�ยใน (Control) ค อ กระบวนการ (Process) ปฏบตงานทฝายการคลงและทรพยสนจดใหมข น เพ อควบคมการปฏบต งานของหนวยงานใหม ประสทธภาพ และประสทธผล ซงการ

- 18 -

ควบคมภายในสวนใหญจะออกมาในรปของนโยบาย แนวทาง กฎ ระเบยบ ขอบงคบ คมอหรอขนตอนการปฏบตตาง ๆ เพอลดความเสยง (Risk) ทจะเกดขน

9. คว�มเสยงด�นกลยทธ (Strategic Risk) หมายถง ความเสยงทเกดจากการกำาหนดนโยบายและการวางแผนกลยทธ หรอแผนปฏบตงาน รวมถงการนำาไปปฏบตทไมเหมาะสม หรอไมสอดคลองกบปจจยตาง ๆ ทงทเปนปจจยภายในและภายนอกองคกร ซงอาจสงผลกระทบตอทศทางการพฒนาและการบรรลผลเปาประสงคและหรอเปาหมายขององคกร

10. คว�มเสยงด�นก�รปฏบตง�น (Operational Risk) หมายถง ความเสยงทเกดขนในกระบวนการทำางานตามปกตทกขนตอน โดยครอบคลมถงปจจยทเกยวของกบกระบวนการ เทคโนโลยสารสเนทศ วสด/อปกรณ บคลากรทปฏบตงาน วามระบบควบคม ตรวจสอบดเพยงใด ซงถาไมดพอองคกรตองหาวธการในการจดการไมใหความเสยงนนเกดขน มฉะนน อาจจะสงผลกระทบตอความสำาเรจของการดำาเนนงานตามแผนปฏบตงานหรอแผนกลยทธขององคกร

11. คว�มเสยงด�นก�รเงน (Financial Risk) หมายถง ความเสยงทเกดจากความไมพรอมในเรองการเงน งบประมาณ และการควบคมรายจายตาง ๆ ทเกนความจำาเปน หรอไมมประสทธภาพ

12. ค ว � ม เ ส ย ง ด � น ก � ร ป ฏ บ ต ต � ม ก ฎ ร ะ เ บ ย บ (Compliance Risk) หมายถง ความเสยงทเกดจากการไมสามารถปฏบตตามกฎระเบยบหรอขอบงคบทเกยวของได หรอกฎระเบยบทมอยไมเหมาะสม หรอเปนอปสรรคตอการปฏบตงาน หรอไมสามารถปฏบตไดทนตามเวลาทกำาหนด และอาจมผลตอการลงโทษตามกฎหมายทเกยวของ ตลอดจนการตดตามผลการปฏบตตามกฎระเบยบหรอขอบงคบทเกยวของ

โครงสร�งก�รบรห�รคว�มเสยง และบทบ�ทหน�ทของผเกยวของ

โครงสรางการบรหารความเสยง จะสอดคลองกบโครงสรางการบรหารของมหาวทยาลย โดยระดบมหาวทยาลย มคณะกรรมการอำานวยการบรหารความเสยงและควบคมภายในมหาวทยาลยทกษณ มหนาทและความรบผดชอบ ดงน

1. กำาหนดนโยบายในการบรหารความเสยงและควบคมภายใน2. อำานวยการและประสานการประเมนผลการควบคมภายใน3. จดทำาแผนปฏบตงาน ประเมนผลในภาพรวมของหนวยบ

ตรวจและขออนมตผบรหาร4. ประสานงานสวนงานและหนวยงานภายในของสวนงาน เพอ

ตดตามการประเมนผลและปรบปรงวธการควบคม5. รวบรวมผลการประเมนระดบสวนงานและหนวยงานภายใน

ของสวนงาน และสรปภาพรวมของหนวยรบตรวจ6. พจารณาความเสยงทสวนงานยอยไมสามารถควบคมได

หรอความเสยงทเกดขนใน

- 19 -

ภาพรวมของหนวยรบตรวจและเลอกหรอตนหาวธการควบคมทเหมาะสม เพอ

นำาเสนอฝายบรหารพจารณาสงการ7. วเคราะห จดอนดบ ระบความเสยงและจดทำาแผนบรหาร

ความเสยง8. จดทำารายงานสรปผลการประเมนระดบหนวยตรวจรบ เสนอ

ฝายบรหาร9. ตดตามผลการบรหารความเสยง และจดทำารายงานผลการ

บรหารความเสยงของคณะทำางานบรหารความเสยงระดบสวนงานและหนวยงานภายในของสวนงาน

10. จดใหมศนยจดเกบเอกสารเกยวกบการตดตามประเมนผลการควบคมภายใน

11. พฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารความเสยงมหาวทยาลยทกษณ

สวนระดบสวนงาน และหนวยงานภายในสวนงาน รบผดชอบโดยคณะกรรมการบรหารความเสยงของสวนงาน และหนวยงานภายในสวนงาน นน ๆ มหวหนาสวนงาน และหวหนาหนวยงานภายในสวนงาน เปนประธานกรรมการ

- 20 –

โครงสร�งก�รบรห�รคว�มเสยง

สภา

คณะกรรมการตรวจสอบ

อธการบด

แผนผงโครงสร�งก�รบรห�รคว�มเสยงฝ�ยก�รคลงและทรพยสน

- 21 -

บทบ�ทหน�ทและคว�มรบผดชอบของผเกยวของจากโครงสรางการบรหารความเสยง คณะกรรมการและผ

บรหารทเกยวของ มบทบาทหนาทและความรบผดชอบ ดงน

ผทเกยวของ บทบาทหนาทและความรบผดชอบ1. สภามหาวทยาลย 1. กำาหนดเปนนโยบายใหมการบรหารความ

