มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช...
TRANSCRIPT
![Page 1: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/1.jpg)
1
โรครายของสขภาพเพศชาย
มะเรงตอมลกหมาก
จดทำโดย หนวยมะเรงวทยา ภาควชาอายรศาสตรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล
![Page 2: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/2.jpg)
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
2 3
สารบญตอมลกหมากคออะไร 3
โรคตอมลกหมากโตเเตกตางหรอเหมอนกบ 4มะเรงตอมลกหมาก?
โรคตอมลกหมากโต 4
โรคมะเรงตอมลกหมาก 5
วธการตรวจหามะเรงตอมลกหมาก 7
การเเบงระยะของมะเรงตอมลกหมาก 9
การรกษา 9
ผลขางเคยงจากการรกษา 12
การคดกรองมะเรงตอมลกหมาก 13
การรกษาเเบบประคบประคองเเละการพยาบาลทบาน 14PalliativecareandHomeHealthCare
ตอมลกหมากคออะไร
ตอมลกหมากสามารถเปลยนฮอรโมนเพศชายใหเปนสารdihydrotestos-
teroneโดยสารนทำาใหตอมลกหมากมเซลลเนอเยอทเพมขนเเละมขนาดโตขนตาม
ไปดวยเเละถาหากตอมลกหมากโตจนไปกดเบยดทอปสสาวะหรอกระเพาะปสสาวะ
จะทำาใหมอาการของตอมลกหมากโตสำาหรบในโรคมะเรงตอมลกหมากผปวยจะม
อาการจากการทเซลลมะเรงมการแพรกระจายเเละไปรบกวนการทำางานของอวยวะ
ทมะเรงแพรไปเชนอาการปวดหรออาการปสสาวะปนเลอดได
ตอมลกหมากเปนหนงในอวยวะสบพนธของเพศชาย
โดยตอมลกหมากจะอยรอบทอปสสาวะสวนตนบรเวณ
ปากทางออกของกระเพาะปสสาวะมรปรางลกษณะ
คลายเมดเกาลดคนทวไปมกมความสบสนและเขาใจ
ผดวาตอมลกหมากคอลกอณฑะซงไมใชความ
จรงโดยลกอณฑะจะอยในถงอณฑะเเละทำาหนาท
สรางเชออสจขณะทตอมลกหมากอยภายในรางกาย
เเละทำาหนาทผลตเเละเกบสะสมนำ�หลอเลยงตวอสจ
ตอมลกหมากจะถกกระตนใหมการเจรญเตบโตจาก
ฮอรโมนเพศชายซงตอมลกหมากจะโตขนตามอาย
ทมากขนเเละในผชายวยผใหญ
ตอมลกหมาก
ปกต
ตอมลกหมาก
มขนาดโตขน
![Page 3: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/3.jpg)
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
4 5
เเตกตางกนโรคตอมลกหมากโตไมใชมะเรงพบไดเกอบทกคนผชายเมออาย
มากขนจดเปนการเปลยนเเปลงของรางกายเเตมะเรงเปนความผดปกตของเซลลตอม
ลกหมากทโตเเบบไมหยดยงเเละไมถกกำาจดดวยขบวนการกำาจดเซลลทผดปกตของ
รางกาย
โรคมะเรงตอมลกหมาก เกดจากการแบงตวของเซลลตอมลกหมากทเพมขนผดปกตมกจะเกดในผชาย
อายตงแต50ปขนไปมะเรงตอมลกหมากในระยะแรกจะไมแสดงอาการใดๆดงนน
การตรวจพบมกจะเปนการพบโดยการคดกรองโรคซงในระยะเบองตนสามารถรกษา
ใหหายไดโดยการผาตดหรอการใหรงสรกษาแตเมอมะเรงขยายตวมากขนจนไปกด
ทบทอปสสาวะจะสงผลใหผปวยปสสาวะลำาบากหรอปสสาวะบอยขนเเละอาจม
ปสสาวะเปนเลอดไดโดยในระยะสดทายมะเรงจะแพรกระจายไปยงตอมนำ�เหลอง
กระดกและอวยวะอนๆซงจะไมสามารถรกษาใหหายขาดไดแตการรกษาจะมง
เนนไปทการยบยงการลกลามของมะเรงและคงสภาพใหผปวยสามารถใชชวตปกต
ไดมากทสดโดยทวไปมะเรงตอมลกหมากจะมระยะเวลาการ
พฒนาจากระยะเบองตนไปสระยะลกลามเเละเขาสระยะ
สดทายคอนขางนานเชนระยะเวลาหลายปซงเเตกตาง
กบมะเรงชนดอนทมการกำาเรบโรคทสนเชนมะเรงปอด
มะเรงตบเปนตน
โรคตอมลกหมากโตเเตกตางหรอเหมอนกบมะเรงตอมลกหมาก?
