สารบัญ - dwrmekhala.dwr.go.th/download/basin/15-prachin.pdf ·...

สารบญ

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง สารบญ

ASD/PBW/WE/RT5306/P1719/RT216 ก

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง

ลมนาปราจนบร

สารบญ

สารบญ .............................................................................................................................................. ก

สารบญตาราง .................................................................................................................................... ค

สารบญรป ......................................................................................................................................... ง

บทท 1 ขอมลพนฐานของลมนา ......................................................................................................... 1

1.1 สภาพทวไปของลมนา ............................................................................................................................. 1 1.1.1 สภาพภมประเทศ ...................................................................................................................... 1 1.1.2 ระบบลมนา ............................................................................................................................... 3

1.2 สภาพอตนยมวทยาและอทกวทยา .......................................................................................................... 7 1.2.1 สภาพภมอากาศ ........................................................................................................................ 7 1.2.2 ปรมาณฝน .............................................................................................................................. 10 1.2.3 ปรมาณนาทา .......................................................................................................................... 13 1.2.4 ปรมาณนาหลาก ..................................................................................................................... 16 1.2.5 ปรมาณตะกอน ....................................................................................................................... 18 1.2.6 อทกธรณวทยาและนาใตดน .................................................................................................... 19 1.2.7 คณภาพนา .............................................................................................................................. 22

1.3 ทรพยากรดนและการใชประโยชนทดน ................................................................................................. 22 1.3.1 ทรพยากรดน ........................................................................................................................... 22 1.3.2 การใชประโยชนทดน .............................................................................................................. 25

1.4 พนทการเกษตรทมศกยภาพการพฒนา ................................................................................................ 28 1.4.1 พนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลก .......................................................................... 28 1.4.2 พนทศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทาน ................................................................. 31

1.5 ทรพยากรปาไม และชนคณภาพลมนา .................................................................................................. 34 1.5.1 ทรพยากรปาไม ....................................................................................................................... 34 1.5.2 ชนคณภาพลมนา .................................................................................................................... 38

1.6 ประชากร เศรษฐกจ และสงคม ............................................................................................................ 40 1.6.1 ประชากร ................................................................................................................................ 40 1.6.2 เศรษฐกจและสงคม ................................................................................................................. 40

บทท 2 โครงสรางพนฐานของลมนา ................................................................................................. 43

2.1 โครงการพฒนาแหลงนาในปจจบน ....................................................................................................... 43 2.1.1 โครงการพฒนาแหลงนาขนาดใหญ ......................................................................................... 45


ASD/PBW/WE/RT5306/P1719/RT216 ข

2.1.2 โครงการพฒนาแหลงนาขนาดกลาง ........................................................................................ 45 2.1.3 โครงการพฒนาแหลงนาขนาดเลก .......................................................................................... 45 2.1.4 โครงการสบนาดวยไฟฟาของกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน ................................................. 45 2.1.5 แหลงนาตามธรรมชาต/แกมลง/บอนาชมชน .......................................................................... 45

2.2 แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา .......................................................................................................... 46

บทท 3 ความตองการใชนา .............................................................................................................. 48

3.1 การศกษาและประเมนความตองการใชนา ............................................................................................ 48 3.2 นาใชเพอการอปโภคบรโภคและการทองเทยว ...................................................................................... 49 3.3 นาใชเพอการเกษตร .............................................................................................................................. 50 3.4 นาใชเพอการอตสาหกรรม .................................................................................................................... 56 3.5 นาใชเพอการปศสตว ............................................................................................................................. 57 3.6 นาใชเพอการรกษาระบบนเวศทายนา .................................................................................................. 58 3.7 ปรมาณความตองการใชนารวม ............................................................................................................. 59

บทท 4 สภาพปญหาดานทรพยากรนา ............................................................................................. 60

4.1 การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ......................................................................................................... 60 4.2 สภาพปญหาดานการขาดแคลนนาและภยแลง ..................................................................................... 63 4.3 สภาพปญหาดานนาทวม ....................................................................................................................... 63 4.4 สภาพปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรทเกยวของ ......................................................................... 66 4.5 สภาพปญหาดานการบรหารจดการนาปจจบน...................................................................................... 66

บทท 5 ยทธศาสตรและการบรหารจดการลมนา ............................................................................... 67

5.1 การวเคราะหสถานการณลมนา ............................................................................................................. 67 5.2 ยทธศาสตรการจดการลมนา ................................................................................................................. 68

5.2.1 ยทธศาสตรกลมจงหวดทเกยวของ .......................................................................................... 68 5.2.2 ยทธศาสตรการบรหารจดการลมนาและทรพยากรนา, กรมทรพยากรนา ............................... 69 5.2.3 ยทธศาสตรการพฒนาแหลงนาในลมนา, กรมชลประทาน ...................................................... 72

5.3 การบรหารจดการนาลมนา ................................................................................................................... 74

บทท 6 สรปและขอเสนอแนะ ........................................................................................................... 75

6.1 สรปขอมลพนฐานและสถานภาพลมนา ................................................................................................. 75 6.1.1 ขอมลพนฐานลมนา ................................................................................................................. 75 6.1.2 โครงการพฒนาแหลงนา/ตนทนนา ......................................................................................... 76 6.1.3 ความตองการใชนา ................................................................................................................. 77

6.2 ขอคดเหนและขอเสนอแนะ .................................................................................................................. 77

เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 79

ภาคผนวก ภาคผนวก ก ขอมลอตนยมวทยาและอทกวทยา ภาคผนวก ข คาอธบายสญลกษณ ภาคผนวก ค โครงการพฒนาแหลงนา


ASD/PBW/WE/RT5306/P1719/RT216 ค

สารบญตาราง ตารางท 1.1-1 รายละเอยดของจงหวด ในลมนาปราจนบร .................................................................................. 3 ตารางท 1.1-2 รายละเอยดของลมนาสาขา ในลมนาปราจนบร ........................................................................... 3 ตารางท 1.2-1 สรปคาเฉลยตวแปรภมอากาศหลกของสถานตรวจอากาศในลมนาปราจนบร ............................... 8 ตารางท 1.2-2 ปรมาณนาทารายปเฉลยของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร .............................................. 16 ตารางท 1.2-3 ปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร ................................ 17 ตารางท 1.2-4 ปรมาณตะกอนแขวนลอยรายปเฉลยของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร ........................... 18 ตารางท 1.2-5 รายละเอยดชนหนอมนาในลมนาปราจนบร ............................................................................... 19 ตารางท 1.3-1 รายละเอยดกลมชดดน ในลมนาปราจนบร ................................................................................. 23 ตารางท 1.3-2 การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในลมนาปราจนบร .......................................................... 25 ตารางท 1.4-1 พนทเหมาะสมในการเพาะปลก จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร .......................... 29 ตารางท 1.4-2 พนทศกยภาพการพฒนาระบบชลประทาน จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร ....... 32 ตารางท 1.5-1 ประเภทการใชประโยชนทดนในเขตปาสงวนแหงชาตทอยในลมนาปราจนบร ............................ 34 ตารางท 1.5-2 รายละเอยดของทรพยากรปาไมในลมนาปราจนบร .................................................................... 34 ตารางท 1.5-3 สภาพของทรพยากรปาไมในลมนาปราจนบร ............................................................................. 36 ตารางท 1.5-4 รายละเอยดและมาตรการการใชทดนสาหรบชนคณภาพลมนาในลมนาปราจนบร ..................... 38 ตารางท 1.6-1 ขอมลประชากร เศรษฐกจ และสงคม ของ กชช.2ค ป 2552 ..................................................... 41 ตารางท 2.1-1 โครงการพฒนาแหลงนาทมอยในปจจบนในลมนาปราจนบร ...................................................... 43 ตารางท 2.2-1 ประเภทและจานวนแผนโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ของหนวยงานตางๆ ........ 46 ตารางท 3.1-1 กรอบแนวคดการศกษาและประเมนความตองการใชนาสาหรบกจกรรมตางๆ ของลมนา .......... 48 ตารางท 3.2-1 ขอมลการประปาสวนภมภาคป พ.ศ.2552 ................................................................................. 49 ตารางท 3.3-1 คาสมประสทธการใชนาของพช (KC) โดยวธ MODIFIED PENMAN .......................................... 51 ตารางท 3.3-2 คา ETP (POTENTIAL EVAPOTRANSPIRATION) โดยวธ MODIFIED PENMAN ..................... 52 ตารางท 3.3-3 ความตองการนาเพอการเกษตรในและนอกพนทชลประทานในป พ.ศ.2544 ............................. 56 ตารางท 3.4-1 ความตองการใชนาตามประเภทของโรงงานอตสาหกรรม ........................................................... 57 ตารางท 3.5-1 ความตองการใชนาเพอการปศสตวในลมนาปราจนบร ............................................................... 58 ตารางท 3.7-1 สรปปรมาณความตองการใชนาทงลมนา .................................................................................... 59


ASD/PBW/WE/RT5306/P1719/RT216 ง

สารบญรป รปท 1.1-1 สภาพภมประเทศและลานาสาขาในลมนาปราจนบร ......................................................................... 2 รปท 1.1-2 ขอบเขตลมนาสาขา ในลมนาปราจนบร ............................................................................................. 5 รปท 1.1-3 ระบบลมนาปราจนบร (SCHEMATIC DIAGRAM) ............................................................................. 6 รปท 1.2-1 การผนแปรรายเดอนของสภาพภมอากาศของสถานตรวจอากาศในลมนาปราจนบร ......................... 9 รปท 1.2-2 ปรมาณฝนรายเดอนเฉลยในลมนาปราจนบร ................................................................................... 10 รปท 1.2-3 ตาแหนงสถานวดนาฝน สถานทนามาวเคราะห และเสนชนนาฝนรายปเฉลยในลมนาปราจนบร ..... 11 รปท 1.2-4 เสนชนนาฝนรายเดอนเฉลยในลมนาปราจนบร ................................................................................ 12 รปท 1.2-5 กระบวนการเกดนาทา ..................................................................................................................... 13 รปท 1.2-6 ปรมาณนาทารายเดอนและรายปเฉลยในลมนาปราจนบร ............................................................... 14 รปท 1.2-7 ตาแหนงสถานวดนาทาในลมนาปราจนบร ....................................................................................... 15 รปท 1.2-8 ความสมพนธระหวางปรมาณนาทารายปเฉลยกบพนทรบนาของแตละสถานวดนา ในลมนา

ปราจนบร .................................................................................................................................... 16 รปท 1.2-9 ความสมพนธระหวางปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยกบพนทรบนาของแตละสถานวดนา ในลม

นาปราจนบร ................................................................................................................................ 17 รปท 1.2-10 ความสมพนธระหวางปรมาณตะกอนแขวนลอยรายปเฉลยของแตละสถานวดนากบพนทรบนา

ในลมนาปราจนบร ....................................................................................................................... 18 รปท 1.2-11 อทกธรณวทยาในลมนาปราจนบร ................................................................................................. 20 รปท 1.2-12 ปรมาณการใหนาของชนหนในลมนาปราจนบร ............................................................................. 21 รปท 1.3-1 กลมชดดนของลมนาปราจนบร ........................................................................................................ 24 รปท 1.3-2 สดสวนการใชประโยชนทดนในลมนาปราจนบร ป พ.ศ.2545 และป พ.ศ.2552 ............................. 26 รปท 1.3-3 การใชประโยชนทดนในลมนาปราจนบร ป พ.ศ.2545 และป พ.ศ.2552 ......................................... 27 รปท 1.4-1 แผนผงในการวเคราะหพนทเกษตรทมศกยภาพในการเพาะปลก ..................................................... 29 รปท 1.4-2 พนทเหมาะสมในการเพาะปลก จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร ............................... 30 รปท 1.4-3 แผนผงในการวเคราะหพนทเกษตรทมศกยภาพในการพฒนาระบบชลประทาน .............................. 31 รปท 1.4-4 พนทศกยภาพการพฒนาระบบชลประทาน จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร ............. 33 รปท 1.5-1 ขอบเขตพนทปาสงวนแหงชาตในลมนาปราจนบร ........................................................................... 35 รปท 1.5-2 ประเภททรพยากรปาไมในลมนาปราจนบร ...................................................................................... 37 รปท 1.5-3 ชนคณภาพลมนาในลมนาปราจนบร ................................................................................................ 39 รปท 2.1-1 ตาแหนงโครงการพฒนาแหลงนา ขนาดกลาง ขนาดเลก และโครงการสบนาดวยไฟฟา ทมใน

ปจจบนของลมนาปราจนบร ........................................................................................................ 44 รปท 2.2-1 ตาแหนงแผนโครงการพฒนาแหลงนาทมศกยภาพของหนวยงานตางๆ ............................................. 47 รปท 3.3-1 แบบจาลองแปลงนา ......................................................................................................................... 54


ASD/PBW/WE/RT5306/P1719/RT216 จ

รปท 4.1-1 การเปลยนแปลงปรมาณฝนรายเดอน สถาน สตอ.ปราจนบร จงหวดปราจนบร .............................. 61 รปท 4.1-2 การเปลยนแปลงปรมาณฝนรายเดอน สถาน สอท.กบนทรบร จงหวดปราจนบร ............................. 62 รปท 4.3-1 ขอบเขตพนทนาทวมประจาในลมนาปราจนบร ................................................................................ 65 รปท 5.1-1 การวเคราะหสถานภาพ (SWOT) โดยรวมของลมนาปราจนบร ....................................................... 67

บทท 1

ขอมลพนฐานของลมนา

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง บทท 1 ขอมลพนฐานของลมนา

ASD/PBW/WE/RT5306/P1719/RT216 1

บทท 1 ขอมลพนฐานของลมนา

1.1 สภาพทวไปของลมนา

1.1.1 สภาพภมประเทศ

ลกษณะภมประเทศของลมนาปราจนบรตงอยทางทศตะวนออกของประเทศไทย พนทสวนใหญครอบคลมจงหวดปราจนบร จงหวดสระแกว มพนทลมนาประมาณ 9,651.38 ตารางกโลเมตร ลกษณะลมนาวางตวอยในแนวทศตะวนออก–ตะวนตก อยระหวางเสนรงท 13๐ 02 เหนอถงเสนรงท 14๐ 28 เหนอและอยระหวางเสนแวงท 101๐ 10 ตะวนออกถงเสนแวงท 102๐ 33 ตะวนออก มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ ตดกบลมนามล ทศใตและทศตะวนตก ตดกบลมนาบางปะกง ทศตะวนออก ตดกบลมนาโตนเลสาป พนทตนนามตนกาเนดจากทวเขาสนกาแพงซงอยทางทศเหนอและทศตะวนออกเฉยงเหนอของพนทลมนา ทางตอนใตมเนนเขา เขาเตย และมเทอกเขาตดตอกนไมยาวนก นอกจากนยงมพนทลมและพนทราบระหวางแมนา และพนทราบดานตะวนตกของลมนา แมนาสายหลกในลมนา ไดแก แมนาปราจนบร ซงเปนนาสาขาของแมนาบางปะกง เกดจากการไหลมาบรรจบกนของแมนา 2 สาย คอ แมนาหนมาน และแมนาพระปรง แมนาปราจนบรจะไหลไปบรรจบกบแมนานครนายกทอาเภอบางนาเปรยว จงหวดฉะเชงเทรา กลายเปนแมนาบางปะกง แลวไหลลงอาวไทย ลานาสาขาของแมนาพระปรง ไดแก คลองพระปรง คลองปะตง คลองพระสทง และหวยไคร สวนลานาสาขาของแมนาหนมาน ไดแก หวยโสมง และลาพระยาธาร ทางดานทายนามลานาสาขาทสาคญ คอ คลองประจนตคาม หวยเกษยร คลองหนองแกว และคลองยาง สภาพภมประเทศของลมนาปราจนบร ดงแสดงในรปท 1.1-1 สาหรบพนทครอบคลมของลมนา

ปราจนบรในเขตจงหวดตางๆ ดงแสดงในตารางท 1.1-1



รปท 1.1-1 สภาพภมประเทศและลานาสาขาในลมนาปราจนบร



ตารางท 1.1-1 รายละเอยดของจงหวด ในลมนาปราจนบร

1.1.2 ระบบลมนา

ลมนาปราจนบรมลานาสายหลก คอ แมนาปราจนบร และลานาสาขาคลองพระสทง ลานาสาขาคลองพระปรง และลานาสาขาแมนาหนมาน ลานาสายหลก แมนาปราจนบร เกดจากการรวมตวกนของแมนาพระปรงกบแมนาหนมาน ทบานตลาดใหม อาเภอกบนทรบร โดยจะไหลไปทางทศตะวนตกของอาเภอกบนทรบร ผานอาเภอศรมหาโพธ อาเภอประจนตคาม อาเภอเมองปราจนบร และอาเภอบานสราง จงหวดปราจนบร ซงแบงพนทลมนาปราจนออกเปน 4 ลมนาสาขา ดงแสดงรายละเอยดในตารางท 1.1-2 สาหรบขอบเขตลมนาสาขา

และระบบลมนา ดงแสดงในรปท 1.1-2 และรปท 1.1-3 ตามลาดบ สรปรายละเอยดแตละลมนาสาขา ไดดงน

ตารางท 1.1-2 รายละเอยดของลมนาสาขา ในลมนาปราจนบร

จงหวด พนทจงหวด รอยละของ รอยละของพนท(ตร.กม.) (ตร.กม.) (ไร) พนทจงหวด ในลมนาปราจนบร

นครราชสมา 20,787.92 71.43 44,641 0.34 0.74

บรรมย 10,085.79 0.07 42 0.001 0.001นครนายก 2,141.67 83.12 51,952 3.88 0.86ปราจนบร 5,005.25 4,715.39 2,947,117 94.21 48.86ฉะเชงเทรา 5,167.35 163.62 102,262 3.17 1.70สระแกว 6,891.57 4,079.70 2,549,813 59.20 42.27จนทบร 6,370.03 538.06 336,286 8.45 5.57

รวม 9,651.38 6,032,112 100.00

พนทในเขตลมนาปราจนบร

รอยละของพนท

(ตร.กม.) (ไร) ในลมนาปราจนบร จงหวด อาเภอ1 1502 คลองพระสทง 2,639.36 1,649,601 27.35 - สระแกว - วงนาเยน คลองหาด เขา

ฉกรรจ และกงวงสมบรณ2 1503 แมนาพระปรง 2,688.59 1,680,368 27.86 - สระแกว - วฒนานคร และเมองสระแกว

3 1504 แมนาหนมาน 2,142.81 1,339,257 22.20 -ปราจนบร - นาด

4 1505 แมนาปราจนบรตอนลาง 2,180.62 1,362,886 22.59 -ปราจนบร - เมองปราจนบร บานสราง และศรมโหสถ

รวม 9,651.38 6,032,112 100.00

ลาดบ รหส ลมนาสาขา พนท ครอบคลมพนทบางสวน



1. ลมนาสาขาคลองพระสทง ประกอบดวย 3 อาเภอ 1 กงอาเภอ คอ อาเภอวงนาเยน อาเภอคลองหาด อาเภอเขาฉกรรจ และกงอาเภอวงสมบรณ จงหวดสระแกว มพนททงหมด 1,649,601 ไร อาณาเขตดานทศเหนอตดลมนาสาขาคลองพระปรง ทศตะวนออกตดลมนาสาขาโตนเลสาปตอนบนและประเทศกมพชา ทศใตตดลมนาหลกชายฝงทะเลตะวนออก ทศตะวนตกตดลมนาสาขาคลองทาลาดและลมนาสาขา แมนาปราจนบรสายหลกตอนบน มตนกาเนดจากเทอกเขาทงลง เขาตะกวด และเขาตาพลาย ในเขตจงหวดจนทบร ไหลผานเขตอาเภอวงนาเยน เขตอาเภอเขาฉกรรจ และเขตอาเภอเมองสระแกว จงหวดสระแกว ไหลมาบรรจบกบคลองพระปรงทบานทาชาง ลานายอยทสาคญ ไดแก คลองพลอก คลองกะวดกองใหญ คลองกดตะนาวใหญ คลองตาหลง คลองพระเพลงใหญ คลองวงจก เปนตน 2. ลมนาสาขาคลองพระปรง ประกอบดวย 2 อาเภอ คอ อาเภอเมองสระแกว และอาเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว มพนททงหมด 1,680,368 ไร อาณาเขตดานทศเหนอตดลมนาหลกมล ทศตะวนออกตดลมนาสาขาโตนเลสาปตอนบน ทศใตตดลมนาสาขาคลองพระสทง ทศตะวนตกตดลมนาสาขาแมนาปราจนบรสายหลกตอนบนและลมนาสาขาแมนาหนมาน มตนกาเนดจากภเขยว เขาหวยชน เขาขมน เขาเขยว เขาอดาง และเขาเทยน มทศทางการไหลจากดานตะวนออกไปทางดานตะวนตก จากอาเภอวฒนานครไปสอาเภอเมองสระแกว คลองสายรองทไหลลงสคลองพระปรง ไดแก คลองยาง คลองมนโท คลองทากระบาก คลองยายเมอง นอกจากนยงมหวยขนาดเลกอกหลายสายทไหลลงสคลองพระปรง เชน หวยชน หวยเกลอ หวยไคร 3. ลมนาสาขาแมนาหนมาน ครอบคลมพนทอาเภอนาด จงหวดปราจนบร พนททงหมด 1,339,257 ไร อาณาเขตดานทศเหนอตดลมนาหลกมล ทศตะวนออกตดลมนาสาขาคลองพระปรง ทศใตตดลมนาสาขาคลองพระปรงและลมนาสาขาแมนาปราจนบรสายหลกตอนบน ทศตะวนตกตดลมนาสาขาแมนาปราจนบรสายหลกตอนบน มตนกาเนดจากเทอกเขาในเขตอทยานแหงชาตเขาใหญ ไดแก เทอกเขาสนกาแพง เขาเกอกมา ภสามงาม เขาวาน และเขาใหญ ไหลผานเขตอาเภอนาด มาบรรจบกบแมนาพระปรง ทบานตลาดใหม อาเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร ลานายอยทสาคญ ไดแก หวยใสนอย ลานาใสใหญ ลาพระยาธาร และหวยโสมง 4. ลมนาสาขาแมนาปราจนบรตอนลาง ประกอบดวย 3 อาเภอ คอ อาเภอเมองปราจนบร อาเภอบานสราง และอาเภอศรมโหสถ จงหวดปราจนบร มพนททงหมด 1,362,886 ไร อาณาเขตดานทศเหนอตดลมนาสาขาแมนานครนายกและลมนาสาขาแมนาปราจนบรสายหลกตอนบน ทศตะวนออกตดลมนาสาขาแมนาปราจนบรสายหลกตอนบน ทศใตตดลมนาสาขาคลองทาลาดและลมนาสาขาแมนาบางปะกงสายหลก ทศตะวนตกตดลมนาสาขาแมนาบางปะกงสายหลกและลมนาสาขานครนายก



รปท 1.1-2 ขอบเขตลมนาสาขา ในลมนาปราจนบร



รปท 1.1-3 ระบบลมนาปราจนบร (Schematic Diagram)

แมนาหนมาน

60,000

อางฯ พระปรง

12,000

คลองพร

ะปรง

อาวไทย

คลองพระสะทง

หวยไคร ฝายหวยไคร

6,500

ฝายตะเคยนทอง

15,535

ฝายประจนตคาม

3,000

ฝายหวยเกษยร

แมนาปร

าจนบ

ร

326,000

ฝายบางพลวง

20,000

ฝายโคกจะนะ

60,000

10,500

ฝายสารภ

ประปาประปาอ. วงนาเยนจ. สระแกว

คลองกด

ตะนา

งใหม

ประปาอ. กบนทรบร

ประปาจ. ปราจนบร

ประปาอ. ศรมหาโพธ

ฝายทาแห

ประปาอ. ประจนตคาม

97

สญลกษณ พนทชลประทาน 10,000 ไร

อางเกบนาสรางแลว ความจ 8.6 ลาน ลบ.ม.

ฝาย/ประตระบายนาสรางแลว

10,000

8.6

ทมา : บรษท แอสดคอน คอรปอเรชน จากด ,2554



1.2 สภาพอตนยมวทยาและอทกวทยา

1.2.1 สภาพภมอากาศ

จากการรวบรวมขอมลภมอากาศทสถานตางๆ ในเขตพนทลมนาปราจนบร ซงบนทกไวโดยกรมอตนยมวทยา ชวงป พ.ศ.2523-2552 จานวน 3 สถาน ไดแก สถานจงหวดปราจนบร สถานกบนทรบร และสถานจงหวดสระแกว รายละเอยดแตละสถานดงแสดงในภาคผนวก ก สรปคาเฉลยชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน คาสงสดรายเดอน และคาเฉลยตาสดรายเดอนของตวแปรภมอากาศหลกของแตละสถานตรวจอากาศ แสดงดงตารางท 1.2-1 การผนแปรรายเดอนของตวแปรภมอากาศของสถานตรวจอากาศในลมนาปราจนบร

แสดงดงรปท 1.2-1 และสรปคาเฉลยไดดงน - อณหภมเฉลยตลอดป 27.8 องศาเซลเซยส อณหภมเฉลยสงสดในเดอนเมษายนวดได 36.6

องศาเซลเซยส และอณหภมเฉลยตาสดในเดอนธนวาคมวดได 20.0 องศาเซลเซยส ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน 25.6-29.8 องศาเซลเซยส

- ความชนสมพทธโดยเฉลยตลอดปจะอยระหวาง 76.1 เปอรเซนต คาความชนสมพทธสงสดวดได 96.0 เปอรเซนต และคาความชนสมพทธตาสดวดได 41.3 เปอรเซนต ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน 65.7-85.0 เปอรเซนต

- ปรมาณการระเหยโดยเฉลยตลอดทงป 1,650.3 มลลเมตร ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน 115.3-171.7 มลลเมตร

- ความครมของเมฆโดยเฉลย 5.7 ออกตา (0-10 ออกตา) ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน 2.7-8.3 ออกตา

- ความเรวลมโดยเฉลยมคาประมาณ 1.4 นอต ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน 0.9-2.4 นอต - ปรมาณฝนเฉลยรายป 1,625.5 มลลเมตร ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน 5.7-312.5 มลลเมตร



ตารางท 1.2-1 สรปคาเฉลยตวแปรภมอากาศหลกของสถานตรวจอากาศในลมนาปราจนบร

สถานตรวจวด ตวแปรภมอากาศ คาเฉลยรายป ชวงพสยของคาเฉลย คาเฉลยสงสด คาเฉลยตาสดสภาพภมอากาศ รายเดอน รายเดอน รายเดอนจงหวดปราจนบร อณหภม (องศาเซลเซยส) 28.3 26.2 (ธ.ค.) - 30.2 (เม.ย.) 36.7 (เม.ย.) 20.5 (ธ.ค.)

ความชนสมพทธ (เปอรเซนต) 74.0 62.0 (ธ.ค.) - 83.0 (ก.ย.) 94.0 (ก.ค.) 42.0 (ม.ค.)ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.) 1,682.0 125.0 (ก.ย.) - 167.0 (ม.ค.) - -ความครมของเมฆ (0-10 ออกตา) 5.8 3.0 (ม.ค.) - 8.0 (ม.ย.) - -ความเรวลม (นอต) 1.4 0.8 (ม.ย.) - 2.7 (ธ.ค.) 40.0 (ก.พ.) -ปรมาณฝน (มม.) 1,832.3 5.8 (ธ.ค.) - 357.5 (ก.ย.) - -

กบนทรบร อณหภม (องศาเซลเซยส) 27.8 25.6 (ธ.ค.) - 29.7 (เม.ย.) 37 (เม.ย.) 19.8 (ม.ค.)ความชนสมพทธ (เปอรเซนต) 76.0 67.0 (ม.ค.) - 85.0 (ก.ย.) 96.0 (ส.ค.) 40.0 (ก.พ.)ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.) 1,691.0 117.0 (ก.ย.) - 180.0 (ม.ค.) - -ความครมของเมฆ (0-10 ออกตา) 5.9 3.0 (ม.ค.) - 9.0 (ส.ค.) - -ความเรวลม (นอต) 1.4 0.8 (ก.ย.) - 2.6 (ธ.ค.) 40.0 (ก.พ.) -ปรมาณฝน (มม.) 1,632.7 4.1 (ธ.ค.) - 313.8 (ก.ย.) - -

จงหวดสระแกว อณหภม (องศาเซลเซยส) 27.4 25.0 (ธ.ค.) - 29.5 (เม.ย.) 36.1 (เม.ย.) 19.8 (ม.ค.)ความชนสมพทธ (เปอรเซนต) 78.4 68.0 (ม.ค.) - 87.0 (ก.ย.) 98.0 (ก.ย.) 42.0 (ก.พ.)ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.) 1,578.0 104.0 (ก.ย.) - 168.0 (เม.ย.) - -ความครมของเมฆ (0-10 ออกตา) 5.3 2.0 (ม.ค.) - 8.0 (ก.ค.) - -ความเรวลม (นอต) 1.5 1.0 (ก.ย.) - 1.9 (ก.พ.) 50.0 (เม.ย.) -ปรมาณฝน (มม.) 1,411.4 7.3 (ธ.ค.) - 266.2 (ก.ย.) - -



รปท 1.2-1 การผนแปรรายเดอนของสภาพภมอากาศของสถานตรวจอากาศในลมนาปราจนบร

0

50

100

150

200

250

300

350

400

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

ปรมา

ณนา

ฝน, (

มม.)

ปรมาณฝน

90

105

120

135

150

165

180

195

210


ปรมา

ณกา

รระเห

ยจาก

ถาด,

(มม.

)

ปรมาณการระเหย

24

25

26

27

28

29

30

31


อณหภ

ม, (อ

งศาเซ

ลเซย

ส)

อณหภม

60

65

70

75

80

85

90


ความ

ชนสม

พทธ,

( %

)

ความชนสมพทธ

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5


ความ

เรวลม

(นอต

)

ความเรวลม

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

10


ความ

ครมข

องเม

ฆ (อ

อกตา

)

ความครมของเมฆ

จงหวดปราจนบร กบนทรบร จงหวดสระแกว



1.2.2 ปรมาณฝน

รวบรวมขอมลปรมาณฝนรายเดอนของสถานวดนาฝนทรวบรวมโดยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จานวน 38 สถาน พบวา มเพยง 9 สถาน ทมชวงเวลาของการจดบนทกขอมลคาปรมาณฝนรายเดอนเฉลยของแตละสถานครบตลอดทงป และมชวงเวลาการเกบมากกวา 20 ป ในชวงป พ.ศ.2497-2548 นอกจากน ยงนาคาปรมาณฝนจากสถานขางเคยงของลมนามารวมวเคราะหเสนชนนาฝนและปรมาณฝนเฉลยในลมนาปราจนบรดวย จากการวเคราะห พบวา มปรมาณฝนเฉลยรายป 1,517 มลลเมตร การกระจายตวของปรมาณฝนจะเกดตงแตเดอนพฤษภาคมไปจนถงเดอนกนยายน แสดงดงรปท 1.2-2 สาหรบตาแหนงสถานวดนาฝน ตาแหนงสถาน

ทนามาวเคราะห เสนชนนาฝนรายปเฉลย และเสนชนนาฝนรายเดอนเฉลย แสดงดงรปท 1.2-3 และรปท 1.2-4 ตามลาดบ

รปท 1.2-2 ปรมาณฝนรายเดอนเฉลยในลมนาปราจนบร

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย . พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

ฝนเฉลยรายเดอน 7 19 41 78 176 207 227 263 289 169 34 6 ฝนเฉลยสะสม 7 26 67 145 322 528 756 1,019 1,308 1,478 1,512 1,517

0

250

500

750

1,000

1,250

1,500

1,750

0

50

100

150

200

250

300

350

ปรมา

ณฝน

เฉลย

สะสม

(มม.

)

ปรมา

ณฝน

เฉลย

รายเ

ดอน

(มม.

)

ปรมาณฝนเฉลยลมนาปราจนบร

ฝนเฉลยรายเดอน ฝนเฉลยสะสม



รปท 1.2-3 ตาแหนงสถานวดนาฝน สถานทนามาวเคราะห และเสนชนนาฝนรายปเฉลยในลมนาปราจนบร



รปท 1.2-4 เสนชนนาฝนรายเดอนเฉลยในลมนาปราจนบร



1.2.3 ปรมาณนาทา

การประเมนปรมาณนาทาในลมนาใดๆ ทาไดโดยการวเคราะหจากปรมาณฝนทตกในพนท เนองจากฝนทตกลงมาไมสามารถเปลยนเปนนาทาไดทงหมด เพราะมการสญเสยเกดขนในขณะทฝนตก ไดแก การเกบกกบนตนไม การซมลงดน และการระเหย เปนตน โดยปรมาณนาทเหลอจะไหลผานผวดนลงสแมนา และไหลลงสทะเลตอไป กระบวนการเกดนาทา แสดงดงรปท 1.2-5 สาหรบคาการสญเสยตางๆ เรยกวา สมประสทธนาทา (C) ซงนามาใชในการประเมนปรมาณนาทาของลมนา มขนตอนดงน

รปท 1.2-5 กระบวนการเกดนาทา

1. คดเลอกสถานวดนาทาลมนายอยทมขอมลสมบรณ และไมอยทายอางเกบนา เพอหลกเลยงผลกระทบจากการบรหารจดการนาของอางเกบนา 2. คานวณปรมาณฝนเฉลยของลมนายอย โดยวธ ธเอสเสน 3. คานวณคาสมประสทธนาทา (C) ของลมนายอย จากสมการ

สมประสทธนาทา (C)= ปรมาณนาทา / (ปรมาณฝนเฉลย x พนทลมนายอย )

4. คานวณปรมาณนาทาของลมนา จากสมการ

“ปรมาณนาทาของลมนา = P1C1A1 + P2C2A2 + ………+ PnCnAn”

โดย P1 = ปรมาณฝนเฉลยของลมนายอยท 1 C1 = สมประสทธนาทาของลมนายอยท 1 A1 = พนทลมนายอยท 1 Pn = ปรมาณฝนเฉลยของลมนายอยท n Cn = สมประสทธนาทาของลมนายอยท n An = พนทลมนายอยท n

จากขนตอนการประเมนปรมาณนาทาในลมนาปราจนบร พบวา ลมนาปราจนบรมปรมาณนาทารายปเฉลย 4,697 ลาน ลบ.ม. และมการกระจายรายเดอนเฉลยอยในชวงเดอนพฤษภาคมถงเดอนกนยายน แสดงดงรปท 1.2-6



รปท 1.2-6 ปรมาณนาทารายเดอนและรายปเฉลยในลมนาปราจนบร

นอกจากน ทาการทบทวนการรวบรวมขอมลปรมาณนาทาจากสถานวดนาในลมนาปราจนบรของหนวยงานตางๆ ไดแก กรมชลประทาน กรมอตนยมวทยา และการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จานวน 42 สถาน มเพยง 10 สถาน ทมชวงเวลาของการจดบนทกขอมลคาปรมาณนาทาครบตลอดทงป ตาแหนงและรายละเอยดสถานวดนาในลมนาปราจนบร แสดงดงรปท 1.2-7 และตารางท 1.2-2 ทาการวเคราะหความสมพนธระหวางปรมาณนาทารายปเฉลยและพนทรบนา ผลการวเคราะหความสมพนธ แสดงดงรปท 1.2-8 และมความสมพนธเชงเสนในรปสมการถดถอยดงน

QF = aAb โดย QF = ปรมาณนาทารายปเฉลย (ลาน ลบ.ม.) A = พนทรบนาฝน (ตร.กม.) a และ b = สมประสทธถดถอย

QF = 2.0192A0.8174 (R2 = 0.9233)


รายเดอนเฉลย 21 66 153 273 558 611 684 823 908 489 96 17รายเดอนสะสม 21 87 240 512 1,070 1,681 2,365 3,188 4,096 4,584 4,680 4,697

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

4,500

5,000

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1,000

ปรมา

ณนา

ทาเฉ

ลยสะ

สม (ล

าน ล

บ.ม.

)

ปรมา

ณนา

ทาเฉ

ลยรา

ยเดอ

น (ล

าน ล

บ.ม.

)ปรมาณนาทาเฉลยลมนาปราจนบร

รายเดอนเฉลย รายเดอนสะสม



รปท 1.2-7 ตาแหนงสถานวดนาทาในลมนาปราจนบร



ตารางท 1.2-2 ปรมาณนาทารายปเฉลยของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร

รปท 1.2-8 ความสมพนธระหวางปรมาณนาทารายปเฉลยกบพนทรบนาของแตละสถานวดนา ในลมนาปราจนบร

1.2.4 ปรมาณนาหลาก

ทาการทบทวนการรวบรวมขอมลปรมาณนาหลากจากสถานวดนาในลมนาปราจนบรของหนวยงานตางๆ ไดแก กรมชลประทาน กรมอตนยมวทยา และการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จานวน 42 สถาน มเพยง 10 สถาน รายละเอยดของแตละสถาน แสดงดงตารางท 1.2-3 ทมชวงเวลาของการจดบนทกขอมลคาปรมาณนาหลากครบตลอดทงป ทาการวเคราะหความสมพนธระหวางปรมาณนาหลากสดสดรายปเฉลยและพนทรบนา ผลการวเคราะหความสมพนธ แสดงไดดงรปท 1.2-9 และมความสมพนธเชงเสนในรปสมการถดถอยดงน

ลาดบ แมนา/ลานา ชอสถาน จงหวด รหส หนวยงาน ชวงปสถต จานวนป พนทลมนา ปรมาณนาทารายปเฉลยสถาน รบผดชอบ เสนรง (น.) เสนแวง (อ.) ขอมล ทมขอมล (ตร.กม.) (ลาน ลบ.ม.) (ลบ.ม./วนาท)

1. แมนาปราจนบร แมนาปราจนบร ปราจนบร KGT.1 RID 13 48' 29" 102 03' 36" 2509 - 2512 4 9,209 6,101.1 21.0

2. แมนาปราจนบร แมนาปราจนบร ปราจนบร KGT.3 RID 13 56' 02" 101 58' 41" 2508 - 2542 35 7,502 3,273.9 13.8 3. คลองพระสทง คลองพระสทง สระแกว KGT.10 RID 13 58' 04" 101 44' 20" 2509 - 2539 31 2,523 796.5 10.04. บานแกง บานแกง สระแกว KGT.12 RID 13 59' 05" 101 42' 32" 2509 - 2542 34 1,540 605.4 12.5 5. บานนางเลง บานนางเลง ปราจนบร KGT.13 RID 14 02' 37" 101 47' 31" 2510 - 2511 2 5,374 1,964.2 11.66. นาแมสะเรยง บานทงแฝก ปราจนบร KGT.14 RID 14 03' 01" 101 22' 01" 2533 - 2542 10 366 117.2 10.2 7. บานรองลวยโคกอดม บานรองลวยโคกอดม ปราจนบร KGT.15 RID 14 03' 46" 101 55' 37" 2509 - 2517 9 789 655.0 26.3 8. บานแกงดนสอ บานแกงดนสอ ปราจนบร KGT.15A RID 14 09' 30" 101 52' 52" 2511 - 2541 31 530 359.8 21.5 9. บานทาคลอ บานทาคลอ ปราจนบร KGT.24 RID 14 10' 34" 101 35' 31" 2518 - 2528 11 121 171.9 45.0 10. บานคลองยาง บานคลองยาง ปราจนบร KGT.27 RID 14 12' 02" 101 22' 05" 2526 - 2541 16 45 48.5 34.2

หมายเหต : RID = กรมชลประทาน

ตาแหนง

KGT.1 KGT.3

KGT.10KGT.12

KGT.13

KGT.14

KGT.15

KGT.15AKGT.24

KGT.27

1

10

100

1,000

10,000

100,000

10 100 1,000 10,000 100,000

ปรมา

ณนา

ทารา

ยปเฉ

ลย (ล

าน ล

บ.ม.

