ฉบบท 46/2560

04 - กาวไปกบสมาคมแอคชวรไทย

08 - บทบาทของผก�าหนดนโยบายกบนกคณตศาสตรประกนภย

11 - ฟสเนสเจงแลวมจายหรอไม ?

14 - ลอตเตอร ทชช ประกน

18 - ตารางมรณะไทย 2560 กระทบอะไรกบชวตเราบาง?

21 - กมรดกมาจายบ�านาญใหตวเอง

24 - Study Style (Essay)

ฉบบนมาตดตามความคบหนากบ “กาวไปกบสมาคมแอคชวรไทย”แลวหนมาเปดอานเรอง“บทบาทของผก�าหนดนโยบายกบนกคณตศาสตรประกนภย” ทไดรบอนญาตจากคณกรณ จาตกวณช อดตรฐมนตรกระทรวงการคลงใหลงตพมพในวารสารของเราได

แลวเรากมาตอกนถงเรองใกลตว อยางเชน“ฟสเนสเจงแลวมจายหรอไม?”ทมมมมองเชอมโยงกบหลกคณตศาสตรประกนภยถงแมวาจะไมไดเกยวของกบธรกจประกนภยกตาม

และเรองทนาสนใจทชวนใหคดตดตาม“ลอตเตอรทชช ประกน” ทจะเหนวาเปนแคกระดาษเหมอนกน แตวตถประสงค และและวดมลคามนตางกน และกเหมอนกนอยางทนาเชอทงหมดน ใชหลกคณตศาสตรประกนภยและประเภทของความเสยงมาเปนตวขดเสนแบงทงนน

กบเรองทพลาดไมไดในไตรมาสน คอ “ตารางมรณะไทย2560กระทบอะไรกบชวตเราบาง?”ทนานๆจะมการเปลยนหนหนงซงการเปลยนครงนไดปรบอะไรไปบางสามารถตดตามอานไดครบ

และกมเครองมอทางการเงนชนดใหมแกะกลองท

เปนลกษณะ“กมรดกมาจายบ�านาญใหตวเอง”ทก�าลงจะเหมาะกบสงคมผสงอายในบานเรา ซงตองอาศยหลกคณตศาสตรประกนภยลวนๆทงนนทจะท�าใหมนส�าเรจได

สดทายกเปนของฝากใหกบนกคณตศาสตรประกนภยทงตวนอยและไมนอยทก�าลงฝกฝนวทยายทธของตนเองผานการสอบเอาวฒอย ฉบบน ขอน�าฝากเทคนคในการอานหนงสอของผมเองครบ

วารสารฉบบนมไวเพอให “สมาชกของสมาคมนกคณตศาสตรประกนภย”และ“บคคลทวไป”ทสนใจเรองราวความรทเกยวของกบระบบการเงนของสวสดการในสงคม ซงสามารถดาวนโหลดสวสดแอคชวรยอนหลงไดท https://soat.or.th/th/sawasdee-actuary

พเชฐ เจยรมณทวสน (ทอมม)

บรรณาธการ

003

CONTENTS

Hello from

Editor!

004

กาวไปกบสมาคมแอคชวรไทย ในฉบบทผานมา เราไดแนะน�าใหทกทานไดรจกกบ คณะกรรมการประจ�าวาระท 2560-2562 และโครงสรางใหมของสมาคมฯ รวมทงน�าเสนอวสยทศนและเปาหมายใหมของสมาคมนกคณตศาสตรประกนภยแหงประเทศไทยกนไปเรยบรอยแลว

005

ผลการด�าเนนงานคณะกรรมการสมาคมฯ

1. คณพเชฐเจยรมณทวสนนายกสมาคมฯและดร.ปยวดโขวฑรกจกรรมการสมาคมฯเปนตวแทนเขารวมสมมนาในหวขอ InsurTech : Sharing Experience from China ของส�านกงานคณะกรรมการก�ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภยเมอวนท23สงหาคม2560ณหองเลอคองคอรดบอลรมโรงแรมสวสโซเทลเลอคองคอรดกรงเทพฯ

2. คณพเชฐ เจยรมณทวสนนายกสมาคมฯน�าคณะกรรมการสมาคมฯ เขาพบคณวสมด วสนนท ผชวยเลขาธการสายพฒนามาตรฐานการก�ากบ เมอวนองคารท 29สงหาคม2560 ณ หองประชม 401ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย

3. คณพเชฐเจยรมณทวสนนายกสมาคมฯเขารวมประชมคณะกรรมการส�านกงานอตราเบยประกนวนาศภยครงท2/2560-2561เมอวนองคารท5กนยายน2560ณหองประชม231ชน3อาคาร2สมาคมประกนวนาศภยไทย

006

4. คณรสพร อตตวรยะนภาพ เลขาธการ และรองประธานอนกรรมการฝายสอสารและประชาสมพนธสมาคมฯไดเขารวมสมมนาActuarialSeminarofEastAsia2017ณประเทศญปนระหวางวนท12-15กนยายน2560ซงถกจดขนโดยสมาคมนกคณตศาสตรประกนภยของประเทศญปน(IAJ)

007

5. คณพเชฐ เจยรมณทวสนนายกสมาคมฯและคณะกรรมการสมาคมฯไดเขาประชมคณะกรรมการสมาคมฯครงท2/2560เมอวนท13กนยายน2560ณหองประชม17.2อาคารเอไอเอทาวเวอร

6. คณพเชฐเจยรมณทวสนนายกสมาคมฯเขารวมพธเปดงานสปดาหประกนภยและพธมอบรางวลประกนภยดเดนครบวงจร ประจ�าป 2560 พรอมทงเขารวมฟงบรรยายเชงวชาการ ภายใตแนวคด “InsurTech Connect :OpportunitiesandChallengesforThailandFuture”เมอวนศกรท22กนยายน2560ณหองบอลรมศนยการประชมแหงชาตสรกต

7. คณพเชฐ เจยรมณทวสนนายกสมาคมฯคณผสดพรตงตรงจตรและดร.ปยวด โขวฑรกจกรรมการสมาคมฯ เปนตวแทนเขารวมประชมสมมนา “โครงการสมมนาเพอสรางความรความเขาใจเกยวกบรางพระราชบญญตประกนชวต(ฉบบท...)พ.ศ....และรางพระราชบญญตประกนวนาศภย(ฉบบท...)พ.ศ....”ของส�านกงานคณะกรรมการก�ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภยเมอวนท5ตลาคม2560ณหองเลอคองคอรดบอลรมโรงแรมสวสโซเทลเลอคองคอรดกรงเทพฯ

