สารพนปญหากฎหมาย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔ 175

นางสาวอรยพร โพธใสนตกร สำนกกฎหมาย

สารพนปญหากฎหมาย

จากการท เศรษฐกจในภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรมของ ประเทศไทยไดมการขยายตวอยางรวดเรวนน ไดสงผลกระทบตอปญหาดานแรงงานภายในประเทศทมอยจำกด และไมเพยงพอตอความตองการของตลาดแรงงาน และในสภาวะทประเทศตองขาดแคลนแรงงานในภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรม ดงกลาว แรงงานตางดาวจงเปนทางเลอกหนงในการแกไขปญหา โดยในแตละปจะม แรงงานตางดาวเขามาทำงานในภาคการเกษตรและภาคอตสาหกรรมเปนจำนวนมาก โดยมการขนยายแรงงานตางดาวเขามาทำงานโดยผดกฎหมายของกลมนกคาแรงงาน ขามชาต หรอมการหลบหนเขาเมองของแรงงานตางดาวเองโดยเฉพาะจากประเทศ เพอนบานเชนพมาลาวและกมพชาทมชายแดนตดตอกบประเทศไทยดงนนจงเปน ชองทางใหแรงงานเหลานเขามาในประเทศเปนจำนวนมาก กอใหเกดผลกระทบตอ ปญหาทางดานการเมองเศรษฐกจสงคมและความมนคงตามมา แมวารฐบาลจะได พยายามแกไขปญหาโดยการออกเปนมตคณะรฐมนตรผอนผนใหคนตางดาวท เขาเมองมาโดยผดกฎหมายสามารถทจะขนทะเบยนเพอทำงานบางประเภทไดกตามแตกยงไมสามารถแกไขปญหาไดทงหมด

ดงนนเพอใหทราบถงสภาพปญหาและสทธในการทำงานของแรงงาน ตางดาวทหลบหนเขาเมองอยางผดกฎหมายวาเขามสทธทจะทำงานในประเทศ ไดหรอไมและงานทอนญาตใหคนตางดาวทำนนมลกษณะงานเชนใดบาง“สารพนปญหา กฎหมาย”ฉบบนจงขอนำเสนอบทความเรอง“สทธในการทำงานของแรงงานตางดาว ในประเทศไทย”ดงน

๑. ความเปนมาและสภาพของปญหาทเกดขน ในชวงหลายปทผานมาประเทศไทยไดมการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

จากโครงสรางดานการเกษตรกรรมมาเปนดานอตสาหกรรมและรฐบาลไดมนโยบาย

สทธในการทำงานของแรงงานตางดาว

ในประเทศไทย

สทธในการทำงานของแรงงานตางดาวในประเทศไทย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔176

สงเสรมการลงทนจากตางประเทศทำให เศรษฐกจขยายตวในทกภาคสวน จากการขยายตวทางดานเศรษฐกจดงกลาวจงเกดปญหาการขาดแคลนแรงงาน โดยเฉพาะแรงงานในภาคอตสาหกรรม จงมความจำเปนในการทจะตองใชแรงงาน ประเภทนเพมมากขน เชน ในงานกอสรางงานประมงหรองานในโรงงานอตสาหกรรม แตกไมสามารถจดหาแรงงานไทยมาทำงานในสวนนได เนองจากวาคนไทยนน ไมนยมทำงานประเภทนเพราะเปนงานหนกทเสยงอนตราย และมความยากลำบากซงปญหาการขาดแคลนแรงงานประเภทงานทตองใชแรงงานเปนจำนวนมากได สงผลใหนายจาง และผประกอบการซงประสบปญหาการ ขาดแคลนแรงงานดงกลาวไดมการรองขอใหรฐบาลชวยเหลอซงรฐบาลไดดำเนนการชวยเหลอโดยการออกเปนมตคณะรฐมนตร ผอนผนใหแรงงานตางดาวสามารถทจะมาขนทะเบยนเพอ ทำงานในอาชพกรรมกรได

ผลจากการดำเนนการตามมตคณะรฐมนตร ในการแกไขปญหาดงกลาวไดกอใหเกดปญหาหลายประการตามมา อยางหลกเลยงไมไดไมวาจะเปนปญหาทมผลกระทบตอ ความสงบเรยบรอยหรอความมนคงภายในประเทศตลอดจนปญหาดานความปลอดภย ในชวตทรพยสนและสขภาพอนามยของประชาชนทงนเนองจากคนตางดาวเหลาน ไมมความร ขาดการศกษา ทอาศยอยตามแนวชายแดน และสวนใหญมกจะเปน ชนกลมนอยของประเทศพมาซงมปญหาภายในประเทศมาโดยตลอดทำใหคนตางดาว กลมนอพยพเคลอนยายเขามาทำงานในประเทศไทยเพอใหมชวตทดกวา เมอรฐบาล ไดผอนผนใหทำงานไดและเมอครบกำหนดตองถกสงกลบประเทศแตไมอาจสงกลบ ไปประเทศไดเนองจากประเทศพมาไมยอมรบวาเปนชาวพมาทำใหประเทศไทย ตองแบกรบภาระและผอนผนใหทำงานเรอยมา แมรฐบาลจะไดพยายามแกไขปญหา แรงงานตางดาวทหลบหนเขาเมองโดยมแนวทางในการพฒนาระบบการจดการ แรงงานตางดาวสามสญชาตคอพมาลาวและกมพชาใหแรงงานตางดาวเหลานเขามา ทำงานอยางถกตองตามกฎหมาย แตกยงมอปสรรคในการแกไขปญหา โดยเฉพาะ ปญหาการเขาเมองเพอทำงานในอาชพกรรมกร เนองจากวาพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๑๒ (๓) ไดบญญต “หามบคคลตางดาวเขามาใน ราชอาณาจกรเพอมอาชพกรรมกร หรอเขามาเพอรบจางทำงานดวยกำลงกาย โดยไมไดอาศยวชาความรหรอการฝกทางวชาการหรอเขามาเพอทำงานอนเปน การฝาฝนกฎหมายวาดวยการทำงานของคนตางดาว”จงเปนสาเหตททำใหแรงงาน ตางดาวมการลกลอบเขาเมองตามแนวชายแดนเพอเขามาหางานทำในประเทศไทย ทำใหรฐไมสามารถทจะควบคมคนงานตางดาวเหลานไดเนองจากวาไมมประวต ในการเดนทางเขามาในประเทศจงไมสามารถทจะตรวจสอบไดวาบคคลดงกลาวเหลาน มสญชาตใด

สารพนปญหากฎหมาย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔ 177

๒. มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการทำงานของ คนตางดาว

ในการควบคมปญหาแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองในประเทศไทยนนรฐบาลไดกำหนดใหหนวยงานตางๆทเกยวของรวมกนหาแนวทางในการแกไขปญหา โดยใชมาตรการและวธการตางๆเพอมใหปญหาดงกลาวขยายวงกวางมากขน อนจะสงผลกระทบทางดานสงคมและความมนคงตามมา จงจำเปนตองมมาตรการ ทางกฎหมายเพอเปนแนวทางในการปองกนปญหาแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมอง ดงกลาวซงมาตรการหนงทรฐใชกคอมาตรการตรวจคนเขาเมองตามพระราชบญญต คนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒๑ซงถอเปนกฎหมายหลกในการควบคมการเดนทางเขาออก ประเทศของคนตางดาว โดยการกำหนดใหบคคลซงจะเดนทางเขามาใน ราชอาณาจกรหรอออกไปนอกราชอาณาจกรจะตองเดนทางเขามาหรอออกไป ตามชองทาง ดานตรวจคนเขาเมอง ตามทกฎหมายกำหนดเทานน

นอกจากนตามพระราชบญญตคนเขาเมองพ.ศ.๒๕๒๒มาตรา๑๒(๓) ยงไดกำหนดหามคนตางดาวทจะเขามาในราชอาณาจกรเพอประกอบอาชพกรรมกร หรอเขามาเพอรบจางทำงานดวยกำลงกาย โดยไมไดอาศยวชาความรหรอฝก ทางวชาการ หรอเขามาเพอทำงานอนอนเปนการฝาฝนกฎหมายวาดวยการทำงาน ของคนตางดาวกอใหเกดปญหาการหลบหนเขาเมองของคนตางดาวทงนกเนองจากวา หากคนตางดาวมหนงสอเดนทางตองการจะเขามาในราชอาณาจกรอยางถกตอง ตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ แลว หากประสงคทจะทำงานเปน กรรมกรใชแรงงาน คนตางดาวผนนจะเปนบคคลซงตองหามเขามาในราชอาณาจกรตามมาตรา๑๒(๓)และไมอาจขออนญาตทำงานเปนกรรมกรไดจะขออนญาตทำงาน ไดแตเฉพาะเปนกรรมกรในเรอประมงเทานน แตในทางตรงกนขามหากคนตางดาว ทหลบหนเขาเมองโดยผดกฎหมายกลบสามารถทจะขออนญาตทำงานในงานกรรมกร ไดทกประเภทงานทใชแรงงานทกฎหมายอนญาตใหทำได

นอกจากรฐจะใชมาตรการควบคมตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ.๒๕๒๒แลวยงมมาตรการควบคมตามพระราชบญญตการทำงานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑๒โดยมาตรา๗ไดกำหนดไววา“งานใดทคนตางดาวอาจทำไดในทองทใด

๑พระราชบญญตคนเขาเมองพ.ศ.๒๕๒๒มาตรา๑๑บญญตวา“บคคลซงเดนทางเขามาในหรอออกไปนอกราชอาณาจกร