โรคตอมลกหมากโต(Benign Prostate Hypertrophy)
“มะเรงตอมลกหมากมกไมแสดงอาการในระยะเรมแรก
หากมอาการหมายถงมะเรงไดลกลามแลว... ดงนน
ตองสงเกตอาการทางตอมลกหมากทผดปกต
ถาสงสยอยารอจนสาย ตองรบมารบการตรวจ
สขภาพเพศชาย เพอหาสาเหต”
พบไดในผชายอายประมาณ40
ปขนไป จะมอาการปสสาวะบอยรวมกบ
อาการแสบขด หรอมอาการปสสาวะ
ลำาบาก ปสสาวะไมพ ง หรอตองใช
เวลาในการเบงเมอยนปสสาวะเทยบกบ
ผอนจะใชเวลาในการปสสาวะนานปกต
โรคตอมลกหมากโตจดเปนโรคทไมเปน
อนตรายตอชวต แตจะสงผลกระทบตอ
คณภาพชวตของผปวย
![Page 4: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/4.jpg)
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
6 7
วนนคณสงเกตวามอาการเหลานไหม?
หากมอาการขอใดขอหนงตอไปน ควรพบแพทยเฉพาะทางระบบทางเดนปสสาวะเพอรบการตรวจอยางละเอยด 1.เวลาเรมปสสาวะจะลำาบาก
2.ปสสาวะไมพงหรอปสสาวะราดเทา
3.เวลาปสสาวะจะปวด
4.เวลาหลงเมอถงจดสดยอดจะปวด
5.มเลอดในนำ�เชอหรอปสสาวะ
6.ปสสาวะบอยโดยเฉพาะเวลากลางคน
วธการตรวจหามะเรงตอมลกหมาก
• การตรวจทางทวารหนก เพอคลำาหา
กอนมะเรงโดยแพทยจะใชนวสอดเขาไปทางร
ทวารหนกเพอตรวจคลำาขนาดรปรางและความ
ยดหยนของตอมลกหมาก
• การเจาะเลอดเพอหาสารบงชมะเรงPSA(ProstaticSpecificAntigen)ซงสารชนดนจะถกผลตขนมามากกวาปกตในผปวยทเปนมะเรงตอมลกหมาก
• การตรวจอลตราซาวดตอมลกหมากผานทางทวารหนกเปนการตรวจโดยใชคลนเสยงโดยแพทยจะใชเครองมอสอดเขาทางทวารหนกเพอตรวจหามะเรงบรเวณตอมลกหมาก
กระเพาะปสสาวะ ชองทวารหนก
ตอมลกหมาก
ตอมลกหมาก
รทวารหนก
ชองทวารหนก
กระเพาะปสสาวะ
ปกตกอนมะเรง
![Page 5: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/5.jpg)
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
8 9
การตรวจเพมเตมเมอวนจฉยเเลววาเปนมะเรง จะมการการตรวจเมอเ เพทยสงสยวามการ
กระจายของโรคเชนการตรวจสแกนกระดกเพอดวา
โรคกระจายไปทกระดกการตรวจเอกซเรยคอมพวเตอร
เมอเเพทยสงสยวาโรคกระจายไปอวยวะภายในเชนตบ
หรอตอมนำ�เหลองในชองทองเปนตน
มะเรงยงอยเฉพาะในตอมลกหมากคาเลอดPSAสงนอยกวา10เเละผลการตรวจทางพยาธเปนเซลลทมลกษณะการเเบงตวชา
การเเบงระยะของมะเรงตอมลกหมาก การเเบงระยะของโรคดจากขนาดของกอนเนอการกระจายไปทตอมนำ�เหลอง
ขางเคยงการกระจายไปอวยวะอนๆผลเลอดมะเรงPSAและผลการตรวจทางพยาธ
