มีนาคม เมษายน ๒๕๕๔huexonline.com/uploads/downloads/envimgt_2.pdf ·...

มนาคม-เมษายน ๒๕๕๔

โดยอภรกษ กาญจนคงคา

ระบบการจดการสงแวดลอม

[email protected]

Environmental Management System (EMS)

แหลงทมาของขอมล

คณะวทยากรทปรกษา IS0 14001: กลชดา เชยววานช, ทพยสภา กอบกวฒนา, ธนนทร กลอมฤกษ, นาร กาญจนรกษา, ปรทศน ชมเชย, พรพรรณ ปรญญาธนกล, วภาดา จงหตถการสาธต, ศรพร กอผจญ, สมชาย สงหปรชา, สรชษฏ พลวณช และเพชรลดา สงหเสน คมอระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14001, พมพครงท 4, สถาบนเพมผลผลตแหงชาต, กมภาพนธ 2548

ฉตรไชย รตนไชย, การประเมนผลกระทบสงแวดลอม, พมพครงท 2, โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, มกราคม 2553

Apirak Kanchanakongkha

การประเมนผลกระทบสงแวดลอม

Environmental Impact Assessment (EIA)

หมายถง กระบวนการว เคราะห ทานาย และ

ประเมนขนาดและความสาคญของผลกระทบของ

กฎหมาย นโยบาย โครงการ และกจกรรมอน ๆ

ของมนษยท อาจมต อทรพยากรส งแวดลอม

สขอนามย และคณภาพชวต รวมทงการเสนอแนะ

มาตรการ ลดปองกน และตดตามตรวจสอบ

ผลกระทบ ตลอดจนการนาเสนอขอมลใหอยใน

รปแบบทสามารถสอสารเปนทเขาใจกนไดอยาง

ชดเจน (Munn, 1979; Canter, 1996)


สงแวดลอม

สงแวดลอมดานกายภาพ

สงแวดลอมดานชวภาพ

สงแวดลอมดานสงคม


หมายถง สงไมมชวต เชน

ทรพยากรดน ทรพยากรนา

คณภาพอากาศ เปนตน

หมายถง สงมชวต ไดแก พช

สตว ทงทอยบนบกและในนา

จะแบงตามทกาหนดโดยสานกงาน

นโยบาย และแผนสงแวดลอม เปนคณคา

การใชประโยชนของมนษย (เชน สภาพ

การใชดน โครงสรางพนฐาน ฯลฯ) และ

คณภาพชวต (เชน สภาพเศรษฐกจ สงคม

และวฒนธรรม ฯลฯ)

ผลกระทบตอสงแวดลอม : มมมองของประเทศไทย

• ประเทศจะตองมการพฒนาทางเศรษฐกจและเทคโนโลย ควบคไปกบการผดงรกษาสงแวดลอม ทเรยกกนวา การพฒนาแบบยงยน (Sustainable Development)

• การประเมนผลกระทบตอสงแวดลอม ทาใหเราเตรยมตวรบ ปองกนปญหาลวงหนาได อาจตองลงทนบาง แตกคมคาในระยะยาว หรอ กนไวดกวาแก ซงเขาหลกเกณฑ Precautionary Principle ทแนะนาใหมการปองกนปญหาลวงหนา หากมสญญาณหรอแนวโนมวาอาจมผลกระทบตอเนองรายแรงตามมา


• การประเมนผลกระทบสงแวดลอม ควรเรมทระดบนโยบาย (policy) มาถงระดบแผนงาน แลวไลลงมาถงระดบโครงการ (Project)

• การประเมนสงแวดลอมในระดบยทธศาสตร (Strategic Environmental Assessment) ประกอบดวย ระดบนโยบาย และระดบแผนงาน


มตตาง ๆ ของกระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอม

• EIA เปนกระบวนการทาความจรงใหปรากฎ (Fact Finding) เพอใหทกฝายสามารถรลวงหนาถงผลกระทบทอาจเกดขนหากมการดาเนนโครงการ ตลอดจนชวยในการกาหนดมาตรการลดผลกระทบ และแนวทางปรบปรงแกไขรปแบบโครงการ เพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมและสงคมโดยรอบ และ/หรอ เพอใหเกดสมฤทธผลสงสด

• รายงาน EIA น ผประกอบการจะตองทา เพอนาเสนอตอ สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอพจารณา


ประโยชนเบองตนของ EIA (UNEP, 1988)

• คาดการณผลกระทบทงทางบวกและลบทอาจเกดขน หากมการดาเนนโครงการ

• หาแนวทางทจะลดผลกระทบทางลบ และพยายามปรบปรงรปแบบโครงการในรายละเอยดใหเหมาะสมกบสภาพทรพยากรสงแวดลอมและสงคมของพนท

• นาเสนอการคาดการณผลกระทบ มาตรการบรรเทาและแกไข ตลอดจนทางเลอกตาง ๆ ตอผมอานาจในการตดสนใจ


อไอเอ : เครองมอในการตดสนใจ

1. โครงการนเปนประโยชนกบสงคมในภาพรวมหรอไม2. โครงการนมความเปนไปไดดานวศวกรรมหรอไม (Engineering feasibility)3. การศกษาความเปนไปไดดานเศรษฐศาสตร (Economic feasibility)

โครงการนคมทนหรอไม มประโยชนสงกวาทนทลงไปหรอไม มประโยชนชวยใหคนมงานทา ไมยายถน กระทบตอสงคม วถชวตเปลยนไป ทนทางสงแวดลอมเปลเยนไป?

4. ความเปนไปไดดานการเงน (Financial feasibility) โครงการนหาเงนลงทนไดหรอเปลา คมทนในระยะยาว? อตราการคนทน (Rate of Return) เปนเทาใด?


เรามประเดนการพจารณาทใชในการตดสนใจวาโครงการพฒนานน ๆ จะดาเนนการไปไดหรอไม 4 ประเดน คอ

อไอเอ : เครองมอสาหรบการจดการโครงการ

Project Cycle

Planning & Identification

Pre-feasibility Study

Feasibility Study

Final Design

Construction

Operation

AbandonmentApirak Kanchanakongkha

Envir. & Socio-Economic Analysis

Envir. & Social Overview

Preliminary EIA

EIA

Envir. Mgt. & Protection

Monitoring & Mitigation

Clean-up

อไอเอ : กระบวนการทางกฎหมาย


ในปจจบนประเทศไทยไดใหความสาคญกบกระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอมเปนอยางมาก – รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550 มาตรา 67 วรรคสอง“การดาเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรง ทงทางดานคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต และสขภาพ จะกระทามได เวนแตจะไดศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอม และสขภาพของประชาชนใน

ชมชนและจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนได

เสยกอน และผแทนองคการอสระซงประกอบดวยผแทนองคการเอกชนดานสงแวดลอมและสขภาพ และผแทนสถาบนอดมศกษาทจดการศกษาดานสงแวดลอม หรอ

ทรพยากรธรรมชาตหรอดานสขภาพ ใหความเหนประกอบกอนมการดาเนนการดงกลาว”

กระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอมตามกฎหมายไทย

(ทมา: สานกงานนโยบายและแผนสงแวดลอม, 2544)

ผประกอบการวาจางบรษททปรกษา

เพอจดทา TOR สาหรบ EIA

หารออยางไมเปนทางการกบ สผ.

จดทารายงาน EIA

สง สผ. เพอพจารณา (15 วน นบ

จากวนเสนอรายงาน)

สง คชก. เพอพจารณา (45 วน นบ

จากวนทไดรบรายงานจาก สผ.)

พจารณา

รายงาน EIA

รปแบบรายงาน

ถกตอง? ขอมล

เพยงพอ?

หนวยงานผมอานาจอนมตโครงการ

คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต/

ครม.

พจารณา TOR

สผ. เสนอความเหนเบองตน (15 วน

นบจากวนเสนอรายงาน)

ไมเหนชอบ



เหนชอบ

เหนชอบ

คชก. หมายถง คณะกรรมการผชานาญการพจารณารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมApirak Kanchanakongkha

อไอเอ : เครองมอทจะนาไปสการพฒนาทยงยน

• การพฒนาทยงยน (Sustainable Development) หมายถง การพฒนา (ทางเศรษฐกจและสงคม) ทไมใชทรพยากรและทาลายคณภาพสงแวดลอม จนถงระดบททาใหสมรรถนะของอนชนรนหลงในอนทจะพฒนา (เพอคณภาพชวตททดเทยมปจจบน) ลดลง

• อไอเอ จะพฒนาใหสอดคลองกบหลกการดาน “การพฒนาทยงยน” รวมกบเครองมออน ๆ ประกอบดวย ก ร ะ บ ว น ก า ร ต ร ว จ ส อ บ ด า น ส ง แ ว ด ล อ ม (Environmental Audit) การประเมนเทคโนโลย (Technology Assessment) และการวเคราะหวงจรชวตของผลตภณฑ (Life Cycle Analysis) เปนตน


Yes

อไอเอ : กระบวนการทางเทคนค SCREENING

SCOPING

IDENTIFICATION

PREDICTION

DECISION

MAKING

EVALUATION

MITIGATION

กอสราง/ดาเนนโครงการ

MONITORING

ยกเลก

โครงการ

ทางเลอกโครงการ/

กจกรรม

No

ปรบป

รงแก

ไขโค

รงกา

ร/กา

รศกษ

า

กระบ

วนกา

รการ

มสวน

รวม

/ ปร

กษาส

าธาร

ณะ


(1) Screening - การพจารณากลนกรอง

• การพจารณากลนกรองวา โครงการหรอกจกรรมใดบางทควรจะใหมการศกษาอไอเอ ดจากตารางทจะแสดงตอไป

• แตบางครงกมจดออน เชนการสรางโรงแรม 79 หอง แตตงตด ๆ อยใกล ๆ กนโดยไมมการศกษา อไอเอ

• โครงการทไมอยในรายการ เชน สนามกอลฟ โรงงานขนาดเลก ไมตองศกษาอไอเอ แตตงใกล ๆ กนหลาย ๆ โรงกอาจสรางผลกระทบสะสม (Cumulative impacts) ทมนยสาคญได


หมายเหต* ในตารางหนาถดไป โครงการ 1.5 และ 26.2 ใหจดทาเปนรายงานผลกระทบ

สงแวดลอมเบองตน (ดบทท ) ทมา: ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

2552


1 การทาเหมองแรตามกฎหมายวาดวยแร

1.1 โครงการเหมองแรดงตอไปน ทกขนาด

1.1.1 เหมองแรถานหน

1.1.2 เหมองแรโพแทช

1.1.3 เหมองแรเกลอหน

1.1.4 เหมองแรหนปนเพออตสาหกรรมปนซเมนต

1.1.5 เหมองแรโลหะทกชนด

1.2 โครงการเหมองแรใตดน ทกขนาด

1.3 โครงการเหมองแรทกชนด ทกขนาด ทตงอยในพนทดงตอไปน

1.3.1 พนทชนคณภาพลมนาชน 1 ตามมตคณะรฐมนตร

1.3.2 ทะเล

ประเภทและขนาดของโครงการ/กจการ ทตองมการศกษาผลกระทบสงแวดลอม (ตามมาตรา 46

ของพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535)


1.3.3 ปาอนรกษเพมเตมตามมตคณะรฐมนตร

1.3.4 พนททอยใกลโบราณสถาน แหลงโบราณคด แหลงประวตศาสตรหรออทยาน

ประวตศาสตร ตามกฎหมายวาดวยโบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถ และพพธภณฑ

สถานแหงชาต แหลงมรดกโลกทขนบญชแหลงมรดกโลกตามอนสญญาระหวาง

ประเทศ ในระยะทาง 2 กโลเมตร

1.4 โครงการเหมองแรทมการใชวตถระเบด ทกขนาด

1.5 โครงการเหมองแรชนดอน ๆ ตามกฎหมายวาดวยแร ยกเวนตามขอ 1.1 ขอ 1.2 ขอ

1.3 และขอ 1.4 ทกขนาด*

2 การพฒนาปโตรเลยม

2.1 การสารวจปโตรเลยม โดยวธการเจาะสารวจ ทกขนาด

2.2 การผลตปโตรเลยม ทกขนาด

3 โครงการระบบขนสงปโตรเลยมและนามนเชอเพลงทางทอ ทกขนาด




4 นคมอตสาหกรรมตามกฎหมายวาดวยการนคมอตสาหกรรม หรอโครงการทมลกษณะ

เชนเดยวกบนคมอตสาหกรรม หรอโครงการจดสรรทดนเพอการอตสาหกรรม ทกขนาด

5 อตสาหกรรมปโตรเคมทมกระบวนการผลตทางเคม ทมกาลงผลตตงแต 100 ตนตอวนขนไป

6 อตสาหกรรมกลนนามนปโตรเลยมทกขนาด

7 อตสาหกรรมแยกหรอแปรสภาพกาซธรรมชาต ทกขนาด

8 อตสาหกรรมคลอ – แอลคาไลน (Chlor-alkaline industry) ทใช NaCl เปนวตถดบในการ

ผลต Na2CO3 ; NaOH ; HCl ; Cl2 ; NaOCl และปนคลอรน (Bleaching Powder) ทม

กาลงการผลตสารดงกลาวแตละชนดหรอรวมกนตงแต 100 ตนตอวนขนไป

9 อตสาหกรรมผลตปนซเมนต ทกขนาด

10 อตสาหกรรมผลตเยอกระดาษ ทมกาลงการผลตตงแต 50 ตนตอวนขนไป

11 อตสาหกรรมทผลตสารออกฤทธหรอสารทใชปองกนหรอกาจดศตรพชหรอสตวโดยใช

กระบวนการทางเคม ทกขนาด




12 อตสาหกรรมผลตปยเคมโดยกระบวนการทางเคม ทกขนาด

13 อตสาหกรรมประกอบกจการเกยวกบนาตาลดงตอไปน

13.1 การทานาตาลทรายดบ นาตาลทรายขาว นาตาลทรายขาวบรสทธ ทกขนาด

13.2 การทากลโคส เดกซโทรส ฟรกโทส หรอผลตภณฑอนทคลายคลงกน ทมกาลงการ

ผลตตงแต 20 ตนตอวน ขนไป

14 อตสาหกรรมเหลก หรอเหลกกลา ทมกาลงผลตตงแต 100 ตนตอวน ขนไป

15 อตสาหกรรมถลงหรอแตงแร หรอหลอมโลหะซงมใชอตสาหกรรมเหลกหรอเหลกกลาทม

กาลงผลตตงแต 50 ตนตอวน ขนไป

16 อตสาหกรรมผลตสรา แอลกอออล รวมทงผลตเบยรและไวน

16.1 อตสาหกรรมผลตสรา แอลกอฮอล ทมกาลงผลตตงแต 40,000 ลตรตอเดอน (คดเทยบ

ท 28 ดกร)




17 โรงงานปรบคณภาพของเสยรวม เฉพาะสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวตามกฎหมาย วาดวย

โรงงานทกขนาด

18 โรงไฟฟาพลงความรอน ทมกาลงผลตกระแสไฟฟา ตงแต 10 MW ขนไป

19 ระบบทางพเศษตามกฎหมายวาดวยการทางพเศษ หรอโครงการทมลกษณะเชนเดยวกบทาง

พเศษ ทกขนาด

20 ทางหลวงหรอถนน ทกขนาด ซงมความหมายตามกฎหมายวาดวยทางหลวง ทตองตดผาน

พนทดงตอไปน

20.1 พนทเขตรกษาพนธสตวปาและเขตหามลาสตวปาตามกฎหมายวาดวยการสงวน

และคมครองสตวปา

20.2 พนทเขตอทยานแหงชาตตามกฎหมายวาดวยอทยานแหงชาต

20.3 พนทเขตลมนาชน 2 ตามทคณะรฐมนตรมมตเหนชอบแลว




20.4 พนทเขตปาชายเลนทเปนปาสงวนแหงชาต

20.5 พนทชายฝงทะเลในระยะ 50 เมตร หางจากระดบนาทะเลขนสงสดตามปกตทาง

ธรรมชาต

20.6 พนททอยในหรอใกลพนทชมนาทมความสาคญระหวางประเทศ หรอแหลงมรดกโลกท

ขนบญชแหลงมรดกโลก ตามอนสญญาระหวางประเทศ ในระยะทาง 2 กโลเมตร

20.7 พนททตงอยใกลโบราณสถาน แหลงโบราณคด แหลงประวตศาสตรหรออทยาน

ประวตศาสตรตามกฎหมายวาดวยโบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถ และ

พพธภณฑสถานแหงชาต ในระยะทาง 2 กโลเมตร

21 ระบบขนสงมวลชนทใชราง ทกขนาด

22 ทาเทยบเรอทสามารถรบเรอขนาด ตงแต 500 ตนกรอส หรอความยาวหนาทา ตงแต 100

เมตร หรอมพนททาเทยบเรอรวม ตงแต 1,000 ตารางเมตร ขนไป

23 ทาเทยบเรอสาราญกฬา ทสามารถรองรบเรอไดตงแต 50 ลา หรอ 1,000 ตารางเมตรขนไป




24 การถมทดนในทะเล ทกขนาด

25 การกอสรางหรอขยายสงกอสรางบรเวณหรอในทะเล

25.1 กาแพงรมชายฝง ตดแนวชายฝง ความยาวตงแต 200 เมตร ขนไป

25.2 รอดกทราย เขอนกนทรายและคลน รอบงคบกระแสนา ทกขนาด

25.3 แนวเขอนกนคลนนอกฝงทะเล ทกขนาด

26 โครงการระบบขนสงทางอากาศ

26.1 การกอสรางหรอขยายสนามบนหรอทขนลงชวคราว เพอการพาณชย ความยาวทาง

วงตงแต 1,100 เมตร ขนไป

26.2 สนามบนนา ทกขนาด*




27 อาคาร ตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ความสงตงแต 23 เมตร ขนไป หรอมพนท

รวมกนทกชน หรอชนหนงชนใดในหลงเดยวกน ตงแต 10,000 ตารางเมตร ขนไป ซงม

ลกษณะทตงหรอการใชประโยชนในอาคารอยางหนงอยางใด ดงน

27.1 อาคารทตงอยรมแมนา ฝงทะเล ทะเลสาบหรอชายหาด หรอทอยใกลหรอในอทยาน

แหงชาต หรออทยานประวตศาสตร ซงเปนบรเวณทอาจจะกอใหเกดผลกระทบตอ

คณภาพสงแวดลอม

27.2 อาคารทใชในการประกอบธรกจคาปลกหรอคาสง

27.3 อาคารทใชเปนสานกงานหรอททาการของเอกชน

28 การจดสรรทดนเพอเปนทอยอาศยหรอเพอประกอบการพาณชยตามกฎหมายวาดวยการ

จดสรรทดน โดยมจานวนทดนแปลงยอยตงแต 500 แปลง หรอ เนอทเกนกวา 100 ไร

29 โรงพยาบาลหรอสถานพยาบาล ตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล

29.1 กรณตงอยใกลแมนา ฝงทะเล ทะเลสาบ หรอชายหาด ในระยะ 50 เมตร ทมเตยง




สาหรบผปวยไวคางคนตงแต 30 เตยง ขนไป

29.2 กรณโครงการทไมอยในขอ 29.1 ทมเตยงสาหรบผปวยไวคางคน ตงแต 60 เตยงขน

ไป

30 โรงแรมหรอสถานทพกตากอากาศ ตามกฎหมายวาดวยโรงแรม ทมจานวนหองพก ตงแต 80

หองขนไป หรอมพนทใชสอยตงแต 4,000 ตารางเมตร ขนไป

31 อาคารอยอาศยรวมตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ทมจานวนหองพก ตงแต 80

หองขนไป หรอมพนทใชสอยตงแต 4,000 ตารางเมตร ขนไป

32 เขอนเกบกกนาหรออางเกบนา

32.1 ปรมาตรเกบกกนา ตงแต 100 ลานลกบาศกเมตร

32.2 พนทกกเกบนา ตงแต 100 ลานลกบาศกเมตร ขนไป

33 โครงการทกประเภท ทกขนาด ทอยในพนท ทคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบกาหนด ใหเปน

พนทชนคณภาพลมนาชน 1



(2) Scoping - การกาหนดกรอบการศกษา

ในมตของพนทกลมเปาหมาย และประเดนสาคญ (Key issues) ทควรเนนศกษา เพอใหสามารถตอบคาถามตามวตถประสงคทตงไว เชน

โครงการนกอใหเกดผลกระทบทงในเชงบวกและเชงลบอะไรบาง มขนาดความรนแรงแคไหน


กรอบการศกษาทกาหนดควรใหเหมาะสมกบประเภท ขนาด และทตงของโครงการ การกาหนดกรอบการศกษาทดจะชวยใหสามารถทมเทการลงทน กาลงคน และเวลา ซงมกมอยจากด ใหกบประเดนทมความสาคญ ไมตองพะวงกบประเดนปญหาซงมนยสาคญตา

หลงจากไดกาหนดกรอบการศกษาแลว ขนตอไปกคอการประเมนผล

กระทบสงแวดลอม ซงไดแกการศกษา เพอพยายามตอบคาถามตอไปน

ก) โครงการหรอกจกรรมพฒนาทกลาวถงจะกอใหเกดผลกระทบอะไรบาง?

ข) ขอบเขตของผลกระทบ จะมากนอยแคไหน?ค) ผลกระทบเหลานนสาคญตอสงแวดลอมและชมชน มาก

นอยเพยงใด?ง) เราจะทาอะไรกบผลกระทบดงกลาวไดบาง (เชน เพอลด

ผลกระทบทางลบ)?จ) ทาอยางไร จงจะสามารถสอใหผมอานาจในการตดสนใจ

ทราบถงผลกระทบและมาตรการตาง ๆ ทควรทา?ฉ) จะทาอยางไรกบผลกระทบทยงคงหลงเหลออย?


(3) Identification - การระบประเดนผลกระทบ

พยายามตอบคาถามขอ 2ก “โครงการหรอกจกรรมพฒนาทกลาวถง จะกอใหเกดผลกระทบอะไรบาง?” นนเอง จะเจาะลกในรายละเอยดของแตละประเดน ตลอดจนระบตวแปรทเหมาะสม ซงเมอวเคราะหและสงเคราะหแลว สามารถตอบคาถามทตองการไดอาจใชเครองมอตาง ๆ (จะกลาวรายละเอยดตอไป) :-

เชคลสท (Checklist)ตารางเมทรกซ (Matrix)โครงขาย (Network) หรอระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (Geographic Information System-GIS)


(4) Prediction - การทานายผลกระทบสงแวดลอม

พยายามตอบคาถามขอ 2ข “ขอบเขตของผลกระทบมากแคไหน?” ผศกษาจะตองพยายามอธบายลกษณะของ เหต และ ผล ของผลกระทบ ขนาดและมตของผลกระทบ อยางชดเจน เปนรปธรรม และเปนเชงวทยาศาสตร ทงนรวมผลกระทบโดยตรงและผลกระทบตอเนองอาจจะไดคาตอบทงทเปนเชงปรมาณ (Quantitative) และเชงอปรมาณ (Qualitative) (หลกเลยงทจะเรยกวา เชงคณภาพ เพราะจะสบสน) ขนอยกบลกษณะของผลกระทบ


(5) Evaluation - การประเมนผลกระทบ

• พยายามตอบคาถามขอ 2ค “ผลกระทบเหลานนสาคญตอสงแวดลอมและชมชน มากนอยเพยงใด?”

