คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑

การการด าเนนงานด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบในระดบทองถนทองถน

จดท าโดย

ส านกจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

คมอ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒

ค าน า

จากแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม เมอป พ.ศ. 2527 ทมเจตนารมณท

เนนการพฒนาวธการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมใหเปนระบบ โดยใหมการศกษาอบรมและ

ประชาสมพนธแกประชาชน ใหมความรความเขาใจเพอเปนการปองกนทตนเหต รวมทง ใหมหนวยงาน

ดแลและตรวจสอบเพอปองกนมใหเกดปญหาลกลามเกนกวาจะแกไขได และใหมมาตรการควบคมการ

ใชพนทใหเปนไปตามกฎหมาย เพอใหการพฒนาเปนตามหลกการทถกตองเหมาะสม สามารถประสาน

ประโยชนแกทองถนและประเทศชาตโดยสวนรวม จงไดมการจดตงหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรมทองถน ๗6 จงหวด (ยกเวน กรงเทพมหานคร) และไดมการด าเนนงานมาอยางตอเนอง

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน จงนบเปนหนวยงานใน

ทองถนทมบทบาทในการเสรมสรางความร ความเขาใจถงความส าคญของสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมใหแกประชาชน นอกจากจะท าหนาทอบรมและประชาสมพนธดานการอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมแลว หนวยอนรกษฯ ยงเปนหนวยตรวจสอบดแลปองกนปญหาสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมทตนเหต

ดงนน เพอใหหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน และหนวยงาน

ในระดบจงหวดมความร ความเขาใจในการด าเนนงานตามหนาททก าหนดไวเปนไปในทศทางเดยวกน

รวมทง เพอเพมประสทธภาพในการด าเนนงานอนรกษปกปอง คมครองและฟนฟคณภาพสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมในพนท ๗6 จงหวด ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม จงไดจดท าคมอการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน เพอ

ประโยชนตอการด าเนนงานตอไป

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ตลาคม ๒๕60

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓

สารบญ

ค าน า

สารบญ หนา

บทท 1 บทน า............................................................................................................................ 5

ความหมาย.................................................................................................................... 5

สงแวดลอมธรรมชาต (Natural environment) ....................................................... 5

สงแวดลอมศลปกรรม (Cultural environment) ..................................................... 5

มรดกทางวฒนธรรม (Cultural heritage) ............................................................ 7

ภมทศนทางวฒนธรรม (Cultural landscape) ....................................................... 7

หลกการจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม....................................................... 7

บทท 2 หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน..................................................10

2.1 ความเปนมา.......................................................................................................... 10

2.2 การบรหารงานของหนวยอนรกษสงแวดลอมและศลปกรรมทองถน......................... 11

บทท 3 ทศทางการด าเนนงานของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน....... 14

3.1 การอนรกษ.......................................................................................................... 14

3.2 การสงเสรม.......................................................................................................... 14

3.3 การพฒนา.......................................................................................................... 15

3.4 การประสานงาน................................................................................................... 15

3.4 การตดตามตรวจสอบ........................................................................................... 15

บทท 4 แผนขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด. ................ 17

บทท 5 คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด................. 21

5.1 ความเปนมาของคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ประจ าจงหวด..................................................................................................... 21

5.2 บทบาทและอ านาจหนาทคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ประจ าจงหวด..................................................................................................... 23

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๔

บทท 6 แผนงาน กจกรรมการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม..................... 25

แผนงานท ๑ การบรหารหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน..... 26

แผนงานท 2 การประกาศเขตอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม....................................... 30

แผนงานท 3 การอบรมสมมนาเผยแพรความรเรองการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต... 33

แผนงานท 4 การพฒนาระบบขอมลเพอการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ทองถน.................................................................................................. 36

การรายงานผลการด าเนนงาน...................................................................................... 40

ภาพกจกรรมงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระยะทผานมา............ 41 ภาคผนวก ผนวก 1 ค าสงคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เรอง แตงตงคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม และคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ประจ าจงหวด................................................................................................................. 47

ผนวก 2 ประมาณการคาใชจายแผนงาน/กจกรรมโครงการ.......................................................... 52

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๕

บทน า

สถานการณของประเทศไทยในปจจบน พบวา ความส าคญของแหลงธรรมชาตและ

ศลปกรรมยงไมไดรบความสนใจและตระหนกถงเทาทควร เพราะประชาชนในทองถนยงขาดความร

ความเขาใจในเรองความส าคญ และคณคาของแหลงธรรมชาตและศลปกรรม จงเกดการท าลายโดย

รเทาไมถงการณ รวมไปถงการกอสรางอาคารตางๆ ประชด รกล ากบตวสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม ปญหาการท าลายเชนน จงเปนปญหาทเกนก าลง และอ านาจหนาทของหนวยงานรบผดชอบ

ทจะดแล กลาวไดวา การทแหลงธรรมชาต และแหลงศลปกรรมเสอมโทรมนน มสาเหตมาจาก

สงแวดลอมทอยโดยรอบ ดงนน เพอใหการด าเนนงานอนรกษแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมของ

ชาตประสบผลจงตองพจารณาถงสงแวดลอมประกอบดวย หรอค านงถงสงแวดลอมธรรมและ

ศลปกรรมนนเอง

เพอใหสงแวดลอมแหลงมรดกทงสองประเภทไดรบการดแลรกษา จงตองมการวาง

แผนการปฏบตอยางเปนระบบ และถกวธเพอปองกนความเสยหายทเกดขนทงในดานการอนรกษ

สงแวดลอมชาตและสงแวดลอมศลปกรรม การอนรกษพนทกรงรตนโกสนทรและเมองเกา และการ

อนรกษแหลงมรดกโลก รวมทงการกระจายความรบผดชอบไปสทองถน โดยการจดตงหนวยอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนเปนเครอขายดานการอนรกษทวประเทศ

ความหมาย

สงแวดลอมธรรมชาต (Natural Environment)

ในทนหมายถง ธรรมชาตทมคณคาทางวทยาการและสนทรยภาพทเกยวของ เปน

สณฐานทส าคญทางธรณวทยาและภมศาสตร อนเปนเอกลกษณหรอสญลกษณของทองถนนนๆ ม

ลกษณะพเศษเฉพาะ คอ เมอถกท าลายกจจะหมดสภาพไป ไมสามารถฟฟคนสภาพเดมไดอก เชน เกาะ

แกง ภเขา ถ า น าตก โปงพรอน แหลงน า ชายหาด ซากดกด าบรรพ (พชและสตว) และธรณสณฐาน

และภมลกษณวรรณา

สงแวดลอมศลปกรรม (Cultural Environment)

หมายถง สงแวดลอมและบรรยากาศทอยโดยรอบแหลงศลปกรรมทมความเกยวเนอง

และมความสมพนธกนทงทางตรงและทางออม ศลปกรรมในทนคอ สงทมนษยไดสรางหรอก าหนดขน

ทงในอดตและปจจบน และไดรบการยกยองวามคณคาทางประวตศาสตร โบราณคด เทคโนโลย ไดแก

พระราชวง วง วด ศาสนสถาน ศาล อนสาวรย ปอม คเมอง ก าแพงเมอง อาคารทมคณคาทาง

สถาปตยกรรม สะพาน ทาน า และแหลงชมชนโบราณ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๖

ทประชมองคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (The United

Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: UNESCO) ใหความหมายวา ศลปกรรม เปน

มรดกทางวฒนธรรมทมคณลกษณะ ๓ ประการ ดงน

๑) อนสรณ (Monuments) ไดแก ผลงานทางสถาปตยกรรม ผลงานทางประตมากรรม

และผลงานทางจตรกรรม ทงชนหรอทเปนสวนประกอบ หรอโครงสรางของรอยจารกธรรมชาตทม

คณสมบตทางโบราณคด ถ าอยอาศย และการรวมลกษณะเดนของสงเหลาน ซงมคณคาอยาง

กวางขวางทางดานประวตศาสตร ศลปะ หรอวทยาศาสตร

๒) กลมอาคาร (Groups of Buildings) ไดแก กลมของอาคารเดยว หรออาคารทตอเชอม

กนโดยลกษณะทางสถาปตยกรรม หรอลกษณะทางภมประเทศ ซงมคณคาอยางกวางขวางทางดาน

ประวตศาสตร ศลปะ หรอวทยาศาสตร

๓) สถาน (Sites) ไดแก ผลงานของมนษย หรอผลงานทผสมผสานกนระหวางธรรมชาต

กบมนษย และพนท รวมทงแหลงโบราณคด ซงมคณคาอยางกวางขวางทางดานประวตศาสตร

สนทรยศาสตร ชาตพนธวทยา หรอมานษยวทยา

ภาพท ๑.1 คณลกษณะงานศลปกรรมตามความหมายของ UNESCO

นอกจากน สงแวดลอมศลปกรรมยงหมายถง พนททางภมศาสตรทสะทอนถง

คณลกษณะส าคญทางประวตศาสตรและวฒนธรรม บอกเลาเรองราวพฒนาการของสงคมและมนษย

ผานประวตศาสตรอนเปนผลและเกยวเนองจากวฒนธรรม องคความร และการใหคณคา (การให

ความหมาย) ของสงคม ดงนน สงแวดลอมศลปกรรม หมายรวมถง

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๗

๑. แหลงศลปกรรม และสภาพแวดลอมทอยโดยรอบ

๒. พนททมการด ารงอยของมรดกทางวฒนธรรมทจบตองไมได ( Intangible heritage)

๓. พนทประกอบไปดวยองคประกอบทมไดมคณคาสง เมอพจารณาโดดๆ แตมคณคา

สงเมอรวมตวกน (Collective value) เชน ชมชนรมน า ชมชนชนบทอนๆ

จดมงหมายของการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ในบรบทของการให

นยามน คอ การปกปอง ดแล รกษา คณคาของพนทโดยรวมหรอระบบนเวศชมชน (Iocal ecosystem)

ผานการพจารณาอยางองครวม (holistic) ในทกดานโดยครอบคลมทงสวนทเปน

๑. สภาพทางกายภาพ (ทงทเปนทางวฒนธรรมและทางธรรมชาต)

๒. วถชวต ประเพณ วฒนธรรม ภมปญญาทองถน (Intangible assets)

๓. ผคน ปราชญทองถนทตองเปนผดแลมรดกทางวฒนธรรมนนๆ

มรดกทางวฒนธรรม (Cultural heritage)

๑. Tangible heritage หมายถง มรดกทางกายภาพ ทสามารถเหจนและจบตองได เชน

อาคาร กลม อาคาร ยานชมชน เมองโบราณสถาน โบราณวตถ ภมทศนทางวฒนธรรม

๒. Intangible heritage หมายถง มรดกทางจตวญญาณ กระบวนการเรยนร ความรสก

ความคดทไมสามารถเหจน และจบตองไมได เชน วถชวต ความเปนอย ภาษา ดนตร การแสดงพนถน

ภมทศนทางวฒนธรรม (Cultural landscape)

หมายถง พนททางภมศาสตรทประกอบดวยแหลงทรพยากรทางวฒนธรรมและ

ธรรมชาตอนมความเกยวเนองกบพฒนาการทางประวตศาสตร และมคณคาดานความงาม แสดงให

เหจนถงตนก าเนดและพฒนาการของสงคมหนงๆ ผานลกษณะทางกายภาพและลกษณะการใชงานของ

พนท ภมทศนทางวฒนธรรมสามารถแบงเปนหมวดหมไดดงน

๑. ภมทศนทซงออกแบบและสรางสรรคอยางตงใจจากมนษย เชน สวน สวนสาธารณะ

๒. ภมทศนทมววฒนาการอนเปนผลสบเนองจากการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจ

การปกครอง และ/หรอศาสนา ความเชอ

๓. ภมทศนทเกยวเนองกบศาสนา ศลปะวฒนธรรม หรอองคประกอบทางธรรมชาต

หลกการจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

วธการจดการจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมอยางเปนระบบจะตองพจารณา

ดงน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๘

๑) อนรกษโดยมองภาพรวมการอนรกษมรดกทางวฒนธรรมหรอศลปกรรมจะตอง

อนรกษธรรมชาตควบคกนไปดวยเพราะศลปกรรมและธรรมชาตนน แททจรงแลวมความเปนอนหนง

อนเดยวกน และกจเปนหนงเดยวกนกบมนษยดวย อยามองแยกสวน กลาวคอ ธรรมชาต วฒนธรรม

วถชวต และความเปนชมชน ความมคาของคนนนเปนเรองเดยวกน เปนสงเดยวกนมความสมพนธกน

อยางใกลชด ดงนน จงควรจงใจใหหนวยงานตางๆ ทเกยวของใหเกดความเขาใจในความคดนใหได

เพราะเปนททราบกนดวาหนวยงานตางๆ มกมองแตในงานทอยในหนาทรบผดชอบเทานน แมวางานจะ

มความเกยวของกน

๒) อนรกษสภาพความเปนดงเดมและมเอกลกษณ ในกรณทจ าเปนตองสรางสงขนใหม

เพอรองรบการพฒนาตางๆ เชน การพฒนาชมชน การพฒนาจงหวด แผนยทธศาสตรจงหวด ตองค านงถง

ความส าคญของมรดกทางวฒนธรรมทเปนลกษณะเมองเกา เมองประวตศาสตร หรอชมชนโบราณ

๓) หากจ าเปนตองสรางสงใหมแลว จะตองไมลมวาบรเวณสงใหมกบบรเวณมรดกทาง

วฒนธรรมจ าเปนจะตองมสงกนอย หรอพนททกนอย และพนททดทสด คอ พนทสเขยว เพอใหมภมทศน

ทด อกทงยงเปนการปกปองเมองเกาหรอเมองประวตศาสตร หรอชมชนดงกลาวใหปลอดภยจากการ

ขยายตวของสงทจะเกดมาใหม

๔) อนรกษซอมแซมจะตองไมผดไปจากสภาพดงเดม ไมใชวสดทผดไปจากเดม ไมรอ

ท าลาย เชน การท าลายโบสถเกาทมอายนบรอยป เพยงเพอสรางโบสถใหม ไมตดตงปายโฆษณา

ขนาดใหญในบรเวณสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

แนวทางการพฒนาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม จะตองอยในกรอบทก าหนดไว

เทาทสามารถรองรบการพฒนาได โดยยงรกษาสภาพแวดลอมสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมไว

การพฒนาในลกษณะนเรยกวา การพฒนาเชงอนรกษ ซงตองแยกพนทออกจากการพฒนาเชง

เศรษฐกจใหชดเจน โดยก าหนดขอบเขตและพนทเพอรองรบการพฒนาแตละประเภทใหชดเจน พรอม

ทงก าหนดความเขมขนในการพฒนาแตละพนทดวย พนททจะพฒนาเชงเศรษฐกจควรจะหางจากพนท

ทจะพฒนาเชงอนรกษ ดงนน การอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม คอ การควบคม

สภาพแวดลอมทอยในเขตธรรมชาตและศลปกรรมอยางเหมาะสม มระดบความเขมงวดในการควบคม

เปน ๕ ระดบ ดงน

๑) บรรยากาศ (Atmosphere) หมายถง ตวแหลงธรรมชาตและศลปกรรม และ

สงแวดลอมทมความสอดคลองสงเสรมซงกนและกน

๒) แหลงอนควรอนรกษ (Nucleus) หมายถง ตวธรรมชาตและศลปกรรม ซงเปนสง

ส าคญทจะตองอนรกษ

๓) พนทสงวน (Preservation area) หมายถง พนททมคณคามากทางดานวชาการ และม

ความออนไหวตอการเปลยนแปลง หรอผลกระทบท าใหถกท าลายไดงาย ในพนทนหามการกระท าใดๆ

ทเปนการเปลยนแปลงสภาพดงเดมของธรรมชาตและศลปกรรมโดยเดจดขาด

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๙

๔) พนทอนรกษ (Conservation area) หมายถง พนทใกลเคยง หรอบรเวณรอบตว

ธรรมชาตและศลปกรรม ซงเมอพนทนถกท าลายยอมมผลกระทบตอการคงอยของตวธรรมชาตและ

ศลปกรรมดวย ในบรเวณนยนยอมใหท ากจกรรมไดบางประการทไมมผลตอการเปลยนแปลงสภาพ

พนทมากนก

๕) พนทบรการและการจดการ หรอพฒนา (Service and Management Area) หมายถง

พนทขางเคยงหรอโดยรอบแหลงธรรมชาตและศลปกรรมทมความเกยวพนกบตวธรรมชาตและ

ศลปกรรมนอยมากจงยนยอมใหมการพฒนาได แตตองอยในความควบคมของหนวยงานทรบผดชอบวา

กจกรรมใดทจะเกดขนจะไมสงผลกระทบใหเกดการท าลายคณคาของแหลงธรรมชาตและศลปกรรม

ภาพท ๑.2 ขอบเขตการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ดงนน ภาครฐนบเปนผมบทบาทส าคญในการดแลรกษาสภาพแวดลอม โดยการ

ก าหนดเปนนโยบายและมาตรการ ตลอดจนแนวทางตางๆ เพอเปนการรกษาและสงเสรมคณภาพ

สงแวดลอมของแหลงธรรมชาตและศลปกรรม และตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวนดวย

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๐

บทท ๒ หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

๒.๑ ความเปนมา

คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท ๒๘ สงหาคม ๒๕๒๗ เหจนชอบในหลกการของ

แผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม โดยมหลกการมงหมายใหทองถนตระหนกและทก

ฝายไดมสวนรวมในหนาทรบผดชอบดแลในการอนรกษรกษา ปกปอง คมครองสงแวดลอมศลปกรรม

อนเปนมรดกทางวฒนธรรมของทองถน เนองจากความเสอมโทรมของสภาพแวดลอมทเกดขนกบตว

แหลงศลปกรรมนน มทงทเสอมโทรมตามกาลเวลาและตามธรรมชาต ซงเปนสาเหตของการท าลาย

อยางคอยเปนคอยไป แตความเสอมโทรมอนเนองมาจากการกระท าของมนษย เปนสาเหตของการ

ท าลายทมความรนแรง รวดเรจวและเกดขนตลอดเวลา ดวยเหตน การอนรกษแหลงมรดกทางวฒนธรรม

ของชาตทผานมาจงไมประสบผลส าเรจจเทาทควร ทงน เปนเพราะขาดการค านงถงปญหาสงแวดลอมท

อยโดยรอบ และขาดความรวมมอจากประชาชนในทองถนอยางจรงจง

ดงนน เจตนารมณของแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม คอ การพฒนา

วธการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมใหเปนระบบโดย

๑) ใหมหนวยงานดแลและตรวจสอบ เพอปองกนมใหเกดปญหาลกลามเกนกวาจะ

แกไขได โดยก าหนดใหมการจดตงหนวยอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมทองถน ๗๕ จงหวด (ยกเวน

กรงเทพมหานคร) เพอด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมในระดบทองถนทวประเทศ

๒) ใหมมาตรการควบคมการใชพนทใหเปนไปตามกฎหมาย เพอใหการพฒนาเปนไป

ตามหลกการทถกตองเหมาะสม และประสานประโยชนแกทองถน และประเทศชาตโดยสวนรวม โดย

การประกาศเขตอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม

๓) ใหการศกษาอบรมและประชาสมพนธแกประชาชนใหมความรความเขาใจ เพอเปน

การปองกนทตนเหต

๔) ใหมการบนทก จดเกจบขอมล โดยการจดตงศนยรวมขอมลเพ อการอนรกษ

สงแวดลอมศลปกรรมและแหลงชมชนโบราณ

สาระส าคญแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม จงมเปาหมายทจะให

ประชาชนทกระดบในทองถนตระหนก และมความเขาใจถงความส าคญของสงแวดลอมศลปกรรมทอย

โดยรอบแหลงศลปกรรม ซงจะน าไปสการพฒนาวธการอนรกษอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

แผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม เมอป พ.ศ. ๒๕๒๗ ไดก าหนดใหศนย

วฒนธรรมจงหวดตางๆ ซงจดตงโดยส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต ตามประกาศ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๑

กระทรวงศกษาธการ ใหมหนวยอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมทองถนขนในแตละศนยวฒนธรรม โดยม

วตถประสงค ใหสถาบนการศกษาซงมอยแลวทกจงหวดในทองถน มบทบาทในการชวยเสรมสราง

ความร ความเขาใจในคณคาและความส าคญของแหลงศลปกรรม และแหลงธรรมชาต รวมถง

ความส าคญของสงแวดลอมศลปกรรม และสงแวดลอมธรรมชาตทมสวนเกยวของกบประชาชน และ

เพอใหเปนหนวยตดตามตรวจสอบดแล ปองกน โดยใหประชาชน เปนผปกปอง ดแลรกษาสมบตของ

ทองถนและของชาต โดยรฐเปนผสนบสนน

เนองจากในแตละจงหวด นอกจากจะมแหลงมรดกทางวฒนธรรมแลว ยงมแหลงมรดก

ทางธรรมชาตอนควรอนรกษมากมายหลายแหลง ปจจบนการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม จ าเปน

จะตองค านงถงสงแวดลอมธรรมชาตทอยในพนทดวย เนองจากมความสมพนธอยางเกยวเนอง และเปน

สงแวดลอมทเปนองคประกอบสวนหนงของแหลงศลปกรรม ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท ๖ พ.ศ. ๒๕๓๒-๒๕๓๔ ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดเสนอใหปรบปรงองคกร

ระดบจงหวดทางดานสงแวดลอมศลปกรรมทมอยแลวในทกจงหวด ใหครอบคลมเรองสงแวดลอม

ธรรมชาต ประกอบกบในป พ.ศ.๒๕๔๕ รฐบาลไดมนโยบายการพฒนาระบบราชการโดยมงเนนใหม

การบรหารจดการอยางบรณาการ ซงการบรหารจดการในเรองสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

เปนเรองทมความสมพนธ และมผลกระทบตอแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม ดงนน ส านกงาน

นโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม (สผ.) จ งไดน าเรองด งกลาวเ สนอ

คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ซงเปนคณะอนกรรมการภายใต

คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เมอวนท ๒๖ พฤศจกายน ๒๕๔๕, ๓๐ มกราคม ๒๕๔๖ และ ๑๑

กมภาพนธ ๒๕๔๖ ตามล าดบ ซงไดเหจนชอบใหเพมบทบาทหนาทของหนวยอนรกษสงแวดลอม

ศลปกรรมทองถน ด าเนนงานดานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตควบคกนไปกบการอนรกษสงแวดลอม

ศลปกรรม จงไดปรบชอใหเหมาะสม เปน “หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ทองถน” (Local Units for Conservation of Natural and Cultural Environment : LUCNCE)

๒.๒ การบรหารงานของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน จ านวน ๗6 หนวย (ยกเวน

กรงเทพมหานคร) ปจจบนตงอยในมหาวทยาลยราชภฏ 29 แหง สถาบนเทคโนโลยราชมงคล 2 แหง

โรงเรยน ๔๒ แหง และสถาบนการพลศกษา ๓ แหง

การปฏบตงานของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนมลกษณะ

เปนการประสานงานในรปแบบของคณะกรรมการ โดยมคณะกรรมการประจ าหนวยอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนอยในหนวยอนรกษฯทกหนวย ซงเปนการด าเนนงานใน

ลกษณะของความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ มใชเปนการด าเนนงานโดยเอกเทศ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๒

๒.๒.๑ คณะกรรมการประจ าหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

มองคประกอบ ดงน

- ประธานกรรมการ (ผบรหารสถาบนการศกษา ๑ คน)

- รองประธานกรรมการ (๑ คน)

- กรรมการ ประกอบดวย เจาหนาทจากหนวยงานราชการทเกยวของ เชน ธนารกษ

พนท โยธาธการและผงเมองจงหวด ส านกงานศลปากรทรบผดชอบในพนท ฯลฯ (๕ คน)

- ผทรงคณวฒในทองถน ( คน) ทมความรความเขาใจ และมความสามารถในแขนง

วชาการทเกยวของ ทงนใหมจ านวนกรรมการตามความเหมาะสมโดยมสดสวนเทากน

- ฝายเลขานการฯ (หวหนาหนวยอนรกษฯ และเจาหนาท ๒ คน)

๒.๒.๒ บทบาทหนาทของคณะกรรมการประจ าหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมทองถน

เปนองคกรทท าหนาทบรหารงานในหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ทองถน ใหเปนไปตามวตถประสงคของแผนฯ ตามมตคณะรฐมนตร ดงน

๑) เสนอแผนงาน/โครงการอนรกษ คมครอง และฟนฟคณภาพสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม ใหเปนไปตามแผนงานของแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม

๒) พจารณาใหขอคดเหจนและขอเสนอแนะแกหนวยงานตางๆ และหาวธการแกไข

ปองกน ปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทเหมาะสมตามหลกวชาการ

๓) เสนอแนะแนวทางและมาตรการอนรกษ ปองกน รกษา คมครองและฟนฟคณภาพ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในพนททมแหลงธรรมชาตและศลปกรรมอนควรอนรกษในทองถน

ทมความจ าเปนเรงดวน

๔) ประสาน ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนสถานการณคณภาพสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม

๕) พจารณาและเสนอแนะการปรบปรงหลกสตรการศกษาในทองถนทกระดบใหมเรอง

การอนรกษ และพฒนาคณภาพสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๖) ด าเนนการใหเปนไปตามแผนงาน/โครงการทไดรบการสนบสนนงบประมาณ และ

ควบคม ก ากบ การบรหารงานและงบประมาณใหสมฤทธผลตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ

๗) ใหการอบรม ประชาสมพนธ และใหขอมลความรดานวชาการเกยวกบการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมอนควรอนรกษแกประชาชนและเครอขายในระดบทองถน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๓

๒.๒.๓ บทบาทหนาทของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

บทบาท

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน มบทบาทส าคญในการ

สนบสนนการด าเนนงาน และประสานงานทางดานวชาการในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม รวมกบหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน สถาบนการศกษา และประชาชน

ในทองถน และองคกรอนๆ ทเกยวของ

หนาทหลก

๑) ประชาสมพนธเผยแพรความร และสนบสนนขอมลทางด านวชาการเกยวกบ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ใหแกหนวยงานทเกยวของ และเครอขายในทองถน เพอประโยชน

ในการปองกนและแกไขผลกระทบทจะเกดขนจากโครงการพฒนาตางๆ ในพนททเปนแหลงธรรมชาต

และศลปกรรม

๒) ศกษา รวบรวม บนทกขอมลเกยวกบคณภาพสงแวดลอมของแหลงธรรมชาตและ

ศลปกรรม โดยการวเคราะหและประเมน สถานการณทคาดวาจะมผลกระทบตอสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม และใหสงขอมล รวมทง รายงานสถานการณไปยงศนยรวมขอมลเพอการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมและแหลงชมชนโบราณ สผ.

๓) สนบสนนการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในแตละทองถนอยางถก

วธ เปนระบบ เหมาะสมกบลกษณะทางกายภาพทอยโดยรอบแหลงธรรมชาตและศลปกรรม ยงคง

รกษาความเปนเอกลกษณ สวยงาม และโดดเดนเฉพาะตว ตลอดจนชวยเหลอประสานงานและ

สนบสนนใหมกลมอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมหรอเครอขายในชมชน และเสรมสราง

ศกยภาพของเครอขายในทองถนใหสามารถด าเนนงานดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม ไดอยางมประสทธภาพยงขน

๔) ตดตาม ตรวจสอบ ควบคม ดแล สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในพนท

รบผดชอบ และพนทอนๆ ในกรณทไมมหนวยอนรกษฯ ตงอยในทองถนนนๆ

๕) ปฏบตงานใหเปนไปตามแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ในระดบ

ทองถน

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน จงเปนองคกรในระดบ

ทองถนทมความส าคญอยางยงในการด าเนนงานดานการอนรกษ โดยมระบบการบรหาร รวมทงการ

ก าหนดบทบาทหนาททชดเจน การด าเนนงานของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ทองถนท เปนการด าเนนงานในรปแบบการบรณาการ และมไดซ าซอนกบหนวยงานอนแตอยางใด

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๔

บทท ๓ ทศทางการด าเนนงานของหนวยอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ทง ๗6 จงหวด จะมทศทาง

การด าเนนงานในรปแบบเดยวกน ประกอบดวย การอนรกษ สงเสรม พฒนา ประสานงาน ตดตามและ

ตรวจสอบ โดยมรายละเอยด ดงน

๓.๑ การอนรกษ

๑) ดแลตรวจสอบคณภาพสงแวดลอมของแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม ทม

คณคาควรแกการอนรกษในทองถน เพอปองกนมใหถกบกรก ท าลาย เสยหาย เสอมโทรม ดวยวธการ

ทเหมาะสมโดยประสานงานกบหนวยงานทรบผดชอบและประชาชนในพนท

๒) เกจบรวบรวมและจดท าขอมล เกยวกบแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม ตลอดจน

สภาพแวดลอมทอยโดยรอบ ประกอบดวย สภาพปจจบน ผลกระทบและปญหาทเกดขน และสง

รายงานใหศนยรวมขอมลเพอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม และแหลงชมชนโบราณ สผ.

๓) ประสานงานกบผทเกยวของกบแหลงสงแวดลอมธรรมชาต และแหลงศลปกรรมท

อยในทองถน ใหเขามามสวนรวมและชวยสอดสองดแล ตวอยางกรณ วดทมความเกาแก และส าคญ

ทางประวตศาสตร โบราณคด หรอเปนแหลงศลปกรรมอนควรคาแกการอนรกษ โดยพระสงฆจะเปน

ผน าในการด าเนนงานทเหมาะสมดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมของวดทมอยใน

แตละพนท โดยการจดระเบยบและรกษาสภาพแวดลอมความเปนของแทดงเดมของตวศลปกรรมหรอ

โบราณสถานทมอยไวใหมากทสด ควรก าหนดเขตพทธาวาส และสงฆาวาส ใหชดเจน และมระยะหางท

เหมาะสม การสรางอาคารใหมไมควรประชดกบอาคารเกา หรอโบราณสถานเดมทมคณคาทางดาน

ประวตศาสตรโบราณคด และเพมพนทสเขยวภายในวดใหมากขนเพอเสรมสรางใหเกดบรรยากาศความ

เปนธรรมชาต สงบ และรมเยจน เปนตน

๓.๒ การสงเสรม

๑) สนบสนนใหมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ในแตละทองถนอยาง

ถกวธ เปนระบบ และเหมาะสมตามขนตอนทก าหนดไว

๒) สนบสนนใหมกลมอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน หรอขยาย

เครอขายในแตละชมชน เพอใหชมชนทองถนมความเขมแขจง มส านกในการเปนเจาของสมบตของชาต

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๕

รวมกนในการปกปอง คมครอง ดแล รกษาและฟนฟคณภาพสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมได

อยางใกลชดและตอเนอง

๓.๓ การพฒนา

๑) ผลกดนใหการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม เปนงานสวนหนงของ

การพฒนาหมบาน ต าบล โดยสนบสนนการมสวนรวมประชาชนในทองถน ใหมความเปนอนหนงอน

เดยวกน และประสานประโยชนสงสด ใหแกชมชนทองถนและประเทศชาตในอนาคต

๒) ประสานในเรองการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม รวมกบจงหวดและ

องคกรปกครองสวนทองถน เพอใหแผนพฒนาจงหวดหรอทองถน และแผนดานการอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมใหสอดคลองกน ซงจะกอใหเกดประโยชนสงสดทางดานเศรษฐกจและสงคม

อยางแทจรง

๓) พจารณากลนกรองโครงการพฒนาหรอกจกรรม ทจะเกดขนในพนททมแหลง

ธรรมชาตและแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษ ซงคาดวาอาจมผลกระทบดานสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม ในกรณทเปนโครงการเรงดวน หรอมไดมการวางแผนดานการอนรกษสงแวดลอมไวกอน ให

น าเสนอคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด พจารณา และ

แจงผลการด าเนนงานให สผ. ทราบ หรอใหขอคดเหจนและขอเสนอแนะ

๓.๔ การประสานงาน

๑) หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน และส านกงาน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด (ทสจ.) ในฐานะฝายเลขานการฯ คณะอนกรรมการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด ควรจดใหมการประชมคณะอนกรรมการฯ อยาง

นอยปละ ๒ ครง และสงรายงานการประชมคณะอนกรรมการฯ ทกครงให สผ. เพอใหการประสานงาน

เปนไปอยางมประสทธภาพ

๒) จดท ารายงานผลการด าเนนงานประจ าป สงให สผ. เพอประโยชนในการตดตามและ

ประเมนผลการปฏบตงานของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนประจ าป

๓) ประสานหนวยงานท เกยวของในจงหวด เพอเปนการขบเคลอนงานอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๓.๕ การตดตามตรวจสอบ

๑) หากตรวจพบหรอทราบขอมลทตงแหลงธรรมชาตหรอแหลงศลปกรรมอนควรคาแก

การอนรกษก าลงจะถกบกรก หรออยในพนทเสยงภยทจะถกท าลายใหเกดความเสยหายและหมดสภาพ

โดยคาดวาแหลงธรรมชาตหรอแหลงศลปกรรมนน อาจไดรบผลกระทบจากโครงการพฒนาหรอ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๖

กจกรรมทไมเหมาะสม ควรน าประเดจนปญหาและแนวทางปองกนแกไขเสนอตอคณะอนกรรมการ

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวดนนๆ เพอใหเกดการบรณาการในการท างาน

รวมกนภายในจงหวด เนองจากคณะอนกรรมการฯ ชดดงกลาวประกอบดวย หนวยงานทเกยวของทง

ภาครฐ เอกชน และตวแทนประชาชน ซงมอ านาจหนาทในการพจารณาแกไข และปองกนปญหา

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทเกดขนไดอยางมประสทธภาพ จงเปนวธการด าเนนงานทสามารถ

ระงบตนเหตของปญหาไดทนเหตการณ

๒) การแกไขปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในเรองใดเรองหนง หนวย

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ควรศกษา วเคราะห สาเหตของปญหาและ

ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เพอรวบรวมรายละเอยดขอมลในเบองตน ใหไดขอสรปและ

แนวทางปองกนและแกไขปญหาทถกตองและเหมาะสมทางดานวชาการ สามารถน าไปสการขนตอนใน

การปฏบตทชดเจน โดยผานการพจารณาของคณะอนกรรมการฯ ประจ าจงหวด ซงจะชวยใหการ

ด าเนนงานเปนไปตามกระบวนการบรหารงานระดบจงหวดสมฤทธผล

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๗

บทท ๔ แผนขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด

กฎกระทรวงแบงสวนราชการส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พ.ศ. ๒๕๕๕ ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม

๑๒๙ ตอนท ๙๒ ก วนท ๒๘ กนยายน ๒๕๕๕ ไดแบงสวนราชการของส านกงานนโยบายและแผน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) โดยม ส านกจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ซงม

ภารกจ ๑๐ ขอ ในขอ (๖) สงเสรมและสนบสนนนการพฒนาศกยภาพภาคเครอขาย สรางกระบวนการ

เรยนร ใหค าแนะน าดานเทคนควชาการ และแนวทางการบรหารจดการ อนรกษ คมครองและฟนฟคณภาพ

สงแวดลอมธรรมชาต และสงแวดลอมศลปกรรมของพนทแหลงธรรมชาต แหลงศลปกรรม พนทเมองเกา

และพนทมรดกโลก

ปจจบน สผ. ด าเนนการตามแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม โดยมหนวย

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ๗๖ จงหวด เปนองคกรในทองถนทมบทบาทในการ

ดแล เฝาระวงสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในทองถน ดงนน เพอใหการด าเนนงานตามแผนพฒนา

การอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมเปนไปอยางมประสทธภาพ การประสานงานเปนไปอยางสะดวก และ

รวดเรจว รวมทงในการขบเคลอนนโยบายการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมใหบรรล

เปาหมาย คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม จงมมตเหจนชอบแผน

ขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด ในการประชมครงท ๗/๒๕๕๕

เมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๕ ดงน

๑. ใหมภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมกลมจงหวด เพอใหม

บทบาทในการขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม โดยการประสานงานภายใน

กลมจงหวดใหเกดความความสะดวกรวดเรจวมประสทธภาพและสมฤทธผล โดยแบงเปน ๑๘ กลม

จงหวด ดงน

ล าดบ

จงหวดในกลม

ตวแทนกลมจงหวด

๑. เชยงใหม แมฮองสอน ล าปาง ล าพน ล าพน

๒. เชยงราย นาน พะเยา แพร พะเยา

๓. ตาก พษณโลก เพชรบรณ สโขทย อตรดตถ พษณโลก

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๘

ล าดบ

จงหวดในกลม

ตวแทนกลมจงหวด

๔. ก าแพงเพชร นครสวรรค พจตร อทยธาน อทยธาน

๕. เลย หนองคาย หนองบวล าภ อดรธาน หนองคาย

๖. นครพนม มกดาหาร สกลนคร บงกาฬ นครพนม

๗. กาฬสนธ ขอนแกน มหาสารคาม รอยเอจด กาฬสนธ

๘. ชยภม นครราชสมา บรรมย สรนทร นครราชสมา

๙. ยโสธร ศรสะเกษ อ านาจเจรญ อบลราชธาน อบลราชธาน

๑๐. กาญจนบร ราชบร สพรรณบร นครปฐม กาญจนบร

๑๑. ชยนาท พระนครศรอยธยา ลพบร สงหบร อางทอง อางทอง

๑๒. ประจวบครขนธ เพชรบร สมทรสงคราม สมทรสาคร เพชรบร

๑๓. จนทบร ชลบร ตราด ระยอง ระยอง

๑๔. ฉะเชงเทรา นครนายก ปราจนบร สระแกว สระแกว

๑๕. นนทบร ปทมธาน สระบร สมทรปราการ นนทบร

๑๖. ชมพร นครศรธรรมราช พทลง สราษฎรธาน นครศรธรรมราช

๑๗. กระบ ตรง พงงา ภเกจต ระนอง ภเกจต

๑๘. นราธวาส ปตตาน ยะลา สงขลา สตล สงขลา

ใหมตวแทนกลมจงหวด หมนเวยนเปลยนกนไปท าหนาทตดตอประสานงานกบส านก

จดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในการด าเนนงานตามนโยบาย โดย ในระยะแรก

ก าหนดใหตวแทนกลม ไดแก จงหวดล าพน พะเยา อตรดตถ อทยธาน หนองคาย นครพนม ขอนแกน

นครราชสมา อบลราชธาน นนทบร ลพบร ปราจนบร กาญจนบร เพชรบร ระยอง นครศรธรรมราช

ภเกจต และสงขลา ท าหนาทไปกอน

๒. ใหมศนยประสานงาน ตดตาม และนเทศก (ศปน.) อยทส านกจดการสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม สผ. มหนาทในการขบเคลอนตดตอประสานงานกบภาคอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมกลมจงหวด สนบสนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม โดยน า

นโยบายจากคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ผาน สผ. ไปด าเนนการให

บรรลเปาหมาย

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๑๙

บทบาทและหนาทของ ศปน.

