บทท 6 บคคลธรรมดา

• บทบญญตพนฐานทส าคญบงคบใชกบบคคล• บคคล คอ ผทรงสทธหนาทในกฎหมาย

(Subject of Law) • เปนเจาของทรพยสนได มสทธท านตกรรม ตาง ๆ ได ตองรบผดทางกฎหมายได

กฎหมายไทยยอมรบ

• บคคลธรรมดา (Natural person) • ระบบกฎหมายทวโลกยอมรบตรงกนวามนษยเปนบคคลมาตงแตสมยโรมน

• ยคปจจบน ฐานคดของบคคลธรรมดา ถอวาทกคนเกดมายอมมสทธหนาทเทาเทยมกน

นตบคคล (Juristic person)

• เปนเทคนคทางกฎหมายทรฐสรางขนมาเปนตวแทนของกลมผลประโยชน เพอท าการตางๆในนามนตบคคล(ตวแทน)เพยงหนงเดยว แตผกพนคนทกคนทเขามารวมตวกนเปนกลมผลประโยชนนน

• มสทธหนาทไมเทากบบคคลธรรมดา ภายใตขอจ ากด1 วตถประสงคของการจดตง(เปนแนวคดเชงควบคมทรฐยอมรบใหมสทธหนาทไดเพยงทรฐยอมรบไดและควบคมตรวจสอบได)2 ความเปนจรงทางชวภาพ

สภาพบคคล (Personality)• คอ ภาวะหรอความสามารถในการเปนผทรงสทธหนาทตามกฎหมาย

• สภาพบคคลเรมเมอใดมาตรา 15 “สภาพบคคลยอมเรมแตเมอคลอดแลวอยรอดเปนทารก และสนสดลงเมอตาย

สภาพบคคลของบคคลธรรมดา เรมเมอ

• 1. คลอดและ

• 2. อยรอดเปนทารก

คลอด หมายถง• “Personality begins with the

full completion of birth”

• การคลอดทส าเรจบรบรณแลว หรอคลอดจากครรภมารดาหมดทงตว

• โดยไมค านงวามการตดสายสะดอแลวหรอยง

อยรอดเปนทารก• ใชเกณฑทารกตองมแสดงหลกฐานของการมชวต• ไดแก มการหายใจ หวใจเตน สายสะดอเตน มการเคลอนไหวชดเจนของกลามเนอทอยในอ านาจของจตใจ

• ไมตองค านงวาทารกจะมอาการครบ 32 ประการหรอไม• ไมตองค านงวาทารกจะอยรอดเปนทารกนานเพยงใด

เจามรดก

ลก 2

ลก 1

พ

10 ลานบาท

5

ภรยาตาย 10.00น.

ตาย

5

คลอด10.01น.หายใจ 2 วนาท

คลอดไมหายใจ

ตาย 10.03น.

ทายาท

ทายาทโดยธรรม ผรบพนยกรรมญาต

หลกญาตสนทตดญาตหาง ยกเวน[1]ไมตด[2]

1.ผสบสนดาน2.บดามารดา3.พนองรวมบดามารดาเดยวกน4.พนองรวมบดาหรอมารดาเดยวกน

5.ป ยา ตา ยาย6.ลง ปา นา อา

คสมรส•ถาม 1ไดเสมอนทายาทชนบตร•ถาไมม 1 แตม 2 หรอ 3 ได 1/2•ถาม 4 หรอ5 หรอ6 ได 2/3•ถาไมม 1-6 ไดสวนแบงทงหมด

ผสบสนดาน ไดแก• ลก หลาน เหลน ลอ ตอไปจนสดสาย• ลกเปนชนสนททจะมสทธ• ชนหลานเปนตนไปจะมสทธตองอาศยการรบมรดกแทนทลก เมอลกตายกอนเจามรดก

บตรทจะมสทธ รบมรดกม 3 ประเภท

1. บตรชอบดวยก.ม2. บตรบญธรรม (จดทะเบยน)3. บตรนอกกฎหมายทบดารบรองแลว

สทธของทารกในครรภมารดา• ม.15 วรรค 2“ทารกในครรภมารดากสามารถมสทธตาง ๆ ได หากวา ภายหลงเกดมารอดอย”

• 1. สทธรบมรดก ม.1604 วรรค 2“ใหถอวาเดกทเกดมารอดอยภายใน 310 วน นบ

แตเวลาทเจามรดกถงแกความตายนน เปนทารกในครรภมารดาอยในเวลาทเจามรดกถงแกความตาย”

2. สทธของเดกทจะเปนบตรชอบดวยกฎหมายของบดา

• ม.1536 “เดกเกดแตหญงขณะเปนภรยาชายหรอภายใน 310 วน นบแตวนทการสมรสสนสดลง ใหสนนษฐานไวกอนวาเปนบตรชอบดวยกฎหมายของชายผเปนสาม หรอเคยเปนสามแลวแตกรณ”

3. สทธอยางอน

• เชนสทธในเนอตว รางกาย อนามย เปนตน ทารกในครรภกจะสามารถมสทธหากมกรณทจะขอใหกฎหมายคมครองสทธ

• โดยการตความเทยบเคยงเชนกรณท (1) และ (2) และใชหลกกฎหมายทวไปวา

หลกกฎหมายโรมน

• “ในกรณทจ าตองคมครองสทธของทารกในครรภมารดาใหถอเสมอนวาเดกทารกมสภาพบคคลเรมตงแตเมอมการปฏสนธ”

สทธของทารกในครรภมารดาในการรบมรดก

มาตรา 1604 “บคคลธรรมดาจะเปนทายาทไดตอเมอมสภาพบคคล หรอ สามารถมสทธไดตามมาตรา15 แหงประมวลกฎหมายน ในเวลาทเจามรดกถงแกความตาย

เพอประโยชนแหงมาตรานใหถอวาเดกทเกดมารอดอยภายในสามรอยสบวนนบแตเวลาทเจามรดกถงแกความตายนนเปนทารกในครรภมารดาอยในเวลาทเจามรดกถงแกความตาย”

•ปฏสนธ 286 วน คลอด

เหตผล

• โดยปกตคนเราจะมระยะเวลาตงครรภตงแตปฏสนธจนถงคลอดจะใชเวลาประมาณ 286 วน

• แตกฎหมายกไดเผอเอาไวถง 310 วน และถาหากเดกเกดมาภายหลงพน 310 วนไปแลว เดกนนนาจะไมใชบตรของเจามรดกหรอทายาทอนของเจามรดก

สทธของทารก ในการเปนทายาท

• บตรของเจามรดกหรอ• บตรของบคคลอนทสามารถเปนทายาทของเจาของมรดก หรอ

• บตรของบคคลทเปนผรบมรดกแทนทกได

เจามรดก

ลก 2

ลก 1

พ

10 ลานบาท

5

ภรยาตาย 10.00น.

ตาย

5

คลอดไมหายใจ

ตาย 10.03น.

คลอด10.01น.หายใจ 2 วนาท

เจามรดก

ลก 2

ลก 1

พ

10 ลานบาท

5

ภรยา

ตาย ตาย

5

คลอดอยรอด 25 พ.ย.

คลอดไมหายใจ

ภรยา

ตาย 10 ต.ค

ตาย 9 ต.ค

เจามรดก

ลก

ลก 1

พ

10 ลานบาท

5

ภรยา

ตาย ตาย

5

คลอดอยรอด 29 ต.ค.61

ภรยา

ตาย 10 ต.ค 61

ตาย 5 ม.ค 61

ตาย 9 ต.ค 61

สทธของทารกในครรภมารดาในการรบมรดก

• ในฐานะทายาทโดยธรรม • และผรบพนยกรรม

• ปญหาวาท าพนยกรรมโดยระบทายาทผรบพนยกรรมอยในครรภมารดา ทารกจะสามารถมสทธในฐานะผรบพนยกรรมไดหรอไม

หรอการระบทายาทผรบพนยกรรมตงแตยงไมปฏสนธ ทารกจะสามารถมสทธในฐานะผรบพนยกรรมไดหรอไม

เจามรดก

ด.ช.ชล

10 ลานบาทภรยา

นอกพ.5พนยกรรม5 ลานบาท

ภรยานอย คลอดอยรอด 25 พ.ย.60

ตาย 10 ต.ค 60

พ.5

ความสามารถของผรบพนยกรรมใหพจารณาในวนผท าพนยกรรม

ตาย ม.1654ว.2+1604 ว.2

• มาตรา 1654 วรรค 2 ความสามารถของผรบพนยกรรมนนใหพจารณาแตในเวลาทผท าพนยกรรมตายเทานน

ทารกจะสามารถมสทธในฐานะผรบพนยกรรมได แตตองเปนเดกทเกดมารอดอยภายในสามรอยสบวนนบแตเวลาทผท าพนยกรรมถงแกความตาย

• ดงนนในวนทผท าพนยกรรมตาย ถาทารกเกดมารอดอยภายใน 310 วน นบแตวนทผท าพนยกรรมตาย ยอมถอวาเดกมสทธในฐานะทายาทผรบพนยกรรมได ถงแมวาในวนท าพนยกรรมยงมไดมการปฏสนธของเดกกตาม

เจามรดก

ด.ช.ชล

10 ลานบาทภรยา

พนยกรรม5 ลานบาท

ภรยานอย คลอดอยรอด 25 พ.ย.61

ตาย 10 ต.ค 60

พ.5

ขอก าหนดพนยกรรมเปนโมฆะ ม.1706(2)+ม.1604 ว.2

10 ลานบาท

แตถาเกนสามรอยสบวน เดกไมมสทธเปนผรบพนยกรรมได ขอก าหนดพนยกรรมตกเปนโมฆะไปตามม.1706(2) ประกอบม.1604 วรรคสอง

เจามรดก

ด.ช.ชล

10 ลานบาทภรยา

ภรยานอย

ตาย 10 ต.ค 60

พนยกรรม5 ลานบาท

ตาย 9 ต.ค 60ขอก าหนดพนยกรรตกไป ม.1604ว.1+ม.1698(1)

