สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ incoterms...

27
INCOTERMS สุนัย มโนมัยอุดม เป็นความพยายามของนักนิติศาสตร์และพ่อค้าที่จะกาหนดความหมายของคาเฉพาะทาง การค้าเพื่อให้มีความเข้าใจอันตรงกัน ในเรื่องหน้าที่ของผู ้ซื ้อ ผู ้ขาย และความเสี่ยงภัยในสินค้า หอการค้า นานาชาติ (International Chamber of Commerce : ICC) ซึ่งหอการค้าของประเทศต่าง ๆ เกือบทั่วโลก เข้าเป็นสมาชิกรวมทั ้งหอการค ้าแห่งประเทศไทย จึงได้จัดทา Incoterms ขึ้นเพื่อกาหนดความหมายของคา เฉพาะทางการค้าขึ ้นใช ้ในสัญญาซื ้อขายระหว่างประเทศให ้คู ่กรณีเลือกใช้โดยกาหนดในสัญญาตามความ ประสงค์ของตน Incoterms จัดพิมพ์ครั้งแรกปี 1936 ปรับปรุงแก้ไขปี 1953, 1967, 1976, 1980, 1990 ฉบับปัจจุบันคือ ปี 2000 สาหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.. 1990 กาหนดคาเฉพาะทางการค้าไว้ 13 คา ซึ่งแตเดิมบัญญัติไว้ 14 คา โดยยกเลิก 2 คา คือ FOR/FOT (Free on Rail/Free on Truck) และ FOB Airport และนาคาใหม่ คือ Free Carrier มาใช้แทน ทั ้งนี ้เนื่องจากมีการพัฒนาทางด้านการขนส่งระหว่างประเทศ โดยระบบตู ้คอนเทนเนอร์ (Containerization) และระบบขนส่งโดยใช้ยานพาหนะหลายรูปแบบ (Multimodel Transport) นอกจากนี้ Incoterms 1990 ยังยอมให้คู ่สัญญาซื้อขายสามารถตกลงกันรับ หลักเกณฑ์การส่งข่าวสารและเอกสารต่าง ๆ ผ่านเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Data Interchange – EDI) มาใช้กับการซื ้อขาย แต่ทางปฏิบัติขณะนี้ยังมีปัญหาการนาเอกสารเหล่านี้ไปใช ้ในการผ่านพิธีการ ศุลกากร การสลักหลังโอนใบตราส่งเพื่อขายสินค้า หรือแม้การนาไปใช้เป็นพยานหลักฐานในศาล ส่วนเนื้อหาสาระสาคัญยังคงเหมือนกับฉบับแก ้ไข ปี 1980 สาหรับฉบับ ปี 2000 มีการปรับปรุงรายละเอียด เกี่ยวกับเนื้อหาเพียงเล็กน ้อย แต่เนื ้อหาส่วนใหญ่ยังคงเหมือนเดิม ที่มีการแก้ไขอย่างเห็นได้ชัดก็คือ กาหนดให้เป็นหน้าที่ของผู ้ขายในเทอม FAS ในการดาเนินการเกี่ยวกับพิธีการส่งออกและเป็นหน้าที่ของผู ซื้อในเทอม DEQ ในการนาเข้า และกาหนดวิธีการส่งมอบสินค้าในเทอม FCA ใหม่ Incoterms 1990 และ 2000 จัดเรียงหัวข้อบรรยายหน้าที่ ความรับผิดชอบของผู ้ขายและ ผู ้ซื ้อในการจัดส่งสินค ้าจากต้นทางไปถึงปลายทาง เรียงตามลาดับโดยเริ่มจากผู ้ขายมีหน้าที่น้อยที่สุดและ ผู ้ซื ้อมีหน ้าที่มากที่สุด ไปจนกระทั่งผู ้ขายมีหน้าที่มากที่สุดและผู ้ซื ้อมีหน ้าที่น้อยที่สุดดังนี ้ International rules for the Interpretation of Trade Terms หรือ International Commercial Terms อดีตผู ้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง อาจารย์สานักอบรมศึกษา กฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา อาจารย์พิเศษมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู ้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลอุทธรณ์

Upload: others

Post on 13-Mar-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

INCOTERMS

สนย มโนมยอดม เปนความพยายามของนกนตศาสตรและพอคาทจะก าหนดความหมายของค าเฉพาะทางการคาเพอใหมความเขาใจอนตรงกน ในเรองหนาทของผ ซอ ผขาย และความเสยงภยในสนคา หอการคานานาชาต (International Chamber of Commerce : ICC) ซงหอการคาของประเทศตาง ๆ เกอบทวโลกเขาเปนสมาชกรวมทงหอการคาแหงประเทศไทย จงไดจดท า Incoterms ขนเพอก าหนดความหมายของค าเฉพาะทางการคาขนใชในสญญาซอขายระหวางประเทศใหคกรณเลอกใชโดยก าหนดในสญญาตามความประสงคของตน Incoterms จดพมพครงแรกป 1936 ปรบปรงแกไขป 1953, 1967, 1976, 1980, 1990 ฉบบปจจบนคอ ป 2000 ส าหรบ Incoterms ฉบบแกไขป ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการคาไว 13 ค า ซงแตเดมบญญตไว 14 ค า โดยยกเลก 2 ค า คอ FOR/FOT (Free on Rail/Free on Truck) และ FOB Airport และน าค าใหม คอ Free Carrier มาใชแทน ทงนเนองจากมการพฒนาทางดานการขนสงระหวางประเทศโดยระบบต คอนเทนเนอร (Containerization) และระบบขนสงโดยใชยานพาหนะหลายรปแบบ (Multimodel Transport) นอกจากน Incoterms 1990 ยงยอมใหคสญญาซอขายสามารถตกลงกนรบ หลกเกณฑการสงขาวสารและเอกสารตาง ๆ ผานเครองอเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange –

EDI) มาใชกบการซอขาย แตทางปฏบตขณะนยงมปญหาการน าเอกสารเหลานไปใชในการผานพธการศลกากร การสลกหลงโอนใบตราสงเพอขายสนคา หรอแมการน าไปใชเป นพยานหลกฐานในศาล สวนเนอหาสาระส าคญยงคงเหมอนกบฉบบแกไข ป 1980 ส าหรบฉบบ ป 2000 มการปรบปรงรายละเอยด เกยวกบเนอหาเพยงเลกนอย แตเนอหาสวนใหญยงคงเหมอนเดม ทมการแกไขอยางเหนไดชดกคอ ก าหนดใหเปนหนาทของผขายในเทอม FAS ในการด าเนนการเกยวกบพธการสงออกและเปนหนาทของผซอในเทอม DEQ ในการน าเขา และก าหนดวธการสงมอบสนคาในเทอม FCA ใหม Incoterms 1990 และ 2000 จดเรยงหวขอบรรยายหนาท ความรบผดชอบของผขายและ ผ ซอในการจดสงสนคาจากตนทางไปถงปลายทาง เรยงตามล าดบโดยเรมจากผขายมหนาทนอยทสดและ ผ ซอมหนาทมากทสด ไปจนกระทงผขายมหนาทมากทสดและผ ซอมหนาทนอยทสดดงน

International rules for the Interpretation of Trade Terms หรอ International Commercial Terms อดตผพพากษาหวหนาคณะในศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศกลาง อาจารยส านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา อาจารยพเศษมหาวทยาลยธรรมศาสตร ผพพากษาหวหนาคณะในศาลอทธรณ

Page 2: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 2 -

Group E EXW EX Works (named place) (Departure) Group F FCA Free Carrier (named place) (Main Carriage Unpaid) FAS Free Alongside Ship (named port of shipment) FOB Free On Board (named port of shipment) Group C CFR Cost and Freight (named port of destination) (Main Carriage paid) CIF Cost, Insurance and Freight (named port of destination) CPT Carriage Paid To (name place of destination) CIP Carriage and Insurance Paid To (name place of destination) Group D DAF Delivered At Frontier (named place) (Arrival) DES Delivered Ex Ship (named port of destination) DEQ Delivered Ex Quay (name port of destination) DDU Delivered Duty Unpaid (named place of destination) DDP Delivered Duty Paid (named place of destination) และก าหนดภาระหนาทของผขายและผ ซอไวฝายละ 10 รายการ ดงน

1. การจดหาสนคาและช าระราคา Provision of goods in conformity with the contract and payment of the price

2. การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการและพธการในการสงออก และน าเขา Licences, authorization and formalities

3. การท าสญญารบขน และ สญญาประกนภย Contracts of carriage and insurance

4. การสงมอบสนคา และ การรบมอบสนคา Delivery

5. การโอนความเสยงภย Transfer of risks

6. การแบงภาระในคาใชจาย Division of costs

7. การบอกกลาวแกผ ซอ และ ผขาย Notice to the buyer and to the seller

8. การพสจนการสงมอบและรบมอบสนคา เอกสารการขนสง หรอ ขอความทางอเลกทรอนกสทใชไดเชนเดยวกน Proof of delivery, Transport document or equivalent electronic message

Page 3: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 3 -

9. การตรวจ การหบหอ และท าเครองหมาย Checking – packaging – marking

10. หนาทอน ๆ Other obligations

EXW : Ex Works (named place)

EXW เปนสญญาซอขายทก าหนดราคา ณ แหลงผลต เหมาะส าหรบผ ขายทมความประสงคจะท าการขายสนคาระหวางประเทศใหใกลเคยงกบการขายสนคาภายใน ค าดงกลาวมความหมายวา ผ ซอตางประเทศหรอตวแทนจะตองมารบสนคา ณ ส านกงาน โรงงาน โรงโกดงสนคา หรอรานคาของ ผขาย ผ ขายมหนาทเพยงสงมอบสนคาใหอยในเงอมมอของผ ซอ (at the disposal of the buyer) เทานน โดยไมตองท าการขนขนบนยานพาหนะ

Incoterms ก ำหนดภำระหนำทของผขำยและผซอ ไวดงน

ก. ผขายมหนาท

1. การจดหาสนคา จดหาสนคาใหตรงตามทก าหนดไวในสญญาซอขาย พรอมใบก ากบสนคา หรอ ขอความ

ทางอเลกทรอนกสทใชไดอยางเดยวกน และหลกฐานแสดงถงความถกตองซงอาจก าหนดไวในสญญา 2. การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการ และพธการตาง ๆ