)

พนทรบนา (ตร.กม.)

ความสมพนธระหวางปรมาณนาทารายปเฉลยกบพนทรบนาของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร

QF=2.0192A0.8174

(R2 =0.9233)



QP = aAb ในเมอ QP = ปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลย (ลบ.ม./วนาท) A = พนทรบนาฝน (ตร.กม.) a และ b = สมประสทธถดถอย

QP = 14.683A0.4118 (R2 = 0.9003)

ตารางท 1.2-3 ปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร

รปท 1.2-9 ความสมพนธระหวางปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยกบพนทรบนาของแตละสถานวดนา ในลมนาปราจนบร

ลาดบ แมนา/ลานา ชอสถาน จงหวด รหส หนวยงาน ชวงปสถต จานวนป พนทลมนาสถาน รบผดชอบ เสนรง (น.) เสนแวง (อ.) ขอมล ทมขอมล (ตร.กม.)

เฉลย สงสด ตาสด

1. แมนาปราจนบร แมนาปราจนบร ปราจนบร KGT.1 RID 13 48' 29" 102 03' 36" 2509 - 2512 4 9,209 642.8 1,258.3 450.0

2. แมนาปราจนบร แมนาปราจนบร ปราจนบร KGT.3 RID 13 56' 02" 101 58' 41" 2508 - 2542 35 7,502 735.4 2,220.0 400.2

3. คลองพระสทง คลองพระสทง สระแกว KGT.10 RID 13 58' 04" 101 44' 20" 2509 - 2539 31 2,523 344.4 1,420.0 120.04. บานแกง บานแกง สระแกว KGT.12 RID 13 59' 05" 101 42' 32" 2509 - 2542 34 1,540 176.9 487.0 87.1 5. บานนางเลง บานนางเลง ปราจนบร KGT.13 RID 14 02' 37" 101 47' 31" 2510 - 2511 2 5,374 526.7 2,296.5 226.06. นาแมสะเรยง บานทงแฝก ปราจนบร KGT.14 RID 14 03' 01" 101 22' 01" 2533 - 2542 10 366 143.6 372.8 22.7 7. บานรองลวยโคกอดม บานรองลวยโคกอดม ปราจนบร KGT.15 RID 14 03' 46" 101 55' 37" 2509 - 2517 9 789 267.7 444.9 112.9 8. บานแกงดนสอ บานแกงดนสอ ปราจนบร KGT.15A RID 14 09' 30" 101 52' 52" 2511 - 2541 31 530 207.2 558.0 68.3 9. บานทาคลอ บานทาคลอ ปราจนบร KGT.24 RID 14 10' 34" 101 35' 31" 2518 - 2528 11 121 149.6 280.0 83.2 10. บานคลองยาง บานคลองยาง ปราจนบร KGT.27 RID 14 12' 02" 101 22' 05" 2526 - 2541 16 45 62.8 126.3 19.2

หมายเหต : RID = กรมชลประทาน

ตาแหนง (ลบ.ม./วนาท)

ปรมาณนาหลากสงสดรายป

KGT.1 KGT.3

KGT.10

KGT.12

KGT.13

KGT.14 KGT.15

KGT.15AKGT.24

KGT.27 QP = 14.683A0.4118

R² = 0.9003

1

10

100

1,000

10,000

100,000

10 100 1,000 10,000 100,000

ปรมา

ณนา

หลาก

สงสด

รายป

เฉลย

(ลบ.

ม./วน

าท)


ความสมพนธระหวางปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยกบพนทรบนาของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร



1.2.5 ปรมาณตะกอน

ทาการทบทวนการรวบรวมขอมลปรมาณตะกอนแขวนลอยจากสถานวดนาในลมนาปราจนบรของหนวยงานตางๆ ไดแก กรมชลประทาน กรมอตนยมวทยา และการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จานวน 42 สถาน มเพยง 5 สถาน ทมชวงเวลาของการจดบนทกขอมลคาปรมาณตะกอนแขวนลอยครบตลอดทงป

รายละเอยดของแตละสถาน แสดงดงตารางท 1.2-4 ทาการวเคราะหความสมพนธระหวางปรมาณตะกอนแขวนลอยรายปเฉลยกบพนทรบนา ผลการวเคราะหความสมพนธ แสดงดงรปท 1.2-10 และมความสมพนธเชงเสนในรปสมการถดถอยดงน

QS = aAb

ในเมอ QS = ปรมาณตะกอนเขวนลอยรายปเฉลย (ตนตอป) A = พนทรบนาฝน (ตร.กม.) a และ b = สมประสทธถดถอย

QS = 130.42A0.8666 (R2 = 0.9307)

ตารางท 1.2-4 ปรมาณตะกอนแขวนลอยรายปเฉลยของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร

รปท 1.2-10 ความสมพนธระหวางปรมาณตะกอนแขวนลอยรายปเฉลยของแตละสถานวดนากบพนทรบนาในลมนาปราจนบร

ลาดบ แมนา/ลานา ชอสถาน จงหวด รหส หนวยงาน ตาแหนง ชวงปสถต จานวนป พนทลมนา ปรมาณตะกอนแขวนลอยรายปเฉลย

สถาน รบผดชอบ เสนรง (น.) เสนแวง (อ.) ขอมล ทมขอมล (ตร.กม.) (ตน/ป) (ตน/ป/ตร.กม.)

1. คลองพระสทง คลองพระสทง สระแกว KGT.3 RID 13 48' 29" 102 03' 36" 2507 - 2536 30 7,502 461,248 61.482. แมนาพระปรง บานแกง สระแกว KGT.10 RID 13 56' 02" 101 58' 41" 2510 - 2536 27 2,523 132,943 52.693. แมนาปราจนบรตอนลาง แมนาปราจนบร ปราจนบร KGT.12 RID 13 59' 05" 101 42' 32" 2510 - 2538 29 1,540 34,501 22.404. แมนาหนมาน บานทงแฝก ปราจนบร KGT.14 RID 14 09' 30" 101 52' 52" 2510 - 2529 20 366 21,297 58.19

5. แมนาปราจนบรตอนลาง บานคลองยาง ปราจนบร KGT.27 RID 14 12' 02" 101 22' 05" 2529 - 2534 6 45 4,418 98.17หมายเหต : DWR = กรมทรพยากรนา

KGT.3

KGT.10

KGT.12KGT.14

KGT.27

100

1,000

10,000

100,000

1,000,000

10,000,000

10 100 1,000 10,000

ปรมา

ณตะ

กอนแ

ขวนล

อยรา

ยปเฉ

ลย (ต

น)


ความสมพนธระหวางปรมาณตะกอนแขวนลอยรายปเฉลยกบพนทรบนาของแตละสถานวดนาในลมนาปราจนบร

QS=130.42A0.8666

(R2 =0.9307)



1.2.6 อทกธรณวทยาและนาใตดน

จากการศกษาขอมลแผนทอทกธรณวทยาของกรมทรพยากรธณ ป พ.ศ.2544 ของลมนาปราจนบร พบวา ลกษณะอทกธรณวทยาของลมนาปราจนบรเปนชนหนอมนาในตะกอนหนรวน ชนหนอมนาในตะกอนหนรวนกงหนแขง และชนหนอมนาในหนแขงรวม 16 ชนด โดยพนทสวนใหญเปนชนหนอมนาตะกอนหนชดโคราชตอนกลาง 2,202,764 ไร คดเปนรอยละ 36.52 ของพนท ลมน า รองลงมาคอ ชนหนอมน า หนชน กงแปร 1,057,193 ไร คดเปนรอยละ 17.53 ของพนทลมนา สาหรบชนหนอมนาอนๆ นอกจากน พบกระจายอยทวไปของพนทลมนาและมสดสวนคอนขางนอย รายละเอยดดงตารางท 1.2-5 สาหรบคาอธบายสญลกษณของชนหนอมนาแตละชนด แสดงในภาคผนวก ข และสภาพอทกธรณวทยาและปรมาณการใหนาของชนหนในลมนาปราจนบร แสดงดงรปท 1.2-11 และรปท 1.2-12 ตามลาดบ

ตารางท 1.2-5 รายละเอยดชนหนอมนาในลมนาปราจนบร

ลาดบ สญลกษณ รายละเอยด ความลกของชนนาบาดาล

ความสามารถในการใหนา

รอยละของพนทในลมนาปราจนบร

(เมตร) (ลบ.ม./ชม.) (ตร.กม.) (ไร)1 Bs ชนหนอมนาหนบะซอลต 10-30 1-35 2.50 1,560 0.03

2 Cms ชนหนอมนาหนชนกงแปร - - 160.08 100,049 1.66 3 Gr ชนหนอมนาหนแกรนต 10-30 1-10 77.50 48,435 0.80 4 Jmk ชนหนอมนาหนชดโคราชตอนกลาง 30-60 2-10 3,524.42 2,202,764 36.52 5 Pc ชนหนอมนาหนคารบอเนตอายเพอรเมยน 20-40 1-40 364.53 227,831 3.78 6 PCms ชนหนอมนาหนชนกงแปร 10-60 1-20 1,211.75 757,344 12.56 7 Pk ชนหนอมนาหนชดภกระดง - - 3.51 2,192 0.04 8 Pw ชนหนอมนาหนชดพระวหาร - - 48.97 30,603 0.51 9 Qcl ชนหนอมนาตะกอนเศษหนเชงเขา - - 295.49 184,681 3.06 10 Qfd ชนหนอมนาตะกอนนาพา 15-50 5-30 830.68 519,173 8.61 11 Qot ชนหนอมนาตะกอนตะพกนายคเกา - - 28.67 17,919 0.30 12 SDmm ชนหนอมนาหนแปร - - 181.59 113,492 1.88 13 Sk ชนหนอมนาหนชดเสาขว - - 0.53 334 0.006 14 TRJlk ชนหนอมนาหนชดโคราชตอนลาง 30-60 2-10 689.32 430,823 7.14 15 TRms ชนหนอมนาหนชนกงแปร - - 1,691.51 1,057,193 17.53 16 Vc ชนหนอมนาหนภเขาไฟ 10-30 1-10 536.47 335,294 5.56 17 No data ไมมขอมล - - 3.88 2,424 0.04

รวมพนททงลมนา 9,651.38 6,032,112 100.00

พนท



รปท 1.2-11 อทกธรณวทยาในลมนาปราจนบร



รปท 1.2-12 ปรมาณการใหนาของชนหนในลมนาปราจนบร



1.2.7 คณภาพนา

คณภาพนาผวดนในพนทลมนาปราจนบรในปจจบนโดยทวไปมคณสมบตเปนนาออนถงกระดางเลกนอย แหลงนาทมตนนาอยทางทศเหนอในพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ เชน ลานาใสนอยและใสใหญมลกษณะทางกายภาพเปนนาทมความขนตาและมคณภาพอยในเกณฑด แหลงนาทมตนนาอยทางดานตะวนออกของพนทลมนา เชน ลาพระยาธาร หวยโสมง คลองพระปรง และคลองพระสทง จะมการปนเปอนของตะกอนแขวนลอยสงในชวงฤดฝน เนองจากอยในพนทการเกษตรทมการเปดหนาดนมาก สภาพโดยทวไปของแหลงนาบรเวณตนนายงมลกษณะเปนนาสะอาดทมการปนเปอนของสงปฏกล สารอนทรย ธาตอาหารพช โลหะ โลหะหนก รวมทงจลชพตา และเมอแหลงนาเหลานนไดไหลมารวมตวกนเปนแมนาหนมานและแมนาปราจนบรนาเรมมการปนเปอนของสงปฏกล สารอนทรยมากขน เนองจากการไหลผานพนทชมชนและยานอตสาหกรรมโดยเฉพาะแมนาปราจนบรตงแตชวงอาเภอกบนทรบรลงมาถงอาเภอบานสราง นาเรมปรากฏมคณภาพเสอมโทรมมากขน โดยเฉพาะชวงฤดแลงทแมนามปรมาณนานอย อยางไรกตามลกษณะคณภาพนาโดยรวมของแหลงนาผวดนในพนทลมนาปราจนบรยงอยในเกณฑทสามารถใชประโยชนในดานตางๆ ไดอยางเหมาะสม ยกเวนแมนาปราจนบรทบรเวณอาเภอบานสรางในชวงฤดแลงจะถกนาเคมรกลา ทาใหมคณภาพไมเหมาะตอการใชประโยชนหลายๆ ดาน 1.3 ทรพยากรดนและการใชประโยชนทดน

1.3.1 ทรพยากรดน

จากการศกษาขอมลแผนทกลมชดดนในพนทลมนาปราจนบรของกรมพฒนาทดน ป พ.ศ.2544 พบวา พนทลมนาปราจนบรม 37 กลมชดดน แตละกลมชดดนมลกษณะคณสมบตดงแสดงในภาคผนวก ข โดยกลมชดดนทพบมากทสด คอ กลมชดดนท 62 พนท 1,272,980 ไร คดเปนรอยละ 21.10 ของพนทลมนา และมพนททเปนแหลงนาเพยง 19,914 ไร คดเปนรอยละ 0.33 ของพนทลมนา รายละเอยดตารางท 1.3-1 และ รปท

1.3-1



ตารางท 1.3-1 รายละเอยดกลมชดดน ในลมนาปราจนบร

ลาดบ กลมชดดน รอยละของ ลาดบ กลมชดดน รอยละของ(ตร.กม.) (ไร) ลมนาปราจนบร (ตร.กม.) (ไร) ลมนาปราจนบร

1 กลมดนชดท 2 332.73 207,958 3.45 20 กลมดนชดท 35 1,099.08 686,922 11.39 2 กลมดนชดท 3 4.20 2,627 0.04 21 กลมดนชดท 38 42.66 26,663 0.44 3 กลมดนชดท 4 162.48 101,552 1.68 22 กลมดนชดท 44 81.00 50,626 0.84 4 กลมดนชดท 5 10.31 6,444 0.11 23 กลมดนชดท 46 1,233.49 770,932 12.78 5 กลมดนชดท 6 221.37 138,358 2.29 24 กลมดนชดท 47 137.56 85,973 1.43 6 กลมดนชดท 7 279.20 174,499 2.89 25 กลมดนชดท 48 855.25 534,531 8.86 7 กลมดนชดท 10 12.16 7,601 0.13 26 กลมดนชดท 49 134.18 83,862 1.39 8 กลมดนชดท 11 261.70 163,561 2.71 27 กลมดนชดท 51 307.38 192,111 3.18 9 กลมดนชดท 16 10.77 6,733 0.11 28 กลมดนชดท 52 138.76 86,723 1.44 10 กลมดนชดท 17 981.24 613,273 10.17 29 กลมดนชดท 53 56.51 35,317 0.59 11 กลมดนชดท 18 31.93 19,959 0.33 30 กลมดนชดท 55 148.88 93,048 1.54 12 กลมดนชดท 21 0.95 595 0.01 31 กลมดนชดท 56 43.94 27,463 0.46 13 กลมดนชดท 24 68.86 43,035 0.71 32 กลมดนชดท 59 162.51 101,566 1.68 14 กลมดนชดท 25 499.65 312,279 5.18 33 กลมดนชดท 60 118.30 73,937 1.23 15 กลมดนชดท 26 9.36 5,848 0.10 34 กลมดนชดท 62 2,036.77 1,272,980 21.10 16 กลมดนชดท 28 15.35 9,596 0.16 35 เขตทหาร 8.98 5,612 0.09 17 กลมดนชดท 29 72.77 45,480 0.75 36 ทอยอาศย 9.76 6,102 0.10 18 กลมดนชดท 31 11.16 6,973 0.12 37 แหลงนา 31.86 19,914 0.33 19 กลมดนชดท 33 18.33 11,459 0.19

รวมทงลมนา 9,651.38 6,032,112 100.00

พนท พนท



รปท 1.3-1 กลมชดดนของลมนาปราจนบร



1.3.2 การใชประโยชนทดน

จากการศกษาขอมลการใชประโยชนทดนของกรมพฒนาทดน ป พ.ศ.2545 และป พ.ศ.2552 ของลมนาปราจนบรตามตารางท 1.3-2 และรปท 1.3-2 พบวา พนทสวนใหญของลมนา คอ ปาไมและพชไร ซงมสดสวนรอยละ 28.91 และ 28.46 ของพนทลมนา ตามลาดบ สวนพนทนาขาวมสดสวนลดลงจากป พ.ศ.2545 อยางเหนไดชด เปนผลสบเนองจากพนทเกษตรกรรมเปลยนสภาพเปนพนทเมองมากขน สาหรบการใชประโยชนทดนประเภทอนๆ ไมคอยเหนการเปลยนแปลงมากนก ดงรปท 1.3-3 แสดงการใชประโยชนทดนในลมนาปราจนบร

ตารางท 1.3-2 การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในลมนาปราจนบร

ประเภทการใชทดนลมนาปราจนบร พนท (ไร) สดสวน (%) พนท (ไร) สดสวน (%)

นาขาว 1,492,872 24.75 1,053,297 17.46 ลดลงพชผก - - 3,606 0.06 เพมขนพชไร 1,723,798 28.58 1,415,017 23.46 ลดลงไมผล - ไมยนตน 574,766 9.53 861,064 14.27 เพมขนเกษตรกรรมอนๆ * 25,808 0.43 93,029 1.54 เพมขนปาไม 1,781,136 29.53 1,743,804 28.91 ลดลงพนทอนๆ ** 433,732 7.19 862,296 14.30 -

รวมพนท 6,032,112 100.00 6,032,112 100.00หมายเหต : * เกษตรกรรมอนๆ ไดแก ทงหญาเลยงสตวและโรงเรอนเลยงสตว, พชนา (Aquatic plan), สถานทเพาะเลยงสตวนา (Aqua cultural land) และเกษตรผสมผสาน/ไรนาสวนผสม (Integrated farm/Diversified farm) ** พนทอนๆ ไดแก พนทชมชนและสงปลกสราง (Urban and Built-up land), พนทนา (Water Body) และพนทเบดเตลด (Miscellaneous land)

ป พ.ศ. 2545 ป พ.ศ. 2552 การเปลยนแปลง



รปท 1.3-2 สดสวนการใชประโยชนทดนในลมนาปราจนบร ป พ.ศ.2545 และป พ.ศ.2552

1.49, 24.75%0.00, 0.00%

1.72, 28.58%0.57, 9.53%

0.03, 0.43%

1.78, 29.53%

0.43, 7.19%

การใชประโยชนทดนลมนาปราจนบร ป 2545

นาขาว พชผก พชไร ไมผล-ไมยนตน เกษตรกรรมอนๆ ปาไม พนทอนๆ

พนท (ลานไร) , สดสวน (%)พนทรวม 6.03 ลานไร

1.05, 17.46% 0.004, 0.06%

1.42, 23.46%

0.86, 14.27%

0.09, 1.54%

1.74, 28.91%

0.86, 14.30%

การใชประโยชนทดนลมนาปราจนบร ป 2552

นาขาว พชผก พชไร ไมผล-ไมยนตน เกษตรกรรมอนๆ ปาไม พนทอนๆ

พนท (ลานไร) , สดสวน (%)พนทรวม 6.03 ลานไร



รปท 1.3-3 การใชประโยชนทดนในลมนาปราจนบร ป พ.ศ.2545 และป พ.ศ.2552



1.4 พนทการเกษตรทมศกยภาพการพฒนา

จากการศกษาดานการเกษตรจากแผนทการใชประโยชนทดนของกรมพฒนาทดน ป พ.ศ.2552 พบวา ลมนาปราจนบรมพนททาการเกษตรทงหมด 3,426,013 ไร หรอ 5,481.62 ตร.กม. คดเปนรอยละ 56.80 ของพนททงลมนา โดยพนททงหมดนเปนพนททราษฎรใชในการประกอบอาชพเกษตรกรรมทงหมดจากแผนทการใชทดน ซงอาจมพนทบางสวนอยในเขตพนททไมเหมาะสมตอการเพาะปลก เชน มปญหาดนเปรยว ดนเคม หรออยในพนททมความลาดชนสง เปนตน นอกจากนยงมพนทบางสวนราษฎรรกลาเขาไปในเขตปาอนรกษทประกาศตามกฎหมายอกดวย ดงนนในการศกษาถงพนทการเกษตรทมศกยภาพในการพฒนาจงตองพจารณาพนทการเกษตรในปจจบนรวมกบขอมลชนดดน ความลาดชนของพนท และขอบเขตปาอนรกษ ประกอบดวย ซงในการพจารณาพนทการเกษตรทมศกยภาพการพฒนาไดพจารณาใน 2 ระดบ ดงน (1) พนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลก (2) พนทศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทาน พนทศกยภาพชลประทาน (ตามรายงานการศกษาโครงการศกษาเพอจดทาแผนหลกรองรบการพฒนาแหลงนาและปรบปรงโครงการชลประทานสาหรบแผนฯ 9, กรมชลประทาน 2548) หมายถง พนทเกษตรทมศกยภาพการพฒนาระบบชลประทานโดยแรงโนมถวงโลก (ความลาดชนนอยกวา 20%) และเปนดนทเหมาะสมกบสาหรบการปลกขาว และไมอยในเขตพนทปาอนรกษตามกฎหมาย และเขตรกษาพนธสตวปา 1.4.1 พนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลก

พนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลก หมายถง พนทการเกษตรทมความเหมาะสมตอการปลกพชไมวาจะเปนขาว พชไร พชผก หรอไมผล ชนดใดชนดหนงหรอหลายชนดรวมกนกได และจะตองเปนพนททไมอยในเขตปาอนรกษตามประกาศของกรมปาไม รวมถงไมใชพนททมความลาดชนจนเกนไป โดยในการศกษาจะพจารณาจากพนทททาการเกษตรในปจจบนจากแผนทการใชทดน จากนนจงนามาพจารณารวมกนกบปจจยในดานอนๆ ไดแก ชนดดน ขอบเขตพนทปาไม และความลาดชนของพนดนมาวเคราะหซอนทบแบบเวคเตอร(Vector Overlay analysis) ดวยฟงกชนในระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information System, GIS) แสดงแผนผงในการวเคราะหในรปท 1.4-1 โดยเงอนไขในการซอนทบประกอบดวย - ชนดดนทไมเหมาะสมกบการปลกพช ไดแก ดนประเภทท 3 (ดนทไมเหมาะสมกบการปลกพช

แตสามารถปรบปรงใหปลกพชบางชนดได) และดนประเภทท 4 (ดนทไมเหมาะสมกบการปลกพชใดๆ)

- พนทเฉพาะซงเปนพนทลมและชนแฉะประเภท Wet Land ซงไดแก แหลงนา พนทชมนา พนทพรรมชายทะเล เปนตน

- พนทปาอนรกษตามกฎหมาย รวมถงพนทอทยาน และเขตรกษาพนธสตวปา - พนททมความลาดชนเกนกวา 20 เปอรเซนต



รปท 1.4-1 แผนผงในการวเคราะหพนทเกษตรทมศกยภาพในการเพาะปลก

จากการพจารณาตดขอมลในดานตางๆ ดงกลาว จะคานวณพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลกทงหมดในลมนาปราจนบรได สรปพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลกและพนทการเกษตรทงหมดในลมนาปราจนบรแยกเปนรายพช ดงแสดงในตารางท 1.4-1 และแสดงขอบเขตพนท

การเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลกในลมนาปราจนบรดงรปท 1.4-2

ตารางท 1.4-1 พนทเหมาะสมในการเพาะปลก จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร

จากรปท 1.4-2 พบวา พนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลกในพนท ลมนาปราจนบร สวนใหญจะอยบรเวณตอนกลางและทางดานตะวนตกของพนทลมนา โดยเฉพาะบรเวณสองฝงลานาของคลองพระปรง แมนาพระปรง แมนาหนมานตอนลาง และแมนาปราจนบรตอนลาง ซงพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลกทงหมดในลมนาปราจนบรมจานวน 1,032,054 ไร หรอ 1,651.29 ตร.กม. คดเปนรอยละ 30.12 ของพนทการเกษตรทงหมด หรอรอยละ 17.11 ของพนททงลมนา (มพนทลมนา 6,032,112 ไร) และเมอพจารณาแยกเปนรายพช พบวา มพนททเหมาะสมในการปลกขาวมากทสด แตในปจจบนมการเพาะปลกพชไรมากทสด ซงยงปลกบนพนดนทมความเหมาะสมไมเพยงพอ สาหรบพนทเกษตรอนๆ สวนใหญกยงปลกบนพนดนทมความเหมาะสมไมเพยงพอเชนกน

Erase Overlay

Land use 2552พนทเกษตรกรรม

Soil suitabilityไมเหมาะสมเพาะปลก

Slope>20%

Forest

พนทเกษตรทมศกยภาพในการ

เพาะปลก(ลบ) (เทากบ)

พนทการเกษตร / พนทการเกษตรทเหมาะสม (ไร) รวมพนท

ลมนาปราจนบร ไมผล/ ทงหมดไมยนตน (ไร)

พนทการเกษตรทงหมด 1,053,297 3,606 1,415,017 861,064 93,029 3,426,013พนททเหมาะสมกบการเพาะปลก 607,245 1,433 169,567 179,098 74,711 1,032,054รอยละของพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลกตอพนทการเกษตรทงหมด

57.65 39.74 11.98 20.80 80.31 30.12

รอยละของพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลกตอพนทลมนาทงหมด

10.07 0.02 2.81 2.97 1.24 17.11

หมายเหต : * เกษตรกรรมอนๆ ไดแก ทงหญาเลยงสตวและโรงเรอนเลยงสตว, พชนา (Aquatic plan), สถานทเพาะเลยงสตวนา (Aqua cultural land)

และเกษตรผสมผสาน/ไรนาสวนผสม (Integrated farm/Diversified farm)

ขาว พชไรพชผกเกษตรกรรม

อน ๆ



รปท 1.4-2 พนทเหมาะสมในการเพาะปลก จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร



1.4.2 พนทศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทาน

พนทศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทาน ซงในทนจะเปนการพจารณาเฉพาะในดานศกยภาพของพนทเพยงอยางเดยว โดยยงไมพจารณาถงความเพยงพอของปรมาณนา โดยจะพจารณาจากพนทการเกษตรทมความเหมาะสมตอการปลกขาว (อาจเหมาะสมตอการปลกพชชนดอน เชน พชไร พชผก หรอไมผล ดวยกได) มสภาพพนทคอนขางเปนทราบสามารถพฒนาระบบชลประทานโดยเฉพาะแบบแรงโนมถวงได และจะตองเปนพนททไมอยในเขตปาอนรกษ ซงจากการพจารณาเกณฑดงกลาว จะเหนวาพนททมศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทานจะเปน พนทสวนหนงของพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลก ดงนนในการศกษาจงนาพนทการเกษตร ทเหมาะสมกบการเพาะปลกมาซอนทบกบขอมลชนดดนดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร จากนนจงทาการตดดนชนดดนทไมเหมาะสมกบการปลกขาวออกเพมเตม (เนองจากการพฒนาระบบชลประทานสวนใหญจะเนนการปลกขาวเปนหลก และพนทดนทมความเหมาะสมสาหรบการปลกขาวสวนใหญอยในทราบ ซงสามารถพฒนาระบบสงนาชลประทานได) ไดแก ดนประเภทท 2 (ดนทเหมาะสมตอการปลกพชชนดอน แตไมเหมาะสมตอการปลกขาว) สวนดนประเภทท 3 (ดนทไมเหมาะสมกบการปลกพชแตสามารถปรบปรงใหปลกพชบางชนดได) และดนประเภทท 4 (ดนทไมเหมาะสมกบการปลกพชใดๆ ) ไดทาการตดออกแลวในขนตอนการศกษาพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลก และตดพนทชลประทานทพฒนาแลวออก แสดงแผนผงในการวเคราะหดงรปท 1.4-3

รปท 1.4-3 แผนผงในการวเคราะหพนทเกษตรทมศกยภาพในการพฒนาระบบชลประทาน จากการพจารณาตดขอมลดนประเภทท 2 เพมเตมดงกลาว จะคานวณพนททมศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทานทงหมดในลมนาปราจนบรได สรปพนทการเกษตรทเหมาะสมกบการเพาะปลก และพนทศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทาน ในพนทลมนาปราจนบรแยกเปนรายพชแสดงดงตารางท 1.4-2 และแสดงพนทศกยภาพสาหรบการพฒนาระบบชลประทานดงรปท 1.4-4

Intersect Overlay

พนทเกษตรทมศกยภาพในการเพาะปลก

Soil suitabilityเหมาะสมปลกขาว

พนทชลประทานทพฒนาแลว

พนทเกษตรทมศกยภาพในการพฒนา

ระบบชลประทาน(ลบ) (เทากบ)



ตารางท 1.4-2 พนทศกยภาพการพฒนาระบบชลประทาน จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร

จากรปท 1.4-4 พบวา พนททมศกยภาพการพฒนาระบบชลประทานในพนทลมปราจนบร สวนใหญจะอยบรเวณตอนกลางของพนทลมนา โดยเฉพาะบรเวณสองฝงลานาของคลองพระปรง แมนาพระปรง แมนาหนมานตอนลาง และแมนาปราจนบรตอนลาง โดยลมนาปราจนบรมพนททเหมาะสมสาหรบการพฒนาระบบชลประทานทงหมด 994,388 ไร คดเปนรอยละ 16.48 ของพนท ลมนา ซงไดรบการพฒนาระบบชลประทานไปแลว 337,366 ไร คดเปนรอยละ 5.59 ของพนทลมนา และยงมพนททเหมาะสมทสามารถพฒนาระบบชลประทานเพมไดอก 657,021 ไร คดเปนรอยละ 10.89 ของพนทลมนา

พนทของพชแตละชนด (ไร) รวมพนท

ลมนาปราจนบร ไมผล/ ทงหมด

ไมยนตน (ไร)

พนทการเกษตรทงหมด 1,053,297 3,606 1,415,017 861,064 93,029 3,426,013

พนททเหมาะสมกบการเพาะปลก 607,245 1,433 169,567 179,098 74,711 1,032,054

พนทศกยภาพการพฒนาระบบชลประทาน 314,927 1,096 161,628 160,788 18,582 657,021รอยละของพนทศกยภาพการพฒนาระบบชลประทานตอ

- พนททเหมาะสมกบการเพาะปลก 51.86 76.51 95.32 89.78 24.87 63.66

- พนทการเกษตรทงหมด 29.90 30.41 11.42 18.67 19.97 19.18

- พนทลมนาทงหมด 5.22 0.02 2.68 2.67 0.31 10.89หมายเหต : * เกษตรกรรมอนๆ ไดแก ทงหญาเลยงสตวและโรงเรอนเลยงสตว, พชนา (Aquatic plan), สถานทเพาะเลยงสตวนา (Aqua cultural land)

และเกษตรผสมผสาน/ไรนาสวนผสม (Integrated farm/Diversified farm)

ขาว พชไรพชผกเกษตรกรรม

อน ๆ



รปท 1.4-4 พนทศกยภาพการพฒนาระบบชลประทาน จากการวเคราะหดวย GIS ในลมนาปราจนบร



1.5 ทรพยากรปาไม และชนคณภาพลมนา

1.5.1 ทรพยากรปาไม

จากขอมลของกรมอทยาน สตวปา และพนธพช 2543 พบวา เขตปาสงวนแหงชาตทอยในลมนาปราจนบรมเนอทรวม 3,008,986 ไร (4,814.38 ตารางกโลเมตร) หรอคดเปนรอยละ 49.88 ของพนทลมนา จาแนกการใชประโยชนทดนปาไมในเขตปาสงวนแหงชาต ดงแสดงรายละเอยดในตารางท 1.5-1 และตารางท

1.5-2 สาหรบขอบเขตของพนทปาไมในพนทลมนาปราจนบร ดงแสดงในรปท 1.5-1

ตารางท 1.5-1 ประเภทการใชประโยชนทดนในเขตปาสงวนแหงชาตทอยในลมนาปราจนบร

ตารางท 1.5-2 รายละเอยดของทรพยากรปาไมในลมนาปราจนบร

ประเภทการใชทดนในเขต รอยละของพนทใน

ปาสงวนแหงชาต ตร.กม. ไร ลมนาปราจนบร

1 A เขตเกษตรกรรม (Agriculture) 649.70 406,061 6.73

2 C เขตอนรกษ (Conservation) 1,489.01 930,630 15.43

3 E เขตพนทปาเศรษฐกจ (Economic) 2,357.44 1,473,402 24.43

4 N พนทกนออก (Non - RFD control) 75.55 47,221 0.78

5 NF ไมมขอมล 242.67 151,671 2.51

รวม 4,814.38 3,008,986 49.88

ลาดบ รหส พนทในลมนา

ตร.กม. ไร ตร.กม. ไร1 อทยานแหงชาต 3 แหง 2,284.15 1,427,594 23.67

1.1 ทบลาน 2,235.80 1,397,375 359.23 224,516 3.721.2 เขาใหญ 2,168.64 1,355,397 1,183.05 739,409 12.261.3 ปางสดา 844.00 527,500 741.87 463,669 7.69

2 เขตรกษาพนธสตวปา 4 แหง 392.97 245,603 4.072.1 คลองเครอหวายเฉลมพระเกยรตฯ 265.27 165,796 29.23 18,268 0.302.2 ดงใหญ 312.78 195,486 0.12 72 0.0012.3 เขาอางฤาไน 1,030.00 643,750 68.34 42,712 0.712.4 เขาสอยดาว 745.02 465,637 295.28 184,551 3.06

ลาดบ พนทปาไม พนทตามประกาศ พนทในลมนาปราจนบร รอยละของพนทในลมนาปราจนบร



รปท 1.5-1 ขอบเขตพนทปาสงวนแหงชาตในลมนาปราจนบร



จากขอมลสภาพทรพยากรปาไมของกรมอทยาน สตวปา และพนธพช ป พ.ศ.2543 พบวา สภาพทรพยากรปาไมในปจจบนทปรากฏในบรเวณพนทลมนาปราจนบร แยกประเภทปาไมออกตามสภาพ ดงแสดงรายละเอยดในตารางท 1.5-3 และรปท 1.5-2 สาหรบความหมายของปาไมแตละประเภท แสดงในภาคผนวก ข

ตารางท 1.5-3 สภาพของทรพยากรปาไมในลมนาปราจนบร

รหส รอยละของพนทในประเภทปา ตร.กม. ไร ลมนาปราจนบร

1 ปาดบแลง DE 2,045.71 1,278,570 21.20 2 ปาเตงรง DD 4.87 3,042 0.05 3 ปาทพนฟตามธรรมชาต SG 30.95 19,347 0.32 4 ปาเบญจพรรณ MD 319.75 199,844 3.31 5 ปาไผ BB 156.24 97,653 1.62 6 ไมมขอมล NF 123.78 77,364 1.28

รวม 2,681.31 1,675,820 27.78

ลาดบ ประเภทปาไมพนท



รปท 1.5-2 ประเภททรพยากรปาไมในลมนาปราจนบร



1.5.2 ชนคณภาพลมนา

จากการศกษาขอมลแผนทชนคณภาพลมนาของสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ป พ.ศ.2544 พบวา พนทสวนใหญของลมนาปราจนบรอยในเขตชนคณภาพลมนา 5 พนท 3,625,115 ไร คดเปนรอยละ 60.10 ของพนทลมนา รายละเอยดชนคณภาพลมนาตางๆ ในลมนาปราจนบร ดงแสดงในตารางท 1.5-4 และแสดงขอบเขตชนคณภาพลมนาในพนทลมนาปราจนบรแสดงดงรปท 1.5-3 สาหรบความหมายของชนคณภาพลมนา แสดงในภาคผนวก ข

ตารางท 1.5-4 รายละเอยดและมาตรการการใชทดนสาหรบชนคณภาพลมนาในลมนาปราจนบร

รอยละของพนทใน(ตร.กม.) (ไร) ลมนาปราจนบร

1A ปาตนนาลาธาร หามมการใชประโยชนอยางอน 905.47 565,917 9.381B ปาตนนาลาธาร และควบคมการใชประโยชนเปนพเศษ 43.86 27,413 0.452 ทาเหมองแร สวนยางพารา หรอพชทมความมนคงตอเศรษฐกจ 615.25 384,532 6.373 ทาไม เหมองแร ถาดนตนปลกปาและทงหญา ถาดนลกปลกไมผล 621.90 388,688 6.443A ทาไม เหมองแร ถาดนตนปลกปาและทงหญา ถาดนลกปลกไมผล 0.05 29 0.00053B ทาไม เหมองแร ถาดนตนปลกปาและทงหญา ถาดนลกปลกไมผล 0.32 200 0.0034 ทาไม เหมองแร ถาดนลกลาดชนมากปลกไมผล ลาดชนนอยปลกพช 1,663.98 1,039,990 17.244B ทาไม เหมองแร ถาดนลกลาดชนมากปลกไมผล ลาดชนนอยปลกพช 0.36 227 0.0045 ทาไม เหมองแร ไมผล ทงหญา พชไร ขาว 5,800.18 3,625,115 60.10

รวม 9,651.38 6,032,112 100.00

ชนคณภาพลมนา

มาตรการการใชทดน พนท



รปท 1.5-3 ชนคณภาพลมนาในลมนาปราจนบร



1.6 ประชากร เศรษฐกจ และสงคม

1.6.1 ประชากร

ขอมล กชช.2ค. ป พ.ศ.2552 ประชากรในพนทลมนาปราจนมทงสน 813,860 คน แยกเปนประชากรชาย 406,434 คน และประชากรหญง 407,426 คน มครวเรอน 238,591 ครวเรอน เฉลย 3 คน/ครวเรอน และมวยแรงงานทงหมด 470,293 คน เฉลย 2 คน/ครวเรอน คดเปนรอยละ 57.79 ของจานวนประชากร ทงลมนา จงหวดทมประชากรมากทสด คอ จงหวดปราจนบร คดเปนรอยละ 54.48 ของประชากรทงลมนา จงหวดทมประชากรนอยทสด คอ จงหวดนครราชสมา คดเปนรอยละ 0.05 ของประชากรทงลมนา 1.6.2 เศรษฐกจและสงคม

ลมนาปราจนบรประกอบดวยพนท 6 จงหวด 18 อาเภอ 107 ตาบล/เทศบาล และ 1,093 หมบาน ประกอบดวย จงหวดจนทบร ฉะเชงเทรา นครนายก นครราชสมา ปราจนบร และสระแกว (จงหวดบรรมย ไมมขอมลเศรษฐกจและสงคม เนองจากอยบรเวณขอบของลมนา และเปนพนทปาไม) จากขอมล กชช.2ค ป พ.ศ.2552 สรปขอมลดานเศรษฐกจ-สงคม แสดงดงตารางท 1.6-1



ตารางท 1.6-1 ขอมลประชากร เศรษฐกจ และสงคม ของ กชช.2ค ป 2552

รายละเอยด หนวย รวมจนทบร ฉะเชงเทรา นครนายก นครราชสมา ปราจนบร สระแกว ลมนาปราจนบร

1. เขตการปกครองหมบาน 40 6 17 1 643 386 1,093 ตาบล 4 3 4 1 62 33 107 อาเภอ 1 2 1 1 7 6 18 จงหวด 1 1 1 1 1 1 6

