ตัวอย าง การวิเคราะห...
TRANSCRIPT
- 30 -
ตัวอยาง การวิเคราะหความแปรปรวนหลายทาง (TWO – WAY ANOVA)
1. รานขายของสะดวกซื้อแหงหน่ึง มีสาขากระจายอยูทั่วประเทศ โดยที่บางสาขามีหนาดใหญ บางสาขามีขนาดเล็ก ถาผูบริหารตองการศึกษาถึงอิทธิพลของขนาดของสาขา และตาํแหนงที่วางสนิคาที่มีตอยอดขายของนมกลองชนิดหนึ่งโดยเก็บขอมูลยอดขายรายเดือนของนมยี่หอน้ัน แยกตามขนาดของสาขา และตําแหนงที่วาง ไดขอมูลดังน้ี
ยอดขายตอเดือน (หนวย : 1000 บาท) ตําแหนงที่วาง ขนาดของสาขา
หนาราน หลังราน ดานซาย ดานขวา 45 56 65 48 เล็ก 50 63 71 53 57 69 73 60 กลาง 65 78 80 58 70 75 82 71 ใหญ 78 82 89 75
แนวคิด 1. สรางตัวแปรและปอนขอมูล
Name Type Width.Decimals Label Value Measure Size Numeric 1.0 ขนาด 1 = เล็ก
2 = กลาง 3 = ใหญ
Ordinal
Location Numeric 1.0 ตําแหนงที่วาง 1 = หนาราน 2 = หลังราน 3 = ดานซาย 4 = ดานขวา
Nominal
Sales Numeric 2.0 ยอดขายตอเดือน (หนวย : 1000 บาท)
- Scale
- 31 -
2. ลักษณะของแฟมขอมูล Case Size Location sales
1 1 1 45 2 1 1 50 3 1 2 56 4 1 2 63 5 1 3 65 6 1 3 71 7 1 4 48 8 1 4 53 . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
. 23 3 4 71 24 3 4 75
3. เรียกใชคําสั่งในการวิเคราะห
3.1 เลือกตัวแปร Sales เขาไปในชอง Dependent Variable (เพราะ Sale เปนตวัแปรตาม) 3.2 เลือกตวัแปร size และ ตัวแปร location เขาไปในชอง Fixed Factor(s) เพราะตองการเปรียบเทียบทั้งสองปจจัย จึงใหทั้งสองตวัแปรเปนปจจัยคงที ่
3.3 คลิกที่ปุม Model…
Analysis General Linear Model Univariate….
- 32 -
3.4 ในกรอบ Specify Model เลือก Custom จะเห็นวาในกรอบ Factors & Covariates จะมีตัวแปร size และตวัแปร location ซ่ึงมีวงเลบ็ทายชื่อตัวแปรดวยตวั F หมายถงึ สองตัวแปรนี้เปนตวัแปรที่ถูกเลือกเปนตัวแปร Fix Factor ตามที่ไดเลือกในขอ 3.2 3.5 ในกรอบของ Build Term(s) เลือกเปน Main Effects แลวเลือกตวัแปร size และตัวแปร location เขาไปในชอง Model
3.6 ในกรอบของ Build Term(s) เลือกเปน Interaction แลวเลือกตวัแปร size และตัวแปร location พรอมกัน โดยกดแปน Shift คางไวขณะที่คลกิเลือกตวัแปร แลวคลิกปุมลูกศรเพื่อเพ่ิมเขาไป ในชอง Model เพ่ือหาอิทธิพลรวมระหวางตัวแปร sale กับตวัแปร location ที่มีตอตวัแปร sale
จากนั้นคลิกที่ปุม Continue เพ่ือกลับไปยังหนาตาง Univariate…
- 33 -
3.7 คลิกที่ปุม Plots… ในสวนของ Horizontal Axis เลือกตวัแปร size ในสวนของ Separate lines เลือกตวัแปร location
จากนั้นคลิกที่ปุม Add (เปนการสรางกราฟแสดงยอดขายเฉลี่ยของแตละขนาดของสาขา แยกตาม location เสร็จแลวคลิกปุม Continue
3.8 คลิกที่ปุม Option เลือก location*size เขาไปในชอง Display Means for : ในกรอบของ Display ทําเครื่องหมายถูกที่หนาตัวเลือก
- Descriptive statistics - Observed power
- 34 -
เสร็จแลวคลิกที่ปุม Continue
3.9 เม่ือกําหนดคาเสร็จแลว คลิกที่ปุม OK จะไดผลลัพธดังตาราง
Between-Subjects Factors
สาขาขนาดเล็ก 8สาขาขนาดกลาง 8สาขาขนาดใหญ 8หนาราน 6หลังราน 6ดานซาย 6ดานขวา 6
123
ขนาด
1234
ตําแหนงที่วาง
Value Label N
