เร�อง ความรและการปฏบตของมารดาในการดแลทนตสขภาพเดกกอนวยเรยน ท�มารบบรการคลนกสขภาพเดกด

โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร ป 2553โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร ป 2553

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ปจจบนโรคฟนผนบเปนปญหาดานทนตสาธารณสข ท�สาคญของประเทศไทยโดยเฉพาะในกลมเดกกอนวยเรยน จากการสารวจสภาวะทนตสขภาพแหงชาตท�ดาเนนการสารวจทก 5 ปพบวาเดกกลมอาย 3 ป มอตราฟนน2 านมผเฉล�ยรอยละ 67.9 ในป พ.ศ. 2544 เพ�มข2นอาย 3 ป มอตราฟนน2 านมผเฉล�ยรอยละ 67.9 ในป พ.ศ. 2544 เพ�มข2นเปนรอยละ 72 ในปพ.ศ. 2545 จานวนถง 15 จงหวดใน 75 จงหวด ท�กลมน2 มฟนผรอยละ 80 แสดงใหเหนวา เดกกลมกอนวยเรยน ปมปญหาฟนผมาก จนนาเปนหวงผลกระทบจากการเกดโรคฟนผ

จากการสารวจสภาวะฟนผของ กองทนตสาธารณสข กรมอนามย ( 2550 ) พบวาโรคฟนผในฟนน2านมอยในระดบสงมาก จงหวดลพบร ไดสารวจสภาวะทนตสขภาพป พ.ศ. 2550 พบวาเดกในกลมgเดกกอนวยเรยน รอยละ 80 มคาเฉล�ย ฟนผ ถอน อด

( dmft ) 4.31คนตอซ� ( ฝายทนตสาธารณสขจงหวดลพบร,2550 ) เดกในกลมgเดกกอนวยเรยน รอยละ 80 มคาเฉล�ย ฟนผ ถอน อด

( dmft ) 4.31คนตอซ� ( ฝายทนตสาธารณสขจงหวดลพบร,2550 ) อยางไรกตามในสวนของโรงพยาบาลลาสนธ อาเภอลาสนธ จงหวดลพบร ไดมการสารวจสภาวะ ทนตสขภาพของเดกกลมอาย 1.5 ป พบฟนผรอยละ 60.71

อกท2งในกลมชวงป 2550 – 2552 เดกกลมน2มารบบรการโดยการถอนฟน หรอรกษา รากฟนเปนจานวนสง เน�องจากไมสามารถบรณะโดยการอดฟนได( ฝายทนตสาธารณสขโรงพยาบาลลาสนธ , 2551 )

ในปจจบนโรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร ไดจดกจกรรม ทนตสขศกษาในรปแบบตางๆ แตอตราการเกดฟนผยงคงเปนปญหาอย จากการเกบศกษาในรปแบบตางๆ แตอตราการเกดฟนผยงคงเปนปญหาอย จากการเกบขอมลทราบแตเพยงปจจยท�มผลตอฟนผ ของเดกตามท�กลาวมาแตยงไมมขอมลของ มารดาท�ชดเจนในการดแล ทนตสขภาพของ เดกกอนวยเรยน ผวจยจงสนใจท�จะศกษาวามารดาดแลทนตสขภาพเดกกอนวยเรยนอยางไร เพ�อเปนขอมลในการพฒนารปแบบ การใหทนตสขศกษา

วตถประสงคของการวจย

วตถประสงครวม การวจยคร2 งน2ตองการศกษาความรและการปฏบตของมารดาในการดแลทนตสขภาพเดกกอนวยเรยน ท�มารบบรการคลนกสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบรวตถประสงคหลกวตถประสงคหลก เพ�อทราบความรของมารดาในการดแลทนตสขภาพเดกกอนวยเรยนท�มารบบรการคลนสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร เพ�อทราบการปฏบตของมารดาในการดแลทนตสขภาพเดกกอนวยเรยนท�มารบบรการคลนกสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร

ขอบเขตการวจยและกรอบแนวคด

การวจยคร2 งน2 มงศกษาความรและการปฏบตของมารดา ในการดแลชองปาก เร�องการเชดทาความสะอาดชองปาก การแปรงฟน การพาเดกมารบบรการทนตกรรม ของมารดา เดกกอนวยเรยนท�มารบบรการคลนกสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร รบบรการคลนกสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร เกบขอมลโดยแบบสมภาษณ ระยะเวลาในการศกษาระหวางเดอน ตลาคม2552 – มกราคมคม 2553

ตวแปรท�ใชในการวจย

ขอมลสวนบคคลไดแก - อาย - การศกษา - อาชพ - สถานะภาพสมรส- สถานะภาพสมรส- รายไดครอบครว- การไดรบขอมลขาวสารทนตสขศกษา- อายเดกกอนวยเรยน- สภาวะสขภาพชองปาก

ไดแก ความรและการปฏบตของมารดา ในการดแลทนตสขภาพเดกกอน วยเรยน

กรอบแนวคด

ตวแปรอสระ ตวแปรตามขอมลสวนบคคล1.1 อาย1.2 การศกษา1.3 อาชพ 1.4 สถานะภาพสมรส ความรและการปฏบตของมารดา1.4 สถานะภาพสมรส ความรและการปฏบตของมารดา1.5 รายไดครอบครว ในการดแลทนตสขภาพเดก1.6 การไดรบขอมลขาวสารทนตสขภาพ กอนวยเรยน1.7 อายของเดกกอนวยเรยน1.8 สภาวะสขภาพชองปากเดก

คานยามศพทท $ใชในการวจย

1. อาชพของมารดา หมายถง การประกอบกจการตางๆ เพ�อหารายไดมา ใชจายในครอบครว

2. ระดบการศกษา หมายถง การจบการศกษาข2นสงสดของมารดาเดก กอนวย2. ระดบการศกษา หมายถง การจบการศกษาข2นสงสดของมารดาเดก กอนวยเรยน

3. รายไดครอบครว หมายถง รายไดของครอบครวท�ไดสทธตอเดอน ของมารดาเดกกอนวยเรยน

4. สถานภาพสมรส หมายถง สถานภาพท�เปนอยของมารดาเดกกอน วยเรยน ประกอบดวย ค หมาย หยาและ แยกกนอย

5. การเคยไดรบขอมลขาวสารทนตสขภาพ หมายถง มารดาไดรบขอมลขาวสารเก�ยวกบสขภาพฟน เชน ทางส�อโทรทศน จากเจาหนาท�ในโรงพยาบาล หรอคลนกอ�นๆ

6. อายของเดกกอนวยเรยน หมายถง เดกต2งแตอาย 9 เดอน แตไมเกน 5 ป ท�มา6. อายของเดกกอนวยเรยน หมายถง เดกต2งแตอาย 9 เดอน แตไมเกน 5 ป ท�มารบบรการคลนกสขภาพเดกด ท�โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร

7. ทนตสขภาพ หมายถง สภาวะในชองปากซ�งมความสมพนธกนระหวาง สาเหต อาการ การปองกน การตรวจ ตลอดถงการรกษาโรคทาง ทนตกรรม เชน โรคฟนผ โรคปรทนต

ประโยชนท$จะไดรบ

1. นามาใชในการแกปญหาสภาวะฟนผ ของเดกกอนวยเรยน โดยการทาใหมารดาของเดกกอนวยเรยน มความรความเขาใจและปฏบตในการดแลทนตสขภาพเดกอยางถกตอง

2. ใชเปนแนวทางในการปรบระบบการใหบรการและการสงเสรม ทนตสขภาพเดก กอนวยเรยน อยางมประสทธภาพ

2. ใชเปนแนวทางในการปรบระบบการใหบรการและการสงเสรม ทนตสขภาพเดก กอนวยเรยน อยางมประสทธภาพ

