บทที่ 6 -...

บทท 6 ทฤษฎเฮคเชอรโอลนและความอดมสมบรณของปจจยก า รผ ล ต (Factor Endowments and the Heckscher – Ohlin Theory)

6.1 บทน า

จากการศกษาในบทท 3 ทผานมา เดวด รคารโด อธบายในทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบวาท าไมความช านาญและการคาน าผลประโยชนมาสผผลตและผบรโภค แตไมไดอธบายวาท าไมเสนขอบเขตการการผลต (Production Possibilities Frontier: PPF) ของประเทศตางๆ มขนาดแตกตางกนและท าไมประเทศจงมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเฉพาะสนคาเพยงแคชนดเดยว รคารโดคดทฤษฎของความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ โดยตงอยบนหลกของประสทธภาพในการผลตของแรงงาน (labor productivity) และเทคโนโลยทแตกตางกนเทานนโดยไมค านงถงความแตกตางของเสนเปนไปไดในการผลตเลยวาท าไมเสน PPF ของแตละประเทศถงตองมความแตกตางกนดวย ทฤษฎของรคารโดนนมการสมมตแคการเกดขนของการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในทฤษฎ แตขอสมมตฐานของรคารโดนนไมไดอธบายถงผลกระทบของการคาทมตอการกระจายรายไดในประเทศและท าไมบางกลมจงชอบการคาเสรแตบางกลมกลบไมชอบการคาเสร ในชวงปทศวรรษ 1920 และ 1930 นกเศรษฐศาสตรชาวสวเดน ซงไดแก Eli Heckscher และ Bertil Ohlin ไดคดทฤษฎรคารเดยน (Ricardian Theory) แตยงหาค าตอบไมได คอ (1)อะไรเปนตวก าหนดความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (2)ผลของการคาระหวางประเทศทมตอการกระจายรายไดในระบบเศรษฐกจในประเทศทมการคาระหวางกน เนองจากทฤษฎของเฮคเชอรและโอลน กลาววา ความอดมสมบรณของปจจยการผลต (factor endowment) เปนตวทกอใหเกดความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบโดย ทฤษฎนเรยกวา ทฤษฎความอดมสมบรณของปจจย

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 105 -

การผลต (factor endowment theory)หรอทฤษฎของเฮคเชอรโอลน (Heckscher-Ohlin theory)1 ทฤษฎความอดมสมบรณของปจจยการผลตน ไดกลาววา ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเกดจากเงอนไขทางดานอปทานของปจจยการผลตทมความแตกตางกนโดยเฉพาะความอดมสมบรณของปจจยการผลต (resource endowments) เชน แรงงาน และ ทนของประเทศ

ในบทนจะท าการศกษาถงความอดมสมบรณของปจจยการผลตกอนและภายหลงการคาระหวางประเทศ โดยเนนเงอนไขทางดานอปทานเปนหลก ล าดบแรกเปนการศกษาถงหลกการคาวาปรมาณสนคาเปรยบเทยบของแตละประเทศเปนแบบใด ภายใตการมปจจยการผลตทแตกตางกนนนสงผลตอราคาและปรมาณอยางไร และผลทมตอราคาปจจยการผลตและการกระจายรายไดภายในประเทศคคา รวมไปถงการผอนคลายขอสมมตฐานของทฤษฎหลายประการทใชในการวเคราะห โดยจดประสงคเพอใหเขาใจเงอนไขของตนทนเปรยบเทยบทแตกตางกนและความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ 6.2 สมมตฐานของทฤษฎ (Assumptions of the theory)

ทฤษฎเฮคเชอรโอลน (Heckscher – Ohlin Theory) ตงอยบนสมมตฐานดงตอไปน

1. มการพจารณาเฉพาะประเทศ 2 ประเทศ สนคา 2 ชนด (X และ Y) และปจจยการผลต 2 ชนด ไดแก ปจจยทน (K) และปจจยแรงงาน (L)

2. ประเทศทงสองมการใชเทคโนโลยในการผลตทเหมอนกน 3. สนคา X มการผลตโดยเนนหนกในดานการใชแรงงาน (labor intensive)

และสนคา Y เปนสนคาประเภทเนนทน (capital intensive) 4. ทงสองประเทศผลตภายใตผลตอบแทนทคงทเหมอนกน (constant

returns to scale) 5. ทงสองประเทศมความช านาญในการผลตทแตกตางกน 6. รสนยมของทงสองประเทศเหมอนกน

1 Bertil Ohlin และ James E. Meade ไดรบรางวลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตรในป 1977 จากทฤษฎการคาระหวางประเทศ (The theory of international trade) และเรองการเคลอนยายเงนทนระหวางประเทศ(International capital movements )

- 106 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

7. ตลาดสนคาและบรการในทงสองประเทศเปนแบบมการแขงขนสมบรณเหมอนกน

8. มการเคลอนยายปจจยการผลตอยางสมบรณภายในประเทศแตไมมการเคลอนยายระหวางประเทศ

9. ไมมตนทนการขนสง (transportation costs) หรออปสรรคของการคาระหวางประเทศ

10. มการจางงานอยางเตมทของปจจยการผลตในทงสองประเทศ 11. การคาระหวางประเทศของทงสองประเทศเปนแบบสมดล

ความหมายของสมมตฐานแตละขอ

1. ความหมายของสมมตฐานอนแรกตงขนมาเพอทจะสามารถอธบายถงทฤษฎในรปแบบของแกน 2 แกน

2. การทสองประเทศใชเทคโนโลยทเหมอนกน หมายถง แตละประเทศสามารถเขาถงและใชเทคโนโลยในการผลตทเหมอนกน ดงนน หากราคาปจจยการผลตเหมอนกนในทงสองประเทศแลว ผผลตทงสองประเทศจะใชจ านวนทนและ แรงงานในปรมาณเทากนในการผลตสนคาแตละชนด แตเนองจากราคาปจจยการผลตในแตละประเทศแตกตางกน ดงนนผผลตในแตละประเทศจะใชปจจยการผลตทมราคาถกกวาในประเทศเพอท าใหตนทนในการผลตต าทสด

3. สมมตฐานขอท 3 หมายถง สนคา X ตองการแรงงานในการผลตมากกวาสนคา Y ในทงสองประเทศ นนหมายความวาอตราสวนแรงงานตอทน (L/K) ของสนคา X ในทงสองประเทศจะสงกวาสนคา Y ณ ราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบทเหมอนกน หรอกลาวไดอกอยางหนงวา อตราสวนของทนตอแรงงาน K/L ของสนคา X ต ากวาสนคา Y แตไมไดหมายความวา อตราสวน K/L ของสนคา X จะเหมอนกนทงประเทศท 1 และ 2 เพยงแตวาอตราสวน K/L ของสนคา X ต ากวาสนคา Y ในทงสองประเทศ

4. ผลไดตอขนาดคงท (constant returns to scale) ในการผลต หมายถง หากมการเพมขนของการใชปจจย L และ K ในสดสวนเดยวกนในการผลตสนคาใดๆ กตามจะท าใหผลผลตเพมขนในสดสวนทเทากน ตวอยางเชน ถาประเทศท 1 เพมการใชปจจย L และ K รอยละ 10 ทง 2 ปจจยในการผลตสนคา X ผลผลตสนคา X จะเพมขนรอยละ 10 ดวย


5. ความช านาญทไมสมบรณในการผลตสนคาทงสองชนด หมายถง แมวาจะมการคาเสรเกดขนทงประเทศจะยงคงท าการผลตสนคาทงสองชนด

6. การทรสนยมของทงสองประเทศไมแตกตางกนนนเปนความพงพอใจดานอปสงค (demand preferences) ซงสะทอนออกมาในลกษณะของเสน IC ของทงสองประเทศทจะเหมอนกน ดงนนเมอราคาสนคาเปรยบเทยบของทงสองประเทศเหมอนกน (เชน การคาเสร) ทงสองประเทศจะบรโภคสนคา X และ Y ใน สดสวนทเทากน

7. การแขงขนสมบรณ (perfect competition) หมายถง ผผลตและผบรโภค สนคา X และ Y ในทงสองประเทศมขนาดเลกมากจนไมมอทธพลตอราคาสนคา ดงนนในระยะยาวแลวราคาสนคาจะเทากบตนทนการผลตอนท าใหไมมก าไรทางเศรษฐศาสตร (economic profit) หลงจากทมการรวมตนทนทงหมดเขาดวยกน (รวมถง implicit costs ดวย) ทายทสดการแขงขนสมบรณ หมายถง ผผลต ผบรโภคและผเปนเจาของปจจยการผลตมความรอยางสมบรณในราคาสนคาและผลตอบแทนจากปจจยการผลตในทกๆ ตลาดของประเทศ

8. การเคลอนยายปจจยการผลตภายในประเทศ แตไมสามารถเคลอนยายไดระหวางประเทศ หมายถง แรงงาน(L) และทน(K) มเสรภาพในการเคลอนยายและท าไดอยางรวดเรวจากพนทและอตสาหกรรมทใหผลตอบแทนต ากวาไปสพนทและอตสาหกรรมทใหผลตอบแทนสงกวา จนกระทงผลตอบแทนจากปจจย L และ K ชนดเดยวกนจะเหมอนกนในทกพนทและอตสาหกรรมของประเทศ ในทางตรงกนขามการเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศไมสามารถทจะเกดขนได

9. การปราศจากซงตนทนของการขนสง การเกบภาษ หรออปสรรคอนๆ ทขดขวางตอการคาเสรระหวางประเทศ หมายถง ความช านาญจะมผลตอการผลตจนกระทงราคาสนคาเปรยบเทยบ (และราคาสนคาสมบรณ) จะเหมอนกนทง 2 ประเทศทท าการคา ซงถาใหมการคดตนทนการขนสงและการเกบภาษสนคาระหวางประเทศ (tariff) ความช านาญจะสงผลตอราคาสนคาเปรยบเทยบของทงสองประเทศเทากบตนทนคาขนสงและภาษของสนคาเทานน

10. ปจจยการผลตทงสองประเทศมการจางงานเตมท คอไมมการวางงานของทรพยากรการผลต ไมวาจะเปนประเทศใดกตาม


11. การคาระหวางประเทศของทงสองประเทศนน เปนการคาแบบสมดลหมายถง มลคารวมของการสงออกของประเทศหนงจะเทากบ มลคาการน าเขาของอกประเทศหนง 6.3 ความเขมขนของการใชปจจยการผลต ความอดมสมบรณของปจจยการผลต และรป รางของเสนขอบเขตการผลต (Factor Intensity, Factor Abundance, and the Shape of the Production Frontier)

ความเขมขนของการใชปจจยการผลต (factor intensity) การผลตสนคาสองชนดคอสนคา X และ Y โดยใชปจจยการผลต 2 ชนด คอ แรงงาน(L) และทน(K) สามารถกลาวไดวาสนคา Y เปนสนคาเนนทน (capital intensive) ถาอตราสวนทนตอแรงงาน (K/L) ทใชในการผลตสนคา Y จะมากกวาอตราสวน K/L ทใชในการผลตสนคา X ตวอยางเชน ถาสนคา Y จ านวน 1 หนวยตองการใชทนจ านวน 2K และแรงงานจ านวน 2L ดงนน สนคา Y จะมอตรา K/L = 2/2 = 1 และถา สนคา X มการใชปจจยการผลตจ านวน 1K และ 4L อตราสวน K/L เทากบ 1/4 ดงนนจงกลาวไดวา สนคา Y เปนสนคาทเนนไปในการใชทน (capital intensive) สนคา X เปนสนคาเนนแรงงาน (labor intensive) ทงนในการผลตสนคา X และ Y โดยจะไมวดปรมาณของปจจยการผลตโดยใชคาสมบรณ (absolute amount of capital and labor) แตเปนการวดการใชทนและแรงงานของสนคา 2 ชนด โดยใชจ านวนทนตอ 1 หนวยของแรงงาน K/L ตวอยางเชน สมมตวาสนคา X จ านวน 1 หนวย (1X) ตองการใช 3K และ 12L สวนสนคา Y จ านวน 1 หนวย ใช 2K และ 2L ถงแมวาการผลตสนคา X ตองการ 3K ในขณะทการผลตสนคา Y ตองการเพยง 2K สนคา Y ยงคงเปนสนคาเนนหนกในการใชทน เพราะอตรา K/L ของสนคา Y จะสงกวาสนคา X โดยสนคา Y เทากบ 2/2 สนคา X เทากบ 3/12 เทากบ 1/4

ถาเขยนปจจย K บนแกนตง ในขณะท L ตามแกนนอนและการผลตเกดขนตามเสนตรงทลากออกจากจดก าเนดโดยความชนของเสนจะเปนตววดอตราสวน K/L ในการผลตสนคา ดงแสดงในรปท 6.1


โดยจากรปท 6.1 แสดงใหเหนถงการทประเทศท 1 สามารถผลตสนคา 1Y โดยใชปจจยการผลต 2K และ 2L แตถาการใชปจจยการผลตจ านวน 4K และ 4L แลวประเทศท 1 สามารถผลต 2Y เนองจากกฎผลไดตอขนาดคงทตามสมมตฐานขอท 4 ดงนน K/L เทากบ 2/2 เทากบ 4/4 เทากบ 1 ของสนคา Y อนท าใหความชนทออกจากจดก าเนดของสนคา Y ในประเทศท 1 มคาเทากบ 1 (ดรปท 6.1) ในทางตรงกนขาม 1K และ 4L ถกใชผลตสนคา X จ านวน 1 หนวย และสดสวนปจจยการผลต 2K กบ 8L ส าหรบการผลต 2X ในประเทศท 1 ดงนน K/L = 1/4 ของการผลตสนคา X ของประเทศท 1 อนแสดงไดจากความชนของเสน 1/4 ทลากออกจากจดก าเนดของสนคา X ในประเทศท 1 ดงนนความชนทลากออกจากจดก าเนดของสนคา Y จะมากกวาสนคา X สามารถกลาวไดวาสนคา Y เปนสนคาเนนทน และสนคา X เปนสนคาเนนแรงงานของประเทศท 1

สวนประเทศท 2 อตราสวน K/L (ความชนของเสน)ในสนคา Y เทากบ 4 และสนคา X เทากบ 1 (ดรปท 6.1) ดงนนสนคา Y เปนสนคาเนนหนกในการใชทน และสนคา X เปนสนคาทเนนหนกในการใชแรงงานในประเทศท 2 ดวย โดยจะเหนไดจากการเสนทลากออกจากจดก าเนด (origin) ของสนคา Y มความชนมากกวา (steeper) สนคา X ในทงสองประเทศ ถาหากปจจย L และ K เพมขน 2 เทา สนคา X กจะเพมขน 2 เทาดวย


