อ.มารต สงหโทราช

สารนเทศจากการสบคน

ประเมน

วเคราะห

สงเคราะห จดกลมและสรางความสมพนธของสารนเทศ

รบร บนทก เนอหาของสารนเทศ

ไดสารนเทศทมคณคามาใชงาน

มจ านวนมาก

เปนขนตอนในการคดเลอกสารนเทศทมคณคา ทไดจากการคนควา เพอใหเกดความนาเชอถอทางวชาการ ใหไดสารนเทศตรงกบความตองการของแตละบคคลส าหรบน าไปประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงคทตงไว

กระบวนการประเมนสารนเทศ

กระบวนการประเมนสารนเทศใชเกณฑการประเมนสารนเทศและแหลงสารนเทศ ไดแก

ความนาเชอถอ ความถกตองเทยงตรง ความทนสมย

จากนนจงน ามาวเคราะห สงเคราะห และตดสนใจเลอกสารนเทศนน ๆ

กระบวนการประเมนสารนเทศ

ความนาเชอถอ โดยพจารณาจากคณสมบต ความเชยวชาญของผแตงหรอแหลงสารนเทศ

มความถกตอง เปนขอเทจจรง สามารถพสจนได มรปแบบสอสารนเทศทเหมาะสม สามารถสบคนไดงาย มเนอหาส าคญอยางครบถวน ชดเจน สามารถเขาใจไดงาย มเนอหาตรงกบความตองการของผใช มความทนสมย และตอบสนองความตองการของผใชไดรวดเรว มหลกฐานอางอง และมแหลงทมาของขอมล

2.1 คณลกษณะของสารนเทศทด

พจารณาจาก1. แหลงทมาของสารนเทศ 2. ความนาเชอถอ 3. ชวงเวลาทเผยแพร 4. ขอบเขตเนอหา 5. ความตรงกบความตองการของผใช

2.2 หลกการพจารณาสารนเทศทด

1) การพจารณาแหลงทมาของสารนเทศ- การพจารณาผแตง พจารณาประสบการณความเชยวชาญในเรองทเขยน และความนาเชอถอ มชอเสยงเปนทยอมรบหรอไม

- การพจารณาแหลงผลต พจารณาส านกพมพ โรงพมพ หรอหนวยงานสถาบนทรบผดชอบวาเปนองคกรทนาเชอถอหรอไม เปนหนวยงานเพอหวงผลก าไร หรอหนวยงานผลตงานดานวชาการ

2.2 หลกการพจารณาสารนเทศทด

2) การพจารณาความนาเชอถอ- การพจารณาความถกตองของสารนเทศ โดยการ

เปรยบเทยบสารนเทศนน ๆ กบแหลงสารนเทศอน ๆ วามความสอดคลองหรอแตกตางกนอยางไร มการอางองแหลงทมาของขอมลหรอไม

- การพจารณาความเทยงตรง ความถกตองของการพมพ การสะกดค า การใชภาษาถกหลกไวยากรณหรอไม และมเนอหาสาระทไมมอคต หากเปนการแสดงความคดเหน หรอทศนคตสวนตวแลว ใหพจารณาการสนบสนนขอเทจของผแตงประกอบ

2.2 หลกการพจารณาสารนเทศทด

https://www.maeban.co.th/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1/930/product.php

https://car.kapook.com/view56670.html

https://zpore.com/food-lies/

https://www.boredpanda.com/food-lies-trust-issues/

3) การพจารณาชวงเวลาเผยแพร- การพจารณาการระบชวงเวลาการจดพมพ เพอ

ตรวจสอบระยะเวลาการเผยแพรของสารนเทศนน และน าไปอางองในเอกสารตอไป

- การพจารณาความทนสมยของเนอหา เพอใหไดสารนเทศหรอองคความรและผลการวจยทใหม ทนตอการเปลยนแปลง

2.2 หลกการพจารณาสารนเทศทด

4) การพจารณาขอบเขตเนอหา- การพจารณาความสมบรณของเนอหา ใหมความครบถวน

ครอบคลมเนอหาสาขาวชา โดยพจารณาไดจาก ค าน า สารบญ และบทน าของแตละบทหรอแตละหวขอ

- การพจารณาระดบของสารนเทศ เพอใหทราบถงระดบความรในเนอหาวาเปนความรระดบไหน เชน ความรระดบพนฐาน ความรระดบสง เปนตน