เสยงและการควบคม ภายในตรวจสอบการดำาเนนงาน เพอประเมนระดบความเสยง ในการบรหารและดำาเนนงานของมหาวทยาลย (ขอบงคบมหาวทยาลยทกษณ วาดวยการ

คณะกรรมการอำานวยการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

ฝายตรวจสอบคณะกรรมการประกน

หวหนาฝายการคลงและ

คณะทำางานบรหารความเสยงฯ ฝายการ

รายงานการตดตามและ

ตดตาม ตรวจสอบ และ ประเมนผลการดำาเนนงาน พ.ศ. 2552) และใหคำาแนะนำา/ ขอเสนอแนะ2. แตงตงคณะกรรมการตรวจสอบประจำามหาวทยาลย ใหมอำานาจและหนาทตามขอบงคบฯ3. ตดตามผล และใหขอเสนอแนะในการบรหารความ เสยง และการควบคมภายใน

2. คณะกรรมการตรวจสอบประจำามหาวทยาลย

1. มอำ�น�จ (1) เชญผบรหาร ผปฏบตงานในมหาวทยาลย มาใหขอมลดวยวาจาและชแจงเปนลายลกษณอกษรตามทคณะกรรมการเหนวาจำาเปนและเหมาะสม โดยใหผบรหารหรอผปฏบตงานในมหาวทยาลยทถกเชญมาใหขอมล และใหถอเปนหนาททตองใหความรวมมอ หากผใดละเลย เพกเฉย หรอใหขอมลทไมตรงกบความเปนจรง หรอบดเบอนซอนเรนขอมลโดยมชอบหรอโดยไมสจรต ทำาใหเกดความเสยหายตอมหาวทยาลย ใหถอเปนความผดทางวนย (2) ในกรณจำาเปน ใหคณะกรรมการโดยความเหนชอบของสภามหาวทยาลย วาจางทปรกษาภายนอกเพอใหคำาปรกษาแนะนำาในการปฏบตหนาทแกคณะกรรมการและงานตรวจสอบภายในได2. มหน�ทและคว�มรบผดชอบ (1) ระบบการตรวจสอบภายใน ใหความสำาคญกบการตรวจสอบการดำาเนนงาน การตรวจสอบดานการเงนการบญช และการตรวจสอบการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบทมอยแลว โดยมงเนนการตรวจสอบประสทธภาพ

ประสทธผล และความคมคาของการดำาเนนงานใหบรรลตามภารกจในดานตาง ๆ ไดแก ดานการเรยนการสอน การวจย การบรการวชาการและการทำานบำารงศลปวฒนธรรม ใหสอดคลองกบการบรหารจดการแบบมงเนนผลสมฤทธ พรอมทงแนะนำาและสนบสนนการปฏบตงาน

- 22 -

ผทเกยวของ บทบาทหนาทและความรบผดชอบอยางเปนอสระ ของงานตรวจสอบภายใน สอบทานรายงานการตรวจสอบภายใน เพอใหรายงานการตรวจสอบมคณภาพ เปนประโยชนและสามารถใชปรบปรงการปฏบตงานทชวยลดระดบความเสยงของมหาวทยาลยใหอยในระดบทยอมรบได (2) ระบบการควบคมภายใน ตดตามประสทธภาพของระบบการควบคมภายใน ในการบรหารมหาวทยาลยและเสนอแนะเพอใหมการปฏบตตามระบบการควบคมภายในทกำาหนดขนอยางมประสทธผล (3) ระบบก�รประเมนและก�รบรห�ร คว�มเสยง ตดตามสอบทานระบบการบรหารความเสยงและระบบงานเพอเตรยมพรอมรองรบเหตวกฤตของมหาวทยาลย (4) ตรวจสอบการบรหารจดการ ตรวจสอบการบรหารจดการมหาวทยาลยทงในระดบสภามหาวทยาลย ระดบมหาวทยาลย ระดบผบรหาร สวนงาน และระบบการบรหารจดการในระดบตาง ๆ ใหเปนไปตามหลกการจดการและกำากบดแลกจการทดตามหลกธรรมาภบาล

3. ประเมนตนเองเปนประจำาทกป4. ประชมปละอยางนอย 4 ครง5. รายงานตอสภามหาวทยาลย อยางนอยปละ 1 ครง

3. อธการบด 1. กำากบใหการบรหารความเสยงดำาเนนการตามแนวนโยบายของ สภามหาวทยาลย เพอใหสวนงานและหนวยงานภายในสวนงาน นำาไปปฏบต โดยมการเชอมโยงกบวสยทศน พนธกจ และ เปาประสงคของมหาวทยาลย และมการบรณาการรวมกน2. ตดตามความเสยงทสำาคญและกำากบการบรหารความเสยง3. ใหความเหนชอบแผนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน ของมหาวทยาลย

4. คณะกรรมการอำานวยการบรหารความ เสยงและควบคมภายใน มหาวทยาลย ทกษณ

1. กำาหนดนโยบายในการบรหารความเสยงและควบคม ภายใน2. อำานวยการและประสานการประเมนผลการควบคมภายใน3. จดทำาแผนปฏบตงาน ประเมนผลในภาพรวมของหนวยรบตรวจ และขออนมตผบรหาร4. ประสานงานสวนงานและหนวยงานภายในของสวนงาน เพอ ตดตามการประเมนผลและปรบปรงวธการควบคม- 23 -

ผทเกยวของ บทบาทหนาทและความรบผดชอบ5. รวบรวมผลการประเมนระดบสวนงาน และหนวยงานภายในของ