8. สถาบนคณวฒวชาชพขอเขาพบคณะกรรมการสมาคมฯซงทางสมาคมฯน�าทมโดยคณนตพงษปรชญานมตอปนายกพรอมทงคณะกรรมการสมาคมฯรวมเขาพบปะพดคยแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบวชาชพนกคณตศาสตรประกนภยเมอวนท17ตลาคม2560ณหองประชมชน1ตกE3บรษทบรษทไทยรบประกนภยตอจ�ากด(มหาชน)

9. คณจกรพนธเหลองนฤมตชยประธานประสานงานการสอบSOAและCASแกผสอบFall2017ณตกสถาบนชน2คปภ.ระหวางวนท23ตลาคม-7พฤศจกายน2560

008

บทบาทของผก�าหนดนโยบายกบนกคณตศาสตรประกนภยโดย พเชฐ เจยรมณทวสน (ทอมม) - นายกสมาคมนกคณตศาสตรประกนภยแหงประเทศไทย

“คณกรณ จาตกวณช”ทเคยไดกลาวไวใหกบสมาคมนกคณตศาสตรประกนภยแหงประเทศไทยและคอนขางสอดคลองกบทศทางของประเทศทก�าลงจะมงไปซงปาฐกถาของทาน(ในครงแรก)มดงน

“ผมเชอวาเราตองการนกคณตศาสตรประกนภยมากขนกวาเดม เพราะสงคมเรานนสนใจแตการแกปญหาระยะสน โดยไมมใครสนใจแกปญหาระยะยาวอยางเพยงพอ เราจงตองการคนทไมตามกระแสแตมองภาพไปทระยะยาวแทน

จากประสบการณของผมทงในภาครฐบาลและภาคธรกจ

ในฉบบน ผมขออนญาตยกเรองราวทนาสนใจเกยวกบทศทางของภาพรวมในประเทศ เพอการขบเคลอนเขาสไทยแลนด 4.0 อยางยงยนและมนคง โดยการชวยกนมองภาพตางๆ ใหกวางและไกลขน ซงผมยงจ�าปาฐกถาทเคยไดรบฟงจาก อดตรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงทานหนง

009

บทบาทของผก�าหนดนโยบายกบนกคณตศาสตรประกนภย

ผมบอกไดวาแนวคดทมองไปทขอมลและขอเทจจรงเทานนทจะชวยจดการความเสยงและท�าใหอยรอดโดยเปนตวแบงแยกระหวางความส�าเรจออกจากความลมเหลว ผมไดผานเหตการณรายแรงทเกดขนกบประเทศไทยหลายครง เชน วกฤตการเงนตมย�ากงในป2540ซงตอนนนมนกวเคราะหออกมาเตอนลวงหนาเปนเวลา3ปเตมๆแตคนทวไปกลบไมสนใจค�าเตอนน และในป2554ทเกดน�าทวมธนาคารโลกไดประมาณความเสยหายของประเทศไทยถง45,000ลานเหรยญสหรฐซงถกจดอนดบความเสยหายเปนอนดบ4ของโลกตงแตทเคยมการเกบสถตมหนตภยมา เหตการณน�าทวมน เกดจากธรรมชาตหรอวาเราสามารถคาดการณลวงหนาได? หลงจากวกฤตตมย�ากงเราไดมการปรบปรงการก�ากบดแลในเรองงบประมาณและการตรวจสอบสถาบนการเงนใหเขมงวดขนเหนไดจากในป2551ไดเกดวกฤตการณhamburgercrisisซงสงผลกระทบตอฝงตะวนตกแตไมไดกระทบตอสถาบนการเงนฝงเอเชยมากนกเปนขอพสจนไดวาการปรบปรงของเราไดผลและถาเรา

ท�ามนกอนป2540กคงไมเกดวกฤตการเงนตมย�ากงเปนแน

และถาหนวยงานทกฝายเขาใจขอมลและไดมการวเคราะหเรองน�ากนอยางดพอ เรากคงจะหลกเลยงวกฤตการณน�าทวมทเกดขนในไทยไดแนนอน

ผมเชอวาเราตองการ

นกคณตศาสตรประกนภยมากขน

กวาเดม เพราะสงคมเรานนสนใจ

แตการแกปญหาระยะสน โดยไมมใคร

สนใจแกปญหาระยะยาวอยางเพยงพอ

เราจงตองการคนทไมตามกระแส

แตมองภาพไปทระยะยาวแทน

010

การทเกดวกฤตตมย�ากงนนนกคณตศาสตรประกนภยไดท�าหนาทของตวเองในการประเมนวเคราะหความเสยงในอนาคตหรอไม? หรอ ผก�าหนดนโยบายอยางผมทท�าหนาทไดไมดพอ?หรอผก�าหนดนโยบายตดสนใจผดพลาดจากขอมลทไดจากนกคณตศาสตรประกนภย?หรอเราไมสามารถมขอมลทดพอ?

ผมมองวาเปนความผดพลาดของทงสองฝายฝายนกคณตศาสตรประกนภยมขอมลแตขาดการน�าเสนอใหประชาชนและหนวยงานทเกยวของไดรตวสวนฝายระดบนโยบาย จรงๆ เรามขอมลทวเคราะหเอาไวแตขาดการน�าไปใชประกอบการตดสนใจ โดยเฉพาะการตดสนใจแตละอยางสวนใหญเกดจากการหวงผลทางการเมองในระยะสน

มนไมใชความผดของนกการเมอง แตเปนความคาดหวงของประชาชนทมตอนกการเมองเสยมากกวา เชน ทางภาครฐตดสนใจทจะลดระดบน�าในเขอนลง ทงๆ ทขอมลระบชดเจนวาหลงจากน�าทวมไปแลว1ป(พ.ศ.2555)จะเกดภาวะแลงขนจนในปพ.ศ.2555นนกเกดภาวะแลงครงใหญขนจรงโดยทน�าในเขอนมไมเพยงพอ

ค�าถามทฝากไปคดคอนกการเมองตดสนใจอยางไมมเหตผลหรอไมยอมเชอขอมลจากนกวเคราะหกนแนอนทจรงเปนเพราะความเสยงทางการเมองมากกวาหรอไมเพราะในตอนนนภาวะแลงจะถอเปนปญหาใหมซงคงจะไมคอยมคนวจารณกนซกเทาไหรแตหากเกดน�าทวมซ�าอกครงอนนนประชาชนคงรบไมไดแน

