ຄົ້ນຄວ ້າການຈ ັດການພະຍາດ phytophthora...

83

ວາລະສານ ຄນຄວາ ກະສກາ ແລະ ປາໄມ, ສະບບທ. 31

ກລະກດ - ທນວາ 2014

ຄນຄວາການຈດການພະຍາດ Phytophthora dieback ຂອງຕນຖວລຽນແບບປະສບປະສານ

ຄອນສະຫວນ ຈດຕະລາດ1, ເພດສະໝອນ ຊງວໄລ1, ສາຍຍນ ທາມະໂຄດ1, ສລຍາ ສວນດວນ1, Lester Burrgess2

ບດຄດຫຍ

ພະຍາດ Phytophthora dieback ແມນພະຍາດນງທສາຄນ ໃນພນທປກຖວລຽນເຂດພາກ ໃຕ ຂອງ ສປປ ລາວ. ສາຍເຫດທກໃຫເກດພະຍາດດງກາວແມນ Phytophthora palmivora

ເຊງເປນພະຍາດທພບທວໄປ ຢພນທປກຖວລຽນໃນເຂດເມອງບາຈຽງ ແຂວງຈາປາສກ. ການສກ ສາແມນເລມແຕປ 2011 ຫາ 2013 ໂດຍການສກຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ໃສ ຕນຖວລຽນເພອຄວບຄມ P. palmivora 2 ຄງຕປ ຕດຕກນປະມານ 3 ປ ໃສຕນຖວລຽນພນກະ ດມ ອາຍ 15-20 ປ ນາໃຊ phosphonate 60-80 ມລ ທມໜາຕດປະມານ 30-40 ຊຕມ ແມນສາ ມາດຫດຜອນການລະບາດຂອງພະຍາດ Phytophthora dieback ປະມານ 31.25-37.5%, ສງທດລອງທບໄດນາໃຊ phosphonate ເຫນວາ ພະຍາດ Phytophthora dieback ເພມຂນ ປະມານ 3.13-12.5% ແລະ ສງທດລອງທໃສຝນຂໄກໃນປະລມານ 10 ກໂລຕປ ແລະ ຫດນາ 1 ຄງຕອາທດ ຍງບທນສງຜນຕການຫດຜອນຂອງອາການພະຍາດ Phytophthora dieback

ທສະແດງອອກກບຕນຖວລຽນ. ພນໝອນທອງ ອາຍ 7 ປ ນາໃຊ phosphonate 10-20 ມລ ທ ມໜາຕດ ປະມານ 10-20 ຊຕມ ແມນສາມາດຫດຜອນການລະບາດຂອງພະຍາດ Phytophthora

dieback ປະມານ 10-12.5%, ສງທດລອງທບໄດນາໃຊ phosphonate ເຫນວາ ພະຍາດ Phytophthora dieback ເພມຂນ ປະມານ 12.5-17.5% ແລະ ຜນຜະລດຂອງແຕລະສງທດລອງ ແມນບມຄວາມແຕກຕາງກນ, ລາຄາຢາ phosphonate ທໃຊໃນການສກກບຕນຖວລຽນແມນຕາ ກວາ 10,000 ກບຕຕນ. ການສດຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ທກໆ 3 ເດອນ ໃນອດຕາ 200 ມລ ຕນາ 5 ລດ ແລະ ໃສຝນຂໄກ 1 ກໂລ ທກໆ 3 ເດອນ ກບເບຍຖວລຽນທປກຢສວນ ໃນເຂດ ທມຝນຕກເປນປະຈາ ແມນຍງບທນມປະສດທພາບ.

ຄາເຄາ: ການກາຈດ, ພະຍາດຍອດຕາຍ, ຕນຖວລຽນ ແລະ ເຊອລາສະກນ Phytophthora palmi-vora.

1ສນປອງກນພດ, ກມປກຝງ Email address: [email protected] W. Burgess Honorary Professor The University of Sydney, Sydney Australia E-mail: [email protected] Tel: 61 2 94497551

84

The Lao Journal of Agriculture and Forestry, No. 31

July - December 2014

Explore integrated disease management of Durian Phytophthora dieback

Khonesavanh Chittarath1, Phetsamone Songvilay1, Syyan Thamakhot1, Souliya Souvanedaun1, Lester Burrgess2