- การพจารณากลมเปาหมายของสารนเทศนน ๆ เพอทจะน าสารนเทศไปใชอยางเหมาะสมกบระดบวย ระดบการศกษา หรอระดบผ เชยวชาญ เปนตน

2.2 หลกการพจารณาสารนเทศทด

5) การพจารณาสารนเทศใหตรงกบความตองการ- การพจารณาประเภทของสารนเทศทตองการ เชน หาก

ตองการสารนเทศททนสมย ใหม ๆ ควรเลอกจากแหลงวารสารวชาการ หากตองการสารนเทศละเอยด ลกซง ควรเลอกแหลงสารนเทศทเปนหนงสอ

- การพจารณาการน าสารนเทศไปใช เชน ใชท ารายงาน ใชท าวจย ใชท าวทยานพนธ หรอใชคนควาเพมเตมความร

2.2 หลกการพจารณาสารนเทศทด

https://www.digitaltrends.com/photography/what-is-a-dslr-camera/

https://www.apple.com/th/apple-watch-series-5/

การประเมนสารนเทศจากเครอขายอนเทอรเนต

1. ความถกตองและความนาเชอถอ ควรพจารณาประเดน

ตาง ๆ ดงน

- สารนเทศทเผยแพรตองอยบนพนฐานของความจรง

- สารนเทศนนเคยตพมพในรปของสงพมพทางการศกษาหรอเปน

บทความหรอสงพมพวชาการทผานการพจารณากลนกรองโดย

ผเชยวชาญในสาขาวชา (Peer-review) หรอไม

- ผใชสารนเทศเคยพบเอกสารทใกลเคยงกนในรปของสงพมพทาง

การศกษาหรอ Peer-review หรอไม

https://www.tnews.co.th/contents/346293/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5!-%E0%B8%8A%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81-!!!-%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7-%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2-80-%E0%B8%9B%E0%B8%B5-%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7-!!!

2. ผเขยน หมายถง บคคลหรอองคกรทรบผดชอบการผลตขอมลเพอเผยแพรควรพจารณา :

- ผ เขยนหรอผ เผยแพรสารนเทศเปนบคคลหรอองคกรทมความนาเชอถอหรอไม

- ภมหลงของผ เขยน โดยพจารณาจากประวตการท างาน เชน ผ เชยวชาญ นกวชาการ อาจารย สงกดหนวยงานทมความนาเชอถอ

การประเมนสารนเทศจากเครองขายอนเทอรเนต

- ความเชยวชาญเฉพาะดานของผ เขยน เชน ผ เชยวชาญดานเทคโนโลยสารนเทศ นกประวตศาสตร และอน ๆ

- ผลงานทผานมาและประสบการณในการเผยแพรสารนเทศประเภทสงตพมพของผ เขยน เชน ผ เขยนเคยเผยแพรสารนเทศในรปของสงพมพวชาการ (scholarly publication) หรอ สงพมพวชาการทผานการพจารณากลนกรองโดยผ เชยวชาญในสาขาวชา(Peer-review)มากอนหรอไม

- เวบไซตใหรายละเอยดเกยวกบการตดตอผ เขยนหรอผดแลเวบไซต และสามารถตดตอไดจรง

https://www.bumrungrad.com/th/health-blog

3. ความครอบคลมและความตรงประเดน- สารนเทศทไดรบมเนอหาตรงกบความตองการของผ ใช- เนอหาสารนเทศทไดรบเปนขอมลพนฐานหรอขอมลวชาการ

เชงลก- เวบไซตมการจดท าสวนของการใหขอมลเพมเตมเพอใหผใช

เขาใจเนอหาของสารนเทศมากขน- สารนเทศทไดรบตรงกบหวขอทผใชสนใจมากนอยเพยงใด

การประเมนสารนเทศจากเครองขายอนเทอรเนต

http://www.ndoae.doae.go.th/article2010/longan/longan_intro.html

4. ความทนสมยและชวงเวลาในการเผยแพร- วน เดอน ป ทเผยแพรขอมล- วน เดอน ป ทเวบไซตปรบปรงขอมลลาสด (last updated)