๑) จดประชมภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมกลมจงหวด อยาง

นอย ปละ ๓ ครง

๒) ตดตอประสานงาน ตดตาม ประเมนผล นเทศกการด าเนนงานภายในกลม

จงหวด

๓) สนบสนนงบประมาณด าเนนงานผาน ส านกงานนโยบายและแผน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยความเหจนชอบคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม

๔) จดกจกรรม และสนบสนนการใหความรความเขาใจการอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม

๕) สงเสรมการจดท าและขยายเครอขายอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมทองถน

๓. ใหหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ๗๖ จงหวด ตาม

แผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม รวมเปนภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

กลมจงหวด เพอมบทบาทน าในการขบเคลอนงานตามแผนขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรมระดบจงหวด โดยความเหจนชอบจากคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม

๔. ปรบกจกรรมในแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม โดยเพมเตม

กจกรรมตาม แนวทางการอนรกษธรรมชาต ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๒๑ กนยายน ๒๕๒๕ ให

สอดคลองกบนโยบาย เพอใหบรรลวตถประสงค เปาหมายการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม ดงน

แผนงานท ๑ การบรหารหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

กจกรรม เฝาระวงปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

แผนงานท ๒ การประกาศเขตอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม

กจกรรม จดท าขอมลแหลงสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมอน

ควรอนรกษ ตามโครงการมรดกชาตอนควรอนรกษ

แผนงานท ๓ การอบรมสมมนาเผยแพรความรเรองการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม

กจกรรม สรางเครอขายบคลากรในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๐

แผนงานท ๔ การพฒนาระบบขอมลเพอการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมทองถน

กจกรรม จดท าขอมลตามระบบเผยแพรขอมลแหลงธรรมชาตและ

ศลปกรรมของประเทศ

๕. แผนปฏบตงานการขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ระดบจงหวด มดงน

๕.๑ ใหมการมอบหมายตวแทนกลมจงหวด เพอท าหนาทประสานงานภายในกลม

จงหวด และศนยประสานงาน ตดตาม และนเทศก (ศปน.) เพอใหเกดความเขาใจในการขบเคลอนงาน

ตามเปาหมาย

๕.๒ ใหศนยประสานงาน ตดตาม และน เทศก (ศปน.) จดประชมภาคอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมกลมจงหวด อยางนอยปละ ๓ ครง

๕.๓ สนบสนนงบประมาณในการด าเนนงานของภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมกลมจงหวด

๕.๔ ปรบปรงองคประกอบคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมประจ าจงหวด

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๑

บทท ๕ คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด

5.1 ความเปนมาของคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ า

จงหวด

พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา

๑๒ ไดก าหนดใหมคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต มอ านาจในการแตงคณะอนกรรมการ มาตรา

๑๘ ใ หคณะกรรมการฯ อาจแตงตงคณะกรรมการผช านาญการ หรอคณะอนกรรมการ เพอพจารณา

หรอปฏบตการอยางใดอยางหนงตามทคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตจะมอบหมายกจได และ

มาตรา ๒๐ ในการปฏบตตามหนาท คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต คณะกรรมการผช านาญการ

หรอคณะอนกรรมการอาจเชญบคคลใดมาใหขอเทจจจรง ค าอธบาย ความเหจนหรอค าแนะน าทาง

วชาการเมอเหจนสมควร และอาจขอความรวมมอจากบคคลใด เพอใหไดมาซงขอเทจจจรง หรอเพอ

ส ารวจกจกรรมใดทอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอม

ดงนน คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด จง

มบทบาทและหนาทเชนเดยวกบคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมท

อยในสวนกลางในฐานะคณะอนกรรมการฯ ภายใตคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ซงแตงตงขน

โดยอาศยอ านาจตามความใน มาตรา ๑๘ แหงพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม

แหงชาต พ.ศ. ๒๕๓๕ คณะอนกรรมการฯ ทง ๒ ชด มความสมพนธเชอมโยงกน โดยคณะอนกรรมการฯ

(สวนกลาง) ท าหนาทเปนทปรกษาใหขอคดเหจน และขอเสนอแนะแกคณะอนกรรมการฯ ประจ าจงหวด

ในกรณท ไมสามารถแก ไขหรอยตปญหาบางประการโดยขอค าแนะน าหรอความเหจนไปยง

คณะอนกรรมการฯ (สวนกลาง) และใหฝายเลขานการฯ สงรายงานผลการประชมหรอผลการ

ด าเนนงานในเรองทพจารณาหรอไดด าเนนการไปแลวเสนอคณะอนกรรมการฯ (สวนกลาง) เพอทราบ

และ สผ. จะน าเสนอคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตตามขนตอน ตอไป

ในป พ.ศ. ๒๕59 คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ในการประชมครงท 3/2559 เมอ

วนท 1 สงหาคม 2559 เหจนชอบใหปรบปรง แกไข องคประกอบของคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม และคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด

และไดม ค าสง คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ท 6/2559 เรอง แตงตงคณะอนกรรมการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม และคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ประจ าจงหวด โดยม องคประกอบของคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ประจ าจงหวดจงหวด ดงน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๒

(๑) ผวาราชการจงหวด ประธานอนกรรมการ

(๒) ผบรหารสถาบนการศกษาทเปนทตงหนวยอนรกษ รองประธานอนกรรมการ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

(๓) นายกองคการบรหารสวนจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๔) นายกเทศมนตร หรอผแทน อนกรรมการ

(๕) ทองเทยวและกฬาจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๖) ผบงคบการต ารวจภธรทองถนจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๗) ทองถนจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๘) โยธาธการและผงเมองจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๙) เจาพนกงานทดนจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๑๐) ธนารกษพนท หรอผแทน อนกรรมการ

(๑๑) วฒนธรรมจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๑๒) ผอ านวยการส านกงานพระพทธศาสนาจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๑๓) ประชาสมพนธจงหวด หรอผแทน อนกรรมการ

(๑๔) ผอ านวยการส านกศลปากรในภมภาคทรบผดชอบพนท หรอผแทน อนกรรมการ

(๑๕) ผอ านวยการส านกงานทรพยากรธรรมชาตและ อนกรรมการ

สงแวดลอมจงหวดหรอผแทน

(๑๖) ผทรงคณวฒในทองถน (ดานระบบนเวศ/สงแวดลอม) อนกรรมการ

(๑๗) ผทรงคณวฒในทองถน (ดานประวตศาสตร/โบราณคด) อนกรรมการ

(๑๘) ผทรงคณวฒในทองถน (ดานศลปวฒนธรรม ภมปญญา) อนกรรมการ

(๑๙) หวหนาหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน อนกรรมการและ

เลขานการ

(๒๐) เจาหนาทส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด อนกรรมการและ

ผชวยเลขานการ

(๒๑) เจาหนาทหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน อนกรรมการและ

ผชวยเลขานการ

บทบาทหนาทส าคญของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน คอ

การเฝาระวง ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนสถานการณ ปญหาทเกดขนในเบองตน โดยประสานงาน

กบเครอขายในพนท เพอหาขอสรปและแนวทางปองกนแกไขปญหาทางดานวชาการทเหมาะสม ใน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๓

ฐานะทเปนฝายเลขานการคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด

ประกอบดวย หวหนาหนวยอนรกษฯ และผอ านวยการส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

จงหวด จะตองน าเรองเสนอคณะอนกรรมการฯ เพอพจารณา และผลกดนใหมการด าเนนงานตาม

กระบวนการบรหารจดการของหนวยงานทรบผดชอบตามทหนวยอนรกษฯ ไดใหขอเสนอแนะตอไป

5.๒ บทบาทและอ านาจหนาทคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ประจ าจงหวด

คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด เปน

องคกรทแตงตงขนภายใตกฎหมาย มบทบาทในการก าหนดมาตรการ แผนปฏบตการ แนวทางดานการ

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบจงหวด และก ากบ ดแล ตดตาม ประสานงานและ

ใหขอคดเหจนขอเสนอแนะในการปฏบตงาน เพอปองกนแกไขปญหาบกรกท าลายสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม และสนบสนนงานดานการอนรกษ คมครอง และฟนฟคณภาพสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมในพนทให บงเกดผลผลเปนรปธรรมไดอยางมประสทธภาพ

คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด มบทบาท

และอ านาจหนาททส าคญ ดงน

(๑) พจารณาก าหนดแผนปฏบตการ แนวทางการด าเนนงาน และการก ากบดแลรกษา

สงแวดลอมธรรมชาต และสงแวดลอมศลปกรรม ในพนทรบผดชอบ

(๒) พจารณากลนกรองแผนงาน/โครงการทมผลกระทบ และผลเสยหายทอาจ

เกดขนตอการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและสงแวดลอมศลปกรรมในพนท

(๓) ประสาน ผลกดน นโยบาย แผน แผนปฏบตการ หลกการดานการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม รวมทง แนวคด ขอคดเหจนและขอเสนอแนะของคณะอนกรรมการ

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมไปสการปฏบต

(๔) พจารณาแกไขและปองกนปญหาการท าลายสงแวดลอมธรรมชาตและสงแวดลอม

ศลปกรรมในพนทรบผดชอบ

(๕) ใหค าปรกษา แนวคด วธการด าเนนงานแกสวนราชการทเกยวของ ในการ

ปฏบตงานดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและสงแวดลอมศลปกรรมในพนทรบผดชอบ

(๖) ประสานและก ากบการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน สมาคม

องคกรปกครองสวนทองถน องคกรระหวางประเทศทเกยวของ ใหเปนไปตามหลกการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและสงแวดลอมศลปกรรมในพนทรบผดชอบ

(๗) สนบสนน และสงเสรมการเผยแพรความรความเขาใจในเรองการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาต และสงแวดลอมศลปกรรมในพนทรบผดชอบ เพอใหสาธารณชนไดรบรอยาง

กวางขวาง

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๔

(๘) สงเสรมและสนบสนนใหหนวยงานและองคกรทองถนทเกยวของด าเนนงานให

สอดคลองกบแนวทางการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต และแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอม

ศลปกรรม ตามมตคณะรฐมนตร

(๙) ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการด าเนนงานผานคณะอนกรรมการ

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม เพอเสนอตอคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเปนระยะ

(๑๐) แตงต งคณะท างานตามท เหจนสมควรเพอปฏบตงานดานการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทไดรบมอบหมายในพนทรบผดชอบ

(๑๑) ปฏบตหนาทอนใดตามทไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการสงแวดลอม

แหงชาต

คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด เปน

องคกรทไดรบการแตงตงตามกฎหมาย เพอเปนกลไกทส าคญในการด าเนนงานใหกบหนวยอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนในแตละจงหวด ในการผลกดนใหสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมไดรบการพจารณาเพออนรกษ คมครอง ตลอดจนฟนฟใหเหมาะสมตอไป

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๕

บทท ๖ แผนงาน กจกรรมการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

หนวยอนรกษส งแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน จะด าเนนงานตาม

แผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประกอบดวย ๔ แผนงาน ดงน

แผนงานท ๑ การบรหารหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

กจกรรม เฝาระวงปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

แผนงานท ๒ การประกาศเขตอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม

กจกรรม จดท าขอมลแหลงสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

อนควรอนรกษ ตามโครงการมรดกชาตอนควรอนรกษ

แผนงานท ๓ การอบรมสมมนาเผยแพรความรเรองการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม

กจกรรม สรางเครอขายบคลากรในการอนรกษส งแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม

แผนงานท ๔ การพฒนาระบบขอมลเพอการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมทองถน

กจกรรม จดท าขอมลตามระบบเผยแพรขอมลแหลงธรรมชาตและ

ศลปกรรมของประเทศ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๖

รายละเอยดของแผนงาน กจกรรม มดงน

แผนงานท ๑ การบรหารหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

กจกรรม เฝาระวงปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๑. หลกการและเหตผล

เนองจากสถานการณในปจจบน สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ซงเปนมรดก

ของทองถนและของชาต อยในสภาวะทเสอมโทรม ถกท าลายทงโดยธรรมชาตและมนษย รวมทง

ประชาชนในทองถนยงขาดความร ความเขาใจในเรองความส าคญ และคณคาของแหลงธรรมชาตและ

ศลปกรรม จงเกดการท าลายโดยรเทาไมถงการณ แหลงธรรมชาตและศลปกรรมจงอยในสภาพทไม

เหมาะสม เสอมโทรม เปนผลใหตองสญหายหรอหมดคณคา หมดความสวยงาม เชน การท าลายโดย

การเปลยนแปลง รอถอน ลกลอบ ขดเจาะ หรอการใชทดนโดยรอบหรอภายในบรเวณแหลงธรรมชาต

และศลปกรรมเพอเปนทจอดรถ จดสรรเปนอาคารพาณชย หรอการท าลายอนเนองมาจากโครงการ

พฒนาตางๆ ไดแก การตดถนน การสรางเขอน การชลประทาน รวมไปถงการกอสรางอาคารตางๆ

ประชด รกล ากบตวสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ปญหาการท าลายเชนน จงเปนปญหาทเกน

ก าลง และอ านาจหนาทของหนวยงานรบผดชอบทจะดแลไดทงหมด

สผ. ด าเนนการตามแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม โดยมหนวยอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ๗๖ จงหวด เปนองคกรในทองถนทมบทบาทในการดแล เฝา

ระวงสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในทองถน รวมทงเสรมสรางความร ความเขาใจถงความส าคญ

ของสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมใหแกประชาชน นอกจากจะท าหนาทอบรมและประชาสมพนธ

ดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมแลว หนวยอนรกษฯ ยงเปนหนวยตรวจสอบดแล

ปองกนปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทตนเหตดวย ดงนน เพอใหการด าเนนงานตาม

แผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมเปนไปอยางมประสทธภาพ คณะอนกรรมการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม จงมมตเหจนชอบแผนขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรมระดบจงหวด ในการประชมครงท ๗/๒๕๕๕ เมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๕ ตามแผน

ขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด ใหหนวยอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ๗๖ จงหวด รวมเปนภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

กลมจงหวด เพอมบทบาทน าในการขบเคลอนงานตามแผนขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรมระดบจงหวด

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงไดพจารณาใหการ

สนบสนนงบประมาณในการด าเนนงานแกหนวยอนรกษฯ เพอใหสามารถปฏบตหนาทไดอยางม

ประสทธภาพตามเจตนารมณของแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม แผนขบเคลอนงาน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๗

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด โดยเนนการเพมบทบาทภาคการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมใหเปนทกวางขวาง

๒. วตถประสงค

๒.๑ เพอใหหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน สามารถ

ปฏบตงานดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ตามแผนพฒนาการอนรกษสงแวดลอม

ศลปกรรม แผนขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด และแนวทาง

การอนรกษธรรมชาต ตามมตคณะรฐมนตรไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผล อนจะกอใหเกด

ประโยชนสวนรวมตอทองถนและประเทศชาต

๒.๒ เพอสรางภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ใหเปนไปตามแผน

ขบเคลอนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด

๓. เปาหมาย

๓.๑ การตดตาม ตรวจสอบ และพจารณาแกไขปญหาสงแวดลอมศลปกรรมในทองถน

อยางเปนระบบ

๓.๒ การประสานงานและใหความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของในการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๓.๓ สถานการณสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

๓.๔ มภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในจงหวด

๔. ขอบเขตการด าเนนงาน

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ยงคงด าเนนงานตามขอบเขต

การด าเนนงาน ดงน

๔.๑ จดท าแผนงาน/โครงการ ทสอดคลองกบบทบาทหนาทหลกของหนวยอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน และน าเสนอ สผ.เพอพจารณาสนบสนนงบประมาณอดหนน

ประจ าป

๔.๒ ต ดตามตรวจสอบและรายงานผลการส ารวจและตดตามตรวจสอบ

สภาพแวดลอมของแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม โดยจดท ารายงานสถานภาพสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม ปละ ๑ ครง และสงรายงานให สผ.

๔.๓ จดประชมคณะกรรมการประจ าหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมทองถน และคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด คณะ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๘

ละอยางนอยปละ ๒ ครง และสงรายงานการประชมให สผ. รวมทง ประชมรวมกบหนวยงานทง

สวนกลางและสวนทองถน ทสอดคลองกบบทบาทหนาททเกยวของ

๔.๔ จดตงภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในจงหวด และรายงาน

กลมภาคในจงหวด

๔.๕ จดท ารายงานสรปผลการด าเนนงานประจ าปงบประมาณ สงให สผ. กอนสนสด

ปงบประมาณของทกป

๕. เงอนไขการด าเนนงาน

๕.๑ ระยะเวลาการด าเนนงาน

ตลาคม – ๓๐ กนยายน

๕.๒ การเสนอผลงาน (การสงมอบผลงานของหนวยอนรกษฯ)

หนวยอนรกษฯ จะตองท างานใหแลวเสรจจภายในเดอนสงหาคม-กนยายน โดย

จดท ารายงานผลการด าเนนงานประจ าปงบประมาณ สงให สผ. กอนสนสดปงบประมาณของทกป

๖. งบประมาณ

จดสรร ดงน

๖.๑ ใหหนวยอนรกษฯ ๕๘ หนวยๆ ละ ๗๕,๐๐๐ บาท รวมเปนเงน ๔,๓๕๐,๐๐๐

บาท (สลานสามแสนหาหมนบาทถวน)

๖.๒ ใหหนวยอนรกษฯ ๑๘ หนวย (ทท าหนาทเปนตวแทนภาค) หนวยละ 100,๐๐๐

บาท รวมเปนเงน ๑,80๐,๐๐๐ บาท (หนงลานแปดแสนบาทถวน)

๖.๓ ใหหนวยอนรกษฯ ทเปนเจาภาพ จดประชมประจ าปภาค อนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมระดบจงหวด พ.ศ. 2557 จ านวน ๘๐๐,๐๐๐ บาท (แปดแสนบาทถวน)

ทงน หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน จะตองจดท า

แผนการด าเนนงานและประมาณการใชจายในการด าเนนงานเสนอส านกงานฯ

๗. ผรบผดชอบโครงการ

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ๗๖ จงหวด

๘. ผลทคาดวาจะไดรบ

๘.๑ มภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในจงหวด

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๒๙

๘.๒ มการตดตาม ตรวจสอบ และพจารณาแกไขปญหาสงแวดลอมศลปกรรมใน

ทองถนอยางเปนระบบ

๘.๓ มการประสานงาน และเกดความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของในการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม อนจะเปนการลดผลกระทบสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๘.๔ รายงานสถานการณสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนทเปนปจจบน

และเปนประเดจนส าคญ (Hot Issue)

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๐

แผนงานท ๒ การประกาศเขตอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม

กจกรรม เตรยมการประกาศแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษ ตามโครงการมรดก

แหงชาต

๑. หลกการและเหตผล

ประเทศไทยเปนประเทศทมแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทสวยงามของทองถน

อยเปนจ านวนมาก ซงกระจดกระจายทวประเทศ โดยเฉพาะแหลงน า แกง เกาะ ชายหาด ภเขา ถ า

น าตก โปงพรอน ซากดกด าบรรพ ธรณสณฐานและภมลกษณวรรณา รวมถงแหลงศลปกรรมทส าคญ

เชน วดเกา เจดยเกา โบสถ หรอวหาร สถป ยานชมชนเกา ชมชนโบราณ ก าแพงเมอง-คเมอง เปนตน

จากการพฒนาเศรษฐกจและการเจรญเตบโตของเมอง รวมถงการสงเสรมการทองเทยว ท ไมไดมการ

ค านงถงขดความสามารถของการรองรบของพนท มการจดท าแผนแตขาดการน าแผนไปสการปฏบต

ขาดการดแลรกษาทตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน ประกอบกบการมงหวงรายไดทางดาน

เศรษฐกจและการทองเทยวเปนหลก ท าใหทงตวแหลงธรรมชาตและแหลงศลป กรรม รวมถง

สงแวดลอมบรเวณโดยรอบของแหลงถกคกคาม สถานการณเชนนไดเกดขนในหลายพนท ท าใหเกด

ความเสยหายตอแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม รวมทงสภาพแวดลอมโดยรอบ และเพอใหการ

บรหารจดการ หรอการปองกนสงแวดลอมแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม โดยการมสวนรวมของ

หนวยงานในพนทจงจ าเปนตองมการส ารวจ หรอจดท าขอมลของสงแวดลอมแหลงธรรมชาตและ

สงแวดลอมแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษทส าคญของประเทศ

ดวยความตระหนกในความเสอมโทรมของสงแวดลอมธรรมชาตและสงแวดลอม

ศลปกรรมและความสญเสยตางๆ ทจะเกดขน อาจท าใหแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม ไดรบ

ผลกระทบ ยากตอการปองกนและแกไข หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

(จงหวดของทาน) ไดเหจนความส าคญและค านงถงปญหาทเกดขนมาอยางตอเนอง เหจนควรจดท าขอมล

สงแวดลอมแหลงธรรมชาตและสงแวดลอมแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษ (ชอแหลงสงแวดลอมธรรมชาต

หรอแหลงสงแวดลอมศลปกรรม) ตามโครงการมรดกแหงชาต โดยการส ารวจและรวบรวมขอมลแหลง

ธรรมชาตและแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษทมความโดดเดน และมความส าคญในระดบทองถนขน

เพอใหหนวยงานในทองถนไดตระหนกและเหจนคณคา ความส าคญของแหลงธรรมชาตและแหลง

ศลปกรรม และคดเลอกแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทมความส าคญมคณคาแกการอนรกษ

ประกาศเปนมรดกจงหวดและมรดกแหงชาตตอไป

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๑

๒. วตถประสงค

๒.๑ เพอใหไดรายชอแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษ

2.2 เพอประกาศเปนมรดกจงหวด

2.3 เพอสรางเครอขายและกระบวนการมสวนรวมในการด าเนนงานโครงการมรดก

แหงชาต

2.4 เพอสรางความตระหนกในความส าคญของแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม

อนควรอนรกษของทองถน

๓. เปาหมาย

๓.๑ แหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม ไดรบการประเมนและคดเลอก เพอการ

ประกาศใหเปนมรดกจงหวด และมรดกแหงชาตตอไป

๓.๒ มแนวทางในการอนรกษแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม

๓.๓ มขอมลแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม ทสามารถน ามาประกอบการวาง

แผนการจดการดานสงแวดลอมธรรมชาต และสงแวดลอมศลปกรรมในระดบทองถน ระดบจงหวด

และระดบชาต

4. ผลผลต/ตวชวด

4.1 รายชอแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทจะน าเสนอ (ชอแหลงสงแวดลอม

ธรรมชาตหรอแหลงสงแวดลอมศลปกรรม) เพอประกาศเปนมรดกจงหวด

4.2 แหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทมคณคาโดดเดนตามเกณฑทก าหนด ไดรบ

การประกาศเปนมรดกจงหวด

5. ผลลพธ

5.1 คณะกรรมการด าเนนงานศกษาส ารวจขอมลแหลงมรดกทางธรรมชาต และ

แหลงศลปกรรมของจงหวด (จงหวดของทาน) เพอน าเสนอเปนมรดกจงหวดและมรดกแหงชาต

5.2 รายชอแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทจะน าเสนอ เพอประกาศเปนมรดก

จงหวด (จงหวดของทาน)

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๒

6. ขอบเขตการด าเนนงาน

6.๑ ส ารวจและรวบรวมขอมลแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษของ

ทองถน

6.2 จดประชมสมมนาเพอชแจงรายละเอยดโครงการ เกณฑทใชพจารณาฯ การ

บนทกขอมลในแบบฟอรมทก าหนด และทดลองบนทกขอมล (ตามหลกเกณฑการพจารณามรดก

แหงชาต และแบบเสนอขนทะเบยนมรดกจงหวดและมรดกแหงชาต)

6.3 รวบรวมและจดท ารายละเอยดขอมล ประกอบดวย ชอแหลง ประเภทแหลงฯ

(แหลงธรรมชาต/แหลงศลปกรรม) ทตง (ระบบ UTM) เสนทางการคมนาคม หนวยงานรบผดชอบ/ดแล

ลกษณะการใชประโยชนในปจจบน คณคาและความส าคญของแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมอน

ควรอนรกษของทองถน (ประวต/ความเปนมา) ตามหลกเกณฑแตละดาน โดยจะตองผานเกณฑอยาง

นอย ๑ เกณฑ จาก ๑1 เกณฑ

6.4 เสนอผวาราชการจงหวดเพอประกาศเปนมรดกจงหวด

6.5 จดสมมนาประกาศมรดกจงหวด (จงหวดของทาน) เพอสรางความภมใจและความ

ตระหนกถงคณคาความส าคญของแหลง

6.6 สรปผลการด าเนนงานการอบรมเปนรปเลม

7. พนท / กลมเปาหมาย

ระบพนทเปาหมาย (จงหวดของทาน)

กลมเปาหมาย......................

