บทท 10

ประกนภยค าจน

คอการทผรบประกนภยตกลงวาจะใชคาสนไหมทดแทนใหแกบคคลภายนอกผเสยหายจากการกระท าของผเอา

ประกนภยหรอผทเอาประกนภยจะตองรบผด

ประกนภยค าจน หรอทเรยกอกอยางหนงวา “ประกนภยความรบผด”

1.รบประกนความรบผดของผประกอบการธรกจตอบคคลอน 2.รบประกนความรบผดของผใชวชาชพตางๆ 3.รบประกนความรบผดชอบสวนบคคลตอบคคลอน

บรษทผรบประกนสามารถด าเนนธรกจรบประกนไดหลายประเภท เชน

มาตรา ๘๘๗ “อนวาประกนภยค าจนนน คอสญญาประกนภยซงผ รบประกนภยตกลงวาจะใชคาสนไหมทดแทนในนามของผเอาประกนภย เพอความวนาศภยอนเกดขนแกบคคลอกคนหนง และซงผเอาประกนภย จะตองรบผดชอบ

หลกกฎหมายเรองประกนภยค าจน

บคคลผตองเสยหายชอบทจะไดรบคาสนไหมทดแทนตามทตนควร จะไดนนจากผรบประกนภยโดยตรง แตคาสนไหมทดแทนเชนวาน หาอาจจะคดเกนไปกวาจ านวนอนผรบประกนภยจะพงตองใชตาม สญญานนไดไม ในคดระหวางบคคลผตองเสยหายกบผรบประกนภย นน ทานใหผตองเสยหายเรยกตวผเอาประกนภยเขามาในคดดวย อนง ผรบประกนภยนนแมจะไดสงคาสนไหมทดแทนใหแกผเอาประกนภยแลว กยงหาหลดพนจากความรบผดตอบคคลผตองเสยหายนนไม เวนแตตนจะพสจนไดวาสนไหมทดแทนนนผเอา ประกนภยไดใชใหแกผตองเสยหายแลว”

๑. ผเอาประกนภยมความรบผดตามกฎหมายตอบคคลภายนอกหรอไม ถาผเอาประกนภยไมตองรบผด ผรบประกนภยกไมตองรบผดไปดวย

ขอสงเกตเกยวกบประกนภยค าจน

รถยนตคนเกดเหตเปนของจ าเลยท ๓ ขายใหแกจ าเลยท ๒ โดยวธการผอนช าระ โดยมขอตกลงใหจ าเลยท ๓ ท าประกนภยเกยวกบรถยนตคนนในกรณเสยงภยทกประเภท โดยใหจ าเลยท ๒ เปนผออกเงนเบยประกนภย ขณะเกดเหตจ าเลยท 2 ผซอยงช าระราคาไมหมด กรรมสทธยงเปนของจ าเลยท ๓ อย

ค าพพากษาฎกาท ๒๓๔๓/๒๕๒๗

จ าเลยท ๒ น ามาครอบครอง และใชสอยโดยใหจ าเลยท ๑ ซงเปนลกจางขบไปในทางการทจางและเกดเหตขน เมอจ าเลยท ๒ มไดเปนคสญญาเอาประกนภยตามกรมธรรมประกนภยกบจ าเลยท ๔ และจ าเลยท ๓ ไมตองรบผดใชคาเสยหายแกโจทก จ าเลยท ๔ ไมตองรบผดตอโจทกดวย ขอสงเกต ผเอาประกนเปนเจาของรถยนต ยงไมเปนเหตทเจาของรถยนตตองรบผดชอบในการทลกจางของผอนขบรถชนคนอนเสยหาย

การทจ าเลยท 1 ลกจางของจ าเลยท 2 และท 3 ขบรถบรรทกคนเกดเหตไปบรรทกผกและผลไมในทางการทจางของจ าเลยท 2 และท 3 ไดแวะรบประทานอาหารและดมสราจนถกท ารายรางกาย ดวยความโกรธแคนเพราะเหตสวนตวทถกท ารายดงกลาว จ าเลยท 1 จงขบรถบรรทกพงชนโจทกท 5 และผตายกบพวกทท ารายตนจนเปนเหตใหมคนตายและบาดเจบเชนน