รปท 6.1 ความเขมขนของการใชปจจยการผลตส าหรบสนคา 2 ชนด จากรปท 6.1 จะเหนไดวาแมวาสนคา Y จะเปนทเนนการใชปจจยทนเมอเปรยบเทยบกบสนคา X ในทงสองประเทศแลวกตาม แตประเทศท 2 ใชอตราสวนของ K/L ทสงกวาในการผลตทงสนคา Y และ X โดยทสนคา Y ใช K/L เทากบ 4 ในประเทศท 2 และ K/L เทากบ 1 ในประเทศท 1 ส าหรบสนคา X ใช K/L เทากบ 1 ในประเทศท 2 และใช K/L เทากบ 1/4 ในประเทศท 1

เหตผลของการทประเทศท 2 ตองใชเทคนคการผลตทเนนทนในการผลตสนคาทงสองประเทศมากกวาประเทศท 1 เนองจากทนในประเทศท 2 ตองมราคาทต ากวาประเทศท 1 โดยเปรยบเทยบ ดงนนการผลตสนคาในประเทศท 2 จงใชทนมากกวาโดยเปรยบเทยบในการผลตสนคาทงสองชนดเพอทจะใชตนทนการผลตใหต าสด แตท าไมทนจงมราคาถกกวาโดยเปรยบเทยบในประเทศท 2 การทจะตอบค าถามนไดตองนยามความอดมสมบรณของปจจยการผลตและตรวจสอบถงความสมพนธของปจจยการผลตกบราคาปจจยการผลต กลาวไดวาสนคา Y เปนสนคาเนนทน ถาอตรา K/L ของสนคา Y สงกวาสนคา X ณ ทกระดบราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบ ประเทศท 2 สามารถใชอตรา K/L ในการผลตสนคา 2 ชนด เพราะราคาเปรยบเทยบของทนในประเทศท 2 ต ากวาในประเทศท 1 ถาราคาเปรยบเทยบของทนลดลงผผลตจะหนมาใช ปจจย K แทน L

2X0 0

12

4

6

2 4 6 8 101

2 4 6

2

4

6

8

10K

K

L

K/L in Y = 1

K/L in X = 1/4

K/L in Y = 4

K/L in X = 1

1Y

2Y

1X

1Y

2Y

1X

2X

L

1 2


ในการผลตสนคาทงสองชนดเพอท าใหเกดตนทนการผลตต าสด ดงนนอตรา K/L จะเพมขนในการผลตสนคาทงสองชนดแตสนคา Y กยงคงเปนสนคาประเภทเนนทนตอไป ความอดมสมบรณของทน (Factor Abundance)

วธการใหค าจ ากดความของค าน ม 2 วธ (1) คอ อยในรปของหนวยทางกายภาพ (จ านวนปรมาณปจจย K และ L ทงหมดทมอยของแตละประเทศ) (2) คอในรปของราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบ (relative factor price) ซงอยในรปของผลตอบแทนคาเชาของปจจยทนและคาจางของชวโมงท างานของแรงงานในแตละประเทศ ตามค านยามแบบแรกทวดตามหนวยทางกายภาพนน ประเทศท 2 เปนประเทศทมความอดมสมบรณของทน ถาอตราสวนของจ านวนทนรวมทงหมดตอจ านวนแรงงานรวม (TK/TL) ทมอยในประเทศท 2 มากกวาในประเทศท 1 (ถา TK/TL ของประเทศท 2 สงกวา TK/TL ของประเทศท 1) ตามค านยามในรปของราคาของปจจยการผลตประเทศท 2 ซงมความอดมสมบรณ ของทนถาอตราของ LK PP ในประเทศท 2 นอยกวาประเทศท 1

12 LKLK PPPP เนองจาก KP โดยทวไปมกจะมการน าไปเปรยบเทยบกบคาเชา( r ) เสมอเมอ ในขณะท ราคาของชว โมงแรงงาน กคอ อตราคาจาง(w)

LK PP wr เชน r ในประเทศท 2 อาจสงกวาประเทศท 1 แตประเทศท 2 ยงคงเปนประเทศทมปจจยทนอดมสมบรณ ถาอตรา wr ในประเทศท 2 ต ากวาประเทศท 1 ความสมพนธระหวางค านยามของความอดมสมบรณของปจจย (factor abundance) นนจะเหนไดชดเจน โดยค านยามของความอดมสมบรณในรปของหนวยทางกายภาพ พจารณาเฉพาะอปทานของปจจยการผลต ค านยามในรปของราคาปจจยการผลตพจารณาทงอปสงคและอปทาน (เน องจากทฤษ ฎทางเศรษฐศาสตรกลาววาราคาของสนคาหรอปจจยการผลตถกก าหนดจากเงอนไขของอปสงคและอปทานภายใตการแขงขนสมบรณ) นอกจากนอปสงคปจจยการผลตนนเปนอปสงคสบเนอง (derived demand) เนองมาจากอปสงคของสนคาขนสดทายอนจะน ามาซงความตองการในปจจยการผลตทใชในการผลตสนคานน เนองจากสมมตวารสนยมของผบรโภคในทง 2 ประเทศเหมอนกน ค านยามทงสองจงเหมอนกนในกรณนคออตรา TK/TL ของประเทศท 2 มากกวาประเทศท 1


เมอเผชญกบเงอนไขทางอปสงคและเทคโนโลยทเหมอนกน LK PP ของประเทศท 2

จะเลกกวาประเทศท 1 ดงนนประเทศท 2 เปนประเทศทมความอดมสมบรณของทนในรปของค านยามทง 2 ลกษณะ แตอยางไรกตามอาจจะไมเปนอยางนเสมอไป เชน มความเปนไปไดทอปสงคของสนคา Y (สนคาทเนนทน) สามารถท าใหเกดอปสงคปจจยทนในประเทศท 2 มากกวาในประเทศท 1 ได นนคอราคาเปรยบเทยบของทนในประเทศท 2 จะสงกวาในประเทศท 1 (ถงแมในประเทศท 2 จะมปรมาณของทนมากกวากตาม) ในกรณนนประเทศท 2 จะถกพจารณาวาเปนประเทศทมทนอดมสมบรณตามค านยามทางกายภาพและเปนประเทศทมแรงงานอดมสมบรณ ตามค านยามของราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบ ในกรณเชนนจะใชค านยามในรปของราคาปจจยการผลต หมายถง ประเทศทมทนอดมสมบรณราคาของทนกจะต ากวาประเทศอนๆ ในกรณนยงไมมความขดแยงระหวางค านยามทงสองประเภท ประเทศท 2 เปนประเทศทมทนมาก สวนประเทศท 1 ม แรงงานมาก ความอดมสมบรณของปจจยการผลตและรปรางของเสนขอบเขตการผลต (Factor Abundance and the Shape of the Production Frontier) เน องจากประเทศท 2 เปนประเทศทมทนอดมสมบรณและสนคา Y เนนหนกในปจจยทน ประเทศท 2 จะผลตสนคา Y มากกวาประเทศท 1 ในทางตรงกนขาม ประเทศท 1 มแรงงานอดมสมบรณและสนคา X เปนสนคาทเนนแรงงาน ประเทศท 1 สามารถผลตสนคา X มากกวาประเทศท 2 ดงน นเสนขอบเขตการผลต (Production Possibility Frontier: PPF) ของประเทศท 1 จะมขนาดแบนราบ (flatter) และกวางกวาเสน PPF ของประเทศท 2 จากรปท 6.2 แสดงเสน PPF ของประเทศท 1 และ 2 ลงบนรปเดยวกน เนองจากประเทศท 1 มแรงงานมาก เสน PPF จงลาดเอยงในทางดานสนคา X สวนประเทศท 2 มทนมากกจะโนมเอยงไปทางดานสนคา Y


รปท 6.2 รปรางของเสนขอบเขตการผลตของสองประเทศ

6.4 ความอดมสมบรณของปจจยการผลตและทฤษฎเฮคเชอรโอลน

ในป 1919 นกเศรษฐศาสตรชาวสวเดน ชอ Eli Heckscher เขยนบทความเรองผลกระทบของการคาตางประเทศตอการกระจายรายได (The Effect of Foreign on the distribution of Income) อนกลายมาเปนทฤษฎการคาระหวางประเทศสมยใหม (modern theory of international trade) บทความดงกลาว ไมคอยมใครสนใจมากนกเปนเวลา 10 ป จนกระทง Bertil Ohlin นกเศรษฐศาสตรสวเดน อกคนหนงซงเปนลกศษยของ Heckscher น ามาศกษาและตพมพในป 1933 ในหนงสออนมชอเสยงของเขาชอ การคาระหวางภมภาคและการคาระหวางประเทศ (interregional and international trade) ทฤษฎเฮคเชอรโอลนสามารถทจะแบงการอธบายได 2 ทฤษฎ คอ การพยากรณรปแบบทางการคาและความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต (factor

0

20

40

607080

100

120

140

X20 40 60 80 100 120 140

2

1

Y


price equalization theorem) ทท าการศกษาในเรองของผลกระทบของการคาตางประเทศตอราคาปจจยการผลต

ทฤษฎเฮคเชอร - โอลน (The Heckscher – Ohlin Theorem) ทฤษฎเฮคเชอรโอลน กลาววา ประเทศใดๆ สงออกสนคาทมการผลตซงตองการปจจยการผลตทประเทศตนมความอดมสมบรณและมราคาถกและน าเขาสนคาทมการผลตโดยใชทรพยากรทมอยอยางจ ากดในประเทศและมราคาแพงหรออกนยหนงประเทศทมแรงงานมากจะสงออกสนคาประเภทเนนแรงงานและน าเขาสนคาประเภทเนนการใชทน จากทกลาวมาแลวจะหมายถงประเทศท 1 สงออกสนคา X เพราะสนคา X เปนสนคาประเภทเนนแรงงานและประเทศท 1 ม แรงงานมากและราคาถก ในทางตรงกนขามประเทศท 2 สงออกสนคา Y เพราะสนคา Y เปนสนคาประเภทเนนทนและประเทศท 2 มทนมาก สนคา Y จงมราคาถกในประเทศท 2 (อตราสวน wr ในประเทศท 2 ต ากวาประเทศท 1) ดวยเหตผลทงหมดทท าใหราคาสนคาเปรยบเทยบของแตละประเทศมความแตกตางกนและความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบระหวางทฤษฎเฮคเชอรโอลนแยกความแตกตางในความอดมสมบรณของปจจยการผลตโดยเปรยบเทยบ (factor abundance or factor endowments) ระหวางประเทศวาเปนสาเหตส าคญ หรอ ตวก าหนดของความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบและการคาตางประเทศ ดวยเหตผลนทฤษฎเฮคเชอรโอลนสวนใหญ หมายถงสดสวนปจจยการผลต (factor proportions) หรอทฤษฎความอดมสมบรณของปจจยการผลต(factor endowment theory) ทแสดงวาแตละประเทศมความช านาญในการผลตและสงออกสนคาทผลตโดยปจจยการผลตทประเทศตนมอยางอดมสมบรณ และมราคาถก และน าเขาสนคาทผลตโดยใชปจจยการผลตทมจ ากดและมราคาแพง


รปแบบดลยภาพโดยทวไปของทฤษฎเฮคเชอรโอลน (General Equilibrium Framework of the Heckscher – Ohlin Theory) จากรปท 6.3 เรมจากทางดานซายมอของรป จะเหนถงรสนยมและการกระจายความเปนเจาของปจจยการผลต (การกระจายรายได) ซงเปนตวก าหนดอปสงคของสนคาและอปสงคส าหรบสนคาเปนตวก าหนดอปสงคสบเนองส าหรบปจจยการผลตทตองการน ามาใชในการผลตสนคานน อปสงคส าหรบปจจยการผลตและอปทานของปจจยจะก าหนดราคาของปจจยการผลตภายใตการเปลยนแปลงสมบรณ ราคาของปจจยการผลตรวมถงเทคโนโลยจะก าหนดราคาสนคาขนสดทาย ความแตกตางในราคาสนคาเปรยบเทยบระหวางประเทศก าหนดความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ และรปแบบของการคา (ซงประเทศจะสงออกสนคานน)

รปท 6.3 โครงสรางดลยภาพทวไปของทฤษฎเฮคเชอรโอลน รปท 6.3 แสดงใหเหนอยางชดเจนถงตวก าหนดหรอพลงทางเศรษฐกจทงหมดทรวมกนก าหนดราคา ดวยเหตผลดงกลาวนเองทแบบจ าลองเฮคเชอรโอลนเปนแบบจ าลองดลยภาพทว ไป (general equilibrium model) อยางไรกตามนอกเหนอจากการท างานรวมกนของปจจยดงกลาวแลว ทฤษฎเฮคเชอรโอลนยงแยกความแตกตางของปจจยการผลตกายภาพทมหรออปทานของปจจยการผลต


ของประเทศตางๆ (โดยเผชญกบรสนยมและเทคโนโลยทเหมอนกน ) เพอทจะอธบายความแตกตางในราคาสนคาเปรยบเทยบและการคาระหวางประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงทฤษฎเฮคเชอรโอลน สมมตวารสนยมและการกระจายรายไดของแตละประเทศเทากน ท าใหอปสงคของสนคาขนสดทายและปจจยการผลตเหมอนกนในประเทศ ดงนนจงมเพยงอปทานของปจจยการผลตในแตละประเทศทแตกตางเทานน สงผลท าใหเกดความแตกตางในราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบของแตละประเทศ ประการสดทายการมเทคโนโลยทเหมอนกนแตราคาปจจยการผลตแตกตางกนจะน าไปสราคาสนคาเปรยบเทยบทแตกตางกน กอใหเกดการคาระหวางประเทศ ดงนนความแตกตางในอปทานของปจจยการผลตโดยเปรยบเทยบน าไปสราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบและราคาสนคาทแตกตางกน ดงแสดงโดยเสนลกศรค () ในรปท 6.3 ทงนทฤษฎเฮคเชอรโอลนไมไดระบวาประเทศทท าการคาระหวางกนนนจ าเปนตองมรสนยม การกระจายรายได และเทคโนโลยทเหมอนกนทกประการ เปนเพยงขอสมมตกวางๆ ทางทฤษฎเทานน การอธบายทฤษฎเฮคเชอร-โอลน (illustration of the Heckscher – Ohlin theory) ทฤษฎเฮคเชอรโอลนสามารถแสดงไดดงรปท 6.4 โดยรปทางดานซายแสดง PPF ของประเทศท 1 และประเทศท 2 (เหมอนกบในรปท 5.1) โดยทรปแบบการผลตของประเทศท 1 มความโนมเอยงไปทางดานแกน X เพราะเปนสนคาทเนนแรงงาน ประเทศท 1 เปนประเทศทมแรงงานมากโดยททง 2 ประเทศใชเทคโนโลยทเหมอนกน ยงกวานนเนองจากประเทศทงสองมรสนยมทเหมอนกน ท าใหทงสองประเทศมรปแบบแผนภาพความพอใจทเหมอนกน โดยเสน IC1 จะสมผสกบเสน PPF ของประเทศท 1 ณ จด A และสมผสกบเสน PPF ของประเทศท 2 ณ จด A’ เสน IC1 เปนระดบเสนความพอใจสงสดทประเทศท 1และ 2 สามารถบรรลไดโดยทจด A และ A แสดงถงจดดลยภาพของการผลตและการบรโภคของทงสองประเทศในกรณทไมมการคา

