ความเขาใจเบองตนเกยวกบ การบรหารทรพยากรมนษย

บรรยายโดย อาจารย กรรณการ สวรรณศร

โปรแกรมวชารฐประศาสนศาสตร

1

KANNIKA SUWANSRI

ทรพยากรมนษยเปนปจจยทมคายงของสงคมและประเทศชาต ประเทศใดทมทรพยากรมนษยทมศกยภาพสงและสามารถน ามาใชใหเกดประโยชนในทางสรางสรรคแลว ประเทศนนกเจรญกาวหนามความมงคงและมนคงทงในทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง

2

KANNIKA SUWANSRI

ความหมายของการบรหารทรพยากรมนษย

การบรหารทรพยากรมนษย ( Human Resource Management = HRM ) มค าทใชใกลเคยงกนหลายค า เชน การจดการทรพยากรคน การจดการงานบคคล การจดการก าลงคน และการบรหารงานบคคล ค าทพบในต าราภาษาไทยมากคอ ค าวา การบรหารงานบคคล แตในปจจบนนยมใชค าวาการบรหารทรพยากรมนษย

3

KANNIKA SUWANSRI

ในการท าความเขาใจความหมายของการบรหารทรพยากรมนษยควรแยกออกเปน 2 ประเดน คอ

- การบรหาร ( Management)

- ทรพยากรมนษย (Human Resource)

4

KANNIKA SUWANSRI

ลกษณะเดนของทรพยากรมนษย สรปไดดงน

1.ทรพยากรมนษยมราคาแพง 2.ทรพยากรมนษยมชวตจตใจ 3. การเขาสระบบการท างานยอมเปนไปตามความสามารถของบคคล มสทธจะเขาท างาน หยดงาน หรอลาออกจากงาน

4. การเขาสระบบงานยอมเปนไปตามขอตกลงระหวางนายจางกบลกจาง อาจจางเปนรายชวโมงรายวนหรอรายเดอน

5. องคการจะเขมแขงเจรญกาวหนายอมขนอยกบปจจยดานบคลากรในองคการเปนส าคญ ถาองคการมบคลากร มความรความสมารถยอมเจรญกาวหนามากกวาองคการทมบคลากรดอยประสทธภาพ

5

KANNIKA SUWANSRI

6. องคการจะตองตอบแทนใหกบบคลทเขาท างาน และชวยใหองคการเจรญกาวหนา

7. องคการมสทธทจะรบบคคลเขามาท างานและกมสทธทจะใหออกจากงาน

8. องคจะตองดแลเอาใจใสใหปลอดภยและสวสดการกบบคลากรในองคการ 9. ทรพยากรมนษยแตละคนมความแตกตางกน ทงดานสภาพรางกาย ความสามารถเฉพาะความคด และสตปญญา องคการจะตองพจารณาเลอกสรรใหเหมาะสมกบงาน

10. ทรพยากรมนษยสามารถพฒนาใหศกยภาพสงและมประสทธภาพเพมขน

ลกษณะเดนของทรพยากรมนษย สรปไดดงน

6

KANNIKA SUWANSRI

จากความหมายของการบรหารทรพยากรมนษยของนกบรหารดงกลาวขางตน พอสรปความหมายของการบรหารทรพยากรมนษยไดวาเปนกระบวนการทางการบรหารทจะสรรหาและคดเลอกบคลากรมาปฏบตงาน โดยใหบคลากรไดปฏบตงานอยางเตมความสามารถดวยความเตมใจ

7

KANNIKA SUWANSRI

1. องคการทประกอบดวยสมาชกทมความร ความสามารถ จะท าใหองคการพฒนาและเจรญเตมโต 2. องคการประกอบดวยสมาชกทมความพงพอใจระหวางสมาชกกบสมาชก และระหวางสมาชกกบผบงคบบญชาระดบตางๆ 3. การจดใหบคคลไดท างานตรงกบความถนด ความสามารถของตน จะเกดความพงพอใจและมความสขในการท างาน 4. บคคลทเขามาท างานในองคการนน มสวนชวยเหลอและพฒนาใหองคการเจรญเตบโต

8

KANNIKA SUWANSRI

5. การประนประนอม การประสานประโยชนระหวางสมาชกกบองคการ 6. สภาพสงคมมการพฒนาเปลยนแปลงอยเสมอ ฉะนนวทยาการใหมๆ 7. องคการเปนระบบหนงทมสวนรบผดชอบตอสงคม ฉะนน ควรมการ