การรบมรดกแทนทมไดเฉพาะทายาทโดยธรรม

ม.1642

10 ลานบาท

ปญหาวา ถาบตรเปนบตรชอบดวยกฎหมายของบดาภายหลงจากบดา

ตายไปแลว จะมสทธรบมรดกหรอไม

เจามรดกพ 10 ลานบาท

10

นางนอย

5

ตาย 10 ต.ค.59

ด.ช.ชล

ศาลพพากษา 29 ต.ค.61

ภายในอายความมรดก 10 ต.ค.60

1 ป

ฟอง 25 พ.ค.60

โดยหลกทวไป

• ผทจะมสทธรบมรดก จะตองมความเปนทายาทในขณะทเจามรดกถงแกความตาย

• ความเปนบตรชอบดวยกฎหมายกตองมในขณะทเจามรดกถงแกความตาย

ขอยกเวน

• ตาม มาตรา 1558“การฟองคดขอใหรบเดกเปนบตรของผตายทไดฟองภายในก าหนดอายความมรดก ถาศาลไดพพากษาวาเดกเปนบตรชอบดวยกฎหมายของผตาย เดกนนมสทธรบมรดกในฐานะทายาทโดยธรรม ”

• และตามมาตรา 1754• อายความมก าหนด 1 ป นบแตเมอเจามรดกตาย หรอ นบแตเมอทายาทโดยธรรมไดร หรอ ควรไดรถงความตายของเจามรดก

ประเดนปญหาตอไปมวา แลวอายความจะเรมนบเมอใดในกรณทเดกยงอยในทอง

เจามรดกพ

10 ลานบาท

5

นางนอย10

คลอดอยรอด 2 ก.ค.60

ตาย 10 ต.ค.59

ด.ช.ชลศาลพพากษา

29 ต.ค.61

อายความมรดก 10 ต.ค.60

1 ป

ฟอง 20 พ.ค.61

ภายใน2 ก.ค.61

อายความมรดกยาวสด 310 วน

+ 1 ป

1 ป

• ตามปกตอายความมรดกจะเรมนบแตวนทเจามรดกตาย

• แตในเมอเดกในทองยงไมมสภาพบคคลกไมสามารถเปนผฟองได แมแตผใชอ านาจปกครอง (บดา มารดา) กไมสามารถฟองแทนเพราะบดามารดากยงไมมสทธหนาทตอบตร

• ดงนนในกรณเชนนศาลจงตความใหเรมนบอายความตงแตวนทเดกคลอดและอยรอดเปนทารกเพอความเปนธรรมตอเดกในทอง

ปญหาตอไปมวาค าวา เพอประโยชนแหงมาตรานจะมความหมายรวมถงหนาทและความ

รบผดชอบดวย หรอไม

• ถาตความเชนนนกจะไมเปนธรรมแกเจาหน ดงนนจงตองตความในทางขยายความโดยพจารณา ประกอบกบมาตรา 1600 “ภายใตบงคบของบทบญญตแหงประมวลกฎหมายน กองมรดกของผตาย ไดแกทรพยสนทกชนดของผตายตลอดทงสทธหนาทและความรบผดตางๆ....”

• แตอยางไรกตามเดกไมตองรบผดเกนกวามรดกทตกทอดไดแกตนตามมาตรา 1601

ประเดนทนาคดกคอ ขอสนนษฐานตามมาตรา 1604 วรรค 2 เปนขอสนนษฐานเดดขาดทจะน า

สบหกลางไมได หรอไม

เจามรดก

ลก 1

พ

10 ลานบาท

5

ภรยา

5คลอด 20 ต.ค.59

ตาย 10 ต.ค.59

เปนหมน

10

• นกกฎหมายสวนใหญเหนวานาจะเปนขอสนนษฐานเดดขาด ซงน าสบหกลางไมได

แตนาจะเปนการตความเครงครดเกนไปและไมเปนธรรมกบทายาท

ไมเหนดวย เนองจากมรดกเปนทรพยสนทควรจะตกไดแกทายาทโดยธรรมทเปนสายโลหตเดยวกนเทานน ไมควรตก

แกบคคลอนทมใชสายโลหตเดยวกน

• เชน ถาพสจนวา DNA ของเดกไมตรงกบของบดาหรอสามของมารดาบตรเปนหมน เชนน จะถอวาเดกเปนบตรของบดากเปนไปไมได

2. สทธของเดกในการเปนบตรชอบดวยกฎหมายของบดา

• มาตรา 1536 “เดกเกดแตหญงขณะเปนภรยาชายหรอภายใน 310 วน นบแตวนทการสมรสสนสดลง ใหสนนษฐานไวกอนวาเปนบตรชอบดวยกฎหมายของชายผเปนสาม หรอเคยเปนสามแลวแตกรณ”

การสมรสสนสดลงได 3 กรณคอ (มาตรา 1501)

• 1.ความตาย • 2. การหยา • 3. ศาลพพากษาใหเพกถอนการสมรส

• ขอสนนษฐานตามมาตรา 1536 น ถอวาเปนขอสนนษฐานไมเดดขาด สามารถพสจนหกลางได

3. สทธอยางอน

• เชนสทธในเนอตว รางกาย อนามย และอนๆ เปนตน • ทารกในครรภกจะสามารถมสทธหากมกรณทจะขอใหกฎหมายคมครองสทธ โดยตความเทยบเคยงเพอคมครองสทธของทารกในครรภมารดา

• แตตองเขาเงอนไขทวาเดกเกดมารอดอย จงจะฟองวาถกละเมดสทธของทารกในครรภมารดาได

ดงนนถงแมวาแมจะฟองแทนลกไปพรอมๆ กบทสทธของแมทถกท าละเมดกจะไมสามารถฟองแทนเดกได เพราะเดกยงไมเกดมามชวตอยรอด ยงไมมสภาพบคคล

3.1 สทธของทารกในการฟองบคคลผกระท าละเมดตอเดกขณะอยในครรภมารดาตามมาตรา 420 “ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอท าตอบคคลอน....”

ค าวา บคคลอน ยอมหมายถง ทารกในครรภมารดาดวย ถงแมวาจะยงไมมสภาพบคคล แตหากวาภายหลงเกดมารอดอย ยอมมสทธฟองผท าละเมดตอเดกไดอกตางหากจากสทธฟองผท าละเมดตอมารดา

3.2 สทธในฟองบคคลผกระท าละเมดตอบดามารดาของตน ตามมาตรา 443 วรรค 3 “ถาวาเหตทตายลงนน ท าให

บคคลหนงคนใดตองขาดไรอปการะตามกฎหมายไปดวยไซร ทานวาบคคลนนชอบทจะไดรบคาสนไหมทดแทนเพอการนน”

ดงนนถาเดกเกดมารอดอยยอมมสทธฟองคาขาดไรอปการะเลยงจากผกระท าละเมดตอบดาหรอมารดาได

3.3 ปญหาทนาคดวาเมอเดกมสทธฟองคดแพงเรยกคาเสยหายแลวจะมสทธฟองคดอาญาดวยหรอไม

กฎหมายอาญาไดบญญตใหความคมครองทารกในครรภมารดาอยแลว ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 301-305 ความผดเกยวกบการท าแทง

ดงนนสทธของทารกในครรภมารดากนาจะถอเปนสทธในการฟองคดอาญาดวย

3.4 ปญหาเดกจะมสทธเปนผรบประโยชนในฐานะบคคลทสามตามหลกสญญาเพอประโยชน

ของบคคลภายนอกไดหรอไมหรอไม

• ได แตตองเกดมารอดอยภายใน 310 วนนบแตเดกอาจเกดสทธนน

วนเกดของบคคล• 1. ดจากส าเนาทะเบยนบาน/สตบตร• เกดในบาน เจาบานตอง แจงเกด

• เกดนอกบาน มารดา แจงเกดภายใน 15 วน• การนบอายของบคคลใหเรมนบตงแตวนทบคคลนนเกดเปนตนไป

*การนบระยะเวลา

- ไมใหนบวนแรกรวมเขาไปดวยเชน

- อายความละเมด 1 ปนบแตวนท าละเมดและรตวผท าละเมด

- ท าละเมด วนท 12 ม.ค. 59

- เรมนบ 13 ม.ค. 59

- จะครบ 1 ป (ตองฟองศาลภายใน) 12 ม.ค. 60

- ครบ 1 ป(คดขาดอายความแลว) 13 ม.ค. 60

• รวาเกดเดอนใด ใหถอเกดวนท 1 ของเดอน

• ไมรวาเกดวนและเดอนใหถอวาเกดวนตนป ปฏทน ซงเปนปทบคคลนนเกด

2. กรณพนวสยทจะทราบวนเกด

•พ.ร.บ. ปปฏทน พ.ศ. 2483• การใดทท าขน หรอเกดขนกอน• วนท 18 ต.ค. 2483 ใหถอวนท 1 เม.ย.• ตงแต 18 ต.ค. 2483 ใหถอวนท 1 ม.ค.

วนตนปปฏทนหลวง

การสนสภาพบคคล

• ป.พ.พ.ม.15สภาพบคคลสนสดลงเมอตายม2 กรณ

• 1.ตายธรรมดา(Death)

• 2. ตายโดยผลของกฎหมาย คอสาบสญ(Disappearance)

1.ตายธรรมดา(Death)» ระบบประสาทกลางไดแกสมอง» ระบบไหลเวยน หวใจ» ระบบหายใจ ปอด

• การท างานทง 3 สวนหยด

หยดท างาน

• หลกเดม แนวปฏบตจะดการหยดหายใจประกอบการหยดเตนของหวใจเปนเกณฑตดสนวาตายและสมองหยดท างาน

สมอง

ระบบการหายใจ

ระบบการไหลเวยนของโลหต

เลอด

O2

• สมองตายโดยวดจากคลนสมอง• แพทยอยางนอย 2 คน คอแพทยเจาของคนไข 1 คน กบแพทยอน 1 คน (ไมมหนาทเกยวของกบการปลกถายอวยวะ รวมกนวนจฉยสมองตาย แลวใหผอ านวยการ (หรอผแทน) เปนผประกาศการตาย

• เหตผล เรองการปลกถายเปลยนอวยวะ

แนวคดใหมในการวนจฉยวาตาย

วนตายของบคคลธรรมดา

• 1. ดจากใบมรณะบตร

• เจาบานหรอผพบศพตองแจงการตายภายใน 24 ชวโมงนบเวลาทอาจแจงได

วนตายของบคคลธรรมดา

• 2. กรณบคคลหลายคนตายใน เหตภยนตรายรวมกน

• มาตรา ๑๗ ในกรณบคคลหลายคนตายในเหตภยนตรายรวมกน ถาเปนการพนวสยทจะก าหนดไดวาคนไหนตายกอนหลง ใหถอวาตายพรอมกน

หลกเกณฑมาตรา 17

1. บคคลหลายคนตายใน เหตภยนตรายรวมกน2. และเปนการพนวสยทจะก าหนดวาคนไหน

ตายกอนหลง3. ใหถอวาตายพรอมกน• ผลคอ ไมมสทธรบมรดกซง กนและกน

นอง พ5 ลานบาท

2.5

ภรยา 5

คลอด 20 ต.ค.59

ตาย 10.00 น.

