บทท 2

พฒนาการ และความพรอมของเดกปฐมวย

ภาพท 17 พฒนาการ และความพรอมของเดกปฐมวย

พฒนาการของเดกวยตาง ๆ จะมความแตกตางกน ซงนบไดวาเปนลกษณะเฉพาะวยทสามารถจาแนกใหเหนเปนลกษณะเดนประจาวยได พฒนาการของมนษย เปนกระบวนการตอเนองทเรมตนตงแตการปฏสนธจนถงการบรรลนตภาวะ และในหลายกรณกยงมพฒนาการตอไปจนตลอดชวต แมวาพฒนาการของเดกแตละคนจะมอตราการเปลยนแปลงหลากหลายแตกตางกนตามปจจยทางพนธกรรมและประสบการณกตาม หากแตโดยทวไปแลว พฒนาการของเดกปฐมวยกยงจะดาเนนตามขนตอนทเปนแบบแผนและทศทางเฉพาะ นอกจากน สงทชวยใหเดกปฐมวยมพฒนาการไดอยางรวดเรวกคอความพรอม ซงเดกแตละคนจะมความพรอมทแตกตางกน บคคลทเกยวของกบการดแลเดกปฐมวยจงจาเปนตองศกษาและทาความเขาใจ เพอทจะสามารถนาไปใชปฏบตกบเดกไดอยางเหมาะสมและสงเสรมพฒนาการของเดกไดอยางมประสทธภาพ ความหมาย หลกการและความสาคญของพฒนาการ

นกจตวทยาพฒนาการหลายทาน ใหความหมายของคาวา พฒนาการ (Development) ไวแตกตางกน กลาวคอ

ซ ว กด (C.V. Good) ไดใหความหมายวา พฒนาการ หมายถง การเปลยนแปลงทางโครงสรางการทางาน การจดระเบยบสวนตาง ๆ ของรางกาย ซงทาใหมการเพมพนทงดานขนาด คามแตกตาง ความสลบซบซอน การผสมกลมกลน ขดความสามารถ ประสทธภาพ หรอกอใหเกดความเพมพนภาวะสกถงขด รวมทงการเปลยนแปลงทมความคงทนถาวรอนเนองมาจากการเรยนรทยาวนาน ซงอาจเปนการเรยนรทมจดมงหมายหรอเกดขนตามเหตการณกได

-25-

การดเนอร (Gardner) ไดใหความหมายวา พฒนาการ หมายถง การเปลยนแปลง 5 ดาน คอ 1. ความเจรญทางดานขนาด 2. ความเจรญทางดานสดสวนของรางกาย 3. การเปลยนแปลงความซบซอน ทงดานโครงสรางและการทาหนาท 4. การมสมรรถภาพในการทาหนาทใหม ๆ เกดขน 5. การสลายไปของสวนตาง ๆ รวมทงสมรรถภาพในการทาหนาทตาง ๆ ดวย เฮอรลอค (Hurlock) ไดใหความหมายวา พฒนาการ หมายถง การเปลยนแปลงตาง ๆ ทมลาดบ

ขนตอนตอเนองกนไปตลอด ซงเปนกระบวนการทเปลยนแปลงทงทางรางกายและจตใจผสมผสานกนตลอดจนกระตนใหบคคลมความสามารถทจะจดการควบคมสงแวดลอมใหม ๆ ซงการเปลยนแปลงดงกลาวม 4 ประเภท คอ

1. การเปลยนแปลงดานขนาด จะเหนไดชดจากการทเดกเตบโตทงสวนสง นาหนก ขนาดของลาตว รวมทงอวยวะและโครงสรางภายในตาง ๆ เชน หวใจ ปอด ลาไส และกระเพาะอาหาร จะมขนาดทใหญขน และทาหนาทไดอยางเหมาะสมกบความตองการของรางกายมากขน ในขณะเดยวกน สมองกจะมความสามารถเพมขน เชน การรจกคาศพท การมเหตผล การรบร ซงสงเหลานจะเจรญไปพรอมกบการเปลยนแปลงทางดานขนาด

2. การเปลยนแปลงดานสดสวน การขยายตวดานขนาดของเดกจะควบคไปกบการเปลยนแปลงดานสดสวน เดกจะเปลยนสดสวนไปเรอย ๆ และจะมรปรางเหมอนผใหญเมอเรมสวยรน การเปลยนแปลงดานสดสวนน จะเกดกบพฒนาการทางสมองดวย ซงเหนไดจากการเปลยนแปลงจนตนาการในเดกปฐมวยทเปนไปในลกษณะทไมเปนจรง กลายเปนการจนตนาการทเปนการวางแผนงานทสรางสรรคได ทงน รวมทงความสนใจทเปลยนแปลงไปในแตละชวงวยดวย

3. ลกษณะเดมหายไปโดยลกษณะทเกดในวยเดกหายไปเมอเตบโตขน เชน ฟนนานม การคบคลาน การพดออแอ การใชอารมณแบบเดก ๆ เปนตน

4. เกดลกษณะใหมขน อนเปนผลมาจากวฒภาวะหรอจากการเรยนร เชน การงอกของฟนแท การคดหาเหตผล เปนตน

ภาพท 18 พฒนาการ หมายถง กระบวนการเปลยนแปลง (Process of change) ของเดกปฐมวย

-26-

จากความเหนของนกจตวทยาพฒนาการดงกลาว อาจกลาวไดวา พฒนาการ หมายถง กระบวนการเปลยนแปลง (Process of change) ในดานตาง ๆ ของมนษยอยางมระเบยบแบบแผนสบเนองกนไป ซงเปนการเปลยนแปลงทางดานคณภาพ (Quality) การพฒนานนไมเพยงแตเพมในดานขนาด รปรางหรอนาหนกเทานน แตรวมถงการทจะตองมลกษณะใหม ๆ และมความสามารถใหม ๆ เกดขนดวย

หลกการพฒนาการของมนษย (Principle of Development)

ศาสตราจารยจรรจา สวรรณทต ไดกลาวถงหลกพฒนาการของมนษยไวดงน 1. พฒนาการจะเปนไปตามแบบฉบบของตวเอง ไมวามนษยหรอสตวจะมแบบการพฒนา

โดยเฉพาะมนษยหรอสตวทจดอยในพวกเดยวกน กจะมแบบของพฒนาการทคลาย ๆ กน เชน ควาไดกอนคลาน คลานไดกอนนง นงไดกอนเดน เดนไดกอนวง เปนตน

2. พฒนาการไมวาดานใดจะเรมจากสวนใหญไปสสวนนอย เชน ความสามารถจะอยากจบหยบฉวยวตถตาง ๆ ในระยะแรกการจบหยบฉวยวตถตาง ๆ เดกจะใชทงกามอหยบ คอ จะพฒนาสวนใหญแลวจงจะไปพฒนาสวนเฉพาะนวมอและหวแมมอ ทาใหสามารถหยบฉวยได แมการเจรญเตบโตของสายตาเดกจะรบภาพวตถใหญกอนวตถเลก จากสวนบนไปสสวนลาง เชน ในระยะทเดกเกดใหม ๆ ความเจรญเตบโตบรเวณศรษะจะพฒนาไปมากกวาสวนอน ๆ (บนสลาง) สวนใหญไปสสวนนอย และจากสวนกลางไปสสวนทไกลตวออกไป เชน ดานการเคลอนไหวเดกเลก ๆ จะเรมเคลอนไหวจากบรเวณลาตวเปนสวนใหญกอน แลวจงใชอวยวะทไมใชลาตวทงหมด

3. พฒนาการเปนสงทดาเนนตอเนองกนไปตลอดเวลาอยางมลาดบชนตอน กลาวคอ เปนขบวนการทตอเนองกนไปตามลาดบ ไมไดเกดขนทนททนใด แตดาเนนไปตามลาดบ เชน การงอกของฟนซงโผลใหเหนเมอเดกอายประมาณ 6 – 7 เดอน ซงแทจรงแลว การเจรญเตบโตของฟนเจรญมาตงแตทารกอยในครรภเดอนท 7 การพฒนาของมนจะกอตวแตยงไมสามารถพนเหงอกจนอาย 6 – 7 เดอน หลงคลอด เราจงมความจาเปนทจะใหความสนใจในเรองนเปนพเศษ เพราะการพฒนาดาเนนตอเนองกนมานาน จะสงผลในการพฒนาในระยะตอ ๆ ไป แมวาบางครงเราอาจจะหาสาเหตโดยตรงไมพบ เชน การขาดสงจงใจในสภาพแวดลอมจะสงผลใหการเจรญของสมองไมกาวไปเทาทควร ซงอาจจะสงผลถงรางกายดวย การสงเสรมใหเดกไดพฒนาอยางเตมทจะชวยใหเดกมการพฒนาในทก ๆ ดานในระยะตอไปดวย

ภาพท 19 พฒนาการทกดานจะดาเนนไปพรอม ๆ กน

-27-

4. อตราพฒนาการในแตละสวนของรางกายจะแตกตางกน เพราะแตละสวนของรางกายไมไดเจรญพรอมกน บางสวนเจรญชา บางสวนเจรญเรว เชน ขนาดสมองจะเจรญเรวเมอ อาย 6 – 8 เดอน มอเทาจมกจะเจรญถงขดสดเมอเดกยางเขาสวยรน หวใจ ตบ ปอด และระบบการยอยจะเจรญอยางรวดเรว เมอเดกยางเขาสวยรน การเตบโตทางจนตนาการจะเจรญอยางรวดเรวใน 2 ระยะ คอ ในวยเดกเลกและเมอเดกอยในวยรน เปนตน

5. อตราการพฒนาของเดกในแตละคนจะแตกตางกน ซงแสดงถงความสาคญของความแตกตางระหวางบคคล เดกแตละคนจะแตกตางกนออกไปในลกษณะเฉพาะของตน เดกบางคนเจรญเรว แตบางคนเจรญชา

6. พฒนาการของคณสมบตตาง ๆ จะสมพนธกน กลาวคอ พฒนาการตาง ๆ ทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม จะมความสมพนธกน เชน เดกทสตปญญาดมกมสขภาพดและปรบตวดานอารมณสงคมดดวย เปนตน

7. พฒนาการทกดานเกยวของกน ไมสามารถแยกกนไดโดยเดดขาด พฒนาการทกดานจะดาเนนไปพรอม ๆ กน แมผลการเจรญเตบโตทปรากฏจะมความเดนชดแตกตางกนกตาม ดงจะเหนไดจากอตราการเจรญเตบโตของเดกเลกเจรญเรวมาก ในขณะทผใหญจะมอตราการเจรญเตบโตชากวา

8. พฒนาการในแตละดานจะมความสมพนธกนอยางใกลชด ในวยเดกพฒนาการทางกายจะแสดงออกมาอยางเดนชดมากกวาพฒนาการดานอน ๆ ในขณะทการพฒนาทางสมอง อารมณ สงคม และบคลกภาพ ยงคงดาเนนไปพรอม ๆ กนดวย แตในอนาคตทแตกตางกน

9. พฒนาการจะดาเนนควบคไปกบการเสอม เชน พฒนาการของฟน เดกจะตองสญเสยฟนนานมกอนทจะมฟนแท เปนตน ในชวงแรกของชวตจะเหนพฒนาการไดชดเจนกวาคามเสอม สวนในชวงกลางและชวงปลายของชวต การเสอมจะมองเหนไดชดกวาพฒนาการ

10. พฒนาการเปนสงทเราอาจทานายหรอพยากรณหรอคาดคะเนได เพราะพฒนาของบคคลมความคงทพอสมควร เราจงสามารถคาดไดวาเมอใดบคคลจะมพฤตกรรมเกดขน ดวยการคาดเดาเอาจากพฤตกรรมทถกกาหนดโดยวฒภาวะทางกายและจตใจตามลาดบธรรมชาตของวยทคงทพอสมควร

ภาพท 20 การเปลยนแปลงทางขนาด (Changes in Size)

-28-

11. ความสมดลของพฤตกรรมตองการเวลา มพฤตกรรมหลายอยางทผใหญมกมองเหนวาเปนปญหา แตโดยแทจรงแลวจดเปนพฤตกรรมของพฤตกรรมตวอยาง เชน เดกอาย 3 – 4 ขวบ มกใชการปฏเสธ ซงโดยธรรมชาตการปฏเสธไมไดเปนพฤตกรรมทเปนปญหาแตอยางใด เดกจะปฏเสธไปเชนนนเอง แตกยอมกระทาตามทแมสงทกอยาง หรอในวยกอนเขาเรยน เดกชอบพดตดอาง ผใหญคดวาพฤตกรรมเปนปญหา แตแทจรงแลวมไดเปนปญหาแตอยางใด เดกเพยงตองการแสดงออกทางคาพดแตไมรศพท จงพดเหมอนพดตดอาง เปนตน

หลกพฒนาการดงกลาวแสดงใหเหนวา พฒนาการจะแสดงใหเหนถงความเปลยนแปลงทดาเนนไปอยางมแบบฉบบและในทศทางทเปนขบวนการตอเนองกนไปตามลาดบเวลา การเปลยนแปลงของพฒนาการทงดานลกษณะและความสามารถตาง ๆ ของบคคล เปนผลจากขบวนการ 2 อยาง คอ วฒภาวะและประสบการณ ซงไดแก การเรยนรและการฝกหดนนเอง

ชนดตาง ๆ ของการเปลยนแปลงทางพฒนาการ

พฒนาการประกอบดวยการเปลยนแปลงตาง ๆ โดยอาจแบงออกเปน 4 ชนดใหญ คอ 1. การเปลยนแปลงทางขนาด (Changes in Size) จะเหนไดจากรางกายและสตปญญาของ

คนเราจะเจรญขน เชน เดกจะคอย ๆ สงขน มนาหนกเพมมากขน รปรางขยายใหญขน นอกจากน อวยวะภายในอน ๆ เชน หวใจ ปอด ลาไส กระเพาะอาหารจะขยายใหญขนดวย เปนตน เพอใหสอดคลองกบความตองการของรางกายทเพมขน สวนพฒนาการทางดานสตปญญากเพมมากขน เชน รคาศพทตาง ๆ มากขน สามารถใชเหตผลและมความจาดขน สามารถรบรและมความคดสรางสรรค เปนตน เดกปกตทก ๆ คนจะตองเจรญงอกงามทางดานนทก ๆ ป

2. การเปลยนแปลงทางดานสวนสด (Changes in Proportion) พฒนาการทางรางกายมไดจากดอยเฉพาะการเปลยนแปลงทางดานขนาดเทานน แตจะเปลยนแปลงทางดานสวนสดดวย ดงจะเหนวาสดสวนของเดกแตกตางจากสวนสดของผใหญเปนอยางมาก อยางไรกตาม เปนทนาสงเกตวาไมมระดบอายใดตายตวทเราจะกลาวไดวารางกายจะถงระยะวฒภาวะ (Maturity Stage) เพยงแตมแนวโนมวาเดกสวนใหญจะถงระยะวฒภาวะเมออายเทานน เทาน สวนการเปลยนแปลงทางดานสมองหรอดานสตปญญานน จะแสดงออกมาใหเหนได เชน เดกสามารถพดเปนประโยคได และมเหตผลในการพดดขน เปนตน

ภาพท 21 พฒนาการเปนไปตามแบบฉบบของตนเอง

-29-

3. ลกษณะเดมหายไป (Disappearance of Old Features) เปนการเปลยนแปลงททาใหลกษณะทมอยเดมหายไปในขณะทเดกเจรญเตบโตขน เชน ฟนนานมหรอขนออน ๆ จะหายไป เปนตน

4. ลกษณะใหมเกดขน (Acquisition of New Features) เปนการเปลยนแปลงททาใหลกษณะใหมเกดขน ซงบางอยางอาจเปนผลมาจากการเรยนร และบางอยางกอาจเปนผลมาจาก วฒภาวะ (Maturation)

การเปลยนแปลงดงกลาว เปนการเปลยนแปลงอยางคอยเปนคอยไป ดงนน การเปลยนแปลงบางชนดจงตองใชเวลานาน

ลกษณะพฒนาการของมนษย

มนษยจะมแบบแผนของพฒนาการเปนไปในลกษณะทเหมอนกน ซงอาจสรปลกษณะพฒนาการของมนษยไดดงน

1. พฒนาการเปนไปตามแบบฉบบของตนเอง ไมวามนษยหรอสตวจะมแบบฉบบของพฒนาการทเปนของตนเองโดยเฉพาะ มนษยหรอสตวทจดอยในพวกเดยวกน จะมแบบแผนของพฒนาการคลาย ๆ กน เชน เดกทกคนสามารถยนกอนทจะเดนหรอควาไดกอนทจะคลาน เดกสามารถทจะใชกลามเนอใหญไดกอนใชกลามเนอเลก เปนตน

2. พฒนาการไมวาดานใดกตาม จะเรมจากสวนใหญไปสสวนยอยเสมอ เชน เดกทารกจะเคลอนไหวทงตวไดกอนสวนอน ๆ ของรางกาย เดกสามารถใชแขนเคลอนไหวไปมาไดกอนเคลอนไหวนวมอ เดกเกดใหม ๆ จะมองเหนวตถใหญ ๆ ไดกอนวตถเลก ๆ เดกจะพดออกเปนเสยง ออ ๆ ออ ๆ กอนทจะพดเปนคา ๆ เปนตน

ภาพท 22 พฒนาการของเดกสามารถทานายได

3. พฒนาการทงหลายเปนสงทตอเนองกนไป พฒนาการทกขนไดดาเนนมากอนแลว กอนทจะมาถงปจจบน และยงดาเนนตอไปอก ดงนน การทจะเขาใจการกระทาของเดกจงจาเปนทจะตองยอนไปดถง

-30-

การกระทาในอดตของเดกดวย นนคอพฒนาการมไดเปนสงทเกดขนในทนททนใด แตไดเรมตนมมาเรอย ๆ ตงแตกอนเดกเกด เชน ฟนของเดกทเราเหนงอกออกมาเมอเดกอายประมาณ 6 เดอนนน ทจรงแลวฟนไดเรมพฒนามาตงแตเดกยงอยในครรภ การพดของเดกเชนเดยวกน ไดมการพฒนาทละเลกละนอยจากการรอง หรอการทเดกทาเสยงออ ๆ ออ ๆ เปนตน

ดวยเหตทพฒนาการของเดกเปนสงทตอเนองกนอยเสมอ เหตการณทเกดขนในระยะหนง ๆ จะมอทธพลตอพฒนาการในระยะตอไปดวย เชน การทเดกไดรบอาหารไมเพยงพอในวยเดกจะทาใหรางกายและจตใจของเดกไมเจรญเทาทควร แมวาไดทดแทนในภายหลงกจะไมไดผลเตมท หรอถาเดกไดรบความตงเครยดจากสงแวดลอมทางบานอยเสมอ กจะทาใหบคลกภาพเปลยนแปลงไป เปนตน การอบรมเลยงดจงควรสงเสรมใหเดกมโอกาสไดพฒนาในแตละระยะอยางเตมท

4. อตราพฒนาการของเดกแตละคนจะแตกตางกน เนองจากธรรมชาตสรางเดกแตละคนใหมลกษณะแตกตางกน เดกบางคนเจรญเตบโตเรว เดกบางคนเจรญเตบโตชา เดกทมการเจรญเตบโตเรวมาตงแตเลก ๆ จะคงความเจรญเตบโตเรวอยตลอดไปในทก ๆ ดาน สวนเดกทมการเจรญเตบโตชากจะคงชาอยตลอดไปเชนเดยวกน เดกแตละคนจะสามารถอาน พด เขยน หรอเจรญเตบโตทางรางกาย สมอง อารมณ และสงคม เปนขน ๆ ไป ตามสภาพความพรอมภายในตวของเดกแตละคน

