บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การประเมนผลการจดการศกษาเพอการมงานท าโรงเรยนนครศรธรรมราชปญญานกล จงหวดนครศรธรรมราช ปการศกษา 2556 คณะผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอใชเปนขอมลพนฐาน และแนวทางการศกษา ตามล าดบดงตอไปน

1. หลกการ แนวคดการจดการศกษาพเศษ 2. หลกการ แนวคด ทฤษฎทเกยวกบนโยบายการจดการศกษาเพอการมงานท า 3. หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการบรหารงานเชงระบบ 4. หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการประเมนประสทธภาพ 5. หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการประเมนประสทธผล 6. หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการประเมนความพงพอใจ 7. หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวกบผลการปฎบตงานทเปนเลศ

หลกการ แนวคดการจดการศกษาพเศษ

1. การจดการศกษาพเศษ การศกษาพเศษ เปนการศกษาทรฐจดใหส าหรบเดกทมความบกพรองทางดานตางๆ ไดแก เดกทมความบกพรองทางการเหน เดกทมความบกพรองทางการไดยน เดกทมความบกพรองทางสตปญญา เดกทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ เดกทมความบกพรองทางการเรยนร เดกทมความบกพรองทางการพดและภาษา เดกทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณ เดกออทสตก และ เดกพการซอน นอกจากนยงรวมไปถงเดกทมความเฉลยวฉลาดเปนพเศษ ทเรยกวา เดกปญญาเลศอกดวย เดกทกคนมสทธอนชอบธรรมทจะไดรบการศกษาเทาเทยมกน ซงเปนสทธพนฐานอยางหนงของเดกทกชาตทกภาษาทวโลก ไมวาบคคลนนจะเปนเดกปกต หรอรางกายมความบกพรองกตาม นกการศกษาเปนจ านวนมากเหนวา การใหความชวยเหลอแกเดกทมความตองการจ าเปนพเศษโดยใหการศกษาแกเขา ใหเขาสามารถชวยตวเองได ใหเขามความรพนฐานเพยงพอทจะศกษาตอ มทกษะพนฐานเพยงพอในการประกอบอาชพ จะชวยใหเขาเหลานนสามารถประกอบสมมาอาชพเลยงตนเองไดในภายหนา โดยไมเปนภาระของบคคลอนในสงคมตอไป (สรมา หนอนไหม, 2543) ซงในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดใหการศกษาเปนเครองมอส าคญ ใน การพฒนาคน คมครองสทธ สรางความเสมอภาค ใหโอกาสทกคนไดรบการศกษาอยางทวถงและใหโอกาส

ทกฝายไดมสวนรวมในการจดการศกษา อกทงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดระบไวชดเจนในหมวด 2 สทธและหนาททางการศกษา มาตรา 10 วรรคสอง วา การจดการศกษาส าหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมมผดแลหรอดอยโอกาสตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ นอกจากน พระราชบญญตการจดการศกษาส าหรบคนพการ พ.ศ. 2551 ยงก าหนดใหคนพการมสทธไดรบการศกษาทมมาตรฐาน เหมาะสมสอดคลองกบความตองการจ าเปนพเศษของคนพการแตละประเภทและบคคล โดยไมเสยคาใชจายตงแตแรกเกดหรอพบความพการจนตลอดชวต พรอมทงไดรบเทคโนโลย สงอ านวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ทคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนได ในการจดการศกษาใหแกเดกทมความตองการจ าเปนพเศษ หรอมความบกพรองทางดานตางๆ จะตองจดการศกษาในลกษณะพเศษแตกตางไปจากเดกปกต เพอใหสอดคลองกบความตองการทางการศกษาทแตกตางกนของแตละบคคล ซงมรปแบบและวธการจดทหลากหลาย ทงนเพอใหเดกไดมศกยภาพในการเรยนรไดอยางเตมท ซงรฐบาลไดตระหนกถงความส าคญในการพฒนาคนพการ โดยไดพยายามเรงรดขจดปญหาและขอบกพรองนานบปการอนเปนสงกดขวางการพฒนาการจดการศกษาเพอคนพการ และพฒนาสอเทคโนโลยการศกษาส าหรบคนพการ เนองจากเลงเหนวา สอ เทคโนโลยการศกษาเปนปจจยส าคญทจะชวยสงเสรมการเรยนการสอนและการเรยนรของคนพการ ทงในและนอกระบบโรงเรยนตลอดจนการศกษาตามอธยาศย เพอการจดการศกษาส าหรบคนพการมประสทธภาพยงขน รฐจงไดจดการศกษาส าหรบคนพการทมความตองการจ าเปนพเศษทงในลกษณะโรงเรยนเฉพาะความพการ และการเรยนรวมระหวางเดกทมความตองการจ าเปนพเศษกบเดกปกตในโรงเรยนปกต ซงโรงเรยนเฉพาะความพการ สงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ทเปดด าเนนการเรยนการสอนทวประเทศ มทงสน 43 โรง ใน 35 จงหวด แบงเปน 4 ประเภทความพการ คอ 1) โรงเรยนเฉพาะความพการทเปดสอนเดกทมความบกพรองทางการไดยน มจ านวน 20 โรง 2) โรงเรยนเฉพาะความพการทเปดสอนเดกทมความบกพรองทางการเหน มจ านวน 2 โรง 3) โรงเรยนเฉพาะความพการทเปดสอนเดกทมความบกพรองทางรางกาย หรอ การเคลอนไหว หรอสขภาพ มจ านวน 2 โรง 4) โรงเรยนเฉพาะความพการทเปดสอนเดกทมความบกพรองทางสตปญญา มจ านวน 19 โรง

โดยจดการศกษาในรปแบบประจ า ปจจบนมจ านวนผเรยนทมความบกพรองระดบมากทางดานตางๆ จ านวน 13,098 คน ทตองอยในความดแลเพอใหไดรบการพฒนาสมรรถภาพในทกษะพฤตกรรมตางๆ ทงดานวชาการและการด ารงชวต มอาชพพงพาตนเองได เพอจะไดอยในสงคมอยางมเกยรต มศกดศรเทาเทยมกบผอน 1.1 การจดการศกษาโรงเรยนเฉพาะความพการ 1.1.1 แนวความคดในการจดการศกษาเฉพาะความพการ คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยางถกตอง ยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง และด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทงการชวยสรางสรรคสงคมไดเชนเดยวกบคนทวไป การสงเสรมพฒนาคนพการไดเตมศกยภาพ ตองด าเนนการอยางเปนระบบ ตงแตการคนพบความพการ การบ าบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพ การใหการศกษา การพฒนาทกษะสงคม และการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ การจด การศกษาส าหรบคนพการ มงเนนพฒนาความสามารถคนพการใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม หรอแรกพบความพการใหการศกษาอบรมใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมองด มอาชพ มงานท า สามารถด ารงชวตในสงคมอยางมเกยรตมศกดศรเทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และมสวนรวมในการพฒนาประเทศ การจดการศกษาส าหรบคนพการ มงเนนโอกาสทางการศกษาทเทาเทยมกน ทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศยตอเนองตลอดชวต โดยยดหลกการศกษาเพอปวงชนทไดก าหนดไวอยางชดเจนในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรม 43 ซงบญญตไววา “บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป รฐจดไวอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย” ประกอบกบมาตรา 30 วรรค 3 บญญตไววา “การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคล เพราะเหตแหงความแตกตางในเรอง ถนก าเนดเชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกาย หรอสขภาพ สถานะของบคคลจะกระท ามได” นนหมายถงวาประชาชนคนไทยทกคนมสทธเสมอกนทางการศกษาขนพนฐาน ไมวาจะยากดมจน หรอสภาพรางกายพกลพการ โดยรฐตองจดสอ สงอานวย ความสะดวก และความชวยเหลออนทางการศกษาให มาตรา 55 ซงบญญตไววา “บคคลพการ หรอทพพลภาพ มสทธไดรบสงอานวยความสะดวก อนเปนสาธารณะ และความชวยเหลอจากรฐ ทงนตามทกฎหมายบญญต” การจดการศกษาส าหรบคนพการ จงเปนการรวมพลงระหวางหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน องคกร ชมชน องคกรคนพการ ผปกครองคนพการ และองคกรอน ๆ ทเกยวของ เพอใหเกดการประสานความรวมมอและสนบสนนการด าเนนการจดการศกษาสาหรบคนพการทกระบบและครบวงจร จงจ าเปนตองมการสงเสรมพฒนาระบบการท างานรวมมอกนระหวางหนวยงานทเกยวของ

1.1.2 นโยบายการศกษาพเศษส าหรบคนพการ 1) ดานการบรการ ใหผพการไดเรยนตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ โดยเนนใหไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป ใหโอกาสเดกพการ ไดเรยนทงดานภาษา วทยาศาสตร คณตศาสตร ในหลกสตรสายสามญและใหฝกวชาชพเพมเตมไปดวย เพอใหคนพการสามารถพฒนาตนเองใหเพยงพอทจะพงตนเองได 2) ดานโอกาสทางการศกษา ใหผพการมโอกาสไดรบการศกษาทดเทยมกบเดกปกต และใหคนพการหญงและชายมสทธเทาเทยมกนในโอกาสทางการศกษา 3) ดานการจดการศกษา ตองจดใหคนพการทกคนทอยากเรยนตองไดเรยน โดยขยายการบรการทงในระบบและนอกระบบโรงเรยน เนนการรวมและการจดใหสอดคลองกบประเภทและระดบของความพการ 4) ดานการรบนกเรยน ปรบ กฎ ระเบยบใหเออตอการรบเดกพการทกคน และใหรบตงแตแรกเกด หรอแรกพบความพการ โดยรฐควรเพมบรการชวยเหลอระยะแรกเรม ใหทวถงทง ในเขตเมองและชนบท ตองท าทะเบยนเพอรบรองความพการทตองไดรบการชวยเหลอตามกฎกระทรวงศกษาธการวาดวย สอ สงอ านวยความสะดวกในการศกษาของคนพการ 5) ดานหลกสตร ตองพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน การวดและประเมนผลใหสอดคลองกบประเภทและระดบของผพการ โดยใหเดกเปนหลกในกระบวนการเรยนร เรยนดวยตนเองจากการฝกปฏบต ใหเดกพการทกประเภทสามารถสอความหมายและปรบพฤตกรรมใหอยในสงคมไดอยางเปนสข 6) ดานบรหารการศกษา ใหมคณะกรรมการด าเนนงานพฒนาการจดการศกษาเพอคนพการ เปนหนวยประสานงานกลาง และก ากบการบรหาร โดยประสานกบกรมและจงหวด และระดมความรวมมอจากสถานศกษา และสถานพยาบาลมารวมกนจด , และตองส ารวจจ านวนผพการใหตรงความเปนจรง รวมทงประชาสมพนธใหพอแมผปกครองเขาใจถงการบรการทางการศกษา และฝกอบรมพอแมใหรจกดแลลกพการตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ 7) ดานทรพยากร ใหการสนบสนนดานทรพยากรและวชาการแกสถานศกษาทจดการศกษาเพอคนพการ และใหภาคเอกชน ชมชนเขามารวมจดการศกษาเพอใหการด าเนนงานมคณภาพ ทวถงและมประสทธภาพ โดยจะพจารณาใหหนวยงานการศกษาเพอคนพการ ซงอาจพฒนาไปเปนองคการมหาชนในอนาคต หลงจากมการเปลยนแปลงโครงสรางของกระทรวงศกษาธการ 8) ดานบคลากร ใหสถาบนอดมศกษาปรบปรงการผลตครการศกษาพเศษใหพอเพยงและมคณภาพ และใหมรายวชาการศกษาพเศษในหลกสตรการฝกหดคร นอกจากน พฒนาครประจ าการใหมเทคนคการสอนททนสมย ตามหลกการของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

9) ดานการประเมนคณภาพ จดใหมเกณฑมาตรฐานคณภาพส าหรบการศกษาเพอคนพการโดยเฉพาะ และมระบบประเมนคณภาพผสอน ผบรหารสถานศกษา โดยมคณะกรรมการรวมประเมน ประกอบดวยหนวยงานทเกยวของ องคกรคนพการ และผปกครอง 10) ดานการสงเสรมเอกชน สงเสรมและสนบสนนใหเอกชน และองคกรเอกชนทมสวนรวมในการจดการศกษาส าหรบคนพการทกระดบ ทกระบบ และทกรปแบบ โดยรฐใหการสนบสนน ดานงบประมาณและบคลากร ใหเทาเทยมกบการจดการศกษาของรฐ 1.1.3 ปรชญาการจดการศกษาส าหรบคนพการ ในปจจบนการจดการศกษาส าหรบคนพการ มงจดในลกษณะการจดการศกษาแบบเรยนรวม (Inclusive Education) ซงหมายถง การจดการศกษาใหกบเดกทกคนในระบบการศกษาเดยว โดยไมแยกวาเดกพการตองไปเรยนในสถานศกษาเฉพาะทาง รวมทงเดกพการตองไดรบการสนบสนนทกดาน ทงดานการแพทย วชาการ สอ สงอานวยความสะดวก บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา โรงเรยนตองปรบเปลยนหลกสตร ยทธศาสตร การบรหารจดการ เทคนคการเรยนการสอน สถานท ฯลฯ รวมทงจดบคลากรสนบสนน ทงนเพอใหเดกพการไดเรยนรวมในสถานศกษาเดยวกน (เบญจา ชลธารนนท, 2543) ปรชญาการศกษาพเศษ เดกทมความตองการพเศษควรมสทธไดรบการศกษาเชนเดยว กบปกตแลว กควรจดการศกษาใหแกเดกทมความตองการพเศษดวยการศกษาทจดใหส าหรบ เดกทมความสามารถของเดกเหลานจงจะสามารถท าใหเดกไดรบประโยชนเตมทจากการศกษา (ผดง อารยะวญญ, 2539) นอกจากน เบญจา ชลธารนนท (2542) ไดเสนอปรชญาและสรปแนวคดเบองตนทจะท าใหการศกษาพเศษบรรลถงจดมงหมาย ไวดงน 1) เดกพเศษทกคนทสามารจะเรยนหนงสอหรอฝกตนเองใหท าประโยชน ไดมากขน 2) สมรรถภาพในการท างานไมไดขนอยกบสภาพความพการ 3) ความพการของเดกบางคน ไมจ าเปนตองเปนความพการตลอดไป ในหลายกรณ การศกษาพเศษอาจจะเปนเพยงบรการทางการศกษาชวคราวเทานน 4) บคลากรจะตองเปนทมความร ความสามารถ และไดรบการฝกงานตลอดทงมประสบการณในการท างานของหนวยงานของตนเอง 5) ผใหการศกษาควรสนใจเปนพเศษ ในเรองพฒนาการของเดกพเศษ เพอใหเดกมภาพพจนทดเกยวกบตนเอง (Positive Self-Image) และยอมรบตามสภาพความเปนจรงของตน 6) การจดการศกษาพเศษ ควรใชวธสอนแบบสงเสรมเอกตภาพของบคคล (Individualized instruction) หมายความวา สอนใหเหมาะสมกบความสามารถและ ความพการของเดกแตละคน

7) การศกษาพเศษควรจดตงแตอนบาล โดยมจดประสงคในการปองกนลดปญหาความพการ ท าใหเดกมสจจการแหงตน (Self-Realization) 8) การศกษาพเศษตองรวมวชาพลศกษา นนทนาการ และสนทรยศาสตร เพอเตรยมเดกพเศษใหสามารใชชวตในสงคมไดอยางสมบรณ 9) อาชวศกษา และการอาชพเปนเรองส าคญในการพจารณาจดการศกษาแกเดกพเศษ 10) ในการจดเดกพเศษเขาเรยนในโรงเรยนปกตนน จะถอเปนแนวปฏบตเมอไมมปญหาหรอไมมอปสรรคอนใด โดยค านงถงประโยชนทเดกจะไดรบเปนส าคญ เดกพการเปนเดกกลมพเศษทตองจดการศกษาพเศษใหเพราะเดกพการไมสามารถจะรบประโยชนสงสดจากโรงเรยนทางการศกษา เมอมนโยบายการศกษาพเศษทดซงจะเปนแนวทาง ใหมการจดการทเหมาะสมรวมทงการจดบรการดานอนๆ ทเดกแตละคนมความจ าเปนตองไดรบ ฉะนนจงจ าเปนตองมนโยบายการศกษาพเศษเฉพาะ นอกเหนอไปจากนโยบายตามแผนการศกษาชาต เพอเปนแนวทางในการตดสนใจเกยวกบเรองตางๆ ดานการศกษาพเศษซงจะมผลตอการตดสนใจของ ผบรหารระดบสง และเจาหนาททกระดบท เกยวของ ดงนนจงตองมการก าหนดขอบขายนโยบายเพอให สอดคลองกบการศกษาปกตและสอดคลองกบแนวโนมของการศกษาพเศษดวย (เบญจา ชลธารนนท, 2543) ประเทศทมการตนตวในเรองความเสมอภาค จะเปนสงคมทระแวดระวงเกยวกบเรองสทธเสรภาพ เปนอยางมาก และปฏบตใหเปนไปตามหลกการซงสอดคลองกบปรชญาสงคมประชาธปไตย เมอแนวคด เรองความเสมอภาคมความส าคญยงแลวแนวความคดเรองการใหเดกทกคนไดเขาสสถานศกษาทจดไว โดยไมแบงแยกเลอกปฏบต จงนบไดวาเปนแนวคดหรอแนวทางการปฏบตทส าคญยงเชนกน เพราะการศกษาปกตในระบบโรงเรยนเพยงอยางเดยวสามารถตอบสนองตอเปาหมายของกลมผดอยโอกาสโดย เฉพาะคนพการได และเปาหมายหลกของการศกษาทวๆ ไปในระบบโรงเรยนปกตไมสามารถใหบรการได (ศรศกด ไทยอาร,และคณะ, 2542) ในระดบนานาชาตและในระดบประเทศ ทกประเทศไดใหค าจ ากดความซงก าหนดกลมเปาหมายของเดกดอยโอกาสในบรบทของการศกษา คอ เดกทตองการการศกษาพเศษกวาเดกปกตทวๆ ไปและแตละประเทศจะม ความชดเจนในประเดนของกลมเดกพการ ซงปรากฏในกฎหมายและนโยบายหลกของประเทศ เชน สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร บราซล และออสเตรเลย (ศรศกด ไทยอาร,และคณะ, 2542) หลกการทส าคญ คอ หลกความเสมอภาคทบคคลผพการพงมพงไดรบซงสทธและประโยชนจากสงคม เพอเปนฐานในการพฒนาตนเองใหเปนสมาชกทดของสงคมตอไป การจดการศกษาเพอคนพการนนยนยนหลกการใหบรณาการเดกพการเขาสระบบการศกษาปกต ทงนเพอใหเกดประโยชนแกเดกดานตางๆ นอกจากสมฤทธผลทางการศกษา ปจจยเบองตนทเปนพนฐานของการบรรลถงสงคมแหงความเทาเทยม ตองเรมจากการปฏบตทไมเลอกปฏบต เพราะจะเปนผลใหเกดความเทาเทยมกนของคนในสงคม ในสวนของการศกษาส าหรบเดกพการหรอผทมความบกพรองนน ความตองการพเศษของ

เดกพการ น าไปสความจ าเปนหรอหนาทของรฐทจะจดสรรทรพยากรตาง ๆ เพอเอออ านวยใหสามารถเขารบบรการการศกษาอยางเทาเทยมกบเดกปกต จงเปนเปาหมายหลกของการจดการศกษาในปจจบน แตเนองจากสภาพและระดบความบกพรอง อาจท าใหจ าเปนตองมการจดการศกษาทเหมาะเปนทางเลอกอน (ศรศกด ไทยอาร, และคณะ, 2542) สทธทเดกพเศษทกคนไดรบการศกษาอยางเพยงพอ และศกยภาพของเดกพเศษ โดยไมเนน การตอกย าความพการของเขาแตในเวลาเดยวกน การศกษาพเศษจะตองปรบเปลยนความตองการ และความจ าเปนของเดกดวย ซงหมายความวา นกการศกษาจะตองไมมองขามความพการของเดกเหลานน หลกการส าคญทเกยวโยงกบปรชญาการศกษาพเศษขางตน ไดแก 1) การจดบรการพเศษตองกระท าอยางฉบพลนทนท ทคนพบความตองการจ าเปนของเดกพเศษ 2) ความพการบางประเภทถอวาเปนเพยงอาการ มากกวาทจะเปนความผดปกตทางกายภาพ และอาจปรากฏอยเพยงชวงเวลาหนงเทานน 3) เดกพเศษคนใดคนหนงอาจตองการรปแบบการจดการศกษาพเศษ ทแตกตางกนไปตามชวงเวลาใดเวลาหนงของชวต 4) การบรการส าหรบเดกตองครอบคลมตงแตเดกวยกอนเรยนจนถงมธยมศกษา 5) การจดการศกษาพเศษในสภาพแวดลอมทจ ากดนอยทสด ตามความเหมาะสม ยอมเปนการชวยเหลอ สนบสนนเดกพเศษไดอยางเตมเมดเตมหนวย การจดการศกษาดงกลาว จะตองประสานความสามารถของครและครการศกษาพเศษอยางมประสทธผล (Gearheat and Weishahn , 1980) ปรชญาการจดการเรยนรวมเกยวของกบทกษะการสอน การชวยเหลอและการรวมมอกน ระหวางทมของครซงสอนเดกทวไป ผบรหารโรงเรยน ผปกครองและครการศกษาพเศษ ดงนน การเรยนการสอนจงหมายถงการทเดกทงหมดไดเรยนรวมกนในชนเรยนปกตทกๆ วน ซงเดก ๆ จะมความแตกตางกนและมหลายกลม เชน เดกทมทกษะในการท างาน เปนตน โดยมขอตกลงเบองตนของการเรยนรวม คอ เดกทกคนตองเรมตนทชนเรยนปกต ซงเมอพบความตองการสวนบคคลทเปน ความจ าเปน กตองลดขอจ ากดออกจากสงแวดลอมใหไดมากทสด (Alper, 1999) 1.1.4 หลกการและแนวทางการจดการศกษาส าหรบคนพการ การจดการศกษาแบบเรยนรวมเปนการใหการศกษาส าหรบทกคน โดยรบเขามาเรยนรวมกนตงแตเรมเขารบการศกษา และจดใหมบรการพเศษ ตามความตองการของแตละบคคลโดยมหลกวา เดกเปนผเลอกโรงเรยน ไมใชโรงเรยนเลอกเดก เดกทกคนมสทธทจะเรยนรวมกนโดยโรงเรยนและครจะตองเปนผปรบสภาพแวดลอม หลกสตร การประเมนผล วตถประสงคเพอใหคร และโรงเรยนสามารถจดการเรยนการสอนเพอสนองตอความตองการของนกเรยนแตละคนได การจดการศกษาแบบเรยนรวมเปนการจดการศกษาใหกบเดกทกคนในระบบเดยวกน โดยไมแยกวาเดก