ดงนนนกคณตศาสตรประกนภยจะรไดอยางไรวาขอมลทวเคราะหมาจะเปนไปในทศทางใด หากคนทน�าขอมลเหลานนไปตดสนใจแลวปรากฎวาออกมาผดทาง(เชนปรากฎวาไมมภาวะแลงแตเกดน�าทวมซ�ารอยแทน)กจะมผลทางการเมองอยางมากกบคนทตดสนใจ

หรอนกคณตศาสตรประกนภยจะท�าอยางไรทจะผลกดนให ผก�าหนดนโยบายไดตดสนใจบนการพยากรณหรอจ�าลองอนาคตถงภยพบตลวงหนาทงๆทรวาถาท�าแลวกจะยงไมเหนผลลพธในทนท (แตจะเกดในระยะยาวซงผก�าหนดนโยบายตอนนนอาจจะเปลยนคนและปดทองหลงพระไป)”

011

เมอเรวๆ นมขาวทประชาชนแหรองเรยนฟสเนสแหงหนง จนสคบ. ตองเขามาชวยดแล ซงท�าใหหวนคดถงเหตการณของ California fitness วาเหตการณนจะซ�ารอยเดมหรอไม ?

เรองราวของขาวนจะจบลงอยางไรนนกอยนอกเหนอการคาดการณแตสงหนงทสามารถหยบยกขนมาคยกนไดกคอ ผลกระทบทเกดกบตวลกคานนคงจะมขนไมมากกนอยอยเปนแนโดยเฉพาะถายอนไปถงCaliforniafitnessคนทเสยคาสมาชกแบบช�าระครงเดยวแตบรษทสญญาวาจะใหบรการไปตลอดชวต

ฟสเนสเจงแลวมจายหรอไม ? (กบธรกจช�าระเบยครงเดยว)พเชฐ เจยรมณทวสน (ทอมม) – นายกสมาคมนกคณตศาสตรประกนภยแหงประเทศไทย / กรรมการผจดการ บรษท แอคชวเรยล บสซเนส โซลชน จ�ากด

012

คนๆ ไหมครบวาวธการแบบนมนเหมอนกบสนคาของบรษทประกนอยไมนอย โดยภาษาทางการของแบบประกนนนจะเรยกวา ซงเกลพรเมยม (SinglePremium)ซงคงไมไดแปลวา“พรเมยมทยงโสดอย”แตมนคอแบบประกนทช�าระเบยครงเดยวคมครองยาวๆเชน10ปหรอ20ปเปนตน

ตางกนตรงทตวสนคาส�าหรบบางธรกจทไมไดมเงนคนเวลาในเวลาทไมตายหรอจายเงนคาสนไหมใหในเวลาทตายเพยงแตธรกจเหลานนไดสญญาวาจะใหบรการตลอดระยะเวลาทก�าหนดไว(แตไมมสทธใหถอนหรอถาถอนออกแลวกจะไมไดรบเงนคนใดๆ) และถาในสญญาเขยนวาตลอดชวตกหมายถงตลอดชวตของผบรโภคเองหรอไมกตลอดชวตของบรษท (จนกวาบรษทจะเจง) ซงแลวแตวาอยางไหนจะสนอายขยกอนกน

ธรกจประกนภยเปนธรกจทไดรบเงนกอนมากอนและมพนธะทจะตองสงมอบสนคาใหกบลกคาไปตามท

สญญาเอาไวซงในทนกคอ“ความคมครอง”หรอ“เงนคนเมอสนสดสญญา”และเมอเปนแบบนแลวบรษทประกนภยจงเปนบรษททอยภายใตการก�ากบดแลของ“คณะกรรมการก�ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.)”ทก�าหนดวาบรษทจะตองตง “เงนส�ารองประกนภย” เพอใหมเงนเพยงพอแกลกคาในเวลาทจะตองใชจายไมวาจะเปนการถอนกอนครบก�าหนดสญญา หรอเงนทตองคนตามสญญาเมอสนสดสญญาประกนภย

“เงนส�ารองประกนภย” ส�าหรบลกคาในทนจะตองค�านงถงอตราดอกเบยทคาดวาจะลงทนได(เพราะคงไมเอาเงนไปฝงไวในตมเฉยๆ)อตราการถอนเงนออกกอนครบก�าหนดสญญา(เพราะไมตองตงเงนส�ารองใหกบคนทถอนเงนออกไปแลว)อตราการตายของลกคา(ถาลกคาตายกจะเอาเงนส�ารองสวนนออกไปและจายคาสนไหมทดแทน)ใหเปนไปตามหลกคณตศาสตรประกนภยซงวาดวยอตราดอกเบยบวกกบความนาจะเปนตางๆในการจ�าลองธรกจ

013

สงทแตกตางกนและเปนค�าถามระหวางธรกจ

ประกนภยกบธรกจอน(เชนฟสเนส)เวลาท“ไดรบเงน

กอนมากอนและมพนธะทจะตองสงมอบสนคาใหกบลกคา

ไปตามทสญญา”กคอ1)ถาถอนกอนแลวจะมเงนคนหรอ

ไมและ2)ไดมการตงเงนส�ารองทางคณตศาสตรประกน

ภยส�าหรบลกคาหรอไม?

ธรกจทช�าระเงนลวงหนาไปเปนกอนแบบนอาจจะระบในสญญาวา ลกคาจะไมมสทธไดรบเงนคนแมแตสตางคเดยวในเวลาทอยากจะยกเลกสญญา ซงวากนในทางกฎหมายแลว ถาลกคาเองยนยอมทจะเซนสญญากถอวาเปนเรองทชวยไมได หากแตส�าหรบสนคาประกนนน สญญาประกนภยในแตละฉบบส�าหรบธรกจประกนภยนนจะตองไดรบการอนมตจาก “คณะกรรมการก�ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.)” เสยกอนวาจะไมเปนการเอาเปรยบลกคา

ปญหาจะเกดขนถา“เงนส�ารองทางคณตศาสตรประกนภย”ส�าหรบลกคานนไมไดถกค�านวณเอาไวหรอถาค�านวณเอาไวกค�านวณไวไดไมเพยงพอโดยอาจตความไดวาบรษทเอาเงนกอนทรบมาจากลกคานนมารบรเปนก�าไรในปนนเลยแลวกปลอยใหคาใชจายเกดขนมาภายหลงซงบรษทกตองไปเอาเงนกอนจากลกคาคนใหมมาโปะใหกบคาใชจายในการใชบรการของลกคาคนเกาอยเรอยๆ