จะตองเดนทางเขามาหรอออกไปตามชองทางดานตรวจคนเขาเมอง เขตทาสถานหรอทองทและตามกำหนดเวลาทงน ตามท

รฐมนตรจะไดประกาศในราชกจจานเบกษา”

๒พระราชบญญตการทำงานของคนตางดาวพ.ศ.๒๕๕๑มาตรา๗บญญตวา“งานใดทคนตางดาวอาจทำไดในทองทใดเมอใด

ใหเปนไปตามทกำหนดในกฎกระทรวง โดยคำนงถงความมนคงของชาต โอกาสในการประกอบอาชพของคนไทยและความตองการ

แรงงานตางดาวทจำเปนตอการพฒนาประเทศทงนจะกำหนดใหแตกตางกนระหวางคนตางดาวทวไปกบคนตางดาวตามมาตรา๑๓

และมาตรา๑๔กได”

มาตรา๘“เพอประโยชนในการจำกดจำนวนคนตางดาวซงมใชชางฝมอหรอผชำนาญการทจะเขามาทำงานบางประเภทหรอ

บางลกษณะในราชอาณาจกรรฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรจะกำหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษาใหเรยกเกบ

คาธรรมเนยมการจางคนตางดาวซงมใชชางฝมอหรอผชำนาญการทจะเขามาทำงานตามประเภทหรอลกษณะทกำหนดในราชอาณาจกรกได”

สทธในการทำงานของแรงงานตางดาวในประเทศไทย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔178

เมอใด ใหเปนไปตามทกำหนดในกฎกระทรวง โดยคำนงถงความมนคงของชาต โอกาสในการประกอบอาชพของคนไทยและความตองการแรงงานตางดาวทจำเปน ตอการพฒนาประเทศ”ทงนกเนองจากวากฎหมายดงกลาวไมตองการใหคนตางดาว เขามาแยงงานคนไทยจงไดกำหนดกฎเกณฑทใชเปนมาตรการในการควบคมการทำงาน ของคนตางดาวเพอมใหเกดการแยงงานกบคนไทยและเพอเปนการควบคมหรอจำกด จำนวนคนตางดาวซงมใชชางฝมอหรอผชำนาญการทจะเขามาทำงานบางประเภท หรอบางลกษณะในราชอาณาจกร รฐบาลจะเรยกเกบคาธรรมเนยมการจาง คนตางดาวนนกไดทงนเพอเปนการควบคมจำนวนแรงงานตางดาว บางประเภททประสงคจะเขามาทำงานในประเทศซงอาจจะมมาก จนเกนความตองการของนายจางได

นอกจากการควบคมตามกฎหมายทงสองฉบบนแลว รฐบาลยงไดมนโยบายทจะแกไขปญหาแรงงานตางดาวท หลบหนเขาเมองโดยการนำเขาแรงงานตางดาวใหถกตองตาม กฎหมายโดยไดมมตคณะรฐมนตร เมอวนท๒มนาคม๒๕๔๗กำหนดใหมการเจรจากบประเทศคภาค คอประเทศพมา ลาวและกมพชา เพอดำเนนการในเรองทเกยวกบปญหาการจางแรงงานคนตางดาว ตามบนทกขอตกลงวาดวยความรวมมอดานการจางแรงงานระหวางรฐบาล แหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงชาตอน ตามทรฐบาลไทยไดทำขอตกลงไว และยงไดมการแกปญหาคนตางดาวหลบหนเขาเมองใหมสถานะเปนผเขาเมองโดย ถกตองตามกฎหมายโดยใหประเทศพมาลาวและกมพชาดำเนนการพสจนสญชาตและรบรองสถานะคนตางดาวทหลบหนเขาเมองซงอยระหวางรอการสงกลบประเทศโดยการออกหนงสอเดนทาง (Passport) ให เวนแตประเทศเหลานนไมสามารถทจะ ออกหนงสอเดนทางใหไดกใหใชเอกสารการรบรองบคคลของประเทศนนแทนหนงสอ เดนทางได๓ ทงนกเพอใหแรงงานตางดาวทหลบหนเขาเมองเปลยนสถานะเปน ผเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมายและอนญาตใหทำงานเปนกรรมกรได

๓. ประเภทงานทกฎหมายหามมใหคนตางดาวทำ โดยทวไปแลวสทธในการทำงานของคนตางดาวในประเทศไทยนนเปนสทธ

เดดขาดสำหรบคนไทยแตเปนสทธทมเงอนไขสำหรบคนตางดาวเนองจากวางานหลาย ประเภทจำเปนตองสงวนหรอจำกดไวสำหรบคนไทยเทานนดวยเหตผลดานความ มนคงของประเทศหรอเพราะความสามารถในการแขงขนกบคนตางดาวของคนไทยยง ไมเพยงพอแตอยางไรกตามสทธในการทำงานของคนตางดาวกไมไดถกจำกดอยางเดดขาด

๓สมโภช ธรวฒนเศรษฐ“ปญหาสทธในการทำงานของแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมอง” วทยานพนธปรญญานตศาสตร

มหาบณฑตมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบร๒๕๕๐.หนา๖.