พจารณาจดหาเงนทดแทน เมอสมาชกในองคการเกดอนตรายตางๆ ขณะปฏบตงาน และเมอท างานครบ

9

KANNIKA SUWANSRI

การทบคคลลดความเปนอสรเสรของตนเองมาสงกดอยในองคการ ยอมรบปฏบตตามระเบยบแบบแผน แนวทางประพฤตปฏบต ตลอดจนปรบตนใหเขากบวฒนธรรมขององคการ เปนสงทตองเขาใจธรรมชาตและความรสกนกคดของคนวา คนแตละคนตองการสงทดแทนอยางไร ซงไมจ าเปนตองมเหตผลและแรงจงใจอยางเดยวกน แมจะอยบนพนฐานเพอสนองความตองการของตนเองเหมอนกน

10

KANNIKA SUWANSRI

การบรหารงานทรพยากรบคคล อาจพจารณาแบงเปน 3 ยค ไดแก

ยคคลาสสค (Classic Theory) ยคนโอคลาสสค (Neo Classic Theory) ยคสมยใหม ( Modem Theory)

11

KANNIKA SUWANSRI

การบรหารงานทรพยากรบคคลอาจพจารณาแบงเปน 3 ยคไดแก ยคคลาสสก (Classic Theory) วตถประสงคขององคการเนนประสทธภาพ และประหยด ยคนโอคลาสสก (Neo Classic Theory) วตถประสงคขององคการเนนพฤตกรรมของมนษยเปนส าคญ ยคสมยใหม ( Modem Theory) วตถประสงคขององคการเนนความตองการกวางขวางหลายดาน

12

KANNIKA SUWANSRI

13

KANNIKA SUWANSRI

ตองมองคนเปน Asset ไมใช liability จงจะเปนการลงทนท าใหเพมมลคาได ซงขอแบงทรพยากรมนษยออกเปน 4 กลม คอ • กลมท 1 “คนด คนเกง” • กลมท 2 “คนด คนไมเกง” • กลม ท 3 “คนไมดแตเปนคนเกง” • กลมท 4 “คนไมด คนไมเกง”

14

KANNIKA SUWANSRI

1.เหตผลในการก าหนดนโยบาย - เกดความเทาเทยม - มาตรการวดผลปฏบตงาน - ชวยใหพนกงานมความกระตอรอรน ตนตว

และจงรกภกดตอบรษท

15

KANNIKA SUWANSRI

2. วตถประสงคของนโยบาย พนฐานในการก าหนด

นโยบายกคอจดประสงคนโยบายจะก าหนดขนมาไมไดถาไมรวาจดประสงคเปนอยางไร - คาจางทยตธรรม - สภาพการท างานทด - ความมนคงทางเศรษฐกจของพนกงาน

16

KANNIKA SUWANSRI

2.4 การมสวนรวมในการบรหาร 2.5 โอกาสทจะไดรบความกาวหนา 2.6 ความส าคญของตนเอง ฝายบรหารในธรกจสมยใหม 2.7 ความส าคญของกลม

17

KANNIKA SUWANSRI

ภารกจของการบรหารทรพยากรมนษย

1.งานหาทรพยากรมนษย คอ หนาทของการจดหาบคลากร 2.งานใชทรพยากรมนษย คอหนาทของการใชบคลากร 3.งานดแลรกษาทรพยากรมนษย คอ หนาทการท านบ ารงรกษาพนกงาน

18

KANNIKA SUWANSRI

หนาทของการบรหารทรพยากรมนษย

• 1. การออกแบบงาน

•2. การวเคราะหงาน

•3. การวางแผนก าลงคน

•4. การสรรหาและคดเสอก •5. การบรรจแตงตง ปฐมนเทศ และทดลองงาน •6. การสรางแรงจงใจ • 7. มนษยสมพนธและการตดตอสอสารในองคกร

19

KANNIKA SUWANSRI

• 8. การสรางทมงาน

• 9. การประเมนผลการปฏบตงาน

• 10. การฝกอบรมและพฒนา • 11. การพจารณาความดความชอบ การโยกยายและการใหพนจากงาน

• 12. การจายคาตอบแทน

• 13. การบ ารงรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย • 14. การควบคมดานวนยและการลงโทษ

