สารบัญ - bookscape.co · 8 the basic laws of human stupidity...
TRANSCRIPT
สารบญ
คำ�นำ�สำ�นกพมพ 6
บนทกจ�กสำ�นกพมพ il Mulino 10
จ�ก Mad Millers ถงผอ�น 14
บทนำ� 18
บทท 1 กฎพนฐ�นขอแรก 23
บทท 2 กฎพนฐ�นขอทสอง 29
บทท 3 บทแทรกว�ดวยร�ยละเอยดท�งเทคนค 37
บทท 4 กฎพนฐ�นขอทส�ม (กฎทอง) 43
บทท 5 ก�รแจกแจงคว�มถ 51
บทท 6 คว�มโงและอำ�น�จ 57
บทท 7 แสนย�นภ�พของคว�มโง 61
บทท 8 กฎพนฐ�นขอทส 65
บทท 9 ก�รวเคร�ะหระดบมหภ�ค
และกฎพนฐ�นขอทห� 71
ภ�คผนวก 83
รจกผเขยน 90
รจกผแปล 94
ค�าน�าส�านกพมพ
Carlo M. Cipolla 7
คนโงอยรอบตวเรา มจ�านวนมหาศาลเกนคาดคด และก�าลง
ครองโลกใบน
กองก�ำลงมดอนทรงอทธพลก�ำลงแพรกระจำยขยำย
เครอขำยมำกแสนยำนภำพไปทวโลกโดยไรผน�ำไรกฎหมำยควบคม
ไรระเบยบแบบแผนและไรเหตผลเพอขดขวำงควำมเจรญกำวหนำ
และควำมผำสกของมวลมนษยทกหวระแหง ตงแตในกรปไลน
ครอบครวในหองประชมทออฟฟศในโซเชยลมเดยหรอแมกระทง
ททไมควรมคนโงอยทสด-บนเกำอผน�ำประเทศ
ทนำทดทอใจยงกวำนนกคอ คนโงปฏบตกำรควำมเขลำ
ไดอยำงทรงประสทธภำพไมมทำงทเรำจะตอรองหรอตอกรกบพวก
เขำได (สกบคนโงมนเหนอยกวำสกบโจรนะคณ!) หลำยประเทศ
ก�ำลงดงลงเหวเพรำะควำมเชยวชำญช�ำชองดำนควำมโงของคนโง
เหลำน
8 The Basic Laws of Human Stupidity
กระทงโลกทงใบกอำจก�ำลงเดนลงนรกเพรำะเหลำ
“ผน�ำโง”(ใช,ผนงรจตกม!)
กระนน เรำทกคนกสมควรจะเขำใจคนโงและควำมโง
เพอใหรเทำทนและพรอมรบมอกบภยนตรำยใหญหลวงทก�ำลง
คกคำมมวลมนษยชำต
คำรโล เอม. ชโปลลำ ศำสตรำจำรยดำนประวตศำสตร
เศรษฐกจแหงมหำวทยำลยแคลฟอรเนย เบรกลย ใชแวนตำ
เศรษฐศำสตรมองคนโงและปรำกฏกำรณควำมโงทระบำดไปทวโลก
จนสรปออกมำเปน“กฎพนฐำนวำดวยควำมโงเขลำ”หำประกำรใน
โงศาสตร(The Basic Laws of Human Stupidity)สดยอดหนงสอ
ระดบ‘cultclassic’เลมน
“คนโงคอคนทสรางความเสยหายแกคนอนหรอกลมอน ทงท
ตวเองไมไดรบประโยชน กระทงอำจไดรบควำมเสยหำยดวยซ�ำ”
–ชโปลลำนยำม“คนโง”ไวอยำงเปนวทยำศำสตร
“คนโง”จงแตกตำงจำก“คนโฉด”ทไดรบอะไรบำงอยำงจำก
กำรท�ำรำยเรำเชนนแลวคนโงนบเปนมนษยประเภททอนตรำยทสด
เพรำะสรำงควำมเสยหำยแกผคนและสงคมอยำงประเมนคำไมได
คนโงไมเคยคดสนใจไยดตอควำมอยรอดของระบบทงปวง เพรำะ
คนโงไมไดผลประโยชนใดๆจำกควำมโง หน�ำซ�ำยงท�ำรำยตวเอง
อยำงโงๆไดหนำตำเฉย
Carlo M. Cipolla 9
นบวนอทธพลของควำมโงรกรำนเขำครอบครองทก
แหงหนอยำงไรแผนกำรหรอหลกกำรใดๆแมหนงสอเลมนจะตพมพ
ครงแรกเมอป1976แตเรำตองยอมรบอยำงเศรำใจวำ“กฎพนฐำน
วำดวยควำมโงเขลำ” ทหนงสอเลมนน�ำเสนอยงคงเปนจรง และม
ประโยชนในกำรท�ำควำมเขำใจสงคมมนษยรวมสมยเฉกเชนเดยว
กบกฎธรรมชำตทเปนจรงในวนวำนวนนพรงนและตลอดไป
โงศาสตร: กฎพนฐานวาดวยความโงเขลาคอบทวเครำะห
ทำงเศรษฐศำสตรอนแสบสนทจะท�ำใหเรำทงขนและขนไปพรอมกน
ทำมกลำงสมรภมแหงควำมโง หวงวำหนงสอเลมนจะเปนมดดำบ
และเกรำะก�ำบงทปกปองทกทำนจำกศตรผโงงม เพอนนกรบผ
โงเขลำและทเลวรำยทสด-แมทพผโงบรม
ส�านกพมพ bookscape
σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σσ σ σ σ σ σ σ σ σ σ
แปลโดย
สนนท� วรรณสนธ เบล