สารพนปญหากฎหมาย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔ 179

คนตางดาวนนยงคงมสทธทำงานไดหลายชนดหากมความประสงคทจะขออนญาต ทำงานในประเทศไทยกสามารถทำไดหากไมเปนงานทตองหามตามกฎหมายซงงานทกฎหมายหามไมใหคนตางดาวทำสามารถแยกไดเปน ๓ ประเภทดงน

๓.๑ ประเภทงานไรฝมอ ไดแก งานกรรมกร รวมถงงานกสกรรมงานเลยงสตว งานปาไม งานประมง ยกเวนงานทใชความชำนาญงานเฉพาะสาขา อกทงงานทเกยวกบการขายสนคาทไมตองใชความรความเชยวชาญพเศษ เชนงานขายของหนารานงานขายทอดตลาดงานเรขายสนคา แตอยางไรกตามกฎหมายกยงไดกำหนดขอยกเวนในงานไรฝมอบางประเภททอนญาตใหคนตางดาวทำไดไดแกงานควบคมดแลฟารมและงานกรรมกรในเรอประมงเฉพาะการประมงทางทะเล

๓.๒ ประเภทงานกงไรฝมอ ไดแก งานกออฐ งานชางไม หรอ งานกอสรางอนงานขบขยานยนตหรองานขบขยานพาหนะทไมใชเครองจกรหรอเครองกลงานเจยระไนหรอขดเพชรหรอพลอย งานเรยงตวพมพอกษรไทยดวยมองานสาวและบดเกลยวไหมดวยมองานมวนบหรดวยมอ

๓.๓ ประเภทงานมฝมอทคนไทยมความสามารถทำได ไดแก ๑) งานหตถกรรมทเกยวกบไมและพช ไดแก งานแกะสลกไม

งานทอเสอหรองานทำเครองใชดวยกก หวาย ปอ ฟาง หรอเยอไมไผ งานทำ กระดาษสาดวยมองานทำเครองถม

๒) งานหตถกรรมทเกยวกบโลหะ ไดแก งานทำเครองเขนงานทำเครองทองเครองเงน หรอเครองนาก งานทำเครองลงหน งานทำบาตรงานทำมด

๓) งานหตถกรรมท เกยวกบผาและเครองน งหม ไดแก งานทอผาดวยมองานทำทนอนหรอผาหมนวมงานทำผลตภณฑจากผาไหมดวยมองานทำรมกระดาษหรอผางานทำรองเทางานทำหมวกงานประดษฐเครองแตงกาย

๔) งานหตถกรรมเกยวกบดนไดแกงานปนหรอทำเครองปนดนเผา ๕) งานหตถกรรมทเกยวกบวฒนธรรม ไดแก งานทำเครอง

ดนตรไทยงานทำตกตาไทยงานทำพระพทธรป ๖) งานบรการทตองมวชาชพพเศษแตมใชวชาชพทรฐควบคม

ไดแกงานตดผมงานดดผมหรองานเสรมสวยงานนายหนาหรองานตวแทนงานเสมยนพนกงานหรองานเลขานการ

๗) งานบรการทตองมวชาชพพเศษและเปนวชาชพทรฐควบคมไดแกงานในวชาชพวศวกรรมสาขาวศวกรรมโยธาทเกยวกบงานออกแบบและคำนวณ จดระบบวจยวางโครงการทดสอบควบคมการกอสรางหรอใหคำแนะนำงานใน วชาชพสถาปตยกรรมทเกยวกบงานออกแบบเขยนแบบประมาณราคาอำนวยการ

สทธในการทำงานของแรงงานตางดาวในประเทศไทย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔180

