คมอ เทคนคการใชงานและการบ ารงรกษาเครองพนสารเคม

จดท าโดย

นางเทยมจนทร รปชยภม ต าแหนงเจาพนกงานสาธารณสขช านาญงาน

นายประดษฐ บญเอก ต าแหนงเจาพนกงานสาธารณสขอาวโส

นางสาวปารฉตร บรมยสงเนน ต าแหนงพนกงานกฏวทยา

ศนยควบคมโรคตดตอน าโดยแมลงท 9.1 จงหวดชยภม

มถนายน 2560

ก

บทน า

การด าเนนงานปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกใหประสบผลส าเรจไดนน จ าเปนตองอาศยความ

รวมมอจากทกภาคสวน ทงภาครฐและภาคเอกชน รวมถงความรวมมอจากภาคประชาชนดวยวธการหรอมาตรการ

ทถกน ามาใชในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกไมใหแพรระบาดมหลากหลายวธ โดยสวนใหญจะเนนการ

ก าจดลกน ายงลายและยงลายตวเตมวยซงเปนพาหะน าโรคไขเลอดออก วธทใชในการปองกนและควบคมโรค

ไขเลอดออก ไดแก วธทางกายภาพ วธทางชวภาพ และวธทางเคมภาพ

ปจจบนมหลายหนวยงานทน าสารเคมมาใชในการพนเพอควบคมหรอก าจดยงลายพาหะน าโรค

ไขเลอดออก ซงอปกรณทใชในงานพน คอ เครองพนสารเคม ซงทถกน ามาใชในงานปองกนควบคมโรค

ไขเลอดออกม 2 ชนด คอ เครองพนหมอกควน (Fogging) และเครองพนฝอยละเอยด (ULV) ในการใชเครองพน

สารเคมในงานปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกใหมประสทธภาพนน ผใชจะตองมความร มทกษะในการใช

เครองพนสารเคมทถกตอง และตองมความรดานเทคนคในการพนสารเคมดวย การใชเครองพนสารเคมในงาน

ปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกไดอยางมประสทธภาพนนจะไมท าใหเกดความสนเปลองงบประมาณในการ

ด าเนนงาน

คมอเลมน เปนคมอทไดจากการจดการความรจากเจาหนาทผปฏบตงานในสงกดศนยควบคมโรคตดตอ

น าโดยแมลงท 9.1 จงหวดชยภม ผจดท าหวงวา คมอเลมนจะชวยใหเจาหนาทปฏบตงานปองกนและควบคม

ไขเลอดออก และผทสนใจสามารถน าความรและเทคนคตางๆ เกยวกบการใชเครองพนเคม น าไปใชเปนแนวทาง

เพอประกอบการใชเครองพนเคมไดอยางมประสทธภาพ และบ ารงรกษาเครองพน เพอใหเครองพนทมหรอใช

อย มอายการใชงานไดนานป

ผจดท า มถนายน 2560

สารบญ

หนา

ค าน า ก สารบญ ข

บทท 1 คมอเทคนคการใชและบ ารงรกษาเครองพนสารเคม 1.1 หลกการและเหตผล 1

1.2. วตถประสงค 1

1.3. ประโยชนทจะไดรบ 1

1.4. ขอบเขต 1

บทท 2 ความรเรอง เครองพนสารเคม 2.1 เครองพนสารเคม 2

2.2 วธการพนสารเคมควบคมพาหะน าโรค 2

2.3 ชนดเครองพนสารเคม ทใชในงานควบคมโรคไขเลอดออก 3 บทท 3 เทคนคการใชงานและการบ ารงรกษาเครองพนสารเคม

3.1. เครองพนหมอกควน 5

- สวนประกอบของเครองพนหมอกควน SWINGFOG 6

-หลกการท างานของเครองพนหมอกควน 6

-การเตรยมความพรอมกอนการปฏบตงาน 7

-วธการบ ารงรกษาเครองพนสารเคม 8

-ปญหาทพบ / การแกไข เครองหมอกควน (Swing Fog) 9

สารบญ (ตอ)

