ปกหนา รอ

แผนยทธศาสตรสขภาพ

เขตบรการสขภาพท 5

ป 2557

คานา (รอ)

สารบญ (รอปรบเลขหนาอกครง)

คานา แนวทางการบรหารงานเขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๗ 1 ขอมลทวไปของเขตบรการสขภาพท 5 7 แผนยทธศาสตรสขภาพดานบรหาร - การพฒนาประสทธภาพการบรหารเวชภณฑ 27 - การบรหารจดการกาลงคน 30 - การบรหารการเงนการคลง (CFO) 32 แผนยทธศาสตรสขภาพดานบรการ การจดทาแผนการพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan) 10 สาขา - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาโรคหวใจและหลอดเลอด 35 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาโรคมะเรง 37 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาอบตเหต 40 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาทารกแรกเกด 45 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาจตเวช 49 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาหลก 53 (สตกรรม ศลยกรรม อายรกรรม กมารเวชกรรม และออรโธปดกส) - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาบรการปฐมภม ทตยภม และสขภาพองครวม 57 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาทนตกรรม 63 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาไตและตา 65 - แผนการพฒนาระบบรการผปวยสาขาโรคไมตดตอ (เบาหวาน ความดนโลหตสงและโรค ปอดอดกนเรอรง : COPD) 68 แผนยทธศาสตรสขภาพดานสงเสรมปองกน 71 - การดแลสขภาพสตร และเดก 0-5 และ Basic service 71 - การดแลสขภาพเดกวยเรยน 90 - การดแลสขภาพเดกวยรน 96 - การดแลสขภาพวยทางาน 101 - การดแลสขภาพผสงอายและผพการ 117 - อาหารปลอดภย และคมครองผบรโภค 120 - การควบคมโรคตดตอ 127 - สงแวดลอมและระบบทเออตอสขภาพ 135 - การมสวนรวมภาคประชาชน 138 แผนยทธศาสตรสขภาพดานระบบขอมล 142 แผนงานยาเสพตด 145 แผนงานโครงการพระราชดาร 147 ทปรกษา และ คณะผจดทา

บทสรปผบรหาร (รอ)

บทสรปผบรหาร (รอ)

1

แนวทางการบรหารงานเขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๗ สรยะ วงศคงคาเทพ ๒๓ ธนวาคม ๒๕๕6

๑) การจดทาแผนพฒนาสขภาพ

๑.๑ แผนพฒนาสขภาพ มลกษณะเปน “แผนบรณาการ” ยดประชากรหรอปญหาในพนทเปนตวตง มใชเปนแผนรวมโครงการ/กจกรรมของหนวยงาน แผนพฒนาสขภาพประกอบดวย ๒๐ แผนงาน แบงเปน แผนงานพฒนาบรการ (๖ แผนงาน) แผนงานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค (แผนงานดแลสขภาพตามกลมวย ๕ แผน และแผนสขภาพพนท ๔ แผน) และแผนงานพฒนาบรหาร (๕ แผนงาน)

ขอสงเกตในการจดทาแผนพฒนาสขภาพ ๑) แผนพฒนาสขภาพจะแบงเปน ๓ ระดบ คอ ระดบเขต จงหวด และอาเภอ

- แผนระดบเขตจะเปนแผนยทธศาสตรและทศทางการกระจายงบประมาณ - แผนระดบจงหวด ประกอบดวย แผนงานแกไขปญหาในพนทของจงหวด การ

กระจายงบประมาณไปตามแผนตางๆ ควบคกบแผนปฏบตของสานกงานสาธารณสขจงหวด

- แผนระดบอาเภอ ประกอบดวย แผนแกไขปญหาระดบอาเภอ การกระจายงบประมาณไปตามแผนตางๆ และแผนปฏบตของสานกงานสาธารณสขอาเภอ โรงพยาบาลชมชน และ รพ.สต. ทกแหง

๒) แผนพฒนาสขภาพในแตละปญหา จงหวดจะตองบรณาการแนวทางการแกไขปญหาและกจกรรมตางๆ ของแตละหนวยงาน กลมงาน ผเชยวชาญทเกยวของ ดวยการหารอรวมกนจนไดขอสรปในเรองมาตรการ วธการ และกจกรรมดาเนนงานทเหมาะสมของจงหวด

บรการ สส ปก บรหาร

พฒนาบรการ 10 สาขา

พฒนาระบบสงตอ

คณภาพบรการ

การแพทยฉกเฉน/อบตภย

สขภาพสตร และเดก 0-5 + BS

สขภาพเดกวยเรยน + BS

การเงนการคลง

การบรหารกาลงคน-จรยธรรม

การบรหารระบบขอมล

พฒนาประสทธภาพ ซอ/จาง

สขภาพวยรน + BS

สขภาพวยทางาน

สขภาพผสงอายและผพการ

อาหารปลอดภย

การควบคมโรคตดตอ

การมสวนรวมภาคประชาชน

ยาเสพตด

โครงการพระราชดาร

สงแวดลอมและระบบทเออตอสขภาพ

การบรหารเวชภณฑ

โครงสรางแผนงานเขตสขภาพ ป ๕๗

2

ทงน จงหวดควรแตงตงคณะทางานใหรบผดชอบแตละแผนของจงหวด และกาหนดใหมผจดการแผนงาน (Program Manager) ซงมความเขาใจและมทกษะการทางานภาพรวม เบองตนใหมผจดการแผนงานระดบจงหวด และระดบอาเภอ จานวน ๕ คน

๓) แผนพฒนาระบบบรการของจงหวด ประกอบดวยแผนหลก ไดแก แผนพฒนาบรการ ๑๐ สาขา (ซงรวมการพฒนาบรการปฐมภม) แผนพฒนาระบบสงตอ แผนพฒนาคณภาพบรการ (๕ สายวชาชพ ไดแก เภสช ทนตแพทย พยาบาล ชนสตร ฟนฟ/กายภาพบาบด) และแผนการแพทยฉกเฉน/ภยพบต

ทงน ควรให รพศ./รพท.ทเปนแมขายทาหนาทเปน Focal Point และมคณะกรรมการพฒนาระบบบรการในภาพรวมของจงหวด และเชอมโยงกบการพฒนาบรการของ รพช. ดวย

๔) แผนพฒนาระบบบรการปฐมภม จดเปนสวนหนงของแผนพฒนาบรการ เนนพฒนาเครอขายของงานบรการปฐมภมทง

รพ.สต. และ ศสม. ทสาคญ ๕ เรอง ไดแก การดแลโรคเรอรง การประเมนพฒนาการในเดก การดแลสขภาพชองปาก งานกายภาพบาบด และการแพทยแผนไทย การบรหารงานบรการเหลานควรพฒนาในรปของเครอขายระบบบรการสขภาพระดบอาเภอ หรอ DHS

ในดานบคลากร จงหวดควรสงเสรมการพฒนาแพทยเวชศาสตรครอบครว ผานศนยการเรยนรเวชศาสตรครอบครว และบทบาทของแพทยเวชศาสตรครอบครวในการพฒนาบรการปฐมภมในพนท นอกจากนน ยงสงเสรมใหมพยาบาลเวชปฏบตครบทก รพ.สต. และการจดหาบคลากรสายบรการขางตน เพอปฏบตงานใน รพ.สต. และ ศสม. ไดครบถวน

๕) กลมงานทนตสาธารณสข

แมวางานทนตสาธารณสขจะถกบรณาการอยในการดแลสขภาพในหลายกลมวย ตงแตหญงตงครรภ เดก ๐-๕ ป เดกวยเรยน วยทางาน และวยสงอาย แตการจดบรการสามารถดาเนนการในรปเครอขายทนตบคลากรระดบอาเภอเพอรวมศนยการจดการใหครอบคลมพนทของอาเภอ และคณะทางานทนตสาธารณสขระดบจงหวดจะเปนผกาหนดเปาหมาย การจดลาดบความสาคญของเปาหมาย แผนงานรองรบ และการบรหารจดการใหเหมาะสมกบทมงานและทรพยากรของระดบอาเภอ รวมทงการกากบตดตาม และประเมนผลการดาเนนงานในภาพรวมของจงหวด

๑.๒ กระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรสขภาพระดบเขต ๓ ป

- การประเมนและวเคราะหปญหาปจจบน ผลการดาเนนงานทผานมา และสถานการณททาทายในอนาคต ๑๐ ปขางหนา

ผจดการแผน (Program Manager) ทาหนาทเปนผประสานงานในภาพรวมของจงหวดและอาเภอ รบผดชอบการจดทาแผน การนาแผนสการปฏบต การตดตามประเมนผล และการจดการขอมลและรวบรวมผลการดาเนนงาน ในระดบจงหวดและระดบอาเภอ ใหมอบหมายบคคลทาหนาทผจดการแผน ๕ คน ไดแก ๑) ผจดการแผนงานสขภาพแมและเดก (MCH manager) ๒) ผจดการแผนงานสขภาพเดกปฐมวยและวยเรยน (Child manager) ๓) ผจดการแผนงานสขภาพวยรน (Teenage manager) ๔) ผจดการแผนงานโรคเรอรง (NCD manager) ๕) ผจดการแผนงานผสงอาย (Aging manager)

3

- การกาหนดยทธศาสตรสขภาพตามกลมวย และมาตรการแกไขปญหาทสาคญ - ตวชวดในแผนยทธศาสตรสขภาพเขต ป ๒๕๕๗ แบงเปน ๓ กลม ไดแก

๑) ตวชวดระดบกระทรวง ๔๔ ตว (สขภาพกลมวย ๑๐ ตว บรการ ๒๖ ตว และบรหาร ๘ ตว)

๒) ตวชวดระดบเขต ๖ ตว (วคซน, ทนต, เบาหวาน/ความดน, มะเรงปากมดลก, ควบคมโรค, ผสงอาย)

๓) ตวชวดบรการพนฐาน (Basic service indicators) อกจานวนหนง

๑.๓ กระบวนการจดทาแผนระดบจงหวด

- บทบาทของกลมงานพฒนายทธศาสตร

- บทบาทของกลมงานวชาการ

- บทบาทของศนยขอมลจงหวด (Data center)

๑.๔ กระบวนการจดทาแผนระดบอาเภอ

- การวเคราะหปญหาพนท และผลการดาเนนงานทผานมา - แผนแกไขปญหา และแผนปฏบต โดยมผจดการแผน (Program manager) ทรบผดชอบการ

ดาเนนงานของแตละแผนงาน และตดตามประเมนผลในภาพรวมของอาเภอ

- การบรหารงบประมาณระดบอาเภอ ใหพจารณางบประมาณจากทกแหลงทอาเภอไดรบการสนบสนน เชน งบ PP basic services งบสนบสนนจากกองทนตาบลและ อปท. รวมทงงบสนบสนนจาก สสจ. เงนบารง รพ. เปนตน

๒) การพฒนาระบบบรการ

๒.๑ วเคราะหความตองการ (Demand) ทแทจรง ทคาดวาจะสงผลตอระบบบรการสขภาพในอนาคตระยะ ๑๐ ป แยกตามกลมโรคหรอความเจบปวยตามพยาธสภาพ

๒.๒ ประเมนขดความสามารถในการตอบสนองความตองการทเปนความจาเปนเรงดวน (ระยะ ๓ ป) ประกอบดวย ภาระงานทเกนขนาด สวนขาดของระบบบรการทตองเรงรดพฒนาใน ๑๐ สาขา/ระดบ ขอมลการสงตอผปวยภายใน/นอกเขต ขอมลคณภาพบรการตอกลมเปาหมายจาเพาะ

๒.๓ วเคราะหการพฒนาบรการปฐมภมทงระบบ ซงครอบคลมมตพนท (เขตเมองและชนบท) มตบรการ (บรการทตองเชอมโยงภายใน CUP เชน การดแลโรคเรอรง การประเมนพฒนาการเดก การฟนฟสขภาพ ฯลฯ) และมตบคลากร (แพทยเวชศาสตรครอบครว พยาบาลเวชปฏบต ทนตาภบาล ฯลฯ) โดย รพช. จะเปนศนยกลางของระบบปฐมภมในระดบอาเภอ

๒.๔ จากภาพรวมของระบบบรการ (ขอ ๒.๑-๒.๓) ใหพจารณากาหนดเปาหมายระยะสนในการพฒนาขดความสามารถ ๑๐ สาขาเปนรายประเดน เปาหมายการลงทนทงดานอาคารสงกอสราง ครภณฑ และบคลากร ตลอดจนการเพมศกยภาพของสถานบรการแตละระดบ โดยมผลลพธเปน KPI ทชดเจน

๒.๕ การดาเนนงาน ประกอบดวย ทมพฒนาบรการและคณะทางานชดตางๆ รวมทงหนาทการกากบตดตาม และประเมนผล

4

๓) การพฒนาระบบขอมล

แนวทางดาเนนงานในภาพรวมระดบเขต ๓.๑ ทบทวนและจดทาบญชชดขอมล (Dataset) เปน ๖ หมวด โดยระยะท ๑ เรมจากการกาหนดชด

ขอมลงานสงเสรมปองกน และขอมลงานบรการ เฉพาะรายการทมอยแลวจานวนหนงกอน (ไมใชขอมลตามตวชวด) สวนระยะท ๒ จะเปนชดขอมลทเหลอ รวมทงขอมลทตองการระบบจดเกบเพมเตม โดยจะดาเนนการระยะท ๒ ประมาณกลางปเปนตนไป

๓.๒ ใหยกเลกการสงรายงานจากหนวยบรการมายงจงหวดเปนแบบสรปคารอยละ โดยใหหนวยบรการบนทกขอมลรายบคคลผานโปรแกรมทมอยเทานน รวมทงยกเลกการเกบขอมลแบบเฉพาะกจ เมอเปนเชนน จงหวดจะไดขอมลรายบคคลตรงกบทหนวยบรการบนทกรวมกน

๓.๓ กาหนดใหใชขอมลประชากรตามทะเบยนทกสทธ (DB pop) ณ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๖ เปนฐานประชากรของงานสงเสรมปองกน เพอใหฐานประชากรแตละกลมอายเปนระบบเดยวกนทงเขต จงหวด และอาเภอ ตงแต ๑ ตลาคม ๒๕๕๖ เปนตนไป

๓.๔ ใหศนยขอมลจงหวดใชโปรแกรม Data Management เปนเครองมอในการประมวลขอมลจากหนวยบรการซงอาจมการใชโปรแกรมบนทกขอมลแตกตางกน ใหอยในระบบฐานขอมลเดยวกนในทกจงหวดภายในเขต

๓.๕ ออกแบบการนาเสนอขอมลสาเรจรปเพอใชประโยชนในวงกวาง ไดแก

- การวเคราะหผลงานรอบ 12 เดอนป 2556

- การจดทารายงานประจาป

- การประมวลขอมลและสถตสขภาพระดบเขต/จงหวด เผยแพรในเวปไซตของเขต

๔) การพฒนาระบบบรหาร

๔.๑ การบรหารการเงนการคลงระดบเขต ทสาคญไดแก การวเคราะหสถานะการเงนทกหนวยบรการ การจดทาแผนรายรบรายจายลวงหนา การบรหารงบชดเชยบรการในระบบหลกประกนระดบเขต (ปรบเกลยงบขาลงรอยละ ๓ ของกลมเงนเดอน) ควบคกบการจดทาแผนฟนฟประสทธภาพของหนวยบรการ

แนวทางดาเนนงานของศนยขอมลจงหวด (Data Center)

๑) จดตงคณะทางานพฒนาขอมลสารสนเทศระดบจงหวด ประกอบดวยผรบผดชอบงานขอมลจากฝายตางๆ และผรบผดชอบดาน IT โดยกลมงานพฒนายทธศาสตรเปนแกน

๒) แจงขอมลฐานประชากร DBpop ของจงหวด ทจะใชเปนฐานของแตละกลมวย และแยกเปนฐานรายอาเภอใหแตละอาเภอใชคานวณผลงานของอาเภอ

๓) ชแจงทาความเขาใจผเกยวของใหเหนความสาคญของขอมลทเกดจากการดาเนนงานในรป Dataset โปรแกรมจดเกบขอมลอยางเปนระบบ วธการบนทกขอมล และการวเคราะหเพอสะทอนผลการจดบรการในพนท

ทงน ควรเขาใจวาขอมลมไดจากดเพยง “ตวชวด” ทกาหนดขนในแตละปเทานน ๔) กากบตดตามใหหนวยบรการไดลงบนทกขอมลใหเปนปจจบน และจงหวดควรมการ

ตรวจสอบความครบถวนของการลงบนทกขอมลทกสนเดอน และจดเกบขอมลรายบคคลไวทระดบจงหวด กอนวเคราะหรวบรวมสงขอมลไปใหระดบเขต

5

๔.๒ การบรหารงานรวมระดบเขต เพอลดคาใชจายและเพมประสทธภาพของหนวยบรการ ทสาคญไดแก การจดซอยาและเวชภณฑรวม การลดคาใชจายตรวจชนสตร ฯลฯ

๔.๓ การบรหารจดการดานกาลงคนในภาพรวมระดบเขต ไดแก การจดทากรอบอตรากาลง การเสนอแผนความตองการแพทยผเชยวชาญ แพทยชดใชทน พยาบาล และนกเรยนทนของกระทรวงสาธารณสข การบรรจตาแหนงขาราชการใหม การจางพนกงานกระทรวงสาธารณสข การจายคาตอบแทนบคลากร เปนตน

๔.๔ การบรหารจดการระดบอาเภอ (CUP management model) ประกอบดวย ๓ ดาน ไดแก

๑) การจดทาแผนพฒนาสขภาพอาเภอเปนแผนเดยว (Single District Plan)

๒) การบรหารการเงนเปนหนงหนวย (Single Financial Unit)

๓) การบรหารบรการปฐมภมเปนหนงเครอขาย (Single Primary Care Network)

๔.๕ การกากบตดตาม และประเมนผล

- การประเมนผลงานรอบ 6 และ 12 เดอน

- การประเมนเชงคณภาพ

- การจดทารายงานประจาป

๕) การบรหารจดการเขตบรการสขภาพ

๕.๑ โครงสรางการบรหารเขตบรการสขภาพ (ระยะเปลยนผาน) ประกอบดวยโครงสราง ๓ ระดบ

๑) คณะกรรมการเขตบรการสขภาพ (Service Provider Board) มบทบาทหนาทบรหารทงในสวนของ Regulator และ Provider ภายในขอบเขตอานาจหนาทและความรบผดชอบตามทไดรบมอบอานาจจากปลดกระทรวง ทงน ใหยกเลก คปสข.

๒) คณะกรรมการยทธศาสตรเขตบรการสขภาพ (คยข.) ทาหนาท เปน Strategic body เพอขบเคลอนงานดานตางๆ ของเขตบรการสขภาพตามยทธศาสตรท กาหนด และเนนประสทธภาพ คณะกรรมการยทธศาสตรฯ จะมกลไก ๒ สวนทสนบสนนการดาเนนงาน

การบรหารจดการระดบอาเภอ (CUP management model) ประกอบดวย ๓ ดาน ไดแก

๑) การจดทาแผนพฒนาสขภาพอาเภอเปนแผนเดยว (Single District Plan) ประกอบดวย แผนงานแกไขปญหาของอาเภอ ๒๐ แผนงาน และแผนปฏบตทระบกจกรรมและงบประมาณของทกหนวยงานทรองรบแผนแกไขปญหา ไดแก สสอ. รพช. และ รพ.สต. ทงน ใหมการใชงบบรการ PP basic services ไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของ CUP ในกจกรรมสงเสรมสขภาพและปองกนโรคของหนวยบรการ

๒) การบรหารการเงนเปนหนงหนวย (Single Financial Unit) หมายถง การวเคราะหขอมลสถานะการเงน รายรบรายจายของหนวยบรการทกแหงรวมกน ไดแก รพช. และ รพ.สต. เพอวเคราะหใหเหนงบดลของอาเภอทแทจรง

๓) การจดบรการปฐมภมในรปแบบเครอขาย (Single Primary Care Network) มงเนนการจดบรการของ รพ.สต. ทตองเชอมโยงและไดรบการสนบสนนจาก รพช. บรการทสาคญ ๕ เรอง ไดแก การดแลโรคเรอรง การบรการทนตสขภาพ การประเมนพฒนาการเดก การบรการดานกายภาพบาบด และบรการการแพทยแผนไทย

6

๒.๑) สานกงานเขตบรการสขภาพ (เปนหนวยงานภายในของสวนกลางแตตงในสวนภมภาค มฐานะเทยบเทากอง) ประกอบดวย กลมอานวยการ กลมพฒนาบรการ กลมสงเสรมปองกน และกลมพฒนาบรหาร

๒.๒) คณะกรรมการวชาการระดบเขต ประกอบดวย ผบรหารของศนยวชาการเขต สถานศกษา และโรงพยาบาลเฉพาะทางทตงอยในเขต

๓) คณะอนกรรมการหลก ๔ คณะ ไดแก คณะอนกรรมการดานบรการ คณะอนกรรมการดานสงเสรมปองกน คณะอนกรรมการดานบรหาร และคณะอนกรรมการพฒนาระบบขอมล คณะอนกรรมการจะประสานเชอมโยงกบคณะทางาน Focal point ชดตางๆ โดยมอนกรรมการพฒนาระบบขอมลเปนผประสานการจดการขอมลทกดาน

๕.๒ ศนยวชาการเขตจะมบทบาทดานวชาการอยางเขมขน ไดแก การบรณาการยทธศาสตร (Strategy)

และแนวปฏบต (Guideline) การกากบตดตามและประเมนผล (M&E) ตามประชากรกลมวยและกลมปญหาสขภาพ รวมทงการจดรปแบบการทางานรวมกนเปน Working team

๕.๓ ใหมการประชมหารอผบรหาร.(Working Dialogue) ระหวาง สธ.- สปสช. ระดบเขตอยางสมาเสมอ

๕.๔ พฒนาระบบตดตามและประเมนผล (M&E) ใหเปน Internal audit ภายในเขต โดยคณะทางานเขตและศนยวชาการเขต

การบรหารจดการเขตบรการสขภาพ

คกก. ยทธศาสตร

อนฯ ดานบรการ อนฯ สสปก.

การประสานภายใต

ยทธศาสตรเขต

อนฯ ดานบรหาร

คกก.เขตบรการสขภาพ

คทง. ยอยชดตางๆ

สนง. เขตทปษ. ดานวชาการ

คทง.ขอมลสารสนเทศ

 

7

ขอมลทวไปของเขตบรการสขภาพท 5

เขตบรการสขภาพท 5 ประกอบดวยจงหวดทอยบรเวณภาคกลางตอนลาง จานวน 8 จงหวด ไดแก จงหวดนครปฐม จงหวดสพรรณบร จงหวดกาญจนบร จงหวดราชบร จงหวดสมทรสาคร จงหวดสมทรสงคราม จงหวดเพชรบร และจงหวดประจวบครขนธ มพนทรวมกน ประมาณ 46,088.059 ตารางกโลเมตร

1. แผนท และสภาพทวไปของจงหวด ในเขตบรการสขภาพท 5 1.1 จงหวดราชบร จงหวดราชบรเปนจงหวดทตงอยทางภาคตะวนตก โดยเปนศนยกลางในดานอตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตร และการปศสตวของประเทศ รวมทงเปนศนยกลางในดานพลงงานของประเทศในปจจบน โดยมเมองราชบรเปนศนยกลางดานการปกครอง เศรษฐกจ และการคมนาคมในภมภาค ทศเหนอตดตอจงหวดกาญจนบร ทศใตตดตอจงหวดเพชรบร ทศตะวนออกตดตอจงหวดสมทรสาคร จงหวดสมทรสงคราม และจงหวดนครปฐม และทศตะวนตกตดตอประเทศพมา มพนท 5,196.462 ตารางกโลเมตร สภาพพนทประกอบดวยลกษณะพนทภเขาสง บรเวณชายแดนดานตะวนตกตดกบประเทศพมา และดานใตตดกบจงหวดเพชรบร ในระดบความสง ตงแต 200 เมตร ถง 1,400 เมตร ในเขตอาเภอสวนผง อาเภอบานคา และอาเภอปากทอดานทศตะวนตก พนทราบสง ไดแก บรเวณถดจากเทอกเขามาทางดานตะวนออก พนทตวจงหวดเปนทราบสงและทเนนลาด นอกจากน ยงประกอบดวยทราบลมและทราบลมตา ไดแก บรเวณสองฝงแมนาแมกลอง และดานตะวนออกของพนทจงหวด เนอดนเปนดนรวนและดนรวนปนดนเหนยว มความอดมสมบรณ มระบบชลประทานแมกลอง ท เปนระบบชลประทานขนาดใหญมาก มแม นาแมกลองท ตดตอกบจงหวดสมทรสงคราม อยสงจากระดบนาทะเลกลางเพยง 1-2 เมตร ดนจะมความสมบรณ เหมาะแกการทาสวนผกผลไม

8

จงหวดราชบร เปนจงหวดทมขนาดเศรษฐกจใหญทสดในภาคตะวนตก จากการประมาณในไตรมาสแรกในป 2553 ของคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ราชบรมผลตภณฑมวลรวมจงหวด(GPP) คดเปนมลคา 120,200 ลานบาท มากเปนอนดบ 17 ของประเทศ และมรายไดตอประชากร (GPP PER CAPITA) สงถง 144,062 บาท เปนอนดบท 13 ของประเทศ จงหวดราชบรมการลงทนทางอตสาหกรรมถง 1,100 โครงการ คดเปนเงนลงทนมากกวา 100,000 ลานบาท เปนศนยกลางของภมภาคมธรกจการคาประเภทสนคาเกษตร และผลตภณฑแปรรปทางการเกษตร เปนโครงสรางหลกทางเศรษฐกจ โดยมศนยกลางตลาดผกผลไมในภมภาค โดยเปนหนงในตลาดกลางสนคาเกษตรทใหญทสดแหงหนงของประเทศไทย นอกจากนนยงมตลาดสดและตลาดนดในทองทตาง ๆ ควบคกบการเลยงปศสตว และโรงงานอาหารสตว ทมมากในเขตอาเภอปากทอ และอาเภอโพธาราม และยงมอตสาหกรรมอนๆ เชน อตสาหกรรมไฟฟา และกาซธรรมชาต อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมนาตาล และอตสาหกรรมกระดาษ อตสาหกรรมสงทอ เปนตน โดยจงหวดราชบรเปน 1 ใน 14 จงหวดทมนคมอตสาหกรรมขนาดใหญของประเทศไทย มศนยกลางทางการคาทสาคญจะกระจายอยในเมองใหญ ไดแก เมองราชบร และเมองบานโปง เปนตน โดยเปนท ตงศนย และสานกงานสาขาในเขตภมภาค ของบรษทชนนาหลายๆ แหง เชน ปตท. โตโยตา เปนตน อกทงเปนจงหวดทมเศรษฐกจเตบโตสงขนอยางตอเนองทกป เฉลยปละประมาณ 5-6 % ทาใหมการลงทนในพนทอยางตอเนอง เชน ศนยการคา โครงการทอยอาศย บรษท หางรานตางๆ เปนตน 1.2 จงหวดกาญจนบร จงหวดกาญจนบรอยหางจากกรงเทพฯ ไปทางทศตะวนตก ประมาณ ๑๒๙ กโลเมตร ตามเสนทางนครปฐม - บานโปง - กาญจนบร มพนททงหมด ๑๙,๔๘๓,๑๔๘ ตารางกโลเมตร หรอประมาณ ๑๒ ลานไร มขนาดพนทใหญเปนอนดบ ๓ ของประเทศ รองจากจงหวดนครราชสมา และจงหวดเชยงใหม มอาณาเขตทศเหนอ ตดตอกบจงหวดตากและจงหวดอทยธาน ทศตะวนออก ตดตอกบจงหวดสพรรณบรและนครปฐม ทศตะวนตก ตดตอกบประเทศพมา ทศใต ตดตอกบจงหวดราชบร ลกษณะภมประเทศจงหวดกาญจนบร แบงออกได ๓ ลกษณะดงน ๑. เขตภเขาและพนทสงดานทศเหนอของจงหวด ไดแกบรเวณอาเภอสงขละบร อาเภอทองผาภม อาเภอศรสวสดและอาเภอไทรโยค มลกษณะเปนเทอกเขาตอเนองมาจากเทอกเขาถนนธงชย ถดไปทางดานตะวนตกของจงหวด เทอกเขาตะนาวศรซงกนพรมแดนระหวางไทยกบประเทศพมาทอดยาวลงไปทางดานใต บรเวณนจะเปนแหลงกาเนดตนนาทสาคญของจงหวด คอแมนาแควใหญ และแควนอย ๒. เขตทราบลกฟก ไดแก พนทตะวนออกเฉยงเหนอของจงหวด มลกษณะเปนทราบเชงเขาสลบกบเนนเขาเตย ๆ อยบรเวณอาเภอเลาขวญ อาเภอบอพลอยและบางสวนของอาเภอพนมทวน ๓. เขตทราบลมนา ไดแกพนททางดานใตของจงหวด ลกษณะเปนทราบ ดนมความอดมสมบรณ อยบรเวณอาเภอทามะกา อาเภอทามวง และบางสวนของอาเภอพนมทวน อาเภอเมองกาญจนบร ประชากรสวนใหญมรายไดมามาจากอาชพเกษตรรองลงมาอาชพคาปลกคาสง และทางานโรงงานอตสาหกรรม ตามลาดบ จงหวดกาญจนบร เปนจงหวดทอยตดชายแดนประเทศพมา จงเปนพนททเสยงตอการเกดปญหาการคามนษย ปญหาโรคตดตอ โดยเฉพาะในพนทอาเภอสงขละบร อาเภอทองผาภม อาเภอไทรโยค อาเภอศรสวสด และอาเภอเมองกาญจนบร ซงเปนชองทางผานแดนทมการเคลอนยายแรงงานตางดาวสอาเภอเมองกาญจนบร อาเภอทามวง อาเภอทามะกา ตลอดจนจงหวดใกลเคยง 1.3 จงหวดสพรรณบร จงหวดสพรรณบร ตงอยในเขตภาคกลาง ดานตะวนตก สงกวาระดบนาทะเลปานกลาง อยหางจากกรงเทพมหานครประมาณ 107 กโลเมตร มเนอท 5,358.010 ตารางกโลเมตร มอาณาเขตตดตอจงหวดใกลเคยง 7 จงหวด ทศเหนอ ตดตอกบ จงหวดชยนาท และจงหวดอทยธาน ทศใต ตดตอกบ จงหวดนครปฐม

9

ทศตะวนออก ตดตอกบ จงหวดอางทอง จงหวดสงหบร และจงหวดพระนครศรอยธยา ทศตะวนตก ตดตอกบ จงหวดกาญจนบร และจงหวดอทยธาน ลกษณะภมประเทศของจงหวดสพรรณบร แบงออกเปน 2 เขต คอ บรเวณพนทราบลม อยทางทศตะวนออกของจงหวดตลอดแนว ตงแตเหนอจรดใต เปนบรเวณพนทราบลม แมนาทาจน หรอแมนาสพรรณบร ครอบคลมพนทของอาเภอเดมบางนางบวช อาเภอสามชก อาเภอดอนเจดย อาเภอศรประจนต อาเภอเมองสพรรณบร อาเภอบางปลามา อาเภอสองพนอง และบางสวนของอาเภออทอง บรเวณพนทดอนลาดสลบดอนชน จนถงเทอกเขาสง เรมตงแตดานทศตะวนออกเฉยงใต ตะวนตกเฉยงใต ของอาเภออทอง ทอดขนไปทางเหนอลกษณะพนทลกคลนลอนลาด สลบเชงเขา สวนทางดานตะวนตกของอาเภอดานชาง มสภาพเปนลกคลนลอนลาดสลบซบซอนจนถงเทอกเขาสงชน มยอดเขาสงทสดอยใกลกบบานหวยหนดา มลาธารเลก ๆ หลายสายไหลผาน และลงสลาหวยกระเสยว ซงอยในทราบหบเขา และบรเวณหบเขาแหงน มเขอนกระเสยว เปนเขอนดนถดจากทราบหบเขามาทางทศตะวนออก จะเปนแนวลกคลนลอนชน ถงเนนเขาแลวคอย ๆ ลาดเทลงมา ทางทศตะวนออก จนถงแมนาทาจน ประชากรประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนหลก รองลงมา ปศสตว ประมง อตสาหกรรมและหตถกรรม 1.4 จงหวดนครปฐม จงหวดนครปฐม เปนจงหวดหนงทตงอยในภาคกลาง หางจากกรงเทพมหานคร ประมาณ 58 กโลเมตร และเปนจงหวด 1 ใน 5 ของจงหวดปรมณฑล (ไดแก นครปฐม สมทรสาคร สมทรปราการ นนทบร และปทมธาน) มพนทประมาณ 2,168.327 ตารางกโลเมตร และจดอยในลาดบท 62 ของประเทศ มอาณาเขตตดตอดงนทศเหนอ ตดตอกบ จงหวดสพรรณบร และจงหวดพระนครศรอยธยา ทศตะวนออก ตดตอกบ จงหวดนนทบร จงหวดพระนครศรอยธยา และ กรงเทพมหานคร ทศใต ตดตอกบ จงหวดสมทรสาคร และจงหวดราชบรทศตะวนตก ตดตอกบ จงหวดราชบร และจงหวดกาญจนบร สภาพภมประเทศของจงหวดนครปฐม พนทสวนใหญเปนทราบไมมภเขาและปาไม ระดบความสงของพนทแตกตางกน 2-10 เมตร เหนอระดบนาทะเลปานกลาง สภาพพนทโดยทวไปสงจากดบนาทะเลปานกลาง 6 เมตร ลาดเอยงจากทศเหนอสทศใตและทศตะวนตกส ทศตะวนออก มแมนาทาจนไหลผานจากทศเหนอสทศใตพนททางตอนเหนอ และตะวนออกเฉยงเหนอสวนใหญเปนทดอนมระดบความสง 6-10 เมตร สวนพนทตอนกลางของจงหวดเปนทราบลมมทดอนกระจายเปนแหง ๆ มแหลงนากระจายอยทวไป พนทดานตะวนออกและทศใตเปนทราบลมรมฝงแมนาทาจนมคลองธรรมชาต และคลองซอยทขดขนเพอการเกษตรและคมนาคมมากมาย ประชากรในจงหวดสวนใหญมรายไดมาจากอาชพเกษตรกรรมและเลยงสตว นอกจากนนกมการทาหตถกรรมพนบาน และการคายอย 1.5 จงหวดสมทรสาคร จงหวดสมทรสาคร มพนทประมาณ 872.347 ตารางกโลเมตร มลกษณะเปนสเหลยมผนผาทเปนทราบลม และปาชายเลนไมมปาไม และแรธาต ไมมเกาะและภเขา มสภาพพนทโดยทวไปเปนทราบลมชายฝงทะเล นาทะเลขนถงดอนเลกนอย มแมนาทาจน ซงเปนแมนาสายสาคญทไหลผานตลาดกลางของพนทเขตจงหวด ยาวประมาณ 70 กโลเมตร และยงเปนแมนาสาขาหนงของแมนาเจาพระยา โดยแยกแมนาเจาพระยาทบานปากคลองมะขามเฒา อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท แลวไหลคดเคยวไปตามแนวเหนอ ขนานกบแมนาเจาพระยา ในระยะหางกนประมาณ 35 กโลเมตร ลงสอาวไทยทจงหวดสมทรสาคร รวมความยาวทงสน ประมาณ 325 กโลเมตร สวนพนทสวนลางสดของจงหวด จดกบอาวไทย และสวนใหญ เปนปาชายเลน ทาใหบรเวณนไมเหมาะแกการเพาะปลกอาชพหลกของประชากรคอ อาชพประมงทะเล การเพาะเลยงชายฝง และการทานาเกลอ ในปจจบนมการรบจางทางานในโรงงานอตสาหกรรมเพมขนมาอกหนงอาชพ

10

จงหวดสมทรสาครเปนเมองแหงเศรษฐกจทมศกยภาพทงทางดานการอตสาหกรรม การประมง และการเกษตรกรรม จากขอมลสถตผลตภณฑภาคและจงหวด (GPP) พบวา จงหวดสมทรสาครยงเปนจงหวด 1 ใน 10 ของประเทศทมมลคาผลตภณฑมวลรวมสงตลอดมา 1.6 จงหวดสมทรสงคราม จงหวดสมทรสงคราม เปนจงหวดทมพนทนอยทสดในประเทศไทยคอ มพนทเพยง 416.707 ตารางกโลเมตร ตงอยทางตอนลางของภาคกลาง โดยตงอยรมฝงทะเลอาวไทย บรเวณปากแมนาแมกลอง หางจากกรงเทพมหานครไปทางตะวนตกเฉยงใตประมาณ 65 กโลเมตร พนทโดยทวไปของจงหวดเปนทราบลมรมทะเลโดยตลอด สภาพของดนเปนดนเหนยวปนทราย ไมมภเขาหรอเกาะ เดมเคยมปาไมโกงกาง ไมแสน ตามชายฝงทะเลและมปาตามแนวปากแมนา แตปจจบนไดมการใชประโยชนจากพนทดงกลาว ในการเลยงกงกลาดาเกอบทงหมด ตอมาการเลยงกงไดเกดการขาดทน ทาใหปลอยบอกงรกรางจานวนมาก แมนาสายสาคญทไหลผานคอแมนาแมกลอง ไหลผานบรเวณทองทอาเภอบางคนท อาเภออมพวาไปออกทะเลอาวไทย ทบรเวณปากแมนา แมกลอง ในเขตอาเภอเมองสมทรสงคราม นอกจากนยงมลาคลองใหญนอย มากมาย แยกจากแมนาแมกลองกวา 300 คลอง กระจายอยทวทกพนท จากสภาพภมประเทศเชนน ทาใหเกดความสะดวกในดานการคมนาคมทางนา และการประกอบอาชพดานการเกษตร ประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรและกสกรรม มการทาประมงและทานาบางเลกนอย และมการรบจางทางานในโรงงานอตสาหกรรมดวย ประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรมและการประมง สวนอตสาหกรรมนนสวนใหญเปนอตสาหกรรมขนาดเลก โดยอตสาหกรรมทสาคญ ไดแก อตสาหกรรมผลตนาปลา อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมแปรรปสตวนา อตสาหกรรมแปรรปผลผลตทางการเกษตร และมโรงงานทงสน 270 โรงงาน ทนจดทะเบยนรวม 5,068,084,947 บาท จานวนการจางงาน 7,099 คน สภาวะเศรษฐกจโดยรวมของจงหวดสมทรสงครามขยายตวเพมขนเพยงเลกนอย และการประมงเปนสาขาการผลตในภาคเกษตรททารายไดสงสดของจงหวด รองลงมากคอ กสกรรม และการแปรรปสนคาเกษตรอยางงาย 1.7 จงหวดเพชรบร จงหวดเพชรบร อยหางจากกรงเทพมหานคร ตามเสนทางหลวงแผนดนหมายเลข 35 ระยะทางประมาณ 123 กโลเมตร มพนททงหมด 6,225.138 ตารางกโลเมตรหรอ 3,890,711.20 ไร โดยมสวนทกวางทสดวดได 103 กโลเมตรจากทศตะวนออก-ตะวนตก และสวนทยาวทสดวดได 80 กโลเมตร จากทศเหนอ-ใต มอาณาเขตตดตอกบจงหวดและประเทศใกลเคยงตอไปน ดานเหนอ ตดกบอาเภอปากทอ จงหวดราชบร และอาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ดานตะวนออก ตดชายฝงอาวไทย (นานนาตดตอตรงขามกบนานนาจงหวดชลบร ดานทศใตจงหวดประจวบครขนธ ดานทศเหนอ นานนาจงหวดสมทรสงคราม นานนาจงหวดสมทรสาคร นานนากรงเทพมหานคร และนานนาจงหวดสมทรปราการ ดานใต ตดกบอาเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ ดานตะวนตก ตดกบเขตตะนาวศรของสหภาพพมา พนทดานตะวนตกเปนปาไมและภเขาสงสลบซบซอน มเทอกเขาตะนาวศรเปนเสนกนอาณาเขตระหวางไทยกบสหภาพพมา เฉพาะในเขตจงหวดเพชรบรมความยาวประมาณ 120 กโลเมตร แมนาสายสาคญไหลผาน 3 สาย ไดแก แมนาเพชรบร มความยาวตลอดสาย 227 กโลเมตร แมนาบางกลอย มความยาว 44 กโลเมตร และแมนาบางตะบน มความยาว 18 กโลเมตร มประชากรอาศยหนาแนนทางตะวนออกของพนท ซงเปนทราบลมชายฝงทะเล ลกษณะภมประเทศจงหวดเพชรบร แบงเปน 3 เขต คอ 1. เขตภเขาและทราบสง อยทางดานตะวนตกของจงหวดตดกบพมาในบรเวณอาเภอแกงกระจานและอาเภอหนองหญาปลอง มภเขาสงและเปนบรเวณทสงชนของจงหวด มลกษณะเปนเทอกเขาทอดยาวจากเหนอมาใต พนทถดจากบรเวณนจะคอย ๆ ลาดตาลงมาทางดานตะวนออก บรเวณนเปนตนกาเนดแมนาเพชรบรและแมนาปราณบร

11

2. เขตทราบลมแมนา บรเวณตอนกลางของจงหวดซงอดมสมบรณทสด มแมนาเพชรบรซงเปนแมนาสายสาคญไหลผาน และมเขอนแกงกระจานและเขอนเพชรบรซงเปนแหลงนาระบบชลประทาน บรเวณนเปนเขตเกษตรกรรมทสาคญของจงหวด เขตนคอบรเวณบางสวนของอาเภอเมองเพชรบร อาเภอทายาง อาเภอชะอาอาเภอบานลาด อาเภอบานแหลม และอาเภอเขายอย 3. เขตทราบฝงทะเล อยทางดานตะวนออกของจงหวด ตดกบชายฝงทะเลดานอาวไทย บรเวณนนบเปนแหลงเศรษฐกจทสาคญยงของจงหวดในดานการประมง การทองเทยว ลกษณะพนทชายฝงเพชรบร เหนอแหลมหลวงไปทางทศเหนอเปนพนทชายฝงหาดโคลน มระบบนเวศปาชายเลน ดานทศใตของแหลมหลวงลงไปดานทศใตเปนหาดทราย มระบบนเวศเปนหาดทราย 1.8 จงหวดประจวบครขนธ ประจวบครขนธ เปนจงหวดหนงในภาคกลางตอนลาง ซงมเขตแดนตดตอกบภาคใต และมแหลงทองเทยวทนาสนใจหลายแหงมระยะทางหางจากกรงเทพมหานครประมาณ 323 กโลเมตร มพนททงหมด 6,367.620 ตารางกโลเมตร ลกษณะพนทแคบเปนคาบสมทรยาวลงไปทางใต โดยมสวนทแคบทสดจากเขตแดนไทย-พมา ดานตะวนตก จนถงฝงทะเลดานตะวนออกเปนระยะทางประมาณ 11 กโลเมตร และมความยาวจากเหนอจรดใตเปนระยะทางประมาณ 212 กโลเมตร มอาณาเขตตดตอ ดงน ทศเหนอ จดเขตอาเภอชะอา อาเภอทายาง และอาเภอแกงกระจาน จงหวดเพชรบร ทศใต จดเขตอาเภอปะทว และอาเภอทาแซะ จงหวดชมพร ทศตะวนออก จดอาวไทย ทศตะวนตก จดประเทศสหภาพพมา ลกษณะพนทโดยทวไป มความลาดเอยงจากทศตะวนตก ซงเปนเทอกเขาตะนาวศร อนเปนเทอกเขากนพรมแดนระหวางไทยกบพมาลงสดานตะวนออก ซงเปนอาวไทยและมเทอกเขาและภเขากระจดกระจายทวไปทงบรเวณชายฝงทะเล และบรเวณสวนกลางของพนทจงหวดเทอกเขาทสาคญไดแก เทอกเขาสามรอยยอด ซงมความสงโดยเฉลยของเทอกเขาดานตะวนออกประมาณ 750 เมตร เหนอระดบนาทะเลสงสด 1,215 เมตร ตาสด 306 เมตร สภาพทางเศรษฐกจของจงหวดประจวบครขนธ มการลงทนใน 3 ดาน คอ ดานเกษตรกรรม ดานอตสาหกรรม และดานการทองเทยว โดยดานเกษตรกรรม มอาชพทาการเกษตร ประมาณ 48,881 ครวเรอน โดยทาไร เลยงสตวและทาการประมง พชเศรษฐกจทสาคญ ไดแก สบปะรด มพนทเพาะปลกประมาณ 720,382 ไร มะพราว มพนทเพาะปลก ประมาณ 486,858 ไร ในดานอตสาหกรรม มการลงทนดานอตสาหกรรมทเกยวกบการแปรรปสนคาเกษตร และอตสาหกรรมเหลก เชน โรงงานสบปะรดกระปอง ผลไมกระปอง สบปะรดกวน และผลไมกวน อบแหง โรงงานหบนามนมะพราว และนามนปาลม โรงงานผลตเหลกแผนมวนเรยบรดรอน รดเยน เหลกแผนเคลอบสงกะส เปนตน ดานการทองเทยว มสถานททองเทยวพกผอนหยอนใจเปนจานวนมาก ไมวาจะเปน ภเขา นาตก หรอทะเล เพราะแหลงทองเทยวสวนใหญ ยงคงสภาพความเปนธรรมชาต อกทงยงมความสงบเงยบ รวมถงสภาพการคมนาคมทคอนขางสะดวกสบาย ทาใหมนกทองเทยวเดนทางมาทองเทยวรวมประมาณ 300,000 คน/ป

2. ลกษณะภมอากาศ เขตบรการสขภาพท 5 ตงอยบรเวณภาคกลางตอนลาง มลกษณะภมอากาศเปนแบบทงหญาเมองรอน คอมฝนตกปานกลาง และสลบกบฤดแลง มอากาศชมชนเนองจากอยใกลทะเลมากกวาภาคกลางตอนบน มปจจยทควบคมอณหภม ไดแก การไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใตทนาความชมชนมาสภาคกลาง การวางตวของแนวภเขาตะนาวศร และภเขาถนนธงชยในลกษณะเหนอ-ใต ทาใหสวนทเปนหลงเขามฝนตกนอย และความใกลไกลทะเลทาใหอณหภมของอากาศแตกตางกนมากระหวางฤดรอนกบฤดหนาว โดยมอณหภมเฉลยประมาณ 27-28 องศาเซลเซยส ซงอากาศคอนขางรอน มปรมาณนาฝนเฉลยประมาณ 1,375 มลลเมตร พนทสวนใหญจะอยในเขตอบฝน ฝนตกมากสดในเดอนกนยายน

12

3. ทรพยากรธรรมชาตในภาคกลาง 3.1 ทรพยากรดน ภาคกลางตอนบนเปนดนตะกอนเกา ไมเหมาะสมในการเพาะปลกเนองจากเกดการจบตวแขงในชวงฤดแลง ดนทเหมาะในการเพาะปลกควรเปนดนเหนยวทาจน ดนรวนกาแพงแสน และดนเหนยวดากรงเทพฯ ซงเปนดนทเกดจากการทบถมของตะกอนทนาพดพามารวมกนเปนทราบขนาดใหญของภาคกลาง สวนดนบรเวณทราบเนนภเขาจะ เกดจากการสลายตวของหนปนและหนอคน เหมาะแกการปลกพชไร เชน ขาวโพด ขาวฟาง มะมวง ขนน เปนตน 3.2 ทรพยากรนา ประกอบดวยแม นาและลาคลองจานวนมาก จงเปนภาคท อดมสมบรณทสดของประเทศ ประกอบดวยแมนาเจาพระยา แมนาทาจน และมการสรางเขอนตาง ๆ เชน เขอนเจาพระยา จงหวดชยนาท เขอนกระเสยว จงหวดสพรรณบร เขอนปาสก จงหวดลพบร 3.3 ทรพยากรปาไม ภาคกลางมพนทปาไมนอยมาก สวนใหญพบในภาคกลางตอนบนเปนปาเบญจพรรณและปาดงดบจงหวดเพชรบร ประจวบครขนธ และกาญจนบร ซงเปนทตงของอทยานแหงชาตเปนพนททมทรพยากรปาไมมากทสด

4. กจกรรมทางเศรษฐกจทสาคญ ไดแกการเพาะปลก ประชากรมการปลกขาวเปนอาชพหลก เพราะอยในบรเวณทอดมสมบรณและเปนทราบลมแมนาสวนการปลกพชไรจะปลกบรเวณจงหวดสพรรณบร นครปฐม มกการเลยงสตว มการเลยงสตวเพอเปนอาหาร เชน สกร เปด ไก และการประมง มการทาประมงนาจด ประมงนาเคมและนากรอยในบรเวณจงหวดทอยตดชายฝงทะเล นอกจากนยงมอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมอาหารกระปอง อาหารทะเล นาตาล กระดาษ

5. ขอมลประชากร และหลงคาเรอน ตารางท 1 จานวนประชากร จานวนหลงคาเรอนและความหนาแนประชากร จาแนกรายจงหวด

จงหวด พนท

(ตร.กม.)

หลงคาเรอน (หลง)

ประชากร ประชากร จากฐานขอมล DBPop

ความหนาแนน (ปชก./ตร.กม.)

