รายงาน

ของ

คณะกรรมาธการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา

สภาปฏรปแหงชาต

เรอง วาระการขบเคลอนของสภาปฏรปแหงชาต : ระบบการศกษา การพฒนาคณภาพคน วทยาศาสตรเทคโนโลย และปญญาของประเทศ วาระท ๒๐ ระบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ วาระท ๒๑ ระบบวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม เพอโครงสราง

พนฐานทางนวตกรรมของประเทศ (ระยะท ๑ ระดบหลกการและสาระส าคญ)

ฝายเลขานการคณะกรรมาธการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา ส านกกรรมาธการ ๓ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภาปฏรปแหงชาต

รายงานขอเสนอ

วาระการขบเคลอนของสภาปฏรปแหงชาต : ระบบการศกษา การพฒนาคณภาพคน วทยาศาสตรเทคโนโลย

และปญญาของประเทศ

วาระท ๒๐ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ วาระท ๒๑ การปฏรประบบ วทน. เพอโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ

(ระยะท ๑ ระดบหลกการและสาระส าคญ)

คณะกรรมาธการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา สภาปฏรปแหงชาต

๒๗ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๕๘

สารบญ

หนา

๑) บทสรปส าหรบผบรหาร ๑ ๒) แผนภาพสรปการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยนวตกรรมและทรพยสนทางปญญา ๓ ๓) หลกการเหตผล ๔ ๔) วธการการศกษา ๙ ๕) แผนการปฏรปเพอการเปลยนแปลง (Blueprint for change) ๑๐

๕.๑) วาระท ๒๐ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ ๑๐ ๕.๒) วาระท ๒๑ การปฏรประบบ วทน. เพอโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ ๑๙

ภาคผนวก ๓๐ แผนการปฏรปเพอการเปลยนแปลง (Blueprint for change) ของโครงการทเสนอภายใตวาระท ๒๐-๒๑

สวนท ๑ วาระท ๒๐ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ ๑. การพฒนาสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตร และสงเสรมใหมสวนรวม

ในการพฒนาประเทศในระดบนโยบายและการบรหารจดการ

๒. สถาบนวจยขนสงดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศ

๓. การพฒนา STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) Education และ STEM Career Development

สวนท ๒ วาระท ๒๑ การปฏรประบบ วทน. เพอโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ

๑. วทน. เพอภาคเกษตรกรรม

๒. วทน. เพอชมชนเขมแขง

๓. วทน. การพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม

๔. การสงเสรมสนบสนนอตสาหกรรมเพอสรางสมรรถนะ และความสามารถ ววททน. ของประเทศ - การแพทยและสขภาพ

- Bio-based industry

๑ | ห น า

๑) บทสรปส าหรบผบรหาร

จากสถานการณและปญหาตางๆ จากภายนอกและภายในประเทศทรมเราประเทศไทยทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม พลงงานและอนๆ ประเทศไทยจงจ าเปนตองมการปฏรปประเทศ เพอทจะเปลยนประเทศไทยไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม ไปสวสยทศนประเทศไทย ๒๕๗๕ “มนคง มงคง ยงยน” เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก ลดความเหลอมล าทงในดานเศรษฐกจและสงคม ท าใหเกดการกระจายรายไดไปสประชาชน เกษตรกร สรางชมชนสงคมเขมแขง นอกจากนดวยเปนโอกาสของการเตบโตหรอการถายโอนอ านาจทางเศรษฐกจจากตะวนตกมาสตะวนออกหรอเอเชย หรอแมแตสถานการณความมนคงทางพลงงานและอาหาร รวมทงภาวะโลกรอนทสงผลกระทบตอความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศ ซงเปนปจจยส าคญตอการด ารงชวตของชมชน

หากตองการท าใหประเทศไปสวสยทศน ๒๕๗๕ “มนคง มงคง ยงยน” ตองมวาระการปฏรปดานตางๆ รวม ๓๖ ดาน และวาระการพฒนาอก ๗ ดาน ซงรวมถงวาระปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ (วาระปฏรป ๒๐) และวาระปฏรป วทน. เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ (วาระปฏรป ๒๑) ดงตวอยางประเทศทไมใชประเทศตะวนตกทประสบความส าเรจในการบรหารและพฒนาประเทศไดแก อสราเอล เกาหล ไตหวน ควบา และจน โดยประเทศดงกลาวไดด าเนนการโดยการใชนโยบาย วทน. ในการน าประเทศอยางชดเจน

วาระปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ (วาระปฏรป ๒๐) เพอใหประเทศไทยเปลยนจากประเทศทเปน commodity based และใชแรงงานคนเปนหลก ไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก โดยการปฏรประบบวจยของประเทศไทยทมความออนแอ และประสบปญหาหลายดาน อนสบเนองจาก ๑) นโยบายและทศทางงานวจยของประเทศขาดความชดเจน ขาดการก าหนดยทธศาสตรวจยและพฒนาในระยะยาว และไมมกรอบยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณการวจยในสดสวนทเพยงพอและตอเนองทสอดคลองกบแผนการพฒนาประเทศ ๒) ประเทศไทยละเลยการสรางความรและ วทน.มาเปนเวลานาน ท าใหขาดองคประกอบทส าคญตอการพฒนาสงคมและเศรษฐกจทเปนธรรม และการพฒนาทยงยน โครงสรางพนฐานทางนวตกรรมและความร ๓) สงคมไทย ไมไดใชกระบวนการทางการวจยในการคนหาสาเหตของปญหาเพอใชประกอบการตดสนใจดานเศรษฐกจ สงคม หรอภยพบตตางๆ ๔) โครงสรางพนฐานระบบวจย (ขาดแคลนนกวจย สถาบนวจยเฉพาะทาง เครองมออปกรณ ระบบฐานขอมลทมประสทธภาพ) ออนแอและไมเพยงพอ ไมเชอมโยง ขาดชองทางการเขาถงทมประสทธภาพ ขาดการมสวนรวมของภาคการผลตท าใหมขอจ ากดในการพฒนานวตกรรมใหมๆ ๕) งานวจยจ านวนมากไมไดถกน าไปใชประโยชนเชงพาณชย หรอกอประโยชนใหแกสงคมชมชน ๖) โครงสรางระบบวจยและการบรหารจดการไมมความเปนเอกภาพ ขาดประสทธภาพ ขาดการบรณาการกลไกการประสานเครอขายความรวมมอ

วาระปฏรป วทน. เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ (วาระปฏรป ๒๑) เพอใช วทน. เปนยทธศาสตรสรางสมรรถนะและขดความสามารถในการแขงขนน าไปสประเทศทขบเคลอนดวยนวตกรรม เปนกลไกบรหารโครงการระดบชาต (National agenda) และโครงการขนาดใหญ (Mega project) รวมถงเพอลดความเหลอมล าและกระจายโอกาสในการเขาถงความรและบรการ วทน. การสรางภมคมกนใหกบชมชน สงคมและประเทศน าไปสประเทศทมความมนคง มงคงอยางยงยน โดยตองปฏรปประเดนปญหาทมอยเดม ไดแก ๑) ปญหาเชงโครงสรางและการบรหารจดการ วทน. ซงไมไดถกก าหนดใหเปนปจจยหลกทส าคญของการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม หรอการสรางความสามารถของภาคการผลตและบรการ ภาคสงคมและชมชน และขาดความตอเนองของนโยบายระดบชาตทเขมแขงในการสนบสนนการพฒนานวตกรรม ๒) การลงทนทางดาน วทน. และ วจยและพฒนาของประเทศไทยในภาพรวมยงต ามาก การจดสรรงบประมาณ วทน. ยงเปนการจดสรรแบบรายปและเปนการจดสรรใหหนวยงานแตละหนวยท างานตามหนาท (Function-Based) ท าใหมขอจ ากดในการขบเคลอนนโยบาย

๒ | ห น า

เฉพาะของประเทศ (Objective-Based Allocation) ท าใหไมสามารถจดงบประมาณทสามารถใชระดมพลงของหนวยงานทมขดความสามารถมารวมกนด าเนนโครงการ วทน. ขนาดใหญทมจดมงหมายเฉพาะ (Mega Initiatives) ใหบรรลผลส าเรจได ๓) ขาดการลงทนโครงสรางพนฐานทเพยงพอและใหบรการ วทน. ตอผประกอบการและชมชนไดอยางทวถงและมาตรการสนบสนนการสรางนวตกรรมไมเชอมโยงบรณาการกนทจะท าใหไมเกดผลกระทบตอการพฒนาเทคโนโลยและขดความสามารถทางการแขงขนของประเทศ

หากไมปฏรปประเทศอยางเรงดวนในวนน เพอเปาหมายการเปลยนประเทศไทยไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก ประเทศไทยจะมความเสยงตอการกาวไมทนเทคโนโลย ท าใหไมสามารถยกระดบ/มาตรฐานการผลต ไมสามารถพฒนาเทคโนโลยขนใชไดเอง ท าใหสญเสยความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซ ยน ซงมตนทนแรงงานทต ากวา สญเสยความมนคงทางเศรษฐกจ ตองพงพาเทคโนโลยจากตางชาต ไมสามารถพงพาตนเองได ทงในระดบชมชน วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) รวมถงอตสาหกรรมใหญ และสงคมไทยจะออนแอและถดถอย ความเหลอมล าทางสงคมสงมากขน จนอาจน าไปสการลมสลายของสงคมไทยในทสด รวมทงไมสามารถรกษาสภาพแวดลอมและอนรกษทรพยากรชวภาพและระบบนเวศของประเทศใหเกดประโยชนไดยงยน

๓ | ห น า

๒) แผนภาพสรปการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยนวตกรรมและทรพยสนทางปญญา กรอบความคดรวบยอด

• สงคมไทยไมไดใช "ความรและขอมลทาง ว และ ท" ในการตดสนใจแกปญหาดานเศรษฐกจและสงคม หรอภยพบตตางๆ • โครงสรางพนฐาน ววททน. ไมเพยงพอ ไมเชอมโยง ขาดชองทางการเขาถงทมประสทธภาพ • การผลตและพฒนาก าลงคนดาน วทน. ไมเพยงพอทงปรมาณและคณภาพ ขาดการมสวนรวมของภาคการผลตท าใหม

ขอจ ากดในการพฒนานวตกรรมใหมๆ

ความออนแอ ววททน. ของไทย

๔ | ห น า

๓) หลกการเหตผล

จากสถานการณและปญหาตางๆ จากภายนอกและภายในประเทศทรมเราประเทศไทยทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม พลงงานและอนๆ ประเทศไทยจงจ าเปนตองมการปฏรปประเทศเพอใหเกดการเปลยนแปลง ลดความเหลอมล าทงในดานเศรษฐกจและสงคม ท าใหเกดการกระจายรายไดไปสประชาชน เกษตรกร สรางชมชนสงคมเขมแขง โดยทโอกาสของการเตบโตหรอการถายโอนอ านาจทางเศรษฐกจจากตะวนตกมาสตะวนออกหรอเอเชย หรอแมแตสถานการณความมนคงทางพลงงานและอาหาร รวมทงภาวะโลกรอน กจะเป นประเดนทมความส าคญเพราะเปนปจจยในการด าเนนธรกจและการด ารงชวตอยของประชากร

ดงนนประเทศไทยจะเตรยมกบรบสถานการณหรอวกฤตการณตางๆ เหลานได ตองระดมสรรพก าลงชวยกนขบเคลอนประเทศไปสวสยทศนประเทศไทย ๒๕๗๕ “มนคง มงคง ยงยน”

ทมา: คณะกรรมาธการวสามญจดท าวสยทศนและออกแบบอนาคตประเทศไทย สภาปฏรปแหงชาต (working paper)

ประเทศไทยก าหนดวสยทศน ๒๕๗๕ “มนคง มงคง ยงยน” เพอก าหนดต าแหนงเชงยทธศาสตรของประเทศไทยในเวทโลกคอประเทศไทยในโลกทหนงทมมเศรษฐกจกาวหนาและเปนสงคมประชาธปไตยอยางมเสถยรภาพ ซงตองมการปฏรปในดานตางๆ เพอไมใหประเทศไทยถดถอยกลบไปในต าแหนงในโลกทสาม

หากตองการท าใหประเทศไปสวสยทศน ๒๕๗๕ ตองมการวาระปฏรปดานตางๆ รวม ๓๖ ดาน และวาระการพฒนาอก ๗ ดาน ซงรวมถงวาระปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ (วาระปฏรป ๒๐) และวาระปฏรป วทน. เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ (วาระปฏรป ๒๑)

ท าไมตองมวาระปฏรป ๒๐ และ ๒๑ จากยทธศาสตรการขบเคลอนสวสยทศน “มนคง มงคง ยงยน” ทง ๔ ยทธศาสตร โดยมยทธศาสตรท ๑: การสรางคนไทยยคใหม ยทธศาสตรท ๒: คนความนาอยใหกบสงคมไทย ยทธศาสตรท ๓: สรางพลงขบเคลอนเศรษฐกจชดใหม และยทธศาสตรท ๔: สรางระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขอยางแทจรง ในยทธศาสตร ๓ นนการสรางพลงขบเคลอนเศรษฐกจชดใหมมเปาหมายหลกคอเนนใหมเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรมเพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก มงเศรษฐกจสเขยว

วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม

ทรพยากร

๕ | ห น า

เชน การค านงถงสงแวดลอม ชวภาพ เปนตน เปนศนยรวมในการพฒนาสาขาทเปนยทธศาสตรของประเทศ และเศรษฐกจทมความเปนธรรม เพอลดชองวาง และมการกระจายอยางทวถง

ในประเดนตางๆ เหลาน จะพบวา วทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรม เปนปจจยหลกในการพฒนาและขบเคลอนยทธศาสตรทง ๔ ดาน ตงแตยทธศาสตรในการสรางความเขมแขงของภาคการเกษตร สรางความมนคงดานอาหารและพลงงานและสงแวดลอมอยางยงยน ซงเปนการปฏรปภาคเกษตรและระบบพลงงาน ในสวนนมวทยาศาสตรเทคโนโลย วจยและนวตกรรมเขาไปเกยวของ เชน ในอตสาหกรรมเกษตรแปรรป การพฒนาภาคเกษตรในสาขาตางๆ เปนตน ยทธศาสตรในการสรางความมงคงและขดความสามารถของประเทศ (ยทธศาสตรท ๓) ตองมการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยนโดยใช โครงสรางเศรษฐกจใหมทขบเคลอนดวยนวตกรรม (New Growth Engine) ในสวนนตองมลงทนดานวจยและพฒนา และสงเสรมใหเกดบรษท Strat up หรอการสรางกลไกใหมการน าผลงานวจยไปใชประโยชนเชงพาณชยใหมากขน และสรางสงคมผประกอบการในทนรวมถงการพฒนา SMEs และผประกอบการใหม การหาแหลงทน และการสรางนวตกรรมใหมากขน ในขณะทการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม สวนหนงดวยระบบโลจสตกส การพฒนาเศรษฐกจเชงพนท และการสรางศนยความเปนเลศดานตางๆ (Center of Excellence) นอกจากนตองมการปรบปรงระบบตางๆ เชน โทรคมนาคม เทคโนโลยของชาตใหเกดความมนคงและยงยนในอนาคตใหทดเทยมกบอาเซยนและประชาคมโลก จงจ าเปนตองมการปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศซงกคอการสรางความร การท าใหเกดการแพรกระจายความร และการน าความรนนๆ ไปใชใหเกดประโยชนทงทางเศรษฐกจและสงคม และปฏรประบบ วทน. เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ

จากสถานภาพทางดานวจย วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม (ววทน.) ของประเทศไทยยงคงม

ปญหาและมความออนแออยหลายระดบ โดยเฉพาะโครงสรางพนฐานทางดานระบบวจยและระบบ วทน. ทงกายภาพ ไดแก สถาบนวจยเฉพาะทาง การขาดแคลนอปกรณ/เครองมอวจย หองปฏบตการทงในระดบปฏบตการและระดบโรงงานตนแบบ และก าลงคนทางดานวจยและ วทน. เปนตน ปญหาและความออนแอของระบบตางๆ เหลานสงผลใหความสามารถทางการแขงขนของประเทศไทยมแนวโนมลดลงทกปดงรายละเอยดตามตารางดานลาง

ผลการจดอนดบความสามารถการแขงขนของประเทศโดยรวม

ทมา: สศช. (2557) รายงาน Doing Business (EoDB) โดย ธนาคารโลก,Global Competitiveness Report

โดย World Economic Forum และ World Competitiveness Yearbook โดย IMD

0

10

20

30

40

502003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Doing Business IMD WORD ECONOMIC FORUM

๖ | ห น า

อนดบความพรอมโครงสรางพนฐานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ป ๒๕๕๑ – ๒๕๕๖

ขอมล IMD ป 2551 2552 2553 2554 2555 2556

อนดบรวม 27 26 26 27 30 27

โครงสรางพนฐาน 39 42 46 47 49 48

-ดานเทคโนโลย 43 36 48 52 50 47

-ดานวทยาศาสตร 37 40 40 40 40 40

จ านวนประเทศ 55 57 58 59 59 59

ทมา: IMD (2008-2013) อางโดย สศช (2557)

ในขณะเดยวกนผลตภาพแรงงานไทยกมการชะลอตวในชวงป พ.ศ. ๒๕๔๓-๒๕๕๓ โดยขยายตวต าลงกวาในชวงป ๒๕๒๙-๒๕๓๙ เมอเทยบกบประเทศมาเลเซย เกาหลใต และฮองกง และภาคอตสาหกรรมไทยเมอเทยบกบภาคอตสาหกรรมในประเทศดงกลาวขางตน ประเทศไทยกยง มขดความสามารถดานนวตกรรมอยในระดบต า สวนแรงงานในภาคบรการ การเกษตร และอตสาหกรรมของประเทศไทยกยงตองมการเพมผลตภาพเพอสรางมลคาโดยเฉพาะในภาคการเกษตร (รายละเอยดดงภาพ)

๗ | ห น า

ทมา: พเชฐ ดรงคเวโรจน (2557) , ก าลงคน...หวใจของความสามารถในการแขงขนของไทย, การประชมประจ าป 2557, สศช. วนท 26 กนยายน 2557 ณ ศนยแสดงสนคาและการประชมอมแพค เมองทองธาน

ทมา: ธานนทร ผะเอม (2557) , ก าลงคน...หวใจของความสามารถในการแขงขนของไทย,การประชมประจ าป 2557, สศช. วนท 26 กนยายน 2557 ณ ศนยแสดงสนคาและการประชมอมแพค เมองทองธาน

ดงนนประเทศไทยจงจ าเปนตองลงทนโครงสรางพนฐาน และการพฒนาบคลากรทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย วจยทจ าเปน และมการพฒนาระบบการศกษาเพอผลตบคลากรใหตรงตามความตองของภาคธรกจอตสาหกรรม รวมถงการพฒนาอทยานวทยาศาสตร (Science park) ทงในสวนกลางและสวนภมภาค อทยานนวตกรรมเฉพาะทาง เชน Space park, Food valley ควรลงทนในหองปฏบตการทดสอบผลตภณฑ (Testing lab) อปกรณทางวจยและวทยาศาสตรในโรงเรยนและสถาบนอดมศกษา และพฒนากลไกในการเชอมโยงขอมล ดานงานวจยและบรการวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมจากหนวยงานตางๆ ของภาครฐทมกระจดกระจายอยทวประเทศ รวมถงจดใหมขอมลเชงวเคราะหเกยวกบนโยบายและแนวโนมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม ตลอดจนฐานขอมลเกยวกบองคความร วทน. และการท าวจยและพฒนา เชน โครงการวจย บรการตางๆ เครองมออปกรณดานการวจยและพฒนา บคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ฯลฯ เพอใหประชาชน และภาคเอกชน

๘ | ห น า

โดยเฉพาะวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม สามารถตดตอประสานงานหรอขอความชวยเหลอในการท ากจกรรมพฒนาเทคโนโลย และการวจย ซงในปจจบนยงไมมระบบเชอมโยงขอมลและบรการของภาครฐทอ านวยความสะดวกในการสบคนขอมลตางๆ และบรการใหค าปรกษาทเปนประโยชนตอการท าวจยและพฒนาไดโดยสะดวกและเขาถงงาย

เมอมการลงทนและพฒนาโครงสรางพนฐานทางดานวจยและ วทน. ท าใหทงภาครฐ ภาคเอกชน ภาคการผลต ภาคการเกษตร วสาหกจชมชนและประชาชนทวไปเขาถงความรและบรการทางดาน วทน. สามารถเพ มผลผลตและผลตภาพโดยเฉพาะในภาคการเกษตร และ SMEs ซงสงผลใหประเทศมรายไดประชาชาตสงขน และสามารถลดความเหลอมล าทงดานเศรษฐกจและสงคมไดดขน และท าใหประเทศไทยเปนสงคมทคดและใชความรและวทยาศาสตรอยางมเหตผล และน าไปสการสรางความเขมแขงโดยการใชการวจยและความรในการบรหารจดการและการแกปญหาและการพฒนาตางๆ จากขอเทจจรง (Evidence based)

โดยสรปประเทศไทยจงมความจ าเปนอยางยงในการน าวจย วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมมาเปนปจจยในการขบเคลอนและน าพาประเทศไปสความมนคง มงคงและยงยน

นอกจากนวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรมยงเปนปจจยในการขบเคลอนการพฒนาในดานอน ๆ ดงกลาวมาแลว เชน วทน. เพอภาคการเกษตรกรรม วทน. เพอชมชน วทน. และวจยเพอสรางความเขมแขงใหกบ SMEs เปนตน ดงนนการปฏรประบบวจยและการปฏรประบบ วทน. จงเปนปจจยส าคญในการเปลยนผานประเทศไทยไปสประเทศทพฒนาแลวดวยเศรษฐกจฐานนวตกรรมและท าใหประเทศไทยสามารถกระจายโอกาสการเขาถงความร วจยและ วทน.ไปสภมภาคและประชาชนอยางทวถง น าไปสการพฒนาทมความสมดลทงในดานเศรษฐกจ สงคม ภมปญญามนษย และสงแวดลอม และมงเนนการเพมผลตภาพในทกภาคสวนโดยเฉพาะอยางยงในภาคการเกษตรและภาคการผลตดวยการใชทรพยากรลดลงแตใชความรและเทคโนโลยเพมผลผลตใหมากขน

ดงนนระบบวจยและระบบ วทน. ตองมการปฏรปและใหประเทศใชวจย วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมเปนนโยบายและยทธศาสตรในการขบเคลอนประเทศในอนาคต

การเปลยนผานประเทศไทยสเศรษฐกจฐานนวตกรรม ดวยการปฏรประบบวจยและระบบ วทน.