พการตองไปเรยน ในสถานศกษาเฉพาะรวมทงเดกนนตองไดรบการสนบสนนทกดาน ทงดานการแพทย กงแพทย วชาการ สอ สงอ านวยความสะดวกบรการ เทคนคการเรยนการสอน สถานท เปนตน รวมทงจดใหมบคลากรสนบสนน ทงนเพอสนบสนนใหเดกทกคนไดเรยนรวมในสถานศกษาเดยวกน (เบญจา ชลธารนนท, 2543) นอกจากน ตามปฏญญาองคการทางการศกษาและวฒนธรรม (UNESCO, 2001) วาดานสทธของเดกทกคนทจะไดรบการศกษาขนพนฐาน ไดรบการศกษาทสอนความตองการทแตกตางกน โรงเรยนตองจดการศกษาใหกบเดกทกคนอยางเหมาะสม ซงเปนแนวคดในการจดการศกษาเพอทกคน (Education for All) ดงนนการจดการเรยนรวมจงมหลกการ ดงน 1) ใหเกดความยตธรรมในสงคม (social justice) 2) เนนความสามารถของเดก และความเทาเทยมกนในสงคมตามสภาวะปกต(normalization) ไมแยกจากชมชนและในสภาพแวดลอมทมขอจ ากดนอยทสด ซงในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ เดกจะถกจ ากดในวงแคบอยเฉพาะในกลมของผบกพรองดวยกน แตในโรงเรยนทวไป คร นกเรยน และชมชนจะตองท าความเขาใจและยอมรบใหเปนสวนหนงของสงคมดวย (Alper and Ryndak, 1999 อางถงในสมพร หวานเสรจ , 2543) 1.1.5 ระบบการจดการศกษาส าหรบคนพการ ในป พ.ศ. 2542 กระทรวงศกษาธการ ไดประกาศนโยบายปการศกษาเพอคนพการขน คนพการทกคนทอยากเรยนตองไดเรยน รวมทงมการจดระบบโครงสรางการจดการศกษาส าหรบ คนพการเพอขยายโอกาสใหกบคนพการทกกลม ทกประเภท และปรบปรงระบบการบรหารจดการใหมประสทธภาพยงขน พอสรปไดดงน 1) การจดใหมคณะกรรมการระดบชาต ท าหนาทก ากบดแลการจดการศกษาส าหรบคนพการ ไดแก คณะกรรมการจดการศกษาเพอคนพการ 2) การจดใหศนยการศกษาพเศษแหงชาต ท าหนาทบรหารจดการการศกษาเพอคนพการ 3) การจดใหมศนยการศกษาพเศษ ประจ าเขตการศกษา จ านวน 13 แหง ท าหนาทน านโยบายไปสการปฏบต และดแลงานวชาการการศกษาพเศษ 4) การจดใหมศนยการศกษาพเศษ ประจ าจงหวด ท าหนาทใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมแกเดกพการ และครอบครว และเตรยมความพรอมแกคนพการ รวมทงการด าเนนการคดแยก ฟนฟสมรรถภาพ และสงตอคนพการไปยงสถานศกษา 5) การจดใหมการเรยนรวมในทกสงกด และทกระดบการศกษาทงในสถานศกษาของภาครฐและเอกชน 6) การจดโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ 7) การจดการศกษานอกระบบ

8) การจดการศกษาโดยองคกรเอกชน ชมชน และหนวยงานทเกยวของ 9) การจดการสนบสนนเพอการศกษาตามอธยาศย 10) การสนบสนนใหคนพการไดรบสอ สงอ านวยความสะดวก บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา 1.1.6 รปแบบการจดการศกษาส าหรบคนพการ การจดการศกษาส าหรบคนพการ มทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศยซงพอสรปรปแบบส าคญ ๆ ไดดงน 1) การเรยนรวม 2) โรงเรยนศกษาพเศษเฉพาะความพการ 3) การจดในครอบครว 4) การจดโดยชมชน 5) การจดในสถานพยาบาล 6) การจดในศนยการศกษาพเศษ 7) การจดการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย 1.1.7 ความส าคญของการจดการศกษาส าหรบคนพการ คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยางถกตองยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง และด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทงการชวยสรางสรรคสงคมไดเชนเดยวกบคนทวไป การสงเสรมพฒนาคนพการไดเตมศกยภาพ ตองด าเนนการอยางเปนระบบ ตงแตการคนพบความพการ การบ าบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพ การใหการศกษา การพฒนาทกษะสงคม การฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ การจดการการศกษาเพอคนพการ มงเนนการพฒนาความสามารถคนพการใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม (Early Intervention Services) ตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ ใหการศกษาอบรมใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมองดม อาชพ มงานท า สามารถด ารงชวตในสงคมอยางมเกยรต มศกดศรเทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และมสวนรวมในการพฒนา และพฒนาประเทศ 1.1.8 หนวยงานทรบผดชอบการจดการศกษาส าหรบคนพการ การพฒนาคนพการ เพอใหสามารถพงพาตนเอง ด ารงชวตอยในสงคม และท าประโยชนใหกบสงคม ประเทศชาตไดเตมศกยภาพนน ตองพจารณาถงความแตกตางของคนพการ แตละวย แตละประเภทความพการ และแตละบคคล โดยจะตองพฒนาใหครบทง 4 ดาน แบบองครวม คอ 1) การบ าบดฟนฟดานการแพทย 2) ดานการศกษา

3) ดานอาชพ 4) ดานสวสดการและสงคม ด าเนนงานเพอพฒนาแบบองครวมดงกลาว จงมหลายหนวยงานทรบผดชอบ ทงภาครฐและเอกชน ซงจะตองจดการในลกษณะเครอขายเชอมโยงกนอยางตอเนองสมพนธกน 1.1.9 การจ าแนกความพการเพอจดการศกษาส าหรบคนพการ การจดการเรยนการสอนแกเดกพการหรอผทมความบกพรอง ยอมแตกตางกนไปตามความพการหรอความบกพรองของแตละประเภท จงจ าเปนตองมการจ าแนกความพการ หรอความบกพรองใหชดเจน เพอใหการจดการเรยนการสอนสอดคลองตามความตองการจ าเปนและศกยภาพของคนพการ ใหบงเกดในการพฒนาอยางแทจรง กระทรวงศกษาธการ ไดก าหนดประเภทความพการไว 9 ประเภท ดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2543) 1) บคคลทบกพรองทางการมองเหน 2) บคคลทบกพรองทางการไดยน 3) บคคลทบกพรองทางสตปญญา 4) บคคลทบกพรองทางกายหรอสขภาพ 5) บคคลทมปญหาทางการเรยนร 6) บคคลทบกพรองทางการพดและภาษา 7) บคคลทมปญหาทางพฤตกรรมหรออารมณ 8) บคคลออทสตก 9) บคคลพการซ าซอน บคคลทมความบกพรองทง 9 ประเภทดงกลาว ตองไดรบโอกาสทางการศกษาตามกระบวนการจดการศกษาพเศษ ซงในปจจบนองคการของรฐ โดยเฉพาะอยางยงกระทรวงศกษาธการไดด าเนนการครอบคลมกลมเปาหมายโดยมศนยการศกษาพเศษ ประจ าจงหวดทกจงหวด มโรงเรยนเฉพาะความพการ นอกจากนนยงขยายเครอขายไปยงโรงเรยนเรยนรวม เพอใหบรการแกเดกพการหรอผมความบกพรองทจ าเปนตองไดรบการศกษาพเศษอยางทวถง และมการประสานงานรวมมอกบกระทรวงสาธารณสข กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ในการพฒนาผพการในทก ๆ ดาน 1.2 ทศทางของการจดการศกษาพเศษส าหรบเดกพการและผดอยโอกาส กระทรวงศกษาธการ ไดก าหนดยทธศาสตรการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน ดวยการสรางและพฒนา “ทนมนษย” ใหเขมแขงมพลงพรอมรบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมสความมนคงของประเทศในอนาคต การจดการศกษาจากนไปจะเปนการมองหาศกยภาพทแทจรงของทกภาคสวนของสงคม ทงปจจยภายนอกและปจจยภายในทสามารถเปนเชอเพลง

ขบเคลอนการศกษาใหคนไทยไดรจกศกยภาพของตนเอง ศกยภาพของผอนรเทาทนและสามารถแขงขนไดในประชาคมโลก การจดการศกษาจะยดพนท ซงมบรบทและความตองการแตกตางกนเปนพนฐานในการพฒนา เพอใหคนไทยทกกลมวย ทกชวงวยไดรบการพฒนาสอดคลองกบศกยภาพและโอกาสของพนทนนๆ โดยบรณาการการจดการศกษาภายใต 9 ประเดนยทธศาสตร ในการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน อนไดแก 1) การปรบตวเขาสประชาคมอาเซยน และประชาคมโลก 2) การพฒนาสถานศกษาและองคความร 3) การพฒนาเทคโนโลยและเครองมออปกรณ 4) การพฒนาครทงระบบ 5) การพฒนาศกยภาพผเรยน 6) การวจยและถายทอดองคความร 7) การเพมโอกาสทางการศกษา 8) การสงเสรมการมงานท า 9) การบรหารจดการกลยทธของกระทรวงศกษาธการ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดก าหนดกลยทธเพอการบรหาร จดการไวทงหมด 6 กลยทธ คอ 1) พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบตามหลกสตร และสงเสรมความสามารถดานเทคโนโลย เพอเปนเครองมอในการเรยนร 2) ปลกฝงคณธรรม ความส านกในความเปนชาตไทย และวถชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3) ขยายโอกาสทางการศกษา 4) พฒนาครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ 5) พฒนาประสทธภาพการบรหารจดการศกษาตามแนวทางการกระจายอ านาจ หลกธรรมมาภบาลและเนนการมสวนรวมจากทกภาคสวนและความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน เพอสงเสรมสนบสนนการจดการศกษา 6) พฒนาการศกษาเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนใต ส านกบรหารงานการศกษาพเศษ บรหารจดการศกษาทสอดคลองและเชอมโยงกบกลยทธของส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน

แผนภมโครงสรางการแบงและอตราก าลง ส านกบรหารงานการศกษาพเศษ

ผอ านวยการส านกบรหารงานการศกษาพเศษ อ.ก.ค.ส. สศ

คณะกรรมการนเทศ ก ากบ ตดตาม และประเมนผล

รองผอ านวยการฝายบรหาร

ผเชยวชาญ 9 ชช

รองผอ านวยการฝายวชาการ

คณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาส าหรบคนพการ

คณะกรรมการสงเสรมและพฒนาการศกษาส าหรบคนพการ

กลมบรหารทวไป กลมบรหารงานบคคลในสถานศกษา

กลมพฒนาระบบบรหารการจดการศกการส าหรบคน

พการและผดอยโอกาส

กลมสงเสรมการจดการศกษาใน

สถานศกษาเฉพาะความพการ

กลมสงเสรมการจดการศกษาในศนยการศกษาพเศษและ

เรยนรวม

กลมออกแบบและกอสรางในสถานศกษา

กลมแผนและงบประมาณ

กลมวจยและพฒนาสอเทคโนโลยสง

อ านวยความสะดวกทางการศกษา

ส าหรบคนพการ

กลมสงเสรมการจดการศกษาส าหรบผดอยโอกาส

ร.ร.ศกษาสงเคราะห/ราชประชานเคราะห (51) ศนยการศกษาพเศษ (77) ร.ร.เฉพาะความพการ (43)

หลกการ แนวคด ทฤษฎ ทเกยวกบนโยบายการจดการศกษาเพอการมงานท า ระบบการศกษาของกระทรวงศกษาไดระบระดบการศกษาตามอายของเดกนกเรยนสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษา พ.ศ. 2542 มาตรา 17 ไดก าหนดการศกษาภาคบงคบจ านวนเกาป โดยให เดก ซงมอายยาง 7 ปเขาเรยนในสถานศกษาขนพนฐาน ในชนประถมศกษาปท 1 เมอจบชนประถมศกษาปท 6 เขาเรยนตอชนมธยมศกษาปท 1 จนจบการศกษาชนมธยมศกษาปท 3 (มอาย 15 ปเตมหรอยางเขา 16 ป) เดกสามารถเขาเรยนตอมธยมศกษาปท 4 จนจบชนมธยมศกษาปท 6 (อาย 18 ปเตม) และเขาเรยนตอระดบอดมศกษาจบแลวจงเรมตนสการมอาชพ ดงแผนภาพ ท 2

แผนภาพท 2 ลกษณะการศกษาขนพนฐานในปจจบน

ในความเปนจรงนกเรยนมความแตกตางในศกยภาพและความสามารถในการเรยนร จงท าให นกเรยนบางสวนประสบความส าเรจในการเรยนตามระบบการจดการศกษาสายตรงมงสมหาวทยาลย แตกลบพบวา มนกเรยนจ านวนมากไมสามารถเรยนไดตามระบบ สงผลตอการเพมจ านวนนกเรยนออกกลางคนในแตละระดบเพมมากขนแตละป หากพจารณาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนระดบการศกษาขนพนฐาน พบวายงขาดการเสรมสรางความรและทกษะอาชพทเปนรากฐานส าคญ เพอใหเกดการพฒนาทกษะ เจตคตส าหรบการท างานและอาชพ จงมความจ าเปนตองปรบหลกสตร

โดยเรงเสรมความรความเขาใจเกยวกบการประกอบอาชพใหนกเรยนและจดการศกษาให นกเรยนสามารถคนหาและคนพบความถนดของตนเองรวมทงการมพนฐานงานอาชพ ในสวนของการเตรยมการสอาชพอกเสนทางหนง เมอเรยนจบการศกษาภาคบงคบ นกเรยนสามารถเรยนตอในสถาบนอาชวศกษาแบงออกเปนหลายระดบหรอหลายหลกสตร มการก าหนดระยะเวลาในการศกษาและพนฐานความรของผเขาศกษาตางกน เชน หลกสตรวชาชพระยะสน หลกสตรประกาศนยบตรชางฝมอ (ปชม.) หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพเทคนค (ปวท.) หลกสตรประกาศนยบตรครเทคนคชนสง (ปทส.) จะเหนไดวาระบบการศกษาปจจบนนน ยงขาดการขาดการเสรมสรางความรและทกษะอาชพทเปนรากฐานส าคญ เพอใหเกดการพฒนาทกษะ เจตคตส าหรบการท างานและอาชพในทกระดบชน โดยเฉพาะอยางยงในระดบชนมธยมศกษานกเรยนขาดประสบการณในวชาชพตาง ๆ ซงประสบการณดงกลาวจะชวยใหนกเรยนสามารถก าหนดทศทางอนาคตเกยวกบอาชพไดสอดคลองกบความถนด ความสนใจและศกยภาพของตนเอง ระบบการจดการศกษาเพอการมงานท าของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน การศกษาเพอการมงานท า (Career education) หมายถง ระบบการจดการศกษาทมเปาหมายเพอเตรยมเยาวชนใหตระหนกรเกยวกบความถนด และศกยภาพของตนเอง สามารถมองเหนภาพอนาคตเกยวอาชพของตนเองได นกเรยนจะไดรบการจดเตรยมอยางตอเนองตงแตระดบปฐมวยจนถงการศกษาขนพนฐานเพอเชอมตอระดบมหาวทยาลย โดยปรบการเรยนการสอนใหนกเรยนไดรบโอกาสในการสมผสประสบการณในวชาชพตางๆอยางหลากหลาย ฝกทกษะทจ าเปนและเตรยมคณลกษณะทดเพอการประกอบอาชพไดสอดคลองกบความถนด ความสนใจและศกยภาพของตนเอง และโรงเรยนมการบรหารจดการการใชหลกสตร เพอเปนการเตรยมความร ทกษะและคณลกษณะของนกเรยนใหสอดคลองและตรงประเดนกบการศกษาตอและการประกอบอาชพในอนาคตของนกเรยน ทสงเสรมศกยภาพความเขมแขงใหกบทองถนและประเทศ ระบบการจดการศกษาเพอการมงานท า เปนระบบการศกษามความยดหยนและเออตอการพฒนานกเรยนตามหลกการจดการศกษาเพอการประกอบอาชพ (Career Education) เพอสงเสรมสนบสนนใหนกเรยนมความคดเปนเหตเปนผลในการท างาน สงสมความรและทกษะทจ าเปนในการท างาน รจกการหาโอกาสและชองทางในการท างาน ส ารวจการกาวเขาสโลกแหงการท างาน นกเรยนตองไดรบการพฒนาความร ทกษะ และเจตคตอนดผานการศกษา การฝกอบรมและการปฏบตงานเพอชวยใหนกเรยนมประสบการณทจะตดสนใจในการศกษาตอและการท างานตอไปไดในอนาคต ในสถานศกษาทกระดบชนทเขาเรยน ชวยใหนกเรยนไดตระหนกรวาตนเองมความชอบ ความสนใจ

ความถนด และศกยภาพตรงกบอาชพทคาดหวงในอนาคตตาม“นโยบายและยทธศาสตร 2555 ของกระทรวงศกษาธการ” ซงมเปาหมายเพอให “ รเขา รเรา เทาทน เพอแขงขนไดในเวทโลก” ดงแผนภาพท 3

Career Exploration

- Career

Awareness & Orientation

• •

Creative

and Communicative Practitioner

.เกษตร

.อตสาหกรรม

.บรหารจดการ บรการ

.ความคดสรางสรรค

.เฉพาะทาง

Seco

nd

ary

Car

eer

Ed

uca

tio

n

ประกอ

มธยมเชงปฏบตการ

-

1.เกษตร

.อตสาหกรรม

.บรหารจดการ บรการ

.ความคดสรางสรรค

.เฉพาะทาง

ประกอบอาชพ

แผนภาพท 3 การศกษาขนพนฐานเพอการมงานท าตามยทธศาสตร 2555 ของกระทรวงศกษาธการ จากแผนภาพ การจดการศกษาเพอการมงานท าส าหรบการศกษาขนพนฐานเปนการจดการศกษาทค านงถงศกยภาพและบรบทรอบๆ ตวนกเรยน พฒนาและยกระดบองคความรใหทดเทยมอารยประเทศ ดวยการบรหารจดการและเทคโนโลยสมยใหม มงส เปาหมายของการเพมขดความสามารถในการแขงขนและยกระดบศกยภาพในการท างานใหกบบคลากรไทย ใหแขงขนไดในระดบสากลมงเนนการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทจะท าใหผส าเรจการศกษาขนพนฐานแตละระดบชน เหนคณคาของการท างาน เหนความส าคญของการประกอบอาชพ มเจตคต ทกษะพนฐาน ทกษะเทคโนโลย คณลกษณะทพงประสงคและความคดสรางสรรครกษสงแวดลอมในกลมอาชพดานเกษตร อตสาหกรรม บรหารจดการ บรการ ความคดสรางสรรค และเฉพาะทาง รวมทงรชองทางการประกอบอาชพในอนาคต โดยมเปาหมายคอ 1. รวมมอกบสถาบนอดมศกษาจดกรอบหลกสตรใหสะทอนการจดการศกษาเพอการมงานท า 2. วจยและพฒนาการใชหลกสตรการจดการศกษาเพอการมงานท าตลอดแนว

3. ปรบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานไดแก 1) เนอหารายวชาศกยภาพ 5 กลมอาชพ 7 หมวดวชา 2) กระบวนการเรยนรบรณาการอาชพใน 8 กลมสาระการเรยน 3) การวดและเมนผล ความร ทกษะและมาตรฐานอาชพ โดยมงเนนการประเมนพฤตกรรรมการท างานจากผลงานและการปฏบตงาน (Portfolio)

4. พฒนาบคลากรทกระดบเกยวกบการจดการศกษาเพอการมงานท า 5. จดใหมโรงเรยนมธยมเชงปฏบตการทด าเนนการจดการศกษาเพอการมงานท า ในรปแบบตาง ๆ ทงหลกสตรสถานศกษาเนนการบรณาการใน 8 กลมสาระการเรยนร และจดท ารายวชาศกยภาพ 5 กลมอาชพ 7 หมวดวชาเพอสงเสรมการเรยนรเชอมโยงทงระดบประถมศกษา มธยมศกษาและอดมศกษาตลอดแนวใหสอดคลองกบหลกการการจดการศกษาเพอการมงานท าและการประกอบอาชพในทองถนตามศกยภาพพนท 6. ปรบปรงเปาหมายการผลตครและอตราก าลงครในการจดการศกษาเพอการมงานท าในระยะยาว 7. สรางความรวมมอกบเครอขายหนวยงานทางการศกษาทงภาครฐ เอกชนองคกรและสถานประกอบการเพอการสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาเพอการมงานท า การจดการศกษาเพอการมงานท าส าหรบการศกษาขนพนฐานจงเปนรากฐานและเปนสวนหนงของเจตนารมณและเปาหมายของการศกษาส าหรบเยาวชนไทยการใหความรความเขาใจตอความคดรวบยอดของการศกษาเพอการมงานท า จ าเปนอยในทกระดบชนและบรณาก ารในหลกสตรแกนกลางทกกลมสาระ กจกรรมพฒนานกเรยน และรายวชาศกยภาพตามลกษณะอาชพใหเรยนรตามความสนใจ ความถนดทสอดคลองกบศกยภาพพนทและเพอการพฒนาประเทศ ซงมการจดน าหนกของความคดรวบยอดเกยวกบการศกษาเพอการมงานท าในแตละดานมความแตกตางกนไปตามระดบชนของนกเรยนตงแตระดบอนบาลจนถงระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โดย นกเรยนชนอนบาลหรอปฐมวยเปนการจดประสบการณการเรยนรใหนกเรยนมความพรอมดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญาเพอการเตรยมตวเขาเรยนชนประถมศกษา ไมใชการศกษาภาคบงคบ เนนปลกฝงคณลกษณะเพอการท าอาชพเบองตน ไดแก มวนย ความรบผดชอบ อดทนและอยกบผอนได นกเรยนชนประถมศกษา นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 -3 เปนวยทจ าเปนตองเรยนรเรองการอานออกเขยนได การท าความเขาใจเกยวกบการศกษาเพอการมงานท า เนนการเรยนการสอนใหนกเรยนไดท าความรจกและเหนความแตกตางของหนาทวธการท างานและอาชพตางๆ ได ซงเปนการสรางความตระหนกในอาชพทมผลคณภาพชวต เนนปลกฝงคณลกษณะเพอการท าอาชพเบองตน ไดแก มวนย อดทน ความรบผดชอบ และคดวเคราะห ท างานรวมกบผอนได นกเรยนชนประถมศกษาปท 4-6 เปนชวงวยทสามารถเขาใจเรองราวตาง ๆ ทเปนนามธรรมมากขนและเรยนรจากเรองใกลตวและจากสอตางๆ สามารถเชอมโยงอาชพตางๆใหเหนถง

ความส าคญของระบบสงคม สามารถสรางความร ความเขาใจสรางความตระหนกในอาชพทมผลคณภาพชวต และเนนการสรางคณลกษณะผท างานทพงประสงคเนนปลกฝงคณลกษณะเพอการท าอาชพเบองตน ไดแก มวนย ความรบผดชอบ อดทนและคดวเคราะห กลาเผชญปญหา คดแกปญหาอยางสรางสรรค และท างานรวมผอนได ระดบชนมธยมศกษาตอนตน เปนวยทมความอยากรอยางเหน เรมสนใจเรองของตนเอง เพอนทใกลชด มการสรางสงคม พฒนาความเปนอตลกษณของตนเองมากขน สามารถพฒนาความรความเขาใจ การยอมรบความแตกตางของบคคลทงในดานความสนใจ ความสามารถ ทศนคตและการใหคณคาการประกอบอาชพของคนในสงคม เปดโอกาสใหนกเรยนรจกตนเองมากยงขน จดการเรยนการสอนทเออใหนกเรยนไดรบประสบการณจรงในการฝกปฏบตการท างานรวมกบการประเมนหรอส ารวจตนเอง ในระดบชนนควรเนนปลกฝงคณลกษณะเพอการท าอาชพเบองตน ไดแก คดวเคราะห แกปญหาอยางมเหตผล ตดสนใจเลอก จดระบบการท างานเพออาชพและท างานรวมผอนไดอยางสรางสรรค นกเรยนไดเรยนเพอเตรยมอาชพเนอหาสาระอาชพ 5 กลมอาชพโดยตรงในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ซงอยในรายวชาพนฐาน และจากรายวชาศกยภาพใน 5 กลมอาชพซงอยในรายวชาเพมเตม มการฝกปฏบตงาน ทสอดคลองกบความสนใจ ความถนดและศกยภาพของนกเรยน ซงภายใตกลมอาชพทสอดคลองกบศกยภาพพนท เพอเปนการศกษาตอในสายอาชพในระดบสง นกเรยนอาจจะมความจ าเปนตองเรยนรายวชาทเปนทฤษฎพนฐานทบงคบในการเรยนอาชพในระดบสงเชน เพมเตมรายวชาวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาองกฤษ ส าหรบเปนพนฐานในการเรยนรในระดบอาชพขนสงตอไป ส าหรบนกเรยนทจบตามหลกสตรมธยมศกษาตอนตนแตอายยงไมครบ 18 ป ซงอยภายใตพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541“เดก” หมายถง บคคลทมอายต ากวา 18 ปบรบรณ ตามบทกฏหมายก าหนดหามมใหนายจางจางเดกอายต ากวา 15 ป เปนลกจาง หากมความจ าเปนทจะไมศกษาตอและมความประสงคออกไปประกอบอาชพจะตองเขารบการฝกทกษะทางอาชพเพมเตมในสถานบนฝกอาชพ สถานประกอบการหรออนๆการฝกครงนเปนไปเพอการเรยนร เพมเตมประสบการณความช านาญ จนกวาอายครบ 18 ปบรบรณจงสามารถไปประกอบอาชพไดโดยนกเรยนจะไดเรยนเนอหาสาระอาชพ 5 กลมอาชพโดยตรงในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ซงอยในรายวชาพนฐานและจากรายวชาศกยภาพใน 5 กลมอาชพอยในรายวชาเพมเตม เปนรายวชาศกยภาพอาชพทนกเรยนเลอกเรยน ควรมสอดคลองกบความสนใจ ความถนด และศกยภาพของนกเรยน และเปนกลมอาชพอาชพทสอดคลองกบศกยภาพพนท การจดการเรยนการสอนทเนนการฝกปฏบตงานอาชพเปนหลก นกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย (ม.4-6) วยนสามารถจดการจดการเรยนการสอนเนนทการเตรยมการดานทฤษฎและทกษะเพอด าเนนการในแนวทางวชาชพไปสการเตรยมอาชพ เนน