รวม (คน) ชาย หญง ราชบร 5,196.462 274,631 895,460 440,976 454,484 172.32

กาญจนบร 19,483.448 296,794 882,186 447,787 434,399 45.28

สพรรณบร 5,358.010 268,094 871,356 420,596 450,760 162.63

นครปฐม 2,168.327 170,198 880,692 424,131 456,561 406.16

สมทรสาคร 872.347 233,668 855,629 416,103 439,526 980.84

สมทรสงคราม 416.707 51,964 198,498 95,632 102,866 476.35

เพชรบร 6,225.138 171,797 475,369 230,594 244,775 76.36

ประจวบครขนธ 6,367.620 209,556 540,744 273,589 267,155 84.92

รวมเขต 5 46,088.059 1,676,702 5,599,934 2,749,408 2,850,526 121.51

13

6. ขอมลการปกครอง ตารางท 2 จานวนอาเภอ ตาบล หมบาน และเขตการปรกครอง จาแนกรายจงหวด

จงหวด อาเภอ/กง ตาบล ชมชน หมบาน เทศบาล อบต.

ราชบร 10 104 43 975 29 85

กาญจนบร 13 98 258 959 43 83

สพรรณบร 10 110 0 1008 40 86

นครปฐม 7 106 0 930 19 97

สมทรสาคร 3 40 68 290 11 26

สมทรสงคราม 3 36 38 284 7 30

เพชรบร 8 93 183 698 13 71

ประจวบครขนธ 8 48 - 435 16 44

รวมเขต 5 62 635 590 5,579 178 522

14

7. ขอมลทรพยากรสาธารณสข ตารางท 3 จานวนสถานบรการสาธารณสข ในและนอกสงกดกระทรวงสาธารณสข จาแนกรายจงหวด

จงหวด รพศ./รพท. รพช. รพ.ในกากบของรฐ / นอก สป.สธ.

ศนยบรการ สธ.

เทศบาล

จานวน รพ.สต.

สถานอนามย สงกด อบต.

ศสม.

จานวน เตยง จานวน เตยง จานวน เตยง

ราชบร 4 2,039 5 240 1 30 1 162 1 3

กาญจนบร 2 680 13 610 1 67 1 141 1 3

สพรรณบร 2 902 8 531 - - 3 174 - 5

นครปฐม 1 670 8 360 3 263 1 134 - 1

สมทรสาคร 2 739 - - 1 300 5 56 - 2

สมทรสงคราม 1 360 2 120 - - 2 49 - 1

เพชรบร 1 365 7 270 1 10 3 117 - 1

ประจวบครขนธ 2 503 6 330 3 210 2 80 - 3

รวมเขต 5 15 6,258 49 2,461 10 880 18 913 2 19

ตารางท 4 จานวนสถานบรการสาธารณสขภาคเอกชน จาแนกรายจงหวด

จงหวด โรงพยาบาลเอกชน

สหคลนก, เทคนค

การแพทย (แหง)

คลนก รานขายยา แผนปจจบน /ยาบรรจ

เสรจ (แหง)

รานขาย/ผลตยา แผน

โบราณ (แหง)

จานวน (แหง)

เตยง เวชกรรม (แหง)

ทนตกรรม (แหง)

พยาบาลและ

ผดงครรภ (แหง)

แพทย แผนไทย (แหง)

ราชบร 6 300 10 147 38 29 6 227 46

กาญจนบร 4 228 5 83 18 31 5 155 34

สพรรณบร 6 250 14 90 24 74 9 199 65

นครปฐม 4 393 27 147 60 107 13 342 117

สมทรสาคร 7 830 2 111 33 62 2 224 22

สมทรสงคราม 1 60 6 38 6 2 3 25 13

เพชรบร 3 210 2 71 18 55 8 103 30

ประจวบครขนธ 3 179 1 63 24 21 - 134 15

รวมเขต 5 30 1,807 40 603 161 274 33 1,067 225

15

ตารางท 5 จานวนบคลากรสาธารณสขตามสายวชาชพหลก จาแนกรายจงหวด

จงหวด ทนตแพทย เภสชกร พยาบาลวชาชพ

ราชบร 73 95 1,698

กาญจนบร 55 71 1,067

สพรรณบร 60 100 1,305

นครปฐม 70 95 1,244

สมทรสาคร 44 62 696

สมทรสงคราม 16 28 501

เพชรบร 34 60 921

ประจวบครขนธ 33 59 783

รวมเขต 5 385 570 8,215

8. ขอมลผประกนตนในระบบประกนสงคมตามมาตรา 33 ตารางท 6 จานวนผประกนตนในระบบประกนสงคมตามมาตรา 33 พ.ศ.๒๕๔๖ – ๒๕๕๕ จาแนกรายจงหวด

จงหวด พ.ศ.

ราชบร กาญจนบร สพรรณบร นครปฐม สมทรสาคร สมทร

สงคราม เพชรบร

ประจวบ ครขนธ

รวมเขต 5

2546 79,369 39,876 30,920 183,278 319,159 10,779 33,017 44,071 740,469 2547 81,651 39,063 32,781 189,043 327,944 12,256 35,097 47,083 764,918 2548 84,890 40,849 33,942 191,666 336,149 12,606 36,752 49,322 786,176 2549 86,128 42,204 35,533 195,870 333,479 13,118 39,341 51,526 797,199 2550 85,704 42,258 36,185 193,587 328,960 13,786 39,833 50,229 790,542 2551 81,378 41,283 36,434 191,788 319,572 12,973 38,783 49,238 771,449 2552 82,241 43,007 37,347 192,556 314,737 13,201 38,351 48,154 769,594 2553 84,696 43,747 38,163 193,501 320,237 13,518 38,711 47,522 780,095 2554 85,409 44,225 38,401 190,003 324,110 13,809 39,441 50,079 785,477 2555 113,751 72,636 59,320 228,014 383,508 24,542 50,984 68,777 1,001,532

16

9. ขอมลดานเศรษฐกจ การลงทน และการทองเทยว ตารางท 7 ผลตภณฑมวลรวม (GDP) อนกรมใหมตามราคาประจาป จาแนกตามสาขาการผลต แยกรายจงหวด ป ๒๕๕๔ (หนวย : ลานบาท)

สาขาการผลต ราชบร กาญจนบร สพรรณบร นครปฐม สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร ประจวบ ภาคเกษตร 19,199 17,206 20,121 16,067 15,829 1,868 6,219 15,046 เกษตรกรรม การ ลาสตวและการปาไม

18,751 17,025 19,563 14,623 1,979 1,522 5,606 11,353

การประมง 448 181 559 1,444 13,850 345 613 3,693 ภาคนอกเกษตร 111,244 59,064 48,801 168,512 299,552 15,051 44,637 44,210

การทาเหมองแรและเหมองหน

1,559 1,734 1,880 1,385 465 54 1,345 459

การผลตอตสาหกรรม 44,766 22,987 15,804 97,267 223,938 5,475 14,176 11,581 การไฟฟา กาซ ประปา 28,689 2,412 1,360 4,729 8,247 399 1,329 1,617

การกอสราง 2,538 1,844 2,007 4,747 4,610 751 2,066 2,321 การขายสง การ ขายปลก การซอมแซมยานยนต จกรยานยนต ของใชสวนบคคลและของใชในครวเรอน

10,329 7,357 6,972 19,818 37,165 2,145 3,803 7,997

โรงแรมและภตตาคาร 351 1,306 209 3,506 579 96 1,645 4,514 การขนสง สถานทเกบสนคา และการคมนาคม

1,271 3,281 2,090 5,664 4,452 1,332 2,904 3,079

ตวกลางทางการเงน 3,539 2,329 3,256 6,287 4,730 916 2,169 2,557 บรการดานอสงหา- รมทรพย การใหเชา และบรการทางธรกจ

3,404 2,808 3,900 7,399 6,026 1,005 2,535 2,781

การบรหารราชการแผนดนและการปองกนประเทศ รวมทงการประกนสงคมภาคบงคบ

6,458 6,652 3,119 6,874 3,742 914 6,845 3,356

การบรการดานสขภาพและสงคมสงเคราะห

2,001 1,344 1,756 2,231 2,773 452 1,049 1,008

การใหบรการชมชน สงคม และบรการสวนบคคลอน ๆ

803 758 705 1,178 1,250 383 532 387

ลกจางในครวเรอนสวนบคคล

150 94 59 86 49 28 73 110

ผลตภณฑมวลรวมจงหวด 130,444 76,269 68,922 184,579 315,381 16,918 50,856 59,255 มลคาผลตภณฑ

เฉลยตอคน (บาท) 154,749 95,744 76,549 187,724 541,155 79,456 109,664 121,705

ประชากร (X1,000 คน)

843 797 900 983 583 213 464 487

17

ตารางท 8 ผลตภณฑมวลรวมจงหวด ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ( GDP ) อนกรมใหมตามราคา ประจาปจาแนกตามสาขาการผลต รายจงหวด (หนวย : ลานบาท)

จงหวด ป 2550 2551 2552 2553 2554 % เพมใน 5 ป

สดสวน

ราชบร GDP 100,849 108,003 114,653 127,071 130,444 29.35 ภาคเกษตร 17,045 19,390 20,764 19,454 19,199

ภาคนอกเกษตร 83,803 88,614 93,889 107,617 111,244 กาญจนบร GDP 63,224 63,220 68,828 68,527 76,269 20.63

ภาคเกษตร 14,177 14,542 15,345 15,487 17,206 ภาคนอกเกษตร 49,047 48,677 53,482 53,040 59,064

สพรรณบร GDP 52,580 61,081 63,536 60,915 68,922 31.08 ภาคเกษตร 17,837 23,508 21,868 18,554 20,121

ภาคนอกเกษตร 34,742 37,573 41,667 42,361 48,801 นครปฐม GDP 145,203 154,881 154,950 173,254 184,579 27.12

ภาคเกษตร 11,828 15,020 15,888 15,694 16,067 ภาคนอกเกษตร 133,375 139,861 139,062 157,559 168,512

สมทรสาคร GDP 250,270 269,978 265,427 305,135 315,381 26.02 ภาคเกษตร 13,268 14,889 13,498 15,749 15,829

ภาคนอกเกษตร 237,002 255,089 251,930 289,387 299,552 สมทร

สงคราม GDP 15,054 16,039 16,738 16,428 16,918 12.38

ภาคเกษตร 2,111 1,951 2,368 1,866 1,868 ภาคนอกเกษตร 12,943 14,087 14,370 14,562 15,051

เพชรบร GDP 43,998 46,203 47,300 50,370 50,856 15.59 ภาคเกษตร 5,909 6,854 7,170 6,774 6,219

ภาคนอกเกษตร 38,088 39,349 40,130 43,597 44,637 ประจวบ ครขนธ

GDP 57,010 62,641 59,724 64,674 59,255 3.94 ภาคเกษตร 12,136 12,622 11,936 13,476 15,046

ภาคนอกเกษตร 44,874 50,019 47,787 51,198 44,210 รวมทงเขตบรการท 5

GDP 728,188 782,046 791,156 866,374 902,624 23.95 8.12% ภาคเกษตร 82,175 108,776 108,837 107,054 111,555

ภาคนอกเกษตร 589,000 673,269 682,317 759,321 791,071 ทงประเทศ GDP 9,037,775 9,659,635 9,590,722 10,709,814 11,120,518 23.04

ภาคเกษตร 848,688 978,015 940,559 1,129,222 1,271,524 ภาคนอกเกษตร 8,189,087 8,681,620 8,650,163 9,580,592 9,848,994

18

ตารางท 9 จานวนนกทองเทยว จาแนกตามประเภท รายจงหวด ป 2552-2554

จงหวด ป 2552 2553 2554 ราชบร จานวนผเยยมเยอน 926,552 1,007,904 988,122

ชาวไทย 898,913 988,135 975,433 ชาวตางประเทศ 27,639 19,769 12,689

กาญจนบร จานวนผเยยมเยอน 4,583,630 5,741,202 5,748,241 ชาวไทย 4,319,714 5,476,382 5,478,059

ชาวตางประเทศ 263,916 264,820 270,182 สพรรณบร จานวนผเยยมเยอน 1,175,217 1,488,607 1,659,084

ชาวไทย 1,165,807 1,477,132 1,647,639 ชาวตางประเทศ 9,410 11,475 11,445

นครปฐม จานวนผเยยมเยอน 2,148,259 1,782,522 1,888,431 ชาวไทย 2,092,324 1,750,412 1,852,746

ชาวตางประเทศ 55,935 32,110 35,685 สมทรสาคร จานวนผเยยมเยอน 514,708 448,332 818,780

ชาวไทย 514,708 448,332 816,611 ชาวตางประเทศ 0 0 2,169

สมทรสงคราม จานวนผเยยมเยอน 586,164 716,893 802,052 ชาวไทย 571,813 703,113 791,009

ชาวตางประเทศ 14,351 13,780 11,043 เพขรบร จานวนผเยยมเยอน 3,919,908 4,543,673 4,949,167

ชาวไทย 3,566,540 4,298,249 4,667,153 ชาวตางประเทศ 353,368 245,424 282,014

ประจวบครขนธ จานวนผเยยมเยอน 2,227,096 2,448,176 3,080,614 ชาวไทย 1,698,737 1,967,294 2,396,825

ชาวตางประเทศ 528,359 480,882 683,789 รวม

ทงเขตบรการสขภาพท 5 จานวนผเยยมเยอน 16,081,534 18,177,309 19,934,491

ชาวไทย 14,828,556 17,109,409 18,625,475 ชาวตางประเทศ 1,252,978 1,068,260 1,309,016

19

10. ขอมลดชนสขภาพ 10.1 ขอมลเฉพาะของเครอขาย เขน ปญหาของพนท ปญหาทวไป ไดแก ปญหาการเปลยนแปลงโครงสรางของประชากร การเปลยนแปลงทางสงคมเศรษฐกจ การใชชวต การศกษา การใสใจในสขภาพ การเขาถงบรการของประชาชน บรบทของโรคเรอรง โรคมะเรง โรคหวใจ และปญหาสขภาพจต สาหรบปญหาเฉพาะของพนท ไดแก ปญหาอนเนองมากจากเสนทางคมนาคมหลกจากภาคกลางสภาคใต ASEAN Connectivity การยายถน แรงงานตางดาวยาเสพตด โรคอบตใหม และโรคตดตอตามแนวชายแดน นอกจากนยงมปญหาการสงตอขามเขตและสงตอเขาสสวนกลาง โดยเฉพาะกรงเทพ ทพบวาการสงตอในระบบ UC มการสงตอขามเขตโดยเขากรงเทพมหานคร เปนอนดบ 1 ของประเทศเนองจากระยะทางไมไกล นอกจากนนยงพบความลาชาในการสงตอผลกระทบของระบบสงตอ สงผลตอคณภาพการดแลรกษาทตอเนองจาเปนตองมแผนพฒนาคณภาพ เพอพฒนาระบบสงตอรวมกนทงเครอขายตอไป ตารางท 10 ขอมลโรงพยาบาลศนย /ทวไป ในเขตบรการสขภาพท 5 ป 2555

ลาดบ โรงพยาบาล ระดบ บรการ

จานวนเตยง ปจจบน

1 รพ.ราชบร A 855 2 รพ.นครปฐม A 670 3 รพ.เจาพระยายมราช A 602 4 รพ.สมทรสาคร A 509 5 รพ.พหลพลพยหเสนา S 440 6 รพ.บานโปง S 350 7 รพ.พระจอมเกลา S 365 8 รพ.สมเดจพระพทธเลศหลา S 311 9 รพ.ประจวบครขนธ S 200

10 รพ.หวหน S 400/(200)

11 รพ.บานแพว S 300 12 รพ.มะการกษ M1 240 13 รพ.สมเดจพระสงฆราชองคท 17 M1 210 14 รพ.โพธาราม M1 340 15 รพ.ดาเนนสะดวก M1 304 16 รพ.กระทมแบน M1 240

20

ตารางท 11 สถตการใหบรหารผปวยของโรงพยาบาลศนย /ทวไป ในเขตบรการสขภาพท 5 ป 2556

สถต หนวย นบ

รพ. ราชบร

รพ. พหลฯ

รพ.สมทรสาคร

รพ.ประจวบฯ

รพ.เจาพระยายมราช

รพ.นครปฐม

รพ. พระจอมเกลา

รพ.สมเดจพระพทธเลศหลา

รพ. หวหน

รพ.กระทมแบน

รพ. ดาเนนฯ

รพ. โพธาราม

รพ. บานโปง

รพ. มะการกษ

รพ.สมเดจฯองคท 17

ผรบบรการทกประเภท ราย 776,323 486,878 786,226 234,841 667,916 771,062 394,540 311,966 351,912 128,616 212,891 308,746 371,197 371,790 277,454

เฉลยวนละ ราย 2,724 1,703 2,749 821 2,335 2,696 1,380 1,091 1,354 447 583 1,081 1,298 1,518 970

ผปวยนอก ราย 480,838 471,615 619,166 211,657 647,868 707,756 367,248 294,941 25,929 409,969 169,725 249,310 316,471 289,328 260,875

เฉลยวนละ ราย 1,688 1,649 2,165 740 2,265 2,475 1,284 1,032 1,354 1,424 465 873 1,107 1,181 912

ผปวยใน ราย 45,492 36,124 53,749 14,021 38,453 50,782 29,107 18,035 17,331 18,907 11,097 14,331 19,147 - 16,755

เฉลยวนละ ราย 125 99 507 180 565 653 386 246 334 66 181 236 233 214 253

จานวนผปวยในจาหนาย ราย 45,438 36,124 53,189 11,948 38,453 50,782 29,107 18,035 17,761 18,907 10,872 14,331 19,147 16,727 16,755

จานวนวนนอนรวม ผปวยใน

วน 257,593 179,165 181,661 65,607 206,192 238,310 140,861 89,683 121,799 75,252 59,099 83,530 85,085 79,747 92,505

เฉลยผปวยในอย รพ. รายละ

วน 6.74 4.96 3.98 5.49 5.36 4.69 4.84 6.00 6.85 3.98 4.54 5.00 4.44 4.85 5.52

อตราการครองเตยง (ตามทมจรง)

% 82.54 91.75 82.67 73.07 93.84 97.45 84.20 79.01 166.84 87.58 59.62 67.25 66.60 89.34 120.68

อตราการใชเตยง % 53.14 67.50 89.28 48.57 63.00 99.61 63.55 57.99 n/a 6.05 33.13 42.15 54.71 67.26 80.00

อตราผปวยนอกตาย % 0.03 0.05 0.00 0.00 0.01 31.00 0.03 0.00 n/a - 0.36 0.00 0.01 0.02 0.03

อตราผปวยในตาย % 3.61 4.07 1.90 3.19 3.34 2,074.00 3.92 3.41 33.66 1.73 2.64 2.15 2.67 4.39 1.98

ผปวยรบการผาตดใหญ ราย 12,264 10,406 16,758 3,960 13,331 18,442 9,073 4,578 6,801 2,879 1,853 2,396 5,246 3,891 4,548

21

สถต หนวย นบ

รพ. ราชบร

รพ. พหลฯ

รพ.สมทรสาคร

รพ.ประจวบฯ

รพ.เจาพระยายมราช

รพ.นครปฐม

รพ. พระจอมเกลา

รพ.สมเดจพระพทธเลศหลา

รพ. หวหน

รพ.กระทมแบน

รพ. ดาเนนฯ

รพ. โพธาราม

รพ. บานโปง

รพ. มะการกษ

รพ.สมเดจฯองคท 17

เฉลยวนละ ราย 34 29 46 15 51 142 25 18 19 10 6 9 20 15 12

จานวนคลอดทงหมด ราย 3,066 3,218 7,352 1,493 3,184 5,275 3,187 1,480 2,534 3,336 816 1,437 2,136 1,427 1,888

เฉลยวนละ ราย 9 9 20 4 9 14 9 5 7 11 2 4 6 4 5

Refer In - จาก รพ. ในเขต

ราย 166,389 12,750 n/a 19,114 33,018 67,479 38,168 2,794 n/a 54 247 4,268 202 1,493 277

- จาก รพ. นอกเขต ราย 20,463 194 n/a 568 366 729 129 41 137 - 2 33 64 61 69

Refer Out - ไป รพ. ในเขต

ราย 1,218 2,238 n/a 850 1,045 409 7,159 3,515 26 585 1,891 4,283 1,898 868 1,790

- ไป รพ. นอกเขต ราย 2,841 5,083 n/a 994 4,855 408 364 2,531 109 657 656 1,665 2,439 1,887 3,458

อตราการตดเชอใน รพ. % 1.87 5.14 4.90 1.64 1.71 1.87 1.92 1.00 1.54 0.78 1.03 1.85 0.62 4.90 1.04

22

10.2 ขอมลสถานะสขภาพ 1) โรคตดตอเรอรง ตารางท 12 จานวนครงของผปวยนอกเบาหวาน สทธ UC ทมารบบรการในสถานบรการในเขตบรการ สาธารณสขท ๕ ป 2554 - 2555

จงหวด DM OP visit 2554 DM OP visit 2555

ราชบร 152,015 162,080

กาญจนบร 143,400 142,158

สพรรณบร 208,619 232,640

นครปฐม 225,749 231,762

สมทรสาคร 94,529 92,070

สมทรสงคราม 56,630 58,013

เพชรบร 118,098 127,204

ประจวบครขนธ 95,158 109,579

รวมทงเขต 1,094,198 1,155,506

ตารางท 13 จานวนครงของผปวยนอกความดนโลหตสง สทธ UC ทมารบบรการในสถานบรการในเขตบรการ สาธารณสขท ๕ ป 2554 – 2555

จงหวด HT OP visit 2554 HT OP visit 2555

ราชบร 316,887 339,893

กาญจนบร 297,261 294,755

สพรรณบร 383,719 417,673

นครปฐม 412,973 413,187

สมทรสาคร 158,378 158,287

สมทรสงคราม 113,081 116,587

เพชรบร 251,055 267,295

ประจวบครขนธ 200,509 224,946

รวมทงเขต 2,133,863 2,232,623

23

ตารางท 14 จานวน และอตราผปวยใน ผปวยเบาหวาน ป 2554 – 2555 (อตรา/แสนประชากร) พ.ศ. จงหวด

2553 2554 2555 จานวน อตราปวย จานวน อตราปวย จานวน อตราปวย

ทงประเทศ 607,828 954.18 674,826 1,050.05 ราชบร 9,523 1,137.55 10,162 1,208.50 9,990 1,182.72

กาญจนบร 8,575 1,024.98 9,671 1,152.21 9,344 1,114.25 สพรรณบร 11,348 1,342.61 9,101 1,076.47 10,982 1,297.83 นครปฐม 10,928 1,276.88 11,762 1,362.68 11,532 1,325.00

สมทรสาคร 5,607 1,148.39 5,007 1,010.51 6,045 1,199.51 สมทรสงคราม 2,641 1,362.37 2,770 1,427.31 2,912 1,500.54

เพชรบร 4,350 940.26 3,844 826.57 4,790 1,024.65 ประจวบครขนธ 4,301 849.00 4,486 878.14 5,092 989.10

รวมทงเขต 665,101 1,135.26 56,803 1,117.80 735,513 1,204.20 ตารางท 15 จานวน และอตราผปวยใน ผปวยความดนโลหตสง ป 2554 – 2555 (อตรา/แสนประชากร) พ.ศ. จงหวด

2553 2554 2555 จานวน อตราปวย จานวน อตราปวย จานวน อตราปวย

ทงประเทศ 859,583 1349.39 1,009,385 1,570.63 ราชบร 14,570 1740.42 15,766 1,874.94 15,004 1,776.34

กาญจนบร 14,065 1681.21 15,507 1,847.51 15,655 1,866.82 สพรรณบร 16,573 1960.79 14,298 1,691.17 17,586 2,078.28 นครปฐม 15,795 1845.56 17,188 1,991.30 17,557 2,017.26

สมทรสาคร 8,722 1786.39 7,522 1,518.08 9,475 1,880.12 สมทรสงคราม 4,355 2246.55 5,119 2,637.68 5,477 2,822.26

เพชรบร 7,231 1563.00 6,141 1,320.49 8,719 1,865.12 ประจวบครขนธ 8,041 1587.25 8,008 1,567.58 9,914 1,925.76

รวมทงเขต 1,548,722 1,771.66 81,541 1,840.17 1,773,684 1,984.60

24

2) โรคทตองเฝาระวงทางระบาดวทยา ตารางท 16 อตราปวยดวยโรคทตองเฝาระวงทางระบาดวทยา พ.ศ. 2555 (อตรา/แสนประชากร) ลา ดบ

โรคทตองเฝาระวง ทางระบาดวทยา

ราช บร

กาญจนบร

สพรรณบร

นคร ปฐม

สมทร สาคร

สมทร สงคราม

เพชร บร

ประจวบครขนธ

เขต 5

1 อจจาระรวง 1,929.9 1,295.8 1,664.7 1,585.1 2,744.7 3,089.0 2,348.0 1,617.0 2,034.3

2 ปอดบวม 192.56 281.45 200.81 98.80 243.24 312.30 367.00 340.08 254.53

3 ไขไมทราบสาเหต 107.88 190.66 629.51 572.60 0.00 0.00 0.00 103.81 200.56

4 ไขเลอดออก 212.69 136.13 76.71 236.30 129.83 124.71 147.10 86.74 143.78

5 อาหารเปนพษ 94.26 59.30 110.04 102.50 84.75 74.73 223.00 139.92 111.06

6 ตาแดง 119.84 87.81 71.51 154.30 221.20 111.83 0.00 79.08 105.70

7 สกใส 90.59 36.75 61.34 55.40 77.74 47.93 147.80 56.32 71.73

8 เมา เทา ปาก 66.55 60.37 56.85 27.70 101.38 26.79 94.70 96.94 66.41

9 ไขหวดใหญ 87.16 81.79 70.68 123.00 14.03 26.28 56.70 42.78 62.80

10 มาลาเรย 69.51 143.89 0.00 0.00 0.00 0.00 18.60 108.91 42.61

11 ไขเดงก 0.00 0.00 0.00 0.00 129.63 0.00 0.00 0.00 16.20

12 หนองใน 0.00 0.00 0.00 0.00 20.04 0.00 25.00 36.70 10.22

13 วณโรคปอด 0.00 0.00 0.00 0.00 59.11 0.00 10.00 0.00 8.64

14 งสวสด 0.00 0.00 48.70 0.00 13.22 0.00 0.00 0.00 7.74

15 หด 0.00 0.00 0.00 0.00 32.06 0.00 0.00 0.00 4.01

16 อจจาระรวง 1,929.9 1,295.8 1,664.7 1,585.1 2,744.7 3,089.0 2,348.0 1,617.0 2,034.3

17 ปอดบวม 192.56 281.45 200.81 98.80 243.24 312.30 367.00 340.08 254.53

25

3) สาเหตการปวยของผปวยนอก และผปวยใน ตารางท 17 สาเหตการปวย 10 อนดบผปวยนอก จาแนกตามกลมสาเหตการปวย รายจงหวด ป 2555 (อตรา/พนประชากร) ลา ดบ

สาเหตการปวย ราช บร

กาญจนบร

สพรรณบร

นคร ปฐม

สมทร สาคร

สมทร สงคราม

เพชร บร

ประจวบครขนธ

เขต 5

1 โรคระบบหายใจ (J00-J99)

544.63 665.29 552.10 644.60 824.80 130.23 586.93 459.47 551.01

2 โรคระบบไหลเวยนเลอด (I00-I99)

504.08 578.86 582.50 626.00 451.35 67.09 603.05 488.51 487.68

3 โรคเกยวกบตอมไรทอ โภชนาการและเมตะบอลสม(E00-E90)

410.79 502.88 575.00 535.15 464.97 43.09 521.64 441.50 436.88

4 โรคระบบกลามเนอรวมโครงรางและเนอยดเสรม (M00-M99)

355.61 410.32 559.60 526.59 421.41 75.11 592.63 320.10 407.67

5 โรคระบบยอยอาหารรวมโรคในชองปาก (K00-K93)

235.93 481.14 411.20 390.43 413.39 54.14 409.43 345.11 342.60

6 กลมอาการผดปกตทไดจากการตรวจทางคลนก 655.43 366.30 585.80 365.38 0.00 156.17 0.00 0.00 266.14

7 โรคผวหนงและเนอเยอใตผวหนง (L00-L99)

107.63 167.00 165.30 161.98 160.44 28.05 137.48 99.64 128.44

8 โรคตดเชอและปรสต (A00-A99)

97.25 176.49 131.30 134.01 166.77 17.84 138.35 120.66 122.83

9 โรคตาและสวนประกอบของตา (H00-H59)

99.61 113.80 92.10 228.81 166.10 27.16 89.29 82.05 112.37

10 โรคระบบสบพนธรวมปสสาวะ(N00-N99)

93.58 130.17 107.30 108.97 140.77 0.00 77.83 88.06 93.33

11 โรคระบบประสาท (G00-G99)

0.00 0.00 91.70 0.00 71.74 0.00 83.77 53.85 37.63

12 สาเหตจากภายนอกอน ๆ

0.00 0.00 72.00 0.00 0.00 27.76 0.00 0.00 12.47

26

ตารางท 18 สาเหตการปวย 10 อนดบผปวยใน จาแนกตามกลมสาเหตการปวย รายจงหวด ป 2555 (อตราตอแสนประชากร) ลา ดบ

สาเหตการปวย ราช บร

กาญจนบร

สพรรณบร

นคร ปฐม

สมทร สาคร

สมทร สงคราม

เพชร บร

ประจวบครขนธ

เขต 5

1 ความผดปกตเกยวกบตอมไรทอ โภชนาการ และเมตะบอลซม

3,033.64 2,852.68 3,105.14 3,243.45 4,235.04 5,440.00 2,957.27 2,055.14 3,365.30

2 โรคความดนโลหตสง 1,565.19 1,815.51 1,634.84 2,073.58 1,576.24 2,679.00 1,579.58 1,498.53 1,802.81

3 โรคเลอดและอวยวะสรางเลอด และความผดปกตบางชนด เกยวกบระบบภมคมกน

0.00 1,230.80 1,102.08 1,521.25 936.49 1,939.00 1,158.52 1,108.14 1,124.54

4 โรคเบาหวาน 1,035.73 1,094.24 1,018.40 1,403.48 1,046.69 1,452.00 914.62 820.57 1,098.22

5 โรคแทรกซอนในการตงครรภ การเจบครรภ การคลอด ระยะหลงคลอด และภาวะอน ๆ ทางสตกรรม

758.97 1,005.11 0.00 1,280.05 2,147.47 1,009.00 1,134.21 1,117.51 1,056.54

6 โรคอน ๆ ของระบบยอยอาหาร

957.45 1,069.34 886.61 1,037.03 1,042.88 1,281.00 968.77 866.22

1,013.66

7 กลมอาการ/สงผดปกตทพบจากการตรวจทางหองปฏบตการ

1,070.78 1,177.42 884.73 1,171.56 1,647.97 984.00 0.00 0.00 867.06

8 โรคตดเชออน ๆ ของลาไส / ทางเดนอาหาร

0.00 1,032.76 847.83 909.98 1,394.52 0.00 771.35 784.09 717.57

9 การคลอดเดยว (คลอดปกต)

0.00 888.22 483.73 0.00 2,379.49 0.00 0.00 0.00 468.93

10 ระบบหายใจสวนบนตดเชอเฉยบพลน และโรคอน ๆ ของระบบหายใจ

0.00 0.00 666.79 755.56 878.99 0.00 744.49 624.69 458.82

11 โรคหวใจและโรคของการไหลเวยนเลอด

670.87 0.00 594.41 0.00 0.00 1,024.00 672.85 590.36 444.06

12 โรคตดเชอและปรสตอน ๆ

0.00 0.00 616.57 0.00 689.64 920.00 0.00 648.30 359.31

13 ความผดปกตอน ๆ ทเกดขนในระยะ ปรกาเนด

0.00 857.83 603.96 0.00 1,112.61 0.00 0.00 0.00 321.80

14 โรคตาและสวนผนวก 0.00 0.00 0.00 1,207.16 965.14 0.00 0.00 0.00 271.54

15 เหตการณภายนอกอน ๆ ของการบาดเจบโดยอบตเหต

0.00 0.00 0.00 0.00 919.66 0.00 692.25 0.00 201.49

16 โรคระบบไหลเวยนเลอด 1,162.44 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 145.31

17 โรคของระบบกลามเนอรวมโครงราง

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 762.00 0.00 0.00 95.25

18 อบตเหต 604.43 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 75.55

27

4) สาเหตการตาย ตารางท 19 สาเหตการตาย จาแนกตามกลมสาเหต รายจงหวด ป 2555 (อตราตอแสนประชากร) ลา ดบ

สาเหตการตาย ราช บร

กาญจนบร

สพรรณบร

นคร ปฐม

สมทร สาคร

สมทร สงคราม

เพชร บร

ประจวบครขนธ

เขต 5

1 เนองอก รวมมะเรงทกระบบ (C00-D48)

86.33 83.41 89.31 76.27 98.58 122.14 87.41 83.53 90.87

2 อาการ อาการแสดงและสงผดปกตทพบจาก การตรวจทางคลนกและตรวจทาง หองปฏบตการทมไดมรหสระบไว (R00-R99)

0 0.00 334.92 18.29 0.00 0.00 0.00 0.00 44.15

3 โรคตดเชอและปรสตบางชนด (A00-B99)

0 0.00 71.73 49.69 60.11 92.76 57.35 12.82 43.06

4 อบตเหตและผลทตามมา,การเปนพษ (V00-V99,Y85)

53.65 61.61 85.53 42.45 17.03 0.00 0.00 65.85 40.77

5 โรคระบบหายใจ (J00-J99)

53.76 0.00 56.69 18.29 52.49 77.30 52.87 0.00 38.93

6 โรคระบบไหลเวยนโลหต (I00-I99)

0 0.00 84.35 0.00 56.50 88.13 67.16 0.00 37.02

7 โรคหวใจ (I05-I09, I20-I28,I30-I52)

37.3 32.29 0.00 27.03 0.00 0.00 0.00 33.41 16.25

8 ความดนเลอดสงและโรคหลอดเลอดในสมอง (I10-I15,I60-I69)

36.59 33.01 0.00 31.06 0.00 0.00 0.00 28.56 16.15

9 โรคระบบยอยอาหาร (K00-K98)

0 0.00 23.24 20.59 15.83 24.22 17.48 11.85 14.15

10 การบาดเจบจากการฆาตวตาย ถกฆาตาย และอน ๆ

0 11.92 0.00 0.00 0.00 65.45 0.00 11.65 11.13

11 ปอดอกเสบและโรคอน ๆ ของปอด (J12-J18,J80-J94)

0 37.65 0.00 24.27 0.00 0.00 0.00 24.48 10.80

28

ลา ดบ

สาเหตการตาย ราช บร

กาญจนบร

สพรรณบร

นคร ปฐม

สมทร สาคร

สมทร สงคราม

เพชร บร

ประจวบครขนธ

เขต 5

12 โรคระบบสบพนธรวมปสสาวะ (N00-N99)

0 0.00 20.17 0.00 18.03 26.80 15.14 0.00 10.02

13 โลหตเปนพษ (ตดเชอในกระแสโลหต)

78.32 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 9.79

14 โรคระบบประสาท (G00-G99)

19.66 0.00 6.37 0.00 4.41 5.67 5.12 0.00 5.15

15 โรคของตอมไรทอ โภชนาการและเมตะบอลซม (E00-E90)

0 0.00 14.16 0.00 5.41 8.76 7.68 0.00 4.50

16 ไตอกเสบ กลมอาการของไต

17.17 15.37 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.07

17 โรคเบาหวาน 14.57 7.86 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.80

แผนยทธศาสตรสขภาพดานบรหาร

30

แผนยทธศาสตรสขภาพดานบรหาร ดานท 1 พฒนาประสทธภาพการบรหารเวชภณฑ เขตบรการสขภาพท 5 1. สถานการณ การบรหารเวชภณ ฑของหนวยบรการประกอบดวย การคด เลอก (Selection) การจดหา (Procurement) การกระจาย (Distribution) และการใช (Use) การบรหารเวชภณฑทมประสทธภาพจะตองมระบบงานทชดเจน มระบบควบคมตรวจสอบภายในทรดกม มการควบคมการใชอยางสมเหตผล และกอใหเกดการประหยดงบประมาณในการจดซอ ปงบประมาณ 2556 ทผานมา กระทรวงสาธารณสขมนโยบายใหโรงพยาบาลในสงกดลดคาใชจายดานเวชภณฑลงรอยละ 10 เมอเปรยบเทยบกบปงบประมาณ2555 ซงผลการดาเนนการในภาพรวมของเขตบรการสขภาพท 5 ยงดาเนนการไมไดตามเปาหมาย โดยงบประมาณทใชในการจดซอยาลดลง 124.6 ลานบาท (รอยละ 3.73) ในขณะทงบประมาณในการจดซอวสดวทยาศาสตรใน 8 เดอนแรกยงสงขน 21.2 ลานบาทคดเปนเพมขนรอยละ 6.18 ในปงบประมาณ 2557 กระทรวงสาธารณสขกกาหนดเปาหมายให โรงพยาบาลทกแหงลดคาใชจายดานยาและวสดการแพทยตางๆลงรอยละ 10 สวนวสดวทยาศาสตรการแพทยใหลดลงรอยละ 20 ในสวนของการพฒนาประสทธภาพระบบการบรหารจดการเวชภณฑ กระทรวงสาธารณสขยงคงมงเนนใหมการจดหาและการจดการคลงเวชภณฑใหเปนไปตามระเบยบทเกยวของ ตงแตการคดเลอก การจดซอ/จดหา การตรวจรบ การควบคม/เกบรกษา การเบกจาย การใช และการตรวจสอบและรายงาน ซงโรงพยาบาลทงหมดในเขตบรการสขภาพท 5 สามารถดาเนนการไดตามเกณฑ ยกเวนระบบการควบคมตรวจสอบภายในยงดาเนนการไมชดเจนและสมาเสมอ 2. ปญหาสาคญ 2.1 การจดซอยารวมระดบเขต เพอลดตนทนในการจดซอมความลาชา และวงเงนทจดซอรวมกนยงนอย ทาใหลดคาใชจายดานยาไดไมมาก 2.2 วสดการแพทยและวสดวทยาศาสตรการแพทย ยงไมสามารถดาเนนการจดซอรวมกนในระดบเขต เนองจากยงไมมการมอบอานาจจากกระทรวงสาธารณสข 2.3 การลดคาใชจายของวสดการแพทยยงไมมผรบผดชอบ ไมมการกาหนดมาตรการและเปาหมายทชดเจน 2.4 ในระดบเขตยงไมมมาตรการทชดเจนในการควบคมการใชยาของโรงพยาบาลตางๆ 2.5 โรงพยาบาลตางๆ ยงตองสารองยาบางรายการทมผปวยทจาเปนตองใชนอย และใชไมบอย แตมราคาสงไว ทาใหสนเปลองงบประมาณในการจดซอไวสารอง 2.6 ยงไมมระบบควบคมตรวจสอบภายในของคลงเวชภณฑทเพยงพอสาหรบการปองกนปญหาการรวไหล 3. เปาประสงค / ผลลพธทตองการ 3.1 งบประมาณในการจดซอยาและวสดการแพทย ลดลงจากปงบประมาณ 2556 รอยละ 10 3.2 งบประมาณในการจดซอวสดวทยาศาสตรการแพทย ลดลงจากปงบประมาณ 2556 รอยละ 20 3.3 การจดการคลงยาในโรงพยาบาลทกแหงเปนไปตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสข

31

4. มาตรการทสาคญ มาตรการท 1 การแบงความรบผดชอบใหจงหวดตางๆ รบผดชอบโครงการจดซอยารวมระดบเขต จงหวดละ 1 โครงการ มาตรการท 2 การจดทาฐานขอมลราคาอางอง/ ราคากลางในการจดซอวสดการแพทยและวสดวทยาศาสตรการแพทย มาตรการท 3 การจดซอวสดการแพทยและ วสดวทยาศาสตรการแพทย รวมระดบจงหวด มาตรการท 4 การกาหนดผรบผดชอบ เปาหมายและกจกรรมในการลดคาใชจายวสดการแพทยและวสดวทยาศาสตรการแพทย ระดบเขตและจงหวด มาตรการท 5 การตดตามการใชยาตนแบบ (Original Drugs) ในโรงพยาบาลตางๆ มาตรการท 6 การจดทาทาเนยบโรงพยาบาลทมการสารองยารายการทมผปวยทจาเปนตองใชนอย และใชไมบอย มาตรการท 7 การจดทาแนวทางปฏบตรวมกนในการควบคม ตรวจสอบภายในระบบคลงยาของโรงพยาบาล 5. ตวชวด 5.1 รอยละของงบประมาณในการจดซอยาทลดลง จากปงบประมาณ 2556 5.2 รอยละของงบประมาณในการจดซอวสดการแพทยทลดลง จากปงบประมาณ 2556 5.3 รอยละของงบประมาณในการจดซอวสดวทยาศาสตรการแพทยทลดลง จากปงบประมาณ 2556 5.4 รอยละของมลคายาทจดซอรวมในระดบเขต 5.5 รอยละของโรงพยาบาลทมการควบคม ตรวจสอบภายในระบบคลงยาสมาเสมอ

32

6. แผนปฏบตการ

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย(หนวยนบ)

กจกรรมหลก ระดบจงหวด

เปาหมาย(หนวยนบ)

มาตรการท 1 การแบงความรบผดชอบใหจงหวดตางๆรบผดชอบโครงการจดซอยารวมระดบเขต จงหวดละ 1 โครงการ

โครงการจดซอยารวมระดบเขต

8 โครงการ รบผดชอบดาเนนโครงการ

1 โครงการ

มาตรการท 2 การจดทาฐานขอมลราคาอางอง/ราคากลางในการจดซอวสดการแพทยและ วสดวทยาศาสตรการแพทยในการจดซอวสดการแพทยและ วสดวทยาศาสตรการแพทย

การจดทาฐานขอมลราคาอางอง/ราคากลางระดบเขต

ทกรายการ ทมการจดซอ

ตรวจสอบราคาอางอง/ราคากลางกอนการจดซอ

รพ.ทกแหง

มาตรการท 3 การสงเสรมการจดซอวสดการแพทยและ วสดวทยาศาสตรการแพทย รวมระดบจงหวด

- - การจดซอรวมระดบจงหวด

8 จงหวด

มาตรการท 4 การกาหนดผรบผดชอบ เปาหมายและกจกรรมในการลดคาใชจาย วสดการแพทยและ วสดวทยาศาสตร การแพทย ระดบเขตและจงหวด

การแตงตงคณะกรรมการควบคมคาใชจายวสดการแพทย

1 ชด การกาหนดผรบผดชอบ เปาหมายและกจกรรมระดบจงหวด

8 จงหวด

มาตรการท 5 การตดตามการใชยาตนแบบ (Original Drugs) ในโรงพยาบาลตางๆ

การตดตามรายงานการใชยาตนแบบ

ทกเดอน การรายงานการใชยาตนแบบ

ทกเดอน

มาตรการท 6 การจดทาทาเนยบโรงพยาบาลทมการสารองยารายการทมผปวยทจาเปนตองใชนอย และใชไมบอย

การจดทารายการยาทมการสารองในรพ.ตางๆ

ยากลมชวยชวต ทกรายการ

ประสาน รพ.ตางๆ มใหมการสารองซาซอน

รพ.ทกแหง

มาตรการท 7 การจดทาแนวทางปฏบตรวมกนในการควบคม ตรวจสอบภายในระบบคลงยาของโรงพยาบาล

การจดประชมเพอจดทาแนวทางปฏบต ตดตามผลการปฏบต

1 ครง การปฏบตตามแนวทางทกาหนดไว

รพ.ทกแหง

33

ดานท 2 การบรหารกาลงคน เขตบรการสขภาพท 5 1. สถานการณ สบเนองจากนโยบายการบรหารอตรากาลงในปจจบนของสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสขมการเปลยนแปลงกระบวนการดาเนนงาน ซงเขตบรการสขภาพจะตองดาเนนการใหทนตอการเปลยนแปลงอยางถกตองและตอบสนองนโยบายไดอยางมประสทธภาพ 2. ปญหาสาคญ: การบรหารจดการกาลงคนของเขตบรการสขภาพท 5 ยงไมสามารถรองรบนโยบายไดอยางมประสทธภาพเทาทควรเนองจาก - ขาดขอมลสถานการณอตรากาลงทจาเปนและเปนปจจบน - ผรบผดชอบงานทรพยากรบคคลตองมการพฒนาศกยภาพ เพอรองรบการเปลยนแปลง - สรางความเขาใจและใหความร ระเบยบวธปฏบตราชการ ตลอดจน วสยทศน กลยทธ นโยบายการดาเนนงาน แกขาราชการบรรจใหม 3. เปาประสงค / ผลลพธทตองการ 1. เขตบรการสขภาพท 5 มฐานขอมลสถานการณอตรากาลงทจาเปน และเปนปจจบน 2. เพอใหผทปฏบตงานดานบคลากรมการแลกเปลยนเรยนร ประสบการณ และแกปญหาในการดาเนนงานรวมกน 3. เพอใหขาราชการบรรจใหมรระเบยบวธปฏบตราชการ องคกร วสยทศน กลยทธ และนโยบายการดาเนนงาน 4. มาตรการทสาคญ มาตรการท 1 จดใหมระบบฐานขอมล Online ระดบเขต ดานทรพยากร (กาลงคน การเงน การคลง) มาตรการท 2 สงเสรมใหมการใชทรพยากรรวมกนในระดบจงหวด/ ระดบเขต มาตรการท 3 จดใหมการพฒนาสมรรถนะบคลากรใหมความร ความสามารถ เทาทนตอสถานการณทเปลยนแปลง และสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ 5. ตวชวด 5.1 เขตบรการสขภาพท 5 ม ระบบฐานขอมล online ดานทรพยากร (การเงน การคลง กาลงคน) ภายในปงบประมาณ 2557 5.2 สถานบรการ ระดบจงหวดมการใชทรพยากรรวมกน อยางนอย 1 กจกรรม 5.3 บคลากรสาธารณสขกลมเปาหมายไดรบการพฒนาสมรรถนะ

34

6. แผนปฏบตการ

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลก ระดบจงหวด

เปาหมาย(หนวยนบ)

มาตรการท 1 จดใหมระบบฐานขอมลดานทรพยากร(กาลงคน การเงน การคลง) Online ระดบเขต

1.กาหนดชดขอมลทจาเปนและจดทาระบบรายงาน 2. จดทาโปรแกรมขอมลการเงน การคลง กาลงคน Online ระดบเขต

1 ชดขอมล 1.กาหนดผรบผดชอบ 2.ดาเนนการรวบรวม สงขอมลตามรปแบบทกาหนด

สงรายงานตามทกาหนดปละ 2 ครง

มาตรการท 2 สถานบรการ ระดบจงหวด มการใชทรพยากรรวมกนอยางนอย 1 กจกรรม

2. จดใหมการใชทรพยากรบคคลใหเกดประโยชนสงสด โดยเกลยอตรากาลงทรพยากรบคคลจากสวนเกนไปสวนขาด หรอเกลยภาระงานใหเหมาะสม หรอหมนเวยนทรพยากรบคคลทจาเปนและขาดแคลนไปชวยในสวนขาด

1 กจกรรม 1.กาหนดกจกรรมทจะใชทรพยากรรวมกน

จงหวดละ 1กจกรรม

มาตรการท 3 บคลากรสาธารณสขกลมเปาหมายไดรบการพฒนาสมรรถนะ

1. จดใหมการเสรมความร และแลกเปลยนประสบการณในการทางานแกผปฏบตงานดานกาลงคนระดบเขต ตามเปาหมาย

ผรบผดชอบงานอตรากาลง จานวน 50 คน

สงขาราชการฯ เขารบการอบรมในระดบเขต

8 จงหวด

2.จดใหมการปฐมนเทศขาราชการบรรจใหม ระดบเขต ตามเปาหมาย

1.กลมขาราชการบรรจ ปงบฯ2556 (ตกคาง) จานวน 190 คน 2.กลมแพทย ทนตแพทย เภสชกรบรรจใหม ปงบฯ 2557

1.จดใหมการอบรมปฐมนเทศขาราชการบรรจใหม ระดบจงหวดตามเปาหมาย

8 จงหวด

35

ดานท 3 การเงนการคลงสขภาพ (CFO) เขตบรการสขภาพท ๕ 1. สถานการณ สถานการณการเงนการคลงของ CUP และความอยรอดของสถานบรการในเครอขายจานวน 65 แหง 2. ปญหาสาคญ: มสถานบรการในเครอขายทมรายไดนอยกวารายจายจานวน 42 แหง และมแนวโนมวาจะมากขน มสถานบรการในเครอขายมทนสารองสทธตดลบจานวน 22 แหง มสถานบรการในเครอขายทม เงนบารงตดลบ จานวน 6 แหง มสถานบรการในเครอขายทมวกฤตระดบ 7 จานวน 5 แหง 3. เปาประสงค / ผลลพธทตองการ สถานบรการในเครอขายอยรอดทกสถานบรการ 4. มาตรการทสาคญ มาตรการท 1 พฒนาคณภาพการบนทกบญช ใหมมาตรฐานของหนวยบรการและของ CUP มาตรการท 2 พฒนาการทาแผนทางการเงนการคลง มาตรการท 3 การควบคมการดาเนนการตามแผนทางการเงนการคลง มาตรการท 4 การพฒนาบคลากรดานการเงนการคลง และจดระบบควบคมภายในและตรวจสอบภายใน 5. ตวชวด 5.1 มงบการเงนรวมของ CUP อยางนอย 1 CUP ตอ 1 จงหวด 5.2 100% ของหนวยบรการมการทาแผนและมการตดตามแผน 5.3 จานวนหนวยบรการทมรายไดนอยกวารายจายนอยกวา 6 แหง (10% ของเขต) และระดบวกฤต 7 ไมเกน 4 แหง 6. แผนปฏบตการ

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบ

เขต เปาหมาย(หนวย

นบ) กจกรรมหลกระดบ

จงหวด เปาหมาย(หนวย

นบ) มาตรการท 1 พฒนาคณภาพการบนทกบญช ใหมมาตรฐานของหนวยบรการและของ CUP

1.ผบรหารของจงหวดลงนามรบรองงบการเงนของหนวยบรการและ CUPทกเดอน และนาเสนอการวเคราะหตอทประชม CFO เขต โดย ผชช.ว. และรองผอานวยการฝายการแพทย

ใหผบรหารรวมรบรและพฒนาระบบบญช จดประชมจานวน 6 ครง จดประชมเดอนเวนเดอน

1.ผบรหารลงนามรบรองบญชของหนวยบรการ และของ CUP ทกเดอน และทาบทวเคราะหเสนอในทประชม กวป. 2. จดระบบการลงบญชของ รพ.สต.ใหมมาตรฐาน และเชอมโยงรายการกบ รพ.

