บทที่ 4 กลวิธีในการเข้าใจผู้อื่น ·...
TRANSCRIPT
บทท 4 กลวธในการเขาใจผอน
ธรรมชาตของคน
มความแตกตางกน เปนสตวสงคม มภาพสะทอนทางสงคม คนดคบแตคนด มสาเหตของการเกดพฤตกรรม เชง + - มความตองการทจาเปน
ลกษณะของคนไทย เชอถอสงลลบ
โกรธงายหายเรว ใจรอน นยมเลนการพนน
ชอบทาอะไรตามใจ หาขออางกนเหลาไดตลอดเวลา
ไมคอยกระตอรอรน ไมชอบใหใครมาบงคบ ชอบซบซบนนทากน
สนใจเรองราวอยางกวางๆ ไมลกซง ชอบขาวลอ
โอบออมอาร เคารพผสงอาย ชอบชวยเหลอผอน
กลวธในการเขาใจผอน
มพฤตกรรมทเหมอน และแตกตางกนออกไป มความตองการแตกตางกนออกไป มความจาเปนสวนตวตางกน มอารมณแตกตางกน มสมรรถภาพทางรางกายแตกตางกน นสยการทางานของแตละคนแตกตางกน มความสามารถทางสตปญญาแตกตางกน มขนบธรรมเนยมประเพณตางกนตามทองถน เขาใจพฤตกรรมผอนโดยใชเทคนคโจอาร เขาใจลกคา
“ การศกษาผอนดานองคประกอบ ซงเปนทมาของพฤตกรรมของบคคล ”
“ การเขาใจพฤตกรรมผอนเปนกลวธในการเขาใจผอน ”
ความแตกตางระหวางบคคล
รางกาย
(Physical) ดจากความแขงแรง สภาพรางกายท
ปรากฏ กรยา ทาทาง ความสามารถในการฟง สายตา การ
แตงกาย นาเสยง “ Constitutional psychology ”
ครอบครวและความเปนอย
(Family) ดจากแหลงทอย
สภาพและขนาดของครอบครว ความสมพนธภายในครอบครวและญาต
ความแตกตางระหวางบคคล
กจกรรมในยามวาง
(Recreation)
ดจากวธการหาความสมดล ในชวตประจาวน
เชน การกฬา และงานอดเรก
การศกษาและประสบการณ
(Education & Experiences) ดจากการเรยน และการทางาน
ความถนด (Aptitudes)
ความสามารถทจะพฒนาทกษะในงาน
เชน การใชเครองมอในการทางาน ความถนดทางดานดนตร ศลปะ
ความสามารถทางภาษา การคานวณ
ความสนใจ (Interests)
ดจากประสบการณ
และทกษะ
Intelligence Quotient (IQ) ความสามารถทางเชาวนปญญา
“ IQ แตละคนจะไดรบการถายทอดมาจากพอและแมทางพนธกรรม ”
พอแมทม IQ สง มกมลก IQ สงดวย บางครงพอแม IQ สง ลกอาจม IQ ไมสงไดเชนกน สวนพอแมทม IQ ไมสงลกจะม IQ ไมสงเหมอนพอแม แทบไมเคยปรากฏวาพอแม IQ ไมสง แลวมลกเปนอจฉรยะ ในทางตรงขามพอแมทม IQ สง บางครงอาจมลกปญญาออนได
ระดบของ IQ ปกตอยในชวง 90-110
“ ฉะนน IQ จงเปนสงตดตวมาตามธรรมชาต
และพบวาประสบการณของชวต การศกษาตางๆ เปลยนแปลงระดบ IQ ไดนอยมาก ”
การจดจาแนกระดบเชาวนปญญา จากแบบทดสอบของเวคสเลอร
การจดจาแนกระดบเชาวนปญญาของ แบบทดสอบของสแตนฟอรด บเนท
ไอคว ระดบเชาวนปญญา ไอคว ระดบเชาวนปญญา
130 ขนไป อจฉรยะ 140-169 อจฉรยะ
120-129 ฉลาดมาก 120-139 ฉลาดมาก