ทมา สวทน.

๙ | ห น า

การพฒนาประเทศไทยสวสยทศน “มนคง มงคง ยงยน” ดวยการปฏรประบบวจย และระบบ วทน.

ทมา: ปรบจาก สวทน. ดดแปลงจากคณะกรรมาธการวสามญจดท าวสยทศนและออกแบบอนาคตประเทศไทย

๔) วธการศกษา

คณะกรรมาธการไดพจารณาศกษาวาระการขบเคลอนของสภาปฏรปแหงชาตตามทคณะกรรมาธการไดรบมอบหมาย จ านวน ๒ วาระ ไดแก วาระท ๒๐ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ และวาระท ๒๑ การปฏรประบบวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมเพอโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ ซงศกษาจากเอกสาร งานวจย การเชญบคคลและหนวยงานจากภาคสวนทเกยวของเพอระดมความคดเกยวกบเรองดงกลาว และไดจดท าเปนรายงานขอเสนอวาระการขบเคลอนของสภาปฏรปแหงชาต : ระบบการศกษา การพฒนาคณภาพคน วทยาศาสตรเทคโนโลย และปญญาของประเทศ เพอเสนอตอสภาปฏรปแหงชาตพจารณาในระยะท ๑ ระดบหลกการและสาระส าคญ

ท ามาก ไดนอย

ท านอย ไดมาก

กระจาย

กระจก

ไมสมดล

สมดล

โอกาส

เศรษฐกจ/สงคม/ ภมปญญา/สงแวดลอม

ผลตภาพ

การพฒนาประเทศไทย ดวยการปฏรประบบวจยและระบบ วทน. สวสยทศนประเทศไทย นบจากนไปตองการเหน การกระจายโอกาสไปสภมภาค

และประชาชนอยางทวถง การพฒนาทสมดลระหวางมต

เศรษฐกจ สงคม ภมปญญามนษย และสงแวดลอมมากขน

มงเนนเพมผลตภาพในทกภาคสวนโดยใชทรพยากรลดลงแตใชความร และเทคโนโลยเพมผลผลตใหมากขน

๑๐ | ห น า

๕) แผนการปฏรปเพอการเปลยนแปลง (Blueprint for change)

๕.๑ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ (วาระการปฏรปท ๒๐)

รายละเอยด ทเกยวของ

การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ

ประเดนปญหา

การทจะเปลยนประเทศไทยไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก ปจจยความส าเรจหลกคอ ประเทศไทยจะตองม "ระบบวจยทเขมแขง" เพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศในการสรางความรหรอวจยและพฒนาทเปนระบบมากขน น าไปสการสรางความรและผลงานวจยและพฒนา ไปประยกตใชเพอสนบสนนภาคการผลตในการพฒนาหรอยกระดบกระบวนการผลต พฒนาสนคา หรอพฒนาเทคโนโลยขนใชไดเอง เพอการสรางสมรรถนะและเพมขดความสามารถในการพงพาตนเองไดของชมชน วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) รวมถงอตสาหกรรมใหญ ซงจะน าไปสการสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศไดอยางยงยน อยางไรกตามทผานมา ๕๖ ป นบแตมการตราพระราชบญญตสภาวจยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๐๒ พรอมการจดตงส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และตอมาตงแตป พ.ศ. ๒๕๓๔ ไดมการตราพระราชบญญตจดตงหนวยงานวจยและหนวยงานสนบสนนทนวจยอกหลายหนวยงานกตาม ยงพบวาระบบวจยของประเทศไทยยงมความออนแอ และประสบปญหาหลายดาน โดยสรปประเดนปญหาส าคญหลกๆ ไดดงน ๑. นโยบาย โครงสรางระบบวจยและการบรหารจดการ

- นโยบายและทศทางงานวจยของประเทศขาดความชดเจน การวจยและพฒนาเปนเรองส าคญในการพฒนาประเทศซงจ าเปนตองมการก าหนดนโยบาย ทศทางและยทธศาสตรการวจยและพฒนาในระยะยาว ประเทศจะมงเนนงานวจยในเรองใด ซงจะมความสมพนธและเชอมโยงกบระบบตางๆ ทส าคญ เชน ระบบการศกษา (เนนการผลตงานวจยหรอการสรางความร การผลตนกวจย ฯลฯ) ระบบ วทน. (วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม เนนโครงสรางพนฐาน นโยบาย วทน.) ผใชงานวจยและพฒนา หรอความร ซงหากพจารณาในมตของการพฒนาเศรษฐกจและสงคม การเขาถงความร ผลงานวจยเปนการสรางสมรรถนะและเพมขดความสามารถในการแขงขนในเวทตางๆ ใหแกภาคเอกชน/อตสาหกรรมและภาคประชาชนหรอชมชนทองถน นอกจากความรและผลงานวจยดานสงคมศาสตร มนษยศาสตร รวมทงภมปญญาไทยกมความส าคญทเปนรากฐานส าคญในการพฒนาความกาวหนาของประเทศ

- การวจยยงไมสอดคลองกบยทธศาสตรของชาต หรอตอบโจทยประเทศ โดย มหาวทยาลย หนวยงานภาครฐ สถาบนวจยตางๆ ท าวจยตามหวขอทตวเองสนใจ สงผลใหงานวจยจ านวนมากไมไดถกน าไปใชประโยชนเชงพาณชย หรอกอประโยชนใหแกสงคมชมชน สง แวดลอม สาธารณสข ความมนคงโดยรวม

- โครงสรางระบบวจยและการบรหารจดการในภาครฐไมมความเปนเอกภาพ น าไปสการขาดประสทธภาพในการแปลงนโยบายไปสการปฏบต ขาดการบรณาการการวจยในทกระดบ และทกมต ไมมความชดเจนดานกลไกการประสานเครอขายความรวมมอ และระดบความรวมมอในการท าวจยรวมกนระหวางภาครฐและเอกชน รวมถงภาคอดมศกษาหรอมหาวทยาลยท าใหการสรางองคความรจากงานวจยไมสามารถน ามาตอยอด/เผยแพรและใชประโยชนไดเตมท นอกจากนยงขาดหนวยงานทท าหนาทบรหารจดการหรอเชอมโยงระหวางนกวจยและผใช ทงในการรวมก าหนดโจทยวจยตงแตตน หรอน าความรและผลจากการวจยไปสผใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ โดยทผานมา ยงไมมกลไกและมาตรการสงเสรมและสนบสนน

๑๑ | ห น า

ทมประสทธภาพและเชอมโยงกนครบวงจรตลอดหวงโซมลคา ผลงานวจยจงไมสามารถตอยอดไปสการใชประโยชนเชงพาณชยและสาธารณะ

- งานวจยทพฒนาตอยอดสเชงพาณชยยงมนอย ประเทศไทยยงขาดกลไกในการสนบสนนงานวจยทตองไดรบการพฒนาตอสเชงพาณชยได โดยเฉพาะในสถาบนอดมศกษาหรอในสถาบนวจยตางๆ ซงสวนใหญเปนการท างานวจยเพอสรางองคความรใหมผลงานจงออกมาในรปของบทความทางวชาการทตองตพมพ อยางไรกตามการท างานวจยและพฒนาไปสเชงพาณชยมความจ าเปนตองใชเงนสง และโอกาสพฒนาไปสผลตภณฑยงมนอย (การท างานวจยและพฒนาในขนตอนนมกตองลงทนสงและมความเสยงสง แตหากประสบความส าเรจกจะมผลตอบแทนเชนเดยวกน) หรอตองมกลไกทเออใหภาคเอกชนลงทนท าวจยและพฒนาในขนตอนนเพมมากขน โดยเฉพาะกลม SMEs ทยงขาดเงนลงทนในการท างานวจยและพฒนา

- คณภาพนกวจย คณภาพงานวจย ประสทธภาพของหนวยงานวจย และประสทธภาพการบรหารจดการผลงานวจย ยงมปญหาทงระบบ สงผลใหผลงานวจยทไดไมตรงกบความตองการของภาคการผลตและบรการ รวมทงความตองการของชมชนและสงคม

- การด าเนนการวจยทอยในกระทรวงตางๆ เชน กระทรวงเกษตรและสหกรณ แมจะมศนยวจยอยเปนจ านวนมากทวประเทศ แตยงขาดการดแลงานวจยอยางเปนระบบ นกวจยทอยในกระทรวง ไมสามารถเตบโตในเสนทางอาชพไดดเทาทควร (Career path) การวจยทเกดขนในกระทรวงเกษตรฯ ยงขาดการเชอมโยงกบคณะเกษตรศาสตร หรอ คณะวทยาศาสตรการเกษตร หรอคณะท เกยวของการเกษตร เช น คณะเทคโนโลยการเกษตรทอย ในสถาบนอดมศกษา ขาดการเชอมโยงกบหนวยงานวจยภาครฐ ตลอดจนขาดการเชอมโยงไปสการใหบรการ หรอการแกไขปญหาในพนทอยางมประสทธภาพ

- ไมมระบบตดตามประเมนผลการใหทนวจยและพฒนาทมความโปรงใสและมประสทธภาพ

- ประเทศไทยยงขาดหนวยงานทเปนเจาภาพจดท านโยบายวจยรายสาขา ซงกระทรวงหลกทเกยวของ ยงขาดสมรรถนะทจะท าหนาทเปนเจาภาพหลก (Distributive Brain) ดแลการพฒนาระบบวจยและทศทางการวจยรายสาขาในภาพใหญของประเทศ (Strategic - Sectoral) เชน ดานการเกษตร สาธารณสข พลงงาน สงแวดลอม โลจสตกส เปนตน

- การวจยทางดานสงคมและมนษยศาสตร ยงไมตอบโจทยการแกไขปญหาส าคญของประเทศ เชน ปญหาความเหลอมล าในมตตาง ๆ ปญหาดานการศกษา ปญหาปรชญา/ศาสนาและความเชอ ตลอดจนปญหาชนกลมนอย แรงงาน หรอแรงงานตางดาว หรอ การทจรตคอรรปชน ซงปจจบนยงไมมการสนบสนน สงเสรมโจทยวจยทางสงคมอยางเพยงพอ ขาดแคลนหนวยงานวจย นกวจย และการใชประโยชนจากงานวจยทางสงคมเพอเปนพนฐานในการแกไขปญหาส าคญๆ ของประเทศ

- การวจยทางดานนโยบายในดานตางๆ ยงมนอย โดยเฉพาะนโยบายสาธารณะ ทมความจ าเปนและส าคญในการมหลกฐานเชงประจกษในการก าหนดนโยบายและหรอมาตรส าคญ ๆ ในการวางแผนและการก าหนดนโยบายตางๆ ของประเทศซงกอใหเกดผลตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม/ชมชน และการขาดแคลนนกวจยในดานนทเชงปรมาณและคณภาพ

๒. การลงทนดานวจยและพฒนาและระบบงบประมาณ

- การลงทนดานวจยและพฒนาของประเทศยงต ามากเมอเทยบกลมประเทศทพฒนาแลว (๐.๒๒% ของผลผลตมวลรวมประชาชาต หรอ GDP) เนองจากขาดความเชอมโยงและการบรณาการในทศทางการวจยและพฒนาของประเทศ รวมทงรฐไมใหความส าคญในการลงทนงานวจยและ

๑๒ | ห น า

พฒนา ซงเปนการลงทนระยะยาว เพอสรางความรและนวตกรรม สงผลใหระบบวจยของประเทศมความออนแอ และท าใหไทยตองใชเงนเพอตองซอเทคโนโลยจากตางประเทศในจ านวนทสง

- ภาคเอกชนยงมการลงทนดานวจยและพฒนานอยโดยเฉพาะ SMEs ส าหรบภาคเอกชนหรอบรษทขนาดใหญในระยะหลงเรมมนโยบายในการลงทนเพอวจยและพฒนามากขน อยางไรกตาม ภาคการผลตในประเทศไทยมากกวารอยละ ๙๐ เปนผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม หรอเปนวสาหกจชมชน ซงยงขาดงบประมาณในการท าวจยและพฒนาเ พอยกระดบมาตรฐานการผลต และสรางมลคาเพมใหสนคาและบรการของ SMEs

- ระบบงบประมาณของประเทศไมเออ เนองจากเปนการจดสรรงบประมาณตาม function based และจดสรรเปนรายป และจดสรรโดยตรงใหกบหนวยงาน หรอใหเปนโครงการวจยยอยๆ ซงตองผานความเหนชอบของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตกอน ไมมหนวยงานกลางทมองภาพรวมทงในมตของกจกรรมวจยและพฒนาซงรวมถงการก าหนดทศทางงานวจยของประเทศทมความสามารถในการแขงขนและสาขาทมศกยภาพในการสรางความเขมแขงของประเทศ มตของงบประมาณเพอกจกรรมวจยและพฒนา และมตของการพฒนาทรพยากรมนษยทางดานวจยและพฒนาและทเกยวของ ท าใหการจดสรรงบประมาณการวจยทไมสอดคลองกบความส าคญของงานวจย หรองานวจยทใหผลตอบแทนทางเศรษฐกจทสง นอกจากนยงขาดระบบระบบตดตามผลงานวจยท าใหเหนวาผลงานวจยจ านวนมากไมเปนตามทคาดหวง

๓. โครงสรางพนฐานของระบบวจย โครงสรางพนฐานของระบบวจยซงเกยวของโดยตรงกบการกระบวนการสราง แพรกระจาย และการใชความร ซงระบบวจยของไทยยงมความออนแอและตองเรงใหมการปฏรป ไดแก

- การขาดแคลนนกวจยและบคลากรทเกยวของกบกจกรรมการวจย ทงปรมาณและคณภาพ โดยเฉพาะสายงานวทยาศาสตรและเทคโนโลย นกวจยตองมความรและทกษะทจ าเปนตอการปฏบตงาน เชน ความรและทกษะดาน STEM รวมทงขาดระบบจงใจในการมอาชพนกวจย

- สถาบนวจยสวนใหญเปนมหาวทยาลยเพอการเรยนการสอน ไมมหนวยบมเพาะ (Incubation Center) และสถาบนวจยเฉพาะทาง หรอศนยความเปนเลศทางดานวจยทเปนเปาหมายของประเทศ หรอโรงงานตนแบบ กยงขาดแคลน โดยเฉพาะโรงงานตนแบบถอวาเปนเครองมอส าคญในการพฒนาตอยอดงานวจยเพอดศกยภาพไปสการผลตจรงมนอย

- ดานเครองมออปกรณวจยทมอยในสถาบนอดมศกษา หรอในสถาบนวจย สวนใหญมอายการใชงานมานาน การจดไดงบประมาณเพอทดแทนหรออปกรณใหมกยงมขอจ ากดอยมาก

- ระบบฐานขอมลของงานวจย เชน ยงขาดระบบการจดเกบขอมลเครองมอ/อปกรณวจยวามอะไรและอยทไหนบาง และทมอย (เชน ในสถาบนอดมศกษาตางๆ หรอสถาบนวจย ฯลฯ)

วตถประสงค

๑. เพอเปลยนประเทศไทยไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก

๒. เพอใหประเทศไทยมการวางแผนนโยบายการวจยระยะยาว ทสอดคลองและเชอมโยงกบแผนพฒนาประเทศ รวมทงใหมการลงทนงบประมาณดานการวจยในสดสวนทเพมขนตามเปาหมายของแผนการพฒนาประเทศ

๓. สรางความเชอมโยงระหวางภาคสวนตางๆ ในระบบวจยใหเกดการบรณาการและท างานอยางครบวงจรในการไดซงความรมาใชเปนพลงงานขบเคลอนน าพาประเทศตามแนวทางสงคมและเศรษฐกจฐานความรได

๑๓ | ห น า

ประเดนการปฏรป/พฒนา

๑. การปรบโครงสรางการบรหารจดการหนวยงานในระบบวจยใหมการแบงงานท า (Division of Labor) กนอยางชดเจน หรอปรบภารกจของหนวยงานทเกยวของกบการผลกดนผลงานวจยไปสประโยชนเชงพาณชยใหมหนาท/ภารกจทชดเจนขน โดยมคณะกรรมการระดบชาตและควรมองคประกอบของคณะกรรมการบางสวนมาจากภาคเอกชน เพอใหมสวนรวมก าหนดทศทางการวจยของประเทศ

๒. ปรบวธหรอหากลไกบรหารจดการในการขบเคลอนการปฏรประบบวจยใหเกดการปฏรปมเจาภาพและเกดความตอเนองและส าเรจ โดยเฉพาะโครงการวจยระดบชาต (National Project) และโครงการขนาดใหญ (Mega Project)

๓. เพมสดสวนการลงทนทางดานวจยและพฒนาทงในภาครฐและภาคเอกชน และปรบระบบงบประมาณเพอการวจยทมงเปา/และสอดคลองการทศทางการวจยของประเทศ (Strategic Target/Program based Budgeting)

๔. ผลกดนใหองคกรปกครองสวนทองถนจดสรรงบประมาณเพอการวจย เพอใหมการวจยชมชน การพฒนาเทคโนโลยชมชน การถายทอดความรและเทคโนโลยสชมชน วสาหกจชมชน เกษตรกรและประชาชนทวไป

๕. สรางแรงจงใจ/มกลไกสนบสนนใหภาคเอกชนลงทนในวจยและพฒนามากขน หรอกลไกเพอใหเกดการท างานวจยและพฒนาสเชงพาณชยใหมากขน (Near-market research/ translational research) เชน กลไกทางด านภาษ กลไกการท างานร วมกบภาคร ฐ /สถาบนการศกษา เชน iTAP หรอโครงการวจยและพฒนาผลตภณฑตนแบบ เปนตน

๖. ใหมการลงทนดานโครงสรางพนฐาน เชน อทยานวทยาศาสตรภมภาค รวมทงอปกรณ/เครองมอเพอการวจยและการบรการทางดานวจย การทดสอบ สอบเทยบและมาตรฐาน

๗. ใหทกภาคสวนเหนความส าคญของระบบวจยเพอสรางความรและการน าผลงานวจยไปใชใหเกดประโยชนทงเชงพาณชยและการพฒนาชมชน สงคมและประเทศโดยรวม ตลอดจนเหนความส าคญของการวจยนโยบาย วจยเชงสงคม การบรหารจดการผลผลตจากการวจย ไปจนถงการมระบบตดตามและประเมนผลการใหทนสนบสนนการวจยทมประสทธภาพ