1.ใหผบรหารหนวยบรการรวมรบรและพฒนาระบบบญช จดประชมทกเดอน 12 ครง 2.งบการเงนรวมทสมบรณของ CUP อยางนอย 1 แหง/จงหวด

36

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบ

เขต เปาหมาย(หนวย

นบ) กจกรรมหลกระดบ

จงหวด เปาหมาย(หนวย

นบ) มาตรการท 2 พฒนาการทาแผนทางการเงนการคลง

ตรวจสอบการทาแผนการเงนการคลงโดย ผชช.ว. และ รองผอานวยการฝายการแพทยนาเสนอตอทประชม CFO เขต และมเปาหมายทาแผนใหมรายรบเพยงพอตอรายจาย

1 มแผนการเงน ทรายรบนอยกวารายจายไมเกน 6 แหง (ไมเกน 10%ของเขต) 2. มแผนการเงนทม EBITDA เปนบวก ทกแหงของหนวยบรการ

1.ตรวจสอบการทาแผนการเงนหนวยบรการ และใหมการปรบแผนโดยคานงถงการปรบประสทธภาพ และปรบเกลยเงน 2.หนวยบรการทมแผนรายรบนอยกวารายจาย ใหทาบทวเคราะห Root Cause Analysis ถงปญหา สาเหต พรอมแนวทางแกไข อยางเปนระบบ

มแผนการเงนการคลง ทปรบประสทธภาพแลว ของทกหนวยบรการ

มาตรการท 3 การควบคมการดาเนนการตามแผนทางการเงนการคลง

1.ตดตามเฝาระวง สะทอนสถานการณใหจงหวดรบทราบกรณหนวยบรการทไมเปนไปตามแผน และลงตรวจเยยม 2.ตรวจเยยมหนวยบรการวกฤตระดบ 7 ทไมสามารถทาตามแผนได

1.รพ.วกฤตระดบ 7 ลดลง ไมเกน 4 แหง 2.รพ.ทมเงนบารงตดลบ จานวน 0 แหง 3.รพ.ทมทนสารองตดลบ ไมเกน 10 แหง 4. รพ.ปฏบตไดตามแผนการเงนมากกวา 70%

ใหมการปรบลดการลงทนและการจดซอ ใหสอดคลองกบสถานการณทเกดขนจรง (Scenario Analysis) ใหเชอมโยงกบมาตรการของกรรมการดาน ยา Lab และการลงทน รวมถง service plan

รพ.วกฤตระดบ 7 -ไมมเพมใหม -ทมอยตองมจานวน รพ.ดงกลาวลดลง

มาตรการท 4 การพฒนาบคลากรดานการเงนการคลง และจดระบบควบคมภายในและตรวจสอบภายใน

1.จดอบรมเชงปฏบตการ 1.1 มาตรฐานการลงบญช และพฒนาระบบบญช รพ.สต. นาสงบการเงนรวมของ CUP และบญชตนทน 1.2.การวเคราะห

ระบบ การเงนการคลงเบองตน

ทมงาน CFO ของทกจงหวดผชช.ว. และรองผอานวยการ ฝายการแพทย ทมงานการเงนการคลง สสจ. ผอานวยการ สาธารณสขอาเภอและหวหนาบรหารของหนวยบรการ 250 คน

1.จดการอบรมพฒนาบคลากรดานบญช การเงนการคลง และผบรหาร ใหมความสามารถวางแผนการเงนการคลง 2.ทาระบบควบคมภายใน และตรวจสอบภายในตอหนวยบรการภายในจงหวด

ผบรหารหนวยบรการและทมการเงนการคลงหนวยบรการ ทกแหงในจงหวดมระบบควบคมภายในทเกยวของกบดานการเงนการคลง และรายงานผลการปฏบตทกเดอนตอ กวป.ตรวจสอบ

37

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบ

เขต เปาหมาย(หนวย

นบ) กจกรรมหลกระดบ

จงหวด เปาหมาย(หนวย

นบ) 2. วางระบบควบคมภายในและตรวจสอบภายใน ตอทกจงหวด เขาตรวจสอบภายใน ในจงหวดทไมเปนไปตามแผน

ตรวจสอบหนวยบรการทมแผนรายรบนอยกวารายจาย เปาหมายทกแหงภายใน 2 เดอน

ภายในหนวยบรการทวกฤต

แผนยทธศาสตรสขภาพดานบรการ

39

แผนยทธศาสตรสขภาพดานบรการ 1. แผนงานพฒนาระบบบรการผปวยโรคหวใจ

โรคหวใจขาดเลอดในประเทศไทย ตงแตป 2552 – 2556 มอตราการเขารบการรกษาตวของผปวยโรคกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลนเฉลยทงประเทศ 77 คนตอแสนประชากร ในเขตบรการสขภาพท 5 มคาเฉลย 94 ตอแสนประชากร ซง เกนคาเฉลยของประเทศอยมาก นอกจากนยงพบ วาผปวยโรคหวใจขาดเลอดเฉยบพลนไดรบบรการใหยาสลายลมเลอด (SK) เพยงรอยละ 17 และภายในเขตมโรงพยาบาลทเรมสามารถทา PCI ไดเพยง 1 แหง คอ รพ.หวหน จงทาใหตองสงออกไปรกษานอกเขตเพอทา PCI สงถงรอยละ 72.5 (ป 2555) ซงสงทสดในระดบประเทศ คดเปนการสญเสยรายไดออกนอกเขตเฉลยสงถงปละประมาณ 200 ลานบาท (ยงไมรวมถงคาใชจายทผปวยตองจายไปเพอรบบรการนอกเขต) และพบ STEMI มอตราตายสงถงรอยละ 15 จงนบเปนปญหาสาคญทตองเรงพฒนาศกยภาพบรการเพอใหสามารถแกไขปญหาได

นอกจากนยงมโรงพยาบาลทสามารถใหยาสลายลมเลอด และม warfarin clinic ยงไมครอบคลมพนทท

กาหนด โดยมจานวนโรงพยาบาลทสามารถใหบรการได ดงน ผลการพฒนาบรการป 2556

ระดบโรงพยาบาล ศกยภาพ สดสวน A – M1 ใหยาละลายลมเลอด 16/16

M2 ใหยาละลายลมเลอด 2/6 A – M2 Warfarin clinic 3/22

เปาประสงค/ผลลพธทสาคญ ภายในป 2560 มดงน

1. ผปวย STEMI และ N-STEMI ไดรบการสวนหวใจไดภายในเขตครอบคลมรอยละ 100 2. อตราตายจาก STEMI ไมเกน 10% 3. ระยะเวลารอคอยเพอผาตดหวใจ ไมเกน 1 เดอน

ทงนเพอใหบรรลผลลพธของบรการทตงไว จงไดกาหนดเปาหมายบรการ ดงน

1. โรงพยาบาลทกระดบของทกจงหวดมศกยภาพในการใหยาละลายลมเลอด ในป 2558 2. มสถานบรการทสามารถเปดใหบรการสวนหวใจ ได 3 แหง ดงน

1) ป 2556 รพ.หวหน 2) ป 2557 รพ.ราชบร 3) ป 2558 รพ.นครปฐม 3. เปดบรการผาตดหวใจท รพ.นครปฐมได ในป 2557 4. ใหบรการ warfarin clinic ไดครอบคลม โรงพยาบาลระดบ A – M1 ในป 2557

40

มาตรการทสาคญ มาตรการท 1 พฒนาเครอขายการดแลผปวย STEMI ในโรงพยาบาลทกแหง มาตรการท 2 พฒนาการสวนหวใจไดในศนยระดบ 1 และ 2 มาตรการท 3 พฒนาการผาตดหวใจแบบเปดในโรงพยาบาลศนยระดบ 1 และ 2 มาตรการท 4 พฒนาระบบฐานขอมล cardiac registry ตวชวด

1. โรงพยาบาลทกแหงให Thrombolytic Agent ได 2. ใหบรการ PCI ไดท รพ.หวหน ในป 2556 , รพ.ราชบร ในป 2557 และ รพ.นครปฐม ในป 2557 3. ใหบรการผาตดหวใจไดท รพ.ราชบร และ รพ.นครปฐม ในป 2557

มาตรการสาคญและกจกรรมหลก

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

มาตรการท 1 พฒนาเครอขายการดแลผปวย STEMI ในโรงพยาบาลทกแหง

- กาหนดใหทกจงหวดมเครอขาย STEMI ใน รพ.ทกระดบ และตดตามผลการพฒนาเปนระยะ

- พฒนา รพ.ทกาหนดทกแหงใหสามารถให Thrombolytic agent ได

- พฒนา รพ.ทกาหนดใหมระบบ fast track

- รพ.ทกแหงใน 8 จงหวด (65 แหง)

มาตรการท 2 พฒนาการสวนหวใจไดในศนยระดบ 1 และ 2

กาหนด รพ.ทจะพฒนาใหสามารถทาการสวนหวใจ และตดตามผลการพฒนาเปนระยะ

รพ.หวหน ป 2556 รพ.ราชบร ป 2557 รพ.นครปฐม ป 2557

มาตรการท 3 พฒนาการผาตดหวใจแบบเปดในโรงพยาบาลศนยระดบ 1 และ 2

กาหนด รพ.ทจะพฒนาใหทาการผาตดหวใจ และตดตามผลเปนระยะ

รพ.นครปฐม ป 2557

มาตรการท 4 พฒนาระบบฐานขอมล cardiac registry

- กาหนดขอมลทตองการ วธเกบ/รายงาน

วเคราะหขอมล และเพมความครอบคลมในการใชฐานขอมลเดยวกนในโรงพยาบาลเปาหมาย

- ประชมเครอขายโรคหวใจ - รายงานในทประชมคณะกรรมการ กยข. ทกเดอน

เขตมขอมลถกตอง ครอบคลมตามความตองการใช

41

2. แผนงานพฒนาระบบบรการโรคมะเรง สถานการณ

โรคมะเรงเปนสาเหตของการเสยชวตเปนอนดบหนงของคนไทย และมแนวโนมการเสยชวตดวยโรคมะเรงสงขนอยางตอเนอง โดยในป 2556 โรคมะเรงทพบบอยในลาดบ 1 – 5 ของเครอขายบรการสขภาพท 5 คอ มะเรงเตานม มะเรงลาไสใหญ และมะเรงปากมดลก ดงแสดงในกราฟ

จานวนผปวยรงสรกษา/เคมบาบด ทสงตอนอกเขตบรการ ปงบประมาณ 2555

ผลการพฒนาบรการ 1. โรงพยาบาลราชบร, พระจอมเกลาเพชรบร, สมทรสาคร มหนวยใหเคมบาบดแยกจากหอผปวย 2. รพท.มการใหบรการเคมบาบด ขาดระดบ M 1 บางแหง

3. อาคารรงสรกษาของ รพ.ราชบรดาเนนการใกลแลวเสรจกาหนดเปดใหบรการเดอนธนวาคม 2557 4. ระบบ Cancer Registry ดาเนนการเฉพาะ รพ.ราชบร กาหนดแผนขยายผลใน รพท.ทกแหง

เครอขายบรการสขภาพท 5 สภาพปญหา โอกาสพฒนาในป 2557 1. ระบบ Cancer Registry ยงไมสมบรณทงเครอขาย

18

11.69.2

4.83.6

0

5

10

15

20

CA breast CA colon+rectum CA cervix CA lung CA liver

รอยละ

ชนดของมะเรง

รอยละของผปวยมะเรงในเขตสขภาพท 5

176

136

23

122 115

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

- มะเรงเตานม - มะเรงปากมดลก - มะเรงรงไข - มะเรงลาไส - มะเรงศรษะและลาคอ

จานวน (ราย)

42

2. ระบบการสงตอยงมความคลาดเคลอนเรองแนวทางการสงตอ 3. หนวยเคมบาบดหลายโรงพยาบาลยงไมสามารถดาเนนการแยกเปนสดสวน เปาหมายบรการ

1. เพมบรการคดกรองมะเรง และการปองกน 2. พฒนาศกยภาพการรกษามะเรง 3. พฒนาเครอขายในการดแลรกษาแบบประคบประคอง (Palliative care)

มาตรการ การพฒนาศกยภาพการรกษามะเรงเพอลดการสงตอออกนอกเขต เปาหมายผลลพธ 1. ผปวยมะเรงไดรบการดแลจากโรงพยาบาลภายในเขต รอยละ 100 2. รพท.ทกแหงมระบบ Cancer Registry 3. รพท.ทกแหงขยายผลเปดหนวยเคมบาบด (รวม Day Care) 4. มคณะกรรมการดแลผปวย Palliative care และเพมเตยง Palliative care 5. ระบบการสงตอผปวยมะเรงไดรบการพฒนาทงเครอขายบรการสขภาพท 5 ตวชวด

1. ผปวยมะเรงไดรบการดแลจากโรงพยาบาลภายในเขตรอยละ 100 2. อตรา 5 years survival ผปวยแตละประเภท

มาตรการสาคญและกจกรรมหลก

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

มาตรการ การพฒนาศกยภาพการรกษามะเรงเพอลดการสงตอออกนอกเขต

1. โรงพยาบาลราชบร เปนศนยมะเรงระดบ ๑ และกาหนดเปดใหบรการรงสรกษาในเดอนธนวาคม 2557 2. ขยายการรกษาดวยเคมบาบดในศนยระดบ 2

รพศ.ราชบร

2.1 โรงพยาบาลราชบรเปนตนแบบมหนวยใหเคมบาบดแยกจากหอผปวยสามญทวไป 2 Unit

รพศ.ราชบร

2.2 โรงพยาบาลพระจอมเกลาเพชรบร และโรงพยาบาลสมทรสาคร ดาเนนการแยกหนวยเคมบาบด

รพ.พระจอมเกลา รพ.สมทรสาคร

3. เปดใหบรการหนวยเคมบาบด (รวม Day Care) ใน รพท.ทกแหง ตามกาหนดรปแบบ KM

รพท.ทกแหง

4. จดอบรมผรบผดชอบงาน Palliative care เครอขายบรการท 5 เพอดาเนนการเพมเตยง Palliative care ในหอผปวยใน

43

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

5. จดตงศนยความเชยวชาญดานการวนจฉยดานตาง ๆ 5.1 จดตงศนยความเชยวชาญดานการสองกลอง

5.2 จดตงศนยความเชยวชาญดานการผาตดดวยกลอง (minimally invasive surgery)

5.3 จดตงศนยความเชยวชาญดานการผาตดเตานมแบบครบวงจร

5.4 จดตงศนยความเชยวชาญดานการผาตดมะเรงลาไสใหญแบบครบวงจร

รพศ.ราชบร

5.5 จดตงศนยความเชยวชาญดานการรกษาดวยเคมบาบดแบบครบวงจร

5.6 จดตงศนยความเชยวชาญดานรงสรกษาและรงสรวมรกษา

6. พฒนาระบบขอมลสารสนเทศดานมะเรง 7. พฒนาสถานทรองรบผปวยใน ดานรงสรกษาและเวชศาสตรนวเคลยร

44

3. แผนพฒนาระบบบรการการบาดเจบจากอบตเหต 1. สถานการณ

การบาดเจบจากอบตเหตเปนปญหาทสาคญและเปนสาเหตการตายอนดบสองของประเทศ สงผลกระทบตอระบบสาธารณสขโดยรวม โดยเฉพาะอบตเหตทางถนน เปนสาเหตเกอบครง ในป พ.ศ. 2550 ประเทศไทยมอตราผเสยชวตอยท 19.6 ตอแสนประชากร สงกวาประเทศพฒนาแลวเปนอยางมาก ประกอบกบพนททางภมศาสตรของเขตบรการสขภาพท 5 เปนประตสภาคใต/ตะวนตก และในอนาคตอนใกลจะเปนพนทเศรษฐกจทเชอมตอกบสหภาพเมยนมาร ดงนนสถานการณอบตเหตขนสงทางบกจงมแนวโนมเพมขน ทาใหสถานการณการบาดเจบจากอบตเหตขนสงยอมเพมขนเปนเงาตามตว นอกจากนยงมสถานททองเทยวใกลเมองหลวงทประชาชนนยมเดนทางมาพกผอนในทกๆ เทศกาลเปนจานวนมาก เชน เทศกาลปใหม และเทศกาลสงกรานต เปนตน

อตราตายจากอบตเหตขนสงทางบกเขตบรการสขภาพท 5 ตด Top 10

ระดบประเทศ 3 จงหวด อนดบ 6 ประจวบครขนธ

อนดบ 7 สมทรสาคร อนดบ 10 นครปฐม

45

2. ปญหาสาคญ ปญหาการใหบรการทสาคญในเครอขายบรการท 5 ปญหาดานศลยกรรมประสาท (Neuro Surgery)

ศลยกรรมหลอดเลอด (Vascular Surgery) ปญหาดานไฟไหม นารอนลวก (Burn) ดานศลยกรรมทวไป (General Surgery) และเตยงผปวยวกฤตทขาดแคลน (ICU)

ดานศลยกรรมหลอดเลอด ศกยภาพศนยเชยวชาญระดบ 2 และ 3 สามารถใหการดแลรกษาผบาดเจบทางหลอดเลอดสวนปลายชนดทไมรนแรงได (Sharp Cut Injury) แตกรณชนดรนแรง จาเปนตองสงตอมารกษาทศนยอบตเหตระดบ 1 (รพ.ราชบร) ซงยงขาดผเชยวชาญดานศลยกรรมหลอดเลอด และไมพอเพยงเพอเพมขดความสามารถ จงเรงพฒนาขดความสามารถดานการผาตดศลยกรรมหลอดเลอด ทโรงพยาบาลศนยนครปฐมซงมผเชยวชาญดานศลยกรรมหลอดเลอด

ดานไฟไหมนารอนลวก (Burn) บทบาทในการดแลผปวย Burn ชนด ๒ degree burn > 30% และ 3 degree burn > 10 % ซงจาเปนตองม Burn unit ในการดแลผปวยประเภทน 2 แหง คอ รพ.ราชบร 8 เตยง และ รพ.สมทรสาคร 8 เตยง

สรปประเดนปญหาสาคญ ดงน 1. ผปวยบาดเจบ Head injury + Multiple Trauma อตราการตายสง 2. ผปวยบาดเจบ Vascular และ Burn เขารบการรกษาในเขตไดนอย และสงตออกนอกเขตมาก 3. ขาดฐานขอมล Trauma Injury และขาดการวเคราะหเพอการพฒนาระบบ ในแตละพนท และ

ระดบเขต 3. เปาประสงค/ ผลลพธทตองการ

1. อตราตายผบาดเจบทศรษะและบาดเจบหลายระบบจากอบตเหตทางถนนลดลง 2. ผปวยบาดเจบ Head Injury, Multiple Trauma เขาถงการผาตดภายในเวลาทกาหนด รอยละ 80 3. จานวนผบาดเจบทมคา PS>0.75 ในเครอขายบรการเสยชวตลดลง รอยละ 10 จากเดม 4. ผปวยบาดเจบ Vascular และ Burn เขาถงบรการภายในเขตอยางพอเพยง

4. มาตรการทสาคญ มาตรการท 1 พฒนาระบบขอมลเฝาระวงการบาดเจบ IS (Injury Surveillance) และ 19 สาเหต มาตรการท 2 มเครอขายแพทย Multiple Trauma และ Head Injury มาตรการท 3 เพมศนยเชยวชาญอบตเหตระดบ 2 ครอบคลมพนทอก 3 แหง มาตรการท 4 พฒนาศกยภาพการดแล Vascular และ Advance Burn Unit มาตรการท 5 จดบรการ Trauma Fast Tract ทกหนวยบรการ 5. เปาหมายผลลพธ/ตวชวด 5.1 หนวยบรการระดบ A, S, M1 มฐานขอมลและวเคราะหขอมลการบาดเจบในระดบจงหวด รอยละ 100 5.2 มเครอขายผเชยวชาญบาดเจบหลายระบบ (Multiple Injury) ระดบเขต 1 เครอขาย และระดบจงหวด 8 เครอขาย 5.3 มศนยเชยวชาญอบตเหตระดบ 2 เพม 3 แหง 5.4 การสงตอผบาดเจบทาง Vascular และBurn นอกเขตลดลง 5.5 ผปวย Multiple และ Head Injury เขาถงบรการการผาตดภายในเวลาทกาหนด รอยละ 80

46

6. มาตรการสาคญและกจกรรมหลก

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย (หนวยนบ) มาตรการท 1 พฒนาระบบขอมลเฝาระวงการบาดเจบ IS (Injury Surveillance) และ 19 สาเหต

- สคร.4 รวบรวมและวเคราะหขอมลการบาดเจบ รายงานผลระดบเขตทก 1 เดอน

IS ในรพศ./รพท. 16 แหง ระดบ A - 4 แหง ระดบ S - 7 แหง ระดบ M1 - 4 แหง 19 สาเหตใน รพช. 50 แหง

- รวบรวม/วเคราะหขอมล ทกวนท 10 ของเดอน และรายงาน สคร./เขต

สสจ. 8 จงหวด

- นเทศระบบขอมล IS ระดบเขต 1 ครง/ป สคร. 4 - 1 แหง นเทศระบบขอมล

- ระดบจงหวด 1 ครง/ป - ระดบรพ. 3 ครง/ป

มาตรการท 2 เครอขายผเชยวชาญ Multiple Injury

- จดตงคณะกรรมการเครอขายผเชยวชาญบาดเจบหลายระบบ (Multiple Trauma)

1 คณะ - จดตงเครอขายผเชยวชาญบาดเจบหลายระบบประจาจงหวด 8 จงหวด

8 คณะ

- สารวจทรพยากร และทาเนยบผเชยวชาญ 1 ครง - สารวจทรพยากรและ ทาเนยบผเชยวชาญ ระดบจงหวด

จงหวดละ 6 ครง

- ประชมเครอขายทก 2 เดอน 6 ครง - จดประชมเครอขายผเชยวชาญระดบจงหวดทก 2 เดอน

จงหวดละ 6 ครง

มาตรการท 3 เพมศนยเชยวชาญอบตเหตระดบ 2 ครอบคลมพนทอก 3 แหง

กาหนดใหหนวยบรการ 3 แหง -ประเมนความพรอม gap analysis ใหรพ.จดทาแผนสงเขต - ตดตามประเมนผล - ประสานจดทางบประมาณ

หนวยบรการ 3 แหง คอ - รพ.เจาพระยายมราช จ.สพรรณบร - รพ.พหลพลพยหเสนา จ.กาญจนบร - รพ.สมทรสาคร จ.สมทรสาคร

- จดทาgap analysis - จดทาแผนปฏบตการตาม Gap analysis -สงแผนปฏบตการใหเขต

ระดบจงหวด - รพ.เจาพระยายมราช จ.สพรรณบร - รพ.พหลพลพยหเสนา จ.กาญจนบร - รพ.สมทรสาคร จ.สมทรสาคร

47

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย (หนวยนบ) มาตรการท 4 พฒนาศกยภาพการดแล Vascular Injury และAdvance Burn Unit

กาหนดใหหนวยบรการ 2 แหง -ประเมนความพรอมทา gap analysis

การดแล Vascular 2 แหง รพ.นครปฐม, รพ.ราชบร

- ใหรพ.จดทาแผนปฏบตการ สงเขต

- การดแล Advance Burn Unit (6 เตยง) คอ รพ.สมทรสาคร

- ตดตามประเมนผลและประสานงบประมาณ มาตรการท 5 Trauma Fast Tract

- จดทาแนวทางการดแลผปวย Trauma fast tract

เนนในหนวยบรการระดบ A 4 แหง, S 7 แหง และ M1 4 แหง และหนวยบรการระดบ M2-F3 ทกแหง รวม 50 แหง

จดบรการในระดบจงหวด

- ผบาดเจบกลมสแดง/เหลองไดรบการดแลดวยระบบการแพทยฉกเฉน รอยละ 20 - ผบาดเจบกลมสแดงและสเหลองทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนไดรบการดแลถกตองเหมาะสม รอยละ 50

- แจงใหจงหวดและหนวยบรการรบทราบแนวทางการดแลผปวย Trauma fast tract

- ผบาดเจบกลมสแดง/เหลองไดรบการแจงจากจดเกดเหตใหโรงพยาบาลเตรยมพรอมรบผปวย รอยละ 100

- ตดตามประเมนผลทก 3 เดอน - ผบาดเจบ Head Injury และ Multiple Trauma ทมขอบงชไดรบการผาตดภายในเวลา 60 นาทไมตองผานWard, ถาไมตองผาตดใหไปWard

- พฒนาศกยภาพการดแลผปวยจดอบรมแพทย ATLS และพยาบาล ATLS

- ผบาดเจบทตอง Refer ตองสงผบาดเจบออกจากโรงพยาบาลภายใน 40 นาท

- มการแจงขอมลใหโรงพยาบาลทรบสงตอเตรยมพรอม ER และ OR ทกราย

- ใหเลอดดวนภายใน 15 นาท ตงแตแพทยมคาสงในหนวยบรการระดบ A, S, M1

48

4. แผนงานพฒนาระบบบรการผปวยทารกแรกเกด 1. สถานการณ ตารางแสดงจานวนการใหบรการในสาขาทารกแรกเกด ของเครอขายบรการท 5 ป 2553-2556

ขอมล ขอมลทผานมา

ป 2553

ป 2554 ป 2555

ป 2556 (9ด.)

1.1 จานวนเดกเกดทงหมด 55,625 55,549 56,646 38,392 1.2 จานวนเดกเกดมชพ NA 55,313 56,435 38,246 2. จานวนทารกแรกเกดมนาหนกตวนอย (LBW<2,500gm) 4,879 4,858 5,109 3,396 - LBW นอยกวา 37 wks NA NA NA 1,574 - LBW มากกวา 37 wks NA NA NA 1,822 3. จานวน เดก Birth Asphyxia 1,075 1,208 1,157 639 - คะแนน 0-3 (severe) จานวน NA 199 191 44 - คะแนน 4-7 (mild) จานวน NA 1009 967 333 4. Asphyxia ทรบ REFER จาก รพช. NA 128 137 103 5. จานวนทารกตายทอายนอยกวาหรอเทากบ 28 วน (neonatal mortality rate :NMR

NA 381 340 202

6. จานวนผปวยใน NICU 4417 3843 4689 3150 7. อตราการเกด LBW (ตอพน) 8.81 8.78 9.05 8.85 8. อตราการเกด Birth Asphyxia (ตอพน) 19.4 21.84 20.5 16.71 9. อตราทารกตาย (ตอพน) NA 6.86 6.02 5.26 10. อตราการคดกรองการมองเหน (รอยละ) NA NA NA 87.75 11. อตราการคดกรองการไดยน (รอยละ) NA NA NA 43.37 12. จานวนสงตอผปวยทารกแรกเกด (Refer Out) 114 122 177 65 (6ด) 13. จานวนรบสงตอผปวยทารกแรกเกด (Refer In) 658 637 748 331 (6ด) จากสถตขอมลการใหบรการในเครอขายบรการท 5 พบวามเดกคลอดมชพจานวน 50,000 กวารายตอป และพบวาทารกแรกเกดทมนาหนกตวนอยกวา 2,500 กรม ประมาณรอยละ 9 และพบภาวะขาดออกซเจนประมาณ 20 ตอ การเกดมชพ 1,000 คน ซงถงแมจะไมเกนเกณฑมาตรฐานทกระทรวงกาหนด แตกเปนปญหาสาคญ เพราะทารกแรกเกดทมนาหนกตวนอย มความเสยงตอการตายโดยปรกาเนด และการตายในระยะขวบปแรกของชวต และมความเสยงตอการเจบปวย ภาวะทโภชนาการ พฒนาการลาชาในทกดาน ทาใหมคาใชจายสงในการดแลรกษาในผปวยกลมน โดยเฉพาะรายทมความพการตองเปนภาระแกครอบครวและประเทศในการดแลตอเนองตลอดชวต จากการวเคราะหปญหาพบวาการตงครรภ ในเดกอายนอยกวา 20 ป (Teenage pregnancy) ,มาตรฐานในการดแลระหวางตงครรภและการคลอดเปนปญหาสาคญททาใหเกดการคลอดกอนกาหนดหรอคลอดทมนาหนกตวนอย ภาวะขาดออกซเจนในทารกแรกเกด จะมผลกระทบตอการเจรญเตบโต และการพฒนาการทางสมอง รวมทงอาจเกดความพการของทารก ซงภาวะขาดออกซเจนในทารกแรกเกดเปนภาวะทสามารถปองกนและ

49

แกไขได โดยใหมการดแลสตรตงครรภ และทารกตงแตอยในครรภ จนถงระยะคลอดอยางมประสทธภาพ รวมทงการดแลเดกทารกแรกเกดหลงลอดทไดมาตรฐาน ทารกคลอดกอนกาหนด ,ทารกทนาหนกตวนอย และภาวะขาดออกซเจนระหวางคลอด โรคหวใจพการแตกาเนด รวมถงปญหาอน ๆ ในทารกแรกเกด ทารกเหลานมความจาเปนตองไดรบการดแลเปนพเศษ ใน NICU ทมครภณฑการแพทยทเหมาะสม มบคลากรทางการแพทยคอ กมารแพทย, กมารแพทยทารกแรกเกดและ กมารโรคหวใจ กมารศลยกรรม พยาบาลวชาชพทมความชานาญดานการดแลทารกแรกเกดวกฤต ซงปญหาในเครอขาย 5 พบวา บางชวงเวลามผปวย เกนจานวนเตยงของ NICU ทจะดแลไดในขณะนน เนองจากการกระจายตวของ NICU ไมเหมาะสม และเพยงพอ จงตองมการสงตอผปวยทารกแรกเกดขามจงหวดและขามเขต รวมทงการขาดครภณฑทจาเปน และการพฒนาบคลากร โดยเฉพาะพยาบาลผานการอบรมหลกสตรการดแลทารกแรกเกดวกฤต และยงปญหาเกยวกบมาตรฐานการดแลผปวยขณะสงตอ ทาใหมปญหาแทรกซอนในระหวางการสงตอผปวย การจดทา แผนพฒนาระบบบรการสขภาพ ( Service Plan)

มวตถประสงคเพอใหเกดการจดการระบบการดแลทารกแรกเกด และระบบสงตออยางเหมาะสม ตลอดจนการพฒนาสถานพยาบาลทกระดบใหสามารถดแลผปวยไดตามบรบทและขดความสามารถทกระทรวงสาธารณสขกาหนด เพอใหทารกแรกเกดทเจบปวยไดรบการดแลตามคณภาพมาตรฐาน สามารถอยในสถานพยาบาลทใกลภมลาเนามากทสด ซงจะนาไปสการลดอตราตาย ลดภาวะแทรกซอน ตลอดจนสรางความพงพอใจแกประชาชนทไดรบบรการ เพอใหดาเนนการเปนไปตามวตถประสงค จงไดทาแผนพฒนาระบบบรการสขภาพการดแลทารกแรกเกด ในประเดนทสาคญ จาเปนและเรงดวน 4 ประเดน ดงน ประเดนสาคญของการบรการทตองการพฒนา ดงน 1. ทารกเกดกอนกาหนดและทารกเกดครบกาหนดทมนาหนกแรกเกดนอยกวา 2,500 กรม 2. ภาวะพรองออกซเจนในทารกแรกเกด (Birth asphyxia) 3. ระบบการรบและสงตอทารกแรกเกดระหวางสถานบรการยงไมไดมาตรฐาน 4. Congenital Heart Disease (ทม Ductus Dependent ) 2. ปญหาสาคญ

1) มการ Refer ทารกคลอดกอนกาหนด และภาวะขาดออกซเจนระหวางคลอด ขามจงหวด และขามเขต เนองจากม NICU ไมพอเพยง

2) ระบบ Refer และศกยภาพการดแลผปวยขณะสงตอยงไมมประสทธภาพ 3) ขาดเครองมอในการตรวจรกษา เพอเพมศกยภาพในการตรวจ วนจฉยไดอยางถกตอง เหมาะสม 3. เปาประสงค / ผลลพธทตองการ

1) หนวยบรการระดบ A , S มจานวน NICU ทมประสทธภาพเพยงพอ 2) หนวยบรการระดบ S ทกแหง มศกยภาพในการคดกรอง ROP และการไดยน 3) หนวยบรการทกระดบใหการดแลทารกคลอดกอนกาหนด และภาวะขาดออกซเจนระหวางคลอดไดตามมาตรฐาน 4) หนวยบรการทกระดบสามารถวนจฉยโรคหวใจแตกาเนดได และสงตอไดอยางเหมาะสม 5) พฒนาระบบสงตอ และประสทธภาพศนยสงตอ เพออตราตายขณะสงตอเทากบศนย

4. มาตรการทสาคญ รพ.สต. 1. ใหความรเพอลดการตงครรภในวยรน 2. ดแลการฝากครรภรวมกบ รพช. 3. ดแลทารกหลงคลอด

50

รพช. 1. ดแลการฝากครรภรวมกบ รพ.สต. และ U/S เพอกาหนดอายครรภทกราย 2. ดแลการคลอดไดมาตรฐาน 3. Detect ทารกคลอดกอนกาหนด และภาวะขาดออกซเจนระหวางคลอดเพอสงตอ รพศ./รพท. ศนยความเชยวชาญทารกแรกเกด ระดบ 3

1. ดแลทารกคลอดกอนกาหนด และภาวะขาดออกซเจนระหวางคลอดทสงตอจาก รพช. 2. การตรวจคดกรอง Hearing screening , ROP screening 3. มการใหสาร TPN

ศนยความเชยวชาญทารกแรกเกด ระดบ 2 (รพ.นครปฐม) วางแผนเรมดาเนนการป 2558 1. ดแลทารกทเปนโรคหวใจ พการแตกาเนดโดยใชเครอง echocardiogram 2. ใหการรกษาโดยการผาตดโรคทางศลยกรรมในทารกแรกคลอด ศนยความเชยวชาญทารกแรกเกด ระดบ 1 (รพ.ราชบร) วางแผนเรมดาเนนการป 2559 1. ผาตดโรคหวใจชนดซบซอนในทารกแรกเกด 2. ใหการรกษาโรคจอประสาทตาในเดกทารกคลอดกอนกาหนด 5. ตวชวด 5.1 อตราเดกแรกเกดนาหนกตวนอย ลดลง 5.2 อตราตายทารกแรกเกดดวยภาวะพรองออกซเจนในทารกแรกเกด ลดลง 5.3 อตราตายขณะสงตอเทากบศนย 5.4 อตราการสงตอ ผป.ออกนอกเขตบรการ ลดลง 6. แผนปฏบตการ

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย

(หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบ

จงหวด เปาหมาย (หนวยนบ)

มาตรการท 1 พฒนามาตรฐานการฝากครรภและการคลอด

1. ลดการตงครรภในวยรน 2. มาตรฐานการฝากครรภ

มาตรการท 2 เพมเตยง NICU , SNB ทเหมาะสม พรอมเครองมอแพทยทจาเปน

1. ขยายและเพมเตยง NICU และเครองมอแพทยทจาเปน (Respirator , Incubatorและ Neonatal Monitor) 2. .ขยายและเพมเตยง SNBและเครองมอแพทยทจาเปน

10 เตยง 30 เตยง

รพ.บานโปง รพ.ดาเนนฯ รพ.โพธาราม รพ.มะการกษ รพ.สมเดจพระสงฆฯ17 รพ.พหลฯ รพ.หวหน

1 เตยง 1 เตยง 1 เตยง 1 เตยง 2 เตยง 2 เตยง 2 เตยง 10 เตยง 5 เตยง

51

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย

(หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบ

จงหวด เปาหมาย (หนวยนบ)

รพ.นครปฐม รพ.สมเดจพระสงฆฯ17 รพ.พหลฯ รพ.พระจอมเกลา รพ.สมทรสาคร

4 เตยง 5 เตยง 6 เตยง

มาตรการท 3 พฒนาการให Nutrition ทเหมาะสม (TPN) ใน รพศ.

พฒนาการให Nutrition ทเหมาะสม (TPN) เพม

1 แหง

จ.สมทรสาคร รพ.สมทรสาคร

1 แหง

มาตรการท 4 พฒนาศกยภาพตรวจการไดยนครอบคลม รพท.ทงหมด

เพม รพท.ทสามารถตรวจการไดยน

5 แหง จ.ราชบร -รพ.บานโปง, -รพ.ดาเนน, -รพ.โพธาราม, จ.สพรรณบร -รพ.สงฆราชฯ จ.สมทรสาคร -รพ.กระทมแบน

3 แหง 1 แหง 1 แหง

52

5. แผนพฒนาระบบบรการสาขาสขภาพจตและจตเวช สถานการณ

ปญหาสขภาพจตและจตเวชมความชกสงในทกภมภาคทวโลก องคการอนามยโลกไดกาหนดขอบเขตของปญหาสขภาพจตและจตเวชทสาคญและเรงดวนไว 8 โรค/ภาวะ ไดแก โรคจต โรคซมเศรา โรคสมองเสอม โรคลมชก ความผดปกตทางจตเวชจากแอลกอฮอลและสารเสพตด ความผดปกตทางพฒนาการ ปญหาพฤตกรรมในเดก การทารายตนเองหรอฆาตวตาย

สถานการณดานสขภาพจตและจตเวชทสาคญ

* คานวณจากฐานประชากรกลางป 2554 คอ 64.181,000 : ฐานประชากรเดกคอ 7,000,000 และผสงอายคอ 8,800,000

นอกจากน ปญหาสขภาพจตทสาคญ และเรงดวน ซงนอกจากจะมความชกสงแลว ยงทาทายตอระบบ

บรการทางสขภาพมากเปนลาดบตนๆ คอ โรคซมเศรา รอยละ 2.70 และโรคจต รอยละ 0.80 หรอประมาณ 504,000 คน และยงมชองวางการเขาถงบรการมาก โดยมอตราการเขาถง 51 % สาหรบโรคซมเศรา พบวามอตราการเขาถงบรการอยท 31.01 % นอกจากนนแลว โรคซมเศรายงเสยงตอการฆาตวตายไดสงมาก

จากสถานการณขางตน เขตบรการสขภาพท 5 ไดมการพฒนาเพอเพมการเขาถงบรการของผปวยกลมนไดมากขน ในปงบประมาณ 2556 โดยดาเนนการดงน

1. จดทาบญชยาจตเวชพนฐานทครอบคลมยาจตเวช 5 กลมคอ ยารกษาโรคจต (Antipsychotic Drugs) ยาคลายวตกกงวล (Antianxiety drugs) ยารกษาโรคซมเศรา (Antidepressants) ยาทาใหอารมณคงท (Mood stabilizers) และยารกษาโรคพารคนสน (Antipakinsonism) จานวน 21 รายการ

2. จดทาคมอการใชยาจตเวช และการดแลผปวยทไดรบยาจตเวชใหกบโรงพยาบาลทกแหง 3. กาหนดแนวทางการสงตอ-รบกลบผปวยจตเวชในจงหวด ในเครอขาย และนอกเครอขาย และม

แนวทางในการตดตามดแลเมอผปวยกลบมาอยในชมชน 4. กาหนดฐานขอมลผปวยสขภาพจตและจตเวชของแตละสถานบรการ แตยงไมสามารถเชอโยงถงกน

ได ซงเปนโอกาสพฒนาตอไป โดยขอมลเบองตนทกาหนดไวในการจดทาคอ ชอ – สกล เลขบตรประจาตวประชาชน วน เดอนป เกด อาย การวนจฉยโรค โรคประจาตวของผปวย ทอยปจจบน ทอยของญาตหรอผทตดตอได

โรค/ปญหาสขภาพจต

ความชก (ป 2551)

คาประมาณการ* (ป 2554) : คน

การเขาถงบรการ (ตามรายงาน 8 โรค ป 2554)

คดเปนอตรา (ป 2554)

MR 1 % 600,000 31,380 5.23 % Autistic 1 % 600,000 7,212 1.20 % ADHD และ LD 5 % 350,000 13,650 3.90 % Alcohol 10.90 % 6,995,700 85,756 1.22 % Substance 3.20 % 2,053,800 12,875 0.63 % Psychosis 0.80 % 504,000 405,216 80.40 % MDD 2.70 % 1,700,000 183,430 10.79 % Dementia 3.40 % 300,000 9,288 3.09 % Suicide ฆาตวตายสาเรจ 5.9 %

ตอแสนประชากร พยายามฆาตวตายเขาถงบรการ 23,815

53

5. สถานบรการทกแหงจดทาแผนงานการจดกจกรรมสงเสรมสขภาพจตกลมตางๆ เชน วยเดกและวยรน วยทางาน วยสงอาย ทงกลมปกต และกลมเสยง (Psychosocial clinic)

6. การจดอบรมแพทยเพมพนทกษะ เภสชกร ทจบใหม เรอง โรคจตเวช การบาบดรกษา ปญหาสาคญ

ระบบการจดทาฐานขอมลผปวยจตเวชเพอการตดตามในชมชน พบวา ยงไมสามารถเชอมโยงเปนฐานเดยวกน ดานการสงตอ (Refer out) พบวา สถานบรการในเขตบรการสขภาพท 5 สงผปวยไปรบการรกษาตอท รพ.ราชบร สวนกรณมปญหาซบซอนสงตอ รพ.ศรราช และ โรงพยาบาลสงกดกรมสขภาพจต คอ สถาบนกลยาณราชนครนทร สถาบนจตเวชศาสตรสมเดจเจาพระยา และ รพ.ศรธญญา

อตราการเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศราเขตสขภาพท 5 ปงบประมาณ 2555

            

ทมา : ศนยโรคซมเศรา โรงพยาบาลศรมหาโพธ กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข

เปาประสงค 1) ม Ward จตเวชในโรงพยาบาลระดบ A (รพศ.ราชบรจาก 16 เตยงเปน 30 เตยง ในป 2557) และ

การรบ Admitted ผปวยจตเวชรวมกบฝายกายใน รพศ./รพท. ทมจตแพทย 2) มยาจตเวชพรอมใชในโรงพยาบาลทไมมจตแพทยและในโรงพยาบาลชมชน (บญชยาจตเวชพนฐาน) 3) มศนยใหคาปรกษา (Psychosocial clinic) เชอมโยงกบระบบชวยเหลอ ในสถานบรการระดบ F3 ขน

ไป 4) บรการสขภาพจตและจตเวชผานเกณฑคณภาพ

มาตรการทสาคญ 1. เพมการเขาถงบรการของผปวยโรคจต 2. พฒนาบรการสขภาพจตและจตเวชตามเกณฑ

ตวชวด 1. การเขาถงบรการโรคซมเศรามากกวารอยละ 31 2. การเขาถงบรการโรคจตมากกวารอยละ 80

41.04

17.23

31.26 29.41 30.79

39.7534.22

31.06

05

1015202530354045

รอยละกาญจนบรนครปฐมเพชรบรราชบรสมทรสาครสมทรสงครามสพรรณบรประจวบครขนธ

54

มาตรการสาคญและกจกรรมหลก

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ) มาตรการท 1 เพมการเขาถงบรการของผปวยโรคจต

1. กาหนดให โรงพยาบาลระดบ A เพม Ward จตเวช และ รพศ./รพท.ท มจตแพทยรบ Admitted ผปวยจตเวชรวมกบฝายกาย

2. กาหนดใหโรงพยาบาลทไมมจตแพทยและในโรงพยาบาลชมชน บรหารจดการใหมยาจตเวชพรอมใช (บญชยาจตเวชพนฐาน)

รพศ.ราชบร (จาก 16 เตยงเปน 30 เตยง

ในป 2557)

3. กาหนดใหมการจดใหมศนยใหคาปรกษา (Psychosocial clinic) เชอมโยงกบระบบชวยเหลอ ในสถานบรการระดบ F3 ขนไป

- ป 2557 จานวน 6 แหง (ทองผาภม, บอพลอย, สามรอยยอด, สมเดจพระปยะฯ, หวยกระเจา, เลาขวญ)

- ป 2558 จานวน 3 แหง (บางสะพาน, ไทรโยค, ดานมะขามเตย)

- ป 2559 จานวน 2 แหง (ทบสะแก, สถานพระบารม)

4. กาหนดใหมการจดบรการคลนกสขภาพจตและจตเวชแยกเฉพาะสดสวนในสถานบรการระดบ F2 ขนไป

- ป 2557 จานวน 8 แหง (วดเพลง, ดานชาง, กาแพงแสน, ปราณบร, อมพวา, ชะอา, ทามวง, สมเดจพระปยะฯ)

- ป 2558 จานวน 6 แหง (สวนผง, หนองหญาไซ, กยบร, เจาคณไพบลย, ดานมะขามเตย, สถานพระบารม)

- ป 2559 จานวน 7 แหง (เจดเสมยน, ทบสะแก, สงขละ, ไทรโยค, หวยกระเจา, บอพลอย, เลาขวญ)

5. เพมศกยภาพบคลากรในการวนจฉย Common Disease 10 โรค ในสถานบรการระดบ F2 - F3

- ป 2557 กยบร, ปราณบร, วดเพลง, สวนผง, เจาคณไพบลย, ไทรโยค

- ป 2558 สามรอยยอด, สมเดจพระปยะฯ, ดานมะขามเตย, บางสะพานนอย, ทบสะแก

55

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

6. กาหนดใหสถานบรการทกแหงสามารถคดกรองสงตอผปวยไดเหมาะสมในสถานบรการทกระดบ รวมถงการตดตามดแลผปวยในชมชนและใหความรในการดแลผปวยจตเวชทบานแกผดแล

มาตรการท 2 การพฒนาคณภาพระบบบรการสขภาพจตและจตเวช

1. กาหนดใหสถานบรการทกแหงพฒนาคณภาพระบบบรการสขภาพจตและจตเวช ใน 3 ดาน คอ ดานบคลากร ดานสถานบรการ และดานขดความสามารถ (ตามเกณฑ ระดบ 2)

2. คณะกรรมการ service plan สาขาจตเวชระดบเขตตดตามกากบงานในระดบจงหวด และโรงพยาบาลแมขาย (ทมจตแพทย) นเทศตดตามงานภายในจงหวด

56

6. แผนงานพฒนาระบบบรการผปวย 5 สาขาหลก 1. สถานการณ ตารางแสดงขอมลบคลากร ทรพยากรและผลดาเนนงาน 5 สาขาหลก ของ รพช.แมขาย (M2) เขตบรการสขภาพ

ท 5 ปงบประมาณ 2556 ตารางแสดงจานวนบคคลากร ทรพยากร ผปวยทไดรบการดแลใน รพช.แมขายในเขตบรการสขภาพท 5 ปงบประมาณ 2556

รพ. สามพราน อทอง สงฆราช องคท 19 (ทามวง)

ทองผาภม ชะอา บางสะพาน

บคลากร

กมารแพทย 2 3 3 1 1 1

ศลยแพทย 1 0 0 0 0 0

อายรแพทย 2 2 1 1 0 1

ศลยแพทยกระดก 2 1 0 0 1 2

สตแพทย 2 2 1 1 1 1

วสญญแพทย 0 0 0 1 0 0

แพทย GP (ใชทน/ประจาบาน) 3 5 8 4 6 5

วสญญพยาบาล 3 4 3 3 1 3

พยาบาล ป.โท (เดก) 0 0 0 0 0

พยาบาล ป.โท (ผใหญ) 4 1 0 0 0

พยาบาลเฉพาะทางวกฤตเดก 0 1 0 0 0

พยาบาลเฉพาะทางวกฤตผใหญ 0 1 0 0 0

พยาบาลอบรมวกฤตเดกจาก รพศ. 0 0 0 0 0

พยาบาลอบรมวกฤตผใหญจาก รพศ./รพท.

0 0 0 10 0

พยาบาลอบรมชวยผาตดจาก รพศ./รพท.

3 2 5 1 1 1

ทรพยากร

จานวนหองผาตด 1 3 3 3 1 3

เครองดมยา 2 3 2 3 0 3

โคมไฟผาตด 1 3 3 2 0 3

เครองมอผาตดพนฐาน 5 9 ครบ 1 0 9

เครองมอผาตดพเศษเฉพาะ

2 3 ตา 1 0 7

57

รพ. สามพราน อทอง สงฆราช องคท 19 (ทามวง)

ทองผาภม ชะอา บางสะพาน

ทรพยากร

เครองชวยหายใจเดก 0 0 1 0 0 3

เครองชวยหายใจผใหญ 1 10 1 0 0 8

EKG monitor 7 8 5 3 0 12

Infusion pump 16 20 27 8 0 40

defibrillator 5 7 14 6 0 2

BP monitor 22 0 17

จานวนผปวยใสตงทงหมด 430 175 86 58 28 135

จานวนผปวยใสตงททาได 7 15 0 3 0 114

จานวนเดกทตองใสเครองชวยหายใจ 8 8 1 na 113 21

เดกทใสเครองชวยหายใจทดแลเอง 0 0 0 0 0 17

จานวนผปวย

5 สาขา

ผปวยทตองใสเครองชวยหายใจ 141 233 29 na 123 204

ผปวยทใสเครองชวยหายใจทดแลเอง 0 206 0 0 0 204

ผปวยกระดกหกทไมเคลอนทงหมด 647 916 559 377 10 668

ผปวยกระดกหกทไมเคลอนททาเอง 632 839 0 0 10 668

จานวนผปวยตกเลอดหลงคลอด 8 22 63 17 1 18

จานวนมารดาทจะ C/S ทงหมด 353 278 537 na 60 574

จานวนมารดาC/S ททาได 187 275 537 0 0 574

จากขอมลขางตน พบวา รพช.แมขายมการใหบรการผาตดไสตง ผาตดคลอด ได 3/6 แหง และดแล

ผปวยใสเครองชวยหายใจทงเดกและผใหญได 3/6 แหง และในทางปฏบตยงไมสามารถใหบรการไดครอบคลมตลอดเวลา สาเหตสาคญทไมสามารถดแลผปวยกลมนได เนองมาจากขาดความพรอมทงเรองจานวนและทกษะของแพทย และพยาบาล ขาดอปกรณเครองมอไดแก หองผาตด อปกรณทจะใชในการผาตด เครองดมยาสลบ เครองชวยหายใจเดก/ผใหญ เครอง EKG/BP Monitor, Infusion pump และ Defibrillator

การพฒนาระบบบรการสขภาพ 5 สาขาหลกเขตพนทบรการสขภาพท 5 มเปาหมายหลกคอ ลดความแออดของหนวยบรการระดบ A, S และ M1 เพมศกยภาพหนวยบรการระดบ M2 ลงไปใหมศกยภาพดแลผปวยไดมากขนดวยบรการทมมาตรฐาน ลดการสงตอ โดยยดแนวทางการพฒนาทเกอกลกนแบบพนองภายในจงหวด/เขตสขภาพทงดานความร ทกษะดานบคลากร อปกรณตางๆ รวมถงระบบสงตอทมประสทธภาพ 2. ปญหาสาคญ

1) โรงพยาบาลระดบ A,S และM1 มผปวยผาตดไสตง ผาตด C/S ผปวยใสเครองชวยหายใจอายรกรรม และกมารเวชกรรม ผปวยกระดกหกทไมเคลอน เปนจานวนมาก

58

2) โรงพยาบาลระดบ M2 ลงไปยงมการดแลผปวยกลมนนอย สวนใหญสงตอไปใหโรงพยาบาลทมศกยภาพสงกวาภายในจงหวด

3) สาเหตสาคญทไมสามารถดแลผปวยกลมนได เนองมาจากขาดความพรอมเรองจานวนและทกษะของแพทย และพยาบาล ขาดอปกรณเครองมอ ไดแก หองผาตด อปกรณทจะใชในการผาตด เครองดมยาสลบ เครองชวยหายใจเดก/ผใหญ เครอง EKG/BP Monitor, Infusion pump และ Defibrillator 3. เปาประสงค/ผลลพธทตองการ

1) ผปวยไดรบการผาตดไสตง และผาตดคลอดทระดบ รพช.แมขาย (M2) เพมขน 2) ผปวยไดรบการรกษาดวยเครองชวยหายใจทงเดก และ ผใหญ ท รพช.แมขาย (M2) เพมขน 3) ผปวยไดรบการรกษาภาวะกระดกหกไมเคลอนท รพช.เพมขน

4. มาตรการสาคญ 1) พฒนาศกยภาพโรงพยาบาลระดบ M2 ใหสามารถผาตดไสตง ผาตด C/S ดแลผปวยใสเครองชวยหายใจทง

อายรกรรม และกมารเวชกรรม 2) พฒนาศกยภาพโรงพยาบาลระดบ M2, F1, F2 และ F3 ใหสามารถดแลผปวยกระดกหกไมเคลอน

5. ตวชวด 1) รอยละการผาตดไสตงใน รพช.M2 เพมขน 2) รอยละการผาตดทาคลอดใน รพช.M2 เพมขน 3) รอยละการดแล ผปวยเดกใสเครองชวยหายใจใน รพช.M2 เพมขน 4) รอยละการดแล ผปวยผใหญใสเครองชวยหายใจใน รพช.M2 เพมขน 5) รอยละการดแล ผปวยกระดกหกไมเคลอนใน รพช.ทกขนาด (M2 - F3) เพมขน

6. มาตรการสาคญและกจกรรมหลก มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย (หนวยนบ)

มาตรการท 1 พฒนาศกยภาพทมแพทยเพมพนทกษะ/พยาบาลในการผาตดไสตง ผาตดคลอด ดแล ผป.ใสเครองชวยหายใจทงเดกและผใหญไดใน รพช.แมขาย (สามพราน, อทอง, สมเดจพระสงฆราชองคท 19, ทองผาภม, ชะอา และ บางสะพาน)

พฒนาเครอขายการดแลในระดบเขต - สรางชองทางการสอสาร การเชอมโยงขอมลและการตดตามการดาเนนงาน

1. รพศ./รพท.ใหการฝกอบรมแพทยเพมพนทกษะใหมความพรอมในการผาตดไสตง/คลอดดแล ผปวยใสเครองชวยหายใจทงเดกและผใหญได

โดยกาหนดมาตรฐานการฝกและการประเมนผานการเพมพนทกษะตองสามารถผาตดไสตง/ผาตดคลอดดวยตนเองไมนอยกวาหตถการละ 5 ราย

ดแลผปวยใสเครองชวยหายใจทงเดกและผใหญ ไมนอยกวาแผนกละ 5 ราย 2. รพ.ระดบ A , S และ M1 เปนพเลยงในการดแลรกษาและผาตดท รพ.M2 โดยจดเวรทปรกษาเพอให รพช.M2 สามารถปรกษาไดตลอดเวลา

59

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย

(หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย

(หนวยนบ) 3. พฒนาศกยภาพของพยาบาล

ระดบ M2 ดานการฝกปฏบตชวยผาตดไสตง/ผาคลอด ดแลผปวยใสเครองชวยหายใจทงเดกและผใหญใน รพ.สามพราน, สมเดจพระสงฆราชองคท19, ทองผาภม, ชะอา โดย รพ.จงหวด เปนเวลา 4 สปดาห 4. สงพยาบาลเขารบการอบรมเฉพาะทางการดแลผปวยวกฤตเดกและผใหญ รพ.ละ 1 - 2 คน 5. รพ.M2 สารวจสวนขาด หองผาตด , หนวยจายกลาง, วสดครภณฑผาตด และดมยา เพอขอรบการสนบสนนเพมเตม จดสรรเครองชวยหายใจเดก 2 เครอง ใน รพ. M2 ทกแหง

จดสรรเครองชวยหายใจผใหญชนดปรมาตร 2 เครอง รพ.M2 ทกแหง 6. พฒนาระบบการ refer โดยกาหนดขอบเขตแนวทางการ refer จาก รพ.ระดบ M2 ส รพ.ระดบ M1, S, A และ แนวทาง รบ Refer จาก รพ. F1, F2, F3

มาตรการท 2 พฒนาศกยภาพการดแล ผปวยกระดกหกไมเคลอนใน รพช.ทกแหง

พฒนาศกยภาพการดแลผปวยกระดกหกไมเคลอนใน รพช. M2 F1 F2 F3

6 แหง 7 แหง 35 แหง 1 แหง

1. รพศ./รพท.ใหการฝกอบรมแพทยเพมพนทกษะใหมความพรอมในการดแล ผป.กระดกหกไมเคลอนได

โดยกาหนดเปนมาตรฐานการฝกเพมพนทกษะใหผานการดแลผปวยกระดกหกไมเคลอนไดดวยตนเองไมนอยกวา 5 ราย 2. รพ. A, S และ M1 ทเปนพเลยงจดตงเครอขายรบปรกษาทาง Line และ internet

๖๐

7. แผนพฒนาระบบบรการ สาขาปฐมภม ทตยภมและสขภาพองครวม สถานการณ

เขตบรการสขภาพท 5 มประชากร 5,044,058 คน มหนวยบรการปฐมภม รพ.สต. 911 แหง แบงเปน รพ.สต. ขนาดใหญ 86 แหง ทวไป 825 แหง และ ม ศสม. 25 แหง เมอคานวณเบองตนจะมสดสวนประชากรทอยในพนทชมชนเมองขนตาไมนอยกวารอยละ 30 หรอประมาณ 1.5 ลานคน ทงนควรตองม ศสม. รองรบขนตา 50 แหง จงหวด อาเภอ จานวน

ประชากร รพศ. รพท. รพช. ศสม. รพสต. ขนาด

ใหญ (> 8,000 คน)

รพ.สต. ทวไป

กาญจนบร 13 839,776 - 2 13 2 10 128 นครปฐม 7 860,246 1 - 8 2 14 120 ราชบร 10 839,075 1 3 6 6 17 147 สพรรณบร 10 845,850 1 1 8 5 8 166 สมทรสาคร 3 591,887 1 1 - 2 13 41 สมทรสงคราม 3 194,057 - 1 2 2 1 48 เพชรบร 8 464,033 - 1 7 2 1 116 ประจวบฯ 8 509,134 - 2 6 4 22 59 รวม 62 5,044,058 4 11 50 25 86 825

จากผลการดาเนนงานในป 2556 ทกจงหวดไดดาเนนการพฒนาดานการจดบรการรกษาโรคเรอรงท รพ.สต. / ศสม. . ในภาพรวมเขต ม รพ.สต. ทสามารถจดบรการโรคเบาหวาน / ความดนโลหตสง และมสดสวนการไปใชบรการมากกวารอยละ 50 เทากบ รอยละ 24.9 เรมเหนกระบวนการเชอมโยงบรการและใชขอมลรวมกนระหวางแมขายกบลกขาย

จงหวด รพ.สต. ศสม. จานวน ผลงาน รอยละ จานวน ผลงาน รอยละ

กาญจนบร 142 65 45.8 2 NA NA นครปฐม 134 6 4.48 2 1 50 ราชบร 157 NA NA 6 NA NA สพรรณบร 174 53 30.5 5 5 100 สมทรสาคร 54 NA NA 2 NA NA สมทรสงคราม 49 NA NA 2 NA NA เพชรบร 117 59 50.4 2 - - ประจวบครขนธ 81 43 53.1 4 1 25 รวม 908 226 24.9 25 7 28

๖๑

ปญหาสาคญ 1. ขาดการวเคราะห ประเมนพนทชมชนเมอง หรอชมชนประชากรแออด และขาดการสารวจ ประเมน

ความตองการบรการของชมชน ตลอดจนขาดจานวนกลมเปาหมายผรบบรการทชดเจน 2. ชมชนเขตเมองยงม ศสม. รบผดชอบดแลประชากรไมครอบคลมทงหมด (30,000 คน : 1 แหง) 3. รพ.สต. / ศสม. สวนใหญยงขาดศกยภาพการจดบรการหลกสาคญทควรตองมในระดบปฐมภม

โดยเฉพาะดานฟนฟสขภาพ มผลใหประชาชนขามไปใชบรการทโรงพยาบาล 4. ขาดการจดบรการตามหลกเวชศาสตรครอบครว การดแลทางสงคมและจตใจ ซงเปนลกษณะเฉพาะ

ของบรการระดบปฐมภม ทจะสงเสรมใหเกด self care 5. การจดบรการโรคเรอรง เบาหวาน ความดนโลหตสง ท รพ.สต./ศสม. ยงมรปแบบของ Extended

OPD ไมใชรปแบบ Psychosocial clinic ทจะชวยเพมความสามารถในการดแลตนเอง ใหมผลการรกษาทดและลดภาวะแทรกซอน

6. ระบบบรการสขภาพระดบอาเภอ (DHS) สวนใหญยงขาดความเปนเอกภาพ ความเปนทม ความเชอมโยงของบรการระดบปฐมภม ทตยภม ตตยภม ยงมการแยกสวนกระบวนการจดบรการภายในเครอขาย

เปาประสงค / ผลลพธทตองการ 1. ม ศสม. รบผดชอบครอบคลมจานวนประชากรเขตเมองทงหมด 2. รพ.สต. และ ศสม. ทกแหงสามารถจดบรการพนฐานระดบปฐมภม และบรการรปแบบเวชศาสตร

ครอบครว ไดอยางมประสทธภาพ 3. รพ.สต. / ศสม. สามารถจดบรการดแลโรคเรอรง และบรการฟนฟสขภาพไดตามศกยภาพ 4. มรปแบบการปรบพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมกบสภาพบคคล ครอบครว และชมชน 5. ความแออดของโรงพยาบาลจากการใหบรการระดบปฐมภม และบรการสงเสรมสขภาพพนฐานลดลง 6. ใชระบบสขภาพอาเภอ (DHS) จดบรการและแกไขปญหาสขภาพของพนทไดอยางมประสทธภาพ

มาตรการสาคญ 1. ศกษา / สารวจพนทเขตเมอง และจด ศสม. รองรบใหครอบคลมจานวนประชากร 2. พฒนาศกยภาพการจดบรการหลก (Core package) 6 ดาน คอ 1) โรคเรอรง 2) สงเสรมสขภาพ

(Basic PP service) 3) ฟนฟสขภาพ 4) สขภาพจต 5) ทนตสาธารณสข 6) การแพทยแผนไทย 3. พฒนาศกยภาพการจดบรการรปแบบเวชศาสตรครอบครว และบรณาการการดแลทางสงคมและจตใจ

ใหเขาไปอยในงานประจาของงานบรการทกสวนของ รพ.สต. / ศสม. 4. ผลกดนระบบสขภาพอาเภอ (DHS) ดวยกลไกหลก 3 ประการ คอ 1) Single plan 2) Single

financial unit 3) กระบวนการบรการทเชอมโยง ตอเนองของแมขายกบลกขาย ตวชวด

1. รอยละของจงหวดทม ศสม. ในเขตเมองครอบคลมจานวนประชากรทงหมด (ไมนอยกวารอยละ 70) 2. รอยละของ รพ.สต. ขนาดใหญ และ ศสม. ทมการจดบรการหลก Core package ครบ 6 งาน (ไม

นอยกวารอยละ 30) 3. รอยละของ รพ.สต. /ศสม. มการจดบรการโรคเรอรงรปแบบ Psychosocial clinic / เวชศาสตร

ครอบครว (ไมนอยกวารอยละ 50)

๖๒

4. รอยละของ รพ.สต. ขนาดใหญ / ศสม. ทมการจดบรการฟนฟสขภาพ (ไมนอยกวารอยละ 30) 5. รอยละของอาเภอทใช DHS ขบเคลอนการจดบรการและแกไขปญหาสขภาพ (รอยละ 100)

มาตรการสาคญและกจกรรมหลก

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย (หนวยนบ)

1. เพมจานวน ศสม. ในพนทเขตเมอง /ใหครอบคลมประชากร 30,000 คน / 1 แหง

1. ศกษา / ประเมนพนทเขตเมองเพอกาหนดจานวน ศสม. ทตองม 2. จดทาคมอแนวทางการจดบรการของ ศสม. 3. ประชมชแจงนโยบายการจดตงและพฒนา ศสม.

6 แหง /6 จงหวด

1. ทบทวน / ประเมนพนทเขตเมองเพอกาหนดจานวน ศสม. ทตองม - นครปฐม 1 แหง - ราชบร 1 แหง - ประจวบฯ 1 แหง - เพชรบร 1 แหง - สมทรสาคร 1 แหง - สมทรสงคราม 1 แหง

จดตง ศสม. เพม 6 แหง

4. กากบ ตดตาม ประเมนผล

2 ครง/ป 2. กาหนดใหกลมงานเวชกรรมสงคม รพศ. / รพท. เปนเจาภาพจดตงและพฒนา ศสม.

3. จดตง ศสม. ในลกษณะดาเนนการเอง หรอ ดาเนนการรวมกบ อปท. เอกชน ฯลฯ (กรณหาสถานทไมไดอนโลมตงในโรงพยาบาล โดยแยกสวนใหชดเจน)

4. จดใหมแพทยเวชศาสตรครอบครว / เวชปฏบตทวไป รบผดชอบการจดบรการ

5. นเทศ ตดตาม กากบ 2 ครง /ป 2. พฒนาศกยภาพดานเวชศาสตรครอบครว และบรการหลก (Core package) 6 งาน

1. โรคเรอรง 2. สงเสรมปองกน 3. ฟนฟสขภาพ 4. สขภาพจต

1. ประชมชแจงแนวทางการดาเนนงาน

2. จดทาคมอแนวทางการจดบรการหลก 6 งาน ทมการกาหนดบทบาทหนวยบรการชดเจนและแนวทางการจดบรการโดยหลกเวชศาสตร

- รพ.สต. ขนาดใหญ 86 แหง - รพ.สต. ทวไป 825 แหง - ศสม. 25 แหง

1. กาหนดผรบผดชอบหลก ระดบจงหวด – ผชชว. ระดบ CUP – กลมงานเวชกรรมสงคม / เวชปฏบต

2. กาหนดใหแพทยเวชศาสตรครอบครวเปนกรรมการพฒนาบรการ

๖๓

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย

(หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย

(หนวยนบ) 5. ทนตาธารณสข

6. การแพทยแผนไทย) 3. ครอบครว 4. นเทศ กากบ ตดตาม 5. ศกษา วจย เพอพฒนา

พฒนาตอเนอง

3.ปฐมภมระดบจงหวด 4. ประเมนสวนขาดดาน

บรการ Core package ของ รพ.สต. /ศสม. ในเครอขายพรอมทาแผนพฒนา

5. จดทมพเลยงการจดบรการ ๖ งาน

6. พฒนาระบบสารสนเทศในการบรการ

นาเทคโนโลยมาใชเพมความสะดวกในการจดบรการ

7. จดทมตดตาม ประเมนผล

2 ครง/ป

ระดบ CUP 1. กาหนดผรบผดชอบพฒนาบรการหลก 6 งาน 2. จดรปแบบบรการของคลนกโรคเรอรงท รพ.สต. / ศสม. ใหมความตางจากคลนกโรคเรอรงของโรงพยาบาล ในลกษณะ Psychosocial โดยมเปาหมายในการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ และสงเสรม self-care ในผปวยและญาต เพอลดภาวะแทรกซอน 3. พฒนาหารปแบบและแนวทางการปรบเปลยนพฤตกรรม 4. จดบรการเวชศาสตรฟนฟ โดย

สารวจผตองการบรการฟนฟสภาพในชมชนและจดทา

๖๔

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย

(หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย

(หนวยนบ) ทะเบยน

ใหบรการฟนฟสภาพในผปวย ผพการ

3. จดตงศนยการเรยนรดานเวชศาสตรครอบครว

1. จดตงศนยการเรยนรดานเวชศาสตรครอบครวระดบเขต และระดบจงหวด 2. ศนยการเรยนรระดบเขต มบทบาท ดงน จดทาแผนและหลกสตรการอบรมและฝกปฏบต ในบรการหลก ๖ งาน และดานเวชศาสตรครอบครว สนบสนนการจดตงศนยการเรยนรดานเวชศาสตรครอบครวระดบจงหวด สนบสนนการจดกระบวนการผลตแพทยเวชศาสตรครอบครว (Formal training , FPL , in training service) นเทศ กากบ/ตดตาม

- ระดบเขต 2 แหง ราชบร / นครปฐม - ระดบจงหวด (ทกจงหวด)

1. จดตงศนยการเรยนรดานเวชศาสตรครอบครว โดยศนยฯ มบทบาท ดงนd จาทาแผนพฒนา

บคลากรระดบปฐมภม

1 ศนย / 1 จงหวด

จดอบรม ฝกปฏบต เสรมทกษะบคลากรดานเวชศาสตรครอบครว

2 ครง / ป

จดประชมวชาการเพอพฒนาศกยภาพการจดบรการเวชศาสตรครอบครว

1 ครง /ป

4. ขบเคลอนระบบสขภาพอาเภอดวยกลไก 3 ดาน

1) Single plan 2) Single financial

unit 3) รปแบบบรการท

เปนเครอขาย ไมทางานซาซอนกนระหวางแมขายกบลกขาย

1. จด Work shop การขบเคลอน DHS 2. จดทากรอบและแนวทางการดาเนนงาน 3. จดประชมชแจง สรางความเขาใจแกจงหวดและอาเภอ

62 อาเภอ

สสจ. 1. มอบนโยบาย DHS ใหทกอาเภอปฏบต 2. สนบสนนการดาเนน 3. กาหนดประเดนปญหาสขภาพอาเภอ โดยเนนเรองโรคเรอรงเปนหลก

4. จดทมนเทศ กากบ ตดตาม ประเมนผล 5. ศกษา วจย พฒนาตอเนอง

2 ครง/ป 4. จดทมเยยมนเทศ ตดตามความกาวหนา ประเมนผลและถอดบทเรยนการดาเนนงาน

2 ครง/ป

๖๕

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย

(หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบจงหวด เปาหมาย

(หนวยนบ) CUP

1. ประเมนปญหาสขภาพของอาเภอ 2. จดทาแผนสขภาพอาเภอ (Single plan) 3. สรางความรวมมอในการจดบรการสขภาพรวมกบทองถน

4. จดทมเยยมนเทศ รพ.สต./ศสม. เพอสนบสนนการดาเนนงานตามแผนสขภาพอาเภอ

2 ครง/ป

๖๖

8. แผนงานพฒนาระบบบรการสาขาทนตกรรม สถานการณ/สภาพปญหา

อตราการใชบรการสขภาพชองปากของประชาชนในเขตบรการสขภาพท 5 อยในระดบตา เพยงรอยละ 14.4 และพบวา บรการสงเสรมสขภาพชองปากยงไมครอบคลมกลมเปาหมายเดกอาย 0 - 2 ป เดกอาย 3 ป มอตราฟนนานมผสงถงรอยละ 62 (ระดบประเทศ รอยละ 51.7) เจาหนาทสาธารณสขในหนวยบรการปฐมภมยงไมไดรบการพฒนาศกยภาพในการใหบรการเฝาระวง ประเมนความเสยงตอโรคฟนผ และตรวจฟนผตงแตระยะเรมแรก นอกจากน ยงมปญหาการกระจายของบรการทนตกรรมเฉพาะทางของหนวยบรการระดบทตยภมและตตยภม ทไมเหมาะสมกบสภาพปญหาสขภาพชองปาก และจานวนประชากรวยสงอายทเพมมากขน ผลการพฒนาบรการ ป 2556

หนวยบรการปฐมภมสามารถใหบรการสงเสรมปองกนทนตกรรมเพมขน คอ ศสม. 11 แหง และ รพ.สต. 535 แหง เดกอาย 0-2 ป ไดรบบรการตรวจชองปากเพมขนเปนรอยละ 74.7 ไดรบบรการทาฟลออไรดวารนช รอยละ 43 อตราการใชบรการทนตกรรมของประชาชนทกกลมวย เพมเปนรอยละ 18.1

รอยละของเดกอาย 0-2 ป ไดรบบรการสขภาพชองปาก

มาตรการ 1. เพมศกยภาพการจดระบบบรการสขภาพชองปากในทกกลมวย 2. พฒนาบคลากรดานทนตสาธารณสขของหนวยบรการระดบทตยภมและตตยภม 3. ปรบปรงระบบขอมลและการกากบตดตาม ประเมนผลระดบเขตสขภาพ ระดบจงหวด

228

4634

227

381

จานวน รพ.สต.ทจดบรการสงเสรมสขภาพชองปาก (แหง)

มทนตาภบาลประจา

มทนตบคลากรหมนเวยน 2ครง/สปดาห

มทนตบคลากรหมนเวยน นอยกวา 2ครง/สปดาห

เจาหนาทสาธารณสขจดบรการสงเสรมปองกนทนตฯ

ไมมบรการสงเสรมปองกนทนตฯ

0

20

40

60

80

100ตรวจสขภาพชองปาก

ผปกครองไดฝกปฏบตแปรงฟน

ทาฟลออไรดวารนช

๖๗

เปาหมายบรการ เปาหมายบรการ ป 2557 ป 2558 ป 2559 ป 2560 1. หนวยบรการระดบปฐมภม P1 , P2 จดบรการ

ทนตกรรมปองกน โดยมทนตบคลากรประจา หรอ หมนเวยนอยางนอย 1 ครงตอสปดาห

รอยละ 45 รอยละ 50 รอยละ 55 รอยละ 60

2. หนวยบรการระดบทตยภมและตตยภมจดบรการสขภาพชองปาก ไดตามเกณฑสานกปลดกระทรวงฯ

50 แหง 55 แหง 60 แหง 66 แหง

3. ผสงอายรอรบบรการใสฟนเทยมถอดได ไมเกน 6 เดอน

รอยละ 70 รอยละ 80 รอยละ 90 รอยละ100

4. พฒนาบรการตรวจคดกรองรอยโรค/มะเรงชองปาก และการดแลชองปากผปวยกอนและหลงรงสรกษา

6 จงหวด 8 จงหวด - -

เปาหมายผลลพธ เปาหมายผลลพธ ป 2557 ป 2558 ป 2559 ป 2560 1. อตราการใชบรการทนตกรรมของประชาชนทกกลม

วย รอยละ 15 รอยละ 20 รอยละ 25 รอยละ 30

2. เดกอายตากวา 3 ป ไดรบบรการสงเสรมปองกนสขภาพชองปาก

รอยละ 75 รอยละ 80 รอยละ 85 รอยละ 90

แผนปฏบตการ

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลกระดบจงหวด

เปาหมาย (หนวยนบ)

มาตรการท 1 เพมศกยภาพการจดระบบบรการสขภาพชองปากในทกกลมวย

- กาหนดใหหนวยบรการ A-F3จดระบบบรการสขภาพชองปากตามเกณฑ สป.

ป 57 - 50 แหง ป 58 - 5 แหง ป 59 - 5 แหง ป 60 - 6 แหง

มาตรการท 2 พฒนาบคลากรดานทนตสาธารณสขของหนวยบรการระดบทตยภมและตตยภม

- จดทาแผนพฒนาบคลากรดานทนตสาธารณสข

1 แผน พฒนาศกยภาพ อสม.ในการใหคาปรกษาผปกครอง

ทก คปสอ.ในเขต

มาตรการท 3 ปรบปรงระบบขอมลและการกากบตดตาม ประเมนผลระดบเขตสขภาพ ระดบจงหวด

- สนบสนนการพฒนาระบบฐานขอมลทนต กรรมระดบเขต

1 ระบบ พฒนาระบบฐานขอมลทนต กรรมระดบจงหวด

8 จงหวด

๖๘

9.1 แผนงานพฒนาระบบบรการผปวยโรคตา สถานการณ

ผปวยโรคตาเปนปญหาในระบบสขภาพ เนองจากมกลมประชากรสงอาย และโรคเรอรง ไดแก เบาหวาน มากขน สงผลใหมความตองการบรการรกษาโรคตา โดยเฉพาะ โรคตอกระจก และเบาหวานขนจอประสาทตามากขน และยงเปนปญหาในการเขาถงบรการ

ในป 2555 สถานบรการในเขตบรการสขภาพท 5 ( รวม รพ.เมตตาประชารกษ แตไมรวม รพ.บานแพว) มจกษแพทย 74 คน ใหบรการผาตดตอกระจก 18,852 ราย ระยะเวลารอผาตดตงแต 15- 90 วน โดยผาตดไดใน รพ.ระดบ A/S/M1 ทกแหง ยกเวน รพ.สมเดจพระพทธเลศหลา ทยงไมมจกษแพทยประจา และม รพ.ระดบ M2 และ F2 ทผาตดตอกระจกได คอ รพ.สมเดจพระสงฆราชองคท 19 (ทามวง) และ รพ.เดมบางนางบวช

สวนปญหาการคดกรองภาวะเบาหวานขนตา ยงไมครอบคลมตามเปาหมาย เนองจากการขาดแคลนเครองมอกลองถายภาพจอประสาทตา และบคลากรในการถายภาพและอานผล รวมถงกระบวนการสงตอ และมระยะเวลารอคอยในการรกษาดวยเลเซอรในผปวยทมขอบงช ปญหาสาคญ

1. ความครอบคลมการคนหาผปวยตาบอดจากตอกระจก และการเขาถงการผาตดตอกระจก 2. ความครอบคลมของการตรวจคดกรองภาวะเบาหวานขนตาในผปวยเบาหวาน และการเขาถงการรกษาดวย

เลเซอร เปาประสงค/ผลลพธทตองการ

1. ผปวย blinding cataract ระยะเวลารอคอยผาตดตอกระจก ภายใน 30 วน 2. ผปวยเบาหวานไดรบการคดกรองภาวะเบาหวานขนตา มากกวา 60%

มาตรการทสาคญ 1. คดกรองภาวะ blinding cataract ตงแตระดบปฐมภม และสงเขาสระบบรกษาโดยเรว 2. ตรวจคดกรองภาวะเบาหวานขนตา ดวย fundus camera โดยใหมการใชทรพยากรรวมกน

ตวชวด 1. อตราความครอบคลมการคดกรองภาวะสายตา ในผสงอาย 2. จานวนผปวย blinding cataract และระยะเวลารอคอยการผาตดตอกระจก 3. อตราความครอบคลมการไดรบการตรวจจอประสาทตาในผปวยเบาหวาน 4. ระยะเวลารอคอยการรกษาดวยเลเซอรในผปวยเบาหวานขนจอประสาทตาทมขอบงชลดลง

มาตรการสาคญและกจกรรมหลก

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย )หนวยนบ( มาตรการท 1 คดกรองภาวะ Blinding Cataract ตงแตระดบปฐมภม และสงเขาสระบบรกษาโดยเรว

1. คนหา blinding cataract รายใหมในชมชน รวมกบทมสขภาพผสงอายระดบอาเภอ โดยใชวธนบนว โดย อสม. ทผานการอบรมเบองตน เพอสงเขาประเมนและวนจฉยใน รพช. และสงตอเพอผาตด 2. รพ.ทผาตดตอกระจกได จดลาดบควการผาตด blinding cataract จากการคดกรองแยกจากกลมผปวยทวไป

๖๙

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย )หนวยนบ(

มาตรการท 2 ตรวจคดกรองภาวะเบาหวานขนตา ดวย fundus camera โดยใหมการใชทรพยากรรวมกน

1. จดหา fundus camera ทมตรวจ/ผอานผล โดยวางแผนเปนภาพรวม ระดบเขต/ระดบจงหวด โดยประสานการสนบสนนจาก สปสช. 2. ประสานแผนการตรวจคดกรองภาวะเบาหวานขนตา รวมกบทม NCD ระดบจงหวดและระดบอาเภอ เพอลดความซาซอนของกจกรรม และขอมล 3. มระบบสงตอผปวยทมความปกตจากกตรวจคดกรอง เพอการรกษาดวยเลเซอร

9.2 แผนงานพฒนาระบบบรการผปวยโรคไต สถานการณ

ผปวยโรคไต เปนปญหาในระบบสขภาพ โดยเฉพาะทเปนภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวานและความดนโลหตสง รวมถงภาวะเสยงอน ๆ ซงเมอมภาวะไตวายรนแรงขนจนเขาสไตวายระยะท 5 ซงตองการการรกษาทดแทนไตทงแบบเฉยบพลนและถาวร

จากการประมาณการผปวยโรคไตวายในเขตบรการสขภาพท 5 มกลมเสยงไตวาย ( CKD stage 3-5 ) ราว 53,000 ราย ไตวายระยะท 5 ทมความจาเปนตองรบการรกษาทดแทนไต 2,777 ราย โดยในเขตบรการสขภาพท 5 โดยในเขตบรการสขภาพท 5 มอายรแพทยโรคไต 25 คน พยาบาลไตเทยม 135 คน พยาบาล CAPD 28 คน ปญหาสาคญ

1. ผปวยกลมเสยงไตวาย และไตวาย มจานวนมากขน ทงจากความเสยงและการคดกรอง 2. สถานบรการยงขาดศกยภาพ การคดกรอง และการชะลอความเสอมของไตแกผปวยกลมเสยง 3.มผปวยไตวายเรอรง เกดภาวะไตวายเฉยบพลน ตองรบการดวย acute HD โดยไมไดวางแผนลวงหนา 4.การจดบรการรกษาทดแทนไต ยงไมเพยงพอตอความตองการบรการ

เปาประสงค/ผลลพธทตองการ 1.ผปวย CKD ไดรบการคดกรองอยางครอบคลม และไดรบการรกษาเพอชะลอความเสอมของไต 2.ผปวยไตวายระยะท 5 เขาถงบรการบาบดทดแทนไต

มาตรการทสาคญ 1.พฒนาศกยภาพสถานบรการทกระดบใหตรวจคดกรองกลมเสยงไตวายเรอรงได 2.จดตง CKD Clinic ในสถานบรการระดบ A/S/M/F1 เพอชะลอความเสอมของไต 3.พฒนาเครอขายบรการบาบดทดแทนไต ทง HD / CAPD / KT เพอรองรบบรการในเขต

ตวชวด 1. จานวน CKD Clinic ในเขตบรการสขภาพ ตามเปาหมายทกาหนด 2. อบตการณผปวย CKD stage 3-5 แตละ stage ลดลง 3. อบตการณ Unplanned HD ลดลง

๗๐

มาตรการสาคญและกจกรรมหลก

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย )หนวยนบ(

มาตรการท 1 พฒนาศกยภาพสถานบรการทกระดบใหตรวจคดกรองกลมเสยงไตวายเรอรงได

1. จดทาคมอการคดกรอง แนวทางปฏบตการสงตอผปวยไตวายเรอรงแตละระยะ 2. จดระบบการตรวจทางหองปฏบตการ ใหสามารถตรวจคดกรองผปวยกลมเสยง ดวยการตรวจ serum creatinine เพอหาคา eGFR และ urine dipstick ในการแบงระยะของโรค 3. สนบสนนสถานบรการทยงตรวจทางหองปฏบตการไมไดเอง ดวยเครอขายทางหองปฏบตการ

มาตรการท 2 จดตง CKD Clinic ในสถานบรการระดบ A/S/M/F1 เพอชะลอความเสอมของไต

1. จดตง CKD Clinic ใน รพ.ระดบ A/S/M1/F1 โดยผปวย CKD stage 5 พบอายรแพทยโรคไต 2. จดทาแนวทางปฏบตการดแลรกษาเพอชะลอความเสอมของไตแตละระยะ ใน CKD clinic

มาตรการท 3 พฒนาเครอขายบรการบาบดทดแทนไต ทง HD / CAPD / KT เพอรองรบบรการในเขต

1. ประเมนจานวนผปวยไตวายเรอรงความตองการการบาบดทดแทนไต 2. จดทาแผนพฒนาบรการบาบดทดแทนไต ดานกาลงคน การลงทน และระบบบรการ HD/CAPD 3. พฒนาเครอขายการดแลผปวย CAPD ในระดบปฐมภม 4. จดทาแผนพฒนาการผาตดปลกถายไต ใน รพศ.ราชบร

๗๑

10. แผนงานพฒนาระบบบรการผปวยโรคไมตดตอเรอรง ( NCD ) สถานการณ

กลมผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสง เปนกลมผปวยทมารบบรการมากขนเรอยๆ ในสถานบรการทกระดบของเขตบรการสขภาพท 5 พบวา ในป 2556 มผปวยเบาหวาน 139,991 ราย และผปวยความดนโลหตสง 265,165 ราย

จากสถตการเขารบบรการในป 2554 และ 2555 ของผปวยนอกทเปน DM เพมขนจาก 1,094,198 ครง เปน 1,155,506 ครง และ HT เพมจาก 2,133,863 ครง เปน 2,232,623 ครง สวนจานวนผปวยในทมาดวย DM เพมจาก 56,803 ราย เปน 60,687 ราย และ HT เพมจาก 89,549 ราย เปน 100,387 ราย

ผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสง ยงมปญหาในระบบบรการ สงผลใหมอตราการรบไวเปนผปวยในจากโรคดงกลาว รวมถงการเสยชวตจากโรคเบาหวานและความดนโลหตสงเองและโรคทเกยวของ คอ โรคหวใจขาดเลอดและโรคหลอดเลอดสมองยงสงอยมาก

การควบคมโรคเบาหวานและความดนโลหตสงใหดเปนเปาหมายสาคญในการลดอตราตายและาวะแทรก

ซอนเฉยบพลนจากโรค ซงผลงาน KPI รายจงหวดในป 2556 พบวาผปวยทควบคมเบาหวานไดดทงเขตบรการสขภาพท 5 คดเปนรอยละ 47 และควบคมความดนโลหตสงไดด คดเปนรอยละ 51.59

กระทรวงสาธารณสขไดมงใหการบรการผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสง ไดรบบรการแบบครบวงจรอยางบรณาการในสถานบรการปฐมภม แตผลการดาเนนการในปทผานมา พบวาผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสง ในป 2556 รบบรการในสถานบรการปฐมภมเพยงรอยละ 40.33

ในป 2556 จานวน NCD Clinic คณภาพ ในสถานบรการระดบ F ขนมา ผานเกณฑรอยละ 75.8 (จานวน50 ใน 66 แหง ) สวนการคดกรองภาวะแทรกซอน สวนใหญยงตากวาเกณฑ โดยผปวยเบาหวานทขนทะเบยน ในระบบบรการ ไดรบการตรวจ HbA1C รอยละ 62.4 ตรวจตารอยละ 47.3 ตรวจไตรอยละ 58.5 และตรวจเทารอยละ 57.3 ผปวยความดนโลหตสงทขนทะเบยนในระบบบรการ ไดรบการตรวจไตรอยละ 46.7 ปญหาสาคญ 1. การควบคมระดบนาตาลและความดนโลหตใหไดตามเกณฑ

2. สดสวนการรบบรการในสถานบรการปฐมภมยงนอย 3. การคดกรองภาวะแทรกซอนยงทาไดไมครอบคลม

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

อตราการรบไวเปน ผป .ใน DM/HT ตอแสนประชากร ป 2555

DM

HT 0

5

10

15

20

อตราตายจาก DM/HT ตอแสนประชากร ป 2555

DM

HT

๗๒

เปาประสงค/ผลลพธทตองการ 1. ผปวยเบาหวานและความดนโลหตสงควบคมโรคไดด ลดอตราการรบไวรกษาเปนผปวยในดวย

ภาวะแทรกซอนเฉยบพลน และการเสยชวตจากโรคเบาหวานและความดนโลหตสง 2. ผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสง ไดรบการตรวจคดกรองภาวะแทรกซอน และสงตอเพอการรกษา

ตามมาตรฐาน 3. ผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสง ไดรบบรการตามมาตรฐาน NCD Clinic คณภาพ โดยเนนสถาน

บรการปฐมภม มาตรการทสาคญ

1. จดบรการ NCD Clinic คณภาพ ในสถานบรการทกระดบ โดยเนนสถานบรการปฐมภม 2. ใชกระบวนการปรบเปลยนพฤตกรรมผปวย ในการสงเสรมใหควบคมโรคไดด 3. ม system manager โรคไมตดตอเรอรงในระดบจงหวดและอาเภอ 4. บรณาการแผนการคดกรองภาวะแทรกซอน ทงระดบจงหวดและอาเภอ

ตวชวด 1. จานวน NCD clinic คณภาพ 5. อตราการควบคมโรคไดดเพมขน และทวถงทกพนท 3. อตราการรบไวรกษาในโรงพยาบาลดวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสงลดลง 4. อตราการไดรบการตรวจคดกรองภาวะแทรกซอนเพมขน 5. สดสวนผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสง รบบรการในสถานบรการปฐมภมมากกวารอยละ 50

มาตรการสาคญ และกจกรรมหลก

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย มาตรการท 1 การจดบรการ NCD Clinic คณภาพ โดยเนนสถานบรการปฐมภม

กาหนดใหทก CUP และ จงหวด - จดทาแนวทางรกษา/สงตอ ในสถานบรการแตละระดบ - สนบสนน/พฒนาบคลากร เพอใหบรการไดถงระดบปฐมภม ไดแก แพทย พยาบาลเวชปฏบต ผตรวจคดกรอง

- มบญชยาตามมาตรฐานเดยวกน และมการตดตามการใชยาตอเนองของผปวยโดยเภสชกร

- มการตรวจทางหองปฏบตการทมมาตรฐาน เชน การตรวจ HbA1C Lipid Cr U/A

- มระบบขอมล NCD ในการดาเนนงาน และตดตาม ประเมนผล

ทก CUP

มาตรการท 2 ใชกระบวนการปรบเปลยนพฤตกรรมผปวย ในการสงเสรมใหควบคมโรคไดด

- กาหนดใหสถานบรการทกระดบจดกจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรมใหแกผปวยทยงควบคมโรคไดไมไดตามเกณฑ

ทก CUP

- ใหทกจงหวดจดเวทแลกเปลยนเรยนรการจดกจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรม ทเกดผลลพธทดขน

ทกจงหวด

๗๓

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย

มาตรการท 3 ม system manager โรคไมตดตอเรอรงในระดบจงหวดและอาเภอ

- ใหจงหวด และ CUP กาหนด NCD system manager ทงระดบจงหวดและอาเภอ

ทก CUP และ

ทกจงหวด

มาตรการท 4 บรณาการแผนการคดกรองภาวะแทรกซอน

- ใหทก CUP มแผนรวมในการตรวจคดกรองภาวะแทรกซอน รวมกบทมตา /ไต/เทา/Lab

ทก CUP

- ใหจงหวดจดทาแผนและใชทรพยากรรวมกนทงจงหวดในการตรวจจอประสาทตา

ทกจงหวด

แผนยทธศาสตรสขภาพดานสงเสรมปองกน

๗๕

แผนยทธศาสตรสขภาพดานสงเสรมปองกน แผนงานท 1 การดแลสขภาพสตร และเดก 0-5 ป 1.1 แผนการดแลสขภาพสตรตงครรภคณภาพ 1 สถานการณ โดยภาพรวมของเขตบรการสขภาพท 5 พบวา หญงตงครรภฝากครรภครงแรกกอน 12 สปดาห และก ารฝ าก ค ร ร ภ ค รบ 5 ค ร งต าม เกณ ฑ ร อ ย ล ะ 47.79 (17,112/35,803) แ ล ะ ร อ ย ล ะ 43.56 (16,659/38,241) ตากวาเกณฑเปาหมาย (เปาหมายไมนอยกวารอยละ 50) ทาใหหญงตงครรภสวนใหญไมไดรบการดแลสงเสรมสขภาพ รวมถง ไมไดรบการคนหาโรคทถายทอดทางพนธกรรม โรคตดเชอ และวนจฉยความเสยงตาง ๆ หรอไดรบแตลาชาไมสามารถแกไขไดทนเวลา โดยจะพบไดวา ทารกแรกเกดมภาวะขาดออกซเจนบางพนท ยงมอตราสงเกนเกณฑเปาหมายอยางตอเนอง คอ กาญจนบร 32.19/1000 LB (183/5,685) และนครปฐม 28..39 /1000 LB (142/5,001) นอกจากนภาวะตกเลอดหลงคลอดถงแมอตราไมเกนเกณฑเปาหมายแตยงคงพบมารดาเสยชวตจากการตกเลอดหลงคลอด เปนระยะๆ ในขณะทขอมลดานการพฒนา ANC คณภาพ และ LR คณภาพ มผลการดาเนนงานไดตามเกณฑเปาหมาย คอรอยละ 86.36 (57/66) และ รอยละ 78.78 (เปาหมายไมนอยกวารอยละ 70) ซงควรทจะตองมการหยบยก เรอง คณภาพในการคนหาความเสยงและการประเมนความผดปกต ในขณะตงครรภ รอคลอด คลอด และ หลงคลอด มาทบทวนเพอคนหาแนวทางการพฒนาตอไป สาหรบการดแลหญงหลงคลอด 3 ครงตามเกณฑ บางพนทยงมความครอบคลมตากวาเกณฑ เปาหมาย คอ สพรรณบร รอยละ 57.66 (3,578/6,206) ๒. สรปปญหาทสาคญ

๒.๒.1 ฝากครรภชา ฝากครรภไมครบครงตามเกณฑ บางสวนไมมาฝากครรภ สาเหตสาเหต กลมเสยง ทองครรภหลง, กลมปกปดการตงครรภ, แรงงานอพยพ และ แรงงานในสถานประกอบการ ปจจยเสยง - การรบรและความตระหนกวาการตงครรภ/คลอด เปนภาวะเสยงทตองไดรบการดแลเฝาระวงตอเนอง - รายไดไมพอ (สญเสยรายได เพอคาใชจาย) - ขอจากดของทางเลอกในการเขาถงบรการ ตองใชบรการเฉพาะโรงพยาบาลทขนทะเบยนสทธ/ประกนสงคม - รพ.สต. ไมม บรการฝากครรภคณภาพ - คลนกฝากครรภใน รพ.แออด รอนานไมสะดวก - ระบบการคนหาหญงตงครรภรายใหมในชมชนยงไมสามารถคนหาได หรอคนหาไดชา 2.๒ ปญหาภาวะแทรกซอนจากการตงครรภและการคลอด สาเหต - ไมสามารถวนจฉยความผดปกต และความเสยงไดตงแตในระยะตงครรภ (early detection ) - คณภาพในการคนหาปจจยเสยง และการประเมนความผดปกตในขณะตงครรภ /รอคลอดและชวงแรกคลอด

๗๖

๒.3 การดแลหลงคลอด 3 ครงตามเกณฑมความครอบคลมตากวาเปาหมาย สาเหต - กลมเปาหมายกลบภมลาเนาระหวางลาพกคลอด - ความเชอมโยงขอมลการคลอดระหวางสถานบรการภาครฐและเอกชน

๓. เปาประสงค / ผลลพธทตองการ ๓.1.๑ หญงตงครรภมการฝากทองเรวและฝากครรภครบครงตามเกณฑ 3.1.2 เพมการเขาถงบรการของกลมเปาหมาย ( หญงตงครรภ คลอดบตร และหญงหลงคลอด ) ๓.๑.3 สถานบรการสาธารณสขใหบรการฝากครรภและการคลอดทมคณภาพตามมาตรฐาน ๓.๑.4 มความเชอมโยงบรการของสถานบรการทกระดบและมความพรอมของระบบสงตอทมประสทธภาพ ๓.๑.5 เพมความครอบคลมของการดแลหญงตงครรภกอนคลอดและหญงหลงคลอด 4. มาตรการทสาคญ ๔.1 พฒนาระบบบรหารจดการจดการ โดยกาหนดใหมผรบผดชอบหลกในการกากบดแลงานอนามยแมและเดก ระดบอาเภอ (MCH manager) ๔.๒ Strengthened MCH Board เพอควบคม กากบ ตดตาม วเคราะหสถานการณงานอนามยแมและเดก และสนบสนนแกไขปญหาของ MCH_manager ในงานอนามยแมและเดก ๔.๓ สงเสรมการฝากทองเรวและฝากครบครงตามเกณฑ 4.4 พฒนาคณภาพบรการ การฝากครรภ การคลอด และการดแลหลงคลอดใหมคณภาพไดมาตรฐาน 4.5 เพมความครอบคลมการใหบรการดแลกอนคลอดและหลงคลอดเยยมหลงคลอด ๕. ตวชวด/คาเปาหมาย

5.1 ตวชวดหลก - อตราสวนมารดาตาย ไมเกน 15/การเกดมชพแสนคน

5.2 ตวชวดรอง - หญงตงครรภไดรบการฝากครรภครงแรกทอายครรภ < 12 สปดาห ไมนอยกวา รอยละ60 - หญงตงครรภไดรบการฝากครรภ ครบ 5 ครงตามเกณฑ ไมนอยกวา รอยละ60 - หญงตงครรภไดรบยาเมดเสรมไอโอดน รอยละ 100 - หญงหลงคลอดตกเลอด ไมเกนรอยละ 5 - ทารกขาดออกซเจนระหวางคลอด ไมเกน 25/1,000 LB - ทารกแรกเกดนาหนกตากวา 2,500 กรม ไมเกนรอยละ 7 - หญงหลงคลอดไดรบการดแล 3 ครงตามเกณฑ ไมนอยกวารอยละ 6๕ - คลนกฝากครรภคณภาพ และหองคลอดคณภาพ ไมนอยกวารอยละ 70 ไมนอยกวารอยละ 70

๗๗

๖. แผนปฏบตการ

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต ระดบจงหวด กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ

1. พฒนาระบบบรหารจดการ โดยกาหนดใหมผรบผดชอบหลกในการกากบดแลงานอนามยแมและเดก ระดบอาเภอ (MCH manager) เพอทาบทบาทหนาท - คนหา และ Update ขอมลหญงตงครรภ และคลอดในภาพรวมของเครอขายบรการและรพ.สต. - วเคราะหกลมเสยง/ปจจยเสยง ทมาฝากครรภชาหรอ ไมมาฝากครรภ - วเคราะหระบบงานเชงปรมาณ และคณภาพ ดานความครอบคลมกลมเปาหมาย กระบวนงาน ANC/LR/PP คณภาพ การเฝาระวงและแกไขปญหาโรคทางพนธกรรมและโรคตดเชอตาง ๆ การ detect และดแลกลม high-risk pregnancy) - เสนอแนวทางการพฒนาตอผบรหาร/เครอขายบรการทกระดบ

๑) จดทาหลกสตรและพฒนาศกยภาพการทางาน ของ MCH manager 1) จดประชมแลกเปลยนเรยนรคณะกรรมการ ฯ ภาพรวมของเขต 1) สนบสนนการจดทาขอมลกลมเปาหมายทไม

- ศนยอนามยท 4 ราชบร - ศนยอนามยท 4 ราชบร - ศนยอนามยท 4 ราชบร - อนกรรมการยทธศาสตร

1) จดประชมชแจงการดาเนนงาน แก รพ. สสอ. และ รพ.สต. 2) คดเลอก MCH manager สงเขารบการอบรม 3) กากบตดตามความกาวหนาของการดาเนนงาน MCH 1) จดประชมคณะกรรมการ ฯ ระดบจงหวด 2) จดประชมคณะกรรมการ ฯ ระดบอาเภอ ๑) จดทาขอมลกลมเปาหมายทไมฝาก

- สสจ. - CUP - CUP - สสจ. - CUP - CUP - รพ.สต., รพช.,รพท.,

๗๘

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ 2. Strengthened MCH Board เพอกากบ ตดตาม วเคราะหสถานการณงานอนามยแมและเดก และสนบสนนการแกไขปญหาในการดาเนนงานของ MCH manager ) 3. สงเสรมใหมการฝากทองเรวและฝากครบครงตามเกณฑ

ฝากครรภและมาฝากครรภลาชา 1) จดทาแนวทางปฏบตการใหบรการและการสงตอของของสถานบรการ ในเรอง การเฝาระวงและแกไขปญหา โรคตาง ๆ ความเสยง ความผดปกต ทเกดขนระหวางการตงครรภและการคลอด ไดแก

สงเสรมสขภาพปองกนโรคของเขตบรการท 5 - ศนยอนามยท 4 ราชบร - ศนยสขภาพจตท 2 - อนกรรมการยทธศาสตรสงเสรมสขภาพปองกนโรคของ

ครรภและมาฝากครรภลาชา ๒) คนหากลมเปาหมาย แนะนา สงตอหญงตงครรภรายใหมทมแนวโนมไมฝากครรภ ฝากครรภลาชา ฝากครรภไมครบตามเกณฑในชมชน และสถานประกอบการ โดย เจาหนาท อสม. อสม.ในสถานประกอบการ 3) เรงรดประชาสมพนธ “ฝากทองทกท ฟรทกสทธ” ๔.) มระบบตดตาม สนบสนนใหหญงตงครรภไดรบการฝากครรภเรว(early ANC ) 4.1 จดทาขอมลหญงตงครรภ รายใหมทกเดอน 4.2 ตดตามกระตนเตอนโดยเจาหนาท อสม. และ อสม.ในสถานประกอบการ 4.3 จดบรการฝากครรภเคลอนทในชมชน 4.4 เพมเวลาการ

รพศ. - สสจ., รพ.สต., รพช. รพท., รพศ. - รพ.สต., รพช.,รพท., รพศ. สสจ. - รพ.สต. รพช.

