ตัวอยางชุดการเรียนรู สาระการเรียนรูเศรษฐศาสตร รายวิชา ส23101 สังคมศึกษา

กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3

ชุดการเรียนรูท่ี 1 เรื่อง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

ชุดการเรียนรู

สาระการเรียนรูเศรษฐศาสตร รายวิชา ส23101 สังคมศึกษา กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3

จัดทําโดย นายธีรวัฒน สกุลวัฒนาชีพ

ตําแหนง ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการ

โรงเรียนบานกรวดวิทยาคาร จังหวัดบุรีรัมย

สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 32

ชุดการเรียนรู สาระการเรียนรูเศรษฐศาสตร รายวิชา ส23101 สังคมศึกษา

กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3

ชุดการเรียนรูท่ี 1

เรื่อง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

จัดทําโดย นายธีรวัฒน สกุลวัฒนาชีพ

ตําแหนง ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการ

โรงเรียนบานกรวดวิทยาคาร จังหวัดบุรีรัมย สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 32

คํานํา

ชุดการเรียนรู สาระการเรียนรูเศรษฐศาสตร รายวิชา ส 23101 สังคมศึกษา กลุมสาระ การเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 ประกอบดวย ชุดการเรียน จํานวน 15 ชุด ชุดการเรียนเลมนี้ เปนชุดการเรียนท่ี 1 เรื่อง ตลาดในระบบ เศรษฐกิจ ซ่ึง มีสาระ การเรียนรูเก่ียวกับลักษณะโดยท่ัวไปของตลาดในระบบเศรษฐกิจและตลาดตามลักษณะการแขงขัน การเรียนรูโดยใช ชุดการเรียนรูเลมนี้ มุงเนน ใหนักเรียน ใชชุดการเรียนรูเปนสื่อการเรียนรวมกับการสอนแบบรวมมือดวยเทคนิค STAD โดยผูส อน นักเรียนจะตองวางแผนการเรียนรูรวมกัน แบงงานกันทํา และสรุปองคความรูรวมกัน ตลอดจนตอบคําถามในบัตรคําถามเปนรายบุคคล และทําแบบทดสอบหลังเรียน ซ่ึงนักเรียนตองพยายามทํากิจกรรมตาง ๆ เปนรายบุคคลใหประสบผลสําเร็จมากท่ีสุด เพราะผลรวมของความสําเร็จเปนร ายบุคคลของสมาชิกในกลุมจะเปนความสําเร็จของกลุมดวยเชนกัน ดังนั้นนักเรียนควรปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ตามข้ันตอนการ เรียนรูดวยความตั้งใจ ใฝเรียนรู และรับผิดชอบในการทํากิจกรรมตามท่ีกําหนด ซ่ึงจะมีผลทําใหนักเรียนประสบผลสําเร็จ ในการเรียนรูไดเปนอยางดี ผูจัดทําหวังวา ชุดการเรียนรู เลมนี้ จะกอใหเกิดประโยชนในการเรียนรูของนักเรียน และเปนแนวทางในการจัดการเรียนรูสําหรับครูผูสอนและผูสนใจท่ัวไป

ธีรวัฒน สกุลวัฒนาชีพ

สารบัญ หนา

คําชี้แจงการใชชุดการเรียนรู………………………………………………………………………………..……… 1 คําชี้แจงสําหรับครูผูสอน.......................................................................................................... 1 คําชี้แจงสําหรับนักเรียน........................................................................................................... 3 แบบทดสอบกอนเรียน.............................................................................................................. 5 บัตรคําสั่ง............................................................................................……………………………….. 7 บัตรเนื้อหา..........................................................................................……………………………….. 8 บัตรกิจกรรม.......................................................................................……………………………….. 13 บัตรคําถาม.........................................................................................……………………………….. 14 แบบทดสอบหลังเรียน...............................................................……………………..……………..….. 15 เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน..........………………………….…………………………………………………….. 17 เฉลยกิจกรรม......................................................................................……………………………….. 18 เฉลยคําถาม........................................................................................……………………………….. 19 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน..………………………………….……………………………..…………………….. 20 เอกสารอางอิง..............……………………………………………………………………………….................... 21 แบบบันทึกสําหรับนักเรียน........................…………………………………………………………………….. 22

1

2

ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

1. คําแนะนําเบ้ืองตน ชุดการเรียนรูท่ี 1 เรื่อง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ มีสวนประกอบดังนี้ 1.1 แบบทดสอบกอนเรียน 1.2 สื่อการเรียน ประกอบดวยบัตรตาง ๆ โดยจัดใสซองและกลอง กลุมละ 1 ชุด 1.2.1 บัตรคําสั่ง จํานวน 1 ใบ 1.2.2 บัตรเนื้อหาตามจํานวนสมาชิกในกลุม 1.2.3 บัตรกิจกรรมตามจํานวนสมาชิกในกลุม 1.2.4 บัตรคําถามตามจํานวนสมาชิกในกลุม 1.2.5 บัตรเฉลยกิจกรรมจํานวน 1 ใบ 1.2.6 บัตรเฉลยคําถามจํานวน 1 ใบ 1.3 แบบทดสอบหลังเรียน 1.4 เฉลยแบบทดสอบกอนเรียนและเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน (เก็บไวกับครู) 1.5 แบบบันทึกสําหรับนักเรียน คนละ 1 ชุด 2. ตัวช้ีวัด และจุดประสงคการเรียนรู 2.1 ตัวชี้วัด ส 3.1 ม.3/1 อธิบายกลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ 2.2 จุดประสงคการเรียนรู 2.2.1 ดานความรู 2.2.1.1 อธิบายลักษณะของตลาดในระบบเศรษฐกิจ และยกตัวอยางได 2.2.1.2 บอกลักษณะ ขอดีและขอเสียของตลาดตามลักษณะการแขงขันได 2.2.2 ดานทักษะและกระบวนการ 2.2.2.1 ทักษะการสืบเสาะหาความรู 2.2.2.2 กระบวนการเรียนรูแบบรวมมือ 2.2.3 คุณลักษณะอันพึงประสงค 2.2.3.1 ใฝเรียนรู 2.2.3.2 ซ่ือสัตยสุจริต 2.2.3.3 มุงม่ันในการทํางาน