โงศ�สตรกฎพนฐานวาดวยความโงเขลา
by
Carlo M. Cipolla
The Basic Laws of Human Stupidity
บทน�า
Carlo M. Cipolla 19
ตองยอมรบวาเรองราวของมนษยเรานนอยในภาวะนาสงเวช
อยำงไรกด นไมใชเรองแปลกใหมแตอยำงใด เรองรำวของมนษย
อยในภำวะนำสงเวชมำนมนำนนบแตอดตภำระหนกองจำกปญหำ
และควำมล�ำเคญทมนษยตองทนแบกรบ ทงในฐำนะปจเจกและ
ในฐำนะสมำชกของสงคมอนมระเบยบแบบแผน แทจรงแลวเปน
ผลขำงเคยงทไมสมควรเกดขน–และผมกลำพดเลยวำโงเงำ– จำก
กำรกอปรตวของชวตนบตงแตตน
จำกงำนของดำรวน เรำเรยนรวำก�ำเนดของเรำกไม
ตำงจำกสตวชนต�ำ ไมวำไสเดอนหรอชำงกแบกรบอปสรรค
ควำมยำกล�ำบำก และควำมทกขทนในแตละวนเฉกเชนเดยว
กบเรำ แตทวำมนษยยงไดรบอภสทธใหแบกรบภำระเพม นนคอ
ควำมล�ำเคญอนเกดขนทกวทกวนจำกฝมอคนกลมหนงในเผำพนธ
มนษยดวยกนเอง คนกล มนทรงอทธพลยงกวำกล มมำเฟย
20 The Basic Laws of Human Stupidity
เครอขำยอตสำหกรรมทหำร หรอแมกระทงองคกำรคอมมวนสต
สำกล เปนกลมทไรระเบยบ ไรกำรรบรอง ไรผน�ำ ไรประธำน
ไรกฎหมำยควบคม แตทวำกลบปฏบตกำรไดอยำงสอดคลองเปน
หนงเดยวกนโดยสมบรณ รำวกบวำมมอทมองไมเหนคอยชน�ำให
กจกรรมของสมำชกแตละคนสงเสรมและขยำยประสทธผลของ
กจกรรมโดยสมำชกคนอนๆ ธรรมชำต ลกษณะ และพฤตกรรม
ของสมำชกกลมนคอหวขอของหนงสอเลมน
ผมขอกลำวเนนย�ำอยำงหนกแนนไว ณ ทนวำ หนงสอ
เลมเลกๆ นไมไดมเจตนำถำกถำงหรอเกดจำกทศนคตแบบขแพ
ชวนตแตเปนเพยงหนงสอวำดวยจลชววทยำทจดจ�ำแนกสงมชวต
เทำนน เนอหำตอไปนเปนผลจำกควำมพยำยำมอยำงสรำงสรรค
ทจะระบตว เขำใจ และหำกเปนไปไดกสกดกนกองก�ำลงมดอน
ทรงพลงยงซงเปนอปสรรคตอควำมเจรญกำวหนำและควำมผำสก
ของมวลมนษย
บทท 1กฎพนฐ�นขอแรก
ALWAYS AND
INEVITABLY
EVERYONE
UNDERESTIMATES
“
THE NUMBER
OF STUPID
INDIVIDUALS IN
CIRCULATION.
26 The Basic Laws of Human Stupidity
กฎพนฐานขอแรกวาดวยความโงเขลาของมนษยบญญตอยาง
ชดเจนไรขอกงขำวำ
“เราทกคนประเมนจ�านวนคนโงทเวยนวนอยใน
สงคมนอยเกนไปเสมอโดยปราศจากขอยกเวน”1
ขอควำมนอำจดไมส�ำคญ คลมเครอ และใจแคบอยำง
รำยกำจในครำแรก แตทวำเมอพนจอยำงถถวนแลวจะพบวำ
1ผเรยบเรยงคมภรไบเบลตระหนกถงกฎพนฐำนขอแรกน และถอดควำมกฎนไวในขอควำม
วำ “stultorum infinitus est numerus” หรอ “คนโงนนมจ�ำนวนมำกเหลอคณำนบ” [คมภร
ไบเบลฉบบภำษำไทยใช“อะไรทขำดอยจะนบใหครบไมได”(ปญญำจำรย1:15)]แตนเปนกำร
กลำวแบบอตพจนเทำนนจ�ำนวนคนโงไมอำจเปนอนนตดวยวำคนทงมวลมจ�ำนวนจ�ำกด
Carlo M. Cipolla 27
นเปนสจพจนทจรงแท ไมว ำจะประเมนควำมโงของมนษย
ไวสงเพยงใด เรำกมกตองประหลำดใจซ�ำแลวซ�ำเลำอยเปนนจ
เพรำะขอเทจจรงทวำ
ก. คนทเรำคดวำมเหตผลและชำญฉลำด กลบกลำยเปน
คนโงไดอยำงหนำไมอำย
ข. วนแลววนเลำ กจกรรมของเรำถกรงควำนอยำงซ�ำซำก
นำเบอหนำยโดยบคคลผโงเขลำซงจๆ กปรำกฏกำยอยำง
ไมคำดคด ในสถำนททแสนจะไมเหมำะ และในจงหวะท
ไมนำเปนไปได
กฎพนฐำนขอแรกท�ำใหผมไมสำมำรถระบจ�ำนวนเปน
ตวเลขชดเจนไดวำคนโงมสดสวนเทำไรในหมประชำกรทงหมด
คำประเมนใดกตำมจะปรำกฏวำต�ำกวำควำมเปนจรงเสมอ ดงนน
ในหนำถดจำกน ผมจะขอใชสญลกษณσ แทนคำสดสวนคนโง ในกลมประชำกร