- ความทนสมยของขอมลส าคญตอผใชสารนเทศหรอไม โดยผใชแตละกลมจะใหความส าคญกบ ความทนสมยของขอมลแตกตางกน เชน ผ ใชสารนเทศดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะใหความส าคญกบความทนสมยของสารนเทศมากกวาผใชดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

การประเมนสารนเทศจากเครองขายอนเทอรเนต

http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=367&template=1R2C&yeartype=M&subcatid=15

5. วตถประสงคและอคตในการเผยแพรสารนเทศ- ผอานควรพจารณาวตถประสงคในการเผยแพร

สารนเทศวาผจดท าสารนเทศ เผยแพรสารนเทศเพอวตถประสงคใด โดยเปนการเผยแพรโดยมอคตหรอไมอยางไร

- การเผยแพรสารนเทศท าเพอวตถประสงคใดเปนพเศษหรอไม เชน วตถประสงคทางการเมอง วตถประสงคทางสงคม หรอวตถประสงคทางการคา

การประเมนสารนเทศจากเครองขายอนเทอรเนต

- การเผยแพรสารนเทศท าเพอวตถประสงคในการใหขอมลขาวสาร หรอเพอโนมนาวจตใจใหกระท าอยางใดอยางหนงหรอไม

- ความโนมเอยงของขอมลทเผยแพร เขาขางฝายใดฝายหนงหรอใหน าหนกสารนเทศทกฝายอยางเทาเทยมกน

- ภาษาทใชในการเผยแพรสารนเทศ เชน แสดงความโกรธ การกระทบกระเทยบเปรยบเปรย วจารณ หรอการใหความร

6. แหลงอางองและเอกสารประกอบเนอหา- เอกสารอางอง : โดยผใชสารนเทศตองพจารณาวา

สารนเทศนนมการแสดงรายการบรรณานกรมหรอเอกสารอางองเพอแสดงแหลงทมาของขอมลหรอไม

- สารนเทศนนเผยแพรบนพนฐานของขอเทจจรงหรอไม- ผใชสามารถตดตอผดแลเวบไซต หรอผ เขยน เพอสอบถาม

ขอมลเพมเตมหรอขอทราบแหลงทมาของขอมลเมอเกดขอสงสยไดหรอไม

การประเมนสารนเทศจากเครองขายอนเทอรเนต

• 7.การผลตและการออกแบบเวบไซต- การออกแบบเวบไซตเปนอยางไร และสามารถสอถง

วตถประสงคทแทจรงในการเผยแพรสารนเทศไดหรอไม-การใชและการเขาถงสารนเทศในเวบไซตนนท าไดงายหรอไม-ความถกตอง ตรงประเดน เทยงตรง และทนสมย ของรายการ

บรรณานกรม รายการอางอง และจดเชอมโยง (link)ดงนนจงตองมการตรวจสอบและปรบปรงเวบไซตอยางตอเนองตลอดเวลา

การประเมนสารนเทศจากเครองขายอนเทอรเนต

- เวบไซตไดจดท าทอยทสามารถตดตอได (Contact Address)

ของผดแลเวบและผ เขยน เพอใหผใชสามารถตดตอบคคลเหลานนไดตามตองการ

คอ กระบวนการแยกแยะสารนเทศทส าคญและสอดคลองกบเรองทตองการออกเปนกลม ๆ โดยการน าสารนเทศทผานการประเมนแลววาสามารถน ามาใชไดจรงมาแยกแยะ และบนทกตามประเดนหรอหวขอทมความสอดคลองกน ซงการบนทกนนอาจบนทกในรปแบบอญพจน การถอดความ สรปความ หรอแบบวจารณลงกระดาษบนทกอยางเปนระบบ เพอการใชงานตอไป

2.3 การวเคราะหสารนเทศ

คอ การกลนกรอง การสรปเนอหา การจดกลมสารนเทศทบนทกไวใหสอดคลอง สมพนธกน และใหเปนไปตามล าดบขนของเนอหาทก าหนดไวในโครงเรอง โดยการเรยบเรยงภาษาเขยนใหถกตองตามหลกไวยากรณ เมอผอานน าไปอานแลวจะเกดความเขาใจและไดรบสารนเทศอยางสมบรณ ครอบคลมประเดนและหวขอทก าหนด

2.4 การสงเคราะหสารนเทศ