๘. ลงทนในการสรางหองปฏบตการวจย หรอศนยความเปนเลศตางๆ ซงตองสอดคลองการทศทางการพฒนาของประเทศ ทตองมเพมมากขน ซงในเบองตนควรกระจายตามภมภาคตางๆ ทวประเทศ ตามอทยานวทยาศาสตรภมภาค เนองจากมการเรมด าเนนการในบางแลว ซงทศทางการด าเนนงานและการใหบรการ (การวเคราะห ทดสอบ ตรวจสอบมาตรฐาน ฯลฯ) ของอทยานวทยาศาสตรภมภาคสอดคลองการทศทางการพฒนาของกลมจงหวดในแตละภมภาค และการด าเนนงานของอทยานฯ ยงเปนความรวมมอระหวางหนวยงานรฐ สถาบนอดมศกษาในภมภาคนนๆ และภาคธรกจอตสาหกรรม เพอสรางศกยภาพและขดความสามารถใหกบภาคเอกชนและชมชน ซงเปนการกระจายโอกาสการเขาถงบรการวทยาศาสตรไดในระดบหนงดวย นอกจากนยงใชกลไกนในการพฒนาอตสาหกรรมในภมภาคโดยการดงใหบรษทขนาดใหญรวมลงทนเพอดงดดบรษทขนาดกลางและขนาดยอมใน Supply chain หรอในอตสาหกรรมสนบสนนและตอเนองกนใหมความเขมแขงขนได

๙. มกลไกกระตนใหภาคเอกชนเปนผมบทบาทส าคญในการลงทนและด าเนนการวจยและพฒนา รวมทงการลงทนเพอพฒนาบคลากรทท างานทางดานวจยและกจกรรมทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทงโดยการสนบสนนโดยตรงของภาครฐ และการสงเสรมทางออม เชน ผานมาตรการจงใจทางภาษ และสรางกลไกใหเกดการรวมมอกนท างานระหวางภาครฐ หรอ อปท.(ในระดบจงหวด/ทองถน) สถาบนการศกษาและภาคเอกชน/ภาคการผลต หรอภาคประชาสงคมในรปแบบทสามประสาน (Triple helix model) เชนรวมกนเพอถายทอด

๑๔ | ห น า

เทคโนโลย จากสถาบนการศกษาสชมชน/สงคมหรอภาคเอกชน รวมกนท างานวจยและพฒนาเพอสรางความเขมแขงชมชน/สงคม หรอรวมกนพฒนาทรพยากรมนษยใหมความรและทกษะทจ าเปนตอการท างานทางดานวจยและพฒนา

๑๐. มการวางนโยบายและมาตรการพฒนาก าลงคนดาน STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) อยางจรงจง เพอใหเกดมจ านวนบคลากร STEM เพยงพอรองรบความตองการในอนาคตซงความรและทกษะเหลานจะมความจ าเปนอยางยง การสรางความเขมแขงดานนจงตองมการท าในทกระดบการศกษาตงประถม มธยมและอดมศกษา รวมทงทางดานอาชวศกษาดวย ทงนเพอท าใหสงคมไทยเปนสงคมสรางสรรคทคดอยางมเหตผล และมภมคนกนไมใหถกเอาเปรยบได การพฒนาทรพยากรมนษยของระบบวจย ทงในเชงปรมาณและคณภาพ เชน เพมจ านวนนกวจย นกวทยาศาสตร ชางเทคนค ฯลฯ และหลกสตรการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาทกระดบตองปรบใหมกระบวนการเรยนรเพอทกษะทางดาน STEM ใหกบนกเรยนนกศกษาและบณฑต เพราะในอนาคตความรและทกษะเหลานจะมความส าคญและจ าเปนตอการประกอบอาชพโดยเฉพาะทางดานวจยและพฒนา

๑๑. การก าหนดมาตรการดงดด Talent เขามาในอาชพนกวจย ดวยการแลกเปลยนนกวจย อาจารย และบคลากรทท างานเกยวของกบกจกรรมวจย วทยาศาสตร และเทคโนโลย เพอบคลากรจากหนวยงานวชาการ (สถาบนอดมศกษา สถาบนวจยตางๆ) การพฒนาความรและไดเรยนรทกษะตางๆ จากประสบการณจรงในบรบทของอตสาหกรรม หรอใหบคลากรในภาคเอกชนเขามาท างานหรอท างานวจยในสถาบนอดมศกษาและสถาบนวจยไดเชนเดยวกน ซงตองมกลไกเชอมโยงระหวางภาคเอกชนกบสถาบนการศกษาในการรวมกนพฒนาก าลงคน ดานวจยและพฒนา

๑๒. สงเสรมบรณาการการเรยนรกบการท างาน เพอการพฒนาก าลงคนใหมทกษะทตรงความตองการของภาคการผลตและบรการ ขณะเดยวกนบณฑตของสถาบนการศกษากมงานท า จ าเปนตองมกลไกหรอระบบรองรบโดยหนวยงานกลาง เชน ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาไทย รวมทงมฐานขอมลความตองก าลงคน (ปรมาณ) และความตองการความรและทกษะทจ าเปนในการประกอบอาชพ (คณภาพ) ในแตละสาขา ทสอดคลองกบความตองการของประเทศ

๑๓. การพฒนากลไกเพอใหสามารถใชประโยชนจากฐานขอมลการวจย เพอใหทกภาคสวน ทงระดบหนวยงานภาครฐ เอกชน และประชาชน สามารถเขาถงและน าผลงานวจยไปใชประโยชนเพอการพฒนา หรอแกไขปญหาของประเทศ รวมถง การแกปญหาทเรงดวน และ/หรอ มความส าคญ รวมทงสงเสรมใหมการศกษาพนฐานดานวทยาศาสตรและการวจย รวมทงใหประชาชนมบทบาทในการมสวนรวมในการสรางสงคมฐานความร

๑๔. สงเสรมใหมกลไก ระเบยบ กฎเกณฑ ทเออใหมการน าผลจากงานวจยหรอความรไปใชใหเกดประโยชนสงสดทงเชงเศรษฐกจและสงคม สงเสรมความรวมมอในการวจยระหวางภาครฐ/องคกรปกครองสวนทองถนและเอกชน/ชมชน

๑๕ | ห น า

๑๕. ปรบระบบบรหารจดการทรพยสนทางปญญาและภมปญญา ตงแต การสราง การคมครองและการน าทรพยสนทางปญญาและภมปญญาไปใชใหเกดประโยชนทงในเชงพาณชยและสงคม/ชมชน

กรอบความคด รวบยอด

การทจะเปลยนประเทศไทยไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก เพอท าใหทกภาคสวนเหนความส าคญของระบบวจยเพอสรางความร รกษาภมปญญาไทย/ทองถน การแพรกระจายความร และการน าผลงานวจย (ความร) ไปใชใหเกดประโยชนทงเชงพาณชยและการพฒนาชมชน สงคมและประเทศโดยรวม จะตองมการปฏรประบบวจย โดยมกลไกขบเคลอนเพอผลกดนนโยบายสการปฏบต ดงน

- การปรบโครงสรางหนวยงานทมภารกจหลกในระบบบรหารงานวจย และระบบการบรการและการจดสรรงบประมาณในระดบประเทศ

- พฒนากลไกสนบสนนและสงเสรมใหภาคเอกชนเขามามบทบาทส าคญในการก าหนดนโยบายดานวจยและนวตกรรมของประเทศ (Wisdom) หนวยนโยบาย (คณะกรรมการ) ระดบชาตทมเอกภาพ (Strategic – National) มผน าสงสดของประเทศเปนหวหนาการขบเคลอน (Directive) มหนวยงานเลขานการทมสมรรถนะสงเปนองคกรสงกดส านกนายกรฐมนตรเพอท างานขามกระทรวง

- มหนวยนโยบายวจย รายสาขา อาจมอบหมายกระทรวงหลกทเกยวของเปนเจาภาพ (Distributive Brain) แตดแลการพฒนารายสาขาในภาพใหญประเทศ (Strategic - Sectoral)

- จดระบบหนวยงานสนบสนนทนวจย พฒนา และนวตกรรมใหมการแบงงานกนท าทชดเจน ลดความซ าซอน และใหครอบคลมสาขาตางๆ ทส าคญ (Integrated Division of Labor)

- จดใหมหนวยงานสนบสนนการพฒนาก าลงคน และหนวยสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐานการวจยของประเทศ

- จดใหมหนวยงานสนบสนนดานแรงจงใจ สทธประโยชน และกฎหมายกฎระเบยบเขามามสวนรวมสงเสรมการท างานวจยและพฒนาของประเทศอยางเปนระบบ

- เรงปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ กลไกและมาตรการทเ ออตอการกระตนและสนบสนนภาคเอกชนเขามาขบเคลอน ระบบวจย และนวตกรรมของประเทศ (อาท กฎหมายสงเสรมการใชประโยชนผลงานวจย มาตรการสงเสรมการลงทนและการตองศนยวจยและพฒนาของภาคเอกชนในประเทศไทย เปนตน) ปรบโครงสรางการบรหารจดการระบบวจยของ

๑๖ | ห น า

ประเทศใหมสมรรถนะสงในการตอบสนองความตองการของภาคการผลตและบรการ ภาคสงคมและชมชน

- ใหองคกรปกครองสวนทองถนเหนความส าคญและความจ าเปนในการสรางความรดวยการท างานวจย และมการจดสรรงบประมาณเปนประจ าและตอเนองทกป และใหชมชนทองถน วสาหกจชมชนและประชาชนทวไปเขาถงความรและบรการทางดานการวจยนนๆ เพอน าไปแกปญหาตางๆ ทงภาคอตสาหกรรม การเกษตร และบรการหรอเพอประโยชนสาธารณะ

ขอบเขตงานปฏรป

โครงสรางพนฐานทางปญญาทเขมแขงโดยใชงานวจยและการสรางความรเพอน าไปสสงคมทเปนเหตเปนผลมากขน ใชหลกฐานเชงประจกษ (Evidence based) ในการบรหารจดการ การแกปญหาในระดบตางๆ รวมทงการมความรในการจดการทรพยากร พนท ชมชน และสงคมน าไปสการแกปญหาในมตเหลานไดดขน ส าหรบขอบเขตการปฏรประบบวจยมประเดนจ าเปนเรงดวนประกอบดวย

๑. สรางสงคมไทยทการคดอยางมเหตมผลและใชหลกฐานเชงประจกษในการบรหารจดและตดสนใจ

๒. เพมการน าผลงานวจยไปใชใหเกดประโยชนทงเชงเศรษฐกจและสงคม ๓. เพมชองทางการเขาถงงานวจยและโครงสรางพนฐานระบบวจยประเทศใหกบชมชนและSMEs ๔. เพมจ านวนนกวจยทงปรมาณและคณภาพ

จากประเดนการปฏรปทจ าเปนและเรงดวน ๔ ขอดงกลาวขางตน จงขอเสนอโครงการภายใต การปฏรประบบวจย ดงน

๑) การพฒนาสงคมผมความร ความเชยวชาญทางวทยาศาสตรและสงเสรมใหมสวนรวมในการพฒนาประเทศในระดบนโยบายและการบรหารจดการ

๒) การจดตงสถาบนวจยขนสงดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศ ๓) การพฒนา STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)

Education และ STEM Career Development เครอขายพนธมตร

๑. พฒนากลไกใหหนวยงานทเกยวของในระบบวจยของประเทศประสานและบรณาการท างาน สกว. สวทช. สวทน. สวรส. สวก. สกอ. และ วช. (เครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต หรอคอบช.) กระทรวงตางๆ (กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ก. ศกษาธการ ก. อตสาหกรรม ก. พาณชย ก. สาธารณสข ก. เกษตรและสหกรณ ก. แรงงาน ก. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. การคลง) ส านกงานนายกรฐมนตร ส านกงบประมาณ องคกรปกครองสวนทองถน วสาหกจชมชน ฯลฯ

๒. สรางความเขาใจความส าคญของงานวจยและพฒนาโดยผานสงคมผมความร ความเชยวชาญทาง วท ไดแก สภาวจย ราชบณฑตยสภา มลนธบณฑตยสภาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย ศนยเรยนร ปราชญชาวบาน สถาบนอดมศกษา เปนตน

๓. ปฏรประบบวจยในสาขาตางๆ ทสอดคลองกบความตองการของประเทศ และระบบวจยทเปนฐานสรางความมนคง มนคงและยงยนของประเทศไทย ก.วทยาศาสตรและเทคโนโลย ก. เกษตรและสหกรณ ก. แรงงาน ก. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. อตสาหกรรม ก. สาธารณสข ก. การทองเทยวและกฬา ก. กลาโหม องคกรปกครองสวนทองถน

๔. ประสานงานในระดบนโยบายและการแปลงนโยบายสการปฏบต : เครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต (คอบช.) ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร กระทรวงตางๆ ก.วทยาศาสตรและเทคโนโลย ก. ศกษาธการ ก. อตสาหกรรม ก. พาณชย ก. สาธารณสข ก. เกษตรและสหกรณ ก. แรงงาน ก. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. การคลง

๑๗ | ห น า

สถาบนการศกษา มหาวทยาลย สถาบนวจยและพฒนา ภาคอตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาไทย

ตวบงชผลสมฤทธ

๑. มการปรบภารกจในหนวยงานทรบผดชอบในระบบวจยของประเทศใหมความชดเจนขน ๒. มการลงทนทางดานงานวจยและพฒนา ๑% ของ GDP ในป พ.ศ. ๒๕๕๙ ๓. มจ านวนบคลากรเพอการวจยและพฒนาเปน ๑๕ คนตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน ในป

๒๕๕๙ และเพมเปน ๒๕ คนตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน ในป ๒๕๖๔ ๔. องคกรปกครองสวนทองถนเหนความส าคญของงานวจยและพฒนาโดยมแผนงาน/โครงการ

และมจดสรรงบประมาณเพอการวจยในสดสวนทเพมขน ๕. มระบบ/กลไกชวยเหลอภาคเอกชน/อตสาหกรรมในการลงทนท างานวจยและพฒนา และ

การลงทนตอท าวจยตอยอดไปสเชงพาณชย ๖. มระบบฐานขอมลงานวจย อปกรณ/เครองมอวจย อยางนอยในหนวยงานหลกๆ ของระบบ

วจย เพอการใชประโยชนรวมกนได อยางนอยมฐานขอมลนกวจยของประเทศในป ๒๕๕๙ และฐานขอมลดานอปกรณ/เครองมอวจยในแตละอทยานวทยาศาสตรภมภาคทง ๔ แหงในป ๒๕๖๐

๗. มโครงการความรวมมอระหวาภาครฐ/องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนการศกษา/สถาบนวจยและภาคเอกชน/ภาคการผลต/วสาหกจชมชน เชน ความรวมมอในการท างานวจยและพฒนา การถายทอดความรหรอการถายทอดเทคโนโลย เปนตน

ผลกระทบ เชงบวกใน วงกวาง ตอประเทศไทย

ใหระบบวจยเปนเครองมอในการพฒนาและน าพาประเทศไทยใหมความมนคงดวยการสรางภมคมกนใหกบสงคมไทยทมความคดอยางมเหตผลและเปนธรรมสามารถเขาถงความรและบรการดาน วจย วทยาศาสตรและเทคโนโลย น าสความมงคง มกระจายรายได ลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจและสงคม สรางคณคาและมลคาใหแกภมปญญาไทย ทรพยากร ส งแวดลอม เกษตรกรรม และอตสาหกรรม ทงในชมชน สงคมและประเทศบนฐานเศรษฐกจและสงคมทใชความรเปนฐาน

๑๘ | ห น า

ภาพเปรยบเทยบผลลพธของการปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ (วาระการปฏรปท ๒๐)

ภาพอนาคต ประเทศไทยจะเปลยนจากประเทศทเปน commodity based และใชแรงงานคนเปนหลก ไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก มการลงทนทางดานงานวจยและพฒนาเพมขนเปน ๑%

ของ GDP ในป พ .ศ .๒๕๕๙ มโครงสรางพนฐานระบบวจยทมประสทธภาพ และ

เพยงพอตอการขบเคลอนการพฒนาประเทศ มระบบ /กลไกชวยเหลอภาคเอกชน/อตสาหกรรมในการ

ลงทนท างานวจยและพฒนา และการลงทนตอท าวจยตอยอดไปสเชงพาณชย

มกลไกการถายทอดความรหรอการถายทอดเทคโนโลย ทเปนระบบ

สงคมไทยมการใชความรทาง ว และ ท ในการตดสนใจแกปญหาดานเศรษฐกจและสงคม หรอภยพบตตางๆ

ปฏรป ระบบวจย

ภาพปจจบน

นโยบายและทศทางงานวจยของประเทศขาดความชดเจน ขาดการก าหนดยทธศาสตรวจยและพฒนาในระยะยาว และไมมกรอบยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณการวจยในสดสวนทเพยงพอและตอเนองทสอดคลองกบแผนการพฒนาประเทศ

ประเทศไทยละเลยการสรางความรและ วทน.มาเปนเวลานาน ท าใหขาดองคประกอบทส าคญตอการพฒนาสงคมและเศรษฐก จทเปนธรรม และการพฒนาทยงยน โครงสรางพนฐานทางนวตกรรมและความร

สงคมไทย ไมไดใชความรทาง ว และ ท ในการตดสนใจแกปญหาดานเศรษฐกจและสงคม หรอภยพบตตางๆ

โครงสรางพนฐานระบบวจย )ขาดแคลนนกวจย สถาบนวจยเฉพาะทาง เครองมออปกรณ ระบบฐานขอมลทมประสทธภาพ (ออนแอและไมเพยงพอ ไมเชอมโยง ขาดชองทางการเขาถงทมประสทธภาพ ขาดการมสวนรวมของภาคการผลตท าใหมขอจ ากดในการพฒนานวตกรรมใหมๆ

งานวจยจ านวนมากไมไดถกน าไปใชประโยชนเชงพาณชย หรอกอประโยชนใหแกสงคมชมชน

โครงสรางระบบวจยและการบรหารจดการไมมความเปนเอกภาพ ขาดประสทธภาพ ขาดการบรณาการกลไกการประสานเครอขายความรวมมอ

ประเทศกาวไมทนเทคโนโลย ท าใหไมสามารถยกระดบ /มาตรฐานการผลต ท าใหสญเสยความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงมตนทนแรงงานทต ากวา

ประเทศสญเสยความมนคงทางเศรษฐกจ ตองพงพาเทคโนโลยจากตางชาต ไมสามารถพงพาตนเองได

สงคมไทยจะออนแอและถดถอย ความเหลอมล าทางสงคมสงมากขน จนอาจน าไปสการลมสลายของสงคมไทยในทสด

ถาไมมการปฏรป

๑๙ | ห น า

๕.๒) การปฏรประบบ วทน. เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ (วาระการปฏรปท ๒๑)

รายละเอยด

ทเกยวของ การปฏรประบบ วทน. เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ

ประเดนปญหา ๑) ปญหาเชงโครงสรางและการบรหารจดการ - วทน. ไมไดถกก าหนดใหเปนปจจยหลกทส าคญของการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม หรอ

การสรางความสามารถของภาคการผลตและบรการ ภาคสงคมและชมชน และขาดความตอเนองของนโยบายระดบชาตทเขมแขงในการสนบสนนการพฒนานวตกรรม

- ไมมกลไกเชอมโยงระหวางภาครฐ ภาคผผลตความร (มหาวทยาลย/สถาบนวจย) และภาค การผลตและบรการ ทมประสทธภาพพอทจะผนกก าลงสรางนวตกรรมในประเทศ

- ขาดขดความสามารถในการบรหารระบบ วทน. ทผานมายงไมไดออกแบบมาตรการสงเสรมและสนบสนนทมประสทธภาพและเชอมโยงกนครบวงจรตลอดหวงโซมลคา ผลงานวจยจงไมสามารถตอยอดไปสการใชประโยชนเชงพาณชยและสาธารณะ

- โครงสรางการบรหารจดการงานดาน ววททน. ภายในภาครฐเองไมมการจดระบบใหมเอกภาพเชงนโยบาย และประสทธภาพในการแปลงนโยบายไปสการปฏบต ยงมบางสวนด าเนนการซ าซอนกน ในขณะทบางสวนไมมหนวยงานดแลรบผดชอบ และมขอจ ากดในระบบการจดงบประมาณสนบสนนนวตกรรมของประเทศทมประสทธผล

- ขาดกลไกบรหารโครงการระดบชาต ทตอเนองหลายป เพอการสรางโครงสรางพนฐานทาง วทน.