ชวยเหลอผ ซอเมอผ ซอรองขอ โดยผ ซอเปนผ เสยงภยและเสยคาใชจายเพอใหไดมาซงใบอนญาตสงออก หรอการอนญาตของทางราชการทจ าเปนเพอการสงออก

3. การท าสญญารบขน และสญญาประกนภย ผขายไมมหนาทน

4. การสงมอบสนคา สงมอบสนคาใหอยในเงอมมอของผ ซอ ณ สถานทก าหนดส าหรบการสงมอบ โดยไมตอง

ขนขนบนยานพาหนะ ในวนหรอระยะเวลาทก าหนด หากมไดมการก าหนดเวลากนไวใหสงมอบในเวลาตามปกตส าหรบการสงมอบสนคาชนดนน กรณทมไดมการก าหนดจดทสงมอบและมหลายจดทสงมอบได ณ สถานทนน ผขายอาจเลอกจดทเหนวาเหมาะสมส าหรบผขายทสดเพอท าการสงมอบ

5. การโอนความเสยงภย รบความเสยงภยในความสญหายหรอเสยหายของสนคาจนกระทงไดสงมอบสนคานนให

อยในเงอมมอของผ ซอตามขอ ก.4

Page 4: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 4 -

6. การแบงภาระในคาใชจาย ภายใตบงคบ ข.6 ผขายตองรบภาระในคาใชจายอนเกยวกบสนคาจนกระทงไดสงมอบ

สนคาใหอยในเงอมมอของผ ซอตามขอ ก.4 7. การบอกกลาวแกผ ซอ

บอกกลาวใหผ ซอทราบในระยะเวลาอนสมควรถงก าหนดเวลาและสถานทท าการสงมอบ 8 . การพสจนการสงมอบ เอกสารการขนสง หรอ ขอความทางอเลกทรอนกสทใชไดเชนเดยวกน

ผขายไมมหนาทน 9. การตรวจ การหบหอ และท าเครองหมาย

รบภาระคาใชจายในการตรวจสอบ (เชน การตรวจคณภาพ การวดขนาด การชง การนบ) ซงจ าเปนเพอใหสนคานนตกอยในเงอมมอของผ ซอ จดหาโดยเปนผ เสยคาใชจายซงการหบหอทจ าเปนส าหรบการสงสนคาประเภทนน ตามขอมลทผขายไดรบแจงกอนท าสญญา เวนแตตามปกตทางการคาส าหรบสนคาประเภททไมตองบรรจหบหอ และจดท าเครองหมายหบหอไวอยางเหมาะสม

10. หนาทอน ๆ ชวยเหลอผ ซอเมอผ ซอรองขอ โดยผ ซอเปนผ เสยงภยและเสยคาใชจายเพอใหไดมาซง

เอกสาร หรอ ขอความทางอเลกทรอนกสทใชไดอยางเดยวกน ทออกหรอ สงในประเทศทท าการสงมอบ และ/หรอ ในประเทศถนก าเนดสนคา ซงผ ซอตองการเพอการสงออก และ /หรอ น าเขา และหากจ าเปนเพอให สนคานนสงผานประเทศตาง ๆ ดวย

จดหาตามทผ ซอรองขอซงขอมลเกยวกบการท าประกนภยสนคา

ข. ผซอมหนาท

1. การช าระราคา ช าระราคาตามทตกลงไวในสญญา

2. การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการและพธการตาง ๆ รบภาระคาใชจาย และความเสยงภยเพอใหไดมาซงใบอนญาตสงออก และน าเขา หรอ

การอนญาตของทางราชการ และ ด าเนนการผานพธการทางศลกากรอนอาจตองกระท าเพอการสงออก 3. การท าสญญารบขน และสญญาประกนภย

ผ ซอไมมหนาทน 4. การรบมอบสนคา

รบมอบสนคาเมอสนคานนไดถกสงมอบใหแกผ ซอ ณ สถานท และภายในระยะเวลาทก าหนดไวในสญญาตามขอ ก.4 และ ก.7/ข.7

Page 5: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 5 -

5. การโอนความเสยงภย รบความเสยงภยในความสญหาย หรอเสยหายของสนคานบตงแตเวลา ซงสนคานนไดสง

มอบใหแกผ ซอตาม ขอ ก.4 หรอ นบตงแตวนทก าหนด หรอวนสนสดแหงระยะเวลาส าหรบการรบมอบสนคาอนเกดขน

เนองจากการทผ ซอมไดบอกกลาวแกผขายตามหนาทใน ขอ ข.7 โดยมขอแมวาสนคานนไดถกก าหนดลงไวแนนอนใหเปนสนคาตามสญญา กลาวคอ ไดมการแบงแยกออกอยางชดเจน หรอบงชไดวาเปนสนคาตามสญญา

6. การรบภาระในคาใชจาย รบภาระคาใชจายอนเกยวกบสนคานบตงแตเมอสนคานนไดถกสงมอบตามขอ ก.4 และ รบภาระในคาใชจายทเพมขนอนเนองมาจากการทผ ซอผดนดไมรบมอบสนคา หรอไมบอก

กลาวแกผขายตามขอ ข.7 โดยมขอแมวาสนคานนไดมการก าหนดลงไวแนนอนใหเปนสนคาตามสญญา กลาวคอ ไดมการแบงแยกออกอยางชดเจน หรอบงชไดวาเปนสนคาตามสญญา และ

รบภาระในคาภาษ และอากร รวมทงคาธรรมเนยมทงปวงส าหรบพธการทางศลกากร อนอาจถกเรยกเกบส าหรบการสงออก

ช าระคนแกผขายซงคาใชจาย และคาธรรมเนยมอนเกดจากการทผขายไดใหความชวยเหลอตาม ขอ ก.2

7. การบอกกลาวแกผขาย กรณทผ ซอสงวนสทธทจะก าหนดเวลาหนงเวลาไดภายในระยะเวลาทตกลงในการสงมอบ

หรอสถานทสงมอบ ผ ซอตองบอกกลาวใหผขายทราบในระยะเวลาอนสมควร 8. การพสจนการรบมอบ เอกสารการขนสง หรอขอความทางอเลกทรอนกสทใชไดเชนเดยวกน

ผ ซอตองจดหาใหผขายซงหลกฐานทเหมาะสมแสดงถงการรบมอบสนคานน 9. การตรวจสนคา

รบภาระคาใชจายส าหรบการตรวจสอบสนคากอนบรรทกลงเรอ รวมถงการตรวจสอบของทางราชการซงประเทศทท าการสงออกบงคบไว

10. หนาทอน ๆ รบภาระในคาใชจายและคาธรรมเนยมเพอใหไดมาซงเอกสาร หรอขอความทางอเลกทรอ

นกทใชไดอยางเดยวกนทไดกลาวไวในขอ ก.10 และ ช าระคนแกผขายส าหรบคาใชจาย และคาธรรมเนยมทเกดขนจากการชวยเหลอดงกลาว

มขอนาสงเกตเกยวกบหนาทในการท าสญญารบขน แมจะมไดก าหนดใหเปนหนาทของ ผ ซอ แตเมอผ ซอมหนาทรบมอบสนคา ณ หนาโรงงาน หรอโกดงสนคาของผขาย รวมทงรบผดชอบในการขนขนบนยานพาหนะดวย ผ ซอจงตองเปนผจดหายานพาหนะอยด

Page 6: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 6 -

การรบมอบและสงมอบสนคา รวมทงการช าระราคาในสญญาแบบ EXW มกจะเกดในประเทศผขาย ประเทศผขายจงมกจะเปนสถานทสญญาเกด หรอปฏบตตามสญญา กฎหมายทใชบงคบแกคดจงมกจะเปนกฎหมายภายในของประเทศผขาย

FAS : Free Alongside ship (named port of shipment) การซอขายในรปแบบน ผ ขายมหนาทขนสนคาซงผานพธการทางศลกากรแลวไปเทยบ ขางเรอเพอรอการขนสนคาขนเรอ โดยผ ซอเปนผ รบผดชอบในการขนขนและคาใชจาย กรณทเรอเทยบทา ผขายมหนาทขนสนคาไปททาเรอซงเรอนนทอดสมออย กรณทเปนเรอสนคาขนาดใหญไมสามารถเทยบทาได ผขายจะตองรบภาระในการจางเรอล าเลยง (lighters) เพอน าสนคาไปเทยบขางเรอ การซอขายในเทอมของตว F ทกเทอม ไดแก FCA , FAS และ FOB ผ ซอมหนาทในการจดหายานพาหนะเพอใชในการขนสง Incoterms ก ำหนดภำระหนำทของผขำยดงน

ก. ผขำยมหนำท

1. การจดหาสนคา จดหาสนคาใหตรงตามทก าหนดไวในสญญาซอขายพรอมใบก ากบสนคา หรอขอความ

ทางอเลกทรอนกสทใชไดอยางเดยวกนและหลกฐานแสดงถงความถกตองซงอาจก าหนดไวในสญญา 2. การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการและพธการตาง ๆ

รบภาระคาใชจายและความเสยงภยเพอใหไดมาซงใบอนญาตสงออก การอนญาตของทางราชการ และด าเนนการผานพธการทางศลกากรอนอาจตองกระท าเพอการสงออก

3. การท าสญญารบขนและสญญาประกนภย ผขายไมมหนาทน

4. การสงมอบสนคา ขนสนคาไปเทยบขางเรอทท าการขนสงตามทผ ซอก าหนดหรอทสถานทท าการขนถาย

สนคา ณ ทาเรอทผ ซอก าหนด ในวนหรอภายในเวลาและวธตามประเพณปฏบตแหงทาเรอนน 5. การโอนความเสยงภย

ภายใตบงคบ ขอ ข.5 รบความเสยงภยในความสญหาย หรอเสยหายของสนคาจนกระทงไดสงมอบสนคานนตาม ขอ ก.4

6. การรบภาระในคาใชจาย

Page 7: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 7 -

ภายใตบงคบในขอ ข.6 รบภาระในคาใชจายอนเกยวกบสนคาจนกระทงไดสงมอบสนคาตาม ขอ ก.4 และ

รบภาระคาใชจายส าหรบพธการทางศลกากร และภาษ อากร รวมทงคาธรรมเนยมทงปวง อนอาจถกเรยกเกบส าหรบการสงออก