ทงนแมจะมการสมมตวาทงสองประเทศมรสนยมทเหมอนกน (แผนภาพความพอใจเทากน) แตทงสองประเทศกไมจ าเปนทจะตองอยบนเสน IC เดยวกน เมอแยกพจารณาและไมจ าเปนทตองอยบนเสน IC เสนเดยวกนเมอมการคาดวย


จดสมผสของเสน IC1 ณ จด A และ A หมายถงกรณทปราศจากการคา (autarky) โดยราคาเปรยบเทยบดลยภาพของประเทศ

AP1 และ AP ในประเทศท 2

เนองจาก AA PP ประเทศท 1 จะมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการผลต X

และประเทศท 2 มความไดเปรยบเทยบโดยเปรยบเทยบในการผลต Y

รปท 6.4 แบบจ าลองเฮคเชอรโอลน (The Heckscher-Ohlin Model)

จากรปท 6.4 (ขวา) แสดงกรณเมอมการคาระหวางประเทศเกดขน ประเทศท 1 มความช านาญในการผลต สนคา X และประเทศท 2 มความช านาญในการผลตสนคา Y (ดจากทศทางของลกศรบนเสน PPF ของทง 2 ประเทศ) ความช านาญในกระบวนการของการผลตจะด าเนนไปเรอยๆ จนกระทงประเทศท 1 ปรบตวเขาสจด B และประเทศท 2 ปรบตวเขาสจด B อนเปนจดทเสนทง 2 เสน (เสนความพอใจเทากนซงเปรยบเสมอนกบเสนอปสงคและเสนขอบเขตการผลตทเปรยบไดกบเสนอปทาน) ของทงสองประเทศสมผสกบเสนราคาสนคาเปรยบเทยบ BP ประเทศท 1 ท าการสงออกสนคา X เพอแลกเปลยนกบสนคา Y และท าการบรโภค ณ จด E บนเสน IC2 (รปสามเหลยมการคา BCE ) สวนประเทศท 2 สงออกสนคา Y เพอแลกเปลยนกบสนคา X และท าบรโภค ณ จด E’ ซงจะบงเอญเทากบ E ( ECB ) ทงนสนคาออกของประเทศท 1 จะเทากบการน าเขาสนคา X ของประเทศท 2

0

20

40

607080

100

120

140

Y

X20 40 60 80 100 120 140

1

2

0

20

40

607080

100

120

140

Y

X20 40 60 80 100 120 140

1

2

A

A'

PA'

IC2

IC1

.

.

C' A'

B'

AC B

PB

IC2

E = E'


( ECBC ) ในท านองเดยวกนประเทศท 2 จะสงออกสนคา Y จะเทากบการน าเขาสนคา X ของประเทศท 1 ECBC

ถา BYX PP/P ประเทศท 1 ตองการสงสนคา X ออกไปขายใหกบประเทศ

ท 2 มากกวาทประเทศท 2 ตองการน าเขา ณ ราคาเปรยบเทยบของสนคา X ทสงอยางนท าให

YX PP ลดลงไปสท BP และถา

BYX PP/P ประเทศท 1 ตองการสงออก X นอยกวาทประเทศท 2 ตองการน าเขา ณ ระดบราคาเปรยบเทยบต า ๆ แบบน ท าให

YX PP เพมขนเปน BP อตราสวน

YX PP ดงกลาวสามารถใชอธบายไดเชนเดยวกบสนคา Y นอกจากน ณ จด E จะเกยวของกบการไดสนคา Y เพมขน แตสนคา X ลดลง เมอเทยบกบจด A ดงนนประเทศท 1 จะไดรบผลไดจากการคาเพราะจด E อยบนเสน IC2 ทใหความพอใจมากกวา ในท านองเดยวกนถงแมวาจด Eจะเกยวของกบสนคา X มากและเกยวของกบสนคา Y นอยกวาจด Aประเทศท 2 จะไดรบผลดขนเพราะจด Eอยบนเสน IC2 เชนกน รปแบบของความช านาญในการผลต การคาและการบรโภคจะยงคงเหมอนเดมจนกระทงเกดการเปลยนแปลงในเงอนไขของอปสงคและอปทานในสนคาและตลาดปจจยการผลตในประเทศใดประเทศหนงหรอทงสองประเทศ หากลองเปรยบเทยบรปท 6.4 กบรปท 5.1 จะพบวารปท 5.1 แสดงถงความแตกตางของเสน PPF และรสนยมของทงสองประเทศดงน นท าใหราคาสนคาเปรยบเทยบกอนการคา (autarky–relative prices) ในสองประเทศแตกตางกนมากกวารปท 6.4 ตรงกนขามรสนยมของสองประเทศทมความแตกตางกนจะไมท าใหเกดผลไดจากการคา ถาความชนของเสน IC ในสองประเทศสมผสกบความชนของเสน PPF ทเทากบราคาสนคาเปรยบเทยบกอนการคา (autarky relative commodity prices) ทฤษฎเฮคเชอรโอลนไมจ าเปนทตองมรสนยมทเหมอนกน (IC เทากน) ในสองประเทศแตแมวารสนยมแตกตางกนแตไมแตกตางกนจนมผลน าไปสความแตกตางของความอดมสมบรณของปจจยการผลต (factor endowments) และเสน PPF เทากนน าไปสการมราคาสนคาเปรยบเทยบทแตกตางกนและความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในสองประเทศ ดงนนรปท 5.1 สามารถทจะพจารณาวาสามารถอธบายถงทฤษฎเฮคเชอรโอลนโดยทวไปไดมากกวารปท 6.4


6.5 ความเทาเทยมกนของปจจยการผลตและการกระจายรายได (Factor–Price Equalization and Income Distribution)

พอล แซมมวลสน (Paul Samuelson) ซ งได ร บ รางวล โน เบลสาขาเศรษฐศาสตรในป 1970 เปนผน าทฤษฎเฮคเชอรโอลนมาใชการตงทฤษฎ ซงทฤษฎของเขานนจะเปนจรงกตอเมอทฤษฎเฮคเชอรโอลนเปนจรง ทฤษฏนเรยกวา ทฤษฎความเทาเทยมกนของปจจยการผลต หรอทฤษฎ H-O-S (Heckscher – Ohlin – Samuelson)2

ความเทาเทยมกนของปจจยการผลต (The Factor – Price Equalization Theorem) จากสมมตฐานในหวขอท 6.2 การคาระหวางประเทศจะน ามาซงความเทาเทยมกนในผลตอบแทนของปจจยการผลตระหวางประเทศได โดยการคาระหวางประเทศจะเปนเสมอนการทดแทนกนของการเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศ หมายถง การคาระหวางประเทศจะเปนเหตท าใหคาจางของแรงงานทมความเหมอนกน (แรงงานทมระดบการฝกอบรม ความสามารถประสทธการผลต) เหมอนกนในทกประเทศทท าการคาระหวางกน ในท านองเดยวกนการคาระหวางประเทศจะเปนเหตอนท าใหผลตอบแทนของทนทเหมอนกน (ทนทมผลตภาพและความเสยงเหมอนกน) เหมอนกนอกดวย ดงนนการคาระหวางประเทศจะท าใหคาจาง (w) และคาเชา (r) ในประเทศท 1 และ 2 เทากน รวมไปถงราคาปจจยการผลตสมบรณและเปรยบเทยบจะเทากนอกดวย จากหวขอท 6.4 กรณทยงไมมการคาเกดขน ราคาสนคาเปรยบเทยบของสนคา X ในประเทศท 1 ต ากวาประเทศท 2 เพราะราคาเปรยบเทยบของแรงงานหรอคาจางต ากวาประเทศท 1 เนองจากประเทศท 1 มความช านาญในการผลตสนคา X ท เนนแรงงานและลดการบรโภคสนคา Y ท เนนทนลง อปสงคโดยเปรยบเทยบของแรงงานจะเพมขนท าใหค าจาง (w)เพม ในขณะท อปสงคเปรยบเทยบของทนลดลงท าใหคาเชา(r)ลด ผลจะเกดขนในทศทางทตรงกนขามใน

2 ดเพมเตมจาก Salvatore(2007), Chapter 5, pp.137


ประเทศท 2 (ประเทศทมคาจางสง) ดงน นการคาระหวางประเทศท าใหความแตกตางกอนการคาของคาจางลดลงระหวางสองประเทศ ในท านองเดยวกนการคาระหวางประเทศจะท าใหคาเชาลดลงในประเทศท 1 (ประเทศทมทนราคาแพง) และคาเชา เพมขนในประเทศท 2 (ทนราคาถก) ท าใหความแตกตางกอนการคาของคาเชา ลดลงระหวางสองประเทศ ซงเปนการแสดงใหเหนวาการคาระหวางประเทศท าใหเกดการลดความแตกตางกอนการคาของคาจางและคาเชาระหวางสองประเทศ นอกจากนแลวการคาระหวางประเทศยงท าใหเกดความเทาเทยมกนอยางสมบรณในราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบ เมอสมมตฐานทงหมดเปนจรง ทเปนเชนนไดกเพราะตราบใดกตามทราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบแตกตางกน ราคาสนคาเปรยบเทยบจะแตกตางและการคาจะขยายตว แตการขยายตวของการคาจะลดความแตกตางในราคาปจจยการผลตระหวางประเทศ ดงนนการคาระหวางประเทศจะมการขยายตวตอไปจนกระทงราคาสนคาเปรยบเทยบเทากนนนหมายถงราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบเรมทจะเทากนในทงสองประเทศดวย

สมมตใหประเทศท 1 มแรงงานมากทนนอย และประเทศท 2 มทนมากแรงงานนอย แรงงานจะมการเคลอนยายออกจากประเทศทมคาจางต าไปสประเทศทมคาจางสงกวา ดงนนคาจางจะเพมสงขนในประเทศทมคาจางต าและคาจางลดลงในประเทศทมคาจางสง จนกระทงคาจางในทงสองประเทศเทากน ( 21 ww ) ในท านองเดยวกนทนจะไหลออกจากประเทศทใหผลตอบแทนต าไปสประเทศทใหผลตอบแทนสงกวา จนกระทง ( 21 rr ) แตจากสมมตฐานทวาปจจยการผลตไมสามารถเคลอนยายไดระหวางประเทศ ท าใหปจจยการผลตจ ากดการเคลอนยายภายในประเทศมากกวาตางประเทศ ทงนเนองจากลกษณะของความส าคญในการเปนเขตแดนทางการเมอง รวมถงอปสรรคบางอยางเชน ภาษา วฒนธรรม เปนตวขดขวางการเคลอนยายปจจยการผลตตามธรรมชาต รวมถงการก าหนดนโยบายอนๆ เชน การอพยพแรงงาน การจ ากดและการควบคมการเคลอนยายทน การไมสามารถเคลอนไหวของปจจยการผลตนนมกลไกทไมชดเจนในการคาเสรทท าใหราคาปจจยการผลตระหวางประเทศเทากน แตในแบบจ าลองทางเศรษฐกจสามารถทจะเหนกลไกดงกลาวไดคอ เมอเรมตนการคาผลผลตทเพมขนของประเทศของสนคาทมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ตามทฤษฎของเฮคเชอรโอลน การผลตของสนคาน จะเนนหนกในการใชปจจยการผลตทมากในประเทศ ดงน นการเปลยนแปลงจากการทไมมการคาไปสการคาระหวางประเทศ ท าใหผลตอบแทนท


แทจรงของเจาของปจจยการผลตทมอยมากเพมขน (เดมนนต าเพราะวาปจจยทมอยปจจยมากมาย) ท านองเดยวกนจะท าใหผลตอบแทนทแทจรงของปจจยการผลตทขาดแคลนนนลดลงจาก(เคยสงตอนไมมการคา) กระบวนการปรบตวดงกลาวนจะปรากฎในประเทศท 2 ดวยเชนกน ดงนนการคาท าใหผลตอบแทนทแทจรงแกเจาของปจจยการผลตในประเทศทมปจจยมากเพมขน และลดผลตอบแทนของเจาของปจจยการผลตของประเทศทขาดแคลน แมปจจยการผลตไมสามารถทจะเคลอนยายระหวางประเทศไดกตาม การคาระหวางประเทศสามารถท าให

21 ww

และ 21 rr 3 ซงเปนเหตผลทท าใหเกดทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต(factor price equalization theorem) ตามท Paul Samuelson ไดน าเสนอในป 1948 โดยในตารางท 6.1 ไดท าการสรปผลของการเปลยนแปลงไวโดยสมมตใหประเทศท 1 นนมแรงงานมาก และสนคา X เนนหนกในการใชแรงงาน การทระบบเศรษฐกจของโลกเคลอนจากการปราศจากการคาไปสการคาระหวางประเทศโดยแตละประเทศจะเพมการผลตสนคาทเนนหนกในการใชปจจยการผลตทตนเองมมาก สมมตวาอตสาหกรรมแตละอตสาหกรรมในประเทศมงเนนการใชปจจยการผลตในสดสวนทเหมอนกบตอนทปราศจากการคา(สมประสทธของปจจยการผลตไมเปลยนแปลง) เพยงแตมการใชปจจยทมมากเพมขนและลดการใชปจจยทขาดแคลนในประเทศ ผลรวมของการใชปจจยการผลตของทงสองอตสาหกรรมเมอรวมเขาดวยกนจะตองเทากบปจจยการผลตทงหมดทคงท หรออกนยหนงทงกอนและหลงการคา ดงแสดงไดในสมการตอไปน