• 15. กฎหมายเกยวกบแรงงานและแรงงานสมพนธ

หนาทของการบรหารทรพยากรมนษย

20

KANNIKA SUWANSRI

ระบบการบรหารทรพยากรมนษย

การบรหารทรพยากรมนษยแบงออกเปน 2 ระบบ คอ ระบบคณธรรม และระบบอปถมภ ดงน

1. ระบบคณธรรม (Merit system)

ระบบคณธรรม เปนวธการคดเลอกบคคลเขาท างาน โดยใชการสอบรปแบบตางๆ เพอประเมนความร ความสามารถของบคคลทมคณสมบตครบตามตองการ โดยไมค านงถงเหตผลทางการเมองหรอความสมพนธสวนตวเปนส าคญการบรหารทรพยากรมนษยตามระบบคณธรรมยดหลกการ 4 ประการ

21

KANNIKA SUWANSRI

2. ระบบอปถมภ (Patronage system)

ระบบอปถมภเปนระบบการคดเลอกบคคลเขาท างานโดยใชเหตผลทางการเมองหรอความสมพนธเปนหลกส าคญ โดยไมค านงถงความร ความสามารถ และความเหมาะสมเปนประการหลกลกษณะทว ๆ ไป ของระบบอปถมภจงมลกษณะตรงกนขามกบระบบคณธรรม ระบบนมชอเรยกอกหลายชอ เชน ระบบชบเลยง (Spoiled system) ระบบพรรคพวกหรอระบบเลนพวก (Nepotism) หรอระบบคนพเศษ (Favoritism)

ระบบการบรหารทรพยากรมนษย

22

KANNIKA SUWANSRI

การจดองคกรของฝายทรพยากรมนษย

• 1. สวนงานวาจาง • 2. สวนงานฝกอบรมและพฒนา • 3. สวนงานบรหารคาจางและเงนเดอน

• 4. สวนแรงงานสมพนธ • 5. สวนจดระบบรกษาความปลอดภย • 6. สวนการแพทยและอนามย • 7. สวนงานวจยทรพยากรบคคล • 8. สวนสวสดการและบรการ

23

KANNIKA SUWANSRI

การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ

การบ รห ารท รพยากรม นษ ย เ ช ง กลย ท ธ (Strategic human resource management) ไดประยกตแนวคดของการบรหารเชงกลยทธมาใชกบการจดการดานทรพยากรมนษยในองคการ ซงรปแบบการบรหารเชงกลยทธจะมคณลกษณะ 6 ประการ ไดแก

24

KANNIKA SUWANSRI

• 1. การยอมรบอทธพลของสภาพแวดลอมภายนอกองคการสภาพแวดลอมกายนอกองคการซงเปนทงโอกาส (Opportunities) และอปสรรค (Threats) ตอองคการ

• 2. การยอมรบอทธพลของการแขงขนและความเคลอนไหวเปลยนแปลงของตลาดแรงงาน

• 3. การเนนแผนระยะยาวแนวคดของการจดท าแผนกลยทธขององคการจะมงเนนเปาหมายในอนาคต และทศทางการปฏบตงานในระยะยาว

• 4. การเนนการพฒนาทางเลอกในการปฏบตงานและภารตดสนใจการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธมงเนนการพฒนาทางเลอก กลยทธทก าหนดจะไดมาจากทางเลอกหลายๆ ทาง

• 5. ขอบเขตของการพจารณาครอบคลมทกคนในหนวยงานกลมเปาหมายของการบรหารทรพยากรมนษย

การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ

25

KANNIKA SUWANSRI

ความแตกตางระหวาง การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ

และการบรหารทรพยากรมนษยแบบดงเดม

โปรดดหนา 19

26

KANNIKA SUWANSRI

หนาททรพยากรมนษยในองคการขนาดเลก

27

KANNIKA SUWANSRI

หนาททรพยากรมนษยในองคกรการขนาดกลาง

28

KANNIKA SUWANSRI

หนาททรพยากรมนษยแบบเกาในองคการขนาดใหญ

29

KANNIKA SUWANSRI

รปแบบการจดองคการทรพยากรมนษยใหมส าหรบบรษทขนาดใหญ

30

KANNIKA SUWANSRI

สรป

31

KANNIKA SUWANSRI

อยาลมท าแบบฝกหดบทท 1 ลงสมด ดวยนะคะ

32

KANNIKA SUWANSRI