รายงาน สถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยวและนนทนาการ : กรณศกษา

อทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ

ผศกษาและคณะท างาน

คมเชษฐา จรงพนธ เจาพนกงานปาไมช านาญงาน หวหนาศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก

เอกสทธ จนทสรยากร เจาพนกงานปาไมช านาญงาน ประจ าอทยานแหงชาตตาดหมอก

บญสง มวงศร พนกงานพทกษปาระดบ ส.2 ประจ าศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก

นวรตน คงชพยน เจาหนาทประจ าศนยศกษาและวจย อทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก

สวฒน คงชพยน เจาหนาทประจ าศนยศกษาและวจย อทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก

ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก สวนศกษาและวจยอทยานแหงชาต

ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช พ.ศ.2555

ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก 2555 : สถานการณพชตางถนรกราน ในแหลงทองเทยวและนนทนาการ : กรณศกษาอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ Ph.D. 85 หนา การศกษาเรองน มวตถประสงค เพอรวบรวมขอมลชนดพนธ การกระจาย และปรมาณของพนธพชตางถนรกราน เพอประเมนสถานการณ และเพอหามาตรการ ในการควบคมหรอก าจดพชตางถนรกราน ในบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ในอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ จ านวน 12 แหง โดยวธการวางแปลง ตวอยางรปสเหลยม ขนาด 2 X 2 เมตร ในแหลงทองเทยวและนนทนาการ 2 แหง จ านวน 43 แปลง และการเดนส ารวจ โดยการสงเกต ในแหลงทองเทยวและนนทนาการ 10 แหง โดยศกษาและประเมนสถานการณของพชตางถนรกราน ตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว รายการ ท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน รายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกรานในประเทศไทย รายการท 4 ชนดพนธตางถน ทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย และชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species ระยะเวลาท าการส ารวจและเกบขอมลในเดอนมถนายน 2555 ผลการศกษา พบการปรากฏของพชตางถน ทงสน 18 ชนด ซง เปนชนดพนธพช ในบญชรายการตางๆ ตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย โดยแตละชนดจะพบขนในพนทตางๆ และมระดบความรนแรง ตามเปอรเซนตความถ และพนทปกคลม ทพบตางกน คอ รายการท 1 พบ 12 ชนด ไดแก สาบหมา สาบเสอ ผกเผดแมว ผกตบชวา หญายาง แวนแกว แมงลกคา สาหรายหางกระรอก หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ และไมยราบเลอย พบการกระจายทง 12 แหงของพนทศกษา รายการท 2 พบ 5 ชนด ไดแก ผกเปดแดง ถวพนตอย ผกชฝรง บานไมรโรยปา และกระดมทองเลอย พบการกระจาย 9 แหง ของพนทศกษา รายการท 3 พบ 1 ชนด คอ ฝรง พบการกระจาย 1 แหงของพนทศกษา ส าหรบชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species พบ 5 ชนด ไดแก สาบเสอ หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ และกระดมทองเลอย พบการกระจายทง 12 แหงของพนทศกษา

ค าส าคญ : พชตางถน อทยานแหงชาตตาดหมอก

(1)

สารบญ

หนา

สารบญ (1) สารบญตาราง (2) สารบญภาพ (3) ค าน า 1 วตถประสงค 2 การตรวจเอกสาร 4 อปกรณและวธการ 39 อปกรณ 39 วธการ 40 ผลและวจารณ 49 บรเวณเขตบรการทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก 49 บรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ 57 ผลการศกษาในภาพรวม 65 สรปและขอเสนอแนะ 68 สรป 68 ขอเสนอแนะ 79 เอกสารและสงอางอง 81 ภาคผนวก 83

(2)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย 6 2 ชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive

Alien Species

21 3 ตวชวดระดบความรนแรง ตามเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม

ของพชตางถนรกราน

42 4 ชนดและระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม

ของพชตางถนรกรานบรเวณสถานทกางเตนทหวยบง

55 5 ชนดและระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม

ของพชตางถนรกรานบรเวณลานชมดาว

59 6 ชนดพนธพชตางถนทพบในแหลงทองเทยวและนนทนาการ

ในอทยานแหงชาตตาดหมอก

66 7 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนทะเบยนรายการท 1 ชนดพนธตางถน

ทรกรานแลว

73 8 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนทะเบยนรายการท 2 ชนดพนธตางถน

ทมแนวโนมรกราน

75 9 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนทะเบยนรายการท 3 ชนดพนธตางถน

ทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกรานในประเทศไทย

76 10 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนรกราน 100 of the World’s

Worst Invasive Alien Species

77

(3)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 ทตงของแหลงทองเทยวภายในอทยานแหงชาตตาดหมอก 31 2 เสนทางการเดนทางไปยงแหลงทองเทยวภายในอทยานแหงชาตตาดหมอก 32 3 บรเวณทท าการส ารวจพชตางถนรกรานบรเวณแหลงทองเทยว และนนทนาการ

ในอทยานแหงชาตตาดหมอก

44 4 แหลงนนทนาการในอทยานแหงชาตตาดหมอก 45 5 แหลงทองเทยวในอทยานแหงชาตตาดหมอก 48 6 พชตางถนรกรานทพบบรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (ชวคราว) 49 7 พชตางถนรกรานทพบบรเวณถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยว

อทยานแหงชาตตาดหมอก

50 8 พชตางถนรกรานทพบบรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3)

และบรเวณบานพกเจาหนาท

51 9 พชตางถนรกรานทพบบรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท 52 10 พชตางถนรกรานทพบบรเวณบานตาดหมอก 201- 204 53 11 ชนด เปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลมของพชตางถนรกราน

บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง)

56 12 พชตางถนรกรานทพบบรเวณสถานทกางเตนทหวยบง 56 13 พชตางถนรกรานทพบบรเวณจดชมววหวยน ารน 57 14 ชนด เปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลมของพชตางถนรกราน

บรเวณลานชมดาว

60 15 พชตางถนรกรานทพบบรเวณลานชมดาว 60 16 พชตางถนรกรานทพบบรเวณจดชมววเนนปาไผ 61 17 พชตางถนรกรานทพบบรเวณเสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง 62 18 พชตางถนรกรานทพบบรเวณน าตกสองนาง 63 19 พชตางถนรกรานทพบบรเวณน าตกตาดหมอก 64

(4)

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพผนวกท

หนา

1 การวางแปลงตวอยางรปสเหลยมขนาด 2 x 2 เมตร (เทากบ 4 ตารางเมตร)

84

2 การบนทกขอมลของพชตางถนรกรานทพบในแปลงส ารวจ 85

1

สถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยวและนนทนาการ : กรณศกษา อทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ

ค าน า

พชตางถนรกราน ( invasive aline plants) ถอเปนภยคกคามตอความหลากหลาย ทางชวภาพและระบบนเวศทรายแรง และไดมการแพรระบาดเขาสพนทปาอนรกษในเขตอทยานแหงชาต มาเปนเวลานานแลว ทงโดยตงใจและไมตงใจหรอเขามาโดยธรรมชาต หรอสตวปาใน อทยานฯ เอง จนท าใหเกดปญหาตาง ๆ ในพนทขน เนองจากความสามารถในการปรบตว เขากบสภาวะแวดลอมตางๆ ไดด สงผลใหมการกระจายพนธเปนไปอยางรวดเรว บางชนดมพฤตกรรม หรอการด ารงชวตทคกคามสงมชวตอนๆ สงผลกระทบตอระบบนเวศของทองถนเดม บางครงอาจถงขนท าใหชนดพนธในทองถนเดมสญพนธได ซงปจจบนพชตางถนรกรานถอเปนภยคกคามตอความหลากหลายทางชวภาพ ทรายแรงทสดเปนอนดบท 2 รองจากการท าลายแหลงทอยอาศย (habitat destruction) ดงนน มาตรา 8 (h) ของอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ (Convention on Biodiversity) จงก าหนดใหภาค ด าเนนการปองกนการน าเขา การควบคม และการก าจดชนดพนธ ทคกคามระบบนเวศ แหลงทอยอาศย หรอชนดพนธทองถนเหลาน จงมความจ าเปนทตองท าการส ารวจศกษาสถานการณของพชตางถนดงกลาว ในอทยานแหงชาตตาดหมอกขน ทงนเพอใหทราบถงสถานการณของพชตางถนในพนท เพอใชเปนขอมลส าหรบวางแผนการจดการพนทปา ใหสามารถควบคมชนดพนธและพนทการระบาดของพชตางถนไดอยางทนสถานการณ ซงจะเปนแนวทางหนงในการคมครองและรกษาพนธพชปาและระบบนเวศปาไมของประเทศไทย ใหมความยงยนตลอดไป

วตถประสงค 1. เพอใหทราบชนด การกระจาย และปรมาณของพชตางถนรกรานบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ของอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ 2. เพอประเมนสถานการณของพชตางถนรกรานบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ของอทยานแหงชาตอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ

3. เพอหามาตรการในการควบคมหรอก าจดพชตางถนรกรานในพนทบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ของอทยานแหงชาตอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ

2

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ทราบชนด ปรมาณ การปกคลมพนท และรปแบบการแพรกระจาย ของพชตางถนรกรานทปรากฏในพนทบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ของอทยานแหงชาตอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ 2. ทราบสถานการณของพชตางถนรกรานบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ของอทยานแหงชาตอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ 3. ไดขอมลประกอบการวางแผนการจดการพนท เพอคมครองระบบนเวศของบรเวณ แหลงทองเทยวและนนทนาการ ของอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ

ขอบเขตการศกษา

ท าการศกษาและประเมนสถานการณของพชตางถนรกราน ตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว รายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน รายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกรานในประเทศไทย รายการท 4 ชนดพนธตางถนทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย และชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species ทพบในบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ของอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ

นยามศพท

แหลงทองเทยวและนนทนาการ

แหลงทองเทยวและนนทนาการ หมายถง พนทธรรมชาตทสามารถประกอบกจกรรมนนทนาการ/ศกษาธรรมชาตได ซงแบงประเภทตามลกษณะทรพยากร ไดแก น าตก ถ า ทงหญา หนาผา/จดชมวว ธรณสณฐาน อางเกบน า/ทะเลสาบ/ล าน า บอน ารอน/น าพรอน เสนทางศกษาธรรมชาต เสนทางเดนปา แหลงโบราณสถาน ชมชน/วฒนธรรม ชายทะเล ชายหาด เกาะ และเขตบรการ เปนตน

ชนดพนธตางถน ชนดพนธตางถน หมายถง ชนดพนธสงมชวต ทไมเคยปรากฏในถนชวภมศาสตรหนงมากอนแตไดถกน าเขามาหรอเขามาโดยวธใดๆ จากถนอน ซงอาจด ารงชวตอยและสามารถสบพนธไดหรอ ไมนน ขนอยกบความเหมาะสมของปจจยแวดลอมและการปรบตวของชนดพนธนน

3

ชนดพนธตางถนทรกราน

ชนดพนธตางถนทรกราน หมายถง ชนดพนธตางถนทเขามาแลวสามารถตงถนฐาน และ มการแพรกระจายไดในธรรมชาต เปนชนดพนธเดนในสงแวดลอมใหม ( dominant species) และเปนชนดพนธทอาจท าใหชนดพนธทองถนหรอชนดพนธพนเมองสญพนธ รวมไปถงสงผลคกคาม ตอความหลากหลายทางชวภาพ และกอใหเกดความสญเสยทางสงแวดลอม เศรษฐกจ และสขอนามย

การตรวจเอกสาร

หลกเกณฑในการพจารณาจดกลมทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคมก าจดของประเทศไทย

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2552) ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 28 เมษายน 2552 เรอง มาตรการปองกน ควบคม และก าจดชนดพนธตางถน ไดก าหนดหลกเกณฑในการพจารณาจดกลมทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคมก าจดของประเทศไทย จ านวน 4 รายการ (ตารางท 1) ดงน 1. รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว ชนดพนธตางถนทเขามาในประเทศไทยแลว สามารถตงถนฐานและมการแพรกระจายไดในธรรมชาต เปนชนดพนธเดนในสงแวดลอมใหม (dominant species) และเปนชนดพนธทอาจท าใหชนดพนธทองถนหรอชนดพนธพนเมองสญพนธ รวมไปถงสงผลคกคามตอความหลากหลายทางชวภาพและกอใหเกดความสญเสยทางสงแวดลอม เศรษฐกจ และสขอนามยของมนษย 2. รายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน 2.1 ชนดพนธตางถนทมหลกฐานวามการรกรานในถนอน ทเขามาในประเทศไทยแลว และสามารถตงถนฐานและมการแพรกระจายไดในธรรมชาต จากการส ารวจและเฝาสงเกตพบวาอาจแพรระบาดหากมปจจยเกอหนนหรอสภาพแวดลอมเปลยนแปลงท าใหเกดผลกระทบตอความหลากหลายทางชวภาพ

4

2.2 ชนดพนธตางถนทเคยรกรานในอดต ซงสามารถควบคมดแลไดแลว 3. รายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกรานในประเทศไทย ชนดพนธตางถนทเขามาในประเทศไทยแลวมหลกฐานวามรการรกรานในประเทศอน และอาจ จะสามารถขยายพนธตามธรรมชาตในประเทศไทยได มการแพรกระจายอยในวงจ ากดของพนทปลก 4. รายการท 4 ชนดพนธตางถนทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย ชนดพนธตางถนทมขอมลหรอหลกฐานวาเปนชนดพนธตางถนรกรานในประเทศอน ไดแก ชนดพนธตางถนตามทะเบยน 100 ชนดพนธตางถนทรกรานรนแรงของโลก ชนดพนธตางถนทหามน าเขาตามกฎหมาย และชนดพนธทมขอมลจากผลการศกษาวจยวาเปนชนดพนธตางถนรกรานในพนทอนๆ

ชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species ชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species ทก าหนดโดย Species Survival Commission แหง The World Conservation Union หรอ The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources. (IUCN) (ตารางท 2)

5

ตารางท 1 ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย

ประเภท รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ จลนทรย Brucella abortus เชอโรคแทงตดตอในโค

Brucella melitensis เชอโรคแทงตดตอในแพะแกะ KOI Herpes virus Mycobacterium paratuberculosis เชอโรค Paratuberculosis Papaya ring spot virus Canine Parvoviral Enteritis virus ไวรสโรคพารโวไวรสในสนข Pisttacine Beak and Feather Disease virus (PBFD virus)

พช (Plants) Ageratina adenophora (Spreng.) R.M.King&H.Rob. สาบหมา

Bidens pilosa L. ปนนกไส Celosia argentea L. หงอนไกฝรง Chromolaena odoratum (L.) R.M.King&H.Rob. สาบเสอ Crassocephalum crepidioides (Benth.) S. Moore ผกเผดแมว Eichhornia crassipes (Mart.) Solms ผกตบชวา Euphorbia heterophylla L. หญายาง Galinsoga parviflora Cav. ทหารกลา Hydrilla verticillata (L.f.) Royle สาหรายหางกระรอก Hydrocotyle umbellata L. แวนแกว Hyptis suaveolens (L.) Poit. แมงลกคา Imperata cylindrica (L.) P.Beauv. หญาคา Lantana camara L. ผกากรอง Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit กระถนยกษ Mikania micrantha (L.) Kunth ขไกยาน Mimosa diplotricha C. Wright ex Suavalle ไมยราบเลอย Mimosa pigra L. ไมยราบยกษ Pennisetum pedicellatum Trin. หญาขจรจบดอกใหญ

6

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ พช (Plants) Pennisetum polystachion (L.) Schult หญาขจรจบดอกเลก

Pennisetum setosum (Sw.) L.C. Rich. หญาขจรจบดอกเหลอง Pistia stratiotes L. จอก Rottboellia cochinchinensis (Lour.) W.D. Clayton หญาโขยง Salvinia molesta D.S. Miteh. จอกหหน Tithonia diversifolia (Hemsl.) A.Gray บวตอง

หนอนตวกลม (Nematodes, Roundworms)

Meloidogyne spp. ไสเดอนฝอยรากปม

แมลง (Insects) Agrotis segetum Denis & Schiffermuller ผเสอหนอนกระทสก

Aleurodicus dispersus Russell แมลงหวขาวขดเกลยว/ขดลวด Amrasca biguttula biguttula (Ishida) เพลยจกจนฝาย Amritodus atkinsoni (Lethierry) เพลยจกจนชอมะมวง Anoplolepis gracilipes (Smith) มดน าผง Aphis craccivora Koch เพลยออนถว Batocera rufomaculata De Geer ดวงเจาะตนมะมวง Bemisia tabaci (Gennadius) แมลงหวขาวยาสบ Brontispa longissima Gestro หนอนชอนใบมะพราว Frankliniella occidentalis Pergande เพลยไฟ Gainaikothrips ficorum (Marchal) เพลยไฟไทร Helicoverpa armigera (Hubner) ผเสอหนอนเจาะสมอฝาย Helopeltis antonii Signoret มวนยง Heteropsylla cubana Crawford เพลยไกฟากระถน Homona coffearia (Nietner) ผเสอหนอนมวนใบ

7

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ แมลง (Insects) Ischnaspis longirostris (Signoret) เพลยหอยเกลด

Leptocybe invasa Fisher & LaSalle หนอนปมใบยคาลป Liriomyza huidobrensis (Blanchard) แมลงวนหนอนชอนใบเบญจมาศ Nezara viridula (F.) มวนเขยวขาว Oligonychus coffeae (Nietner) ไรแดงมนส าปะหลง Oligonychus mangiferus Rahman & Sapra ไรแมงมมมะมวง Oxycarinus hyalinipennis (Costa) มวนฝน Parabemisia myricae (Kuwana) แมลงหวขาวสม Pectinophora gossypiella (Saunders) ผเสอหนอนสชมพ Phyllotreta striolata (Fabricius) ดวงหมดผกกาด Plutella xylostella (Curtis) ผเสอหนอนใยผก (คะนา) Pseudococcus longispinus Targioni & Tozzetti เพลยแปง Scirpophaga innotata (Walker) ผเสอหนอนสครม Scrobipalpa heliopa (Lower) ผเสอหนอนทองมานยาสบ Solenopsis geminate (Fabricius) มดคนไฟ Stromatium barbatum Fabricius ดวงหนวดยาว Susica sinensis (Walker) ผเสอหนอนราน Tarophagus proserpina Kirkaldy เพลยกระโดดเผอก Thrips simplex Morison เพลยไฟ Thrips tabaci Lindeman เพลยไฟหอมใหญ

หอยและหมก (Molluscs)

Achatina fulica Bowdich หอยทากยกษแอฟรกา Mytilopsis sallei Recluz หอยแมลงภเทยม Pomacea canaliculata (Lamarck) หอยเชอร Pomacea gigas (Spix) หอยเชอรยกษ

8

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ ปลา (Fish) Arapaima gigas (Cuvier) ปลาชอนอเมซอน

Clarias gariepinus Burchell ปลาดกรสเซย Hypostomus plecostornus Linaeus ปลากดเกราะ, ปลาซกเกอร Liposarcus pardalis ปลากดเกราะ, ปลาซกเกอร Oreochromis mossambicus Peters ปลาหมอเทศ Oreochromis niloticus (Linnaeus) ปลานล Pterygoplichthys spp ปลากดเกราะ, ปลาซกเกอร

สตวเลอยคลาน (Reptiles)

Pilodiscus sinensis sinensis (Wiegmann) ตะพาบไตหวน Trachemys scripta elegans Wied เตาแกมแดง

นก (Birds) Columba livia Gmelin นกพราบ

Passer domesticus (Linnaeus) นกกระจอกใหญ

9

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ จลนทรย Fusarium oxysporum

Ralstonia solanacearum Rice tungro virus

พช (Pants) Alternanthera bettzickiana (Regel) G.Nicholson ผกเปดแดง

Alternanthera philoxeroides (Mart.) Griseb. ผกเปดน า Amaranthus caudatus L. ผกขมใบแดง Amaranthus spinosus L. ผกขมหนาม Arachis pintoi Krapov. & W.C.Greg. ถวพนตอย Bidens alba DC. var. radiata ( Sch.Bip. ) R.Ballard ดาวกระจายไตหวน Cabomba caroliniana Gray บวสาหราย Eryngium foetidum L. ผกชฝรง Gomphrena globosa L. บานไมรโรย Gomphrena serrata L. บานไมรโรยปา Muntingia calabura L. ตะขบฝรง, ตะขบขนก Myriophyllum aquaticum (Vellozo) Verdc. สาหรายญปน Oxalis latifolia Kunth ผกแวน Panicum maximum Jacq. หญากน Pennisetum purpureum Schumach. หญาเนเปยร Rivina humilis L. พรกฝรง Sphagneticola trilobata (L.C. Rich.) Pruski กระดมทองเลอย Verbena officinalis L. นงดงลาง, European verbena

ฟองน า(Sponges) Tetilla japonica Lampe ฟองน าลกกอลฟ

10

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ กง ป และไรน า (Crustaceans)

Cherax quadricarinatus (von Martens) กงเครยฟชออสเตรเลย, Litopenaeus vannamei (Boone) กงขาว Procambarus clarkii Girard กงเครยฟชอเมรกน

แมลง (Insects) Aleurodicus destructor Mackie แมลงหวขาวมะพราว

Anomala antigua Gyllenhal แมลงนนด า Conopomorpha cramerella Snellen ผเสอหนอนเจาะผลเงาะ, ผเสอหนอนกนเปลอกผลเงาะ Icerya purchasi Maskell เพลยปยฝาย Liriomyza sativae Blanchard แมลงวนหนอนชอนใบผก Liriomyza strigata แมลงวนหนอนชอนใบผก Liriomyza trifolii (Burgess) แมลงวนมะเขอเทศ Maruca vitata Fabricius ผเสอหนอนเจาะฝกถว Peregrinus maidis (Ashmead) เพลยกระโดดขาวโพด Phthorimaea operculella (Zeller) ผเสอหวมนฝรง Quadrastichus erythrinae Kim แตนปมใบทองหลาง Saccharicoccus sacchari (Cockerell) เพลยแปงออย Acraea violae Fabricius ผเสอหนอนกะทกรก, ผเสอเอเครยทราบต า

หอยและหมก (Molluscs)

Gulella bicolor (Hutton) หอยนกลาสสม

ปลา (Fish) Cichla ocellaris Bloch and Schneider ปลาหมอสยกษ

Piaractus brachypomus (Cuvier) ปลาพาค Colossoma macropomum (Cuvier) ปลาพาค Gambusia affinis Baird and Girald ปลาหางนกยง

11

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ ปลา (Fish) Ictalurus punctatus (Rafinesque) ปลากดอเมรกน

Oncorhynchus mykiss Walbaum ปลาเทราทสายรง Poecilia reticulata Peters ปลาหางนกยง Poecilia sphenops (Valenciennes) ปลาหางนกยงไตหวน Poecilia velifera Regan ปลาหางนกยง

สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians)

Rana catesbeiana Shaw กบบลฟรอก

นก (Birds)

Corvus splendens Vieillot อแก Psittacula krameri (Scopoli) นกแกวคอแหวนสกหลาบ Rose-ringed Parakeet

สตวเลยงลกดวยนม (Mammals)

Myocastor coypus Kerr นากหญา

12

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอน

แตยงไมรกรานในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร/ชนดพนธ จลนทรย Ebola virus spp. (Ebola hemorrhagic fever)

Leishmania donovani (Laveran & Mesnil) โรค Kula Azar Nipah virus (Nipah virus) Phytophthora cinnamomi โรครากเนา Polioma virus SARS virus (Severe Acute Respiratory Syndrome)

พช (Pants) Agave americana L. ปานมะนลา

Agave sisalana Perrine ex Engelm. ปานศรนารายณ Anubias spp. อะนเบยส Baldelia ranunculoides Parl. Citharexylum spinosum L. บหงาสาหร Damasonium alisma Mill. ดามาโซเดยม Echinodorus spp. อเมซอน Egeria densa Planch. สาหรายเดนซา Gymnocoronis spilanthoides DC. Senegal Tea Plant Grevillea robusta A. Cunningham ex R. Br. สนอนเดย (Silk oak) Hyparrhenia rufa (Nees) Stapf หญาแสงค า Lythrum salicaria L. ลทรม Macfadyena unguis-cati ( L. ) A.H.Gentry เลบวฬา Melinis minutiflora P.Beauv. หญายาง Myriophyllum spicatum L. Psidium guajava L. ฝรง Pueraria montana ( Lour. ) Merr. ถวคดส

13

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอน

แตยงไมรกรานในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร พช (Pants) Schefflera actinophylla (Endl.) H.A.T. Harms หนวดปลาหมก

Spathodea campanulata P.Beauv. แคแสด Thalia geniculata L. คลาน า Ulex europaeus L. ยเลกซ

กง ป และไรน า (Crustaceans)

Eriocheir sinensis Milne-Edwards ปขนจน

แมลง (Insects) Apis cerana cerana indica Fabricius ผงโพรงจน

Pheidole megacephala Fabricius มดหวโต, มดคนทง Tapinoma melanocephalum (Fabricius) มดเหมน

หอยและหมก (Molluscs)

Euglandina rosea Ferussac หอยนกลาสชมพ

ปลา (Fish) Pygocentrus spp. ปลาปรนยา

Serrasalmus spp. ปลาปรนยา สตวเลอยคลาน (Reptiles)

Alligator mississippiensis (Daudin) American alligator Caiman crocodilus (Linnaeus) จระเขไคแมน Crocodylus niloticus Laurenti จระเขแมน าไนล Crocodylus novaeguineae Schmidt จระเขนวกน Crocodylus rhombifer Cuvier จระเขควบา

14

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอน

แตยงไมรกรานในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร สตวเลอยคลาน (Reptiles)

Hybrid ระหวาง Crocodylus rhombifer และ Crocodylus siamensis Iguana iguana Linnaeus อกวนา

นก (Birds) Pavo cristatus Linnaeus นกยงอนเดย

Melopsittacus undulates นกหงษหยก Streptopelia turtur (Linnaeus) นกเขาแขก Sturnus vulgaris Linnaeus นกกงโครงพนธยโรป

สตวเลยงลกดวยนม (Mammals)

Erinaceus europaeus Linnaeus Hedgehog เมนขนสน Mustela erminea Linnaeus สโตทท, Ferret Mustela furo (Linnaeus) หรอ Mustela putorius furo Linneus (Clapperton) Ferret Vulpes vulpes Linnaeus หมาจงจอกแดง

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 4 ชนดพนธตางถนทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร จลนทรย Aphanomyces astaci โรคราของกง

Batraehochtrium dendrobatidis โรคราของกบ Crocodile pox virus Cryphonectria parasitica โรคแคงเคอรของเกาลด Epitheliotropic Elephant Herpes virus (EEHV) Flavivirus West Nile Virus (West Nile virus) Hanta virus spp. Ophiostama ulmi โรค Dutch elm disease Vibrio cholerae Pacini (various strains)

15

พช (Pants) Acacia mearnsii De Wild. (กระถนด า) Ageratina riparia ( Regel ) R.M.King & H.Rob. Argemone ochroleuca Sweet Arrhenatherum elatius ( L. ) J.Presl & C.Presl Asphodelus fistulosus L. Azolla filiculoides Lam. Briza maxima L. Carduus nutans L. Cecropia schreberiana Miq. (ซโครเปย) Cinchona pubescens Vahl (ควนน) Cyperus eragrostis Lam. Cytisus scoparius (L.) Link Datura stramonium L. Echinochloa polystachya (Kunth) A.S. Hitchc. Eragrostis curvula (Schrad.) Nees Erodium cicutarium (L.) L'Hér. ex Ait.

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 4 ชนดพนธตางถนทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร พช (Pants) Euphorbia esula L. (น านมราชสห)

Holcus lanatus L. Marsilea macropoda Engelm. (ผกแวนใบใหญ) Marsilea quadrifolia L. (ผกแวนขน) Miconia calvescens DC. Morella faya (Ait.) Wilbur (พมไฟ) Oxalis pes-caprae L. Polygonum cuspidatum Siebold & Zucc. (ผกไผญปน) Prosopis glandulosa Torr. (เมสคท) Spartina anglica C.E.Hubb. (หญาเจาชทะเล) Typha latifolia L. (ธปฤาษ) Undaria pinnatifida (Harvey) Suringar (Asia Kelp)

หววน (Ctenophores)

Mnemiopsis leidyi (Agassiz) (หววน)

16

หนอนตวแบน (Flatworms)

Platydemus manokwari (หนอนตวแบน)

กง ป และไรน า (Crustaceans)

Carcinus maenas Linnaeus (ปเขยวยโรป) Cercopagis pengoi Ostroumov (ไรน าหนาม)

แมลง (Insects) Acaphylla theae (Watt) (tea mite)

Aclerda takahashii Kuwana (sugarcane scale) Anopheles quadrimaculatus Say (ยงกนปลอง) Anopheles stephensi Liston (ยงกนปลอง)

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 4 ชนดพนธตางถนทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร แมลง (Insects) Anoplophora glabripennis Motchulsky (ดวงหนวดยาว)

Aonidiella orientalis (Newstead) (เพลยหอยสเหลอง) Apis mellifera Linnaeus (ผง) Argyroploce schistaceana (Sn.) (ผเสอหนอนเจาะล าตนออย) Aulacaspis mediuensis (Zehntner) (เพลยหอยออย) Aulacothrum circumflextrum (Buckton) (เพลยออนไมประดบ) Chaetanaphothrips orchidii (Moulton) (เพลยไฟกลวยไม) Chaetanaphothrips signipennis Bagnel (เพลยไฟกลวย) Cinara cypressi Buckton (Lachnus) (เพลยออนสนไซเปรส) Contarinia sorgicola (Coquillett) (sorghum midge) Coptotermes formosanus Shiraki (ปลวกฟอรโมซา) Creontiades pallidus (Rambur) (มวนถวมะแฮะ) Crossotarsus externedentatus (Fairmaire) (มอดรเขม) Cydia leucostoma (Myrick) (ผเสอปกตด) Cyrtopeltis tenuis Reuter (มวนหญา) Diaspis bromeliae (Kerner) (เพลยหอยเกลดกลม) Empoasca flavescens (F.) (เพลยจกจนฝาย) Eriosoma lanigerum (Hsm) (เพลยออน) Linepithema humile Mayr (มดอารเจนตนา) Lymantria dispar Linnaeus) (บงขนยปซ)

17

Macrosiphum euphobiae (Thomas) (เพลยออนมนฝรง) Macrosiphum pisum (Harris) (เพลยออนถว) Monochamus alternatus Hope (ดวงหนวดยาว) Nacoleia (=Lamprosema) octasema (ผเสอหนอนมวนใบถว) Orthezia insignis Browne (เพลยหอยสม) Pinnaspis boxi (Bch.) (เพลยหอยเกลด)

ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 4 ชนดพนธตางถนทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร แมลง (Insects) Platypus parallelus (Fabricius) (มอดรเขม)

Solenopsis invicta Buren (มดคนไฟ) Sphenoptera gosipii Cotis (แมลงทบฝาย) Spodoptera exempta (Walker) (cutworm) Trogoderma granarium Everts (ดวงเนอมะพราว) Vespula vulgaris Linnaeus (ตอยโรป) Wasmannia auropunctata Roger (มดตนโกโก)

หอยและหมก (Molluscs)

Corbicula amurensis Schrenck (หอยขวานจน) Dreissena polymorpha Pallas หอยกะพงมาลาย Mytilus galloprovincialis Lamarck (หอยกะพงเมดเตอรเรเนยน)

ดาวทะเล (Echinoderms)

Asterias amurensis Lütken (ดาวทะเลแปซฟกเหนอ)

ปลา (Fish) Lates niloticus Linnaeus (ปลากะพงแมน าไนล)

Micropterus salmoides Lacepede (ปลากะพงปากกวาง) Neogobius melanostomus (Pallas) Salmo trutta Linnaeus (ปลาเทราทสน าตาล)

สตวสะเทนน าสะเทนบก (Amphibians)

Bufo marinus Linnaeus (คางคกยกษ) Eleutherodactylus coqui Thomas (ปาดแครบเบยน)

สตวเลอยคลาน (Reptiles) Boiga irregularis Merrem (งแสหางมาสน าตาล)

18

นก (Birds) Pycnonotus cafer (Linnaeus) (นกปรอดกนแดง) ตารางท 1 (ตอ)

ทะเบยนชนดพนธตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ประเภท รายการท 4 ชนดพนธตางถนทรกรานทยงไมเขามาในประเทศไทย ชอวทยาศาสตร สตวเลยงลกดวยนม(Mammals)

Sciurus carolinensis Gmelin (กระรอกสเทา)

หมายเหต ชอภาษาไทยในวงเลบรายการท 4 คอ ชอสงมชวตทอยในวงศเดยวกบทมในประเทศไทย ตารางท 2 ชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species Species Name Science name MICRO-ORGANISM avian malaria (Plasmodium reilctum) banana bunchy top virus (Banana bunchy top virus) sinderpest virus (Rinderpest virus) MACRO-FUNGI chestnut blight (Cryphonectria parasitica) crayfish plague (Aphanomyces astacl) Dutch elm discase (Ophiostoma uisni) frog chytrid fungus (Batrachochytrium dendrobatidls) phytophthora root rot (Phytophthora cinnamomi) AQUATIC PLANT caulerpa seaweed (Caulerpa taxifolia) common cord-grass (Spartina anglica) wakame seaweed (Undaria pinnatifida) water hyacinth (Eichhornia crassipes) LAND PLANT African tulip tree (Spathodea campanulata) black wattle (Acacia mearnsii) Brazilian pepper tree (Schinus terebinthifolius) cogon grass (Imperata cylindrica) cluster pine (Pinus pinaster) erect pricklypear (Opuntia stricta) fire tree (Myrica faya) giant reed (Arundo donax) gorse (Ulex europaeus) hiptage (Hiptage benghalensis) Japanese Knotweed (Fallopia japonica) Kahili ginger (Hedychium gardnerianum)

19 Koster's curse (Clidemia hirta) kudzu (Pueraria Montana var.lobata) lantana (Lantana camara) leafy spurge (Euphorbia esula) leucaena (Leucaena leucocephala) melaleuca (Melaleuca quinguenervia) mesquite (Prosopis glandulosa) miconia (Miconia calvescens)

ตารางท 2 (ตอ) Species Name Science name LAND PLANT (continued) mile-a-minute weed (Mikania micrantha) mimosa (Mimosa pigra) privet (Ligustrum robustum) pumpwood (Cecropia peltata) purple loosestrife (Lythrum salicaria) quinine tree (Cinchona pubescens) shoebutton ardisia (Ardisia elliptica) Siam weed (Chromolaena odorata) strawberry guava (Psidium cattlelanum) tamarisk (Tamarix ramasissima) wedelia (Sphagneticala trilobata) yellow Himalayan raspberry (Rubus ellipticus) AQUATIC INVERTEBRATE Chinese mitten crab (Eriocheir sinensis) comb jelfy (Mnemiopsis leidyt) fish hook flea (Cercopagis pengol) golden apple snail (Pomacea canaliculata) green crab (Carcinus maenas) marine clam (Potamocorbuta amurensis) Mediterranean mussel (Mytilus galloprovincialis) Northern Pacific seastar (Asterias amurensis) zebra mussel (Dreissena polymorpha) LAND INVERTEBRATE Argentine ant (Linepithema humile) Asian longhorned beetle (Anoplophora glabripennis) Asian tiger mosquito (Aedes albopietus) big-headed ant (Pheidole megacephala) common malaria mosquito (Anopheles quadrimaculatus) common wasp (Vespula vulgaris)

20 crazy ant (Anoplolepis gracilipes) cypress aphid (Cinara cupressi)

ตารางท 2 (ตอ) Species Name Science name LAND INVERTEBRATE (continued) flatworm (Platydemus manokwari) Formosan subterranean termite (Coptotermes formosanus shiraki) giant A frican snail (Achatina fulica) gypsy moth (Lymantria dispar) khapra beetle (Trogoderma granarium) little fire ant (Wasmannia auropunctata) red imported fire ant (Solenopsis invicta) rosy wolf snail (Euglandina rosea) sweet potato whitefly (Bemisia tabaci) AMPHIBIAN bullfrog (Rana catesbeiana) cane toad (Bufo marinus) Caribbean tree frog (Eleutherodactylus coqui) FISH brown trout (Salmo trutta) carp (Cyprinus carplo) large-mouth bass (Micropterus salmoides) Mozombjque tilapia (Oreochromis mossambicus) Nile perch (Lates nlloticus) rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) walking catfish (Clarias batrachus) Western mosquito fish (Gambusia affinis) BIRD Indian myna bird (Acrldotheres tristis) red-vented bulbul (Pycnonotus cafer) sterling (Sturnus vulgaris) REPTILE brown tree snake (Boiga irregularis) red-cared slider (Trachemys scripta) MAMMAL brushtail possum (Trichosurus valpecula) domestic cat (Felis catus) goat (Capra hircus) grey squirrel (Sciurus carolinensis) macaque monkey (Macaca fascicularis) mouse (Mus museulus)

ตารางท 2 (ตอ) Species Name Science name MAMMAL (continued) nutria (Myacastor coypus)

21 pig (Sus scrofa) rabbit (Oryetolagus cuniculus) red deer (Cervus elaphus) red fox (Vulpes vulpes) ship rat (Ratlus rattus) small Indian mongoose (Herpestes javanicus) stoat (Mustela erminea)

Note. Species were selected for the list using two criteria: their serious impact on biological diversity and/or human activities, and their illustration of important issues of biological invasion. To ensure a wide variety of examples, only one species from each genus was selected. Absence from the list does not imply that a species poses a lesser threat. Development of the 1oo of the world’ Worst Invasive Alien Species list has been made possible by the support of the Fondation d’ Entreprise TOTAL (1998–2000) For further information on these and other invasive alien species consult The Global Invasive Species Database: www.issg.org/database

22

ขอมลอทยานแหงชาตตาดหมอก กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช (2552) เนองจากบรเวณทดนปาตะเบาะ และปาหวยใหญ ในทองทต าบลหวยใหญ ต าบลบานโคก และต าบลนาปา อ าเภอเมองเพชรบรณ จงหวดเพชรบรณ ประกอบดวยทรพยากรธรรมชาตทส าคญและมคา เชน พนธไม ของปา สตวปานานาชนด ตลอดจนทวทศน ปา ภเขา และน าตกทสวยงามยง สมควรก าหนดใหเปนอทยานแหงชาต ตามพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 เพอสงวนไวใหคงอยในสภาพธรรมชาตเดม มใหถกท าลายหรอเปลยนแปลงไป เพอประโยชนแกการศกษาและรนรมยของประชาชน และเพออ านวยประโยชนอนแกรฐและประชาชน มเนอทประมาณ 181,250 ไร หรอ 290 ตารางกโลเมตร 1. ความเปนมา

เมอป พ.ศ.2532 จงหวดเพชรบรณ ไดพบน าตกสวยงามเหมาะสมทจะปรบปรงเปนแหลงทองเทยว จงไดขอใหกรมปาไมท าการส ารวจพนทสวนหนงของปาสงวนแหงชาตปาตะเบาะและ ปาหวยใหญ ซงอยในพนท อ าเภอเมอง จงหวดเพชรบรณ เพอจดตงเปนอทยานแหงชาต และกรมปาไมไดสงเจาหนาท เขาด าเนนการเมอกลางป งบประมาณ 2534

กรมปาไมไดมหนงสอ ท กษ 0712.3/244 ลงวนท 15 กมภาพนธ 2539 ตามมตทประชม คณะกรรมการอทยานแหงชาต ครงท 4/2537 เมอวนท 8 พฤศจกายน 2537 การจดตงอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ ไดเหนชอบใหกรมปาไมด าเนนการตราพระราชก าหนดบรเวณทดนปาตะเบาะและปาหวยใหญ ในทองทต าบลหวยใหญ ต าบลบานโคก และต าบลนาปา อ าเภอเมองเพชรบรณ จงหวดเพชรบรณ ใหเปนอทยานแหงชาต น าเสนอรางพระราชก าหนดใหคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบ

ตอมาสวนอทยานแหงชาตไดม หนงสอ ท กษ 0712.3/1275 ลงวนท 14 สงหาคม 2539 ให สงขอมลเพมเตมเพอประกอบการพจารณารางพระราชก าหนดใหเปนอทยานแหงชาต ไดพจารณาตามคณะรฐมนตรไดมมตเมอ 22 ธนวาคม 2535 วาพนททจะก าหนดใหเปนอทยานแหงชาตมราษฎรอาศยหรอท ากนหรอไมและไดรบรายงานจากอทยานแหงชาตตาดหมอก ตามหนงสอ ท กษ 0712.425/65 ลงวนท 18 กรกฎาคม 2539 วา พนททจะก าหนดเปนอทยานแหงชาต ไมมราษฎร บกรกครอบครองแตอยางใด เนองจากหนวยราชการตาง ๆ และราษฎรในทองทจงหวดเพชรบรณ ไดรวมมอกนเปนอยางด เพอรกษาพนทปาอนรกษน เพอจะไดเสนอประกอบการพจารณาของคณะรฐมนตร

คณะรฐมนตรไดมมต เมอวนท 24 กนยายน 2539 อนมตหลกการรางพระราชกฤษฎกาก าหนดบรเวณทดนปาตะเบาะและปาหวยใหญ ในทองทต าบลหวยใหญ ต าบลบานโคก และต าบลนาปา อ าเภอเมองเพชรบรณ จงหวดเพชรบรณ ใหเปนอทยานแหงชาต ตามหนงสอ ท นร 0214/13816 ลง

23

วนท 26 กนยายน 2539 และสงรางพระราชกฤษฎกาในเรองนไปเพอส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาตรวจพจารณาตามมตคณะรฐมนตรตอไป

ส านกงานคณะ กรรมการกฤษฎกาไดมหนงสอ ท นร 0602/105 ลงวนท 26 กมภาพนธ 2540 วาไดตรวจพจารณารางพระราชก าหนดดงกลาวขางตนเสรจแลว พนททจะก าหนดใหเปนอทยานแหงชาต ตามพระราชก าหนดนทบซอนกบพนทปาสงวนแหงชาต คอปาสงวนแหงชาต ปาตะเบาะและปาหวยใหญ ตามกฎกระทรวงฉบบท 619 (พ.ศ. 2516) ออกตามความในพระราชบญญต ปาสงวนแหงชาต พ.ศ. 2507 การทบซอนกบพนทปาสงวนแหงชาต ดงกลาวสมควรใหกรมปาไม ด าเนนการเพกถอนปาสงวนแหงชาต ในสวนททบซอนกบพนทอทยานแหงชาต ตามรางพระราชก าหนด ตอไป และ กรมปาไมแจงยนยน รางพระราชกฤษฎกาก าหนดตามรางคณะกรรมการกฤษฎกาแกไข ส าหรบขอสงเกต ของส านกงานกฤษฎกาฯทใหกรมปาไมออกกฎกระทรวงเพกถอน ปาสงวนแหงชาต ททบซอนกบพนททไดประกาศเปนเขตอทยานแหงชาต จะด าเนนการภายหลง

อทยานแหงชาตตาดหมอก ประกาศเปนอทยานแหงชาตตามพระราชกฤษฎกา ประกาศใน ราชกจจานเบกษา ฉบบกฤษฎกา เลม 115 ตอนท 78 ก หนา 11 เมอวนท 30 ตลาคม 2541 จดเปนอทยานแหงชาตล าดบท 87 ของประเทศไทย 2. ลกษณะภมประเทศ อทยานแหงชาตตาดหมอกอาณาเขตทศเหนอตดกบอทยานแหงชาตน าหนาว เขตรกษาพนธสตวปาภผาแดง จงหวดเพชรบรณ ทศใตจดเขตรกษาพนธสตวปาตะเบาะ-หวยใหญ จงหวดเพชรบรณ ทศตะวนออกจดเขตรกษาพนธสตวปาภเขยว จงหวดเพชรบรณ ทศตะวนตกจด อ าเภอเมอง จงหวดเพชรบรณ สภาพภมประเทศเปนเทอกเขาสลบซบซอน ของเทอกเขาเพชรบรณตะวนออก โดยม ความสงตงแต 300 - 1,500 เมตร จากระดบน าทะเล ประกอบดวยเขาชางตะรด เขาแปรปนน า เขาซ านอย เขารอนทอง เขากกเดอ เขาครก เขานมนาง เขาหนปน เขานางกลง เขาตาดหมอก เขาโนนสระ เขาเฉลยงตาถาด และเขาโคก โดยมเขาตาดหมอกเปนตนก าเนดของหวยบง หวยน านอย หวยน าเลา หวยน าราง หวยอมาย หวยทราย หวยรงกา คลองหวยใหญ หวยรอนทอง หวยหมากพก ฯลฯ ซงเปนตนน าล าธารของลมน าปาสก และลมน าช ซงอยในกลมปาภเขยว-น าหนาว 3. ลกษณะภมอากาศ โดยทวไปอากาศหนาวเยนในตอนดกและตอนเชา สวนใหญตอนกลางวนอากาศเยนสบาย ในฤดฝนจะมฝนตกชกระหวางเดอนกนยายน-ตลาคม สวนใหญฤดหนาว อากาศหนาวเยนมาก อากาศจะหนาวเยนทสด ในเดอนธนวาคมและมกราคม อณหภมสงสด 40oC อณหภมต าสด 8 oC อณหภมเฉลยอยระหวาง 20-30oC ปรมาณน าฝนสงสด 1,504 มลลเมตร/ป และปรมาณน าฝนต าสด 611 มลลเมตร/ป

24

4. พชพรรณและสตวปา สภาพธรรมชาตของอทยานแหงชาตตาดหมอกยงคงความอดมสมบรณ ประกอบดวยสงคมพชหลากหลายชนด ไดแก 4.1 ปาดบเขา ขนอยในระดบความสงจากระดบน าทะเลตงแต 1,000 เมตร ขนไป พนธไมท ส าคญไดแก กอสเสยด กอตาหม สนสามพนป ยมหอม ฯลฯ สวนพชพนลางเปนพวกเฟน กลวยไมดน และมอส เปนตน 4.2 ปาดบแลง เปนปาทสงจากระดบน าทะเล ระหวาง 300-600 เมตร พนธไมทส าคญ ไดแก กระบาก ยาง ตะเคยน มะคาโมงฯลฯสวนพชพนลางไดแก ปาลม หวาย ตาว ขงและขาชนดตาง ๆ เปนตน 4.3 ปาเตงรง มลกษณะเปนปาโปรง มหญาและไผชนดตางๆ ขนอยทวไป พนธไมทส าคญ ไดแก เตง รง เหยง พลวง มะคา ฯลฯ 4.4 ปาเบญจพรรณ มลกษณะเปนปาโปรง มไมขนาดกลางเปนสวนมาก พนทปาไมรกทบ มไผชนดตางๆ ขนอยมาก พนธไมทส าคญไดแก สก แดง ประด ชงชน ตะแบก ฯลฯ 4.5 สตวปา อทยานแหงชาตตาดหมอก เปนแหลงอาศยของสตวปาหลายชนด ไดแก เสอโครง หม กระทง เลยงผา เกง หมปา ลง คาง กระตาย ตน กระรอก นกเงอก ไกปา นกตะขาบ เตาภเขา เตาปล งเหา งจงอาง งเหลอม ตะกวด เหย กบภเขา ป กง และปลาชนดตางๆ เปนตน 5. ทรพยากรการทองเทยวและกจกรรมการทองเทยว 5.1 ทรพยากรการทองเทยว 5.1.1 สถานภาพของแหลงทองเทยว อทยานแหงชาตตาดหมอก มสภาพภมประเทศเปนเทอกเขาสลบซบซอน ของเทอกเขาเพชรบรณตะวนออก โดยมความสงตงแต 300 - 1,500 เมตร จากระดบน าทะเลประกอบดวย เขาชางตะรด เขาแปรปนน า เขาซ านอย เขารอนทอง เขากกเดอ เขาครก เขานมนาง เขาหนปน เขานางกลง เขาตาดหมอก เขาโนนสระ เขาเฉลยงตาถาด และเขาโคก โดยมเขาตาดหมอก เปนตนก าเนดของหวยบง หวยน านอย หวยน าเลา หวยน าราง หวยอมาย หวยทราย หวยรงกา คลองหวยใหญ หวยรอนทอง หวยหมากพก ฯลฯ ซงเปนตนน าล าธารของ

25

ลมน าปาสก และลมน าช ซงอยในกลมปาภเขยว-น าหนาว มแหลงทองเทยวทเปนจดเดนคอ น าตกตาดหมอก และน าตกสองนาง

5.1.2 แหลงทองเทยวในอทยานแหงชาตตาดหมอก

ก. น าตกตาดหมอก ตนก าเนดจากเขาตาดหมอก เปนน าตกสงเดนไหลลงจาก หนาผาสง มชนเดยวโดดๆ ความสงประมาณ 320 เมตร กวาง 10 - 15 เมตร สายน าทโจนลงมาจากหนาผาสง ท าใหสายน าแตกกระจายเปนละอองน าคละคลงไปทว ยงในชวงฤดฝนทมปรมาณน ามาก ละอองน าจะฟงกระจายจนไมสามารถยนอยใกลน าตกได อยหางจากทท าการอทยานแหงชาต ไปตามทางถนน 7 กโลเมตร แลวเดนลดเลาะไปตามล าหวยอกประมาณ 2 กโลเมตรจะถงน าตก ทางชวงสดทาย เปนทางขนเขาชน ข. น าตกสองนาง เปนน าตกทสวยงามอกแหงหนง เพราะสายน าจะไหลผาน โขดหนลดหลนกนลงมาทงหมด 12 ชน แตละชนสงต าไมเทากน มตงแตชนทสงเพยง 5 เมตร และ ชนทสงถง 100 เมตร ไหลลงสคลองหวยบง สเขอนบานเฉลยงลบ สนสดทแมน าปาสก น าตกตงอยบนเสนทางเดยวกบน าตกตาดหมอก โดยมทางแยกไปน าตกสองนางกอนถงน าตกตาดหมอก ค. ลานชมดาว บรเวณลานชมดาวเปนจดชมววทยงคงอยในระหวางการพฒนาพนทบนลานชมดาวสามารถชมทศนยภาพโดยรอบไดถง 360 องศา โดยทางดานทศตะวนตกจะสามารถเหนทวทศนของเมองเพชรบรณไดทงอ าเภอ สวนทางดานทศตะวนออก จะเปนทศนยภาพของทวเขาภายในอทยานแหงชาตตาดหมอก กจกรรมทเปนทนยมกคอ การดดาวในชวงเวลากลางคน ซงในชวงเทศกาลปใหม จะไดรบความนยมจากนกทองเทยวทองถนเปนอยางมาก อยหางจากทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (หลงเดม) ประมาณ 1.6 กโลเมตร ง. จดชมววหวยน ารน เปนจดชมววพระอาทตยตกอยระหวางเสนทางไปทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก จ. จดชมววเนนปาไผ เปนจดชมววพระอาทตยขน และชมทศนยภาพของ ทวเขาภายในอทยานแหงชาตตาดหมอก อยระหวางทางไปน าตาตาดหมอกอยบรเวณ กม.8 ฉ. เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก - สองนาง เปนเสนทางเดนเทาระยะทาง 2,190 เมตร ใชเวลาในการเดนเทา 1.30 ชวโมง โดยประมาณ ตลอดเสนทาง นกทองเทยวสามารถศกษาธรรมชาต และความโดดเดนของผนปาอสานตะวนตกแหงนไดจากสถานตางๆ จ านวน 6 สถาน 5.2 กจกรรมการทองเทยวบรเวณแหลงทองเทยว

26

5.2.1 น าตกตาดหมอก ตนก าเนดจากเขาตาดหมอกเปนน าตกสงเดนไหลลงจาก หนาผาสง มชนเดยวโดดๆ ความสงประมาณ 320 เมตร กวาง 10-15 เมตร สายน าทโจนลงมาจากหนาผาสง ท าใหสายน าแตกกระจายเปนละอองน าคละคลงไปทว ยงในชวงฤดฝนทมปรมาณน ามาก ละอองน าจะฟงกระจาย จนไมสามารถยนอยใกลน าตกได อยหางจากทท าการอทยานแหงชาตไปตามทางถนน 7 กโลเมตร แลวเดนลดเลาะไปตามล าหวยอกประมาณ 2 กโลเมตร จะถงน าตก ทางชวงสดทายเปนทางขนเขาชน กจกรรมการทองเทยว ไดแก เลนน าตก ถายรป ปคนก ศกษาธรรมชาต พกผอนในบรรยากาศทสงบ 5.2.2 น าตกสองนาง เปนน าตกทสวยงามอกแหงหนง เพราะสายน าจะไหลผานโขดหน ลดหลนกนลงมาทงหมด 12 ชน แตละชนสงต าไมเทากน มตงแตชนทสงเพยง 5 เมตร และชนทสงถง 100 เมตร ไหลลงสคลองหวยบง สเขอนบานเฉลยงลบ สนสดทแมน าปาสก น าตกตงอยบนเสนทางเดยวกบน าตกตาดหมอก โดยมทางแยกไปน าตกสองนางกอนถงน าตกตาดหมอก กจกรรมการทองเทยว ไดแก เลนน าตก ถายรป ปคนก ศกษาธรรมชาต พกผอนในบรรยากาศทสงบ 5.2.3 ลานชมดาว เปนจดชมวว ทยงคงอยในระหวางการพฒนาพนทบนลานชมดาว สามารถชมทศนยภาพโดยรอบไดถง 360 องศา โดยทางดานทศตะวนตก จะสามารถเหนทวทศนของ เมองเพชรบรณ ไดทงอ าเภอ สวนทางดานทศตะวนออก จะเปนทศนยภาพของทวเขาภายใน อทยานแหงชาตตาดหมอก กจกรรมทเปนทนยมกคอ การดดาวในชวงเวลากลางคน ซงในชวงเทศกาลปใหม จะไดรบความนยมจากนกทองเทยวทองถนเปนอยางมาก อยหางจากทท าการอทยานแหงชาต ตาดหมอก (หลงเดม) ประมาณ 1.6 กโลเมตร กจกรรมการทองเทยว ไดแก ถายรป ปคนก กางเตนท ชมวว พกผอนในบรรยากาศทสงบ 5.2.4 จดชมววหวยน ารน เปนจดชมววพระอาทตยตกอยระหวางเสนทางไปทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก กจกรรมการทองเทยว ไดแก ถายรป ปคนก ชมวว พกผอนในบรรยากาศ ทสงบ 5.2.5 จดชมววเนนปาไผ เปนจดชมววพระอาทตยขน และชมทศนยภาพของทวเขา ภายในอทยานแหงชาตตาดหมอก อยระหวางทางไปน าตาตาดหมอกอยบรเวณ กม.8 กจกรรม การทองเทยว ไดแก ถายรป ปคนก ชมวว พกผอนในบรรยากาศทสงบ 5.2.6 เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง เปนเสนทางเดนเทาระยะทาง 2,190 เมตร ใชเวลาในการเดนเทา 1.30 ชวโมง โดยประมาณ ตลอดเสนทางนกทองเทยวสามารถ ศกษาธรรมชาต และความโดดเดนของผนปาอสานตะวนตกแหงนไดจากสถานตางๆ จ านวน 6 สถาน กจกรรมการทองเทยว ไดแก ศกษาธรรมชาต

27

ภาพท 1 ทตงของแหลงทองเทยวภายในอทยานแหงชาตตาดหมอก

28

ภาพท 2 เสนทางการเดนทางไปยงแหลงทองเทยวภายในอทยานแหงชาตตาดหมอก ทมา: แผนพบประชาสมพนธอทยานแหงชาตตาดหมอก (2554)

29

ผลงานวจยทเกยวของ นรตน จนตนา และคณะ (2551) ไดศกษา “สถานการณพชตางถนรกรานในอทยานแหงชาต

น าตกแมสรนทร จงหวดแมฮองสอน” จากการศกษาพชตางถนรกรานในพนทอทยานแหงชาตน าตก แมสรนทร จงหวดแมฮองสอน พบวามพชตางถนรกราน จ านวน 9 ชนด โดยเปนพชตางถนรกรานตาม 100 of the World's Worst Invasive Alien Species จ านวน 4 ชนด ไดแก สาบเสอ หญาคา ไมยราบยกษ และกระดมทองเลอย และเปนพชตางถนตาม (ราง) ทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย โดยเปนชนดพนธพช ในรายการท 1 ชนดพนธตางถน ทรกรานแลว จ านวน 8 ชนด ไดแก สาบเสอ สาบหมา หญายาง แมงลกคา หญาคา ไมยราบยกษ ไมยราบเลอย และบวตอง และเปนชนดพนธพชในรายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน จ านวน 1 ชนด ไดแก กระดมทองเลอย โดยแตละชนดจะพบขนในพนทตางๆ และมระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถทพบแตกตางกน ดงน สาบหมา พบขนในบรเวณถนนในเขตศนยบรการนกทองเทยว และทท าการอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร และบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาต ท สร.3 (แมสะกด) แตเนองจากไมไดท าการวางแปลงจงไมสามารถระบความรนแรงได สาบเสอ พบขนในทกพนทท าการศกษา โดยจะมความรนแรงปานกลางถงมากทสดเกอบทกพนท ยกเวนบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาต ทสร .3 (แมสะกด) หนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร ท สร. 4 (น าตกผาบอง ) และยอดดอยไมโครเวฟ ทไมไดท าการวางแปลงจงไมสามารถระบความรนแรงได หญายาง พบขนบรเวณถนนในเขตศนยบรการนกทองเทยวและทท าการอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร และบรเวณอางเกบน าหวยฝายคอ ความรนแรงปานกลางถงมากทสด แมงลกคา/กะเพราผ พบขนบรเวณถนนในเขตศนยบรการนกทองเทยวและทท าการอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร และบรเวณอางเกบน าหวยฝายคอ ความรนแรงนอย หญาคา พบขนใน 5 พนทศกษา โดยบรเวณลานจอดรถบรเวณศนยบรการนกทองเทยวมระดบความรนแรงมากทสดบรเวณอางเกบน าหวยฝายคอมระดบความรนแรงมาก สวนถนนในเขตศนยบรการนกทองเทยวและทท าการอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร และหนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร ท สร.1 (น าตกแมสรนทร) มระดบความรนแรงนอย ส าหรบบรเวณลานจอดรถและลานกางเตนท ของหนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตก แมสรนทร ท สร.1 (น าตกแมสรนทร) ไมสามารถระบความรนแรงไดเนองจากไมไดวางแปลงตวอยาง ไมยราบยกษ พบขนในบรเวณอางเกบน าหวยฝายคอ ระดบความรนแรงปานกลาง สวนบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาต ท สร.3 (แมสะกด) พบการระบาดแตไมสามารถระบความรนแรงไดเนองจากไมไดวางแปลงตวอยาง ไมยราบเลอย พบขนเกอบทกพนทท าการศกษา ยกเวน บรเวณ ลานจอดรถและลานกางเตนท ของหนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร ท สร.1 (น าตก แมสรนทร) และหนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร ท สร.4 (น าตกผาบอง) ส าหรบระดบความรนแรง พบวา ถนนในเขตศนยบรการนกทองเทยวและทท าการอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร และบรเวณอางเกบน าหวยฝายคอ มระดบความรนแรงมากทสด กระดมทองเลอย พบใน 4 พนทศกษา ระดบความรนแรงนอยถงมาก โดยบรเวณทท าการอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทรมระดบความรนแรงมาก บรเวณถนนในเขตศนยบรการนกทองเทยวและทท าการอทยานแหงชาตน าตก แมสรนทร และบรเวณลานจอดรถและลานกางเตนท หนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร

30

ท สร.1 (น าตกแมสรนทร) ระดบความรนแรงนอย สวนบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตก แมสรนทร ท สร .3 (แมสะกด) ไมสามารถระบความรนแรงไดเนองจากไมไดวางแปลงตวอยาง บวตอง พบใน 4 พนทศกษา ไดแก ลานจอดรถบรเวณศนยบรการนกทองเทยว ของบรเวณทท าการอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร ระดบความรนแรงนอย สวนอก 3 พนทศกษา ไดแก บรเวณส านกงานหนวยพทกษอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร ท สร.1 (น าตกแมสรนทร) บรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาต ท สร.3 (แมสะกด) และยอดดอยไมโครเวฟ พบการระบาดแตไมสามารถระบความรนแรงได เนองจากไมไดวางแปลงตวอยาง

นรตน จนตนา และคณะ (2551) ไดศกษา” สถานการณพชตางถนรกรานในอทยานแหงชาต

เขาสามรอยยอด จงหวดประจวบครขนธ ”จากการส ารวจพชตางถนรกรานในอทยานแหงชาต เขาสามรอยยอด จงหวดประจวบครขนธ ตามพนท ตางๆ พบวา มพชตางถนรกราน ทงสน 11 ชนด โดยเปนพชตางถนรกรานตาม 100 of the World's Worst Invasive Alien Species จ านวน 4 ชนด ไดแก สาบเสอ ผกากรอง ไมยราบยกษ และ กระดมทองเลอย และเปนพชตางถน ตาม (ราง)ทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย โดยเปนชนดพนธพชในรายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว จ านวน 9 ชนด ไดแก สาบเสอ แมงลกคา ผกากรอง ไมยราบยกษ ไมยราบเลอย ธปฤาษ จอก จอกหหน และสาหรายหางกระรอก และเปนชนดพนธพชในรายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน จ านวน 2 ชนด ไดแก กระดมทองเลอย และหนามกระสน (ตารางท 1) โดยบางชนดจะไมพบในแปลงตวอยางทท าการส ารวจ แตพบขนอยในพนทอทยานแหงชาตโดยแตละชนดจะพบขนในพนทตางๆ และมระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถทพบแตกตางกน ดงน กระดมทองเลอย พบขนบรเวณฝงซายถนนเขาทท าการอทยานฯ ทเดยว มความรนแรงนอย จอก พบขนบรเวณทงสามรอยยอด จากการเดนส ารวจจากทางเดนศกษาธรรมชาตบงบวจอกหหน พบขนบรเวณทงสามรอยยอด จากการเดนส ารวจจากทางเดนศกษาธรรมชาตบงบว ธปฤาษ พบขนในพนท บรเวณฝงซายและฝงขวาถนนเขาทท าการอทยานฯ และบรเวณทงสามรอยยอด โดยมความรนแรงมากบรเวณฝงซายถนน และรนแรงปานกลางบรเวณฝงขวาถนน สวนบรเวณ ทงสามรอยยอด พบขนเปนกลมใหญมความหนาแนนมาก กระจายอยทวไป ผกากรอง พบขนในพนทบรเวณหาดแหลมศาลา บรเวณโรงเจ และถนนหนาศนยศกษาธรรมชาตทงสามรอยยอด โดยมความรนแรงปานกลางบรเวณหาดแหลมศาลา สวนบรเวณโรงเจ พบขนกระจายเดยว หรอกระจายเปนกลมเลกๆ ส าหรบบรเวณถนนหนาศนยศกษาธรรมชาตทงสามรอยยอดพบขนกระจายเดยวหางกนมาก มปรมาณนอยมาก แมงลกคา พบขนในพนท บรเวณฝงขวาถนนเขาท ท าการอทยานฯ รอบพนท บานพก และบรเวณถนนหนาศนยศกษาธรรมชาตทงสามรอยยอด โดยมความรนแรงปานกลางบรเวณรอบพนทบานพก และมความรนแรงนอยบรเวณฝงขวาถนนเขาท ท าการอทยานฯ ส าหรบบรเวณถนนหนาศนยศกษาธรรมชาตทงสามรอยยอด พบขนกระจายหางๆ กน ปรมาณนอย สาบเสอ พบขนในพนทบรเวณหาดแหลมศาลา ฝงซายถนนเขาท ท าการอทยานฯ และบรเวณโรงเจ โดยบรเวณหาดแหลมศาลา และฝงซายถนนเขาท ท าการอทยานฯ มความรนแรงนอย สวนบรเวณโรงเจ พบขนกระจายเดยวหรอเปนกลมเลกๆ กระจายอยทวไป สาหรายหางกระรอก พบขนบรเวณทงสามรอยยอด จากการเดนส ารวจจากทางเดนศกษาธรรมชาตบงบว หนามกระสน พบขนในพนทบรเวณหาด

31

สามพระยา หาดแหลมศาลา และรอบพนท บานพก โดยมความรนแรงปานกลาง บรเวณหาด สามพระยา และหาดแหลมศาลา สวนบรเวณรอบพนทบานพกมความรนแรงนอย ส าหรบบรเวณรอบพนท บานพกดานทศเหนอบรเวณท โลงตดชายปาซงไมไดท าการวางแปลงส ารวจ พบหนามกระสนขนหนาแนนเปนพนท ประมาณ16 x 22 ตารางเมตร ไมยราบยกษ พบแหงเดยวบรเวณถนนหนาศนยศกษาธรรมชาตทงสามรอยยอด มปรมาณนอยขนเดยวๆ ไมยราบเลอย พบแหงเดยวบรเวณถนนหนาศนยศกษาธรรมชาตทงสามรอยยอด มปรมาณนอยขนเดยวๆ กระถนหนาม (Acacia sp.) ซงไมเปนพชตางถนรกรานตามการศกษา แตเหนวานาจะเปนปญหารกรานในพนท ในอนาคต พบขนในพนท บรเวณฝงซายและฝงขวาถนนทางเขาท าการอทยานฯ โดยมความรนแรงมากบรเวณฝง ซายถนน และรนแรงปานกลางบรเวณฝงขวาถนน นอกจากนนยงพบขนบรเวณทดอนขางทางเดนศกษาธรรมชาตปาชายเลนบรเวณดานหลงทท าการดวย ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก (2552) “การส ารวจพนธพชตางถนในอทยานแหงชาตภาคเหนอตอนลาง” จากการส ารวจศกษาพนธพชตางถนในอทยานแหงชาตภาคเหนอตอนลางของประเทศไทย จ านวน 30 แหง ในบรเวณทท าการและเขตบรการของอทยานแหงชาต ตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคมและก าจดของประเทศไทย พบวา 1) รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว อทยานแหงชาตทางบกภาคเหนอตอนลางทเปนพนทศกษาทง 30 แหง พบการปรากฏของชนดพนธพชตางถนตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ในรายการท 1 คอชนดพนธพชตางถนทรกรานแลว ซงสวนใหญมผลกระทบตอพนทนอยมการกระจายเปนหยอมๆ และอยในภาวะทสามารถควบคมได ชนดพนธทพบในทกอทยานแหงชาตทท าการศกษาทง 30 แหง คอ สาบเสอ หญาคา และไมยราบเลอย รองลงมา ไดแก กระถนยกษ จ านวน 23 แหง ผกเผดแมว จ านวน 22 แหง และหญาขจรจบดอกเลก จ านวน 20 แหง ตามล าดบ อทยานแหงชาตทเปนพนทศกษา จากการส ารวจพบการปรากฏของชนดพนธพชตางถน ซงมจ านวนชนดพนธพชทพบมากทสด คอ อทยานแหงชาตถ าสะเกน จ านวน 14 ชนด รองลงมาคอ อทยานแหงชาตศรนาน จ านวน 12 ชนด และอทยานแหงชาตทงแสลงหลวงและอทยานแหงชาตลานสาง จ านวน 11 ชนด จากทงสน 24 ชนด ตามล าดบ สวนอทยานแหงชาตทพบจ านวนชนดพนธพชตางถนรายการดงกลาวนอยทสด คอ อทยานแหงชาตตาดหมอก จ านวน 5 ชนด จาก 24 ชนด ซงจากการส ารวจไมพบ หญาโขยง ในอทยานแหงชาต ใดเลยในพนทศกษา 2) รายการ ท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน ซงสวนใหญมการกระจายเปนหยอมๆ มผลกระทบตอพนทนอยและอยในภาวะทอทยานฯ สามารถควบคมได ไดแก กระดมทองเลอย จ านวน 29 แหง รองลงมาไดแก ผกเปดน า จ านวน 25 แหง ตะขบฝรง จ านวน 18 แหง และผกชฝรง จ านวน 16 แหง ตามล าดบ พนทศกษาทพบมากทสด คอ อทยานแหงชาตดอยผากลอง จ านวน 8 ชนด รองลงมาคอ อทยานแหงชาตน าหนาว จ านวน 7 ชนด อทยานแหงชาตคลองตรอน อทยานแหงชาตคลองวงเจา อทยานแหงชาตตาดหมอก อทยานแหงชาตเวยงโกศย และอทยานแหงชาตศรนาน จ านวน 6 ชนด จากทงสน 18 ชนด ตามล าดบ สวนอทยานแหงชาตทพบจ านวนชนดพนธพชรายการดงกลาวนอยทสด คอ อทยานแหงชาตขนสถาน อทยานแหงชาตน าชาตตระการ และอทยานแหงชาต ภสอยดาว จ านวน 1 ชนด จาก 18 ชนด จากการส ารวจไมพบการปรากฏ ของ ผกเปดแดง ดาวกระจายไตหวน

32

บวสาหราย สาหรายญปน ผกแวน หญากน หญาเนเปย พรกฝรง และนงดงลาง ในพนทศกษาทง 30 แหง 3) ชนดพนธพชตางถนอนๆ ทพบในอทยานแหงชาตทเปนพนทศกษา ทง 30 แหง สวนใหญเปนไมดอกไมประดบ และไมผล ซงมทงไมยนตน ไมพม ไมเลอย ไมใบ และไมลมลก อทยานฯทพบชนดพนธพชดงกลาวปรากฏมากทสด คอ อทยานแหงชาตน าตกพาเจรญ จ านวน 34 ชนด รองลงมาคออทยานแหงชาตแมจรม จ านวน 32 ชนด อทยานแหงชาตแมยม จ านวน 31 ชนด และอทยานแหงชาตรามค าแหง จ านวน 30 ชนด ตามล าดบ สวนอทยานแหงชาตทพบชนดพนธดงกลาวนอยทสด คอ อทยานแหงชาตแกงเจดแคว จ านวน 7 ชนด ซงชนดพนธตางถนทพบการปรากฏเปนสวนใหญในเกอบทกอทยานแหงชาต ไดแก ชาทอง ขาไกแดง วาสนา เขม โกสน ลนมงกร หมาก มะมวง และมะละกอ จากการส ารวจพบวา ชนดพนธตางถนอนๆ ทปรากฏใน พนทศกษา สวนใหญ จะเปน ชนดพนธทยงไมมหลกฐานวารกราน แตจากการสงเกตของผศกษาในพนทจรงภาคสนาม พบวา ชนดพนธพช ทควรใหความส าคญและเฝาระวงเปนพเศษ คอ ขาไกแดง ซงเปนไมประดบและชนดพนธพชทสามารถปรบตว ตงถนฐานและมการแพรกระจายพนธไดในธรรมชาต อาจเปนชนดพนธเดนในสงแวดลอมของอทยานแหงชาตหลายๆ แหงได เพราะสามารถเจรญเตบโตไดดทงในทโลงแจงในทรมและบรเวณชายปาธรรมชาตในอนาคตอาจมแนวโนมรกราน หากมปจจยสภาพแวดลอมทเกอหนนและอาจสงผลกระทบคกคาม ตอไมพนลาง และความหลากหลายทางชวภาพ ในพนทอทยานแหงชาตได

ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก (2553) “การศกษาสถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยวและนนทนาการ : กรณศกษาน าตกแกงโสภา หนวยพทกษอทยานแหงชาตท สล.2 อทยานแหงชาตทงแสลงหลวง จงหวดพษณโลก” พบวามพชตางถนรกรานจ านวน 6 ชนดโดยเปนพชตางถนตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย โดยเปนชนดพนธพชในรายการท1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว จ านวน 5 ชนด ไดแก สาบเสอ ไมยราบเลอย ผกากรอง กระถนยกษ หญาคา และรายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน จ านวน 1 ชนด ไดแก กระดมทองเลอย โดยแตละชนดจะพบขนในทตางๆ และมระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถทพบแตกตางกน ดงน สาบเสอ พบขนในทกพนทศกษาโดยจะมความรนแรงในระดบมากเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และมความรนแรงในระดบปานกลางเมอพจารณาจากเปอรเซนตพนทปกคลมบรเวณสองขางถนนทางไปน าตกแกงโสภา ส าหรบบรเวณศนยบรการนกทองเทยวและบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาตท สล.2 (น าตกแกงโสภา) พบขนกระจายเปนหยอมๆ มความรนแรงในระดบนอย ไมยราบเลอย พบขนในทกพนทศกษาโดยจะมความรนแรงในระดบปานกลางเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม บรเวณสองขางถนนทางไปน าตกแกงโสภา ส าหรบบรเวณศนยบรการนกทองเทยวและบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาตท สล.2 (น าตกแกงโสภา) พบขนกระจายทวพนท และกระจายเปนหยอมตามล าดบ มความรนแรงในระดบนอย ผกากรอง พบขนบรเวณศนยบรการนกทองเทยว และบรเวณทท าการหนวยพทกษอทยานแหงชาต ท สล.2 (น าตกแกงโสภา) โดยการน ามาปลกเพอประดบตกแตงสถานท มความรนแรงในระดบนอย กระถนยกษ พบขนบรเวณสองขางถนนทางไปน าตกแกงโสภา ใกลบรเวณลานจอดรถ โดยจะมความรนแรงในระดบนอยเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม ส าหรบบรเวณศนยบรการนกทองเทยวและบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาตท สล.2 (น าตกแกงโสภา) ไมพบการแพรกระจายของกระถนยกษ หญาคา พบขนบรเวณ

33

สองขางถนนทางไปน าตกแกงโสภา และบรเวณศนยบรการนกทองเทยว โดยบรเวณสองขางถนนทางไปน าตกแกงโสภาจะมความรนแรงในระดบปานกลางเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และมความรนแรงในระดบนอยเมอพจารณาจากเปอรเซนตพนทปกคลม ส าหรบบรเวณศนยบรการนกทองเทยว พบขนกระจายทวพนท มความรนแรงในระดบปานกลาง กระดมทองเลอย พบขนบรเวณสองขางถนน ทางไปน าตกแกงโสภา โดยจะมความรนแรงในระดบนอยเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และมระดบความรนแรงนอยมากเมอพจารณาจากเปอรเซนตพนทปกคลม ส าหรบบรเวณศนยบรการนกทองเทยวและบรเวณหนวยพทกษอทยานแหงชาตท สล.2 (น าตกแกงโสภา) ไมพบการแพรระบาดของกระดมทองเลอย

ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก (2554) “รายงานการส ารวจและ

ประเมน สถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยวและนนทนาการ : กรณศกษาอทยานแหงชาตน าหนาว จงหวดเพชรบรณ-ชยภม” ผลการส ารวจพบการปรากฏของพชตางถน ทงสน 19 ชนด โดยเปนพชตางถนตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ซงเปนชนดพนธพชตามบญชรายการตางๆ โดยแตละชนดจะพบขนในทตางๆ และมระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลมทพบแตกตางกน ดงน 1) รายการท1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว จ านวน 12 ชนด ไดแก สาบหมา ปนนกไส สาบเสอ ผกเผดแมว หญายาง แวนแกว แมงลกคา หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ ไมยราบเลอย และหญาขจรจบดอกเลก โดยพบการกระจายทง 21 แหง ของพนทศกษา 2) รายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน จ านวน 5 ชนด ไดแก ถวพนตอย ผกชฝรง บานไมรโรยปา ตะขบขนก และกระดมทองเลอย โดยพบการกระจาย 10 แหง ของพนทศกษา 3) รายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกรานในประเทศไทย จ านวน 2 ชนด ไดแก ปานมะนลา,อากาเว และฝรง โดยพบการกระจาย 4 แหง ของพนทศกษา และชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species ทก าหนดโดย Species Survival Commission แหง The World Conservation Union หรอ The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources.(IUCN) จ านวน 5 ชนด ไดแก สาบเสอ หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ และกระดมทองเลอย โดยพบการกระจายทง 21 แหง ของพนทศกษา

34

ทท ำกำรอทยำนฯ

หนวยพทกษฯ ท สล.2

(น ำตกแกงโสภำ)

อปกรณและวธการ

อปกรณ 1. แผนทภมศาสตรมาตราสวน 1 : 50,000 แสดงขอบเขตพนทอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ/ผงบรเวณอทยานแหงชาตตาดหมอก 2. กลองถายรปหรออปกรณบนทกภาพ 3. อปกรณเครองเขยน เชน ดนสอ ปากกา ยางลบ สมดบนทก 4. เครองคอมพวเตอร เครองพมพ และอปกรณประกอบ 5. เครองหาพกดทางภมศาสตรดวยสญญาณดาวเทยม (GPS) 6. เทปวดระยะ 50 เมตร 7. ไมไผ 8. เอกสารเกยวกบลกษณะทางพฤกษศาสตรของพชตางถนรกราน เชน ภาพถาย โดยท าการตรวจเอกสารทางวชาการและสงพมพตางๆ รวมทงสออเลกโทรนกส

8

35

วธการ 1. รวบรวมขอมลทตยภม จากเอกสารทเกยวของเกยวกบพนทศกษา ประกอบดวย ทตง เนอท ลกษณะภมประเทศ ภมอากาศ สภาพปาและพรรณไม สตวปา แหลงทองเทยว เสนทางเขาพนท เปนตน 2. ส ารวจขอมลเบองตนเกยวกบชนดพนธ ลกษณะพนททพบพชตางถน ลกษณะการขนของพชตางถน ปรมาณพชตางถน (กลม พนท การปกคลม) ลกษณะโดยทวไป โดยการส ารวจดวยสายตา ในบรเวณตางๆ ทจะท าการศกษา และน ามาก าหนดวธวางแปลงส ารวจ 3. การวางแปลงเพอส ารวจเกบขอมลพชตางถนรกรานใชวธการวางแปลงตวอยาง แบบเปนระบบ ดงน 3.1 บรเวณแนวถนน/เสนทาง ใชวธการเดนส ารวจดวยสายตา ไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจทกระยะ 500 เมตร ตามความยาวของถนนตลอดระยะทาง 19 กโลเมตร (19,000 เมตร) 3.2 บรเวณสถานทกางเตนท ใชวธวางแปลงตวอยางรปสเหลยมขนาด 2 X 2 เมตร เทากบ 4 ตารางเมตร ในแนวหนากระดาน ระยะหางระหวางแปลงตวอยาง 10 เมตร ในแตละ Line และระยะหางของแตละ Line หางกน 30 เมตร 3.3 บรเวณพนททวไปทก าหนดการใชประโยชนตามกจกรรมตางๆ ของอทยานฯ เชน บรเวณทท าการอทยานฯ ศนยบรการนกทองเทยว บานพก และแหลงทองเทยวและนนทนาการ ใชวธการเดนส ารวจดวยสายตา โดยรอบทวบรเวณ 4. การเกบขอมล ในแตละแปลงตวอยาง จะเกบขอมล ดงน ชนดพชตางถนรกรานทพบ เปอรเซนตการปกคลมพนทแปลงตวอยาง ขอมลอนๆ เชน พชตางถนรกรานนนอยในชวงออกดอก มผลออน ผลแก หรอผลรวงหลน เปนตน 5. การวเคราะหขอมล ในแตละพนททท าการศกษาน าขอมลมาวเคราะห เพอหาคาตางๆ ดงน

36

5.1 จ านวนชนดพนธพชตางถนรกรานทพบ 5.2 ความถของพรรณพช ( Frequency) ซงความถเปนคาทชการกระจายของพรรณพชแตละชนดในพนทนน จะมคาเปนเปอรเซนต คาความถของพชแตละชนดหาไดจากการสมตวอยางโดยวธการวางแปลงตวอยาง แลวบนทกชนดตางๆ ทขนอยในแตละแปลงตวอยางนน และความถ มความสมพนธ กบจ านวนครงทพบชนดในแปลงตวอยาง โดยทวไปคาความถจะแสดงไวในรปของเปอรเซนตความถ ดงน

ความถ (%) = จ านวนแปลงตวอยางทพชนนปรากฏ

X 100 จ านวนแปลงตวอยางทงหมด

5.3 พนทปกคลมของพรรณพช ( cover) เปนพนททพนดนถกปกคลมโดยเรอนยอด หรอสวนทอยเหนอพนดนของพช มกจะบอกเปนเปอรเซนตของเนอทแปลงตวอยาง สามารถใชเปนคาความเดน (dominant) ของพรรณพช เพอชใหเหนวาพรรณพชชนดนนมอทธพลตอสงคมพชทมนขนอยมากนอยเพยงใด สามารถค านวณได ดงน

พนทปกคลม (%) = พนทปกคลมของพชนน

X 100 พนทแปลงตวอยางทงหมด

6. การประเมนสถานการณความรนแรงของพชตางถนรกรานในพนท รวบรวมและวเคราะหขอมลทไดจากการศกษา แลวท าการประเมนสถานการณความรนแรงของพชตางถนรกรานในพนท โดยใชคาความถในการพบ และการปกคลมพนทของพชตางถน แตละชนด เปนตวชวด (ตารางท 3) ดงน ตารางท 3 ตวชวดระดบความรนแรง ตามเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลมของ พชตางถนรกราน ระดบความรนแรง ความถในการพบในแปลงตวอยาง (%) การปกคลมพนท (%) นอยมาก นอย ปานกลาง มาก มากทสด

< 1 1-10 11-25 26-50 > 50

< 1 1-10 11-25 26-50 > 50

37

7. ระยะเวลาท าการส ารวจเกบขอมล ระยะเวลาท าการส ารวจและเกบขอมลในเดอนมถนายน 2555 8. พนทศกษา ท าการศกษา และประเมนสถานการณของพชตางถนรกราน ในพนทอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ ในพนทแหลงทองเทยวและนนทนาการ (ภาพท 3) ดงน 8.1 บรเวณเขตบรการทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก แบงพนทส ารวจเปน 6 แหง (ภาพท 4) คอ 8.1.1 บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (ชวคราว) 8.1.2 สองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก 8.1.3 บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท 8.1.4 บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง - บานพกเจาหนาท 8.1.5 บรเวณบานตาดหมอก 201 – 204 8.1.6 บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง) 8.2 บรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ แบงพนทส ารวจเปน 6 แหง (ภาพท 5) คอ 8.2.1 จดชมววหวยน ารน 8.2.2 ลานชมดาว 8.2.3 จดชมววเนนปาไผ 8.2.4 เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง 8.2.5 น าตกสองนาง 8.2.6 น าตกตาดหมอก

38

ภาพท 3 บรเวณทท าการส ารวจพชตางถนรกรานบรเวณแหลงทองเทยว และนนทนาการ ในอทยานแหงชาตตาดหมอก ทมา: แผนพบประชาสมพนธอทยานแหงชาตตาดหมอก (2553)

39

ทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (ชวคราว)

บรเวณเขตบรการหวยบง

บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท

ภาพท 4 แหลงนนทนาการในอทยานแหงชาตตาดหมอก

40

บรเวณสองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก

ถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก

ภาพท 4 (ตอ)

41

บรเวณบานตาดหมอก 201-204

บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง)

ภาพท 4 (ตอ)

42

จดชมววหวยน ารน ลานชมดาว

จดชมววเนนปาไผ เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง

น าตกตาดหมอก น าตกสองนาง

ภาพท 5 แหลงทองเทยวในอทยานแหงชาตตาดหมอก

49

ผลและวจารณ

บรเวณเขตบรการทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก

1. บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (ชวคราว) บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจรอบ ๆ บรเวณอาคารส านกงาน (ชวคราว) พบพชตางถนรกราน จ านวน 9 ชนด คอ สาบเสอ ผกเผดแมว หญาคาสาหรายหางกระรอก ผกากรอง กระถนยกษ ไมยราบเลอย ผกชฝรง บานไมรโรยปา (ภาพท 6)

สาบเสอ ผกเผดแมว หญาคา ผกากรอง สาหรายหางกระรอก

กระถนยกษ ไมยราบเลอย บานไมรโรยปา

ภาพท 6 พชตางถนรกรานทพบบรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (ชวคราว) 2. สองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก

50

จากดานเกบคาบรการ ถง ลานจอดรถทางไปน าตกตาดหมอ ก ระยะทางประมาณ 19 กโลเมตร ท าการส ารวจโดยการเดนส ารวจดวยสายตา ไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจทกระยะ 500 เมตร ตามความยาวของถนนตลอดระยะทาง 19 กโลเมตร (19,000 เมตร) พบพชตางถนรกราน จ านวน 12 ชนด คอ สาบหมา สาบเสอ ผกเผดแมว ผกตบชวา หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ ไมยราบเลอย บานไมรโรยปา ผกเปดแดง ผกชฝรง และกระดมทองเลอย (ภาพท 7)

กระถนยกษ สาบเสอ หญาคา ไมยราบเลอย

สาบหมา ผกเปดแดง

ผกตบชวา กระดมทองเลอย

ภาพท 7 พชตางถนรกรานทพบบรเวณถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก 3. บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจรอบๆ บรเวณอาคารส านกงาน และบรเวณบานพกเจาหนาท พบพชตางถนรกราน จ านวน 14 ชนด คอ สาบหมา

51

สาบเสอ ผกเผดแมว หญายาง แวนแกว หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ ไมยราบเลอย ผกเปดแดง ผกชฝรง บานไมรโรยปา กระดมทองเลอย และฝรง (ภาพท 8)

กระถนยกษ กระดมทองเลอย หญาคา ผกเผดแมว

แวนแกว ผกชฝรง ฝรง

สาบเสอ สาบหมา บานไมรโรยปา

ภาพท 8 พชตางถนรกรานทพบบรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณ บานพกเจาหนาท 4. บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจรอบๆ บรเวณอาคารส านกงาน และบรเวณบานพกเจาหนาท พบพชตางถนรกราน จ านวน 14 ชนด คอ สาบเสอ ผกเผดแมว หญายาง แวนแกว แมงลกคา หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ ไมยราบเลอย ผกเปดแดง ถวพนตอย ผกชฝรง บานไมรโรยปา กระดมทองเลอย (ภาพท 9)

52

ไมยราบเลอย สาบเสอ ถวพนตอย

หญาคา ผกากรอง กระดมทองเลอย หญายาง

กระถนยกษ ผกเผดแมว

ภาพท 9 พชตางถนรกรานทพบบรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท 5. บรเวณบานตาดหมอก 201-204 บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจรอบๆ บรเวณอาคารบานพก พบพชตางถนรกราน จ านวน 9 ชนด คอ สาบเสอ ผกเผดแมว แวนแกว หญาคา กระถนยกษ ไมยราบเลอย ผกเปดแดง ถวพนตอย และกระดมทองเลอย (ภาพท 10)

53

หญาคา แวนแกว ถวพนตอย

สาบเสอ กระดมทองเลอย

ไมยราบเลอย

ภาพท 10 พชตางถนรกรานทพบบรเวณบานตาดหมอก 201- 204 6. บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง) บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง) ในการส ารวจไดวางแปลงส ารวจ รปสเหลยมขนาด 2 x 2 เมตร เทากบ 4 ตารางเมตร ในแนวหนากระดาน ระยะหางระหวางแปลงตวอยาง 10 เมตร ในแตละ Line และระยะหางของแตละ Line หางกน 30 เมตร วางแปลงตวอยางได 27 แปลง พนทปกคลมทงหมด 108 ตารางเมตร มแปลงทพบพชตางถนรกรานจ านวน 21 แปลง พนทปกคลม 84 ตารางเมตร คดเปนรอยละ 77.78

54

พบพชตางถน รกราน จ านวน 6 ชนด คอ สาบเสอ หญาคา กระถนยกษ ไมยราบเลอย ผกเปดแดง และกระดมทองเลอย เมอวเคราะหระดบความรนแรงโดยพจารณาจากเปอรเซนตความถ พบวา ไมยราบเลอย มระดบความรนแรงมาก มคาเปอรเซนตความถ 33.33 สวนผกเปดแดง หญาคา สาบเสอ กระถนยกษ และกระดมทองเลอย มระดบความรนแรงปานกลาง มคาเปอรเซนตความถ 22.22 18.52 14.81 และ 11.11 ตามล าดบ และเมอวเคราะหระดบความรนแรง โดยพจารณาจากเปอรเซนตพนทปกคลมของพช พบวา ไมยราบเลอย มระดบความรนแรงมาก มคาเปอรเซนตพนทปกคลมของพช 26.85 หญาคาและ ผกเปดแดง มระดบความรนแรงปานกลาง มคาเปอรเซนตพนทปกคลมของพช 20.37 และ13.89 สวน สาบเสอ กระดมทองเลอย และกระถนยกษ มระดบความรนแรงนอย โดยมคาเปอรเซนต พนทปกคลมของพช 9.26 7.40 และ3.70 ตามล าดบ (ตารางท 4 และภาพท 11-12) ตารางท 4 ชนดและระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลมของพชตางถนรกราน บรเวณสถานทกางเตนทหวยบง ชนด ความถ (N=27) พนทปกคลม (N=108)

จ านวน แปลงทพบ

% ระดบ ความ รนแรง

พนทปกคลมของพช (ตรม.)

% ระดบ ความ รนแรง

สาบเสอ 4 14.81 ปานกลาง 10 9.26 นอย

หญาคา 5 18.52 ปานกลาง 22 20.37 ปานกลาง

กระถนยกษ 4 14.81 ปานกลาง 4 3.70 นอย

ไมยราบเลอย 9 33.33 มาก 29 26.85 มาก

55

ผกเปดแดง 6 22.22 ปานกลาง 15 13.89 ปานกลาง

กระดมทองเลอย 3 11.11 ปานกลาง 8 7.40 นอย จ านวนแปลงทพบ/พนทปกคลม

21 77.78 84 77.78

จ านวนแปลง/พนทปกคลมทงหมด

27 100.00 108 100.00

หมายเหต ระดบความรนแรง โดยใชคาความถในการพบและการปกคลมพนทของพชตางถนแตละชนด

ระดบความรนแรง ความถในการพบในแปลงตวอยาง (%) การปกคลมพนท (%) นอยมาก นอย ปานกลาง มาก มากทสด

< 1 1-10 11-25 26-50 > 50

< 1 1-10 11-25 26-50 > 50

ชนด

56

ภาพท 11 ชนด เปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลมของพชตางถนรกรานบรเวณ

สถานทกางเตนท (หวยบง)

สาบเสอ หญาคา กระถนยกษ ไมยราบเลอย ผกเปดแดง กระดมทองเลอย ภาพท 12 พชตางถนรกรานทพบบรเวณสถานทกางเตนทหวยบง

บรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ 1. จดชมววหวยน ารน บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดน ส ารวจรอบๆ บรเวณ พบพชตางถนรกราน จ านวน 7 ชนด คอ สาบเสอ ผกเผดแมว หญาคา กระถนยกษ ไมยราบเลอย ถวพนตอย และกระดมทองเลอย (ภาพท 13)

ผกเผดแมว ถวพนตอย สาบเสอ หญาคา ไมยราบเลอย

57

กระดมทองเลอย กระถนยกษ ภาพท 13 พชตางถนรกรานทพบบรเวณจดชมววหวยน ารน 2. ลานชมดาว บรเวณลานชมดาว ในการส ารวจไดวางแปลงส ารวจ รปสเหลยมขนาด 2 x 2 เมตร เทากบ 4 ตารางเมตร ในแนวหนากระดาน ระยะหางระหวางแปลงตวอยาง 10 เมตร ในแตละ Line และระยะหางของแตละ Line หางกน 30 เมตร วางแปลงตวอยางได 16 แปลง พนทปกคลมทงหมด 64 ตารางเมตร มแปลงทพบพชตางถนรกรานจ านวน 12 แปลง พนทปกคลม 48 ตารางเมตร คดเปนรอยละ 75 พบพชตางถนรกราน จ านวน 5 ชนด คอ สาบเสอ แวนแกว หญาคา บานไมรโรยปา และผกชฝรง เมอวเคราะหระดบความรนแรงโดยพจารณาจากเปอรเซนตความถ พบวา บานไมรโรยปา มระดบความรนแรงมากทสด มคาเปอรเซนตความถ 68.75 สาบเสอและหญาคา มระดบความรนแรงมาก มคาเปอรเซนตความถ 50 และ43.75 สวนผกชฝรง และแวนแกว มระดบความรนแรงปานกลาง มคาเปอรเซนตความถ 25 และ18.75 และเมอวเคราะหระดบความรนแรง โดยพจารณาจากเปอรเซนตพนทปกคลมของพช พบวา บานไมรโรยปา และสาบเสอ มระดบความรนแรงมาก มคาเปอรเซนตพนทปกคลมของพช 50 และ31.25 หญาคาและผกชฝรง มระดบความรนแรงปานกลาง มคาเปอรเซนตพนทปกคลมของพช 23.44 และ12.50 สวนแวนแกว มระดบความรนแรงนอย โดยมคาเปอรเซนตพนทปกคลมของพช 9.38 (ตารางท 5 และภาพท 14-15)

58

ตารางท 5 ชนดและระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลมของพชตางถนรกราน บรเวณลานชมดาว

ชนด ความถ (N=16) พนทปกคลม (N=64)

จ านวนแปลงทพบ

% ระดบ ความ รนแรง

พนทปกคลมของพช (ตรม.)

% ระดบ ความ รนแรง

สาบเสอ 8 50.00 มาก 20 31.25 มาก

แวนแกว 3 18.75 ปานกลาง 6 9.38 นอย

หญาคา 7 43.75 มาก 15 23.44 ปานกลาง

บานไมรโรยปา 11 68.75 มากทสด 32 50.00 มาก

ผกชฝรง 4 25.00 ปานกลาง 8 12.50 ปานกลาง จ านวนแปลงทพบ/พนทปกคลม

12 75.00 48 75.00

จ านวนแปลง/พนทปกคลมทงหมด

16 100.00 64 100.00

หมายเหต ระดบความรนแรง โดยใชคาความถในการพบและการปกคลมพนทของพชตางถนแตละชนด

ระดบความรนแรง ความถในการพบในแปลงตวอยาง (%) การปกคลมพนท (%) นอยมาก นอย ปานกลาง มาก มากทสด

< 1 1-10 11-25 26-50 > 50

< 1 1-10 11-25 26-50 > 50

59

ภาพท 14 ชนด เปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลมของพชตางถนรกรานบรเวณลานชมดาว

สาบเสอ บานไมรโรยปา หญาคา แวนแกว ผกชฝรง ภาพท 15 พชตางถนรกรานทพบบรเวณลานชมดาว

ชนด

60

3. จดชมววเนนปาไผ บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจรอบ ๆ บรเวณ พบพชตางถนรกราน จ านวน 5 ชนด คอ สาบเสอ ผกเผดแมว หญาคา กระถนยกษ และไมยราบเลอย (ภาพท 16)

สาบเสอ ผกเผดแมว หญาคา ไมยราบเลอย

กระถนยกษ

ภาพท 16 พชตางถนรกรานทพบบรเวณจดชมววเนนปาไผ

61

4. เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจตลอดเสนทางระยะทางประมาณ 2,190 เมตร พบพชตางถนรกราน จ านวน 3 ชนด คอ สาบเสอ ผกเผดแมว และกระดมทองเลอย (ภาพท 17)

กระดมทองเลอย สาบเสอ

ผกเผดแมว

ภาพท 17 พชตางถนรกรานทพบบรเวณเสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง

62

5. น าตกสองนาง บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจบรเวณรอบ ๆ พบพชตางถนรกราน จ านวน 2 ชนด คอ สาบเสอ และผกเผดแมว (ภาพท 18)

สาบเสอ ผกเผดแมว ภาพท 18 พชตางถนรกรานทพบบรเวณน าตกสองนาง

63

6. น าตกตาดหมอก บรเวณนท าการส ารวจดวยสายตาไมไดวางแปลงตวอยาง โดยเดนส ารวจบรเวณรอบๆ พบพชตางถนรกราน จ านวน 2 ชนด คอ สาบเสอ และผกเผดแมว (ภาพท 19)

สาบเสอ ผกเผดแมว ภาพท 19 พชตางถนรกรานทพบบรเวณน าตกตาดหมอก

64

ผลการศกษาในภาพรวม การส ารวจและประเมนสถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยวและนนทนาการ :

กรณศกษาอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ ไดท าการประเมนสถานการณของพชตางถน ในพนทแหลงทองเทยวและนนทนาการ ประกอบดวยบรเวณเขตบรการทท าการอทยานแหงชาต ตาดหมอก ไดแก บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (ชวคราว) สองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บรเวณบานตาดหมอก 201-204 บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง) ส าหรบบรเวณแหลงทองเทยวและนนทนาการ ไดแก บรเวณจดชมววหวยน ารน ลานชมดาว จดชมววเนนปาไผ เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก- สองนาง น าตกสองนาง น าตกตาดหมอ ก พบการปรากฏของพชตางถน ทงสน18 ชนด โดยเปนพชตางถนตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ชนดพนธพชในรายการท 1 รายการท 2 และรายการท 3 (ตารางท 6) ไดแก

รายการท 1 : ชนดพนธตางถนทรกรานแลว จ านวน 12 ชนด ไดแก สาบหมา สาบเสอ ผกเผด

แมว ผกตบชวา หญายาง สาหรายหางกระรอก แวนแกว แมงลกคา หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ และไมยราบเลอย

รายการท 2 : ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน จ านวน 5 ชนด ไดแก ผกเปดแดง ถวพน

ตอย ผกชฝรง บานไมรโรยปา และกระดมทองเลอย รายการท 3 : ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกรานใน

ประเทศไทย จ านวน 1 ชนด คอ ฝรง

ส าหรบชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species ทก าหนดโดย Species Survival Commission แหง The World Conservation Union หรอ The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources. (IUCN) จ านวน 5 ชนด ไดแก สาบเสอ หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ และกระดมทองเลอย (ตารางท 5)

65

ตารางท 6 ชนดพนธพชตางถนทพบในแหลงทองเทยวและนนทนาการ ในอทยานแหงชาตตาดหมอก ชอสามญ ชอวทยาศาสตร รปชวต สาบหมา1 สาบเสอ1,4 ผกเผดแมว1 ผกตบชวา1

หญายาง1

สาหรายหางกระรอก1

แวนแกว1 แมงลกคา1

หญาคา1,4

ผกากรอง1,4

กระถนยกษ1,4

ไมยราบเลอย1 ผกเปดแดง2

ถวพนตอย2

ผกชฝรง2 บานไมรโรยปา2 กระดมทองเลอย2,4 ฝรง3

Ageratina adenophora (Spreng.) R.M.King&H.Rob. Chromolaena odoratum (L.) R.M.King&H.Rob. Crassocephalum crepidioides (Benth.) S. Moore Eichhornia crassipes (Mart.) Solms Euphorbia heterophylla L. Hydrilla verticillata (L.f) Royle Hydrocotyle umbellata L. Hyptis suaveolens (L.) Poit. Imperata cylindrica (L.) P.Beauv. Lantana camara L. Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit Mimosa diplotricha C.Wright ex Suavalle Alternanthera bettzickiana (Regel) G.Nicholson Arachis pintoi Krapov. & W.C.Greg. Eryngium foetidum L. Gomphrena serrata L. Sphagneticola trilobata (L.C.Rich.) Pruski Psidium guajava L.

ไมลมลก ไมลมลก ไมลมลก ไมน า หญา ไมน า ไมลมลก ไมลมลก หญา ไมเถา ไมยนตน ไมลมลก ไมลมลก ไมลมลก ไมลมลก ไมลมลก ไมลมลก ไมยนตน

หมายเหต 1 หมายถง ชนดพนธพชในรายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว 2 หมายถง ชนดพนธพชในรายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน 3 หมายถง ชนดพนธพชในรายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลว ในประเทศอนแตยงไมรกรานในประเทศ 4 หมายถง ชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species

66

สรปและขอเสนอแนะ

สรป

การส ารวจและประเมนสถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยวและนนทนาการ : กรณศกษาอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ พบการปรากฏของพชตางถน ทงสน 18 ชนด โดยเปนพชตางถนตามทะเบยนชนดพนธพชตางถนทควรปองกน ควบคม และก าจดของประเทศไทย ซงเปนชนดพนธพชตามบญชรายการตางๆ โดยแตละชนดจะพบขนในทตางๆ และมระดบความรนแรงตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลมทพบแตกตางกน ดงน 1. รายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว พบ จ านวน 12 ชนด ไดแก สาบหมา สาบเสอ ผกเผดแมว ผกตบชวา หญายาง สาหรายหางกระรอก แวนแกว แมงลกคา หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ และไมยราบเลอย (ตารางท 7)

1.1 สาบหมา พบขนในพนทศกษา จ านวน 2 แหง คอ บรเวณสองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก และบรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท กระจายเปนหยอม โดยจะขนปะปนกบสาบเสอ

1.2 สาบเสอ พบขนในทกพนทศกษา เมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนต

พนท ปกคลม มความรนแรงในระดบมากบรเวณลานชมดาว นอกจากนบรเวณพนทอนๆทมสภาพเปนปา นอกพนทศกษายงพบสาบเสอขนรกรานอยเปนจ านวนมากจดไดวามระดบรนแรงมากทสด

1.3 ผกเผดแมว พบขนในพนทศกษา จ านวน 10 แหง คอบรเวณทท าการอทยานแหงชาต

ตาดหมอก(ชวคราว) สองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก บรเวณ ทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก(กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บรเวณบานตาดหมอก 201-204 จดชมววหวยน ารน จดชมววเนนปาไผ เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก- สองนาง น าตกสองนาง และน าตกตาดหมอ ก จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบขนกระจายขางทางเดน และรอบๆบรเวณ

1.4 ผกตบชวา พบขนในพนทศกษา จ านวน 1 แหง คอ บรเวณสองขางถนนเขาเขตบรการ-

แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก ในสระน าขางถนน 1.5 หญายาง พบขนในพนทศกษา จ านวน 2 แหง คอ บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาด

หมอก(กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท และบรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบขนกระจายขางทางเดน และรอบๆบรเวณ

67

1.6 สาหรายหางกระรอก พบขนในพนทศกษา จ านวน 1 แหง คอ บรเวณทท าการอทยาน

แหงชาตตาดหมอก (ชวคราว) ในอางปลกดอกบวเพอประดบสถานท 1.7 แวนแกว พบขนในพนทศกษา จ านวน 4 แหง คอ บรเวณทท าการอทยานแหงชาต

ตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บรเวณบานตาดหมอก 201-204 และลานชมดาว ซงเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบนอยบรเวณลานชมดาว บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บรเวณบานตาดหมอก 201-204 จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบขนกระจายเปนหยอมๆ

1.8 แมงลกคา พบขนในพนทศกษา จ านวน 1 แหง คอบรเวณเขตบรการนกทองเทยว

หวยบง-บานพกเจาหนาท จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบขนกระจายเปนหยอมๆ 1.9 หญาคา พบขนในเกอบทกพนทศกษา ยกเวนเสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-

สองนาง น าตกสองนาง และน าตกตาดหมอก เมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลมมความรนแรงในระดบมากบรเวณลานชมดาว นอกจากนบรเวณพนทอนๆ ทมสภาพ เปนปา นอกพนทศกษายงพบหญาคาขนรกรานอยเปนจ านวนมากจดไดวามระดบรนแรงมากทสด

1.10 ผกากรอง พบขนในพนทศกษา จ านวน 4 แหง คอ คอบรเวณทท าการอทยาน

แหงชาตตาดหมอก(ชวคราว) สองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก(กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบเกดจากเจาหนาทน ามาปลกเพอเปนไมประดบในบรเวณดงกลาว

1.11 กระถนยกษ พบขนในเกอบทกพนทศกษา ยกเวน ลานชมดาว (ดานบนของลาน ชมดาว) เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก- สองนาง น าตกสองนาง และน าตกตาดหมอก จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบเกดจากเดมพนทอทยานฯ เคยไดรบอนญาตใหเปนปาสม ปทานของบรษท ไมอดไทย จ ากด ตอมาไดมการส ารวจเพอจดตงใหเปนอทยานฯ จงไดมการปลกฟนฟสภาพปาซงกระถนยกษ เปนสวนหนงของไมเบกน า ทน ามาปลกเพอฟนฟสภาพใหเปนปา จงเหนไดวาพนทอนๆทมสภาพเปนปา นอกพนทศกษาจะพบกระถนยกษขนกระจายอยเกอบทกพนท จดไดวามระดบรนแรงมากทสด

1.12 ไมยราบเลอย พบขนในเกอบทกพนทศกษา ยกเวน ลานชมดาว (ดานบนของลาน

ชมดาว) เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก- สองนาง น าตกสองนาง และน าตกตาดหมอ ก เมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบมากบรเวณ

68

สถานทกางเตนท (หวยบง) นอกจากนบรเวณพนทอนๆทมสภาพเปนปา นอกพนทศกษายงพบไมยราบเลอยขนรกรานอยเปนจ านวนมากจดไดวามระดบรนแรงมาก

2. รายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน พบจ านวน 5 ชนด ไดแก ผกเปดแดง ถวพนตอย ผกชฝรง บานไมรโรยปา และกระดมทองเลอย (ตารางท 8)

2.1 ผกเปดแดง พบขนในพนทศกษา จ านวน 5 แหง คอ บรเวณสองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก(กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บานตาดหมอก 201-204 และสถานทกางเตนท (หวยบง) ซงเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบปานกลาง บรเวณสถานทกางเตนทฯ จากการเดนส ารวจรอบๆ บรเวณ พบขนกระจายเปนหยอม ๆ

2.2 ถวพนตอย พบขนในพนทศกษา จ านวน 3 แหง คอ บรเวณเขตบรการนกทองเทยว

หวยบง-บานพกเจาหนาท บานตาดหมอก 201 - 204 และจดชมววหวยน ารน จากการเดนส ารวจรอบ ๆ บรเวณ พบขนกระจายขางทางเดนและรอบ ๆ บรเวณ

