บทท 3

มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการจดเกบภาษสรรพสามตยาสบ ของไทยและตางประเทศ

ส ำหรบกำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบในปจจบนไดปฏบตตำมหลกเกณฑ ขอบงคบทก ำหนดไวในพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 ซงเปนกฎหมำยทบงคบใชมำกวำ 49 ป หำกพจำรณำจำกโครงสรำงทำงกฎหมำยไดถกออกแบบมำเปนเวลำนำน อำจไมทนตอยคสมยในปจจบน อกทงโครงสรำงกฎหมำยอำจมบำงสวนทยงไมเหมำะสม โดยอำจสงผลใหเกดกำรหลกเลยงภำษ หรอลกลอบน ำเขำ เปนเหตใหกำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบลดลง หรอจดเกบภำษไดไมเตมประสทธภำพและประสทธผล จงตองมกำรศกษำบทบญญตกฎหมำยทเกยวของกบกำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบทงของประเทศไทยและตำงประเทศ

3.1 กฎหมายของไทยทเกยวของกบการจดเกบภาษสรรพสามตยาสบ

ในกำรศกษำครงนผท ำกำรศกษำไดศกษำถงปญหำกำรบงคบใชพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 รวมถงศกษำโครงสรำงพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 พรอมทงศกษำถงควำมผด องคประกอบควำมผด บทลงโทษ และกำรระงบคดตำมพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 ซงมมำตรกำรทำงกฎหมำยทเกยวของดงน

3.1.1 โครงสรางการจดเกบภาษสรรพสามตตามพระราชบญญตยาสบ พ.ศ. 2509 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 เปนกฎหมำยทใหอ ำนำจในกำรจดเกบภำษสรรพสำมต

จำกยำสบซงผลตภณฑหรอสนคำทรบภำระภำษตำมกฎหมำยฉบบนม 2 ประเภท คอยำเสน และยำสบ พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 นอกจำกเปนกฎหมำยทใชบงคบกบกำรจดเกบภำษแลว ยงเปนกฎหมำยทมงจะควบคมอตสำหกรรมยำสบทกขนตอนดวย ตงแตกำรเพำะปลกตนยำสบ กำรบมใบยำ กำรอบใบยำ กำรประกอบอตสำหกรรมยำสบ กำรน ำเขำหรอสงออกยำสบ และกำรจ ำหนำยยำเสนหรอยำสบ ซงมโครงสรำงในกำรจดเกบภำษดงตอไปน

33

3.1.1.1 ผมหนำทเสยภำษ กฎหมำยภำษอำกรแตละฉบบจะก ำหนดวำผใดมหนำทเสยภำษหรออยในขำยเสยภำษ

อำกรไว โดยทวไปมกไดแกบคคลธรรมดำหรอนตบคคลซงเปนผมสทธและหนำทตำมกฎหมำยเปนผมหนำทเสยภำษ

แมพระรำชบญญตศลกำกรจะไมไดบญญตเกยวกบผมหนำทเสยภำษศลกำกรโดยตรง แตจำกพระรำชบญญตศลกำกร พ.ศ.2469 มำตรำ 40 ก ำหนดไววำ กอนทจะน ำของใดๆไปจำกอำรกขำของศลกำกรผน ำของเขำตองปฏบตใหครบถวนตำมพระรำชบญญตและกฎหมำยอนทเกยวของกบกำรศลกำกร อกทงตองยนใบขนสนคำโดยถกตอง และเสยภำษอำกรจนครบถวนหรอวำงเงนไวเปนประกน1 ซงพอจะท ำใหเขำใจไดวำ ผมหนำทเสยภำษศลกำกรในกรณน ำเขำสนคำ ไดแกผน ำของเขำ ซงไดใหค ำจ ำกดควำมค ำวำ “ผน ำของเขำ” ไว ใหหมำยควำมรวมทงและใชตลอดถงเจำของ และบคลอนๆ ซงเปนผครอบครองหรอมสวนไดเสยซงขณะหนงในของใดๆ นบแตเวลำทน ำของนนเขำมำจนถงเวลำทไดสงมอบใหไปโดยถกตองพนจำกควำมอำรกขำของพนกงำนศลกำกร

ผมหนำทเสยภำษสรรพสำมตตำมพระรำชบญญตสรรพสำมต พ.ศ. 2527 สำมำรถจ ำแนกไดเปน 4 ประเภท คอ ผประกอบอตสำหกรรม ผประกอบกจกำรสถำนบรกำร ผน ำเขำสนคำ และผอนทก ำหมำยก ำหนดใหเปนผเสยภำษ ผมหนำทเสยภำษดงกลำวจะตองเสยภำษตำมมลคำ หรอปรมำณของสนคำหรอบรกำรนนตำมอตรำทระบในกฎหมำยวำดวยพกดอตรำภำษสรรพสำมตทใชอยในเวลำทควำมรบผดในอนจะตองเสยภำษเกดขน ตำมทก ำหนดในพระรำชบญญตสรรพสำมต พ.ศ.2527 มำตรำ 72

โครงสรำงของอตสำหกรรมยำสบของประเทศไทยในปจจบนมทงยำสบทผลตภำยในและยำสบทน ำเขำ ซงแตกตำงจำกเดมทไมอนญำตใหมกำรน ำเขำยำสบมำจ ำหนำยในประเทศไทย ในสวนของผมหนำทเสยภำษยำสบตำมพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 จงม 2 กรณ คอ

1) ยำสบผลตในประเทศไทย3 ผมหนำทเสยภำษ คอ ผประกอบอตสำหกรรมยำสบ โดยปจจบนกำรประกอบอตสำหกรรมยำสบในประเทศ เฉพำะกำรผลตบหรซกำแรตเปนกจกำรผกขำดของรฐ ด ำเนนกำรโดยโรงงำนยำสบ กระทรวงกำรคลง ดงนนผมหนำทเสยภำษกรณบหรซกำแรตจงมเพยงบคคลเดยว คอ โรงงำนยำสบ4 สวนผลตภณฑยำสบอยำงอนกฎหมำยอนญำตใหบคคล

1 พระรำชบญญตศลกำกร พ.ศ.2469. มำตรำ 40. 2 วรณฐ หำวเจรญ. (2550). ปญหาการประเมนและการอทธรณภาษศลกากร ภาษสรรพสามตและภาษมลคาเพม ส าหรบสนคาน าเขา. วทยำนพนธนตศำสตรมหำบณฑต, คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร. หนำ 13-14. 3 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 มำตรำ 16 . 4 โรงงำนยำสบ (Thailand Tobacco Monopoly) จดตงขนในปพ.ศ.2482

34

ทวไปท ำกำรผลตเพอจ ำหนำยภำยในประเทศไดโดยตองขออนญำตจำกกรมสรรพสำมต หำกไดรบอนญำตใหประกอบอตสำหกรรมยำสบ ผไดรบอนญำตดงกลำวกเปนผมหนำทเสยภำษ

2) ยำสบน ำเขำ ผมหนำทเสยภำษ คอ ผน ำเขำยำสบซงรปแบบกำรน ำเขำยำสบในปจจบนนนจะอนญำตใหยำสบตำงประเทศมตวแทนจ ำหนำยในประเทศไดเพยงตรำละรำยเทำนน ดงนน ผ มหนำทเสยภำษในกรณน คอ ตวแทนจ ำหนำยยำสบตำงประเทศแตละตรำ

3.1.1.2 ควำมรบผดในกำรเสยภำษ ควำมรบผดในกำรเสยภำษ (Tax Point) คอกำรเกดขนของหนำทในกำรเสยภำษของผ

มหนำทเสยภำษ5 โดยทวไปกฎหมำยภำษทกฉบบจะตองก ำหนดควำมรบผดในกำรเสยภำษเอำไวโดยชดแจง อตรำภำษทจะใชในกำรค ำนวณภำษ จะตองถอเอำอตรำภำษขณะเมอควำมรบผดในกำรเสยภำษของผเสยภำษเกดขน

ควำมรบผดในอนทจะตองเสยภำษศลกำกรมควำมส ำคญตอผน ำเขำหรอผสงออกเปนอยำงยง เพรำะถำไมทรำบเวลำแหงควำมรบผดแลวกไมสำมำรถเสยอำกรใหถกตองได เนองจำกฐำนทน ำมำค ำนวณคำภำษศลกำกร อนไดแก สภำพของ รำคำของ และพกดอตรำศลกำกรอำจจะเปลยนแปลงไดตลอดเวลำ จงตองถอเอำตำมทเปนอยในเวลำใดเวลำหนงทแนนอนตำยตวมำค ำนวณคำภำษ เวลำดงกลำวคอ เวลำแหงควำมรบผดชอบในอนจะตองเสยคำภำษ6

กรณสนคำทผลตในรำชอำณำจกร มก ำหนดควำมรบผดอยในพระรำชบญญตภำษสรรพสำมต พ.ศ. 2527 มำตรำ 10 (1) ซงแบงไดเปน 3 กรณ คอ

1) เปนกรณทสนคำอยในโรงงำนอตสำหกรรมซงกฎหมำยก ำหนดใหถอวำควำมรบผดในอนจะตองเสยภำษเกดขนเมอน ำออกจำกโรงงำนอตสำหกรรม ตำมมำตรำ 10(1)(ก) ทงนโรงงำนอตสำหกรรมบำงกรณจะประกอบดวย 2 สวน คอสวนทใชในกำรผลตโดยตรงกบสวนทเปนบรเวณของสถำนทผลตสนคำ ถำหำกวำโรงงำนอตสำหกรรมดงกลำวมบรเวณดวย สนคำทน ำออกไปกจะตองพนออกไปจำกบรเวณของสถำนทผลตสนคำนนดวยจงจะถอวำควำมรบผดในอนจะตองเสยภำษไดเกดขน

2) สนคำทเกบในคลงสนคำทณฑบนนนเปนสนคำทยงมไดเสยภำษ เนองจำกภำษสรรพสำมตเปนภำษขำย โดยทวไปจะมกำรเกบภำษกตอเมอมกำรขำยหรอมกำรน ำออกไปจำกโรงงำนอตสำหกรรมเพอขำย ถำสถำนทเกบสนคำนนเปนคลงสนคำทณฑบนกยงไมมหนำทตองเสยภำษ โดยใหควำมรบผดในอนทจะตองเสยภำษเกดขนเมอน ำออกจำกคลงสนคำทณฑบนตำม

5 ประภำศ คงเอยด. (2542). ค าอธบายกฎหมายภาษสรรพสามต. กรงเทพมหำนคร : นตธรรม. หนำ 111. 6 วชย มำกวฒนสข. (2546). กฎหมายภาษและพธการศลกากร. กรงเทพมหำนคร : บรษทสำมเจรญพำณชย (กรงเทพ) จ ำกด. หนำ 17.

35

มำตรำ 10(1)(ข) แตหำกเปนกำรน ำสนคำออกจำกคลงสนคำทณฑบนกลบคนไปเกบไวในโรงงำนอตสำหกรรมหรอน ำไปเกบไวในคลงสนคำทณฑบนอน กฎหมำยก ำหนดใหควำมรบผดในอนจะตองเสยภำษยงไมเกดขน7

3) เมอควำมรบผดในอนจะตองเสยภำษมลคำเพมเกดขน ไมวำทงหมดหรอบำงสวน โดยเกดขนกอนน ำสนคำออกจำกโรงงำนอตสำหกรรมหรอคลงสนคำทณฑบน โดยปกตสนคำทอยในโรงงำนอตสำหกรรมหรอคลงสนคำทณฑบน ยงไมมควำมรบผดในอนทจะตองเสยภำษสรรพสำมตเกดขน แตหำกวำควำมรบผดในกำรเสยภำษมลคำเพมตำมประมวลรษฎำกรไดเกดขน ไมวำจะเกดขนทงหมดหรอบำงสวนกอนทจะน ำสนคำออกจำกโรงงำนอตสำหกรรมหรอคลงสนคำทณฑบน ใหถอวำควำมรบผดในอนทจะตองเสยภำษสรรพสำมตไดเกดขนแลวพรอมกบควำมรบผดในอนจะตองเสยภำษมลคำเพมตำมมำตรำ 10(1) วรรค 2 ท งนควำมรบผดในกำรเสยภำษมลคำเพมจะเกดขนเมอใดนนตองดประมวลรษฎำกร มำตรำ 78

ส ำหรบภำษสรรพสำมตทเรยกเกบจำกยำสบนน เมอพจำรณำจำกบทบญญตในพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 จะเหนไดวำ กฎหมำยมไดก ำหนดจดควำมรบผดในกำรเสยภำษไวโดยชดแจง มำตรำ 18 ก ำหนดเพยงวำ ยำสบทผลตในรำชอำณำจกร “ใหผประกอบอตสำหกรรมยำสบบรรจยำเสนหรอยำสบในซอง และปดแสตมปยำสบตำมพระรำชบญญตนกอนน ำออกจำกโรงงำนอตสำหกรรมยำสบ นอกจำกยำเสนทท ำจำกใบยำพนธยำสบพนเมอง” สวนยำสบทน ำเขำมำในรำชอำณำจกรนนกฎหมำยก ำหนดไวในมำตรำ 27 วรรค 4 วำ “เฉพำะยำเสนหรอยำสบใหปดแสตมปยำสบตำมพระรำชบญญตนกอนทจะรบมอบไปจำกเจำพนกงำนศลกำกร เวนแตอธบดจะอนญำตใหปดภำยหลงตำมเงอนไขทอธบดก ำหนด”

กรณน ำเขำสนคำ พระรำชบญญตศลกำกร พ.ศ. 2469 มำตรำ 10 ทว ก ำหนดใหควำมรบผดในอนจะตองเสยคำภำษส ำหรบของทน ำเขำเกดขนในเวลำทของน ำเขำส ำเรจ สวนกรณทจะถอวำเปนกำรน ำเขำส ำเรจนน ไดก ำหนดไวตำมมำตรำ 41 กำรน ำของเขำมำส ำเรจเมอเรอ (รวมถงยำนพำหนะอน) ไดเขำมำในเขตทำทจะถำยของนนลงจำกเรอหรอทำทมชอสงของถง ถำมกำรน ำเขำในเขตทำหรอเขตดำนศลกำกรทก ำหนดไวกยอมถอวำเปนน ำเขำส ำเรจ หนำทในกำรเสยภำษศลกำกรของผน ำเขำจงเกดขนในวนทมกำรน ำเขำส ำเรจดงกลำว

3.1.1.3 โครงสรำงอตรำภำษยำสบ โครงสรำงอตรำภำษตำมพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 ก ำหนดโครงสรำงภำษ

ยำสบเปนแบบผสมใชทงอตรำตำมสภำพ (Ad Valorem Rate) และอตรำตำมมลคำ (Specific Rate)

7 ประภำศ คงเอยด. อำงแลว เชงอรรถท 5. หนำ 117-118.

