ดวงโคม เต้ารับ เต้าเสียบ ...¸šทที่-6... ·...

119
ดวงโคม เต้ารับ เต้าเสียบ มอเตอร์ไฟฟ้า หม้อแปลงไฟฟ้า คาปาซิเตอร์ 1 บทที 6... ลือชัย ทองนิล

Upload: others

Post on 07-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

ดวงโคม เตารบ เตาเสยบ

มอเตอรไฟฟา

หมอแปลงไฟฟา

คาปาซเตอร

1 บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 2

ดวงโคม เตารบ เตาเสยบ

มอเตอรไฟฟา

หมอแปลงไฟฟา

คาปาซเตอร

ตดตงแลว ตองไมมสวนทมไฟฟาเปดโลง

เหมาะสมกบสภาพแวดลอมทตดต ง

เมออยใกลวสดตดไฟได ตองมการปองกนวตถตดไฟได ไมใหรอน

เกน 90OC

ดวงโคมทหนกเกน 2.5 กก. หรอใหญกวา 400 มม. หามใชข วรบ

หลอดรบดวงโคม

ตองตดต งใหสามารถตรวจสอบการตอสายระหวางดวงโคมกบสาย

วงจรยอยไดโดยสะดวก

3 บทท 6... ลอชย ทองนล

สายตองมการปองกนทางกายภาพ และปองกน

อณหภมสายสงเกนก าหนด

ขนาดไมต ากวาขนาดกระแสดวงโคมและ ไมเลกกวา

1.0 ตร.มม. (ส าหรบดวงโคม 1 ชด)

ขวเกลยว สวนเกลยวตองตอกบสายศนย

จดตอสายหรอตอแยก ตองไมอยในกานดวงโคม

การตอสายในดวงโคมใหมไดเทาทจ าเปนเทานน

สายในตแสดงสนคา ตองเดนในชองเดนสาย

4 บทท 6... ลอชย ทองนล

พกดกระแส แรงดน และประเภทเหมาะสม

ไมเปนประเภททใชเปนขวหลอดไดดวย

ใชกลางแจง หรอทเปยกชน ตองกนน าเขาได

(ดจาก IP)

เตารบชนดฝงพน ตองเปนชนดทเหมาะสม

ตองตดต งใหพนจากน าทวม

5 บทท 6... ลอชย ทองนล

ขนาดสายเตารบ ไมเลกกวา 1.5 ตร.มม.

เตารบใชงานเฉพาะ สายตองมขนาดกระแสไมต า

กวาพกดเตารบ แตไมตองใหญกวาขนาดสายวงจร

ยอยนน

เตารบในวงจรยอยตองเปนชนดมขวสายดน และ

มการตอลงดน

ขวสายเตารบ ตองจดเรยงขวเฟส นวทรล และ

สายดน แบบทวนเขมนาฬกา เมอมองจาก

ดานหนา

บทท 6... ลอชย ทองนล 6

L N

G

บทท 6... ลอชย ทองนล 7

ดวงโคม เตารบ เตาเสยบ

มอเตอรไฟฟา

หมอแปลงไฟฟา

คาปาซเตอร

บทท 6... ลอชย ทองนล 8

ขอบ

เขต

• ใชส าหรบ การตดต งมอเตอร วงจรมอเตอร

และเครองควบคมมอเตอรท วไป

• ในบรเวณอนตราย ดรายละเอยดในเรอง

บรเวณอนตรายเพมเตมตางหาก

9

เครองปลดวงจร

และปองกนกระแสลดวงจร

เครองควบคมมอเตอร

เครองปองกนโหลดเกน

มอเตอร

เครองควบคมดานทตยภม

(กรณเวาดโรเตอรมอเตอร)

10

•ตอน ก. ทวไป

•ตอน ข. สายไฟฟาส าหรบมอเตอร

•ตอน ค. การปองกนการใชงานเกนก าลง

•ตอน ง.& จ. การปองกนกระแสลดวงจร

•ตอน ฉ.& ช. วงจรและเครองควบคมมอเตอร

•ตอน ซ. เครองปลดวงจร

•ตอน ฌ. มอเตอรระบบแรงสง

•ตอน ญ.& ฎ. การปองกนสวนทมไฟฟา

และตอลงดน บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 11

พกด (ตามการผลต)

• พกดใชงานตอเนอง

• พกดใชงานไมตอเนอง

ลกษณะการใชงาน

• ใชงานตอเนอง

• ใชงานไมตอเนอง (ตามโหลด)

ตองตดตงในสถานททสามารถระบายอากาศไดสะดวก และเขาถงเพอ

การบ ารงรกษาไดโดยงาย ยกเวน มอเตอรทเปนสวนประกอบของ

บรภณฑส าเรจรป

มอเตอรแบบเปดทมแปรงถาน ตองตดตงในสถานท หรอมมาตรการ

ปองกน ไมใหประกายไฟทอาจเกดขนกระเดนไปถกวสดตดไฟได

ในสถานทมฝนละอองหรอวสดปลวไดซงสามารถเกาะตดหรอเขาใน

มอเตอรไดมากพอทจะท าใหระบายอากาศไมสะดวก ตองใชมอเตอร

แบบปด

บทท 6... ลอชย ทองนล 12

13 บทท 6... ลอชย ทองนล

วงจรมอเตอร

หลายตว

วงจรมอเตอร

ตวเดยว

ใชงานตอเนอง

และไมตอเนอง

ขนาดกระแสของสาย (ICON

) 1.25 x IFL และ

สายไฟฟาตองไมเลกกวา 1.5 ตร.มม.