10

ตาย 10.02 น.

ภรยา

10 ลานบาท

2.5

5

ตายพรอมกน

นอง พ5 ลานบาท

2.5

ภรยา

5

ตาย 10.00 น.

10

ตาย 10.02 น.

ภรยา

ลก 1

10 ลานบาท

2.5

5

2.5

2.5

นอง พ5 ลานบาท

2.5

ภรยา

5

10

ภรยา

ลก 1

10 ลานบาท

2.5

5

2.5

2.5

ตาย 10.02 น.

ตาย 10.00 น.

ปญหาวากรณทายาทตายพรอมกบเจามรดก จะใหมการรบมรดกแทนทกนไดหรอไมเพราะไมไดตายกอนเจามรดก

ตามม.1639

นอง พ5 ลานบาท

2.5

ภรยา

5

10

ภรยา

ลก 1

10 ลานบาท

2.5

5

2.5

2.5

ตายพรอมกน

ต อ ง ต ค ว า ม ว า ย ง ต อ ง เ ป น เ ช น น นขนาดตายกอนเจามรดก ผ สบสนดานยงรบมรดกแทนทไดห รอแมตายภายหลงกย งสามารถเขา รบมรดกของเจามรดกตอจากท า ย า ท ท ต า ย ภ า ย ห ล ง เ จ า ม ร ด ก

ดงนนในกรณตายพรอมกนกยอมตองมสทธรบมรดกแทนทได

สาบสญ (Disappearance)

• มาตรา ๖๑ ถาบคคลใดไดไปจากภมล าเนาหรอถนทอย และไมมใครรแนวาบคคลนนยงมชวตอยหรอไมตลอดระยะเวลาหาป เมอผมสวนไดเสยหรอพนกงานอยการรองขอ ศาลจะสงใหบคคลนนเปนคนสาบสญกได

• ระยะเวลาตามวรรคหนงใหลดเหลอสองป

• (๑) นบแตวนทการรบหรอสงครามสนสดลง ถาบคคลนนอยในการรบหรอสงคราม และหายไปในการรบหรอสงครามดงกลาว

• (๒) นบแตวนทยานพาหนะทบคคลนนเดนทาง อบปาง ถกท าลายหรอสญหายไป

• (๓) นบแตวนทเหตอนตรายแกชวตนอกจากทระบไวใน (๑) หรอ (๒) ไดผานพนไป ถาบคคลนนตกอยในอนตรายเชนวานน

• มาตรา ๖๒ บคคลซงศาลไดมค าสงใหเปนคนสาบสญ ใหถอวาถงแกความตายเมอครบก าหนดระยะเวลาดงทระบไวในมาตรา ๖๑

ตงผจดการทรพยสน (ม.48 ว.2)

ศาลสงปท 5ปท 2ปท 1

ม. 48 ว.1 ศาลสงจดการทรพยสนพลาง ๆ * เรมนบเมอทราบขาว

คราวครงหลงสด

หายไป

สาบสญ (Disappearance) มหลกเกณฑ1. ผนนหายไปจากภมล าเนาหรอถนทอย โดยไมมใครรแนวาม

ชวตอยหรอไม ตลอดระยะเวลา

กรณปกต 5 ป นบแตวนททราบขาวคราวครงหลงสด

กรณพเศษ 2 ป นบแต

1. สงคราม/การรบสนสดลงหรอ

2. วนทยานพาหนะทบคคลนนเดนทางอบปาง ถกท าลายหรอสญหายหรอ

3.วนทเหตอนตรายแกชวตประการอนไดผานพนไป

เกณฑการวนจฉย

1. กรณปกต 5 ป นบแตวนททราบขาวคราวครงหลงสด

2. กรณพเศษ 2 ป นบแตวนทเหตพเศษไดผานพนไป

3. กรณมเหตพเศษซอนกบเหตพเศษ ใหเอาเหตพเศษทมโอกาสรอดชวตนอยทสดเปนเกณฑ

นาย ก. - ออกจากบาน 5 ม.ค. 55

- ขนเครอง 6 ม.ค. 55

- ถง J. ลง VISA 7 ม.ค. 55

- จ.ม. ลงวนท 11 ม.ค. 55

- สง จ.ม. 12 ม.ค. 55

- ญาตรบ จ.ม. 18 ม.ค. 55

*วนททราบขาวคราวครงหลงสดคอ 11 ม.ค. 55

- เรมนบ 12 ม.ค. 55

- จะครบ 5 ป 11 ม.ค. 60

- ครบ 5 ป 12 ม.ค. 60 (เรมรองศาลได)

- ศาลสง 30 ม.ค. 60

- โฆษณาค าสง 15 เม.ย. 60

* ถอวาตายวนครบ 5 ป คอ 12 ม.ค. 60

กรณพเศษ

- ออกลาดตระเวน 10 ม.ค. 57

- ถกซมโจมต 15 ม.ค. 57

- วนสนสดลาดตระเวน 20 เม.ย. 57

- เรมนบวนถกซมฯ 15 ม.ค. 57

- เรมนบจรงวนถดไป 16 ม.ค. 57

- จะครบ 2 ป 15 ม.ค. 59

- ครบ 2 ป 16 ม.ค. 59 (เรมรองศาลได)

- ศาลสง 20 ม.ย. 59

- โฆษณาค าสง 1 ก.ค. 59

* ถอวาตายในวนครบ 2 ปคอ 16 ม.ค. 59

2. ผมสวนไดสวนเสยหรอพนกงานอยการรองขอตอศาล

• ผมสวนไดสวนเสย คอ คนทจะไดหรอเสยจากการตายโดยการสาบสญ เชน ทายาท สาม ภรยา พอ แม ลก เปนตน

เจาหนเปนผมสวนไดเสยหรอไม

• เจาหนไมเปนผมสวนไดเสยไดจากการตายโดยการสาบสญตามมาตรา 61

• แตเปนผมสวนไดเสยไดจากการจดการทรพยสนของผไมอย ตาม มาตรา 48

3. ศาลมค าสงใหเปนคนสาบสญ

ศาลตองพจารณาใหไดขอเทจจรงวาไดหายไปไมรวาเปนตายรายดอยางไรและตดตอกนเปนเวลา 5ปหรอ2ป

ผลของการสาบสญ คอตาย(มาตรา ๖๒)

• ใหถอวาตายในวนท(ยอนหลง)ครบ 5 ปหรอ 2 ปแลวกรณ ไมวาศาลจะมค าสงในวนใดกตาม

• มรดกของผตายยอมตกทอดสทายาททมสภาพบคคลในครบ 5 ปหรอ 2 ปแลวกรณ

• ในทางครอบครว อ านาจปกครองสนสด แตไมเปนเหตการณสมรสสนสดลงแตเปนเพยงเหตฟองหยาตามม.1516(5)

เจามรดก

ลก 2

ลก 1

พ

10 ลานบาท

5 ป

ภรยา

ตาย

5

คลอด 25 พ.ค.55หายใจ 5 วนาท

หาย 11 ม.ค 55 นอง

ตาย 15 ม.ค 60

ตาย 9 ม.ค 60

ศาลพพากษา 29 ต.ค.60

ฟอง 20 ม.ค.60

ครบ12 ม.ค 60

ตาย 28 ม.ค 60

5

2.5 2.5

การถอนค าสงสาบสญ• มาตรา ๖๓ เมอบคคลผถกศาลสงใหเปนคนสาบสญนนเองหรอผมสวนไดเสย

หรอพนกงานอยการรองขอตอศาล และพสจนไดวาบคคลผถกศาลสงใหเปนคนสาบสญนนยงคงมชวตอยกด หรอวาตายในเวลาอนผดไปจากเวลาดงระบไวในมาตรา ๖๒ กด ใหศาลสงถอนค าสงใหเปนคนสาบสญนน แตการถอนค าสงนยอมไมกระทบกระเทอนถงความสมบรณแหงการทงหลายอนไดท าไปโดยสจรตในระหวางเวลาตงแตศาลมค าสงใหเปนคนสาบสญจนถงเวลาถอนค าสงนน

• บคคลผไดทรพยสนมาเนองแตการทศาลสงใหบคคลใดเปนคนสาบสญ แตตองเสยสทธของตนไปเพราะศาลสงถอนค าสงใหบคคลนนเปนคนสาบสญ ใหน าบทบญญตวาดวยลาภมควรไดแหงประมวลกฎหมายนมาใชบงคบโดยอนโลม

หลกเกณฑการถอนค าสงสาบสญ

1. เมอคนสาบสญนนเองหรอผมสวนไดเสยหรอพนกงานอยการรองขอตอศาล2.และพสจนวา ยงมชวตอย หรอ ตายในเวลาอนผดไปจากเมอครบ 5 ป/2 ป3.ศาลมค าสงถอนค าสงสาบสญ4.ค าสงสาบสญยอมถกลบลางไป

ผลการการถอนค าสงสาบสญ

• เมอถอนค าสงสาบสญแลว ค าสงสาบสญยอมถกลบลางไป

• บคคลผไดทรพยสนมาตองคนในฐานะลาภมควรได (เพยงเทาทยงเปนลาภแกตนและสจรตอย)

เจามรดก

ลก 2

ลก 1

พ

10 ลานบาท

5 ป

ภรยา

พบวาตายจรง13 ม.ค 55

5

คลอด 25 พ.ค.55หายใจ 5 วนาท

หาย 11 ม.ค 55 นอง

ตาย 15 ม.ค 60

ตาย 9 ม.ค 60

ศาลพพากษาเพกถอน 29 ต.ค.61

ครบ12 ม.ค.60

ตาย 28 ม.ค 60

5

2.5 2.5

1. ถาเปนทรพยสนทเปนเงน

• มาตรา 412• คนลาภมควรไดเพยงสวนทยงมอยในขณะเมอเรยกคนและสจรต

2. ถาเปนทรพยสนอยางอน(คงรป)

