รายงาน - silpakorn university · the research objective of this study were y) to study...
TRANSCRIPT
รายงาน
ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
โดย
นางสาวฤทยรตน แสนศลา
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต
สาขาวชาพฒนศกษา ภาควชาพนฐานทางการศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
ปการศกษา 2557
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
โดย
นางสาวฤทยรตน แสนศลา
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต
สาขาวชาพฒนศกษา ภาควชาพนฐานทางการศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
ปการศกษา 2557
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
FACTORS OF EDUCATION MANAGEMENT THAT EFFECTED TO ASEAN
CITIZENS OF STUDENTS IN BANGKOK METROPOLITAN SCHOOL
By
Miss Rutairat Sansila
A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree
Master of Education Program in Development Education
Department of Education Foundations
Graduate School, Silpakorn University
Academic Year 2014
Copyright of Graduate School, Silpakorn University
ง
55260204 : สาขาวชาพฒนศกษา คาสาคญ : ปจจยดานการบรหารจดการศกษา / ความเปนพลเมองอาเซยน / โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
ฤทยรตน แสนศลา : ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร.อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผศ.ดร.ธรศกด อนอารมยเลศ และ ผศ.ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม. 200 หนา.
การวจยครงนมวตถประสงคคอ ) เพอศกษาระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบ
มธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร 2) เพอศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร 3) เพอศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร กลมตวอยางประกอบดวย โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร 86 โรงเรยน ผใหขอมลคอ รองผอานวยการฝายวชาการ และครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม โดยใชการคานวณขนาดกลมตวอยางดวยตารางการประมาณขนาดกลมตวอยางของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชน (Proportional stratified random sampling) เครองมอในการวจย คอ แบบสอบถาม การวเคราะหขอมล โดยใชการแจกแจงความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis)
ผลการวจยพบวา 1) การศกษาระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษา ในสงกดกรงเทพมหานคร
ในภาพรวม อยในระดบมาก ( x = 3.87, S.D = .60) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวาทกปจจยมคาเฉลยอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยดงน ดานการมสวนรวมของบคลากร ( x = 3.98, S.D = .60) ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร ( x = 3.97, S.D = .58) ดานภาวะผนาของผบรหาร ( x = 3.94, S.D = .63) ดานความพรอมของระบบงาน ( x = 3.85, S.D = .55) ดานความชดเจนของกลยทธ ( x = 3.83, S.D = .61) ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร ( x = 3.80, S.D = .59) และดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร ( x = 3.69, S.D = .61)
2) การศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร พบวา ในภาพรวม อยในระดบมาก ( x = 3.71, S.D = .57) โดยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงน คณลกษณะดานเจตคต มากทสด โดยมคา ( x = 3.93, S.D = .58) รองลงมาคอ ดานทกษะ/กระบวนการ โดยมคา ( x = 3.71, S.D = .51) และดานความร มคาเฉลยนอยทสด ( x = 3.48, S.D = .61)
3) การศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร พบวา ม 4 ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมอง อาเซยน ไดแก ปจจยดานความพรอมของระบบงาน (system) ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) และ ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values) สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ไดรอยละ 64.7 (R2 = .647) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ภาควชาพนฐานทางการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา...................................................................... ปการศกษา ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ . ………………………………………. . …………………………………………..
จ
55260204 : MAJOR: DEVELOPMENT EDUCATION
KEY WORD: EDUCATION MANAGEMENT/ASEAN CITIZENS AND STUDENTS IN BANGKOK
METROPOLITAN SCHOOL
RUTAIRAT SANSILA : FACTORS OF EDUCATION MANAGEMENT THAT EFFECTED TO ASEAN
CITIZENS OF STUDENTS IN BANGKOK METROPOLITAN SCHOOL. THESIS ADVISORS: ASST PROF.
THIRASAK UNAROMLERT, Ph.D., AND ASST PROF. CHAIYOS PAIWITHAYASIRITHAM, Ed.D. 200 pp.
The research objective of this study were ) to study the level factors of education management of High School
students in Bangkok Metropolitan School, 2)to study the characteristics of ASEAN citizen of High School students in Bangkok
Metropolitan School. 3) to study the factors of education management that affected to the ASEAN citizens of High School
Students in Bangkok Metropolitan School and the samples of this research were 86 Bangkok Metropolitan School. The
respondents were deputy director for academic affairs division and teacher group learning, social studies, religion and culture.
The sampling size calculated by using table for determining size of Krejcie and Morgan and selected by proportion stratified
random sampling. The research tool and data collection were questionnaire. The data were analyzed by frequency distribution,
percentage (%), mean ( x ), standard deviation (S.D.) and stepwise multiple regression analysis. The results of this research were as follow:
1. The study level factors of education management of High School in Bangkok Metropolitan School found
that, overall in the high level ( x = 3.87, S.D = .60) and considering in each factor found that all high level. By the ranked from
highest to the lowest are; staff ( x = 3.98, S.D = .60), shared values ( x = 3.97, S.D = .58), style ( x = 3.94, S.D = .63), system
( x = 3.85, S.D = .55), strategy ( x = 3.83, S.D = .61), structure ( x = 3.80, S.D = .59) and skills ( x = 3.69, S.D = .61). 2. The characteristics of ASEAN citizen of students in Bangkok Metropolitan School found that, overall in the
high level ( x = 3.71, S.D = 57). By the ranked from highest to the lowest are; attitudes with value ( x = 3.93, S.D = .58),
skills / processes with value ( x = 3.71, S.D = .51) and knowledge showed the least ( x = 3.48, S.D = .61).
3. The study of education management that affected to ASEAN citizen of students in Bangkok Metropolitan
School found that there are four factors that affected to ASEAN citizen include the system, skills, structure and shared values
which could totally explain the dependent variables at 64.7% (R2 = .647) at level of statistical significance. 05
Department of Education Foundations Graduate School, Silpakorn University
Student’s signature ……………………………………… Academic Year 2014
Thesis Advisors’ signature. 1. …………………………………………… 2. …………………………………………………
ฉ
กตตกรรมประกาศ
วทยานพนธ เรอง ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เลมน สาเรจลลวงไดดวยด โดยไดรบความกรณาอยางยง จากผชวยศาสตราจารย ดร.ธรศกด อนอารมยเลศ ซงเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทคอยใหคาปรกษา แนะนา แกไขขอบกพรอง ตลอดระยะเวลาการทาวจย ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม อาจารยทปรกษารวม รองศาสตราจารย ดร.คณต เขยววชย ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และอาจารย ดร.พนดา วราสนนท กรรมการผทรงคณวฒ ผวจยกราบขอบพระคณในความกรณาไวเปนอยางสง ณ โอกาสน พรอมทงขอกราบขอบพระคณ คณาจารยคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทกทาน ทไดประสทธประสาทความรใหแกผวจยตลอดระยะเวลาการศกษา
ขอขอบพระคณอาจารย ดร.สายสดา เตยเจรญ อาจารย ดร.รชฎาพร เกตานนท แนวแหงธรรม และ อาจารย ดร. ยวร ผลพนธน ซงเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย และใหคาแนะนาในการปรบปรงแกไขขอบกพรอง ของเครองมอทใชในการวจยใหมความครบถวนถกตองและมประสทธภาพมากยงขน
ขอขอบพระคณ ผบรหารสถานศกษา ครผสอน โรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร ทง 86 แหง ในการเขาเกบขอมลการทาการวจย จนทาใหการเกบขอมลสาเรจลลวงไปดวยด
ขอขอบคณ พ ๆ เพอน ๆ สาขาวชาพฒนศกษา รน ทกคน ทใหความชวยเหลอ และเปนกาลงใจใหแกกนมาโดยตลอด และขอขอบคณ คณอครรนทร แสงสวาง ทใหความชวยเหลอในการเกบขอมล ตลอดจนทกทานทมสวนรวมในการทาวทยานพนธเลมนใหสาเรจลลวงไปไดดวยด
การศกษาครงน จะสาเรจลงไมไดหากขาดการสนบสนนจากบคคลในครอบครวขอขอบพระคณ คณพอ คณแม และทกคนในครอบครว ทสงเสรมสนบสนนใหกาลงใจตลอดมา
ช
สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย……………………………………………………………………. ง บทคดยอภาษาองกฤษ………………………………………………………………… จ กตกรรมประกาศ…………………………………………………………………….... ฉ สารบญตาราง…………………………………………………………………………. ฌ สารบญภาพ…………………………………………………………………………… ฎ บทท 1 บทนา…………………………………………………………………………… 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา……………………………………. 1 คาถามการวจย……………………………………………………………… 6 วตถประสงคในการวจย…………………………………………………….. 6 สมมตฐานการวจย………………………………………………………….. 6 ขอบเขตของการวจย……………………………………………………….. 7 นยามศพทเฉพาะ…………………………………………………………… 8 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ………………………………………………… 10 2 วรรณกรรมทเกยวของ…………………………………………………………. 11 การจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน…………………………. 11
การนานโยบายไปสการปฏบต…………………………………………….. 23 ปจจยทสงผลตอการจดการศกษา………………………………………….. 34
ปจจยดานการบรหารจดการตามกรอบแนวคดของแมคคนซย (McKinsey 7-s Framework)…………………………………………………… 45
ประชาคมอาเซยนและการจดการศกษา……………………………………. 81 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน……………………………………... 87 สภาพการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร………………………………. 96
งานวจยทเกยวของ…………………………………………………………. 99 กรอบแนวคดการวจย……………………………………………………… 107
ซ
บทท หนา 3 วธดาเนนการวจย……………………………………………………………. 108 ประชากรและกลมตวอยาง……………………………………………… 108 ตวแปรทใชในการวจย…………………………………………………... 109 เครองมอทใชในการวจย………………………………………………… 109 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ…………………………………………. 111 การเกบรวบรวมขอมล…………………………………………………… 112
การวเคราะหขอมล………………………………………………………. 112 4 ผลการวเคราะหขอมล………………………………………………………. 114 ตอนท ขอมลทวไปของผใหขอมล……………………………………. 115 ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษา……… 117 ตอนท 3 ผลการวเคราะหคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน………… 129 ตอนท 4 ผลการวเคราะหปจจยดานการบรหารจดการศกษา…………….. 135 ตอนท 5 ขอมลทไดจากขอเสนอแนะอนๆ………………………………. 140 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ…………………………………………. 143 สรปผลการวจย………………………………………………………….. 143 อภปรายผลการวจย……………………………………………………… 145 ขอเสนอแนะ…………………………………………………………….. 153 รายการอางอง…………………………………………………………………….. 157 ภาคผนวก…………………………………………………………………………. 169 ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจคณภาพเครองมอวจย……………… 170 ภาคผนวก ข ตรวจสอบคณภาพของแบบสอบถาม………………………. 172 ภาคผนวก ค แบบสอบถามทใชในการวจย……………………………… 185 ประวตผวจย………………………………………………………………………. 200
ฌ
สารบญตาราง ตารางท หนา 1 แสดงตวชวดดานความร…………………………………………………… 92 2 แสดงตวชวดดานทกษะ/กระบวนการ……………………………………… 94 3 แสดงตวชวดดานเจตคต…………………………………………………….. 95 4 แสดงทมาของปจจยดานการบรหารจดการ…………………………………. 106 5 แสดงขอมลทวไปของผใหขอมล…………………………………………… 116 6 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความชดเจนของกลยทธ……. 118 7 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความเหมาะสมของโครง
สรางองคกร…………………………………………………………… 120 8 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความพรอมของระบบงาน….. 121 9 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานภาวะผนาของผบรหาร……… 123 10 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานการมสวนรวมของบคลากร.... 124 11 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานสมรรถนะของบคลากร……... 125 12 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานคานยมและวฒนธรรมองคกร.. 127 13 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบปจจยดานการบรหารจด
การของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวม…………………………………………………………… 128
14 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมอง อาเซยนในดานความร………………………………………………… 129 15 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมอง อาเซยนในดานทกษะ/กระบวนการ…………………………………… 131 16 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมอง อาเซยนในดานเจตคต………………………………………………. 133 17 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมอง อาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครในภาพรวม………………………………………… 134
ญ
ตารางท หนา 18 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปน
พลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ดานความร…………………………………………. 135
19 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปน พลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ………………………… 136
20 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปน พลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ดานเจตคต………………………………………. 137
21 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปน พลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ในภาพรวม……………………………………... 138
ฎ
สารบญภาพ ภาพท หนา 1 ระบบการบรหารและการจดการศกษาทองถน………………………………… 18 2 ตวแบบยดหลกเหตผล…………………………………………………………. 26 3 ตวแบบดานการจดการ………………………………………………………… 27 4 ตวแบบทางดานการพฒนาองคการ……………………………………………. 28 5 ตวแบบทางดานกระบวนการของระบบราชการ………………………………. 39 6 ตวแบบทางการเมอง…………………………………………………………… 30 7 ตวแบบทวไป………………………………………………………………….. 31 8 Model ของ McKinsey 7-S Framework……………………………………….. 48 9 องคประกอบของวธระบบ…………………………………………………….. 57 10 รปแบบองคประกอบของวธระบบและการวเคราะหระบบ…………………… 57 11 จดเนนของการจดการปฏบตงาน……………………………………………... 58 12 องคประกอบของการจดการปฏบตงาน………………………………………. 59 13 แสดงกระบวนการมสวนรวม………………………………………………… 70 14 แสดงโมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model)……………………………………. 75 15 กรอบแนวคดในการวจย……………………………………………………… 107
1
บทท 1 บทนา
ความเปนมาและความสาคญของปญหา
ยคปจจบนเปนยคทประเทศตองมการเปลยนแปลงอยางมากมายหลายดาน เพอใหทนกบการเปลยนแปลงทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองทเกดขนทวโลก โดยปจจยสาคญทเปนทงตวรองรบและเปนเงอนไขผลกดนความกาวหนากคอพลเมองของประเทศ หากประเทศใดมพลเมองทมความร ความสามารถ มคณลกษณะทพงประสงค ประเทศนนยอมมศกยภาพทจะแขงขนกบประเทศอนอยางเขมแขง ในทางตรงขาม หากพลเมองยงไมไดรบการพฒนาเทาทควรประเทศนนกจะไมสามารถปรบตวเขาสการแขงขนได (ศกดชย นรญทว, 2548:5) มนษยเปนทรพยากรทสาคญจงจาเปนตองสรางทรพยากรมนษยใหมคณภาพเพอชวยในการพฒนาประเทศ การศกษาจงมความสาคญเปนอยางยงทจะเสรมสรางคณภาพของคน โดยจะเหนไดจากรฐบาลของประเทศตางๆลวนแลวแตพยายามลงทนในการจดการศกษาเพอยกระดบคณภาพและเพอเพมประสทธภาพในการจดการศกษาใหสงขน และในสวนของประเทศไทยกเหมอนกบประเทศอนๆทใหความสาคญกบการจดการศกษาในฐานะทเปนเครองมอสาคญในการพฒนาทรพยากรมนษย
ประเทศไทยทผานมานนไดใหความสาคญกบการจดการศกษาเพอการพฒนาคณภาพของทรพยากรมนษย ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-
2559) ทยดแนวคดการพฒนาแบบบรณาการเปนองครวมทม “คนเปนศนยกลางการพฒนา” ทงมตตวคน สงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม และการเมอง เพอสรางภมคมกนใหพรอมเผชญการเปลยนแปลงทเกดขน (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2558) และในป 2558 ประเทศสมาชกอาเซยนจะมการรวมตวกนเปนประชาคมอาเซยน เปนการสรางสงคมภมภาคใหพลเมองของประเทศสมาชกอาเซยนอยรวมกนฉนญาตมตรในครอบครวเดยวกน หรอเปนเพอนรวมชมชนคนหมบานเดยวกน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2554:1) อาเซยนหรอสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast Asian
Nations) เปนองคการระหวางประเทศซงเปนทยอมรบและประสบความสาเรจในหลายๆดาน การรวมตวของประชาคมอาเซยน (Asian Community) เปนโอกาสสาคญทจะทาใหทกประเทศใน
2
ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดแสวงหาจดรวมระหวางกนในทกดาน เพอสงเสรมความเขมแขงของภมภาค และหากกลาวเฉพาะดานสงคม จดรวมทสาคญอยางหนงททกประเทศในอาเซยนจะตองเตรยมความพรอมและสรางสรรคพฒนาพลเมองของตน คอพลเมองอาเซยน เพราะเปนแนวทางหนงทจะสรางความเปนอนหนงอนเดยวกนใหเกดขนได และมงหมายทจะสรางสรรคประชาคมใหสามารถกาวไปขางหนาอยางมประสทธภาพและประสทธผล (แพรภทร ยอดแกว,
2556) สาหรบประเทศไทยเองนนไดประกาศใหการเตรยมการกาวสประชาคมอาเซยนเปนวาระแหงชาตตงแตป พ.ศ. 2552 เพอใหความรทจาเปนในการขบเคลอนและเตรยมการเพอกาวสการเปนประชาคมอาเซยนใหทนตามกาหนดในกรอบความรวมมอของประชาคมอาเซยนทง 3 เสาหลก ไดแก ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และโดยเฉพาะอยางยงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553)
แตอยางไรกตามแมวาประเทศไทยไดมการเตรยมความพรอมสาหรบเยาวชนเพอเขาสประชาคมอาเซยนอยางตอเนอง แตจากการศกษาทศนคตและการตระหนกรเกยวกบอาเซยน:ขอคนพบจากการสารวจสบประเทศ ของ มลนธอาเซยน (ASEAN Foundation) เมอป พ.ศ. 2551 โดยนกวจยหลก 2 ทาน ไดแก Dr. Eric C. Thompson จากมหาวทยาลยแหงชาตสงคโปร และ ผศ.ดร.
จลน เทยนไทย จากจฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงสารวจนกศกษาระดบปรญญาตรจากมหาวทยาลยชนนาของประเทศสมาชกอาเซยนทงสบประเทศ (อาท มหาวทยาลยแหงชาตของสงคโปร มหาวทยาลยมลายา จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนตน) จานวนประเทศละ 200-220 คน รวมทงสน 2,170 คน โดยมขอคนพบทสาคญ คอ ดานความเปนพลเมองอาเซยน (ASEAN Citizen) หรอไมนน รอยละ 76.8 ของนกศกษาอาเซยนทงหมดเหนดวยวาตนเปนพลเมองอาเซยน สวนนกศกษาไทยเหนดวยรอยละ 67 ซงอยในเกณฑคอนขางตา (สกรนทร นยมศลป, 2555) สอดคลองกบผลการสารวจในป พ.ศ. 2553 ของกรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน พบวา ประชากรในวยเรยนของไทยทราบขอมลเรองนประมาณรอยละ 0.55 ซงถอวานอยมากเมอเทยบกบความตนตวเกยวกบเรองการเตรยมความพรอมของประชาชนของประเทศในกลมประชาคมอาเซยน (สานกวชาการจดการ มหาวทยาลยวลยลกษณ, 2554) การจะนาพาประเทศกาวเขาสประชาคมอาเซยนซงจะตองมการพฒนาดานการศกษาทถอวาเปนเครองมอสาคญในการนาพาประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยนได อยางภาคภมและทดเทยมกบประเทศตางๆของประชาคมอาเซยนในป 2558 นน การสรางสรรคคณลกษณะทพงประสงคของพลเมองอาเซยนกเปนสงทมความสาคญเปนอยางยง เพราะความเปนหนงเดยวของอาเซยน จะเกดขนไดประเทศอาเซยนตองตองมความตระหนกรวมกน และใน
3
แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2552-2559 สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศดานการศกษา พฒนาความเปนสากลของการศกษาเพอเตรยมเขาสประชาคมอาเซยน เพมศกยภาพการแขงขนของประเทศ สามารถอยรวมกบพลโลกอยางสนตสขมการพงพาอาศยและเกอกลกน
กรงเทพมหานครเปนองคกรปกครองสวนทองถนทเกดขนตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ทกาหนดใหกรงเทพมหานครเปนนตบคคล มอานาจหนาทใน 27 เรอง แตตอมาไดมการเปลยนแปลงเพมขนเปน 44 เรอง ตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 โดยหนาทสาคญประการหนงคออานาจหนาทในการจดการศกษา ซงสอดรบกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 41 ทกาหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนงหรอทกระดบตามความพรอม ความเหมาะสม และความตองการภายในทองถน และมาตรา 42 กาหนดวาใหกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน และมหนาทในการประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษาใหสอดคลองกบนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา รวมทงใหขอเสนอแนะและจดสรรงบประมาณอดหนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน (ชชาต พวงสมจตร, 2554) โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มสานกการศกษาเปนผรบผดชอบดแลดานการศกษาของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร โดยมการจดการศกษาในหลายลกษณะ ไดแก โรงเรยนทจดการเรยนการสอนตงแตระดบชนอนบาลศกษาถงระดบประถมศกษาปท 6 โรงเรยนทจดการเรยนการสอนตงแตระดบอนบาลศกษาถงชนมธยมศกษาปท 3 หรอโรงเรยนขยายโอกาส โรงเรยนทจดการเรยนการสอนระดบชนอนบาลศกษาถงชนมธยมศกษาปท 6 และโรงเรยนทจดการเรยนการสอนตงแตระดบชนมธยมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 6 (สานกการศกษา, 2551:49)
จากการจดการศกษาของกรงเทพมหานครพบวามทงสงทเปนจดแขงและโอกาสและสงทเปนจดออนและอปสรรคอยหลายประการ โดยสงทเปนจดแขงและโอกาส คอ การทกรงเทพมหานครมอสระสงในการบรหารทงดานงบประมาณ บคลากรและอยในสงแวดลอมทใชประโยชนจากเทคโนโลยทจะนามาใชในการจดการศกษาไดด บคลากรมจานวนเพยงพอและมคณวฒเหมาะสมกบการปฏบตงาน ขณะเดยวกนกรงเทพมหานครกมอปสรรคจากสภาวะความเปนสงคมเมองทมการยายถนฐานบอย ประชาชนมปญหาสงคมมาก ผเรยนสวนใหญมาจากครอบครวทแตกแยกและขาดความพรอม ทาใหเปนอปสรรคตอการจดการศกษาใหมคณภาพตามศกยภาพท
4
กรงเทพมหานครมอย (ชชาต พวงสมจตร, 2554) และเมอตดตามผลการพฒนาดานการศกษาทผานมา จากการพจารณาผลการดาเนนการปรบปรงคณภาพการศกษาโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครและรายงานการวเคราะหสภาพการจดการศกษา ยงประสบปญหาทสอดคลองกบระดบชาต คอระดบการศกษาขนพนฐาน คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนระดบชาตของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 ชนมธยมศกษาปท 3 และชนมธยมศกษาปท 6 มคะแนนเฉลยไมสงนกโดยมคะแนนเฉลยตากวารอยละ 50 ในหลายกลมสาระการเรยนร และมแนวโนมลดลงอยางตอเนองในหลายกลมสาระการเรยนร โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทงหมด ผลการประเมนคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนระดบชาตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในปการศกษา 2553 ไดรบคะแนนเฉลย ดงน ภาษาไทยรอยละ 34.52 คณตศาสตร รอยละ 39.87 วทยาศาสตร รอยละ 46.77
สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม รอยละ 50.68 ภาษาองกฤษรอยละ 26.00 สขศกษาและพละศกษา รอยละ 56.30 ศลปะ รอยละ 45.18 และการงานอาชพและเทคโนโลย รอยละ 57.28 (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต, 2553) และจากการจดอนดบดานการศกษาของ IMD (International
Institute of Management) ป 2552 และ 2553 การศกษาของประเทศไทยอยในอนดบท 47 ทง 2 ป จากทงหมด 58 ประเทศ ซงอยในอนดบรงทาย เมอเทยบกบประเทศในกลมอาเซยนดวยกน การศกษาของไทยยงถอวาลาหลงกวาหลายประเทศในกลมอาเซยน เชน สงคโปร มาเลเซย ซงการศกษาของประเทศไทยจะตองไดรบการพฒนาอยางเรงดวน โดยเฉพาะการจดการศกษาของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครซงเปนโรงเรยนในเมองหลวงของไทย ควรเรงพฒนาเพอใหมคณภาพยงขน นกเรยนมความรมศกยภาพเทาเทยมและสามารถแขงขนไดกบประเทศในกลมอาเซยน (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552) ในฐานะทกรงเทพมหานครเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมอานาจหนาทบรหารจดการพนทกรงเทพฯ ใหเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจ และประชาชนมชวตความเปนอยทด จาเปนตองมการปรบตวเพอรองรบกระแสดงกลาว เนองจากพนทกรงเทพฯเปนเมองหลวงของประเทศไทย และเปนเมองทสาคญทสดเมองหนงของอาเซยน ในแผนการเขาสประชาคมอาเซยนของกรงเทพมหานคร ในป 2558 ยทธศาสตรท 3 การเขาสประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ไดมแผนการพฒนาทรพยากรมนษย ทเนนการศกษาเปนวาระของอาเซยน การสรางสงคมความร โดยสงเสรมการเขาถงการศกษาขนพนฐานอยางทวถง สงเสรมการเลยงดและพฒนาเดกปฐมวย และการสรางความตระหนกรเรองอาเซยนในกลมเยาวชน ผานทางการศกษาและกจกรรมตางๆเพอสรางอตลกษณอาเซยนบนพนฐานของมตรภาพและความรวมมอซงกนและกน แมวากรงเทพมหานครจะมจดออนในดานของผลการเรยนของนกเรยนในกรงเทพฯ
5
ถดถอย ครมคณภาพตา กรงเทพมหานครยงไมไดมการพฒนาชองทางการประยกตใชเทคโนโลยการสอสารสมยใหมในการพฒนาระบบการศกษาอยางจรงจง ประชาชนชาวกรงเทพฯขาดทกษะในการสอสารภาษาองกฤษและภาษาของประเทศเพอนบาน แตกรงเทพมหานครกยงมจดแขงในการเปนศนยกลางทางดานการศกษาของอาเซยน มสถานศกษาและทรพยากรทางการศกษาเพยงพอสาหรบพฒนาคณภาพทางการศกษา มแหลงเรยนรตางๆอยมากมาย เ ชน โรงเรยนของกรงเทพมหานครเปนแหลงเรยนรของชมชน มศนยฝกอาชพ มพพธภณฑชมชน หองสมด ศนยเยาวชน (สานกยทธศาสตรและประเมนผล กรงเทพมหานคร, 2556)
การบรหารจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนเปนการเตรยมความพรอมของเดกไทย เพอการอยรวมกบประชาชนของประเทศตางๆ ซงการพฒนาการเรยนรของเดกไทยสประชาคมอาเซยน ใหประสบผลสาเรจนนไดมการกาหนดเปาหมาย ไดแก คณลกษณะของเดกไทยทจะพฒนาสการเปนประชาคมอาเซยน ทงดานความร ทกษะ/ กระบวนการ และเจตคต เพอใหบรรลแกเปาหมายนน การบรหารจดการดานการศกษา จงเปนปจจยทถอไดวามความสาคญ เนองจากจะเกยวของกบการจดกจกรรมทกอยางทเกยวกบการสงเสรมคณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน และจากสภาพการจดการศกษา แผนการเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยนของกรงเทพมหานคร จะเหนไดวากรงเทพมหานครมทงจดทเปนทงปญหาและอปสรรค จดแขงและโอกาส
การวจยในครงนผวจยจงสนใจทจะศกษา ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เพอจะไดทราบถงปจจยดานการบรหารจดการศกษา และความเปนพลเมองของอาเซยนโดยเฉพาะในระดบมธยมศกษา ทอยในชวงทจะตองเตรยมพรอมในการศกษาตอในระดบทสงขน เตรยมพรอมทจะเปนพลเมองอาเซยนทเขมแขง พรอมรบตอสถานการณการเปลยนแปลง และการประกอบอาชพในอนาคต ทจะตองมการแขงขนทสงขน อกทงยงจะเปนการสรางความสาเรจทยงยนทงของตวนกเรยนและสถานศกษา และเพอใหผเรยนนนสามารถดารงชวตดวยดในประชาคมอาเซยน ทามกลางบรบทสงคมทมความแตกตางหลากหลายมากยงขน
6
คาถามของการวจย 1. ระดบของปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษาในโรงเรยน
สงกดกรงเทพมหานครเปนอยางไร 2. คณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาใน
โรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครเปนอยางไร
3. ปจจยดานการบรหารจดการศกษาใดบาง ทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร วตถประสงคของการวจย
1. เพอศกษาระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร
2. เพอศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
3. เพอศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
สมมตฐานการวจย
ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ซงประกอบดวย ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy) ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) ดานความพรอมของระบบงาน (System) ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) และดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values)เปนปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
7
ขอบเขตของการวจย
การศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มการศกษาครอบคลมเนอหา ดงน
1. ขอบเขตดานเนอหา การวจยในครงน มงศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนและปจจยดานการ
บรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร ดวยปจจยตามกรอบแนวคด 7-S ของแมคคนซย (McKinsey 7-S
Framework) คอ
1. ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy) 2. ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) 3. ดานความพรอมของระบบงาน (System) 4. ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) 5. ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 6. ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 7. ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values)
และคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน 3 ดานคอ 1) ดานความร 2) ดานทกษะ/กระบวนการ และ 3) ดานเจตคต
2. ขอบเขตดานแหลงขอมล ประกอบดวย 1. ประชากร ทใชในการศกษาครงน คอโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร 108 แหง
2. กลมตวอยาง ขนาดกลมตวอยางของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ไดมาจากการกาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางการประมาณขนาดกลมตวอยางของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชนตามสดสวน (Proportional stratified random sampling) โดยแบงจานวนประชากรทงหมดตามการแบงขนาดของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร ไดกลมตวอยางรวมทงสน 86 โรงเรยน และผใหขอมลไดแก รองผอานวยการฝายวชาการ และครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รวมทงหมด 172 คน
8
3. ขอบเขตดานพนท ผวจยทาการศกษาเฉพาะโรงเรยนระดบมธยมศกษา ในสงกดกรงเทพมหานคร
4. ตวแปรทใชในการวจย
การศกษาครงนมตวแปรอสระและตวแปรตามทใชในการศกษา ดงน
ตวแปรอสระ (Independent Variables) คอ ตวแปรการบรหารจดการตามกรอบแนวคด 7’S ของแมคคนซย (McKinsey 7’S Framework) ซงมอย 7 ปจจยหลก ไดแก 1. ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy)
2. ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) 3. ดานความพรอมของระบบงาน (System) 4. ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) 5. ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 6. ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 7. ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values)
ตวแปรตาม (Dependent Variables) คอ ความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความร ดานทกษะ/กระบวนการ และดาน
เจตคต
นยามศพทเฉพาะ
ผวจ ยไดกาหนดนยามศพทเฉพาะตางๆในการวจยครงนเพอใหเกดความเขาใจความหมายตรงกน ดงตอไปน
ความชดเจนของกลยทธ (Strategy) หมายถง ความชดเจนของแนวทางการดาเนนงานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนซงประกอบดวย การกาหนดวสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร การวเคราะหสภาพแวดลอม การกาหนดตวชวด แผนงาน โครงการ รวมทงการกระจายกลยท ธ ไป สการป ฏบต และการทบทวนกลยท ธ เพ อใหสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการ
ความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) หมายถง ความเหมาะสมดานการจดโครงสรางหนาท ลาดบขนตอนการดาเนนงานทคลองตว การกระจายอานาจการตดสนใจแก
9
บคลากรทกระดบ รวมถงกลไกการประสานงาน ตดตอสอสาร เพอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
ความพรอมของระบบงาน (System) หมายถง ความพรอมของระบบการดาเนนงานดานการบรหารและพฒนาบคลากร งบประมาณ วสด อปกรณ การวางแผน การปฏบต ระบบการจดทาขอมล เทคโนโลย และระบบการตดตาม ประเมนผล เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
ภาวะผนาของผบรหาร (Style) หมายถง คณสมบตของผบรหารสถานศกษาทมความร ทกษะ กระบวนการ ทนตอสถานการณการเปลยนแปลง ใหการสนบสนน เนนการมสวนรวมของบคลากรทกระดบ และใหความสาคญกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
การมสวนรวมของบคลากร (Staff) หมายถง การมสวนรวมของบคลากรทงมสวนรวมในการวางแผน การปฏบต การไดรบผลการตอบแทน การตดตามประเมนผล ทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
ทกษะ ความร ความสามารถ ของบคลากร (Skills) หมายถง คณลกษณะของบคลากรดานความร ความสามารถ ความชานาญในอาชพ การใหบรหารทด และรวมถงการใหความรวมมอกน เพอการปฏบตงาน ใหบรรลเปาหมายการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
คานยมรวมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values) หมายถง คณลกษณะหรอพฤตกรรมของบคลากรทกคนของสถานศกษา ประกอบดวย ความขยน ตงใจ มคณธรรม รเทาทนการเปลยนแปลง มสวนรวม ตรวจสอบได มงเนนประสทธภาพ และมผลงาน ทเปนไปในทศทางเดยวกน และเออตอการบรหารจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน เพอสรางความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยน
ความเปนพลเมองอาเซยน หมายถง คณลกษณะของประชากรในประเทศอาเซยนทง 10 ประเทศ ซงอยภายใตกฎกตกาของประชาคมอาเซยนและกฎบตรอาเซยน มสทธ หนาทและความรบผดชอบตามกรอบกฎกตกาของประชาคมอาเซยน
ความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร หมายถง คณลกษณะของนกเรยนดานความร มทกษะกระบวนการ และเจตคต ตระหนกในความเปนอาเซยน ตามแนวทางการจดการเรยนรทจะพฒนาสการเปนประชาคมอาเซยน
10
คณลกษณะดานความร หมายถง มความเขาใจเกยวกบประเทศอาเซยนทงดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และมความรเกยวกบจดกาเนดอาเซยน กฎบตรอาเซยน ประชาคมอาเซยน และความสมพนธกบภายนอกอาเซยน
คณลกษณะดานการมทกษะกระบวนการ หมายถง การมทกษะพนฐาน ทกษะพลเมอง ความรบผดชอบทางสงคม ทกษะการเรยนรและการพฒนาตน
คณลกษณะดานเจตคต หมายถง มความภมใจในความเปนไทย เปนอาเซยน รวมกนรบผดชอบตอประชาคมอาเซยน ตระหนกในความเปนอาเซยน มวถชวตประชาธปไตย ยอมรบความแตกตางในการนบถอศาสนา ดาเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
โรงเรยนมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร หมายถงโรงเรยนระดบมธยมศกษาทตงอยในเขตกรงเทพมหานคร และอยภายใตการกากบ ดแล และบรหารจดการของสานกการศกษา กรงเทพมหานคร
ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. ทราบถงระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร
2. ทราบถงคณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
3. ทราบถงปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยน ทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
4. เปนแนวทางนาไปสการพฒนาในการจดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองของอาเซยน
5. เปนขอมลในการนาไปปรบประยกตใชเปนกรอบแนวทางในการเตรยมความพรอมของนกเรยนระดบมธยมศกษาในการเขาสประชาคมอาเซยน
11
บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ
การวจยเรอง ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยไดทาการศกษาเอกสาร ตารา บทความ งานวจยทเกยวของซงมสาระสาคญ ดงน
1. การจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน
2. การนานโยบายไปสการปฏบต
3. ปจจยทสงผลตอการจดการศกษา 4. ปจจยดานการบรหารจดการตามกรอบแนวคดของแมคคนซย (McKinsey 7-S
Framework) 5. ประชาคมอาเซยน
6. คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
7. สภาพการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร
8. งานวจยทเกยวของ
9. กรอบแนวคดในการวจย
1. การจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน 1.1 กฎหมายและแนวนโยบายของรฐในการจดการศกษา การศกษาเปนปจจยสาคญเบองตนประการหนงในการพฒนาประเทศ จงจาเปนตองดาเนนการใหคนไทยทกคนไดรบการศกษาอยางทวถงและเปนธรรม รวมทงสามารถตอบสนองความตองการของชมชนทองถนไดมากทสด โดยกาหนดบทบาทการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนไวในกฎหมายหลายฉบบและแนวนโยบายของรฐ ซงมรายละเอยดดงน (สานกเลขาธการสภาการศกษา, 2553 : 11-19)
12
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 บญญตสทธทางการศกษาของประชาชนไวในหมวด 3 สทธ เสรภาพของชนชาวไทย
สวนท 8 สทธเสรภาพในการศกษา ในสวนทเกยวของกบการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ไดบญญตไวใน หมวด 14 การปกครองสวนทองถน ดงน
มาตรา 281 ภายใตบงคบมาตรา 1 รฐจะตองใหความเปนอสระแกทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณ ของประชาชนในทองถนและสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดการสาธารณะและมสวนรวมในการตดสนใจแกไขปญหาในพนททองถนใดทมลกษณะจะปกครองตนเองไดยอมมสทธจดตงเปนองคกรปกครองสวนทองถนทงนตามทกฎหมายบญญต
มาตรา 283 องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอานาจหนาทโดยทวไปในการดแลและจดทาบรการสาธารณะการบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอานาจของตนเองโดยเฉพาะโดยตองคานงถงความสอดคลองการพฒนาจงหวดและประเทศเปนสวนรวมดวย
องคกรปกครองสวนทองถนยอมไดรบการสงเสรมและสนบสนนใหมความเขมแขงในการบรหารงานไดโดยอสระและตอบสนองตอความตองการของประชาชนในทองถนไดอยางมประสทธภาพ สามารถพฒนากระบวนการคลงทองถนใหจดบรการสาธารณะไดโดยครบถวนตามอานาจหนาท จดตงหรอรวมกนจดตงองคการเพอจดทาการบรหารสาธารณะตามอานาจหนาทเพอใหเกดความคมคาเปนประโยชนและใหบรการประชาชนอยางทวถง
มาตรา 289 องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอานาจหนาทบารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน
องคกรปกครองสวนทองถนยอมมสทธทจะจดการอบรม และการฝกอาชพตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถนนน และเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษาอบรมของรฐโดยคานงถงความสอดคลองกบมาตรฐานและระบบการศกษาของชาต
13
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545
โดยไดมบทบญญตทเกยวของในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนทสาคญๆดงน
มาตรา 9 (2) การจดระบบ โครงสราง และกระบวนการจดการศกษาใหมการกระจายอานาจไปสเขตพนทการศกษา สถานศกษาและองคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา 41 องคกรปกครองสวนทองถนมสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนงหรอทกระดบตามความพรอม ความเหมาะสมและความตองการภายในทองถน
มาตรา 42 ใหกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองและมหนาทในการประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษา รวมทงการเสนอแนะการจดสรรงบประมาณอดหนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน
ทงนกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอมในการจดการศกษาขนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2547 ไดกาหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนใดทจดการศกษาอยแลวใหมสทธจดการศกษาไดตอไป โดยไมตองประเมนอก แตถาเปนการรบโอนสถานศกษาหรอเปลยนแปลงประเภทการจดการศกษาตองดาเนนการตามกฎกระทรวง
พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542
มาตรา 16 มาตรา 17 และมาตรา 18 กาหนดใหเทศบาล เมองพทยา องคการบรหารสวนตาบล องคการบรหารสวนจงหวด และกรงเทพมหานคร มอานาจหนาทในการจดระบบการบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตน โดยถอวาการจดการศกษาเปนสวนหนงของการบรการสาธารณะ
กรอบทศทางการพฒนาการศกษาในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554)
สานกงานเลขาธการสภาการศกษาไดดาเนนการจดทากรอบทศทางการพฒนาการศกษาในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ทสอดคลองกบแผนพฒนาการศกษาแหงชาต (พ.ศ. 2545-2554) ไดกาหนดนโยบายทมงเนนการกระจายอานาจการจดการศกษาไปสองคกรปกครองสวนทองถน ใหมความคลองตวและมอสระในการจด
14
การศกษาไดอยางมประสทธภาพ มคณภาพและไดมาตรฐาน พรอมทงสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดการศกษาในรปแบบตางๆทหลากหลายยดหยน รวมทงสงเสรมการระดมทรพยากรเพอการศกษาทงจากภาครฐ เอกชน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนๆเพอใหคนไทยทกคนไดรบการศกษาอยางทวถงมคณภาพมความสมบรณทงดานสขภาพรางกาย จตใจ มคณธรรมจรยธรรม มความภาคภมใจในความเปนคนไทยบนพนฐานปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและไดกาหนดยทธศาสตรการดาเนนงานดานการสงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน โดยมมาตรการในการดาเนนการดงน
มาตรการในการสงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน
1. สงเสรมศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการและสนบสนนการจดการศกษาในรปแบบทหลากหลายมคณภาพและมาตรฐาน
2. พฒนาครและบคลากรทางการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนใหมความร ทกษะ และศกยภาพในการจดการเรยนการสอน รวมทงสงเสรมสวสดการ และความกาวหนาในวชาชพ
3. สรางความตระหนกและเตรยมความพรอมทงดานวชาการ งบประมาณ และบคลากรใหกบทองถน ชมชน สถานศกษาและองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการศกษาและสงเสรมสนบสนนการจดการศกษา
พรอมกนนไดกาหนดบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนเพอเปนกรอบในการดาเนนงานจดการศกษา ดงน
1. จดทาแผนกลยทธ/แผนพฒนาการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนภายใตกรอบทศทางการพฒนาการศกษาตามแผนการศกษาชาต (พ .ศ. 2545-2554) นโยบายและแผนทเกยวของ
2. สงเสรมสนบสนนและมสวนรวมในการจดการศกษาของสถานศกษาของรฐ เอกชน และองคกรตางๆทมอยในทองถน ทงดานบคลากร วชาการ งบประมาณ อาคารสถานท และวสดครภณฑ
3. รวมกบเขตพนทการศกษา สถานศกษาและหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน คนหาและใหความชวยเหลอเดกและเยาวชนดอยโอกาส พการ ใหไดรบบรการศกษาอยางทวถงและเทาเทยมกน
15
แผนพฒนาการศกษาทองถนระยะ 3 ป (พ.ศ. 2552-2554) กรมสงเสรมการปกครองทองถนในฐานะทเปนหนวยงานทสนบสนนสงเสรมความ
เขมแขงและศกยภาพในการบรการสาธารณะของชมชน ไดมการดาเนนงานเพอใหเปนไปตามกฎหมายและแนวนโยบายทกาหนด โดยกรมสงเสรมการปกครองทองถนไดจดทาแผนพฒนาการศกษาทองถนระยะ 3 ป (พ.ศ. 2552-2554) เพอเปนกรอบทศทางในการดาเนนงานดานการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน โดยยดแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ.
2550-2554) และกรอบทศทางการพฒนาการศกษาในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) เปนกรอบในการจดทาแผนพฒนาการศกษาทองถนระยะ 3 ป ซงสาระสาคญของแผนพฒนาการศกษาทองถนระยะ 3 ป (พ.ศ. 2552-2554) กลาวคอ
กรมสงเสรมการปกครองทองถนไดศกษากรอบนโยบายการศกษาระดบชาต และสภาพการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนทผานมา ตลอดจนการวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส และไดมการกาหนดวสยทศนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน เพอเปนแนวทางในการดาเนนงานจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนใหเกดประโยชนสงสดกบประชาชน โดยมรายละเอยดดงน
วสยทศน การจดการศกษาทกระดบไดมาตรฐานแบบมสวนรวมตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ดารงไวซงเอกลกษณความเปนไทย สสงคมแหงการเรยนรและอยเยนเปนสขอยางยงยน
พนธกจ 1. จดการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยใหมคณภาพไดมาตรฐาน
2. สงเสรมการมสวนรวมของประชาชนและภาคการพฒนาในการจดการศกษาตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
3. พฒนาคณธรรมนาความร เตมศกยภาพ และมคณลกษณะทพงประสงค 4. ปลกฝงจตสานกใหรกในเอกลกษณและคานยมความเปนไทย
5. จดใหมแหลงเรยนรทหลากหลาย เพอสรางสรรคสงคมแหงการเรยนร
6. รณรงค สงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
7. สงเสรมใหเดก เยาวชน และประชาชนมสขภาพสมบรณแขงแรง
8. สงเสรมใหครอบครวอบอน และชมชนเขมแขง
16
จดมงหมายเพอการพฒนา 1. ประชาชนไดรบบรการสาธารณะดานการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนทมคณภาพไดมาตรฐาน
2. ประชาชนและภาคการพฒนาตางๆเขามามสวนรวมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน
3. ประชาชนดารงชวตตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
4. เดก เยาวชน และประชาชนมคณลกษณะทพงประสงคตามมาตรฐานการศกษาของชาต
5. ประชาชนมความรเพยงพอสาหรบใชในการประกอบอาชพ
6. เดก เยาวชน และประชาชนรกในเอกลกษณและคานยมความเปนไทย
7. สงคมทองถนเปนสงคมแหงการเรยนร
8. เดก เยาวชน และประชาชนตระหนก ถงความสาคญของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
9. เดก เยาวชน และประชาชนมสขภาพสมบรณแขงแรงทงรางกายและจตใจ
10. ครอบครวมความอบอน
11. ชมชนทองถนมความเขมแขง
ยทธศาสตรการพฒนา 1. พฒนาคณภาพการจดการศกษาใหไดมาตรฐาน
2. สงเสรมการมสวนรวมของประชาชนและภาคการพฒนาในการจดการศกษา 3. สงเสรมและสนบสนนใหมการจดการศกษาตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
4. พฒนาและสงเสรมใหเดก เยาวชน และประชาชนมคณลกษณะทพงประสงค
5. พฒนาองคความรของประชาชนใหมความสามารถในการประกอบอาชพ
6. สงเสรมและสนบสนนการปลกฝงจตสานกในเอกลกษณและคานยมความเปนไทย
7. จดหาและพฒนาแหลงเรยนรทหลากหลายเพอสรางสรรคใหทองถนเปนสงคมแหงการเรยนร
8. สรางจตสานกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
17
9. สงเสรมการกฬา นนทนาการ กจกรรมเดก เยาวชน และประชาชน
10. สงเสรมความอบอนของครอบครว
11. เสรมสรางความเขมแขงของชมชน
1.2 การบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน
กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถนไดดาเนนการพฒนาระบบการบรหารการศกษาเพอรองรบกาจดการศกษาใหสามารถจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ โดยองคกรปกครองสวนทองถนไดดาเนนการพฒนางานดานการบรหารและการศกษาแบงออกเปน 5 ดาน ประกอบดวย
โครงสรางการบรหารการจดการศกษาองคกรปกครองสวนทองถน การจดระบบบรหารงานบคคลเพอการศกษา การบรหารงานวชาการ การบรหารงบประมาณและการบรหารทวไป การบรหารสถานศกษา (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2551) ซงมรายละเอยดดงน
โครงสรางการบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถนโดยคณะกรรมการกลางการบรหารงานบคคล
ขาราชการ พนกงานสวนทองถน (ก.จ. ก.ท. และ ก.อบต.) ไดกาหนดโครงสรางสานก/กอง/สวนการศกษา เพอใหเปนหนวยรบผดชอบดานการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท โดยกาหนดใหตองเปนบคคลทมคณวฒทางการศกษา สาหรบจานวนบคลากรดานการศกษา องคกรปกครองสวนทองถนจะเปนผกาหนดตามความเหมาะสม สอดคลองกบภารกจทดาเนนการในปจจบนและทจะดาเนนการในอนาคต รวมถงกรณรบโอนการจดการศกษาดวยโดยมโครงสรางการบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ดงแผนภาพท 1
18
ภาพท 1 ระบบการบรหารและการจดการศกษาทองถน
ทมา : ชชาต พวงสมจตต, รายงานการวจยประเมนผลการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร.(กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค, 2554).