- องคกรปกครองสวนทองถน ยงไมมหนวยงานหรอขาดสมรรถนะในการรบผดชอบดแลการวจยดานการเกษตรและสงเสรมสนบสนนใหมบรการและใชประโยชน ววททน. อยางทวถง เพอสรางขดความสามารถของเกษตรกร ทจะน าไปสการเพมประสทธภาพดานการผลต และการยกระดบคณภาพของชวต

- การพฒนาภาคการเกษตรกรรมและชมชนยงใช วทน. นอย และยงขาดชองทางในการเขาถงความรและบรการทางดาน วทน.

๒) ขอจ ากดระบบการจดสรรงบประมาณ (ขาดความตอเนองและบรณาการ)

- การจดสรรงบประมาณ วทน. ยงเปนการจดสรรแบบรายป และเปนการจดสรรใหหนวยงานแตละหนวยท างานตามหนาท (Function-Based) ท าใหมขอจ ากดในการจดสรรงบประมาณโครงการใหญทตองใชเวลาด าเนนการตอเนองหลายปไดอยางมประสทธผล การเพมขนของงบประมาณท าไดอยางจ ากดเนองจากแตละหนวยงานมกรอบวงเงนทมอตราเพมคอนขางคงทในแตละป

- วธการไดมาซงงบประมาณเพมเตมคอการจดตงโครงการหรอหนวยงานใหม โดยปราศจากการทบทวนหนวยงานหรอโครงการทมอยเดม ซงหลายครงยงท าใหเกดการทบซอนในการท างานมากขน

- ไมมระบบจดสรรงบประมาณในลกษณะบรณาการเพอขบเคลอนนโยบายเฉพาะของประเทศ (Objective-Based Allocation) ท าใหไมสามารถจดงบประมาณเปนกอนใหญพอทสามารถใชระดมพลงของหนวยงานทมขดความสามารถมารวมกนด าเนนโครงการ วทน. ขนาดใหญทมจดมงหมายเฉพาะ (Mega Initiatives) ใหบรรลผลส าเรจได

- การลงทนทางดาน วทน. และ วจยและพฒนาของประเทศไทยในภาพรวมยงต ามาก เนองจากขาดความเชอมโยงและการบรณาการในทศทางการพฒนา วทน. ของประเทศสงผลใหประเทศไทยมความออนแอในระบบ วทน.

๒๐ | ห น า

- ภาคเอกชนหรอภาคประชาสงคม วสาหกจชมชน ยงมการลงทนกจกรรมทางดาน วทน. และ วจยและพฒนานอย โดยเฉพาะ SMEs ในภาคเอกชนหรอบรษทขนาดใหญมนโยบายในการลงทนเพอวจยและพฒนาและกจกรรมทเกยวของมากขน อยางไรกตามประเทศไทยมากกวารอยละ ๙๐ เปนผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม หรอเปนวสาหกจชมชน ซงยงขาดงบประมาณในการท าวจยและพฒนาและการเขาถงความรและบรการทางดาน วทน. ดงนนภาครฐควรมกลไกในการสนบสนนและเออให SMEs วสาหกจชมชน และเกษตรกร สามารถเขาถงและด าเนนกจกรรมดานนได

- ขาดบทบาทของ อปท.ในการลงทนดาน วทน. ซงเปนแหลงส าคญของงบประมาณ วทน. ๓) โครงสรางพนฐานในระบบ วทน.

- ขาดแคลนโครงสรางพนฐานดาน วทน. อาท หองปฏบตการ หรอ โครงสรางพนฐานดานการวเคราะห ทดสอบ สอบเทยบททนสมย นอกจากนนยงขาดความสามารถในการบรหารจดการโครงสรางพนฐาน วทน. ทมอยใหเกดประโยชนสงสด

- ระบบแรงจงใจ มาตรการภาครฐทสนบสนนการพฒนานวตกรรมของภาคอตสาหกรรมยงไมเพยงพอ อาท มาตรการสรางตลาดสนคานวตกรรมในหนวยงานภาครฐ

- มาตรการสนบสนนการสรางนวตกรรมมลกษณะกระจดกระจาย (Fragmented) และขาดการเชอมโยงบรณาการกน ท าใหไมเกดผลกระทบตอการพฒนาเทคโนโลยและขดความสามารถทางการแขงขนของประเทศ

- เกษตรกรหรอประชาชนทวไปยงไมสามารถเขาถงความร บรการดาน วทน. และเทคโนโลยทจ าเปนตอการประกอบสมมาชพ หรอการยกระดบคณภาพชวตทดไดอยางทวถง ขาดการลงทนโครงสรางพนฐานทเพยงพอและใหบรการ วทน. ตอชมชนไดอยางทวถง

วตถประสงค ๑. เพอก าหนดให วทน. เปนยทธศาสตรการขบเคลอนประเทศไทยทงทางดานเศรษฐกจและสงคมในการสรางสมรรถนะและขดความสามารถในการแขงขนน าไปสประเทศทขบเคลอนดวยนวตกรรม

๒. เพอกลไกบรหารโครงการระดบชาต (National agenda) และโครงการขนาดใหญ (Mega project)

๓. เพอลดความเหลอมล าและกระจายโอกาสในการขนถงความรและบรการ วทน. ในการสรางความเขมแขงทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

๔. เพอสรางภมคมกนใหกบชมชน สงคมและประเทศน าไปสประเทศทมความมนคง มงคงอยางยงยน

๕. เพอสรางกลไกการกระจายโอกาสการเขาถงความรและบรการทางดาน วทน. ใหเกดขน ทวประเทศ โดยเฉพาะกลมทางภาคการเกษตรและชมชน โดยผานองคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรทเกยวของ

ประเดนปฏรป/พฒนา

๑. การขบเคลอนประเทศดวย วทน. เพอสรางสมรรถนะและขดความสามารถในการแขงขนและลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจและสงคม ก าหนดให วทน. โดยมนวตกรรมเปนกลไกขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ น าไปสการกระจายรายได ลดความเหลอมล า และการพฒนาอยางยงยน ทงน จ าเปนตองมการปรบระบบ วทน. ซงครอบคลมทงวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและพฒนา และนวตกรรม ใหมความเปนเอกภาพทงในเชงบรหารจดการและการจดสรรงบประมาณเพอใหเกดการพฒนานวตกรรมทตอบโจทยการพฒนาประเทศได

๒๑ | ห น า

ประเดนปฏรป/พฒนา

๒. การปฏรปเชงโครงสรางและการบรหารจดการ - ปรบโครงสรางการก ากบดแลหรอธรรมาภบาล (Governance) ดาน วทน. ดวยการสรางความ

เชอมโยงหนวยงานหนวยงานนโยบาย วทน. กบผน าสงสดของประเทศและฝายบรหาร (คณะรฐมนตร-ครม.) โดยหวหนาหนวยงานนโยบายหรอคณะบคคลมหนาทเปนทปรกษาดาน วทน. ใหกบผน าสงสด

- มกลไกใหภาคเอกชนเขามามบทบาทส าคญในการก าหนดนโยบาย วทน. ของประเทศ (Wisdom) หนวยนโยบาย (คณะกรรมการ) ระดบชาตทมเอกภาพ (Strategic – National) ทงนมผน าสงสดของประเทศเปนหวหนาการขบเคลอน (Directive) มหนวยงานเลขานการทมสมรรถนะสงเปนองคกรสงกดส านกนายกรฐมนตรเพอท างานขามกระทรวง

– ปรบใหมหนวยนโยบาย วทน. ระดบชาตเพยงหนวยเดยวเพอความเปนเอกภาพเชงนโยบาย รบผดชอบทงภาพรวมของประเทศและรายสาขา (Sector) ทสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ และมจดระบบหนวยงานสนบสนนทนวจย พฒนา และนวตกรรมใหมการแบงงานกนท าทชดเจน ลดความซ าซอน และใหครอบคลมสาขาตางๆ ทส าคญ (Integrated Division of Labor)

- จดใหมหนวยงานสนบสนนการพฒนาก าลงคน และหนวยสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐาน ววททน. ของประเทศ

– ปรบใหองคกรปกครองสวนทองถนน า วทน. ไปใชในการพฒนาเศรษฐกจ ชมชน ทองถน เพอกระจายและเพมโอกาสการเขาถงความรและการบรการ วทน. ในแตละจงหวดหรอกลมจงหวดทวประเทศ ใหพฒนาสมรรถนะและขดสามารถในการแขงขน ลดความเหลอมล าทางรายไดและท าใหชวตความเปนอยดขน

– การปรบโครงสรางหรอการสรางกลไกในการขบเคลอนตางๆ ดงกลาวขางตน อาจจะมความจ าเปนตองเรงปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ เพอใหเกดการบรณาการท างาน กลไกและมาตรการทเออตอการกระตนและสนบสนนภาคเอกชนเขามาขบเคลอนนวตกรรมของประเทศ (อาท กฎหมายสงเสรมการใชประโยชนผลงานวจย มาตรการสงเสรมการลงทนและการตงศนยวจยและพฒนาของภาคเอกชนในประเทศไทย เปนตน) หรอกฎระเบยบทตดขดเพอใหสามารถถายทอดเทคโนโลยไปสภาคเอกชนหรอสชมชนทองถน

– ปรบวธหรอหากลไกบรหารจดการในการขบเคลอนการปฏรป วทน. ใหเกดการปฏรปมเจาภาพและเกดความตอเนองและส าเรจ

๒๒ | ห น า

1.1 1.2 1.3 ๓. ระบบงบประมาณและการลงทนเพอ วทน.

– การใช วทน. ในการพฒนาประเทศจ าเปนตองมการลงทนทงโครงสรางพนฐานทาง วทน. และการสรางองคความร (วจย) และการใชประโยชนจากผลงานวทยาศาสตร วจย และทรพยสนทางปญญา จงจ าเปนตองมการปรบวธการงบประมาณของประเทศ โดยใหหนวยนโยบาย วทน. และวจย มบทบาทในการก าหนดกรอบวงเงนงบประมาณอยางนอย ๓-๕ ป รวมกบกระทรวงการคลงหรอส านกงบประมาณ และควรมหนวยงานกลางดแลการลงทนและใชประโยชนโครงสรางพนฐานใหมการพฒนาอยางตอเนองพฒนา รวมทงมการก าหนด Policy Priorities หรอ Grand Challenges เพอใชประโยชนจากทรพยากร วทน. ทมใหเกดประโยชนสงสด และเปนการลงทนทถกจด ส าหรบการจดสรรงบประมาณประจ าปควรจดสรรแบบ Program based ทมลกษณะมงเปาทตามแผนการพฒนา วทน. และการพฒนาประเทศอยางชดเจน ทงนตองมการตดตามและประเมนอยางชดเจน

- รฐตองก าหนดเปาหมายและลงทนงบประมาณเพอวทน. อยางชดเจน เพอสรางความเขมแขงทางดาน วทน. ของประเทศเพมขนอยางตอเนอง

- การลงทนในการสรางและพฒนาโครงสรางพนฐานทางดาน วทน. เชน อทยานวทยาศาสตรภมภาค รวมทงอปกรณ/เครองมอเพอการวจยและการบรการทางดาน วทน.

- การลงทนในการสรางหองปฏบตการวจย หรอศนยความเปนเลศตางๆ ซงตองสอดคลองการทศทางการพฒนาของประเทศ ทตองมเพมมากขน ซงในเบองตนควรกระจายตามภมภาคตาง ๆ ทวประเทศ ตามอทยานวทยาศาสตรภมภาค เนองจากมการเรมด าเนนการในบางแลว ซงท ศทางการด าเนนงานและการใหบรการ (การวเคราะห ทดสอบ ตรวจสอบมาตรฐาน ฯลฯ) ของอทยานวทยาศาสตรภมภาคสอดคลองการทศทางการพฒนาของกลมจงหวดในแตละภมภาค และการด าเนนงานของอทยานฯ ยงเปนความรวมมอระหวางหนวยงานรฐ สถาบนอดมศกษาในภมภาคนนๆ และภาคธรกจอตสาหกรรม เพอสรางศกยภาพและขดความสามารถใหกบภาคเอกชนและชมชน ซงเปนการกระจายโอกาสการเขาถงบรการวทยาศาสตรไดในระดบหนงดวย นอกจากนยงใชกลไกนในการพฒนาอตสาหกรรมในภมภาคโดยการดงใหบรษทขนาดใหญรวมลงทนเพอดงดดบรษทขนาดกลางและขนาดยอมใน Supply chain หรอในอตสาหกรรมสนบสนนและตอเนองกนใหมความเขมแขงขนได

๒๓ | ห น า

- กระจายการลงทน วทน. สทองถน โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนจดสรรงบประมาณ เชน ดานโครงสรางพนฐาน วทน. การผลตและพฒนาทรพยากรมนษย ทาง วทน.

- กระตนใหภาคเอกชนเปนผมบทบาทส าคญในการลงทนและด าเนนการวจยและพฒนา รวมทงการลงทนเพอพฒนาบคลากรทท างานทางดานวจยและกจกรรมทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทงโดยการสนบสนนโดยตรงของภาครฐ และการสงเสรมทางออม เชน ผานมาตรการจงใจทางภาษ รวมทงการลงทน หรอผานกลไกความรวมมอระหวางหนวยงานภาครฐ สถาบนอดมศกษาและภาคเอกชนเพอภาคเอกชน โดยเฉพาะ SMEs มชองทางในการเขาถง วทน. ไดดขน

๔. การลงทนเพอการพฒนาทรพยากรมนษย - มการวางนโยบายและมาตรการพฒนาก าลงคนดาน STEM (Science, Technology, Engineering,

Mathematics) อยางจรงจง เพอใหเกดมจ านวนบคลากร STEM เพยงพอรองรบความตองการในอนาคตซงความรและทกษะเหลานจะมความจ าเปนอยางยง การสรางความเขมแขงดานนจงตองมการท าในทกระดบการศกษาตงแตประถม มธยมและอดมศกษา รวมทงทางดานอาชวศกษาดวย ทงนเพอท าใหสงคมไทยเปนสงคมสรางสรรคทคดอยางมเหตผล และมภมคมกนไมใหถกเอาเปรยบได

- การก าหนดมาตรการดงดด Talent เขามาในอาชพ วทน. ดวยการแลกเปลยนนกวจย อาจารย และบคลากรทท างานเกยวของกบกจกรรมวจย วทยาศาสตร และเทคโนโลย เพอบคลากรจากหนวยงานวชาการ (สถาบนอดมศกษา สถาบนวจยตางๆ) การพฒนาความรและไดเรยนรทกษะตางๆ จากประสบการณจรงในบรบทของอตสาหกรรม หรอใหบคลากรในภาคเอกชนเขามาท างานหรอท างานวจยในสถาบนอดมศกษาและสถาบนวจยไดเชนเดยวกน ซงตองมกลไกเชอมโยงระหวางภาคเอกชนกบสถาบนการศกษาในการรวมกนพฒนาก าลงคน วทน.

- สงเสรมบรณาการการเรยนรกบการท างาน เพอการพฒนาก าลงคนใหมทกษะทตรงความตองการของภาคการผลตและบรการ ขณะเดยวกนบณฑตของสถาบนการศกษากมงานท า จ าเปนตองมกลไกหรอระบบรองรบโดยหนวยงานกลาง เชน ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาไทย รวมทงมฐานขอมลความตองก าลงคน (ปรมาณ) และความตองการความรและทกษะทจ าเปนในการประกอบอาชพ (คณภาพ) ในแตละสาขา ทสอดคลองกบความตองการของประเทศ

๒๔ | ห น า

๕. กฎหมาย/มาตรการ/แผนงานทจ าเปนตอการสรางระบบ วทน. ในประเทศ อาท

๑. แผนงานสงเสรมสนบสนนอตสาหกรรมเพอสรางสมรรถนะ และความสามารถทางวทยาศาสตร เทคโนโลย และ นวตกรรม (วทน.) ของประเทศ เชน การแพทยและสขภาพ อตสาหกรรมเกษตร Bio-based industry ฯลฯ

๒. แผนงานสงเสรมและสนบสนนใหมกลไกการใชประโยชน วทน. ของชมชนและสงคม อาท องคกรปกครองสวนทองถนพงมหนวยงานรบผดชอบดแลการวจยดานการเกษตรและสงเสรมขดความสามารถของเกษตรกรของประเทศ น าไปสการเพมประสทธภาพดานการผลต และการยกระดบคณภาพของชวต

๓. แผนงานสงเสรม Corporate led national agenda, Bio-based economy สงเสรมใหภาคเอกชนเปนผน า โดยใชกลไก PPP อยางมประสทธภาพ สงเสรมการพฒนาโครงสรางพนฐาน กฎหมาย กฎระเบยบทจ าเปนตอการพฒนา bio-based economy ของประเทศเชอมโยงสอาเซยน

๔. แผนงานพฒนาอทยานนวตกรรมอาหารแหงอาเซยน (ASEAN Food Innopolis) ๕. แผนงานพฒนาเทคโนโลยเพอคนพการและผสงอาย ๖. แผนงานประเมนวฏจกรชวต (ผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม) เพอการพฒนาและ

การคาทยงยน ๗. แผนงานเทคโนโลยอวกาศเพอความมนคง ทรพยากรธรรมชาต และการคาการลงทน

(National Space Technology Program) ๘. กฎหมายสงเสรมการใชประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม ๙. กฎหมายวาดวยระบบนวตกรรมของประเทศ

๑๐. กฎหมายมาตรฐานการวจยในมนษย ๑๑. มาตรการสงเสรม Talent Mobility ๑๒. มาตรการยกเวนภาษนตบคลเงนลงทนวจย พฒนาและนวตกรรม ๓๐๐% ๑๓. มาตรการยกเวนภาษ ๒๐๐% เงนบรจาคเขากองทนวจยและพฒนา ๑๔. มาตรการขบเคลอนการวจย พฒนาและนวตกรรมของประเทศโดยรฐวสาหกจ ๑๕. มาตรการสงเสรมการจดตงศนยวจ ยและพฒนาของบรษทเอกชน (Company R&D

Center) ๑๖. มาตรการสรางความเขมแขงของ SMEs ดวยเทคโนโลยและนวตกรรม ๑๗. มาตรการสรางตลาดสนคานวตกรรมในหนวยงานภาครฐและการจดท าบญชสนคา

นวตกรรมทพฒนาภายในประเทศ (indigenous innovation product catalogues) ๑๘. มาตรการการฑตวทยาศาสตรเชงรก (Science Diplomacy)

กรอบความคด รวบยอด

๑. ก าหนด วทน. โดยใช นวตกรรมเปน Strategic Platform ในการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคม โดยเรมจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒

๒. เรงปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ กลไกและมาตรการทเออตอการกระตนและสนบสนนภาคเอกชนเขามาขบเคลอนนวตกรรมของประเทศ (อาท กฎหมายสงเสรมการใชประโยชนผลงานวจย มาตรการสงเสรมการลงทนและการตองศนยวจยและพฒนาของภาคเอกชนในประเทศไทย เปนตน) ปรบโครงสรางการบรหารจดการระบบนวตกรรมของของประเทศใหมสมรรถนะสงในการตอบสนองความตองการของภาคการผลตและบรการ ภาคสงคมและชมชน

๒๕ | ห น า

๓. มกลไกใหภาคเอกชนเขามามบทบาทส าคญในการก าหนดนโยบายนวตกรรมของประเทศ (Wisdom) หนวยนโยบาย (คณะกรรมการ) ระดบชาตทมเอกภาพ (Strategic – National) มผน าสงสดของประเทศเปนหวหนาการขบเคลอน (Directive) มหนวยงานเลขานการทมสมรรถนะสงเปนองคกรสงกดส านกนายกรฐมนตรเพอท างานขามกระทรวง

๔. มหนวยนโยบายนวตกรรมรายสาขา อาจมอบหมายกระทรวงหลกทเกยวของเปนเจาภาพ (Distributive Brain) แตดแลการพฒนารายสาขาในภาพใหญประเทศ (Strategic - Sectoral)

๕. จดระบบหนวยงานสนบสนนทนวจย พฒนา และนวตกรรมใหมการแบงงานกนท าทชดเจน ลดความซ าซอน และใหครอบคลมสาขาตางๆ ทส าคญ (Integrated Division of Labor)

๖. จดใหมหนวยงานสนบสนนการพฒนาก าลงคน และหนวยสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐาน ววททน. ของประเทศ

๗. จดใหมหนวยงานสนบสนนดานแรงจงใจ สทธประโยชน และกฎหมายกฎระเบยบเขามามสวนรวมสงเสรมนวตกรรมของประเทศอยางเปนระบบ

๘. ใหองคกรปกครองสวนทองถนเหนความส าคญและความจ าเปนในการใช วทน. และมการจดสรรงบประมาณเปนประจ าและตอเนองทกป เพอใหชมชนทองถน วสาหกจชมชนและประชาชนทวไปเขาถงความรและบรการทางดาน วทน.