110-119 คอนขางฉลาด 110-119 คอนขางฉลาด
90-109 ฉลาดปานกลาง 90-109 ฉลาดปานกลาง
80-89 ปญญาทบ 80-89 ปญญาทบ
70-79 คาบเสนปญญาออน 70-79 คาบเสนปญญาทบ
ตากวา69 ปญญาออน 30-69 ปญญาออน
IQ= MA x 100 = อายสมอง x 100 CA อายปฏทน
Emotional Quotient (EQ)
ความสามารถของดานอารมณ
คนทม EQ สงจะมคณสมบตทวๆ ไป ดงน
มวฒภาวะทางอารมณ
มการตดสนใจทด ควบคมอารมณตวเองได
มความอดกลน ไมหนหนพลนแลน
ทนความผดหวงได เขาใจจตใจของผอน เขาใจสถานการณทางสงคม ไมยอทอหรอยอมแพงาย สามารถสปญหาชวตได ไมปลอยใหความเครยดมผลตอความคด
Moral Quotient ( MQ) ความสามารถดานจรยธรรมศลธรรม
สามารถการควบคมตนเอง มความรบผดชอบ ซอสตย กตญ� เปนคนด มระเบยบวนย มสานกผดชอบชวด เคารพนบถอผอน
มความรบผดชอบตอตนเอง ตอสงคม และมนษยชาต
MQ เปนเรองทตองฝกมาตงแตวยเดก ถาไดรบการปลกฝงเรองคณธรรมและจรยธรรมมาแตยงเปนเดก จะสามารถพฒนาพนฐาน MQ ของตนขนในระดบหนง (มากนอยแลวแตการปลกฝง) และ MQ นกจะฝงลกลงไปในจตใตสานกและรอเวลาทไดรบการกระตนอกครง โดยการอบรมสงสอน การฟงธรรม และวธอน ๆ
ดงนน MQ ระดบด ตองอาศยปจจย 3 ประการ คอ การสอนศลธรรมโดยตรง การถายทอดทางศลธรรมจากผใหญ ความรกและวนย
MQ นนไมสามารถฝกฝนหรอขดเกลาไดในชวงเวลาสนๆ ขณะทบคคลเจรญเตบโตขนมาแลว ดงนนถาบคคลไมม MQ อยในจตสานกดงเดม ไมวาโตขนจะไดรบการกระตนอยางไรกไมสามารถทาใหบคคลผนนกลายเปนคนดขนมาไดมากนก
Aversity Quotient (AQ) ความสามารถทจะเผชญกบความยากลาบาก
ซงเปนปจจยสาคญในการกาวสความสาเรจ
คนทม AQ สง หรอมจตใจชอบการตอส จะมสขภาพรางกาย
แขงแรงไมคอยเจบปวย ถงเจบปวยกจะฟนตวเรวแมจะเปนโรครายแรง เชน โรคเอดสหรอมะเรง หากมกาลงใจทดและมจตใจแหงการตอส กมโอกาสยดชวตใหยนยาวมากขน
คนทขาด AQ หรอคนทตอสกบความยากลาบากไมได จะรสกพายแพอยตลอดเวลา จะกลายเปนโรคซมเศรา และ ฆาตวตายในทสด
การสารวจตนเอง
ฐานะทางเศรษฐกจ ความสามารถทางสมอง ความสามารถพเศษ บคลกภาพ ความสนใจและนสย สขภาพและศกยภาพทางกาย
แนวทางการศกษาผอน
Baron & Bryn
ใบหนา แววตา บคลกภาพ การแสดงออก
จากประวตและผลงาน จากการทางานรวมกน วธทางวทยาศาสตร - Observation - Interview - Test ทฤษฎทางจตวทยา - Johari window - Transactional Analysis
วธการศกษาผอน
ทฤษฎหนาตางโจฮาร The Johari Window : Joseph Luft & HarryIngham
การเปดเผยตนเอง : กระบวนการแสดงใหผอ น หรอใหกลมไดรบทราบเรองราวเกยวกบตนเอง
ซงโดยปกตแลวเปนทรเฉพาะตวไมเปนทเปดเผยสาหรบผอนทวไป