ตาราง Between-Subjects Factors แสดงคาเกี่ยวกบัตวัแปร และจํานวนคาของแตละตวัแปร
- 35 -
Descriptive Statistics
Dependent Variable: ยอดขายตอเดือน
47.50 3.536 259.50 4.950 268.00 4.243 250.50 3.536 256.38 9.133 861.00 5.657 273.50 6.364 276.50 4.950 258.50 2.121 267.38 9.117 874.00 5.657 278.50 4.950 285.50 4.950 273.00 2.828 277.75 6.364 860.83 12.481 670.50 9.772 676.67 8.641 660.67 10.443 667.17 11.937 24
ตําแหนงที่วางหนารานหลังรานดานซายดานขวาTotalหนารานหลังรานดานซายดานขวาTotalหนารานหลังรานดานซายดานขวาTotalหนารานหลังรานดานซายดานขวาTotal
ขนาดสาขาขนาดเล็ก
สาขาขนาดกลาง
สาขาขนาดใหญ
Total
Mean Std. Deviation N
ตาราง Descriptive Statistics เปนการแสดงคาสถิติเบือ้งตนเกี่ยวกบัคาตวัแปรตาง ๆ ไดแก คาเฉลีย่ สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยแยกตามตวัแปรตาง ๆ
- 36 -
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: ยอดขายตอเดือน
3019.333b 11 274.485 12.767 .000 140.434 1.000108272.667 1 108272.667 5035.9 .000 5035.938 1.000
1828.083 2 914.042 42.514 .000 85.027 1.0001102.333 3 367.444 17.090 .000 51.271 1.000
88.917 6 14.819 .689 .663 4.136 .183258.000 12 21.500
111550.000 243277.333 23
SourceCorrected ModelInterceptSIZELICATIONSIZE * LICATIONErrorTotalCorrected Total
Type III Sumof Squares df Mean Square F Sig.
Noncent.Parameter
ObservedPowera
Computed using alpha = .05a. R Squared = .921 (Adjusted R Squared = .849)b.
ผลลัพธจากตาราง Test of Between – Subjects Effects ในบรรทัด SIZED (ชื่อตวัแปร) หมายถึงอิทธิพลของขนาดสาขาตอยอดขาย
ในบรรทัด LOCATION (ชื่อตัวแปร) หมายถึงอิทธิพลของตําแหนงที่วางสินคาตอยอดขาย ในบรรทัด SIZED * LOCATION หมายถึงอิทธิพลรวมระหวางขนาดของสาขากับตําแหนงที่
วางสินคาตอยอดขาย ในการศึกษาอิทธิพลของขนาดตอยอดขาย พบวา df = 2 , F = 42.514 และ Sig. = 0.000
(คา Sig. นอยกวาระดับนัยสําคัญที่ใชทดสอบ) แสดงวา ขนาดของสาขามีอิทธิพลตอยอดขาย ในการศึกษาอิทธิพลของตาํแหนงที่วางสนิคาตอยอดขาย พบวา df = 3 , F = 17.090 และ
Sig. = 0.000 (คา Sig. นอยกวาระดับนัยสําคัญที่ใชทดสอบ) แสดงวา ตําแหนงของที่วางสินคามีอิทธิพลตอยอดขาย
ในการศึกษาอิทธิพลรวมระหวางขนาดของสาขากับตําแหนงที่วางสนิคาตอยอดขาย พบวา df = 6 , F = 0.689 และ Sig. = 0.663 (คา Sig. มากกวาระดับนัยสําคัญที่ใชทดสอบ) แสดงวา ไมมีอิทธิพลรวมระหวางขนาดของสาขากับตําแหนงที่วางสนิคา ตอยอดขาย
- 37 -
ตําแหนงท่ีวาง * ขนาด
Dependent Variable: ยอดขายตอเดือน
47.500 3.279 40.356 54.64461.000 3.279 53.856 68.14474.000 3.279 66.856 81.14459.500 3.279 52.356 66.64473.500 3.279 66.356 80.64478.500 3.279 71.356 85.64468.000 3.279 60.856 75.14476.500 3.279 69.356 83.64485.500 3.279 78.356 92.64450.500 3.279 43.356 57.64458.500 3.279 51.356 65.64473.000 3.279 65.856 80.144
ขนาดสาขาขนาดเล็กสาขาขนาดกลางสาขาขนาดใหญสาขาขนาดเล็กสาขาขนาดกลางสาขาขนาดใหญสาขาขนาดเล็กสาขาขนาดกลางสาขาขนาดใหญสาขาขนาดเล็กสาขาขนาดกลางสาขาขนาดใหญ