ขอบเขตงานปฏรป

จากประเดนการปฏรป ๓ ประเดนหลกขางตน มการก าหนดขอบเขตงาน/โครงการทส าคญ ทควรปฏรปฯ ในแตละประเดนหลก ดงน ประเดนการปฏรป ๑ : การจดตงคณะกรรมการเพอพฒนาระบบ วทน. ของประเทศใหเกดความสรางสมรรถนะ ความสามารถของชมชน สงคม ผประกอบการ (วสาหกจชมชน และ SMEs) และประเทศ

๑. การจดซอจดจางของภาครฐ ดาน วทน. ๒. โครงสรางระบบ ววททน. ของประเทศ

ประเดนการปฏรป ๒ : การจดโครงสรางใหมการบรการความรทาง วทน. (การบรการตรวจสอบ วเคราะห ระบบมาตรฐาน เทคโนโลย) ใหถงมอผใช

๑. การปฏรปเครอขายขอมลเพอการพฒนาประเทศ ๒. การบรหารจดการดานทรพยสนทางปญญาใหมประสทธภาพ ๓. วทน. เพอภาคเกษตรกรรม ๔. วทน. เพอชมชน ๕. วทน. การพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม ๖. สถาบนการประเมนวฏจกรชวตผลตภณฑ

ประเดนการปฏรป ๓ : การตอบโจทยใหตรงกบเปาหมายการพฒนา การสนบสนนการลงทนในการสรางผประกอบการใหม และการตอยอดการวจยและภมปญญาสเชงพาณชย

๑. การสงเสรมสนบสนนอตสาหกรรมเพอสรางสมรรถนะ และความสามารถ ววททน. ของประเทศ เชน การแพทยและสขภาพ อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมเกษตร Agro/bio-based industry ฯลฯ

๒๖ | ห น า

เครอขายพนธมตร ๑. สงเสรมธรรมาภบาล (Governance) และพฒนากลไกใหหนวยงานในระบบ วทน. มการประสานและบรณาการการท างาน ไดแก สวทช. วช. สกว. สวรส. สกอ. สวก. กระทรวงตางๆ (เชน ก. วทยาศาสตร ก. ศกษาธการ ก. อตสาหกรรม ก. พาณชย ก. สาธารณสข ก. เกษตรและสหกรณ ก. แรงงาน ก. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. การคลง) ส านกงานนายกรฐมนตร ส านกงานคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ส านกงบประมาณ องคกรปกครองสวนทองถน

๒. ปฏรประบบวจยในสาขาตางๆ ทสอดคลองกบความตองการของประเทศ และระบบวจยทเปนฐานสรางความมนคง มนคงและยงยนของประเทศไทย ก.วทยาศาสตรและเทคโนโลย ก. เกษตรและสหกรณ ก. แรงงาน ก. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. อตสาหกรรม ก. สาธารณสข ก. การทองเทยวและกฬา ก. กลาโหม และองคกรปกครองสวนทองถน

๓. ปรบระบบงบประมาณและการลงทน วทน. ของประเทศ หนวยงานทก าหนดนโยบาย วทน. ไดแก สวทน. สศช. ส านกงบประมาณ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงแรงงาน และองคกรปกครองสวนทองถน

๔. การลงทนสรางและพฒนาทรพยากรมนษย หนวยงานทก าหนดนโยบาย วทน. ไดแก สวทน. ก. วทยาศาสตรฯ ก. อตสาหกรรม ก. แรงงาน ก. ศกษาธการ ส านกงานคณะกรรมการ การอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาแหงประเทศไทย และองคกรปกครองสวนทองถน

๕. ประสานงานในระดบนโยบายและการแปลงนโยบายสการปฏบต : เครอขายองคกรบรหารงานวจย (คอบช.) ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร กระทรวงตางๆ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ก. ศกษาธการ ก. อตสาหกรรม ก. พาณชย ก. สาธารณสข ก. เกษตรและสหกรณ ก. แรงงาน ก. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. การคลง สถาบนการศกษา มหาวทยาลย สถาบนวจยและพฒนา ภาคอตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาไทย และองคกรปกครองสวนทองถน

ตวบงชผลสมฤทธ - ประเทศไทยเปนประเทศทพฒนาแลว (หลดจากประเทศรายไดปานกลาง) ในป พ.ศ. ๒๕๖๙

- ประเทศไทยมธรรมาภบาลดาน วทน. ทดและเปนระบบ ผน าสงสดประเทศและฝายบรหาร (ครม.) ใช วทน. ในการวางนโยบายและตดสนใจบนฐานของความร ความเขาใจทาง วทน. จากผทรงคณวฒหรอคณะบคคลทางดาน วทน. ในเบองตนระบบนวตกรรม (วทน.) ควรไดรบการบรรจใหเปน National strategic platform ในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมของประเทศและตองบรรจไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔

- หนวยงานทเกยวของกบระบบ วทน. และ ระบบวจย มการท างานทบรณาการและมความรบผดรบชอบตามภารกจทชดเจน (Division of Labor) โดยมคณะกรรมการนโยบายนวตกรรมแหงชาตเพอวางนโยบายระบบนวตกรรมของประเทศ และส านกงานคณะกรรมการทมสมรรถนะสงท าหนาทเปนเลขานการฯ ใหกบคณะกรรมการฯ

- มระบบจดสรรงบประมาณในรปแบบ strategic allocation รองรบนโยบายและแผนนวตกรรมของประเทศ

- มระบบการบรหารจดและจดสรรงบประมาณและการลงทน ทางดาน วทน. ทงดานโครงสรางพนฐานและการพฒนาทรพยากรมนษยทางดาน วทน. เพอสรางสมรรถนะและขดความสามารถของประเทศ

- มกฎหมาย มาตรการ แผนงานทจ าเปนตอการสรางนวตกรรมในประเทศทไดรบการเหนชอบจาก ครม. และมการขบเคลอนสการปฏบต

๒๗ | ห น า

- องคกรปกครองสวนทองถนมนโยบายและแผนการลงทนดาน วทน. ทชดเจน - ผลตภณฑมวลรวมรายจงหวด (GPP: Gross Province Product) สงขน (GPP ของทกจงหวด

แตกตางจากคาเฉลยไมเกนรอยละ ๓๐ ในป พ.ศ. ๒๕๖๙ - ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP: Gross Domestic Product) สงขน (รายไดเฉลย

๔๐๐,๐๐๐ บาทตอป ในป พ.ศ. ๒๕๖๙ - มโครงการ/งานบรการถายทอดเทคโนโลยในแตระดบ เชน บรษทขนาดใหญ (หรอบรษทขาม

ชาต) สบรษทขนาดกลางและขนาดยอย หรอสชมชน วสาหกจชมชน หรอกลมเกษตรกรมากขน - มโครงการความรวมมอระหวางหนวยงานทใหบรการทางดาน วทน. กบภาคธรกจอตสาหกรรม

และชมชน - มโครงการความรวมมอระหวางภาครฐ สถาบนการศกษา และภาคเอกชน/ชมชน ในสราง

นวตกรรมและกจกรรมทางดาน วทน. อน ๆ เชน การถายทอดเทคโนโลย งานบรการทเกยวกบความรและบรการทาง วทน. เชน การใหค าปรกษาในการแกปญหาในการผลตตาง ๆ ทงในภาคการผลต บรการและภาคการเกษตร

- มกลไกหรอระบบทเออใหภาคเอกชนการลงทนกจกรรมวจยและพฒนาและกจกรรมทเกยวของกบการพฒนานวตกรรม เชน การจดซอจดจางภาครฐ กลไกทางดานภาษตางๆ

- มระบบในการผลตและพฒนาทรพยากรมนษยทางดาน วทน., และ STEM

ผลกระทบเชงบวกในวงกวางตอประเทศไทย

การปฏรประบบ วทน. โดยเฉพาะอยางยงในการปรบโครงสรางองคกรและการบรหารจดการในมตของภารกจหลกและภารกจทเกยวของ งบประมาณ และการลงทน โดยรฐบาลใชกรอบนโยบายและยทธศาสตรของ วทน. ของประเทศ เพอการขบเคลอนประเทศ และตอบโจทยใหญ (Grand Challenges) รวมทง โครงการขนาดใหญ (mega project) อาท การพฒนาระบบราง การบรหารจดการน า และบรณาการระดมความสามารถของหนวยงานทเกยวของมารวมท างานขบเคลอนโยบายของรฐบาลทเปาหมายเฉพาะใหบรรลผลส าเรจได ซงจะสงผลตอการพฒนาตลอดหวงโซมลคา และสงผลกระทบทางออมตอสงคม ชมชน และเศรษฐกจทเกยวเนองกบหวงโซมลคานน ดงนน วทน. จงเปนเครองมอในการพฒนาและน าพาประเทศไทยใหมความมนคงดวยการสรางภมคมกนใหกบสงคมไทยทมความคดอยางมเหตผลและเปนธรรมสามารถเขาถงความรและบรการดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย น าไปสความมงคง มการกระจายรายได สรางคณคาและมลคาใหแกภมปญญาไทย ทรพยากร สงแวดลอม เกษตรกรรม และอตสาหกรรม ทงในชมชน สงคมและประเทศบนฐานนวตกรรมอยางยงยน

๒๘ | ห น า

ภาพเปรยบเทยบผลลพธของการปฏรประบบ วทน. เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ (วาระการปฏรปท ๒๑)

ภาพอนาคต ประเทศไทยมนโยบายและยทธศาสตรโดยใช วทน .เปลยนจากประเทศทเปน commodity based และใชแรงงานคนเปนหลก ไปสประเทศทขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมใหม ความมงคง มงคงและยงยน ดวยนวตกรรม" “ ประเทศไทยหลดพนจากกบดกประเทศกลมรายไดปาน

กลางในป พ.ศ. ๒๕๖๙ ผลตภณฑมวลรวมรายจงหวด (GPP: Gross Province

Product) สงขน (GPP ของทกจงหวดแตกตางจากคาเฉลยไมเกนรอยละ ๓๐ ในป พ.ศ. ๒๕๖๙

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP: Gross Domestic Product) สงขน (รายไดเฉลย ๔๐๐,๐๐๐ บาทตอป ในป พ.ศ. ๒๕๖๙)

มโครงสรางพนฐานระบบ วทน .ทมประสทธภาพ และเพยงพอตอการขบเคลอนการพฒนาประเทศ

มธรรมาภบาลดาน วทน. ทดและเปนระบบ ผน าสงสด ประเทศ และฝายบรหาร ในการใช วทน. (ครม.) วางนโยบายและตดสนใจบนฐานของความร วทน. จากผทรงคณวฒ และมการบรรจให วทน. เปนปจจยในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม ดวยการบรรจไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔

มโครงการความรวมมอระหวางหนวยงานทใหบรการทางดาน วทน. กบภาคธรกจอตสาหกรรมและชมชน

มโครงการความรวมมอระหวางภาครฐ สถาบนการศกษา และภาคเอกชน/ชมชน ในสรางนวตกรรมและกจกรรม อนๆ เชน การถายทอดเทคโนโลย ความรและบรการทาง วทน. เชน การใหค าปรกษาในการแกปญหาในการผลตตางๆ ทงในภาคการผลต บรการและภาคการเกษตร

มกลไกหรอระบบทเออใหภาคเอกชนการลงทนท าวจยและกจกรรมพฒนานวตกรรม เชน การจดซอจดจางภาครฐ กลไกทางดานภาษตางๆ

ปฏรป ระบบ วทน.

ประเทศไทยไมสามารถกาวขามพนกลมประเทศรายไดปานกลาง

ประเทศไทยไมสามารถแขงขนกบประเทศตางๆ โดยเฉพาะทางวทยาศาสตร เทคโนโลยและโครงสรางพนฐานทาง วทน .ในอนาคตท าใหประเทศสญเสยความมนคงทางเศรษฐกจ ตองพงพาเทคโนโลยจากตางชาต ไมสามารถพงพาตนเองได

สงคมไทยจะออนแอและถดถอย ความเหลอมล าทางเศรษฐกจและสงคมสงมากขน จนอาจน าไปสการลมสลายของสงคมไทยในทสด

วทน .ไมไดถกก าหนดใหเปนยทธศาสตรหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมทงระดบประเทศและภมภาคและทองถน และขาดการน าความรและผทรงคณวฒทาง วทน. เพอการก าหนดนโยบายและการตดสนใจจากขอเทจจรง

โครงสรางการบรหารจดการ วทน .ภายในภาครฐขาดเอกภาพเชงนโยบายและขาดประสทธภาพในการแปลงนโยบายและแผนสการปฏบต ท างานซ าซอนกนและขาดระบบการจดสรรงบประมาณสนบสนนระบบ วทน .ของประเทศอยางมประสทธผล

สงคมไทยไมไดใชความรและการวจย รวมทงความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการตดสนใจแกปญหาดานเศรษฐกจและสงคม หรอภยพบตตางๆ หรอโครงการขนาดใหญ (Mega Project)

โครงสรางพนฐานของระบบ วทน .

๒๙ | ห น า

ภาพเปรยบเทยบผลลพธของการปฏรประบบ วทน. เพอชมชน เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ

สถานภาพปจจบน - ชมชนในชนบทมรายไดต า ท าใหมความเหลอมล าทาง

รายไดสง - ขาดโอกาสในการเขาถง / ขาดแหลงความรทเพยงพอ

และมคณภาพ ท าใหการใช วทน. ในการประกอบอาชพและยกระดบคณภาพชวตมนอยมาก

- การสรางสมรรถนะของชมชนและคนในทองถนมนอย ท าใหขาดความตระหนกการใช วทน. เพอทนทางสงคม/ทรพยากรทมอยมากในชมชน เพอตอยอดภมปญญาและดแลรกษาสงแวดลอม

- องคความรและภมปญญาชมชนทครงหนงเคยเปนภมคมกนใหกบชมชน ปจจบนไมสามารถรบมอกบการเปลยนแปลงของโลกปจจบนและอนาคตได ท าใหชมชนไมมภมคมกนเพยงพอตอการเปลยนแปลงทงภายใน ภายนอก เชน ภาวะโลกรอน ระบบทน และระบบตลาดสมยใหม

- การบรหารจดการไมเขมแขงเพยงพอ ขาดการบรหารจดการทมประสทธภาพ

- หนวยงานวจยและใหบรการ วทน.ไมเขาถงชมชน ท าใหไมตอบสนองความตองการอยางถกตอง ครบถวน และเทาทน

ภาพในอนาคต - ชมชนในชนบทมรายไดเพม/ลดความเหลอมล าทาง

รายได มความมนคงในอาชพ น าไปสการหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง

- ชมชนมสมรรถนะ ความสามารถ มความรอบร รอบคอบ ระมดระวงและรบมอการเปลยนแปลงจากภายนอกไดอยางเทาทน สามารถสรางอ านาจตอรองผลประโยชนกบกลมทนและกลมการเมอง

- ปรบเปลยนจากสงคมฐานการผลตไปสชมชนสงคมแหงความร มบคลากรทมความเชยวชาญ และมความรทางเทคโนโลยและการตลาดในพนท

- สามารถยกระดบฐานะทางสงคม (social uplifting) ใหดขนได อยางตอเนองใน ๑ ชวอายคน ลกหลานเกษตรกรมสมมาชพในพนททเลยงตวเองและครอบครวไดเปนอยางด และมความภาคภมในการเปนสมาชกชมชน

- ทรพยากรธรรมชาต เชน ดน และ น าไดรบการฟนฟและพฒนาใหดขน

- ชมชนมความคดแบบมเหตมผล ลดความงมงาย รกษาความเปนไทย (ความเอออาทร ความรวมมอ สอดคลองกบคานยมทองถน) สรางคานยมใหม การมองประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน มความกาวหนาทนสมย

- ระบบ วทน. ทตอบสนองความตองการของชมชน ครบถวน เทาทน และเออตอการมสมรรถนะ ความสามารถระยะยาว ความมนคงมงคงและยงยนของชมชน จะน าไปสความมนคงมงคงและยงยนของประเทศ

- การมสวนรวมอยางมพนธะสญญาทเขมแขงจรงจงระหวางทกภาคสวน รฐมการลงทนโครงสรางพนฐาน และระบบใหบรการทเออตอการน า วทน. ไปใชประโยชน

ปฏรป วทน.

ถาไมมการปฏรป - การผลต การบรการ และการประกอบสมมาชพ ใชเทคโนโลยทลา

หลง ท าใหเกดความเหลอมล าทางรายไดเพมขน ไมอาจหลดพนจากกบดกของความยากจน

- ชมชนยงคงเปนแรงงานราคาถกของหวงโซการผลตของโลก ท าใหใชปจจยการผลต เชน ดน น า ปา อยางไมมประสทธภาพ และไมไดรบการพฒนา

- ความลมสลายของสถาบนครอบครวและชมชนชนบทมากขน น าไปสปญหาทางสงคม เศรษฐกจ อาชญากรรม มากขน

- ชมชนมรายไดต า ก าลงซอลดลง ตลาดในประเทศไมสามารถเพมไดมากพอ (ตองเพมประสทธภาพของชมชน และ SME ให เรวกวาคาเฉลยของประเทศ)

- ชมชนสญเสยความสามารถในการพงพาตนเอง ไมมภมคมกน - หนวยงานวจยไมอาจแสดงบทบาทในการเปนทพงของชมชนได - ปญหาอทกภย โรคระบาด อายสน เดกตายกอนเกด ปญหา

การเมอง ปญหาทกอยางมความรนแรงมากขน และมความเสยงสงขน ชมชนขาดการตดสนใจบนฐานความร

๓๐ | ห น า

ภาคผนวก แผนการปฏรปเพอการเปลยนแปลง (Blueprint for change) ของโครงการทเสนอภายใตวาระท ๒๐-๒๑

---------------------------------------------------------------------------

วาระท ๒๐ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ หนา ๓๑

๑. การพฒนาสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตร และสงเสรมใหมสวนรวม หนา ๓๑ ในการพฒนาประเทศในระดบนโยบายและการบรหารจดการ ๒. สถาบนวจยขนสงดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศ หนา ๓๓ ๓. การพฒนา STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) หนา ๓๗

Education และ STEM Career Development

วาระท ๒๑ การปฏรประบบ วทน. เพอโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ หนา ๓๘

๑. วทน. เพอภาคเกษตรกรรม หนา ๓๘ ๒. วทน. เพอชมชนเขมแขง หนา ๔๑ ๓. วทน. การพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม หนา ๔๔ ๔. การสงเสรมสนบสนนอตสาหกรรมเพอสรางสมรรถนะและความสามารถ ววททน. ของประเทศ หนา ๔๕

- การแพทยและสขภาพ - Bio-based industry

๓๑ | ห น า

วาระท ๒๐ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ

๑. การพฒนาสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตร และสงเสรมใหมสวนรวมในการพฒนาประเทศในระดบนโยบายและการบรหารจดการ

รายละเอยดทเกยวของ

การพฒนาสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตร และสงเสรมใหมสวนรวมในการพฒนาประเทศในระดบนโยบายและการบรหารจดการ

ประเดนปญหา

๑) กระบวนการวางแผนนโยบายประเทศแยกมตวทยาศาสตรและเทคโนโลยออกจากมตสงคมและเศรษฐกจของประเทศ

๒) การวางแผนนโยบายและการบรหารจดการประเทศใหเขมแขงมนคงทางเศรษฐกจและสงคมอยางยงยน ไมไดใชฐานความรและขอมลเชงประจกษทางวทยาศาสตรมาเปนปจจยประกอบในการตดสนใจ

๓) การวางแผนและการพฒนาประเทศในปจจบนขาดขอเทจจรงทางวทยาศาสตรและการคาดการณอนาคตอยางมเหตผล ท าใหประเทศเสยประโยชนในการพฒนาอยางมทศทางทเหมาะสมและทนตอเหตการณ และไมสามารถก าหนดทศทางการพฒนาประเทศระยะยาวไดอยางมประสทธภาพ

๔) สงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตรเปนแหลงทรพยากรองคความรทส าคญซงมความรความเชยวชาญระดบสากล แตรฐยงไมมระบบและกลไกทจะน าผมความรความเชยวชาญฯ มามสวนรวมในการวางแผนการพฒนาประเทศใหทนตอเหตการณในปจบนและการวางแผนนโยบายระยะยาวไปในอนาคต