2. โครงสรางดานประชากร2.1 ประชากร

จานวนประชากรชายในลมนา คน 17,843 3,090 6,039 216 220,222 159,023 406,434 จานวนประชากรหญงในลมนา คน 17,360 3,020 6,313 214 223,148 157,371 407,426 จานวนประชากรในลมนา คน 35,203 6,110 12,352 430 443,371 316,394 813,860 รอยละของประชากรในลมนา รอยละ 4.33 0.75 1.52 0.05 54.48 38.88 จานวนครวเรอนในจงหวด ครวเรอน 156 196 77 780 134 158 จานวนครวเรอน ครวเรอน 10,789 1,803 3,792 131 129,554 92,521 238,591 รอยละของจานวนครวเรอนทงลมนา รอยละ 4.52 0.76 1.59 0.05 54.30 38.78 ประชากรเฉลยตอครวเรอน คน 3 3 3 3 3 3 3 วยแรงงาน คน 18,813 4,036 7,119 243 261,435 178,506 470,293 รอยละของวยแรงงานในลมนา รอยละ 53.44 66.05 57.63 56.46 58.97 56.42 57.79 ประชากรในจงหวด คน 508,020 664,830 250,753 2,565,117 459,379 541,425 รอยละของประชากรในจงหวด รอยละ 6.93 0.92 4.93 0.02 96.52 58.44 วยแรงงานเฉลยตอครวเรอน คน 2 2 2 2 2 2 2

2.2 ระดบการศกษาของประชากรป.1-ม.3 (การศกษาภาคบงคบ) 9,918 1,216 3,065 30 136,937 78,293 229,459 ม.4-ม.6 (หรอเทยบเทา) 851 151 411 - 20,271 10,681 32,365 อนปรญญาหรอเทยบเทา 543 54 204 6 7,958 4,507 13,272 ปรญญาตรหรอสงกวา 371 27 198 - 9,188 2,643 12,427 กาลงศกษา 5,454 948 1,459 83 75,056 48,418 131,418 ไมรหนงสอ 17 - 301 - 1,485 9,589 11,392

3. โครงสรางทางการเกษตร3.1 พนทและการถอครองทางการเกษตร

พนทการเกษตร ไร 207,865 78,592 113,840 4,125 2,163,720 1,915,767 4,483,909 ครวเรอนทประกอบอาชพเกษตร ครวเรอน 2,201 597 951 40 34,471 29,756 68,016 พนทการเกษตรตอครวเรอน ไร 42 136 126 75 54 56 488 เปนของตนเอง ครวเรอน 4,556 490 656 35 32,616 28,037 66,390 ของตนเองและเชา ครวเรอน - - - - - - - เชา ครวเรอน 443 88 251 20 7,569 6,094 14,465

จงหวดในลมนาปราจนบร

คน



ตารางท 1.6-1 ขอมลประชากร เศรษฐกจ และสงคม ของ กชช.2ค ป 2552 (ตอ)

รายละเอยด หนวย รวมจนทบร ฉะเชงเทรา นครนายก นครราชสมา ปราจนบร สระแกว ลมนาปราจนบร

3.2 กจกรรมทางการเกษตรทานา ไร 1,017 9,811 22,488 - 702,587 422,202 1,158,105 ทาไร ไร 93,189 25,710 480 510 312,049 789,802 1,221,740 ทาสวน ไร 34,939 7,212 5,847 560 180,078 179,480 408,116 เกษตรฤดแลง ไร 352 84 156 - 4,110 10,127 14,829 เลยงสตวเพอขาย ครวเรอน 330 101 127 - 2,883 4,578 8,019 ประมง ครวเรอน - - 3 - 1,448 133 1,584 เพาะเลยงสตวนา ครวเรอน 50 - 7 - 1,242 349 1,648

3.3 รายไดเฉลยครวเรอนเกษตร บาท/ครวเรอน/ป 1,581,127 690,483 491,560 167,000 1,442,084 1,176,731 5,548,986 3.4 อาชพรบจาง ครวเรอน 2,297 317 646 20 34,273 15,226 52,779

4. การอตสาหกรรม4.1 จานวนโรงงานและอตสาหกรรม

จานวนโรงงาน แหง 2 - 4 - 181 31 218 อตสาหกรรมในครวเรอน แหง - - 173 - 4,153 995 5,321 โรงสขาว แหง 7 10 3 - 390 433 843

5. โครงสรางพนฐานและการบรการ5.1 ปจจยพนฐานดานสาธารณปโภค

หมบานทมไฟฟาใช หมบาน 38 6 17 1 637 383 1,082 ครวเรอนทมประปาใช ครวเรอน 4,374 475 1,231 63 59,787 36,361 102,291 มโทรศพทสาธารณะใช เครอง 43 - 38 - 760 605 1,446 หมบานทมถนนไปอาเภอ หมบาน 40 6 17 1 640 386 1,090

6. ดานแหลงนาและทรพยากรธรรมชาต6.1 ความพอเพยงของนาใช

ความพอเพยงของนาดมและบรโภค ครวเรอน 6,072 817 1,811 63 70,815 45,137 124,715 ความพอเพยงของนาใช ครวเรอน 6,037 817 1,527 63 70,665 45,510 124,619 ความไมเพยงพอของนาเพอการเกษตร ไร 17,423 - 1,500 - 40,189 55,458 114,570 ความไมเพยงพอของนาเพอการเกษตร ครวเรอน 508 - 65 - 2,503 1,783 4,859

6.2 คณภาพแหลงนาผวดน แหง 64 13 26 - 1,313 1,072 2,488 - คณภาพเหมาะสมด แหง 44 7 12 - 664 623 1,350 - คณภาพเหมาะสมพอใช แหง 17 6 14 - 569 267 873 - คณภาพไมเหมาะสม แหง 3 - - - 80 182 265

จงหวดในลมนาปราจนบร

บทท 2

โครงสรางพนฐานของลมนา

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง บทท 2 โครงสรางพนฐานของลมนา


บทท 2 โครงสรางพนฐานของลมนา

2.1 โครงการพฒนาแหลงนาในปจจบน

โครงการพฒนาแหลงนาในปจจบนไดรวบรวมจากหนวยงานตางๆ ทดาเนนงานดานการพฒนาแหลงนา โดยเฉพาะกรมชลประทานซงเปนหนวยงานหลกในการพฒนาแหลงนา โดยโครงการทรวบรวมจากกรมชลประทานประกอบดวย โครงการขนาดใหญและขนาดกลางซงสวนใหญจะมอาคารหวงาน ระบบสงนา และพนทชลประทานชดเจน โครงการขนาดเลกซงสวนใหญจะมเพยงหวงานและพนทรบประโยชนแตยงไมมระบบสงนา นอกจากนยงมหนวยงานอนทดาเนนการพฒนาแหลงนาทรวบรวมมาได ไดแก กรมการเรงรดพฒนาชนบท (ปจจบนไดปรบเปลยนกรมฯ ไปแลวและไดแยกยายไปรวมกบหนวยงานอน โดยสวนของงานดานพฒนาแหลงนาไดยายไปอยทกรมทรพยากรนา) และกรมพฒนาและสงเสรมพลงงานซงไดดาเนนงานโครงการสบนาดวยไฟฟา ซงเปนโครงการสบนาและสงนาไปตามระบบสงนาใหเกษตรกร (ปจจบนไดแยกงานสบนาดวยไฟฟามารวมกบกรมชลประทาน) จากโครงการพฒนาแหลงนาตางๆ ทรวบรวมไดถงปจจบน พบวาในพนทลมนาปราจนบร ไดมการพฒนาโครงการประเภทตางๆ ไปแลวทงสนจานวน 210 โครงการ มปรมาตรความจเกบกก 50.49 ลานลกบาศกเมตร และมพนทรบประโยชน (พนทชลประทาน/พนทสงนา) รวมกนทงสน 0.803 ลานไร รายละเอยดดงแสดงในตารางท 2.1-1 และตาแหนงทตงโครงการพฒนาแหลงนาทมอยในปจจบนจากหนวยงานตางๆ ดงรป

ท 2.1-1

ตารางท 2.1-1 โครงการพฒนาแหลงนาทมอยในปจจบนในลมนาปราจนบร

ประเภทโครงการ จานวนโครงการ ความจเกบกก (ลาน ลบ.ม.)

พนทรบประโยชน (ลานไร)

1. โครงการขนาดใหญและขนาดกลาง 17 28.57 0.489 2. โครงการขนาดเลก 115 16.58 0.202 3. โครงการทดาเนนการโดย รพช. 21 5.34 0.021 4. โครงการสบนาดวยไฟฟา 57 - 0.089

รวมโครงการทกประเภท 210 50.49 0.801



รปท 2.1-1 ตาแหนงโครงการพฒนาแหลงนา ขนาดกลาง ขนาดเลก และโครงการสบนาดวยไฟฟา ทมในปจจบนของลมนาปราจนบร



2.1.1 โครงการพฒนาแหลงนาขนาดใหญ

ในปจจบนลมนาปราจนบร มโครงการพฒนาแหลงนาขนาดใหญ 1 แหง ไดแก โครงการสงนาและบารงรกษาบางพลวง พนทชลประทาน 144,000 ไร 2.1.2 โครงการพฒนาแหลงนาขนาดกลาง

จากรายงานการศกษาโครงการศกษาเพอทาแผนหลกรองรบการพฒนาแหลงนาและปรบปรงโครงการชลประทานสาหรบแผนฯ 9, กรมชลประทาน, 2546 พบวา โครงการพฒนาแหลงนาขนาดกลางทไดดาเนนการกอสรางแลวเสรจในปจจบนไดรวบรวมขอมลจากกรมชลประทาน ถงป พ.ศ.2543 มจานวนรวมกนทงสน 16 โครงการ พนทชลประทาน 345,000 ไร 2.1.3 โครงการพฒนาแหลงนาขนาดเลก

จากรายงานการศกษาโครงการศกษาเพอทาแผนหลกรองรบการพฒนาแหลงนาและปรบปรงโครงการชลประทานสาหรบแผนฯ 9, กรมชลประทาน, 2546 พบวา โครงการพฒนาแหลงนาขนาดเลกทไดดาเนนการกอสรางแลวเสรจในปจจบนไดรวบรวมขอมลจากกรมชลประทานถงป พ.ศ.2543 มจานวนรวมกนทงสน 115 โครงการ มปรมาตรความจเกบกก 16.58 ลานลกบาศกเมตร และมพนทรบประโยชนรวมกนทงสนเทากบ 0.202 ลานไร

2.1.4 โครงการสบนาดวยไฟฟาของกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน

จากขอมลการดาเนนงานกอสรางโครงการสบนาดวยไฟฟาในพนทลมนาปราจนบร จนถงป พ.ศ.2542 ของกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน พบวา มการพฒนาโครงการสบนาดวยไฟฟาในพนทลมนาปราจนบรรวมทงสน 57 โครงการ มพนทโครงการรวม 154,640 ไร มพนทสงนารวม 89,200 ไร รายละเอยดแสดงไวในภาคผนวก ค 2.1.5 แหลงนาตามธรรมชาต/แกมลง/บอนาชมชน

จากการนาฐานขอมลสารสนเทศดานทรพยากรนามาตราสวน 1:20,000 ป พ.ศ.2548 มาตรวจสอบพนทขอบเขตแหลงนา (Water Body Shape) แบงเปน

พนท (ไร) ความจ (ลาน ลบ.ม.) คดทความลก 3 เมตร

- แหลงนาธรรมชาตทมชอกาหนด 4,368 20.97

- พนทแหลงนาอนๆ 5,133 24.64

รวม 9,501 45.61



2.2 แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา

ประเทศไทยมทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณเหมาะกบการประกอบอาชพเกษตรกรรมตลอดระยะเวลาทผานมาประเทศไทยประสบปญหาการขาดแคลนนาเพอการเกษตร การอปโภค-บรโภค และการอตสาหกรรม จงจาเปนตองมการวางแผนบรหารจดการทรพยากรนาอยางมประสทธภาพเพอเปนรากฐานสาหรบการพฒนาทยงยน ซงจากผลการทบทวนการศกษารวบรวมแผนโครงการพฒนาแหลงนาทมศกยภาพของรายงานแผนลงทนพฒนาและการบรหารจดการนาและการชลประทาน ป พ.ศ.2552-2554 ของคณะกรรมการพฒนาและบรหารจดการทรพยากรนาและการชลประทาน, กรกฎาคม 2551 พบวา มโครงการพฒนาแหลงนาทมศกยภาพ ดงแสดงรายละเอยดในตารางท 2.2-1 และตาแหนงแผนโครงการพฒนาแหลงนาในลมนาปราจนบร

แสดงดงรปท 2.2-1

ตารางท 2.2-1 ประเภทและจานวนแผนโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ของหนวยงานตางๆ

ลาดบ โครงการพฒนาแหลงนาทมศกยภาพ กรม กรม กรมพฒนา กรมอทยาน สตวปาลมนาปราจนบร ชลประทาน ทรพยากรนา ทดน และพนธพช

1 ฟนฟศกยภาพแหลงนาธรรมชาต 172 บารงรกษาและปรบปรงโครงสรางระบบ 4 203 พฒนาแหลงเกบกกนาใหม 53 54 ระบบสงนา ระบบระบายนา และระบบ

แพรกระจายนา1 1

5 อนรกษฟนฟแหลงนาและฝายชะลอนา 86 งานปองกนบรรเทาภยนาทวม 5 27 แกมลงธรรมชาตและพนทเกษตรรบนานอง 7

รวม 70 43 2 8



รปท 2.2-1 ตาแหนงแผนโครงการพฒนาแหลงนาทมศกยภาพของหนวยงานตางๆ

บทท 3

ความตองการใชนา

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง บทท 3 ความตองการใชนา


บทท 3 ความตองการใชนา

3.1 การศกษาและประเมนความตองการใชนา

การศกษาและประเมนความตองการใชนาของกจกรรมการใชนาตางๆ พจารณาจากสภาพปจจบนของกจกรรมการใชนา และจากการรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลตางๆ ทเกยวของ สาหรบการประเมนความตองการใชนาในอนาคต ไดจากการคาดการณความตองการใชนาเพมขนในแผนระยะยาวอนาคต 20 ปขางหนา กรอบแนวคดการศกษาและประเมนความตองการใชนาของลมนา ดงแสดงในตารางท 3.1-1

ตารางท 3.1-1 กรอบแนวคดการศกษาและประเมนความตองการใชนาสาหรบกจกรรมตางๆ ของลมนา

กจกรรมการใชนา การศกษา/ประเมนความตองการใชนา ขอมล การประเมน/คานวณ

การอปโภค-บรโภค - ประปา/แหลงนาดบ/กาลงผลต - ประชากร

ประเมนจานวนประชากรอนาคต/ความตองการใชนา และแผนงานขยายกาลงผลตประปา

การเกษตร รวบรวมขอมลกจกรรมการปลกพชในพนทลมนา ไดแก - ชนดพช - ชวงระยะเวลาการเพาะปลก - การใชนา/ปรมาณนาทสงใหแกพนท

ชลประทาน - การขาดแคลนนา - ความเสยหายการเกษตร - - ฯลฯ

ศกษาและจาลองปรมาณความตองการใชนาโดยใชแบบจาลองคณตศาสตร ไดแก WUSMO (พนทชลประทาน) และ SWAT (พนทเกษตรนาฝน) จาก Cropping Pattern และฝนใชการจากสถานตรวจวดเปนรายลมนายอย

การอตสาหกรรม - ขอมลโรงงานอตสาหกรรม - การใชนา/อตราการใชนา (สภาพปจจบนและอนาคต)

แนวโนมอตราการเตบโตของผลตภณฑมวลรวมภาคอตสาหกรรมรายจงหวดและประเมนอตราการใชนา

การปศสตว กชช.2ค./ปศสตวระดบตาบล (สภาพปจจบนและอนาคต)

แนวโนมของอตราการเตบโตผลตภณฑมวลรวมภาคการเกษตรรายจงหวด

รกษาระบบนเวศนทายนา ปรมาณนาตาสดทเคยเกด (ลบ.ม./วน/ตร.กม.)

ไมนอยกวาปรมาณนาตาสดทเคยเกดและคาเฉลยตอพนทรบนา



3.2 นาใชเพอการอปโภคบรโภคและการทองเทยว

ความตองการนาเพอการอปโภค-บรโภค เปนความตองการนาเพอการอปโภค-บรโภคของประชากรทงหมด ทงทอาศยอยในเขตเมองและนอกเขตเมอง ซงจะมความตองการใชนาทแตกตางกน โดยไดจาแนกอตราการใชนาของประชากรตามลกษณะชมชน คอ เทศบาลนคร เทศบาลเมอง เทศบาลตาบล นอกเขตเทศบาล และการปกครองทองถนรปแบบพเศษ (กรงเทพมหานครและเมองพทยา) ดงน

- เทศบาลนคร กาหนดอตราการใชนาเทากบ 250 ลตร/คน/วน - เทศบาลเมอง กาหนดอตราการใชนาเทากบ 200 ลตร/คน/วน - เทศบาลตาบล กาหนดอตราการใชนาเทากบ 120 ลตร/คน/วน - นอกเขตเทศบาล กาหนดอตราการใชนาเทากบ 50 ลตร/คน/วน - การปกครองทองถนรปแบบพเศษ กาหนดอตราการใชนาเทากบ 400 ลตร/คน/วน

(กรงเทพมหานครและพทยา) นอกจากประเมนความตองการใชนาของประชากรทงหมด จะพจารณาขอมลของการประปาสวนภมภาค ไดแก กาลงผลตและแผนมา ประกอบการพจารณาเพมเตมดวย จากการรวบรวมและทบทวนขอมลประปาป พ.ศ.2552 จากเวปไซตการประปาสวนภมภาค (http://www.pwa.co.th) พบวา ในลมนาปราจนบรมสานกงานประปารวม 7 แหง แบงออกเปน 3 หนวยบรการ-แมขาย มจานวนผใชนารวม 30,581 ราย ปรมาณการผลตรวม 9.76 ลาน ลบ.ม./ป และความตองการนาดบรวม 11.72 ลาน ลบ.ม./ป รายละเอยดของแตละหนวยบรการ-แมขาย แสดงดงตารางท 3.2-1

ตารางท 3.2-1 ขอมลการประปาสวนภมภาคป พ.ศ.2552

ลาดบ ภาค เขต สานกงาน หนวยบรการ-แมขาย ผใชนา ปรมาณการผลต ความตองการนาดบ แหลงนาดบปจจบนประปา (ราย) (ลบ.ม./ป) (ลบ.ม./ป)

1 3 1 สระแกว แมขายสระแกว 6,922 2,117,383 2,540,860 คลองพระสะทง 2 3 1 สระแกว หนวยบรการเขาฉกรรจ 324 106,493 127,792 รบนาจากแมขาย 3 3 1 สระแกว หนวยบรการวงนาเยน 743 218,357 262,028 คลองอจอย 4 3 1 ปราจนบร แมขายปราจนบร 11,206 3,561,249 4,273,499 แมนาปราจนบร 5 3 1 ปราจนบร หนวยบรการประจนตคาม 1,380 416,772 500,126 แมนาปราจนบร 6 3 1 ปราจนบร หนวยบรการศรมหาโพธ 3,669 1,016,744 1,220,093 แมนาปราจนบร 7 3 1 กบนทรบร แมขายกบนทรบร 6,337 2,326,538 2,791,846 แควพระปรง

รวมทงหมด 30,581 9,763,536 11,716,244ทมา: เวปไซตการประปาสวนภมภาค, 2552 (http://www.pwa.co.th)หมายเหต: จานวนผใชนา เปนขอมลเดอน ม.ย.52 สวนปรมาณการผลตและความตองการนาดบเปนขอมลป 2551



3.3 นาใชเพอการเกษตร

ในการประเมนความตองการใชนาเพอการเกษตร จะศกษาและจาลองปรมาณความตองการใชนาโดยใชแบบจาลองคณตศาสตร ไดแก WUSMO (พนทชลประทาน) และ SWAT (พนทเกษตรนาฝน) จาก Cropping Pattern และฝนใชการจากสถานตรวจวดเปนรายลมนายอย มรายละเอยดดงน 1) การคานวณความตองการใชนาชลประทานดวยแบบจาลอง WUSMO ในการคานวณหาความตองการนาชลประทานไดใชแบบจาลองทางคณตศาสตร WUSMO (Water Uses Study Model) มขอมลพนฐานในการคานวณสรปไดดงน

- พนทเพาะปลก - อตราการคายระเหย และปรมาณฝนของแตละพนทเพาะปลก - สมประสทธการคายระเหยของพชชนดตางๆ - ชนดของพชทปลก - ปฏทนการปลกพชชนดตางๆ ในแตละพนท

แบบจาลอง WUSMO มขนตอนการคานวณและขอกาหนดพนฐานทใช ไดแก (1) การประเมนความตองการใชนาของพชใดๆ (ETo) การประเมนความตองการใชนาของพช โดยพจารณาจากคาสมประสทธการใชนาของพช (Kc) และ Potential Evapotranspiration (ETp) ดงน

ETo = Kc x Etp

เมอ ETo = ความตองการใชนาของพช (มม./วน) Kc = สมประสทธการใชนาของพช ETp = Potential Evapotranspiration (มม./วน) สาหรบคาสมประสทธการใชนาของพช (Kc) ซงขนอยกบชนดและอายการเจรญเตบโตของพช และคา ETp (Potential Evapotranspiration) คานวณโดยวธ “Modified Penman” แสดงดงตารางท 3.3-1 และตารางท 3.3-2 รวบรวมจากเวปไซตกลมงานวจยการใชนาชลประทาน สวนการใชนาชลประทาน สานกอทกวทยาและบรหารนา (http://water.rid.go.th/hwm/cropwater/index.htm)



ตารางท 3.3-1 คาสมประสทธการใชนาของพช (Kc) โดยวธ Modified Penman

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20ขาว กข. ขาวขาวดอก

มะล 105ขาวบาสมาต

ขาวสาล ขาวโพดเลยงสตว

ขาวโพดหวาน

ขาวฟาง ถวเหลอง ถวเขยว งา ทานตะวน แตงโม กะหลาดอก คะนา มะเขอเทศ หอมหวใหญ หอมแดง มะระ บานชน ขาวนาหวานนาตม (สพรรณบร 1)

1 0.9 0.6 1.11 0.41 0.5 0.55 0.49 0.57 0.49 0.49 0.56 0.67 0.89 0.46 0.59 0.59 0.59 0.68 0.25 0.822 0.94 0.7 1.18 0.43 0.57 0.58 0.52 0.62 0.74 0.58 0.6 0.86 0.95 0.54 0.66 0.6 0.67 0.84 0.42 0.843 0.98 0.86 1.23 0.5 0.68 0.71 0.59 0.73 1 0.73 0.62 1.21 1 0.61 0.74 0.64 0.77 0.98 0.56 1.094 1.13 1.05 1.27 0.63 0.89 0.84 0.73 0.91 1.24 0.96 0.64 1.44 1.03 0.64 0.82 0.71 0.85 1.08 0.68 1.055 1.21 1.2 1.29 0.95 1.12 0.96 0.91 1.13 1.13 1.06 0.66 1.59 1.04 0.7 0.91 0.81 0.93 1.14 0.79 0.956 1.27 1.3 1.3 1.08 1.26 1.01 1.05 1.22 1.05 1.1 0.69 1.48 1.02 0.74 0.98 0.9 0.97 1.18 0.88 1.427 1.32 1.39 1.3 1.14 1.33 1 1.12 1.25 0.58 1.11 0.73 1.35 1 0.65 1.05 0.96 0.97 1.19 0.95 1.368 1.3 1.42 1.3 1.16 1.35 0.95 1.15 1.23 0.39 1.08 0.77 1.12 0.6 1.1 1.04 0.93 1.18 1.01 1.079 1.26 1.4 1.28 1.14 1.34 0.78 1.14 1.16 0.3 1.01 0.83 0.8 1.12 1.07 0.84 1.14 1.05 1.0410 1.21 1.36 1.26 1.07 1.3 0.59 1.09 1 0.88 0.9 0.6 1.12 1.08 0.72 1.1 1.1111 1.11 1.32 1.22 0.92 1.2 0.5 0.99 0.78 0.63 0.94 0.52 1.09 1.09 0.6 1.04 1.0912 0.85 1.24 1.17 0.67 1 0.83 0.68 0.49 0.98 0.41 1.04 1.07 0.52 1.213 0.75 1.1 1.06 0.48 0.77 0.69 0.64 0.8 0.96 1.04 0.8614 1.09 0.92 0.88 0.35 0.58 0.61 0.62 0.7 0.85 1.01 0.8715 0.3 0.57 0.63 0.72 0.9516 0.55

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40มะนาว (1-3ป)

มะนาว (3-5ป) มะมวง สมโอ หญาแฝก กหลาบ หญารซ หญาเนเปยรแคระ

ถวไมยรา กลวยนาวา ปทมมา ธปฤาษ ขนน มะล กลวยหอม ฝาย ออย ละหง หนอไมฝรง เผอก

มค. 0.91 0.97 1.04 0.91 0.62 1.21 0.43 1.42 1.02 1.76 0.72 1 1.14 1.82 0.71 0.47 0.7 0.62 0.93เมย. 1.17 1.25 1.06 0.87 0.79 1.25 0.8 1.67 1.63 0.65 1.31 0.82 1.57 1.03 0.68 0.79 1 1.15พค. 1.25 1.31 1.04 1 1.06 0.93 0.68 1.67 1.92 0.27 0.71 1.48 1.4 1.4 1.08 0.85 0.82 1.27 2.06มย. 1.3 1.38 1.84 1.73 1.07 1.04 0.96 1.49 1.77 0.48 0.85 1.38 1.11 1.46 0.98 1.03 0.84 1.31 2.16กค. 1.12 1.17 2.06 2.04 1.24 1.6 0.76 1.03 0.53 2.48 0.52 1.07 1.07 0.7 1.61 0.75 1.2 0.81 1.07 1.62สค. 0.94 0.99 2.33 2.17 1.09 1.37 0.72 0.93 1.15 2.58 0.49 1.23 1.26 1.34 1.68 0.55 1 0.73 0.88 1.46กย. 1.15 1.18 2.07 1.79 1 1.66 0.6 0.85 1.23 2.75 0.92 1.3 1.46 1.69 1.8 0.86 0.6 0.71ตค. 1.23 1.25 2.12 1.82 0.99 1.76 0.83 0.57 0.6 1.86 0.55 1.23 0.68 1.8 1.84 0.65 0.41 0.56พย. 1.03 1.06 2.29 1.74 1.08 1.39 0.44 1.18 0.42 1.25 0.41 1.23 0.5 1.68 1.5 0.5 0.47ธค. 0.99 1.07 1.54 1.44 0.69 1.44 0.93 1.47 0.52 0.88 0.57 1.34 0.96 1.93 1.5 0.42 0.54มค. 0.88 0.96 1.44 1.32 0.6 0.70 0.64 1.29 0.7 1.11 1.38 0.99 1.82 1.78 0.66กพ. 0.85 0.92 1.29 1.19 0.66 0.78 0.95 1.4 0.87 1.25 1.24 0.79 1.02 1.6 0.66

สปดาห

เดอน



ตารางท 3.3-2 คา ETp (Potential Evapotranspiration) โดยวธ Modified Penman

มกราคม กมภาพนธ มนาคม เมษายน พฤษภาคม มถนายน กรกฎาคม สงหาคม กนยายน ตลาคม พฤศจกายน ธนวาคม

แมฮองสอน 3.13 3.94 5.22 6.26 5.37 4.24 3.98 3.77 3.95 3.88 3.45 2.97แมสะเรยง 3.33 4.14 5.43 7.05 5.42 4.07 3.84 3.7 4 4.03 3.65 3.17

เชยงราย 3.08 3.97 5.03 5.89 5.37 4.7 4.4 4.18 4.29 4.03 3.38 2.87พะเยา 3.22 4.19 5.51 6.04 5.44 4.93 4.47 4.3 4.29 3.97 3.36 2.88เชยงใหม 3.17 4.01 4.8 5.31 5.04 4.19 3.87 3.67 3.84 3.78 3.31 2.94ลาปาง 3.43 4.31 5.48 6.23 5.47 4.8 4.51 4.21 4.12 3.97 3.54 3.13ลาพน 3.33 4.4 5.71 6.45 5.58 4.9 4.59 4.27 4.15 3.91 3.4 3.01แพร 3.66 4.61 5.97 6.8 5.74 5.01 4.64 4.33 4.23 4.22 3.81 3.43นาน 3.2 4.03 5.07 5.78 5.23 4.63 4.28 4 4.12 4.05 3.48 3

ทาวงผา 3.06 3.68 4.89 5.52 5.03 4.28 3.98 3.81 4.05 3.84 3.27 2.78อตรดตถ 3.8 4.54 5.52 6.18 5.41 4.54 4.33 4.06 4.25 4.4 3.98 3.62ตาก 3.93 5.37 6.9 7.58 5.87 4.88 4.98 4.67 4.29 3.9 3.69 3.48

แมสอด 3.92 4.87 6.24 6.98 5.56 4.21 4.02 3.82 4.12 4.35 4.21 3.76เขอนภมพล 4.08 5.48 6.7 7.15 5.79 4.94 4.91 4.71 4.38 4.18 3.83 3.57

อมผาง 3.35 3.92 4.87 5.29 4.62 3.5 3.38 3.15 3.37 3.66 3.49 3.07พษณโลก 3.6 4.36 5 5.57 5.1 4.33 4.11 3.96 3.91 4.04 3.75 3.43เพชรบรณ 3.53 4.19 4.88 5.22 4.96 3.89 3.65 3.41 3.56 3.76 3.64 3.38

หลมสก 3.86 4.57 5.34 5.85 5.25 4.57 4.25 4.01 4.09 4.27 3.95 3.61วเชยรบร 4.16 5.04 5.61 6.42 5.46 4.73 4.42 4.45 4.04 4.38 4.24 3.89

กาแพงเพชร 3.96 4.85 5.69 6.28 5.37 4.46 4.39 4.07 4.23 4.07 3.83 3.6

หนองคาย 3.72 4.5 5.46 5.9 5.06 4.36 4.25 3.96 4.36 4.35 3.97 3.54เลย 3.29 4.04 4.58 5.01 4.54 4.13 3.96 3.77 3.73 3.67 3.31 3.04อดรธาน 3.75 4.59 5.56 6.03 5.19 4.59 4.53 4.2 4.41 4.53 4.04 3.61สกลนคร 3.51 4.1 4.71 5.13 4.62 4.01 4.08 3.78 3.98 4.02 3.68 3.31นครพนม 3.35 3.84 4.4 4.78 4.43 3.66 3.65 3.47 3.71 3.9 3.55 3.19ขอนแกน 3.63 4.29 4.91 5.32 4.95 4.33 4.21 3.97 3.91 4.04 3.76 3.39มกดาหาร 4.42 5.14 6.08 6.28 5.33 4.66 4.59 4.2 4.41 4.85 4.82 4.31มหาสารคาม _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

โกสมพสย 3.69 4.46 5.4 6.03 5.28 4.71 4.51 4.14 4.26 4.31 3.9 3.53ชยภม 4.62 5.4 6.22 6.45 5.71 5.2 5.04 4.76 4.52 4.9 4.85 4.5รอยเอด 3.67 4.33 4.92 5.37 5 4.43 4.38 4.06 4 4.11 3.76 3.44อบลราชธาน 3.86 4.51 5.05 5.31 4.89 4.28 4.23 3.97 3.87 4.06 3.85 3.56นครราชสมา 4.08 4.85 5.56 5.78 5.16 4.91 4.79 4.5 4.15 4.3 4.12 3.87

โชคชย 4.03 4.81 5.58 6.01 5.23 4.92 4.88 4.5 4.25 4.31 4.14 3.81สรนทร 3.86 4.51 5.06 5.25 4.89 4.29 4.27 4.13 3.96 4.07 3.79 3.57

ทาตม 3.94 4.7 5.51 6.03 5.38 4.72 4.63 4.41 4.36 4.56 4.22 3.9บรรมย _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

นางรอง 4.04 4.74 5.48 5.91 5.39 4.97 4.8 4.47 4.47 4.53 4.24 3.92

จงหวดETp - Potential Evapotranspiration (มม./วน)

ภาคเหนอ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ



ตารางท 3.3-2 คา ETp (Potential Evapotranspiration) โดยวธ Modified Penman (ตอ)

มกราคม กมภาพนธ มนาคม เมษายน พฤษภาคม มถนายน กรกฎาคม สงหาคม กนยายน ตลาคม พฤศจกายน ธนวาคม

นครสวรรค 3.89 4.65 5.21 5.69 5.13 4.48 4.26 4.07 3.94 4.06 3.86 3.61สพรรณบร 4.67 5.38 6.35 6.75 5.91 5.51 5.22 4.94 4.56 4.65 4.74 4.58ลพบร 5.02 5.66 6.5 6.64 5.61 5.07 4.77 4.51 4.35 4.68 4.95 5.01

บวชม 4.53 5.23 6.05 6.3 5.26 4.57 4.42 4.05 3.97 4.39 4.46 4.26กาญจนบร 4.48 5.35 6.24 6.56 5.62 4.94 4.84 4.68 4.45 4.3 4.37 4.3

ทองผาภม 3.66 4.25 5.18 5.63 4.92 3.68 3.56 3.23 3.57 3.88 3.76 3.32

ปราจนบร 4.49 5.07 5.67 5.69 4.98 4.59 4.51 4.32 4.18 4.54 4.67 4.49กบนทรบร 4.36 5.03 5.5 5.71 4.8 4.03 4.01 3.74 3.79 4.3 4.64 4.51

สระแกว _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _อรญประเทศ 4.69 5.33 5.91 5.89 5.16 4.67 4.54 4.35 4.27 4.4 4.43 4.35

ชลบร 5.08 5.59 6.22 6.33 5.45 5.33 5.14 4.98 4.53 4.61 4.97 5.12พทยา 3.91 4.36 4.77 4.97 4.34 3.89 3.98 3.85 3.72 3.57 3.68 3.75สตหบ 3.45 3.75 4.23 4.29 3.74 3.48 3.52 3.42 3.28 3.34 3.35 3.33

ระยอง 3.98 4.53 4.91 5.11 4.4 3.93 4 3.85 3.79 3.84 3.94 3.83จนทบร 4.06 4.4 4.61 4.82 4.08 3.56 3.53 3.49 3.41 3.73 3.98 3.91ตราด _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

คลองใหญ 4.77 4.89 5.19 5.18 4.64 3.97 3.96 3.85 3.84 4.14 4.61 4.82

เพชรบร 4.3 5.3 6.21 6.39 5.52 4.77 4.73 4.42 4.22 4.14 4.17 4.01ประจวบครขนธ 4.82 5.12 5.76 6.14 5.51 5.07 5.08 4.96 4.89 4.57 5.14 5.27หวหน 4.04 4.57 4.92 5.15 4.61 4.04 3.97 3.92 3.9 3.85 3.85 3.85ชมพร 4.54 5.03 5.58 5.6 4.81 4.44 4.4 4.31 4.3 4.17 4.11 4.38สราษฎธาน 3.91 4.63 4.86 4.83 4.19 3.89 3.92 3.96 3.82 3.54 3.26 3.34เกาะสมย 4.88 5.52 5.87 5.71 5.26 5.26 5.26 5.26 5.08 4.44 4.2 4.52นครศรธรรมราช 4.28 4.95 5.43 5.34 4.78 4.96 4.86 4.93 4.57 4.19 3.75 3.88สงขลา 4.38 4.92 5.05 5.16 4.57 4.25 4.25 4.38 4.27 3.93 3.53 3.61นราธวาส 4.7 5.32 5.58 5.66 4.94 4.66 4.63 4.67 4.7 4.44 3.96 4.1ระนอง 4.71 5.14 5.59 5.36 4.37 3.97 3.95 3.81 3.82 3.93 4.08 4.48พงงา _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ตะกวปา 4.71 5.15 5.51 5.12 4.48 4.57 4.41 4.67 4.29 4.13 4.1 4.56ภเกต 5.43 5.86 6.08 5.61 4.73 4.76 4.64 4.92 4.54 4.43 4.54 5.08สตล 5.84 5.99 5.82 5.01 4.35 4.35 4.29 4.41 4.16 4.09 4.13 5.07ทมา : เวปไซตกลมงานวจยการใชนาชลประทาน สวนการใชนาชลประทาน สานกอทกวทยาและบรหารนา (http://water.rid.go.th/hwm/cropwater/index.htm)

ภาคใต

จงหวดETp - Potential Evapotranspiration (มม./วน)

ภาคกลาง/ตะวนตก

ภาคตะวนออก



(2) แบบจาลองปรมาณฝนใชการ (Effective Rainfall Model) ฝนใชการ หมายถง ฝนทพชสามารถนาไปใชประโยชนได ปรมาณฝนใชการของพชแตละชนดจะแตกตางกนตามชนดของพชและวธการใหนา เชน ฝนใชการของขาวเปนสวนของปรมาณนาฝนทขงอยในแปลงนาในระดบทไมเปนอนตรายแกตนขาว สวนฝนใชการของพชไรหรอพชอนเปนสวนของปรมาณนาฝนทซมอยในเขตรากพชและพชสามารถดดไปใชได แบบจาลองปรมาณฝนใชการเปนแบบจาลองทใชวเคราะหประเมนปรมาณฝนทสามารถนามาใชแทนนาชลประทาน ซงขนอยกบปจจยทสาคญคอ ปรมาณฝนตกในแตละชวงเวลา ปรมาณการใชนาของพช และความสงของคนนา กลาวคอ หากเกษตรกรนยมเกบนาชลประทานไวในแปลงนาทระดบตา เมอฝนตกลงมากจะสามารถทจะเกบนาฝนไวในแปลงนาไดมาก เปนตน ดงนนในสปดาหทมปรมาณฝนตกนอย รอยละของฝนใชการจะสงกวาสปดาหทมฝนตกมากและยงขนอยกบปรมาณฝนทตกในสปดาหกอนๆ อกดวย ผลการประเมนปรมาณฝนใชการโดยแบบจาลองดงกลาว มคาปรมาณนาฝนใชการรายวนแลวจงนามารวมกนเปนรายสปดาหหรอรายเดอน เพอใชเปนขอมลนาเขาแบบจาลองความตองการนา แบบจาลองปรมาณฝนใชการ แสดงดงในรปท 3.3-1 โดยกาหนดใหมคาระดบนาฝนใชการสามารถถงระดบนาในแปลงเพาะปลก โดยแบงออกเปน 3 ระดบคอ - ระดบนาในแปลงทความจตาสด (STMIN) = 45 มม. - ระดบนาในแปลงนาทความจหลงการใหนา (STO) = 90 มม. - ระดบนาในแปลงนาทความจสงสด (STMAX) = 120 มม. (3) ปรมาณนาเตรยมแปลง การปลกขาวตองการปรมาณนาจานวนหนง เพอใชในการเตรยมแปลงทงในฤดฝนและฤดแลงซงการปลกพชชนดอนตองการนอยมาก และปรมาณนาสวนนจะแปรผนกบปจจยทสาคญ ไดแก คณสมบตทางกายภาพของดน ความชนของดน ชนดของดน ความสามารถการระเหยของนา วธและระยะเวลาในการเตรยมแปลง ปรมาณนาเตรยมแปลงมคาประมาณ 200-300 มม. ระยะเวลาในการเตรยมแปลงสาหรบนาขาว 1 ไรเทากบ 2-3 สปดาห (4) ปรมาณนาซมลงไปในดน การปลกขาวจาเปนตองมนาขงอยในแปลงนาในระดบทเหมาะสม ดงนนจะมปรมาณนาสวนหนงทซมเลยเขตรากพชลงไปในดน ซงพชไมสามารถนามาใชประโยชนได ปรมาณนาซมลงในดนขนอยกบองคประกอบและปจจยทสาคญ ไดแก คณสมบตของดน วธการเตรยมแปลง ความสงของนาทขงในแปลงนาและระดบนาใตดน ซงพจารณากาหนดใหปรมาณนาทซมลงในดนประมาณ 1.0-3.0 มม./วน