7. การบอกกลาวแกผ ซอ บอกกลาวใหผ ซอทราบในระยะเวลาอนควรวาสนคาไดขนไปเทยบขางเรอทก าหนดแลว

8. การพสจนการสงมอบ เอกสารการขนสงหรอขอความทางอเลกทรอนกสทใชไดอยางเดยวกน จดหาใหผ ซอดวยคาใชจายของตนเอง ซงหลกฐานทเหมาะสมแสดงถงการสงมอบสนคา

ตามขอ ก.4 หากหลกฐานตามวรรคแรกมใชเปนเอกสารการขนสง เชน ใบตราสง sea waybill หรอเอกสารการขนสงทางน าภาย ใน ชวยเหลอผ ชอเมอผ ซอรองขอ โดยผ ซอเปนผ เสยงภยและเสยคาใชจายเพอใหไดมาซงเอกสารดงกลาว กรณทตกลงสอสารกนโดยผานอเลกทรอนกส เอกสารทกลาวถงในวรรคกอนอาจใชขอความทาง Electronic Data Interchange (EDI) แทน

9. การตรวจ การหบหอ และท าเครองหมาย รบภาระคาใชจายในการตรวจสอบซงจ าเปนเพอสงมอบสนคาตาม ขอ ก.4

จดหาโดยเปนผ เสยคาใชจายซงการหบหอทจ าเปนส าหรบการขนสงสนคาประเภทนน ตามขอมลทผขายไดรบแจงกอนท าสญญา เวนแตตามปกตทางการคาส าหรบสนคาประเภททไมตองบรรจหบหอ และจดท าเครองหมายหบหอไวอยางเหมาะสม

10. หนาทอน ๆ หนาทของผขายในหวขอนเหมอนกบหนาทของผขายในแบบ EXW

ข. ผซอมหนาท

1. การช าระราคา

ช าระราคาตามทตกลงไวในสญญา 2. การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการ และพธการตาง ๆ

รบภาระคาใชจายและความเสยงภยเพอใหไดมาซงใบอนญาตน าเขา หรอการอนญาตของทางราชการ และด าเนนการผานพธการทางศลกากรอนอาจตองกระท าเพอน าสนคาเขา และการสงผานประเทศตาง ๆ

3. การท าสญญารบขน และสญญาประกนภย

Page 8: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 8 -

ผ ซอตองท าสญญารบขนสนคาจากทาเรอทก าหนดดวยคาใชจายของตนเอง แตไมมหนาทท าสญญาประกนภยสนคา

4. การรบมอบสนคา รบมอบสนคาเมอสนคานนไดถกสงมอบตามขอ ก.4

5. การโอนความเสยงภย รบความเสยงภยในความสญหายหรอเสยหายของสนคานบตงแตเวลาซงสนคานนไดสง

มอบใหแกผ ซอตามขอ ก.4 หรอ นบตงแตวนทก าหนด หรอวนสนสดแหงระยะเวลาทตกลงส าหรบการสงมอบสนคา อน

เกดขนเนองจากการทผ ซอไมใหค าบอกกลาวตามขอ ข .7 หรอเนองจากเรอซงก าหนดโดยผ ซอมไดมาถงตามเวลา หรอ ไมสามารถบรรทกสนคา หรอ ปดรบสนคากอนเวลาทแจงไวตามขอ ข.7 โดยมขอแมวาสนคานนไดมการก าหนดลงไวแนนอนใหเปนสนคาตามสญญา กลาวคอ ไดแบงแยกออกมาโดยชดแจง หรอบงช ไดวาเปนสนคาตามสญญา

6. การรบภาระในคาใชจาย รบภาระคาใชจายอนเกยวกบสนคานบตงแตสนคานนไดถกสงมอบตามขอ ก.4 และ รบภาระคาใชจายเพมขน เนองจากเรอซงก าหนดโดยผ ซอมไดมาถงตามเวลา หรอไม

สามารถบรรทกสนคา หรอปดรบสนคากอนเวลาทไดแจงไวตามขอ ข.7 หรอเนองจากผ ซอมไดบอกกลาวใหผขายทราบในระยะเวลาอนควรตาม ขอ ข.7 โดยมขอแมวา สนคานนไดมการก าหนดลงไวแนนอนใหเปนสนคาตามสญญา

รบภาระในคาภาษ อากรทงปวง รวมทงคาธรรมเนยมและคาใชจายในการผานพธการทางศลกากรส าหรบสนคาขาเขาและเพอสงผานประเทศตาง ๆ อนอาจถกเรยกเกบ

7. การบอกกลาวแกผขาย แจงใหผขายทราบในระยะเวลาอนควรถงชอเรอ จดทท าการขนถายสนคา และเวลาทสง

มอบ 8. การพสจนการรบมอบ เอกสารการขนสงหรอขอความทางอเลกทรอนกสทใชไดเชนเดยวกน

รบหลกฐานทแสดงถงการสงมอบตาม ขอ ก.8 9. การตรวจสนคา

รบภาระคาใชจายในการตรวจสนคากอนบรรทกลงเรอ ยกเวนกรณททางราชการของประเทศผสงออกบงคบใหมการตรวจ

10. หนาทอน ๆ หนาทของผ ซอในหวขอนเหมอนกบผ ซอในแบบ EXW

Page 9: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 9 -

Incoterms 2000 ไดเปลยนแปลงหนาทของผ ขายในเรองการจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการ และพธการตาง ๆ ในการสงออกไปจาก Incoterms 1990 ซงแตเดมใหผขายเพยงมหนาชวยเหลอมาเปนหนาทของผขายโดยตรง และใหผขายรบภาระคาใชจายส าหรบพธการทางศลกากร คาภาษ อากรและคาธรรมเนยมทงปวงส าหรบการสงออกหากม ทงนโดยเหนวาใหผขายรบผดชอบในเรองเหลานจะเปนการสะดวกกวาผ ซอซงไมคนเคยกบการปฏบตในประเทศผขาย

FOB : Free on board (named port of shipment) หมายถงสญญาซอขายทมการก าหนดราคาสนคารวมคาใชจายตาง ๆ ในการขนสนคานนขนเรอ คาใชจายตาง ๆ เกยวกบสนคาจนกระทงขนสนคาขนบนระวางเรอ ซงรวมทงภาษขาออกเปนของ ผขาย คาใชจายทงปวงหลงจากนนเปนของผ ซอ ผ ซอซงเปนผจดหาเรอจงตองรบผดชอบในคาระวางเรอ คากรมธรรมประกนภย คาขนถายสนคาลงจากเรอ รวมทงคาใชจายตาง ๆ และภาษอากรในการน าสนคาเขา Incoterms ก าหนดหนาทของผขายตามสญญาซอขายแบบ FOB ในหวขอท 1 การจดหาสนคา หวขอท 2 การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการและพธการตาง ๆ หวขอท 3 การท าสญญารบขนและสญญาประกนภย หวขอท 8 การพสจนการสงมอบ เอกสารการขนสงหรอขอความทาง อเลกทรอนกส หวขอท 9 การตรวจ การหบหอ และท าเครองหมาย และหวขอท 10 หนาทอน ๆ เหมอนกบ ผ ขายในแบบ FAS คงแตกตางเฉพาะหวขอท 4 ถงท 7 ในเรองการสงมอบ การโอนความเสยงภยการรบภาระคาใชจาย และการบอกกลาว ดงน

ก. หนำทของผขำย …………………..

4. การสงมอบ ผ ขายมหนาทบรรทกสนคาขนเรอทผ ซอก าหนด ณ ทาเรอทก าหนด ตามวนหรอภายใน

ระยะเวลาทก าหนด และวธตามประเพณปฏบตแหงทาเรอนน 5. การโอนความเสยงภย ภายใตบงคบขอ ข.5 รบความเสยงภยในความสญหายหรอเสยหายของสนคาจนกระทง

สนคานนผานกราบเรอ (Ship’s rail) ณ ทาเรอทก าหนด 6. การรบภาระในคาใชจาย ภายใตบงคบขอ ข.6 รบภาระในคาใชจายอนเกยวกบสนคาจนกระทงสนคานนไดผาน

กราบเรอ ณ ทาเรอทก าหนด และ รบภาระคาใชจายส าหรบพธการทางศลกากรทจ าเปนส าหรบการสงออก รวมทงคาภาษ

อากร และคาธรรมเนยมตาง ๆ อนอาจถกเรยกเกบ 7. การบอกกลาวแกผ ซอ

Page 10: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 10 -

บอกกลาวใหผ ซอทราบถงการขนสนคาขนเรอเรยบรอยแลวในเวลาอนควร ………………….

ส าหรบหนาทของผ ซอในหวขอท 1 การช าระราคา หวขอท 2 การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการ และพธการตาง ๆ ในการน าเขา หวขอท 3 การท าสญญารบขนและการประกนภย หวขอท 7 การบอกกลาวผขาย หวขอท 8 การพสจนการรบมอบสนคา เอกสารการขนสงหรอขอความทาง อเลกทรอนกส หวขอท 9 การตรวจสนคา และหวขอท 10 หนาทอน ๆ เหมอนกบผ ซอในสญญาซอขายแบบ FAS คงแตกตางเฉพาะหวขอท 4 ถงท 6 ดงน

ข. หนาทของผซอ …………………

4. รบมอบสนคา รบมอบสนคาเมอสนคานนไดถกสงมอบตามทก าหนดไวในขอ ก.4 5. การโอนความเสยงภย รบความเสยงภยในความสญหายหรอเสยหายของสนคาเมอสนคานนไดผานพนกราบเรอ ณ ทาเรอทก าหนด หรอ นบตงแตวนทก าหนด หรอ วนสนสดแหงระยะเวลาทตกลงส าหรบการสงมอบสนคา อนเกดขนเนองจากการทผ ซอไมไดใหค าบอกกลาวตามขอ ข.7 หรอเนองจากเรอซงก าหนดโดยผ ซอมไดมาถงตามก าหนดเวลา หรอไมสามารถบรรทกสนคา หรอปดรบสนคากอนเวลาทไดบอกกลาวไวในขอ ข .7 โดยมขอแมวาสนคานนไดมการก าหนดลงไวแนนอนใหเปนสนคาตามสญญา 6. การรบภาระคาใชจาย เหมอนกบผ ซอในสญญาแบบ FAS ยกเวนเฉพาะใหผ ซอรบผดชอบคาใชจายเกยวกบสนคาจนกระทงสนคานนผานพนกราบเรอ

………………….