การศกษาวจยเรองพฒนาการกลมท UCLA ในป 1955 เปนเครองมออธบายแนวคดการตระหนกในตนเองและการเปดเผยตนเอง
(Self-disclosure) ทงในสวนทตนเองร = ความเปนตวตนทเปนสวนตว (Private self)
และในสวนทผอ นรบรตวเรา (Public self )
หนาตางดงกลาว แบงเปน 4 สวน แสดงความแตกตางของความมาก-นอย
ในการรบรของคนทมตอตนเองและการรบรของผอนทมตอคนผนน
1. สวนเปดเผย (Open) เปนสวนทสะทอนถงตนทเราเปดเผยตอโลก เตมใจทจะใหผอ นรจกเรา ประกอบดวยลกษณะตางๆทเรารจกตวเองและคนอนกรจกเราตามนน สวนนถอเปนพนฐานแรกของการตดตอสอสารระหวางคน 2 คน
2. สวนจดบอด (Blind) เปนสวนซงประกอบดวยลกษณะตาง ๆ ทเปนตวเรา ซงคนอนรจกสวนนของเรา แตเราไมร
วาตนเองมอย จะมอทธพลตอการตดตอกบคนอน โดยทเราเองไมไดตงใจและอาจไมรสกตว 3. สวนไมร (Unknown ) เปนสวนททงเราและคนอนไมรวามอยในตวเรา เปนบรเวณทตองสารวจ ศกษา หรอคนควาเพมเตม อาจเปนคณลกษณะทยงไมเปดเผยหรอเปนศกยภาพทงหมดทแฝงอยในตวเราและรอคอย
การถกกระตนเพอนาออกใช
4. สวนซอนเรน (Hidden) เปนสวนซงประกอบดวยลกษณะตาง ๆ ทเปนตวเราซงเรารวาเรามอย แตคนอนไมรวาเราม เพราะเราไมตองการเปดเผยใหผอ นรจกเรา สวนนแสดงใหเหนถงขอบเขตทเราจากดตวเองไวเมอตองตดตอกบผอ น
การเปดเผยตนเองเปนการสอสารขอมลในสวนทแตละคนยอมเปดเผยใหคนอนไดรบร นนคอ การพยายามเปดเผยขอมลในสวนทเปนสวนตว
เพอใหผอ นไดรจกความเปนตวตนของตนเองไดมากขน ประกอบดวย ความคด ความรสก พฤตกรรมตาง ๆ ทยอมเปนทปรากฏใหผอ นไดรบร
การเปดเผยตนเองจงเปนจดเปลยนผานจากการสอสารภายในตน
เขาสจดเรมตนทสาคญของการสอสารระหวางบคคล การทคนเราจะรจกผอนไดนน
มจดเรมตนจากการเปดเผยตนเองแกกนและกนของคส อสารนเอง
นกจตวทยาพบวาการสรางความเขาใจและความสมพนธระหวางบคคล จะเกดขนไดจากการเปดเผยตนเองตอกนและกน
การแสดงปฏกรยาปอนกลบไปมาระหวางกน และความไวในการรบรความรสกทมตอกนของคส อสาร
ความสมพนธระหวางการเปดเผยตนเองกบการสอสาร
แมการเปดเผยตนเองเปนปจจยสาคญทชวยใหคส อสารเรยนรกนและกนไดดย งข น แตการเปดเผยตนเองมระดบของการเปดเผยดวย
ซงขนกบระดบของความเปนสวนตวของขอมลทตางกน เชน ขอมลทวไปทสามารถเปดเผยตอสาธารณชนได
อาท ชอ นามสกล อาชพ การศกษา ฯลฯ อาจเปดเผยไดทงหมดกบทกคน แตถาเปนขอมลทมระดบความเปนสวนตว เชน ปญหาตาง ๆ ทกาลงเผชญ ดานชวตสมรส ดานความรก สถานภาพดานการเงน ความไมพงพอใจ ความโกรธ ฯ
อาจถกจากดใหอยในกลมคนเพยงไมกคน
การเปดเผยตนเองเปนกลไกสาคญในการพฒนาความสมพนธใหเกดขนระหวางบคคลกระนนกตาม ระดบการเปดเผยตนเองกมไดเปนเครองยนยน ระดบความสมพนธวาจะเกดขนมากตามระดบการเปดเผย
