(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-1 1

บทท 2 มาตรฐานสายไฟฟาและบรภณฑไฟฟา

สธ ปนไพสฐ

วศวกรไฟฟาเช ยวชาญ กรมโยธาธการและผงเมอง

โดย

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 2

บทน า มาตรฐานตางๆ ทส าคญ ทเกยวของกบวสดอปกรณและ

การเดนสายและตดตงบรภณฑไฟฟา

- มาตรฐาน วสท (EIT Standard 2001-56)

- National Electrical Code (NEC)

- British Standard (BS)

- National Electrical Manufacturers Association (NEMA)

- American National Standard Institute (ANSI)

- IEC

- มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก)

การเลอกใชบรภณฑไฟฟา - มาตรฐาน มอก - มาตรฐานระหวาง ประเทศ - ถาไมมทง มอกและ IEC กเลอกตาม

มาตรฐาน ประจ าชาต

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 3

ระบบการจายไฟแรงสง เครองวดหนวยไฟฟาแรงสง

หมอแปลงไฟฟา ขอ 26

บรภณฑประธานแรงต า ขอ 23

ตวน าไฟฟาแรงดนต า ขอ 21 22

แผงจายไฟยอย

โหลด(Loads)

บรภณฑประธานแรงสง ขอ 23

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1) 4

สายเปลอย(Bare Conductor) ACC (All Copper Conductor ) TIS 64-2517

AAC( All Aluminum Conductor) TIS 85-2548

ACSR (Aluminum Conductor Steel Reinforced) TIS 85-2528

สายไฟฟาหมฉนวน(Insulated Conductor) APC or PIC (Partially Insulated Cable) = สายหมฉนวนแรงสงไมเตมพกด

ASC or SAC ( Space Aerial Cable) = สายหมฉนวน 2 ชนไมเตมพกด

FIC or AFC ( Fully InsulateedCable)= สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว

สายไฟฟาในระบบสายอากาศระบบไฟฟาแรงสง 21 มาตรฐานสายไฟฟา

สาย AAC

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอย(All Aluminium Conductor AAC) เปนตวน าอลมเนยมพนตเกลยวเปนชนๆ รบแรงดงไดต า ระยะหางชวงเสาไมเกน 50 เมตร มาตรฐานสายชนดน คอ มอก 85- 2548

5 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212หนา 2-1)

สาย ACSR

เปนสายอลมเนยมตเกลยวและมสายเหลกอยตรงกลาง เพอใหรบแรงดงไดสง มาตรฐานของสายนคอ มอก 85-2528

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอยแกนเหลก(Aluminium - Conductor Steel Reinforced ACSR)

6 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1)

สาย PIC or APC

- สาย Partial Insulated Cable ( PIC or APC) สาย PIC ประกอบดวย ตวน าอลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE 1 ชนใชแทนสายเปลอยเพอชวยลดการลดวงจรของสาย เปลอยไมสามารถแตะตองโดยตรงได

7 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113หนา 2-1)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 2

บทน า มาตรฐานตางๆ ทส าคญ ทเกยวของกบวสดอปกรณและ

การเดนสายและตดตงบรภณฑไฟฟา

- มาตรฐาน วสท (EIT Standard 2001-56)

- National Electrical Code (NEC)

- British Standard (BS)

- National Electrical Manufacturers Association (NEMA)

- American National Standard Institute (ANSI)

- IEC

- มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก)

การเลอกใชบรภณฑไฟฟา - มาตรฐาน มอก - มาตรฐานระหวาง ประเทศ - ถาไมมทง มอกและ IEC กเลอกตาม

มาตรฐาน ประจ าชาต

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 3

ระบบการจายไฟแรงสง เครองวดหนวยไฟฟาแรงสง

หมอแปลงไฟฟา ขอ 26

บรภณฑประธานแรงต า ขอ 23

ตวน าไฟฟาแรงดนต า ขอ 21 22

แผงจายไฟยอย

โหลด(Loads)

บรภณฑประธานแรงสง ขอ 23

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1) 4

สายเปลอย(Bare Conductor) ACC (All Copper Conductor ) TIS 64-2517

AAC( All Aluminum Conductor) TIS 85-2548

ACSR (Aluminum Conductor Steel Reinforced) TIS 85-2528

สายไฟฟาหมฉนวน(Insulated Conductor) APC or PIC (Partially Insulated Cable) = สายหมฉนวนแรงสงไมเตมพกด

ASC or SAC ( Space Aerial Cable) = สายหมฉนวน 2 ชนไมเตมพกด

FIC or AFC ( Fully InsulateedCable)= สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว

สายไฟฟาในระบบสายอากาศระบบไฟฟาแรงสง 21 มาตรฐานสายไฟฟา

สาย AAC

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอย(All Aluminium Conductor AAC) เปนตวน าอลมเนยมพนตเกลยวเปนชนๆ รบแรงดงไดต า ระยะหางชวงเสาไมเกน 50 เมตร มาตรฐานสายชนดน คอ มอก 85- 2548

5 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212หนา 2-1)

สาย ACSR

เปนสายอลมเนยมตเกลยวและมสายเหลกอยตรงกลาง เพอใหรบแรงดงไดสง มาตรฐานของสายนคอ มอก 85-2528

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอยแกนเหลก(Aluminium - Conductor Steel Reinforced ACSR)

6 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1)

สาย PIC or APC

- สาย Partial Insulated Cable ( PIC or APC) สาย PIC ประกอบดวย ตวน าอลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE 1 ชนใชแทนสายเปลอยเพอชวยลดการลดวงจรของสาย เปลอยไมสามารถแตะตองโดยตรงได

7 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113หนา 2-1)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 3

ระบบการจายไฟแรงสง เครองวดหนวยไฟฟาแรงสง

หมอแปลงไฟฟา ขอ 26

บรภณฑประธานแรงต า ขอ 23

ตวน าไฟฟาแรงดนต า ขอ 21 22

แผงจายไฟยอย

โหลด(Loads)

บรภณฑประธานแรงสง ขอ 23

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1) 4

สายเปลอย(Bare Conductor) ACC (All Copper Conductor ) TIS 64-2517

AAC( All Aluminum Conductor) TIS 85-2548

ACSR (Aluminum Conductor Steel Reinforced) TIS 85-2528

สายไฟฟาหมฉนวน(Insulated Conductor) APC or PIC (Partially Insulated Cable) = สายหมฉนวนแรงสงไมเตมพกด

ASC or SAC ( Space Aerial Cable) = สายหมฉนวน 2 ชนไมเตมพกด

FIC or AFC ( Fully InsulateedCable)= สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว

สายไฟฟาในระบบสายอากาศระบบไฟฟาแรงสง 21 มาตรฐานสายไฟฟา

สาย AAC

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอย(All Aluminium Conductor AAC) เปนตวน าอลมเนยมพนตเกลยวเปนชนๆ รบแรงดงไดต า ระยะหางชวงเสาไมเกน 50 เมตร มาตรฐานสายชนดน คอ มอก 85- 2548

5 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212หนา 2-1)

สาย ACSR

เปนสายอลมเนยมตเกลยวและมสายเหลกอยตรงกลาง เพอใหรบแรงดงไดสง มาตรฐานของสายนคอ มอก 85-2528

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอยแกนเหลก(Aluminium - Conductor Steel Reinforced ACSR)

6 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1)

สาย PIC or APC

- สาย Partial Insulated Cable ( PIC or APC) สาย PIC ประกอบดวย ตวน าอลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE 1 ชนใชแทนสายเปลอยเพอชวยลดการลดวงจรของสาย เปลอยไมสามารถแตะตองโดยตรงได

7 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113หนา 2-1)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1) 4

สายเปลอย(Bare Conductor) ACC (All Copper Conductor ) TIS 64-2517

AAC( All Aluminum Conductor) TIS 85-2548

ACSR (Aluminum Conductor Steel Reinforced) TIS 85-2528

สายไฟฟาหมฉนวน(Insulated Conductor) APC or PIC (Partially Insulated Cable) = สายหมฉนวนแรงสงไมเตมพกด

ASC or SAC ( Space Aerial Cable) = สายหมฉนวน 2 ชนไมเตมพกด

FIC or AFC ( Fully InsulateedCable)= สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว

สายไฟฟาในระบบสายอากาศระบบไฟฟาแรงสง 21 มาตรฐานสายไฟฟา

สาย AAC

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอย(All Aluminium Conductor AAC) เปนตวน าอลมเนยมพนตเกลยวเปนชนๆ รบแรงดงไดต า ระยะหางชวงเสาไมเกน 50 เมตร มาตรฐานสายชนดน คอ มอก 85- 2548

5 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212หนา 2-1)

สาย ACSR

เปนสายอลมเนยมตเกลยวและมสายเหลกอยตรงกลาง เพอใหรบแรงดงไดสง มาตรฐานของสายนคอ มอก 85-2528

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอยแกนเหลก(Aluminium - Conductor Steel Reinforced ACSR)

6 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1)

สาย PIC or APC

- สาย Partial Insulated Cable ( PIC or APC) สาย PIC ประกอบดวย ตวน าอลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE 1 ชนใชแทนสายเปลอยเพอชวยลดการลดวงจรของสาย เปลอยไมสามารถแตะตองโดยตรงได

7 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113หนา 2-1)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย AAC

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอย(All Aluminium Conductor AAC) เปนตวน าอลมเนยมพนตเกลยวเปนชนๆ รบแรงดงไดต า ระยะหางชวงเสาไมเกน 50 เมตร มาตรฐานสายชนดน คอ มอก 85- 2548

5 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212หนา 2-1)

สาย ACSR

เปนสายอลมเนยมตเกลยวและมสายเหลกอยตรงกลาง เพอใหรบแรงดงไดสง มาตรฐานของสายนคอ มอก 85-2528

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอยแกนเหลก(Aluminium - Conductor Steel Reinforced ACSR)

6 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1)

สาย PIC or APC

- สาย Partial Insulated Cable ( PIC or APC) สาย PIC ประกอบดวย ตวน าอลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE 1 ชนใชแทนสายเปลอยเพอชวยลดการลดวงจรของสาย เปลอยไมสามารถแตะตองโดยตรงได

7 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113หนา 2-1)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย ACSR

เปนสายอลมเนยมตเกลยวและมสายเหลกอยตรงกลาง เพอใหรบแรงดงไดสง มาตรฐานของสายนคอ มอก 85-2528

- สายอลมเนยมตเกลยวเปลอยแกนเหลก(Aluminium - Conductor Steel Reinforced ACSR)

6 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 212 หนา 2-1)

สาย PIC or APC

- สาย Partial Insulated Cable ( PIC or APC) สาย PIC ประกอบดวย ตวน าอลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE 1 ชนใชแทนสายเปลอยเพอชวยลดการลดวงจรของสาย เปลอยไมสามารถแตะตองโดยตรงได

7 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113หนา 2-1)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย PIC or APC

- สาย Partial Insulated Cable ( PIC or APC) สาย PIC ประกอบดวย ตวน าอลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE 1 ชนใชแทนสายเปลอยเพอชวยลดการลดวงจรของสาย เปลอยไมสามารถแตะตองโดยตรงได

7 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113หนา 2-1)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย PIC or APC

8 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 211หนา 2-1)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

- สาย Space Aerial Cable (SAC or ASC) เปนตวน าอลมเนยมตเกลยว มฉนวน XLPE หม และมเปลอก(Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมสามารถสมผสโดยตรง การเดนสายตองใช Spacer เพอจ ากดระยะหางสาย ตองใช Messenger Wire ชวยดงสายและเปน Over Head Ground Wire

9 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย SAC or ASC

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1) 10

ขนาด (ตรมม) ขนาดกระแส(A) 35 170 120 365 185 470

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

11

สายหมฉนวนแรงสงเตมพกดตเกลยว(XLPE ALUMINIUM PREASSEMBLY AERIAL CABLE FIC หรอ PAC หรอ AFC ระบบแรงดน 11-33kV

ถอวาเปนสายอลมเนยม ชนดFully Insulated มโครงสรางเหมอนกบสายใตดน สามารถสมผสโดยตรงขณะจายไฟฟาใชกบบรเวณทตองการลดระยะหางทางไฟฟาหรอบรเวณทคนสามารถสมผสถง

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-Linked

Polyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

Preassembly Aerial Cable (FIC or PAC or AFC)

12

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

- สาย Cross-linked Polyethylene(XLPE) สาย XLPE เปนสาย Fully Insulated โครงสรางประกอบดวย สายทองแดงตเกลยว มชลดของตวน า ฉนวน ชลดของฉนวน และเปลอกนอก สายชนดนสามารถเดนลอยในอากาศหรอฝงดน

ตวน าทองแดงหมฉนวน XLPE เปนไป ตามมาตรฐาน IEC 60502

13 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 2113 หนา 2-1)

XLPE = Cross-linked polyethylene insulated copper wire screen and polyethylene jacketed

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

14 มผลใชบงคบตงแตวนท 31กรกฎาคม 2556 เปนตนไป

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทก าหนดไมเกน 450750 โวลต

1 มอก 11 เลม 1-2553 ขอก าหนดทวไป

2 มอก 11 เลม 2-2553 วธทดสอบ

3 มอก 11 เลม 3-2553 สายไฟฟาไมมเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

4 มอก 11 เลม 4-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานตดตงยดกบท

5 มอก 11 เลม 5-2553 สายออน

6 มอก 11 เลม 101-2553 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป

15

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

การระบแกนของสายไฟฟา การแสดงดวยส จ านวนแกนไมเกน 5 แกน (หลกเลยงการใชสแดงและส

ขาว) ก าหนดรปแบบของสฉนวนดงน สายแกนเดยว ไมก าหนด

สาย 2 แกน สฟาและน าตาล

สาย 3 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล หรอ สน าตาล สด า สเทา

สาย 4 แกน สเขยวแถบเหลอง สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา

สาย 5 แกน สเขยวแถบเหลอง สฟา สน าตาล สด า สเทา

หรอ สฟา สน าตาล สด า สเทา สด า

16

N+L

G+N+L L1+L2+L3

G+L1+L2+L3 N+L1+L2+L3

G+N+L1+L2+L3

ไมมใช

L1 = สน าตาล L2 = สด า L3 = สเทา N = สฟา G = สเขยวแถบเหลอง

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

เปรยบเทยบสของสายไฟฟา

มอก11-2531 มอก11-2553

เทาออน ขาว ฟา

ด า น าตาล

แดง ด า

น าเงน เทา

เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง

17

N นวทรล

เฟส A

เฟส B

เฟส C

G สายดน

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

แรงดนไฟฟา ก าหนดให เปน Uo U

Uo = แรงดน RMS ระหวาง ตวน า กบ ดน

U = แรงดน RMS ระหวางตวน ากบตวน า

18

มอก 11-2553 เลม 1 ขอก าหนดทวไป (IEC 60227-1) (ตอ)

U

Uo

แรงดน 450750 V แรงดน 300500 V

แรงดน 6001000 V

สายPVC ตามมอก 11-2553

XLPE ตาม IEC

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

19

สาย มอก11-2553 60227 IEC 01 โครงสรางเหมอนสาย THW เปนสายชนดแกนเดยว กลม แรงดนใชงาน 450750 โวลต ขนาด 15 ถง 400 ตรมม

การใชงาน ใชงานทวไป

เดนในชองเดนสายและตองปองกนน าเขาชองเดนสาย

หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย มอก11-2553

60227 IEC 10

โครงสรางเหมอนสาย NYY เปนสายชนดหลายแกน (2-5แกน) มไมมสายดน แรงดนใชงาน 300500

โวลต ฉนวนบางกวา NYY ขนาด 15 ถง 35 ตรมม

20

การใชงาน ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตอง

ปองกนน าเขาชองเดนสาย วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

มอก 11-2553 เลม 101 สายไฟฟามเปลอกส าหรบงานทวไป ชอ รหส แรงดนไฟฟา

(โวลต) จ านวนแกน ขนาด

(ตรมม)

1 สายไฟฟาหมดวยฉนวน และเปลอก สายแบน 2 แกน และสายแบน 2 แกนมสายดน

VAF VAF-G VAFG

300500 2 2 และมสาย

ดน

1 - 16 1 - 16

2 สายไฟฟาหมดวยฉนวน เปลอกใน และเปลอก

NYY NYY-G NYYG

450750 1 2 - 4

2 - 4 และมสายดน

1 - 500 50 - 300 25 - 300

3 สายออนหมดวยฉนวนและเปลอก VCT VCT-G VCTG

450750 1 - 4 2 - 4 มสาย

ดน

4 - 35 4 - 35

21

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

22

สาย มอก11-2553 VAF เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกนมสายดน แรงดนใชงาน 300500 โวลต ขนาด 15 ถง 16 ตรมม

การใชงาน เดนเกาะผนง

เดนในชองเดนสาย

หามรอยทอ

หามฝงดน

สายแบน 2 แกน

สายแบน2 แกนมสายดน

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย มอก11-2553 NYY

เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

แกนเดยว ขนาด 10 ถง 500 ตรมม

หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตรมม

หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300

ตรมม

23

การใชงาน

ใชงานทวไป

วางบนรางเคเบล

รอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรง

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

สาย มอก11-2553 VCT

ลกษณะเปนสายฝอย

เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน

และหลายแกนมสายดน

แรงดนใชงาน 450750 โวลต

ขนาด 4 ถง 35 ตรมม

24

การใชงาน

ใชงานทวไป

ใชตอเขาเครองใชไฟฟา

วางบนรางเคเบล

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

25

ขนาดพนทหนาตดสายดนในสายหลายแกนทเปลยนแปลงตาม มอก11-2553 ใหม

ขนาดพนทหนาตดสายไฟ (ตรมม)

ขนาดพนทหนาตดสายดน (ตรมม)

S 16 S

16 lt S 35 16

S gt35 S 2

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

EIT Standard บทท 5 สายไฟฟาและวธเดนสาย กตตพงษ วระโพธประสทธ 26

สายไฟฟาหมฉนวน XLPE สายไฟฟาชนดน ท าตามมาตรฐาน IEC 60502-1 - ฉนวน XLPE 90degC และมเปลอก - แรงดนไฟฟาทก าหนด 6001000V (061kV) - มขนาด 1234 แกน - น ากระแสไดสง เนองจากฉนวนเปน XLPE 90degC - การใชงาน ใชงานทวไป เดนบน Cable trayรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง - การตดตงในอาคารตองเดนในทปดมดชด ยกเวน เปลอกนอกของสายมคณสมบตตานทานการลกไหม (Flame retardant) IEC 60332-3 category C

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

191157 27

22 มาตรฐานตวน าไฟฟา 1) บสบารทองแดง ( Copper Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 2) บสบารอลมเนยม (Aluminum Bus Bar ) ตองมความ บรสทธไมนอยกวา 98 3) บสเวย ( Busway ) หรอบสดก(Bus Duct) ตองเปนชนดทประกอบส าเรจรปจากบรษทผผลต และไดมการทดสอบแลวตามมาตรฐานขางตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

28

บสบาร ( Busbar ) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60468 BS EN 2626 BS EN 13601 มอก308 มอก408

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-1)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

Busway or Bus Duct

bull ใชแทนสายไฟฟา

bull เหมาะส าหรบอาคารสงทใชก าลงไฟฟามากๆ

bull มทงแบบทองแดงและอลมเนยม

bull ตดตงงายใชพนทนอย

29 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 ขอ 22หนา 2-2)

Busway or Busduct standard IEC 61439-6 UL857

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

30

Busway or Bus Duct

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 31

ตามมาตรฐาน IEC 60298 ไดแบงตสวตชออกเปน 3 แบบ 1Cubicle Switchgear

2 Compartmented Switchgear 3 Metal - Clad Switchgear

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

NEW IEC Standard = IEC 62271-200 published on 2003-11

23 มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

32

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo

Cubicle Switchgear 1 มนอยกวา 3 Compartments

2 ถาม Partition อาจเปนโลหะ

(Metallic)หรอฉนวน ( Insulated )

3 Switching Device อาจเปนแบบตด

ถาวร ( Fixed )หรอถอดออกได

( Withdrawable )

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

33

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Compartmented Switchgear 1ม 3 Compartment ส าหรบ Switching Device

Busbar Connectors และ CTS

2Partition และ Shutters ระหวาง Compartment

โดยทวไปจะ Insulated

3ไมม Insulated Bushing ส าหรบผานจาก

Compartment หนงไปยงอกCompartmentหนง

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

34

ldquo Switchgear in Metal Enclosure rdquo Metal - Clad Switchgear 1มอยางนอย 3 Compartments ส าหรบ

Switching Device Busbar

Connectors และ CTS

2 Partition ระหวาง Compartment

จะตองเปนโลหะ

3 ชองผานจาก Compartment หนง ไปยงอก

Compartment หนง จะตองม Insulated Bushing

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 35

การใชฟวสท างานรวมกบสวตชตดโหลด (Load-break Switch with Fuses)

การใช HRC รวมกบสวตชตดโหลด เมอฟวสเสนใดเสนหนงขาด จะตองท าใหสวตชปลดวงจรทง 3 เฟส พรอมกน

พกดกระแสขณะตดวงจร(Breaking Current) ของสวตชตดโหลดตองไมต ากวา 7 เทาของฟวส (ตาม IEC 60420)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 36

สวตชแยกวงจร ( Isolators or Disconnecting Switches DS )

Circuit breaker unit

ใชใหความปลอดภยบคคลและการบ ารงรกษา ทางดานโหลดของสวตชแยกวงจร จะตองมสวตชตอลงดน จะตองท า Interlock กบเซอรกตเบรกเกอร ใชปด-เปดวงจรไฟฟาแรงสง ขณะทไมมโหลด สามารถสบ-ปลด เมอเซอรกตเบรกเกอรอยในต าแหนงปลดเทานน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 37

มาตรฐานเครองปองกนกระแสเกน(แรงต า) Overcurrent protective devices

อปกรณทใชคอ ฟวส หรอ

เซอรกตเบรกเกอร

ตองมคณสมบตตามมาตรฐานทการไฟฟาฯ ยอมรบ เชน IEC UL BS DIN และ JIS เปนตน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 38

การปองกนกระแสเกน(แรงต า)

bull โหลดเกน (Overload) bull ลดวงจร (Short-circuit ) bull รวหรอลดวงจรลงดน

สาเหตของ

กระแสเกน

bull เครองตดวงจร ตองตดกอนทตวน า ฉนวนสาย จะช ารด

หลกการเบองตนการปองกระแสเกนของสายไฟฟาคอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 39

เทคโนโลยเครองปองกนกระแสเกน Overload protective devices Technologies

Thermal Technologies

bull Fuses (Ir ปรบคาไมได) bull Bimetal

bull MCB (Ir ปรบคาไมได )IEC 60898 bull MCCB and ACB (Ir ปรบคาได)

bull โดยทวไป 07 In Ir In Ir I

t

Ir

Ref 14-Overcurrent protective devices E Tison SCTCial excellenceDNE

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

40

236 Circuit Breaker

bull Breaker ส าหรบบานอยอาศย อาคาร (IEC 60898)

bull Breaker ส าหรบงานอตสาหกรรม (IEC 60947-2)

IEC

(มาตรฐาน วสท 2001-516บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

41

IEC 60898 amp IEC 60947-2

IEC 60898 IEC 60947-2

กลมผใชงาน บานอยอาศย

อาคารทวไป

โรงงานอตสาหกรรม

(ผมความรในการปรบคา setting)

พกดแรงดน (Ue)

(phase to phase) lt 440 Vac lt 1000 Vac

พกดกระแสใชงาน (In)

6810131620253240506380100125A

ก าหนดโดยผผลต

(มคาสงสดถงหลายพนแอมป)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง แลละ จ

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

42

IEC 60898 IEC 60947-2 การปรบตงคา

ปรบตงคาไมได

ประเภท B - ปรบตงคาหนวงเวลาให ท างานรวมกบอปกรณ ปองกนอนได - ม Icw

ประเภท A - ปรบตงคาหนวงเวลาไมได - ไมม Icw

IEC 60898 amp IEC 60947-2

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก งและ จ

ตวอยางการเรยกประเภทและพกดกระแส ใชงาน

C16 หมายถง เซอกตเบรกเกอรประเภท C ขนาดพกดกระแสใชงาน 16A

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

43

IEC 60898 amp IEC 60947-2

D ตดทนทท ge 10-50 In

C ตดทนทท ge 5-10 In ก าหนดโดยผผลต B ตดทนทท ge 3-5 In

Curve B C D

Magnetic Trip

105 ถง 130 In 113 ถง 145 In Thermal Trip

IEC 60947-2 IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง และ จ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง 44

B ตดทนทท ge 3-5 In

113 145

3 5

ใชกบ Load ทไมมไฟกระโชก (Inrush current) หรอ Switching Surge เชน พวกเครองใชไฟฟาทวๆ ไป

IEC 60898

In=พกดกระแสใชงานปกต

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

45

113 145

5 10

C ตดทนทท ge 5-10 In

ใชกบ Load ทมไฟกระโชก เชน Fluorescent Lighting มอเตอรเลกๆ เครองปรบอากาศ

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

46 10 50

113 145

D ตดทนทท ge 10-50 In

ใชกบ Load ในงานอตสาหกรรมทมไฟกระโชกสง เชน เครองเชอม เครอง X-ray

IEC 60898

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ขอ 236 ภาคผนวก ง

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

47

Coordination(Discrimination Selectivity Selective Coordination)

การจดการใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานประสานกน เพอจ ากดวงจรทเกด

fault โดยใหมผลกระทบ (ไฟดบ) ให

นอยทสด

นนคอให CBs ตวทอยใกลกบ fault มากทสดท างานกอน

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2) 48

Selectivity with Short-Time Delay No Selectivity with Instantaneous Trip

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

49

Icw เปนคาพกดกระแส(rms) ลดวงจรทอปกรณ

สามารถรองรบได (คงอยในต าแหนงสบ) ในระยะเวลาสนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ

ชวงระยะเวลาของ Icw แรงต า(IEC 60947-2 )ใชคา 005 01 025 05 1 วนาท แรงสง ใชคา 1 วนาท

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 50

พกดกระแสลดวงจร Short-circuit Breaking Capacity Icn

หมายถง คากระแสลดวงจรสงสดท CBs สามารถตดวงจรไดโดยไมเกดความเสยหายภายใตสภาวะทก าหนด (แรงดน ความถPower Factor อณหภม ฯลฯ) ทก าหนดโดยผผลต ปจจบนก าหนดคาเปน rms (symmetrical) kA

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

51

คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมค านงวาสามารถรบกระแสใชงานปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ

Icu จะเทากบ Icn = IC

พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด Ultimate short-circuit breaking capacity Icu

Short-circuit characteristics

bull Rated short-circuit making capacity Icm

bull Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu

O ndash t ndash CO

bull Rated service short-circuit breaking capacity Ics

O ndash t ndash CO - t ndash CO

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 52

bull Residual Current Device ( RCD ) หรอ bull Earth Leakage Circuit Breaker ( ELCB ) หรอ bull Ground Fault Circuit Interrupter ( GFCI )

มชอเรยกหลายชอ

bull มาตรฐาน IEC 60755 IEC 61008IEC61009 IEC61540 และ IEC 61543 หรอ มอก909-2548 (เรยก ldquoเครองตดวงจรกระแสเหลอrdquo) RCBO

มาตรฐาน

bull Rated residual operating current 30 mA

bull Breaking time or perating time 004 s

bull 5 Rated residual operating current (5I∆n)

กรณใชเพอปองกนไฟฟาดด

RCCB

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

10 A

95 A

05A N

L

เครองตดไฟรวท างานอยางไร

10 A

05 A

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

54

1 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน RCBOs IEC 61009 มอก909-2548 (residual current operated circuit-breaker with integral over-current protection for Household and similar uses- RCBO)

หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

RCD Residual Current Device

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

55

2 เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

IEC 61008 มอก2425-2552(residual current operated

circuit-breaker without integral over-current protection for Household and similar uses - RCCB) หมายถง เครองตดวงจรกระแสเหลอทไมไดออกแบบมาใหท าหนาทปองกนโหลดเกนและหรอลดวงจร ส าหรบใชในทอยอาศยและใชในลกษณะทคลายกน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

- เครองตดไฟรวตองเปนชนดทปลดสายไฟเสนทมไฟทกเสนออก จากวงจรรวมทงสายนวทรล ยกเวน สายนวทรลมการตอลงดน โดยตรงตามบทท4 แลว - หามตอวงจรลดครอมผาน(by pass)เพอปองกนเครองตดไฟรว ตดวงจรเมอไฟรว

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 238 หนา 2-3)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

57

แทงโลหะหมดวยทองแดง(copper ndashclad Steel) หรอแทงทองแดง หรอแทงเหลกอาบสงกะสขนาด 58 นว(16 มม) ยาว 240 ม

แผนโลหะพนท 1800 ตรมม หนา 6 มม (15 มม) ฝงลก 16 ม

โครงสรางอาคารโลหะทมคา ความตานทานไมเกน 5 โอหม

หลกดนชนดอนๆ ทไดรบการรบรอง

คาความตานทานของหลกดนกบดน ตองไมเกน 5 โอหม

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 24 หนา 2-3 2-4)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

191157 58

251 ทอรอยสายไฟฟา

- ทอเหลกส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 770-2533

- ทอ PVC ส าหรบรอยสายไฟฟา มอก 216-2524

- ทอ HDPE แขงใชรอยสายไฟฟาฝงดนโดยตรง

มอก 982-2533

ทอโลหะหนา Rigid Metal Conduit (RMC)

ทอโลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit (IMC)

ทอโลหะบาง Electrical Metallic Tubing (EMT) (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 25 หนา 2-4)

25 มาตรฐานชองเดนสายและรางเคเบล

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

191157

59

วสดทใชในการท า Wireways ม 4 ชนดคอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลก ผานกรรมวธลางท าความสะอาด ดวยน ายาลางไขมน และเคลอบเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพน ทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

252 รางเดนสาย ( Wireways )

รางเดนสายโลหะ ( Metal Wireways ) - รางเดนสายโลหะมลกษณะเปนราง ท าจากแผนโลหะพบม ฝาปด-เปด ได

เพอใชส าหรบเดนสายไฟฟา

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

191157

60

ตาราง ฉ 1-1 ขนาดรางเดนสายโลหะทแนะน าในการผลต

Hinged Cover

(Shown Open)

Straigth

SectionTee Fitting

Conductors

Conduit

Run

90 Elbow

(cover Closed)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 252 หนา 2-4) ภาคผนวก ฉ

ขนาดความสงxกวาง ( mm ) ความหนาต าสด ( mm )

50 50

50 100

100 100

100 150

100 200 หรอ 150 200

100 300 หรอ 150 300

100 400 หรอ 150 400

100

100

120

120

160

160

1605127 หามตดตง หรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนงหรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 1501048751 300 มลลเมตร

5127 หามตดตงหรอใชรางเดนสายในกรณตอไปน ก) ตอรางเดนสายตรงจดทผานผนง หรอพน ข) เปนตวน าส าหรบตอลงดน ค) ขนาดเกน 150 x300 มลลเมตร

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

191157

61

253 รางเคเบล ( Cable Trays )

1 รางเคเบลแบบดานลางทบและแบบม ชองระบายอากาศ

2 รางเคเบลมลกษณะ เปนรางเปด แผนเหลกพน พบเปนลกฟก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

- มฝาปด - ไมมฝาปด

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

191157

62

3 วสดทใชท ารางเคเบล ม 4 ชนด คอ 1) แผนเหลกผานกรรมวธปองกนสนม และพนสทบ เชน แผนเหลกผาน กรรมวธลางท าความสะอาดดวยน ายาลางไขมน และเคลอบฟอสเฟต ดวยน ายา Zinc Phosphate หลงจากนนจงพนทบดวยสฝน ( Powder Paint ) หรอใชกรรมวธอนทเทยบเทา 2) แผนเหลกชบสงกะสโดยวธทางไฟฟา 3) แผนเหลกชบสงกะสแบบจมรอน 4) แผนเหลกชบอะลซงค ( Aluzinc )

หมายเหต กรณทตดตงภายนอกอาคารหรอสถานท เปยกหรอชนใหใชวสดตามขอ 3) ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล มขนาดยาว 24 m หรอ 30 m และความสงขนาด 150 mm

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 253 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

191157

63

254 รางเคเบลแบบบนได ( Cable Ladders ) 1 รางเคเบลแบบบนไดมลกษณะเปนรางเปด โดยม บนได ( Rung ) ขอบมนไมคมทกๆระยะ 300 mm หรอนอยกวา 2 วสดทใชท ารางเคเบล เปนแผนเหลก ชบสงกะส แบบจมรอน ( Hot Dip Galvanized ) 3 ความยาวแนะน าในการผลตของรางเคเบล แบบบนไดมขนาด 24 m หรอ 30 m และความสงรางมขนาด 100 mm หรอ 150 mm 4 ขนาดรางเคเบลแบบบนไดทแนะน าในการผลตมขนาดตามตาราง

ขนาดความสง x กวาง ( mm ) ความแขงแรงของรางเคเบล

ขนาดความสงแนะน า 100 หรอ 150 mm ขนาดความกวางแนะน า 150 300 450 600 750 900 mm

การขนรปของแผนเหลกท ารางเคเบลแบบบนได ตองมความแขงแรงเพยงพอ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 254 หนา 2-5) ภาคผนวก ฉ

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

64

26 มาตรฐานหมอแปลงไฟฟา

หมอแปลงฉนวนน ามนตองมคณสมบตตาม มอก 384-2543

หมอแปลงชนดแหง(Dry Type Transformer) IEC 60076-11

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวตดไฟยาก(Less-Flammable Liquid-Insulated Transformer) ใชตามขอก าหนดของ NEC 450-23 ตองผานการรบรองของ UL และ FM

หมอแปลงชนดฉนวนของเหลวไมตดไฟ(Nonflammable Liquid-Insulated Transformer)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

65

คณสมบตแรงดนของหมอแปลง Primary 1200024000V Secondary 416Y240 V High voltage tapping 4 x (-) 25 Total Loss

Primary 2200033000V

Secondary 400Y230 V

High voltage tapping (+-)2 x 25

Total Loss

กฟน

กฟภ

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 26 หนา 2-5

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

IP(Ingress of Protection) คออะไร คอความสามารถในการกนของเหลวกนวตถของอปกรณ ตามมาตรฐาน IEC 60529หรอ มอก513-2553

28 มาตรฐานระดบการปองกนสงหอหมบรภณฑ

IP XX

บอกถงลกษณะการปองกนวตถ อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

บอกถงลกษณะการปองกนของเหลว อนอาจจะเกดอนตรายแกอปกรณ ทบรรจภายใน

รหสตวท 1

รหสตวท 2

66 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 28 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-51 บทท 2) กตตพงษ วระโพธประสทธ 2552 67

First Number IP Ratings

ตารางท 1-3

ความหมายตวเลขก ากบระดบการปองกนหลงสญลกษณ IP

ตวเลขตวท 1 ตวเลขตวท 2

ประเภทการปองกนวตถจากภายนอก ประเภทการปองกนของเหลว

เลข ระดบการปองกน เลข ระดบการปองกน

0 ไมมการปองกน 0 ไมมการปองกน

1ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 50

มลลเมตร เชน สมผสดวยมอ1 ปองกนหยดเฉพาะในแนวดง

2ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 12

มลลเมตร เชน นวมอ2

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 15

องศากบแนวดง

3ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 25

มลลเมตร เชน เครองมอ เสนลวด3

ปองกนหยดและน าสาดท ามมไมเกน 60

องศากบแนวดง

4

ปองกนวตถทมขนาดใหญกวา 1

มลลเมตร เชน เครองมอเลกๆ เสน

ลวดเลกๆ

4 ปองกนน าสาดเขาทกทศทาง

5 ปองกนฝน 5 ปองกนน าฉดเขาทกทศทาง

6 ผนกกนฝน 6 ปองกนน าฉดอยางแรงเขาทกทศทาง

7 ปองกนน าทวมชวคราว

8 ปองกนน าเมอใชงานอยใตน า

2-1

IณIEC 60529 or มอก 513-2553

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) ภาคผนวก ซ 68

NEMA Enclosure Type Number IEC 60529 Enclosure IP Number 1 IP 10

2 IP 11

3 IP 54

3R IP 14

3S IP 54

4 amp 4X IP 65

5 IP 52

6 amp 6P IP 67

12 amp 12K IP 52

13 IP 54

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

29 มาตรฐานเตารบ- เตาเสยบ เปนไปตาม มอก 166-2549 และ มอก 2162-2547

69 (มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2ขอ 29 หนา 2-6

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

70

การเลอกใชอปกรณไฟฟาทไดมาตรฐานภายในโรงงาน

Main Distribution Board MDB หรอ แผงสวตชไฟฟาแรงต า (Low ndash Voltage Switch Board) มาตรฐานทเกยวของ IEC 60439 ndash 1 มอก1436-2540 วสท2001 IEC 61439-2

แผงสวตช หมายถง แผงขนาดใหญหนงแผง หรอ หลายแผงประกอบเขาดวยกน เพอใชตดตงสวตช อปกรณปองกนกระแสเกน อปกรณปองกนอนๆ บสบาร และเครองวดตางๆ เพอรบไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาไปจายใหกบโหลด แผงสวตชยอย โดยสามารถเขาถงไดทงดานหนา และดานหลงของแผงสวตช

210 มาตรฐานแผงสวตชส าหรบระบบแรงต า

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2ขอ 210 หนา 2-6

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 71

Form 1 Form 2a Form 3a Form 4a

Form 2b Form 3b Form 4b

- บสบาร - อปกรณหลก - ขวตอสาย - ตวต

Form ต คอรปแบบการแบงกนแยกสวนทมไฟฟา(Live Part) หรอสวนทเปน อนตรายโดยการใช Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกออกอยางชดเจน

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

= มการกนแยก

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2) 72

FORM

ต

อปกรณ amp อปกรณ

อปกรณ amp บสบาร

อปกรณ amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp ขวตอสาย

ขวตอสาย amp บสบาร

Form 1

Form 2B

Form 3A

Form 2A

Form 4B

Form 4A

Form 3B

radic

radic radic

radic

radic

radic radic

radic radic radic

radic radic radic radic

radic radic radic radic radic

radic

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

73

Load center Consumer unit Load center 121824303642cct

IEC60439-1 Tested with main and main lug

Consumer unit 46810121620cct IEC60439-1 Tested Bolt-on and Plug-on

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

โคมไฟฟาแสงสวางฉกเฉน

(มาตรฐาน วสท 2001-56 บทท 2 หนา 2-6) 74

มอก1102-2538 มอก1955-2551

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)

โคม

75

โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน มอก 2430 - 2552

(มาตรฐาน วสท 2001-56บทท 2 หนา 2-6)