เทอม FOB มการน าไปใชในความหมายทแตกตางกน ทงนขนอยกบเจตนารมณและ วตถประสงคของคสญญา เชน พอคาองกฤษกอาจสงซอสนคาจากโรงงานกบพอคาภายในประเทศ เพอทจะขายสนคานนตอไปยงตางประเทศใหแกลกคาของตวเองอกตอหนง ในกรณเชนน การซอขายครงแรกอาจใชสญญา FOB London แลวพอคาองกฤษกขายสนคานนโดยสญญา FOB London อกครงหนงใหแกลกคาในตางประเทศ สญญา FOB London ฉบบแรกเปนสญญาซอขายภายใน สวนสญญา FOB

London ฉบบหลงเปนสญญาซอขายระหวางประเทศ เทอม FOB อาจมการดดแปลงแลวน าไปใชในความหมายแตกตางกน ทงนเปนไปตามความประสงคของคสญญา ทใชกนทวไปม 3 รปแบบ

Page 11: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 11 -

1. Classic FOB contract สญญารปแบบน ผ ซอมหนาทจดหาเรอ แตผ ขายมหนาทท าสญญารบขนสนคากบผขนสงเพอผ ซอ โดยใบตราสงจะออกในนามผขายหรอตามค าสงของผขาย ซงผขายจะสลกหลงโอนใหแกผ ซอตอไป ผขายมหนาทจดสงสนคาขนเรอ สวนการประกนภยนนเปนเรองของผ ซอวาจะประกนหรอไม 2. FOB contract with additional service สญญารปแบบนผ ขายมหนาทจดหาเรอและท าสญญาประกนภย แตกท าเพอผ ซอ ผ ซอไมมหนาทจดหาเรอ และเชนเดยวกบแบบท 1 ผ ขายจะเปน คสญญาโดยตรงกบผ ขนสง ผ ขายมหนาทจดสงสนคาขนเรอและโอนใบตราสงและกรมธรรมป ระกนภยใหแกผ ซอ 3. FOB contract (buyer contracting the carrier) (Typical form) สญญา FOB แบบน ผ ซอจะเขาท าสญญารบขนทางทะเลโดยตรงกบผ ขนสง หรออาจท าผานตวแทนและแจงชอเรอใหผ ขายทราบ ผขายมหนาทขนสนคาขนเรอ กรณเชนนใบตราสงจะไมผานมอผขาย สญญา FOB รปแบบท 3 ถอเปนแบบฉบบของ FOB แตเนองจากบางครงการตกลงใหผขายเปนผจดหาเรอจะสะดวกกวา เพราะสนคาอยในประเทศของผขาย ผขายจงยอมตดตอผขนสงทจะมารบขนสนคาไดสะดวกกวาผ ซอ จงไดมการคดแบบท 1 และท 2 ขน อยางไรกตาม สญญา FOB ทกรปแบบ ผ ซอเปนผออกคาขนสงและเบยประกนภย สวนผขายอาจเรยกคา commissions ในสวนของสญญารบขนและกรมธรรมประกนภยถาหากม ควำมเสยงภย

ความเสยงภยในสนคาโอนจากผขายไปยงผ ซอเมอขนสนคาขนเรอ หมายถงเมอสนคานนผานกราบเรอ

กรรมสทธในสนคำ กรณทสนคายงไมอาจก าหนดลงไดแนนอน เชน สนคาทสงยงรวมเปนกองเพอขายใหแกพอคาหลายกรณเชนนกรรมสทธกยงไมโอนไปยงผ ซอ จนกวาจะไดแบงแยกก าหนดไวแนนอนวากองไหนเปนของใคร สวนสนคาทก าหนดลงไวแนนอนแลว เมอขนสนคาผานกราบเรอแลว โดยปกตกรรมสทธกจะโอนไปยงผ ซอ เวนแตจะมเงอนไขหรอเงอนเวลาบงคบไว เชน ผขายอาจก าหนดไววากรรมสทธจะโอนไปยงผ ซอเมอผขายไดรบช าระราคาแลว สญญา FOB ทผ ขายเปนผท าสญญารบขนทางทะเลกบผขนสง มปญหาวากรรมสทธในสนคาจะโอนไปเมอขนสนคาขนเรอ หรอเมอมการโอนใบตราสง ขนอยกบเจตนารมณของคสญญา โดยทวไปถอวาคสญญามเจตนาใหกรรมสทธโอนเมอผ ขายโอนใบตราสงใหแกผ ซอหรอตวแทนของผ ซอ หากกรรมสทธยงไมโอนไปผขายอาจใชสทธยดหนวงสนคานนได

Page 12: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 12 -

กำรตรวจรบสนคำ ขนอยกบสถานการณและความตกลงของคสญญา คสญญาอาจตกลงกนใหผ ซอหรอตวแทนตรวจรบสนคากอนลงเรอกได อยางไรกตามหากไมมการตกลงกนไว และไมปรากฏวามธรรมเนยมประเพณเปนอยางอน ในสญญา FOB ผ ซอไมจ าเปนตองตรวจรบสนคาในขณะทสนคาบรรทกลงเรอ ผ ซอมสทธทจะตรวจรบสนคาเมอสนคามาถงสถานทปลายทางแลว กรณทผ ซอขายสนคานนตอไปทนทกอาจไมมการตรวจรบสนคานนกอน ศาลอาจถอวาสถานททผ ซอคนสดทายรบมอบสนคาเปน ทตรวจสนคา และหาก สนคาไมถกตองตรงตามสญญา ผ ซอกมสทธปฏเสธไมรบสนคาได ระยะเวลำในกำรจดหำเรอ ในสญญา FOB ระยะเวลาในการจดหาเรอถอวาเปนสาระส าคญของสญญา ผขายอาจเลกสญญาไดถาผ ซอมไดจดหาเรอและแจงผขายในเวลาทก าหนด กรณทมไดก าหนดเวลาไวกตองแจงชอเรอภายในเวลาอนควร กรณทผ ขายเลกสญญาเพราะเหตน ศาลองกฤษเคยตดสนวา ผ ขายมสทธเรยกใหผ ซอชดใชคาสนไหมทดแทน แตไมมสทธสงสนคาไวททาเรอแลวเรยกราคาสนคา (Colley V. Overseas

Exporters (1921)) เพราะสนคายงเปนของผขาย

CIF : Cost, Insurance and Freight (named port of destination) หมายถง สญญาซอขายทมการก าหนดราคาสนคา โดยรวมคาระวางขนสงสนคาและคาเบยประกนภยไวดวย สญญา CIF เปนสญญาซอขายระหวางประเทศซงเปนทนยมมากทสด ทงนเพราะผ ขายสามารถขอรบช าระคาสนคาไดทนทเมอขนสงสนคาลงเรอและรวบรวมเอกสารตาง ๆ ไดครบถวน ขณะเดยวกนผ ซอเมอไดรบเอกสารจากผขายแลวกสามารถทจะขายสนคานนตอไปไดโดยทนทเชนกน โดยไมตองรอใหสนคามาถงผ ซอกอน การซอขายในเทอมของตว C ทกเทอม ไดแก CFR , CIF , CPT และ CIP ผขายมหนาทจดหายานพาหนะเพอท าการขนสงสนคา Incoterms ก าหนดหนาทของผ ขายและผ ซอตามสญญาซอขายแบบ CIF ในหวขอท 1 การจดหาสนคา หวขอท 2 การจดหาใบอนญาต การอนญาตของทางราชการ และพธการตาง ๆ เพอการสงออก หวขอท 5 การโอนความเสยงภย หวขอท 9 การตรวจ การหบหอ และท าเครองหมาย หวขอท 10 หนาทอน ๆ เหมอนกบหนาทของผขายและผ ซอตามสญญาแบบ FOB คงแตกตางเฉพาะใน หวขอท 3 การท าสญญารบขน และการประกนภย หวขอท 4 การสงมอบ หวขอท 6 การรบภาระในคาใชจาย หวขอท 7 การบอกกลาวแกผ ซอ หวขอท 8 การพสจนการสงมอบเอกสารการขนสงหรอขอความทางอเลกทรอนกส ดงน

Page 13: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 13 -

ก. หนำทของผขำย

………………….

3. การท าสญญารบขนและสญญาประกนภย ท าสญญารบขนสนคาผานเสนทางปกตไปยงทาเรอปลายทางตามทก าหนดดวยเรอเดนทะเลประเภททตามปกต ใชส าหรบการขนสงสนคาประเภททระบไวในสญญา โดยผ ขายเปนผ เสยคาใชจาย จดใหมการประกนภยสนคาตามทตกลงในสญญา ซงผ ซอหรอผ มสวนไดเสยในสนคานนสามารถเรยกรองไดโดยตรงกบผ รบประกนภย และจดสงกรมธรรมประกนภยหรอหลกฐานใบรบรองการประกนภยแกผ ซอ การประกนภยตองท ากบผ รบประกนภยหรอบรษทรบประกนภยซงมชอเสยงด มเงอนไขการค มครองขนต าตาม เงอนไขของสถาบนผ รบประกนภยแหงลอนดอน (Institute of London

Underwriters) หรอเงอนไขใด ๆ ในลกษณะเดยวกน และการประกนภยนนจะตองครอบคลมราคาสนคา CIF บวกเพมขนอก 10% (110%) มลคาประกนภยตองก าหนดเปนเงนสกลเดยวกบสญญา เมอผ ซอรองขอ ผ ขายตองจดหาโดยผ ซอเสยคาใชจาย ซงการประกนภยตอภยพบตอนเนองมาจากสงคราม การประทวง การจลาจล การตนตระหนกของประชาชน 4. การสงมอบ บรรทกสนคาขนเรอ ณ ทาเรอ ทท าการขนสงตามวนหรอภายในระยะเวลาทก าหนด 6. การรบภาระในคาใชจาย ภายใตบงคบขอ ข.6 รบภาระในคาใชจายทงหมดเกยวกบสนคาจนกระทงไดสงมอบสนคานนตาม ขอ ก.4 และ รบภาระในคาระวางและคาใชจายอนเกดจากขอ ก .3 ในการท าสญญารบขน รวมถงคาใชจายในการบรรทกสนคาขนเรอ และ รบภาระในคาประกนภยอนเกดจากขอ ก.3 และ