วตถประสงค

เพอใหเกดการน าผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย มามสวนรวมในการพฒนาประเทศในระดบการวางแผนนโยบายและการบรหารจดการในทกมต เพอการพฒนาประเทศเพอน าประเทศไทยสประเทศทพฒนาแลวบนฐานนวตกรรมและมการกระจายรายไดอยางเทาเทยม

ประเดนการปฏรป/พฒนา

๑) รฐตองก าหนดใหมระบบและกลไกการรบฟงความรและขอเทจจรงทางวทยาศาสตร ทถกตอง (accurate) มความเกยวพน (relevance) และเหมาะตอสถานการณ (timely) จากผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตร มาเปนองคประกอบหลกทรฐจะละเลยไมไดในการก าหนดนโยบายและการบรหารประเทศ

๒) สงเสรมใหสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนแหลงทรพยากรบคคลทพรอมใหขอเทจจรงทางวทยาศาสตรหรอศกษาเพมเตมใหไดทขอมลเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทยและทนตอเหตการณของโลก เพอใหรฐมแหลงขอมลทถกตองเชอถอได และปราศจากผลประโยชนทบซอน

กรอบความคด รวบยอด

การพฒนาประเทศเพอน าประเทศไทยสประเทศทพฒนาแลวบนฐานนวตกรรมและมการกระจายรายไดอยางเทาเทยม ประเทศไทยจ าเปนตองมกลไกและคณะบคคลเพอด าเนนการปฏรปประเทศดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางตอเนองไมนอยกวา ๑๐ ป เพอใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจ สาธารณสข คณภาพของสงแวดลอม และความมนคงของประเทศไดอยางยงยน

ขอบเขตงานปฏรป

๑) รฐจะตองจดใหมสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงการก าหนดกลไกเพอใหมการรบฟงความรและขอเทจจรงทางวทยาศาสตร เพอเปนขอมลประกอบในการตดสนใจวางนโยบายดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ

๒) มกระบวนการสงเสรมและสนบสนนสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยการสนบสนนทรพยากรทจ าเปนและเพยงพอ เพอสรางความเขมแขงในการ

๓๒ | ห น า

รวมตว และใหมความอสระเพอคงความนาเชอถอ ความเปนกลางในการพจารณาเสนอแนะเรองตางๆ ตอรฐบาล หนวยงานของรฐ ประชาชน และภาคเอกชน

เครอขายพนธมตร

สงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดแก ๑) มลนธบณฑตยสภาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (บวท., Thai Academy

of Science and Technology Foundation) ซงเกดจากการรวมตวของนกวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมผลงานตอเนองในวชาชพของตนมาเปนเวลานาน และมความสนใจและประสบการณในการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชในการพฒนาประเทศ มการด าเนนงานแบบองคกรทไมใชของรฐ เพอประกนความเปนกลางในการพจารณาเสนอแนะเรองตางๆ ทมเนอหาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยตอรฐบาล หนวยงานตางๆ และประชาชนทวไป

๒) ส านกวทยาศาสตรของราชบณฑตยสถาน เปนสวนราชการระดบกรม ขนตรงตอนายกรฐมนตร โดยเปนแหลงความรทางวชาการใน ๕ สาขาวชา ไดแก วทยาศาสตรกายภาพ วทยาศาสตรชวภาพ เทคโนโลย วทยาศาสตรประยกต และวทยาศาสตรสขภาพ

ตวบงชผลสมฤทธ

๑) การวางนโยบายของประเทศทงระยะยาวและระยะสนไดค านงถงมตทางวทยาศาสตรทจะชวยบงชนโยบายทมศกยภาพได

๒) การวางแผนนโยบายบรหารประเทศของรฐ ไดใชความสามารถของสงคมผมความรความเชยวชาญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการใหขอเทจจรง วเคราะห และเสนอแนะค าแนะน าทเหมาะสม ผานการท างานคณะตางๆ เชน คณะกรรมาธการสามญประจ าสภาผแทนราษฎร คณะกรรมาธการสามญประจ าวฒสภา หรอใหขอมลโดยตรงตอเจาหนาทระดบสงของรฐ

๓) มทมงานทมความสามารถระดบสากลทเขาใจบรบทของประเทศทจะใหค าแนะน าเชงนโยบาย บทวเคราะห และแนวทางการตดสนใจ แกผน าประเทศและเจาหนาทระดบสงของรฐในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเกยวของกบนโยบายส าคญ

ผลกระทบเชงบวก ในวงกวางตอประเทศไทย

๑) การก าหนดนโยบายและการบรหารประเทศมขอเทจจรงทางวทยาศาสตรสนบสนนท าใหเกดการแยกแยะศกยภาพของแผนงานตางๆ และก าหนดความส าคญและโอกาสในความส าเรจไดอยางชดเจนและเทยงตรงภายใตขอเทจจรงทางวทยาศาสตรทเปนปจจบนทสด เพอสงเสรมใหเกดการพฒนาประเทศในระยะยาวอยางตอเนอง

๒) งบประมาณและการลงทนของภาครฐจะถกน าไปใชเพอการพฒนาประเทศอยางมทศทางและมประสทธภาพสงสด

๓๓ | ห น า

๒. สถาบนวจยขนสงดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศ รายละเอยดทเกยวของ

การจดตง “สถาบนวจยขนสงดานความหลากหลายทางชวภาพเเละระบบนเวศ”

ประเดนปญหา

๑. การสญเสยทรพยากรชวภาพอยางรวดเรว ปจจบนประเทศไทยสญเสยความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศอยางรวดเรว ขาดโอกาสทศกษาในอตราทเรวกวาการสญเสย โดยทรพยากรชวภาพถกท าลายประมาณ ๒๐-๗๐ ชนด/วน ขณะทงานส ารวจความหลากหลายทางชวภาพมการคนพบประมาณ ๑ ชนด/สปดาห นอกจากนความสญเสยความหลากหลายทางชวภาพจ านวนมากเปนการสญพนธของสงมชวตแบบหมดสนไป (extinct) เปนภาวะวกฤตทตองใหความส าคญสง

๒. องคความร เทคโนโลย บคลากร โครงสรางพนฐานยงไมเขมแขง ไมมการศกษาเชงลกตอเนองทงระบบนเวศและวทยาการขนสง ทจะน าไปสการแขงขนสรางใหเกดมลคาทางเศรษฐกจในระยะยาว และคลงเกบรกษาพนธกรรมมนอยไมครอบคลมสงมชวต และทมอยกไมเขมแขง/ไมไดมาตรฐานสากล มความเสยงตอการสญเสยจากภยพบตและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๓. แรงกดดนจากแนวโนมการเปลยนแปลงของโลกในมตตางๆ ททวความรนแรงและสงผลกระทบเปนลกโซ เชน - การเปลยนแปลงของระบบนเวศจากการกระท าของมนษยและจากภาวะโลกรอน เปนภย

คกคามทเรงการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ รวมทงการถกคกคามจากสงมชวตทเปนชนดพนธตางถนทรกราน (invasive species) ทท าลายระบบนเวศและพนธพนเมองอยางรวดเรว ซงเกดจากการเคลอนยายของมนษยเเละสนคา เชน หอยเชอร จอกหหนยกษ ปลาเทศบาล

- ปญหาวกฤตดานพลงงาน ประเทศตางๆ ไดมงหาพลงงานทางเลอกใหมโดยเฉพาะจากทรพยากรชวภาพ ไมวาจะเปนพช สาหราย หรอจลนทรย โดยเนนการศกษาดานชววทยาสงเคราะหและพนธวศวกรรมเพอพฒนาทรพยากรชวภาพเหลานเปนแหลงวตถดบในกระบวนการผลตพลงงานชวภาพทดแทนน ามน

- ภาวะโลกไรพรมแดน ทท าใหเกดการเคลอนยายทน เทคโนโลย สนคาซงรวมถงทรพยากรชวภาพระหวางประเทศตางๆ เกดการแสวงหาพนธกรรมของสงมชวตทมศกยภาพในการใชประโยชน สรางใหเกดมลคาทางเศรษฐกจ เชน ยารกษาโรค สารมลคาสงซงประเทศไทยเปนแหลงทรพยากรชวภาพทมความสมบรณ จงอาจสญเสยทรพยสนทางชวภาพโดยความไมเปนธรรมในการเสยเปรยบจากทรพยสนทางปญญา

๔. นโยบายดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศยงไมมงเนนการวจยเชงลกทส าคญ ถงแมจะมการสงเสรมการอนรกษและการใชประโยชน และหนวยงานทมภารกจเกยวของกระจายหลายแหง แตการด าเนนงานดงกลาวมงเนนดานการอนรกษฟนฟ คมครองปองกน ไมอยบนฐานของความรทมขอมลทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยขนสงสนบสนนทจะผลกดนใหเกดประโยชนและสรางผลกระทบสงในเชงเศรษฐกจและสงคม

วตถประสงค

๑. เพอผลกดนดานนโยบายและดานบรหารจดการอยางจรงจงและเรงดวน เพอใหสามารถรองรบสภาวการณและผลกระทบตอขดความสามารถในการแขงขนของประเทศโดยรวม เนองจากการวจยและพฒนาดานความหลากหลายทางชวภาพไดถกน าไปผกพนกบการพฒนาเกษตร พลงงาน และอตสาหกรรมในวงการคาระดบโลก และความรวมมอระดบอาเซยนโดยเฉพาะ

๓๔ | ห น า

๒. เพอรกษาความมนคงของฐานทรพยากรชวภาพและระบบนเวศ ซงประเทศไทยมทนอยสงทเปนขอไดเปรยบ รวมทงคมครองสทธชมชนและภมปญญาทองถนเพอความอยดมสขของชมชนในระยะยาว และการอนรกษฟนฟและลดผลกระทบจากสภาวะการเปลยนแปลงภมอากาศโลกและการกระท าของมนษย

๓. เพอพฒนาประเทศใหมความกาวหนา สามารถแขงขนทางเศรษฐกจในระยะยาวและยงยนจากทรพยสนความหลากหลายของทรพยากรชวภาพและระบบนเวศทมความสมบรณของประเทศไทย ทจะสามารถสรางประโยชนและมลคาทางเศรษฐกจ

ประเดนการปฏรป/พฒนา

ความหลากหลายทางชวภาพและนเวศวทยาเปนเรองส าคญส าหรบประเทศไทยทควรก าหนดใหเปนวาระแหงชาต โดยมประเดนการปฏรปและพฒนา ทส าคญ ไดแก ๑. รฐจะตองสนบสนนงบประมาณเพอการด าเนนงานวจยอยางตอเนองและมงเนนการวจยเชงลก

หรอการวจยและพฒนาเทคโนโลยสมยใหมขนสงทน าไปสการสรางมลคาเพม ๒. การสนบสนนการลงทนโครงสรางพนฐานการวจยและพฒนา การพฒนาก าลงคนและ

บคลากรวจยใหเพยงพอ มระบบการจดการทมประสทธภาพ ทจะสามารถสรางองคความร เทคโนโลยไดเทาเทยมและสามารถแขงขนได เพอใหประเทศมความพรอมและไมเสยโอกาสในการเพมมลคาจากทรพยากรชวภาพของประเทศไดยงยน

๓. การบรณาการใหชมชนเขาถงและเรยนรวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอใหเกดเศรษฐกจพนบานจากการอนรกษทรพยากรชวภาพและสรางสมดลทางสงแวดลอม ลดความเหลอมล าทางสงคม

๔. ความส าคญในการมหนวยงานทมประสทธภาพทจะขบเคลอนดแลรบผดชอบดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศทเชอมโยงสมพนธกนไดทงดานนโยบาย งบประมาณ ดานการวจย ดานกฎหมาย ดานการกระจายขอมลความรและการจดการทองถน

กรอบความคด รวบยอด

การวจยดานความหลากหลายทางชวภาพ มความส าคญและมผลกระทบสงตอประเทศไทย ดงนนประเทศไทยจงตองเรงปฏรปเพอลดผลกระทบจากการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศอยางรวดเรว โดยจะตองมการสนบสนนงบประมาณตอเนองระยะยาว เพอการวจยอยางตอเนอง โดยเฉพาะการวจยดานประชากรเเละนเวศวทยานนเปนการวจยระยะยาวเพอเขาใจความสมพนธระหวางสงมชวตกนเอง เเละสงมชวตกบสภาวะเเวดลอมทเปลยนแปลงไป นอกจากนจากความกาวหนาของวทยาการขนสงในสาขาตางๆ ทจ าเปนตอการพฒนาและยกระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศใหมความกาวหนา มนคง ลดการพงพาเทคโนโลยจากตางประเทศ และท าใหเกดประโยชนทจะสรางผลกระทบสงไดอยางยงยน เชน เทคโนโลยจโนมและหนาทจโนม เทคโนโลยการประมวลขอมลสารสนเทศ เทคโนโลยการค านวนและการสรางแบบจ าลองขนสง จะตองถกน ามาบรณาการมาใชกบการวจยและพฒนาดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศเพอใหเกดความกาวหนาในมตใหมๆ เกดการสรางความสามารถของนกวจยระยะยาว เกดการสะสมเเละประมวลขอมลระยะยาวทเปนประโยชน และเปนการสงเสรมสนบสนนการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาใชในการจดการและประยกตใชความหลากหลายทางชวภาพ ใหเกดการอนรกษทเหมาะสมและเกดประโยชนทจะสรางผลกระทบสงไดอยางยงยน

ขอบเขตงานปฏรป

๑. ประเทศไทยจ าเปนตองมหนวยงานทมภารกจโดยตรงในการวจยและพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยขนสง ทจะสนบสนนการด าเนนการสรางองคความร สรางนวตกรรม เพอการจดการและประยกตใชความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศ ใหเกดประโยชนทจะสรางผลกระทบสงไดอยางยงยน

๓๕ | ห น า

๒. สนบสนนการวจยและพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยขนสงอยางตอเนองเพอสรางองคความรใหมและเปนขอมลพนฐานส าหรบรองรบแนวโนมการเปลยนแปลงของระบบนเวศและภาวะโลกรอนไดอยางเทาทน และเพอสรางนวตกรรมใหมในการใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยนในชมชนและในเชงพาณชย

๓. สนบสนนโครงสรางพนฐานเพอเปนศนยเกบรวบรวมและการเกบรกษาพนธกรรมพช สตว และจลนทรย เพอเปนวสดวจย และเปนคลงตวอยางอางองระดบชาตทมงานวจยดานลกรองรบ/สนบสนน และเพอการตอยอดใชประโยชนในอนาคต

๔. สนบสนนระบบงานสงเสรมการพฒนาบคลากรวจย และระบบการเขาถงและใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพ การกระจายเผยแพรและการถายทอดเทคโนโลยใหเกดการใชประโยชนอยางมประสทธภาพและทวถง

เครอขายพนธมตร

การด ารงรกษาความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศใหยง ยนและเกดประโยชนและประสทธภาพสงสดตอประเทศ จ าเปนตองสรางเครอขายความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของดานความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศ ซงมภารกจหลกทแตกตางกน ไดแก ๑. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ภารกจหลกของกระทรวงฯ คอ จดท าแผน

นโยบายและการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศ ดแลกฎหมายสงแวดลอมของประเทศ รวมทงการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอม พนธกจดานอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพชวภาพ ตลอดจนเปนศนยกลางขอมลชนดพนธสงมชวตในประเทศไทย นอกจากนนยงดแลพนทคมครอง พนทอนรกษ ทงในปา ทะเล และภเขา ตลอดจนยงไดมภารกจการพฒนาเศรษฐกจจากทรพยากรชวภาพและภมปญญาทองถน โดยมงเนนการพฒนาผลตภณฑระดบชมชน หนวยงานหลกทเกยวของ ไดแก ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง องคการสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต ส านกงานพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ กรมทรพยากรธรณ

๒. กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ภารกจหลกของกระทรวงฯ คอ สนบสนนทนวจยและพฒนาบคลากรนกวจยรนใหม สรางความสามารถดานเทคโนโลยในการคนหาสารออกฤทธทางชวภาพจากทรพยากรชวภาพ สรางความรใหม ทงพนฐานความหลากหลายทางชวภาพ และในมตทเกยวกบการใชประโยชน การสรางนวตกรรมใหมจากทรพยากรชวภาพ การจดสทธบตร สรางความรวมมอกบภาคเอกชนในการพฒนาตอยอดใหถงผลตภณฑ และเผยแพรความรทางวทยาศาสตรสสาธารณชน หนวยงานหลกทเกยวของ ไดแก สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

๓. กระทรวงศกษาธการ โดยส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาและมหาวทยาลย ภารกจหลกคอพฒนาความเขมแขงของการศกษาความหลากหลายทางชวภาพในมหาวทยาลย ทงการวจย การพฒนาบคลากรอาจารย และการพฒนาหลกสตร

๔. หนวยงานอนๆ เชน ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร (ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย หรอ สกว.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง) และกระทรวงสาธารณสข (กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและแพทยทางเลอก)

๓๖ | ห น า

ตวบงชผลสมฤทธ

๑. ดานการสรางความรพนฐาน : จ านวนผลงานเชงวชาการ องคความร และการคนพบสงมชวตใหมทเพมขน

๒. ดานการพฒนาเศรษฐกจ/เศรษฐกจชมชน : - จ านวนผลงานวจยทมการน าไปใชประโยชนในภาคอตสาหกรรมตางๆ และมลคาผลกระทบ

เชงเศรษฐกจจากการใชประโยชนผลงานงานวจย - จ านวนผลงานวจยทน าไปสการสงเสรมอาชพ และการสรางรายไดเพมใหแกชมชนและ

เกษตรกร ๓. ดานสงคมและสงแวดลอม : จ านวนขอมลจากการวจยและพฒนารวมทงฐานขอมลนเวศ ระยะ

ยาวไดถกน าไปใชเพอการบรหารจดการ วางแผนเตรยมความพรอมและการรบมอไดทนทวงทตอการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศและภาวะโลกรอน และการสรางความตระหนกของชมชนทองถนในการอนรกษฟนฟพนททรพยากรธรรมชาต ลดอตราการสญเสยเเละการท าลายระบบนเวศและสงมชวต ทงทเกดจากการกระท าของมนษยและจากภยธรรมชาต

๔. ดานการพฒนาบคลากรวจย : จ านวนบคลากรวจยรนใหมในสาขาทเกยวของกบความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศทเพมขน

๕. ดานการพฒนาโครงสรางพนฐาน : จ านวนโครงสรางพนฐานทจ าเปนและเพยงพอตอการเกบรวบรวมทรพยากรชวภาพของประเทศทมมาตรฐาน จ านวนเครอขายหองปฏบตการวจยเฉพาะทางดานความหลากหลายทางชวภาพและการใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพ

๖. ดานนโยบายและบทบาทเวทโลก : จ านวนขอมลทางวชาการทไดจากการศกษาวจย ไดถกน าไปใชในการด าเนนงานตามอนสญญาความหลากหลายทางชวภาพ การสรางความพรอมในการรบมอกบการรกเขามาของตางชาตและการแบงปนผลประโยชน ฯลฯ

ผลกระทบเชงบวกใน วงกวางตอประเทศไทย

๑. แนวโนมทวโลกใหความสนใจตอความหลากหลายทางชวภาพซงเปนปจจยพนฐานในการด ารงชวตของมนษย ทงในแงของการน าทรพยากรชวภาพไปใชใหเกดประโยชนและลดผลกระทบตอสงแวดลอมและระบบนเวศของโลก สงผลตอการผลตสนคาและบรการทมมลคาทางเศรษฐกจจากทรพยากรชวภาพเพมมากขน ท าใหเพมการสรางโอกาสและความสามารถในการแขงขน

๒. โอกาสจากปญหาวกฤตดานพลงงาน ทจะแสวงหาพลงงานทางเลอกใหมจากทรพยากรชวภาพ เชน สาหราย จลนทรย และพช โดยศกษาวจยวทยาการขนสงดานชววทยาสงเคราะหและพนธวศวกรรมเพอพฒนาทรพยากรชวภาพใหเปนแหลงวตถดบในกระบวนการผลตพลงงานชวภาพทดแทนน ามน

๓. สรางโอกาสและลดความเหลอมล าทางสงคม โดยสรางองคความรเพอจดการและอนรกษทรพยากรชวภาพไดอยางยงยน การถายทอดเทคโนโลยและกระจายความรสชมชนและภาคการผลตเชงพาณชย

๔. ลดการเสยเปรยบในการคมครองทรพยสนทางปญญาทตอยอดจากภมปญญาเดมของประเทศ เชน กรณตนเปลานอย ตางชาตน าไปพฒนายารกษาแผลในกระเพาะอาหาร ล าไส มลคาปละหลายรอยลานบาท

๕. ลดความเสยงสงตอการสญเสยทรพยากรชวภาพและความหลากหลายทางชวภาพ จากพฤตกรรมของมนษย การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของโลก ภยพบตตางๆ ทมความรนแรงเพมมากขน

๖. ประเทศไทยมองคความรทจะจดการและอนรกษทรพยากรชวภาพไดอยางยงยน โดยมความสามารถในการพยากรณอตราการสญเสยหรอการเคลอนยายของสงมชวต และสามารถจดล าดบความส าคญและความเรงดวนของสงทจะตองอนรกษไดอยางเหมาะสม

๓๗ | ห น า

๓. การพฒนา STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) Education และ STEM Career Development

รายละเอยดทเกยวของ

การพฒนา STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) Education และ STEM Career Development

ประเดนปญหา

๓๘ | ห น า

วาระท ๒๑ การปฏรประบบ วทน. เพอโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ

๑. วทน. เพอภาคเกษตรกรรม

รายละเอยดทเกยวของ

วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมเพอภาคการเกษตร

ประเดนป ญหา - ส งออกส นค าเกษตรอ นดบต นๆ แตผล ตภาพการผล ตของประเทศไทยต า (low productivity) อยอ นดบท ๕๗ ของโลกจาก ๕๘ ประเทศ อาจส ญเส ยความสามารถในการแข งข นระยาว เกษตรกรม รายได ต า จ าเป นต องยกระดบผล ตภาพการผล ต และเพ มสมรรถนะด วย วทน.