รปท 3.3-1 แบบจาลองแปลงนา

STO



(5) ประสทธภาพการชลประทาน ประสทธภาพการชลประทานเปนคาดชนชวดปรมาณนาชลประทานทตองการ ซงปรมาณนาชลประทานดงกลาวควรมากกวาปรมาณความตองการใชนาของพชทแปลงเพาะปลก ทงนเพอทดแทนปรมาณนาทสญเสยระหวางทางลาเลยงนาและทสญเสยในกระบวนการใชนา สาหรบโครงการนกาหนดประสทธภาพการชลประทานเทากบรอยละ 55 (6) ความตองการนาชลประทาน (Irrigation Demand) แบบจาลองความตองการนาชลประทาน (Irrigation Demand Model) ใชวเคราะหประเมนและจาลองความตองการนาชลประทานรายสปดาห หรอปรมาณนาทตองการบรเวณอาคารบงคบนาปากคลองสงนา เพอใหสามารถลาเลยงนาไปถงแปลงเพาะปลกดวยปรมาณนาทเพยงพอ สาหรบการเพาะปลกขาว พชไรพชผก หรออนๆ ตามคาจากดความดงน

านพการชลประทประสทธภา

ฝนใชการบนแปลงการรวซมชชนาของพปรมาณการใ ชลประทานตองการนาปรมาณความ

(7) รปแบบการปลกพช (Crop Pattern) สาหรบลมนายอยตางๆ จากการรวบรวมขอมลจดเกบของหนวยงานในพนท กรมชลประทานและเกษตรจงหวด อาเภอ เปนตน

2) การคานวณความตองการใชนาเกษตรนาฝนดวยแบบจาลอง SWAT ในการคานวณหาความตองการนาพนทเกษตรนาฝน โดยใชแบบจาลองทางคณตศาสตร SWAT (Soil and Water Assessment Tool) จากการนาเขาขอมลการใชประโยชนทดน และเทคนคการซอนทบกนของพารามเตอรตางๆ เชน ฝน ดน เปนตน สรปขอมลพนฐานในการคานวณไดดงน

- ขอมลการใชประโยชนทดน ของกรมพฒนาทดน ป พ.ศ.2552 - ขอมลแผนทแสดงความสงเชงตวเลข (Digital Elevation Model) - ขอมลแผนทกลมชดดน ของกรมพฒนาทดน ป พ.ศ.2545 - ขอมลสภาพภมอากาศของกรมอตนยมวทยา ป พ.ศ.2514-2543 ประกอบดวย ขอมลฝน

รายวน อณหภมสงสดและตาสดรายวน - ขอมลปรมาณนาทา ของกรมชลประทาน - ขอมลคณภาพนา ของกรมควบคมมลพษ - ขอมลเศรษฐกจและสงคม ของสานกงานสถตแหงชาต - ขอมลภาคสนาม สาหรบการตรวจสอบการใชประโยชนทดน

แบบจาลอง SWAT มขนตอนการวเคราะหขอมล ดงน (1) นาเขาขอมลแผนทการใชประโยชนทดนของกรมพฒนาทดนปลาสด ในการศกษาครงนใชขอมลป พ.ศ.2552 ในแบบจาลอง SWAT MODEL จาแนกประเภทการใชประโยชนทดนแตละพนท (2) นาเขาขอมลความสงเชงตวเลข (Digital Elevation Model:DEM) ในแบบจาลอง SWAT MODEL ใชขอมลความสงเชงตวเลขนามาลากแบงพนทลมนา สาหรบคานวณทศทางการไหล (Flow Direction) และผลรวมหนวยการไหลสะสม (Flow Accumulation) จานวนหนวยขอมลทไหลมารวมจากพนททอยสงลงสพนทตา การกาหนดเสนลานาในพนทลมนา และขอบเขตพนทลมนา (3) นาเขาขอมลแผนทของดน ในแบบจาลอง SWAT MODEL จะนาเขาขอมลคณลกษณะของดนในประเทศไทย จากระบบฐานขอมลกรมพฒนาทดนทไดทาการพฒนาโปรแกรม DLD ขอมลดนเปน 62 กลมดน และไดนาขอมลคณลกษณะดนบางประการจากเอกสารงานวชาทไดศกษาคณลกษณะของดนตามการจาแนกประเภทเนอดนมาประกอบในระบบฐานขอมล (4) นาเขาขอมลอตนยมวทยา ไดแก ปรมาณฝนรายวน อณหภมสงสดและตาสดรายวน ครอบคลมพนทศกษา



(5) การหาปรมาณนาทา จะใชแบบจาลอง SWAT เชอมตอกบโปรแกรม ArcView มาชวยวเคราะหโดยแบบจาลอง SWAT กาหนดตวแปรทใชไดแก ขอมลความสงเชงตวเลข การแบงพนทลมนายอย ขอมลโครงขายลานา จดกาหนดใหนาออกจากลมนา ขอมลการใชประโยชนทดน ขอมลคณลกษณะของดน ขอมลหนวยตอบสนองทางอทกวทยาในพนทลมนายอย ขอมลทตงสถานตรวจอากาศ ขอมลภมอากาศ ขอมลทตงสถานวดนาทา และขอมลนาทา แบบจาลอง SWAT จะนาขอมลใหอยในลกษณะระบบสารสนเทศทางภมศาสตรและนามาคานวณหาปรมาณนาทาในแตละลมนายอย (6) การปรบเทยบแบบจาลอง เปนการลดความแตกตางระหวางขอมลจากการวดจรงกบขอมลทไดจากแบบจาลอง ในการศกษาครงนเปนการปรบเทยบทประมาณคาจากการเฉลยตอพนทของพนทลมนายอย จากการรวบรวมและทบทวนผลการศกษาจากรายงานการศกษาโครงการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร, กรมทรพยากรนา, กมภาพนธ 2549 พบวา ประเมนความตองการนาเพอการเกษตรดวยแบบจาลองความตองการใชนา WUSMO (Water User Study Model) จากผลการประเมนความตองการใชนาเพอการเกษตรทงในและนอกเขตชลประทานไดดงแสดงในตารางท 3.3-3

ตารางท 3.3-3 ความตองการนาเพอการเกษตรในและนอกพนทชลประทานในป พ.ศ.2544

ลมนาหลก/ลมนาสาขา ความตองการนาเพอการเกษตร ในพนทชลประทาน (ลาน ลบ.ม.)

ความตองการนาเพอการเกษตร นอกพนทชลประทาน (ลาน ลบ.ม.)

ฤดแลง ฤดฝน รวม ฤดแลง ฤดฝน รวม

ลมนาสาขาคลองพระสทง 3.80 23.00 26.80 88.72 828.25 916.97 ลมนาสาขาแมนาพระปรง 14.11 66.91 81.02 18.47 871.03 889.49 ลมนาสาขาแมนาหนมาน 2.32 11.36 13.68 31.66 414.27 445.93 ลมนาสาขาแมนาปราจนบรตอนลาง 25.96 349.83 375.78 224.27 926.30 1,170.57

รวมลมนาปราจนบร 46.19 451.09 497.28 383.11 3,039.85 3,422.96

3.4 นาใชเพอการอตสาหกรรม

การศกษาความตองการใชนาเพอการอตสาหกรรม เปนการศกษาถงความตองการนาเพอการอตสาหกรรมของโรงงานประเภทตางๆ ซงมความตองการใชนาทแตกตางกนตามประเภทของโรงงานอตสาหกรรม ซงไดจาแนกไวเปน 10 ประเภท แสดงดงตารางท 3.4-1



ตารางท 3.4-1 ความตองการใชนาตามประเภทของโรงงานอตสาหกรรม

รหส ประเภท รายละเอยดประเภทอตสาหกรรมหลก ปรมาณความตองการนา (ลบ.ม./ไร/วน))

01 Accessory อตสาหกรรมผลตชนสวน อปกรณตางๆ 6.00 02 Chemical อตสาหกรรมเคมภณฑ 8.00 03 Food อตสาหกรรมอาหาร เครองดม 12.00 04 Metal อตสาหกรรมถลง หลอ โลหะ 5.00 05 Other อตสาหกรรมทวไป 7.00 06 Outside อตสาหกรรมกลางแจง เชน โม-บดหน ดดทราย เผาถาน หบฝาย อบเมลดพช ฯลฯ 4.00 07 Paper อตสาหกรรมกระดาษ เชน ผลตเยอกระดาษ ภาชนะจากกระดาษ ฯลฯ 4.00 08 Textile อตสาหกรรมสงทอ ฟอกหนง ยอมส 5.00 09 Unmetal ผลตภณฑอโลหะ เชน แกว กระเบองเคลอบ ปน ฯลฯ 8.00 10 Wood ผลตภณฑไม เครองเรอน 3.00

การประเมนความตองการใชนาเพอการอตสาหกรรม ใชฐานขอมลจากทะเบยนโรงงานอตสาหกรรมของกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม โดยนาขอมลในสวนของผลตภณฑทแตละโรงงานผลตไดมาคณกบอตราการใชนาตอหนวยผลตภณฑประเภทตางๆ ซงกรมโรงงานอตสาหกรรมไดประเมนไวหลงจากนนจะรวมปรมาณการใชนาของโรงงานตางๆ ทอยในพนทลมนาเขาดวยกน สวนการคาดการณปรมาณการใชนาเพอการอตสาหกรรมในอนาคต จะอาศยแนวโนมของอตราการเตบโตผลตภณฑมวลรวมภาคอตสาหกรรมรายจงหวด ในปยอนหลงมาคาดการณคาในอนาคต เพอหาอตราการเตบโตภาคเศรษฐกจดงกลาว แลวนาอตราสวนนมาคานวณปรมาณการใชนาเพอการอตสาหกรรมในอนาคต จากการรวบรวมและทบทวนผลการศกษาจากรายงานโครงการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร, กรมทรพยากรนา, กมภาพนธ 2549 ซงประเมนการใชนา ดานอตสาหกรรม ใชฐานขอมลจากทะเบยนโรงงานอตสาหกรรมของกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ป 2541 โดยนาขอมลในสวนของผลตภณฑทแตละโรงงานผลตไดมาคณกบอตราการใชนาตอหนวยผลตภณฑประเภทตางๆ ซงกรมโรงงานอตสาหกรรมไดประเมนไว หลงจากนนจะรวมปรมาณการใชนาของโรงงานตางๆ ทอยในพนทลมนาเขาดวยกน พบวา ในป พ.ศ.2544 ลมนาปราจนบรมความตองการนาเพอการอตสาหกรรม 10.80 ลาน ลบ.ม./ป ลมนาสาขาทมความตองการนาเพอการอตสาหกรรมมากทสด คอ ลมนาสาขาแมนาปราจนบรตอนลางมความตองการนา 8.36 ลาน ลบ.ม./ป รองลงมาคอ ลมนาสาขาแมนาหนมาน ลมนาสาขาแมนาพระปรง และลมนาสาขาคลองพระสทง มความตองการนา 1.93 0.27 และ 0.24 ลาน ลบ.ม./ป ตามลาดบ 3.5 นาใชเพอการปศสตว

ในการประเมนความตองการใชนาเพอการปศสตว ใชฐานขอมลจากขอมล กชช.2ค. ป 2541 จากกรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ซงไดรวบรวมประเภทและจานวนปศสตวไวในระดบตาบล นามาวเคราะหตอโดยนาขอมลจานวนสตวแตละประเภทมาคณกบอตราการใชนาตอตวตอวนของสตวแตละประเภท ซงไดจากการประเมนของกรมปศสตวและบางสวนจากรายงานการศกษาตางๆ ไดแก - โค และกระบอ อตราการใชนา 80 ลตร/ตว/วน - หม อตราการใชนา 20 ลตร/ตว/วน - แพะ และแกะ อตราการใชนา 15 ลตร/ตว/วน - ไก และเปด อตราการใชนา 3 ลตร/ตว/วน



- อนๆ (เฉลย) อตราการใชนา 15 ลตร/ตว/วน สวนการคาดการณปรมาณการใชนาเพอการปศสตวในอนาคต จะอาศยแนวโนมของอตราการเตบโตผลตภณฑมวลรวมภาคการเกษตรรายจงหวด ในปยอนหลงมาคาดการณคาในอนาคต เพอหาอตราการเตบโตภาคเศรษฐกจดงกลาว แลวนาอตราสวนนมาคานวณปรมาณการใชนาเพอการปศสตวในอนาคต จากขอมลการปศสตวของ กชช.2ค. ป พ.ศ.2552 นามาวเคราะหความตองการใชนาเพอการปศสตวโดยแบงออกเปนการเลยงสตวประเภทตางๆ พบวา ในลมนาปราจนบรมความตองการนาเพอการปศสตว 21.65 ลาน ลบ.ม./ป รายละเอยดแตละประเภทแสดงดงตารางท 3.5-1

ตารางท 3.5-1 ความตองการใชนาเพอการปศสตวในลมนาปราจนบร

3.6 นาใชเพอการรกษาระบบนเวศทายนา

เนองจากการใชนาในพนทตนนามผลทาใหนาในพนทปลายนาลดลง จงตองมการวางแผนและจดการการใชนาใหเกดความเปนธรรม อนงในการใชนาจะตองมการปลอยนาลงทายนาในปรมาณทเหมาะสม เปนธรรมตอผทอยทายนาไดใชนาและเปนการรกษาสมดลนเวศทายนา ความตองการใชนาเพอรกษาสมดลนเวศวทยาทายนา คอ ปรมาณนาตาสดทไหลในฤดแลงของลานานนๆ ในอดต ซงประเมนจากอตราการไหลรายวน ในชวงระยะเวลาระหวางเดอนมกราคมถงเมษายน เนองจากเปนชวงทอตราการไหลมคาตา และทาการวเคราะหจากสถตขอมลนาทาทสถานวดนาในลมนา ซงคาอตราการไหลตาสดทไดเปนคาทความมนคงไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลา ณ สถานทนามาวเคราะห ผลทไดจะนามากาหนดอตราการไหลขนตา (Minimum Flow) ในทกลานาของลมนายอย ตอพนทรบนา 1 ตร.กม. ความตองการปรมาณนาตาสดดานทายนา โดยปกตจะกาหนดจากผลการวเคราะหระบบนเวศและสงแวดลอมเพอรกษาสมดลของระบบ และในบางครงกจะกาหนดตามปรมาณความตองการนาดานทายนา เชน การขบไลนาเคม-นาเสย การรกษาระดบนาเพอการเดนเรอ ความตองการดานอปโภค-บรโภค อตสาหกรรม เปนตน ดงนน ปรมาณนาตาสดดานทายนาทจาเปนตองรกษาไวในแตละโครงการจงมความแตกตางกน จากรายงานการศกษาโครงการศกษาเพอทาแผนหลกรองรบการพฒนาแหลงนาและปรบปรงโครงการชลประทานสาหรบแผนฯ 9, กรมชลประทาน, 2546 พจารณาปรมาณนาตาสดจาก Flow Duration Curve

ลาดบ รายละเอยด รวมจนทบร ฉะเชงทรา นครนายก นครราชสมา ปราจนบร สระแกว ลมนาปราจนบร

1 ววเนอ 0.020 0.011 0.011 - 0.541 0.716 1.30 2 ววนม 0.016 - - - 0.006 0.557 0.58 3 ควาย 0.002 0.001 0.005 - 0.287 0.125 0.42 4 หม 0.001 0.001 0.001 - 0.378 0.249 0.63 5 เปด-ไก 0.550 0.027 0.078 - 1.409 0.674 2.74 6 อนๆ 0.028 - - - 16.703 0.247 16.98

รวม 0.617 0.040 0.095 - 19.324 2.567 22.64 หมายเหต : ขอมลปศสตวจาก กชช.2ค. ป พ.ศ.2552

โค และกระบอ 80 ลตร/ตว/วนหม 20 ลตร/ตว/วนแพะ และแกะ 15 ลตร/ตว/วนไก เปด และหาน 3 ลตร/ตว/วน

ความตองการใชนาเพอการปศสตวของจงหวดตางๆ ในลมนาปราจนบร (ลาน ลบ.ม./ป)



ของปรมาณนาทารายเดอนโดยพจารณาทคาปรมาณนาทา 90 เปอรเซนต ซงจากการคานวณตามเกณฑดงกลาว พบวา ลมนาปราจนบรม คาปรมาณนาตาสดเพอรกษาระบบนเวศบรเวณจดออกของลมนาประมาณ 6.50 ลาน ลบ.ม./เดอน หรอ 77.96 ลาน ลบ.ม./ป (2.47 ลบ.ม./วนาท) 3.7 ปรมาณความตองการใชนารวม

จากผลการรวบรวมและทบทวนขอมลความตองการใชนาในดานตางๆ สามารถสรปปรมาณความตองใชนาทงลมนา ไดดงตารางท 3.7-1

ตารางท 3.7-1 สรปปรมาณความตองการใชนาทงลมนา

ลาดบ ความตองการใชนา ปรมาณความตองการใชนาลมนาปราจนบร (ลาน ลบ.ม./ ป)

1 นาใชเพอการอปโภคบรโภคและการทองเทยว 11.722 นาใชเพอการเกษตร 3,920.243 นาใชเพอการอตสาหกรรม 10.804 นาใชเพอการปศสตว 22.64

รวม 3,965.40

5 นาใชเพอการรกษาระบบนเวศทายนา 77.96รวมความตองการใชนาทงหมด 4,043.36

บทท 4

สภาพปญหาดานทรพยากรนา

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง บทท 4 ภาพปญหาดานทรพยากรนา


บทท 4 สภาพปญหาดานทรพยากรนา

4.1 การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

การผนแปรของปรมาณฝน ซงเปนสภาพทเกดขนตามธรรมชาตไมสามารถเปลยนแปลงหรอแกไขได จากสภาพการผนแปรของปรมาณฝนตกดงกลาวนสงผลใหเกดภาวะภยแลงในชวงทฝนทงชวง โดยเฉพาะในพนททอยหางไกลจากแหลงนา หรอแมแตในพนทอยตดลานาสาขาหากฝนทงชวงตดตอกนเปนเวลานานกจะเกดการขาดแคลนนาได สวนในชวงทฝนตกหนกในชวงสนๆ กกอใหเกดปรมาณนาจานวนมากไหลหลากมาตามลานาเขาทวมพนทอยอาศยและพนทเกษตรกรรม สภาพความผนแปรของปรมาณฝนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเรมปรากฏใหเหนชดเจนขน ในภาพรวมการเปลยนแปลงดงกลาวจะมการเพมขนของปรมาณฝนเฉลยตอป การเปลยนแปลงดานการกระจายตวของปรมาณฝนรายเดอนซงอาจสงผลกระทบตอการเกษตร ฝนตกตดตอกนหลายเดอน และการระบายนาฝนมากกวาปกตในชวงฤดฝนกรณปกต จากขอมลปรมาณของกรมอตนยมวทยาในป พ.ศ.2549-2553 เทยบกบคาสงสด คาตาสด และคาเฉลยในรอบ 30 ป (ชวงป 2514-2543) พบวา มการกระจายตวของฝนเปลยนแปลงจากคาเฉลยในรอบ 30 ปเกดขนอยางเหนไดชด ดงรปท 4.1-1 ถงรปท 4.1-2



รปท 4.1-1 การเปลยนแปลงปรมาณฝนรายเดอน สถาน สตอ.ปราจนบร จงหวดปราจนบร

0

100

200

300

400

500

600

700

800


ปรมา

ณฝน

รายเ

ดอน

(มม.

)การเปลยนแปลงปรมาณฝนรายเดอน สถาน สตอ.ปราจนบร จงหวดปราจนบร

ชวงคาสงสด-ตาสด (ป2514-43) คาเฉลย (ป2514-43) คาเฉลย (ป2549-53), 5 ปยอนหลง

คาเฉลย (ป2544-53), 10 ปยอนหลง ฝนป 2549 ฝนป 2550

ฝนป 2551 ฝนป 2552 ฝนป 2553

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.เฉลย 7.7 17.1 50.1 128.2 213.7 251.8 270.4 377.7 355.7 163.9 35.1 6.9สงสด 58.2 113.7 126.2 359.1 382.7 529.8 457.3 620.0 665.4 482.5 117.6 85.5ตาสด 0.0 0.0 0.0 7.2 70.0 63.2 128.5 103.3 182.3 49.0 0.0 0.0เฉลย 5.6 18.0 49.9 100.3 228.3 201.3 288.6 298.6 358.2 151.9 27.5 3.2สงสด 36.5 50.5 99.0 228.0 413.1 282.8 371.8 741.8 546.0 234.1 236.2 27.2ตาสด 0.0 0.0 2.0 14.4 57.4 102.0 218.8 158.2 144.8 60.9 0.0 0.0เฉลย 8.3 18.4 39.4 135.3 243.2 193.9 286.8 329.6 399.6 164.3 3.1 0.0สงสด 36.5 30.9 85.9 228.0 402.4 282.8 371.8 741.8 546.0 217.4 7.5 0.0ตาสด 0.0 9.3 2.0 59.8 104.5 102.0 218.8 158.2 251.0 107.9 0.2 0.0

0.0 9.3 85.9 100.8 182.0 102.0 311.8 158.2 334.0 204.9 0.2 0.05.2 14.9 2.0 228.0 402.4 182.2 218.8 215.8 420.3 217.4 1.7 0.00.0 18.5 38.1 160.8 334.9 142.8 265.1 333.3 546.0 138.3 7.5 0.00.0 18.2 35.9 127.3 104.5 259.6 371.8 198.7 446.7 107.9 5.7 0.036.5 30.9 35.0 59.8 192.0 282.8 266.7 741.8 251.0 153.1 0.6 0.0

ฝนป 2549ฝนป 2550ฝนป 2551ฝนป 2552ฝนป 2553

ปรมาณฝน (มม.)

ป2514-2543

ป2544-2553

ป2549-2553



รปท 4.1-2 การเปลยนแปลงปรมาณฝนรายเดอน สถาน สอท.กบนทรบร จงหวดปราจนบร

0

100

200

300

400

500

600


ปรมา

ณฝน

รายเ

ดอน

(มม.

)การเปลยนแปลงปรมาณฝนรายเดอน สถาน สอท.กบนทรบร จงหวดปราจนบร

ชวงคาสงสด-ตาสด (ป2514-43) คาเฉลย (ป2514-43) คาเฉลย (ป2549-53), 5 ปยอนหลง

คาเฉลย (ป2544-53), 10 ปยอนหลง ฝนป 2549 ฝนป 2550

ฝนป 2551 ฝนป 2552 ฝนป 2553

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.เฉลย 6.9 21.7 48.7 88.2 199.9 225.6 255.8 314.5 303.2 150.4 31.4 5.3สงสด 34.3 98.4 206.2 321.7 339.1 484.9 515.1 548.1 495.6 469.7 164.2 77.0ตาสด 0.0 0.0 0.0 1.3 60.8 90.9 128.9 147.0 136.5 34.1 0.0 0.0เฉลย 11.6 24.7 58.5 112.8 174.2 171.9 261.3 217.6 314.2 158.2 26.3 4.1สงสด 55.4 131.9 158.0 300.0 310.6 315.1 470.5 366.9 451.1 235.2 124.7 21.9ตาสด 0.0 0.0 6.4 29.7 67.7 82.1 132.2 104.8 94.9 68.5 0.0 0.0เฉลย 13.0 32.5 44.0 159.4 181.7 140.5 234.7 200.6 275.3 156.1 15.0 1.3สงสด 55.4 131.9 95.0 300.0 266.6 245.8 470.5 366.9 448.1 235.2 39.0 6.0ตาสด 0.0 0.0 14.9 94.5 71.0 98.2 132.2 104.8 94.9 105.0 2.0 0.0

0.0 0.0 95.0 120.5 266.6 98.2 470.5 159.0 337.8 235.2 12.4 6.00.0 14.3 29.5 129.1 260.4 115.8 132.2 104.8 268.4 105.0 16.9 0.09.8 131.9 24.1 94.5 179.7 245.8 212.0 366.9 448.1 202.7 39.0 0.20.0 12.9 56.4 300.0 130.7 140.1 219.9 154.4 227.3 123.7 4.6 0.255.4 3.6 14.9 152.9 71.0 102.7 138.7 218.1 94.9 113.9 2.0 0.0

ฝนป 2549ฝนป 2550ฝนป 2551ฝนป 2552ฝนป 2553

ปรมาณฝน (มม.)

ป2514-2543

ป2544-2553

ป2549-2553



4.2 สภาพปญหาดานการขาดแคลนนาและภยแลง

ปญหาการขาดแคลนนา ในพนทลมนาปราจนบรปนปญหาทมสาเหตมาจากธรรมชาต ไดแก สภาพลมฟาอากาศทจะทาใหเกดฝนตกนอย นอกจากจะเกดขนตามธรรมชาตแลว ความแหงแลงยงเกดจากการเปลยนแปลงสภาพแวดลอม ทาใหเกดความเสยสมดลดานระบบนเวศวทยา เชนการบกรกพนทปาไม ซงเปนแหลงเกบกกนาตามธรรมชาต เปลยนเปนพนทเกษตรกรรมทาใหในชวงหนาฝนนาไหลหลากมามากและรวดเรว สวนในชวงฤดแลงจะมนาไหลลงสลานานอยหรอไมมเลย นอกจากนยงสงผลใหเกดชะลางพงทะลายของดนอยางรนแรง ทาใหเกดตะกอนสะสมในลานา ทาใหแหลงนาเกดการตนเขน ไมสามารถเกบกกนาไดเตมประสทธภาพ จากการศกษาและรวบรวมขอมลโครงการวางระบบเตอนภยดานการเกษตร โดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ (พชรา 2534 ชานาญ 2520 นพนธ 2538) สรปไดวาการเกดความแหงแลงม 3 ลกษณะ คอ

1) สภาวะอากาศแหงแลง (Meteorogical Drought) เปนสภาวะทมการระเหยนาเกนจานวนทไดรบ กลาวคอ มการระเหยจากไอนาของดนและพชพรรณมากกวาปรมาณฝนรายป เปนผลใหพนทนนๆ มภมอากาศแหงแลง

2) สภาวะการขาดนา (Hydrological Drought) เปนปรากฏการณทมสาเหตมาจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศทเกดจากการมฝนนอยเฉลยตากวาปกตเปนระยะเวลานานตอเนองกน จนมผลกระทบตอการลดลงของระดบนาผวดน นาใตดน และการขาดแคลนนาเพออปโภคบรโภคในชวงฤดแลง

3) สภาวะความแหงแลงทางการเกษตร (Agricultural Drought) เปนสภาวะทเกดจากการขาดนาสาหรบการเกษตรอนเนองมาจากการลดลงของปรมาณนาฝน ระดบนาใตดน ความชนในดนลดลง จนพชไมสามารถดงนามาใช มผลทาใหพชหยดชะงกการเจรญเตบโต และตายไปในทสด สาหรบปจจยทมผลตอสภาวะแหงแลงในพนทลมนาศกษา ไดแก

1) ปจจยทางดานอตนยมวทยา ประกอบดวย ปรมาณนาฝนรายเดอน จานวนวนทฝนตกรายเดอน อณหภมเฉลยรายเดอน และความชนสมพทธ

2) ปจจยทางดานกายภาพของพนทลมนา ประกอบดวย แหลงนาใตดน การใชทดน (ชนดพช) การอมนาของดน ความลาดของพนท ความหนาแนนของลานาในลมนาสาขา ขนาดของลมนา 4.3 สภาพปญหาดานนาทวม

ปญหาอทกภยโดยทวไปจะมสาเหตจากฝนทตกหนกในพนทลมนา และจากสภาพทางกายภาพภายในลมนา เชน พนทปาตนนาตอนบนถกทาลาย การขาดแคลนแหลงเกบกกนาขนาดใหญในพนทลมนาตอนบนเพอชวยชะลอนาหลาก ประสทธภาพของระบบระบายนาไมเพยงพอเนองจากตนเขนหรอถกบกรกมการกอสรางสงกดขวางทางนา การเปลยนแปลงสภาพการใชทดน เปนตน สาหรบสภาพการเกดอทกภยในลมนาปราจนบร แบงออกไดเปน 2 ลกษณะ ไดแก อทกภยทเกดในบรเวณพนทลมนาตอนบนและลานาสาขาตางๆ และอทกภยทเกดในบรเวณแมนาปราจนบรตอนลาง ตงแตจดบรรจบแมนาพระปรงและแมนาหนมานลงไปจนถงจดบรรจบแมนานครนายก การเกดอทกภยในลกษณะแรกจะเกดจากการทมฝนตกหนกและนาปาไหลหลากจากตนนาลงมามากจนลานาสายหลกไมสามารถระบายนาไดทน ประกอบกบมสงกดขวางจากเสนทางคมนาคมขวางทางนา และมอาคารระบายนาไมเพยงพอ พนททเกดนาทวมเปนประจาไดแก อาเภอเขาฉกรรจ อาเภอเมองในจงหวดสระแกว และอาเภอประจนตคามในจงหวดปราจนบร สวนในลกษณะทสองจะเกดบรเวณทเปนพนทราบลม และแมนาสายหลกตนเขน มความสามารถระบายนาไมเพยงพอ และเกดนาเออหนนจากแมนาบางปะกง ทาใหไมสามารถระบายนาลงไดอยางมประสทธภาพ สาหรบ



พนททเกดนาทวมเปนประจาไดแก บรเวณอาเภอกบนทรบร อาเภอบานสราง อาเภอศรมโหสถ อาเภอศรมหาโพธ และอาเภอเมองปราจนบร เปนตน ดงแสดงขอบเขตพนทนาทวมประจาในลมนาปราจนในรปท 4.3-1 ในการศกษาพนทประสบอทกภยในลมนาปราจนบร ไดรวบรวมขอมลพนทเสยงอทกภยและโคลนถลมจากศนยปองกนภยฝายพลเรอน กรมการปกครอ กระทรวงมหาดไทย ซงไดรวบรวมขอมลหมบานทประสบปญหาอทกภยในรปแบบตางๆ ไดแก นาทวมขง นาไหลลนตลง นาปาไหลหลาก และโคลนถลม ซงในแตละหมบานอาจประสบปญหาอทกภยรปแบบใดรปแบบหนง หรอหลายรปแบบกได และเพอใหสะดวกในการสรปและแสดงผลขอมลจงจดกลมลกษณะการเกดอทกภยเปน 2 รปแบบ ดงน

1) การเกดอทกภยในลกษณะนาทวมขง-นาลนตลง เกดจากสภาวะฝนตกหนกอยางตอเนองจากการพดผานของพายฝนเปนเวลาหลายวนทาใหเกดนาปาไหลหลาก มกจะเกดในพนทราบระหวางเนนขนาดใหญททอดยาวตอเนองมาจากภเขาสง ซงเปน พนทตนนาลาธารบรเวณสนปนนา หรอพนทราบระหวางเนนทเกดจากสภาพคดโคงของชนหน โกงงอเปนเนนขนาดใหญ ซงประกอบดวยเนนลอนลาดขนาดเลกมากมายลดหลนตอเนองกนมาจนถงพนทราบนาทวมถง

2) การเกดอทกภยในลกษณะนาปาไหลหลาก หรอนาทวมฉบพลน มกเกดบรเวณทราบลมแมนาและบรเวณชมชนเมองใหญๆ เนองจากสภาพภมประเทศ เปนทราบลมมความลาดชนของพนทและความลาดชนของลานาคอนขางตา จงระบายนาไดชา มลกษณะคอยเปนคอยไป ซงเกดจากฝนตกหนก ณ จดนนๆ ตดตอกนเปนเวลาหลายวน หรอเกดจากสภาวะนาลนตลง นาทวมขงสวนใหญจะเกดบรเวณทายนาและมลกษณะแผเปนบรเวณกวาง ในบรเวณลมนาปราจนบรจะเกดนาทวมขงจากรมฝงลานากวาง 5-20 กโลเมตร



รปท 4.3-1 ขอบเขตพนทนาทวมประจาในลมนาปราจนบร



4.4 สภาพปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรทเกยวของ

1. การบกรกปาไมในพนท การบกรกพนทปาไมในลมนาปราจนบรสวนใหญมสาเหตมาจากเกษตรกรบกรกพนทปาไมเพอทาการเกษตรโดยมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนจากเดม ซงเปนพนทปาไมมาเปนพนทเกษตรกรรม เชน ขาวโพด พชไร ไมผล-ไมยนตน และนาขาว กอใหเกดปญหาเรองทดนในการพฒนาแหลงนา รวมถงกระบวนการอนมตโครงการในการพฒนาโครงการแหลงนาขนาดใหญทเขาไปอยในพนทปาหรอเขตอนรกษ 2. การขาดการอนรกษบารงดนทถกวธ ทาใหตองใชปยและสารเคมเปนจานวนมากกอใหเกดปญหานาเสยจากพนทการเกษตรระบายลงแหลงนาธรรมชาต 3. ปญหาการแยงนาและการใช นาไมมประสทธภาพ เนองจากไมมการกาหนดลาดบความสาคญการใชนาดานตางๆ อยางเดนชดในลมนาเพอเปนนโยบายในการจดสรรนาในชวงสภาวะวกฤต 4. ปญหาการชะลางพงทลายของดน ชะลางพงทลายของดนมความรนแรงเพมมากขนและ เกดตะกอนตกทบถมในแหลงนา ทาใหแหลงนาตนเขน และคณภาพเสอมลง 5. ปญหาการขยายตวดานอตสาหกรรม การขยายตวดานอตสาหกรรม และขาดการจดการ ดานการบาบดนาเสยอตสาหกรรมอยางเขมงวด ทาใหเปนปญหาตอแหลงนาธรรมชาต 4.5 สภาพปญหาดานการบรหารจดการนาปจจบน

การบรหารจดการทรพยากรนาทผานมามปญหาดงน 1) การขาดเอกภาพในการกาหนดนโยบายและภาพรวมทชดเจน 2) การปฏบตงานของหนวยงานตางๆ มความซาซอน และขาดการประสานความรวมมอ อกทงไมมหนวยงานใดเปนแกนกลางทาหนาทประสานงานระหวางหนวยงานดงกลาว 3) กฎหมายและระเบยบตางๆ ทมและบงคบใชในปจจบน สวนใหญมไวเพอกากบการปฏบตงานเฉพาะดานของแตละหนวยงาน กฎหมายและระเบยบบางฉบบยงลาหลง และไมสอดคลองกบสภาพความเปนจรง 4) การขาดแผนแมบททเปนแผนรวมในการบรหารจดการทรพยากรนาในระบบลมนา ทงแผนดานการพฒนาแหลงนา แผนการบรหารจดการนา แผนแกปญหานาทวมและภยแลง และแผนการอนรกษทรพยากรนา เปนตน 5) ปญหาดานการจดการระบบฐานขอมล ฐานขอมลยงไมอยในระบบเดยวกน และยงไมมการเชอมโยงระบบฐานขอมลระหวางหนวยงานตางๆ ทเกยวของเขาดวยกน 6) ปญหาดานการบรหารจดการนาอยางเปนระบบทงลมนา ซงจาเปนตองใชแบบจาลองททนสมย และมโครงขายสถานอต-อทกวทยาทพอเพยง และสามารถรบ-สงขอมลไดอยางทนเหตการณ โดยเฉพาะการตดตงระบบโทรมาตรอทกวทยาทมความจาเปนในการบรหารจดการนาหลากในพนทเรงดวน

บทท 5

ยทธศาสตรและการบรหารจดการลมนา

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง บทท 5 ยทธศาสตรและการบรหารจดการลมนา


บทท 5 ยทธศาสตรและการบรหารจดการลมนา

5.1 การวเคราะหสถานการณลมนา

จากขอมลพนฐานและสภาพปจจบนของลมนา เมอทาวเคราะหสถานการณของลมนาดวยวธ SWOT Analysis ผลดงแสดงในรปท 5.1-1

รปท 5.1-1 การวเคราะหสถานภาพ (SWOT) โดยรวมของลมนาปราจนบร

- สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม - เกษตรกรรมมความตองการใชนาสง กอมลพษ บางพนท- มนคมอตสาหกรรมทสาคญหลายแหง และยงมโรงงาน ประสบปญหานาทวม บางสวนขาดแคลนนา

อตสาหกรรมและอตสาหกรรมการเกษตร กระจายอยตาม - แหลงอตสาหกรรม ชมชนและทองเทยวตองไมขาดแคลนนาพนทตางๆ และกอใหเกดมลพษทางนา

- มชมชนหนาแนนหลายแหง เปนศนยกลางการคาขาย - บางพนทไมไดรบการพฒนาดานแหลงนา การทองเทยว - พนทตนนาและพนทปาไมบางสวนถกบกรกทาลาย

- มพนทตนนาและพนทปาทสาคญ เชน อทยานแหงชาต - มมลพษทางนาเนองจากอตสาหกรรม ชมชนและทองเทยว เขาใหญ อทยานแหงชาตปางสดา เปนตน และยงมการรกตวของนาเคม

- มปรมาณนาตนทนอยในเกณฑปานกลาง การกระจายตวของนาฝนในชวงฤดฝนอยระดบด สวนนาทาในบางบรเวณมปญหาจากการรกตวของนาเคมในชวงหนาแลง

- มศกยภาพในการพฒนาแหลงนาอกมาก- มการกระจกตวของพนทชลประทาน

- ทองถนเขามามสวนรวมในการวางแผนบรหารจดการ - กฎหมายทเกยวของกบนามมากมายหลายฉบบ ไมเปนและดแลทรพยากรนา เอกภาพ

- มวสยทศนและนโยบายนาแหงชาต ในการบรหารจดการ - ขาดหนวยงานทมเอกภาพ จดหาและพฒนา รวมถงรกษาแหลงนา - ขาดความรในการวางแผนและการบรหารจดการ

- แผนพฒนาเศรษฐกจฯ 9 มงใหประชาชนมสวนรวมในการ - ขาดรปแบบการจดการและการมสวนรวมของชมชนจดการควบคมดแลทรพยากรนา - ขาดเครองมอในการบรหารจดการ

- แผนยทธศาตรของหนวยงานตางๆ ตองมงเนนตามวตถประสงคของหนวยงานเปนหลก เชน แผนของการประปาสวนภมภาค ตองตอบสนองความตองการใชนาของภาคประชาชน เปนตน

S : Strength (จดแขง) W : Weakness (จดออน)

O : Opportunity (โอกาส) T : Threat (ขอจากด)



5.2 ยทธศาสตรการจดการลมนา

5.2.1 ยทธศาสตรกลมจงหวดทเกยวของ

จากการรวบรวมและทบทวนผลการศกษารายงานการศกษาโครงการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร, กรมทรพยากรนา, กมภาพนธ 2549 พบวา มการรวบรวมยทธศาสตรกลมจงหวดทเกยวของ ดงตอไปน แผนยทธศาสตรจงหวดปราจนบร อาเภอเมองปราจนบร : นาเพอการเกษตรด มประปาสะอาด ปราศจากนาทวม รวมอนรกษปาตนนา ทาอตสาหกรรมครวเรอน เชญเยอนแหลงทองเทยว อาเภอกบนทรบร : เกษตรกรรมกาวหนา อตสาหกรรมสวยสะอาด ทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ มการจดระบบทางนาอยางเปนระบบ ปลอดปญหาดานอทกภยอยางยงยน อาเภอประจนตคาม : ใหมความอดมสมบรณของแหลงนา สาหรบทาการเกษตร อปโภค-บรโภค และเพาะพนธสตวนา นาใสสะอาด ปราศจากมลพษ มปาไมอดมสมบรณ เปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ (นาตกตางๆ เชน นาตกตะครอ ธารทพย สมปอย ธารวสน วงบอ เหวยายอา หนดาด ฯลฯ) อาเภอศรมหาโพธ : มนาเพอการอปโภค-บรโภคเพยงพอ มนาใชเพอการเกษตรตลอดทงป ไมมนาทวม มระบบชลประทานครอบคลมทงพนท เปนแหลงเกษตรกรรมสมบรณ พฒนาผลตภณฑสรางชอ สงเสรมการทองเทยวโดดเดน เนนปราศจากมลพษ อาเภอนาด : ตนแมนาปราจนบร มการเกษตรมากมาย หลากหลายการทองเทยว คดเคยวลองแกง เมองทองของผลตภณฑ การเกษตรกรรม มการพฒนาแหลงตนนาทใชในการเกษตรกรรมและอตสาหกรรมใหดขนกวาเดม พฒนาปรบปรงแหลงทองเทยวทงหมดในอาเภอ นาด เชน นาตกบอทอง นาตกเหวนกกก สงเสรมสนคาเกษตรกรรมของอาเภอนาด เชน การปลกไผตงนอกฤดกาล และผลไมทมนาเปนปจจยหลกของการปลก อาเภอบานสราง : คณภาพนาด มปรมาณนาเพยงพอ กอเกดประโยชนยงยน เศรษฐกจด มชอเสยงเรองการเกษตร เขตปลอดมลพษ ชบชวตลมนาบางปะกง จรรโลงสงแวดลอม อาเภอศรมโหสถ : ตองการนาทมคณภาพเหมาะสมกบการเกษตร อปโภค-บรโภคอยางเพยงพอตลอดทงป ไมมนาทวม ภยแลง นาเคม ตลอดจนมลพษ แผนยทธศาสตรจงหวดสระแกว อาเภอเมองสระแกว : มแหลงนาใชเพยงพอตลอดป สะอาดปราศจากมลพษ เปนแหลงทองเทยว เปนแหลงเพาะเลยงสตวนา มการปองกนนาเคม นาทวมอยางถาวร มนาเพยงพอตอการเกษตร อาเภอวฒนานคร : แหลงนาตนทนเพยงพอ และสะอาดปราศจากมลพษ อาเภออรญประเทศ : เปนแหลงทองเทยวระดบประเทศ (ตลาดโรงเกลอ ปราสาทเขานอย ปาไมเฉลมพระเกยรต เขานอยอนบรรพต พระสยามเทวาธราช แหปราสาทผง แหลงผลตผาทอมอ) และเปนแหลงปลกแคนตาลปทมชอเสยงของประเทศ พฒนาแหลงนาทกตาบล-หมบาน ใหมนาอปโภค บรโภคและแหลงนาการเกษตรตลอดป เปนตลาดนดโค-กระบอ สดเขตแดนบรพา ยานการคาอนโดจน ชนทองถนหาชาต พระสยามเทวาธราชศกดสทธ แหลงผลตผาทอมอ เลองชอแตงแคนตาลป อาเภอตาพระยา : ตาพระยานาอย เชดชธรรมชาต ปราศจากความแหงแลง แหลงรวมวฒนธรรม ชมฉานาสมบรณ เปนศนยแหลงทองเทยว (ทบทมสยาม03 ละล ปราสาทเขาโลน อทยานแหงชาตตาพระยา อางเกบนาหวยยาง ลาหวยสะโตน) เศรษฐกจเจรญเกยวกบโค-กระบอ มชอทางการเกษตรกรรม เขตลาสะโตนใส ไหลผานตลอดป เปนศรตาพระยา อาเภอวงนาเยน : วงนาเยนแหลงนาสมบรณ ประมงนาจด แหลงทองเทยวนาตกเขาตะกรบ การเกษตรผสมผสาน ตลาดกลางรบซอผลผลตทางการเกษตร



อาเภอคลองหาด : เปนศนยกลางการเกษตร เชน พชไร เปนเกษตรผสมผสาน มนาอดมสมบรณสาหรบอปโภค บรโภค และเกษตรกรรม เปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ (อางเกบนาคลองวงจก อางเกบนาทะเลคลองหาด) มการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม เปนแหลงอตสาหกรรมสงออก อตสาหกรรมในครวเรอน เชน แปรรปผลผลตทางการเกษตร และเปนตลาดกลางสนคาเกษตร อาเภอเขาฉกรรจ : การเกษตรกาวหนา พฒนาคณภาพชวต ยดเหนยววฒนธรรม อนรกษทรพยากรธรรมชาต เพมความปลอดภย กาวไกลโครงสรางพนฐาน บรการแหลงทองเทยว กงอาเภอโคกสง : เปนแหลงทองเทยว (ปราสาทสดกกอกธม ตาบลโคกสง) มแหลงนาเพอการเกษตรและนาอปโภค บรโภคตลอดป สงเสรมการปศสตว การคาขายชายแดน และอตสาหกรรมในครวเรอน กงอาเภอวงสมบรณ : คลองพระสทงใสสะอาด ปราศจากมลพษ แหลงผลตโคนม อดมดวยพชผลการเกษตร (มะละกอฮาวาย) เขตแหลงทองเทยว(ถาเขาพลบพลงทอง) กลมเกลยวสามคค ทกชวสขสนต รวมกนพฒนาแหลงนา 5.2.2 ยทธศาสตรการบรหารจดการลมนาและทรพยากรนา, กรมทรพยากรนา

กรมทรพยากรนามนโยบายมงเนนการบรหาร จดการ อนรกษ ฟนฟ พฒนา และแกไขปญหาทรพยากรนาอยางมประสทธภาพ เปนธรรมอยางยงยน ภายใตหลกธรรมาภบาล โดยเนนการมสวนรวมขององคกรปกครองสวนทองถน ชมชนประชาคม เครอขายภาคเอกชน ตลอดจนทกภาคสวนของสงคม เพอคณภาพชวตทดของประชาชน ยทธศาสตรการบรหารจดการลมนาและทรพยากรนาของกรมทรพยากรนาในพนทลมนาปราจนบร จากรายงานการศกษาโครงการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร, กรมทรพยากรนา, กมภาพนธ 2549 โดยยดกรอบแผนทรพยากรนาทไดวางไวจากวสยทศนและนโยบายนาแหงชาต มดงน 1) ยทธศาสตรดานการจดหาและพฒนาแหลงนา มงเนนการพฒนาแหลงนาขนาดเลกใหทวถงในทกพนทของลมนาทมการขาดแคลนนาเพอการอปโภคบรโภคอยางเรงดวน เพอเปนการกระจายทรพยากรนาใหทวถง (Distributed) ควบคไปกบการเพมประสทธภาพการใชนา และการพฒนาแหลงนาขนาดใหญและขนาดกลาง เพอเสรมศกยภาพใหเกดความมนคงของแหลงนาตนทน ดวยการเชอมโยงเครอขาย (Networking) ระบบแหลงนาเขาดวยกนอยางเปนระบบ ในระยะยาวจะกอใหเกดดลยภาพการพฒนาทางดานเศรษฐกจและสงคมโดยรวม นามาซงประโยชนสขของประชาชนในพนทลมนา เปาหมาย (1) พฒนาโครงการแหลงนาขนาดใหญและกลาง ประกอบดวยกลมโครงการกอสรางแหลงนาขนาดใหญและขนาดกลาง 23 โครงการ ซงเปนโครงการกอสราง 22 โครงการ และโครงการศกษาความเหมาะสม 1 โครงการ จะทาใหมปรมาตรความจเกบกกรวมเพมขนประมาณ 1,360 ลานลกบาศกเมตรและพนทชลประทานรวมเพมขนประมาณ 500,000 ไร นอกจากน ยงประกอบดวยกลมโครงการกอสรางระบบสงนา คลองสงนา ทอสงนา จากแหลงนาขนาดใหญและกลาง จานวน 4 โครงการ (2) พฒนาโครงการแหลงนาขนาดเลก ในการแกไขปญหาความขาดแคลนนาในบางพนทและใหเกดการกระจายแหลงนาใหทวถงจงจาเปนทจะตองมการขดสระนา บอนาและการเดนทอหรอคลองสงนาในระดบทองถน การพฒนาแหลงนาขนาดเลกระดบทองถนแบงออกเปนการกอสรางแหลงนาขนาดเลกจานวน 366 โครงการ การกอสรางระบบสงนา คลองสงนา ทอสงนา จากแหลงนาขนาดเลก จานวน 37 โครงการ การกอสรางฝายและประตนา จานวน 168 โครงการ และโครงการสบนาดวยไฟฟา 10 โครงการ (3) พฒนาโครงการผนนา ในบางพนทมความขาดแคลนนาในบางชวงโดยเฉพาะในฤดแลงจาเปนทจะตองมการผนนาจากบรเวณขางเคยงมาเพอใชแกไขปญหา โครงการผนนามทงสนจานวน 3 โครงการ



(4) พฒนาโครงการชลประทานระบบทอสงนา เพอเพมประสทธภาพระบบสงนาและแกไขปญหาการขาดแคลนนาในอนาคตจงควรมการพฒนาโครงการชลประทานระบบทอสงนาในพนทโครงการชลประทานระบบทอสงนามทงหมด 21 โครงการ (5) เพมประสทธภาพระบบชลประทาน เพอเพมประสทธภาพโครงการชลประทานทมอยในปจจบน และเพอแกไขและบรรเทาปญหาการขาดแคลนนาในอนาคต ควรทจะมการเพมประสทธภาพโครงการชลประทานทมอย จานวน 47 โครงการ (6) การพฒนาระบบสาธารณปโภค เพอแกไขและบรรเทาปญหาภยแลง ประกอบดวย การพฒนาระบบประปาหมบาน 1442 โครงการ การพฒนาระบบประปาเทศบาลและประปาภมภาค 10 โครงการ และการพฒนาถงเกบนาฝน ระดบทองถน 82 โครงการ (7) การปรบปรง ซอมแซม และดแลรกษาระบบสาธารณปโภค เตอนภย และใหความชวยเหลอและบรรเทาความเดอดรอนจากภยแลง ประกอบดวย การขดลอกแหลงนา 558 โครงการ การกาจดผกตบชวาและวชพช 86 โครงการ การปรบปรงและซอมแซมแหลงนาและโครงสราง 4 โครงการ การปรบปรง ซอมแซม และดแลรกษาระบบประปา 254 โครงการ การขยายระบบประปา 277 โครงการ การจดตงและพฒนาองคกรบรหารประปาหมบาน 2 โครงการ การคาดการณภยแลง 1 โครงการ และการใหความชวยเหลอและบรรเทาความเดอดรอนจากภยแลง 3 โครงการ 2) ยทธศาสตรดานการจดการนา พฒนาศกยภาพในการจดการนาและการจดสรรนาใหมการใชทรพยากรนาในพนทลมนาไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผลอยางทวถงและเปนธรรมอยางแทจรง โดยผานกระบวนการมสวนรวมของประชาชน มงเนนการเพมขดความสามารถ (Capacity Building) ใหแกผมสวนไดเสยและผเกยวของในการจดการและใชนาอยางเหมาะสมโดยการดาเนนงานควบคไปกบการพฒนาระบบสารสนเทศ ระบบเครอขายสถานอต-อทกวทยา การปรบปรงกฎหมายเรองนาใหทนสมยและเหมาะสมพรอม ทจะใชเปนเครองมอทสาคญในการจดการนาใหประชาชนในลมนาไดรบประโยชนสข เปาหมาย (1) จดสรรและจดการนาในระดบโครงการ ประกอบดวยโครงการจดทาแบบจาลองการจดสรรนาในระดบโครงการขนาดใหญ (2) จดการดานความตองการนา กจกรรมการจดการดานความตองการนาประกอบดวย โครงการศกษาการบรหารจดการระบบทอสงนาเชอมโยงระหวางแหลงนาและเขตตองการนาเพอการอปโภคบรโภคและอตสาหกรรม โครงการศกษาเพอกาหนดราคาคานาคาบรการจดการนาทเหมาะสม โครงการปรบปรงการปลกพช และโครงการใหเอกชนเขาดาเนนการจดสรรนา (บรษท จดการและพฒนาทรพยากรนาภาคตะวนออก จากด (มหาชน)) (3) จดทาระบบฐานขอมลสารสนเทศในการบรหารจดการทรพยากรนา กจกรรมการจดการดานระบบฐานขอมลสารสนเทศประกอบดวย โครงการจดทาทะเบยนแหลงนาและทางนาในแตละตาบล โครงการจดทาระบบฐานขอมลโครงสรางพนทในระดบตาบล และโครงการจดทาศนยขอมลการจดการทรพยากรนาและสารสนเทศ ในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร (4) พฒนาเครอขายสถานอต-อทกวทยา ม 2 โครงการคอ โครงการปรบปรงเครอขายสถานวดนาฝนและสถานวดนาทาในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบรใหไดมาตรฐาน และโครงการบรหารจดการนาแบบผสมผสานในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร (Integrated Land and Water Management System (ILWRMS)) (5) จดตงคณะกรรมการบรหารจดการทรพยากรนาและการกาหนดปรมาณการใชนา ประกอบไปดวย โครงการจดตงคณะกรรมการในการบรหารจดการทรพยากรนาในระดบตางๆ โครงการศกษาลม



นาวกฤตดานการใชนาเพอกาหนดปรมาณการใชนาตามประเภทของกจกรรมพรอมจดทาบญชกลมผใชนา และโครงการศกษาแนวทางในการกาหนดปรมาณการใชนาตามประเภทของกจกรรม (6) ศกษากฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของกบทรพยากรนา ประกอบดวยโครงการศกษากฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของกบทรพยากรนา และโครงการศกษาดานกฎหมายทเกยวของกบทรพยากรนา เพอใหสามารถรองรบการจดสรรนาตามประเภทของกจกรรม (7) ฝกอบรม ใหความร และประชาสมพนธ เพอสรางจตสานกในการใชนา ประกอบดวย โครงการฝกอบรมการบรหารจดการนาใหกบคณะกรรมการบรหาร องคกรปกครองสวนทองถน และกลมผใชนา โครงการฝกอบรมองคกรปกครองสวนทองถนงานดานวศวกรรมชลศาสตรและแหลงนา โครงการฝกอบรมเจาหนาทและบคลากรเพอรองรบโครงการบรหารจดการนาแบบผสมผสานในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร โครงการแสดงความคดเหนรวมกนในการจดการทรพยากรนาและปาไมในทองถนของตนเอง โครงการจดประชมเชงปฏบตการเพอสรางความรความเขาใจในการบรหารจดการนา และเสรมสรางความเขมแขงของคณะทางานระดบตางๆ โครงการรณรงคและประชาสมพนธใหประชาชนตระหนกถงความรบผดชอบในการจายคาบรหารและการใชนาอยางถกตอง โครงการสาธตดานการบรหารจดการนาและตดตามประเมนผลในลมนาทคดเลอก (8) ตดตามและประเมนผลของแผนรวม ประกอบดวยโครงการตดตามและประเมนผลของแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร 3) ยทธศาสตรดานการแกไขปญหานาทวม เพอดาเนนการแกไข ปองกน และบรรเทาปญหาอนเกดจากนาทวม และตดตงระบบเตอนภยสาหรบพนทบรเวณท เกดปญหานาทวมเฉยบพลนใหสามารถเชอมโยงเขากบหนวยงานตางๆ เพอการประชาสมพนธ และอพยพราษฎรไดทนตอเหตการณ เปาหมาย (1) กอสรางอาคารควบคมและบงคบนา ประกอบดวยการกอสรางอาคารควบคมและบงคบนาของโครงการชลประทานนครนายก เทศบาลเมองปราจนบร เทศบาลเมองนครนายก เทศบาลตาบลบางคลา เทศบาลตาบลอรญประเทศ เทศบาลตาบลกบนทร และการกอสรางในระดบทองถน รวมทงสน 27 โครงการ (2) ปรบปรงและดแลรกษาอาคารควบคมและบงคบนา ประกอบดวยโครงการปรบปรงอาคารควบคมและบงคบนาตางๆ รวมทงสน 9 โครงการ (3) คาดการณและเตอนภยนาทวม ประกอบดวยโครงการตดตงสถานเดอนภยนาทวมแมนาสายหลกสาหรบชมชนเมองตางๆ เพมเตม และโครงการจดทาแผนทพนทเสยงตอการเกดอทกภย (4) ใหความชวยเหลอและบรรเทาความเดอดรอนจากนาทวม ประกอบดวยโครงการศนยปองกนและใหความชวยเหลอราษฎรทประสบอทกภยระดบจงหวด โครงการจดตงกองทนชวยเหลอประชาชนในพนทประสบอทกภย และโครงการฝกอบรมการจดการอทกภย 4) ยทธศาสตรดานการอนรกษทรพยากรนาและคณภาพนา กระตนใหชมชนในพนทลมนาตระหนกถงผลกระทบตอการบกรกทาลายปาตนนาลาธาร และการใชสารเคมอยางฟมเฟอย อนเปนสาเหตใหแหลงนาธรรมชาตเสอมโทรมลง โดยการใหความร และการเผยแพรขอมลขาวสาร พรอมทงเรงบรณะฟนฟปาตนนาลาธารไมใหเสอมโทรมมากกวาทเปนอย ในสวนของนาเสยทเกดจากชมชนจะตองมการศกษาและวางแผนการกอสรางระบบบาบดนาเสยตามการเจรญเตบโตของชมชน นอกจากนนตองอบรมใหความรแกประชาชน เพอปองกนไมใหเกดปญหามลภาวะของแหลงนา เปาหมาย (1) อนรกษทรพยากรนาและพนทตนนา ประกอบดวย

- การอบรม การใหใหชมชนมสวนรวมในการอนรกษปาและควบคมไฟปา



- การอนรกษ ฟนฟ ดแลรกษา และการปลกปา ประกอบดวย โครงการควบคมตรวจตราผบกรกปา โครงการปลกปาเพอฟนฟสภาพปา และโครงการปลกปาเศรษฐกจ โครงการปลกปาชมชน

- การอนรกษ ฟนฟ ดแลรกษา และเพมพนทชมนา ประกอบดวย โครงการอนรกษและฟนฟพนทชมนา (Wetland)

- การจดตงและการดาเนนการองคกรและเครอขายเฝาระวง ประกอบดวย โครงการจดตงองคกร เครอขายเฝาระวง เพออนรกษทรพยากรนาและพนทตนนา

- การกาหนดพนทกนชน ประกอบดวยโครงการกาหนดขอบเขตพนทปาและการใชประโยชนจากปาอยางยงยน และโครงการกาหนดพนทกนชนบรเวณขอบอางเกบนาตางๆ ในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร

- การอนรกษทรพยากรนาบาดาล ประกอบดวยโครงการศกษาศกยภาพทางอทกธรณวทยานาบาดาล

(2) พฒนาระบบปองกนและแกไขมลภาวะในแหลงนา ประกอบดวย โครงการศกษาออกแบบและกอสรางระบบรวบรวมและบาบดนาเสยของเทศบาลตางๆ รวมทงสน 46 โครงการ และโครงการกอสรางประตปองกนนาเคม ระดบทองถน 3 โครงการ (3) ปรบปรง ซอมแซม ดแลรกษา และการจดการ เพอปองกนมลภาวะในแหลงนา ประกอบดวย

- การปรบปรง และซอมแซม ระบบปองกนมลภาวะในแหลงนา ระดบทองถน 2 โครงการ

- การดแลรกษา และการจดการ ระบบปองกนมลภาวะในแหลงนา 1 โครงการ - การอบรม การใหความร การสรางจตสานก 6 โครงการ - การจดตงและการดาเนนการองคกรและเครอขายเฝาระวง การจดสรรนา 1 โครงการ - การตดตงอปกรณเฝาระวงคณภาพนา 1 โครงการ - การควบคมคณภาพนาทง 1 โครงการ

(4) แกไขและปองกนการชะลางพงทลายของดน ประกอบดวย โครงการสงเสรมการปลกหญาแฝกในพนทเกษตรบนพนทลาดชน โครงการศกษากาหนดเขตพนทเสยงตอการชะลางพงทลายของดนสง และกาหนดเขตอนรกษดนและนา ในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร และโครงการแกไขและปองกนการชะลางพงทลายของดน ระดบทองถน 5.2.3 ยทธศาสตรการพฒนาแหลงนาในลมนา, กรมชลประทาน

จากรายงานการศกษาโครงการศกษาเพอทาแผนหลกรองรบการพฒนาแหลงนาและปรบปรงโครงการชลประทานสาหรบแผนฯ 9, กรมชลประทาน, 2546 พบวา การศกษาเพอกาหนดยทธศาสตรของกรมชลประทาน “รายงานแผนกลยทธการบรหารการจดการลมนาแบบบรณาการของลมนาทวประเทศ” ไดกาหนดยทธศาสตรของกรมชลประทานไว 8 ขอ ดงน 1. เสรมสรางบทบาทกรมชลประทาน เพอการปรบโครงสรางการผลตและสนบสนนตลาดทางการเกษตร 2. เรงรดการปรบปรงโครงสรางและระบบการบรหารใหสามารถเพมบทบาทและประสทธภาพในยคของการแขงขน 3. เพมประสทธภาพของระบบการชลประทาน 4. ดาเนนการปองกน แกไข และบรรเทาภยจากนา



5. ปฏรประเบยบการบรหารจดการ การเงน พสด งบประมาณ ระบบการตดตามการประเมนผล และบคลากร 6. พฒนาแหลงนาและระบบชลประทาน เพอรองรบการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศ 7. พฒนาระบบสารสนเทศและประชาสมพนธงานชลประทาน 8. พฒนาการมสวนรวมในการพฒนาแหลงนา และบรหารการจดการนา และเสรมสรางความเขมแขงขององคกรผใชนา เนองจากสภาพของแตละลมนามความแตกตางกน ดงนนในการกาหนดวายทธศาสตรของกรมชลประทานขอใดจะมความเหมาะสมกบลมนาใดนน ตองทาการศกษาถงโอกาสและขอจากดในแตละลมนา (SWOT) ดงนน กรมชลประทานไดทาการศกษาถงโอกาสและขอจากดในลมนาปราจนบร จากขอมลสภาพลมนาปราจนบร ไดสรปถง จดแขง จดออน โอกาส และ ภยคกคาม ในลมนาไดดงน จดแขง : มปรมาณนาทามากเมอเทยบกบความตองการนาในพนทลมนา มสดสวนพนทปาตอพนทลมนาสงและมโอกาสหาตาแหนงทจะกอสรางแหลงเกบกกนาเพมเตมได จดออน : มโครงการเกบกกนาขนาดใหญในพนทนอย มสดสวนปรมาณนาทาในชวงฤดแลงตา โอกาส : สามารถพฒนาพนทชลประทานเพมเตมได ภยคกคาม : ลมนาใกลเคยงทอยตอนลาง (ลมนาบางปะกง) ขาดแคลนนา จากการวเคราะหถงจดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม ทางดานกายภาพในพนทลมนาปราจนบร และการศกษาผลผลตรวม (GDP) และ Productivity ของภาคการเกษตร (พช) จากรายงานแผนกลยทธการบรหารการจดการลมนาแบบบรณาการของลมนาทวประเทศ กรมชลประทานไดนามากาหนดยทธศาสตรการพฒนาสาหรบลมนาปราจนบร ดงน 1) ยทธศาสตรท 2 : เรงรดการปรบปรงโครงสรางและระบบการบรหารใหสามารถเพมบทบาทและประสทธภาพในยคของการแขงขน 2) ยทธศาสตรท 5 : ปฏรประเบยบการบรหารจดการ การเงน พสด งบประมาณ ระบบการตดตามการประเมนผล และบคลากร 3) ยทธศาสตรท 7 : พฒนาระบบสารสนเทศและประชาสมพนธงานชลประทาน 4) ยทธศาสตรท 8 : พฒนาการมสวนรวมในการพฒนาแหลงนา และบรหารการจดการนา และเสรมสรางความเขมแขงขององคกรผใชนา



5.3 การบรหารจดการนาลมนา

จากการทบทวนรายงานการศกษาทผานมา พอสรปภาพรวมของสถานการณนาในลมนาปราจนบรไดวา โดยภาพรวมลมนาปราจนบรมปรมาณนาทาตามธรรมชาตในลมนามากเพยงพอกบความตองการใชนาในกจกรรมตางๆ ในพนทลมนาทงในสภาพปจจบนและสภาพในอนาคตเมอมการพฒนาพนทชลประทานจนเตมศกยภาพของพนท แตเนองจากสภาพปจจบนมการพฒนาโครงการประเภทอางเกบนาในพนทนอยมากจงไมสามารถควบคมและใชประโยชนจากปรมาณนาทาในพนทลมนาไดอยางเตมท โดยไดสรปสภาพปญหาทเกยวกบทรพยากรนาในพนทลมนาปราจนบรในปจจบน ไดดงน

- ปญหาการขาดแคลนนาในชวงฤดแลง ในลานาสาขาหลกของแมนาปราจนบรโดยเฉพาะคลองพระสทง คลองพระปรง และแมนาหนมาน ควรมโครงการพฒนาแหลงนาเพอใหสามารถเกบกกปรมาณนาในชวงฤดฝนมาใชในชวงฤดแลงได

- ปญหานาทวมพนทลมรมฝงแมนาในชวงฤดนาหลาก - ปญหาการรกลาของนาเคม - ปญหาการกระจายนาใหกบพนททมความตองการและขาดแคลนนา

บทท 6

สรปและขอเสนอแนะ

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง บทท 6 สรปและขอเสนอแนะ


บทท 6 สรปและขอเสนอแนะ

6.1 สรปขอมลพนฐานและสถานภาพลมนา

จากการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลของลมนาปราจนบร นามาสรปขอมลพนฐานในประเดนหลกและสาระสาคญทแสดงสถานะภาพในปจจบนและภาวะการณในอนาคตของลมนา ดงน 6.1.1 ขอมลพนฐานลมนา

- สภาพภมประเทศ : พนทตนนามตนกาเนดจากทวเขาสนกาแพงซงอยทางทศเหนอและทศตะวนออกเฉยงเหนอของพนทลมนา ทางตอนใตมเนนเขา เขาเตย และมเทอกเขาตดตอกนไมยาวนก นอกจากนยงมพนทลมและพนทราบระหวางแมนา และพนทราบดานตะวนตกของลมนา แมนาสายหลกในลมนา ไดแก แมนาปราจนบร ซงเปนนาสาขาของแมนาบางปะกง เกดจากการไหลมาบรรจบกนของแมนา 2 สาย คอ แมนาหนมาน และแมนาพระปรง แมนาปราจนบรจะไหลไปบรรจบกบแมนานครนายกทอาเภอบางนาเปรยว จงหวดฉะเชงเทรา กลายเปนแมนาบางปะกง แลวไหลลงอาวไทย

- ปรมาณฝน : ปรมาณฝนเฉลยรายปในพนทลมนาปราจนบร 1,517 มลลเมตร ฝนแรกจะตกในราวเดอนพฤษภาคม ไปจนถงเดอนกนยายน

- ปรมาณนาทา : ปรมาณนาทารายปเฉลยของทงพนทลมนาปราจนบร 4,697 ลาน ลบ.ม.ปรมาณนาทากวารอยละ 80 ของปรมาณนาทารายปเฉลยจะอยในชวงเดอนสงหาคมถงเดอนตลาคมและประสบกบภาวะนาทวมในชวงดงกลาว

- ทรพยากรดนและการใชประโยชนทดน : มพนทการเกษตรรวม 3,426,013 ไร คดเปนรอยละ 56.80 ของพนท ลมนา ในจานวนนมพนททดนมความเหมาะสาหรบการปลกพช 1,032,054 ไร คดเปนรอยละ 30.12 ของพนทการเกษตรทงหมด หรอรอยละ 17.11 ของพนททงลมนา และมพนทศกยภาพสาหรบพฒนาระบบชลประทาน เพยง 657,021 ไรหรอคดเปนรอยละ 19.18 ของพนทการเกษตรทงหมด หรอรอยละ 10.89 ของพนททงลมนา

- ทรพยากรปาไม : มพนทปาไม รวม 3,008,986 ไร คดเปนรอยละ 49.88 ของพนทลมนา - ประชากร เศรษฐกจ และสงคม : ประชากรรวมทงพนทลมนาปราจนบร 813,860 คน คด

เปนรอยละ 1.28 ของประชากรทงประเทศ แยกเปนประชากรชาย 406,434 คน และประชากรหญง 407,426 คน มครวเรอนทประกอบอาชพเกษตรกรรม คดเปนรอยละ 28.51 ของจาวนครวเรอนทงลมนา และมประชากรในวยแรงงาน คดเปนรอยละ 57.79 ของจานวนประชากรทงลมนา



6.1.2 โครงการพฒนาแหลงนา/ตนทนนา

- โครงการพฒนาแหลงนาในปจจบน : โครงการพฒนาแหลงนาขนาดใหญ มจานวน ทงสน 1 โครงการ ไดแก โครงการสงนา

และบารงรกษาบางพลวง พนทชลประทาน 144,000 ไร โครงการพฒนาแหลงนาขนาดกลาง มจานวน ทงสน 16 โครงการ พนทชลประทาน

345,000 ไร โครงการพฒนาแหลงนาขนาดเลก มจานวน ทงสน 115 โครงการ ความจเกบกก 16.58

ลาน ลบ.ม. พนทชลประทาน 202,000 ไร โครงการสบนาดวยไฟฟา มจานวนทงสน 57 โครงการ พนทชลประทานรวม 89,200 ไร

- แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา : แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ประเภทฟนฟศกยภาพแหลงนา

กรมทรพยากรนา มจานวนทงสน 17 โครงการ แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ประเภทบารงรกษาและปรบปรง

โครงสรางระบบ กรมชลประทาน 4 โครงการ และกรมทรพยากรนา 20 โครงการ แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ประเภทพฒนาแหลงเกบกกนา

ใหม กรมชลประทาน 53 โครงการ และกรมทรพยากรนา 5 โครงการ แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ประเภทระบบสงนา ระบบระบาย

นา และระบบแพรกระจายนา กรมชลประทาน 1 โครงการ และกรมทรพยากรนา 1 โครงการ

แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ประเภทอนรกษฟนฟแหลงนาและฝายชะลอนา กรมอทยาน สตวปา และพนธพช 8 โครงการ

แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ประเภทงานปองกนและบรรเทาภยนาทวม กรมชลประทาน 5 โครงการ และกรมพฒนาทดน 2 โครงการ

แผนงานโครงการพฒนาแหลงนา ป พ.ศ.2552-2554 ประเภทแกมลงธรรมชาตและพนทรบนานอง กรมชลประทาน 7 โครงการ

- แหลงนาตามธรรมชาต/แกมลง/บอนาชมชน :

พนท (ไร) ความจ (ลาน ลบ.ม.) คดทความลก 3 เมตร

- แหลงนาธรรมชาตทมชอกาหนด 4,368 20.97

- พนทแหลงนาอนๆ 5,133 24.64

รวม 9,501 45.61



6.1.3 ความตองการใชนา

สรปปรมาณความตองใชนาทงลมนา ไดดงน

ความตองการใชนา ปรมาณความตองการใชนา (ลาน ลบ.ม./ ป)

1. นาใชเพอการอปโภคบรโภคและการทองเทยว 11.72

2. นาใชเพอการเกษตร 3,920.24

3. นาใชเพอการอตสาหกรรม 10.80

4. นาใชเพอการปศสตว 22.64

รวม 3,965.40

5. นาใชเพอการรกษาระบบนเวศทายนา 77.96

รวมความตองการใชนาทงหมด 4,043.36 6.2 ขอคดเหนและขอเสนอแนะ

1. ลมนาสาขาคลองพระสทง ลมนาสาขาคลองพระสทง อยในจงหวดสระแกว ไดแก กงอาเภอวงสมบรณ อาเภอคลองหาด อาเภอวงนาเยน อาเภอเขาฉกรรจ มลานาสายหลกคอ คลองพระสทง และมลานาสาขามากมาย ไดแก คลองตาหลง คลองวงจกนอย คลองลาพระเพลงนอย คลองลาพระเพลงใหญ สภาพการขาดแคลนนาในลมนาสาขาคลองพระสทง มการขาดแคลนนาเพออปโภค-บรโภค และการทองเทยว และบรเวณทขาดแคลนนากระจายตวตามลานาสาขาตางๆ ซงการกอสรางอางฯคลองพระสทงสามารถแกไขปญหาขาดแคลนนาไดเฉพาะตามแนวพนทใตอางเกบนา แนวทางมดงน - พฒนาโครงการขนาดเลกกระจายในพนทลมนา โดยสรางฝายทดนาทมความสาคญตามลานาคลองพระสทง และลานาสาขาตางๆ ไดแก คลองตาหลง คลองกดตะนาวใหญ คลองวงจก เพอใหสามารถเกบกกนาไวใชและบรหารจดการในระดบทองถนไดตอไป - พฒนาโครงการอางเกบนาคลองพระสทง - พฒนาโครงการสงนาระบบทอ 2. ลมนาสาขาคลองพระปรง ลมนาสาขาคลองพระปรง อยในจงหวดสระแกว ไดแก อาเภอวฒนานคร อาเภอเมองสระแกว และอาเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร มลานาสายหลก คอ คลองพระปรง และมลานาสาขาตางๆ มาบรรจบ ไดแก คลองพนโป คลอง ยายเมอง คลองเกลอ คลองทากระบาก หวยไคร ฯลฯ สภาพการขาดแคลนนาในลมนาสาขาคลองพระปรง นาเพอการเกษตรสวนใหญขาดแคลน ไมมการขาดแคลนนาเพออปโภค-บรโภค การทองเทยว ปศสตว และอตสาหกรรม และบรเวณทขาดแคลนนาอยในพนทชลประทานของอางเกบนาทตงอยตามเชงเขาดานทศเหนอของลมนา ซงการสรางอางเกบนาคลองพระปรงตอนลางไมไดชวยแกไขปญหาขาดแคลนนาทมอยในพนท แนวทางมดงน - พฒนาโครงการแหลงนาขนาดเลกกระจายในพนทลมนาตามทประชาชนเสนอแนะ - ปรบปรงและขยายความจของอางเกบนาทมอยในปจจบน ไดแก อางฯ พระปรงตอนบน อางฯ หวยชน อางฯคลองเกลอ อางฯทากระบาก อางฯคลองพนโป



- พฒนาโครงการวางทอสงนาดบหวยพระปรง-หวยพรมโหดนอย 3. ลมนาสาขาหนมาน ลมนาสาขาหนมานอยในจงหวดปราจนบร ไดแก อาเภอนาด บางสวนของอาเภอประจนตคามและอาเภอกบนทรบร ลมนาสาขาหนมานมลานาสายหลกคอ แมนาใสนอย แมนาใสใหญ แมนาหนมาน ลาพระยาธาร และหวยโสมง สภาพการขาดแคลนนาในลมนาสาขาหนมาน มการขาดแคลนนาทงดานเพออปโภค-บรโภค การทองเทยว อตสาหกรรม และการเกษตรซงเปนโครงการชลประทานขนาดเลกและโครงการสบนาดวยไฟฟา การขาดแคลนนาสวนใหญเปนนาเพอการเกษตรกรรม มแนวทางดงน - พฒนาโครงการอางเกบนาคลองวงมดและอางเกบนาลาพระยาธาร ซงจะแกไขปญหาการขาดแคลนนาอปโภค-บรโภค และการอตสาหกรรม - สรางอางฯหวยโสมง เพอเปนแหลงนาใหกบลมนาสาขาปราจนบรสายหลก - โครงการวางทอสงนาดบอางเกบนาหวยโสมง-กบนทรบร-ศรมหาโพธ 4. ลมนาสาขาปราจนบรสายหลก ลมนาสาขาปราจนบรสายหลกอยในจงหวดปราจนบร ไดแก อาเภอประจนตคาม อาเภอบานสราง อาเภอศรมโหสถ อาเภอศรมหาโพธ อาเภอเมองปราจนบร และอาเภอกบนทรบร ลมนาสาขาปราจนบรสายหลกมลานาสายหลก คอ แมนาปราจนบร ซงเกดจากการบรรจบกนของคลองพระปรงและคลองหนมาน ทอาเภอกบนทรบร รวมทงมลานาสาขา ไดแก แมนาประจนตคาม หวยเกษยร คลองยาง คลองสารภ ไหลมาบรรจบ สภาพปญหาการขาดแคลนนา มการขาดแคลนนาเพออปโภค-บรโภค การทองเทยว อตสาหกรรม ปศสตว การเพาะเลยงสตวนา และการเกษตร ในพนทลมนาสาขาปราจนบรสายหลกมพนทชลประทานหลายแหง จงตองอาศยนาตนทนจากลมนาตอนบน มแนวทางดงน - พฒนาโครงการอางเกบนาในพนทลมนาสาขาปราจนบรสายหลก ไดแก อางฯคลองหนองแกวตอนบน อางฯ คลองหนองแกว เพอแกปญหาขาดแคลนนาในโครงการชลประทานแมนาประจนตคาม พฒนาโครงการอางฯ คลองไมปลอง อางฯคลองวงนาขน อางฯหวยมะกอก เพอแกปญหาขาดแคลนนาในโครงการชลประทานคลองยางและโครงการชลประทานสารภ รวมทงพฒนาโครงการแหลงนาขนาดเลก ไดแก ฝายทประชาชนรองขอ - พฒนาโครงการอางเกบนาในพนทลมนาสาขาหนมาน ไดแก อางฯ หวยโสมง ซงจะเปนแหลงนาตนทนทสาคญสาหรบการแกปญหาขาดแคลนนาในลมนาสาขาปราจนบรสายหลก รวมทงโครงการวางทอผนนาดบอางฯหวยโสมง-กบนทรบร-ศรมหาโพธ

การดาเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ลมนาปราจนบร โครงการพฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมนา และแบบจาลองนาทวมนาแลง เอกสารอางอง


เอกสารอางอง

1. กรมทรพยากรนา. (มนาคม 2548). โครงการศกษา สารวจ ออกแบบ สถานอทกวทยา 25 ลมนาหลกของประเทศไทย. รายงานการศกษา. บรษท มหานคร คอนซลแตนท จากด, บรษท ซกมา ไฮโดร คอนซลแตนท จากด, บรษท รซอสส เอนจเนยรง คอนซลแตนส จากด.

2. กรมทรพยากรนา. (กมภาพนธ 2549). โครงการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนาบางปะกง-ปราจนบร. รายงานการศกษา. บรษท โปรเกรสเทคโนโลยคอนซลแทนส จากด, บรษท เทสโก จากด.

3. กรมชลประทาน. (2546). โครงการศกษาเพอทาแผนหลกรองรบการพฒนาแหลงนาและปรบปรงโครงการชลประทานสาหรบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9. รายงานการศกษา.

4. คณะกรรมการพฒนาและบรหารจดการทรพยากรนาและการชลประทาน. (กรกฎาคม 2551). แผนลงทนพฒนาและการบรหารจดการนาและการชลประทาน ป พ.ศ.2552-2554 . รายงานการศกษา

5. คณะกรรมาธการวสามญพจารณาศกษาการแกไขปญหานา, สภาผแทนราษฎร. (พฤศจกายน 2551). กาหนดกรอบแนวทางการบรหารจดการทรพยากรนาของประเทศไทย. รายงานการศกษา.

6. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (มถนายน 2550). งานศกษาวเคราะหภาพรวมปรมาณนาตนทนและความตองการนาของประเทศไทย. รายงานการศกษา.

สานกนโยบายสาธารณะ, สานกงานสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (กรกฎาคม 2547). โครงการศกษาการบรหารจดการทรพยากรนาของชาตอยางมประสทธภาพ และการจดการ 25 ลมนาสาคญของประเทศ. รายงานการศกษา. คณะวศวกรรมศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ภาคผนวก ก

ขอมลอตนยมวทยาและอทกวทยา

ขอมลอตนยมวทยาทสถานตรวจอากาศจงหวดสระแกว (พ.ศ.2523-2552)

ชอสถาน จงหวดสระแกว ระดบสถาน 42.93 ม.

รหสสถาน 48440 ระดบบาโรมเตอร ม.

ละตจด 13o47' N ความสงของเทอรโมมเตอรเหนอพนดน ม.

ลองตจด 102o02' E ความสงของเครองมอวดความเรวลมเหนอพนดน ม.

ความสงของเครองมอวดนาฝน ม.

รายการ ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. รายป ความดน (เฮคโตปาสคาล)

เฉลย 1,012.2 1,011.3 1,009.5 1,008.4 1,007.3 1,006.8 1,006.7 1,006.8 1,008.1 1,009.9 1,011.1 1,012.5 1,009.2 เฉลยสงสด 1,023.6 1,020.5 1,024.8 1,015.6 1,013.1 1,012.1 1,012.6 1,012.7 1,013.9 1,015.8 1,018.8 1,022.4 1,017.2 เฉลยตาสด 1,007.7 1,006.3 1,004.3 1,010.0 1,003.8 1,010.0 1,003.2 1,010.0 1,004.5 1,007.5 1,007.6 1,009.3 1,007.0 การเปลยนแปลงตอวน 4.6 5.1 5.1 4.9 4.0 3.5 3.4 3.7 4.0 4.1 4.4 4.6 4.3

อณหภม (องศาเซลเซยส)

เฉลย 25.7 27.5 28.8 29.5 28.5 28.1 27.7 27.6 27.2 27.3 26.2 25.0 27.4

เฉลยสงสด 32.6 34.3 35.4 36.1 34.3 33.5 32.7 32.5 32.3 32.3 32.1 31.6 33.3

เฉลยตาสด 19.8 22.0 24.1 25.2 25.3 25.1 24.7 24.7 24.5 24.1 22.0 19.8 23.4

สงสด 37.2 39.2 39.0 40.4 40.3 37.3 37.4 36.0 35.4 34.6 36.6 35.5 40.4

ตาสด 16.4 23.0 22.2 24.0 24.6 24.4 24.3 23.6 23.5 23.4 20.0 19.0 16.4

ความชนสมพทธ (เปอรเซนต)

เฉลย 68 68 72 76 83 84 85 86 87 84 77 71 78

เฉลยสงสด 90 91 92 94 96 96 97 97 98 97 94 91 94

เฉลยตาสด 43 42 47 51 61 64 67 67 68 64 54 47 56

ตาสด 38 35 41 43 54 55 59 61 61 57 50 47 35

จดนาคาง (องศาเซลเซยส)

เฉลย 18.6 20.3 22.7 24.2 24.9 24.9 24.7 24.8 24.7 24.1 21.3 18.8 22.8

ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.)

เฉลยจากถาด 143.0 144.0 165.0 168.0 134.0 120.0 111.0 109.0 104.0 119.0 127.0 134.0 1,578.0

เมฆปกคลม (0-10)

เฉลย 2.0 3.0 4.0 5.0 7.0 7.0 8.0 8.0 8.0 6.0 3.0 3.0 5.3

ชวโมงทมแสงแดด (ชม.)

เฉลย ไมมการตรวจวด

ทศนวสย (กม.)

07.00LST 6.0 6.0 6.0 8.0 8.0 9.0 9.0 8.0 8.0 7.0 7.0 7.0 6.0

เฉลย 7.1 7.1 7.4 8.3 8.5 8.6 8.3 8.6 8.0 8.2 8.1 7.9 8.675

ความเรวลม (นอต)

ความเรวลมเฉลย 1.8 1.9 1.7 1.6 1.3 1.4 1.3 1.3 1.0 1.1 1.5 1.8 1.5

ทศทางลม NE NE,E SW SW,W SW,W SW SW SW SW E NE NE -

ความเรวลมสงสด 23 29 40 50 40 36 40 29 30 33 25 25 50

ฝน (มม.)

เฉลย 12.2 28.7 56.0 91.3 181.7 174.9 198.2 214.4 266.2 152.0 28.5 7.3 1,411.4

จานวนวนทฝนตก (วน) 2 3 7 9 18 17 19 18 20 13 4 1 131

ฝนสงทสดใน 24 ชม. 49.9 96.5 56.0 81.5 95.4 71.9 64.7 89.4 119.7 127.5 67.6 18.8 127.5

จานวนวนทเกด (วน)

เมฆหมอก 28.0 26.0 25.0 14.0 5.0 5.0 1.0 1.0 2.0 9.0 17.0 22.0 155.0

หมอก 2.0 3.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 2.0 1.0 0.0 8.0

ลกเหบ 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

ฟาคะนอง 1.0 3.0 7.0 11.0 16.0 12.0 10.0 11.0 14.0 8.0 1.0 0.0 94.0

พายฝน 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

ทมา : สถตภมอากาศของประเทศไทย กรมอตนยมวทยา, 2554

CLIMATOLOGICAL DATA FOR PERIOD 1980 - 2009 Index : 48440 (Station : 440401-SA KAEW)

ขอมลอตนยมวทยาทสถานตรวจอากาศจงหวดปราจนบร (พ.ศ.2523-2552)

ชอสถาน จงหวดปราจนบร ระดบสถาน 5.14 ม.

รหสสถาน 48440 ระดบบาโรมเตอร ม.

ละตจด 13o47' N ความสงของเทอรโมมเตอรเหนอพนดน ม.

ลองตจด 102o02' E ความสงของเครองมอวดความเรวลมเหนอพนดน ม.

ความสงของเครองมอวดนาฝน ม.


เฉลย 1,012.3 1,011.4 1,009.9 1,008.6 1,007.5 1,006.9 1,007.0 1,007.1 1,008.2 1,009.9 1,011.6 1,012.9 1,009.4 เฉลยสงสด 1,023.1 1,021.1 1,023.5 1,017.5 1,014.0 1,012.7 1,013.0 1,013.5 1,015.8 1,018.3 1,020.4 1,023.1 1,018.0 เฉลยตาสด 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.0 1,010.2 1,010.0 การเปลยนแปลงตอวน -0.2 -0.2 0.0 -0.3 -1.0 -1.5 -1.6 -1.4 -1.0 -1.0 2.2 2.4 -0.3


เฉลย 26.8 28.2 29.5 30.2 29.3 28.9 28.5 28.3 28.1 28.1 27.4 26.2 28.3

เฉลยสงสด 33.2 34.8 36.3 36.7 35.0 33.7 33.1 32.8 32.6 32.7 32.6 32.2 33.8

เฉลยตาสด 20.6 22.7 24.3 25.4 25.3 25.2 24.9 24.9 24.7 24.5 22.9 20.5 23.8

สงสด 37.9 39.1 40.6 42.2 41.3 38.4 36.5 36.2 36.0 36.0 38.0 36.8 42.2

ตาสด 20.0 22.8 24.0 25.2 24.9 24.4 24.0 24.0 24.4 24.2 22.2 20.2 20.0


เฉลย 64 67 69 73 79 81 82 82 83 78 68 62 74

เฉลยสงสด 83 86 89 91 93 93 94 94 94 91 83 80 89

เฉลยตาสด 42 43 45 50 59 64 65 66 66 61 51 43 55

ตาสด 34 36 40 47 55 60 63 62 63 54 50 42 34


เฉลย 18.7 20.6 22.6 24.2 25.0 25.0 24.8 24.8 24.7 23.6 20.6 17.9 22.7


เฉลยจากถาด 140.0 135.0 167.0 162.0 148.0 131.0 132.0 127.0 125.0 131.0 141.0 143.0 1,682.0


เฉลย 3.0 4.0 5.0 5.0 7.0 8.0 8.0 8.0 8.0 6.0 4.0 3.0 5.8




07.00LST 8.0 7.0 7.0 8.0 8.0 8.0 8.0 8.0 8.0 8.0 8.0 8.0 6.0

เฉลย 7.1 7.1 7.4 8.3 8.5 8.6 8.3 8.6 8.0 8.2 8.1 7.9 8.675


ความเรวลมเฉลย 1.7 1.4 1.3 1.1 1.0 0.8 0.8 0.9 0.9 1.7 2.6 2.7 1.4

ทศทางลม NE NE,E SW SW,W SW,W SW SW SW SW E NE NE -

ความเรวลมสงสด 30 40 35 40 35 37 35 24 35 23 22 22 40

ฝน (มม.)

เฉลย 7.2 14.9 49.9 120.6 228.4 227.7 273.1 354.0 357.5 161.3 31.9 5.8 1,832.3

จานวนวนทฝนตก (วน) 1 2 5 9 16 18 19 22 21 14 4 1 132

ฝนสงทสดใน 24 ชม. 58.2 37.5 78.0 189.0 121.3 109.0 126.6 194.9 194.0 171.9 72.0 57.1 194.9


เมฆหมอก 0.0 1.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 1.0

หมอก 31.0 27.0 27.0 21.0 10.0 3.0 1.0 0.0 2.0 6.0 22.0 28.0 178.0

ลกเหบ 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

ฟาคะนอง 0.0 1.0 5.0 9.0 13.0 10.0 10.0 11.0 13.0 8.0 1.0 0.0 81.0

พายฝน 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0


CLIMATOLOGICAL DATA FOR PERIOD 1980 - 2009 Index : 48430 (Station : 430201-PRACHIN BURI)

ขอมลอตนยมวทยาทสถานตรวจอากาศกบนทรบร จงหวดปราจนบร (พ.ศ.2523-2552)

ชอสถาน กบนทรบร ระดบสถาน 12.74 ม.

รหสสถาน 48439 ระดบบาโรมเตอร 13.00 ม.

ละตจด 13o59' N ความสงของเทอรโมมเตอรเหนอพนดน 1.40 ม.

ลองตจด 101o42' E ความสงของเครองมอวดความเรวลมเหนอพนดน 10.50 ม.

ความสงของเครองมอวดนาฝน 1.30 ม.


เฉลย 1,012.2 1,011.4 1,009.9 1,008.5 1,007.4 1,006.8 1,006.8 1,007.0 1,008.1 1,010.3 1,011.5 1,012.9 1,009.4 เฉลยสงสด 1,023.4 1,021.0 1,024.6 1,017.9 1,049.2 1,012.6 1,049.0 1,013.0 1,016.2 1,049.8 1,019.8 1,051.7 1,029.0 เฉลยตาสด 1,008.7 1,007.0 1,005.5 1,010.0 1,003.6 1,010.0 1,003.1 1,010.0 1,005.0 1,007.8 1,008.5 1,009.2 1,007.4 การเปลยนแปลงตอวน 5.3 5.6 5.7 5.4 4.6 4.0 3.9 4.1 4.5 4.7 4.6 4.9 4.8


เฉลย 26.3 27.8 29.1 29.7 28.8 28.4 27.9 27.7 27.7 27.5 26.6 25.6 27.8

เฉลยสงสด 33.5 35.1 36.5 37.0 35.0 33.3 32.6 32.3 32.5 32.6 32.4 31.9 33.7

เฉลยตาสด 19.8 21.9 23.7 24.9 25.0 24.8 24.5 24.4 24.3 23.9 22.2 19.8 23.3

สงสด 38.2 39.8 40.8 42.9 41.7 38.2 36.7 36.1 38.0 38.4 37.7 36.1 42.9

ตาสด 19.8 22.7 23.1 24.5 24.3 24.2 24.1 23.9 24.1 23.7 22.0 20.0 19.8


เฉลย 67 67 70 73 80 82 84 84 85 81 72 67 76

เฉลยสงสด 88 89 91 92 94 95 95 96 95 94 89 86 92

เฉลยตาสด 42 40 43 47 58 63 66 66 67 61 50 45 54

ตาสด 37 37 38 42 47 58 59 60 62 53 46 41 37


เฉลย 19.3 20.5 22.5 23.9 24.7 24.8 24.7 24.6 24.6 23.5 20.7 18.6 22.7


เฉลยจากถาด 146.0 146.0 180.0 174.0 147.0 127.0 128.0 124.0 117.0 120.0 135.0 147.0 1,691.0


เฉลย 3.0 4.0 5.0 5.0 7.0 8.0 8.0 9.0 8.0 7.0 4.0 3.0 5.9




07.00LST 6.0 5.0 6.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 6.0

เฉลย 7.9 7.6 7.9 8.1 8.3 8.5 8.5 8.4 8.7 8.6 8.7 8.6 8.675


ความเรวลมเฉลย 1.3 1.4 1.4 1.4 1.1 1.1 1.1 1.2 0.8 1.1 2.4 2.6 1.4

ทศทางลม NE W W SW,W W W W W W NE NE NE -

ความเรวลมสงสด 25 40 35 30 35 30 40 35 30 25 25 37 40

ฝน (มม.)

เฉลย 8.0 25.9 52.4 93.9 193.8 207.3 252.0 293.2 313.8 158.7 29.6 4.1 1,632.7

จานวนวนทฝนตก (วน) 1 2 5 8 17 18 20 21 20 14 4 1 131

ฝนสงทสดใน 24 ชม. 35.9 94.5 108.2 92.0 82.2 94.0 111.4 118.1 126.3 122.6 99.7 22.2 126.3


เมฆหมอก 17.0 18.0 15.0 11.0 3.0 1.0 1.0 0.0 0.0 4.0 8.0 14.0 92.0

หมอก 1.0 2.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 3.0

ลกเหบ 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

ฟาคะนอง 0.0 1.0 4.0 6.0 11.0 8.0 8.0 9.0 11.0 6.0 1.0 0.0 65.0

พายฝน 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0


CLIMATOLOGICAL DATA FOR PERIOD 1980 - 2009 Index : 48439 (Station : 430401-KABIN BURI)

คาเฉลยรายป ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน คาเฉลยสงสดรายเดอน และคาเฉลยตาสดรายเดอน

ของตวแปรภมอากาศหลกในพนทลมนาปราจนบร

สถานตรวจวด ตวแปรภมอากาศ คาเฉลยรายป ชวงพสยของคาเฉลย คาเฉลยสงสด คาเฉลยตาสด

สภาพภมอากาศ รายเดอน รายเดอน รายเดอน

จงหวดปราจนบร อณหภม (องศาเซลเซยส) 28.3 26.2 (ธ.ค.) - 30.2 (เม.ย.) 36.7 (เม.ย.) 20.5 (ธ.ค.)

ความชนสมพทธ (เปอรเซนต) 74.0 62.0 (ธ.ค.) - 83.0 (ก.ย.) 94.0 (ก.ค.) 42.0 (ม.ค.)

ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.) 1,682.0 125.0 (ก.ย.) - 167.0 (ม.ค.) - -

ความครมของเมฆ (0-10 ออกตา) 5.8 3.0 (ม.ค.) - 8.0 (ม.ย.) - -

ความเรวลม (นอต) 1.4 0.8 (ม.ย.) - 2.7 (ธ.ค.) 40.0 (ก.พ.) -

ปรมาณฝน (มม.) 1,832.3 5.8 (ธ.ค.) - 357.5 (ก.ย.) - -

กบนทรบร อณหภม (องศาเซลเซยส) 27.8 25.6 (ธ.ค.) - 29.7 (เม.ย.) 37 (เม.ย.) 19.8 (ม.ค.)

ความชนสมพทธ (เปอรเซนต) 76.0 67.0 (ม.ค.) - 85.0 (ก.ย.) 96.0 (ส.ค.) 40.0 (ก.พ.)

ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.) 1,691.0 117.0 (ก.ย.) - 180.0 (ม.ค.) - -

ความครมของเมฆ (0-10 ออกตา) 5.9 3.0 (ม.ค.) - 9.0 (ส.ค.) - -

ความเรวลม (นอต) 1.4 0.8 (ก.ย.) - 2.6 (ธ.ค.) 40.0 (ก.พ.) -

ปรมาณฝน (มม.) 1,632.7 4.1 (ธ.ค.) - 313.8 (ก.ย.) - -

จงหวดสระแกว อณหภม (องศาเซลเซยส) 27.4 25.0 (ธ.ค.) - 29.5 (เม.ย.) 36.1 (เม.ย.) 19.8 (ม.ค.)

ความชนสมพทธ (เปอรเซนต) 78.4 68.0 (ม.ค.) - 87.0 (ก.ย.) 98.0 (ก.ย.) 42.0 (ก.พ.)

ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.) 1,578.0 104.0 (ก.ย.) - 168.0 (เม.ย.) - -

ความครมของเมฆ (0-10 ออกตา) 5.3 2.0 (ม.ค.) - 8.0 (ก.ค.) - -

ความเรวลม (นอต) 1.5 1.0 (ก.ย.) - 1.9 (ก.พ.) 50.0 (เม.ย.) -

ปรมาณฝน (มม.) 1,411.4 7.3 (ธ.ค.) - 266.2 (ก.ย.) - -

เฉลยทงลมนา อณหภม (องศาเซลเซยส) 27.8 25.6 - 29.8 36.6 20.0

ความชนสมพทธ (เปอรเซนต) 76.1 65.7 - 85.0 96.0 41.3

ปรมาณการระเหยจากถาด (มม.) 1,650.3 115.3 - 171.7

ความครมของเมฆ (0-10 ออกตา) 5.7 2.7 - 8.3

ความเรวลม (นอต) 1.4 0.9 - 2.4 43.3

ปรมาณฝน (มม.) 1,625.5 5.7 - 312.5

ภาคผนวก ข

คาอธบายสญลกษณ

ภาคผนวก ข.1

ชนหนอมนา

ชนหนอมนา

1) ชนหนอมนาตะกอนหนรวน (Unconsolidated Aquifers) ประกอบขนดวย ตะกอนจาพวกกรวด ทราย ทรายแปง เศษหน และดนเหนยว ซงยงไมสมานตวหรอยงไมจบตวกน โดยทวไปแลวชนหนอมนาประเภทน นาบาดาลจะถกกกเกบอยในชองวางระหวางเมดตะกอนตาง ๆ ปรมาณนาบาดาลจะมากหรอนอยขนอยกบ ความหนาของแหลงสะสมตะกอนมาก มการคดขนาดของเมดตะกอนด และเมดตะกอนมความกลมมนมาก กจะกกเกบนาบาดาลไวไดมาก ชนหนอมนาในตะกอนหนรวนในลมนาปาสก ประกอบดวย (1) ชนหนอมนาตะกอนนาพา (Quaternary Flood Plain Deposits Aquifer ; Qfd) ประกอบดวยชนตะกอนของกรวด ทราย ทรายแปง และดนเหนยว ซงเกดจากการพดของแมนาปาสก และตะกอนลมนาหลากของแมนาเจาพระยา รวมทงตะกอนทางนาตางๆ ทเกดเปนบรเวณแคบๆ ตามแนวคดโคงของลานา จดเปนชนนาบาดาลระดบตน ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 15-50 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 5-30 ลบ.ม./ชม. (2) ชนหนอมนาตะกอนตะพกนา (Quaternary Terrace Deposits Aquifer ; Qt) เกดจากการสะสมตวของตะกอนพวกกรวด ทราย ทรายแปง และดนเหนยว ซงเปนตะกอนยคเกาของทราบลมเจาพระยา ตะกอนยคเกานบางสวนจะวางตวอยใตชนนาทราบนาหลากทมอายออนกวา ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 50-150 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 10-100 ลบ.ม./ชม. ซงชนนาประเภทนไดหมายถงชนนาบาดาลทพฒนาจากชนดนมารลดวย (3) ชนหนอมนาทรายชายหาด (Beach Sand Deposits Aquifer ; Qbs)

ชนนจะประกอบดวยทรายละเอยด ถงทรายหยาบสะสมตวตามแนวชายหาดทงเกาและปจจบน จดเปนชนหนอมนาระดบตน โดยมความลกเฉลยของการใหนา 2-6 เมตร และไดปรมาณนาประมาณ 5-10 ลบ.ม./ชม. (4) ชนหนอมนาตะกอนเศษหนเชงเขา (Colluvial Aquifers ; Qcl)

ชนหนอมนาประกอบดวย กรวด ทราย ทรายแปง และดนเหนยว และเศษหนแตกหก มลกษณะหนา ไมมการคดขนาด และความลกกขนอยกบลกษณะภมประเทศ ซงจะมความลกตงแต 10-40 เมตร และอตราการใหนาประมาณ 2-10 ลบ.ม./ชม. แตบางทมความหนามากทาใหสามารถใหนา 20 ลบ.ม./ชม. 2) ชนหนอมนาตะกอนหนรวนกงหนแขง (Tertiary Semi-consolidated Aquifer ; Tsc) ประกอบดวย หนชนดตาง ๆ ในกลมหนยคเทอรเชยร ไดแก หนดนดาน หนโคลน และหนทรายละเอยด โดยนาบาดาลจะถกกกเกบอยในรอยแตก รอยแยก รอยเลอน หรอรอยตอระหวางชนหน ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 30-50 เมตร บางแหงอาจจะลกถง 200 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 1-20 ลบ.ม./ชม. 3) ชนหนอมนาหนแขง (Consolidated Aquifers) ชนหนอมนาในหนแขง สวนใหญนาบาดาลจะถกกกเกบอยในชองวางของโครงสรางตาง ๆ ไดแก รอยแตก รอยแยก รอยเลอน รอยตอระหวางชนหน โพรงหรอถาในชนหน และชองวางของชนหนผ ปรมาณนาบาดาลจะมมากหรอนอย ขนอยกบขนาด และความตอเนองกนของโครงสรางทมอยในชนหนนนๆ ถาโครงสรางมขนาดใหญและตอเนองถงกนด จะมนาบาดาลกกเกบอยมาก ชนหนอมนาในหนแขงในลมนาปาสก ประกอบดวย (1) ชนหนอมนาโคราชตอนกลาง (Middle Khorat Aquifer ; Jmk)

ประกอบดวย หนทรายสเหลอง สชมพเทา สแดงเทา หนกรวด หนดนดานสนาตาลแดง สเทาเขยว และหนทรายแปง ไดแก ชนหนของหนวยหนพระวหาร เสาขง และภพาน (Phra Wihan Saokhua and Phu Phan Formations) ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 30- 60 เมตร ปรมาณนาอยในเกณฑ 2-10 ลบ.ม/ชม. แบงออกเปน 2 ประเภทไดแก (2) ชนหนอมนาโคราชตอนลาง (Lower Khorat Aquifer ; TrJlk) ประกอบดวย หนกรวดมนสเทา หนทรายเนอเถาภเขาไฟสเทานาตาลเขมถงแกมเทา หนดนดานสเทาถงดา นาตาลแกมแดง เนอปนปน หนโคลนและหนปนปนโคลนสเทา กรวดมนสเทา หนทรายเนอเถาภเขาไฟสเทานาตาลเขมถงแกมเทา หนดนดานสเทาจนถงดานาตาลแกมแดง เนอปนปน หนโคลน และหนปนโคลนสเทา ไดแก ชนหนของหนวยหนหวยหนลาด นาพอง และภกระดง (Huai Hin Lat Nam Phong and Phu Kradung Formations) ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 30- 60 เมตร ปรมาณนาอยในเกณฑ 2-10 ลบ.ม/ชม. (3) ชนหนอมนาคารบอเนตอายเพอรเมยน (Permian Carbonate Aquifer ; Pc) ประกอบดวย หนปนสเทา มหนเชรตสดา หนดนดานสเทา หนทรายและหนกรวดมนสเทาขาว นาตาลแกมแดงแทรกสลบ ไดแก หนปนในกลมหนราชบร (Ratburi Group) ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 20-40 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 1-40 ลบ.ม./ชม. (4) ชนหนอมนาหนชนกงแปร (Permian-Carboniferous Metasediments Aquifer ; PCms) ประกอบดวย หนทรายกงหนควอรตไซต (Quartzitic sandstone) หนดนดานกงหนชนวน (Phyllitic to Slaty shale) และหนกรวดมน ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 10-60 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 1-20 ลบ.ม./ชม. (5) ชนหนอมนาหนภเขาไฟ (Volcanic Aquifer ; Vc) ประกอบดวย หนแอนดไซต ไรโอไลต และหนทฟฟ ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 10-30 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 1-10 ลบ.ม./ชม. (6) ชนหนอมนาหนแกรนต (Granitic Aquifer ; Gr) ประกอบดวย หนแกรนต แกรโนไดโอไรต ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 10-30 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 1-10 ลบ.ม./ชม. (7) ชนหนอมนาหนบะซอลต (Basalt Aquifer ; Bs) ประกอบดวย หนบะซอลต ความลกของชนนาบาดาลประมาณ 10-30 เมตร ความสามารถในการใหนาอยในชวง 1-35 ลบ.ม./ชม. (8) ชนหนอมนาลาปาง (Lampang Aquifers ; TRlp)

เปนชนหนทใหนาทประกอบดวยหนทราย หนทรายแปง หนดนดานและหนกรวดมน

HYDROUNT DESCRIPT_T DESCRIPT_E Bs ชนหนอมนาหนบะซอลต Basaltic Aquifer C ชนหนอมนาอายคารบอนเฟอรรส Carboniferous Aquifers Cms ชนหนอมนาหนชนกงแปร Carboniferous Metasedments Aquifer D ชนหนอมนาอายดโวเนยน Devonian Aquifers DEmm ชนหนอมนาหนแปรยคดโวเนยน-แคมเบรยน Cambrian-Devonian Metamorphic Aquifer

HYDROUNT DESCRIPT_T DESCRIPT_E Emm ชนหนอมนาหนแปรยคแคมเบรยน Cambrian Metamorphic Aquifer Ems ชนหนอมนาหนชนกงแปร Cambrian Metasediments Aquifer Gr ชนหนอมนาหนแกรนต Granitic Aquifers Hl ชนหนอมนาหนชดหวยหนลาด Huai Hin Lat Aquifers Ig ชนหนอมนาหนอคน Igneous Aquifers Jmk ชนหนอมนาหนชดโคราชตอนกลาง Middle Khorat Aquifer Kk ชนหนอมนาหนชดโคกกรวด Khok Kruat Aquifers KTpt ชนหนอมนาหนชดภทอก Phu Thok Aquifer KTpt/Ms ชนหนอมนาหนชดภทอก/หนชดมหาสารคาม Phu Thok/Maha Sarakham Aquifers Kuk ชนหนอมนาหนชดโคราชตอนบน Upper Khorat Aquifer Ms ชนหนอมนาหนชดมหาสารคาม Maha Sarakham Aquifers Nd ชนหนอมนาหนชดนาดก Nam Duk Aquifers Np ชนหนอมนาหนชดนาพอง Namphong Aquifers Olc ชนหนใหนาชดหนปนอายออรโดวชยน Ordovician Limestone Aquifers Ols ชนหนอมนาหนปนอายออรโดวเชยน Ordovician Limestone Aquifer Ot ชนหนอมนาตะกอนตะพกนา Terrace Deposits Aquifer Pc ชนหนอมนาหนคารบอเนตอายเพอรเมยน Permian Carbonate Aquifer Pcl ชนหนอมนาหนตะกอนมวลเมดอายเพอรเมยน Clastic Sediment Aquifers

PCms ชนหนอมนาหนชนกงแปร Permian Carboniferous Metasedments Aquifer

Pemm ชนหนอมนาหนแปรยคพรแคมเบรยน Precambrian Metamorphic Aquifer Pk ชนหนอมนาหนชดภกระดง Phu Kradung Aquifers Pms หนปนปนเมดทราย และดนเหนยวสเทาเขม

สลบกบหนควอรตไซต Argillaceous limestone , dark gray with argillite and quartzite

Pp ชนหนอมนาหนชดภพาน Phuphan Aquifers Pw ชนหนอมนาหนชดพระวหาร Phra Wihan Aquifers Qbs ชนหนอมนาตะกอนทรายชายหาด Beach Sand Deposit Aquifer Qcl ชนหนอมนาตะกอนเศษหนเชงเขา Colluvial Deposits Aquifer Qcm ชนหนอมนาหนชดเชยงใหม Chiang Mai Aquifer Qfd ชนหนอมนาตะกอนนาพา Floodplain Deposits Aquifer Qfd(m) ดนเหนยวชายทะเล Marine Clay Qot ชนหนอมนาตะกอนตะพกนายคเกา Old Terrace Deposits Aquifer Qt ชนหนอมนาตะกอนตะพกนา Terrace Deposits Aquifer Qyt ชนหนอมนาตะกอนตะพกนายคใหม Younger Terrace Deposits Aquifer S ชนหนอมนาอายไซลเรยน Silurian Aquifers SDmm ชนหนอมนาหนแปร Silurian-Devonian Metamorphic Aquifer SDms ชนหนอมนาหนชนกงแปร Sirurian-Devonian Metasediments Aquifer Sk ชนหนอมนาหนชดเสาขว Sao Khua Aquifers

HYDROUNT DESCRIPT_T DESCRIPT_E TRc ชนหนอมนาหนคารบอเนตอายไทรแอสซก Triassic Carbonate Aquifer TRJlk ชนหนอมนาหนชดโคราชตอนลาง Lower Khorat Aquifer TRlp ชนหนอมนาหนชดลาปาง Lampang Aquifer TRms ชนหนอมนาหนชนกงแปร Triassic Metasediments Aquifer Tsc ชนหนอมนาตะกอนหนรวนกงหนแขง Tertiary Semi-consolidated Aquifer Vc ชนหนอมนาหนภเขาไฟ Volcanic Aquifer W แหลงนา Water body No data ไมมขอมล No data


กลมชดดน

กลมชดดน 62 กลม

กลมชดดนท 1 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนนา บรเวณเทอกเขาหนปนหรอหนภเขาไฟ ลกษณะดนเปนดนลก มการระบายนาเลวหรอคอนขางเลว เนอดนเปนดนเหนยวจด หนาดนแตกเปนรองลกในฤดแลง มกพบรอยไถลในดน สดนสวนมากเปนสดาหรอสเทาแก มจดประสแดง เหลอง อาจพบจดประสแดงบาง ชนดนลางมกมกอนปนปะปน pH ประมาณ 6.5-8.0 มความอดมสมบรณปานกลางถงสง ปญหา : ดนเหนยวจด แตกเปนรองลก ไถพรวนลาบาก และพชทปลกอาจขาดแคลนนาไดงายเมอฝนทงชวงนานกวาปกต ชดดน: โคกกระเทยม ชองแค บานหม วฒนา บานโภชน บรรมย หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 2 ลกษณะดน : เกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนผสมของตะกอนลานา และตะกอนนาทะเลแลวพฒนาในสภาพนากรอย พบบรเวณชายฝงทะเลหรอทราบลมภาคกลาง ดนมการระบายนาเลว เนอดนเปนดนเหนยวจด สดนเปนสเทาหรอเทาแกตลอด มจดประสนาตาล เหลอง หรอแดงปะปน อาจพบผลกยปซมบางเลกนอย และพบชนดนเหนยวสเทาทมจดประสเหลองของจาโรไซต ทความลก 100-150 ซม. ทบอยบนชนดนเลนตะกอนนาทะเลสเทาปนเขยว ปฏกรยาดนเปนกรดจดมาก pH ประมาณ 4.5-5.0 มความอดมสมบรณปานกลาง การใชประโยชน : ทานา ปญหา : ดนเปนกรดจดมาก และมศกยภาพกอใหเกดความเปนกรดของดนเพมขนในดนลาง ชดดน : อยธยา บางเขน มหาโพธ ทาขวาง บางนาเปรยวหรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 3 ลกษณะดน : เกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนผสมของตะกอนลานา และตะกอนนาทะเลแลวพฒนาในสภาพนากรอย พบบรเวณทราบลมชายฝงทะเลหรอหางจากทะเลไมมานก เปนดนลก มการระบายนาเลว เนอดนเปนดนเหนยวจด ดนบนสดา สวนดนลางสเทาหรอนาตาลออน มจดประสเหลองและนาตาลตลอดชนดน บางบรเวณอาจพบจดประสแดง หรอพบผลกยปซมบาง ทความลก 100-150 ซม. พบชนตะกอนสเขยวมะกอกและมเปลอกหอยปะปน pH ประมาณ 6.5-8.0 ดนมความอดมสมบรณปานกลางถงสง การใชประโยชน : ทานา ปญหา :บรเวณทลมมากๆ จะมปญหานาทวมในฤดฝน ชดดน: สมทรปราการ บางกอก ฉะเชงเทรา บางเลน บางแพ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 4 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา พบบรเวณทราบตะกอนนาพา พนทเปนทราบลมหรอราบเรยบ เปนดนลกมการระบายนาเลวหรอคอนขางเลว เนอดนเปนดนเหนยวหรอดนเหนยวจด สดา หรอสเทาเขม ดนลางสเทา นาตาล นาตาลออน หรอเทาปนเขยวมะกอก มจดประสนาตาลปนเหลอง เหลอง หรอแดง อาจพบกอนปน หรอกอนเคมสะสมของเหลกและแมงกานสในดนลาง ดนมความอดมสมบรณปานกลาง pH ประมาณ 5.5-6.5 แตถามกอนปนปะปน pH จะอยในชวง 7.0-8.0 การใชประโยชน : ทานา ปญหา : บรเวณทลมมากๆ จะมปญหานาทวมในฤดฝน ชดดน: ราชบร สระบร ชมแสง พมาย สงหบร ทาเรอ บางมลนาก บางปะอน ชยนาท ศรสงคราม ทาพล หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 5 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา ในบรเวณพนทราบตะกอนนาพา พนทเปนทราบลมหรอราบเรยบ เปนดนลกมการระบายนาเลว ดนบนเปนดนรวนเหนยว หรอดนเหนยว สเทาแก ดนลางเปนดนเหนยวสนาตาลออนหรอเทา มจดประสนาตาล เหลอง หรอแดงตลอดชนดน มกพบกอนเคมสะสมของเหลกและแมงกานสปะปนอย และในดนลางลกๆ อาจพบกอนปน ความอดมสมบรณคอนขางตา-ปานกลาง pH ประมาณ 5.5-6.5 5 แตถามกอนปนปะปน pH จะอยในชวง 7.0-8.0 การใชประโยชน : ใชทานา หรอหากมแหลงนาอาจปลกพชไรพชผก ยาสบ ในฤดแลง ปญหา : ชดดน: หางดง พาน ละง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 6 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา ในบรเวณพนทราบตะกอนนาพา พนทเปนทราบเรยบหรอคอนขางราบเรยบ เปนดนลกมการระบายนาเลวหรอคอนขางเลว ดนบนเปนดนรวนเหนยว หรอดนเหนยว สเทาแก ดนลางเปนดนเหนยวสนาตาลออนหรอเทา มจดประสนาตาล เหลอง หรอแดงตลอดชนดน บางแหงมศลาแลงออน หรอ กอนเคมสะสมของเหลกและแมงกานส ความอดมสมบรณตาหรอคอนขางตา pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ใชทานา หรอหากมแหลงนาอาจปลกพชไรพชผก ยาสบ ในฤดแลง ปญหา : ดนมความอดมสมบรณตา ชดดน: บางนารา เชยงราย สไหงโกลก คลองขด มโนรมย นครพนม ปากทอ พะวง พทลง สตล แกลง ทาศาลา วงตง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 7 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา ในบรเวณพนทราบตะกอนนาพา พนทเปนทราบเรยบหรอคอนขางราบเรยบ เปนดนลกมการระบายนาเลวหรอคอนขางเลว ดนบนเปนดนรวนเหนยว หรอดนเหนยว สเทาแก ดนลางเปนดนเหนยวสนาตาลออน เทา หรอ นาตาลปนเทา มจดประสนาตาล เหลอง หรอแดงตลอดชนดน ความอดมสมบรณปานกลาง pH 6.0-7.0 การใชประโยชน : ใชทานา หรอหากมแหลงนาอาจปลกพชไรพชผก ยาสบ ในฤดแลง ปญหา : ชดดน: นครปฐม อตรดตถ ทาตม เดมบาง สโขทย นาน ระโนด ผกกาด หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 8 ลกษณะดน : เปนกลมดนทมการยกรอง เนอดนเปนดนเหนยว ดนบนมลกษณะการทบถมเปนชนๆ ของดน และอนทรยวตถ ทไดจากการขดลอกรองนา ดนลางมสเทา บางแหงมเปลอกหอยปนอย การใชประโยชน : ดดแปลงพนทเพอปลกไมผล ไมยนตน ปญหา : ชดดน: ดาเนนสะดวก ธนบร สมทรสงคราม

กลมชดดนท 9 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนผสมของตะกอนลานา และตะกอนนาทะเลแลวพฒนาในสภาพนากรอย พบในบรเวณทราบลมชายฝงทะเล ทอาจมนาทะเลหรอนากรอยทวมเปนครงคราว เปนดนลก ระบายนาเลว เนอดนเปนดนเหนยว สเทา มจดประสเหลองหรอแดงปะปน พบจดประสเหลองฟางขาวของจาโรไซตในระดบตนกวา 50 ซม. ดนลางสเทาปนเขยว มเศษซากพชทกาลงเนาเปอย ความอดมสมบรณตา ปฏกรยาดนชนบนเปนกรดจดมากหรอเปนกรดรนแรงมาก pH 4.5 หรอนอยกวา สวนดนลางเปนดนเลน pH ประมณ 7.0-8.5 การใชประโยชน : ใชทานา ปญหา : ดนเปนกรดรนรงมาก และเปนดนเคม ชดดน: ชะอา หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 10 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนผสมของตะกอนลานา และตะกอนนาทะเลแลวพฒนาในสภาพนากรอย พบในบรเวณทราบลม หางจากทะเลไมมากนก เปนดนลก มการระบายนาเลวหรอคอนขางเลว เนอดนเปนดนเหนยว สดาหรอเทาแก ดนลางสเทา มจดประสนาตาล เหลองหรอแดงปะปนตลอดชนดน พบจดประสเหลองฟางขาวของจาโรไซตในระดบตนกวา 50 ซม. ความอดมสมบรณตา ปฏกรยาดนเปนกรดจดมากหรอเปนกรดรนแรงมาก pH นอยกวา 4.5 การใชประโยชน : ใชทานา ปญหา : เปนกรดจดมาก มกขาคธาตอาหารพชพวกไนโตรเจน และฟอสฟอรส และมกจะมอะลมนมและเหลกเปนปรมาณมากจนเปนพษตอพช จดเปนดนเปรยวจด ชดดน: องครกษ มโนะ เชยรใหญ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 11 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนผสมของตะกอนลานา และตะกอนนาทะเลแลวพฒนาในสภาพนากรอย พบในบรเวณทราบลม หางจากทะเลไมมากนก โดยเฉพาะทราบลมภาคกลาง เปนดนลก มการระบายนาเลวหรอคอนขางเลว เนอดนเปนดนเหนยวหรอดนเหนยวจด ดนบนสดาหรอเทาแก ดนลางสเทา มจดประสนาตาล เหลองหรอแดง ปะปนอยมากในชวงดนลางตอนบน พบจดประสเหลองของจาโรไซต ทความลก 100-150 ซม. ความอดมสมบรณตา ปฏกรยาดนเปนกรดจดมากหรอเปนกรดรนแรงมาก pH 4.0-5.0 ปญหา : เปนกรดจดมาก มกขาคธาตอาหารพชพวกไนโตรเจน และฟอสฟอรส และมกจะมอะลมนมและเหลกเปนปรมาณมากจนเปนพษตอพช จดเปนดนเปรยวจด ชดดน: รงสต เสนา ธญบร ดอนเมอง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 12 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนนาทะเล ในบรเวณทราบนาทะเลทวมถง และชะวากทะเล เปนดนลก การระบายนาเลวมา เนอดนเปนพวกดนเหนยว หรอดนรวนเหนยวปนทรายแปง ททลกษณะเปนดนเลน ดนบนสดาปนเทา มจดประสนาตาลเลกนอย ดนลางเปนดนเลนสเทาแก หรอ เทาปนเขยว ความอดมสมบรณปานกลาง-สง pH ประมาณ 7.0-8.5 ปญหา : เปนดนเลนทมโครงสรางเลว และเปนดนเคม และพนทยงคงมนาทะเทวมถงอย ชดดน: ทาจน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 13 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนนาทะเล พบในบรเวณทราบนาทะเลทวมถงและชะวากทะเล เปนดนลกทมการระบายนาเลวมาก ลกษณะดนเปนเลนเละ เนอดนเปนดนเหนยวหรอดนเหนยวปนทรายแปง ดนบนสดาปนเทา มจดประสนาตาลเลกนอย ดนลางเปนดนเลนสเทาแก หรอเทาปนเขยว มเศษรากพชปะปน เปนดนทมสารประกอบกามะถนมาก เมอดนเปยก ปฏกรยาดนเปนกลางหรอดางจด มคา pH ประมาณ 7.0-8.5 แตเมอมการระบายนาออกไป หรอดนแหง สารประกอบกามะถนจะแปรสภาพปลอยกรดกามะถนออกมา ทาใหดนเปนกรดจดมาก pH ประมาณ 4.0 การใชประโยชน : เดมเปนปาชายเลน แตมการดดแปลงมาทานากง ปญหา : จดเปนดนเคมทมกรดแฝงอย ชดดน: บางปะกง ตะกวทง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 14 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนผสมของตะกอนลานา และตะกอนนาทะเลแลวพฒนาในสภาพนากรอย พบในบรเวณลมตาชายฝงทะเล หรอบรเวณพนทพร มนาแชขงนานในรอบป เปนดนลก มการระบายนาเลว เนอดนเปนดนเหนยว หรอดนรวนละเอยด ดนบนมสดาหรอเทาปนดา มปรมาณอนทรยวตถสง ดนลางมสเทา มจดประสเหลองและนาตาลเลกนอย ระหวางความลก 50-100 ซม. มลกษณะของดนเลนสเทาปนเขยวทมสารประกอบกามะถนมาก ความอดมสมบรณของดนตา ดนเปนกรดจดถงเปนกรดรนแรงมาก pH 4.0-4.5 การใชประโยชน : เปนปาเสมด บางแหงใชทานา