คาใชจายเพอการขนถายสนคาลงจากเรอ ณ ทาเรอปลายทาง หากระบไวใหเปนของผขายตามสญญารบขน และ รบภาระคาใชจายอนอาจถกเรยกเกบทจ าเปนส าหรบพธการทางศลกากรเพอสงออก รวมทงภาษอากรและ คาธรรมเนยมทงปวง เพอการสงออก และรวมถงการสงสนคาผานประเทศอนหากระบไวใหเปนของผขายตามสญญารบขน 7. การบอกกลาวผ ซอ บอกกลาวใหผ ซอในเวลาอนควรวาสนคาไดสงมอบตาม ขอ ก.4 แลว และ บอกกลาวเรองอน ๆ ทจ าเปนเพอใหผ ซอสามารถปฏบตการทจ าเปนตามปกตในการรบมอบสนคา

Page 14: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 14 -

8. การพสจนการสงมอบ เอกสารการขนสงหรอขอความทางอเลกทรอนกส จดหาโดยเปนผ เสยคาใชจายและโดยมชกชาซงเอกสารการขนสงสนคา (Transport

documents) ตามปกตส าหรบทาเรอปลายทางทก าหนด เอกสารดงกลาว (เชน ใบตราสงชนดทสามารถโอนเปลยนมอได หรอ Sea waybill ชนด

หามโอน หรอ เอกสารการขนสงทางน าภายใน) ตองระบถงสนคาตามสญญา ลงวนทภายในระยะเวลาทก าหนดส าหรบการสงสนคา อนท าใหผ ซอสามารถเรยกรองสนคาไดจากผขนสงททาเรอปลายทาง และเวนแตจะไดตกลงกนไวเปนอยางอน ท าใหผ ซอสามารถขายสนคานนตอไปในขณะทสนคาอยในระหวางการ ขนสงโดยการโอนเอกสารใหแกผ ซอรายตอไป (ใบตราสงชนดเปลยนมอได) หรอ โดยการแจงแกผขนสง

กรณทเอกสารการขนสงออกเปนตนฉบบหลายฉบบ ตองสงใหแกผ ซอทกฉบบ กรณทผ ขายและผ ซอตกลงกนทจะใชวธสอสารทางอเลกทรอนก ส เอกสารทกลาวถง

ดงกลาวอาจใชขอความทาง Electronic data interchange (EDI) แทน ……………………

ข. หนาทของผซอ ……………………

3. การท าสญญารบขนและสญญาประกนภย ผ ซอไมมหนาทน 4. การรบมอบสนคา รบมอบสนคาเมอสนคาไดสงมอบตามทระบไวในขอ ก.4 และรบสนคาจากผ ขนสง ณ ทาเรอปลายทางทก าหนด 6. การรบภาระในคาใชจาย ภายใตบงคบขอ ก.3 รบภาระในคาใชจายทงหมดเกยวกบสนคานบตงแตสนคานนไดถกสงมอบตามทระบไวในขอ ก.4 และ รบภาระในคาใชจายและคาธรรมเนยมทเกยวกบสนคาขณะอยในระหวางการขนสงจนกระทงถงทาเรอปลายทาง เวนแตวาคาใชจายและคาธรรมเนยมนนได ระบไวใหเปนของผ ขายตามสญญา รบขน และ รบภาระคาใชจายในการขนถายสนคาลงจากเรอ รวมถงคาเรอล าเรยง คาธรรมเนยมทาเรอ เวนแตวาคาใชจายและคาธรรมเนยมนนจะรวมไวในบญชผขายตามสญญารบขน และ รบภาระในคาใชจายทเพมขนหากผ ซอไมไดบอกกลาวผขายตามทระบไวในขอ ข.7 อนเกดแกสนคานบตงแตวนทตกลงหรอวนสนสดส าหรบระยะเวลาเพอการสงสนคา โดยมขอแมวาสนคานนไดมการก าหนดลงไวแนนอนใหเปนสนคาตามสญญา

Page 15: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 15 -

รบภาระในคาภาษ อากร และคาธรรมเนยมทงปวง รวมทงคาใชจายในการผานพธการทางศลกากร อนอาจถกเรยกเกบเพอการน าเขา และหากจ าเปนรวมถงการสงสนคาผานประเทศอน เวนแตจะไดรวมอยในคาระวางเรอตามสญญารบขน 7. การบอกกลาวผขาย กรณทผ ซอเปนผ มสทธก าหนดเวลาส าหรบท าการขนสนคา และ/หรอเปนผ เลอกทาเรอปลายทาง ผ ซอตองบอกกลาวใหผขายทราบถงขอมลดงกลาวในเวลาอนควร 8. การพสจนการสงมอบ เอกสารการขนสง หรอขอความทางอเลกทรอนกส รบมอบเอกสารการขนสงตามทระบไวในขอ ก.8 หากเอกสารนนถกตองตรงตามทก าหนดไวในสญญา

……………………

เงอนไขตาง ๆ ดงกลาวมา คสญญาอาจดดแปลงหรอเพมเตมไดตามความจ าเปนในสญญา CIF คสญญาจะระบในสญญาถงเอกสารเกยวกบการสงสนคาซงผขายจะตองสงมอบใหแกผ ซอ เงอนไขอนใด ระยะเวลา สถานทและสกลเงนตราทใชช าระเปนคาสนคา แตตองระวงทจะไมเปลยนแปลงเงอนไขส าคญอนอาจท าใหสญญาดงกลาวหมดคณลกษณะตามกฎหมายทจะถอไดวาเปนสญญา CIF เอกสำรเกยวกบกำรขนสงสนคำ (Shipping Documents) เอกสารเกยวกบการขนสงสนคาซงเปนสาระส าคญของสญญา CIF ประกอบดวย

1. ใบตราสง (Bill of Lading) ซงตองไมมขอแสดงความบกพรอง (clean) กลาวคอไมมขอความแสดงถงความบกพรองของสนคาหรอหบหอทใชบรรจสนคานน หากมขอความแสดงความบกพรอง (Unclean) ธนาคารอาจปฏเสธไมรบเอกสารกรณทตกลงช าระเงนโดยเลตเตอรออฟเครดต อยางไรกตามกรณนไมใชกบการขนสงโดยตคอนเทนเนอร ยกเวนผขนสงเปนผบรรจสนคาเอง

2. กรมธรรมประกนภยทางทะเล (Marine Insurance policy) คมครองภยพบตตามปกต หรอทไดตกลงกนไวเปนพเศษ 3. บญชสนคา (Invoice) ตามแบบทก าหนด. สทธในการปฏเสธเอกสารและสทธในการปฏเสธสนคา ในสญญาซอขายในเทอม CIF สทธในการปฏเสธเอกสาร และสทธในการปฏเสธสนคาแตกตางกน สทธในการปฏเสธเอกสารเกดขนเมอมการยนเอกสาร สวนสทธในการปฏเสธสนคา เกดเมอรบมอบสนคาแลวปรากฏวาสนคาไมถกตองตรงตามสญญา

Page 16: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 16 -

สทธในการปฏเสธเอกสารจะหมดสนไปเมอผ ซอหรอธนาคารซงไดรบค าสงใหจายเงนตามเลตเตอรออฟเครดตรบเอกสารดงกลาวโดยไมโตแยง อยางไรกตามผ ซอยงคงมสทธทจะปฏเสธไมยอมรบสนคาไดอกครงหนง หากสนคาไมตรงตามสญญา ในกรณทผ ซอหรอตวแทนของผ ซอไมอาจตรวจสอบถงความผดพลาดในเอกสาร เพราะความผดของผขายผ ซอยงคงมสทธเรยกคาเสยหายจากการผดขอตกลงเกยวกบเอกสารเปนเหตใหผ ซอเสยสทธในการปฏเสธเอกสาร คด Kwei Tek Chao V British Traders and Shipper Ltd. มการปลอมวนทในใบตราสง ระบวนสงสนคาไมตรงตามความเปนจรง ศาลองกฤษก าหนดคาเสยหายใหเทากบความแตกตางของราคาสนคาทซอขาย กบราคาสนคาเมอผ ซอพบวามการผดสญญา หนาทและความรบผดของคสญญา เทอม CIF หนาทและความรบผดของผ ขายสนสดลงเมอไดสงมอบสนคาลงเรอใหอยในความครอบครองของผขนสง นบแตนนความเสยงภยในสนคาตกอยแกฝายผ ซอ สวนกรรมสทธในสนคาจะยงไมโอนไปยงผ ซอทนทโดยปกตกรรมสทธจะโอนไปตอเมอมการสลกหลงสงมอบใบตราสงใหแกผ ซอ หรอแกธนาคารในกรณทมขอตกลงใหช าระเงนโดยวธเลตเตอรออฟเครดต เมอผ ซอไดรบมอบใบตราสงแลว ผซอจงมสทธโอนจ าหนายสนคานนตอไป อยางไรกตามผ ซอยงคงมสทธทจะปฏเสธไมรบสนคาหากสนคานนไมตรงตามสญญา ผ ซอตองรบผดชอบเกยวกบภาษน าเขาและภาษศลกากร สวนผขายตองรบผดชอบในการจดหาใบอนญาตสงออก ซงรวมทงการช าระภาษสงออกดวย ถาหากม ความสมพนธระหวางผซอและผขนสง เทอม CIF ผขายเปนคสญญารบขนทางทะเลกบผขนสง สทธและหนาทตามสญญาจงตกอยแกคสญญาจนกวาจะไดโอนไปยงผ ซอ เมอผขายไดโอนใบตราสงไปยงผ ซอแลว เวนแตจะมการตกลงกนเปนอยางอน การช าระเงน เทอม CIF ผ ซอมหนาทช าระราคาเมอผขายเสนอเอกสารตรงตามทก าหนดในสญญาตอผซอ ความลาชาในการสงมอบเอกสารอาจเปนเหตใหผ ซอบอกเลกสญญาได ทาเรอตนทางและทาปลายทาง ก าหนดเวลาและทาเรอถอเปนสาระส าคญของสญญา กรณทสญญาระบหามการสงตอ (transhipment) ผ ขายจะตองเสนอใบตราสงระบทาเรอตนทางจนถงทาเรอปลายทาง หากสนคามไดสง