ปลกฝงคณลกษณะเพอการท าอาชพเบองตน ไดแก คดวเคราะห แกปญหาอยางมเหตผล ตดสนใจเลอก จดระบบการท างานเพออาชพ สรางสรรคงานดวยตนเองและท างานรวมผอนไดอยางสรางสรรค นกเรยนสามารถเขาเรยนในโรงเรยนมธยมปฏบตการมแผนการเรยน 3แบบ คอ

1. แผนการเรยนวชาการ/วชาสามญเปนแผนการเรยนทพฒนานกเรยนใหมความรความสามารถทางวชาการเพอใหสามารถเรยนตอในระดบอดมศกษาจะไดรบการเตรยมเพออาชพในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยหรอจากรายวชาเพมเตมทโรงเรยนจดให 2. แผนการเรยนบรณาการเตรยมอาชพ เปนแผนการเรยนรทบรณาการรายวชาอาชพและวชาเพมเตมใน 5 กลมอาชพ 7 หมวดวชา มงพฒนานกเรยนเตรยมการสอาชพของระดบซงเปนโปรแกรมการศกษากอนระดบวชาชพในระดบอดมศกษา เปนการเนนทการเตรยมการดานทฤษฎและทกษะทเปนพนฐานในการเรยนรในมหาวทยาลย มการฝกปฏบตงานทสอดคลองกบความสนใจ ความถนดและศกยภาพของนกเรยน ซงภายใตกลมอาชพทสอดคลองกบศกยภาพพนทเพอเปนการศกษาตอในระดบมหาวทยาลย นกเรยนมความจ าเปนตองเรยนรายวชาทเปนทฤษฎพนฐานทบงคบในการเรยนอาชพในระดบสงเชน เพมเตมรายวชาวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาองกฤษ ภาษาไทย สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามขอตกลงในแตละกลมอาชพและหมวดวชาส าหรบเปนพนฐานในการเรยนรในระดบอาชพขนสงตอไป 3. แผนการเรยนอาชพเปนแผนการเรยนทมการบรณาการรายวชาอาชพและวชาเพมเตมใน 5 กลมอาชพ การเรยนการสอนเนนการเตรยมการดานทกษะในการท างาน และความรดานเทคนค ดานพฤตกรรมและทศนคตในการท างาน พฒนานกเรยนใหสามารถออกไปประกอบอาชพได นกเรยนไดเรยนเนอหาสาระอาชพ 5 กลมอาชพ 7 หมวดวชา โดยตรงในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ซงอยในรายวชาพนฐานไดโดยตรง และจากรายวชาศกยภาพใน 5 กลมอาชพ 7 หมวดวชาอยในรายวชาเพมเตม การจดการเรยนการสอนทเนนการฝกปฏบตงานอาชพ เปนหลกเปนรายวชาศกยภาพอาชพทนกเรยนเลอกเรยนควรมสอดคลองกบความสนใจ ความถนดและศกยภาพของนกเรยน และเปนกลมอาชพอาชพทสอดคลองกบศกยภาพพนท ส าหรบรายวชาเพมเตมทจดใหนกเรยนอยางหลากหลายใน 5 กลมอาชพ 7 หมวดวชาซงเปนรายวชาศกยภาพอาชพทนกเรยนเลอกเรยนควรมสอดคลองกบความสนใจ ความถนดและศกยภาพของนกเรยน และเปนกลมอาชพอาชพทสอดคลองกบศกยภาพพนท การจดการเรยนการสอนทเนนการฝกปฏบตงานอาชพเปนหลก ศกยภาพพนทนโยบายและยทธศาสตร 2555 ของกระทรวงศกษาธการ นโยบายและยทธศาสตร 2555 ของกระทรวงศกษาธการมเปาหมายเพอเตรยมเยาวชนเขาสประชาคมอาเซยน ใหรเขา รเรา เทาทน เพอแขงขนในเวทโลกได ดงนนการเขาใจและมองเหนศกยภาพพนทตนเอง หมายถง ตนทนพนทของตนเองวามคณสมบตใดทสงผลตอคณภาพการผลตแตกตางและกอใหเกดโอกาสไดเปรยบในเชงการแขงขน ทงในระดบทองถน ประเทศ สมาชก

ประชาคมอาเซยน ประชาคมโลก ศกยภาพพนท ประกอบดวยตนทน 5 ดานคอ 1) ดานทรพยากร ไดแก แรธาต ปาไม ความหลากหลายทางชวภาพ หรอทรพยากรทจะสามารถน าขนมาพฒนาได 2) ดานภมอากาศ ลกษณะภมอากาศทเอออ านวยตอการท าผลผลตทางการเกษตร การทองเทยว อนๆ3) ดานภมประเทศ ลกษณะทางภมศาสตรภมประเทศ และท าเลทตงของแตละพนท สามารถวางแผนการใชทรพยากรไดอยางมประสทธภาพ เพอการบรหารจดการการทองเทยว การปลกพช การประมงและการพฒนาดานอน ๆ 4) ดานศลปวฒนธรรมประเพณแตละพนทประเทศไทยมศลปวฒนธรรม ประเพณทหลากหลาย และมเอกลกษณทโดดเดน เปนจดขายของการทองเทยวทส าคญและอนๆ และ 5) ดานทรพยากรมนษย เชนลกษณะบคลกภาพของคนไทย มความยมแยมแจมใส มมตรไมตร แตละพนทมการวางแผนพฒนาคนใหมศกยภาพ ดานบรการงานทองเทยว การตอนรบและการเปนแรงงานทมคณภาพ ศกยภาพพนทมความส าคญ ดงนนการจดการศกษาเพอการมงานท าของทกองคกรในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกาขนพนฐานจะตองค านงถงศกยภาพของพนท ท เปนตนทน อนจะสงผลใหการจดการศกาบรรลผลตามเปาหมายทตงไว ภารกจในการขบเคลอนการศกษาเพอการมงานท าของหนวยงานทเกยวของ

การศกษาเพอการมงานท าส าหรบโรงเรยนมธยมปฏบตเปนการจดการศกษาใหไดเรยนรรายวชาพนฐานตามมาตรฐานการเรยนรเพอการศกษาตอ และไดเรยนรฝกฝนมความรและเจตคตอนดทจะน าไปสการตดสนใจเลอกการประกอบอาชพในอนาคต ซงเปนการท างานประสานกนของหลายหนวยงานไดแก ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานเขตพนทการประถมศกษา ส านกงานการมธยมศกษา และโรงเรยน โดยแตละหนวยงานมภารกจหลกดงตอไปน

1. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มภารกจหลก คอ 1.1 การเตรยมการโดยการรวมจดท ารายวชาศกยภาพ 7 หมวดวชาใน สวนค าอธบายรายวชาศกยภาพ 7 หมวดวชาใหสอดคลองกบระดบชน เอกสารประกอบการสอนสอ/อปกรณเครองมอวดมาตรฐานอาชพ บรณาการหลกสตรการศกษาเพอการมงานท าประชาสมพนธสรางความเขาใจ จดพมพเอกสารหลกสตรและพฒนาสอรายวชาศกยภาพ7 หมวดวชา และจดท าเกณฑและคดเลอกโรงเรยน

1.2 การด าเนนการจดท าหลกสตรพฒนาบคลากรแกนน าของเขตพนทพฒนาผบรหารโรงเรยนและคร ศกษานเทศก ทมวจยเพอสรางความเขาใจเรองการจดการศกษาเพอการมงานท าในเรองการจดท าหลกสตรรายวชาศกยภาพของพนทการปรบโครงสรางหลกสตรสถานศกษาและจดท าแผนการเรยนการทสอดคลองกบความถนดและความสนใจของนกเรยนส าหรบการเตรยมการศกษาตอและการท าอาชพ การเลอกใชรายวชาศกยภาพเพอจดสอนใหสอดคลองกบแผนการเรยน การจดการเรยนรและการวดและประเมนผล

1.3 การสงเสรม ก ากบ ตดตามและประเมนผล ดวยการสงเสรม สนบสนน และก ากบตดตาม เขตพนทในการจดการศกษาเพอการมงานท าโดยศกษาและก าหนดคณลกษณะเดกไทยในการท าอาชพในโลกอนาคตก าหนดการจดการศกษาเพอการมงานท า“เปนวาระแหงชาต”จดตงศนยการจดการศกษาเพอการมงานท า/จดตงศนย Intelligence Unit ก าหนดตวชวดความส าเรจการสงเสรมการศกษาเพอการมงานท าจดท า Roadmap การขบเคลอนการจดการศกษาเพอการมงานท าสงเสรมใหสถาบนพฒนาครจดระบบการพฒนาครประจ าการ ครวทยากร และครภมปญญาประสานความรวมมอสถาบนพเลยงในการจดการศกษาเพอการมงานท าสนบสนนงบประมาณด าเนนการจดการศกษาเพอการมงานท าและสงเสรมสนบสนนกระบวนการนเทศเตมพกดการผอนคลายกฎระเบยบการปฏบต โดยขยายกรอบมาตรฐานคณภาพนกเรยนตามหลกสตร และขยายกรอบคณภาพและมาตรฐานวชาชพคร และผบรหาร ใหครอบคลมมาตรฐานวชาชพ ครอบคลมความรและทกษะอาชพทจ าเปนในการจดการศกษาเพอการมงานท า ปรบปรงระเบยบการวดและประเมนผล ผอนคลายกฎระเบยบการใชครภมปญญาครคลงสมองและปรบปรงการใชงบประมาณเงนอดหนนรายหวการศกษาวจยและพฒนากระบวนการจดการศกษาเพอการมงานท าโดยวเคราะหเอกสารทเกยวของวเคราะหศกยภาพพนทและความพรอมของโรงเรยน ศกษากระบวนการพฒนาหลกสตร จดเตรยมทมวจยด าเนนการวจย วเคราะหและประมวลผลและการจดForumน าเสนอความกาวหนาการจดการศกษาเพอการมงานท า 2. ส านกงานเขตพนทการประถมศกษา ส านกงานการมธยมศกษา มภารกจหลก คอ

2.1 การเตรยมการดวยการวเคราะหศกยภาพพนทความพรอมของ โรงเรยน และเลอกโรงเรยน ประชาสมพนธสรางความเขาใจจดท ารายวชาศกยภาพ หรอรายวชาเพมเตม จดท า Road Map รวมกบสถาบนพเลยง หนวยงาน องคกรทเกยวของจดท าRoad Map เพอการขบเคลอนการจดการศกษาเพอการมงานท า ทงระยะสน ระยะยาว

2.2 การด าเนนการพฒนาบคลากรประชมสรางความเขาใจรวมกบโรงเรยนกลมเปาหมายปรบหลกสตรสถานศกษาปฏบต ศกษา การใช และกระบวนการพฒนาหลกสตรในโรงเรยน กลมเปาหมายโดยสงเสรม สนบสนนโรงเรยนกลมเปาหมายในการน าหลกสตรไปใชนเทศชวยเหลอโดยรวมมอกบ (เขตพนท โรงเรยน สถาบนพเลยงและสถานประกอบการ) 2.3 การสงเสรม ก ากบ ตดตามและประเมนความกาวหนาการจดการศกษาเพอการมงานท า ถอดบทเรยนในโรงเรยนเปาหมายภาคเรยนละ 1 ครงสรปและรายผลการจดการศกษาเพอการมงานตลอดจนวางแผนการขยายเครอขาย

3. โรงเรยน มภารกจหลก คอ 3.1 การเตรยมการศกษาวเคราะหศกยภาพพนทโรงเรยนส ารวจวเคราะห

บรบทความตองการจ าเปนของทองถนสรางความเขาใจผเกยวของจดระบบสรางขอมลโรงเรยน โดยส ารวจความสนใจและความตองการของนกเรยนวดพหปญญา ความถนดและการศกษาตอเพอการท าอาชพส ารวจสถาบนพเลยง ครคลงสมอง ครผภมปญญา ส ารวจสถานประกอบการและแหลงเรยนรและจดท า Mapping โรงเรยนใหเหนบรบททเออตอการจดการศกษา เพอวางแผนด าเนนการโดยปรบวสยทศน พนธกจและเปาหมายท าแผนพฒนาการจดการศกษาเพอการมงานท าทงระยะสน ระยะยาวและประชาสมพนธ สรางความเขาใจให นกเรยนผปกครองชมชน และหนวยงานทเกยวของ

3.2 การด าเนนการประสานงานขอความรวมมอกบสถาบนพเลยงและ สถานประกอบการการพฒนาบคลากรโดยรวมมอกบสถานบนพเลยงเรอง การวดแววและการวเคราะหนกเรยนการปรบโครงสรางเวลาเรยน การก าหนดแผนการเรยนและรายวชาศกยภาพ ในหลกสตรสถานศกษา การจดท าค าอธบายรายวชา การออกแบบการเรยนรทเนนปฏบตจรงการวดและประเมนผลทกษะและคณลกษณะในการประกอบอาชพการสงเกตการสอน การสะทอนผลและการปรบปรงหนวยการเรยนรการบรหารและการจดการหลกสตรการศกษาเพอการมงานท า การประเมนประสทธภาพของหลกสตรภาคเรยนละ 1 ครง การขบเคลอนการจดการศกษาเพอการมงานท าของหนวยงานทเกยวของมภาระงานอยางชดเจน ซงภาระงานดงกลาวเกยวกบการเตรยมความพรอมใหเยาวชนไทยโดยผานการจดการศกษา ในมตของเปาหมาย นอกจากการพฒนานกเรยนทมงใหเกดสมรรถนะส าคญและคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแลวยงมงเตรยมเยาวชนใหตระหนกรเกยวกบความถนด และศกยภาพของตนเอง สามารถมองเหนภาพอนาคตเกยวกบอาชพของตนเองได โดยนกเรยนควรไดรบการเตรยมอยางตอเนองตงแตระดบปฐมวยจนถงการศกษาขนพนฐานเพอเชอมตอระดบมหาวทยาลยดวยกระบวนการจดการศกษาขางตนนน จะน าไปสเปาหมายและวธการใหมของการจดการศกษาทเปน“การศกษาเพอพฒนาประเทศอยางยงยน”

แนวทางการจดการศกษาเพอการมงานท าของโรงเรยนในสงกดส านกบร หารงานการศกษาพเศษม 4 แนวทาง ดงน

แนวทางท 1 การจดรายวชาเพมเตมในแผนการเรยนวชาสามญ เปนวธการจดประสบการณการเรยนรดานอาชพ โดยการเพมเตมรายวชาดานอาชพในสาระเพมเตมตามระดบชน ในโครงสรางหลกสตรสถานศกษา ซงสามารถจดไดหลากหลายวชาตามความพรอมของสถานศกษา และความสนใจของนกเรยน มแนวทางด าเนนการดานตาง ๆ ดงน

1. การปรบโครงสรางเวลาเรยนหลกสตรสถานศกษา โดยเพมเตมใน สวนของสาระเพมเตม 1) ระดบประถมศกษา ปละไมเกน 40 ชวโมง 2) ระดบมธยมศกษาตอนตน ปละไมนอยกวา 200 ชวโมง 3) ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (3ป) ไมนอยกวา 1,600 ชวโมง

2. การด าเนนงานของสถานศกษา มขนตอนดงตอไปน 2.1 ขนเตรยมการ มการส ารวจและวเคราะหความพรอมของสถานศกษาจดท าหลกสตรสถานศกษาตามแนวทางการจดการศกษาเพอการมงานท า จดรายวชาเพมเตมในแผนการเรยนวชาสามญ และประชาสมพนธแนะน าท าความเขาใจกบนกเรยน ผปกครองและผเกยวของ 2.2 ขนด าเนนการเปนการส ารวจความสนใจ ความตองการ และวดความถนดของนกเรยน ลงทะเบยนเรยนด าเนนการจดการเรยนร และนเทศ ก ากบตดตามการจดการเรยนร

2.3 ขนประเมนผลและรายงานผล เปนการประเมนผลระหวางและหลงการด าเนนการการสรปและรายงานผลและการน าผลการประเมนมาวเคราะหปรบปรงพฒนาในการจดการเรยนรตอไป 3. วธการจดการเรยนการสอน ส ารวจสถานประกอบการและแหลงเรยนรประสานตดตอท าขอตกลงความรวมมอตอกนน านกเรยนไปศกษาดงาน ฝกปฏบตในแหลงเรยนร /สถานประกอบการ จดการเรยนรเพอใหนกเรยนเกดสมรรถนะทส าคญ และคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตร นเทศ ก ากบตดตาม วดผล ประเมนผล และน าผลทไดไปวเคราะห สรปผลเพอพฒนาการจดการเรยนรในปตอไป 4. บทบาทของผเกยวของ 4.1 บทบาทของผบรหารมหนาท วเคราะหนโยบายและบรบททเกยวของสงเสรม สนบสนนการจดกจกรรมการเรยนร และนเทศ ก ากบ ตดตามการจดกจกรรมการเรยนรอยางตอเนอง 4.2 บทบาทของครผสอน มหนาท ศกษาวเคราะหนกเรยนเปนรายบคคล วางแผนการจดการเรยนร ก าหนดเปาหมายดานความรและทกษะกระบวนการ หลกการและความสมพนธ คณลกษณะอนพงประสงคออกแบบการเรยนรและจดการเรยนร จดบรรยากาศทเออตอการเรยนรจดเตรยมและเลอกใชสอใหเหมาะสม น าภมปญญาทองถน เทคโนโลยทเหมาะสมมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอนประเมนความกาวหนาของนกเรยน วเคราะหผลการประเมนมาใชในการซอมเสรมและพฒนานกเรยน ปรบปรงการจดการเรยนการสอนของตนเอง 4.3 บทบาทของนกเรยน มหนาทก าหนดเปาหมาย วางแผนและรบผดชอบการเรยนรเสาะแสวงหาความร เขาถงแหลงการเรยนร วเคราะห สงเคราะหขอความร ตงค าถามคดหาค าตอบหรอหาแนวทางแกปญหาดวยวธการตางๆ ลงมอปฏบตจรง สรปสงทไดเรยนรดวยตนเอง และน าความรไปประยกตใชในสถานการณตางๆมปฏสมพนธ ท างาน ท ากจกรรมรวมกบกลมและครและประเมนและพฒนากระบวนการเรยนรของตนเองอยางตอเนอง

4.4 บทบาทของสถานประกอบการ หรอหนวยงานทเกยวของมหนาทรวมวางแผนการจดประสบการณดานอาชพท เกยวของรวมจดกจกรรมการเรยนรและประเมนผลและสนบสนนทรพยากร แหลงเรยนร บคลากร ฯลฯ 5. แนวทางการสงตอนกเรยน 5.1 สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการ โดยประสานความรวมมอกบสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของ 5.2 สราง เครอขายการศกษาในระดบทส ง ขน หรอสถานประกอบการ 5.3 ด าเนนการประสานกบสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของเพอสงนกเรยนเขาศกษาตอ 5.4 จดท าขอมลการสงตอ /ประวต เพอชวยเหลอนกเรยนอยางตอเนอง 6. การนเทศ ก ากบตดตาม 6.1 จดท าแฟมประวตนกเรยนทเขาศกษาตอในระดบทสงขนหรอเขาท างานในสถานประกอบการ 6.2 ตดตามผลหลงจากจบการศกษาจากผปกครองหรอตวนกเรยน 6.3 ฝายวชาการ แนะแนว ประสานงานกบสถานศกษาหรอสถานประกอบการเพอใหความรเกยวกบการศกษาตอหรอการท างานของนกเรยน และน านกเรยนศกษาดงาน 6.4 อ านวยความสะดวกสอเทคโนโลยและบรการทางการศกษา เชน ลามภาษามอ 6.5 จดท าบนทกขอมลเปนรายบคคล เพอนเทศตดตาม ใหค าปรกษาและรวมแกปญหานกเรยนทงในการศกษาตอ หรอการประกอบอาชพในสถานประกอบการ 7. ปจจยทสงผลตอความส าเรจของการด าเนนงาน 7.1 ผบรหาร คร บคลากร คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน และผทเกยวของ เหนความส าคญ ใหความรวมมอและใหการสนบสนนในรปแบบตางๆ 7.2 งบประมาณ เครองมอ วสดและอปกรณทใชในการจดกจกรรมการเรยนรมอยางเพยงพอ 7.3 สภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร 7.4 การบรหารจดการทมประสทธภาพและเกดประสทธผล

8. คณภาพนกเรยนหลงจากจบหลกสตรการจดการศกษาเพอการมงานท า คอ เมอจบระดบชนมธยมศกษาตอนตน สามารถเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอการศกษาสายอาชพในสถาบนการศกษาทสงขนทงสถาบนการศกษาของรฐและเอกชนหรอประกอบอาชพ

แนวทางท 2 การจดการศกษาในรปแบบทวภาค เปนวธการจดประสบการณการเรยนรดานอาชพ โดยเพมรายวชาชพในสาระเพมเตม

ในระดบมธยมศกษาและปรบสดสวนเวลาเรยนใหภาคปฏบตมากกวาทฤษฎ ทงนใหจดท าขอตกลงกบสถานประกอบการเกยวกบการฝกประสบการณการเรยนรและการท างานดานอาชพมแนวทางดงน

1. การปรบโครงสรางเวลาเรยนสถานศกษาใชโครงสรางเวลาเรยนของ หลกสตรสถานศกษา ทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 โดยเพมรายวชาชพในหลกสตรศกยภาพ (สาระเพมเตม) ตามความพรอมของสถานศกษาและความตองการของนกเรยน รวมทงปรบกจกรรมการจดการเรยนรในสาระทเกยวกบวชาชพใหนกเรยนไดรบการฝกประสบการณจากสถานประกอบการโดยตรง และปรบสดสวนเวลาเรยนภาคปฏบต ใหมากกวาภาคทฤษฎ คอ

1.1 ระดบมธยมศกษาตอนตน มเวลาเรยนในสาระเพมเตมไมนอยกวา 200 ชวโมงตอป

1.2 ระดบมธยมศกษาตอนปลายมเวลาเรยนในสาระเพมเตมไมนอยกวา 1,600 ชวโมง

2. ขนตอนการด าเนนงานของสถานศกษา 2.1 ขนเตรยมการส ารวจความตองการของตลาดแรงงาน ความพรอมของสถานศกษาและสถานประกอบการ และความสนใจของนกเรยนท าความตกลงระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการจดใหมการประชม วางแผน ก าหนดแนวทางการประชาสมพนธ/การรบสมคร /การสงตอทชดเจนสรางความเขาใจใหกบนกเรยน ผปกครอง และผเกยวของจดเตรยมความพรอมนกเรยนครและบคลากรทเกยวของ