2.3 ผกชฝรง พบขนในพนทศกษา จ านวน 5 แหง คอ บรเวณทท าการอทยานแหงชาต

ตาดหมอก (ชวคราว) บรเวณสองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอกบรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท และลานชมดาว ซงเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบปานกลาง บรเวณลานชมดาว จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบขนกระจายเนองจากเจาหนาทน ามาปลกเพอประกอบอาหาร

2.4 บานไมรโรยปา พบขนในพนทศกษา จ านวน 5 แหง คอ บรเวณทท าการอทยาน

แหงชาตตาดหมอก (ชวคราว) บรเวณสองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาต ตาดหมอก บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท และลานชมดาว ซงเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบมากทสด บรเวณลานชมดาว

2.5 กระดมทองเลอย พบขนในพนทศกษา จ านวน 7 แหง คอ บรเวณสองขางถนนเขาเขต

บรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บรเวณบาน

69

ตาดหมอก201-204 บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง) จดชมววหวยน ารน และเสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง บรเวณสถานทกางเตนท(หวยบง) ซงเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบนอย จากการเดนส ารวจรอบ ๆ บรเวณ พบ เกดจากเจาหนาท น ามาปลกเพอเปนไมประดบในบรเวณดงกลาว

3. รายการท 3 : ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกราน ในประเทศไทย พบ จ านวน 1 ชนด ไดแก ฝรง (ตารางท 9)

3.1 ฝรง พบขนในพนทศกษา จ านวน 1 แหง คอ บรเวณทท าการอทยานแหงชาต

ตาดหมอก (กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท จากการเดนส ารวจรอบ ๆ บรเวณ พบ 1 ตน

4. ชนดพนธตางถนรกรานตาม 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species พบ จ านวน 5 ชนด ไดแก สาบเสอ หญาคา ผกากรอง กระถนยกษ และกระดมทองเลอย (ตารางท 10)

4.1 สาบเสอ พบขนในทกพนทศกษา เมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนท ปกคลม มความรนแรงในระดบมากบรเวณลานชมดาว นอกจากนบรเวณพนทอนๆทมสภาพเปนปา นอกพนทศกษายงพบสาบเสอขนรกรานอยเปนจ านวนมากจดไดวามระดบรนแรงมากทสด

4.2 หญาคา พบขนในเกอบทกพนทศกษา ยกเวนเสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก- สอง

นาง น าตกสองนาง และน าตกตาดหมอก เมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบมากบรเวณลานชมดาว นอกจากนบรเวณพนทอนๆทมสภาพเปนปา นอกพนทศกษายงพบหญาคาขนรกรานอยเปนจ านวนมากจดไดวามระดบรนแรงมากทสด

4.3 ผกากรอง พบขนในพนทศกษา จ านวน 4 แหง คอ คอบรเวณทท าการอทยานแหงชาต

ตาดหมอก(ชวคราว) สองขางถนนเขาเขตบรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก บรเวณ ทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก(กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบเกดจากเจาหนาทน ามาปลกเพอเปนไมประดบในบรเวณดงกลาว

4.4 กระถนยกษ พบขนในเกอบทกพนทศกษา ยกเวน ลานชมดาว(ดานบนของลานชมดาว)

เสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก- สองนาง น าตกสองนาง และน าตกตาดหมอ ก จากการเดนส ารวจ

70

รอบๆบรเวณ พบเกดจากเดมพนทอทยานฯ เคยไดรบอนญาตใหเปนปาสมทานของบรษท ไมอดไทย จ ากด ตอมาไดมการส ารวจเพอจดตงใหเปนอทยานฯ จงไดมการปลกฟนฟสภาพปาซงกระถนยกษ เปนสวนหนงของไมเบกน า ทน ามาปลกเพอฟนฟสภาพใหเปนปา จงเหนไดวาพนทอนๆทมสภาพเปนปา นอกพนทศกษาจะพบกระถนยกษขนกระจายอยเกอบทกพนท จดไดวามระดบรนแรงมากทสด

4.5 กระดมทองเลอย พบขนในพนทศกษา จ านวน 7 แหง คอ บรเวณสองขางถนนเขาเขต

บรการ-แหลงทองเทยวอทยานแหงชาตตาดหมอก บรเวณทท าการอทยานแหงชาตตาดหมอก(กม.3) และบรเวณบานพกเจาหนาท บรเวณเขตบรการนกทองเทยวหวยบง-บานพกเจาหนาท บรเวณบานตาดหมอก201-204 บรเวณสถานทกางเตนท (หวยบง) จดชมววหวยน ารน และเสนทางศกษาธรรมชาตตาดหมอก-สองนาง บรเวณสถานทกางเตนท(หวยบง) ซงเมอพจารณาจากเปอรเซนตความถ และเปอรเซนตพนทปกคลม มความรนแรงในระดบนอย จากการเดนส ารวจรอบๆบรเวณ พบเกดจากเจาหนาทน ามาปลกเพอเปนไมประดบในบรเวณดงกลาว

71

ตารางท 7 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนทะเบยนรายการท 1 ชนดพนธตางถนทรกรานแลว ชนดพนธพช พนทศกษา ทท าการ

อทยานฯ (ชวคราว)

สองขาง ถนน

เขาเขต บรการ

ทท าการ อทยานฯ (กม.3) และ

บานพก เจาหนาท

เขตบรการ หวยบง

และบานพก เจาหนาท

บาน ตาดหมอก 201-204

สถานท กางเตนท (หวยบง)

จด ชมวว

หวยน ารน

ลาน ชมดาว

จดชมวว เนนปาไผ

Trail ตาดหมอก- สองนาง

น าตก สองนาง

น าตก ตาดหมอก

รวม พนท ศกษา

สาบหมา 2 สาบเสอ * 12 ผกเผดแมว 10 ผกตบชวา 1 หญายาง 2 สาหรายหางกระรอก 1 แวนแกว 4 แมงลกคา 1 หญาคา * 9 ผกากรอง 4 ตารางท 7 (ตอ) ชนดพนธพช พนทศกษา

72 ทท าการ

อทยานฯ (ชวคราว)

สองขาง ถนน

เขาเขต บรการ

ทท าการ อทยานฯ (กม.3) และ

บานพก เจาหนาท

เขตบรการ หวยบง

และบานพก เจาหนาท

บาน ตาดหมอก 201-204

สถานท กางเตนท (หวยบง)

จด ชมวว

หวยน ารน

ลาน ชมดาว

จดชมวว เนนปาไผ

Trail ตาดหมอก- สองนาง

น าตก สองนาง

น าตก ตาดหมอก

รวม พนท ศกษา

กระถนยกษ 8 ไมยราบเลอย * 8 รวมชนดพนธพช 7 8 9 9 6 4 5 3 5 2 2 2

หมายเหต * = ระดบความรนแรง "มาก" ตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม

** = ระดบความรนแรง "มากทสด" ตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม ตารางท 8 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนทะเบยนรายการท 2 ชนดพนธตางถนทมแนวโนมรกราน ชนดพนธพช พนทศกษา ทท าการ

อทยานฯ (ชวคราว)

สองขาง ถนน

เขาเขต บรการ

ทท าการ อทยานฯ (กม.3) และ

เขตบรการ หวยบง

และบานพก เจาหนาท

บาน ตาดหมอก 201-204

สถานท กางเตนท (หวยบง)

จด ชมวว

หวยน ารน

ลาน ชมดาว

จดชมวว เนนปาไผ

Trail ตาดหมอก- สองนาง

น าตก สองนาง

น าตก ตาดหมอก

รวม พนท ศกษา

73

บานพก เจาหนาท

ผกเปดแดง 5 ถวพนตอย 3 ผกชฝรง 5 บานไมรโรยปา ** 5 กระดมทองเลอย 7 รวมชนดพนธพช 2 4 4 5 3 2 2 2 1

หมายเหต * = ระดบความรนแรง "มาก" ตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม

** = ระดบความรนแรง "มากทสด" ตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม ตารางท 9 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนทะเบยนรายการท 3 ชนดพนธตางถนทมประวตวารกรานแลวในประเทศอนแตยงไมรกรานในประเทศไทย ชนดพนธพช พนทศกษา ทท าการ

อทยานฯ (ชวคราว)

สองขาง ถนน

เขาเขต บรการ

ทท าการ อทยานฯ (กม.3) และ

บานพก เจาหนาท

เขตบรการ หวยบง

และบานพก เจาหนาท

บาน ตาดหมอก 201-204

สถานท กางเตนท (หวยบง)

จด ชมวว

หวยน ารน

ลาน ชมดาว

จดชมวว เนนปาไผ

Trail ตาดหมอก- สองนาง

น าตก สองนาง

น าตก ตาดหมอก

รวม พนท ศกษา

ฝรง 1 รวมชนดพนธพช 1 5 3 2 2 2 1

74

ตารางท 10 สรปผลการส ารวจชนดพนธพชตางถนรกราน 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species ชนดพนธพช พนทศกษา ทท าการ

อทยานฯ (ชวคราว)

สองขาง ถนน

เขาเขต บรการ

ทท าการ อทยานฯ (กม.3) และ

บานพก เจาหนาท

เขตบรการ หวยบง

และบานพก เจาหนาท

บาน ตาดหมอก 201-204

สถานท กางเตนท (หวยบง)

จด ชมวว

หวยน ารน

ลาน ชมดาว

จดชมวว เนนปาไผ

Trail ตาดหมอก- สองนาง

น าตก สองนาง

น าตก ตาดหมอก

รวม พนท ศกษา

สาบเสอ * 12 หญาคา * 9 ผกากรอง 4 กระถนยกษ 8 กระดมทองเลอย 7 รวมชนดพนธพช 4 5 5 5 4 4 4 2 3 2 1 1

หมายเหต * = ระดบความรนแรง "มาก" ตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม

** = ระดบความรนแรง "มากทสด" ตามเปอรเซนตความถและพนทปกคลม

75

ขอเสนอแนะ จากการส ารวจและประเมนสถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยวและนนทนาการ : กรณศกษาอทยานแหงชาตตาดหมอก จงหวดเพชรบรณ พบการปรากฏและการแพรกระจายเขามาในพนทซงอาจมทมาจากหลายสาเหตคลายๆ กน ไมวาจะโดยธรรมชาตทางลม หรอน า จากแมลงหรอสตวตางๆ ตลอดจนโดยมนษยซงอาจเปนไดทงพนกงานเจาหนาทเอง หรอประชาชน และนกทองเทยวทงโดยตงใจและไมตงใจกตามท มระดบความรนแรงในระดบแตกตางกนไป ตามผลการศกษาครงน แตกควรใหความส าคญกบทกชนดทพบ เนองจากพนทส ารวจเกอบทงหมดเปนสวนทเกยวของกบการใหบรการดานการทองเทยว หากไมมการจดการควบคม หรอก าจดใหหมดไปในอนาคตอาจแพรกระจายเปนวงกวางจนยากทจะควบคมก าจดได ซงในปจจบนพนททพบพชตางถนรกราน ในบรเวณตางๆ มพนทไมกวางมาก การควบคมหรอการก าจดออกไปใหหมดจากพนทนาจะสามารถด าเนนการได และควรด าเนนการดงน 1. ควรก าจดโดยใชวธการขด หรอถอน ออกจากพนทกอนระยะเวลาการออกดอกออกผล หรอในระยะกลาไม เพอปองกนไมใหมการแพรกระจายตอไป แลวท าลายโดยการฝงกลบ หรอท า ปยหมก ซงการก าจดโดยวธนอาจอาจตองท าซ าในพนทหนงๆ หลาย ๆ ครงเพอใหแนใจวาพนธพชชนดนนหมดไปจากพนทแลว 2. ควรมการประชาสมพนธและใหความรเกยวกบพชตางถนรกรานแกสาธารณชนตลอดจนพนกงานเจาหนาทและนกทองเทยวผมาเยอน เพอใหเหนถงภยนตรายของพชตางถนรกรานตอพนทอทยานแหงชาต รวมไปถงพนทเกษตรกรของราษฎร และระบบนเวศของประเทศดวย 3. การปลกไมประดบบรเวณตางๆ ในพนทอทยานแหงชาต ควรพจารณาชนดพนธทมอยในทองถนหรอตามธรรมชาตในพนท ซงมทงไมใบ ไมดอก หรอไมยนตน ทมลกษณะเดน เพอน ามาปลกเปนไมประดบในเขตอทยานแหงชาต ไมควรน าพชตางถนไปปลกเปนไมประดบ เพราะขดแยงกบสภาพธรรมชาตของพนท และพชตางถนบางชนดสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอม สงผลใหมการกระจายพนธไปไดอยางรวดเรว จนไมสามารถควบคมได สงผลกระทบกบระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ อาจรนแรงถงขนท าใหชนดพนธทองถนดงเดมสญพนธได 4. ในการส ารวจสถานภาพของพชตางถนรกรานในพนทอทยานแหงชาตตาดหมอกนด าเนนการในระยะเวลาสน การวางแปลงตวอยางจงใชขนาดเลกเพอใหด าเนนงานส ารวจทนเวลา และบางพนทใชวธการสงเกตโดยเดนส ารวจไปในพนท ขอมลทไดจะเปนขอมลเบองตนและเปนประโยชนในการวางแผนควบคมหรอก าจดพชตางถนรกรานในพนทอทยานแหงชาตตาดหมอกไดในระดบหนง

76

เอกสารและสงอางอง

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. 2552. รายงานขอมลพนฐานโครงการจดท าแผน

การจดการพนทกลมปาภเขยว-น าหนาว ฉบบสมบรณ. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ.

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ. http://park.dnp.go.th/visitor/ (160555) นรตน จนตนา ดาราพร ไชยรตน ธน หอระตะ และนลบล กณหา. 2551. สถานการณ พชตางถนรกรานในอทยานแหงชาตเขาสามรอยยอด จงหวดประจวบครขนธ. กลมงานการอนรกษพนธสตวปาและพนธพช กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ.

. 2551. สถานการณพชตางถนรกรานในอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร จงหวดแมฮองสอน. กลมงานการอนรกษพนธสตวปาและพนธพช

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ.

ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดพษณโลก. 2552. การส ารวจพนธพชตางถน ในอทยานแหงชาตภาคเหนอตอนลาง. ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. . 2553. การส ารวจและประเมนสถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยว และนนทนาการ:กรณศกษาน าตกแกงโสภา หนวยพทกษอทยานแหงชาต ท สล.2 อทยานแหงชาตทงแสลงหลวง จงหวดพษณโลก. ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช.

. 2554. การส ารวจและประเมนสถานการณพชตางถนรกรานในแหลงทองเทยว และนนทนาการ: กรณศกษาอทยานแหงชาตน าหนาว จงหวดเพชรบรณ-ชยภม. ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช.

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2552. มตคณะรฐมนตร เมอวนท 28 เมษายน 2552 เรอง มาตรการปองกน ควบคม และก าจดชนดพนธตางถน. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรงเทพฯ.

77

. 2554. ชนดพนธตางถน ในระบบนเวศปาไม .(เอกสารเผยแพร). กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรงเทพฯ.

100 of the World's Worst Invasive Alien Species (http://www.iucn.org/places/

medoffice/invasive species/docs/invasive_species_booklet.pdf: 120855)

83

ภาคผนวก

84

ภาพผนวกท 1 การวางแปลงตวอยางรปสเหลยมขนาด 2 x 2 เมตร (เทากบ 4 ตารางเมตร)

85

ภาพผนวกท 2 การบนทกขอมลของพชตางถนรกรานทพบในแปลงส ารวจ