Abstract

Durian Phytophthora dieback is a signifi cant production constraint in the main durian growing areas of Southern Laos. Durian dieback is caused by Phytophthora palmivora and is particularly prevalent in the durian growing area in Bachieng District Champassak Province. The control of the disease was studied in 2011 and 2013 through the use of trunk injections using phosphonate. Trees aged between 15 and 20 years of the Kadom variety with a diameter of between 30 and 40 cm, were injected with 60 and 80 ml of phosphonate twice per year and were injecting for three years. The trees which were vaccinated with phosphonate showed a decline in Phytophthora Durian dieback of between 31.25 and 37.5%, while those that did not receive the treatment showed an increase in the rate of Phytophthora dieback of between 3.13 and 12.5% per season. The application of 10 kg of chicken manure per tree and the application of water once per week in the dry-season also did not reduced the level of dieback damage. For 7 year old trees of the Monthong variety with a diameter of between 10 and 20 cm, the application of 10 and 20 ml of phosphonate decreased the incidence of Phytophthora Durian dieback by an estimated 10-12.5%, while for the control treatment which was unvaccinated, the incidence of dieback increased by 12.5-17.5%. The yield of the trees were vaccinated with phosphonate and unvaccinated did not signifi cant. The price of phosphonate for injecting durian tree less than 10,000 Kip per tree. An affective practical treatment combination for limiting the infection and damage by Phytophthora palmivora in durian seedling was the application of phosphonate as a spay 200 ml in 5 liters of water, in combination of 1 kg of chicken manure as a add every three months per tree.

Keywords: ການກາຈດ, ພະຍາດຍອດຕາຍ, ຕນຖວລຽນ ແລະ ເຊອລາສະກນ Phytophthora palmivora.

1ສນປອງກນພດ, ກມປກຝງ Email address: [email protected] W. Burgess Honorary Professor The University of Sydney, Sydney Australia E-mail: [email protected] Tel: 61 2 94497551

85



I. ບດນາ

ພະຍາດຮາກເນາຂອງຖວລຽນ ມສາຍ ເຫດມາຈາກ Phytophthora palmivora

ໄດເກດຂນໃນປະເທດໄທ ປ 1966 (Pha-

vakul and Jangsri 1969). ເຊອລາ Phyto-phthora palmivora ກແມນສາຍເຫດໜງ ທ ເຮດໃຫເກດຮາກ ແລະ ໝາກ ຂອງຖວລຽນເນາ ເຊງແມນບນຫາທສາຄນ ຂອງ ປະເທດໄທ (Pongpisutta 1998). ເຊອລາ ສະກນ Phytophthora ໃນປະເທດໄທ ພບວາ ເປນ ພະຍາດທເກດກບຕນຖວລຽນ, ກາກາວ, ພກ ໄທດາ, ໝາກນດ, ມນຝະລງ, ໝາກກຽງ ແລະ ຢາງພາລາ (Somsiri et al 2004). ເຊອ ລາສະກນ Phytophthora ທກຊະນດ ມຄວາມ ຕອງການຄວາມຊມສງ ເພອສາງສະປ, ການ ແຕກໜຂອງຖງສະປ Sporangiospores. ແລະ Zoospores ໃນການເຂາທາລາຍພດ. ເຊອລາ ສະກນດງກາວ ມກອາໃສໃນເຂດພນທຕາ ຢ ໃນເຂດອບອນທມຝນຕກໜກ ຫ ຝນຕກຕະ ຫອດປ ແລະ ມຄວາມຊມສງ ປະມານ 90%, ເຊອລາສະກນ Phytophthora ແມນພະຍາດ ເຫງາເນາຂອງຕນໄມ (Andre Drenth et al 2004). ຖວລຽນ ເປນໝາກໄມທນຍມປກຫາຍ ໃນເຂດອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ ເປນພດທສາ ມາດສາງລາຍຮບເຂາປະເທດ ໂດຍສະເພາະ ແມນ ປະເທດອນໂດເນເຊຍ, ຟລປນ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ. ສາຍເຫດຕນຕທທາລາຍ ຕນຖວລຽນ ແລະ ເຮດໃຫຜນຜະລດຕກຕາ ແມນ ເຊອລາ Phytoph-thora palmivora

(Emer O’ Gara et al 2004). ເມອງບາຈຽງ ແລະ ເມອງປາກຊອງ ຕງຢເຂດພພຽງບລະ ເວນ ຂນກບແຂວງຈາປາສກ ມເນອທປກຖວ ລຽນ ປະມານ 147 ha ໃນນນ ມປະມານ 294 ຄອບຄວ, ໃນຊວງປ 2004 ຕນຖວລຽນ

ມອາການຍອດແຫງຫຽວ ແລະ ບາງຕນກ ຕາຍ ສາຍເຫດສາຄນ ທເຮດໃຫຕນຖວລຽນ ຕາຍ ແມນມາຈາກເຊອລາ Phytophthora palmivora ອາການຂອງພະຍາດດງກາວ ເຮດ ໃຫຍອດຕາຍ, ມນາຢາງໄຫອອກຕາມລາຕນ. (ຄອນສະຫວນ, 2011). Chan and Lim,

