บทที่ 4 - sirindhornhosp.go.th · บทที่ 4...
TRANSCRIPT
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 125
บทท 4
มาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
การบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน เปนการใหบรการพยาบาลแกบคคลท
ไดรบบาดเจบและ/หรอมภาวะเจบปวยฉกเฉนและวกฤต ทงระบบรางกายและจตใจ โดยการ
ประเมนสภาวะความรนแรงของการเจบปวย ตดสนใจใหการปฐมพยาบาล การใชเครองมอ
อปกรณ และเวชภณฑทจะชวยชวตผปวย ตลอดจนการเฝาระวงอาการเปลยนแปลงของผปวย
เพอแกไขสถานการณฉกเฉนทอาจคกคามชวตของผปวยไดอยางทนทวงท โดยใหการพยาบาล ณ
จดเกดเหตและทโรงพยาบาลแบบผปวยนอก ตลอดจนรบไวสงเกตอาการเฉพาะหนา ณ หองฉกเฉน
หรอหองสงเกตอาการ พยาบาลทปฏบตงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน จะตอง
ปฏบตโดยใชความร ความสามารถ และตดสนใจอยางเรงดวน เพอใหบรการพยาบาลมคณภาพ
ชวยเหลอผปวยอยางรบดวน ปลอดภยหรอบรรเทาจากภาวะแทรกซอนทเกดขนและคงไวซงสภาวะ
สขภาพ แตทามกลางการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวในระบบสขภาพและเทคโนโลยทางการ
แพทย มผลใหขอบเขตของการบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนจะตองยดหยนเพยงพอ
ทจะสามารถตอบสนองประเดนการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขน มาตรฐานการบรการพยาบาล
ผปวยอบตเหตและฉกเฉนน จดท าขนเพอใหพยาบาลผปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตและฉกเฉน
ใชเปนแนวทางในการปฏบตงานและควบคมก ากบใหการบรการพยาบาลมคณภาพ ไดมาตรฐาน
สรางความประทบใจแกผใชบรการ
มาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ประกอบดวย 4 สวน คอ
1. ลกษณะส าคญของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ประกอบดวย
2 หมวด คอ
1.1 ลกษณะของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
1.2 การปรบปรงผลการด าเนนงาน
2. มาตรฐานการบรหารงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน แบงเปน 7
หมวด ไดแก
2.1 การน าองคกร
2.2 การวางแผนเชงยทธศาสตร
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 126
2.3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 127
2.4 การวด การวเคราะห และการจดการความร
2.5 การมงเนนทรพยากรบคคล
2.6 การจดการกระบวนการ
2.7 ผลลพธการด าเนนการ
ส าหรบมาตรฐานการบรหารงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
สามารถใชมาตรฐานการบรหารการพยาบาลขององคกรพยาบาล ไปประยกตใชเปนแนวทางในการ
บรหารงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนได ทงนเนองจากแนวทางการบรหารการ
พยาบาลขององคกรพยาบาลกบหนวยบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ใชหลกการ
เดยวกน ดงรายละเอยดในบทท 2
3. มาตรฐานการปฏบตการพยาบาล แบงเปน 8 มาตรฐาน ประกอบดวย
มาตรฐานท 1 การตรวจและบ าบดรกษาทางการพยาบาลบรการการแพทย
ฉกเฉน (Nursing Therapeutic in
Emergency Medical
Service)
1.1 การคดกรองผปวย (Triage)
1.2 การปฏบตการพยาบาล
1.3 การประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและการสงตอ
รกษา
มาตรฐานท 2 การตรวจและบ าบดรกษาทางการพยาบาลผปวยอบตเหต
และฉกเฉน (Nursing Therapeutic in
Emergency
Department)
2.1 การคดกรองผปวย (Comprehensive
Triage)
2.2 การประเมนอาการผปวยอยางเปนระบบและตอเนอง
(Secondary Survey and Ongoing
Assessment)
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 128
2.3 การปฏบตการพยาบาล
2.4 การประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและผลลพธการ
พยาบาล
มาตรฐานท 3 การดแลตอเนอง
มาตรฐานท 4 การสรางเสรมสขภาพ
มาตรฐานท 5 การคมครองภาวะสขภาพและปองกนความเสยง
มาตรฐานท 6 การใหขอมลและความรดานสขภาพ
มาตรฐานท 7 การพทกษสทธผปวย
มาตรฐานท 8 การบนทกทางการพยาบาล
4. เกณฑชวดคณภาพการพยาบาล แบงเปน 4 มต
มตท 1 ดานประสทธผลตามพนธกจ
มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการพยาบาล
มตท 3 ดานประสทธภาพของการปฏบตการพยาบาล
มตท 4 ดานการพฒนาองคกร
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 129
ลกษณะส าคญของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ลกษณะส าคญของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน คอ ภาพรวมของงาน
บรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ซงเปนสงส าคญทมตอผลการด าเนนการและการปรบปรง
ผลการด าเนนงาน ประกอบดวย 2 สวน คอ 1) ลกษณะของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหต
และฉกเฉน 2) การปรบปรงผลการด าเนนงาน
I. ลกษณะของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน จะตองอธบายถงสภาพแวดลอมใน
การปฏบตภารกจของงาน ดงน
1. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน จดท าแผนภมโครงสรางการ
บรหารทระบสายงานความรบผดชอบของหนวยงานและเปนปจจบน
2. ผบรหารสงสดของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน คอ พยาบาล
วชาชพทจบการศกษาปรญญาตรทางการพยาบาลหรอเทยบไดไมต ากวาน ไดรบใบอนญาตประกอบ
วชาชพดานการพยาบาลหรอดานการพยาบาลและการผดงครรภชนหนง และผานการอบรมหรอม
ประสบการณดานการบรหารงานอบตเหตและฉกเฉน
3. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดลกษณะพนฐานของงาน
บรการพยาบาลทครอบคลมประเดน ดงตอไปน
3.1 วสยทศนของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนทสอดคลองกบ
วสยทศนของกลมการพยาบาลและโรงพยาบาล
3.2 เปาประสงคหลกของการบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน คอ
Save Life, Save Limb, Save Function และเปนไปตามวสยทศนทก าหนด
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 130
3.3 พนธกจของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน สะทอนใหเหน
ถงการบรหาร การจดระบบบรการพยาบาล และกระบวนการพฒนาของหนวยงาน
3.4 คานยม (Value) ของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนท
สะทอนใหเหนถงคณคาในการใหบรการทครอบคลมประเดนตาง ๆ ตามบรบทของหนวยงาน เชน
3.4.1 ผใชบรการเปนศนยกลาง (Customer Focus) ท
ค านงถงการจดบรการรกษาพยาบาลทสรางความพงพอใจ ความเชอมนและความไววางใจของ
ผใชบรการและประชาชนตอบรการของหนวยงาน
3.4.2 การบรการทปลอดภยตอผใชบรการ (Safety) ไดแก การ
บรการทรวดเรว ปลอดภย ไดมาตรฐาน มการท างานเปนทม พฒนาคณภาพบรการอยาง
ตอเนอง และเปนองคกรแหงการเรยนร
3.4.3 คณธรรมจรยธรรมการใหบรการ (Integrity) ดวยการสราง
จตส านกใหบคลากรพยาบาลทกระดบมพฤตกรรมบรการทอยบนพนฐานของจรยธรรม การ
ใหบรการทค านงถงความปลอดภย การคมครองสขภาพอนามย และการปองกนผลกระทบทอาจ
เกดกบบคคลและสงแวดลอม
3.4.4 ความเปนอสระทางวชาชพ (Autonomy) เปนการสราง
ความตระหนกใหกบพยาบาลปฏบตงานไดโดยอสระตามขอบเขตวชาชพ รวมถงการปฏบตงาน
ดวยความเอออาทร สงเสรมศกยภาพในการดแลผใชบรการผานการศกษา วจย และการให
ค าปรกษา
4. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน มภารกจหลกในการใหบรการดแล
รกษาผทไดรบบาดเจบ ผปวยทมภาวะเจบปวยฉกเฉนและวกฤตทงระบบรางกายและจตใจในทก
กลมอาย ทงในและนอกโรงพยาบาล ครอบคลมการปองกนการบาดเจบ/เจบปวย การดแลและ
สรางเสรมสขภาพ การรกษาไวซงการท าหนาทของรางกายและชวต
5. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดบรการในความรบผดชอบ
ประกอบดวย
5.1 การบรการการแพทยฉกเฉน (Emergency Medical
Service)
5.2 การบรการรกษาพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนในสถานพยาบาล
(In-Hospital Care)
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 131
5.3 การบรการสงตอผปวยเพอรบการรกษาตอเนอง (Referral and
Continuing Care)
5.4 การสรางเสรมสขภาพผปวยและประชาชน (Health Promotion)
5.5 การคมครองภาวะสขภาพและปองกนความเสยง (Health
Protection and Risk Management)
6. งานบรการพยาบาลผปวยอบตและฉกเฉน ก าหนดคณลกษณะของการ
ปฏบตการพยาบาลผบาดเจบและผปวยฉกเฉน (Characteristics of Emergency
Nursing Practice) ประกอบดวย
6.1 ปฏบตการพยาบาลแบบองครวม โดยค านงถงผใชบรการเปนศนยกลาง
6.2 คดกรองและจดล าดบความรนแรงของปญหาการเจบปวย (Triage
and Prioritization)
6.3 ประเมน วเคราะห วนจฉยทางการพยาบาล ระบผลลพธทางการพยาบาล
ปฏบตการตามแผนการรกษา และประเมนผลการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของผปวยในทก
กลมอาย ภายใตขอจ ากดทงททราบและไมทราบปญหาของการเจบปวยมากอน
6.4 เตรยมพรอมปฏบตการในภาวะฉกเฉนและภยพบต (Emergency
and Disaster Operations Preparedness)
6.5 ธ า ร ง ไ ว ซ ง ก า ร ท า ห น า ท ข อ ง ร า ง ก า ย แ ล ะ ช ว ย ช ว ต ฉ ก เ ฉ น
(Stabilization and Resuscitation)
6.6 ใหการดแลในภาวะวกฤตส าหรบกลมคนเฉพาะ (Crisis
Intervention for Unique Patient Population) เชน ผเสยหายทไดรบการ
ลวงละเมดทางเพศ
6.7 ด าเนนการเชงรกในสถานการณแวดลอมทไมสามารถควบคมไดหรอไม
สามารถคาดการณได (Provision of Care in Uncontrolled or
Unpredictable Environment)
6.8 มสวนรวมในกระบวนการดแลตอเนอง (Continuum of Care)
6.9 ใหความรเกยวกบสขภาพเพอปองกนการบาดเจบและการเจบปวยแก
บคคล ครอบครวและชมชน
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 132
7. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดขอบเขตการบรหารงาน
ของหนวยงาน ในประเดนตอไปน
7.1 นโยบายและทศทางการจดบรการของหนวยงานทครอบคลมการใหบรการ
การแพทยฉกเฉน (Emergency Medical Service) และการบรการในหนวยงาน
อบตเหตและฉกเฉน
7.2 นโยบายและแผนพฒนาคณภาพการพยาบาล
7.3 การจดการและการพฒนาทรพยากรบคคลดานการพยาบาล
7.4 การบรหารทรพยากรเพอการจดการดานโครงสราง อาคาร สถานท
อปกรณ เครองมอ ยา เวชภณฑ และงบประมาณ
7.5 การบรหารตนทนดานการพยาบาลทค านงถงคณภาพบรการ
7.6 การตดตาม ก ากบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพ การปรบปรง
วธการท างาน การควบคมคณภาพ และการประกนคณภาพการพยาบาล
7.7 การจดการความปลอดภยทงผใชและผใหบรการ
7.8 การวจยและพฒนาวชาการพยาบาล
7.9 การสนบสนนการท างานรวมกบสหสาขาวชาชพ
7.10 การสรางการมสวนรวมกบพหภาค (Intersectors) ในชมชนและ
สงคม
7.11 การประเมนผลการด าเนนงานในภาพรวมของหนวยงาน
8. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดแนวทางและกระบวนการ
ใหบรการพยาบาลแกผใชบรการและประชาชน ทครอบคลมการบรการพยาบาลทงในและนอก
โรงพยาบาล รวมถงการบรการดานการสรางเสรมสขภาพและปองกนการบาดเจบ/เจบปวยในชมชน
9. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดลกษณะของบคลากร
ทางการพยาบาลของงาน ดงน
9.1 ก าหนดคณลกษณะเฉพาะต าแหนง (Job Specification) ของ
บคลากรทาง การพยาบาลในหนวยงานอยางชดเจน เปนลายลกษณอกษร ชวยใหบคลากรทราบถง
หนาทรบผดชอบหลก ความร ทกษะ/ความสามารถและสมรรถนะของตน ทสมพนธกบภารกจ
หลกและเปาหมายของหนวยงาน
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 133
9.2 ก าหนดจ านวนบคลากรทางการพยาบาลของหนวยงาน โดยใชปรมาณงาน
และลกษณะงานเปนตวก าหนดจ านวนและคณสมบตของบคลากร สอดคลองกบมาตรฐานวชาชพ
9.3 ก าหนดความตองการดานกายภาพของบคลากรทางการพยาบาล
(Physical Demand) ทปฏบตงานในหนวยงานและระบสภาพแวดลอมในการท างานของ
หนวยงาน
9.4 ก าหนดสดสวนของทมการพยาบาล (Skill Mix) ตามสมรรถนะ
ของบคลากร
10. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดทรพยากรดานการจดการ
ทส าคญทมผลตอการปฏบตงานของหนวยงาน ในประเดนตอไปน
10.1 สงแวดลอม อาคารสถานท และสงอ านวยความสะดวก เกยวกบ
10.1.1 การจดการสงแวดลอม อาคารสถานท ตามมาตรฐานการปองกน
และควบคมการแพรกระจายสารพษ สารเคม สารกมมนตภาพรงส และชวภาพ
10.1.2 การจดอาคาร สถานทใหมความสะดวก รวดเรวในการรบสงผปวย
ฉกเฉนเขาสหนวยงาน
10.1.3 การจดสวนประชาสมพนธของหนวยงาน
10.1.4 การจดเตรยมความพรอมและความเหมาะสมของพนทส าหรบ
ใหบรการรกษาพยาบาล
10.1.5 การจดเตรยมความพรอมและความเหมาะสมของพนทส าหรบ
อบตภยหมและสาธารณภย (Mass Casualty and Disaster Management)
10.1.6 การจดระบบการรกษาความปลอดภยของหนวยงาน บคลากร
ผปฏบตงาน และผใชบรการ
10.1.7 การจดบรการสงอ านวยความสะดวกแกผ ใชบรการและผ
ใหบรการ
10.2 อปกรณ เครองมอ และเวชภณฑส าหรบใหบรการผปวย เกยวกบ
10.2.1 การจดเตรยมเครองมอ ยา เวชภณฑ และอปกรณการชวยชวต
ฉกเฉน ใหพรอมใชงานตามมาตรฐานทก าหนดของหนวยงาน
10.2.2 การจดเตรยมรถพยาบาล (Ambulance) ใหพรอมใชงาน
ตามมาตรฐานทก าหนดของหนวยงาน
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 134
10.2.3 การจดเตรยมอปกรณ เครองมอ และเวชภณฑทไดมาตรฐาน
ส าหรบใหบรการผปวยไดอยางปลอดภย มคณภาพ และประสทธภาพ
10.2.4 ระบบการบ ารงรกษาอปกรณ เครองมอทมประสทธภาพ
เจาหนาทผรบผดชอบในหนวยงานมความเขาใจในการบ ารงรกษาอปกรณ เครองมอเปนอยางด
10.2.5 การจดเตรยมเครองมอสอสารใหพรอมใช
11. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดกฎระเบยบ ขอบงคบท
ส าคญ รวมทงกฎหมายตาง ๆ ทมความส าคญตองานหลกของหนวยงาน โดยครอบคลม
กฎระเบยบ ขอบงคบทส าคญ ดงน
11.1 พรบ. วชาชพการพยาบาล
11.2 แนวปฏบตตามจรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพของบคลากรทางการ
พยาบาล
11.3 แนวปฏบตดานสทธผปวย
11.4 แนวปฏบตการใหบรการการแพทยฉกเฉน (Emergency
Medical Services)
11.5 แนวปฏบตการใหบรการในหนวยงานอบตเหตและฉกเฉน
11.6 ระเบยบปฏบตกรณผปวยเสยชวต
11.7 ระเบยบปฏบตกรณผปวยคด
11.8 ระเบยบปฏบตการจดการทรพยสนผปวย
11.9 ระเบยบปฏบตในการใหความยนยอมรกษาพยาบาล /ไมสมครใจ
รกษาพยาบาล
11.10 แนวปฏบตในการระบตวผปวย (Patient Identification)
11.11 แนวปฏบตการใหบรการผปวยทถกกระท ารนแรง (Violence)
11.12 แนวปฏบตการสงตอผปวยเพอการรกษาตอเนอง
11.13 แนวปฏบตการชวยฟนคนชพ
11.14 แนวปฏบตในสถานการณอบตภยหม/สาธารณภย (Mass
Casualty/ Disaster)
11.15 แนวปฏบตในการปองกนและระงบอคคภยประจ าหนวยงาน
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 135
II. การปรบปรงผลการด าเนนงานของงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
1. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดแนวทางในการปรบปรง
การด าเนนการของหนวยงานอยางตอเนอง เชน การปรบปรงกระบวนการท างานโดยใช TQM
หรอเครองมอคณภาพอน ๆ
2. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ปรบปรงผลการด าเนนการของ
หนวยงานดานการบรหารจดการ ประกอบดวย
2.1 กระบวนการบรหารจดการทรพยากรภายในหนวยงาน ทค านงถงความคมคา
คมทน ประสทธภาพ ความปลอดภย และผลลพธทคาดหวง
2.2 ระบบตรวจสอบภายใน กลไกการประเมนผล และตดตามความกาวหนา
ผลการปฏบตงานของหนวยงาน
2.3 กลไกการสอสาร ระบบการประสานงานทงภายในและภายนอกหนวยงาน
และกระบวนการแกไขปญหาขอขดของในการใหบรการรกษาพยาบาล
3. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดแนวทางการประเมนและ
ปรบปรงกระบวนการท างานหลกอยางเปนระบบ เชน การวดจากจดคมทน การวดความพงพอใจ
ของผใชบรการ การลดคาใชจาย เปนตน
4. งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ก าหนดแนวทางในการเรยนรและ
แลกเปลยนเรยนรภายในองคกร (Learning Organization) อยางเปนระบบ ไดแก
4.1 การจดการความรและสรางนวตกรรมทางการพยาบาลของหนวยงาน ท
สงผลตอการสรางความพงพอใจแกผใชบรการ และสามารถน าไปใชในการแกปญหาสขภาพ ท
ส าคญของประชาชนในพนทรบผดชอบ
4.2 การน าผลการทบทวนการด าเนนงานและการประเมนตามตวชวดคณภาพ
การพยาบาล มาใชในการปรบปรงและพฒนางานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนอยาง
ตอเนอง
4.3 การปรบปรงกระบวนการและการเพมผลตภาพ (Productivity) ของ
งานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 136
มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
การตรวจและบ าบดรกษาทางการพยาบาลบรการการแพทยฉกเฉน
1.1 การคดกรองผปวย (Triage)
พยาบาลวชาชพ รวบรวมขอมลการเจบปวยและการประเมนอาการส าคญ เพอ
จดล าดบความเรงดวนของการรกษาพยาบาล ณ สถานทเกดเหตอยางมประสทธภาพ ถกตอง
รวดเรว
แนวทางปฏบต
1. รวบรวมขอมลจากศนยรบแจงเหตเกยวกบรายละเอยดของเสนทาง/สถานท
ประเภทของเหตการณ จ านวนผปวย/บาดเจบ ความรนแรงของการเจบปวย/บาดเจบ และอาการเบองตนของ
ผปวย
มาตรฐานท 1
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 137
2. จดทมงานเพอออกปฏบตการ
3. การปฏบตการบรการการแพทยฉกเฉนเมอถงทเกดเหต
3.1 ประเมนสถานการณ/ความปลอดภยของสถานทเกดเหต
3.2 ประเมนสภาพผปวย/ผบาดเจบ ตรวจรางกายพรอมใหการรกษาพยาบาล
เบองตนตามสภาพการเจบปวย/บาดเจบ
3.3 ประสานกลบมายงศนยรบแจงเหต/โรงพยาบาล กรณทผปวยมอาการ
เจบปวย/บาดเจบรนแรงทตองการการรกษาพยาบาลจากแพทย และ/หรอเมอตองการการสนบสนน
เพมเตม
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยฉกเฉน และผบาดเจบ ไดรบการชวยเหลออยางมประสทธภาพ
2. อาการส าคญทคกคามชวตของผปวย (Life Threatening) ไดรบการแกไข
อยางทนทวงท
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 138
1.2 การปฏบตการพยาบาล
พยาบาลวชาชพ ปฏบตการพยาบาลทสอดคลองกบปญหาการเจบปวย/
บาดเจบของผปวยอยางทนทตอสถานการณทเกดขน
แนวทางปฏบต
1. วางแผนใหการชวยเหลอผปวย ตามความรนแรง เรงดวน
2. ใหการชวยเหลอ แกไขบรรเทาอาการ และแกไขภาวะคกคามชวตทนททตรวจพบปญหา
3. ประเมนสภาพผปวยอยางตอเนอง ตรวจสอบสญญาณชพ (Vital
Signs) ตรวจสอบ
ระดบความรสกตวและระบบประสาท (Neurological Signs) ตามสภาพผปวย
4. แจงศนยรบแจงเหตและสงการ ในกรณทอาการเจบปวยรนแรงมากขน เพอ
ประสานกบแพทย ใหการรกษาเพมเตม และใหการรกษาตามแผนการรกษาของแพทย
5. แจงอาการผปวย/ผบาดเจบและการรกษาพยาบาล มายงศนยรบแจงเหตและสงการ
เพอประสานงานใหหนวยรบบรการ (โรงพยาบาลทจะน าสง) ทราบอาการและเตรยมรบผปวยอยางถกตอง
6. เฝาระวง และดแลผปวย/ผบาดเจบอยางใกลชดจนถงหนวยรบบรการ
7. บนทกผลการตดตามอาการของผปวย และการรกษาพยาบาลทผปวยไดรบ
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยทมอาการส าคญทคกคามชวต ไดรบการแกไขอาการอยางทนทวงท
2. ผปวย/ผบาดเจบไมเกดภาวะแทรกซอนทปองกนได
1.3 การประเมนผลการปฏบตการพยาบาล และสงตอการรกษา
พยาบาลวชาชพ ประเมนการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของผปวยอยางตอเนอง
ตลอดเวลาระหวางการน าสงผปวยยงโรงพยาบาลทรบการดแลตอเนอง
แนวทางปฏบต
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 139
1. ประเมนผลการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของผปวย บนพนฐานผลลพธท
คาดหวงของการรกษาพยาบาลและสอดคลองกบสภาวะการเจบปวยของผปวยอยางตอเนอง
ตลอดเวลาระหวางการน าสงผปวยไปยงโรงพยาบาล
2. ปรบเปลยนแผนการพยาบาล บนพนฐานการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของ
ผปวย
3. บนทกการประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและผลลพธทเกดขน ลงในแบบ
บนทกการปฏบตการบรการการแพทยฉกเฉน
4. ปฏบตการพยาบาลบรการการแพทยฉกเฉนเพอการสงตอทหนวยรบบรการ
4.1 เคลอนยายผปวย/ผบาดเจบลงจากรถ พรอมดแลอยางใกลชด ปองกน
ภาวะแทรกซอน/อบตเหตจากการเคลอนยาย
4.2 รายงานอาการ/การรกษาทใหกบพยาบาล/แพทยของหนวยรบบรการ
4.3 บนทกการปฏบตการในแบบบนทกการปฏบตการบรการการแพทยฉกเฉน
และสงมอบเอกสาร หลกฐานใหกบหนวยทรบดแลผปวยตอเนอง
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวย/ผบาดเจบไมเกดภาวะแทรกซอนทปองกนไดหรอบาดเจบเพมจากการ
เคลอนยาย
2. ผปวย/ผบาดเจบไดรบการดแลรกษาพยาบาลตอเนองทนททถงโรงพยาบาล
3. การสงตอขอมลผปวยและการปฏบตการรกษาพยาบาลทส าคญกบหนวยงานท
รบสงตอผปวยมความครบถวนถกตอง
การตรวจและบ าบดรกษาทางการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
2.1 การคดกรองผปวย (Comprehensive Triage)
พยาบาลวชาชพ คดกรองการเจบปวยส าคญของผปวยทมารบบรการ ณ หนวยงาน
อบตเหตและฉกเฉนทกราย และจดล าดบความเรงดวนของการรกษาพยาบาล(Priorities of
Care) ตามสภาพปญหาการเจบปวยของผปวยแตละราย
มาตรฐานท 2
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 140
แนวทางปฏบต
1. ประเมนอาการเพอคดกรองผปวย(Primary Assessment) ดวยการเกบ
รวบรวมขอมลอยางรวดเรวและสมพนธกบอาการส าคญทมาโรงพยาบาลทนททผปวยมาถง
โรงพยาบาล โดยเฉพาะอยางยงอาการส าคญทคกคามชวตผปวย
2. วเคราะหขอมลทเกบรวบรวมได เพอจดระดบความรนแรงของภาวะความ
เจบปวยของผปวยแตละราย (Patient’s Acuity) ตามมาตรฐานการจ าแนกประเภทผปวยของ
หนวยงาน หรอจ าแนกเปนผปวยฉกเฉนมาก (Emergent) ผปวยฉกเฉน (Urgent) ผปวย
ไมฉกเฉน (Non-urgent)
3. วนจฉยและวางแผนใหการรกษาพยาบาลบนพนฐานขอมลทรวบรวมได ตามแนว
ปฏบตของหนวยงาน
4. ใหการชวยเหลอเบองตนในภาวะวกฤตทเปนอนตราย หรอเสยงตอการเสยชวต
ตามแนวปฏบตของหนวยงาน
5. รายงาน/ใหขอมลแพทยตามขนตอนการปฏบตของหนวยงาน เพอประโยชนใน
การก าหนดวธการรกษาพยาบาลทถกตองแกผปวย
6. บนทกขอมลการคดกรองเบองตนทส าคญ ตอไปนเปนอยางนอย
6.1 อาการและอาการแสดงทส าคญเมอแรกรบ
6.2 ระดบความรนแรงของภาวะความเจบปวย (Acuity Level)
6.3 สญญาณชพ
6.4 ระดบความรสกตว หรอสญญาณทางระบบประสาท (Neurological
Sign) กรณผปวยไมรสกตว มอาการผดปกตทางระบบประสาท หรอไดรบบาดเจบทางสมอง
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยไดรบการคดกรอง (Triage) ปญหาการเจบปวยโดยพยาบาลวชาชพ
2. ผปวยไดรบการรกษาพยาบาลตามล าดบความรนแรง/เรงดวนของการเจบปวย
3. ผปวยไดรบการแกไขอาการส าคญทคกคามชวต (Life Threatening) อยาง
ทนทวงท
4. ผปวยไมเกดภาวะแทรกซอนทปองกนได
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 141
2.2 การประเมนอาการผปวยอยางเปนระบบและตอเนอง (Secondary
Survey and Ongoing Assessment)
พยาบาลวชาชพ ประเมนปญหาผปวยเพมเตม (Secondary Survey)
และประเมนซ าเปนระยะอยางตอเนอง (Ongoing Assessment) ตามความเหมาะสมกบ
สภาวะการเจบปวย ตลอดเวลาทผปวยอยในหนวยงาน
แนวทางปฏบต
1. ประเมนอาการโดยใชหลก Primary Survey อกครง กอนการประเมน
Secondary Survey
2. ประเมนอาการผปวยเพมเตมตามหลก Secondary Survey เพอวเคราะห
ปญหาทซอนเรน อยางเปนระบบ โดยเฉพาะอยางยงในผปวยทไดรบอบตเหต/บาดเจบ และ
ภายหลงการแกไขภาวะฉกเฉนทคกคามชวต
2.1 การประเมนอาการและสงผดปกตตงแตศรษะจรดปลายเทา
2.2 กลไกการบาดเจบ ในกรณผปวยไดรบบาดเจบ
2.3 การใชยา/การแพยา
2.4 ประวตการเจบปวยในอดต
3. ประเมนอาการตอเนอง (Ongoing Assessment) และดแลความเจบปวย
ตามภาวะของโรคหรอการเจบปวย ตลอดระยะเวลาทผปวยอยในหนวยงานอบตเหตและฉกเฉน จน
จ าหนายออกจากหนวยงาน
3.1 ผปวยฉกเฉนมาก (Emergent) ไดรบการประเมนซ าทก 10 - 15
นาท
3.2 ผปวยฉกเฉน (Urgent) ไดรบการประเมนซ าทก 30 นาท
3.3 ผปวยไมฉกเฉน (Non-urgent) ไดรบการประเมนซ าทก 2 – 4
ชวโมง และบอยครง ถาอาการเลวลงตามแนวปฏบตในขอ 3.1 – 3.2 หรอตามแนวทางปฏบต
ในการดแลเฉพาะโรค/กลมอาการ
3.4 ผปวยทมปญหาระบบประสาทหรอไดรบบาดเจบทศรษะ ตองประเมน
Glasgow Coma Score ทกราย
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 142
4. บนทกผลการประเมนอาการและอาการแสดงทส าคญทตรวจพบ ลงในแบบบนทก
หรอบตรตรวจโรค และรายงานอาการผดปกตแกแพทยเพอการรกษาตอเนอง
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยไดรบการเฝาระวงภาวะเสยง/อาการผดปกตตลอดเวลาทอยใ นหนวยงาน
2. ผปวยไดรบการแกไขอาการส าคญทคกคามชวต อยางทนทวงท
2.3 การปฏบตการพยาบาล
พยาบาลวชาชพ ปฏบตการพยาบาลตามแผนการพยาบาลและการรกษาทสอดคลอง
กบปญหาการเจบปวยของผปวย บรรเทาอาการรบกวนตาง ๆ และสงเสรมความสขสบายของผปวย
แนวทางปฏบต
1. วนจฉยและวางแผนการพยาบาลตามความรนแรงและเรงดวน
2. ใหการชวยเหลอ แกไขบรรเทาอาการ และแกไขภาวะคกคามชวตทนททตรวจพบปญหา
3. ใหการพยาบาลเพอตอบสนองความตองการดานรางกายและจตใจระหวางอยใน
หนวยงาน
4. ใหการบ าบดทางการพยาบาล (Nursing Therapeutic) เพอบรรเทาอาการ
ไมสขสบาย เชน อาการปวด อาการหายใจไมสะดวก คลนไส อาเจยน เปนตน
5. ใหการพยาบาลเพอเตรยมความพรอมของผปวยและญาต กรณการเตรยมผาตดฉกเฉน
6. กรณสงตอหรอจ าหนาย เตรยมความพรอมของผปวยและครอบครว และประเมน
สญญาณชพ อาการและอาการแสดงซ า ถาอาการเลวลงจะตองแกไขตามมาตรฐานวธปฏบตใน
การดแลเฉพาะโรค/กลมอาการของหนวยงาน
7. แจงอาการและอาการเปลยนแปลงทเกดขน พรอมทงการรกษาพยาบาลทใหกบ
ผปวยและครอบครว เปนระยะ
8. ปฏบตการพยาบาลในฐานะสวนหนงของทมสขภาพ รายงาน/ใหขอมลแพทยตามขนตอน
การปฏบตของหนวยงาน เพอประโยชนในการก าหนดวธการรกษาพยาบาลทถกตองแกผปวย
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 143
9. บนทกการปฏบตการรกษาพยาบาลและเวลาทให ลงในแบบบนทกหรอบตรตรวจ
โรค
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยไดรบการแกไขอาการส าคญทคกคามชวต อยางทนทวงท
2. ผปวยไดรบการรกษาพยาบาลครบถวนตามแผนการรกษา
3. ผปวยไดรบการบรรเทาอาการรบกวนตาง ๆ และสงเสรมความสขสบายระหวางอย
ในหนวยงาน
4. ผปวยไดรบการเตรยมความพรอมทงรางกายและจตใจเพอการรกษาตอเนอง/สงตอการ
รกษา
5. ผปวยจ าหนายไดรบการเตรยมความพรอมปฏบตกจกรรมการดแลสขภาพตนเอง
และเฝาระวงอาการทส าคญได
2.4 การประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและผลลพธการพยาบาล
พยาบาลวชาชพ ประเมนการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของผปวย ทสมพนธ
กบการรกษาพยาบาลทใหและผลลพธทคาดหวง
แนวทางปฏบต
1. ประเมนผลการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของผปวยอยางตอเนอง บนพนฐาน
ผลลพธทพงประสงคของการรกษาพยาบาลและสอดคลองกบสภาวะการเจบปวยของผปวย
2. เปดโอกาสใหผใชบรการและครอบครว มสวนรวมในการรบรการประเมนการ
ตอบสนองตอการปฏบตการพยาบาลและผลลพธทคาดหวง
3. ปรบเปลยนแผนการพยาบาล บนพนฐานการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของ
ผปวย
4. บนทกการประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและผลลพธทเกดขน ลงในแบบ
บนทกหรอบตรตรวจโรค และรายงานอาการผดปกต/เปลยนแปลงแกแพทยเจาของไขเพอการ
รกษาตอเนอง
ผลลพธทคาดหวง
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 144
1. ผปวยไดรบการประเมนผลการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลตลอดเวลาทผปวย
อยในหนวยงาน
2. ผปวยไดรบการรกษาพยาบาลตามการตอบสนองตอการรกษาพยาบาลของผปวย
แตละราย
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 145
การดแลตอเนอง
พยาบาลวชาชพ วางแผนการดแลรกษาตอเนอง ตามมาตรฐานการสงตอ
ผปวยทเหมาะสมและใหการดแลผปวยระหวางการสงตอทมประสทธภาพ
แนวทางปฏบต
1. การเตรยมความพรอมกอนสงตอผปวย
1.1 ผปวยและครอบครว
1.1.1 ประเมนสภาพผปวย ดแลใหการพยาบาลผปวยตามปญหาและ
ความตองการ แกไขภาวะฉกเฉนและคกคามชวตผปวยกอนการสงตอ
1.1.2 ใหค าแนะน าผปวยและครอบครวเรองการรกษาตอเนอง
1.2 พยาบาลผน าสง
1.2.1 ศกษาขอมลการเจบปวยของผปวยทจะสงตอ เพอเปนขอมล
ส าหรบการคาดการณแนวโนมปญหาทอาจจะเกดขนกบผปวยระหวางการสงตอการรกษา
1.2.2 ตรวจสอบอปกรณและเวชภณฑใหมความพรอมทจะใชงานระหวาง
การสงตอ
1.3 การประสานงาน
1.3.1 สรปปญหาและการรกษาพยาบาลทผปวยไดรบระหวางอยใน
หนวยงาน
1.3.2 บนทกขอมลผปวยทครอบคลมปญหา การรกษาพยาบาลทไดรบ
พรอมผลการตรวจอน ๆ
1.3.3 ประสานงานหนวยงาน/โรงพยาบาลทจะรบผปวย โดยมการให
ขอมล เกยวกบชอ-สกลผปวย อาย การวนจฉยโรคเบองตน สาเหตการสงตอ การ
รกษาพยาบาลทไดรบ สงทตองเตรยมรบผปวย และสทธการรกษา
2. การดแลผปวยระหวางน าสง
2.1 ประเมนอาการเปลยนแปลงทางคลนก ตามปญหาและความตองการขณะ
น าสงผปวย
มาตรฐานท 3
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 146
2.2 กรณสงตอผปวยรบการรกษาโรงพยาบาลอน
2.2.1 วดสญญาณชพและประเมนอาการเปลยนแปลงทางคลนก ตาม
ปญหาและความตองการ
2.2.2 ใหการดแลผปวยอยางตอเนอง ตามปญหาและความตองการของ
ผปวยแตละราย
2.2.3 ใหการชวยเหลอเบองตนเพอแกไขภาวะฉกเฉน หรอขอความ
ชวยเหลอเบองตนตามระบบและน าสงโรงพยาบาลทเหมาะสม
3. สรปขอมลปญหาและการรกษาพยาบาลผปวยระหวางน าสง พรอมเอกสาร
ประจ าตว ผปวยใหกบแพทยหรอพยาบาลทรบสงตอผปวย
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยปลอดภยจากภาวะแทรกซอนทปองกนไดหรอภาวะฉกเฉนทคกคามชวต
ระหวางการเคลอนยายและสงตอ
2. ผปวยไดรบการดแลตอเนองทนททถงหนวยงาน/โรงพยาบาลทรบสงตอผปวย
การสรางเสรมสขภาพ
พยาบาลวชาชพ ปฏบตการพยาบาลทมเปาหมายเพอสรางเสรมสขภาพของ
บคคลแบบองครวม โดยมงเนนปญหาทอาจเกดขน (Potential Health Problem)
แนวทางปฏบต
1. ประเมนภาวะเครยดและความวตกกงวลของผปวยและครอบครว เพอเปนขอมล
ในการวางแผนและปฏบตกจกรรมการพยาบาลทชวยใหผปวยและครอบครวจดการกบความเครยด
อนเนองมาจากการเจบปวยและการสญเสย
มาตรฐานท 4
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 147
2. วางแผนและปฏบตการพยาบาลทครอบคลมการใหความร/ค าแนะน าเกยวของ
กบการสงเสรมสขภาพ การปองกนการบาดเจบและการเจบปวย กจกรรมการดแลสขภาพตนเอง
และการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม
3. ประเมนความกาวหนาภาวะสขภาพผปวยทงรางกายและจตใจ พรอมทงปรบปรง
แผนการสรางเสรมสขภาพดานรางกายและจตใจใหเปนปจจบน
4. บนทกกจกรรมการใหการพยาบาลและผลของการพยาบาล
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยและครอบครวสามารถจดการกบความเครยดอนเนองมาจากการเจบปวย
และการสญเสยไดอยางเหมาะสม
2. ผปวยไมกลบมารกษาซ าภายใน 48 ชวโมง ดวยอาการรนแรงจากสาเหตความ
ไมรวธการเฝาสงเกตอาการผดปกตหรอการดแลสขภาพตนเอง
3. ลดอตราการกลบเปนโรคซ าหรอความรนแรง/กาวหนาของการเจบปวยท
สามารถควบคมได
4 ประชาชนสามารถปฏบตกจกรรมดแลสขภาพตนเองไดอยางเหมาะสม
5. ผปวยและครอบครวไดรบการสรางเสรมสขภาพเหมาะสมกบปญหาและความ
ตองการ
การคมครองภาวะสขภาพและปองกนความเสยง
พยาบาลวชาชพ ปฏบตการพยาบาลทมเปาหมายในการคมครองภาวะสขภาพ
ของผปวย เพอความปลอดภยของผปวยอยางตอเนอง
แนวทางปฏบต
1. ระบตวผปวย (Patient Identification) ใหชดเจน เพอปองกนความ
ผดพลาดในการรกษาพยาบาล โดยเฉพาะผปวยไมรสกตว
มาตรฐานท 5
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 148
2. ประเมนผปวยถงภาวะเสยงตอการเกดอบตเหต/อบตการณทไมพงประสงค เชน
การตกเตยง การหนออกจากโรงพยาบาล และวางแผนการดแลตามมาตรฐานวธปฏบตของหนวยงาน
3. ใชหลกการ “Six Right : Right Drug, Right Dose, Right
Route, Right Time, Right Patient, Right Documentation” ในการ
บรหารยา/สารน า และเลอดในผปวยทกราย
4. ประเมนผปวยในรายทไดรบการผกยด (Restraint) เปนระยะอยางตอเนอง
เกยวกบการไหลเวยนโลหตและการบาดเจบบรเวณแขน ขาทมการผกยด สภาพการขาดน า ความ
ตองการน า อาหารและการขบถาย และระดบความรสกตว
5. ปฏบตงานตามมาตรการการปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล ใน
กจกรรมทมการสอดใสอปกรณการตรวจรกษาเขาสรางกายผปวยอยางเครงครด
6. เฝาระวงการเปลยนแปลงของสญญาณชพ และคาดการณอนตรายทอาจเกด
ขนกบผปวย เพอรายงานแพทยใหการรกษาไดอยางทนทวงท
7. ควบคมดแลสงแวดลอมในหนวยงานใหมความสะอาด ถกสขลกษณะ เพอใหผปวย
ปลอดภยจากการแพรกระจายของเชอโรค
8. บนทกการปฏบตการพยาบาลเพอการคมครองภาวะสขภาพ และรายงานผเกยวของ
ทราบกรณเกดเหตการณไมพงประสงค
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยไมเกดภาวะแทรกซอนทปองกนไดหรอการบาดเจบเพมระหวางการ
รกษาพยาบาลในหนวยงาน
2. ผปวยไมเกดอบตการณทปองกนได
การใหขอมลและความรดานสขภาพ
พยาบาลวชาชพ ใหขอมลและความรเกยวกบความเจบปวยของผปวยแกผปวย
และครอบครวอยางตอเนองและเหมาะสมกบบทบาทหนาทความรบผดชอบ
มาตรฐานท 6
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 149
แนวทางปฏบต
1. ประเมนความตองการและความพรอมในการรบรเกยวกบอาการและภาวะความเจบปวย
เพอใชเปนขอมลพนฐานในการใหขอมล
2. วางแผนการใหขอมลรวมกบแพทยผดแล และเปดโอกาสใหผปวยและครอบครวมสวน
รวม
3. จดระบบการใหขอมลแกผปวยและครอบครวตามแผนทวางไว สอดคลองกบปญหาความ
ตองการ และเหมาะสมกบสถานการณ
4. ประสานงานกบแพทยผดแล เพอใหแพทยเปนผใหขอมลเกยวกบการพยากรณโรค การ
วนจฉย การแจงขาวรายแกผปวยและครอบครว
5. จดโปรแกรมการใหขอมลแกผปวยและครอบครว ในเรองตอไปนเปนอยางนอย
5.1 สทธทพงมและพงไดรบจากโรงพยาบาลและทมสขภาพ
5.2 การใชสถานท สงแวดลอม สงอ านวยความสะดวก และแหลงประโยชนใน
โรงพยาบาล
5.3 กฎระเบยบของโรงพยาบาลทเกยวของ กรณเมอมาใชบรการ
5.4 การรกษาพยาบาลทผปวยจะไดรบเมออยโรงพยาบาล
6. ใหขอมล เหตผล และความจ าเปนของการลงนามยนยอมรบการรกษา
7. กรณผปวยกลบบาน ใหค าแนะน าเกยวกบการดแลตนเอง และอาการผดปกตทตอง
รบมาพบแพทย
8. กรณผปวยไมสมครใจรบการรกษา ใหค าแนะน าเกยวกบการดแลตนเองและอาการผดปกต
ทตองรบมาพบ พรอมกบใหผปวยหรอผดแลทมสทธรบผดชอบตามกฎหมาย ลงลายมอชอก ากบ
เพอเปนหลกฐานของเจตจ านงค หรอปฏบตตามมาตรฐาน/แนวทางปฏบตของแตละหนวยงาน
9. กรณการแจงขาวราย
9.1 ประเมนความพรอมของผปวยหรอครอบครวกอน และพจารณาหาวธการ
แจงขอมลอยางเหมาะสม พรอมกบประสานกบแพทยผดแล เปนผใหขอมลแกผปวยหรอญาต
9.2 เปดโอกาสใหผปวยและครอบครวระบายความรสกและซกถาม เพอใหเกด
ความกระจางของขอมลทไดรบ
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 150
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยไดรบขอมลและความรเกยวกบความเจบปวย แผนการดแลรกษาผปวยตาม
ความเหมาะสม รวมถงแนวทางการดแลตนเองตอเนองกอนกลบบานหรอสงตอการรกษา
2. ผปวยไมเกดอบตการณการกลบมารกษาซ าดวยอาการรนแรงจากสาเหตความไมร
วธการเฝาสงเกตอาการผดปกต/การดแลสขภาพตนเอง
3. ผปวยและครอบครว ไดรบการปฏบตท เอาใจใสตอความทกขและมความ
ละเอยดออน ตอความเจบปวยและใสใจในมตของความเปนมนษย
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 151
การพทกษสทธผปวย
พยาบาลวชาชพ ใหการดแลผปวยอยางมศกดศร และเคารพคณคาความเปน
มนษย ตลอดจนการพทกษสทธตามขอบเขต บทบาทหนาทความรบผดชอบ
แนวทางปฏบต
1. ปฏบตการพยาบาลตามแนวทางทหนวยงานก าหนด และมาตรฐานวชาชพ มาตรฐาน
จรยธรรม
2. ปฏบตการพยาบาลแกผปวยอยางใหเกยรตและเทาเทยมกน โดยค านงถงสทธ และ
ความเปนปจเจกบคคลของผปวย
3. ปฏบตการพยาบาลทคมครองสทธความเปนสวนตวของผปวย (Patient’s Right to
Privacy)
4. ปฏบตการพยาบาลโดยค านงถงการรกษาความลบขอมลของผปวย เวนแตจะไดรบ
ความ ยนยอมจากผปวยหรอการปฏบตหนาทตามกฎหมาย
5. ปฏบตการพยาบาลดวยความเอออาทร (Compassionate Care) แกผปวย
ทกราย โดยไมค านงถงอาย เพศ เชอชาต ศาสนา
6. ใหขอมลแกผปวยและ/หรอครอบครว อยางชดเจนถงความจ าเปนเกยวกบการตรวจรกษา
ตาง ๆ ทกครงกอนการตรวจรกษา
7. ใหขอมลตอไปนเปนอยางนอยแกผปวย ไดแก ระยะเวลารอคอย ขนตอนในการ
รบการตรวจรกษา คมอหรอขอแนะน าในการปฏบตตวของผปวย
8. ชวยเหลอผปวยและ/หรอครอบครวใหมสวนรวมตดสนใจเกยวกบการรกษา โดย
ค านงถงสทธของผปวยในการตดสนใจเลอกวธการรกษา
9. ปฏบตตอผปวยทจ าเปนตองแยก ผกยดตองมเหตผลทางคลนกทสมควร พรอมทง
บนทกไวเปนหลกฐานในเวชระเบยนผปวย
10. อธบายหรอชแจงผปวยและ/หรอครอบครวใหเขาใจถงความส าคญของการ
รกษาพยาบาลกอนลงนามยนยอมรบการรกษา (Informed Consent)
11. กรณผปวยขอกลบบานโดยไมสมครใจรบการรกษา ตองใหค าแนะน าหรอ
เอกสารการดแลตนเอง และซกซอมความเขาใจเกยวกบการสงเกตอาการและการกลบเขารบการรกษาใน
มาตรฐานท 7
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 152
โรงพยาบาล และใหผปวย/ผดแลทมสทธรบผดชอบผปวยตามกฎหมายลงลายมอชอก ากบ เพอแสดง
การยอมรบและเขาใจในค าอธบายไวเปนหลกฐาน
12. ชวยเหลอ ใหขอมล และค าปรกษาแกครอบครวผปวยหลงจากผปวยเสยชวต
ผลลพธทคาดหวง
1. ผปวยไดรบการพทกษสทธอยางเหมาะสม
2. ผปวยไดรบบรการจากบคลากรพยาบาล โดยไมมการละเมดสทธ
การ บนทกทางการพยาบาล
พยาบาลวชาชพ บนทกขอมลทางการพยาบาลอยางมคณภาพ เพอสอสารกบ
ทมงานและทมสหสาขาวชาชพ และใชเปนหลกฐานทางกฎหมาย
แนวทางปฏบต
1. ก าหนดแบบฟอรมและแนวทางการบนทกขอมลทางการพยาบาล ถกตองและ
ตอเนอง ตงแตแรกรบจนจ าหนาย ครอบคลมเกยวกบ
1.1 การประเมนสภาพผปวยตงแตแรกรบและตอเนอง
1.2 ขอวนจฉยทางการพยาบาล หรอปญหาและความตองการดานรางกายและ
จตวญญาณ
1.3 แผนการพยาบาลทสอดคลองกบปญหาและความตองการ
1.4 กจกรรมการพยาบาล
1.5 ผลลพธของการพยาบาล
2. บนทกขอมลทางการพยาบาลใหครอบคลม ถกตอง และตอเนอง ตลอดระยะของ
การดแลตามมาตรฐานหรอแนวทางการบนทกขอมลทางการพยาบาล และขอความทบนทกชดเจน
กะทดรด สามารถสอความหมายแกทมสหสาขาวชาชพ
3. ตรวจสอบความถกตอง เชอถอไดของขอมลทบนทก
4. ทบทวนเอกสารรายงาน เพอตรวจสอบความครบถวนสมบรณในการใหการดแล
5. น าผลการตรวจสอบคณภาพการบนทกไปพฒนาการปฏบตการพยาบาล
ผลลพธทคาดหวง
มาตรฐานท 8
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 153
1. บนทกทางการพยาบาลสะทอนถงภาวะสขภาพ การเปลยนแปลงภาวะสขภาพ
และคณภาพในการดแลผปวยไดครบถวนและตอเนอง
2. บนทกทางการพยาบาลสามารถเปนเครองมอสอสารใหทมสหสาขาวชาชพใช
ประโยชนในการดแล และสามารถเปนหลกฐานทางกฎหมายได
เกณฑชวดคณภาพการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ก.
ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธตรวจสอบ/วธค านวณ
มตท 1 ดานประสทธผลตามพนธกจ
1. รอยละของแผนงาน/โครงการทบรรล 100% 1. จ านวนแผนงาน/โครงการท
ตามเปาหมาย บรรลตามเปาหมาย
จ านวนแผนงาน/โครงการ
ทงหมด
มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ
พยาบาล
1. รอยละของผปวยไดรบการคดกรอง 100% 1. จ านวนผปวยทไดรบการ
ถกตอง คดกรองถกตอง
จ านวนผปวยทไดรบการ
คดกรองทงหมด
2. ความปลอดภยของผปวย
2.1 รอยละของผปวยทอยใน
ภาวะ
100% 2.1 จ านวนผปวยทอยในภาวะ
คกคามชวตไดรบการแกไขทนท
ภายใน 4 นาท
คกคามชวตไดรบการแกไข
ทนทภายใน 4 นาท
จ านวนผปวยทอยในภาวะ
คกคามชวตทงหมด
2.2 จ านวนอบตการณการระบ 0 2.2 ตรวจสอบจาก
x100
x100
x100
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 154
ตว เอกสารรายงาน
ผปวยผดคน อบตการณ
ข.
ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธตรวจสอบ/วธค านวณ
2.3 จ านวนอบตการณการรกษา 0 2.3 ตรวจสอบจาก
เอกสารรายงาน
พยาบาลผดคน อบตการณ
2.4 จ านวนอบตการณการ
บาดเจบ
0 2.4 ตรวจสอบจาก
เอกสารรายงาน
เพมจากการเคลอนยาย อบตการณ
2.5 จ านวนอบตการณการเกด
ภาวะ
0 2.5 ตรวจสอบจาก
เอกสารรายงาน
แทรกซอนทปองกนได อบตการณ
2.6 จ านวนอบตการณความ
ผดพลาด
0 2.6 ตรวจสอบจาก
เอกสารรายงาน
ในการบรหารยา (Drug อบตการณ
Administration Error)
2.7 จ านวนอบตการณความ
ผดพลาด
0 2.7 ตรวจสอบจาก
เอกสารรายงาน
ในการใหเลอด และ/หรอ อบตการณ
สวนประกอบของเลอด
2.8 จ านวนอบตการณการตายท 0 2.8 ตรวจสอบจาก
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 155
สามารถ เอกสารรายงาน
ปองกนได (Preventable
Death)
อบตการณ
3. รอยละของผปวยทสงตอไดรบการดแล 80% 3. จ านวนผปวยทสงตอไดรบ
ตอเนองทนททถงโรงพยาบาล การดแลตอเนองทนท
ทถงโรงพยาบาล
จ านวนผปวยทสงตอทงหมด
4. จ านวนอบตการณการกลบมารกษาซ า 0 4. ตรวจสอบจากเอกสารการรบผปวย
ภายใน 48 ชวโมง ดวยอาการรนแรง และรายงานการซกประวตผปวย
จากสาเหตความไมรวธการเฝาสงเกต
อาการผดปกตหรอการดแลสขภาพ
ตนเอง
ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธตรวจสอบ/วธค านวณ
5. การรองเรยนของผใชบรการ
5.1 จ านวนขอรองเรยนเกยวกบ
การ
0 5.1 ตรวจสอบจากเอกสารขอ
รองเรยน
ละเมดสทธของผปวย เกยวกบการละเมดสทธผปวย
5.2 จ านวนขอรองเรยนเกยวกบ 0 5.2 ตรวจสอบจากเอกสารขอ
รองเรยน
พฤตกรรมบรการของบคลากร เกยวกบพฤตกรรมบรการของ
ทางการพยาบาล บคลากรทางการพยาบาล
x100
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 156
5.3 รอยละของการแกไข และ/
หรอ
100% 5.3 จ านวนขอรองเรยนทไดรบ
การตอบกลบขอรองเรยนของ การแกไข/ตอบกลบ
ผใชบรการ จ านวนขอรองเรยนทงหมด
6. รอยละความพงพอใจของผใชบรการ 85% 6. ผลรวมคะแนนความพงพอใจ
ตอบรการพยาบาล ผลรวมคะแนนเตม
ของแบบสอบถาม
7. รอยละความพงพอใจของผมสวนได 85% 7. ผลรวมคะแนนความพงพอใจ
สวนเสยตอบรการพยาบาล ผลรวมคะแนนเตมของ
แบบสอบถาม
x10
0
x10
0
x10
0
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 157
ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธตรวจสอบ/วธค านวณ
มตท 3 ดานประสทธภาพของการ
ปฏบตการพยาบาล
1. ผลตภาพ (Productivity) ของ 90-
110% 1. จ านวนชวโมงการปฏบตงาน
หนวยงานอยในเกณฑมาตรฐาน ทตองการ
จ านวนชวโมงการปฏบตงานจรง
2. จ านวนยา/เวชภณฑ/อปกรณทางการ 0 2. ตรวจสอบจากผลการส ารวจยา/
แพทย หมดอายเหลอคาง เวชภณฑ/อปกรณทางการแพทย
หมดอายในแตละเดอน
3. รอยละของบคลากรทางการพยาบาล 100% 3. จ านวนบคลากรทางการพยาบาล
ปฏบตตามมาตรฐาน/แนวทางปฏบต ทปฏบตตามมาตรฐาน/
ทก าหนดไว แนวทางปฏบตทก าหนดไว
จ านวนบคลากรพยาบาลทงหมด
4. รอยละของบคลากรทางการพยาบาล 100% 4. จ านวนบคลากรทางการพยาบาล
ปฏบตการพยาบาลโดยใชกระบวนการ ปฏบตการพยาบาลโดยใช
พยาบาลไดถกตอง กระบวนการพยาบาลไดถกตอง
จ านวนบคลากรทางการ
พยาบาลทงหมด
มตท 4 ดานการพฒนาองคกร
1. รอยละของบคลากรทางการพยาบาลม 80% 1. จ านวนบคลากรทางการพยาบาล
สมรรถนะตามเกณฑทก าหนด ทมสมรรถนะตามเกณฑ
ทก าหนด
จ านวนบคลากรทางการ
พยาบาลทไดรบการ
ประเมนสมรรถนะทงหมด
x10
0
x10
0
x10
0
x10
0
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 158
ก.
ตวชวด เกณฑ ข. แหลงขอมล/วธ
ตรวจสอบ/วธค านวณ ค.
2. รอยละของบคลากรทางการพยาบาล 100% 2. จ านวนบคลากรทางการพยาบาล
ไดรบการอบรมเกยวของกบงานท ทไดรบการอบรมเกยวของ
รบผดชอบ เฉลยอยางนอย 10 วน/ กบงานทรบผดชอบเฉลย
คน/ป อยางนอย 10 วน/คน/ป
จ านวนบคลากรทางการ
พยาบาลทงหมด
3. รอยละของบคลากรทางการพยาบาล 100% 3. จ านวนบคลากรทางการพยาบาล
ไดรบการอบรมฟนฟทกษะการชวย ทไดรบการอบรมฟนฟทกษะ
ฟนคนชพขนพนฐาน อยางนอย การชวยฟนคนชพขนพนฐาน
1 ครง/คน/ป อยางนอย 1 ครง/คน/ป
จ านวนบคลากรทางการ
พยาบาลทงหมด
4. รอยละของพยาบาลวชาชพไดรบการ 100% 4. จ านวนพยาบาลวชาชพทไดรบ
อบรมฟนฟทกษะการชวยฟนคนชพ การอบรมฟนฟทกษะการชวย
ขนสง อยางนอย 1 ครง/คน/ป ฟนคนชพขนสง อยางนอย
1 ครง/คน/ป
จ านวนพยาบาลวชาชพทงหมด
5. จ านวนอบตการณการเกดอบตเหต 0 5. ตรวจสอบจากเอกสารรายงาน
จากการปฏบตงานของบคลากรทาง อบตการณ
การพยาบาล
x10
0
x10
0
x10
0
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 159
ค.
ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธตรวจสอบ/วธค านวณ
6. รอยละความพงพอใจในงาน/ 80% 6. ผลรวมคะแนนความพงพอใจ
บรรยากาศการท างานของบคลากร ของบคลากรทางการพยาบาล
ทางการพยาบาล ผลรวมคะแนนเตม
ของแบบสอบถาม
x10
0
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 160
บรรณานกรม
กองการพยาบาล. ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2542). มาตรฐานการพยาบาลใน
โรงพยาบาล ปรบปรงครงท 1. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.
สภาการพยาบาล. (2548). มาตรฐานบรการการพยาบาลและการผดงครรภระดบทตยภม
และระดบตตยภม. กรงเทพฯ:สภาการพยาบาล. (อดส าเนา).
สภาการพยาบาล. (2540). พระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและผดงครรภ พ.ศ.
2528. แกไขเพมเตม พรบ.วชาชพ ฉบบท 2. มปป.
สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล. (2548). มาตรฐานโรงพยาบาล (ฉบบฉลอง
สรราชสมบต ครบ 60 ป). กรงเทพฯ : สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพ
โรงพยาบาล. (อดส าเนา)
ส านกงานระบบบรการการแพทยฉกเฉน, ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2548). คมอ
การ จดระบบบรการการแพทยฉกเฉน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : L.T.Press Co.
Ltd.
Emergency Nurse Association. 1999. Scope of Emergency
Nursing Practice. Des Plaines, IL : Author. [On-line].
2006. Available from : http://www.ena.org.
Emergency Nurse Association. 1999. Scope of Practice for
the Nurse Practitioner in the Emergency Care
Setting. Des Plaines, IL : Author. [On-line]. 2006. Available
from : http://www.ena.org.
Standards of Practice for the Nurse Practitioner in the
Emergency Care Setting. [On-line]. 2006. Available from
: http://sonser4nur.uth.tmc.edu/ecnps/ standard.htm.
บทท 4 งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน
ส ำนกกำรพยำบำล กรมกำรแพทย 161