คําช้ีแจงการใชชุดการเรียนรู

คําช้ีแจงสําหรับครู

2

3. การจัดกิจกรรมการเรียนรู ครูปฏิบัติตามข้ันตอนดังนี้ 3.1 แบงนักเรียนโดยคละความสามารถเปน 6 กลุม กลุมละ 5 คน (กรณีกลุมตัวอยาง 30 คน) 3.2 ใหนักเรียนอานคําชี้แจงการใชชุดการเรียนรู หรือครูชี้แจงใหนักเรียนทราบพรอมกัน 3.3 ใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน 3.4 ข้ันตอนการสอนแบบรวมมือดวยเทคนิค STAD 3.4.1 การนําเสนอเนื้อหา ครูแจงใหนักเรียนทราบวานักเรียนสามารถศึกษาหาความรู เรื่อง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ ไดจากชุดการเรียนรูท่ี 1 โดยใชเปนสื่อประกอบการเรียนรูแบบรวมมือ 3.4.2 การทํากิจกรรมกลุม ใหนักเรียนวางแผนการคนหาความรู แบงงานกันทํา ทํากิจกรรมรวมกัน และรายงานผลการปฏิบัติกิจกรรม โดยใชสื่อการเรียน ไดแก บัตรคําสั่ง บัตรเนื้อหา และบัตรกิจกรรม 3.4.3 การทดสอบ 3.4.3.1 นักเรียนตอบคําถามในบัตรคําถาม ตรวจคําตอบ กลุมชวยกันปรับปรุงแกไข 3.4.3.2 นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน และตรวจคําตอบ 3.4.4 การปรับปรุงคะแนน ครูเปดโอกาสใหนักเรียนท่ีมีผลการทดสอบหลังเรียนไมผานเกณฑ ท่ีกําหนด หรือนักเรียนท่ีตองการพัฒนาความสามารถของตนเอง ทําแบบทดสอบอีกครั้งเพ่ือปรับปรุงคะแนนใหสูงข้ึนได (ครูเตรียมแบบทดสอบหลังเรียนอีกชุดหนึ่ง โดยสลับคําถามและคําตอบจากแบบทดสอบหลังเรียนชุดเดิม) 3.4.5 การตัดสินผลงานของกลุม การยกยองความสําเร็จของกลุม โดยนําคะแนนเฉลี่ยความกาวหนาของกลุมมาจัดอันดับ 1-6 กลุมท่ีไดอันดับ 1-3 จะไดรับรางวัลโดยปดประกาศยกยองชมเชยท่ีปายนิเทศโดยติดดาวสีตาง ๆ เพ่ือยกยองชมเชย (อันดับท่ี 1 ดาวสีเขียว อันดับท่ี 2 ดาวสีฟา อันดับท่ี 3 ดาวสีเหลือง) 4. การวัดและประเมินผล 4.1 ประเมินกอนเรียน ประเมินจากการทําแบบทดสอบกอนเรียน รวม 10 คะแนน 4.2 ประเมินระหวางเรียน ประเมินจากการทํากิจกรรมและตอบคําถาม รวม 20 คะแนน 4.3 ประเมินหลังเรียน ประเมินจากการทําแบบทดสอบหลังเรียน รวม 10 คะแนน หมายเหตุ การประเมินหลังเรียนถือเกณฑผานรอยละ 80 5. กําหนดเวลาเรียน เวลา 1 ชั่วโมง

3

ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ 1. คําแนะนําเบ้ืองตน การเรียนรูโดยใชชุดการเรียนรูท่ี 1 เปนการเรียนโดยใชชุดการเรียนเปนสื่อรวมกับการเรียน แบบรวมมือ โดยนักเรียนแบงกลุมแบบคละความสามารถเปน 6 กลุม กลุมละ 5 คน แตละกลุมเลือกประธาน และเลขานุการกลุม เพ่ือปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ตอไป 2. จุดประสงคการเรียนรู 2.1 ดานความรู 2.1.1 อธิบายลักษณะของตลาดในระบบเศรษฐกิจ และยกตัวอยางได 2.1.2 บอกลักษณะ ขอดีและขอเสียของตลาดตามลักษณะการแขงขันได 2.2 ดานทักษะและกระบวนการ 2.2.1 ทักษะการสืบเสาะหาความรู 2.2.2 กระบวนการเรียนรูแบบรวมมือ 2.3 คุณลักษณะอันพึงประสงค 2.3.1 ใฝเรียนรู 2.3.2 ซ่ือสัตยสุจริต 2.3.3 มุงม่ันในการทํางาน 3. ข้ันตอนการปฏิบัติกิจกรรมเรียนรู นักเรียนปฏิบัติดังนี้ 3.1 รับเอกสารชุดการเรียนรูกลุมละ 1 ชุด และแบบบันทึกสําหรับนักเรียนคนละ 1 ชุด 3.2 อานคําชี้แจงการใชชุดการเรียนรู หรือฟงชี้แจงพรอม ๆ กัน 3.3 ทําแบบทดสอบกอนเรียน 3.4 ข้ันตอนการเรียนแบบรวมมือดวยเทคนิค STAD 3.4.1 การนําเสนอขอมูล นักเรียนฟงการชี้แจงจากครู โดยนักเรียนศึกษาหาความรู เรื่อง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ จากชุดการเรียนรูท่ี 1 โดยใชเปนสื่อประกอบการเรียนรูแบบรวมมือ 3.4.2 การทํางานรวมกัน นักเรียนวางแผนการคนหาความรู แบงงานกันทํา ทํากิจกรรมรวมกัน และรายงานผลการปฏิบัติกิจกรรม โดยใชบัตรคําสั่ง บัตรเนื้อหา และบัตรกิจกรรม 3.4.3 การทดสอบ 3.4.3.1 นักเรียนตอบคําถามในบัตรคําถาม ตรวจคําตอบ กลุมชวยกันปรับปรุงแกไข 3.4.3.2 นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน และตรวจคําตอบ

คําช้ีแจงสําหรับนักเรียน

4

5

3.4.4 การปรับปรุงคะแนน นักเรียนท่ีมีผลการทดสอบหลังเรียนไมผานเกณฑท่ีกําหนด หรือนักเรียนท่ีตองการพัฒนาความสามารถของตนเอง สามารถทําแบบทดสอบไดอีก 1 ครั้ง เพ่ือปรับปรุงคะแนนใหสูงข้ึนได (นักเรียนอาจทบทวนความรูความเขาใจภายในกลุมกอนทดสอบ) 3.4.5 การตัดสินผลงานของกลุม กลุม โดยนําคะแนนเฉลี่ยความกาวหนาของกลุมมาจัดอันดับ 1-6 กลุมท่ีไดอันดับ 1-3 จะไดรับรางวัลโดยปดประกาศยกยองชมเชยท่ีปายนิเทศ โดยติดดาวสีตาง ๆ เพ่ือยกยองชมเชย (อันดับท่ี 1 ดาวสีเขียว อันดับท่ี 2 ดาวสีฟา อันดับท่ี 3 ดาวสีเหลือง) 4. การวัดและประเมินผล 4.1 ประเมินกอนเรียน ประเมินจากการทําแบบทดสอบกอนเรียน รวม 10 คะแนน 4.2 ประเมินระหวางเรียน ประเมินจากการทํากิจกรรมและตอบคําถาม รวม 20 คะแนน 4.3 ประเมินหลังเรียน ประเมินจากการทําแบบทดสอบหลังเรียน รวม 10 คะแนน หมายเหตุ การประเมินหลังเรียนถือเกณฑผานรอยละ 80 กรณีนักเรียนทดสอบหลังเรียนไมผานเกณฑกําหนด ใหปรับปรุงแกไขตามท่ีครูกําหนด 5. กําหนดเวลาเรียน เวลา 1 ชั่วโมง

5

ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ คําช้ีแจง 1. แบบทดสอบกอนเรียนมีขอสอบ 10 ขอ เวลา 5 นาที คะแนนเต็ม 10 คะแนน 2. จงเลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดแลวเขียนเครื่องหมายกากบาท () ลงในกระดาษคําตอบ