111

YX LLL 11 .. YaXa LYLX 111

YX KKK 11 .. YaXa KYKX 222

YX LLL 22 .. YaXa LYLX 222

YX KKK 22 .. YaXa KYKX

3 หมายถง ราคาปจจยการผลตอยางใดอยางหนงในหลายประเทศ ไมใขราคาปจจยการผลตแตละชนดทแตกตางกน


รปท 6.5 การเปลยนแปลงของราคาปจจยท าใหหนวยผลตเปลยนอตราสวนการใชทนตอแรงงาน

ตารางท 6.1 ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต

กอนการคา ผลกระทบของการคา

การคาเสร

ประเทศท 1 (แรงงานมาก)

ราคาสนคา คาจาง อตราคาเชา

(Px/Py)1 < (Px/Py)2 W1< W2 r1 > r2

(Px/Py)1 WAa

rA

(Px/Py)tt W1

= W2 r1 = r2

ประเทศท 2 (ทนมาก) ราคาสนคา

คาจาง อตราคาเชา

(Px/Py)2 > (Px/Py)1 W2 > W1 r2 < r1

(Px/Py)2 W1 r1

(Px/Py)tt W2 = W1 r2 = r1

หมายเหต aแสดงผลของ magnification effect หรอการเปลยนแปลงในราคาปจจยการผลตแทจรง

Change Their Capital- Labor Ratios

0 0LX

Slope = – (w/ r)0Slope = – (w/ r) 0

X Y

(K/L) Y0

(K/L) X1

Slope = – (w/ r)1

KX

(K/L) Y1

Slope = – (w/ r) 1

KY

(b) Y (a) X

(K/L) X0

LY


ดงนนประเทศไมสามารถผลตสนคาทแตกตางไปจากเดมไดเพราะวายงมการใชเทคนคทางการผลตท เหมอนเดม(อตราสวนของแรงงานตอทนหรอ สมประสทธของปจจยการผลตไมเปลยนแปลง)เหมอนกบตอนทปราศจากการคา พจารณากรณของประเทศทมแรงงานมากในประเทศท 1 เมอตองการความช านาญในการผลตสนคา X ในการเพมการผลตของสนคา X ประเทศท 1 ตองการลดการผลตสนคา Y ท าใหมการเคลอนยายของปจจยการผลตทงสองทใชอยางเปนสดสวนเดยวกนในการผลตสนคา Y ออกไปจ านวนหนง เนองจากประเทศมความตองการใชแรงงานมากกวาทนในการผลตสนคา X โดยเทคนคทใชอยมการใชแรงงานในสดสวนทมากกวาทน ดงนนสนคา Y ซงเปนสนคาเนนทนจะมปรมาณทลดลง เพราะมการเคลอนยายของปจจยทนออกไปมากกวาการเคลอนยายออกของแรงงาน การทสนคา Y เนนหนกในการใชทน จงท าใหเกดอปทานของทนสวนเกน เพราะทนทเคลอนยายออกจากอตสาหกรรม Y นนมปรมาณมากกวาทอตสาหกรรม X ตองการ นอกจากนยงเกดอปสงคสวนเกนของแรงงานในอตสาหกรรม X เนองจากมแรงงานทเคลอนยายออกมาจากอตสาหกรรม Y จ านวนนอยกวาทตองการ การแสวงหาก าไรสงสดของหนวยผลตท าใหหนวยผลตตองปรบเทคนคในการผลตเมอมการเปลยนแปลงของราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบ ปจจยทนจะเรมมราคาถก ท าใหปจจยแรงงานมการเคลอนยายออกจากอตสาหกรรม Y นอยในขณะทอตสาหกรรม X ตองการจางแรงงานมากขนสงผลท าใหคาจางแพงขน

แผนภาพเสนผลผลตเทากนในรปท 6.5 การผลตทกอใหเกดตนทนต าสดท าใหตองมการปรบเปลยนจดของการผลตโดยแตละอตสาหกรรมจะท าการผลต ณ จดทอตราสวนของแรงงานตอทนเทากบอตราสดทายของการทดแทนกน (Marginal Rate of Technical Substitution: MRTS) (คาสมบรณของความชนของทงสองคาจะตองเทากน) ตองเทากบอตราสวนราคาปจจยการผลต(คาสมบรณของความชนของเสนตนทนเทากน(Isocost)] อตราสวนของราคาปจจยการผลตเพมขนจาก (w/r)0 ไปเปน(w/r)1 โดยเสนตนทนเทากนนนจะมการเคลอนทไปตามทศทางของการหมนของเขมนาฬกา หรอการเพมขนของความชนของเสนตนทน(คาสมบรณ) หนวยผลตตอบสนองโดยการเลอกใชอตราสวนของความเขมขนของการใชปจจยการผลตท (K/L)1 แทนทจะเปน (K/L)0 โดยการปรบตวดงกลาวจะเกดขนทงสองอตสาหกรรม เหตผลทประเทศทมความอดมสมบรณของแรงงานตองมการใชปจจยทนมากขนในกระบวนการผลตสนคาทงสองชนด เมอประเทศเขาสการคา กจะมความ


ช านาญในการผลตสนคาทเนนหนกในการใชปจจยทมมากในระบบเศรษฐกจตามทฤษฎเฮคเชอรโอลนกลาวไว แตเนองจากระบบเศรษฐกจมปรมาณปจจยการผลตทคงท ดงนนในอตสาหกรรมใดอตสาหกรรมหนงตองมอยางนอยหนงอตสาหกรรมทม การใชปจจยดงกลาวลดลง จงจะเหลอปจจยดงกลาวมาใชในการผลตสนคาทตองการผลตเพมขนได การเปลยนแปลงของราคาปจจยการผลตอธบายโดยการเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต ท าใหหนวยผลตมแรงจงใจในการปรบเปลยนทจ าเปนในเทคนคในการผลต การแสวงหาก าไรสงสดท าใหมการเลอกใชปจจยทขาดแคลนเพมขน เพราะวามราคาทถกลงและใชปจจยทมอยมากลดลงเนองจากมราคาทแพงขน

อกมมหนงของการพจารณาความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตกคอ การทโรเบรต มนเดล (Robert Mundell)4 น าเสนอวาถงแมปจจยการผลตไมสามารถทจะเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศไดกตาม ราคาปจจยการผลตกยงสามารถทจะเทากนไดจากการคาระหวางประเทศ เชน หากประเทศทมปรมาณของแรงงานมากท าการสงออกสนคาทเนนหนกในการใชแรงงาน กเสมอนหนงกบการสงออกแรงงานไปยงประเทศทขาดแคลนแรงงานทางออมนนเอง เชนเดยวกนกบการทประเทศน าเขาสนคาทเนนหนกในการใชทน กเสมอนหนงกบเปนการน าเขาทนจากประเทศทมทนมาก มนเดลไดกลาวอกวา แมจะไมสามารถเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศ การคาระหวางประเทศกสามารถท าใหราคาปจจยการผลตสามารถทจะเทาเทยมกนได การคาเสรในตลาดสนคาหรอปจจยการผลตสามารถทดแทนกนไดในตลาดอนๆ เชน เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ (North America Free Trade Area: NAFTA) ท าใหสหรฐฯสามารถทจะน าเขาสนคาทเนนหนกในการใชแรงงานจากเมกซโกโดยไมตองมการอพยพแรงงานเขามาหางานท าในสหรฐฯ หรอสหภาพยโรปทรวมเอาประเทศทอยในยโรปกลางหรอยโรปตะวนออกเขาเปนสมาชก ท าใหไมตองมการหลงไหลของแรงงานจากประเทศดงกลาวเขามาท างานในยโรป อยางไรกตามในโลกของความเปนจรงนนไมสามารถทจะเหนการเกดขนของความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตไดเตมทเพราะสาเหตตางๆ เชน

(1) ความไมเทาเทยมกนของรายไดและทรพยสนของแตละประเทศทงปจจยการผลตตางๆ และทนมนษย ในแบบจ าลองนนสมมตวาแรงงานของแตละประเทศ 4 ดเพมเตมจาก Mundell, R. A. “International Trade and Factor Mobility.” American Economic Review 47(June 1957):, pp.321-335


นนมความหมอนกนทกประการ อยางไรกตามความเปนจรงแรงงานมความแตกตางกนในแงของความช านาญ การศกษา ชาตพนธ ความแตกตางของคาจางเหนไดจากตวอยางเชน นกฟสกสปรมาณทมประสบการณกวา 20 ปของสหรฐฯ จะมคาจางมากกวากรรมกรไรทกษะทเพงเขาสตลาดงานครงแรกในประเทศไทย อกทงสวนมากในประเทศทพฒนาแลวหนวยผลตไดรบรายไดจากการเปนเจาของทนมากกวาการขายแรงงาน

(2) สมมตวาสนคาแตละชนดน นมการผลตโดยใชเทคโนโลยการผลตเดยวกน และเมอใครบางคนพฒนาเทคโนโลยใหมทดกวา กจะแพรขยายแทนทเทคโนโลยเกา แตทงน กระบวนการถายโอนเทคโนโลยจะปนไปอยางชา ๆ โดยเฉพาะระหวางประเทศทพฒนาแลวกบประเทศก าลงพฒนา ดงนนเมอสองประเทศผลตสนคาโดยใชเทคโนโลยตางกน ผลตอบแทนทจายใหกบเจาของปจจยการผลตจะไมเทากนระหวางประเทศแตจะเคลอนทเขามาใกลกนมากกวาเดม แมวาจะมการคาเกดขน ความแตกตางของทนมนษยและความแตกตางในเทคโนโลยเปนสาเหตใหราคาปจจยการผลตไมเทากน แตราคาปจจยการผลตกลบสะทอนผานความแตกตางของประสทธภาพการผลต (productivity differences) เชน ประเทศทมประสทธภาพแรงงานสงกวาสหรฐอเมรกานนคาจางจะสงกวาของสหรฐฯ

(3) จากขอสมมตทกลาววาเรามความช านาญบางสวนเกดขนภายใตเงอนไขของตนทนเพมขน โดยทงสองประเทศจะยงคงท าการผลตสนคาทงสองชนดอย ซงเมอสมมตฐานนเปนจรง ทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตถงจะเปนจรง แตถาหากวาประเทศมความช านาญอยางสมบรณโดยเลอกผลตสนคาทตนมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเพยงอยางเดยว ทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตกจะไมเปนจรง

นอกจากนความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตจะเกดขนกตอเมอราคาสนคาเทาเทยมกน ซงไมไดเกดขนเสมอไป เพราะวาอปสรรคจากการขนสง ขอกดกนทางการคา และบรการบางอยางทไมสามารถคาขายไดระหวางประเทศ เชน บรการตดผม หรอบรการรกษาพยาบาล เปนตน


ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต (Factor Price Equalization) ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตเทากนเนองจากการคาสามารถแสดงไดในรปท 6.6 โดยใหราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบ (w/r) ตามแกนนอนและราคาเปรยบเทยบของราคาสนคา YX PP ตามแกนตง เนองจากแตละประเทศอยภายใตการแขงขนสมบรณและใชเทคโนโลยทเหมอนกน ความสมพนธระหวาง

rw/ และ YX PP จงเปนแบบ 1 ตอ 1 หรออตราสวน rw/ จะคกบอตราสวน YX PP แตละอน

รปท 6.6 ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต

กอนมการคาประเทศท 1 ณ จด A อตราสวน rw / 1)/( rw และ

YX PP AP ในขณะทประเทศท 2 อย ณ จด Aทอตราสวน rw /

2)/( rw และ YX PP AP เมอประเทศท 1 มอตรา w/r ต ากวาประเทศท 2 AP นอยกวา AP ดงนนประเทศท 1 จงมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการผลต X เมอประเทศท 1 (ซงมแรงงานมาก) มความช านาญในการผลต X และลดการผลตสนคา Y อปสงคของแรงงานจะเพมขนเมอเปรยบเทยบกบอปสงคทน จงมผลท าให rw / ของประเทศท 1 เพมขน ในทางตรงกนขามประเทศท 2 ซงมความอดมสมบรณของทนมาก มความช านาญในการผลต Y อปสงคของทนจะเพมขนและ wr / เพมขน (หรออตรา rw / ลดลง) ซงจะมผลท าให XY PP เพม (หรออกนยหนง YX PP

PA

PB = PB'

PA'

PX/PY

A

B = B’

A'

(w/r)1 (w/r)* (w/r)2(w/r)


ลดลง) ในประเทศท 2 กระบวนการดงกลาวนจะด าเนนไปเรอยๆ จนกระทง จด BB ณ

BB PP และ rwrw /)/( ในสองประเทศ (ดรปท 6.6) ทงน ณ

BB PP ไดกตอเมอ rw เทากนในสองประเทศ เนองจากประเทศทงสองท าการผลตภายใตการแขงขนสมบรณและใชเทคโนโลยเดยวกน (ตามสมตฐาน) ดงนน

BB PP จะอยระหวาง AP และ AP สวนอตราสวน rw จะอยระหวาง

1rw

และ 2

rw สรปกคอ YX PP จะเทากนกสบเนองมาจากการคาและสามารถจะ

เกดขนไดกตอเมอ rw เทากนสองประเทศ (ตราบใดกตามทประเทศยงคงท าการผลตสนคา 2 ชนด) กระบวนการดงทกลาวมาแลวขางตนนนเปนการพจารณาโดยใชราคาเปรยบเทยบไมใชราคาสมบรณ (relative not absolute)ทเทากน การเทากนของราคาปจจยการผลตสมบรณ (absolute factor price) หมายความวา การคาระหวางประเทศเสรจะท าใหคาจางทแทจรงของการใชแรงงานประเภทเดยวกนนนมคาเทากนในสองประเทศ และอตราดอกเบยทแทจรงของทนประเภทเดยวกนกจะเทากบในสองประเทศดวย อยางไรกตามการทกลาววาการคาท าใหราคาปจจยการผลตทกชนดคงทนน การแขงขนสมบรณจะเกดขนกบตลาดสนคาและปจจยการผลตทกชนดรวมไปถงประเทศทงสองใชเทคโนโลยทเหมอนกนรวมถงการเผชญกบผลไดตอขนาดคงท (constant returns to scale) ในการผลตสนคาทงสองชนดซงเปนไปตามค ากลาวทวา “การคาจะท าใหเกดผลตอบแทนของปจจยการผลตทเทากนระหวางประเทศ โดยการคาเปนกลไกทท าใหเหมอนกบมการเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศไดอยางเสร” เชน แรงงานจะอพยพจากประเทศทมอตราคาจางต าไปสประเทศทมคาจางแพงกวาจนกระทงอตราคาจางของสองประเทศเทากน