ค าพพากษาฎกาท 3750/2545

• เปนเหตสวนตวทเกดขนตางหากไมเกยวของกบกจการในทางการทจางหรอกรอบแหงการจาง เมอผเอาประกนภยไมตองรบผดชอบในผลแหงละเมดของจ าเลยท 1 ทกระท าตอโจทกทงหา จ าเลยท 4 ผรบประกนภยค าจน จงไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกโจทกทงหาดวย

ขอสญญาในประกนภยค าจนก าหนดเปนอยางอนได ไมเปนโมฆะ

• “บรษทจะถอวาบคคลใดซงขบขรถยนตโดยไดรบความยนยอมจากผเอาประกนภยเสมอนหนงเปนผเอาประกนภยเอง”

• แมขอตกลงดงกลาวจะขดกบม. 887 แตบทบญญตดงกลาวไมเกยวกบกฎหมายความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน จงไมเปนโมฆะ

• ต.ย. เชน ก. เปนเจาของและเปนผเอาประกนภยรถยนตไวกบ บ.ประกน ข. ขบรถคนดงกลาวโดยความยนยอมของ ก. ประมาทชน ค ดงน บ.ประกนตองรวมรบผดกบ ข.ตอ ค.ดวย

ฎ 4813/2547 ฎ 563/2538

กรณศกษา • นายโหนง ท าประกนภยรถยนตกบบรษทรอดภย จ ากด ไดใหนายเทงยมรถไปใช

ตอมานายเทงขบรถชนนางสาวตกก ไดรบอนตรายสาหส นายเทงออกคารกษาพยาบาลเปนเงน 200,000 บาท และทราบวารถทตนขบมประกนภยความรบผดตอบคคลภายนอก นายเทงจงเรยกให บ. รอดภย ชดใชเงนทตนออกไปไดหรอไม อยางไร ทงน ตามกรมธรรมประกนภยมขอสญญา “บรษทจะถอวาบคคลใดซงขบขรถยนตโดยไดรบความยนยอมจากผเอาประกนภยเสมอนหนงเปนผเอาประกนภยเอง”

ฎกาท 1564/2538

• สญญาประกนภยค าจนคอสญญาซงผรบประกนภยจะตองรบผดในความวนาศภยทเกดขนตอบคคลภายนอกตอเมอผเอาประกนภยตองรบผดชอบ เมอโจทกไมไดเปนคสญญากบจ าเลย และไมปรากฏวาโจทกมนตสมพนธอนใดกบผเอาประกนภยในอนทผเอาประกนภยตองรบผดในการกระท าละเมดของโจทกตอบคคลภายนอก โจทกจงไมมอ านาจฟองใหจ าเลยชดใชเงนทโจทกจายเปนคาเสยหายใหแกบคคลภายนอกคนได

ขอสงเกต

• คดนโจทกเปนผกระท าละเมดแตผเดยวและโจทกกไมใชผเอาประกนภยไวกบจ าเลย ตามกรมธรรมประกนภยในขอทวา “ การคมครองผขบข บรษทจะถอวาบคคลใดซงขบขรถยนตโดยไดรบความยนยอมจากผเอาประกนภย เสมอนหนงผเอาประกนภยเอง” นน หมายความวา นอกจากผรบประกนภยจะรบผดในกรณทผเอาประกนภยกระท าละเมดตอผอนแลวผรบประกนภยยงยอมรบผดในกรณผเอาประกนภยมไดเปนผกระท าละเมดแตผอนเปนผกระท าละเมด โดยผนนไดขบรถยนตคนทเอาประกนภยไวโดยความยนยอมของผเอาประกนภยเทานน หาไดหมายความถงใหสทธแกโจทกสวมสทธของผเอาประกนภยไม

กรณศกษา

• นายด าทเปนฝายประมาทจนท าใหเกดอบตเหต แตนายด าบายเบยงการชดใชคาสนไหมทดแทนจนอายความลวงเลยมาถง 1 ป จงฟองคดตอศาล ศาลจงพจารณายกฟองเนองจากนายด าตอสวาคดขาดอายความ ทวานายด าไดมาแจงภายหลงวารถยนตของตนมประกนภย ถามวาบรษทประกนภยปฏเสธโดยอางหลกประกนภยค าจนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 887 วา การประกนภยค าจนเปนการประกนภยทผรบประกนภยจะชดใชคาสนไหมทดแทนใหกบบคคลภายนอกบรษทกไมตองรบผดดวยไดหรอไม