8. เงอนไขการด าเนนงาน

8.๑ ระยะเวลาการด าเนนงาน

ตลาคม – 15 สงหาคม

8.๒ การเสนอผลงาน

หนวยอนรกษฯ จดท ารายงานผลการด าเนนงานเสนอส านกงานฯ ภายในเดอนกนยายน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๓

แผนงานท ๓ การอบรมสมมนาเผยแพรความรเรองการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรม

กจกรรม สรางเครอขายบคลากรในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๑. หลกการและเหตผล

เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทสวยงาม

ของทองถนอยเปนจ านวนมาก ซงกระจดกระจายทวประเทศ โดยเฉพาะแหลงน า แกง เกาะ ชายหาด

ภเขา ถ า น าตก โปงพรอน ซากดกด าบรรพ ธรณสณฐานและภมลกษณวรรณา รวมถงแหลงศลปกรรม

ทส าคญ เชน วดเกา เจดยเกา โบสถ หรอวหาร สถป ยานชมชนเกา ชมชนโบราณ ก าแพงเมอง-คเมอง

เปนตน สงแวดลอมศลปกรรมมความส าคญอยางยงในฐานะเปนสงทสงเสรมและรกษาคณคาตลอดจน

คณภาพของศลปกรรมใหด ารงอยและมความหมายมากยงขน จากการพฒนาเศรษฐกจและการ

เจรญเตบโตของเมอง รวมถงการสงเสรมการทองเทยว ทไมไดมการค านงถงขดความสามารถของการ

รองรบของพนท มการจดท าแผนแตขาดการน าแผนไปสการปฏบต ขาดการดแลรกษาทตองอาศย

ความรวมมอจากทกภาคสวน ประกอบกบการมงหวงรายไดทางดานเศรษฐกจและการทองเทยวเปน

หลก ท าใหทงตวแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม รวมถงสงแวดลอมบรเวณโดยรอบของแหลงถก

คกคาม สถานการณเชนนไดเกดขนในหลายพนท ท าใหเกดความเสยหายตอแหลงธรรมชาตและแหลง

ศลปกรรม รวมทงสภาพแวดลอมโดยรอบ หากสงแวดลอมทเกยวเนองกบศลปกรรมถกท าลายหรอ

เสอมโทรมลงไป ยอมสงผลกระทบใหคณภาพและคณคาของศลปกรรมดอยล จนหมดความหมายในท

สด และเพอใหการบรหารจดการ หรอการปองกนสงแวดลอมแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมหนาทรบผดชอบงานดานอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมใหบรรลวตถประสงคใหสงแวดลอมศลปกรรมไดรบการเอาใจใส

ดแลรกษา และอนรกษอยางถกตองเหมาะสม รวมทงใหการอบรมสรางจตส านกแกประชาชน และ

หนวยงานทเกยวของ เพอใหทองถนเขามามสวนรวมในการด าเนนงาน

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมจงหวด.........................................

เหจนความส าคญของการเสรมสรางความรความเขาใจ และความตระหนกในการอนรกษคมครอง

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม จงมงหวงใหทองถน ไดเหจนคณคาความส าคญและการมสวนรวม

ในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมของทองถน พรอมทงเกดเครอขายบคลากรการ

ด าเนนงานอนรกษคมครองสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม เพอใหเกดการประสานความรวมมอ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๔

กนในทกภาคสวน เกดความสะดวก รวดเรจว และสามารถขบเคลอนงานไปสเปาหมายตามทตองการ

จงไดจดท าโครงการ…………………………….….

๒. วตถประสงค

๒.๑ เพอสรางจตส านกและความตระหนกและความร ความเขาใจในการอนรกษ

สงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมแกกลมเปาหมาย

2.๒ เพอสรางเครอขายบคลากรในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ของทองถน

๓. เปาหมาย

เกดแนวรวมดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในแตละทองถนท

ครอบคลมทกภาคสวน ซงจะเปนก าลงส าคญในการผลกดนใหการด าเนนงานดานอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมเกดผลอยางเปนรปธรรมและตอเนองยงยน

4. ขอบเขตการด าเนนงาน

(อธบายลกษณะงานทจะด าเนนการ)

5. กลมเปาหมาย

(ระบประเภทกลมเปาหมาย เชน เยาวชน ประชาชน หนวยงานทองถน เปนตน)

6. กจกรรม ประกอบดวย

6.1………………………………………………………………………………………………………………………..

6.2………………………………………………………………………………………………………………………..

6.3………………………………………………………………………………………………………………………. .

7. วน เวลา สถานท

..................................อ าเภอ..........................จงหวด................

8. งบประมาณ

…………………………………. บาท

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๕

9. ระยะเวลาด าเนนการ

…………….……………… วน

10. ผรบผดชอบโครงการ

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน จงหวด.................

โทร……………………………………………

โทรสาร…………………………………….

11. ผลทคาดวาจะไดรบ

10.๑ กลมเปาหมายในพนทไดมความรความเขาใจในการอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม และมการด าเนนงานรวมกนเกดเปนเครอขายการเฝาระวงปญหาสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรมในทองถน

10.2 ไดทะเบยนเครอขายบคลากรในการอนรกษส งแวดลอมธรรมชาตและ

ศลปกรรมของทองถนทผานการฝกอบรมแลว เพอเปนฐานขอมลส าหรบการด าเนนงานอยางตอเนอง

ตอไป

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๖

แผนงานท ๔ การพฒนาระบบขอมลเพอการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ทองถน

กจกรรม 1. การพฒนาระบบจดการขอมลและการสอสารทางระบบ Social Media

ของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนจงหวด

๑. หลกการและเหตผล

การด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม จ าเปนตองมขอมลรายงาน

สถานการณและการสอสารทมความรวดเรจวทนตอเหตการณ และไมยงยากซบซอน เพอประกอบใน

การตดสนใจ การวางแผนเพอใหการอนรกษและการพฒนาเปนไปอยางสอดคลองและยงยน ส านกงาน

นโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดจดตงศนยประสานงาน ตดตาม และนเทศ

(ศปน.) อยทส านกจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม มหนาทในการขบเคลอนตดตอ

ประสานงานกบภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม โดยน านโยบายจากคณะอนกรรมการ

การอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ผาน ส านกงานฯ ไปด าเนนการใหบรรลเปาหมาย

ดงนน การประสานงานระหวาง ศปน. กบหนวยอนรกษฯ จงตองมความรวดเรจว ทนตอ

สถานการณและเผยแพรขอมลใหไดรบรไดพรอมๆ กนในคราวเดยว จงเหจนควรใหมการน า Social

Media อาท Facebook, Line, Youtube มาใชในการด าเนนงาน ประสานงาน เพอรายงานสถานการณ

สงแวดลอมศลปกรรมในจงหวด ความเคลอนไหวตางๆ รวมทงเพอประสานขอมลระหวางหนวยอนรกษ

จงหวดตางๆ รวมทง ศปน. ดวย

๒. วตถประสงค

๒.๑ เพอใหหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนทกหนวย มการ

จดท า Facebook ของหนวยเอง เพอจดท าขอมลดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

และรายงานสถานการณ ทเชอมโยงกบหนวยตางๆ ไดอยางรวดเรจว

๒.๒ เพอใหขอมลดานสงแวดลอมธรรมชาต และสงแวดลอมศลปกรรมของแหลง

ธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทมอยในพนทในแตละชมชน มการจดเกจบขอมลไวในระบบขอมลทเปน

รปแบบเดยวกน สามารถเชอมโยงกบเครอขายสงคม (Social Network) ไดอยางมประสทธภาพ ความ

ทนสมยของขอมล ความรวดเรจวในการใชงานและการคนหาขอมล ใชงานงาย รองรบการใหบรการ

๒.3 เพอใหหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน มการพฒนา

ขอมล ใหทนสมยอยางตอเนอง และสามารถน าไปใชประโยชนในการจดท าแผนอนรกษคมครอง และ

ฟนฟคณภาพสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ทงในระดบทองถน และระดบจงหวดอยางม

ประสทธภาพ และประสทธผลทชดเจน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๗

๓. เปาหมาย

มขอมลสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทกในจงหวด ทสามารถปรบปรงใหม

ความทนสมย สามารถตรวจสอบเพอปองกนมใหปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมลกลาม

เกนกวาจะแกไขได รวมทงสามารถเชอมโยงขอมลกบหนวยงานทเกยวของไดอยางรวดเรจว ทวถง

๔. ขอบเขตการด าเนนงาน

๔.๑ เปด Facebook ในนาม “หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ทองถนจงหวด........................”

๔.๒ จดท าเนอหา ขอมล ทเกยวของกบงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ทองถนจงหวด และ ศปน. เพอเผยแพรขอมลใน Facebook

4.3 เชอมโยงกบเครอขายของหนวยอนรกษทอน และ Facebook ของ ศปน. “ภาค

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม”

๕. เงอนไขการด าเนนงาน

๕.๑ ระยะเวลาการด าเนนงาน

ตลาคม ๒๕๕7 – ๓๐ กนยายน ๒๕๕8

๕.๒ การเสนอผลงาน (การสงมอบผลงานของหนวยอนรกษฯ)

หนวยอนรกษฯ จะตองท างานใหแลวเสรจจภายในเดอนสงหาคม - กนยายน โดย

จดท ารายงานผลการด าเนนงานประจ าปงบประมาณ ทแสดงเนอหา ขอมลดานการอนรกษสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม ผาน Facebook หรอ Social Media อนๆ สงใหสผ. กอนสนสดปงบประมาณ

ของทกป

6. ผรบผดชอบโครงการ

หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ๗๖ จงหวด

7. ผลทคาดวาจะไดรบ

๒.๑ หนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ๗๖ จงหวด มการน า

Social Media อาท Facebook, Twitter, Youtube มาใชในการด าเนนงาน ประสานงาน เพอรายงาน

สถานการณสงแวดลอมศลปกรรมในจงหวด ความเคลอนไหวตางๆ รวมทงเพอประสานขอมลระหวาง

หนวยงานและเครอขาย

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๘

๒.๒ มขอมลดานสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมของแตละพนท ซงมการจดเกจบ

ขอมลไวในระบบขอมลทเปนรปแบบเดยวกน สามารถเชอมโยงกบเครอขายสงคม (Social Network) ได

อยางมประสทธภาพ มความทนสมยของขอมล มความรวดเรจวในการใชงานและการคนหาขอมล ใชงาน

งาย รองรบการใหบรการ รวมทงสามารถพฒนาขอมลใหทนสมยอยางตอเนอง ทนตอสถานการณ

และสามารถน าไปใชประโยชนในการจดท าแผนอนรกษคมครอง และฟนฟคณภาพสงแวดลอม

ธรรมชาตและศลปกรรม ทงในระดบทองถน และระดบจงหวดอยางมประสทธภาพ และประสทธผลท

ชดเจน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๓๙

กจกรรม 2. การส ารวจขอมลตามแบบฟอรมของระบบเพอการอนรกษสงแวดลอมทาง

ธรรมชาตและศลปกรรม Cultural Environment Conservation System: (CECS)