ปญหา : ดนเปนกรดจดมาก และความเปนกรดจะเพมขนอยางมาก ถาดนแหงเปนเวลานานตดตอกน และมปญหานาทวมในฤดเพาะปลก ชดดน: ระแงะ ตนไทร ปตตาน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 15 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนนา พบบรเวณทราบตะกอนนาพา เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลวหรอเลว เนอดนเปนดนรวนเหนยวหรอดนรวนเหนยวปนทรายแปง ดนบนสนาตาลปนเทา ดนลางสนาตาลหรอเทาปนชมพ พบจดประสเหลองหรอนาตาลปนเหลองตลอดหนาตดดน ในดนลางมกพบกอนสารเคมสะสมพวกเหลกและแมงกานส ดนมความอดมสมบรณตา–ปานกลาง pH 6.0-7.5 การใชประโยชน : ใชทานา ในฤดแลงอาจใชปลกพชไรพวกยาสบ หรอพชผก ปญหา : ดนมความอดมสมบรณตา หนาดนแนนทบ ชดดน: แมสาย หลมสก แมทะ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 16 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนนา พบบรเวณทราบตะกอนนาพา เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลวหรอเลว เนอดนเปนดนรวน ดนรวนเหนยว ดนรวนปนทรายแปงหรอดนรวนเหนยวปนทรายแปง มสนาตาลออนหรอสนาตาลปนเทา มจดประสนาตาลเขม เหลองหรอแดงในดนลาง บางพนทจะพบกอนสารเคมสะสมพวกเหลกและแมงกานสปะปน ดนมความอดมสมบรณตา–คอนขางตา pH ประมาณ 5.0-6.0 การใชประโยชน : ใชทานา ในฤดแลงอาจใชปลกพชไรพวกยาสบ หรอพชผก ปญหา : ดนมความอดมสมบรณตา หนาดนแนนทบ ชดดน: หนกอง ศรเทพ ลาปาง เกาะใหญ พานทอง ตากใบ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 17 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ เปนดนลกมากมการระบายนาคอนขางเลว ดนบนเปนดนรวนปนทรายหรอดนรวน ดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทราย หรอดนรวนเหนยว ในบางพนทอาจมเนอดนเปนพวกดนทรายแปงละเอยด สนาตาลออนถงสเทา มจดประสนาตาล เหลอง หรอแดง บางแหงพบศลาแลงออนหรอกอนสารเคมสะสมพวกเหลกและแมงกานสในดนลา มความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 4.5-5.5 การใชประโยชน : ใชทานา บางแหงปลกพชไรหรอไมยนตน ปญหา : มนาแชขงในฤดฝน ชดดน: บณฑรก หลมเกา เขมราฐ สไหงปาด ปากคม รอยเอด เรณ สายบร โคกเคยน สงขลา วสย หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 18 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลว ดนบนเปนดนรวนปนทรายหรอดนรวน ดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทรายหรอดนรวนเหนยว สนาตาลออนถงสเทา มจดประสนาตาล เหลอง หรอแดง บางแหงพบศลาแลงออนหรอกอนสารเคมสะสมพวกเหลกและแมงกานสในดนลาง มความอดมสมบรณตา ชนดนบนมกมปฏกรยาดนเปนกรดจดมากถงกรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) สวนดนลางเปนกรดปานกลางถงเปนดางเลกนอย (pH 6.0-7.5) การใชประโยชน : ใชทานา บางแหงปลกออย หรอพชลมลก ปญหา : มความอดมสมบรณตา ดนบนคอนขางเปนทราย เสยงตอการขาดนา ชดดน: ชลบร เขายอย โคกสาโรง ไชยา หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 19 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลว ดนบนเปนดนรวนปนทรายหรอดนทราย ดนลางเปนชนดนแนนทบ เนอดนเปนดนรวนเหนยวปนทรายหรอดนเหนยว เหนยว สนาตาลออนถงสเทา มจดประสนาตาลแดง หรอ เหลอง บางแหงมศลาแลงออน มความอดมสมบรณตา มปฏกรยาดนเปนกรดจดมากถงกรดเลกนอย (pH 5.0-6.5) การใชประโยชน : ใชทานา แตใหผลผลตตา ปญหา : ดนบนคอนขางเปนทราย ดนลางแนนทบ ฝนตกลงมามนาแชขง แตถาฝนทงชวงดนจะขาดนา ชดดน: วเชยรบร มะขาม หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 20 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ ทมหนเกลอรองรบอย หรออาจไดรบอทธพลการแพรกระจายเกลอทางผวดน เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลว-ดปานกลาง ดนบนเปนดนรวนปนทรายหรอดนทราย ดนลางเปนชนดนแนนทบทมการสะสมเกลอโซเดยม เนอดนเปนดนรวนเหนยวปนทรายหรอดนรวนปนดนเหนยว สนาตาลออนถงสเทา มจดประสนาตาล เหลอง หรอแดง หรอมกอนเคมสะสมของเหลกและแมงกานสในดนลาง มความอดมสมบรณตา ปฏกรยาของดนบนเปนกรดจดมากถงกรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) สวนดนลางเปนกรดปานกลาง-เปนกลาง กลาง (pH 6.0-7.0) แตถามกอนปนปะปน pH ประมาณ 7.0-8.5 ในฤดแลงพบคราบเกลอ การใชประโยชน : ใชทานา /เปนแหลงเกลอสนเธาว ปญหา : เปนดนเคม มโซเดยมสงจนเปนพษตอพช เนอดนเปนทราย โครงสรางไมด แนนทบ ชดดน: กลารองไห หนองแก อดร ทงสมฤทธ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 21 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนนา บรเวณทราบตะกอนนาพาทเปนสวนตาของสนดนรมนา เปนดนลกทมการระบายนาดปานกลางถงคอนขางเลว เนอดนเปนพวกดนรวน ดนรวนเหนยว หรอดนรวนเหนยวปนทรายแปง สนาตาลปนเทา นาตาลออน มจประสเทา นาตาล หรอนาตาลปนเหลอง มกพบแรไมกาปะปนอยในเนอดน มความอดมสมบรณปานกลาง pH 5.5-7.0 การใชประโยชน : ใชทานา ปญหา : อาจมปญหานาทวมเฉยบพลนในฤดนาหลาก ชดดน: สรรพยา เพชรบร หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 22 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลว ดนบนเปนดนรวนปนทรายหรอดนทรายปนดนรวน ดนลางเปนดนรวนปนทราย สพนเปนสเทาหรอนาตาลปนเทา มจดประสนาตาลปนเหลองหรอเหลองปนนาตาล อาจพบศลาแลงออนในชนดนลาง มความอดมสมบรณตา pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ใชทานา ปญหา : มความอดมสมบรณตา เนอดนเปนทราย มความสามรถในการอมนาตา ชดดน: นากระจาย สนทราย สทน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 23 ลกษณะดน : เกดจาตะกอนลานาเนอหยาบ พบบรเวณทลมระหวางสนทรายหรอระหวางเนนทรายชายฝงทะเล เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลวถงเลว เนอดนเปนพวกดนทราย สเทา มจประส นาตาล หรอเหลอง บางแหงมเปลอกหอยปะปนในดนลาง มความอดมสมบรณตา pH 6.0-7.0 แตถามเปลอกหอย pH 7.0-8.5 การใชประโยชน : ใชทานา ปญหา : มความอดมสมบรณตา เนอดนเปนทรายจด มความสามรถในการอมนาตา มนาทวมขงนานในรอบป ชดดน: ทรายขาว วลเปรยง บางละมง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 24 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ เปนดนลกทมการระบายนาคอนขางเลว-ดปานกลาง เนอดนเปนดนทรายปนดนรวน หรอดนทราย สนาตาลปนเทาหรอเทาปนชมพ มจดประสนาตาล เหลองหรอเทา ในชนดนลางบางแหงอาจพบชนทมการสะสมอนทรยวตถ เปนชนบางๆ มความอดมสมบรณตามาก pH 5.5-6.5 การใชประโยชน : ใชทานา/มนสาปะหลง ออย ปอ ปญหา : เนอดนเปนทราย มความสามรถในการอมนาตา ชดดน: อบล บานบง ทาอเทน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 25 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ วางทบอยบนชนหนผ เปนดนตนทมการระบายนาคอนขางเลว เนอดนเปนดนรวนปนทราย หรอดนรวน สวนดนลางเปนดนเหนยวหรอรวนปนดนเหนยวทมกรวดหรอลกรงปนเปนปรมาณมาก ภายในความลก 50 ซม. ดนมสสนาตาลออนถงสเทามจดประสนาตาล เหลองหรอแดง ใตชนลกรงอาจพบชนดนเหนยวทมศลาแลงออนปะปน มความอดมสมบรณตามาก pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ใชทานา ปญหา : เปนดนตน มความอดมสมบรณตา มโอกาสขาดนา ชดดน: อน เพญ กนตง พะยอมงาม สะทอน ทงคาย ยานตาขาว หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 26 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอละเอยด ทมาจากหนตนกาเนดตางๆ ทงหนอคน ตะกอน และหนแปร พบบรเวณทดอน เปนดนลกมาก การระบายนาด เนอดนเปนพวกดนเหนยว สนาตาล เหลอง หรอแดง มความอดมสมบรณปานกลาง-ตา pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ปลกยางพารา ไมผล ปญหา : มความอดมสมบรณตา ในบรเวณพนทลาดชน มความเสยงตอการชะลางพงทลายสง ชดดน: พงงา อาวลก หวยโปง โคกกลอย กระบ ลาภรา ภเกต ปากจน ปะทว ทายเหมอง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 27 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคตะวนออก เกดจากการสลายตวผพงของหนภเขาไฟ พวกบะซอลต พบบรเวณทดอน เปนดนลกมาก การระบายนาด เนอดนเปนพวกดนเหนยวทคอนขางรวนซยและมโครงสรางด สนาตาลปนแดงหรอสแดง มความอดมสมบรณปานกลาง pH 5.0-5.5 การใชประโยชน : ทาสวนผลไม พรกไทย และยางพารา ปญหา : ดนมการแทรกซมนาไดเรว ขาดนาไดงาย ชดดน: หนองบอน ทาใหม หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 28 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวตถตนกาเนดทมาจากหนบะซอลต แอนดไซต พบบรเวณทดอน ใกลกบภเขาหนปน หรอหนภเขาไฟ เปนดนลก มการระบายนาด ปานกลาง-ด เนอดนเปนพวกดนเหนยวหรอดนเหนยวจด หนาดนแตกระแหงเปนรองลกในฤดแลง พบรอยไถลในดน สดนเปนสดา เทาเขม หรอนาตาล ดนลางอาจพบชนปนมารมความอดมสมบรณปานกลาง-สง pH 7.0-8.5 การใชประโยชน : ปลกพชไร เชนขาวโพด ขาวฟาง ฝาย ไมผล ปญหา : เนอดนเหนยวจด ตองทาการไถพรวนขณะทดนมความชนพอเหมาะ ฤดฝนมนาแชขงไดงาย ชดดน: ลพบร ชยบาดาล ดงลาน ลพบร นาเลน วงชมภ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 29 ลกษณะดน : เกดจากวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดหลายชนดทมเนอละเอยด ทงจากหนตะกอน หนภเขาไฟ หรอตะกอนนา พบบรเวณทดอน เปนดนลก มการระบายนาด เนอดนเปนพวกดนเหนยว สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง ความอดมสมบรณคอนขางตา pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ปลกไมผล ปญหา : ความอดมสมบรณคอนขางตา อาจขาดนาไดหากฝนทงชวงนาน ชดดน: บานจอง หนองมด แมแตง ปากชอง โชคชย เชยงของ สงเนน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 30 ลกษณะดน : เปนกลมดนทพบในบรเวณภเขาสง สงจากระดบนาทะเล 500 เมตรขนไป เกดจากการสลายตวผพงของวตถตนกาเนดพวกหนเนอละเอยด เปนดนลกมาก มการระบายนาด เนอดนเปนดนเหนยว สแดง ความอดมสมบรณปานกลาง pH 5.5-6.5 การใชประโยชน : ไมผลเมองหนาว/ไรเลอนลอย ปญหา : อยในทสงชน มโอกาสเกดการชะลางพงทลายไดงาย ชดดน: ดอยปย เชยงแสน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 31 ลกษณะดน : เกดจากวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอละเอยด หรอเกดจากตะกอนนา พบบรเวณทดอน ทเปนลกคลนลอนลาดถงเปนเนนเขา เปนดนลก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนเหนยว สนาตาล เหลอง หรอแดง แดง ความอดมสมบรณปานกลาง pH 5.5-7.0 การใชประโยชน : พชไร/ไมผล ปญหา : บรเวณทลาดชน มโอกาสเกดการชะลางพงทลายของหนาดน และขาดแคลนนาในฤดเพาะปลก ชดดน: เลย วงไห หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 32 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากการทบถมของตะกอนลานา บรเวณสนดนรมนา เปนดนลก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนรวนละเอยด หรอดนทรายแปง บางแหงมชนทรายละเอยดสลบชนอย มกพบแรไมกาปนอยในเนอดน สดนสนาตาลหรอเหลองปนนาตาล อาจมจดประสเหลองหรอเทาในดนลาง ความอดมสมบรณปานกลาง-คอนขางตา pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ปลกยางพารา กาแฟ ไมผล ปญหา : อาจมปญหานาทวมเนองจากนาลนตลงและแชขงนาน ชดดน: รอเสาะ ลาแกน ตาขน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 33 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา บรเวณสนดนรมนาเกา เนนตะกอนรปพด หรอทราบตะกอนนาพา เปนดนลกมาก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนทรายแปงหรอดนรวนละเอยด สนาตาลหรอนาาลปนแดง ในดนลางลกๆ อาจพบจดประสเทาและนาตาล อาจพบแรไมกาหรอกอนปนปนอยดวย ความอดมสมบรณปานกลาง pH 7.0-8.5 การใชประโยชน : ปลกพชไร ขาวโพด ออย ฝาย ยาสบ ปญหา : ชดดน: ดงยางเอน กาแพงแสน กาแพงเพชร ลาสนธ นาดก ธาตพนม ตะพานหน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 34 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากวตถตนกาเนดทเปนตะกอนลานา หรอจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบของพวกหนอคน หนตะกอน พบบรเวณทดอน เปนดนลกมาก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนรวนละเอยด ทมเนอดนบนเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทราย สดนสนาตาล เหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบรณตา pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ยางพารา ไมผล พชไรบางชนด ปญหา : เนอดนเปนทราย และดนมความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทลายของดน ชดดน: ฉลอง คลองทอม ควนกาหลง คลองนกกระทง ทาแซะ ฝงแดง ละหาน ทาแซะ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 35 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบทสวนใหญมาจากหนตะกอน พบบรเวณทดอน เปนดนลก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนรวนละเอยดทมเนอดนบนเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทราย สนาตาล เหลอง หรอแดง ดนลางอาจพบจดประสตางๆ มความอดมสมบรณตา pH 4.5-5.5 การใชประโยชน : ปลกพชไร มนสาปะหลง ออย ขาวโพด ถว ปญหา : เนอดนเปนทราย และดนมความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดน ชดดน: มาบบอน โคราช สตก วารน ยโสธร ดอนไร ดานซาย หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 36 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ พบบรเวณทดอน เปนดนลก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนรวนละเอยดทมเนอดนบนเปนดนรวนปนทรายหรอดนรวน สวนดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทราย หรอดนรวนเหนยว ดนมสนาตาล เหลอง หรอแดง ดนลางอาจพบจดประสตางๆ มความอดมสมบรณคอนขางตา - ปานกลาง pH ดนบนประมาณ 5.0-6.0 สวนดนลางประมาณ 6.0-7.0 การใชประโยชน : ออย ขาวโพด ถว ปญหา : เนอดนเปนทราย อาจขาดนาไดงาย ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดน ชดดน: สคว เพชรบรณ ปราณบร หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 37 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ วางทบอยบนชนหนผหรอชนดนเหนยว พบบรเวณทดอน เปนดนลก มการระบายนาดปานกลาง เนอดนบนเปนดนทรายปนดนรวน สวนดนลางในระดบความลก 50-100 ซม.เปนดนเหนยว ดนเหนยวปนเศษหน หรอเปนชนหนผ ดนบนมสนาตาล ดนลางนาตาลปนเทา บางแหงมจดประสแดง และมศลาแลงออนปนอยมาก มความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 4.5-5.5 การใชประโยชน : ปอ ขาวโพด ถวเขยว แตงโม ปญหา : ดนมความอดมสมบรณ ในฤดฝนดนเปยกแฉะเกนไป และหนาดนเปนทรายหนา ชดดน: นาค บอไทย ทบเสลา หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 38 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา มลกษณะการทบถมเปนชนๆ ของตะกอนในแตละชวงเวลา พบบนสนดนรมนา หรอทราบตะกอนนาพา เปนดนลก มการระบายนาดถงดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนรวนหรอดนรวนหยาบ สนาตาลออน อาจพบจดประสเทาและสนาตาลในชนดนลาง บางบรเวณพบไมกาและกอนปนปะปน มความอดมสมบรณปานกลาง pH ประมาณ 5.5-7.0 การใชประโยชน : ปลกผก ไมผล และยาสบ ปญหา : อาจมนาลนตลงในฤดฝน ชดดน: ทามวง เชยงใหม ชมพลบร ดอนเจดย ไทรงาม หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 39 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบของพวกหนอคน หรอหนตะกอน เปนดนลก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนรวนหยาบ สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง อาจพบจดประสตางๆ ในชนดนลาง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 4.5-5.5 การใชประโยชน : ยางพารา ไมผล มะพราว ปาลมนามน ปญหา : เนอดนคอนขางเปนทราย มความอดมสมบรณตา ชดดน: คอหงส นาทว สะเดา ทงหวา หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 40 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ ลกษณะดนเปนดนลก มการระบายนาด เนอดนเปนพวกดนรวนหยาบ สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง อาจพบจดประสตางๆ ในชนดนลาง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 4.5-5.5 การใชประโยชน : มนสาปะหลง ออย ปอ ขาวโพด ปญหา : เนอดนคอนขางเปนทราย เสยงตอการขาดนางาย มความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดน ชดดน: สนปาตอง ชมพวง หบกระพง หวยแถลง ยางตลาด จกราช หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 41 ลกษณะดน : เกดจากการสลายตวผพงอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ หรอเกดจากตะกอนลานาหรอวตถนาพาจาบรเวณทสงวางทบอยบนบนชนดนรวนหยาบ หรอรวนละเอยด พบในบรเวณพนทดอน ลกษณะดนเปนดนลก มการระบายนาด-ดปานกลาง เนอดนชวง 50-100 ซม. เปนดนทรายหรอดนทรายปนดนรวน สวนถดลงไปเปนดนรวนปนทราย และดนรวนเหนยวปนทราย สดนเปนสนาตาลออน หรอเหลองปนนาตาล อาจพบจดประสตางๆ ในชนดนลาง ดนมความอดมสมบรณตา ดนบนม pH ประมาณ 5.5-6.5 สวนดนลาง pH ประมาณ 6.0-7.0 การใชประโยชน : มนสาปะหลง ออย ปอ ขาวโพด ยาสบ ปญหา : มความอดมสมบรณตามาก เนอดนบนเปนทรายจด เสยงตอการขาดนางาย ถามฝนตกมาก ดนบนแฉะ ชดดน: มหาสารคาม บานไผ คาบง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 42 ลกษณะดน : พบบรเวณหาดทรายเกาหรอสนทรายชายทะเล เกดจากตะกอนทรายชยทะเล เปนดนลกปานกลางถงชนดานอนทรย มการระบายนาดปานกลาง เนอดนเปนทรายจด สดนบนสเทาแก ใตลงไปเปนชนทรายขาว และดนลางระหวางความลก 50-100 ซม. เปนชนทมการสะสมของพวกอนทรยวตถ เหลก หรอฮวมส สนาตาล สแดง เชอมตวกนแนนแขงเปนชนดานอนทรย ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.0-6.0 การใชประโยชน : มนสาปะหลง ออย สบปะรด มะพราว ปญหา : ดนมความอดมสมบรณตา เนอดนเปนทรายจด ในฤดแลง ชนดานแหงแขงมากรากพชไชชอนผานไมได ชดดน: บานทอน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 43 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก หรอบรเวณชายฝงทะเล เกดจากตะกอนทรายชายทะเล หรอจากการสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ พบบรเวณหาดทราย สนทรายชายทะเล หรอบรเวณทลาดเชงเขา เปนดนลก มการระบายนาคอนขางมากเกนไป เนอดนเปนพวกดนทราย สเทา นาตาลออน หรอเหลอง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 4.5-6.0 การใชประโยชน : มนสาปะหลง ออย สบปะรด ปอ มะพราว มะมวงหมพานต ปญหา : ดนมความอดมสมบรณตา เนอดนเปนทรายจด ขาดนาไดงาย ชดดน: บาเจาะ ดงตะเคยน หวหน หลงสวน ไมขาว พทยา ระยอง สตหบ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 44 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบทของวสดเนอหยาบ ลกษณะดนเปนดนลก มการระบายนาดมากเกนไป เนอดนเปนพวกดนทราย สเทา นาตาลออน ในดนลางทลกมากกวา 150 ซม. อาจพบเนอดนรวนปนทรายหรอดนรวนเหนยวปนทราย อาจพบจดประสตางๆ ในชนดนลาง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.5-7.0 การใชประโยชน : มนสาปะหลง ออย ปอ มะพราว มะมวงหมพานต ปญหา : เนอดนเปนทรายจดและหนามาก มโอกาสขาดนาไดงาย ดนมความอดมสมบรณตา โครงสรางไมด ชดดน: นาพอง จนทก หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 45 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอละเอยดของพวกหนตะกอน เปนกลมดนรวนหรอดนเหนยวทมลกรง เศษหน หรอกอนกรวดปนมาก ภายในความลก 50 ซม. ดนมการระบายนาดกรวดสวนใหญเปนพวกหนกลมมน หรอเศษหนทมเหลกเคลอบ สดนเปนสนาตาลออน สเหลองหรอสแดง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 4.5-5.5 การใชประโยชน : ยางพารา มะพราว ไมผล ปญหา : เปนดนตน มความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดนไดงาย ชดดน: ชมพร คลองชาก หาดใหญ เขาขาด หนองคลา ทาฉาง ยะลา หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 46 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานา หรอวตถตนกาเนดทผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอละเอยดของพวกหนตะกอน หรอหนภเขาไฟ เปนดนตนมาก มการระบายนาด เนอดนเปนพวกดนเหนยวปนกรวด ลกรง หรอเศษหนทมเหลกเคลอบ พบภายในความลก 50 ซม. สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.0-6.5 การใชประโยชน : มนสาปะหลง ออย ปอ ปญหา : เปนดนตน มความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดนไดงาย ชดดน: เชยงคาน กบนทรบร สรนทร โปงตอง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 47 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทเกดจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาในระยะทางไมไกลนกของวสดเนอละเอยดทมาจากทงหนตะกอน หรอหนอคน เปนดนตน มการระบายนาด เนอดนเปนดนเหนยวหรอดนรวนทมเศษหนปะปนมาก มกพบชนหนพนตนกวา 50 ซม. สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบรณตา-ปานกลาง pH ประมาณ 5.5-7.0 การใชประโยชน : ปาเตงรง/ไรเลอนลอย ปญหา : เปนดนตน มเศษหนปนอยในเนอดนมาก ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดนไดงาย ชดดน: ล มวกเหลก ทาล นครสวรรค โปงนารอน สบปราบ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 48 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาในระยะทางไมไกลนกของวสดเนอคอนขางหยาบ ทมาจากหนตะกอน หรอหนแปร เปนดนตน มการระบายนาด เนอดนบนสวนใหญเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนปนเศษหนหรอปนกรวด กรวดสวนใหญเปนหนกลมมน หรอเศษหนตางๆ ถาเปนดนปนเศษหน มกพบชนหนพนตนกวา 50 ซม. สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบรณตา-ปานกลาง pH ประมาณ 5.5-6.0 การใชประโยชน : ปาเตงรง/ปลกไมโตเรว ปญหา : เปนดนตน มเศษหนปนอยในเนอดนมาก ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดนไดงาย ชดดน: ทายาง แมรม พะเยา นาชน หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 49 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมในระยะทางไมไกลนกของวสดเนอคอนขางหยาบ วางทบอยบนชนดนทเกดจากการสลายตวผพงของหนพนหรอจากวตถตนกาเนดดนทตางชนดตางยคกน พบบรเวณทดอน เปนดนตนถงตนมากถงชนลกรง มการระบายนาดปานกลาง เนอดนบนเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนเหนยวปนลกรงหรอเศษหนทราย พบในความลกกอน 50 ซม. สดนเปนสนาตาล เหลองและกอนความลก 100 ซม.จะเปนชนดนเหนยวสเทา มจประสนาตาล สแดง และมศลาแลงออนปนอยมาก อาจพบชนหนทรายหรอหนดนดานทผพงสลายตวแลวในชนถดไป ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.0-6.5 การใชประโยชน : ทงหญาธรรมชาต/ปลกพชไร ปญหา : เปนดนตน ความอดมสมบรณตา บางแหงกอนศลาแลงโผลกระจดกระจาย เปนอปสรรคตอการเขตกรรม ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดนไดงาย ชดดน: โพนพสย บรบอ สกล สระแกว หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 50 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาในระยะทางไมไกลนกของวสดเนอหยาบทมาจากหนตะกอน หรอจากวตถตนกาเนดพวกตะกอนลานา เปนดนลกปานกลาง มการระบายนาด เนอดนตอนบน ชวง 50 ซม. เปนดนรวนปนทราย หรอดนรวนเหนยวปนทราย ในระดบความลก 50-100 ซม. พบชนดนปนเศษหนหรอลกรงปรมาณมาก สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.0-5.5 การใชประโยชน : ยางพารา ไมผล สบปะรด ปญหา : เนอดนเปนทราย ดนมความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดน ชดดน: สว พะโตะ หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 51 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาในระยะทางไมไกลนกของวสดเนอคอนขางหยาบหรอคอนขางละเอยด ทมาจากหนตะกอนหรอหนแปร เปนดนตนหรอตนมาก มการระบายนาด เนอดนเปนพวกดนรวนปนเศษหน ซงมกเปนพวก หนทราย ควอรตไซต หรอหนดนดาน และพบชนหนพนภายในความลก 50 ซม. สดนเปนสนาตาล เหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.0-5.5 การใชประโยชน : ปาดบชน/ปลกยางพารา ปญหา : เปนดนตน มเศษหนปะปนอยมาก ดนมความอดมสมบรณตา ชดดน: หวยยอด ระนอง ยงอ คลองเตง หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 52 ลกษณะดน : เกดจากตะกอนลานาทบอยบนชนปนมารล พบบรเวณทลาดเชงเขาหนปน เปนดนตนถงตนมากถงชนปนมารล มการระบายนาด เนอดนเปนดนเหนยว หรอดนรวนเหนยวปนทรายแปง ทมกอนปนมารลปะปนอย สดนเปนสดา สนาตาล หรอสแดง ดนมความอดมสมบรณปานกลาง-สง pH ประมาณ 7.0-8.5 การใชประโยชน : พชไร เชนขาวโพด ฝาย/ ไมผลเชน มะมวง ปญหา : มปญหาในการไถพรวนหากวาชนปนมารลตนกวา 25 ซม. ชดดน: บงชะนง ตาคล หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 53 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทพบในเขตฝนชก เชนภาคใต ภาคตะวนออก เกดจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาในระยะทางไมไกลนกของวสดเนอละเอยด ทมาจากหนตะกอนหรอหนแปร เปนดนลกปานกลาง มการระบายนาด เนอดนบนเปนดนรวนหรอดนรวนปนดนเหนยว ทบอยบนดนเหนยว สวนดนลางในระดบความลกระหวาง 50-100 ซม. เปนดนหนยวปนลกรงหรอเศษหนผ สดนเปนสนาตาลออน สเหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.0-5.5 การใชประโยชน : ยางพารา กาแฟ ไมผล พชไรบางชนด ปญหา : ดนมความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดน ชดดน: ตราด ตรง นาทอน โอลาเจยก ปะดงเบซาร หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 54 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทเกดจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมในระยะทางไมไกลนก ของวตถตนกาเนดดนทเปนพวกหนอคน เชน บะซอลต แอนดไซต พนบรเวณทดอน มกอยใกลกบบรเวณเทอกเขาหนปน หรอหนภเขาไฟเปนดนลกปานกลาง มการระบายนาดถงดปานกลาง เนอดนเปนดนรวนเหนยวหรอดนเหนยว มกมกอนปนหรอเศษหนทกาลงผพงสลายตวปะปนอยในเนอดนดวย ในชนดนลางลกๆ อาจพบชนปนมารล สดนเปนสเทาเขม สนาตาลหรอสนาตาลปนแดง ชนดนลางอาจมจดประสเหลองและสแดงดนมความอดมสมบรณปานกลางถงสง pH ประมาณ 6.5-8.5 การใชประโยชน : ขาวโพด ขาวฟาง มนสาปะหลง ปอ และ ถว ปญหา : เนอดนเหนยวจด ในฤดฝนนาแชขงงาย ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายของหนาดน ชดดน: ลานารายณ ลาพญากลาง สมอทอด หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 55 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทเกดจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมในระยะทางไมไกลนก ของวตถตนกาเนดดนทมาจากวสดเนอละเอยดทมปนปน พบบรเวณทดอน เปนดนลกปานกลาง มการระบายนาดถงดปานกลาง เนอดนเปนดนเหนยว ในชนดนลางทระดบความลกประมาณ 50-100 ซม. พบชนหนผซงสวนใหญเปนหนตะกอนเนอละเอยด บางแหงมกอนปนปะปนอยดวย สดนเปนสนาตาล สเหลอง หรอสแดง ดนมความอดมสมบรณปานกลางถงสง pH ประมาณ 6.0-8.0 การใชประโยชน : ปญหา : ดนมโครงสรางแนนทบ ยากแกการไชชอนของรากพช ชดดน: วงสะพง จตรส หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 56 ลกษณะดน : เปนกลมชดดนทเกดจากการผพงสลายตวอยกบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมในระยะทางไมไกลนก ของวสดเนอหยาบทมาจากหนตะกอนหรอหนอคน พบบรเวณทดอน จนถงลาดเนนเขา เปนดนลกปานกลาง มการระบายนาด เนอดนตอนบน ชวง 50ซม. เปนดนรวนหรอดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนปนเศษหน มกพบชนหนพนลกกวา 100 ซม.สดนเปนสนาตาล เหลอง หรอสแดง ดนมความอดมสมบรณตา pH ประมาณ 5.0-6.0 การใชประโยชน : ปลกพชไร เชนขาวโพด ออย มนสาปะหลง ปญหา : ดนมความอดมสมบรณตา ในทลาดชนสงจะมปญหาการชะลางพงทะลายไดงาย ชดดน: ลาดหญา โพนงาม ภสะนา หรอดนคลายอนๆ

กลมชดดนท 57 ลกษณะดน : พบบรเวณทลมตาหรอพนทพร มนาขงแชอยเปนเวลานานหรอตลอดป การระบายนาเลวมาก ประกอบดวยดนอนทรยทสลายตวปานกลางหนา 40-100 ซม. บางแหงเปนชนอนทรยวตถสลบกบพวกดนอนทรย สดนเปนสดา หรอสนาตาลในชนดนอนทรย สวนดนอนนทรยทเกดเปนชนสลบอย มสเทา ใตชนดนอนทรยลงไปเปนตะกอนนาทะเล มกพบระหวางความลก 50-100 ซม. มสเทาหรอสเทาปนเขยว มสารประกอบกามะถน (ไพไรต) อยมาก มความอดมสมบรณตา ปฏกรยาดนเปนกรดรนแรงมาก pH นอยกวา 4.5 การใชประโยชน : ทรกรางวางเปลา ปญหา : เปนดนอนทรย เมอแหงจะยบตว และเปนกรดรนแรง ชดดน: กาบแดง

กลมชดดนท 58 ลกษณะดน : ลกษณะดนคลายกบกลม 57 พบในบรเวณทลมตา หรอพนทพร มนาแชขงตลอดป เปนดนลก การระบายนาเลวมาก เนอดนเปนพวกดนอนทรยทมเนอหยาบ มความหนามากกวา 100 ซม. มกมเศษพชขนาดเลกและใหญปนอยทวไป การใชประโยชน : ปาพร ปญหา : เปนดนอนทรยทมคณภาพตา เปนกรดรนแรงมาก ขาดธาตอาหารพช มปญหาการยบตวเมอระบายนาออก ชดดน: นราธวาส

กลมชดดนท 59 ลกษณะดน : พบบรเวณทราบลมหรอ พนลางของเนน หรอหบเขา เปนหนวยผสมของดนหลายชนด ทเกดจากตะกอนลานาพดพามาทบถมกน ดนทพบสวนใหญมการระบายนาคอนขางเลวถงเลว มลกษณะและคณสมบตตางๆ ไมแนนอน ขนอยกบชนดของวตถตนกาเนดดนบรเวณนนๆ สวนมากมกอนกรวดและเศษหนปนอยในเนอดนดวย การใชประโยชน : ปญหา : ใชทานา หรอปลกผกในฤดแลง ชดดน: พวกดนตะกอนนาพาเชงซอนทมการระบายนาเลว

กลมชดดนท 60 ลกษณะดน : พบบรเวณสนดนรมนา บรเวณพนทเนนตะกอน เปนหนวยผสมของดนหลายชนด ทเกดจากตะกอนลานาพดพามาทบถมกน ดนทพบสวนใหญมการระบายนาดถงดปานกลาง เปนดนลก เนอดนเปนพวกดนรวน บางแหงมชนดนทมเนอดนคอนขางเปนทราย หรอมชนกรวด ซงแสดงถงการตกตะกอนตางยคของดนอนเปนผลมาจากการเกดนาทวมใหญในอดต โดยทวไปเปนดนทมความอดมสมบรณปานกลาง pH ประมาณ 6.0-7.0 ปญหา : ปลกพชไร ไมผล ไมยนตน ชดดน: พวกดนตะกอนนาพาเชงซอน ทมการระบายนาด

กลมชดดนท 61 ลกษณะดน : กลมนเปนหนวยผสมของดนหลายชนด ซงเกดจากการผพงสลายตวของหนตนกาเนดชนดตางๆ แลวถกพดพามาทบถมบรเวณทลาดเชงเขา ดนมการระบายนาดถงดปานกลาง มลกษณะและคณสมบตตางๆ ไมแนนอน ขนอยกบชนดของวตถตนกาเนดดนบรเวณนนๆ สวนใหญมกมเศษหน กอนหน และหนพนโผลกระจายทวไป การใชประโยชน : ทาไรเลอนลอย ปญหา : มปญหาการชะลางพงทลาย เนองจากมการใชโดยไมมมาตรการอนรกษดนและนา ชดดน: ดนทลาดเชงเขา

กลมชดดนท 62 ลกษณะดน : ประกอบดวยพนทภเขาและเทอกเขาซงมความลาดชนมากกวา รอยละ 35 ลกษณะและสมบตของดนทพบไมแนนอน มทงดนลกและดนตน มความอดมสมบรณแตกตางกนไป แลวแตชนดของวตถตนกาเนด มกมเศษหนหรอกอนหนโผลกระจดกระจายทวไป สวนใหญยงปกคลมดวยปาไมตางๆ การใชประโยชน : ไมควรใชประโยชนทางการเกษตร ควรอนรกษไวเปนพนทปา ปญหา : ดน: พนทลาดชนเชงซอน