หมายเหต ก.ถ. หมายถง คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน
ก.ก. หมายถง คณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร
ก.จ. หมายถง คณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด
ก.ท. หมายถง คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล
ก.อบต. หมายถง คณะกรรมการกลางพนกงานสวนตาบล
อ.ก.ก. หมายถง คณะอนกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร
ก.จ.จ. หมายถง คณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด
ก.ท.จ. หมายถง คณะกรรมการพนกงานเทศบาล (ระดบจงหวด)
ก.จ./ก.ท./ก.อบต./อ.ก.ก
ก.ถ./ก.ก
ก.จ.จ./ก.ท.จ./ก.อบต.
กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ
กรมสงเสรมการ ปกครองทองถน
สนง. คณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน
จงหวด สนง. เขตพนทการศกษา
อบจ. เทศบาล อบต เมองพทยา
ร.ร. ศนยพฒนา เดกเลก
ร.ร. เมองพทยา
19
การจดระบบบรหารงานบคคลเพอการศกษา การบรหารงานบคคล / บคลากรทางการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนทมการ
บรหารทสอดคลอง และปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ หลกเกณฑ และวธปฏบตตางๆ ตามระเบยบของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ .ศ. 2547 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551
โดยดาเนนการตามนโยบายการปฏรปการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542
และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ.
2546 ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 พระราชบญญตเงนเดอน เงนวทยฐานะและเงนประจาตาแหนง ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2547 การบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนจะบรหารงานในรปแบบของคณะกรรมการ ซงประกอบดวย คณะกรรมการ 3 ระดบ ไดแก 1) คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) 2) คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน 3) คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด โดยคณะกรรมการ ก.ถ. มอานาจหนาทหลกในการกาหนดมาตรฐานกลางและแนวทางในการบรหารงานบคคลโดยเฉพาะการแตงตง และการใหพนจากตาแหนง รวมถงกาหนดโครงสรางอตราเงนเดอน และประโยชนตอบแทน ตลอดจนกาหนดแนวทางการพฒนาการบรหารงานบคคลสวนทองถนและกาหนดหลกเกณฑการคดเลอกคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด นอกจากนยงมอานาจในการแจงใหคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน และคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวดดาเนนการแกไขหลกเกณฑการบรหารงานบคคลใหถกตองตามมาตรฐานกลาง
สาหรบการกาหนดตาแหนงบคลากรทางการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนปจจบนมการกาหนดตาแหนง จาแนกเปน 2 ประเภทใหญ ดงน
1. บคลากรในสถานศกษา 1.1 สายงานบรหารสถานศกษา ไดแก ผ อ านวยการสถานศกษา และรอง
ผอานวยการสถานศกษา 1.2 สายงานการสอน ไดแก ครและครผชวย
1.3 บคลากรสนบสนนการสอน (พนกงานจางตามภารกจ) ไดแก กลมตาแหนงการเงน/บญช/พสด กลมตาแหนงธรการ/บนทกขอมล กลมตาแหนงโภชนาการ/อนามยโรงเรยน กลมตาแหนงคอมพวเตอรโสตทศนศกษา
20
2. ขาราชการและพนกงานครไมสงกดสถานศกษา 2.1 สายงานบรหารการศกษา ไดแกผอานวยการสานกการศกษา รองผอานวยการ
สานกการศกษา ผอานวยการกองการศกษา หวหนากองการศกษา หวหนาสวนการศกษา หวหนาฝายการศกษา
2.2 สายงานนเทศการศกษา ไดแก ตาแหนงศกษานเทศก
2.3 สายงานการศกษานอกระบบและสงเสรมการศกษา ไดแก เจาหนาทสนทนาการ สารวตรนกเรยน นกวชาการศกษา นกวชาการวฒนธรรม และบรรณารกษ
2.4 สายงานทวไป (บคลากรทางการศกษา) ไดแก เจาพนกงานหองสมด เจาพนกงานศนยเยาวชน เจาหนาทหองสมด เจาหนาทศนยเยาวชน
แนวทางปฏบตในการบรหารงานบคคล ขาราชการ พนกงานคร และบคลากรทางการศกษาทองถนทไดผานความเหนชอบของคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนแลวมดงตอไปน
1. การกาหนดใหดารงตาแหนงหรอดารงตาแหนงทมวทยฐานะ และใหไดรบเงนเดอน เงนวทยฐานะ ตงแตวนท 24 ธนวาคม 2547 เชนเดยวกบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของกระทรวงศกษาธการ
2. การกาหนดวทยฐานะและอตราเงนวทยฐานะกาหนดใหขาราชการ พนกงานคร และบคลากรทางการศกษาทองถน ซงไดรบเงนประจาตาแหนงทมวทยฐานะและไดรบเงนวทยฐานะสอดคลองกบพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 และพระราชบญญตเงนเดอน เงนวทยฐานะ และเงนประจาตาแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 (กรมสงเสรมการปกครองทองถน,
2548) 3. มาตรฐานวชาชพ พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ .ศ 2546 ได
บญญตใหคร ผบรหารสถานศกษาและผ บรหารการศกษา เปนวชาชพควบคมซงตองไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพ ดงนน พนกงานคร ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษาของทองถนจงตองปฏบตตามพระราชบญญตดงกลาวเชนเดยวกบขาราชการครทกสงกด
4. สทธ สวสดการและประโยชนตอบแทนอน ครและบคลากรทางการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนตองถอปฏบตตามพระราชบญญตขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 จงไดรบสทธประโยชน สวสดการ และ
21
ประโยชนตอบแทนอนเ ชน เ ด ยวกนกบขา ราชการพล เ รอนและขาราชการค รส งกดกระทรวงศกษาธการ สาหรบกองทนบาเหนจบานาญขาราชการ (ก .บ.ข.) ขาราชการทถายโอนจะยงคงสถานะสมาชกภาพ เชนเดม โดยมมตคณะรฐมนตรเมอวนท 12 มถนายน 2550 โดยใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของกระทรวงศกษาธการทยนประสงคขอโอนไปสงกดองคกรปกครองสวนทองถน เพอปฏบตหนาทในสถานศกษาทถายโอนภายหลงการสงมอบบญชรายชอบคลากรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแลวในระยะเวลาไมเกน 5 ปการศกษาไดรบสทธประโยชน และเปนสมาชก กบข. ตอเนองเชนเดยวกบขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาทถายโอนไปพรอมสถานศกษาเพอแกไขปญหาการขาดแคลนบคลากรดานการศกษา
การบรหารงานวชาการ องคกรปกครองสวนทองถนยดแนวการบรหารงานวชาการตามความมงหมาย
หลกการและแนวการจดการศกษาทกาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางสาหรบใชในโรงเรยน ซงไดมการดาเนนงานเพอสงเสรมดานวชาการในดานตางๆ (สานกการศกษา, 2551) ดงน
1. ดานการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน
1.1 อบรมทบทวนการจดทาและพฒนาหลกสตรสถานศกษา ใหสถานศกษาดาเนนการจดหลกสตรใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐานแกผบรหารสถานศกษาทกโรงเรยน
1.2 พฒนาบคลากรระดบปฏบตการสอน ใหสามารถวเคราะหหลกสตรสแผนการจดการเรยนรไดอยางสมบรณในชนเรยนทเรมใชหลกสตรในปการศกษาแรกของทกชนป
1.3 ใหเทศบาลและเมองพทยาจดตงงบอดหนนสถานศกษาเพอการจดทาและพฒนาหลกสตรสถานศกษาทกโรงเรยน
2. ดานกระบวนการเรยนร
2.1 สงเสรมใหสถานศกษาจดการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ โดยอบรมครเกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ
2.2 สงเสรมการเรยนรของผเรยนกลมดอยโอกาสโดยสงเสรมใหสถานศกษาของทองถนจดการเรยนการสอนแกเดกพการ
22
2.3 สนบสนนการวจยในชนเรยน โดยนาผลการวจยในชนเรยนมาเปนขอมลในการพฒนาการเรยนการสอน
2.4 สนบสนนใหชมชนมสวนรวมจดการศกษาและใหสถานศกษาในสงกดทกแหง จดใหมคณะกรรมการสถานศกษาทมกรรมการจากชมชนเปนกรรมการรวมและใหสถานศกษาของเทศบาลเปนศนยบรการชมชนของเทศบาล
2.5 จดใหมการวดและประเมนผลการจดการศกษาโดยใหสถานศกษาแตละแหงเปนผกาหนดแนวทางการวดผลการเรยนตามหลกสตรไดเอง และตองมการประเมนคณภาพภายในดานผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชแบบประเมนเดยวกน เพอประโยชนตอการวเคราะหผลและเพอใชวางแผนพฒนารวมกนไดในทกระดบ
การบรหารงบประมาณและการบรหารทวไป กรมสงเสรมการปกครองทองถน ไดจดสรรงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวน
ทองถนและสถานศกษาในสงกด เปนเงนอดหนนสาหรบการจดการศกษาระดบปฐมวย การศกษาภาคบงคบ เดกดอยโอกาส การพฒนาบคลากรคร การกอสรางอาคารเรยน กจกรรมนนทนาการ การสงเสรมเดกและเยาวชน การกฬา การแกไขปญหายาเสพตด และการถายโอนเปนคาอาหารเสรม (นม) อาหารกลางวนแกนกเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและหนวยงานตางๆ
นอกจากนพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2549 กาหนดการจดสรรภาษและอากร เงนอดหนน และรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหสอดคลองกบการดาเนนการตามอานาจหนาทของ องคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทอยางเหมาะสมโดยตงแตป 2550 เปนตนไป ใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดคดเปนสดสวนตอรายไดสทธของรฐบาลไมนอยกวารอยละยสบหา เพอเปนการเพมสดสวนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตอรายไดสทธของรฐ เพอใหทองถนสามารถดาเนนการบรการสาธารณะไดดวยตนเองเปนไปตามภารกจทถายโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน
สวนการบรหารงานทวไป ใหมการจดการศกษาทกระบบใหประชาชนอยางทวถง ตอบสนองยทธศาสตรการบรหารราชการแผนดนในการพฒนาคนและสงคมทมคณภาพ มการจดทาแผนพฒนาการศกษา สรางความตระหนกในภมปญญาทองถนและธรรมชาต สงเสรมและ
23
สนบสนนระบบสารสนเทศเพอการบรหารจดการศกษา โดยความรวมมอและประสานงานกบหนวยงานทเกยวของใหเปนไปดวยความเรยบรอยและมประสทธภาพ
2. การนานโยบายไปสการปฏบต
2.1 ความหมายของการนานโยบายไปสการปฏบต Pressman and Wildavsky (1973 :1) ไดกลาวถง ความหมายของ การนานโยบายไปส
การปฏบตวา เปนการดาเนนการทาใหสาเรจ ทาใหครบถวน ใหเกดผลผลต และใหเสรจสมบรณ
Van Meter and Van Horn (1975 : 447) ไดกลาววา การนานโยบายไปสการปฏบต หมายถง การดาเนนการโดยบคคลหรอกลมบคคลทงในภาครฐและภาคเอกชน โดยมงทจะกอใหเกดความสาเรจตามวตถประสงคจากการตดสนใจดาเนนนโยบายทไดกาหนดไวกอนหนานนแลว
Alexander (1985) เหนวาการนานโยบายไปสการปฏบต คอ การนาชดการปฏบตซงเปนแผนการทางานทมงสงผลไปยงผทตงใจจะไดรบประโยชนจากนโยบายเปนการเฉพาะ และเปนการปฏบตในภาคสนาม
ศภชย ยาวะประภาษ (2533) ไดสรปวาเกยวกบการนานโยบายไปสการปฏบต เปน 2
ประเดนคอ 1) การนานโยบายไปสการปฏบตเปนกระบวนการ กลาวคอ มความตอเนองไมหยดนง มขนตอนในการดาเนนกจกรรมไมใชกจกรรมทเกดขนชวครงชวคราว แลวเลอนหายไป ไมใชกจกรรมทขยกขยอน แตเปนกจกรรมทตอเนอง แตละขนตอนมความสมพนธกนตลอดเวลา และ 2) การนานโยบายไปสการปฏบตเปนการดาเนนการใหสาเรจลลวงตามเปาหมายของนโยบาย
วรเดช จนทรศร (2540) กลาววาการนานโยบายไปปฏบต คอ การศกษาวาองคการทรบผดชอบสามารถนาและกระตนใหทรพยากรทางการบรหารตลอดจนกลไกทสาคญทงมวล ปฏบตงานใหบรรลตามนโยบายทระบไวหรอไม แคไหน เพยงใดหรอกลาวอกนยหนงการนา นโยบายไปปฏบตใหความสนใจเกยวกบเรองของความสามารถทผลกดนใหการทางานของกลไกทงหมดสามารถบรรลผลลพธทไดตงเปาหมายเอาไว
กลา ทองขาว (2548: 7-8) อธบายการนานโยบายไปสการปฏบตไววา เปนกระบวนการจดการและการประสานกจกรรม เพอนาการเปลยนแปลงไปสผลลพธทพงประสงคใหบรรลความสาเรจตรงตามเจตจานงของนโยบาย โดยกลมบคคลหรอองคกรภาครฐหรอเอกชน
24
สรปไดวา การนานโยบายไปสการปฏบต หมายถง วธการบรหารจดการทรพยากรการบรหารและการประสานงานในการขบเคลอนหนวยงานและผปฏบตงานเพอใหสาเรจตามเปาหมายอยางครบถวน สมบรณ
2.2 ความสาคญของการนานโยบายไปสการปฏบต
การนานโยบายไปสการปฏบต นบวามความสาคญยงตอกระบวนการนโยบายสาธารณะตามท สมบต ธารงธญวงศ (2540) กลาวไว ซงสรปไดวา ความสาเรจหรอความลมเหลวของการนานโยบายไปสการปฏบตมผลสาคญในหลายดาน คอ
1. สงผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอผตดสนใจนโยบาย ถาประสบผลสาเรจกจะไดรบความเชอถออยางมากจากประชาชน เปนผลดตออนาคตทางการเมองของผตดสนใจนโยบาย
2. สงผลตอกลมเปาหมายถาทาใหปญหาของกลมเปาหมายไดรบการแกไขไดกจะไดรบความพงพอใจ หากไมสามารถแกไขปญหาได กลมเปาหมายจะเรยกรองใหหามาตรการแกไขตอไป ซงสภาพปญหาอาจรนแรงขนและแนวทางการแกไขอาจยงยากมากขนดวย
3. สงผลตอหนวยปฏบต ถาประสบผลสาเรจ หนวยปฏบตจะไดรบความเชอถอวาทางานมประสทธภาพและประสทธผลแตถาไมประสบผลสาเรจอาจทาใหผปฏบตถกลงโทษได
4. สงผลตอการใชทรพยากร การนานโยบายไปสการปฏบตทไมประสบผลสาเรจถอวาเปนการใชทรพยากรไมค มคา และอาจตองจดทาใหมเพอแกไขตอไปซงมผลถงการจดสรรทรพยากรในการแกไขปญหาอนๆดวย
5. สงผลตอการพฒนาประเทศ นโยบายสาธารณะทนาไปสการปฏบตไดเปนผลสาเรจจะทาใหประเทศเจรญกาวหนาทงทางเศรษฐกจและสงคม และในทางตรงกนขามถาการนานโยบายไปสการปฏบตลมเหลว อาจเกดผลเสยหาย ผทรบผดชอบตองพยายามตดสนใจเลอกนโยบายทมความเปนไปไดในการนาไปปฏบต และมอบหมายใหหนวยงานทมความสามารถเหมาะสมนาไปปฏบตใหประสบผลสาเรจตามทคาดหวงเพอประโยชนของประชาชนทงมวล
จะเหนไดวา การนานโยบายไปสการปฏบตมความสาคญมาก เพราะเปนกระบวนการแปลงตวนโยบายไปสการดาเนนงาน ทสามารถปฏบตไดจรง และทราบวาตองใชเทคนค วธการ กลยทธหรอกระบวนการใดบาง เพอใหเกดประสทธภาพ รวมถงการแกไขปญหาอปสรรค การปรบปรงนโยบายใหเหมาะสมยงขน
25
2.3 ตวแบบการนานโยบายไปสการปฏบต วรเดช จนทรศร (2532) ไดศกษาแนวคดทฤษฎของการนานโยบายไปปฏบตของ
นกวชาการตางประเทศแลวสรปวา การศกษาการนานโยบายไปปฏบตเปนการแสวงหาวธการและแนวทางเพอปรบปรงนโยบาย แผนงาน การปฏบตงานในโครงการใหดขน และไดนาเสนอ “รปแบบ” โดยใชคาวา “ตวแบบ” ของการนานโยบายไปปฏบต 6 ตวแบบ คอ
1. ตวแบบยดหลกเหตผล (Rational Model) 2. ตวแบบดานการจดการ (Management Model) 3. ตวแบบทางดานการพฒนาองคการ (Organization Development Model) 4. ตวแบบทางดานกระบวนการของระบบราชการ (Bureaucratic Process Model) 5. ตวแบบทางการเมอง (Political Model) 6. ตวแบบทวไป (General Model)
การนาเสนอตวแบบดงกลาวขางตนมไดใหความสาคญแกตวแบบใดเปนการเฉพาะโดยไดใหเหตผลวา การศกษาการนานโยบายไปปฏบตแมวากาลงอยในภาวะทไดรบความสนใจเปนอยางมากในปจจบน แตกปรากฏวา ยงมผลงานวจยไมมากเพยงพอในการสรางความเขาใจในปญหาทเกดขนในกระบวนการของการนานโยบายไปปฏบตได ตวแบบแตละตวแบบทนาเสนอมความมงเนนทฐานคตหรอแนวทางทอาจจะเอออานวย ตอการสรางความสาเรจในการนานโยบายไปปฏบตแตกตางกน สาระสาคญของตวแบบทง 6 ทนาเสนอ เมอศกษาถงตวแปรทเกยวของพบวา มดงน
1. ตวแบบยดหลกเหตผล (Rational Model) มการระบตวแปรทมผลตอการนานโยบายไปปฏบต คอการกาหนดวตถประสงคและ
ภารกจทชดเจน มการมอบหมายงานและกาหนดมาตรฐานการทางานใหแกหนวยยอยตางๆขององคการ การมระบบวดผลการปฏบตงาน ระบบการใหคณใหโทษ ดงภาพท 2
26
ภาพท 2 ตวแบบยดหลกเหตผล
ทมา : วรเดช จนทรศร, การวจยเชงนโยบาย : รปลกษณใหมของการกาหนดอนาคต. (กรงเทพฯ:โรงพมพทาปกเจรญผล, 2532).
จากภาพอธบายไดวา การมวตถประสงคทชดเจนยอมทาใหผปฏบตเขาใจวา อะไรเปนเปาหมายหรอผลลพธทผก าหนดนโยบายตองการ การมอบหมายงานหรอการกาหนดความรบผดชอบเฉพาะของแตละฝายใหสมพนธกน จะเปนแนวทางทาใหการประสานการปฏบตงานเปนไปโดยราบรน การกาหนดมาตรฐานในการทางานชวยใหเกดระบบการประเมนผลทสมบรณและมประสทธภาพและเปนการงายทผบรหารโครงการ สามารถควบคมตรวจสอบการปฏบตงานของแตละฝายไดตลอดเวลา การมระบบการประเมนผลทสมบรณและการมมาตรฐานในการทางานทเดนชดสงผลใหการใชระบบการใหคณใหโทษเปนไปอยางเปนธรรมมากยงขน ในขณะเดยวกน การมความเปนธรรมในระบบยอมจะชวยเสรมสรางใหมาตรฐานในการปฏบตงานสงขนอกดวย
2. ตวแบบดานการจดการ (Management Model) ตวแบบนใหความสนใจไปทสมรรถนะขององคการ เพราะเชอวาความสาเรจของการ
นานโยบายไปปฏบตยอมขนอยกบองคการทรบผดชอบในการนานโยบายไปปฏบตวามขดความสามารถทจะปฏบตงานใหสอดคลองกบความคาดหวงเพยงใด โดยกลาวถงตวแปรทเกยวของ ไดแก โครงสรางขององคการทเหมาะสม ความรความสามารถทงทางดานการบรหารและเทคนคอ
การกาหนดภารกจและการมอบหมาย
การวางแผนและการควบคม
ผลของการนานโยบายไปปฏบต
วตถประสงคของนโยบาย
ระบบการวดผล
มาตรการในการปฏบตงาน
มาตรการในการใหคณใหโทษ
27
ยางเพยงพอของผทอยในองคการ ดานทรพยากรไดแก วสดอปกรณ สถานท เครองมอ เครองใชและงบประมาณ ดงภาพท 3
ภาพท 3 ตวแบบดานการจดการ
ทมา : วรเดช จนทรศร, การวจยเชงนโยบาย : รปลกษณใหมของการกาหนดอนาคต. (กรงเทพฯ:โรงพมพทาปกเจรญผล, 2532).
3. ตวแบบดานการพฒนาองคการ (Organization Development Model) ตวแบบนเนนทการมสวนรวมขององคการเปนสาคญ ภายใตฐานคตทคดวา การมสวนรวมจะทาใหเกดการทางานเปนทมทมประสทธภาพ ฉะนน ตวแปรทเกยวของกบการนานโยบายไปสการปฏบตใหประสบผลสาเรจจงเกยวของกบเรองของ การจงใจ การใชภาวะผนาทเหมาะสม การสรางความผกพนใหสมาชกในองคการมสวนรวมเพอใหเกดการยอมรบ ตลอดจนการสรางทมงาน ทงนเพราะ การกาหนดนโยบายเปนเรองทมาจากระดบสงและการปฏบตตามนโยบายเปนเรองของผทอยในระดบลาง เปนเรองทขดกบสภาพความเปนจรง การทาใหผปฏบตตระหนกในความสาคญของโครงการและเหนวาความสาเรจของโครงการกคอ ความสาเรจของผปฏบตและผมสวนเกยวของทกคน จงนาจะสงผลตอความสาเรจของการนานโยบายไปปฏบต ดงภาพท 4
โครงสราง
สมรรถนะขององคการ
ผลของการนานโยบายไปปฏบต งบประมาณ
บคลากร
สถานท
อปกรณและเครองมอเครองใช
28
ภาพท 4 ตวแบบทางดานการพฒนาองคการ
ทมา : วรเดช จนทรศร, การวจยเชงนโยบาย : รปลกษณใหมของการกาหนดอนาคต. (กรงเทพฯ:โรงพมพทาปกเจรญผล, 2532).
4. ตวแบบทางดานกระบวนการของระบบราชการ (Bureaucratic Process Model) ตวแบบนไดกลาวถงตวแปรสาคญ สองตวแปร คอ 1) ระดบของความเขาใจในสภาพ
ทเปนจรงของการใหบรการของผกาหนดนโยบายหรอผบรหารโครงการ และ 2) ระดบของการยอมรบนโยบายเขาเปนสวนหนงของหนาทประจาวนของผปฏบต เนองจากเชอวา อานาจขององคากรไมไดอยทหวหนาองคการหรอบคคลหนงบคคลใดโดยเฉพาะ แตอยทสมาชกขององคการทกคนโดยเฉพาะอยางยง ขาราชการทมหนาทตองตดตอกบประชาชนอยางใกลชด ซงสามารถใชวจารณญาณในการปฏบตหนาทของตน โดยทผบงคบบญชาไมอาจจะควบคมได การจะทางานใหไดผลสาเรจจะเกดจากขาราชการ หรอผปฏบตยอมรบหรอปรบนโยบายแนวทางการปฏบตเหลานนเขาไปเปนสวนหนงของหนาทประจาวนของเขาเอง และผลของการนานโยบายไปปฏบตยงขนกบปจจยอกประการหนง คอความเขาใจในสภาพความเปนจรงของการใหบรการของผกาหนดนโยบายหรอผบรหารโครงการ ดงภาพท 5
ภาวะผนา
การจงใจ ผลของการนานโยบายไปปฏบต
การทางานเปนทม
การมสวนรวม
ความผกพนและการยอมรบ
29
ภาพท 5 ตวแบบทางดานกระบวนการของระบบราชการ
ทมา : วรเดช จนทรศร, การวจยเชงนโยบาย : รปลกษณใหมของการกาหนดอนาคต. (กรงเทพฯ:โรงพมพทาปกเจรญผล, 2532).
5. ตวแบบทางการเมอง (Political Model) ตวแบบนเชอวา ความสาเรจของการนานโยบายไปปฏบตเกดจากความสามารถของบคคลทเปนตวแทนขององคการ กลมหรอสถาบน และความสมพนธกบปจจยภายนอกองคการตวแบบนเหนวา การสรางสมานฉนท วธการของการมสวนรวม เปนสงทยากทจะเกดขนไดตามแนวทางนการนานโยบายไปปฏบตจงเปนเรองของการเผชญหนา การบรหารความขดแยง การแสวงหาการสนบสนน การโฆษณาชวนเชอ การรจกสรางเงอนไขและหาขอตอรองในการจดสรรทรพยากรทงระหวางบคคล กลมบคคล หนวยงาน ตลอดจนองคการตางๆ ทเกยวของ ปจจยของการสรางความสาเรจในการนานโยบายไปปฏบต จงเปนเรองของความสามารถในการเจรจา สถานะอานาจและทรพยากรทมอยของหนวย จานวนหนวยงานทเกยวของ การสนบสนนจากนกการเมอง สอมวลชน หวหนาหนวยงานอนๆ กลมอทธพลและผลประโยชน บคคลตางๆรวมถงศกยภาพของผ ปฏบตอนไดแก บคลกภาพ ความรความสามารถ ความชานาญ ดงภาพท 6
ระดบความเขาใจสภาพความเปนจรงในการใหบรการของผกาหนดนโยบายหรอผบรหารโครงการพฒนา
ระดบของการยอมรบนโยบายเขาเปนสวนหนงของหนาทประจาวนของผ ปฏบต
ผลของการนานโยบายไปปฏบต
30
ภาพท 6 ตวแบบทางการเมอง ทมา : วรเดช จนทรศร, การวจยเชงนโยบาย : รปลกษณใหมของการกาหนดอนาคต. (กรงเทพฯ:โรงพมพทาปกเจรญผล, 2532).
6. ตวแบบทวไป (General Model) ตวแบบนไดรวมตวแปรบางสวนของตวแบบอนๆ เขาไวดวยกนทจะชวยใหการศกษา
สภาพทวไปของปญหาการนานโยบายไปปฏบตไดในลกษณะทกวางกวาตวแบบอนๆ โดยใหความสาคญตอปจจยหลก 3 ปจจยดวยกน คอกระบวนการในการสอขอความ ปญหาทางดานสมรรถนะขององคการทนานโยบายไปปฏบต และความรวมมอสนบสนนของผปฏบตในดานการสอขอความประสทธผล ของการนานโยบายไปปฏบตยอมขนอยกบความเขาใจของผปฏบตและความเขาใจดงกลาวจะมมากเพยงใดขนอยกบความชดเจนของนโยบาย กจกรรมตางๆ ทจะมสวนชวยทาใหเกดความรความเขาใจดขน ลกษณะของหนวยงานทนาไปปฏบตทเกยวกบความรความสามารถของตวบคคลทอยในหนวยงานนน ตลอดจนความพรอมทจะใหความรวมมอของผ ปฏบตเอง
บคลกภาพ
ความรความสามารถ
สถานะ อานาจและทรพยากรของหนวยงาน
จานวนหนวยงานทเกยวของในการนานโยบายไปปฏบต
ความสามารถในการตอรอง
การสนบสนนจาก
- สอมวลชน
- นกการเมอง
- หวหนาหนวยงานอนๆ
- กลมผลประโยชน
- บคคลสาคญ
- กลมอทธพล
ผลของการนานโยบายไปปฏบต
31
ในดานสมรรถนะขององคการ ประสทธผลของการนานโยบายไปปฏบตขนอยกบความสามารถของหนวยปฏบต ซงความสามารถดงกลาวขนอยกบความพอเพยงของทรพยากรทสนบสนน กจกรรมจงใจทจะทาใหมการปฏบตดขน คณภาพของบคลากร ภาวะผนา ความสาคญของหนวยงานนนๆตลอดจนสภาวะทางเศรษฐกจ สงคมและการเมองโดยทวไป
ในดานของตวผปฏบต ประสทธผลของการนานโยบายไปปฏบตขนอยกบความรวมมอของผปฏบต ซงความรวมมอดงกลาวจะมมากเพยงใดยอมขนอยกบ ความภกดของบคคลทมอยตอองคการ ผลประโยชนสวนตว ตลอดจนความพรอมทจะเปลยนแปลงจากวธการปฏบตงานททาอยเดมดวย
ภาพท 7 ตวแบบทวไป ทมา : วรเดช จนทรศร, การวจยเชงนโยบาย : รปลกษณใหมของการกาหนดอนาคต. (กรงเทพฯ:โรงพมพทาปกเจรญผล, 2532).
จากตวแบบเกยวกบการนานโยบายไปปฏบต จะเหนวาบางตวแบบจะใชในการอธบายการนานโยบายไปปฏบตไดครอบคลม เพราะพจารณาทงปจจยภายในและปจจยภายนอกองคกร แตทงนทงนนกจะขนอยกบจดเนนหรอสงทตองการจะอธบาย ซงในการนานโยบายไปสการปฏบตใหประสบความสาเรจนนกขนอยกบปจจยหลายประการดวยเชนกน
บรรทดฐานของวตถประสงคของ
นโยบาย
กระบวนการตดตอสอสาร
กจกรรมเพอใหการบงคบใชมผล
ลกษณะของหนวยปฏบต
สภาวะของเศรษฐกจและสงคม
สภาวะทางการเมอง
ทรพยากร
ความสนบสนนของผปฏบต
ผลของการนานโยบายไปปฏบต
32
2.4 ปจจยทสงผลตอการนานโยบายไปสการปฏบต จากการศกษาแนวคดของนกวชาการทงในและตางประเทศในสวนของปจจยทสงผล
ตอการนานโยบายไปสการปฏบต สามารถสรปไดวา ปจจยทสงผลตอการนานโยบายไปสการปฏบตประกอบดวยตวแปรจานวน 7 ตวแปร (พลยชย ยาวราช, 2550) ไดแก
1. วตถประสงคและมาตรฐานนโยบาย หมายถง รายละเอยดของวตถประสงคของนโยบายในลกษณะทเปนปรมาณหรอคณภาพเพอเปนแนวทางในการปฏบตงานตามนโยบาย สวนใหญนโยบายจะกาหนดมาตรฐานไวในกฎระเบยบของแผนงานและกฎหมาย ในบางกรณวตถประสงคและมาตรฐานนโยบายอาจถกกาหนดโดยตวของมนเอง
การวดผลการปฏบตตามนโยบายจะกระทาไดชดเจนเพยงใด ยอมขนอยกบความชดเจนของการกาหนดมาตรฐานนโยบายและความชดเจนของวตถประสงคของนโยบาย ในทางตรงกนขามหากวตถประสงคและมาตรฐานนโยบายมความคลมเครอ และมความขดแยงกน ยอมทาใหยากตอการวด และยากตอการนาไปปฏบต เพราะวตถประสงคของการศกษาการนานโยบายไปปฏบตประการหนง คอ ความตองการทราบวานโยบายใดประสบความสาเรจหรอลมเหลวอยางไร การวดความสาเรจหรอความลมเหลว คอ การพจารณาระดบทเปาหมายและวตถประสงคการบรรลผล หากวตถประสงคและมาตรฐานนโยบายมความชดเจน และแสดงคณสมบตทงายตอการวด การประเมนคณคาของนโยบายกจะกระทาไดงายเชนกน ดงนนมาตรฐานและวตถประสงคของนโยบายจงเปนองคประกอบหรอปจจยทความสาคญตอการนานโยบายไปปฏบตใหประสบผลสาเรจ
2. ทรพยากร หมายถง งบประมาณ ผปฏบตงาน วสดอปกรณและเครองมอเครองใช รวมทงสารสนเทศทนามาใชในกระบวนการการนานโยบายไปปฏบต ทรพยากรดงกลาวตองมปรมาณเพยงพอและมคณภาพตามทตองการ เพราะทรพยากรเหลานจะเปนสงทชวยสงเสรมหรอชวยใหความสะดวกตอประสทธผลของการนานโยบายไปปฏบตเปนทยอมรบกนโดยทวไปวา ทรพยากรนโยบายทเปนตวเงนเพยงอยางเดยวไมเพยงพอทจะทาใหนโยบายบรรลผล แตการนานโยบายไปปฏบตมความตองการ ทรพยากรเสรมอนๆอก เชน วสดอปกรณททนสมย ระบบสารสนเทศทถกตองสมบรณ ตลอดจนผปฏบตงานทมความรความสามารถ เปนตน จงจะทาใหนโยบายประสบความสาเรจ
3. การสอสาร หมายถง การตดตอสอสารระหวางผกาหนดนโยบายไปยงผปฏบตงานตามนโยบายใหเขาใจชดเจนเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย และสงทตองดาเนนงานในกระบวนการ
33
ปฏบตงาน ดงนน การสงการหรอคาชแจงจากผกาหนดนโยบายไปยงหนวยงานระดบปฏบตจะตองชดเจน ถกตอง และไมถกบดเบอนโดยการตความโดยผนานโยบายไปปฏบต
4. การบงคบใช ในการดาเนนการประกาศใชนโยบายหนงๆอยางเชน นโยบายทางดานการจดการศกษา ททาการศกษาในครงนผมอานาจหรอหนวยงานในระดบนโยบายจะตองตราเปนกฎหมาย ซงอาจอยในรปของ กฎ ระเบยบ คาสง หรอ ประกาศของหนวยงานในระดบรองๆลงมา ซงกฎหมายหรอกฎ หรอระเบยบหรอคาสงเหลาน เปนสงสาคญตอการนานโยบายไปปฏบตใหมความสอดคลองกบมาตรฐานนโยบายเปนไปในแนวทางเดยวกน ภายใตกตกา เงอนไขเดยวกน เทคนคในการบงคบใชทนยมใชกนมาก คอ การหลอหลอมทางสงคม การโนมนาว การนาเขามามสวนรวมและการลงโทษ ซงหนวยงานในสวนกลางอาจใชมาตรการใดมาตรการหนงเพอใหการนานโยบายไปปฏบตเปนไปตามเปาหมาย
5. ลกษณะของหนวยงานทนานโยบายไปปฏบต คณลกษณะของหนวยงานมอทธพลตอความสาเรจในการนานโยบายไปปฏบตเปนอยางมาก คณลกษณะของหนวยงานยงหมายความรวมถง คณภาพ ประสบการณ และความสามารถของผปฏบตงานตามนโยบายทไดรบมอบหมาย ความสมพนธระหวางผปฏบตงาน ความสมพนธระหวางหนวยงานทเกยวของในการดาเนนงานรวมทงสถานภาพของหนวยงานภายในองคการ ลกษณะทกลาวมาแสดงถงศกยภาพและความสามารถในการนานโยบายไปสการปฏบต
6. เงอนไขทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ไดแกความเชอ คานยม วฒนธรรมของคนในองคการทเกยวของกบนโยบาย ฐานะทางเศรษฐกจของประชาชน การจดสรรทรพยากรทางเศรษฐกจ ทรพยากรของชมชนหรอสงคม ระดบความเจรญของสงคมตลอดจนการสนบสนนจากผบรหารในองคการ กลมบคคลในภาครฐหรอเอกชนทเกยวของในการนานโยบายไปสการปฏบต
7. ทศนคตของผปฏบต ไดแก ความรและความเขาใจในมาตรฐานนโยบาย ความคดเหนทมตอวตถประสงคของนโยบาย และกระบวนการดาเนนงานตามนโยบายและความเตมใจหรอความตงใจของผปฏบตงานในการปฏบตงานทไดรบมอบหมาย
จากทกลาวมาทาใหสรปไดวา การนานโยบายไปสการปฏบตใหประสบความสาเรจนนตองอาศยปจจยดานวตถประสงคและมาตรฐานนโยบาย ทรพยากร การสอสาร การบงคบใช ลกษณะของหนวยงานทนานโยบายไปปฏบต เงอนไขทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ทศนคตของผปฏบต แตทงนทงนนกขนอยกบรปแบบกระบวนการในการบรหารจดการของแตละองคกร วามการปรบปรง ปรบเปลยนใหเขากบกระแสแหงการเปลยนแปลงในยคปจจบนมากนอยแคไหน
34
เพราะแนวคดในการบรหารจดการนนมหลายแนวคดขนอยกบจดเนนของแตละองคกร และสาหรบในปจจบนทกาลงกาวเขาสประชาคมอาเซยน แนนอนวาองคกรตางๆไมวาจะเปนภาครฐหรอเอกชน กตองมการปรบกลยทธ หรอยทธศาสตรตางๆใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพและประสทธผลขององคกร
3. ปจจยทสงผลตอการจดการศกษา
3.1 ความหมายของการบรหารจดการ Montana and Charnov (2000: 2 อางถงใน สระศกด ชะมารมย 2554:83) กลาววา ในป
ค.ศ. 1980 ประธานสมาคมบรหารจดการแหงอเมรกา (AMA) ไดใหคาจากดความของการบรหารจดการวา การบรหารจดการ หมายถง การทางานใหบรรลผลสาเรจโดยอาศยคนอน ความหมายทใชกนอยในปจจบนนน การบรหารจดการ หมายถง การทางานทตองอาศยคนอนซงไมเพยงบรรลเปาหมายขององคการ หากยงหมายรวมถงเปาหมายของสมาชกแตละคนทอยในองคการนนๆดวย ซง มอนตานา และ ชารนอฟ ไดชใหเหนความแตกตางระหวางคาจากดความทงสอง โดยเฉพาะความหมายอยางหลงวามลกษณะสาคญ 3 ประการ ดงน
1. ใหความสาคญตอมนษยทอยภายในองคการ
2. ใหความสาคญกบผลลพธทจะบรรล และเปาหมายมากกวาสงของหรอกจกรรมตางๆ
3. เพมเตมในสวนผลสมฤทธของเปาหมายสวนบคคล
Lorenzana (1998 :4) สรปลกษณะสาคญของการบรหารจดการไว 4 ประการ ดงน
1. การบรหารจดการมลกษณะเปนกระบวนการ (แนวทางทเปนระบบในการดาเนนการสงใดๆ)
2. การบรหารจดการมงใชประโยชนจากทรพยากรอยางมประสทธภาพ
3. การบรหารจดการ คอการทางานใหบรรลผลโดยอาศยผอน
4. การบรหารจดการมงบรรลผลตามเปาหมายทกาหนดไว
นรมต เทยมทน (2549) กลาววา การบรหารจดการ เปนการแปลความหมายจากภาษาองกฤษ 2 คา ไดแ ก Administration และ Management โดย มการแปลความหมาย Administration หมายถง การบรหาร สวน Management หมายถง การจดการ ซงทงสองคาม
35
ความหมายแตกตางกนในสาระสาคญคอ ความรบผดชอบ (Accountability) กลาวคอ การจดการมความรบผดชอบในระดบความเขมขนมากกวาการบรหาร การบรหารมกจะใชกบการปฏบตทเปนเรองของกระบวนการทตองปฏบตตามขนตอนปกต ตามคมอ ตามกฎระเบยบ และกฎหมาย โดยเฉพาะการบรหารองคกรภาครฐหรอลกษณะการทางานของผบรหารทวไป เพราะความรบผดชอบของเขาจะสมผสเพยงรบรวาไดเอาใจใสงานในหนาทแลว แตผลสาเรจจะเกดหรอไม ไมสาคญ (Responsibility) ในทางปฏบตของการทางานสวนใหญจะมลกษณะงานทตองบรหารคองานปกต (Routine Work) และงานทตองแกปญหาหรอพฒนา จาเปนตองเขาไปจดการลงมอทาหรอรวมมอรวมใจในการปฏบตงาน ลกษณะการทางานเชนนเรยกวา การจดการ สาหรบไทยใชทงสองคา บางครงใชคาวาการบรหาร บางครงใชคาวา การจดการ บางครงใชรวมกน เรยกวา การบรหารจดการ
Kinicki and Williams (2006, อางถงใน ปยะวน จนทราภานนท, 2554 : 11) กลาววาในภาพรวม การจดการ คอ การตดตามการดาเนนการตามเปาหมายอยางมประสทธภาพและมประสทธผล “องคการ” คอ กลมคนตงแต 2 คนขนไป ทตองทางานรวมกน เพอบรรลตามวตถประสงคทกาหนดภายใตโครงสรางทมการจดแบงอานาจหนาทแบบใดแบบหนงใหกบกลมคนเหลานนอยางชดเจน ดงนน การจดการ คอ
1. การปฏบตงานตามเปาหมายขององคการอยางมประสทธภาพและประสทธผล
2. การบรณาการระหวางคนกบงาน
3. การวางแผน การจดโครงสรางองคการ การเปนผนา และการควบคม
หนาทของการจดการม 4 อยาง คอ การวางแผน (Planning) การจดโครงสรางองคการ (Organizing) การนา (Leading) และการควบคม (Controlling) เรยกวา POCL
Griffin (2003 : 3) เหนวาการบรหารจดการเปนกลมของกจกรรม (รวมถงการวางแผน และการตดสนใจ การจดองคการ การนาและการควบคม) ซงเกยวของโดยตรงกบการใชทรพยากรตางๆขององคการ ไดแก คน เงน วสดอปกรณ และขอมลสารสนเทศ เพอมงหมายใหบรรลผลตามเปาหมายขององคการอยางมประสทธภาพและประสทธผล
ดงนน จากทกลาวมาจงพอสรปไดวา การบรหารจดการ หมายถง กระบวนการดาเนนงานรวมกบผอน โดยใชทรพยากรทมอยมาใชเกดประโยชนคมคาสงสด เพอใหบรรลตามเปาหมายของหนวยงาน
36
เมอพจารณาตามความหมายดงกลาวแลว การดาเนนงานหรอกจกรรมตางๆขององคกรเพอใหบรรลวตถประสงค จะตองมทรพยากรทมคณภาพในการดาเนนการและมปจจยสาคญในการพฒนามนษย ซงการพฒนามนษยนนจะตองเกดจากการบรหารจดการศกษาทมคณภาพ เพอใหทนตอกระแสการเปลยนแปลงทกาลงจะเกดขน ดงนนทรพยากรหรอปจจยทางการบรหารจงเปนเครองมอทสาคญในการบรหาร
3.2 ทรพยากรการบรหารหรอปจจยการบรหาร Griffin (1996: 6) กลาววาทรพยากรการบรหารหรอปจจยนา เขา ประกอบดวย
ปจจยพนฐานทมาจากสงแวดลอม 4 ประการ ทประกอบดวย ทรพยากรบคคล (Human Resources) ทรพยากรการเงน (Financial resources) ทรพยากรกายภาพ (Physical resources) ทรพยากรสารสนเทศ (Information resources) ซงทรพยากรบรหารเหลานตองนาไปใชในกระบวนการบรหาร
Robbin and Coulter (1999 : 12) ไดแบงองคประกอบของทรพยากรในองคกรทจะดาเนนภารกจตางๆใหสาเรจตามวตถประสงคขององคกรใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดไวดงน
1. Human Resources (Man) คอทรพยากรบคคล ซงไดแกผบรหารหรอพนกงานระดบตางๆในองคกร ซงคนเหลานจะเปนคนนาเอาวตถดบหรอทรพยากรอนๆมาผลตเขากระบวนการการจดการขององคกรใหเกดผลผลตตามเปาประสงค
2. Capital (Money) หรอทน ซงอาจจะเปนเงนทน งบประมาณหรอทดน ซงจาเปนในการผลตหรอดาเนนกจกรรม
3. Raw material หรอวตถดบ หมายถง วตถตงตนทจะนาเขาสกระบวนการผลต เพอใหไดผลผลต หรออาจจะเปนวสด เครองจกร ครภณฑตางๆทจาเปนในการผลต
4. Management หรอการจดการ หมายถง กลมกระบวนการซงประกอบไปดวย แผนการจดองคกร การอานวยการ และการควบคมงาน ซงกระบวนการเหลานทรพยากรบคคลจะเปนตวจกรสาคญในการกระทากบวตถดบ โดยใชทนเขามาชวยเพอใหเกดผลผลตตามวตถประสงค
5. Information หมายถง ขอมลขาวสารทจาเปนตอองคกร Greenwood (1988:33) ไดกลาววาทรพยากรการบรหารควรมอยางนอย 7 ประการ คอ
คน (Man) เงน (Money) วสดสงของ (Material) อานาจหนาท (Authority) เวลา (Time) กาลงใจในการทางาน (Will) และความสะดวกตางๆ และไดยาถงความสาคญและความจาเปนของอานาจ
37
หนาทและเวลาในการบรหารวา ในการบรหารนนไมวาจะเปนงานของรฐหรอเอกชนกตามงานจะไมสามารถดาเนนไปไดดวยดหากปราศจากเสยซงอานาจหนาท และเชนกนกบการบรหารนนจะไมสามารถสมฤทธผลดวยดหากไมม คน (Man) งบประมาณ (Money) วสด อปกรณ (Material) และการจดการ (Management) การทปจจยทงสเปนปจจยพนฐานในการบรหารเพราะในการบรหารทกประเภทจาเปนตองอาศยคน เงน วสดสงของ และการบรหารจดการเปนปจจยสาคญไมวาการบรหารนนจะเปนการบรหารราชการหรอเอกชน
สมาน รงสโยกฤษณ (2541)ใหความหมายของปจจยการบรหารคอ ทรพยากรการบรหารหรอปจจยการบรหาร ทสาคญม 4 ประการ คอ คน (Man) งบประมาณ (Money) วสด อปกรณ (Material) และการจดการ (Management) หรอเรยกโดยยอวา 4 M’s แตปจจบนองคกรขยายตวขน วทยาการใหมๆถกนามาประยกตใชเพอเพมประสทธภาพในการทางานและเพอเพมผลผลต ทรพยากรการบรหารจงเพมขนอก 3 M’s คอ การตลาด (Marketing) ขวญของผปฏบตงาน (Morale) และเครองใชตางๆ (Machine) รวมเปน 7 M’s ซงสอดคลองกบ สมศกด ขาวลาภ กลาววาทรพยากรหรอปจจยการบรหาร หมายถงทรพยากรทผบรหารเกยวของโดยตรง ประกอบดวย คน เงน วสด และการจดการ หรอทเรยกวา 4 M’s ในทางธรกจไดขยายทรพยากรการบรหารออกเปน 6
M’s คอเพมเครองจกร (Machine) เปน 7 M’s โดยสภาพแวดลอมและสงคมในปจจบนไดเปลยนแปลงไปการบรหารงานขององคการตางๆ จงจาเปนตองคานงถงทรพยากรการบรหารตวอนๆทมผลกระทบตอองคการดวย ไดแก เทคโนโลย (Technology) เวลา (Minute) และขอมลขาวสาร (Information)
Simon (1947 : 23, อางถงใน เปรมชย สโรบล, 2550: 37) กลาววาปจจยการบรหารเปนเครองมอสนบสนนใหงานบรรลวตถประสงคโดยมองคประกอบสาคญ คอ 7 M’s ไดแก บคลากร (Man) งบประมาณ (Money) วสด อปกรณ (Material) การจดการบรหารทวไป (Management) การบรการประชาชน (Market) คณธรรม (Moral) ขอมลขาวสาร (Massage) การวดผล (Measurement)