ของชนเนอมะเรง
การตดชนเนอเมอแพทยตรวจพบกอนเนอทสงสย แพทยจะทำาการตดชนเนอจากตอมลกหมากโดยการสองกลองผานทางทอ
ปสสาวะเพอนำาชนเนอไปตรวจทางพยาธวทยาดวาเปนมะเรงจรงหรอไมเเละมะเรง
เปนชนดใดมการเเบงตวเรวหรอชาซงใชเปนเเนวทางในการวางเเผนรกษา
มะเรงยงอยเฉพาะในตอมลกหมากคาเลอดPSAสงนอยกวา20เเละผลการตรวจทางพยาธเปนเซลลทมลกษณะการเเบงตวชา
มะเรงมการกระจายออกนอกตอมลกหมากไปยงอวยวะขางเคยง
มะเรงมการกระจายไปทตอมนำาเหลองหรอกระจายไปอวยวะทอยไกลออกไป
ตอมลกหมาก
สองกลองตรวจ
การสองกลองผานทางทอปสสาวะ
ระยะท1
ระยะท2
ระยะท3
ระยะท4
![Page 6: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/6.jpg)
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
10 11
2.การรกษาโดยการฉายเเสงหรอการรกษาโดยรงสรกษาRadiotherapyโดย
รงสรกษาสามารถไปกำาจดเซลลมะเรง
- ในระยะทไมมการกระจายจะมประสทธภาพเทยบ
เทากบการผาตด
- ในระยะโรคเเพรกระจายจะใชในการรกษาบรรเทา
อาการเชนอาการปวดกระดกจากมะเรงกระจายไป
ทกระดก
การรกษาโดยการลดฮอรโมนเพศชาย เนองจากการเตบโตของมะเรงอาศยฮอรโมนเพศ
ชายดงนนการลดปรมาณฮอรโมนเพศชายหรอการใชยา
ทสามารถปองกนไมใหฮอรโมนเพศชายมาออกฤทธกระตน
การเตบโตของเซลลมะเรงจงนบวาเปนการรกษาทไดผลใน
การรกษามะเรงตอมลกหมาก
การรกษา การสงเกตอาการเลอกในผปวยทโรคเปนแคระยะเบองตนคาPSAตำ�ๆหรอ
ผปวยทสงอายหรอสขภาพไมเเขงเเรงไมพรอมในการรกษา
1.การผาตดตอมลกหมากออกทงหมดเปนการผาตด
เพอเอาตอมลกหมากทเปนมะเรงรวมทงตอมนำ�เหลอง
ออกทงหมดโดยวธการผาตดมหลากหลายวธเชนการ
ผาตดเเบบเปดการผาตดโดยการใชกลอง(Laparoscopic)
การตดตอมลกหมากโดยการสองกลองผานอวยวะเพศ
TransurethralResectionoftheProstateTURPเเละการ
ผาตดโดยการควบคมผานหนยนตผาตด
3.การรกษาโดยการฝงเเรกมมนตภาพรงสโดยเเพทยรงสรกษา
4.การรกษาดวยการควบคมฮอรโมนเพศชายเนองจากมะเรงตอมลกหมาก
โตดวยการกระตนจากฮอรโมนเพศชายการลดปรมาณฮอรโมนจงมประสทธภาพ
ในการรกษา
วธการในการรกษาโดยวธทางฮอรโมน 1.การตดอณฑะออกจากรางกายโดยแพทยอาจ
พจารณาการใสอณฑะเทยมใหผปวยยงมความรสกวายงม
อณฑะอยซงชวยในดานจตใจของผปวย
2.การฉดยาเพอระงบการสรางฮอรโมนเพศชายของ
อณฑะโดยยาฉดจะไปยงยงขบวนการสรางฮอรโมนทระดบ
กานสมองผลใหอณฑะลดการผลตฮอรโมนเพศชาย
3.การรกษาโดยยากนโดยยาออกฤทธปองกนการท
ฮอรโมนเพศชายมากระตนการเตบโตของเซลลมะเรง
4.การรกษาโดยทยาออกฤทธโดยการหามการผลต
ฮอรโมนเพศชายทตอมหมวกไตโดยยาชนดใหมๆ สามารถ
ยบยงการสรางฮอรโมนเพศชายของเซลลมะเรงเองไดดวย
5.การรกษาดวยเคมบำาบด(Chemotherapy)คอการ
ใชยาตานมะเรงซงสามารถผานไปถงทกสวนของรางกาย
เพอฆาเซลลมะเรงโดยมแผนกเคมบำาบดภายใตการดแล
ของทมสหสาขาชพดานการรกษามะเรง
การใหยาเคมบำาบด
กานสมอง
ตอมใตสมอง
กระเพาะปสสาวะ
ตอมลกหมาก
ฮอรโมนเพศชาย
อณฑะ
ฮอรโมนLH
![Page 7: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/7.jpg)
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
12 13
ผลขางเคยงจากการรกษาการผาตดเเละการฉายรงสรกษา สามารถทำาใหโรคมะเรงในระยะเบองตนหายขาดได เเตอาจมผลขางเคยง
จากการรกษาได เเตผลขางเคยงไมไดเกดกบผปวยทไดรบการรกษาทกราย
ผลขางเคยงทควรทราบ คออาจมความรสกเเละความตองการทางเพศลดลง
ปรมาณนำ�อสจอาจจะลดลงเเละทำาใหมโอกาสทจะเปนหมนอาจมภาวะปสสาวะ
ลำาบากจากทอปสสาวะตบหรอมพงพดหรออาจมการกลนปสสาวะหรอกลนอจจาระ
ลำาบากอาจมภาวะกระเพาะปสสาวะอกเสบได
ผลขางเคยงของการรกษาดวยฮอรโมน ผปวยจะมอาการของระดบฮอรโมนเพศชายทลดลงโดยอาจมอาการทกลามเนอ
ของรางกายเลกลงรสกวากำาลงของรางกายลดลงปรมาณขนตามรางกายลดลงอาจ
มภาวะเตานมโตความรสกทางเพศลดลงเเละอาจมความเสยงตอโรคหวใจเเละหลอด
เลอดได
ผลขางเคยงของเคมบำาบด อาการขางเคยงทพบไดบอยคอคลนไสอาเจยนแผลรอนในหรอแผลในปาก
อาจมการขบถายทผดปกตโดยอาจพบไดทงทองเสยหรอทองผกและผปวยจะม
ภมคมกนตำาหรอจำานวนเมดเลอดขาวทตำาลงทำาใหเสยงตอการตดเชอเเละอาการ
ขางเคยงอนทอาจพบได เชนอาการสะอก
การนอนไมหลบ
โดยเเพทยเเละพยาบาลจะเเนะนำาวธ
การดเเลตนเองหลงการรกษาหลกเลยง
ความเสยงตอการตดเชอเเละการปฏบตเมอ
เกดผลขางเคยงเชนอาการถายเหลวหรอ
อาการอาเจยนจะมการใหยาลดอาการเปนยา
กลบบานผปวยสามารถใชยาเหลานไดเมอม
อาการเเตถาอาการไมทเลาผปวยควรตดตอ
เเพทยเเละพยาบาลในการใหการรกษาเพอ
ปองกนผลขางเคยงทอนตราย
การคดกรองมะเรงตอมลกหมาก ในประเทศไทยยงไมมเเนวทางการ
คดกรองโรคมะเรงตอมลกหมากทชดเจน
เนองจากการพบอตราการเกดโรคมะเรงตอม
ลกหมากทตำ�กวาชาวตะวนตกเเละในการ
ศกษาของผปวยมะเรงตอมลกหมากทวโลก