- ตนท นป จจยการผล ตส งจากราคาป จจยการผล ตท เพ มข น เช น ปย สารกำจดศ ตรพ ช ค าจางแรงงาน ป ญหาการขาดแคลนแรงงานในภาคการผล ตและการแปรรป อายเฉล ย แรงงานภาคเกษตรเพ มข น ปรมาณก าซเรอนกระจกจากภาคเกษตรโดยประมาณ ๒ % ของปรมาณการปล อยก าซเรอนกระจกของประเทศ จากตนท นการผล ต และการปลอยก าซเรอนกระจก ม ผลกระทบตอการสงออกของไทย

- การผล ตภาคเกษตรม ความไม แน นอนอ นเนองมาจากการเปล ยนแปลงหรอความแปรปรวนของสภาพภ มอากาศ อาท ภ ยแลง น าทวม การระบาดของโรคและแมลงศ ตร พ ช ผลผล ตการเกษตรเส ยหาย ม การใชสารเคม เพ อปองก นก าจดโรคแมลงศ ตรเพ มข น ทรพยากรธรรมชาต เช น ดน น า เส อมโทรมและขาดแคลน

- ส นคาเกษตรรอยละ ๖๐ สงออกในรปผล ตภ ณฑข นตน รอยละ ๔๐ ในรปผล ตภ ณฑแปรรป(processing) ท มมลคาเพ ม จงต องเพมส ดสวนการสงออกผล ตภ ณฑ มลคาส ง ผล ตภ ณฑมลคาส งท าให ประเทศส ญเส ยโอกาสในการไดรบผลตอบแทนท ส งข น

- ปจจยการผล ต กระบวนการผล ตและผล ตภ ณฑไมไดมาตรฐานการผล ตท ยงยน (green product /water footprint/ carbon footprint) ขาดการก าก บดแลใหเปนไปตามมาตรฐาน ความล าชาในการตรวจสอบความแมนย าของหนวยงานท ท าหน าท ตรวจว ด

- เกษตรกรสวนใหญขาดความร การเขาถ งความร เทคโนโลย การใชเครองจกรกล เครองท นแรง ขาดความพร อมดานเง นทน ภาครฐขาดการลงท นโครงสรางพ นฐานทเพ ยงพอ ขาดการจดการองคความรแบบบรณาการขอม ลขาวสาร กระบวนการเรยนร และถายทอดเทคโนโลยการผล ตและการตลาดท เหมาะสมแกเกษตรกรอย างตอเนอง และการให บรการ วทน.อยางท วถ ง

- ระบบว จ ยดานว ทยาศาสตร และเทคโนโลยการเกษตรอ อนแอ ขาดความเช อมโยงและบรณาการ ขาดการลงท นอยางจรงจงและตอเนองท งงบประมาณ การว จ ย ถายทอดเทคโนโลย พ ฒนาบคลากร และโครงสรางพ นฐาน

- ระเบยบกฎเกณฑไทยไมทนสม ยตอกฎกตกาใหมทเก ดข นในโลก ม ผลตอการผล ต การคาและการลงท นของประเทศ เชน มาตรการดานส ขอนาม ยและส ขอนาม ยพ ช มาตรการดานส งแวดลอม มาตรการการคาท เก ยวก บการแกไขปญหาโลกรอน เปนอ ปสรรคตอการค า การพ ฒนาผล ตภ ณฑใหม

วตถประสงค ๑. ยกระดบรายไดเกษตรกรไทย เพอคณภาพชวตทดขน ดวยการเพมผลตภาพการผลตใหสงขน เนนการผลตทปลอดภยตอสขภาพและสงแวดลอม สรางความยงยนใหภาคเกษตรดวย วทน.

๒. เพมขดความสามารถการแขงขน สรางความหลากหลายและผลตภณฑโดยเฉพาะผลตสนคาเกษตรมลคา/คณคาสง ดวย วทน.

๓๙ | ห น า

๓. มโครงสรางพนฐานการวจยและพฒนาเพยงพอและเหมาะสม ศนยบรการเทคโนโลยแกเกษตรกร และการรบรองมาตรฐานของสนคาอยางทวถงและเพยงพอ

๔. สงเสรมการรวมกลมเกษตรกรเพอใหการใช การสงเสรม สนบสนนและบรการ วทน. เปนไปอยางมประสทธภาพและมความคมคาในการลงทน

๕. ใช วทน. เสรมสรางระบบการคาอยางเปนธรรมโดยเชอมโยงระหวางกลมเกษตรรายยอยและกลมเกษตรอตสาหกรรม การพฒนาศกยภาพในการแขงขนเพอลดมาตรการกดกนทางการคาในกลมสนคาเกษตร โดยพฒนาระบบบรณาการท างานรวมกนจากทกภาคสวน

๖. ปรบปรงกฎหมาย/กฎระเบยบดาน วทน. ใหเออตอการพฒนาความสามารถของภาคเกษตรกรรม ประเดนการ ปฏรป/พฒนา

- ปฏรปกระบวนการผลตตลอดหวงโซใหมผลตภาพการผลตสงขน เนนผลผลตมลคาสง - ปฏรประบบวจย การถายทอดความรทาง วทน. และแนวทางการสนบสนนการลงทนเพอใชเทคโนโลย โดยเฉพาะกลมเกษตรกร เพอเพมประสทธภาพการผลตตลอดหวงโซคณคา - ปฏรปกลไกการสนบสนน/การลงทนโครงสรางพนฐาน เชน จดตงสถาบนวจยภาคเกษตรกรรมเฉพาะทางเปนรายสนคา มงเนนพฒนา วทน.เพอความเปนเลศโดยอาศยรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเพอก าหนดทศทางการด าเนนงาน ผลกดนใหมการท าวจยทมคณภาพเพมขน น าไปใชประโยชนเชงพาณชยและเชงสาธารณะ ประโยชนอยางมประสทธภาพ พฒนาโครงสรางพนฐานทจ าเปนตอการเพมประสทธภาพการผลต เชนเครองจกรกลการเกษตร แหลงน า และระบบขอมลเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน - ปฏรปกลไกการเสรมสรางขดความสามารถบคลากร เกษตรกร เจาหนาทภาครฐ นกวจย นกวชาการใหมคณภาพและเขมแขง - ปฎรประเบยบ กฎหมาย ใหเออตอการน าเขา-สงออก การคา การออกใบรบรอง การตรวจสอบคณภาพสนคา และการวจย สงเสรมความรวมมอสถาบนการศกษา รฐและเอกชน

กรอบความคด รวบยอด

๑) พฒนาตลอดหวงโซคณคา (value chain) เพอเพมการสงออกสนคามลคาสง พฒนาความเขมแขงบคลากรทกภาคสวน ๒) ใชกลไก triple helix (รฐ เอกชน และสถาบนการศกษา) ๓) ใช วทน. เพมผลตภาพการผลตตลอดหวงโซ เพมรายได ลดรายจาย ผลตภณฑทปลอดภยตอสขภาพ สงแวดลอม ลดการกดกนการคาในดานสงแวดลอม กฎระเบยบ เชน มาตรฐานอาหาร

๔๐ | ห น า

ขอบเขตการ ปฏรป

- มงเนนการพฒนาและสงเสรมการใช วทน .เพมประสทธภาพการผลต เพมผลตภาพการผลต (productivity) ลดตนทนการผลต ปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศไดอยางทนการณ - การเพมมลคาสนคา สงเสรมการตอยอดงานวจยและพฒนาเพอเพมมลคา การสรางนวตกรรมภายใตรปแบบสามประสาน (triple helix model) ในการพฒนาสนคาและบรการดานเกษตรทงระบบดวย วทน. - พฒนาก าลงคนตลอดหวงโซ ทงบคลากรวจย นกวชาการ เจาหนาทสงเสรม รวมถงเนนการพฒนาเกษตรกรรนใหม ทใช วทน. การตอยอดภมปญญา สรางกลไกการกระจายความรสเกษตรกรอยางมประสทธภาพ ในรปแบบทเขาใจงาย ใหเกษตรกรเขาถงความรไดอยางทวถง - รฐสนบสนน/การลงทนโครงสรางพนฐาน เชน จดตงสถาบนวจยภาคเกษตรกรรมเฉพาะรายสนคา มงเนนพฒนา วทน. สนบสนนการลงทนระหวางภาครฐและเอกชน - สรางมาตรฐานกลางของไทยใหเปนทยอมรบในระดบสากล เนนความปลอดภยทงระบบ ยกระดบหองปฏบตการกลางตางๆ ใหมความนาเชอถอเปนทยอมรบในระดบสากล มความแมนย า รวดเรวในการใหบรการ การรบรองตางๆ มการถายโอนงานไปยงภาคเอกชน และใหรฐท าหนาทก ากบดแลหรอรบรองหนวยงานทใหบรการ สนบสนนการยกระดบคณภาพมาตรฐานสนคาเกษตรและ อาหาร รวมทงพฒนาระบบตรวจสอบยอนกลบ - สรางเครอขายหนวยงานขบเคลอนทเกยวของทกภาคสวน เพอบรณาการการท างานและเชอมโยงขอมลระหวางเกษตรกร กลมแปรรปสนคาเกษตร และตลาดกบหนวยงานบรการขอมลความรจากภาครฐและสถาบนการศกษา รวมถงการสนบสนนการพฒนาและเพมประสทธภาพระบบการบรหารจดการโลจสตกส cold chain ของภาคเกษตรทเชอมโยงตลอดหวงโซ อปทาน - ปรบปรงและแกไขกฎหมาย/กฎระเบยบดาน วทน. ทเปนอปสรรคตอการพฒนาภาคเกษตร เชน กลไกการพฒนาและการรบรองพนธใหมๆ ทผานการพฒนาจากหนวยงานตางๆ ลาชา และใชขนตอนทซบซอน ไมสามารถสอดรบกบความตองการตลาดได

เครอขาย พนธมตร

ภาครฐ ภาคการศกษา ภาคเอกชนและประชาสงคม ทเกยวของกบภาคเกษตร

ตวบงชผลสมฤทธ

๑. ผลตภาพการผลตเพมขน ยกระดบรายไดเกษตรกร ๒. สดสวนมลคาการผลต/สงออกสนคามลคาเพมขน มผลตภณฑสนคาเกษตรใหมๆ เพมมากขน ๓. สดสวนมลคาผลตผลภาคเกษตรตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศเพมขน ๔. สนคาเกษตรเปนทยอมรบดานมาตรฐานและคณภาพในระดบสากล ๔. ภาคเกษตรลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกและปรบตวตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ๖. จ านวนเกษตรกรรนใหม ทใช วทน. เพอด าเนนธรกจเกษตรเตบโต ๗. กฎ ระเบยบ ทเปนอปสรรคตอการคาและการพฒนาผลตภณฑใหมไดรบการปรบปรงแกไข ๘. จ านวนผลงานวจย เทคโนโลยเกษตรเพมขนอยางรวดเรว

ผลกระทบ เชงบวกในวงกวางตอ ประเทศไทย

เกษตรกรมรายไดสงขน ภาคเกษตรมการเตบโตอยางตอเนองทงเพอบรโภคในประเทศ และการสงออก เกดผประกอบการคนไทยรายใหมในสายธรกจการเกษตร รฐบาล สามารถจดเกบภาษไดเพมขน

๔๑ | ห น า

๒. วทน. เพอชมชนเขมแขง

รายละเอยดทเกยวของ

วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมเพอสงเสรมชมชนเขมแขง

ประเดนป ญหา ๑) การเปลยนแปลงทงภายในและภายนอก รวมทงผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอม ท าใหชมชนตองปรบตวเพอเพมสมรรถนะ ยกระดบความสามารถในการผลตเพอสรางมลคา/ คณคาเพม และยกระดบคณภาพชวต

๒) ชมชนสวนใหญอยในชนบท ประกอบอาชพเกษตรกรรม ผลตภาพการผลต (productivity) ต า ตนทนการผลตสง ขาดแคลนทรพยากร น าไปสการมรายไดต า ท าใหไมอาจเปนฐานรากทแขงแรง ของการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ จงมความจ าเปนตองพฒนาใหชมชนเขมแขงดวย วทน.เพอ เพมรายได ลดความเหลอมล า น าไปสการหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง (Middle Income Trap)

๓) ทผานมาเกษตรกรไมสามารถเขาถงความร เทคโนโลยทจ าเปนตอการประกอบสมมาชพ คณภาพ ชวตทดไดอยางทวถง เนองจากขาดความพรอมดานเงนทนและภาครฐขาดการลงทนโครงสราง พนฐานทเพยงพอและการใหบรการ วทน. อยางทวถง

๔) ระบบวจยและพฒนาไมตอบโจทยความตองการของชมชนอยางแทจรง ครบถวนและเทาทน การเปลยนแปลง

๕) ชมชนไมตระหนกถงความจ าเปนของการแลกเปลยน เรยนร การมปฏสมพนธกบหนวยงาน ภายนอก การใชความรและเทคโนโลยใหมเพอพฒนาอาชพใหกาวหนา ทนสมย และยกระดบ คณภาพชวต

๖) ขาดกลไกการมสวนรวมทจะน าจดแขงของทกภาคสวน (ภาครฐ เอกชน วสาหกจเพอสงคม องคกรไมแสวงหาก าไร สถาบนการศกษา องคกรปกครองสวนทองถน) มารวมในการพฒนาและ กระจาย วทน. ไปสสงคม ชมชนใหทวถง

วตถประสงค ๑) ยกระดบรายไดของชมชนชนบทเพอลดความเหลอมล าทางรายได การหลดพนจากการเปน

ประเทศรายไดปานกลาง มคณภาพชวต และความมนคงในอาชพจากการปรบใชเทคโนโลยเพอ รบมอการเปลยนแปลงทงจากภายในและภายนอกอยางเทาทน

๒) ปรบเปลยนจากสงคมฐานการผลตไปสชมชนสงคมแหงความรและการเรยนรตลอดชวต ๓) สรางงานและจางงานแรงงานทมความรทางเทคโนโลย เชน เกษตรกรรนใหม นกการตลาด และ

ชางเทคนคเพอเพมโอกาสการใช วทน. และการสรางตลาดใหม ๔) องคกรสวนทองถนเนนสรางสมรรถนะ ความสามารถระยะยาวของชมชน และสงเสรมสนบสนน

ใหมบรการและการใช วทน.อยางทวถง ประเดนปฏรป/ พฒนา

๑) การปฏรประบบ กลไกการเขาถงและสนบสนนการใชความร วทยาศาสตร เทคโนโลยนวตกรรม (วทน) ใหทวถง การสรางและพฒนา วทน.ใหตรงตามความตองการ เหมาะสมกบ บรบทของชมชน น าไปสการเพมประสทธภาพภาคการผลต ลดความเลอมล า ยกระดบคณภาพ ชวต และเพมความสามารถและใชประโยชนจากการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอก โดยก าหนดบทบาทความรบผดชอบทชดเจนเนนการน าจดแขงของทกภาคสวน (หนวยงานภาครฐ สถาบนการศกษา องคกรปกครองสวนทองถน วสาหกจเพอสงคม องคกรไมแสวงหาก าไร เอกชน) มารวมในการจดหาความร เทคโนโลยและบรการพนฐานตางๆทเกยวของกบเทคโนโลย เชน ขอมล สถานตรวจวดอากาศระดบชมชน การพฒนาและ

๔๒ | ห น า

กระจาย วทน. ไปสชชน และสงคมให ครอบคลมทกพนทและตอบสนองความตองการของชมชนไดครบถวน

๒) ปฏรปบทบาทใหมอดมศกษา การเปนทพงทางวชาการ การมระบบขอมลเพอกลไกการจดการ ระดบพนท การเตรยมความพรอมโดยเฉพาะอยางยงดานก าลงคนใหทองถน

๓) สรางสภาพแวดลอมทเออใหสงคมเกดการเรยนร และความตระหนกวา วทน. เปนองคประกอบส าคญทท าใหเกดความรอบร ความรอบคอบ และระมดระวง ซงเปนพนฐานส าคญ ของการพฒนาเศรษฐกจพอเพยง และเปนสงทน าพาใหเกด ความกาวหนา ทนสมย และ สมรรถภาพทน าไปสการพฒนาทยงยน

๔) ปฏรประบบวจยใหตอบสนองความตองการการพฒนาของทองถนในปจจบน และน าไปสการ สรางสมรรถนะ ความสามารถระยะยาวของชมชน โดยก าหนดใหรฐจดสรรทรพยากรเพอ สนบสนนการวจยในสดสวนทเหมาะสมและตอเนอง

กรอบความคด รวบยอด

ขอบเขตงาน ปฏรป

การประกอบอาชพ คณภาพชวต การสรางกระบวนการเรยนร

เครอขาย พนธมตร

๑) การปฏรประบบกลไกการเขาถงและสนบสนนการใชความรวทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม โดยก าหนดบทบาทความรบผดชอบทชดเจนในการสงเสรมการเขาถงและใช วทน. อยางทวถงและตอบสนองความตองการของชมชนไดครบถวน ก.วทยาศาสตรและเทคโนโลย ก.เกษตรและสหกรณ ก.สาธารณสข องคกรปกครอง สวนทองถน วสาหกจเพอสงคม สถาบนการศกษา และ ภาคเอกชน

๒) สรางสภาพแวดลอมทเออใหสงคมเกดการเรยนร และความตระหนกวา วทน. เปนองคประกอบส าคญ

๔๓ | ห น า

ก.วทยาศาสตรและเทคโนโลย สถาบนการศกษา องคกรปกครองสวนทองถน ศนยเรยนร ศนยถายทอดเทคโนโลย เครอขายปราชญชาวบาน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล วสากจเพอสงคม ภาคเอกชน

๓) ปฏรประบบวจยเพอชมชน ก.วทยาศาสตร (สวทน) และส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต (คอบช.)

ตวบงช ผลสมฤทธ

ผลตภาพการผลตเพมขน/รายไดเฉลยเพมขน ผลผลตของชมชนมมลคาและคณคาเพมขน มผทมความร และความเชยวชาญทางเทคโนโลย เชน นกการตลาด ชางเทคนค ประจ า

ทองถน และเกดการจางงานแรงงานทมความรในพนท จ านวนผลงานวจย เทคโนโลยทชมชนน าไปใชมจ านวนเพมขน ผลงานวจยนวตกรรมชาวบานม

จ านวนเพมขน องคกรสวนทองถนมแผนงานและโครงการทสงเสรมการใช วทน. อยางชดเจน และม

โครงสรางพนฐานสนบสนนการน า วทน.ไปใชประโยชน

ผลกระทบเชง บวกในวงกวาง ตอประเทศไทย

ลดความเลอมล าทางเศรษฐกจ หลดพนจากประเทศรายไดปานกลาง ยกระดบคณภาพชวต และ สงเสรมการเรยนรตลอดชวต (ตงแตระดบโรงเรยนจนถงการประกอบอาชพ)

๔๔ | ห น า

๓. วทน. การพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม

รายละเอยดทเกยวของ

วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม กบการพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม

๔๕ | ห น า

๔. การสงเสรมสนบสนนอตสาหกรรมเพอสรางสมรรถนะและความสามารถ ววททน. ของประเทศ - การแพทยและสขภาพ

ขอเสนอการสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรมการแพทยและสขภาพ เพอสรางสมรรถนะความสามารถทาง วทน.ของประเทศ

นโยบายสนบสนนการศกยภาพการสงออกยา เพอสงเสรมหลกประกนสขภาพ ของประเทศ

วตถประสงค

• การผลกดนอตสาหกรรมยาและชวเภสชภณฑ เพอการสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรมการแพทยและสขภาพ รวมถงการสรางสมรรถนะของประเทศของบนฐานความรและนวตกรรมทาง วทน. ขนเปนอตสาหกรรมหลก/เศรษฐกจ เพออนาคตของประเทศ

ประโยชน

• เพมตลาด เพมโอกาสผบรโภค โดยการเพมจ านวนรายการยาทมคณภาพ โดยเฉพาะยาส าหรบโรคเรอรง ยารกษาโรคอบตใหม ยาโรคเขตรอน

• เปนชองทางและโอกาส ใหเกดการถายทอดงานวจยเขาสภาคการผลตไดอยางแทจรง

• เกดอตสาหกรรมตอเนองทใชนวตกรรมขนสง เชน โรงงานบรรจภณฑ วสดทางการแพทย

เปาหมาย : • มงศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศโดยการผลตยาสมยใหมส าหรบตลาด GMS• การน าสมรรถนะของประเทศ มาสรางมลคาเพมดวย วทน. ตองมฐานโครงสรางพนฐานและ ecosystem ของอตสาหกรรม

• เพอสรางความม นคงทย งยนใหประเทศไทย ชวยใหประเทศสามารถกาวขามกบดกประเทศรายไดปานกลาง (middle income country) สความเปนเปนชาตช นน าของอาเซยน และมความม งค งสงทดเทยมนานาชาตทพฒนาแลว

• เปลยนการพฒนาเชงรบ มาเปนการพฒนาแบบวางแผนเพอรองรบการรวมตวของภมภาค อบตการณของโรค สรางโอกาสจากฐานความรและงานวจยทมความพรอม

ภาพรวมอาเซยน +6 (ชววตถ)

ASEAN Community ป 2015• 10 ประเทศ• 600 ลานคน• มลคายาน าเขาภมภาค

US$ 7.5 billion

ASEAN+6 • 16 ประเทศ• 3,000 ลานคน• มลคา GDP รวม US$

24.9 ลานลานคดเปน 33.01 % ของ GDPโลก

ประเทศไทย• 1 ประเทศ• 62 ลานคน• มลคายา 0.1 ลานลานบาท

• US$ 0.7 billion

มลคาตลาด• มลคาตลาดยารวม ประมาณ 100,000 ลานบาท เปนสดสวนของผผลตในประเทศ 28 %บรษทขามชาต 72 %

• บรษทขามชาต มสดสวนในตลาดโรงพยาบาลประมาณ 73 % ในรานขายยา 69 %• บรษทในประเทศ มสวนแบงตลาดยาในโรงพยาบาลเพยง 27% ในรานขายยา 31%

75% 74% 74% 74% 72%78% 77% 76% 76% 73%

65% 65% 66% 68% 69%

25% 26% 26% 26% 28%22% 23% 24% 24% 27%

35% 35% 34% 32% 31%

MAT

4Q09

MAT

4Q10

MAT

4Q11

MAT

4Q12

MAT

4Q13

MAT

4Q09

MAT

4Q10

MAT

4Q11

MAT

4Q12

MAT

4Q13

MAT

4Q09

MAT

4Q10

MAT

4Q11

MAT

4Q12

MAT

4Q13

ลานบาท 2011 2012 2013

Combine market 110,725 117,890 125,526

Thailand Hospital 86,164 90,675 95,946

Thailand Pharmacy 24,562 27,216 29,580

มลคาตลาดยาทงหมดเพมขนอยางตอเนองเฉลยปละ 5-7%

สถานการณของอตสาหกรรมยา• ดานการวจยและพฒนา: อยในวงจรจ ากดใชเงนลงทนทสง• ดานทรพยากรบคคล: ขาดบคลากรทมความเชยวชาญ ความร และประสบการณ เฉพาะเรอง ท าใหมขอจ ากดในการบรณาการงานวจย

• ดานการผลต: • การผลตยงตองน าเขาวตถดบตวยา มความเสยงในเรองตนทน • ใชเงนลงทนสงในอปกรณ เครองจกร เทคโนโลย มาตรการดานการลงทนส าหรบผผลตรายใหม ระยะเวลายกเวนภาษนอย

• การยกระดบตามมาตรฐาน GMP PIC/s ท าใหตองผลตในปรมาณมากเพอเฉลยตนทน • การไมใหความส าคญและยอมรบผผลตในประเทศ เทาเทยมกบตางประเทศ• GMP PIC’s ดแกผบรโภค แตบนทอนความกาวหนาของอตสาหกรรมยามตนทนสงปรบปรง อปกรณเพม ท าใหมตนทนการผลตสง

• ดานการรบจางผลต: ผผลตในประเทศ สวนใหญเปนทงผลตเองและรบจางผลต รบจางแบงบรรจ • ดานสทธบตร: ผผลตยาไทยไมสามารถผลตยาทอยภายใตสทธบตรได สามารถผลตยาสามญ เทานน• ดานการขนทะเบยน: มความลาชา เพราะบคลากรก ากบมไมเพยงพอ• ท าใหผผลตและนกวจยเสยโอกาสทางการตลาด• ดานการตลาด

• อตสาหกรรมยามการแขงขนดานราคาสงมาก ผลก าไรไมสง ไมจงใจใหเกดการวจย นอกจากนยงมแนวโนมการน าเขายาทมราคาถกจากตางประเทศเขามาแขงขนกบยาทผลตภายในประเทศมากขน

• ตลาดภายในประเทศมขนาดเลก ไมเกดการผลตระดบ Economy of scales ควรขยายตลาด เพมการผลต เพอเฉลยลดตนทน สามารถเพมคณภาพการผลตได

• ความไมเทาเทยมกนของโอกาสทางการตลาดระหวางผผลตภาครฐและเอกชน• ขนาดตลาดในประเทศจ ากดและไมสามารถยกระดบการพฒนาการผลตและการพฒนางานวจยไดเทาทนมาตรฐานสากล

Current Capability

ดานอปทาน : ผผลตวคซน ผแบงบรรจ โรงงานผลตยา โรงงานผลตวคซน สถาบนวจย เชนPre-clinic ศนยสตวทดลอง (ศาลายา) ศนยสตวทดลอง (ม.พะเยา ภาคเหนอ) ศนย primate สระบร (จฬาฯ) หองปฏบตการทดลองในสตว BSL2-3 (ม.พะเยา) หองปฏบตการมาตรฐานสากล ท AFRIM

โรงงานตนแบบ โรงงานตนแบบผลตยาชววตถแหงชาต(NBF) โรงงานวคซนไขหวดใหญ(GPO) โรงงานตนแบบ BIO-NET (Vaccine) Siam Bio Science (Biosimilar, Biologics) โรงงานตนแบบ (ศาลายา) ศนยชวเภสชภณฑ (กรมปศสตว) สถาบนสขภาพสตวแหงชาต (NIAH)

ศนยวจยคลนก : เชยงใหม มหดล จฬาอน ๆ : บรษทผลตไข SPF หองปฎบตการไวรส /แบคทเรย/รา/immune/ปรสต/H5N1

ดานงานวจย : ทสามารถพฒนาสภาคพาณชย

การผลตวคซน Growth Hormone ส าหรบโรคเตย หรอ ส าหรบ Entire Aging

การผลตวคซนไขเลอดออก การผลตวคซนไขหวดใหญ การผลตวคซนสตวปก

ดานอปสงค : ผปวย ประชากรไทย และ GMS

ลาว=6.7 ล. คนเวยดนาม= 97.0 ล. คนพมา = 102 ล. คน

จนตอนใต = 400 ล. คน

unique competitive advantageม facilities ของอตฯ ชวเภสชภณฑโครงสรางพนฐาน ถนน สนามบน

•ดานโอกาส : งานวจยทสามารถพฒนาสภาคพาณชย

ผประกอบการธรกจตอเนอง เชน บรรจภณฑ โรงงานแบงบรรจ

ขอเสนอแนะ

ความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของในภาครฐ ภาคเอกชน ทงในประเทศและระหวางประเทศ

เขาใจ ปลดลอคนโยบายเพมมาตรฐานการผลต เปน GMP

PIC/s

ระบบตลาด

การสรางอปสงคปรบปรง

โครงสรางพนฐาน : •การสงเสรมเงนทนจากรฐบาลเพอพฒนาโครงสรางพนฐาน วทน. ของยาชววตถทสามารถพฒนาตอยอดในเชงพาณชย

•การพฒนาศกยภาพของบคลากร

องคกรทก ากบ

มาตรการทางภาษ

การขนทะเบยนยา

มาตรการสงเสรมการลงทน

การหาตลาดสงออกใหม

เปด indication ใหม

ระบบตลาดเสร

บรณาการ

นโยบาย•การบรรจแผนการพฒนาเปนวาระแหงชาต•ดานทรพยสนทางปญญา (IPR)

เพมรายการในทะเบยนยา ปรบแกกฎระเบยบ & ก ากบดแลใหเออตอการพฒนา

ไขเลอดออกสถานการณปจจบน : โลก• มผตดเชอไมต ากวา 390 ลานคนตอปทวโลก หรอ

5.5% ของประชากรโลก• ประชากรกลมเสยงอาศยอยในบรเวณอบตของโรค

1,800 ลานคนใน 125 ประเทศ• ความเสยหายทางเศรษฐกจในอาเซยนสงกวาสามหมนลานบาทตอป

สถานการณ: ประเทศไทย• พบผปวยกวา 60,000 ราย/ป (0.9% ของประชากร)

มลคาตลาดอาเซยน โรคไขเลอดออก= 6 ลานคน ( 1% ของประชากร)

โอกาสของตลาดยาตอคน @ 5,000 บาท มลคาตลาดอาเซยน 30,000 ลานบาท

มลคาตลาดไทย โรคไขเลอดออก= 60,000 คน @

ตนทนการรกษา คายา ตอคน @ 20,000 บาท

มลคาตลาด 1,200 ลานบาท

มลคาตลาดโลก โรคไขเลอดออก= 390 ลานคน (5.5% ของประชากรโลก)

จดแขง : ประเทศไทย• เปนผน าดานการวจยเกยวกบโรคไขเลอดออก จ านวนตพมพ รองจากสหรฐ และฝรงเศส

• เปนประเทศผคดคน (Originator) วคซนไขเลอดออก อยระหวางการวจยคลนก (บรษทเอกชนเชน Sanofi-Pasteur)

• มวคซนตนแบบรวม 4 ชนดส าหรบโรคไขเลอดออกทพรอมเขาสการวจยคลนก

• ประชากรเกดใหมอาเซยน 20% รบวคซน รวม 4 ลานโดส มลคาตลาดปละ 400 ลานบาท

• ประเทศไทย : หากวคซนไขเลอดออกแกเดกเกดใหมปละ 2 ลานคน รฐจะใชงบประมาณเพยง 200 ลานบาท เปนการลงทนเพอสขภาพทคมคาประมาณการวคซนในราคา@ เขมละ 100 บาท

โอกาสตลาดอาเซยน และประเทศไทย• ประชากรเกดใหมในอาเซยนปละ 20 ล.คน

• ประชากรเกดใหมในไทยปละ 2 ล.คน

Growth Hormone โดยใชยสต Pichia pastoris • ขอบงใช : รกษาโรค

• Growth Hormone Deficiency• Turner syndrome• Prader-Willi syndrome• Renal Failure• กลมเดกเตยโดยไมทราบสาเหต

• GH อาจใชใน อาหารเสรม เวชส าอาง

ผปวย

Growth Hormone Deficiency (GHD) 16,500

Renal Failure (RF) 5,000

Turner syndrome(TS) 14,520

Prader Willi syndrome(PWS) 6,600

กลมเดกเตยไมทราบสาเหต 237,600

กลมโรคเอดส 300,000จ านวนผปวยรวม(คน) 730,220

ผลตเอง : ตนทนผลต 120-150 บาท ตอ mg

@ ลดภาระผปวย 8,000 บาท /คน/ปรวมลดคาใชจาย 584 ลานบาท/ป

มลคาตลาดไทย เฉพาะโรคเตยGH รกษาโรคเตย ราคา 900-1,250 บาท/mg.

ตนทนการใชตอคน /ป@ 10,000 บาท

มลคาตลาด 730 ลานบาท

ผผลตรายใหญ : Pfizer, Novo Nordisk, Eli Lilly, Genentech

มลคาตลาดโลก ป 2005 = 2,393 ลบ. (ทมา: datamonitor)

ใช 10%73,022 คน

ทมา : กองควบคมโรค

คนไทยอายยน เฉลย 73 ป เปน 80 ป

รายจายดานสขภาพลดลง (ปจจบน 3.5-4 % ของ GDP)

เพมรายไดจากการสงออกในตลาดอาเซยน และ GMS

แรงงาน มคณภาพสขภาพด

สงเสรมงานวจยทพรอมสภาสคการผล

พฒนา สการวจยคลนก และการผลต

การผลตใชในประเทศ-สงออกเกดอตสาหกรรมตอเนอง เชน

บรรจภณฑ สงพมพ Medical Grade

ประหยดงบประมาณ

คารกษาพยาบาลและคายาเหมาะสมและสอดคลองกบตนทน

ผลลพธทางเศรษฐกจ

๔๖ | ห น า

- Bio-based industry รายละเอยดทเกยวของ

การสงเสรมสนบสนนอตสาหกรรมเพอสรางสมรรถนะและความสามารถ ววททน. ของประเทศ ดาน Bio-based industry

ประเดนปญหา การขยายตวของประเทศไทยทผานมาไดพงพงรายไดจากภาคการเกษตร การสงออกทรพยากรในประเทศ และภาคอตสาหกรรมทใชแรงงานตนทนต า ในปจจบนประเทศไทยตองแขงขนมากขนเนองจากภาคการเกษตรประสบปญหาความผนผวนดานราคา ท าใหตองอาศยการอดหนนจากภาครฐ ซงเปนเพยงมาตรการระยะสน ไมสามารถเพมรายไดใหแกประเทศได ท าใหประเทศตองประสบปญหาสงคม ดงนนในการแกปญหาดงกลาว ประเทศจะตองสรางรายไดใหม เนองจากไมสามารถพงพงรายไดจากฐานทรพยากรและแรงงานอยางเดมอกตอไปได ดงนนเพอสรางการขยายตวของประเทศอยางตอเนอง ประเทศไทยตองใชวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย นวตกรรม (หรอ วทวน.) เขามาชวยสรางมลคาเพมและตอยอดจากทรพยากรเหลาน

อยางไรกตาม ในปจจบนการจดการ ววทน. ของประเทศไทยยงด าเนนในลกษณะแยกสวน ขาดการบรณาการ ขาดทศทาง / ระบบ / ยทธศาสตรทชดเจน และ “โจทย” ท ววทน. จะขบเคลอนเพอยกระดบเศรษฐกจของประเทศ ท าใหทผานมา ววทน. จงไมสามารถตอบ “โจทย” ทน ามาใชเพมผลผลตทางดานเศรษฐกจและอตสาหกรรมอยางเปนรปธรรม มนยสาคญ รวมทงการสรางประโยชนใหสงคมและประชาชนโดยรวมได

วตถประสงค เพอเปนการสรางสมรรถนะในการแขงขนของประเทศ เพมผลผลตและสรางมลคาทางเศรษฐกจและอตสาหกรรม และเพอสรางประโยชนใหแกสงคมและประชาชนโดยรวม จงตองน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยทางชวภาพ (bio-based science and technology) มาใชเปนเครองมอในการสรางมลคาเพมใหแกภาคเกษตรกรรม ภาคอตสาหกรรม ตลอดหวงโซคณคา (value chain) สรางผลกระทบเชงบวกตงแตการเพาะปลก อตสาหกรรมแปรรป ตลอดจนอตสาหกรรมปลายทางทไดเปน ผลตภณฑทหลากหลาย เปนประโยชนแกเกษตรกร ผประกอบการตงแตตนน าไปจนถงปลายน า โดยใชกลไกในการขบเคลอน (new growth engines) ทส าคญไดแก ๑) การเพมผลผลต (productive growth engine) ๒) ความเปนมตรตอสงแวดลอม (green growth engine) และ ๓) การลดความเหลอมล า (inclusive growth engine)

กรอบความคดรวบยอด

อตสาหกรรมชวภาพ (bio-based industry) จะเปนคลนลกใหมทจะเปนโครงการน ารองในการ transform ภาคเกษตร ภาคสงคม และภาคเศรษฐกจของประเทศ และชวยตอบโจทยการสรางความสามารถในการแขงขน ความเปนมตรตอสงแวดลอม การลดความเหลอมล า และการเตบโตอยางยงยน ใหแกประเทศไทย โดยม ววทน. เปนตวขบเคลอนเพอสรางสมรรถนะ (skill set และ mind set) สามารถสรางผลกระทบไดในวงกวาง ทงนมความคาดหวงใหโครงการดงกลาวเปนตนแบบการด าเนนงานสาหรบโครงการอนๆ ตอไป ในการด าเนนโครงการอตสาหกรรมชวภาพ (bio-based industry) ใหประสบความส าเรจตองอาศยการท างานรวมกนระหวางภาครฐและเอกชน (Public-Private Partnership: PPP) เปนตวขบเคลอนทสาคญ

ประเดนปฏรป ๑. การน าอตสาหกรรมชวภาพ (bio-based industry) เปนยทธศาสตรของชาต ๒. กลไกในการขบเคลอนยทธศาสตร (success factors / enablers)

- การมสวนรวมของภาคเอกชน และเปนผน าในการลงทนและขบเคลอน - ภาครฐท าหนาทสงเสรม สนบสนนทงทางตรงและทางออม อ านวยความสะดวก สรางโอกาส

สงเสรมการลงทนรวมทงการลงทนดานวจยและนวตกรรมในทกขนตอน

๔๗ | ห น า

๓. โครงสรางการบรหารจดการของภาครฐเพอใหเกดการบรณาการตลอดหวงโซคณคา (value chain) ในขณะเดยวกนกมความตอเนองและยงยน สามารถตดตามวดผลความส าเรจไดอยางเปนรปธรรม

๔. การทบทวน ปรบปรง แกไข รวมทงออกกฎหมาย / กฎระเบยบใหมๆ เพอรองรบการเปลยนแปลงขางตน

ขอบเขตงาน

ในกรอบระยะเวลา ๖ เดอน จะตองจดใหมการระดมสมองจากทกภาคสวนทเกยวของ เพอวางกรอบการด าเนนงานส าหรบโครงการน ารองดานอตสาหกรรมชวภาพ (bio-based industry) ดงตอไปน

๑. ยกรางแผนยทธศาสตร การศกษาความเปนไปไดของการลงทน และการยกรางแผนการลงทนโดยบรณาการจากการศกษาและแผนทเคยจดท าไวแลว

๒. ก าหนดรปแบบโครงสรางและกลไกการขบเคลอน รวมทงจดท า Roadmap ๓. ทบทวน ปรบปรง แกไข รวมทงออกกฎหมาย / กฎระเบยบใหมๆ

เครอขายพนธมตร

๑. เอกชน (ผประกอบการ ตนน า กลางน า และ ปลายน า) ๒. สมาคมอตสาหกรรมพลาสตกไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาแหง

ประเทศไทย ๓. สวทช. สวทน. ส านกงานนวตกรรมแหงชาต ๔. มหาวทยาลย ๕. BOI ก.เกษตร ก.อตสาหกรรม ก.พลงงาน , ก.อตสาหกรรม ก.พาณชย ก. ทรพยฯ

ตวบงชผลสมฤทธ

๑. มแผนทน าทาง (roadmap) และการก าหนดเปาหมายส าหรบ green growth และ inclusive growth ทระบถงรปแบบ / แผนปฏบตการ (execution model / plan) และ ระยะเวลา (timeline) ทชดเจน ๒. ในเชงโครงสราง ผลสมฤทธคอการใช ววทน. เขามาขบเคลอนยทธศาสตรของประเทศอยางเปนรปธรรมโดยมกลไกและโครงสรางรบรองอยางยงยน

ผลกระทบเชงบวกในวงกวางตอประเทศไทย

๑. มการสรางสมรรถนะการแขงขนของประเทศ ๒. มการขยาย bio-based industry ไปสผลตภณททสรางมลคาเพม ๓. ม inclusive growth