“ Relational satisfaction is likely to be greatest at moderate levels of disclosure” : Shirley J. Gilbert
“ การทคส อสารยงเปดเผยตนเองไมใชวาจะสรางความพอใจ ความสนท หรอความสมพนธทมนคงมากขนตามระดบการเปดเผยนน
การเปดเผยในระดบทพอประมาณซงเหมาะสมตางหากจงจะสรางความสมพนธทลกซงได"
ปจจยทมผลตอการเปดเผยตน Joseph A. DeVito 2000
1. ขนาดของกลม เกดในกลมเลกมากกวากลมใหญ เปนบรบททเกดการเปดเผยตนเองไดมากทสด
เพราะบรบทดงกลาวคส อสารสามารถฟงและแสดงปฏกรยาตอบสนองไดทนท 2. ความชอบ มแนวโนมจะเปดเผยกบผทตวรสกชอบหรอรก และเปดเผยมากขนกบคนทไววางใจ จะไมเปดเผยตนเองกบคนทตวไมชอบ และมแนวโนมทจะรกหรอชอบคนทเปดเผย
กบตวเองอกดวย งานวจยมกพบวา ตวแปรนมกเกดในกลมผหญง 3. อาย โอกาสทจะเปดเผยตนเองจะมากขนเมอคส อสารอยในวยใกลกน 4. บคลกภาพ คนทมบคลกภาพชอบกจกรรมทางสงคมสงหรอคนทมลกษณะเปดตว 5. ประเดนการเปดเผย มกเปนประเดนทางบวกหรอเปนประเดนทวไปมากกวาประเดนทเปนสวนตวมาก ๆ เชน คนยอมเปดเผยในเรองงานอดเรกและเรองการทางาน มากกวา จะเปดเผย
ประเดนเรองชวตรกหรอปญหาดานการเงน
6. วฒนธรรม กาหนดใหคนมลกษณะการเปดเผยตนและเรองทนามาเปดเผยแตกตางกน บางสงคมถอวาเปนการแสดงความรสกออนแอ แตในบางสงคมกลบไมรสกเชนนน 7. เพศ เพศชายมการเปดเผยตนเองนอยกวาหญง เหตผลสาคญทหญงและชายหลกเลยงการเปดเผยตนเอง คอ กลวเสยภาพลกษณหรอการกลวการสญเสยความสามารถในการควบคม 8. สถานทท ใชในการพดคย
เชน ในรถทอยกนเพยงลาพง หรอในหองทางานสวนตว จะเหมาะสมมากกวาในรานอาหารทมผคนหลากหลาย จอแจ
9. ระยะเวลาของการคบหา เปดเผยตนกบผทรจกกนมานาน 10. ความไววางใจและประสบการณทเคยไดรบ เชน เมอเปดเผยตนเองในเรองสวนตวกบคนทคดวาวางใจได แตกลบพบวาถกนาไปถายทอดตอยงผอน บคคลนนจะไมไดรบความไววางใจในการเปดเผยเรองราวทเปนสวนตวตอไป
ขอดและขอจากดของการเปดเผยตนเอง ขอด การนาตวเองเขาสสงคมเปนจดเรมตนสาคญและชวยใหการสอสารมปสภ. การรจกและเขาใจพฤตกรรมของตนเองไดดย งข นจากปฏกรยาของผคนท เราตดตอสมพนธและเปดโอกาสใหเขาเหลานนเขาถงตวเรา การพฒนาความสามารถในการจดการกบปญหาตาง ๆ ของตวเอง โดยเฉพาะเมอปญหานนเกยวของกบความรสกผดในใจเรองตาง ๆ การไดรบการตอบสนองในทางบวกจากผอน เมอเราเปดตนเองจะทาใหเกดความมนใจ
ในตวเองมากขน ไดพฒนาความสามารถดานการสอสารทใชในการเปดเผยตนเองเพอใหผอ นเขาใจและเขาใจผอน