5. อตราพฒนาการสวนตาง ๆ ของรางกายแตกตางกน สวนตาง ๆ ของรางกายมไดเจรญในอตราเดยวกนหมด หากแตสวนตาง ๆ ทงทางดานสมองและรางกายอาจจะมอตราการเจรญเตบโตอยางรวดเรวในขณะทบางสวนจะเจรญชา เชน ขนาดของสมองจะเจรญถงขดสดเมอเดกอายประมาณ 6 – 8 ขวบ สวนมอ เทา และจมก จะเจรญถงขดสด เมอเดกยางเขาสวยแรกรน หวใจ ตบ และระบบการยอยอาหารจะเจรญอยางรวดเรวในระหวางวยรน สาหรบทางดานความคดสรางสรรค จะพฒนาอยางรวดเรวในระหวางวยเดก และเจรญถงขดสดเมอยางเขาสวยหนมสาว เปนตน

6. พฒนาการของคณลกษณะตาง ๆ มกจะมความสมพนธกนเสมอ เชน เดกทมสตปญญาเฉลยวฉลาดกมกจะมรางกายสมบรณตลอดจนสามารถปรบตวใหเขากบสงคมไดอยางด ในขณะทเดกทมสตปญญาตากจะมพฒนาการทางดานรางกายหรอสงคมดอยไปดวย ยกเวนแตในกรณทเดกมการชดเชย เชน เดกทมสขภาพไมด ไมสามารถจะเลนกฬาเหมอนเพอน ๆ ได กจะหนมาเอาใจใสในดานการเรยน จนเรยนหนงสอเกงไดเชนกน แตกมกจะมอยนอยราย เปนตน

ภาพท 23 พฤตกรรมบางชนดทผใหญถอวาเปนพฤตกรรมทเปนปญหา

-31-

7. พฒนาการของเดกสามารถทานายได เนองจากอตราพฒนาการของเดกคงทพอสมควร เราจงสามารถทานายพฤตกรรมของเดกไดวา จะมพฤตกรรมชนดใดเกดขนเมอชวงอายใด

8. พฤตกรรมบางชนดทผใหญถอวาเปนพฤตกรรมทเปนปญหา แตแททจรงแลวจดเปนพฤตกรรมทปกต ซงเปนไปตามลกษณะของพฒนาการนนเอง ในระดบอายหนง ๆ เดกอาจมพฤตกรรมทผใหญไมพอใจเกดขน ซงแททจรงแลวเปนพฤตกรรมทเกดขนตามปกตของเดกนนเอง เชน เดกอายประมาณ 3 ขวบครง จะมพฤตกรรมทไมสมดลตาง ๆ อาท ความกลวทจะตกจากทสง ชอบกดเลบ มอารมณไมมนคง ตองการใหผใหญสนใจ อารมณกระทบกระเทอนงายและรนแรง แตเมอเดกมอายมากขน พฤตกรรมเหลานกจะเปลยนแปลงไปเขาสสมดล เปนตน ดงนนจงไมควรวตกกงวลแตอยางใด เพราะพฤตกรรมทเกดขนนนจะหายไปเมอเดกผานวยนน ๆ

ลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย

พฒนาการในขนตาง ๆ ของชวตนน จะมลกษณะทแตกตางกนออกไปตามวยและความสามารถของแตละบคคล จงทาใหพฒนาการในแตละชวงชวตมความแตกตางกน ฮาวคเฮอรท (Havighurst) นกจตวทยาทานหนงไดกลาววาเดกปฐมวยทมอายตงแตแรกเกดจนถงอาย 6 ป ลกษณะของความสามารถทเดนชดของเดกปฐมวยนควรประกอบดวย

1. ความสามารถในการเรยนรทจะเดน 2. ความสามารถในการทจะรบประทานอาหารทเปนของแขงได 3. ความสามารถในการเรยนรทจะพด 4. ความสามารถในการทจะเรยนรการควบคมการขจดของเสยออกจากรางกาย 5. ความสามารถในการเรยนรความแตกตางระหวางเพศ 6. ความสามารถและประสบผลสาเรจเกยวกบการพฒนาการทางดานรางกายในดานการทรงตว

ได 7. ความสามารถในการสรางความคดและรบรสภาพทางสงคม รวมทงลกษณะทางรางกายของ

ตนเองไดอยางถกตองตรงตามความเปนจรง

ภาพท 24 ลกษณะพฒนาการทางอารมณ

-32-

8. ความสามารถเรยนรในการทจะนาเอาความรสกของตนไปสมพนธกบความรสกของบดามารดาและพนอง หรอบคคลอน ๆ ไดอยางเหมาะสม

9. ความสามารถเรยนรในสงผดและสงถก มความสานกและมพฒนาการทางดานความคดอยางมเหตผล

อยางไรกตาม ลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวยยงสามารถกลาวไดในแตละดาน ดงน 1. ลกษณะพฒนาการและความสามารถทางรางกาย

เดกวยนชอบเคลอนไหว มความกระฉบกระเฉง คลองแคลว วองไว ไมชอบอยนงเฉย กลามเนอของเดกวยนเจรญอยางรวดเรว แตกลามเนอใหญจะเจรญมากกวากลามเนอยอย การประสานงานระหวางกลามเนอมอและตายงไมดนก ยงไมสามารถควบคมมอและนวใหเขยนหนงสอได และยงไมสามารถบงคบใหเพงมองวตถเลก ๆ ได นอกจากน กระดกยงไมแขงแรงพอ เชน กระดกกระโหลกศรษะ เปนตน

อตราพฒนาการระหวางเดกหญงกบเดกชายจะไมเทากน ในระยะนเดกหญงจะพฒนาเรวกวาเดกชายในทก ๆ ดาน โดยเฉพาะการพฒนากลามเนอยอย เดกชายจะชากวาเดกหญงในการทากจกรรมและอปกรณตาง ๆ

ความถนดการใชมอของเดกพอจะสงเกตไดแลว โดยสวนใหญเดกจะถนดมอขวา แตบางคนถนดมอซาย

เราสามารถสรปความสามารถของเดกปฐมวย ระหวางอาย 3 – 6 ป ในสวนของความสามารถทางรางกายไดดงน

ตารางท 2.1 พฒนาการและความสามารถทางรางกายของเดกปฐมวย

อาย 3 ป อาย 4 ป อาย 5 ป อาย 6 ป

- สามารถวง กระโดด 3 ขา เดนแกวงบนปลายเทาได

- ปนปายและแกวงตวได

- ขน – ลง บนไดได - โยกตว กระโดดตาม

จงหวะได

- สามารถยนขาเดยวได - เดนบนไมกระดาน

กวาง 6 ซม.ได - ลงบนไดกาวลงสลบ

ขาได - เตะลกบอลขณะกาลง

กลงได หอยโหน ปนปายบนไดหรอตาขายได

- สามารถทรงตวดวยปลายนวเทาไดหลายวนาท

- ยนบนขาขางเดยวไดนานประมาณ 5 วนาท

- วง กระโดด ปนปาย เตน เหวยงตวได

- ฟนนานมเรมหลด ฟนแทเรมขนมาแทนท

- สามารถปนปาย กระโดด เหวยงแขนไดและหอยโหนได ตลงกากระโดดได

- การเคลอนไหวทกสวนคลองแคลวมากขน

-33-

ตารางท 2.1 พฒนาการและความสามารถทางรางกายของเดกปฐมวย (ตอ)

อาย 3 ป อาย 4 ป อาย 5 ป อาย 6 ป - ถบรถจกรยานสาม

ลอได - รบประทานอาหาร

ไดเอง - อาบนาได แตงตว

ได - ยกถาดอาหาร

เลก ๆ หรอเกาอตวเลก ๆ ได

- จบดนสอลากเสนได

- ตอแทงลกบาศกได 8 – 10 แทง

- รอยลกปดได

- สามารถใสกระดม ถอดกระดมได

- เขยนวงกลม กากบาทได

- ฉกกระดาษเปนชนใหญได

- ขยากระดาษเปนกอนได

- เขยนรปคนตามคาสงไดแตไมสมบรณ

- โยนลกบอลไดด - ถบรถจกรยานได

รวดเรวและบางครงถบรถจกรยาน 2 ลอได

- ลากเสนตรงไดดและลากมมแหลม มมปานได

- แปรงฟน หวผม ลางหนาได ตบมอเคาะจงหวะไดด

- รอยลกปดใสไมเชอกได

- กางนวมอ งอหวแมมอจรดนวอน ๆ ได

- ตดกระดม รดซปได

- เคลอนไหวตามจงหวะเพลงดวยความเขาใจดขน

- โยนหรอรบลกบอลได

- วงเขยงปลายเทาได - ยนขาเดยวไดนาน - กามอ บบมอทละ

ขางได - เดนถอยหลงได - เลนฟตบอลได - เขยนรปสามเหลยม

ได - ตบมอสลบขางได - หยบจบสงของ

เลก ๆ ได - เขยนตวอกษรได - ขยบนวทละนวได - ผกเชอกรองเทาได

2. ลกษณะพฒนาการทางอารมณ

เดกปฐมวยจะแสดงออกทางอารมณอยางเปดเผยเปนอสระ และมกจะเกดขนบอย ๆ ทงอารมณพอใจ หรอไมพอใจ ลกษณะพฒนาการทางอารมณโดยสรป ไดแก

อารมณรก เดกในวยนจะรกหรอชอบคนทตามใจใหทาในสงทตนตองการ ชอบคนทใหความสนกสนาน เปนเพอนเลนดวย โดยเฉพาะคนทใหของขวญหรอของเลนแกตน เดกแสดงอารมณรกดวยการกอดและจบ นอกจากน เดกจะรกและภมใจพอแมของตน

อารมณทเกดจากความอยากรอยากเหน เดกในวยนชางซกถาม เพราะเรมรจกใชเหตผล จงอยากรอยากเหนพอแมหรอครไมสนใจเดกจะรสกวาผใหญไมพอใจ จะคอย ๆ หยดนสยอยากรอยากเหนนน และกลายเปนเดกทมพฤตกรรมนงเฉยในทสด

-34-

อารมณโกรธ เดกอาจแสดงอารมณโกรธโดยการรองกรด เตะถบ ทบต ตอส เมออายเพมขน จะแสดงออกดวยคาพด แทนการแสดงออกดวยกาลงกาย ลกษณะทแสดงใหเหนอกอยางหนงของเดกในวยน คอ ถาโกรธหรอไมพอใจจะแยกตวออกจากเพอน การแสดงออกทางอารมณโกรธของเดกอาจสรปได 3 ลกษณะ คอ

(1) แสดงอารมณโกรธออกมาอยางไมมจดมงหมาย เชน การรองกรด ดนไปดนมา กลนลมหายใจ

(2) แสดงอาการตอตานดวยคาพด และทาทาทาง (3) แสดงอารมณโกรธแกแคน เชน กด ขวน หยก เปนตน

อารมณอวดด เปนอารมณทเกดขนมากพอกบอารมณโกรธ เดกจะแสดงอารมณดวยความดอรน เชน อยากอาบนาเอง รบประทานอาหารเอง ใสรองเทาเอง เปนตน ถาถกบงคบ เดกจะแสดงพฤตกรรมนงเฉย ไมโตตอบ ทาเปนไมไดยนคาขอรองของพอแมหรอคร หรอไมเอาใจใสแสรงทาใหชา

อารมณอจฉารษยา เดกในปฐมวยมกจะมอารมณอจฉารษยา ซงมกจะเรมจากพอแม โดยอาจจะเนองจากพอแมใหความสนใจบคคลอนมากกวาตน โดยเฉพาะเมอพอแมใหความสนใจกบนองคนใหม หรอคนขางเคยง การแสดงอารมณอจฉารษยาน จะเหนไดจากการทเดกตนอง รงแกนอง แยงของเลนจากนอง เมอเดกไปโรงเรยนใหม ๆ จะรกครประจาชน และตดครประจาชนมากกวาครอน ๆ เดกจะมอารมณอจฉารษยา ถาครทตนใหความใกลชดใหความสนใจเดกคนอนมากกวา

ภาพท 25 อารมณทเกดจากความอยากรอยากเหน

อารมณกลว เดกแสดงอารมณกลวดวยการรองไห หนหาง หรอตวสน ซงอาจเนองมาจากการทเคยไดรบความเจบปวดเมอยงเลก เชน เดกเคยถกไฟลวก เคยถกทาโทษ หรอไดรบความตกใจสดขด ความกลวของเดกไทยอาจมสาเหตจาก

(1) สตว เชน สนข เสอ ฯลฯ (2) สถานการณทนากลว เชน การลงโทษ ฯลฯ (3) ธรรมชาตบางอยาง เชน ความหนาว ความรอน ฟาแลบ ฟาผา ฯลฯ (4) กลวสงทนอกเหนอธรรมชาต เชน กลวผ ยกษ ฯลฯ

-35-

3. ลกษณะพฒนาการทางสงคม เดกปฐมวยจะมลกษณะพฒนาการทางสงคมดงน เดกในวยนสวนใหญมกมเพอสนทเพยง 1 – 2 คน แตมตรภาพอาจเปลยนไดอยาง

รวดเรว เดกวยกอนเขาเรยนมกมสงคมไมแนนอน และมความสมครใจทจะเลนกบเพอนสวนใหญในชนเรยนของตน เพอนทสนทมกเปนเพศเดยวกบตน แตมตรภาพระหวางเพศชายและเพศหญงกเรมพฒนาขน

เดกวยน มกเลนเปนกลมเลก ๆ และไมคอยเปนระเบยบ การทะเลาะกนระหวางเพอนมกเกดขนบอย ๆ เดกมกจะลมการทะเลาะไดเรว และงาย

มาก เดกวยนชอบเลนละคร และสมมตตนเองเลนบทเชนเดยวกบบทบาทของละครบางตว

ในรายการโทรทศนทตนไดด ชอบพดและแสดงเลยนแบบตวละครนน ๆ ดวย เดกหญงและเดกชายเพงจะเรมตนเรยนรบทบาทของตนและยงไมมความเขาใจ

เกยวกบบทบาทของเพศชดเจนนก เราสามารถสรปพฒนาการทางสงคมของเดกปฐมวยระหวางอาย 3 – 6 ป ไดดงน ตารางท 2.2 พฒนาการทางสงคมของเดกปฐมวยระหวางอาย 3 – 6 ป

อาย 3 ป อาย 4 ป อาย 5 ป อาย 6 ป - ชอบทาใหถกใจพอ

แม รจกใหความรวมมอเพอใหไดสงอน

- รจกชวยเหลอครหรอพอแมในเรองเลก ๆ นอย ๆ

- รจกแบงของเลน - ชอบทาใหคนอน

หวเราะ

- ชอบเลนกบ เพอน ๆ บางครงกชอบเปนอสระ

- เลนรวมกนในกลมแตตางคนตางเลน

- ชางพดและมเหตผลของตนเอง

- ชอบเลนกบเพอน เลนเปนหม

- เรมตดตอรจกกบคนมากขน เชน คร พอแม พนอง เพอน ๆ และคน อน ๆ เชน พยาบาล ตารวจ พอคา

- รจกทาตามคาสง กฎเกณฑ

- รบผดชอบดขน

4. ลกษณะพฒนาการทางสตปญญา เดกปฐมวยชอบพดชอบแสดงความคดเหน ชอบซกถาม และแกปญหา ดงนน สงแวดลอมจง

มความสาคญทจะยวยใหเดกมพฒนาการทางสตปญญา ความคดความสามารถทเกยวกบสตปญญาของเดกปฐมวย ทสามารถสงเกตไดจากพฤตกรรม ไดแก

-36- สามารถจาสงของตาง ๆ และเรยกชอไดถกตอง เชน สงของทอยใกลตว ผลไม สตวท

รจก ของใชตาง ๆ เปนตน สามารถจาแนกความเหมอน ความแตกตางของสงตาง ๆ ได สามารถเรยงลาดบสงตาง ๆ ได เราสามารถดพฒนาการของสตปญญาไดโดยวธสงเกต

พฤตกรรม องคประกอบทจะทาใหเราสามารถสงเกตพฤตกรรมเดกเพอดพฒนาการทางสตปญญาประกอบดวย

ภาพท 26 ลกษณะพฒนาการทางสตปญญา

(1) การเลนของเดก โดยการเปดโอกาสหรอสรางสถานการณใหเดกไดเลนแสดงพฤตกรรม เชน การเลนสงของหรอแสดงออกโดยการวาดภาพ ใชสตกแตงสงตาง ๆ เปนตน การเลนนทาใหเดกเพลดเพลน สามารถแสดงพฤตกรรมไดอยางเสร ทาใหเราสงเกตพฤตกรรมไดอยางกวางขวาง

ภาพท 27 ลกษณะพฒนาการทางสตปญญา การเลนของเดก

-37-

(2) การใชภาษาของเดก ความสามารถทางภาษาเกยวของกบสตปญญาของคนเรา

อยางมาก การวดความสามารถทางภาษาของเดกนน ตองสงเกตโดยการฟงคาพดของเดก ความสามารถในการใชภาษาของเดกปฐมวย ระหวางอาย 3 – 6 ป สามารถสรปไดดงตารางตอไปน

ตารางท 2.3 พฒนาการทางภาษาของเดกปฐมวย

อาย 3 ป อาย 4 ป อาย 5 ป อาย 6 ป - สามารถใชคาศพท

ประมาณ 900 คา และพดเปนประโยคยาวไดถง 10 – 12 พยางค

- ชอบใชคาทขนตนดวยอะไร ทไหน และใคร

- ชางพด สามารถใชคาศพทประมาณ 1,500 คา จะมคาถามทขนดวย เมอไร อยางไร และทาไม ชอบเลาเรองตาง ๆ หรอนทานซงบางครงเปนเรองของตนเอง อาจพดคาหยาบ หรอไมสภาพในบางครง

- ชอบซกถาม สามารถใชคาศพทประมาณ 2,500 – 3,000 คา ชอบเลนสมมต และใชคาทใชในชวตประจาวน

- พดไดคลองแคลวและสนใจคาใหม เรมการอาน เรมเขาใจนามธรรมบาง เชน เรองการเจบปวย อปทวเหต เปนตน

นอกจากน พฒนาการทางสตปญญาของเดกปฐมวย ยงแสดงออกดวยพฤตกรรมของเดกใน

ลกษณะตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยง ความฉลาดและความคดสรางสรรค ซงสามารถสงเกตไดจากลกษณะพฤตกรรมดงตอไปน

ก. ลกษณะพฤตกรรมของเดกฉลาด การวนจฉยวาเดกคนใดเปนเดกเกงหรอเดกฉลาด นอกจากจะใชแบบทดสอบในการวด

สตปญญาเปนเกณฑอนหนงแลว ยงสามารถใชการสงเกตพฤตกรรม เพอรวบรวมขอมลดวยอกวธหนง พฤตกรรมของเดกเกงหรอเดกฉลาด เราสงเกตเหนไดคอ

ภาพท 28 ลกษณะพฤตกรรมของเดกฉลาด

-38-

(1) การเรยนรสงตาง ๆ ไดอยางงายและรวดเรว (2) ความสามารถในการใชสามญสานก และสามารถนาความรไปใชใหเกดประโยชนใน

ชวตประจาวน (3) ความมเหตผล ความคดด สามารถมองเหนและเขาใจความสมพนธและความหมาย

ของสงตาง ๆ ไดด (4) ความจาด สามารถจดจาสงทเคยเหนเคยอานไดอยางรวดเรว โดยไมตองอาศยการ

ทองจา (5) ความรกวางขวาง และรเรองตาง ๆ มากกวาเดกในวยเรยน (6) รคาศพทมากและกวางขวาง สามารถใชไดถกตองแมนยา (7) อานหนงสอไดเรวและสามารถอานหนงสอชนสงขนไปหนงหรอสองชน (8) ชอบซกถาม มความสนใจสงตาง ๆ อยางกวางขวาง (9) ชอบทางานทตองใชความคดยาก ๆ (10) มความคดรเรม สามารถคดวธการแปลก ๆ และใชไดด (11) มความวองไว เฉยบแหลม และชางสงเกต (12) มความสนใจทางดานวทยาศาสตร (13) บางครงชอบซกถาม กอกวนเพอนและครในชนเรยน

ภาพท 29 ลกษณะพฤตกรรมของเดกทมความคดสรางสรรค

ก. ลกษณะพฤตกรรมของเดกทมความคดสรางสรรค เดกทกคนมความคดสรางสรรค แตระดบความคดสรางสรรคของเดกแตกตางกนขนอย

กบการทเดกจะไดรบการกระตนหรอสงเสรมใหความสามารถทางดานความคดสรางสรรคไดพฒนามากขนเพยงใด ถาเดกไดรบโอกาสใหแสดงออกอยางปลอดภยและเหมาะสม กจะทาใหความคดสรางสรรคของเดกมพฒนาการสงขน ความคดสรางสรรคจาเปนตองไดรบการพฒนาอยางตอเนองกน ในชวงปฐมวย หรอโดยเฉพาะชวงกอนวยเรยนเปนระยะทเดกกาลงเรยนพฒนาความคดสรางสรรค เดกทมความคดสรางสรรคสง จะเตบโตเปนผใหญทมความคดสรางสรรคสงตอไป ถาไดรบการสงเสรมใหสมรรถภาพทางดานความคดสรางสรรค ไดพฒนาอยางตอเนองและเตมท ลกษณะพฤตกรรมทางดานความคดสรางสรรค มดงน

(1) มความอยากร อยากเหน และสนใจสงใหม ๆ

-39-

(2) ชอบซกถาม สารวจ ทดลอง (3) กลาเสยง (4) กลาแสดงออก (5) มความคดรเรม (6) ไมชอบคลอยตามผอนอยางงาย ๆ (7) กลาและศรทธาทจะเผชญกบสงใหม ๆ (8) มความคดยดหยนทงความคดและการกระทา สามารถคดดดแปลง แกไขวธการ

และทางานไดอยางเหมาะสม (9) ทางานเพอความสขของตนเองม ไ ดหวงผลตอบแทนหรอการยกยองจาก

คนอน

ภาพท 30 ลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย ในแตละชวงอาย

จากลกษณะพฒนาการดานตาง ๆ ของเดกปฐมวยดงทกลาวมาแลวนน จะเหนไดวาเดกปฐมวยมความเจรญเตบโต และพฒนาการทชดเจนและเปนลกษณะเดนในแตละชวงอายทสามารถสงเกตเหนได ดงนน จงอาจสรปลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวยในแตละชวงอาย เพอใหงายตอการทาความเขาใจดงตารางตอไปน

ตารางท 2.4 สรปลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย ในแตละชวงอาย

อาย การเคลอนไหว ของรางกาย

การใชกลามเนอเลก และการเหน

การสอภาษา นสยสวนตว และสงคม

1 ½ ป

- เดนไดด - หดวง - ลงบนไดโดยนง

ถดเอง

- ตงของเลนซอนกน 2 – 3 ชนได

- ขดเสนอยางหยาบ ๆ และเสน

- พดคาทมความหมายไดประมาณ 6 – 20 คา

- ยกแกวนาดมไดเองโดยใชมอเดยว

- ปอนอาหารเขา

-40-

ตารางท 2.4 สรปลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย ในแตละชวงอาย (ตอ)

อาย การเคลอนไหว ของรางกาย

การใชกลามเนอเลก และการเหน

การสอภาษา นสยสวนตว และสงคม

1 ½ ป

- กาวถอยหลงได

เอยงได - พลกหนงสอ

ตดกนทละ 2 – 3 แผน

- พดคาทม 2 พยางคตดกนได

- รจกอวยวะของรางกายทไมซบซอน เชน ห ตา คว จมก ปาก

- ปากไดเองโดยมหกบาง

- บอกใหทราบถาตองการถายอจจาระ

- พาไปนงสวมได

2 ป - วงได เตะฟตบอลได

- ขนลงบนไดเองได โดยจบราว

- ดงเชอกและลากของเลนเขาหาตวได

- พลกหนงสอทละแผนได

- ขดเสนหรอวงกลมได

- รรายละเอยดของภาพ

- แกะหอทอฟฟได

- รจกสรรพนาม - พดประโยคทม 3

คา ขนไปได - พดคาทม

ความหมายได 20 – 50 คาขนไป

- ถอดกางเกงทมสายยดได

- ถอดเสอสวมหวและรองเทาทไมมเชอกผกได

- เลยนแบบการทางานบาน งาย ๆ ได

- บอกใหทราบทกครงถาตองการถายอจจาระหรอปสสาวะ ไมถายอจจาระรดกางเกง

3 ป - ขนบนไดสลบเทาได

- กระโดดกางขาสลบขาได

- ขจกรยาน 3 ลอได

- ลากเสนเปนวงกลมหรอกากบาทได

- รอยลกปดได

- พดไดคลองและตอบคาถามได

- บอกเพศหญงชายได

- บอกสได 1 ส ขนไป

- นบหนงถงสามได - เลาเรองเกยวกบ

ตวเองไดเลกนอย

- ใสรองเทาเองได - กนอาหารเอง

ดวยชอนไดดไมเลอะเทอะ

- รนนาจากขวดใสแกวได

- เลกปสสาวะรดทนอน (3 – 5 ป)

-41-

ตารางท 2.4 สรปลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย ในแตละชวงอาย (ตอ)

อาย การเคลอนไหว ของรางกาย

การใชกลามเนอเลก และการเหน

การสอภาษา นสยสวนตว และสงคม

4 ป - ลงบนไดสลบเทาได

- ขวางและรบลกบอลได

- กระโดดขาเดยวยาซา ๆ อยกบทได

- ลากเสนเปนรปสเหลยมได

- วาดรปคนมหวแขนขาได

- นวหวแมมอจรดนวอนไดทละนว

- ตดกระดมเสอดานหนาทสวมอยได

- รองเพลงและทองกลอนจากความจาได

- บอกสไดถกตอง - เขาใจคาวา

“ขางบน” “ขางใต” “ขางหนา” “ขางหลง” “ซายและขวา”

- ลางหนาแปรงฟนเองได

- ผกเชอกรองเทาได

- ดดนาจากหลอดดดได

- เลนกบกลมเพอนได

5 ป - กระโดดสลบเทาได

- ยนบนเทาเดยวได

- ลากเสนเปนรปสามเหลยมได

- เขยนรปคนอยางครบสวนได

- เขยนหนงสอตามตวอยางได

- พบกระดาษเปนรปสามเหลยมได

- นบเลขไดถง 30 - รจกส 3 – 4 ส - บอกทอย อาย

วนเกดได - บอกความ

แตกตางของสงของตาง ๆ ได

- แตงตวเองได - เลนเกมแขงขนท

มกตกาได

6 ป - กาวถอยหลงโดยเอาสนเทาจรดปลายเทาไดเปนแนวตรง

- เขยนรปสามเหลยมขนมเปยกปนได

- เขยนชอตวเองได

- ตอบคาถามทใชเหตผลงาย ๆ ได

- ผกโบวเสอ ผกเชอกรองเทาได

- เลนขายของ เลนเลยนแบบชวตภายในบานได

- อาบนาไดเอง

-42-

องคประกอบทเกยวของกบพฒนาการของเดกปฐมวย

พฒนาการของมนษยจะเกยวของกบขบวนการพนฐาน 2 อยาง คอ 1. วฒภาวะ (Maturation) หมายถง ผลรวมทเกดจากอทธพลของยนส ซงถายทอดทาง

พนธกรรมซงเปนการควบคมแบบแผนของรางกาย อนจะกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมตาง ๆ ในระดบอายตาง ๆ โดยไมตองอาศยประสบการณหรอการเรยนร แตตองอยภายใตสภาวะแวดลอมทปกตดวย กลาวคอ การทเดกเจรญเตบโตขนเปนขน ๆ ตามลาดบวยของธรรมชาต เดกจะมลกษณะ อยางหนง ๆ ออกมาใหเหน เชน เดกเมอถงระยะหนงกจะคลานได และเมอกลามเนอหรอโครงกระดกเจรญแขงแรงพอกพรอมจะเดนได เปนตน

ภาพท 31 ลกษณะการเรยนร (Learning) เนองมาจากประสบการณ หรอการฝกหด

2. การเรยนร (Learning) หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนผลเนองมาจากประสบการณหรอการฝกหด นนคอ กจกรรมตาง ๆ ทเดกไดกระทาหรอการเรยนของเดกตองการการฝกหด การทดลอง เพอเปลยนแปลงในดานกจกรรม ซงมผลทาใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางทางรางกายและพฤตกรรมของเดกอกดวย การเรยนทกอยางมไดเปนอยางเดยวกน การเรยนบางอยางถาไดฝกหดบอย ๆ พฤตกรรมกอาจสมบรณได เชน การเลนสกนา การชกมวย เปนตน อยางไรกดการเรยนรจะสมบรณหรอไม ขนอยกบการฝกหด การฝกฝน และตองมความมงหมายของการเรยนนน ๆ ดวย จงจะทาใหการเรยนรของ บคคลดยงขน การเรยนรทาใหเดกมประสบการณตางๆเพมขน เพราะเดกไดทากจกรรมตางๆ ไดเหน และไดสมผส จงเปนองคประกอบทสาคญททาใหเกดการพฒนาขน

อยางไรกตาม สาหรบเดกปฐมวยนน ลกษณะของการพฒนาการจะตองมองคประกอบหลายประการสาหรบการทจะพฒนาในสวนบคคลได ซงประกอบไปดวยปจจยทสาคญ 3 ประการ คอ

-43-

1. องคประกอบภายในรางกาย (Internal factors) ประกอบดวย 1.1 พนธกรรม เซลแตละชนดภายในรางกายของมนษยจะประกอบไปดวย 46 โครโมโซมซง

มการจบค 23 ค ในแตละโครโมโซมนน จะประกอบไปดวยยนส (Genes) หลายพน ยนส ดงนน ภายใน โครโมโซมซงมยนสอยเปนจานวนมาก จงเปนลกษณะทกาหนดการเจรญเตบโตและลกษณะของพฒนาการในแตละขนตอนของชวต ลกษณะของพฒนาการทถกกาหนด โดยพนธกรรมจะประกอบดวยลกษณะทางรางกายตาง ๆ เชน สของลกตา ชนดของเสนผม ลกษณะความสงของรางกาย รวมทงลกษณะทางรางกายอน ๆ ซงนบวาเปนลกษณะทมการถายทอดทางพนธกรรม

ภาพท 32 พนธกรรม เซลแตละชนดภายในรางกายของมนษย

1.2 การมวฒภาพ เปนลกษณะของการเปลยนแปลงอยางมรปแบบภายในรางกาย ใน

ลกษณะทเปนขนาด รปราง และทกษะ ซงจะเรมปรากฏขนมาตงแตจดกาเนดของชวต และตอเนองกนมาตามลาดบ การมวฒภาวะไมจาเปนทจะตองมการฝกฝนและการเรยนรใด ๆ เพราะเมอถงเวลาอนสมควรแลว เดกจะสามารถทาพฤตกรรมตาง ๆ ไดอยางแนนอน ดงนน ขณะทเดกกาลงอยในครรภ เดกจะมวฒภาวะและมการพฒนาการเปนไปตามลาดบขนตอน ครนเมอเดกคลอดออกมาแลว ลกษณะของการพฒนาการทเปนตามการมวฒภาวะนนจะยงคงมอยตอไป กลาวคอ เดกจะมทกษะของการคลาน การเดน การวง และการปายปนตามลาดบขนไป อนเปนผลเนองมาจากการมวฒภาวะจากสภาพความพรอมของรางกายนนเอง

2. องคประกอบภายนอกรางกาย (External factors) สงทจะชวยใหบคคลมการพฒนาการตอไปได คอ อทธพลทมาจากการเรยนรสงแวดลอมซงนบเปนขบวนการหลงคลอด การเรยนรดงกลาวประกอบดวยลกษณะการเรยนรดงน

2.1 การวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classical conditioning) เปนการเรยนรทสบเนองมา จากผเรยนถกเราใหมการเรยนรในสงตาง ๆ โดยอาศยลกษณะธรรมชาตหรอปฏกรยาสะทอน (Reflex) เชน นาลายไหล การดด การกลน หรอการกระพรบตา เปนตน นบวาเปนปฏกรยาตามธรรมชาตของมนษยทเกดมอาการตอบสนองไดโดยไมจาเปนจะตองมการวางเงอนไขมากอน 2.2 การวางเงอนไขแบบการกระทา (Operant conditioning) เปนการเรยนรทเปนผลสบเนองมาจากตวของผเรยนไดกระทาเองเพอตองการใหตนเองไดรบในสงทตนปรารถนา เชน เมอเดกหวจะ

-44- พยายามกระทาพฤตกรรมตาง ๆ เพอตองการใหตนไดรบรางวลในสงทตนพงปรารถนา และในขณะทเดกไดกระทาพฤตกรรมตาง ๆ อยางมากมายกทาใหเดกเกดการเรยนรขนมาได เปนตน ลกษณะการเรยนรแบบนจงเปนลกษณะของความพรอมหรอความเตมใจของผเรยนทตองการกระทาพฤตกรรมตาง ๆ ตามความพงปรารถนาของตนเอง และเมอกระทาลงไปแลวจะทาใหผเรยนเกดการจดจา จนในทสดกลายเปนลกษณะนสยใหมกได เชน ในขณะทเดกยงเลก ๆ เดกไมสามารถจะทราบไดวานาทกาลงเดอดรอนมาก หากถกตามสวนตาง ๆ ของรางกายจะทาใหรางกายเกดความเจบปวด เปนแผลพพองได เมอเดกคนนนไดไปถกนารอนลวก กจะทาใหเดกเกดความจดจาไวทนทวานารอน ๆ นนทาใหเกดอนตราย จงไมกลาทจะเลนนารอน เลนไฟ หรอเลนสตวทมอนตรายตอไป เปนตน จงอาจจะกลาวไดวาเดกเกดการเรยนรในสงตาง ๆ เพมมากขน

2.3 การเรยนรโดยการสงเกต (Observational learning) เดกและบคคลทว ๆ ไป มกจะมการกระทาพฤตกรรมตามพฤตกรรมหรอการกระทาของคนอนทเคยปฏบตมา ซงการกระทาดงกลาวเปนการกระทาทประสบผลสาเรจหรอไดรบรางวลมาแลว เชน เดกมพฤตกรรมตามพฤตกรรมของพอแม เปนตน การเลยนแบบโดยการสงเกตน เดกจะมการเลยนแบบจากพฤตกรรมของพอแม หรอบคคลทใกลชดในทก ๆ ดาน ไมวาจะเปนเรองการใชภาษา การแสดงออกทางอารมณ จรยธรรม

3. องคประกอบภายในและภายนอกรางกาย (Interaction between internal and external factors) พฤตกรรมของเดกทวไปจะเปนผลมาจากการทเดกไดมโอกาสเผชญกบสงตาง ๆ ในชวตอยางมากมาย สงทเดกไดเผชญอยนน จะประกอบดวยองคประกอบทงภายในและภายนอกรางกาย ซงจะมผลตอพฒนาการของเดก ซงประกอบดวยลกษณะทสาคญ คอ

3.1 ลกษณะทไมเกยวของกบพนธกรรม (Non genetic biological variables) หมายความถ งส ง ตาง ๆ ท ไม ใช เปนส งท ไ ดรบมาจากพนธกรรมหรอไ ดรบการถ ายทอดมาจาก บรรพบรษ แตอาจจะไดผลสบเนองมาจากสภาพการณปจจบน เชน การขาดออกซเจนขณะกาลงคลอด หรอตอมพทอทาร (Pituitary) ทางานผดปกต เปนตน

3.2 สภาพแวดลอมทางสงคมทมผลตอสภาพทางจตใจของเดก (Social psychology environment) จะประกอบดวยบคคลทมความใกลชดสนทสนมกบเดก เชน พอแม พนอง กลมเพอน ครในโรงเรยน บคคลทเดกใกลชดอยดวยนนจะมอทธพลตอจตใจของเดกเปนอยางมาก เชน ถาเดกไมไดรบความสนใจจากเพอนจะทาใหเดกขาดความรสกมนคงและไมมความอบอนใจ เปนตน

ภาพท 33 ลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย ในแตละชวงอาย

-45-

ภาพท 34 สภาพทางสงคม วฒนธรรมและประเพณตาง 3.3 สภาพทางสงคม วฒนธรรมและประเพณตาง ๆ (The general social and

culture) นบวามสวนสาคญตอพฒนาการดานบคลกภาพ การแสดงออก และกจกรรมทางสงคมเปนอยางมาก เพราะหากสงคมทบคคลอยมขอกาหนด มเงอนไข หรอมวฒนธรรมและประเพณเปนอยางไรกตาม บคคลทอยในสงคมนนยอมจะตองประพฤตปฏบตตามเงอนไขของสงคมนน ๆ

ปจจยทมอทธพลตอพฒนาการของเดกปฐมวย

เดกปฐมวยจะมพฒนาการมากนอยเพยงใดนน นอกจากจะขนอยกบองคประกอบตาง ๆ ทกลาวมาแลวนน ยงมปจจยอกหลายประการทมอทธพลตอพฒนาการของเดกปฐมวย ไดแก

1. อาหาร (Nutrition) นบวาเปนสงสาคญตอพฒนาการของเดกมาก อาหารของเดกปฐมวยควรจะเปนอาหารทมวตามน ยอยงาย ถกสวน และเปนอาหารทมคณภาพด แตถาเดกไดรบอาหารไมด เดกอาจจะเปนโรคฟน โรคกระดกออน โรคผวหนง และอน ๆ ซงเปนเหตใหเดกเจรญชา หรอโตไมไดขนาดเทาทควรได

2. อาการทบรสทธและแสงแดด (Fresh Air and Sunlight) มอทธพลตอพฒนาการของเดกและวฒภาวะของเดกมาก ในระยะแรก ๆ ของชวตเดกควรจะไดรบอากาศทบรสทธและแสงแดดบาง เพอใหเดกมสขภาพทด ซงจะทาใหพฒนาการของเดกดาเนนไปอยางดดวย

3. เ ช อ ช า ต (Race) ม ผ ล ต อพฒน าก า ร ขอ ง เ ด ก เ ช น ก น ม ห ล ก ฐ า นบ น ท ก ไ ว ว า เดกนโกรหรอเดกอนเดยมพฒนาการชากวาเดกผวขาวและผวเหลอง

4. เพศ (Sex) เดกชายและเดกหญงจะแตกตางกนทางดานรางกาย เมอแรกเกดเดกชายจะโตกวาเดกหญงเลกนอย แตในระยะตอมา เดกหญงจะเจรญเตบโตรวดเรวกวาเดกชาย หากคดโดยเฉลยแลว เดกหญงจะมความเจรญทางเพศไปสวฒภาวะและโตกวาเดกชายประมาณ 1 – 2 ป

5. ตอมตาง ๆ ของรางกาย (Gland of Internal Secretion) ตอมตาง ๆ ภายในรางกาย มอทธพลตอความเจรญเตบโตของรางกายและจตใจอยมาก เชน ตอมทควบคมความเจรญเตบโตของรางกาย คอ ตอมพาราไทรอยด (Parathyroid) ซงเปนตอมทผลตแคลเซยม ถาตอมนผลตฮอรโมนไมพอกบความตองการ กระดกของเดกกจะไมแขงแรง ทาใหพฒนาการของเดกชาไป ตอมไทรอยด (Thyroid Glands) ตอ

-46-

เพศ (Sex Gland) และตอมอน ๆ ถาหากผดปกตทางานมากหรอนอยเกนไป กอาจทาใหเดกเจรญเรวหรอชาไปกได

6. สตปญญา (Intelligence) จากการคนควาของเทอรแมน (Terman) พบวา เดกทฉลาดมากและเดกทโงมาก จะเรมเดนและเรมพดแตกตางกนดงน

ตารางท 2.5 สตปญญา (Intelligence) จากการคนควาของเทอรแมน (Terman)

ประเภทของเดก เรมเดน เรมพด

เดกทฉลาดมาก เดกทฉลาดปานกลาง เดกทโง เดกทโงมาก

อาย 13 เดอน อาย 14 เดอน อาย 22 เดอน อาย 30 เดอน

อาย 11 เดอน อาย 16 เดอน อาย 34 เดอน อาย 51 เดอน

7. การบาดเจบและโรคภยไขเจบอน ๆ (Injuries and Diseases) เชน การบาดเจบทศรษะ ยา

ทใชเปนพษตอรางกาย ตอมทอลซลอกเสบ ฯลฯ สงเหลานจะทาใหพฒนาการของเดกลาชาผดปกต 8. ตาแหนงในครอบครว (Position in the Family) จะเหนวาเดกคนท 2, 3 หรอ 4 ของ

ครอบครว จะมพฒนาการเรวกวาเดกคนท 1 หรอคนใด เพราะมการเลยนแบบจากพไดมาก สวนเดกคนสดทองมกจะพฒนาการชากวาปกต เพราะพอแมเอาใจมากกวาพ ๆ จงไมคอยไดชวยตนเอง เปนผลใหพฒนาการทางดานกลามเนอลาชาไปดวย

ภาพท 35 ตาแหนงในครอบครวเปนปจจยทมอทธพลตอพฒนาการ

ความพรอมและการพฒนาความพรอม

ความพรอม หมายถง ความสามารถทางกายและจตใจทจะเรยน ซงประกอบดวยความอยากเรยน มทกษะและมพนฐานทเหมาะสม ความพรอมมความสาคญสาหรบเดกปฐมวยเปนอยางยง เพราะถาเดกยงไม

-47-

พรอม การเรยนรกไมไดผลด พฒนาการของเดกปฐมวยจงมความสมพนธอยางยงกบความพรอม ซงมปจจยทควรพจารณาดงน

1. ความพรอมและสภาพการณเรยนรแบบตาง ๆ การเรยนรทตางกนกตองใชความพรอมตางกนดวย เชน องคประกอบทเกยวของกบความพรอมในการอาน คอ

- วฒภาวะทางภาษา รวมทงสามารถเขาใจการสนทนาและการใชภาษาพด - วฒภาวะทางสมองอยในระดบอาย 6 ป - มประสบการณและพนฐานทเพยงพอ รวมทงมความรเรองส ชอสงของตาง ๆ และเรอง

เกยวกบสงนน ความคดรวบยอดเกยวกบเวลาและระยะทาง - วฒภาวะทางการรบร รวมทงความสามารถทจะสงเกตรายละเอยดของวตถทเหน และร

ความแตกตางของสญลกษณ - มความสามารถอยางดในการเหนและการฟง - มความสามารถในการถอสงของตาง ๆ และใชทกษะทางกลามเนอทจาเปน - มการปรบตวทางสงคมและอารมณ รวมทงการควบคมตวเอง เชอมนในตนเอง มความ

ปรารถนาและทาตามคาแนะนาได ทางานรวมกบผอนได มสมาธ - มปฏกรยาตอบโตตอเรองในหนงสอ จากการเลาเรอง รวมทงความอยากรอยากเหน

เกยวกบหนงสอ และมความรบางอยางเกยวกบคาสมผสในโคลงกลอน นทานของเดก

ภาพท 36 เดกมปฏกรยาตอบโตตอเรองในหนงสอจากการเลาเรอง

2. องคประกอบทชวยใหเกดความพรอม เราสามารถประเมนผลวาเดกมความพรอมหรอไม ดวยการพจารณาสงตอไปน

2.1 สขภาพ เดกทมสขภาพไมแขงแรงกจะไมพรอมทจะเรยน 2.2 การปรบตวทางอารมณ เดกทไมมความสขจะเรยนไมไดด ซงอาจเกดจากครอบครว การ

ปรบตวเขากบผอนไมได มปญหาเกยวกบการเรยน ฯลฯ ซงทาใหเดกไมมความพรอมทจะเรยน

-48-

2.3 วฒภาวะทางสมองและกลามเนอ เดกทไมมความสามารถในการทางานวชาตาง ๆกจะ เรยนรไดยาก เชน เดกทอายนอยกวา 6 ½ ป ไมมวฒภาวะทางสมองทจะเรยนอานในบรรยากาศของชนเรยนทวไป ถาใหเดกเรยนอานกจะเรยนไดชาในวชาการเขยน เปนตน

2.4 ประสบการณการเรยนรเดม การเตรยมฝกและจดใหเดกมประสบการณจะทาใหเดกม พนฐานทจะเรยนอยางไดผล

2.5 ครและคณภาพของการสอน คณภาพของการสอนกมความสาคญตอความพรอม ครควร คานงถงเดกทเรยนชาและเรยนเรว ซงจะมความพรอมไมเทากน

การพฒนาความพรอม โดยทวไปแลวในการเรยนการสอนจะคานงถงปจจยทสาคญทสงผลโดยตรงตอการพฒนาความพรอม ไดแก

1. วฒภาวะ จะตองคานงวาผเรยนในวยนน ๆ มความสามารถทจะเรยนหรอปฏบตงานในสงทกาหนดใหหรอไม เพยงใด

2. ประสบการณเดมหรอความรพนฐาน กลาวคอ ตองคานงวาผเรยนมความรพนฐานเพยงพอทจะเรยนสงใหมแลวหรอไม

หากปจจยดงกลาวขางตนอยางหนงอยางใดไมสมบรณกจะทาใหความพรอมในการเรยนรเปนไปไมไดผลเทาทควร ซงสอดคลองกบกฎแหงความพรอมของธอรนไดค ทกลาววา

1. เมออนทรยพรอมทจะกระทาสงใด เมอไดกระทาแลวยอมเกดความพงพอใจ และไมมสงใดจะเปลยนแปลงการกระทานน ๆ ได

2. เมออนทรยพรอมทจะกระทา หากไมไดกระทากยอมจะเกดความขนเคองใจ 3. เมออนทรยยงไมพรอมทจะกระทาสงใด ถาหากบงคบใหกระทายอมจะเกดความขนเคองใจ

ไดเชนกน

ภาพท 37 การพฒนาความพรอมของเดกมประสบการณเดมหรอความรพนฐาน องคประกอบททาใหผเรยนเกดความพรอม ไดแก

1. องคประกอบภายในตวผเรยน ประกอบดวย

-49-

1.1 วฒภาวะ เปนตวกาหนดระดบความเจรญเตบโตสงสดของพฒนาการทางดาน รางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ในแตละวยของบคคล เชน วฒภาวะของเดกอาย 3 ป โดยทวไปจะมพฒนาการดานตาง ๆ ดงน

ดานรางกาย มนาหนกประมาณ 15 กโลกรม สงประมาณ 90 เซนตเมตร ดานอารมณ สามารถควบคมตวเองไดบาง มความภาคภมใจในผลงานททา ดานสงคม รจกคนไดงายขน รสกสนกสนานทไดเลนกบเดกอน ตองการมเพอน

ตองการความรกและการยอมรบจากผใหญ ดานสตปญญา รจกเปรยบเทยบสงของสองสง บอกสไดอยางนอย 1 – 2 ส เรยนรโดย

การเลยนแบบและจดจาสญลกษณของสงของนน ๆ ความคดยงไมถกตองตามหลกความเปนจรง และยงไมเปนเหตเปนผล

1.2 ประสบการณเดม หรอความรพนฐานของผเรยน เปนความรเบองตนทชวยใหเรยนเขาใจหรอเรยนรความรใหม ๆ ได เชน การรคาศพท จะเปนพนฐานใหกบการพดเปนประโยค ดงนน ในการเรยนรสงใด ๆ ผเรยนจะตองมวฒภาวะและประสบการณเดมมากอน จงจะชวยใหพรอมทจะเรยนรสงใหม ๆ ได

ภาพท 38 องคประกอบททาใหผเรยนเกดความพรอม

2. องคประกอบภายในโรงเรยน ประกอบดวย 2.1 ครผสอน จะชวยใหนกเรยนเกดความพรอมในการเรยน โดยเฉพาะครสาหรบเดก

ปฐมวยทมบคลกภาพด มใจรกและเมตตาเดก ออนโยน นมนวล ยมแยมแจมใส พดจาไพเราะออนหวาน เอาใจใสเดก มเทคนคการสอนทนาสนใจ จะชวยใหเดกสนใจอยากรอยากเหนในสงทครจะสอน

2.2 บทเรยน การจดแผนประสบการณสาหรบเดกปฐมวย จะตองสอดคลองกบพฒนาการ ของผเรยน บทเรยนทยากเกนความสามารถหรอความเขาใจของเดก จะทาใหเดกเกดความเบอหนาย ไมสนใจทจะเรยนร

2.3 วธสอน จะตองใชวธสอนทเหมาะสมกบวยของผเรยน ครตองใชเทคนควธสอนหลายๆ วธ เพอใหเหมาะสมกบบทเรยน มกจกรรมและสอการสอนทนาสนใจ อนจะชวยกระตนความสนใจและความกระตอรอรนของผเรยน

-50-

2.4 สงแวดลอมทว ๆ ไปในโรงเรยน ไดแก บรรยากาศทสนบสนนทจะชวยใหเกดการเรยนร ความเงยบ ความพอดของแสงสวาง การถายเทอากาศทด หองเรยนไมคบแคบ มเนอททจะใหเดกไดเคลอนไหวและทากจกรรมไดโดยสะดวก อปกรณพอเพยง บรเวณโรงเรยนรนรมย สะอาด รวมทงสวนประกอบตางๆ ทชวยใหผเรยนรสกอยากมาโรงเรยนซงจะชวยใหเดกสนใจทจะเรยนมากขน การฝกความพรอมสาหรบเดกปฐมวย

นตยา ปรชาหาญ (2520 : 10) ไดเสนอวธฝกความพรอมสาหรบเดกปฐมวยไวดงน 1. สอนความรพนฐานสาหรบวชานนใหแกเดก 2. ฝกใหเดกรจกปรบตวใหเขากบสงแวดลอมภายในโรงเรยน 3. สรางความสนใจใหแกเดก ไดแก การจดกจกรรมตาง ๆ เสรมใหเดกเรยนในวชา นน ๆ ได

เขาใจดยงขน เพอเปนสวนเราใหเดกอยากเรยนรยงขน การจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย ซงมหลกในการจดทตองคานงถงพฒนาการของเดกเปน

เกณฑนน ผสอนจะตองเขาใจเรองของความพรอมของเดก โดยจะตองพจารณาทงในดานความ พรอมทางวฒภาวะ และความพรอมทางดานประสบการณเดมหรอความรพนฐาน การทเดกจะเรยนรไดดขน ตองขนอยกบความพรอมขององคประกอบดงกลาว ในกรณทครสงเกตเหนวาเดกยงไมพรอม ตองศกษาวายงไมพรอมเพราะเหตใด เพราะถาเดกยงไมพรอมเพราะยงไมมวฒภาวะ เชน สายตายงไมสามารถแยกความแตกตางระหวางพยญชนะได มอยงไมแขงแรงพอทจะจบดนสอเขยน การทใหเดกจบดนสอและเขยนหนงสอในขณะนนจงยงไมควรทา แตหากมสวนอนทพอจะฝกเพอใหเดกเกดความพรอมได กควรทจะจดเตรยมใหเดกมความพรอมในสวนนน ๆ เชน ความรพนฐานอน ๆ ทจะเกยวของกบความรใหม การฝกใหเดกปรบตวใหเขากบสงแวดลอมในโรงเรยน การสรางความเชอมนใหกบเดก เปนตน

ภาพท 39 การฝกความพรอมสาหรบเดกปฐมวย

-51-

ขอควรคานงในการนาความพรอมไปใชในการเรยนการสอน

ในการนาความรเกยวกบความพรอมไปใชกบการจดการเรยนการสอน มขอควรคานงดงน 1. สงทจะใหเดกไดเรยนจะตองมความเหมาะสมกบสภาพความพรอมของเดก หากมการบงคบ

ใหเดกเรยน โดยทยงไมมความพรอมกจะทาใหการเรยนเปนไปดวยความยากลาบากและเกดความลาชา 2. สงทจะใหเดกไดเรยนจะตองมความสมพนธกบความสามารถและความสนใจของเดก ทงดาน

ความคดรวบยอดและทกษะ 3. ความพรอมไมอาจจะเกดขนพรอมกนในระหวางผเรยนแตละคน แมวาเดก 2 คน จะม

ความสามารถพอ ๆ กน แตกอาจจะมความพรอมไมเหมอนกนได ดงนน การจดการเรยนการสอนจงควรคานงถงความแตกตางเกยวกบความพรอมของเดกดวย ครในฐานะผสอนจงจาเปนจะตองสรางความพรอมใหเกดขนในตวเดกใหมากทสด ประโยชนของการศกษาเกยวกบพฒนาการและความพรอมของเดกปฐมวย

ความรดานพฒนาการและความพรอมของเดกปฐมวยดงทไดกลาวมาแลว เปนประโยชนอยางยงตอผทอยใกลชดกบเดก ทงพอแม ผปกครอง โดยเฉพาะคร เพอทจะไดจดสงแวดลอมและประสบการณใหเออ ประโยชนตอการเรยนรของเดกไดอยางเหมาะสม ซงจะสงผลตอความเจรญเตบโตของเดกไดอยางมประสทธภาพในสวนของการเรยนการสอน ครสามารถนาความรเกยวกบพฒนาการและความพรอมของเดกปฐมวยมาใชประโยชนในดานตาง ๆ ดงน

1. ทาใหรจกและเขาใจพฤตกรรมการแสดงออกของเดก ความรสกนกคดของเดก โดยเฉพาะวยทจะตองสอน ชวยใหเขาใจความหมายของพฤตกรรมและสาเหตทกอใหเกดพฤตกรรมนน ๆ

2. ชวยใหครสามารถศกษาและแกปญหาตาง ๆ ทเกดขนเกยวกบตวเดกไดอยางมประสทธภาพ โดยไมขดตอพฒนาการทางธรรมชาตของเดก

ภาพท 40 ประโยชนของการศกษาเกยวกบพฒนาการ และความพรอมของเดกปฐมวย

-52-

3. ครเปนผมสวนรวมในการจดประสบการณและสงแวดลอมใหกบเดก การทครมความรเกยวกบพฒนาการและความพรอมของเดกจะสามารถวางโครงการและจดสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบความตองการและความสนใจของเดกแตละวยไดเปนอยางด ซงเปนการลดปญหาความขดแยงระหวางครและเดก อกทงยงเปนการเสรมสรางบคลกภาพทดใหกบเดกอกดวย

4. ชวยใหครสามารถวางรปแบบเนอหาวชาใหเหมาะสมกบความสามารถในการเรยนรของเดกแตละวย ตลอดจนสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบพฒนาการและความพรอมของเดก

5. ชวยใหครใชเปนแนวทางในการสรางระเบยบวนยใหการอบรมฝกฝนเดกไดอยางเหมาะสม ประโยชนของการศกษาเกยวกบพฒนาการและความพรอมของเดกปฐมวยทครสามารถนาไป

ประยกตใชในการจดการเรยนการสอนนน จะทาใหการศกษาสาหรบเดกปฐมวยมการพฒนาไปในทศทางทเหมาะสม และเปนการสงเสรมการศกษาของชาต โดยสวนรวม ตลอดจนเออประโยชนโดยตรงตอการพฒนาเดกใหเตบโตเปนพลเมองทมคณภาพตอไป

สรปทายบท

ซ ว กด (C.V. Good) ไดใหความหมายวา พฒนาการ หมายถง การเปลยนแปลงทางโครงสรางการทางาน การจดระเบยบสวนตาง ๆ ของรางกาย ซงทาใหมการเพมพนทงดานขนาด คามแตกตาง ความสลบซบซอน การผสมกลมกลน ขดความสามารถ ประสทธภาพ หรอกอใหเกดความเพมพนภาวะสกถงขด รวมทงการเปลยนแปลงทมความคงทนถาวรอนเนองมาจากการเรยนรทยาวนาน ซงอาจเปนการเรยนรทมจดมงหมายหรอเกดขนตามเหตการณกได พฒนาการในขนตาง ๆ ของชวตนน จะมลกษณะทแตกตางกนออกไปตามวยและความสามารถของแตละบคคล จงทาใหพฒนาการในแตละชวงชวตมความแตกตางกน ฮาวคเฮอรท (Havighurst) นกจตวทยาทานหนงไดกลาววาเดกปฐมวยทมอายตงแตแรกเกดจนถงอาย 6 ป ลกษณะของความสามารถทเดนชดของเดกปฐมวย

ความพรอม หมายถง ความสามารถทางกายและจตใจทจะเรยน ซงประกอบดวยความอยากเรยน มทกษะและมพนฐานทเหมาะสม ความพรอมมความสาคญสาหรบเดกปฐมวยเปนอยางยง เพราะถาเดกยงไม พรอม การเรยนรกไมไดผลด พฒนาการของเดกปฐมวยจงมความสมพนธอยางยงกบความพรอม

ความรดานพฒนาการและความพรอมของเดกปฐมวยดงทไดกลาวมาแลว เปนประโยชนอยางยงตอผทอยใกลชดกบเดก ทงพอแม ผปกครอง โดยเฉพาะคร เพอทจะไดจดสงแวดลอมและประสบการณใหเออ ประโยชนตอการเรยนรของเดกไดอยางเหมาะสม ซงจะสงผลตอความเจรญเตบโตของเดกไดอยางมประสทธภาพในสวนของการเรยนการสอน ครสามารถนาความรเกยวกบพฒนาการและความพรอมของเดกปฐมวยมาใชประโยชนในดานตาง ๆได