๗๙

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ 4. พฒนาคณภาพบรการ การฝากครรภ การคลอด และการดแลหลงคลอดใหมคณภาพไดมาตรฐาน

- high-risks Pregnancy - โรคทถายทอดทางพนธกรรม, (ธาลสซเมย, ดาวนซนโดรม) - โรคตดเชอ HIV และโรคตดเชออน ๆ เชน ไวรสตบอกเสบ ซฟลส ฯลฯ - ภาวะซด - ภาวะขาดสารไอโอดน - ทนตสขภาพ โดยกาหนดบทบาทการใหบรการและระบบการสงตอเปน 3 ระดบ คอ 1.1) รพ.สต. ใหบรการสงเสรมสขภาพและคดกรองภาวะเสยงในหญงตงครรภ ตดตามเยยมมารดาและทารกหลงคลอด หากมปญหาสงตอ 1.2) รพช. ใหบรการตามมาตรฐาน ANC LR คณภาพ ดแลรกษาหญงตงครรภ/คลอด กลมเสยงในคลนก และทรบสงตอมาจาก รพ.สต.

เขตบรการท 5 - ศนยอนามยท 4 ราชบร - ศนยสขภาพจตท 2

ใหบรการใน ในวนหยด หรอนอกเวลาราชการ 1) จดประชมชแจงแนวทางการใหบรการ ANC/ LR คณภาพ และ การใหบรการและการสงตอของสถานบรการระดบตาง ๆ 2 ) จดบรการในการดแลสขภาพหญงตงครรภ และทารกในครรภ ตามแนวทางปฏบตการใหบรการและการสงตอของ ของสถานบรการแตละระดบ 2.1) จดบรการ ANC คณภาพตามมาตรฐาน 6 องคประกอบ 2.1.1 ใหความรแนวทางการใหบรการ ANC 2.1.2) คดกรองหญงตงครรภดวย Classifying Form เพอคดแยกหญงตงครรภปกตหรอมภาวะเสยง 2.1.3) ใหบรการ

,รพท., รพศ. - รพ.สต., รพช.,รพท., รพศ. - รพ.สต., รพช, รพท., รพศ. - รพศ.

๘๐

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ

1.3) รพท. รพศ. ใหบรการตามมาตรฐาน ANC/ LR คณภาพ ดแลรกษาหญงตงครรภ/ คลอดทมภาวะเสยง , ใหการตรวจรกษาโรคทตองใชเทคนคชนสง ในคลนกและทรบสงตอมาจาก รพช. 2) ประชมพนฟความรความสามารถเจาหนาทผใหบรการอนามยแมและเดกในการใหบรการการเฝาระวงและแกไขปญหา โรคตาง ๆ ความเสยง ความผดปกต ทเกดขนระหวางการตงครรภ และ การคลอด 3) สนบสนนการพฒนาคณภาพบรการและประเมนรบรองมาตรฐาน ANC/LR คณภาพ

- ศนยอนามยท 4 ราชบร - ศนยสขภาพจตท

ดแลหญงตงครรภ โดย - ซกประวต อดต ปจจบน โรคตาง ๆ การไดรบ Vaccine บาดทะยก - ตรวจและใหคาแนะนาอนามยชองปาก - ตรวจ Multiple distick Albumin Sugar ตรวจภายใน และ Ultrasound - ใหความรตามแนวทางโรงเรยนพอแมรายกลมพรอมขอแนะนาทหญงตงครรภตองเฝาระวงภาวะแทรกซอนดวยตนเอง - จดใหมชองทางตดตอเจาหนาทได 24 ชวโมง - ลงบนทกสมดบนทกสขภาพสชมพ และแนะนาใหหญงตงครรภใชเปนคมอในการดแลสขภาพตนเอง 2.2) ควบคมและปองกนโรคธาลสซเมย 2.2.1 ตรวจคดกรองหญงตงครรภและ

- รพศ. - รพศ. - รพศ. - รพช, รพท., รพศ. - รพ.สต., รพช, รพท., รพศ. - รพช, รพท., รพศ.

๘๑

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ

สาม 2.2.2 ตรวจยนยนคสมรสเสยง 2.2.3 ตรวจวนจฉยทารกในครรภกอนคลอด 2.2.4 ใหคาปรกษาและเสนอทางเลอกในการยตการตงครรภ 2.3 ) ปองกนโรคดาวนซนโดรม ในหญงตงครรภอาย > 35 ป 2.3.1) ตรวจวนจฉยทารกในครรภ 2.3.2) ใหคาปรกษาและเสนอทางเลอกในการยตการตงครรภ 2.4) ปองกนการถายทอดเชอ HIV จากแมสลก 2.4.1) ใหคาปรกษา ตรวจเลอดคนหาการตดเชอ 2.4.2) ใหยา Anti Virus ในรายผลเลอด + 2.4.3) จายนมผงสาหรบเดกทมารดาตดเชอ HIV 2.5) จายยาเมดเสรมธาตเหลก

- รพ.สต., รพช, รพท., รพศ. - รพ.สต., รพช, รพท., รพศ.

๘๒

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ 5. เพมความครอบคลมการใหบรการดแลกอนคลอดและหลงคลอดเยยมหลงคลอด

-

และไอโอดน แกหญงตงครรภและหญงใหนมบตร 2.6) ใหบรการ LR คณภาพดงน - จดบรการตามมาตรฐานวชาชพแพทยและพยาบาล - มกระบวนการปองกนและควบคมความเสยงในสตรตงครรภและทารกแรกเกดทสามารถปองกนอบตการณไมพงประสงค คอ มารดาเสยชวตในหองคลอด, มารดาตกเลอดหลงคลอด และ ทารกขาดออกซเจนระหวางคลอด - มกระบวนการคดกรองหญงตงครรภทมความเสยงสงตงแตแรกรบมาคลอด และจดสงตอโรงพยาบาลทมสตแพทยทนท - มกระบวนการประเมนระยะรอคลอดโดยใชกราฟดแลการคลอด (Partograph) และพจารณาสงตอเมอกราฟผานเสน Alert

๘๓

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ line โดยตองพจารณาถงความเรวในการสงตอใหถงมอสตแพทยกอนเวลาทกราฟจะถง Action line - มกระบวนการเสรมสรางสขภาพมารดาและทารกตามแนวทางของ รพ.สายใยรกแหงครอบครวระดบทอง 1) จดระบบการเชอมโยงขอมลการฝากครรภ การคลอด ระหวางสถานบรการทงภาครฐและเอกชน จดทาทะเบยนหญงตงครรภและหญงหลงคลอดในพนทรบผดชอบ 2) ตดตามเยยมหญงหญงหลงคลอดใหไดรบการดแลครบ 3 ครงตามเกณฑ - ครงท 1 ไมเกน 7 วนหลงคลอด - ครงท 2 .ในชวงสปดาหท 2 แตไมเกน 15 วน - ครงท 3 ในชวงหลงคลอดวนท 16 แตไมเกน 45 วน

๘๔

1.2 แผนงานการดแลสขภาพเดกปฐมวย 0 - 5 ป 1. สถานการณ

สถานการณการดแลสขภาพเดก 0 - 5 ปในภาพรวมของเขต ทารกกนนมแมอยางเดยวอยางนอย 6 เดอนรอยละ 56.6 ยงมบางพนท คอ ประจวบครขนธทยงมผลการดาเนนงานตากวาเกณฑเปาหมาย คอ รอยละ 48.2 (เปาหมาย ไมนอยกวารอยละ 50) สาหรบดานการเจรญเตบโต มผลการดาเนนการไดเกนเกณฑเปาหมาย สวนดานพฒนาการ เดก 0- 5 ป ทกจงหวดมพฒนาการตามวยสงกวาเปาหมายทไมนอยกวารอยละ 85 ยกเวนนครปฐม รอยละ 83.87 แตถงแมผลการคดกรองพบเดกมพฒนาการตามวยในอตราทสง แตเปนอตราทสงกวาอบตการณทควรมเดกทมพฒนาการลาชาอยางนอยรอยละ 10 ทาใหเหนวายงไมสามารถคนหาเดกทมพฒนาการลาชาไดจรง ในขณะทการสรางเสรมภมคมกนโรคเดกอาย 1 ป ทกจงหวดสามารถไดตามเกณฑเปาหมายทกประเภท (เปาหมาย ไมนอยกวารอยละ 90) แตในปทผานมาอตราความครอบคลมยงไมรวมถงประชากรตามฐาน DB.Pop และ ดานทนตสขภาพ อตราฟนผของเดกอาย 3 ป สงกวาเกณฑเปาหมาย คอ รอยละ 62 (เปาหมาย ไมเกนกวารอยละ 57) ทมผลมาจากการตรวจสขภาพชองปากทตากวาเกณฑเปาหมาย คอ รอยละ 58.9 ผปกครอง/ผดแลเดกอาย 0-2 ป ไดฝกทกษะการแปรงฟนใหเดกเพยง รอยละ 49.4 (เปาหมายไมนอยกวา รอยละ 70 และเดกอาย 0-2 ป กลมเสยงตอฟนผไดรบการทาฟลออไรดวารนช รอยละ 28.1 ตากวาเกณฑเปาหมาย ทตองไมนอยกวารอยละ 50 ในการพฒนาคณภาพบรการ WCC คณภาพ จงหวดสวนใหญมผลการดาเนนงานไดตามเกณฑเปาหมาย (เปาหมาย รอยละ 70) ยกเวนจงหวด กาญจนบร รอยละ 26.67 สพรรณบร รอยละ 40 นครปฐม และ ประจวบครขนธ รอยละ 55.50 และการพฒนาศนยเดกเลกคณภาพระดบดและดมาก จงหวดสวนใหญมผลการดาเนนงานไดตามเกณฑเปาหมาย (เปาหมาย รอยละ 70) ยกเวน จงหวดกาญจนบร รอยละ 55.56 สพรรณบร รอยละ 62.41 2 ปญหาทสาคญ ประกอบดวย 5 ประเดน ดงน คอ 2.1 แมไมสามารถใหนมลกไดครบ 6 เดอน สาเหต 1) ดานสงแวดลอม - การโฆษณานมผสม มอยางกวางขวาง - ไดรบการสนบสนนของครอบครวนอย

2) แม - ขาดความตระหนกของแม จากปญหาเศรษฐกจของครอบครว - ไมมความพรอมในการเลยงลกดวยนมแมเมอตองกลบไปทางาน 3) ดานการบรการ - เจาหนาทขาดความร ทกษะ ความมนใจในการใหคาแนะนา 2.2 ระบบการเฝาระวงและสงเสรมพฒนาการยงไมสามารถคนหาเดกพฒนาการลาชาไดและระบบการบรหารจดการยงขาดประสทธภาพ สาเหต 1) ยงขาดแนวทางปฏบตการเชอมโยงขอมลและระบบสงตอทชดเจน 2) การจดบรการตรวจประเมนพฒนาการมกทารวมกบกจกรรมสรางเสรมภมคมกนโรคใน WCC 3) สถานทสาหรบตรวจพฒนาการไมเหมาะสมทาใหขาดคณภาพในการประเมน

๘๕

4) เดกเปาหมายมกเขารบบรการสมาเสมอในชวงอายขวบปแรกและความสมาเสมอจะลดลงเมอชวงขวบปทเพมขน ทาใหไมสามารถคนหาพฒนาการ ลาชาในชวงอายทแสดงออกชดเจน 5) การจดการฐานขอมลรายงานไมถกตองมความซาซอนของจานวนเดก มการรายงานเปนจานวนครงของการมารบบรการ 2.3 เดกอาย 3 ปมฟนผในอตราสง สาเหต 1) สถานบรการระดบปฐมภมขาดทนตะบคลากรทาใหการบรการเฝาระวงและปองกนฟนผในเดก และ การสอนทกษะผดแลเดกใหสามารถดแลสขภาพ ชองปากของเดกไดถกตอง 2.4) การใหบรการความครอบคลมไมความครอบคลมประชากรทแทจรงตามฐานประชากร DB.Pop ทงการสรางเสรมภมคมกน การสงเสรมพฒนาการ การ เจรญเตบโต และ ทนตสขภาพ

2.5 ศนยพฒนาเดกเลกยงไมมคณภาพตามมาตรฐานทเออตอการสงเสรมสขภาพเดกได 3. เปาประสงค (ผลลพธทตองการ) 2.1 มารดามความตระหนกและเหนความสาคญของการใหบตรกนนมแม เดกไดกนนมแมอยางเดยวอยางนอย 6 เดอนและกนนมแมรวมกบอาหารเสรมตามวย จนถงอาย 2 ป 2.2 เดก 0-5 ปไดรบการตรวจคดกรองและสงเสรมพฒนาการตามวยทมคณภาพ 2.3 เดกไดรบการดแลสขภาพชองปากและมฟนผลดลง 2.4 เดก 0-5 การสรางเสรมภมคมกนโรคครบถวนอยางครอบคลม 2.5 เดกไดรบการสงเสรมดานโภชนาการใหมการเจรญเตบโตสมวย 4. มาตรการดาเนนงาน 4.1 เสรมสรางความพรอมของมารดาระยะตงครรภ และหลงคลอด ใหสามารถเลยงลกดวยนมแมไดครบ 6 เดอน 4.2 พฒนาระบบการประเมนพฒนาการเดกใหครอบคลมทกชวงวยและมประสทธภาพในการคนหาและแกไขปญหาเดกทมพฒนาการลาชา 4.3 เสรมสรางทกษะใหพอแม ผดแลเดกมสวนรวมในการกระตนพฒนาการเดกทกชวงวย

4.4 พฒนาระบบการสงเสรมทนตสขภาพ 4.5 เพมความครอบคลมการดแลสขภาพเดก (ดานการเจรญเตบโด, พฒนาการ การสรางเสรมภมคมกน และทนตะสขภาพ)

4.6 พฒนาคณภาพศนยเดกเลกตามมาตรฐาน 6 ดาน 1) ดานการเจรญเตบโต อนามยชองปาก และการจดอาหารถกหลกสขาภบาล 2) ดานพฒนาการและการเรยนรตามวย 3) ดานการจดสภาพแวดลอมภายในและภายนอกสะอาดปลอดภย 4) ดานการปองกนและควบคมโรคตดเชอ 5) ดานบคลากรผดแลเดก รางกายจตใจด มความรในการเลยงดเดก 6) ดานการมสวนรวมของผปกครองชมชน ทองถน และหนวยงานทเกยวของ

๘๖

5. ตวชวด/เปาหมาย 5.1 ตวชวดหลก

1 รอยละเดก 0-5 ป มพฒนาการตามวย ไมนอยกวารอยละ 85 5.2 ตวชวดรอง

1 รอยละทารกแรกเกด – 6 เดอน มคาเฉลยกนนมแมอยางเดยว ไมนอยกวารอยละ 50 2. รอยละเดก 0-5 ป มสวนสงระดบดและรปรางสมสวน ไมนอยกวารอยละ 70 3. รอยละเดก 0-5 ป ไดรบการตรวจพฒนาการตามวย ไมนอยกวารอยละ 90 4. รอยละเดกอาย 1 ปไดรบวคซน MMR ไมนอยกวารอยละ 95 5. รอยละเดกอาย 0-5 ป ไดรบวคซนครบตามเกณฑ ไมนอยกวารอยละ 90 1) รอยละของเดกอาย 1 ป ไดรบวคซน BCG 2) รอยละของเดกอายครบ 1 ป ไดรบวคซน DTP-HB 3

3) รอยละของเดกอาย 1 ป ทไดรบวคซน OPV3 4) รอยละของเดกอาย 1 ป ทไดรบวคซนปองกนโรคหด 5) รอยละของเดกอาย 2 ป ทไดรบวคซน DTP4 MMR 6) รอยละของเดกอาย 2 ป ทไดรบวคซน OPV4 MMR 7) รอยละของเดกอาย 2 ป ทไดรบวคซน JE2 MMR 8) รอยละของเดกอาย 3 ป ทไดรบวคซน JE3 9) รอยละของเดกอาย 5 ป ทไดรบวคซน DPT5 10) รอยละของเดกอาย 5 ป ทไดรบวคซน OPV5 6. รอยละของเดกปฐมวย (3 ป) มปญหาฟนนานมผ ไมเกนรอยละ 57 7. รอยละผปกครอง/ผดแลเดก 0-2 ป ไดฝกทกษะการแปรงฟนใหเดก ไมนอยกวารอยละ 70 8. รอยละเดกอาย 0-2 ป กลมเสยงตอฟนผไดรบการทาฟลออไรดวารนช ไมนอยกวารอยละ 50 9. รอยละของ WCC คณภาพ (ไมนอยกวารอยละ 70) ไมนอยกวารอยละ 70 10. รอยละของศนยเดกเลกคณภาพระดบดและดมาก ไมนอยกวารอยละ 70 6. แผนปฏบตการ

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ 1 เสรมสรางความพรอมของมารดาระยะตงครรภ และหลงคลอด ใหสามารถเลยงลกดวยนมแมไดครบ 6 เดอน โดยเฉพาะมารดาทไดรบการประเมนวามความเสยงสงทจะไมให

1. อบรมฟนฟผรบผดชอบการดแลนมแมในหนวยงานหลงคลอด 1) ใหขอมลความรความเขาใจเรองความสาคญของการ

- รพ. รพ.สต.

๘๗

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ นมแมตอเนองหลงคลอด

2 พฒนาระบบการประเมนพฒนาการเดกใหมประสทธภาพในการคนหาและแกไขปญหาเดกพฒนาการลาชา 2.1 กาหนดกลมอายเฉพาะในการประเมนพฒนาการแบบครบถวน สมบรณ จานวน 3 ครง ทอาย 1 ขวบครง, 2 ขวบครง และ 4 ขวบ กลมอน ๆ เปนการประเมนเพอการเฝาระวง 2.2 กาหนด Setting การประเมนพฒนาการทงใน WCC

1) กาหนดแนวทางปฏบตการประเมนพฒนาการ 2) จดทาหลกสตรและพฒนา Child Development Manager ระดบอาเภอ

- ศนยอนามยท 4 ราชบร - ศนยสขภาพจตท 2

เลยงลกดวยนมแมในโรงเรยนพอแม 2) เตรยมสภาพรางกายและแกไขปญหากรณหวนมบอดตงแตระยะตงครรภ ใหสามารถเลยงลกดวยนมแมไดหองคลอด 3) จดใหลกไดกนนมแมทนทตงแตหลงคลอด เพอสรางสายสมพนธและกระตนการสรางนานม 4) สอนทกษะการใหนมแมในชวงหลงคลอดกอนกลบบานใหสามารถใหนมแมได 5) ประเมนและจาแนกมารดาหลงคลอดทมความเสยงสงทจะไมไหนมแมตอเนอง 6) ตดตามเยยมบานหลงคลอดในชมชน โดยเฉพาะกลมเสยงสง ใหกาลงใจ ชวยเหลอและแกปญหาการใหนมแม 1) ประชมชแจงแนวทางการดาเนนงานแนวทางการประเมนพฒนาการ

- รพ. - รพ. - รพ. - รพ., รพ.สต. - สสจ. - CUP - รพ.สต., รพช., รพท.,รพศ.

- สสจ., CUP - CUP

๘๘

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ และ เชงรกในชมชน 2.3 จดทาแนวทางปฏบตการประเมนพฒนาการเดก โดยแบงระดบของสถานบรการเปน 3 ระดบ - ระดบท 1 รพ.สต. ทาหนาทประเมนพฒนาการเพอการเฝาระวงดวยแบบอนามย 55 - ระดบท 2 รพช. ทาหนาท 2 บทบาท คอ ประเมนพฒนาการเพอการเฝาระวงดวยแบบอนามย 55 ในรายทมารบบรการโดยปกตทวไปใน WCC ของโรงพยาบาล และ ประเมนพฒนาการเพอการคดกรองหาความผดปกต ในเดก 0 - 5 ป ทสงสยพฒนาการลาชาจาก WCC ของโรงพยาบาล และ ทสงตอมาจาก รพ.สต.ดวยแบบประเมน TDSI / DSI /Denver II - ระดบท 3

2) คดเลอก Child Development Manager สงเขารบการอบรม 3) พฒนาระบบการประเมนพฒนาการเดกตามแนวปฏบต 4) นเทศตดตามการดาเนนงานรวมกบศนยวชาการ 5) Child Development manager จดทารายงานและสรปผลการดาเนนงานตอคณะกรรมการ MCH Board 6) ประเมนผลการพฒนารปแบบการดาเนนงานรวมกบ ศนยวชาการ

๘๙

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ รพท./รพศ. ทาหนาท 2 บทบาท คอ ประเมนพฒนาการเพอการเฝาระวงดวยแบบอนามย 55 ในรายทมารบบรการโดยปกตทวไปใน WCC ของ รพ. และ เปนศนยรบสงตอเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการรกษา และ แกไขพฒนาการลาชา 2.4 กาหนดใหม Child Development Manager ระดบอาเภอ มบทบาทหนาท ดแลภาพรวมของการดาเนนงานประเมนพฒนาการทงอาเภอทงดานบรหาร บรการ และวชาการ

- การจดทาแผนแกไขปญหา WCC (ปญหาสถานการณ มาตรการ ทใชแกไขปญหา กจกรรมการดาเนนงาน - จดหา และ

พฒนาทรพยากรดาเนนงาน (เจาหนาท งบประมาณ วสด และเครองมอ - ตดตามการ

1) จดทาหลกสตรและพฒนา Oral health care Manager ระดบอาเภอ

- ศนยอนามยท 4 ราชบร

3.1) เผยแพรความรเรอง เลน เลา กน กอด เพอการสงเสรมพฒนาการดวยสอรปแบบตาง ๆ 3.2) จดรณรงคการสงเสรมสขภาพเดกในวน

- รพ.สต., รพช., รพท., รพศ. - รพช., รพท., รพศ. - สสจ., CUP - CUP - CUP - สสจ. - CUP - CUP

๙๐

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ ดาเนนงาน - ประเมนผลการดาเนนงาน - รายงานผลการดาเนนงานตอผบรหารทกระดบ 3) เสรมสรางทกษะใหพอแม ผดแลเดกมสวนรวมในการกระตนพฒนาการเดกทกชวงวย

4) พฒนาระบบการสงเสรม

สขภาพทนตสขภาพ โดย 4.1 กาหนดใหมOral health care manager ระดบ CUP มบทบาทหนาท กากบดแลงานทนตะกรรมปองกน และสงเสรมทนตะสขภาพในภาพรวมของ CUP - สารวจวเคราะหปญหาทนตะสขภาพ กลมเสยง และปจจยเสยงทเกยวของกนกบสขภาพชองปาก - จดทาแผน/แนวทางแกไข - กากบ ตดตาม

- สนบสนนขอมลประชากรตามฐาน DBPop

- สปสช.เขต 5

สาคญ 1) ประชมชแจงแนวทางการดาเนนงานแนวทางการสงเสรมทนตสขภาพ 2) คดเลอกและกาหนด Oral health care manager สงเขารบการอบรม 3) Oral health care manager กากบดแลงานทนตะกรรมปองกน และสงเสรมทนตะสขภาพในภาพรวมของ CUP 4) นเทศตดตามการดาเนนงานรวมกบศนยวชาการ 5) Oral health care manager กากบดแลงานทนตะสขภาพปองกน และสงเสรมทนตะสขภาพในภาพรวมของ CUP 6) Oral health care manager จดทารายงานและสรปผลการดาเนนงานตอผบรหารระดบ CUP และจงหวด 1) จดประชมเชง

- สสจ. - สสจ. - สสจ. - รพ.สต. - รพ.สต. - สสจ., CUP - รพ.สต., รพช., รพท., รพศ. - รพ.สต., รพช., รพท., รพศ. - รพ.สต., รพช., รพท., รพศ. - สสจ., CUP

๙๑

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ และสนบสนนการดาเนนงาน รพ.สต. 4.2 เพมประสทธภาพและการเขาถงบรการทนตะสขภาพโดยกระบวนการ DHS โดยจดทาแผนพฒนาบรการทนตะกรรมเชงรกในภาพรวมรายอาเภอ/จงหวด บรณาการการจดกาลงคน วสด ครภณฑ งบประมาณ 4.3 พฒนาทกษะแกเจาหนาทสาธารณสขทก รพ.สต. ใหสามารถคดกรอง และใหบรการสงเสรมปองกนทนตะสขภาพเบองตนได 5) เพมความครอบคลมการดแลสขภาพเดก (ดานการเจรญเตบโด, พฒนาการ การสรางเสรมภมคมกน และทนตะสขภาพ)

6. พฒนาคณภาพนยเดกเลกตาม

ปฏบตการจดทาแผนบรณาการงานทนตะสขภาพประจาป 2) นเทศตดตามและประเมนสถานการณเพอการแกไขปญหา 1) จดอบรมพฒนาความรและทกษะการตรวจสขภาพชองปากเบองตน และการทาฟลออรไรดวาณชแกจนท.ในรพ.สต. 2) จนท.ในรพ.สต. การตรวจสขภาพชองปากเบองตน และการทาฟลออรไรดวาณชแกเดกเปาหมาย 3) กรณมปญหาและตองทาหตถการใหสง รพ.ในเครอขาย 1) กาหนดกลมประชากรเปาหมาย จากฐานขอมล DB pop แยกรายอาเภอ, ตาบล 2) จดระบบขอมลเชอมโยงสถานพยาบาลภาครฐและภาคเอกชน 3) จดทาทะเบยนขอมลกาหนดนดการและแผนการใหบรการ 4) ตดตาม

- รพ.รพ.สต. - รพ.รพ.สต. - สสจ. CUP

๙๒

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

กจกรรม ผรบผดชอบ กจกรรม ผรบผดชอบ มาตรฐาน 6 ดาน 6.1 ดานการเจรญเตบโต อนามยชองปาก และการจดอาหารถกหลกสขาภบาล 6.2 ดานพฒนาการและการเรยนรตามวย 6.3 ดานการจดสภาพแวดลอมภายในและภายนอกสะอาดปลอดภย 6.4 ดานการปองกนและควบคมโรคตดเชอ 6.5 ดานบคลากรผดแลเดก รางกายจตใจด มความรในการเลยงดเดก 6.6 ดานการมสวนรวมของผปกครองชมชน ทองถน และหนวยงานทเกยวของ

กลมเปาหมายทไมเขารบบรการตามชวงเวลากาหนด 1) จดอบรมพฒนาความรความสามารถในการดแลสขภาพเดกและการจดสงแวดลอมศนยเดกเลกใหเออตอการสงเสรมสขภาพเดก 2) รวมมอกบหนวยงานทองถนพฒนาคณภาพศนยพฒนาเดกเลก 3) รวมประเมนและแกไขปญหาสขภาพเดกและมาตรฐานการดาเนนงานในศนยเดกเลก 4) ประเมนคณภาพศนยพฒนาเดกเลก

๙๓

แผนงานท 2 การดแลสขภาพกลมวยเรยน 1. สถานการณปญหา

กระทรวงสาธารณสข มนโยบายดานการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในกลมเดกวยเรยน เพอลดปญหาภาวะอวน ลดโรคฟนผ เสรมสรางสตปญญาและความฉลาดทางอารมณ และไดรบภมคมกนตามมาตรฐาน โดยมยทธศาสตรการดาเนนงานแบบบรณาการทเปนรปธรรม เพอบรรลวตถประสงค“นกเรยนไทยสขภาพด” ภายในป 2560 และภายในทศวรรษตอไปเดกไทยจะเตบโตเปนผใหญทมสขภาพแขงแรง จนกระทงกาวสวยผสงอายกจะเปนผสงอายทมคณภาพชวตทด จากการวเคราะหขอมล เดกวยเรยน (อาย 6-12 ป) เขตบรการสขภาพท 5 ดานภาวะโภชนาการและการเจรญเตบโต พบวาเดกนกเรยนอวนมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 14.5 ในป 2555 เปนรอยละ 19.2 ในป 2556 และสงกวาเขตอนๆ การแกไขปญหาเดกเรมอวนและอวนขาดการตดตามประเมนผลอยางตอเนอง ดานสขภาพชองปาก พบปญหาฟนแทผในเดกอาย 12 ป มแนวโนมเพมขน ป 2553-2555 รอยละ 55.9, 56.0 และ 58.0 ตามลาดบ และบรการเคลอบหลมรองฟนครอบคลมรอยละ 48.6 ของเดกนกเรยนชน ป.1 แตการควบคมคณภาพบรการเคลอบหลมรองฟนยงไมเปนระบบชดเจน และนกเรยนมพฤตกรรมบรโภคทเสยงตอฟนผ ดานความฉลาดทางสตปญญา จากการสารวจสถานการณระดบสตปญญาเดกนกเรยนไทย ป 2554 ขอมลภาพรวมเครอขายบรการท 5 เดกวยเรยนมระดบ IQ เทากบ 101.45 คาเฉลยของประเทศ 98 ของโลก 100 จาแนกรายจงหวด ดงน จงหวดสมทรสาคร 103.73 จงหวดประจวบครขนธ 103.17 จงหวดนครปฐม 103.09 จงหวดราชบร 102.72 จงหวดสมทรสงคราม 102.48 จงหวดเพชรบร 100.78 จงหวดสพรรณบร 98.50 จงหวดกาญจนบร 97.14 พบปญหาระบบการคดกรองเดกทมปญหาการเรยนขาดประสทธภาพ และขาดระบบการจดเกบขอมล ดานการสรางเสรมภมคมกนโรคพบปญหาการกาหนดกกลมเปาหมายนกเรยนทตองไดรบวคซน จะนอยกวาการกาหนดกลมเปาหมายของการดาเนนกจกรรมอนๆ 2. ปญหาสาคญ 1. การคดกรองและการใหบรการสขภาพเดกนกเรยนยงไมครอบคลม ขาดประสทธภาพและขาดการ บรณาการใหเปนโปรแกรมสขภาพเดยวกบทาใหบรการบางดาน เชน วคซน ทนตกรรม ไมครอบคลมกลมเปาหมาย 2. เดกนกเรยนมภาวะอวน และโรคฟนผมากขน โดยมพฤตกรรมการบรโภคเปนปจจยเลยงรวม 3. ความฉลาดทางสตปญญาและอารมณ พบปญหานกเรยนบกพรองทางสตปญญาและการเรยนร ไดแก สตปญญาบกพรอง (Mental Retardation) สมาธสน (Attention Deficit Hyperactive Disorder : ADHD) การเรยนรบกพรอง (learning Disorder) Autistic Disorder และปญหาอารมณ/วตกกงวล (Mood disorders/Anxiety disorder) 3. เปาประสงค/ผลลพธทตองการ 1. เดกวยเรยนมภาวะอวนและฟนผลดลง 2. เดกวยเรยนมความฉลาดทางสตปญญาและอารมณไมตากวาเกณฑมาตรฐาน 3. เดกวยเรยนไดรบวคซนในการปองกนควบคมโรคตดตอทปองกนไดตามมาตรฐาน 4. เดกวยเรยนมสขภาวะ ทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม มทกษะชวตและพฤตกรรมทเหมาะสม 4. มาตรการทสาคญ มาตรการท 1. สนบสนนสงเสรมและรวมมอกบโรงเรยนและเขตพนทการศกษาในการบรณาการเพอ

๙๔

แกไขปญหาภาวะอวนและโรคฟนผในเดกนกเรยนรวมกนระหวางหนวยงานสาธารณสขกบโรงเรยน มาตรการท 2. เสรมสรางศกยภาพครในการจดกจกรรมแกไขปญหาภาวะอวนกบเดกกลมเปาหมายในโรงเรยน มาตรการท 3. เพมประสทธภาพการคดกรองภาวะสขภาพเดกวยเรยนโดยการจดทาโปรแกรมตรวจสขภาพเดกวยเรยนและพฒนาทกษะผคดกรอง มาตรการท 4. เพมความครอบคลมและพฒนาคณภาพบรการทนตกรรมปองกนในเดกวยเรยน มาตรการท 5. สนบสนนโรงเรยนจดกจกรรมสงเสรมสขภาพชองปาก มาตรการท 6. พฒนาระบบบรหารจดการการดแลสขภาพเดกนกเรยนโดยการจดตง School health Manager ระดบอาเภอ พรอมกาหนดบทบาททชดเจน 5. ตวชวด 5.1 ตวชวดหลก 1. รอยละของเดกวยเรยนมภาวะอวน ไมเกน 15 2. เดกไทยมความฉลาดทางสตปญญาเฉลย ไมนอยกวา 100 คะแนน 5.2 ตวชวดรอง 1. ภาวะอวนลดลง รอยละ 0.5 ตอป เมอเปรยบเทยบกบ สถานการณเดมของโรงเรยน รอยละ 0.5 ตอป เมอเปรยบเทยบกบสถานการณเดมของ ป 56 2. รอยละของเดกวยเรยน (6-12 ป) มสวนสงระดบด และรปรางสมสวน ไมนอยกวา 70 3. เดกอาย 12 ป มฟนแทผ ไมเกนรอยละ 55 4. เดกนกเรยนชน ป.1 ไดรบการตรวจฟน รอยละ 85

5. เดกนกเรยนชน ป.1 ทมฟนกรามแทซท 1 ไดรบบรการเคลอบหลมรองฟน รอยละ 40 6. รอยละของเดกนกเรยนชน ป.1 ไดรบวคซน MMR ไมนอยกวา 95 7. รอยละของเดกนกเรยนชน ป.6 ไดรบวคซน dT ไมนอยกวา 95 6. แผนปฏบตการ

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

มาตรการ ท 1. สนบสนนสงเสรมและรวมมอกบโรงเรยนและเขตพนทการศกษาในการบรณาการเพอแกไขปญหาภาวะอวนและโรคฟนผในเดกนกเรยนรวมกนระหวางหนวยงานสาธารณสขกบโรงเรยน มาตรการท 2. เสรมสรางศกยภาพครในการจดกจกรรมแกไขปญหาภาวะอวนกบเดกกลมเปาหมายในโรงเรยน

1.จดทาคมอตรวจคดกรองสขภาพ

1. กาหนดกระบวนการคดเลอกโรงเรยนเปาหมายในการแกไขปญหาภาวะอวนในเดกนกเรยน โดยการวเคราะห ขอมล สถต และกาหนดจานวนโรงเรยนตามความเหมาะสม 2. จดตงคณะกรรมการแกไขปญหาภาวะอวนในเดกนกเรยน ประกอบดวย สพป. / ครอนามย /คร ผรบผดชอบ จากโรงเรยนเปาหมายทกแหง 3. จดทาแผนงาน/โครงการ แกไขปญหาภาวะอวนในเดกนกเรยน โดยคณะทางานแกไขปญหาภาวะ อวนในเดกนกเรยน เพอกาหนดเปาประสงค/ผลลพธ

๙๕

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

มาตรการท 3. เพมประสทธภาพการคดกรองภาวะสขภาพเดกวยเรยนโดยการจดทาโปรแกรมตรวจสขภาพเดกวยเรยนและพฒนาทกษะผคดกรอง มาตรการ ท 4. เพมความครอบคลมและพฒนาคณภาพบรการทนตกรรมปองกนในเดกนกเรยน โดยเนนการบรหารจดการทรพยากรคน และเครองมอทมประสทธภาพรวมกบการกระจายพนทและกลมเปาหมายทเหมาะสมกบศกยภาพหนวยบรการ มาตรการ ท 5. สนบสนนโรงเรยนจดกจกรรมสงเสรมสขภาพชองปาก มาตรการท 6. พฒนาระบบบรหารจดการการดแลสขภาพเดกนกเรยนโด ย ก า ร จ ด ต ง School health Manager ร ะ ด บ อ า เภ อ พ ร อ มกาหนดบทบาททชดเจน

นกเรยนทงสขภาพทางกายและทางจตโดยพฒนาแบบคดกรองมาตรฐาน - วดนาหนก/สวนสง - ตรวจสขภาพฟน - ประเมน IQ/EQ - ประเมน LD 2.สนบสนนวชาการทงดานใหคาปรกษา ทางวชาการ และเปนวทยากร

ทตองการ และกรอบกจกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรมทชดเจน 1. จดประชมเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพคณะทางานแกไขปญหาภาวะอวนในเดกนกเรยน - วเคราะหปญหาของแตละโรงเรยน และปจจยเสยงดานพฤตกรรมและสงแวดลอม - กาหนดกจกรรมแกไขปญหาภาวะอวน กจกรรมภาพรวม, กจกรรมรายบคคล, การมสวนรวมของเดกนกเรยน - ครและผบรหารโรงเรยนมบทบาทสนบสนนการแกไขปญหาภาวะอวนและฟนผสาหรบโรงเรยนของตนเองได เชน โครงการกาหนดเปนนโยบายในโรงเรยน การปรบเปลยนพฤตกรรม และการจดสภาพแวดลอมทเออตอการแกปญหา 2. รวมกนสรางเครอขายลดอวน ลดพง และจดเวทแลกเปลยนเรยนร 3. คณะทางานตดตามความกาวหนา และประเมนผลการดาเนนงาน 1. พฒนาทกษะครโรงเรยนเปาหมายและเจาหนาท (รพช./สสอ./รพ.สต.) ทมโรงเรยนเปาหมาย ในเขตรบผดชอบ เรองการคดกรองภาวะสขภาพเดกวยเรยน 2. กาหนดชวงเวลาการคดกรอง ในปการศกษาตามความเหมาะสม 3. กาหนดบทบาทหนาทผคดกรองภาวะสขภาพเดกวยเรยน - ภาวะโภชนาการและการเจรญเตบโต โดยคร - สขภาพชองปาก โดย ทนตบคลากร - ปญหาการเรยน โดย คร/พยาบาลจตเวช - ปญหาสขภาพอนๆ โดย รพ.สต./รพช./รพท. 4. รวบรวม วเคราะหและประเมนผลขอมลการคดกรอง โดยการแยกประเภทปญหาสขภาพของเดก นกเรยน และจดทาขอมลเดกนกเรยนทมปญหาสขภาพรายบคคล

๙๖

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

5. กาหนดกรอบกจกรรมการแกไขปญหาสขภาพเดกวยเรยนแตละดาน - ภาวะอวน เนนการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกกาลงกาย รบผดชอบโดยคร/รพ.สต./รพ. - สขภาพชองปาก รบผดชอบโดย ทนตบคลากร - ปญหาการเรยน รายปญหาทไมซบซอนแกไขโดยคร/รายทซบซอนสงตอ รพช./รพท. (พยาบาลจตเวช) - ปญหาสขภาพทางรางกายอนๆ รบผดชอบโดยคร/รพ.สต./รพ. 6. รวบรวมและวเคราะหประเมนผลการแกไขปญหาสขภาพเดกนกเรยน ภาคเรยนละ 1 ครง 1. บรหารจดการใหมทนตบคลากร ดแลสขภาพชองปากแกเดกนกเรยนไดครอบคลมกลมเปาหมาย เชน กาหนดโซนการใหบรการตามโรงเรยนและทนตบคลากร 2. พฒนาองคความรและทกษะทนตบคลากรโดยการอบรม/ฝกทกษะ เรองการตรวจสขภาพชองปาก และการเคลอบหลมรองฟน 3. กาหนดกลมเปาหมายในการใหบรการทนตกรรมปองกน - บรการตรวจสขภาพชองปากเดกนกเรยนชน ป.1 ทกคน - บรการเคลอบหลมรองฟนเดกนกเรยนชน ป.1 ทกคนทมฟนกรามแทซท 1 - บรการทนตสขภาพตามกลมปญหาทไดรบการคดกรองเบองตนจากครประจาชน แกเดกนกเรยนชน ป.1 - ป.6 เชน บรการอดฟน ขดหนนาลาย 4. ตรวจประเมนการยดตดของสารเคลอบหลมรองฟน ครงท 1 หลงบรการเคลอบหลมรองฟน 3 เดอน ครงท 2 หลงบรการเคลอบหลมรองฟน 6 เดอน 1. พฒนาองคความรและทกษะครอนามย เรองการ

๙๗

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน ระดบเขต ระดบจงหวด

ตรวจคดกรองสขภาพชองปากเบองตน 2. ครประจาชน ควบคมกากบการแปรงฟนหลงอาหารกลางวน 3. ผบรหารโรงเรยนมนโยบายปลอดนาอดลม ลกอมทอฟฟ/หมากฝรง/ชอกโกแลต ในโรงเรยน 1. กาหนดเกณฑคดเลอก School health Manager ระดบอาเภอๆละ 1 คน (พยาบาลจตเวชจาก รพช./รพท.) 2. กาหนดบทบาท หนาทรบผดชอบของ School health Manager - รวบรวมขอมลเดกนกเรยนทมปญหาสขภาพ (ภาวะโภชนาการและการเจรญเตบโต. สขภาพชองปาก. ปญหาการเรยน. วคซน และปญหาสขภาพอนๆ) - ประสานงานระหวางครอนามยโรงเรยนกบ (รพช./สสอ./รพ.สต.) ในการสงตอและตดตามเดกท มปญหาสขภาพ - บรณาการกจกรรมการดาเนนงานในโรงเรยนของหนวยงานสาธารณสขทกระดบ ทกงาน 3. นเทศ ประเมน ระดบอาเภอ อยางนอยอาเภอละ 1 ครง/ป โดยทมแพทย ทนตแพทย, พยาบาลจตเวชและผรบผดชอบงานโรงเรยนระดบจงหวดทกงาน

๙๘

แผนงานท 3 การดแลสขภาพกลมวยรน 1. สถานการณปญหา สถานการณโดยรวมในป 2556 ของเขตบรการสขภาพท 5 มแมคลอดทงหมด 43,102 ราย เปนหญงอายตากวา 20 ป มาคลอดรอยละ 20.4 คดเปนอตราคลอดในหญงอาย 15-19 ป เทากบ 53 ตอพนประชากร และพบวาในผปวยททาแทงเปนนกเรยน นกศกษา รอยละ 30.8 และมอายนอยกวา 20 ป รอยละ 27.4 อายนอยกวา 25 ป เปนครงหนงของผทาแทงทงหมด ในป 2556 สงทเปนประเดนปญหาของวยรนและเยาวชน คอ วยรนขาดทกษะชวต ขาดความรในเรองการวางแผนครอบครว โรคตดตอทางเพศสมพนธ ซงจากการสารวจโดยใชแบบสอบถามหญงตงครรภวยรน พบวา สาเหตของการตงครรภมาจากการกนยาคมทผดวธ ไมเขาใจ และวยรนทตงครรภสวนใหญเปนเดกเรยนด แตขาดทกษะชวต นอกจากนเยาวชนมเพศสมพนธโดยไมไดปองกน สวนใหญมเพศสมพนธกบแฟนหรอครก แตอตราการใชถงยางอนามยทกครงพบนอยมาก (ระหวางรอยละ 24.14 - 40.0) อกทงแนวโนมชายทมเพศสมพนธกบชายเพมมากขน สาเหตทเยาวชนไมใชถงยางอนามยเพราะ คดวาไมนาทอง เนองจากหลงนอก (รอยละ 35.3) รอยละ 29.4 ไมทนไดเตรยมปองกนและมเพศสมพนธโดยไมตงใจ ไมไดเตรยมการ รอยละ 23.5 คดวามเพศสมพนธครงเดยว คงไมเปนไร และถงยางมอนเดยว แตมเพศสมพนธหลายครง รอยละ 17.6 อายแฟน กลวแฟนรบไมได หาวาไมไวใจ หรอเคยใชถงยางแลว แตรสกวาเนอไมแนบเนอ รวมถงกนยาคมทกวนอยแลว และใสถงยางแลวไมเสรจ ไมถงจดสดยอด แหลงเรยนรเรองเพศศกษา สถานศกษาสวนใหญสอน “เพศ” ในประเดน “วทยาศาสตรทางเพศ” ไดแก ฮอรโมนเพศ อวยวะ การทาความสะอาด ฯลฯ ซงไมสอดคลองกบสงทวยรนสวนใหญสนใจจงเรยนรจากสอออนไลน โดยเฉพาะประเดน “เพศสมพนธ” อกทงกระบวนการเรยนรไมไดสงเสรมใหผเรยนเกดทกษะคดวเคราะห การปรกษาเรอง “เอดส” เรอง “เพศ” วยรนสวนใหญอยากถาม “พอแม” แตสถานการณจรงพอแมไมพรอมคยเรองเพศกบลกจงเรยนรกนเองกบเพอนซงประสบการณไมแตกตางกน อตราการใชถงยางอนามยในนกเรยนชายชน ม. 5 พบวา ในภาพรวมของเขตพนทบรการสขภาพท 5 มจานวน 1,621 คน คดเปนรอยละ 55.55 ซงสงกวาเกณฑเลกนอย เมอพจารณาเปนรายจงหวดแลวพบวา จงหวดทมนกเรยนชาย ม.5 ใชถงยางอนามยมากทสด คอจงหวดเพชรบร จานวน 133 คน รอยละ 75.14 รองลงมา คอ จงหวดนครปฐม จานวน 165 คน รอยละ 70.82 สวนจงหวดทม อตราการใชนอยทสด คอ จงหวดประจวบครขนธ จานวน 83 คน รอยละ 48.54 นอกจากนในภาพรวมของเขตบรการสขภาพท 5 มจานวนหญงหลงคลอดอาย 15 – 19 ป ทงหมด 9,347 คน คดเปน อตรา 51.80 ตอพนประชากรหญงอาย 15 – 19 ป ซงมากกวาเกณฑตวชวดระดบประเทศทตงไว ไมเกน 50/พนประชากร หญงอาย 15 – 19 ป เมอพจารณาดเปนรายจงหวด พบวา จงหวดประจวบครขนธ มหญงหลงคลอดอาย 15 – 19 ป มากทสด จานวน 1,141 คน อตรา 62.57 /พนประชากร รองลงมาคอ จงหวดราชบร จานวน 1,723 คน อตรา 57.95 /พนประชากร 2. ปญหาสาคญ

ปญหา สาเหต 1. การคนหาและดแลกลมเสยงวยรนยงไมทวถง

1.ขาดบคคลหรอกลมเปาหมายทกลมเสยงยอมรบและเปนผประสาน ดแลในกลมเสยง 2.ผใหบรการยงมงเนนการใหบรการเชงรบมากกวาเชงรก 3.ผรบผดชอบงานใหมจานวนหนงยงไมไดรบการอบรมใหมความร

๙๙

ปญหา สาเหต และบางสวนยงขาดทกษะการใหบรการในเรองทเกยวกบวยรน

4.กลมเสยงทแทจรงไมสามารถเขาถงบรการได และและไมสนใจบรการทมอย

2.การพฒนาศนยใหคาปรกษาคณภาพ ยงไมไดมาตรฐานและระบบการใหบรการยงไมครอบคลมกลมเสยงทแทจรง