พนทชมนา

พนทชมนา ในการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในลมนาแมกลองจะดาเนนการสารวจรวบรวมขอมลและวเคราะหจดทาแผนระดบลมนาและระดบทองถนซงจะตองดาเนนการอยางรอบคอบ คานงถงความสอดคลองในการใชประโยชน ไมกอใหเกดผลกระทบ ผลและเสยตอสภาพธรรมชาตของพนทชมนา ซงมกฎหมายดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมคมครองอย ภายใตบทบญญตของกฎหมายฉบบตางๆ เชนการพฒนาพนทชมนาทอยในเขตอทยานแหงชาต ใหยดหลกเกณฑและขอกาหนดตาม พ.ร.บ.อทยานแหงชาต พ.ศ.2504 การพฒนาพนทชมนาทอยในเขตรกษาพนธสตวปา และเขตหามลาสตวปา ใหยดหลกเกณฑและขอกาหนดตาม พ.ร.บ.สงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2535 สาหรบพนทชมนาบางแหงทไมมกฎหมายดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมคมครอง ไมมขอกาหนดสทธในการจดการพนทและไมมขอกาหนดหรอขอหามในการพฒนาพนทอยางชดเจน กจะตองคานงถงผลกระทบทเกดขน โดยกาหนดและวางแผนการดาเนนงานการใชประโยชนพนทชมนาอยางชาญฉลาด เพอใหเกดความยงยน โดยเฉพาะอยางยงตองใหความสาคญตอการมสวนรวมของชมชน เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของอนสญญาแรมซาร ( Ramsar Site) ซงประเทศไทยเปนภาคอนสญญาแรมซารดวย พนทชมนา ตามคาจากดความตามอนสญญาแรมซาร (Ramsar Convention) หรออนสญญาวาดวยพนทชมนาทมความสาคญระดบนานาชาต หมายถง พนทลม พนทราบลม พนทลมชนแฉะ พนทฉานา มนาทวม มนาขง พนทพร พนทแหลงนา ทงทเกดขนเองตามธรรมชาตและทมนษยสรางขน ทงทมนาขง หรอทวมอยถาวร และชวคราว ทงทเปนแหลงนานง และนาไหล ทงทเปนนาจด นากรอย และนาเคม รวมไปถงพนทชายฝงทะเลและพนทของทะเลในบรเวณซงเมอนาลงตาสดมความลกของระบบไมเกน 6 เมตร อาจรวมถงพนทรมฝงแมนาและชายฝงทะเล ซงมเขตตดตอกบพนทชมนาและเกาะ หรอเขตนาทะเลทมความลกมากกวา 6 เมตร เมอนาลงตาสดซงอยภายในขอบเขตของพนทชมนานน พนทชมนาเปนระบบนเวศทมความหลากหลายมคณคาประโยชนแกมนษยหลายประการ ไดแก การเปนแหลงเกบกกนาฝนและนาทา ปองกนนาเคมมใหรกเขามาใหแผนดน ปองกนชายฝงพงทลาย ดกจบตะกอนแรธาต ดกจบสารพษ เปนแหลงทรพยากรดนและผลผลตธรรมชาตทมนษยเขาไปเกบเกยวใชประโยชน มความสาคญตอการคมนาคมในทองถนแหลงรวมสายพนธและสตวมความสาคญทางนเวศวทยาและการอนรกษธรรมชาตโดยเฉพาะอยางยงเปนแหลงของผผลตทสาคญในหวงโซอาหาร ความสาคญดานนนทนาการและการทองเทยว ประวตศาสตร สงคม วฒนธรรม ประเพณทองถน และเปนแหลงศกษาวจยทางธรรมชาตวทยา อาจกลาวไดวาโดยรวมแลวพนทชมนาคอระบบนเวศทมบทบาทหนาทตลอดจนคณคาและความสาคญตอวถชวต ทงของมนษย พช และสตว ทงทางนเวศวทยา เศรษฐกจ สงคม และการเมอง ทงในระดบทองถน ระดบชาต ระดบภมภาคและระดบนานาชาต ระดบความสาคญของพนทชมนา ม 3 ระดบ คอ พนทชมนาทมความสาคญระดบนานาชาต พนทชมนาทมความสาคญระดบชาตและพนทชมนาทมความสาคญระดบทองถน


ประเภทของปาไมในประเทศไทย

ประเภทของปาไมในประเทศไทย ประเภทของปาไมจะแตกตางกนไปขนอยกบการกระจายของฝน ระยะเวลาทฝนตกรวมทงปรมาณนาฝนทาใหปาแตละแหงมความชมชนตางกน สามารถจาแนกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ 1. ปาประเภททไมผลดใบ (Evergreen) 2. ปาประเภททผลดใบ (Deciduous) ปาประเภททไมผลดใบ (Evergreen) ปาประเภทนมองดเขยวชอมตลอดป เนองจากตนไมแทบทงหมดทขนอยเปนประเภททไมผลดใบ ปาชนดสาคญซงจดอยในประเภทน ไดแก 1. ปาดงดบ (Tropical Evergreen Forest or Rain Forest) ปาดงดบทมอยทวในทกภาคของประเทศ แตทมมากทสด ไดแก ภาคใตและภาคตะวนออก ในบรเวณนมฝนตกมากและมความชนมากในทองทภาคอน ปาดงดบมกกระจายอยบรเวณทมความชมชนมากๆ เชน ตามหบเขารมแมนาลาธาร หวย แหลงนา และบนภเขา ซงสามารถแยกออกเปนปาดงดบชนดตางๆ ดงน 1.1 ปาดบชน (Moist Evergreen Forest) เปนปารกทบมองดเขยวชอมตลอดปมพนธไมหลายรอยชนดขนเบยดเสยดกนอยมกจะพบกระจดกระจายตงแตความสง 600 เมตร จากระดบนาทะเล ไมทสาคญกคอ ไมตระกลยางตางๆ เชน ยางนา ยางเสยน สวนไมชนรอง คอ พวกไมกอ เชน กอนา กอเดอย 1.2 ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest) เปนปาทอยในพนทคอนขางราบมความชมชนนอย เชน ในแถบภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมกอยสงจากระดบนาทะเลประมาณ 300-600 เมตร ไมทสาคญไดแก มะคาโมง ยางนา พยอม ตะเคยนแดง กระเบากลก และตาเสอ 1.3 ปาดบเขา (Hill Evergreen Forest) ปาชนดนเกดขนในพนทสง ๆ หรอบนภเขาตงแต 1,000-1,200 เมตร ขนไปจากระดบนาทะเล ไมสวนมากเปนพวก Gymnosperm ไดแก พวกไมขนและสนสามพนป นอกจากนยงมไมตระกลกอขนอย พวกไมชนทสองรองลงมา ไดแก เปง สะเดาชาง และขมนตน 2. ปาสนเขา (Pine Forest) ปาสนเขามกปรากฎอยตามภเขาสงสวนใหญเปนพนทซงมความสงประมาณ 200-1800 เมตร ขนไปจากระดบนาทะเลในภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ บางทอาจปรากฎในพนทสง 200-300 เมตร จากระดบนาทะเลในภาคตะวนออกเฉยงใต ปาสนเขามลกษณะเปนปาโปรง ชนดพนธไมทสาคญของปาชนดนคอ สนสองใบ และสนสามใบ สวนไมชนดอนทขนอยดวยไดแกพนธไมปาดบเขา เชน กอชนดตางๆ หรอพนธไมปาแดงบางชนด คอ เตง รง เหยง พลวง เปนตน 3. ปาชายเลน (Mangrove Forest) บางทเรยกวา "ปาเลนนาเคม”หรอปาเลน มตนไมขนหนาแนนแตละชนดมรากคายนและรากหายใจ ปาชนดนปรากฎอยตามทดนเลนรมทะเลหรอบรเวณปากนาแมนาใหญๆ ซงมนาเคมทวมถงในพนทภาคใตมอยตามชายฝงทะเลทงสองดาน ตามชายทะเลภาคตะวนออกมอยทกจงหวดแตทมากทสดคอ บรเวณปากนาเวฬ อาเภอลง จงหวดจนทบร พนธไมทขนอยตามปาชายเลน สวนมากเปนพนธไมขนาดเลกใชประโยชนสาหรบการเผาถานและทาฟนไมชนดทสาคญ คอ โกงกาง ประสก ถวขาว ถวขา โปรง ตะบน แสมทะเล ลาพนและลาแพน ฯลฯ สวนไมพนลางมกเปนพวก ปรงทะเลเหงอกปลายหมอ ปอทะเล และเปง เปนตน 4. ปาพรหรอปาบงนาจด (Swamp Forest)

ปาชนดนมกปรากฎในบรเวณทมนาจดทวมมากๆ ดนระบายนาไมดปาพรในภาคกลาง มลกษณะโปรงและมตนไมขนอยหางๆ เชน ครอเทยน สนน จก โมกบาน หวายนา หวายโปรง ระกา ออ และแขม ในภาคใตปาพรมขนอยตามบรเวณทมนาขงตลอดปดนปาพรทมเนอทมากทสดอยในบรเวณจงหวดนราธวาสดนเปนพท ซงเปนซากพชผสลายทบถมกน เปนเวลานานปาพรแบงออกได 2 ลกษณะ คอ ตามบรเวณซงเปนพรนากรอยใกลชายทะเลตนเสมดจะขนอยหนาแนนพนทมตนกกชนดตาง ๆ เรยก "ปาพรเสมด หรอ ปาเสมด" อกลกษณะเปนปาทมพนธไมตางๆ มากชนดขนปะปนกน ชนดพนธไมทสาคญของปาพร ไดแก อนทนล นาหวา จก โสกนา กระทมนาภนเกรา โงงงนกะทงหน ไมพนลางประกอบดวย หวาย ตะคาทอง หมากแดง และหมากชนดอนๆ 5. ปาชายหาด (Beach Forest) เปนปาโปรงไมผลดใบขนอยตามบรเวณหาดชายทะเล นาไมทวมตามฝงดนและชายเขารมทะเล ตนไมสาคญทขนอยตามหาดชายทะเล ตองเปนพชทนเคม และมกมลกษณะไมเปนพมลกษณะตนคดงอ ใบหนาแขง ไดแก สนทะเล หกวาง โพธทะเล กระทง ตนเปดทะเล หยนา มกมตนเตยและหญาตางๆ ขนอยเปนไมพนลาง ตามฝงดนและชายเขา มกพบไมเกตลาบด มะคาแต กระบองเพชร เสมา และไมหนามชนดตางๆ เชน ซงซ หนามหน กาจาย มะดนขอ เปนตน ปาประเภททผลดใบ (Deciduous) ตนไมทขนอยในปาประเภทนเปนจาพวกผลดใบแทบทงสน ในฤดฝนปาประเภทนจะมองดเขยวชอมพอถงฤดแลงตนไม สวนใหญจะพากนผลดใบทาใหปามองดโปรงขน และมกจะเกดไฟปาเผาไหมใบไมและตนไมเลกๆ ปาชนดสาคญซงอยในประเภทน ไดแก 1. ปาเบญจพรรณ (Mixed Deciduous Forest) ปาผลดใบผสม หรอปาเบญจพรรณมลกษณะเปนปาโปรงและยงมไมไผชนดตางๆ ขนอยกระจดกระจายทวไปพนทดนมกเปนดนรวนปนทราย ปาเบญจพรรณ ในภาคเหนอมกจะมไมสกขนปะปนอยทวไปครอบคลมลงมาถงจงหวดกาญจนบร ในภาคกลางในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคตะวนออก มปาเบญจพรรณนอยมากและกระจดกระจาย พนธไมชนดสาคญไดแก สก ประดแดง มะคาโมง ตะแบก เสลา ออยชาง สาน ยม หอม ยมหน มะเกลอ สมพง เกดดา เกดแดง ฯลฯ นอกจากนมไมไผทสาคญ เชน ไผปา ไผบง ไผซาง ไผรวก ไผไร เปนตน 2. ปาเตงรง (Deciduous Dipterocarp Forest) หรอทเรยกกนวาปาแดง ปาแพะ ปาโคก ลกษณะทวไปเปนปาโปรง ตามพนปามกจะมโจด ตนแปรง และหญาเพก พนทแหงแลงดนรวนปนทราย หรอกรวด ลกรง พบอยทวไปในทราบและทภเขา ในภาคเหนอสวนมากขนอยบนเขาทมดนตนและแหงแลงมากในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มปาแดงหรอปาเตงรงนมากทสด ตามเนนเขาหรอทราบดนทรายชนดพนธไมทสาคญในปาแดง หรอปาเตงรง ไดแก เตง รง เหยง พลวง กราด พะยอม ตว แตว มะคาแต ประด แดง สมอไทย ตะแบก เลอดแสลงใจ รกฟา ฯลฯ สวนไมพนลางทพบมาก ไดแก มะพราวเตา ปมแปง หญาเพก โจด ปรงและหญาชนดอนๆ 3. ปาหญา (Savannas Forest) ปาหญาทอยทกภาคบรเวณปาทถกแผวถางทาลายบรเวณพนดนทขาดความสมบรณและถกทอดทง หญาชนดตางๆ จงเกดขนทดแทนและพอถงหนาแลงกเกดไฟไหมทาใหตนไมบรเวณขางเคยงลมตาย พนทปาหญาจงขยายมากขนทกป พชทพบมากทสดในปาหญากคอ หญาคา หญาขนตาชาง หญาโขมง หญาเพกและปมแปง บรเวณทพอจะมความชนอยบาง และการระบายนาไดดกมกจะพบพงและแขมขนอย และอาจพบตนไมทนไฟขนอย เชน ตบเตา รกฟาตานเหลอ ตวและแตว


1. การใชประโยชนทดนในพนทชนคณภาพลมนา

การใชประโยชนทดนในพนทลมนานอกจากจะตองสอดคลองกบการใชประโยชนทดนตามชนคณภาพลมนา ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 19 พฤศจกายน 2534 แลว การใชประโยชนทรพยากรและทดนปาไมในพนทปาสงวนแหงชาตยงตองปฏบตตาม “มาตรการการใชประโยชนทรพยากรและทดนปาไมในพนทปาสงวนแหงชาต” อกดวย ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 21 กมภาพนธ 2538 เหนชอบตามมตคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเรองการกาหนดชนคณภาพลมนา มรายละเอยดดงน คอ 1) พนทลมนาชนท 1 หมายถง พนทภายในลมนาทควรจะตองสงวนรกษาไวเปนพนทตนนาลาธารโดยเฉพาะ เนองจากมลกษณะและสมบตทอาจมผลกระทบทางสงแวดลอม จากการเปลยนแปลงการใชทดนไดงายและรนแรงไมวาพนทจะมปาหรอไมมปาปกคลมกตาม ในพนทลมนาชนท 1 จะแบงออกเปน 2 ระดบชนยอย คอ 1.1) พนทลมนาชน 1A หมายถง พนทลมนาชนท 1 ทยงคงมสภาพปาสมบรณปรากฏอยในป พ.ศ.2525 ซงจาเปนจะตองสงวนรกษาไวเปนพนทตนนาลาธารและเปนทรพยากรปาไม 1.2) พนทลมนาชนท 1B หมายถง พนทลมนาชนท 1 ซงสภาพปาสวนใหญในพนทไดถกทาลาย ดดแปลง หรอเปลยนแปลงไปเพอพฒนาการใชทดนรปแบบอน กอนหนาป พ.ศ.2525 และการใชทดนหรอการพฒนารปแบบตางๆ ทดาเนนการไปแลวจะตองมมาตรการควบคมเปนพเศษ 2) พนทลมนาชนท 2 หมายถง พนทภายในลมนาซงมคาดชนชนคณภาพลมนาทลกษณะทวไปมคณภาพเหมาะตอการเปนตนนาลาธารในระดบรองลงมา และสามารถนามาใชประโยชนเพอกจการทสาคญได เชน การทาเหมองแร เปนตน 3) พนทลมนาชนท 3 หมายถง พนทภายในลมนาทโดยทวไปสามารถใชประโยชนไดทงกจกรรมทาไม เหมองแร และปลกพชกสกรรมประเภทไมยนตน 4) พนทลมนาชนท 4 หมายถง พนทภายในลมนา ซงมคาดชนคณภาพของลมนาทสภาพปาไดถกบกรก แผวถางเปนทใชประโยชนเพอกจการพชไรเปนสวนมาก 5) พนทลมนาชนท 5 หมายถง พนทภายในลมนา ลกษณะโดยทวไปเปนทราบหรอทลม หรอเนนลาดเอยงเลกนอยและสวนใหญปาไมไดถกบกรกแผวถางเพอประโยชนดานเกษตรกรรม โดยเฉพาะทานาและกจการอนๆ ไปแลว

ประเภทชนคณภาพลมนา

WSHD_TYPE TYPE_DESC

1A ความลาดชนสง เปนปาสมบรณกอนป 2525

1AM ความลาดชนสง เปนปาสมบรณกอนป 2525 มการทาเหมอง

1AR ความลาดชนสง เปนปาสมบรณกอนป 2525 มการปลกยางพารา

1B ความลาดชนสง เปนปาสมบรณ แตมการบกรกกอนป 2525

1BM ความลาดชนสง เปนปาสมบรณ แตมการบกรกกอนป 2525 มการทาเหมอง

1BR ความลาดชนสง เปนปาสมบรณ แตมการบกรกกอนป 2525 มการปลกยางพารา

2 ความลาดชนคอนขางสง

2A ความลาดชนคอนขางสง เปนปาสมบรณ กอนป 2525

2B ความลาดชนคอนขางสง แตมการบกรกกอนป 2525

3 ความลาดชนสง

3A ความลาดชนสง เปนปาสมบรณ กอนป 2525

3B ความลาดชนสง แตมการบกรกกอนป 2525

4 ความลาดชนตา ปาถกบกรก

4A ความลาดชนตา เปนปาสมบรณกอนป 2525

4B ความลาดชนตา แตมการบกรกกอนป 2525

5 ความลาดเอยงนอย

5A ความลาดเอยงนอย เปนปาสมบรณกอนป 2525

5B ความลาดเอยงนอย แตมการบกรกกอนป 2525

N ไมมขอมล

W แหลงนา

มาตรการการใชทดนในลมนา

WSHD_TYPE LU_CONTROL

1A ปาตนนาลาธาร หามมการใชประโยชนอยางอน

1AM ปาตนนาลาธาร หามมการใชประโยชนอยางอน

1AR ปาตนนาลาธาร หามมการใชประโยชนอยางอน

1B ปาตนนาลาธาร และควบคมการใชประโยชนเปนพเศษ

1BM ปาตนนาลาธาร และควบคมการใชประโยชนเปนพเศษ

1BR ปาตนนาลาธาร และควบคมการใชประโยชนเปนพเศษ

2 ทาเหมองแร สวนยางพารา หรอพชทมความมนคงตอเศรษฐกจ

2A ทาเหมองแร สวนยางพารา หรอพชทมความมนคงตอเศรษฐกจ

2B ทาเหมองแร สวนยางพารา หรอพชทมความมนคงตอเศรษฐกจ

3 ทาไม เหมองแร ถาดนตนปลกปาและทงหญา ถาดนลกปลกไมผล

3A ทาไม เหมองแร ถาดนตนปลกปาและทงหญา ถาดนลกปลกไมผล

3B ทาไม เหมองแร ถาดนตนปลกปาและทงหญา ถาดนลกปลกไมผล

4 ทาไม เหมองแร ถาดนลกลาดชนมากปลกไมผล ลาดชนนอยปลกพช

4A ทาไม เหมองแร ถาดนลกลาดชนมากปลกไมผล ลาดชนนอยปลกพช

4B ทาไม เหมองแร ถาดนลกลาดชนมากปลกไมผล ลาดชนนอยปลกพช

5 ทาไม เหมองแร ไมผล ทงหญา พชไร ขาว

5A ทาไม เหมองแร ไมผล ทงหญา พชไร ขาว

5B ทาไม เหมองแร ไมผล ทงหญา พชไร ขาว

N ไมมขอมล

W แหลงนา

2. หลกเกณฑการกาหนดชนคณภาพลมนา

จากมตคณะร ฐมนตรท เ ก ยวกบการก าหนดช น คณภาพ นา (กองประสานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2539) ไดมการกาหนดชนคณภาพลมนาโดยจาแนกความสาคญของพนทในเขตลมนา อนจะนาไปสการกาหนดเขตแนวทางการใชทรพยากรธรรมชาตในแตละเขตพนทใหเปนไปตามหลกการอนรกษและการจดการสงแวดลอมทมประสทธภาพและสะดวกในทางปฏบต ซงโดยธรรมชาตแลวลมนาแตละลม จะมลกษณะและศกยภาพของสงแวดลอมแตกตางกนไปตามสภาพความสง ความชน ลกษณะพนท ลกษณะหน ลกษณะดน และสภาวะอากาศ ดงนนการกาหนดชนคณภาพลมนา จงเปนการกาหนดลกษณะและศกยภาพของสงแวดลอมใหปรากฎขอบเขตไดแนชดตามลกษณะดงกลาว หรอกลาวไดวา เปนการแบงเขตของทรพยากรตามลกษณะทางกายภาพของพนท และศกยภาพของทรพยากรเอง เพอชวยกาหนดการใชทรพยากร การควบคมมลพษและเปนแนวทางวางแผนการใชทดนอกดวย (สานกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต, 2533) ซงหลกการนสามารถนามาประยกตใชในการบรหารลมนา เพอการวางแผนการจดการทรพยากรแหลงนาไดเปนอยางด ตวแปรทใชในการกาหนดชนคณภาพลมนาของลมนา ประกอบดวย 1) ความลาดชน (Slope) 2) ความสง (Elevation) 3) ลกษณะภมประเทศ (Landform) 4) ลกษณะหน (Geology) 5) ลกษณะดน (Soil) 6) การปกคลมของพนทปาไม (Forest) คาดชนชนคณภาพลมนา (WSC) ทคานวณไดจากตวแปรขางตน นามากาหนดชวงคะแนนสาหรบแตละชนลมนาไวดงน ลมนาชนท 1 มคา WSC นอยกวา 1.55 ลมนาชนท 2 มคา WSC 1.55 - 2.55 ลมนาชนท 3 มคา WSC 2.55 – 3.55 ลมนาชนท 4 มคา WSC 3.55 – 4.75 ลมนาชนท 5 มคา WSC มากกวา 4.75 สานกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต (2533) ไดแบงพนทลมนาออกเปน 5 ระดบชนคณภาพลมนา ตามลาดบความสาคญในการควบคมระบบนเวศของลมนา โดยอาศยผลจากสมการขางตน ซงรายละเอยดของแตละชนคณภาพลมนา สรปไดดงน 1) พนทลมนาชนท 1 ไดแก พนทภายในลมนาทควรตองสงวนรกษาไวเปนพนทตนนาลาธารโดยเฉพาะ เนองจากมลกษณะและคณสมบตทอาจมผลกระทบดานสงแวดลอมจากการเปลยนแปลงการใชทดนไดงาย และรนแรง โดยมคา WSC นอยกวา 1.55 ไมวาพนทจะมปา หรอไมมปาปกคลมกตาม พนทลมนาชนท 1 แบงเปน 2 ระดบยอย ไดแก - พนทลมนาชนท 1 เอ หมายถง พนทลมนาชนท 1 ทยงคงมสภาพปาสมบรณปรากฏอยใน

ป 2525 ซงมความจาเปนตองสงวนรกษาไวเปนพนทตนนาลาธาร และเปนทรพยากรปาไมของประเทศ

- พนทลมนาชนท 1 บ หมายถง พนทลมนาชนท 1 ซงสภาพปาสวนใหญในพนทไดถกทาลาย ดดแปลง หรอมการเปลยนแปลงไปเพอการใชทดนในรปแบบอน ๆ กอนป 2525 และการใชทดนทดาเนนการไปแลวจะตองมมาตรการควบคมเปนพเศษ

2) พนทลมนาชนท 2 หมายถงพนทภายในลมนา ซงมคา WSC อยระหวาง 1.55-2.55 โดยทวไปมคณสมบตตอการเปนตนนาลาธารในระดบรองลงมา และสามารถนามาใชประโยชนเพอกจการทสาคญ เชน เหมองแร เปนตน 3) พนทลมนาชนท 3 หมายถงพนทภายในลมนา ซงมคา WSC อยระหวาง 2.55-3.55 พนทโดยทวไปสามารถใชประโยชนไดทงกจการทาไม เหมองแรและเพอกสกรรมประเภทไมผลยนตน 4) พนทลมนาชนท 4 หมายถงพนทภายในลมนา ซงมคา WSC อยระหวาง 3.55-4.75 และสภาพปาไดถกบกรก แผวถางเปนทใชประโยชนเพอกจการพชไรเปนสวนมาก 5) พนทลมนาชนท 5 หมายถงพนทภายในลมนา ซงมคา WSC มากกวา 4.75 ขนไป ลกษณะโดยทวไปภายในพนทลมนาเปนทราบ หรอทลม หรอเปนทลาดเอยงเลกนอย และสวนใหญปาไดถกบกรกแผวถางเพอใชประโยชนดานเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทานาและกจกรรมอนๆ ไปแลว 3. มาตรการการใชทดน

1) มาตรการการใชทดนในพนทลมนาชนท 1A (1) ในพนทลมนาชนนไมใหมการใชพนทในทกกรณ ทงนเพอรกษาไวเปนพนทตนนาลาธาร

อยางแทจรง (2) ใหหนวยงานทเกยวของบารงรกษาปาธรรมชาตทมอย และระงบการอนญาตทาไมโดย

เดดขาด และใหดาเนนการปองกนการลกลอบตดไมทาลายปาอยางเขมงวดกวดขน (3) ถาหากภายหลงสารวจพบวา พนทใดเปนทรกรางวางเปลา หรอพนททถกบกรกแผวถาง

ใหหนวยงานทเกยวของดาเนนการปลกปาทดแทนตอไป (4) บรเวณใดทมราษฎรอาศยอยดงเดมกอนป 2525 ใหหนวยงานทเกยวของดาเนนการ

โยกยายราษฎรเหลานนออกจากพนท และจดททากนใหเพอมอใหมการบกรกและทาลายปาใหขยายขอบเขตออกไปอก

(5) ถาหากภายหลงสารวจพบวา พนทใดมราษฎรบกรกเขาไปตงถนฐานอยภายหลงป 2525 ใหหนวยงานทเกยวของพจารณาอพยพโยกยายราษฎรเหลานนออกจากพนท

2) มาตรการการใชทดนในพนทลมนาชนท 1B (1) พนทใดทมการเปลยนสภาพเพอประกอบการเกษตรกรรม (ไมรวมการปลกปา) รปแบบ

ตางๆ ไปแลว ใหหนวยงานทเกยวของรวมกนพจารณาดาเนนการกาหนดการใชทดนใหสอดคลองกบนโยบายของรฐทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

(2) บรเวณทไดรบการพฒนาเพอทาแหลงพกผอนหยอนใจรปแบบตางๆไปแลว หากจะมการปรบปรงเปลยนแปลงใด จะตองดาเนนการวางแผนการใชทดนใหสอดคลองกบสภาพธรรมชาตในลกษณะทเอออานวยตอการรกษาดลยภาพของลกษณะทางนเวศวทยาและการอนรกษธรรมชาต

(3) บรเวณพนทใดซงเปนทรกรางวางเปลา ไมมการใชประโยชนแลว ใหหนวยงานทเกยวของดาเนนการปลกปาพนฟสภาพตนนาลาธารอยางรบดวน

(4) ในกรณทตองมการกอสรางถนนผานเขาไปในพนท ลมนาชนน หรอการทาเหมองแรหนวยงานทรบผดชอบในโครงการจะตองดาเนนการควบคมการชะลางพงทลายของดนทเกดขนบรเวณโครงการ เนองจากการปฏบตการในระหวางดาเนนการและภายหลงเสรจสนโครงการ มใหลงสแหลงนาจนทาใหเกดอนตรายแกสตวนาและไมสามารถนามาอปโภคและบรโภคได

(5) ในกรณทสวนราชการใดมความจาเปนตองใชทดนอยางหลกเลยงไมไดในโครงการทมความสาคญตอเศรษฐกจและความมนคงของชาตแลว ใหสวนราชการเจาของโครงการ

ดงกลาว นาโครงการนนเสนอหนวยงานทเกยวของและจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมของโครงการเสนอตอคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตพจารณาตอไป

(6) ในกรณทมความจาเปนตองอนญาตใหประทานบตรหรอตออายประทานบตรการทาเหมองแร ใหกระทรวงอตสาหกรรมพจารณาเสนอตอคณะรฐมนตรอนมตเปนราย ๆ ไป

3) มาตรการการใชทดนในพนทลมนาชนท 2 (1) การใชพนททากจการปาไม เหมองแร หรอกจกรรมอนทมความสาคญทางเศรษฐกจและ

ความมนคงของประเทศอยางแทจรงและไดรบการรบรองจากหนวยงานทรบผดชอบแลววาไมสามารถหลกเลยงหรอหาพนทดาเนนการทอนได ควรอนญาตใหได แตจะตองมการควบคมวธการปฏบตในการใชทดนเพอการนน ๆ อยางเขมงวดกวดขน และเปนไปตามระเบยบปฏบตของทางราชการเพอมใหเกดความเสยหายแกพนทตนนาลาธารและพนทตอนลางอยางเดดขาด

(2) การใชทดนเพอกจการทางดานเกษตรกรรม ควรหลกเลยงอยางเดดขาด (3) ใหหนวยงานทเกยวของดาเนนการปลกปาในบรเวณทถกทาลายโดยรบดวน 4) มาตรการการใชทดนในพนทลมนาชนท 3 (1) การใชพนททากจการปาไม เหมองแร เกษตรกรรมหรอกจการอนๆ อนญาตใหได แตตองม

การควบคมวธการปฏบตอยางเขมงวดใหเปนไปตามหลกอนรกษดนและนา (2) การใชทดนเพอการเกษตรกรรม - บรเวณดนทลกนอยกวา 50 ซม. ทไมเหมาะสมกบกจการทางเกษตรกรรม สมควรใช

เปนพนทปาไมหรอทงหญาเลยงสตว - บรเวณทมดนลกมากกวา 50 ซม. ใหใชเปนบรเวณทปลกไมผล ไมเศรษฐกจและพช

เศรษฐกจยนตนอนๆ ไดตามความเหมาะสมแตตองใชมาตรการอนรกษดนและนาทถกตอง

5) มาตรการการใชทดนในพนทลมนาชนท 4 (1) การใชพนททาปาไม เหมองแร และกจการอนๆ ใหอนญาตไดตามปกต โดยใหถอปฏบต

ตามระเบยบของทางราชการโดยเครงครด (2) การใชทดนเพอการเกษตรกรรม - บรเวณทมความลาดชน 18-25 เปอรเซนตและดนลกนอยกวา 50 ซม. สมควรใชเปน

พนทปาไมและไมผลโดยมการวางแผนการใชทดนตามมาตรการอนรกษดนและนา - บรเวณทมความลาดชนระหวาง 6-18 เปอรเซนต ควรจะใชเพาะปลกพชไร นา ไม

เศรษฐกจอนๆ โดยมมาตรการอนรกษดนและนา 6) มาตรการการใชทดนในพนทลมนาชนท 5 (1) การใชพนททากจการปาไม เหมองแร เกษตรกรรม และกจการอนๆ ใหอนญาตไดตามปกต (2) การใชทดนเพอการเกษตรกรรม - บรเวณทมดนลกนอยกวา 50 ซม. ควรใชเปนพนทในการปลกพชไร ปาเอกชน ไมผล

และทงหญาเลยงสตว หรอไมกใชเปนทพกผอนหยอนใจ - บรเวณทมดนลกมากกวา 50 ซม. ควรใชเปนพนทปลกขาวและพชไร และตอง

ระมดระวงดแลรกษาอยางสมาเสมอ

ภาคผนวก ค

โครงการพฒนาแหลงนา

รายละเอยดโครงการสถานสบนาดวยไฟฟาในปจจบนในพนทลมนาปราจนบรลาดบ ชอโครงการ ลมนาสาขา พกด UTM แหลงนา พนท (ไร) ปท ปท

ตาบล อาเภอ จงหวด ชอ X Y โครงการ สงนา ฤดฝน ฤดแลง กอตง สงนา1. ทาวดบางคาง รอบเมอง เมอง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 752-800 1554-400 ปราจน 3,000 1,460 1,500 60 2524 25252. ทาหน ศรมหาโพธ ศรมหาโพธ ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 773-500 1545-100 ปราจน 2,000 1,430 3,000 50 2524 25263. เพชรเอม หาดนางแกว กบนทรบร ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 787-000 1547-000 ปราจน 3,000 1,170 3,000 - 2524 25264. ทากะเบา บางพลวง บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 747-100 1549-900 ปราจน 3,700 1,930 3,000 - 2524 25255. ทางาม ทางาม เมอง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 761-400 1552-500 ปราจน 3,500 1,800 3,000 - 2525 25266. บางกะพอ บางกระเบา บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 738-200 1546-300 ปราจน 3,000 1,340 3,000 - 2525 25277. ตาลหกตน บางกระเบา บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 739-200 1547-200 ปราจน 2,800 1,650 3,000 - 2525 25288. หวไผ 2 บางพลวง บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 745-700 1549-700 ปราจน 4,800 1,540 3,000 - 2525 25309. หวไผ(ข เหลก) บางพลวง บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 743-700 1550-000 ปราจน 3,000 1,530 3,000 - 2525 252710. คลองสารภ บางพลวง บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 747-200 1552-400 คลองสารภ 2,800 1,040 3,000 - 2525 253011. ยานยาว บางพลวง บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 753-800 1545-200 คลองบางพลวง 3,500 1,250 3,000 - 2525 252912. หาดกระจง หาดนางแกว กบนทรบร ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 783-100 1544-400 ปราจน 3,200 2,050 3,000 - 2526 252913. ปากน า บอทอง กบนทรบร ปราจนบร คลองพระสะทง 813-300 1539-700 หวยพระปรง 2,000 2,000 3,000 - 2526 252714. ทาขอย เมองเกา กบนทรบร ปราจนบร คลองพระสะทง 799-000 1544-200 หวยพระปรง 2,500 1,030 3,000 - 2526 252715. วงขอน(เมองใหม) เมองเกา กบนทรบร ปราจนบร แมน าพระปรง 797-100 1550-500 คลองหนมาน 3,000 2,220 3,000 - 2526 252716. ตนตะก บางปลารา บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 754-400 1544-600 คลองบางพลวง 3,000 2,460 3,000 - 2526 253017. วงขอน บางขาม บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 748-500 1537-400 คลองบางพลวง 2,200 1,930 3,000 - 2526 253018. ลาพนตา สาพนตา นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 797-300 1558-300 คลองหนมาน 3,200 1,820 3,000 - 2526 252919. ชะอม สะพานหน นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 796-500 1560-800 คลองหนมาน 3,000 1,240 3,000 - 2526 252720. ตนสะตอ วดโบสถ เมอง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 752-000 1549-300 ปราจน 4,400 1,350 3,000 - 2528 253021. บานอนทนล บางเดชะ เมอง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 752-500 1549-700 ปราจน 4,400 1,400 3,000 - 2528 253022. บางบรบรณ บางบรบรณ เมอง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 757-000 1554-500 ปราจน 9,840 9,840 3,000 - 2529 253023. หวย 2 บอทอง กบนทรบร ปราจนบร คลองพระสะทง 804-800 1540-100 หวยพระปรง 2,800 1,030 3,000 - 2530 253224. ตนตะก 2 ไผชะเลอด ศรมโหสถ ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 753-800 1542-200 คลองบางพลวง 2,800 1,050 3,000 - 2531 253225. คตานพ บางสราง บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 740-600 1549-400 ปราจน 3,500 2,210 3,000 - 2532 253526. ปากแพรก กบนทรบร กบนทรบร ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 790-700 1547-200 ปราจน 3,000 1,200 3,000 - 2532 253427. ทาชาง กบนทรบร กบนทรบร ปราจนบร คลองพระสะทง 790-500 1546-700 หวยพระปรง 3,600 1,800 3,000 - 2532 253428. เส ยว นาด นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 801-400 1562-800 คลองหนมาน 1,000 1,000 3,000 - 2532 253429. ปากรวม สะพานหน นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 796-000 1561-800 คลองหนมาน 500 500 3,000 - 2534 253630. แกง วงตะเคยน กบนทรบร ปราจนบร คลองพระสะทง 810-200 1538-800 หวยพระปรง 1,500 1,500 3,000 - 2535 253731. นาด นาด นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 800-800 1562-500 หวยยาง 1,500 1,500 3,000 - 2535 253732. แดง นาด นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 801-000 1562-300 คลองยาง 3,000 1,500 3,000 - 2536 253833. บางกะเบา บางกระเบา บานสราง ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 738-100 1545-000 ปราจน 1,500 1,500 3,000 - 2537 254034. นาคา บานนา กบนทรบร ปราจนบร แมน าพระปรง 806-900 1551-900 หวยโสมง 1,500 1,000 3,000 - 2537 254035. กระเดยง นาด นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 807-300 1563-000 คลองยาง 1,500 1,000 3,000 - 2537 253936. นาด(2) นาด นาด ปราจนบร แมน าพระปรง 800-300 1562-700 คลองหนมาน 1,500 1,000 3,000 - 2538 254037. แกงตาโหล วงตะเคยน กบนทรบร ปราจนบร คลองพระสะทง 809-200 1531-100 หวยพระปรง 1,500 1,000 3,000 - 2538 254138. ตลงชน(แกง2) นาแขม กบนทรบร ปราจนบร แมน าพระปรง 797-700 1556-300 คลองหนมาน 1,500 1,000 3,000 - 2538 254139. ซง(2) ยานร กบนทรบร ปราจนบร คลองพระสะทง 798-500 1543-800 หวยพระปรง 1,500 1,000 3,000 - 2539 254140. วงอายปอง แกงดนสอ นาด ปราจนบร แมน าปราจนตอนลาง 179-800 1560-400 หวยคาภ 1,500 1,000 3,000 - 2540 254141. ทากระตม สระขวญ เมอง สระแกว แมน าพระปรง 819-900 1525-500 คลองพระสะทง 3,500 1,690 3,000 - 2528 253042. โคกมะตม หนองบอน เมอง สระแกว คลองพระสะทง 187-000 1533-700 หวยพระปรง 3,300 1,360 3,000 - 2528 253043. เหลาออย โคกปฆอง เมอง สระแกว คลองพระสะทง 179-900 1537-900 หวยพระปรง 4,000 1,290 3,000 - 2528 253044. หนองกก สระแกว เมอง สระแกว คลองพระสะทง 189-800 1532-700 หวยพระปรง 3,000 1,150 3,000 - 2528 253045. ประจนตคามนอย โนนหมากเคง วฒนานคร สระแกว คลองพระสะทง 193-600 1532-000 หวยพระปรง 3,000 1,800 3,000 - 2529 253146. พระเพลง พระเพลง กง อ.เขาฉกรรจ สระแกว แมน าพระปรง 180-600 1506-300 คลองพระสะทง 3,400 1,050 3,000 - 2530 253147. หนองปรอ สระแกว เมอง สระแกว แมน าพระปรง 185-200 1525-100 คลองพระสะทง 2,500 1,050 3,000 - 2531 253348. หนองนกเขา ทาเกษม เมอง สระแกว แมน าพระปรง 188-800 1526-700 คลองนางชง 1,300 1,300 3,000 - 2534 253749. คลองกระเบ อง เขาฉกรรจ กง อ.เขาฉกรรจ สระแกว แมน าพระปรง 184-200 1519-000 คลองพระสะทง 3,800 1,500 3,000 - 2536 254050. หนองกระทม เขาฉกรรจ กง อ.เขาฉกรรจ สระแกว แมน าพระปรง 183-900 1513-800 คลองพระสะทง 3,900 2,340 3,000 - 2536 254051. ทาตาส ตาหลงใน วงน าเยน สระแกว แมน าพระปรง 181-100 1499-300 คลองตาหลง 2,900 1,400 3,000 - 2536 253852. คลองยายอนทร วงสมบรณ วงน าเยน สระแกว แมน าพระปรง 188-600 1480-600 คลองพระสะทง 1,500 1,500 3,000 - 2537 254053. ตาหลงใน ตาหลงใน วงน าเยน สระแกว แมน าพระปรง 184-800 1496-800 คลองตาหลง 1,500 1,000 3,000 - 2537 254054. ดานชย ตาหลงใน วงน าเยน สระแกว แมน าปราจนบร(สายหลก) 180-600 1498-500 คลองตาหลง 1,500 1,500 3,000 - 2537 254055. ลานไผ หนองหวา เมอง สระแกว แมน าพระปรง 183-500 1509-700 คลองพระสะทง 1,500 1,500 3,000 - 2538 254056. โคกนอย วงสมบรณ วงน าเยน สระแกว แมน าพระปรง 188-000 1482-000 คลองพระสะทง 1,500 1,000 3,000 - 2538 254157. ใหมถาวร สระขวญ เมอง สระแกว แมน าพระปรง 181-000 1529-200 คลองพระสะทง 1,500 1,500 3,000 - 2539 2540

รวม 154,640 89,200 7,500 110

ทตง พนทเพาะปลก(ไร)

Page 1

สารบัญ - dwrmekhala.dwr.go.th/download/basin/15-prachin.pdf ·...

Documents