3. เปนแนวทางในการศกษาคนควาในเร�องการดแลทนตสขภาพของมารดาตอไป

การตรวจเอกสาร

ไดศกษา คนควาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวของดงน2

1. แนวคดทฤษฏเก�ยวกบความร

2. แนวคดทฤษฏเก�ยวกบการปฏบต2. แนวคดทฤษฏเก�ยวกบการปฏบต

3. ความรเก�ยวกบเร�องฟน

4. งานวจยท�เก�ยวของ

อปกรณและวธการวจย

รปแบบการวจย

การศกษาคร2 งน2 เปนการการวจยเชงบรรยาย ( descriptive study ) เกบขอมลโดยการ สมภาษณมารดาท�พาบตรกอน วยเรยน มารบบรการ นาแบบสมภาษณมาวเคาะหดวย สถตเชงพรรณนา เพ�ออธบายบรการ นาแบบสมภาษณมาวเคาะหดวย สถตเชงพรรณนา เพ�ออธบายถงความรและการปฏบตของมารดาในการดแลทนตสขภาพเดกกอนวยเรยน

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรท�ใชในการวจยคร2 งน2 ไดแก มารดาท�มบตร กอนวยเรยน ท�พาเดกมารบบรการคลนกสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร โดยมคณสมบตท�คดเขาวจยดงน2 มสตสมปชญญะ ยนดใหความรวมมอ จานวน 150 คน ท�มารบบรการระหวางเดอน ยนดใหความรวมมอ จานวน 150 คน ท�มารบบรการระหวางเดอน พฤศจกายน ถงเดอน มกราคม พ.ศ. 2553

เคร$องมอและการเกบรวบรวมขอมล

ชนดและลกษณะเคร�องมอ

เคร�องมอท�ใชในการวจยคร2 งน2 ไดแก แบบสมภาษณประกอบดวย 2 สวนสวนท� 1 เปนสวนของตวแปรอสระ สวนท� 2 เปนสวนของตวแปรตามแปรตาม

สวนท� 1 ขอมลสวนบคคล อาย การศกษา อาชพ รายไดครอบครว สถานภาพสมรส การเคยไดรบทนตสขศกษา อายเดก กอนวยเรยน สภาวะสขภาพชองปากเดก คาถามเปนแบบปลายเปดและปลายปด

สวนท� 2 ความรของมารดาเก�ยวกบ สาเหตอาการ ผลเสยการเกดโรคฟนผ และการปฏบตตนในการดแลทนตสขภาพ มลกษณะ คาถามแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอกมจานวน 20 ขอ

เกณฑการใหคะแนน เกณฑการใหคะแนน

ตอบถก ให 1

ตอบผด ให 0

ไมทราบ ให 0

กาหนดระดบคะแนนความรออกเปน 3 ระดบ คอ ระดบความรสง ระดบความร ปานกลาง และระดบความรต�า โดยใชเกณฑคะแนนของเบสท ( Best,1997 อางในชตมา,2547 ) ดงน2

เกณฑการประเมน = คะแนนสงสด – คะแนนต�าสด เกณฑการประเมน = คะแนนสงสด – คะแนนต�าสด

จานวนระดบท�ตองการ

เกณฑการพจารณาระดบความรเกณฑการพจารณาระดบความรคะแนนความรระดบด ไดคะแนนอยในชวง 13.8 ถง 17.0 คะแนน คะแนนความรระดบปานกลาง ไดคะแนนอยในชวง 10.4 ถง 13.7 คะแนน คะแนนความรระดบต�า ไดคะแนน อยในชวง 7.00 ถง 10.0 คะแนน

สวนท� 3 การปฏบตในการดแลทนตสขภาพ ลกษณะคาถามแบบใหเลอกตอบ ประกอบดวยการทาความสะอาดเหงอกและฟน การบรโภคอาหาร และการไปรบบรการ ทนตกรรม ใชขอคาถามแบบประเมนคา ( Rating scale ) ม 3 ตวเลอก ใหผตอบเลอกเพยงคาตอบเดยว จานวน 22 ( Rating scale ) ม 3 ตวเลอก ใหผตอบเลอกเพยงคาตอบเดยว จานวน 22 ขอ

กาหนดระดบคะแนนการปฏบตตนออกเปน 3 ระดบ คอ การ

ปฏบตตนระดบด การปฏบตตนปานกลาง และการปฏบตตนระดบต�า โดยใชเกณฑคะแนนของเบสท ( Best,1997 อางใน ชตมา,2547 ) ดงน2

เกณฑการพจารณา = คะแนนสงสด – คะแนนต�าสดเกณฑการพจารณา = คะแนนสงสด – คะแนนต�าสด จานวนระดบท�ตองการ คะแนนการปฏบตตน = 3 .00 – 1

3= 0.67

เกณฑการพจารณาระดบการปฏบตตน

การปฏบตตนระดบด ไดคะแนนเฉล�ย 2.36 ถง 3.00 คะแนน

การปฏบตตนระดบปานกลางไดคะแนนเฉล�ย 1.68 ถง 2.35 คะแนน

การปฏบตตนระดบต�า ไดคะแนนเฉล�ย 1.00 ถง 1.67 คะแนนการปฏบตตนระดบต�า ไดคะแนนเฉล�ย 1.00 ถง 1.67 คะแนน

การสรางแบบสมภาษณ

1. จากการทบทวนเก�ยวการเกดโรคฟนผในเดกเลก ผลเสยจากการเกด โรคฟนผ การปองกน ฟนผ วธการแปรงฟน

2. กาหนดเน2อหาของตวแปรท�จะศกษา อาย การศกษา อาชพสถานภาพสมรส การเคยไดรบทนตสขศกษา สภาวะชองปากเดก การพาเดกมารบบรการทนตกการเคยไดรบทนตสขศกษา สภาวะชองปากเดก การพาเดกมารบบรการทนตกรรม

3. กาหนดรปแบบการถามความร ใชคาถามแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก ตอบถก 1 ตวเลอก

4. ดาเนนการสรางคาถามท�จะถามใหตรงตามจานวนท�กาหนดไว

การตรวจสอบคณภาพเคร$องมอ

1. การตรวจสอบความเท�ยงตรงของเน2อหา ( Content validity ) โดยการนาแบบสมภาษณท�สรางเสรจแลว ใหผเช�ยวชาญดานทนตสาธารณสขจานวน 3 ทานตรวจจานวน 3 ทานตรวจ

2. การทดสอบความเช�อม�น ( Reliability ) โดยการนาแบบสมภาษณท�สรางเสรจและผานการแกไขตามท�ผเช�ยวชาญเสนอแนะแลวไปทดลองใชกบมารดาเดกท�มคณสมบตคลายกบประชากรท�จะศกษาจานวน 30 คน

การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมล

การวจยคร2 งน2 ใชแบบสมภาษณ สมภาษณมารดา เดกกอนวยเรยน ท�คลนกสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร จานวน 200 ท�คลนกสขภาพเดกด โรงพยาบาลลาสนธ จงหวดลพบร จานวน 200 คนระหวาง เดอนพฤศจกายน 2552 – เดอนมกราคม 2553

การวเคาะหขอมล

1. ขอมลสวนบคคลวเคาะหดวยการทาแจกแจงความถ� หาจานวนรอยละ(percentage) และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน(standard deviation)

2.สวนท�เปนความรเคาะหดวยการทาแจกแจกความถ� หาจานวนรอยละ(percentage) และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน(standard deviation)(percentage) และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน(standard deviation)

3. สวนท�เปนการปฏบตวเคาะหดวยการทาแจกแจกความถ� หาจานวน รอยละ(percentage) และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน(standard deviation)

ระยะเวลาท�ใชในการวจย

ระยะเวลาการวจยต2งแต เดอนตลาคม – เดอนมกราคมคม 2553

สถานท�เกบขอมล

ในการวจยคร2 งน2 ใชแบบสมภาษณ สมภาษณมารดาเดกกอน วยเรยน ในคลนกสขภาพ เดกด โรงพยาบาลลาสนธจงหวดลพบร จานวน ในคลนกสขภาพ เดกด โรงพยาบาลลาสนธจงหวดลพบร จานวน 200 คน

ผลการวจยและวจารณ

1. ขอมลท�วไปของมารดาเดกกอนวยเรยนตารางท� 1. จานวนและรอยละของมารดาเดกกอนวยเรยนจาแนกตามขอมลท�วไป ขอมลท�วไป จานวน รอยละ

( คน ) (n = 150)อาย ( ป )อาย ( ป )

12 – 22 54 36.0 23 – 30 74 49.331 – 41 21 14.042 – 52 1 0.7

× = 1.7 Min = 12.0 Max = 52.0

ตารางท� 1. ( ตอ )

ขอมลท�วไป จานวน รอยละ ( คน ) ( n= 150)

ระดบการศกษาไมไดรบการศกษา 10 6.7

ประถมศกษา 33 22.0 ประถมศกษา 33 22.0 มธยมศกษาตอนตน 60 40.0 มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช 36 24.0

อนปรญญา/ปวส 7 4.7 ปรญญาตรข2นไป 4 2.7

อาชพ เกษตรกรรม 26 17.3

รบจาง 76 50.7รบราชการ 10 6.7คาขาย 38 25.3

รายได ต�ากวา 1,500 7 4.7 ต�ากวา 1,500 7 4.7

ระหวาง1,500 – 3,000 บาท 14 9.3ระหวาง3,001-4,500 บาท 49 32.7มากกวา 4,500 บาท 80 53.3

X= 3.35 Min = 4.7 Max = 53.3

สถานะภาพสมรสค 137 91.4

แยกกน 5 3.3

หยา 8 5.3

การไดรบขอมลขาวสารการไดรบขอมลขาวสาร

ทางส�อทางทศน / วทย 38 25.3

หนงสอ / นตยสาร / บทความ แผนผบ 39 26.0

จากเจาหนาท�โรงพยาบาล 73 48.7

อายเดก6 เดอน – 1 ปคร� ง 82 54.7

2 - 3 ป 39 26.0 3 – 5 ป 29 19.3 สภาวะชองปากเดกมฟนผ สภาวะชองปากเดกมฟนผ ไมมฟนผ 63 42.0 มฟนผ 87 58.0

สภาวะชองปากเดกมคราบจลนทรยมคราบจลนทรย 52 34.7

ไมมคราบจลนทรย 98 65.3

สวนท� 2. ความรของมารดาเดกกอนวยเรยนท�มตอการดแลสขภาพชองปากเดกกอนวยเรยนตารางท� 2. จานวนและรอยละของมารดาเดกกอนวยเรยน จาแนกตามความรรายขอท�ตอบถก ลาดบท� ความรของมารดาท�มตอการดแล ตอบถก สขภาพชองปากเดกกอนวยเรยน จานวน รอยละ 1. เม�อเดกเกดฟนผมารดาควรพาเดกมารบบรการทนตกรรมท�ถกตอง 110 73.3 2. กรณฟนน2 านมข2นแลวฟนไมผมารดาควรแปรงฟนใหเดกอยางถกวธ 108 72.0 และพาเดกไปเคลอบฟลออไรด3. แปรงสฟนของเดกควรมลกษณะขนแปรงออนนม 105 70.0 ขนาดเหมาะกบชองปาก4. ถามารดาไมใหเดกเลกขวดนมในวยท�เหมาะสมจะทาให 98 65.34. ถามารดาไมใหเดกเลกขวดนมในวยท�เหมาะสมจะทาให 98 65.3 เดกเกดโรคฟนผ และปญหาโรคอวน5. อาหารท�เส�ยงตอการเกดโรคฟนผนอยท�สดคอผกและผลไม 97 64.76. ยาสฟนทในการแปรงฟนใหกบเดกควรเปนยาสฟนมสวนผสม 96 64.0 ของฟลออไรดสาหรบเดก7. การดแลชองปากใหเดกกรณท�ฟนยงไมข2นควรใชผาสะอาดชบน2 า 93 62.0 เชดบรเวณล2น กระพงแกม และสนเหงอก8. ควรจะเร�มแปรงฟนใหเดกเร�มแปรงฟนเม�อฟนเร�มข2น 90 60.09. โรคฟนผเกดจากเช2อโรคและเศษอาหารในชองปาก 89 59.3

10. การเคลอบฟลออไรดในเดกทาใหผวเคลอบฟนแขงแรง 88 58.7

11. สวนใหญผลจากการเกดโรคฟนผคอทาใหเกดอาการปวดฟน 87 58.0 และมกล�นปาก12. ควรพาเดกมาเครอฟลออไรดอยางนอย 6 เดอนคร2 ง 84 56.013. เม�อเดกเกดฟนผผลกระทบท�เกดข2นคอมารดาเสยเวลาพาเดกมารบ 81 54.0 บรการทนตกรรม 14. วธการสงเกตวาเดกมฟนผคอฟนเร�มเปนรอยดาหรอเร�มกรอน 79 52.715. สาเหตท�มารดาสมควรพาเดกมารบบรการทนตกรรมคอ 76 50.7 ฟนเดกไมผ พาเดกมาตรวจ เพ�อปองกนฟนผ 15. สาเหตท�มารดาสมควรพาเดกมารบบรการทนตกรรมคอ 76 50.7 ฟนเดกไมผ พาเดกมาตรวจ เพ�อปองกนฟนผ

16. ฟนผระยะเร�มแรกมจดดาหรอขาวท�ตวฟน 74 49.3 17. ผลเสยของการถอนฟนน2านมกอนกาหนดคอทาใหฟนแท 71 47.3 ข2นมาซอนแก18. ควรทาความสะอาดชองปากใหเดกอยางนอยวนละ 2 คร2 ง 69 46.019. ควรพาเดกมาเคลอบฟลออไรดเม�อฟนเร�มข2น 68 45.320. ควรใหเดกเลกขวดนมเม�อตอนอายกอน 1 ป 53 35.3

ตารางท� 3. จานวนและรอยละของมารดาเดกกอนวยเรยนจาแนกตามระดบความรโดยภาพรวม

ระดบของความร เกณฑการจดระดบ จานวน รอยละ สง คาคะแนนระหวาง 13.7-17.00 คะแนน 53 35.3 สง คาคะแนนระหวาง 13.7-17.00 คะแนน 53 35.3 ปานกลาง คาคะแนนระหวาง 10.4 -13.6 คะแนน 67 44.7 ต �า คาคะแนนระหวาง 7 -10.3 คะแนน 30 20.0 รวม 150 100.0

สวนท� 3. การปฏบตตนของมารดาเดกกอนวยเรยนท�มตอการดแลสขภาพชองปากเดกกอนวยเรยนตารางท� 4. คาเฉล�ยและสวนเบ�ยงเบนมาตรฐานของมารดาเดกกอนวยเรยนจาแนกตามการปฏบตตนของมารดาท�มตอ

การดแลสขภาพชองปากเดกกอนวยเรยนเปนรายขอลาดบท� การปฏบตของมารดาท�มตอการดแล ระดบการ สขภาพชองปากเดกกอนวยเรยน S.D. ปฏบต1. พาเดกมารบบรการทาฟลออไรดตามกาหนดท�พาเดกมาฉดวคซน 2.5 0.6 ด2. ใหเดกใชแปรงสฟนท�มขนแปรงออนนม 2.4 0.7 ด3. ใหเดกแปรงฟนโดยใชยาสฟนท�มสวนผสมของฟลออไรด 2.2 0.7 ปาน กลาง3. ใหเดกแปรงฟนโดยใชยาสฟนท�มสวนผสมของฟลออไรด 2.2 0.7 ปาน กลาง4. เลอกอาหารท�มประโยชนใหลกกน เชน ผก ผลไม แทนขนมหวาน 2.2 0.7 ปานกลาง5. พาเดกไปพบทนตแพทยอยางสม�าเสมอ 2.2 0.7 ปานกลาง6. เม�อเกดปญหาเก�ยวกบชองปากเดกทานมาขอคาปรกษา กบทนตบคลกร 2.2 0.7 ปานกลาง7. ใหเดกด�มน2าตามทกคร2 งหลงด�มนม 2.1 0.7 ปานกลาง8. พาเดกมาตรวจฟนเฉยๆไมมอาการผดปกตใดๆ 2.1 0.8 ปานกลาง9. ใชผาชบน2าเชดเหงอกและฟน กระพงแกมใหเดกทกวน 2.0 0.7 ปานกลาง10. ไมแปรงฟนใหเดกกอนนอน 2.0 0.7 ปานกลาง11. การแปรงฟนใชวธขยบไปมาส2นๆในแนวนอน 2.0 0.7 ปานกลาง

12. ใหเดกทานนมแมเพราะเปนอาหารท�ดท�สดสาหรบเดก 2.0 0.8 ปานกลาง13. ใหอาหารเสรมเดก เชน ซรแลคโดยไมเตม ผกบด ไขบด เลย 2.0 0.8 ปานกลาง14. ฝกใหเดกคนเคยกบการแปรงฟนโดยใหเดกจบแปรงสฟน 1.9 0.7 ปานกลาง15. แปรงฟนใหเดกอยางนอยวนละ 2 คร2 ง 1.9 0.6 ปานกลาง16. เม�อจาเปนตองใชนมผง เลอกชนดท�ไมเตมน2 าตาลหรอน2 าผ2ง 1.9 0.8 ปานกลาง17. ใหเดกกนนมอยางเดยวโดยไมกนอาหารอ�นเลย 1.9 0.8 ปานกลาง17. ใหเดกกนนมอยางเดยวโดยไมกนอาหารอ�นเลย 1.9 0.8 ปานกลาง18. ปลอยใหเดกด�มน2 าอดลมบอยคร2 งโดยไมแปรงฟน หรอบวนปาก 1.8 0.7 ปานกลาง19. ฝกใหเดกแปรงฟนเองแลวแปรงซ2 าใหเดกอกอกคร2 ง 1.7 0.7 ปานกลาง20. ใหเดกหลบคาขวดนม 1.7 0.7 ปานกลาง21. หดใหเดกด�มนมจากแกวเม�อเดกน�งได 1.6 0.7 ต�า 22. ใหเดกกนขนมกรบกรอบและขนมหวานบอยคร2 งโดย ไมแปรงฟน 1.6 0.7 ต�า หรอบวนปาก

ตารางท� 5 จานวนและรอยละของมารดาเดกกอนวยเรยน จาแนกตามระดบการปฏบตโดยภาพรวม

ระดบของการปฏบต เกณฑการจดระดบ จานวน รอยละ

( n = 150)

สง คาคะแนนระหวาง 51.1 – 59.0 13 8.7

ปานกลาง คาคะแนนระหวาง 43.1 – 51.0 80 53.3

ต �า คาคะแนนระหวาง 35.0 – 43.0 57 38.0

รวม 150 100.0

สรปผลการวจยขอมลท�วไปของมารดาเดกกอนวยเรยน

ขอมลท�วไปของกลมตวอยาง พบวา มารดาของเดกกอนวยเรยนมอายในชวงระหวาง 23 - 30 ปมากสด รอยละ 49.3 ระดบการศกษาจบช2นมธยมศกษาตอนตนมากสด รอยละ 40.0 สวนใหญประกอบอาชพรบจาง รอยละ 50.7 สาหรบรายไดครอบครวมรายไดมากกวา 4,500 บาท รอยละ 53.3 ละ 50.7 สาหรบรายไดครอบครวมรายไดมากกวา 4,500 บาท รอยละ 53.3 ดานสถานภาพสมรสสวใหญมสถานภาพสมรสค รอยละ 91.3 โดยไดรบขอมลขาวสารทนตสขภาพจากเจาหนาท�โรงพยาบาลมากสด รอยละ48.7 มารดาสวใหญมบตรอายระหวา 6 เดอน- 1 ป รอยละ 54.7 บตรมฟนผ รอยละ 58.0 และสวนใหญไมมคราบจลนทรย รอยละ 65.3