ทรพยากรการบรหาร หรอปจจยการบรหาร โดยทวไปแลวจะคานงถงทรพยากรทางการบรหาร 4 อยาง หรอทเรยกวา 4 M’s ตามท อธปตย คลสนทร (2547) ทกลาววา 4M’s เปนปจจยสาคญททาใหการบรหารงานสาเรจไดโดยงาย คอ คน (Man) งบประมาณ (Money) วสด อปกรณ (Material) และการจดการ (Management) และปจจบนปจจยสาคญทจะสงผลใหสามารถทางานสาเรจไดดยงขน เพมขนอก 2 ปจจย คอขอมลสารสนเทศ (information) และเทคโนโลย
38
(technology) โดยเปนการนาเอาวทยาศาสตรประยกตมาใชใหเกดประโยชนในทางปฏบต 2
ประการหลงนโดยทวไปเรยกวา IT (ไอท) เปรมชย สโรบล (2550: 39) ทไดทาการศกษาปจจยการบรหารทมอทธพลตอคณภาพ
การศกษาของโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา ซงประกอบดวย
1. ปจจยดานบคลากร (Man) 2. ปจจยดานกระบวนการบรหาร (Management) 3. ปจจยดานวสดอปกรณ (Material) 4. ปจจยดานงบประมาณ (Money) 5. ปจจยดานเทคโนโลยสารสนเทศ (Management information system)
Murphy, Hallinger and Mesa (1985, อางถงใน วโรจน สารรตนะ, 2546 : 28-37) ไดจดปจจยทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาไว 2 กลมใหญ คอ กลมทเกยวกบเทคโนโลยและกลมทเกยวกบสภาพแวดลอม โดยจาแนกกลมเกยวกบเทคโนโลยออกเปน 2 กลมยอย คอ กลมเกยวกบการจดหลกสตรและการสอน และกลมสนบสนนหลกสตรและการสอน สวนกลมเกยวกบสภาพแวดลอมนนไดจาแนกออกเปน 3 กลมยอย คอกลมปทสถาน กลมโครงสราง และกลมกระบวนการ มรายละเอยดดงน
1. ดานเทคโนโลย
1.1 การจดหลกสตรและการสอน
1.1.1 มหลกสตรค (สวนกลางและสวนทองถน) 1.1.2 มโอกาสในการเรยนร
1.1.3 มการสอนโดยตรง
1.2 การสนบสนนหลกสตรและการสอน
1.2.1 มภารกจทางวชาการทชดเจน
1.2.2 มภาวะผนาทางการสอน
1.2.3 มการตดตามผลอยางสมาเสมอ
1.2.4 มการพฒนาคณะคร
2. ดานสภาพแวดลอม
2.1 ปทสถาน
2.1.1 มความคาดหวงรวมกน
39
2.2 กระบวนการองคการ
2.2.1 มกระบวนการแบบมสวนรวม
2.3 โครงสราง
2.3.1 มโอกาสในการมสวนรวม
2.3.2 มรางวลและการยอมรบ
2.3.3 มความปลอดภยและเปนระเบยบ
2.3.4 มการสนบสนนระหวางบานกบสถานศกษา ธระ รญเจรญ (2549 : 132-135) ไดศกษาเกยวกบปจจยทเกยวของกบประสทธผลการ
บรหารงานวชาการ โดยประกอบดวย
1. ดานผบรหาร ไดแก ความรความสามารถในการบรหารงานวชาการ การพฒนาครทางดานวชาการ การสรางขวญและกาลงใจ การนเทศ กากบ ตดตามผล การจดบคลากรทางวชาการ การดาเนนงานดานระบบบรหารจดการงานวชาการ
2. ดานคร ไดแก ความร ความสามารถในเรองหลกสตรและการจดกระบวนการเรยนร 3. ดานสภาพทวไปของสถานศกษา ไดแก ความพรอมดานอาคาร สถานท ความพรอม
ดานวสด อปกรณและเทคโนโลยทางการศกษา ความพรอมดานงบประมาณ บรรยากาศทเอออานวยตอการบรหารงานวชาการ ขนาดของโรงเรยน
4. ดานชมชน การมสวนรวมของชมชน ความพรอมดานสภาพเศรษฐกจของผปกครอง สภาพสงคมทเอออานวยตอการบรหารงานวชาการ
กรมวชาการ (2550 : 1-4) ใหความเหนวา การจดการศกษาในโรงเ รยนใหมประสทธภาพจาเปนตองอาศยปจจยตางๆมาผนกกาลงเปนหนงเดยวประสานสมพนธใหมพลงผลกดนการเรยนรใหเกดขนกบผเรยนอยางตอเนอง ปจจยดงกลาวจาแนกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ สรปไดดงน
1. ปจจยพนฐาน
1.1 ปจจยดานคณลกษณะของผบรหารสถานศกษา
1.1.1 มวสยทศนกวางไกล
1.1.2 มบคลกภาพประชาธปไตยโดยใชหลกเหตผลในการบรหาร
1.1.3 มจตสานกในความมงมน
1.1.4 ใจกวาง เปดโอกาสใหครมเสรในการคด
40
1.1.5 ปฏบตการเปลยนแปลงการจดการเรยนรใหเกดผลตามเปาหมายของการจดการศกษา
1.1.6 มศกยภาพในการจดการระบบบรหารของโรงเรยนโดยนาระบบคณธรรมมาใชมงพฒนาโดยองครวม
1.1.7 สรางขวญ กาลงใจ ใหครมกาลงใจทจะเปนครด ครเกง และครทปรกษา 1.1.8 ตระหนกในการพฒนาโรงเรยนสระบบคณภาพ
1.1.9 มงปฏรปการเรยนรตามแนวทางของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต และเขาใจหลกสตรและแนวการจดการเรยนร
1.1.10 เปนบคคลแหงการเรยนร 1.2 ปจจยดานคณลกษณะของครผสอน
1.2.1 ครมบคลกภาพประชาธปไตย มนคงเปนแบบอยางทดของนกเรยน เปดโอกาสใหนกเรยนมเสรในการคด พฒนาปญญาและอารมณอยางสมดล มความรกความเมตตาตอศษย 1.2.2 มความร ความเขาใจในการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจ การเมองและเทคโนโลย 1.2.3 เขาใจหลกสตรและแนวการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ
1.2.4 ใชกระบวนการวจยชนเรยนเพอพฒนาการเรยนรอยเปนประจา 1.2.5 สรางผลงานในการปรบปรงคณภาพการเรยนร
1.2.6 มศกยภาพในการออกแบบกจกรรมการเ รยนร การวดและประเมนผลสภาพจรง
1.2.7 เปนบคคลแหงการเรยนร
1.3 ระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ
1.3.1 กาหนดเปนแผนยทธศาสตรในการพฒนาระยะ 5-10 ป ไวในธรรมนญสถานศกษา 1.3.2 กาหนดแนวทางในการพฒนาการเรยนรใหสอดคลองกบหลกสตรและแนวการจดการเรยนร
41
1.3.3 มการตรวจสอบ ทบทวนตนเองของโรงเรยนทกดานเพอนาโรงเรยนสระบบประกนคณภาพ
1.3.4 พฒนาระบบขอมลสารสนเทศใหมประสทธภาพ
1.3.5 กาหนดแผน กากบ ตดตาม ตรวจสอบทบทวน ประเมนนาเสนอ อยางเปนระบบและรายงานตอสาธารณชนอยางตอเนอง
2. ปจจยสนบสนน
2.1 การสนบสนนและการมสวนรวมของชมชน
2.1.1 มความเขมแขงในการทจะเขามามสวนรวมสนบสนนโรงเรยน
2.1.2 คณะกรรมการสถานศกษาจะตองประกอบดวยผทรงคณวฒหลายๆดานมนทองถน
2.2 ศกยภาพของสถานศกษาในทองถน
2.2.1 เปนทปรกษาแกผบรหารสถานศกษาและครในดานการจดการเรยนรและการวจยในชนเรยน
2.2.2 เปนแหลงวทยาการ
2.3 ศกยภาพและบทบาทของศกษานเทศกและนกวชาการในทองถน
2.3.1 มศกยภาพในการนเทศ
2.3.2 ใหคาปรกษาอยางตอเนอง
และจากการศกษาแนวคดทเกยวของกบปจจยทสงผลตอความสาเรจของการจดการศกษาเบองตน พบวา Steers (1997 อางถงใน ชชาต พวงสมจตร, 2554, 49) ไดเสนอแนวคดเกยวกบปจจยซงมอทธพลตอประสทธผลขององคการโดยจาแนกเปน 4 ประเภท ดงน
1. ลกษณะขององคการ หมายถงลกษณะโครงสรางองคการและความสมพนธระหวางสายงานการบงคบบญชาตามบทบาทหนาทและตวบคคลในองคการ ตลอดจนขนาดขององคการโดยมความเกยวของกบ
1.1 การกระจายอานาจ (decentralization) 1.2 ความชานาญเฉพาะทาง (specialization) 1.3 ความเปนทางการ (formalization) 1.4 ชวงการบงคบบญชา (span of control) 1.5 ขนาดขององคการ (organization size)
42
2. ลกษณะของสภาพแวดลอม มทงสภาพแวดลอมภายนอก ไดแก ความสลบซบซอน ความมนคง และความไมแนนอน เชน สภาวการณดานการตลาด เศรษฐกจ และการเมอง เปนตน และสภาพแวดลอมภายในองคการ หมายถงบรรยากาศองคการ ซงมผลกระทบตอการดาเนนงาน ดงนน องคการทมประสทธผลผบรหารตองทาความเขาใจกบสภาพแวดลอมภายนอกและปรบโครงสรางและการปฏบตใหเขากบสภาพแวดลอมภายนอกและปรบโครงสรางและการปฏบตใหเขากบสภาวะทเปนอย
3. ลกษณะของบคคลในองคการ พฤตกรรมของบคคลในองคการมอทธพลตอการปฏบตงานซงจะนาไปสความสาเรจหรอความลมเหลวขององคการ องคการทมประสทธผลตองสรางบรรยากาศในการทางานทเอออานวยใหบคลากรไมเพยงแตทางานตามหนาทแตตองมความรบผดชอบตอการคดสรางสรรคทพฒนาการทางานใหไปสเปาหมายขององคการ
4. ลกษณะของนโยบายการบรหารและการปฏบต ไดแก การกาหนดเปาหมายทชดเจนและแนนอน การจดหาและการใชทรพยากรการสรางบรรยากาศและสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน กระบวนการตดตอสอสาร ภาวะผนาและการตดสนใจ การปรบตวขององคการและการรเรมสรางสรรค
Healy (1994: 68-69) กลาวถงจดเนนในการพฒนาคณภาพการศกษา ซงถอวาเปนปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษา โดยเนนใน 2 ประเดนใหญๆ คอ
1. ดานทมงาน ตองมความเปนอสระ บคลากรในทมไดรบการสนบสนนใหรบผดชอบ ไดรบการพฒนาทกษะในการทางานและการแกปญหา รวมทงไดรบมอบอานาจใหสามารถดาเนนการดานทรพยากรและงบประมาณ
2. ดานโครงสราง ควรจดโครงสรางองคการใหมทสะทอนการพฒนาใหมคณภาพ มการบรหารแบบแบนราบ รวมทงกาหนดใหมผจดการคณภาพ (Quality Manager)
Burridge and Ribbins (1995: 195-196) กลาวถงหลกการสาคญในการพฒนาคณภาพ 10 ประการ โดยมรายละเอยด ดงน
1. การพฒนาตองสงผลกระทบตอการเรยนรและการเรยนการสอนโดยตรงเทาทสามารถจะทาได
2. ตองสอดคลองกบความตองการของสถานศกษาและกระบวนการของการวางแผนพฒนา
43
3. ควรใหเกดจากความรวมมอและการมสวนรวมในการดาเนนการดานการกากบตดตามและการประเมน
4. ควรใหเกดความรสกรบผดชอบและความรสกเปนเจาของสถานศกษา 5. การจะนาสงตางๆเขามาในสถานศกษาอยางมประสทธผล ตองใชวธการ ฝกอบรมท
เหมาะสม
6. การพฒนาคณภาพจะทาไดดทสดในโครงสรางองคการทไวตอการตอบสนอง และมรปแบบการบรหารทเปดกวาง รวมทงมขอตกลงรวมกนของบคลากรทงหมด
7. ควรมการจดสรรบทบาทและความรบผดชอบไวอยางชดเจนและแจงใหทกฝายทราบ
8. ควรกาหนดทรพยากรและนาเทคโนโลยมาใชอยางเหมาะสม
9. ผมสวนเกยวของควรเขามามสวนรวมเทาทจะทาได
10. วธการพฒนาคณภาพ ควรไดรบการยอมรบและความเขาใจ และควรประกอบดวยการสรางกลไกการทบทวนคณภาพทงระหวางและสนสดของแผนพฒนา การปรกษาหารออยางกวางขวางในการเลอกและใชเทคนคการเกบรวบรวมขอมล รวมทงวธการสรางเกณฑโดยใหจดทาขอมลทงเชงปรมาณและคณภาพ การจดทาเอกสารเกยวกบระบบและกระบวนการเพอประโยชนในการกากบตดตามและประเมนผล และการกาหนดใหมการทบทวนภายในและการตรวจสอบจากภายนอก
Harris and Jon (2000:37-39) ไดศกษาเปรยบเทยบโปรแกรมการปรบปรงสถานศกษาของประเทศองกฤษและประเทศแคนาดา และไดขอสรปองคประกอบรวมกนในการปรบปรงคณภาพใหประสบผลสาเรจดงน
1. การสนบสนนของหนวยงานภายในและภายนอก หนวยงานภายใน ไดแก ครและบคลากรทพรอมจะทางานรวมกน และสาหรบหนวยงานภายนอกจะเขามามบทบาทในการเจรจาตอรองรวมกบบคลากร ใหการสนบสนนทรพยากรและเงนทนใหความชวยเหลอและกระตนการดาเนนงานเพอใหเกดการเปลยนแปลง
2. การมจดเนนทเปาหมายการสอนและการเรยนร การทสถานศกษามเปาหมายเนนทการสอนและการเรยนรจะมสวนกระตนและสนบสนนใหเกดการปรบปรงสถานศกษาในดานการสอนและการเรยนรไดเปนอยางด
44
3. ขอตกลงในการพฒนาครและพฒนาวชาชพ การพฒนาครเปนหวใจของการปรบปรงเปลยนแปลงสถานศกษา โดยมการพฒนาดานทกษะ ความรและความเขาใจใหมๆ มการสนบสนนใหครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหมๆ และแบงปนความรซงกนและกน
4. ภาวะผนา ผนาตองแสดงความรบผดชอบและบทบาทตอการปรบปรงสถานศกษา โดยการสนบสนนใหเกดการมสวนรวมทงครในทกระดบ ผนาจะผลกดนใหครรบผดชอบตอการเปลยนแปลง
5. การประเมนระหวางและสนสดการทางาน การประเมนเปนวงจรการปรบปรงสถานศกษาเปนสงสาคญและจาเปน เพราะเปนวถทางทจะไดขอมลปอนกลบ แตทงนตองเปนการประเมนทมหลกฐานชดเจนและโปรงใส
จะเหนไดวา Harris และ Jon ไดใหความสาคญกบการพฒนาครและการพฒนาวชาชพ รวมไปถงภาวะผนาของผบรหาร และยงไดเสนอเพมเตมจากท Healy Burridge และ Ribbins ไดกลาวไวถงเรองการสนบสนนจากหนวยงานภายนอก และความรวมมอจากบคลากรภายใน
Levine and Lezotte (อาง ถ งใน Cuttance, 1994) กลาว ถ ง ปจจย ท เ ก ยวของกบประสทธผลของสถานศกษาโดยนาเสนอเพมเตมเกยวกบวฒนธรรมและบรรยากาศของสถานศกษาไววา วฒนธรรมและบรรยากาศของสถานศกษาทเออตอการพฒนา จะมสภาพแวดลอมและบรรยากาศทเปนระเบยบเออตอการพฒนา วฒนธรรมการทางานทมการยอมรบของผปฏบตงานทจะรวมดาเนนการตามพนธกจทเนนผลสาเรจ การมงเนนการแกปญหาและมความสมานสามคค ความรวมมอ การเหนพอง การสอสารของบคลากรในองคการทถกตองคลองตว นอกจากนนยงมปจจยทสถานศกษาใหความสาคญกบการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพและการตดตามความกาวหนาของนกเรยนอยางเหมาะสมเพอนกเรยนจะไดประโยชนสงสดในการเรยนร จดหาวสดอปกรณการสอนใหสมบรณและเหมาะสม มการพฒนานกเรยนเปนรายบคคล สาหรบเรองภาวะผนา ถอวาเปนปจจยสาคญผนาควรสามารถคดเลอก และแตงตงบคลากรอยางเหมาะสม มความเปนอสระไมแบงพรรคแบงพวก สามารถกากบตดตามกจกรรมของโรงเรยนอยางสมาเสมอดวยตนเอง รจกใชเวลาและพลงในการปรบปรงสถานศกษาใหการสนบสนนและพฒนาครอาจารย จดหาทรพยากรใหเพยงพอตอการปฏบตงานและทสาคญคอการเปนผนาดานวชาการ ปจจยภายนอกทกลาวถง คอ การมสวนรวมของผปกครอง
Fullan (อางถงใน Healy, 1994) เสนอวาการบรหารจดการและการสนบสนนการเปลยนแปลงในสถานศกษาระดบมธยมศกษาขนอยกบปจจย 6 ประการ คอ
45
1. การสรางวสยทศน เปนสงสาคญทบคลากรจะรวมรบรและตกลงเกยวกบวสยทศนและวตถประสงคขององคการซงจะมสวนสนบสนนการวางแผน
2. การวางแผนการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงทเกดขนตองสามารถตอบสนองความตองการเปลยนแปลงตามแรงกดดนของสถานศกษา
3. การเรมดาเนนการและการเสรมพลงจงใจ การเปลยนแปลงในระยะแรกๆ เกยวของกบองคประกอบทไมแนนอนและความกงวลใจ แตการดาเนนการใหประสบผลสาเรจในระยะตอมาจะเพมกาลงใจในการทางาน
4. การพฒนาบคลากรและการสนบสนนดานทรพยากรเปนปจจยทชวยสนบสนนในการดาเนนการอยางตอเนองไปได
5. การกากบตดตามและการจดการกบปญหา จะมสวนผลกดนและสนบสนนใหเกดความสาเรจเปนทยอมรบได
6. การปรบโครงสราง/การจดองคกรใหม ในการเปลยนแปลงอาจจาเปนทบคคลแตละคนจะตองเปลยนแปลงวธคดและการปฏบต ซงการเปลยนแปลงทเปนผลตามมา คอ การปรบโครงสรางหรอการจดองคการใหม
4. ปจจยดานการบรหารจดการตามกรอบแนวคดของแมคคนซย (McKinsey 7-S Framework)
ดร.โธมส เจ ปเตอรส และโรเบรต เอช วอเตอรแมน ไดเผยแพรผลการวจยการเทยบเคยงขอมลของบรษทชนนากวา 60 บรษทดวยเกณฑการประเมนเดยวกน ซงปรากฏผลวามบรษทเพยงจานวนหนงทไดชอวาเปนบรษทชนเลศ (Excellence companies) ซงมความโดดเดนอยางยงโดยเฉพาะในดานนวตกรรม และการประดษฐคดคนสงใหม ๆ โดยกรอบแนวคดพนฐานทนามาใชในการคดสรรบรษทตาง ๆ นน เรยกวา McKinsey 7-S Framework ซงกรอบแนวคดประกอบดวยปจจย 7 ประการในการประเมนองคกร แนวคดนตองการนาเสนอวาประสทธภาพขององคกรเกดจากความสมพนธของปจจยตางๆ 7 ประการ ขององคกรวามลกษณะและมสภาพอยางไร จงเปนทมาของศพทคาหนงวา McKinsey’s 7 S (อานาจ วดจนดา, 2551)
1. กลยทธขององคกร (Strategy) การบรหารเชงกลยทธเปนกระบวนการอยางหนงทจะชวยใหผบรหารตอบคาถามทสาคญ อาท องคกรอยทไหนในขณะน องคกรมเปาหมายอยทไหน
46
พนธกจของเราคออะไร พนธกจของเราควรจะเปนอะไร และใครเปนผรบบรการของเรา การบรหารเชงกลยทธจะมความสาคญเปนอยางยง การบรหารเชงกลยทธจะชวยใหองคกร กาหนดและพฒนาขอไดเปรยบทางการแขงขนขนมาไดและเปนแนวทางทบคคลภายในองคกรรวาจะใชความพยายามไปในทศทางใดจงจะประสบความสาเรจ
2. โครงสรางองคการ (Structure) คอโครงสรางทไดตงขนตามกระบวนการ หรอหนาทของงานโดยมการรบบคลากรใหเขามาทางานรวมกนในฝายตางๆ เพอใหบรรลเปาประสงคทตงไว หรอหมายถง การจดระบบระเบยบใหกบบคคล ตงแต 2 คนขนไป เพอนาไปสเปาหมายทวางไว เนองจากองคกรในปจจบนมขนาดใหญ การจดองคกรทดจะมสวนชวยใหเกดความคลองตวในการปฏบตงาน ลดความซาซอนหรอขดแยงในหนาท ชวยใหบคลากรไดทราบขอบเขตงานความรบผดชอบ มความสะดวกในการตดตอประสานงาน ผบรหารสามารถตดสนใจในการบรหารจดการไดอยางถกตองรวดเรว
3. ระบบการปฏบตงาน (System) ในการปฏบตงานตามกลยทธเพอใหบรรลเปาประสงคตามทกาหนดไวนอกจากการจดโครงสรางทเหมาะสมและมกลยทธทดแลว การจดระบบการทา ง าน ( Working System) ก ม คว ามส าคญย ง อา ท ระบบบญ ช /การ เ งน(Accounting/Financial System) ระบบพส ด ( Supply System) ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology System) ระบบการตดตาม/ประเมนผล (Monitoring/Evaluation System)
ฯลฯ
4. บคลากร (Staff) ทรพยากรมนษยนบเปนปจจยทมความสาคญตอการดาเนนงานขององคกร องคกรจะประสบความสาเรจหรอไมสวนหนงจะขนอยกบการจดการทรพยากรมนษย (Human Resource Management) การวางแผนทรพยากรมนษย เปนกระบวนการวเคราะหความตองการทรพยากรมนษยในอนาคต โดยการตดสนใจเกยวกบบคลากรนนควรมการวเคราะหทอยบนพนฐานของกลยทธองคการทเปนสงกาหนดทศทางทองคการจะดาเนนไปใหถง ซงจะเปนผลใหกระบวนการกาหนดคณลกษณะ และการคดเลอกและจดวางบคลากรไดอยางเหมาะสมยงขน
5. ทกษะ ความร ความสามารถ (Skill) ทกษะในการปฏบตงานของทรพยากรบคคลในองคการสามารถแยกทกษะออกเปน 2 ดานหลก คอ ทกษะดานงานอาชพ (Occupational Skills) เปนทกษะทจะทาใหบคลากรสามารถปฎบตงานในตาแหนงหนาทได ตามหนาท และลกษณะงานทรบผดชอบเชน ดานการเงน ดานบคคล ซงคงตองอยบนพนฐานการศกษาหรอไดรบการอบรมเพมเตม สวนทกษะ ความถนด หรอความชาญฉลาดพเศษ (Aptitudes and special talents) นนอาจ
47
เปนความสามารถททาใหพนกงานนนๆโดดเดนกวาคนอน สงผลใหมผลงานทดกวาและเจรญกาวหนาในหนาทการงานไดรวดเรว ซงองคการคงตองมงเนนในทง 2 ความสามารถไปควบคกน
6. รปแบบการบรหารจดการ (Style) แบบแผนพฤตกรรมในการปฏบตงานของผบรหารเปนองคประกอบทสาคญอยางหนงของสภาพแวดลอมภายในองคกร พบวา ความเปนผนาขององคกรจะมบทบาททสาคญตอความสาเรจหรอลมเหลวขององคกร ผนาทประสบความสาเรจจะตองวางโครงสรางวฒนธรรมองคกรดวยการเชอมโยงระหวางความเปนเลศและพฤตกรรมทางจรรยาบรรณใหเกดขน
7. คานยมรวม (Shared Values) คานยมและบรรทดฐานทยดถอรวมกนโดยสมาชกขององคกรทไดกลายเปนรากฐานของระบบการบรหาร และวธการปฏบตของบคลากรและผบรหารภายในองคกร หรออาจเรยกวาวฒนธรรมองคกร รากฐานของวฒนธรรมองคกรกคอ ความเชอ คานยมทสรางรากฐานทางปรชญาเพอทศทางขององคกร โดยทวไปแลวความเชอจะสะทอนให
เหนถงบคลกภาพและเปาหมายของผกอตงหรอผบรหารระดบสง ตอมาความเชอเหลานนจะกาหนดบรรทดฐาน เปนพฤตกรรมประจาวนขนมาภายในองคกร เมอคานยมและความเชอไดถกยอมรบทวทงองคกรและบคลากรกระทาตามคานยมเหลานนแลวองคกรกจะมวฒนธรรมทเขมแขง
แบบจาลอง 7-S นเปนกรอบการพจารณาและการวางแผนเพอการกาหนดกลยทธในองคการโดยการประสานองคประกอบทง 7 ตว ใหสอดคลองประสานกน ตวแปรแตละตวมความสาคญตอการบรหารองคการเรมตงแตการกาหนดกลยทธองคการเกยวของกบการพจารณาโครงสรางองคการ เ ป าหมายขององคการ ระบบการดา เ นนงาน ทกษะทใชในการทางาน บคลากร รปแบบพฤตกรรมของพนกงานและเปาหมายทตองการ โดยในระยะตอมาไดรบการยอมรบและนาไปใชอยางกวางขวาง และในปจจบนไดมการนามาใชเปนเครองมอในการวเคราะหองคกรในสวนของ SWOT ในดานของปจจยภายในวาองคกรนนๆ มจดแขงและจดออนในปจจยทง 7 อยางไร แผนภาพขางลางนเปน Model ของ McKinsey 7-S Framework ซงจะเหนถงความเชอมโยงระหวางปจจยตางๆ ดงน (สานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส, 2555)
48
ภาพท 8 Model ของ McKinsey 7-S Framework
ทมา : สานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส , McKinsey 7-S Framework แนวคดปจจย 7 ป ร ะ ก า ร ใ น ก า ร ป ร ะ เ ม น อ ง ค ก ร . ( เ ข า ถ ง เ ม อ 10 ม ก ร า ค ม 2558. เ ข า ถ ง ไ ด จ า ก
https://www.etda.or.th/etda_website/mains/display/ ).
จากภาพท 8 จะเหนไดวาตวแปรทง 7 ตว ของ McKinney (7-S Framework of
McKinsey) มความสมพนธซงกนและกนและมความเชอมโยงกนทงหมด โดยอาจแบงออกเปนประเภท Hard และ Soft ดงน องคประกอบ Hard ไดแก กลยทธ โครงสราง และระบบ สวนองคประกอบ Soft ไดแก คานยมรวม ทกษะ รปแบบ และทมงาน องคประกอบ Hard งายตอการจดการมากกวา สามารถกาหนดผลกระทบไดโดยตรง สามารถกาหนดออกมาในรปแบบการกาหนดกลยทธ การจดผงองคกร สายการบงคบบญชา การจดกระบวนการ และระบบเทคโนโลยสารสนเทศ สวนองคประกอบ Soft ยากทจะอธบายมองไมชดและสงผลกระทบตอองคกรจากวฒนธรรมการทางาน อยางไรกตามองคประกอบ Soft กเปนสวนสาคญทจะผลกดนใหองคกรไปสความสาเรจ องคกรสามารถนากรอบแนวคด 7’S ของแมคคนซย มาใชเพอวเคราะหสถานการณปจจบน การคาดเดาสถานการณในอนาคต วเคราะหชองวางและความไมแนนอนระหวางสถานการณปจจบนและอนาคต จากนนนาคาถามเหลานนมาปรบองคประกอบตางๆเพอใหแนใจ
Strategy กลยทธ
Shared Values
คานยมรวม
Structure โครงสราง
Skills ทกษะ
Staff บคลากร
Style สไตล
System ระบบ
49
วาองคกรจะสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพและบรรลวตถประสงคทตงเปาไว (ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง, 2555)
4.1 กลยทธขององคการ (Strategy) แนวคดการบรหารเชงกลยทธหรอยทธศาสตร ไดรบอทธพลมาจากแนวคดของการบรหารธรกจ เนองจากในการบรหารธรกจมเปาหมายทสาคญคอ การสรางผลกาไรทางธรกจและความรบผดชอบตอผถอหนเปนหลกสาคญ ดวยเหตน ในทางการบรหารธรกจจงใหความสาคญตอการศกษาในขอบเขตเนอหาเกยวกบการจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) ซงศกษาเกยวกบการประเมนสภาพแวดลอมทางธรกจ การกาหนดกลยทธใหสอดคลองกบสภาพทางธรกจจรงทเกดขน การกาหนดวตถประสงคเชงกลยทธ การนากลยทธไปสการปฏบต และการประเมนผลกลยทธ โดยทการประเมนผลสภาพแวดลอมทางธรกจกไดมการพฒนาเทคนคตางๆขนมาเปนจานวนมากเพอนามาใชในการประเมนสภาพแวดลอมกอนทจะนามาใชเปนขอมลในการกาหนดกลยทธ เทคนคเหลานนทสาคญไดแก เทคนคการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และขอจากด (SWOT Analysis) เทคนค BCG Growth Share Matrix ทถกพฒนาขนมาโดยบรษททปรกษา Boston
Consulting Group, เทคนค GE Business Screen ทถกพฒนาขนโดยบรษท General Electric, เทคนคตวแบบ การวเคราะหปจจย 5 ประการ ของพอรตเตอร (Porter Force 5’s Model) ฯลฯ (เทพศกด บญรตพนธ, 2551:222) การบรหารเชงกลยทธเปนกระบวนการตดสนใจและการกระทาเชงบรหารทเกยวพนกบการดาเนนงานในระยะยาวขององคกร โดยจะเกยวพนกบการกาหนด การดาเนนการ การประเมนแผนกลยทธขององคกร ซงจะชวยใหผบรหารตอบคาถามทสาคญ เชน องคกรตองการจะทาอะไร ทาเพอใคร ตองการบรรลเปาหมายอะไร จะบรรลเปาหมายไดอยางไร การบรหารเชงกลยทธจงมความสาคญเปนอยางยงและมผใหความหมายไวหลายประการ เชน
จมพล หนมพานช (2550 : 270) กลาววา กลยทธ หมายถง แนวทางหรอวธารทองคการหรอหนวยงานจะดาเนนการเพอทาใหเปาหมายหรอวตถประสงคทกาหนดไวบรรลผล
ชลธศ ธระฐต (2551 : 189-190) กลาววา กลยทธหรอยทธศาสตร หมายถง แบบแผนทชนาพฤตกรรมปจเจกบคคลหรอองคการในการปฏบตการในปจจบนหรอในอนาคต ยทธศาสตรหรอกลยทธนนเปนแผนทชนาพฤตกรรมหรอปฏบตการของบคคล องคการหรอกลมคนในสวนทเกยวกบประเดนตางๆพรอมกนนนกไดแยกใหเหนวากลยทธมอย 2 ลกษณะ คอมลกษณะทเปนแนวคด (Concept) และการกระทา (Strategic Implementation)
50
เทพศกด บญยรตพนธ (2550: 270) สรปความหมายของกลยทธวา หมายถงการตดสนใจเพอกาหนดวธดาเนนงานใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเกดขนเพอใหวธการดาเนนการนนถกนาไปใชในการดาเนนงานใหบรรลผลตามวตถประสงคขององคการทตองการจะใหเกดขนในระยะยาว
จากทกลาวมาสรปไดวา กลยทธ (Strategic) หมายถง วธการทางานหรอแนวทางการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายโดยการพจารณาสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกร (SWOT) เพอใหเกดการกาหนดกลยทธตางๆ
การบรหารเชงกลยทธ (Strategic Management) เปนกระบวนการในการบรหารเพอใหบรรลภารกจขององคการ อยบนแนวคดทวา
องคการของเราไมไดอยเปนเอกเทศโดยตวของเราเอง แตอยภายใตบรบทของสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงสภาพแวดลอมทมากระทบกบองคการนน บางครงกเปนโอกาสบางครงกเปนภยคกคาม นอกจากน องคการเองกตองกาหนดจดยนขององคการดวย เพอวางยทธศาสตรใหชดเจนมากขน
กระบวนการบรหารเชงกลยทธ แบงออกเปน 3 ขนตอน คอ
1. ขนการกาหนดกลยทธ (Strategic Formulation) จะเกยวของกบการกาหนดพนธกจ (Mission statement) การพจารณาถงโอกาสและขอจากดทมาจากสภาพแวดลอมภายนอก การพจารณาถงจดแขงจดออนขององคการ การกาหนดวตถประสงคระยะยาวขององคการ การพจารณาประเมนทางเลอกกลยทธตางๆ และการตดสนใจเลอกกลยทธทจะนามาใชในการดาเนนงาน
2. ขนนากลยทธไปปฏบต (Strategic Implementation) จะเกยวของกบการกาหนดวตถประสงคของแผนประจาป การกาหนดนโยบาย การจงใจบคลากรทรบผดชอบ การจดสรรทรพยากรใหแกการดาเนนกลยทธตางๆ การสรางวฒนธรรมการทางานแบบใหมทเนนการทางานตามกลยทธ การกาหนดโครงสรางองคการทมประสทธผล การจดเตรยมงบประมาณ รวมถงการพฒนาและการใชระบบการจดการขอมล
3. ขนการประเมนผลกลยทธ (Strategic Evaluation) จะเกยวของกบการประเมนสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป การทบทวนกลยทธทถกนาไปใช การประเมนระดบความสาเรจของกลยทธและแผนรวมถงการปรบปรงแกไข
51
ความสาคญของการบรหารจดการเชงกลยทธ การบรหารจดการเชงกลยทธมความสาคญตอองคการ 4 ประการ ดงตอไปน (จนตนา
บญบงการ และณฏฐพนธ เขจรนนทน, 2545:16-18 อางถงใน สระศกด ชะมารมย, 2554:50) 1. กาหนดทศทางขององคการ (Set Direction) กระบวนการบรหารจดการเชงกลยทธ
ชวยใหผบรหารเกดความความเขาใจตอการเปลยนแปลงและมวสยทศนตออนาคต ทาใหสามารถกาหนดวตถประสงคและทศทางการดาเนนงานของธรกจไดอยางเปนรปธรรม
2. สรางความสอดคลองในการปฏบต (Harmony) การบรหารจดการเชงกลยทธใหความสนใจกบการกาหนด การประยกต การตรวจสอบ และการควบคมกลยทธขององคการในฐานะระบบทประกอบดวยสวนประกอบสาคญตางๆรวมเขาดวยกน แนวคดนกอใหเกดวสยทศนและความเขาใจรวมกนในวตถประสงคและแนวทางการดาเนนธรกจ ซงจะทาใหการจดสรรทรพยากรและการดาเนนงานเปนเอกภาพและเกดประโยชนสงสดแกองคการ
3. สรางความพรอมใหแกองคการ (Provide Readiness) การศกษาการวเคราะหสภาพแวดลอมและการกาหนดกลยทธ ชวยใหผบรหาร (จดการในสวนตางๆและสมาชกขององคการเกดความเขาใจในภาพรวมและศกยภาพของธรกจ ตลอดจนอทธพลของปจจยแวดลอมทมตอองคกร ทาใหองคกรมความพรอมตอการเปลยนแปลงหรอความทาทายของสถานการณทจะเกดขน
4. สรางประสทธภาพในการแขงขน (Improve Competitive Efficiency) การบรหารจดการเชงกลยทธชวยสรางประสทธภาพและศกยภาพในการแขงขนใหแกธรกจเนองจากการดาเนนงานเชงกลยทธชวยพฒนาความสามารถของผบรหาร ขณะเดยวกนกชวยเตรยมความพรอมและพฒนาศกยภาพแกสมาชก ตลอดจนชวยสรางความเขาใจและแนวทางรองรบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมและคแขงขน การบรหารจดการเชงกลยทธชวยใหผเกยวของเขาใจในภาพรวม ความตองการขององคการ และความสามารถในปจจบนขององคการ จงทาใหสามารถจดลาดบความสาคญในการดาเนนงานและเปาหมายซงจะชวยใหธรกจดาเนนงานอยางเหมาะสมและใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ
นอกจากน เทพศกด บญยรตพนธ (2548:26) ไดชใหเหนความสาคญของการบรหารเชงกลยทธวา การบรหารเชงกลยทธจะทาใหองคการภาครฐมยทธศาสตรตางๆทชทศทางของการบรหารองคการในระยะยาวไวอยางชดเจน โดยทกยทธศาสตรทถกกาหนดขนมาจะถกใชเปนแรงขบเคลอนทสาคญมากเพอใหบรรลเปาประสงคทองคการไดกาหนดไว โดยองคการทมการนา
52
แนวคดการบรหารเชงกลยทธไปใช จะทาใหเกดการทางานในเชงรกทจะมงสรางผลสาเรจใหเปนไปตามเปาประสงคขององคการทกาหนดไวในระยะยาว จะทาใหมการประสานแผนตางๆในองคการใหสอดคลองไปในทศทางเดยวกน จะทาใหเกดการระดมสรรพกาลงของหนวยงานตางๆ และทรพยากรตางๆในองคการตามยทธศาสตรทกาหนดขน ซงในการนาแผนยทธศาสตรไปปฏบตหรอการนาแตละยทธศาสตรไปปฏบตนน จาเปนอยางยงทจะตองมการกาหนดผรบผดชอบยทธศาสตรใหเหนอยางชดเจน พรอมทงตองมการแปลงยทธศาสตรทงหมดขององคการออกมาเปนแผนงาน โครงการทเปนรปธรรมทชดเจน โดยจดทาออกมาเปนแผนการดาเนนงานประจาป อกทงจะตองมการตดตามประเมนผลยทธศาสตรหรอแผนยทธศาสตรทไดถกนาไปใชอยางสมาเสมอดวยซงทงหมดลวนเปนปจจยหนงทสาคญตอการสรางความสาเรจของการบรหารยทธศาสตรภาครฐใหเกดขน
จากทกลาวมาสรปไดวา การบรหารจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) หมายถง กระบวนการทมงเนนความสาเรจเปนกระบวนการทมความตอเนองเพอใหเกดแนวทางการดาเนนงานทสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง ทประกอบดวยการดาเนนงาน 3
สวนทเกยวของกนคอการวางแผนกลยทธ การนากลยทธไปปฏบตและการควบคมประเมนผล กลยทธ
4.2 โครงสรางขององคการ (Structure) โครงสรางองคกร หมายถงลกษณะโครงสรางขององคกรทแสดงความสมพนธระหวาง
อานาจหนาทและความรบผดชอบ รวมถงขนาดการควบคม การรวมอานาจและการกระจายอานาจของผบรหาร การแบงโครงสรางงานตามหนาท ตามผลตภณฑ ตามลกคา ตามภมภาคไดอยางเหมาะสม โครงสรางองคกรมความยดหยนมากนอยเพยงไร ถาไมยดหยนหรอความยดหยนนอย โอกาสความสาเรจกมนอย (เศกสน ศรวฒนานกลกจ, 2557)
การจดโครงสรางองคกร การจดโครงสรางองคกร การจดสรรทรพยากร การแบงหนาทในแตละฝายโดยจดเปน
รปตางๆกนเพอใหการบรหารงานงานบรรลจดมงหมายเปนการจดระเบยบกจกรรมตางๆของหนวยงานเพอใหสอดคลองและเปนระบบเพอความสาเรจตามเปาหมายทวางไว คนทเชยวชาญแตละฝายมการประสานใหความรวมมอรวมถงกระบวนการในการพฒนาและการปฏบตตาม
53
โครงสรางองคกรทเหมาะสม เปนกระบวนการทเกยวของกบชดของการตดสนใจซงดาเนนไปอยางตอเนอง
ความสาคญของการจดโครงสรางองคกร การมองคกรทผานการจดระบบระเบยบและโครงสรางองคกรไวเปนอยางด ม
ความสาคญตอการบรหารงานอยางมากทาใหรวาใครจะทาอะไรทไหน รายงานหรอขนตรงตอผใด มประเดนความสาคญ คอ
1. เพอใหเกดประสทธภาพโดยรวมในการดาเนนกจกรรม
2. เพอความชดเจนในการกาหนดขอบเขตอานาจหนาท กฎ ระเบยบ
3. เพอความเปนเอกภาพในการบงคบบญชาและสงการในการทางาน
4. เพอเปนการปรบเปลยนขนาดหรอรปแบบขององคการใหเหมาะสม
หลกการพนฐานของโครงสรางองคการ โครงสรางองคการ (Organization Structure) ประกอบดวยองคประกอบ 3 สวน คอ
1. ความสมพนธของการรายงานอยางเปนทางการ จานวนของระดบสายการบงคบบญชา (Hierarchy) ขนาดของการควบคม (Span of Control) ของผจดการและหวหนางาน
2. การรวมคนเขาดวยกนเปนแผนกงาน รวมแผนกงานใหเปนองคกร
3. การออกแบบระบบตางๆเพอใหมการตดตอสอสารอยางมประสทธภาพ มการประสานงานระหวางแผนกตางๆ
โครงสรางองคกรพนฐานม 6 ประเภท ไดแก (ชศกด ศรบญเรอง, 2553 อางถงใน ยพาภรณ จงเจรญ, 2555: 34)
1. โครงสรางแบบหลก (Line Organization Structure) 2. โครงสรางแบบงานหลกและทปรกษา (Line and Staff Organization Structure) 3. โครงสรางแบบหนาทเฉพาะ (Function Organization Structure) 4. โครงสรางแบบเมทรกซ (Matrix Organization Structure) 5. โครงสรางแบบทมงาน (Team Structure) 6. โครงสรางแบบเครอขาย (Network Structure)
องคกรแบบระบบราชการตามแนวคดของ แมกซ เวเบอร (Max Waber) องคกรแบบระบบราชการตามแนวคดของ แมกซ เวเบอร ประกอบดวยโครงสราง
พนฐานทสาคญ 7 ประการ (Max Waber, 1947 : 8) ดงน
54
1. หลกลาดบขน (Hierarchy) หลกหารนมเปาหมายทจะทาใหองคกรตองอยภายใตการควบคม โดยเชอวาการบรหารทมลาดบขน จะทาใหระบบการสงการและการควบคมมความรดกม ทาใหการดาเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ
2. ความสานกแหงความรบผดชอบ (Responsibility) เจาหนาททกคนตองมความสานกแหงความรบผดชอบตอการกระทาของตน
3. หลกแหงความสมเหตสมผล (Rationality) ความถกตองเหมาะสมของแนวปฏบตทจะนามาใชเปนแนวทางในการดาเนนงานใหบรรลผลอยางมประสทธภาพ
4. หลกการมงสผลสาเรจ (Achievement Orientation) การปฏบตงานใดๆจะตองมงสเปาหมายหรอวตถประสงคขององคกรเสมอ (ประสทธผล) ซงประสทธผลหรอผลสาเรจจะเกดขน
5. หลกการทาให เ กดความแตกตางหรอการทาใหมความชานาญเฉพาะดาน (Specialization) ลกษณะโครงสรางขององคกรแบบระบบราชการ ตองมการแบงงาน และจดแผนกงาน หรอจดสวนงาน (Departmentation) ขนมา เพราะภารกจการงานขององคกรขนาดใหญมจานวนมาก จงตองมการแบงงานทตองทาออกเปนสวนๆแลวหนวยงานมารองรบการจดโครงสราง
6. หลกระเบยบวนย (Discipline) ตองมการกาหนดระเบยบ วนย และบทลงโทษ ขนมาเพอเปนกลไกการควบคมความประพฤตของสมาชกทกคนในองคกร
7. ความเปนวชาชพ (Professionalism) ผปฏบตงานในองคกรราชการ ถอเปนอาชพอยางหนงและตองปฏบตงานเตมเวลา ความเปนวชาชพ “รบราชการ” นนผปฏบตงานจะตองมความรเกยวกบ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ตลอดจนตวบทกฎหมายตางๆทเกยวของกบการปฏบตงานในภาระหนาทของตนดวย
ความเหมาะสมของโครงสรางองคกรหนงๆในแตละแหงอาจขนอยกบขนาดและลกษณะของกจกรรมในแตละองคกร อยางไรกตาม โครงสรางองคกรทดจะตองมการกาหนดสายงานความรบผดชอบอยางมแบบแผน เพราะโครงสรางขององคกรทไดรบการจดไวอยางดยอมเปนพนฐานสาคญ ทาใหผบรหารสามารถวางแผน สงการ และควบคมการปฏบตงาน ไดอยางถกตองรวดเรว และมประสทธภาพ โครงสรางการจดองคกร รวมถงการจดแบงหนาทความรบผดชอบระหวางหนวยงานตางๆในองคกรและการกาหนดหนาทความรบผดชอบของบคลากรในระดบตางๆโดยคานงถงความรความสามารถของบคคลเหลานนดวย (ยพาภรณ จงเจรญ, 2555: 35)
55
จากทกลาวมาสรปไดวา โครงสรางองคกร คอการจดโครงสรางหนาท ลาดบขนตอนการดาเนนงานทคลองตว การกระจายอานาจการตดสนใจแกบคลากรทกระดบ รวมถงกลไกการประสานงาน ตดตอสอสาร ทครอบคลมและเหมาะสม
4.3 ระบบการปฏบตงาน (System) ระบบ (System) เปนกจกรรมประจาวนและกระบวนการทผ ปฏบตงานรวมกน
รบผดชอบในการทางานใหบรรลความสาเรจกระบวนการและลาดบขนการปฏบตงานเหลานจะเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบ เชน ระบบการจดซอ ระบบบญช ระบบบรการ ระบบสารสนเทศ ระบบการเงน ระบบงบประมาณ ระบบการควบคม ระบบการบรหารความเสยงเปนตน (เกรกยศ ชลายนเดชะ, 2557)
ในการบรหารองคกรนอกจากมโครงสรางองคกรทเหมาะสมมการวางแผนกลยทธทดมบคลากร และผนาทมความร ความสามารถ และมคณภาพแลวการจดระบบการทางาน (Working
System) กมความสาคญดวยเชนกน อาท เชน ระบบบญช ระบบการเงน ระบบพสด ระบบการตดตอสอสาร ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ และระบบการควบคม ตดตามและประเมนผล (สถาบนพฒนานโยบายและการจดการ, 2546 : 9)
ก ตมา ปรดดลก (2529 : 59) กลาววา ระบบ ในการบรหารงานนน หมายถง องคประกอบหรอปจจยตางๆทมความสมพนธกนและมสวนกระทบตอปจจยระหวางกนในการดาเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการ
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2540 : 93) กลาววา ระบบ หมายถง สงซงประกอบขนดวยองคประกอบหรอหนวยยอย องคประกอบหรอหนวยยอยเหลานมความสมพนธซงกนและกนเพอใหบรรลวตถประสงคทกาหนด
Robbins and others (2006 : 54)ใหนยาม ระบบ คอ สงทเกยวพน และสมพนธซงกน ซงกาหนดวธการปฏบตใหเปนเอกภาพหรอ บรรลวตถประสงค
จนทราน สงวนนาม (2545 : 85) กลาววา ระบบเปนกลมองคประกอบตางๆทมความสมพนธระหวางกนและมความเกยวของกนในลกษณะททาใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกน เพอกระทากจกรรมเพอใหไดผลสาเรจตามความตองการขององคการ
คาวา “ระบบ” เปนคาทกลาวใชกนอยางแพรหลายโดยทวไป เวลาทกลาวถงระบบ เราจะตองคานงถง 3 คาคอ (จนทราน สงวนนาม, 2545 : 85)
56