2.2 ขนด าเนนการ ประสานความรวมมอระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ ในการก าหนดเปาหมายการรบนกเรยนประสานงานระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการเพอด าเนนการรบสมครการสอบคดเลอกนกเรยน ประชาสมพนธ สรางความเขาใจใหกบนกเรยน ผปกครองและผทเกยวของจดบคลากรรบผดชอบการดแล ก ากบ ตดตามความกาวหนาของนกเรยนจากสถานศกษาและสถานประกอบการเตรยมความพรอมนกเรยนสสถานประกอบการสงตอนกเรยนสสถานประกอบการด าเนนการฝกประสบการณในสถานประกอบการประเมนผลการปฏบตงานของนกเรยน และการตดสนผลการเรยน

2.3 ขนประเมนผลประเมนผลระหวางและหลงการด าเนนการการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผล เพอประโยชนในการปรบปรงและพฒนา เสนอแนวทางการแกปญหาจากขอคนพบและสรปผลรายงานผล

3. วธการจดการเรยนการสอน จดการเรยนการสอนตามโครงสรางหลกสตรสถานศกษาและจดรายวชาเพมเตมใหมความสอดคลองกบความตองการของสถานประกอบการมการฝกทกษะพนฐานในงานอาชพใหนกเรยนเพอสามารถน าไปตอยอดในสถานประกอบการจดการเรยนรเพอใหนกเรยนเกดสมรรถนะทส าคญและคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรนเทศ ก ากบ ตดตาม วดผล ประเมนผลน าผลทไดไปวเคราะห สรปผลเพอพฒนาการจดการเรยนรในปตอไป

4. บทบาทของผเกยวของ 4.1 บทบาทของผบรหารสถานศกษา มหนาทศกษาวเคราะห

ทศทางอาชพในอนาคตส ารวจความตองการของตลาดแรงงาน และความสนใจของนกเรยน จดใหมการประชม วางแผน ก าหนดแนวทางการด าเนนงานประชาสมพนธ/การรบสมคร /การสงตอทชดเจนแตงตงคณะกรรมการรบผดชอบ ก ากบ และตดตามการด าเนนโครงการประสานความรวมมอระหวางสถานศกษาและสถานประกอบการนเทศ ก ากบ ตดตาม การด าเนนงาน ศกษา วเคราะหสภาพปญหาของการด าเนนงานและศกษาความพงพอใจของผมสวนเกยวของทกฝาย

4.2 บทบาทของคร ศกษาหลกสตรโครงสราง เกณฑการวดและประเมนผลการเรยน การเทยบโอนและการจบหลกสตร จดท าหลกสตรในการฝกอาชพรวมกบสถานประกอบการจดเตรยมวสด อปกรณและแหลงเรยนรในการประกอบอาชพในสถานศกษาใหมความสอดคลองกบอาชพในสถานประกอบการเตรยมความพรอมและพฒนาตนเองในอาชพทจะสงนกเรยนเขาสสถานประกอบการเตรยมความพรอมนกเรยนเพอเขาสสถานประกอบการจดท าแบบประเมนผลการเรยน/การฝกงานในสถานประกอบการด าเนนการวดและประเมนผลการเรยนรายงานผลการเรยนของนกเรยนใหกบสถานศกษา

4.3 บทบาทของนกเรยน มหนาทเตรยมความพรอมในการเขารบการฝกอาชพในสถานประกอบการ และใหความรวมมอในการจดกจกรรมการฝกอาชพในสถานประกอบการ

4.4 บทบาทของสถานประกอบการหรอหนวยงานทเกยวของ มหนาท เตรยมแนวทางในการฝกประสบการณเตรยมความพรอมส าหรบการรบนกเรยนใหค าแนะน าในการปฏบตงาน ควบคมดแลการปฏบตงาน รวมมอในการแกปญหาของนกเรยน ประเมนผลการฝกประสบการณใหความคดและเสนอแนะเกยวกบการฝกงาน

5. แนวทางการสงตอนกเรยน สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการรบผดชอบในการสงตอประสานกบหนวยงานทเกยวของจดท าขอมลการสงตอ /ประวต เพอชวยเหลอนกเรยนอยางตอเนอง 6. การนเทศ ก ากบตดตาม 6.1 การนเทศ ก ากบตดตามระดบสถานศกษา คอแตงต งคณะกรรมการรบผดชอบ ก ากบ และตดตามการด าเนนโครงการประสานงานกบนกเรยนทออกฝกประสบการณ เพอการนเทศ ก ากบ ตดตามการด าเนนงาน จดท าขอมลผลจากการนเทศ ก ากบและตดตามนกเรยนเปนรายบคคล และสรปผลการด าเนนงาน 6.2 การนเทศ ก ากบตดตามระดบหนวยงานตนสงกดคอแตงตงคณะกรรมการรบผดชอบประสานงานกบสถานศกษาทเกยวของ จดท าขอมลผลจากการนเทศ ก ากบและตดตามการด าเนนการของสถานศกษา เพอก าหนดแนวทางการพฒนาสถานศกษาในก ากบอยางตอเนองสรปผลการด าเนนงานและรายงานผลการนเทศตอสถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ

7. ปจจยทสงผลตอความส าเรจในการด าเนนงาน 7.1 สถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษาผบรหาร คร นกเรยนและบคลากรทเกยวของตระหนกและเหนความส าคญถงการศกษาตอในระบบทวภาค 7.2 ผปกครองและผทเกยวของใหการสงเสรม สนบสนน 7.3 หนวยงานการศกษาและสถานประกอบการ ใหความรวมมอในการสงเสรม สนบสนนการจดการศกษาเพอการมงานท า 7.4 นกเรยนใหความรวมมอในการฝกปฏบตวชาชพในสถานประกอบการ 7.5 กรณนกเรยนตองการพเศษควรจะมระบบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของ เชน พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยประจ าจงหวด สถานศกษา สถานประกอบการ 8. คณภาพนกเรยนหลงจากจบหลกสตรการจดการศกษาเพอการมงานท าคอนกเรยนมความรความเขาใจในงานทปฏบตมทกษะกระบวนการในการปฏบตงานและมคณลกษณะอนพงประสงคในการท างาน คอ มความรบผดชอบ มความตรงตอเวลามความอดทนมบคลกภาพทด เหมาะสมกบงานทท ามความเขาใจระบบการท างานในสถานประกอบการ มความคดรเรมสรางสรรค สามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาไดมความเขาใจผอนและท างานรวมกบผอนได

แนวทางท 3 การจดการศกษาเพอการมงานท าตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) เปนวธการจดประสบการณเรยนรดานอาชพ โดยความรวมมอของสถานศกษา และสถานศกษาแหงอนทจดการศกษาหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ซงนกเรยนจะเรยนหมวดวชาชพตามหลกสตรวชาชพจากสถานศกษาแหงอน และเรยนวชาสามญ ในสถานศกษาเมอส าเรจการศกษาแลว ไดรบวฒการศกษาจากสถานศกษาและหรอวฒการศกษาประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) จากสถานศกษาแหงอนมแนวทางการด าเนนงานดงน 1. โครงสรางเวลาเรยน สถานศกษาจะตองด าเนนการโดยยดหลกสตร ส านกงานคณะกรรมการการอาชวะศกษา หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 ซงสามารถน ามาจดการเรยนการสอนตามบรบทของโรงเรยนใน 3 ลกษณะ คอ ลกษณะท 1 ลงทะเบยนเปนนกเรยนของสถานศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เรยนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) จบแลวไดวฒการศกษาประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) คอ รปแบบท 1 บคลากรจากสถานศกษาส งกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาไปสอนทสถานศกษาในสงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน รปแบบท 2 สถานศกษาในสงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานสงนกเรยนมาเรยนทสถานศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ขอจ ากดของการเปดหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ลกษณะท 1 คอ 1. สถานศกษาตองจดสรรงบประมาณในการด าเนนการ เพอน านกเรยนไปเรยนทสถานศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 2. สถานศกษาตองจดระบบดแลนกเรยน โดยจดครควบคมดแลนกเรยนทไปเรยนส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ลกษณะท 2 ลงทะเบยนของสถานศกษาสงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเรยนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย แตเนนวชาชพตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) จบแลวไดวฒมธยมศกษาตอนปลาย ม 2 รปแบบ คอ รปแบบท 1 เรยนรายวชาเพมเตมจากรายวชาชพตามหลกสตรประกาศนยบตร (ปวช.) เพอเทยบโอนเขาสหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และตองลงทะเบยนเปนนกเรยนของสถานศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เพอเรยนตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.)อกอยางนอย 1 ภาคเรยนจงจะไดวฒการศกษาหลกสตร

ประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.) ดงนนนกเรยนทจะไดวฒการศกษาชนม.6 และ วฒการศกษาประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) รปแบบท 2 นกเรยนเรยนรายวชาเพมเตมจากรายวชาตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.) เพอเปนพนฐานการเรยนตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ดงนน นกเรยนทจะไดวฒการศกษาชน ม.6 และ วฒการศกษาประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ขอจ ากดของการเปดหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ลกษณะท 2 คอ 1. การเรยนในลกษณะการเทยบโอน นกเรยนจะตองเรยนรายวชามากขน สงผลใหตองเรยนหนกมากกวาปกต เพอรองรบการเทยบโอน 2. นกเรยนทเรยนตามลกษณะท 2 รปแบบท 1 ตองใชเวลาฝกงาน อก 1 ภาคเรยน ดงนนจะตองใชเวลาในการเรยนทงหมด 3 ป 1 ภาคเรยน ลกษณะท 3 ลงทะเบยนเปนนกเรยนของสถานศกษาสงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ แตน าหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)มาจดการเรยนการสอนจบแลวไดวฒการศกษาหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.)โดยใหสถานศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาเปนพ เลยงการเปดสอนใหเปนไปตามหลกเกณฑการขอเปดสอนระดบหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ในสถานศกษาสงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ขอจ ากดของการเปดหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ลกษณะท 3 คอ

1. ในการเปดสอนตามลกษณะน สถานศกษาจะตองมบคคลากรทเปนขาราชการทมวฒการศกษาตรงตามสาขาทขอเปดสอน อยางนอย 1 คน ตอ 1 สาขา

2. สถานศกษาตองมหองปฏบตการทตรงตามสาขาทเปดสอนอยางนอย 1 หอง

3. สถานศกษาตองมหลกสตรและโครงสรางหลกสตรทผานการรบรองจาก ส านกงานคณะกรรมการการอาชวะศกษา การเปดสอนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)ลกษณะท 1-3 นน สามารถเลอกใหเหมาะสมตามสภาพความพรอมของสถานศกษาควรจดใหสอดคลองกบความตองการของสถาน ทกปการศกษาจะตองมการประชมตวแทนสถานประกอบการทเปนคณะกรรมการประเมนการขอเปดการสอนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ในปตอไปเพอขอขอมลแนวโนมความตองการของสถานประกอบการตอตลาดแรงงานในปจจบน เพอประกอบการตดสนใจในการจดการเรยน มการสงนกเรยนออกไปฝกประสบการณวชาชพทกป ทงภาครฐและภาคเอกชน โดยมครนเทศตดตาม สอบถามความตองการของสถานประกอบการ และมแบบสอบถามใหสถานประกอบการ ไดใหขอมล เพอน ามาใชในการพฒนาการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการของ

สถานประกอบการเมอนกเรยนจบการศกษา จะมแบบสอบถามสงไปยงสถานประกอบการ /สถานศกษาทนกเรยนไดเขาท างาน/ศกษาตอ เพอเปนการตดตาม และทราบถงความตองการ เพอน ามาใชในการปรบการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการของสถานประกอบการ ขนตอนการด าเนนงานของสถานศกษา สถานศกษาควรด าเนนการตามขนตอน ตอไปน 1. ขนเตรยมการ การขอเปดหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) มขนตอนไดแก สถานศกษาท าเรองขออนมตเปดท าการสอนแตละสาขาวชาทกปการศกษาตอหนวยงานตนสงกดใหส านกบรหารงานการศกษาพเศษ แตงตงคณะกรรมการประกอบดวย ผแทนสศศ. สถานศกษาสงกด สศศ. สถานศกษาสงกด สอศ. สถานประกอบการและผเกยวของเพอพจารณาตรวจสอบ ประเมนความพรอมกอนเสนอส านกบรหารงานการศกษาพเศษอนมต ใหสถานศกษาในสงกด สศศ.และสถานศกษาสงกด สอศ. ทเปนพเลยง ท าความตกลงรวมมอกน (MOU) ในการวางแผนการจดการเรยนการสอนตลอดหลกสตร และใหส านกงานบรหารงานการศกษาพเศษแจงรายชอสถานศกษาในสงกด พรอมทงสาขาวชาทเปดสอนและจ านวนนกเรยนทไดรบอนมตใหเปดสอน แจงใหส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทราบ 2. ขนด าเนนการ ประสานขอความรวมกบสถานบนการศกษาทสอนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)รวมกบสถานบนการศกษาเพอพฒนาบคคลากรใหมความรความสามารถในรายวชาสาขาอาชพทเปดสอนใชหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ตามรปแบบทเหมาะสม โดยใชโครงสรางตามทก าหนด 3. ขนประเมนผล ประเมนผลระหวางและหลงการด าเนนงานสรปและรายงานผล และน าผลการประเมนมาใชในการปรบปรงและพฒนาการด าเนนงานตอไป 4. วธการจดการเรยนการสอน ใหด าเนนการตามลกษณะและรปแบบทสถานศกษาท าความตกลงกบสถานศกษาแหงอน โดยค านงถงประโยชนของนกเรยนและสถานศกษาเปนส าคญ มการแตงตงคณะกรรมการส ารวจความตองการของนกเรยนประสานงานกบสถานประกอบการ เครอขาย จดท าขอตกลงความรวมมอกบสถานศกษาสงกดส านกงานอาชวศกษา สถานประกอบการหรอหนวยงานอน ในกรณมการใชทรพยากรรวมกนจดท าโครงสรางรายวชาตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)พฒนาบคลากรของสถานศกษาใหมความร ความช านาญในวชาชพ ทเปดสอน จดท าแผนการจดการเรยนร และจดการเรยนการสอนตามโครงสรางตามหลกสตร 5. บทบาทของผเกยวของ 5.1 บทบาทของผบรหาร มหนาท วเคราะหนโยบายและบรบททเกยวของสงเสรม สนบสนนการจดหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และนเทศ ก ากบ ตดตามการจดหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) 5.2 บทบาทของครผสอน มหนาท ศกษา วเคราะห ทศทางอาชพในอนาคตศกษาหลกสตร จดท าก าหนดการสอน แผนการจดการเรยนร การวดและประเมนผลจด

กจกรรมตามแผนการจดการเรยนรในรายวชาชพทสอนสงเสรม สนบสนน และชวยเหลอนกเรยนระหวางการจดกจกรรมการสอนประเมน สรป และรายงานผลการสอนพฒนาความร ทกษะ ความช านาญทางวชาชพใหทนการเปลยนแปลงอยเสมอ 5.3 บทบาทของนกเรยนมหนาท ปฏบตตามระเบยบของสถานศกษา มาเรยนตามเวลาทก าหนด อยางสม าเสมอ มความขยนหมนเพยร ซอสตยสจรต มกรยาวาจาสภาพ ออนโยน มสมมาคารวะหมนศกษา คนควาความร เพมเตมดวยตนเองอยเสมอใชเวลาวางใหเปนประโยชน ชวยกนสงเสรมสนบสนนกจกรรมตางๆของสถานศกษาอนรกษ ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณอนดงามของไทยรวมอนรกษสงแวดลอม หลกเลยงการใชสารเสพตดทกชนดมความเปนผน าและผตามทดรกษาความสามคคในหมคณะ มน าใจชวยเหลอซงกนและกน มความรบผดชอบชวยกนรกษาทรพยสนของสถานศกษาเปนคนเกง เปนคนด และมความสข 5.4 บทบาทของสถานประกอบการ หรอหนวยงานทเกยวของมหนาท รวมจดท าแผนการจดการเรยนรรายวชาอาชพตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)รวมจดกจกรรมการเรยนรและวดผล ประเมนผลและสนบสนนทรพยากร แหลงเรยนร บคลากร ฯลฯ 6. แนวทางการสงตอนกเรยน ประสานความรวมมอสถานศกษาแหงอน และสถานศกษาประกอบการแนะแนวศกษาตอดานอาชพใหสถานประกอบการมการรบสมคร คดเลอก โดยตรงทสถานศกษาเมอนกเรยนจบการศกษาตดตอ ประสานงาน กบสถานประกอบการ เพอสงนกเรยนเขาสสถานประกอบการ 7. การนเทศ ก ากบ ตดตาม 7.1 การนเทศ ก ากบ ตดตาม ระดบสถานศกษา แตงตงคณะกรรมการ การนเทศ ก ากบตดตาม การจดการศกษาเพอการมงานท าหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)เพอใหการเสนอแนะแกไขปญหาทเกดขนจดท าเครองมอและปฏทนในการนเทศ ก ากบตดตามและแจงใหผเกยวของไดรบทราบ โดยนเทศก ากบตดตามอยางนอยปการศกษาละ 1 ครงหรอตามความเหมาะสม สรปรายงานผลการนเทศ ก ากบตดตาม น าขอมลไปปรบปรงและพฒนา 7.2 การน เทศ ก ากบ ตดตาม ระดบหนวยงานตนสงกด แต งต งคณะกรรมการ การนเทศ ก ากบตดตาม จดท าเครองมอและด าเนนการนเทศ ก ากบ ตดตามอยางนอยปละ 1 ครงหรอตามความเหมาะสม แจงผลการด าเนนงานนเทศ ก ากบ ตดตาม พรอมใหขอเสนอแนะ และสรป รายงานผลการนเทศก ากบตดตาม 8. ปจจยทสงผลตอความส าเรจในการด าเนนงาน 8.1 มกระบวนการน านโยบายสการปฏบตทชดเจน เปนลายลกษณอกษรสผปฏบตทกระดบ 8.2 มการสงตอนกเรยนเขาสสถานประกอบการ เปนการสรางความเชอมนใหกบผปกครอง

8.3 ผบรหารใหการสนบสนน สงเสรม การจดการเรยนการสอน อยางจรงจง ตอเนอง 8.4 คร ทมเท มงมนและสามารถปรบเปลยนการจดการเรยนสอนใหทนตอตลาดแรงงานโดยเฉพาะการจดการเรยนการสอนใหเกดการปฏบตจรงจนเกดความมนใจ เมอไปฝกงานหรอปฏบตงานจรงท าใหสถานประกอบการเกดความพงพอใจ 8.5 สถานศกษา สรางจดเดนใหกบนกเรยนสายอาชพทแตกตางจากนกเรยนสายอาชพทวไป โดยเนนดานคณธรรม จรยธรรม เชน มารยาท การมสมมาคารวะ การปรบตวเขากบวฒนธรรมองคกร ความอดทนความรบผดชอบ การพยายามทจะเรยนรงาน การมน าใจ 8.6 นกเรยนเชอมน และมเจตคตทดตอการจดการเรยนการสอนสายอาชพ เพราะมแบบอยางมาจากนกเรยนทรนพ 8.7 กรณมนกเรยนทมความบกพรองแตละประเภทเขาเรยน สถานศกษาตองจดสอ สงอ านวยความสะดวกบรการและความชวยเหลออนในทางการศกษา ส าหรบนกเรยนทแตละประเภท เชน ลามภาษามอ อกษรเบลล 9. คณภาพนกเรยน ผส าเรจการศกษาวชาชพระดบประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) เปนผทมมาตรฐานสมรรถนะในสาขาอาชพระดบฝมอ ตรงตามความตองการของสาขาอาชพ/สถานประกอบการ/ชมชน ตลอดจนมความสามารถ ในการคด วเคราะห แกปญหา วางแผนด าเนนการตรวจสอบและบรณาการความรอยางเปนระบบ ในระดบผปฏบตงาน รวมทงเปนผทมคณธรรมจรยธรรม และกจนสยทเหมาะสมในการท างานโดยก าหนดสมรรถนะและผลลพธการเรยนรเปน 3 ระดบ ดงน ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 1 มความรความเขาใจในวชาการทสมพนธกบวชาชพ สามารถปฏบตงานในขอบเขตของงานทก าหนด สวนใหญเปนงานประจ าและคาดการณได โดยใชทกษะพนฐานและหรอทกษะเฉพาะ รวมถงทกษะทสมพนธกบการปฏบตงานและการมสวนรวมในคณะท างาน ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2 มความรความเขาใจในวชาการทสมพนธกบวชาชพ สามารถปฏบตงานในขอบเขตงานทก าหนด ซงสวนใหญเปนงานประจ าและมความพรอมในการปฏบตงานในขอบเขตงานหลากหลายและบรบทตางๆ รวมทงสามารถรบผดชอบงานดวยตนเองและหรอการมสวนรวมในคณะท างาน ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 3 มความรความเขาใจในวธการและวธด าเนนการ สามารถปฏบตงานโดยใชทกษะในขอบเขตส าคญและบรบทตางๆ ทสมพนธกน ซงสวนใหญเปนงานประจ า สามารถประยกตทกษะและความรไปสบรบทใหมๆ สามารถใหค าแนะน าและแกปญหาเฉพาะดาน อาจตองรบผดชอบตอผอน รวมทงมสวนรวมและหรอมการประสานงานกลมหรอหมคณะ

แนวทางท 4 การจดรายวชาอาชพระยะสน เปนการจดการเรยนรนอกเหนอจากการเรยนการสอนตามโครงสรางหลกสตร

สถานศกษา เพอมงพฒนาทกษะกระบวนการดานการประกอบอาชพมลกษณะการเรยนทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต เพอฝกทกษะและกระบวนการประกอบอาชพ มความยดหยนดานเนอหา ระยะเวลาเรยน และสถานทตามความตองการของกลมเปาหมายในแตละสถานศกษา เนองดวยโรงเรยนในสงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ จดการศกษาในลกษณะการอยประจ า นกเรยนมความหลากหลายทงดานความร ความสามารถ มเวลาวางหลงจากการเรยนตามหลกสตรปกต เพอเปนการสงเสรมการใชเวลาวางใหเกดประโยชนและเพมทกษะการประกอบอาชพจงเปดโอกาสใหนกเรยนไดเลอกเรยนตามความถนดความสนใจซงหลกสตรรายวชาอาชพระยะสนน สามารถน าไปใชในชวตประจ าวน และเปนแนวทางในการประกอบอาชพเลยงตนเองไดในอนาคต โดยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน

1. การปรบโครงสรางเวลาเรยน ไมมการปรบโครงสรางเวลาเรยน สถานศกษา แตเปนการจดประสบการณในรปแบบกจกรรมเสรมหลกสตรหรอนอกเวลาเรยน ขนอยกบความพรอมของสถานศกษา

2. การด าเนนการของสถานศกษา 2.1 ขนเตรยมการ มการศกษาวเคราะหศกยภาพของบรบทท

เกยวของดานทศทางอาชพในอนาคตบรบทความตองการจ าเปนของทองถน ชมชนและครอบครวศกยภาพของนกเรยนส ารวจความพรอมของโรงเรยนไดแกสภาพพนท สอ วสด อปกรณ คร บคลากร ภมปญญาทองถนและผทรงคณวฒ สถานประกอบการ ประสานงานและสรางความเขาใจผเกยวของไดแก คร บคลากรในโรงเรยน สถานประกอบการ ภมปญญาทองถนและผทรงคณวฒ ผปกครอง ชมชน จดท าสารสนเทศทเกยวของไดแก ความสนใจและความตองการของนกเรยน การวดแวว ความถนด และการศกษาตอเพอการท าอาชพรายการภมปญญาและผทรงคณวฒสถานประกอบการ และแหลงเรยนร 2.2 วางแผนด าเนนการตรวจสอบ/ปรบวสยทศน พนธกจและเปาหมายจดท าแผนพฒนาการจดการศกษาเพอการมงานท า ประชาสมพนธกจกรรมเพอสรางความเขาใจแก นกเรยน ผปกครองชมชน และหนวยงานทเกยวของเตรยมความพรอมอบรมเพอพฒนาครและบคลากรทเกยวของ จดเตรยมสอ วสด อปกรณ สถานทใหเหมาะสม 3. ขนด าเนนการ การจดท าค าอธบายรายวชาอาชพการจดท าก าหนดการสอนรายวชาอาชพระยะสนการจดท าแผนการจดการเรยนรรายวชาอาชพทเนนปฏบตจรงการวดและประเมนผลทกษะ และคณลกษณะในการประกอบอาชพระหวางเรยน และปรบปรงกระบวนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบนกเรยนการประเมนผล สรปการจดกจกรรม การน าเสนอผลงานในรปแบบทหลากหลาย รวมทงการใชสอ ICT การจ าหนายผลผลต การจดตลาดนดอาชพ ฯลฯ และรายงานผลตอผบรหาร หนวยงานตนสงกด และเผยแพรตอสาธารณชน

4. ขนประเมนผล 4.1 ประเมนกระบวนการระหวางและหลงการจดกจกรรมตามแนวทางการจดการศกษาเพอการมงานท า รายวชาอาชพระยะสน 4.2 ประเมนผลผลต ประเมนความร ทกษะ คณลกษณะในการประกอบอาชพนกเรยนเปนรายบคคลตามกจกรรม และประเมนการน าความร ทกษะ คณลกษณะในการประกอบอาชพไปใชในการท าอาชพและการด ารงชวต

5. วธการจดการเรยนการสอนแตงตงคณะกรรมการส ารวจความตองการของนกเรยนประสานงานกบสถานประกอบการ เครอขาย เพอขอความรวมมอในการจดการเรยนใหสอดคลองกบความตองการ จดท าขอตกลงความรวมมอ ในกรณมการใชทรพยากรรวมกนจดท ารายวชาอาชพระยะสนพฒนาบคลากรของสถานศกษา ระยะเวลาการด าเนนงานขนอยกบแตละอาชพ สถานศกษาเปนผก าหนดตามความเหมาะสม

6. บทบาทของผเกยวของ 6.1 บทบาทของผบรหาร มหนาท วเคราะหนโยบายและบรบททเกยวของสงเสรม สนบสนนการจดรายวชาอาชพระยะสนนเทศ ก ากบ ตดตามการจดรายวชาอาชพระยะสน 6.2 บทบาทของครผสอน มหนาท ศกษา วเคราะหทศทางอาชพในอนาคตศกษาและพฒนาตนในอาชพทท าการสอนศกษาหลกสตร จดท าก าหนดการสอน แผนการจดการเรยนร การวดผลประเมนผล จดกจกรรมตามแผนการจดการเรยนรสงเสรม และชวยเหลอนกเรยน ระหวางจดกจกรรมการเรยนการสอนประเมน สรป และรายงานผล 6.3 บทบาทของนกเรยน มหนาท เขารวมกจกรรมอยางนอยรอยละ 80 ของเวลาเรยนปฏบตตามขอตกลงในการเรยนเปนผน าและผตามทด เคารพสทธและความคดเหนของผอนมความซอสตยและรบผดชอบ 6.5 บทบาทของสถานประกอบการ หรอหนวยงานทเกยวของมหนาท รวมจดท าแผนการจดการเรยนรรายวชาอาชพรวมจดกจกรรมการเรยนรและประเมนผลสนบสนนทรพยากร แหลงเรยนร บคลากร ฯลฯ 7. แนวทางการสงตอนกเรยน โดยการรวบรวมขอมล ผลการเรยนของนกเรยนเปนรายบคคลสงตอขอมลใหผเกยวของ ไดแก ครประจ าชน ครประจ าวชา สถานประกอบการ ฯลฯ

8. การนเทศ ก ากบ ตดตาม 8.1 การน เ ทศ ก าก บ ต ดตาม ระดบสถานศกษาแต งต ง

คณะกรรมการ การนเทศ ก ากบตดตาม จดท าเครองมอและปฏทนในการนเทศ ก ากบ ตดตาม นเทศ ก ากบ ตดตาม อยางนอยกจกรรมละ 2 ครงหรอตามความเหมาะสม สรป รายงานผลการนเทศ

8.2 การนเทศ ก ากบ ตดตาม ระดบหนวยงานตนสงกดแตงตงคณะกรรมการ การนเทศ ก ากบตดตาม จดท าเครองมอและปฏทนในการนเทศ ก ากบ ตดตาม และแจงใหผเกยวของไดรบทราบ นเทศก ากบตดตามอยางนอยปละ 1 ครงหรอตามความเหมาะสมสรปรายงานผลการนเทศ 9. ปจจยทสงผลตอความส าเรจในการด าเนนงาน 9.1 ผบรหาร คร บคลากร คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชนและผทเกยวของ เหนความส าคญใหการสนบสนน สงเสรมการจดรายวชาอาชพระยะสน 9.2 นกเรยนมความตระหนกและเหนความส าคญของการประกอบอาชพเลยงตนเอง 10. คณภาพนกเรยน มความร ความเขาใจเกยวกบอาชพมทกษะกระบวนการท างาน จนประสบความส าเรจมทกษะกระบวนการแกปญหาและการจดการมทกษะในการเลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมกบอาชพมเจตคตและคณลกษณะทดตออาชพ การจดการศกษาเพอการมงานท าทง 4 แนวทางของส านกบรหารงานการศกษาพเศษ เปนกระบวนการเตรยมนกเรยนในโรงเรยนศกษาสงเคราะห เพอใหนกเรยนทกคนไดรบประสบการณในวชาชพตาง ๆอยางหลากหลาย ฝกทกษะและเตรยมคณลกษณการสงเสรมศกยภาพ เพอการประกอบอาชพของตนเองในอนาคตทจะสงผลตอความเขมแขงใหกบทองถนและประเทศ เปนการจดการศกษาโดยยดหลกกการและเปาหมายของการจดการศกษาเปนส าคญ มงเนนการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทจะท าใหนกเรยนทกคนทส าเรจการศกษาขนพนฐานแตละระดบชนเหนคณคาของการท างาน เหนความส าคญของการประกอบอาชพม เจตคต ทกษะพนฐานทกษะเทคโนโลย คณลกษณะทพงประสงคและความคดสรางสรรค รกษสงแวดลอมในกลมอาชพดานเกษตร อตสาหกรรม บรหารจดการบรการ ความคดสรางสรรคและเฉพาะทาง รชองทางในการประกอบอาชพตามหลกการและนโยบายการจดการศกษาเพอการมงานท าของกระทรวงศกษาธการ

หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการบรหารจดการ และกระบวนการบรหารงานเชงระบบ

การบรหาร(Administration) หมายถง ชวยเหลอ(Assist) หรออ านวยการ (Direct) สวนการจดการ (Management) นยมใชในภาคเอกชนหรอภาคธรกจ ซงมวตถประสงคในการจดตงเพอมงแสวงหาก าไร ซงการบรหารและการบรหารจดการมแนวคดมาจากธรรมชาตของมนษยทเปนสตวสงคม ซงจะตองอยรวมกนเปนกลม โดยจะตองมผน ากลมและมแนวทางหรอวธการควบคมดแลกนภายในกลมเพอใหเกดความสขและความสงบเรยบรอย ซงอาจเรยกวาผบรหาร และการบรหาร ตามล าดบ ดงนน ทใดมกลมทนนยอมมการบรหาร ซง ค าวา การบรหารและการบรหารจดการ รวมทงค าอนๆ อกเปนตนวา การปกครอง (government) การบรหารการพฒนา การจดการและการพฒนา (development) หรอแมกระทงค าวาการบรหารบรการ (service administration) การบรหารจตส านก หรอการบรหารความรผดรชอบ (consciousness administration) การบรหารคณธรรม(morality administration) และการบรหารการเมอง (politics administration) ทเปนค าในอนาคตทอาจถกน ามาใชได ค าเหลานลวนมความหมายใกลเคยงกน ขนอยกบผมอ านาจในแตละยคสมยจะน าค าใดมาใชโดยอาจมจดเนนแตกตางกนไปบาง อยางไรกตาม ทกค าทกลาวมานเฉพาะในภาครฐ ลวนหมายถงการด าเนนงาน การปฏบตงานแนวทาง (guideline) วธการ (method) หรอมรรควธ (means) ใดๆ ทหนวยงานของรฐ และ/หรอ เจาหนาทของรฐน ามาใชในการบรหารราชการหรอปฏบตงาน ตามวตถประสงคทก าหนดไว เพอน าไปสจดหมายปลายทาง(end หรอ goal) หรอการเปลยนแปลงไปในทศทางทดขนกวาเดม เชน มวตถประสงคเพอน าไปสจดหมายปลายทางเบองตน (primary goal) คอ ชวยเพมประสทธภาพในการบรหารราชการ หรอชวยเปลยนแปลงการปฏบตราชการใหเปนไปในทศทางทดกวาเดม หรอมวตถประสงคเพอน าไปสจดหมายปลายทางสงสด (ultimate goal) คอการพฒนาประเทศทประเทศชาต และประชาชนอยเยนเปนสขอยางยงยน เปนตน และทกค าดงกลาวน อาจมองในลกษณะทเปนกระบวนการ (process) ทมระบบและมหลายขนตอนในการด าเนนงานกได กระบวนการบรหารจดการ หมายถง การด าเนนงานหรอการปฏบตงานใดๆของหนวยงานของรฐและหรอ เจาหนาทของรฐ (ถาเปนหนวยงานภาคเอกชน หมายถงของหนวยงานและหรอบคคล)ทเกยวกบคน สงของและหนวยงาน โดยครอบคลมเรองตางๆเชน การบรหารนโยบาย(Policy) การบรหารอ านาจหนาท(Authority)การบรหารคณธรรม(Morality) การบรหารทเกยวของกบสงคม(Society) การวางแผน(Planning) การจดองคการ(Organizing)การบรหารทรพยากรมนษย(Staffing) การอ านวยการ(Directing)การประสานงาน(Coordinating)การรายงาน(Reporting) และการงบประมาณ (Budgeting)ซงเปนปจจยทมสวนส าคญตอการบรหารทเรยกวา “POSDCoRB” นอกจากนนยงหมายถง การด าเนนงาน หรอการปฏบตงานใดๆของหนวยงานของรฐ/หรอเจาหนาทของรฐ ทเกยวของกบ คน สงของ และหนวยงาน โดยครอบคลมเรองตางๆ

ประกอบดวย การบรหารคน(Man) การบรหารเงน (Money) การบรหารวสดอปกรณ(Material) การบรหารทวไป(Management) การบรหารการใหบรการประชาชน(Market)การบรหารคณธรรม(Morality) การบรหารขอมลขาวสาร (Massage) การบรหารเวลา(Minute) และการบรหารการวดผล(Measurement) ซงเปนปจจยทมสวนส าคญตอการบรหารทเรยกวา “9M”

ส าหรบการประเมนการจดการศกษาเพอการมงานท าของโรงเรยนศกษาสงเคราะห สงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ คณะผวจยไดน าขอบขายทรพยากรในการบรหารทเปนปจจยส าคญ4 ดานทรจกกนในนามของ“4 M’s”ซงไดแกบคลากร(Men)งบประมาณ (Money) วสดอปกรณ (Materials)และการบรหารจดการ(Management) มาเปนกรอบในการประเมน ซงประกอบดวย 1.บคลากร (Man)

กระทรวงศกษาธการ (2546) กลาววา บคลากร หมายถง ผทปฏบตหนาทในสถานศกษา ซงไดแก ผบรหารสถานศกษา ผชวยผบรหารสถานศกษา ครผสอน เจาหนาท ตลอดจนบคลากรทางการศกษาทอยในสถานศกษา ซงในการบรหารงานบคลากรนนผบรหารตองใชศาสตรและศลป ในการพจารณาบคคลเพอสรรหาบรรจ แตงตง ใหไดบคคลทมความสามารถ มความเหมาะสมเขามาท างาน และขณะปฏบตงานกมการด าเนนการในการจดท าประวตการพฒนาและการบ ารงรกษาบคคล เพอใหบคคลสามารถปฏบตงานได เตมความสามารถ มขวญและก าลงใจในการท างาน รวมทงการใหผทพนจากการงานสามารถด ารงชวตอยได ซงก าหนดในการบรหารงานบคลากร มขอบขายงานคอการวางแผนอตราก าลงและก าหนดต าแหนงการสรรหาและการบรรจแตงตงการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการวนยและการรกษาวนยและการออกจากราชการ

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2543) ไดกลาวถงความมงหมายของการบรหารงานบคลากรไว 12 ลกษณะ คอ 1) เพอวางแผนก าลงคน ทงแผนระยะสนและระยะยาว 2) ก าหนดนโยบายตางๆ ทจะแนะแนวการพฒนาทรพยากรบคคล 3) สรรหาบคลากรใหมจ านวนเพยงพอและมคณภาพทดทจะสามารถบรการบรหารการศกษาทเหมาะสม 4) คดเลอกบคลากรตามความตองการก าลงคน 5) ประเมนผลการท างานเพอเปนแนวทางในการพฒนาบคลากร 6) จดการเรองสวสดการและเพอสนองความตองการของบคลากร 7) ใหการศกษาตอเนอง เพอใหบคลากรไดพฒนาตนเองตลอดเวลา 8) จดแผนจงใจใหบคลากรเขาสการท างานในองคการ 9) จดระบบการตดตอสอสาร เพอใหบคลากรในองคการไดเขาใจและปฏบตใหถกตอง 10) จดกจกรรมใหบคลากรไดมโอกาสเขารวมกน เพอความเขาใจในการปฏบตงาน 11) รวบรวม เชอมโยงหนาทหลกและหนาทรอง ตลอดจนรายละเอยดของงานลงไปในโปรแกรมการฝกอบรมบคลากรและ 12) กจกรรมทจดขนกเพอใหบคคลอยในองคการอยางมความรมทกษะ มความตงใจ และมเงอนไขทท างานใหองคการอยางดทสด

คมบรอคและนนเนอร (Kimbrough&Nunnery,1988) ไดก าหนดขอบขายของการบรหารงานบคลากรไว 4 ลกษณะคอ 1) การวางนโยบายเกยวกบการบรหารงานบคคลเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของโรงเรยน 2) การก าหนดความตองการของบคลากร โดยก าหนด

คณสมบตและหนาทซงควรมอบหมายใหแกผปฏบตทมารบต าแหนงตาง ๆ 3) การจดบคลากรเขาปฏบตงาน โดยการจดเขาปฏบตงานตามความสามารถหรอจดตามความเหมาะสม โดยผบรหารและคณะท างานรวมกนพจารณาและ4) การพฒนาบคลากรมความจ าเปนอยางยงส าหรบหนวยงานโดยพฒนาบคลากรในโรงเรยนใหเปนบคคลทมความร ความช านาญ และความสามารถ จากแนวคดของนกการศกษาขางตน สรปไดวา บคลากร หมายถง ผทปฏบตหนาทในสถานศกษา ซงไดแก ผบรหารโรงเรยน รองผบรหารโรงเรยน ครผสอน เจาหนาท ตลอดจนบคลากรทางการศกษาทอยในสถานศกษา ซงในการปฏบตงานนนผบรหารจะตองใหความส าคญกบบคลากรทกคน เพอสงเสรมใหบคลากรสามารถปฏบตหนาทไดอยางเตมก าลงความสามารถซงก าหนดขอบขายในการสงเสรม สนบสนนบคลากรไดดงน 1) การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการของบคลากร2) สงเสรมใหบคลากรมความรความสามารถในการจดการเรยนการสอน3) สงเสรมบคลากรใหมความตงใจในการน าระบบเทคโนโลยมาใชในการจดการศกษา4) สงเสรมบคลากรใหมความร ประสบการณและมการพฒนาตนเองอยางตอเนอง5) สงเสรมใหบคลากรจดกจกรรมการเรยนร โดยเนนผเรยนเปนส าคญ และใชเทคนคการสอนทหลากหลาย6) สงเสรมใหบคลากรใชกระบวนการวจยในการพฒนาผเรยนและ7) สงเสรมใหบคลากรน าภมปญญาทองถนมาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน 2. งบประมาณ (Money) กระทรวงศกษาธการ (2546) กลาววา งบประมาณ หมายถงเงนทไดรบจดสรรจากรฐบาล เพอใชในการบรหารจดการศกษาในแตละปการศกษา ซงในการบรหารงบประมาณนนจะตองบรหารจดการเพอใชในการจดการศกษา พฒนาโรงเรยนและการบรการหนวยงานตาง ๆ ของโรงเรยนใหสามารถด าเนนไปตามจดมงหมายหรอตามทตองการ งานบรหารงบประมาณในโรงเรยนจงเปรยบเสมอนสวนทประสานงานหรอคอยสนบสนนให โรงเรยนสามารถด าเนนการไปสเปาหมายทก าหนดดวยความราบรน ซงก าหนดขอบขายงาน7 ลกษณะ คอ 1) การจดท าและเสนอของบประมาณ 2) การจดสรรงบประมาณ 3) การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการใชเงน และผลการด าเนนงาน 4) การระดมทรพยากร และการลงทนเพอการศกษา 5) การบรหารการเงน 6) การบรหารบญชและ 7) การบรหารพสดและสนทรพย

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2543) แบงงานงบประมาณโรงเรยนไว 8 ลกษณะคอ 1) งานการเงนบญชและงบประมาณ ไดแก งานการรบและการเบกจายเงน การจดท าบญชรายรบ รายจาย การควบคมและการตรวจสอบเกยวกบการเงน การบญชของสถานศกษารวมถงการจดท างบประมาณประจ าป 2) งานสารบรรณ เปนงานทตดตอโตตอบทางลายลกษณอกษรกบหนวยงานตาง ๆ รวมทงการตดตอทางจดหมาย การใชโทรศพท โทรเลข ตลอดจนการเกบหลกฐานการตดตอและประสานงานการตดตอนน 3) งานเอกสารการพมพ ไดแก การพมพจดหมาย งานพมพหนงสอ ตลอดจนเอกสารประกอบการสอน ต าราเกยวกบการเรยนการสอน การพมพขอสอบ 4) งานพสด เปนงานทเกยวกบการจดซอ ดแลรกษา และการเบกจาย ควบคมพสด ครภณฑ 5) งานทะเบยน เปนงาน

ทะเบยนนกเรยนนกศกษาการลงทะเบยน การเพมการถอนวชา ตลอดจนการออกใบรบรองตางๆ แกนกเรยน 6) งานดแลอาคารสถานท เปนงานทดแลรกษาอาคารสถานทตลอดจนการซอมแซมอาคารสถานทและครภณฑของโรงเรยนใหอยในสภาพเรยบรอยอยเสมอ 7) งานเกยวกบการสรางความสมพนธกบชมชน ไดแก การตดตอกบชมชนหนวยงานอนในนามของสถานศกษาและ 8) งานดานบคลากร เปนการจดการดแลรกษาผลประโยชน สวสดการของบคลากรในสถานศกษา

จากแนวคดของนกการศกษาขางตน สรปไดวางบประมาณ หมายถง เงนทไดรบ จดสรรจากรฐบาล เพอใชในการบรหารจดการศกษา เพอพฒนาโรงเรยนใหเปนไปตามจดมงหมายหรอตามทตองการ งานบรหารงบประมาณในโรงเรยนจงเปรยบเสมอนสวนทประสานงานหรอคอยสนบสนนให โรงเรยนสามารถด าเนนการไปสเปาหมายทก าหนดดวยความราบรน โดยยดระบยบ กฎเกณฑทเกยวของ ใหเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม

3. สอ วสดอปกรณ (Material) ชมพล ศฤงคารศร (2546) ไดใหความหมายของค าวา วสดอปกรณ หมายถงสอใน

รปแบบตาง ๆ ทใชประโยชนในการจดการศกษา ซงจะเปนสงอ านวยความสะดวกใหกบผใช กดานนท มะลทอง (2546) กลาววาวสดอปกรณ คอ สอทใชในการจดการศกษา ซง

จะเปนขอมลความรจากผสอน หรอจากแหลงความรไปยงผเรยนเปนสงทชวยอธบายและขยายเนอหาบทเรยนใหผเรยนสามารถเขาใจเนอหาไดงายขน เพอบรรลถงวตถประสงคการเรยนทตงไว และไดกลาวถงหลกในการเลอกวสดอปกรณประกอบการสอนวา 1) วสดอปกรณนนตองสมพนธกบเนอหาบทเรยนและจดมงหมายทสอน 2) เลอกวสดอปกรณ หรอสอทมเนอหาถกตอง ทนสมย นาสนใจ และเปนสอทใหผลตอการเรยนมากทสด 3) เลอกวสดอปกรณหรอสอทมความเหมาะสมกบวย ระดบชน ความร และประสบการณของผเรยน 4) ควรเลอกวสดอปกรณหรอสอทใชไดสะดวก ไมสลบซบซอนยงยากจนเกนไป 5) เนนวสดอปกรณหรอสอทมคณภาพ มเทคนคในการผลตทด มความชดเจน และเปนจรง และ 6) มราคาไมแพงจนเกนไป ปรชญา เวสารชช (2545) ไดกลาวถงการเลอกใชวสดอปกรณวา การเลอกใชวสดอปกรณ และสอการสอนใชในกระบวนการเรยนการสอนสอการสอนทดยอมชวยใหการเรยนรบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพ ประกอบดวย 4 คณลกษณะ คอ 1) มความเหมาะสมสอดคลองกบเนอหาและจดมงหมายของการเรยนการสอน 2) มความเหมาะสมกบรปแบบของการเรยนการสอน 3) มความเหมาะสมกบลกษณะของผเรยน และ 4) มความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของการใชสอ

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2546) ไดกลาวถงการเลอกใชวสด อปกรณ สอการสอนวา ตองค านงถงความเหมาะสม ในเรอง1) ลกษณะวชาทสอนเปนวชาทฤษฎหรอปฏบตการใชวสดอปกรณ สอชนดใดจงจะท าใหนกเรยนมความเขาใจในบทเรยนมากยงขน 2) คณลกษณะของนกเรยน ไดแก การเลอกใชวสดอปกรณ สอ ใหเหมาะสมกบอายระดบสตปญญา จ านวนนกเรยนทมอยในเวลาเรยน และลกษณะของหองเรยน และ 3)การเลอกใชวสดอปกรณ สอการสอนในหองเรยน ทเนน

การใหนกเรยนเขามามบทบาทอนส าคญในการเรยนการสอน มกจกรรมการเรยนรและสามารถรบประสบการณใหมๆ ไดดวยตนเอง ซงอาจารยผสอน อาจจดสอการสอนในลกษณะของสอผสม สชาดา กระนนท (2547) ไดกลาวถงการพจารณาเลอกวสด อปกรณ สอการเรยนการสอนวาควรค านงถง 1) ประสทธภาพวสดอปกรณสอทน ามาใชในการเรยนการสอนจะตองท าใหผเรยนสามารถเรยนรไดตามวตถประสงคทก าหนดไวในแผนการสอน 2) ประสทธผล ผเรยนทบรรลวตถประสงคเชงพฤตกรรมทก าหนดไวเปนจ านวนมากแสดงวาสอการเรยนการสอนนนกอใหเกดประสทธผลสง และ 3) ประหยด วสดอปกรณ สอทน ามาใชตองค านงถงการลงทนดานทนทรพย แรงงาน ความคงทนถาวร และระยะเวลาในการใชงาน ดงนนผสอนจงจ าเปนพจารณาเลอกสอทคมคาทสด

สรปวา สอ วสดอปกรณ หมายถง สงอ านวยความสะดวกในรปแบบตาง ๆ รวมถงการประยกตใชเครองมอ อปกรณตางๆ มาเปนสอในการจดการ และบรหารการศกษา เพออ านวยความสะดวกสบายและความคลองตวในการท างานทก ๆ ดาน และเพอเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขนการเลอกใชสอวสดอปกรณ หมายถง การด าเนนการเพอใหไดมาซงสอ วสดอปกรณ หรอสอประกอบการเรยนการสอน เพอใหการจดการเรยนรของผเรยนบรรลผลตามจดประสงคเหมาะสมกบระดบอาย สตปญญา ความตองการความสนใจของนกเรยน เสรมสรางทศนคตทดตอการเรยน ชวยประหยดเวลาเปนสงทท าไดงาย ราคาไมแพง ชวยใหนกเรยนมประสบการณกวางขวางและเกดมโนทศนไดงายซงมแนวทางในภาพรวม คอ1) การจดหาเครองมอ สอ วสด อปกรณ ส าหรบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทสมพนธกบเนอหาบทเรยนและจดมงหมายทสอน 2) การใหบรการเครองมอ สอ วสด อปกรณ การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเหมาะสมกบผเรยน 3) การจดระบบการดแล เกบรกษา ซอมแซม เครองมอ สอวสด อปกรณการเรยนการสอน 4) สงเสรมใหบคลากรผลตเครองมอ สอ วสด อปกรณ เพอใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน 5) สงเสรมใหบคลากรมความพรอมดานทกษะการใชสอ อปกรณ และเทคโนโลยทางการศกษาและ 6) สงเสรมใหบคลากรเลอกวสด อปกรณ หรอสอทมเนอหาถกตอง ทนสมย นาสนใจ และเปนสอทใหผลตอการเรยนมากทสด

4. การบรหารจดการ (Administration Management) เฮอรเซยบลนชารด และจอหนสน (Hersey,Blanchard and Johnson,2001อางในภารด อนนตนาว) ใหความหมายการบรหารวาหมายถงกระบวนการท างานรวมกบบคคลและกลมบคคลซงพรอมดวยปจจยทางการบรหาร ไดแกเครองมอตาง ๆ งบประมาณ และเทคโนโลยเพอทจ าน าองคการไปสความส าเรจตามเปาหมาย

วนชย เมฆจนทก (2554) กล าววาการบรหารจดการโครงการ (Project Management) หมายถง กระบวนการในการดาเนนงานหรอกจกรรมทมลกษณะทมความพเศษและไมซ าซอนกบการด าเนนงานหรอกจกรรมทมอยในปจจบน โดยกลยทธหรอแนวทางทมความแตกตาง ออกไปจากการบรหารงานประจ าหรอการบรหารทวไป เพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไวภายใตกรอบดานงบประมาณ บคลากรและเวลา เปนตน

นอกจากน การบรหารโครงการ คอ กระบวนการในการด าเนนงานหรอจดการดาน ตาง ๆ เพอใหโครงการประสบความส าเรจซงการทจะท าใหโครงการประสบผลส าเรจไดนน จะตองจดการโครงการในมตทส าคญ 3 ดาน คอ1) จดการดานผลลพธ (Results) : หมายถงการจดการผลลพธของโครงการใหไดตามทตองการ กลาวคอ ผลงานและผลลพธขององคการเปนทพงพอใจของลกคาผรบบรการ โดยใหผลงานเปนไปตามเงอนไขของโครงการ (Terms Of Reference : TOR) ซงในประการนจะพจารณาไดจากขอบขายของงาน (Scope) ทไดก าหนดเอาไววา ผลลพธทไดนนเปนไปตามทไดก าหนดเอาไวในเงอนไขหรอไมซงองคการ (Organization) และคณะบคคลทรบผดชอบสามารถทจะด าเนนการไดดทสด ทงทางดานคณภาพทด(Quality) คาใชจายเปนไปตามทก าหนด (Cost) และส าเรจในระยะเวลาทก าหนด (Time) ฯลฯ 2) จดการดานกระบวนการ (Process) : เปนสงส าคญทจะท าใหเกดผลลพธของโครงการทพงปรารถนา ซงกระบวนการทเกดขนในโครงการนน คอการก าหนดรายละเอยดของวธการปฏบตงาน ซงจะตองสามารถบรณาการไปเชอมโยงกบกลยทธหลกขององคการแมได แมวาขอบขายของโครงการจะเปนเอกเทศกตาม สงทเปนปญหาใหญมากในกระบวนการกคอ กลวธในการเชอมโยงระหวางแผนงาน แผนเงน และแผนคน ทจ าเปนจะตองใหเกดการสอดประสานกนอยตลอดเวลา ซงในงานโครงการแลวหากผดพลาดไป จะไมมเวลาปรบแกไดเหมอนงานประจ า และสงทเปนงานหลกของกระบวนการในการจดการโครงการคอ เรองของการใชเวลาสวนใหญทผบรหารโครงการตองทมไปกบเรองของการควบคมโครงการ ทงกอนด าเนนการ (Preliminary Control) การควบคมระหวางด าเนนการ (Concurrent Control) และการควบคมหลงด าเนนการ (Feedback Control) เพอใหไดผลลพธตามทตองการ 3) จดการดานปจจยและสภาพแวดลอม (Factors and Contexts) : เปนการจดการดานการน าปจจยตาง ๆ เขาสกระบวนการด าเนนงาน (Inbound Logistics) ทผรบผดชอบจ าเปนตองเขาใจเงอนไข ของสภาพแวดลอมของโครงการอยางดยงอนเปนสงทใกลชดกบตวกระบวนการของโครงการมาก เชน การจดการทรพยากรมนษย (Human Resources) การจดการดานนตกรรมสญญาการจดซอ/จดหา/จดจาง วสดอปกรณเครองมอและเครองใชในการท างาน (Contract and Procurement Management) การจดระบบสารสนเทศหรอขอมลขาวสาร (Management Information System) ทจ าเปนตองใชในการจดการโครงการใหดทสด การตดตอสอสาร (Communication) รวมทงการจดการเกยวกบความเสยงและแกไขขอขดแยง (Risk and Conflict Management) ในสภาพแวดลอมของงานโครงการทงหมด กลาวไดวา ในการจดการโครงการเรมมาจากผบรหารหรอผจดการโครงการนนรบวตถประสงคมาจากผบรหารระดบสง หรอหนวยงานทจาง/มอบหมายใหท าผจดการโครงการไมสามารถก าหนดวตถประสงคเองไดขนอยกบเจาของโครงการเปนหลก ดงนนผจดการโครงการจงม หนาทดงเอาวตถประสงคมาก าหนดขอบเขตขอบงาน (Scope) และมความจ าเปนตองบรหารงานใหไดตามขอบเขตทเจาของโครงการตองการ ไดแกการก าหนดโครงสรางของงาน (Work and

Breakdown Structure : WBS) ทสามารถน าไปบรณาการกบหนวยงานแมได รวมทงตองสอดรบกบกลยทธของกจการนน ๆ ได และในขณะเดยวกน กจะตองใหรายละเอยดของงานในโครงการทงหมด

วระพล บดรฐ (2543) กลาววาการบรหารโครงการไดเนนใหน าเทคนคการใช วงจรคณภาพ PDCA โดยด าเนนการใน 2 ลกษณะ คอ 1) ใชในการเรมตนกจกรรม โดยเรมจากการตงเปาหมายดวยการวางแผน ( P) และน าแผนไปสการปฏบต (D) การตรวจสอบหรอประเมนผลการปฏบต (C) วาผลทไดเปนไปตามทคดไวมากนอยเพยงใด และน าผลจากการประเมนไปด าเนนตอตามความเหมาะสม ( A) หากผลทเกดขนเปนไปตามทวางแผน กจดท ามาตรฐานวธการนนเพอท ากจกรรมในลกษณะเดยวตอไป หากผลทเกดไมเปนไปตามแผน อาจจ าเปนตองมการปรบเปลยน ซงอาจเปลยนเปาหมาย หรอเปลยนวธการปฏบต และ 2) ใชในการแกปญหาโดยเรมจากการระบปญหาและคนหาแนวทางในการแกปญหาดวยการก าหนดแผน ( P) และลงมอแกปญหาตามแนวทางนนๆ (D) ซงอาจส าเรจหรอไมส าเรจ จงตองมการตรวจสอบผลลพธและประเมนวธการแกปญหาทเลอก (C) และเมอไดตรวจสอบแลวหากวธการนนเปนวธทถกตองกน ามาใชแกปญหาในอนาคตแตหากวธนนไมสามารถบรรลผลกจะตองคดวธการใหม หรอเรมตนระบปญหาใหม

แผนภาพท 4 การบรหารงานโดยใชวงจรคณภาพวงจรเดมมง (Plan-Do-Check-Act)

เปนกจกรรมพนฐานในการพฒนาประสทธภาพและคณภาพของการด าเนนงาน ซ ง

ประกอบดวยขนตอน 4 ขน คอวางแผน ปฏบต ตรวจสอบ ปรบปรงการด าเนนกจกรรม PDCA อยางเปนระบบใหครบวงจรอยางตอเนอง หมนเวยนไปเรอย ๆ ยอมสงผลใหการด าเนนงานมประสทธภาพ

และมคณภาพเพมขน โดยตลอดวงจร PDCA นไดพฒนาขนโดยดร.ชวฮารท ตอมาดร.เดมมงไดน ามาเผยแพรจนเปนทรจกกนอยางแพรหลาย PDCA เกดขนเสมอโดยมการด าเนนกจกรรมทครบวงจรบางไมครบวงจรบางแตกตางกน ตามลกษณะงานและและสภาพแวดลอมในการท างาน ในแตละองคกรจะมวงจร PDCA อยหลาย ๆ วงวงใหญสดคอวงทมวสยทศนและแผนยทธศาสตรขององคกรเปนแผนงาน (P) แผนงานวงใหญอาจครอบคลมระยะเวลาตอเนองกนหลายปจงจะบรรลผลการจะผลกดนใหวสยทศนและแผนยทธศาสตรขององคกรปรากฏเปนจรงไดจะตองปฏบต (P) โดยน าแผนยทธศาสตรมาก าหนดเปนแผนการปฏบตงาน ประจ าเปนของหนวยงานตาง ๆ ขององคกรแผนการปฏบตงานประจ าปจะกอใหเกดวงจร PDCA ของหนวยงานขนใหมหากหนวยงานมขนาดใหญมบคลากรทเกยวของจ านวนมากกจะตองแบงกระจายความรบผดชอบไปยงหนวยงานตางๆ ท าใหเกดวงจร PDCA เพมขนอกหลาย ๆ วงโดยมความเชอมโยงและซอนกนอยการปฏบตงานของหนวยงาน ทงหมดจะรวมกนเปน (D) ขององคกร นน ซงองคกรจะตองท าการตดตามตรวจสอบ (C) และแกไขปรบปรงจดทเปนปญหาหรออาจตองปรบแผนใหมในแตละป (A) เพอใหวสยทศนและแผนยทธศาสตร ระยะยาวนนปรากฏเปนจรงและท าใหการด าเนนงานบรรลเปาหมาย และวตถประสงครวมขององคกรไดอยางมประสทธภาพและมคณภาพขนตอนแตละขนของวงจร PDCA มรายละเอยดดงน การวางแผน (Plan) การวางแผนเปนเครองมอทส าคญยงของการบรหารทเปนระบบ มการวางรปแบบภาวะทตองการในอนาคตดวยการก าหนดแนวทางปฏบตหรอกจกรรมทเหนวาดทสดส าหรบความส าเรจตามทตองการการก าหนดขนตอนการท างาน ซงเปนงานตอเนองโดยตลอดในกระบวนการบรหาร และการจดการของหนวยงาน หรอของระบบการบรหารองคการทงระบบเพอใหการท างานบรรลวตถประสงคทตองการ ซงนกการศกษาหลายคนไดกลาวถงการวางแผนไวดงน สนานจตร สคนธทรพย (2543) ไดกลาวถงการวางแผนมขนตอนส าคญ 3 ขนตอนคอ 1) ขนการวางแผน ประกอบดวยขนตอนยอย คอ การประเมนความจ าเปน การก าหนดวตถประสงคและนโยบาย การก าหนดเปาหมายและงบประมาณ การก าหนดวธการการก าหนดวธประเมนผล และการจดท าแผนงานและโครงการ 2) ขนน าแผนไปปฏบต ประกอบดวยขนตอนยอย คอการเตรยมการกอนการด าเนนการ และการลงมอปฏบตตามแผนทวางไว และ 3) ขนประเมนผล ประกอบดวยขนตอนยอย คอ การประเมนผล การรายงานผล และการปรบแผน สวนชมศกด อนทรรกษ (2548) กลาววา กระบวนการวางแผนงานในโรงเรยนเปนกระบวนการทมความตอเนองกน ตงแตล าดบขนตอนกจกรรมรวมทงบทบาทหนาทและความสมพนธของผเกยวของทกฝาย ทงในรปหนวยงานรบผดชอบการวางแผนงานในโรงเรยน คณะกรรมการวางแผนและบคลากรทเกยวของกบการด าเนนการวางแผนในแตละขนตอนอยางเหมาะสมชดเจนและเปนระบบ ในการวางแผนงานนนจะตองมขนตอนทสมพนธกนอยางตอเนองและมระบบ คอ 1) ขนการเตรยม ซงประกอบดวยการท าความเขาใจกบผเกยวของกบแผนการจดเตรยมงบประมาณ เพอการด าเนนการและการแตงตงคณะกรรมการในการด าเนนการจดท าแผน 2) ขนวางแผน ประกอบดวยการวเคราะหขอมลสภาพปจจบน ปญหาขององคการ การ

จดล าดบส าคญของปญหา การท าแผนงานและโครงการทผสมผสานกนอยางเหมาะสม การน าเสนอแผนงานตอผเกยวของเพอขอความเหนชอบ 3) ขนการปฏบตตามแผน เปนการน าแผนไปสการปฏบตตามลกษณะกจกรรมทก าหนด โดยการประสานงานกบผรบผดชอบด าเนนการ รวมทงการตดตามเพอแกไขปญหาและอปสรรค และ 4) ขนการประเมนผล ปรบแผนและจดท าแผนใหม เปนการตดตามผลการปฏบตงานทงระหวางการด าเนนการและเมอสนสดโครงการ และน าผลการด าเนนงานมาวเคราะหเพอปรบปรงขอบกพรองหรอจดท าแผนการด าเนนการใหม ศภศกด พงษอนนต , อารยา เจรญกล และวณา โฆษตสรงคกล (2541) ไดกลาวถงองคประกอบในการด าเนนการวางแผนวาประกอบดวย 1) วตถประสงคและเปาหมาย วตถประสงค คอ ความตองการของแผนงาน ซงเปนแนวทางกวางๆ ในเชงคณภาพ ก าหนดวตถประสงคตองชดเจนและค านงถงสงเหลาน คอควรเรมจากการระบปญหาแลวแปลงปญหามาเปนวตถประสงคของแผน รถงสาเหตตาง ๆ ทสงผลใหเกดปญหาจากวตถประสงคตองสามารถก าหนดไดวาจะด าเนนการอะไร เพอบรรลตามจดมงหมายตองสามารถรไดวาตองการผลลพธอะไร ตองสามารถก าหนดมาตรการเพอใชวดผลส าเรจได โดยการเขยนวตถประสงคควรยดหลก SMART คอ

S (Specific) หมายถง ระบชดเจนมขอบเขตทแนชด M (Measurable) หมายถง สามารถวดและประเมนผลได A (Attainable) หมายถง สามารถบรรลได R (Realistic) หมายถง ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง T (Time) หมายถง มกรอบของเวลาก าหนดไว

โดยมเปาหมายคอความตองการตามแผนงานซงเปนแนวทางทเจาะจงเขยนในเชงปรมาณและสามารถวดผลไดชดเจน 2) วธด าเนนงาน คอกจกรรมหรองานตางๆทจ าเปนตองมการปฏบต เพอใหบรรลตามวตถประสงค และเปาหมายทตงไว กจกรรมทกกจกรรมทตองท าควรแยกแยะใหชดเจนก าหนดผรบผดชอบ และเวลาทเรมตนและสนสดของแตละกจกรรม รวมทงพจารณาถงขอไดเปรยบและขอเสยเปรยบทมในการด าเนนตามแผนดวย 3) ระยะเวลาในการด าเนนงาน คอ การระบระยะเวลาเรมตนของแผนงานจนถงเวลาสนสด ในกรณทแผนงานนนมหลายภารกจ กสามารถลงรายละเอยดระยะเวลาของแตละภารกจทตองปฏบตตามแผน วาแตละภารกจนนตองเรมตนและสนสดเมอใด 4) งบประมาณและทรพยากรทตองใช คอ การระบถงคาใชจายทงหมดทตองใชเพอด าเนนการตามแผนใหบรรลผล โดยรวมถงคาใชจายเกยวกบคนวสดอปกรณตางๆ และปจจยอนๆ ทเกยวของกบการด าเนนงานทงหมด 5) ผรบผดชอบ คอบคคลหรอหนวยงานทรบผดชอบตอความส าเรจของแผนงานนน 6) การตดตามผล คอ การบรหารและวางแผนตดตามความกาวหนาแผนเพอปองกนและแกไขปญหาอปสรรคตางๆ ทเกดขนระหวางการด าเนนงาน และ 7) ผลประโยชนท

คาดวาจะไดรบ คอ การระบและชถงขอดตาง ๆ ทจะไดรบจากการด าเนนการตามแผน ซงผลประโยชนทไดรบอาจอยในรปตวเงน หรอไมอยในรปตวเงนกได

ดานการปฏบตตามแผน (Do) หมายถง การท าความเขาใจ และมอบหมายงานให ผรบผดชอบไปปฏบต บนทกขอมล และด าเนนการแกปญหาเพอใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไวสถาบนวจยและพฒนาการเรยนร (2547) ไดกลาวถง แนวทางในการปฏบตตามแผนวาควรมขนตอนดงน 1) มการประชมชแจงแกคณะครในรายละเอยดถงแผนการด าเนนงาน เพอสรางความเขาใจรวมกนในการจดเตรยมกจกรรมหรอโครงการ 2) มการประสานการท างานกบผปกครองนกเรยน ชมชนเจาหนาทหนวยงานทเกยวของ เพอขอความรวมมอในการจดโครงการ 3) มการประสานงานทงภาครฐและเอกชนเพอขอรบการสนบสนนงบประมาณ และทรพยากรในการด าเนนการพฒนาโครงการ 4) มการพฒนา ปรบปรง โครงการใหมความเหมาะสม สอดคลองกบสภาพ ปญหาของนกเรยนมากทสด 5) มการจดเตรยมคร และบคลากรด าเนนงานรบผดชอบจดเตรยมโครงการอยางชดเจน และ 6) มการประชาสมพนธแจงใหนกเรยน และคณะครทราบถงโครงการ สรปไดวา การปฏบตตามแผน มแนวทางหรอขอบขาย คอมการวางก าหนดการด าเนนงาน มการประชมชแจงถงแนวทางในการด าเนนงาน มการประสานผทเกยวของรวมด าเนนงาน มการจดเตรยมบคลากร สถานทในการด าเนนงาน มการจดท าสอหรอคมอในการด าเนนงาน มการสรางเครอขายในการด าเนนงาน และมการประชาสมพนธถงกจกรรมและการด าเนนงาน ดานการตดตามตรวจสอบ (CHECK) หมายถง การตดตามการปฏบตงาน การปรบปรงแกไขเพอพจารณาความกาวหนาการด าเนนงานใหเปนไปตามแผนทก าหนดไว พรอมทงจดท ารายงานผลความกาวหนาของการปฏบตงาน ซงมผไดใหความหมายของการตดตามตรวจสอบ ไวดงน

กรมสามญศกษา (2544) ไดกลาววา ในการด าเนนกจกรรมจะตองมการตรวจสอบ เพอสรปรายงานผลการด าเนนงาน สถตการใชทรพยากรสารสนเทศทใหบรการเพอใหทราบความส าเรจในการด าเนนงานเปนระยะๆ ตลอดการด าเนนงานโดยวเคราะหวาประสบผลส าเรจหรอไม หรอยงมปญหาขอบกพรองอยางไร การตรวจสอบ ในการด าเนนงานโรงเรยนมขนตอนการตรวจสอบคอ 1) ก าหนดกรอบการตรวจสอบ 2) การตรวจสอบและ 3) การสรปผลและจดท ารายงาน ซงวธการและหลกการตรวจสอบตองอาศยขอมลทรวบรวมไว และใชหลายๆวธตองมหลกการและแนวทางในการตรวจสอบ คอ 1) ใหสอดคลองกบวตถประสงคทก าหนดไว 2) ควรกระท าอยางตอเนองและสม าเสมอ และ 3) คณคาของการตรวจสอบอยทการน าผลการตรวจสอบไปใชพฒนาและปรบปรงใหดขน และเพอแกปญหาและอปสรรคทแลวมา

สถาบนวจยและพฒนาการเรยนร (2547) กลาววาแนวทางในการตรวจสอบวาควรด าเนนการ คอ1) ก าหนดวตถประสงคการตรวจสอบและการประเมนผลโครงการทชดเจนสามารถปฏบตได 2) แตงตงคณะกรรมการครทมความรความสามารถในการตดตามตรวจสอบและประเมนผลการด าเนนงาน 3) สงเสรมการใชวธการตรวจสอบและประเมนผลเกยวกบสภาพปญหาโครงการท

หลากหลายและครอบคลม 4) จดท าเครองมอในการตรวจสอบประเมนผลการด าเนนงานทมประสทธภาพ 5) จดท าแผนการตดตามตรวจสอบและประเมนผลการด าเนนงานอยางตอเนอง 6) รวบรวมปญหาและบนทกปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะการด าเนนงานอยางตอเนอง 7)จดท าสถตขอมลและรายงานผลการด าเนนงานเปนประจ าหลงการด าเนนงานเสรจสน ในแตละปการศกษา และ 8) จดท ารายงานผลการด าเนนงานเปนเอกสาร เกยวกบสภาพ ปญหา ขอเสนอแนะ เพอรายงานโรงเรยนทราบ สรปวาการตดตามตรวจสอบทมประสทธภาพ ควร 1) มการก าหนดวตถประสงคการตรวจสอบและประเมนผลกจกรรม 2) มการตดตามผลการด าเนนงานในการพฒนาความร ความเขาใจ 3) มวธการใชแนวทางการตรวจสอบทหลากหลาย 4) มแผนการตดตามตรวจสอบ 5) มการรวบรวมปญหา อปสรรค ขอเสนอแนะการด าเนนงานอยางตอเนอง 6) มการจดท าขอมลสถตผลการด าเนนงาน และ7) มการจดท าการรายงานผลการด าเนนงาน

ดานการปรบปรงแกไขปญหา (ACT) เปนกจกรรมทมขนเพอแกไขปญหาทเกดขนหลงจากไดท าการตรวจสอบแลวการปรบปรงอาจเปนการแกไขแบบเรงดวนเฉพาะหนา หรอการคนหาสาเหตทแทจรงของปญหาเพอปองกนไมใหเกดปญหาซ ารอยเดม การปรบปรงอาจน าไปสการก าหนดมาตรฐานของวธการ ท างานทตางจากเดม เมอมการด าเนนงานตามวงจร PDCA ในรอบใหมขอมลทไดจากการปรบปรงจะชวยใหการวางแผนมความสมบรณและมคณภาพเพมขนไดดวย สถาบนวจยและพฒนาการเรยนร (2547) กลาววาการปรบปรงแกไขปญหา หมายถง การน าผลการตรวจสอบมาแกไขและพฒนาระบบ ซงอาจจะเปนสวนกระบวนการ วธการ หรอบนทกสวนใดสวนหนงใหดขนจนเปนระบบคณภาพทผดงไวจนเปนวฒนธรรมของการท างานเชงคณภาพขององคกรตอไป สวนแนวทางการปรบปรงแกไขกลาววาควรด าเนนการโดย 1) มการวเคราะหผลการประเมนการด าเนนงาน 2) จดใหมการประชมคณะท างานเพอสรปผลการด าเนนงาน 3) สงเสรมการมสวนรวมในการปรบปรงแกไข และวางแนวทางในการด าเนนงาน 4) สงเสรมใหมการศกษา และวจยประสทธภาพของการด าเนนงาน 5) สงเสรมใหมการน าผลการศกษา และวจยมาเปนขอมลพนฐานในการประกอบการตดสนใจ