ความรของมารดาท�มตอการดแลสขภาพชองปากเดกกอนวยเรยน

จากการวจยพบวา ภาพรวมมารดาเดกกอนวยเรยนสวนมากมความรตอการดแลสขภาพชองปากเดกกอนวยเรยนอยในระดบ ปานกลางมากสด รอยละ44.7 รองลงมามระดบความรอยในระดบสง รอยละ 35.3 และ มความรอยในระดบต�า รอยละ 20.0

เม�อพจารณารายขอ พบวา มารดาเดกกอนวยเรยนมความรตอการดแล เม�อพจารณารายขอ พบวา มารดาเดกกอนวยเรยนมความรตอการดแลสขภาพชองปากเดกท�ถกตองสวนใหญคอ เม�อเดกเกดฟนผมารดาควรพาเดกมารบบรการทนตกรรมเพ�อรบการรกษาท�ถกตอง รอยละ 73.3 มารดาเดกกอนวยเรยนตอบผดสวนใหญในเร�อง ควรใหเดก เลกขวดนม เม�ออายกอน1 ป รอยละ 64.7

การปฏบตตนของมารดาท�มตอการการดแลสขภาพชองปากเดกกอนวยเรยน

จากผลการวจยพบวา ภาพรวม มารดาเดกกอนวยเรยนสวนใหญมระดบการปฏบตในการดแลสขภาพชองปากเดกกอนวนเรยน อยในระดบปานกลาง รอยละ 53.3 รองลงมามระดบการปฏบตอยในระดบต�า รอยละ 38.0 และมระดบการปฏบตอยในระดบสง รอยละ 8.7

เม�อพจารณารายขอ พบวา มารดาเดกกอนวยเรยนมการปฏบตในการดแล เม�อพจารณารายขอ พบวา มารดาเดกกอนวยเรยนมการปฏบตในการดแลสขภาพชองปากของเดกระดบด = 2.5 ในเร�องมารดาพาเดกมารบบรการเคลอบฟลออไรดตามกาหนดท�พาเดกมา ฉดวคซน รองลงมา ในเร�อง มารดาใหเดกใชแปรงสฟนท�มขนแปรงออนนม

สาหรบการปฏบตของมารดาท�มการปฏบตในระดบต�าในเร�อง มารดาใหเดกหดด�มนมจากแกวเม�อเดกน�งได และในเร�องใหเดกกนขนม กรกรอบบอยคร2 งโดยไมแปรงฟนหรอบวนปาก

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะท�ไดจากผลการวจย 1. ดานความร มารดามเกณฑอยในระดบปานกลาง ดงน2นทนตบคลากรจงควรมการให ทนตสขศกษา ช2 แจงและอธบายกบมารดา เพ�อใหเกดความรเพ�มมากข2น

2.ดานการปฏบต มารดารมระดบการปฏบตอยในระดบปาน 2.ดานการปฏบต มารดารมระดบการปฏบตอยในระดบปานกลางควรมการเพ�มเตมเร�องการฝกใหเดกหดใชแกวหดด�ม เน�องจากเดกมพฤตกรรมตดขวดนม รวมไปถงการหลบคา ขวดนม เปนสาเหตท�ทาใหเกดฟนผ การใชแปรงสฟนควรมการสาธตการแปรงฟนท�ถกวธ ดงน2 น ทนตบคลากรจงจาเปนตองมการเสรมทกษะของมารดาดวย

ขอเสนอแนะในการวจยครAงตอไป

1.ศกษาพฤตกรรมท�มความสมพนธตอการเกดโรคฟนผในเดก กอนวยเรยนของมารดา คลนกสขภาพเดกด โรงโรงพยาบาล ลาสนธ จงหวดลพบร

2.ศกษาดานปจจยทางสงคม วถชวต ส�งแวดลอมท�มความสมพนธตอการ2.ศกษาดานปจจยทางสงคม วถชวต ส�งแวดลอมท�มความสมพนธตอการดแลทตสขภาพเดกกอน วยเรยน เพ�อใหทราบแนวทางการดาเนนงานเปนลกษณะการสรางภาคเครอขาย แบบ บรณการและย�งยนตอไป