1. การคดอยางมระบบ (System Thinking) หมายถงการคดอยางมเหตผล โดยคดอยางรอบคอบถงผลทไดผลทเสยทจะเกดขนไดทงในภาพรวม และทกๆสวนขององคประกอบยอยของระบบวาตางมสวนสมพนธกน และสมพนธกบสงแวดลอม
2. วธการปฏบตอยางเปนระบบ (System Approach) หมายถง วธการปฏบตงานทเปนระบบ โดยมการนาเอาปจจยทจาเปนตอการบรหารมาใชในการปฏบตงานเพอใหเกดผลลพธตรงตามเปาหมายทกาหนดทงปจจย กระบวนการทางาน และผลลพธทจะเกดขนจะมสวนสมพนธกนและเปนผลซงกนและกน
3. ทฤษฎระบบ (System Theory) เปนทฤษฎทระบวาองคการประกอบดวยสวนประกอบทเปนอสระและเปนวธการบรหารงานทจะเพมความเขาใจ รจดเดน จดดอยในองคการ เพอการพฒนาและแกปญหาไดมากยงขน
แนวคดของทฤษฎระบบ ระบบประกอบดวยสวนประกอบทสาคญ ดงตอไปน (จนทราน สงวนนาม ,2545 : 86-87) 1. ปจจยนาเขา หมายถงทรพยากรทางการบรหารทกๆดาน ไดแก บคลากร (Man) งบประมาณ (Money) วสดอปกรณ (Material) การบรหารจดการ (Management) และแรงจงใจ (Motivation) ทเปนสวนเรมตนและเปนตวจกรสาคญในการปฏบตงานขององคการ
2. กระบวนการ คอการนาเอาปจจยหรอทรพยากรทางการบรหารทกประเภทมาใชในการดาเนนงานรวมกนอยางเปนระบบ เนองจากในกระบวนการจะมระบบยอยๆรวมกนอยหลายระบบ ครบวงจร ตงแตการบรหาร การจดการ การนเทศ การวดและการประเมนผล การตดตาม ตรวจสอบเปนตน เพอใหปจจยทงหลายเขาไปสกระบวนการทกกระบวนการไดอยางมประสทธภาพ
3. ผลผลต หรอผลลพธ เปนผลทเกดจากกระบวนการของการนาเอาปจจยมาปฏบตเพอใหเกดประสทธผลตามเปาหมายทกาหนดไว
4. ผลกระทบ เปนผลทเกดขนภายหลงจากผลลพธทไดซงอาจเปนสงทคาดไวหรอไมเคยคาดคดมากอนวาจะเกดขนกได ดงแผนภาพท 9
57
ภาพท 9 องคประกอบของวธระบบ
ทมา : จนทราน สงวนนาม, ทฤษฎและแนวคดในการบรหารสถานศกษา. (กรงเทพมหานคร : บคพอยท, 2545)
รปแบบของการวเคราะหระบบ (System Analysis Model) การนาเอาทฤษฎระบบมาใชในการบรหารองคการหากนามาใชใหดถกตองและ
เหมาะสมระบบกจะชวยใหองคการมประสทธภาพ ในทางตรงกนขามหากนามาใชไมถกตองหรอองคประกอบแตละสวนของระบบไมสมพนธกนกอาจกอใหเกดความเสยหายตอองคการได ดงนนการนาเอาทฤษฎระบบมาใชจงจาเปนตองมการวเคราะหระบบทเรยกวา System Analysis ควบคไปดวย
การวเคราะหระบบจะชวยใหผบรหารทราบวาหากผลผลตหรอผลลพธทเกดขนไมเปนไปตามเปาหมายทกาหนดไว ปญหานนจะเกดจากองคประกอบใดของระบบ มความสมพนธเกยวของกนหรอไมอยางไร ขอมลยอนกลบจะทาใหทราบถงประเภทของปญหา จดทตองไดรบการพฒนาแกไขหรอปรบปรงไดมากขน การแกไขปรบปรงกจะตองทาอยางเปนระบบมใชแกไขเฉพาะดานใดดานหนงเทานน (จนทราน สงวนนาม ,2545 : 87-89)
ภาพท 10 รปแบบองคประกอบของวธระบบและการวเคราะหระบบ
ทมา : จนทราน สงวนนาม, ทฤษฎและแนวคดในการบรหารสถานศกษา. (กรงเทพมหานคร : บคพอยท, 2545)
ปจจย Input
กระบวนการ Process
ผลผลตหรอผลลพธ Product or Output
ผลกระทบ Outcome
ปจจย Input
กระบวนการ Process
ผลผลตหรอผลลพธ Product or Output
ผลกระทบ Outcome
ขอมลยอนกลบ Feedback
58
การจดการปฏบตงาน (Performance Management) การจดการปฏบตงานคอ ระบบการบรหารทใหความสาคญตอผลการปฏบตงานของ
ปจเจกบคคล หนวยงาน และองคการทใหทกฝายทเกยวของรบรถงหนาทความรบผดชอบของตนและทางานอยางสอดคลองประสานและสนบสนนซงกนและกนเปนสาคญใหมการปรบปรงงานและพฒนาบคลากรอยตลอดเวลา เพอนาไปสการบรรลว ตถประสงคขององคการอยางมประสทธภาพ (สพณ เกชาคปต, 2544 : 7)
องคประกอบของการปฏบตงาน การจดการปฏบตงานใหความสาคญ การเชอมโยงระหวางปจจยนาเขา (Input)
กระบวนการปฏบต (Process) และผลผลต (Output) โดยใหนาหนกความสาคญทกระบวนการปฏบตทนาไปสผลผลต (Process-Output) สวนปจจยนาเขานนเปนสงทจะพจารณาเปนลาดบหลงๆ เมอกาหนดผลผลตทตองการหรอคาดหวง และกระบวนการปฏบตไดแลว จงคอยคดวาจะตองใชทรพยากรนาเขาอะไรบาง
ภาพท 11 จดเนนของการจดการปฏบตงาน
ทมา : สพณ เกชาคปต, การจดการปฏบตงาน : แนวคดองคประกอบและตวแบบการศกษา . (กรงเทพมหานคร : คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2544)
ในการจดการใหการปฏบตงานเกดผลตองพจารณารายละเอยดวาการปฏบตงานขององคการหรอบคคลนนเกยวของกบปจจยอะไรบางหรอมปจจยอะไรทกระทบตอผลการปฏบตงานไดบาง ปจจยเหลานถอวาเปนองคประกอบทกาหนดผลของการปฏบตงานวาดหรอไมด สงหรอตากได เราจะลองพจารณาองคประกอบทมผลตอการปฏบตงานของปจเจกบคคลกอนซงโดยตรรกเดยวกนน เราสามารถใชอธบายผลการปฏบตงานขององคการไดเชนเดยวกน
ทรพยากรนาเขา กระบวนการ การปฏบตงาน ภายในองคการ
ผลผลต
Input Process Output
59
ภาพท 12 องคประกอบของการจดการปฏบตงาน
ทมา : สพณ เกชาคปต, การจดการปฏบตงาน : แนวคดองคประกอบและตวแบบการศกษา . (กรงเทพมหานคร : คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2544)
จากภาพจะเหนไดวามปจจยหรอองคประกอบทเกยวของกบผลการปฏบตงานหลายปจจยดวยกน (สพณ เกชาคปต, 2544 : 11-15) ดงน
1. การวางแผน (Planning) คอ การคดลวงหนากอนการปฏบตวาจะทาอะไร ทาอยางไร ใชทรพยากรอะไร ใครเปนผทา และมวตถประสงคของการทาเพออะไร ถาการปฏบตงานของแตละบคคล/หนวยงาน เปนไปอยางมเปาหมายและเชอมโยงระหวางชนงานแตละชนด มลาดบขนตอนการปฏบตทสอดคลองทมทศทางเดยวกน กยอมทาใหผลการปฏบตงานเปนไปตามทกาหนดไดอยางราบรน การวางแผนเกยวของกบการกาหนดวตถประสงค (Objective) ภาระรบผดชอบ (Missions and Responsibilities) ของบคคล หนวยงานและองคการทกระดบ ทสอดรบ
การตดตอสอสาร
การให Feedback
การจดทาขอตกลง
บรหารงานบคคล
พฒนาบคลากร ระบบขอมล
ผลการปฏบตงาน
ใหรางวลและลงโทษ
การตดตามและการปรบปรง
การวางแผน
การประเมน
60
กนเปนลาดบชน คอ ในระดบองคการจะกาหนดภารกจ (Mission) วสยทศน (Vision) และกลยทธ (Strategies) และระดบการปฏบต ไดแก การกาหนดรายละเอยดของความรบผดชอบ เปาหมายของ
หนวยงานระดบยอย ระดบทมงาน และระดบปจเจกบคคล และแนวทางการดาเนนงานทใหไปสเปาหมาย
2. การตดตามงาน (Monitoring) เมอแผนงานไดนาไปปฏบตแลวจะตองมการตดตามดการปฏบตเปนระยะๆ เพอดความกาวหนา และชวยกนแกไข หากพบอปสรรค และหากรวามวธปฏบตทดกวาทกาลงทาอยกใหดาเนนการปรบปรง (Improvement) ทนท วธการทใชในการตดตามงาน ไดแก การตรวจเยยม การเสนอรายงาน และการประชม หรอชองทางการสอสารทไมเปนทางการอนๆอยางไรกตามขอมลทไดจากการตดตามงานควรจะตองมการบนทกเปนลายลกษณอกษรเพอใชเปนขอมลในการวางแผนและประเมนผลงานภายหลง
3. การประเมนผลการปฏบตงาน (Evaluation) ไดแก การประเมนผลการปฏบตงานขององคการ หนวยงานยอย/ทมงาน และปจเจกบคคล วธการประเมนผลการปฏบตงานทสาคญ ไดแก การวดผลการปฏบตงานททาไดเปรยบเทยบกบวตถประสงค และเปาหมายงานทไดกาหนดไวในชวงการวางแผน เพอดวาเปนไปตามทตองการหรอไม หากไดตากวากตองหาสาเหต วาเพราะเหตใดเพอการแกไข ผลการประเมนจะตองยอนกลบ (Feedback) สงบคคลหรอหนวยงานทถกประเมน เพอจะไดรจดแขงและจดออนของตนและหาทางพฒนาสมรรถนะของตนตอไป
4. ระบบการใหรางวล (Reward) และการลงโทษ (Punishment) รางวลคอสงตอบแทนทใหกบบคลากรทงทเปนตวเงนและไมใชตวเงน หลงจากทไดประเมนผลการปฏบตงานแลวจะสามารถแยกแยะไดวา บคคลหรอทมงานใดทมผลประกอบการดเดน ตามมาตรฐานกจะตองใหรางวลทมคณคาสอดคลองกบผลการปฏบต หากประเมนพบวาผลงานตากวาทกาหนด กตองหาสาเหตวามาจากอะไร จะไดปรบปรงแกไข การลงโทษจะใชในกรณทจาเปนจรงๆเทานน
5. การจดทาขอตกลง (Performance Agreement) เพอใหเกดความเขาใจทตรงกนระหวางฝายบรหารและผปฏบตทถกประเมน จงตองมการจดทาขอตกลง หรอสญญา การปฏบตงานทรวมถงวตถประสงค พนธะผกพน ททง 2 ฝายมตอกน การจดทาขอตกลงเปนลกษณะเดนประการหนงของการจดการปฏบตงาน เนองจากในอดตผบรหารมกจะใชการสงการแกผปฏบตดวยวาจาหรอบนทกสงงานแตไมมการยนยนการรบรหรอความเหนชอบจากผปฏบต
6. การจดทาระบบขอ มล ( Information System) การจดการปฏบต ง านจะ มประสทธภาพไดตองมระบบขอมลทดมคณภาพ ตงแตการจดเกบรวบรวมและการวเคราะหขอมล
61
เพอใชในการวางแผน การตดตามงาน การปรบปรงงาน การประเมนผลการปฏบต และการพฒนาบคลากร ขอมลทมคณภาพ คอขอมลทเชอถอได มความถกตองและเปนประโยชนตอการปฏบตงาน
7. การบรหารงานบคคลและการพฒนา ผลการปฏบตงานจะเปนอยางไรสวนใหญขนอยกบคณภาพของคนทรบเขามาวามความร ความสามารถทเกยวของกบงาน มากนอยแคไหน มลกษณะนสยและแบบแผนพฤตกรรม (Behavior) ทเหมาะสมกบวฒนธรรมองคการ (Organization
Culture) เพยงไร ถาองคการสามารถเลอกสรรบคลากรตามทตองการได การตดตามดแลกไมตองใกลชดกได และถาเขายงออนดอยในบางเรองกตองชวยสอน (Coaching) เปนพเลยงให รวมทงจะตองมโครงการฝกอบรมและพฒนาบคลากรใหมความร ทกษะและความสามารถใหเพมขนตลอดเวลา
8. การตดตอสอสารและขอมลปอนกลบ (Communication Feedback) ในกระบวนการปฏบตงานขอมลปอนกลบเปนองคประกอบสาคญเพอรบเอาผลลพธเชงขอมลและความคดเหนปอนกลบเขาสระบบเพอนาไปปรบปรงและพฒนาระบบเดม ขอมลปอนกลบนไมจาเปนจะตองอยข นตอนสดทายของกระบวนการ แตควรอยในทกขนตอนของงาน ดงนนการวางแผนการตดตอสอสารจงตองใหเปดทกทศทกทาง การตดตอสอสารถอเปนสวนหนงของการจดการปฏบตงานซงตองเรมตงแตขนตน คอการปรกษาหารอรวมกนกาหนดวตถประสงค การจดทาขอตกลง การบนทกผล การปฏบตงาน การเกบขอมล การประเมนผลรายบคคล กลมหนวยงาน และการเสนอแนวทางแกไขปรบปรงการปฏบตงาน
ประโยชนของการจดการปฏบตงาน
1. ชวยใหมการประสานวตถประสงคทวทงองคการ ตงแตว ตถประสงคหลก วตถประสงครอง วตถประสงคของหนวยงาน ทมงาน และปจเจกบคคล
2. การมแผนปฏบตงานทมงเปาหมายทาใหแผนคน แผนเงน และแผนงานสามารถดาเนนไปอยางสอดคลองกน และเกดการใชทรพยากรอยางคมคา
3. ทาใหบคลากรทกคนรวาตนมหนาทรบผดชอบอะไร อยสวนไหนขององคการ และมสวนสนบสนนความสาเรจขององคการอยางไร
4. บคลากรมอสระพอสมควรในการตดสนใจเกยวกบงานของตนเอง ทาใหรสกวาตนมคณคา มกาลงใจในการทางาน
5. ชวยใหบคลากรรถงขอบกพรองและปรบปรงตนเอง เกดการเรยนรและการพฒนา
62
6. ลดปญหาความขดแยงทเกดจากการประเมนผลงานประจาปอนเนองมาจากความไมชดเจนของเกณฑการประเมนผลหรออคตจากผประเมน
7. มระบบขอมลททกคนสามารถใชรวมกนและการทางานใชขอมลเปนหลกมากกวาความรสกสวนตว
8. ทาใหองคการไดปรบปรงการทางานอยตลอดเวลาและเพมประสทธภาพ ประสทธผลอนเปนจดมงหมายของการบรหาร
แนวคดการจดการปฏบตงานนนสามารถนามาใชไดในระบบราชการไดเชนกน ในแผนปฏรปการบรหารภาครฐของไทยกไดจดวางระบบการบรหารงาน บรหารคน บรหารเงนงบประมาณ ทเชอมโยงกนทมงหวงใหหนวยงานภาครฐคานงถงผลสมฤทธตอบสนองเปาหมายของหนวยงาน
จากทกลาวมาสรปไดวา ระบบการปฏบตงาน หมายถง ระบบการดาเนนงานทสอดคลองประสานกนทกระดบ ทงดานการบรหารและพฒนาบคลากร งบประมาณ วสด อปกรณ การวางแผน การปฏบต ระบบการจดทาขอมล เทคโนโลย และระบบการตดตาม ประเมนผล
4.4 รปแบบการบรหารจดการ (Style) รปแบบ (Style) เปนรปแบบการบรหารจดการซงเปนลกษณะทเฉพาะในแตละองคกร
และมความสมพนธกบวฒนธรรมขององคกรเปนรปแบบของภาวะผนาทคนในองคกรยอมรบ รปแบบวธการจดการเหลานไดแก การสงการ การควบคม การจงใจ เปนตน รปแบบเหลานจะสะทอนถงวฒนธรรมองคกร (เกรกยศ ชลายนเดชะ, 2557)
รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธของผบรหารระดบสง การบรหารไมมสตรสาเรจทตายตว รปแบบการบรหารจงตองขนอยกบบรบทรอบขาง
ผบรหารทประสบความสาเรจนอกเหนอจากความตงใจจรงมงมนตอคณภาพของงานแลว จะตองเรยนรรปแบบการบรหารทหลากหลาย นกบรหารจงไมตางกบชางรอยมาลยทตองนาดอกไมหลากสมาจดเรยงรอยใหเกดความกลมกลนงดงามทามกลางความแตกตางซง ธงชย สนตวงษ ไดนาเสนอแนวคดของแมคโคบ (Machael Maccoby) ทไดวเคราะหผบรหารภายใตความสมพนธของสองแกนผสมผสานกนคอ แรงจงใจเพออานาจ (พรชย ภาพนธ, 2548) ดงน
63
1. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธ แบบพอคนด ผบรหารเปนคนดของกจการ เปนการบรหารเชงกลยทธซงถอแนวทางไมอยากเสยงเปนหลก ไมสนใจตอผลสาเรจในหนาทการทางานสงนก และไมใยดทจะใฝหาอานาจใสตวดวย จดทสาคญ คอ ขอใหอยรอดปลอดภยเทานน
2. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธ แบบผ มวชา เปนผ บรหารทสนใจความสาเรจจากการทางานสง แตไมคอยสนใจฝาหาอานาจมากนก มงหาเหตผล วเคราะหทางวชาการ ผลทออกมาจงเปนรายงานหรอแผนงาน
3. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธ แบบนกตอส เปนผบรหารทเอาจรง เอาจง ตองการเปนผพชต ตงเปาหมายไวสง ตดตามควบคมและกดดนใหผทางานทงหลายตองตดสนใจ กลาวคอมงผลสาเรจใชวธการตอสแบบเผชญหนา
4. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธ แบบผจดการทม หรอนกประสานความรวมมอ เปนผประสานประโยชนคานงถงความสาเรจของงานเปนสาคญ สามารถสรางทมงานทดขนมาสาเรจและไดรบอานาจพอสมควร
5. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธ แบบมากเลหเพทบาย เปนผบรหารทมองงานเปนสงทาทายปกต ตองการทงความสาเรจและอานาจสงทงสองอยาง มกถอวาคนเปนเบยตวหนงบนกระดานหมากรกเทานน เขาใจเกมการเมองในองคการมกมองการณไกล และมงมนทจะกาวขนไปในตาแหนงสงขนซง แมคโคบ (Maccoby) เชอวา เปนแบบทมประสทธภาพมากทสด
ประเภทของผนาเชงลกษณะและพฤตกรรมตางๆม 3 กลม ดงน
1. ผนาตามลกษณะผนา Trait Theory of Leadership) กลมผนาตามลกษณะนใหความสาคญกบคณลกษณะเฉพาะตวในการเปนผนาเปน
หลก ทงทางดานกายภาพ บคลกภาพ และจตใจของผนา โดยมองวาคนทเปนผนานนจะเปนคนทมบคลกพเศษแตกตางไปจากบคคลธรรมดาทวไป เชนมความเฉลยวฉลาด มอานาจ มความทะเยอทะยาน ทเหนอกวาคนอนๆ โดยทวไปในระยะแรก เชอกนวาลกษณะพเศษเหลานตดตวมาแตเกด แตตอมาเชอวาบคลกลกษณะของคน สวนหนงเปนผลมาจากการเรยนรจงสาสารถสรางและพฒนาได ซง Stogdill (1974:74-75 อางถงใน ยพาภรณ จงเจรญ , 2555: 49-50) ไดกลาวถงคณลกษณะ 6 ประการ ของผนากลมนไว คอ
1. คณลกษณะทางกายภาพ (Physical Characteristics) ไดแก การพจารณาลกษณะของผนาจากบคลก (Physical) อาย ลกษณะทาทาง สวนสง และนาหนก
64
2. ภมหลงทางสงคม (Social Background) ไดแก การพจารณาจากภมหลงทางเศรษฐกจสงคมของผนา (Social Economic Background) โดยเนนในปจจยดานการศกษาสถานภาพทางสงคมและการเขยบฐานะทางสงคม
3. สตปญญา ความร ความสามารถ (Intelligence) ไดแก การพจารณาภาวะผนาจากสตปญญา หรอความเฉลยวฉลาด การมปฏภาณไหวพรบ (Intellectual) ความร ความสามารถ กบสถานภาพความเปนผนา
4. บคลกภาพ (Personality) ไดแก การพจารณาตรวจสอบปจจยทางดาน บคลกภาพโดยไดเสนอแนะวา ผนาทมประสทธภาพมกจะมบคลกภาพทแสดงถงความเชอมน ในตนเอง
5. ลกษณะทเกยวกบงาน (Task-related Characteristics) ไดแก การพจารณาผนา ในลกษณะทมความตองการสาเรจ มความรบผดชอบสง อทศตนเองใหกบงาน อยางเตมท (Task
Orientation) และมความคดรเรมสรางสรรค
6. ลกษณะตางๆทางสงคม (Social Characteristics) ไดแก การพจารณาผ นาในลกษณะทตองการมสวนรวมในกจกรรมตางๆอยางกระตอรอรน มทกษะทางสงคมทด (Social skill) เปนผทชอบการตดตอพบปะสงสรรคกบบคคลอนและใหความรวมมอกบบคคลตางๆด
2. ผนาตามพฤตกรรมผนา (Personal Behavior Theory of Leadership) กลมผนาตามพฤตกรรมผ นาน จะเนนพฤตกรรมของผนาเปนสาคญ โดยมองวา
พฤตกรรมผนาเปนตวบงชใหเหนวาผนาคนนนๆ มคณสมบตทเหมาะสมตอการเปนผนามากนอยเพยงใด โดยพฤตกรรมของผนาจะเกยวของกบ 3 เรองสาคญ คอ มงงาน มงคน และเขาใจสถานการณ และรจกปรบบทบาทของตนเองไดอยางเหมาะสม ซงสามารถแบงประเภทของผนากลมนออกเปนพฤตกรรของผนาจากการไดมาโดยอานาจ วธการใช อานาจของผนา และผนาตามความสามารถ ไดดงน
1. พจารณาจากพฤตกรรมของผนาจากการไดมาโดยอานาจซงสามารถแบงพฤตกรรมผนาแบบนออกเปน 3 แบบ (กว วงศพฒ, 2535:35) 1.1 ผนาแบบใชพระเดช (Legalistic Leader) เปนผนาทไดอานาจตามกฎหมายมกใชอานาจทตนมอยทาทกอยางทตนพอใจ ไมมการยดหยน ลดกฎระเบยบมาก
1.2 ผนาแบบใชพระคณ (Charismatic Leader) เปนผนาทมไดใชอานาจทตนมอยเปนเครองมอในการบรหาร แตจะใชศลปะการเปนผนา โดยสรางบารม และสรางศรทธาจาก
65
ผใตบงคบบญชาขนมาเอง ซงจะมผลผลกดนใหผปฏบตงาน ทางานดวยความเตมใจ การทางานในองคกรกจะมประสทธภาพ
1.3 ผนาแบบสญลกษณ หรอแบบพอพระ (Symbolic Leader) เปนผนาทลกนองยกยอง เคารพนบถอ ตามตาแหนงทไดรบ และเหนวาเปนแบบอยางแกลกนองได ผนาแบบนมกจะถกเชญเปนประธานในทประชม หรอเปนลกษณะในการเปดปดงานตางๆ
2. วธพจารณาวธใชอานาจของผนา ซงเปนผลงานวจยของ Lippitt and White (1986
อางถงใน สพณ เกชาคปต, 2537 :149) ไดแบงพฤตกรรมของผนาแบบนออกเปน 3 แบบ คอ
2.1 ผนาแบบเผดจการหรอแบบอตตาธปไตย (Authoritarian/Dictation Leader) ผนาแบบนจะตดสนใจเพยงคนเดยวและจะแจงใหผใตบงคบบญชาทราบ ผนาตองการความเชอฟง และปฏบตตาม โดยทนทจากผใตบงคบบญชา การมอบหมายงานจะมนอยมาก ผนาจะคอยควบคมผใตบงคบบญชาอยางใกลชด และจะเปนผก าหนดเปาหมายและวธการเพอความสาเรจของเปาหมาย ลกษณะผนาแบบนจะมลกษณะแบบ ขาเกงคนเดยว ความคดของผนาตองถกตองเสมอ หรอแบบโทษผอนเทาภเขา โทษของเราเทาเสนผม เปนตน
2.2 ผนาแบบเสรนยมหรอปลอยตามสบาย (Laissez Faire Leader) ผนาประเภทนจะใหคาแนะนาโดยทวๆไปวาจะตองทาอะไรแลวปลอยใหเปนหนาทของ ผใตบงคบบญชากาหนดแนวทางปฏบตเอง ผนาจะมบทบาทในลกษณะสมาชกคนหนงภายในกลม จะไมใชอานาจตดสนใจใดๆ ลกษณะผนาแบบนผนาจะอยไปวนๆหนงเทานน การทางานในองคกรจะขาดประสทธภาพซงจดไดวาเปนผนาแบบงานไมสน คนไมสราง เปนตน
2.3 ผนาแบบประชาธปไตย (Democratic Leader) ผนาประเภทนจะยอมใหกลมของผใตบงคบบญชาเขามามสวนรวมกาหนดเปาหมายและวธการทจะนามาใชเพอความสาเรจของเปาหมาย ผนาเชอวาผใตบงคบบญชาจะใหความสนบสนนและการตดสนใจทเกดจาการทพวกตนมสวนรวมเปนแบบผนาทดทสด ใจกวาง รบฟงความคดเหนของผอน ยดถอความคดเหนของกลมเหนอความคดเหนของตน
3. ผนาตามสถานการณ (Situational Theory of Leadership) สถานการณและเวลาเปนตวกาหนดทาใหเกดสภาวการณเปนผนาขน การเปนผนา
ขนอยกบสถานการณทเปนอย สถานการณทแตกตางกนยอมตองการแบบภาวะผนาทตางกน ดงนนผนาแบบใดแบบหนงจงไมอาจเหมาะสมในทกสถานการณ แตจะเหมาะสมในบางสถานการณเทานน คณสมบตผนาทสามารถปรบตวเองใหเขาไดกบทกสถานการณไดคอ มความสามารถใน
66
การตดสนใจอยางรวดเรวและถกตอง การจงใจคน มความรบผดชอบ และมความฉลาด มไหวพรบ ซงเปนคณสมบตทหาไดยาก เนองจากสถานการณและสงแวดลอมยอมมไมเหมอนกน ผนาทดจะตองศกษาสถานการณตางๆใหถองแทและตองสามารถปรบตวใหเขากบสถานการณนนๆแตทงนตองไมผดหลกการและปรชญาขององคการ (Barnard, 1962: 92-102)
คณสมบตของผนา ในดานคณสมบตของผนา มนกวชาการหลายทานนาเสนอแนวคดทนาสนใจไวดงน
ประเวศ วะส (2540:85-89) นกวชาการไทยทเหนวาภาวะผนาทคาดหวงและเปนทตองการนาจะประกอบดวย
1. ผนาแบบผยดหลกการ คอมความซอสตย มศกดศรและมความยตธรรม
2. ผนาผมความรและวสยทศน คอ เปนผทมความรและวสยทศนอยางแจมชด สามารถพาองคกรใหกาวหนาไปในทศทางทถกตอง
3. ผนาผเปนนกปฏบต คอเปนนกปฏบตทสามารถกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางเปนจรงไดโดยไดรบการตอตานจากสมาชกในองคกรนอยทสด
4. ผนาผสรางวฒนธรรมใหมในการทางาน คอผนาทสรางวฒนธรรมใหมๆอนกอใหเกดความเปลยนแปลงไปในทางทด อกทงมความมงมนทจะทาใหองคกรประสบความสาเรจตามเปาหมายทตงไว
สวน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2550:15-17) กลาววาองคประกอบพนฐานททาใหเราทกคนไมเฉพาะผนาทประสบความสาเรจในการทางานได อนไดแก 1. การมความร 2. การมทกษะ และ 3. การมลกษณะชวตทเหมาะสมทสอดคลองกบบทบาทหนาทนน
1. ความรทเหมาะสม ผนาในระดบตางๆจาเปนตองมความรทเหมาะสมกบบทบาทหนาททรบผดชอบ มความรอยางเพยงพอในการวเคราะห วนจฉย เนอหาสาระในลกษณะงานของพนกงานทงในภาพสวนตวและสวนรวม ความรทมอยนนควรเปนความรทประกอบดวย 3 ลกษณะ คอ 1.1 รสก หมายถง รใหถองแทเกยวกบภาพยอยและภาพใหญของงานทรบผดชอบ
1.2 รกวาง หมายถงมความรสหวทยาการ สามารถเชอมโยงองคความรในดานตางๆมาใชในการปฏบตงานไดอยางครบถวน
1.3 รไกล หมายถง มความรกวางไกล มองเหนอนาคตระยะยาวไดชดเจน
67
2. ทกษะทเหมาะสม ผนาในองคกรควรมทกษะทมความสาคญตอการปฏบตงานและการนาทมงานดงน
2.1 ทกษะในการวางวสยทศน 2.2 ทกษะในการชแรงจงใจ
2.3 ทกษะในการทางานเปนทม
2.4 ทกษะในการสอสาร
2.5 ทกษะในการคด
เนองจากทกษะดงกลาวจะชวยใหผนาสามารถนาทศทางและทางานรวมกบผอนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยเฉพาะทกษะในการคด ควรเปนทกษะแรกทผนาควรพฒนาใหมความเชยวชาญและสามารถนามาใชในการทางานไดอยางสมฤทธผล เนองดวยทกษะการคดจะนาไปสการพฒนาทกษะในดานอนๆตามมา
3. ลกษณะชวตทเหมาะสม ลกษณะชวตมความสาคญมากเนองจากเปนรากฐานความสาเรจเหมอนเปนรากฐานของอาคารสง ยงรากฐานด มการลงเสาเขมทลกและแขงแรง ยงสรางตกสงไดอยางมนคง ผนาควรมลกษณะชวตเหลาน เชน ควรเปนคนเทยงธรรม ยตธรรม กลาหาญ มมนษยสมพนธด ไวตอความรสกของผอน ซอสตย เปดเผย จรงใจ มคณธรรม มความรบผดชอบ มความภกดตอองคการ เปนตน
นอกจากน Marquardt and Engle (1992 อางถงใน จฑา เทยนไทย, 2547 :139-140) ไดเขยนบทความชอ “HRD Competencies for a Shrinking World” ไดระบถงทกษะความเปนผนาวาควรจะประกอบไปดวยคณสมบต 5 ประการ ซงนบไดวาเปนสงจาเปนอยางยงในเศรษฐกจยคโลกาภวตน ดงน
1. ปรบตวใหเขากบสถานการณ
2. การตดตอสอสาร
3. การพฒนาบคลากรอน
4. ความคดสรางสรรค
5. พรอมรบความรใหม จากทกลาวมาสรปไดวา รปแบบ (Style) จะเกยวของกบผนา ทถอไดวาเปนปจจย
สาคญทจะนาไปสความสาเรจในการปฏบตงาน รปแบบ (Style) หมายถง รปแบบวธในการบรหารงานของผบรหารทตองมลกษณะของภาวะผนา ทงในดานของการสงการ การควบคม การจง
68
ใจ บคลกภาพ ความรความสามารถ คณลกษณะทางสงคม ทางกายภาพ และมความพรอมภายใตแหงกระแสของการเปลยนแปลงในยคปจจบน
4.5 บคลากร (Staff) บคลากร (Staff) คอพนกงานทกระดบทเปนหวใจขององคกร เปนตวขบเคลอนให
องคกรประสบความสาเรจและบรรลเปาหมาย องคกรทมบคลากรทมความรความสามารถ ขวญด และจงรกภกดตอองคกรยอมทาใหองคกรบรรลเปาหมาย
การวางแผนทรพยากรมนษยเปนกระบวนการวเคราะหความตองการทรพยากรมนษยในอนาคตโดยการตดสนใจเกยวกบบคลากรนนจะอยบนพนฐานของกลยทธองคกรทเปนสงกาหนดทศทางทองคกรจะดาเนนไปใหถง ซงจะเปนผลใหกระบวนการกาหนดคณลกษณะและการคดเลอก จดวางบคลากรไดอยางเหมาะสมยงขนทรพยากรมนษย/สมาชกภายในขององคกรทเกดจากแผนกลยทธขององคกร มความสาคญเปนอยางยงทจะตองปฏบตงานใหตรงตามแผนและเปาหมายทวางไว ดงนนองคกรจงจาเปนทจะตองมบคลากรทมาปฏบตงานตรงตามคณลกษณะของงาน และการมสวนรวมของบคลากรทกระดบในองคกร กเปนสงสาคญททาใหองคกรประสบความสาเรจ บรรลตามเปาหมายทวางไว ซงจะเหนไดวา สาเหตของการดาเนนการปรบปรง เพอเพมประสทธภาพในการทางาน และการเพมผลผลตทไมคอยประสบความสาเรจนน มสาเหตหลกมาจากการขาดการมสวนรวมของพนกงานเปนอนดบแรกๆ ซงขอบกพรองทเกดขนน ยอมเปนสงทผบรหารไมอาจปดความรบผดชอบไดในการบรหารงาน
การบรหารจดการแบบมสวนรวม การบรหารแบบมสวนรวม (Participative Management) กาลงเปนทนยมและใชเปนขอ
ไดเปรยบของเสนทางการแขงขนทางธรกจ โดยเนนเปาหมายของการมพนธสญญา (Commitment) รวมกน การมสวนรวม (Involvement) ของผบรหาร และผใตบงคบบญชาในการทางานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายขององคกร แนวคดหลกของการบรหารแบบมสวนรวม คอการใหความสาคญกบทรพยากรบคคล เปนนวตกรรมในการบรหารทสนบสนนใหกลมงานมสวนรวมและเปนศนยกลางของการดา เ นนการ โดยมการพฒนาการตดตอสอสาร (Developing
Communication) การฝกอบรม (Training) และการใชพลงอานาจทางภาวะผนาในการจงใจและรวมมอกน (วรศรา พมดอกไม, 2553:12)
69
ความหมายของการบรหารแบบมสวนรวม มผใหความหมายของการบรหารแบบมสวนรวมไวดงน
ธงชย สนตวงษ (2543 : 138) ใหความหมายไววา การบรหารแบบมสวนรวม คอการทผบรหาร หรอเจาของกจการ ใชวธการแบบเปดโอกาสใหผปฏบตงานไดมสวนรวมในการบรหารงานดานตางๆ เชน การใหมสวนรวมในการวางแผน ชวยเสนอแนะขอคดเหน เพอประกอบการตดสนใจ ของผบรหาร ตลอดจนการใหโอกาสและอสระกบกลมทจะตดสนใจ ทางานเองภายใตเปาหมายและนโยบายทมอบหมายไวใหกวาง
สมเดช สแสง (2547 : 229) สรปความหมายของการบรหารแบบมสวนรวมวา การบรหารแบบมสวนรวม เปนการบรหารทเปดโอกาสใหพนกงานทกระดบไดมสวนรวมในการบรหารกจการ ภายในขอบเขตหนาทของตน ถอวาเปนการบรหารทดและเหมาะสมทสดกบคณสมบตของมนษยในปจจบน การบรหารแบบมสวนรวมนเปนหลกการสาคญ ของการบรหารแบบใหมทเรยกวา การบรหารคณภาพทวทงองคกร (Total Quality Control หรอ TQC)
สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2540 : 16) ใหความหมายของการบรหารแบบมสวนรวมวา การบรหารแบบมสวนรวมเปนการจงใจใหผรวมปฏบตงานในองคการไดมสวนรวมในการตดสนใจ รบผดชอบและรวมมอกนในการพฒนาปฏบตอยดวยความเตมใจ
สระศกด ชะมารมย (2554: 69) ใหความหมายของการบรหารจดการแบบมสวนรวมวา หมายถง กระบวนการดาเนนงานทเปดโอกาสใหบคลากรภายในหนวยงานเขามามสวนรวมในการวางแผนดาเนนงาน การปฏบต/ดาเนนการ การจดสรรผลประโยชน และการตดตามประเมนผลการดาเนนงาน เพอใหการดาเนนงานบรรลตามวตถประสงค
จากทกลาวมาสรปไดวา การบรหารแบบมสวนรวม หมายถง การบรหารทกระจายอานาจใหผปฏบตงาน หรอบคลากรทเกยวของมสวนรวมในการตดสนใจ รวมคดรวมทาอยางเตมใจ รวมวางแผน รวมรบผดชอบ และรวมรบผลประโยชน
คณลกษณะของการบรหารจดการแบบมสวนรวม
คณลกษณะทสาคญของการบรหารจดการแบบมสวนรวมมดงน (ทพวรรณ
จนทรสถตย, 2546: 15) 1. เปนกระบวนการของการใหผใตบงคบบญชามสวนเกยวของกบกระบวนการตดสนใจ
70
2. เปนการมสวนรวมอยางแขงขนของบคคล
3. ใชความคดสรางสรรคและความเชยวชาญในการแกปญหาของการบรหาร
4. ผบรหารแบงอานาจหนาทใหกบผใตบงคบบญชา 5. ผใตบงคบบญชามสวนเกยวของอยางแทจรง
กระบวนการบรหารจดการแบบมสวนรวม ถวลวด บรกล (2551: 254) กลาววา กระบวนการมสวนรวมโดยทวไปจะประกอบดวย
การมสวนรวมในการวางแผน การมสวนรวมในการปฏบต/ดาเนนงาน การมสวนรวมในการจดสรรผลประโยชน และการมสวนรวมในการตดตามประเมนผล ดงภาพท 12
ภาพท 13 แสดงกระบวนการมสวนรวม
ทมา : ถวลวด บรกล, การบรหารกจการบานเมองทด ในประมวลสาระชดวชาการบรหารภาครฐ หนวยท 11. (สาขาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552).
กระบวนการมสวนรวม สามารถจดแบงขนตอนงายๆดงน
ขนท 1 มสวนรวมในการวางแผน ประกอบดวยการรบร เขาถงขอมลเกยวกบการวางแผน และการวางแผนกจกรรม
ขนท 2 มสวนรวมในการปฏบต/ดาเนนการ ประกอบดวยการเกยวของกบการดาเนนงานในกจกรรมตางๆ และการตดสนใจ
1. มสวนรวมในการวางแผน
2. มสวนรวมในการปฏบต/ ดาเนนการ
3. มสวนรวมในการจดสรร ผลประโยชน
4. มสวนรวมในการตดตามประเมนผล
กระบวนการมสวนรวม
71
ขนท 3 มสวนรวมในการจดสรรผลประโยชน เปนการมสวนรวมในการจดสรรผลประโยชน หรอผลของกจกรรม หรอผลของการตดสนใจทเกดขน
ขนท 4 มสวนรวมในการตดตามประเมนผล เกยวของกบความพยายามทจะประเมลประสทธผลของโครงการ กจกรรมตางๆ และพจารณาวธการทจะดาเนนการตอเนองตอไปประชาชนจะเขามาเกยวของกบการคดเกณฑในการประเมนโครงการ หรอกจกรรมตางๆดวย ซงผลของกระบวนการประเมนนจะกลายเปนปจจยนาเขาในกระบวนการมสวนรวมขนท 1 ซงเปนขนตอนของการวางแผนตอไป
นอกจากน ยทธศาสตรท 7 แหงแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทยพ.ศ. 2546-2550 ของคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ไดมงเนนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการแสดงความคดเหนและรวมตดตามตรวจสอบผลการปฏบตราชการโดยจดใหมระบบราชการแบบเปด (Open Governance) โดยประชาชนและผเกยวของจากภาคสวนตางๆ รวมไปถงภาคประชาสงคม (Civil Social) มโอกาสเขารวมใน 5 มต คอ
1. รวมคดและเสนอความเหน
2. รวมตดสนใจ
3. รวมดาเนนการ
4. รวมรบประโยชน
5. รวมตดตามผลการดาเนนงาน
ประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวม สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2540 : 17) ไดกลาวถงประโยชนของการ
บรหารแบบมสวนรวมไวดงน
1. ชวยสรางความสามคครวมพลงของบคคลในองคกร
2. ชวยใหทราบถงความตองการขององคกรทงหมด
3. ชวยเพมพนประสทธภาพการทางานใหสงขน ลดความเฉอยชาในการปฏบตงานและการยายงาน
4. ชวยลดความขดแยงและการตอตานจากพนกงานระดบตา 5. ชวยสรางบรรยากาศในการทางานและใหสขภาพจตของคนในองคกรดขน
6. ชวยเพมผลผลตในองคกร
7. สรางสรรคหลกการประชาธปไตยใหเกดในองคกร
72
8. ชวยลดคาใชจายในการบรหารงานใชทรพยากรอยางประหยดและทะนถนอม
9. ทาใหผรวมงานเกดความรสกวาเขาเปนสวนหนงในองคกร
10. เปนการแบงเบาภาระหนาทของผบ งคบบญชา ในการควบคมงานใหลดนอยลงและทาใหผลของงานดขน
สมเดช สแสง (2547 : 230) ไดสรปถงประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวมวา ประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวมเปนการเปดโอกาสใหพนกงานรวมกลมกนใชความรความสามารถ สตปญญา และประสบการณของแตละคน รวมกนปรบปรงงานในหนวยงานของตนมขอด คอ
1. ผทรปญหาดทสด และสามารถแกปญหาไดดทสด คอผทอยใกลชดกบปญหามากทสดจะแกปญหาไดถกตองทสด
2. บคลากรไดเรยนรการทางานเปนทมและมสวนรวมในการบรหาร
3. ผ ปฏบตงานมความรสกวาตนมคณคา มความภาคภมใจและทางานเตมความสามารถ
จากทกลาวมาสรปไดวา บคลากร (Staff) เปนปจจยสาคญในการขบเคลอนองคกรใหบรรลผลสาเรจ และการมสวนรวมของบคลากรกเปนปจจยสาคญทขาดเสยไมได ซงสอดคลองกบแนวคดของ เสรมศกด วศาลาภรณ (2542 :4-5) ทกลาววาการใหบคคลมสวนรวมนนบคคลจะตองมสวนเกยวของ (Involvement) ในการดาเนนการหรอปฏบตภาระกจตางๆการทบคคลมสวนรวมในกจกรรมตางๆยอมทาใหบคคลมความผกพน (Commitment) ตอกจกรรมและตอองคกรในทสด การมสวนรวมจงเปนการทบคคลหรอคณะบคคลเขาชวยเหลอ สนบสนน ทาประโยชนในเรองตางๆอาจมสวนรวมในการตดสนใจ หรอในกระบวนการบรหาร ซงสรปวามสวนรวมในการรวมคดรวมทา รวมตดสนใจ ชวยเหลอ สนบสนน ทาประโยชนในเรองตางๆอาจมสวนรวมในการคดสนใจหรอในกระบวนการบรหาร ซงในการศกษาครงนผวจยไดปรบในสวนของ บคลากร (Staff) เพอใหสอดคลองกบงานวจยเนองจาก การมสวนรวมของบคลากรในองคกรนาจะเปนปจจยทสาคญประการหนงทสงผลตอเปาหมายขององคกร ดงนนผวจยจงใหความหมายของ การมสวนรวมของบคลากร (Staff) วา หมายถง การมสวนรวมของบคลากรทงมสวนรวมในการวางแผน การปฏบต การไดรบผลการตอบแทน และการรวมตดตามประเมนผล
73
4.6 ทกษะ ความร ความสามารถ (Skills) Peter and Waterman (1982 : 1-12) กลาววา ทกษะ ความร ความสามารถ (Skills) คอ
ทกษะในการปฏบตงานของทรพยากรบคคลในองคกรสามารถแยกทกษะออกเปน 2 ดาน หลก คอทกษะดานงานอาชพ เปนทกษะทจะทาใหบคลากรสามารถปฏบตงานในตาแหนงหนาทได ตามหนาทและลกษณะงานทรบผดชอบ เชน ดานการเงน ดานบคคล ซงตองอยบนพนฐานการศกษาหรอการอบรมเพมเตม สวนทกษะความถนด หรอความชาญฉลาดพเศษ นนอาจเปนความสามารถททาใหพนกงานนนๆโดดเดนกวาคนอน สงผลใหมผลงานทดกวาและเจรญกาวหนาในหนาทการงานไดรวดเรวซงองคการคงตองมงเนนในทง 2 ดานความสามารถไปควบคกน
เกรกยศ ชลายนเดชะ (2557) กลาววา ทกษะ (Skills) เปนทกษะเฉพาะและสมรรถนะของบลากรททางานเพอองคกรเปนความโดดเดนเชยวชาญเฉพาะทางทมความสอดคลองกบยทธศาสตร รปแบบ และระบบการทางานขององคกร
สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (2553 : 8) กลาววา ทกษะ คอ การนาความรความสามารถมาใชในการปฏบตงานจนเกดความชานาญ และคลองแคลว
Dunnette (1976 อางถงใน สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน , 2553: 8) ใหความหมายของทกษะ วา หมายถง ขดความสามารถทจาเปนในการปฏบตงานตางๆทพฒนามาจากการสงสมประสบการณและการฝกฝน โดยทกษะจะสะทอนออกมาจากการกระทาของบคคลวาปฏบตกจกรรมตางๆไดดเพยงใด เชน การใชงานเครองจกรกล การตดตอสอสารอยางมประสทธภาพ การใชภาษา ฯลฯ เปนตน การพฒนาทกษะมผลมาจากองคความรวาจะทาอะไร เมอใด กบทาไดดเพยงใดนนยงคงมอย ทกษะจงหมายถง ความชดเจนในการทาสงใดสงหนง ซงจะเหนอกวาการรเพยงแควาจะทาอยางไร การไดมาซงทกษะมอย 2 ระดบ คอ ระดบตนเปนการรวบรวม (Compilation) และระดบสงเปนการตอบสนองไดเองโดยอตโนมต (Automaticity) ทกษะทงสองระดบนจะสะทอนใหเหนวาทกษะทไดมานนไดรบการปรบใหเปนความเคยชนจนเปนรปแบบของอปนสยทระดบใด
จากทกลาวมา ดงนนสรปไดวา ทกษะ (Skills) หมายถง ความสามารถเฉพาะบคคลทไดมาจากการสงสมประสบการณจนเกดความชานาญทงทกษะดานอาชพ (Occupational Skills) และทกษะความถนด หรอความชาญฉลาดพเศษ (Aptitudes and special talents)
74
สมรรถนะ (Competency) สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (2553 : 1) ใหความหมายของสมรรถนะวา
หมายถง คณลกษณะเชงพฤตกรรมทเปนผลมาจากความรความสามารถ ทกษะและคณลกษณะอนๆททาใหบคคลสรางผลงานไดโดดเดนในองคการ
Boyatzis (1982 : 58) ใหความหมายของสมรรถนะวา หมายถง สงทมอยในตวบคคลซงถอเปนตวกาหนดพฤตกรรมของบคคลเพอใหบรรลถงความตองการของงานภายใตปจจยสภาพแวดลอมขององคการและทาใหบคคลมงมนสผลลพธทตองการ
รตนาภรณ ศรพยคฆ (2548: 67-68) ใหความหมายของสมรรถนะวา คอคณลกษณะเชงพฤตกรรมเปนพฤตกรรมทองคการตองการจากขาราชการ เพราะเชอวาหากขาราชการมพฤตกรรมการทางานในแบบทองคการกาหนดแลว จะสงผลใหขาราชการผนนมผลการปฏบตงานดและสงผลใหองคกรบรรลเปาประสงคทตองการไว
Spencer and Spencer (1993: 9-11 อาง ถ งใน ยพาภรณ จง เจ รญ , 2555 : 68) ใหความหมายของสมรรถนะวา หมายถง คณลกษณะพนฐานทมอยภายในตวบคคล ไดแกแรงจงใจ (Motive) อปนสย (Trair) อตมโนทศน (Self-Concept) ความร (Knowledge) และทกษะ (Skill) ซงคณลกษณะเหลานจะเปนตวผลกดนหรอมความสมพนธเชงเหตผล (Causal Relationship) ใหบคคลสามารถปฏบตงานตามหนาทความรบผดชอบ หรอสถานการณตางๆ ไดอยางมประสทธภาพและหรอสงกวาเกณฑอางอง (Criterion-reference) หรอเปาหมายทกาหนดไว
จากทกลาวมาสรปไดวา สมรรถนะ(Competency) หมายถง คณลกษณะเชงพฤตกรรมทมอยในตวบคคลทมาจากความรความสามารถ ทกษะ ทผลกดนใหบคคลสามารถสรางผลงานตามเปาหมายทกาหนดไว
แนวคดเรองสมรรถนะมกมการอธบายดวยโมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model) ซงอธบายวาความแตกตางระหวางบคคลเปรยบเทยบไดกบภเขานาแขง โดยมสวนทเหนไดงายและพฒนาไดงาย คอสวนทลอยอยเหนอนา นนคอองคความรและทกษะตางๆทบคคลมอยและสวนใหญทมองเหนไดยากอยใตผวนาไดแก แรงจงใจ อปนสย ภาพลกษณภายใน และบทบาททแสดงออกตอสงคม สวนทอยใตนานมผลตอพฤตกรรมในการทางานของบคคลอยางมากและเปนสวนทพฒนาไดยาก
75
ภาพท 14 แสดงโมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model) ทมา : สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.), คมอการกาหนดความร ความสามารถ ทกษะและสมรรถนะสาหรบตาแหนง. (สานกงาน ก.พ. นนทบร. ประชมชาง, 2554).