มอเตอรทมความเรวหลายคา น ามาใชงานแบบไมตอเนอง

การคดขนาดกระแสใหคดแบบมอเตอรใชงานไมตอเนอง

(ขนาดกระแส ใชตารางท 6-1)

14 บทท 6... ลอชย ทองนล

ตารางท 6-1ขนาดกระแสของสายส าหรบมอเตอรทใชงานไมตอเนอง

รอยละของพกดกระแสบนแผนปายประจ าเครอง

ประเภทการใชงาน มอเตอรพกดใชงาน 5 นาท

มอเตอรพกดใชงาน 15 นาท

มอเตอรพกดใชงาน 30 และ 60 นาท

มอเตอรพกดใชงานตอเนอง

ใชงานระยะสน เชนมอเตอรหมนปด-เปดวาลว ฯลฯ

110 120 150 -

ใชงานเปนระยะ เชนมอเตอรลฟตมอเตอรปด-เปดสะพาน ฯลฯ

85 85 90 140

ใชงานเปนคาบ เชนมอเตอรหมนลกกลง ฯลฯ

85 90 95 140

ใชงานทเปลยนแปลง 110 120 150 200

15 บทท 6... ลอชย ทองนล

16

Secondary controller 1.25 I

FL

1.25 ISEC

K

1 x I

SEC

(ตารางท 6-2)

บทท 6... ลอชย ทองนล

ตารางท 6-2ขนาดสายระหวางเครองควบคมมอเตอร และ

ตวตานทานในวงจรทตยภมของมอเตอรแบบ วาวดโรเตอร

ประเภทการใชงานของตวตานทานขนาดกระแสของสายคดเปนรอยละของกระแสดานทตยภมทโหลดเตมท

เรมเดนอยางเบา 35

เรมเดนอยางหนก 45

เรมเดนอยางหนกมาก 55

ใชงานเปนระยะหางมาก 65

ใชงานเปนระยะหางปานกลาง 75

ใชงานเปนระยะถ 85

ใชงานตอเนองกน 11017 บทท 6... ลอชย ทองนล

มอเตอรชนดวาวดโรเตอร ขนาด 100 แรงมา 3 เฟส 380 V. พกด

กระแสดาน Pri. 150 A. ดาน Sec. 115 A. ชดตวตานทานเปนแบบ

ใชงานตอเนอง ตดตงแยกจากเครองควบคม จงก าหนดขนาดกระแส

ของสายไฟฟา

18 บทท 6... ลอชย ทองนล

150A 115A

ขนาดกระแสของสายไมต ากวา :-

◦ Primary = 1.25 x 150 = 187 A.

◦ Secondary = 1.25 x 115 = 144 A.

◦ จากเครองควบคมไปตวตานทาน (Table 6-2)

= 1.1 x 115 = 127 A.

19

150A

115A 1.25 I

FL

1.25 ISEC

K1 x I

SEC

(ตารางท 6-2)

บทท 6... ลอชย ทองนล

ตารางท 6-2ขนาดสายระหวางเครองควบคมมอเตอร และ

ตวตานทานในวงจรทตยภมของมอเตอรแบบ วาวดโรเตอร

ประเภทการใชงานของตวตานทานขนาดกระแสของสายคดเปนรอยละของกระแสดานทตยภมทโหลดเตมท

เรมเดนอยางเบา 35

เรมเดนอยางหนก 45

เรมเดนอยางหนกมาก 55

ใชงานเปนระยะหางมาก 65

ใชงานเปนระยะหางปานกลาง 75

ใชงานเปนระยะถ 85

ใชงานตอเนองกน 110

20 บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 21

มอเตอรท วไป &

วาวดโรเตอรมอเตอร

• ICON

K2 x I

FL

วาวดโรเตอรมอเตอร

(กระแสดานทตยภม)

• ICON

K2 x I

SEC

22

Secondary controller

1.25 IFL

1.25 ISEC

K

1 x I

SEC

(ตารางท 6-2)

(ตารางท 6-1) K2

K2

บทท 6... ลอชย ทองนล

23

1.25 ของมอเตอรตวใหญสด

+ IFL

มอเตอรทเหลอ

1.25 x IFL

บทท 6... ลอชย ทองนล

ดจากกระแสโหลด

เตมท

สายปอนจายไฟใหมอเตอรใชงานตอเนองดงน

50 hp. 3 Ph. 380 V. 79 A. Squirrel Cage Motor

30 hp. 3 Ph. 380 V. 49 A. Wound Rotor Motor

25 hp. 3 Ph. 380 V. 32 A. Synchronous Motor

ตองการหาขนาดกระแสของสายของมอเตอรแตละตว และสาย

ปอน

24 บทท 6... ลอชย ทองนล

มอเตอร 50 hp.

◦ ICON

= 1.25 x 79

= 98.75 A.

มอเตอร 30 hp.

◦ ICON

= 1.25 x 49 = 61.25 A.

มอเตอร 25 hp.

◦ ICON

= 1.25 x 32 = 40 A.

สายปอน

ICON

= (1.25 x 79) + 49 + 32 = 179.5 A.

25

(1.25 x 79) + 49 + 32

1.25 x 32

79A 49A 32A

บทท 6... ลอชย ทองนล

หามอเตอรตวใหญกอน…ดงน

◦ มอเตอรใชงานไมตอเนองหา ICon

ตาม T6-1

◦ ของมอเตอรใชงานตอเนองใชคา IFL

(ใชคา 100%)

◦ICon

1.25 x IFL,MAX

+ IM1

…IMN

26 บทท 6... ลอชย ทองนล

ตวใหญสด

บทท 6... ลอชย ทองนล 27

1.25 ของมอเตอรตวใหญสด

+ IFL

มอเตอรทเหลอ

ใชงานตอเนอง

ไมตอเนอง

IFL

IFL

ICON

ตามตาราง 6-1

มอเตอร 3 เฟส 380 V. ดงน

◦ M1 50 hp. 79 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชส าหรบลกกลงบด

แปง

◦M2 30 hp. 49 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชเปนมอเตอรปด-เปด

วาลว

◦M3 40 hp. 50 A. พกดใชงานตอเนอง ใชงานตามพกด

ตองการหาขนาดกระแสของสายปอน

28 บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 29

1.25 x ตวใหญสด

+ IFL

มอเตอรทเหลอ

M1 M2 M3

79A 49A 50A

Table 6-1

ตารางท 6-1ขนาดกระแสของสายส าหรบมอเตอรทใชงานไมตอเนอง

รอยละของพกดกระแสบนแผนปายประจ าเครอง

ประเภทการใชงาน มอเตอรพกดใชงาน 5 นาท

มอเตอรพกดใชงาน 15 นาท

มอเตอรพกดใชงาน 30 และ 60 นาท

มอเตอรพกดใชงานตอเนอง

ใชงานระยะสน เชนมอเตอรหมนปด-เปดวาลว ฯลฯ

110 120 150 -

ใชงานเปนระยะ เชนมอเตอรลฟตมอเตอรปด-เปดสะพาน ฯลฯ

85 85 90 140

ใชงานเปนคาบ เชนมอเตอรหมนลกกลง ฯลฯ

85 90 95 140

ใชงานทเปลยนแปลง 110 120 150 200

M1 50 hp. 79 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชส าหรบลกกลงบดแปง

M2 30 hp. 49 A. พกดใชงาน 5 นาท ใชเปนมอเตอรปด-เปดวาลว

30 บทท 6... ลอชย ทองนล

M1 (Table 6-1, ได K2 = 85%)

◦ ICON

= 0.85 x 79 = 67 A.