• ซงโดยทวไปอาจใชวธการดงน• องกบบทบญญตตามกฎหมาย ขอบงคบ คามาตรฐาน หรอ

หลกวชาการ เชนผลกระทบหลายอยางทเมอเกดขนแลว ไมสามารถทาใหเปลยนกลบคนมาได (Irreversible process) ควรถอเปนเรองรนแรง เชน การปนเปอนของสารพษในนาใตดน การทสารเคมบางชนด ทาใหสตวบางชนดพนธตองกลายเปนหมน เปนตน


• …• องกบเกณฑตาง ๆ ทไดกาหนดไว เชน เขตปา

สงวน ชนดพนธทหายาก• องกบนโยบายรฐ หรอ ชมชน หรอ วถชวต• องกบการยอมรบของชมชน และสงคมทวไป


(6) Mitigation - การกาหนดมาตรการปองกนผลกระทบ

• พยายามตอบคาถามขอ 2ค “ใช…ผลกระทบทคาดวาจะเกดขนมนยสาคญ” ขอ2ง “เราจะทาอะไรกบผลกระทบดงกลาวไดบาง?”

• ซงเราจะตองกาหนดมาตรการเพอปองกนแกไขหรอบรรเทาผลกระทบอนอาจเกดขนตอสงแวดลอมและชมชน โดยทวไปม 2 แบบ– มาตรการแบบโครงสราง (Structural measures) – มการลงทนสราง

สงกอสรางหรอถาวรวตถเพอปองกนแกไข หรอบรรเทาผลกระทบ– มาตรการแบบไมใชโครงสราง (Non – structural measures) หมายถง

การใชนโยบาย แนวทางปฏบต เพอบรรเผลกระทบ

• สวนใหญตองดาเนนการทงสองแบบรวมกน


(7) Monitoring - การเฝาตดตามตรวจสอบผลกระทบสงแวดลอม

• เพอตรวจสอบประสทธภาพและประสทธผล ของมาตรการปองกนแกไขหรอบรรเทาผลกระทบ ขณะเดยวกนกเปนการตรวจสอบความถกตองของการทานายและประเมนผลกระทบดวย


รายงานอไอเอ

• รายงานอไอเอ หรอ “รายงานการศกษาเพอประเมนผลกระทบสงแวดลอม” ของโครงการหรอกจกรรม เปนรายงานทแสดงขอมล และผลการศกษาอไอเอทงหมด ทผประกอบการจะตองจดทาขน เพอนาเสนอตอ สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอพจารณาโดยทวไป รายงานจะประกอบดวย1. บทนา2. รายละเอยดโครงการ3. สภาพแวดลอมปจจบน4. การประเมนผลกระทบสงแวดลอม5. มาตรการปองกนแกไขและมาตรการตดตามตรวจสอบผลกระทบ