สรปไดวา การปรบปรงแกไขปญหา หมายถง การก าหนดมาตรการแกไขปญหาและอปสรรคทด าเนนการแลวไมเปนไปตามแผน และด าเนนการปรบปรงแกไขปญหาในปจจบน และปองกนปญหาในอนาคตแลวจดท ามาตรฐานการปฏบตงานเพอใหเกดการพฒนาทเกดผลชดเจน ควรมการศกษาถงผลการด าเนนงานหรอกจกรรม เพอใหไดขอมลสารสนเทศมาใชเปนขอมลพนฐานในการตดสนใจพฒนางานตอไป โดยการด าเนนงานจะตองมรปแบบหรอแนวทางในการตดตาม ตรวจสอบและพฒนา ทดทสดคอ แนวทางการด าเนนงานตามระบบวงจรควบคมคณภาพ โดยสวนใหญน ามาใชใน 2 ลกษณะ คอ 1) ใชในการเรมตนกจกรรม และ 2) ใชในการแกปญหา

หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการประเมนประสทธภาพ ภารด อนนตนาว (2551) ใหความหมายของประสทธภาพ วาเปนการเปรยบเทยบทรพยากร

ทใชไปกบผลทไดจากการท างานวาใชไปอยางไร มากนอยแคไหน ใชโดยประหยดใหไดผลผลผลตตามเปาหมายทองคการคาดหวงอยางคมคาหรอไม โดยการเปรยบเทยบคาใชจายในการลงทนกบผลก าไรทไดรบ โดยการพจารณาประสทธภาพ 2 ระดบ คอ 1) ประสทธภาพของบคคล 2) ประสทธภาพขององคการ ซงใหความหมายทสมพนธกนดงน ประสทธภาพของบคคล หมายถง การทบคคลปฏบตงานอยางเตมความสามารถใชเทคนค หรอยทธวธในการท างานเพอใหไดผลงานทมปรมาณตามความตองการและมคณภาพเปนทนาพอใจโดยสนเปลองคาใชจาย พลงงาน และเวลานอย เปนบคคลทมคณภาพและปรมาณของผลงาน มวธการท างานใหไดผลดยงขนอยเสมอ ประสทธภาพขององคการ หมายถง การทองคการสามารถด าเนนงานตาง ๆ ตามภารกจหนาทโดยใชทรพยากร ปจจยตาง ๆอยางคมคาทสด มการสญเปลานอยทสดมลกษณะการด าเนนงานไปสวตถประสงคไดอยางดโดยประหยดทงเวลา ทรพยากรและก าลงคน ไพนรนทร ไพธรรมโขตวฒน (มปป.www.iothaiclub.in.th) ใหความหมายวา ประสทธภาพ หมายถง การใชทรพยากรทมอยอยางคมคาเพอใหไดมาซงผลงานหรอผลก าไร หรอไดผลลทธตามทตองการ ซงจะเนนปจจยน าเขา กลาวโดยสรป ประสทธภาพ คอ ภาวะหรอความสามารถทจะท าใหเกดผลในงาน เมอใชกบบคคล หมายถงความสามารถในการท างานไดด รวดเรว เสรจตรงเวลา เมอใชกบองคการ หมายถงระบบการด าเนนงานหรอกระบวนการด าเนนงานทท าใหเกดความส าเรจเปนอยางด สวนประสทธผล คอผลส าเรจทเกดขนตามเปาหมาย รวมทงผลลพธทเกดขนไดแกความพงพอใจของผเกยวของ คณลกษณะทดของผรบบรการ หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการประเมนประสทธผล

ในการบรหารจดการของหนวยงานจ าเปนตองมการวดความส าเรจ โดยในทฤษฏเปดมองคประกอบคอ ปจจยน าเขา กระบวนการ และผลผลตทประกอบดวยกระบวนการภายใน 5 กระบวนการ ไดแก การเรยนการสอน โครงสราง บคลากร วฒนธรรมและการปกครอง และสภาพแวดลอมภายนอกของสถานศกษา การวดความส าเรจของการบรรลเปาหมายเปนการวดประสทธภาพและประสทธผลทเกยวพนกบผลงานทพงประสงค ซงมผใหความหมายไวดงน

สารานกรมเสร (Wikipedia) ใหความหมาย วาเปนขดความสามารถในการด าเนนงานหรอการผลตทลดการสญเสย คาใชจาย แรงงาน หรอความพยายามตาง ๆ สวนประสทธผลใหความหมายวา เปนขดความสามารถในการบรรลความส าเรจตามเปาหมาย หรอผลสมฤทธ

วทยา ดานธ ารงกล (2546 อางใน ภารด อนนตนาว , 2551) ใหความหมายวาคอความสามารถในการเลอกเปาหมายทเหมาะสมและบรรลเปาหมายนนๆ ฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel 1991 อางใน ธร สนทรายทธ , 2551) กลาววาประสทธผลขององคกร หมายถง การทผบรหารสามารถใชภาวะผน าเปนศนยรวมในการจดการศกษาท าใหครและนกเรยนเกดความพงพอใจ เปนผลท าใหการด าเนนงานของโรงเรยนมประสทธผลสอดคลองกบวตถประสงคทงในเรอง ผลสมฤทธ ทศนคตทางบวกของนกเรยน การปรบตวเขากบสงแวดลอมของนกเรยน รวมถงการแกปญหาภายในโรงเรยน

กบสน และคณะ Gibson and Others , 1982 อางในภารด อนนตนาว (2551) ชใหเหนเกณฑของความมประสทธผลขององคการวาม 5 ตวบงช คอ 1) การผลต 2) ประสทธภาพ 3) ความพงพอใจ 4) การปรบเปลยน 5) การพฒนา

รอบบนส (Robbins , 1990 ในภารด อนนตนาว , 2551) ไดเสนอแนวทางการประเมนประสทธผลองคการ ไว 4 แนวทางคอ1) แนวทางการบรรลเปาหมาย (The Goal-Attainment Approach) เปนการสรางเพอใหบรรลตามเปาหมายเฉพาะโดยเนนทผล (ends) มากกวาวธการ(means) โดยมฐานคต (assumption) ของแนวทางวาองคการตองมเปาหมายแนนอน (ultimate goals) เปาหมายชดเจนเปนทเขาใจตรงกน เปาหมายมจ านวนไมมาก มความสอดคลองกน และวดความกาวหนาได 2) แนวทางเชงระบบ (The System Approach) มองในมตขององคการทเปนระบบตองการปจจย มกระบวนการเปลยนปจจยและมผลผลตตองรกษาเสถยรภาพละสมดล หมายถง ความสามารถขององคการในการจดทรพยากร การรกษาเสถยรภาพและความสมดลของระบบภายในองคกรและการมปฏสมพนธอยางประสบผลส าเรจกบสภาพแวดลอมภายนอก ซงแนวทางนเนนทวธการ (means) 3) แนวทางเชงกลยทธกลมทเกยวของ (The Strategic Constituencies Approach) ประสทธผลขององคกรตามแนวทางน คอระดบความสามารถขององคการในการตอบสนองความตองการของกลมทเกยวของในสภาพแวดลอมขององคการ ซงคลายคลงกบแนวทางเชงระบบ แตแนวทางนจะพจารณาสภาพแวดลอมเฉพาะสวนทเกยวของกบการอยรอดขององคการ คอกลมทใหการสนบสนนองคการใหอยรอดและ 4) แนวทางการแขงขนคณคา (The competing-Values Approach) เปนกรอบแนวคดบรณาการในการศกษาประสทธผล โดยมฐานคต คอประสทธผลขององคการจะมความเปนอตนย ขนอยกบคานยมความชอบและความสนใจของผประเมนคาดวาจะท าใหการประเมนประสทธผลองคการเหมาะสมยงขน โดยก าหนดองคประกอบทวไปของเกณฑประสทธผลขององคการ เปนพนฐานในการก าหนดคณคาทแขงขนเพอทจะก าหนดรปแบบประสทธผลทมลกษณะเฉพาะ

กมลวรรณ ชยวานชศร (อางในภารด อนนตนาว , 2551) ไดศกษาประสทธผลของโรงเรยนเอกชนโดยพฒนาขนจากดชนการรบรประสทธผลของโรงเรยนของมสเกลและคณะ (Miskel and Other,1983) โดยวดประสทธผลองคการของโรงเรยน 4 มตคอ 1) ความสามารถในการผลตนกเรยน

ใหมผลสมฤทธทางการเรยนสง หมายถงการทครใหญและครในโรงเรยนสามารถด าเนนการบรหารและจดการเรยนการสอนใหนกเรยนสวนใหญมผลสมฤทธทางการเรยนด โดยพจารณาจากเกรดเฉลย จ านวน รอยละของนกเรยนทสามารถศกษาตอในระดบทสงขน ความสามารถทางดานวชาการของนกเรยน และความสามารถในการจดการเรยนการสอนของคร 2) ความสามารถในการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก หมายถงการทครใหญและครสามารถบรหาร อบรมคณธรรม จรยธรรมของนกเรยนนอกเหนอจากการเรยนการสอน ใหนกเรยนมคณธรรม จรยธรรม มระเบยบวนยทด รจ กตนเองมเจตคตทดตอการเรยนเปนทพอใจของผปกครอง 3) ความสามารถในการปรบเปลยนและพฒนาโรงเรยน หมายถงความสามารถของครใหญและครในโรงเรยนทรวมกนเปลยนแปลงวธด าเนนงานทงดานและการเรยนการสอนเพอใหโรงเรยนกาวหนาทนกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง โดยพจารณาจากลกษณะการยอมรบของครตอการเปลยนแปลงในดานตาง ๆทงการบรหาร และการเรยนการสอน ความสามารถ ความรวดเรวของครตอการพฒนาหรอปรบเปลยนวธการด าเนนการของตน ความกระตอรอรนของครทจะปรบปรงพฒนาการเรยนการสอนตลอดจนผลสมฤทธทไดจากการปรบปรงหรอพฒนาโรงเรยนและ 4) ความสามารถในการแกปญหาภายในโรงเรยน หมายถง ความสามารถของครใหญและครในโรงเรยนทรวมกนแกปญหาตาง ๆ ทงดานการเรยนการสอน การปกครองนกเรยน และงานรบผดชอบอน ๆ เพอใหสามารถปฎบตงานไดบรรลวตถประสงคของโรงเรยน หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวกบความพงพอใจ ความพงพอใจ หรอความพอใจ ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา “Satisfaction”ซงมผใหความหมายของความพงพอใจ ดงน สมศกด คงเทยง และอญชล โพธทอง (2542) กลาววา 1) ความพงพอใจเปนผลรวมของความรสกของบคคลทเกยวของกบระดบความชอบหรอไมชอบตอสภาพตางๆ 2) ความพงพอใจเปนผลของทศนคตทเกยวของกบองคประกอบตางๆ 3) ความพงพอใจในการท างานเปนผลมาจากการปฏบตงานทดและส าเรจ จนเกดเปนความภาคภมใจและไดผลตอบแทนในรปแบบตางๆ ตามทหวงไว มนตร เฉยบแหลม (2544) ใหความหมายของความพงพอใจวาเปนความรสกหรออารมณของบคคลทมความสมพนธกบสงเรา ตางเปนผลตอเนองจากการทบคคลประเมนผลสงนนแลวพอใจตองการ หรอดอยางไร

ศภสรา โททอง (2547) สรปวา หมายถงความรสกนกคด ความรสกชอบ ความพอใจหรอเจตคตทดของบคคลทมตอการท างาน หรอการปฏบตกจกรรมในเชงบวก

อรอนงค ค าปลอง (2549) สรปวา ความพงพอใจเปนเรองทเกยวของกบอารมณ อนเปนผลเนองมาจากสงเรา ท าใหแสดงพฤตกรรมออกมาในลกษณะของความชอบ ความพอใจทจะเลอกทจะปฏบต ดงนนในการจดการเรยนการสอน การท าใหผเรยนเกดความพงพอใจในการเรยนการสอนจงนบวาเปนสงส าคญทจะท าใหผเรยนเกดการเรยนรไดดยงขน

นจญมย สะอะ (2550) สรปวา ความพงพอใจคอความรสกหรอเจตคต ในดานบวกของบคคลทไดรบการตอบสนองทางประสาทสมผสทง 5 ของสงรอบขางทงในดานวตถและจตใจ ท าใหมผลตอความรสกนกคด ความรสกชอบ ยนด เตมใจ พอใจ หรอมเจตคตทด ในทนความพงพอใจตอการจดการเรยนร หมายถง ระดบความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน กาญจนา อรณสขรจ ( 2546) กลาววา ความพงพอใจของมนษยเปนการแสดงออกทางพฤตกรรมทเปนนามธรรม ไมสามารถมองเหนเปนรปรางได การทเราจะทราบวาบคคลมความพงพอใจหรอไม สามารถสงเกตโดยการแสดงออกทคอนขางสลบซบซอน และตองมสงทตรงตอความตองการของบคคล จงจะท าใหบคคลเกดความพงพอใจ ดงนนการสรางสงเราจงเปนแรงจงใจของบคคลนนใหเกดความพงพอใจในงานนน Carnpbell ( 1976 อางถงใน วาณ ทองเสวต , 2548) กลาววา ความพงพอใจเปนความรสกภายในทแตละคนเปรยบเทยบระหวางความคดเหนตอสภาพการณทอยากใหเปนหรอคาดหวง หรอรสกวาสมควรจะไดรบ ผลทไดจะเปนความพงพอใจหรอไมพงพอใจเปนการตดสนของแตละบคคล Domabedian (1980 , อางถงใน วาณ ทองเสวต , 2548 ) กลาววา ความพงพอใจของผรบบรการ หมายถง ผบรการประสบความส าเรจในการท าใหสมดลระหวางสงทผรบบรการใหคากบความคาดหวงของผรบบรการ และประสบการณนนเปนไปตามความคาดหวง Benjamin B. Wolman (1973) ไดใหความหมายของความพงพอใจไววาหมายถง ทาททวๆ ไปทเปนผลมาจากทาททมตอสงตางๆ 3 ประการ คอปจจยทเกยวกบกจกรรมปจจยทเกยวกบบคคลและลกษณะความสมพนธระหวางกลม จากความหมายทกลาวมาทงหมด สรปวา ความพงพอใจเปนความรสกของบคคลในทางบวกความชอบ ความสบายใจ ความสขใจตอสภาพแวดลอมในดานตาง ๆ หรอเปนความรสกทพอใจตอสงทท าใหเกดความชอบ ความสบายใจ และเปนความรสกทบรรลถงความตองการ

แนวคดและทฤษฎความพงพอใจในการปฏบตงาน การจดกจกรรมการเรยนการสอนจะประสบความส าเรจไดนน ปจจยส าคญประการหนงก คอความพงพอใจในการเรยนของนกเรยน ความพงพอใจเปนองคประกอบทชวยสงเสรมใหเกดการเรยนรทด ซงเปนสงทครควรสรางใหเกดขนในตวของผเรยนตงแตเรมตน เพราะจะท าใหเกดการเรยนร ตอบทเรยนนนไดเปนอยางด ส าหรบสงทเปนปจจยทสงผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานนน นกวชาการหลายทานไดใหแนวคดและทฤษฎไวหลากหลาย ซงโดยรวม ความพงพอใจ หมายถง สงทจะกระตนใหผ เรยนท างานทไดรบมอบหมาย หรอตองการปฏบตใหบรรลผลตามวตถประสงค ครผสอนซงในปจจบนเปนเพยงผอ านวยความสะดวก หรอใหค าแนะน าปรกษา จงตองค านงถงความพอใจในการเรยนร การท าใหผเรยนเกดความพงพอใจในการเรยนร หรอการปฏบตงานมแนวคด

พนฐานทตางกน 2 ลกษณะ คอ 1)ความพงพอใจไปสการปฏบตงาน การตอบสนองความตองการของผปฏบตงานจนเกดความพงใจ จะท าใหเกดแรงจงใจในการเพมประสทธภาพการท างานทสงกวาผไมไดรบการตอบสนอง และ 2) ผลการปฏบตงานน าไปสความพงพอใจ ความสมพนธระหวางความพงพอใจและผลการปฏบตงานจะถกเชอมโยงดวยปจจยอนๆ ผลการปฏบตงานทจะดน าไปสการตอบแทนทเหมาะสมซงในทสดการตอบสนองความพงพอใจ ผลการปฏบตงานยอมไดรบการตอบสนองในรปของรางวลหรอผลตอบแทนซงแบงออกเปนผลตอบแทนภายใน (Intrinsic Rewards) และผลตอบแทนภายนอก (Extrinsic Rewards) โดยผานการรบรเกยวกบความยตธรรมของผลตอบแทน ซงเปนตวบงชปรมาณของผลตอบแทนทผปฏบตงานไดรบ นนคอความพงพอใจในงานของผปฏบตจะถกก าหนดโดยความแตกตางระหวางผลตอบแทนทเกดขนจรง และการรบร เรองเกยวกบความย ตธรรมของผลตอบแทนทรบรแลวความพงพอใจยอมเกดขน พงษพนธ พงษโสภา (2542) กลาวถง การสรางความพงพอใจในการเรยนการสอนไววา 1) ครควรศกษาความตองการของผเรยนแตละวย และจดเนอหาวชาไดสนองความตองการของผเรยน เนอหาทสอนควรเกยวของกบชวตจรง และมความหมายส าหรบผเรยน 2) กอนเรมบทเรยน 3) ครควรมวธการน าเขาสบทเรยน เพอดงความสนใจ และแจงใหผเรยนทราบถงจดมงหมายของการเรยนร 4) ครควรแนะน าใหผเรยนฝกการวางเปาหมายในการเรยนส าหรบตนเอง เพราะคนทเรยน หรอท างานอยางมเปาหมายจะกระท าดวยความตงใจ 5) ในบรรยากาศของการเรยนการสอน ควรมการถาม การอภปรายและท างานรวมกน เพอใหเดกเกดความกระตอรอรนฝกความเปนผฟงทดและทการยอมรบซงกนและกน 6) ใชวธการเสรมแรงตามความเหมาะสมและความจ าเปน เพอใหผเรยนมพฤตกรรมทพงปรารถนา และบางครงอาจลดพฤตกรรมทไมพงประสงค ทงนเพราะรางวลค าชมเชยการยม การพยกหนา การใหความสนใจ นบวาเปนการเสรมแรงทมอทธทลตอผเรยนเปนอยางมาก 7) ใชการทดสอบ การทดสอบจะเปนเครองกระตนใหผเรยนตนตว เตรยมพรอมและเอาใจใสตอการเรยนอยตลอดเวลา8) แจงผลการสอบใหผเรยนทราบอยางทนทวงท เพอใหผเ รยนไดทราบวาสงทเรยนรไปนนมความเขาใจมากนอยเพยงใด และมขอบกพรองทจ าเปนตองปรบปรงแกไขหรอไมซงวธการนจะท าใหผเรยนตองเอาใจใสตดตามเนอหาอยตลอดเวลาการพาผเรยนออกไปศกษานอกสถานท หรอ วทยากรภายนอกใหความร ซงถอวาเปนแนวทางหนงทสรางแรงจงใจในการเรยนรของผเรยน และ 9) การตดตามผลการท างานทมอบหมายใหผเรยนปฏบต เพอดความส าเรจของงานนบวาเปนสงจ าเปนส าหรบการเรยนการสอนของคร เพราะความส าเรจทเกดขนกบผเรยนในแตละครงเมอไดรบความสนใจจากครผสอน จะเกดความพงพอใจ และก าลงใจทจะเรยนรในคราวตอไป การวดความพงพอใจท าไดหลายวธไดแก 1) การใชแบบสอบถาม 2) การสมภาษณ และ 3) การสงเกต ซงแตละวธ ควรมลกษณะ 1) ความถกตอง ในการท างานจะตองวดสงทมงหมายจะวดค าถามตางๆ จะตองมความสมพนธระหวางกนสงมาก 2) ความเชอถอได แบบสอบวดความพงพอใจในการท างานจะตองไดผลลพธทแนนอนและมค าถามหลายขอทวดแตละลกษณะของความพงพอใจในการ

ท างาน 3) เนอหา แบบสอบวดความพงพอใจในการท างานจะตองระบปจจยทกระทบตอชวตการท างานและมประสทธภาพขององคกร และ 4) ภาษา ค าถามทจะถามตองชดเจน ไมคลมเครอ ความพงพอใจจะน าไปสความภาคภมใจ และการปรบปรงพฒนางานให เปนไปตามวตถประสงคยงขน จงมนกการศกษาไดศกษาเกยวกบความพงพอใจไวหลายแงมม ไดแก บญเรยง ขจรศลป (2539) ไดใหทรรศนะวา ทศนคตหรอเจตคตเปนนามธรรมเปนการแสดงออกคอนขางซบซอน จงเปนการยากทจะวดทศนคตไดโดยตรง แตเราสามารถทจะวดทศนคตไดโดยออม โดยวดความคดเหนของบคคลเหลานนแทนฉะนน การวดความพงพอใจกมขอบเขตทจ ากดดวย อาจมความคลาดเคลอนขนถาบคคลเหลานนแสดงความคดเหนไมตรงกบความรสกทจรง ซงความคลาดเคลอนเหลานยอมเกดขนไดเปนธรรมดาของการวดโดยทว ๆ ไป ภนดา ชยปญญา (2541) กลาววา การวดความพงพอใจสามารถท าไดหลายวธ คอ 1) การใชแบบสอบถาม เพอตองการทราบความคดเหนซงสามารถกระท าไดในลกษณะก าหนดค าตอบใหเลอก หรอตอบค าถามอสระ ค าถามดงกลาว อาจถามความพอใจในดานตาง ๆ 2) การสมภาษณ เปนวธการวดความพงพอใจทางตรง ซงตองอาศยเทคนคและวธการทดจะไดขอมลทเปนจรง และ 3) การสงเกต เปนวธวดความพงพอใจ โดยการสงเกตพฤตกรรมของบคคล ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผลตอบแทน ภายในหรอรางวลภายใน เปนผลดานความรสกของผเรยนทเกดแกตวผเรยนเอง เชน ความรสกตอความส าเรจทเกดขนเมอสามารถเอาชนะความยงยากตางๆ และสามารถด าเนนงานภายใตความยงยากทงหลายไดส าเรจ ท าใหเกดความภาคภมใจ ความมนใจ ตลอดจนไดรบการยกยองจากบคคลอน สวนผลตอบแทนภายนอก เปนรางวลทผอนจดหาใหมากกวาทตนเองใหตนเอง เชน การไดรบการ ยกยอง ชมเชย จากครผสอน พอแม ผปกครอง หรอแมแตการคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนในระดบทนาพอใจ ครผสอนทตองการใหกจกรรมการกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญบรรลผลส าเรจ จงตองค านงถงการจดบรรยากาศและสถานการณ รวมทงสออปกรณการเรยนการสอนทเอออ านวยตอการเรยนร เพอตอบสนองความพงพอใจของผเรยนใหมแรงจงใจในการท ากจกรรมจนบรรลวตถประสงค ซงการสรางความพงพอใจในการเรยนการสอนนน เปนสวนส าคญทครผสอนน ามาใชในการปรงกระบวนการเรยนการสอน สอการเรยนใหสอดคลองกบความตองการของนกเรยน เพราะความพงพอใจเปนสงทกระตนใหนกเร ยนเหลานนเกดความตงใจทจะบรรลความส าเรจในการเรยน ควรพจารณาเลอกใชใหเหมาะสมตามวตถประสงคของการวดความพงพอใจ การวดความพงพอใจ ตองใหถกตอง เชอถอไดจงมนกการศกษาใหความสนใจศกษาอยางหลากหลาย ดงน

ศรวรรณ สรพทไธวรรณ (2547) ไดศกษาคณลกษณะของบณฑตทมผลตอการจางงาน สรปวานายจาง/ผประกอบการพงพอใจตอคณลกษณะของบณฑต เรยงตามล าดบคอ ดานคณธรรมจรยธรรม และมนษยสมพนธ ดานความรบผดชอบตอจรรยาบรรณวชาชพ และดานความรความสามารถ

วทยาลยเทคนคภเกต (2554) ไดส ารวจความพงพอใจของสถานประกอบการทมตอคณลกษณะอนพงประสงคดานคณธรรม จรยธรรมและจรรยาบรรณในวชาชพ ของผส าเรจการศกษาวทยาลยเทคนคภเกต ประจ าปการศกษา 2553 พบวา คณลกษณะดานคณธรรมจรยธรรมและจรรยาบรรณทสถานประกอบการพงพอใจมากทสดคอ กรยามารยาท สภาพออนนอม สามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมไดด มความรตรงและเพยงพอกบสาขาวชาทจบ สาขาวชาทสถานประกอบการพงพอใจและตองการมากทสดคอ สาขาวชาเทคโนโลยเหมองแรและสงแวดลอม ธระวฒน จนทก และคณะ (2556) ไดส ารวจภาวะการมงานท าและความพงพอใจตอผใชบณฑตคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร พบวา มความพงพอใจตอคณลกษณะของบณฑตดานคณธรรม ดานทกษะทางปญญา ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ และดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข ในระดบมากทสด