กลไกสาคญในการพฒนาความสมพนธใหเกดขนระหวางบคคล ขอจากด การไมยอมรบทางสงคม เชน การเปดเผยตนเองวาเปนเกยซ งขดตอบรรทดฐานของ
สงคม เกดกระแสการวพากษวจารณและตอตานในสงคม การสญเสยทางสถานภาพ เชน ดาราไมอาจเปดเผยไดวามครอบครว เพราะอาจทาให
สญเสยความนยม ความคบของใจ หากปฏกรยาจากผอนทมตอการเปดเผยตนเองนนไมเปนไปอยางท
คาดหมายดวยเชนกน เชน การเปดเผยตวเองและครอบครวเสนอทางสอมวลชนเพอแสดงใหเหนวาเอดสไมตดตอและสามารถอยในครอบครวและสงคมได โดยคดวาการเปดเผยดงกลาวจะสามารถใชเปนตวเแบบใหสงคมยอมรบผตดเอดสในสงคม
แตผลทเกดอาจไมเปนอยางทคาดกได
ทฤษฎวเคราะหการตดตอสอสารระหวางบคคล [Transactional Analysis (TA)] : Eric Berne
ชวยใหผทศกษาไดรจกบคลกภาพของตนเอง เขาใจพฤตกรรมของตนเองในการตดตอสอสารกบบคคลอน
เขาใจความรสกนกคดและพฤตกรรมของบคคลอน ตลอดจนยงไดใหแงคดงาย ๆ ในการเสรมสรางและปรบปรงการตดตอ
ซงจะทาใหความสมพนธระหวางบคคลเปนไปอยางสรางสรรค แนวคดทสาคญในเรอง TA ไดแก 1. สภาวะสวนตว (Ego-State) 2. สโตรก (Stroke) 3. จดยนแหงชวต (Life Positon) 4. เกมส (Games)
เชอวามนษยเปนบคคลทมคณคา บคลกภาพและชวตสวนตวสามารถปรบปรงไดดวย
การเปดเผยตนเองทแทจรงออกมา หรอคนใหพบถงความเปนตวของตนเอง (Autonomy)
บคคลทมความเปนตวของตวเองจะแสดงพฤตกรรมออกมา
อยางเปนธรรมชาต มเหตผล นาเชอถอ และเปนทไววางใจได โดยมการพจารณาถงบคคลอนทจะตองเขามาเกยวของดวย
บคคลทเปนตวของตวเองจะไมตกเปนทาสของอดต
เพราะเขาสามารถตดสนใจเองไดวา เขาจะเปนใคร จะคดจะทา และจะรสกอยางไรหรอไม โดยใช TA เปนแนวทางเพอใหหลดพนจากอดต
และสามารถวางแผนในเชงสรางสรรคสาหรบอนาคตของตน การใหการปรกษาตามแนวคดของ TA จะเกยวของกบ
การวเคราะหโครงสรางทางจต ซงจะแบงเปน 3 สภาวะตวตน คอ
1. สภาวะความเปนเดก (Child Ego State)
- FC (Free child) เดกเสร = ยดหยน เปลยนแปลง มอารมณขน ใจถงกลาเสยง - AC (Adapted child) เดกทเชอฟงผใหญ = ออนนอมถอมตน สภาพ ยอมตาม
2. สภาวะความเปนผใหญ (Adult Ego State) = มเหตผล สขมรอบคอบ มสต มไหวพรบ ชอบคดคน แกปญหา
3. สภาวะความเปนบดามารดา (Parent Ego state)
- CP (Critical Parent) พอแมทชอบวพากษวจารณ = ชอบใชอานาจ ใหตนสาคญ
- NP ( Nurturing Parent ) พอแมชอบทะนถนอม = ใจด ชวยเหลอ เหนใจหวงใย
สภาวะสวนตว (Ego-State)
ทฤษฎนเชอวาสภาวะทง 3 สวนน มอยในมนษยทกคน แตสภาวะใดจะเดนชดมากนอยกวากน
ขนอยกบแตละบคคลวา พลงทางจต (Psychic Energy) ของบคคลนน จะไหลไปสสภาวะใดมากกวากน ในขณะทแสดงพฤตกรรมออกมา