จนเมอเวลาทลกคาเกามจ�านวนมากขนคาใชจายจงมากขนแตทวาเงนกอนทหามาไดจากลกคาใหมไมไดเตบโตเทากบคาใชจายทมากขนจากลกคาเกา ผลสดทายกคอการขาดสภาพคลองและขาดทนในทสด

ทวเคราะหมาทงหมดนเปนการตงสมมตฐานในมมมองนกคณตศาสตรประกนภยจะถกหรอจะผดกถอวานเปนกรณศกษาแลวกนครบ

014

ลอตเตอร ทชช และประกนโดย พเชฐ เจยรมณทวสน (ทอมม) - นายกสมาคมนกคณตศาสตรประกนภยแหงประเทศไทย

มาคราวนเปนค�าถามทมคนตงขอสงเกตวา ถามเงนอย 500 บาท คนไทยจะเอาเงนไปท�าอะไรกน ระหวางการซอลอตเตอร ทชช หรอประกน ซงผอานทเปนคนไทยดวยกนกคงตอบไมยาก และค�าตอบกไมไดนาแปลกใจเลยถาคนไทยจะเลอกซอลอตเตอรกอน หลงจากนนจงมาซอกระดาษทชช สวนประกนนนกถกลมไปในทสด เพราะเงนในกระเปาหมดพอด

015

แปลกตรงททง3สงนนเปนกระดาษเหมอนกนแตคนไทยกลบมองเหนความส�าคญของลอตเตอรมากอนสงอนสวนประกนกลบกลายเปนสงทคนไทยหลายคนไดมองขามกนไป

เราจะลองมาวเคราะหกระดาษทง 3 แบบนโดยเรมจากกระดาษทชชหรอทเรยกกนทวไปวากระดาษช�าระ

กระดาษทชชเปนสนคาอปโภคบรโภค (Consumerproduct) ทสามารถจบตองได และน�ามาใชประโยชนไดจรงการทคนซอกระดาษเหลานไปกเพอจะเอาไปใชงานและเมอใชกจะหมดไปท�าใหตองหาซอใหมเรอยๆซงวางายๆกคอกระดาษทชชนนเปนของใชในชวตประจ�าวนทคนไทยขาดไมไดนนเองดงนนเราจะยกประโยชนใหจ�าเลยทเปนกระดาษทชชในทนไป

สวนลอตเตอรหรอหวยนนกเปนของคกบคนไทยมาแตไหนแตไรเนองดวยคนไทยชอบเสยงโชคและเปนคนมองโลกในแงด(อกทงยงฝนแมน)โดยเฉพาะอยางยงจะมเพอนฝงและญาตพนองเขามาชวยอวยพรเลยงฉลองและเงนไปใชตอนทเจาตวถกหวยเคลดลบส�าหรบคนทเพงเคยถกหวยกคอเอาเงนทไดทงหมดนนไปจายหนกอนแลวกนอกบางสวนไวลงทนหลงจากนนจงคอยบอกคนอนวาตวเองถก

หลกการของลอตเตอรนนกรๆ กนอยวาทกคนจะตองจายเงนสวนหนง(เชนการซอสลากกนแบงรฐบาลเปนตน)เพอน�าเงนเขามาในกองทนกอนแลวหลงจากทหกคาใชจายและสวนก�าไรออกมาแลวจงจะคอยแบงเงนทเหลอออกมาเปนรางวลตางๆไมวาจะเปนรางวลท1หรอรางวลเลขทายกตามซงกรมลคาของรางวลอยแลววาจะตองจายแตละรางวลเมอไรและเทาไร

เพราะฉะนนจะเหนไดวาการขายสลากกนแบงรฐบาลหรอลอตเตอรนนจะไมมวนขาดทนอยางแนนอนเพราะตนทนและราคาทกอยางไดถกก�าหนดไวลวงหนาแลวสวนคนซอลอตเตอรกคงรอยเตมอกวาคาเฉลยของสงทจะไดกลบคนมา(ภาษาคณตศาสตรเรยกวาคาคาดหวงหรอExpectedValue)นนม

การขายสลากกนแบงรฐบาลหรอ

ลอตเตอรนนจะไมมวนขาดทนอยาง

แนนอน เพราะตนทนและราคา

ทกอยางไดถกก�าหนดไวลวงหนาแลว

016

มลคานอยกวาราคาทเสยเงนซอไปแนนอนเพยงแตการซอลอตเตอรนนจะไดความสนกในการเสยงโชคกบการไดลนและไดฝนไปดวย

และแลวกมาถงแผนกระดาษแบบสดทายทคนมกจะลมกนนนกคอ“ประกนภย”เพราะเปนอะไรทซอแลวอาจไมไดใชหรอไมไดเหนทนตาเหมอนกบการซอกระดาษทชช(ทหยบไปดวยเวลาเขาหองน�า)หรอซอลอตเตอร(ทไดลนอยทกๆ15วน)

หลกการของประกนภยนนจะรวบรวมเงนของแตละคนในรปแบบของเบยประกนภย เพอน�าเงนเขามาไวกบบรษท ซงบรษทกจะน�าเงนมาลงทนเพอใหไดผลตอบแทน แลวกหกคาใชจายและกน “เงนส�ารองประกนภย”ออกมาไวกอนเพอทจะตงจายเปนเงนคนใหกบลกคาในอนาคตสวนก�าไรจะเปนเทาไรนนกตองขนกบวาตนทนจะเกดขนเมอไรและเทาไรซงไมเหมอนกบลอตเตอรทก�าหนดรางวลเอาไวอยแลวตายตววาจะจายเมอไรและเทาไรเมอเปนดงน กจะเหนไดวาการขายประกนนนอาจจะขาดทน

ไดถาประมาณการตนทนไดไมถกตอง

จะเหนวาลอตเตอรกบประกนนนตางกนโดยสนเชง แตมสงทเหมอนกนระหวางลอตเตอรกบประกนกคอ คาคาดหวงคาเฉลยของสงทจะไดกลบคนมานนจะมมลคานอยกวาราคาทเสยเงนซอไป เพราะแนนอนวาคงไมมใครอยากขายของขาดทนเปนแนแตสงทประกนแตกตางกบลอตเตอรกคอประกนจะท�าหนาทคมครองลกคาในเวลาทเกดความสญเสยทางการเงน(Financialloss)ทไมคาดฝนขน(โดยจะจายทนประกนเปนเงนคนใหกบลกคา)ขณะทลอตเตอรจะจายเงนใหกบคนทซอกตอเมอคนๆนนถกหวยตามทตวเองไดคาดฝนเอาไว

ถงแมสงทกลาวมาทงหมดจะเปนกระดาษเหมอนกนแตวตถประสงคการใชงานนนตางกนเพราะชวตมนไมแนไมนอนเราจงควรวางแผนคมครองตวเองและคนทเรารกไวกอนแลวเรองเสยงโชคนนคอยมาคดทหลงดกวาจรงไหมครบ...