1987 ໄດສກສາພະຍາດທວໄປ ໃນເຂດອາຊ ຕາເວນອອກສຽງໄຕ ແລະ ອດສະຕາລ ເຊງ ເກດໃນຊວງກອນ ແລະ ຫງການເກບກຽວ ອາການທສະແດງອອກກບຕນພດ ຄ: ຮາກ ແລະ ເຫງາເນາ, ໃບໄໝ, ງາຕາຍ, ລາຕນ ແຕກ, ໝາກເນາ ຖາເກດກບເບຍອອນ ເຮດ ໃຫຍອດຕາຍ ແລະ ໃບໄໝ ກໃຫເກດຄວາມ ເສຍຫາຍ ປະມານ 50%. Dutta and Hedge

1995, ໄດສກສາການໃສຝນຊວະພາບ, ເຮດ ຮອງລະບາຍນາ ເພອບໃຫມນາຂງ, ຖມໂຄນ ຕນຖວລຽນໃຫສງຂນ ເປນວທທຊວຍຫດຜອນ ການເກດພະຍາດພດ ແລະ ການນາໃຊເປອກ ຖວເຫອງ ແລະ ເມດຝາຍ ແມນຈະຊວຍ ເພມອນຊວດຖໃນດນ ແລະ ຢບຢງການຈະ ເລນເຕບໂຕຂອງເຊອລາ P. palmivora ໄດ. Lim 1998a ລາຍງານວາ ເຊອລາ P. palmivora ເປນສາຍເຫດ ໃຫເກດອາການ ຍອດຕາຍຂອງຕນ ແລະ ເບຍຖວລຽນ, ໃບໄໝ, ຮາກເນາ, ເປອກແຕກ ແລະ Lim 1998b

ໄດສກສາເຊອລາ P. palmivora ເຫນວາ ເປນ ສາຍເຫດເຮດໃຫໝາກເນາ ທງກອນ ແລະ ຫງ ການເກບກຽວຖວລຽນ. ຜນເສຍຫາຍຂອງໝາກ ຖວລຽນເນາ ຫງການເກບກຽວ ປະມານ 10-12%. Drent and Sendall, 2004 ໄດ ສກສາຜນກະທບ ຂອງເຊອລາ ໃນສະກນ Phytophthora ໃນປະເທດ ອນໂດເນເຊຍ, ຟລປນ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ ເຊອລາ P. palmivora ທາລາຍຜນຜະລດ ປະມານ 20-

25%. Vawdrey et al, 2004 ສກສາການ

86



ປກຕນໝາກຮງຢເທງຄສງ 0,75 ແມດ ແມນ ສາມາດປອງກນພະຍາດຮາກເນາ ທເກດຈາກ ເຊອລາ P. palmivora ໄດເຖງ 38,4%.

Andre Drenth and David I. Guest, 2004

ສກສາຫກການກາຈດພະຍາດພດ ທເກດຈາກ ເຊອລາ ໃນສະກນ Phytophthora ພນທປກ ຕອງລະບາຍນາໄດດ, ມລະບບໃຫນາທດ, ປບ ປງດນໃຫມຄວາມອດມສມບນ, ນາໃຊແນວ ພນຕານທານ, ນາໃຊການປອງກນພດແບບຊ

ວະວທະຍາ ແລະ ນາໃຊສານເຄມຄວບຄມ. Cyril B et al, 2012 ໄດສກສາການນາໃຊ Phosphonat ຄວບຄມເຊອລາ P. palmivora

ເຫນວາ ການສກ Phosphonate ໃສລາ ຕນຂອງຕນຖວລຽນ 16 ກາມຕຕນ ຈະເຮດ ໃຫພະຍາດຫດລງ ແລະ ຜນຜະລດຈະເພມ ຂນ, ການນາໃຊວທການສກ ຈະມຄາໃຊຈາຍ ໜອຍກວາ ໃຊວທການສດຢາ.

ຮບ 1: ລກສະນະຍອດຕາຍຂອງຕນຖວລຽນ.

ຮບ 2: ລກສະນະນາຢາງໄຫອອກຈາກລາຕນຂອງຕນ ຖວລຽນ.

87



II. ອປະກອນ ແລະ ວທການ

2.1 ວທການທດລອງ

ການທດລອງຄງນ ໄດຈດຕງປະຕບດ ຢເມອງບາຈຽງ ແຂວງຈາປາສກ ໃນນນມ 3

ການທດລອງ ລາຍລະອຽດມດງນ:

2.1.1 ການທດລອງທໜງ: ການທດສອບການ ປອງກນພະຍາດ Phythophthora dieback

of durian ເບຍຖວລຽນ ອາຍ 1 ປ ແນວພນ ໝອນທອງ ມ 4 ວທ ຄ: 1) ເຮດຄຂນ ປະ ມານ 15 ຊຕມ, ສດຢາ AGRIFOS 400R

(phosphonate) ໃນອດຕາ 200 ml ຕນາ 5

ລດ, ການສດຢາ ແມນ 4 ຄງຕປ (ຫ ທກໆ 3 ເດອນ), 2) ເຮດຄ ປະມານ 15 ຊຕມ, ສດຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ໃນອດຕາ 200 ml ຕນາ 5 ລດ 4 ຄງຕປ ແລະ ຂໄກ 4 ກໂລຕປ (ຫ ທກໆ 3 ເດອນ), 3) ໃສຂໄກ 4 ກໂລຕປ (ຫ ທກໆ 3 ເດອນ) ແລະ 4) ແມນ ເປນຕວຢນ (ວທຂອງຊາວບານ). (ຕາຕະລາງ 1 ເອກະສານແນບທາຍ).