หนา

3.2 เครองพนเคมระบบฝอยละเอยด 10

-สวนประกอบ เครองพนฝอยละอองละเอยด ฟอนแทน พอรทาสตาร–เอน 11

- หลกการท างานของเครองพนยแอลวเลกสะพายหลง 11

-การเตรยมเครองพนเคมระบบฝอยละออง กอนใชงาน 11

-การบ ารงรกษาเครองพนเคมระบบฝอยละออง หลงการปฏบตงาน 12

-ปญหาทมกพบอยเสมอและการแกไข เครองพนเคมระบบฝอยละออง 13

เอกสารอางอง

ภาคผนวก

1.แผนการจดการความร(KM Action Plan)

2.ภาพกจกรรม

1

บทท 1

คมอเทคนคการใชและบ ารงรกษาเครองพนสารเคม

1.1 หลกการและเหตผล

ปจจบนในการควบคมโรคตดตอน าโดยแมลง อาท โรคมาลาเรย ไขเลอดออก นน การพนเคม เปนมาตรการทส าคญ ใชในการปองกนโรคลวงหนา และควบคมการระบาดของโรค โดยมงเนนการลดจ านวนประชากรของแมลงพาหะน าโรคและแมลงน าโรคทมเชอโรคดวย เพอเปนการลดโอกาสการแพรโรค และตดวงจรการแพรระบาดของโรคดงกลาว อยางไรกตาม มาตรการนจะด าเนนการไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลนน จ าเปนตองมความร ความเขาใจในการใชและบ ารงรกษาเครองพนสารเคม ทถกตอง และถกวธ เปนสงทจ าเปนอยางยง ทจะตองทราบและน าไปปฏบต ไดถกตองและมประสทธภาพ

ดงนนศนยควบคมโรคตดตอน าโดยแมลงท ๙.๑ ชยภม จงจดท าแผนการจดการความร (KM Action Plan) เรอง เทคนคการใชงานและบ ารงรกษาเครองพนสารเคม เพอเปนแนวทางใหหนวยงานเครอขายสามารถใชงานและบ ารงรกษาเครองพนสารเคมเบองตน และบคลากรประจ าศนยซอมบ ารงเครองพนสารเคมของศนยควบคมโรคตดตอน าโดยแมลงท ๙.๑ ชยภม ใชประโยชนเครองมอทใชคอ การถอดบทเรยนจากตวคน(Tacit K. to Explicit K) โดยถอดความรจากผรของหนวยงานทมทกษะ ประสบการณ เกยวกบเครองพนสารเคม และผสนในเขารวมพดคยแบงปน และแลกเปลยนประสบการณ

1.2. วตถประสงค:

เพอเปนคมอแนวทางการใชงานและบ ารงรกษาเครองพนสารเคมเบองตน 1.3. ประโยชนทจะไดรบ

เพอเปนแนวทางใหหนวยงานและเครอขาย สามารถน าไปใชงานและบ ารงรกษาเครองพนสารเคมเบองตน

1.4. ขอบเขต

คมอแนวทางการใชงานและบ ารงรกษาเครองพนสารเคมเบองตน ทจดท าขนเพอใชเปนแนวทางส าหรบผปฏบตงาน และผทเกยวของ ของศนย ฯ ท ๙.๑ ชยภม ไดท าความเขาใจในแนวทางการใชงานและบ ารงรกษาเครองพนสารเคมเบองตน และสามารถน าไปใชในการปฏบตงานไดอยางถกตองและมประลทธภาพมากยงขน

2

บทท 2

ความรเรอง เครองพนสารเคม

2.1 เครองพนสารเคม การพนสารเคมเปนมาตรการหนงในการปองกนควบคมพาหะน าโรคตดตอน าโดยแมลงทส าคญ