ตอบ : ผเอาประกนภยไมตองรบผดเพราะคดทบคคลภายนอกฟองรองผเอาประกนภยนนขาดอายความ ถอวาผรบประกนภยไดประโยชนจากเหตคดขาดอายความดวย จงไมตองรบผดตามสญญาประกนภย

• จ าเลยรวมเปนผประกนค าจนรถยนต จ าเลยท ๓ ซงชนรถโจทก การทโจทกฟองรองขอใหศาลเรยกจ าเลยรวมเขามาในคดเพอชดใชคาสนไหมทดแทนนน ไมใชฟองในมลหนละเมด แตฟองโดยอาศยมลหนตามสญญาเพอประโยชนแกโจทกซงเปนคนภายนอกตามสญญาประกนภยซงมอายความ ๒ ป นบแตวนเกดวนาศภย ตาม มาตรา ๘๘๒ วรรคแรก จะน าอายความ ๑ ป ตามมาตรา ๔๔๘ วรรคแรก บงคบไมได

ค าพพากษาฎกาท ๑๗๙๕/๒๕๒๓

• เมอจ าเลยท ๓ ผเอาประกนภยรถยนตคนเกดเหตไมจ าเปนตองรบผดในผลแหงละเมด เนองจากฟองโจทกขาดอายความเรยกรองจากจ าเลยท ๓ แลว จ าเลยรวมซงเปนผรบประกนภยกไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหโจทก ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๘๘๗

• ผเอาประกนภยหลดพนความรบผดเพราะคดทบคคลภายนอกฟองผเอาประกนภยนนขาดอายความละเมดแลว เมอผเอาประกนภยหลดพนความรบผด ผรบประกนภยกยอมหลดพนความรบผดไปดวย

• ค าวา ไมมใบขบข ในความหมายของบรษทประกน หมายความวา ตอง

ไมเคยท าใบขบขในรถประเภทนมากอน หรอถกเพกถอน • แตถาเคยท าใบขบข แลวหมดอายไป หรอ ถกต ารวจยดใบขบข ใหถอวา

เปนผมใบขบข เพยงแตตองแสดงหลกฐานวา เคยม หรอ มใบขบข โดยไมจ าเปนตองใชใบขบขตวจรงเสมอไป

กรณหากเราเปนฝายถก เปนฝายถก แตเราไมมใบอนญาตขบข ประกนภยของคกรณจะเปนผรบผดชอบซอมรถใหเราเสมอ กรณหากเราเปนฝายผด 1. ไมเคยมใบขบข หรอ ไมเคยสอบใบขบขมากอน กรณนเปนขอยกเวนความรบผดของบรษทประกนภย บรษทประกนจะรบผดชอบความเสยหายตอคกรณทงหมด เชน ชวต ทรพยสน และรางกาย แตไมซอมรถผท าประกน

2. คนขบมใบขบข แตไมไดพกขณะขบข แตใบขบขหมดอาย กรณน บรษทประกนคมครองทงรถเรา และคกรณ

3. คนขบไมพกใบขบข เพราะใบขบขถกยด กรณน บรษทประกนคมครองทงรถเรา และคกรณ

ความคมครองกรณรถหาย น าทวม – คมครอง เนองจากความสามารถในการขบขของผขบข ไมไดเพมความเสยงภยกรณเหลาน

- การทผเสยหายฟองผรบประกนภยค าจนนน ฟองไดทนทไมตองทวงถามกอน (ฎกาท ๑๙๖๑/๒๕๑๗) - มาตรา ๘๘๗ วรรค ๒ บญญตวา “บคคลผตองเสยหายชอบทจะไดรบคาสนไหมทดแทนตามทตนควร จะไดนนจากผรบประกนภยโดยตรง...” ฉะนนจงฟองรองผรบประกนภยได โดยไมตองฟองผเอาประกนภยดวย แตจะฟองทงสองคนกได (ฎกาท ๑๙๖๘/๒๕๒๓)

• - สวนผเอาประกนภยกสามารถฟองผรบประกนภยไดในฐานะเปนคสญญา แตตองเปนการฟองใหช าระหนแกผเสยหาย ไมใชฟองใหช าระหนแกตน เพอน าไปช าระใหแกผเสยหาย (ฎกาท ๑๗๒๖/๒๕๒๐)

• หากผเอาประกนภยไดท าสญญาประนประนอมยอมความกบบคคลภายนอก ถงแมผรบประกนภยมไดรเหนกบการท าสญญาประนประนอมยอมความนน ผรบประกนภยค าจนยงคงตองรบผดตอบคคลภายนอกอย แตไมเกนจ านวนเงนตามสญญาประนประนอมยอมความนน

ถาเปนเรองผเอาประกนภยในฐานะนายจางไปท าสญญาประนประนอมยอมความกบ

บคคลภายนอก ผรบประกนภยค าจนไมหลดพนความรบผด เพราะผเอาประกนภยยงคงตอง

รบผดตอบคคลภายนอกตามสญญาประนประนอมยอมความ

หากลกจางท าสญญาประนประนอมยอมความกบผเสยหาย ผรบประกนภยหลดพนความรบผด

ฎกาท ๓๔๔๔/๒๕๒๗

แตถาหากกรณเปนวา ตวผเอาประกนภยซงเปนนายจางมไดเปนผท าสญญาประนประนอมกบบคคลภายนอก แตลกจางของผ เอาประกนภยซงเปนผท าละเมดนนไดท าสญญาประนประนอมยอมความกบบคคลภายนอก เชนน ผเอาประกนภยซงเปนนายจางนนหลดพนความรบผด เพราะหนละเมดทตองรบผดรวมกบลกจางไดระงบไปโดยสญญาประนประนอมยอมความน นแลว ผ รบประกนภยค า จนกหลดพนความรบผดดวย ตวอยาง ค าพพากษาฎกาท ๒๔๗๘/๒๕๒๖

๒. คาสนไหมทดแทนทบคคลภายนอกจะเรยกรองไดนน ไดแก

คาสนไหมทดแทนทสามารถค านวณเปนตวเงนได

แตจะเรยกไดไมเกนจ านวนเงนทเอาประกนไว ฎกาท ๔๔๔-๔๔๕/๒๕๒๘ คาขาดประโยชน และคาเสอมราคารถยนตทโจทกตองเสยหายนนยอมรวมอยในความเสยหายตอทรพยสนทโจทกไดรบ

ค าพพากษาฎกาท ๑๙/๒๕๒๓

จ าเลยท ๑ ขบรถยนตชนรถจกรยานยนตทโจทกเชาซอมาจนไมสามารถซอมแซมใหกลบคนดไดแมโจทกช าระราคาคาเชาซอยงไมครบ โจทกยอมเปนผเสยหายและตองถอวาจ าเลยท ๑ ไดท าละเมดตอโจทกโดยตรง โจทกฟองเรยกคาสนไหมทดแทนจากจ าเลยท ๑ และจ าเลยท ๒ ผรบประกนภยค าจนไดเตมราคารถจกรยานยนต

ค าพพากษาฎกาท ๒๓๘๑/๒๕๒๒ การประกนภยค าจนนน ผรบประกนภยมใชเพยงรบผดในความเสยหายอนเกดแกทรพยสนของบคคลภายนอกเทานน แตยงรบผดรวมไปถงความเสยหายอนเกดแกชวตหรอเนอตวของบคคลภายนอกดวย

3.ความรบผดของผรบประกนภยค าจนอยในบงคบของมาตรา ๘๗๙ ดวย ฉะนนถาผเอาประกนภยไดกอวนาศภยขนดวยความทจรตหรอประมาทเลนเลออยางรายแรงแลวผรบประกนภยไมตองรบผด 4.ในคดระหวางผเสยหายกบผรบประกนภยค าจน ผเสยหายตองเรยกผเอาประกนภยเขามาในคดดวย มฉะนนไมอาจ เรยกสวนทยงขาดจากผเอาประกนภยได

มาตรา ๘๘๘

บญญตวา

“ถาคาสนไหมทดแทนอนผรบประกนภยไดใชไป โดยค าพพากษานนยงไมคมคาวนาศภยเตมจ านวนไซร ทานวาผเอาประกนภยกยงคงตองรบใชจ านวนทยงขาด เวนไวแตบคคลผตองเสยหายจะไดละเลยเสยไมเรยกตวผเอาประกนภยเขามาสคดดวย ดงกลาวไวในมาตรากอน” เมอมความเสยหายเกดขนแกบคคลภายนอกเนองมาจากการกระท าของผเอาประกนภยบคคลภายนอกผเสยหายมสทธเลอกฟองผรบประกน ภย ผเอาประกนภย หรอทงคกได