• มาตรา 413• คนทรพยสนเพยงตามสภาพทเปนอยเมอเรยกคนและ สจรต

3. ถาเปนทรพยสนทใชสนเปลอง

• มาตรา 414• ใหคนลาภมควรไดเพยงสวนทยงมอยในขณะเมอเรยกคนและสจรต

4. ถาเปนดอกผลทเกดจากทรพยสนนน

• มาตรา 415• บคคลผไดรบทรพยสนไวโดยสจรตยอมจะไดดอกผลอนเกดแตทรพยสนนนตลอดเวลาทยงคงสจรตอย

มาตรา148 ดอกผลไดแก• ธรรมดา

• ดอกผลนตนย เกดจากการทผอนไดใชแมทรพยแลวผอนจายผลตอบแทนมาใหเพราะไดใชแมทรพยเปนครงคราว

• เชน เงนปนผล ก าไร ดอกเบย คาเชา

• ตองไมใชมลคาของทรพยทเพมขน

ปญหามวา ถาผไดรบทรพยสนมาแลวเปลยนแปลงสภาพไปเปนทรพยสนอยางอนแลว จะถอวาเปนลาภมควรทจะตองคนหรอไม

• อะไรทเปนลาภมควรกตองเปนลาภมควรตอไป • ดงนน ผไดรบทรพยสนมามหนาทตองคนลาภมควรไดจนสนเชง

• ยกเวนจะมบทบญญตวาไมตองคน• ทรพยสนใหมมาแทนในฐานะเชนเดยวกนทเรยกวาชวงทรพย(ลาภมควรได)

ผลการการถอนค าสงสาบสญ

• แตการถอนค าสงนยอมไมกระทบกระเทอนถงความสมบรณแหงการทงหลายอนไดท าไปโดยสจรตในระหวางเวลาตงแตศาลมค าสงใหเปนคนสาบสญจนถงเวลาถอนค าสงนน

กรณเหตสนามปพ.ศ.2548

พระราชบญญตยกเวนการน าระยะเวลาและเงอนไขตามมาตรา 61 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาใชบงคบแกผสญหายจากกรณธรณพบต พ.ศ. 2548

กรณเหตสนามปพ.ศ.2548มาตรา 3 ในพระราชบญญตน

"กรณธรณพบต" หมายความวา เหตการณคลนยกษทเกดขนบรเวณพนทฝงทะเลอนดามนของจงหวดกระบ จงหวดตรง จงหวดพงงา จงหวดภเกต จงหวดระนอง และจงหวดสตล เมอวนท 26ธนวาคม พ.ศ. 2547

"ผสญหายจากกรณธรณพบต" หมายความวา ผมชออยในบญชรายชอผสญหายจากกรณธรณพบตทกระทรวงยตธรรมประกาศตามมาตรา 5

กรณเหตสนามปพ.ศ.2548

มาตรา 4 ใหยกเวนการน าระยะเวลาและเงอนไขตามมาตรา 61 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาใชบงคบแกผสญหายจากกรณธรณพบต

เมอผมสวนไดเสยหรอพนกงานอยการรองขอ ศาลจะสงใหผสญหายจากกรณธรณพบตนนเปนคนสาบสญกได

บคคลซงศาลไดมค าสงใหเปนคนสาบสญตามวรรคสอง ใหถอวาถงแกความตายตามมาตรา 62 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เมอเวลาทเรมเกดกรณธรณพบต เวนแตพสจนไดวาบคคลนนสญหายไปในเวลาอนหลงจากเวลาทเรมเกดกรณธรณพบต กใหถอวาถงแกความตายในเวลานน

กรณเหตสนามปพ.ศ.2548

มาตรา 5 ใหกระทรวงยตธรรมน าบญชรายชอผสญหายจากรณธรณพบตของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย มาประกาศในราชกจจานเบกษาภายในสบหาวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

การแกไขเพมเตมบญชรายชอตามวรรคหนง ใหกระทรวงยตธรรมประกาศในราชกจจานเบกษา ภายในสบหาวนนบแตวนไดรบแจงจากกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย

ความสามารถของบคคล (Capacity)

• ความสามารถของบคคล หมายถง สภาพทบคคลจะมสทธหรอใชสทธหนาทตามกฎหมายไดเพยงใด แบงออกเปน

1.ความสามารถในการมสทธ (Capacity of acquisition rights)

• หลก โดยปกตบคคลยอมจะสามารถมสทธไดเทาเทยมกนทกคน

• ขอยกเวน– ในบางกรณกฎหมายอาจจ ากดความสามารถในการมสทธโดยก าหนดคณสมบตของคนทจะมสทธเอาไวบางซงกมกรณขอจ ากดนอยมาก หากฝาฝนจะมผลเปนโมฆะ หรอไมชอบดวยกฎหมาย หรอไมมผลทางกฎหมาย

2.ความสามารถในการใชสทธ (Capacity of exercise rights)

• ไมเทาเทยม ใชสทธ ไดหรอไมขนอยกบสภาพของตวบคคลแตละคน

• เปนการจ ากดสทธเพอคมครองใหบคคลนนท านตกรรมภายใตการชวยเหลอของผแทนโดยชอบธรรม

• ฝาฝน ผลตกเปนโมฆยะ

มบคคลอยดวยกน 3 ประเภท คอ

• ผเยาว (minor)

• คนไรความสามารถ (incompetent person)

• คนเสมอนไรความสามารถ (quasi incompetent person)

.ผเยาว (minor)

• ผเยาว คอ บคคลทไมบรรลนตภาวะถกจ ากดความสามารถในการใชสทธเพราะเหตออนอาย

• ตองอยภายใตการคมครองชวยเหลอของบคคลทเปนผแทนโดยชอบธรรมซงไดแก บดา มารดา หรอผปกครอง

การบรรลนตภาวะ (Majority)

• คอการท าใหบคคลเปนผมสทธโดยสมบรณในทางแพง (Fully complete legal capacity)

• มาตรา 19 บคคลยอมพนจากภาวะผเยาวและบรรลนตภาวะเมอมอาย 20 ปบรบรณ

• มาตรา 20 ผเยาวยอมบรรลนตภาวะเมอท าการสมรส หากการสมรสนนไดท าตามบทบญญตมาตรา 1448 ( เมอชาย และหญงอายครบ 17 ปบรบรณขนไป ยกเวนกรณมเหตอนสมควรจะขออนญาตตอศาลใหท าการสมรสกอนอายครบ 17 ปบรบรณ)

การก าหนดอายบรรลนตภาวะขนอยกบวฒภาวะของ ผเยาว ในแตละประเทศทมสภาพแวดลอมตางกน

• สหรฐอเมรกา (ไมทกรฐ) องกฤษ มาเลเซย เบลเยยม 18 ป

• สวสเซอรแลนด ไทย จน ญปน 20 ป

• ฝรงเศส บราซล ฟลปปนล 21 ป

• อารเจนตนา 22 ป

2. การบรรลนตภาวะโดยการสมรส

• หลกเกณฑการบรรลนตภาวะโดยการสมรส (มาตรา 20 ประกอบมาตรา 1448)

• 1ชาย และหญงตองมอาย 17 ปบรบรณขนไป• 2ขอยกเวน ถามเหตอนสมควร ศาลอาจอนญาตใหท าการสมรสกอนนนได

เจตนารมณของกฎหมาย

• เพราะเมอท าการสมรสแลวคสมรสจะตองมความสมพนธระหวางสามภรยาทงในทางสวนตวและในทางทรพยสนทตองอปการะเลยงดซงกนและกน จ าเปนตองท านตกรรมตางๆ มากมาย ถาหากจะตองขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรมตลอดเวลากคงจะเปนอปสรรคตอการท าหนาทระหวางสามภรยา

ปญหาวาชาย 17 หญง16 สมรสกนจะบรรลนตภาวะหรอไม

• เมอขดตอมาตรา 1448 กไมบรรลนตภาวะ

ถาศาลมไดสงใหเพกถอนการสมรสจนชายหญงมอายครบ 17 ปบรบรณ หรอเมอหญงมครรภกอนอายครบ

17 ปบรบรณจะบรรลนตภาวะหรอไม

• การสมรสทฝาฝนมาตรา 1448 มผลเปนโมฆยะทบดามารดาหรอผปกครองอาจฟองขอใหเพกถอนการสมรสไดตามมาตรา 1504 วรรคแรก

• แตถาศาลมไดสงใหเพกถอนการสมรสจนชายหญงมอายครบ 17 ปบรบรณ หรอเมอหญงมครรภกอนอายครบ 17 ปบรบรณ ใหถอวาการสมรสสมบรณมาตงแตเวลาสมรส

ปญหาวาการสมรสทสมบรณมาตงแตเวลาสมรส จะสงผลใหชายหญงบรรลนตภาวะตามไปดวยหรอไม

• นาจะถอวาบรรลนตภาวะไปดวย เพราะคสมรสจะตองมหนาทอปการะเลยงดซงกนและกนตอไป

• การตความในทางทผเยาวจะบรรลนตภาวะยอมเปนประโยชนและสงเสรมสถาบนครอบครว (ตความเทยบเคยง)

ชาย 17 ปเกด 5 ม.ค.41

หญง15 ป 8 เดอนเกด 2 พ.ค.42

ขายรถ5 ลานบาท

สมรส10 ม.ค.58

โมฆยะ

2 พ.ค.5918 ป 5 ม.ค.59

5 ม.ค.612 พ.ค.62

17 ป

25 ม.ค.58

บรรลนตภาวะโดยอาย

20 ป

20 ปบรรลนตภาวะโดยอาย

บรรลนตภาวะโดยการสมรส

ปญหาวา ชายอาย 18 ป หญงอาย 17 ป สมรสกนโดยมไดรบความยนยอมจากบดามารดาจะบรรลนตภาวะหรอไม

• ตามมาตรา 1454 ประกอบมาตรา 1436 ผลของการสมรสทไมไดรบความยนยอมจากบดามารดายอมตกเปนโมฆยะตามมาตรา 1509 และบดามารดามสทธฟองศาลขอใหเพกถอนการสมรสใหสนสดลงไดตามมาตรา 1510 แตการสมรสทเปนโมฆยะสนสดลง เมอศาลพพากษาใหเพกถอน ดงนนผเยาวยอมบรรลนตภาวะตามมาตรา 20 ประกอบมาตรา 1448 แลว (ฎกาท 1320/2506)