ซง โรคตดตอน าโดยแมลงทยงเปนปญหาตอการสาธารณสขของประเทศไทย ไดแก โรคไขมาลาเรย (Malaria), โรคไขเลอดออก (Dengue Hemorrhagic Fever) เปน ตน โดยการพนเคมทใชในงานสาธารณสขม 2 ประเภท คอ การพนเคมแบบชนดมฤทธตกคาง (Residual spray) เครองพนทใชเปนเครองพนเคมชนดอดลม (Hand compression sprayer) ใช สารเคมควบคมก าจดยงพาหะน าโรคไขมาลาเรย

สวนการใชสารเคมควบคมยงพาหะน าโรคไขเลอดออก ใชหลกการพนแบบ Space spray แบงออกเปน 2 วธหลกๆ คอ การพนหมอกควน (Fogging) และการพนเคมฝอยละออง (ULV) เปนมาตรการหลก ในการควบคมแมลงพาหะน าโรค การพนสารเคมก าจดแมลงเปนสงจ าเปนอยางยงในการตดวงจรการแพรระบาด ของโรค ถาหากผใชหรอผปฏบตงานมความรความเขาใจในการใชเครองพนสารเคมทถกตองแลว การปฏบตงาน ควบคมโรคตดตอน าโดยแมลงจะมประสทธภาพยงขน 2.2 วธการพนสารเคมควบคมพาหะน าโรค

การควบคมยงลาย มความแตกตางจากการยงกนปลอง ดงนนการพนสารเคม เพอควบคมยอมตองใชวธแตกตางกน การจะใชวธพนแบบใดควบคมยงตองอาศยอปนสยของยงเปนหลก การพนควบคมยงนนเรามวธพน 2 แบบ

1.พนแบบมฤทธตกคาง (Insecticide residual spray) ใชส าหรบยงกนปลองเราจะพนสารเคมใหมฤทธตกคาง ทงไวบนพนผวผนงอาคารบานเรอน เนองจากยงกนปลองเปนยงทชอบเกาะพกบนฝาผนงทงกอนกดกนเลอดเหยอ และหลงจากกนเลอดเสรจแลว ยงจะไดรบสารเคมเขาสรางกายทางฝาเทาของยงทวางเกาะบนผนงทพนสารเคมทมฤทธ ตกคางทงไว

2.พนแบบฟงกระจาย (Space spray) ใชพนยงชนดอนโดยเฉพาะยงลายและยงร าคาญ เนองจากยง

พวกน ไมชอบเกาะบนผนงบาน แตชอบเกาะตามสงตางๆ ทเราไมสามารถพนสารเคมลงไปได เชน ตาม

เสอผา ใตเครอง เฟอรนเจอรตางๆ เปนตน ดงนนการพนแบบนจงเปนการพนใหถกตวยงโดยตรง ซงการพน

แบบนจะใหถกตวยง จ านวนมากๆ กตองพนในเวลาทยงก าลงออกมาปรากฏตว นนกคอตอนก าลงบนหากน

นนเอง

3

องคการอนามยโลก แนะน าใหใชเทคนคการพน แบบฝอยละเอยด ขนาดเมดน ายาทพนควรม

เสนผาศนยกลาง ระหวาง 5–27 μm (μm อานวา ไมครอน หรอ ไมโครเมตร มขนาดเทากบเศษหนงสวน

ลาน ของหนงเมตร) จงจะม ประสทธภาพสงสดในการก าจดแมลงบน เพราะขนาดเมดน ายานจะลอยฟงคลม

พนทไดนาน และไปไดไกลตาม กระแสลมธรรมชาต สวนเมดน ายาทมขนาดเลกหรอใหญกวานจะไมมผล

ตอแมลงบนในพนท เพราะเมดน ายาจะลอย หายไปหรอตกลงดนเรวเกนไปหากพนในทโลงหรอดานใน

อาคาร เมดน ายาทมขนาดใหญกวา 50 μm จะตกลงดนภายใน เวลาสนๆ เมอหมดแรงสงจากเครองพนนนๆ

จงไมมผลตอแมลงบนเลย ฉะนนในการควบคมยงลายดวยสารเคม จงควรใชเครองพนสารเคมทอาจเรยก

aerosol generator จงจะไดผลดทสด

จากขอมลขางตนอาจสรปไดวา เครองพนแตละชนดมคณลกษณะและวธการใชงานตางกนไป ผใชควรค านงถงความตองการใชงานเปนส าคญ เครองพนทมมาตรฐานสงยอมมราคาสงตามไปดวย เครองพนมาตรฐานตามลกษณะการใชงานทส าคญ ในทนขอกลาวถงเครองพนทง 2 ชนด ดงน 2.3 ชนดเครองพนสารเคม ทใชในงานควบคมโรคไขเลอดออก

1.เครองพนหมอกควน ( Thermal fog generator) เครองพนหมอกควน ใชความรอน ชวยในการแตกตวของสารเคมรปของเหลวเปนละออง

เลกขนาด 0.1–60 μm ขนาดเฉลยของเมดน ายา (VMD) ขนอยกบปรมาณความรอนและปรมาณสารเคมทหยดออกมา ถาความรอนสง และปรมาณสารเคมทหยดออกมานอย ขนาดละอองเมดน ายาทผลตจะเลกกวา ละอองทเกดจากปรมาณสารเคมทหยด มากกวา อณหภมทใชสงมากหรอนอยขนอยกบชนดของสารตวท าละลาย ทมจดเดอด หรอจดกลายเปนไอเทาใด (Boiling Point or Evaporating Point) ปรกตนยมใชน ามนดเซล เปนตวท าละลาย ซงจดเดอดน ามนดเซลอยในชวงอณหภมระหวาง 150–360 องศาเซลเซยส ถาจดเดอด สงกวานจะมผลในการท าลายคณภาพของสารเคม ซงมกจะมความเขมขนต า

ปญหาส าคญของเครองพนหมอกควนแบบใชความรอนคอการสลายตวของ สารเคมเนองจากความรอน ซงอาจเนองมาจากคณสมบตของสารเคมเอง หรออาจเนองมาจากเครองพนเคมทให ความรอนสงเกนไป โดยปกตเครองพนหมอกควนทมคณภาพดควรสามารถควบคมอณหภม ณ จดทหยดน ายาสมผส ความรอนและแตกตวใหบรเวณนมอณหภมระดบทไมท าลายคณภาพของสารเคม แตจะมากนอยขนอยกบอณหภม และคณสมบตของสารเคมนน และสารเคมทแนะน าใหใชในเครองพนหมอกควน จะมความเขมขนต ามากๆ จงยอม มโอกาสลดคณภาพการพนสารเคมลงไดมาก ฉะนน การใชเครองพนหมอกควนทมคณภาพต ากลดประสทธภาพการ พนหมอกควนลง ตามปรกตเมดละอองยอมมขนาดเลกกวา 50 μm แนนอนเพราะใชความรอนท าใหน ายาเคมแตกตว เปนไอ แตอยางไรกดเราพบวาในเครองทท างานผดปรกต

4

น ายาจะแตกตวไมสมบรณจงท าใหเกดเมดละอองใหญเกน 50 μm ไดถงขนาดท าใหพนเปยกเปนมนไดเลยหลงจากพนเสรจ ถาเปนเชนนถอวาเครองบกพรอง และจะท าใหพนยง ไมตาย

2. เครองพนฝอยละเอยด (Ultra Low Volume หรอ ULV)