- หากผเสยหายเลอกฟองผเอาประกนภย ผเสยหายจะเรยกผรบประกนภยเขามาในคดหรอไมกได ไมมกฎหมายบงคบไว - เลอกฟองผรบประกนภยค าจน กฎหมายก าหนดใหเรยกตวผเอาประกนภยเขามาในคด หากไมเรยกผเอาประกนภยเขามาในคด ผเสยหายนนกไมมสทธเรยกเอาสวนทขาดจากผเอาประกนภยอก

ค าพพากษาฎกา

ฎกาท ๑๖๗๕/๒๕๑๖

การทผเสยหายละเลยไมเรยกตวผเอาประกนภยเขามาในคดทฟองใหผรบประกนภยใชคาสนไหมทดแทนตามทประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา ๘๘๗ วรรค ๒ บญญตไวนน มผลเพยงท าใหผเสยหายไมอาจเรยกคาสนไหมทดแทนในสวนทยงขาดจากผเอาประกนภยไดเทานน หามผลถงกบท าใหผรบประกนภยไมตองรบผดตอผเสยหาย และท าใหผรบประกนหลดพนความรบผดไปดวยไม

๕. ผรบประกนภยค าจนตองรบผดตอบคคลภายนอกผเสยหายถงแมวาผเอาประกนซงเปนคสญญาปฏบตผดเงอนไขในกรมธรรมประกนภย ผรบประกนภยจะยกเหตนขนอางเพอปฏเสธความรบผดตอบคคลภายนอกหาไดไม

• ๖. เกยวกบการรบชวงสทธ ไมน ามาตรา ๘๘๐ มาใชเพอไลเบยเอากบผเอาประกนภย เพราะมาตรา ๘๘๗ เปนเรองความผดเกดขนโดยผเอาประกนภย หลกเบองตนแลวรบชวงสทธไมได แตผรบประกนภยค าจนอาจรบชวงสทธไดในบางกรณ เชน ลกจางของผเอาประกนภยไปกอละเมดตอบคคลภายนอกเปนเหตใหผเอาประกนภยในฐานะนายจางตองรวมรบผดดวย

• ดงน เมอผรบประกนภยใชคาสนไหมทดแทนใหกบบคคลภายนอกแลวกอาจรบชวงสทธตามมาตรา ๘๘๐ ไปไลเบยเอากบลกจางได ทงนเพราะเปนความผดทเกดโดยลกจางของผเอาประกน ซงถอไดวาเปนบคคลภายนอกสญญา

กรณศกษา

„ ด าไดท าสญญาประกนภยค าจนอนเกดจากรถยนตของตนไวกบบรษท A แดงไดท าสญญาประกนวนาศภยธรรมดาในความเสยหายอนเกดขนกบรถยนตของตนไวกบบรษท B ตอมาด าขบรถโดยประมาทเลนเลอชนรถยนตของแดงเสยหาย ดงนแดงจะเรยกคาเสยหายจากใครไดบาง ?

ด า แดง

บรษท A บรษท B

ประกนค าจน

ประกนวนาศภย

ประมาทขบรถชน

-แดงเรยกคาเสยหายจากด า ม. 420 - แดงเรยกคาเสยหายจาก บรษท A ม. 887 -แดงเรยกคาเสยหายจากบรษท B ม. 877

แดงเรยกคาเสยหายจาก บรษท B ม. 877

แดง บรษท B

เรยกรองใหจาย 50,000 บาท

จาย 50,000 บาท

บรษท A รบชวงสทธตามม. 880 เมอด าท า ประกนภยค าจนไวกบ A Bจงเรยกคา เสยหายไดโดยตรงตาม ม. 887

แดงเรยกคาเสยหายจาก บรษท A ม. 887

แดง บรษท A

เรยกรองใหจาย 50,000 บาท

จาย 50,000 บาท

บรษท B รบชวงสทธตามม. 227 ไมได เพราะ A

ไมใชลกหนของแดง แตเปนการจายตาม สญญาประกนภยในนามของด า