M2 (Table 6-1, ได K2 = 110%)

◦ ICON

= 1.1 x 49 = 54 A.

M3 ใชงานตอเนอง กระแส 50 A.

31

ICON

= (1.25 x 67) + 54 + 50 = 187.75 A.

79 49 50

67 54

บทท 6... ลอชย ทองนล

1.25 ของมอเตอรตวใหญสด

+ IFL

มอเตอรทเหลอ + โหลดอน

32 ลอชย ทองนล

โหลดอน

ลอชย ทองนล 33

มอเตอรใชงาน

ไมพรอมกน

สภาพการ

ท างาน

การผลต เครองจกร

ใชดมานดแฟกเตอรได

วงจรมอเตอรทมคาปาซเตอรตอใช

งานรวมอยดวย การคดขนาด

กระแสของสายไฟฟาใหพจารณา

ผลของกระแสทเปลยนไปจากการ

ใชคาปาซเตอรดวย

บทท 6... ลอชย ทองนล 34

บทท 6... ลอชย ทองนล 35

สายทตอแยกตองมเครองปองกนกระแสเกน และเปนไปตาม

ขอก าหนด ขอใดขอหนง ดงน

สายเดนในชองเดนสายและ

ยาวไมเกน 3 ม. หรอ

สายตอแยกมขนาดกระแสไมต ากวา 1/3 ของ

สายปอน และยาวไมเกน 7.5 ม. หรอ

สายตอแยกมขนาดกระแสเทากบสายปอน

36

ตองมเครองปองกน

กระแสลดวงจร

เดนในชองเดนสาย และ

ยาวไมเกน 3 เมตร (ไมก าหนดขนาด)

สายปอน

สายปอน

หรอ

1

บทท 6... ลอชย ทองนล

37

ตองมเครองปองกน

กระแสลดวงจร

ขนาดกระแสไมต ากวา 1/3 ของ

สายปอนและยาวไมเกน 7.5 ม

หรอ

2

บทท 6... ลอชย ทองนล

38

ตองมเครองปองกน

กระแสลดวงจร

ขนาดกระแสเทากบสายปอน

ไมจ ากดความยาว

3

บทท 6... ลอชย ทองนล

39

•ตอน ก. ความรท วไป

•ตอน ข. สายไฟฟาส าหรบมอเตอร

•ตอน ค. การปองกนการใชงานเกนก าลง

•ตอน ง.& จ. การปองกนกระแสลดวงจร

•ตอน ฉ.& ช. วงจรและเครองควบคมมอเตอร

•ตอน ซ. เครองปลดวงจร

•ตอน ฌ. มอเตอรระบบแรงสง

•ตอน ญ.& ฎ. การปองกนสวนทมไฟฟา

และตอลงดน บทท 6... ลอชย ทองนล

ใชเพอปองกนวงจรมอเตอรและ

อปกรณ เนองจากการใชงานเกน

ก าลงหรอเรมเดนไมส าเรจ

ไมรวมมอเตอรสบน าดบเพลง

ชนด

◦ Thermal Overload Relay

◦ เครองปองกนอณหภมสงเกน

40 บทท 6... ลอชย ทองนล

Thermal Overload Relay

◦ Service Factor ไมนอยกวา 1.15 = 125% (140%)

◦ ชนดทระบอณหภมเพมไมเกน 40OC = 125% (140%)

◦ มอเตอรอนๆ = 115% (130%)

เครองปองกนอณหภมสงเกน

◦ มอเตอรม IFL

ไมเกน 9 A. = 170%

◦ มอเตอรม IFL

9.1-20 A. = 156%

◦ มอเตอรม IFL

เกน 20 A. = 140%

41

ขอ 6.3.14

มอเตอรใชงานตอเนอง อนญาตให

ใชเครองปองกนตดตงทตวมอเตอรท าหนาทปองกน

มอเตอรจากการเรมเดนไมส าเรจได ถามอเตอรประกอบอย

กบบรภณฑ

มอเตอรทตอใชในวงจรยอยทวไป

ขนาดไมเกน 1 hp. แตละตวไมตองมเครองปองกนโหลด

เกน กได

42 บทท 6... ลอชย ทองนล

43

•ตอน ก. ความรท วไป

•ตอน ข. สายไฟฟาส าหรบมอเตอร

•ตอน ค. การปองกนการใชงานเกนก าลง

•ตอน ง.& จ. การปองกนกระแสลดวงจร

•ตอน ฉ.& ช. วงจรและเครองควบคมมอเตอร

•ตอน ซ. เครองปลดวงจร

•ตอน ฌ. มอเตอรระบบแรงสง

•ตอน ญ.& ฎ. การปองกนสวนทมไฟฟา

และตอลงดน บทท 6... ลอชย ทองนล

44

ปองกนมอเตอร

จากการลดวงจร

ปองกนมอเตอร

ใชงานเกนก าลงและ

ปองกนสายไฟฟา

มอเตอร

บทท 6... ลอชย ทองนล

เวลา

กระแส

Ie Is 4-8 Ie Max 2 Is

CB มอเตอร

พกดเครองปองกนกระแสลดวงจร ตองไมเกนทก าหนดในตารางท 6-3

เลอกพกดใหญกวาได ถาคาทค านวณไดไมตรงกบขนาดมาตรฐานของ

ผผลต ถาเครองปองกนกระแสเกนปลดวงจรขณะเรมเดนใหปรบต ง

ขนาดทสงกวาได..ดงน

◦ ฟวสไมหนวงเวลาขนาดไมเกน 600A ปรบสงขนไดไมเกน 400%

◦ ฟวสหนวงเวลาขนาด ปรบสงขนไดไมเกน 225%

◦ วงจรทอรกมอเตอร ใหใชขนาดตามทระบท nameplate ถาไมตรงใหปรบสง

ถดไปได

◦ CB ไมเกน 100A ปรบสงไดไมเกน 400% ขนาดเกน 100A ปรบสงไดไมเกน

300%

45 บทท 6... ลอชย ทองนล

ตารางท 6-3พกดหรอขนาดปรบตงสงสดของเครองปองกนการลดวงจรระหวางสาย

และปองกนการรวลงดนของวงจรยอยมอเตอร

รอยละของกระแสโหลดเตมทชนดของมอเตอร ฟวส

ท างานไวฟวส

หนวงเวลาเซอรกตเบรกเกอร

ปลดทนทเซอรกตเบรกเกอร

เวลาผกผน

มอเตอร 1 เฟส ไมมรหสอกษร 300 175 700 250

มอเตอรกระแสสลบ 1 เฟส ทงหมดและมอเตอร 3 เฟส แบบกรงกระรอกและแบบซงโครนส ซงเรมเดนโดยรบแรงดนไฟฟาเตมทหรอเรมเดนผานตวตานทานหรอรแอกเตอร ไมมรหสอกษร รหสอกษร F ถง V รหสอกษร B ถง E รหสอกษร A

300300250150

175175175150

700700700700

250250200150

ชนดของมอเตอร

วธการเรมเดนมอเตอร

รหสอกษร

ชนดเครองปองกนฯ ทใช

46 บทท 6... ลอชย ทองนล

ตารางท 6-4รหสอกษรแสดงการลอกโรเตอร

รหสอกษร เควเอตอแรงมา ขณะลอกโรเตอร

A 0 - 3.14

B 3.15 - 3.54

C 3.55 - 3.99

D 4.0 - 4.49

E 4.5 - 4.99

F 5.0 - 5.59

47 บทท 6... ลอชย ทองนล

ขอสงเกต

•มอเตอรตาม IEC ไมมรหสอกษร

•หารหสอกษรไดจากกระแสลอกโรเตอร ตามตารางท 6-4

•กระแสเรมเดนประมาณ 6-8 เทา ของกระแสโหลดเตมท

•CB ทใช ประมาณ 2-2.5 เทา

บทท 6... ลอชย ทองนล 48

CB ตวใหญสด + IFL

มอเตอรทเหลอ

Table 6-3

ลอชย ทองนล 49

CB = 2 x 17 = 34 A.

เลอกใช CB 40 A.

10 hp.

รหสอกษร B

50 hp.

รหสอกษร E

40 hp.

รหสอกษร F

17 A. 79 A. 63 A.

ลอชย ทองนล 50

CB = 2 x 79 = 158 A.

ใช CB 175 A.

CB = 2.5 x 63 = 158 A.

ใช CB 175 A.

10 hp.

รหสอกษร B

50 hp.

รหสอกษร E

40 hp.

รหสอกษร F

17 A. 79 A. 63 A.

ลอชย ทองนล 51

CB = 175+17+63 = 255 A.

เลอกใช CB 250 A.

10 hp.

รหสอกษร B

50 hp.

รหสอกษร E

40 hp.

รหสอกษร F

17 A. 79 A. 63 A.

40A 175 A 175 A

ลอชย ทองนล 52

CB ตวใหญสด + IFL

มอเตอรทเหลอ

+ IL

I L

53

•ตอน ก. ความรท วไป

•ตอน ข. สายไฟฟาส าหรบมอเตอร

•ตอน ค. การปองกนการใชงานเกนก าลง

•ตอน ง.& จ. การปองกนกระแสลดวงจร

•ตอน ฉ.& ช. วงจรและเครองควบคมมอเตอร

•ตอน ซ. เครองปลดวงจร

•ตอน ฌ. มอเตอรระบบแรงสง

•ตอน ญ.& ฎ. การปองกนสวนทมไฟฟา

และตอลงดน บทท 6... ลอชย ทองนล

ลอชย ทองนล 54

วงจรควบคมทตอแยกจากดานโหลดของ CB

วงจรยอย ตองมการปองกนกระแสเกน

ยกเวน วงจรควบคมประกอบรวมในกลอง

เดยวกบเครองควบคม

เมอเครองปลดวงจรมอเตอรอยในต าแหนงปลด

วงจรตองถกปลดออกดวย

วงจรควบคม

มอเตอร

ลอชย ทองนล 55

คออะไร?

คออปกรณทส งให

มอเตอรท างาน

รวมถงเครอง

ปองกนโหลดเกน

ดวย

ชนด

Magnetic

Contactor

สวตชท างานดวย

มอ และ

Solid State

หนาท

ตองเรมเดน-หยด

มอเตอรได และ

ตองตดกระแส

เมอมอเตอรหมน

ไมไหวไดดวย

มาตรฐานก าหนดใหมพกด (hp or kW) ไมต ากวาขนาด

มอเตอร

ยกเวน มอเตอรขนาดไมเกน 2 hp แรงดนไมเกน 416

โวลต ใหใชสวตชใชงานทวไปพกดไมนอยกวา 2 เทาของ

กระแสมอเตอร เปนเครองควบคมได

56

416

บทท 6... ลอชย ทองนล

Categories Typical Application

AC-1 Non-inductive or Slightly inductive loads, Resistance Furnaces

AC-2 Slip-ring Motor: Starting, Switching off

AC-3 Squirrel-cage Motors: Starting, Switching off Motor During Running

AC-4 Squirrel-cage motors: Starting, Plugging, Inching

AC-5a Switching of Electric Discharge Lamp Controls

AC-5b Switching of Incandescent Lamps

AC-6a Switching of Transformers

AC-6b Switching of Capacitor Banks

AC-7a Slightly Inductive Loads in Household Appliance and Similar Appliances

AC-7b Motor Loads for Household Appliances

AC-8a Hermetic Refrigerant Compressor Motor Control with Manual Resetting of Overload Release

AC-8b Hermetic Refrigerant Compressor Motor Control with Automatic Resetting of Overload Release

ตาราง ชนการใชงาน (Utilization Categories) ตามาตรฐาน IEC

58

สวตชบงคบดวยมอ

เปนเครองควบคม

ทมอเตอรตองมองเหนเครองควบคม

และหางจากเครองควบคมไมเกน 15 ม.