เครองพนฝอยละเอยด เปนเครองพนทใชพลงงานลม หรอแรงเหวยง สลดน ายา ใหแตกตวออกเปนเมดเลกๆ ขนาดทเลกกวา 50 μm ซงละอองเลกขนาดนจะลอยฟงในบรรยากาศ ไดนานและใชประโยชนของละอองน ายาเกอบทกเมด ในการก าจดยงบนได ขนาดเมดน ายาทเครองผลตได ควรมขนาดใหญสดไมเกน 60 μm ขนาดเมดน ายาทดทสดควรเปน 5–27 μm เพราะฉะนนคาเฉลยทองคการอนามยโลกใชบอกคณภาพเครองพนวาผลตเมดน ายาทมคณภาพสงสด คอ คา VMD (Volume Median Diameter) เทากบ 27 μm หรออาจบอกวาจ านวนเมดน ายาไมนอยกวารอยละ 85มขนาดเลกกวา 27 μm ซงอาจหมายถง กวา รอยละ 99 ของละอองน ายาทงหมดมขนาด เปนฝอยละเอยด (คอมขนาดไมเกน 50 μm) และสารเคมทใชพนเปนแบบความเขมขนสง เพราะใชตวท าละลายนอย ใชพนปรมาณนอย แตสามารถคลมพนทไดมากกวาการพนหมอกควน การพน แบบนอาจมชอเรยกเฉพาะวา ยแอลวเทคนค (ULV Technique) จรงๆ แลวเทคนคการพนแบบนพฒนา มาจากการพนทางการเกษตร หมายถง การพนแบบใชน านอย หรอพนแบบความเขมขนสงนนเอง ดงนน แตละละอองจะมความเขมขนสง วากนวา หนงละอองเทากบหนงชวตยงเลยทเดยว

5

บทท 3

เทคนคการใชงานและการบ ารงรกษาเครองพนสารเคม

การใชเครองพนสารเคม ในการควบคมโรค ปจจบนมการซอมาใชในหนวยงานทองถน องคกร

ปกครองสวนทองถน โรงพยาบาล โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล แตบคคลากรทตองใชงานเครองพน

ยงขาดความร ความช านาญ ในเรองเทคนคการใชงาน และการบ ารงรกษาเครองพนสารเคม ศนยควบคม

โรคตดตอน าโดยแมลงท 9.1 จงหวดชยภม จงไดจดการความร เรองเทคนคการใชงานและการ

บ ารงรกษาเครองพนเคม เพอใหบคลากรทเกยวของ และโดยเฉพาะอยางยงผทรบผดชอบในงานปองกน

ควบคมโรคและผปฏบตงานพนสารเคมควบคมพาหะน าโรค ไดมความรในเรองของวธการใชเครองได

อยางมประสทธภาพ ตามชนดของเครองพนดงน

3.1. เครองพนหมอกควน SWINGFOG

6

เครองพนหมอกควนชนดสะพายไหล ทใชทวไปแพรหลาย เชน

1 เครองพนหมอกควนสวงฟอก (Swingfog) รน SN, -11SN -50 และ SN -50 N

. 2 เครองพนหมอกควนพลฟอก (Pulpfog) รน KP-10 SP

3. เครองพนหมอกควนไอจบา (Igeba) รน TF -30 และ TF- 35

4. เครองพนหมอกควนซปเปอรฮอค (Superhawk )

สวนประกอบของเครองพนหมอกควน SWINGFOG

1.หวหยดน ายา 2.สายสงน ายา

3.วาลวปด-เปดน ายา 4.สายสงลมเขาถงเพอดนน ายาเคม

5.กระบอกสบลม 6.หวเทยน

7.คารบเรเตอร 8.ชดอากาศน าเขา

9.ถงน ามนเชอเพลง 10.ถงน ายาเคม

11.หวควบคมการไหลของสารเคม 12.กระบอกรงถาน

13.ตะแกรงกนความรอน 14.ปลายทอพน

หลกการท างานของเครองพนหมอกควน

1. การท างานของเครองพนเปนระบบพลสเจท (Pulse Jet) หมายถง การจดระเบดทเกดขนเปน

ลกโซทอดๆอยางอตโนมต โดยการจดระเบดครงแรกจะท าใหเกดสภาพเปนสญญากาศสามารถดดไอน ามน

เบนซนและอากาศจากภายนอกใหเขามาแทนทและจดระเบดครงทสอง และครงตอๆไปเปนลกโซอตโนมต

2. ท างานโดยการผสมน ามนเชอเพลงจดระเบดในหองเผาไหม (Combustion Chamber)

3. มวลอากาศรอน ~ 600-1000 . C จะถกระบายมาตามทอความรอน (Thermal Pipe)

4. มวลอากาศรอนจะท าใหสวนผสมของน ายาเคมทบรเวณหวหยดน ายาแตกตวเปนไอ

7

5. เมอไอสารเคมออกจากปลายทอมากระทบอากาศเยนภายนอก จะกลายเปนละอองหมอกควน

ขนาด 10-30 ไมครอนหรอมากกวา ตามปรกตเมดละอองของการพนหมอกควนจะมขนาดเลกกวา 20 m

ซงจรงๆแลวขนากละอองจะเลกหรอใหญกวามาตรฐานนขนอยกบอตราการไหลของน ายาดวย

การเตรยมความพรอมกอนการปฏบตงาน

1. ถงน ามนเบนซน ควรเปนน ามนใหม (มชองอากาศ 1-2 ซม.)

2. ถงน ายาเคมควรเปนน ายาเคมใหม (มชองอากาศ 1-2 ซม.)

3. ตรวจสอบระบบไฟ ถอดหวเทยน เสยบกบปลกแลวเสยบกบตวเครองพน แลวกดปม Strat ถา

ไฟออนควรเปลยนถาน และหวเทยนใหม

4. ตรวจสอบหวควบคมการไหลของสารเคม

5.ใสทอ Fog mixing tube ทปลายทอของเครองพน

การตดเครองพนเคมหมอกควน

1. ปดฝาถงน ามนเบนชน ฝาถงน ายาเคม ปดกอกน ายาเคม กอกน ามนเบนชน

2. สบกระบอกสบ เบาๆยาวๆ 4-5 ครง

3. เปดกอกน ามนเบนชนโดยหมนทวนเขมนาฬกาจนสด พรอมกดปมสตารทและสบลม

ตอไปจนตด

4. หลงเครองตดแลวทงใว 1-2 นาท เพอใหเครองรอนแลวจงท าการพนเคม

5. พนตอเนอง 40 นาท พก 10 นาท จงตดเครองใชงานตอ

เครองไมตด ควรท าอยางไร

1. ตรวจดระบบไฟ

2. ตรวจดระบบน ามน

เครองตดแตน ายาเคมไมออก ควรปฏบตอยางไร

8

1. ตรวจหวควบคมการไหลของน ายา วาอดตนหรอไม

2. ถาพบวาไมอดตน ใหลองเปดกอกน ายา (ขณะเครองตดอย)โดยไมตองใสหวควบคมการไหลของ

น ายา ถาน ายาไมไหลใหตรวจดฝาถงน ายาเคมวาปดสนทหรอไม

วธดบเครองพนเคมหมอกควน

1. ปดกอกน ายา รอจนกวาควนปลายทอจะหมดไป

2. ปดกอกน ามนเบนซน

3. ปลอยความดนในถงน ายาเคม โดยการคลายเกลยวฝาถงน ายา

4. ปลอยคลายความดนในถงเบนซน โดยคลายฝาถงน ามน

วธการบ ารงรกษาเครองพนสารเคม

1. ท าความสะอาดถงน ายา

2. ปลอยตะกอนภายในถงน ายาออกใหหมด

3. เตมน ามนดเซล ¼ ลตร ลงในถงน ายาเคมเขยาเพอลางถงแลวตดเครองพนเพอก าจด น ายาในทอ

กอกน ายาทกรองน ายาและหวฉด

4. การก าจดน ายาเคม หรอคราบน ายาทเคลอบอยอาจใช aceione (ไวไฟ)

5. ท าความสะอาดเครองภายนอกโดยใชผงซกฟอกผสมกบน าลางใหสะอาด

6. ถอดลนควบคมอากาศออกมาท าความสะอาด

7. ท าความสะอาดปลายทอสวนในอยาใหมเมาตดคาง

8. ตรวจและท าความสะอาดทกรองน ายา (ถาม)