1. ขอใดเปนการแบงตลาดแบงตามชนิดของสินคา ก. ตลาดขายสง ตลาดขายปลีก ข. ตลาดแขงขันสมบูรณ ตลาดแขงขันไมสมบูรณ ค. ตลาดสินคาเกษตร ตลาดสินคาอุตสาหกรรม ตลาดบริการ ง. ตลาดสินคาผูผลิต ตลาดสินคาผูบริโภค ตลาดเงินและตลาดทุน 2. ขอใดเปนการแบงตลาดแบงตามลักษณะการขายสินคา ก. ตลาดขายสง ตลาดขายปลีก ข. ตลาดแขงขันสมบูรณ ตลาดแขงขันไมสมบูรณ ค. ตลาดสินคาเกษตร ตลาดสินคาอุตสาหกรรม ตลาดบริการ ง. ตลาดสินคาผูผลิต ตลาดสินคาผูบริโภค ตลาดเงินและตลาดทุน 3. ตลาดขายสงมีลักษณะตามขอใด ก. ทําการซ้ือขายสินคาใหแกผูบริโภคโดยตรง ข. ทําการซ้ือขายสินคาใหแกพอคาขายสงหรือพอคาขายปลีก ค. เปนตลาดท่ีผูซ้ือนําไปใชอีกทอดหนึ่ง มักอยูในรูปของวัตถุดิบ ง. ทําการซ้ือขายสินคาใหกับผูบริโภคโดยตรง สินคาท่ีซ้ือขายแตละครั้งมีจํานวนไมมาก 4. ตลาดบริการมีลักษณะตามขอใด ก. มีการซ้ือขายบริการตาง ๆ ข. ทําการซ้ือขายสินคาเกษตร ค. ทําการซ้ือขายสินคาอุตสาหกรรม ง. เปนตลาดท่ีผูบริโภคซ้ือสินคาไดโดยตรง 5. ตลาดหลักทรัพยเปนตลาดประเภทใด ก. ตลาดบริการ ข. ตลาดสินคาผูผลิต ค. ตลาดแขงขันสมบูรณ ง. ตลาดเงินและตลาดทุน

แบบทดสอบกอนเรียน

6

6. ตลาดแขงขันไมสมบูรณมีลักษณะตามขอใด ก. เปนตลาดท่ีมีการแขงขันอยางเต็มท่ีระหวางผูซ้ือกับผูขาย ข. เปนตลาดท่ีผูซ้ือหรือผูขายมีอิทธิพลในการกําหนดราคาสินคา ค. เปนตลาดท่ีมีผูขายเพียงรายเดียว ทําใหผูขายมีอิทธิพลในการกําหนดราคา ง. เปนตลาดท่ีทําการซ้ือขายสินคาจํานวนมากใหแกพอคาขายสงหรือพอคาขายปลีก 7. ตลาดประเภทใดท่ีราคาสินคาในตลาดมีราคาเดียวกันท้ังหมด ซ่ึงเปนธรรมท้ังผูซ้ือและผูขาย ก. ตลาดผูกขาด ข. ตลาดแขงขันสมบูรณ ค. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย ง. ตลาดก่ึงแขงขันก่ึงผูกขาด 8. การรถไฟแหงประเทศไทยจัดอยูในตลาดประเภทใด ก. ตลาดผูกขาด ข. ตลาดก่ึงผูกขาด ค. ตลาดแขงขันสมบูรณ ง. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย 9. บริษัทโรงกลั่นน้ํามันจัดอยูในตลาดประเภทใด ก. ตลาดผูกขาด ข. ตลาดก่ึงผูกขาด ค. ตลาดแขงขันสมบูรณ ง. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย 10. ไฟฟาและประปาเปนตลาดแขงขันไมสมบูรณท่ีมีขอดีตามขอใด ก. สามารถควบคุมสภาพแวดลอมได ข. เปนการสรางแรงจูงใจใหภาคเอกชนลงทุน ค. เปนผลดีตอการผลิตสินคาพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจ ง. สามารถควบคุมการบริโภคและการใหสวัสดิการ

7

ใบความรู เรื่อง การบวกทศนิยมไมเกินสามตําแหนง

บัตรคําสั่ง ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

คําส่ัง ประธานกลุมอานข้ันตอนการประกอบกิจกรรมใหสมาชิกทราบดังนี้ 1. ศึกษาบัตรเนื้อหา เรื่อง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ 2. ปฏิบัติกิจกรรมตามท่ีกําหนดในบัตรกิจกรรม 3. รายงานผลการปฏิบัติกิจกรรมหนาชั้นเรียน 4. ตรวจสอบผลการปฏิบัติกิจกรรมจากบัตรเฉลยกิจกรรม 5. ตอบคําถามในบัตรคําถาม และเปลี่ยนกันตรวจตําตอบ

8

เม่ือมนุษยคนหนึ่งไมสามารถเปนเจาของทรัพยากรหรือสินคาตาง ๆ ไดท้ังหมด จึงทําใหจําเปนตองเกิดการ “แลกเปลี่ยน ” กันข้ึนมาเพ่ือตอบสนองความตองการของแตละบุคคล ยามใดท่ีมีการซ้ือขายแลกเปลี่ยนเกิดข้ึน ยามนั้นในทางเศรษฐศาสตรก็จะเรียกวา “ตลาด” ทันที

1. ความหมายของตลาดในระบบเศรษฐกิจ ตลาด (Market) หมายถึง การท่ีผูซ้ือและผูขายมีทางติดตอกันไดโดยสะดวกจนสามารถ

ทําการแลกเปลี่ยนซ้ือขายสินคากันได จากคําจํากัดความดังกลาว ตลาดจึงมีความหมาย 2 นัย คือ

1. ตลาดนัยแรก หมายถึง สถานท่ีท่ีมีผูซ้ือผูขายมาติดตอ ทําการซ้ือขายกัน เชน ตลาดนัดท่ัวไป ตลาดสวนจตุจักร ตลาดทาเตียน ตลาดไท ตลาดสดในทองถ่ินหรือชุมชน เปนตน

2. ตลาดนัยท่ีสอง หมายถึง การติดตอกันระหวางผูซ้ือและผูขายในทางใดทางหนึ่ง หรือหลายทาง เชน ทางโทรศัพท โทรสาร จดหมาย ทางอินเทอรเน็ต ตลาดจึง ในความหมายนี้ จึงมีขอบเขตท่ีกวางขวางออกไป เชน ตลาดกรุงเทพมหานคร ตลาดลอนดอน ตลาดโลก เปนตน

ตลาด เปนตัวกลางในการติดตอซ้ือขายแลกเปลี่ยนสินคาและบริการ เปนการอํานวยความสะดวกใหกับผูซ้ือและผูขาย

2. ลักษณะโดยทั่วไปของตลาด ตลาดโดยท่ัวไปอาจแบงไดหลายลักษณะ เชน แบงตามชนิดของสินคา แบงตาม ลักษณะการขายสินคา แบงตามลักษณะการแขงขันท่ีมีอยูในตลาด และแบงตามวัตถุประสงคของการใชสินคา ดังนี้ 2.1 แบงตามชนิดของสินคา แบงไดเปน 3 ประเภท ไดแก

บัตรเนื้อหา ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

2.1.1 ตลาดสินคาเกษตร ทําการซ้ือขายสินคาเกษตร เชน ขาว ผลไม เนื้อสัตว 2.1.2 ตลาด สินคาอุตสาหกรรม ทําการซ้ือขายสินคาอุตสาหกรรม เชน เครื่องจักร รถยนต เครื่องใชไฟฟา เปนตน 2.1.3 ตลาดบริการ มีการซ้ือขายบริการตาง ๆ เชน การขนสง ประกันภัย ธนาคาร