ในท านองเดยวกนทนจะมการเคลอนยายจากประเทศทใหอตราผลตอบแทนในรปอตราดอกเบยทต ากวาไปสประเทศทไดรบอตราดอกเบยสงกวา จนกระทงอตราคาเชาของสองประเทศเทากน โดยขณะทการคากอใหเกดอปสงคของปจจยการผลต การเคลอนยายของปจจยจะกอใหเกดอปทานของปจจยการผลต ในกรณใดกรณหนงจะกอใหเกดผลลพธกคอ ความเทาเทยมกนอยางสมบรณของผลตอบแทนสมบรณของปจจยการผลตทเหมอนกน แตถามการเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศบาง (ไมใชสมบรณ) มลคาทนอยกวาของการคาจะท าใหมความ


ตองการทจะน ามาซงผลของความเทาเทยมกนของผลตอบแทนของปจจยการผลตระหวางสองประเทศ ผลกระทบของการคาทมตอการกระจายรายได (Effects of Trade on the Distribution of Income) จากการศกษาถงผลกระทบของการคาระหวางประเทศจากความแตกตางของราคาปจจยระหวางประเทศ แตในหวขอนจะท าการศกษาถงผลกระทบของการคาระหวางประเทศตอราคาปจจยเปรยบเทยบและรายไดภายในประเทศของทงสองประเทศวามความสมพนธกนอยางไร โดยเฉพาะอยางยงจะเหนแลววาการคาระหวางประเทศท าใหคาจางและคาเชาในสองประเทศเทากน ตอนนหากตองการทจะทราบวาท าอยางไรการคาระหวางประเทศจงสงผลกระทบตอคาจางทแทจรง (real wages)ของแรงงานและคาเชาทแทจรงของเจาของทนภายในแตละประเทศ ค าถามกคอคาจางทแทจรงเมอเปรยบเทยบกบคาเชาทแทจรงและผลไดของเจาของทนในประเทศเดยวกนเปลยนแปลงไปในทศทางใดอนสบเนองมาจากการคาระหวางประเทศ

จากหวขอ 6.6 การคาระหวางประเทศท าใหราคาของปจจยทประเทศนนมอยเปนจ านวนมากมราคาเพมขน (มราคาถก)และลดราคาปจจยทมอยจ ากด (และมราคาแพง) ตวอยางเชน คาจางเพม และคาเชาลดลง ในประเทศท 1 ขณะทคาจางลดลง และ คาเชาเพมขนในประเทศท 2 สมมตวามการใชปจจยแรงงานและทนอยางเตมททงกอนและหลงการคา รายไดทแทจรงของคนงานและเจาของทนจะเคลอนทไปในทศทางเดยวกน เชนเดยวกบการเคลอนทของราคาปจจยการผลต ดงนนการคาระหวางประเทศจะเปนสาเหตทท าใหรายไดทแทจรงของแรงงานเพมและรายไดของเจาของทนลดลงในประเทศท 1 (ประเทศทมแรงงานถกและทนแพง) ตรงกนขามกบประเทศท 2 ซงการคาระหวางประเทศท าใหรายไดทแทจรงของแรงงานลดลงและรายไดทแทจรงของเจาของทนเพมขน (ประเทศทมแรงงานแพงและทนมราคาถก ) ซงเปนทฤษฎท Wolfgang Stolper and Paul Samuelson5

5 ดเพมเตมจาก Stopler, W. and Samuelson, P. “Protection and Real Wages.”, Review of Economic Studies 9 (November 1941): pp.58-73


พฒนาขนในป 1941 โดยทฤษฏของ Stolper – Samuelson เปนการศกษาถงผลของการคาทมตอการกระจายรายไดโดยยดขอสมมตฐานตามทฤษฏเฮคเชอรโอลน

การเปลยนแปลงราคาสนคาจากการคาระหวางประเทศนนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงในระดบการผลตของสนคา 2 ชนดในแตละประเทศ การวดผลไดของการคานน ประเทศทท าการคาตางมความช านาญในการผลตสนคาทประเทศมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ การผลตสนคาแตละชนดตางใชปจจยการผลตทแตกตางกนในสดสวนทแตกตางกน ดงนนการเปลยนแปลงในสดสวนการผลตสนคา ท าใหอปสงคเปรยบเทยบของปจจยการผลตทงสองชนดเปลยนแปลงตามไปดวย โดยการเปลยนแปลงดงกลาวนนท าใหเกดการเปลยนแปลงในราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบเชนเดยวกนหรอการกระจายรายไดของปจจยการผลต ถ าการผลตเปลยนแปลงจากเหลก (สนคาทเนนหนกในการใชปจจยทน)ไปเปนสงทอ(สนคาทเนนหนกในการใชแรงงาน) อปสงคทนลดลงสวนอปสงคแรงงานจะเพมขน รปแบบทสงผลตอการจายผลตอบแทนใหกบเจาของปจจยการผลตภายในประเทศสะทอนโดยการเคลอนทของเสนอปสงค โดยราคาปจจยทนจะลดลง อตราคาจางจะสงขน ท ารายเจาของทนแตชวยแรงงาน ดงแสดงไดดงน

ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ความช านาญในการผลตและการคา

การเปลยนแปลงในผลผลตเปรยบเทยบของสนคา X และ Y การเปลยนแปลงในอปสงคเปรยบเทยบส าหรบปจจย L และ K การเปลยนแปลงใน w และ r การเปลยนแปลงในการกระจายรายได

ภายใตขอสมมตของทฤษฎเฮคเชอรโอลน(Heckscher–Ohlin) ความไดเปรยบ

โดยเปรยบเทยบแสดงถงความเขมขนของการใชปจจยการผลตสนคาและความอดมสมบรณของปจจยการผลตของประเทศ การคาท าใหเพมการผลตสนคาทมปจจยทม อยมาก ท าใหมอปสงคปจจยการผลตดงกลาวมากขนตามไปดวย สวนการผลตสนคาทใชปจจยทมความขาดแคลนกลดลงเมอมการคาเสร ท าใหอปสงคปจจยทมจ ากดนนลดลงตามไปดวยและเนองจากปจจยการผลตแตละชนดของแตละประเทศนนคงทแสดงโดยเสนอปทานทตงฉากของแตละปจจย การเพมขนของอปสงคของปจจยทมอยมากสงผลใหราคาปจจยดงกลาวเพมขน และอปสงคทลดลงตอปจจยท


ขาดแคลนจะท าใหราคาของปจจยทมจ ากดในประเทศลดลง ดงแสดงไดตามหลกตรรกกะของการเปลยนแปลงตามทฤษฎของเฮคเชอรโอลน ดงตอไปน คอ

ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในสนคาทมการใชปจจยการผลตทมมากและ

เสยเปรยบโดยเปรยบเทยบในสนคาทมการใชปจจยทมจ ากด ผลผลตทมการใชปจจยทมมากเพมขนและผลผลตทมการใชปจจยทมจ ากดลดลง เกดการคาระหวางประเทศ เพมอปสงคปจจยทม มากอปสงคปจจยทม จ ากดลดลง ราคาปจจยการผลตทมมากเพมขน/ราคาปจจยทขาดแคลนลดลง การเปลยนแปลงการกระจายรายไดโดยสงผลดตอปจจยทมมากแตกระทบตอปจจยทมนอย

รปท 6.7 ผลกระทบของการคาทมตออปสงคปจจยการผลตใน ประเทศทมแรงงานมาก

จากตวอยางสมมตใหประเทศท 1 มแรงงานมากและทนนอยโดยทสนคา X เปนสนคาเนนแรงงานตามทฤษฎของเฮคเชอรโอลน เมอมการคาเกดขนประเทศท 1 จะมความช านาญในสนคา X ดงนนอปสงคของแรงงานเพมขน ในขณะเดยวกนผลผลตของสนคา Y จะลดลง อตสาหกรรม Y จะปลอยแรงงานบางสวนออกจากอตสาหกรรมไป แตเนองจากสนคา Y เปนสนคาทเนนหนกในการใชปจจยทนดงนนจ านวนของทนทปลดปลอยไปจงคอนขางนอย รปท 6.7(a) แสดงใหเหนถงผลของการคาทมตออปสงคของแรงงานในประเทศท 1 ซง 0LD แสดงถงอปสงคของแรงงานทปราศจากการคา เมอมการคา

DL0

0

W

L

L

DL2

DL1W0

W2

(a)

DK0

0

r

K

K

DK1

r2

r0

(b)

L

DK2

K


เกดขนมการเพมการผลตสนคา X อปสงคของแรงงานเพมสงขนเปน 1LD และลด

การผลตสนคา Y ท าใหอปสงคแรงงานลดลงไปเปน 2LD เสนอปทานตงฉาก(L)

แสดงถงปรมาณของแรงงานทมจ านวนคงท ดงนนการคาเพมคาจางดลยภาพจาก 0w ไปเปน

2w ผลกระทบทเกดขนในเวลาเดยวกนของทนในประเทศท 1 เชนเดยวกนนน

สามารถอธบายไดในรปท 6.7(b) เมอยงไมมการคาระหวางประเทศ รปแบบของการผลตมอปสงคตอความตองการปจจยทนอยท 0KD เมอมการคาเกดขนมการลดการผลตสนคา Y ซงเปนสนคาทเนนหนกในการใชทน อปสงคของทนลดลงไปเปน

1KD การผลตสนคา X เพมขน แตเนองจาก X เปนสนคาเนนแรงงาน ดงนนจงมอปสงคทนเพมขนเพยงเลกนอยจาก

1KD ไปอยท 2KD เสนอปทานของทนตงฉาก (K) อตราคาเชาดลยภาพใหมจะไปอยทระดบ 2r อตราคาจางเพมขนแตอตราคาเชาลดลง อตราสวนของคาจางและคาเชาใหมจงเทากบ

22 / rw มากกวาตอนทปราศจากการคา คอ มการเปลยนแปลงของราคาสนคาเมอมการคาระหวางประเทศท าใหเกดการกระจายรายไดใหมไปสเจาของปจจยทมมาก ไดแก แรงงานและสวนทกระจายออกไปนนจะสงผลเสยตอเจาของปจจยทขาดแคลนในประเทศนน ไดแก ทน การเปลยนแปลงของราคาปจจยการผลตตองควบคไปกบการเปลยนแปลงของราคาปจจยการผลต สามารถสรปไดวาความสมพนธระหวางราคาผลผลตและราคาปจจยการผลต โดยราคาปจจยการผลตนนจะมการเปลยนแปลงไปในทศทางเดยวกนกบราคาผลผลตแตมขนาดการเปลยนแปลงทมากกวาเมอเทยบกบราคาสนคาทมการใชปจจยทมมาก ตวอยางเชน ถาราคาของสนคาทเนนหนกในการใชแรงงานเพมขนเทากบรอยละ 10 อตราคาจางจะเพมขนมากกวารอยละ 10 (และถาราคาสนคาทเนนทนลดลงรอยละ 10 อตราคาเชาจะลดลงมากกวารอยละ 10) 6

ถาราคาสนคาทเนนทนไมเปลยนแปลงเมอราคาสนคาทเนนแรงงานเพมขนรอยละ 10 ราคาของทนตองลดลง เพราะภายใตเงอนไขของตลาดแขงขนสมบรณนน ราคาตองเทากบ MC เสมอ เมอมปจจยการผลต 2 ชนด ความตองการในการใช

6 การเพมขนของราคาสนคาเปรยบเทยบท าใหผลตอบแทนทแทจรงของปจจยทมการเนนหนกในการใชเพอการผลตสนคาทมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในประเทศนนเพมขนและผลตอบแทนทแทจรงของปจจยทขาดแคลนลดลง เรยกวา ผลกระทบของขนาดการเปลยนแปลง(magnification effect) ทวาราคาปจจยการผลตจะเปลยนแปลงในสดสวนทมากกวา


ปจจยการผลต เท ากบ XKXLXX MCrawaP .. ส าหรบสนคา X และ

YKYLYY MCrawaP .. ส าหรบสนคา Y เนองจากตนทนหนวยสดทายเทากบแรงงานทใชในการผลตเพมขนคณอตราคาจาง บวกทนทใชเพมขนหนงหนวยคณดวยอตราคาเชา หรออกนยหนงราคาของสนคาคอผลรวมถวงน าหนกของราคาปจจยการผลตโดยคาถวงน าหนก คอ สมประสทธของปจจยการผลต หากราคาสนคาของ PY คงทเมอคาจางเพมคาเชาตองลดลง ผลของขนาดการเปลยนแปลง (magnification effect) แสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงของราคาผลผลตนน จะสงผลการเปลยนแปลงในราคาปจจยการผลตในสดสวนทมากกวาเปนเครองมอทส าคญในการใชนโยบายการคาระหวางประเทศ สมมตวาประเทศท 1 ซงมแรงงานมาก มการคาระหวางประเทศเพมขน ราคาสนคา X ซงเนนหนกในการใชแรงงานเพมในขณะทราคาสนคา Y ลดลงแลว อตราคาจางจะเพมขนในขณะทอตราคาเชาลดลง สมมตวาแรงงานในประเทศท 1 ไดรบคาจางเพมแตกตองจายเงนในการซอสนคา X ในราคาทราคาเพมขนเชนกน สวสดการของแรงงานจะดขนหรอไมอยางไร หรออ านาจการซอหรอคาจางทแทจรงของแรงงานจะเพมขนหรอไมอยางไรนน ผลของขนาดการเปลยนแปลง (magnification effect) จะบอกใหทราบวาแรงงานจะมรายไดทแทจรงหรออ านาจการซอทเพมขน (แมวาแรงงานดงกลาวจะใชรายไดของตนเองทงหมดไปเพอการบรโภคสนคาทเนนการใชแรงงานเพยงอยางเดยว หรอสนคา X กตาม) เพราะวา

XPw ˆˆ 7 ดงนน XPw ˆ/ˆ จงเพมขน ตรงกนขามหากเจาของทนในประเทศท 1 ไดรบอตราคาเชาทไดจากทนลดลงเชนเดยวกบราคาสนคา Y ดวย ผลของขนาดการเปลยนแปลง (magnification effect) กลาววาอ านาจการซอทแทจรงหรอสวสดการของเจาของทนจะแยลง (worse off) แมจะน าเอารายไดทงหมดทมอยตอนนไปท าการซอสนคา Y ทราคาถกลงกตาม ทงน เพราะวาอตราคาเชานนลดลงในสดสวนทมากกวาการลดลงของราคาสนคา Y หรอเพราะวา YPr ˆˆ ดงนน YPr ˆ/ˆ จงลดลง ความเชอมโยงของราคาสนคาและราคาปจจยการผลตในทฤษฎ Stolper–Samuelson theorem กลาววา ภายใตขอสมมตฐานทวาการเปลยนแปลงของราคาผลผลตและปจจยการผลตนนเปนไปในทศทางเดยวกน แตราคาปจจยการผลตทมการเนนหนกในการผลตนนจะมการเปลยนแปลงในสดสวนทมากกวาและเมอท าการ