๑. หลกการและเหตผล

การด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม จ าเปนตองมขอมลรายงาน

สถานการณ และการสอสารทมความรวดเรจวทนตอเหตการณ และไมยงยากซบซอน เพอประกอบใน

การตดสนใจ การวางแผนเพอใหการอนรกษและการพฒนาเปนไปอยางสอดคลองและยงยน ส านกงาน

นโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดจดตงศนยประสานงาน ตดตาม และนเทศก

(ศปน.) อยทส านกจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม เพอสนบสนนการด าเนนงานของหนวย

อนรกษ

หนวยอนรกษ.................... จงเหจนควรใหมการศกษาแหลงศลปกรรมใน..................จงหวด

......................... เพอส ารวจ ท าเปนขอมลแหลงสงแวดลอมศลปกรรม ส าหรบหนวยงานทรบผดชอบใน

การวางแผนอนรกษและพฒนาทองถน และเปนเครองมอในการตรวจสอบ เฝาระวง พฒนา และ

เปลยนแปลงทอาจท าลายคณคาความส าคญของแหลงสงแวดลอมศลปกรรม

๒. วตถประสงค

๒.๑ เพอใหหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนทกหนวยมระบบ

ขอมลดานการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๒.๒ เพอใหขอมลดานสงแวดลอมธรรมชาต และสงแวดลอมศลปกรรมของแหลง

ธรรมชาตและแหลงศลปกรรมทมอยในพนทในแตละชมชนมการจดเกจบขอมลไวในระบบขอมลทเปน

รปแบบเดยวกน และมความละเอยด

๒.๓ เพอใหระบบจดท าขอมลตามระบบเพอการอนรกษสงแวดลอมทางวฒนธรรม

Cultural Environment Conservation System : (CECS) เปนสวนหนงของการเผยแพรความรดานการ

อนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมสสาธารณชน ทองถน และจงหวด อกทงมการน าไปใช

ประโยชนอยางเปนรปธรรม

๒.๔ เพอใหหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน มการพฒนา

ขอมล ใหทนสมยอยางตอเนอง และสามารถน าไปใชประโยชนในการจดท าแผนอนรกษคมครอง และ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๔๐

ฟนฟคณภาพสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม ทงในระดบทองถน และระดบจงหวดอยางม

ประสทธภาพ และประสทธผลทชดเจน

๓) ขอมลดงกลาว จะน าไปใชเปนแนวทางการวางแผนการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม และใชประกอบการพจารณากลนกรองโครงการทเกยวของกบสงแวดลอมธรรมชาต

และศลปกรรม รวมทงใชประโยชนอนทเกยวของตามทหนวยงานตางๆ ประสานขอความรวมมอ

๔) ใหน าสงในรปแบบของเอกสาร และซดรอมอยางนอย ๒ ชด ทกปทเสนอโครงการ

ขอรบการสนบสนนงบประมาณ

การรายงานผลการด าเนนงาน

การตดตามผลการด าเนนงาน เปนขนตอนทส าคญหนงในวงจรของการด าเนนงาน โดย

มวตถประสงค คอ เพอทราบผลการด าเนนด าเนนงานวาบรรลตามวตถประสงคของโครงการทก าหนด

หรอไม และ เพอทราบปญหาหรออปสรรคทเกดขน จากขนตอนการด าเนนโครงการ จะไดสามารถ

แกไขไดทนทวงท

ในการตดตามผลการด าเนนงานแบงการด าเนนการไดดงน

๑.๑ รายงานแผน และผลการปฏบตงาน/และการใชจายงบประมาณ ปญหาหรอ

อปสรรค จากขนตอนการด าเนนโครงการ

๑.๒ รายงานการด าเนนงานตรวจสอบ ดแลสงแวดลอมโดยรอบแหลงธรรมชาตและ

ศลปกรรม และรายงานสถานการณทคาดวาจะมผลกระทบตอสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมใน

ทองถน ปละ ๑ ครง

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๔๑

ภาพกจกรรมการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระยะทผานมา

การอบรมสมมนาเผยแพรความรเรองการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๔๒

การศกษาส ารวจพนทแหลงสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

การสรางเครอขายการด าเนนงาน

การศกษาส ารวจพนทเพอประกาศเขตอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๔๓

การรายงานสถานการณสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

หนงสอแผนทสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม แผนทชมชน แผนพบ แผนทสงแวดลอมศลปกรรมในพนท

ตางๆ

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๔๔

ภาพการตดตามผลการด าเนนโครงการ ของหนวยอนรกษฯ ๗6 จงหวด

อทยานประวตศาสตรศรเทพ จงหวดเพชรบรณ

ประชมสมมนาเสรมสรางศกยภาพในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตประเภทซากดกด าบรรพ และธรณสณฐาน

อ าเภอวเชยรบร จงหวดเพชรบรณ เมอวนท ๒๗ มนาคม ๒๕๕๗

การศกษาจดเกจบและพฒนาระบบขอมลสารสนเทศเพออนรกษสงแวดลอมศลปกรรมทองถนจงหวดนาน และอาคาร

บานเรอนโบราณเขตเมองเกานาน

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมในระดบทองถน | หนา ๔๕

การจดท าแนวทางการอนรกษและปรบปรงสภาพแวดลอมภายในก าแพงเมอง คเมอง เมองศรมโหสถ จงหวดปราจนบร

กจกรรมการสมมนาเชงปฏบตการเพอจดท าแผนอนรกษและปรบปรงสภาพแวดลอมยานชมชนเกาหนองบว จงหวดจนทบร

การจดประชมเชงปฏบตการการดแลรกษาแหลงศลปกรรมภายในวด จงหวดกาญจนบร เมอวนท ๓๐ เมษายน ๒๕๕๗

ณ วดน าตก อ าเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร

การสงเสรมการสรางและขยายเครอขายอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน ใหหนวยอนรกษฯ จดท า

Facebook ของตนเอง โดยใชชอ “หนวยอนรกษอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนจงหวด......”

๔๖

ภาคผนวก

ผนวก ๑ ค าสงคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

เรองแตงตงคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ผนวก 2 ประมาณการคาใชจายแผนงาน/กจกรรมโครงการ

ผนวก ๓ ท าเนยบหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน (ป 2558 – ปจจบน)

๔๗

ผนวก ๑ ค าสงคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

เรองแตงตงคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

และคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ า

จงหวด

๔๘

๔๙

๕๐

๕๑

๕๒

ผนวก ๒ ประมาณการคาใชจายแผนงาน/กจกรรมโครงการ

แผนงานท ๑ การบรหารหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน กจกรรม เฝาระวงปญหาสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

๑. จดประชมคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด และคณะกรรมการ ประจ าหนวยอนรกษฯ รายละเอยดงบประมาณ มดงน ๑) คาเบยประชมคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด ครง x คน x บาท รวมเปนเงน บาท

๒) คาอาหารวางและเครองดมประชมคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและ ศลปกรรมประจ าจงหวด ครง x คน x บาท รวมเปนเงน บาท 3) คาอาหารวางและเครองดม ประชมคณะกรรมการประจ าหนวยอนรกษ ฯ ครง x คน x บาท รวมเปนเงน บาท

รวมทงสน บาท

๒. ส ารวจ ตดตาม ตรวจสอบ ประสานงานการจดตงภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมใน จงหวด และรายงานสถานภาพแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม จ านวน …………………… บาท ๑) คาเบยเลยง คน x บาท x วน ๒) คาทพก คน x บาท x คน 3) คาพาหนะ คน x บาท

รวมทงสน บาท

3. เขารวมประชมประจ าปภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมกลมจงหวด พ.ศ. 255๘ และเขารวมประชมอนๆ - คาเดนทางไปรวมประชม จ านวน ………………………. บาท

4. คาวสด จ านวน …………………………… บาท - วสดส านกงาน ……………………………บาท

รวมทงสน ……………………………………………..บาท ถวจายทกรายการ

๕๓

ตวอยาง (ส าหรบตวแทนกลมจงหวด 18 กลมจงหวด) ประมาณการคาใชจายใหครอบคลมกจกรรมตามแผนงานทก าหนด

๑. จดประชมคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด และคณะกรรมการ ประจ าหนวยอนรกษฯ รายละเอยดงบประมาณ มดงน ๑) คาเบยประชมคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ าจงหวด ครง x คน x บาท รวมเปนเงน บาท ๒) คาอาหารวางและเครองดม ประชมคณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมประจ า จงหวด ครง x คน x บาท รวมเปนเงน บาท 3) คาอาหารวางและเครองดม ประชมคณะกรรมการประจ าหนวยอนรกษ ฯ ครง x คน x บาท รวมเปนเงน บาท

รวมทงสน บาท

๒. ส ารวจ ตดตาม ตรวจสอบ ประสานงานการจดตงภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมใน จงหวด และรายงานสถานภาพแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม จ านวน …………………… บาท ๑) คาเบยเลยง คน x บาท x วน ๒) คาทพก คน x บาท x คน 3) คาพาหนะ คน x บาท

3. เขารวมประชมประจ าปภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมกลมจงหวด พ.ศ. 255๘ และเขารวมประชมอนๆ - คาเดนทางไปรวมประชม จ านวน ………………………. บาท

4. เขารวมประชมตวแทนภาคอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม - คาเดนทางมาเขารวมประชมตวแทน จ านวน ………………………. บาท

5. การบรหารงานภายในกลม - คาประสานงานภายในกลม จ านวน ………………………. บาท 6. คาวสด จ านวน …………………………… บาท - วสดส านกงาน ……………………………บาท

รวมทงสน ……………………………………………..บาท ถวจายทกรายการ

๕๔

แผนงานท ๒ การประกาศเขตอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม

กจกรรม เตรยมการประกาศแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรมอนควรอนรกษ ตามโครงการมรดกแหงชาต

ประมาณคาใชจาย

1. คาใชจายในการส ารวจแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม 1.1 คาเบยเลยง

- (…………. คน x ………….. วน x………. บาท) = …………………. บาท

1.2 คาน ามนเชอเพลง/คาจางรถยนต - (…………. วน x ……………….. บาท) = …………………. บาท

๒. คาจดท ารายละเอยดขอมล 2.1 คาจดท ารายละเอยดขอมล และแผนทแหลงธรรมชาตและแหลงศลปกรรม - (…… คน x ………. วน x ………… บาท) = …………………. บาท

3. คาใชจายในการจดสมมนาเพอชแจงรายละเอยดโครงการ 3.1 คาตอบแทนวทยากร - (…….. คน x ………. ชวโมง X ……… บาท) = ………………… บาท

3.2 คาอาหาร - (……… คน x ……… คน x ………. มอ) = ………………… บาท

3.3 คาอาหารวาง และเครองดม - (…….. คน x ……… บาท x …….มอ) = ………………บาท

3.4 คาเดนทาง

- (………. คน x ………… บาท) = …………………. บาท

3.5 คาสถานท = …………………. บาท

3.6 คาวสดอปกรณ = …………………. บาท

3.7 คาเอกสารรายงานโครงการ = …………………. บาท

4. คาใชจายในการจดสมมนาเพอประกาศมรดกจงหวด 4.1 คาตอบแทนวทยากร - (……. คน x ……. ชวโมง X ………… บาท) = ………………… บาท

4.2 คาโลห และวสดอปกรณ - (……… อน x ………… บาท) =…………………. บาท

4.3 คาอาหาร - (…….. คน x ………. บาท x ….. มอ) = ……………. บาท

4.4 คาอาหารวาง และเครองดม

๕๕

- (…….. คน x ………. บาท x …… มอ) = ……………. บาท

4.5 คาเดนทาง - (…… คน x …………. บาท) = ……………. บาท

4.6 คาสถานท = ……………. บาท

4.7 คาเอกสารสรปโครงการ = ……………. บาท

4.8 คาจดท าเอกสารประชาสมพนธมรดกจงหวด = ……………. บาท

รวม ……………………..…………. บาท

(ถวเฉลยทกรายการ)

๕๖

หลกเกณฑการพจารณามรดกชาตอนควรอนรกษ

๑) หลกเกณฑดานแหลงศลปกรรม เกณฑขอท ๑ เปนผลงานชนเอกจากอจฉรยภาพการสรางสรรคของมนษย เกณฑขอท ๒ เปนการแสดงถงความส าคญของการเปลยนแปลงคณคาของมนษย

ตามกาลเวลา หรอในวฒนธรรมดานใดดานหนงของโลก ในการพฒนาดานสถาปตยกรรม หรอทางเทคโนโลย ศลป สถาปตยกรรมโบราณ การออกแบบผงเมอง หรอการออกแบบภมทศน

เกณฑขอท ๓ เปนสงทยนยนถงหลกฐานของวฒนธรรมหรออารยธรรมทปรากฏใหเหนอยในปจจบนหรอวาทสาบสญไปแลว