ตองค านงวาไดท าตามเงอนไขการสมรสเรองอายตามมาตรา 1448 แลวหรอไมเทานนโดยมตองค านงวาขดตอเงอนไขการสมรสประการอน

ปญหาตอไปคอ ถาศาลมค าสงเพกถอนจะถอวาชายหญงนนกลบไปเปน

ผเยาวตามเดมหรอไม

• ไมกลบไปเปนผเยาวตามเดมดวยเหตผล

• ประการแรก การสมรสทเปนโมฆยะ เมอศาลเพกถอนการสมรสแลวมไดมผลตกเปนโมฆะเสยเปลามาตงแตเรมตน คกรณกลบคนสฐานะเดมดงเชนหลกทวไปทบญญตในบรรพ 1 มาตรา 176

• แตมผลใหการสมรสสนสดลงตงแตศาลมค าพพากษาเพกถอนเปนตนไปตามมาตรา 1502 สทธตาง ๆ ทไดมาเพราะการสมรสกยอมไมเสยไปเชนสทธในการเปนผบรรลนตภาวะเพราะสมรสเปนตน

ประการทสอง สทธในการบรรลนตภาวะเพราะสมรสเปนสทธทไดรบมาแลว(Acquired right) ถอเปนสทธยงใหญ การจะเสยสทธทไดรบมาแลวไปจะตองมกฎหมายบญญตใหชดเจนวาใหเสยสทธไป

• ประการทสาม หากมองในแงความยตธรรม หากใหกลบไปเปนผเยาวตามเดมยอมจะสรางความสบสนย งยากแกบคคลภายนอกทเขาท านตกรรมกบผเยาว และกระทบตอความมนคงของสถาบนครอบครวดวย

ปญหาวาหากเปนการสมรสทฝาฝนเงอนไขทมผลเปนโมฆะชายหรอหญงจะบรรลนตภาวะหรอไม

• มาตรา 1449 คสมรสเปนคนวกลจรต หรอเปนคนไรความสามารถ• มาตรา 1450 คสมรสเปนญาตสบสายโลหตโดยตรงขนไป หรอลงมา• มาตรา 1452 สมรสซอน• มาตรา 1458 คสมรสไมยนยอมเปนสาม ภรยา

ผลการสมรสทเปนโมฆะเมอศาลมค าพพากษาตามมาตรา 1496

• การสมรสทเปนโมฆะเมอศาลมค าพพากษาถงทสดวาการสมรสเปนโมฆะตามมาตรา 1496 แลวผลของการสมรสทเปนโมฆะกฎหมายไดบญญตผลคลายหลกทวไปของโมฆะตามบรรพ 1 บางประการดงน

• มาตรา 1498 การสมรสทเปนโมฆะ ไมกอใหเกดความสมพนธทางทรพยสนระหวางสามภรยา

“ มาตรา 1499 การสมรสทเปนโมฆะ เพราะฝาฝนมาตรา 1449 มาตรา 1450 หรอมาตรา 1458 ไมท าใหชายหรอหญงผสมรสโดยสจรตเสอมสทธท ไ ดมา เพราะการสมรสกอนมค าพพากษาถ งท สด ใ ห เ ปนโมฆะ

การสมรสทเปนโมฆะเพราะฝาฝนมาตรา 1452 ไมท าใหชายหรอหญงผสมรสโดยสจรตเสอมสทธทไดมา เพราะการสมรสกอนทชายหรอหญงนนรถงเหตทท าใหการสมรสเปนโมฆะ แตการสมรสทเปนโมฆะดงกลาว ไมท าใหคสมรสเกดสทธรบมรดกในฐานะทายาทโดยธรรมของคสมรสอกฝายหนง

หลกกฎหมาย“การสมรสทเปนโมฆะ ไมท าใหชายหรอหญงผสมรสโดยสจรตเสอมสทธทไดมา เพราะการสมรส”

ความเปนโมฆะของการสมรสท าใหการสมรสเสยเปลา

• แตเมอมค าพพากษาถงทสดใหเปนโมฆะเสยเปลาสทธในการเปนผบรรลนตภาวะเพราะการสมรสกอาจจะตองเสยไป มาตรา 1499 จงไดบญญตรบรองคมครองสทธทไดมาเพราะการสมรสโดยสจรตไมเสอมสทธไปดวย เชนผเยาวสมรสซอนโดยมทราบวาคสมรสอกฝายหนงมคสมรสอยแลว ในกรณนผเยาวซงสจรตยอมไมสญเสยสทธในการบรรลนตภาวะเพราะการสมรสไป

กรณการสมรสทฝาฝนเงอนไขการสมรสประการอน

• การสมรสทฝาฝน มาตรา 1451 ผรบบตรบญธรรมและบตรบญธรรมจะสมรสกนไมได

• บรรพ 5 ไมไดบญญตผลใหเปนโมฆะ การสมรสยอมสมบรณ แตผลจะไปปรากฎในมาตรา 1598/32 การรบบตรบญธรรมยอมเปนอนยกเลกเมอมการสมรสฝาฝนมาตรา 1451

• ผเยาวยอมบรรลนตภาวะโดยการสมรสได

กรณการสมรสทฝาฝนเงอนไขการสมรสประการอน

• มาตรา 1453 หญงทสามตายหรอทการสมรสสนสดลงดวยประการอนจะท าการสมรสใหมไดตอเมอการสนสดแหงการสมรสไดผานพนไปแลวไมนอยกวาสามรอยสบวน เวนแต

• (1) คลอดบตรแลวในระหวางนน• (2) สมรสกบคสมรสเดม• (3) มใบรบรองแพทยประกาศนยบตรหรอปรญญาซงเปน

ผประกอบการรกษาโรคในสาขาเวชกรรมไดตามกฎหมายวามไดมครรภ หรอ

• (4) มค าสงของศาลใหสมรสได

กรณการสมรสทฝาฝนเงอนไขการสมรสประการอน

• บรรพ 5 ไมไดบญญตผลใหเปนโมฆะ การสมรสยอมสมบรณ • แตผลจะไปปรากฎมาตรา 1537 ในกรณทหญงท าการสมรสใหมนน

เปนการฝาฝนมาตรา 1453 และคลอดบตรภายในสามรอยสบวนนบแตวนทการสมรสสนสดลง ใหสนนษฐานไวกอนวาเดกทเกดแตหญงนนเปนบตรชอบดวยกฎหมายของชายผเปนสามคนใหม และหามมใหน าขอสนนษฐานในมาตรา 1536 ทวาเดกเปนบตรชอบดวยกฎหมายของสามเดมมาใชบงคบ ทงน เวนแตมค าพพากษาของศาลแสดงวาเดกมใชบตรชอบดวยกฎหมายของชายผเปนสามคนใหมนน

• ผเยาวยอมบรรลนตภาวะโดยการสมรสได

ความสามารถในการท านตกรรมของผเยาว

•ภายใตการควบคมของผแทนโดยชอบธรรม •ผแทนโดยธรรมจดการทรพยสนแทนผเยาว•ท านตกรรมเองได โดยขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรม

ตองพจารณาเปน 3 ระยะคอ

• 1. ระยะทผเยาวยงไมมความรสกรบผดชอบ• 2. ระยะทผเยาวมความรสกรบผดชอบแลว• 3. ผเยาวท ากจการคา

• 1. ระยะทผเยาวยงไมมความรสกรบผดชอบ ตงแตเรมสภาพบคคล เดกยงไมมความรสกรบผดชอบใน

การแสดงเจตนาถอวาไมใชการแสดงเจตนาท านตกรรมเลย

• การสนสดของระยะน กฎหมายมไดบญญตไว จงตองพจารณาเปนกรณไป

• จะตองใหผแทนโดยชอบธรรมท าแทนใหทงสน

2. ระยะทผเยาวมความรสกรบผดชอบแลว

• ผเยาวอาจจะเลอกท านตกรรมเองโดยขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรม

• หรอผเยาวใหผแทนโดยชอบธรรมท านตกรรมแทนผเยาวกได

3. ระยะทผเยาวท าการคา ตามมาตรา 27

• ผเยาวตองขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรมท าการคา

• หลงจากนนผเยาวยอมท านตกรรมผกพนในกจการคานนไดเสมอนเปนผบรรลนตภาวะ

ผเยาวท าการคา ตามมาตรา 27

• มาตรา 27 ผแทนโดยชอบธรรมอาจใหความยนยอมแกผเยาวในการประกอบธรกจทางการคาหรอธรกจอน หรอในการท าสญญาเปนลกจางในสญญาจางแรงงานได ในกรณทผแทนโดยชอบธรรมไมใหความยนยอมโดยไมมเหตอนสมควร ผเยาวอาจรองขอตอศาลใหสงอนญาตได

ในความเกยวพนกบการประกอบธรกจหรอการจางแรงงานตามวรรคหนงใหผเยาวมฐานะเสมอนดงบคคลซงบรรลนตภาวะแลว

• ถาการประกอบธรกจหรอการท างานทไดรบความยนยอมหรอทไดรบอนญาตตามวรรคหนง กอใหเกดความเสยหายถงขนาดหรอเสอมเสยแกผเยาว ผแทนโดยชอบธรรมอาจบอกเลกความยนยอมทไดใหแกผเยาวเสยได หรอในกรณทศาลอนญาต ผแทนโดยชอบธรรมอาจรองขอตอศาลใหเพกถอนการอนญาตทไดใหแกผเยาวนนเสยได

•

ผเยาวท าการคา ตามมาตรา 27

ในกรณทผแทนโดยชอบธรรมบอกเลกความยนยอมโดยไมมเหตอนสมควร ผเยาวอาจรองขอตอศาลใหเพกถอนการบอกเลกความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรมได

การบอกเลกความยนยอมโดยผแทนโดยชอบธรรมหรอการเพกถอนการอนญาตโดยศาล ยอมท าใหฐานะเสมอนดงบคคลซงบรรลนตภาวะแลวของผเยาวสนสดลง แตไมกระทบกระเทอนการใด ๆ ทผเยาวไดกระท าไปแลวกอนมการบอกเลกความยนยอมหรอเพกถอนการอนญาต

หลกเกณฑทวไปในการท านตกรรมของผเยาว

• มาตรา 21 ผเยาวจะท านตกรรมใดๆ ตองไดรบความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรมกอน การใดๆ ทผเยาวไดท าลงปราศจากความยนยอมเชนวานนเปนโ มฆ ย ะ เ ว น แ ต จ ะ บ ญญ ต ไ ว เ ป น อ ย า ง อ น