9. ลางถงน าเบนซนโดยเขยาเอาสงแปลกปลอมออกแลวใสน ามนเบนซนไวอยางเดม

10. ขนสกรและนอตใหแนน

9

11. ถาสบไมกนลมใหดทยางของสบแลวใชน ามนเครองทาใหทวยาง หามใชจารบเพราะอาจจะไป

อดทอลมได

เทคนคพเศษ.-

1. ผใชควรเตมน ามนใหมากกวาน ายาเคม ทจะพนถาน ามนหมดกอนน ายาโอกาสไฟจะลกปลายทอ

มมากกวา 99%

2. ไมควรพนแนวตงและแนวนอนเกน 30 วนาท

ปญหาทพบ / การแกไข เครองหมอกควน (Swing Fog) ชนด เอสเอน 50 (SN 50)

ก. ถาเครองไมตดควรปฏบตอยางไร

1. ตรวจดระบบไฟ

2. ตรวจดน ามน

ข. ถาน ามนไมขนควรปฏบตอยางไร

1. ถายน ามนเบนชนในถงออก ลางถงใหสะอาด เตมน ามนเบนซนใหมลองตรวจดใหมวา

น ามนขนหรอไม

2. ถาน ามนยงไมขน สงใหผช านาญงานตรวจซอมตอไป

ค. ถาน ามนเบนชนขนแตเครองยงไมตด ควรปฏบตอยางไร

1. ปดฝาถงน ามนเบนซน ถงน ายาเคม ปดกอกน ามนเบนชน กอกน ายาเคม

2. สบลมกระบอกสบ เบาๆยาวๆชาๆ 4-5 ครง

3. คอยๆเปดกอกน ามน โดยหมนทวนเขมนาฬกาทละนอยๆจนเครองตด ถายงไมตดควร

สงซอม

ง. ถาเครองตดแตน ายาเคมไมออก ควรปฏบตอยางไร

10

1. ตรวจหวควบคมการไหลของน ายา วาอดตนหรอไม

2. ถาพบวาไมอดตน ใหลองเปดกอกน ายา (ขณะเครองตดอย) โดยไมตองใสหวควบคม

การไหลของน ายา ถาน ายาไมไหลใหตรวจดฝาถงน ายาเคมวาปดสนทหรอไม

3.2 เครองพนเคมระบบฝอยละเอยด

เครองพนเคมระบบฝอยละเอยด ชนดสะพายหลง ไดแก

1. เครองพนฟอนแทน พอรทตาสตาร-เอน (Fontan Portastar-N)

2. เครองพนทวสเตอร เอกซแอล (Twister XL)

3. เครองพนฮดสน สเปยเออร (Hudsun sprayer)

เครองพนฝอยละเอยดชนดตดตงบนรถยนต ชนดใชน ามนเบนซน ไดแก

1. เครองพนลโก 1800 อ (Lico 1800 E)

2. เครองพนฟอนแทน โมบลสตาร (Fontan Mobilstar)

เครองพนฝอยละเอยดชนดตดตงบนรถยนต ชนดใชแบตเตอร ไดแก

1.เครองพนไดนาเจท แอล – 30 ( Dyna jet L-30 )

11

สวนประกอบ เครองพนฝอยละอองละเอยด ฟอนแทน พอรทาสตาร–เอน

1. ฝาถงน ายาเคม 2. ถงน ายาเคม 3. สายน ายาเคม 4. กอกน ายาเคม 5. คอมเพรสเซอร (โรตารปม) 6. สายสงลม 7. วาวลเปด–ปดน ายาเคม 8. มอบบเปด/ปดน ายาเคม 9. หวพนสเปรย 10. คนเรงเครอง

11. ถงน ามนเชอเพลง 12. กรองอากาศปมลม

13. เครองยนต 14. หวเทยน 15. มอดงสตารท 16. สวทเปด/ปดเครองยนต

หลกการท างานของเครองพนยแอลวเลกสะพายหลง

1. ระบบผลตละอองจะแตกตางจากเครองพนหมอกควน คอเครองพนยแอลวเลกสะพายหลง จะใชพลงลมเปน ตวตใหน ายาแตกตวเปนละอองเลกๆ โดยลมจะเปาผานหวฉดน ายา