สเทว คงคณ (2556,บทคดยอ) ไดศกษาความพงพอใจของสถานประกอบการทมตอนกศกษาฝกประสบการณวชาชพ ของมหาวทยาลยราชภฎศรสะเกษ พ .ศ.2556 พบวา สถานประกอบการพงพอใจทง 3 ดานคอ ดานคณธรรมจรยธรรมมากทสด รองลงมาคอ ดานทกษะและดานความร หลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวกบผลการปฎบตงานทเปนเลศ สถาบนเพมผลผลตแหงชาต (2545) สรปวา วธการทเปนเลศหรอ Best Practice เปนค าทมความหมายในเชงเปรยบเทยบ ซงหมายถงแนวทางหรอวธการปฏบตในเรองตางๆทน าองคกรไปสความส าเรจ และบรรลจดมงหมายไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล Best Practice ชวยใหผประกอบการสามารถลดเวลาในการปรบปรงประสทธภาพองคกรไดโดยศกษาจาก Best Practiceขององคกรตางๆและน าไปประยกตใชใหเหมาะสม วจารณ พานช (2548) ไดใหแนวคดเกยวกบ Best Practice วา วธท างานทเปน Best Practice คอ วธท างานทเกดผลงานในลกษณะทนาภมใจ นาชนชม ผลสมฤทธสง ประสทธภาพสงหรอคณภาพสง องคกรขนาดใหญตองหา Best Practice ของการท างานเรองตางๆมาก าหนดเปนมาตรฐานการท างาน จดใหมการแลกเปลยนเรยนรระหวางทมเจาของ Best Practice กบทมอนๆ ใหทมอนๆสามารถปฏบตงานมาตรฐานไดและยงกวานน ตองสงเสรมใหมการพฒนา Best Practice ใหมขน ใหเปนวธการทดกวาเดมจนเปนวงจรเรอยไปไมมทสนสด ซง ม 3 แนวทางคอ 1) การเสาะหา มเกณฑในการคดเลอก ตองคดเลอกอยางตรงไปตรงมา 2) เปน Best Practice ทเกดขนจากกลม มเรองราวของกระบวนการพฒนางานผานความยากล าบาก(ลมเหลว)มการฝาฟนจนกวาจะบรรลผล มเรองราวใหเลาเพอสะทอนวธคด วธปรกษาหารอ ดงเอาความรฝงลกจากสมาชกกลม และคนควา ความรจากภายนอกมาใชงาน 3) ในการประชมเสนอผลงานตองเตรยมตว และกระตนใหมการซกถามแลกเปลยนกนใหมาก และมผทรงคณวฒคอยกระตน การแลกเปลยนเรยนรและชประเดนเพอ

ยกระดบความรโดยการใชค าถาม ซงถอวาเปนสงทมคณคาตอการเรยนรของสถานศกษาและผเกยวของกบการพฒนาคณภาพ สามารถท าใหเกดขนไดหลายชองทาง ซง 1) เกดจากบคคล อนมาจากการเรยนรหรอประสบการณ เปาหมายของหนวยงานท คาดหวงความส าเรจ ผปฏบตงานเรยนรจากการปฏบต รเรมสรางสรรค แกปญหาการท างาน เสนอแนะวธการท างาน อาจเกดแนวคด การรบรจากขอแนะน าของผบรหาร วทยากร เพอน รวมงาน หนวยงานอน และผรบบรการ กอใหเกดการสรางสรรควธการใหมหรอวธการทดกวา 2) เกดจากปญหาอปสรรคในการปฏบตงานทไมเปนไปตามเปาหมาย ความกดดน ของผรบบรการ การแขงขน การขบเคลอนนโยบายขององคกร ภาวะขอจ ากดของทรพยากร ภาวะวกฤตท าใหมการแสวงหาแนวทาง กระบวนการ วธการทดกวา เพอใหไดผลส าเรจสงสด และ 3) เกดจากแรงขบเคลอนการพฒนา คนหาวธการใหม สรางความพงพอใจของ ผรบบรการ เสรมสรางประสทธภาพขององคกร บรชย ศรมหาสาคร (2548) ใหความหมาย วา Best Practice คอวธปฏบตทเปนเลศ ในการท าสงใดสงหนง ซงเปนผลมาจากการน าความรไปปฎบตจรง แลวสรปความรและประสบการณนนเปนแนวปฏบตทดทสดของตนเอง

David Garvin (อางถงในบญด บญญากจ และคณะ 2547) กลาววา การจดการความรเปนเรองส าคญทท าใหเกดการเรยนร และประยกตใชความร รวมทงแปลงความรของคนไป เปนความรขององคกร การจะเปนองคกรแหงการเรยนรนน จะตองมทกษะใน 5 ดาน ไดแก 1) การแกปญหาอยางเปนระบบ 2) การทดลองศกษาหาแนวทางใหมๆ 3) การเรยนรจากประสบการณในอดต 4) การเรยนรจากวธปฏบตทเปนเลศของคนอนและ 5) การถายทอดความรอยางรวดเรวและมประสทธภาพทวทงองคกร ซงจะเหนวา Best Practice เปนสงทมความส าคญ เพราะเปน 1 ใน 5 ของทกษะในองคกรแหงการ เรยนร จากแนวคดการเกดขนของการปฏบตทเปนเลศ จะเหนวา การด าเนนงานใดๆ กตามของแตละหนวยงาน ผน าองคกร หรอผบรหารการศกษาจะตองเปนผรทนตอการเปลยนแปลงหรอการแขงขนจดประกายการพฒนาเรมมการปรบเปลยนแนวความคด แนวทางปฏบตใหกบผรวมงานไดทราบแนวทางการด าเนนงานเพอรวมกนแสวงหาแนวทางในการพฒนางานหรอพฒนาองคกรของตนใหกาวทนตอการเปลยนแปลงหรอการแขงขน ขนตอนในการด าเนนงานของ Best Practices สมพร เพชรสงค (2548) ไดกลาวถงขนตอนของการด าเนนงานของ Best Practices วาม 7 ขนตอนคอ 1) การวเคราะหภารกจทแทจรงของหนวยงาน 2) การศกษาวเคราะหสภาพของหนวยงาน เชน ใชวธการส ารวจ การระดมความคดการใช SWOT 3) การก าหนดภาพความส าเรจในอนาคตจดท ารปแบบ วธด าเนนงาน 4) การปฏบตตามแบบวธการ อาจจะเรมทดลองน ารองตรวจสอบ ประเมนผลอยางตอเนองเปนระยะ ๆ 5) ประเมนผลวเคราะหเปรยบเทยบดานขนตอนระยะเวลา

งบประมาณและผลทไดรบกบวธการเดม ) ปรบปรง พฒนาและขยายผลการน าไปใชในหนวยงานใหกวางขวางยงขน และ 7) การบนทกเขยนรายงานใชเปนมาตรฐานในการปฏบต นอกจากทง 7 ขนตอนแลวสามารถจะด าเนนงานไดอกหลายกระบวนการ เชน ตามแนวทางวงจรเดมมง (Deming circle) ซงประกอบดวย P : การวางแผน D : การปฏบตตามแผน C : การตรวจสอบและประเมนผล A : การปรบปรงพฒนา ก าหนดกจกรรมใหม จะเหนไดวาแนวคดของ การปฏบตทเปนเลศหรอ Best Practices นน เปนกระบวนการด าเนนงานทเปนระบบซงสถานศกษาตองมการวางแผนการด าเนนงาน รวมคด รวมท า รวมรบผดชอบผลการด าเนนงานทเกดขน

การปฏบตทเปนเลศทเกดจากการจดการศกษาเพอการมงานท าของโรงเรยนนครศรธรรมราชปญญานกล จงหวดนครศรธรรมราช

ส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ไดเลงเหนความส าคญของการจดการศกษาทสงเสรมผเรยนทมความตองการจ าเปนพเศษใหมงานท า เนองจากนกเรยนกลมนควรไดรบการเตรยมอาชพตามความถนดและความสามารถของนกเรยนแตละคน เพอใหนกเรยนมความรพนฐานดานงานอาชพ สามารถประกอบอาชพไดในสงคมและไมเปนภาระแกครอบครว จงไดก าหนดแนวทางการจดการศกษาเพอการมงานท า เพอใหผเรยนทไดรบการศกษาทมคณภาพมความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต มทกษะในการท างาน และการด ารงชวตอยางมความสขทสนองตอนโยบายและยทธศาสตรการจดการศกษาเพอการมงานท าของส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ซงไดก าหนดไว 4 แนวทาง (ส านกบรหารงานการศกษาพเศษ , 2556) โดยจดใหนกเรยนไดเรยนวชาอาชพตามแนวทางนในชนมธยมศกษาปท 1-6 ในกลมทกษะอาชพซงเปนกลมทกษะการเรยนรทชวยพฒนาใหผเรยนมความร ความเขาใจ มทกษะพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวตและรเทาทนการเปลยนแปลงสามารถน าความรเกยวกบการด ารงชวตดานอาชพมาใชประโยชนในการท างานอยางมความคดสรางสรรค และมเจตคตทดตอการท างาน สามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางพอเพยง และมความสข โดยไดก าหนดคณภาพของผเรยนเกยวกบงานอาชพไวดงน คณภาพผเรยนเมอจบการศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 3

1. เขาใจกระบวนการท างานทมประสทธภาพ ใชกระบวนการกลมในการท างาน ม ทกษะการแสวงหาความร ทกษะกระบวนการแกปญหาและทกษะการจดการ มลกษณะนสยการ ท างานทเสยสละ มคณธรรม ตดสนใจอยางมเหตผลและถกตอง และมจตส านกในการใชพลงงาน ทรพยากรและสงแวดลอมอยางประหยดและคมคา

2. เขาใจแนวทางการเลอกอาชพ การมเจตคตทดตอและเหนความส าคญของการประกอบ อาชพ วธการหางานท า คณสมบตทจ าเปนส าหรบการมงานท า วเคราะหแนวทางเขาสอาชพ มทกษะพนฐานทจ าเปนส าหรบการประกอบอาชพ และประสบการณตออาชพทสนใจ และประเมนทางเลอก ในการประกอบอาชพทสอดคลองกบความร ความถนด และความสนใจ

คณภาพผเรยนเมอจบการศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 6 1. เขาใจวธการท างานเพอการด ารงชวต สรางผลงานอยางมความคดสรางสรรค ม

ทกษะการท างานรวมกน ทกษะการจดการ ทกษะกระบวนการแกปญหา และทกษะการแสวงหาความร ท างานอยางมคณธรรม และมจตส านกในการใชพลงงานและทรพยากรอยางคมคาและยงยน 2. เขาใจแนวทางสอาชพการเลอก และใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมกบอาชพประสบการณในอาชพทถนดและสนใจและมคณลกษณะทดตออาชพ การจดการเรยนรของทกษะอาชพ กลวธการจดการเรยนรเปนหวใจส าคญของการพฒนาผเร ยนใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนรส าหรบกลมทกษะอาชพ แนวความคดหลกของกลวธการเรยนรมดงน 1. จดการเรยนรใหครบองครวมของการพฒนาตามศกยภาพของผเรยนคอผเรยนตองมทงความร ทกษะ/กระบวนการ คณธรรม จรยธรรมและคานยม 2. การจดการเรยนรตองก าหนดเปนงานโดยแตละงานตองเปนไปตามโครงสรางการเรยนรของกลมอาชพและ ทง 7 หวขอ คอ1) ความหมายของงาน 2) ความส าคญและประโยชนของงาน 3) มทฤษฎสนบสนนหลกการของงาน 4) วธการและขนตอนของการท างาน 5) กระบวนการท างานและแนวทางในการประกอบอาชพ 6) การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการท างานการสรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหมๆ และ 7) คณธรรม จรยธรรม และคานยมในการท างานและประกอบอาชพ 3. การจดการเรยนร ผสอนสามารถน าความร ทกษะกระบวนการ คณธรรมจรยธรรม และคานยมจากกลมทกษะการเรยนรมาบรณาการกนเพอใหผเรยนสามารถปฏบตงานตามกระบวนการเรยนรตางๆ เชน กระบวนการท างาน กระบวนการคด กระบวนการตดสนใจ กระบวนการแกปญหา กระบวนการกลม กระบวนการเรยนรแบบมสวนรวม ฯลฯ จนเกดทกษะในการท างานและไดชนงาน รวมทงสราง พฒนางาน และวธการใหม 4. จดการเรยนรไดทงภายในชนเรยนนอกชนเรยน โดยจดในสถานปฏบตงาน แหลงวทยาการ สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ ฯลฯ ทงนขนอยกบสภาพความพรอมของสถานศกษา ผเรยน และดลพนจของผสอน โดยค านงถงสภาพการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจและเทคโนโลย 5. จดการเรยนรโดยกระตนใหผเรยนก าหนดงานทมความหมายกบผเรยนซงจะท าใหผเรยนเหนประโยชนเหนคณคา ยอมท าใหเกดความภาคภมใจในการปฏบตงาน 6. จดการเรยนรโดยผสอนตองค านงถงความตองการความสนใจความพรอมทางรางกาย อปนสย สตปญญาและประสบการณเดมของผเรยน

รปแบบการจดการเรยนร 1. เปนการเรยนรทมงเนนใหผเรยนไดลงมอท างานจรงๆ 2. เปนการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาคนควาในเรองทสนใจจากแหลงความรตางๆ จนสามารถสนองแรงจงใจ ใฝรของตนเอง 3. เปนการเรยนรทครผสอนสรางกจกรรม โดยทกจกรรมนนอาจจะเ ชอมโยงกบสถานการณของผเรยนหรอเปนกจกรรมใหมหรอเปนประสบการณในชวตประจ าวนกได 4. เปนการเรยนรทเปดโอกาสใหมการใชกระบวนการกลม กระบวนการแกปญหากระบวนการสรางคานยม กระบวนการสรางความคดรวบยอด กระบวนการท างานรวมกบผอน ฯลฯ ในการจดการเรยนรใหประสบผลส าเรจ การวดและประเมนผล เพอใหการวดและประเมนผลไดสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยนผลการประเมนอาจจะไดมาจากแหลงขอมลและวธการตางๆ ดงน 1. สงเกตการแสดงออกเปนรายบคคลหรอรายกลมคอสงเกตผเรยนระหวางปฏบตงาน อาจจะแจงใหผเรยนทราบหรอไมกได และมการบนทกขอมลในการสงเกตไวดวย 2. ชนงานผลงานการเขยนรายงานและกระบวนการคอประเมนจากชนงานหรอผลงานทผเรยนท าเสรจแลว รวมทงการเขยนรายงานทเกยวกบพฤตกรรมของตนเอง 3. การสมภาษณ คอสอบถามความคดของผเรยนในการปฏบตงาน รวมทงปญหาและการแกปญหาในการปฏบตงาน 4. บนทกของผเรยน ถงการปฏบตงานตงแตเรมตนจนส าเรจ 5. การประชมปรกษาหารอรวมกนระหวางผ เรยนและครเพอรวมกนในการแกปญหาในการปฏบตงาน 6. การวดและประเมนผลภาคปฏบต คอวดและประเมนผลขณะทผเรยนปฏบตงานวาปฏบตงานตามขนตอนหรอไมอยางไร 7. การวดและประเมนผลดานความสามารถ ประเมนไดจากการแสดงออกโดยตรงจากการท างาน และเปดโอกาสใหผเรยนไดแกปญหาหรอปฏบตงานจรง 8. การประเมนโดยใชแฟมสะสมผลงาน เปนการรวบรวมและสรางเอกสารหลกฐานเกยวกบผลงานของผเรยนทบงบอกถงความส าเรจ ซงจะแสดงใหเหนความสามารถ จดเดนจดดอย ความส าเรจและพฒนาการของผเรยน 9. การประเมนตนเองในการเสนอผลงานผสอนควรฝกใหผเรยนมการประเมนตนเอง ทงดานความคดและดานความรสกโดยใหผเรยนไดพดถงงานของตนเองมขนตอนกระบวนการท าอยางไร มจดบกพรองจดดตรงไหน ผเรยนไดความรอะไรบาง และมความรสกอยางไรตองานทท า

10. การประเมนโดยกลมเพอน เปนการตดสนใจโดยใหกลมเพอนท างานรวมดวยเกณฑทใชในการพจารณา เชน ความคดสรางสรรค การชวยเหลอกลม ความสามารถในการทจะท างานใหเสรจตามก าหนดเวลา 11. การประเมนกลมเปนการประเมนการท างานเปนกลมการท างานรวมกน เชนการชวยกนคดชวยกนท าเพยงไร ผลงานของกลมเปนอยางไร 12. การประเมนโดยใชแบบทดสอบ เนอหาสาระภาคทฤษฏรวมท งความคดเหน ปญหา การแกปญหาและอนๆ จะประเมนไดโดยใชขอสอบทงแบบอตนยและแบบปรนย ซงผลทไดจากการจดการเรยนการสอนทมคณภาพ จะสงผลใหนกเรยนสามารถผลตผลงานหรอชนงานทเปนผลจากการเรยนรและน ามาซงผลการปฏบตทเปนเลศ ทกษะทเกดกบนกเรยนกลมอาชพทมผลการประเมนผลการปฏบตทเปนเลศ (Best Practice) ในการจดการศกษาเพอการมงานท าโรงเรยนนครศรธรรมราชปญญานกล จงหวดนครศรธรรมราช

1. ทกษะการท างาน มตวชวดทส าคญ คอ มการปฏบตอยางตอเนองมการท างาน อยางเปนระบบมการท างานดวยกระบวนการกลม มการจดสภาพแวดลอมในการท างานทดผเกยวของมการวเคราะหงานอยางรอบคอบ และมการตงเปาหมายและก าหนดเวลาการท างานอยางชดเจน

2. เจตคตทดตอการท างาน มตวชวดทส าคญ คอ การท างานจะสงผลท าให กาวหนามคณภาพชวตทดขน เปนการสรางภาพลกษณทดใหแกตนเอง เปนจดเรมตนทจะน าตนเองไปสการพฒนาตอไปในอนาคต และท าใหมภาวะผน าและท าใหตนเองมการพฒนาทกดาน

. ทกษะการแสวงหาความ รมตวชวดทส าคญ คอ การแสวงหาความรเพมเตม การพฒนาความรทมอยใหไดความรใหมมความคดสรางสรรค สามารถประยกตวธการเดมจนเกดผลด

กรอบการคดเลอกการปฏบตทเปนเลศ หรอ Best Practice ในโรงเรยนนครศรธรรมราชปญญานกล จงหวดนครศรธรรมราช มดงน 1. ความเปนมาของ Best Practice มตวชวด คอ มาจากผลงานของโรงเรยนมาจากการวเคราะหสภาพการด าเนนงานทเปนระบบมผเกยวของมสวนรวมอยางหลากหลายมการก าหนดผรบผดชอบทชดเจน และ มความเหมาะสมกบสภาพของโรงเรยนและนกเรยน

2. วธปฏบตของ Best Practice มตวชวด คอ มการวางแผนการ ด าเนนงานเชงระบบ มการก าหนดบทบาทหนาทของผเกยวของมการก าหนดปฏทนในการด าเนนงานพฒนา มการเกบรวบรวมขอมลการด าเนนงานอยางเปนระบบ และมการสรปประเมนผลการด าเนนงานอยางตอเนอง

3. ปจจยในการด าเนนงานเพอพฒนา Best Practice มตวชวด คอ ม บคลากรทเออตอการพฒนางาน มงบประมาณสนบสนนทเหมาะสม มวสดอปกรณททนสมยเพยงพอ และเหมาะสม มกระบวนการบรหารจดการทมงเนนผลสมฤทธและมแหลงเรยนรและสถานประกอบการทเออตอการพฒนา

4. ผลลพธ ทเกดจาก Best Practice มตวชวด คอ ผลลพธทเกดสอดคลองกบความคาดหวงของผทเกยวของผลลพธทเกดบรรลวตถประสงคทไดก าหนดไวผลลพธทเกดมคณภาพตามมาตรฐานผลลพธทเกดปรากฏหลกฐานรองรอยการพฒนาทตอเนองผเกยวของรอยละ 80 ขนไปพงพอใจตอผลลพธ

5. ประโยชน ของ Best Practice มตวชวด คอ แสดงใหเหนถงกระบวนการปฏบตงานทเปนระบบเปนพนฐานในการด าเนนงานทดท าใหเกดรายไดกบนกเรยน และโรงเรยน ท าใหผปฏบตงานมคณลกษณะทพงประสงคและสามารถน าไปตอยอดพฒนาผลงานไดตอไป

ประพนธ ผาสขยด (2547) ไดกลาววา จากประสบการณท างานทผานมาสงดๆเกดขนมากมายภายในองคกรของเรา มสงทเรยกวา Best Practice เกดขนในองคกร แตคนใน องคกรเองกบไมรผล กคอ เวลาจะท าอะไร กตองเรมตนกนใหมหมดทงๆ ทหลายเรองไมจ าเปนตองเรมจากศนยเสมอไป เพราะสามารถเรยนรไดจากสงทมอยแลวภายในองคกรของเรา ซง อาจจะหมายถงจากหนวยงานขางเคยงกได

สรปวา Best Practice เปนวธการท างานทดทสดในแตละเรอง ซงสามารถเกดขนไดในทกหนวยงานจากหลายชองทางทงตวผน าผรวมงาน ผมสวนไดสวนเสยหรอภาวะปญหาและการรเรมสรางสรรคพฒนาทมขนตอน เมอมวธการท างานทดตองท าผานการเลาเรองทเปนการท าง าน ของตนเองมาแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการแลกเปลยนขามสายงานขามหนวยงานโดยเกดขนในระดบบคคลระดบกลมคนและระดบหนวยงานยอย ซงจะเกดประโยชนอยางยง เปนการรวบรวมวธปฎบตงานทเดนชด เพอการน าไปใชในการพฒนางานตอไป ดงนนผบรหารจงตองสงเสรมใหมการพฒนา Best Practice ในทกๆดาน ใหได วธการทดกวาเดมยงๆ ขนไป เปนวงจรทกาวหนาอยางไมสนสด และน า Best Practice นน เขยนเปนเอกสารหรอเผยแพร เพออ านวยความสะดวกใหครไดศกษาแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน จนเกดเปน CoP (Community of Practice) หรอชมชน นกปฏบต เพอใหการน าเสนอเรอง Best Practice ตอไป จากแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวกบการจดการศกษาดานงานอาชพ ในลกษณะตางๆ ของนกวชาการไทยและตางประเทศ ทแสดงไวอยางหลากหลาย สรปไดวา นกวชาการทงหลายมความเหนตรงกนวา การจดการศกษาเพออาชพทมประสทธภาพนนควรใหโรงเรยนบรหารจดการตนเองตามสภาพปญหาพนฐานของโรงเรยน ตามสภาพปญหาพนฐานของนกเรยน และตามความตองการของทองถน โดยความรวมมอของผมสวนไดสวนเสย และประชาชน ตลอดจนองคกรทงของรฐและเอกชนในทองถนนน โดยมงหวงประสทธผลของการศกษาทเกดกบนกเรยนในโรงเรยนเปน

ส าคญ ทงนการจดการศกษาในโรงเรยนนนตองสอดคลองกบนโยบาย ของรฐ และความตองการของชมชน ประสานกบทกฝายเพอใหการจดการเรยนการสอนใหไดคณภาพ และมผลสมฤทธทสงขน ซงเปนสงทผบรหารโรงเรยนจะตองพฒนาใหมประสทธภาพ เพอใหผเรยนบรรลเปาหมายเปนคนเกง ด และมความสข ตามความตองการของคร คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานผปกครองและชมชนตอไป