สุนิยม ตาปราบ กรมการข้าว ๑๕ มีนาคม ๒๕๕๙ ณ โรงแรมรามาการ์เดน

ข้าว ปลูกได้ในหลากหลายสภาพนิเวศน์

IRRI : International Rice Research Institute, Philippines

Flash flood

Prolong flood

Upland Rice Rain-fed Lowland Rice

Irrigated Lowland Rice

Deep Water Rice

นิเวศน์ของข้าวปลูก

Rain-fed 7.2 m ha

(72%)

Irrigated 2.0 m ha

(20%)

Upland 0.3 m ha

(3%)

Deep water 0.5 m ha

(5%)

Rice area (million ha)

Rain-fed

Irrigated

Upland

Deep water

-ข้าวอายุสั้น ?

พันธุ์ปกติอายุ 120 วัน ใช้น ้า 1,200 ลบ.ม./ไร ่พันธุ์อายุสั น 105 วัน ใช้น ้า 1,080 ลบ.ม./ไร ่และพันธุ์อายุสั น + AWD ลดน ้าได้อีก 160 ลบ.ม./ไร ่

การจัดการเพื่อประหยัดน ้าท้านา

จากการทดลองการจัดการน ้าในนาดินเหนียวภาคกลางที่ศูนย์วิจัยข้าวสุพรรณบุรีและศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานีในฤดูนาปรังปี 2548, 2549 และ 2550 โดยใช้ข้าวทดลองจ้านวน 10 พันธุ์กับการจัดการน ้า 3 แบบ คือ 1) การให้น ้าขังตื นตามปกติที่ปฏิบัติอยู่ทั่วไป 2) การให้น ้าแบบเปียกสลับแห้ง และ 3) การให้น ้าแบบดินอิ่มตัว

ช่วงเวลาให้น ้า 86-90 วัน ตลอดฤดูปลูก

การจัดการน ้า ปริมาณน ้าที่ใช้ (ลบ.ม./ไร่)

WUE (กก.ข้าวเปลือกต่อ

น ้า 1 ลบ.ม)

ขังน ้าแบบปกต ิ 1,148 0.52-0.55

เปียกสลับแห้ง 983 0.57-0.68

ดินอิ่มตัว 601 0.96-1.07

การใช้น ้าตลอดฤดูปลูกของข้าว 10 พันธุ์ (ให้น ้า 86-90 วัน)

ที่มา : ปรีชาและคณะ (2551)

ผลผลิต (กก./ไร่) ของ SPR1 และ SPR2 เฉลี่ยจาก ฤดูนาปรัง 2548-2549-2550 ภายใต้การจัดการน ้า 3 แบบ ใน ศวข.สุพรรณบุรี และ ปทุมธานี

สถานที่ พันธุ์ ดินอิ่มตัว เปียกสลับแห้ง

ขังน ้าปกต ิ

ศวข.สพ SPR1 547 565 639

SPR2 534 579 623

ศวข.ปท. SPR1 707 728 654

SPR2 610 616 575

ที่มา : ปรีชาและคณะ (2551)

ผลตอบแทน (กก./วัน) ของ SPR1 และ SPR2 เฉลี่ยจาก ฤดูนาปรัง 2548-2549-2550 ภายใต้การจัดการน ้า 3 แบบ ใน ศวข.สุพรรณบุรี และ ปทุมธานี

สถานที่ พันธุ ์ ดินอิ่มตัว เปียกสลับแห้ง

ขังน้้าปกต ิ

ศวข.สพ SPR1 4.7 4.4 5.0

SPR2 5.4 5.5 5.9

ศวข.ปท. SPR1 5.6 5.7 5.1

SPR2 5.8 5.9 5.5

ดัดแปลงจาก : ปรีชาและคณะ (2551)

ข้าวพันธุ์อายุสั้นที่รับรองพันธุ์โดยกรมการข้าว

ปี พันธุ์ อายุเก็บเกี่ยว (วัน)

ลักษณะเด่น/ เหตุผลการรับรองพันธุ์

2524 กข25 100 ใช้กับนาหว่านน ้าตมแผนใหม่ เพิ่มรอบการผลิต

2537 สุพรรณบุรี 2 105-110 ผลผลิตสูงกว่า ต้านทานดีกว่า คุณภาพเมล็ดดีกว่า

2547 บางแตน 90-95 อายุสั น ต้านทานโรคไหม้

2547 ชัยนาท 2 103-105 อายุสั น เมล็ดยาว

ปี พันธุ์ อายุเก็บเกี่ยว (วัน)

ลักษณะเด่น/ เหตุผลการรับรองพันธุ์

2550 กข29 99-103 อายุสั น ผลผลิตสูง

2552 กข41 105 อายุสั น ผลผลิตสูง ต้านทาน BPH

2552 กข43 95 อายุสั น เมล็ดยาว หอม

2557 กข61 92 อายุสั น เมล็ดยาว ผลผลิตสูงกว่า กข43

ข้าวพันธุ์อายุสั้นที่รับรองพันธุ์โดยกรมการข้าว (ต่อ)