มประเดนทตองพจารณา 4 เรอง คอ• กจการทผเยาวตองขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรม

• ผแทนโดยชอบธรรมของผเยาวไดแกใคร มอ านาจหนาทอยางไร

• วธการใหความยนยอม• ผลบงคบเมอไมไดรบความยนยอม

.กจการทผเยาวตองขอความยนยอม

• มาตรา 21 ระบไวเฉพาะการท านตกรรมของผเยาวเทานนทจะตองขอความยนยอม

ค าวานตกรรม คอ การแสดงเจตนาดวยใจสมคร และชอบดวยกฎหมาย มงโดยตรงตอการผกนตสมพนธเพอทจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวนหรอระงบซงสทธ

นตเหตไมตองขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรม

• ผเยาวท าละเมด ผเยาวตองชดใชคาสนไหมทดแทนตามมาตรา 420 แมจะมไดรบความยนยอมกไมใชโมฆยะ ผใชอ านาจปกครองไมมสทธบอกลาง

• ผเยาวไดมาซงสทธครอบครอง ไมตองขอความยนยอม

•การจดการงานนอกสง เชน ผอนจดท ากจการแทนผเยาวโดยผเยาวมไดวาขานวานใช ผเยาวมหนาทตองช าระคาใชจายทเกดจากการจดการงานนอกสง แมวาผแทนโดยชอบธรรมจะไมยนยอม

• ลาภมควรได ผเยาวไดทรพยสนมาโดยปราศจากมลอนจะอางกฎหมายได ผเยาวหนาทตองคนลาภมควรได แมผแทนโดยชอบธรรมไมยนยอม

ปญหาวาการกระท าทเกยวของกบการด าเนนคดจะเปนนตกรรมหรอไม

• การรองทกข การฟองรอง และการตอสคด การเปนพยาน ไมใชนตกรรม เพราะวาเปนกรณการบงคบใหเปนไปตามสทธ หรอพสจนสทธทมอยแลวไมไดกอใหเกดการเคลอนไหวในสทธใด ๆ เพมขนหรอลดนอยลงไปแตประการใด

• ผ เยาวสามารถด าเนนการไดเองโดยไมตองหามมาตรา 21

•ฎกาท 214/2477การรองทกขในคดอาญาความผดตอสวนตวไมเปนนตกรรมแตเปนสทธตามกฎหมายทผเยาวท าไดในฐานะผเสยหาย โดยไมถกจ ากดความสามารถ ผเยาวรองทกขเองได

• ฎกาท 1154/2511 การเปนพยาน ไมใชนตกรรม ไมตองขอความยนยอม

• ฎกาท 816 –817/2494 ผเยาวถกท าละเมด กยอมมอ านาจฟองผละเมดไดโดยล าพง

•แตอยางไรกตามในการฟองคดแพง หรอคดอาญาของผเยาว ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 56บญญตไวเปนพเศษใหปฏบตตามเรองความสามารถทตองไดรบความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรมกอน• เพอใหผแทนโดยชอบธรรมพจารณาดแลผลประโยชนในทางคดอกขนหนงเทานนเอง มไดหมายความวาการฟองคดจะเปนนตกรรม

• (ฎกาท 1804/2509) การฟองคดแทนผเยาวโดยบดาทไมไดสมรสกบมารดาบกพรอง และภายหลงจดทะเบยนสมรสแลวยอมถอวาการฟองคดแทนเดกเปนอนบรบรณ

ฎกาท 214/2494 การถอนค ารองทกขในคดความผดทยอมความได ผเยาวตองขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรมกอน

ค าพพากษาฎกาท 1074 / 2477 การถอนฟองเปนนตกรรมตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 112 เพราะเปนการระงบซงสทธทจะด าเนนคดตอไป ไมเหมอนกบการรองทกขซงไมใชนตกรรมตาม ป.พ.พ.และมาตรา 21 ผเยาวอาย 15 ป ยงไมบรรลนตภาวะ หามอ านาจถอนฟองโดยมไดรบความยนยอมของผปกครองไดไม ทงการขอถอนฟองมไดอยในจ าพวกขอยกเวนในมาตรา 22 ถง 25 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ฉะนนผเยาวซงเปนเจาทกขจะมารองขอถอนฟองโดยพลการตนเองหาไดไม

• การถอนค า รอง ทก ขกบการถอนฟองม ใ ช นตกรรมแตทศาลตดสนวาการถอนค ารองทกขในคดความผดตอสวนตวเปนนตกรรมตองไดรบความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรมกอน กคงมองในแงความยตธรรมวาการทผเยาวจะถอนค ารองทกข หรอถอนฟอง กควร ใหผแทนโดยชอบธรรม พจารณาดแลผลประโยชนในทางคดของผเยาวเสยกอน

•นตกรรมทผเยาวตองขอความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรมยอมหมายถง นตกรรมทผเยาวท าในนามตนเอง และผกพนตวเองเทานน

ยาย

โมฆยะ

หลาน

ขายบาน1 ลานบาทผกพน

มอบอ านาจ

หลดพนความรบผด

ตวแทนจะท าการใด ๆ ตองท าภายในขอบอ านาจ ถาตวแทนท าเกนขอบอ านาจ ตองรบผดเปนการสวนตว

(Ultra Vires : เกนขอบอ านาจ)

ผซอ

รบผดเปนการสวนตว

สมบรณ

ดงนน ถาเปนนตกรรมทกระท าในนามของตวการและผกพนตวการแลวไมจ าตองของความยนยอม เพราะโดยหลกผเยาวทเปนตวแทนยอมมอ านาจทจะกระท าการแทนตวการตามทตวการมอบอ านาจให เปนการกระท าในนามตวการผกพน

ตวการมไดผกพนผเยาว

• ฎกาท 598/2506 ยายยกทดนใหหลานโดยมอบฉนทะใหหลานไปท านตกรรมยกทดนใหหลานแทนยาย แมหลานจะยงไมบรรลนตภาวะ กเปนผรบมอบอ านาจท านตกรรมไดโดยไมตองไดรบความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรม

• ผ เ ย า ว ต อ ง ไ ด ร บ ค ว า ม ย น ย อ ม ก อ น เพราะเปนการท านตกรรมในนามตนเขาผกพนเปนตวแทนของตวการ ซงผเยาวมหนาทความรบผดตอตวการ ตามมาตรา 812 จงตองใหผแทนโดยชอบธรรมพจารณากลนกรองกอน

• สญญาตงผเยาวเปนตวแทน

ขอยกเวนนตกรรมทผเยาวสามารถท าไดโดยล าพง

1.นตกรรมท เ ปนคณประโยชนแกผ เยาวฝายเดยวมาตรา 22 ผเยาวอาจท าการใดๆทงสน หากเปนเพยงเพอจะไดไปซงสทธอนใดอนหนง หรอเปนการเพอใหหลดพนจากหนาทอนใดอนหนง

ตองเปนกรณทผเยาวไดสทธหรอหลดพนหนาท โดยไมมเงอนไข หรอภาระตดพนใด ๆ ทงสน

(มแตไดไมมเสย)

การบอกลาง• คอการแสดงเจตนาใหนตกรรมทเปนโมฆยะตกเปนโมฆะเสยเปลาใหคกรณกลบคนสฐานะเดม ถาเปนการพนวสยทจะกลบคนสฐานะเดมได กใหชดใชคาเสยหายกนไป เชน หกคาเสอมราคา (มาตรา 176)

• แมผลการบอกลางจะท าใหนตกรรมเปนโมฆะ แตผ เยาวยอมเกดหนใหมตาม มาตรา 176 จงไมมสทธบอกลางโดยไมไดรบความยนยอม

2. นตกรรมทผเยาวตองท าเองเฉพาะตวมาตรา 23 ผเยาวอาจท าการใด ๆ ไดทงสนซงเปนการตอง

ท าเองเฉพาะตว

• นตกรรมทผเยาวตองท าเองเฉพาะตว หมายถง นตกรรมทมลกษณะเปนการสวนตวของผเยาวโดยเฉพาะ และตองเปนผเยาวเทานนทจะท านตกรรม ผอนท าแทนไมไดและจะใหความยนยอมไมได

•การรบรองบตร ตามาตรา 1547

• การแสดงเจตนายนยอมเขาผกพนเปนคสญญาหมน

• การแสดงเจตนายนยอมเปนคสมรส ตาม ม. 1558เปนนตกรรมทตองท าเองเฉพาะตว

• การท าพนยกรรมของผเยาว อาย 15 ปบรบรณ (ม. 25 ฝาฝนพนยกรรมเปนโมฆะ ม. 1703) การทผเยาวจะยกทรพยสนใหใครยอมเปนเรองเฉพาะตวของผเยาว

ขอสงเกต ค าวา “นตกรรมทผเยาวตองท าเองเฉพาะตว” ตามมาตรา 23 ไมใชเปน “หนทผเยาวตองช าระเอง” ตามม. 1572 “ผใชอ านาจปกครองจะท าหนทบตรจะตองท าเองโดย

มไดรบความยนยอมของบตรไมได”

• นตกรรม”เปนบอเกดแหงหน ตอนท า นตกรรมดคณสมบตวาตองเปนผเยาวเทานนหรอไมจงมสทธท า ถาใชเปนนตกรรมทผเยาวตองท าเองเฉพาะตว” ”

• หนเปนผลตามมาจากการมนตกรรม ตอนช าระหนสภาพแหงหนไมเปดชองใหผอนช าระแทนเปน หนทบตรจะตองท าการช าระหนเอง

3. นตกรรมทจ าเปนเพอการเลยงชพของผเยาวมาตรา 24 ผเยาวอาจท าการใดๆ ไดทงสน ซงเปนการสมแกฐานานรปแหงตน และเปนการอนจ าเปนในการด ารง

ชพตามสมควร

• หลกเกณฑ1.ตองเปนนตกรรมทจ าเปนเพอการเลยงชพ หมายถง การท านตกรรมทเกยวกบปจจยแหงการด ารงชพ เชน การจดหาปจจยส

• 2.ตองสมแกฐานานรปของผเยาว ซงตองพจารณาฐานะ และรายไดของผเยาวประกอบเปนราย ๆ ไป

มาตรา 1574 เปนขอยกเวน มาตรา21

ถาเปนกจการตามทระบในมาตรา 1574 แมจะไดรบความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรมตองไดรบอนญาตจากศาลตามมาตรา 1574 เสยกอนเชน การขายอสงหารมทรพย ความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรมตองไดรบอนญาตจากศาลตามมาตรา 1574เสยกอน

ผแทนโดยชอบธรรมของผเยาว

• 1. ผใชอ านาจปกครอง คอ บดา-มารดา• 2. ผปกครองโดยศาลตง

2.1 ผใชอ านาจปกครอง หมายถง บคคลทกฎหมายใหอ านาจปกครองทง

- ในทางสวนตว - ทางทรพยสนของผเยาว

• อ านาจปกครองจะอยกบบดาและมารดา • ตามมาตรา 1566 “บตรซงยงไมบรรลนตภาวะตองอยใตอ านาจปกครองของบดามารดา”

ยกเวน อ านาจปกครองอยกบบดา หรอมารดาในกรณดงตอไปน

• (1) มารดา หรอบดาตาย• (2) ไมแนนอนวามารดาหรอบดามชวตอยหรอตาย• (3) มารดาหรอบดาถกศาลสงใหเปนคนไรความสามารถ หรอเสมอนไร ความสามารถ

• (4) มารดา หรอบดาตองเขารกษาตวในโรงพยาบาลเพราะจตฟนเฟอน

• (5) ศาลสงใหอ านาจปกครองอยกบบดาหรอมารดา• (6) บดา และมารดาตกลงกนตามทมกฎหมายบญญตไวใหตกลงกนได

ยงมกรณทอ านาจปกครองอาจจะอยกบบดา หรอมารดา ไดแก

• กรณเดกเกดจากหญงทมไดสมรสกบชาย ถอวาเดกเปนบตรชอบดวยกฎหมายของหญงเสมอ ตามมาตรา 1546 มารดาเปนผใชอ านาจปกครองบตร

• กรณทบตรตดมาเมอสมรสใหม อ านาจปกครองยงคงอยกบบคคลทบตรตดมา ตาม มาตรา 1568

อ านาจจดการทรพยสนของผเยาว• มาตรา 1574 นตกรรมใดอนเกยวกบทรพยสนของผเยาวดงตอไปน ผใชอ านาจปกครองจะ

กระท ามได เวนแตศาลจะอนญาต

• (1) ขาย แลกเปลยน ขายฝาก ใหเชาซอ จ านอง ปลดจ านอง หรอโอนสทธจ านอง ซงอสงหารมทรพยหรอสงหารมทรพยทอาจจ านองได

• (2) กระท าใหสดสนลงทงหมดหรอบางสวน ซงทรพยสทธของผเยาวอนเกยวกบอสงหารมทรพย

• (3) กอตงภาระจ ายอม สทธอาศย สทธเหนอพนดน สทธเกบกน ภาระตดพนในอสงหารมทรพย หรอทรพยสทธอนใดในอสงหารมทรพย

• (4) จ าหนายไปทงหมดหรอบางสวนซงสทธเรยกรองทจะใหไดมาซงทรพยสทธในอสงหารมทรพย หรอสงหารมทรพยทอาจจ านองได หรอสทธเรยกรองทจะใหทรพยสนเชนวานนของผเยาวปลอดจากทรพยสทธทมอยเหนอทรพยสนนน

• (5) ใหเชาอสงหารมทรพยเกนสามป

อ านาจจดการทรพยสนของผเยาว• (6) กอขอผกพนใด ๆ ทมงใหเกดผลตาม (1) (2) หรอ (3)

• (7) ใหกยมเงน

• (8) ใหโดยเสนหา เวนแตจะเอาเงนไดของผเยาวใหแทนผเยาวเพอการกศลสาธารณะ เพอการสงคม หรอตามหนาทธรรมจรรยา ทงน พอสมควรแกฐานานรปของผเยาว

• (9) รบการใหโดยเสนหาทมเงอนไขหรอคาภาระตดพน หรอไมรบการใหโดยเสนหา

• (10) ประกนโดยประการใด ๆ อนอาจมผลใหผเยาวตองถกบงคบช าระหนหรอท านตกรรมอนทมผลใหผเยาวตองรบเปนผรบช าระหนของบคคลอนหรอแทนบคคลอน

• (11) น าทรพยสนไปแสวงหาผลประโยชนนอกจากในกรณทบญญตไวในมาตรา 1598/4 (1) (2) หรอ (3)

• (12) ประนประนอมยอมความ

• (13) มอบขอพพาทใหอนญาโตตลาการวนจฉย

อ านาจจดการทรพยสนของผเยาว• หลก จดการทรพยสนแทนผเยาวทกอยาง

• ขอยกเวน กจการตามม.1574 ตองขออนญาตจากศาลกอน

• ม.1574 นตกรรมใดอนเกยวกบทรพยสนของผเยาวดงตอไปน ผใชอ านาจปกครองจะกระท ามได เวนแตศาลจะอนญาต

(1) ขาย แลกเปลยน ขายฝาก ใหเชาซอ จ านอง ปลดจ านอง หรอโอนสทธจ านอง ซงอสงหารมทรพยหรอสงหารมทรพยทอาจจ านองได

(2)…

• รวมถงการทผใชอ านาจปกครองจะใหความยนยอมแกผเยาวไปท ากจการตามม.1574 ตองไดรบอนญาตจากศาลเสยกอนเชนกน

บดามารดา

โมฆยะ

บตร

ขายบานผกพน

อ านาจจดการทรพยสนตามก.ม.

หลดพนความรบผด

ตวแทนจะท าการใด ๆ ตองท าภายในขอบอ านาจ ถาตวแทนท าเกนขอบอ านาจ ตองรบผดเปนการสวนตว

(Ultra Vires : เกนขอบอ านาจ)

ผซอ

รบผดเปนการสวนตว

สมบรณ

ศาลอนญาต

ไมผกพน

ใหสตยาบน

2.2 ผปกครอง (Guardian) หมายถง

• บคคลทศาลตงขนมาเพอท าหนาทปกครองทงในทางสวนตว และในทางทรพยสนของผเยาว ในกรณทผเยาวไมมผใชอ านาจปกครอง หรอ ผใชอ านาจปกครองถกถอนอ านาจปกครอง

• ซงอาจจะมคนเดยว หรอ หลายคนรวมกนกได

3. การใหความยนยอมของผแทนโดยชอบธรรม

• อ านาจปกครองอยทบดาและมารดา • ตองไดรบความยนยอมจากทงบดาและมารดายกเวน อ านาจปกครองอยทบดา หรอ มารดา

แบบของการใหความยนยอม

• ความยนยอมเปนนตกรรมทไมตองท าตามแบบ จะใหดวยวาจา หรอเปนลายลกษณอกษรกได

• และจะเปนการใหโดยชดแจง หรอโดยปรยายกได• การใหความยนยอมตองใหกอนการมนตกรรมเกดขน แตถาใหในภายหลงเปนการใหสตยาบน

ขอยกเวนการใหความยนยอมในการสมรสนนตองท าตามแบบ ตามมาตรา 1454 , 1455

• การยนยอมในการท านตกรรม ตามมาตรา 1574 ตองขออนญาตจากศาล

การใหความยนยอมเปนการทวไปท าได หรอไม?

• ความยนยอมเปนการทวไปเปนโมฆะใชบงคบไมได

• เพราะกฎหมายตองการใหมการใหความยนยอมเปนกรณฯ ไป ซงแตละครงนนจะมขอบเขตเพยงใดกได

การใหความยนยอมนนถอนไดหรอไม?• การใหความยนยอมนน จะถอนเมอใดกได

• ขอยกเวน การใหความยนยอมในการท าการสมรส ตามมาตรา 1455 และการใหความยนยอมท าการคาตาม มาตรา 27วรรค 3 เวนแตการประกอบธรกจหรอการงานกอใหเกดความเสยหายถงขนาด หรอเสอมเสยแกผเยาว

• แตจะตองถอนกอนจะเขาท านตกรรม เพราะค าเสนอค าสนองตกตองตรงกน มนตกรรมเกดขนแลว

ถาบดา มารดาไมใหความยนยอม ผเยาวจะขอใหศาลอนญาตไดหรอไม?

• สทธในการใหความยนยอมเปนสทธเดดขาดของผแทนโดยชอบธรรม

• ยกเวนกรณกฎหมายบญญตใหสทธฟองศาลใหอนญาตแทนได ดงบญญตตามมาตรา 27 ผเยาวท าการคา และมาตรา 1456 ในกรณการสมรส

4. ผลบงคบเมอไมไดรบความยนยอม

• ผลคอนตกรรมตกเปนโมฆยะ

• กลาวคอ นตกรรมนนมผลสมบรณมผลบงคบไปเรอย ๆ จนกวาจะมการบอกลางใหเปนโมฆะ หรออาจใหสตยาบนใหมผลสมบรณตลอดไป

ผลของการบอกลางโมฆยะ

• มาตรา 176 โมฆยะกรรมเมอบอกลางแลว ใหถอวาเปนโมฆะมาแตเรมแรก และใหผเปนคกรณกลบคนสฐานะเดม ถาเปนการพนวสยจะใหกลบคนเชนนนได กใหไดรบคาเสยหายชดใชใหแทน

• ถาบคคลใดไดรหรอควรจะไดรวาการใดเปนโมฆยะ เมอบอกลางแลว ใหถอวาบคคลนนไดรวาการนนเปนโมฆะ นบแตวนทไดรหรอควรจะไดรวาเปนโมฆยะ

• หามมใหใชสทธเรยกรองอนเกดแตการกลบคนสฐานะเดมตามวรรคหนง เมอพนหนงปนบแตวนบอกลางโมฆยะกรรม

การบอกลาง• คอการแสดงเจตนาใหนตกรรมทเปนโมฆยะตกเปนโมฆะเสยเปลาใหคกรณกลบคนสฐานะเดม

• ถาเปนการพนวสยทจะกลบคนสฐานะเดมได กใหชดใชคาเสยหายกนไป เชน หกคาเสอมราคา (มาตรา 176)

วธการบอกลาง

• กฎหมายไมไดก าหนดแบบพธ • จะตองแสดงเจตนาชดแจง (นตกรรมระงบสทธ) โดยวาจา หรอ ลายลกษณอกษร กได

• แตจะบอกลางโดยปรยายไมได

อายความบอกลาง

• มาตรา 181 โมฆยะกรรมนนจะบอกลางมไดเมอพนเวลาหนงปนบแตเวลาทอาจใหสตยาบนได หรอเมอพนเวลาสบปนบแตไดท านตกรรมอนเปนโมฆยะนน

• 1.มใหบอกลางเมอพน 1 ป นบแตเวลาทอาจบอกลางหรอใหสตยาบนได

• 2.หรอมใหบอกลางเมอพน 10 ป นบแตท านตกรรมทเปนโมฆยะ

การใหสตยาบน คอ• การแสดงเจตนาทท าใหนตกรรมทเปนโมฆยะนน มผลสมบรณตลอดไป จะบอกลางอกไมไดแลว

• ผมสทธใหสตยาบน เชนเดยวกบผมสทธบอกลาง• วธการใหสตยาบน กฎหมายไมไดก าหนดแบบพธเพราะฉะนนใหสตยาบนไดโดยชดแจงดวยวาจา / หนงสอ หรอโดยปรยาย

การใหสตยาบนโดยปรยาย• มาตรา 180 ภายหลงเวลาอนพงใหสตยาบนไดตามมาตรา 179 ถามพฤตการณ

อยางหนงอยางใดดงตอไปนเกดขนเกยวดวยโมฆยะกรรมโดยการกระท าของบคคลซงมสทธบอกลางโมฆยะกรรมตามมาตรา 175 ถามไดสงวนสทธไวแจงชดประการใดใหถอวาเปนการใหสตยาบน

• (1) ไดปฏบตการช าระหนแลวทงหมดหรอแตบางสวน• (2) ไดมการเรยกใหช าระหนนนแลว• (3) ไดมการแปลงหนใหม• (4) ไดมการใหประกนเพอหนนน• (5) ไดมการโอนสทธหรอความรบผดทงหมดหรอแตบางสวน• (6) ไดมการกระท าอยางอนอนแสดงไดวาเปนการใหสตยาบน

คนไรความสามารถ (Incompetent)• มาตรา 28 บคคลวกลจรตผใด ถาคสมรสกด ผบพการกลาวคอ บดา มารดา ปยา

ตายาย ทวดกด ผสบสนดานกลาวคอ ลก หลาน เหลน ลอกด ผปกครองหรอผ พทกษกด ผซงปกครองดแลบคคลนนอยกด หรอพนกงานอยการกด รองขอตอศาลใหสงใหบคคลวกลจรตผน นเปนคนไรความสามารถ ศาลจะสงใหบคคลวกลจรตผนนเปนคนไรความสามารถกได

• บคคลซงศาลไดสงใหเปนคนไรความสามารถตามวรรคหนง ตองจดใหอยในความอนบาล การแตงตงผอนบาล อ านาจหนาทของผอนบาล และการสนสดของความเปนผอนบาล ใหเปนไปตามบทบญญตบรรพ 5 แหงประมวลกฎหมายน

• ค าสงของศาลตามมาตราน ใหประกาศในราชกจจานเบกษ

คนไรความสามารถ (Incompetent)• คอ บคคลวกลจรต ทศาลสงใหเปนคนไรความสามารถหลกเกณฑ

1. เปนคนวกลจรต คอ พวกสมองพการ โรคจต จต ฟนเฟอน หรอมจตบกพรอง

- ตองเปนอยางมากถงขนาดขาดความร าลก พดจาไมรเรอง ไมสามารถจดท ากจการงานของตนเองได

- ตองเปนอยประจ า แตไมจ าเปนตองเปนตลอดเวลา

2. ถกศาลสงใหเปนคนไรความสามารถ

• ผมสทธยนค ารองขอใหศาลสง• 1. ภรยาหรอสามของบคคลวกลจรต

• 2. ผบพการไดแก บดา มารดา ป ยา ตา ยาย

• 3. ผสบสนดานไดแก ลก หลาน เหลน

• 4. ผปกครอง

• 5. ผพทกษ

• 6 ผซงปกครองดแล

• 7. พนกงานอยการมผลตงแตวนทศาลสงเปนตนไป

ผลของการเปนคนไรความสามารถ

• 1. ตองจดอยในความอนบาลของผอนบาล

- ยงไมสมรสไดแก

บดา มารดา ยกเวนศาลสงเปนอยางอน

- สมรสแลว ไดแก

คสมรส

2. ความสามารถในการท านตกรรม

• มาตรา 29 การใด ๆ อนบคคลซงศาลสงใหเปนคนไรความสามารถไดกระท าลง การนนเปนโมฆยะ

หลกการท านตกรรมของคนไรความสามารถ

• ไมมความสามารถท ากรรมไดเลย แมเปนเรองตองท าเองเฉพาะตวกตาม

• นตกรรมทคนไรความสามารถท าลงไปตกเปนโมฆยะ• ผอนบาลเปนผท านตกรรมตาง ๆ แทน และไมมอ านาจใหความยนยอมแกคนไรความสามารถ

• การสนสดการเปนคนไรความสามารถ เมอเหตทท าใหไรความสามารถสนสดลงไปแลวกอาจขอใหศาลสงเพกถอนค าพพากษานนได

คนวกลจรตทศาลยงไมไดสงใหเปนคนไรความสามารถ• มาตรา 30 การใด ๆ อนบคคลวกลจรตซงศาลยงมไดสงใหเปนคนไร

ความสามารถไดกระท าลง การนนจะเปนโมฆยะตอเมอไดกระท าในขณะทบคคลนนจรตวกลอย และคกรณอกฝายหนงไดรแลวดวยวาผกระท าเปนคนวกลจรต

• หลก ท านตกรรมใด ๆ ถอวาสมบรณ

• ขอยกเวน พสจนไดวา1. ท าในขณะผนนวกลจรต และ2. คกรณอกฝายหนงไดรแลววาผท านตกรรมวกลจรต

• ผลตกเปนโมฆยะ

คนเสมอนไรความสามารถ (Quasi-Incompetent)• มาตรา 32 บคคลใดมกายพการหรอมจตฟนเฟอนไมสมประกอบ หรอประพฤต

สรยสรายเสเพลเปนอาจณ หรอตดสรายาเมา หรอมเหตอนใดท านองเดยวกนนนจนไมสามารถจะจดท าการงานโดยตนเองได หรอจดกจการไปในทางทอาจจะเสอมเสยแกทรพยสนของตนเองหรอครอบครว เมอบคคลตามทระบไวในมาตรา28 รองขอตอศาล ศาลจะสงใหบคคลนนเปนคนเสมอนไรความสามารถกได

บคคลซงศาลไดสงใหเปนคนเสมอนไรความสามารถตามวรรคหนง ตองจดใหอยในความพทกษ การแตงตงผพทกษ ใหเปนไปตามบทบญญตบรรพ 5 แหงประมวลกฎหมายน

ใหน าบทบญญตวาดวยการสนสดของความเปนผปกครองในบรรพ 5 แหงประมวลกฎหมายน มาใชบงคบแกการสนสดของการเปนผพทกษโดยอนโลม

ค าสงของศาลตามมาตราน ใหประกาศในราชกจจานเบกษา

คนเสมอนไรความสามารถ (Quasi-Incompetent)

• ยงไมถงกบวกลจรต

• หลกเกณฑ

• 1. มเหตบกพรองอยางใดอยางหนง ดงน

1. กายพการไมสมประกอบ หหนวก ใบ ตาบอด

2. จตฟนเฟอน ไมสมประกอบ ยงไมถงขนวกลจรต

3. ประพฤตสรยสราย เสเพลเปนอาจณ(มนสยใชจายอยางไมมประโยชน เกนกวารายได ) Ex ชอบเลน การพนน

4. ตดสรายาเมา ซงขาดเสยมได

5. หรอมเหตอนใดท านองเดยวกน

• 2. ไมสามารถจดท าการงานของตนไดเพราะเหตบกพรอง

• 3. ศาลสงใหเปนคนเสมอนไรความสามารถ

• ผมสทธรองขอตอศาล (เชนเดยวกบคนไรความสามารถ )

มาตรา 34 คนเสมอนไรความสามารถนน ตองไดรบความยนยอมของผพทกษกอนแลวจงจะท าการอยางหนงอยางใดดงตอไปนได

• (1) น าทรพยสนไปลงทน• (2) รบคนทรพยสนทไปลงทน ตนเงนหรอทนอยางอน• (3) กยมหรอใหกยมเงน ยมหรอใหยมสงหารมทรพยอนมคา• (4) รบประกนโดยประการใด ๆ อนมผลใหตนตองถกบงคบ

ช าระหน• (5) เชาหรอใหเชาสงหารมทรพยมก าหนดระยะเวลาเกนกวาหก

เดอน หรออสงหารมทรพยมก าหนดระยะเวลาเกนกวาสามป

(6) ใหโดยเสนหา เวนแตการใหทพอควรแกฐานานรป เพอการกศล การสงคม หรอตามหนาทธรรมจรรยา

(7) รบการใหโดยเสนหาทมเงอนไขหรอคาภาระตดพน หรอไมรบการใหโดยเสนหา

(8) ท าการอยางหนงอยางใดเพอจะไดมาหรอปลอยไปซงสทธในอสงหารมทรพยหรอในสงหารมทรพยอนมคา

(9) กอสรางหรอดดแปลงโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน หรอซอมแซมอยางใหญ

(10) เสนอคดตอศาลหรอด าเนนกระบวนพจารณาใด ๆ เวนแตการรองขอตามมาตรา 35หรอการรองขอถอนผพทกษ

(11) ประนประนอมยอมความหรอมอบขอพพาทใหอนญาโตตลาการวนจฉย

ผลของการเปนคนเสมอนไรความสามารถ• จดอยในความดแลของ ผพทกษ

• หลก ท านตกรรมไดสมบรณโดยไมตองขอความยนยอม เพราะยงมความสามารถอยบาง จงท านตกรรมไดโดยล าพง

• ยกเวน นตกรรมทมผลตอการจ าหนายเงนทนอยางมาก ทเปนกจการตามมาตรา 34 ตองไดรบความยนยอมของผพทกษกอน มฉะนนตกเปนโมฆยะ

• เชน รบหรอใชเงนทน ท าสญญากยม หรอรบประกน ท าใหไดมาหรอปลอยไปซงสทธในสงหารมทรพย หรออสงหารมทรพยอนมคา ใหโดยเสนหา เปนตน