2. แหลงพลงงานทสรางลมจะใชเครองยนตเบนซนเลก 2 จงหวะ 3. คณภาพการผลตละอองขนอยกบก าลงเครองยนต ชนดตวสรางลมเปนใบพด หรอโรตาร (rotary)

อตรา การไหลของน ายา ขนาดของหวฉด (nozzle) ความหนดขนของสารทใช (Viscosity) สภาพแวดลอมบรเวณทฉดพน (อณหภม ความเรวกระแสลม ทศทางลม ความชน)

4. น ายาทใชจะมความเขมขนมากกวาพนหมอกควนประมาณ 5–8 เทา ดงนนการหวงผลในการฆายงไดด

5. เนองจากเปนเครองพนทมเครองยนตเปนแรงขบอยางจรง ดงนนระยะการพนสามารถพนไดไกลกวา เครองพนหมอกควนและสามารถรกษาทศทางของละอองไดดกวา ระยะพนในอาคารไกลประมาณ 8 เมตร นอกอาคาร ไกลประมาณ 14 เมตร และหากมากระแสลมชวยสามารถพนไกลไดถง 50 เมตรทเดยว การเตรยมเครองพนเคมระบบฝอยละออง กอนใชงาน

12

1. เตมน ามนเชอเพลงเครองพน ใชน ามนเบนซนผสมน ามนเครองเบอร 40ในอตรา 25:1 ผานกรวยกรองทกครง

2. เตมน ายาเคม โดยกอกปด/เปดน ายาอยในต าแหนง ปดตรวจสอบหวควบคมอตราการไหลน ายาใหถกตองตามขนาดและควรปดใหแนน

3. ตรวจดระบบไฟ ใหใชหวเทยนเกลยวกลาง ขนาดยาวของเกลยว 12.7 มม. การตดเครองพนเคมฝอยละออง

เมอเครองเยน

1. เรงเครองเตมทและปมน ามนเบนซนเขาคารบเรเตอร

2. ปดโชค

3. ดงสายสตารท

4. เมอเครองตดเปดโชค

เมอเครองรอน

1. เรงเครองเตมทและปมน ามน

2. ดงสายสตารท

วธดบเครองพนเคมระบบฝอยละออง

1. ดงคนเรงกลบสดเขาทลอก

2. ปดวาลวน ามนเชอเพลง

3. ปดกอกน ายาเคม

การบ ารงรกษาเครองพนเคมระบบฝอยละออง หลงการปฏบตงาน

1. ท าความสะอาด คารบเรเตอร

2. ทอไอเสย

13

3. ไสกรองอากาศ

4. ถงน ายาเคม

5. หวควบคมน ายาเคม

ปญหาทมกพบอยเสมอและการแกไข เครองพนเคมระบบฝอยละออง

ก. ถาเครองไมตดควรท าอยางไร

1.ตรวจระบบไฟ

2.ตรวจระบบน ามนเบนซน โดยกดโชคน ามนเบนซน ถาน ามนไมไหลตรวจวาลว ปด-เปด

โดยดงสายสงน ามนเบนซนจากถงน ามนเบนซน ถาน ามนไหลแตเครองยงไมตดใหท าความสะอาดนมหน

ในคารบเรเตอร ถาท าแลวเครองยงไมตดใหสงซอม

14

เอกสารอางอง

1. ส านกโรคตดตอน าโดยแมลง กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข คมอการใชเครองพน ส าหรบผปฎบตการเพอปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก พมพครงท 2 : กลมกฏวทยาและควบคมแมลงน าโรค : มนาคม 2558

2. กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข โรคไขเลอดออกฉบบประเกยรณก. พมพครงท 2 :

โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, สงหาคม 2545

15

ภาคผนวก

16

17

ภาพกจกรรมการจดการความร

18

ภาพกจกรรมการจดการความร

19

20