ภาพท่ี 1.1 ตลาดสินคาเกษตร ท่ีมา : Google.com, 2553 : http://www.thaibizchina.com

9

11

แบบฝกทักษะ การบวกทศนิยมไมเกินสองตําแหนง

2.2 แบงตามลักษณะการขายสินคา แบงไดเปน 2 ประเภท คือ 2.3 แบงตามลักษณะการแขงขันท่ีมีอยูในตลาด แบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก 2.3.1 ตลาดแขงขันสมบูรณ เปนตลาดท่ีมีการแขงขันอยางเต็มท่ีระหวางผูซ้ือกับผูขาย ตลาดประเภทนี้ มีผูซ้ือและผูขาย มีจํานวนมาก แตละรายมีการซ้ือขายเปนจํานวนนอย เม่ือเปรียบเทียบกับจํานวนผูซ้ือและผูขายท้ังหมดในตลาด ดังนั้นการซ้ือขายสินคาของผูซ้ือ หรือผูขายแตละรายจะไมมีอิทธิพลตอการกําหนดราคาสินคาท้ังหมดในตลาด ราคาสินคา จึงถูกกําหนดโดยกลไกตลาด 2.3.2 ตลาดแขงขันไมสมบูรณ เปนตลาดท่ีผูซ้ือหรือผูขายมีอิทธิพลในการกําหนดราคาหรือปริมาณซ้ือขายสินคามากบางนอยบางตามความไมสมบูรณของตลาด 2.4 แบงตามวัตถุประสงคของการใชสินคา แบงไดเปน 2 ประเภท คือ

ภาพท่ี 1.3 หางสรรพสินคา ท่ีมา : Google.com, 2558 : http://koratdaily.com/blog.php?id=4641

หางสรรพสินคาเปนตลาดสินคาผูบริโภค

2.4.1 ตลาดสินคาผูบริโภค เปนตลาดท่ีผูบริโภคซ้ือสินคาไปบริโภคโดยตรง เชน เสื้อผา 2.4.2 ตลาดสินคาผูผลิตหรือตลาดปจจัยการผลิต เปนตลาดท่ีผูซ้ือนําไปใชในการผลิตอีกทอดหนึ่ง มักอยูในรูปของวัตถุดิบ เชน น้ํามัน 2.4.3 ตลาด เงินทุนและตลาดทุน ตลาดเงินเปนตลาดท่ีมีการระดมทุนและใหกูยืมระยะสั้นไมเกิน 1 ป สวนตลาดทุนเปนตลาด ท่ีมีการระดมทุนและใหกูยืมระยะยาวเกิน 1 ป

2.2.1 ตลาดขายสง ทําการซ้ือขายสินคาจํานวนมาก โดยผูขายจะขายสงสินคา ใหพอคาขายสงในระดับรองลงไป หรือขายใหพอคาปลีก แตไมขายใหผูบริโภคโดยตรง 2.2.2 ตลาดขายปลีก ทําการซ้ือขายสินคาให แกผูบริโภคโดยตรง สินคาท่ีทําการ ซ้ือขายในแตละครั้งมีจํานวนไมมากนัก

ภาพท่ี 1.2 ตลาดไท ท่ีมา : Google.com, 2555 : http://www.innnews.co.th

ตลาดไท เปนตลาดขายปลีก

10

12

แบบฝกทักษะ การบวกทศนิยมไมเกินสองตําแหนง

3. ตลาดตามลักษณะการแขงขัน ตลาดตามลักษณะการแขงขัน จะพิจารณาจากจํานวนของผูขาย จํานวนของผูซ้ือ และลักษณะของสินคาในตลาด ซ่ึงมีอิทธิพลตอการกําหนดราคาขาย ปริมาณสินคาท่ีขาย โดยแบงเปน 2 ประเภท คือ ตลาดแขงขันสมบูรณ และตลาดท่ีมีการแขงขันไมสมบูรณ 3.1 ตลาดแขงขันสมบูรณ เปนตลาดท่ีมีการแขงขันอยางเต็มท่ีระหวางผูซ้ือกับผูขาย การกําหนดราคาสินคาจึงเกิดข้ึนจากท้ังผูซ้ือและผูขาย 3.1.1 ลักษณะสําคัญของตลาดแขงขันสมบูรณ ประกอบดวย 1) มีผูซ้ือและผูขาย จํานวนมาก จนกระท่ังผูซ้ือและผูข ายแตละรายไมมีอิทธิพลเหนือราคาสินคา กลาวคือ ถึงแมวาผูซ้ือหรือผูขายจะหยุดซ้ือหรือขายสินคาของตน ก็จะไมกระทบกระเทือนตอปริมาณสินคาท้ังหมดในตลาด เพราะผูซ้ือและผูขายแตละคนซ้ือและขายสินคาเปนจํานวนเล็กนอยเม่ือเปรียบเทียบกับปริมาณสินคาท้ั งหมดท่ีมีอยูในตลาด จึงทําใหราคาสินคาในตลาดแขงขันสมบูรณ เปนราคาท่ีกําหนดโดยอํานาจตอรองของผูซ้ือ และผูขายท้ังหมด และเปนราคาท่ียอมรับของผูซ้ือและผูขาย 2) สินคาท่ีขายในตลาดมีลักษณะเหมือนกันทุกประการ คือ สามารถท่ีจะใชทดแทนกันได ไมวาจะซ้ือสินคาประเภทเดียวกันนี้จากผูขายคนใดก็ตาม ผูซ้ือจะไดรับความพอใจเหมือนกัน แตถาเม่ือใดผูซ้ือมีความรูสึกวาสินคาอยางเดียวกันในตลาดมีความแตกตางกัน ภาวะของตลาดจะกลายเปนตลาดแขงขันไมสมบูรณ 3) ผูซ้ือและผูขายตางรูถึงสภาพการณในตลาดเปนอยางดี เชน รูราคาซ้ือขาย ภาวการณผลิตสินคา ความตองการสินคาในตลาด ดังนั้น จะไมมีผูขายคนใดขายสินคา ในราคาสูงกวาราคาตลาด หรือจะไมมีผูซ้ือคนใดซ้ือสินคาในราคาท่ีตํากวาราคาตลาด 4) การติดตอซ้ือขายจะตองกระทําโดยสะดวก ท้ังผูซ้ือและผูขายสามารถติดตอซ้ือขายกันไดอยางสะดวกและรวดเร็ว รวมถึงการเคลื่อนยายปจจัยการผลิตจะตองเปนไปอยางเสรีหรือเคลื่อนยายไปไดทุกแหง เชน แรงงาน เงินทุน หรือเครื่องจักร เปนตน 5) หนวยธุรกิจสามารถเขาหรือออกจากธุรกิจการคาโดยเสรี โดยไมมีขอจํากัดหรือกีดกัน กลาวคือ หนวยธุรกิจรายใหม ๆ จะเขามาประกอบธุรกิจการแขงขันกับหนวยธุรกิจท่ีมีอยูเม่ือใดก็ไดหรือจะเลิกกิจการเม่ือใดก็ได 3.1.2 ขอดีและขอเสียของตลาดแขงขันสมบูรณ มีดังนี้ 1) ขอดี (1) ดานการผลิต ผูผลิตจะทําการผลิตสินคาอยางมีประสิทธิภาพสูงสุด เพ่ือใหตนทุนต่ําท่ีสุด การแขงขันเปนการกระตุนใหผูผลิตรายใหมเขามาแขงขัน (2) ดานการบริโภค ผูบริโภคจะไดรับความพอใจสูงสุดในการเลือกซ้ือสินคาและบริการ และโอกาสในการเลือกซ้ือสินคาในราคาท่ีต่ําท่ีสุด