สวนงาน และสรปภาพรวมของหนวยรบตรวจ6. พจารณาความเสยงทสวนงานยอยไมสามารถควบคมได หรอความ เสยงทเกดขนในภาพรวมของหนวยรบตรวจ และเลอกหรอคนหา วธการควบคมทเหมาะสม เพอนำาเสนอฝายบรหารพจารณาสงการ7. วเคราะห จดอนดบ ระบความเสยงและจดทำาแผนบรหารความ เสยง8. จดทำารายงานสรปผลการประเมนระดบหนวยตรวจรบ เสนอฝาย บรหาร9. ตดตามผลการบรหารความเสยง และจดทำารายงานผลการบรหาร ความเสยงของคณะทำางานบรหารความเสยงระดบสวนงานและ หนวยงานภายในของสวนงาน10. จดใหมศนยจดเกบเอกสารเกยวกบการตดตามประเมนผลการ ควบคมภายใน11. พฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารความเสยง มหาวทยาลย ทกษณ

5. หวหนาฝายการคลงและทรพยสน

1. สงเสรมใหมการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน ของหนวยงาน2. กำาหนดแนวทางการดำาเนนงาบรหารความเสยงและการ ควบคมภายในของหนวยงาน3. ใหความเหนชอบแผนการบรหารความเสยงและการ

ควบคมภายในของหนวยงาน4. เสนอรายงานการบรหารความเสยงตอประธาน คณะกรรมการอำานวยการบรหารความเสยงและควบคม ภายใน มหาวทยาลยทกษณ รอบ 6 เดอน 9 เดอน และ ทกสนปงบประมาณ5. เสนอรายงานการตดตามประเมนผลการควบคม ภายใน (ตามระเบยบฯ คตง. ขอ 6) ตออธการบดทกสน ปงบประมาณ6. สงเสรมใหบคลากรในหนวยงาน ตระหนกถงความสำาคญ ของการบรหารความเสยง และมสวนรวมในการบรหาร ความเสยงและการควบคมภายใน- 24 -

ผทเกยวของ บทบาทหนาทและความรบผดชอบ6. คณะกรรมการบรหารความเสยงและ ควบคมภายใน ฝายการคลงและทรพยสน

1. จดใหมระบบการบรหารความเสยงของหนวยงาน โดยระบบดงกลาวตองมความสอดคลองเชอมโยงกบ ระบบการบรหารความเสยงของมหาวทยาลย2. ระบปจจยเสยงและประเมนความเสยงตามแบบทคณะ

กรรมการอำานวยการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ของมหาวทยาลย กำาหนด ประเมนระดบความเสยงและ ควบคมภายใน3. จดทำารายงานแผนการปรบปรงการควบคมภายใน และ แผนการบรหารความเสยงของหนวยงาน นำาเสนอตอ คณะกรรมการอำานวยการบรหารความเสยงและควบคม ภายในของมหาวทยาลย4. จดใหการบรหารความเสยงเปนตวชวดความสำาเรจในแผน ปฏบตการประจำาปของหนวยงาน5. ดำาเนนการตามนโยบายการบรหารความเสยง และการควบคมภายในของมหาวทยาลย6. หนาทอน ๆ ทเกยวกบการบรหารความเสยงตามทคณะ กรรมการอำานวยการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ของมหาวทยาลยมอบหมาย

7. ฝายตรวจสอบภายใน 1. สอบทานและประเมนประสทธผลของกระบวนการ บรหารความเสยง2. จดทำารายงานผลการสอบทานการประเมนระบบควบคม ภายในของมหาวทยาลย (แบบ ปส.)

พรอมขอเสนอแนะ เสนอตออธการบด

8. ฝายแผนงาน 1. จดประชมคณะกรรมการอำานวยการบรหารความเสยงและ ควบคมภายในของมหาวทยาลย2. ประสานงานสวนงานและหนวยงานภายในสวนงาน ให จดทำาระบบบรหารความเสยง3. ตดตามผลและแผนการรายงานดานการบรหารความเสยง

- 25 -

ผทเกยวของ บทบาทหนาทและความรบผดชอบ4. รายงานผลการตดตามผลและแผนการสงรายงาน ดานบรหารความเสยงตอคณะกรรมการอำานวย การบรหารความเสยงและควบคมภายใน มหาวทยาลยทกษณ

- 26 -

แผนบรห�รคว�มเสยง ฝ�ยก�รคลงและทรพยสน

ประจำ�ปก�รศกษ� 2555

- 27 -

สวนท 1

ก�รวเคร�ะหและระบคว�มเสยง

- 28 -

แบบฟอรมท 1ก�รวเคร�ะหและระบคว�มเสยง

ฝ�ยก�รคลงและทรพยสน สำ�นกง�นมห�วทย�ลยประจำ�ปก�รศกษ� 2555 (1 มถน�ยน 2555 – 31

พฤษภ�คม 2556)-------------------------------

ฝายการคลงและทรพยสน ไดท ำาการวเคราะหและระบความเส ยงของฝายการคลงและทรพยสน เช อมโยงกบยทธศาสตรของมหาวทยาลย และยทธศาสตรของฝายการคลงและทรพยสน ตามปจจยเสยงทกอใหเกดความเสยงในดานตาง ๆ สรป ดงน

1. คว�มเสยงด�นทรพย�กร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ อาคารสถานท) ประเดนยทธศ�สตรระดบมห�วทย�ลย

ยทธศ�สตรท 7“พฒนาระบบบรหารจดการ โดยยดหลกธรรมาภบาล การ

พงพาตนเองและการมงผลสมฤทธ โดยคำานงถงคณภาพชวตและสขภาวะของสมาชก

ในองคกร”