018

ทศวรรษนงจะมเปลยนหนนง... ทราบหรอไมครบวา ในแตละประเทศจะม “ตารางมรณะ” เปนของตวเอง โดยตารางมรณะทวาน เปนการเกบสถตของคนทงประเทศ (ทท�าประกน) และหาโอกาสการเสยชวตของคนแตละอาย ซงแนนอนวา “ถายงอายมากขน โอกาสการเสยชวตกจะมากขน”

ตารางมรณะไทย 2560 กระทบอะไรกบชวตเราบาง

019

นกคณตศาสตรประกนภยจงค�านวณหาอตรามรณะแลวสรางเปน“ตารางมรณะ”ขนมาและแบงออกตามปจจยความเสยงซงนยมกนมากทสดคอแบงออกตามอาย(เอาทกอายตงแตแรกเกดจนกระทง100ป)และเพศ(ขอค�านวณแยกแค2เพศเทานนเพราะเพศท3หาขอมลมาท�าสถตยากครบ)

ซงเมอเรวๆนประเทศไทยกมตารางมรณะตวใหมถอก�าเนดขนเรยกวา“ตารางมรณะไทยป2560”ซงประกาศใหใชตงแตวนท1กนยายน2560เปนตนไปโดยสาระส�าคญคอการยกเลกตารางมรณะตวเกา(ตารางมรณะไทยป2551)และมาใชตารางมรณะตวใหมนแทน

ผมค�านวณอายขยเฉลยของคนไทยจะเหนวา....จากทเคยเฉลยอยท70ป(ตารางมรณะไทยป2551)ไปอยท74ป(ตารางมรณะไทยป2560)แลวโดยตารางมรณะตวใหมจะมคาอยทประมาณ65%-70%ของตวเกาเทานน(ปรบลดลงมา30%-35%)

เรามาดกนว า ตารางมรณะตวใหมเปลยนแปลงไปจากตวเกาอยางไรบาง

อตราการตายของคนแตละอายลดนอยลงโดยอตราการตายของคนทอยในชวง20-30ปนนจะลดลงไปถง35%-45%อตราการตายของคนทอยในชวง31-60ปนนจะลดลงไปถง25%-35%คนทเลยวยเกษยณกมโอกาสเสยชวตนอยลงโดยเฉพาะชวง61-75ปนนจะพบวาอตราการเสยชวตลดนอยลงปละประมาณ25%

เพอใหเหนภาพมากขน เรามาดตวอยางการเปรยบเทยบตารางมรณะไทยป2551กบตารางมรณะไทยป2560อยางงายๆดงนครบ(ตวเลขในตารางนน ผมปดเศษใหเปนตวเลขประมาณกลมๆเพอความงายและความสะดวกในการจดจ�าไปใชงาน)

ตารางมรณะไทย 2560 กระทบอะไรกบชวตเราบาง

1.

2.

3.

020

ตวอยางในการอานตารางนส�าหรบคนอาย35ปตารางมรณะไทยป2551เพศชายจ�านวน1,000คนโอกาสทคนๆนนจะตายภายใน1ปคอ3คน(ซงกคอ0.3%)ตารางมรณะไทยป2551เพศหญงจ�านวน1,000คนโอกาสทคนๆนนจะตายภายใน1ปคอ1คน(ซงกคอ0.1%)ตารางมรณะไทยป2560เพศชายจ�านวน1,000คนโอกาสทคนๆนนจะตายภายใน1ปคอ2คน(ซงกคอ0.2%)ตารางมรณะไทยป 2560 เพศหญง จ�านวน 1,000คนโอกาสทคนๆนนจะตายภายใน1ปคอ0.6คน(ซงกคอ0.06%)อตรามรณะของเพศชายอาย35ปจะสงกวาอตรามรณะของเพศหญงอาย35อยประมาณ3เทา

สดทายนเปนทนาสงเกตวาตารางมรณะไทยออกประกาศใชในรอบทกๆ10ปซงสอดคลองกบรอบของชวงวกฤตการณการเงนทเชอกนวาทกๆ10ปจะเกดหายนะทางเศรษฐกจขนมาหนนงและอาจจะเปนเรองบญเอญกไดวาวกฤตการณการเงนตมย�ากงป2540กเกดขนพรอมกบชอตารางมรณะไทยป2540และวกฤตการณการเงนแฮมเบอรเกอรป2551กเกดขนพรอมกบชอตารางมรณะไทยป2551

ตารางมรณะไทย ป 2560 อาจจะก�าลงบอกใบอะไรเราบางอยาง และมกระทบมากกวาทคดครบ....

อตรามรณะของ

เพศชาย

(จากตารางมรณะ

ไทยป2551)

35 0.3% 0.1% 0.2% 0.06% ประมาณ3เทา

45 0.5% 0.2% 0.35% 0.14% ประมาณ2.5เทา

55 1.0% 0.5% 0.70% 0.33% ประมาณ2เทา

อาย

อตรามรณะของ

เพศหญง

(จากตารางมรณะ

ไทยป2551)

อตรามรณะของ

เพศชาย

(จากตารางมรณะ

ไทยป2560)*

อตรามรณะของ

เพศหญง

(จากตารางมรณะ

ไทยป2560)*

อตรามรณะของ

เพศชายสงกวา

อตรามรณะของ

เพศหญง

*ตารางมรณะไทยป2560มคาเปนชวงซงเลอกปรบขนไดตามสตรการค�านวณทคปภ.ก�าหนด

•

•

•

•

•

021

ป ญหา โลกแตกของการวางแผนในการใชชวตหลงเกษยณ คอการทไมรวาจะอยหรอตายถงเมอไหร หากโชคดสขภาพแขงแรงมอายยนเกนทคาดไวจะสงผลตอชวตอยางไร จะมเงนเพยงพอกบคารกษาพยาบาลและคาใชจายในชวตประจ�าวนไหม หรอสดทายจะเปนภาระใหกบลกหลานหรอคนขางหลงมากแคไหน

พดไดวาชวตหลงเกษยณเปนชวตทยนอยบนความไมแนนอน โดยเฉพาะคนทไมมลกหลาน (หรออาจมลกหลานทไมกตญญนก...)ประกอบกบความคดทวาชวตคอความไมแนนอนดงนนจงตองท�างานหนกเกบเงนเอาไวมากๆ