เกณฑขอท ๔ เปนตวอยางทโดดเดนของประเภทอาคาร สงกอสราง งานสถาปตยกรรม หรอผลงานทางเทคโนโลย หรอภมทศน ซงแสดงใหเหนถงชวงเวลาทส าคญในประวตศาสตรของมนษยชาต

เกณฑขอท ๕ เปนตวอยางอนโดดเดนของวฒนธรรมมนษย ขนบธรรมเนยมประเพณแหงสถาปตยกรรม วธการกอสราง หรอการตงถนฐานของมนษย ปฏสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอม ซงเสอมสลายไดงายจากผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมตามกาลเวลา

เกณฑขอท ๖ เปนผลงานทมความสมพนธโดยตรง หรออยางเปนรปธรรม กบเหตการณหรอประเพณทยงด ารงอย แนวคด ความเชอ งานศลปะ หรอวรรณกรรม ทมความส าคญมาก (การใชเกณฑขอนควรใชรวมกบเกณฑขออนอกอยางนอย ๑ ขอ) ๒) หลกเกณฑดานแหลงธรรมชาต

เกณฑขอท ๑ เปนพนททมปรากฏการณสดยอดทางธรรมชาต หรอเปนพนททมความงามตามธรรมชาตทโดดเดนและมความส าคญดานสนทรยภาพ

เกณฑขอท ๒ เปนตวอยางทโดดเดน แสดงใหเหนถงขนตอนส าคญในประวตศาสตรของโลก (earth history) รวมถงบนทกของชวต (record of life) กระบวนการส าคญทางธรณวทยาทยงด าเนนอยอยางตอเนองในพฒนาการของภมลกษณ (landforms) หรอ ลกษณะส าคญทางธรณสณฐานหรอภมลกษณวรรณา (geomorphic or physiographic features)

เกณฑขอท ๓ เปนตวอยางทโดดเดน แสดงใหเหนถงกระบวนการทางนเวศวทยาและชววทยาทส าคญในววฒนาการและพฒนาการของพนแผนดน น าจด ระบบนเวศชายฝง ระบบนเวศทางทะเล และ ชมชนของพชและสตว

เกณฑขอท ๔ เปนถนทอยตามธรรมชาตทส าคญ และมคณคาทสดส าหรบการอนรกษความหลากหลายทางชวภาพในแหลงทตง (in situ conservation) รวมถงถนทอยของสงมชวตทถกคกคาม ซงมคณคาโดดเดนในแงของวทยาศาสตร หรอการอนรกษ

๕๗

เกณฑขอท ๕ เปนผลงานทมความสมพนธโดยตรง หรออยางเปนรปธรรม กบเหตการณหรอประเพณทยงด ารงอย แนวคด ความเชอ งานศลปะ หรอวรรณกรรม ทมความส าคญมาก (การใชเกณฑขอนควรใชรวมกบเกณฑขออนอกอยางนอย ๑ ขอ)

แบบเสนอขนทะเบยนมรดกแหงชาตและมรดกจงหวด

เลขท/รหส จงหวด ชอแหลงมรดก ระดบทเสนอขนทะเบยน มรดกชาต มรดกจงหวด ชนด มรดกทางวฒนธรรม มรดกทางธรรมชาต ภมทศนวฒนธรรม ประเภท เมอง/ชมชน/ยาน

แหลงโบราณคด ศาสนสถาน ซากดกด าบรรพ

สถาปตยกรรม/สงกอสราง ปาไม/ปาชมชน

อทยานแหงชาต/วนอทยาน/เขตรกษาพนธสตวปา น าตก

ชายทะเล/ชายหาด ธรณสณฐาน/ภมลกษณวรรณา

ภเขา/ถ า ทะเลสาบ/หนอง/บง/พร อนๆ (ระบ)

เกาะ/แกง ปาชายเลน

ทตง พกด (UTM) ขนาดพนท (ไร) ชอเจาของ/ผถอครอง สถานทตดตอ

โทรศพท/E-mail

แผนทแสดงทตงแหลงมรดกและพนทกนชน

๕๘

แผนทแสดงขอบเขตและองคประกอบส าคญของแหลงมรดก

ประวตความเปนมาและองคประกอบส าคญของแหลงมรดก

๕๙

การใชประโยชนในปจจบน

คณคาตามหลกเกณฑมรดกชาต เปนผลงานชนเอกจากอจฉรยภาพการสรางสรรคของมนษย เปนผลงานทแสดงใหเหนถงการแลกเปลยนคานยมหรอแนวคดทส าคญในดานพฒนาการทางสถาปตยกรรม อนสรณศลป การวางผง

เมอง หรอการออกแบบภมทศน เปนผลงานทเปนประจกษพยานทส าคญยง หรอทโดดเดน ของประเพณวฒนธรรม หรออารยธรรมทยงคงอย หรอทสนสดไปแลว เปนตวอยางทโดดเดนของประเภทอาคาร งานสถาปตยกรรม หรอผลงานทางเทคโนโลย หรอภมทศน ซงแสดงใหเหนถงชวงเวลาท

ส าคญในประวตศาสตรของมนษยชาต เปนตวอยางทโดดเดนของการตงถนฐาน การใชทดน หรอการใชทะเลตามประเพณนยม ซงเปนตวแทนของวฒนธรรม หรอปฏสมพนธ

ระหวางมนษยกบสงแวดลอม เปนผลงานทมความสมพนธโดยตรง หรออยางเปนรปธรรม กบเหตการณหรอประเพณทยงด ารงอย แนวคด ความเชอ งานศลปะ หรอ

วรรณกรรมทมความส าคญมาก เปนพนททมปรากฏการณสดยอดทางธรรมชาต หรอเปนพนททมความงามตามธรรมชาตทโดดเดน และมความส าคญดานสนทรยภาพ เปนตวอยางทโดดเดนแสดงใหเหนขนตอนส าคญในประวตศาสตรของโลก รวมถงบนทกของชวต กระบวนการส าคญทางธรณวทยา ท

ยงด าเนนอยางตอเนองในพฒนาการของภมลกษณ หรอ ลกษณะส าคญทางธรณสณฐานหรอภมลกษณวรรณา เปนตวอยางทโดดเดน แสดงใหเหนถงกระบวนการทางนเวศวทยาและชววทยาทส าคญในววฒนาการและพฒนาการของพนแผนดน น า

จด ระบบนเวศชายฝง ระบบนเวศทางทะเล และ ชมชนของพชและสตว เปนถนทอยตามธรรมชาตทส าคญทสด และมคณคาทสดส าหรบการอนรกษความหลากหลายทางชวภาพในแหลงทตง รวมถงถนทอย

ของสงมชวตทถกคกคาม ซงมคณคาโดดเดนในแงของวทยาศาสตร หรอการอนรกษ คณคาโดยรวม มาก ปานกลาง นอย รายละเอยดและเหตผล :

๖๐

ความสมบรณครบถวน (ประเมนทงมรดกทางธรรมชาตและมรดกทางวฒนธรรม) - ความเปนองครวม - ความสมบรณ - การปราศจากสงคกคาม

มาก มาก มาก

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

นอย นอย นอย

ความสมบรณครบถวนโดยรวม มาก ปานกลาง นอย รายละเอยดและเหตผล :

ความแท (ประเมนเฉพาะมรดกทางวฒนธรรมหรอประเดนทางวฒนธรรมของแหลงมรดกแบบผสม) - รปรางและการออกแบบ - วสดและเนอหา - การใชประโยชนและหนาทใชสอย - ประเพณ เทคนค และระบบการบรหารจดการ - ต าแหนงทตงและบรบทโดยรอบ - ภาษาและรปแบบของมรดกเชงนามธรรมอนๆ - จตวญญาณและความรสก - อน ๆ (ระบ)

มาก มาก มาก มาก มาก มาก มาก มาก

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

นอย นอย นอย นอย นอย นอย นอย นอย

ความแทโดยรวม มาก ปานกลาง นอย รายละเอยดและเหตผล :

๖๑

สภาพปญหาในปจจบน - ขาดการดแลรกษา/ถกทงราง - เสยงจากภยจากธรรมชาต - ถกบกรกหรอท าลายโดยประชาชนหรอ

นกลงทน - ผลกระทบจากโครงการพฒนาของหนวยงาน

ภาครฐ - ผลกระทบจากโครงการพฒนาของภาคเอกชน - การใชประโยชนไมเหมาะสม - ขาดการจดระเบยบในพนทแหลงมรดก - ขาดการจดระเบยบพนทรอบนอกแหลงมรดก - อน ๆ (ระบ)

มาก มาก มาก

มาก

มาก มาก มาก มาก มาก

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

ปานกลาง

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

นอย นอย

นอย

นอย

นอย นอย นอย นอย นอย

สภาพปญหาโดยรวม มาก ปานกลาง นอย รายละเอยดและเหตผล :

แผนการบรหารจดการ ระบแผนงานและโครงการทจะด าเนนการในระยะ 5 ป

๖๒

ภาพประกอบส าคญ (ขนาด 4 x 6 นว จ านวน 2 ภาพ)

๖๓

แหลงขอมลส าคญ (เอกสารและบคคล)

รายการเอกสารแนบเพอประกอบการพจารณา

ลงชอ ผเสนอ ต าแหนง

๖๔

สถานทตดตอ โทรศพท/E-mail แผนงานท ๓ การอบรมสมมนาเผยแพรความรเรองการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

กจกรรม สรางเครอขายบคลากรในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

- คาตอบแทนวทยากร (………..บาท x ……….. คน x …………ชวโมง x ….วน) = ………...…….…. บาท - คาทพก และคาพาหนะวทยากร = ………...…….… บาท - คาอาหาร (…………… คน x ………… บาท x ……มอ) = ………...…….… บาท - คาอาหารวางและเครองดม (……………… คน x ……..บาท x……. มอ) = ………...…….… บาท - คาเชาสถานท = ………...…….… บาท - คาวสด = ………...…….….บาท - คาท าเอกสารสรปผลการประเมน = ………...…….… บาท - คาพาหนะ/คาน ามน = ………...…….… บาท รวม ……………………….บาท

(ถวเฉลยทกรายการ)

แผนงานท ๔ การพฒนาระบบขอมลเพอการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถน

กจกรรม 1. การพฒนาระบบจดการขอมลและการสอสารทางระบบ Social Media ของหนวยอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมทองถนจงหวด

กจกรรม 2. การส ารวจขอมลตามแบบฟอรมของระบบเพอการอนรกษสงแวดลอมทางธรรมชาตและศลปกรรม Cultural Environment Conservation System: (CECS)

ประมาณคาใชจาย

1. คาตอบแทนการปฏบตงานเพอจดท าขอมล ( ………….คน x …………. วน x /……. บาท) = …………… บาท

2. คาวสด = …………… บาท 3. คาจดท าเอกสารขอมล = …………… บาท

รวม ……………………. บาท

(ถวเฉลยทกรายการ)

๖๕

กจกรรม 3. ขอความรวมมอกรอกขอมลตามระบบเผยแพรขอมลแหลงธรรมชาตและศลปกรรมของประเทศ ภายใตเวบไซตของ สผ.

- ไมมคาใชจาย-

1. www.onep.go.th/cultural_environment/index.php

2. เชอมโยงผานเวจบไซตของ สผ. http://www.onep.go.th

๖๖

คมอการด าเนนงานอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรมระดบทองถน

พมพเมอ ป พ.ศ. ๒๕60

จ านวนพมพ เลม

ทปรกษา

คณะอนกรรมการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

นางรววรรณ ภรเดช เลขาธการส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

นายพฒพงศ สรพฤกษ รองเลขาธการส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

คณะผจดท า

นางอนทรา เออมลฉตร ผอ านวยการส านกจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

นางสกลยา ปณฑะจกร นกวชาการสงแวดลอมช านาญการพเศษ

นางสาวมณฑนา ศรวรรณ นกวชาการสงแวดลอมช านาญการ

นางสาวสนสา ประดบราช นกวชาการสงแวดลอมช านาญการ

นางสาวนลบล ผองศร นกวชาการสงแวดลอมช านาญการ

นางสาวปทดา แสงนอย เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน

นางสาวพชญศภร วสทธ เจาหนาทประสานงานอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม

นางสาวชนนาถ สขเจรญ เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน

นายธนไชย ปานเจรญ เจาหนาทธรการ

จดท าโดย กลมงานจดการสงแวดลอมศลปกรรม

ส านกจดการสงแวดลอมธรรมชาตและศลปกรรม

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โทร 0-2265-6500 ตอ 6755, ๐-๒๒๖๕-๖๕๘๑-๒

โทรสาร ๐-๒๒๖๕-๖๕๗๘

http://www.onep.go.th/nced/