แนะน้าพันธุ์ข้าวสู้น ้าน้อย

กข41 ประวัติ : ผสมพันธุ์ ปี 2539 รับรองพันธุ์ปี 2552 ชื่อสายพันธุ์ CNT96028-21-1-PSL-1-1 คู่ผสม CNT85059-27-1-3-2 /SPR60//RP217- 635-8

ลักษณะเด่น : - ผลผลิตสูง (894 กก./ไร่) สูงกว่า SPR1, PSL2 => 23, 5 % - อายุสั น (105 วัน) - ต้านทานเพลี ยกระโดดสีน ้าตาล - เมล็ดยาวเรียว คุณภาพการสีดี

กข41 อายุ 105 วัน สูง 104 เซนติเมตร กอตั ง ต้นแข็ง ใบสีเขียว ใบธงตั ง คอรวงค่อนข้างสั น รวงค่อนข้างแน่น ยาว 29 ซม. ยอดเกสรตัวเมียสีขาว ปลายยอดดอกสีขาว เมล็ดไม่มีหาง

กข41 ข้าวเปลือกสีฟาง ไม่มีหาง ข้าวกล้องสีขาว อมิโลส 27.15% อุณหภูมิแป้งสุกต่้า แป้งสุกอ่อน ข้าวสุกร่วน ค่อนข้างแข็ง ขนาดข้าวเปลือก : ย x ก x น

10.4 x 2.5 x 2.0 มม. ขนาดข้าวกล้อง : 7.7 x 2.2 x 1.8 มม.

ระยะพักตัวเมล็ดพันธุ์ 9-10 สปด. น ้าหนัก 1,000 เมล็ด 28.8 กรัม

กข43 ประวัติ : ผสมพันธุ์ ปี 2542 รับรองพันธุ์ปี 2552 ชื่อสายพันธุ์ SPR99007-22-1-2-2-1 คู่ผสม Hawm Suphanburi / SPR1

ลักษณะเด่น : - อายุสั น (95 วัน) - เมล็ดยาวเรียว คุณภาพการสีดี (ท้าข้าว 100% ได้) - มีกลิ่นหอมอ่อนๆ

กข43 อายุ 95 วัน สูง 103 เซนติเมตร กอตั ง ใบสีเขียวจาง ใบธงตั ง คอรวงค่อนข้างยาว รวงค่อนข้างแน่น ยาว 28 ซม. ยอดเกสรตัวเมียสีขาว ปลายยอดดอกสีขาว เมล็ดไม่มีหาง

กข43 ข้าวเปลือกสีฟาง ไม่มีหาง ข้าวกล้องสีขาว อมิโลส 18.8% อุณหภูมิแป้งสุกต่้า แป้งสุกอ่อน ข้าวสุกนุ่มเหนียว มีกลิ่นหอม

ขนาดข้าวเปลือก : ย x ก x น 10.9 x 2.6 x 2.1 มม. ขนาดข้าวกล้อง : 7.6 x 2.2 x 1.8 มม.

ระยะพักตัวเมล็ดพันธุ์ 5 สปด. น ้าหนัก 1,000 เมล็ด 30.4 กรัม

กข61 ประวัติ : ผสมพันธุ์ ปี 2539 รับรองพันธุ์ปี 2552 ชื่อสายพันธุ์ CNT96024-61-1-PSL-1-2-20-2 คู่ผสม SPR1/IR64//CNT86074-25-9-1

ลักษณะเด่น : - ผลผลิตสูง (684 กก./ไร่) …สูงสุดที่เคยบันทึก 1,004 กก./ไร่ - อายุสั น (92 วัน) นาปรัง 96 วัน นาปี 87 วัน - ค่อนข้างต้านทาน BPH, WBPH - เมล็ดยาวเรียว คุณภาพการสีดี ท้าข้าว 100% ได้

กข61 อายุ 92 วัน สูง 80 เซนติเมตร กอตั ง ค่อนข้างแข็ง ใบสีเขียวเข้ม ใบธงตั ง คอรวงค่อนข้างสั น รวงค่อนข้างแน่น ยาว 25 ซม. ยอดเกสรตัวเมียสีขาว ปลายยอดดอกสีขาว เมล็ดไม่มีหาง

กข61 ข้าวเปลือกสีฟาง ไม่มีหาง ข้าวกล้องสีขาว อมิโลส 26.8% อุณหภูมิแป้งสุกต่้า แป้งสุกอ่อน ข้าวสุกค่อนข้างร่วน แข็ง ขนาดข้าวเปลือก : ย x ก x น

10.5 x 2.7 x 2.1 มม. ขนาดข้าวกล้อง : 8.1 x 2.2 x 1.9 มม.

ระยะพักตัวเมล็ดพันธุ์ 5-6 สปด. น ้าหนัก 1,000 เมล็ด 31.6 กรัม

ขอขอบคุณ