(3) ระบบเศรษฐกิจโดยรวม ทําใหการจัดสรรทรัพยากรเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ การกระจายรายไดคอนข างเสมอภาค โดยผูผลิตจะไมไดกําไรเกินควร และผูบริโภคสามารถซ้ือสินคาในราคาท่ีสมเหตุสมผล ผูผลิตปรับปรุงการผลิตอยูเสมอ

11

12

แบบฝกทักษะ การบวกทศนิยมไมเกินสองตําแหนง

1) ขอเสีย (1) ในระยะยาวผูผลิตจะไดกําไรนอยมากหรือไดเพียงเทาทุนเทานั้น ตลาดนี้จึงไมสามารถเกิดข้ึนไดในสภาพของความเปนจริง เนื่องจากไมมีกําไรเปนแรงกระตุน ใหผูผลิตเขามาผลิตสินคาในตลาด

(2) ไมมีการแขงขันระหวางผูผลิตอยางแทจริงจากการแขงขันของผูผลิตในตลาด เพ่ือท่ีจะลดตนทุน แตผูผลิตแตละรายมีความสามารถไมเทากันทําใหผูท่ีมีความสามารถในการบริหารจัดการนอยท่ีไมสามารถลดตนทุนการผลิตได อาจประสบปญหาขาดทุน ตองเลิกกิจการไปในท่ีสุด ทําใหไมมีการแขงขันระหวางผูผลิตอยางแทจริง

(3) ผูผลิตมักจะไมมีการลงทุนจํานวนมากหรือการลงทุนขนาดใหญ เนื่องจากการผลิตมีกําไรนอย จึงไมมีแรงจูงใจใหผูผลิตใชเงินจํานวนมากในการผลิต และการพัฒนาสินคา ทําใหสภาพการลงทุนใหม ๆ มีไมมาก เม่ือเปรียบเทียบกับตลาดอ่ืน ๆ 3.2 ตลาดแขงขันไมสมบูรณ เปนตลาดท่ีผูซ้ือหรือผูขายมีอิทธิพลในการกําหนดราคาหรือปริมาณซ้ือขายสินคามากบางนอยบางตามความไมสมบูรณของตลาด เนื่องจากสินคาสวนมากมีลักษณะไมเหมือนกัน ทําใหผูซ้ือเกิดความพึงพอใจสินคาของผูขายคนหนึ่งมากกวาอีกคนหนึ่ง นอกจากนี้ผูซ้ือหรือผูขายในธุรกิจมีนอยเกินไป ทําใหมีอิทธิพลเหนือราคา เปนผูกําหนดราคาเสียเอง หรืออาจมีปจจัยอ่ืน เชน การเคลื่อนยายสินคาไมสะดวกเพราะถนนไมดี การติดตอสื่อสารกันไดยาก ผูบริโภคไมคอยจะมีความรอบรูในตลาด เปนตน 3.2.1 ประเภทของตลาดแขงไมขันสมบูรณ โดยพิจารณาจากท่ีผูซ้ือและผูขาย มีอิทธิพลในการกําหนดราคาหรือปริมาณสินคาในตลาด ดังนี้ 1) ตลาดกึ่งแขงขันกึ่งผูก ขาด เปนตลาดท่ีมีผูขาย เปนจํานวนมาก และมีอิสระเต็มท่ีในการวางนโยบายการขายและการซ้ือของตน สินคาท่ีผลิตมีลักษณะ หรือมาตรฐานท่ีแตกตางกัน คือ เปนสินคาอยางเดียวกันแตมีหลายยี่หอ ทําใหผูขายสามารถกําหนดราคาเองได ท้ัง ๆ ท่ีตองแข งขันกับผูขายรายอ่ืน เชน สบู ยาสีฟน รองเทา เสื้อผาสําเร็จรูป เปนตน ดานผูซ้ือ ตลาดท่ีผูซ้ือมีลักษณะกึ่งผูกขาด เปนตลาดท่ีมีผูขายจํานวนมาก แตผูซ้ือมีความพอใจท่ีจะซ้ือจากผูขายเพียงบางรายเทานั้น

2) ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย เปนตลาดท่ีมีผูขายเพียงไมก่ีราย และผูขาย แตละรายจะขายสินคาจํานวนมาก เม่ือเทียบกับปริมาณสินคาท้ังหมดในตลาด ถาผูขายรายใดเปลี่ยนแปลงราคาจะสงผลกระทบตอผูผลิตรายอ่ืน เชน บริษัทโรงกลั่นน้ํามัน

ดานผูซ้ือ ตลาดท่ี มีผูซ้ือนอยราย มีผูซ้ือตั้งแต 2 รายข้ึนไป ถาผูซ้ือ คนใดเปลี่ยนแปลงปริมาณซ้ือจะมีผลกระทบตอราคาตลาดและผูซ้ือรายอ่ืน

3) ตลาดผูกขาด เปนตลาดท่ีมีผูขายเพียงรายเดียว ทําใหผูขายมี อิทธิพลเหนือราคาขายสินคา โดยจะเพ่ิมหรือลดราคา และควบคุมจํานวนขายท้ังหมด เชน ไฟฟา ประปา รถไฟ โรงงานยาสูบ เปนตน

12

12

แบบฝกทักษะ การบวกทศนิยมไมเกินสองตําแหนง

ดานผูซ้ือ ตลาดท่ี มีผูซ้ือ รายเดียว มีผูซ้ือเพียงรายเดียว ผูซ้ือจึงมีอิทธิพลในการกําหนดราคา เชน โรงงานยาสูบ เปนผูรับซ้ือใบยาสูบ เปนตน

การผูกขาดในตลาดแขงขันไมสมบูรณไมไดเกิดจากผูผลิตรายเดียว แตอาจรวมตัวกันหลาย ๆ ราย เพ่ือกําหนดราคารวมกัน เช น น้ํามันถูกกําหนดราคาจากกลุมโอเปก ทําใหไมมีการแขงขันดานราคา ถึงแมคุณภาพสินคาเทากัน

ในการกําหนดราคาไมไดหมายความวาผูผลิตมีอํานาจเด็ดขาด แตจะมีมากหรือนอยข้ึนอยูกับลักษณะของอุตสาหกรรมนั้น ซ่ึงมีความแตกตางกันดานจํานวน ขน าดของ ผูใหบริการ อิทธิพลของผูใหบริการรายใหญในตลาดดวย เชน ตลาดน้ําอัดลม ตลาดหนังสือพิมพ ตลาดรถทัวร ซ่ึงการกําหนดราคามักจะเทากัน แมวาตนทุนการผลิตตางกัน เพ่ือหลีกเลี่ยงการแขงขันในดานราคม จึงมักกําหนดราคาตามผูผลิตรา ยใหญท่ีเปนผูนําราคาหรือกําหนดราคารวมกัน