ยงไมมขอสรปทเเนชดในเรองเเนวทางการ
คดกรองโรคน
![Page 8: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/8.jpg)
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
มะเรงตอมลกหมากProstate Cancer
14 15
การรกษาเเบบประคบประคอง เเละการพยาบาลทบานPalliative care and Home Health Care
ดงนนในการรกษาพยาบาลเเมวาผปวยจะเขาสระยะโรคลกลามทางโรงพยาบาล
กมระบบทชวยในการดเเลผปวยกลมระยะโรคลกลามใหสามารถมคณภาพชวตทดได
เชนการไมมอาการเจบปวดจากโรคมะเรงลดอาการหอบเหนอยซงผปวยเเละญาต
สามารถปรกษาเเพทยผรกษาในการรบบรการนได
วธการคดกรอง กระทำาโดยการตรวจตอมลกหมากดวยนวมอการตรวจเลอดหาคาระดบProstate
specificantigenหรอพเอสเอเเละการตรวจดวยอลตราซาวดผานทางทวารหนก
ในครอบครวทมผปวยมะเรงตอมลกหมากหลายๆคนหรอมมะเรงชนดอนๆ
ทสมพนธกบมะเรงตอมลกหมากเชนมผปวยมะเรงเตานมเเละผปวยมะเรงตอม
ลกหมากหลายคนเเพทยจะเเนะนำาในการตรวจคดกรองโรคมะเรงทางพนธกรรม
เพมเตมจากประชากรทวไป
ทมพยาบาลเยยมบาน การรกษาผปวยทโรคเปนระยะลกลามในกรณทผปวยไมสามารถมารบการรกษา
ทโรงพยาบาลไดเชนไมสามารถเคลอนไหวไดทางโรงพยาบาลรามาธบดมบรการ
ทางการพยาบาลโดยทมพยาบาลเยยมบานHomeHealthCareทสามารถใหบรการ
ในการดเเลพยาบาลผปวยไดทงการดเเลอาการปวดจากมะเรงการใหอาหารทางสาย
การดเเลแผลเเละการเเนะนำาเรองกายภาพบำาบดนอกจากนยงมบรการการใหเชา
อปกรณทางการเเพทยเชนอปกรณออกซเจนเตยงผปวยอปกรณดดเสมหะเปนตน
A หมายถงการดแลผปวยท
ปวยดวยโรคทรกษาไมหายขาด
และอาจคกคามถงชวตหรอปวย
ดวยโรคทมแนวโนมทรดลงจน
อาจเสยชวต“Palliativecare”
สามารถทำาใหคณภาพชวตของ
ผปวยดขนเพมความพงพอใจของ
ทงผปวยผดแลและครอบครวเปนการดแลแบบประคบประคองจะครอบคลม
ในการรกษาตงแตระยะทผปวยไดรบการวนจฉยวาการดำาเนนของโรคเขาสระยะ
สดทายของโรคและเมอโรคกำาเรบเขาสระยะใกลเสยชวตและครอบคลมถง
การดแลญาตและครอบครวหลงผปวยเสยชวต
![Page 9: มะเร็ง ต อมลูกหมาก...กระจายของโรค เช นการตรวจสแกนกระด ก เพ อด ว า โรคกระจายไปท](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042409/5f24e1ecee829f0d795c7392/html5/thumbnails/9.jpg)
โรครายของสขภาพเพศชาย
มะเรงตอมลกหมาก
จดทำโดย หนวยมะเรงวทยา ภาควชาอายรศาสตรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล