ผลการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ทมตอทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

ปรญญานพนธ

ของ

พชรา อยสมบรณ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

พฤษภาคม 2553

ผลการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ทมตอทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

ปรญญานพนธ

ของ

พชรา อยสมบรณ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

พฤษภาคม 2553

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผลการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ทมตอทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

บทคดยอ

ของ

พชรา อยสมบรณ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

พฤษภาคม 2553

พชรา อยสมบรณ. (2553). ผลการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง ทมตอทกษะการแสวงหา

ความรของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม : อาจารย ดร. พฒนา ชชพงศ,

ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง.

การศกษาครงนมจดมงหมายเพอเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

ททากจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง กอนและหลงการทดลอง

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอเดกปฐมวยชาย – หญง ทมอายระหวาง 5 – 6 ป

ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดศาลาครน

เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 15 คน ซงไดมาจากการสมแบบหลาย

ขนตอน (Multi – Stage Random Sampling) ในการทากจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ผวจย

เปนผดาเนนการทดลองดวยตนเอง ใชระยะเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 30 นาท รวม

ทดลองทงสน 24 ครง

เครองมอทใชในการวจยครงน คอแผนการจดประสบการณ เรองแสง และแบบทดสอบ

ทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย ซงมคาความเชอมน .86 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ

t – test for Dependent Samples

ผลการวจยพบวา

นกเรยนทไดทากจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง มทกษะการแสวงหาความรสงขน อยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

THE EFFECT OF GROUPS ACTIVITIES ON LIGHT TOWARD INQUIRY SKILLS

OF PRESCHOOL CHILDREN

AN ABSTRACT

BY

PATCHARA YOUSOMBOON

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Education Degree in Early Childhood Education

at Srinakharinwirot University

May 2010

Patchara Yousomboon. (2010). The Effect of Group Activities of Light on Inquiry Skill

of Preschool Children. Masters Project, M.Ed. (Early Childhood Education).

Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee:

Dr. Patana Chutpong, Asist. Jiraporn Boonsong.

The purpose of this research was to study the effect of groups activities on light

project toward Inquiry skills of preschool children.

The subjects were boys and girls, aged 5 – 6 years in Salakruen School, Chomtong

district, Bangkok, second semester, academic year 2009. They were randomly selected by

multi-stage sampling; draw one classroom from 2 classrooms and 15 preschoolers who had

lowest scores on Inquiry Skills Test were assigned as experimental group. The experiment

was carried by researcher for group activities for 8 weeks, 3 days a week and 30 minutes

per day, to tally 24 times.

The research instruments were Group Activities on Light Project Lesson Plan and

Inquiry Skills Test For Young Children, which has reliability at .86 . The data was analyzed

by t – test for dependent samples.

The result shown as follows :

The inquiry skills of the preschool children that were exposed to group activities on

light project significantly increased than before at .01 level.

ปรญญานพนธ

เรอง

ผลการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ทมตอทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

ของ

พชรา อยสมบรณ

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาการศกษาปฐมวย

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

................................................................... คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท ...... เดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2553

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

................................................ ประธาน ................................................ ประธาน

(อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ) (รองศาสตราจารย. ดร. เยาวพา เดชะคปต)

................................................ กรรมการ ................................................ กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง) (อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ)

................................................ กรรมการ

(ศาสตราจารย ศรยา นยมธรรม)

................................................ กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจไดดวยด เพราะความกรณาอยางสงจาก อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ

ประธานควบคมปรญญานพนธ ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง กรรมการควบคมปรญญานพนธ

ทกรณาใหความอนเคราะห คาแนะนา ขอคดในการทาปรญญานพนธจนสาเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. เยาวพา เดชะคปต และ ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม

กรรมการในการสอบปรญญานพนธ ทไดกรณาใหขอเสนอแนะเพมเตมทเปนประโยชนอยางยง

ผวจยรสกซาบซงในความกรณา จงใครขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ.โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณ อาจารยแนงนอย แจงศรกล อาจารยวลย สาโดด อาจารยรพพรรณ

ขารกษา ผชวยศาสตราจารย รตนา งวแหลม และ อาจารยรตนา นสภกล ทไดกรณาตรวจและ

ใหคาแนะนา เครองมอทใชในการวจยครงน ขอกราบขอบพระคณ ผบรหารโรงเรยนวดศาลาครน

ผอานวยการอมพร นนทนเสรวฒน และทานรองผอานวยสภตรา พลอยบานแพว ทกรณาอานวย

ความสะดวก ตลอดจนใหคาแนะนาในการทาวจยเปนอยางด ขอขอบพระคณอาจารยปราศย สาลเขต

อาจารยพศาล เพลาจนทร อาจารยวราวธ หอสวางวงศ อาจารยชนท โกมลเสน คณะคร และครพเลยงเดก

โรงเรยนวดศาลาครนทกทาน ทไดใหกาลงใจและใหความชวยเหลอในการทาวจยในครงนเปนอยางดยง

ขอกราบขอบพระคณคณาจารยสาขาการศกษาปฐมวยทกทานทไดกรณาใหการอบรมสงสอน

ถายทอดความรและประสบการณ ทมคณคายงตอผวจย ขอกราบขอบพระคณ คณพอ ร.ต.ท.ณรงค

คณแมละออ อยสมบรณ และบคคลในครอบครวทไดสนบสนน ใหกาลงใจแกผวจยดวยดตลอดมา

คณคาและประโยชนของปรญญานพนธฉบบนขอมอบเปนเครองบชา พระคณของ บดา

มารดา บรพคณาจารย ผใหการอบรม ประสทธประสาทความร และปลกฝงคณธรรมความด ใหกบ

ผวจย สงผลใหผวจยไดรบประสบการณทดและมคณคายง

พชรา อยสมบรณ

สารบญ

บทท หนา 1 บทนา 1

ภมหลง 1

จดมงหมายของการวจย 3

ความสาคญของการวจย 3

ขอบเขตของการวจย 3

ประชากร 3

กลมตวอยาง 4

ตวแปรทศกษา 4

นยามศพทเฉพาะ 4

กรอบแนวคดในการวจย 6

สมมตฐานการศกษาคนควา 6

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 7

การจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย 8

ความหมายของการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย 8

ความสาคญของการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย 9

แนวคดในการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย 10

หลกการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย 17

กจกรรมเสรมประสบการณ 22

ความหมายของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ 22

ความสาคญของจดกจกรรมเสรมประสบการณ 23

รปแบบการจดกจกรรมเสรมประสบการณ 24

สาระการเรยนร 26

สาระการเรยนรการศกษาปฐมวย 26

สาระการเรยนรเรองพลงงานแสง 30

งานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมเสรมประสบการณสาหรบเดกปฐมวย 32

การแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย 33

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 2 (ตอ) ความหมายของการแสวงหาความร 33

การแสวงหาความรของมนษย 34

การแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย 37

การคดแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย 39

งานวจยทเกยวของกบการคดแสวงหาความร 42

การพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย 43

ความสาคญของการพด 43

พฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย 44

กจกรรมทสงเสรมการพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย 52

งานวจยทเกยวของกบการพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย 53

3 วธการดาเนนการวจย 55

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง 55

เครองมอทใชในการวจย 55

การสรางเครองมอและหาคณภาพเครองมอ 56

การเกบรวบรวมขอมล 60

4 ผลการวเคราะหขอมล 66

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 66

ผลการวเคราะหขอมล 66

5 สรปผลอภปรายผลและขอเสนอแนะ 70

จดมงหมายของการวจย 70

สมมตฐานการศกษาคนควา 70

ขอบเขตของการวจย 70

เครองมอทใชในการวจย 71

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 5 (ตอ) วธดาเนนการวจย 72

การวเคราะหขอมล 72

สรปผลการวจย 72

อภปรายผล 73

ขอสงเกตทไดจากการวจย 77

ขอเสนอแนะในการนาไปใช 78

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 78

บรรณานกรม 79

ภาคผนวก 87

ภาคผนวก ก 88

ภาคผนวก ข 99

ภาคผนวก ค 123

ประวตยอผวจย 128

บญชตาราง ตาราง หนา 1 แสดงผลการสงเคราะหทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย 58

2 แบบแผนการทดลอง 61

3 ตวอยางการจดกจกรรมเสรมประสบการณเรองแสง 62

4 การเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวยกอนและหลงการใช

กจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง 67

5 การเปลยนแปลงทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย โดยใช

กจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง 68

6 การเปลยนแปลงทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย โดยใช

กจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง รายบคคล 69

7 ตวอยางตารางการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง 90

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย 6

บทท 1 บทนา

ภมหลง ในโลกทความรและเทคโนโลยเกดขนมาก และเปนไปอยางรวดเรว มนษยไมสามารถจดจาทกสงทกอยางไดทงหมด อกทงความรกมไดอยนงหรอเกดขนอยางชาๆ หรอคอยเปนคอยไปพอทจะเรยนรผานผรคนใดคนหนงอกตอไป มนษยจาเปนตองไดรบการพฒนา ใหสามารถเตบโตและเรยนรไดตลอดชวต และตองเรมตงแตแรกเกด โดยการปลกฝงใหเดกมเจตคตทดตอการรบร มเจตคตทดตอ การเรยนร และมความสามารถในการแสวงหาความร กลนกรองขอมล เลอกใชและสามารถนามาใชในสถานการณทตนตองการไดอยางเหมาะสม นอกจากนมนษยยงจาเปนตองมความสามารถในการเรยนรจากผอน และมลกษณะททาใหผอนยนด ทจะแบงปนความร ประสบการณ ตลอดจนหยบยนโอกาสในการเรยนรให คณสมบตทเออตอการเจรญงอกงามตลอดชวตดงกลาวน จาเปนตองปลกฝงตงแตปฐมวย และตองพฒนาตอไปอยางตอเนอง (กรมวชาการ. 2546: 1) กระแสการเปลยนแปลงทางความรและเทคโนโลย ดงกลาว กอใหเกดความคาดหวง และผลกดนใหเกด พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เพอกาหนดแนวทางในการจดการศกษา ใหเปนไปในแนวทางเดยวกน และไดระบถงแนวการจดการศกษา ทมงเนนฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความร มาใช เพอปองกนและแกไขปญหา ระบใหจดกจกรรม โดยเนนใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอาน และเกดการใฝรอยางตอเนอง (ถนด มวงมณ และ ฐานพร มวงมณ. ม.ป.ป.: 16) จะเหนไดวา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ใหความสาคญและระบถงการจดกระบวนการเรยนร ทมงเนนฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ และการใฝรใฝเรยน อยางตอเนองของผเรยนไวอยางชดเจน ซงสอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ.2546 ทไดกาหนดจดหมายการจดการศกษา ซงถอเปนมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค ไว 12 ขอ โดยเฉพาะอยางยงในขอ 12 คอ มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความร (กรมวชาการ. 2546: 26) เพอใหการจดการศกษา สอดคลองกบ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต และบรรลผลตามจดมงหมายของหลกสตร ดงกลาว พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 จงไดกาหนดใหมการประกนคณภาพการศกษา และใหมสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา มฐานะเปนองคการมหาชน ทาหนาทพฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพของสถานศกษาทกระดบ ในสวนของ การศกษาปฐมวย มาตรฐานดานผเรยนระดบปฐมวยทงสน 7 มาตรฐาน ระบในมาตรฐานท 6 คอ ผเรยนมทกษะใน การแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง ประกอบดวยตวบงช คอ ผเรยนมความสนใจใฝรรกการอาน และ ผเรยนมความกระตอรอรนในการเรยนรสงตางๆ รอบตว และสนกกบการเรยนร (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2549: 16)

2

สามารถกลาวไดวาการศกษาในประเทศ จาเปนตองฝกเยาวชนใหมทกษะในการแสวงหา

ความรอยตลอดเวลา แตปญหาวกฤตในการเรยนการสอนทสงผลตอการคดของเดกไทยในปจจบนน

คอการสอน โดยครเปนผนาความรมาบอกเดกใหจด และทองจา ซงตามหลกจตวทยาพฒนาการนน

การเรยนรในลกษณะนไมไดชวยเสรมพฒนาการ การเรยนรของเดก เพราะไมไดสอนใหเดกรจกคด

วเคราะห หรอคนหาความรดวยตนเอง ขาดการคดคน และสบคนสงใหมๆ ผลกคอ คนไทยขาด

ศกยภาพการแขงขนกบสงคมโลกจนกระทงปจจบนน (รง แกวแดง. 2543: 8-35) ปญหาสาคญอก

ประการคอ สงคมไทยไมใหความสาคญตอการพฒนาการทางการคดและการเรยนรใหกบคนไทย

จากรายงานผลการประเมน ดานการจดบรการพฒนาการเดก 3-5 ป ของคณะกรรมการการศกษา

แหงชาต พบวา การจดการศกษาปฐมวยขาดคณภาพ ในเรองวธการเรยนรของเดก เชน จดการเรยนร

โดยใหเดกทองจาอยางเดยว ไมสงเสรมใหเดกใชการคดตงแตเลกๆ ใหเดกนงอยกบททงวน การจด

หลกสตรการเรยนการสอนทตายตว การเรงสอนอานเขยนและคดเลขเกนระดบความสามารถของเดก

ไมใหอสระในการแสดงออก หามใหเดกพด ใหนงเงยบๆ ครมความเขาใจผดเกยวกบวธการเรยนรทยด

เดกเปนสาคญ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2544: 8)

ดงนน ผวจยจงสนใจ ทจะนาเอากจกรรมเสรมประสบการณหรอทเรยกวากจกรรมในวงกลม

มาศกษาทดลอง เนองจากกจกรรมดงกลาวไดระบ ไวอยางชดเจน ในคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546 วา เปนกจกรรมทมงเนนใหเดกไดพฒนาทกษะการเรยนร ฝกการทางานและอยรวมกน

เปนกลม ทงกลมยอยและกลมใหญ กจกรรมทจดมงฝกใหเดกไดมโอกาส ฟง พด สงเกต คดแกปญหา

ใหเหตผล และปฏบต เพอใหเกดความคดรวบยอดเกยวกบเรองทเรยน โดยจดกจกรรมดวยวธตางๆ

เชน สนทนา อภปราย สาธต ทดลอง เลานทาน เลนบทบาทสมมต รองเพลง ทองคาคลองจอง ศกษา

นอกสถานท เชญวทยากรมาใหความร ฯลฯ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2546: 62)

และในการจดประสบการณและกจกรรมสาหรบเดกปฐมวย ครจะตองมความเขาใจในการจดกจกรรม

ซงตองอาศยทฤษฎการเรยนร จตวทยาหลกการสอน ตลอดจนการเลอกเนอหาสาระ และเลอกสอท

เหมาะสมกบพฒนาการ และความสนใจของเดก ซงกรมวชาการ (2546: 34-35) กลาววา การจด

ประสบการณเปนสงจาเปนอยางยงสาหรบการพฒนาเดก ทงนเพราะประสบการณชวยใหเดกเกดทกษะ

ทสาคญสาหรบการสรางองคความร โดยเนนเดกเปนสาคญ และการมปฏสมพนธกบสงตางๆรอบตว

ผานหนวยการเรยนร เรอง แสง ซงเปนสาระการเรยนรทใกลตว เกยวของกบตวเดก และการดารงชวต

ประจาวนของเดก

3

ทงนสาระการเรยนรเรอง แสง ประกอบดวย เรองราวทเกยวกบ แหลงกาเนดและการเดนทาง

ของแสง พลงงานแสงอาทตย พลงงานแสงทมนษยสรางขน ตวกลางของแสง การหกเหของแสง

การสะทอนแสง แสงส และ แสงกบการเจรญเตบโตของพช จะเหนไดวา หนวยการเรยนร เกยวกบเรอง

แสง เปนสงทมประโยชนตอการดาเนนชวตและการดารงอยของสงมชวตทงมวล ไมวาจะเปน คน สตว

หรอพช ลวนแลวแตตองอาศยแสงสวางและพลงงานของแสงมาใชในชวตประจาวนทงทางตรงและ

ทางออม (ชานนท มลวรรณ; และ ทพยสดา บวแกว. 2544: 16) กจกรรมการเรยนรเรอง แสง ไมได

เนนการอานเขยน หากแตเดกจะเกดการเรยนรในรปแบบ การบรณาการผานการเลน โดยการมปฏสมพนธ

กบสงตางๆ ผานประสาทสมผสทง 5 ดวยกจกรรมปฏบตการทดลอง ดวยสอทหลากหลาย และกจกรรม

ดงกลาว จะมงสงเสรมพฒนาการทง 4 ดาน โดยเฉพาะดานสตปญญา ใหเดกไดใชความคดอยางอสระ

รจกวธการแสวงหาความรและคนหาคาตอบดวยตนเอง

ดวยเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความสนใจศกษาผลของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

ผานหนวยการเรยนรเรอง แสง ทมตอทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย เพอเปนแนวทางใหผท

เกยวของและผทสนใจ ในการสงเสรมทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย ไดนาแนวทางไปใช

เปนเกดประโยชนตอเดกปฐมวยตอไป

จดมงหมายของการวจย การศกษาครงนมจดมงหมายเพอเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวยททา

กจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง กอนและหลงการทดลอง

ความสาคญของการวจย ผลของการวจยครงนจะเปนแนวทางสาหรบครปฐมวยและผทเกยวของไดนาการจดกจกรรม

เสรมประสบการณเรอง แสง ไปประยกตใชในการจดกจกรรมเพอพฒนาและสงเสรมทกษะการแสวงหา

ความรของเดกปฐมวย

ขอบเขตของการวจย ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงนเปนเดกนกเรยน ชาย – หญง ทมอายระหวาง 5 - 6 ป

ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 2 หองเรยน

รวมทงสน 57 คน โรงเรยนวดศาลาครน เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดกรงเทพมหานคร

4

กลมตวอยาง เปนเดกนกเรยน ชาย–หญง ทมอายระหวาง 5–6 ป ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลศกษาปท 2

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดศาลาครน เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ซงไดมาจาก

การสมแบบหลายขนตอน (Multi Stage Random Sampling) โดยการจบสลากนกเรยนมา 1 หองเรยน

จากจานวน 2 หองเรยน แลวทดสอบนกเรยนดวยแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความร เพอคดเลอก

นกเรยนทมทกษะการแสวงหาความรตาสด 15 อนดบสดทาย รวมทงสน 15 คน เพอนามาเปนกลม

ทดลอง เนอหา สาระการเรยนร เรอง แสง หมายถง เรองราวทอยในสงแวดลอมรอบตวเดกนามาใชเปน

สอกลางในการจดกจกรรม ในการศกษาวจยครงนใชสาระการเรยนร เรอง แสง ซงครอบคลมเนอหา

เกยวกบ แหลงกาเนดแสงและการเดนทางของแสง พลงงานแสงอาทตย พลงงานแสงทมนษยสรางขน

ตวกลางของแสง การหกเหของแสง การสะทอนแสง แสงส และแสงกบการเจรญเตบโตของพช

ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรอสระ ไดแก กจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง

2. ตวแปรตาม ไดแก ทกษะการแสวงหาความร ระยะเวลาในการทดลอง การวจยในครงนทาการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ทาการทดลองเปน

ระยะเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 ครง วนละประมาณ 30 นาท กลมตวอยางไดรบการทดลองทงสน

24 ครง ในชวงเวลากจกรรมเสรมประสบการณ นยามศพทเฉพาะ 1. เดกปฐมวย หมายถง นกเรยน ชาย–หญง อายระหวาง 5–6 ป ทกาลงศกษาอยใน

ชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดศาลาครน เขตจอมทอง

กรงเทพมหานคร สงกดกรงเทพมหานคร

2. กจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง หมายถงกจกรรมทชวยใหเดกเขาใจเนอหา

กจกรรมทใชสาระการเรยนรเรอง แสง เดกไดใชความคดและสมผสสอทหลากหลาย โดยการปฏบตจรง

ตามความคดของตนเอง ซงกจกรรมในแตละวนมหลายรปแบบ เชน ศกษาคนควา ปฏบตการทดลอง

สงเกต สารวจ และ ในแตละกจกรรมมแผนการจดประสบการณซงม 3 ขนตอน คอ ขนนา ชนสอน

5

ขนสรป ซงแตละขนมรายละเอยดดงน

ขนท 1 ขนนา เปนการเตรยมเดกใหพรอมทจะเขารวมในกจกรรมดวยการรองเพลง

ดภาพ ฟงนทาน การเลนปรศนาทาทาย เปนตน

ขนท 2 ขนสอน เปนขนทเดกไดมปฏสมพนธกบเพอนและใชสออปกรณอยางอสระ

รปแบบของกจกรรมนนมทง การพดคย สนทนาซกถาม อภปราย ศกษาคนควา ปฏบตการทดลอง

เดกไดลงมอกระทา และแกปญหา โดยครเปนผสนบสนน อานวยความสะดวก

ขนท 3 ขนสรป เปนการสรปเรองราวหรอกจกรรมตางๆ ซงอาจสรปหลงจาก

ทากจกรรม หรอ สรปในครงตอไป โดยเดก และครรวมกนสรป โดยการใชคาถามหรอการไปหาขอมล

โดยการใหผปกครองมสวนรวมในการหาคาตอบ

3. สาระการเรยนร หมายถง เรองราวทอยในสงแวดลอมรอบตวเดกนามาใชเปน

สอกลางในการจดกจกรรม ในการศกษาวจยครงนใชสาระการเรยนร เรอง แสง ซงครอบคลมเนอหา

เกยวกบ แหลงกาเนดแสงและการเดนทางของแสง พลงงานแสงอาทตย พลงงานแสงทมนษยสรางขน

ตวกลางของแสง การหกเหของแสง การสะทอนแสง แสงส และแสงกบการเจรญเตบโตของพช

4. ทกษะการแสวงหาความร หมายถง กระบวนการในการตงคาถาม การคนหา

การแกไขปญหา ผานกระบวนการสงเกต การตรวจสอบและคนหาคาตอบดวยการลงมอกระทา

ดวยความกระตอรอรนและสนกกบการเรยนร จนทาใหเกดความเขาใจ และเกดการรบรอยางม

ความหมาย และสามารถสรางเปนองคความรของตนเองได ในการวจยในครงน ผวจย ไดกาหนด

ความสามารถในการปฏบตการเพอแสวงหาความรดวยตนเองของเดกปฐมวย ประกอบดวย

ความสามารถ 3 ลกษณะ คอ

4.1 ทกษะการสงเกต หมายถง ความสามารถในการใชประสาทสมผสอยางใด

อยางหนง หรอหลายอยางรวมกน ซงไดแก ตา ห จมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถ

หรอเหตการณ แลวสามารถบอกความแตกตางของสงนนได ทกษะการสงเกตสามารถวดไดโดยใช

แบบทดสอบทกษะการสงเกต จานวน 2 ชด

ชดท 1 แบบทดสอบชนดเลอกตอบ เปนรปภาพ 3 ตวเลอก จานวน 15 ขอ

แบงเปน 3 ดาน ดงน

1. ดานคณลกษณะจานวน 5 ขอ

2. ดานการกะประมาณ จานวน 5 ขอ

3. ดานการเปลยนแปลง จานวน 5 ขอ

6

ชดท 2 แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต จานวน 5 สถานการณ เปน

สถานการณทครกาหนดขน และครตงคาถามสถานการณละ 3 คาถาม เกยวกบการสงเกต ดงน

1. คาถามดานคณลกษณะ

2. คาถามดานการกะประมาณ

3. คาถามดานการเปลยนแปลง

4.2 การตงคาถามในสงทสงสย หมายถง การแสดงความสงสยในสงทอยากร และ

ใชคาถามหรอพดเพอใหไดคาตอบในสงทสงสย สามารถวดไดโดยใหนกเรยนดภาพ จานวน 3 ภาพ

แลวพดตงคาถามเพอใหไดคาตอบในสงทอยากร

4.3 การลงมอปฏบตกจกรรมดวยความกระตอรอรนและสนกกบการเรยนร หมายถง

การปฏบตกจกรรมหรอลงมอกระทา ดวยความตงใจเพอใหไดคาตอบในสงทสงสย สามารถวดไดโดย

แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมของเดกปฐมวย ตามลกษณะพฤตกรรม 5 รายการ ดงน

1. เปนผรเรมกระทาหรอชกชวนใหเพอนปฏบตกจกรรม

2. ใจจดจอและตดตามผลในสงทกระทา

3. ปฏบตกจกรรมจนไดคาตอบในสงทสงสย

4. มทาทกระตอรอรนและสนใจในสงทเรยนร

5. ปฏบตกจกรรมเสรจตามเวลาทกาหนด

กรอบแนวคดในการวจย ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

สมมตฐานการศกษาคนควา กจกรรมเสรมประสบการณเรอง แสง ทาใหเดกปฐมวยมทกษะการแสวงหาความร สงขน

กจกรรมเสรม

ประสบการณ เรอง แสง

ทกษะการ แสวงหาความร

- ทกษะการสงเกต -การตงคาถามในสงทสงสย - การปฏบตกจกรรม

บทท 2 เอกสารทเกยวของกบการวจย

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการคดคนควาแยกตามหวขอ ไดดงน

1. การจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย

1.1 ความหมายของการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย

1.2 ความสาคญของการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย

1.3 แนวคดในการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย

1.4 หลกการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย

2. กจกรรมเสรมประสบการณ

2.1 ความหมายของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

2.2 ความสาคญของจดกจกรรมเสรมประสบการณ

2.3 รปแบบการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

3. สาระการเรยนร

3.1 สาระการเรยนรการศกษาปฐมวย

3.2 สาระการเรยนรเรองพลงงานแสง

4. งานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมเสรมประสบการณสาหรบเดกปฐมวย

5. การแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย

5.1 ความหมายของการแสวงหาความร

5.2 การแสวงหาความรของมนษย

5.3 การแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย

5.4 การคดแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย

6. งานวจยทเกยวของกบการคดแสวงหาความร

7. พฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย

7.1 ความสาคญของการพด

7.2 พฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย

7.3 กจกรรมทสงเสรมพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย

8. งานวจยทเกยวของกบการพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย

8

1. การจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย 1.1 ความหมายของการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย จากการศกษาพบวาม นกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการจดประสบการณ

ดงน

กรมวชาการ การทรวงศกษาธการ (2546: 34–35) ในหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546 กลาววา การจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวยจะไมจดเปนรายวชา แตจด

ในรปของกจกรรมบรณาการ ผานการเลน เพอใหเดกเรยนรจากประสบการณตรง เกดความร ทกษะ

คณธรรม จรยธรรม รวมทงเกดการพฒนาการทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา

ไพเราะ พมมน (2551: 10) กลาววา การจดประสบการณเปนการจดกจกรรม

บรณาการผานการเลน การฟง การปฏบตกจกรรมตางๆ ดวยตนเอง เพอใหเดกไดรบประสบการณตรง

กจกรรมทจดมทงกจกรรมในหองเรยน นอกหองเรยน

พฒนา ชชพงศ (2530: 24) กลาววา การจดประสบการณ หมายถง การจดการศกษา

ใหกบเดกปฐมวยเพอพฒนาครบทกดาน ทงทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา มไดมง

ใหอานเขยนได ดงเชนระดบประถมศกษา แตจะเปนการปพนฐานให โดยคานงถงวยและ

ความสามารถของเดก และจดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาใหพรอมทจะเรยนรในระดบตอไป

คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2536: 58) กลาววา การจดประสบการณ

หมายถง การจดกจกรรมตามแผนการจดประสบการณและการจดสภาพแวดลอมทงภายในและ

ภายนอกหองเรยนใหกบเดกปฐมวย โดยใหไดรบประสบการณตรงจากการเลน การลงมอปฏบต

ซงจะทาใหเกดการเรยนรไดด และเพอสงเสรมพฒนาการใหครบทกดานทงทางดานรางกาย

อารมณ–จตใจ สงคม และสตปญญา โดยไมมงใหอานเขยน แตเปนการปพนฐานหรอพฒนาทกษะท

จาเปนตอการเรยนร

คณะกรรมการการศกษาปฐมวย (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2526: 194)

กลาววา การจดประสบการณ หมายถง การจดสงแวดลอมรอบตวเดก การจดวสดอปกรณ

สอจาลองและสออนๆ ทมลกษณะคณสมบตเหมาะสม อนจะเปนสถานการณทกระตนใหเดก

ทากจกรรม เพอตอบสนองกจกรรมนน และเกดประสบการณตางๆ ตามจดมงหมาย

กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 41) กลาววา ประสบการณคอ สงทหรอเหตการณททาใหเดก

เกดการเรยนร ซงเปนไดทงกจกรรม และสงทไดสมผสรอบตว เดกพฒนาความรและทกษะจากสงแวดลอมท

เปนจรง รวมทงไดแสดงออกอยางอสระ ไดใชความรและฝกคดการแกปญหา ประสบการณทเดกเรยนร

มทงประสบการณตรงและประสบการณออม

9

ราศ ทองสวสด และคนอนๆ (2529: 2) ไดใหความหมายของการจดประสบการณ

ไววา หมายถงการจดกจกรรมตามแผนการจดประสบการณและการจดประสบการณจากการจด

สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกหองเรยนใหกบเดกปฐมวย โดยใหไดรบประสบการณจากการ

เลน ลงมอปฏบต ซงทาใหเดกเกดการเรยนรไดด และเพอสงเสรมพฒนาการใหครบทกดานทงดาน

รางกาย อารมณ-จตใจ สงคมและสตปญญา

นงเยาว คลกคลาย (2543: 19) กลาววาการจดประสบการณ หมายถง การจดสภาพแวดลอม

ใหเออตอการพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา ในรปแบบของการบรณา

การเนอหาวชาตางๆ

เบญจมาศ วไล (2544: 20) กลาววาการจดประสบการณ หมายถง การจดสภาพแวดลอม

ทงภายในและภายนอกหองเรยน สอและวสดอปกรณตางๆ โดยใหเดกไดมสวนรวมในการกระทาและ

ลงมอปฏบต เพอใหเดกเกดการเรยนรและสงเสรมใหเกดพฒนาการทงทางดานรางกาย อารมณ–จตใจ

สงคมและสตปญญาไดอยางเหมาะสมตามวย พรอมทจะเรยนรในระดบตอไป

ธรภรณ ภกด (2550: 9) กลาววาการจดประสบการณ เปนการจดกจกรรมตาม

แผนประสบการณ และการจดสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกหองเรยนใหกบเดก โดยใหเดก

ไดรบประสบการณจากการเลนและลงมอปฏบต โดยผานประสาทสมผสทงหาไมไดมงการอานเขยน

เพอสงเสรมพฒนาการ 4 ดาน ไดแก รางกาย อารมณ–จตใจ สงคมและสตปญญา

ภรณ ครวฒนะ (2540: 49) กลาววา เปนการจดระบบประสบการณทเดกปฐมวยควร

ไดรบ โดยมการกาหนดจดประสงค การดาเนนกจกรรมทเนนใหเดกไดมสวนรวมในกจกรรมตางๆ

ผสอนควรคานงถงความครอบคลมของการพฒนา ทางดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา

สรปไดวา การจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย หมายถงการจดสภาพแวดลอมทง

ภายในและภายนอกหองเรยน เพอพฒนาความสมบรณตามวยของเดกปฐมวยทง 4 ดาน คอรางกาย

อารมณ–จตใจ สงคมและสตปญญา โดยใหเดกไดเลน และลงมอปฏบตผานประสาทสมผสทงหา 1.2 ความสาคญของการจดประสบการณ สาหรบเดกปฐมวย กรมวชาการ การทรวงศกษาธการ (2546: 34–35) ในหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546 กลาววา การจดประสบการณเปนสงจาเปนอยางยงสาหรบการพฒนาเดก

ประสบการณชวยใหเดกเกดทกษะทสาคญสาหรบการสรางองคความร โดยเนนเดกเปนสาคญ และ

การมปฏสมพนธกบสงตางๆ รอบตว

10

ธรภรณ ภกด (2550: 9) กลาววาการจดประสบการณโดยยดเดกเปนสาคญใหเดกมอสระ

ในการคด การแสดงออกและมปฏสมพนธกบเพอน เดกจะไดเรยนร มทกษะในการทางานเปนกลม

เปนการเรยนรอยางมความหมายเดกจะเรยนรไดดกวาครสอน

กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 38) กลาววา ประสบการณมความสาคญกบเดกปฐมวยมาก

เพราะเดกปฐมวยยงอานไมออก ใชภาษายงไมคลอง การเรยนรของเดกปฐมวย จงมาจากการรบรทาง

สมผส การไดจบ กระทาเพอใหรวาสงนนเปนอยางไร การเลนเปนวธ เปนการแปลประสบการณทด

ใหกบเดก เดกเรยนรไดจากการเลน โดยไมมใครตองบอกตองสอน

ศรยา นยมธรรม และประภสสร นยมธรรม (2518: 45) อางถงความสาคญของ

การจดประสบการณตรงโดยใหเดกมอสระในการคด การแสดงออก และการสนทนาระหวางเดกดวยกน

จะทาใหเดกสามารถเขาใจกนไดเรวกวาครเปนผอธบายหรอเลาใหฟง

จกรสน พเศษสาธร (2521: 232) ประสบการณทมความหมายตอตวผเรยน คอ การให

ผเรยนไดมปฏสมพนธหรอมสวนรวมในกลม ซงจะทาใหผเรยนมโอกาสพฒนาทางสงคม ความคด

สรางสรรค ทกษะของการอยรวมกนในสงคมประชาธปไตยและการเรยนรเนอหาวชาผลของการเรยนรน

ชวยใหผเรยนมความตองการทจะเรยน มทกษะของความเปนผนา รจกทางานเปนกลม การแกปญหา

ตลอดจนสามารถประเมนผลการเรยนรของตนเองได

นงเยาว คลกคลาย (2543: 20) เดกปฐมวยเปนวยทกาลงมพฒนาการอยางรวดเรวทง

ทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา การจดประสบการณตรงโดยยดเดกเปนศนยกลาง

ใหเดกมอสระในการคด การแสดงออก และการมปฏสมพนธระหวางเดกกบเดกในสภาพการณ

ทเปนจรง จะทาใหเดกเกดการเรยนรดวยตนเองและสามารถพฒนาการสอสารทด

สรปไดวา การจดประสบการณ มความสาคญยงสาหรบเดกปฐมวย ทจะทาใหเดกเกด

ความสมบรณตามวยทง 4 ดาน เกดการเรยนรอยางมความหมาย เกดทกษะในการแกปญหา และ

คนพบดวยตนเอง ตลอดจนการมปฏสมพนธกบสงตางๆ รอบตวอยางสรางสรรค 1.3 แนวคดในการจดประสบการณ สาหรบเดกปฐมวย

ราศ ทองสวสด (2542: 3) ไดกลาวถงนกการศกษาซงมแนวคดเปนทยอมรบและมการ

นามาประยกตใชกบการจดการศกษาระดบปฐมวยในประเทศตางๆ ทวโลก ดงน

อรคสน (Erik Erikson. n.d.) เจาของทฤษฏพฒนาการทางบคลกภาพ โดยเนนวาบคลกภาพของคนเราจะสามารถพฒนาไปไดด ถาเดกไดรบการตอบสนองในสงทตนพอใจในแตละชวง

อาย ทาใหการศกษาในระดบปฐมวย เรมใหความสาคญกบการพฒนาการดานอารมณ–จตใจ สงคม

11

เปสตาลอสซ (Johann Pestalozzi. n.d.) นกการศกษาชาวสวส เปนผรเรมเรองการเตรยมความพรอม มความเชอวาความรกเปนพนฐานทสาคญและจาเปนในการพฒนาเดกทงทางดานรางกายและสตปญญา มความเชอในความแตกตางระหวางบคคลของเดก ไมวาจะเปนดานความสนใจ ความตองการหรอระดบความสามารถของการเรยนร เปสตาลอสซเปนตนความคดในเรองการเตรยมความพรอม และเหนวาเดกไมควรถกบงคบใหเรยนรดวยการทองจา แตตองใหเวลาและประสบการณแกเดกในการทาความเขาใจ นอกจากนยงมนกปรชญาการศกษาอกหลายคนทเนนประสบการณทเหมาะสมและการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม วาเปนสงจาเปนและสาคญในการชวยใหเดกไดพฒนายงขนไดแก ดวอ คดวาชวงอาย 4-8 ป เปนวยทตองการการแสดงออก กจกรรมทจดควรใหสอดคลองกบประสบการณเดมของเดก ซงเดกจะเปนผจาลองประสบการณนนตามจนตนาการของตนเอง ใหเดกมสวนรวมในการวางแผนกจกรรมและวางแผนการทางานดวย แนวความคดของดวอมอทธพลตอการจดรปแบบของการจดกจกรรมแกเดกปฐมวย ทาใหนกการศกษาหนมาสนใจทางดานการปรบตวทางสงคมและอารมณของเดกมากขน มการจดกจกรรมในรปแบบของกจกรรมกลม กจกรรมการแกปญหาและการปฏบตการทดลอง ซงเปนการปพนฐานในการทจะดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข (คณะกรรมการกองทนศาสตรจารย ดร. อบล เรยงสวรรณ. 2538: 33) นอกจากน ดวอไดกลาววา เดกเรยนรโดยการกระทา ฉะนนกจกรรมทจดใหเดกปฐมวยควรจดใหเดกไดลงมอกระทาไดปฏบตดวยตนเอง ซาแลวซาเลา มความหลากหลายตามความสนใจของเดก เพอใหเดกไดเรยนร (พฒนา ชชพงศ. 2540: 15) ไวกอทสก (Vygotsky) ทฤษฏของไวกอทสก มแนวคดสาคญ 3 แนวคด ดงน 1. The Zone of Proximal Development ไวกอทสก เชอวา การเรยนรจะเกดขนเมอเดกทางานภายใน “Zone of Proximal Development” ซงเปนพนททเดกประสบปญหา แตไมสามารถคดวธแกปญหาโดยลาพง ตองไดรบการชวยเหลอจากผอน เดกพรอมทจะเรยนรความคดรวบยอดหรอแนวคดใหมๆ และตองไดรบการชวยเหลอในสงททาดวย 2. Scaffolding เปนกระบวนการททาใหเดกไดรบการสนบสนนหรอสงเสรมในชวงเวลาทเรยนรบางสงบางอยาง การสนบสนนจะเพมมากขน เปนผลใหเดกมความรบผดชอบมากขน เดกไมสามารถเรยนรไดเองโดยลาพง เดกจะเรยนรการรวมมอกนระหวางกลมเพอน อาจจะไดรบการเสนอแนะจากผใหญหรอไดรบการชวยเหลอจากเพอน โดยวธแกปญหารวมกบเพอน มการจดกระทากบ วสดอปกรณใหมๆ มการเชอมโยงความรเดม 3. Sociocultural Contex of Knowledge ไวกอทสก ตระหนกถงบทบาทและความสาคญของสงคมและวฒนธรรมทมผลตอการเรยนและการคดของเดก เดกเรยนรไดจากครอบครวและวฒนธรรมในทองถน โดยเรยนรจากความคดในสถานการณตางๆ ทปรากฏ เดกจะเกดความคดรวบยอดจากสถานการณตางๆ จากการเชอมโยงระหวางการเรยนรของเดกทโรงเรยนและสงคมวฒนธรรมทองถน

12

พอาเจท (Jean Piaget) เชอวา พฒนาการทางดานเชาวปญญาของเดก เกดจากการท

เดกมปฏสมพนธกบสภาพแวดลอมรอบๆ ตวเดก ซงมขบวนการปรบโครงสราง ดงน

1. การปรบเขาสโครงสราง (Assimilation) เปนการรบรจากสงแวดลอมใหมๆ ทเกด

ขนอยตลอดเวลา

2. การปรบขยายโครงสราง (Accomodation) เปนการปรบขยายประสบการณเกา

ความคดเกา ความเขาใจเกาๆ ใหขยายมากยงขน

พอาเจท ไดแบงขนของพฒนาการมนษยออกเปน 4 ขน ในทนจะกลาวเพยง 2 ขน ซงเปน

ขนทเกดขนในชวงปฐมวย ดงน

1. ขนประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensorimotor Stage) วย 0-2 ป เดกเรยนร

ทกอยางทางประสาทสมผสทกดาน

2. ขนความคดกอนปฏบตการ (Preoperational Stage) ในวย 2-7 ป เดกเรมเรยน

ภาษาพดและภาษาทาทางในการสอสาร แตไมสามารถคดหาเหตผลไดด เดกยงคงยดตนเองเปน

ศนยกลางอยางมาก สามารถจดหมวดหมสงของไดตามเกณฑของตน

ธอรนไดค (Thorndike) ทฤษฏของธอรนไดค เรยกวา ทฤษฏการเชอมโยง (Connectioned

Theory) มหลกเบองตนวา การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง โดยทการ

ตอบสนอง มกจะออกมาเปนรปแบบตางๆ หลายรปแบบ จนกวาจะพบรปแบบทดหรอเหมาะสมทสด

เรยกการตอบสนองเชนนวาการลองผดลองถก (Trial and Error) ผลงานทมชอเสยงมากคอการทดลอง

การเรยนร ซงมการสรางกลองปญหาหรอกลองหบกลขน

จากผลการทดลองสรปออกมาเปนการเรยนรสาคญได 3 กฎ ดงน

1. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) กลาวถงสภาพความพรอมของผเรยน

ทงทางดานรางกายและจตใจ ทางดานรางกาย หมายถง ความพรอมทางวฒภาวะ และอวยวะตางๆ

ของรางกาย เชน ตา ห ฯลฯ ทางดานจตใจ หมายถง ความพรอมทเกดจากความพงพอใจเปนสาคญ

ถาเกดความพงพอใจยอมนาไปสการเรยนร ถาเกดความไมพงพอใจจะทาใหไมเกดการเรยนรหรอทา

ใหการเรยนรหยดชะงกไปได

2. กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) การฝกหดกระทาซาบอยๆ ยอมทาให

เกดการเรยนรไดนานและคงทนถาวร กฎขอนจาแนกออกเปน 2 ขอยอย คอ

2.1 กฎแหงการใช (Law of Used) เมอเกดความเขาใจหรอเรยนรแลวมการกระทา

หรอนาสงทเรยนรไปใชบอยๆ จะทาใหการเรยนรนนคงทนถาวร

2.2 กฎแหงการไมใช (Law of Disused) เมอเกดความเขาใจหรอเรยนรแลวไมได

กระทาซาบอยๆ จะทาใหการเรยนรนนไมคงทนถาวร หรอในทสด กเกดการลมจนไมเรยนรอกเลย

13

3. กฎแหงผลทพอใจ (Law of Effect) กรณนกลาวถงผลทไดรบเมอแสดงพฤตกรรม

การเรยนรแลววา ถาไดรบผลทพงพอใจ ผเรยนยอมอยากจะเรยนรอกตอไป แตถาไดรบผลทไมพงพอใจ

ผเรยนกไมอยากจะเรยนรหรอเกดความเบอหนายตอการเรยนรได (กมลรตน หลาสวงศ. 2524: 179–186)

สานกคณะกรรมการการศกษาแหงชาตไดศกษาองคความร เรองการเรยนรของเดกปฐมวย

ของกลมแนวคดทฤษฎตางๆ 10 แนวคดทฤษฎ และพบวาม 5 แนวคดทฤษฎทมการนามาประยกต

ในบรบทของสงคมไทยในโรงเรยนอนบาลและประสบความสาเรจสามารถเปนผนาการเปลยนแปลง

การปฏรปการเรยนรผเรยนสาคญทสด แนวคดทฤษฏทง 5 แนวคด มดงน

1. แนวคดเรกจโอ เอมเลย

การจดการศกษาตามแนวคดเรกจโอ เอมเลย เปนรปแบบหนงของการจดประสบการณ

การเรยนรสาหรบเดกปฐมวยทพฒนาจากความเชอวา การเรยน การสอนนนไมใชการถายโอนขอมล

ความรจากผสอนไปสผเรยน การเรยนรอยางมประสทธภาพจะเกดขนกตอเมอเดกไดเรยนรในสงทตน

สนใจหรอเปนสงทนาสนใจสาหรบเดก และบทบาทของครจะตองสงเสรมและสนบสนนใหเดกไดเรยนร

ในสงทสนใจไดอยางเตมศกยภาพของเดก ครจะตองมความร ความเขาใจวาเดกมวธการเรยนรไดอยางไร

และเดกมความสามารถในการสอสารออกมาถงความร ความเขาใจในสงทเรยนรดวยวถทางใด

สาหรบแนวคดสาคญทนาไปสการปฏบตในการจดประสบการณการเรยนรของเดกปฐมวย มดงน

1.1 วธการมองเดก (The Image of the Child) เดกในสายตาของครคอ เดกแตละคน

มความสามารถในการรบรและเรยนรตงแตวนาทแรกทเกดมา เดกมวธการเรยนรเปนไปตามระยะของ

พฒนาการในแตละวย เดกแตละคนจะเตมไปดวยพลง ความปรารถนาทจะเตบโตและงอกงาม ความ

อยากรอยากเหน ความสามารถในการแสดงออกถงความตองการทจะสมพนธและสอสารกบผอน

ดวยการแสดงออกทางแววตา สหนา อากปกรยา การจบตองสมผส ฯลฯ โดยเฉพาะความตองการท

จะสอสารนเปนองคประกอบทสาคญ สาหรบเดก เพอการอยรอดและคงความเปนอนหนงอนเดยวกบ

เผาพนธตนทเกดมา

1.2 โรงเรยนเปนสถานทบรณาการสงมชวตทหลากหลาย การใชชวตและมสมพนธภาพ

รวมกนระหวางผใหญและเดก โรงเรยนเปรยบเสมอนสงกอสรางทดาเนนการอยตลอดเวลาและมการ

ปรบปรงอยางตอเนอง ครอบครวของเดกตองมสวนรวมในการดาเนนชวตของเดกในโรงเรยน นอกจาก

ครอบครวแลว ชมชนกตองมสวนรวมและรบรถงความเปนไปในโรงเรยนเชนกน เพอใหสงคมไดตระหนกถง

สทธทพงไดของเดกปฐมวยและการยอมรบเดกในฐานะของการเปนผรบชวงหนาทในการจรรโลงสงคม

ในอนาคต

14

1.3 ครและเดกเรยนรไปดวยกน การสอนและการเรยนตองควบคไปดวยกน แนวคด

เรกจโอ เอมเลย จะใหความสาคญของการเรยนรมากกวาการสอน วตถประสงคของการจดการศกษา

ตามแนวคดเรกจโอ เอมเลย คอการจดสงแวดลอมและใหโอกาสเดกไดคดประดษฐและคนพบดวย

ตนเอง การเรยนรทมคณคาสาหรบเดกจงไมใชการสอนจากครทเปนการบอกเลาโดยตรง แตเปนการ

จดสถานการณทกอใหเกดการเรยนร โดนครเปนผประสานงาน สงเสรมและจดสงแวดลอมใหเปน

แหลงการเรยนรทสมบรณ ครตองมการนาเสนอทางเลอกทหลากหลาย การเสนอความคดเหนและ

เปนผสนบสนนการเรยนร (สจนดา ขจรรงศลป; และ ธดา พทกษสนสข. 2543: 1-4)

2. แนวคดไฮสโคป

หลกการทสาคญของไฮสโคปในระดบปฐมวยคอ การเรยนรแบบลงมอกระทา ซงถอวา

เปนพนฐานสาคญในการพฒนาเดก การเรยนรแบบลงมอกระทาหมายถง การเรยนรซงเดกไดจดกระทา

กบวตถ ไดมปฏสมพนธกบบคคล ความคด และเหตการณ จนกระทงสามารถสรางองคความรดวย

ตนเอง ทงน องคประกอบของการเรยนรแบบลงมอกระทาไดแก

2.1 การเลอกและการตดสนใจ เดกจะเปนผรเรมกจกรรมจากความสนใจและความตงใจ

ของตนเอง เดกเปนผเลอกวสดอปกรณและตดสนใจวาจะใชวสดอปกรณนนอยางไร การทเดกเลอก

และมโอกาสตดสนใจ ทาใหเดกเกดการเรยนรดวยตนเองมากกวาการไดรบการถายทอดความรจาก

ผใหญ

2.2 สอในหองเรยนทเดกเรยนรแบบลงมอกระทาจะมเครองมอและวสดอปกรณ

ทหลากหลาย เพยงพอ และเหมาะสมกบระดบอายของเดก เดกตองมโอกาสและมเวลาเพยงพอทจะ

เลอกใชวสดอปกรณอยางอสระ เมอเดกใชเครองมอหรอวสดอปกรณตางๆ เดกจะมโอกาสเชอมโยง

การกระทาตางๆ การเรยนรในเรองของความสมพนธ และมโอกาสในการแกปญหามากขนดวย

2.3 การใชประสาทสมผสทง 5 การเรยนรดวยการลงมอกระทาเปนเรองทเกยวของ

กบประสาทสมผสทง 5 การใหเดกไดสารวจและจดกระทากบวตถโดยตรง ทาใหเดกรจกวตถ หลงจาก

ทเดกคนเคยกบวตถแลวเดกจะนาวตถตางๆ มาเกยวของกนและเรยนรเรองความสมพนธ ผใหญม

หนาทจดใหเดกคนพบความสมพนธเหลานนดวยตนเอง

2.4 ภาษาจากเดกสงทเดกพดจะสะทอนประสบการณและความเขาใจของเดกใน

หองเรยนทเดกเรยนรแบบลงมอกระทา เดกมกจะเลาวาตนกาลงทาอะไร หรอทาอะไรไปแลวใน

แตละวน เมอเดกมอสระในการใชภาษาเพอสอความคดและรจกฟงความคดเหนของผอน เดกเรยนร

วธการพดทเปนทยอมรบของผอน ไดพฒนาการคดควบคไปกบการพฒนาความเชอมนในตนเองดวย

15

2.5 การสนบสนนจากผใหญ ผใหญในหองเรยนการเรยนรแบบลงมอกระทาตอง

สรางความสมพนธกบเดก สงเกตและคนหาความตงใจและความสนใจของเดก ผใหญควรรบฟงเดก

สงเสรมใหเดกคดและทาสงตางๆ ดวยตนเอง (พชร ผลโยธนและคณะ. 2543: 5 - 10)

นอกจากน สรมา ภญโญอนนตพงษ (2538: 64-65) กลาววา แนวคดของไฮสโคป เนนการม

ปฏสมพนธระหวางสงแวดลอมกบเดก เดกจะเรยนรโดยมลาดบขนตอน สมองของเดกจะพฒนาอยเสมอ

โดยจะใชสภาพแวดลอมเปนแรงจงใจใหเดกอยากเรยนร เดกเรยนรดวยการลงมอปฏบตดวยตนเอง

จากประสบการณตรง เดกมโอกาสเรยนรอยางอสระ เปดกวางตามความในใจ ครมบทบาทเปน

ผจดเตรยมประเมนผล จดสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบเดก

3. แนวคดวอลดอรฟ

หวใจสาคญของการศกษาแบบวอลดอรฟคอ ความเชอมนวาคณคาอนลาลกทสด

และเปนสากลทสดของมนษยจะเกดขนไดกตอเมอการศกษานามาซงความสมดลระหวางความสามารถ

ในการคด รสกและพลงเจตจานง ซงดารงอยในตวเดกแตละคน หรออกนยหนงกคอการศกษาแบบ

วอลดอรฟมงหวงจะพฒนามนษยใหเปน ดงน

3.1 ผซงมความคดแยบคาย สดใส มพลง และสรางสรรค

3.2 ผซงมความรสกในใจเปยมลนไปดวยความเมตตา กลาหาญ ศรทธาตอชวต และ

มจตใจใฝร

3.3 ผมพลงเจตจานงแนวแน สามารถบรรลภารกจแหงชวตทตนเองเปนผเลอกสรร

การศกษาแบบวอลดอรฟมงหมายทจะดงศกยภาพ ซงแฝงเรนอยในตวเดกแตละคนใหแสดงออกมา

ไมมงเนนจะนาขอมลความรจากภายนอกใสเขาในใจเดกเพอการผลตซา โดยนยนจงเอออานวยใหอนชน

ทงหลายคนพบพลง ความกระตอรอรนและปญหาทตนเองมอย เพอนามาซงคณภาพสงสดของตวเขาเอง

(พร พนธโอสถ. 2543: 1-2)

4. แนวคดมอนเตสซอร

แนวคดการสอนของมอนเตสซอร เปนแนวคดทคานงถงเดกเปนจดหลกในการเรยน

การสอน ความสนใจ ความตองการ และความมงมนตงใจในการเรยนรดวยตนเอง แกไขขอผดพลาด

ดวยตนเองของเดก ไดนามาพจารณาและวเคราะหเพอแสวงหาวธการทดทสด เพอใหเดกเกดการเรยนร

ดวยตนเอง ดวยความรสกของความมอสระ ไดใชจตของตนในการซมซบสงแวดลอมรอบๆ ตว เกด

ความอยากรอยากเหน และแสวงหาความรอยางมสมาธ มวนยในตนเอง เกดการพฒนาการทกๆ ดาน

ในเวลาเดยวกน

16

แนวคดการสอนของมอนเตสซอร จะเรมจากรปธรรมไปสนามธรรม เพราะฉะนน

อปกรณจงเปนสงสาคญ อปกรณของมอนเตสซอรไดวางแผนมาใหใชไดหลากหลายรปแบบ อปกรณ

ของมอนเตสซอรมทงสวนทชวยพฒนาทางประสบการณชวต วชาการ และประสาทสมผส เชน การ

แตงกาย อปกรณสาหรบการทาความสะอาด การขด และอปกรณในการทางานบาน สาหรบอปกรณ

จะออกแบบเฉพาะใหเดกไดพฒนาสตปญญา การคดอยางมระบบ มเหตผล เชน คณตศาสตร อปกรณ

ทางภาษาและหลกภาษา การมองเหน การชมรส การไดยน การดมกลน ความรสกและการใชประสาท

สมผสรวมกน (จระพนธ พลพฒน; และ คาแกว ไกรสรพงษ. 2543: 5-7)

5. แนวคดของการเรยนรภาษาอยางธรรมชาตแบบองครวม

แนวการสอนภาษาแบบธรรมชาตไมใชวธการสอนภาษา แตเปนปรชญาแนวคดท

จะใหเดกๆ ไดพฒนาทางดานความคดและการใชภาษาโดยการเรยนรผานประสบการณตรงจากสงท

เรยนอยางมความหมาย เดกจะรบและซมซบขอมลทางภาษาจากสภาพแวดลอมในบรบททางสงคม

วฒนธรรมและการใชภาษารวมกบผคนทอยแวดลอมใกลชด ซงจะทาใหเดกเกดการเรยนรภาษาไดด

โดยเดกจะไมเกดความรสกยากลาบากในการเรยนเหมอนแนวการสอนภาษาในระบบโรงเรยนแบบเดม

แนวการสอนแบบธรรมชาตจะนาใหเดกเขาถงความจรงโดยการฝกเชอมโยงใหผเรยนมองชวตและ

สรรพสงจากภาพรวมไปสสวนยอย ผเรยนสรางองคความรอยางเปนธรรมชาตและเปดนาความสามารถ

ของเขา เพอการเรยนรและพฒนาตนเองไดอยางไมมขดจากด ซงเปนรากฐานสาคญในการนาไปสขน

สงสดของศกยภาพทมนษยพงจะเปนได (มลนธชมรมไทย–อสราเอลในพระราชปถมภสมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ. 2543: 7-11)

กรมวชาการ การทรวงศกษาธการ (2546: 34–35) ในหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546 ไดกาหนดแนวทางการจดประสบการณ เพอใหการจดประสบการณและกจกรรม

บรรลตามความมงหมายของหลกสตร ดงน

1. จดประสบการณใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการ คอเหมาะสมกบอาย วฒภาวะ

และระดบพฒนาการเพอใหเดกทกคนไดพฒนาการตามศกยภาพ

2. จดประสบการณใหสอดคลองกบลกษณะการเรยนรของเดกวยนคอ เดกไดลงมอกระทา

เรยนรผานทางประสาทสมผสทง 5 ไดเคลอนไหว สารวจ เลน สงเกต สบคน ทดลอง และคดแกปญหา

ดวยตนเอง

3. จดประสบการณในรปแบบบรณาการ คอบรณาการทงทกษะและสาระการเรยนร

4.จดประสบการณใหเดกไดรเรม คดวางแผน ตดสนใจ ลงมอกระทา และนาเสนอ

ความคดโดยผสอนเปนผสนบสนน อานวยความสะดวก และเรยนรรวมกบเดก

17

5. จดประสบการณใหเดกปฏสมพนธกบเดกอน กบผใหญ ภายใตสภาพแวดลอม

ทเออตอการเรยนรในบรรยากาศทอบอน มความสข และเรยนรการกระทา กจกรรมแบบรวมมอใน

ลกษณะตางๆ กน

6. จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและแหลงการเรยนรทหลากหลายและ

อยในวถชวตของเดก

7. จดประสบการณทสงเสรมลกษณะนสยทด และทกษะการใชชวตประจาวน

ตลอดจนสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมใหเปนสวนหนงของการจดประสบการณเรยนรอยางตอเนอง

8. จดประสบการณทงในลกษณะทมการวางแผนไวลวงหนาและแผนทเกดขนใน

สภาพจรงโดยไมไดคาดการณไว

9. ใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการจดประสบการณทงการวางแผนสนบสนน

สอการสอน การเขารวมกจกรรม และการประเมนพฒนาการ

10. จดทาสารนทศนดวยการรวบรวมขอมลเกยวกบพฒนาการและการเรยนรของเดก

เปนรายบคคลนามาไตรตรองและใหเปนประโยชน ตอการพฒนาการเดกและการวจยในชนเรยน

ธรภรณ ภกด (2550: 10) กลาววา แนวคดในการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวยควร

จดใหมกจกรรมการเรยนรบรณาการผานการเลนในรปแบบทหลากหลาย เดกควรมปฏสมพนธกบสงตางๆ

ผานประสาทสมผสทง 5 โดยอาศยธรรมชาตและสภาพแวดลอมทดเพอสงเสรมการเจรญเตบโตและ

พฒนาการของเดก

จากแนวคดทฤษฏตางๆ ทาใหพบวา แนวการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวยนน

จาเปนตองคานงถง พฒนาการตามวยของเดกเปนสาคญ อกทงการจดประสบการณ ควรจด ในลกษณะ

ใหเดกไดลงมอกระทาผานประสาทสมผสทง 5 เปดโอกาสใหเดกคด ตดสนใจ และแกปญหาอยางเหมาะสม

กบวย ใหเดกไดมปฏสมพนธกบสงตางๆ อยางสรางสรรค 1.4 หลกการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย การจดกจกรรมสาหรบเดกปฐมวยควรใชประสาทสมผสในการเรยนร โดยเรมจากสงท

อยใกลตว และคอยๆ กาวไปสสงทไกลตว เพอเปดโอกาสใหเดกปรบขยายโครงสรางทางสตปญญา

กจกรรมตางๆ เปนรปธรรม มโอกาสทาซาๆ ฝกการอยรวมกนในสงคมเปนกลม รจกการแบงปน รจกฟง

ผอน ไมยดตนเอง รอคอย มพฤตกรรมความรวมมอ อกทงกจกรรมมหลายรปแบบ เพอใหสอดคลองกบ

ประสบการณเกาและความสนใจของเดก เพอใหเดกไดเกดการเรยนรไดดทสด (พฒนา ชชพงศ. 2540:

14-15)

กรมวชาการ (2546: 34-35) ไดกลาวถงแนวทางในการจดประสบการณใหแกเดกปฐมวย

ไวดงน

18

1. จดประสบการณการเลนและการเรยนรเพอพฒนาการเดกโดยองครวมอยาง

ตอเนอง

2.เนนเดกเปนสาคญ สนองความตองการ ความสนใจ ความแตกตาง ระหวางบคคล

และบรบทของสงคมทเดกอาศยอย

3. จดใหเดกไดรบการพฒนาโดยใหความสาคญทงกบกระบวนการและผลผลต

4. จดการประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเนองและเปนสวนหนงของ

การจดประสบการณ

5. ใหผปกครองชมชนมสวนรวมในการพฒนาการเดก

หลกการจดประสบการณใหกบเดกปฐมวย สงทตองคานงถงคอ ความพรอม ความเหมาะสม

ความสนใจ ความตองการของผเรยนเปนสาคญ โดยกจกรรมทจดครเปนผสรางบรรยากาศ ตระเตรยม

วสดอปกรณ เปนผชแนะ และสนบสนน ใหเดกไดปฏบตกจกรรมทเปนรปธรรม มโอกาสทาซาๆ คนควา

ดวยตนเอง ไดเลน ลงมอปฏบตจรง อาจจะเปนรายคนหรอเปนกลม ใหเดกไดมโอกาสสมผส สารวจ

แยกแยะ เปรยบเทยบ ทดลอง สงเกต ไดปฏบตจรง ควบคไปกบคณธรรม จรยธรรม จนผเรยนเกดและ

มพฒนาการทดทง ดานรางกาย ดานอารมณ – จตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา (อไรวรรณ คมวงษ.

2551: 18)

สรมา ภญโญอนนตพงษ (2538: 10–11) ไดกลาววาการจดประสบการณโดยทวไปม

หลกการจดดงตอไปน

1. การสงเสรมใหเดกเจรญงอกงามในทกๆ ดาน คอ รางกาย อารมณ สงคม และ

สตปญญา และใชวธการแบบบรณาการ ซงมจดมงหมายอนแทจรงของการจดประสบการณ โดยเนนท

การเรยนรของเดกใหเกดจากการผสมผสาน มใชเกดจากการเรยนเฉพาะเนอหาทเฉพาะ เจาะจง การ

เรยนรของเดกควรสงเสรม และสงผลกระทบตอตวเดกทกดาน ไมใชเฉพาะเพยงดานหนงดานใดเทานน

2. การวางแผนการจดประสบการณ ควรตงอยบนพนฐานของการสงเกตของคร การ

จดบนทก ขอมลความสนใจเฉพาะของเดกแตละคน รวมทงความกาวหนาทางพฒนาการของเดก โดย

ใชเกณฑคานงถงความเหมาะสมของอาย ขอมลของเดกแตละคนทเกยวกบความตองการ จดเดน และ

ความสนใจ

3. การวางแผนการจดประสบการณวธการเรยนรนน เนนหลกการมปฏสมพนธ โดยท

ครจดเตรยมสภาพแวดลอมใหเดกใชการสารวจอยางกระตอรอรน การมปฏสมพนธกบผใหญ กลมเพอน

และวสดอปกรณ สาหรบการประเมนนนใชหลกเกณฑการตดสนจากการทเดกทากจกรรมดวยตนเอง

มใชเกดจากการตดสนความถกตองจากผใหญ

19

4. การจดกจกรรมและสอการเรยนเนนในรปของจรง เปนรปธรรมและสมพนธกบชวต

ของเดก โดยเดกเรยนรจากของจรง ความรจะเกดขนในขณะทเดกจบตองสมผสทดลองกบสงของตางๆ

ไดเลนกบเพอนๆ ในทสดจากประสบการณเดกจะเกดความคดรวบยอด เกดการพฒนาเรยนรสญลกษณ

ภาษา ทละนอยๆ ความเขาใจในเรองรปธรรมทางดานสญลกษณจะมเพมขน ครควรเลานทานนารปภาพ

มาใชในการสอนบอยๆ สาหรบสมดแบบฝกหด กระดาษใหเดกเขยนคาตอบ รวมทงรปแบบจาลองตางๆ

เปนสงทไมเหมาะสมสาหรบเดก เพราะการใหเดกเรยนโดยการลอกแบบ ไมเหมาะสมสาหรบเดกใน

ชวยวยน เดกในวยทมอายระหวาง 5 – 6 ขวบ จะมพฒนาการแสดงความเพมพนความสามารถในการ

เรยน การเขยน และการแสดงออกทางการพด สอทเหมาะสมสาหรบการจดประสบการณ คอ ทราย นา

ดนเหนยว ภาพตดตอ บลอกไม อปกรณทางวทยาศาสตร หนงสอ การศกษานอกสถานท การแกปญหา

และการมปฏสมพนธกบวสดผใหญและเพอนๆ

5. การจดเตรยมประสบการณการเรยนรใหกบตวเดกนน ใหคานงถงความแตกตาง

ทางดานความสนใจและความสามารถมากกวาความแตกตางของชวงอายปฏทน ครเตรยมแผนการ

ชวยเดกทมพฒนาการตางจากเพอนในกลม โดยคานงถงชวงความแตกตางของเดกหางกน 12 เดอน

ถงสงสด 2 ขวบ ความสลบซบซอนของวสดอปกรณและการใชงาน ควรสอดคลองกบชวงอายของเดก

เชน ถาเดกอาย 3 ถง 5 ขวบ อยรวมกน ครควรจดอปกรณตางๆ ทมความยากงายสลบซบซอนตางๆ กน

6. การจดเตรยมกจกรรมและวสดอปกรณตางๆ หลายๆ แบบ ครควรเตรยมและ

รจกเพมความยากสลบซบซอนและการทาทายในการจดกจกรรม ทงน โดยใหเดกเปนผลงมอกระทา

ดวยตนเอง ซงวธการนชวยใหเดกพฒนาความเขาใจและทกษะตางๆ ในขณะททากจกรรมตางๆ

ครควรฟง สงเกตคาถามเดกและใหขอเสนอแนะตางๆ ตอไปน เปนการจดกจกรรมทเหมาะสมกบเดก

ทมชวงอายตางๆ กน ตงแตแรกเกด ถง 8 ขวบ

เยาวพา เดชะคปต (2542: 118) กลาวถงหลกในการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวย

ดงน

1. ประสบการณการเรยนรควรใหสอดคลองกบพฒนาการของผเรยน

2. ประสบการณการเรยนรควรใหเหมาะสมกบความสนใจและความตองการของ

ผเรยน

3. ประสบการณการเรยนรควรจดใหสอดคลองกบวตถประสงคของสงทเรยนและควร

ใหผเรยนไดมโอกาสคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน เปนผทมคณธรรม

4. ประสบการณทจดควรเปนสงทมความหมายตอตวผเรยน กลาวคอ เปนสงทเกยวของ

กบผเรยน เปนประโยชนตอตวผเรยนและใชไดในชวตประจาวน

20

5. กจกรรมทนามาใชในการจดประสบการณควรมวธใชแรงจงใจ เราความสนใจของ

ผเรยน มใหซาซาก ควรใหผเรยนเกดความสนกสนาน เนนการปฏบต และไดรวมกจกรรมใหมากทสด

6. ควรหาแนวทางในการประเมนผลทเหมาะสม

สรปไดวา หลกในการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวยนน ผจดตองตงมนอยบนความเชอ

แนวคดพนฐาน ทฤษฏการเรยนรและทฤษฏพฒนาการของเดก โดยยดเดกเปนสาคญใหเดกไดเปนผ

ศกษาคนควาและลงมอปฏบตกจกรรมดวยตวเอง โดยมครเปนผคอยดแลอานวยความสะดวกในการ

ทากจกรรมของเดก กจกรรมทควรจดสาหรบเดกปฐมวยเปนประจาทกวน มดงน (สานกคณะกรรมการ

การศกษาแหงชาต. 2544: 31–35)

1. กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ

กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะเปนกจกรรมทจดใหเดกไดเคลอนไหวสวนตางๆ ของ

รางกายอยางอสระตามจงหวะ เพอสงเสรมใหเดกเกดจนตนาการ ความคดสรางสรรค เรยนรจงหวะ

และควบคมการเคลอนไหวของตนเองได โดยใชจงหวะและดนตรประกอบการเคลอนไหว เชน เสยงเพลง

คาคลองจอง เสยงตบมอ เครองเคาะจงหวะและอปกรณอนๆ

2. กจกรรมสรางสรรค

กจกรรมสรางสรรค (ศลปศกษา) เปนกจกรรมทชวยเดกใหแสดงออกทางอารมณ

ความรสก ความคดรเรมสรางสรรคและจนตนาการ การรบรเกยวกบความงามและสงเสรม กระตน

ใหเดกแตละคนไดแสดงออกตามความรสกและความสามารถของตนเอง โดยใชศลปะ เชน การวาดภาพ

ระบายส การปน การฉก ตด ปะ การพมพภาพ การรอย การประดษฐ หรอวธการอน ๆทเดกไดคดสรางสรรค

และเหมาะสมกบพฒนาการ เชน การเลนพลาสตกสรางสรรค การสรางรปจากกระดานปกหมด ฯลฯ

3. กจกรรมเสร

กจกรรมเสรหรอการเลนตามมม เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกเลนอสระตามมม

การเลน หรอมมประสบการณ หรอศนยการเรยนทจดไวภายในหองเรยน เชน มมบลอก มมหนงสอ

มมรานคา มมบาน มมวทยาศาสตร หรอมมธรรมชาตศกษา เปนตน มมตางๆ เหลาน เดกมโอกาส

เลอกเลนไดอยางเสรตามความสนใจและความตองการของเดก ทงเปนรายบคคลและเปนกลมยอย

กจกรรมการเลนแตละประเภทจะสนองความตองการตามธรรมชาตของเดก

4. กจกรรมเสรมประสบการณ

กจกรรมเสรมประสบการณหรอกจกรรมในวงกลม เปนกจกรรมทมงเนนใหเดกได

พฒนาทกษะการเรยนร ฝกการทางานและอยรวมกบผอนเปนกลม ทงกลมยอยและกลมใหญ กจกรรม

ทจดมงฝกใหเดกมโอกาสฟง พด สงเกต คด แกปญหา ใชเหตผลและฝกปฏบต เพอใหเกดความคด

รวบยอดเกยวกบสงทเรยนและเพมพนทกษะตางๆ ดวยวธการทหลากหลาย การจดกจกรรมเสรม

ประสบการณสามารถจดไดหลายวธ เชน

21

การสนทนา อภปราย เปนการสงเสรมพฒนาการทางภาษาในการพด การฟง รจกแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดเหนของผอนซงสอทใชอาจเปนของจรง ของจาลอง รปภาพ สถานการณจาลอง ฯลฯ การเลานทาน เปนการเลาเรองตางๆ สวนมากจะเปนเรองทเนนการปลกฝงใหเกดคณธรรม จรยธรรม วธการนจะชวยใหเดกเขาใจไดดขน ในการเลานทาน สอทใชอาจเปนรปภาพ หนงสอ นทาน หน การแสดงทาทางประกอบการเลาเรอง การสาธต เปนการจดกจกรรมทตองการใหเดกสงเกตและเรยนรตามขนตอนของกจกรรมนนๆ ในบางครงครอาจใหเดกอาสาสมครเปนผสาธตรวมกบคร เพอนาไปสการปฏบตจรง เชน การเพาะเมลด การเปาลกโปง การเลนเกมการศกษา การทดลอง / ปฏบตการ เปนกจกรรมทจดใหเดกไดรบประสบการณตรง เพราะไดทดลองปฏบตดวยตนเองไดสงเกตการเปลยนแปลง ฝกการสงเกต การคดแกปญหา สงเสรมใหเดกมความอยากรอยากเหนและคนพบดวยตนเอง เชน การประกอบอาหาร การทดลองทางวทยาศาสตรงายๆ การเลยงหนอนผเสอ การปลกพช ฯลฯ การศกษานอกสถานท เปนการจดกจกรรมททาใหเดกไดรบประสบการณตรงอกรปแบบหนงดวยการพาไปทศนศกษาสอตางๆ รอบโรงเรยน หรอสถานทนอกโรงเรยนเพอเปนการเพมพนประสบการณแกเดก การเลนบทบาทสมมต เปนการใหเดกเลนสมมตตนเองเปนตวละครตางๆ ตามเนอเรองในนทาน หรอเรองราวตางๆ อาจใชสอประกอบการเลนสมมตเพอเราความสนใจและกอใหเกดความสนกสนาน เชน หนสวมศรษะ ทคาดศรษะรปคนและรปสตวรปแบบตางๆ เครองแตงกาย และอปกรณของจรงชนดตางๆ การรองเพลง เลนเกม ทองคาคลองจอง เปนการจดกจกรรมใหเดกไดแสดงออกเพอความสนกสนานเพลดเพลนและเรยนรเกยวกบภาษาและจงหวะ 5. กจกรรมกลางแจง กจกรรมกลางแจงหรอการเลนกลางแจง เปนกจกรรมทจดใหเดกไดมโอกาสออกไปนอกหองเรยนไปสสนามเดกเลนทงทเปนกลางแจงและในรม เพอใหเดกไดออกกาลงเคลอนไหวรางกายและแสดงออกอยางอสระ โดยยดเอาความสนใจและความสามารถของเดกแตละคนเปนหลก กจกรรมกลางแจงทครควรจดใหเดกเลน เชน การเลนเครองเลนสนาม การเลนทราย การเลนนา การเลนสมมตในบานตกตาหรอบานจาลอง การเลนในมมชางไม การเลนกบอปกรณกฬา และการเลนเกมการละเลน

22

6. เกมการศกษา

เกมการศกษาเปนเกมการเลนทชวยพฒนาสตปญญา มกระบวนการในการเลนตาม

ชนดของเกมประเภทตางๆ มเกณฑงายๆ เดกสามารถเลนคนเดยวหรอเลนเปนกลมได ชวยใหเดกสงเกต

คดหาเหตผลและเกดความคดรวบยอดเกยวกบส รปราง จานวน ประเภท และความสมพนธเกยวกบ

พนทระยะ เชน เกมจบค แยกประเภท จดหมวดหม เรยงลาดบ โดมโน ลอตโต ภาพตดตอ ตามแบบ ฯลฯ

โดยสรป หลกการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวยตองเขาใจถงพฒนาการตามวย

ทง 4 ดาน โดยจดกจกรรมการเรยนรผานการเลนอยางหลากหลาย และการลงมอกระทาผานประสบการณ

ตรง เพอพฒนาเดก โดยองครวมอยางตอเนอง ภายใตความแตกตางทางสงคมและบรบททางสงคมท

เดกอาศยอย

2. กจกรรมเสรมประสบการณ 2.1 ความหมายของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมเสรมประสบการณ หมายถง กจกรรมทจดใหเดกไดฟง พด สงเกต คด และ

ปฏบตทดลอง เพอใหเกดความคดรวบยอดและเพมพนทกษะตางๆ ดวยวธการหลากหลาย เชน

การสนทนา ซกถามหรออภปราย สงเกต ทศนศกษาและปฏบตการทดลองตามกระบวนการเรยนร

(สานกการศกษา กรงเทพมหานคร. 2540: 15)

วนทนย เหมาะผดงกล (2535: 22) กลาววาการจดประสบการณแบบบรณาการหมายถง

การจดประสบการณใหเนอหาวชาการตางๆ หลายวชามความสมพนธตอเนองเปนเรองเดยวกน คร

อาจใชวธการสอนหลายรปแบบ เชน การอภปราย การเลานทาน การศกษานอกสถานท การสาธต

ปฏบตการทดลอง การเลนเกม เปนตน

ธรภรณ ภกด (2550: 16) กลาววา การจดประสบการณสาหรบเดกควรจดกจกรรมแบบ

บรณาการเนอหาวชาการเขาไวดวยกน จดกจกรรมผานการเลนใหเดกไดมปฏสมพนธกบสอ / อปกรณ

และสงแวดลอม โดยผานประสาทสมผสทง 5 เพอสงเสรมการเรยนรและพฒนาการ 4 ดานเตมตาม

ศกยภาพ

กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 52) กลาววา กจกรรมเสรมประสบการณ เปนกจกรรมพฒนา

ทกษะการเรยนร ฝกการทางานเปนกลม รจกการพด การฟง การสงเกต การคด และการแกปญหา โดย

การจดกจกรรมดวยวธตางๆ เชน สนทนา อภปราย สาธต เลานทาน เปนตน

23

ไพเราะ พมมน (2551: 16) กลาวถงกจกรรมเสรมประสบการณ ไววา เปนกจกรรมทจด

เพอสรางประสบการณสาคญ เพอพฒนาดานสตปญญา ขณะเดยวกนกบรณาการ กบการสราง

ประสบการณสาคญ ดานสงคม อารมณ จตใจ และดานรางกาย กจกรรมนเปนกจกรรมทสมพนธกบ

กรอบสาระทควรรมากทสด แตทงนตองขนอยกบความสนใจของเดกดวย

สรปไดวา การจดกจกรรมเสรมประสบการณเปนการจดกจกรรมทบรณาการผาน

การกระทา หรอการเลน ซงเปนประสบการณตรงททาใหเดกเกดการเรยนร และเสรมพฒนาการ

ตามวยทง 4 ดาน 2.2 ความสาคญของกจกรรมเสรมประสบการณ สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (2535: 47) ในการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

มความสาคญตอเดกปฐมวยมากเพราะเปนกจกรรมทชวยใหเดกไดเขาใจเนอหากจกรรมนเปดโอกาส

ใหเดกไดทาความเขาใจเกยวกบเรองทเรยน กจกรรมเสรมประสบการณชวยใหเดกมความคดรวบยอด

ทชดเจน ซงเปนการพฒนาทกษะทางสตปญญาใหเดกเกดความคดรวบยอดเกยวกบเนอหาหนวย

การสอน ตลอดจนสงเสรมพฒนาการดานสงคมฝกการกลาแสดงออก นอกจากนนยงชวยเดกใหเกด

ความรสกอบอนมความสมพนธใกลชดกบคร

อไรวรรณ คมวงศ (2551: 9) กลาววา ความสาคญของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

คอ การจดการเรยนการสอนใหผเรยนบรรลจดมงหมายของการสงเสรมพฒนาการทกดาน โดยจะ

คานงถง สงทอยใกลตว สงทเปนรปธรรม เปดโอกาสใหเดกไดปฏบตกจกรรมดวยตนเอง จนเดกเกด

ความคดรวบยอดทชดเจน

ในการจดกจกรรมเสรมประสบการณน มการนาเอาเนอหาและรายการประสบการณมา

บรณาการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหบรรลจดมงหมายของการสงเสรมพฒนาการทกดานทง

4 ดาน โดยยดลาดบขนตอนการเรยนรโดยคานงถงสงอยใกลตวเดก ไปยงสงทอยไกลตวเดก เชน พชผก

ผลไม สตว ตลอดจนคานงถงเทศกาล วนสาคญ ฤดกาล ซงกจกรรมเสรมประสบการณนเปนแกนใน

หนวยการสอน (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2529: 22)

ธรภรณ ภกด (2550: 17) กลาววา ความสาคญของกจกรรมเสรมประสบการณ เปนกจกรรม

ทชวยใหเดกเขาใจเนอหา โดยคานงถงสงทอยใกลและไกลตวเดกเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกม

ความคดรวบยอด ตลอดจนสงเสรมการกลาแสดงออกและพฒนาการทกดานของเดก

สรปไดวา ความสาคญของกจกรรมเสรมประสบการณ เปนกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาการ

ทง 4 ดาน โดยองครวม และสรางเสรมประสบการณตามหลกสตรใหกบเดก โดยบรณาการเนอหา

เพอมงเนน ทกษะการใชแหลงเรยนร และประสบการณชวตทจาเปนสาหรบเดกปฐมวย

24

2.3 รปแบบการจดกจกรรมเสรมประสบการณ ไพเราะ พมมน. (2551: 22-40) ไดนาเสนอรปแบบการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

หลายรปแบบ ดงน

1. เนนแบบการเลาเรอง ขาว เหตการณ

การเลาเรองเปนประสบการณทางภาษาทควรจดโดยเปดโอกาสใหเดกๆไดพด

แสดงความคดเหนเลาเรองประกอบภาพ เลาประสบการณของตวเอง โดยฝกอยางสมาเสมอ เรองทเลา

ควรเปนเรองทเดกสนใจหรอเกยวของกบเดก เชน เรองภายในครอบครว โรงเรยน การทองเทยว สตวเลยง

อาหารหรอของเลน นอกจากนครอาจพาเดกชมรอบๆ โรงเรยน สถานทสาคญ ดการประกอบอาชพของ

บคคลในชมชน เพอเดกไดนาเรองราวทตนพบเหนมาเลาใหเพอนๆ ฟงตามความคดเหนของตวเอง

2. รปแบบการแสดงบทบาทสมมต

การจดกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดแสดงออกทงทางการพดและการแสดง

ทาทางตามความคดของเดกอยางมอสระในสถานการณหนง โดยไมมการซกซอมลวงหนา ใชสอ

อปกรณเทาทมอยในขณะนนจะชวยใหผเรยนเกดความเขาใจอยางลกซงในเรองทเรยน

3. รปแบบการเลานทาน

การเลาเรองใหเดกฟง ครอาจเลาดวยปากเปลาหรอใชสอประกอบ โดยมการสนทนา

อภปราย ซกถาม แสดงความคดเหน และแสดงทาทางประกอบเรองราว ทงนขนอยกบจดมงหมายของ

การเลา

4. รปแบบปฏบตการทดลอง

การจดกจกรรมใหเดกไดลงมอปฏบตและเกดการคนพบขอเทจจรงดวยตวเอง

ภายใตการดแลแนะนาของครเนนใหเดกใชประสาทสมผสทง 5 คอ การมองเหน การไดสมผส การชมรส

การดมกลน และการฟง นอกจากนยงเนนการพฒนาดานสงคม ความรบผดชอบ

การทางานรวมกน ความเปนระเบยบในการทางาน

5. รปแบบการสาธต

การทาใหเหน การทาใหด การชแนะ ใหทาตามเพอนาไปสการเรยนรจาก

ประสบการณตรง ซงเดกจะเรยนรไดดกวาการบรรยาย อธบาย หรอการบอกเลาของคร

6. รปแบบทกษะกระบวนการกลม

การจดประสบการณทครกาหนดจดเตรยมเนอหาตางๆ ทตองการใหเดกไดเรยนร

จากการใหเดกไดรวมกลมสนทนารวมกนวางแผนรวมปฏบตกจกรรมเพอใหไดสงทตองการ

25

7. รปแบบอภปราย / สนทนา / ระดมความคดเหน

การแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนระหวางครกบเดกหรอเดกกบเดก

ดวยกนเอง โดยทครเปนผประสานงาน ครอยาดวนตอบปญหาใหเดกเรวเกนไป ตองเปดโอกาส

ใหเดกไดคดตอบปญหาดวยตวของเขาเอง ดวยวธแนะแนวทางใหเดกคดไปตามลาดบ จนถง

จดมงหมายปลายทางคอคาตอบในทสด ซงเปนวธการสอนใหเดก รจกคดเปน

8. รปแบบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

การสงเสรมใหเดกอยากรอยากเหนเกยวกบสงแวดลอมรอบๆ ตวในสงท

เขาสงสย เขาใจโลกทเขาอยและสามารถพฒนาการคด การรจกหาคาตอบแบบวทยาศาสตรไดแก

ทกษะการสงเกต ทกษะการจาแนกประเภท ทกษะการวด ทกษะการสอความหมาย ทกษะการ

ลงความเหน ทกษะการหามตสมพนธ

9. รปแบบโดยใชเกม

การสอนทกาหนดกจกรรมการเลน กาหนดกระบวนการกลม เพอใหผเลนได

มสวนรวมทางอารมณ มความสนกสนานททงการเลนแบบเดยว แบบคและเปนกลมการเลนจะ

ทาใหเกดการเรยนร การเลนเกมจะชวยใหผเรยนไดพฒนาบคลกภาพของตนเอง และชวยใหผสอน

ไดทราบพฤตกรรมของผเรยน

10. รปแบบการศกษานอกสถานท

การพาเดกไปศกษาสภาพความเปนจรงของสงทตองการและเพมพนประสบการณ

เกยวกบความสมพนธของสงตางๆ นอกโรงเรยนซงอาจพาเดกไปศกษาสภาพบรเวณรอบๆ โรงเรยนไป

จนถงสถานทตางๆ นอกโรงเรยน

11. รปแบบวธการอนๆ ทใชสอดแทรกการจดประสบการณตางๆ ขณะสอน ไดแก

1. การมปฏสมพนธระหวางครกบเดก มความสาคญและมอทธพลตอการเรยนร

ของเดก เพราะเปนพฤตกรรมทเกดขนตลอดเวลา ทงวาจา และทาทาง ถาครแสดงพฤตกรรมทเกดขน

ตลอดเวลา ทงวาจา และทาทาง ถาครแสดงพฤตกรรมไปในทางบวกกจะชวยสงเสรมการเรยนรของ

เดก แตเปนไปในทางลบกจะสกดกนการเรยนรของเดก มพฤตกรรมตอบสนองครไปในทางลบเชนกน

2. การเตรยมเดกใหสงบ (การเกบเดก) การดงความสนใจของเดกในขณะทกาลง

พดคยหรอเลนใหกลบมาสนใจในกจกรรมทครตองการกจกรรมทใชเตรยมเดกใหสงบ โดยการใชทาทาง

เชนการตบมอ 3 ครง พรอมกบนบตามเบาๆ วา 1, 2, 3, ครจะทาซาๆ ไปจนกวาเดกจะสงบ การใชเพลง

หรอคาคลองจองทสนๆ สนกสนานเดกจางายสามารถทาทาทางประกอบได

26

3. การชมเชยใหกาลงใจเดกทาใหเดกเกดเกดการกระตอรอรน มความภาคภมใจ

เชน การกลาวชมเชย การใชทาทาง พยกหนา ยม ปรบมอ โอบกอด อนๆ การแสดงผลงานทเดกทาไป

แสดงโชว

4. การรองเพลง กจกรรมทจดใหเดกแสดงออกเพอความสนกสนานเพลดเพลน

และเรยนรเกยวกบภาษา และจงหวะดนตร

5. การใชคาถาม คาถามมบทบาทตอการเรยนการสอน เพราะการสอนมการใช

คาถามอยตลอดเวลา การใชคาถามจะชวยสงเสรมและกระตนกระบวนการคด การเรยนรของเดก

โดยสรป แมวา รปแบบการจดกจกรรมเสรมประสบการณจะมความหลากหลายรปแบบ

หากแตขนอยกบครผสอน ซงเปนผทาหนาท ออกแบบกจกรรมการเรยนร ดาเนนกจกรรมการเรยนร

ตลอดจนผประเมนผลผเรยน โดยมเปาหมายใหเดกเกดประสบการณ และบรรลเปาหมายการเรยนร

ทตองการอยางแทจรง

จากรายงานการวจยทกลาวมาแลวนน สรปไดวารปแบบการเรยนการสอนใหเดกคดใน

เชงวทยาศาสตร หรอแสวงหาความรดวยตนเอง จะสามารถพฒนาผเรยนใหเกดการถายโยงการเรยนร

มความสามารถดานการคด และเจตคตตอการเรยนทดขน ซงจะสงผลตอการเรยนการสอนทมประสทธภาพ

และผเรยน ไดเรยนรอยางมความหมาย

3. สาระการเรยนร 3.1 สาระการเรยนร การศกษาปฐมวย กรมวชาการ (2546: 35-39) ระบไววา สาระการเรยนรเปนสอกลางในการจดกจกรรม

ใหเดก เพอสงเสรมพฒนาการทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงจาเปน

ตอการพฒนาเดก ใหเปนมนษยทสมบรณ ทงนสาระการเรยนรประกอบดวย องคความร ทกษะหรอ

กระบวนการและคณลกษณะหรอคานยม คณธรรม จรยธรรม ความรสาหรบเดกอาย 3-5 ป จะเปน

เรองราวทเกยวของกบตวเดก บคคลและสถานททแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตว

เดกทเดกมโอกาสใกลชดหรอปฏสมพนธในชวตประจาวนและเปนสงทเดกสนใจ จะไมเนนเนอหา

การทองจา ในสวนทเกยวของกบทกษะหรอกระบวนการ จาเปนตองบรณาการทกษะทสาคญและ

จาเปนสาหรบเดก เชน ทกษะการเคลอนไหว ทกษะทางสงคม ทกษะการคด ทกษะการใชภาษา

คณตศาสตรและวทยาศาสตร เปนตน ขณะเดยวกนควรปลกฝงใหเดกเกดเจตคตทด มคานยมท

พงประสงค เชน ความรสกทดตอตนเองละผอน รกการเรยนร รกธรรมชาต สงแวดลอม และมคณธรรม

จรยธรรมทเหมาะสมกบวย เปนตน

27

ผสอนหรอผจดการศกษา อาจนาสาระการเรยนรมาจดในลกษณะหนวยการสอนแบบ

บรณาการหรอเลอกใชวธการทสอดคลองกบปรชญาและหลกการจดการศกษาปฐมวย สาระการเรยนร

กาหนดเปน 2 สวน ดงน

1. ประสบการณสาคญ

ประสบการณสาคญเปนสงจาเปนอยางยงสาหรบการพฒนาเดกทางดานรางกาย

อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ชวยใหเดกเกดทกษะทสาคญสาหรบการสรางองคความร โดยให

เดกไดมปฏสมพนธกบวตถ สงของ บคคลตางๆ ทอยรอบตว รวมทงปลกฝงคณธรรม จรยธรรมไปพรอม

กนดวย ประสบการณสาคญมดงน

1.1 ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย ไดแก

1.1.1 การทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ

1) การเคลอนไหวอยกบทและการเคลอนไหวเคลอนท

2) การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ

3) การเลนเครองเลนสนาม

1.1.2 การประสานสมพนธของกลามเนอเลก

1) การเลนเครองเลนสมผส

2) การเขยนภาพและการเลนกบส

3) การปนและประดษฐสงตางๆ ดวยดนเหนยว ดนนามน แทงไม

เศษวสด ฯลฯ

4) การตอของ บรรจ เท และแยกชนสวน

1.1.3 การรกษาสขภาพ

1) การปฏบตตนตามสขอนามย

1.1.4 การรกษาความปลอดภย

1) การรกษาความปลอดภยของตนเองและผอนในกจวตรประจาวน

1.2 ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณและจตใจ ไดแก

1.2.1 ดนตร

1) การแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร

2) การเลนเครองดนตรงายๆ เชน เครองดนตรประเภทเคาะ ประเภทต ฯลฯ

3) การรองเพลง

28

1.2.2 สนทรยภาพ

1) การชนชมและสรางสรรคสงสวยงาม

2) การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ขาขน และเรองราว

เหตการณทสนกสนานตางๆ

1.2.3 การเลน

1) การเลนอสระ

2) การเลนรายบคคล การเลนเปนกลม

3) การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยน

1.2.4 คณธรรม จรยธรรม

1) การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ

1.3 ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม ไดแกการเรยนร

ทางสงคม

1.3.1 การปฏบตกจวตรประจาวนของตนเอง

1.3.2 การเลนและการทางานรวมกบผอน

1.3.3 การวางแผน การตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต

1.3.4 การมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจ และความตองการของ

ตนเองและผอน

1.3.5 การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน

1.3.6 การแกปญหาในการเลน

1.3.7 การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนทอาศยอยและความเปนไทย

1.4 ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา ไดแก

1.4.1 การคด

1) การรจกสงตางๆ ดวยการมอง ฟง สมผส ชมรส และดมกลน

2) การเลยนแบบการกระทาและเสยงตางๆ

3) การเชอมโยงภาพ ภาพถาย และรปแบบตาง ๆกบสงของหรอสถานทจรง

4) การรบร และแสดงความรสกผานสอ วสด ของเลน และผลงาน

5) การแสดงความคดสรางสรรคผานสอ วสด ตางๆ

6) การแสดงความรสกดวยคาพด

29

1.4.2 การใชภาษา

1) การพดกบผอนเกยวกบประสบการณของตนเอง หรอเลาเรองราว

เกยวกบตนเอง

2) การอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และความสมพนธของสงตางๆ

3) การฟงเรองราวนทาน คาคลองจอง คากลอน

4) การเขยนในหลายรปแบบ ผานประสบการณทสอความหมาย

ตอเดก เขยนภาพ เขยนขดเขย เขยนคลายตวอกษร เขยนเหมอนสญลกษณ เขยนชอตนเอง

5) การอานในหลายรปแบบ ผานประสบการณทสอความหมายตอเดก

การอานภาพหรอสญลกษณจากหนงสอนทาน/เรองราวทสนใจ

1.4.3 การสงเกต การจาแนก และการเปรยบเทยบ

1) การสารวจและอธบายความเหมอน ความตางของสงตางๆ

2) การจบค การจาแนก และการจดกลม

3) การเปรยบเทยบ เชน ยาว/สน ขรขระ/เรยบ ฯลฯ

4) การเรยงลาดบสงตางๆ

5) การคาดคะเนสงตางๆ

6) การตงสมมตฐาน

7) การทดลองสงตางๆ

8) การสบคนขอมล

9) การใชหรออธบายสงตางๆ ดวยวธการทหลากหลาย

1.4.4 จานวน

1) การเปรยบเทยบจานวน มากกวา นอยกวา เทากน

2) การนบสงตางๆ

3) การจบคหนงตอหนง

4) การเพมขนหรอลดลงของจานวนหรอปรมาณ

1.4.5 มตสมพนธ ( พนท / ระยะ )

1) การตอเขาดวยกน การแยกออก การบรรจและการเทออก

2) การสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางๆ กน

3) การอธบายในเรองตาแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน

4) การอธบายในเรองทศทางการเคลอนทของคนและสงตางๆ

5) การสอความหมายของมตสมพนธดวยการวาดภาพ ภาพถาย และ

รปภาพ

30

1.4.6 เวลา

1) การเรมตนและการหยดการกระทาโดยสญญาณ

2) การเปรยบเทยบเวลา เชน ตอนเชา ตอนเยน เมอเยนวาน พรงน ฯลฯ

3) การเรยงลาดบเหตการณตางๆ

4) การสงเกตความเปลยนแปลงของฤด

2. สาระทควรเรยนร

สาระทควรเรยนร เปนเรองราวรอบตวเดกทนามาเปนสอในการจดกจกรรม ใหเดก

เกดการเรยนร ไมเนนการทองจาเนอหา ผสอนสามารถกาหนดรายละเอยดขนเองใหสอดคลองกบวย

ความตองการ และความสนใจของเดก โดยใหเดกไดเรยนรผานประสบการณสาคญทระบไวขางตน

ทงนอาจยดหยนเนอหาได โดยคานงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก สาระทเดก

อาย 3 – 5 ป ควรเรยนร มดงน

2.1 เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอ นามสกล รปราง หนาตา รจกอวยวะ

ตางๆ วธระวงรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย การรบประทานอาหารทถกสขลกษณะ เรยนรทจะเลน

และทาสงตางๆ ดวยตนเองคนเดยว หรอกบผอน ตลอดจนเรยนรทจะแสดง

ความคดเหน ความรสก และแสดงมารยาททด

2.2 เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรไดมโอกาสรจกและ

รบรเรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆ ทเดกตองเกยวของหรอมโอกาส

ใกลชดและมปฏสมพนธในชวตประจาวน

2.3 ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดเรยนรสงมชวต สงไมมชวต รวมทง

ความเปลยนแปลงของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคน ฯลฯ

2.4 สงตางๆ รอบตวเดก เดกควรจะไดรจกส ขนาด รปราง รปทรง นาหนก ผวสมผส

ของสงตางๆ รอบตว สงของเครองใช ยานพาหนะ และการสอสารตางๆ ทใชอยในชวตประจาวน

สรปไดวา สาระการเรยนรแบงออกเปน 2 สวน คอ ประสบการณสาคญทสงเสรม

พฒนาการทง 4 ดาน และสาระทควรเรยนร 4 หวขอ คอ เรองราวทเกยวกบตวเดก เรองราวทเกยวกบ

บคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตว 3.2 สาระการเรยนรเรอง แสง สาระการเรยนรเรอง แสง ใชเปนหนวยในการเรยนรและจดกจกรรม สาหรบเดกใน

กจกรรมเสรมประสบการณ ทงน สาระการเรยนรประกอบดวย

31

1. แหลงกาเนดและการเดนทางของแสง คอ แสงมาจากแหลงกาเนดทแตกตางกน

เชน ดวงอาทตย เทยนไข หลอดไฟ เปนตน และเราสามารถแบงออกไดเปน 2 กลม คอ แหลงกาเนด

แสงตามธรรมชาต และแหลงกาเนดแสงทมนษยสรางขน และแหลงกาเนดแสงทใหญทสดคอ

ดวงอาทตย แสงเดนทางออกจากแหลงกาเนดทกทศทกทาง และเดนทางเปนเสนตรงเสมอ

2. พลงงานแสงอาทตย แสงอาทตยใหพลงงานความรอน สามารถทาใหนาระเหย

กลายเปนไอได นอกจากน แสงสวางจากดวงอาทตย ยงชวยใหเรามองเหนสงตางๆ ได ในเวลากลางวน

3. แสงทมนษยสรางขน หมายถง แหลงกาเนดแสงตางๆ ทมนษยสรางขน ใหพลงงาน

ความรอน ยงแหลงกาเนดแสงอยใกล แสงกยงสวางมาก และจะสลวลงเมออยไกลออกไป นอกจากน

แสงทมนษยสรางขน ยงชวยใหเรามองเหนสงตางๆ ได ในความมด

4. ตวกลางของแสง คอ แสงเดนทางเปนเสนตรงผานตวกลางชนดตางๆ 3 ชนดคอ

4.1 ตวกลางโปรงใส หมายถง ตงกลางทยอมใหแสงผานไดหมด หรอเกอบ

ทงหมด ทาใหมองเหนวตถอกขางหนงไดอยางชดเจน เชน แกว อากาศ เปนตน

4.2 ตวกลางโปรงแสง หมายถง ตวกลางทยอมใหแสงผานไดบางสวน เชน

กระจกฝา และกระดาษไข เปนตน

4.3 ตวกลางทบแสง คอ ตวกลางทไมยอมใหแสงผานไดเลย เชน ไม กอนหน

เปนตน และตวกลางทบแสงจะกนแสงไว ทาใหเกดเปนเงาขน

5. การหกเหของแสง คอ การทแสงเดนทางผานตวกลางทแตกตางกน ทาใหเกดการ

หกเหของแสง และจะทาใหเรามองเหนภาพมลกษณะเปลยนไป และเมอแสงเดนทางผาน กระจกนน

หรอเลนสนน เลนสนนจะหกเหแสงใหมารวมกน ณ.จดหนง แตเมอแสงเดนทางผานกระจกเวาหรอ

เลนสเวา แสงจะเกดการหกเหและกระจายออกจากกน

6. การสะทอนแสง คอ แสงเมอตกกระทบกบวตถ จะสะทอนเขาตาเรา จะทาใหเรา

มองเหนวตถตางๆ ได แตวตถแตละชนด แตละส จะสะทอนแสงไดแตกตางกน และวตถทสะทอนแสง

ไดดทสดคอ วตถผวเรยบ และเปนมนวาว

7. แสงส คอ เมอแสงจากแหลงกาเนดแสง มากระทบกบวตถ เชน แทงแกวปรซม นา

หรอแผนซด จะทาหนาทแยกแสงออกเปนสตางๆ เชนเดยวกบการทแสงจากดวงอาทตยสองผาน

ละอองนาเลกๆ ในอากาศ ทาใหเกดการสะทอนและหกเหของแสงกระจายออกเปนแสงสตางๆ เรยกวา

รงกนนา เชนเดยวกบ เมอเรานาจกรสตางๆ มาหมนอยางรวดเรวจะทาใหเรามองเหนสบนวงกลม

เปลยนเปนสขาว

32

8. แสงกบการเจรญเตบโตของพช คอ พชจะขาดแสงไมได เพราะพชทกชนดจะใช

แสงชวยในการสรางอาหาร หากพชขาดแสงหรอปลกอยในททแสงสวางสองไมถง พชจะไมสามารถ

เจรญเตบโตได

สรปไดวา แสงมประโยชนตอการดาเนนชวตและการดารงอยของสงมชวตทงมวล ไมวา

จะเปนคน สตว หรอพช ลวนแลวแตตองอาศยแสงสวางและพลงงานของแสงมาใชในชวตประจาวน

ทงทางตรงและทางออม

ในทางตรง มนษยและสตวตองอาศยแสงสวาง เพอการมองเหนวตถตางๆ และพช

จาเปนตองอาศยแสงสวาง มาชวยในกระบวนการสงเคราะหอาหารเปนตน

ในทางออม มนษยไดแปรรปพลงงานของแสงจากแหลงกาเนดตางๆ มาใชประโยชนใน

ชวตประจาวน ตลอดจนประดษฐ คดคนอปกรณ เครองมอและเครองใชตางๆ ใหกลายเปนแหลงผลต

พลงงานแสงเพมขน นอกเหนอไปจากแหลงพลงงานแสงจากธรรมชาตเพยงแหลงเดยว

ความรและความเขาใจเบองตนเกยวกบแหลงทมาและ สาระ ประโยชนทมนษย สตว

และพช ไดรบจากแสงในแหลงตางๆ จะเปนพนฐานสาคญใหเราสามารถศกษาเพมเตมเกยวกบ

เรองของแสงไดตอไป (ชานนท มลสวรรณ และทพยสดา บวแกว. 2544: 25)

4. งานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมเสรมประสบการณสาหรบเดกปฐมวย งานวจยตางประเทศ ไบรแอนท และ ฮงเกออรฟอรด (นงเยาว คลกคลาย. 2543: 23; อางองจาก Bryan; &

Hungerford. n.d.) ไดทาการศกษาเกยวกบการวเคราะหกลวธสอนความคดรวบยอดและคานยมทาง

สงแวดลอมในโรงเรยนอนบาล โดยทดลองสอนเรองสงแวดลอมและปญหามลภาวะ ใชเวลาทดลอง

สอน 1 เดอน ผลปรากฏวา นกเรยนอนบาลสามารถสรางความคดรวบยอดเกยวกบผลสบเนองของ

สงแวดลอม และสานกในหนาทของพลเมองทมตอสงแวดลอมและไดอภปรายผลเพมเตมวาขอคนพบน

มความสาคญมาก เนองจากวาวรรณกรรมทเกยวของกบการสอนเชนนในระดบอนบาลมนอยมากและ

การสอนเชนนกมใชสงทกระทาไดโดยงาย งานวจยในประเทศ นวพร ทววทยชาครยะ (2541: บทคดยอ) ไดศกษาความคดเชงเหตผลของเดกปฐมวยท

ไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองกบเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปกต

มความคดเชงเหตผลตางกน กลาวคอ เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองม

ความคดเชงเหตผลสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปกต

33

วไลพร พงษศรทศน (2533: 64-65) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบผลการจดประสบการณ

แบบปฏบตการทดลองประกอบอาหารกบแบบปกตทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของ

เดกปฐมวยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองประกอบอาหารกบ

แบบปกต มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองกบแบบปกตมทกษะการสงเกต การสอ

ความหมาย การลงความเหน และการหามตสมพนธแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ธรภรณ ภกด (2550: บทคดยอ) ไดศกษาผลของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง

นาตามโครงการพระราชดารทมตอการแกปญหาของเดกปฐมวย ทมอาย 5 – 6 ป พบวา นกเรยนทได

ทากจกรรมเสรมประสบการณ เรองนาตามโครงการพระราชดาร มความสามารถในการแกปญหา

เหมาะสมมากขน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

อไรวรรณ คมวงษ (2551: บทคดยอ) ไดศกษาจตสาธารณะของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมเสรมประสบการณ เรองปญหาสงแวดลอมตามโครงการพระราชดารในเดกปฐมวยทมอาย

4 – 5 ป พบวา นกเรยนทไดทากจกรรมเสรมประสบการณ เรองปญหาสงแวดลอมตามโครงการ

พระราชดาร มจตสาธารณะสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ แสดงใหเหนวาการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

สาหรบเดกปฐมวยเปนสวนสาคญทสามารถสงเสรมใหเดกเกดทกษะการเรยนร และสามารถมพฒนาการ

ตามวยทสมบรณยงขน

5. การแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย 5.1 ความหมายของการแสวงหาความร การแสวงหาความร หมายถง การคนหาความจรง ขอมลหรอความร การแสวงหาความร

เปนทมาของความรใหมและเกยวของกบการใชคาถามเพอใหไดความรเกยวของกบการสบคนทงหมด

ใชคาถามอยางไรเพอนาไปสขอเทจจรง ทาอยางไรจงจะเขาใจขอเทจจรง ดาเนนการแสวงหาความร

อยางไร (Martinello; Cook. 1994: 10-11)

การแสวงหาความร หมายถง กระบวนการสรางความรจากการคน เพอความเขาใจอยาง

ลกซงหรอกระบวนการคนหาการปฏบตการทดทสดในการจดการกบความคด หรอกระบวนการคนหา

ผลของการกระทาอยางมประสทธภาพทกอใหเกดผลลพธตามความตองการ การแสวงหาความรอยาง

มประสทธภาพเปนผลมาจากความสมดลระหวางความพยายามคนหาการกระทาใหมๆ ดวยตนเองซง

เปนการคดทเกดขนภายในและความพยายามประเมนการกระทาทดาเนนไปแลวอยางมประสทธภาพ

(Cavaleri; & Reed. 2003: Online)

34

การแสวงหาความร หมายถง กระบวนการในการตงคาถาม และการคนหาการแกไขปญหาผานกระบวนการสงเกต พฒนาความเขาใจโดยการตรวจสอบผานการทดลอง การอภปรายผลลพธทได และการปรบคาอธบายบนพนฐานผลลพธทไดใหสอดคลองกน คาวา การแสวงหาความรมอทธพลมาจากความเชอเกยวกบความรซงอธบายวา เราคด เรารไดอยางไร การแสวงหาความรเปนการคนหาดวยการกระทาเพอการอภปราย ประกอบดวย การทดลอง การสงเกต การคนหาจากหนงสอและการสอความหมายซงเกยวของกบการใชแหลงขอมลทงหมด (Our definition of Inquiry. 2003: Online) อญชล ไสยวรรณ (2548: 21) กลาววา การคนหาความรดวยการลงมอกระทาอยางเปนระบบจนเกดความเขาใจ การแสวงหาความรเกยวของกบการตงคาถาม การสบคน การใชเครองมอและประสาทสมผสในการเกบขอมล การประเมน และการเผยแพรความรใหผอนเขาใจได การสบเสาะหาความรเปนรปแบบการเรยนการสอนทใชตามทฤษฏการสรางความร(Constuctivism) ซงกลาวไววา เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหา สารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธตางๆ จนทาใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรนนอยางมความหมาย จงจะสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถนามาใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา (สาขาชววทยา สสวท. 2550: ออนไลน) การสบเสาะหาความร คอ การถามคาถามทสงสยและเปนปญหา ทสามารถสบคนได และสอสารคาตอบออกมาได (คณะศกษานเทศก กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร กลมนเทศตดตามและประเมนผลการจดการศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 1. 2549: Budnitz; & Wikipedia. 2007: ออนไลน) สรปไดวา การแสวงหาความร หมายถง กระบวนการสรางความร คนหาความจรง เพอความเขาใจอยางลกซง อนเปนผลมาจากความพยายามสบคน เสาะหา สารวจตรวจสอบและคนควาดวยวธการตางๆ 5.2 การแสวงหาความรของมนษย มนษยแสวงหาความรเปนกระบวนการ การแสวงหาความรเปนกระบวนการหนงทนาไปสการสรางความคดใหม กระบวนการแสวงหาความรประกอบดวยขนตอนตางๆ (Inquiry Process. 2003: Online) ดงน ขนตอนท 1 การตงคาถาม คาถามในการแสวงหาความรเปนคาถามเพอความตองการการคนพบความร คาถามนาไปสการกระตนความอยากรอยากเหนเกยวกบประสบการณในโลกแหงความเปนจรง คาถามหรอปญหาในขนตอนน ผแสวงหาความรเรมตนตงคาถามดวยตนเอง เพอนาไปสการอธบาย เชน ไกมาจากไหน และไขทามาไดอยางไร ทาไมดวงจนทรจงเปลยนแปลงรปราง คาถามทาใหผแสวงหาความรใชความคดตลอดกระบวนการ คาถามทาใหนาไปสขนตอนของกระบวนการสบคนตอไป

35

ขนตอนท 2 การสบคน ความอยากรอยากเหนเปนแรงผลกดนไปสการลงมอ

ปฏบตการสบคน ขนตอนนผแสวงหาความรเรมตนเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย การคนหาขอมล

จากแหลงขอมลตางๆ การศกษา การทดลอง การสงเกตดวยประสาทสมผสทง 5 การสมภาษณ

ระหวางการสบคนขอมล ผแสวงหาความร อาจตงคาถามเพมขนอก ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล

เปนกระบวนการทเกดขนจากแรงจงใจของผแสวงหาความรเอง

ขนตอนท 3 การสรางความร ผแสวงหาความร นาขอมลทไดจากการเกบรวบรวม

ขอมลในขนตอนการสบคนมาดาเนนการสรางความรใหม โดยผแสวงหาความรเรมตนเชอมโยงขอมล

ตางๆ ทรวบรวมมา ความสามารถในขนตอนนเพอใหเกดความเขาใจจากการสงเคราะหจนทาใหเกด

เปนความรใหม ผแสวงหาความรตนเตนกบผลงานทสรางสรรคขนเปนความคดใหม แนวคดใหม และ

ทฤษฎใหมทเกดขนบนพนฐานประสบการณเดมของเรา

ขนตอนท 4 การแลกเปลยนความรใหม ผแสวงหาความรทกคนไดรวมอภปราย

(Discuss) แลกเปลยนความคดใหมของตนกบผอน ผแสวงหาความรเรมตนถามผอนถงประสบการณ

การสบคนของเขา การแลกเปลยนความคดเหนควรกระทาเปนกระบวนการกลม กระบวนการนเปน

การปฏบตททาใหผแสวงหาความรไดนาขอสงเกตตางๆ ของตนมาเปรยบเทยบผลแหงความร สรปเปน

ความรและไดมโอกาสแลกเปลยนประสบการณกน

ขนตอนท 5 การทบทวน ขนตอนนเปนชวงเวลาทผแสวงหาความรมองยอนกลบไปท

คาถาม กระบวนการสบคนและการสรป เปนการทบทวนขนตอนตางๆ ทปฏบตผานมาแลวทาการประเมน

คนหาขอสงเกต และมความเปนไปไดอยางยงททาใหผแสวงหาความรตดสนใจใหมวา มการแกไข

ขอคนพบใหมหรอไม คาถามใหมมความชดเจนหรอไม ควรจะตองถามอยางไร

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร (2546: ออนไลน) และ สาขาชววทยา สสวท.

(2550: ออนไลน) ไดกลาวถง กระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน เปนรปแบบหนงของ

การสบเสาะหาความร คอ การสรางความสนใจ (Engagement) การสารวจคนหา (Explanation)

การอธบาย (Explanation) การขยายความร (Elaboration) และการประเมนผล (Evaluation)

ซงทง 5 ขนตอนเปนกระบวนการการเรยนรทครจะตองสงเสรมใหนกเรยนรจกคด มความคดสรางสรรค

ใหโอกาสนกเรยนไดใชความคดของตนเองไดมากทสด ทงนกจกรรมทจะใหนกเรยนสารวจตรวจสอบ

จะตองเชอมโยงกบความคดเดม และนาไปสการแสวงหาความรใหม และไดใชกระบวนการและทกษะ

ตางๆ ทางวทยาศาสตรและการสบเสาะหาความร

1. การสรางความสนใจ เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ ซงอาจเกดขนเอง

จากความสงสยหรอความสนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายภายในกลม เรองทนาสนใจ

อาจมาจากเหตการณทกาลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพง

36

เรยนรมาแลวเปนตวกระตน ใหนกเรยนสรางคาถาม กาหนดประเดนทจะศกษา ในกรณทยงไมม

ประเดนใดนาสนใจ ครอาจจดกจกรรมหรอสถานการณเพอกระตน ยวย หรอทาทายใหนกเรยนตนเตน

สงสย ใครร อยากรอยากเหน หรอขดแยง เพอนาไปสการแกปญหา การศกษา การคนควา การทดลอง

แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอปญหาทครกาลงสนใจเปนเรองทจะศกษา ซงในขนตอนน

ครสามารถจดกจกรรมไดหลายแบบ เชน สาธต ทดลอง นาเสนอขอมล เลาเรอง/เหตการณ ใหคนควา/

อานเรอง อภปราย/พดคย สนทนา ใชเกม ใชสอ วสดอปกรณ สรางสถานการณ/ปญหา ทนาสนใจ

ทนาสงสยแปลกใจ

2. การสารวจและคนควา นกเรยนดาเนนการสารวจ ทดลอง คนหา และรวบรวม

ขอมล วางแผนการสารวจตรวจสอบ หรอออกแบบการทดลอง ลงมอปฏบต เชน สงเกต วด ทดลอง

รวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอเหตการณตางๆ

3. การอธบาย นกเรยนนาขอมลทไดจากการสารวจและคนหามาวเคราะห แปลผล

สรปและอภปราย พรอมทงนาเสนอผลงานในรปแบบตางๆ ซงอาจเปนรปวาด ตาราง แผนผง โดยม

การอางองความรประกอบการใหเหตผลสมเหตสมผล การลงขอสรปถกตองเชอถอได มเอกสารอางอง

และหลกฐานชดเจน

4. การขยายความร

4.1 ครจดกจกรรมหรอสถานการณ เพอใหนกเรยนมความรลกซงขน หรอขยาย

กรอบความคดกวางขนหรอเชอมโยงความรเดมสความรใหมหรอนาไปสการศกษาคนควา ทดลอง

เพมขน เชน ตงประเดน เพอใหนกเรยนชแจงหรอรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจน

ยงขน ซกถามใหนกเรยนชดเจนหรอกระจางในความรทไดหรอเชอมโยงความรทไดกบความรเดม

4.2 นกเรยนมสวนรวมในกจกรรม เชน อธบายและขยายความรเพมเตม

มความละเอยดมากขน ยกสถานการณ ตวอยาง อธบายเชอมโยงความรทไดเปนระบบและลกซงยงขน

หรอสมบรณละเอยดขน นาไปสความรใหมหรอความรทลกซงขน ประยกตความรทไดไปใชในเรองอน

หรอสถานการณอนๆ หรอสรางคาถามใหมและออกแบบการสารวจ คนหา และรวบรวมเพอนาไปสการ

สรางความรใหม

5. การประเมน ใหนกเรยนไดระบสงทนกเรยนไดเรยนรทงดานกระบวนการและผลผลต

เพอเปนการตรวจสอบความถกตองของความรทได โดยนกเรยนไดวเคราะหแลกเปลยน วจารณ

แลกเปลยนความรซงกนและกน คดพจารณาใหรอบคอบทงกระบวนการ และผลงาน อภปราย

ประเมนปรบปรง เพมเตมและและสรป ถายงมปญหาใหศกษาทบทวนใหมอกครง อางองทฤษฏหรอ

หลกการและเกณฑเปรยบเทยบผลกบสมมตฐาน เปรยบเทยบความรใหมกบความรเดม

37

สรปไดวา กระบวนการแสวงหาความรของมนษย เรมตนจากความอยากรอยากเหน

นาไปสการลงมอปฏบตการ สบคน ดวยวธการอนหลากหลาย และนาขอมลทได มาสรางความเขาใจ

ดวยการวเคราะหอยางมเหตผล และสงเคราะหเปนความรใหมดวยตนเอง จนสามารถนาความรทได

ไปแลกเปลยนกบผอน เพอใหเกดการปรบเปลยนองคความรทมอยใหชดเจนยงขน 5.3 การแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย ศนยกลางแหลงขอมลวทยาศาสตรแหงชาต (National Science Resources Center.

1997: 8) ไดอธบายวา การแสวงหาความรเกยวของกบ กระบวนการสงเกต การตงคาถาม การตรวจสอบ

ความเขาใจจากหนงสอและจากแหลงขอมลอนๆ การวางแผนการสบคน การทบทวนสงทไมไดเรยนร

จากการสบคน การใชเครองมอเกบขอมล การวเคราะหขอมลเพอการสรปความสมพนธของขอมลท

คนพบ การเผยแพรความรตอมา คณะกรรมการการพฒนาอภธานเพอมาตรฐานวทยาศาสตรศกษา

แหงชาตเกยวกบการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร เฮโรแมน (Heroman. 2003: Online) กลาววา

ทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวยทเกดขนในกระบวนการการเรยนการสอนประกอบดวย

ความสามารถในการตงคาถาม ความสามารถในการสารวจและการสบคนขอมล ความสามารถใน

การใชเครองมอตางๆ และประสาทสมผสดานตางๆ เพอเกบรวบรวมขอมล ความสามารถในการอธบาย

อยางมเหตผล และความสามารถในการแสดงสงทไดเรยนรผานการวาดภาพ การกอสราง การเขยน

กราฟ การเลาเรองหรอการแสดงละคร

จากบทความเรองการแสวงหาความรและการคนหา (Inquiry and Research:Kindergarten.

2003: Online) ใหความคดเหนวาเดกอนบาลตองมทกษะการแสวงหาความร หลายดานซงประกอบดวย

ความสามารถในการอธบายความตองการ การเลอกขอมล การจดกระทากบขอมล และขอคนขอมล

ความสามารถการเกบรวบรวมขอมล การจดประเภทขอมล และการสงเกต สามารถสารวจขอมลหรอ

สบคนขอมลโดยการทางานรวมกบผอน ตรวจสอบความคดและแลกเปลยนขอมลทคนพบ สามารถหา

ความสมพนธของความรเดมโดยการคนหาแหลงทมาของขอมล ทาการสงเกต และปรบความรเดมไปส

การเรยนรใหม

อญชล ไสยวรรณ (2548: 26) กลาววา ทกษะการแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย

หมายถง ความสามารถในการคนหาความรดวยการลงมอกระทาอยางเปนระบบจนเกดความเขาใจ

ประกอบดวย ความสามารถ 5 ดาน ดงน การตงคาถาม การสบคน การใชเครองมอเกบขอมล การใช

ขอมลสรางความเขาใจและการเผยแพรความรทคนพบ

ดงนนจงสรปไดวา ทกษะการแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวยประกอบดวย ความสามารถ

5 ดาน คอ การตงคาถาม การสบคน การใชเครองมอเกบขอมล การใชขอมลสรางความเขาใจและ

การเผยแพรความรทคนพบ ซงแตละดานมรายละเอยดดงน

38

1. ความสามารถในการตงคาถาม

คาถามทเรมตนเองเปนหวใจสาคญของการแสวงหาความร เทคนคการตงคาถาม

มความสาคญโดยเฉพาะอยางยงชนเรยนทเปนเดกกลมอายนอยๆ เดกวยนจะเปนผรเรมคาถามดวย

ตนเอง เดกใชคาถามทนาไปสการเรมตนกจกรรม คาถามชวยใหความคดกาวหนาไป คาถามทาใหการ

สงเกตมความละเอยดรอบคอบ คาถามสรางความเชอมโยงเพอใหเกดความคด (What does it have

to do with my classroom. 2003: Online)

2. ความสามารถในการสบคน

การสบคนเรองตางๆ ความสนใจของเดกดวยวธการทหลากหลายจะทาใหเดกได

คาตอบจากคาถาม หรอคลายความสงสย หรอไดรบขอมลใหมทไมเคยรมากอน การสบคนทาใหเดก

สามารถจดจาไดอยางแมนยา ทาใหเดกตระหนกวาวธการไดคาตอบมามมากมายหลายวธ ทาใหเดก

รสกภมใจเมอสามารถคนหาคาตอบไดสาเรจ ปลกฝงนสยการคนควา และทาใหเดกไดรบขอมลททนสมย

เสมอ (ปานใจ จรานภาพ. 2543: 15) นอกจากนเปนทกษะพนฐานในการเรยนรในระดบสงขนตอไป

3. ความสามารถในการใชเครองมอเกบขอมล

ในการแสวงหาความรจาเปนอยางยงทจะตองมเครองมอเพอใชในการเกบ

รวบรวมขอมลในสงทตองการศกษา ดงนนผแสวงหาความรจะตองมความรในเรองของเครองมอ

วามอะไรบางและใชในการเกบขอมลลกษณะใด

การใชเครองมอเกบขอมล หมายถง การใชเครองมอและประสาทสมผสดานตางๆ

เพอเกบรวบรวมขอมลตลอดจนถงการใชสอวสดอปกรณอยางงายๆ ทมใชอยในชวตประจาวน

4. ความสามารถในการใชขอมลสรางความเขาใจ

การใชขอมลสรางความเขาใจเปนความสามารถในการแสวงหาความรซงใชเพอ

อธบายลกษณะและคณสมบตของขอมล หรอหาความสมพนธของขอมลทมอยในรปแบบตางๆ เพอสอ

ความหมายใหผอนเขาใจตรงกน

การใชขอมลสรางความเขาใจ หมายถง การตดสนใจนาขอมลทเกบรวบรวมจาก

การสบคนมาจดระบบขอมลและวเคราะหขอมลเพอทาการสรปความสมพนธของขอมลทงหมดเปน

ตาราง กราฟเสน หรอกราฟแทง (Martin. 2001: 153)

การใชขอมลสรางความเขาใจมความสาคญตอการคดของเดกปฐมวย เพราะ

พวกเขาจะตองใชขอมลเพอสรางการอธบายอยางเปนระบบแมพวกเขาจะอายยงนอย เดกจะเรยนรสง

ทไดสบคนและตดสนใจขอดหรอจดเดนของขอมลและนาขอมลมาวเคราะหโดยการเปรยบเทยบขอมล

ทมอยเพอทาการสรปความสมพนธของขอมลอยางมเหตผล เมอเดกไดสรางความรจากการสบคนหลง

จากนนเดกๆ จะเสนอการสรปของตน การใชขอมลเพอสรางความเขาใจทาใหเดกไดตรวจสอบขอมล

ความร ประสบการณของตนและการสงเกตของคนอนๆ

39

5. ความสามารถในการเผยแพรความร

การเผยแพรความรเปนอกความสามรถหนงของเดกและเปนหนาททสาคญ ทงน

ดวยกระบวนการแสวงหาความรเปนการคนหาความรใหม ดงนนเมอเดกไดความรใหมจากการสบคน

จงควรเผยแพรแกผอน หรอทารายงานไวเพอเปนหลกฐานสาหรบทาการสบคนตอไป

การเผยแพรความร หมายถง การนาเสนอกระบวนการสบคนเพอใหผอนเขาใจ

โดยการพด วาดภาพ ตงแต การตงคาถาม การสบคน การใชเครองมอเกบขอมล และการประเมนผล

นอกจากนยงมวธการนาเสนอไดอกหลายวธ เชน แสดงการทดลองสงทเขาไดเรยนร การแสดงนทรรศการ

เดกเลกๆ สามารถจดแสดงนทรรศการผลงานทบอกเลาเรองราวการสบคน หรออาจมการทดลอง

รวมกบการแสดงนทรรศการเพอเปนการอธบายแนวทางวทยาศาสตรเพมเตม อาจเชญผเชยวชาญ

มารวมสรปขอคนพบหรอสรปการปฏบตการสรางผลงานเปนรายบคคลกลมเลกๆ หรอทงชน

(Martinello; & Cook. 1994: 188–189)

เดกเลกๆ จะเรมพฒนาความสามารถในการเผยแพรความรทไดจากการสบคน

สามารถอธบายผลงานจากการเขยนหรอการวาดภาพ สามารถบอกความเหมอนและความแตกตาง

ของผลงานตนเองและผลงานคนอน การเผยแพรความรของเดกเลกๆ จะตองเปนการแสดงออก

โดยการพดหรอวาดภาพซงมคณคาเทากบงานเขยน 5.4 การคดแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย การคดแสวงหาความรของบคคลเกดขนจากความอยากรอยากเหน พยายามแสวงหา

ความรอยตลอดเวลา หรอพยายามดนรนตอสเพอใหสามารถอยรอดไดในสงคมอยางเปนสข พยายาม

เอาชนะปญหาอปสรรคตางๆ จนประสบความสาเรจ ทาใหไดรบความรใหมๆ และสามารถประดษฐคดคน

สงตางๆ ใหเกดขนอยเรองๆ บคคลทมคณสมบตดงกลาวเปนบคคลทมพลงทางปญญา (พวงรตน ทวรตน.

2531: 2)

การจดการศกษาเพอใหบคคลมพลงการเรยนร สามารถดารงชวตอยอยางมคณภาพใน

ศตวรรษท 21 ตองเปนบคคลทมคณลกษณะดงน คอ มความคดสรางสรรค มความสามารถในการสอสาร

เพอสรางสมพนธภาพกบบคคลอน ซงทาใหแสวงหาความรไดอยางรวดเรว มความสามารถในการเรยน

คอสามารถเรยนรไดดวนตนเองทาใหสรางความงอกงามทางปญญาใหกบตน มความสามารถในการ

อธบายการตดสนใจวาเพออะไรและดวยเหตผลอยางไรและมความสามารถในการปรบตวเขากบ

สงแวดลอมและสงคมใหม (วชย วงษใหญ. 2542: 3–4)

40

การคดแสวงหาความร คอ การแสดงพลงชวตเพอคนควาหาความรดวยการลงมอกระทา

อยางเปนระบบจนเกดความเขาใจ สงบงชในตวบคคลทมทกษะการคดแสวงหาความรตองเปนบคคลท

สามารถแสดงพลงชวต การแสดงพลงชวตประกอบดวยความสามารถ 4 ดาน (Vitality. 2003: Online)

คอ

1. แสดงพลงทจะกาวไปขางหนาเสมอ

2. สามารถสรางความงอกงามทางปญญาใหแกตน

3. แสดงพลงปญญาในการแปลความ

4. แสดงลกษณะเดนพเศษเหนอปกตวสย

การคดแสวงหาความรประกอบดวยความสามารถ 4 ดาน คอ การแสดงพลงทจะกาวไป

ขางหนาเสมอ สามารถสรางความงอกงามทางปญญาใหแกตน แสดงพลงปญญาในการแปลความ

และแสดงลกษณะเดนพเศษเหนอปกตวสย ความสามารถแตละดานมรายละเอยดดงน

1. การแสดงพลงทจะกาวไปขางหนาเสมอ

การแสดงพลงทจะกาวไปขางหนาเสมอเปนความอยากรอยากเหน สนใจใคร

รอยเสมอ ความอยากรอยากเหนเปนพลงชวตสาหรบการทาความเขาใจสงตางๆ ของเดก ความอยากร

อยากเหนเกดจากการทาใหหองเรยนนาสนใจและการใหโอกาสเดกไดสารวจและแสวงหาความร

เกยวกบสภาพแวดลอมในชวตของเขา ความสามารถทแสดงออกดานความอยากรอยากเหนของเดก

วยอนบาล คอ การถามคาถาม การสอบถาม และถามคาถามอยางสมาเสมอ (Curtis. 1998: 30–31)

2. สามารถสรางความงอกงามทางปญญาใหแกตน

การสรางความงอกงามทางปญญาใหแกตน คอ การคนควาหาความรดวย

ตนเอง การแสวงหาความรเปนการคนหาความรดวยการลงมอกระทาจนเกดความเขาใจเดกปฐมวย

สามารถสบคนเรองราวตางๆ ตามความสนใจของตนเองดวยวธการทหลากหลายจะทาใหเดกได

คาตอบตามทคาถามกาหนดไวหรอคลายความสงสย หรอไดรบความรใหมทไมเคยรมากอน การสบคน

ทาใหเดกสามารถจาไดอยางแมนยา ทาใหเดกตระหนกวาวธการไดคาตอบมามมากมายหลายวธ ทา

ใหเดกภมใจทสามารถคนควาหาความรจนประสบความสาเรจ ปลกฝงนสยการคนควาและทาใหเดก

ไดรบขอมลททนสมย (ปานใจ จรานภาพ. 2543: 15)

3. การแสดงพลงปญญาในการแปลความ

การแสดงพลงปญญาในการแปลความเปนการแปลความหรอบรรยาย

ลกษณะขอมลทมอย การแปลความหมายขอมลในบางครงอาจตองใชความสามารถดานการสงเกต

การใชตวเลข เปนตน (วรรณทพา รอดแรงคา; และ พมพนธ เดชะคปต. 2542: 6)

41

เดกปฐมวยมความสามารถในการบอก อธบายหรอบรรยายขอมลทคนพบ

ดวยตนเองไดเชน กจกรรมการศกษาจานวนของหนอนทมชวตอยในแตละสปดาหและสรางกราฟ

ขอมลของตนเอง บรรยายการคนพบของตนโดยการยอนกลบไปทคาถามเพอตรวจสอบวาคาตอบตรง

ตามคาถามทตองการหรอไม เชน ทาไมจานวนของหนอนเพมขน ทาไมจานวนของหนอนจงลดลง

(อญชล ไสยวรรณ. 2548: 38; อางองจาก Abruscato. 2000)

4. การแสดงลกษณะเดนพเศษเหนอปกตวสย

การแสดงลกษณะเดนพเศษเหนอปกตวสยเปนลกษณะความคดแปลกใหม

และแตกตางจากความคดงายๆ ธรรมดาๆ เรยกวา ความคดรเรม (Originality) ความคดรเรมอาจเกด

จาก การนาเอาความรเดมมาคดดดแปลงและประยกตใหเกดเปนสงใหมขน

ความคดรเรมเปนลกษณะความคดทเกดขนเปนครงแรก เปนความคดท

แปลกแตกตางๆ จากความคดเดมและอาจไมเคยมใครเคยนกหรอคดถงมากอน ความคดรเรมจาตอง

อาศยลกษณะความกลาคด กลาลองเพอทดสอบความคดของตน บอยครงทความคดรเรมจาตอง

อาศยความคดจนตนาการซงเปนความคดจนตนาการประยกต คอ ไมใชคดเพยงอยางเดยว แตจาตอง

คดสรางและหาทางทาใหเกดผลงานดวย หรอลงมอทานนเอง (อาร พนธมณ. 2545: 39)

อญชล ไสยวรรณ (2548: 65) ไดสรปแนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการเรยน

การสอน ทกษะการคดแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย วาหมายถง ความสามารถในการใชทกษะ

การคดเปนเครองมอสาหรบสรางองคความรดวยตนเอง ประกอบดวยความสามารถ 6 ดาน คอ

1. การเชอมโยงขอมล หมายถง การนาสงทกาลงเรยนรมารวมเขากบความรเดม

เพอใหสงทกาลงเรยนรมความสมบรณ

2. บอกความตองการในสงทอยากเรยนร หมายถง การบอกไดวาตนเองรอะไร

ตองการรอะไร

3. การใชขอมล หมายถง การนาความรเดมมาใชในการอธบายหรอปฏบตขณะ

กาลงเรยนรเรองใดเรองหนง

4. การบอกจดบอดของปญหา หมายถง วเคราะหกระบวนการทางานเพอบอกใหรวา

ตนเองไมเขาใจในสวนใด

5. การประเมนความคดของตนเอง หมายถง การสรปขอความรทคนพบใหม

6. การประเมนความกาวหนา หมายถง การนาเอาความรทคนพบ มาคดดดแปลงให

เกดสงใหม หรอการนาความรทคนพบมาปรบใชใหเปนประโยชน

42

6.งานวจยทเกยวของกบการคดแสวงหาความร งานวจยตางประเทศ มาเรย (อญชล ไสยวรรณ. 2548: 77; อางองจาก Maria. 1981) ไดประเมนประสทธภาพ

การสอนแบบแสวงหาความรทสงเสรมความคดสรางสรรคของเดกเกรด 4-6 พบวาคะแนนความคด

สรางสรรคของนกเรยนทเรยนรดวยการแสวงหาความรสงกวากลมควบคม งานวจยในประเทศไทย ศศมา พรหมรกษ (2546: บทคดยอ) ไดทาการศกษาคนควาเกยวกบพฤตกรรมความรวมมอ

ของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณทางวทยาศาสตร พบวา ภายหลงไดรบการจดประสบการณ

ทางวทยาศาสตร เดกปฐมวยมพฤตกรรมความรวมมอสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

โดยมพฤตกรรมความรวมมอเฉลยรายดาน ไดแก ดานความชวยเหลอ ดานการเปนผนา ดานความ

รบผดชอบ และดานการแกปญหาความขดแยง สงกวากอนไดรบการจดประสบการณ

กรรณการ กลนหวาน (2547: บทคดยอ) ไดทาการศกษาคนควาเกยวกบผลการจด

กจกรรมเนนผเรยน 4 แบบ ทมตอการคดแบบอเนกนยของเดกปฐมวย พบวา เดกปฐมวยภายหลง

ไดรบการจดกจกรรมเนนผเรยน 4 แบบ มความสามารถในการคดแบบอเนกนยอยในระดบทดทงใน

ภาพรวมและจาแนกรายดาน คอ ดานความคดคลองแคลว ความคดยดหยนและความคดรเรมและ

ความสามารถในการคดแบบอเนกนยของเดกปฐมวยหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงในภาพรวมและจาแนกรายดาน คอ ดานความคดคลองแคลว

ความคดยดหยนและความคดรเรม

อญชล ไสยวรรณ (2548: 182) ไดทาการศกษารปแบบการเรยนการสอนทกษะความคด

แสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย พบวาสามารถพฒนาใหเดกปฐมวยมทกษะการคด แสวงหาความร

หลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.1 เมอเปรยบเทยบ

ความสามารถรายดาน คอ การเชอมโยงขอมล การบอกความตองการในสงทอยากร การบอกจดบอด

ของปญหา การประเมนความคดของตนและการประเมนความกาวหนา พบวาหลงการทดลองสงกวา

กอนการทดลองซงแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สาหรบความสามารถในการใช

ขอมลไมแตกตางกน

43

7. การพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย 7.1 ความสาคญของการพด วรรณ โสมประยร (2539: 186) ไดกลาววา การพดเปนการสอสารทมความสาคญเกยวของ

กบชวตประจาวนมากทสด เพราะการพดเปนเครองมอทสอความคดไดรวดเรว แพรหลายไดผลดยงขน

นอกจากจะพดทวไปในชวตประจาวนแลวยงมโอกาสอนๆ ทตองพดเปนทางการ ซงเปนการเผยแพร

ถายทอดความรความคดเปนสาคญ

สภาวด ศรวรรธนะ (2542: 63-64) ไดกลาววา การพดเปนเครองมอทสาคญของการตดตอสอสาร

ทจะนาไปสความสาเรจในชวต การฝกพดเปนพนฐานทจะชวยฝกทกษะทางดานภาษาเปนอยางด

ซงจดประสงคของการพดมดงตอไปน

1. เพอใหเดกพฒนาการพดไดคลองเปนธรรมชาต ไดเรยนรคาศพทใหมๆ

2. พฒนาความสามารถในการพดไดชดเจน ไดฝกเสยงทเปนปญหาสาหรบเดก เชน

เสยง “ส” นอกจากนยงคงพดดวยเสยงทนาฟง รนห ไมดง ไมคอยเกนไป มความมนใจในการพด

3. พดถกตองจนเปนนสย เชน เดกๆ มกจะพดประโยคปฏเสธวา “ผมเปลาทา” ตองแก

เปน “ผมไมไดทาครบ” หรอ “ไมไดทาคะ”

4. เพอใชภาษาเปนเครองมอตดตอกบสงคมกบเพอนๆ และบคคลอนๆ การทเดกจะเปน

ทนาคบหาสมาคมดวยยอมตองมภาษาทสภาพ ดงนน การใหการศกษาแกเดกวยนยอมจะตองฝกเดก

ใหเดกรจกใชคาสภาพทงหลาย เชน คาวา “ขอโทษ” “ขอบคณ” “ขอบใจ” โดยตองเปนแบบเปนแบบแผนให

และตองดงเหมอนเสยงทใชในสนาม

5. เพอพฒนาความสามารถในการตดตอกบผอน คอไมเพยงแตแสดงความคดเหนของ

ตนเทานน แตยงสามารถเขาใจสงทคนอนพด

6. การฝกเลยนเสยงคาพดกอนทจะบรรยายเรองราวตางๆ หากไมฝกในเรองนเดกบางคน

จะเลาเรองไมตรงจด เชน เดกอาสาจะเลาเรอง “ไปเทยวทะเล” แทนทจะพดถงการไปทะเล เดกบางคน

จะมวพะวงแตจดไมสาคญ

7. เรยนรเกยวกบภาษา เชน หลกของการออกเสยง เสยงวรรณยกต การเวนวรรค การ

เรยบเรยงคาใหเปนประโยค

นภเนตร ธรรมบวร (2544: 113-114) กลาวถงพฒนาการทางการพดวา การพดถอเปน

การแสดงออกทางพฒนาการทางภาษาดานหนง ซงมความสาคญพอๆ กบการเขยนเลยทเดยว การพด

เปนการรวบรวมประสบการณดานตางๆ ของเดกๆ เขาดวยกน อนไดแก ความรสก ความคด การรบร

การเรยนร ความจา และความรความเขาใจ

44

สรปไดวาการพดเปนทกษะทสาคญ ทใชในการสอสาร ถายทอดความรความคด ความรสก

เพอใหบรรลความสาเรจและเปาหมายในการใหผอนไดรและเขาใจ โดยเฉพาะอยางยงเดกปฐมวย

หากเดกไดรบการสงเสรมอยางเหมาะสม กจะทาใหเดกมนใจทจะพด และสามารถถายทอดความรสก

นกคดไดตรงตามความตองการของตนเองอยางถกตองและชดเจนยงขน 7.2 พฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย พราวพรรณ เหลองสวรรณ (2533: 90-93) ไดกลาวถงความสามารถดานการพดของ

เดกปฐมวย ในแตละชวงอาย ดงน

อาย 0-7 ป เดกแรกเกดจะสอสารกบบคคลอนดวยภาษาทาทาง เมอพดไดสามารถ

พดคาบางคาไดชดเจน แตจะไมเขาใจความหมายของคา 18 เดอนพดไดประมาณ 10 คา และเพมขน

เรอยๆถง 30 คา

เมออายประมาณ 2 ป ชอบตงคาถามวา อะไร ทาไม และสวนมากยงพดไมชด โดย

เฉพาะตว ร,ล และคาควบกลา บางครงยงพดกลบกน ผใหญควรเปนแบบอยางทดในการใชภาษา

ไมควรกลาวลอเลยน หรอตาหน เพราะจะทาใหเดกพฒนาชา เดกจะสามารถเขาใจความหมายและ

คามากกวาสวนทตองการพดออกมา

อาย 3 ป พฒนาการทางภาษาเรวมาก สามารถตงคาศพทใหมๆ หรอเรยกชอสงใหม

ตามความเขาใจของตน สามารถเขาใจคาพดงายๆของผใหญ เชน อยา ไม แตยงไมสามารถเขาใจสงท

มองไมเหน ดงนน การปฏบตตามคาสง คาขอรองของผใหญ จงยงไมสมาเสมอ และยงไมลมคาถามวา

ทาไมจะพยายามทาความเขาใจกบคาถามทตนเองถามไปเชนกน

อาย 4 ป ในดานภาษาเดกวยน เรมเปนตวของตวเองมากขน มความสนใจคาพดของ

ผใหญและชอบเลยนแบบ เรมพดประโยคทยาว และใชคาถามทมเหตผลมากขน ชอบฟงนทานซาๆ

โดยไมเบอ

อาย 5 ป สามารถเขาใจคาพด ขอความยาวๆ ของผใหญไดด และพยายามพดยาวๆ

โดยเลยนแบบผใหญในการจะสรางประโยค ชอบฟงนทานประเภทเทพนยาย และชอบแสดงบทบาท

สมมตประกอบ

อาย 6 ป เดกสวนใหญจะสนใจในการพด ชอบสนทนากบเพอนๆ หรอผใหญมากกวา

การเลนสงของ และมความสขมากเมอไดสนทนากบผอน และไมชอบถกวจารณตอหนาผอนหรอชมชน

ชอบฟงเรองราวตางๆ โดยเฉพาะเกยวกบธรรมชาต ปรากฏการณตางๆ เรมสนใจการอาน โดยเฉพาะนยาย

ทมภาพประกอบ

45

เบญจมาศ พระธาน (2540: 9-11) ไดสรปขนตอนของพฒนาการดานการพดไวดงน

1. เสยงแสดงปฏกรยาสะทอน (reflex sound) อาย 0-2 เดอน เปนขนแรกของการ

เรยนรภาษาและการพดเรมมตงแตเดกรองไหตอนแรกคลอด ซงเปนการแสดงถงการพฒนาการทางาน

ของอวยวะทใชในการออกเสยงและหายใจ ทเปนพนฐานของการพดตอไป การรองไหระยะตอมาจะแสดง

ถงความตองการของเดกไดหลายอยาง เชน หว เปยก หรอตกใจ เปนตน

2. เสยงออแอ (babbling) อาย 2 เดอน – 2 ½ ป เปนขนทเดกสงเสยงดวยความพอใจ

ทไดเคลอนไหวอวยวะทใชในการพด โดยจะเลยนแบบเสยงของตวเองซาๆ เสยงออแอนเกดขนโดย

สญชาตญาณของความเปนมนษย จงพบไดในเดกทกคนแมกระทงเดกหหนวกหตง แตการสงเสยง

ออแอในเดกเหลานจะไมพฒนาตอไปตามปกตเพราะไมไดยนเสยงของตวเอง

3. การสงเสยงเพอสอความหมาย (Socialized vocal play) อาย 5-6 เดอน เปนขน

ทเดกเรมสงเสยงเพอการสอสารกบผอน โดยเดกจะฟงเสยงผอนและสงเสยงโตตอบเปนครงคราว ขนน

เปนขนทคาบเกยวกบการสงเสยงออแอ ซงบางครงเดกจะสงเสยงออแอเลนคนเดยวบางครงสงเสยง

เพอโตตอบคนรอบขาง

4. คาแรกทมความหมาย (the first meaninfual word) อาย 10-18 เดอน เปนขนท

เดกเรมเขาใจคาพดทเคยไดยนจากการเชอมโยงคาพดกบเหตการณตางๆ แลวสะสมเปนความรภายใน

เมอเดกมความพรอม เดกจะเลยนแบบการออกเสยงผอน และออกเสยงพดคาคานนไดถกตองในเวลา

ตอมา

5. วล ประโยค และภาษาเดก (phrases, sentences, and jargon) อาย 12-24 เดอน

เปนขนทเดกเรมพดเปนคาทยาว 2 พยางค หรอคา 2 คารวมกนเปนวล และประโยค ซงมความซบซอน

มากขนตามอาย โดยเฉลยเดกอาย 1 ป จะพดวลหรอประโยคยาว 1 คา เดกอาย 2 ป จะพดวลหรอ

ประโยคทยาว 2 คา เดกอาย 3 ป จะพดวลหรอประโยคทยาว 3 คา และเดกอาย 4 ป จะพดวลหรอ

ประโยคทยาว 4 คา แตในบางครงเดกจะมการทดลองใชคาศพทใหมๆ ซงอาจจะมลกษณะของการ

หยดคด (poase) พดซาๆ ใชคาเอออา บอยๆ คลายคนพดตดอาง (normal disfluency) ลกษณะการ

พดเชนนเกดขนไดในชวงทเดกอาย 2-6 ป ซงจะคอยๆ หายไปเมอเดกเรยนรการพดคาศพทตางๆ มากขน

หรอในบางครงเดกเองอยากพดอยากอธบายบางสงบางอยางแตไมทราบวาจะใชคาศพทอะไร เดกจะ

ใชพยางคทไมมความหมายปนกบพยางคทมความหมาย (jargon) การพดลกษณะเชนนควรจะหายไป

เมอเดกมอาย 2 ½ ป เพราะเดกมการขยายคาศพทมากขนแลว

46

6. พฒนาการแปรเสยง เสยง จงหวะ และภาษา (articulation, voice, rhythm, and

language development) อาย 5-7 ป เปนขนทเดกมการเรยนรการใชเสยงพดใชถกตองและมการขยาย

คาศพทโครงสราง และความซบซอนของประโยคมากขน เดกจะพฒนาสงเหลานไดคอนขางสมบรณ

ใกลเคยงผใหญราวอาย 7-8 ป

ศรยา นยมธรรม และประภสร นยมธรรม (2541: 5-10) กลาวถงพฒนาการทางภาษาพด

และลกษณะทสาคญของพฒนาการทางภาษาพดวา การทเดกจะเรยนรดานการพดนน จะตองขนอย

กบองคประกอบตางๆ ดงน

1. ความเขาใจภาษาทผอนพด

ความสามารถทจะเขาใจคาพดของคนอน ตองอาศยความรศพทตางๆ เปนพนฐาน

ทานองเดยวกบท ผใหญเรยกภาษาตางประเทศ กตองรศพทมากพอควร จงจะจบความได และอาจ

เขาใจภาษากอนจะพดได เดกกเชนกน เดกอาจเขาใจทาทางจะพด การกระทา แตอาจไมเขาใจคา

ประโยคทพด ฉะนน เวลาพดดวยเดกจะเงยบ ทวาพอจะเขาใจไดวาผพดมความเปนมตร หรอโกรธเคอง

ในการพฒนาการความเขาใจนนเดกจะมอาการตอบสนองตอทงลลาการพดและ

สาเนยงทเขาไดยนในสภาพการณตางๆ เดกจะเรยนรความหมายของคาจากสถานการณ จากทาทาง

เชน การยม สมเสยงทพด จากการคนควาของบอสสารต (Bossard. 1954) พบวาเดกและแมจะตดตอ

สอความหมายกนไดจากภาษาพดของแม สหนาและทาทางของแม

เปนการยากทจะทราบวาเดกเขาใจคาพดผอนแคไหน เชนเมอแมบอกวา “อยา...อยา”

หรอ “หยด หยดนะ” หรอ “นอนลง” ทงนเพราะคาพดสมพนธกบทาทางอยมาก เชน การเงอมอสาย

หนา ฯลฯ เดกอาจแปลเอาจากนาเสยงทเกรยวกราดขน การพดกบเดกเลกกอนอาย 2 ขวบ จงมกตอง

ใชทาทางประกอบคาพดเสมอ หากตองการใหแนใจวาเดกเขาใจคาพดนน แมแตคาสงงายๆ เชน

“วางชอนลงบนโตะ” กตองชทาทาทางประกอบ

จากแบบทดสอบสตปญญาฉบบมาตรฐานและผลรายงานสรปทไดจากการหาปกต

วสยทาใหเหนแนวโนมของระดบความเขาใจทอาจคาดหวงจากเดก ในระดบอายตางๆ ดงน คอ

อายประมาณ 16 อาทตย เดกจะรจกหนศรษะไปยงทศทางทไดยนเสยงคนพด และ

แสดงอาการจาหนาแมไดโดยการยม

อายประมาณ 6 ถง 8 เดอน สามารถปรบตวเขากบคาพดตางๆได เชน “ยมหวาน”

อาย 12 เดอน สามารถทาตามคาสงงายๆได

กอนเขาโรงเรยน มความรคาศพทมากพอทจะเขาใจคาพดเรองราวทคนเลาหรออาน

ใหฟงได สามารถแยกความเหมอนและแตกตางในคางายๆ ได การไดฟงวทย ดโทรทศน จะชวยในการ

พฒนาภาษาและความเขาใจคาศพทของเดก

47

2. การเรยนรคาศพท

การเรยนรคาศพท พจารณาได 2 ดาน คอ ศพททวๆ ไป และศพทเฉพาะ

ก) ศพททวๆ ไป ไดแกคาทมความหมายทวๆ ไป และใชไดหลายกรณแลวแต

สถานการณ เชน คน สวย ไป

เนองจากศพททวๆ ไป มประโยชนมากกวาศพทเฉพาะ เดกจงเรยนศพททวไปกอน

ในทกระดบอาย เดกจะเรยนรศพททวไปมากวาศพทเฉพาะ ในการพฒนาคาศพททวไป เดกไมไดเรยนร

ถงลกษณะ หนาทของคาไปพรอมๆ กนทเดยวเดกจะเรยนรคาทมประโยชนตอตวเองมากทสด และ

สามารถเขาใจไดงายกอน เชน ชอคน ชอสตว ชอสงของ แลวเรยนรสวนตางๆ ของภาษาพดหลงสด

เพราะมประโยชนตอเขานอยทสดและใชยาก เชน คาสรรพนาม เขาอาจใชคานามหรอทาทาประกอบได

เดกจะเรยนรคานามกอนสดและ มกจะเปนคานามทมเพยงพยางคเดยวโดยเลอกจากเสยงทเขาชอบ

ทสด ในขณะทกาลงเลนเสยง ตอจากนนกอาจเปนคา 2-3 พยางค ตอมากเรยนรคาทใชเรยกแทน

บคคลหรอสงของทอยในสงแวดลอม เชน “แม” “พอ” “พ” “นอง” ขนตอไปกเรยนรคากรยา โดยเฉพาะ

คากรยาทใชแทนคาทาทาง “ให” “เอา” “ถอ” ฯลฯ

คาศพท และคากรยาวเศษณ จะเรมพบในเดกเรมหดพดพบวา เดกอาย

1 ½ ขวบขนไป คาทชอบใชมาก ไดแก “ด” “ไมด” “นารก” “ซน” “รอน” ฯลฯ

คาบรพบท และสรรพนาม มกพบหลงสด

เมอวเคราะหสวนประกอบของภาษาของเดกเรมหดพดพบวา เดกอายประมาณ

18 เดอน จะใชคานามมากทสด อาย 12 เดอน ใชคานามนอยลงแตใชคากรยาสรรพนามและคาเชอม

ประโยคมากขน การเปลยนแปลงลกษณะการใชคานจะเหนไดชดกอนอาย 3 ขวบ เมอเดกสามารถพด

เปนประโยคทถกตองไดการรจกลกษณะการใชคากจะชวยใหเดกมภาษาทดขน

ในดานจานวนคาศพทของเดกในวยเดกๆ มกขนอยกนสตปญญาความเฉลยว

ฉลาดของเดก และโอกาสทเดกจะไดเรยนร ซงไมเพยงแตจะเพมจานวนคา หากแตหมายถงการเรยนร

ความหมายของคานนๆ ในแงทตางออกไป ตวอยางเชนคาวา “สม” ความหมายทเรยนรคอผลไมชนดหนง

ตอมาอาจรวาหมายถงส จากนนอาจเรยนรตอไปอกวา สสมเกดจากสแดงผสมกบสเหลอง เปนตน

ฉะนนในการศกษาเรองจานวนคาศพท ของเดก จงตองคานง ทงดานจานวนคาทเดกรจกและความหมาย

ในแงตางๆ

ในชวงสองปแรก เดกเรยนรคาศพทไดชา หลงจากนนในระยะกอนเขาโรงเรยนจะ

เรยนรเรวน และจะเรยนรอยางรวดเรวหลงจากเขาโรงเรยนแลว ทงนเนองจากไดรบการสอนโดยตรง

จากคร และจากการไดรบการสอนโดยตรงจากคร และจากการไดพบเหนสงตางๆ มากขนผลจาก

การศกษาคนควาของนกจตวทยาหลายทานพบวา โดยเฉลยเดกประถมศกษาปท 1 จะรจก คาประมาณ

48

20,000 ถง 24,000 คา หรอ 5-6 เปอรเซนต ของคาในพจนานกรมฉบบมาตรฐาน ครนโตถงขนจะร

คาศพท 50,000 คาและราว 80,000 คา หรอ 22% ของคาในพจนานกรมฉบบมาตรฐานสาหรบเดก

ทเรมเขาเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย

ความแตกตางของการเรยนรคาศพทของเดกแตละคนนน เรมเหนไดตงแตเมอ

อาย 18 เดอน และเพมจนเหนชดมากขนตามอาย สงททาใหเกดความแตกตางในเรองนอยางมากกคอ

อทธพลของสงแวดลอม โอกาสทเดกจะไดเรยนร แรงกระตน และสตปญญาของเดกเอง

จานวนคาศพททเดกเรยนร สงผลถงภาษาพดของเดกและยงรวมไปถงภาษาเขยน

ดวยการใชถอยคาในการเขยนจะสะทอนใหเหนถงจานวนคาทเดกรจกและพดได ดงนนความสาเรจใน

การเขยนจงขนอยกบความสาเรจทางการใชภาษาพดดวย

ข) ศพทเฉพาะไดแกคาทมความหมายเฉพาะเจาะจง และใชไดในบางสถานการณ

เทานน ในวยเดกตอนตนเปนระยะทเดกมงพฒนากบการใชคาศพททวไป จงไมไดมงจะเพมคาศพท

เฉพาะมากนกจากวย 3 ขวบเปนตนไป คาศพทเฉพาะตางๆ จงเรมมบทบาทควบคไปกบการใชศพท

ทวๆ ไป คาศพทเฉพาะดงกลาวจะมพฒนาการไปตามวย คอ

1. คาศพทประเภท “ลวงตา” เปนการเลอกใชคาทเดกตองใจ โดยทคานนอาจ

เปนคายาก ยาว และเดกอาจไมรความหมาย การเอามาพดกเพยงเพอจะแสดงออกวาตนรคานน

จงพบวาบางทกนามาพดผดๆ ปรากฏการณเชนนจะเกดขนกบเดกในวย 1-2 ขวบ เชนเดกอาจไดยน

ผใหญพดคาวา “หรหรา” จงจามาพดในสถานการณอนซงอาจผดหรอถกกได แตเดกรสกภมใจวา

ตนรจกคานน

2. คาศพทประเภทแสดงจรรยามรรยาท ไดแกคาวา ขอบคณ ขอโทษ สวสด ฯลฯ

คาเหลานเดกควรเรยนรการใชโดยถกตอง การใชคาเหลานไดถกตองแคไหนขนอยกบการฝกฝนทเดกไดรบ

3. คาศพทเกยวกบส เดกเลกๆ มกสนใจเรองส ชอของสจงไดรบความสนใจแต

วยตนๆ เดกสวนมากจะรจกชอสกอนอาย 4 ขวบ ทงนขนอยวาเดกสนใจเพยงไรและมโอกาสเรยนร

สแคไหน

4. คาศพทเกยวกบตวเลข เดกอาย 2 ½ ขวบ หลายๆ คน สามารถนบเลขไดถง

10 แตจะเขาใจความหมายเพยงไรนนยงนาสงสย คาศพทของเดกพวกนนาจะเปนการนบแบบ “นกแกว”

มากกวา อยางไรกด เมอเขาโรงเรยนแลวเดกจะคอยๆ เรยนรความหมายไปเอง โดยทวไปแลวเดกปกต

จะสามารถนบไดจรงๆ ราว 5 ขวบ และรความหมายตวเลขในราวๆ 5 ขวบ และรความหมายตวเลขใน

ราวๆ 9 ขวบ

49

5. คาศพทเกยวกบเวลา เดกอายประมาณ 6-7 ขวบ จะเขาใจความหมายของ

คาวา “เชา” “บาย” “เยน” “กลางคน” “หนารอน” “หนาฝน” และเมอไปโรงเรยนกจะรจกชอ วน เดอน ป

6. คาศพทเกยวกบเงน เมอยงเลก เหรยญหรอธนบตรทงหลายกคอเงน

เหมอนกนหมด จากการศกษาพบวาเดกทมาจากครอบครวยากจน จะเรยนรคาศพทดานคาของเงนได

เรว และมากกวาเดกทมาจากครอบครวซงฐานะด ทงนอาจจะเปนเพราะวาชวตตองพวพนกบคาของ

เงนมากวา เชนอาจถกใชไปซอของ อยางไรกดกอนระยะสนสดวยเดก เดกควรรจกชอของคาของเงนท

ใชกนในประเทศ และอาจรจกคาของเงนตราตางประเทศดวย

7. ศพทแสดง เปนคาพดซงไมเปนทยอมรบวาเปนภาษาทถกตองควรแกการพด

คาพวกนไดแกคาสบถ คาทนามาเพยนความหมาย เปนตน การใชคาประเภทนของเดกเลกๆ เปนเพยง

การเลยนแบบโดยไมรความหมายทแทจรง เดกใชเพยงเพอเรยกรองความสนใจจากผใหญใหผใหญตก

อกตกใจหรอเพยงเพอทาตวใหเหมอนกบเดกรนโตๆ เดกทมาจากครอบครวยากจนจะเรยนคาแสลงได

มากดวยการเรยนรจากเพอนบาน

ในชวงอาย 7-8 ป การใชคาแสลงไมใชเปนการเลยนแบบ หรอตองการอวดเดน

อกตอไป หากแตมงแสดงความหมาย ความรสกทางอารมณ เดกอาจใชคาใหมๆ โดยเลยนคาจากเดกโต

และจะรสกพงพอใจทสามารถทาอยางเดกโตๆ ไดเชน การกลาวคาหยาบ หรอคาพดทมความหมาย

สองนย

8. ภาษาลบเฉพาะ มกพบในเดกวยกอนวยรน เดกพวกนมกมภาษาเฉพาะกลม

ของตนโดยเฉพาะ อาจเปนทงภาษาพด ภาษาเขยน หรอการใชสญญาณเปนรหสตางๆ เพอไมใหคน

อนรความลบในหมของตน ภาษาลบมกเรมตอนเดกอายราว 8 ขวบไปจนถง 15 ป และจะมมากทสด

ในชวงอาย 10-13 ป เดกผชาย และเดกผหญงจะมรหสของภาษาทใชตางกนไป และพบวาเดกผหญง

นยมใชภาษาลบเฉพาะมากกวาเดกผชาย ภาษาลบเฉพาะนนอกจากจะชวยใหเดกเกดความพงพอใจ

และมความรสกปลอดภยแลว ยงชวยกระตนการทางานของสมองในแงใหเกดการคดสมมตอกดวย

3. การสรางประโยค

เมอเดกเรมพดเปนประโยค กมกทาโดยเอาคามาตอกน ซงเดกจะเรมทาไดกอนอาย 2 ขวบ

ระยะแรกๆ มกใชคาเดยวกอน อาจเปนคานาม หรอกรยามาประกอบกบทาทาง กลาวคอ เมอพดกจะ

ทาทาประกอบไปดวย เพอบงบอกถงความตองการ เชน “ขอ...” แลวชไปยงตกตาหรอลกบอล เพอแทน

ประโยควา “ขอตกตา” “ขอลกบอล” เปนตน

ในชวงอาย 12-18 เดกมกใชคาคาเดยวมาประกอบทาทาง หลงจากนนอาจใชคามาก

ขน แตกยงมทาทางประกอบ

50

เมอเดกอาย 2 ขวบ เดกจะรวมคามาตอประโยคแตไมสมบรณ ประโยคมกประกอบดวย

คานาม และคากรยา บางครงอาจมคาคณศพท หรอกรยาวเศษณดวย คาทไมเอามาใชคอบรพบท

สรรพนาม และ คาเชอมประโยค ตวอยางเชน นม-ต นา-ต ฯลฯ เปนตน

วย 4 ขวบ เดกพดเปนประโยคไดเกอบทกแบบ ประโยคทใชตอนแรกๆ มกเปนประโยค

งายๆ แลวคอยๆ ซบซอนตามลาดบ ความยาวของประโยคกเชนกน จะเพมขนเรอยๆ จนอาย 9 ½ ป

แลวจะคงทหรอลดลงเลกนอย

เดกเลกๆ จะเพมความยาวของประโยคโดยการใช “และ” มาเชอม แตเดกโตจะมว

รวมประโยคโดยใช “อนประโยค” อยางไรกตาม ความยาวและลกษณะของประเทศทใชจะแตกตางกน

ไปในแตละบคคล ทกระดบอาย เดกฉลาดทมาจากครอบครวซงมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมสง

มกใชประโยคซบซอนมากวาเดกทไมฉลาดหรอมาจากครอบครวซงมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมตา

นอกจากนเดกผหญงมความสามารถในการสรางประโยคเหนอกวาเดกผชายในทกระดบอาย

การพดผดไวยากรณ มกพบเสมอในเดกเลกๆ ทหดพดไปจนถง 3 ขวบ และถอเปน

เรองปกตลกษณะการพดเชนนสะทอนใหเหนถงความยงยากทเดกตองประสบในการเอาคารวมกน

ปญหาใหญคอการใชคาสรรพนาม การใชลกษณะนามและการใชคากรยา ใหถกตองตามกาลเวลาเชน

กนแลว ยงไมไดกน เปนตน

4. การออกเสยง

เดกจะพดเลยนเสยงตามทตนไดยน ดงจะเหนไดวาเดกจะพดภาษาไดตามลกษณะ

ภาษาทตนไดยนจากสงแวดลอม ในชวงอาย 12-18 เดอน เดกสวนมากมกพดฟงไมรเรอง นอกจากคน

ใกลชด ในชวง 18 เดอน – 3 ขวบ จะออกเสยงดขนมาก การไมเขาใจสงทเดกพดทาใหเขาใจผด ไมรวา

ตองการอะไรกนแน มกทาใหเดกเกดความคบของใจไดงาย และทาใหเดกมพฤตกรรมถอยหลง คอใช

วธรองไหเหมอนเมอยงเลกอกครง โดยปกตเดกหลงวย 3 ขวบ จะออกเสยงชดขนแตมบางคนยงคงออก

เสยงบางเสยงไมชดเจน เชน “พอ-บอ” “ชาง-ซาง” “ฉ-ส” เปนตน แตหลงจาก 5-6 ป ไปแลวอาการพด

แบบนจะคอย ๆหมดไป เดกมกพดชดเหมอนผใหญ อยางไรกด การพดชดเจนแคไหน ยงขนอยกบอตราสวน

ในการพฒนาการของอวยวะทใชในการออกเสยงซงมกจะแตกตางกนไปในแตละบคคล โดยทวไปการ

ทเดกไดรบคาแนะนาชวยเหลอจากพอแม ผใกลชดกทาใหเดกสามารถพดไดชดเจนขน

ศรยา นยมธรรม และประภสร นยมธรรม (2541: 42) กลาววา ถงแมเดกทกคนจะม

พฒนาการ ดานการพดเปนไปในทานองเดยวกน แตกยงมความแตกตางกนในอตราการพฒนาการ

ขนาดและคณภาพของคาศพท ตลอดจนความถกตองในการออกเสยงในทกระดบอาย องคประกอบ

สาคญททาใหสงเหลานแตกตางกนไดแก

51

1. สขภาพ การเจบปวยเรอรง หรอรนแรงในชวงสองปแรกของชวต มกทาใหการเรม

พดและการรจกใชประโยคชาไปราว 1-2 เดอน ทงนเพราะการทเดกปวยรนแรงหรอเรอรงนน ทาใหเดก

ถกตดขาดจากการคบคากบเดกอนๆ ซงสงผลใหพฒนาการทางานภาษาลาหลงได

2. สตปญญา ความสมพนธระหวางสตปญญาและภาษาพดนนเกยวเนองกนอยาง

เดนชด จนบอยครงทมผอางภาษาพดของเดกเปนเครองชระดบสตปญญา ขอเทจจรงอนนไมเพยงแต

จะเรยนรในระดบอายตางๆ ตลอดวยเดก สาหรบเดกเลกๆ ความสมพนธระหวางเสยงพดและระดบ

สตปญญาจะเปนไปอยางแนนแฟน

3. ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม การศกษาถงความสมพนธระหวาภาษาและ

รากฐานทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครวพบวา เดกทมาจากครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจ

และสงคมตา จะมพฒนาการทางภาษาลาชากวาเดกทมาจากครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจและ

สงคมทสงกวา

4. เพศ ในชวงแรกของชวต ไมมความแตกตางระหวางเพศในการพดใหปรากฏ

จนกระทงเรมปท 2 ความแตกตางระหวางเพศเรมแสดง เดกผหญงเรมแสดงการใชเสยงพดไดเหนอกวา

เมออยในวยเดกตอนตน เดกผชายจะเรมพดไดชากวาเดกผหญง ประโยคทพดมกจะสนกวาและ

ผดไวยากรณมากกวา ความเขาใจศพทนอยกวา การออกเสยงกถกตองนอยกวา

5. ความสมพนธในครอบครว จากการศกษาเดกในสถานเลยงดเดกและเดกกาพรา

พบวา ความสมพนธของครอบครวมผลตอพฒนาการดานการพดเปนอยางยง ทารกในสถานเลยงดเดก

จะรองไหมากกวาเดกทเลยงอยทบาน เดกพวกนจะเลนเสยงนอยกวา และจะเลนเสยงแปลกๆ นอยกวา

เดกทอยกบครอบครว

6. การพดหลายภาษา คนสวนใหญมกมความเชอวา การจะหดเรยนภาษาอนนน

ตองหดพดใหเหมอนเจาของภาษามากทสด และหากผเรยนไดมโอกาสเรยนตงแตอายกอน 5 ขวบ แลว

จะเรยนไดดกวาใหเรยนเมอโต ผปกครองสวนใหญจงพยายามใหลกเรยน ภาษาอนควบคไปกบการท

เดกเรยนภาษาของตน ความจรงแลวการทาเชนนนกลบทาใหเดกพดไดชา เนองจากเกดความสบสนใน

การพด

สรปไดวา พฒนาทางการพดของเดกปฐมวยประกอบดวยหลายขนตอน เรมจากเดกแรกคลอด

ซงมพฒนาการพดจากการรองไห พยายามเปลงเสยงเปนเสยงออแอ และเรมเปนเสยงทสอความหมาย

เปนคา วล ประโยค จนสามารถพฒนาการใชเสยงพดใหถกตองและมการขยายคาศพท โครงสราง

และความซบซอนของประโยคมากขนตามลาดบ

52

7.3 กจกรรมทสงเสรมการพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย สาหรบกจกรรมทจะชวยสงเสรมพฒนาการทางการพดใหกบเดกนน มกจกรรมหลากหลาย

รปแบบเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดพดคยซกถาม และแสดงความคดเหนอยางอสระ เพอใหเดก

ไดรบประสบการณตรง เกดการเรยนร ไดพฒนาครบทกดาน (กรมวชาการ. 2540 ก: 36-37) ตามแนว

การจดกจกรรมเสรมประสบการณทสามารถจดไดหลากหลายวธ เชน

1. การสนทนา อภปราย เปนการสงเสรมพฒนาการทางภาษาในการพด การฟง

รจกแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดเหนของผอน ซงสอทใชอาจเปนของจรง รปภาพ

สถานการณจาลอง ฯลฯ

2. การเลานทาน เปนการเลาเรองตางๆ สวนมากจะเปนเรองทเนนการปลกฝงให

เกดคณธรรม จรยธรรม วธการนจะชวยใหเดกเขาใจไดดขน ในการเลานทานสอทใชอาจเปนรปภาพ

หนงสอนทาน หน การแสดงทาทางประกอบการเลาเรอง

3. การสาธต เปนการจดกจกรรมทตองการใหเดกไดสงเกตและเรยนรตามขนตอน

ของกจกรรมนนๆ ในบางครงครอาจใหเดกอาสาสมครเปนผสาธตรวมกบคร เพอนาไปสการปฏบตจรง

เชน การเพาะเมลด การเปาลกโปง การเลนเกมการศกษา

4. การทดลอง/ปฏบตการ เปนกจกรรมทจดใหเดกไดรบประสบการณตรง เพราะได

ทดลองปฏบตดวยตนเอง ไดสงเกตการเปลยนแปลง ฝกการสงเกต การคดแกปญหา และสงเสรมให

เดกมความอยากรอยากเหน และคนพบดวยตนเอง เชนการประกอบอาหาร การทดลองวทยาศาสตร

งายๆ การเลยงหนอนผเสอ การปลกพช ฯลฯ

5. การศกษานอกสถานท เปนการจดกจกรรมททาใหเดกไดรบประสบการณตรงอก

รปแบบหนง ดวยการพาเดกไปทศนศกษาสอตางๆ รอบโรงเรยน หรอสถานทนอกโรงเรยนเพอเปนการ

เพมพนประสบการณแกเดก

6. การเลนบทบาทสมมต เปนตวละครตางๆ ตามเนอเรองในนทาน หรอเรองราวตางๆ

อาจใชสอประกอบการเลนสมมตเพอเราความสนใจ และกอใหเกดความสนกสนาน เชน หนสวมศรษะ

ทคาดศรษะ รปคน และสตวรปแบบตางๆ เครองแตงกายและอปกรณของจรงชนดตางๆ

7. การรองเพลง เลนเกม ทองคาคลองจอง เปนการจดใหเดกไดแสดงออกเพอความ

สนกสนาน เพลดเพลน และเรยนรเกยวกบภาษาและจงหวะ

นรมล ชางวฒนชย (2541: 26) ไดแนะนาตวอยางกจกรรมทสงเสรมการพดดงน

1. กจกรรมการอธบายหรอเลาเรองภาพทเหน

2. ทาทาประกอบคาและการพด

3. เลานทาน

53

4. ลาดบเรองตามนทาน 5. เรยกชอและอธบายลกษณะสงของ 6. จาและอธบายลกษณะสงของ 7. อธบายขนาดและสของสงของ เยาวพา เดชะคปต (2542 ก: 75-76) เสนอแนะวธสงเสรมพฒนาการทางการพดวา องคประกอบทสาคญตอการจดโปรแกรมทจะสงเสรมพฒนาการทางการพดคอ ตวคร การจดบรรยากาศ และจดมงหมายของกจกรรม ในการจดกจกรรมเพอฝกพดครควรคานงถงสงตอไปน 1. การฝกพดควรฝกในกลมเลกๆ เพอใหมการตอบสนองระหวางครและนกเรยน ใหมากทสด 2. คาพดของคร ควรเปนตวอยางทดใหกบเดก 3. การฝกพดควรอยในลกษณะทเปนธรรมชาตทสด ไมวาจะเปนการสนทนาในกลมยอยหรอขณะทเดกกาลงเลน 4. การสงเสรมพฒนาการทางการพด ควรทาควบคไปกบการสงเสรมใหเดกคดและใชเหตผล 5. บรรยากาศและสงแวดลอมในการพด ควรเปนบรรยากาศทเดกรสกอบอนปลอดภยสบายใจจะแสดงออก สนกสนาน และมความเปนอสระ 6. วธการสงเสรมการพด คอ การสนทนากบเดก ครถามคาถามใหเดกตอบครอานนทาน หนงสอ หรอเปดเทปใหเดกฟง ใหเดกเลาประสบการณของตนเอง ใหเดกทองบทรอยกรอง เพลง ฯลฯ และทาทาประกอบ สรปไดวากจกรรมทสงเสรมพฒนาการทางการพดของเดกมหลากหลายกจกรรม โดยม องคประกอบทสาคญ คอตวคร การจดบรรยากาศ และจดมงหมายของกจกรรม และคานงถงการจดกจกรรมเปนกลมเลก โดยครควรเปนแบบอยางทด การฝกควรอยางเปนธรรมชาต ภายใตบรรยากาศ ทอบอนปลอดภย สนกสนานและเปนอสระ และควรสงเสรมพฒนาการทางการพดควบคไปกบการคดและการใชเหตผลของเดกดวย 8. งานวจยทเกยวของกบการพฒนาการทางการพดของเดกปฐมวย งานวจยตางประเทศ ซมสน (สนอง สทธาอามาตย. 2545: 17; อางองจาก Slimpson. 1998) ไดศกษาลกษะภาษาพดของเดกปฐมวย 4 ป ทรบการจดประสบการณการเลานทานแบบเลาเรองซา ผลการวจยพบวาการเลาเรองซาชวยสงเสรมความสามารถดานการสอสารมากขน กลาวคอ ชวยใหเดกพฒนาความสามารถในการถายทอดภาษาใหชดเจนละเอยดลออ ครอบคลม ความหมายทตองการสอใหผอนไดรบรและเขาใจ ซงความสามารถนวดไดเปนจานวนคาตอประโยค (Length of a T-unit) ไมไดวดท

54

ปรมาณคาซง มลเลอร (Miller. 1951) ถอวา ความสามารถนเปนเครองมอทสามารถวดความซบซอนของรปประโยคไดเปนอยางด งานวจยในประเทศไทย นงเยาว คลกคลาย (2543: บทคดยอ) ไดศกษาถงความสามารถดานการฟง และการพด

ของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเสรมประสบการณโดยการใชเพลงประกอบ โดยใชกลมตวอยาง

เดกปฐมวย ชาย-หญง อายระหวาง 5-6 ขวบ ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเสรม

ประสบการณโดยการใชเพลงประกอบมความสามารถดานการฟงและการพดสงกวาเดกปฐมวยท

ไดรบกจกรรมเสรมประสบการณตามปกต

สนอง สทธาอามาตย (2545: บทคดยอ) ไดศกษาความสามารถดานการฟงและการพด

ของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเสรมประสบการณโดยการประกอบอาหาร โดยใชกลมตวอยา

เดกปฐมวย ชาย-หญง อายระหวาง 5-6 ป ผลการวจยพบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเสรม

ประสบการณโดยการประกอบอาหารมความสามารถดานการฟงและการพดสงขนกวากอนการทดลอง

ปานใจ จารวณช (2548: บทคดยอ) ไดศกษาพฤตกรรมทางการพดของเดกปฐมวย ท

ไดรบการจดกจกรรมคาคลองจอง โดยใชกลมตวอยาง เดกปฐมวย ชาย-หญง อายระหวาง 4-5 ป

ผลการวจยพบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมคาคลองจองมพฤตกรรมทางการพดสงขนกวากอน

การทดลอง

จากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะการแสวงหาความรและการจดกจกรรมเสรม

ประสบการณ พบวา กจกรรมเสรมประสบการณ สามารถสงเสรมทกษะและความสามารถดานตางๆ

ใหแกเดกได เชน ทกษะการแกปญหา ทกษะกระบวนการวทยาศาสตร ความคดเชงเหตผล ความคด

รวบยอด เปนตน ซงลกษณะการจดกจกรรมเสรมประสบการณสามารถจดไดหลายรปแบบ ทงนขนอย

กบความเหมาะสมของเนอหา และประสบการณทจะจดใหกบเดก จงนบไดวา กจกรรมเสรมประสบการณ

มคณคามาก ในการพฒนาเดกปฐมวย ดงนนผวจยจงนาเอากจกรรมเสรมประสบการณมาใชเปนเครองมอ

ในการพฒนาทกษะการแสวงหาความรในเดกปฐมวย และจากทผวจยศกษาเรองทกษะในการแสวงหา

ความรในเดกปฐมวย โดยใชกจกรรมเสรมประสบการณ พบวาสงทจะสามารถทาใหเกดทกษะการ

แสวงหาความร คอ การทเดกไดมโอกาสปฏบตกจกรรมในรปแบบทหลากหลาย มโอกาสไดคด และ

ปฏบต เพอคนหาคาตอบหรอสงทตองการเรยนรไดดวยตนเอง จงควรศกษาและทดลองนากจกรรม

เสรมประสบการณดงกลาว มาพฒนาทกษะการแสวงหาความรในเดกปฐมวยเพอเกดแนวคด และ

เปนแนวทางใหครปฐมวยและผทเกยวของไดนาไปปฏบตใหเกดประโยชนแกเดกปฐมวยตอไป

บทท 3 วธดาเนนการศกษาคนควา

ในการวจยครงน ผวจยดาเนนการศกษาตามหวขอดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง

2. เครองมอทใชในการวจย

3. การดาเนนการทดลอง

4. การวเคราะหขอมล

5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง 1. ประชากร

ประชากรทใชในการศกษาครงน เปนเดกนกเรยนชาย–หญงทมอาย 5–6 ป กาลงศกษา

อยชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดศาลาครน เขตจอมทอง

กรงเทพมหานคร สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 57 คน 2. กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ เดกปฐมวยชาย – หญง ทมอายระหวาง 5 – 6 ป

ทกาลงศกษาอยชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดศาลาครน

เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 15 คน โดยมขนตอนคดเลอกกลม

ตวอยาง แบบหลายขนตอน (Multi - Stage Random Sampling) มขนตอนดงน

1. จบสลากนกเรยนมา 1 หองเรยน จากจานวน 2 หองเรยน

2. ทดสอบนกเรยนทไดมาจากการสม ดวยแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความร

คดเลอกนกเรยนทมทกษะการแสวงหาความรตาสดจาก 15 อนดบสดทาย รวมทงสน 15 คน เพอ

นามาเปนกลมทดลองในการทากจกรรมเสรมประสบการณเรอง แสง

เครองมอทใชในการวจย ในการศกษาวจยในครงน มเครองมอในการวจย ดงน

1. แผนการจดประสบการณ เรอง แสง

2. แบบทดสอบและแบบประเมนทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

56

การสรางเครองมอและการหาคณภาพของเครองมอ 1. แผนการจดประสบการณ เรอง แสง ไดดาเนนตามขนตอนดงตอไปน

1.1 ศกษาแนวคด ทฤษฎ และหลกการจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบ การจด

ประสบการณ กจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง

1.2 สรางสาระการเรยนร เรอง แสง ใชเปนหนวย ในแผนการจดประสบการณ และจด

กจกรรมสาหรบเดกชนอนบาล 2 ในกจกรรมเสรมประสบการณ ทงน เนอหาสาระการเรยนร

ประกอบดวย

1) แหลงกาเนดและการเดนทางของแสง

2) พลงงานแสงอาทตย

3) พลงงานแสงทมนษยสรางขน

4) ตวกลางของแสง

5) การหกเหของแสง

6) การสะทอนแสง

7) แสง – ส

8) แสงกบการเจรญเตบโตของพช

1.3 นาแผนการจดประสบการณเรอง แสง ซงกจกรรมมลกษณะใหเดกไดใชความคด

และสมผสสอทหลากหลาย โดยการปฏบตจรงตามความคดของตนเอง และกจกรรมในแตละวนม

หลายรปแบบ เชน ศกษาคนควา ปฏบตการทดลอง สงเกต สารวจ โดยทแผนการจดประสบการณ

จะประกอบดวย 3 ขนตอน คอ ขนนา ชนสอน ขนสรป จากนนนาแผนการจดประสบการณเสนอ

ผเชยวชาญ เพอปรบปรงแกไขตามคาแนะนา จานวน 3 ทาน ดงน

1.3.1 อาจารยแนงนอย แจงศรกล ตาแหนงคร วทยะฐานะครชานาญการ

โรงเรยนอนบาลสมทรสงคราม

1.3.2 อาจารยวลย สาโดด ตาแหนงคร วทยะฐานะครชานาญการ

โรงเรยนบางขนเทยนศกษา กรงเทพมหานคร

1.3.3 อาจารยรพพรรณ ขารกษา ตาแหนงอาจารย 3 ระดบ 8

ผเชยวชาญการสอนวทยาศาสตร

ขาราชการบานาญ กรงเทพมหานคร

ผลการ พจารณาของผเชยวชาญ มความเหน ใหปรบการประเมนผลใหสอดคลองกบ

จดประสงค กจกรรม และ การสรปผล ในบางกจกรรมใหปรบสาระการสรปผลใหถกตองตามทฤษฎ

ทางวทยาศาสตร ปรบขนนาทยาวเกนไป และควรกาหนดเวลาการจดกจกรรมทกกจกรรม

57

1.4 นาแผนการจดประสบการณทปรบปรงแกไขแลว ไปทดลองใชกบเดกชนอนบาล

ศกษาปท 2 โรงเรยนวดศาลาครน ทไมใชกลมทดลองจานวน 15 คน เพอหาขอบกพรองของแผน

แลวปรบปรงแกไขอกครงใหสมบรณ

1.5 จดพมพแผนการกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง ฉบบสมบรณทผวจยสรางขน

สาหรบเปนเครองมอในการทดลอง

2. แบบทดสอบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย ดาเนนการตามขนตอนดงน

2.1 ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของกบทกษะการแสวงหาความรในเดกปฐมวย

2.2 ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบ ดงน

2.2.1 การสรางและการวเคราะหเครองมอวจยของ ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ

(2538: 154-220)

2.2.2 ศกษากรอบความคดเกยวกบทกษะการคดแสวงหาความรจากเอกสาร

รปแบบการเรยนการสอนทกษะการคดแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย จากผลงานวจยของ อญชล

ไสยวรรณ (2548: 110)

2.3 ศกษาเอกสารการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบ

2 (พ.ศ. 2549–2553) สานกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.)

ผลการสงเคราะหทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวยโดยการศกษาแนวคดทฤษฎ

พนฐาน งานวจยทเกยวของ และมาตรฐานดานผเรยนในระดบปฐมวย มาตรฐานท 6 ของสานกงาน

รบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) เพอนาไปสการสรางแบบทดสอบทกษะการ

แสวงหาความร ดงน

58

ตาราง 1 แสดงผลการสงเคราะหทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

ความสามารถ ความหมาย การประเมนผล

1. ทกษะการสงเกต

2. การตงคาถามใน

สงทสงสย

ความสามารถในการใช

ประสาทสมผสอยางใด

อยางหนง หรอหลายอยาง

รวมกน ซงไดแก ตา ห จมก

ลน และผวกาย เข า ไป

สมผสโดยตรงกบวตถหรอ

เหตการณ แลวสามารถ

บอกความแตกตางของสง

นนได

การแสดงความสงสยในสง

ทอยากร และใช คาถาม

หรอพดเพอใหไดคาตอบใน

สงทสงสย

1. แบบทดสอบทกษะการสงเกตชนดเลอกตอบ

เปนรปภาพ 3 ตวเลอก จานวน 15 ขอ ตอบถก

ได 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบได 0 คะแนน

แบงเปน 3 ดาน ดงน

1.1 ดานคณลกษณะจานวน 5 ขอ

1.2 ดานการกะประมาณ จานวน 5 ขอ

1.3 ดานการเปลยนแปลง จานวน 5 ขอ

2. แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต

จานวน 5 สถานการณ ซงปรบมาจาก ศรนวล

รตนานนท แตละชดประกอบดวยสถานการณ

ทครกาหนดขน และครตงคาถามเกยวกบการ

สงเกต ในแตละดาน จานวน 3 คาถาม ตอบถก

ได 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบได 0 คะแนน

ดงน

2.1 คาถามดานคณลกษณะ

2.2 คาถามดานการกะประมาณ

2.3 คาถามดานการเปลยนแปลง

นกเรยนดภาพแลวพดตงคาถามเพอใหได

คาตอบในสงทอยากร โดยมภาพจานวน 3

ภาพใหนกเรยนด แลวตงคาถาม คาถามละ 1

คะแนน ภาพละ 2 นาท ไมเกน 10 คะแนน

59

ตาราง 1 (ตอ)

ความสามารถ ความหมาย การประเมนผล

3. การลงมอปฏบต

กจกรรมดวยความ

กระตอ รอรนและ

สนกกบการเรยนร

การปฏบตกจกรรมหรอลง

มอกระทา เพอใหบรรล

วตถประสงค ดวยความ

กระตอรอรน และสนกกบ

การเรยนร

แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมของ

เดกปฐมวย ตามลกษณะพฤตกรรม 5 รายการ

ในแตละรายการ ได

0 คะแนนเมอไมปรากฏพฤตกรรม

1 คะแนนเมอปรากฏพฤตกรรมบางครง

2 คะแนนเมอปรากฏพฤตกรรมสมาเสมอ

ตามรายการพฤตกรรมดงน

1. เปนผรเรมกระทาหรอชกชวนใหเพอนปฏบต

กจกรรม

2. ใจจดจอและตดตามผลในสงทกระทา

3. ปฏบตกจกรรมจนไดคาตอบในสงทสงสย

4. มทาทกระตอรอรนและสนใจในสงทเรยนร

5. ปฏบตกจกรรมเสรจตามเวลาทกาหนด

2.4 สรางคมอในการดาเนนการทดสอบทกษะการแสวงหาความร โดยใหสอดคลองกบ

แบบทดสอบทสรางขน

2.5 นาแบบทดสอบ และคมอในการดาเนนการทดสอบทสรางขน เสนอตอผเชยวชาญ

เพอตรวจสอบความเหมาะสมดานเนอหา ภาษา รปภาพทใช แลวนามาปรบปรงแกไข จานวน 3 ทาน

ดงน

2.5.1 ผชวยศาสตราจารยรตนา งวแหลม อาจารยประจาภาควชาการศกษาปฐมวย

คณะครศาสตร

มหาวทยาลย ราชภฎสวนดสต

2.5.2 อาจารยวลย สาโดด ตาแหนงครวทยะฐานะครชานาญการ

โรงเรยนบางขนเทยนศกษา

กรงเทพมหานคร

2.5.3 อาจารยรตนา นสภกล ตาแหนงคร รบเงนเดอนอนดบ คศ. 1

โรงเรยนวดสะแกงาม กรงเทพมหานคร

60

2.6 การวเคราะหขอมลทรวบรวมไดจากการตรวจสอบของผเชยวชาญโดยการหา

ความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย พจารณา

เกณฑความสอดคลองดวยดชนความสอดคลอง (Index of Congruence) มากกวาหรอเทากบ .50

ผลพบวา ทกขอมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง .67 – 1.00

2.7 ปรบปรงแกไขแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวยตามคาแนะนา

ของผเชยวชาญ คอดานภาษา และความชดเจนของรปภาพในแบบทดสอบ

2.8 การหาคณภาพของแบบทดสอบ ชดท 1 ตอนท 1 แบบเลอกตอบ จานวน 15 ขอโดย

ผวจยนาแบบทดสอบวดทกษะการแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวยทผานการปรบปรงแกไขเรยบรอยแลว

ไปทดสอบกบเดกชนอนบาลศกษาปท 2 โรงเรยนวดศาลาครน เขตจอมทอง สงกดกรงเทพมหานคร

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน เพอหาคาความยากงายและคา

อานาจจาแนก พบวา มจานวน 4 ขอ ทมคาความยากงายไมเหมาะสม และในจานวน 4 ขอนน ม 2 ขอ

มคาอานาจจาแนกไมอยในเกณฑทใชได จงไดปรบแก ทง 4 ขอ และนาแบบทดสอบทงฉบบ ไปทดลองซา

กลบนกเรยนกลมใหม ทไมใชกลมตวอยางจานวน 15 คน และไดผลของคาความยากงายอยระหวาง

.20 – .80 คาอานาจจาแนกอยระหวาง .26 – .53 ซงเปนแบบทดสอบทมคณภาพอยในเกณฑใชได

ทง 15 ขอ

2.9 นาแบบทดสอบทผานการคดเลอก ในขอ 2.8 มาหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ

ทงฉบบ ซงมคาความเชอมนทงฉบบท .86 โดยคานวณจากสตร KR- 20 ของ คเดอร–รชารดสน

(Kuder– Richardson)

2.10 จดทาเปนแบบทดสอบฉบบสมบรณเพอนาไปทดสอบทกษะการแสวงหาความร

สาหรบเดกปฐมวย เพอเกบรวบรวมขอมลกอนและหลงการทดลอง

การเกบรวบรวมขอมล

การวจยครงนเปนการวจยแบบทดลอง (Experimental Design) ผวจยไดดาเนนการทดลอง

โดยอาศยการวจยแบบการทดลองกลมเดยว วดผลกอนและหลงการทดลอง (One-Group, Pretest –

Posttest Design) ดงแสดงในตาราง (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 59– 73)

61

ตาราง 2 แบบแผนการทดลอง

กลมทดลอง การทดสอบกอนเรยน ทดลอง การทดสอบหลงเรยน

RE T1 X T2

สญลกษณทใชในการทดลอง

เมอ RE แทน กลมทดลองทไดรบการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

เรอง แสง

T1 แทน การทดสอบทกษะการแสวงหาความร กอนการทดลอง

T2 แทน การทดสอบทกษะการแสวงหาความร หลงการทดลอง

X แทน การดาเนนการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

เรอง แสง

การดาเนนการทดลองมขนตอนดงน การทดลองครงนดาเนนการในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 เปนเวลา 8 สปดาห

สปดาหละ 3 วน วนละ 30 นาท รวม 24 วน โดยมลาดบขนตอนดงน

1. ใชผลคะแนนจากการทดสอบดวยแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความร ในการเลอก

กลมตวอยาง เปนคะแนนกอนการทดลอง (Pretest)

2. ดาเนนการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง เปนระยะเวลา 8 สปดาห

62

ตาราง 3 ตวอยางการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง

สปดาหท เรอง กจกรรม หมายเหต

1 แหลงกาเนดและการ

เดนทางของแสง

- แสงมาจากไหน

- แสงเดนทางจากแหลงกาเนดแสงอยางไร

- แสงเดนทางอยางไร

2 พลงงานแสงอาทตย - แสงจากดวงอาทตยใหความรอน

- แสงจากดวงอาทตยทาใหนาระเหยหายไป

- แสงจากดวงอาทตยชวยในการมองเหน

3 พลงงานแสงทมนษย

สรางขน

- พลงงานแสงทมนษยสรางขนใหความรอน

- แสงยงใกลยงสวางยงไกลยงสลว

- พลงงานแสงทมนษยสรางขนชวยในการ

มองเหน

3. เมอครบ 8 สปดาหแลวทาการทดสอบ ดวยแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความร ฉบบ

เดยวกบทใชกอนการทดลอง

4. นาขอมลทไดจากแบบทดสอบ ทกษะแสวงหาความร ทงกอนและหลงการจดกจกรรม มา

วเคราะหดวยวธการทางสถต

การจดกระทาและการวเคราะหขอมล ผวจยนาขอมลทไดจากการทดลอง มาวเคราะหดวยวธการทางสถตดงน

1. สถตพนฐาน ไดแก

1.1 คะแนนเฉลยใชสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 59)

X แทน คาเฉลยของคะแนน

∑ X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

NX

X ∑=

63

1.2 คาความเบยงเบนมาตรฐาน (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 79)

S แทน ความเบยงเบนมาตรฐาน

∑ 2X แทน ผลรวมของกาลงสองของคะแนนนกเรยนแตละคนใน

กลมตวอยาง

∑ 2)( X แทน กาลงสองของผลรวมของคะแนนนกเรยนแตละคนใน

กลมตวอยาง

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

2. สถตทใชหาคณภาพเครองมอ ไดแก

2.1 ดชนคาความเทยงตรง (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2526: 89)

IOC แทน ดชนความสอดคลอง

∑R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ

2.2 สถตทใหหาคณภาพของขอสอบแตละขอ คาความยากงาย (Difficulty)

โดยใชสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 210) ดงน

P = NR

P แทน คาความยากงาย

R แทน จานวนคนททาขอนนถก

N แทน จานวนคนททาขอนนทงหมด

NR

IOC ∑=

)1()( 22

−

−= ∑ ∑

NNXXN

S

64

2.3 การหาคาอานาจจาแนกของแบบทดสอบ โดยใชสตรสหสมพนธ แบบพอยท ไบซเรยล

(point biserial correlation) (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 212) ดงน

pbisr = t

fp

SXX −

pq

pbisr แทน คาอานาจจาแนก

pX แทน คะแนนเฉลยของกลมททาขอนนได

fX แทน คะแนนเฉลยของกลมททาขอนนไมได

tS แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของแบบประเมนฉบบนน

p แทน สดสวนของคนททาขอนนได

q แทน สดสวนของคนททาขอนนไมได หรอ 1 - p

2.4 สถตทใชในการหาความเชอมนของแบบทดสอบ ใชวธของสตร KR- 20 ของ

คเดอร –รชารดสน (Kuder – Richardson) (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 197 - 198 )

ดงน

⎪⎭

⎪⎬⎫

⎪⎩

⎪⎨⎧−

−= ∑

211 t

tt Spq

nnr

ttr แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ

n แทน จานวนขอสอบของแบบทดสอบ

P แทน สดสวนของผทตอบถกในแตละขอ

q แทน สดสวนของผทตอบผดในแตละขอ หรอ(q = 1 – p)

2tS แทน ความแปรปรวนของคะแนนทงหมด

3. สถตทใชทดสอบสมมตฐาน

3.1 การทดสอบความแตกตางของทกษะการแสวงหาความร โดยใชการแจกแจงคะแนน

ของท t-test สาหรบ Dependent sample (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2536: 170 - 172)

65

t แทน คาสถตทใชพจารณา ใน t- distribution

D แทน ความแตกตางของคะแนนแตละค

n แทน จานวนคของคะแนน

∑D แทน ผลรวมทงหมดของผลตางของคะแนนระหวางกอนและ

หลงการทดลอง

∑ 2D แทน ผลรวมของกาลงสองของผลตางของคะแนนระหวางกอน

และหลงการทดลอง

)1()( 22

−

−=

∑ ∑∑

nDDn

Dt

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

เพอใหการวเคราะหขอมลทไดจากการทดลองและการแปลความหมายจากการวเคราะห

ขอมลเปนทเขาใจตรงกน ผวจยจงไดขอเสนอสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ดงน

N แทน จานวนกลมตวอยาง

X แทน คะแนนเฉลย

diffX แทน คาคะแนนเฉลยของผลตางของคะแนน

S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน

diffS แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของผลตางของคะแนน

t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t - distribution

∗∗ แทน นยสาคญทางสถตทระดบ .01

p แทน ความนาจะเปนของคาสถต

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงนเปนการศกษาผลของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ทมตอทกษะ

การแสวงหาความรของเดกปฐมวย ผวจยขอนาเสนอผลการวเคราะหขอมลกอนและหลงการทดลอง

ดงน

1. การเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย กอนและหลงการทดลอง

2. การเปลยนแปลงทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย กอนและหลงการทดลอง

67

1. การเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย กอนและหลงการทดลอง

ซงผลการวเคราะหขอมลปรากฏ ดงตาราง 4

ตาราง 4 การเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย กอนและหลงการใชกจกรรมเสรม

ประสบการณ เรอง แสง

ทกษะ

คะแนน

เตม

กอน

การทดลอง

หลง

การทดลอง diffX diffS t p

X S X S

ดานการสงเกต 30 9.20 3.14 20.67 3.37 11.47 3.58 12.39** .000

ดานการตงถาม

ในสงทสงสย 10 0.53 0.92 1.67 1.63 1.14 1.36 3.24** .000

ดานพฤตกรรม

การปฏบตงาน 10 3.20 2.34 5.47 2.95 2.27 2.09 4.20** .000

รวม 50 12.93 4.73 27.80 6.25 14.87 5.45 10.57** .000

จากตาราง 4 แสดงใหเหนวา เดกปฐมวยหลงจากเรยนรกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง

นกเรยนมทกษะการแสวงหาความร โดยรวม สงขน อยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .01 เมอพจารณา

เปนรายดาน จะพบวา ดานการสงเกต มคะแนนเฉลยกอนและหลงการทดลอง และคะแนนเฉลยของ

ผลตางของคะแนน อยในระดบสง เปนลาดบแรก รองลงมาคอดานพฤตกรรมการปฏบตงาน และดาน

การตงคาถามในสงทสงสยเปนลาดบสดทาย

68

2. การเปลยนแปลงทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย กอนและหลงการทดลอง

ซงผลการวเคราะหขอมลปรากฏ ดงตาราง 5

ตาราง 5 การเปลยนแปลงทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย โดยใชกจกรรมเสรมประสบการณ

เรอง แสง

ทกษะ กอนการทดลอง หลงการทดลอง การเปลยนแปลง

X S X S X S รอยละ

ดานการสงเกต 9.20 3.14 20.67 3.37 11.47 3.53 124.67

ดานการตงคาถาม

ในสงทสงสย 0.53 0.92 1.67 1.63 1.14 1.36 215.09

ดานพฤตกรรม

การปฏบตงาน 3.20 2.34 5.47 2.95 2.27 2.09 70.94

รวม 12.93 4.73 27.80 6.25 14.87 5.45 115.00

จากตาราง 5 แสดงใหเหนวา หลงทากจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง เดกปฐมวยม

การเปลยนแปลงทกษะการแสวงหาความร โดยรวม สงขน คดเปนรอยละ 115.00 ของทกษะการแสวงหา

ความรกอนการทดลอง พจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการตงคาถามในสงทสงสยเปลยนแปลงสงขน

เปนอนดบแรก รองลงมาคอดานการสงเกต และดานพฤตกรรมการปฏบตงานเปนลาดบสดทาย

69

ตาราง 6 การเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย โดยใชกจกรรมเสรมประสบการณ

เรอง แสง รายบคคล (ตวอยาง)

นกเรยน

คนท

ทกษะการแสวงหาความร

คะแนน

กอน

การ

ทดลอง

คะแนน

หลง

การ

ทดลอง

การ

เปลยนแปลง

คะแนน รอยละ

1 1. ดานการสงเกต

2. ดานการตงคาถามในสงทสงสย

3. ดานพฤตกรรมการปฏบตงาน

7

1

6

21

2

9

14

1

3

200.00

100.00

50.00

รวม 14 32 18 128.57

2 1. ดานการสงเกต

2. ดานการตงคาถามในสงทสงสย

3. ดานพฤตกรรมการปฏบตงาน

10

0

4

25

1

8

15

1

4

150.00

100.00

100.00

รวม 14 34 20 142.00

จากตาราง 6 แสดงใหเหนวา หลงทากจกรรมเสรมประสบการณเรองแสง เดกปฐมวยมทกษะ

การแสวงหาความรเปนรายบคคล ดงน

นกเรยนคนท 1 มทกษะการแสวงหาความรสงขนคดเปนรอยละ 128.57 ของทกษะการแสวงหา

ความรกอนการทดลอง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา นกเรยนมทกษะการแสวงหาความรดานการ

สงเกต สงขนเปนลาดบแรก รองลงมาคอดานการตงคาถามในสงทสงสย และดานพฤตกรรมการปฏบตงาน

ตามลาดบ

นกเรยนคนท 2 มทกษะการแสวงหาความรสงขนคดเปนรอยละ 142.00 ของทกษะการแสวงหา

ความรกอนการทดลอง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา นกเรยนมทกษะการแสวงหาความรดานการ

สงเกต สงขนเปนลาดบแรก รองลงมาคอ ดานการตงคาถามในสงทสงสย และดานพฤตกรรมการปฏบตงาน

ตามลาดบ

บทท 5

สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยครงน เปนการวจยทดลอง ศกษาเกยวกบผลของการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

เรอง แสง ทมผลตอทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย ทงนเพอเปนประโยชนกบคร และผเกยวของ

กบการจดการศกษาปฐมวย ในการพจารณาเลอกกจกรรม ทชวยสงเสรมทกษะการแสวงหาความรของ

เดกปฐมวยไดอยางเหมาะสม ซงมลาดบขนตอนของการวจยและผลของการศกษาคนควา โดยสรป

ดงน

จดมงหมายของการวจย

การศกษาครงนมจดมงหมายเพอเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย

ททากจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง กอนและหลงการทดลอง

สมมตฐานการศกษาคนควา

กจกรรมเสรมประสบการณเรอง แสง ทาใหเดกปฐมวยมทกษะการแสวงหาความร สงขน

ขอบเขตของการวจย ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงนเปนเดกนกเรยน ชาย-หญง ทมอายระหวาง 5-6 ป ทกาลงศกษา

อยชนอนบาลศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 2 หองเรยน รวมทงสน 57 คน

โรงเรยนวดศาลาครน เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดกรงเทพมหานคร กลมตวอยาง เปนเดกนกเรยน ชาย - หญง ทมอายระหวาง 5 - 6 ป ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลศกษา

ปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดศาลาครน เขตจอมทองกรงเทพมหานคร ซงไดมา

จากการสมแบบหลายขนตอน (Multi Stage Random Sampling) โดยการจบสลากนกเรยนมา 1 หองเรยน

จากจานวน 2 หองเรยน แลวทดสอบนกเรยนดวยแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความร เพอคดเลอก

นกเรยนทมทกษะการแสวงหาความรตาสด 15 อนดบสดทาย รวมทงหมด 15 คน เพอนามาเปนกลม

ทดลอง

71

เครองมอทใชในการวจย

1. เครองมอทใชในการทดลองไดแก แผนการจดประสบการณ เรอง แสง ซงผวจยสรางขน

และผานการตรวจ แกไข ปรบปรงจากผเชยวชาญแลวนาไปทดลองใชกบ นกเรยนชนอนบาลศกษาปท

2 ทมอาย 5-6 ขวบ จานวน15 คน ทไมใชกลมตวอยาง จากนนนามาปรบปรงแกไขใหเหมาะสม และ

จดทาเปนฉบบสมบรณเพอนาไปใชกบกลมทดลอง

2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลไดแก แบบทดสอบและแบบประเมนทกษะการ

แสวงหาความรของเดกปฐมวย ทผวจยสรางขน ดงน

2.1 แบบทดสอบทกษะการสงเกตชนดเลอกตอบ เปนรปภาพ 3 ตวเลอก จานวน 15 ขอ

แบงเปน 3 ดาน ดงน

2.1.1 ดานคณลกษณะ จานวน 5 ขอ

2.1.2 ดานการกะประมาณ จานวน 5 ขอ

2.1.3 ดานการเปลยนแปลง จานวน 5 ขอ

2.2. แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต จานวน 5 ชด ซงปรบมาจาก

ศรนวล รตนานนท แตละชดประกอบดวยคาถามเกยวกบการสงเกต 3 คาถาม ดงน

2.2.1 คาถามดานคณลกษณะ

2.2.2 คาถามดานการกะประมาณ

2.2.3 คาถามดานการเปลยนแปลง

2.3 แบบทดสอบการตงคาถามในสงทสงสย ประกอบดวยรปภาพจานวน 3 ภาพนกเรยน

ดภาพแลวพดตงคาถามเพอใหไดคาตอบในสงทอยากร

2.4 แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมของเดกปฐมวย

รวมทงสน 4 ชด ซงผวจยไดสรางขน และผานการพจารณาจากผเชยวชาญ โดยพจารณา

เกณฑความสอดคลองดวยดชนความสอดคลอง (Index of Congruence) มากกวาหรอเทากบ .50

ผลพบวา ทกขอมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง .67–1.00

การหาคณภาพของแบบทดสอบ โดยผวจยนาแบบทดสอบวดทกษะการแสวงหาความร

สาหรบเดกปฐมวย ประเภทเลอกตอบ มาทาการวเคราะหคณภาพ เพอ คาความยากงายและคาอานาจ

จาแนก พบวาคาความยากงายอยระหวาง .20 – .80 คาอานาจจาแนกอยระหวาง .26–.53 และมคา

ความเชอมนของแบบทดสอบ ทงฉบบ .86

72

วธดาเนนการวจย

การทดลองครงนดาเนนการในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 เปนเวลา 8 สปดาห

สปดาหละ 3 วน วนละ 30 นาท รวม 24 วน โดยมลาดบขนตอนดงน

1. ทาการทดสอบ นกเรยนชนอนบาล 2/1 ซงไดมาจากการสมแบบหลายขนตอน ดวย

แบบทดสอบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย คดเลอกนกเรยนทมทกษะการแสวงหาความร

ตาสด15 อนดบสดทาย รวมทงหมด 15 คน เพอนามาเปนกลมทดลอง คะแนนทไดเปนคะแนนสอบ

กอนการทดลอง (Pretest)

2. ดาเนนการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง สปดาหละ 3 วน เปนระยะเวลา

8 สปดาห

3. เมอครบ 8 สปดาห ทาการทดสอบทกษะการแสวงหาความรหลงการทดลอง (Posttest)

ดวยแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความรฉบบเดยวกบกอนการทดลอง

4. นาขอมลทไดจากขอ 1 และ ขอ 3 มาวเคราะหดวยวธการทางสถต

การวเคราะหขอมล 1. หาคาสถตพนฐาน ไดแก คะแนนเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

2. เปรยบเทยบ ทกษะการแสวงหาความร กอน และ หลง การทดลอง โดยใช

t–test for dependent samples

สรปผลการวจย 1. เดกปฐมวยททากจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง มทกษะการแสวงหาความรสงขน

อยางมนยสาคญทาง สถตทระดบ .01

2. เดกปฐมวยททากจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง มการเปลยนแปลงทกษะการ

แสวงหาความรเพมขนรอยละ 115.00 ของทกษะการแสวงหาความรกอนการทดลอง โดยทกษะการ

แสวงหาความรดานการตงคาถามในสงทสงสยเปลยนแปลงมากขนเปนอนดบแรก ดานการสงเกต

และดานพฤตกรรมการปฏบตงาน ตามลาดบ

73

อภปรายผล จากการวจยทาใหทราบวา เดกปฐมวยททากจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง ทาให

เดกปฐมวย มทกษะการแสวงหาความรสงขน อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .01 ซงเปนไปตาม

สมมตฐาน แสดงใหเหนวา กจกรรมเสรมประสบการณเรอง แสง ชวยใหเดกมทกษะการแสวงหา

ความร สงขน ทงน เนองจาก

1. กจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง เปนกจกรรมททาใหเดกไดเรยนร จากการปฏบต

จรง ผานประสบการณตรง ใชประสาทสมผสทง 5 เดกไดลงมอกระทาดวยตนเองภายใตการสนบสนน

ดวยอปกรณ และสอการเรยนรทครจดเตรยมไว เดกจะใหความสนใจและสนกสนานกบการทากจกรรม

ผานกระบวนการคนหาคาตอบ จนเกดการเรยนร และไดคาตอบในสงทสงสย ดงท ดวอ (Dewey) ได

กลาววา เดกรบรไดโดยการกระทาดวยตนเอง โดยอาศยประสาทสมผสทง 5 คอ ตา ห จมก ปาก และ

มอ เปนการฝกความสามารถและความชานาญ นอกจากนนยงชวยพฒนาความสนใจของเดกอกดวย

(สมนา พานช. 2531: 1-4) นอกจากนยงสอดคลองกบ เพยเจตและอนเฮลเดอร (วรวรรณ เหมะชะญาต.

2536: 31 -33; อางอง Piaget; & inhelder. n.d.) ทกลาววาเดกเขาใจถงสงตางๆ และความสมพนธ

ระหวางตนเองกบวตถ ไดโดยการลงมอกระทากบวตถโดยตรงเปนสาคญ การลงมอกระทามความ

เชอมโยงกนอยางยงกบประสาทสมผส ทงนเพราะขนการรบรจากการคดมโนภาพเปนขนทเดกเกดการ

เปลยนแปลงความสามารถในการรบร ไปสการทสามารถสรางความสมพนธระหวางตนเองกบวตถ

ไดอยางลกซง โดยอาศยโครงสรางทางความคดกบวตถ (Construction of Objective) กจกรรมเสรม

ประสบการณ เรอง แสง เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดศกษา สงเกต ทดลอง โดยใชประสาทสมผส

ทงหา และลงมอกระทากจกรรมจนเขาใจไดชดเจน เชน จากการทดลองเรอง แสงชวยในการมองเหน

เดกจะไดทดลองมองดสงของภายในกลองทมแสงผานได และกลองทแสงไมสามารถผานได แลว

เปรยบเทยบผลการทดลองจากสงทไดปฏบต กจกรรมเรองการเดนทางของแสง เดกไดลงมอปฏบตในการนา

กระดาษเจาะรในตาแหนงตางๆมากนแสง แลวสงเกต การเดนทางของแสงทปรากฏ กจกรรมเรอง แสง

จากดวงอาทตยใหความรอน เดกจะไดสมผสนาทอยในภาชนะทวางไวในทรมและนาทอยในภาชนะท

วางไวกลางแจงเพอใชประสาทสมผสคนหาคาตอบในสงทสงสย หรอ กจกรรม เรองแสงเดนทางผาน

ตวกลางตางๆ เดกไดปฏบตจรงโดยการนาวสดประเภทตางๆมากนแสงแลวสงเกตผลทพบดวยตนเอง

เปนตน ซงสอดคลองกบ วราภรณ รกวจย (2542: 159) ทวา กจกรรมทจะทาใหเดกเกดการเรยนรสงสดนน

จะตองเปนกจกรรมทเดกสนใจ ลงมอคนควากระทาดวยตนเอง โดยมครเปนผชแนะและสนบสนน คอย

ชวยเหลอในขณะทเดกทากจกรรมทเหมาะสมกบวย กจกรรมทจดจะตองสอดคลองกบพฒนาการทกดาน

ทงทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา และ เปนประสบการณตรง จากการไดเลน ลงมอ

ปฏบตจรง และมการกระทารวมกบบคคลอน โดยเฉพาะกลมเพอน

74

นอกจากนยงมงานวจยอนๆ ทไดจดกจกรรมใหเดกไดลงมอปฏบตจรง จนทาใหเกดการเรยนร

ทางดานอนๆ ของกาญจนา บญสารวย (2550: 49) ทวา การทเดกไดเรยนรจากการลงมอกระทา ได

ปฏบตกจกรรมผานการเลน และปฏบตกจกรรมทเปนรปธรรม สงผลใหเดกปฐมวยหลงจากการทา

กจกรรมการเลนรอยลกปดตามบตรตนแบบ มการคดเชงเหตผลในแตละดานสงขน ธรภรณ ภกด

(2550: 55) ตามทเดกปฐมวยทากจกรรมเสรมประสบการณเรองนา ตามโครงการพระราชดาร พบวา

เดกปฐมวยสามารถแกปญหาไดสงขน หลงจากทผวจยไปจดกจกรรมใหเดกไดลงมอปฏบต

2. กจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง เปนกจกรรมทเดกไดปฏบตอยางเปนรปธรรม

เนองจากกจกรรมน ใชอปกรณ และสภาพแวดลอมทเปนของจรง เดกไดสมผส สงเกต ตลอดจน

สามารถปฏบตจรงจากอปกรณทหลากหลาย เดกจะใหความสนใจและสนกสนานกบการทากจกรรม

จนเกดการเรยนร และไดคาตอบในสงทสงสย ดงทเพสตาลอสซ (Pestaiozzi. n.d.) กลาวถงการเรยนร

ของเดกปฐมวยวา เดกเรยนรจากประสบการณตางๆ ทางวตถหรอรปธรรม ททาใหเดกไดสงเกตและเขาใจ

จากการเหนดวยตา สมผสจบตองและรสก นอกจากน ยงสอดคลองกบแนวคดของเพยเจต (Piaget. n.d.)

ทกลาววาเดกจะเรยนรจากสงตางๆ ทเปนรปธรรม ซงสามารถพฒนารปแบบการคดของเดกใหเขารอย

มากขน และกระบวนการทสาคญของโครงสรางทางสตปญญา คอ กระบวนการปรบเขาสโครงสราง

(Assimilation) กระบวนการทเดกพยายามจะจาขอมลทไดรบจากสงแวดลอมมาปรบใหเขากบความร

เดม ทมอยและกระบวนการปรบขยายโครงสราง(Accommodation) ทปรบโครงสรางทางสตปญญา

ของตนใหเหมาะสมกบประสบการณใหมทรบเขาไปซงกระบวนการทงสองนจะทางานรวมกน

ตลอดเวลา (ประสาท อศรปรดา. 2523: 120-121) บรเนอร (Bruner. n.d.) กลาววา พฒนาการทาง

สตปญญาเกดขนจากการเรยนรและขนกบสงแวดลอมทางวฒนธรรมมากกวาเกดจากการพฒนา

ภายในของอนทรย บรเนอร สรปวาทกๆ วยเรยนรไดดทสดเมอมแรงจงใจตอการรบรและเปนการรบร

จากประสบการณ จะทาใหเกดความเขาใจ (อญชล ไสยวรรณ. 2548: 52) ทงนการจดกจกรรมเสรม

ประสบการณ เรองแสง เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกได สงเกต ทดลอง โดยใชประสาทสมผสทงหา

และลงมอกระทากจกรรมจนเขาใจไดชดเจนอยางเปนรปธรรม เชน การสารวจพลงงานแสงทมนษย

สรางขนภายในโรงเรยน กจกรรมเรองแสงกบการเจรญเตบโตของพช ทเดกไดปลกตนไมในกลองท

ไมไดรบแสง และตนไมทไดรบแสงจากดวงอาทตย หรอกจกรรมเพอคนหาคาตอบในสงทสงสยเรอง

ตวกลางทบแสงและเงา เดกไดทากจกรรมเชดหน สงเกตเงาทเกดขน สามารถเกดการเรยนรอยางเปน

รปธรรม

75

นอกจากนยงมงานวจยทไดจดกจกรรมใหเดกไดเรยนรจากสงทเปนรปธรรมแลวคนพบวา การทเดกไดเรยนรจากกจกรรมทเปนรปธรรม และไดมโอกาสลองผด ลองถก จากการทากจกรรมขนมอบ สงผลใหเดกปฐมวยมความสามารถดานมตสมพนธสงขน (วลย สาโดด. 2549: 63) รตนา นสภกล (2550: 53) กลาววา เดกไดเรยนรจากการปฏบตกจกรรมทเปนรปธรรม เดกไดเรยนรผานประสาทสมผสทงหา สงผลตอพฒนาการดานความคดเชงเหตผลในแตละดานของเดกปฐมวยมความแตกตางกนตามความสามารถพนฐานเดม นวพร ทววทยชาครยะ (2541: บทคดยอ) ไดศกษาความคดเชงเหตผลของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองกบเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปกต มความคดเชงเหตผลตางกน กลาวคอ เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองมความคดเชงเหตผลสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปกต วไลพร พงษศรทศน (2533: 64-65) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบผลการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองประกอบอาหารกบแบบปกตทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองประกอบอาหารกบแบบปกต มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองกบแบบปกตมทกษะการสงเกต การสอความหมาย การลงความเหน และการหามตสมพนธแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. การจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง สามารถสงเสรมทกษะการแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย ดงท คณะกรรมการการพฒนาอภธานเพอมาตรฐานวทยาศาสตรศกษาแหงชาตเกยวกบการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร เฮโรแมน (Heroman. 2003: Online) กลาววา ทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวยทเกดขนในกระบวนการการเรยนการสอนประกอบดวย ความสามารถในการตงคาถาม ความสามารถในการสารวจ การสบคนขอมล ความสามารถในการใชเครองมอ และประสาทสมผสดานตางๆ เพอเกบรวบรวมขอมล ความสามารถในการอธบายอยางมเหตผล และความสามารถในการแสดงสงทไดเรยนรผานการวาดภาพ การกอสราง การเขยน กราฟ การเลาเรองหรอการแสดงละคร จากบทความเรองการแสวงหาความรและการคนหา (Inquiry and Research: Kindergarten. 2003: Online) ใหความคดเหนวาเดกอนบาลตองมทกษะการแสวงหาความร หลายดานซงประกอบดวย ความสามารถในการอธบายความตองการ การเลอกขอมล การจดกระทากบขอมล และสบคนขอมล ความสามารถการเกบรวบรวมขอมลการจดประเภทขอมล และการสงเกต สามารถสารวจขอมลหรอสบคนขอมลโดยการทางานรวมกบผอน ตรวจสอบความคดและแลกเปลยนขอมลทคนพบ สามารถหาความสมพนธของความรเดมโดยการคนหาแหลงทมาของขอมล ทาการสงเกต และปรบความรเดมไปสการเรยนรใหม อญชล ไสยวรรณ (2548: 26) กลาววา ทกษะการแสวงหาความรสาหรบเดกปฐมวย หมายถง ความสามารถในการคนหาความรดวยการลงมอกระทาอยางเปนระบบจนเกดความเขาใจประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน ดงน การตงคาถาม การสบคน การใชเครองมอเกบขอมล การใชขอมลสรางความเขาใจและการเผยแพรความรทคนพบ

76

จากการศกษาผลการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ทมตอทกษะการแสวงหาความร

ของเดกปฐมวย ในครงนพจารณาเปนรายดาน พบวา กจกรรมดงกลาวสามารถสงเสรมความสามารถ

ในการสงเกตของเดกปฐมวย ไดมากเปนลาดบแรก กลาวคอ คะแนนเฉลยกอนการทดลอง 9.20 ในขณะท

หลงการทดลอง 20.67 ซงแสดงใหเหนวากจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ชวยสงเสรมใหเดกม

ความสามารถในดานการสงเกตสงขนกวากอนการทดลอง และสงสดใน 3 ดานทศกษา ในทางกลบกน

ความสามารถในดานการตงคาถามในสงทสงสย ของเดกปฐมวย กอนการทดลองมคะแนนเฉลย 0.53

และหลงการทดลอง 1.67 ซงปรากฏวาความสามารถในดานการตงคาถามมคะแนนตาทสด และเพมขน

จากกอนการทดลองเพยงเลกนอย และเพมขนเปนอนดบสดทายพจารณาจากความสามารถทง 3 ดาน

ดงกลาว จงอธบายไดถงการเลยงดของครอบครว ซงการเรยนรการพดของเดกเลกๆ เกดขนเมอเดกอย

ในบรบททางสงคม นนคอ เดกทอยในสงแวดลอมทมการสนทนา พดคยทมความหมายกบตวเดก เชน

แมหรอคนเลยงด พดคยกบเดก การพดและการฟงของเดกจะพฒนาไดดทสดเมอผใหญรอบตวเดกพดคย

และสนทนากบเดกโดยตรง (นภเนตร ธรรมบวร. 2544: 130; อางองจาก Robbins. 1984; Wells. 1985)

ผวจยจงเหนวา การเลยงดจากครอบครว มผลตอความสามารถในการตงคาถามของเดกโดยตรง เดกท

ไดรบการสงเสรมและอยในสภาพแวดลอมทมการสนทนาพดคย และเปดโอกาสใหเดกไดพดตงคาถาม

อยางอสระ จะมความสามารถในการตงคาถามไดแตกตางกน ในขณะเดยวกน ในการจดกจกรรมประจาวน

ของครอาจไมเปดโอกาสใหเดกไดถามคาถามดวยตนเองเทาทควร เดกไดมโอกาสถามคาถามนอยเกนไป

เดกไมไดรบการกระตนใหถามอยางสมาเสมอ ซงการตงคาถามของเดกปฐมวยจะเปนการกระตนความ

สนใจใฝร และนาไปสการคดคนคาตอบดวยตนเองของเดกตอไป ดงท นภเนตร ธรรมบวร (2544: 17)

กลาววา เดกพฒนากระบวนการคดเปนระยะเวลายาวนาน กอนทเดกจะสามารถแสดงออกทางดาน

การพด พฒนาการทางภาษา ถอเปนกระบวนการสาคญทเดกจาเปนตองไดรบการกระตน และยง

กลาวอกวาเมอเดกโตขน ภาษาชวยใหเดกเรยนร และทาความเขาใจกบโลกรอบตวโดยผานวธการตางๆ

มากมาย เชน การตงคาถาม การตความเกยวกบประสบการณใหม และการมงความสนใจ เปนตน

ดวยเหตนกจกรรมในชนเรยนจงควรสงเสรมใหเดกมการแสดงออกทางดานภาษาอยางหลากหลายโดย

ผานการอภปรายกลม ทงในกลมใหญและกลมยอย การพดคย แกปญหารวมกบเพอน รวมตลอดถง

การทางานเดยว (นภเนตร ธรรมบวร. 2544: 130; อางองจาก lindfors. 1987) ดงนนครจงควรเปนผ

กระตนใหเดกเกดความสงสย กระตนใหเดกไดตงคาถามดวยตนเอง ในการจดกจรรม ครอาจเปนผใช

คาถาม และควรเปนคาถามกระตนใหผเรยนเกดความสงสย กระตนใหผเรยนสงเกตวตถสงของ

ในขณะจดประสบการณทมลกษณะอนกอใหเกดความคด และการหาคาตอบในสงทสงสย เชน

ทาไม........ เพราะอะไร......... ทาอยางไร...........เปนอะไร............ ซงเปนคาถามทเดกสามารถตอบได

อยางอสระ คาตอบมหลากหลาย ซงการตงคาถามชวยกระตนใหเดกเกดความอยากรอยากเหน เปน

77

การสรางแรงจงใจใหเดกเกดคาถาม และลงมอปฏบตกจกรรมใหบรรลเปาหมาย ในการจดกจกรรม

เสรมประสบการณ เรองแสง ไดสงเสรมการตงคาถามในสงทสงสยของเดกโดยการ ทครกระตนให

เดกถาม เมอเดกไดสงเกต สมผส วสด อปกรณ และสงแวดลอมทครกาหนด โดยใชคาถาม เชน

“เดกๆ อยากรอะไรบาง” “เดกๆ คดวาอะไรจะเกดขน” “เดกสงสยหรอไม” เปนตน นอกจากนยงม

งานวจย ทไดศกษาพฤตกรรมทางการพดของเดกปฐมวย ทไดรบการจดกจกรรมคาคลองจอง ม

พฤตกรรมการพดดานทกษะทางการพด ดานความเขาใจความหมาย และดานการใชภาษาเพอให

บรรลเปาหมายทตองการสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (ปานใจ จารวณช. 2548: บทคดยอ)

เบญจะ คามะสอน (2544: บทคดยอ) ไดศกษาความสามารถดานการฟงและการพดของเดกปฐมวยท

ไดรบการจดกจกรรมเสรมประสบการณการพดเลาเรองอยางตอเนองโดยใชภาพประกอบ พบวาหลง

การทดลองมความสามารถสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

นบไดวา กจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง มคณคามาก ในการพฒนาเดกปฐมวย

ซงสามารถนาเอากจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง มาใชเปนเครองมอในการพฒนาทกษะการ

แสวงหาความรในเดกปฐมวยไดเปนอยางด

ขอสงเกตทไดจากการวจย

1. การจดกจกรรมเสรมประสบการณเรอง แสง นอกจากจะสงเสรมทกษะการแสวงหา

ความรของเดกแลว ยงมสวนในการสงเสรมพฒนาการดานการใชภาษา ความเชอมนในตนเองใน

การพด และความกลาแสดงออกในการซกถามและแสดงความคดเหน ในลกษณะการการใชภาษา

ในการตงคาถามตางๆ ในสงทตนเองสงสย ในระหวางการปฏบตกจกรรม เชน เดกพดวา “มองเหนได

อยางไร” “ทาไมเงาขนาดไมเทากน” “ตนไมเอนไดอยางไร” “ทาไมใบไมเปลยนสไป” “สหายไปไหน”

เปนตน

2. การจดกจกรรมเสรมประสบการณเรอง แสง มความหลากหลายและ ใกลเคยงกบ

ชวตประจาวนของเดก เชนการเกดรง การปลกตนไม การเปดไฟจากหลอดไฟฟา และสอดคลองกบ

สงทเดกนาไปใชในการเลน เชนการเลนเงาของเดกๆ ซงสามารถสงเกตไดจากการเลนกลางแจงทเดกๆ

วงเลนเหยยบเงาของตนเอง เปนตน

3. จากการสงเกตในขณะทาการทดลอง พบวาในสปดาหแรก พฤตกรรมการปฏบตกจกรรม

ของเดก ยงไมแสดงถงทกษะในการแสวงหาความร คอ ไมตงคาถาม ไมกระตอรอรนในการทากจกรรม

แตในสปดาหตอไป พบวา มการตงคาถามเพมมากขน แสดงพฤตกรรมสนใจในการปฏบตกจกรรมมากขน

78

ขอเสนอแนะในการนาไปใช 1. จากการทดสอบทกษะการแสวงหาความรในเดกปฐมวย พบวา เดกขาดพฤตกรรมดาน

การตงคาถามในสงทสงสย ดงนนการจดกจกรรมประจาวน โดยเฉพาะกจกรรมเสรมประสบการณ คร

จาเปนตองเปดโอกาสใหเดกทกคนได บรรยายความคด และตงคาถามในสงทสงสย จากการสงเกต

วตถ สอ หรออปกรณในการทากจกรรม ซงการตงคาถามของเดก จะแสดงใหเหนถงทกษะการแสวงหา

ความรของเดกได และควรบรรจในแผนการจดประสบการณ ไวอยางชดเจน

2. คาถามทครใช ควรเปนคาถามท กระตน ความสงสย และเปนคาถามทสงเสรมใหเดก

ตองการแสวงหาคาตอบดวยตนเอง ถาเดกไดรบคาถามทกระตนใหเกดความสงสยจะชวยใหเดกแสดง

พฤตกรรมการแสวงหาความรไดมากขน

3. กจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ในบางกจกรรม เกยวของกบแบตเตอร และไฟฟา

ดงนนการจดกจกรรมจาเปนตองอยในความดแลของครอยางใกลชด บางกจกรรมเปนลกษณะการ

สารวจ และสาธต เพอความปลอดภยของเดก จงควรจดสถานทในการสาธตใหมความเหมาะสม เออ

ตอการเรยนร และปลอดภยสาหรบเดก

4. การจดกจกรรมเสรมประสบการณเรอง แสง สามารถปรบสอ อปกรณ ใหสอดคลอง

กบวย พฒนาการเดก และเหมาะสมกบสภาพแวดลอมรอบตวเดก

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาถงการจดกจกรรมเสรมประสบการณเรองอนๆ เพอสงเสรมทกษะการ

แสวงหาความรของเดกปฐมวย เชน กจกรรมเสรมประสบการณ เรองพลงงานลม พลงงานเสยง หรอ

กจกรรมเกยวกบ ดน หน ทราย และทรพยากรธรรมชาตเปนตน

2. ควรมการศกษาการจดกจกรรมเสรมประสบการณเรองอนๆ ทสงผลตอความสามารถ

ในการตงคาถามของเดกปฐมวย

3. ควรมการศกษาเปรยบเทยบทกษะการแสวงหาความร ในกลมตวอยางอนๆ เชนกลม

ตวอยางทอยในชมชนเมองกบกลมทอยในชนบท หรอกลมตวอยางในสงกดอนๆ เชน ทบวงมหาวทยาลย

สานกงานคณะกรรมการศกษาเอกชน หรอสานกงานการประถมศกษาแหงชาตเปนตน

4. ควรมการศกษาการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง ทมตอพฒนาการดานการใช

ภาษาของเดกปฐมวย

บรรณานกรม

80

บรรณานกรม

กมลรตน หลาสวงศ. (2524). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: ภาควชาแนะแนวและจตวทยา

การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

กรมวชาการ. (2540 ก.). คมอหลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 (อาย 3-6 ป). กรงเทพฯ:

โรงพมพครสภาลาดพราว.

-----------. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

กรรณการ กลนหวาน. (2547). ผลของการจดกจกรรมเนนผเรยน 4 แบบทมตอการคดแบบอเนกนย

ของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

กาญจนา บญสารวย. (2550). การคดเชงเหตผลของเดกปฐมวยททากจกรรมการเลนรอยลกปดตาม

บตรตนแบบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.ถายเอกสาร.

กลยา ตนตผลาชวะ. (2547). การจดการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เอดสนเพรสโปรดกส.

คณะกรรมการกองทนศาสตรจารย ดร.อบล เรยงสวรรณ. (2538). ระบบการศกษา. กรงเทพฯ:

กองทนศาสตราจารย ดร.อบล เรยงสวรรณ. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

คณะศกษานเทศกกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 1

(2549). ความหมายและธรรมชาตของสบเสาะหาความร. สบคนเมอ 25 พฤศจกายน

2549, จาก http://www.mkarea1.go.th/eduscience/Science Teaching method/Inquiry

based Teaching/TheBasicKnowledge/Themeaningofinquiry.htm

จกรสน พเศษสาธร. (2521). ทฤษฎและนกปรชญาการศกษาชาวตะวนตก. กรงเทพฯ: ไทยวฒนา

พานช.

จระพนธ พลพฒน; และ คาแกว ไกรสรพงษ. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวยไทย: ตามแนวคด

ของมอนเตสซอร. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

ชานนท มลวรรณ; และ ทพยสดา บวแกว. (2544). แสง. กรงเทพฯ: สานกพมพประสานมตร.

ถนด มวงมณ; และ ฐานพร มวงมณ. (ม.ป.ป.). กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตราชการ.

กรงเทพฯ: เอกพมพไทจากด.

ธรภรณ ภกด. (2550). ผลของการจดกจกรรมเสรมประสบการณเรองนา ตามโครงการพระราชดารท

มตอการแกปญหาของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

81

นงเยาว คลกคลาย. (2543). ความสามารถดานการฟงและการพดของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมเสรมประสบการณโดยใชเพลงประกอบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นภเนตร ธรรมบวร. (2544). การประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นวพร ทววทยชาครยะ. (2541). ความคดเชงเหตผลของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบ

ปฏบตการทดลองกบแบบปกต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นรมล ชางวฒนชย. (2541). เทคนคการสอนศลปะภาษาและวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ศรวฒนา

อนเตอรพรนท.

บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2526). การทดสอบแบบองเกณฑ:แนวคดและวธการ. กรงเทพฯ:

ภาควชาพนฐานการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เบญจะ คามะสอน. (2544). ความสามารถดานการฟงและการพดของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมเสรมประสบการณการพดเลาเรองอยางตอเนองโดยใชภาพประกอบ.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เบญจมาศ พระธาน. (2518). ความผดปกตทางการพดและภาษา. ขอนแกน: ภาควชาโสต คอ นาสก

ลารงซวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

เบญจมาศ วไล. (2544). การสงเสรมพฒนาการดานกลามเนอเลกของเดกปฐมวยโดยใชกจกรรม

ศลปะสรางสรรคประกอบการประเมนสภาพจรง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: บฒฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ประสาท อศรปรดา. (2523). จตวทยาการเรยนรกบการสอน กรงเทพฯ: สานกพมพกราฟฟคอารต.

ปานใจ จารวณช . (2548). พฤตกรรมการพดของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมคาคลองจอง.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ปานใจ จรานภาพ. (2543, เมษายน). การเรยนรโดยการคนหาขอมลดวยตนเอง. วารสารการศกษา

ปฐมวย. 4(2): 10-15.

พร พนธโอรถ. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวยไทย. กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

พราวพรรณ เหลองสวรรณ. (2533). ปฐมวยศกษา : กจกรรมและสอการสอนเพอฝกทกษะ

พฒนาการและการเรยนร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

82

พวงรตน ทวรตน. (2531). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: สานก

ทดสอบทางการศกษาและจตวทยา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พชร ผลโยธน; และคณะ. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวยไทย : ตามแนวคดไฮสโคป. กรงเทพฯ:

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชลง.

พฒนา ชชพงศ. (2540, เมษายน). โครงสรางและการพฒนาหลกสตรการศกษากอนประถมศกษา.

วารสารการศกษาปฐมวย. 1(2): 11-19.

ไพเราะ พมมน. (2551). การพฒนาคณภาพนกเรยนระดบปฐมวยสผลงานทางวชาการ. ชลบร:

ชลบรการพมพ.

ภรณ ครรตนะ. (2540). เดกปฐมวยทามกลางกระแสความเปลยนแปลง. วารสารการศกษา

ปฐมวย. 1(1): 49.

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2526). เอกสารการสอนชดวชาการเสรมสรางประสบการณชวต

ระดบปฐมวยศกษา หนวยท 1 – 8. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยฯ.

มลนธชมรมไทย อสราเอลในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ. (2543). การเรยนรของเดก

ปฐมวยไทย : ตามแนวการเรยนรภาษาอยางธรรมชาตแบบองครวม. กรงเทพ: พรกหวาน

กราฟฟค.

เยาวพา เดชะคปต. (2542). การศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: เอพ กราฟฟกสดไซน.

------------. (2542 ก.). กจกรรมสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: แมค.

รตนา นสภกล. (2550). การคดเชงเหตผลของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรค

ดวยนาตาลไอซง. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

ราศ ทองสวสด. (2542). หลกการจดการศกษาระดบกอนประถมศกษา. ใน เอกสารประกอบการ

อบรมครโรงเรยนเอกชนระดบกอนประถมศกษา. หนา 1-9 กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา

ลาดพราว.

ราศ ทองสวสด; และคนอนๆ. (2529). คมอการนเทศฯการศกษากอนประถมศกษา. กรงเทพฯ:

อกษรไทย.

รง แกวแดง. (2543). ปฏวตการศกษาไทย. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: มตชน.

ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. (2536). เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: สานกพมพ

ศนยสงเสรมวชาการ.

------------. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

83

วรรณทพา; และ พมพนธ เดชะคปต. (2542). การพฒนาการคดของครดวยกจกรรมทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตรกรป แมเนจเมนท.

วรรณ โสมประยร. (2539). การสอนภาษาไทยระดบประถมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ไทย

วฒนาพานช.

วรวรรณ เหมะญาต. (2536). ผลของการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามแนวคดของกาเยทมตอ

ความสามารถในการรบรทางดานมตสมพนธของเดกกอนวยเรยน. วทยานพนธ ค.ม.

(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

วราภรณ รกวจย. (2542). “การจดกจกรรมประจาวนเพอพฒนาเดก” ในเอกสารประกอบการอบรม

ครโรงเรยนเอกชนระดบกอนประถมศกษา. หนา 159-179 กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา

ลาดพราว.

วนทนย เหมาะผดงกล. (2535). พฒนาการทางดานสตปญญาของเดกกอนประถมศกษาทครมการ

ใชคาถามในระหวางการทากจกรรมและหลงการทากจกรรมในวงกลม. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

วลย สาโดด. (2549). ความสามารถดานมตสมพนธของเดกปฐมวยทไดรบประสบการณกจกรรม

ขนมอบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

วชย วงษใหญ. (2542). พลงการเรยนร: ในกระบวนทศนใหม. กรงเทพฯ: SR Printing.

วไลพร พงษศรทศน. (2533). ผลของการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองประกอบอาหารกบ

แบบปกต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ศรนวล รตนานนท. (2540). ผลการจดประสบการณหนวยเนนวทยาศาสตรนอกชนเรยนทมตอทกษะ

การสงเกตของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ศรยา นยมธรรม; และ ประภสสร นยมธรรม. (2518). พฒนาการทางภาษา. กรงเทพฯ: เจรญพฒน.

------------. (2441). พฒนาการทางภาษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ภาควชาการศกษาพเศษ

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศศมา พรหมรกษ. (2546). พฤตกรรมความรวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณทาง

วทยาศาสตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

84

สนอง สทธาอามาตย. (2545). ความสามารถดานการฟงและการพดของเดกปฐมวยทไดรบการจด

กจกรรมเสรมประสบการณโดยการประกอบอาหาร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา

ปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2550). รปแบบการเรยนการสอนทพฒนา

กระบวนการคดระดบสง วชาชาชววทยา ระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย. สบคนเมอ 17

กมภาพนธ 2550, จาก http://www.ipst.ac.th/ biology/Bio-Articles/mag.content10.html

สานกการศกษากรงเทพมหานคร. (2540). แผนการจดประสบการณ ชนอนบาลศกษาปท 1.

กรงเทพฯ: หนวยศกษานเทศก สานกงานฯ.

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2529). เอกสารชดอบรมบคลากรระดบกอน

ประถมศกษา หนวยท 7 และหนวยท 10. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

-------------. (2536). แผนการจดประสบการณชนอนบาลปท 2 เลม 1. กรงเทพฯ: สานกงานฯ.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2546). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ:

ครสภาลาดพราว.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2535). หลกการจดอนบาลศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพ

ครสภาลาดพราว.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2542) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542

กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

-------------. (2544). นโยบายและแผนการศกษาสาหรบเดกปฐมวย (0 - 5 ป) พ.ศ. 2545 – 2549.

กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาองคการมหาชน. รายงานการประเมน

คณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐานรอบ 2. กรงเทพฯ: สานกงานฯ.

สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2538). แนวคดสแนวปฏบต:แนวคดการจดประสบการณปฐมวยศกษา

(หลกสตรการศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: อเลคทรอนคสเวลด.

สจนดา ขจรรงศลป; และ ธดา พทกษสนสข. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวย: ตามแนวคด

เรกจโอเอมเลย. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

สภาวด ศรวรรธนะ. (2542). พฒนาการทางภาษาของเดกปฐมวยและวธการสงเสรม. นครสวรรค:

เจ กรป แอดเวอรไทซง/อนทนนทการพมพ.

สมนา พานช. (2531). การเตรยมความพรอมของเดกเลก. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

85

อญชล ไสยวรรณ. (2548). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทกษะการคดแสวงหาความรสาหรบ

เดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

อาร พนธมณ. (2545). การพฒนาความคดสรางสรรคสความเปนเลศ. กรงเทพฯ: ธนธชการพมพ.

อไรวรรณ คมวงษ. (2551). จตสาธารณะของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเสรมประสบการณ

เรอง ปญหาสงแวดลอมตามโครงการพระราชดาร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา

ปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

Bryant, C.K.; & Hungerford, H.R. (1977). Analysis of Strategies for Teaching Environmental

Concepts and Values Classification in Kindergarten. Joumal of Environmention.

9(1): 44–49.

Cavaleri, Steven.; & Reed, F. (2003). Organizational Inquiry: The Search for Effective

Knowledge. Retrieved August 22, 2003, from http://www.Kmciorg/kijournal/

Articles/Volume/Number-3/cavalerireedkiv1n3.pdf.

Curtis, A. (1998). A Curriculum for the Pre-School Child, Learning to Learn. 2nd ed.

London: Routledge.

Heroman,C. (2003). Featur Article: Science in The Creative Curriculum. Retrieved August

23, 2003, from http://www teachingstrategies.com/pages/page.cfm?pageid=97.

Inquiry and Research.: Kindergarten. (2003). Retrieved August 22, 2003, from

http://www.acccessola.org/action/Positions/info _studies/htm/resrch-k.html.

Inquiry Description. (2003). Retrieved September 5, 2003, from

http://www.Exploratorium.edu/ IF/resources/ Inquirydesc.html.

Martinello, M.L.; & Cook,Gillian E. (1994). Interdisciplinary Inquiry in Teaching and

Learning. New York: Macmillan College.

Matin, D.J. (2001). Constructing Early Childhood Science. The USA: Delmar.

National Science Resourcess Center. (1997). Science for All Children: A Guide to

Improving Elementary Science Education in Your School District. Washington,

D.C.; National Acadeny Press.

Our definition of Inquiry. (2003). Retrieved October 4, 2003, from

http:Inquiry.uiuc.edu/inquiry/Definition.php3. Retrieved.

86

Vitality. (2003). Early Childhood Development directly affects economic vitality. Retrieved

September 15, 2003, from http://education.yahoo.com/reference/

dictionary/entries/51/v0125100.html

What does it have to do with my classroom?. (2003). Retrieved August 22, 2003,

fromhttp://thriteen.org/Edonline/concept2class/month6/index_sub2.html.

ภาคผนวก

88

ภาคผนวก ก

- แผนภมเครอขายการจดประสบการณ (web) - ตารางการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรอง แสง - ตวอยางแผนการจดประสบการณ เรอง แสง

89

แผนภมเครอขายการจดประสบการณ

สปดาหท 8 สปดาหท 1 สปดาหท 2 แสงกบการเจรญเตบโตของพช แหลงกาเนดและ พลงงานแสงอาทตย การเดนทางของแสง - ตนไมในกลองทบ - แสงมาจากไหน - แสงจากดวงอาทตให

ความรอน

- ใบไมเปลยนส - แสงเดนทางออกจาก - แสงจากดวงอาทตย

แหลงกาเนดแสงอยางไร ทาใหนาระเหยายไป

- ตนไมเดนได - แสงเดนทางอยางไร - แสงจากดวงอาทตย

ชวยในการมองเหน

สปดาหท 7 สปดาหท 3 แสงส พลงงานแสงทมนษย สรางขน - สจากแสงแดด - พลงงานแสงทมนษย

สรางขนใหความรอน

- แสงสรง - แสงยงใกลยงสวาง

ยงไกลยงสลว

- วงลอสขาว - พลงงานแสงทมนษย

สรางขนชวยในการ

มองเหน

สปดาหท 6 สปดาหท 5 สปดาหท 4 การสะทอนแสง การหกเหของแสง ตวกลางของแสง - การสะทอนแสงทาใหมองเหน - การหกเหของแสง - ตวกลางโปรงใส

- กระจกสะทอนแสง - กระจกนน - ตวกลางโปรงแสง

- วตถแตละชนดสะทอนแสงไดแตกตางกน - กระจกเวา - ตวกลางทบแสงและเงา

พลงงานแสง

90

ตาราง 7 ตวอยางตารางการจดกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง

สปดาห สาระ วนจนทร วนพธ วนศกร

1 แสงมาจาก

แหลงกาเนดแสงท

แตกตางกน คอ

แหลงกาเนดแสง

ตามธรรมชาต

ไดแกดวงอาทตย

ดวงจนทร

แหลงกาเนดแสงท

มนษยสรางขน

ไดแกหลอดไฟ

เทยนไข ไฟฉาย

แสงจะเดนทาง

ออกจาก

แหลงกาเนดแสง

ทกทศทกทาง

และจะเดนทาง

เปนเสนตรงเสมอ

ขนนา

รองและทาทา

ประกอบเพลง

สนทนาจากเพลง

“ดวงอาทตย-ดวง

จนทร” ขนสอน

- แบงกลม แบง

บรเวณ เพอ

สารวจทมาของ

แสง

- สงเกต

แหลงกาเนดแสงท

ครเตรยมมา

- นาเสนอมตของ

กลมเกยวกบ

แหลงกาเนดแสงท

แตกตางกน ขนสรป

รวมกนสรปถง

แหลงกาเนดแสงท

แตกตางกน

ขนนา

ทองคาคลองจอง

“ดวงอาทตยจา”

สนทนาจากคา

คลองจอง ขนสอน

- ทดลองโดยใช

ลกบอลพลาสตก

ทาสดาเจาะร

โดยรอบ และ

ครอบหลอดไฟ

- สงเกตลาแสงท

ออกมาจากลก

บอล

- สนทนาถง

ทศทางของลาแสง

ทปรากฏ ขนสรป

- รวมกนสรปถง

การเดนทางออก

จากแหลงกาเนด

ของแสง

ขนนา

ดภาพจากหนงสอ

เรอง

“ดวงอาทตย

สนทนาจากภาพ ขนสอน

- ทดลองโดยการ

ใชกระดาษเจาะร

วางเรยงกน

- ฉายไฟฉายผาน

รกลมของ

กระดาษ ใน

ตาแหนงตางๆกน

- สงเกตการ

เดนทางของแสง

ผานรกลมของ

กระดาษ ขนสรป

- รวมกนสรปถง

ลกษณะการ

เดนทางของแสง

91

ตาราง 7 (ตอ)

สปดาห สาระ วนจนทร วนพธ วนศกร

2 แสงจากดวง

อาทตยให

พลงงานความ

รอนทาใหนา

ระเหยหายไปได

และแสงจากดวง

อาทตยทาใหเรา

มองเหนสงตางๆ

ไดในเวลา

กลางวน

ขนนา

รองและทาทา

ประกอบเพลง

“ดวงอาทตย”

สนทนาจากเพลง ขนสอน

- ทดลองนาถาด

อลมเนยม 2 ใบ

ใสนาไปวางกลาง

แดด และวางใน

รม

- สงเกตและ

สมผสนาจากถาด

ทงสองใบ

- สนทนาถงความ

แตกตางของนา

จากถาดทง 2 ใบ ขนสรป

รวมกนสรปถง

ความรสกจากการ

สมผส และ

ปรมาณนาจาก

ถาดทง 2 ใบ ท

แตกตางกน

ขนนา

รองและทาทา

ประกอบเพลง

“แสงแดด”

สนทนาจากเพลง ขนสอน

- ทดลองนาผา

เปยกนา 2 ผน ไป

วางไวกลางแจง

และวางใน

กระปอง

- เมอเวลาผานไป

สกคร ใหสงเกต

ความแตกตาง

ของผาทง 2 ผน ขนสรป

- รวมกนสรปถง

ความแตกตาง

ของผาทง 2 ผน ท

ผนหนงแหงได

จากการตากแดด

ขนนา

ดภาพจากหนงสอ

เรอง “แสง”

สนทนาจากภาพ ขนสอน

- นากลองเจาะร

ดานขางทใส

สงของไวและปด

ฝามดชดใหเดกๆ

มองดสงของ

ภายในกลอง

- เปดชองดานบน

ของกลองแลวให

เดกมองดของอก

ครง

- สนทนา

เปรยบเทยบการ

มองทงสองครง

ขนสรป

- รวมกนสรปถง

ความแตกตาง

จากการมองทง

สองครงทเรา

สามารถมองเหน

ไดจากแสงของ

ดวงอาทตย

92

ตาราง 7 (ตอ)