7 สญลกษณ แทนรอยละของการเปลยนแปลง


เพมขอสมมตฐานของแบบจ าลองเฮคเชอรโอลนเขาไปในแบบจ าลองของ Stolper–Samuelson theorem หมายความวาการคาระหวางประเทศท าใหผลตอบแทนทแทจรงของปจจยทมความอดมสมบรณเพมขน และท าใหผลตอบแทนทแทจรงของปจจยทขาดแคลนนนลดลง เพราะวาการคาเปนการสนบสนนใหมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ตนทนคาเสยโอกาสเพมขนและราคาเปรยบเทยบเพมขนเชนเดยวกน ดงแสดงในตารางท 6.2 โดยทฤษฎของเฮคเชอรโอลนนนวดความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบจากการใชปจจยการผลตทมมากมาเปรยบเทยบท าใหราคาสนคาทใชปจจยทมมากเพมขน รวมถงเพมรายไดทแทจรงของเจาของปจจยทมมาก จากตารางท 6.2 แสดงผลของการคาตอการผลต ราคาผลผลต ราคาปจจยการผลต โดยสมมตใหประเทศท 1 มแรงงานมากและ X เปนสนคาเนนแรงงาน ตารางท 6.2 ผลของการคาท าใหราคาสนคาและราคาปจจยการผลตเปลยนแปลง ผลจากการคา ประเทศทมแรงงานมาก การผลต ราคาผลผลต ราคาปจจยการผลต

X และ Y XP และ YP W และ r

ประเทศททนมาก การผลต ราคาผลผลต ราคาปจจยการผลต

X และ Y XP และ YP W และ r

หมายเหต แสดงผลของ magnification effect หรอการเปลยนแปลงในราคาปจจยการผลตแทจรง

ตามทฤษฎของ Stolper – Samuelson ไดชใหเหนขอชดเจนประการหนงคอ การคาระหวางประเทศน าไปสการเปลยนแปลงของราคาผลผลตส งผลท าใหมการเปลยนแปลงของผลตอบแทนทแทจรงของปจจยการผลตจงใจใหเจาของปจจยการผลตทมมากนนสนบสนนการคาระหวางประเทศ ในขณะทเจาของปจจยการผลตทขาดแคลนนนตอตาน สงทมความส าคญในการท าความเขาใจคอเรามองประเทศ


สวนรวมดงนนการคาท าใหประเทศดขน โดยเจาของปจจยการผลตทมมากนนจะเปนผไดรบผลประโยชนจากการคามากพอทจะชดเชยใหกบผสญเสย(เจาของปจจยทขาดแคลน) และยงคงมสวสดการทดข นจากเดมอย แตทงนการชดเชยดงกลาวอาจจะเกดขนหรอไมเกดขนกได ดงนนเจาของปจจยทขาดแคลนจะพยายามใหรฐบาลออกกฎหมายใหมการจ ากดการคา เปนตน 6.6 แบบจ าลองปจจยการผลตเฉพาะ(The Specific – Factors Model)

สาเหตทปจจยการผลตบางชนดไมสามารถเคลอนยายไดในระยะสนระหวาง

อตสาหกรรมอาจจะไมสมบรณ เนองจากหลายสาเหต โดยเฉพาะทนทเปนวตถ เชน เครองจกร และโรงงานไมสามารถทจะเคลอนยายไดอยางไดชดเจน เครองจกรชนดหนงทออกแบบมาเพอผลตรองเทาไมสามารถน าไปใชผลตคอมพวเตอรไดในทนทในชวงเวลาหนงๆ นน ทนทถกออกแบบมาในรปของอปกรณทมความช านาญนนมความเหมาะสมกบวตถประสงคเฉพาะทเกดขนในตอนนนทมการออกแบบไวเทานน

ดงนนการททนของแตละประเทศมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาท าใหกระทบตอการเพมและลดลงในอนาคตของอตสาหกรรมอยางไรนน เครองจกร อาคารและตนทนทเปนวตถอนๆทมการเสอมไปตามอายนน หนวยธรกจจ าเปนตองมเงนทนเพอส ารองไวส าหรบการซอมวสดอปกรณทสกหรอ โดยเงนทนสวนนเรยกวา คาเสอมราคา (depreciation allowances) รวมถงรปแบบการออมของหนวยธรกจ เชนเดยวกบกรณทผบรโภคตองการซอรถยนตใหมเพอน ามาแทนรถยนตคนเดมทเสยหายไปหรอเสอมคาลงไป หนวยธรกจออมเงนทนสะสมไวเพอใชส าหรบการบรณะวสดอปกรณทนเดมทช ารดหรอเสยหาย ถงแมวาองคประกอบของวสดอปกรณทเปนทนทสกหรอไปแลวนนไมสามารถทจะน าไปใชในกระบวนการผลตอนไดอกกตาม แตเงนทนทหนวยธรกจสามารถน าไปซอทนประเภทอนไดหรอกลาวไดวาเมอทนของหนวยผลตสกหรอและตองการน าเอาทนใหมเขามาแทนนน หนวยผลตน ามาใชกบกระบวนการทตางกนได การลดเงนทนสามารถเปลยนแปลงลกษณะของการสะสมทนเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงในอปสงคและอปทานเปรยบเทยบของสนคาตางๆ ได

ถาหนวยธรกจตองการทจะผลตรองเทาลดลง เครองจกรบางสวนทใชผลตรองเทาไมสามารถจะใชไดอกเมอไมมการใชเครองจกรนน ในทางตรงกนขามถา


หนวยผลตตองการผลตคอมพวเตอรใหมากขน แตเขากไมสามารถน าเอาเครองจกรทไมไดใชมาผลตคอมพวเตอรได ตองมการลงทนในสวนของวสดอปกรณในการผลตคอมพวเตอรเพมขนอก การโตแยงของการสะสมทนเกดขน เพอการเปลยนแปลงของแรงงานของแตละประเทศ แตละบคคลเรยนรทกษะบางอยางทเหมาะสมและเฉพาะเจาะจงในแตละอาชพโดยเปนพนฐานทวไปสามารถใชไดในวงกวางในอตสาหกรรม การพด เขยนและทกษะการตดตอสอสารทดและนสยการท างานทเปนทนาพอใจ เชน ความตรงเวลา พสจนไดวามประโยชนในทกสายอาชพ ส าหรบทกษะทเฉพาะ เชน ชางเชอมไมสามารถเปลยนไปเปนอาจารยสอนคณตศาสตรในชวขามคนเนองจากการลดลงของอตสาหกรรมการกอสรางและความนยมทเพมขนในการเรยน เชนเดยวกบอาจารยสอนคณตศาสตรไมสามารถเปลยนเปนชางเชอมไดในทนทเพอตอบสนองในทางตรงขาม ผบรโภคแตละคนสามารถเรยนทกษะใหมๆได ซงเปนกระบวนการทตองใชเวลา แรงงานทเกษยณอายออกไปและมแรงงานใหมเขามาแทนท ความช านาญมการกระจายความช านาญจากแรงงานคนหนงไปสอกคนหนงเปนไปอยางชาๆ ในอตสาหกรรมทมการเตบโตและหางจากอตสาหกรรมทก าลงรวงโรย นคอสวนหนงของแรงงานทเทยบไดกบคาเสอมราคาของการสะสมทน ในระยะยาวนนกระบวนการของการเสอมคา การอบรมใหม และการแทนทท าใหทนและแรงงานเคลอนยายจากอตสาหกรรมทถดถอยไปสทมการเตบโต แตการเคลอนยายเปนไปไดในระยะสน ยงทนมความช านาญมากขนเทาใด และอตราการเสอมคาของทนเปนไปอยางชาๆ ในอตสาหกรรมเดม กจะยงท าใหอตสาหกรรมใชระยะเวลานาน และหลายอยางใชเวลานานในการเปลยนแปลงรวมถงการเปลยนแปลงของการคาระหวางประเทศ ผลกระทบของการทไมสามารถเคลอนยายไดของปจจยการผลตในระยะสน สมมตใหประเทศท 1 มการใชแรงงานและทนในการผลตรองเทา (S) และคอมพวเตอร(C) แรงงานสามารถเคลอนยายไดสมบรณระหวางอตสาหกรรมรองเทา และคอมพวเตอรแตปจจยทนเปนปจจยทใช เฉพาะในการผลตรองเทา(SK)ไมสามารถน ามาผลตคอมพวเตอรไดและทนของคอมพวเตอร (CK) ไมสามารถน ามาผลตรองเทาไดเชนกน โดยคาจางทจายใหแรงงานจะมระดบเทากนในทง 2 อตสาหกรรม แตคาเชาทจายในอตสาหกรรม 2 ประเภทอาจแตกตางกน


จากรปท 6.8 แสดงดลยภาพในตลาดปจจยการผลตของประเทศ A รป (a) แทนดวย CSOO วดจ านวนแรงงานทมอยในประเทศท 1 ( L ) แกนตงทงสองดาน แสดงระดบคาจางของแรงงานใน 2 อตสาหกรรม ( Sw บนแกนดานซาย และ Cw บนแกนขวา) เราวดการใชแรงงานในอตสาหรรมรองเทาจากทางดานซายไปขวาจากจดเรมตน(OS) และแรงงานทใชในอตสาหกรรมคอมพวเตอร จากดานขวาไปซายจากจดเรมตน (OC) แตละจดบนแกนนอนแสดงการแบงสวนแรงงานทใชประโยชนไดระหวาง 2 อตสาหกรรม เสน L

SVMP 0 และ L

CVMP 0 แสดงมลคาของผลผลตสวนเพมของแรงงานในสองอตสาหกรรมตามล าดบ มลคาของผลผลตสวนเพมของแรงงานเทากบรายรบทเพมขนของหนวยผลตจากการจางแรงงานเพมขนหนงหนวยหรอผลผลตหนวยแรงงานคณดวยราคาสนคา

S

LL xPMPVMP เมอมการจางแรงงานมากขนในอตสาหกรรม ผลผลตสวนเพมของแรงงานจะลดลง ดงนนเสนมลคาผลผลตสวนเพมของแรงงานจะมความชนเปนลบ


รปท 6.8 ผลกระทบตอตลาดปจจยการผลตจากทราคาสนคาเพมขนจากการใชปจจยการผลตเฉพาะ

WS WC

0S 0C

(a)

VMPS1

L0 L2

VMPS0

WS1

WS2

WS0

WC2

WC0

VMP0

0

rS

SK

VMP1

VMP2rS0

rS2

rS1

(b)

VMP0

0

rS

CK

CK

VMP1

rC0

rSC1

(c)


จากรปท 6.8(a) เมอมองจากแตละอตสาหกรรม เรามการสมมตใหแรงงานในตลาดสามารถเคลอนยายไดสมบรณ คาจางแรงงานในแตละอตสาหกรรมเทากนกบมลคาสวนเพมของผลผลตของแรงงาน จากรปมการจางแรงงานจ านวน 00 LS ในอตสาหกรรมรองเทา และแรงงานจ านวน 00 LC ท างานในอตสาหกรรมคอมพวเตอร คาจางดลยภาพเทากนท 00 CS ww จากรปท 6.8(b) และ (c) เปนตวอยางของดลยภาพในตลาดทนของรองเทาและคอมพวเตอร ปรมาณปจจยการผลตในประเทศท 1 นนคงททง 2 ชนด โดยแสดงไดเทากบ SK และ CK ตามล าดบ เสนอปทานของทนทงสองอตสาหกรรมตงฉากกบแกนปรมาณ สวนอปสงคของปจจยทนแตละอนสะทอนใหเหนถงมลคาของผลผลตสวนเพม(Value of Marginal Product: VMP) หรอรายรบทเพมขนของหนวยธรกจจากการใชปจจยทนเพมขนหนงหนวย เสน VMP มความชนเปนลบเพราะวาผลผลตสวนเพม(marginal product)ของทนแตละประเภทลดลงเมอมการใชทนเพมมากขน อตราคาเชาของทนแตละชนด ณ จดทความตองการใชปจจยทนเทากบปรมาณทนทมอย อตราคาเชาดลยภาพ 0sr และ 0cr ตามล าดบ ถาราคารองเทาสงขน )P( S มลคาของผลผลตสวนเพมของแรงงงานในอตสาหกรรมรองเทาทเพมขนตามสดสวนกบ SP โดย S

L

S

L

S PMPVMP . เสน L

SVMP ในรปท 6.8(a) จะเคลอนทไปดานบน ณ จดเรมตนของการจดสรรของแรงงานระหวางสองอตสาหกรรม 01 CS ww แรงงานจะยายจากอตสาหกรรมคอมพวเตอรไปทอตสาหกรรมรองเทาจนกระทงคาจางมาเทากนท 22 CS ww และ

2L แสดงถงปรมาณแรงงานดลยภาพอนใหมทมการจดสรรในการท างานระหวางอตสาหกรรม ขอสงเกตคอคาจางมการเพมขนนอยกวาสดสวนการเพมขนของราคารองเทา (แสดงในรปท 6.8 เนองจาก 12 SS ww ) ผลของขนาดการเปลยนแปลง (magnification effect) ไมสามารถน ามาประยกตใชกบแบบจ าลองนได หากหนงในปจจยการผลตไมสามารถเคลอนยายไดระหวางอตสาหกรรม การเพมขนของราคารองเทาจะตองใชผลทไมแนนอนตอคาจางทแทจรงของแรงงานหรอก าลงซอ คาจางจะเพมขนแตนอยกวาการเพมขนของราคารองเทา ถาแรงงานคนหนงจายรายไดไปเพอซอรองเทา คนงานจะมก าลงซอทลดลง เพราะ SPw / มคาลดลง แตถาแรงงานคนหนงจายเงนเพอซอคอมพวเตอร(ราคาทไมมการเปลยนแปลง) ก าลงซอจะเพมขนเพราะ SPw / เพมขน