3.1.2 ขอดีและขอเสียของตลาดแขงขันไมสมบูรณ มีดังนี้ 1) ขอดี (1) สามารถควบคุมการบริโภคและการใหสวัสดิการ เปนกิจการท่ีรัฐ เขาไปผูกขาดการผลิต เพ่ือควบคุมการบริโภค เชน สลากกินแบงรัฐบาล สุรา หรือกิจการ บางประเภทท่ีรัฐเขาไปดําเนินการชวยเหลือและใหสวัสดิการกับประชาชนเพ่ือใหไดบริโภคสินคาในราคาต่ํา เชน กิจการรถไฟ องคการขนสงมวลชน เปนตน

(2) สามารถควบคุมสภาพ แวดลอม โดยกิจการบางประเภทรัฐตองเขาไปควบคุมมิใหมีจํานวนผูผลิตมากเกินไป เนื่องจากเกรงวาจะกอใหเกิดปญหาสภาพแวดลอม และรัฐสามารถเขาควบคุมไดโดยสะดวก

(3) เปนผลดีตอการผลิตสินคาพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจ ซ่ึงสวนใหญ เปนสินคาท่ีตองใชเงินลงทุนมากแตผลตอบแทนต่ํา เชน ไฟฟา ประปา รัฐตองเขาไปดําเนินการ เพ่ือใหประชาชนบริโภคสินคาในราคาท่ีเปนธรรม

(4) เปนการสรางแรงจูงใจใหภาคเอกชน ท่ีมีการลงทุนสูง ตัดสินใจ เขามาลงทุนผลิตในประเทศ เนื่องจากรัฐบาลมีการจํากัดจํานวนธุรกิจ เชน การสงเสริมใหมีการกอตั้งโรงงานเหล็กแผนรีดรอนและรีดเย็น โดยไมมีคูแขงในชวงระยะเวลาหนึ่ง 2) ขอเสีย (1) การจัดสรรทรัพยากรไมเปนธรรม เม่ือมีผูผลิตผูกขาดหรือผูผลิตนอยราย ทําใหผูผลิตเลือกซ้ือปจจัยการผลิตดอยคุณภาพ เอาเปรียบแรงงาน แตจําหนายสินคาในราคาสูง

(2) สงผลกระทบตอการบริโภค ทําใหผูบริโภคขาดทางเลือกในการบริโภคสินคา จึงตองซ้ือสินคาราคาสูง เม่ือเทียบกับคุณภาพ

(3) มีการแขงขันนอย เนื่องจากการกีดกันจากผูผลิต ทําใหผูผลิตรายอ่ืนไมสามารถเขามาแขงขันได ทําใหมีการแขงขัยนอย ผูบริโภคจึงตองบริโภคสินคาราคาสูง และเม่ือมีผูผลิตจํานวนนอย การจางงานจึงมีนอย

13

บัตรกิจกรรม ชุดการเรียนท่ี 11

เรื่อง การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

กิจกรรม เขียนผังมโนทัศนเกี่ยวกับตลาดในระบบเศรษฐกิจ (เวลา 15 นาที) จุดประสงคการเรียนรู เขียนผังมโนทัศนการแบงประเภทของตลาดในระบบเศรษฐกิจ พรอมท้ังยกตัวอยางได คําช้ีแจง 1. ใหนักเรียนรวมกันสรุปองคความรูเก่ียวกับตลาดในระบบเศรษฐกิจ โดยสรุปเปนผังมโนทัศนท่ีมีคําสําคัญ ไดแก 1.1 ตลาดในระบบเศรษฐกิจ แบงตามชนิดสินคา แบงตามลักษณะการขายสินคา แบงตามลักษณะการแขงขัน แบงตามวัตถุประสงคของการใชสินคา ตลาดสินคาเกษตร ตลาดขายสง ตลาดแขงขันสมบูรณ ตลาดสินคาผูบริโภค ตลาดเงินและตลาดทุน ตลาด บริการ ตลาดขายปลีก ตลาดแขงขันไมสมบูรณ ตลาดสินคาผูผลิต ตลาดสินคาอุตสาหกรรม 1.2 บอกลักษณะของตลาดตาง ๆ ตามขอ 1.1

2. บันทึกขอสรุปลงในแบบบันทึกสําหรับนักเรียน 3. สงตัวแทนกลุมรายงานผลการปฏิบัติกิจกรรม

บัตรกิจกรรม ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

14

เอกสารอางอิง

จุดประสงคการเรียนรู 1. อธิบายลักษณะของตลาดในระบบเศรษฐกิจ และยกตัวอยางได 2. บอกลักษณะ ขอดีและขอเสียของตลาดตามลักษณะการแขงขันได คําช้ีแจง คําถามแบงออกเปน 2 ตอน รวม 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน (เวลา 10 นาที ) ตอนท่ี 1 จงตอบคําถามตอไปนี้ 1. ตลาดแบงตามชนิดสินคาแบงไดก่ีประเภท อะไรบาง ........................... ............................................................................................................... ................................................................................................................. ......................... 2. ตลาดขายสงมีลักษณะอยางไร ........................... ............................................................................................................... ..................................................... ..................................................................................... 3. ตลาดขายปลีกมีลักษณะอยางไร ........................... ............................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..... 4. ตลาดผูกขาดมีลักษณะอยางไร จงยกตัวอยางมา 1 ตัวอยาง ........................... ............................................................................................................... ............................................................. ............................................................................. 5. ตลาดแขงขันสมบูรณมีขอดีตอผูบริโภคอยางไร ........................... .................................................................................................. ............. ..................................................................................................................................... ..... ตอนท่ี 2 จงนําตัวอักษรหนาขอความดานขวามือมาเขียนหนาขอความดานซายมือ ใหสัมพันธกัน ...........1. ตลาดบริการ ก. บริษัทโรงกลั่นน้ํามัน ...........2. ตลาดเงินและตลาดทุน ข. ตลาดนัดโคกระบือ ...........3. ตลาดสินคาผูบริโภค ค. บริษัทขนสง ...........4. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย ง. บริษัทหลักทรัพย ...........5. ตลาดผูกขาด จ. โรงงานยาสูบ ฉ. หางสรรพสินคา

บัตรคําถาม ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

15

ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ คําช้ีแจง 1. แบบทดสอบหลังเรียนมีขอสอบ 10 ขอ เวลา 5 นาที คะแนนเต็ม 10 คะแนน 2. จงเลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดแลวเขียนเครื่องหมายกากบาท () ลงในกระดาษคําตอบ