Page 17: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 17 -

ตามทระบไวในทาเรอตนทาง หรอมการขนสงตอโดยเรอล าอน ผ ซอกมสทธทจะปฏเสธไมรบใบตราสง อยางไรกตามคกรณอาจตกลงกนเปนอยางอน การเสนอสนคาทบรรทกลงเรอขณะลอยล าในทะเล เทอม CIF ทวไป ผขายมกจะเปนผขนสนคาลงเรอเอง แตบางกรณกอาจจะซอสนคาทอยบนเรอรอการสงแลว เชน กรณรฐบาลหามขนสงสนคาบางประเภท ผขายจงมความจ าเปนตองจดหาสนคาจากทอน แตถาสญญาก าหนดไวเฉพาะใหสงสนคา ณ ทาเรอทก าหนด ผขายกตองผกพนไปตามนน และหากสงไมไดเพราะการช าระหนเปนพนวสย ผ ขายกหลดพนจากความรบผด หากผ ซอตกลงใหผ ขายซอสนคาบนเรอไดในสญญาจะระบค าวา CIF afloat และคสญญาควรท าความตกลงโดยชดแจงดวยวาจะใหความเสยงภยโอนมายงผ ซอเมอใด เพราะหากไมตกลงกนไวอาจจะมปญหายงยากในการตความภายหลง กรณสนคาสญหายระหวางขนสง แมจะไดความวาสนคาไดสญหายไปในระหวางขนสง ผขายยงคงมสทธเสนอเอกสารตางๆ แกผ ซอเพอขอรบช าระคาสนคา สวนผ ซอเมอไดรบโอนเอกสารตางๆ และช าระราคาแลว กมสทธเรยกคาเสยหายจากผขนสง หรอบรษทประกนภย ปกตผ ซอจะเรยกเอาจากบรษทประกนภยซ งจะใชสทธไลเบยเอาแกผขนสงอกทหนง สทธในการตรวจรบสนคาของผ ซอในสญญา CIF เหมอนกบ FOB เทอม CIF มรปแบบตำงๆ เชน CIF and C C =Commission (นายหนา) สญญานผ ซอรบภาระในคานายหนาดวย มกใชกรณทผขายเปนนายหนา CIF and E E= Exchange (แลกเปลยนเงนตรา) ม 2 ความหมาย

1. ราคารวมถงคาธรรมเนยมธนาคารดวย หรอ 2. การเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนจะไมมผลกระทบตอราคา

CIF and I I = Interest (ดอกเบย) กรณทผ ซอขอยดเวลาช าระราคาออกไป เชน 6 เดอน นบแตวนรบมอบสนคา ผ ซอตอง

รบภาระในดอกเบย

CFR หรอ C and F : Cost and Freight (named port of destination) หมายถง สญญาซอขายทมการก าหนดราคาสนคาโดยรวมเฉพาะคาระวางขนสงสนคาจนถงปลายทาง การซอขายแบบน ผขายมหนาทจดสงสนคาไปยงทาเรอปลายทาง โดยเปนผ เสยคาใชจาย

Page 18: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 18 -

เอง แตไมมภาระในการจดใหมการประกนภยสนคาซงเปนหนาทของผ ซอ สวนหนาทและความรบผดชอบอนๆ ของคสญญามลกษณะเดยวกนกบสญญาในเทอม CIF ซงรวมทงการรบภาระในความเสยงภยดวย เทอม C and F ไมคอยนยมใชกนในหมพอคาสงออก ยกเวนรฐบาลในบางประเทศ ซงมปญหาทางการเมองภายในหรอปญหาทางเศรษฐกจ ออกกฎขอบงคบใหพอคาน าเขาตองประกนภยสนคาในประเทศของตน

DES : Delivered EX Ship (named port of destination) การซอขายวธนผขายมหนาทสงมอบสนคาใหอยในเงอมมอของผ ซอในขณะทสนคายงคงอยในระวางเรอ ณ ทาเรอปลายทางซงตามปกตใชส าหรบการสงสนคานน โดยผ ขายตองรบภาระในคาขนสงสนคา สวนผ ซอมหนาทเพยงแตช าระราคาสนคาเมอสนคานนไดสงมอบแกตนในเวลาและทาเรอทก าหนด และรบภาระคาใชจายเกยวกบการขนสนคาขนฝงรวมทงคาภาษน าเขา สญญาในเทอม DES ไมมเอกสารเขามามบทบาทในสญญา กรณทสนคาสญหายผ ซอไมมหนาทตองช าระราคา การทผขายสงมอบใบตราสงแกผ ซอกมไดกระท าไปโดยเจตนาเพอใหกรรมสทธในสนคาโอนไปยงผ ซอ กรรมสทธในสนคาและความเสยงภยจะโอนเมอไดมการสงมอบสนคาแกผ ซอเมอเรอมาถงทาทก าหนดแลว ผขายเองกไมมหนาทท าสญญาประกนภยสนคา และหากผขายท าประกนภยสนคากเฉพาะผ ขายเทานนทมสทธจะด าเนนคดกบผ รบประกนได ผ ซอมใชผ มสวนใดเสยทจะเอาประกนภยได ยกเวนสวนไดเสยในก าไรทพงคาดหวงไดเทานน แตกเปนหนาทของผขายทจะตองจดหาใบสงปลอยสนคา (Delivery) และ/หรอ เอกสารการขนสง เชน ใบตราสงชนดทโอนได หรอ Sea waybill ชนดหามโอน หรอเอกสารการขนสงทางน าภายใน หรอเอกสารการขนสงหลายรปแบบใหผ ซอ ณ ทาเรอปลายทาง เพอใหผซอสามารถรบสนคาจากผขนสง วธการช าระเงนโดยเลตเตอรออฟเครดต (L/C) ไมน ามาใชในการซอขายแบบ DES

การซอขายในเทอมของตว D ทกเทอมไดแก DAF , DES , DEQ , DDU และ DDP ผขายมหนาทจดหายานพาหนะและสงมอบสนคาใหแกผ ซอ ณ ชายแดนหรอในประเทศของผ ซอ

DEQ : Delivered Ex Quay (named port of destination) สญญาซอขายแบบ DEQ ผขายมหนาทสงมอบสนคาใหอยในเงอมมอของผ ซอ ณ ทาเรอปลายทางทก าหนด ผ ขายตองรบผดชอบในคาใชจายและความเสยงภยในการน าสนคาไปยงทาเรอปลายทางทก าหนด ผ ซอตองรบผดชอบในคาใชจายในการผานพธการทางศลกากร และคาภาษ อากร รวมทงคาธรรมเนยมตาง ๆ เพอการน าสนคาเขาและรบภาระคาใชจายอนเกดจากการขนสงจากทาเรอไปถงจดหมายปลายทางบนแผนดน

Page 19: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 19 -

เดม Incoterms 1990 ก าหนดใหเปนหนาทของผ ขายในคาใชจายในการผานพธการทางศลกากร คาภาษอากร และคาธรรมเนยม เพอการน าสนคาเขา

DAF : Delivered at Frontier (named point at frontier) เทอม DAF มกใชกบสญญาซอขายระหวางประเทศทางบก ซงมกจะระบสถานทเ พอสงมอบสนคาไวดวย ผขายมหนาทจดสงสนคาใหอยในเงอมมอของผ ซอ ณ ชายแดนทก าหนด โดยไมตองขนลงจากยานพาหนะ และรบผดในคาภาษและใบอนญาตสงออก สวนผ ซอตองรบมอบสนคา ช าระราคา และรบภาระในคาธรรมเนยมส าหรบใบอนญาตน าเขาและช าระภาษขาเขา กรรมสทธในสนคาและความเสยงภยโอนเมอมการสงมอบสนคาแลว

DDP : Delivered Duty Paid (named place of destination) เทอม DDP เปนเทอมทผ ซอสนใจมากทสด ทงนเพราะภาระหนาทตามสญญาตกแกผขายมากทสด โดยทวไปนยมใชกบการซอขายสนคาจ านวนนอย ซงสามารถขนสงไดสะดวกโดยทางบกหรอทางอากาศ เทอมนผ ขายตองรบภาระและความเสยงภยในตวสนคา รวมทงคาใชจายเกยวกบการขนสงทงหมดจนกระทงไดสงมอบสนคาใหแกผ ซอ ณ สถานททก าหนดโดยไมตองขนลงจากยานพาหนะ รวมทงคาภาษน าเขา คาขนสงทางบกในประเทศของผ ซอและการจดหาใบอนญาตน าเขาดวย ทงนเวนแตจะไดมการตกลงกนไวเปน อยางอน ผ ซอมหนาทช าระราคาตามทตกลงไวในสญญาซงตามปกตกเมอไดรบมอบสนคาแลว

DDU : Delivered Duty Unpaid (named place of destination) เทอม DDU ผ ซอและผขายมหนาทเชนเดยวกบ DDP ยกเวนภาระหนาทในการจดการน าสนคาเขาตกเปนของผ ซอ

ค าทใชเฉพาะส าหรบการขนสงโดยตคอนเทนเนอร ค าใน Incoterms 3 ค า ทใชส าหรบการขนสงโดยตคอนเทนเนอรในระบบการขนสงโดยใชยานพาหนะหลายรปแบบ ไดแก Free Carrier, Carriage and Insurance Paid to และ Carriage paid to วตถประสงคของการก าหนดค าทางการคาดงกลาวกเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงในวธการขนสง

Page 20: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 20 -

แบบใหม โดยเปลยนแปลงสาระส าคญในเรองจดทมการโอนความเสยงภยในสนคาจากผขายไปยงผ ซอ จากเดมเมอ สนคาผานกราบเรอมาเปนระยะเวลากอนหนานนอก เชน เมอสงมอบใหแกผขนสงรายแรก สวนเอกสาร เกยวกบการขนสงนน The Uniform Customs and Practice for Documentary Credits

ก าหนดใหธนาคารยอมรบเอกสารขนสงโดยคอนเทนเนอรเปนเอกสารในวธการช าระเงนโดยวธเลตเตอรออฟเครดต ยกเวนกรณทผ ซอยงตองการใบตราสงทางทะเล (a marine bill of lading)