ถงแมวาทนไมสามารถเคลอนยายไดระหวางอตสาหกรรม การเปลยนแปลงของราคารองเทาจะกระทบตอตลาดทน เพราะผลผลตสวนเพมแตละปจจยการผลตจะขนอยกบการเพมขนของปรมาณของปจจยอนทใชรวมกบปจจยแรงงานนนดวย ถาแรงงานยายเขาไปในอตสาหกรรมรองเทา ปจจยทนทใชในการผลตรองเทาถกใชรวมกบแรงงานมากขนใน ท าใหผลผลตสวนเพมของทนของรองเทาจะเพมขนโดย

S

CKSK PMPVMP . เสนเคลอนทไปเปน SKVMP1 ตรงกนขามการยายออกของแรงงานจากอตสาหกรรมคอมพวเตอร ท าใหมลคาผลผลตสวนเพมของคอมพวเตอรลดลงโดย

C

CKCK PMPVMP . ลดลงไปเปน SKVMP2 ผลสทธทเกดขน คอ อตราคาเชาทเจาของทนรองเทาไดรบนนจะเพมขนมากกวาสดสวนของราคารองเทา ขณะทคาเชาทจายใหกบทนของคอมพวเตอรมคาลดลง การเพมขนของราคารองเทาจะไปเพมก าลงซอของเจาของทนรองเทา แมจะน าเอารายไดทงหมดสวนมากของเขาไปเพอการบรโภครองเทาทตอนนมราคาแพงขนกตาม (เพราะ SS Pr / เพมขน) และเกดการลดลงของก าลงซอของเจาของทนคอมพวเตอรแมจะน าเอารายไดทงหมดไปเพอบรโภคคอมพวเตอรทราคาไมมการเปลยนแปลงกตาม ดงนนผลของการวดการเปลยนแปลง (magnification effect) จะไมเปนจรงกรณปจจยทเคลอนทไมได ตารางท 6.3 แสดงถงผลกระทบเหลาน ตารางท 6.3 ผลกระทบของการเพมขนของราคารองเทาตออ านาจซอของเจาของปจจยการผลตกรณททนไมสามารถเคลอนยายได

ผลกระทบตอ การเปลยนแปลง W อ านาจซอของ W rS

อ านาจซอของ rS rC

อ านาจซอของ rC

)/,/(? CS

a PWPW

)/,/(? CSSS

b PrPr

)/,/( CCSC

b PrPr

หมายเหต : aไมม magnification effect bม magnification effect


6.7 ขอมลเชงประจกษของทฤษฎเฮคเชอรโอลน

ค าถามวาในโลกแหงความเปนจรงนนเปนไปไดหรอไมทการคาระหวาง

ประเทศจะท าใหผลตอบแทนของปจจยการผลตชนดเดยวกนของแตละประเทศมคาเทากน ซงค าตอบดจะชดเจนอยแลววาไมมทางทจะเปนไปได คาจางของแรงงานอนไดแก แพทย วศวกร ชางเทคนค ชางยนต เลขานการ ในสหรฐฯลวนแลวแตมากกวาในประเทศเกาหลใตและไทย นนหมายความวา สมมตฐานทตงไวในแบบจ าลองเฮคเชอรโอลนนนไมเกดขนในโลกของความเปนจรง เชน ในแตละประเทศไมมเทคนคการผลตสนคาทเหมอนกน นอกจากนยงมอปสรรคของตนทนการขนสงและขอจ ากดการคา(trade barriers) ประเภทตางๆ ปองกนไมใหราคาของสนคาเปรยบเทยบในแตละประเทศเกดความเทาเทยมกนอกดวยทมากกวานนกคอ อตสาหกรรมจ านวนมากมกจะมการผลตภายใตเงอนไขของการแขงขนทไมสมบรณและผลตอบแทนตอขนาดไมคงท ดงนนจงไมใชเรองแปลกประหลาดแตอยางใดท คาจางและอตราดอกเบยของปจจยการผลตทเหมอนกนของแตละประเทศ จะไมเทากน ภายใตเงอนไขดงกลาวนหากจะมองใหมความเปนจรงมากขนกคอ การคาระหวางประเทศลดลงมากกวาทจะใชค าวาจ ากด ความแตกตางกนระหวางประเทศของปจจยการผลตทมล กษณะเหมอนกน (homogeneous factor) ขณะทการคาระหวางประเทศดเหมอนจะท าใหความแตกตางของคาจางทแทจรงของภาค อตสาหกรรมของประเทศทเปนกลมผน าอตสาหกรรมลดลง แตกไมสามารถทจะพสจนถงความถกตองทางทฤษฎไดแตอยางใด นบเปนความยงยากทจะหาค าตอบทมความชดเจนส าหรบประเทศอนๆ รวมไปถงปจจยการผลตอนๆ ดวยเหตผลทเปนเชนนกเพราะวาถงแมวาการคาระหวางประเทศจะท าใหเกดการลดลงของความแตกตางในผลตอบแทนของปจจยการผลตระหวางประเทศ แตกยงคงมปจจยอนๆ อกมากมายท เกดขนในชวงเวลาเดยวกน อนชวยใหเกดการปองกนไมใหความสมพนธดงกลาวเหนเปนเหตการณทชดเจนได ตวอยางเชน ในขณะทการคาระหวางประเทศอาจจะท าใหเกดการลดความแตกตางของคาจางทแทจรงรวมถงรายไดจากแรงงานชนดเดยวกนระหวางประเทศสหรฐอเมรกาและอยปต ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทเกดขนในสหรฐฯจะเปนไปอยางรวดเรวมากกวา


อยปตอนท าใหเกดความแตกตางในผลได (ผลตอบแทน) มากขน สงทกลาวนนยงเปนจรงกบกรณของกลมประเทศทพฒนาแลวและประเทศทก าลงพฒนาภายหลงจากสงครามโลกครงท 2 เปนตนมา เหตการณดงกลาวจงไมใชเปนการพสจนถงทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต (factor price equalization theorem) ไดอยางแนชด เพราะในกรณทยงไมมการคา ความแตกตางระหวางประเทศอาจจะมมากกวาทเปนอยขณะนกไดไมวาจะเปนอยางไรกตามทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต กนบไดวามประโยชนเพราะมนท าใหเกดการชใหเหนถงการมบทบาททส าคญของผลกระทบของราคาปจจยการผลตและนบเปนองคความรส าคญทน าไปสการเกดดลยภาพ โดยทวไปในแบบจ าลองการคาและวชาเศรษฐศาสตรโดยรวม มสงหนงททฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตไมไดกลาวเอาไวกคอ การคาระหวางประเทศจะขจดหรอลดความแตกตางระหวางประเทศในเรองของรายไดตอหว (per capita income) ทฤษฎแคเพยงท านายวา การคาระหวางประเทศจะขจดหรอลดความแตกตางระหวางประเทศในผลตอบแทนของปจจยการผลตทเหมอนกน (homogeneous factor) ถงแมวาคาจางทแทจรงของแตละประเทศจะเทากน แตรายไดตอหวของ แตละประเทศยงคงสามารถทจะมความแตกตางกนได ทงนเพราะรายไดตอหวนนขนอยกบปจจยหลายๆ อยางทไมไดมสวนเกยวของโดยตรงกบทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต ปจจยอนๆ รวมไปถงอตราของคนงานทมความสามารถและคนงานทไมมความสามารถอตราการมสวนรวมของก าลงแรงงาน อตราการพงพา (dependency rate) ประเภทการสนบสนนทท าโดยแรงงาน ตวอยางเชน ญป นมสดสวนของอตราแรงงานทมทกษะตอแรงงานทไมมทกษะสงกวาประเทศอนเดยซงมอตราการมสวนรวมและอตราการพงพา (dependency rate) และคนงานญป นมความขยนในการท างานและความเทยงตรงมากกวา ดงนนถงแมวาคาจางของแรงงานในญป นและอนเดยจะเทากนทายทสดญป นจะมรายไดตอหวสงกวาอนเดย


6.8 การทดสอบแบบจ าลองเฮคเชอรโอลน The Leontief Paradox

ในป 1951 เวสลย ลอองเทยฟ (Wassily Leontief) ไดน าเอาทฤษฎเฮคเชอรโอลนไปทดสอบท าเปนคนแรกโดยใชขอมลของประเทศสหรฐฯในป 1947 โดยสหรฐฯเปนประเทศทมทนอดมสมบรณมากทสดในโลก ลอองเทยฟคาดวาสหรฐฯจะมการสงออกสนคาทเนนทน และน าเขาสนคาประเภทเนนแรงงาน การทดสอบในครงน ลอองเทยฟไดใชตารางปจจยการผลต - ผลผลต ( input – output table) ของระบบเศรษฐกจสหรฐฯในการค านวณจ านวนแรงงานและทนอนถอเปนตวแทน(representative bundle) มลคา $1 ลานของการสงออกการทดแทนการน าเขาของสหรฐในป 19478 ลอองเทยฟไดท าการประมาณคาอตรา K/L ส าหรบสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขา (import substitutes) ซงหมายถงสนคา เชน รถยนต ซงสหรฐฯผลตไดภายในประเทศและยงน าเขาจากตางประเทศ (เพราะความช านาญในการผลตทไมสมบรณ) ลอองเทยฟเองจ าเปนทจะตองใชขอมลของสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขา (เนองจากขอมลการผลตของตางประเทศทเกยวกบการน าเขาของสหรฐฯนนไมม) อยางไรกตามลอองเทยฟไดเหนผลทถกตองวาถงแมสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขามการเนนหนกส าหรบการใชปจจยทนมากกวาสนคาทน าเขาจรงๆ กตาม (เพราะปจจยทนในสหรฐฯนนถกกวาตางประเทศ) กควรจะมการใชทนนอยกวาสนคาสงออกของสหรฐฯ ผลลพธของการทดสอบของลอองเทยฟเปนทนาตกใจอยางยงเพราะสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขามคาเทากบรอยละ 30 ทใชปจจยทนมากกวาการสงออก (ดตารางท 6.4) นนหมายความวา สหรฐฯสงออกสนคาทเนนการใชแรงงานและน าเขาสนคาทเนนการใชปจจยทนซงขดแยงกบทฤษฎเฮคเชอรโอลนพยากรณไว ซงขอขดแยงดงกลาวของลอองเทยฟน เรยกวา Leontief paradox ในงานชนเดยวกนนน ลอองเทยฟพยายามหาเหตผลมาอธบายค าตอบจากการวจยแทนทจะท าการปฏเสธ หรอหกลางทฤษฎเฮคเชอรโอลนเขาแยงวาสงทเหนนนเปนภาพลวงตา (optical illusion) เพราะในป 1947 แรงงานสหรฐฯมผลตภาพสง

8 ตาราง input – output table เปนตารางทแสดงถงจดเรมตนและจดหมายของผลผลตแตละชนดในระบบเศรษฐกจท าให Wassily Leontief ไดรบรางวลโนเบล (Noble prize)สาขาเศรษฐศาสตรในป 1973


กวาแรงงานตางประเทศถง 3 เทา สหรฐฯเปนประเทศทมแรงงานอดมสมบรณจรงกตอเมอเราคณก าลงแรงงานสหรฐฯดวย 3 แลวจงไปเปรยบเทยบกบปรมาณปจจยทนทมอยในประเทศ ดงนนสหรฐฯจงมความเหมาะสมทจะสงออกสนคาท เนนแรงงาน เมอเปรยบเทยบกบสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขา ขออธบายดงกลาวไมสามารถทจะเกดการยอมรบไดและในทสดลอองเทยฟเองกถอนค าพดดงกลาว เหตผลกเพราะวาแมแรงงานสหรฐฯจะมประสทธภาพมากกวาแรงงานตางชาต (แมจะมการคณดวย 3 ตามทแนะน ากตาม) แตทนของสหรฐฯ กมประสทธภาพดวยเชนกน ดงนนทงแรงงานและทนในสหรฐฯควรจะถกคณดวยจ านวนทเทาเทยมกนโดยละเวนซงความมงคงโดยเปรยบเทยบของทนสหรฐฯไมใหถกรบกวนไมวาจะมากหรอนอย เหตผลหนงทเราสามารถอธบายความขดแยงในป 1947 กเพราะขอมลทใช (ป 1947) นนใกลเคยงกบชวงเวลาของสงครามโลกครงท 2 ลอองเทยฟเลยตองการลบค าวจารณดงกลาว โดยท าการศกษางานดงกลาวอกครงหนงในป 1951 (ป 1951 โดยสวนใหญเปนปของการบรณะหลงสงครามโลกครงท 2) งานวจยดงกลาวแสดงใหเหนวาสนคาสงออกของสหรฐฯ มการเนนใชแรงงานมากกวาสนคาทผลตทดแทนการน าเขา ซงท าใหลอองเทยฟลดความขดแยงดงกลาวไดบาง สงทท าใหการศกษาของลอองเทยฟเบยงเบนไปเนองจากลอองเทยฟเลอกใชแบบจ าลองปจจยการผลต 2 ชนด (two–factor model) อนไดแก แรงงานและทน ดงนนทรพยากรอนๆ เชน ทรพยากรธรรมชาตตางๆ เชน ดน อากาศ แรธาต (mineral deposits) ปาไม เปนตน อยางไรกตามสนคาทเนนการใชทรพยากร ธรรมชาต ซงอาจจะถกจดใหเปนสนคาทเนนทนหรอแรงงาน กดจะไมเหมาะสมนก ยงกวานนกระบวนการผลตสนคาหลายชนดตางกมการใชทรพยากรธรรมชาต เชน ถานหน การถลงเหลก การเกษตร ซงยงตองการทนทมขนาดใหญมากอกดวย สหรฐฯเองยงคงพงพาการน าเขาทรพยากรหลายชนด ดงนนจงอาจชวยอธบายการเนนหนกในการใชปจจยทนหาสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขากได ประการสดทายสงทกอใหเกดการเบยงเบนมากทสด กคอ สงทลอองเทยฟใชหลกการวดปจจยทนทางกายภาพ (physical capital) เชน เครองจกรอปกรณ เครองมอ เครองใช ตก ฯลฯ แตไมไดพจารณาถงทนมนษย(human capital) ไดแกการศกษา การฝกงาน และสขภาพของคนงาน ซงท าใหมผลตอผลตภาพมากขน ซงแสดงใหเหนวาเมอแรงงานสหรฐฯ มทนมนษยมากกวาแรงงานตางชาตแลว การรวม


เอาองคประกอบทเปนทนมนษยเขาไปในทนทางกายภาพ จะท าใหการสงออกของสหรฐฯ มการเนนไปในการใชปจจยทนมากขนเมอเทยบกบสนคาททดแทนการน าเขา โดยสงหนงทมความเกยวของกนทนมนษยกคอ อทธพลของการวจยและพฒนา (Research & Development: R&D) ของการสงออกสหรฐฯ ทนทมลกษณะเปน “ความร” นนเปนผลลพธของการวจยและพฒนาทน าไปสการเพมขนในมลคาของผลผลตทไดมาจากปรมาณของวตถดบและทรพยากรมนษยถงแมวาจากการสงเกตโดยปกตจะพบวาการสงออกของสหรฐฯสวนมากมการวจยและพฒนา และเนนความสามารถ ดงนนทนมนษยและทนทเปนความรจงถอเปนองคประกอบส าคญในการก าหนดรปแบบการคาของสหรฐฯ ซงขอพจารณาดงกลาวไมไดถกรวมไวในการศกษาของลอองเทยฟ ตารางท 6.4 Lenotief Paradox

สงออก น าเขา น าเขา/สงออก ทน(1947$) $2,550,780 $3,091,339 แรงงาน(คน -ป) 182 170 1.30 อตราสวนทน-แรงงาน($ตอคนตอป) $14,015 $18,184

6.9 การผอนคลายสมมตฐานของทฤษฎเฮคเชอรโอลน

การพลกผนของอปสงค (Demand Reversal) จากขอสมมตในเรองของรสนยมทเหมอนกนระหวาง 2 ประเทศ ถาหากขอ

สมมตนไมเปนจรง กจะท าใหไมสามารถทจะท านายราคาภายในประเทศหรอทศทางของการคาได อนเนองจากวาในความเปนจรงรสนยมของแตละประเทศยอมไมเหมอนกน เราจงเรยกวา การพลกผนของอปสงค (demand reversal) จากรปท 6.9 นน อปสงคของสองประเทศมลกษณะทแตกตางกน ประเทศท 1 จะพบวาราคาของเหลกกอนการคาจะมราคาสงกวาหลงการคา หลงจากเกดการคาแลว ประเทศท 1 พบวาตนเองสงออกเสอผาและน าเขาเหลกแทนจากประเทศท 2 เพราะราคาของเหลกโดยเปรยบเทยบหลงการคานนมราคาทถกกวา ซงเมอดจากรปท 6.9 จะพบวา


เสนอตราการคา (Pc/P s)int จะมลกษณะทชนกวาในประเทศท 1 และมลกษณะทแบนราบกวาในประเทศท 2 ดงนนจงเปนเหตผลทวาท าไมราคาของทนจงมราคาต าลงในประเทศท 1 และราคาแรงงานต าลงในประเทศท 2

รปท 6.9 การพลกผนของอปสงค (Demand Reversal)

แบบจ าลองการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต (Factor Intensity Reversal) แบบจ าลองการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต หมายถง สภาพการณเมอสนคาทก าหนดใหคอ สนคาเนนแรงงานในประเทศทมแรงงานมากและสนคาเนนทนในประเทศทมทนมาก ตวอยางเชน การพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตจะเกดขนถาสนคา X เปนสนคาเนนแรงงานในประเทศท 1 (ประเทศทมคาจางต า) และในเวลาเดยวกนกจะเปนสนคาเนนทนในประเทศท 2 (คาจางสง) เพอดวาเมอใดและเพราะอะไร การพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตจงเกดขน เราใชแนวคดของความยดหยนของการทดแทนกนของปจจยการผลตทใชในการผลต (elasticity of substitution of factors in production) ซงหมายถงระดบของการทปจจยการผลตชนดหนงสามารถทจะทดแทนไดโดยปจจยการผลตอนในการผลตเมอราคาเปรยบเทยบของปจจยการผลตลดลง ตวอยางเชน สมมตวาความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานส าหรบทนในการผลตสนคา X มขนาดทใหญมากกวาความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานส าหรบทนใน

(Pc / Ps)I

(PC/PS)int

(Pc / Ps)II

1 2

(PC/PS)int

E

E'

E

E’


การผลตสนคา Y การทดแทนแรงงานดวยทน (หรอตรงกนขาม) ในการผลตสนคา X งายกวาการผลตสนคา Y

แบบจ าลองการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตสวนมากจะเกดขนในกรณทยงความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานและทนมความแตกตางกนมากในการผลตสนคาสองชนด โดยในกรณทความยดหยนของการทดแทนกนระหวางแรงงานและทนในการผลตสนคา X ประเทศท 1 จะท าการผลตสนคา X โดยใชเทคนคการผลตแบบเนนแรงงานเพราะคาจางจะต า ตรงกนขามประเทศท 2 จะท าการผลตสนคา X โดยใชเทคนคทเนนทนเพราะคาจางสง ถาในเวลาเดยวกน ความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานและทนมคาต าในการผลตสนคา Y ประเทศท 2 จะถกบงคบใหตองใชเทคนคในการผลต แบบเดยวกน ในการผลตสนคา Y ถงแมวาราคาปจจยเปรยบเทยบของทง 2 ประเทศจะมความแตกตางกนอยางมากกตาม ผลกคอ สนคา X จะกลายเปน สนคาเนนแรงงานในประเทศท 1 และสนคาเนนทนในประเทศท 2 ซงจะท าใหเกดกรณการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต เมอเกดกรณทเปนการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต ขน เราไมสามารถใชอธบายปรากฏการณไดกบทฤษฎเฮคเชอรโอลนหรอทฤษฎการเทาเทยมกนของปจจยการผลตโดยแบบจ าลองเฮคเชอรโอลนใชไมไดเพราะมนอาจจะมการพยากรณวาประเทศท 1 (ประเทศทมแรงงานมาก) จะสงออกสนคา X (สนคาเนนแรงงาน) และประเทศท 2 (ประเทศมทนมาก) จะสงออกสนคา X (สนคาเนนทน) เนองจากทง 2 ประเทศไมสามารถสงออกสนคาทเหมอนกนได ดงนนทฤษฎเฮคเชอรโอลนจงไมสามารถใชอธบายรปแบบของการคาได

เชนเดยวกบการเกดของการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตท าใหทฤษฎการเทาเทยมกนของปจจยการผลตกไมสามารถใชอธบายไดเชนกน เหตผลกเพราะวาเมอประเทศท 1 ทมความช านาญในการผลตสนคา X จะมอปสงคของแรงงานมากขนท าใหอตราคาจางสมบรณและเปรยบเทยบเพมสงขนในประเทศท 1 (ประเทศทมคาจางต า) ตรงกนขามเนองจากประเทศท 2 ไมสามารถสงออกสนคา X ไปใหประเทศท 1 ไดท าใหประเทศท 2 ตองมความช านาญในการผลตและสงออกสนคา Y เนองจากสนคา Y เปนสนคาทเนนแรงงานในประเทศท 2 อปสงคของแรงงานและคาจางในประเทศท 2 จะเพมขนสงทจะเกดขนจากความแตกตางในคาจางสมบรณและคาจางเปรยบเทยบระหวางประเทศท 1 และ 2 จะ


ขนอยกบวาคาจางในแตละประเทศจะเพมขนเทาไหร ความแตกตางของคาจางสมบรณและคาจางเปรยบเทยบระหวางสองประเทศอาจจะลดลง เพมขนหรอไมเปลยนแปลงอนเปนผลมาจากการคาระหวางประเทศ ดงนนทฤษฎความเทาเทยมกนของปจจยการผลต จงไมสามารถใชอธบายไดอกตอไป

รปท 6.10 แสดงเสนผลผลตเทากน (Isoquant: IQ) ของสนคา X เสนหนงและเสน IQ ของ Y ท มล กษณ ะแบบ homogeneous production function of degree one (ดบทท 3 เพมเตม) เสน IQ หนงเสนอธบายถงฟงกชนการผลตทงหมดของสนคาแตละชนด ยงกวานนเนองจาก 2 ประเทศถกสมมตวามการใชเทคโนโลยทเหมอนกน เราสามารถใชเสน IQ ของสนคา X และสนคา Y แตละเสนแทนสองประเทศได รปท 6.10 แสดงใหเหนวาเมออตรา w/r = ½ สนคา X จะถกผลต ณ จด A เมอเสน IQ ของสนคา X สมผสกบเสนตนทนเทากน (Isocost line) ทมความชนเทากบ (w/r) เทากบ 1/2 และ K/L เทากบ 18/6 = 1/3 สนคา Y จะถกท าการผลต ณ จด B ณ จดทเสน IQ – Y สมผสกนเสนตนทนเทากบเสนเดยวกน ดวยความชน ทเทากน (1/2) และ K/L เทากบ 9/12 เทากบ 3/4 ดงนน ณ w/r เทากบ 1/2 อตรา K/L ของสนคา Y จะสงกวา ดงนนสนคา X จงเปนสนคาเนนแรงงานในทางตรงกนขาม ณ w/r = 2 สนคา Y จะถกผลต ณ จด C ทเสน IQ – Y สมผสกบเสนตนทนเทากนทความชน (w/r) เทากบ 2 และ K/L เทากบ 12/9 = 4/3 สนคา X ทผลต ณ จด D ทสนคา X สมผสกบเสน Isocost ทมความชน (w/r) เทากบ 2 และ K/L = 18/6 =3 ดงนน ณ w/r = 2 สนคา X จะเปนสนคาเนนทน ผลกคอสนคา X เปนสนคาทเนนแรงงาน ณ w/r เทากบ 1/2 และเนนทน ณ อตรา w/r เทากบ 2 เมอเปรยบเทยบกบสนคา Y สามารถแสดงใหเหนถงการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตได เมอเกดกรณการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตทงทฤษฎเฮคเชอรโอลนและทฤษฎความเทาเทยมกนของปจจยการผลตไมสามารถใชได สามารถดตวอยางไดโดยสมมตวาประเทศท 1 มแรงงานอดมสมบรณโดยเปรยบเทยบโดยท w/r เทากบ 1/2 ขณะทประเทศท 2 เปนประเทศทมทนมากม w/r เทากบ 2 การม w/r เทากบ 1/2 ประเทศท 1 ควรมความสามารถในการผลตและสงออกสนคา X เพราะประเทศท 1 เปนประเทศทแรงงานอดมสมบรณ และสนคา X เปนสนคาเนนแรงงาน เชนเดยวกนกบประเทศท 2 ทม w/r เทากบ 2 ควรจะท าการผลตและสงออกสนคา X เพราะประเทศท 2 มทน


มากและสนคา X เปนสนคาทเนนการใชทนในประเทศท 2 เนองจากทงสองประเทศไมสามารถจะสงออกสนคาทมลกษณะเหมอนกนได ทฤษฎเฮคเชอรโอลนจงไมสามารถทจะใชพยากรณรปแบบของการคาไดอกตอไป เมอทฤษฎเฮคเชอรโอลนไมเปนจรง ทฤษฎการเทาเทยมกนของปจจยการผลตกจะไมจรงไปดวย เชน เมอประเทศท 1 (ประเทศทมคาจางต า) มความช านาญในการผลต X อปสงคของแรงงานจะเพมขนและ w/r และ w จะเพมขนในประเทศ ท 1 กบความช านาญทประเทศท 1 มอยและการสงออกสนคา X ไปยงประเทศท 2 ประเทศท 2 จะมความช านาญและการสงออกสนคา Y ไปยงประเทศท 1 (เพราะประเทศทงสองไมสามารถท าการสงออกสนคาทเหมอนกนใหแกกนและกนได ) อยางไรกตามเนองจากสนคา Y เปนสนคาเนนแรงงานในประเทศท 2 อปสงคของแรงงานเพมขน และ w/r เพมขน w เพมขนในประเทศท 2 (ประเทศทมคาจางสง) ดงนนคาจางจงเพมขนในประเทศท 1 และประเทศท 2

ถาคาจางในประเทศท 1 เพมเรวกวาประเทศท 2 ความแตกตางในคาจางระหวางทงสองประเทศจะลดลง ดงทมการพยากรณโดยทฤษฎการเทาเทยมกนของปจจยการผลตทวา ถาคาจางเพมขนในประเทศท 1 มากกวาประเทศท 2 ความแตกตางของคาจางจะเพมขน ถาคาจางเพมในสดสวนเดยวกนทงสองประเทศ ความแตกตางของคาจางจะไมเปลยนแปลง เนองจากเราไมมวธทจะก าหนดผลกระทบของการคาระหวางประเทศทมผลตอความแตกตางในราคาปจจยการผลตในแตละชนดได ทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตจงไมสามารถน ามาใชได


รปท 6.10 การพลกผนของความเขมขนการใชปจจยการผลต

จากรปท 6.10 จะเหนไดวาการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตเพมขนเพราะเสนผลผลตเทากนของสนคา(IQ) X จะมสวนทโคงนอยกวาสนคา Y ดงนน สนคา X และ Y จงตดกบเสนราคาเปรยบเทยบถง 2 ครง แตถาหากเสน IQ ทงสองมสวนโคงทเทากน กจะตดกบเสนราคาเปรยบเทยบเพยงครงเดยวซงจะท าใหไมมการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต

.

.

6

6

9

9

12

12

18

18

K

D

L

X

C

B

A1/2

0

X

Y

Y


แบบฝกหด

1. ทฤษฎเฮคเชอรโอลน(Heckscher–Ohlin theory) อธบายรปแบบการคาระหวางประเทศแตกตางจากทฤษฎรคารเดยน(Ricardian theory) อยางไร

2. ทฤษฎเฮคเชอรโอลน แสดงใหเหนถงผลกระทบของการคาระหวางประเทศทมตอการกระจายรายไดภายในประเทศคคาอยางไร จงอธบาย

3. จงอธบายวาท าไมการเคลอนยายสนคาและปจจยการผลตเปนการสงเสรมใหเกดความเทาเทยมกนของปจจยการผลต (factor price equalization)

4. ทฤษฎเฮคเชอรโอลนไดท านายวาจะเกดอะไรขนเมอมการคาระหวางประเทศ

5. จากทฤษฎทางการคาระหวางประเทศของเฮคเชอรโอลนสามารถน ามาอธบายผลของการกระจายรายไดของระบบเศรษฐกจเมอมการคาระหวางประเทศไดอยางไร นอกจากนหากมปจจยการผลตบางอยางไมสามารถเปลยนแปลงไดในระยะสนจะสงผลกระทบตอการกระจายรายไดอยางไรบาง

6. ขอขดแยงของขอมลเชงประจกษของทฤษฎเฮคเชอรโอลนเกดขนมาไดอยางไร จงอธบายพรอมทงยกตวอยาง

บทที่ 6 -...

Documents