๔พระราชกฤษฎกากำหนดงานในอาชพและวชาชพทหามคนตางดาวทำพ.ศ.๒๕๒๒จำนวน๓๙อาชพไดแก(๑)งานกรรมกรยกเวนงานกรรมกรในเรอประมง(งานทหามคนตางดาวทำตาม(๑)ไมใชบงคบแกคนตางดาวทไดรบอนญาตใหเขามาในราชอาณาจกร ตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองภายใตขอตกลงวาดวยการจางแรงงานระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงชาตอน และคนตางดาวทไดรบการกำหนดสถานะใหเปนคนเขาเมองโดยชอบดวยกฎหมายและมใบสำคญถนทอยตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง)(๒)งานกสกรรมงานเลยงสตวงานปาไมหรองานประมงยกเวนงานทใชความชำนาญงานเฉพาะสาขางานควบคมดแลฟารมหรองานกรรมกรในเรอประมงทางทะเล (๓)งานกออฐงานชางไมหรองานกอสรางอน (๔)งานแกะสลกไม (๕)งานขบขยานยนตหรองานขบขยานพาหนะทไมใชเครองจกรหรอเครองกลยกเวนงานขบขเครองบนระหวางประเทศ (๖)งานขายของหนาราน (๗)งานขายทอดตลาด(๘)งานควบคมตรวจสอบหรอใหบรการทางบญชยกเวนงานตรวจสอบภายในเปนครงคราว(๙)งานเจยระไนหรอขดเพชรหรอพลอย(๑๐)งานตดผมงานดดผมหรองานเสรมสวย(๑๑)งานทอผาดวยมอ(๑๒)งานทอเสอหรองานทำเครองใชดวย กกหวายปอฟางหรอเยอไมไผ (๑๓) งานทำกระดาษสาดวยมอ (๑๔) งานทำเครองเขน (๑๕) งานทำเครองดนตรไทย (๑๖)งานทำเครองถม (๑๗) งานทำเครองทอง เครองเงน หรอเครองนาก (๑๘) งานทำเครองลงหน (๑๙) งานทำตกตาไทย (๒๐)งานทำทนอนหรอผาหมนวม(๒๑)งานทำบาตร(๒๒)งานทำผลตภณฑจากผาไหมดวยมอ(๒๓)งานทำพระพทธรป(๒๔)งานทำมด(๒๕)งานทำรมกระดาษหรอผา(๒๖)งานทำรองเทา(๒๗)งานทำหมวก(๒๘)งานนายหนาหรองานตวแทนยกเวนงานนายหนาหรองานตวแทนในธรกจการคาระหวางประเทศ(๒๙)งานในวชาชพวศวกรรมสาขาวศวกรรมโยธาทเกยวกบงานออกแบบและคำนวณจดระบบวจยวางโครงการทดสอบควบคมการกอสรางหรอใหคำแนะนำทงน ไมรวมงานทตองใชความชำนาญพเศษ (๓๐)งานในวชาชพ สถาปตยกรรมทเกยวกบงานออกแบบเขยนแบบประมาณราคาอำนวยการกอสรางหรอใหคำแนะนำ(๓๑)งานประดษฐเครองแตงกาย(๓๒)งานปนหรอทำเครองปนดนเผา (๓๓)งานมวนบหรดวยมอ (๓๔)งานมคคเทศกหรองานจดนำเทยว (๓๕)งานเรขายสนคา (๓๖) งานเรยงตวพมพอกษรไทยดวยมอ (๓๗) งานสาวหรอบดเกลยวไหมดวยมอ (๓๘) งานเสมยนพนกงานหรองานเลขานการ (๓๙)งานใหบรการทางกฎหมายหรออรรถคดยกเวน (ก)งานปฏบตหนาทอนญาโตตลาการ (ข)งานวาตางแกตางในชนอนญาโต ตลาการถากฎหมายซงใชบงคบแกขอพพาททพจารณาโดยอนญาโตตลาการนนมใชกฎหมายไทยหรอเปนกรณทไมตองขอบงคบ คำชขาดของอนญาโตตลาการนนในราชอาณาจกรไทย.

กอสรางหรอใหคำแนะนำงานมคคเทศกหรองานจดนำเทยวงานควบคมตรวจสอบหรอใหบรการทางบญชงานใหบรการทางกฎหมายหรออรรถคด๔เปนตน

เนองจากพระราชกฤษฎกากำหนดงานในอาชพและวชาชพทหาม คนตางดาวทำพ.ศ.๒๕๒๒หามมใหคนตางดาวทำงาน๓๙ประเภทเทานนดงนน ถาคนตางดาวทประสงคจะทำงานประเภทใดประเภทหนงดงกลาวจะไมไดรบการ รบรองสทธในการรองขออนญาตเขามาทำงานในประเทศไทยไดแตหากงานทคนตางดาว ตองการทำนนไมเปนกรณตามทกฎหมายหามในกรณดงกลาวคนตางดาวยอมสามารถทำงานนนไดแตจะทำไดตอเมอไดรบอนญาตจากอธบดกรมแรงงาน หรอเจาพนกงานทอธบดกรมแรงงานมอบหมาย หากไมไดรบ อนญาตจากเจาพนกงานยอมมความผดตามกฎหมาย

๔. การขอใบอนญาตทำงานของคนตางดาว คนตางดาวทไดรบอนญาตใหทำงานในประเทศไทยได

คอ คนตางดาวซงไมอาจขอรบใบอนญาตตอนายทะเบยน เพอทำงานตามประเภททคณะรฐมนตรกำหนดทงนโดยคำนงถง ความมนคงของชาตและผลกระทบตอสงคม ซงโดยทวไปแลว การขอใบอนญาตทำงานของคนตางดาวนนอาจทำไดทงในกรณทคนตางดาวยงไมได เดนทางเขามาในประเทศและในกรณทคนตางดาวไดเดนทางเขามาในประเทศแลว โดยมกระบวนการขอใบอนญาตทำงานของคนตางดาวดงน

สารพนปญหากฎหมาย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔ 181

๔.๑ การขอใบอนญาตทำงานของคนตางดาวทยงไมไดเขามาใน ประเทศไทย

กรณคนตางดาวทตองการเขามาทำงานในประเทศไทยแตยงอย นอกราชอาณาจกร ใหคนตางดาวนนตดตอสถานทตหรอสถานกงสลไทยในประเทศ ทตนอาศยอยเพอขออนญาตเขามาในราชอาณาจกรเปนการชวคราวและใหนายจาง ทอยในราชอาณาจกรยนขอรบใบอนญาตแทนเมอไดรบอนญาตแลวจงเดนทางเขามา รบใบอนญาตและทำงานไดหรอในกรณทบรษทหางรานเจาของธรกจมความประสงค จะรบคนตางดาวเขามาทำงาน โดยทคนตางดาวยงมไดเดนทางเขามาในประเทศไทย กสามารถทำไดทงนเปนไปตามมาตรา๑๑แหงพระราชบญญตการทำงานของคน ตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ ทบญญตวา“ผใดประสงคจะจางคนตางดาวซงอยนอก ราชอาณาจกรเขามาทำงานในกจการของตนในราชอาณาจกร จะยนคำขอรบ ใบอนญาตและชำระคาธรรมเนยมแทนคนตางดาวนนกได” ในทางปฏบตผท ตองการจางคนตางดาวจะตองไปยนเรองขอใบอนญาตทำงานทกองงานคนตางดาวกรมการจดหางานกระทรวงแรงงานหรอสำนกงานแรงงานจงหวดทวประเทศ

เมอการยนขอใบอนญาตแทนคนตางดาวไดรบการอนมตแลว เจาของธรกจ บรษทหางรานผยนขอจะรวบรวมเอกสารตางๆ เพอยนเรองใหกบ สำนกงานตรวจคนเขาเมองเพอขออนมตการขอกำหนดตำแหนงเมอไดรบอนมตแลว สำนกงานตรวจคนเขาเมอง จะแจงสถานฑตหรอสถานกงสลไทยในตางประเทศ ทคนตางดาวแจงความประสงคขอรบการตรวจลงตรา (วซา) โดยกงสลไทย จะตรวจลงตราประเภทNon-Immigration Visa รหส B-A ให เมอคนตางดาว เดนทางเขามาในประเทศไทยพนกงานเจาหนาทตรวจคนเขาเมองจะประทบตราอนญาต ใหคนตางดาวอาศยอยในประเทศไทยเปนเวลา๑ป๕

๔.๒ การขอใบอนญาตทำงานของคนตางดาวทเดนทางเขามาใน ประเทศไทยแลว

ในกรณทคนตางดาวตองการเดนทางเขามาในประเทศไทยกอน แลวจงจะดำเนนการขอใบอนญาตทำงานคนตางดาวจะตองเขามาในประเทศไทยโดยไดรบการตรวจลงตราประเภทคนอยชวคราว ซงผยนขอวซาจะตองมจดหมาย เชญหรอจดหมายรบรองการทำงานจากบรษทในประเทศไทยไปยนตอสถานฑตหรอ กงสลไทยในตางประเทศทคนตางดาวแจงความประสงคจะขอรบการตรวจลงตรา โดยเมอมาถงประเทศไทย พนกงานเจาหนาทผตรวจจะประทบตราอนญาตให คนตางดาวพกอาศยอยในประเทศไทยเปนเวลา๙๐วนในชวงระยะเวลาเวลา๙๐วนน

๕ชดชนกสาครเยน,“ปญหากฎหมายเกยวกบการทำงานของคนตางดาวในประเทศไทย”วทยานพนธ

ปรญญานตศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยธรกจบณฑตย๒๕๔๗.หนา๑๗

สทธในการทำงานของแรงงานตางดาวในประเทศไทย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔182

คนตางดาวจะตองยนขอใบอนญาตทำงานกบกองงานคนตางดาวโดยจะตองเตรยม เอกสารหลกฐานตางๆ ใหครบถวนและดำเนนการเชนเดยวกบกรณของการขอใบอนญาต ขอคนตางดาวทยงมไดเดนทางเขามาในประเทศไทย โดยผยนขอจะตองกรอก แบบฟอรมคำขอรบใบอนญาตทำงานพรอมกบแนบเอกสารตางๆ ตามทเจาหนาทกำหนด เมอไดรบใบอนญาตทำงานแลวจงนำหลกฐานการไดรบอนญาตพรอมเอกสารท เกยวของกบบรษทมายนขอตออายวซาโดยทางสำนกงานตรวจคนเขาเมองจะอนญาตใหอยตอไดครงละไมเกน๑ป๖

โดยทวไปในขณะทดำเนนการขอใบอนญาต ทำงาน คนตางดาวไมอาจทำงานไดจนกวาจะดำเนนการใหได รบใบอนญาตเรยบรอยแลวจงจะสามารถทำงานได ซงเปนไป ตามพระราชบญญตการทำงานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑๗

ทกำหนดหามมใหคนตางดาวทำงานใดจนกวาจะไดรบ ใบอนญาตจากนายทะเบยน เวนแตคนตางดาวซงเขามาใน ราชอาณาจกรเปนการชวคราวตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง เพอทำงานอนจำเปนและเรงดวนทมระยะเวลาทำงานไมเกน๑๕วน แตคนตางดาวนนจะทำงานไดตอเมอไดมหนงสอแจงใหนายทะเบยนทราบนอกจากน ยงไดกำหนดคณสมบตของคนตางดาวทมสทธขออนญาตทำงานได โดยจะตองเปน คนตางดาวทมถนอยในราชอาณาจกรหรอไดรบอนญาตใหเขามาในราชอาณาจกร เปนการชวคราวตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองซงมใชบคคลทไดรบอนญาตใหเขามา ในฐานะนกทองเทยวหรอเดนทางผานประเทศโดยตองมคณสมบตและไมมลกษณะ ตองหาม๘ดงตอไปน

(๑) มความรความสามารถในการทำงานตามทขออนญาต (๒) ตองไมเปนคนวกลจรตหรอมจตฟนเฟอนไมสมประกอบ (๓)ตองไมเปนผเจบปวยดวยโรคเรอนวณโรคในระยะอนตราย

โรคเทาชางในระยะปรากฏอาการนารงเกยจแกสงคมตดยาเสพตดใหโทษ โรคพษ สราเรอรงโรคซฟลสในระยะท๓

๖เรองเดยวกนหนา๑๘.

๗พระราชบญญตการทำงานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๙ บญญตวา“หามม ใหคนตางดาว

ทำงานใดนอกจากงานตามมาตรา๗และไดรบใบอนญาตจากนายทะเบยน เวนแตคนตางดาวซงเขามาในราชอาณาจกรเปนการ

ชวคราวตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองเพอทำงานอนจำเปนและเรงดวนทมระยะเวลาทำงานไมเกนสบหาวนแตคนตางดาวจะทำงาน

นนไดเมอไดมหนงสอแจงใหนายทะเบยนทราบ”

มาตรา ๑๐ บญญตวา “คนตางดาวซงจะขอรบใบอนญาตตามมาตรา ๙ ตองมถนทอยในราชอาณาจกรหรอไดรบ

อนญาตใหเขามาในราชอาณาจกรเปนการชวคราวตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองโดยมใชไดรบอนญาตใหเขามาในฐานะนกทองเทยว

หรอผเดนทางผานและไมมลกษณะตองหามตามทกำหนดในกฎกระทรวง”

๘กฎกระทรวงกำหนดลกษณะตองหามของคนตางดาวซงจะขอรบใบอนญาตทำงานพ.ศ.๒๕๕๒.

สารพนปญหากฎหมาย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔ 183

(๔) ตองไมเคยรบโทษจำคกโดยคำพพากษาถงทสดใหจำคก ตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองหรอโดยกฎหมายวาดวยการทำงานของคนตางดาวภายในกำหนดระยะเวลา๑ปกอนวนขอรบใบอนญาต

สรปจากการทประเทศไทยมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทำใหมการหลงไหล

ของแรงงานตางดาวจากประเทศเพอนบานใหเขามาทำงานในประเทศมากขนไมวา จะเปนแรงงานจากประเทศพมาลาวและกมพชาโดยเฉพาะพนทตามแนวชายแดนทมการเขา–ออกของแรงงานตางดาวเปนจำนวนมาก ประกอบกบไดมการจดตง สถานประกอบการหรอสรางโรงงานอตสาหกรรมใกลกบแนวชายแดนของนายจาง เพอหวงทจะใชแรงงานตางดาวราคาถกทลกลอบเขาเมองโดยผดกฎหมาย แมทผานมา รฐบาลจะไดดำเนนการแกไขปญหาโดยใชมาตรการทางกฎหมายในการควบคมปญหา แรงงานตางดาวทงปญหาการหลบหนเขาเมองและปญหาเกยวกบสทธในการทำงาน ของคนตางดาวซงกฎหมายไดกำหนดใหคนตางดาวสามารถทจะทำงานในประเทศได เพยงบางประเภทเทานน แตกยงไมสามารถทจะควบคมปญหาดงกลาวไดทงหมด เนองจากวายงมคนตางดาวอกประเภทหนงทลกลอบเขาเมองโดยมชอบดวยกฎหมาย เพอหางานทำแตไดรบการผอนผนใหทำงานไดตามมตคณะรฐมนตรเพอแกไขปญหา การขาดแคลนแรงงานประเภทไรฝมอซงเกดจากภาคการเกษตรกรรม การประมง และอตสาหกรรมทมความจำเปนตองใชแรงงานตางดาวเหลานน

การทรฐบาลไดมนโยบายในการสงเสรมใหคนตางชาตเขามาลงทนในประเทศ เพอใหเกดผลดตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศโดยเปดโอกาสใหมการลงทนอยาง เสรเพอดงดดการลงทนโดยตรงจากนานาประเทศและระหวางประเทศในกลมประเทศอาเซยนดวยกนโดยใหนกลงทนไดรบการปฏบตเชนเดยวกบคนในชาตตนซงการเปด เสรในการลงทนจะชวยสงเสรมตอการพฒนาเศรษฐกจในอาเซยนไดนอกจากนยงเปนการเปดโอกาสใหแรงงานตางดาวเขามาทำงานในประเทศไดอยางเสรเพราะมความตองการแรงงานเพมมากขนโดยมการเคลอนยายแรงงานเสร สงผลดตอตลาดแรงงาน กลาวคอตลาดแรงงานจะมความยดหยนมากขนเพราะแรงงานในแตละประเทศจะมโอกาสเลอกทำงานในสถานทหรอในประเทศทมโอกาสทจะพฒนาและแสดงศกยภาพ ไดสงสดซงจะกอใหเกดรายไดทสงขนตามไปดวยและทำใหประเทศมการขยายตว ทางเศรษฐกจอยางกวางขวางทงนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนลดตนทนและเพอสงเสรมการคาและการลงทนแตกยงมขอเสยอนเกดจากการเคลอนยาย แรงงานเสรนน เนองจากวาอตสาหกรรมบางประเภทอาจไดรบผลกระทบจาก การหลงไหลของแรงงานทมาจากประเทศอนซงมาแขงขนในอกประเทศหนง นายจางหรอผประกอบการจงมทางเลอกทจะเลอกจางแรงงานในประเทศใดประเทศ

สทธในการทำงานของแรงงานตางดาวในประเทศไทย

จลนต ก.ค. - ส.ค. ๕๔184

หนงทมคาแรงถกกวา นอกจากนการเคลอนยายแรงงานดงกลาวอาจเกดความไมสมดล ทางเศรษฐกจและอาจเกดความขดแยงทางวฒนธรรมได

แตอยางไรกตามการนำแรงงานตางดาวเขามาทำงานแมจะทำใหเศรษฐกจ ของประเทศขยายตวเพมการหมนเวยนเงนตราในประเทศ เพมความร ทกษะ ความสามารถใหแกแรงงานไทยและผประกอบธรกจในประเทศไทยเกดการผสมผสาน ทางวฒนธรรมระหวางคนไทยกบคนตางดาว และเปนการทดแทนการขาดแคลน แรงงานไทยในดานตางๆ กตาม แตในขณะเดยวกนกอาจกลายเปนการแยงงานของ คนไทยไดหากขาดการบรหารจดการหรอมการวางแผนทดดงนน ทกฝายทเกยวของจะตองรวมมอกนเพอหามาตรการและแนวทาง ปองกนมใหเกดปญหาแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองโดยผด กฎหมายรวมทงมการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจงทงนเพอให ประเทศไทยมการพฒนาทางดานเศรษฐกจใหเจรญกาวหนา และเปนศนยกลางในการลงทนของนกลงทนตางประเทศเพอให สอดคลองกบหลกการของประชาคมอาเซยนในดานเศรษฐกจ อาเซยนทมวตถประสงคเพอสงเสรมใหอาเซยนเปนตลาดรวมและฐานการผลตอนเดยวกนทมการเคลอนยายสนคาการบรการและแรงงานฝมออยาง เสรเพยงพอทจะแขงขนกบประเทศตางๆไดใหเปนผลสำเรจภายในปพ.ศ.๒๕๕๘

เอกสารอางอง •ชดชนกสาครเยน,“ปญหากฎหมายเกยวกบการทำงานของคนตางดาวในประเทศไทย”วทยานพนธปรญญา

นตศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยธรกจบณฑตย๒๕๔๗. • เพญชลดามหทธนาภวฒน“คนตางดาวกบการเขามาทำงานในประเทศไทย”ผลงานทางวชาการเพอ

ประเมนเลอนตำแหนงนกวชาการแรงงาน๒๕๔๕. •สมโภชธรวฒนเศรษฐ“ปญหาสทธในการทำงานของแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมอง”วทยานพนธปรญญา

นตศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบร๒๕๕๐. •พระราชบญญตการทำงานของคนตางดาวพ.ศ.๒๕๕๑. •พระราชบญญตคนเขาเมองพ.ศ.๒๕๒๒.