FCA : Free Carrier (named place) การซอขายแบบ FCA น ใชกนบอยทสดส าหรบการซอขายทใชว ธขนสงสนคาทาง คอนเทนเนอร หลกเกณฑส าคญเหมอนกบเทอม FOB กลาวคอผขายมหนาทสงมอบสนคาซงผานพธการสงออกเรยบรอยแลวใหแกผ ซอ แตเปลยนสถานทสงมอบมาเปนสงมอบสนคาแกผขนสง ณ จดทก าหนด ซงอาจเปนสถานทของผขายหรอทอน หากตกลงสงมอบ ณ สถานทของผขาย ผขายมหนาทขนขน หากสงมอบ ณ สถานทอนผ ขายไมมหนาทขนลงจากยานพาหนะของผ ขาย นอกจากน Incoterms ยงไดใหค าจ ากดความของค าวาผขนสง (carrier) วาหมายถงบคคลใด ๆ ซงตามสญญารบขน รบจะด าเนนการขนสงดวยตนเองหรอรบเปนผจดใหมการขนสงโดยทางรถไฟ ทางถนน ทางทะเล ทางอากาศ ทางน าภายใน หรอหลาย ๆ ทางรวมกน หากผ ซอใหผขายสงสนคาใหตวแทน กใหถอวาเมอผขายสงมอบสนคาใหแกผนนแลวกเปนอนวาผขายไดปฏบตหนาทในการสงมอบสนคาถกตองแลว Incoterms ก าหนดหนาทของผ ซอและผ ขายในสญญาซอขายแบบ FCA ทแตกตางกบ FOB ทส าคญ คอ หวขอท 3 การท าสญญารบขน และประกนภย หวขอท 4 การสงมอบ และหวขอท 5 การโอนความเสยงภย ดงน

ก. หนำทของผขำย …………………

3. การท าสญญารบขนและสญญาประกนภย ผขายไมมหนาทท าสญญารบขนและประกนภย แตถาผ ซอรองขอ หรอเปนประเพณทางการคาและผ ซอมไดมค าสงใหปฏบตเปนอยางอนตามก าหนด ผขายอาจท าสญญารบขนในแบบปกต โดยผซอเปนผ เสยคาใชจาย และเสยงภย อยางไรกตามทงสองกรณผขายอาจปฏเสธไมท าสญญารบขน ซง แตหาก ผขายเลอกปฏบตเชนนน ผขายตองแจงใหแกผ ซอทราบโดยเรว 4. การสงมอบ สงมอบสนคาใหแกผขนสงหรอบคคลอนซงผ ซอก าหนดใหสงมอบ หรอ แกผขนสงทผขายท าสญญาตาม ขอ ก.3 ณ สถานททก าหนด ตามวนและภายในระยะเวลาทก าหนดส าหรบการสงมอบ การสงมอบถอวาเสรจสมบรณ เมอ

Page 21: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 21 -

ก) หากระบใหสงมอบสนคา ณ สถานทของผ ขาย (seller’s premises) เมอสนคานนไดบรรทกบนยานพาหนะ ซงผ ซอหรอตวแทนผ ซอจดเตรยมมาเรยบรอยแลว

ข) หากระบใหสงมอบสนคา ณ สถานทอน ๆ นอกจากทกลาวในขอ ก .) เมอสนคานน ตกอยในเงอมมอของผขนสงหรอตวแทนผ ซอ หรอ ผ ขนสงทผขายเลอกตาม ขอ ก.3 ขณะทสนคานนอยบน ยานพาหนะของผขายโดยไมตองท าการขนลง

หากสถานทสงมอบซงก าหนดไวมจดทสามารถสงมอบไดหลายจด และมไดมการระบไวโดยเฉพาะเจาะจงใหสงมอบ ณ จดใด ผขายอาจเลอกสงมอบ ณ จดทเหมาะสมทสดตามวตถประสงคของผขาย กรณทผ ซอระบค าสงไมชดเจน ผขายอาจสงมอบสนคาเพอการขนสงโดยวธทจ าเปนตามรปแบบของการขนสง (Transport mode) ปรมาณสนคา และสภาพของสนคา

5. การโอนความเสยงภย ภายใตบงคบขอ ข.5 รบความเสยงภยในความสญหายหรอเสยหายของสนคาจนกระทงสนคานนไดสงมอบตามขอ ก.4

…………………..

7. การบอกกลาวผ ซอ บอกกลาวใหผ ซอทราบในเวลาอนควรวาสนคาไดสงมอบตามทก าหนดในขอ ก.4 แลว กรณทผขนสงมไดรบมอบสนคาตามทก าหนดไวในขอ ก.4 ภายในเวลาทก าหนด แจงใหผ ซอทราบในทนททนใด

…………………..

ข.หนาทของผซอ …………………..

3. การท าสญญารบขนและสญญาประกนภย ผ ซอตองท าสญญารบขนสนคาจากสถานททก าหนดดวยคาใชจายของตนเอง ยกเวนกรณทใหผขายเปนผท าสญญาตามขอ ก.3 อยางไรกตามผ ซอไมมหนาทท าสญญาประกนภย 4. การรบมอบสนคา รบมอบสนคาเมอสนคาไดถกสงมอบตามทก าหนดในขอ ก.4 5. การโอนความเสยงภย รบความเสยงภยในความสญหายหรอเสยหายของสนคานบตงแตเวลาทสนคานนไดถก สงมอบตาม ขอ ก.4 หรอ

Page 22: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 22 -

นบตงแตวนทก าหนด หรอวนสนสดแหงระยะเวลาทตกลงส าหรบการสงมอบสนคา อนเกดขนเนองจากการทผ ซอมไดก าหนดผขนสงหรอบคคลอนตามขอ ก.4 หรอผขนสงหรอตวแทนผ ซอมไดรบมอบสนคาภายในเวลาทก าหนด หรอ เพราะผ ซอมไดบอกกลาวตามทก าหนดไวในขอ ข.7 โดยมขอแมวาสนคานนไดมการก าหนดลงไวแนนอนใหเปนสนคาตามสญญา

…………………..

7. การบอกกลาวแกผขาย ผ ซอตองบอกกลาวใหผ ขายทราบภายในเวลาอนควรถงชอผ ขนสง หรอบคคลทผ ซอก าหนดตาม ขอ ก.4 และหากจ าเปนกตองระบรปแบบ (mode of transport) ทใชในการขนสง วนท และระยะเวลาในการสงมอบสนคา กรณทสถานทสงมอบมจดทสามารถท าการสงมอบไดหลายจดใหระบจดทจะท าการสงมอบดวย

………………….

การสงมอบสนคาส าหรบการขนสงโดยตคอนเทนเนอรเดม Incoterms 1990 ไดแยกแยะถงความสมบรณในการสงมอบไวหลายกรณ เชน ทางรถไฟ รถยนต ทางน า ภายในประเทศ และทางทะเล ส าหรบการขนสงทางทะเลก าหนดไวดงน เมอมการตกลงใหใชคอนเทนเนอรประเภทบรรจเตมต (Full Container Load – FCL) การสงมอบส าเรจบรบรณเมอตคอนเทนเนอรไดสงมอบใหแกผขนสงทางทะเล กรณทมการขนตคอนเทนเนอรไปมอบใหแกพนกงานของสถานขนสงซงท าการแทนผ รบขนสนคานนถอวาไดสงมอบแลว เมอตคอนเทนเนอรนนไดถกน าเขาไปอยภายในบรเวณสถานขนสงสนคานน เมอตกลงกนใหใชตคอนเทนเนอรประเภทบรรจไมเตมต (Less than a Container Load –

LCL) ผขายจะตองน าสนคาไปสงไวทสถานขนสง การสงมอบจะส าเรจบรบรณเมอไดสงมอบสนคานนใหแกผขนสงทางทะเล หรอผท าการแทน สวน Incoterms 2000 ก าหนดความแตกตางกรณทระบใหสถานทสงคอสถานทของผขาย และกรณสงมอบสถานทอนนอกเหนอจากสถานทของผขายดงไดกลาวไวแลว

CIP : Carriage and Insurance Paid To (named place of destination) เทอม CIP ก าหนดขนโดยใชรปแบบตามอยางเทอม CIF กลาวคอ ผ ขายมหนาทจดหายานพาหนะในการขนสงสนคาโดยคาใชจายของตนเองจนถงสถานททก าหนดไวในสญญารวมทงการจดหากรมธรรมประกนภยคมครองความเสยหายหรอสญหายของสนคานนในขณะทสนคานนอยระหวางการขนสง สวนความเสยงภยในตวสนคาจะโอนจากผขายไปยงผ ซอเมอไดมการสงมอบสนคาใหแกผขนสงกรณ

Page 23: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 23 -

มผขนสงหลายรายเมอสงมอบใหแกผขนสงรายแรกแลว ส าหรบผ ซอตองรบมอบเอกสารเกยวกบการขนสง และรบมอบสนคาจากผขนสงเมอสนคามาถงทาเรอปลายทางแลว Incoterms มไดก าหนดถงความสมบรณของการสงมอบเหมอนกบในเทอม FCA คงใชถอยค าแตเพยงวาสงมอบ (deliver) ใหแกผขนสงเทานน การสงมอบจงนาจะมความหมายเพยงวาสงมอบใหอยเงอมมอของผขนสงเทานน ค าวาผขนสงหมายถงบคคลซงมความผกพนตามสญญาทจะท าการขนสง หรอจดใหมการขนสงไมวาโดยทางรถไฟ ถนน อากาศ ทะเล ทางน าภายใน หรอหลายทางรวมกน