1. ขอใดเปนการแบงตลาดแบงตามลักษณะการขายสินคา ก. ตลาดขายสง ตลาดขายปลีก ข. ตลาดแขงขันสมบูรณ ตลาดแขงขันไมสมบูรณ ค. ตลาดสินคาเกษตร ตลาดสินคาอุตสาหกรรม ตลาดบริการ ง. ตลาดสินคาผูผลิต ตลาดสินคาผูบริโภค ตลาดเงินและตลาดทุน 2. ขอใดเปนการแบงตลาดแบงตามชนิดของสินคา ก. ตลาดขายสง ตลาดขายปลีก ข. ตลาดแขงขันสมบูรณ ตลาดแขงขันไมสมบูรณ ค. ตลาดสินคาเกษตร ตลาดสินคาอุตสาหกรรม ตลาดบริการ ง. ตลาดสินคาผูผลิต ตลาดสินคาผูบริโภค ตลาดเงินและตลาดทุน 3. ตลาดบริการมีลักษณะตามขอใด ก. มีการซ้ือขายบริการตาง ๆ ข. ทําการซ้ือขายสินคาเกษตร ค. ทําการซ้ือขายสินคาอุตสาหกรรม ง. เปนตลาดท่ีผูบริโภคซ้ือสินคาไดโดยตรง 4. ตลาดขายสงมีลักษณะตามขอใด ก. ทําการซ้ือขายสินคาใหแกผูบริโภคโดยตรง ข. ทําการซ้ือขายสินคาใหแกพอคาขายสงหรือพอคาขายปลีก ค. เปนตลาดท่ีผูซ้ือนําไปใชอีกทอดหนึ่ง มักอยูในรูปของวัตถุดิบ ง. ทําการซ้ือขายสินคาใหกับผูบริโภคโดยตรง สินคาท่ีซ้ือขายแตละครั้งมีจํานวนไมมาก 5. ตลาดแขงขันไมสมบูรณมีลักษณะตามขอใด ก. เปนตลาดท่ีมีการแขงขันอยางเต็มท่ีระหวางผูซ้ือกับผูขาย ข. เปนตลาดท่ีผูซ้ือหรือผูขายมีอิทธิพลในการกําหนดราคาสินคา ค. เปนตลาดท่ีมีผูขายเพียงรายเดียว ทําใหผูขายมีอิทธิพลในการกําหนดราคา ง. เปนตลาดท่ีทําการซ้ือขายสินคาจํานวนมากใหแกพอคาขายสงหรือพอคาขายปลีก

แบบทดสอบหลังเรียน

16

6. ตลาดหลักทรัพยเปนตลาดประเภทใด ก. ตลาดบริการ ข. ตลาดสินคาผูผลิต ค. ตลาดแขงขันสมบูรณ ง. ตลาดเงินและตลาดทุน 7. การรถไฟแหงประเทศไทยจัดอยูในตลาดประเภทใด ก. ตลาดผูกขาด ข. ตลาดก่ึงผูกขาด ค. ตลาดแขงขันสมบูรณ ง. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย 8. บริษัทโรงกลั่นน้ํามันจัดอยูในตลาดประเภทใด ก. ตลาดผูกขาด ข. ตลาดก่ึงผูกขาด ค. ตลาดแขงขันสมบูรณ ง. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย 9. ไฟฟาและประปาเปนตลาดแขงขันไมสมบูรณท่ีมีขอดีตามขอใด ก. สามารถควบคุมสภาพแวดลอมได ข. เปนการสรางแรงจูงใจใหภาคเอกชนลงทุน ค. เปนผลดีตอการผลิตสินคาพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจ ง. สามารถควบคุมการบริโภคและการใหสวัสดิการ 10. ตลาดประเภทใดท่ีราคาสินคาในตลาดมีราคาเดียวกันท้ังหมด ซ่ึงเปนธรรมท้ังผูซ้ือและผูขาย ก. ตลาดผูกขาด ข. ตลาดแขงขันสมบูรณ ค. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย ง. ตลาดก่ึงแขงขันก่ึงผูกขาด

17

เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน เร่ือง การบวกทศนิยมไมเกินสามตําแหนง

ขอ เฉลยคําตอบ 1 ค 2 ก 3 ข 4 ก 5 ง 6 ข 7 ข 8 ก 9 ง 10 ค

เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

18

บัตรกิจกรรม ชุดการเรียนท่ี 11

เรื่อง การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

กิจกรรม เขียนผังมโนทัศนเกี่ยวกับตลาดในระบบเศรษฐกิจ (เวลา 15 นาที)

แบงตามเกณฑดังนี้

แบงได 3 ประเภท แบงได 2 ประเภท แบงได 2 ประเภท แบงได 3 ประเภท

เฉลยกิจกรรม ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

แบงตามชนิดสินคา แบงตามลักษณะการขายสินคา

แบงตามลักษณะการแขงขัน

แบงตามวัตถุประสงคของการใชสินคา

ตลาดสินคาเกษตร

ทําการซ้ือขายสินคาเกษตร เชน ขาว ผลไม

ตลาดสินคาอุตสาหกรรม

ทําการซ้ือขายสินคาอุตสาหกรรม เชน เครื่องจักร

ตลาดบริการ มีการซ้ือขายบริการ เชน การขนสง ประกันภัย

ตลาดขายสง ทําการซ้ือขายสินคาจํานวนมากใหแกพอคา ขายสงหรือ พอคาขายปลีก

ตลาดขายปลีก ทําการซ้ือขายสินคาใหแกผูบริโภคโดยตรงเชน ตลาดท่ัวไป

ตลาดแขงขัน สมบูรณ

เปนตลาดท่ีมีการแขงขันอยางเต็มท่ีระหวาง ผูซ้ือกับผูขาย

ตลาดแขงขัน ไมสมบูรณ

เปนตลาดท่ีผูซ้ือหรือผูขาย มีอิทธิพลในการกําหนดราคา เชนตลาดผูกขาด ไดแก รถไฟ ไฟฟา ประปา

ตลาดสินคาผูบริโภค

เปนตลาดท่ีผูบริโภคซ้ือสินคาไดโดยตรง เชน หางสรรพสินคา

ตลาดสินคาผูผลิต เปนตลาดท่ีผูซ้ือซ้ือวัตถุดิบไปใชในการผลิต

ตลาดเงิน และตลาดทุน

เปนตลาดท่ีมีการระดมทุนและ ใหกูยืม

19

เอกสารอางอิง

คําช้ีแจง คําถามแบงออกเปน 2 ตอน รวม 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน (เวลา 10 นาที ) ตอนท่ี 1 จงตอบคําถามตอไปนี้ 1. ตลาดแบงตามชนิดสินคาแบงไดก่ีประเภท อะไรบาง แบงได 3 ประเภท คือ ตลาดสินคาเกษตร ตลาดสินคาอุตสาหกรรม ตลาดบริการ 2. ตลาดขายสงมีลักษณะอยางไร ทําการซ้ือขายสินคาจํานวนมากใหแกพอคาขายสงหรือพอคาขายปลีก แตไมขายใหผูบริโภค โดยตรง 3. ตลาดขายปลีกมีลักษณะอยางไร ทําการซ้ือขายสินคาใหแกผูบริโภคโดยตรง สินคาท่ีทําการซ้ือขายในแตละครั้งมีจํานวน ไมมากนัก 4. ตลาดผูกขาดมีลักษณะอยางไร จงยกตัวอยางมา 1 ตัวอยาง เปนตลาดท่ีมีผูขายเพียงรายเดียว เชน โรงงานยาสูบ รถไฟ ไฟฟา ประปา 5. ตลาดแขงขันสมบูรณมีขอดีตอผูบริโภคอยางไร ผูบริโภคไดรับความพอใจสูงสุดในการเลือกซ้ือสินคาและบริการ และโอกาสเลือกซ้ือสินคา ในราคาต่ําท่ีสุด ตอนท่ี 2 จงนําตัวอักษรหนาขอความดานขวามือมาเขียนหนาขอความดานซายมือ ใหสัมพันธกัน ....ค.....1. ตลาดบริการ ก. บริษัทโรงกลั่นน้ํามัน ....ง.....2. ตลาดเงินและตลาดทุน ข. ตลาดนัดโคกระบือ ....ฉ....3. ตลาดสินคาผูบริโภค ค. บริษัทขนสง ....ก....4. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย ง. บริษัทหลักทรัพย ....จ....5. ตลาดผูกขาด จ. โรงงานยาสูบ ฉ. หางสรรพสินคา