สปดาห สาระ วนจนทร วนพธ วนศกร

3 พลงงานแสงตางๆ

ทมนษยสรางขน

ใหพลงงานความ

รอน ยงอยใกลยง

สวางยงไกลยง

สลว ซงแสงท

มนษยสรางขน

ชวยในการ

มองเหนได

ขนนา

เลนปรศนา

คาทาย ขนสอน

ทดลองสมผส

หนาจอ

คอมพวเตอร

จอโทรทศน

ไฟฉาย หรอ

เทยนไขทเพงดบ ขนสรป

รวมกนสรปถง

ความรสกจากการ

สมผส

ขนนา

ฟงนทานเรอง

“พลงงาน

แสงอาทตย”

สนทนาจากนทาน

ขนสอน

- ทดลองฉายไฟ

ฉายไปยงฉากรบ

แสง

- วาดวงแสงท

ปรากฏ

- ทดลองเคลอน

ตาแหนงทยน

เปรยบเทยบขนาด

วงแสง ขนสรป

- รวมกนสรปการ

เปลยนแปลงของ

ขนาดวงแสงใน

ระยะตางๆ

ขนนา

ทองคาคลองจอง

สนทนาจากคา

คลองจอง ขนสอน

- นากลองเจาะร

ดานขางทใส

สงของ และไฟ

ฉายขนาดเลกไว

และปดฝามดชด

ใหเดกๆมองด

สงของภายใน

กลอง

- เปดไฟฉาย

ภายในกลองแลว

ใหเดกมองด

สงของอกครง

- สนทนา

เปรยบเทยบการ

มองทงสองครง

ขนสรป

- รวมกนสรปถง

ความแตกตาง

จากการมองทง

สองครง

93

สปดาหท 1 แหลงกาเนดและการเดนทางของแสง กจกรรมท 1 แสงมาจากไหน ระยะเวลา 20 นาท จดประสงค 1. ฝกทกษะการสงเกตสงตางๆรอบตว 2. ฝกทกษะการจาแนกความเหมอนและความตาง 3. ฝกการสนทนารวมกบครและเพอน 4. รจกการตงคาถามในสงทสงสย 5. รวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและสนกกบการเรยนร 6. รวมกนสรปไดวาแสงมาจากแหลงกาเนดแสงทแตกตางกน คอ จากธรรมชาตและมนษย

สรางขน เนอหา แสงมาจากแหลงกาเนดแสงทแตกตางกน คอ 1. แหลงกาเนดแสงตามธรรมชาต ไดแก ดวงอาทตย ดวงจนทร ดวงดาว เปนตน 2. แหลงกาเนดแสงทมนษยสรางขน ไดแก หลอดไฟ เทยนไข ไฟฉาย โคมไฟ โทรทศน เปนตน กจกรรมการเรยนร ขนนา เดกและครรวมกนรองและทาทาประกอบเพลง “ดวงอาทตย – ดวงจนทร” (ของ ดร.สภาพร แพทยสวรรณ) และสนทนากบเดกดงน - เพลงกลาวถงอะไรบาง

- ดวงอาทตยจะมาเยยมเดกในเวลาใด - ในเวลากลางคนเมอดวงอาทตยหายไปจะมสงใดมาแทน - เมอดวงอาทตยมาแลว มอะไรเกดขนบาง - เดกๆคดวา นอกจากดวงอาทตยแลว รอบตวเรามสงใดใหแสงสวางอกบาง

ขนกจกรรม 1. แบงเดกออกเปน 3 กลม กลมละ 5 คน กาหนดบรเวณใหแตละกลมเดนสารวจ แตละหอง

บนอาคารเรยน และชวยกนคนหาวา มสงใดทใหแสงสวางบาง (ทกษะการสงเกต , พฤตกรรมการ

ปฏบตกจกรรม)

2. นาสงทสารวจพบมาพดคยแลกเปลยนกน 3. เดกแตละกลมรวมกน สงเกตสงของตางๆทครเตรยมมา ไดแก ไฟฉาย เทยนไข โคมไฟ จอทว โดยครซกถามถงความเหมอนและความตาง ตลอดจนทมาของแสงสวางของวตถแตละชนด

และเปรยบเทยบกบแสงจากดวงอาทตย

94

4. เปดโอกาสใหเดกไดตงคาถามในสงทสงสย โดยครใชคาถาม “เดกๆอยางรอะไรเกยวกบสง

เหลานบาง” (การตงคาถามในสงทสงสย)

5. ใหแตละกลมพดคยสนทนา และนามตของกลมมานาเสนอ โดยครใชคาถาม ดงน - สงใดใหแสงสวางมากทสด - สงเหลานนมแสงสวางไดอยางไร - เราจะใชแสงสวางนนเมอใด - ระหวางแสงจากดวงอาทตย และสงของเหลานน สงใดใหแสงสวางมากกวากน - แสงสวางของสงตางๆ กบแสงสวางจากดวงอาทตยมทมาแตกตางกนอยางไร ขนสรป เดกและครรวมกนสรปถงแหลงกาเนดแสงทแตกตางกน คอ แสง จากธรรมชาต ไดแก ดวง

อาทตย ดวงจนทร และดวงดาว สวน แสงทมนษยสรางขน ไดแก เทยนไข โคมไฟ ไฟฉาย ไมขด เปนตน สอและอปกรณ 1. เพลง “ดวงอาทตย – ดวงจนทร” 2. โคมไฟ , ไฟฉาย, เทยนไข, ไมขด การประเมน 1. สงเกตการรวมกจกรรมของนกเรยน 2. สงเกตการตงคาถามของนกเรยน

3. สงเกตการสรปสาระสาคญจากสงทไดเรยนร

95

สปดาหท 1 แหลงกาเนดและการเดนทางของแสง กจกรรมท 2 แสงออกจากแหลงกาเนดแสงอยางไร ระยะเวลา 20 นาท จดประสงค 1. ฝกทกษะการสงเกตสงตางๆรอบตว 2. ฝกทกษะการจาแนกความเหมอนและความตาง 3. ฝกการสนทนารวมกบครและเพอน 4. รจกการตงคาถามในสงทสงสย 5. รวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและสนกกบการเรยนร 6. รวมกนสรปไดวาแสงจะเดนทางออกจากแหลงกาเนดแสงทกทศทกทาง

เนอหา แสงจะ เดนทางออกจากแหลงกาเนดแสง ทกทศทกทางเสมอ ขนนา 1. เดกทองคาคลองจอง “ดวงอาทตยจา” (ของพชรา อยสมบรณ) ดวงอาทตยจา แสงจาสดใส เดกเบกบานใจ วงไลจบเงา ตนไมผลใบ โลกไมซบเซา แสงแดดยามเชา พวกเราชนบาน

2. สนทนากบเดก ดงน - คาคลองจองพดถงอะไร - แสงของดวงอาทตยมลกษณะอยางไร - แสงของดวงอาทตยทเดกๆมองเหนเปนสอะไร - เดกคดวาดวงอาทตยขยนหรอไมเพราะเหตใด - เดกคดวาดวงอาทตยสองแสงออกมาในทศทางใด ขนกจกรรม 1. นาพลาสตกครงวงกลม (ลกบอลพลาสตก) ทาสดาเจาะรเลกๆไวโดยรอบ ใหเดกนามา

ครอบหลอดไฟไว (พฤตกรรมการปฏบตกจกรรม)

2. เดกนา กลองพลาสตกใสครอบพลาสตกครงวงกลมอกชนหนง 3. จดธปใสทางชองทเจาะไวใหควนอยในกลองแลวเอาธปออก 4. เปดสวตซ ใหเดกสงเกตลาแสงภายในกลอง (การสงเกต)

96

5. เดกและครรวมกนสนทนา ถงการสงเกตเหนลาแสงสองออกมาในทศทางใดบาง 6. เดกตงคาถามในสงทสงสย โดยครใชคาถามดงน (การตงคาถามในสงทสงสย)

“เดกๆอยากรอะไรเกยวกบแสงไฟทพงออกมาจากลกบอลทเจาะรบาง” ขนสรป เดกและครรวมกนสรปสาระสาคญ วา แสงเดนทางออกจาก พลาสตกเจาะรแบบทกทศทกทาง

นนแสดงวาแสงจะเดนทางออกจากแหลงกาเนดแสงแบบทกทศทกทางนนเอง สอและอปกรณ 1. คาคลองจอง “ดวงอาทตยจา” 2. ลกบอลพลาสตกทาสดา เจาะรโดยรอบ 3. กลองพลาสตกใส 4. หลอดไฟ 5. ธป การประเมน 1. สงเกตการรวมกจกรรมของนกเรยน 2. สงเกตการตงคาถามของนกเรยน 3. สงเกตการสรปสาระสาคญจากสงทไดเรยนร

97

สปดาหท 1 แหลงกาเนดและการเดนทางของแสง กจกรรมท 3 แสงเดนทางอยางไร ระยะเวลา 20 นาท จดประสงค 1. ฝกทกษะการสงเกตสงตางๆรอบตว 2. ฝกทกษะการจาแนกความเหมอนและความตาง 3. ฝกการสนทนารวมกบครและเพอน 4. รจกการตงคาถามในสงทสงสย 5. รวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและสนกกบการเรยนร 6. รวมกนสรปไดวาแสงจะเดนทางเปนเสนตรง

เนอหา แสงเดนทางเปนเสนตรง กจกรรมการเรยนร ขนนา เดกดภาพจากหนงสอเรอง “ดวงอาทตย” (ของประชมพร สวรรณตรา) และสนทนาโดยใช

คาถามดงน - แสงจากดวงอาทตยทาใหเกดอะไรบนโลกของเรา - เดกๆคดวาถาไมมดวงอาทตยจะเกดอะไรขน - จากภาพลาแสงจากดวงอาทตยมลกษณะอยางไร - เดกคดวาลาแสงจากหลอดไฟหรอไฟฉายจะเหมอนกบลาแสงของดวงอาทตยหรอไม ขนกจกรรม 1. แบงเดกออกเปน 3 กลม กลมละ 5 คน แตละกลมรบอปกรณ ดงน

2. กระดาษแขงขนาด 8×12 นว จานวน 9 แผน และเจาะรตรงกลางขนาดประมาณ 1 นว ใน

ตาแหนงกลางแผนใหตรงกนพอด จานวน 5 แผน อก 4 แผน ใหเจาะรกลมตรงกลางในตาแหนงตางๆ กน 3. นากระดาษ 4 แผน ทรกลมตรงกนพอด ตงกบพน (ตงดวยทหนบกระดาษ) ใหรกลมตรงกน 4. เดกๆ นาไฟฉายสองผานรกลม สงเกต แสงสวางทผานรกลม ไปตกลงบนฉากดานหลง

(การสงเกต)

98

5. เดกแตละกลมทดลองดวยตนเอง ในการนากระดาษทละแผนทมรกลมในตาแหนงตางๆ กน

ตงตรงกลาง ฉายไฟฉายสองผาน สงเกตแสงทสองบนฉากดานหลง เปรยบเทยบ แตละครง (พฤตกรรมการปฏบตกจกรรม)

6. กระตนใหเดกตงคาถาม โดยครถามนาดงน “ทาไมแสงจากไฟฉายทฉายผานกระดาษแต

ละแผนจงแตกตางกน มใครอยากรอะไรบาง” (การตงคาถามในสงทสงสย) ขนสรป เดกและครรวมกนสรปวา เมอเราตงแผนกระดาษทมรกลมตรงกนจะทาใหแสงของ หลอดไฟฉายสามารถ เดนทางผานกระดาษไปยงฉากดานหลงได นนเปนเพราะวาแสงเดนทางเปนเสนตรงนนเอง สอและอปกรณ 1. หนงสอเรอง “ดวงอาทตย”

2. กระดาษขนาด 8×12 นว จานวน 9 แผน เจาะรกลมตรงกลาง ตรงกน 5 แผน อก 4 แผน

เจาะในตาแหนงตางๆกน 3. ไฟฉาย 4. ทหนบกระดาษสดา (สาหรบตงกระดาษ) การประเมน 1. สงเกตการรวมกจกรรมของนกเรยน 2. สงเกตการตงคาถามของนกเรยน 3. สงเกตการสรปสาระสาคญจากสงทไดเรยนร

99

ภาคผนวก ข

- คมอแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความรของเดกปฐมวย - ตวอยางแบบทดสอบทกษะการแสวงหาความร - แบบบนทกการใหคะแนนทกษะการแสวงหาความร - ตารางแสดงคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ

100

คมอการใชแบบทดสอบวดการสงเกต ของเดกปฐมวย (อาย 5 – 6 ป)

ลกษณะทวไปของแบบทดสอบ แบบทดสอบวดการสงเกต ระดบชนอนบาลปท 2 แบงออกเปน 2 ตอน 1. แบบทดสอบวดการสงเกต ชนดเลอกตอบเปนรปภาพ 3 ตวเลอก จานวน 15 ขอ แบงออก

ไดดงน 1.1 แบบทดสอบวดการสงเกตเกยวกบคณลกษณะ จานวน 5 ขอ 1.2 แบบทดสอบวดการสงเกตเกยวกบการกะประมาณ จานวน 5 ขอ 1.3 แบบทดสอบเกยวกบการเปลยนแปลง จานวน 5 ขอ 2. แบบทดสอบภาคปฏบต จานวน 5 ชด แตละชดมขอคาถาม 3 ขอ แบงออกไดดงน 2.1 ขอคาถามเกยวกบการสงเกตคณลกษณะ 2.2 ขอคาถามเกยวกบการสงเกตการกะประมาณ 2.3 ขอคาถามเกยวกบการสงเกตการเปลยนแปลง เวลาทใชในการทดสอบ ขอละ 1 นาท ตอนท 1 เครองมอทใชในการทดสอบวดการสงเกตชนดเลอกตอบเปนรปภาพ 1. แบบทดสอบวดการสงเกตชนดเลอกตอบ 2. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 3. ดนสอสาหรบนกเรยน 4. จดใหมผชวยทดสอบคอยชวยเหลอและอานวยความสะดวก ใหนกเรยนปฏบตตามคาสง

ไดถกตอง วธดาเนนการทดสอบ

1. กอนลงมอทดสอบผทดสอบตองอธบายขนตอนทกอยางใหนกเรยนเขาใจพรอมกน โดยตด

แผนปายตวอยางบนกระดานดาพรอมทงสาธตใหนกเรยนดเปนตวอยาง และใหนกเรยนทดลองทา

2. ผทดสอบเปนผอานคาสงในแตละขอใหนกเรยนฟงอยางชดเจนขอละ 2 ครง และให

นกเรยนทาทละขอ

101

3. ใหนกเรยนตอบโดยเขยนเครองหมาย × บนคาตอบทถก ถานกเรยนตองการเปลยน

คาตอบใหนกเรยนบอกผดาเนนการสอบ เพอผดาเนนการสอบจะไดขดเสนสองเสนทกรอบเดมเสยกอน

แลวเขยน × ลงบนรปใหมทตองการ

4. ใหนกเรยนเปดทละหนาพรอมๆกน

5. ใหนกเรยนทาการทดสอบเปนรายบคคล ตอนท 2 เครองมอทใชในการทอสอบภาคปฏบต

1. อปกรณของจรงทกาหนดไวในแบบทดสอบแตละชดคาถาม

2. แบบฟอรมบนทกคะแนน

3. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

วธดาเนนการทดสอบภาคปฏบต 1. ผดาเนนการทดสอบทาหนาทอานคาสงและอธบายใหผรบการทดสอบฟงและปฏบต ใน

การออกคาสงหรอการอธบายควรใชคาพดทชดเจนและเปนธรรมชาต ดงนนผดาเนนการทดสอบควร

ทาความเขาใจคมอการทดสอบลวงหนา

2. กอนดาเนนการทดสอบ ใหผชวยดาเนนการทดสอบพาผรบการทดสอบไปทาธระสวนตว

ใหเรยบรอย แลวจงดาเนนการทดสอบ

3. ผดาเนนการทดสอบจดอปกรณใหพรอมสาหรบขอคาถามแตละชด

4. ผดาเนนการทดสอบสาธตตวอยางสาธตตวอยางการดาเนนการ 1 ชด

5. ทาการทดสอบรายบคคล

6. ขนตอนการทดสอบ

6.1 ผดาเนนการสอบแนะนาอปกรณ

6.2 ผรบการทดสอบใหประสาทสมผสดานใดดานหนง ไดแก ตา ห จมก ลน

ผวสมผส เพอการสงเกต

6.3 ผดาเนนการสอบตงคาถามเกยวกบคณลกษณะและการกะประมาณ

6.4 ผดาเนนการสอบสาธตการทดลองเพอใหเดกสงเกตถงการเปลยนแปลง

6.5 ผรบการทดสอบใหประสาทสมผสดานใดดานหนงเชนเดยวกบขอ 2 เพอสงเกต

การเปลยนแปลง

6.6 ผดาเนนการสอบตงคาถามเกยวกบการเปลยนแปลง

102

เกณฑการตรวจใหคะแนน ตอบถกได 1 คะแนน

ตอบผดหรอไมตอบได 0 คะแนน

103

คมอแบบทดสอบวดความสามารถในการตงคาถาม ในสงทสงสยของ เดกปฐมวย

(อาย 5 – 6 ป)

ลกษณะทวไปของแบบทดสอบ แบบทดสอบวดความสามารถในการตงคาถามในสงทสงสย ระดบชนอนบาลศกษาปท 2 ม

ลกษณะเปนรปภาพทใกลตวนกเรยน จานวน 3 ภาพ เพอเปดโอกาสใหเดกไดตงคาถามในสงทสงสย

อยางอสระ โดยครใชคาถามวา “เดกๆอยากรอะไรเกยวกบภาพน” และบนทกการตงคาถามของ

นกเรยนเปนรายบคคล

เวลาทใชในการทดสอบ ภาพละ 2 นาท เครองมอทใชในการทดสอบ 1. รปภาพทมลกษณะสภาพแวดลอมใกลตวนกเรยน ขนาด 8×12 นว จานวน 3 ภาพ 2. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 3. แบบบนทกการตงคาถามของนกเรยน วธดาเนนการทดสอบ

1. ครใหเดก ดภาพทละภาพ ครใชคาถาม “เดกๆอยากรอะไรเกยวกบภาพน”

2. บนทกคะแนนในการตงคาถามของนกเรยน คาถามละ 1 คะแนน ภายในระยะเวลา

ภาพละ 2 นาท หากครบกาหนดเวลา ถานกเรยนยงมคาถาม ใหถามตอไปไมเกน 10 คาถาม ตอ1ภาพ

3. ใหนกเรยนทาการทดสอบเปนรายบคคล เกณฑการตรวจใหคะแนน คาถามละ 1 คะแนน

ไมตงคาถาม 0 คะแนน

104

คมอการใชแบบสงเกต การปฏบตกจกรรมของเดกปฐมวย (อาย 5 – 6 ป)

การใชแบบบนทกการสงเกตเปนเครองมอในการบนทกพฤตกรรมการปฏบต

กจกรรมของเดกปฐมวย กาหนดขอตกลงไวดงน

1. ผสงเกตคอผวจย

2. บนทกชอ – สกล ของผถกสงเกต วนทสงเกต

3. วธการสงเกต ใหสงเกตเดกทกคน กอนทาการทดลอง การจดกจกรรมเสรม

ประสบการณ เรองแสง

4. บนทกขอมลในแบบสงเกตพฤตกรรม

5. สงเกตพฤตกรรมเฉพาะกลมทดลองจานวน 15 คน ขณะทาการทดลอง ใน

สปดาห ท 8 เปนสปดาหสดทายของการทดลอง

6. บนทกขอมลในแบบสงเกตพฤตกรรม

เกณฑการตรวจใหคะแนน

0 หมายถง ไมปรากฏพฤตกรรม

1 หมายถง ปรากฏพฤตกรรมบางครง

2 หมายถง ปรากฏพฤตกรรมอยางสมาเสมอ

105

แบบทดสอบวดการสงเกต ดานคณลกษณะ

คาสง ใหนกเรยนดขอ กระทะ

ใหนกเรยน × ทบภาพหมวก ทตางจากภาพอน

คาสง ใหนกเรยนดขอ หมอ

ใหนกเรยน × ทบภาพผเสอ ทตางจากภาพอน

106

คาสง ใหนกเรยนดขอ มด

ใหนกเรยน × ทบภาพรองเทา ทตางจากภาพอน

คาสง ใหนกเรยนดขอ ชอน

ใหนกเรยน × ทบภาพหมอ ทตางจากภาพอน

107

คาสง ใหนกเรยนดขอ จาน

ใหนกเรยน × ทบภาพยาสฟน ทตางจากภาพอน

108

แบบทดสอบวดการสงเกต

ดานการกะประมาณ

คาสง ใหนกเรยนดขอ ผเสอ

ใหนกเรยน × ทบภาพขวดนา ทมปรมาณนา อยครงขวด

คาสง ใหนกเรยนดขอ เสอ

ใหนกเรยน × ทบภาพแปรงสฟน ทยาวทสด

109

คาสง ใหนกเรยนดขอ ปลา

ใหนกเรยน × ทบภาพแมว ตวทอวนทสด

คาสง ใหนกเรยนดขอ ป

ใหนกเรยน × ทบภาพกระปองนาท ใหญเปนลาดบทสอง

110

คาสง ใหนกเรยนดขอ กง

ใหนกเรยน × ทบภาพแฮมเบอรเกอร ทหนาทสด

111

แบบทดสอบ วดการสงเกต

ดานการเปลยนแปลง คาสง ใหนกเรยนดขอ ฝรง

ใหนกเรยน × ทบภาพหนอน ทกาลงกนใบไม เปนลาดบแรก

คาสง ใหนกเรยนดขอ สบปะรด

แมไกออกไขตอมาไขกเรมฟกตวเปนลกเจยบใหนกเรยน × ทบภาพเหตการณทเกดเปนลาดบทสอง

112

คาสง ใหนกเรยนดขอ มะเขอเทศ

ใหนกเรยน × ทบภาพเหตการณ กาตมนา ทเกดขนเปนลาดบสดทาย

คาสง ใหนกเรยนดขอ ทเรยน

เอกสงนาหวานมาดม ใหนกเรยน × ทบภาพ เอกดมนาหวาน ทเกดขนเปนลาดบแรก

113

คาสง ใหนกเรยนดขอ เงาะ

ใหนกเรยน × ทบภาพตนไม ทโตเปนลาดบทสอง

114

แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต สถานการณ ท 1

สถานการณ แกวนาแบบใส จานวน 3 ใบ ทมขนาดและรปรางเหมอนกน แตละใบบรรจนาผสมส

แตกตางกน คอสแดง 1 แกว และสเหลอง 2 แกว โดยมปรมาณนาแตกตางกน ดงภาพ

แกวท 1

นาสแดง

แกวท 2

นาสเหลอง

แกวท 3

นาสเหลอง

จดประสงค ใหเดกตอบคาถามโดยการด

กจกรรม 1. ใหเดกดนาจากแกวทง 3 ใบ เพอ ตอบคาถามขอท 1

คาถามท 1 นาในแกวใดทตางไปจากแกวอน

2. ใหเดกสงเกตปรมาณนาในแกวทง 3 ใบแลว ตอบคาถามขอท 2

คาถามท 2 นาในแกวใดมากทสด

3. นาแกวเปลา 1 ใบ ใสนาสแดง 1/4 แกว และใสนาสเหลอง 1/4 แกว คนดวย

ชอน แลวตอบคาถามขอท 3

คาถามท 3 นาในแกวเปลยนแปลงไปอยางไร

อปกรณ 1. สผสมอาหาร สแดง และสเหลอง

2. แกวใสใบเลก 4 ใบ และ ชอนสาหรบคนส

คาตอบ คาถามท 1 ตอบวา แกวท 1

คาถามท 2 ตอบวา แกวท 3

คาถามท 3 ตอบวา นาเปลยนสเปนสสม

115

แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต สถานการณ ท 2

สถานการณ กระปองนาอดลมลางสะอาด ขนาดและรปรางเทากน จานวน 3 ใบ แตละกระปอง

บรรจเมลดถวเขยว ปรมาณ ½ ถวยตวง สองกระปอง และ เมลดถวดา 1 ถวยตวง 1 กระปอง

ดงภาพ

กระปองท 1

เมลดถวเขยว ½ ถวยตวง

กระปองท 2

เมลดถวดา 1 ถวยตวง

กระปองท 3

เมลดถวเขยว ½ ถวยตวง

จดประสงค ใหเดกตอบคาถามโดยการฟง

กจกรรม 1. ใหเดกใหเดกฟงเสยง จากทง 3 กระปอง โดยครเปนผเขยา กระปองละ 5 ครง

เพอ ตอบคาถามขอท 1

คาถามท 1 กระปองใดทมเสยงดงเทากน

2. ใหเดกเขยาดวยตนเองทง 3 กระปอง แลวเปรยบเทยบเพอ ตอบคาถามขอท 2

คาถามท 2 กระปองใดทมเสยงดงทสด

3. นากระปอง ใบท 4 บรรจเมลดถวเขยว 1 ถวยตวง โดยไมใหเดกเหน ครเขยา

เพอใหเดกฟงเสยง

4. ครเทเมลดถวเขยวออกแลวบรรจเมลดขาวสาร ปรมาณ ½ ถวยตวง โดยไมให

เดกเหน ครเขยาเพอใหเดกสงเกตเสยง แลวตอบคาถามขอท 3

คาถามท 3 เสยงในกระปองเปลยนแปลงอยางไร

อปกรณ 1. กระปองนาอดลม (กระปองอลมเนยม) ลางสะอาด 4 ใบ

2. เมลดถวเขยว เมลดถวดา และเมลดขาวสาร

คาตอบ คาถามท 1 ตอบวา กระปองท 1 และ กระปองท 3

คาถามท 2 ตอบวา กระปองท 2

คาถามท 3 ตอบวา เสยงภายในกระปองเบาลง

116

แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต สถานการณ ท 3

สถานการณ แกวนาแบบทบ (พลาสตก หรอ เซรามค) จานวน 3 ใบ บรรจ นาสมคน 2 แกว และ

บรรจนามะนาว 1 แกว ดงภาพ

แกวท 1

นาสมคน

แกวท 2

นามะนาว

แกวท 3

นาสมคน

จดประสงค ใหเดกตอบคาถามโดยการชม กจกรรม 1. ใหเดกชมรสชาตของนาจากแกวทง 3 ใบ เพอ ตอบคาถามขอท 1

คาถามท 1 นาในแกวใดมรสชาตเหมอนกน

2. ใหเดกเปรยบเทยบรสชาตนาในแกวทง 3 ใบแลว ตอบคาถามขอท 2

คาถามท 2 นาในแกวใดมรสชาตเปรยวกวา

3. นานาสมคนใสในแกวท 4 ใหเดกทดลองชม ครเตมนาเชอม โดยไมใหเดกเหน

เดกชมรสชาตอกครง แลวตอบคาถามขอท 3

คาถามท 3 รสชาตของนาในแกวเปลยนแปลงไปอยางไร อปกรณ 1. นามะนาวคน นาสมคน และนาเชอม

2. แกวใบเลก 4 ใบ และ ชอนสาหรบคน คาตอบ คาถามท 1 ตอบวา แกวท 1 กบ แกวท 3

คาถามท 2 ตอบวา แกวท 2

คาถามท 3 ตอบวา นามรสชาตหวานขนหรอเปรยวนอยลง

117

แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต สถานการณ ท 4

สถานการณ ขวดทปดทบดวยกระดาษ มขนาดและรปทรงเหมอนกน จานวน 3 ขวด บรรจนา

ธรรมดา 2 ขวด และบรรจนาลอยดอกมะล 1 ขวด ดงภาพ

ขวดท 1

นาธรรมดา

ขวดท 2

นาธรรมดา

ขวดท 3

นาลอยดอกมะล

จดประสงค ใหเดกตอบคาถามโดยการดม กจกรรม 1. ใหเดกดมกลนจากทง 3 ขวด เพอ ตอบคาถามขอท 1

คาถามท 1 นาในขวดใดมกลนตางไปจากขวดอน

2. ใหเดกเปรยบเทยบกลนจากทง 3 ขวดแลว ตอบคาถามขอท 2

คาถามท 2 นาในขวดใดมกลนหอมทสด

3. นาขวดเปลา 1 ใบ ใสนาธรรมดา ใหเดกทดลองดม แลวเตมสบเหลวลงไป

โดยไมใหเดกเหน ใหเดกดมอกครง แลวตอบคาถามขอท 3

คาถามท 3 ขวดนามกลนเปลยนแปลงไปอยางไร

อปกรณ 1. ขวดใสนาปดทบดวยกระดาษเพอทดลอง 4 ขวด

2. นามนหอมระเหย และ สบเหลวอาบนา คาตอบ คาถามท 1 ตอบวา ขวดท 3

คาถามท 2 ตอบวา ขวดท 3

คาถามท 3 ตอบวา นาในขวดมกลนหอม

118

แบบทดสอบวดการสงเกตภาคปฏบต สถานการณ ท 5

สถานการณ กลองกระดาษลง ขนาดเทากน จานวน 3 กลอง เจาะรเพอใหเดกลวงมอเขาไปภายใน

กลองได นากระดาษทรายเบอร 0 ขนาด 6×6 ซม. บรรจลงไปในกลอง 2 กลอง และ กระดาษทราย

เบอร 5 ขนาด 6×6 ซม. บรรจไปในกลอง 1 กลอง ดงภาพ

กลองท 1

กระดาษทราย เบอร 0

ขนาด 6×6 ซม.

กลองท 2

กระดาษทราย เบอร 5

ขนาด 6×6 ซม.

กลองท 3

กระดาษทราย เบอร 0

ขนาด 6×6 ซม.

จดประสงค ใหเดกตอบคาถามตอไปนโดยการสมผสจบตอง กจกรรม 1. ใหเดกคลากระดาษภายในกลอง ทง 3 กลอง เพอ ตอบคาถามขอท 1

คาถามท 1 กระดาษในกลองใดทตางไปจากพวก

2. ใหเดกสงเกตและเปรยบเทยบความหยาบ / ละเอยดแลว ตอบคาถามขอท 2

คาถามท 2 กระดาษในกลองใดมความหยาบมากทสด

3. นากลองใบใหม 1 ใบ บรรจกระดาษทราย เบอร 3 แลวใหเดกทดลองคลา ตด

กระดาษทรายใหเหลอความยาว ¼ ของความยาวเดม โดยไมใหเดกเหน แลว

ใหเดกทดลองคลา แลวตอบคาถามขอท 3

คาถามท 3 สงของในกลองเกดการเปลยนแปลงไปอยางไร

อปกรณ 1. กลองกระดาษขนาด กวาง 12 ซม. ยาว 12 ซม. สง 12 ซม.จานวน 4 ใบ

2. กระดาษทราย เบอร 0 และ เบอร 5 และเบอร 3

คาตอบ คาถามท 1 ตอบวา กลองท 2

คาถามท 2 ตอบวา กลองท 2

คาถามท 3 ตอบวา กระดาษสนลง หรอ กระดาษเลกลง

119

แบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมของนกเรยนปฐมวย ท ชอ เปนผรเรมกระทา

หรอชกชวนใหเพอน

ปฏบตกจกรรม

ใจจดจอ และ

ตดตามผลในสงท

กระทา

ปฏบตกจกรรมจน

ไดคาตอบในสงท

สงสย

มทาทกระตอรอรน

และสนใจในสงท

เรยนร

ปฎบตกจกรรมเสรจ

ตามเวลาทกาหนด

1 0 1 2 0 1 2 0 1 2 0 1 2 0 1 2

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

120

แบบฟอรมการกรอกคะแนน แบบทดสอบทกษะการแสวงหาความรในเดกปฐมวย

คาชแจง ผทดสอบกรอกคะแนนลงในชองความสามารถในดานตางๆโดยแบง เปน 3 ดาน ดงน

1. การสงเกต

2. การตงคาถามในสงทสงสย

3. การปฏบตกจกรรมดวยความกระตอรอรน และสนกกบการเรยนร

121

ท

ทกษะการ แสวงหาความร ชอ - สกล

1.การสงเกต 2. การตงคาถาม

ในสงทสงสย

3. การปฏบต

กจกรรมดวย

ความกระตอรอรน

และสนกกบการ

เรยนร

คะแนนรวม

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

122

สรปผลการวเคราะหคณภาพของแบบทดสอบ โดยการหาคาความยากงาย (P) และคาอานาจจาแนก (r)

ของแบบทดสอบวดการสงเกตของเดกปฐมวย

ขอ คาความยากงาย คาอานาจจาแนก ขอกระทะ 0.53 0.39 ขอหมอ 0.60 0.55 ขอมด 0.46 0.26

ขอชอน 0.46 0.46 ขอจาน 0.53 0.43 ขอผเสอ 0.26 0.45 ขอเสอ 0.66 0.41 ขอปลา 0.80 0.58 ขอป 0.20 0.40 ขอกง 0.53 0.35 ขอฝรง 0.73 0.63

ขอสบปะรด 0.20 0.49 ขอมะเขอ 0.73 0.47 ขอทเรยน 0.33 0.26 ขอเงาะ 0.40 0.39

123

ภาคผนวก ค

ตวอยางภาพกจกรรมเสรมประสบการณ เรองแสง

124

การทดสอบภาคปฏบตวดการสงเกต โดยการด

การทดสอบภาคปฏบตวดการสงเกต โดยการฟง

125

กจกรรมการเรยนรเรอง แสงเดนทางเปนเสนตรง

กจกรรมการเรยนรเรอง พลงงานแสงอาทตยใหความรอน

126

กจกรรมการเรยนรเรอง แสงเดนทางออกจากแหลงกาเนนแสงอยางไร

กจกรรมการเรยนร เรอง แสงจากดวงอาทตยชวยในการมองเหน

127

กจกรรมการเรยนรเรอง แสงยงใกลยงสวาง

กจกรรมการเรยนรเรอง สนกกบเงา

ประวตยอผวจย

129

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวพชรา อยสมบรณ

วนเดอนปเกด 21 มกราคม 2512

สถานทเกด สมทรสงคราม

สถานทอยปจจบน 250 / 20 ซอยมงมศรสข ต.แมกลอง อ.เมองฯ

จ. สมทรสงคราม

ตาแหนงปจจบน คร รบเงนเดอนอนดบ คศ.2

สถานททางานปจจบน โรงเรยนวดศาลาครน แขวงบางคอ เขตจอมทอง กรงเทพฯ

10150

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2530 มธยมศกษาตอนปลาย

จาก โรงเรยนศรทธาสมทร จงหวดสมทรสงคราม

พ.ศ. 2534 ศษ.บ. (จตวทยาและการแนะแนว)

จาก มหาวทยาลยศลปากร

พ.ศ. 2553 กศ.ม. (การศกษาปฐมวย)

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