1.ศนยใหคาปรกษาคณภาพทจะดาเนนการยงไมมเกณฑการประเมนเพอตรวจสอบคณภาพการใหบรการ 2.รปแบบการใหบรการไมถกใจวยรน และไมหลากหลาย

3. โครงการ 1 สถานบรการ 1 โรงเรยน ยงไมไดดาเนนการอยางจรงจงและตอเนอง

1.ผรบผดชอบงานในโรงเรยนยงไมผานการอบรม 2.นโยบายของผบรหารยงไม ชดเจน และขาดวสยทศนทจะดาเนนการ

3. เปาประสงค / ผลลพธทตองการ 1. ลดอตราหญงหลงคลอดอาย 15-19 ป ลงเหลอ อตรา 45 / พนประชากรหญงอาย 15 – 19 ป 2. นกเรยนชาย มธยมมการใชถงยางอนามยเพมมากขนจากฐานขอมล ปงบประมาณทผานมา รอยละ 5 3. มศนยใหคาปรกษาคณภาพทไดตามเกณฑมาตรฐานและสามารถใหบรการแกวยรนไดครอบคลม ไมนอยกวารอยละ 50 4. มาตรการทสาคญ มาตรการท 1 คนหากลมหรอบคคล ทกลมวยรนหรอกลมเสยงยอมรบ ในการใหคาปรกษา และเสรมสรางสมรรถนะตวแทนวยรนในการมสวนรวมในการทางาน มาตรการท 2 สรางเสรมคเครอขาย(1 โรงเรยน 1 โรงพยาบาล(OHOS)) เพอพฒนาศกยภาพการคดกรอง การดแล ชวยเหลอ สงตอ กลมเสยง และพฒนาศนยใหคาปรกษาคณภาพ มาตรการท 3 การพฒนาเครอขายชวยเหลอ ดแลกลมเสยงโดยจดบรการเชงรกและเชอมตอระหวางการจดบรการเชงรกและเชงรบ (เนนการใหคาปรกษาเปนลกษณะเครอขายทางสงคม) มาตรการท 4 สงเสรมสนบสนนใหหนวยงานภาคเอกชนทมทกษะและประสบการณการทางานกบวยรนรวมดาเนนการภายใตขอตกลง MOU และกากบตดตามประเมนผลรวมกน มาตรการท 5 พฒนาระบบบรหารจดการสขภาพวยรนโดยการกาหนด Teen Manager เพอการประสาน การขบเคลอนงานและดแลระบบการจดการขอมล การรวบรวม การวเคราะห ประเมนผลการดาเนนงานระดบอาเภอ 5.ตวชวด 5.1.อตราหญงหลงคลอดอาย 15 – 19 ป ไมเกน 50 ตอพนประชากรหญงอาย 15-19 ป 5.2.อตราการใชถงยางอนามยในนกเรยนชายชน ม. 5 มากกวา รอยละ 50 5.4.ศนยใหคาปรกษาคณภาพไดรบการพฒนาและเหมาะสมตอการใหบรการ รอยละ 50 6. แผนปฏบตการ

มาตรการ กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด มาตรการท 1 คนหากลมหรอบคคล ทกลม

1.จดทาหลกสตรการอบรมเพมพนทกษะการดแลและ

1.ประสานอาเภอเพอขอจานวนบคคลทกลมเสยงยอมรบ

๑๐๐

มาตรการ กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด วย ร น ห รอกล ม เส ย งย อ ม ร บ ใ น ก า ร ใหค า ป ร ก ษ า แ ล ะเส รมส รางสมรรถนะตวแทนวยรนในการมสวนรวมในการทางาน มาตรการท 2 สรางเส ร ม ค เค ร อ ข า ย (1 โรงเรยน 1 โรงพยาบาล(OHOS)) เ พ อ พ ฒ น าศกยภาพการคดกรอง การดแล ชวยเหลอ สงต อ กล ม เส ย ง และพฒนาศนยใหคาปรกษาคณภาพ ม าต รก า รท 3 ก ารพ ฒ น า เ ค ร อ ข า ยช วย เหล อ ด แลก ลมเสยงโดยจดบรการเชงรกและเชอมตอระหวางการจดบรการเช งรกและเชงรบ( เนนการใหคาปรกษาเปนลกษณะเครอขายทางสงคม)

ใหคาปรกษากลมหรอบคคลทกลมเสยงยอมรบ 1.จ ด ท า Flow Chartก า ห น ด ม า ต ร ฐ าน แ ล ะรปแบบกจกรรมในโรงเรยนแ ล ะ ใน โร งพ ย าบ าล ใหชดเจน 2.จดทาแบบประเมนและตดตามโครงการ 1.จดทาหลกสตรการปรบทศนคตของผ ใหบรการในการใหบรการทเปนมตรกบเยาวชน พรอมกบอบรมใหผรบผดชอบในระดบจงหวด 2.จดเวทแลกเปลยนเรยนรการทางานเชงรกท

2.จดอบรมใหความรเรองเทคนค วธการ การดแล การใหคาปรกษา ชองทางการขอรบบรการ การเขาถงบรการของกลมเสยงแกกลมหรอบคคลดงกลาว 3.กาหนดบทบาท หนาท แนวทางการดาเนนงาน การเกบขอมลรวบรวมรายงาน ของ กลมหรอบคคลทกลมเสยงใหการยอมรบ 3.ตดตาม ประเมนผล หลงการอบรม ปละ 2 ครง 1.ทาแผนงาน/โครงการพฒนาคเครอขาย 1 โรงเรยน 1 โรงพยาบาล 2.กาหนดกจกรรมทจะดาเนนการเปน 3 สวน ไดแก กจกรรมท ด าเนนการโดยโรงเรยน กจกรรม ท ตองดาเนนการรวมกน กจกรรมทดาเนนการโดยโรงพยาบาล 3.ใหอาเภอพจารณาคดเลอกโรงเรยนเปาหมาย(มธยม) อาเภอละ 1 โรงเรยน 4.จดอบรมเพอพฒนาองคความรผบรหารสถานศกษา ครผดาเนนงานในโรงเรยนคเครอขาย ในเรอง การจดทาแฟมนกเรยนเปนรายบคคล การคดกรองกลมเสยง การสงเสรมสขภาพ การปองกน การแกไขปญหา การสงตอ และใหสถานศกษาไปดาเนนการพรอมจดสงรายงานผลการดาเนนงานใหสถานบรการ เดอนละ 1 ครง 5.จดอบรมเชงปฏบตการเพอพฒนาทกษะและการใหบรการในศนยใหคาปรกษาคณภาพ ( Psycosocial Clinic ) การดแล ชวยเหลอกลมเสยง การรบและสงตอในกรณปญหายงยากและซบซอนแกผรบผดชอบงานของโรงพยาบาล ค เครอ ขาย เพ อให ผ เข ารบการอบรมดาเนนงานตามแผนและแนวทางทวางไว 1.จดประชมเชงปฏบตการตามหลกสตรฯ ใหกบหนวยบรการในจงหวด 2.จดประชมผ ม ส วน เกยวของ เชน คร เจ าห นาทสาธารณสข และNGO เพอกาหนดพนท ทมงาน รปแบบกจกรรมและสอในการดาเนนงานเชงรกกบวยรน การ ก าหนด พ นท เช น โร ง เร ย น Drop in center

๑๐๑

มาตรการ กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด มาตรการท 4 สงเสรมสนบสนนใหหนวยงานภาคเอกชนทมทกษะและประสบการณการท างาน กบวยรน ร วมด า เ น น ก า ร ภ า ย ใ ตข อ ตกล ง MOU และก า ก บ ต ด ต า มประเมนผลรวมกน มาตรการท 5 สรางแ ล ะ พ ฒ น า Teen Manager เ พ อ ก า รประสาน การขบเคลอนงานและดแลระบบการจ ด ก า ร ข อ ม ล ก า รรวบรวม การวเคราะห ป ร ะ เ ม น ผ ล ก า รดาเนนงานภาพรวมของอาเภอ

1.ประสาน /ส นบส นน ให หนวยงานภาคเอกชน NGO รวมจดกจกรรมแกไขปญหา 2.จ ด ท า MOU ก บภ าค เอ ก ช น ใน ภ าพ เข ตบรการสขภาพท 5ประสบความสาเรจในภาพเขต 1.จดทาหลกสตรและเนอหาการอบรม Teen Manager ครองคลมทกอาเภอ - ให ป ร บ ท ศ น ค ต แ ล ะมมมองตอวยรน - ใหเขาใจความคด และเทาทนความคดวยรน - ใหมท กษะเขาถง และสามารถ deal กบวยรนได

หางสรรพสนคา/สถานบนเทง/งานประเพณการแสดงทองถน 2.สรางเครอขายทางสงคมรวมแกไขปญหา โดย เปด Hotline สายดวน เบอรเดยวในจงหวด และสามารถเชอมตอกบหนวยบรการในจงหวดได เปดชองทาง Social Network (Facebook, Line, camfrog) ,ส ราง DJ / นกจดรายการวยรนทางสถานวทยชมชน การประชาสมพนธและการบอกตอบรการ 3.จ ด ป ร ะ ช ม เช งป ฏ บ ต ก า ร เ พ อ พ ฒ น าค ว าม รความสามารถการใหบรการของทมงานททางานในเครอขายสงคม 1.ประสานการทางานกบ NGO/ภาคเอกชน 2.จดทา MOU งานรวมกบหนวยงานทไดรบการคดเลอกใหดาเนนการแทนในบางกจกรรมทภาครฐทาไมได 3.จดทาโครงการ เสนอของบประมาณสนบสนนการดาเนนงานของเอกชนและหาแหลงงบประมาณสนบสนน เชน อบจ. งบพฒนาจงหวด 4.รวม กากบ ตดตาม ประเมนผลการดาเนนงานเปนระยะ และหลงดาเนนงานโครงการแลวเสรจ 1.กาหนดเกณฑคดเลอก Teen Manager ระดบอาเภอๆละ 1 คน 2.จดทาคาสงแตงตง Teen Manager กาหนดบทบาทหนาท และแนวทางการปฏบตงานในระดบอาเภอ โดยมบทบาท ดงน -จดเกบ รวบรวม รายงานขอมลเกยวกบวยรน -วเคราะห สรปสภาพปญหาภาพรวมของอาเภอ -ประสานงานกบองคกรทดแลวยรนในอาเภอเพอบรณาการงานรวมกนและสอสารกบผรบผดชอบจงหวด 3.จดประชมทม Teen Manager เพอเตรยมงาน เตรยมวธการและรปแบบ แนวทางการดาเนนงานทจะลงไปทางานในอาเภอ 4.ตดตาม ประเมนผลการดาเนนงาน ทก 6 เดอน

๑๐๒

แผนงานท 4 การดแลสขภาพกลมวยทางาน 4.1 การปองกนควบคมโรคไมตดตอเรอรง (โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง) 1. สถานการณปญหา โรคไมตดตอเรอรงหรอทเรยกวาโรควถชวตเปนปญหาสขภาพสาคญระดบประเทศและระดบโลก ซงนบวนจะทวความรนแรงขน จากรายงานสถตสขภาพทวโลกป พ.ศ. 2555 ขององคการอนามยโลกพบวา 1 ใน 10 ของประชาชนในวยผใหญปวยเปนโรคเบาหวาน และ 1 ใน 3 มภาวะความดนโลหตสง นอกจากนพบวาประมาณรอยละ 63 ของการเสยชวตทงหมดทวโลกเกดจากโรควถชวต สาหรบประเทศไทยจากการสารวจสขภาพประชาชนไทยอาย 15 ปขนไปโดยการตรวจรางกายครงท 4 พ.ศ. 2551-2552 พบวาความชกของโรคเบาหวานเปนรอยละ 6.9 ทงนพบวา 1 ใน 3 ของผเปนเบาหวานไมเคยไดรบการวนจฉยวาเปนเบาหวานมากอน และมผทไดรบการวนจฉยวาเปนเบาหวานแตไมไดรบการรกษารอยละ 3.3 ความชกของโรคความดนโลหตสงเปนรอยละ 21.4 โดยพบวาผปวยเพศชายรอยละ 60 และผปวยเพศหญงรอยละ 40 ไมเคยไดรบการวนจฉยมากอนและมผทไดรบการวนจฉยวาเปนโรคความดนโลหตสงแตไมไดรบการรกษารอยละ 8-9 โรคไมตดตอเรอรงทสาคญและเปนนโยบายกระทรวงสาธารณสขคอ โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง ซงในระดบกระทรวงสาธารณสขไดมแผนการปองกนควบคมโรคไมตดตอเรอรง โดยมเปาหมายคอ ลดปจจยเสยงและลดโรควถชวตในประชาชน มกลวธทสาคญคอ การคดกรองประชาชนแลวแบงเปน 4 กลม คอกลมปกต กลมเสยง กลมปวย และกลมปวยทมภาวะแทรกซอน โดยกลมปกตจะเนนใหคาแนะนาสรางเสรมสขภาพและตดตามตรวจซาปละครง กลมเสยงจะเนนใหคาปรกษาปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพปองกนไมใหปวยและตดตามตรวจเลอดวดความดนโลหตเปนระยะ กลมปวยจะเนนจดระบบในการดแลปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ตรวจภาวะแทรกซอนและบรการดแลรกษาเชอมโยงระหวาง รพ.สต รพช รพท และ รพศ. กลมปวยทมภาวะแทรกซอนจะสงพบแพทยเฉพาะทางใน รพท และ รพศ. เพอดแลรกษาตอไป ซงเมอดาเนนการอยางตอเนอง 1-3 ป เชอวาจะสามารถลดความเสยงตอการเกดโรควถชวต ลดผปวยรายใหม ลดการเกดภาวะแทรกซอนไปจนถงลดการเสยชวตและการสญเสยทางเศรษฐกจลงได ในป 2557 เขตพนทเครอขายบรการท 5 จงไดจดทาแผนสขภาพเพอดแลประชาชนใน 8 จงหวดไดแก กาญจนบร นครปฐม ประจวบครขนธ เพชรบร ราชบร สมทรสงคราม สมทรสาคร และสพรรณบร ใหมสขภาพแขงแรง ไดรบการคดกรองคนหาโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ลดปจจยเสยงของการเกดโรค ปรบเปลยนพฤตกรรม ในกลมเสยง เพมการเขาถงบรการตรวจหาภาวะแทรกซอนในกลมปวย และลดโรคเบาหวาน ความดนโลหตสงในประชาชน ภายใตแผนสขภาพกลมวยทางาน สถานการณการปวยและตายดวยโรคเบาหวานความดนโลหตสงในเครอขายบรการท 5 อตราปวยตอแสนประชากรของผปวยในทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลรายจงหวดป 2551 – 2555 พบวาอตราปวยดวยโรคเบาหวานมแนวโนมเพมขนยกเวนจงหวดราชบร กาญจนบรและนครปฐมมแนวโนมชะลอตว อตราปวยดวยโรคความดนโลหตสง มแนวโนมเพมขนเชนกน ยกเวนจงหวดราชบร มแนวโนมชะลอตว สวนอตราตายตอแสนประชากรดวยโรคเบาหวาน มแนวโนมเพมขน ยกเวนจงหวดนครปฐม ประจวบครขนธ สมทรสาคร มแนวโนมชะลอตว และอตราตายตอแสนประชากรดวยโรคความดนโลหตสงมแนวโนมเพมขน 3 จงหวด คอ กาญจนบร เพชรบร สมทรสาคร สวนอก 5 จงหวดมแนวโนมชะลอตว (ดงแสดงในตารางท 1-4)

๑๐๓

ตารางท 1 แสดงอตราปวยตอแสนประชากรของผปวยในทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลดวยโรคเบาหวานรายจงหวด เครอขายบรการท 5 ป 2551-2555

จงหวด

ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555

จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา

ราชบร 7921 950.2 8729 1044.7 9523 1137.6 10162 1208.5 9990 1182.7

สพรรณบร 8697 1031.0 9582 1134.6 11348 1342.6 9101 1076.5 10982 1297.8

กาญจนบร 6972 831.9 8604 1027.8 8575 1025.0 9671 1152.2 9344 1114.3

นครปฐม 9643 1151.7 10420 1229.5 10928 1276.9 11762 1362.7 11532 1325.0

สมทรสาคร 5242 1105.8 5765 1197.6 5607 1148.4 5007 1010.5 6045 1199.5

สมทรสงคราม 2180 1122.9 2287 1179.8 2641 1362.4 2770 1427.3 2912 1500.5

เพชรบร 3788 828.0 4263 926.5 4350 940.3 3844 826.6 4790 1024.7

ประจวบครขนธ 3160 635.2 4159 828.1 4301 849.0 4486 878.1 5092 989.1 แหลงขอมล เวปไซตสานกโรคไมตดตอ http://thaincd.com แนวโนมเพมขนทกจงหวด ตารางท 2 แสดงอตราปวยตอแสนประชากรของผปวยในทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลดวยโรคความดนโลหตสง รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ป 2551-2555

จงหวด ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555

จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา

ราชบร 11060 1326.7 13674 1636.5 14570 1740.4 15766 1874.9 15004 1776.3

สพรรณบร 12173 1443.1 14324 1696.1 16573 1960.8 14298 1691.2 17586 2078.3

กาญจนบร 9086 1084.1 14237 1700.6 14065 1681.2 15507 1847.5 15655 1866.8

นครปฐม 13068 1560.8 14907 1758.9 15795 1845.6 17188 1991.3 17557 2017.3

สมทรสาคร 6386 1347.1 8729 1813.3 8722 1786.4 7522 1518.1 9475 1880.1

สมทรสงคราม 3318 1709.1 3806 1963.4 4355 2246.6 5119 2637.7 5477 2822.3

เพชรบร 5642 1233.2 6989 1519.0 7231 1563.0 6141 1320.5 8719 1865.1

ประจวบครขนธ 5184 1042.1 7239 1441.4 8041 1587.3 8008 1567.6 9914 1925.8 แหลงขอมล เวปไซตสานกโรคไมตดตอ http://thaincd.com แนวโนมเพมขนทกจงหวด

๑๐๔

ตารางท 3 แสดงอตราตายตอแสนประชากรดวยโรคเบาหวานรายจงหวด เครอขายบรการท 5 ป 2551-2555 จงหวด ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555

จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา ราชบร 100 12 77 9.2 105 12.5 138 16.4 155 18.4 สพรรณบร 106 12.6 73 8.6 99 11.7 74 8.8 100 11.8 กาญจนบร 83 9.9 76 9.1 55 6.6 35 4.2 71 8.5 นครปฐม 78 9.3 65 7.7 68 8.0 86 10.0 58 6.7 สมทรสาคร 23 4.9 34 7.1 33 6.8 24 4.8 20 4.0 สมทรสงคราม 9 4.6 10 5.2 4 2.1 13 6.7 13 6.7 เพชรบร 35 7.7 50 10.9 32 6.9 29 6.2 31 6.6 ประจวบครขนธ 37 7.4 28 5.6 25 4.9 29 5.7 24 4.7

แหลงขอมล เวปไซตสานกโรคไมตดตอ http://thaincd.com ตารางท 4 แสดงอตราตายตอแสนประชากรดวยโรคความดนโลหตสงรายจงหวด เครอขายบรการท 5 ป 2551-2555 จงหวด ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555

จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา ราชบร 50 6 56 6.7 56 6.7 152 18.1 131 15.5 สพรรณบร 37 4.4 43 5.1 45 5.3 69 8.2 67 7.9 กาญจนบร 34 4.1 51 6.1 40 4.8 28 3.3 32 3.8 นครปฐม 23 2.8 30 3.5 30 3.5 35 4.1 33 3.8 สมทรสาคร 10 2.1 10 2.1 11 2.3 12 2.4 14 2.8 สมทรสงคราม 3 1.6 5 2.6 2 1.0 10 5.2 8 4.1 เพชรบร 12 2.6 11 2.4 12 2.6 5 1.1 8 1.7 ประจวบครขนธ 12 2.4 9 1.8 13 2.6 18 3.5 7 1.4

สาหรบผลการดาเนนงานดแลกลมวยทางานปงบประมาณ 2556 ของจงหวดในเครอขายบรการท 5 พบวา ประชาชนกลมเปาหมายอาย 15 ป ขนไป จานวน 3,680,772 คน ไดรบการคดกรองเบาหวาน 3,043,855 คน (82.7%) แบงเปนกลมปกต 2,692,425 คน (88.5%) และกล ม เส ยง 351,430 คน (11.5%) ไดรบการคดกรองความดนโลหตสง 3,025,685 คน (82.2%) แบงเปนกลมปกต 2,516,755 คน (83.2%) และกลมเสยง 508,892 คน (16.8%) ผลงานการคดกรองเบาหวานความดนโลหตสงในภาพรวมของเขต ไมผานเกณฑ (เกณฑ 90 %) สาหรบกลมเสยงเบาหวานความดนโลหตสงจานวน 824,826 คน ไดเขารบการปรบพฤตกรรมสขภาพจานวน 406,705 คน (49.3%) สวนการดกลมปวย ผปวยเบาหวานทขนทะเบยนในระบบบรการจานวน 166,322 คนไดรบการตรวจ HbA1c จานวน 103,805 คน (62.4%)พบ HbA1c<7 % จานวน 42,350 คน (40.8%จากจานวนทตรวจ) ผลงานไมผานเกณฑ (เกณฑ >50%) ผปวยเบาหวานไดรบการตรวจตาจานวน 78,743 คน (47.3%) ตรวจไต 97,233 คน (58.5%) ตรวจเทา 95,376 คน (57.3%)

๑๐๕

ผลงานไมผานเกณฑ( เกณฑ >60%) ผปวยความดนโลหตสงจานวน 280,252 คน คมความดนไดดจานวน 146,824 คน (52.4%) ผลงานผานเกณฑ (เกณฑ>40%) ผปวยความดนโลหตสงไดรบการตรวจไตจานวน 130,953 คน (46.7%) ผลงานไมผานเกณฑ (เกณฑ >60%) สวนการประเมนคลนก NCD คณภาพ จานวนโรงพยาบาลทงหมด 66 แหง ผานเกณฑ คลนก NCD คณภาพ 52 แหง (78.8%) ผลงานผานเกณฑ (70%) ขอมลดงแสดงในตารางท 5-12 ตารางท 5 แสดงจานวนและรอยละการคดกรองเบาหวาน รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด คดกรองเบาหวาน กลมปกต กลมเสยง เปาหมาย จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

ราชบร 695,322 591,906 85.1 534,703 90.3 57,203 9.7 สพรรณบร 642,115 594,975 92.7 571,592 96.1 23,383 3.9 กาญจนบร 429,981 353,524 82.2 345,241 97.7 8,283 2.3 นครปฐม 681,944 527,685 77.4 375,658 71.2 152,027 28.8 สมทรสาคร 383,719 304,948 79.5 274,126 89.9 30,822 10.1 สมทรสงคราม 137,360 108,048 78.7 97,890 90.6 10,158 9.4 เพชรบร 346,565 288,744 83.3 236,401 81.9 52,343 18.1 ประจวบครขนธ 363,766 274,025 75.3 256,814 93.7 17,211 6.3 รวม 3,680,772 3,043,855 82.7 2,692,425 88.5 351,430 11.5 แหลงขอมล /จากผรบผดชอบงาน NCD ตารางท 6 แสดงจานวนและรอยละ การคดกรองความดนโลหตสง รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด คดกรองความดนโลหตสง กลมปกต กลมเสยง เปาหมาย จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

ราชบร 695,322 602,336 86.6 509,453 84.6 92,883 15.4 สพรรณบร 642,115 549,040 85.5 480,190 87.5 68,850 12.5 กาญจนบร 429,981 353,518 82.2 262,418 74.2 91,100 25.8 นครปฐม 681,944 541,872 79.5 430,571 79.5 111,301 20.5 สมทรสาคร 383,719 304,948 79.5 256,840 84.2 48,108 15.8 สมทรสงคราม 137,360 111,202 81.0 95,463 85.8 15,701 14.1 เพชรบร 346,565 288,744 83.3 236,401 81.9 52,343 18.1 ประจวบครขนธ 363,766 274,025 75.3 245,419 89.6 28,606 10.4

รวม 3,680,772 3,025,685 82.2 2,516,755 83.2 508,892 16.8 แหลงขอมล /จากผรบผดชอบงาน NCD

๑๐๖

ตารางท 7 แสดงจานวนและรอยละ การเขารบการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของกลมเสยงเบาหวาน ความดนโลหตสง รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด กลมเสยงเบาหวานความดนโลหตสง เขารบการปรบพฤตกรรม รอยละ ราชบร 150,086 57,886 38.6 สพรรณบร 92,233 51,281 55.6 กาญจนบร 99,383 38,049 38.3 นครปฐม 26,3328 132,788 50.4 สมทรสาคร 78,930 45,615 57.8 สมทรสงคราม 25,859 16,652 64.4 เพชรบร 72,955 42,539 58.3 ประจวบครขนธ 42,052 21,895 52.1 รวม 824,826 406,705 49.3

แหลงขอมล /จากผรบผดชอบงาน NCD

ตารางท 8 แสดงจานวนและรอยละ การตรวจ HbA1c และการคมนาตาลไดดของผปวยเบาหวาน รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด จานวนผปวยเบาหวาน

ตรวจ HbA1c รอยละ

HbA1c < 7 %

รอยละจาก จานวนทตรวจ

ราชบร 31,372 15,437 49.2 6,446 41.8 สพรรณบร 41,223 29,190 70.8 11,136 38.2 กาญจนบร 24,389 13,270 54.4 6,471 48.8 นครปฐม 26,575 15,945 60.0 4,013 25.2 สมทรสาคร 8,915 5,152 57.8 3,256 63.2 สมทรสงคราม 7,005 4,680 66.8 2,008 42.9 เพชรบร 14,813 10,345 69.8 4,471 43.2 ประจวบครขนธ 12,030 9,786 81.3 4,549 46.5 รวม 166,322 103,805 62.4 42,350 40.8

แหลงขอมล /จากผรบผดชอบงาน NCD

ตารางท 9 แสดงจานวนและรอยละ การตรวจ ตา ไต เทา ผปวยเบาหวาน รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด จานวนผปวยเบาหวาน

ตรวจตา ตรวจไต ตรวจเทา จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

ราชบร 31372 13983 44.6 12107 38.6 15172 48.4 สพรรณบร 41223 20034 48.6 26869 65.2 24739 60.0 กาญจนบร 24389 10167 41.7 15544 63.7 10452 42.9

๑๐๗

จงหวด จานวนผปวยเบาหวาน

ตรวจตา ตรวจไต ตรวจเทา จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

นครปฐม 26,575 12,336 46.4 14,536 54.7 15,971 60.1 สมทรสาคร 8,915 2,287 25.7 5,445 61.1 5,479 61.5 สมทรสงคราม 7,005 3,265 46.6 3,090 44.1 5,074 72.4 เพชรบร 14,813 8,874 59.9 11,015 74.4 9,869 66.6 ประจวบครขนธ 12,030 7,797 64.8 8,627 71.7 8,620 71.7 รวม 166,322 78,743 47.3 97,233 58.5 95,376 57.3

แหลงขอมล /จากผรบผดชอบงาน NCD

ตารางท 10 แสดงจานวนและรอยละ การคมความดนไดดของผปวยความดนโลหตสง รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด จานวนผปวยความดนโลหตสง คมความดนไดด รอยละ ราชบร 56,096 33,841 60.3

สพรรณบร 59,927 25,259 42.1 กาญจนบร 49,119 24,906 50.7 นครปฐม 42,064 21,521 51.2

สมทรสาคร 11,166 10,175 91.1 สมทรสงคราม 17,980 6,158 34.2

เพชรบร 22,024 12,472 56.6 ประจวบครขนธ 21,876 12,492 57.1

รวม 280,252 146,824 52.4 แหลงขอมล /จากผรบผดชอบงาน NCD

ตารางท 11 แสดงจานวนและรอยละ การตรวจไตของผปวยความดนโลหตสง รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด จานวนผปวยความดนโลหตสง ตรวจ ไต รอยละ ราชบร 56,096 18,766 33.5

สพรรณบร 59,927 39,456 65.8 กาญจนบร 49,119 28,126 57.3 นครปฐม 42,064 11,269 26.8

สมทรสาคร 11,166 5,445 48.8 สมทรสงคราม 17,980 2,927 16.3

เพชรบร 22,024 12,472 56.6 ประจวบครขนธ 21,876 12,492 57.1

รวม 280,252 130,953 46.7

๑๐๘

ตารางท 12 แสดงจานวนและรอยละ โรงพยาบาลทผานเกณฑคลนก NCD คณภาพ รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ปงบประมาณ 2556

จงหวด จานวนโรงพยาบาล ผาน NCD คณภาพ รอยละ ราชบร 10 8 80

สพรรณบร 10 8 80 กาญจนบร 15 15 100 นครปฐม 9 7 77.8

สมทรสาคร 3 2 66.7 สมทรสงคราม 3 1 33.3

เพชรบร 8 5 62.5 ประจวบครขนธ 8 6 75

รวม 66 52 78.8 แหลงขอมล /จากผรบผดชอบงาน NCD 2.ปญหาสาคญ

ปญหา สาเหต 1. บ ท บ าท ข อ งท ม system manager ใ น ร ะ ด บ จ ง ห ว ด อาเภอ ยงไมสามารถจดการเชงระบ บ ใน ด าน ก ารว เค ร าะหสถานการณ ปญหา การเฝาระวง การวางแผนแกไขปญหา และตดตามประเมนผล

1.งาน NCD ตองทางานเปนทม การทางานยงแยกสวน 2. system manager ยงไมสามารถจดการเชงระบบได (ม 2 จงหวดทยงไมไดอบรมหลกสตรของกระทรวง) 3.ในระดบอาเภอไมมทม system manager 4.การดาเนนงานในระดบพนทยงไมเปนมาตรฐานเดยวกน 5.ขาดระบบการกากบตดตาม ประเมนผล 6.ระบบขอมล NCD สวนใหญ มาจากการรายงานตรงมากกวาระบบอเลคทรอนค 7.ไมมแนวทางการดาเนนทชดเจนในระดบจงหวด ผปฎบตเขาใจไมตรงกน 8.ไมม CPG ระดบเขต ระดบจงหวด

2. case manager ใ นโรงพยาบาลมไมเพยงพอ ทมอยกยงไมสามารถทาหนาทไดสมบรณ ยงไมสามารถจดการเชงระบบได

1. case manager ขาดทมงาน เพราะการดแลกลมปวยตองใชทมงานหลายสาขา (สหวชาชพ) 2. case manager ขาดความเขาใจในการปฏบตงานทงระบบ 3. การปรบเปลยนพฤตกรรมในกลมปวยมนอย ไมมระบบประเมนผล 4.การเขาถงบรการของกลมปวย ตรวจ ตา ไต เทา ตากวาเกณฑ 5.คลนก NCD คณภาพในโรงพยาบาล ไมผานเกณฑอก 14 แหง และเกณฑการประเมนคอนขางเปนนามธรรม 6.ผปฏบตในระดบ รพ.สต ขาดองคความรในการดแลผปวยทมภาวะแทรกซอน 7.ระบบงาน NCD และ Service Plan ขาดการประสานและเชอมโยงกน

๑๐๙

ปญหา สาเหต 3. การคดกรองคนหาโรค และกลมปจจยเสยง ยงไมครอบคลมกลมเปาหมาย และยงไมสามารถลดปจจยเส ยงดานพฤตกรรม(อวน) และปจจยเสยงอนๆ ในกลมเปาหมายไดดเทาทควร

1.ผลงานคดกรองในภาพเขตตากวาเกณฑ เนองจากประชากรอาย 15 ปขนไปมจานวนมาก และเปนกลมวยเรยน วยทางาน ไมอยในพนท 2.การดแลกลมเสยงยงไมครอบคลม กลมเสยงมจานวนมาก ไมสนใจการปรบเปลยนพฤตกรรม มรปแบบการปรบพฤตกรรมสขภาพทหลากหลาย ไมมระบบการจดเกบขอมลการปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยง ไมสามารถวดความสาเรจได 3.ผปฏบตขาดความชดเจนในการปฏบตงาน เขาใจไมตรงกน ในประเดนการคดกรอง การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ สบสนการแบงกลม การบนทกผลงานในโปรแกรมมาตรฐานขาดความครบถวน สมบรณ ผลงานทออกหนาเวปต สนย.มแตการคดกรองแตขาดการบนทกขอมลลงในโปรแกรมมาตรฐาน

4. บคคล ครอบครว ชมชนและภาคเครอขาย ขาดการมสวนรวมในการลดปจจยเสยง และก ารป รบ เป ล ย น พ ฤต ก ร รมสขภาพ

1.ประชาชนไมตระหนกในการดแลสขภาพตนเอง 2.ครอบครว ชมชน ขาดการมสวนรวม 3.ภาคเครอขาย (โรงเรยน โรงงาน อบต. สถานบรการภาครฐ /เอกชน)มสวนรวมลดปจจยเสยงนอย

3.เปาประสงค / ผลลพธทตองการ 1. ประชาชนกลมวยทางานมสขภาพด มพฤตกรรมสขภาพทถกตอง ไดรบการคดกรองคนหาโรค กลมเสยงไดรบการปรบเปลยนพฤตกรรม กลมปวยเขาถงบรการ ไดปรบเปลยนพฤตกรรม และตรวจหาภาวะแทรกซอน 2. พฒนาระบบบรการ (คลนก NCD) ใหมคณภาพ 3. บคคล ชมชน ภาคเครอขายมสวนรวมในการลดปจจยเสยงและลดโรคเบาหวานความดนโลหตสง 4.มาตรการทสาคญ มาตรการท 1 เสรมสรางศกยภาพในการจดการเชงระบบของผจดการระบบ (System manager) และผจดการรายกรณ (Case manager) มาตรการท 2 พฒนาระบบบรการ NCD คณภาพ มาตรการท 3 สงเสรมการเฝาระวง การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ในกลมปกต กลมเสยง กลมปวย และเสรมสรางการมสวนรวมของภาคเครอขายในการลดปจจยเสยง 5.ตวชวด 1.รอยละของประชาชนอาย 15 ปขนไปไดรบการคดกรองเบาหวาน ความดนโลหตสง (>รอยละ 90) 2.รอยละของกลมเสยงทเขารบการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ 3.รอยละของผปวยเบาหวานทควบคมระดบนาตาลในเลอดไดด (>รอยละ 50) 4.รอยละผปวยความดนโลหตสงทควบคมความดนโลหตไดด (>รอยละ 40) 5.รอยละของคลนก NCD คณภาพ (>รอยละ 70)

๑๑๐

6.แผนปฏบตการ มาตรการ บทบาทการ

ดาเนนงาน ระดบเขต ระดบ

จงหวด มาตรการท 1 เสรมสรางศกยภาพในการจดการเชงระบบของผจดการระบบ (System manager) และผจดการรายกรณ (Case manager) 1.ทบทวนคณะกรรมการ NCD Board จงหวด ใหทมกระชบ ทางานไดเตมศกยภาพ กาหนดผลลพธทตองการ และกาหนดประชมคณะกรรมการ อยางนอย 2 ครง/ป 2.แตงตงทม System manager ระดบจงหวด/อาเภอ กาหนดบทบาทคอการวางแผนเชงระบบ การจดระบบบรการในหนวยบรการแตละระดบ และแกไขปญหางาน NCD 3. แตงตง Case manager และทมงาน ใหครบทกโรงพยาบาล กาหนดบทบาทคอ จดบรการในคลนก NCD ใหมคณภาพ บรหารจดการใหผปวยเขาถงบรการตรวจคนหาภาวะแทรกซอน และจดกจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรมกลมปวย รวมถงระบบการสงตอ และเชอมโยงระบบขอมล กบ รพ .สต ท ง System manager / Case manager กาหนดใหมการประชมรวมกนเพอขบเคลอนงานอยางนอย 4 ครง/ป 4.คณะกรรมการ NCD Board จงหวด / System manager / Case manager รวมกนจดทาแนวทางการดาเนนงาน NCD ทชดเจนในการคดกรองการปรบเปลยนพฤตกรรม การดแลกลมปวย จดทาเปนคมอการดาเนนงานให สานกงานสาธารณสขอาเภอ โรงพยาบาล และ รพ.สต ทกแหงในจงหวด 5. System manager/Case manager ประสาน/เชอมโยงกบ Service Plan 6.จดทาแนวทางเวชปฏบต (CPG) ระดบเขต ระดบจงหวด สนบสนนใหหนวยบรการ 7. System manager / Case manager เขารบการพฒนาองคความร พฒนางานจากเขต และกระทรวง และถายทอดองคความรใหม ๆ สทมงาน/ผปฏบต 8.จดเวทแลกเปลยนเรยนรงาน NCD ระดบเขต 1 ครง 9.ผรบผดชอบงาน NCD 8 จงหวด และศนยวชาการ ประชมรวมกนอยางนอย ไตรมาสละ 1 ครง เพอรวมกนกากบตดตามงานในพนท รวบรวมขอมล ปญหาอปสรรคในการดาเนนงาน ปรบปรงการทางานใหเปนมาตรฐานเดยวกนทงเขต มาตรการท 2 พฒนาระบบบรการ NCD คณภาพ

1. ดาเนนการตามเกณฑ คลนก NCD คณภาพ 1.1 แตงตง Case manager ใหครอบคลมทกโรงพยาบาล 1.2 Case manager และท ม งาน ขอ งโรงพ ยาบ าล จ ด ก าร ให เก ด

กระบวนการปองกน ควบคม ดแล จดการกบกลมเสยง กลมปวยในคลนก

/ / / /

/ / / / / / / / /

๑๑๑

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต ระดบจงหวด

1.3 Case manager และทมงาน พฒนาคลนก NCD คณภาพใน รพ.สต ทมแพทยตรวจ

1.4 Case manager ประสาน service plan/จดใหมการตรวจภาวะแทรกซอนในผปวยเบาหวาน ( ตา ไต เทา) และผปวยความดนโลหตสง (ไต) ครอบคลมกลมปวย รวบรวมผลงานเสนอผบรหาร และนาขอมลมาวางแผนการดาเนนงาน

2. ประเมน คลนก NCD คณภาพ 2.1 Case manager และทมงาน ประเมนตนเองตามเกณฑคลนก NCD

คณภาพ 2 ครง/ป พฒนาและปรบปรงในสวนขาด 2.2 ทม จงห วด ( System manager และ Case manager ทก รพ .) ลง

ประเมนคลนก NCD คณภาพโรงพยาบาลทกแหงในจงหวด จดลาดบโรงพยาบาลใหรางวลโรงพยาบาลทดาเนนการไดด

2.3 คณะกรรมการระดบเขต (ผรบผดชอบ NCD 8 จงหวด)และศนยวชาการ ประเมนคลนก NCD คณภาพทกจงหวด ๆ ละ1 แหง

2.4 แลกเปลยนเรยนร ระหวางผประเมนและผรบการประเมน นาสงทไดมาพฒนาคลนก NCD คณภาพ

มาตรการท 3 สงเสรมการเฝาระวง การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ในกลมปกต กลมเสยง กลมปวย และเสรมสรางการมสวนรวมของภาคเครอขายในการลดปจจยเสยง

1. คนหาผทมความเสยงตอการเกดโรคเบาหวานความดนโลหตสง 1.1 คดกรองเบาหวาน ความดนโลหตสงในประชากรอาย 15 ปขนไป แยก

กลมเปนกลมปกต กลมเสยง กลมปวย 1.2 บรณาการกบกลมวยเรยน วยรน ในการสรางความร ความเขาใจ ให

นกเรยน คร อาจารย ในการคดกรองคนหาโรคเบาหวานความดนโลหตสงในกลมนกเรยนทมอายตงแต 15 ปขนไป

1.3 เผยแพรประชาสมพนธ/สรางความตระหนกในกลมประชาชนทวไป 1.4 จดทาแนวทางการดาเนน NCD ระดบเขต (การคดกรอง การปรบเปลยน

พฤตกรรม การตรวจดแลกลมปวย) ใหเปนมาตรฐานเดยวกน 2. ลดปจจยเสยงในประชากรกลมปกต กลมเสยง กลมปวย รายบคคลและชมชน

2.1 ตาบลจดการสขภาพ 2.2 หมบานปรบเปลยนพฤตกรรม 2.3 ศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง/ชมชนไรพง 2.4 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพดานอาหารและโภชนาการ

/ /

๑๑๒

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต ระดบจงหวด

2.5 คลนก DPAC ในสถานบรการ 2.6 คลนก NCD คณภาพ 2.7 โรงเรยนสงเสรมสขภาพ /ลดอวนในวยรน 2.8 สถานททางานนาอย นาทางาน 2.9 สถานประกอบการปลอดโรค ปลอดภย กายใจเปนสข 2.10 อาเภอสขภาพด (กองทนตาบล+DHS+ตาบลจดการสขภาพ) 2.11 อาเภอควบคมโรคเขมแขง 2.12 คมครองผบรโภคเผยแพรความรการอานฉลากหวาน มน เคม (GDP) 2.13 จดกจกรรมรณรงควนสาคญโลก ไดแก วนเบาหวานโลก วนความดน

โลหตสง วนหวใจโลก วนอมพฤกษอมพาตโลก 2.14 บรณาการกบการแพทยทางเลอกในการลดปจจยเสยงในกลมเสยงและ

กลมปวย 2.15 จดกจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรมรายบคคล แบบความสมครใจ ให

เลอกทากจกรรมทสามารถดาเนนการได 1 อยางทเกดผลลพธชดเจนดวยการรบความสามารถของตนเอง เจาหนาทเสรมพลง ตดตามผลลพธ

2.16 สอสารเตอนภยภาพกวาง ในกลมเสยง กลมปวย 2.17 จดมหกรรมตลาดนดสขภาพด 1 ครง/ป

3 เพมการเขาถงบรการของกลมปวย 3.1 จดทา CPG ระดบเขต 3.2 Case manager ประสาน service plan/จดการใหมการตรวจ HbA1c /ตรวจหาภาวะแทรกซอนในผปวยเบาหวาน ( ตา ไต เทา) และผปวยความดนโลหตสง (ไต) และการสงตอ 3.3 Case manager และทม ดแลผปวยเบาหวานใหควบคมระดบนาตาลและผปวยความดนโลหตสงควบคมระดบความดน ใหไดด 3.4 เชอมโยงขอมลการดแลกลมปวยระหวาง รพ. กบ รพ.สต 3.5 จดกจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรมกลมปวย/ใหความรผดแล/แกนนาครอบครว 3.6 จดกจกรรมรณรงคตรวจสขภาพในกลมปวย (ตรวจตา ตรวจเทา) 3.7 พฒนาองคความรใหมๆดานการดแลกลมปวยให รพ.สต

/

๑๑๓

4.2 การควบคมโรคมะเรงเตานม และมะเรงปากมดลก 1. สถานการณปญหา สถานการณโรคมะเรงในประเทศไทย มแนวโนมการปวยและเสยชวตสงขนอยางตอเนองเปนสาเหตการเสยชวตมากเปนอนดบ 1 ของคนไทยตดตอกนมาเปนเวลา 10 ป นบเปนสาเหตการเสยชวตเกอบรอยละ 20 ของผเสยชวตทงประเทศ มะเรงทเปนสาเหตใหเสยชวตอนดบมากสดคอ มะเรงตบ รองลงมา คอมะเรงปอด มะเรงเตานม มะเรงลาไสใหญ และทวารหนก หากมองในภาพรวมของสตร มะเรงทพบมากในสตรยงเปนมะเรงปากมดลก และมะเรงเตานม จากขอมลของสานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข ป 2552-2554 พบวา อตราปวยและอตราตายของโรคมะเรงเตานม แนวโนมเพมขน (ขอมลระดบประเทศดงตารางท 1และ2) ซงในแตละปมจานวนผปวยมะเรงปากมดลกรายใหมประมาณ 10,000 คน และมผเสยชวตจากมะเรงปากมดลกประมาณ 5,200 คน หรอประมาณ รอยละ 52 ในปจจบนมะเรงเตานม ไดขนมาอยอนดบ 1 ของมะเรงทเกดขนกบหญงไทยทกชนดแทนมะเรงปากมดลก หลงพบวาขอมลในแตละโรงพยาบาลทวประเทศ การผาตดรกษามะเรงเตานม มจานวนมากถง 5% ในแตละวน โดยมผปวยทวประเทศสงกวา 20,000 คนตอป เสยชวตปละ 4,600 (ขอมล : จากสถาบนมะเรงแหงชาต) สาหรบสถานการณโรคมะเรงเตานมและมะเรงปากมดลกของจงหวดในเครอขายบรการท 5 ป 2552-2554 อตราปวยโรคมะเรงเตานมมแนวโนมลดลงจานวน 5 จงหวด อตราตายจากโรคมะเรงเตานม มแนวโนมลดลงจานวน 2 จงหวด ขอมลดงตารางท 1 สวนอตราปวยมะเรงปากมดลกมแนวโนมลดลงจานวน 6 จงหวด และอตราตายโรคมะเรงปากมดลกมแนวโนมลดลงจานวน 4 จงหวด ขอมลดงตารางท 2 สวนผลการดาเนนงานป งบประมาณ 2556 ของจงหวดในเครอขายบรการท 5 ป การตรวจมะเรงปากมดลก สตรอาย 30-60 ป จานวน 1,249,276 คน ไดรบการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกระยะเรมแรกดวยวธ Pap smear จานวน 613,890 ราย (49.1%) ผลงานสะสมตงแตป 2553-2556/ ขอมลจากโปรแกรม CxS2010 สถาบนมะเรงแหงชาต พบผลการตรวจเซลลผดปกต (Low Grade + High Grade) จานวน 8,004 ราย(1.3%) และพบเซลลมะเรงจานวน 407 ราย(0.07%) การตรวจมะเรงเตานม สตรอาย 30-70 ป จานวน 1,285,161 คน ตรวจเตานมดวยตนเองจานวน 1,093,699 คน (85.1%) พบผปวยมะเรงเตานมทรบการในโรงพยาบาล จานวน 521 ราย ปวยเปนมะเรงเตานมระยะท 1 และระยะท 2 จานวน 319 ราย (61.2%จากจานวนผปวย)

ตารางท 1 แสดงอตราปวยและอตราตายตอแสนประชากรโรคมะเรงเตานม รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ป 2552 - 2554

จงหวด อตราปวยตอแสนประชากร/ป อตราตายตอแสนประชากร/ป ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2552 ป 2553 ป 2554 กาญจนบร 22.8 45.8 23.4 4.4 4.5 2.3 นครปฐม 40.0 52.7 55.1 10.3 8.1 12.2 ประจวบ 53.8 58.6 60.7 3.8 3.6 4.5 เพชรบร 18.9 18.6 24.5 6.9 4.3 6.0 ราชบร 109.3 64.1 58.5 3.9 3.7 5.9 สมทรสาคร 33.21 45.8 63.2 6.8 10.2 12.0 สมทรสงคราม 38.4 30.4 24.7 7.7 8.8 5.2 สพรรณบร 55.3 56.0 54.3 7.3 7.7 8.4

๑๑๔

แหลงขอมล :กลมภารกจดานขอมลขาวสารสขภาพ สานกนโยบายและยทธศาสตร (ตลาคม 56)กระทรวงสาธารณสข

ตารางท 2 แสดงอตราปวยและอตราตายตอแสนประชากร โรคมะเรงปากมดลก รายจงหวด เครอขายบรการท 5 ป 2552 - 2554

จงหวด อตราปวยตอแสนประชากร/ป อตราตายตอแสนประชากร/ป ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2552 ป 2553 ป 2554 กาญจนบร 19.8 31.7 30.9 3.2 4.3 2.0 นครปฐม 36.3 30.2 28.2 5.9 5.6 9.3 ประจวบ 25.3 37.7 28.4 3.2 4.2 3.9 เพชรบร 19.9 22.1 21.9 6.7 6.3 4.6 ราชบร 38.5 38.5 27.9 3.2 4.6 3.9 สมทรสาคร 22.8 47.4 25.2 4.3 2.0 2.8 สมทรสงคราม 26.9 21.8 33.7 1.9 1.9 1.9 สพรรณบร 25.3 37.0 37.0 3.5 3.4 4.3

แหลงขอมล :กลมภารกจดานขอมลขาวสารสขภาพ สานกนโยบายและยทธศาสตร (ตลาคม 56) กระทรวงสาธารณสข 2. สรปสภาพ/ประเดนปญหาทสาคญ จากผลการดาเนนงานดานการเฝาระวงและดแลสตรไทยจากโรคมะเรงปงบประมาณ 2556 พบวา ประเดนปญหาทสาคญคอการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกไมครอบคลมกลมเปาหมาย คณภาพของการตรวจเตานม และการแยกระยะของผปวยมะเรงเตานมและมะเรงปากมดลกทเขารบการตรวจวนจฉยในโรงพยาบาล มสาเหตดงน

ปญหา สาเหต 1. การตรวจคดกรอง Pap smear ผลงานยงไมไดตามเปาหมาย

1.เขตชมชนเมอง/เทศบาล กลมเปาหมายไมเขารบการตรวจ หรอไปรบบรการเอกชน/นอกจงหวดเชนไป กทม. / รพ.เอกชน/คลนก 2.จงหวดทมโรงงานอตสาหกรรมมกลมเปาหมายทยงไมเขารบการตรวจคดกรอง 3.กลมเปาหมายทปฏเสธการรบบรการโดยสนเชง

2. ผลงานตรวจเตานมดวยตนเองทกเดอนเปนเชงปรมาณ ยงไมสามารถบอกถงคณภาพการเฝาระวงดแลสตรใหปลอดภยจากมะเรงเตานมได

ผลงานการตรวจเตานมดวยตนเองทกเดอนของสตรเปาหมายเปนเชงปรมาณ ยงไม สามารถบอกถงคณภาพการเฝาระวงดแลสตรใหปลอดภยจากมะเรงเตานมได

3. ผปวยมะเรงปากมดลกระยะตางๆยงไมสามารถทาได เนองจากขาดแพทยเชยวชาญเฉพาะ

การวนจฉยระยะของมะเรงปากมดลกระดบจงหวดขาดแพทยเชยวชาญเฉพาะทาง

๑๑๕

ปญหา สาเหต 4. ผปวยมะเรงเตานมระยะตางๆ ยงไมครอบคลม ยงมขอมลจานวนผปวยทไมไดระบระยะ

การวนจฉยระยะของมะเรงเตานมยงไมครอบคลม เนองจากแพทยทเกยวของยงไมใหความรวมมอเทาทควร

5.ขอมล หรอปญหาของกระบวนการทางาน ในภาพรวม

1. แหลงทมาของฐานประขากรเปาหมายไมตรงกน 2.กระบวนการดาเนนงานยงขาดความเชอมโยงขอมลเพอการวเคราะหและวางแผนอยางเปนระบบ

3. เปาประสงค/ผลลพธทตองการ 1.สตรกลมวยทางานอาย 30-60 ป รายใหม ทไมเคยตรวจ ไดรบการตรวจคดกรอง Pap smear 2.ลดโรคมะเรงเตานมและมะเรงปากมดลกในสตร 4. มาตรการทสาคญ มาตรการ 1. เรงรดการใหบรการตรวจคดกรองเรงรดการใหบรการตรวจคดกรอง PPaapp ssmmeeaarr ใหครอบคลมกลมเปาหมาย ใหครอบคลมกลมเปาหมาย มาตรการ 2. ตรวจสอบคณภาพ การตรวจเตานมดวยตนเองของสตร และหามาตรการพฒนางานใหไดผลด 5.ตวชวด

1.ตรวจคดกรอง Pap smear ในสตรเปาหมายอาย 30-60 ป รายใหม (ผทเกดในป พ.ศ. 2527-2497) ผลงานสะสมป 2553-2557 ไมนอยกวารอยละ 80

2.สตรอาย 30-70 ป ตรวจเตานมดวยตนเองเปนประจาทกเดอนอยางมคณภาพรอยละ 80 3.พบผปวยมะเรงปากมดลกและมะเรงเตานมระยะท 1 และ 2 ไมนอยกวารอยละ 70

6.แผนปฏบตการ มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต

ระดบจงหวด

มาตรการ 1. เรงรดการใหบรการตรวจคดกรอง pap smear ในกลมเปาหมาย ระดบเขต 1.กาหนดทะเบยนสตรเปาหมายป 2557 จากฐานประชากร DBPOP ณ เดอนตลาคม 2556 รายจงหวด/อาเภอ 2.กาหนดจานวนกลมเปาหมายทจะตรวจคดกรองเชงรกเฉพาะพนทรายจงหวด 3.เรงรดใหมการตรวจคดกรองในกลมเปาหมายทเหลอในทกจงหวด 4.ใหหนวยบรการทกจงหวดจดเกบขอมลการคดกรองทตรวจสอบไดและเกบผลงานความครอบคลมของสตรทตรวจคดกรองจากหนวยบรการทไมไดเขารวมโครงการของป53-ปจจบน โดยนาขอมลการตรวจคดกรองบนทกลง โปรแกรมฯCxS2010 ของสถาบนมะเรงแหงชาตและการแยกระยะผปวยมะเรง 4.ตดตามความกาวหนาการตรวจคดกรอง Pap smear เพอประเมนผลทก 3 เดอน 5.รวบรวม/วเคราะหผลงาน/รายงานผล

๑๑๖

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต

ระดบจงหวด

ระดบจงหวด 1. จดทาทะเบยนเปาหมายป 2557 (สตรเกดพ.ศ.2527-2497)จากฐานประชากร DBPOP ณ เดอนตลาคม 2556 รายอาเภอ/รายหนวยบรการตาบลและหมบาน 2.สงรายชอเปาหมายใหพนทตรวจสอบสตรเปาหมายทยงไมไดตรวจคดกรองในพนททผลงานยงไมครอบคลม(กลมทไมตรวจและกลมทเขาถงยาก เชน โรงงาน หนวยราชการ องคกรทองถน) โดยใชกลมเปาหมาย จากทะเบยนรายชอ เพอใชในการตรวจคดกรองเชงรกเฉพาะพนท หรอให อสม. ตดตาม จงใจ มารบบรการตรวจคดกรอง 3.สรป/วเคราะหผลงาน pap smear สะสมผลเซลลผดปกตและเซลลมะเรง 4 ป เนน พนททเขาถงยาก หรอผลงานยงไมครอบคลมใหทกพนทไปวางแผนดาเนนการในการเรงรดตรวจคดกรอง เพอใหไดผลงานตามเกณฑภายในป 2557 ทก 3 เดอน 4.ประสานงานหนวยอานผลสไลดเพอ กาหนดแนวทางการสงสไลด /การรบผล ใหอยในเกณฑทกาหนด/ยอมรบได 5.กาหนดแนวทางการจายเงนชดเชย คาบรการตามผลงานในป 57และตดตามการใชผลการใชงบในการดาเนนการคดกรอง 6. ประชมชแจง/แจงแนวทางการ ดาเนนงานตามแผนทกาหนดแกรพ.สอ. 7.กาหนดใหทกหนวยบรการเกบผลงานการตรวจคดกรองทตรวจสอบไดจากหนวยบรการทไมไดเขารวมโครงการฯ(เอกชน คลนค ตรวจนอกจงหวด)ของป53-ปจจบน โดยนาขอมลการตรวจคดกรองบนทกลง โปรแกรมฯCxS2010 ของสถาบนมะเรงแหงชาต

8.กาหนดใหมผรบผดชอบในการบนทกขอมลลง โปรแกรมฯ ทงปายและ อานผลใหครบ ตามทกาหนด และตรวจสอบผลงานทกเดอนในระดบหนวยบรการและมการตรวจสอบขอมลระดบอาเภอ

9.ใหทกโรงพยาบาลมการจดเกบขอมลผปวยมะเรงปากมดลกโดยแยกระยะการปวย 10.ตดตามความกาวหนาผลงานการตรวจคดกรอง Pap smear ในภาพของ อาเภอและ

พนท เพอประเมนผล ทก 1-3 เดอน 11.กาหนดขนตอนการประสานขอมล Pap smear ทผานการตรวจสอบจากสถาบน

มะเรงแหงชาต หรอหนวยใหบรการตรวจคดกรอง พรอมผลอานสไลด และผปวย มะเรงระยะตางๆกบหนวยงานทเกยวของ

12.รวบรวม/วเคราะหผลงาน/รายงานผลทก 6 เดอน มาตรการ 2.ตรวจสอบคณภาพ การตรวจเตานมดวยตนเองของสตร และหามาตรการพฒนางานใหไดผลด

๑๑๗

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต

ระดบจงหวด

กจกรรม :ระดบเขต 1.กาหนดเปาหมายสตรอาย30-70 ป จากฐานประชากร DBPOP ณ เดอนตลาคม 2556 รายจงหวด/อาเภอ 2.ตรวจสอบคณภาพการตรวจเตานมดวย ตนเองทถกตอง ป 57ระดบจงหวด โดยการสมประเมนคณภาพการตรวจเตานมดวยตนเอง อาเภอละ 200 คน 3.กาหนดวธการสมประเมนตามแนวทางทกาหนดใหเหมอนกนทงเครอขาย 8 จงหวด โดยใชแบบประเมนของกรมอนามย 4.สรปผลการสมประเมนรายจงหวด/ภาพของเขตและนาขอมลมาวางแผนพฒนาแกไข/พฒนางานของเขต กจกรรม : ระดบจงหวด 1.กาหนดเปาหมายสตรอาย30-70 ป จากฐานประชากร DBPOP ณ เดอนตลาคม 2556 รายอาเภอ/รายหนวยบรการตาบลและหมบาน 2.ใหทกโรงพยาบาลมการจดเกบขอมลผปวยมะเรงเตานมโดยการแยกระยะ 3.กาหนดการตรวจสอบคณภาพการตรวจเตานมดวยตนเองท ถกตอง ป 57โดยการสมประเมนคณภาพการตรวจเตานมดวยตนเอง อาเภอละ 200 คน 4.ประสานหนวยงานทเกยวของในการสมประเมน(ศนยอนามยท 4 ราชบร/อาเภอทจะลงสม) 5.กาหนดวธการสมประเมนตามแนวทางท กาหนดใหเหมอนกนทงเครอขาย 8 จงหวด โดยใชแบบประเมนของกรมอนามย 6.ประชมชแจงพนทในการลงสมประเมน และเตรยมความพรอม/กาหนดวนในระดบสสอ./รพ. 7.ลงพนทดาเนนการสมประเมนตามแผนการสมประเมนทกอาเภอ 8.สรปผลการสมประเมนเปรยบเทยบผลงาน ในรอบปทผานมา 9.สรปผลการสมประเมนและรายงานผลใหพนทและผบรหาร 10.นาขอมลมาวางแผนพฒนาแกไข/พฒนา งานเพอใหการดาเนนงานทมประสทธภาพยงขน

๑๑๘

แผนงานท 5 การดแลสขภาพกลมวยผสงอาย ๑. สถานการณปญหา ในป ๒๕๕๖ ประเทศไทยมประชากรผสงอาย ๙,๕๑๗,๐๐๐ คน คดเปน ๑๔.๗ % และคาดวาจะเพมขนเปนรอยละ ๒๕.๑ ในป ๒๕๗๓ จากการสารวจสขภาพผสงอายพบวามสขภาพด ๔๓.๐ % ปานกลาง ๒๘.๙ % ไมด ๒๑.๕ % ไมดมากๆ ๒.๘ % ลาบาก ๓.๘ % และพบวาผสงอายอยตามลาพงรอยละ ๗.๖ (สานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข,๒๕๕๕) สานกงานสถตแหงชาตไดสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๔ พบวา ผสงอายเปนโรคเรอรง ความดนโลหตสง/ไขมนในเลอดสง/คลอเลสเตอรอลสง รอยละ ๓๓.๖๙ รองลงมาคอเบาหวาน ๑๕.๐๓ % และเกาท รมาตอยด ปวดเขา/หลง/คอเรอรง ๑๐.๐๕ % โดยพบวาผสงอายไดรบการตรวจสขภาพรางกายประจาปเพยง ๕๖.๗ % และมการออกกาลงกายเปนประจาเพยง ๓๗.๘% โดยในป ๒๕๕๓ พบวาผสงอายมภาวะสมองเสอม มจานวน ๙,๒๘๘ คน คดเปนอตรา ๑๔.๕๘ ตอประชากรแสนคน (สานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข ,๒๕๕๕) ผลจากการสารวจระบาดวทยาสขภาพจตของประเทศไทย ป ๒๕๕๑ โดยกรมสขภาพจต พบวาผสงอายปวยเปนโรคซมเศราเกอบ ๓ แสนคน (ความชก รอยละ ๔.๑) และในผปวยโรคซมเศราทเปนผสงอายจะเสยงตอการฆาตวตายสงถงรอยละ ๖๓

ขอมลเขตบรการสขภาพท ๕ ในป ๒๕๕๖ มผสงอายรวมทง ๘ จงหวด จานวน ๖๘๘,๗๘๐ คน จากประชากรทงหมด ๔,๙๓๗,๗๘๕ คน คดเปน ๑๓.๙๕ % และจากการประเมน ADL พบวามผสงอายกลมตดสงคมจานวน ๕๕๓,๗๔๙ คน คดเปน ๘๐.๓๙ % กลมตดบานจานวน ๗๙,๙๖๔ คน คดเปน ๑๑.๖๑ % กลมตดเตยงจานวน ๑๖,๓๔๗ คน คดเปน ๒.๓๗ % และจากการคดกรองปญหาสขภาพ ป ๒๕๕๖ พบวาผสงอายมปญหาสขภาพมากเปนลาดบดงน โรคความดนโลหตสงจานวน ๑๑๓,๐๓๕ คน คดเปน ๑๖.๔๑ % เปนโรคเบาหวานจานวน ๕๓,๔๗๒คน คดเปน ๗.๗๖ % ไขมนในเลอดจานวน ๓๗,๑๔๓ คน คดเปน ๕.๓๙ % กระดกและขอจานวน ๓๒,๒๗๕ คน คดเปน ๔.๖๘ % โรคหวใจจานวน ๑๖,๕๗๘ คน คดเปน ๒.๔๑ % หลอดเลอดสมองจานวน ๗,๗๓๓ คน คดเปน ๐.๑๑ % ๒. ปญหาสาคญ จากการคดกรองปญหาสขภาพ ป ๒๕๕๖ พบวาโรคทเปนปญหาในผสงอายมากเปนลาดบตนๆคอ เบาหวาน, ความดนโลหตสง, ตาตอกระจก,ฟนเทยม,กระดกและขอ, ซมเศรา,สมองเสอม ดงนน แผนสขภาพผสงอายเขตบรการสขภาพท ๕ ในป ๒๕๕๗-๒๕๕๙ จงไดคดเลอกประเดนปญหาสขภาพผสงอายทพบมากมาจดทาแผนแกไขปญหา สวนประเดนปญหาอนๆ ใหจดทาเปนแผนปกตของจงหวด ปญหาทสาคญในการคดกรองโรคผสงอาย คอ ๑. การคดกรองโรคผสงอายไมครอบคลมกลมเปาหมาย ๒. บทบาทหนาทการคดกรอง/ดแลและสงตอผสงอายยงไมชดเจน ๓. เจาหนาทขาดความร/ทกษะในการดแลรกษาผสงอายบางโรค เชน ขอเขาเสอม, สมองเสอม ๔. ฐานขอมล/รปแบบการประเมนผล/แบบรายงานยงไมชดเจน ๓. เปาประสงค/ผลลพธทตองการ

๑. ผสงอายไดรบการคดกรองโรค จาแนกกลมการคดกรองและสงตอดแลรกษาตามระบบ ๒. มโครงสรางเครอขาย บคลากร ทชดเจนในแตละระดบ ๓. บคลากรทกระดบมความรความสามารถและทกษะ ตามเกณฑมาตรฐาน ๔. ฐานขอมลผสงอายไดรบการพฒนาใหถกตองครบถวน

๑๑๙

๔. มาตรการทสาคญ มาตรการท ๑ พฒนาระบบคดกรองสขภาพผสงอาย จาแนกกลมการคดกรองเปนรายโรคและสงตอ-รกษา ตามระบบ CPG ของแตละโรค มาตรการท ๒ พฒนาการดแลผสงอายและคลนกผสงอายใน รพ.ทกระดบ ใหเชอมโยงรองรบโรคท คดกรอง มาตรการท ๓ พฒนาบคลากรระบบการคดกรองสขภาพผสงอายทกระดบ และม Aging Care เปนผประสาน เชอมโยงวางแผนการรกษาของแพทย หรอการดแลตอเนองท รพ.สต. มาตรการท ๔ พฒนาขอมลระบบการคดกรองสขภาพผสงอายใหสามารถเชอมโยงไดทกระดบ มาตรการท ๕ การควบคมกากบ ตดตามประเมนผล ๕. ตวชวด ๑. รอยละผสงอายไดรบการคดกรองสขภาพ ๗ โรค (HT/DM/ตาตอกระจก/ฟนเทยม/ซมเศรา/สมองเสอม/ขอเขาเสอม) ๓๐ % ๒. รอยละของ Aging Care และเจาหนาท รพ.สต.ไดรบการพฒนาศกยภาพ ๖๐ % ๓. รอยละของการดแลผสงอายคลนกผสงอายใน รพ.ทกระดบ มระบบเชอมโยงรองรบโรคทคดกรอง ๖๐ % ๔. รอยละของจงหวดทมขอมลการคดกรองผสงอายทครบถวนใน Data Base ของจงหวด ๖๐ % ๕. รอยละของทม Aging Manager ผสงอายจงหวด/อาเภอ มการประชมวเคราะหและสรปผลการดาเนนงานอยางนอย ๒ ครง/ป ๖๐ % ๖. แผนปฏบตการ

มาตรการ กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด มาตรการท ๑ พฒนาระบบคดกรองสขภาพผสงอาย (HT/DM/ตาตอกระจก/ฟนเทยม/ซมเศรา/ สมองเสอม/ขอเขาเสอม)

๑. จดทาแบบคดกรองผสงอาย ๒ . จดทาสมดบนทกประจาตวผสงอาย ๓ . จดทาแนวทางการจาแนกกลมผสงอายตามระดบ การคดกรองเปนรายโรคและการดแลตาม CPG ของโรคทคดกรอง

๑ . จ ด ต ง ท ม Aging Manager (+Service plan) ระดบจงหวด/อาเภอ ๒. กาหนดบทบาทหนาททม Aging Manager ระดบจงหวด ๒.๑ จดระบบบรหารจดการ กาหนดบทบาทหนาทขนตอนวธการ เปาหมายการคดกรองโรคผสงอายในระดบจงหวด ๒.๒ จดระบบบรการ จาแนกกลมการคดกรองเปนรายโรค แนวทางการ สงตอ-รกษาของแตละโรค ๒.๓ ตดตามผลการดาเนนงาน ปรบปรงสวนทมปญหาในการคดกรองและ การดแลผสงอาย ๓ . จดประชมชแจงแผนการดาเนนงาน/บทบาท

๑๒๐

มาตรการ กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด ม า ต ร ก า ร ท ๒ พฒนาการดแลผสงอายและจดคลนกผสงอายใน รพ .ท กระ ดบ ใหเชอมโยงรองรบโรคทคดกรอง มาตรการท ๓ พฒนาบคลากรระบบการคดกรองสขภาพผสงอาย มาตรการท ๔ พฒนาขอมลระบบการคดกรองสขภาพผสงอาย มาตรการท ๕ การควบคมกากบ ตดตามประเมนผล

๑. กาหนดเกณฑมาตรฐาน จดทาโมเดลแนวทางการคดกรองใหเชอมโยงกบการ ดแลรกษาและการดแลตอเนองใน รพ.สต.เปนรายโรคทคดกรอง 1.จดทาหลกสตรพฒนา Aging Care ตามโรคทคดกรอง ๑. จดทาโครงสรางฐานขอมลผสงอายนาเขาโปรแกรมแบบออนไลน ๑. นเทศตดตามกระบวนการดาเนนงานระดบจงหวด - สมประเมนคณภาพการคดกรองของรพ./รพ.สต. ๒. จดประชมเพอวเคราะหและสรปผลการดาเนนงาน ระดบเขตปละ ๑ ครง

หนาท/ขนตอนวธการคดกรอง/แบบคดกรอง/การจาแนกกลมการคดกรองการรกษา-สงตอตาม CPG แก Aging Manager ระดบอาเภอ ๑. พฒนาการดแลผสงอายและจดคลนกผสงอายในรพ. ตามเกณฑมาตรฐาน และตดตามผลการดแลรกษาใน รพ. และรพ.สต. ๒. จดทาแผนการดแลรกษาเปนรายโรคและการดแลตอเนองใน รพ.สต. ๑. จดอบรม Aging Care ของ รพ.ทกแหง ตามหลกสตร ๒. กาหนดให Aging Care ของรพ.ทกแหง ทาหนาทประสานแผนการดแลรกษาการจดลาดบใหแพทยรกษาหรอใหการดแลตอเนองท รพ.สต. ๑.จดประชมชแจงโครงสรางฐานขอมลผสงอายทนาเขาโปรแกรมแบบออนไลน และการคยขอมลผสงอายใหกบทม Aging Manager ระดบอาเภอ ๑. นเทศตดตามกระบวนการดาเนนงานของระดบอาเภอ - สมประเมนคณภาพการคดกรองของ รพ/รพ.สต. ๒. จดประชมเพอวเคราะหและสรปผลการดาเนนงานระดบจงหวด ปละ ๒ ครง

๑๒๑

แผนงานท 6 อาหารปลอดภย สขาภบาลอาหารและคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพและสถานประกอบการ 1. สถานการณ ในภาพรวมสามารถดาเนนงานไดตามเกณฑตวชวด จะมปญหาบางในสวนสถานทผลตอาหารขนาดเลกทเขาขาย Primary GMP และสถานทผลตเครองสาอางตางๆ (เนองจากยงไมมขอกาหนดตามกฎหมายเกยวกบสถานทผลต)

แตในสภาพสงคมปจจบนทกระแสธรกจการบรโภคทมความแขงขนสง ทาใหมผลตภณฑทไมไดมาตรฐานจากทอนๆแพรระบาดเขามาในพนทอยางรวดเรว และเคลอนไหวเปลยนแปลงไปมา ทาใหการตดตามตรวจสอบใหทนเปนไปไดยาก นอกจากนยงพบการโฆษณาผลตภณฑสขภาพทไมถกตองผานทางจานทวดาวทยมหรอวทยขนาดเลกในชมชน ซงแมจะมพนทสงอยนอกเขต 5 กกอใหเกดผลกระทบในพนทได 1.1 Baseline – data ทเกยวของ ตาราง แสดงสถานประกอบการ อาหาร ยาและผลตภณฑสขภาพ และผลการดาเนนงานตรวจสอบสถานท

จานวนสถานทผลต สส สค พบ ปข กจ รบ นฐ สพ รวม สถานทผลตยาแผนปจจบน 0 1 0 0 0 1 - 0 2

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 0 1 0 0 0 1 - 0 (100) สถานทผลตยาแผนโบราณ 4 11 12 3 11 17 - 16 74

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 4 4 12 3 11 17 - 16 (90.54) สถานทนาเขายา 0 7 0 1 0 1 - 0 9

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 0 7 0 1 0 1 - 0 (100) สถานทขายยาแผนปจจบน 26 229 88 155 92 163 - 124 877

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 26 229 88 155 92 157 - 124 (99.32) สถานทขายยาแผนปจจบนบรรจเสรจ

11 24 22 33 61 36 - 80 267

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 11 24 22 32 61 36 - 80 (99.63) สถานทขายยาแผนปจจบนบรรจเสรจสาหรบสตว

0 5 9 5 6 7 - 12 44

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 0 5 9 5 6 6 - 12 (97.73) สถานทขายยาแผนโบราณ 9 16 18 21 22 21 - 51 158

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 9 16 18 21 22 20 - 51 (99.37) สถานทจาหนายยาเสพตดใหโทษประเภท 3

1 4 3 6 13 2 - 26 55

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 1 4 3 6 13 2 - 26 (100) สถานทขายวตถออกฤทธตอจตและประสาทประเภท 3,4

0 4 6 11 17 6 - 30 74

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 0 4 6 11 17 6 - 30 (100) สถานทนาเขาอาหาร 13 242 4 17 8 19 - 3 306

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 13 242 4 17 8 19 - 3 (100)

๑๒๒

จานวนสถานทผลต สส สค พบ ปข กจ รบ นฐ สพ รวม สถานทผลตอาหารทเขาขาย GMP

90 620 193 155 132 171 323 189 1873

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 90 591 193 111 132 171 - 189 (78.86) สถานทผลตอาหารทเขาขายPrimary GMP

50 118 41 77 100 45 - 446 877

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 50 88 41 25 100 34 - 9 (39.57) สถานทผลตอาหารอนๆ 88 44 0 0 91 3 - 14 240

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 88 44 0 0 91 3 - 14 (100) สถานทผลตเครองสาอาง 13 120 14 14 13 17 - 20 211

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 13 0 14 14 13 17 - 20 (43.13) สถานทผลตเครองมอแพทย 0 0 0 0 0 1 - 0 1

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 0 0 0 0 0 1 - 0 (100) สถานทนาเขาเครองสาอาง 0 1 3 0 1 - 0 5

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 0 1 3 0 1 - 0 (100) สถานเสรมสวย 43 100 112 0 150 43 - 278 726

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 43 100 112 0 150 37 - 278 (99.17) คลนกเสรมสวย 1 - 3 5 9 20 - 7 45

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 1 - 3 5 9 20 - 7 (100) ตลาดสด 3 - 5 12 11 10 - 12 53

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 3 - 5 10 9 8 - 12 (88.68) รานอาหารและแผงลอยจาหนายอาหาร

1,102 - 1,513 1,119 1,076 2,248 - 1,380 8,438

ถกตอง/ไดมาตรฐาน 890 - 1,263 1,009 952 1,874 - 1,261 (85.91) ตลาดนด 49 - 40 15 197 68 - 70 439 หาง/ซปเปอรมาเกต 2 - 5 10 4 20 - 3 44 สถานวทยกระจายเสยง 6 - 39 5 6 2 - 65 123 สถานเคเบลทว 1 - 2 1 3 2 - 1 10

๑๒๓

ตาราง แสดงรอยละของผลการวเคราะห อาหาร ยาและผลตภณฑสขภาพ ทไดมาตรฐาน/ผานเกณฑ สส สค พบ ปข กจ รบ นฐ สพ หมาย

เหต สารเรงเนอแดง 100 - 0 0 100 86.7 - - ผาน

ตวชวด บอแรกซ 100 - 100 100 100 100 - 100 ผาน

ตวชวด สารฟอกขาว 100 - 100 100 100 98.4 - 100 ผาน

ตวชวด สารกนรา 100 - 100 100 99.65 100 - 100 ผาน

ตวชวด ฟอรมาลน 100 - 100 100 99.70 99.5 - 98.48 ผาน

ตวชวด สารเคมปองกนกาจดศตรพช 100 - 98.53 0 100 99.9 - 98.89 ผาน

ตวชวด

นามนทอดซา 100 - 0 0 100 100 - 100 ผาน

ตวชวด Coliform bacteria ในนาบรโภค

- - 93.89 - - 83.33 - 71.42 ผานตวชวด

Coliform bacteria ในนาแขง (รานอาหารและแผงลอย)

- - 97.61 - - 80.85 - - ผานตวชวด

จลนทรยในรานอาหาร ทผาน CFGT

- อาหารพรอมบรโภค 96.61 - 96.28 90.11 100 91.68 - 94.51 ผานตวชวด

- มอผสมผสอาหาร 84.75 - 93.22 87.80 100 88.68 - 94.10 ผานตวชวด

- ภาชนะ 89.83 - 94.44 91.67 100 86.58 - 95.20 ผานตวชวด

ผลตภณฑอาหารแปรรปตางๆ 85.71 73.68 62.3 86.63 77.14 85.71 86.05 85.71 ผานตวชวด

เมอนาขอมลรายการทไมไดมาตรฐาน มาวเคราะหในเพอจาแนกชนดทไมไดมาตรฐาน จะพบปญหาใน

ผลตภณฑประเภท นาบรโภคในภาชนะบรรจทปดสนท (จลนทรย) นาตหยอดเหรยญ (จลนทรย) นาปลา (วตถกนเสย , ไนโตรเจน) โดยพบวาผลตภณฑเหลานยงมคณภาพทไมสมาเสมอ กลาวคอ ในบางรนทผลตกไดมาตรฐาน แตบางรนอาจตกมาตรฐานไปบาง

๑๒๔

ในสวนของภาคเครอขายทเกยวของ มศกยภาพในการดาเนนงานสง ซงสามารถพฒนาศกยภาพใหมากขนได จงเหนสมควรเปดโอกาสภาคเครอขายเหลานใหเขาถงขอมลความรทจาเปน ตลอดจนขอมลผลตภณฑทมปญหาหรอไมไดมาตรฐาน เพอพฒนาใหเกดเปนกลไกการเฝาระวงและจดการในกรณทเกดปญหา โดยเฉพาะปญหาใหมๆทอาจจะเกดขนได เชน สนคาผลตภณฑสขภาพตามรอยตอชายแดน หรอผลตภณฑสขภาพทโฆษณาทางทวดาวเทยม 1.2 สาเหตของปญหาและปจจยทเกยวของ

- วถชวตของผบรโภคทเปลยนไป เนนการบรโภคผลตภณฑตางๆมากขน ระบบการกระจายสนคาทรวดเรว มการสงเสรมการขายในรปแบบตางๆ

- ความตระหนกของผประกอบการ ผประกอบการบางรายขาดความตระหนก/ฝาฝนกฎหมาย - ความถในการตรวจสอบเฝาระวงยงไมสมาเสมอ เนองจากเจาหนาทมนอย และตดภารกจดานอนๆ - การโฆษณาผลตภณฑสขภาพทไมถกตองผานทางจานทวดาวทยมหรอวทยขนาดเลกในชมชน ซงแมจะม

พนทสงอยนอกเขต 5 กกอใหเกดผลกระทบในพนทได - การบงคบใชมาตรการทางกฎหมายยงไมเขมงวด บางกรณใชหลกรฐศาสตร บางกรณเปนผมอทธพล

2. สรปปญหาทสาคญ ปญหา สาเหตของปญหา

คณภาพผลตภณฑยงมคณภาพไมสมาเสมอ ความตระหนกของผประกอบการ การตรวจสอบเฝาระวงไมสามารถทาไดอยางสมาเสมอ การบงคบใชมาตรการทางกฎหมายบางครงไมเขมงวดจรงจง

ผลตภณฑทไมไดมาตรฐานกระจายไปพนทตางๆ

ผลตภณฑมมาก หลากหลายและมระบบการกระจายสนคาทรวดเรว ระบบการเตอนภยและรบแจงเรองรองเรยนยงไมมประสทธภาพเทาทควร

ผบรโภคขาดความรและเปนเหยอจากการโฆษณา โดยเฉพาะโฆษณาทเขาถงตวผบรโภคโดยตรง เชน ทวดาวเทยม วทยในชมชน

ชองโหวของกฎหมาย ท กสทช.ยงไมสามารถดาเนนการยงแหลงกระจายสอได บทลงโทษตาม พ.ร.บ.ทเกยวกบผลตภณฑสขภาพไมรนแรงและไมมอานาจในการปดแหลงกระจายสอ

3. เปาประสงค/ผลลพธทตองการ 3.1 เปาประสงคทวไป

3.1.1 สถานประกอบการ ทงสถานทผลตอาหาร สถานทจาหนายอาหาร รานอาหาร ตลาดสด Megastore โรงอาหารทงของโรงเรยน โรงพยาบาล ศนยเดกเลก ถกตองตามกฎหมายหรอตามมาตรฐาน ตามเปาหมายทกาหนด (หรอไมตากวารอยละ 85)

3.1.2 อาหารสด อาหารแปรรป และผลตภณฑสขภาพ ทผลต จาหนาย ไดมาตรฐานความปลอดภย ตามเปาหมายทกาหนด (หรอไมตากวารอยละ 85)

3.1.3 ผประกอบการ ผบรโภค มความรและพฤตกรรมบรโภคทถกตอง เหมาะสม ตามเปาหมายทกาหนด (หรอไมตากวารอยละ 85)

๑๒๕

คาอธบายเปาประสงค 1) สถานทจาหนายสนคา ประเภทรานคาสง และ Megastore ดาเนนการถกตองตามมาตรฐาน ไดแก มาตรฐานอาหารสะอาดรสชาตอรอย ฉลากถกตอง ไมมสนคาหมดอายอาหารสด ผกผลไมไมมสารเคมอนตราย หรอไมเกนมาตรฐาน 2) โรงอาหารของโรงเรยน โรงพยาบาล ศนยเดกเลก ถกตองมาตรฐานโรงอาหาร 3) ผลตภณฑอาหารแปรรปทมความเสยงสง เชน นาบรโภค ขนมเดก ผลตภณฑสนคาขนชอของจงหวด (OTOP) มมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด 4) กลมผบรโภคทมความเสยงสง เชน กลมผสงอาย ผปวยโรคเรอรง เดก มความรและพฤตกรรมบรโภคทถกตอง เหมาะสม 3.2 ผลลพธทตองการ 3.2.1 มภาคเครอขายทมศกยภาพ รวมดาเนนงาน 3.2.2 มศนยเฝาระวงและรบเรองรองเรยน ทาหนาทแจงเตอนภยและรวมกบเจาหนาทในการจดการปญหา 3.2.3 มการดาเนนงานทรวดเรวทนเหตการณ 4. มาตรการทสาคญ 4.1 ขยายเครอขายรวมในการดาเนนงาน 4.2 พฒนาศกยภาพเครอขาย 4.3 พฒนากลไกการเฝาระวงและระบบแจงเตอนภยในเขต 4.4 จดลาดบสนคาทไมปลอดภยและจดการแกปญหา 5. ตวชวด 5.1 รอยละ 85 ของภาคเครอขายทรวมดาเนนงาน มศกยภาพในการดาเนนงาน 5.2 รอยละ 85 ของศนยเฝาระวงและรบเรองรองเรยนสามารถดาเนนงานแจงเตอนภยผานทางระบบ(โปรแกรม Single Window)และรวมกบเจาหนาทในการจดการปญหา 5.3 มการจดลาดบสนคาทไมปลอดภยและดาเนนการแกไขปญหา อยางนอย 3 ลาดบ 6. แผนปฏบตการ

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลก ระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลก ระดบจงหวด เปาหมาย (หนวยนบ)

มาตรการท 1 ขยายเครอขายรวมในการดาเนนงาน

1. รวบรวมและจดทาฐานขอมลเครอขายรวมในการ ดาเนนงาน - เครอขายแกนนาผบรโภค /อสม - เครอขาย คร /นกเรยน/อย.นอย - เครอขายเจาหนาท / ทองถน - เครอขายผประกอบการ / ชมรม

1 ชด

๑๒๖

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลก ระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลก ระดบจงหวด เปาหมาย (หนวยนบ)

2. จดทาขอตกลงรวมกนในการดาเนนงานกบแตละเครอขาย

ครอบคลม รอยละ 85 ของเครอขาย

มาตรการท 2 พฒนาศกยภาพเครอขาย

1. อบรมเชงปฏบตการ ความรและทกษะในการจดการปญหา ใหกบแกนนาภาคเครอขายกลมตางๆ (ตามกลมเปาหมาย ทเกยวของกบปญหาของผลตภณฑแตละชนด) - เครอขายแกนนาผบรโภค /อสม (เฝาระวง/รณรงคความร) - เครอขาย คร /นกเรยน/อย.นอย (เฝาระวง/รณรงคความร) - เครอขายเจาหนาท / ทองถน (เฝาระวง/รองเรยน/เตอนภย) - เครอขายผประกอบการ (พฒนาคณภาพสนคา/บรการ)

มความร ทกษะ รอยละ

85

2. จดทาแผนปฏบตงานรวมกน กบแตละเครอขาย

-

มาตรการท 3 พฒนากลไกการเฝาระวงและระบบแจงเตอนภยในเขต

1. พฒนาระบบแจงเตอนภย (โปรแกรม Single Window) ทไดมการทาMOU รวมกนระหวาง สสจ.ทง 8 จว. – ศนย วทยาศาสตรการแพทยสมทรสงคราม - สานกตรวจฯ ใหมประสทธภาพพรอมใชงาน

- 1. จดการระบบแจงเตอนภย (โปรแกรม Single Window) ในจงหวด เชน การทา MOU , นโยบาย ฯลฯ

-

2. จดตงศนยเฝาระวงและรบเรองรองเรยน ในเขต

1 แหง 2. จดตงศนยเฝาระวงและรบเรองรองเรยน ในจงหวด - สสจ./ รพ.ศนย-รพ.ทวไป - รพ.ชมชน - รพ.สต.

ครอบคลม รอยละ 85 ของหนวยงาน

3. อบรมเชงปฏบตการ การใชระบบแจงเตอนภย ทงการรายงานปญหาผลตภณฑ

40 คน

3. อบรมเชงปฏบตการ การใชระบบแจงเตอนภย ทงการรายงานปญหาผลตภณฑ

..... คน

๑๒๗

มาตรการ

บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลก ระดบเขต เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลก ระดบจงหวด เปาหมาย (หนวยนบ)

สขภาพและการใชขอมล จากระบบเพอเผยแพรความร ใหกบตวแทนจงหวดในเขต - สสจ / รพ.ศนย/รพ.ทวไป - รพ.ชมชน - รพ.สต / ทองถน

มความร ทกษะ รอยละ

85

สขภาพและการใชขอมล จากระบบเพอเผยแพรความร ใหกบกลมเปาหมาย - เครอขายแกนนาผบรโภค /อสม. - เครอขาย คร /นกเรยน/อย.นอย - เครอขายเจาหนาท / ทองถน

มความร ทกษะ รอยละ

85

4. จดการปญหาตามทไดรบจากศนยฯและสอสารสงคมเพอ เตอนภยผลตภณฑสขภาพทไมปลอดภย (ระดบเขต)

รอยละ 85

4. จดการปญหาตามทไดรบจากศนยฯและสอสารสงคมเพอ การเตอนภยผลตภณฑสขภาพทไมปลอดภย (ระดบพนท)

รอยละ 85

มาตรการท 4 จดลาดบสนคาทไมปลอดภยและจดการแกปญหา

1. อบรมเชงปฏบตการ ความรและทกษะในการดาเนนงาน จดลาดบสนคาทไมปลอดภยและความเปนไปไดในการ แกไขปญหา - สสจ / รพ.ศนย/รพ.ทวไป - รพ.ชมชน

40 คน

มความร ทกษะ รอยละ

85

1. อบรมเชงปฏบตการ เพอจดลาดบสนคาทไมปลอดภย และความเปนไปไดในการแกไขปญหา

..... คน

มความร ทกษะ รอยละ

85

2. ดาเนนการแกไขปญหาสนคาทไมปลอดภยในระดบเขต ทไดจดลาดบรวมกน

อยางนอย 1

รายการ

2. ดาเนนการแกไขปญหาสนคาทไมปลอดภยในระดบจงหวด ทไดจดลาดบรวมกน

อยางนอย 1 รายการ

แผนงานท 7 แผนงานควบคมโรคไมตตอ 7.1 แผนปองกนควบคมโรคไขเลอดออก ๑. สถานการณ/สภาพปญหา สถานการณ/Baseline data ทเกยวของ ป ๒๕๕๖ (ม.ค. - ก.ย.๕๖) เขตบรการสขภาพท ๕ มผปวยโรคไขเลอดออกจานวน ๔,๕๗๑ ราย คดเปนอตราปวย ๙๑.๕ ตอแสนประชากร เสยชวต ๔ ราย คดเปนอตราปวยตายรอยละ ๐.๐๙ จงหวดกาญจนบรจานวน ๔๕๓ ราย คดเปนอตราปวย ๕๔.๐ ตอแสนประชากร (ลดลงจากมธยฐาน ๕ ป รอยละ ๔๙.๕) เสยชวต ๑ ราย คดเปนอตราปวยตายรอยละ ๐.๒๒ จงหวดสพรรณบรจานวน ๔๔๗ ราย คดเปนอตราปวย ๕๒.๘ ตอแสนประชากร (ลดลงจากมธยฐาน ๕ ปรอยละ ๓๑.๗) จงหวดนครปฐมจานวน ๙๗๒ ราย คดเปนอตราปวย ๑๑๑.๗ ตอแสน

๑๒๘

ประชากร (ลดลงจากมธยฐาน ๕ ป รอยละ ๓๑.๘) เสยชวต ๒ ราย คดเปนอตราปวยตายรอยละ ๐.๒๑ จงหวดราชบรจานวน ๘๕๐ ราย คดเปนอตราปวย ๑๐๐.๖ ตอแสนประชากร (ลดลงจากมธยฐาน ๕ ปรอยละ ๕๒.๑) จงหวดสมทรสาครจานวน ๗๒๕ ราย คดเปนอตราปวย ๑๔๓.๙ ตอแสนประชากร (ลดลงจากมธยฐาน ๕ ปรอยละ ๔๓.๔) จงหวดสมทรสงครามจานวน ๒๐๒ ราย คดเปนอตราปวย ๑๐๔.๑ ตอแสนประชากร (เพมขนจากมธยฐาน ๕ ปรอยละ ๕.๘) จงหวดเพชรบรจานวน ๕๒๗ ราย คดเปนอตราปวย ๑๒๑.๖๕ ตอแสนประชากร (ลดลงจากมธยฐาน ๕ ปรอยละ ๕.๓๕) และจงหวดประจวบครขนธจานวน ๓๖๐ ราย คดเปนอตราปวย ๖๙.๙ ตอแสนประชากร (ลดลงจากมธยฐาน ๕ ปรอยละ ๔๐.๑) เสยชวต ๑ ราย คดเปนอตราปวยตายรอยละ ๐.๒๘

อตราปวยโรคไขเลอดออก และมธยฐาน ๕ ป จาแนกรายจงหวด เขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๖

ปญหา-อปสรรคของการดาเนนงานทผานมา ๑. การดาเนนงานควบคมโรคบางพนท ยงไมทนเวลาตามทตกลงกนคอ ภายใน ๒๔ ชวโมงหลงจาก

ไดรบรายงานผปวย เนองจากผรบผดชอบตดประชม อบรม หรอใหบรการทสถานอนามย ๒. การควบคมโรคในพนทยงไมครบถวน เนองจากทมทลงไปควบคมโรคไมมการตดตามสารวจและ

ทาลายแหลงเพาะพนธลกนายงลาย หรอขาดการควบคมกากบของเจาหนาท ๓. การดาเนนงานยงไมถกตอง เนองจากการพนสารเคมกาจดยงยงคงเขาไมถงในบรเวณบาน และการ

กาจดแหลงเพาะพนธยงลายทาไดไมครอบคลมเพราะเจาบานไมอนญาตหรอไมอยบาน ๔. การผสมสารเคมฉดพนยงยงไมเปนไปตามสดสวนและการใสทรายกาจดลกนายงลายไมไดสดสวน

เนองจากขาดความรและเรงรบเกนไป ๕. ทมควบคมโรคบางทมมจานวนผปฏบตงานนอย ทาใหในการดาเนนงานควบคมโรคไมครบถวนและ

ถกตอง

อตราปวยตอแสนประชากร

แหลงขอมลผปวย : สานกโรคตดตอนาโดยแมลง

๑๒๙

๖. ประชาชนบางสวนไมใหความรวมมอหรอใหความรวมมอนอย การกาจดลกนาจงยงไมดพอหรอไมตอเนอง

๒. สรปปญหาและสาเหตสาคญ ปญหา สาเหตของปญหา ( ตวแปรทเกยวของ )

๑. การปองกนควบคมโรคไขเลอดออกยงไมครอบคลม ไมครบถวน และลาชาไมทนเวลา

- เจาหนาท รพ.สต. ให อสม.ดาเนนการควบคมและทาลายแหลงเพาะพน ธยงลายเอง โดยไมมการควบคมกากบ - ประชาชนสวนใหญกาจดลกนาไมตอเนอง - อปท. บางแหงไมไดดาเนนการควบคมโรคทนททไดรบรายงานผปวย

๓. เปาประสงค (ผลลพธทตองการ) ๓.๑ อตราปวยโรคไขเลอดออกลดลงจนไมเปนปญหา ๓.๒ ผปวยโรคไขเลอดออกเสยชวตนอยทสดหรอไมมผปวยโรคไขเลอดออกเสยชวต

๔. มาตรการทสาคญ ๔.๑ เฝาระวงปองกนควบคมโรคไขเลอดออก ๔.๒ กากบตดตามประเมนผลการดาเนนงานควบคมโรคไขเลอดออก

ตวชวดและเปาหมาย ๕.๑ อตราปวยโรคไขเลอดออกลดลงรอยละ ๔ เมอเทยบกบมธยฐานยอนหลง ๕ ป ๕.๒ อตราปวยตายโรคไขเลอดออกไมเกนรอยละ ๐.๑๑

๖. แผนปฏบตการ

มาตรการสาคญ

บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด

มาตรการท ๑ ปองกนควบคมโรคไขเลอดออก

๑,พฒนาศกยภาพผทาหนาทพนสารเคมกาจดยงลายใหสามารถดาเนนการไดตามมาตรฐาน

๒. สนบสนนโลชนทากนยงใหกบผปวยโรคไขเลอดออก

มาตรการท ๑ ควบคมกากบตดตามประเมนผลการดาเนนงานเฝาระวงปองกนควบคมโรคไขเลอดออก

๑. วเคราะหสถานการณโรค และตดตามผลการดาเนนงาน

๑. วเคราะหสถานการณโรครายอาเภอ กาหนดพนทเสยง และและตดตามผลการดาเนนงาน ในทประชม กวป.

๒. ประเมนคา HI,CI ในสถานบรการสาธารณสขและพนทเสยง โรงเรยน ศนยเดกเลก วด และสถานทสาธารณะ

๒. ประเมนคา HI,CI ในสถานบรการสาธารณสขและพนทเสยง โรงเรยน ศนยเดกเลก วด และสถานทสาธารณะ กอนและหลงการเกดการระบาด ๓ วน

๓. ประชม War room ระดบเขต เมอเกดการระบาดของโรคมาก ตงแต ๒ จงหวดขนไป

๓. ประชม War room ระดบจงหวด เมอเกดการระบาดของโรคมาก ตงแต ๒ อาเภอขนไป

๗. การประเมนผล ๗.๑ ระยะเวลา -ประเมนผลทกไตรมาส ทกเดอน ทกสปดาห ตามสถานการณของโรค ๗.๒ เครองมอ/วธประเมนผล -โปรแกรมรายงาน ๕๐๖ สานกระบาดวทยา/รายงานผลการดาเนนงาน

ตามตวชวด

7.2 แผนปองกนควบคมวณโรค ๑. สถานการณ/สภาพปญหา สถานการณ/Baseline data ทเกยวของ ป ๒๕๕๖ (ต.ค.๕๕ – ก.ย.๕๖) เขตบรการสขภาพท ๕ สถานการณวณโรคทวไปมแนวโนมลดลง โดยมผปวยวณโรครายใหมทกประเภทจานวน ๔,๒๙๑ ราย คดเปนอตราปวย ๘๖.๙ ตอแสนประชากร โดยอตราปวยสงสดทจงหวดสมทรสาคร สวนสถานการณวณโรคดอยามแนวโนมสงขนทกจงหวด โดยพบผปวยสงสดทจงหวดกาญจนบร รายละเอยดดงแผนภมตอไปน

131

อตราปวยวณโรค จาแนกรายจงหวด เขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๖

85.3 85.5

53.3

91.2

146.2

89.873.8

96.1 86.9

47.8 49.128.3

48.7 64.646.2 42.9 48.5 46.1

-10

30

70

110

150

กจ. สพ. นฐ. รบ. สค. สส. พบ. ปข. เขต

ทกประเภท ใหมเสมหะบวก

อตราปวยตอแสนประชากร

สดสวนผปวยวณโรครายใหมเสมหะพบเชอทเปนผสงอาย เขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๖

แหลงขอมลผปวย : สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔ ราชบร

รอยละ

แหลงขอมลผปวย : สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔ ราชบร

แหลงขอมลผปวย : สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔ ราชบร

132

จานวนผปวยวณโรคดอยาหลายขนาน เขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๒-๒๕๕๔

จากการประเมนผลการรกษาผปวยวณโรครายใหมเสมหะพบเชอในป ๒๕๕๕ (ต.ค.๕๔ – ก.ย.๕๕) พบวาปจจยสาคญททาใหอตราผลสาเรจของการรกษายงไมบรรลเปาหมายคอ อตราตายในระหวางการรกษาของผปวย โดยเครอขายบรการท ๕ มอตราผลสาเรจของการรกษารอยละ ๘๖.๕๙ อตราตายรอยละ ๗.๘ และมสดสวนผปวยเสยชวตทเปนผสงอายรอยละ ๓๙.๔ เปนผตดเชอเอชไอวรอยละ ๓๓.๓ และปจจยอนๆรอยละ ๒๗.๓ รายละเอยดดงแผนภม ตอไปน

Treatment Outcome จาแนกรายจงหวด เขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๕ (ต.ค.๕๔-ก.ย.๕๕)

แหลงขอมลผปวย : สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔ ราชบร

แหลงขอมลผปวย : สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔ ราชบร

133

สดสวนผปวยวณโรครายใหมเสมหะพบเชอทเสยชวตระหวางการรกษา จาแนกปจจยผปวย เขตบรการสขภาพท ๕ ป ๒๕๕๕ (ต.ค. ๕๔-ก.ย. ๕๕)

ปญหา-อปสรรคของการดาเนนงานทผานมา ๑. เปลยนผรบผดชอบงานบอย อตราการ Turnover rate สง ๒. ขาดแคลนทะเบยนตางๆ ทใชในการปฏบตงาน

๓. สรปปญหาและสาเหตสาคญ

ปญหา สาเหตของปญหา ( ตวแปรทเกยวของ )

๑. ดานผปวย ๑. มารบการรกษาเมอมอาการหนกมากแลว ทาใหเสยงตอการเสยชวต และมการแพรกระจายเชอในชมชนขณะทยงไมไดรบการรกษา ๒. ยายทอย ททางาน โดยไมแจง และเปลยนเบอรโทรศพทบอย ทาใหตดตามไมได ๓. ไมยอมรบวาเปนวณโรค ปฏเสธการรกษา ไมทนตอผลขางเคยงของยา ไมเขาใจเรองสทธการรกษา

๔. มปญหาซบซอนดานครอบครว สงคม เศรษฐกจ สงผลใหขาดพลงใจทจะรกษาตนเองใหหายจากโรค ๕. ผปวยบางสวนไมยนยอม/ไมสะดวก ใหมการกากบการกนยา โดยเจาหนาท หรอ อสม. เนองจากปญหาหลายดานเชน เกรงใจ อาย บานไกล ไมมผดแลพามารบยา ลกษณะงานเชน ไปทางานตางอาเภอ ตางจงหวด ไปทางานแตเชามด กลบดก บางรายไปทางานในปาหรอชายแดน

๒. ดานบคลากร ๑. บคลกรปรบเปลยนงานบอย โดยทยงไมไดรบการอบรม ทาใหขาดประสบการณ และความร ในการปฏบตงาน และบรหารจดการโรค สาเหตสวนหนงเกดจากขาดขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน เนองจากวณโรคเปนงานยาก และมความเสยงทจะตดเชอวณโรคไดงายกวา ๒. ผรบผดชอบงานในระดบโรงพยาบาล มภาระงานหลายดาน ทาใหการปฏบตงานวณโรค ไมครอบคลมเขมขนตามกจกรรมและกลมเปาหมาย ๓. ผรบผดชอบงานในระดบตาบล มภาระงานหลายดาน ทาใหมการทางานเชงรกเกยวกบ วณโรคลดลง เชนการคนหาคดกรอง และการประชาสมพนธเรองวณโรค ๔. โรงพยาบาลในพนทกองทนโลก มภาระงานเพมขนตามกจกรรมของโครงการ รวมทงระบบรายงานทซบซอน

๓. บรบทของพนท ๑. สภาพความเปนอยทแออด ในบางพนท เชนชมชนเขตเมอง สงผลใหมการแพรกระจายเชอวณโรคในชมชน ๒. การระบาดของวณโรคดอยาหลายขนานในบางพนท เชน อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร ซงมผปวยชนด Primary MDR-TB จานวนมาก

52.9 64.7

24.2 33.4 3725

44.4 44.4 39.4

35.3 11.8

36.433.3 37 50

44.422.2 33.3

11.8 23.539.4 33.3 26 25

11.233.4 27.3

0102030405060708090

100

รบ. กจ. สพ. นฐ. สค. สส. พบ. ปข. เขตสงอาย HIV+ อนๆ

รอยละ

แหลงขอมลผปวย : สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔ ราชบร

134

ปญหา สาเหตของปญหา ( ตวแปรทเกยวของ )

๓. ความรวมมอจากองคกรสวนทองถนในการควบคมวณโรคมนอย โดยเฉพาะในเขตเทศบาลเมอง ทผรบผดชอบงานวณโรคไมสามารถเยยม กากบการกนยา เนองจากจาเปนตองปฏบตงานตามนโยบายการเมองของผบรหารองคกรเทานน

๔. ระบบฐานขอมลวณโร ค อ เล ก ท ร อ น ก ส (TBCM) ยงไมสามารถด าเนนการไดครบท กแหง

๑. บคลากรขาดทกษะในการใชโปรแกรม ๒. การบนทกขอมลลงโปรแกรมมความยงยากมากกวาโปรแกรมของ สปสช.