เครองจกร

บทท 6... ลอชย ทองนล

59

•ตอน ก. ความรท วไป

•ตอน ข. สายไฟฟาส าหรบมอเตอร

•ตอน ค. การปองกนการใชงานเกนก าลง

•ตอน ง.& จ. การปองกนกระแสลดวงจร

•ตอน ฉ.& ช. วงจรและเครองควบคมมอเตอร

•ตอน ซ. เครองปลดวงจร

•ตอน ฌ. มอเตอรระบบแรงสง

•ตอน ญ.& ฎ. การปองกนสวนทมไฟฟา

และตอลงดน บทท 6... ลอชย ทองนล

ลอชย ทองนล 60

61

เครองควบคม

เครองปลดวงจร

เครองจกร

เครองปลดวงจรมองเหนไดจากเครองควบคม

และหางกนไมเกน 15 เมตร มขอยกเวน..

1

บทท 6... ลอชย ทองนล

มอเตอรแรงสง ไมตองมองเหนกไดถา ทเครองควบคมม

ปายเตอน และเครองปลดวงจรใสกญแจไดในต าแหนงปลด

62 บทท 6... ลอชย ทองนล

อนญาตใหใชเครองปลดวงจร

เครองเดยวกน ส าหรบ

◦ กลมของชดควบคมทขบชนสวนตางๆ ของเครองจกรเดยวกน และ

◦ ทงเครองปลดวงจรและเครองควบคม ตองมองเหนจากจดตดตงเครอง

ควบคมและหางกนไมเกน 15 ม.

บทท 6... ลอชย ทองนล 63

64

เครองควบคม

เครองปลดวงจร

เครองจกร

เครองปลดวงจรมองเหนไดจาก

ทต งมอเตอรและเครองจกรทขบ

ยกเวน...

2

บทท 6... ลอชย ทองนล

65 บทท 6... ลอชย ทองนล

มองไมเหนจาก

ทต งมอเตอร

ใชบรภณฑประธานเปน

เครองปลดวงจรได ถา

◦พกดสอดคลองตามตารางท 6-3

◦มองเหนไดจากเครองควบคม และ

◦ หางกนไมเกน 15 เมตร

66

เครองจกร

บทท 6... ลอชย ทองนล

พกดกระแสไมต ากวา 1.15 เทา ของกระแสมอเตอร

ชนด เปนสวตชส าหรบโหลด Inductive หรอ CB

อปกรณอนๆ ดงน

◦ เครองปองกนกระแสเกนวงจรยอย (ส าหรบมอเตอรขนาดไมเกน 1/8 hp.)

◦สวตชใชงานทวไปพกดไมต ากวา 2 เทาของกระแสมอเตอร (มอเตอรแรงต า ไมเกน 2 hp.)

67 ตอ

บทท 6... ลอชย ทองนล

ใชสวตชใชงานทวไป โดยมปายเตอน

“หามสบ-ปลดขณะมโหลด” ส าหรบ DC

Motor ขนาดเกน 40 hp. หรอ AC

Motor ขนาดเกน 100 hp.

มอเตอรทใชเตาเสยบ เตาเสยบเปน

เครองปลดวงจรได

ใชสวตชใชงานทวไปได ส าหรบทอรกมอ

เตอร

68 บทท 6... ลอชย ทองนล

ลอชย ทองนล 69

ใช สวตช หรอ CB ทสอดคลองกบขนาด

มอเตอร เปนทงเครองควบคมและปลดวงจร

ได ถา

◦ สามารถปลดตวน าทกสายเสนไฟได และ

◦ มเครองปองกนกระแสเกนทปลดทกสายเสนไฟได

มอเตอรแตละตว ตองมเครองปลดวงจรประจ าตว ยกเวน…

◦ มอเตอรเหลานนใชงานเครองจกรตวเดยวกน หรอ

◦ มอเตอรเหลานนใชเครองปองกนกระแสเกนตวเดยวกน (ตามทอนญาตในมาตรฐาน) หรอ

◦ มอเตอรเหลานนอยในหองเดยวกน สามารถมองเหนไดท งหมดจากจดทต งเครองควบคมและหางไมเกน 15 ม.

บทท 6... ลอชย ทองนล 70

71

•ตอน ก. ความรท วไป

•ตอน ข. สายไฟฟาส าหรบมอเตอร

•ตอน ค. การปองกนการใชงานเกนก าลง

•ตอน ง.& จ. การปองกนกระแสลดวงจร

•ตอน ฉ.& ช. วงจรและเครองควบคมมอเตอร

•ตอน ซ. เครองปลดวงจร

•ตอน ฌ. มอเตอรระบบแรงสง

•ตอน ญ.& ฎ. การปองกนสวนทมไฟฟาและตอลงดน

บทท 6... ลอชย ทองนล

เปนขอก าหนดเพมเตมจากมอเตอรแรงต า

เครองควบคม ตองระบแรงดนไฟฟาส าหรบวงจรควบคม

ทอโลหะออนหรอทอโลหะออนกนของเหลวทใชเดนเขา

มอเตอร หามยาวเกน 1.8 ม.

72 บทท 6... ลอชย ทองนล

การปองกนกระแสเกน การปองกน O/L

สายวงจรและเครองควบคม

มอเตอรแตละเครอง ตองม

◦ การปองกนการใชงานเกนก าลง

◦ การปองกนกระแสลดวงจร

ยกเวน มอเตอรทมความส าคญ

มาก ใหใชเครองตรวจจบเพอสง

สญญาณเตอน แทนได

ตองมการปองกน O/L ดวยเครองตรวจจบอณหภมหรอกระแส หรอทงสองอยาง

ดาน Sec. ของ Wound Rotor Motor ถอวามการปองกนดวยอปกรณทางดาน Pri. แลว

O/L Relay ตองปลดสายทกเสนได พรอมกน

O/L Relay ตองไม Reset โดยอตโนมต นอกจากจะไมท าให มอเตอรเรมเดนไดเอง หรอไมเปนอนตราย

บทท 6... ลอชย ทองนล 73

ตองมการปองกนกระแสลดวงจรดวย ฟวส หรอ CB ขนาดท

เหมาะสม

เครองปองกนฯ ตองไมสามารถตอวงจรไดเองโดยอตโนมต

ยกเวน การลดวงจรชวขณะ และการตอวงจรไมเกดอนตราย

ตอบคคล

เครองปองกนกระแสลดวงจร กบ O/L ใชเปนตวเดยวกนได

74 บทท 6... ลอชย ทองนล

เครองควบคมและปลดวงจรยอยมอเตอร ตองมพกดกระแส

ไมต ากวา O/L Relay ทต งไว

เครองปลดวงจรตองใสกญแจไดในต าแหนงปลด

75 บทท 6... ลอชย ทองนล

ทซงตองมการปองกน การปองกนผทเกยวของ

สวนทมไฟฟาของชดมอเตอร

แรงดนเกน 50 V. ขนไปและม

โอกาสสมผสได ตองมการปองกน

ดวยเครองหอหม หรอ

◦ ตดตงในหอง หรอทลอม

◦ ตดตงบนยกพน หรอบนโครงสรางท

สง

◦ อยสงจากพนเกน 2.4 ม. ขนไป

ส าหรบสวนทมไฟฟาทมการปองกน

แลว และระหวางการปฏบตงาน

ตองเขาไปปรบหรอปฏบตงานใกล

ตองปดวยฉนวน หรอยกพนเปน

ฉนวนทเหมาะสม นอกจากผทเขา

สมผสจะยนบนฉนวนไฟฟา

บทท 6... ลอชย ทองนล 76

โครงโลหะของมอเตอรและเครองควบคมตองตอลงดน หรอไมตอง

ตอลงดนไดถา หมฉนวน หรอตดตงในทหางจากการสมผส หรอก น

อยางเหมาะสม

มอเตอรแรงดนไมเกน 50 V. ไมตองตอลงดนถารบไฟจากหมอ

แปลงแบบแยกขดลวด

มอเตอรแรงดนเกน 50 V. ตองตอลงดน ยกเวน เปนชนดฉนวน

สองชน

77 บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 78

ดวงโคม เตารบ เตาเสยบ

มอเตอรไฟฟา

หมอแปลงไฟฟา

คาปาซเตอร

บทท 6... ลอชย ทองนล 79

การปองกนกระแสเกน

ขอก าหนดการตดตงหมอแปลง

หองหมอแปลง

ลานหมอแปลง

หมอแปลง

ลอชย ทองนล 80

แหง

ฉนวนของเหลวตดไฟได

ฉนวนของเหลวตดไฟ

ยาก

ฉนวนของเหลวไมตดไฟ

ชนด หมอแปลงและหอง ตอง

อยในทเขาถงไดสะดวก

เพอการตรวจสอบและการ

บ ารงรกษา

มการระบายอากาศอยาง

เพยงพอกบการใชงาน

ทต ง

ลอชย ทองนล 81

นงรานหมอ

แปลง

ลานหมอ

แปลง

หองหมอ

แปลง

ลอชย ทองนล 82

L/A

การปองกน

กระแสเกน

แรงดนเกน

ลอชย ทองนล 83

ถาดานไฟเขาเปน Non Load Break SW. ตองมปายเตอนให

ปลดแรงต ากอน

ตองมการปองกนกระแสเกนทงดานไฟเขาและไฟออก ตามตาราง

ท 6-5

ถาไมตรงขนาดมาตรฐานของผผลต ใหใชขนาดสงถดขนไปได

PT. ทตดตงในอาคาร ตองมการปองกนกระแสเกนดานไฟเขา

ยกเวน ส าหรบเครองวดฯ ของการไฟฟาฯ

ตารางท 6-5 ขนาดปรบต งสงสดของเครองปองกนกระแสเกนส าหรบหมอแปลงระบบแรงสง

ขนาด

อมพแดนซ

ของหมอ

แปลง

ดานไฟเขา

ดานไฟออก

แรงดนมากกวา 1,000

โวลต

แรงดนมากกวา 1,000

โวลต

แรงดนไมเกน 1,000

โวลต

เซอรกตเบรก

เกอร

ฟวส

เซอรกตเบรก

เกอร

ฟวส

เซอรกตเบรกเกอรหรอ

ฟวส

ไมเกน 6%

600%

300%

300%

250%

125%

มากกวา 6%

แตไมเกน

10%

400%

300%

250%

225%

125%

84 บทท 6... ลอชย ทองนล

การปองกนกระแสเกน การตอขนานหมอแปลง

หมอแปลงตองมคณสมบตทาง

ไฟฟาเหมอนกน

แตละลกตองมการปองกนกระแส

เกนท งแรงสงและแรงต า

ทกลกตองมสวตชทสามารถสบ-

ปลดไดพรอมกน

บทท 6... ลอชย ทองนล 85

L/A ไมเกน 300%

(125%)

ไมเกน 125%

ตวถงหมอแปลง เครองหอหม รว

ตองตอลงดน ตามบทท 4 ขนาด

สายดนเปนทองแดงไมเลกกวา 35

ตร.มม.

หมายเหต การตอลงดนดงกลาวน

ตองแยกจากการตอลงดนของ

ระบบแรงต า

86 บทท 6... ลอชย ทองนล

มวธการก นทเหมาะสม เมอตดตงในทซง

อาจเกดความเสยหายทางกายภาพได

หมอแปลงแบบแหง ตองมเครองหอหมท

ไมตดไฟ

สวนทมไฟฟาเปดโลง ตองก นตามบทท 1

สวนทมไฟฟาเปดโลง ตองมปายเตอน

87 บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 88

การปองกนกระแสเกน

ขอก าหนดการตดตงหมอแปลง

หองหมอแปลง

ลานหมอแปลง

หมอแปลง

ตดตงภายนอกอาคาร

◦ บนนงรานหมอแปลง ◦ บนลานหมอแปลง ◦ ในเครองหอหม (Pad Mounted)

ตดตงภายในอาคาร

◦ ในเครองหอหม

◦ ในหองหมอแปลง

89 บทท 6... ลอชย ทองนล

ลอชย ทองนล 90

ในอาคาร

นอก

อาคาร

•ขนาดไมเกน 112.5 kVA ตดตงหางจากวสดไวไฟไมนอยกวา

0.3 ม. หรอ ก นดวยแผนกนความรอน หรอ อยในเครองหอหม

•ขนาดเกน 112.5 kVA ตองตดต งในหองหมอแปลง ยกเวน…..

1. มระบบอณหภมฉนวนไมต ากวา 150OC และก นดวยแผนก น

ความรอนหรออยหางจากวสดตดไฟได

2. มระบบอณหภมฉนวนไมต ากวา 150OC และอยในเครอง

หอหมปดมดชด ชนดแหง

•ตองมเครองหอหมททนสภาพอากาศ และหมอแปลงท

ขนาดเกน 112.5 kVA ตองอยหางจากวสดตดไฟไดไม

นอยกวา 0.3 ม.

ลอชย ทองนล 91

ในอาคาร

นอก

อาคาร

ชนดฉนวน

ของเหลวไมตดไฟ

ตองอยในหองหมอแปลง

ตดต งไดท งใน

และนอกอาคาร

เหมอนหมอแปลงทวไป

ลอชย ทองนล 92

ในอาคาร

นอก

อาคาร

ชนดฉนวน

ของเหลวตดไฟได

และตดไฟยาก

•ตองอยในหองหมอแปลง ยกเวน

หมอแปลงส าหรบเตาหลอมขนาดไม

เกน 75 kVA แตตองมร วลอมรอบ

ตดต งไดท งใน

และนอกอาคาร

•ตองมการปดก นไฟทเกดจากของเหลวของหมอแปลงลามไปตดอาคาร เมอ..

oอยใกลอาคารหรอวสดทตดไฟได

oอยใกลทางหนไฟ ประต หรอหนาตาง

•สวนทมไฟแรงสง ตองหางจากอาคารไมนอยกวา 1.80 ม.

บทท 6... ลอชย ทองนล 93

การปองกนกระแสเกน

ขอก าหนดการตดตงหมอแปลง

หองหมอแปลง

ลานหมอแปลง

หมอแปลง

บทท 6... ลอชย ทองนล 94

หองหมอแปลงตองอยในบรเวณทขนยายหมอแปลงทงลกและระบายอากาศ ได

สะดวก หากใชทอลมตองเปนชนดทนไฟ

ตองเขาตรวจสอบและบ ารงรกษาไดสะดวก

การระบายความรอน

◦ ระบบหมนเวยนอากาศตามธรรมชาต

ขนาด 1 ตร.ม./1000 kVA

◦ ใชพดลมดดอากาศออก

ขนาดพดลม 8.4 ลบ.ม./นาท/Total kW Loss

◦ เครองปรบอากาศ

ขนาด 3,412 btu/h/kWloss

95 บทท 6... ลอชย ทองนล

ระยะหางและการระบายอากาศ

1 ม.

1 ม.

0.6 ม. Max. Temp. 40OC

96 บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 97

• คอนกรตเสรมเหลก หนา 125 มม. (65 มม.)

• อฐ คอนกรตบลอก หนา 200 มม. (100 มม.) หรอ

• สอดคลองตามมาตรฐานการปองกนอคคภย วสท.

ผนงและ

หลงคา

• คอนกรตเสรมเหลกหนา 125 มม. พน

• ขนาดทสามารถบรรจน ามนหมอแปลงลกทมากทสดไดไมนอย

กวา 3 เทา และ

• บรรจหนเบอร 2 จน เตม

• ถาบอพกอยนอกหอง ตองมทอ OD 50 มม. ระบายของเหลว

ออกภายนอก

SUMP

SUMP

ชองอากาศออก

ชองอากาศเขา 1.0 ม. 1.0 ม.

หนเบอร 2

0.60 ม.

1.0 ม. 1.0 ม.

ทอขนาด OD 50 mm.

SUMP

98 บทท 6... ลอชย ทองนล

ประต เปนเหลกหนาไมนอยกวา 1.6 มม. และ มประตฉกเฉนชนดทเปดออก

ภายนอก

มธรณประต สง 100 มม.

สวตช ตองเปนชนด Load Break

ตองมการตอลงดน (ขนาดสายตอหลกดนไมเลกกวา 35 ตร.มม.)

ตองมแสงสวางอยางเพยงพอ ไมนอยกวา 200 ลกซ

มคมอการปฐมพยาบาล ดวยการผายปอด

หามมระบบทออน ๆ ทไมเกยวของ อยหรอผานหอง

ในหองหาม เกบวสดทไมเกยวของกบการใชงานทางไฟฟา และเกบวสด

เชอเพลง

99 บทท 6... ลอชย ทองนล

เหมอนหองหมอแปลงทวไป ยกเวน ไมตองม SUMP (หมอแปลง

ฉนวนของเหลวไมตดไฟ ตองมทอระบายของเหลวออกนอกหอง)

ความหนาของผนงหองลดลงได…

◦ คอนกรตเสรมเหลก 65 มม.

◦ อฐทนไฟ คอนกรต บลอก 100 มม.

100 บทท 6... ลอชย ทองนล

ตองมทลอมทใสกญแจได และ

เขาถงไดเพอการตรวจสอบและ

บ ารงรกษา

สวนทมไฟฟาแรงสงเหนอทวาง

เพอปฏบตงาน สงไมนอยกวา

2.75 ม. หรอมทก นเพอปองกน

การสมผส

101 บทท 6... ลอชย ทองนล

ระยะหาง

ระหวางรวกบหมอแปลง 1 ม.

ระหวางหมอแปลง 0.60 ม.

ระหวางรวกบสวนทมไฟฟา 1.2 ม.

ความสงรว 2.0 ม.

มปายเตอนขอความ “อนตรายไฟฟาแรงสง” และ “เฉพาะเจาหนาทท

เกยวของเทานน”

พน ตองใสหนเบอรสองหนาไมนอยกวา 100 มม. ยกเวนสวนทตดต ง

บรภณฑ

102 บทท 6... ลอชย ทองนล

เหมอนลานหมอแปลงบนดน เพ มเตมดงน

พนดาดฟาและอาคารตองมความแขงแรงเพยงพอ

มระบบปองกนฟาผา ตามมาตรฐาน วสท.

หมอแปลงฉนวนของเหลวตดไฟไดตองมบอพกขนาดบรรจของหลว

ไดไมนอยกวา 3 เทา และใสหนเบอร 2 จนเตม บอพกตองมวธ

ปองกนน าขงและปองกนฉนวนของเหลวจากหมอแปลงไหลลงพนท

สาธารณะ

บทท 6... ลอชย ทองนล 103

104 บทท 6... ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 105

ดวงโคม เตารบ เตาเสยบ

มอเตอรไฟฟา

หมอแปลงไฟฟา

คาปาซเตอร

บทท 6... ลอชย ทองนล 106

ขอก าหนดการตดตงคาปาซเตอรแรงต า

การก าหนดขนาด สายไฟฟา เครองปองกน

กระแสเกน และอนๆ

ขอก าหนดการตดตงคาปาซเตอรแรงสง

วงจร 1 เฟส

๏ kvar = 2 fCV2x10-9

วงจร 3 เฟส

๏ kvar = 6 fCV2x10-9

107

kvar เมอแรงดนเปลยนไป

kvar2 = kvar

1 x (V

2/V

1)2

บทท 6... ลอชย ทองนล

C หนวยเปน F

คาปาซเตอรทบรรจของเหลวตดไฟได ปรมาณรวมกนมากกวา 11

ลตร ตองตดตงในหอง นอกอาคารทมร ว หรอตดบนเสา

คาปาซเตอรตองมเครองหอหม หรอตดตงโดยการมรวหรอวธการ

อน เพอปองกนการสมผสสวนทมไฟฟาโดยบงเอญ ยกเวน คาปา

ซเตอรนนเขาถงไดเฉพาะบคคลทมหนาทเกยวของเทานน

108 บทท 6... ลอชย ทองนล

ตองคายประจใหแรงดนลดลงเหลอไมเกน 75 โวลต ภายใน 3 นาท

การคายประจเปนแบบใดแบบหนง

◦ มวงจรตอครอมอยางถาวร หรอ

◦ ใชอปกรณตอวงจรอตโนมต

หาม คายประจดวยอปกรณทท างานดวยมอ

109 บทท 6... ลอชย ทองนล

ขนาดกระแสของสายไมต ากวา

1.35 x IC

เมอตอใชงานกบมอเตอร ขนาดกระแสของ

สายตองไมต ากวา 1/3 ของขนาดกระแสของ

สายมอเตอร

110

ขนาดกระแส 30A

ขนาดกระแสตองไมต ากวา 10A

บทท 6... ลอชย ทองนล

คาปาซเตอรทกชด ตองมการปองกนกระแสเกนทกสายเสนไฟ

ยกเวน ตอดานหลง O/L ของมอเตอร

พกดปรบต งใหต าทสด ขนาดทแนะน า (ไมใชมาตรฐาน)

๏ HRC Fuse, I = 1.65 x IC

๏ เซอรกตเบรกเกอร, I = 1.5 x IC

111 บทท 6... ลอชย ทองนล

คาปาซเตอรแตละชดตองมเครองปลดวงจรทกสายเสนไฟ ยกเวน ตอ

ดานหลง O/L ของมอเตอร

ในสภาพใชงานปกต ตองปลดวงจรไดโดยไมเสยหาย และปลดวงจร

ทกเสนไดพรอมกน

พกดกระแสไมต ากวา 1.35xIc

112 บทท 6... ลอชย ทองนล

การก าหนดขนาด ตองด Utilization Categories ดวย

คาปาซเตอร ควรใช AC-6b

การตอลงดน

เปลอกโลหะของคาปาซเตอร ตองตอลงดน ยกเวน คาปาซเตอรท

ตดต งบนโครงสรางชนดทเปลอกของคาปาซเตอรมแรงดนไมเทากบ

ดน

113 บทท 6... ลอชย ทองนล

114

OLRใหม

= OLRเดม

x PF1/PF2

การก าหนดขนาดตวน าและ O/L

Relay ใหคดถงกระแสทเปลยน

เนองจากคาปาซเตอรดวย

บทท 6... ลอชย ทองนล

การคายประจ การปองกนกระแสเกน

คายประจใหเหลอไมเกน 75 โวลต

ภายใน 10 นาท

มวงจรคายประจทตอถาวร หรอ

อตโนมตกได

คายประจโดยผานอปกรณกได

เชน มอเตอร หมอแปลง

คาปาซเตอรแตละตว (หรอกลม)

ตองมการตรวจจบและตดกระแส

ลดวงจรทท าใหแรงดนภายในตวถง

เกน

เครองปองกนกระแสเกน เปนชนด

1 เฟส ได

พกดต าสดเทาทจะเปนไปได

บทท 6... ลอชย ทองนล 115

การสบและปลดวงจร การแยกวงจร

ใชสวตชทท างานไดพรอมกนทก

เฟส

พกดกระแสไมต ากวา 1.35xIc

เปนชนดตดกระแสโหลดได

สามารถทน Inrush Current และ

กระแสลดวงจรได

ตองมสวตชแยกวงจร

ถาสวตชไมสามารถตดกระแสโหลด

ได ตองม Interlock กบเครอง

ปลดวงจร หรอมเครองหมายเตอน

บทท 6... ลอชย ทองนล 116

117

สวตชแยกวงจร

เครองปลดวงจร

เครองปองกนกระแสเกน

คาปาซเตอร

บทท 6... ลอชย ทองนล

เปลอกโลหะของคาปาซเตอรตองตอลงดนตามทก าหนดในบทท 4

ยกเวน คาปาซเตอรทตดตงบนโครงสรางชนดทเปลอกคาปาซเตอรม

แรงดนไมเทากบดน ไมตองตอลงดน

ขนาดสายดนไมเลกกวา 35 ตร.มม.

บทท 6... ลอชย ทองนล 118

ดวยความปรารถนาด

ลอชย ทองนล

บทท 6... ลอชย ทองนล 119

THE END