ตําแหนงที่วางหนาราน
หลังราน
ดานซาย
ดานขวา
Mean Std. Error Lower Bound Upper Bound95% Confidence Interval
จากตาราง เปนการประมาณคาแบบชวงของยอดขายเฉลี่ยแยกตามสาขาและตําแหนงที่วางสินคาที่ระดับความเชื่อม่ัน 95 %
- 38 -
Estimated Marginal Means of Sale per Month
LargeMediumsmall
EstimatedMarginalMeans
90
80
70
60
50
40
location
A
B
C
D
จากกราฟ พบวา - กราฟแตละเสนแสดงยอดขายเฉลี่ยของสาขาขนาดตาง ๆ โดยแตละเสนแทนตําแหนงที่วางสินคาตําแหนงตาง ๆ - จะพบวา การวางสินคาทีต่าํแหนง C คือดานซาย จะมียอดขายเฉลีย่สูงที่สุด - เกือบทุกเสนขนานกัน มีเพียงเสน A กับ D เทานั้นทีต่ัดกันเล็กนอย เปนการยืนยันวา ไมมีอิทธิพลรวมระหวางขนาดของสาขากับตําแหนงที่วางสนิคา สรุป ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
- 39 -
แบบฝกหัด 1. ผูวิจัยตองการทดสอบผลกระทบของพันธขาวและปุยที่แตกตางกันตอผลผลิตโดยเฉลี่ยของขาวตอไร จึงไดทําการทดลองใชปุย 4 ชนิด กับขาว 3 พันธ ไดขอมูลดังตาราง
ปุย พันธุขาว สูตร A สูตร B สูตร C สูตร D
64 55 59 58 กข 1 65 54 58 59 72 57 66 57 กข 2 73 54 65 59 74 47 58 53 กข 3 77 45 58 54
ตารางแสดงคาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
สูตรปุย พันธุขาว Mean Std. Deviation N
ปุยสูตร A ขาวพันธ กข 1 ขาวพันธ กข 2 ขาวพันธ กข 3 Total
ปุยสูตร B ขาวพันธ กข 1 ขาวพันธ กข 2 ขาวพันธ กข 3 Total
ปุยสูตร C ขาวพันธ กข 1 ขาวพันธ กข 2 ขาวพันธ กข 3 Total
ปุยสูตร D ขาวพันธ กข 1 ขาวพันธ กข 2 ขาวพันธ กข 3 Total
Total ขาวพันธ กข 1 ขาวพันธ กข 2 ขาวพันธ กข 3 Total
- 40 -
การทดสอบอิทธิพลระหวางตัวแปร Dependent Variable: ผลผลิตเฉลี่ยตอไร
Source Type III Sum of Squares
df Mean Square F Sig.
Corrected Model
Intercept ปุย
ขาว
ปุย * ขาว Error Total
Corrected Total การทดสอบเชิงซอน LSD
(I) สูตรปุย (J) สูตรปุย Mean Difference (I-J) Std. Error Sig.
ปุยสูตร A ปุยสูตร B ปุยสูตร C ปุยสูตร D
ปุยสูตร B ปุยสูตร C ปุยสูตร D
ปุยสูตร C ปุยสูตร D
(I) พันธุขาว (J) พันธุขาว Mean Difference (I-J) Std. Error Sig.
ขาวพันธ กข 1
ขาวพันธ กข 2
ขาวพันธ กข 3 ขาวพันธ กข
2 ขาวพันธ กข 3
สรุป ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
- 41 -
2. ผูวิจัยตองการทดสอบปจจัยสําคัญที่มีผลตอคะแนนสอบของนิสิตสถานศึกษาแหงหน่ึง โดยทดลองใชวิธีการสอน (Treatment) ที่แตกตางกัน 4 วิธี กับนิสิตที่แบงเปน 3 กลุม ตามอายุ แลววดัคะแนนสอบปลายภาค ไดขอมูลดังน้ี
วิธีการสอนทีแ่ตกตางกัน 4 วิธ ีอายุ วิธทีี่ 1 วิธทีี่ 2 วิธทีี่ 3 วิธทีี่ 4
24 25 23 23 24 22 23 30 กลุมที่ 1 ต่ํากวา 15 ป 21 25 20 22 20 26 19 21
24 25 19 20 22 18 20 21 กลุมที่ 2 15 – 17 ป 23 21 21 22 23 17 23 24
20 21 18 20 21 23 20 22 กลุมที่ 3 17 ป ขึ้นไป 19 23 20 21 20 21 21 21
Tests of Between-Subjects Effects
Source Type III Sum of Squares
df Mean Square F Sig.
Corrected Model Intercept AGE *
TREATMNT
AGE TREATMNT
Error Total
Corrected Total สรุป ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………