2.1.2 ການທດລອງທສອງ: ໃຊແນວພນໝອນ ທອງ ອາຍ 7 ປ, ໃນນນມ 4 ວທ ຄ: 1) ສກຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ໃສຕນ ຖວລຽນ 2 ຄງຕປ, 2) ສກຢາ AGRIFOS 400R

(phosphonate) ໃສຕນຖວລຽນ 2 ຄງ ຕປ ແລະ ໃສຂໄກ 4 ກໂລຕປ, 3) ໃສຂໄກ 4 ກໂລຕປ ແລະ 4) ບໄດສກຢາ, ໃສຂໄກ (ເປນຕວຢນ). (ຕາຕະລາງ 2 ເອກະສານແນບທາຍ).

2.1.3. ການທດລອງທສາມ: ໃຊແນວພນກະ ດມ ອາຍ ປະມານ 20 ປ ການທດສອບແມນ ໄດຈດຕງປະຕບດຮວມກບຊາວກະສກອນ ຈານວນ 3 ຄອບຄວ, ໃນນນມ 3 ວທ ຄ: 1)

ສກຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ໃສ ຕນຖວລຽນ 2 ຄງຕປ, 2) ສກຢາ AGRIFOS

400R (phosphonate) ໃສຕນຖວລຽນ 2 ຄງ ຕປ, ໃສຂໄກ 10 ກໂລຕປ ແລະ ຫດນາ 1 ຄງ ຕອາທດ ໃນຊວງລະດແລງ ແລະ 3) ບໄດສກ ຢາ, ບໃສຝນ ແລະ ບຫດນາ (ເປນຕວຢນ). (ຕາຕະລາງ 3 ເອກະສານແນບທາຍ).

2.2 ການປະສມຢາ ແລະ ປະລມານຢາ ທ ນາໃຊສກໃສຕນຖວລຽນ

ຢາເຄມທໃຊ ແມນ AGRIFOS 400R

(phosphonate) ອດຕາການປະສມ ແມນ ຢາ AGRIFOS 1 ສວນ ແລະ ນາ 2 ສວນ. ການສກຢາໃຫຕນຖວລຽນ ແມນອງຕາມໜາ ຕດຂອງຕນ ລາຍລະອຽດ ຢໃນຕາຕະລາງ 4.

2.3 ການວດແທກໜາຕດຂອງຕນຖວລຽນ

ນາໃຊໄມແມດວດແທກໜາຕດ ຂອງ ລາຕນ ກອນຈະສກຢາທກໆຄງ ການວດແທກ ໜາຕດ ແມນວດແທກສງຈາກໜາດນ ປະມານ 40-60 ຊຕມ.

2.4 ວທການສກຢາໃສຕນຖວລຽນ

ນາໃຊສະຫວານເຈາະຮສະຫຽງ ເລກປະ ມານ 5 ຫາ 10 ມມ ແລວໃຊເຂມສກຕນໄມ ດດນາຢາ ໃນອດຕາທການດໄວ ແລວສກເຂາຮ ທກຽມໄວ, ປດລອກເຂມເພອໃຫຢາຊມເຂາໄປໃນຕນໄມ.

2.5 ການປະເມນເປເຊນການທາລາຍຂອງເຊອພະຍາດ

ການປະເມນເປເຊນການຕດເຊອພະ ຍາດ ແມນການສງເກດເບງອາການ ແລະ ໃຫ ຄະແນນ ລະດບການຖກທາລາຍ ຄ: 0 ຫາ 4.

88



ï ລະດບ 0: ເປນຕນທສມບນ (ບມງາຕາຍ),ï ລະດບ 1: ງານອຍຍອດຕາຍ 1 ຫາ 2 ງາ,ï ລະດບ 2: ງານອຍຕາຍ 1 ຫາ 2 ງາ ແລະ

ມປາຍຍອດແຫງ ແລະ ມນາຢາງໄຫອອກ ຕາມລາຕນ 1 ຈດຂນໄປ ແລະ ມງາໃຫຍ ຫກ 1 ງາ,

ï ລະດບ 3: ຍອດຕາຍຫາຍກວາ 5 ງານອຍ, ມນາຢາງໄຫອອກຕາມລາຕນ ແລະ ມງາ ໃຫຍຫກ 2 ງາຂນໄປ ແລະ

ï ລະດບ 4: ຕນຖວລຽນທຕາຍ.