เฉลยคําถาม ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

20

ขอ เฉลยคําตอบ 1 ก 2 ค 3 ก 4 ข 5 ข 6 ง 7 ก 8 ง 9 ค 10 ข

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

21

เอกสารอางอิง

ตีรณ พงศมฆพัฒน จรินทร เทศวานิช สุมนทิพย บุญสมบัติ. หนังสือเรียน รายวิชาพ้ืนฐาน เศรษฐศาสตร ม.3 กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551. พิมพครั้งท่ี 10. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน, ม.ป.ป. พระมหามนัส กิตฺติสาโรตีรณ กวี วรกวิน ณัทธนัท เลี่ยวไพโรจน เคน จันทรวงษ. หนังสือเรียน รายวิชาพ้ืนฐาน สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ, 2555. Google.com, ภาพตลาดสินคาเกษตร. (ออนไลน). 16 พฤศจิกายน 2553. (สืบคนเม่ือ 10 มีนาคม 2559). จาก http://www.thaibizchina.com Google.com, ภาพตลาดไทย. (ออนไลน). 19 มกราคม 2555. (สืบคนเม่ือ 10 มีนาคม 2559). จาก http://www.innnews.co.th Google.com, ภาพหางสรรพสินคา. (ออนไลน). 2558. (สืบคนเม่ือ 10 มีนาคม 2559). จาก http://koratdaily.com/blog.php?id=4641

แบบบันทึกสําหรับนักเรียน ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

ช่ือ - สกุล ................................................................

ช้ันมัธยมศึกษาปที่ .................... เลขที่ ....................

โรงเรียนบานกรวดวิทยาคาร สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 32

23

กระดาษคําตอบกอนเรียน

ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ **************************

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

คะแนนเต็ม 10 คะแนนไดคะแนน ............ คะแนน

ลงชื่อ .............................................. ผูตรวจ

24

บันทึกกิจกรรม

ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ กิจกรรม เขียนผังมโนทัศนเกี่ยวกับตลาดในระบบเศรษฐกิจ (เวลา 15 นาที) คําช้ีแจง 1. ใหนักเรียนรวมกันสรุปองคความรูเก่ียวกับตลาดในระบบเศรษฐกิจ โดยสรุปเปนผังมโนทัศนท่ีมีคําสําคัญ ไดแก 1.1 ตลาดในระบบเศรษฐกิจ แบงตามชนิดสินคา แบงตามลักษณะการขายสินคา แบงตามลักษณะการแขงขัน แบงตามวัตถุประสงคของการใชสินคา ตลาดสินคาเกษตร ตลาดขายสง ตลาดแขงขันสมบูรณ ตลาดสินคาผูบริโภค ตลาดเงินและตลาดทุน ตลาดบริการ ตลาดขายปลีก ตลาดแขงขันไมสมบูรณ ตลาดสินคาผูผลิต ตลาดสินคาอุตสาหกรรม 1.2 บอกลักษณะของตลาดตาง ๆ ตามขอ 1.1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

25

เกณฑใหคะแนน 1. ผังมโนทัศนแสดงความสัมพันธระหวางตลาดในระบบเศรษฐกิจกับการแบงตลาด ตามลักษณะ 4 ลักษณะไดถูกตอง (1 คะแนน) - ใหคะแนน 1 คะแนน 2. ผังมโนทัศนแสดงความสัมพันธระหวางการแบงตลาดตามลักษณะตาง ๆ กับประเภทของตลาด 10 ประเภท (4 คะแนน) - การแบงตามลักษณะและประเภทของตลาดสัมพันธถูกตอง 1 ลักษณะ ให 1 คะแนน - การแบงตามลักษณะและประเภทของตลาดสัมพันธถูกตอง 2 ลักษณะ ให 2 คะแนน - การแบงตามลักษณะและประเภทของตลาดสัมพันธถูกตอง 3 ลักษณะ ให 3 คะแนน - การแบงตามลักษณะและประเภทของตลาดสัมพันธถูกตอง 4 ลักษณะ ให 4 คะแนน 3. บอกลักษณะของตลาดตาง ๆ จํานวน 10 ประเภท (5 คะแนน) - บอกลักษณะของตลาดถูกตอง 1-2 ประเภท ให 1 คะแนน - บอกลักษณะของตลาดถูกตอง 3-4 ประเภท ให 2 คะแนน - บอกลักษณะของตลาดถูกตอง 5-6 ประเภท ให 3 คะแนน - บอกลักษณะของตลาดถูกตอง 7-8 ประเภท ให 4 คะแนน - บอกลักษณะของตลาดถูกตอง 9-10 ประเภท ให 5 คะแนน

คะแนนเต็ม 10 คะแนน ไดคะแนน ............ คะแนน

ลงชื่อ ........................................................ ผูตรวจ

26

บันทึกการตอบคําถาม

ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ คําช้ีแจง คําถามแบงออกเปน 2 ตอน รวม 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน (เวลา 10 นาที ) ตอนท่ี 1 จงตอบคําถามตอไปนี้ 1. ตลาดแบงตามชนิดสินคาแบงไดก่ีประเภท อะไรบาง ........................... ............................................................................................................... ............................................................................................................ .............................. 2. ตลาดขายสงมีลักษณะอยางไร ........................... ............................................................................................................... ................................................ .......................................................................................... 3. ตลาดขายปลีกมีลักษณะอยางไร ........................... ....................................................................................................... ........ ..................................................................................................................................... ..... 4. ตลาดผูกขาดมีลักษณะอยางไร จงยกตัวอยางมา 1 ตัวอยาง ........................... ............................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..... 5. ตลาดแขงขันสมบูรณมีขอดีตอผูบริโภคอยางไร ........................... ............................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..... ตอนท่ี 2 จงนําตัวอักษรหนาขอความดานขวามือมาเขียนหนาขอความดานซายมือ ใหสัมพันธกัน ...........1. ตลาดบริการ ก. บริษัทโรงกลั่นน้ํามัน ...........2. ตลาดเงินและตลาดทุน ข. ตลาดนัดโคกระบือ ...........3. ตลาดสินคาผูบริโภค ค. บริษัทขนสง ...........4. ตลาดท่ีมีผูขายนอยราย ง. บริษัทหลักทรัพย ...........5. ตลาดผูกขาด จ. โรงงานยาสูบ ฉ. หางสรรพสินคา

คะแนนเต็ม 10 คะแนน ไดคะแนน ............ คะแนน เกณฑผาน : ได 8 คะแนนข้ึนไป สรุปผล (........) ผานเกณฑ (........) ไมผานเกณฑ

ลงชื่อ ............................................ ผูตรวจ

27

กระดาษคําตอบหลังเรียน ชุดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ตลาดในระบบเศรษฐกิจ

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

“

คะแนนเต็ม 10 คะแนนไดคะแนน ............ คะแนน เกณฑผาน : ไดคะแนน 8 คะแนนข้ึนไป สรุปผล (........) ผานเกณฑ (........) ไมผานเกณฑ

ลงชื่อ .................................................. ผูตรวจ