๓. เปาประสงค (ผลลพธทตองการ) ๓.๑ องคกรปกครองสวนทองถนมสวนรวมในการปองกนควบคมวณโรค

๓.๒ ผปวยวณโรคในชมชนและในกลมเสยงสงเขาถงบรการมากขนและรวดเรวตงแตเรมมอาการ ๓.๓ ผปวยวณโรคไดรบการดแลรกษาทมคณภาพ ๓.๔ ผปวยวณโรคกลมเสยงสงไดรบการคดกรองวณโรคดอยาหลายขนาน ๓.๕ มฐานขอมลผปวยวณโรคเพอการวเคราะหและวางแผนแกปญหา

๔. มาตรการทสาคญ ๔.๑ เรงรดการคนหาและควบคมวณโรคโดยความรวมมอขององคกรสวนทองถนและเอกชน ๔.๒ พฒนาคลนกวณโรคใหผานเกณฑคลนกวณโรคทมคณภาพระดบ A ๔.๓ พฒนาศกยภาพหองปฏบตการชนสตรวณโรคเพอเฝาระวงการดอยา ๔.๔ พฒนาระบบรายงานวณโรคเพอกากบ ตดตาม และ ประเมนผล

๕. ตวชวด ๕.๑ จานวนผปวยวณโรครายใหมเพมขน รอยละ ๑๐ ๕.๒ รอยละ ๗๐ ของโรงพยาบาลผานเกณฑมาตรฐาน “QTBC” ๕.๓ Lab รพศ./รพท. สามารถ Culture และขนทะเบยนกบ สปสช. ๕.๔ ผปวยทเคยรกษาวณโรคมากอนมผลการตรวจ ทดสอบความไวตอยา (DST) > รอยละ ๙๐ ๕.๕ รอยละ ๕๐ ของ ส.สจ.มฐานขอมลผปวยวณโรค (โปรแกรม TB-CM)

๖.แผนปฏบตการ

มาตรการสาคญ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด มาตรการท ๑ เรงรดการคนหาและควบคมวณโรค

๑. ตดตามประเมนผลการปองกนควบคมวณโรค

มาตรการท ๒ พฒนาคลนกวณโรคใหผานเกณฑคลนกวณโรคทมคณภาพระดบ A

๑. ใหรางวล เพมแรงจงใจ สาหรบ ทม คป.สอ.และจงหวดทผานเกณฑประเมน/มการพฒนา

๑.ประเมนผลการดาเนนงานควบคมวณโรคตามเกณฑคลนกวณโรคทมคณภาพ

135

มาตรการสาคญ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต กจกรรมหลกระดบจงหวด มาตรการท ๓ พฒนาศกยภาพหองปฏบตการชนสตรวณโรคเพอเฝาระวงการดอยา

๑. สนบสนนงบประมาณ/วสดอปกรณ เพอใหโรงพยาบาลเปาหมายมคณสมบตทจะขนทะเบยนกบ สปสช.

๑. ประสานความรวมมอกบ สคร.เพอวเคราะหสวนขาดของโรงพยาบาลในการขนทะเบยนตรวจการเพาะเชอวณโรค กบ สปสช. และสงเสรมใหมการชนสตรวณโรคดอยาหลายขนาน

มาตรการท ๔ พฒนาระบบรายงานวณโรคเพอกากบ ตดตาม และ ประเมนผล

๑ . อบ รมพ ฒ น าศ ก ยภ าพ ผม ส วนเกยวของในระดบจงหวดในการบนทก/วเคราะห และใชประโยชนจากขอมลในระบบฐานขอมลอเลกทรอนกส (TB-CM)

๑.นเทศตดตามความกาวหนาของการบนทกและ ใช ป ระ โยชน จ ากข อ ม ล ใน ระบบฐานขอมลอ เลกทรอนกส (TB-CM) ของโรงพยาบาล

๒. ตดตามประเมนผลการบนทกและใชโปรแกรมฐานขอมล

136

แผนงานท 8 การจดการสงแวดลอมและระบบทเออตอสขภาพ ๑. สถานการณปญหา

ในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ ประกอบดวย ๘ จงหวด มจานวนสถานบรการในสงกดกระทรวงสาธารณสข จานวน ๙๗๕ แหง แยกเปนโรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป/โรงพยาบาลชมชน จานวน ๖๔ แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล จานวน แหง มการดาเนนแผนงาน/โครงการในปงบประมาณ ๒๕๕๖ ทเกยวของกบแผนงาน Area Health (สงแวดลอมทเออตอการมสขภาพด) ดงน โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป/โรงพยาบาลชมชน ผานการรบรองเปนระบบนาประปาโรงพยาบาลดมได จานวน ๑๐ แหง คดเปนรอยละ ๑๕.๖๓ มการเขารวมโครงการ สาธารณสขรวมใจลดโรครอน ๕๗๓ แหง มการดาเนนการตามกจกรรม GREEN จานวน ๔๒๐ แหง และมหนวยงานทดาเนนกจกรรม GREEN ครบทง ๕ กจกรรม( G: การจดการมลฝอยและใชประโยชนจากสงปฏกล , R: พฒนาสวม HAS , E: ลดการใชพลงงาน , E: การจดการสงแวดลอม , N: รณรงคอาหารปลอดสารพษ) มจานวน ๙๓ แหง คดเปนรอยละ ๙.๕ ปรมาณขอมลขยะตดเชอในภาพรวมทงเขตบรการสขภาพท ๕ ในป ๒๕๕๕ ทงสน ๓,๑๐๒ ตน/ป ในจานวนนเปนขยะตดเชอทเกดจากโรงพยาบาลในสงกดของรฐ จำนวน ๑,๕๐๖ ตน/ป คดเปนรอยละ ๔๘.๕๕ ซงพบวามปญหาในจดการเกยวกบการกาจดขยะตดเชอตามทกฎหมายกาหนด

ปจจบน พบวา ปญหาสงแวดลอมทสงผลกระทบตอสขภาพประชาชน รวมทงสภาพสงแวดลอมโดยรวมทงปรมาณขยะทมากขน ภาวะโลกรอน การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ ปญหาคณภาพนาอปโภค บรโภค ปญหานาเสยภาคการเกษตร จากบานเรอน ปญหาสารเคมทเกดจากอตสาหกรรม ปญหาฝน ควน รวมทงปญหาภยพบตตาง ๆ ทเกดขนบอยครง ซงอาจรวมถงปญหาดานสงแวดลอมทมผลกระทบตอสขภาพภายหลงการเปดการคาเสรดวย ทาใหยากตอการจดการและการฟนฟสภาพสงแวดลอมทเออตอการมสขภาพดการฟนฟสภาพสงแวดลอมใหกลบมา สถานบรการสขภาพในสงกดกระทรวงสาธารณสข นบวาเปนแหลงกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม และชมชน เชน เปนแหลงผลตขยะตดเชอ แหลงกาเนดนาเสย จากระบบบาบดนาเสย รวมทงการใชสารเคมตาง ๆ ในหนวยงาน จงจาเปนทสถานบรการสขภาพในสงกดกระทรวงสาธารณสขในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ ตองเปนผนาในการปฏบตตามระเบยบ กฎหมายทกาหนดดานสงแวดลอม รวมถงการจดการสภาพสงแวดลอมในหนวยบรการทเออตอการใหบรการประชาชน และเจาหนาททปฏบตงานภายในหนวยงานเอง ๒.ปญหาสาคญ ๒.๑ ขาดการกากบดแล ตรวจสอบ การเกบขนขยะตดเชอจากแหลงกาเนดขยะ ทาใหมการทงขยะตดเชอในพนทสาธารณะตางๆเชน ขางทาง หรอ กองขยะในหมบาน ๒.2 รพ.สต. ในเครอขายบรการสขภาพ สวนใหประสบปญหาดานการจดการขยะตดเชอของหนวยงาน (เนองจากมปรมาณนอย ไมสามารถปฏบตตามกฎหมายขยะตดเชอตามลาพงหนวยงานได ตองอาศยการจดการภาพรวมในเครอขายบรการสขภาพ) ๒.๓ การจดการสภาพแวดลอมในการทางานของหนวยบรการสขภาพบางแหงยงไมเออตอการใหบรการสขภาพประชาชน เชน ความสะอาดอาคาร หองนา หองสวม หองใหบรการผปวย บรเวณโดยรอบอาคาร รวมทงสงแวดลอมภายนอกอาคารขาดการดแล ๓.เปาประสงคหรอผลลพธทตองการ ๓.๑ เครอขายบรการสขภาพในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ มกระบวนการจดการดานสงแวดลอมทไดมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด ๓.๒ สถานบรการสขภาพในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ มการดาเนนงานสงแวดลอมทเออตอสขภาพทด ๔.มาตรการทสาคญ ๔.๑ พฒนาทกษะและระบบคณภาพกระบวนการจดการดานสงแวดลอมทสอดคลองตามมาตรฐานกฎหมายของผปฏบตในหนวยบรการสขภาพ

137

๔.๒สรางเครอขายการชวยเหลอดานวชาการสงแวดลอมในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ ๕. ตวชวด ๕.๑ รอยละ ๖๐ ของเครอขายบรการสขภาพในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ มกระบวนการจดการขยะตดเชอตามมาตรฐานทกฎหมายกาหนด ๕.๒ สถานบรการสขภาพสงกดกระทรวงสาธารณสขในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ มการจดการดานสงแวดลอมทมผลกระทบตอชมชน ๕.๒.๑ รอยละ ๘๐ ของรพ./รพ.สต.ในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ ผานการประเมนมาตรฐานสวมสาธารณะ(HAS)ของกรมอนามย ๕.๒.๒ รอยละ ๘๐ ของรพ./รพ.สต.ในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ มกระบวนการคดแยกและใชประโยชนจากขยะของหนวยงาน ๕.๒.๓ รอยละ ๖๐ ของรพ./รพ.สต.ในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ มการพฒนาสถานททางาน สะอาด ปลอดภย สงแวดลอมด มชวตชวา ๕.๓ รอยละ ๓๐ ของโรงพยาบาลในพนทเขตบรการสขภาพท ๕ ผานเกณฑนาประปาโรงพยาบาลดมได ๖.แผนปฏบตการ

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต ผรบผดชอบ ระดบจงหวด ผรบผดชอบ ๑ พฒนาทกษะและระบบคณภาพกระบวนการจดการดานสงแวดลอมทสอดคลองตามมาตรฐานกฎหมายของผปฏบตในหนวยบรการสขภาพ

๑.พฒนาศกยภาพเจาหนาทดานวชาการและองคความรแกผปฏบตงานทงในระดบจงหวด อาเภอ และตาบลเกยวกบมาตรฐานการดาเนนงาน - ความรและทกษะในการดาเนนงานกาจดขยะตดเชอของหนวยบรการสขภาพ - ความรและทกษะการเกบตวอยางนาประปาเพอตรวจวเคราะหคณภาพและการแปรผล - ความรและทกษะการเปนผตรวจประเมนงานสงแวดลอมระดบจงหวด -ความรและทกษะการเปนวทยากรระดบจงหวดแก องคการบรหารสวนทองถน ดานอนามยสงแวดลอม

ศนยอนามยท 4 ราชบร

๑.พฒนาศกยภาพ เครอขายบรการสขภาพ (รพ./รพ.สต.) และโรงพยาบาลเอกชนในพนท ใหมกระบวนการจดการขยะตดเชอตามมาตรฐานทกฎหมายกาหนด ๑.๑ ระบบการจดซอจดจางการเกบขนขยะตดเชอ ๑.๒ ขนตอนการเกบ ขน และระบบรวบรวมขยะตดเชอของหนวยบรการ ๑.๓ เสนทางการเคลอนยายขยะตดเชอสแหลงกาจดทไดมาตรฐาน ๑.๔ จดทาสถตปรมาณขยะตดเชอของหนวยบรการสขภาพ ๒.พฒนาสวมสาธารณะในพนทตาม Setting ทกาหนดใหผานเกณฑสวมสาธารณะ (HAS) ของกรมอนามย

ของ สสจ. ทกแหง

138

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

ระดบเขต ผรบผดชอบ ระดบจงหวด ผรบผดชอบ ๓.พฒนาและใหความรในการ

คดแยกและการใชประโยชนจากของเหลอใชและขยะแกหนวยบรการสขภาพ อปท. และโรงเรยน เพอลดปรมาณขยะในชมชน

๔.สงเสรมพฒนาสถานททางานของหนวยบรการสขภาพในจงหวด ใหสะอาด ปลอดภย สงแวดลอมด มชวตชวาเพอรองรบการบรการสขภาพทด แกผรบบรการ ๕.การเฝาระวงคณภาพนาประปาของโรงพยาบาลเพอรองรบการเปนประปาโรงพยาบาลดมไดตามเกณฑกรมอนามย

๒ สรางเครอขายการชวยเหลอดานวชาการสงแวดลอมในพนทเขตบรการสขภาพท ๕

๑.พฒนาเครอขายรวมมอในการเตรยมพรอมและจดการดานสงแวดลอมในพนท (กรณภยพบต) ๒.พฒนาเครอขายตนแบบในการจดการ/สงเสรมคณภาพดานสงแวดลอม

๑.สรางเครอขายรวมมอในการเตรยมพรอมและจดการดานสงแวดลอมในพนท (กรณภยพบต)

139

แผนงานท 9 แผนงานการม สวนรวมภาคประชาชน ๑. สถานการณ/ปญหาสาคญ ๑. นโยบายของรฐบาลดานสาธารณสขขอ ๔.๓.๔ ตองการพฒนาขดความสามารถของ อสม.ใหเปนนกจดการสขภาพชมชน เพอใหเปนกาลงหลกในการดแลสขภาพของคนในชมชน พฒนาแกนนาสขภาพครอบครวและการสาธารณสขมลฐาน โดยทชมชนและทองถนมสวนรวมในการสรางเสรมสขภาพและจดการปญหาของตนเองไดอยางเขมแขงและยงยนดวยการพฒนาขดความสามารถของของ อสม.และสนบสนนอปกรณพนฐานทจาเปนเพอให อสม.สามารถปฏบตงานสนบสนนและขบเคลอนกจกรรมดานสขภาพในพนทไดอยางมประสทธภาพ

๒. ปญหาสาธารณสขสาคญและเปนปญหารวมของจงหวดในเขตบรการสขภาพท ๕ ทจาเปนตองไดรบการแกไขโดยใชการมสวนรวมของภาคประชาชนโดยม อสม.เปนแกนนา ทสาคญไดแก ๑) ภาวะแทรกซอนจากการตงครรภและการคลอดเนองจากฝากครรภลาชา ๒) การฝากครรภทไมครอบคลมทกกลมเสยง(ทองครรภหลง/แรงงานอพยพ/แรงงานในสถานประกอบการ/กลมปกปดการตงครรภ) และ ๓) การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของกลมเสยง

๓. จากการดาเนนงานของกองทน ฯ ในปงบประมาณ 2556 ในมตดานงบประมาณ พบวา กองทน ฯ มงบประมาณทงหมดจานวน 503,757,214.45 บาท มการใชจายงบประมาณจานวน 224,109,110.87 บาท คดเปนรอยละ 44.49 งบประมาณคงเหลอมากกวา 279 ลานบาท คดเปนรอยละ 55.51 โดยทเปาหมายกาหนดใหกองทน ฯ มการใชจายงบประมาณไมนอยกวารอยละ 70 การตดตามและประเมนผลการดาเนนงานกองทน ฯ เปนการตดตามประเมนการบรหารจดการเพอจดระดบกองทน ซงประเมนผลโดย ระดบเจาหนาทระดบจงหวดหรอระดบอาเภอ

สาหรบแผนการพฒนากองทน ฯ ในระยะตอไป มแผนพฒนาใหงานสรางสขภาวะในชมชนเปนงานปกตขององคกรปกครองสวนทองถน ประชาชนมสวนรวมดาเนนงาน โดยมกองทนเปนฐานสนบสนน และมกลไกการสนบสนนและตดตามการดาเนนงานกองทน ฯ ทเขมแขง แกปญหาการมเงนคงเหลอคางในกองทนฯ จานวนมากและสามารถใชงบประมาณไดอยางมประสทธภาพ ๒. เปาประสงคหรอผลลพธทตองการ ๑. อสม.มสมรรถนะในการเปนแกนนาจดการสขภาพภาคประชาชนทสอดคลองกบสภาพปญหาและบรบทของพนท ๒. เพอใหกองทนหลกประกนสขภาพทองถน มตวชวดดานสขภาพ เปนเปาหมายการดาเนนงานและวดผลงานได

๓. มระบบการตดตาม กากบ และประเมนการดาเนนงานกองทน ฯ ทองถน ตามหลกธรรมาภบาล ๓. มาตรการสาคญ

มาตรการท ๑ พฒนาศกยภาพ อสม.สการเปนแกนนาในการจดการสขภาพภาคประชาชนในประเดนทเปนปญหาสาคญของพนท

1.๑จดทาหลกสตร อสม.เชยวชาญในเรองทเปนปญหาสาธารณสขของเขตบรการสขภาพท ๕ เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาศกยภาพ อสม. จานวน ๒ เรอง ใหเปนมาตรฐานเดยวกน ไดแก การคนหาและแนะนาการฝากครรภและการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในกลมเสยงโรคเบาหวานและความดนโลหตสง 1.๒ ดาเนนการอบรมพฒนาศกยภาพ อสม.เชยวชาญตามหลกสตรฯเนนการฝกปฏบตงาน/ฐานการเรยนร เพอให อสม.สามารถนาทกษะไปปฏบตงานไดจรงอยางถกตอง

1.๓ ตดตามและประเมนทกษะการปฏบตงานของอสม.เชยวชาญโดยเนนเชงคณภาพ มาตรการท ๒ พฒนาศกยภาพของกองทนเพอเพมประสทธผลในการดาเนนงาน

2.1 ระดบนโยบายกาหนดตวชวดดานสขภาพใหกองทนใชเปนเปาหมายในการดาเนนงาน

140

2.2 กาหนดแนวทางการดาเนนงานและบทบาทของหนวยงานทเกยวของกบตวชวด 2.3 พฒนาระบบการตดตาม กากบ และประเมนผลการดาเนนงานของกองทนตามหลกธรรมมาภบาล มาตรการท ๓ พฒนาระบบรายงานสารสนเทศตามตวชวดของกองทน (ดาเนนการในป 2558) มาตรการท ๔ ใหเกยรตยกยองเผยแพรผลงานดเดนของกองทน ฯ ดเดน (ดาเนนการในป 2558) ๔. ตวชวด ๔.๑ รอยละของ อสม.ทมสมรรถนะตามเกณฑทกาหนด (รอยละ ๗๐) ๔.๒ มตวชวดดานสขภาพ ใหกองทนใชเปนเปาหมายในการดาเนนงาน ตงแตป 2558 ๔.๓ มระบบการตดตาม กากบ และประเมนผลการดาเนนงานของกองทนตามหลกธรรมมาภบาลของระดบเขต ๕. แผนปฏบตการ มาตรการท ๑ พฒนาศกยภาพ อสม.สการเปนแกนนาในการจดการสขภาพภาคประชาชนในประเดนทเปนปญหาสาคญของพนท

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน กจกรรมหลกระดบเขต เปาหมาย(หนวยนบ) กจกรรมหลกระดบ

จงหวด เปาหมาย(หนวยนบ)

๑.จดทาหลกสตร อสม.เชยวชาญใชเปนแนวทางในการพฒนาศกยภาพ

๑.จดทาหลกสตรกลางของเขตทสอดคลองกบสภาพปญหาและบรบทของพนท

จานวน ๒ หลกสตร (การคนหาและแนะนาการฝากครรภ และการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในกลมเสยง)

๒.สนบสนนคมอหลกสตร อสม.เชยวชาญใหจงหวด

อสม.ทเขารบการอบรมทกคน

๒.ดาเนนการอบรมพฒนาศกยภาพ อสม.เชยวชาญตามหลกสตรฯเนนการฝกปฏบตงาน/ฐานการเรยนร

ดาเนนการอบรมพฒนาศกยภาพ อสม.เชยวชาญ

๓.ตดตามและประเมนทกษะการปฏบตงานของ อสม.เชยวชาญ

๑. กาหนดเกณฑและวธการตดตามและประเมนการปฏบตงานของ อสม.เพอใชใน๘ จงหวดของเขต

๒.ตดตามและประเมนทกษะการปฏบตงานของ อสม.เชยวชาญโดยใชรบแบบและแบบประเมนของเขต

อสม.ทผานการอบรมตามหลกสตรทกคน(๑๐๐%)

๓.รวบรวมและวเคราะหหาสวนขาดเพอวางแผนการพฒนาเปนภาพรวมในระดบเขต

๓.รวบรวมและวเคราะหหาสวนขาดเพอวางแผนการพฒนาในระดบจงหวด

141

มาตรการท ๒ พฒนาศกยภาพของกองทนเพอเพมประสทธผลในการดาเนนงาน มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต

เปาหมาย (หนวยนบ)

กจกรรมหลกระดบจงหวด

เปาหมาย(หนวยนบ)

1. พฒนาศกยภาพของก อ ง ท น เ พ อ เ พ มประสทธผลการดาเนนงาน 1.1 ร ะ ด บ น โ ย บ า ยกาหนดตวชวดดานสขภาพใหกองทนใช เปนเปาหมายในการดาเนนงาน

- พจารณา และกาหนดตวชวดดานสขภาพ ใหกองทน ฯ ใชเปนเปาหมาย ในการดาเนนงาน

1 ครง - ประชมเชงปฎบตการ วเคราะหผลการดาเนนงานของกองทน วเคราะหนโยบายและปญหาสขภาพ ศกษาระเบยบขอบงคบของกองทน ฯ สรปเปนตวชวดดานสขภาพของกองทน เสนอผบรหารระดบเขต พจารณา

3 ครง

1.2 กาหนดแนวทางการดาเนนงานและบทบาทของหน วย งานท เก ย วข อ งก บตวชวด

- จดทาคมอการดาเนนงานตามตวชวด บทบาทของหนวยงานทเกยวของใชเปนแนวทางในการดาเนนงาน - การชแจงนโยบายการดาเนนงานตามตวชวด

ทกตวชวด 1 ครง/จงหวด

- จดทาแนวทางการดาเนนงานตามตวชวด ต า ม บ ท บ า ท ข อ งหนวยงานท เกยวของ เชน อปท. องคกรหรอกลมประชาชน และข อ ง ห น ว ย ง า นสาธารณสข ฯ เสนอผ บ ร ห า ร ร ะ ด บ เข ต พจารณา

2 ครง

1.3 พฒนาระบบการต ด ต า ม ก า ก บ แ ล ะประเมนผลการดาเนนงานของกองทนตามหลกธรรมมาภบาล

- จดเวทแลกเปลยนการดาเนนงานใหผรบผดชอบระดบจงหวด - ตดตามประเมนผลการดาเนนงานกองทน ฯ ในพนท โดย อปสข. - สรปผลการดาเนนงานระดบเขต

ปละ 1 ครง ปละ 1 ครง ปละ 1 ครง

- ตดตามประเมนผลการดาเนนงานกองทน ฯ โดย อปสจ. - สรปผลการดาเนนงานระดบจงหวด

อาเภอละ 1 ครง 1 ครง

แผนยทธศาสตรสขภาพดานระบบขอมล

143

แผนยทธศาสตรสขภาพดานระบบขอมล

1. สถานการณ สถานการณเรองระบบขอมลของ เขตบรการสาธารณสขท ๕ พบวา การเชอมโยงขอมล สวนใหญหนวยบรการใชโปรแกรมบนทกขอมล มความแตกตางกน มจงหวดทมหนวยบรการใชโปรแกรมบนทกขอมลเหมอนกนทงจงหวด คอ จงหวดกาญจนบร และสพรรณบร สามารถเชอมโยงขอมลไดในระดบจงหวดและอาเภอ จงออกรายงานไดตามความตองการ สวนจงหวดทหนวยบรการใชโปรแกรมทแตกตางกน การเชอมโยงขอมลจะไดเพยง ๒๑ แฟมเทานน การออกรายงานสวนมากจะเกบเปนรายงานกระดาษ การตงเปาหมายในการดาเนนงาน ฐานประชากรทใชในการคดเปาหมายประกอบดวยประชากร ๒ กลม คอ ประชากรพนฐานตามกลมอาย และกลมพนท (Setting) เชน นกเรยน ศนยเดกเลก เปนตน ของแตละจงหวดไมเหมอนกน ซงพบวาประชากรพนฐานตามกลมอายของจงหวดสพรรณบร นครปฐม สมทรสาคร เพชรบร สมทรสงคราม ไดมาจาก DB Pop ซงมความแตกตางกนในเดอนทนามาใชในการตงเปาหมายและระดบทถายทอดลงไป บางแหงถายทอดลงถงระดบอาเภอ บางแหงถายทอดลงถงระดบตาบล จงหวดกาญจนบร ประจวบครขนธ ไดมาจากการสารวจทกป และจงหวดราชบร ไดมาจากฐานทะเบยนราษฎร ณ วนท ๑ กรกฎาคม ของทกป สาหรบประชากรกลมพนท (Setting) บางจงหวดไดมาจากการสารวจโดยเจาหนาทสาธารณสข บางจงหวดไดมาจาก สพฐ. เปนตน สงผลใหการตงเปาหมายไมเปนมาตรฐานเดยวกน การสรปผลการดาเนนงาน เจาหนาทผรบผดชอบในสวนนของแตละจงหวด มความเขาใจไมตรงกนเรองนยาม ทาใหไมสามารถเทยบเคยงผลการดาเนนงาน ทมาจากการเกบขอมลผลการดาเนนงาน สวนมากรายงานเปนกระดาษ ทาใหมความนาเชอถอนอย และการรายงานผลการดาเนนงานไมครอบคลมทกกจกรรม 2. ปญหาสาคญ ๑. การเชอมโยงขอมล จงหวดทหนวยบรการใชโปรแกรมแตกตางกน ทาใหไมสามารถเชอมโยงขอมลไดในระดบจงหวด และเครอขายบรการสขภาพ ๒. ฐานประชากร ไมเปนแนวทางเดยวกน

๓. การสรปผลกาดาเนนงาน ๓.๑ ไมครอบคลมทกกจกรรม ๓.๒ ไมสามารถใชประโยชนไดจาก Data center ๓.๓ เจาหนาทเขาใจเรองนยามไมตรงกน ๓.๔ คณภาพของขอมลไมนาเชอถอ 3. เปาประสงค / ผลลพธทตองการ ๑. จงหวดม Data center 21/43 แฟม ๒. มชดขอมลใน Data center 21/๔๓ แฟม ทมคณภาพ ๓. มรายงานทออกจาก Data center ๔๓ แฟม ทสามารถใชประโยชนไดจรง 4. มาตรการทสาคญ มาตรการท ๑ กาหนดใชขอมลประชากรจาก DB Pop เปนฐานคดเปาหมาย มาตรการท ๒ ทบทวน/เรยบเรยง ชดขอมล (Data Set) ใหเปนหมวดหม เรมจากกาหนดรายการขอมลทมความจาเปน มาตรการท 3 ปรบเปลยนวธบนทกขอมลทหนวยบรการ จาก manual เปน digital data โดยใชโปรแกรมตาง ๆ มาตรการท 4 สนบสนนใหใชโปรแกรม Data Management เปนเครองมอของศนยขอมลจงหวด มาตรการท 5 ออกแบบการนาเสนอชดขอมลสาเรจรปบน Web site

144

5. ตวชวด 5.1 เขตมชดขอมลการดาเนนงานครบ ๕ กลมวย ๕.๒ ทกจงหวดมการจดทา Data Center ๕.๔ ทกจงหวดออกรายงานจาก Data center ไดตามกาหนด 5.๕ ทกจงหวดมและใชชดขอมลตามกลมวย ตามทเขตฯกาหนด 6. แผนปฏบตการ

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต แผนปฏบตการ ระยะเวลา มาตรการท 1 กาหนดใชขอมลประชากรจาก DB Pop เปนฐานคดเปาหมาย

เขตฯ จดการฐานขอมล DB Pop ใหเปนมาตรฐานเดยวกน เพอใหทกจงหวดในเขตนาไปใชในการกาหนดเปาหมายของการดาเนนงาน

กลมงานพฒนายทธศาสตร สสจ.ประสานขอขอมล DB Pop จากกลมงานประกนฯ สงใหเขตพนทฯ

10 ต.ค. 56

เขตพนทฯ ปรบฐานขอมล ตรวจสอบขอมลเบองตน และกาหนดเงอนไขในการจดกลมขอมล พรอมสงคนใหจงหวด

13 ต.ค. 56

กลมงานพฒนายทธศาสตร สสจ. นาขอมลทไดไปบรหารจดการในระดบจงหวดและ cup

25 ต.ค. 56

มาตรการท 2 ทบทวน/เรยบเรยงชดขอมล (Data Set) ใหเปนหมวดหม เรมจากกาหนดรายการขอมลทมความจาเปน

กาหนดชดขอมลทสาคญของการดาเนนงานในพนท รวมถงรายการชดขอมลทระบแหลงทมาของขอมล (Data Source) เชน 43 แฟม โปรแกรมอน ๆ OPD Card ฯลฯ

กาหนดชดขอมลทสาคญของการดาเนนของพนท

27 - 29 พ.ย. 56

ทมขอมล Focal Point กาหนดนยามชดขอมลสาคญ

27 - 29 พ.ย. 56

กาหนดโครงสรางขอมล (Data Structure) ทจะจดเกบและนามาใช

ม.ค. 57

มาตรการท 3 ปรบเปลยนวธบนทกขอมลทหนวยบรการ จาก manual เปน digital data โดยใชโปรแกรมตาง ๆ

การพฒนาระบบบรหารจดการขอมล เพอใหหนวยบรการบนทกขอมลในระบบ digital และสามารถสงออกขอมลตามทกาหนดได

ทมพฒนาโปรแกรมเขต (ขอมล, IT, Focal Point) พจารณาตววดผลการดาเนนงานทสามารถออกรายงาน digital จาก Data center ผาน 21/43 แฟม

ระยะท 1 : ต.ค. 56 ระยะท 2 : ม.ค. 57

ทมพฒนาโปรแกรมเขต เขยน Application ของจงหวด

ระยะท 1 : พ.ย. 56 ระยะท 2 : ม.ค. 57

ทมพฒนาโปรแกรมเขต เขยน Application ของเขต

ระยะท 1 : พ.ย. 56 ระยะท 2 : ม.ค. 57

ประกาศใชตววดผลการดาเนนงานทออกรายงาน Digital

ระยะท 1 : ธ.ค. 56 ระยะท 2 : เม.ย. 56

ชแจงการใช Application ระดบจงหวด

ระยะท 1 : 23 – 24 ธ.ค. 56 ระยะท 2 : พ.ค. 57

145

มาตรการ บทบาทการดาเนนงาน

กจกรรมหลกระดบเขต แผนปฏบตการ ระยะเวลา คณะทางานขอมล ตดตามนเทศงานจงหวด

ระยะท 1 : พ.ค. 56 ระยะท 2 : ส.ค. 57

มาตรการท 4 สนบสนนใหมและใชโปรแกรม Data Management เปนเครองมอของศนยขอมลจงหวด

- พฒนา Data center เพอรองรบการรบสงและจดเกบขอมล 21/43 แฟมทเปนปจจบน - พฒนาระบบ Data Management

จงหวดพฒนา Data center ใหรองรบการเกบขอมล 21/43 แฟม

ม.ค. 57

จงหวดจดใหมการรบ - สงขอมล ก.พ. 57 (ธ.ค.56) เขตฯ พฒนา Data Management Applicationเพอใหทกจงหวดใชบรหารจดการฐานขอมล

ธ.ค.๕๖ - ก.พ.๕๖

จงหวดตรวจสอบขอมลในระบบ ม.ค. 57 (ทก 3 ด.) เขตฯ ตดตามระบบ Data center ของจงหวดประเดนความครบถวนของขอมล 43 แฟม)

ม.ค. 57

มาตรการท 5 ออกแบบการนาเสนอ ชดขอมลสาเรจรปบน web site

เขตฯ สรางฐานขอมลรองรบขอมลผลการดาเนนงานทกาหนดจากจงหวด

กาหนดชดขอมลระดบเขต ม.ค. 57 เขตฯ ทาโครงสราง (Data structure) ระดบเขต

ม.ค. 57

เขตฯ กาหนดวธการรบ-สงขอมลระหวางเขตกบจงหวด

เขตฯ ประสานจงหวดเพอกาหนดชองทางรบ - สงขอมล

ก.พ. 57

เขตฯ ดาเนนการรบ – สงขอมลตามเวลาทกาหนด

ทกเดอน

เขตฯ นาผลลพธทประมวลผลจากขอมล 21/43 แฟม ใน Data center มาใชงาน

แสดงผลงานผานโปรแกรม พ.ค. 56

146

แผนสขภาพ ดานบรการ เขตบรการสขภาพท 5 ปงบประมาณ 2557 แผนงานยาเสพตด

สถานการณ สถานการณดานการบาบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผปวยยาเสพตด ในป 2556 จากขอมลรายงานในระบบ บสต. เขตบรการสขภาพท 5 มผเขารบการบาบดรกษา จานวน 12,598 คน คดเปนอตราสวน 25.07 : 10000 ประชากร จากประชากรทงหมด 5,025,307 คน จงหวดทมผเขารบการบาบดมากทสดคอ จงหวดนครปฐม รองลง มาจงหวดเพชรบรและจงหวดกาญจนบร จานวน 2956 ,1,964 และ 1955 ตามลาดบ ผปวยทเขารบการบาบดเปนผเสพ จานวน 9,570 คน เปนผตดจานวน 3003 คน และเปนผคดรนแรงจานวน 25 คน คดเปนรอยละ 75.96 ,23.84 และ 0.2 จากผเขารบการบาบดทงหมด 12.598 คน โดยมผทเขารบการบาบดสวนใหญเปนกลมเดกและเยาวชนทอยในวยศกษา ชวงอาย 12-17 ป และวยเรมตนทางาน ชวงอายระหวาง 18-24 ป ทรอยละ 12.17 และ 31.62 ตามลาดบ ชนดของยาเสพตดทใช คอ ยาบา รอยละ 87.30 กญชา รอยละ 7.09 ไอซ รอยละ 3.40 และกระทอม รอยละ 0.20 สาหรบการบาบดรกษาผปวยยาเสพตดในในสถานพยาบาลแบบผปวยนอก มผปวยเขารบการบาบด จานวน 2802 คน จากผเขารบการบาบดทงหมด 12,598 คน ขณะเดยวกนในป 2557 การปองกนและแกใขปญหา ยาเสพตดเปนนโยบายสาคญของรฐบาล เขตบรการสขภาพท 5 จงตองเตรยมความพรอมเพอรบผตดสารเสพตดเขารบการ บาบดรกษา ตดตามหลงการบาบดและการพฒนานคณภาพชวตผเสพ/ผตดยาเสพตด รวมถงการคดกรองเบองตน เพอคนหาผเสพ/ผตดยาเสพตดในจงหวดประจวบครขนธเขารบการบาบดรกษา โดยมมาตรการทสาคญๆในการขบเคลอนนโยบายใหบรรลเปาหมาย ไดแก 1. มาตรการบาบดรกษาฟนฟสมรรถภาพผเสพ ผตดยาเสพตด 2. มาตรการ พฒนาการจาแนกคดกรองผรบการบาบดรกษายาเสพตดแบบสมครใจ 3. มาตรการการตดตามผปวยยาเสพตดทผานการบาบด รกษา และ 4..บรหารจดการระบบขอมลและพฒนาระบบงานยาเสพตด สรปปญหาทสาคญ 1. ผเสพ/ผตดยาเสพตดไมสมครใจเขารบการบาบดรกษาในระบบสมครใจอยางแทจรง 2. มเจาภาพในการบาบดหลายหนวยงาน งบประมาณมาจากหลายแหลง ทาใหมการตงเปาหมายในเชงปรมาณมากกวาคณภาพ 3. ขอมลรายงานผลการดาเนนงานบดฟนฟผปวยยาเสพตด มาจากระบบรายงานในแบบรายงานรายเดอนและจากระบบรายงาน บสต. ยงไมสอดคลองกน จงเปนปญหาในการเปรยบเทยบผลการดาเนนงาน จงเหนควรทจะ ตองตรวจสอบขอมลใหถกตองกอนรายงานผล 4. การตดตามดแลผผานการบาบดรกษาทเปนคนตางถน มการยายทอย ททางานตลอดเวลาไมทราบแหลงทอยอยางชดเจน ทาใหตดตามไมได โดยเฉพาะการบาบดรกษาในรปแบบคายฯ เปาประสงคของแผน(ผลลพธทตองการ) ตวชวด คาเปาหมายของแตละป

เปาประสงค ตวชวด ขอมลคาฐาน

คาเปาหมายรายป

2557 2558 2559

ผปวยยาเสพตดทกคนไดรบการบาบดรกษาฟนฟสภาพครบ

กาหนดตามเกณฑมาตรฐาน และไดรบการตดตามหลงผานการ

บาบดรกษา ไม กลบไปเสพยาเสพตดซา ตลอดจนชวยเหลอและ

1. ผเสพยาเสพตดทผานการบาบดทไดรบการตดตามไมกลบไปเสพซารอยละ 80

91.48 92 93 94

147

เปาประสงค ตวชวด ขอมลคาฐาน

คาเปาหมายรายป

2557 2558 2559

พฒนาคณภาพชวตเพอคนคนดสสงคมและใชชวตอยในสงคมได

อยางปกตสข

2.ผปวยยาเสพตดในระบบสมครใจไดรบการบาบดครบตามเกณฑรอยละ 80

93.16 94 95 96

3. ผปวยยาเสพตดในระบบสมครใจทบาบดครบตามเกณฑไดรบการตดตามหลงการบาบดอยางนอย 4 หรอ 7 ครงใน 1 ป รอยละ 80

83.92 85 86 87

4.ขอมลรายงาน บสต. มคณภาพความถกตองไมนอยกวารอยละ 90

92.71 93 94 95

งบประมาณทใช

กลยทธ มาตรการสาคญ

แหลงงบประมาณ

รวม Non UC PPA PPB

งบสนบสนน

กองทนUC อน

กองทนตาบล

ทองถน

อน ๆ

สงเสรมสนบสนนหนวยบรการสาธารณสขดาเนนงานพฒนาระบบงานยาเสพตด ฝาระวงควบคม ปองกนบาบดรกษาฟนฟ ผเสพและผตดยาเสพตด สารเสพตดใหมประสทธภาพ

1.บาบดรกษาฟนฟสมรรถภาพผเสพ ผตดยาเสพตด

20,454,116

2.พฒนาการจาแนก คดกรองผเขารบการบาบดรกษายาเสพตดแบบสมครใจ " 3.การตคตามผปวยยาเสพตดทผานการบาบดรกษา

4..บรหารจดการระบบขอมลและพฒนาระบบงานยาเสพตด "

รวมงบประมาณ 20,454,116

การประเมนผล - ระยะเวลา : ทกวนท 10 ของแตละเดอน - เครองมอ /วธการตดตาม : รายงานการสงเบกเงนในโครงการรายเดอน , รายงานผลการดาเนนงานบาบดฟนฟรายเดอน , รายงานในระบบ บสต.

148

แผนสขภาพ ดานพฒนาระบบบรการ ปงบประมาณ 2557 แผนงานโครงการพระราชดาร

สถานการณ เครอขายบรการสขภาพท 5 ไดดาเนนภายใตโครงการพระราชดาร/เฉลมพระเกยรต เนนความสาคญไปท ปญหาสขภาพประชาชนทง 8 จงหวดในพนทบรการ โดยมเปาหมายดาเนนงานในป 2557 จานวน 4 โครงการ ไดแก ๑.โครงการฟนเทยมพระราชทาน เพอแกปญหาการสญเสยฟน ทาใหมฟนใชเคยวอาหาร ซงสงผลตอภาวะโภชนาการ ทาใหมสขภาพดขน 2.โครงการรากฟนเทยมเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ โดยมงหวงวาผสงอาย เขาถงบรการทนตสขภาพจากภาครฐตามความจาเปน ผสงอายทดอยโอกาสทมปญหาในการใส ฟนเทยมทงปาก โดยการฝงรากฟนเทยม ชวยยดฟนเทยมทงปากชวยเพมประสทธภาพในการบดเคยว ๓.โครงการ TO BE NUMBER ONE มงสรางกระแสการไมของแวะกบยาเสพตดรวมทงแสดงพลง อยางถกวธเปนเสมอนการเตมสงทดใหกบชวต ดวยการจดตงชมรม TO BE NUMBER ONE ในสถานศกษาในชมชนและสถานประกอบการ 4. โครงการพฒนาเดกและเยาวชนในถนทรกนดารตามพระราชดารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โรงเรยนตารวจตระเวนชายแดน เพอสงเสรมโภชนาการและสขภาพอนามยของเดก เยาวชนเรมตงแตในครรภมารดา แตละโครงจะมการบรหารจดการของตนเอง บางโครงการเปนการดาเนนงานทตองอาศยความรวมมอจาก ผเกยวของ ซงความสาเรจจะมาจากความรวมมอของภาคสวนตางๆ และมการจดเกบขอมลผลลพธการดาเนนงาน ตามตวชวด เพอเปนการตดตามกากบงานใหไดผลความสาเรจรอยละ 100 ของทกโครงการ เปาประสงค (ผลลพธทตองการ) ทกโครงการพระราชดารและเฉลมพระเกยรตมความสาเรจ โดยมกลไกการบรหารจดการ ตดตาม ควบคมกากบ ตวชวด & เปาหมาย 1.มกลไกในการบรหารจดการ โครงการพระราชดาร/เฉลมพระเกยรต 2.รอยละของความสาเรจตามโครงการพระราชดาร (100)

เปาประสงคของแผน(ผลลพธทตองการ) ตวชวด คาเปาหมายของแตละป

โครงการพระราชดาร เปาประสงค ตวชวด ขอ

มลคาฐาน

คาเปาหมายรายป

2557 รอยละ 2558 รอยละ ๒๕๕๙ รอยละ 1. โครงการฟนเทยมพระราชทานฯ

ผสงอายมฟนใชเคยวอาหารได เพอการมคณภาพชวตทด

รอยละ 100 ของผสงอายไดรบบรการฟนเทยมตามเปาหมาย

149

โครงการพระราชดาร เปาประสงค ตวชวด ขอ

มลคาฐาน

คาเปาหมายรายป

2557 รอยละ 2558 รอยละ ๒๕๕๙ รอยละ 2. โครงการรากฟนเทยมเฉลมพระเกยรตฯ

เพมประสทธภาพการบดเคยวอาหารของฟนเทยมในขากรรไกรลางในผสงอาย

รอยละ100 ของผสงอายไดรบบรการรากฟนเทยมตามเปาหมาย

3.โครงการ TO BE NUMBER ONE

รณรงค , ปลกจตสานกและสรางกระแสทเออตอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในกลมเยาวชนและใหเกดการพฒนาเปนเครอขายปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

1.รอยละ 85 ของประชากรอาย 10 – 24 ป เปนสมาชกโครงการ TO BE NUMBER ONE

2. รอยละ 85 ของสถานศกษามการดาเนนงานโครงการ TO BE NUMBER ONE

3. รอยละ 60 ของสถานศกษามชมรม TO BE NUMBER ONE ทมคณภาพ

4.รอยละ 50 ของสถานศกษาระดบอาชวศกษา มธยมศกษา และขยายโอกาส ม TO BE NUMBER ONE FRIEND CORNER

150

โครงการพระราชดาร เปาประสงค ตวชวด ขอ

มลคาฐาน

คาเปาหมายรายป

2557 รอยละ 2558 รอยละ ๒๕๕๙ รอยละ 4.โครงการสงเสรมโภชนาการและสขภาพเดกและเยาวชนในถนทรกนดาร (รร.ตชด.)

1. เดกปฐมวยทกคนไดรบการเฝาระวง/สงเสรมภาวะโภชนาการและมพฒนาการตามวย

1. รอยละ 100 ของเดก 0-3 ปไดรบการเฝาระวงภาวะโภชนาการ

2.รอยละ 100 ของเดก 0-3 ป มพฒนาการสมวย

2. เดกทกคนมนาหนกและสวนสงตามเกณฑมาตรฐานของเดกไทย และมสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ

3. เดกนกเรยนทกคนไดรบการชงนาหนก/วดสวนสง

4.เดกนกเรยนทกคนไดรบการประเมนสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ

3. ลดอตราคอพอกในนกเรยนประถมศกษาลงจนไมเปนปญหาสาธารณสข

5. รอยละของ นกเรยนประถมศกษาไดรบการตรวจคนหาภาวะคอพอก

4. ลดอตราปวยดวยโรคหนอนพยาธในนกเรยนลงจนไมเปนปญหาสาธารณสข

6. รอยละของเดกนกเรยนทกคนไดรบการตรวจหาหนอนพยาธ

151

โครงการพระราชดาร เปาประสงค ตวชวด ขอ

มลคาฐาน

คาเปาหมายรายป

2557 รอยละ 2558 รอยละ ๒๕๕๙ รอยละ

5. ลดอตราปวยดวยโรคมาลาเรยจนไมเปนปญหาสาธารณสข

7. รอยละของเดกนกเรยนทกคนไดรบการตรวจคดกรองโรคมาลาเรย

กลยทธและมาตรการในการดาเนนงาน

เปาประสงค (ผลลพธ) กลยทธ มาตรการ/กจกรรมหลก ผลผลต / ผลลพธ

ทกโครงการพระราชดารและเฉลมพระเกยรตมความสาเรจ โดยมกลไกการบรหารจดการ ตดตาม ควบคมกากบ

1. ประสานการดาเนนงานการบรหาร

จดการโครงการพระราชดาร

1..ประสานผรบผดชอบแผนงาน / โครงการ ในโครงการพระราชดาร

1.มผรบผดชอบแผนงาน / โครงการ ในโครงการพระราชดาร ทงระดบจงหวดและระดบพนท

2. ประสานการจดทาแผนและกากบ ตดตามการดาเนนงาน

2.มแผนงาน / โครงการ / กจกรรม / งบประมาณ ในการดาเนนงานตามโครงการพระราชดาร

2. พฒนาระบบการ Monitor โครงการ รายงานความสาเรจของทกโครงการพระราชดาร/เฉลมพระเกยรต

1. กาหนดรปแบบการรายงาน 1.มระบบรายงานทรวบรวมตวชวดความสาเรจของทกโครงการพระราชดาร/เฉลมพระเกยรต

2.ตดตามกากบผลการดาเนนงานจากระบบรายงาน

2.สรปรายงานผลการดาเนนงานตามโครงการพระราชดาร

คณะผจดทา (รอ)

รองปกหลง

ปกหลง (รอ)