แลวถาเกดตายกอนไดใชเงนละ… เทากบท�างานหนกไปเสยเทยวแทๆ มหน�าซ�ายงอาจสงผลใหอายสนตายไปกอนจะเกษยณเสยดวยซ�า

ดงนนการทมเครองมอทางการเงนทคอยจายเงนรายงวดใหจนกวาจะครบก�าหนดสญญาหรอจนกวาจะเสยชวตถอเปนการ

กมรดกมาจายบ�านาญใหตวเอง

022

จดการความเสยงทตรงจดท�าใหไมตองคอยกงวลเรองเงนขาดหรอเกนในการใชชวตหลงเกษยณเครองมอทางการเงนในรปแบบประกนบ�านาญเหลานไดถกออกแบบมาเพอเฉลยความเสยงของทกคนโดยใชหลกการวาคนทตายกอนคาอายเฉลยจะชวยสมทบเงนใหกบคนทตายหลงอายเฉลย

พดมาถงตรงนผมมสงหนงทอยากแนะน�าใหทกคนรจกกนครบ...

Reverse Mortgage(การกจ�านองแบบยอนกลบหรอการกจ�านองลวงหนาเพอแลกประกนบ�านาญ)คอการเอาบานหรอทดนไปจ�านองเพอกเอาเงนบ�านาญมาใชจนกวาจะเสยชวต และเมอเสยชวตกจะยกบานหรอทดนนนใหเปนการปลดหนไป ซงมองดแลวถอวาเปนทางเลอกทดอกทางหนงของคนทตองการใชชวตหลงการเกษยณโดยไมตองยงยากหรอปวดหววาจะเกบเงนสะสมมากพอส�าหรบยามเกษยณหรอไม

นายกขายบานเพอไดเงนกอนมา20ลานบาทตอนอาย60ปและคาดวาตวเองจะอยถงไปอาย80ปจงวางแผนทจะใชจายปละ1ลานบาทเปนเวลา20ป(โดยจะกนเงนสวนหนงไปเชาบานแทน)หมายความวานายกจะเหลอเงนใชหลงจากอาย80ปขนไปแตถานายกเสยชวตกอนอาย80ปกจะเหลอเงนโดยไมไดน�าไปใช

นายขมบานมลคา20ลานบาทเลอกท�าReverseMortgageตอนอาย60ปโดยจะไดเงนรายงวดใหใชจายปละ1ลานบาทไปตลอดชวต(ยงอาศยอยในบานเดมตามปกต)ซงหมายความวาถานายขอายยนมากกวา80ปกยงคงมเงนใหใชจายไมเหมอนนายก

กลบกนถานายขเสยชวตกอนอาย80ปกจะท�าใหนายขไดรบเงนรายงวดปละ1ลานไมถง20ป(ทงๆทมลคาบานมคาถง20ลานบาท)โดยเงนสวนตางนนไมไดถกคนใหกบนายขแตจะกลายเปนเงนกองกลางของReverseMortgageเพอเกบไวจายใหกบคนอนทอายยนกวาเปนตน

ผมจะยกตวอยางใหเหนภาพกนครบ

023

ReverseMortgageจงเหมาะกบคนทไมตองเหลอมรดกใหกบลกหลาน เพราะครนจะขายเอาเงนกอนมาเลย กไมรจะวางแผนใชเงนอยางไร ถาใชเงนในแตละงวดมากเกนไปกจะท�าใหมเงนไมพอหากอายยนแตถาใชเงนในแตละงวดนอยเกนไปกจะท�าใหเวลาเสยชวตแลวยงมเงนอยเปนกอง(และจะเสยดายทหลงวารอยางนใชชวตหลงเกษยณใหสขสบายกวานดกวา)

นอกจากน ถาพจารณาจากชวตของคนเรากจะเหนวาในวยท�างานเรากจะตงใจท�างานเพอเกบเงนซอบาน ซอทดนและทรพยสมบตทงหลาย แตเมอยางเขาสวยเกษยณจงเรมคดไดวาชวตนตายไปกเอาอะไรไปดวยไมไดท�าใหหลกการของReverseMortgageทเปลยนบานใหกลายเปนเงนรายงวดเพอใชจายจนเสยชวตนนมประโยชนและตรงความตองการของคนวยเกษยณทสด

เปนเหมอนการกมรดกมาใชใหพอดกบอายขยของตวเองซงหมายความวา ไมวาเราจะอยหรอตาย เรากยงไดเงนมาใชพอดกบอายขย

ทงน เมอ 3 ปทแลว ผมไดน�าแนวคดเรองreversemortgage มากลาวในงาน “วางแผนกอนแกดแลชวตกอนตาย”ของสมาคมประกนชวตไทยหลงจากวนนนกปรากฏวามสอมวลชนใหความสนใจกนมากท�าใหผมบรรยายเกยวกบเรองนมาเรอยๆจนถงวนนกดใจทไดเหนวามนก�าลงจะเกดขนจรงโดยมขาววาธนาคารออมสนวางแผนจะน�ารองออกreversemortgageในไมชาน

คนเราสกวนกตองตาย แตจะอยหรอตายใหพอดไดยงไง...วนนReverseMortgageนาจะเปนหนงในทางออกทดทสดแลวครบ

024

มหลายคนไดสอบถามเขามา จงเหนวาสงนนาจะเปนประโยชน เลยขอน�าบทความภาษาองกฤษมารวบรวม แลวกแปลเปนภาษาไทยใหทละยอหนา ทวานเปนการแปลอยางหยาบๆ ทางทดอานจากภาษาองกฤษนาจะดกวาถาภาษาไมดตรงไหนรบกวนชวยชแนะกลบมาไดทsawasdeeactuary@soat.or.th

สงทไดเขยนขนมานไดประยกตจากคมอความรประเภท“เทคนคการจ�า”หรอ“อานอยางไรจงจะเขาหว”เปนตนเชอวาทกคนมเวลาเทากนขนกบวาเราจะใชอยางไรใหคมคาทสด ดงนนหวงวาทกทานคงจะไดอะไรทคมคาจากการทไดเสยเวลาอานในสงตอไปน

Essayquestionissomehownotfamiliarwithour education system.Wemaynothavemuchchancetopracticehowtoarticulateandput the idea into thewritten essay.However,somesyllabusesofactuarialexamprovidesuchagreatopportunitytosharpenthisskill.Thisisgoodforpragmaticsituationinrealworld!

ค�าถามอตนยทตองตอบเปนหนาๆอาจจะไมคอยคนตาในระบบการศกษาของบานเราเราอาจจะมโอกาสไมมากในการฝกการท�าใหกระจางและน�าความคดของเราไปตอบอยางไรกตามขอสอบบางรปแบบเปดโอากาสใหฝก

อานอยางไรจงจะเขาหว

025

ใชความสามารถดานนนเปนสงทดส�าหรบสถานการณใหสมจรง

Somepeopleevensaytheydon’tknowwhattheyshouldwritealthoughtheythinkthatthere is no problem if the question providesmultiplechoicestochoose.Ofcourse,candidateisrequiredthedeeperknowledgeinthewrittenexamandthenthewaytostudyofwrittenexamisdifferentfromthatofmultiplechoiceexam.

บางคนไมรจะเขยนอะไรแตถาเปนปรนยคงจะ

ไมมปญหาแนนอนวาคนทจะตอบค�าถามอตนยตองมความรทแนนกวาคนทจะตอบค�าถามปรนยแมกระทงวธการอานหนงสอส�าหรบการท�าขอสอบสองแบบนกยงตางกน

Goingforwardtothisstyle,howmanyroundsdoyoutargettoread?Itisnotnecessarythatyouneedtoreadasmuchaspossible.Readingonlyoneroundmightbeadequateaswell.Thepointisthatweshouldtargetthelevelofdetailandobjectiveforeachround.Andthen,evaluateit.

ถาพดถงการอานหนงสอเพอตอบค�าถามแบบอตนย คณเคยคาดหวงวาจะอานไดกรอบ มนไมมความจ�าเปนทจะตองอานใหไดมากทสดเทาทจะมากไดการอานเพยงรอบเดยวกอาจจะเพยงพอแลวเราควรจะตงเปาหมายวาจะอานลงลกถงระดบไหนในแตละรอบแลวประเมนผลหลงอานจบในแตละรอบ

Yourfirststepistoassimilatealltopicsthatarestructuredineachcourse.Don’tforgettoreadobjectivefromsyllabus.Thisiscrucialand

มนไมมความจ�าเปนทจะตองอานใหได

มากทสดเทาทจะมากได การอานเพยง

รอบเดยวกอาจจะเพยงพอแลว

เราควรจะตงเปาหมายวาจะอานลงลก

ถงระดบไหนในแตละรอบ แลวประเมน

ผลหลงอานจบในแตละรอบ

026

worthwhilegoing through it.After completingthefirstround,youshouldbeabletolistallthetopicsthatyouneedtostudyandpredict/guessthecontextinadvancefromyourlogic.

ขนตอนแรกกคอจบใจความส�าคญของหวขอทงหมดใหเปนโครงสรางในแตละหลกสตร อยาลมอานวตถประสงคของหลกสตรมนคอนขางส�าคญและคมคาทจะอานเปนอนดบแรกหลงจากนนควรจะสามารถเรยงหวขอทคณจะอานแลวยงสามารถเดาไดอกวาเนอหาขางในควรจะเปนอยางไรกอนทจะเรมอานอยางจรงจง

For instance, if the topic is aboutderivativeweshouldthinkinadvance(certainly,afterunderstandobjectivefromsyllabus)onwhatshouldwelearnfromit.Whenweestablishthedirection,andknowwhatweneedfromtextbooks,itwillmakeyougetintotheconceptandknowhowtoapplyiteasier.Withthisway,thiscan

make youmemorize it much easier and yourknowledgewilllastwithyouforsure.

ยกตวอยางเชน ถาหวขอเปนตราสารอนพนธเมอรวาวตถประสงคของหลกสตรคออะไร เรากควรนกลวงหนาวา เนอหาทเราควรรเปนอะไร สงทเราตองการจะรจากต�าราคออะไรเมอจบทศทางไดจะท�าใหคณเขาใจแนวคดและรวธใชไดงายขน

ดวยวธน จะท�าใหคณจดจ�าไดงายมากขนและความรของคณจะอยคณอยางแนนอน

‘Studyguide’couldexpediteyourlearningprocessasitwilltellyouwhatmainideaofeachchapter is. Remember that itwill help you tosubstantiate80/20rulewhichisforeverruleofthumb.

Memorize it all, dump your logical

027

thinking into it, andmake sense of it... afteryouunderstandandgettheirconcept...alltextbooksareonlyyoursupplementtolubricateandincorporateintoyouridea.Pleaserealizethatwhatyourememberfromstudyguidemaycover80%ofcontextalready,andthatmaytaketimeonly20%ofyourbudget.

Youcanenjoyreadingstudyguideandtext book in tandem if itmakes you keep onunderstandingthecontext.Toimprovecreativityandproblem-solvingskill,pleasebearinmindthatitwouldbebetter ifyoucancreateyourownideabeforeosmosiswhattextbookfeedyouinthisstep.Basically,youcankeepyourtextbookfornextstepandjustreadthroughstudyguideaswellasmemorizesomeimportantpartofit.Icalledit“logicalmemorizing”

It isimperativetochooseappropriate‘studyguide’.Askyourfriends,trytoskimandevaluateit.Therestislefttoyourfate.Butplease

don’tchangeyourstudyguideonthewayyoustudy.Metaphoricallyspeaking,itlookslikeyouneedtostudyyourpartneragainbeforeyougetintorelationship.Also,becarefulthatsomestudyguidecouldblatantlymakemistakeinit.

เมอรวาวตถประสงคของหลกสตร

คออะไร เรากควรนกลวงหนาวา

เนอหาทเราควรรเปนอะไร สงทเรา

ตองการจะรจากต�าราคออะไร เมอจบ

ทศทางไดจะท�าใหคณเขาใจแนวคดและ

รวธใชไดงายขน

028

“Study guide” สามารถชวยลดเวลาในการอานไดมากขน โดยจะมบอกวาตรงไหนเปนแนวคดหลกของแตละบท(บอกแตแนวคดหลกลวนๆเปนขอๆ)จ�าไววามนเปนเพยงแคสงทชวยท�าใหกฎของพาเรโต(80/20)ดเปนจรงมากขน

จ�าใหหมดทงความคดเชงหลกตรรกะทงหมดเทาทมของคณลงและท�าความเขาใจกบมนหลงจากเขาใจแลวจบคอนเซปได(ย�าตองจบคอนเซปใหไดลองถามตวเองดวาเขาใจมากขนหลงจากอานมย?)เปนเพยงอาหารเสรมของคณเพอหลอลนและเชอมเขาไปในความคดของคณ โปรดทราบวาสงทคณจ�าไดจากคมอการศกษาอาจครอบคลมถง 80% ของเนอหาเรยบรอยแลว และสวนหลง(จากต�ารา)อาจใชเวลาเพยง20%ของเวลาทม

คณสามารถเพลดเพลนกบการอานคมอการศกษาและต�าราเรยนควบคกนไปถามนสามารถท�าใหคณเขาใจเนอหาไปไดเรอยๆเพอทจะพฒนาความคดสรางสรรคและทกษะการแกปญหาจะดกวาถาคณสามารถสรางแนวคดของคณเองไดกอนทจะดดซมอะไรกตามจากต�าราเรยนโดยพนฐานแลวคณสามารถเกบต�าราเอาไวตอนหลงโดยอานแตเพยงคมอการเรยนกบจ�าเอาแตสวนส�าคญของมน(ขอย�าอกครงตองจ�าดวยความเขาใจถงจะไดผลขอเรยกวธนวาตรรกะการจ�า)

จ�าเปนทตองม “คมอการศกษา” ทเหมาะสมขอใหเพอนของคณพยายามประเมนผลซงทเหลออาจขนกบดวงของคณแตอยาเปลยนแนวทางการศกษาของคณในแบบทคณเรยน แลวกโปรดระวงวาบางคมออาจเขยนผดถาไมแนใจใหถามเพอนดวามนmakesenseมย?(commonsenseเปนสงส�าคญมากส�าหรบActuary)

ปล.ถามคนสนใจวธLogicalmemorizingหรอวธmindmappingจะพยายามรวบรวมแลวเขยนขนในฉบบถดไปถาอยากใหชเฉพาะstudytipsแนวไหนหรอมค�าถามอะไรสามารถเขยนสงมาไดทSawasdeeactuary@soat.or.th

Raisequestioneverytime,askyourselffrequently ifwhat itshows in textbookmakesenseforyouornot.Takequestioninyournoteandtrytoansweritwhenyoucomebacktoreadinthenextround.Ifyoustillcannotanswerit,reserve to another rounduntil youhavebasicknowledgetosolveit.Anyway,yourlastchoiceisfriendoryourbosswhopassedtheexambeforeyou.

ถามค�าถามกบตวเองทกครง ใหแนใจวาสงทต�าราอธบายใหเราเขาใจนนmakesenseส�าหรบเราจดค�าถามทตวเองสงสยลงในสมดโนตในการอานแตละรอบ(หรอกระดาษทดกได) แลวกพยายามตอบใหไดเมอกลบ

029

มาอานในรอบถดไป ถายงไมสามารถตอบไดอก กเกบเอาไวจนกวาจะมความรขนพนฐานในการแกปญหาเรองนนอยางไรกตามทางเลอกสดทายของคณคอเพอนหรอเจานายทผานการสอบกอนหนาคณ

‘Mind mapping’ is one of the bestmethodsforpicturememorialstyle.Notonlyithelpsyoutocategorizeyourmemory,butalsoitwilllinkyourleftandrightbraintogethertohavelonglastingknowledgeforyourexam.Thisisthewaytoutilizeyourwholebraineffectively.Thesimplewayofmindmappingistreediagram.Ifyouwanttomemorizeit,highlyrecommenddoing ‘mindmapping’ in each chapter/section

youarestudying.

‘mind mapping’ เปนหนงในวธทดทสดส�าหรบการจ�าแบบรปภาพ ไมเพยงทจะชวยจดหมวดหมหนวยความจ�าของคณไดเทานน แตยงชวยเชอมสมองสวนซาย(ตรรกะ)กบสวนขวา(จนตนาการ)เขาดวยกนเพอใหมนฝงแลวคงอยกบเรา เปนวธทจะใชประโยชนจากสมองไดอยางมประสทธภาพมากทสดอาจจะเรมวธงายๆในการท�าแผนทความคดคอแผนภาพตนไมถาคณอยากจะทองจ�าอะไรขอแนะน�าวาใหท�า‘mindmapping’ในแตละในสวนทคณก�าลงศกษาอย

Pleasehaveablankpaperbesideyourdesk. Research has shown that after a week,

030

อานหวเรองและท�าความเขาใจกบวตถประสงคของแตละเรองคดลวงหนาวาตองการจะรอะไรบางและอะไรทตองการจะเรยนรจากต�ารากอนทจะท�าการอานในแตละรอบใชstudyguide(e.g.ACTEX,JAM,etc.)ใหถกตองตงค�าถามกบตวเองหลงจากอานจบในแตละเรองค�าถามทไมสามารถตอบไดใหเกบเอาไวตอบหลงจากอานจบในรอบถดไปจดบนทกและจ�า อยาลมท�าความเขาใจ แลวใชหลกการ Logicalmemorizing แลวกท�าMindmapping (Justmakeeverythingmakingsense)

retentionisabout10%ofwhatonesimplyhears.Iftheindividuallistensandwritesdownthekeypointstheretentionincreasestoabout25%.Ifhelistens,recordsandpassesthemessagealongtootherstheretentionalmostdoublesto50%.However,ifhe,inadditiontoalltheabove,alsotriesoutthenewbehaviour,theretentionjumpstoaround80%.So,listen,record,transferisthechangeyouwant.

โปรดวางกระดาษเปลาไวขางโตะเสมอ มวจยนงไดบอกไววาหลงจากทอานหรอเรยนรอะไรกตาม (เชนเขาสมมนา) มา 1 สปดาห มนจะเหลออยในหวเราเพยงแค10%เทานนหากฟงและจดบนทกประเดนส�าคญจะคง

อยในสมองเพมขนเปนประมาณ25%ยงไปกวานนถาเรามการบอกตอสงทเราเรยนรมากบคนอนมนจะเหลอคางอยในสมองเราถง50%ทเดยวอยางไรกตามถาเคาท�าอะไรเพมเตมมากไปกวานน โอกาสทจะเหลอความรคางอยในหวอาจเพมขนเปนประมาณ80%ดงนนการฟงจดบนทกถายทอดเปนสงทคณสามารถท�าใหกบตวคณเองได

Finally,reviewanddiscusswithyourselforsomebody.Remember.Themoreyoulearn,themoreyoucanlearn.

สดทายทบทวนและพดคยกบตวคณเองหรอใครกไดจ�าไววายงคณเรยนรมากเทาไรกยงสามารถเรยนรมากยงๆขนเทานน

•••••

สรปสนๆ ไดวา