ซงจะทาใหสภาวะอนมบทบาทนอยลงหรอหมดไป
บคคลทมความคลองตว พลงทางจตจะถายเทจากสภาวะหนงไปสอกสภาวะหนงไดคลองแคลว
ทาใหบคคลนนแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ไดเหมาะสมกบกาลเทศะของบคคล
แตในบคคลทไมยอมใหพลงทางจตไหลเวยนถายเท และตดแนนอยกบสภาวะใดสภาวะหนงเปนสวนใหญ
โดยใชแตสภาวะนนในการแสดงพฤตกรรม อาจกอใหเกดปญหาในการปรบตวตดตามมา
สโตรก (Stroking)
หมายถง การกระทาใด ๆ ของบคคลหนงทมตออกบคคลหนง ในการตดตอสอสาร ซงอาจแสดงออกเปน คาพด นาเสยง สหนา แววตา การใชทาทาง การสมผส
โดยจะมผลกระทบตอรางกายและจตใจของผใดรบในทางดหรอทางเลว อบอนหรออางวาง ดใจหรอเสยใจ ฯลฯ
Berne พบวา มนษยตองการการสมผสทงทางรางกายและจตใจ
หากขาดสงนมนษยจะไมสามารถมชวตอยรอด หรอเจรญเตบโตทงทางรางกายและจตใจอยางปกตได
ทารกเมอแรกเกดตองการ Strokeจากพอแม
เมอเตบโตมากขน ความตองการ ความรก ความเอาใจใสกเพมมากขน และเมอบคคลตองประกอบกจการงาน ความตองการ Stroke กซบซอนยงขน
แมจนลวงเขาสวยชรา ความตองการ Stroke กไมลดลงไปเลย กลบตองการเพมขน
นกจตวทยาจงไดเปรยบไววา “คนตองการ Stroke เหมอนกบคนตองการอาหาร
หว Stroke เหมอนกบคนหวอาหาร”
มอย 5 ชนด ไดแก
1. สโตรกทใหผลทางบวก ( Positive stroke) : สโตรกทผใหใหอยางจรงใจ เหมาะสม สภาพ และยกยองใหเกยรต ทาใหผรบเกดความอบอนใจ ภาคภมใจ และกระตอรอรน 2. สโตรกทใหผลทางลบ ( Negative stroke) : สโตรกทหยาบคาย กระดาง ทาใหผรบเกดความขนมว โกรธ อบอาย หมดความกระตอรอรน กาลงใจถดถอย 3. สโตรกทใหอยางมเงอนไข ( Conditional stroke) : สโตรกทไมมลกษณะทงทางบวกหรอลบ แตผใหอยางมเงอนไข เชน “ ฉนจะพอใจมาก ถาคณทางานชนนใหเสรจภายในวนน ” 4. สโตรก ทหลอกลวง ( Plastic stroke) : สโตรกทผใหอยางเสแสรง ไมมความจรงใจ แกลงเยนยอ ซงในระยะแรกอาจจะมผลในแงด แตเมอขอเทจจรงเปดเผยกจะสงผลในแงลบทนท 5. สโตรกทเปนพธการ ( Ritual stroke) : สโตรกทกระทาเพยงเพอเปนมารยาท หรอเพอดาเนนสมพนธภาพในชวตประจาวน
เชน การไหว การโคง การจบมอ การทกทายถามทกขสข การพดคย ระหวางบคคลทพบปะกนในสงคม
จดยนแหงชวต (Life Position)
การทเราไดรบ Stroke และประสบการณ
จากพอแมและบคคลอนๆ ทเกยวของมาตงแตในวยเดก จะเกบสะสมไวและกอใหเกดความรสกเกยวกบตนเอง
ในการตดตอสมพนธกบผอน ซงในทาง TA เรยกวา “จดยนแหงชวต” อนหมายถง ทศนคตทคนเรามตอการกระทาของตนเองและคนอน ๆ
“ จดยนแหงชวต ” ม 4 แบบ โดยปกตคนทกคนจะมทกแบบสลบซบซอนกนไป