III. ຜນໄດຮບ ແລະ ສນທະນາ

ຜນການຄນຄວາ ເພອຊອກຫາວທການ ຈດການພະຍາດ Phytophthora dieback

ຂອງຕນຖວລຽນ ທມສາຍເຫດຂອງພະຍາດ ແມນ P. palmivora ແບບປະສມປະສານ ພບວາ: ການຈດການເຊອລາ P. palmivora ທເກດກບເບຍຖວລຽນ ຂອງແນວພນໝອນ ທອງ ເຫນວາ ທງ 4 ວທ ມການຕາຍຂອງ ເບຍຖວລຽນເພມຂນ ເຊງທງ 4 ວທ ແມນບ ມຄວາມແຕກຕາງກນ ທາງດານສະຖຕ ເນອງ ຈາກວາ ເຂດການສກສາ ຕງຢເຂດທມຝນຕກ ເກອບຕະຫອດປ ບາງລະດການ ຝນຕກວນ ລະຫາຍຄງ ເຮດໃຫມຄວາມຊມຫາຍ ເຊງເປນ ເງອນໄຂເຂາທາລາຍພດ ຂອງເຊອລາສະກນ Phytophthora ທສອດຄອງກບທດສະດ ຂອງ ທານ Andre Drenth et al 2004. ສະນນ, ການເຮດຄຂນ 15 ຊຕມ ຈງບສາມາດປອງກນ ນາໄຫເຂາມາບລເວນຮາກ ຂອງເບຍຖວລຽນ ໄດ ແລະ ເຮດໃຫການສດຢາ AGRIFOS 400R

(phosphonate) ບມປະສດທພາບ. (ຕາຕະລາງ 5 ເສນສະແດງ 1).

ການຈດການເຊອລາ P. palmivora

ທເກດກບແນວພນໝອນທອງ ອາຍ 7 ປ ເຫນ ວາ ລະດແລງ ແລະ ລະດຝນ ມການເພມຂນ ຂອງພະຍາດ Phytophthora dieback ຂອງ ຕນຖວລຽນບແຕກຕາງກນ, ສງທດລອງທສກ ຢາ phosphonate ຄງທ 3 ແລະ 4 ມເປເຊນ ຂອງພະຍາດຫດລງ ປະມານ 10-12.5% ແລະ ສງທດລອງທບໄດສກຢາ phosphonate ພະ ຍາດ Phytophthora dieback ຂອງຕນຖວ ລຽນ ແມນໄດສະແດງອາການເພມຂນ ໃນປທ 2 ປະມານ 12.5-17.5%. (ຕາຕະລາງ 6 ເສນ ສະແດງ 2).

ການຈດການເຊອລາ P. palmivora

ທເກດກບແນວພນກະດມ ອາຍປະມານ 20

ປ ເຫນວາ ລະດແລງ ແລະ ລະດຝນ ມການ ເພມຂນຂອງພະຍາດ Phytophthora die-

back ຂອງຕນຖວລຽນແນວພນກະດມບແຕກ ຕາງກນ, ສງທດລອງທສກຢາ phosphonate

ຄງທ 4 ແລະ ຄງທ 5 ມເປເຊນ ຂອງພະຍາດ ຫດລງ ປະມານ 31.25-37.5% ແລະ ສງທດ ລອງທບໄດສກຢາ phosphonate ພະຍາດ Phytophthora dieback ຂອງຕນຖວລຽນ ແມນໄດສະແດງອາການເພມຂນ ໃນປທ 2 ປະມານ 3.13-12.5%. (ຕາຕະລາງ 8 ເສນສະ ແດງ 4).

IV. ສະຫບ ແລະ ຄາແນະນາ

ຜນການສກສາຄນຄວາ ການຈດການ ພະຍາດ Phytophthora dieback ຂອງຕນ ຖວລຽນແບບປະສມປະສານ ຈານວນ 3 ການ ທດລອງ ທເມອງບາຈຽງ ແຂວງຈາປາສກ ເຫນວາ ການສກຢາ AGRIFOS 400R

(phosphonate) ໃສຕນຖວລຽນ ຈານວນ 3

89



ຫາ 4 ຄງຂນໄປ ກບພນກະດມ ອາຍ 15-20 ປ ນາໃຊ phosphonate 60-80 ມລ ທມໜາຕດ ປະມານ 30-40 ຊຕມ ແມນສາມາດຫດຜອນ ການລະບາດຂອງພະຍາດ Phytophthora

dieback ທມສາຍເຫດຈາກເຊອລາ P. pal-mivora ປະມານ 31.25-37.5%, ສງທດລອງ ທບໄດນາໃຊ phosphonate ເຫນວາ ພະຍາດ Phytophthora dieback ເພມຂນ ແຕລະລະ ດການ ປະມານ 3.13-12.5% ແລະ ພນໝອນ ທອງ ອາຍ 7 ປ ນາໃຊ phosphonate 10-

20 ມລ ທມໜາຕດ ປະມານ 10-20 ຊຕມ ແມນສາມາດຫດຜອນການລະບາດ ຂອງພະ ຍາດ Phytophthora dieback ທມສາຍເຫດ ຈາກເຊອລາ P. palmivora ປະມານ 10-

12.5%, ສງທດລອງທບໄດນາໃຊ phospho-

nate ເຫນວາ ພະຍາດ Phytophthora

dieback ເພມຂນ ປະມານ 12.5-17.5%.

ການໃຫໝາກຂອງສງທດລອງທໄດສກຢາ phosphonate ແລະ ສງທດລອງທບໄດສກຢາ phosphonate ໃສຕນຖວລຽນ ທສະແດງອາ ການຂອງພະຍາດຍອດຕາຍ ຕາກວາ 30%

ເຫນວາ ການໃຫໝາກ ແມນບມຄວາມແຕກ ຕາງກນ. ພະພຍາດ Phytophthora dieback

ເມອ ເຂາທາລາຍຕນຖວລຽນແລວ ການສະແດງ ອາການຂອງພະຍາດໃນຕນຖວລຽນ ແມນຂອນ ຂາງຊາ ກວາຈະສະແດງອາການ ແມນໃຊເວ ລາ ປະມານ 3-5 ປ. ດງນນ, ຄວນສກຢາ 2 ຄງຕປ ຄ: ສກໃນຊວງຕນຝນ ແລະ ປາຍຝນ, ເນອງຈາກວາ ຕນຝນເປນຊວງທເຊອລາ P. palmivora ຈະເຂາທາລາຍພດ ຫ ລະບາດ ສະນນ, ຈງເໝາະສມ ໃນການກາຈດເຊອດງ ກາວ ແລະ ຄວນສກຕດຕກນ ປະມານ 5 ຫາ 6 ຄງ, ຢາ phosphonate ທໃຊສກໃສຕນຖວ ລຽນ ມລາຄາຕາກວາ 10,000 ກບຕເຂມ.

ການໃສຝນຂໄກ ໃນປະລມານ 10 ກໂລ ຕ ຕນຕປ ແລະ ຫດນາ 1 ຄງຕອາທດ ເຫນວາ ຍງບທນສງຜນຕການຫດຜອນຂອງອາການ ພະຍາດ Phytophthora dieback ທສະແດງ ອອກກບຕນຖວລຽນ ດງນນ, ຄວນເພມຝນ ຂໄກ ໃນປະລມານທສງຂນ ແລະ ໃສຝນເຄມ ທເໝາະສມກບຄວາມຕອງການ ຂອງຕນຖວ ລຽນ. ການສດຢາ AGRIFOS 400R (phos-

phonate) ທກໆ 3 ເດອນ ໃນອດຕາ 200

ມລ ຕນາ 5 ລດ ແລະ ໃສຝນຂໄກ 1 ກໂລ ທກໆ 3 ເດອນ ກບເບຍຖວລຽນທປກຢສວນ ໃນເຂດທມຝນຕກເປນປະຈາ ເຫນວາ ຍງບ ທນມປະສດທພາບ.

V. ຄາຂອບໃຈ

ໃນນາມຜຂຽນຂສະແດງຄວາມຂອບ ໃຈຕທກໆທານ ທໄດສະແດງຄວາມຄດເຫນ ໃຫຄາປກສາແນະນາ ແລະ ປະກອບສວນເຂາ ໃນການສກສາຄງນຈນສາມາດບນລຜນສາ ເລດໄດ.

ຜຂຽນຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈອນສງ ສດຕໂຄງການ Lao Agriculture Research

Fund (LARF) ທໃຫທນໃນການສກສາຄນ ຄວາທດລອງນ ຈນສາມາດຂຽນຂແນະນາໃນ ການຄນຄວາການຈດການພະຍາດ Phyto-

phthora dieback ຂອງຕນຖວລຽນແບບປະ ສບປະສານໄດສາເສດ.

ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈຢາງສງ ມາຍງ Crawford Fund ທໄດໃຫຄາແນະນາ ແລະ ເຕກນກການທດລອງໃນຄງນ.

90



ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈຢາສງມາຍງ Dr. Jonh Schiller ທໄດສະຫະເວລາຂອງທານ ໃນການກວດແກບດຄດຫຍພາກພາສາອງກດ.

ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ຮສ.ດຣ ນຽນ ສວງໄຊ ທໄດສະຫະເວລາຂອງທານໃນການ ປະກອບຄາຄດຄາເຫນຕບດຄນຄວາ.

ຂສະແດງຄວາມຮບນຄນ ຕການນາ

ຂອງ ສະຖາບນ ຄນຄວາ ກະສກາ ແລະ ປາໄມ ແຫງຊາດ ທໄດເອາໃຈໃສຊນາ ແລະ ອານວຍຄວາມສະດວກຕະຫອດການຄນຄວາ.

VI. ເອກະສານອາງອງ

A. Drenth and David, 2004. Phytophthora in the Tropics . page 30-41.

Chan. L.D. and Lim, T.K. (1987) Control of P. palmivora on cacao and

durian seedling. Journal of plant protection

in the Tropic 4 (9-13).

Cyril B. Motiel, Concepcion E. Soguilon, Rsolie Daniel, David Guest and Jerry Alguzar, 2012. Application of

Phosphonate to control Phytophthora patch

canker of Durian in the Philippines p 54-

58.

Chittarath K, Vongphachan P, Songvilay P, Sayapatha S, Burgess LW. Durian dieback epidemic in Champasak Province, Lao PDR; 2011; Darwin,

Northern Territory. Australasian Plant

Pathology Society. pp. 105.

Drenth A. and B. Sendall. 2004. Economic Impact of Phytophthora

Diseases in Southeast Asia. In: Diversity

and Management of Phytophthora in

Southeast Asia p 10-28.

Emer O’ Gara, David I. Guest, Lynton Vawderey, Peter Langdom and Yan Diczbalis, 2004. Phytophthora

Diseases of Durian, and Durian-Decline

Syndrome in Northern Queensland,

Australia p 143-154.

Lim, T.K.1998a. Durian. In: Hyde,

K, ed, The new natural industries. A hand

book for farmers and investor.

In: Andre Drenth and Barbara Sendall, 2004. Economic Impact of

Phytophthora Diseases in Southeast

Asia. Australian Center for International

Agriculture Research.

Lim, T.K.1998b. Durian Production

in the World and status of Phytophthora

palmivora. In: Andre Drenth and Barbara

Sendall, 2004. Economic Impact of

Phytophthora Diseases in Southeast

Asia. Australian Center for International

Agriculture Research.

A. Purwantara, D. Manohara and J. Sony Warokka, 2004. Diversity and

Management of Phytophthora in Southeast

Asia.

91



Somsiri Sangchote, Srisuk Poonpolgul, R. Sdoodee, M. Kanjana-maneesathian, T. Baothong and Pipob Lumyong, 2004 Phytophthora in

Thailand.p 77-82.

Vawdrey, K.E. Grice and R.A. Peterson, 2004. The use of mounds

and organic and plastic mulches for the

management of Phytophthora root rot of

papaya in Northern Queensland p 167-170.

92



VII. ເອກະສານແນບທາຍຕາຕະລາງ 1. ການສດຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ແລະ ໃສຂໄກ.

ວທ ສ ງທດ ລອງ ຄງທ 1 ຄງທ 2 ຄງທ 3 ຄງທ 4

1ເຮດ ຄ 15 ຊຕມ, ສດ ຢາ phosphonate 200 ml ຕນາ 5 ລດ ທກໆ 3 ເດອນ

6/2011 9/2011 12/2011 3/2012

2ເຮດ ຄ 15 ຊຕມ, ສດ ຢາ phosphonate 200 ml ຕນາ 5 ລດ ທກໆ 3 ເດອນ ແລະ ຂ ໄກ 4 ກ ໂລຕປ

3 ໃສ ຂ ໄກ 4 ກ ໂລຕປ ຫ ທກໆ 3 ເດອນ4 ເປນ ຕວ ຢນ

ຕາຕະລາງ 2. ການສກຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ໃສຕນຖວລຽນ ແລະ ໃສຂໄກ.

ວທ ສ ງທດ ລອງ ຄງທ 1 ຄງທ 2 ຄງທ 3 ຄງທ 41 ສກຢາ phosphonate 2 ຄງ/ປ

6/2011 11/2011 05/2012 10/20122 ສກຢາ phosphonate ແລະ ໃສຂໄກ 2 ຄງ/ປ3 ໃສ ຂ ໄກ 4 ເປນ ຕວ ຢນ (Control)

ຕາຕະລາງ 3. ການສກຢາ AGRIFOS 400R (phosphonate) ໃສຕນຖວລຽນ ແລະ ໃສຂໄກ.

ວທ ສ ງທດ ລອງ ຄງທ 1 ຄງທ 2 ຄງທ 3 ຄງທ 4 ຄງທ 51 ສກຢາ phosphonate 2 ຄງ/ປ

06/2011 11/2011 05/2012 10/2012 04/2012

2ສກຢາ phosphonate 2 ຄງ/ປ ໃສຂໄກ ແລະ ຫດນາ

3 ເປນ ຕວ ຢນ (Control)

93



ຕາຕະລາງ 4. ອດຕາການນາໃຊ AGRIFOS 400R (phosphonate) ຕໜາຕດຂອງຕນພດ.

ລ/ດ ເສນຜາສນກາງຂອງລາຕນ ປະລມານຢາທນາໃຊ1 10-20 Cm 10-20 ml

2 20-30 Cm 30-40 ml

3 30-40 Cm 60-80 ml

ຕາຕະລາງ 5. ຄາສະເລຍເປເຊນການຕາຍທເກດຈາກພະຍາດ Phytophthora dieback ຂອງເບຍ ຖວລຽນພນໝອນທອງ.

ວທ ສ ງທດ ລອງ% ການ ຕາຍຂອງ ເບຍ ທ ເກດ ຈາກພະຍາດ

Phytophthora die back

ຄງທ 1 ຄງທ 2 ຄງທ 3 ຄງທ 4

1ເຮດ ຄ 15 ຊຕມ, ສດ ຢາ phosphonate 200 ml ຕນາ 5 ລດ ທກໆ 3 ເດອນ

0 20 20 30

2ເຮດ ຄ 15 ຊຕມ, ສດ ຢາ phosphonate 200 ml ຕນາ 5 ລດ ທກໆ 3 ເດອນ ແລະ ຂ ໄກ 4 ກ ໂລຕປ

0 10 15 20

3 ໃສ ຂ ໄກ 4 ກ ໂລຕປ (ຫ ທກໆ 3 ເດອນ) 0 15 30 40

4 ເປນ ຕວ ຢນ 0 10 20 30

ປຽບທຽບທາງສະຖຕໃນລະດບຄວາມເຊອໝນ P=0.05 ເຫນວາ ບມຄວາມແຕກຕາງ.

ຕາຕະລາງ 6. ຄາສະເລຍເປເຊນຂອງພະຍາດ Phytophthora dieback ຂອງຕນຖວລຽນພນໝອນທອງ.

ວທ ສ ງທດ ລອງ% ຂອງພະຍາດ Phytophthora dieback

ຄງທ 1 ຄງທ 2 ຄງທ 3 ຄງທ 41 ສກຢາ phosphonate 2 ຄງ/ປ 15 15 5* 2.5*

2 ສກຢາ phosphonate ແລະ ໃສຂໄກ 2 ຄງ/ປ 17.5 5 7.5* 5*

3 ໃສ ຂ ໄກ 15 12.5 17.7 27.5

4 ເປນ ຕວ ຢນ 15 20 25 32.5


94



ຕາຕະລາງ 7. ຈານວນໝາກຖວລຽນແນວພນໝອນທອງຂອງແຕລະສງທດລອງ.

ວທ ສ ງທດ ລອງຈານວນໝາກຖວລຽນຕຕນ

ສະເລຍ1 2 3 4

1 ສກຢາ phosphonate 2 ຄງ/ປ 3 5 1 3 3

2 ສກຢາ phosphonate ແລະ ໃສຂໄກ 2 ຄງ/ປ 2 1 6 6 3.75

3 ໃສ ຂ ໄກ 2 3 5 4 3.5

4 ເປນ ຕວ ຢນ 5 3 3 0 2.75


ຕາຕະລາງ 8. ຄາສະເລຍເປເຊນຂອງພະຍາດ Phytophthora dieback ຕນຖວລຽນພນກະດມ.

ວທ ສ ງທດ ລອງ% ຂອງ ພະຍາດ Phytophthora die back

ຄງທ 1 ຄງທ 2 ຄງທ 3 ຄງທ 4 ຄງທ 51 ສກ ຢາ phosphonate 2 ຄງ/ປ 59.38 56.25 56.25 28.13** 18.75**

2ສກ ຢາ phosphonate 2 ຄງ/ປ ໃສ ຂ ໄກ ແລະ ຫດ ນາ

59.38 53.25 53.13 18.75** 21.88**

3 ເປນ ຕວ ຢນ 50 50 50 53.13 65.63


95



ເສນສະແດງ 1. % ການຕາຍຂອງເບຍຖວລຽນພນໝອນທອງ.

ເສນສະແດງ 2. ການເພມຂນ ແລະ ຫດລງຂອງພະຍາດຖວລຽນພນໝອນທອງ.

96



ເສນສະແດງ 4. ການເພມຂນ ແລະ ຫດລງຂອງພະຍາດຖວລຽນພນກະດມທອງ.

ເສນສະແດງ 3. ຄາສະເລຍການໃຫໝາກ ໃນແຕລະສງທດລອງ

ຄົ້ນຄວ ້າການຈ ັດການພະຍາດ phytophthora...

Documents