ประเดนยทธศ�สตรระดบหนวยง�น ยทธศ�สตรท 1 ก�รเปนกลไกหลกในก�รขบเคลอนนโยบ�ยก�ร

บรห�รก�รคลงและทรพยสน

เป�ประสงค ระบบบรห�รจดก�รมคณภ�พและม�ตรฐ�นต�มหลกธรรม�ภบ�ล

กลยทธท 1 สงเสรมพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศดานการเงน การคลง การพสด และการ

บญช เพอการบรหารจดการมหาวทยาลยใหเกดประโยชนสงสดและคมคา โดย

รวมมอกบหนวยงานอนทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

กลยทธท 2 สงเสรมการนำาระบบเทคโนโลบสารสนเทศมาใชในการบรหารจดการและงาน

บรการดานการเงน การคลง การพสด และการบญชกลยทธท 3 จดทำาขนตอนการปฏบตงาน (Flow Chart หรอ

Work Procedure) ของแตละภารกจ เพอใหผรบบรการสามารถเขาถงบรการไดอยาง

คลองตว รวดเรว

- 29 -

ความเสยง/ปจจยเสยง(1)

ประเภท/ดาน (ยอย)(2)

แหลงทมาของความเสยง

(3)1. ลกหนเงนยม

ผยมคางชำาระเงนยมหลงจากครบกำาหนดเวลา เปนระยะเวลานานมาก

ดานทรพยากร ปจจยภายในรวมกบ

ปจจยภายนอก

ปจจยเสยง : มหาวทยาลยเสยผลประโยชนจากวงเงนดงกลาว โดยเฉพาะเงนสดทเหลอเป�หม�ย / สงทมงหวง ผยมสงหลกฐานการจายและหรอเงนสดทเหลอ ชำาระเงนยมตามเวลา2. บญชแยกประเภทบางบญชในงบแสดงฐานะการ เงน แสดงยอดคงเหลอตามระบบ GFMIS ไมตรง กบระบบ AVS ปจจยเสยง สงผลเสยในการบรหารการเงนใหเกดประโยชนตอมหาวทยาลยเป�หม�ย / สงทมงหวงบญชแสดงฐานะการเงน แสดงยอดคงเหลอตรงกน

ดานทรพยากร ปจจยภายนอกรวมกบปจจย

ภายใน

3. เงนฝากธนาคาร การโอนเงนเขาบญชเงนฝาก ธนาคาร แตไมไดบนทกการรบร รายการ ปจจยเสยง : สงผลเสยดานการบรหารการเงนใหเกดผลประโยชนตอมหาวทยาลย เป�หม�ย / สงทมงหวงมการบนทกรบรทางบญช อยางถก

ดานทรพยากร ปจจยภายนอก

ตอง ตรวจสอบได และสามารถบรหารการเงนใหเกดประโยชนตอมหาวทยาลย สวนงาน หนวยงานภายในสวนงาน หรอบคคลทเกยวของ

- 30 -

2. คว�มเสยงด�นนโยบ�ย กฎหม�ย ระเบยบ ขอบงคบ

ประเดนยทธศ�สตรระดบมห�วทย�ลย ยทธศ�สตรท 7

“พฒนาระบบบรหารจดการ โดยยดหลกธรรมาภบาล การพงพาตนเองและ

การมงผลสมฤทธ โดยคำานงถงคณภาพชวตและสขภาวะของสมาชกในองคกร”

ประเดนยทธศ�สตรระดบหนวยง�น

ยทธศ�สตรท 2 ก�รเสรมสร�งคว�มเขมแขงขององคกรดวยก�รพฒน�ระบบบรห�รจดก�รและ

แนวปฏบตด�นก�รเงน ก�รคลง ก�รพสด และก�รบญช ต�มหลกธรรม�ภบ�ล

เป�ประสงค ระบบบรหารจดการมคณภาพและมาตรฐาน ตามหลกธรรมาภบาล และเปนท

ยอมรบของผรบบรการ

กลยทธท 1 ปรบปรงระบบบรหารจดการภายใตกรอบแหงกฎหมายทเกยวของและกำาหนด

แนวปฏบตทชดเจนกลยทธท 2 เรงรดการจดการความร

กลยทธท 3 ก ำา ห น ด บ ท บ า ท แ ล ะ ข อ บ ข า ย ห น า ท (Job description) ของบคลากรแตละตำาแหนง

ใหชดเจน เพอประโยชนในการพฒนาบคลากร ประเมนผลการปฏบตงาน และ

สรางโอกาสการเขาถงบรการของผรบบรการ




(3)1. ความถในการปรบเปลยนโครงสรางการบรหาร ทำาใหตองเปลยนแปลงขนตอน วธการปฏบตงาน บอยปจจยเสยง เปนอปสรรคตอผใชบรการ ตองใชเวลาและงบประมาณในการสรางความเขาใจตอผรบบรการเป�หม�ย / สงทมงหวงการเปลยนแปลงโครงสรางการบรหาร เปนไปตามแผนระยะสน ระยะยาว ชดเจน

ดานนโยบาย กฎหมาย


- 31 -




(3)2. ความถในการเปลยนแปลงการกำาหนดภารกจของ หนวยงาน


ระเบยบ ขอ


ปจจยเสยง : เปนอปสรรคตอผใชบรการ ตองใชเวลาและงบประมาณในการสรางความเขาใจตอผรบบรการเป�หม�ย / สงทมงหวง การเปลยนแปลงโครงสรางการบรหาร และการกำาหนดภารกจของหนวยงาน เปนไปตามแผนระยะสน ระยะยาว ชดเจน

บงคบ

3. กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ไมสอดคลองกบ โครงสรางการบรหาร เนองจากความถในการ เปลยนแปลงโครงสรางการบรหาร และไมได ทบทวน แกไขกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ใหทนการเปลยนแปลงปจจยเสยง เกดความผดพลาดในการปฏบตงาน อนเนองจากบทบาทหนาทเปลยนไป แตระเบยบ ขอบงคบ หรอแนวปฏบตยงไมไดเปลยนเป�หม�ย / สงทมงหวง มหนวยงาน/คณะบคคล ดแลการปรบปรงแกไขระเบยบ ขอบงคบ หรอแนวปฏบต


ระเบยบ ขอบงคบ


ใหทนการเปลยนแปลงโครงสรางและการกำาหนดภารกจของหนวยงาน

- 32 -

3. คว�มเสยงด�นก�รปฏบตง�น

ยทธศ�สตรท 3 ปรบปรงประสทธภ�พก�รบรห�รง�นและก�รปฏบตง�น

เป�ประสงค ผรบบรการไดรบบรการทมคณภาพและมาตรฐาน

กลยทธท 1 เรงรดพฒนาศกยภาพผปฏบตงานดานการเงน การบญช และพสด ใหม

สมรรถนะสง สามารถปฏบตงานไดถกตอง รวดเรว และมความคลองตว

กลยทธท 2 ทำาความเขาใจเกยวกบขอบงคบ ระเบยบ แนวปฏบตดานการเงน การบญช และ

พสด แกหวหนาสวนงาน และหนวยงานภายในสวนงานกลยทธท 3 บรหารจดการความเสยงของฝาย




(3)1. ขอผดพลาด บกพรอง ในการปฏบตงาน เนองจากบคลากรขาดความร

ดานการปฏบตงาน

ปจจยภายใน

ความเขาใจ และ ความแมนยำาในกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบปจจยเสยง สรางความเสยหายตอมหาวทยาลย/บคลากรเป�หม�ย / สงทมงหวง บคลากรมความร ความเขาใจ และความแมนยำาในกฎหมาย ระเบยบ แนวปฏบต หรอขอบงคบ2. หนวยงานไมรายงานผลการตรวจสอบทรพยสน ประจำาป ตามเวลาทกำาหนดปจจยเสยง ไมสามารถรายงานการเงน บญช งบประมาณ ตอสภามหาวทยาลย และ สตง. ได ซงผดขอบงคบเป�หม�ย / สงทมงหวง ทกหนวยงานรายงานผลการตรวจสอบทรพยสน ตามกำาหนดเวลาอยางเครงครด



- 33 -




(3)

3. ครภณฑทบนทกในระบบบญช แตไมมใน ทะเบยนคมทรพยสน และไมม ครภณฑให ตรวจสอบ เนองจากการยบรวม และหรอ แยกหนวยงาน แลวไมไดมการโอนครภณฑ ใหถกตองปจจยเสยง ครภณฑอาจสญหาย และไมสามารถประเมนคาเสอมราคาไดเป�หม�ย / สงทมงหวง มการบนทกทรพยสนในระบบ ครบถวน



6. การปฏบตงานบนระบบทยงไมเสถยร อนเนอง มาจากระบบเครอขาย และไฟฟาปจจยเสยง ขาดความเชอมนในการปฏบตงานผานระบบ



- 34 -

สวนท 2

ก�รประเมนคว�มเสยงและจดลำ�ดบคว�มเสยง

- 35 -

แบบฟอรมท 2ก�รประเมนคว�มเสยงและจดลำ�ดบคว�มเสยง

ฝ�ยก�รคลงและทรพยสนประจำ�ปก�รศกษ� 2555 (1 มถน�ยน 2555 – 31 พฤษภ�คม 2556)

1. คว�มเสยงด�นทรพย�กร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ อาคารสถานท)

ประเดนยทธศ�สตรระดบมห�วทย�ลย ท 7 “พฒนาระบบบรหารจดการ โดยยดหลกธรรมาภบาล การพงพาตนเองและการมงผลสมฤทธ โดยคำานงถงคณภาพชวต

และสขภาวะของสมาชกในองคกร”

ประเดนยทธศ�สตรระดบหนวยง�น ยทธศ�สตรท 1 ก�รเปนกลไกหลกในก�รขบเคลอนนโยบ�ยก�รบรห�รก�รคลงและทรพยสน

เป�ประสงค ระบบบรห�รจดก�รมคณภ�พและม�ตรฐ�นต�มหลกธรรม�ภบ�ล

กลยทธท 1 สงเสรมพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศดานการเงน การคลง การพสด และการบญช เพอการบรหารจดการมหาวทยาลยใหเกดประโยชนสงสด

และคมคา โดยรวมมอกบหนวยงานอนทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

กลยทธท 2 สงเสรมการนำาระบบเทคโนโลบสารสนเทศมาใชในการบรหารจดการและงานบรการดานการเงน การคลง การพสด และการบญช

กลยทธท 3 จดทำาขนตอนการปฏบตงาน (Flow Chart หรอ Work Procedure) ของแตละ ภารกจ เพอใหผรบบรการสามารถเขาถงบรการไดอยางคลองตว

รวดเรว - 36 -


การประเมนความเสยง

ระดบความเสยง(2) x (3) = (4)

วธบรหารความเสยงแนวทางการ

ปรบปรง(9)

โอกาส(2)

ผลกระทบ(3)

ยอมรบ

(5)

หลกเลยง(6)

ถายโอน(7)

ควบคม

(8)1. ลกหนเงนยม ผยมคางชำาระหนหลงจากเสรจสนโครงการ เปนระยะเวลานานปจจยเสยง มหาวทยาลยเสยผล

5 5 5 x 5 = 25 / เสนอคณะกรรมการการเงนและทรพยสน เพอกำาหนดมาตรการเรงรดตดตาม

ประโยชน จากวงเงนดงกลาว 2. บญชแยกประเภทบางบญชในงบ แสดงฐานะการเงน แสดงยอด คงเหลอ ตามระบบ GFMIS ไม ตรงกบระบบ AVSปจจยเสยง - สงผลเสยในการบรหารการเงนใหเกดประโยชนตอมหาวทยาลย

3 4 3 x 4 = 12 / ดำาเนนการใหถกตอง ตรงกน

- 37 -

ความเสยง/ปจจยเสยง การประเมน ระดบความเสยง วธบรหารความเสยง แนวทางการ

(1)

ความเสยง

(2) x (3) = (4) ปรบปรง(9)

โอกาส(2)


ยอมรบ

(5)



ควบคม

(8)3. เงนฝากธนาคาร การโอนเงนเขา บญช เงนฝากธนาคาร แตไมได บนทกการรบร รายการปจจยเสยง : สงผลเสยดานการบรหารการเงนใหเกดผลประโยชนตอมหาวทยาลย

3 4 3 x 4 = 12 / บนทกรายการใหถกตองตรงกน

- 38 -1. คว�มเสยงด�นทรพย�กร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ อาคารสถานท)

โอก�สทจะเกดคว�มเสยงโอกาสทจะเกด

ความเสยงความถโดยเฉลย คะแน

นสงมาก รอยละ 50 หรอมากกวา ของผยม ไมชำาระ

เงนยมตามกำาหนดเวลา5

สง รอยละ 40 หรอมากกวา ของผยม ไมชำาระเงนยมตามกำาหนดเวลา

4

ปานกลาง รอยละ 30 หรอมากกวา ของผยม ไมชำาระเงนยมตามกำาหนดเวลา

3

นอย รอยละ 20 หรอมากกวา ของผยม ไมชำาระเงนยมตามกำาหนดเวลา

2

นอยมาก รอยละ 10 หรอมากกวา ของผยม ไมชำาระเงนยมตามกำาหนดเวลา

1

ผลกระทบของคว�มเสยงตอหนวยง�นผลกระทบ มลคาความเสยหาย คะแนน

สงมาก ทำาใหสำานกงานตรวจเงนแผนดนไมรบรองงบแสดงฐานะทางการเงนของมหาวทยาลย และใหสอบสวนหาผรบผด

5

สง ทำาใหสำานกงานตรวจเงนแผนดนรบรองงบแสดงฐานะทางการเงนของมหาวทยาลย และตำาหน

4

ปานกลาง ทำาใหสำานกงานตรวจเงนแผนดน ไมรบรองงบแสดงฐานะทางการเงนของมหาวทยาลย โดยมขอเสนอแนะและทวงตง

3

นอย ทำาใหสำานกงานตรวจเงนแผนดนไมรบรองงบแสดงฐานะทางการเงนของมหาวทยาลย

2

นอยมาก ทำาใหสำานกงานตรวจเงนแผนดนรบรองงบแสดงฐานะทางการเงนของมหาวทยาลย โดยมเงอนไข

1

5 5 10 15 20 254 4 8 12 16 203 3 6 9 12 152 2 4 6 8 101 1 2 3 4 5

1 2 3 4 5



- 39 -

2. คว�มเสยงด�นนโยบ�ย กฎหม�ย ระเบยบ ขอบงคบ




ยทธศ�สตรท 2 ก�รเสรมสร�งคว�มเขมแขงขององคกรดวยก�รพฒน�ระบบบรห�รจดก�รและแนวปฏบตด�นก�รเงน ก�รคลง ก�รพสด และก�รบญช

ต�มหลกธรรม�ภบ�ล

เป�ประสงค ระบบบรหารจดการมคณภาพและมาตรฐาน ตามหลกธรรมาภบาล และเปนท ยอมรบของผ ร บบรการ

กลยทธท 1 ปรบปรงระบบบรหารจดการภายใตกรอบแหงกฎหมายทเกยวของและกำาหนดแนวปฏบตทชดเจนกลยทธท 2 เรงรดการจดการความรกลยทธท 3 กำาหนดบทบาทและขอบขายหนาท (Job description) ของบคลากรแตละตำาแหนงใหชดเจน

เพอประโยชนในการพฒนาบคลากร ประเมนผลการปฏบตงาน และสรางโอกาสการเขาถงบรการของผรบบรการ

- 40 -






โอกาส(2)


ยอมรบ

(5)



ควบคม

(8)1. ความถในการปรบเปลยน โครงสรางการบรหารทำาใหตอง เปลยนแปลง ขนตอน วธการ ปฏบตงานบอยปจจยเสยง เปนอปสรรคตอผใช

3 3 3 x 3 = 9 / มหาวทยาลยตองมแผนพฒนา

มหาวทยาลย ระยะสน ระยะยาว

(ปจจยภายนอก)

บรการ ตองใชเวลาและงบประมาณในการสรางความเขาใจตอผรบบรการ2. ความถในการเปลยนแปลงการ กำาหนดภารกจและหนาทความ รบผดชอบของหนวยงานปจจยเสยง เปนอปสรรคตอผใชบรการ ตองใชเวลาและงบประมาณในการสรางความเขาใจตอผรบบรการ

3 3 3 x 3 = 9 มหาวทยาลยตองมแผนพฒนา

มหาวทยาลย ระยะสน ระยะยาว


- 41 -

ความเสยง/ปจจยเสยง การประเมน ระดบความเสยง วธบรหารความเสยง แนวทางการ

(1)

ความเสยง

(2) x (3) = (4) ปรบปรง(9)

โอกาส(2)


ยอมรบ

(5)



ควบคม

(8)3. กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ไม สอดคลองกบโครงสรางการ บรหาร เนองจากความถในการ เปลยนแปลงโครงสรางการ บรหาร และไมไดทบทวน แกไข กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ให ทนการเปลยนแปลงปจจยเสยง : เกดความผดพลาดในการปฏบต

4 4 4 x 4 = 16 √ ใหมคณะทำางาน หรอกลมภารกจวนยและนตการ คอยดแล ตดตาม การเปลยนแปลง และรบผดชอบดำาเนนการปรบปรงแกไขใหเปนปจจบน

งาน อนเนองจากบทบาทหนาททหรอแนวปฏบตยงไมไดเปลยน ผรบบรการเกดความสบสนในการขอรบบรการ

- 42 -

2. คว�มเสยงด�นนโยบ�ย กฎหม�ย ระเบยบ ขอบงคบ (เฉพ�ะขอ 3 เนองจ�กขอ 1 และ 2 เปนปจจย ภ�ยนอก



นสงมาก รอยละ 20 หรอนอยกวา ของผปฏบตงาน

ดานการเงน การคลง และการพสด ไดรบการฝกอบรม

5

สง รอยละ 50 หรอนอยกวา ของผปฏบตงานดานการเงน การคลง และการพสด ไดรบการฝกอบรม

4

ปานกลาง รอยละ 60 หรอนอยกวา ของผปฏบตงานดานการเงน การคลง และการพสด ไดรบการฝกอบรม

3

นอย รอยละ 70 หรอมากกวา ของผปฏบตงานดานการเงน การคลง และการพสด ไดรบการฝกอบรม

2

นอยมาก รอยละ 80 หรอมากกวา ของผปฏบตงานดานการเงน การคลง และการพสด ไดรบการฝกอบรม

1


สงมาก ทำาใหมหาวทยาลยเสยผลประโยชน จากการปฏบตงานทผดพลาด และถกรองเรยน

5

สง ทำาใหการปฏบตงานเออประโยชนตอผรบ 4

บรการมากกวาการรกษาผลประโยชนมหาวทยาลย

ปานกลาง ทำาใหเกดขอผดพลาดในการปฏบตงาน อาจทำาใหหนวยงานเสยประโยชน

3

นอย ทำาใหผรบบรการไมพงพอใจในการใหบรการ

2

นอยมาก ทำาใหผรบบรการสบสนในการขอรบบรการ

1

- 43 -

5 5 10 15 20 254 4 8 12 16 203 3 6 9 12 152 2 4 6 8 101 1 2 3 4 5

1 2 3 4 5



- 44 -





ยทธศ�สตรท 3 ปรบปรงประสทธภ�พก�รบรห�รง�นและก�รปฏบตง�น

เป�ประสงค ผรบบรการไดรบบรการทมคณภาพและมาตรฐาน

กลยทธท 1 เรงรดพฒนาศกยภาพผปฏบตงานดานการเงน การบญช และพสด ใหมสมรรถนะสง สามารถปฏบตงานไดถกตอง รวดเรว และมความคลองตว

กลยทธท 2 ทำาความเขาใจเกยวกบขอบงคบ ระเบยบ แนวปฏบตดานการเงน การบญช และพสด แกหวหนาสวนงาน และหนวยงานภายในสวนงาน

กลยทธท 3 บรหารจดการความเสยงของฝาย

- 45 -







โอกาส(2)


ยอมรบ

(5)



ควบคม

(8)1. ขอผดพลาด บกพรอง ในการ ปฏบตงาน เนองจากบคลากร ขาดความร ความเขาใจ และ ความแมนยำาในกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ

4 4 4 x 4 = 16 √ จดกจกรรมใหความรแกผปฏบตงานและผเกยวของภายใตแผนการจดการความร โดยผมความรและประสบการณและ

ปจจยเสยง : สรางความเสยหายตอมหาวทยาลย / บคลากร

ใหมการแลกเปลยนระหวางกน

2. หนวยงานไมรายงานผลการตรวจ สอบทรพยสน ประจำาป ตามเวลา ทกำาหนดปจจยเสยง ไมสามารถรายงานการเงน บญชงบประมาณ ตอสภามหาวทยาลย และ สตง. ได ซงผดขอบงคบ

3 4 3 x 4 = 12 √ มหาวทยาลยตองกำาหนด

มาตรการ ใหมผลในทางปฏบต


- 46 -




วธบรหารความเสยง แนวทางการปรบปรง

(9)โอกาส(2)


ยอมรบ

(5)



ควบคม

(8)2. ครภณฑทบนทกในระบบบญช แตไมมในทะเบยนคมทรพยสน และไมมครภณฑใหตรวจสอบปจจยเสยง ครภณฑอาจสญหาย และไมสามารถประเมนคาเสอมราคาได


3. การปฏบตงานบนระบบทยงไม เสถยร อนเนองมาจากระบบ เครอขาย และไฟฟาปจจยเสยง


ขาดความเชอมนในการปฏบตงานผานระบบ

- 47 -

4.คว�มเสยงด�นก�รปฏบตง�นขอท 1 ขอผดพล�ด บกพรอง ในก�รปฏบตง�น เนองจ�ก

บคล�กรข�ดคว�มร คว�มเข�ใจ และคว�มแมนยำ�ในกฎหม�ย ระเบยบ ขอบงคบ



นสงมาก แผนการจดการความร ไมบรรลเปาหมาย 5

สง แผนการจดการความร บรรลเปาหมาย 2 ขอ

4

ปานกลาง แผนการจดการความร บรรลเปาหมาย 3 ขอ

3

นอย แผนการจดการความร บรรลเปาหมาย 4 ขอ

2

นอยมาก แผนการจดการความร บรรลเปาหมาย 1


สงมาก ทำาใหเกดความเสยหายอยางรายแรงตอมหาวทยาลย ทงดานการเงน งบประมาณ และความนาเชอถอ เมอบคลากรรอยละ 90 หรอมากกวา ปฏบตงานผดพลาด

5

สง ทำาใหมหาวทยาลยขาดความนาเชอถอ และเสยประโยชน เมอบคลากรรอยละ 70 หรอมากกวา ปฏบตงานผดพลาด

4

ปานกลาง ทำาใหมหาวทยาลยขาดความนาเชอถอ เมอบคลากรรอยละ 50 หรอมากกวา ปฏบตงานผดพลาด

3

นอย ทำาใหมหาวทยาลย มภาพลกษณทไมได เมอบคลากรรอยละ 20 หรอนอยกวา ปฏบตงานผดพลาด

2

นอยมาก ทำาใหผรบบรการเสอมศรทธาตอมหาวทยาลย เมอบคลากรรอยละ 10 หรอนอยกวาปฏบตงานผดพลาด

1

- 48 –

5 5 10 15 20 254 4 8 12 16 203 3 6 9 12 152 2 4 6 8 101 1 2 3 4 5

1 2 3 4 5



- 49 –

สวนท 3

แผนก�รบรห�รคว�มเสยง

- 50 –

แบบฟอรมท 3แผนการบรหารความเสยงฝายการคลงและทรพยสน

ประจำาปการศกษา 2555 (1 มถนายน 2555 – 31 พฤษภาคม 2556)

ฝายการคลงและทรพยสน ไดทำาการวเคราะหและระบความเสยงเชอมโยงกบยทธศาสตรของมหาวทยาลยและของฝายการคลงและทรพยสน ตามปจจยเสยงทกอใหเกดความเสยงในดานตาง ๆ และไดจดทำาแผนการบรหารความเสยง เฉพาะความเสยงทผลการประเมน อยระหวาง 13 – 25 มโอกาสทจะเกดความเสยงสงมาก สรปไดดงน

ความเสยง (Risk)

(1)

ปจจยเสยงFisk

Factors(2)

การจดการความเสยง

Risk Manageme

nt(3)

ผรบผดชอบPerson in Charge

(4)

ระยะเวลาดำาเนนการPeriod of working

(5)

หมายเหต

Remark

(6)

ม.ย.55

ก.ค. 55

ส.ค.55

ก.ย.55

ต.ค.55

พ.ย.55

ธ.ค.55

ม.ค.56

ก.พ.56

ม.ค.56

เม.ย.56

พ.ค.56

1. ผยมเงน มหาวทยาลย คณะกรรมการ หวหนาฝาย

คางชำาระหนหลงจากเสรจสนโครงการ เปนระยะเวลานาน

เสยโอกาสในการบรหารวงเงนดงกลาวใหเกดประโยชน

การเงนและทรพยสน กำาหนดมาตรการดำาเนนการเรงรดตดตาม

การคลงและทรพยสนและคณะทำางาน

- 51 –

ความเสยง (Risk)

(1)

ปจจยเสยงFisk

Factors(2)

การจดการความเสยง

Risk Manageme

nt(3)

ผรบผดชอบPerson in Charge

(4)

ระยะเวลาดำาเนนการPeriod of working

(5)

หมายเหตRemar

k(6)

ม.ย.55

ก.ค. 55

ส.ค.55

ก.ย.55

ต.ค.55

พ.ย.55

ธ.ค.55

ม.ค.56

ก.พ.56

ม.ค.56

เม.ย.56

พ.ค.56

2. กฎหมาย ระเบยบขอบงคบ ไม

เกดความผดพลาดในการปฏบตงาน อน

มหาวทยาลยกำาหนดใหมคณะ

หวหนาฝายการคลงและทรพยสน

สอดคลองกบโครงสรางการบรหาร เนองจากความถในการเปลยนแปลงโครงสรางการบรหาร และไมไดทบทวน แกไขกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ใหทนการเปลยนแปลง

เนองจากบทบาทหนาท หรอแนวปฏบตยงไมไดเปลยน ผรบบรการเกดความสบสนในการขอรบบรการ

ทำางาน หรอกลมภารกจดานวนยและนตการ มหนาทคอยดแล ตดตามการเปลยนแปลง และรบผดชอบดำาเนนการปรบปรงแกไขใหเปนปจจบน

และเจาหนาททเกยวของ

3. ขอผดพลาด บกพรองในการปฏบตงาน เนองจากบคลากรขาดความร ความเขาใจ และความ

สรางความเสยหายตอมหาวทยาลย/บคลากร

มหาวทยาลยกำาหนดมาตรการ ใหมผลในทางปฏบต

แมนยำาในกฎหมายระเบยบ ขอบงคบ

- 52 -

บรรณ�นกรม

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คมอการบรหารความเสยงทวทงองคกร , เอกสารเผยแพรบนเวบไซต www.ku.ac.th / กรงเทพมหานครสำานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ , คมอเทคนคและวธการบรหารจดการสมยใหม ตามแนวทางการบรหารกจการบานเมองทดฝายแผนงาน มหาวทยาลยทกษณ , คมอการบรหารความเสยง มหาวทยาลยทกษณ , สงหาคม 2555

* * * * * * * * * * *

http://www.ku.ac.th/

- 23 -

แผนผงประเมนความเสยง (Risk Assessment Matrix)

ความเสยงดาน...........................................................................................กจกรรม/กระบวนงาน ......................................................................................................................................ปจจยเสยง : .....................................................................................................................................................

54321

โอกาสทจะเกด

บทที่ 1 - thaksin university · web viewไม บรรล ว ตถ ประสงค...

Documents