ตามสถานการณและสงแวดลอม คนบางคนกมจดยนแบบใดแบบหนงอยตลอดเวลา
I’m not OK-You’re OK.: “ รสกวาตนเองมปมดอย แตผอ นมคณคา ” พฤตกรรม : ไมมความสข อจฉารษยาผอน ไมมความมนใจในตนเอง มองหาความชวยเหลอจากผอนอยตลอดเวลา หลกเลยงหรอหนหางจากสงคม I’m OK-You’re not OK.: “รสกวาตนมคณคา แตมทศนคตไมดตอบคคลอน ” พฤตกรรม : ไมสนใจ ไมยอมรบนบถอ ไมไววางใจ จบผด ตเตยนผอนเสมอ
เพราะคดวาไมมใครดมคณคาเทาตวเอง I’m not OK-You’re not OK.: “รสกวาตวเองและคนอนไมมคณคา ” พฤตกรรม : ไมมจดหมายปลายทางและอาจถงกบฆาคนอนและฆาตวเอง
เพอใหพนสภาพผดหวงในความรสกของตน I’m OK-You’re OK.: “มทศนคตทดตอตนเองและผอน ” พฤตกรรม : ยอมรบการกระทาของคนอนในแงด มความสข เขากบคนอนไดด
กระตอรอรน กลาเผชญปญหา และหาหนทางแกไขอยางมเหตผล
เกมส (Games) หมายถง พฤตกรรมระหวางบคคลแบบหนง
หากมองดอยางผวเผนแลว จะเหนวาด มเหตมผลและเปนความจรง แตทจรงแลวเปนพฤตกรรมของผทมอบายแอบแผงอยภายในใจ แลวแสดงออกมา
เพอใหไดสโตรกตามทตนพอใจหรอเอาประโยชนจากผอ น
คนทเลนเกมส มกจะสวมบทบาทในการตดตอ ดงน
“ ผราย ” (Persecutor) : ชอบทาหนายกษ ชอบขตะคอก ดวา จบผด เพอใหผทตดตอดวยเกดความเกรงกลว
“ พระเอก ” (Rescuer) : ชอบเสนอตวเองเพอใหความชวยเหลอคนอน เพอการตดตอดาเนนไปอยางราบรนและไดปย.
“ ผเคราะหราย ” (Viction) : ถกผอ นเกรยวกราด กดดน ชวยตวเองไมได เพอใหคนอนแสดงความเหนใจและชวยเหลอ
การเลนเกม จะเปนเครองปดกนมใหบคคลมการตดตอสมพนธทมผลตอกนและกนเลย
เปนเพยงเพอสนองความตองการทแอบแผงของฝายทเลนเกมเทานน และถาอกฝายไดตระหนกรถงพฤตกรรมซอนเรนของฝายทเลนเกมแลว
เขากอาจรอคอยทจะเลนเกม ตอบโตบาง และเมอถงเวลานน คนทเลนเกม กจะถกเลนเกมบาง
คนทหลอกลวง เขากจะถกหลอกลวงบาง คนทสวมหนากากเขาหาคนอน กจะถกผอนสวมหนากากเขาหาบาง
แลวในทสดการมความสมพนธทดตอกน หรอมความจรงใจตอกน กยอมเกดขนไมไดอยางแนนอน
เมอบคคลไดวเคราะหพฤตกรรมทซอนเรนระหวางการตดตอสอสารแลว
และพบวาอกฝายหนงกาลงเลนเกม ในทาง TA ไดใหแนวทางในการยบยงเกมนน
โดยใชบคลกภาพแบบมเหตมผลตดตอกบอกฝายหนง คอ ใช Adult Ego-State หรออาจจะโดยการหลกเลยงไมตอปากตอคา
จงจะทาใหเกมนนดาเนนตอไปไมได
สรป
คนเราตองเรยนรเกยวกบตนเอง หากลวธชวยใหรจกตนเองและพฤตกรรมทตนเองแสดงออก
ตลอดจนรจกปรบเปลยนพฤตกรรมใหสอดคลองกบคนอน ในการตดตอสมพนธหรอสอสารกน
ซงสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนไดทง ในการดาเนนชวตครอบครว การทางาน และสงคมทวไป