36

แลวแตอยำงใดจะค ำนวณเปนเงนไดมำกกวำ8 ส ำหรบบหรซกำแรต ไดมกำรออกกฎกระทรวงก ำหนดอตรำภำษยำสบ ซงไดก ำหนดใหใชเฉพำะอตรำมลคำเทำนน โครงสรำงอตรำภำษยำสบในปจจบนจงเปนดงน

1) ฐำนภำษยำสบ ในกรณยำเสนหรอยำสบทท ำในรำชอำณำจกร พระรำชบญญตยำสบพ.ศ. 2509

มำตรำ 5 ตร (1) ก ำหนดฐำนภำษในกำรคดภำษยำเสนตำมมลคำในกรณทผลตในรำชอำณำจกร คอ รำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรมยำสบบวกกบภำษคำแสตมปยำสบทพงตองช ำระ

ฐำนภำษยำสบ = รำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรมยำสบ + คำแสตมปยำสบทพงตองช ำระ

ส ำห รบค ำแสตมปยำ สบ ทพ งตองช ำระ หมำย ถง ภำษยำสบ ทจด เกบตำมพระรำชบญญต พ.ศ. 2509 เทำนน ไมมภำษทตองเกบเพมเพอกระทรวงมหำดไทยเหมอนอยำงในกรณของภำษสรรพสำมตกบภำษสรำ

ฐำนภำษส ำหรบยำสบทผลตในรำชอำณำจกร ใหถอตำมรำคำทอธบดประกำศก ำหนดตำมมำตรำ 239 โดยใหรวมคำแสตมปยำสบทพงตองช ำระดวย

ฐำนภำษยำสบตำมพระรำชบญญตยำสบพ.ศ. 2509 แยกพจำรณำไดเปน 2 กรณ (1) กรณใชอตรำภำษตำมสภำพ ฐำนภำษคอปรมำณยำสบก ำหนดตำมน ำหนกเปน

กรม (2) กรณใชอตรำภำษตำมมลคำ ฐำนภำษคอรำคำยำสบ โดยถำเปนยำสบทผลต

ในรำชอำณำจกร จะใชรำคำขำย ณ โรงอตสำหกรรมยำสบเปนฐำนภำษ สวนยำสบทน ำเขำมำ ในรำชอำณำจกร ใหถอตำมรำคำ ซ.ไอ.เอฟ. เปนฐำนภำษ และในกำรใชฐำนภำษตำมมลคำนนจะตองรวมเอำจ ำนวนภำษสรรพสำมตทตองช ำระมำค ำนวณเปนฐำนภำษตำมหลกกำรของภำษแบบรวมใน10

2) อตรำภำษ ส ำหรบอตรำภำษสรรพสำมตทเรยกเกบจำกยำเสนและยำสบนน พระรำชบญญต

ยำสบพ.ศ.2509 ไดก ำหนดอตรำสงสดไวในบญชคำธรรมเนยมและคำแสตมปยำสบทำยพระรำชบญญตยำสบพ.ศ.2509 โดยก ำหนดไวทงตำมมลคำและตำมปรมำณ อตรำภำษทก ำหนดไวในบญชทำยพระรำชบญญตยำสบพ.ศ.2509 เปนอตรำสงสด ซงมำตรำ 5 ใหอ ำนำจรฐมนตร

8 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 มำตรำ 5 ทว. 9 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 มำตรำ 23. 10 ชลธำร วศรตวงศ. (2548). กำรค ำนวณภำษสรรพสำมตแบบอตรำรวมใน. สามตสาร. หนำ 27-37.

37

ประกำศก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบโดยออกเปนกฎกระทรวงได ปจจบนรฐมนตรไดก ำหนดอตรำภำษยำสบไวแยกพจำรณำไดเปน 2 กรณ ดงน

(1) บหรซกำแรต ใชจดเกบภำษแบบอตรำภำษตำมมลคำเพยงอยำงเดยว ในอตรำ รอยละ 90 ของรำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรมหรอรำคำ ซ.ไอ.เอฟ. แลวแตกรณ

(2) ผลตภณฑยำสบอน ใชอตรำผสมระหวำงอตรำตำมสภำพ (ตำมปรมำณ) และอตรำตำมมลคำ โดยใหเสยภำษในอตรำทคดเปนเงนไดสงกวำ11

อตรำภำษยำสบขำงตนแสดงไดโดยตำรำง12 ดงน

รายการ

อตราภาษ

ตามมลคา รอยละ

ตามปรมาณ

หนวย หนวยละ (บาท)

1. 13ยำเสน (1) ยำเสนทผ เพำะปลกตนยำสบท ำจำกใบยำทปลกและหนเองและไดขำยยำเสนนนแกผ ประกอบอตสำหกรรมยำสบ ( 2) ย ำ เ ส น อ น นอกจำก (1) 2. ยำสบ 2.1 บหรซกำแรต14 2.2. บหรซกำร15 2.3 บหรอน16

0

10

90 20 1.1

หนงกรม เศษของหนงกรมใหนบเปนหนงกรม หนงกรม เศษของหนงกรมใหนบเปนหนงกรม หนงกรม เศษของหนงกรมใหนบเปนหนงกรม หนงกรม เศษของหนงกรมใหนบเปนหนงกรม หนงกรม เศษของหนงกรมใหนบเปนหนงกรม

0.00

0.01

1.10 1.00 0.01

11 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 มำตรำ 5. 12 กฎกระทรวงก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบ พ.ศ.2555 13 กฎกระทรวงก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบ (ฉบบท 2) พ.ศ.2556. 14 กฎกระทรวงก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบ (ฉบบท 3) พ.ศ.2559. 15 กฎกระทรวงก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบ พ.ศ.2555.

38

รายการ

อตราภาษ

ตามมลคา รอยละ

ตามปรมาณ

หนวย หนวยละ (บาท)

2.4 ยำเสนปรง17 2.5 ยำเคยว18

20 10

หนงกรม เศษของหนงกรมใหนบเปนหนงกรม หนงกรม เศษของหนงกรมใหนบเปนหนงกรม

1.00 0.10

3.1.1.4 กำรค ำนวณภำษ อตรำภำษตำมพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 ก ำหนดใหใชอตรำภำษทงตำมมลคำ

และตำมปรมำณ แตอยำงไรกตำมผลตภณฑยำสบทส ำคญและสรำงรำยไดใหกบรฐบำลทมำกทสด คอ บหรซกำแรต ซงบหรซกำแรตใชอตรำภำษตำมมลคำ โดยกำรค ำนวณภำษอตรำตำมมลคำนน พระรำชบญญตยำสบพ.ศ.2509 ก ำหนดวธค ำนวณภำษเปนแบบอตรำรวมใน19 เชนเดยวกบกำรค ำนวณหำมลคำภำษสรรพสำมตของสนคำและบรกำรอนๆ โดยจะคดค ำนวณภำษจำกฐำนภำษทรวมภำษไวแลว หมำยถง รำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรมเปนรำคำทไดรวมภำษยำสบไวแลว ซงก ำหนดในมำตรำ 5 ตร แหงพระรำชบญญตยำสบพ.ศ.2509 วำ “กำรเสยคำแสตมปยำสบตำมมลคำนน ใหถอมลคำตำม (1) และ (2) โดยใหรวมคำแสตมปยำสบทพงตองช ำระดวย โดย (1) ในกรณยำเสนหรอยำสบทท ำในรำชอำณำจกรใหถอตำมรำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรมยำสบ ... (2) ในกรณยำเสนหรอยำสบทน ำเขำมำในรำชอำณำจกรใหถอรำคำ ซ.ไอ.เอฟ. ของยำเสนหรอยำสบบวกดวยอำกรขำเขำ ..”

กำรค ำนวณภำษ ในอตรำตำมม ลค ำตำมพระรำชบญญตย ำ สบ พ .ศ .2509 มองคประกอบทส ำคญสองสวน คอ ฐำนภำษ ไดแก ปรมำณและรำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรม (กรณยำสบผลตในประเทศ) หรอรำคำซ.ไอ.เอฟ. บวกอำกรขำเขำ (กรณยำสบน ำเขำ) กำรจดเกบภำษอตรำตำมมลคำ แมวำอตรำภำษจะคงทแตมลคำภำษจะแปรผนไปตำมปรมำณและรำคำยำสบ กรณยำสบน ำเขำใชฐำนรำคำน ำเขำหรอรำคำยำสบรวมคำขนสง คำประกนภย (รำคำซ.ไอ.เอฟ.)บวกอำกรขำเขำ สมมตใหปรมำณยำสบคงท มลคำภำษยำสบจงขนอยกบรำคำยำสบ

16 กฎกระทรวงก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบ พ.ศ.2555. 17 กฎกระทรวงก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบ พ.ศ.2555. 18 กฎกระทรวงก ำหนดอตรำคำแสตมปยำสบ พ.ศ.2555. 19 ภำษแบบรวมใน (Inclusive Tax Rate) หมำยถง กำรน ำคำภำษมำรวมค ำนวณอยในฐำนภำษ

39

สตรคณตทใชในกำรค ำนวณหำภำระภำษสรรพสำมตแบบรวมใน และอตรำภำษแบบแยกนอก20 คอ

T = t/(l-t)

โดย T = อตรำภำษสรรพสำมต (แบบแยกนอก) หรอภำระภำษ T = อตรำภำษสรรพสำมตทประกำศในกฎหมำย (แบบรวมใน) โดยปกต กำรค ำนวณหำคำแสตมปยำสบหรอภำระภำษยำสบ (TAX) สำมำรถ

ค ำนวณหำไดโดยใชสตร T = [t/(1-t) x (X) ซงใชกบกรณไมทรำบรำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรม (P) แตทรำบตนทนและก ำไร (X) ของสนคำ

กำรค ำนวณภำษยำสบน ำเขำ21 สมมตใหรำคำบหรน ำเขำรวมคำขนสงและคำประกนภย หรอรำคำ CIF เทำกบ 5 บำท

ตอซอง และเปนกำรน ำเขำจำกประเทศซงอยในเขตกำรคำเสรอำเซยน (ASEAN Free Trade Ares: AFTA) ซงอำกรขำเขำจะลดลงเหลอรอยละ 5

อำกรขำเขำ (กรณปกต, WTO) (Tariff) 60% อำกรขำเขำ (กรณประเทศคคำอำฟตำ) (Tariff) 5% อตรำภำษยำสบ 80%

รายการ บาท/ซอง รำคำ CIF อำกรขำเขำ 5% รำคำ CIF + อำกรขำเขำ อตรำภำษ 80% คำแสตมปยำสบ หรอภำระภำษยำสบ รำคำ CIF + อำกรขำเขำ + ภำษยำสบ คำแสตมปยำสบ = 80% (26.25)

5.00 0.25 5.25

21.00 26.25 21.00

20 ชลธำร วศรตวงศ. (2550). การจดเกบภาษสรรพสามตบหรซกาแรตเพอควบคมการสบบหรซกาแรต. กรงเทพมหำนคร: เจรญมนคงกำรพมพ. หนำ 52. 21 เรองเดยวกน. หนำ 54.

40

กำรค ำนวณคำแสตมปยำสบหรอภำระภำษยำสบ (TAX) จงค ำนวณหำผำนอตรำภำษรวมใน22

TAX = t x (รำคำ CIF + อำกรขำเขำ + TAX) TAX = t x (CIF + Tariff + TAX) TAX = t x (CIF + Tariff + TAX) + t x TAX TAX - t x TAX = t x (CIF + Tariff) TAX x (1-t) = t x (CIF + Tariff) TAX = [t/ (1 – t)] x (CIF + Tariff) TAX = [0.80 / (1-0.80)] x (5+0.05 (5)) TAX = 400% x 5.25 TAX = 21.00 มลคำภำษสรรพสำมตของบหรน ำเขำกรณนจะเทำกบ 21 บำทตอซอง และฐำนภำษ

สรรพสำมตบหรเทำกบรำคำซ.ไอ.เอฟ. บวกอำกรขำเขำรวมกบภำษสรรพสำมตซงเทำกบ 26.25 บำทตอซอง

จะเหนไดวำ คำแสตมปบหรหรอคำภำษบหรน ำเขำมวธเชนเดยวกบกรณบหรในประเทศ แตกตำงกนทฐำนกำรค ำนวณ คอ กรณกำรน ำเขำใชรำคำซ.ไอ.เอฟ. บวกอำกรขำเขำ (ซงไมไดรวมภำษสรรพสำมต) จงตองใชสตรคณตศำสตรค ำนวณหำอตรำภำษแบบแยกนอกกอนจงน ำมำหำมลคำภำษสรรพสำมตได วธนเปนวธทใชกนในทำงปฏบตทผำนมำจนถงปจจบน ทงนมกำรตควำมกฎหมำยวำ วำ กฎหมำยอน หมำยถง กฎหมำยใดๆทมวตถประสงคในกำรยกเวนหรอลดอตรำอำกรขำเขำโดยเฉพำะส ำหรบกรณใดกรณหนงตำมทกฎหมำยนนๆก ำหนดไว เชนกฎหมำยวำดวยกำรสงเสรมกำรลงทน โดยไมไดมควำมหมำยโดยรวมถงพระรำชบญญตศลกำกร และพระรำชบญญตพกดอตรำศลกำกร ซงเปนกฎหมำยทมวตถประสงคในกำรจดเกบศลกำกรส ำหรบของทไดมกำรน ำเขำหรอสงออกดวย

22 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 54.

41

กำรค ำนวณภำษยำสบ และรำคำ ณ โรงงำนอตสำหกรรม (น ำเขำ) : อตรำรอยละ 60 รำยกำร บำท/ซอง

รำคำ CIF อำกรขำเขำ 60% รำคำ CIF + อำกรขำเขำ อตรำภำษยำสบ 80% คำแสตมปยำสบ = 80% (รำคำ CIF + อำกรขำเขำ + คำแสตมปยำสบ) คำแสตมปยำสบหรอภำระภำษยำสบ รำคำ CIF + อำกรขำเขำ + ภำษยำสบ คำแสตมปยำสบ = 80%

5.00 3.00 8.00

32.00 40.00 32.00

TAX = [0.80/(1-0.80)] x (5+0.60 (5)) TAX = 400.00% x (0.80) TAX = 32.00 มลคำภำษสรรพสำมตของบหรน ำเขำกรณนจะเทำกบ 30.10 บำทตอซอง ฐำนภำษ

สรรพสำมตเทำกบ 38.10 บำทตอซอง ส ำหรบวธกำรในกำรช ำระภำษสรรพสำมตของสนคำยำสบ พระรำชบญญตยำสบ

พ.ศ.2509 ไดก ำหนดวธเสยคำแสตมปยำสบไว โดยใชวธปดแสตมปยำสบทงยำสบทผลตในรำชอำณำจกรละยำสบทน ำเขำมำในรำชอำณำจกร โดยยำเสนหรอยำสบทผลตในรำชอำณำจกรจะตองปดแสตมปยำสบกอนน ำออกจำกโรงงำนอตสำหกรรมยำสบ และส ำหรบยำเสนหรอยำสบทน ำเขำมำในรำชอำณำจกรจะตองปดแสตมปยำสบกอนทจะรบมอบไปจำกเจำพนกงำนศลกำกร23

3.1.2 การบรหารจดเกบภาษยาสบ โครงสรำงกำรบรหำรจดเกบภำษยำสบในปจจบนด ำเนนกำรผำนกำรใชระบบ

ใบอนญำตควบคไปกบกำรใชระบบแสตมป ภำยใตกำรบรหำรจดเกบภำษทประเมนโดยเจำหนำท ซงแยกพจำรณำไดดงน

3.1.2.1 ระบบใบอนญำต ระบบใบอนญำตถกน ำมำใชเพอควบคมกำรผลตยำสบในทกขนตอนตงแตกำร

เพำะปลกตนยำสบ กำรก ำหนดเขตเพำะปลกตนยำสบ กระบวนกำรเพำะปลก กำรบมใบยำ กำรอบใบยำ กำรซอขำย กำรน ำเขำ และกำรสงออกใบยำสบ กำรประกอบอตสำหกรรมยำสบตลอดจน 23 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 มำตรำ 18 วรรคหนง และมำตรำ 27 วรรคส.