CPT : Carriage Paid To (named place of destination) เทอม CPT มลกษณะเชนเดยวกบ CFR กลาวคอ ผ ขายมหนาทจดหาสนคาและจดสงสนคาไปยงสถานททก าหนด โดยคาใชจายของตนเอง แตไมตองจดหากรมธรรมประกนภย สวนกฎเกณฑตาง ๆ นอกจากทกลาวแลวมลกษณะเดยวกนกบการซอขายในเทอม CIP Incoterms กบกำรบงคบใชตำมกฎหมำยไทย เนองจากขอพพาทตามสญญาซอขายระหวางประเทศเปนขอพพาทในทางแพง ซงมประเดนทส าคญตามสญญาเกยวพนกบขอเทจจรงในตางประเทศ จงมความจ าเปนทศาลจะตองพจารณากอนวาจะใชกฎหมายของประเทศใดบงคบแกสญญานน ซงจะตองพจารณาปญหาวาดวยการขดกนแหงกฎหมาย พ.ร.บ. วาดวยการขดกนแหงกฎหมาย พ .ศ. 2481 มาตรา 5 บญญตวา “ถาจะตองใชกฎหมายตางประเทศบงคบ ใหใชกฎหมายนนเพยงทไมขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชนแหงประเทศสยาม” มาตรา 9 บญญตวา “นอกจากจะบญญตไวเปนอยางอนในพระราชบญญตน หรอกฎหมายอนใดแหงประเทศสยาม ความสมบรณเนองดวยแบบแหงนตกรรมยอมเปนไปตามกฎหมายของประเทศทนตกรรมนนไดท าขน..” มาตรา 13 บญญตวา “ปญหาวาจะพงใชกฎหมายใดบงคบส าหรบสงซงเปนสาระส าคญ หรอผลแหงสญญานน ใหวนจฉยตามเจตนาของคกรณ ในกรณทไมอาจหยงทราบเจตนาชดแจงหรอโดยปรยายได ถาคสญญามสญชาตอนเดยวกน กฎหมายทจะใชบงคบกไดแกกฎหมายสญชาตอนรวมกนแหงคสญญา ถาคสญญาไมมสญชาตอนเดยวกน กใหใชกฎหมายแหงถนทสญญานนไดท าขน

Page 24: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 24 -

ถาสญญานนไดท าขนระหวางบคคลซงอยหางกนโดยระยะทาง ถนทถอวาสญญานนไดเกดเปนสญญาขนคอถนทค าบอกกลาวสนองไปถงผ เสนอ ถาไมอาจหยงทราบถนทวานนได กใหใชกฎหมายแหงถนทจะพงปฏบตตามสญญานน สญญายอมไมเปนโมฆะ ถาไดท าถกตองตามแบบอนก าหนดไวในกฎหมาย ซงใชบงคบแกผลแหงสญญานน”

ค าพพากษาฎกาท 1583/2511

โจทกเปนผทรงใบตราสงฟองจ าเลยผขนสงสนคาจากประเทศเดนมารค และนอรเวย มายงประเทศไทย

จ าเลยตอส เปนปญหาขอกฎหมายขอหนงวา ตามเงอนไขแหงใบตราสงระบใหใชกฎหมายแหงประเทศเดนมารคบงคบแกขอพพาท

วนจฉยวา ขอตกลงดงกลาวยอมจะใหใชไดเพยงทไมขดตอความสงบเรยบรอยของประเทศไทย ฉะนนขอตกลงหรอเงอนไขในใบตราสงในสวนทใหมผลถงการใหใชกฎหมายเรองอายความของกฎหมายเดนมารคบงคบแกขอพพากคดนจงใชบงคบไมได

ค าพพากษาฎกาท 563/2532 จ าเลยใหการส เปนประเดนส าคญวาการขนสงรายนคสญญาเปนคนตางสญชาตกนโดยผ

สงมสญชาตแคนาดา จ าเลยมสญชาตเดนมารกตาม พ.ร.บ. วาดวยการขดกนแหงกฎหมาย มาตรา 13 ใหน ากฎหมายแหงถนทท าสญญามาใชบงคบแกสาระส าคญและผลแหงสญญา จงตองน ากฎหมายวาดวยการขนสงทางทะเล ค.ศ.1936 ของประเทศสหรฐอเมรกามาใชบงคบ ซงมการจ ากดความรบผดไมเกน 500 ดอลลารสหรฐตอ 1 หบหอ

วนจฉยวา มลคดตามฟองรายนเกดขนในประเทศไทยตองบงคบตามกฎหมายแหงประเทศไทย หามปญหาวาจะพงใชกฎหมายแหงประเทศอนใดมาบงคบไม

เมอพจารณาความ พ.ร.บ. วาดวยการขดกนแหงกฎหมายแลว ปรากฏวาเปนกรณทตองใช

กฎหมายไทยบงคบ เชน คสญญาตกลงใหใชกฎหมายไทยบงคบ หรอตองใชกฎหมายไทยโดยเหตอน ๆ เชน คกรณมไดพสจนกฎหมายนนใหเปนทพอใจแกศาลตามมาตรา 8 ศาลคงตองพจารณาจากสญญาวา คสญญาตกลงกนอยางไร ซงแยกพจารณาไดเปน 2 กรณ

1) กรณทคสญญาในสญญาซอขายระหวางประเทศตกลงกนไวในสญญาโดยชดแจงหรอโดยปรยายวาใหน า Incoterms มาใชบงคบ ศาลกคงจะบงคบใหตามทคสญญาไดแสดงเจตนาไว ทงนโดยอาศยประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 151 ซงบญญตวา

Page 25: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 25 -

“การใดเปนการแตกตางกบบทบญญตของกฎหมาย ถามใชกฎหมายเกยวกบความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน การนนไมเปนโมฆะ”

ตามทไดกลาวมาแลววา Incoterms ไดวางขอก าหนดเกยวกบหนาทของผขายหนาทของผซอและการโอนความเสยงภยในตวสนคา จงเหนไดชดวามใชเกยวกบความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชนแตอยางใด เทยบค าพพากษาฎกาท 775/2525 (ป) วนจฉยวา กรณทมการตกลงใหถอเอาระเบยบประเพณและพธปฏบตเกยวกบเครดตทมเอกสารประกอบของสภาหอการคานานาชาตมาใชบงคบ ศาลกตองวนจฉยคดไปตามประเพณและพธปฏบต

2) กรณทคสญญาในสญญาซอขายระหวางประเทศมไดตกลงกนไวโดยชดแจงหรอโดยปรยายวาใหน า Incoterms มาใช หรอเปนกรณทคสญญาพพาทกนในเรองอน ๆ นอกเหนอจากทก าหนดไวใน Incoterms เชน การกอใหเกดสญญา ผลแหงสญญา หรอการเลกสญญา แยกพจารณาไดเปน 2 กรณ

ก) กรณทอาจตความในสญญาไดวาคสญญาประสงค ทจะใหน า Incoterms มาใชในฐานะทเปนประเพณทางการคา กรณเชนนศาลอาจบงคบใหเปนไปตามความประสงคของคสญญา ทงน ตามบทบญญตแหง ป.พ.พ. มาตรา 368 ซงบญญตวา

“สญญานนทานใหตความไปตามความประสงคในทางสจรตโดยพเคราะหถงปกตประเพณดวย”

ข) กรณทไมอาจตความไดวาคสญญามความประสงคจะใหน า Incoterms มาใชหรอเปนกรณทคสญญาพพาทกนในเรองทมไดก าหนดไวใน Incoterms กลาวคอเปนกรณทไมมบทกฎหมายทจะยกมาปรบแกคดได ศาลกคงจะตองอาศยประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 4 วรรค 2 ซงบญญตวา

“เมอไมมบทกฎหมายทจะยกมาปรบคดได ใหวนจฉยคดนนตามจารตประเพณแหงทองถน ถาไมมจารตประเพณเชนวานน ใหวนจฉยคดอาศยเทยบบทกฎหมายทใกลเคยงอยางยง และถาบทกฎหมายเชนนนกไมมกใหวนจฉยตามหลกกฎหมายทวไป

กฎหมายทใกลเคยงอยางยงในกรณนกเหนจะไดแกประมวลกฎหมายแพงและพาณชยในหมวดวาดวยนตกรรมสญญา หน และเอกเทศสญญาวาดวยลกษณะซอขาย

ค าพพากษาฎกาท 3046/2537 โจทกเปนบรษทสวตเซอรแลนดสงซอขาวนงชนด 5% จ านวน 5,250 ตนทางโทรพมพจาก

จ าเลยซงเปนบรษทในประเทศไทยเปนการซอขายแบบ FOB มหลกฐานทางโทรพมพวาการซอขายขาวนงระหวางโจทกกบจ าเลยเกดขนแลว โจทกจงเปดเลตเตอรออฟเครดตกบธนาคารอนโดสเอช สาขาเจนวา สงผานมายงธนาคารกรงเทพ จ ากด ส านกงานใหญ เพอช าระเงนใหแกจ าเลย และโจทกไดแจงใหจ าเลยทราบวาจะน าเรอมารบสนคาททาเรอกรงเทพตามเวลาทก าหนดใหจ าเลยสงมอบสนคาดงกลาว ปรากฏวาจ าเลยปฏเสธไมสงมอบสนคา

Page 26: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 26 -

วนจฉยวา การซอขายขาวนงระหวางโจทกกบจ าเลยไดเกดขนแลวเมอการเจรจายตลงตามเอกสารทางโทรพมพ แตตาม ป.พ.พ. มาตรา 456 วรรคสอง ก าหนดวาการซอขายสงหารมทรพยซงตกลงกนมราคา 500 บาท หรอกวานนขนไปตองมหลกฐานเปนหนงสอลงลายมอชอฝายผ ตองรบผดดวย หรอไดวางประจ า หรอช าระหนบางสวนแลวจงจะฟองรองบงคบคดได โจทกจงไมสามารถฟองรองบงคบแกจ าเลยได

ปญหาวาศาลจะน า Incoterms มาใชในฐานะทเปนจารตประเพณแหงทองถนไดหรอไม หากพจารณาจากแนวค าพพากษาฎกาแลว กรณอาจเทยบไดกบค าพพากษาฎกาท 2122/2499 ซงวนจฉยวา หากไมปรากฎวาคกรณฝายหนงไดรถงประเพณทางการคาของธนาคารพาณชยแลว จะน าประเพณนนมาใชบงคบไมได

Page 27: สุนัย มโนมัยอุดม · ส าหรับ Incoterms ฉบับแก้ไขปี ค.ศ. 1990 ก าหนดค าเฉพาะทางการค้าไว้

- 27 -

บรรณานกรม CHMITTHOFF’S EXPORT TRADE, THE LAW AND PRACTICE OF INTERNATIONAL TRADE. NINTH EDITION, LONDON. SWEET & MAXWELL 1993 International Chamber of Commerce (ICC), Incoterms 2000 ชวลต อตถศำสตร, กฎหมายการคาระหวางประเทศ ค าบรรยายทส านกอบรมศกษากฎหมายแหง เนตบณฑตยสภา