บท

นา

บรรยายเกยวกบความเปนมาของโครงการ เหตผลความ

จาเปนในการกอสรางและดาเนนโครงการ การเลอกทาเลทตง

แผนพฒนาโครงการ ผลประโยชนทจะไดรบจากโครงการ

วตถประสงคของโครงการ ขอบเขตและวธการศกษา

รายละ

เอยด

โครงการ

บรรยายเกยวกบพนทตงโครงการ ลกษณะโครงการ

กระบวนการดาเนนโครงการ อาคารประกอบ เครองจกร

ผลขางเคยงทอาจเกดจากการดาเนนโครงการ เชน ขยะ

มลพษทางนา ทางอากาศ เสยง การสนสะเทอน ระบบการ

สนบสนน เชน คนงาน จราจร สาธารณปการ ระบบจดการ

ขยะ

สภาพ

แวดลอม

ปจจบน

ครอบคลมถงรายละเอยดเกยวกบสภาพแวดลอม

ปจจบน ทงดานกายภาพ ดานชวภาพ ดานคณคากร

ใชประโยชนของมนษย และดานคณภาพชวต

ตลอดจนการมสวนรวมของชมชน

การประเมนผล

กระทบสงแวดลอม

ตองครอบคลมประเดนดานกายภาพ ดานชวภาพ

ดานคณคาการใชประโยชนของมนษย และดาน

คณภาพของชวต โดยระบขนาดและความสาคญ

ของผลกระทบ ลาดบความสาคญของผลกระทบ

มาตรการปองกนแกไข

และมาตรการตดตาม

ตรวจสอบผลกระทบ

แผนปฏบตการสงแวดลอม (Action plan) ทเปนรปธรรม งาย

ตอการนาไปปฏบต โดยระบพนทหรอกลมเปาหมาย วธการ

ระยะเวลา ผรบผดชอบ ดชนชวดผลสมฤทธ งบประมาณ จะตอง

มแผนทและพารามเตอรทตองการตดตามตรวจสอบดวย


คณภาพของอไอเอ

• กระบวนการศกษาอไอเอ มลกษณะเปนงานวจยประเภทหนง แตเปนการศกษาวจยทมการใชดลยพนจ มการวนจฉย มการใหขอเสนอแนะ ในแงกฎหมาย

• รายงานการศกษาอไอเอมความสาคญมาก เพราะหลงจากทไดรบความเหนชอบจากสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมแลว กจะใชเปนเอกสารทางราชการประกอบใบอนญาตโครงการ ทใชควบคมกากบดแลการดาเนนงานของผประกอบการ

• ดงนนจงจาเปนอยางยงทผศกษาจะตอง “รจรง” และ “เปนกลาง”• ประเดนการประกนคณภาพอไอเอในเรอง ความถกตองแมนยา และความมนใจของ

สงคม วาผลการศกษาเชอถอไดและตรวจสอบได กเปนเรองสาคญมาก


คณภาพของผลการศกษาอไอเอ จะขนอยกบองคประกอบตาง ๆ ของ

กระบวนการศกษาอไอเอ ซงประกอบดวย:-

• ตองเรมใหเรวทสดเทาทจะทาได• มเพยงพอ ครอบคลมทกภาคสวน• เปดเผยขอมลโปรงใส

• ใหความสาคญกบการวเคราะหประเมนผล ไมนอยไปกวาการอธบายสงแวดลอม

• บรณาการผลการศกษา• มาตรการตาง ๆ ตองเปนไดจรง ยดหยน• การนาเสนอรายงานตองเปนขนเปนตอน• รายละเอยดของรายงานตองมากพอ

สาหรบการตดสนใจ

• ครอบคลม• มความสมดลของสงแวดลอม (กายภาพ-

ชวภาพ-สงคม)• มลาดบกอนหลงความสาคญ• มเทคนคในการแกปญหาทเหมาะสม• หากมชองวางในการวเคราะห ตองระบให

ชดเจน• คณภาพของขอมลพนฐาน• หากมขดจากดทางเทคนคในการวนจฉย

ตองระบใหชดเจน• การแปลความหมายการวเคราะหตอง

ระมดระวง

• ตองมความร• ตองเปนกลาง• เขาใจรายละเอยด• หวหนาตองเขาใจ สงเคราะห

บรณาการ วเคราะห ประเมนผลกระทบ

1. ผศกษา

2. วธ

การศกษาและ

ขอมล

3.

กระบวนการม

สวนรวม

4. รายงาน


• ทายทสด ผลการศกษาอไอเอจะมความหมาย จะถกนาไปปฏบตอยางจรงจง หรอไมขนอยกบความเขมแขงของกฎหมาย จตสานกสาธารณะของผประกอบการ เจาหนาทรฐและของประชาชนในพนท และทสาคญคอ เจตนารมณของฝายการเมอง

(Political will)


มีนาคม เมษายน ๒๕๕๔huexonline.com/uploads/downloads/envimgt_2.pdf ·...

Documents