42

ประกอบอตสำหกรรมบหร (กำรผลตบหร) และกระบวนกำรจ ำหนำย โดยรฐเปนผก ำหนดหลกเกณฑ วธกำรและเงอนไขกำรอนญำต ภำยใตพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 ซงอำจแบงยอยไดเปน 4 กลม ดงน

1) ใบอนญำตเพอควบคมกำรผลตยำสบ ใบยำสบถอเปนวตถดบส ำคญของอตสำหกรรมยำสบ กฎหมำยจงตองควบคมกระบวนกำรผลตใบยำสบอยำงเครงครด ใบอนญำตลกษณะนไดแก ใบอนญำตใหน ำเขำหรอสงออกเมลดพนธยำสบ ตนยำสบ24 ใบอนญำตใหเพำะปลกตนยำสบ25 ใบอนญำตใหท ำกำรบมใบยำในโรงงำนยำสบ26 ใบอนญำตใหประกอบอตสำหกรรมยำสบ เปนตน

2) ใบอนญำตเพอกำรน ำเขำและจ ำหนำยยำสบ ในกรณของกำรน ำเขำยำสบ ผน ำเขำจะตองขออนญำตกรมสรรพสำมตกอนน ำเขำ ตำมหลกเกณฑและเงอนไขตำงๆทกรมสรรพสำมตก ำหนด เชนกำรก ำหนดคณสมบตของผน ำเขำซงจะตองเปนผผลตทเปนเจำของตรำหรอตวแทนไดรบกำรแตงตงใหเปนตวแทนจ ำหนำยแตผเดยว โดยมเหตผลเพอใหผเปนเจำของตรำตรวจสอบผจ ำหนำย และงำยตอกำรควบคมของเจำหนำทในเรองยำสบผดกฎหมำย

กรณกำรควบคมกำรจ ำหนำยยำสบนน ควบคมโดยผำนกำรออกใบอนญำตขำยยำสบ โดยมกำรก ำหนดสถำนทจ ำหนำยยำสบ งดกำรออกใบอนญำตจ ำหนำยยำสบทกประเภทใหกบรำนคำทตงอยในบรเวณโรงเรยน27 และในป พ.ศ. 2549 ไดจ ำกดสถำนทไมใหมกำรขำยยำสบเพมขน เชน สถำนศกษำ ศำสนสถำน28 เปนตน ส ำหรบใบอนญำตขำยยำสบนนมอย 3 ประเภท

(1) ใบอนญำตขำยไดไมจ ำกดจ ำนวน29 (ใบอนญำตขำยยำสบประเภทท 1) ผทจะขอใบอนญำตจะตองมคณสมบต คอ

ก) เปนโรงงำนอตสำหกรรมยำสบของรฐ ข) เปนผน ำเขำทไดรบกำรแตงตงใหเปนผแทนจ ำหนำยบหรจำกผผลตทเปน

เจำของบหรตรำนนๆ โดยตองมหลกฐำนกำรแตงตงมำแสดง ค) เปนผไดรบกำรแตงตงใหเปนผขำยสงจำกโรงงำนอตสำหกรรมยำสบของรฐ

24 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 มำตรำ 27. 25 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 มำตรำ 7. 26 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ. 2509 มำตรำ 8. 27 ประกำศกรมสรรพสำมต เรอง กำรออกใบอนญำตขำยยำสบชนดบหรซกำแรต (ฉบบท 2). 28 กฎกระทรวงฉบบท 28 (พ.ศ.2549) ออกตำมควำมในพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509. 29 กฎกระทรวงฉบบท 17 (พ.ศ.2534) ออกตำมควำมในพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509. ขอ 3(1).

43

ง) เปนผไดรบกำรแตงตงเปนผขำยสงจำกผน ำเขำทไดรบกำรแตงตงใหเปนผแทนจ ำหนำยบหรจำกผผลตทเปนเจำของบหรตรำนนๆ

ใบอนญำตขำยบหรประเภท 1 น กฎหมำยก ำหนดใหผรบใบอนญำตตองจดท ำบญชประจ ำ จดท ำงบเดอน สงตวอยำงตรำละ 2 ซองตำมค ำสงของเจำพนกงำนเพอเปนตวอยำงในกำรวเครำะห

(2) ใบอนญำตขำยครงละไมเกน 20,000 มวน (ใบอนญำตขำยยำสบประเภท 2) ผทจะขอใบอนญำตไดตองไดรบกำรแตงตงเปนผขำยชวงจำกผไดรบใบอนญำตขำยไดไมจ ำกดจ ำนวน30 ส ำหรบใบอนญำตประเภท 2 น กฎหมำยมไดก ำหนดใหผรบใบอนญำตตองจดท ำบญชเพมเตมไว แตผรบอนญำตจะตองถกควบคมโดยผรบใบอนญำตขำยยำสบประเภท 1 ผำนกำรแตงตงตวแทนจ ำหนำย (ผขำยสงชวง)

(3) ใบอนญำตขำยครงละไมเกน 1,000 มวน (ใบอนญำตขำยยำสบประเภท 3) เปนใบอนญำตขำยปลกบหรซงสำมำรถขออนญำตไดงำยทสด31

3) ใบอนญำตอนๆ นอกจำกใบอนญำตทกลำวมำขำงตนแลว พระรำชบญญตยำสบพ.ศ. 2509 ยงไดก ำหนดกำรอนญำตอนๆ เพอใชในกำรควบคม และกำรบรหำรจดเกบภำษ เชนกำรขอขยำยเวลำน ำเขำยำสบตำมก ำหนดในใบอนญำตน ำเขำยำสบ กำรออกใบแทนใบอนญำตทช ำรดเสยหำย เปนตน32

3.1.2.2 ระบบแสตมปยำสบ ตำมพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 ไดใหควำมหมำยของค ำวำ “แสตมปยำสบ”

ไวในมำตรำ 4 “แสตมปยำสบ หมำยควำมรวมถง เครองหมำยอยำงอนทใชแทนแสตมปยำสบ” แสตมปยำสบ คอ เครองหมำยทท ำขนเพอแสดงวำยำสบทปดแสตมปยำสบไดเสยภำษถกตองแลว33

มำตรำ 18 และมำตรำ 27 วรรคทำย ก ำหนดใหผไดรบใบอนญำตใหผลตยำสบ (โรงงำนยำสบ) หรอผน ำเขำยำสบตองเสยภำษสรรพสำมต โดยรฐก ำหนดใหยำสบตองปดและขดฆำแสตมปยำสบตำมทกฎหมำยก ำหนด 34

30 กฎกระทรวงฉบบท 17 (พ.ศ.2534) ออกตำมควำมในพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509. ขอ 3(2). 31 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 67. 32 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 67. 33 ระเบยบกำรคลงวำดวย กำรรบ จำย เกยวกบแสตมปสรรพสำมต พ.ศ. 2547 ประกำศ ณ วนท 22 มกรำคม พ.ศ. 2547. 34 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 70.

44

กำรจดเกบภำษสรรพสำมตจำกแสตมปยำสบแบงเปน 2 ประเภทคอ ยำสบทผลตในประเทศ และยำสบน ำเขำมำในรำชอำณำจกร ดงน

1) ยำสบทผลตในประเทศ ใชระบบแสตมปในกำรจดเกบภำษและกฎหมำยไดก ำหนดวธกำรปดและขดฆำแสตมปไว35 แตไมใชบงคบแกโรงงำนยำสบในกรณทใชเครองหมำยอยำงอนแทนแสตมปยำสบ กำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบแบงเปน 2 รปแบบ คอ

(1) กำรจดเกบสรรพสำมตยำสบโดยใชแสตมปยำสบ โรงงำนยำสบตองช ำระคำแสตมปยำสบตำมจ ำนวนยำสบทน ำออกจรงจำกโรงงำนยำสบเพอแลกกบแสตมปทจะน ำไปปดทโรงงำนยำสบ36

(2) กำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบโดยใชเครองหมำยอนแทนแสตมปยำสบ เพอควำมสะดวกในกำรผลตยำสบของโรงงำนยำสบทน ำออกจำกโรงงำนยำสบในแตละวน37

2) ยำสบน ำเขำมำในรำชอำณำจกร มกำรควบคมทแตกตำงจำกยำสบทผลตในประเทศบำงสวน มกำรก ำหนดระเบยบปฏบต เรองกำรจำยแสตมป กำรปดแสตมปยำสบ และกำรขดฆำแสตมปยำสบตำงประเทศทชดเจนเปนกำรเฉพำะแยกออกจำกแสตมปยำสบของยำสบทผลตในประเทศ แบงออกเปนยำสบน ำเขำมำในรำชอำณำจกรทปดแสตมปมำจำกตำงประเทศเรยบรอยแลว38 และยำสบน ำเขำมำในรำชอำณำจกรทปดแสตมปยำสบ ณ ดำนศลกำกร โดยผน ำเขำตองแจงใหกรมสรรพสำมตสงเจำหนำทไปตรวจสอบและควบคมกำรปดและกำรขดฆำแสตมปยำสบ บนซองยำสบ ณ ดำนศลกำกร

กำรช ำระภำษส ำหรบยำสบน ำเขำมำในรำชอำณำจกร กรมศลกำกรจะเปนผเรยกเกบคำแสตมปยำสบแทนกรมสรรพสำมต39 ทงนกฎหมำยไมไดใหอ ำนำจอธบดกรมสรรพสำมตในกำรประกำศรำคำน ำเขำเพอใชเปนฐำนในกำรค ำนวณภำษสรรพสำมตยำสบไว ดงนน รำคำน ำเขำยำสบจงเปนไปตำมรำคำ ซ.ไอ.เอฟ.40 ของกรมศลกำกร 35 ประกำศกรมสรรพสำมต เรอง วธกำรปดและขดฆำแสตมปยำสบ 2534 และแกไขเพมเตมโดยประกำศกรมสรรพสำมต เรอง วธกำรปดและขดฆำแสตมปยำสบ (ฉบบท 5) พ.ศ.2558 36 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 71. 37 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 71. 38 ประกำศกรมสรรพสำมต เรอง หลกเกณฑและวธกำรขอนญำต กำรออกใบอนญำตและเงอนไขวำดวย กำรน ำแสตมปยำสบไปปดบนซองยำสบชนดบหรซกำแรต ทผลตในตำงประเทศ ณ โรงงำนผผลตยำสบชนดบหรซกำแรตทผลตในตำงประเทศ. 39 ประกำศกระทรวงกำรคลง เรอง ใหกรมศลกำกรเรยกเกบคำแสตมปยำสบส ำหรบยำเสนหรอยำสบทน ำเขำเพอกรมสรรพสำมต. 40 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509. มำตรำ 5 ตร (2).

45

3.1.2.3 กำรก ำหนดและกำรประกำศรำคำยำสบ กำรรบช ำระภำษยำสบจำกโรงงำนยำสบมกำรตรวจสอบกำรช ำระคำแสตมปยำสบ

โดยกำรค ำนวณจำกรำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรมทกรมสรรพสำมตประกำศก ำหนด ซงกฎหมำยใหอ ำนำจกรมสรรพสำมตในกำรก ำหนดและประกำศรำคำยำสบไว ถำเปนยำสบทผลตภำยในประเทศ กรมสรรพสำมตประกำศรำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรม41 เพอใชในกำรค ำนวณภำษสรรพสำมตยำสบได และสำมำรถประกำศก ำหนดรำคำขำยสงยำสบไมใหผชำยประเภท 1 ขำยเกนกวำรำคำทประกำศก ำหนดได และมอ ำนำจในกำรประกำศก ำหนดรำคำขำยปลกยำสบทงทผลตในประเทศและยำสบน ำเขำได ท งนรำคำขำยปลกทกรมสรรพสำมตประกำศก ำหนดเปนเพยงเพดำนรำคำขำยปลกสงสดทผขำยปลกยำสบหำมขำยเกนกวำรำคำทก ำหนด42

3.1.2.4 กำรควบคมทำงบญช กำรควบคมทำงบญชเปนมำตรกำรทก ำหนดใหปฏบตเฉพำะผไดรบอนญำตบำง

ประเภทเทำนน เชน 1) ผไดรบอนญำตรบซอใบยำสด (ผบมใบยำ) ตองจดท ำบญชรำยชอผเพำะปลก

ยำสบทรบซอ บญชยอดจ ำนวนน ำหนก และจ ำนวนเงนทซอในระหวำงเดอนเกบไวในสถำนทซงไดรบอนญำต43

2) ผไดรบอนญำตอบใบยำ ตองท ำบญชใบยำแหง งบเดอนใบยำแหง ตำมแบบทกรมสรรพสำมตก ำหนด และส ำเนำสงใหกรมสรรพสำมตตำมเวลำทก ำหนด44

3) ผไดรบอนญำตผลตยำสบ (โรงงำนยำสบ)45 ตองท ำบญชรำยวนกำรผลตยำสบและกำรน ำยำสบออกจำโรงงำนยำสบ บญชกำรรบ-จำย และบญชงบเดอนแสดงกำรผลต กำรน ำยำสบทผลตไดเขำเกบในโกดง หรอกำรน ำยำสบออกจำกโกดงในโรงงำนยำสบ และตองท ำรำยกำรแสดงจ ำนวนยำสบทน ำออกจำกโรงงำนยำสบ และตองท ำรำยกำรแสดงจ ำนวนยำสบทน ำออกจำกโรงงำนยำสบทขอเสยคำแสตมป เปนรำยสปดำห (งบสปดำห) รำยเดอน (งบเดอน) และยนแบบบญชตอเจำพนกงำน ตำมแบบและเวลำทกรมสรรพสำมตประกำศก ำหนด46 41 พระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 มำตรำ 5 ตร และมำตรำ 23. 42 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 72. 43 ประกำศกรมสรรพสำมต เรอง หลกเกณฑและวธกำรขออนญำตบมใบยำ กำรออกใบอนญำตบมใบยำ และเงอนไขวำดวยกำรรบซอใบยำสด กำรบมใบยำ กำรเกบรกษำใบยำแหงและกำรท ำบญช. 44 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 73. 45 ประกำศกรมสรรพสำมต เรอง หลกเกณฑและวธกำรขออนญำต กำรออกใบอนญำต และเงอนไขวำดวยกำรประกอบอตสำหกรรมยำสบ กำรน ำยำอด ยำเสน หรอยำสบออกจำกโรงงำนอตสำหกรรมยำสบ. 46 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 73.

46

3.1.2.5 กำรใชเจำหนำทควบคมหรอตรวจสอบภำษ กำรควบคม 47หรอกำรตรวจสอบภำษโดยเจำหนำท ด ำเนนก ำรผำนระบบ

ใบอนญำตระบบแสตมป กำรจดท ำบญช และรำคำขำย ณ โรงงำนอตสำหกรรม ดวยกำรจดสงเจำหนำทไปประจ ำทโรงงำนยำสบ เพอตรวจสอบจ ำนวนยำสบและหบหอ ควำมถกตองของงบสปดำห งบเดอนทโรงงำนยำสบจดท ำกอนสงใหกรมสรรพสำมตควบคมกำรน ำยำสบออกจำกโรงงำนยำสบ และใหเจำหนำทประจ ำโรงงำนจดท ำบญชรบจำยยำสบทรบและน ำออกเปนประจ ำวนตำมแบบทกรมสรรพสำมตก ำหนด และตรวจสอบใหมกำรช ำระคำแสตมปยำสบถกตอง ควบคมกำรปดแสตมปยำสบทสงเขำมำจำกตำงประเทศโดยโรงงำนยำสบกอนน ำเขำเกบในโกดง48

3.1.3 บทก าหนดโทษ กำรก ำหนดควำมผดและบทลงโทษทำงอำญำ กฎหมำยใหอ ำนำจในกำรจดเกบภำษ

เปนมำตรกำรอยำงหนงในกำรปองกนกำรหลกเลยงภำษ ซงกฎหมำยภำษหลำยฉบบไดก ำหนดควำมผดเกยวกบภำษไวเชนเดยวกบพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 ซงตำมพระรำชบญญตยำสบพ.ศ.2509 เปนเรองของควำมรบผดของบคคลในทำงอำญำ กลำวคอ บทบญญตในสวนทก ำหนดควำมผดและก ำหนดโทษไวถอวำเปนควำมผดทมโทษทำงอำญำ จงตองน ำบทบญญตในภำค 1 (มำตรำ 1 ถงมำตรำ 106) แหงประมวลกฎหมำยอำญำมำใชบงคบกบควำมผดตำมพระรำชบญญตยำสบ พ.ศ.2509 ดวย49

กำรก ำหนดฐำนควำมผดตำมกฎหมำยวำดวยศลกำกร พระรำชบญญตศลกำกรไดมกำรบญญตถงกำรกระท ำควำมผดรวม 8 ฐำนควำมผดอนจะตองโทษตำมพระรำชบญญตศลกำกร พ.ศ. 2469 ปรำกฏอยในมำตรำ 27 ดงน

1) ผใดน ำหรอพำของทยงมไดเสยภำษหรอของตองจ ำกดหรอของตองหำมหรอทยงมไดผำนศลกำกรโดยถกตองเขำมำในรำชอำณำจกรไทย

2) ผใดสงหรอพำของทยงมไดเสยคำภำษหรอของตองจ ำกดหรอของตองหำมหรอของทยงมไดผำนศลกำกรโดยถกตองออกไปนอกรำชอำณำจกรไทย

3) ผใดชวยเหลอประกำรใดๆในกำรน ำของทยงมไดเสยคำภำษ หรอของตองจ ำกดหรอของตองหำม หรอทยงมไดผำนศลกำกรโดยถกตองเขำมำในรำชอำณำจกรไทย หรอชวยเหลอประกำรใดๆในกำรสงของเชนวำนนออกไปนอกรำชอำณำจกรไทย

47 ระเบยบกรมสรรพสำมต วำดวยกำรควบคมกำรประกอบอตสำหกรรมยำสบทรฐด ำเนนกำร พ.ศ.2509 48 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 20. หนำ 73-74. 49 วรณฐ หำวเจรญ. (2550). อำงแลว เชงอรรถท 2. หนำ 65.

47

4) ผใดยำยถอนไป ฤำชวยเหลอใหยำยถอนไปซงของทยงมไดเสยคำภำษหรอของตองจ ำกด หรอของตองหำม หรอของทยงมไดผำนศลกำกรโดยถกตองจำกเรอก ำปน ทำเทยบเรอ โรงเกบสนคำ คลงสนคำ ทมนคง ฤำโรงเกบของโดยมไดรบอนญำต

5) ผใดใหทอำศย ฤำเกบ ฤำซอนของทยงมไดเสยคำภำษ หรอของตองจ ำกด หรอของตองหำม หรอของทยงมไดผำนศลกำกรโดยถกตอง หรอยอม หรอจดท ำใหผอนท ำกำรเชนวำนน

6) ผใดเกยวของดวยประกำรใดๆในกำรขนหรอยำยถอน หรอกระท ำกำรอยำงใดแกของทยงมไดเสยคำภำษ หรอของตองจ ำกด หรอของตองหำม หรอของทยงมไดผำนศลกำกรโดยถกตอง

7) ผใดเกยวของดวยประกำรใดๆในกำรหลกเลยงหรอพยำยำมหลกเลยงกำรเสยคำภำษศลกำกร หรอในกำรหลกเลยงบทกฎหมำยและขอจ ำกดใดๆ อนเกยวแกกำรน ำของเขำ สงของออกนอก ขนของขน เกบของในคลงสนคำและกำรสงมอบของโดยเจตนำจะฉอคำภำษของรฐบำลของพระบำทสมเดจพระเจำอยหวทจะตองเสยส ำหรบของนน

8) ผใดหลกเลยงขอหำมหรอขอจ ำกดอนเกยวแกของใด ส ำหรบควำมผด 6 ฐำนแรกและควำมผดฐำนท 8 นน กฎหมำยมไดบญญตวำ “โดย

เจตนำ” หรอ “โดยเจตนำจะฉอคำภำษ ...” ไว ดงน กำรกระท ำควำมผด 6 ฐำนแรกและฐำนท 8 นนยอมเปนควำมผดโดยไมตองค ำนงวำผกระท ำมเจตนำหรอประมำทเลนเลอหรอไม ทงนเปนไปตำมพระรำชบญญตศลกำกร (ฉบบท 9) พ.ศ. 2482 มำตรำ 16 ซงบญญตวำ “กำรกระท ำทบญญตไวในมำตรำ 27 และมำตรำ 99 แหงพระรำชบญญตศลกำกร พ.ศ.2469 นนใหถอวำเปนกำรกระท ำผดโดยมพกตองค ำนงวำผกระท ำมเจตนำหรอกระท ำโดยประมำทเลนเลอหรอไม”

ผลของมำตรำ 16 นคอ ไมน ำหลกเรองเจตนำตำมประมวลกฎหมำยอำญำมำใช ทงนเปนไปตำมขอยกเวนในประมวลกฎหมำยอำญำ มำตรำ 59 วรรคหนง ซงบญญตวำ “บคคลจะตองรบผดในทำงอำญำกตอเมอไดกระท ำโดยเจตนำ ... เวนแตในกรณทกฎหมำยบญญตไวโดยชดแจงใหตองรบผดแมไดกระท ำโดยไมมเจตนำ” แตส ำหรบควำมผดฐำนท 7 นน จะตองมเจตนำฉอคำภำษของรฐบำลดงทบญญตในบทกฎหมำย ผลของกำรกระท ำควำมผดทง 8 ฐำนนโทษทจะลงแกผกระท ำควำมผดดงกลำวเปนโทษทำงอำญำ

3.1.4 กฎหมายสรรพสามตยาสบภายใตกรอบอนสญญาองคการอนามยโลกวาดวยการควบคมยาสบ

กำรบงคบใชกรอบอนสญญำวำดวยกำรควบคมยำสบ ขององคกำรอนำมยโลก WHO Framework Convention on Tobacco Control: WHO FCTC หรอทเรยกเปนภำษำไทยวำ กรอบอนสญญำวำดวยกำรควบคมยำสบ ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546) จดเปนสนธสญญำระหวำงประเทศดำน

48

สขภำพฉบบแรกขององคกำรอนำมยโลก (World Health Organization: WHO) ซงมวตถประสงคเพอคมครองประชำกรโลกใหปลอดภยจำกผลรำยของกำรบรโภคยำสบและกำรสดดมควนยำสบกลำวไดวำกรอบอนสญญำฯ นเปนกลไกทำงกฎหมำยระหวำงประเทศตำงๆ ในกำรสกดกนมใหผลตภณฑยำสบแพรกระจำยไปทวโลก โดยเฉพำะอยำงยงสประเทศก ำลงพฒนำและหยดย งกำรเสยชวตจำกกำรสบบหร กรอบอนสญญำวำดวยกำรควบคมยำสบฯ มประเทศสมำชกองคกำรอนำมยโลกทงหมด 192 ประเทศรวมทงประเทศไทยทไดรวมลงนำมในกรอบอนสญญำฯ50 และประเทศไทยไดลงนำมใหสตยำบนเปนประเทศล ำดบท 36 ในวนท 4 พฤศจกำยน 2547 ปจจบนน ม 180 ประเทศเปนรฐภำค ครอบคลมประชำกรเกอบ 90% ทวโลก โดยในกลมประเทศอำเซยน มเพยงประเทศอนโดนเซยเทำนน ทยงไมไดลงนำมใหสตยำบนเปนรฐภำค เนองจำกกำรขดขวำงของบรษทยำสบ51

กรอบอนสญญำวำดวยกำรควบคมยำสบ องคกำรอนำมยโลกมทงหมด 11 หมวด 38 ขอ ประกอบดวยสำระส ำคญทงดำนวชำกำรและดำนกำรบรหำรจดกำร ตวอยำงเชน52

หมวด 2 วตถประสงค หลกกำรทใชเปนแนวทำงและพนธกรณทวไป หมวด 3 มำตรกำรเกยวกบกำรลดอปสงคของยำสบ กรอบอนสญญำฉบบนไดก ำหนดให

ภำคพจำรณำและก ำหนดมำตรกำรตำงๆ เพอลดควำมตองกำรบรโภคยำสบของประชำกร อนไดแก - มำตรกำรดำนภำษและรำคำ - มำตรกำรอน เชน มำตรกำรทำงบรหำร มำตรกำรทำงนตบญญต มำตรกำร

ทำงกำรปกครองและมำตรกำรอนๆ ทมประสทธภำพ - กำรปกปองบคคลจำกกำรสดดมควนยำสบในสถำนทท ำงำนสถำนทสำธำรณะ

ซงอยในบรเวณตวอำคำร ในระบบขนสงมวลชนและในสถำนทสำธำรณะอนๆ - กำรควบคมสำรตำงๆ ทอยในผลตภณฑยำสบ โดยเสนอแนวทำงในกำรทดสอบ

และวดปรมำณสำรตำงๆ ทอยในผลตภณฑยำสบและสำรตำงๆ ทปลอยออกมำจำกผลตภณฑยำสบ - เกณฑในกำรเปดเผยขอมลเกยวกบผลตภณฑยำสบ

50 ศนยกำรสอสำรนำนำชำตแหงจฬำลงกรณมหำวทยำลย. (2014). กรอบอนสญญาควบคมยาสบขององคการอนามยโลก ( WHO FCTC) (ออนไลน). เขำถงจำก http://www.chulapedia.chula.ac.th/index.php/กรอบอนสญญำควบคมยำสบขององคกำรอนำมยโลก_(_WHO_FCTC) [2014, 24 พฤศจกำยน] 51 ประกต วำทสำธกกจ. (2015). หนงทศวรรษ กฎหมายบหรโลกไมสดโตง. (ออนไลน). เขำถงไดจำก : http://www.ashthailand.or.th/content_attachment/attach/7ad1f6af2620645cca8da1af67a997.pdf [2015, 1 มนำคม] 52 ศนยกำรสอสำรนำนำชำตแหงจฬำลงกรณมหำวทยำลย. อำงแลว เชงอรรถท 50.

49

- กำรบรรจหบหอและตดปำยผลตภณฑยำสบ โดยหำมใชขอควำมรปภำพ สญลกษณซงชวนใหเขำใจผด เชน กำรระบวำเปนบหรแบบ"ไลต (light)" "ไมลด (mild)" “low tar” หรอ “ultra-light” บรษทบหร ตองแสดงค ำเตอนถงอนตรำยของกำรใชยำสบตอสขภำพอยำงชดเจนบนซองบหร (รวมทงกลอง และหบหอหรอบรรจภณฑ) โดยค ำเตอนตองชดเจน เหนและอำนเขำใจงำยและมขนำดไมนอยกวำรอยละ 50 ของพนทหลกบนหบหอ ค ำเตอนอำจจะอยในรปแบบภำพ หรอภำพสญลกษณ

- กำรใหกำรศกษำ กำรสอสำร กำรฝกอบรม และกำรสรำงจตส ำนกของสำธำรณชน โดยใชเครองมอสอสำรทกชนดทมควำมเหมำะสมประเทศสมำชกสำมำรถใชมำตรกำรตำงๆ ด ำเนนกำรเพอสงเสรมจตส ำนกของประชำชนและใหประชำชนไดเขำถงขอมลเกยวกบควำมเสยงตอสขภำพจำกกำรบรโภคยำสบและกำรสดดมควนยำสบรวมทงประโยชนทจะไดรบจำกกำรเลกใชยำสบ

- กำรหำมอยำงเตมรปแบบ (Comprehensive ban) เพอมใหมกำรโฆษณำผลตภณฑยำสบ กำรสงเสรมกำรขำยและกำรใหกำรสนบสนนโดยธรกจยำสบ ทงนรวมถงกำรหำมโฆษณำยำสบขำมพรมแดน

- มำตรกำรลดอปสงคในเรองกำรเลกใชยำสบและกำรรกษำผ ตดบหรโดยด ำเนนกำรสงเสรมกำรเลกใชยำสบในสถำนทตำงๆ เชนสถำนศกษำ สถำนบรกำรสำธำรณสข สถำนทท ำงำน เปนตน และควรก ำหนดเรองกำรวนจฉยและกำรรกษำผตดบหร ตลอดจนกำรใหค ำปรกษำเพอกำรเลกใชยำสบในแผนงำนระดบชำต รวมทงใหควำมรวมมอกบหนวยงำนอนเพอใหประชำชนมโอกำสเขำถงกำรรกษำกำรตดบหร

หมวด 4 มำตรกำรเกยวกบกำรลดอปทำนของยำสบ ดงน - กำรคำผลตภณฑยำสบทผดกฎหมำยในทกรปแบบ รวมทงกำรลกลอบขนสง

ผลตภณฑยำสบอน ผลตภณฑยำสบทผดกฎหมำยและผลตภณฑยำสบปลอม - กำรขำยผลตภณฑยำสบใหแกผเยำว (บคคลทมอำยต ำกวำ 18 ป) และกำรขำยโดย

ผเยำว อนง อนสญญำฯ ไดระบวำ ประเทศสมำชกควรพยำยำมหำมกำรขำยบหรเปนมวนๆ หรอขำยเปนซองเลกๆ

- กำรสนบสนนกจกรรมทำงเลอกอนทเปนไปไดทำงดำนเศรษฐกจ หมวด 5 กำรคมครองสงแวดลอม หมวด 6 ปญหำอนเกยวเนองกบควำมรบผด หมวด 7 ควำมรวมมอดำนเทคนคและวทยำศำสตร ตลอดจนกำรสอสำรขอมลตำงๆ ซงใน

หมวดนประกอบดวย

50

- กำรวจย กำรเฝำระวง และกำรแลกเปลยนขอมล เชน ประเทศสมำชกตองพฒนำและสงเสรมใหมกำรวจยระดบชำต ประสำนงำนโครงกำรวจยตำงๆ ในดำนกำรควบคมยำสบ อำท กำรศกษำปจจยและผลกระทบของกำรบรโภคยำสบและกำรสดดมควนบหรตลอดจนกำรวจยเกยวกบกำรปลกพชทดแทนกำรปลกใบยำสบ ทงในระดบภมภำคและนำนำชำต รวมทงจดต งโครงกำรเฝำระวงเกยวกบรปแบบ ปรมำณ ปจจยและผลกระทบของกำรบรโภคยำสบท งในระดบชำต ระดบภมภำคและระดบโลก เปนตน

- กำรรำยงำนผลและกำรแลกเปลยนขอมล ประเทศสมำชกตองจดสงรำยงำนกำรด ำเนนงำนตอทประชมรฐภำค เชน ขอมลเกยวกบมำตรกำรทำงนตบญญต ฯลฯ ซงจดท ำขนตำมกรอบอนสญญำฯขอมลกำรเฝำระวงและกำรวจย เปนตน

- ควำมรวมมอในดำนวทยำศำสตร ดำนเทคนค และดำนกฎหมำยตลอดจนกำรจดสรรควำมช ำนำญทเกยวของ โดยทประชมสมชชำภำคอนสญญำตองสงเสรมและจดใหมกำรถำยทอดเทคโนโลยและควำมเชยวชำญดำนตำงๆ อำท ดำนวทยำศำสตร ดำนกฎหมำย ในดำนกำรบรหำรจดกำร ซงระบไวในหมวดท 8 - 11 ของกรอบอนสญญำฯ

หมวดท 8 - 11 นน เกยวกบกำรบรหำรจดกำรกรอบอนสญญำฯ ซงประเทศสมำชกหรอภำค (Parties) จะตองด ำเนนกำรบงคบใชมำตรกำรตำงๆ ดงกลำวทงในระดบประเทศ ระดบภมภำค และระดบนำนำชำต

กรอบอนสญญำวำดวยกำรควบคมยำสบ องคกำรอนำมยโลกมทงหมด 11 หมวด 38 ขอ53 ขอ 1 บทนยำม ขอ 2 ควำมสมพนธระหวำงอนสญญำนกบควำมตกลงและเอกสำรทำงกฎหมำยอน ขอ 3 วตถประสงค ขอ 4 หลกกำรทใชเปนแนวทำง ขอ 5 พนธกรณทวไป ขอ 6 มำตรกำรดำนรำคำและมำตรกำรทำงภำษเพอลดอปสงคของยำสบ ขอ 7 มำตรกำรอนซงมใชมำตรกำรดำนรำคำในกำรลดอปสงคของยำสบ ขอ 8 กำรปกปองบคคลจำกกำรสดดมควนยำสบ ขอ 9 กำรควบคมสำรตำงๆ ทอยในผลตภณฑยำสบ ขอ 10 เกณฑในกำรเปดเผยขอมลเกยวกบผลตภณฑยำสบ ขอ 11 กำรบรรจหบหอและตดปำยผลตภณฑยำสบ ขอ 12 กำรใหกำรศกษำ กำรสอสำร กำรฝกอบรบ และกำรสรำงจตส ำนกของสำธำรณชน

53 ศนยกำรสอสำรนำนำชำตแหงจฬำลงกรณมหำวทยำลย. อำงแลว เชงอรรถท 50.

51

ขอ 13 กำรโฆษณำยำสบ กำรสงเสรมกำรขำยยำสบ และกำรใหกำรสนบสนนโดยยำสบ ขอ 14 มำตรกำรลดอปสงคเกยวกบกำรตดยำสบ และกำรเลกยำสบ ขอ 15 กำรคำผลตภณฑยำสบทผดกฎหมำย ขอ 16 กำรขำยผลตภณฑยำสบใหแกผเยำว และกำรขำยผลตภณฑยำสบโดยผเยำว ขอ 17 บทบญญตเกยวกบกำรสนบสนนกจกรรมทำงเลอกทมควำมเปนไปไดในทำง

เศรษฐกจ ขอ 18 กำรคมครองสงแวดลอมและสขภำพของบคคล ขอ 19 ควำมรบผด ขอ 20 กำรวจย กำรเฝำระวง และกำรแลกเปลยนขอมล ขอ 21 กำรรำยงำนผลและกำรแลกเปลยนขอมล ขอ 22 ควำมรวมมอในดำนวทยำศำสตร ดำนเทคนค และดำนกฎหมำยตลอดจนกำรจดสรร

ควำมช ำนำญทเกยวของ ขอ 23 ทประชมใหญของภำค ขอ 24 ส ำนกเลขำธกำร ขอ 25 ควำมสมพนธระหวำงทประชมใหญของภำคและองคกำรระหวำงรฐบำลอน ขอ 26 แหลงเงนทน ขอ 27 กำรระงบขอพพำท ขอ 28 กำรแกไขเพมเตมอนสญญำน ขอ 29 กำรใหควำมเหนชอบและกำรแกไขเพมเตมภำคผนวกแนบทำยอนสญญำน ขอ 30 กำรตงขอสงวน ขอ 31 กำรถอนตวจำกกำรเปนภำค ขอ 32 สทธลงคะแนนเสยง ขอ 33 พธสำร ขอ 34 กำรลงนำม ขอ 35 กำรใหสตยำบน กำรรบรอง กำรใหควำมเหนชอบ กำรยนยนอยำงเปนทำงกำร หรอ

กำรภำคยำนวต ขอ 36 กำรมผลใชบงคบ ขอ 37 กำรเกบรกษำอนสญญำ ขอ 38 ตวบททถกตอง

52

มำตรกำรกำรควบคมยำสบของประเทศไทย ทไดอนวตตำมขอก ำหนดของ FCTC แลว อำท กำรจดพมพค ำเตอนพษภยเปนรปภำพบนซองผลตภณฑยำสบ กำรหำมโฆษณำ CSR ในสอวทยและโทรทศนกำรหำมแสดงซองบหร ณ จดขำย กำรก ำหนดแนวทำงกำรตดตอระหวำงผประกอบกำรยำสบกบเจำหนำทของกรมควบคมโรค กำรจดสรรงบประมำณจำกภำษยำสบ เพอสนบสนนกำรควบคมยำสบ และกำรก ำหนดสถำนทสำธำรณะและทท ำงำนเปนเขตปลอดบหร 100% เปนตน54

กรอบอนสญญำควบคมยำสบฯ ท ำใหประเทศตำง ๆ สำมำรถก ำหนดมำตรกำรกำรควบคมยำสบ ตำมขอก ำหนดในมำตรำตำง ๆ ของกรอบอนสญญำฯ ซงเปนขอก ำหนดเชงประจกษ ทงน ขอก ำหนดตำง ๆ ภำยใตกรอบอนสญญำควบคมยำสบขององคกำรอนำมยโลก เปนขอก ำหนดขนต ำ ทรฐภำคสำมำรถทจะก ำหนดมำตรกำรหรอกฎเกณฑทเขมงวด55

กรอบอนสญญำวำดวยกำรควบคมยำสบ องคกำรอนำมยโลก เปนกฎหมำยระหวำงประเทศทำงสขภำพซงไดรบกำรรบรองจำกทประชมสมชชำองคกำรอนำมยโลก กรอบอนสญญำฯ นก ำหนดใหประเทศสมำชกด ำเนนกำรดวยมำตรกำรตำงๆ อำท มำตรกำรเกยวกบกำรลดอปสงคของยำสบ และกำรลดอปทำนของยำสบ เพอสกดกนมใหผลตภณฑยำสบแพรกระจำยไปทวโลกโดยเฉพำะอยำงยงสประเทศก ำลงพฒนำและหยดย งกำรเสยชวตจำกกำรสบบหร56

3.2 กฎหมายของตางประเทศทเกยวของกบการจดเกบภาษสรรพสามตยาสบ

ในตำงประเทศโดยเฉพำะประเทศทพฒนำแลวลวนมมำตรกำรในกำรจดเกบภำษทชดเจนและเพยงพอซงขนอยกบนโยบำยของประเทศนนๆวำมมำตรกำรทำงกฎหมำยในกำรจดเกบอยำงไร ไมวำจะเปนประเภทของสนคำทท ำกำรจดเกบ กำรแบงหมวดหมของประเภทภำษในกำรจดเกบ อตรำภำษในกำรจดเกบ อนจะเปนประโยชนในกำรทจะพฒนำกฎหมำยของประเทศไทยตอไป ซงมกฎหมำยในตำงประเทศหลำยประเทศทเกยวของกบกำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบทมสำระส ำคญและหลกเกณฑทแตกตำงกน ดงน

54 ประกต วำทสำธกกจ. อำงแลว เชงอรรถท 51. 55 ประกต วำทสำธกกจ. อำงแลว เชงอรรถท 51. 56 ศนยกำรสอสำรนำนำชำตแหงจฬำลงกรณมหำวทยำลย. อำงแลว เชงอรรถท 50.

53

3.2.1 ภาษสรรพสามตส าหรบผลตภณฑยาสบทใชบงคบในประเทศออสเตรเลย ประเทศออสเตรเลยมกำรปกครองแบบสหพนธรฐ แบงออกเปนรฐบำลกลำง (Common

Wealth) รฐบำลมลรฐ (State Government) และรฐบำลทองถน (Local Government) โดยรฐบำลกลำงท ำหนำทบรหำรรำชกำรสวนกลำง และมหนำทจดเกบภำษทส ำคญของรฐบำลกลำงอนไดแก ภำษเงนได ภำษสนคำและบรกำรทวไป ภำษศลกำกร และรวมถงภำษสรรพสำมตในขณะทรฐตำงๆ มอ ำนำจในกำรจดเกบภำษทส ำคญ คอ ภำษทรพยสน ภำษคำจำง (Payroll Tax) และภำษทจดเกบจำกกำรใชสนคำและกจกรรม ในขณะทรฐบำลทองถนในแตละรฐเกบภำษทรพยสนเปนส ำคญ

กฎหมำยทเกยวของกบกำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบของประเทศออสเตรเลย พระรำชบญญตภำษสรรพสำมต ค.ศ.1901 (Excise Act 1901) เปนกฎหมำยทใหอ ำนำจในกำรจดเกบภำษจำกผลตภณฑยำสบทผลตในประเทศออสเตรเลย โดยก ำหนดควำมรบผดในกำรเสยภำษ ผมหนำทเสยภำษ และผลตภณฑยำสบทอยในบงคบตองเสยภำษ รวมทงก ำหนดมำตรกำรในกำรควบคมกำรประกอบอตสำหกรรมยำสบทงกระบวนกำร ซงกระบวนกำรควบคมตำมกฎหมำยดงกลำวเปนกำรควบคมผำนทำงระบบกำรขอใบอนญำตด ำเนนกำร

พระรำชบญญตพกดภำษสรรพสำมต ค.ศ.1921 (Excise Tariff Act 1921) เปนกฎหมำยทก ำหนดเกยวกบเงอนไขในกำรจดเกบภำษสรรพสำมตทส ำคญใน 3 ประกำรคอ กำรเรยกเกบภำษสรพสำมต ระบสนคำทตองเรยกเกบภำษและพกดภำษทสำมำรถน ำไปเรยกเกบไดและก ำหนด จดท ำดชนพกดภำษสรรพสำมต ในปจจบนพระรำชบญญตภำษสรรพสำมต ค.ศ.1921 ก ำหนดใหสนคำทอยภำยใตบงคบตองถกเรยกเกบภำษสรรพสำมตเปนสนคำใน 3 กลมคอ

1) เครองดมทมแอลกอฮอล (นอกเหนอจำกไวน) และสรำ 2) บหรและผลตภณฑยำสบ และ 3) เชอเพลงและน ำมน พระรำชบญญตศลกำกร ค.ศ. 1995 (The Customs Tariff Act 1995) เปนกฎหมำยทให

อ ำนำจในกำรจดเกบภำษจำกสนคำน ำเขำทกประเภท ไดแก ภำษศลกำกร ภำษสนคำและบรกำร (GST on Imports) และภำษไวน (WET on Imports) และภำษสรรพสำมต (Customs Tariff Act 1995) จะด ำเนนกำรไปพรอมๆกบกำรจดเกบภำษศลกำกรและภำษสนคำและบรกำร ณ จดน ำเขำ

กำรจดเกบภำษสรรพสำมตของรฐบำลกลำงประเทศออสเตรเลย (Commonwealth Government) ด ำเนนกำรโดย 2 หนวยงำนหลก คอ ส ำนกงำนภำษออสเตรเลย (The Australian Office: ATO) เปนหนวยงำนหลกทจดเกบภำษภำยในประเทศใหแกรฐบำลกลำงภำษทจดเกบทส ำคญไดแก ภำษเงนได และภำษสนคำและบรกำรทวไป ตลอดจนภำษสรรพสำมต ซงรวมถงภำษสรรพสำมตยำสบดวย และส ำนกงำนศลกำกรออสเตรเลย (Australian Customs Service: ACS) ท ำ

54

หนำทบรหำรจดเกบภำษจำกสนคำน ำเขำทกประเภท ไดแก ภำษศลกำกร ภำษสรรพสำมต (Customs & Excise Duty) ภำษสนคำและบรกำร (GST on Imports) และภำษไวน (WET on Imports) ภำยใตกฎหมำยพระรำชบญญตศลกำกร ค.ศ. 1995 (The Customs Tariff Act 1995) กำรจดเกบภำษสรรพสำมตจะด ำเนนกำรไปพรอมๆกบกำรจดเกบภำษศลกำกรและภำษสนคำและบรกำร ณ จดน ำเขำ

ประเทศออสเตรเลยเปนประเทศหนงทมมำตรกำรควบคมกำรบรโภคยำสบคอนขำงเขมงวด และมำตรกำรทมบทบำทมำกประกำรหนงในกำรควบคมกำรบรโภคยำสบของประเทศออสเตรเลยคอมำตรกำรดำนภำษ โดยระดบอตรำภำษยำสบของประเทศออสเตรเลยมสดสวนสงถงหนงในหำของรำคำขำยปลกยำสบ และหำกรวมภำษและคำธรรมเนยมอนๆจะสงถงสองในสำมของรำคำขำยปลก นอกจำกมำตรกำรดำนภำษแลวรฐบำลยงใชมำตรกำรอยำงอนในกำรควบคมกำรบรโภคยำสบดวย ในป พ.ศ. 2549 รฐบำลออกกฎหมำยควบคมผลตภณฑยำสบ (The Tobacco Product Control Act 2006) และด ำเนนมำตรกำรปองกนกำรสบบหรทเขมงวด มกำรก ำหนดใหใชค ำเตอนและรปภำพบนฉลำกซองบหร57

โครงสรำงกำรจดเกบภำษสรรพสำมตจำกผลตภณฑยำสบของประเทศออสเตรเลย ตำมพระรำชบญญตพกดภำษสรรพสำมต ค.ศ.1921 ก ำหนดผลตภณฑยำสบทอยในบงคบ

ตองเสยภำษวำ “ใบยำสบทอยในกระบวนกำรใดๆนอกเหนอจำกกำรเกบรกษำใบทเดดมำจำกตน” กจกรรมตำงๆทอยในบงคบของกฎหมำยยำสบของออสเตรเลย ไดถกก ำหนดไวใน

พระรำชบญญตภำษสรรพสำมต ค.ศ.1901 1) ผมหนำทเสยภำษ ผมหนำทเสยภำษยำสบของประเทศออสเตรเลย ไดแก

(1) ผผลตหรอผประกอบอตสำหกรรมผลตภณฑยำสบภำยในประเทศเปนผตองเสยภำษสรรพสำมตยำสบ

(2) ผน ำเขำผลตภณฑยำสบเขำมำบรโภคในรำชอำณำจกร ผลตภณฑยำสบทกฎหมำยก ำหนดใหตองเสยภำษ หมำยถง ใบยำสบทผำนกระบวนกำร

ตด รด อบ และเกบจนไดผลตภณฑตำมพกดท 5 แหงพระรำชบญญตพกดภำษสรรพสำมต ค.ศ.1921

57 The Australian Taxation Office. (2009). Excise guidelines for the tobacco industry (online). Available : http://law.ato.gov.au/atolaw/view.htm?Docid=SAV/TOBACCO/00001&PiT=99991231235958

55

2) ควำมรบผดในกำรเสยภำษ ยำสบผลตในประเทศ ควำมรบผดในกำรเสยภำษเกดขนเมอมกำรขนยำยบหรออกจำก

โรงงำนผลตบหร (Tobacco Factory) หรอคลงสนคำทไดรบอนญำต (The Licensed Premises) หรอคลงสนคำตำมกฎหมำยวำดวยศลกำกร ค.ศ.1901 (Customs Act 1901) เพอจ ำหนำยหรอเพอบรโภคภำยในประเทศ (Deliver into the Australian domestic market) โดยผผลตมหนำทตองยนแบบรำยกำรภำษและขอช ำระภำษภำยในวนท 21 ของเดอนถดไปนบจำกวนทไดน ำสนคำออกจ ำหนำยภำยในประเทศ หำกมกำรขนยำยยำสบออกจำกโรงงำนผลตไปทคลงสนคำเพอรอกำรสงออก ผประกอบกำรจะไดรบยกเวนภำษชวครำวจนกวำจะสงสนคำออก58

ยำสบน ำเขำ บคคลใดทมควำมประสงคจะน ำเขำยำสบจำกตำงประเทศเขำมำจ ำหนำยหรอบรโภคในรำชอำณำจกร59 เมอน ำยำสบมำถงดำนศลกำกรตองขนยำยยำสบเขำไปเกบในคลงสนคำทไดรบอนญำต (Licensed Warehouse) เพอรอกำรตรวจสอบจำกเจำหนำทควำมรบผดในกำรเสยภำษเกดขนกอนมกำรขนยำยยำสบออกจำกคลงสนคำออกจำกคลงสนคำเพอน ำไปจ ำหนำยหรอบรโภคภำยในประเทศ (Deliver into the Australian domestic market) ผขนยำยยำสบตองยนแบบรำยกำรแสดงภำษและช ำระภำษกอนขนยำยยำสบออกจำกคลงสนคำภำยใน 7 วนนบจำกวนทยำสบถกน ำเขำมำเกบในคลงสนคำทไดรบอนญำต และตองเสยภำษกอนกำรขนยำยยำสบอกจำกคลงสนคำ60

ระบบภำษสรรพสำมตของออสเตรเลย ภำษสรรพสำมตไดถกก ำหนด ณ เวลำของโรงงำนกำรผลตตำมผลตภณฑยำสบทตองช ำระภำษ แตไมจ ำตองช ำระภำษ ณ เวลำกำรผลตในโรงงำน จงอำจกลำวไดวำ ควำมรบผดในกำรเสยภำษสรรพสำมตส ำหรบผลตภณฑยำสบขนอยกบกำรอนญำตใหสงผลตภณฑยำสบทตองช ำระภำษไปยงตลำดภำยในประเทศ ดงนน เพอประกนวำภำษอำกรตองไดรบกำรช ำระตำมเปำหมำย

กำรน ำสนคำไปจ ำหนำยหรอบรโภคภำยในประเทศ (Deliver into the Australian domestic market) อนเปนจดเรมตนของควำมรบผดในกำรช ำระภำษตำมกฎหมำยของประเทศออสเตรเลยจะตองมกำรขออนญำตกอนด ำเนนกำรดงกลำว ซงกำรขออนญำตม 2 ลกษณะ คอ

(1) กำรอนญำตใหสงมอบเปนครงครำว (A Periodic Settlement Permission: PSP) ภำยใตระบบกำรอนญำตใหสงมอบเปนครงครำว (PSP) ภำษจะถกช ำระภำยหลงจำกมกำรสงมอบ

58 The Australian Taxation Office. (2009). Excise guidelines for the tobacco industry: Payment of duty (online). Available : http://law.ato.gov.au/atolaw/view.htm?DocID=SAV%2FTOBACCO%2F00007 59 กำรน ำเขำยำสบของประเทศออสเตรเลยไมตองมกำรขอใบอนญำตน ำเขำ 60 ชลธำร วศรตวงศ. (2551). การศกษาเชงเปรยบเทยบภาษสรรพสามตบหรซกาแรตระหวางประเทศ. กรงเทพมหำนคร: เจรญมนคงกำรพมพ. หนำ 79.

56

ผลตภณฑยำสบไปยงตลำดภำยในออสเตรเลย ระบบ PSP ยนยอมใหผประกอบกำรรำยงำนกำรสงมอบและช ำระภำษเปนครงครำว ภำยหลงจำกไดสงสนคำไปยงตลำดภำยในออสเตรเลย โดยภำยใตระบบ PSP ผประกอบกำรจะตองยนแบบรำยกำรภำษ ตำมวนทครบก ำหนดทระบใน PSP โยระบรำยละเอยดสนคำในแบบแสดงรำยกำรทสงมอบไปยงตลำดภำยในออสเตรเลยระหวำงระยะเวลำของกำรอนญำต และช ำระภำษของสนคำททำนไดสงมอบภำยในระยะเวลำของ PSP ตำมวนทครบก ำหนด

(2) กำรอนญำตโดยเฉพำะหรอทรจกกนวำเปนกำรช ำระภำษลวงหนำ (Prepayment of Duty) ภำยระบบกำรช ำระภำษลวงหนำ จะตองช ำระภำษกอนน ำสนคำเขำสตลำดภำยในประเทศออสเตรเลย ซงหำกผประกอบกำรไมไดรบ PSP จะตองไดรบอนญำตใหขนยำยจำกเจำหนำทกอนทจะสงมอบผลตภณฑยำสบทตองช ำระภำษไปย งตลำดภำยในออสเตรเลย ภำยใตระบบนผประกอบกำรจะตองช ำระภำษทกชนดกอนมกำรอนญำตใหสงมอบผลตภณฑยำสบ ในกำรขออนญำตสงมอบผลตภณฑยำสบ จะตองยนแบบแสดงรำยกำรตอกรมสรรพำกรและช ำระภำษทเกยวของทงหมด จงจะมอ ำนำจสงมอบผลตภณฑยำสบเขำสตลำดภำยในประเทศออสเตรเลย โดยจะตองไมสงมอบผลตภณฑยำสบทจะช ำระภำษไปยงตลำดภำยในประเทศออสเตรเลยกอนไดรบอนญำตใหสงมอบจำกกรมสรรพำกร

3) โครงสรำงอตรำภำษยำสบ61 กำรจดเกบภำษสรรพสำมตบหรของประเทศออสเตรเลยก ำหนดอตรำภำษตำม

พระรำชบญญตพกดอตรำภำษสรรพสำมต ค.ศ.1921 (Excise Tariff Act 1921) รวมกบสนคำสรรพสำมตอนๆ สนคำทตองเสยภำษสรรพสำมตและอตรำภำษสรรพสำมตจะถกก ำหนดโดยสภำ (Parliament) โดยโครงสรำงอตรำภำษสรรพสำมตยำสบของประเทศออสเตรเลยเปนกำรก ำหนดอตรำภำษตำมสภำพตอหนวยสนคำตำมกฎหมำยก ำหนด สวนกำรค ำนวณภำษสรรพสำมต ใชวธกำรคณระหวำงอตรำภำษและฐำนภำษทก ำหนด ซงสำมำรถอธบำยไดดงน

(1) ฐำนภำษ (Tax Base) ภำษสรรพสำมตยำสบของออสเตรเลยจดเกบจำกฐำนภำษตำมสภำพ โดยบหรซกำแรตและซกำรจดเกบจำกฐำนภำษตำมสภำพตอมวน (Per Stick) สวนผลตภณฑยำสบอนจดเกบตำมสภำพตอน ำหนก (Per Kilogram) นอกจำกนในสวนของบหรซกำแรตและซกำรกฎหมำยยงก ำหนดมำตรฐำนของมวนบหรไววำ บหรหนงมวนตองมน ำหนกไมเกน 0.8 กรม

(2) อตรำภำษ (Tax Rate) อตรำภำษสรรพสำมตยำสบถกก ำหนดโดยพระรำชบญญตพกดอตรำภำษสรรพสำมต ค.ศ. 1921 ซงเปนกำรก ำหนดอตรำตำมสภำพตอมวนบหรกรณบหรซกำ 61 วรณฐ หำวเจรญ. อำงแลว เชงอรรถท 2. หนำ 51-52.

57

แรตหรอซกำร และตอน ำหนกกรณผลตภณฑยำสบอน (Specific Tax หรอ Unit Tax) โดยอตรำภำษสรรพสำมตยำสบตอมวนซงบรรจยำสบ 0.8 กรม เทำกบ 0.25450 เหรยญออสเตรเลยตอมวน ส ำหรบผลตภณฑยำสบอนทมปรมำณยำสบมำกกวำ 0.8 กรม เสยภำษสรรพสำมตตำมน ำหนกท 318.14 เหรยญออสเตรเลยตอปรมำณยำสบ 1 กโลกรม

(3) กำรค ำนวณภำษ ใชวธมำตรฐำนโดยจะค ำนวณหำรำยไดภำษดวยกำรคณอตรำภำษสรรพสำมตกบปรมำณสนคำทตองเสยอำกรตำมทก ำหนดโดยจะเปนกำรค ำนวณตำมปรมำณหรอหนวยวดทชดเจนซงจะเปนกำรจดเกบภำษตำมปรมำณ (Specific Rate) กำรค ำนวณหำภำระภำษตำมกฎหมำยถอวำเปนหนำทของผประกอบกำรตองค ำนวณหำภำระภำษเองตำมระบบประเมนภำษดวยตนเอง (Self-Assessment)

สตรและตวอยำงกำรค ำนวณภำษ ก. กรณยำสบผลตในประเทศ

ภำษสรรพสำมต = ปรมำณน ำหนก x อตรำภำษตำมปรมำณของประเภทยำสบ = 0.8 x (0.24343 x 20) = 3.89488 ดอลลำรออสเตรเลย/ 20 มวน

ข.กรณยำสบน ำเขำ ภำษสรรพสำมต = ปรมำณน ำหนก (มวน/กโลกรม) x อตรำภำษตำมปรมำณของประเภทยำสบ = 0.8 x (0.24343 x 20) = 3.89488 ดอลลำรออสเตรเลย /20 มวน

4) กำรบรหำรจดเกบภำษยำสบ กำรบรหำรจดเกบภำษยำสบของประเทศออสเตรเลยใชวธกำรประเมนตนเอง (Self

Assessment) ควบคไปกบกำรตรวจสอบภำษ (Tax Audit) โดยกฎหมำยสรรพสำมต พ.ศ. 2444 ก ำหนดใหผมหนำทเสยภำษตองยนแบบรำยกำรภำษ แสดงรำยละเอยดเกยวกบยำสบ ปรมำณยำสบและค ำนวณภำษทตนเองตองเสยใหแกเจำหนำท พรอมช ำระภำษใหแกเจำหนำท โดยไมตองรอกำรประเมนจำกเจำหนำทตำมเวลำทก ำหนด วธนท ำใหรฐบำลไดรบเงนภำษรวดเรว อกทงเปนกำรสะดวกตอผเสยภำษ เพรำะผเสยภำษไมตองรอเจำหนำทประเมนวำ ตนจะตองเสยภำษเทำไรกอนกำรช ำระภำษ62

62 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 80.

58

ชองทำงทผมหนำทเสยภำษ63 มดงน (1) กำรตดเงนภำษจำกบญชธนำคำร (Direct Credit) (2) กำรช ำระเงนผำนทำงโทรศพท หรอทำงอนเตอรเนต (BPAY) (3) กำรช ำระทไปรษณยทกสำขำ (4) กำรช ำระทำงจดหมำยโดยสงเชค (Mail payments) เมอผมหนำทช ำระภำษแลว เจำหนำทจะด ำเนนกำรตรวจสอบภำษจำกแบบรำยกำรภำษ

และเอกสำรทผเสยภำษไดยนไว โดยวเครำะหควำมถกตองของกำรเสยภำษในภำยหลงกำรเสยภำษ (Post Audit) หำกเจำหนำทตรวจพบควำมผดปกตของเอกสำรทเชอไดวำผเสยภำษช ำระภำษไมถกตอง เจำหนำทจะตดตอขอเอกสำร หลกฐำนเพมเตม หรอเชญผมหนำทเสยภำษมำชแจงถงควำมผดปกตดงกลำว หำกเจำหนำทพบวำผมหนำทเสยภำษมเจตนำเสยภำษไมถกตอง เจำหนำทจะประเมนภำษเพมเตมพรอมเรยกเบยปรบเงนเพม64

กำรบรหำรกำรจดเกบภำษทพเศษประกำรหนงของระบบภำษสรรพสำมตออสเตรเลย คอ กำรใหผเสยภำษสำมำรถแกไขขอมลภำษเกยวกบกำรผลตของผเสยภำษเองไดโดยมแบบฟอรมใหกรอกเอง (Amending Excise Return)

กำรบรหำรจดเกบภำษยำสบของประเทศออสเตรเลยประกอบไปดวยระบบงำน ดงน ก. ระบบกำรจดทะเบยน (Excise Registration) ผมหนำทเสยภำษสรรพสำมตองจดทะเบยนสรรพสำมตกอนกำรขอใบอนญำตไมวำจะ

เปนกจกรรมเกยวกบผลต (Product) กำรเกบรกษำ (Store) และคำขำย (Deal-in) สนคำสรรพสำมตใดๆรวมถงยำสบ กำรขนยำยสนคำสรรพสำมต กำรเสยภำษและกำรอำงสทธ (Lodge Returns and Claims) รวมถงรำนคำปลอดภำษ (Duty-Free Stores) กำรจดทะเบยนจะด ำเนนกำรเพยงครงเดยวใชไดหมดกบทกกจกรรมทเกยวกบภำษสรรพสำมต65

ข. ระบบใบอนญำต (Licensing System) เปนเครองมอกำรบรหำรจดเกบภำษของเจำหนำทในกำรควบคมตงแตวตถดบ ไดแก เมลดยำสบ ตนยำสบ ใบยำสบ ไปจนถงกำรผลตและกำรจ ำหนำยผลตภณฑยำสบ กำรขอใบอนญำตก ำหนดใหขอแตละกจกรรมแยกกนไป ไมวำจะเปนกำรผลตและเกบรกษำสนคำสรรพสำมต กำรผลตหรอคำขำยเมลดยำสบตนหรอใบยำสบ นอกจำกนเวลำขนยำยใบยำสบจะตองไดรบกำรอนญำตใหขนยำย (Permission) ตดไปกบใบยำสบ

63 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 80. 64 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 80. 65

ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 81.

59

ทขนยำยตลอดเวลำ โดยในใบอนญำตขนยำยจะระบรำยละเอยดกำรขนยำยเพอใชในกำรควบคมตรวจสอบ66

ผทตองขอใบอนญำต67 ไดแก ผผลตยำสบ โรงประกอบอตสำหกรรมยำสบ ผคำยำสบ (Deal) และผเกบรกษำยำสบ ตลอดจนรำนคำปลอดภำษ (Sell Duty-Free) รวมถงกำรผลตและคำขำยเมลดยำสบ ตนยำสบ และใบยำสบดวย แมวำเมลดยำสบ ตนยำสบ และใบยำสบจะไมไดเปนสนคำสรรพสำมตกตำม กฎหมำยภำษก ำหนดให ATO ท ำหนำทก ำกบและควบคมกำรด ำเนนกจกรรมทเกยวกบสงเหลำนผำนกำรอนญำต (Permission) และตรวจสอบจ ำนวนเปนครงครำวซงหำกตรวจสอบแลวพบวำปรมำณหรอน ำหนกใบยำสบไมครบถวนตำมทขออนญำตอำจถกลงโทษได กรณยำสบน ำเขำกรมศลกำกรจะท ำหนำทก ำกบและควบคมกำรน ำเขำยำสบนบตงแตมกำรน ำเขำจนไปถงจดทจะขนยำยไปสตลำดกำรบรโภคภำยในประเทศ สวนใหญกำรน ำเขำใบยำสบเพอน ำมำผลตบหรในประเทศซงก ำกบและควบคมโดย ATO68

ผมกจกรรมตรงตำมเงอนไขทกฎหมำยก ำหนดใหตองขอใบอนญำตจะตองขออนญำตภำยใน 30 วน เมอมกจกรรมดงกลำวเกดขน ซงขนตอนกำรขออนญำตมดงน69

(ก) ตดตอหนวยงำนสรรพสำมตทโรงงำนอตสำหกรรมตงอย (ข) กรอกแบบฟอรมเพอขออนญำต (ค) ลงนำมรบรองผทมสวนเกยวของของบรษท ใบอนญำตมผลบงคบใชทนททไดรบอนญำต และมอำยจนถงวนท 30 กนยำยนของปท 2

นบจำกวนทไดรบอนญำต70 ค. กำรตรวจสอบภำษ (Tax Audit) ผมหนำทเสยภำษมหนำทตองจดเกบเอกสำรหลกฐำน

ตำงๆทรฐอนญำตหรออนมตและเอกสำรหลกฐำนอนๆทเกยวกบกำรด ำเนนธรกจสนคำสรรพสำมตอยำงถกตองและครบถวนเพอรอกำรตรวจสอบจำกเจำหนำท กำรตรวจสอบภำษเปนขนตอนท 66 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 81. 67 The Australian Taxation Office. (2009). Excise guidelines for the tobacco industry: Licensing (online). Available : http://law.ato.gov.au/atolaw/view.htm?DocID=SAV%2FTOBACCO%2F00004 68 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 81-82. 69 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 82. 70 เจำหนำทมอ ำนำจเพกถอนใบอนญำต เมอพจำรณำแลวพบวำผไดรบอนญำตไมปฏบตตำมเงอนไขใบอนญำต หรอแมกระทงวำ เมอพจำรณำแลวเหนวำผไดรบใบอนญำตไมมทกษะและประสบกำรณทจะสำมำรถด ำเนนกำรตำมเงอนไขใบอนญำตไดครบถวน (Not a fit and proper person/company) เปนตน เจำหนำทสำมำรถยกเลกใบอนญำตได เมอไดรบกำรรองขอจำกผไดรบใบอนญำตขอยกเลกใบอนญำต หรอเมอพบวำผไดรบใบอนญำตไมมสนคำสรรพสำมตใบยำสบ ตนยำสบ เมลดยำสบไวในครอบครอง เปนตน

60

เกดขนภำยหลงกำรยนแบบรำยกำรภำษและช ำระภำษแลว (Post Audit) เพอใหกำรบรหำรจดเกบภำษถกตองและเปนไปตำมเปำหมำยทก ำหนด กำรตรวจสอบภำษของประเทศออสเตรเลยใชวธตรวจสอบทำงบญช (Accounting Audit) โดยกำรคดเลอกกรณตรวจสอบจำกกำรวเครำะหควำมเสยง (Risk Analysis) ของภำษผำนระบบคอมพวเตอร (Forensic Audit) และในกรณทเจำหนำทตรวจสอบพบวำมเหตใหเชอไดวำจะมกำรกระท ำผดกฎหมำยทรนแรง ATO จะสงเจำหนำทลงพนทไปตรวจสอบในสถำนประกอบกำร (Field Audit)71

5) บทก ำหนดโทษ กฎหมำยออสเตรเลยแบงกำรลงโทษออกเปน 3 ประเภทตำมวตถประสงคและวธ

พจำรณำทเกยวของกบกำรลงโทษคอ โทษทำงอำญำ โทษทำงแพง และโทษทำงปกครอง แตกำรลงโทษตำมกฎหมำยภำษสรรพสำมตสวนใหญใชวธกำรลงโทษทำงแพงไดแก กำรปรบ โทษทำงอำญำคอ กำรจ ำคก และโทษทำงปกครอง คอ ยกเลก เพกถอน หกคะแนนใบอนญำต (Licensing Measure)72

มลกษณะพเศษคอ กำรก ำหนดคะแนนใหแกผไดรบใบอนญำตด ำเนนกจกรรมตำงๆและหำกผดเงอนไขกำรใหใบอนญำตจะหกคะแนน และหำกคะแนนหมดจะพกหรอเพกถอนใบอนญำต กำรลงโทษโดยวธหกคะแนนใชกบกำรกระท ำผดทไมรนแรง เจำหนำทจงลงโทษโดยกำรตดคะแนนใบอนญำตตำงๆ กำรท ำโทษโดยกำรหกคะแนนถกก ำหนดไวในกฎหมำยทชอวำ “Commonwealth Crimes Act” คะแนนแตละคะแนนทถกหกจะน ำไปเทยบเทำเปนจ ำนวนเงนทผกระท ำผดตองเสยใหแกรฐ ซงอตรำทก ำหนดไวในปจจบนคอ 1 คะแนน มคำเทำกบ 110 ดอลลำรออสเตรเลยหรอประมำณ 3,300 บำท73

ตวอยำงควำมผดตำมกฎหมำยยำสบของประเทศออสเตรเลย (1) บคคลผไดรบอนญำตกระท ำควำมผดเกยวกบกำรขนยำยเมลดยำสบ หรอตนยำสบ

ระวำงโทษจ ำคก 2 ป หรอหกคะแนน 500 คะแนน ถำกระท ำควำมผดเกยวกบใบยำสบ ตองระวำงโทษจ ำคก 2 ป หรอมำกกวำ หรอหกคะแนน 500 คะแนนและปรบ 5 เทำของมลคำภำษทตองเสยตำมกฎหมำยหำกใบยำสบถกน ำมำผลตเปนผลตภณฑยำสบทตองเสยภำษสรรพสำมต74

71 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 82-83. 72 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 83. 73 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 83. 74 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 83.

61

(2) บหรผลตในประเทศออสเตรเลยจะตองมมำตรฐำนควำมชนไดไมเกนรอยละ 30 มฉะนนมโทษปรบเปนคะแนน 5 คะแนน75

(3) มหรอเปนเจำของหรอครอบครองหรอควบคมใบยำสบ เจำหนำทจดเกบภำษเรยกเกบ (เปนเอกสำร) ใหผนนรบผดภำระภำษของใบยำสบดงกลำว76

(4) มเจตนำซอวตถดบทมใบยำสบจำกผอนซงไมไดเปนบคคลทไดรบใบอนญำต ระวำงโทษจ ำคก 2 ปหรอปรบ 500 คะแนน และ 5 เทำของมลคำภำษ77

(5) เจตนำขำยเมลดยำสบ ตนยำสบใหแกบคคลทไมไดรบใบอนญำต ระวำงโทษจ ำคก 2 ปหรอปรบ 500 คะแนน78

(6) เจตนำขำยใบยำสบใหแกบคคลทไมไดรบใบอนญำต ระวำงโทษจ ำคก 2 ป หรอปรบ 500 คะแนนและ 5 เทำของมลคำภำษ79

(7) ท ำฉลำกยำสบปลอม ระวำงโทษปรบ 500 คะแนน80 (8) ใชยำสบ โดยรวำเปนยำสบฉลำกปลอม ระวำงโทษปรบ 500 คะแนน81

3.2.2 ภาษสรรพสามตทจดเกบจากผลตภณฑยาสบของประเทศแคนาดา ประเทศแคนำดำภำษบหรและผลตภณฑยำสบอนๆถกจดเกบในรปของภำษสรรพสำมต

หนวยงำนทท ำหนำทจดเกบภำษสรรพสำมต คอ ส ำนกงำนจดเกบรำยไดของแคนำดำ (Canada Revenue Agency: CRA) ท ำหนำทจดเกบทงภำษเงนได (Income Tax) ภำษสนคำและบรกำร (Goods and Services Tax) ภำษศลกำกรส ำหรบสนคำน ำเขำ (Customs Import Duties) และภำษสรรพสำมต (Excise Taxes) กำรจดเกบภำษสรรพสำมตสรำ และยำสบ ด ำเนนกำรภำยใตกฎหมำยสรรพสำมต พ.ศ. 2544 (Excise Act 2001)82

โครงสรำงกำรบรหำรจดกำรของ CRA แบงออกเปนหนวยงำนสวนกลำง (National Office) หนวยงำนสวนภมภำค (Local Tax Service Office) จ ำนวน 13 แหง และหนวยงำนทใหบรกำรภำษระหวำงประเทศ (International Tax Service Office) จ ำนวน 1 แหง83 75 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 84. 76 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 84. 77 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 84. 78 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 84. 79 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 84. 80 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 84. 81 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 84. 82 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 91. 83 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 92.

62

CRA ท ำหนำทบรหำรจดเกบภำษทงของรฐบำลสวนกลำง และของรฐบำลสวนทองถนสงเงนรำยไดภำษใหกบรฐบำลเพอใชในกำรพฒนำประเทศ CRA ยงมหนำทในกำรบรหำรเงนรำยไดอนๆทจดเกบจำกหนวยงำนอนอกดวย84 ประเทศแคนำดำจดเกบภำษสรรพสำมตจำก 5 สนคำหลก ไดแก สรำ ไวน รถยนต น ำมน และผลตภณฑยำสบซงรวมถงบหรดวย โดยจดเกบภำษจำกกำรจ ำหนำยสนคำดงกลำวทงผลตในประเทศและทน ำเขำ กำรจดเกบภำษบหรสรรพสำมตอำศยอ ำนำจกฎหมำยสรพสำมต พ.ศ. 2544 (The Excise Act 2001) ผผลตและผน ำเขำบหร มหนำทตองเสยภำษ 2 ประเภท ไดแก ภำษสรรพสำมต (Excise Duty) และภำษอำกรพเศษ (Special Duty)85

โครงสรำงกำรบรหำรจดเกบภำษสรรพสำมตจำกยำสบของประเทศแคนำดำ 1) ผมหนำทเสยภำษ ตำมกฎหมำยของประเทศแคนำดำ86 ไดแก

(1) ผผลตยำสบในประเทศแคนำดำ (Domestic Manufacturer) (2) ผน ำเขำยำสบเขำมำในประเทศแคนำดำ (Importer) (3) ผไดรบอนญำตใหด ำเนนธรกจรำนปลอดภำษ (Duty Free Shop Licensee)

2) ควำมรบผดในกำรเสยภำษ ควำมรบผดในกำรเสยภำษตำมกฎหมำยยำสบของประเทศแคนำดำ แยกพจำรณำไดเปน 2 กรณ คอ

(1) ยำสบผลตในประเทศ ส ำหรบยำสบทผลตในประเทศ ภำระภำษสรรพสำมตเกดขนกอนน ำสนคำออกจำก

โรงงำนอตสำหกรรม หรอเมอมกำรซอขำยยำสบกอนทจะมกำรขนยำยออกจำกโรงงำนอตสำหกรรมเพอไปจ ำหนำยหรอบรโภคภำยในประเทศ โดยผไดรบอนญำตในกำรผลต (Tobacco Licensee) ตองด ำเนนกำรบรรจหบหอ (Packaging) ตดฉลำก (Tobacco Marking) ทไดรบอนญำตและตดแสตมป (Stamping) ใหเสรจเรยบรอยโดยผผลตยำสบตองยนแบบรำยกำรภำษออนไลนผำนระบบ Electronic-filing (E-filing) กอนน ำสนคำออกจำกโรงงำนหรอคลงสนคำ (Excise Warehouse) หรอคลงสนคำสรรพสำมตพเศษ (Special Excise Warehouse) และตองสงเอกสำรและช ำระภำษกอนวนสดทำยของเดอนทน ำสนคำออกจำกโรงงำน หรอคลงสนคำฯ ใหแกผรบช ำระภำษทไดรบกำรแตงตงจำกกรรมำธกำร (Receiver General) ซงไดแก ส ำนกงำนภำษทองถน (Local Tax Service Office) ในทองททส ำนกงำนใหญของผมหนำทเสยภำษตงอย หรอช ำระภำษออนไลนผำนระบบกำรรบช ำระภำษทำงอเลกทรอนกส (Electronic Payment)87

84 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 92. 85 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 95. 86 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 95. 87 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 95.

63

(2) ยำสบน ำเขำ กำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบทน ำเขำจำกตำงประเทศเกดขนเมอมกำรขนยำย

ยำสบออกจำกคลงสนคำ ศลกำกรทไดรบอนญำต หรอคลงสนคำสรรพสำมตพเศษ (Customs Bonded Warehouse หรอ Special Excise Warehouse) โดยผน ำเขำตองขนยำยยำสบเขำไปเกบในคลงสนคำฯ และท ำกำรบรรจหบหอ ตดฉลำก (Tobacco Marking) ทไดรบอนญำตและตดแสตมป อกทงผขนยำยยำสบตองยนแบบแสดงรำยกำรภำษพรอมเอกสำรประกอบ และช ำระภำษยำสบผำนทำงระบบช ำระภำษทำงอเลกทรอนกส กอนทจะน ำสนคำออกจำกคลงสนคำฯ ผน ำเขำมเวลำเกบสนคำเพยง 1 เดอน เปนอยำงมำก เพรำะผน ำเขำตองยนช ำระภำษกอนวนสดทำยของเดอนทสนคำถกน ำเขำไปเกบในคลงสนคำ88

(3) ยำสบทตองช ำระภำษอำกรพเศษ (Special Duty) ผผลต และผน ำเขำยำสบมหนำทตองช ำระภำษอำกรพเศษเพมเตมจำกภำษสรพสำมต

โดย CRA จดเกบภำษอำกรพเศษใน 2 กรณไดแก ก. ผลตภณฑยำสบอนทน ำเขำมำเพอสงไปจ ำหนำยในรำนคำปลอดภำษ โดยจดกำร

จดเกบภำษเกดขนเมอผไดรบอนญำตด ำเนนธรกจรำนคำปลอดภำษ (Duty Free Shop Licensee) มกำรขนยำยยำสบออกจำกคลงสนคำศลกำกรทไดรบอนญำตไปยงรำนคำปลอดภำษ89

ข. ผลตภณฑยำสบอนทถกน ำเขำมำพรอมกบผทเดนทำงเขำมำในประเทศแคนำดำ (Traveler’s Tobacco) เพอน ำไปจ ำหนำยภำยในประเทศและไมไดตดแสตมป โดยจดกำรช ำระภำษเกดขนเมอสนคำถกน ำเขำมำในประเทศโดยบคคลทน ำสนคำเขำมำเปนผมหนำทช ำระภำษ90

ค. ผลตภณฑยำสบอนทผลตในประเทศ และสงไปจ ำหนำยใหแกตลำดเพอกำรสงออก (Export Markets)91

3) โครงสรำงอตรำภำษอำกร (1) ฐำนภำษ (Tax Base) กำรก ำหนดฐำนภำษทใชคดค ำนวณภำษยำสบของประเทศ

แคนำดำ ใชฐำนภำษตำมสภำพ (Specific Tax or Unit Tax) คอ ปรมำณของสนคำยำสบซงก ำหนดหลำยรปแบบแตกตำงกนไปตำมประเภทของยำสบ เชน บหร ยำสบมวน และซกำรใชตอมวนหรอ

88 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 95-96. 89 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 96. 90 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 96. 91 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 96.

64

แทง (Stick) ผลตภณฑยำสบอนใชน ำหนก (Kilogram หรอ Gram) โดยก ำหมำยก ำหนดใหบรรจหบหอบหรไดตงแต 20-25 มวนตอซอง (Pack)92

(2) อตรำภำษ (Tax Rate) กฎหมำยภำษสรรพสำมตของแคนำดำ ก ำหนดอตรำภำษแตกตำงกนตำมประเภทสนคำ และแตกตำงกนระหวำงสนคำยำสบทผลตในประเทศ และสนคำน ำเขำ โดยก ำหนดใหใชอตรำภำษเหมอนกนในทกเขตจงหวดและอำณำเขตของประเทศแคนำดำ93

อตรำภำษสรรพสำมตและอำกรสวนเพมส ำหรบผลตภณฑยำสบภำยในประเทศแคนำดำ

ประเภทสนคำ ภำษสรรพสำมต ภำษอำกรสวนเพม

บหรซกำแรต $0.41025 ตอบหร 5 มวนหรอเศษของ 5 มวนทอยในหบหอเดยวกน

N/A

ยำสบมวน (Tobacco Sticks)94 $0.0605 ตอมวน N/A ผลตภณฑยำสบอน $55.90 ตอกโลกรม N/A ใบยำสบ $1.572 ตอกโลกรม N/A ซกำร $16.60 ตอซกำร 1,000 มวน $0.067ตอซกำร 1 มวน และ

66%* หมำยเหต : 66% ของรำคำขำยของประเทศแคนำดำหรอมลคำภำษกรณน ำเขำ

92 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 101. 93 The Canada Revenue Agency. (2014). Excise Duty Memoranda Series: Rates of Excise Duty (online).

Available : http://www.cra-arc.gc.ca/E/pub/em/edm1-5-1/edm1-5-1-e.pdf 94 Tobacco Sticks หมำยถง ใบยำสบทน ำมำมวนเพอใชสบ ทนอกเหนอจำกซกำรและตองผำนกระบวนกำรตระเตรยมกอนน ำมำบรโภคถำ Tobacco Sticks มควำมยำวเกนกวำ 90 มลลเมตรหรอ 800 มลลกรม ใหถอวำ Tobacco Sticks 1 แทง มควำมยำว 60 มลลเมตรหรอ 650มลลกรมสวนทเหลอใหนบเปนอก 1 แทง

65

อตรำภำษสรรพสำมตและอำกรพเศษส ำหรบบหรซกำแรตภำยในประเทศแคนำดำ

ส ำหรบสงไปยง อตรำภำษสรรพสำมต

(ตอ 5 มวนหรอเศษของ 5 มวน) อำกรพเศษ (ตอมวน)

ตำงประเทศหรอรำนคำปลอดภำษของชำวแคนำดำ,คลงสนคำทณฑบนของศลกำกร หรอรำนคำบนเครองบน/ เรอโดยสำรทงของชำวตำงประเทศและชำวแคนำดำ

$0.374875

N/A

ตลำดเพอกำรสงออก(นอกเหนอจำกรำนคำปลอดภำษหรอรำนบนเครองบน/เรอโดยสำรของตำงประเทศ)กรณปรมำณสนคำทผลตไมเกนกวำ 1.5% ของปกอนหนำ (ปปฏทน)

N/A

$0.075

ตลำดเพอกำรสงออก(นอกเหนอจำกรำนคำปลอดภำษหรอรำนบนเครองบน/เรอโดยสำรของตำงประเทศ)กรณปรมำณสนคำทผลตไมเกนกวำ 1.5% ของปกอนหนำ (ปปฏทน)

$0.41025

$0.095724

66

อตรำภำษสรรพสำมตและอำกรพเศษส ำหรบยำสบมวนทผลตในประเทศแคนำดำ

ส ำหรบสงไปยง อตรำภำษสรรพสำมต

(ตอมวน) อำกรพเศษ (ตอมวน)

ตำงประเทศหรอรำนคำปลอดภำษของชำวแคนำดำ,คลงสนคำทณฑบนของศลกำกร หรอรำนคำบนเครองบน/ เรอโดยสำรทงของชำวตำงประเทศและชำวแคนำดำ

$0.054983

N/A

ตลำดเพอกำรสงออก(นอกเหนอจำกรำนคำปลอดภำษหรอรำนบนเครองบน/เรอโดยสำรของตำงประเทศ)กรณปรมำณสนคำทผลตไมเกนกวำ 1.5% ของปกอนหนำ (ปปฏทน)

N/A

$0.055

ตลำดเพอกำรสงออก(นอกเหนอจำกรำนคำปลอดภำษหรอรำนบนเครองบน/เรอโดยสำรของตำงประเทศ)กรณปรมำณสนคำทผลตไมเกนกวำ 1.5% ของปกอนหนำ (ปปฏทน)

$0.0605

$0.042

67

อตรำภำษสรรพสำมตและอำกรพเศษส ำหรบยำสบอนทผลตในประเทศแคนำดำ

ส ำหรบสงไปยง อตรำภำษสรรพสำมต

(ตอมวน) อำกรพเศษ (ตอมวน)

ตำงประเทศหรอรำนคำปลอดภำษของชำวแคนำดำ,คลงสนคำทณฑบนของศลกำกร หรอรำนคำบนเครองบน/ เรอโดยสำรทงของชำวตำงประเทศและชำวแคนำดำ

$49.983

N/A

ตลำดเพอกำรสงออก(นอกเหนอจำกรำนคำปลอดภำษหรอรำนบนเครองบน/เรอโดยสำรของตำงประเทศ)กรณปรมำณสนคำทผลตไมเกนกวำ 1.5% ของปกอนหนำ (ปปฏทน)

N/A

$50.00

ตลำดเพอกำรสงออก(นอกเหนอจำกรำนคำปลอดภำษหรอรำนบนเครองบน/เรอโดยสำรของตำงประเทศ)กรณปรมำณสนคำทผลตไมเกนกวำ 1.5% ของปกอนหนำ (ปปฏทน)

$55.90

$46.002

68

อตรำภำษสรรพสำมตและอำกรพเศษส ำหรบผลตภณฑยำสบน ำเขำ (ช ำระภำษขณะน ำสนคำเขำสรำนคำปลอดภำษของชำวแคนำดำ)

รำยกำรสนคำ อตรำภำษสรรพสำมต อำกรพเศษ

บหรซกำแรต N/A $0.075 ตอมวน ยำสบมวน (Tobacco Sticks) N/A $0.055 ตอมวน ผลตภณฑยำสบอน (ยกเวนซกำร)

N/A $0.05 ตอกรม

อตรำภำษสรรพสำมตและอำกรพเศษส ำหรบผลตภณฑยำสบทมได ปดแสตมป

ผลตภณฑยำสบจำกตำงประเทศทน ำเขำมำพรอมกบผเดนทำง

รำยกำรสนคำ อตรำภำษสรรพสำมต อำกรพเศษ บหรซกำแรต N/A $0.075 ตอมวน ยำสบมวน (Tobacco Sticks) N/A $0.055 ตอมวน ผลตภณฑยำสบอน (ยกเวนซกำร)

N/A $0.05 ตอกรม

(3) กำรค ำนวณภำษ95 กรณยำสบผลตในประเทศ ก. สตรกำรค ำนวณ

มลคำภำษ = ปรมำณยำสบ (ตอมวนหรอตอน ำหนก) x อตรำภำษสรรพสำมต ข. ตวอยำงกำรค ำนวณภำษบหร

เชน บรษท A ผลตบหรซกำแรต 100 ซอง ซองละ 20 มวน

มลคำภำษทพงตองช ำระ =

= 164.1 ดอลลำรแคนำดำ

95 วรณฐ หำวเจรญ. อำงแลว เชงอรรถท 2. หนำ 62.

69

กรณยำสบน ำเขำ ก. สตรกำรค ำนวณ

มลคำภำษ = (ปรมำณยำสบ x ภำษสรรพสำมต) + (ปรมำณยำสบ x อำกรพเศษ) ข. ตวอยำงกำรค ำนวณภำษบหร

เชน บรษท B น ำเขำบหรซกำแรตจ ำนวน 2,000 มวนเพอน ำไปจ ำหนำยในรำนคำปลอดภำษ

มลคำภำษทพงตองช ำระ = + [(2,000 x 0.075)]

= 164.1 + 150 = 314.1 ดอลลำรแคนำดำ

4) กำรบรหำรกำรจดเกบภำษ (Tax Administration) กำรบรหำรกำรจดเกบภำษสรรพสำมตยำสบด ำเนนกำรผำนระบบกำรอนญำตหรอ

ใบอนญำต (License System) ควบคไปกบกำรใชระบบแสตมป (Stamp System) ภำยใตกำรบรหำรจดเกบภำษทประเมนโดยเจำหนำท (Authoritative or Official Assessment) โดยกฎหมำยภำษสรรพสำมต (The Excise Act 2001: Part 2 and Part 5) มำตรำ 188 ก ำหนดใหเจำหนำทเปนผ ประเมนภำษโดยระบวำผมหนำทเสยภำษตองเสยภำษเปนจ ำนวนเทำไหร และแจงแกผมหนำทเสยภำษใหเสยภำษตำมจ ำนวนทเจำหนำทประเมน วธนเจำหนำทจะด ำเนนกำรตรวจสอบจ ำนวนภำษกอนกำรเสยภำษ (Pre Audit) จงไมมตรวจสอบประเมนยอนหลง (Post Audit) อก หำกผเสยภำษไมเหนดวยกบกำรประเมนภำษของเจำหนำท ผเสยภำษมสทธคดคำนกำรประเมนภำษไดภำยใน 90 วนหลงจำกวนทไดหนงสอแจงกำรประเมน96

ระบบงำนทรองรบกำรบรหำรจดเกบภำษผลตภณฑยำสบทส ำคญ มดงน (1) ระบบใบอนญำต (Licensing System) 97 กฎหมำยภำษสรรพสำมต พ.ศ. 2544 (Excise Act 2001) ก ำหนดวำผใดจะด ำเนนธรกจ

เกยวกบกำรเปนผผลตหรอจ ำหนำยยำสบหรอสนคำสรรพสำมตใดๆไมไดจนกวำจะไดรบกำรอนมตจำกกรรมำธกำร (The Commissioner) โดยใหผทตองกำรผลต น ำเขำ หรอจ ำหนำยยำสบตองขออนญำตในกำรผลตและจ ำหนำยสนคำกอนด ำเนนกำร ผผลตยำสบทงในประเทศและผน ำเขำ

96 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 96. 97 The Canada Revenue Agency. (2014). Excise Duty Memoranda Series: Rates of Excise Duty (online). Available : http://www.cra-arc.gc.ca/E/pub/em/edm2-1-1/edm2-1-1-e.pdf

70

ตองบรรจสนคำในบรรจภณฑ และตดฉลำกยหอตำมทไดรบกำรอนมต อกทงตองปฏบตตำมกฎและระเบยบกอนน ำสนคำไปจ ำหนำยหรอบรโภค

กำรจดเกบภำษจำกผลตภณฑยำสบของ Canada Revenue Agency : CRA ด ำเนนกำรควบคไปกบระบบใบอนญำต ตงแตกำรผลตสนคำ (License for Production) และกำรจ ำหนำยสนคำ (License for Sale) โดยผขออนญำตตองยนใบขออนญำตจำกผอ ำนวยกำรส ำนกงำนภำษในทองทนนๆส ำหรบแตละผขออนญำต (Specific Persons) แตละประเภทและชนดสนคำ (Specific Products) แตละทองท (Specific Locations) โดยไมคดคำธรรมเนยมรำยปในกำรขออนญำต และใบอนญำตแตละชนดจะมอำยกำรใชงำนได 2 ป หำกตองกำรจะตออำยใบอนญำต ผขออนญำตจะตองยนค ำรองกอนวนหมดอำยลวงหนำ 30 วน98

ประเภทใบอนญำตท CRA ก ำหนดใหใช มดงตอไปน ก. ใบอนญำตผลตสนคำยำสบ (Tobacco License) ผใดประสงคจะด ำเนนกำรใดๆ

เกยวกบกำรแปรสภำพใบยำสบใหเปนบหร และผลตภณฑยำสบอนๆซงรวมถงกำรเอำกำนใบยำสบออก (Stemming) กำรมวนใบยำสบ (Reconstituting) และกำรบรรจหบหอใบยำสบ หรอผลตภณฑยำสบ (Packing) ตองยนขออนญำตกอนด ำเนนกำรดงกลำว99

ข. ใบอนญำตจดตงคลงสนคำสรรพสำมต (Excise Warehouse License) ผไดรบอนญำตผลตสนคำยำสบ (Tobacco License) ทตองกำรจดตงคลงสนคำสรรพสำมตในโรงงำนจะตองขออนญำตจดตงคลงสนคำสรรพสำมตกอนเพอเกบรกษำสนคำยำสบของตนเองกอนกำรเสยภำษ ซงสนคำยำสบทเกบในคลงสนคำจะตองเปนสนคำทยงไมไดรบกำรบรรจหบหอ และปดแสตมป กรณผลตภณฑยำสบทผลตในประเทศแคนำดำ และผ ผลตยงไมไดปดแสตมปในโรงงำนผลต ผผลตจะตองขนยำยสนคำเขำไปในคลงสนคำสรรพสำมตทไดรบอนญำตทนท100

ค. ใบอนญำตจดตงคลงสนคำสรรพสำมตพเศษ (Special Excise Warehouse License) ผทประสงคจะตงคลงสนคำสรรพสำมตพเศษ ตองเปนผทไดรบอ ำนำจจำกผไดรบอนญำตผลตสนคำยำสบ (Tobacco License) แตเพยงผเดยว ใหจ ำหนำยหรอสงมอบสนคำใหแกบคคลทเปน Accredited Representative ซงไดแก ทตตำงประเทศและเจำหนำทในสถำนกงสล ซงผทขออนญำตจดตงคลงสนคำสรรพสำมตพเศษสำมำรถจดตงคลงสนคำไดเพยง 1 คลงสนคำเทำนน101

98 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 97. 99 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 97. 100 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 97-98. 101 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 98.

71

ง. ใบอนญำตจดจ ำหนำยสนคำยำสบ (Tobacco Dealer’s License) ผทประสงคจะขำยสงและขำยปลกใบยำสบ จะตองยนขออนญำตกอนกำรซอขำยสนคำ ซงผไดรบอนญำตไมสำมำรถแปรสภำพสนคำใบยำสบกอนกำรจ ำหนำยไดอก102

จ. ใบอนญำตจ ำหนำยสนคำยำสบในรำนคำปลอดภำษ (Duty Free Shop License) ผใดประสงคจะจดตงรำนคำปลอดภำษ เพอจ ำหนำยบหร และผลตภณฑยำสบอนทน ำเขำมำในประเทศแคนำดำ ตองยนขออนญำตกอน บหรและผลตภณฑยำสบอนทจะน ำเขำมำจ ำหนำยในรำนคำปลอดภำษตองไดรบกำรช ำระภำษอำกรพเศษเรยบรอยแลว หำกผไดรบอนญำตขำยบหรทน ำเขำใหแกบคคลทมใชชำวแคนำดำซงก ำลงจะเดนทำงออกนอกประเทศแคนำดำในจ ำนวนไมเกน 200 มวน ผไดรบอนญำตมสทธขอคนเงนภำษอำกรพเศษส ำหรบสนคำดงกลำวจำก CRA ไดตำมสดสวนของปรมำณสนคำทผซอจะน ำออกไปนอกประเทศ103

(2) ระบบแสตมป (Stamping System) กฎหมำยสรรพสำมต พ.ศ. 2544 (The Excise Act 2001) ก ำหนดควำมหมำยและ

รปแบบของฉลำกทตองตดบนหบหอทบรรจสนคำยำสบเพอแสดงกำรเสยภำษสรรพสำมตไวซงกคอระบบแสตมปยำสบ กฎหมำยมำตรำ 34 และ 35 ก ำหนดใหผผลตทไดรบอนญำตและผน ำเขำรบผดชอบบรรจหบหอ ตดฉลำก และตดแสตมปสนคำยำสบ กอนกำรขำยยำสบเพอกำรบรโภคภำยในประเทศ กฎหมำยระบใหตดแสตมปอยำงชดเจน และก ำหนดใหผทเปดหบหอสนคำเพอบรโภคตองฉกและหรอท ำลำยแสตมปทกครงโดยถอเปนหนำท เพอปองกนไมใหมกำรน ำแสตมปยำสบไปใชเพอประโยชนอนใด โดยแสตมปตองระบค ำวำ “Duty Paid” เพอแสดงถงกำรช ำระภำษ และมหลำยสเพอระบจงหวดทจะน ำสนคำไปจ ำหนำย104

(3) กำรควบคมเอกสำรหลกฐำน และบญช ผผลตสนคำยำสบทไดรบอนญำตนอกจำกจะมหนำทตองยนแบบรำยกำรภำษและ

ช ำระภำษแลว ผผลตยงมหนำทตองเกบรกษำบญช เอกสำร หลกฐำนตำงๆทเกยวกบกำรช ำระภำษไวทโรงงำนผลตเปนเวลำอยำงนอย 5 ป ระบบนก ำหนดใหผไดรบอนญำตผลตบหรมหนำทยนรำยงำนและเกบรกษำเอกสำรหลกฐำนตำงๆ ตลอดจนบญชใหพรอมใหเจำหนำทภำษตรวจสอบไดตลอดเวลำ ผผลตบหรตองขออนมตจำก CRA กอน เมอตองกำรน ำบหรหรอผลตภณฑยำสบอนมำ

102 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 98. 103 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 98. 104 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 98-99.

72

บรรจหบหอใหม (Repackaging) ในสถำนททไมใชโรงงำนผลตสนคำ ซงกำรบรรจหบหอใหมจะด ำเนนกำรไดเฉพำะในคลงสนคำทไดรบอนญำตเทำนน105

(4) กำรใชเจำหนำทควบคมหรอตรวจสอบภำษ เจำหนำทด ำเนนกำรควบคมผำนระบบแสตมป โดยจดสงเจำหนำทไปทโรงงำนผลต

ดำนศลกำกรหรอคลงสนคำสรรพสำมตพเศษ เพอตรวจสอบจ ำนวนบหร รวมถงควบคมกำรบรรจหบหอ กำรตดฉลำก และกำรปดแสตมปใหถกตอง กอนน ำสนคำออกไปจ ำหนำย ดงนน เจำหนำทจงไมตองด ำเนนกำรตรวจสอบประเมนภำษยอนหลง (Post Audit) อก106

5) บทก ำหนดโทษ กฎหมำยภำษสรรพสำมตก ำหนดบทลงโทษส ำหรบผ กระท ำควำมผดกฎหมำยไว

โดยแยกบทลงโทษ ในแตละกำรกระท ำทขดตอกฎหมำย ทงควำมผดทำงแพงและทำงอำญำ ซงบทลงโทษสวนใหญไดก ำหนดไวในรปแบบคำปรบและจ ำคก ใหคดคำปรบแตละกำรกระท ำทผดกฎหมำยรวมกนไป107

ตวอยำงบทก ำหนดโทษของประเทศแคนำดำ108 (1) กำรหนภำษ มเจตนำภำษ รวมทงผใหควำมชวยเหลอตองรบผดเหมอนเปนตวกำร

ระวำงโทษปรบ 200% ของจ ำนวนภำษทพงตองช ำระ (2) ครอบครองยำสบน ำเขำทไมเสยภำษ ระวำงโทษปรบ 0.355548 ดอลลำรแคนำดำ

ตอบหร 1 มวน (3) ครอบครองยำสบน ำเขำเกนกวำจ ำนวนทไดแจงใหเจำหนำททรำบ ระวำงโทษปรบ

0.205 ดอลลำรแคนำดำตอยำสบ 1 มวน (4) ครอบครองยำสบทผลตในประเทศทไมเสยภำษ ระวำงโทษปรบ 203.804 ดอลลำร

แคนำดำตอผลตภณฑยำสบอน 1 กโลกรมทนอกเหนอบหรและยำสบมวน (5) กรณผรบอนญำตใหผลตสนคำยำสบไมตดแสตมปหรอฉลำกสนคำตำมทไดรบ

อนญำต ระวำงโทษปรบ 200% ของจ ำนวนภำษทพงตองช ำระ (6) ผมหนำทเสยภำษไมยนแบบช ำระภำษหรอไมเกบรกษำเอกสำรหลกฐำนตำมท

กฎหมำยก ำหนด ระวำงโทษปรบ 100 ดอลลำรแคนำดำตอเอกสำรแตละประเภท

105 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 99. 106 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 99. 107 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 99. 108 ชลธำร วศรตวงศ. อำงแลว เชงอรรถท 60. หนำ 100.

73

(7) กรณเจำหนำทกำรเงน ผตรวจบญชกำรแจงขอมลเอกสำรหลกฐำน รำยงำนเทจ กำรท ำบญชสองบญชฯ ระวำงโทษปรบ 250 ดอลลำรแคนำดำตอ เอกสำรแตละประเภท

กำรจดเกบภำษสรรพสำมตหรอบรกำรสวนใหญมกเปนสนคำหรอบรกำรทเกนควำมจ ำเปนในกำรบรโภค กำรปรบปรงโครงสรำงภำษสรรพสำมตหรอบรกำรใดๆ จะท ำใหสนคำหรอบรกำรนนมตนทนสงขน ผบรโภคตองจำยเงนเพมขน จงอำจตดสนใจลดหรอชะลอกำรบรโภค ซงหำกกำรบรโภคลดลงจะถอไดวำกำรใชมำตรกำรภำษสรรพสำมตไดผล อยำงไรกตำมสนคำบำงประเภทเมอมกำรปรบปรงโครงสรำงภำษสรรพสำมตอำจท ำใหกำรจดเกบรำยไดภำษลดลงจนดเหมอนวำกำรบรโภคลดลง แตขอเทจจรงกำรบรโภคทแทจรงไมลดลงเพรำะผบรโภคหนไปบรโภคสนคำลกลอบน ำเขำแทน เนองจำกมตนทนถกกวำกอใหเกดปญหำกำรลกลอบน ำเขำสนคำ ดงนน กำรปรบปรงโครงสรำงภำษสรรพสำมตจงมทงผลดและผลเสย