ประเภทของสมรรถนะ มนกวชาการหลายทานไดจดแบงประเภทของสมรรถนะไวแตกตางกนออกไปไดแก ณรงควทย แสนทอง (2547:10-11) จาแนกสมรรถนะออกเปน 3 ประเภท ดงน
1. สมรรถนะหลก (Core competency) หมายถงบคลกลกษณะของตนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยของคนในองคการโดยรวม ทจะชวยสนบสนนใหองคการบรรลเปาหมายตามวสยทศนได
2. สมรรถนะตามสายงาน (Job competency) หมายถงบคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอและอปนสยทชวยสงเสรมใหคนๆนนสามารถสรางผลงานในการปฏบตงานตาแหนงนนๆไดสงกวามาตรฐาน
3. สมรรถนะสวนบคคล (Personal competency) หมายถงบคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหน ถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยททาใหบคคลนนมความสามารถ
76
ในการทาสงใดสงหนงไดโดดเดนกวาคนทวไป เชน สามารถอาศยอยกบแมงปองหรออสรพษได เปนตน ซงเรามกจะเรยกสมรรถนะสวนบคคลวา ความสามารถพเศษสวนบคคล
จรประภา อครบวร (2549 : 68) กลาววาสมรรถนะในตาแหนงหนงๆ จะประกอบไปดวย 3 ประเภท ไดแก
1. สมรรถนะหลก (Core competency) คอพฤตกรรมทดททกคนในองคกรตองม เพอแสดงถงวฒนธรรมและหลกนยมขององคกร
2. สมรรถนะบรหาร (Professional competency) คอคณสมบตความสามารถดานการบรหารทบคลากรในองคการทกคนจาเปนตองมในการทางาน เพอใหงานสาเรจและสอดคลองกบแผนกลยทธ วสยทศนขององคการ
3. สมรรถนะเชงเทคนค (Technical competency) คอทกษะดานวชาชพทจาเปนในการนาไปปฏบตงานใหบรรลผลสาเรจ โดยจะแตกตางกนตามลกษณะงาน โดยสามารถจาแนกได 2
สวนยอย ไดแกสมรรถนะเชงเทคนคหลก (Core technical competency) และสมรรถนะเชงเทคนคเฉพาะ (Specific technical competency)
ในสวนของสมรรถนะทเกยวกบกระบวนการการบรหารงานบคคลนน ศภชย ยาวะประภาษ (2548 : 50-52) ไดอธบายวา แนวคดสมรรถนะทเกดขนเมอนามาใชในกระบวนการบรหารงานบคคลแลวจะพบวา คาวา “สมรรถนะ” ไดแทรกซมไปสทกกระบวนการ ไมวาจะเปน การสรรหา การคดเลอก การพฒนา การประเมน ตลอดจนการใหคาตอบแทน ทกอยางจะเปนไปบนพนฐานแนวคดของสมรรถนะ โดยมรายละเอยดสรปได ดงน
1. การสรรหาและคดเลอกบคลากรตามคณสมบตและสมรรถนะของตาแหนงทตองการ (recruitment and selection) การสรรหาบคลากรจากภายยอกและภายในองคการเองจะชวยใหองคการสามารถคดเลอกบคลากรเขาดารงตาแหนงไดอยางถกตอง การคนหาผสมครทมทกษะหรอคณสมบตตรงตามทตองการสาหรบตาแหนงงานไดอยางแมนย า อนกอใหเ กดการประหยดเวลาและคาใชจาย
2. การวางแผนฝกอบรมและพฒนาบคลากร (Training need & development plan) เปนการชวยกาหนดทศทางความตองการในการฝกฝนอบรมพฒนาบคลากร แตละคนเพอการทางานอยางมประสทธภาพ เพราะมมาตรฐานใหผบงคบบญชาใชวดบคลากรนนวามความสามารถหรอทกษะเปนพเศษทางดานใดหรอยงขาดหรอออนในดานใด จาเปนตองพฒนาอยางไร เปนการชวยกาหนดทศทางการพฒนาใหตรงเปาหมายมากขน
77
3. การวางแผนความกาวหนาในอาชพของบคลากรและการวางแผนทดแทนตาแหนงในระดบบรหาร (career plan & succession plan) ทาใหหนวยงานสามารถทราบถงจดแขง-จดออน ของบคลากรทมอย และสามารถทราบถงทกษะทจาเปนสาหรบตาแหนงเปาหมายในอนาคตของบคลากรแตละคน ทาใหหนวยงานสามารถพฒนาหรอเตรยมบคลากรใหพรอมสาหรบตาแหนงใหมโดยการพฒนาในทกษะทยงขาด ชวยใหองคการและบคลากรบรรลเปาหมายรวมกนได
4. การประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร (performance appraisal) มความเกยวโยงกบการเลอนตาแหนง การวางตวตาย ตวแทน ภายในองคการหรอการสบทอดตาแหนงตลอดจนการนาขอมลทไดไปประกอบการพฒนาบคลากร ผลการประเมนจะเปนตวสะทอนใหบคลากรทงองคการและบคลากรไดรบทราบถงสมรรถนะของตวบคลากร และสมรรถนะโดยรวมขององคการเพอวางแผนดาเนนการตอไปในอนาคต
5. คาตอบแทน (compensation) การนาสมรรถนะมาใชในการบรหารคาตอบแทนจะชวยกระตนใหบคลากรมความกระตอรอรนเพมมากขน และสงผลตอสมรรถนะของหนวยงานเนองจากผทมสมรรถนะสงจะไดรบคาตอบแทนทมากกวา บคลากรจะเหนความสาคญในการพฒนาสมรรถนะของตนเองใหสงยงขน นอกจากนย งสงผลใหองคการสามารถบรหารความสามารถของบคลากรโดยอาศยสงจงใจไดมากขนดวย
จากทกลาวมาสรปไดวา ทกษะ ความร ความสามารถ (Skills) หมายถง คณลกษณะของบคลากรดานความร ความสามารถ ความชานาญในอาชพ การใหบรหารทด และรวมถงการใหความรวมมอกน เพอการปฏบตงานใหโดดเดน ใหบรรลเปาหมายขององคกร
4.7 คานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Value)
Peter and Waterman (1982 : 1-12) กลาววา จตสานกรวม (Shared Values) คอคานยมและบรรทดฐานทยดถอรวมกนโดยสมาชกของององคการทไดกลายเปนรากฐานของระบบการบรหาร และวธการปฏบตของบคลากรและผบรหารภายในองคกร หรออาจเรยกวาวฒนธรรมองคกรรากฐานของวฒนธรรมองคกรกคอความเชอ คานยมทสรางรากฐานทางปรชญาเพอทศทางขององคการ โดยทวไปแลวความเชอจะสะทอนใหเหนถงบคลกภาพและเปาหมายของผกอตงหรอผบรหารระดบสง ตอมาความเชอเหลานนจะกาหนดบรรทดฐาน เปนพฤตกรรมประจาวนขนมาภายในองคกร เมอคานยมและความเชอไดถกยอมรบทวทงองคกรและบคลากรกระทาตามคานยมเหลานนแลวองคกรกจะมวฒนธรรมทเขมแขง
78
คานยมเปนการวเคราะหถง คานยม ความเชอรวมขององคกรนนๆวาเปนอยางไร เพอใหเกดปจจยแหงความสาเรจ ในการบรหารธรกจหรออตสาหกรรมนนซงมกจะไมไดเขยนขนมาอยางเปนทางการ แตเปนเพยงแนวคดพนฐานขององคกรแตละแหง รวมทงสงทจะตองใหองคกรเปนในอนาคต ดงนนกหมายถงเปาหมายสงสดขององคกร (Super Ordinate) ซงไมกาหนดเปนลายลกษณอกษร องคกรทมความเปนเลศในการบรหารนนทกคนในองคกรนนมกมคานยมรวมกน จงทาใหเกดเปนผลสาเรจขององคกร คานยมจงหมายถง การทตวเราไดใหคณคาหรใหลาดบความสาคญสงตางๆรอบตวเราไมวาจะใหกบบคคล สงของหรอความคด โดยคานยมทดตองเปนคานยม ทอยบนหลกความจรงเปนทยอมรบ และคานยมมาจากไหน
คานยมมกเปนความเชอ ทคนแตละคนเลอกขนมาเอง ดงนนเราจะเหนวาพนกงานในองคกรใครประพฤตปฏบตดวยอยางไรกมกจะมาจากคานยมทเขาเลอกกนขนมา
คานยมจากความเชอสวนบคคลของแตละคน อยบนพนฐานวาคนแตละคนมองโลกอยางไร มาจากอทธพลจากการอบรมเลยงดจากครอบครว สงคมรอบขาง ดงนนองคกรใดพนกงานไมมคานยมรวม พนกงานกมกจะประพฤตปฏบตตวไปตามสงทพวกเขาแตละคนยดถอบางองคกรแบงพรรคแบงพวก กเพราะคนทมกจะเชอในเรองเดยวกน ยดถอคานยมทเหมอนๆกนกจะดงดดกนไปอยกลมเดยวกบ
การทคนมาจากทตางๆกนแตละคนตางพกพาเอาความเชอสวนตนมาแตละคนตางใหคณคาในเรองตางๆไมเหมอนกน และตองมาอยรวมกนในองคกร กมกจะมปญหาเกดขนในองคกรเปนธรรมดา องคกรทเขาใจเรองเหลานกมกคดถงเรองของการมคานยมรวมกน (Shared Values) ปลกฝงใหพนกงานมจตสานก คานยม ความเชอทถกตองรวมกน เพราะถาพนกงานงานคดและเชอรวมกน กจะมพฤตกรรมทสรางสรรคมความสขในการทางานไมขดกบหลกคานยมของใครคนใด คนหนง พนกงานจะมวถชวตในการทางานไปในทศทางทจะทาใหองคกรบรรลวสยทศนและประสบความสาเรจได (ยพาภรณ จงเจรญ, 2555:75)
สาหรบวฒนธรรมทเปนตวบงชความสาเรจขององคการ ธรศกด กาบรรณารกษ (2542
อางถงใน นาชย เตมศรเกยรต, 2547: 5-6) ไดอธบายวฒนธรรมองคการทสามารถนาพาธรกจไปสความสาเรจ ขนอยกบปจจยตางๆ ในพฤตกรรมของผบรหารและหรอผนา ประกอบดวยปจจยดงตอไปน
1. รจกสมมาคารวะตอผอน 10. เชอถอศรทธาในธรกจตน
2. รจกออนนอมถอมคน 11. มความซอสตยสจรต
79
3. มความอตสาหะวรยะ 12. ตรงตอเวลา 4. รจกทางานเปนระบบ 13. รจกนาเทคโนโลยสมยใหมมาใช 5. รจกทางานเปนทม 14. พยายามขยายตลาดใหกวางขวาง 6. มความคดสรางสรรค 15. ขายสนคาใหไดมากขน 7. ยดมนในคณธรรม 16. เปนผนาองคการทเปนแบบอยางแกผอน 8. เนนความเปนเลศ 17. ประหยด ขยน อดทน 9. มความรกสามคค 18. ยดมนในสงทด
จะเหนไดวาวฒนธรรมองคการเปนความเชอหรอคานยมรวมกนของบคลากรซงจะมอทธพลตอการรบร ความคดหรอพฤตกรรมการมวฒนธรรมองคการทดจะสามารถนาพาองคการไปสความสาเรจได
กระบวนทศนของระบบราชการไทยทสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการกาหนดขน เพอใหเหมาะสมกบการบรหารจดการทด กคอ “ขาราชการตองเปนผททางานอยางมศกดศร ขยนตงใจทางาน มศลธรรม มคณธรรม ปรบตวไดทนโลก รบผดชอบตอผลงาน มใจและมการกระทาทเปนประชาธปไตย และทางานมงเนนผลงาน” เพอใหระบบราชการไทยมความเปนเลศสามารถรบรองการพฒนาประเทศไดในยคโลกาภวตน (อาวธ วรรณวงศ, 2551: 38-39)
ทางานอยางมศกดศร Integrity
ขยนตงใจทางาน Activeness
มศลธรรม คณธรรม Morality
รทนโลก ปรบตวทนโลก ตรงกบสงคม Relevancy
มงเนนประสทธภาพ Efficiency
มสวนรวม โปรงใส Accountability
มใจและการกระทาทเปนประชาธปไตย Democracy
มผลงาน มงเนนผลงาน Yield
กลาวไดวา “I AM READY” จดเปนคณลกษณะหรอพฤตกรรมทพงประสงคของขาราชการและเจาหนาทภาครฐยคใหม
กระบวนทศนของระบบราชการไทยดงกลาวมมาตรการทเปนแนวทางในการปฏบตใหเกดผลจรงอย 4 ยทธศาสตร ไดแก
80
1. สรางรปแบบการเรยนรดวยตนเองของกลมเปาหมาย (Empowerment) ทเปนผบรหารระดบสง ในลกษณะของการเรยนรจากประสบการณปฏบตจรง ๆ (Action Learning) ดวยวธการสรางวสยทศนรวมกน การสรางความรสกผกพนตอพนธกจทจะนาไปสระบบอนาคตทพงปรารถนารวมกนการเรยนรการทางานเปนทม และโดยเฉพาะอยางยงการเรยนรวธคดอยางเปนระบบ
2. เสนอแนะการจดสภาพแวดลอมใหเออตอการสรางกระบวนการเรยนรของกลมเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ รวมทงการสนบสนนทางดานทรพยากรของรฐ การผลกดนในเชงกฎระเบยบตางๆรวมทงการเชอมโยงกบเครอขายการเรยนรตางๆ อาท
2.1 การกาหนดกลมเปาหมายในการสรางกระบวนการเรยนร โดยอาจครอบคลมเจาหนาทของรฐทเปนผบรหารระดบสงและระดบกลาง ซงไดรบมอบหมายภารกจเปนผนากลมภารกจ
2.2 การกาหนดกจกรรมการเรยนรรวมกนจากประสบการณจรง เชน การรวมกนวางแผนแปลงยทธศาสตรสาคญ ๆ ของรฐบาลออกสภาคปฏบตดวยกน
2.3 การฝกอบรม จดหาวทยากร กระบวนการเพอทาหนาทอานวยความสะดวกในกระบวนการเรยนร
2.4 การพฒนาเครองมอตางๆ อาทชดวชาตางๆ การวางแผนการเรยนร ทงในภาคทฤษฎและปฏบต
2.5 การวางเครอขายเชอมโยงกบองคกรตางๆ ทงในภาครฐ ภาคเอกชนทมศกยภาพในการดาเนนงานดานการสรางองคกรแหงการเรยนร
2.6 การวจยและพฒนา เนนการบรหารความร การสรางองคความร ผานการปฏบตการวจย การทดสอบ และการสะทอนผล
2.7 การรวบรวมองคความรในการจดการกบการเปลยนแปลงจากสวนตาง ๆของโลกการวจยและพฒนาองคความรใหมและนาไปประยกตใช
2.8 การวเคราะหกรณศกษาทสาเรจและลมเหลวตาง ๆ
2.9 การตดตามผลการดาเนนงาน การศกษาผลกระทบของการสรางกระบวนการเรยนร
3. ใหแตละสวนราชการจดทาคาแถลงคานยมสรางสรรค (Value Statement) ประกาศมาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรม เพอลดปญหาการทจรตประพฤตมชอบ รวมถงการรณรงค
81
และวดผลระดบของการยอมรบและปฏบตตามคานยม มาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรมอยางจรงจง
4. สรางการมสวนรวมในการแสวงหากระบวนทศน วฒนธรรม และคานยมใหม ทเออตอการพฒนาระบบราชการ รวมทงระดมการมสวนรวมของทกฝายทเกยวของในการจดทา และดาเนนยทธศาสตรในการสงเสรม และเผยแพรกระบวนทศนใหม ใหเปนวาระแหงชาต
จากทกลาวมาสรปไดวา คานยมรวมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values) หมายถง คณลกษณะหรอพฤตกรรมของบคลากรทกคน ประกอบดวย ความขยน ตงใจ มคณธรรม รเทาทนการเปลยนแปลง มสวนรวม ตรวจสอบได มงเนนประสทธภาพ และมผลงาน ทเปนไปในทศทางเดยวกน
กลาวโดยสรป คอการบรหารจดการศกษาใหประสบความสาเรจตามวตถประสงคนน จาเปนจะตองมทรพยากรหรอปจจยและกระบวนการบรหารจดการการทด เพอนาไปสการพฒนาทกษะของทรพยากรมนษยในดานตางๆ อยางมประสทธภาพ และในการศกษาครงนผวจยใชแนวคดกระบวนการบรหารจดการตามกรอบ 7-S ของแมคคนซย ทเปนกระบวนการบรหารจดการทมความชดเจน ครอบคลมปจจยตางๆทเกยวกบการบรหารจดการทงขององคกรภาครฐ และองคกรอนๆ อกทงยงเปนแนวคดทนยมนามาใชในการอางอง และทาใหเกดความสาเรจขององคกรสมยใหม
5. ประชาคมอาเซยนและการจดการศกษา
5.1 ความสาคญและความเปนมาของประชาคมอาเซยน
สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast Asian
Nations) หรออาเซยน (ASEAN) มจดเรมตนจากผแทน 5 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และประเทศไทย โดยประเทศไทยเปนผนาในการกอตงอยางเปนทางการ เมอวนท 8 สงหาคม 2510 ภายใตการประกาศ “ปฏญญากรงเทพฯ” (Bangkok Declaration) หรอ “ปฏญญาอาเซยน” (ASEAN Declaration) โดยมวตถประสงคเพอเปนการสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศสมาชกอาเซยน ในดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วทยาศาสตร การเกษตร อตสาหกรรม การคมนาคม รวมทงการยกระดบรายได ความเปนอยของประชาชนเพอวางรากฐานความรงเรองใหกบอาเซยน
82
ปจจบนอาเซยนมประเทศสมาชก 10 ประเทศ ประกอบดวย อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร บรไนดาลสซาลาม เวยดนาม ลาว เมยนมาร กมพชา และไทย โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมความเขาใจอนดระหวางประเทศในภมภาค ธารงไวซงสนตภาพ เสถยรภาพ และความมนคงทางการเมอง สรางสรรคความเจรญกาวหนาทางดานเศรษฐกจ การพฒนาทางสงคมและวฒนธรรม การกนดอยดบนพนฐานของความเสมอภาค และผลประโยชนรวมกนของประเทศสมาชก นอกจากนอาเซยนยงไดทาการกระชบความรวมมอกบภายนอกหรอประเทศคเจรจา ไดแก จน ญปน สาธารณรฐเกาหล ออสเตรเลย นวซแลนด อนเดย รวมทงแคนาดา สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป รสเซย โดยความรวมมอครอบคลมดานการคา การลงทน การพฒนาทรพยากรมนษย วทยาศาสตรและเทคโนโลย การศกษา การปองกนและปราบปรามยาเสพตด และการตอตานการกอการราย เปนตน
นอกจากการดาเนนงานของอาเซยนมานานถง 40 กวาป มการประชมสดยอดอาเซยนหมนเวยนไปยงประเทศเจาภาพตางๆถง 15 ครง มการจดทาเอกสารความตกลงกนหลายฉบบโดยสวนใหญจะเปนรปแบบอยางไมเปนทางการ นอกจาก “ปฏญญากรงเทพฯ” (Bangkok Declaration) ซงเปนเอกสารหลกแลว ทประชมสดยอกอาเซยน ครงท 11 ทกรงกวลาลมเปอร ไดเหนชอบยกรางกฎบตรอาเซยนขน เพอเปนเสมอนธรรมนญของอาเซยน ทจะวางกรอบทางกฎหมายและโครงสราง
องคกร เพอใหอาเซยนเปนองคกรทมกตกาในการทางาน (rules based) มประชาชนเปนศนยกลาง (people centered) และมประสทธภาพมากขน (more effective) ซงกฎบตรอาเซยนไดมผลบงคบใชตงแตวนท 15 ธนวาคม 2551
เปาหมายการสรางประชาคมอาเซยน ประกอบดวย 3 เสาหลก ดงน
1. ประชาคมการเมองและความมนคงอา เซยน (ASEAN Political and Security
Community : APSC) มวตถประสงคเพอใหประเทศสมาชกอยรวมกนอยางสนตสข แกปญหาภายในภมภาคดวยสนตวธ และยดมนในหลกความมนคงรอบดาน
2. ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) มวตถประสงคเพอสรางความมนคงและมงคงทางเศรษฐกจ ใหประเทศสมาชกสามารถแขงขนกบภมภาคอนๆได
3. ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community :
ASCC) มวตถประสงคเพอใหประชากรอาเซยนมสภาพความเปนอยทดไดรบการพฒนาในทกๆดาน
83
ประเทศไทยในฐานะทเปนสมาชกของประชาคมอาเซยนจงมความจาเปนทจะตองเตรยมความพรอมของทกภาคสวน เพอรองรบการเปลยนแปลงทสบเนองมาจากการเขาสประชาคมอาเซยน โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาดานการศกษา เพราะการศกษาเปนสงทจะชวยในการพฒนาประเทศใหสามารถบรรลเปาหมาย ภายใตการเปนสมาชกอาเซยน
5.2 การจดการศกษาเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554)ไดดาเนนงานโครงการเกยวกบ
การจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ไดแก โครงการพฒนาสประชาคมอาเซยน : Spirit of ASEAN
โดยคดเลอกโรงเรยนเขารวมโครงการเพอพฒนาใหมความพรอมและศกยภาพ ในการจดการเรยนรเกยวกบประชาคมอาเซยนเปนศนยการเรยนรอาเซยนจานวน 68 โรง แบงเปนโรงเรยน 3 รปแบบ คอ 1) โรงเรยน Sister School จานวน 30 โรง 2) โรงเรยน Buffer School จานวน 24 โรง 3) ASEAN
Focus School จานวน 14 โรง ทงน มโรงเรยนทเปนเครอขาย มากกวา 500 โรง โรงเรยนทเขารวมโครงการดงกลาวนกาลงดาเนนการพฒนาโรงเรยนสประชาคมอาเซยนและจดกจกรรมในโรงเรยนเพอสรางความตระหนกเกยวกบประชาคมอาเซยน และสถานศกษานนตองเหนความสาคญ มเจตคตทดเกยวกบอาเซยน และมทกษะพรอมทจะเขาสการรวมกลมเปนสวนหนงของกลมประเทศสมาชกอาเซยนโดยสามารถจดการเรยนรไดหลายลกษณะ แตทสอดคลองมากทสดคอ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 การจดการเรยนรเรองอาเซยน ทสามารถจดไดหลายลกษณะมดงน
1. จดการเรยนรเรองอาเซยนในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
2. จดการเรยนรแบบบรณาการกบกลมสาระการเรยนรตางๆโดยอาจบรณาการในแตละกลมสาระการเรยนร หรอบรณาการหลายกลมสาระการเรยนรเขาดวยกน โดยใหกลมสาระการเรยนรกลมใดกลมหนงเปนแกน
3. จดการเรยนรโดยการจดทาเปนรายวชาเพม
4. จดการเรยนรในกจกรรมพฒนาผเรยน
5. จดเปนกจกรรมเสรมทเปนกจกรรมในสถานศกษา ในสวนของกรมสงเสรมการปกครองทองถน ไดตระหนกถงความสาคญของการจด
การศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน เพอเตรยมความพรอมใหแกเดก เยาวชน และประชาชน
84
ในทองถนใหสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมตางๆทจะเปลยนแปลงไป อนสบเนองมาจากการเขาสประชาคมอาเซยนจงจาเปนตองเรงพฒนาคณภาพการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตามหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน (School Based Management for Local Development
: SBMLD) เพอใหเดกเยาวชนและประชาชนในทองถนไดเรยนรตลอดชวต ซงการขบเคลอนการพฒนาคณภาพการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนจาเปนตองไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการจดการศกษา เพอนาไปสความเจรญรงเรองและมนคงของประเทศ โดยมกรอบแนวทางการจดการศกษาเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน ดงน (สานกประสานและพฒนาการจดการศกษาทองถน, มปป.)
1. พฒนาความรสประชาคมอาเซยน
แนวทางการพฒนา 1. เสรมสรางความรใหเกดปฏสมพนธอนดระหวางประชาชนในภมภาคอาเซยน
2. สงเสรมการเรยนรภาษาองกฤษและภาษาเพอนบานในภมภาคอาเซยนเพอการสอสารทด
3. พฒนาระบบการจดการศกษาและหลกสตรของสถานศกษาเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน
4. จดตงศนยการเรยนรอาเซยนในสถานศกษาและชมชน
5. สงเสรมการวจยและพฒนา ตลอดจนสรางเครอขายระหวางหนวยงาน และองคกรตางๆ
6. สงเสรมการจดการศกษาแกประชาชนในภมภาคอาเซยน ดวยความเสมอภาคอยางมคณภาพ
7. สงเสรมใหสอในทองถนมบทบาทในการใหความรเชงสรางสรรคเกยวกบอาเซยน
8. ประชาสมพนธความเคลอนไหวเกยวกบภารกจในประชาคมอาเซยน
2. พฒนาทรพยากรและสงแวดลอม
แนวทางการพฒนา 1. สงเสรมและสนบสนนงบประมาณการจดการศกษาทกระบบ เพอเขาสประชาคมอาเซยน
85
2. สงเสรมสนบสนนการพฒนาทรพยากรมนษยในทองถนเขาสประชาคมอาเซยน
3. สงเสรมใหมการระดมทรพยากร และการลงทนทางการศกษา เพอเปดโอกาสทางการศกษาใหแกเดก เยาวชน และประชาชน
4. สงเสรมการใชทรพยากรในทองถนใหเกดประโยชนสงสด เพอรองรบประชาคมอาเซยน
5. สรางความตระหนกในการใชเทคโนโลย สารสนเทศ เพอคมครองปองกนระบบนเวศ และสงแวดลอมในทองถน
6. สรางความตระหนกในการอนรกษและพฒนาสงแวดลอมชมชนสความยงยน
3. พฒนาทกษะอาชพสประชาคมอาเซยน
แนวทางการพฒนา 1. สงเสรมทกษะในการประกอบการสาหรบประชาชนโดยเฉพาะสตร เยาวชน ผสงอาย ผดอยโอกาส และผพการ
2. สงเสรมการจดการศกษาสอาชพ ใหสามารถแขงขนในตลาดประชาคมอาเซยน
3. สรางเครอขายในการสงเสรมอาชพ ในประชาคมอาเซยน
4. พฒนาเศรษฐกจสประชาคมอาเซยน
แนวทางการพฒนา 1. สงเสรมใหมแนวทางดาเนนงานดานเศรษฐกจไปสประชาคมอาเซยน
2. สรางเจตคตทดเกยวกบการเปดเสรการคาและการบรการของอาเซยนทยดหลกการ Free and Fair
3. สรางขดความสามารถการแขงขนในตลาดแรงงานและการคาอาเซยน
4. จดระบบขอมลสารสนเทศ ทเปนประโยชนตอการพฒนาเศรษฐกจในประชาคมอาเซยน
5. พฒนาสทธและความยตธรรมทางสงคม
แนวทางการพฒนา 1. สรางความรดานหลกสทธมนษยชน และหลกการประชาธปไตย
2. สงเสรมการคมสทธเสรภาพ ชวตความเปนอยปจจยพนฐาน ความปลอดภยจากผลกระทบประชาคมอาเซยน
86
3. สงเสรมการใหความร สทธหนาท กฎหมายแรงงาน ความยตธรรม ภายใตกฎบตรอาเซยน
4. สงเสรมและคมครองสทธและสวสดการประชาชน โดยเฉพาะสตร เยาวชน ผสงอาย และผพการ
5. สงเสรมการคมครองสทธแรงงานโยกยายถนฐาน
6. สงเสรมภาคธรกจเขามามสวนรวมและรบผดชอบตอสงคมของประชาคมอาเซยน
7. สงเสรมใหทองถนเปนสงคมแหงความเอออาทร
6. พฒนาเอกลกษณทางวฒนธรรม
แนวทางการพฒนา 1. สรางภมคมกน ปลกฝงคานยมไทย วฒนธรรมไทย และรกษาความเปนเอกลกษณไทย
2. สงเสรมเผยแพรศลปวฒนธรรมไทยสสงคมอาเซยน
3. สงเสรมอตลกษณของประชาคมอาเซยน
กรงเทพมหานครกมการจดการศกษา ใหมความสอดคลองเปนไปในทศทางเดยวกนกบรฐบาลโดยกาหนดนโยบายดานการศกษา คอ เสรมสรางกรงเทพมหานครใหเปนมหานครแหงการเรยนรทแทจรง ดวยนโยบายการศกษาททาไดจรง มคณภาพมาตรฐานพรอมพฒนาองคความรอยางครอบคลมทงในและนอกหองเรยน และเพอใหนโยบายดานการศกษาสการปฏบตและมคณภาพมาตรฐานอยางเปนรปธรรม กรงเทพมหานครจงไดสงเสรมสนบสนนโครงการ/กจกรรมเพอบรรลผลตามนโยบายทงโครงการทดาเนนการโดยสานกการศกษาและโครงการทดาเนนการโดยสานกงานเขตตลอดจนโครงการของหนวยงานทงในและนอกสงกดกรงเทพมหานคร การเตรยมความพรอมสาหรบการเขาสประชาคมอาเซยน เพอยกระดบคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครใหมคณภาพมาตรฐานเปนทยอมรบของสงคมในทกระดบและในระดบนานาชาตตอไป (วภา ทองหงา, 2554 : 152)
87
6. คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
จากบทความ “การพฒนาพลเมองอาเซยนและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรในการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน” ของแพรภทร ยอดแกว ในการประชมวชาการระดบชาตและนานาชาต SMARTS III ระหวางวนท 15-16 กมภาพนธ 2556 ซงไดนามาใชในการจดกจกรรมการเรยนร มดงน
6.1 ความเปนพลเมองอาเซยน
พลเมอง (Citizen) หมายถง พลงหรอกาลงคนของประเทศหนงซงอยในฐานะเจาของประเทศ โดยมสญชาต สทธ และหนาทตามกฎหมายของประเทศนน
ความเปนพลเมองอาเซยน (ASEAN Citizenship) หมายถง พลเมองอาเซยนหรอชาวประเทศอาเซยนทง 10 ประเทศ ซงอยภายใตกฎกตกาของประชาคมอาเซยนและกฎบตรอาเซยน มสทธ หนาทและความรบผดชอบตามกรอบกฎกตกาของประชาคมอาเซยน
6.2 ความสาคญของการสรางความเปนพลเมองอาเซยน
การสรางความเปนพลเมองอาเซยนมความสาคญเปนอยางยงเพราะความเปนหนงเดยวของอาเซยนจะเกดขนไมได หากชาวประเทศอาเซยนขาดความตระหนกรวมกนในการเปนหนงเดยวทงดานเศรษฐกจ ดานการเมองและความมนคง และดานสงคมและวฒนธรรม ประชาคมอาเซยนทงสามเสาหลกมความสาคญตอแบบแผนการสรางความรวมมอกนระหวางประเทศ เมออาเซยนเกดการรวมตวกนและมวตถประสงคตามกฎบตรอาเซยนทประกาศใหมผลบงคบใชในเดอนธนวาคม 2551/2008 กฎบตรนนจงเปนเหมอนรฐธรรมนญรวมของอาเซยนทรฐสมาชกทงหลายตองยดถอและปฏบตตาม
เมอเปนดงนแลวทกเรองทเกด ทกอยางททาจะมผลกระทบตอประชาชนพลเมองไทยและพลเมองอก 9 ประเทศของอาเซยนโดยตรงทงการเมองและความมนคง ทงทางเศรษฐกจ และทงดานสงคมและวฒนธรรมเพราะหากมอะไรทกาหนดแลววาจะทา กตองทาเหมอนกนทงหมด มผลกระทบเทากนในทกประเทศทเปนสมาชกอาเซยน หากลงนามสรางสนตภาพรวมกน พลเมองทงหลายกตองชวยกนสรางสนตภาพระหวางกนหากตกลงกนวาจะเปดพรมแดนไปมาหาสหรอคาขายกนอยางเสรไมมอปสรรคทงดานภาษ และกระบวนงานดานศลกากรบอกวาใหสะดวก
88
รวดเรวกจะตองทาใหไดสะดวกรวดเรวเสมอเหมอนเทาเทยมกนทงหมดเมออาเซยนตกลงใหเปดการคาเสรกตองเปดเสรพรอมกนทงหมดหากอาเซยนตกลงวาจะตองจรรโลงรกษาความแตกตางหลากหลายทางภาษา ศาสนาและวฒนธรรมในอาเซยนใหเปนอตลกษณเฉพาะของอาเซยนรวมกนเปนหนงเดยวกนทกชาตทกกลมวฒนธรรมในทองถนตางๆของอาเซยนกจะตองมจตสานกรวมอตลกษณเดยวกนใหได
กลาวโดยสรปคอการสรางความเปนพลเมองอาเซยนนนมความสาคญเพราะจะทาใหเกดความเปนหนงเดยวกนในกลมประเทศอาเซยน เกดความตระหนกในการในการเรยนรทจะอยรวมกนภายใตอตลกษณเดยวกนใหได เปนไปตามวสยทศนทกาหนดไวคอ “หนงวสยทศน หนงอตลกษณ หนงประชาคม” (One Vision, One Identity, One Community)
6.3 แนวทางการสรางความเปนพลเมองอาเซยน
การสรางความเปนพลเมองอาเซยนเปนเรองททกภาคสวนตองมสวนรวมกนทา เพราะภาคสวนตางๆในสงคมลวนไดรบผลจากการเขาสประชาคมอาเซยน สรปเปนขนตอนไดดงน
1. การสรางทศนคตทดตอการเปนพลเมองอาเซยน มองคประกอบ 3 ดาน ไดแก
1.1 องคประกอบเชงความรสกหรออารมณ (Affective Component) จะตองสรางความรสกทดในการเปนพลเมองอาเซยน ลดความรสกชงชง ขดแยง และความเคยดแคนกบเรองราวในอดตตางๆระหวางกน แตสงเสรมความพงพอใจ ความภาคภมใจในความเปนพลเมองอาเซยนซงจะตองรวมกนสรางสรรคภมภาคนดวยกน
1.2 องคประกอบเชงปญญาหรอการรคด (Cognitive Component) จะตองสรางเสรมความร ความเขาใจเกยวกบความเปนมา ความสาคญและความจาเปน รวมทงคณคาในการเปนสวนหนงของประชาคมอาเซยนในฐานะพลเมองอาเซยนใหแกชาวอาเซยนโดยทวกน
1.3 องคประกอบเชงพฤตกรรม (Behavioral Component) จะตองมการสรางแนวปฏบตทสงเสรมความเปนพลเมองอาเซยนรวมกนอยางเปนรปธรรม เชน การแสดงออกถงความเอออาทรกน การแสดงออกถงการยอมรบความแตกตางระหวางวฒนธรรม และการเคารพซงกนและกน เปนตน
2. การสรางกระบวนการในการสรางเสรมความเปนพลเมอง ซงตองอาศยกระบวนการตางๆทสอดคลองกบ 3 เสาหลกของประชาคมอาเซยน ดงน
89
2.1 กระบวนการทางการเมองและความมนคง ทสนบสนนสงเสรมประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (APSC) โดยมงสรางสรรคคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานนของประชาชนในแตละประเทศ เชน รกความสงบ แกปญหาดวยสนตวธ เคารพกฎกตการะหวางกน เปนตน
2.2 กระบวนการทางเศรษฐกจ ทสนบสนนสงเสรมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในขณะเดยวกนกสรางสรรคคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานเศรษฐกจเพอใหสอดคลองกบความมงหมายดานเศรษฐกจดวย เชน ความเชยวชาญทางดานอาชพและความตระหนกรในการเปนสวนหนงของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เปนตน
2.3 กระบวนการทางสงคมและวฒนธรรม ทสนบสนนสงเสรมประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASCC) ซงจะตองมงสงเสรมใหประชาชนมคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนทสอดคลองกบความมงหมายของประชาสงคมและวฒนธรรมอาเซยน เชน การพฒนาทรพยากรมนษย ความรบผดชอบตอสงคม ความเคารพความแตกตางระหวางบคคลและสงคม คานงถงสทธมนษยชน ความมนาใจเอออาทรและความสามคค รกษาสงแวดลอมเปนตน (แพรภทร
ยอดแกว, 2556) จากแนวทางการสรางความเปนพลเมองอาเซยนดงกลาวนนทาใหเหนไดวา จะตองม
การสรางความรสกทดในการเปนพลเมองอาเซยน เสรมสรางความรความเขาใจและแนวปฏบตรวมกน ภายใตกระบวนการทสอดคลองกบ 3 เสาหลกของประชาคมอาเซยน
6.4 คณลกษณะของพลเมองอาเซยน 1. คณลกษณะพนฐานของพลเมองอาเซยน
1.1 มความรความเขาใจเกยวกบอาเซยน โดยเฉพาะการรบร ในประเดนตอไปน อยางเขาใจ ไดแก จดกาเนดอาเซยน กฎบตรอาเซยน สญลกษณอาเซยน ประชาคมอาเซยน ความสมพนธกบภายนอกอาเซยน
1.2 มทกษะในการสอสาร มทกษะการสอสารทงภาษาพดและภาษาเขยน โดยเฉพาะภาษาองกฤษ ซงเปนภาษากลางของประชาคมอาเซยน และหากสามารถสอสารดวยภาษาของประเทศเพอนบานไดดวยยงเปนการด
90
1.3 มความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางสรางสรรค คอสามารถใชเทคโนโลยทงเพอการศกษาและการเรยนร อยางมประสทธภาพ และสรางสรรค โดยไมนาไปใชในทางทผด และกอใหเกดความเดอดรอน
1.4 มความภาคภมใจในความเปนพลเมองอาเซยน คอมความภาคภมใจในตนเอง ตระหนกวาการเปนพลเมองอาเซยนมเกยรต มศกดศร นาไปสการรวมพลงสรางความเขมแขงในภมภาค ใหเกดสนตสข และความเจรญกาวหนา
2. คณลกษณะของพลเมองอาเซยนตามกฎบตรอาเซยน
2.1 รกความสงบและการแกปญหาดวยสนตวธ (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 1-4 ) 2.2 มความเชยวชาญในอาชพและมความสามารถหลากหลาย (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 5) 2.3 มนาใจเอออาทรตอผอน (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 6) 2.4 เคารพสทธและหนาทของผ อน (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 7)
2.5 มจตสานกรกษาทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและวฒนธรรมในภมภาค (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 9 และ 12) 2.6 พฒนาตนเองอยเสมอ (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 10-11) 2.7 มความรบผดชอบรวมกน (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 8 และ 13) 2.8 เคารพความแตกตางระหวางบคคลและสงคม (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 14) 2.9 ยดมนในหลกสามคคและมมนษยสมพนธทดกบผ อน (สอดคลองกบวตถประสงคของกฎบตรอาเซยนขอท 15)
91
6.5 คณลกษณะเดกไทยในประชาคมอาเซยน สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน(2554 : 5)ไดจดทาแนวทางการเรยนรส
ประชาคมอาเซยนเพอเปนการเตรยมความพรอมของเดกไทยเพอการอยรวมกบประชาชนของประเทศตางๆในประชาคมอาเซยน โดยการพฒนาการเรยนรของเดกไทยสประชาคมอาเซยนใหประสบผลสาเรจ จงไดกาหนดคณลกษณะของเดกไทยในประชาคมอาเซยน โดยกาหนดคณลกษณะ 3 ดาน ดงน
1. ดานความร
1.1 มความรเกยวกบประเทศอาเซยนในดานการเมองเศรษฐกจสงคมและวฒนธรรม
1.2 มความรเกยวกบอาเซยน
1.2.1 จดกาเนดอาเซยน
1.2.2 กฎบตรอาเซยน
1.2.3 ประชาคมอาเซยน
1.2.4 ความสมพนธกบภายนอกอาเซยน
2. ดานทกษะ/กระบวนการ
2.1 ทกษะพนฐาน
2.1.1 สอสารไดอยางนอย 2 ภาษา (ภาษาองกฤษ และภาษาประเทศเพอนบาน อยางนอย 1 ภาษา) 2.1.2 มทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางสรางสรรค
2.1.3 มความสามารถในการแกปญหาอยางสนตวธ
2.1.4 มความสามารถในการทางานและอยรวมกบผอน
2.2 ทกษะพลเมอง/ความรบผดชอบทางสงคม
2.2.1 เคารพและยอมรบความหลากหลายทางวฒนธรรม
2.2.2 มภาวะผนา 2.2.3 เหนปญหาสงคมและลงมอทาเพอนาไปสการเปลยนแปลง
2.3 ทกษะการเรยนรและการพฒนาตน
2.3.1 เหนคณคาความเปนมนษยเทาเทยมกน
2.3.2 มสวนรวมในการแสดงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนร
92
2.3.3 มความสามารถในการคดวเคราะหอยางมเหตผล มวธคดอยางถกตอง
2.3.4 มความสามารถในการจดการ/ควบคมตนเอง
3. ดานเจตคต
3.1 มความภมใจในความเปนไทย/ความเปนอาเซยน
3.2 รวมกนรบผดชอบตอประชาคมอาเซยน
3.3 มความตระหนกในความเปนอาเซยน
3.4 มวถชวตประชาธปไตย สนตวธ
3.5 ยอมรบความแตกตางในการนบถอศาสนา 3.6 ดาเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ตวชวดความสาเรจ การพฒนาการเรยนรสประชาคมอาเซยน จะประสบผลสาเรจหรอไมเพยงใด ตองม
ตวชวดความสาเรจคณภาพเดก ตวชวดคณภาพนกเรยนดานความร
ตารางท 1 แสดงตวชวดดานความร
คณลกษณะของผเรยน ตวชวดมธยมศกษา 1. มความรเกยวกบประชาคมอาเซยน 1.1 ดานการเมองไดแก - ระบอบการปกครอง ความสมพนธระหวางประเทศสทธเดก / สทธมนษยชน กฎหมายระหวางประเทศ
1.1 รอยละของนกเรยนทสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/ความแตกตางเกยวกบระบอบการปกครอง ความสมพนธระหวางประเทศ สทธมนษยชน กฎหมายระหวางประเทศในดานการเมอง
1.2 ดานเศรษฐกจ ไดแก
- ระบบเงนตราของประเทศในกลมอาเซยน
ระบบเศรษฐกจ ปจจยการผลต แรงงาน การคาเสร ขอตกลงทางการคา ความรวมมอทางเศรษฐกจ
1.2 รอยละของนกเรยนทสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/ความแตกตางเกยวกบระบบเงนตรา ระบบเศรษฐกจ ปจจยการผลต แรงงาน การคาเสร ขอตกลงทางการคา ความรวมมอทางเศรษฐกจ
93
ตารางท 1 แสดงตวชวดดานความร (ตอ) คณลกษณะของผเรยน ตวชวดมธยมศกษา
1.3 ดานสงคมและวฒนธรรม ไดแก - ชาตพนธ ภาษา ศาสนา การแตงกาย
สาธารณสข สภาพทางภมศาสตร เอกลกษณไทย บคคลสาคญ ประวตศาสตร
1.3 รอยละของนกเรยนทสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/ ความตางเกยวกบชาตพนธ ภาษา ศาสนา การแตงกาย สาธารณสข สภาพทางภ ม ศ า ส ต ร เ อ ก ล ก ษ ณ ไ ท ย บ ค ค ลส า คญ ประวตศาสตร ในดานสงคมและวฒนธรรม
2. มความรเกยวกบกฎบตรอาเซยน ไดแก 2.1 ความหมาย ความสาคญ 2.2 สาระสาคญของกฎบตรอาเซยน - เปาหมายและหลกการ - องคกรอาเซยน - องคกรทมความสมพนธกบอาเซยน - กระบวนการตดสนใจ - การระงบขอพพาท - อตลกษณ สญลกษณ - ความสมพนธกบภายนอก
2.1 รอยละของนกเรยนทสามารถวเคราะหความจาเปน ความสาคญของกฎบตรอาเซยน 2.2 รอยละของนก เ รยนทสามารถว เคราะ หเปาหมาย หลกการ อตลกษณ สญลกษณของกฎบตรอาเซยน
2.3 รอยละของนกเรยนทสามารถอธบายเกยวกบองคกรอาเซยน องคกรทมความสมพนธกบอาเซยน กระบวนการตด สนใจ การระงบขอพพาท ความสมพนธกบภายนอก
2.4 รอยละของนก เ รยนทสามารถว เคราะ หประโยชนของกฎบตรอาเซยนทมตอประชาคม
94
ตวชวดคณภาพนกเรยนดานทกษะ/กระบวนการ ตารางท 2 แสดงตวชวดดานทกษะ/ กระบวนการ
คณลกษณะของผเรยน ตวชวดมธยมศกษา ทกษะพนฐาน
1. สอสารไดอยางนอย 2 ภาษา (ภาษาองกฤษและภาษาประเทศในอาเซยนอกอยางนอย 1
ภาษา 2. มทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางสรางสรรค
3. มความสามารถในการแกปญหาอยางสนตวธ 4. มความสามารถในการทางานและอยรวมกบผอน
1. รอยละของนกเรยนทสามารถสอสารไดอยางนอย 2 ภาษา คอ ภาษาองกฤษ และภาษาประเทศในอาเซยนอกอยางนอย 1 ภาษา 2. รอยละของนกเรยนทสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนรออกแบบ สรางสรรคงาน นาเสนอ เผยแพร แลกเปลยนผลงานในระดบอาเซยน
3. รอยละของนกเรยนทสามารถในการแกปญหาไดอยางสนตวธ
4. รอยละของนกเรยนทสามารถทางานและอยรวมกบผอน
ทกษะพลเมอง/ความรบผดชอบทางสงคม 1. เคารพและยอมรบความหลากหลายทางวฒนธรรม
2. มภาวะผนา 3. เหนปญหาสงคมและลงมอทาเพอนาไปสการ เปลยนแปลง
1.1 รอยละของนกเรยนทใหความสนใจ ยอมรบและเหนประโยชนในความหลากหลายทางวฒนธรรม 1.2 รอยละของนกเรยนทเคารพในความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม 2. รอยละของนก เ รยนทปฏบตตนเปนผ นา ทเกยวของกบกจกรรมอาเซยนศกษาและมผลงานปรากฏ 3. รอยละของนกเรยนทสามารถเสนอปญหาสงคมและสามารถเสนอทางเลอกในการแกปญหาไดแสดงความคดเหน
95
ตารางท 2 แสดงตวชวดดานทกษะ/ กระบวนการ (ตอ) คณลกษณะของผเรยน ตวชวดมธยมศกษา
ทกษะการเรยนรและพฒนาตน
1. เหนคณคาความเปนมนษยเทาเทยมกน (สทธเดก/สทธมนษยชน) 2. มสวนรวมในการแสดงความคดเหนและแลก
เปลยนเรยนร 3. มความสามารถในการคดวเคราะหอยางม เหตผล มวธคดอยางถกตอง
4. มความสามารถในการจดการ/ควบคมตนเอง (การวางแผน การดาเนนการตามแผน
การประเมนผล)
1. รอยละของนกเรยนทยอมรบและปฏบตตอผ อนดวยความเทาเทยมกนและตระหนกในคณคา ของมนษย
2. รอยละของนกเรยนทเขารวมแสดงความคด เหนและแลกเปลยนเรยนรทางสงคมวฒนธรรม
3. รอยละของนกเรยนทสามารถจาแนกแยกแยะ เกยวกบการเมอง เศรษฐกจ สงคมและ วฒนธรรม สามารถแสดงออกไดอยางสราง สรรคและมเหตผล 4. รอยละของนกเรยนทสามารถควบคมตนเอง ยดหยน ปรบตวเขากบสถานการณตางๆได อยางเปนระบบ
ตวชวดคณภาพนกเรยนดานเจตคต
ตารางท 3 แสดงตวชวดดานเจตคต
คณลกษณะของผเรยน ตวชวดมธยมศกษา 1. มความตระหนกในความเปนอาเซยน
2. มความภมใจในความเปนไทย/ความเปนอาเซยน
3. รวมกนรบผดชอบตอประชาคมอาเซยน
1. รอยละของนกเรยนทยอมรบ เหนประโยชนและมสวนรวมในกจกรรมทเกยวกบอาเซยน
2. รอยละของนกเรยนทเขารวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและรคณคาของความเปนไทยและความเปนสวนหนงของอาเซยน 3. รอยละของนกเรยนทแสดงความเอออาทรแบงปน คานงถงผลกระทบทเกดขนตอสมาชกในประเทศอาเซยน
96
ตารางท 3 แสดงตวชวดดานเจตคต (ตอ) คณลกษณะของผเรยน ตวชวดมธยมศกษา
4. มวถชวตประชาธปไตย ยดมนในหลก ธรรมาภบาล (คารวะธรรม ปญญาธรรม
สามคคธรรม) สนตวธ/สนตธรรม
1. รอยละของนกเรยนทยอมรบ เหนประโยชนและมสวนรวมในกจกรรมทเกยวกบอาเซยน
2. รอยละของนกเรยนทเขารวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและรคณคาของความเปนไทยและความเปนสวนหนงของอาเซยน 3. รอยละของนกเรยนทแสดงความเอออาทรแบงปน คานงถงผลกระทบทเกดขนตอสมาชกในประเทศอาเซยน
การพฒนาการเรยนรสประชาคมอาเซยนเพอใหเดกไทยมคณลกษณะความเปน
พลเมองอาเซยนหรอเปนชาวอาเซยนทอยภายใตกฎกตกาของประชาคมอาเซยนและกฎบตรอาเซยนนนเดกไทยควรมความรความเขาใจในเกยวกบอาเซยน มทกษะในการสอสารและความสามารถในการใชเทคโนโลย และมความภมใจในความเปนพลเมองอาเซยน แตอยางไรกตามการจะพฒนาใหเดกไทยนนมคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน จะตองอาศยปจจยในหลายๆดานประกอบกน ทงดานการบรหารจดการศกษา และการไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนเพอใหเดกไทยนนมความพรอมและสามารถอยในสงคมทมความแตกตางหลากหลายไดอยางด
7. สภาพการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร
สภาพการจดการศกษาของกรงเทพมหานครทจะกลาวถงตอไปนจะครอบคลมเรอง บทบาทหนาทของกรงเทพมหานครในสวนทเกยวของกบการจดการศกษา นโยบายดานการศกษาของผวาราชการกรงเทพมหานคร วสยทศนของสานกการศกษา สภาพทวไปของสานกการศกษา ดงรายละเอยดตอไปน
97
7.1 บทบาทหนาทของกรงเทพมหานครในสวนทเกยวของกบการจดการศกษา บทบาทหนาทของกรงเทพมหานครทเกยวของกบการจดการศกษา คอการจด
การศกษาใหแกประชาชนในกรงเทพมหานคร โดยมบทบาทสาคญในการกาหนดนโยบาย ดแลมาตรฐาน กากบตดตามดแล สนบสนนทรพยากร ซงกรงเทพมหานครไดดาเนนการจดการศกษาหลายระดบและหลายรปแบบ (สานกการศกษา, 2551) ดงน
1. การจดในรปแบบศนยเลยงดเดกหรอศนยพฒนาเดกเลกในความรบผดชอบของนกพฒนาชมชน ซงดาเนนงานในลกษณะของการใหความสนบสนนชมชนทเปดดาเนนการและสานกอนามยซงเปดสถานเลยงเดกกลางวนและใหการสนบสนนบานเลยงเดก
2. การจดการศกษาในระดบปฐมวยและการศกษาขนพนฐาน ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา อยในความรบผดชอบของสานกการศกษาและสานกงานเขต
3. การจดการศกษาระดบอดมศกษา ไดแก วทยาลยแพทยศาสตรและวทยาลยพยาบาลเกอการณยในความรบผดชอบของมหาวทยาลยนวมนราธราช
4. การจดการศกษานอกโรงเรยน ไดแก การฝกอบรมอาชพระยะสนในโรงเรยนฝกอาชพ กรงเทพมหานคร และจดใหแกกลมสนใจตามความเหมาะสม ซงอยในความรบผดชอบของสานกพฒนาชมชน
7.2 นโยบายดานการศกษาของผวาราชการกรงเทพมหานคร
ม.ร.ว.สขมพนธ บรพตร ผวาราชการกรงเทพมหานครกาหนดนโยบายหลกดานการศกษาวา “มหานครแหงการเรยนร”
1. ขยายการดแลนกเรยน จากอมทองสมองดสมวนย นกเรยนโรงเรยน กทม. อมทอง สมองด มวนย เรยนฟร รถรบสงนกเรยนฟรในพนททเดนทางไมสะดวก บรการหมวกกนนอคสาหรบนกเรยนในสงกด กทม.
2. เดกกรงเทพมหานครภาษาองกฤษแขงแรง พรอมรบประชาคมอาเซยน กวดวชาโดยสถาบนกวดวชาชอดงใหนกเรยน ม .3 ม.6 ครบทกโรงเรยน สงเสรมศกยภาพของมหาวทยาลยกรงเทพมหานครในการผลตบณฑตสอนหลกสตรตอเนอง และรวมมอกบมหาวทยาลยตางประเทศ
3. หองสมดแหงการเรยนรและศนยการเรยนรในชมชน สงเสรมการเรยนรนอกหองเรยนโดยเปดหองสมดเพอการศกษาใหครบทกโรงเรยน สงเสรมการอานตามโครงการ UNESCO “กรงเทพฯเมองหนงสอโลก 2556”
98
4. ขยายโอกาสการเขาถงระบบการสอสารอเลกทรอนกส ตดตง WiFi ความเรวสง 4
MB 50,000 จดฟร (สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2557) 7.3 วสยทศนสานกการศกษา
สานกการศกษาเปนองคกรหลกของกรงเทพมหานครในการจดการศกษาขนพนฐาน ขบเคลอนคณภาพการศกษาใหเปนกลมผนาในประชาคมอาเซยน
7.4 สภาพทวไปและขอมลทางการศกษาของกรงเทพมหานคร
สานกการศกษามอานาจหนาทความรบผดชอบเกยวกบการกาหนดนโยบาย เปาหมายการจดทาและพฒนาแผนการศกษาของกรงเทพมหานคร จดการศกษาในระบบอยางมคณภาพสงเสรมมาตรฐานวชาชพครและบคลากรทางการศกษา สงเสรมการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชในการบรหารจดการเรยนรเปนศนยกลางเครอขายสารสนเทศดานการศกษา สงเสรมใหโรงเรยนมระบบการประกนคณภาพภายใน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาอยางตอเนอง
แบงสวนราชการภายในเปน 7 สวนราชการ ประกอบดวย สานกงานเลขานการ กองการเจาหนาท กองคลง หนวยศกษานเทศก สานกงานยทธศาสตรการศกษากองเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน และกองพฒนาขาราชการกรงเทพมหานคร มอตรากาลง 364 ตาแหนง มบคลากรครองตาแหนงในปจจบน จานวน 325 ตาแหนง จาแนกเปนขาราชการสามญ 277 ตาแหนง ขาราชการกรงเทพมหานคร (ศกษานเทศก) 48 ตาแหนง
สานกการศกษา กรงเทพมหานคร มภารกจในการจดการศกษาขนพนฐานในระบบโรงเรยนใหแกเดกและเยาวชนของกรงเทพมหานคร โดยมโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร จานวน 438 โรงเรยน กระจายในพนท 50 สานกงานเขต มนกเรยน 306,285 คน แบงเปนระดบอนบาลศกษา จานวน 53,310 คน ระดบประถมศกษา จานวน 216,770 คน ระดบมธยมศกษาตอนตน จานวน 33,213 คน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย จานวน 2,992 คน คร จานวน 14,503 คน โรงเรยนทเปดสอนตงแตระดบอนบาลจนถงชนประถมศกษาปท 6 มจานวน 432 โรงเรยน ระดบมธยมศกษาตอนตน มจานวน 108 โรงเรยน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย จานวน 9 โรงเรยน และโรงเรยนทเปดการจดการศกษาพเศษ (เรยนรวม) จานวน 108 โรงเรยน
99
8. งานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ งานวจยในประเทศ
ชาล อนทรจนทร (2544) ศกษาปจจยการบรหารสถานศกษาตามการรบรของนกเรยนทมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนทางการเรยนของนกเรยนในโรงเรยนอาชวศกษาเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานการรบรของนกเรยนเกยวกบปจจยการบรหารสถานศกษา โดยรวมมคาเฉลย 3.28 อยในระดบปานกลางเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ปจจยบรหารดานวชาการมากทสด ( =3.39) รองลงมา คอ ปจจยการบรหารดานกจการนกเรยน ( =3.35) และพบวาปจจยบรหารดานความสมพนธชมชนนอยทสด ( =3.00) ความสมพนธระหวางปจจยการบรหารสถานศกษาตามการรบรของนกเรยนกบผลสมฤทธทางการเรยน พบวา ปจจยบรหารดานวชาการ ปจจยบรหารดานบคคล ปจจยบรหารดานความสมพนธชมชนมคาความสมพนธเชงลบอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนปจจยการบรหารดานกจการนกเรยน ปจจยบรหารดานธรการการเงน ปจจยบรหารดานอาคารสถานท ทมความสมพนธอยางไมมนยสาคญทางสถต คาสมประสทธและถดถอยระหวางดานพบวา ปจจยบรหารดานบคคล ปจจยการบรหารดานกจการนกเรยนเปนปจจยทมอทธพลตอผลสมฤทธอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 ตวแปรปจจยการบรหารดานความสมพนธชมชนเปนปจจยทมอทธพลตอผลสมฤทธ อยางมนยสาคญทางสถตระดบ .01 ตวแปรปจจยบรหารดานอาคารและสถานทเปนปจจยทมอทธพลตอผลสมฤทธอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05~b สรางสมการเพอทานาย (คะแนนดบ) ~b พบวา ปจจยบรหารดานบคคลเพมขน 1 คะแนน ทาให GPA ลดลง .24
ปจจยบรหารดานกจการนกเรยนเพมขน 1 คะแนน ทาให GPA เพมขน .32 ปจจยบรหารดานความสมพนธชมชน เพมขน 1 คะแนน ทาให GPA ลดลง .19 ปจจยบรหารดานอาคารสถานทเพมขน 1 คะแนน ทาให GPA เพมขน .12
สานกงานการประถมศกษาอาเภอเสงสาง (2545) ไดทาการวจยเรองปจจยทสงผลตอการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ผลการวจยสรปวา ปจจยทสงผลตอการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนประกอบดวยปจจยหลก 6 ดาน คอ ดานบคลากร ดานการเงน ดานวสดและอปกรณ ดานการบรหารจดการ ดานโครงสรางและนโยบาย และดานผลผลตและการบรหารจากการศกษาวจยชใหเหนวา ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการจดการศกษาของ
100
องคกรปกครองสวนทองถนนน หากทกฝายใหการสนบสนนและชวยเหลออยางจรงจง กยอมสงผลตอคณภาพการจดการศกษาของทองถน
ฉตราภรณ สถาปตานนท (2550) ไดศกษาปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐาน ทไดรบรางวลพระราชทานสงกดสานกบรหารคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนในกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา 1) ปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการโดยภาพรวมและรายดานมระดบการปฏบตหรอสภาพทเปนจรงอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก ดานคร ดานสภาพทวไปของสถานศกษา ดานชมชน และดานผบรหาร ตามลาดบ 2) ประสทธผลในการบรหารงานวชาการ โดยภาพรวมและรายดานมระดบการปฏบตหรอสภาพทเปนจรงอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมากไปนอย ไดแก การพฒนาแหลงการเรยนร การจดกจกรรมพฒนานกเรยน การพฒนาระบบการวดและประเมนผลการเรยน การพฒนาหลกสตร การจดกระบวนการเรยนรทเนนนกเรยนเปนสาคญ และการผลตสอ การใช การพฒนาสอและเทคโนโลยเพอการเรยนร ตามลาดบ 3) ปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการเรยงลาดบตามความสาคญ ไดแก สภาพสงคมทเอออานวยตอการบรหารงานวชาการ ความรความสามารถในเรอง หลกสตรและการจดกระบวนการเรยนรของคร การมสวนรวมของชมชน ความพรอมดานวสด อปกรณและเทคโนโลยทางการศกษา บรรยากาศทเอออานวยตอการบรหารงานวชาการ และการดาเนนการนเทศ กากบ ตดตาม
เปรมชย สโรบล (2550: บทคดยอ) ไดทาการศกษาปจจยการบรหารทมอทธพลตอคณภาพการศกษาของโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา ผลการศกษาพบวา 1. ปจจยการบรหารของโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลาประกอบดวย ปจจยดานบคลากร (man) ดานกระบวนการบรหาร(management) ดานวสดอปกรณ (material) ดานงบประมาณ (money) และดานเทคโนโลยสารสนเทศ (management information system: MIS) 2. ปจจยการบรหารของโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลามความสมพนธกบคณภาพการศกษา โดยมความสมพนธโครงสรางเชงเสนของตวแบบซงมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษโดยมอทธพลตอคณภาพการศกษา (qua.) ของโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา ดงน ปจจยดานบคลากร (man) ไมมอทธพลทางตรงแตมอทธพลทางออมและอทธพลรวมโดยมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ปจจยดานกระบวนการบรหาร (manag.) ไมมอทธพลทางตรงแตมอทธพลทางออม และมอทธพลรวมโดยมนยสาคญทระดบ .01 ปจจยดานวสดอปกรณ (mat.) ไมมอทธพลทางตรง ไมมอทธพลทางออมและไมมอทธพลรวม ปจจยดานเทคโนโลยสารสนเทศ (MIS) มอทธพลทางตรง ไมมอทธพลทางออมและมอทธพลรวม โดยนย
101
สาคญทางสถตทระดบ .01 และปจจยดานงบประมาณ (mon.) ไมมอทธพลทางตรง ไมมอทธพลทางออม และไมมอทธพลรวม
พรทพย ชมเดช (2550: บทคดยอ) ไดศกษา ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ : กรณศกษากรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข จากการศกษาพบวา (1) ความสาเรจในการนาระบบการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐมาใชในกรมควบคมโรคอยในระดบตากวารอยละ 80 (2) ปจจยดานระบบงาน การมสวนรวมของบคลากร ภาวะผนา โครงสรางองคกร คานยมรวมและวฒนธรรมองคกร และทกษะของบคลากร มอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของกรมควบคมโรค (3) ปญหาอปสรรคในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของกรมควบคมโรค คอ บคลากรยงขาดทกษะ ความร ความเขาใจ รวมทงการถายทอดความรยงไมครอบคลมบคลากรทกระดบ
วรวรรณ วงศปนเพชร และกลกนก มณวงศ (2554: บทคดยอ) ไดทาการศกษา ปจจยเชงสาเหตของความพรอมในการเขาสความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6
อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ผลการวจยทสาคญพบวา เสนอทธพลมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05
ทกตวแปร และมคาการทดสอบความสอดคลองอยในเกณฑยอมรบไดทกคา โดยโมเดลสดทายมคาไค -สแควร (χ2) = 219.74, df = 119, p-value =0.00; RMSEA = 0.05; SRMR= 0.05; GFI = 0.94;
AGFI = 0.92; และ CN = 296.71 ซงตวแปรทสงผลมากทสดตอความพรอมในการเขาสการเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม คอสภาพแวดลอมของสถานศกษา โดยมคาสมประสทธอทธพลเทากบ 0.60 รองลงมาคอ ความใฝรใฝเรยน เจตคตตอการเขาสการเปนพลเมองอาเซยนและความรเกยวกบประชาคมอาเซยน โดยมคาสมประสทธอทธพลเทากบ 0.55 0.17และ 0.05 ตามลาดบ และพบวาตวแปรทงหมดทศกษาใชรวมกนทานายไดรอยละ 60
สระศกด ชะมารมย (2554: บทคดยอ) ไดทาการศกษา ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจของการนาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการของสานกงานพระพทธศาสนาจงหวดในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ผลการศกษาพบวา (1) ระดบความสาเรจของการนาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการของสานกงานพระพทธศาสนาจงหวดในเขตภาคตะวนออกเฉยง เหนอมไมตากวารอยละ 70 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (2) ปจจยคานยมรวมและวฒนธรรมองคกร ปจจยความชดเจนของยทธศาสตร ปจจยภาวะผนาของผบรหาร ปจจยความเหมาะสมดานโครงสรางของหนวยงาน และปจจยการมสวนรวมของเจาหนาทมอทธพลตอความสาเรจของการ
102
นาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการของสานกงานพระพทธศาสนาจงหวดในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยสามารถอธบายรวมกนไดรอยละ 84
คณพศ สทธเลศ และทวโภค เอยมจรญ. (2554). คณลกษณะของนกศกษาทมผลตอความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยน: กรณศกษามหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต กรงเทพฯ ผลการวจยพบวาคณลกษณะของนกศกษาดานทกษะการเรยนรและการพฒนาตน ทกษะ
พลเมองและความรบผดชอบตอสงคม ทกษะพนฐาน และเจตคต มความสมพนธกนอยในระดบปานกลาง และเปนไปในทศทางเดยวกน อยางมนยสาคญทางสถต ณ ระดบความเชอมน 0.01 กบความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยนมความสมพนธเชงบวก นาหนกความสาคญคณลกษณะของนกศกษาดานทกษะพลเมองและความรบผดชอบตอสงคม ทกษะการเรยนรและการพฒนาตน เจตคต ทมผลตอความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยนดานการเมองและความมนคงอยในเกณฑระดบปานกลาง ดานทกษะพนฐาน ทกษะพลเมองและความรบผดชอบตอสงคม ทกษะการเรยนรและการพฒนาคน ทมผลตอความพรอมในการกาวสประชาคมอาเซยนดานเศรษฐกจอยในระดบปานกลาง ดานทกษะพลเมองและความรบผดชอบตอสงคม และเจตคต ทมผลตอความพรอมในการกาวสประชาคมอาเซยนดานสงคมและวฒนธรรมอยในเกณฑระดบปานกลาง
ดานทกษะพลเมองและความรบผดชอบตอสงคม ทกษะพนฐาน เจตคตการเรยนรและการพฒนาตน ท ม ผล ตอคว ามพ รอมในการก า ว เข า สป ระชาคมอา เ ซ ยนโดยภาพรวมอย ใน เ กณฑระดบสง คณลกษณะของนกศกษาในดานพนฐาน และเจตคตทมผลตอความพรอม ในการกาวเขาสประชาคมอาเซยนทวเคราะหจากนกศกษา 13 คณะวชาแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานทกษะการเรยนรและการพฒนาตน ดานทกษะพลเมองและความรบผดชอบ ทกษะพนฐานและเจตคต ไมแตกตางกน
พชต ฤทธจรญ และคณะ (2554: บทคดยอ) ไดทาการศกษา การวจยการประเมนผลการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน วตถประสงคของการวจยเพอประเมนคณภาพ ความเสมอภาค สภาพการเปลยนแปลงของการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) เพอวเคราะหปจจยทสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรคตอการจดการศกษาของ อปท. และเพอจดทาขอเสนอแนะเชงนโยบายตอการจดการศกษาของ อปท. โดยวธวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถาม การสนทนากลม และการสมภาษณผบรหาร อปท. บคลากรทางการศกษา ผบรหารสถานศกษา ครและกรรมการสถานศกษา ผลการวจยพบวา (1) ดานคณภาพการจดการศกษา ผเรยนสวนใหญมคณภาพตามมาตรฐานและครมเพยงพอและมความสามารถใน
103
การสอน สถานศกษาจดการศกษาสนองความตองการของทองถน และชมชนเขามามสวนรวมจดการศกษา (2) ดานความเสมอภาค อปท. สามารถจดการศกษาใหมความเสมอภาค (3) ดานการเปลยนแปลงหลงรบการถายโอน มพฒนาการดานวชาการดขน ไดงบประมาณและอตรากาลงครเพมขน กาหนดนโยบายและจดทาแผนพฒนาตามสภาพของทองถน แต อปท. บางแหงขาดงบประมาณสนบสนนและสถานศกษาบางแหงมผลสมฤทธทางการเรยนตาลง (4) ปจจยทสงเสรม คอผบรหารมวสยทศน อปท. มความพรอมเรองรายได มครเพยงพอ ปจจยอปสรรค ผบรหารขาดวสยทศน บคลากรไมเพยงพอและชมชนไมเขามามสวนรวม
สปญญา หาแกว (2556: บทคดยอ) ไดทาการศกษาปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการของสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน เขต 3 ผลการศกษาคนควาปรากฏดงน ปจจยทเกยวของกบประสทธผลในการบรหารงานวชาการ ในภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก เรยงจากมากไปหานอย ดงน ดานชมชน รองลงมาคอดานสภาพทวไปของสถานศกษา ดานผบรหาร และดานคร ประสทธผลในการบรหารงานวชาการ ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานการวดและประเมนผลและเทยบโอนผลการเรยน อยในระดบมากทสด รองลงมาคอ ดานการวจยและพฒนาคณภาพการศกษา สวนดานทมคาเฉลยนอยทสดคอดานการพฒนาสอ นวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษาและดานการสงเสรมความรดานวชาการแกชมชน ปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการ ม 9
ปจจย ไดแก ดานความร ความสามารถในการบรหารงานวชาการ ดานการพฒนาครทางดานวชาการ ดานสภาพสงคม ทเอออานวยตอการบรหารงานวชาการ ดานการสรางขวญและกาลงใจ ดานความพรอม ดานสภาพเศรษฐกจของผปกครอง ดานความพรอมดานอาคาร สถานท ดานการมสวนรวมของชมชน ดานการดาเนนการนเทศ กากบ ตดตามผล และดานความพรอมดานวสด อปกรณและเทคโนโลยทางการศกษา
จรสน เฮาเสง (2556) ทศกษาเรอง “สมการโครงสรางเชงเสนปจจยทมอทธพลตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา เพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน” ผลการศกษาปจจยทมอทธพลทางตรง อทธพลทางออมและอทธพลรวมทสงผลตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน อทธพลทางตรง พบวา ดานคณลกษณะของผบรหาร มอทธพลทางตรงตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาสงสด รองลงมา
104
ไดแก ปจจยดานการบรหาร ดานสภาพภายนอกองคกร ดานลกษณะองคกร และดานเทคโนโลยสารสนเทศ อทธพลทางออมพบวา ดานปจจยการบรหารมอทธพลทางออมตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาสงสดผานตวแปร ดานลกษณะองคกร รองลงมาไดแก ดานสภาพภายนอกองคกร ผานตวแปรดานเทคโนโลยสารสนเทศ และดานลกษณะองคกร ดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานคณลกษณะของผบรหาร มอทธพลทางออมผานตวแปรดานปจจยการบรหาร ดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานลกษณะองคกร โดยมคาอทธพลเทากบ 1.82, 0.835, 0.823,
0.640 และ 0.078 ตามลาดบ อทธพลโดยรวมพบวา ดานคณลกษณะของผบรหาร มอทธพลรวมตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาสงสด รองลงมา ไดแก ดานปจจยการบรหาร ดานสภาพภายนอกองคกร ดานลกษณะองคกร และดานเทคโนโลยสารสนเทศ โดยมคาอทธพลเทากบ 6.577, 1.302, 0.110 และ -2.287 ตามลาดบ
งานวจยตางประเทศ
Tory (1997, อางถงใน สมชาย ประวตศรชย, 2548:27) ไดศกษาปจจยทสงผลใหโรงเรยนมประสทธภาพ ซงเกบรวบรวมขอมลทางการศกษาในเมองเมลเบรน ประเทศออสเตรเลยและในรฐ 7 รฐ ของสหรฐอเมรกา ผลการศกษาพบวา สมาชกของโรงเรยน ไดแก ผบรหารโรงเรยน คร ผปกครอง และนกเรยนเชอวา สงสาคญททาใหโรงเรยนมประสทธภาพคอ บคลากรมคณภาพ มจดมงหมายของโรงเรยนทชดเจน มความเชยวชาญทางวชาการและผบรหารโรงเรยนมความเปนผนาโรงเรยนมสภาพแวดลอมทปลอดภยและมบรรยากาศทดในการเรยน
Koutselini (2003) ทาการศกษาปจจยทสงผลตอความสาเรจในการจดกจกรรมเพอพฒนาประชาธปไตยในโรงเรยน ผลการศกษาพบวา ปจจยในโรงเรยนมผลตอความสาเรจในการจดกจกรรมเพอพฒนาประชาธปไตยมากกวาปจจยภายนอกโรงเรยน ซงสามารถจดลาดบความสาคญของปจจยดงกลาวไดดงน ผบรหาร คร นกเรยน และบรรยากาศของโรงเรยน สวนปจจยดานครคอการมความรบผดชอบดานคณภาพการเรยนการสอน การจดกจกรรมสภานกเรยน การเปดโอกาสใหนกเรยนสรางขอตกลงในหองเรยน และใหปกครองกนเอง
Kendell and Kendell (2004, อางถงในวภา ทองงา, 2554:113) ไดศกษาเกยวกบการปฏบตการดานการบรหารและการเรยนรของนกเรยนกบการสงเกตของโรงเรยนและการกระทาของคร พบวา โรงเรยนทใหครมสวนรวมในการตดสนใจโดยการทางานเปนกลม รวมมอกนทางานโดยใหระยะเวลาทเหมาะสมจะมผลตอการรบรของนกเรยนในเชงบวกตอโรงเรยนและคร และ
105
สงผลดตอความสมพนธและการกระทามากกวาการตดสนใจจากระดบสงลงมา นอกจากนการวจยยงพบวา แรงเสรมทมผลกระทบตอความกดดนของครในโรงเรยนคอ การขาดการสนบสนนดานการจดการ มผนาทไมเหมาะสมซงจะทาใหนกเรยนมทศนคตทไมด
Weber (2008) กรอบแนวคดของแมคคนซย “7-S” ฉบบปรบปรงน ออกแบบมาเพอชวยนกศกษาปรญญาโทบรหารธรกจ และผบรหารทสนใจทวไปใหเขาถงการเตบโตและการพฒนาความสมพนธตางๆสความเปนเลศขององคกรโดยนากรอบแนวคดของแมคคนซย มาใชในการบรหารดงน กลยทธ โครงสราง ระบบงาน รปแบบการบรหารจดการ บคลากร ทกษะความสามารถและจตสานกรวม ซงชใหเหนถงความสมพนธกบตวอยางททนสมยในแตละระดบของการวเคราะห บทความนไดขยายกรอบแนวคดและกลาวถงการเชอมตอตางๆระหวางสถานการณภายนอก ผทไดรบผลประโยชนจากองคกร รปแบบภายในของ 7-S และแบบมาตรวดตางๆของความสาเรจขององคกร จากการศกษานไดกระตนนกศกษาใหมการเตรยมความเปนผนาภายในขอบเขตอานาจของตน (เชน เพอใหเขาใจและสงเสรมกลยทธระดบองคกรในหนวยงาน หนาท หรอภมศาสตรนนๆ) เพอแกไขลกษณะการจดวางตาแหนง ทไมถกตองขององคกร เพอยนยนถงจตสานกรวม และสงเสรมการทางานโดยรวมบรรลผลสาเรจ
106
ตารางท 4 แสดงทมาของปจจยดานการบรหารจดการ
ตวแปร ทมาของแนวคด งานวจยทสนบสนน
ความชดเจนของกลยทธ (Strategy)
กรอบแนวคด 7-S ของแมคคนซย แนวคดการบรหารจดการเชงกลยทธ
สระศกด ชะมารมย (2554) ยพาภรณ จงเจรญ (2555) เนาวรตน พมจนทร (2550) พรทพย ชมเดช (2550)
ความเหมาะสมของโครงสรางองคกร
(Structure)
กรอบแนวคด 7-S ของแมคคนซย
แนวคดตวแบบการนานโยบายไปสการปฏบต ของ วรเดช จนทรศร องคกรแบบระบบราชการของ Max
Waber
สระศกด ชะมารมย (2554) ยพาภรณ จงเจรญ (2555) เนาวรตน พมจนทร (2550) พรทพย ชมเดช (2550)
ความพรอมของระบบงาน (System)
แนวคดทรพยากรการบรหาร 4M, 7M
ทฤษฎระบบการบรหารจดการศกษาของ อปท.
เปรมชย สโรบล (2550) เนาวรตน พมจนทร (2550)
ภาวะผนาของผบรหาร (Style)
แนวคดทฤษฎเกยวกบภาวะผนา แนวคดตวแบบการนานโยบายไปสการปฏบต ของ วรเดช จนทรศร
ทรงยศ แกวมงคล (2555) กรมวชาการ(2550) Harris and Jon (2000) ธระ รญเจรญ (2549)
การมสวนรวมของบคลากร (Staff)
แนวคดการบรหารจดการแบบมสวนรวม สระศกด ชะมารมย (2554) พรทพย ชมเดช (2550)
ทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills)
แนวคดเกยวกบทกษะ ความร ความสามารถ และสมรรถนะ
ตวชวดบคลากร ตามแนวทางการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
สระศกด ชะมารมย (2554) เนาวรตน พมจนทร (2550) สายลม ปนรตน (2551)
คานยมรวมและวฒนธรรมองคกร
(Shared Values)
แนวคดเกยวกบ วฒนธรรม คานยมในการทางาน
สระศกด ชะมารมย (2554) สายลม ปนรตน (2551)
107
9. กรอบแนวคดการวจย จากการทบทวน แนวคด ทฤษฎตางๆผวจยไดนามาปรบใหเขากบแนวคดเกยวกบการ
บรหารจดการตามกรอบ 7-S ของแมคคนซย (McKinsey 7-S Framework) เพอใหตวแปรมความชดเจนและเฉพาะเจาะจง ซงตวแปรตนหรอตวแปรอสระ (Independent Variable) ผวจยใชปจจยการบรหารจดการตามกรอบ 7-S ของแมคคนซย (McKinsey 7-S Framework) เพราะมความครอบคลมปจจยตางๆทางการบรหารจดการมความสอดคลองกบสถานการณทเปนอยในยคปจจบนเพราะเนองจากกรอบแนวคดการบรหารจดการ 7-S ของแมคคนซย ทประกอบดวย กลยทธขององคการ (Strategy) โครงสรางองคการ (Structure) ระบบการปฏบตงาน (Systems) รปแบบการบรหารจดการ (Style) บคลากร (Staff) ทกษะ ความร ความสามารถ (Skills) และคานยมรวม (Shared Values) นนมความหมายกวางผวจยจงไดปรบบางตวแปรใหเขากบการศกษาวจยในครงน และสอดคลองกบการศกษาของ สระศกด ชะมารมย (2554) ททาวจยเรอง “ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจของการนาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการของสานกงานพระพทธศาสนาจงหวดในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ” จงไดมาเปนกรอบแนวคดในการวจยครงน
ภาพท 15 กรอบแนวคดในการวจย
ปจจยดานการบรหารจดการศกษาตามกรอบแนวคด 7- S ของแมคคนซย (McKinsey 7-S Framework) 1. ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy) 2. ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) 3. ดานความพรอมของระบบงาน (System) 4. ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) 5. ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 6. ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 7. ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values)
คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน 1. ดานความร
2. ดานทกษะ/กระบวนการ
3. ดานเจตคต
108
บทท 3 วธดาเนนการวจย
การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณทมงศกษา 1. ระดบปจจยดานการบรหารจด
การศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร 2. คณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร และ3. ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ซงไดดาเนนการดงน
1. ประชากรและกลมตวอยาง
1.1 ประชากร
ประชากรในการว จยค ร ง น ค อ โรง เ ร ยนระดบมธ ยม ศกษาในส งกดกรงเทพมหานคร จานวน 108 โรงเรยน เปนหนวยวเคราะห (unit of analysis)
1.2 กลมตวอยาง
ในการศกษาครงนผวจยใชโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานครเปนหนวยของการวเคราะห (unit of analysis) ผวจยไดกาหนดขนาดกลมตวอยางจากตารางการประมาณขนาดกลมตวอยางของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) ไดกลมตวอยาง จานวน 86 โรงเรยน เพอใหไดกลมตวอยางทเปนโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ตามเปาหมายทกาหนดไว ผวจยใชการสมตวอยางแบบแบงชนตามสดสวน (Proportional stratified
random sampling) โดยมวธดาเนนการดงน
1. สมกลมตวอยางโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ไดมาจากการกาหนดขนาดกลมตวอยางจากตารางการประมาณขนาดกลมตวอยางของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) ไดกลมตวอยาง จานวน 86 โรงเรยน
2. สมกลมตวอยางแบบแบงชนตามสดสวน (Proportional stratified random
sampling) จาแนกโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร ตามเกณฑการแบงขนาดโรงเรยน
109
ของกรงเทพมหานคร แลวใชการสมอยางงาย (Simple random sampling) เพอใหไดมาซงโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง ไดแก โรงเรยนขนาดเลกมจานวนนกเรยนไมเกน 400 คน ไดจานวน 3 โรงเรยน
โรงเรยนขนาดกลางมจานวนนกเรยนไมเกน 800 คน ไดจานวน 28 โรงเรยน โรงเรยนขนาดใหญมจานวนนกเรยนตงแต 800 คนขนไป ไดจานวน 55 โรงเรยน รวมกลมตวอยางทงหมด 86 โรงเรยน
3. กาหนดผใหขอมลเปน รองผอานวยการฝายวชาการ และ ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รวมผใหขอมลทงหมด 172 คน
2. ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรอสระ (Independent Variables) เปนตวแปรดานปจจยการบรหารจดการศกษา
ตามกรอบแนวคด 7-S ของแมคคนซย (McKinsey 7-S Framework) ประกอบดวย 1. ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy)
2. ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) 3. ดานความพรอมของระบบงาน (System) 4. ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) 5. ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 6. ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 7. ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values)
ตวแปรตาม (Dependent Variables) คอ ลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร 3 ดาน คอ ดานความร ดานทกษะ/กระบวนการ และ ดานเจตคต
3. เครองมอทใชในการวจย ในการศกษาวจยครงนผวจยไดใชแบบสอบถาม (Questionnaires) เปนเครองมอในการ
เกบรวบรวมขอมล โดยแบบสอบถามแบงเปน 4 สวน ดงน
สวนท 1 เปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) สอบถามเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนง ประสบการณ และขนาดของสถานศกษา
สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ตามแนวทางการจดการเรยนรสประชาคม
110
อาเซยนระดบมธยมศกษา ซงประกอบดวยคณลกษณะของเดกไทยสอาเซยน 3 ดาน คอ ดานความร ดานทกษะ/กระบวนการ และ ดานเจตคต
สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยน ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ประกอบดวย 1. ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy) 2. ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) 3. ดานความพรอมของระบบงาน (System) 4. ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) 5. ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 6. ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 7. ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values)
แบบสอบถามสวนท 2 และ 3 ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ตามแนวคดของลเครท (Likert Five’s Rating Scale) โดยผตอบแบบสอบถามจะพจารณาใหคานาหนก ตามระดบการปฏบต หรอสภาพทเปนจรงโดยกาหนดคาแปลความหมาย ดงน
ระดบ 1 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบนอยทสด ระดบ 2 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบนอย
ระดบ 3 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบปานกลาง
ระดบ 4 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบมาก
ระดบ 5 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบมากทสด
สวนท 4 เปนแบบสอบถามปลายเปด เกยวกบขอเสนอแนะอนๆ ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานพฒนาผเรยนเพอการเขาสประชาคมอาเซยน ความตองการในการสนบสนนเกยวกบการเตรยมผเรยนเพอสรางความเปนพลเมองอาเซยน
111
4. การตรวจสอบคณภาพเครองมอ เ พอใหไดแบบสอบถามทมคณภาพ ผ วจยไดทาการตรวจสอบคณภาพของ
แบบสอบถามใน 2 ดาน คอ ความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) และหาคาความเชอมน (Reliability)
1. ความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย โดยผ ทรงคณวฒ จานวน 3 คน เพอพจารณาตรวจสอบความตรงตามเนอหาและโครงสรางแบบสอบถาม จากนนนาแบบสอบถามไปหาคาความสอดคลอง ทเรยกวา IOC โดยกาหนดเกณฑการพจารณา ดงน
ให +1 เมอแนใจวาคาถามมความสอดคลองกบวตถประสงค
0 เมอไมแนใจวาคาถามมความสอดคลองกบวตถประสงคหรอไม -1 เมอแนใจวาขอคาถามไมสอดคลองกบวตถประสงค
จากนนนาผลการพจารณามาหาคาความเทยงตรงเชงเนอหา จากสตร
IOC =
IOC = ดชนความสอดคลองของขอคาถามกบเนอหาตาม
ความเหนของผเชยวชาญ
R = คะแนนความคดเหนรวมของผเชยวชาญ
N = จานวนผเชยวชาญ
ถา IOC ใกล 1.0 แสดงวามความเทยงตรงเชงเนอหามาก ถามคาใกล 0 มความเทยงตรงเชงเนอหานอย ถาตดลบความเทยงตรงเชงเนอหาใชไมได
ผลการวเคราะหคาความสอดคลอง พบวามคา IOC อยท 1.00 ซงผานเกณฑขนตาทกาหนดไววาตองมากกวา 0.50 ทกขอ
2. การหาคาความเชอมน (Reliability) ผวจยนาแบบสอบถามไปทดลองใช (Try Out) กบกลมตวอยางทมความคลายคลงกบกลมตวอยางจรง จานวน 3 โรงเรยน คอ โรงเรยนราชมนตร โรงเรยนวดสะแกงาม และโรงเรยนวดบญยประดษฐ รวมผใหขอมลทงหมด 30 คน จากนนนาแบบสอบถามมาวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) โดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธของครอนบาค และนาขอบกพรองไปปรบปรงแกไขใหมความสมบรณมากขนกอนนาไปเกบขอมลจรงจากกลมตวอยาง
ในการแปลผลคาความเชอมนโดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค โดยหลกการจะตองมคาตงแต 0.8 ขนไปจงจะเปนคาความเชอมนทดและสามารถนาไปใชได (ธรศกด
112
อนอารมยเลศ, 2554 : 67) ผลการทดสอบพบวา ดานคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน จานวน 24 ขอ มคาความเชอมน เทากบ .953 ดานปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน จานวน 58 ขอมคาความเชอมน .980
5. การเกบรวบรวมขอมล 5.1 การเกบรวบรวมขอมลปฐมภม (Primary Data) ขอมลในขนนเปนขอมลเกยวกบความคดเหนของผใหขอมลโดยตรง ในการเกบ
รวบรวมขอมลในขนนผวจยใชแบบสอบถาม ทผานการตรวจคณภาพของเครองมอแลวโดยมวธการดาเนนงานดงน
1) เมอเครองมอผานการตรวจสอบคณภาพแลว ผวจยไดดาเนนการขอหนงสอราชการเพอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล
2) ผวจยสงแบบสอบถามพรอมหนงสอขอความอนเคราะหไปยงโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ทงหมด 86 โรงเรยน เปนแบบสอบถามทงหมด 172 ฉบบ
3) รวบรวมแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา จานวน 146 ชด คดเปนรอยละ 84.88
จากนนนามาลงรหสเพอนาไปสการวเคราะหและแปลผลตอไป 5.2 การเกบรวบรวมขอมลทตยภม (Secondary Data) ขอมลในสวนนเปนขอมลจากเอกสารตางๆ ในการเกบรวบรวมขอมลในสวนน ผวจย
เกบขอมลประเภทแนวคดทฤษฎ และผลงานวจยตางๆทเกยวของกบเรองทศกษาจากเอกสารตางๆไดแก วารสาร หนงสอ ตารา รายงานการวจย และสอสงพมพรปแบบตางๆ เพอใชสรางเปนเครองมอสาหรบการวจย 6. การวเคราะหขอมล
ผวจยนาแบบสอบถามทไดรบกลบมา จานวน 146 ชด คดเปนรอยละ 84.88 และในการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Analysis) ผวจยนาเอาโปรแกรมสถตสาเรจรปมาใชเปนเครองมอสาหรบการวเคราะหขอมล โดยดาเนนการวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) และการวเคราะหขอมลดวยสถตเชงอนมาน ( Inferential Statistics) มรายละเอยด ดงน
113
1. การวเคราะหขอมลทเกยวกบสภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม (แบบสอบถามสวนท 1) วเคราะหขอมลโดยใชการแจกแจงความถ (Frequency) และรอยละ (Percentage) นาเสนอผลในรปของตารางและการบรรยาย
2. การวเคราะหขอมลเกยวกบความคดเหนเรองระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานครและความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร คอแบบสอบถามในสวนท 2
และ 3 จะดาเนนการวเคราะหโดยการหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard
Deviation) โดยผวจยไดนาคาเฉลยไปเปรยบเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best, 1981) ซงมรายละเอยดดงน
คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบมากทสด
คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบมาก
คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบปานกลาง
คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบนอย
คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรงในการสรางความเปนพลเมองอาเซยน อยในระดบนอยทสด
3. การวเคราะหขอมลเชงปรมาณดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistic) เปนการวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐานการวจย ซงผวจยกาหนดไววา “ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ซงประกอบดวย ดานความชดเจนของกลยทธ ( Strategy) ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) ดานความพรอมของระบบงาน (System) ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) และดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values)เปนปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร” โดยใชการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) เพอวามปจจยใดบางทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยน ในโรงเรยน
114
บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล
การศกษาเรอง ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยไดนาขอมลทเกบรวบรวมไดมาทาการวเคราะหและนาเสนอผลการวเคราะหขอมลเพอใหมความสอดคลองกบวตถประสงคและสมมตฐานการวจยทไดตงไวในรปของตารางและการบรรยาย ในการวเคราะหขอมลนนไดนาโปรแกรมสถตสาเรจรปมาเปนเครองมอสาหรบการวเคราะห และแสดงผลขอมลเปนคาสถต ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) และการสรปประเดนแบบสอบถามในสวนท 4 ซงเปนคาถามปลายเปด โดยแบงการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 5 ตอน ดงน
ตอนท 1 ขอมลทวไปของผใหขอมล
ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร
ตอนท 3 ผลการวเคราะหคณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร
ตอนท 4 ผลการวเคราะหปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
ตอนท 5 ขอมลทไดจากขอเสนอแนะอนๆ ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานพฒนาผเรยน และความตองการในการสนบสนนเกยวกบการเตรยมผเรยนเพอสรางความเปนพลเมองอาเซยน
115
สญลกษณทใชในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ในการแปลความหมายผวจยไดกาหนดสญลกษณทใชในการเสนอผลการวเคราะห
ขอมลทสาคญ ดงน
n แทน จานวนกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม
แทน คาเฉลย (Mean) S.D. แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) Sig. แทน ระดบนยสาคญทางสถตในการทดสอบสมมตฐาน P แทน คาแสดงระดบนยสาคญทางสถต
R แทน คาสมประสทธสหสมพนธพหคณ
R2 แทน คาสมประสทธการทานาย
R2 Change แทน คาสมประสทธการทานายทเปลยนไปเมอเพมตวแปรทานายทละตว
F แทน อตราสวนทใชทดสอบนยสาคญของสมประสทธสหสมพนธพหคณ b แทน คาสมประสทธความถดถอย
β แทน คาสมประสทธความถดถอยมาตรฐาน
a แทน คาคงทของสมการถดถอยในรปคะแนนดบ (Constant) ตอนท 1 ขอมลทวไปของผใหขอมล
ขอมลทนามาวเคราะหสวนนเปนขอมลของผใหขอมลทไดกลบคนมาจานวน 146 คน คดเปนรอยละ 84.88 จากทงหมด 172 คน โดยเกบรวบรวมไดมาจากแบบสอบถามในสวนท 1 จากการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสถตสาเรจรป มผลการวเคราะหออกเปน 6 ดาน ไดแก เพศ อาย ตาแหนงงานในปจจบน ประสบการณในการทางาน ระดบการศกษาสงสด และขนาดของสถานศกษา โดยวเคราะหขอมลในรปของคาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) พรอมทงนาเสนอผลในรปของตารางและคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 5
116
ตารางท 5 แสดงขอมลทวไปของผใหขอมล
ขอมลทวไป จานวน (n=146) รอยละ 1. เพศ
ชาย
หญง
58
88
39.73
60.27
2. อาย
นอยกวา 30 ป
30 – 39 ป
40 ปขนไป
11
68
67
7.53
46.58
45.89
3. ตาแหนงในปจจบน
รองผอานวยการฝายวชาการ
ครผสอนกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
73
73
50.00
50.00
4. ประสบการณในการทางาน
1 – 4 ป
5 – 9 ป
10 – 14 ป
15 – 19 ป
20 ปขนไป
39
36
27
22
22
26.71
24.66
18.49
15.07
15.07
5. ระดบการศกษาสงสด
ปรญญาตร
ปรญญาโท
49
97
33.56
66.44
6. ขนาดของสถานศกษา สถานศกษาขนาดเลก (จานวนนกเรยนไมเกน 400 คน) สถานศกษาขนาดกลาง (จานวนนกเรยนไมเกน 800 คน) สถานศกษาขนาดใหญ (จานวนนกเรยนตงแต 800 คนขนไป)
6
52
88
4.11
35.62
60.27
จากตารางท 5 พบวา ขอมลทวไปของผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมรายละเอยดดงน เมอพจารณาในดานเพศพบวา สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 60.27 และเปนเพศชาย
รอยละ 39.73
หากพจารณาในดานอายพบวา สวนใหญมอาย 30 – 39 ป รอยละ 46.58 รองลงมาคอชวงอาย 40 ปขนไป รอยละ 45.89 และมอายนอยกวา 30 ป รอยละ 7.53 ตามลาดบ
117
สาหรบตาแหนงหนาทในปจจบนซงเปนรองผอานวยการฝายวชาการ รอยละ 50 และครผสอนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รอยละ 50 ในระดบทเทากน
ในดานของประสบการณในการทางานพบวา สวนใหญมประสบการณในการทางาน 1- 4 ป รอยละ 26.71 รองลงมาคอ 5 – 9 ป รอยละ 24.66 ประสบการณในการทางาน 10 – 14 ป รอยละ 18.49 ประสบการณในการทางาน 15 – 19 ป รอยละ 15.07 และ 20 ปขนไป คดเปนรอยละ 15.07
ตามลาดบ ในสวนของระดบการศกษาสงสด พบวาสวนใหญจบการศกษาในระดบปรญญาโท
รอยละ 66.44 และในระดบปรญญาตร รอยละ 36.56 ตามลาดบ และในดานของขนาดสถานศกษาพบวา สวนใหญเปนขนาดสถานศกษาขนาดใหญ
(จานวนนกเรยนตงแต 800 คนขนไป) รอยละ 60.27 รองลงมาคอ สถานศกษาขนาดกลาง (จานวนนกเรยนไมเกน 800 คน) รอยละ 35.62 และ สถานศกษาขนาดเลก (จานวนนกเรยนไมเกน 400 คน) รอยละ 4.11 ตามลาดบ
ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร
ขอมลทนามาวเคราะหในสวนนเปนขอมลเกยวกบการแสดงความคดเหนของผใหขอมล ทเปนรองผอานวยการฝายวชาการและครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เกยวกบระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร โดยมผตอบแบบสอบถามทงสน 146 คน และตวแปรทนามาศกษาในครงนม 7
ตวแปรคอ ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy) ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) ดานความพรอมของระบบงาน (System) ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values) โดยแบงการวเคราะหเปน 2 ประเดน ดงน
118
2.1 ผลการวเคราะหระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามรายดาน ผใหขอมลไดแสดงความคดเหนตอระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ไดแก 1. ดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy) 2. ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร ( Structure) 3. ดานความพรอมของระบบงาน (System) 4. ดานภาวะผนาของผบรหาร (Style) 5. ดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 6. ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 7. ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values) เมอแยกพจารณาเปนรายดานมรายละเอยดดงน
2.1.1 ดานความชดเจนของกลยทธ แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 6
ตารางท 6 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความชดเจนของกลยทธ
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 สถานศกษาของทานมการกาหนดวสยทศนเกยวกบการจดการเรยนรส
ประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.99 .69 มาก 1
2 สถานศกษาของทานมการกาหนดพนธกจเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.95 .71 มาก 2
3 สถานศกษาของทานมการกาหนดประเดนยทธศาสตรเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไว ชดเจน
3.81 .71 มาก 7
4 สถานศกษาของทานมการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกรเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.86 .70 มาก 5
5 สถานศกษาของทานมการกาหนดเปาประสงคเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.90 .73 มาก 3
6 สถานศกษาของทานมการกาหนดตวชวดเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.89 .68 มาก 4
7 สถานศกษาของทานมการกาหนดเปาหมายใหแตละตวชวดเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.84 .70 มาก 6
119
ตารางท 6 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความชดเจนของกลยทธ (ตอ)
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 8 สถานศกษาของทานมการกาหนดกลยทธทจะไปถงเปาหมาย เกยวกบการ
จดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.81 .71 มาก 8
9 สถานศกษาของทานมการกาหนดแผนงาน/โครงการ ทสอดคลองกบกลยทธ ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.73 .75 มาก 10
10 สถานศกษาของทานมการกระจายกลยทธไปสการปฏบต เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.75 .74 มาก 9
11 สถานศกษาของทานมการทบทวนกลยทธการดาเนนงานเพอใหสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.69 .84 มาก 11
เฉลยรวม 3.84 .72 มาก -
จากตารางท 6 พบวาผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอความชดเจนของกลยทธในภาพรวม อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.84 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางสวนใหญเหนวาสถานศกษามการกาหนดวสยทศนเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจนมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.99 รองลงมาคอ ความชดเจนในการกาหนดพนธกจเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.95
ความชดเจนในการกาหนดเปาประสงคเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.90 และทมคาเฉลยนอยทสด คอความชดเจนในการทบทวนกลยทธการดาเนนงานเพอใหสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน มคาเฉลยเทากบ 3.69 ตามลาดบ
120
2.1.2 ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 7
ตารางท 7 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 สถานศกษาของทานมการจดโครงสรางการบรหารงานเหมาะสมตอการ
บรหารจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.80 .72 มาก 3
2 สถานศกษาของทานมกรอบกาหนดงานในตาแหนง หนาท ทรบผดชอบ เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3.82 .74 มาก 2
3 สถานศกษาของทานมการบรหารทมลาดบขนตอนในการดาเนนงานทรดกม เพอใหการดาเนนงานเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนเปนไปอยางคลองตว ไวเหมาะสม
3.73 .67 มาก 4
4 ผบรหารของทานมการกระจายอานาจการตดสนใจแกบคลากรทกระดบเพอใหมอสระในการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.95 .69 มาก 1
5 สถานศกษาของทานมกลไกการประสานงาน การตดตอสอสาร ทสะดวกและเหมาะสม ตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.68 .81 มาก 5
เฉลยรวม 3.80 .73 มาก -
จากตารางท 7 พบวา ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอความเหมาะสมดานโครงสรางขององคกรในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.80 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญมความเหนวา ผบรหารของสถานศกษามการกระจายอานาจการตดสนใจแกบคลากรทกระดบเพอใหมอสระในการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนอยางเหมาะสมมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.95 รองลงมาคอ ความเหมาะสมของกรอบกาหนดงานในตาแหนง หนาท ทรบผดชอบ เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.82 มการจดโครงสรางการบรหารงานเหมาะสมตอการบรหารจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.80 มการบรหารทมลาดบขนตอนในการดาเนนงานทรดกม เพอใหการดาเนนงานเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนเปนไป
121
อยางคลองตว ไวเหมาะสม อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.73 และมกลไกการประสานงาน การตดตอสอสาร ทสะดวกและเหมาะสม ตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.68 ตามลาดบ
2.1.3 ดานความพรอมของระบบงาน แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 8
ตารางท 8 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความพรอมของระบบงาน
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 สถานศกษาของทานมระบบการบรหารงานบคคลเพอรองรบการจดการ
เรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
3.83 .66 มาก 7
2 สถานศกษาของทานมระบบการพฒนาบคลากร เพอรองรบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
3.99 .62 มาก 2
3 สถานศกษาของทานมการจดทางบประมาณทสอดคลองกบแผนงานเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.71 .74 มาก 10
4 สถานศกษาของทานมงบประมาณทไดรบการจดสรรเพยงพอตอการนามาใชในการดาเนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.59 .74 มาก 12
5 สถานศกษาของทานมวสด อปกรณ ทเพยงพอตอการนาไปใชดาเนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.69 .77 มาก 11
6 สถานศกษาของทานมความพรอมในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพออานวยความสะดวก ตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.82 .79 มาก 8
7 สถานศกษาของทานมระบบการวางแผนในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
3.82 .67 มาก 9
8 สถานศกษาของทานมการปฏบตตามแผนทกาหนดไวเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.86 .64 มาก 5
9 ผบรหารสถานศกษาของทานใหการสนบสนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนในสถานศกษา
3.97 .71 มาก 3
122
ตารางท 8 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานความพรอมของระบบงาน (ตอ)
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 10 สถานศกษาของทานมกระบวนการในการกาหนดกจกรรมตางๆท
สอดคลองกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.92 .64 มาก 4
11 สถานศกษาของทานมการบรณาการกระบวนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ในกลมสาระการเรยนรตางๆ
4.10 .61 มาก 1
12 สถานศกษาของทานมระบบการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ทชดเจน
3.86 .68 มาก 6
เฉลยรวม 3.85 .69 มาก -
จากตารางท 8 พบวา ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอความพรอมของ
ระบบงานในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.85 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สถานศกษามการบรณาการกระบวนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ในกลมสาระการเรยนรตางๆมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.10 รองลงมาคอมระบบการพฒนาบคลากร เพอรองรบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.99
ผบรหารสถานศกษาใหการสนบสนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนในสถานศกษา อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.97 สวนทมความพรอมนอยทสดคอ งบประมาณทไดรบการจดสรรเพยงพอตอการนามาใชในการดาเนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน มคาเฉลยเทากบ 3.59
2.1.4 ดานภาวะผนาของผบรหาร แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 9
123
ตารางท 9 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานภาวะผนาของผบรหาร
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 ผบรหารสถานศกษาของทานใหความสาคญกบการจดการศกษาส
ประชาคมอาเซยน
4.10 .70 มาก 1
2 ผบรหารสถานศกษาของทานมวสยทศนในการจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
4.04 .70 มาก 2
3 ผบรหารสถานศกษาของทานมความรในการบรหารจดการศกษาสประชาคมอาเซยน ภายใตสภาวการณจากดไดอยางมประสทธภาพ
3.92 .67 มาก 5
4 ผบรหารสถานศกษาของทานมทกษะในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารและทกษะในการใชสออเลกทรอนกส (ICT) ในการบรหารจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
3.94 .74 มาก 3
5 ผ บรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการประสานภาคเครอขายเพอความรวมมอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.87 .76 มาก 6
6 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการตดตอสอสารกบภาคเครอขายในกลมประชาคมอาเซยน
3.80 .91 มาก 7
7 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการ นเทศ ตดตาม ผลการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.93 .70 มาก 4
เฉลยรวม 3.94 .74 มาก -
จากตารางท 9 พบวา ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอภาวะผนาของผบรหารในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.94 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผบรหารสถานศกษาใหความสาคญกบการจดการศกษาสประชาคมอาเซยนมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.10 รองลงมาคอผบรหารสถานศกษามวสยทศนในการจดการศกษาสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.04 มทกษะในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารและทกษะในการใชสออเลกทรอนกส (ICT) ในการบรหารจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.94 มความสามารถในการนเทศ ตดตาม ผลการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.93 มความรในการบรหารจดการศกษาสประชาคมอาเซยน ภายใตสภาวการณจากดไดอยางมประสทธภาพ อยในระดบมาก มคาเฉลย 3.92 มความสามารถในการประสานภาคเครอขายเพอความรวมมอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.87 และมความสามารถในการใชเทคโนโลย
124
ในการตดตอสอสารกบภาคเครอขายในกลมประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลย 3.80
ตามลาดบ 2.1.5 ดานการมสวนรวมของบคลากร แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 10
ตารางท 10 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานการมสวนรวมของบคลากร
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 สถานศกษาเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบเขามามสวนรวม แสดงความ
คดเหนหรอใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการวางแผนดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
4.01 .69 มาก 1
2 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการไดรบผลตอบแทนอนเกดจาก ความสาเรจในการพฒนางาน
3.95 .69 มาก 5
3 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการชวยผลกดนการทางานของหนวยงานใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.96 .68 มาก 4
4 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการตดตามและประเมนผลการดาเนนงานดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.98 .64 มาก 3
5 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการจดกจกรรม และสรางบรรยากาศในสถานศกษา ทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
4.03 .62 มาก 2
เฉลยรวม 3.99 .66 มาก -
จากตารางท 10 พบวา ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอการมสวนรวมของบคลากรในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.99 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สถานศกษาในสงกดกรงเทพมหานครเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการจดกจกรรม และสรางบรรยากาศในสถานศกษา ทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.03 รองลงมาคอมการเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบ เขามามสวนรวม แสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการวางแผนดานการจดการ
125
เรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.01 มการเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการตดตามและประเมนผลการดาเนนงานดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.98 มการเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการชวยผลกดนการทางานของหนวยงานใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.96 และมการเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการไดรบผลตอบแทนอนเกดจาก ความสาเรจในการพฒนางาน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.95 ตามลาดบ
2.1.6 ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 11
ตารางท 11 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 บคลากรในสถานศกษาของทานมความรเกยวกบประชาคมอาเซยน 3.92 .64 มาก 1 2 บคลากรในสถานศกษาของทานสามารถใชภาษาตางประเทศในการ
สอสาร เพอบรรลเปาหมายการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.52 .82 มาก 9
3 บคลากรในสถานศกษาของทานใชหนงสอ ตาราเรยน และสอทเปนภาษาตางประเทศในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.60 .85 มาก 6
4 บคลากรในสถานศกษาของทานใชสออเลกทรอนกส (ICT) ในการจดการเรยนร การวดและประเมนผล ทงระบบออนไลน (Online) และออฟไลน (Offline) ในการสนบสนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.59 .84 มาก 7
5 บคลากรในสถานศกษาของทานใชเทคนคและวธสอนทหลากหลายในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.84 .69 มาก 2
6 บคลากรสามารถแลกเปลยนประสบการณ ในการจดการเรยนรทงในประเทศ และในกลมประชาคมอาเซยน
3.54 .94 มาก 8
126
ตารางท 11 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร
(ตอ)
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 7 บคลากรในสถานศกษาของทานมความรอบรและเชยวชาญในภาระงาน
ทรบผดชอบ
3.75 .77 มาก 4
8 บคลากรในสถานศกษาของทานใชประสบการณวจย สอ นวตกรรมเพอพฒนาผเรยน ในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.67 .72 มาก 5
9 บคลากรในสถานศกษาของทานมการรวมแรงรวมใจในการปฏบตงาน เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.80 .74 มาก 3
คาเฉลยรวม 3.69 .78 มาก -
จากตารางท 11 พบวา ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอทกษะ ความร
ความสามารถของบคลากรในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.69 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา บคลากรในสถานศกษามความรเกยวกบประชาคมอาเซยนมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.92 รองลงมาคอ บคลากรในสถานศกษาใชเทคนคและวธสอนทหลากหลายในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.84 บคลากรในสถานศกษามการรวมแรงรวมใจในการปฏบตงาน เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.80 และสวนทนอยทสดคอ บคลากรในสถานศกษาสามารถใชภาษาตางประเทศในการสอสาร เพอบรรลเปาหมายการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.52 ตามลาดบ
2.1.7 ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 12
127
ตารางท 12 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดานคานยมและวฒนธรรมองคกร
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 บคลากรในสถานศกษาของทานปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ
ดวยความมงมน ทมเท และเพยรอตสาหะ เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.93 .69 มาก 6
2 บคลากรในสถานศกษาของทานปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ ดวยความเสยสละ เพอประโยชนตอสวนรวม และเพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
4.02 .71 มาก 3
3 บคลากรในสถานศกษาของทานมความกระตอรอรนในการปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย การจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
4.00 .67 มาก 4
4 บคลากรในสถานศกษาของทานมความตนตวตอการเรยนรสงใหมๆเพอนามาใชในการปฏบตงานดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.97 .69 มาก 5
5 สถานศกษาของทานมการใชงบประมาณอยางคมคาในการปฏบตงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.83 .67 มาก 9
6 บคลากรในสถานศกษาของทานมการใชวสด อปกรณไดอยางเหมาะสมและเกดประโยชนคมคา เพอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
3.88 .65 มาก 8
7 สถานศกษามการจดการเรยนร การจดหองเรยนและการจดบรรยากาศ เพอการเสรมสรางนกเรยนใหเปนพลเมองอาเซยน
3.90 .70 มาก 7
8 บคลากรในสถานศกษาของทานยดมนในความถกตอง ยอมรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน เพอใหการดาเนนงานบรรลเปาหมาย
4.11 .72 มาก 1
9 บคลากรในสถานศกษาของทานใหความสาคญตอการประเมนผลการปฏบตงานตามเปาหมายและตวชวด เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
4.03 .67 มาก 2
เฉลยรวม 3.96 .69 มาก -
จากตารางท 12 พบวา ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอคานยมและวฒนธรรมองคกรในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.96 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา บคลากรในสถานศกษายดมนในความถกตอง ยอมรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน เพอใหการดาเนนงานบรรลเปาหมายมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.11 รองลงมาคอ บคลากรในสถานศกษาใหความสาคญตอการประเมนผลการปฏบตงานตามเปาหมายและตวชวดเพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ
128
4.03 บคลากรในสถานศกษาปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ ดวยความเสยสละ เพอประโยชนตอสวนรวม และเพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.02 และการใชงบประมาณอยางคมคาในการปฏบตงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลย 3.83 ตามลาดบ
2.2 ผลการวเคราะหระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวม
แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 13
ตารางท 13 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบปจจยดานการบรหารจดการของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวม
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 ดานความชดเจนของกลยทธ 3.83 .61 มาก 5 2 ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร 3.80 .59 มาก 6 3 ดานความพรอมของระบบงาน 3.85 .55 มาก 4 4 ดานภาวะผนาของผบรหาร 3.94 .63 มาก 3 5 ดานการมสวนรวมของบคลากร 3.98 .60 มาก 1
6 ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร 3.69 .61 มาก 7 7 ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร 3.97 .58 มาก 2
เฉลยรวม 3.87 .60 มาก -
จากตารางท 13 ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามซงเปนรองผอานวยการฝายวชาการและครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม จานวน 146 คน มความเหนตอระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.87 และเมอแยกพจารณาเปนรายดานพบวา ผใหขอมลสวนใหญมความคดเหนตอการมสวนรวมของบคลากรมากทสด โดยอยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.98 รองลงมาคอ ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.97 ดานภาวะผนาของผบรหาร อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.94 ดานความพรอมของ
129
ระบบงาน อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.85 ดานความชดเจนของกลยทธ อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.83 ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.80
และดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.69 ตามลาดบ
ตอนท 3 ผลการวเคราะหคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร
ขอมลทนามาวเคราะหในสวนน เปนขอมลจากการตอบแบบสอบถามของผใหขอมล คอรองผอานวยการฝายวชาการ และครผสอนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม รวมทงสน 146 คน ซงประกอบดวยคณลกษณะ 3 ดาน คอ 1) ดานความร 2) ดานทกษะ/กระบวนการ และ 3) ดานเจตคต
3.1 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามรายดาน 3.1.1 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานความร แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 14
ตารางท 14 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานความร
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/ความแตกตางเกยวกบ
ระบอบการปกครอง ความสมพนธระหวางประเทศ สทธมนษยชน กฎหมายระหวางประเทศในดานการเมอง
3.49 .74 ปานกลาง 3
2 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน / ความแตกตางเกยวกบ ระบบเงนตรา ระบบเศรษฐกจปจจยการผลต แรงงาน การคาเสร ขอตกลงทางการคา ความรวมมอทางเศรษฐกจ
3.57 .68 มาก 2
3 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/ ความตางเกยวกบชาตพนธภาษา ศาสนา การแตงกาย สาธารณสข สภาพทางภมศาสตร เอกลกษณไทยบคคลสาคญ ประวตศาสตร ในดานสงคมและวฒนธรรม
3.72 .81 มาก 1
4 นกเรยนสามารถวเคราะหความจาเปน ความสาคญของกฎบตรอาเซยน 3.47 .71 ปานกลาง 4
130
ตารางท 14 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานความร (ตอ)
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 5 นกเรยนสามารถวเคราะหเปาหมาย อตลกษณ
สญลกษณของกฎบตรอาเซยน 3.47 .70 ปานกลาง 5
6 นกเรยนสามารถอธบายเกยวกบกบองคกรอาเซยน องคกรทมความสมพนธกบอาเซยน กระบวนการตดสนใจ การระงบ ขอพพาท ความสมพนธกบภายนอก
3.38 .75 ปานกลาง 6
7 นกเรยนสามารถวเคราะหประโยชนของกฎบตร อาเซยนทมตอประชาคม
3.27 .76 ปานกลาง 7
เฉลยรวม 3.48 .74 ปานกลาง -
จากตารางท 14 พบวาผใหขอมลทตอบแบบสอบถาม จานวน 146 คนมความเหนวานกเรยนระดบมธยมศกษา ในสงกดกรงเทพมหานคร มคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานความรอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยรวมเทากบ 3.48 และเมอพจารณาเปนรายขอจากความเหนของกลมตวอยางพบวา นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/ ความตางเกยวกบชาตพนธภาษา ศาสนา การแตงกาย สาธารณสข สภาพทางภมศาสตร เอกลกษณไทยบคคลสาคญ ประวตศาสตร ในดานสงคมและวฒนธรรม ไดมากทสด อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.72 รองลงมาคอนกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน / ความแตกตางเกยวกบ ระบบเงนตรา ระบบเศรษฐกจปจจยการผลต แรงงาน การคาเสร ขอตกลงทางการคา ความรวมมอทางเศรษฐกจ โดยมคาเฉลยอยในระดบมาก เทากบ 3.57 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/ความแตกตางเกยวกบระบอบการปกครอง ความสมพนธระหวางประเทศ สทธมนษยชน กฎหมายระหวางประเทศในดานการเมอง มคาเฉลยอยในระดบปานกลางเทากบ 3.49 นกเรยนสามารถวเคราะหความจาเปน ความสาคญของกฎบตรอาเซยน มคาเฉลยอยในระดบปานกลางเทากบ 3.47 นกเรยนสามารถวเคราะหเปาหมาย อตลกษณสญลกษณของกฎบตรอาเซยน มคาเฉลยอยในระดบปานกลางเทากบ 3.47 นกเรยนสามารถอธบายเกยวกบกบองคกรอาเซยน องคกรทมความสมพนธกบอาเซยน กระบวนการตดสนใจ การระงบ ขอพพาท ความสมพนธกบภายนอก มคาเฉลยอยในระดบปานกลางเทากบ 3.38 และนกเรยนสามารถวเคราะหประโยชนของกฎบตรอาเซยนทมตอประชาคม มคาเฉลยอยในระดบปานกลาง เทากบ 3.27 ตามลาดบ
131
3.1.2 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานทกษะ/กระบวนการ แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 15
ตารางท 15 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนใน
ดานทกษะ/กระบวนการ
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 นกเรยนสามารถสอสารไดอยางนอย 2 ภาษา คอ ภาษาองกฤษ และภาษา
ประเทศในอาเซยนอกอยางนอย 1 ภาษา 2.88 .78 ปานกลาง 12
2 นกเ รยนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนรออกแบบ สรางสรรคงาน นาเสนอ เผยแพร แลกเปลยนผลงานในระดบอาเซยน
3.45 .71 ปานกลาง 11
3 นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาไดอยางสนตวธ 3.66 .71 มาก 9 4 นกเรยนสามารถทางานและอยรวมกบผอนได 4.01 .66 มาก 1
5 นกเรยนใหความสนใจ ยอมรบและเหนประโยชนในความหลากหลายทางวฒนธรรม
3.95 .65 มาก 3
6 นกเรยนเคารพในความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม 3.96 .66 มาก 2 7 นกเรยนปฏบตตนเปนผนาทเกยวของกบกจกรรมอาเซยนศกษาและม
ผลงานปรากฏ
3.80 .70 มาก 6
8 นกเรยนสามารถเสนอปญหาสงคมและสามารถเสนอทางเลอกในการแกปญหาไดแสดงความคดเหน
3.66 .60 มาก 10
9 นกเรยนยอมรบและปฏบตตอผอนดวยความเทาเทยมกนและตระหนกในคณคาของมนษย
3.92 .65 มาก 4
10 นกเรยนเขารวมแสดงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนรทางสงคมวฒนธรรม
3.74 .64 มาก 7
11 นกเรยนสามารถจาแนกแยกแยะเกยวกบการเมอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม สามารถแสดงออกไดอยางสรางสรรคและมเหตผล
3.70 .72 มาก 8
12 นกเรยนสามารถควบคมตนเองยดหยน ปรบตวเขากบสถานการณตางๆไดอยางเปนระบบ
3.82 .68 มาก 5
เฉลยรวม 3.71 .68 มาก -
132
จากตารางท 15 พบวาผใหขอมลทตอบแบบสอบถาม จานวน 146 คนมความเหนวานกเรยนระดบมธยมศกษา ในสงกดกรงเทพมหานคร มคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานทกษะ/กระบวนการอยในระดบมาก มคาเฉลยรวมเทากบ 3.71 และเมอพจารณาเปนรายขอจากความเหนของกลมตวอยางพบวา นกเรยนสามารถทางานและอยรวมกบผอนได มากทสด อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 4.01 รองลงมาคอ นกเรยนเคารพในความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.96 นกเรยนใหความสนใจ ยอมรบและเหนประโยชนในความหลากหลายทางวฒนธรรม อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.95 นกเรยนยอมรบและปฏบตตอผอนดวยความเทาเทยมกนและตระหนกในคณคาของมนษย อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.92 นกเรยนสามารถควบคมตนเองยดหยน ปรบตวเขากบสถานการณตางๆไดอยางเปนระบบ อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.82 นกเรยนปฏบตตนเปนผนาทเกยวของกบกจกรรมอาเซยนศกษาและมผลงานปรากฏ อยในระดบมาก มคาเฉลย 3.80 นกเรยนเขารวมแสดงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนรทางสงคมวฒนธรรม อยในระดบมาก มคาเฉลย 3.74 นกเรยนสามารถจาแนกแยกแยะเกยวกบการเมองเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม สามารถแสดงออกไดอยางสรางสรรคและมเหตผล อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.70 นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาอยางสนตวธ อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.66 นกเรยนสามารถเสนอปญหาสงคมและสามารถเสนอทางเลอกในการแกปญหา ไดแสดงความคดเหน อยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.66 นกเรยนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนรออกแบบ สรางสรรคงาน นาเสนอ เผยแพรแลกเปลยนผลงานในระดบอาเซยน อยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.45 และนกเรยนสามารถสอสารไดอยางนอย 2 ภาษา คอภาษาองกฤษและภาษาประเทศในอาเซยนอกอยางนอย 1 ภาษา อยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 2.88 ตามลาดบ
3.1.3 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานเจตคต แสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในรปของตารางพรอมคาบรรยาย มรายละเอยดดงตารางท 16
133
ตารางท 16 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานเจตคต
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
S.D. ระดบ ลาดบ 1 นกเรยนยอมรบ เหนประโยชนและมสวนรวมในกจกรรมทเกยวกบ
อาเซยน
3.94 .64 มาก 2
2 นกเรยนเขารวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและรคณคาของความเปนไทยและความเปนสวนหนงของอาเซยน
3.90 .64 มาก 4
3 นกเรยนแสดงความเอออาทรแบงปน คานงถงผลกระทบทเกดขนตอสมาชกในประเทศอาเซยน
3.90 .63 มาก 3
4 นกเรยนมคารวะธรรม ปญญาธรรม สามคคธรรม และปฏบตตนเปนประจาสมาเสมอ
3.99 .67 มาก 1
5 นกเรยนสามารถแกปญหาอยางสนตวธ/สนตธรรมเปนประจาสมาเสมอ 3.90 .66 มาก 5 เฉลยรวม 3.93 .65 มาก -
จากตารางท 16 พบวาผใหขอมลทตอบแบบสอบถาม จานวน 146 คนมความเหนวานกเรยนระดบมธยมศกษา ในสงกดกรงเทพมหานคร มคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานเจตคต อยในระดบมาก มคาเฉลยรวมเทากบ 3.93 และเมอพจารณาเปนรายขอจากความเหนของกลมตวอยางพบวา นกเรยนมคารวะธรรม ปญญาธรรม สามคคธรรม และปฏบตตนเปนประจาสมาเสมอ มากทสด อยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ 3.99 รองลงมาคอ นกเรยนยอมรบ เหนประโยชนและมสวนรวมในกจกรรมทเกยวกบอาเซยน ในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.94 นกเรยนเขารวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและรคณคาของความเปนไทยและความเปนสวนหนงของอาเซยน นกเรยนแสดงความเอออาทรแบงปน คานงถงผลกระทบทเกดขนตอสมาชกในประเทศอาเซยน และนกเรยนสามารถแกปญหาอยางสนตวธ/สนตธรรมเปนประจาสมาเสมอ อยในระดบมากเทากน โดยมคาเฉลยเทากบ 3.90
134
3.2 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวม
ในภาพรวมผใหขอมลไดแสดงความคดเหนตอคณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ตามคณลกษณะ 3 ดาน คอ 1) ดานความร 2) ดานทกษะ/กระบวนการ และ 3) ดานเจตคต โดยแสดงผลการวเคราะหขอมลเปนคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) มรายละเอยดดงตารางท 17
ตารางท 17 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวม
ขอ รายการ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน S.D. ระดบ ลาดบ
1 ดานความร 3.48 0.61 ปานกลาง 3 2 ดานทกษะ/กระบวนการ 3.71 0.51 มาก 2 3 ดานเจตคต 3.93 0.58 มาก 1
เฉลยรวม 3.71 0.57 มาก -
จากตารางท 17 พบวา ผใหขอมลทตอบแบบสอบถามซงเปนรองผอานวยการฝาย
วชาการและครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม มความคดเหนเกยวกบคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยรวมเทากบ 3.71 และเมอแยกพจารณาเปนรายดานพบวา กลมตวอยางสวนใหญมความเหนวานกเรยนในระดบมธยมศกษามคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ดานเจตคตมากทสด มคาเฉลย 3.93 รองลงมาคอ ดานทกษะ/กระบวนการ มคาเฉลย 3.72 และดานความร มคาเฉลยนอยทสด เทากบ 3.48 ตามลาดบ
135
ตอนท 4 ผลการวเคราะหปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร โดยวธถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) จาแนกเปนรายดาน
4.1 ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความร ตารางท 18 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมอง
อาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความร
ตวแปรทานาย R R2 R2change F b β t ปจจยดานความพรอมของ
ระบบงาน (X3) .687 .472 .472 128.541 .391 .287 2.647
ปจจยดานภาวะผนาของ ผบรหาร (X4)
.718 .516 .044 13.137 .250 .260 2.356
ป จ จ ย ด า น ท ก ษ ะ ค ว า ม ร ความสามารถของบคลากร (X6)
.534 .534 .018 5.527 .236 .239 2.351
Constant (a) = .400 ; S.E.est = ± .41
p < .05
จากตารางท 18 พบวาปจจยดานความพรอมของระบบงาน (X3) เปนตวแปรแรกทสามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความร ไดรอยละ 47.2 ปจจยดานภาวะผนาของผบรหาร (X4) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 2 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความร ไดเพมขนรอยละ 4.4 และปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (X6) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 3 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความร ไดเพมขนรอยละ 1.8 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และตวแปรทง 3 ตว สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยนในดานความร ไดรอยละ53.4 มคาความคลาดเคลอนมาตรฐานในการทานายเทากบ ±.41 และสามารถเขยนเปนสมการวเคราะหการถดถอยพหคณในรปคะแนนดบและคะแนนมาตรฐาน ไดดงน
136
สมการในรปคะแนนดบ
= .400 + .319X3 + .250X4 + .236X6
สมการในรปคะแนนมาตรฐาน
Z= .287Z3 + .260Z4 + .239Z6
4.2 ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ
ตารางท 19 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ
ตวแปรทานาย R R2 R2change F b β t ป จ จ ย ด า น ท ก ษ ะ ค ว า ม ร ความสามารถของบคลากร (X6)
.696 .484 .484 134.949 .293 .355 4.228
ปจจยดานความเหมาะสม ของโครงสรางองคกร (X2)
.747 .558 .074 24.018 .267 .311 3.533
ปจจยดานการมสวนรวม ของบคลากร (X5)
.756 .571 .013 4.317 .147 .173 2.078
Constant (a) = 1.031 ; S.E.est = ± .33
p < .05
จากตารางท 19 พบวาปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (X6) เปนตวแปรแรกทสามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ ไดรอยละ 48.4 ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (X2) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 2 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ ไดเพมขนรอยละ 7.4 และปจจยดานการมสวนรวมของบคลากร (X5) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 3 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ ไดเพมขนรอยละ 1.3 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และตวแปรทง 3 ตว สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยนในดานทกษะ/กระบวนการ
137
ไดรอยละ57.1 มคาความคลาดเคลอนมาตรฐานในการทานายเทากบ ±.33 และสามารถเขยนเปนสมการวเคราะหการถดถอยพหคณในรปคะแนนดบและคะแนนมาตรฐาน ไดดงน สมการในรปคะแนนดบ
= 1.031 + .293X6 + .267X2 + .146X5
สมการพยากรณในรปคะแนนมาตรฐาน
Z = .355Z6 + .311Z2 + .173Z5
4.3 ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานเจตคต
ตารางท 20 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานเจตคต
ตวแปรทานาย R R2 R2change F b β t ปจจยดานคานยมและ
วฒนธรรมองคกร (X7) .738 .545 .545 172.189 .380 .381 3.734
ปจจยดานความพรอมของ ระบบงาน (X3)
.761 .580 .035 11.952 .260 .243 2.651
ปจจยดานการมสวนรวม ของบคลากร (X5)
.770 .593 .014 4.815 .201 .206 2.194
Constant (a) = .623 ; S.E.est = ± .37
p < .05
จากตารางท 20 พบวาปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (X7) เปนตวแปรแรกทสามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานเจตคต ไดรอยละ 54.5 ปจจยดานความพรอมของระบบงาน (X3) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 2 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานเจตคต ไดเพมขนรอยละ 3.5 และปจจยดานการมสวนรวมของบคลากร (X5) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 3 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานเจตคต ไดเพมขนรอยละ 1.4 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และตวแปรทง 3 ตว สามารถทานายความ
138
เปนพลเมองอาเซยนในดานเจตคต ไดรอยละ 59.3 มคาความคลาดเคลอนมาตรฐานในการทานายเทากบ ±.37 และสามารถเขยนเปนสมการวเคราะหการถดถอยพหคณในรปคะแนนดบและคะแนนมาตรฐาน ไดดงน
สมการในรปคะแนนดบ
= .623 + .380X7 + .260X3 + .201X5
สมการในรปคะแนนมาตรฐาน
Z = .381Z7 + .243Z3 + .206Z5
4.4 ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด ในภาพรวม
ตารางท 21 แสดงผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวม
ตวแปรทานาย R R2 R2change F b β t ปจจยดานความพรอมของ
ระบบงาน (X3) .737 .544 .544 171.664 .206 .221 2.336
ป จ จ ย ด า น ท ก ษ ะ ค ว า ม ร ความสามารถของบคลากร (X6)
.779 .607 .063 23.106 .207 .250 2.752
ปจจยดานความเหมาะสม ของโครงสรางองคกร (X2)
.798 .637 .039 11.520 .189 .219 2.558
ปจจยดานคานยมและ วฒนธรรมองคกร (X7)
.804 .647 .010 4.111 .170 .196 2.028
Constant (a) = .736 ; S.E.est = ± .31
p < .05
จากตารางท 21 พบวาปจจยดานความพรอมของระบบงาน (X3) เปนตวแปรแรกทสามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ไดรอยละ 54.4 ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (X6) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 2 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ไดเพมขน รอยละ 6.3 ปจจยดานความเหมาะสมของ
139
โครงสรางองคกร (X2) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 3 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ไดเพมขนรอยละ 3.9
และ ปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (X7) ไดรบคดเลอกเขาสสมการเปนลาดบท 4 สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ไดเพมขนรอยละ 1 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และตวแปรทง 4 ตวแปรอนไดแก ปจจยดานความพรอมของระบบงาน (X3) ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (X6) ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (X2) และปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (X7) สามารถทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไดรอยละ64.7 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 มความคลาดเคลอนมาตรฐานในการทานายเทากบ ±.31 กลาวอกนยหนงคอ ถาโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร นาปจจย 4
ปจจย อนไดแก ปจจยดานความพรอมของระบบงาน ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร และปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร ไปปรบใชในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน กจะสงผลให นกเรยนมความเปนพลเมองอาเซยน ทงนสามารถแสดงเปนสมการถดถอยพหคณแบบขนตอนได ดงน สมการในรปคะแนนดบ
= .736 + .260X3 + .207X6 + .189X2 + .170X7
สมการในรปคะแนนมาตรฐาน
Z = .221Z3 + .250Z6 + .219Z2 + .196Z7
สรปไดวา มปจจยดานตวแปรอสระอยางนอย 1 ปจจย ไดแก ปจจยดานความพรอมของระบบงาน ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร และปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร สงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว
140
ตอนท 5 ขอมลทไดจากขอเสนอแนะอนๆ ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานพฒนาผเรยน และความตองการในการสนบสนนเกยวกบการเตรยมผเรยนเพอสรางความเปนพลเมองอาเซยน
เปนการวเคราะหเนอหาจากแบบสอบถาม ทเปนคาถามปลายเปดในขอคาถามทเกยวกบขอเสนอแนะอนๆ มรายละเอยดดงตอไปน
5.1 ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานพฒนาผเรยนเพอการเขาสประชาคมอาเซยน . หลกเกณฑทเดนชดในเรองการจดการศกษาวาระดบตางๆตองการทาอะไร รอะไรแลวเมอจบการศกษาแลวจดมงหมายของเยาวชนคนไทยสามารถทาอะไรไดมากนอยแคไหน
. การพฒนาทครผสอนกอน ครยงไมตระหนกถงความสาคญของการเปนพลเมองอาเซยน จงถายทอดไปยงผเรยนไดไมเตมท
. ความตระหนกในความสาคญของการพฒนาตนเองในดานความร ความสามารถ และทกษะในการทางานเพอการแขงขนทางดานอาชพตอไป
. การใหความรผานสอสาธารณะยงไมสมาเสมอมากพอ . การไมเปดโอกาสใหเอกชนไดพฒนาเทคโนโลยเพอการสอสารและการศกษา ใหมากขนอยางตอเนอง
6. การจะพฒนาการเตรยมความพรอมเปนพลเมองอาเซยนยงขาดความรวมมอจากหลายๆฝาย
7. ขาดการสงเสรมการเรยนร การเปนพลเมองทดของแตละประเทศและความเขาใจกฎบตรของอาเซยน
8. การประชาสมพนธยงไมทวถงแกประชาชน
9. การจดกจกรรมเกยวกบอาเซยนไมมความตอเนอง
10. ปญหาการขาดการอบรมบคลากรใหเขาใจวฒนธรรมสภาพความเปนอยเกยวกบพลเมองอาเซยนอยางเปนระบบและตอเนอง
5.2 ความตองการในการสนบสนนเกยวกบการเตรยมผเรยนเพอสรางความเปนพลเมองอาเซยน
1. สนบสนน สงเสรมครสอนภาษาใหตอบคลากรในโรงเรยนแบบยงยน ไมใชการจดอบรมแลวใชงบประมาณไมคม และขาดประสทธภาพ
. ความตองการดานครสอนภาษาอาเซยนโดยตรง
3. ตองการสอทครอบคลมและเขาถงงาย และทนสมย
141
4. ตองการการพฒนาในดานทกษะชวต
5. ตองการเพมศกยภาพดานภาษาอาเซยนทตองเพมโดยหนวยงานภาครฐและเอกชน
6. ตองการดานการฝกวชาชพ
7. ตองการการจดกจกรรมเกยวกบการเตรยมเปนพลเมองอาเซยนใหครผสอนไดตระหนกถงความสาคญของอาเซยน
8. ตองการใหมการจดกจกรรมอาเซยนใหนกเรยนอยางสมาเสมอ
9. สงเสรมความรวมมอพฒนาผเรยน ระหวางประเทศ เชน การแลกเปลยนนกเรยน-นกศกษา ระหวางประเทศในกลมประชาคมอาเซยน
10. ตองการใหผเชยวชาญดานภาษาของประเทศในกลมอาเซยนมาใหความรแกนกเรยน
11. ตองการใหมการศกษาดงานนอกสถานท เพอใหเดกไดมประสบการณและฝกการใชภาษาองกฤษตามสถานการณจรง
12. ตองการบคลากรทางดานภาษา เชน ภาษากมพชา เวยดนาม
5.3 ขอเสนอแนะอนๆเกยวกบการพฒนาความเปนพลเมองอาเซยนของผเรยน . ควรมการสอนเพมเตมใหกบนกเรยนในรายวชาภาษาตางประเทศกอนเปดภาคเรยน
ท ของปการศกษาใหม 2. ปลกฝงผเรยนใหรถงความสาคญของอเซยน และสรางจตสานกใหนกเรยนมความ
สามคค และตระหนกถงความสาคญของประเทศในกลมอาเซยน
3. ลดคาใชจายในการลงทนเพอการศกษาของประชาชนชนกลางลงมาถงชนลาง ใหไดมโอกาสทางการศกษาอยางตอเนองเพอลดชองวางทางสถานะทางสงคมลง
4. ตองมงพฒนาศกยภาพของนกเรยน ในการพฒนาพลเมองใหมจตสานกในคานยมหลกของคนไทย 12 ประการและใหมความพรอมเพอเปนพลเมองอาเซยน พลเมองโลกอยางสมบรณ
5. ควรมการจดสรรงบประมาณใหผเรยนไดเรยนรกบครตางชาตใหเรยนกบครเจาของภาษา
6. ควรมการปรบระบบการบรหารจดการใหสงเสรมและสนบสนนในกจกรรมอาเซยนอยางจรงจง
142
7. จดกจกรรมเพอการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบอาเซยนอยางตอเนอง และบรณาการเพอใหเชอมโยงกบการนาไปใชในชวตจรง
8. ควรสงเสรมและพฒนาผเรยนใหมความรความเขาใจ ในความหลากหลายทางวฒนธรรม และพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถเพอนาไปพฒนาตนเองในดานการเรยนทสงขน และเพอการประกอบอาชพในอนาคต
9. สงเสรมการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอการพฒนาผเรยนและใชเพอการจดการศกษาในทกระดบ
143
บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ
จากการศกษาเรอง “ปจจยดานการบรหารจดการทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร” ทาใหทราบถงผลการศกษาทไดตามวตถประสงคของการวจย 3 ประการ ไดแก 1.ระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร 2. คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร และ 3. ปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยน ทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในการนาเสนอผลการศกษา สามารถแบงออกเปน 3 ประเดน คอสรปการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ ตามลาดบดงตอไปน สรปการผลวจย
1. สรปผลการศกษาระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร
จากการศกษาในดานความคดเหนของผใหขอมลซงเปนรองผอานวยการฝายวชาการและครผ สอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทมตอปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.87) เมอแยกพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบจากมากไปหานอย พบวา ปจจยดานการมสวนรวมของบคลากรมากทสด ( = 3.98) รองลงมาคอ ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร ( = 3.97) ดานภาวะผนาของผบรหาร( = 3.94) ดานความพรอมของระบบงาน ( = 3.85) ดานความชดเจนของกลยทธ ( = 3.83) ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร ( = 3.80) และดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร มคาเฉลยนอยทสด ( = 3.69)
144
2. สรปผลการศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร
จากการศกษาในดานความคดเหนของผใหขอมลซงเปน รองผอานวยการฝายวชาการและครผ สอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทมตอคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ซงครอบคลมขอมลเกยวกบคณลกษณะดานความร ดานทกษะ/กระบวนการ และดานเจตคต ผลการศกษาพบวา ในภาพรวมนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครมคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนอยในระดบมาก ( = 3.71) โดยมคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในดานเจตคต มากทสด ( = 3.93) รองลงมาคอดานทกษะ/กระบวนการ ( = 3.71) และดานความร อยในระดบปานกลาง ( = 3.48)
3. สรปผลการศกษาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร โดยวธถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis)
3.1 ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกเปนรายดาน
1. ดานความร ผลการศกษาพบวาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในดานความร ม 3 ปจจย คอ ปจจยดานความพรอมของระบบงาน มความสามารถในการทานายไดสงสด รองลงมาคอ ปจจยดานภาวะผนาของผบรหาร และดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร ตามลาดบ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสามารถรวมกนทานายความเปนพลเมองอาเซยนดานความร ไดรอยละ 53.4
2. ดานทกษะ/กระบวนการ ผลการศกษาพบวาปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนก เรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในดานทกษะ/กระบวนการ ม 3 ปจจย คอ ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร มความสามารถในการทานายไดสงสด รองลงมาคอ ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร และดานการมสวนรวมของบคลากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสามารถรวมกนทานายความเปนพลเมองอาเซยนดานทกษะ/กระบวนการ ไดรอยละ 57.1
145
3. ดานเจตคต ผลการศกษาพบวา ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในดานเจตคต ม 3 ปจจย คอ ปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร มความสามารถในการทานายไดสงสด รองลงมาคอ ปจจยดานความพรอมของระบบงาน และดานการมสวนรวมของบคลากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสามารถรวมกนทานายความเปนพลเมองอาเซยนดานเจตคต ไดรอยละ 59.3
3.2. ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวม
ผลการศกษาพบวา ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ม 4 ปจจย คอ ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร มความสามารถในการทานายไดสงสด รองลงมาคอ ปจจยดานความพรอมของระบบงาน ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร และปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสามารถรวมกนทานายความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ไดรอยละ 64.70 อภปรายผลการวจย
จากผลการศกษาเรอง “ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร” โดยมประเดนทนาสนใจและนามาอภปรายผลไดดงน
1. ระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร
พบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 3.87) ทงนอาจมาจากโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร มการบรหารจดการดานการศกษา ทมประสทธภาพ พรอมทงไดรบการสนบสนนจาก กรงเทพมหานครเปนอยางด และอาจเปนเพราะมการพฒนาอยางตอเนอง ในทกๆดาน ซงสอดคลองกบการศกษาของ ชชาต พวงสมจตต (2554) ทกลาววา การทกรงเทพมหานครมนโยบายทางการศกษาทตอเนอง มการจดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการศกษาใหกบโรงเรยนไดอยางเปนธรรมเปนทยอมรบของผไดรบการจดสรรสวสดการ ทาใหบคลากรมขวญกาลงใจด อยใน
146
สภาพแวดลอมทสนบสนนสงเสรมทงดานการเมอง เศรษฐกจ และเทคโนโลย ซงเหลานลวนเปนปจจยทสงเสรมใหการจดการศกษาของกรงเทพมหานครเปนอยางด
เมอพจารณา ระดบปจจยดานการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร เปนรายดานพบวา ทกปจจยมระดบการปฏบตอยในระดบมาก ทงดาน การมสวนรวมของบคลากร ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร ดานภาวะผนาของผบรหาร ดานความพรอมของระบบงาน ดานความชดเจนของกลยทธ ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร และดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร หากพจารณาตามคาเฉลยแลวจะเหนวา ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร มคาเฉลยนอยทสด ( x = 3.69) ซงปจจยดานนถอไดวามความสาคญในการทจะชวยขบเคลอนและนาพาองคกร และพฒนาผเรยนไปสเปาหมายในการจดการเรยนรเพอเตรยมความพรอมของนกเรยนสการเปนพลเมองอาเซยน สอดคลองกบการศกษาของ David (1989) ทพบวาการปรบปรงงานวชาการของครชวยใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ทงนเพราะการปฏบตทดทสดของครในดานการเรยนการสอน การใหความเสมอภาคทางการเรยนรของผเรยน การใชสอ เทคโนโลยในการเรยนการสอนโดยครตองพฒนาและหาวธการทดทสดเพอนาไปสการมคณภาพในการเรยนการสอนในชนเรยนของตน และยงสอดคลองกบการศกษา ชชาต พวงสมจตต (2554 : 165) ทพบวา ปจจยทเปนอปสรรคตอการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร คอ ครบางสวนยงขาดความกระตอรอรนในการสอน การใชสอการสอนทยงไมคมคา อกทงยงสอดคลองกบงานวจยของ Barbara (1998) พบวา แนวปฏบตทดทสดในการเพมประสทธภาพในการจดการศกษา นนคอการใชสอ เทคโนโลยในการจดการเรยนการสอน การเพมทกษะทางการสอนใหคร โรงเรยนใหการสนบสนนและสงเสรมดานทรพยากร งบประมาณเพอพฒนาการเรยนการสอนอยเสมอ
2. คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
พบวานกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มความเปนพลเมองอาเซยนในดานความร อยในระดบปานกลาง ซงเปนคณลกษณะทยงคงตองไดรบการสงเสรมเพราะคณลกษณะดานความรนนเปนคณลกษณะประการแรกทจะนาไปสความเปนพลเมองอาเซยนทด โดยเฉพาะการรบรจนเกดความเขาใจ ในประเดนจดกาเนดอาเซยน กฎบตรอาเซยน ประชาคมอาเซยน ความสมพนธกบภายนอกอาเซยน โดยเฉพาะประเดนความรเกยวกบกฎบตรอาเซยน ซงถอเปนรฐธรรมนญของอาเซยน เพราะนกเรยนยงขาดการวเคราะหประโยชนของกฎ
147
บตรอาเซยนทมตอประชาคมอาเซยน ซงสอดคลองกบการศกษาของ คณพศ สทธเลศ และ ทวโชค เอยมจรญ (2554) ทพบวา คณลกษณะดานความรเกยวกบประเทศอาเซยนของนกศกษา อยในเกณฑระดบตา และดานความรเกยวกบอาเซยนและกฎบตรอาเซยน โดยภาพรวมกอยในเกณฑระดบตาเชนกน
ในสวนของ ดานทกษะ/กระบวนการ และดานเจตคต อยในระดบมาก ทงนอาจเนองมาจากนกเรยนนนมเจตคตทด ตอการเปนพลเมองอาเซยน ทงในดานการมความตระหนก ความภมใจ การมความรบผดชอบ มวถชวตประชาธปไตย ยดมนในหลกธรรมาภบาล จงสงผลใหเกดทกษะ/กระบวนการ ทงในดานของความสามารถในการแกปญหา การทางานและอยรวมกบผอน การเคารพและยอมรบในความหลากหลายทางวฒนธรรม และทกษะทางการเรยนรและพฒนาตน แตทงนทงนนนกเรยนจะตองมคณลกษณะในดานความร เปนพนฐานดวยเชนกน ซงสอดคลองกบการศกษาของ วรวรรณ วงศปนเพชร และกลกนก มณวงศ (2554) ทพบวา การทนกเรยนมความรเกยวกบประชาคมอาเซยนจะสงผลใหนกเรยนมเจตคตตอการเขาสการเปนพลเมองอาเซยน และการทนกเรยนมเจตคตทดตอการเขาสความเปนพลเมองอาเซยนกจะสงผลตอการมความพรอมในการเขาสการเปนพลเมองอาเซยนและความใฝร ใฝเรยน และสอดคลองกบ แพรภทร ยอดแกว (2556) ทกลาววา คณลกษณะพนฐานของพลเมองอาเซยนตองมความรความเขาใจเกยวกบอาเซยน โดยเฉพาะการรบร ในประเดนตอไปน อยางเขาใจ ไดแก จดกาเนดอาเซยน กฎบตรอาเซยน สญลกษณอาเซยน ประชาคมอาเซยน ความสมพนธกบภายนอกอาเซยน อกทงยงสอดคลองกบการศกษาของ คณพศ สทธเลศ และ ทวโชค เอยมจรญ (2554) ทศกษาเรอง “คณลกษณะของนกศกษาทมผลตอความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยน:กรณศกษามหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต” พบวาปจจยทเกยวกบคณลกษณะของนกศกษาในแตละดานทมผลตอความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยนทสามารถนามาใชในการพยากรณความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยนไดแก ทกษะพลเมองและความรบผดชอบตอสงคม ทกษะพนฐาน ทกษะการเรยนรและการพฒนาตน และเจตคต
และอกขอคนพบทไดจากการวจยครงนคอ ทกษะพนฐาน ดานภาษา ของนกเรยนยงอยในระดบทตองไดรบการพฒนา เพราะยงเปนทกษะทยงเปนปญหาและอปสรรคในการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน ซงสอดคลองกบท วรวรรณ วงศปนเพชร (2556) กลาววา ตองมการสงเสรมใหนกเรยน/นกศกษาเขารวมกจกรรมเกยวกบการเตรยมความพรอม เพอเขาสการเปนพลเมองอาเซยนทงในประเทศและตางประเทศ สวนครอาจารยกตองมความร ทกษะ และ
148
ความสามารถในดานตางๆเพอใหพรอมตอการเขาสความเปนพลเมองอาเซยน และสอดคลองกบการศกษาของ ตอตระกล บญปลก (2557) ทศกษาเรอง “การเตรยมความพรอมดานการจดการเรยนรของครและผบรหารสถานศกษาสความเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. 2558 : กรณศกษาโรงเรยนบานเวยงพานในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย เขต 3 ทพบวา อปสรรคและปญหาทพบในการเตรยมความพรอมดานการจดการเรยนรของครและผบรการสถานศกษา คอ ทกษะการใชภาษาองกฤษ และปญหาดานภาคเครอขายความรวมมอระหวางประเทศทไมชดเจนและเปนรปธรรม
3. ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร พบวาม 4 ปจจย อนไดแก ปจจยดานความพรอมของระบบงาน ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร และปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร เปนปจจยทสงผลตอความเปนผลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว โดยสามารถอภปรายผลตามลาดบทของสมการถดถอยดงน
ปจจยดานความพรอมของระบบงาน จากผลการศกษาแสดงใหเหนวา หากโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร มความพรอมในดานของระบบงาน จะทาใหสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ซงสอดคลองกบ จนทราน สงวนนาม (2545:86) ทกลาววา ทรพยากรการบรหารทกๆดาน อนไดแก บคลากร (Man) งบประมาณ (Money) วสดอปกรณ (Material) การบรหารจดการ (Management) และแรงจงใจ (Motivation) จะเปนสวนเรมตนและเปนตวจกรสาคญในการปฏบตงานขององคการ และสอดคลองกบท พลชย ยาวราช (2550) กลาววา ทรพยากรตองมปรมาณเพยงพอและมคณภาพตามทตองการ เพราะทรพยากรจะเปนสงชวยสงเสรมหรอชวยใหความสะดวกตอประสทธผลของการนานโยบายไปปฏบต จะเหนไดวาการนานโยบายเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ไปปฏบตตองอาศยทรพยากรทางการบรหาร และกระบวนการดาเนนการตางๆอยางเปนระบบ เพอใหนกเรยนมคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนทพงประสงค และปจจยดานความพรอมของระบบงาน ยงเปนปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความร ทงนอาจเปนเพราะการมทรพยากรการบรหารทพรอม มกระบวนการทมประสทธภาพ รวมถงการมระบบ
149
ตดตามผลอยางตอเนอง กจะสงผลใหนกเรยนนนมความรความความเขาใจในความเปนพลเมองของอาเซยน และจากการศกษาของ วรวรรณ วงศปนเพชร และกลกนก มณวงศ (2554) ยงพบวา สภาพแวดลอมของสถานศกษามอทธพลทางตรงตอความใฝร ใฝเรยนและความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน ดงนน โรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครจงตองมความพรอมในดานของระบบงานในทกๆดาน อยางมประสทธภาพ จงจะทาใหเกดประสทธผล
ผลการวจยครงนยงสอดคลองกบงานวจยของ พรทพย ชมเดช (2550) ทศกษาเรอง “ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ : กรณศกษากรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข” พบวา ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ คอ ปจจยดานระบบงาน และสอดคลองกบแนวความคดของ วลลภ กนทรพย (2538) กลาวโดยสรปเกยวกบองคประกอบทกอใหเกดคณภาพการศกษาในโรงเรยนวาขนอยกบความพรอมในดานตางๆ 3 ดาน หนงในนนคอความพรอมทางดานกระบวนการ ไดแกการบรหารจดการภายในโรงเรยน ซงประกอบดวยระบบโครงสรางการบรหารงาน การวางแผนและการดาเนนงาน ตลอดจนการประสานงานระหวางฝายตางๆทงภายในและภายนอกโรงเรยน เพอใหการจดการเรยนการสอนดาเนนไปตามภาระหนาทอยางมประสทธภาพและการจดการเรยนการสอนของคร ซงประกอบดวยการวางแผนการจดการเรยนการสอน การดาเนนการสอน ตลอดจนการวดผลประเมนผลนกเรยนอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ
ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร จากผลการศกษาแสดงใหเหนวา การทโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร มบคลากรทม ทกษะ ความร ความสามารถ จะสงผลใหนกเรยนมคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ทงนเนองจาก บคลากรเปนสวนสาคญในการนานโยบายไปสการปฏบต ซงมองในแงของสถานศกษา คร คอบคคลทตองมความร ความสามารถ มความรอบรเชยวชาญ และมความสามารถในการใชสออเลกทรอนกส ตางๆเพอนามาใชในกระบวนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน อกทง คร จะเปนผถายทอดความรความเขาใจเกยวกบประชาคมอาเซยน และสามารถใชสอทมความหลากหลายทงภาษาไทย ภาษาองกฤษ ซงสอดคลองกบ ธระ รญเจรญ (2549) ทศกษาเกยวกบปจจยทเกยวของกบประสทธผลการบรหารงานวชาการ ไดกลาววา ปจจยดานคร ไดแก ความรความสามารถในเรองหลกสตรและการจดกระบวนการเรยนร เปนปจจยทเกยวของกบประสทธผลการบรหารงานวชาการ และกรมวชาการ (2550) ใหความเหนวาการจดการศกษาในโรงเรยนใหมประสทธภาพจาเปนตองอาศยปจจยตางๆมาผนกกาลงเปนหนงเดยวประสานสมพนธใหมพลงผลกดนการเรยนรใหเกดขนกบ
150
ผ เรยนอยางตอเนอง และไดกลาวถงปจจยคณลกษณะของครผ สอน ไววา ครมบคลกภาพประชาธปไตย มนคงเปนแบบอยางทดของนกเรยน เปดโอกาสใหนกเรยนมเสรในการคด พฒนาปญญาและอารมณอยางสมดล มความรกความเมตตาตอศษย มความร ความเขาใจในการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจ การเมองและเทคโนโลย เขาใจหลกสตรและแนวการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ มศกยภาพในการออกแบบกจกรรมการเรยนร การวดและประเมนผลสภาพจรง เปนบคคลแหงการเรยนร และปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร ยงเปนปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ ทงนอาจเปนเพราะคณลกษณะดานทกษะ/กระบวนการ ไมวาจะเปนทกษะพนฐาน ทกษะพลเมอง/ความรบผดชอบทางสงคม ทกษะการเรยนรและพฒนาตน ลวนแลวแตเปนสงทตองไดรบการถายทอดมาจาก บคลากรคร แทบทงสน หากบคลากรในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มทกษะ ความร ความสามารถ ทดแลว ยอมจะสงผลตอผเรยน และสรางนกเรยนใหเปนพลเมองของอาเซยน และเปนพลเมองของโลก ทสามารถพรอมทจะยอมรบความแตกตางหลากหลายทางสงคม และวฒนธรรม รบไดกบกระแสแหงการเปลยนแปลง ซงสอดคลองกบการศกษาของ จรสน เฮาเสง (2556) ทศกษาเรอง “สมการโครงสรางเชงเสนปจจยทมอทธพลตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา เพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน” พบวา ปจจยการบรหาร ดานบคลากร เปนปจจยทมอทธทางตรงตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา เพราะหากบคลากร นาทรพยากรการบรหาร มาเปนเครองมออานวยความสะดวกในการทางาน กทาใหเกดความสาเรจ และยงสอดคลองกบการวจยของ วรวรรณ วงศปนเพชร และกลกนก มณวงศ (2554) ทพบวา บคลกภาพและเทคนคการสอนของคร อาจารยถอเปนองคประกอบทสาคญอยางยงของสภาพแวดลอมของสถานศกษาทถอวาเปนปจจยทมอทธพลสงสดตอความพรอมในการเขาสการเปนพลเมองอาเซยน
ผลการวจยในครงนยงสอดคลองกบ พรทพย ชมเดช (2550) ทศกษาเรอง “ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ : กรณศกษากรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข” พบวา ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ คอ ทกษะของ และยงสอดคลองกบการศกษาของ Harris และ Jon (2000) ไดศกษาเปรยบเทยบโปรแกรมการปรบปรงสถานศกษาของประเทศองกฤษและประเทศแคนาดา และได
151
ขอสรปองคประกอบรวมกนในการปรบปรงคณภาพใหประสบผลสาเรจ โดยใหความสาคญกบการพฒนาครและการพฒนาวชาชพ
ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร จากผลการศกษาแสดงใหเหนวา หากโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร มการจดโครงสรางขององคกรไวอยางเหมาะสม กจะสงผลใหนกเรยนมคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ทงนเนองจากโครงสรางองคกรจะสะทอนใหเหนถง การจดโครงสรางหนาท ลาดบขนตอนการดาเนนงานทคลองตว การกระจายอานาจการตดสนใจแกบคลากรทกระดบ รวมถงกลไกการประสานงาน ตดตอสอสาร ทครอบคลมและเหมาะสม ลดความซาซอนในหนาท ซงจะทาใหสามารถปฏบตงานไดบรรลตามเปาหมายได ดงนน การมความเหมาะสมของโครงสรางองคกร ของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร จงสงผลตอคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ซงสอดคลองกบ จรวฒน อครบวร และรตนศกด เจรญทรพย (2552) ทกลาววา โครงสรางองคการ ทชใหเหนวา การจดโครงสรางขององคกรทเหมาะสมจะมสวนชวยใหเกดความคลองตวในการปฏบตงาน ลดความซาซอนหรอขดแยงในหนาท ชวยใหบคลากรไดทราบของเขตงานความรบผดชอบ มความสะดวกในการตดตอประสานงาน ผบรหารสามารถตดสนใจในการบรหารจดการไดอยางถกตองและรวดเรว และยงมความสอดคลองกบแนวคดของ จมพล หนมพาณช (2550) ในเรองคณลกษณะของระบบราชการไทยทชใหเหนวาการจดองคกรใหมความกะทดรด เหมาะสม คลองตว และสามารถปรบเปลยนไดอยางรวดเรวตามการเปลยนแปลงนโยบายและสภาพแวดลอม จากแนวคดดงทกลาวมา สะทอนใหเหนถง ความเหมาะสมดานโครงสรางขององคกร สงผลตอคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร และปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร ยงเปนปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานทกษะ/กระบวนการ ทงนอาจเปนเพราะ การมการจดโครงสรางองคกร การจดสรรทรพยากร การแบงหนาทในแตละฝาย ใหเปนไปอยางมแบบแผน ทาใหควบคมการปฏบตงาน ไดอยางถกตองรวดเรว จะทาใหเกดความสาเรจตามเปาหมายทวางไว
ผลการวจยในครงน สอดคลองกบงานวจยของ พรทพย ชมเดช (2550) ทศกษาเรอง “ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ : กรณศกษากรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข” พบวา ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ คอ โครงสรางองคกร และสอดคลองกบงานวจยของ จรสน เฮาเสง (2556)
152
ทศกษาเรอง “สมการโครงสรางเชงเสนปจจยทมอทธพลตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา เพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน” พบวาลกษณะองคกร ดานโครงสรางองคกรเปน เปนปจจยทมอทธทางตรงตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา
ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร จากผลการศกษาแสดงใหเหนวา หากโรงเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร มคานยมรวมและวฒนธรรมองคกรทเขมแขงและชดเจน จะสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยน ทงนเนองจากคานยมรวมและวฒนธรรมองคกรเปนหลกยดถอรวมกนของสมาชกในองคกร เปนรากฐานของระบบการบรหาร ทกคนในองคกรถอปฏบตไปในแนวทางเดยวกน เมอโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครมคานยมและวฒนธรรมองคกรกจะสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร การสรางความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยน ตองอาศยบคลากรทมความมงมน ทมเท รบผดชอบ เสยสละ มความกระตอรอรนในการปฏบตงาน มความตนตวตอการเรยนรสงใหมๆ ใชทรพยากรอยางคมคา ยดมนในความถกตอง ยอมรบฟงความคดเหนของสวนรวม และใหความสาคญตอการประเมนผลการปฏบตงานตามเปาหมายและตวชวด ซงสอดคลองกบคากลาวของ ยพาภรณ จงเจรญ (2555 : 75) ทกลาววา การมคานยมรวมกนขององคกร จะปลกฝงใหพนกงานมจตสานก คานยม ความเชอทถกตองรวมกน เพราะถาพนกงานคดและเชอรวมกนกจะมพฤตกรรมทสรางสรรค มความสขในการทางาน ไมขดกบหลกคานยมของใครคนใด คนหนง พนกงานจะมวถชวตในการทางานไปในทศทางทจะทาใหองคกรบรรลวสยทศนและประสบความสาเรจได และยงสอดคลองกบ จรวฒน อครบวร และรตนศกด เจรญทรพย (2552:128) ทชใหเหนวา เมอคานยมและความเชอไดถกยอมรบทวทงองคกร และบคลากรกระทาตามคานยมเหลานนแลว องคกรกจะมวฒนธรรมทเขมแขง อกทงยงสอดคลองกบยทธศาสตรท 5 ของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2546-2550) ในเรองการปรบเปลยนกระบวนทศน วฒนธรรมและคานยมของขาราชการไทยทเรยกวา I AM READY ทแสดงใหเหนถงหนวยงานราชการจะตองปรบเปลยนความคดและทศนคตในการทางานใหมความรวดเรว ทนสมย สรางความพงพอใจใหเกดกบประชาชน (อาวธ วรรณวงศ, 2551 : 42) และปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร ยงเปนปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในดานเจตคต ทงนอาจเปนเพราะวา ถาโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร มคานยมรวมและวฒนธรรมองคกร ทเปนไปในทางเดยวกน บคลากรปฏบตรวมกน กจะสงผลให
153
การดาเนนงานเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนบรรลตามเปาหมาย และเมอบคลกรมคานยมรวมและวฒนธรรมองคกร แลว กจะสงผลตอการถายทอดสนกเรยนใหมความตระหนกถงความสาคญของการเขาสประชาคมอาเซยน แลวจดการเรยนรทเปนการสงเสรมใหนกเรยนมเจตคตทด มความภมใจ เหนประโยชนของการเปนสวนหนงของอาเซยน
ผลการวจยครงนสอดคลองกบ พรทพย ชมเดช (2550) ทศกษาเรอง “ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ : กรณศกษากรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข” พบวา ปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกรมอทธพลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ
ในสวนของปจจยดานความชดเจนของกลยทธ ปจจยดานภาวะผนาของผบรหาร ปจจยดานการมสวนรวมของบคลากร พบวาเปนปจจยดานการบรหารจดการทไมสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร ซงผวจยมความเหนวา โรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร มความชดเจนในเรองของกลยทธ ผบรหารมความสามารถในการบรหารจดการ มการทางานเปนทม ทาใหบคลากรในทกฝายมสวนรวมในการทางานเพราะการมสวนรวมถอไดวาเปนกระบวนการทสาคญททาใหการทางานประสบความสาเรจ
ขอเสนอแนะ
จากการศกษาผวจยไดแบงขอเสนอแนะออกเปน 2 ประเดน ดงน 1. ขอเสนอแนะในการนาไปใช
1.1 ขอเสนอแนะดานปจจยดานการบรหารจดการทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดานความพรอมของระบบงาน 1. ควรมการพฒนาระบบการบรหารงานบคลากร การพฒนาบคลากรเพอรองรบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ทงในดานความเพยงพอของบคลากร ความรความสามรถของบคลากร อยางเปนระบบและตอเนอง 2. ควรมการจดสรรงบประมาณใหเพยงพอและสอดคลองกบแผนการดาเนนงานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน 3. ควรมการจดใหม สอ วสดอปกรณ ทเพยงพอ เขาถงงาย และทนสมย สรางบรรยากาศสถานศกษาใหเอออานวยตอการพฒนาผเรยน เพอจะเปนสงชวยในการเรยนรของผเรยน
154
4. ควรสงเสรมใหมการบรณาการการจดการเรยนรสประชาคมใหเปนรปธรรม เปนประจาสมาเสมอ เพอใหผเรยนเกดความเคยชน จนตระหนกในความสาคญของการเปนพลเมองอาเซยน ดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร
1. ควรมการจดการฝกอบรม โดยทางสถาบนการศกษาอาจมการประสานงานกบหนวยงานทมความเปนเลศ มความเชยวชาญ ดานตางๆ ไมวาจะเปนดานภาษา ดานความรเกยวกบประชาคมอาเซยน อยางตอเนอง 2. สงเสรม สนบสนนใหบคลากรทางการศกษา มความรในการนาเทคโนโลยสารสนเทศ เขามาชวยในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนไดเหนสภาพจรงมากทสด 3. ผบรหารสถานศกษา ควรมการสงเสรม กระตน สนบสนนใหบคลกรทางการศกษา มการพฒนาตนเองอยางสมาเสมอ ใหทนตอสถานการณปจจบน เชนสงเสรมในการใชเทคโนโลย เพอการแลกเปลยนเรยนร กบบคลากรในกลมประเทศอาเซยน ดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร 1. ควรมการจดโครงสรางการบรหารงาน เปนไปตามภารกจจรง และใหมกลมงานทรบผดชอบในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ทครอบคลมกลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระ 2. ควรมการกระจายอานาจในการตดสนใจแกเจาหนาททกระดบอยางทวถง เพอใหมอสระในการดาเนนงาน และกาหนดขอบเขตความรบผดชอบทชดเจน เพอความสะดวก และงายตอการปฏบต 3. ควรมการลดขนตอนในบางเรองทไมจาเปน เพอใหการดาเนนงานมความสะดวกและรวดเรวมากขน ซงจะสงผลดตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนใหมความคลองตวมากยงขน ดานคานยมและวฒนธรรมองคกร 1. สงเสรมใหบคลากรทกระดบมความตระหนกรวมกน เพราะการจะประสบผลสาเรจ และบรรลถงวตถประสงค ตองทาใหคน มความตระหนกกอน จงจะนาพาองคกรไปสเปาหมาย เชนเดยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน เมอบคลากรทางการศกษามความตระหนก กจะสงผลตอการถายทอดไปสผเรยน
155
2. สงเสรมใหบคลากรทกระดบมความกระตอรอรน มงมน ทมเท เสยสละ รบผดชอบตองานในหนาททตนเองรบผดชอบ ซงถาในองคกรมคานยมรวมและวฒนธรรมองคกรเปนแบบเดยวกนน จะทาใหประสบความตามเปาหมาย
3. สงเสรมใหบคลากรทกคน ยดมนในความถกตอง โปรงใส มคณธรรม จรยธรรม เพราะคานยมรวมเหลานสาคญมากสาหรบบคลากรในสถานศกษา เพราะจะเปนแบบอยางทดใหกบผเรยน ซงแบบอยางด กจะสงผลตอผเรยนในทางทด
1.2 ขอเสนอแนะเกยวกบคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ถงแมวาผลการศกษาในภาพรวมจะพบวานกเรยนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มความเปนพลเมองอาเซยน แตกยงไมอยในระดบทสงมากเทาใดนก ดงนนทางสถานศกษาควรมการดาเนนการในดานตางๆอยางตอเนองสมาเสมอ 1. คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนดานความร สถานศกษาควรมการบรณาการใหครอบคลมทกกลมสาระอยางตอเนอง โดยเฉพาะความรเรองของกฎบตรอาเซยน ทนกเรยนยงไมคอยเหนประโยชน และความสาคญของกฎบตรอาเซยน 2. คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนดานทกษะ/กระบวนการ โดยเฉพาะทกษะพนฐานดานภาษา ทยงอยในระดบปานกลาง ดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ควรมการเพมในเรองของกจกรรมทเกยวของกบการใชภาษาใหมากขน จดบรรยากาศสถานศกษาใหเออตอการเรยนร จดใหมการแลกเปลยนเรยนรทางดานภาษา เพราะในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มนกเรยนทอยในกลมประเทศอาเซยน นอกจากทกษะดานภาษาแลว ควรใหนกเรยนมทกษะชวต ทกษะการประกอบอาชพ ทถอวาจาเปนมาก กบการดาเนนชวต ในสงคมทมความแตกตางทางเชอชาต ศาสนา ภาษา และวฒนธรรม รวมถงการสอนใหนกเรยนมภมคมกนทด พรอมตอการเปลยนแปลงไปของสภาพแวดลอม 3. คณลกษะความเปนพลเมองอาเซยนดานเจตคต สงเสรมใหผเรยนมความภมใจ ในการเปนสวนหนงของประชาคมอาเซยน สรางบรรยากาศทางดานการเรยนการสอนทจะทาใหผเรยนมทศนคตทดตอการเปนสวนหนงของประชาคมอาเซยน เมอผเรยนมสงนแลวกจะเปนเรองงายทจะเปดใจเรยนร และพฒนาตนเอง เพอการเปนพลเมองของอาเซยน ทจะสรางสรรคใหเกดความเจรญกาวหนา
156
2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. การศกษาปจจยเชงสาเหตของความพรอมในการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน
2. การศกษากระบวนการจดการเรยนการสอนทชวยสงเสรมความเปนพลเมองอาเซยน 3. ควรศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนในภาพรวมของเดกไทย 4. ควรมการศกษาแบบเจาะลกในแตละคณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน อนจะเปนประโยชนกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
157
รายการอางอง
ภาษาไทย
กตมา ปรดดลก. (2529). การบรหารและการนเทศการศกษาเบองตน. กรงเทพฯ: อกษราพพฒน.
กลา ทองขาว. (2534). “การวเคราะหปจจยทสงผลตอความสาเรจของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต: กรณศกษานโยบายการรณรงคเพอการรหนงสอแหงชาต”. วทยานพนธดษฎบณฑต คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.
กว วงศพฒ. (2535). ภาวะผนา. กรงเทพฯ: ยทธรนทรการพมพ.
เกสน นนทวสทธ. (2541). “รายงานการศกษาสภาพปญหาและความตองการจดกจกรรมการเรยนการสอนสงแวดลอมศกษาของผบรหารและครผสอน โรงเรยนในสงกดสานกงานการประถมศกษา อาเภอสนามชยเขต จงหวดฉะเชงเทรา”. สานกงานการประถมศกษาอาเภอสนามชยเขต.
กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ . (2548). All Rights Reserved บรษท ทโอท จากด มหาชน .
กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
กรมวชาการ. (2550). เอกสารประกอบพฒนาหลกสตรพฒนาผนาการเปลยนแปลงเพอรองรบการก ร ะ จ า ยอ า น า จ ส า ห ร บ ผ บ ร ห า ร ก า ร ศ กษ า แ ล ะ ผ บ รห า รสถ าน ศ กษ า .
กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ: สานกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2550). สดยอดภาวะผนา. กรงเทพฯ:ซคเซส มเดย.
เกรกยศ ชลายนเดชะ. (2557). การนากลยทธไปสการปฏบต หนวยท 9 ชดวชา 57808. เขาถงเมอ 10
มกราคม 2558. เขาถงไดจาก www.stou.ac.th.
คณะอนกรรมการการปฏรปการเรยนร. (2543). แนวทางการบรหารโรงเรยนปฏรปการเรยนร.
กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.
คณพศ สทธเลศ และทวโภค เอยมจรญ. (2554). “คณลกษณะของนกศกษาทมผลตอความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยน: กรณศกษามหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต”. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต.
ใจจรง บญเรองรอด. (2539). การบรหารกจการนกเรยน. กรงเทพฯ: สถาบนราชภฏสวนสนนทา. จนทราน สงวนนาม. (2545). ทฤษฎและแนวคดในการบรหารสถานศกษา. กรงเทพฯ: บตพอยท.
จฑา เทยนไทย. (2547). การจดการมมมองนกบรหาร. กรงเทพฯ : ฟสกส เซนเตอร.
158
จรประภา อครบวร. (2549). สรางคนสรางผลงาน. กรงเทพฯ: ก. พลพมพ.
จตตรตน แหยงบดดา. (2554). “การบรหารจดการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอาเภอสชมพ จงหวดขอนแกน”. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน.
ฉตราภรณ สถาปตานนท. (2550). “ปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐาน ทไดรบรางว ลพระราชทาน สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนในกรงเทพมหานคร”. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา.
จรวฒน อครบวร และรตนศกด เจรญทรพย. (2552). แผนทยทธศาสตร. พมพครงท 3 (ฉบบปรบปรง). กรงเทพฯ: คณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา.
จรสน เฮาเสง . (2557). “สมการโครงสรางเชงเสนปจจยทมอทธพลตอการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา เพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน”. ปรชญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ.
ชาล อนทรจนทร. (2544). “ศกษาปจจยการบรหารสถานศกษาตามการรบรของนกเรยนทมความสมพพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนในโรงเรยนอาชวศกษาในเขตกรงเทพมหานคร”. ปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. มหาวทยลยราชภฎจนทรเกษม.
ชชาต พวงสมจตร. (2540). “การวเคราะหปจจยทสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรคตอการมสวนรวมของชมชนกบโรงเรยนประถมศกษาในเขตปรมณฑลกรงเทพมหานคร” .
วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา . จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
. (2553). รายงานการวจยประเมนผลการจดการศกษาของเมองพทยา. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.
. (2554) . รายงานวจยการประเมนผลการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร .
กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.
ชนวรณ บณยเกยรต.(2557). การจดการศกษาเพอความเปนพลเมอง. เขาถงเมอ 7 มถนายน 2557.
เขาถงไดจาก http://social.obec.go.th/library/document/civic/civic01.pdf.
159
ตอตระกล บญปลก. (2557). “การเตรยมความพรอมดานการจดการเรยนรของครและผบรหารสถานศกษาสความเปนประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. 2558 : กรณศกษาโรงเรยนบานเวยงพานในสงกดงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงรายเขต 3”. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา. มหาวทยาลยแมฟาหลวง.
ณรงควทย แสนทอง. (2547). มารจก COMPETENCY กนเถอะ. กรงเทพฯ: เอช อาร เซนเตอร.
ถวล เกอกลวงศ. (2530). การบรหารการศกษาสมยใหมทฤษฎ วจยและการปฏบต. กรงเทพฯ: วฒนาพาณชย.
ถวลวด บรกล. (2551). “การบรหารกจการบานเมองทด”. ในประมวลสาระชดวชาการบรหารภาครฐ หนวยท 11. สาขาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
ทรงยศ แกวมงคล. (2555). “ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรหารงานวชาการของโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร”. สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร .
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
ธงชย สนตวงษ. (2537). องคการและการบรหาร. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช.
. (2543). หลกการจดการ. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณชย.
ทพวรรณ จนทรสถตย. (2546). “การบรหารแบบมสวนรวม”. วารสารวชาการสถาบนราชภฎธนบร 3,1 (มกราคม-ธนวาคม) .
. (2546). องคการและการบรหาร. พมพครงท 15. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพาณชย.
ธระ รญเจรญ. (2549). การบรหารโรงเรยนยคปฏรปการศกษา. กรงเทพฯ : ขาวฟาง.
ธรศกด อนอารมณเลศ. (2554). วธวทยาการวจยทางสงคมศาสตร. นครปฐม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร.
นพพงษ บญจตราดลย. (2534). หลกการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: บพธการพมพ.
. (2527). หลกการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย . บรรเจด สทธโชค. (2539). “ระบบขอมลสารสนเทศในโรงเรยนสงกดงานการประถมศกษาอาเภอ
จงหวดเชยงใหม”. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.
นาชย เตมศรเกยรต. (2547). เอกสารประกอบการสอนกระบวนวชาการจดองคการธรกจ. คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม.
นาทพย วภาวน. (2548). การบรหารหองสมดยคใหม. กรงเทพฯ : เอสอาร พรนตง แมสโปรดกส.
160
นรมต เทยมทน. (2549). ยทธศลปการบรหารจดการ. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: พมพตะวน.
ปยธดา ตรเดช และศกดสทธ ตรเดช. (2536). การบรหารงานสาธารณสข. พมพครงท 3. กรงเทพฯ:
คณะสาธารณสข มหาวทยาลยมหดล.
ประเวศ วะส. (2540). “ภาวะผนา พยาธสภาพในสงคมไทยและวธแกไข”. ใน สงวน นตยารมยพงศ และสทธลกษณ สมตะสร บรรณาธการ ภาวะผนาความสาคญตออนาคตไทย .
กรงเทพฯ : พมไทย. เปรมชย สโรบล. (2550). “ปจจยการบรหารทมอทธพลตอคณภาพการศกษาของโรงเรยนนายรอย
พระจลจอมเกลา”. หลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.
ปยะวน จนทราภานนท. (2554). “แนวทางการบรหารจดการทมประสทธภาพของผ บรหารระดบกลางในกลมคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม”.
ว ท ย า น พ น ธ ศ ก ษ า ศ า ส ต ร มห า บณ ฑ ต ส า ข า ก า ร บ ร ห า ร ก า ร ศ ก ษ า .
มหาวทยาลยเชยงใหม. ปรญญา เทวานฤมตรกล. (2557). คมอการจดการเรยนการสอนเพอสรางความเปนพลเมอง. เขาถง
เมอ 8 มถนายน 2557. เขาถงไดจาก http://www.moi.go.th/pls/portal/url/ITEM/
D104715035D10F59E0440003BA24A787.
ไพรช ธชยพงษ และ พเชฐ ดรงคเวโรจน. (2538). จากแผนแมบทระบบสารสนเทศเพอการศกษาในป พ.ศ. 2538. กรงเทพฯ : โรงพมพประชาชาง.
พรชย ภาพนธ . (2548). “ผนาทางวชาการ-การบรหารเชงกลยทธปฏบตการเชงรก”. วารสารขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ปท 25 ปงบประมาณ 2548.
พลยชย ยาวราช. (2550). “การพฒนารปแบบการนานโยบายไปสการปฏบต สาหรบสถานศกษาขนพนฐาน”. ครศาสตรบณฑต สาขาการบรหารการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
พชต ฤทธจรญ และคณะ. (2554). “การวจยประเมนผลการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน”. วารสารศลปากรศกษาศาสตรวจย. ปท 3 ฉบบท 1,2 (กรกฎาคม-ธนวาคม).
พณสดา สรธรงส. (2556). รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐาน. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. กระทรวงศกษาธการ.
161
แพรภทร ยอดแกว. (2556). “ การเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน” โครงการประชมวชาการระดบชาตและนานาชาต SMARTS III .เขาถงเมอ 8 มถนายน 2557. เขาถงไดจาก http://ms.src.ku.ac.th/smarts/Smarts3/pdf/9.pdf.
ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.(2558). วธการเชงระบบ.
เขาถงเมอ 10 มกราคม 2558. เขาถงไดจาก
http://www.doed.edu.ku.ac.th/article/systemmethod.pdf.
ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง . (2555). กรอบแนวคดแมคคนซย. เขาถงเมอ 10 มกราคม 2558. เขาถงไดจาก htpp://www.geocities.com/cyberdol1007/McKinsey.htm.
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.(2540). เอกสารการสอนชดระบบสารสนเทศเพอการจดการศกษา หนวยท 1-8. พมพครงท 15. นนทบร. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
มนญา กปวฒนวรสข. (2550). “การศกษาแนวทางการประยกตรปแบบการบรหารจดการตามแนวคด ของ แมคคนซย (McKinsey’s) ในสถานศกษาปฐมวยเอกชน”. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา . มหาวทยาลยราชภฎพระนครศรอยธยา.
เมตต เมตตการณจต. (2553). การจดการศกษาทองถน: โดยชมชน เพอชมชน และสงคมไทย.
กรงเทพฯ: บค พอยท.
ยพาภรณ จงเจรญ. (2555). “การบรหารเพอความเปนเลศขององคกรตามแนวคดของแมคคนซย กรณศกษา สานกงานเขตพนทการประถมศกษา เพชรบร เขต 2” . เพชรบร .
มหาวทยาลยราชภฎเพชรบร.
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย. (2550). ราชกจจานเบกษา. เลมท 124 ตอนท 47 ก. 24 สงหาคม.
รตนาภรณ ศรพยคฆ. (2548). “ขดสมรรถนะ: การบรหารทรพยากรบคคล”. วารสารดารงชาชานภาพ 5, 15 (เมษายน-มถนายน).
วรเดช จนทรศร. (2532). การวจยเชงนโยบาย : รปลกษณใหมของการกาหนดอนาคต. กรงเทพฯ :
โรงพมพและทาปกเจรญผล.
. (2540). การนานโยบายไปปฏบต. กรงเทพฯ :กราฟฟคฟอรแมท . วลลภ กนทรพย. (2538). กาวไปขางหนา 43 ป กรมวชาการ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.
162
วโรจน สารรตนะ. (2546). โรงเรยนองคการแหงการเรยนร แนวคดทางการบรหารการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ : อกษราพพฒน.
วชย ตนศร. (2549). อดมการณทางการศกษา: ทฤษฎและภาคปฏบต. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
วรศรา พมดอกไม. (2553). “การมสวนรวมของชมชนในการบรหารและจดการเรยนการสอนเพอเสรมสรางจตสาธารณะสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาแพรเขต2”.
วภา ทองหงา. (2554). “รปแบบการบรหารงานวชาการของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร”.
หลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.
วรวรรณ วงศปนเพชร และกลกนก มณวงศ. (2554). “ปจจยเชงสาเหตของความพรอมในการเขาสความเปนพลเมองอาเซยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม”. คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวมยาลยพายพ.
วรวรรณ วงศปนเพชร. (2556). เยาวชนเชยงใหมพรอมรบเออซ แนะเพมความรภาษาองกฤษ. เขาถงเมอ 10 มกราคม 2558. เขาถงไดจาก http://www.thairath.co.th/content/341989.
ศภชย ยาวะประภาษ. (2533). นโยบายสาธารณะ. กรงเทพฯ :โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ศรอร ขนธหตถ. (2547). องคการและการจดการ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ทพยวสทธ.
ศภชย ยาวะประภาษ. (2548). การบรหารงานบคคลภาครฐไทย : กระแสใหมและสงทาทาย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จดทอง.
ศกดชย นรญทว. (2548). รายงานการวจยเอกสารการจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหเปนพลเมองด. กรงเทพฯ: พมพดการพมพ.
ศตพร ทบธนะ, จรส อตวทยาภรณ และ รงรชดาพร เวหะชาต. (2556). “ปจจยทสงผลตอการจดการศกษาระดบปฐมวยของโรงเรยนในสงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จงหวดพทลง”. สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร .
มหาวทยาลยทกษณ.
เศกสน ศรวฒนานกลกจ. (2557). กรอบแนวคดของแมคคนซย (Mckinsey 7-S Framework ).
เขาถงเมอ 10 มกราคม 2558. เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/461173.
163
เสรมสข ชลวาณช. (2536). “หนวยท 12 การบรหารพสดในโรงพยาบาล”. เอกสารการสอนชดวชาการบรหารสาธารณสขทวไป หนวยท 8-15. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช .
กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
สรศกด นานานกล. (2537). “หนวยท 1 ขอบเขตและภาระหนาทของการบรหารการเงน”. เอกสารการสอนชดวชาการบรหารการเงน หนวยท 1-7 สาขาวทยาการจดการ. มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.
สพณ เกชาคปต. (2537). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.
. (2544). การจดการปฏบตงาน : แนวคดองคประกอบและตวแบบการศกษา .
กรงเทพฯ : คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
สมบต ธารงธญวงศ. (2540). นโยบายสาธารณะ : แนวคดการวเคราะหและกระบวนการ. กรงเทพฯ :
เอสแอนดจกราฟฟค.
สมาน รงสโยกฤษฎ และ สธ สทธสมบรณ. (2541). หลกการบรหารเบองตน. กรงเทพฯ: ประชาชน.
สมาน รงสโยกฤษฎ. (2541). ความรทวไปเกยวกบการบรหารบคคล. พมพครงท 19. กรงเทพฯ : สวสดการสานกงาน ก.พ.
สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต . (2542) . แนวการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542. กรงเทพฯ : สถาบนแหงชาตเพอพฒนาการเรยนร.
เสรมศกด วศาลาภรณ (2542). “การกระจายอานาจการบรหารและการจดการศกษา”. (เอกสารอดสาเนา).
สมศกด ขาวลาภ. (2544). ภาวะผนา การจงใจ และทมงาน. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอสถาบนราชภฎสวนสนนทา.
สานกงานประถมศกษาอาเภอเสงสาง . (2545). “ปจจยทสงผลตอการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน”. นครราชสมา: สานกงานประถมศกษาอาเภอเสงสาง.
สมหวง พธยานวฒน. (2545). วทยาการประเมน : ศาสตรแหงคณภาพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2557). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559). เขาถงเมอ 10 พฤษภาคม 2557. เขาถงไดจาก http://www.nesdb.go.th/Portals/ /news/plan/p /SummaryPlan _thai.pdf.
164
สมเดช สแสง. (2547). คมอการบรหารโรงเรยนสถานศกษาขนพนฐาน ตาม พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต. ชยนาท: ชมรมพฒนาความรดานระเบยบกฎหมายและพฒนามาตรฐานวชาชพคร.
สมชาย ประวตศรชย . (2548). “ปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของสถานศกษาในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2”. สระบร: สานกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2.
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา.(2548). องคกรปกครองสวนทองถนดเดน ดานการศกษา .
กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.
. (2549). รายงานการประเมนการปฏรปการเรยนร ระดบการศกษาขนพนฐานพหกรณศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
. (2552). ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561). กรงเทพฯ:
พรกหวานกราฟฟค.
. (2553). รายงานการตดตามการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ป 2551.
เพลน สตดโอ. กรงเทพมหานคร.
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2553). การบรรยายทางวชาการ เพอสรางความตระหนกเรอง การกาวสประชาคมอาเซยน. กรงเทพฯ: กลมยทธศาสตรความรวมมอระหวางประเทศ ศนยพฒนาการศกษาระหวางประเทศ สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ.
สายลม ปนรตน. (2551). “ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจของการนาหลกการบรหารกจการบานเมองทดไปปฏบต : กรณศกษาองคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดพระนครศรอยธยา”. วทยานพนปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวทยาการจดการ. บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
สทธภทรพงศ สมคา. (2551). “การถายโอนอานาจการจดการศกษาใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตามทศนะของบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาเขตพนทการศกษาเชยงใหมเขต 5”. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา .
มหาวทยาลยเชยงใหม.
165
สานกการศกษา. (2551). คมอการบรหารงานวชาการในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ : หนวยศกษานเทศก.
. (2551). การประเมนคณภาพมาตรฐานโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร.กรงเทฯ:
ชมนมการสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.
. (2554) . แนวทางการบรหารจดการคณภาพโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร .
กรงเทพฯ: สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต.
. (2557). แผนปฏบตราชการประจาป พ.ศ. 2557 สานกการศกษา กรงเทพมหานคร.
เขาถงเมอ 1 กนยายน 2557. เขาถงไดจาก http://www.bangkokeducation.in.th/policy.php
สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.(2552). คมอการประเมนความพรอมในการจดการศกษาขนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ:อกษรไทย.
. (2554). แนวทางการบรหารจดการเรยนร สประชาคมอาเซยน ระดบมธยมศกษา.
เขาถงเมอ 8 มถนายน. เขาถงไดจาก http://social.obec.go.th/node/ .
สานกวชาการจดการ . (2554). “โครงการสงเสรมการทองเทยวและการบรการ”. การพฒนาศกยภาพบณฑตสประชาคมอาเซยน นครศรธรรมราช. มหาวทยาลยวลยลกษณ.
สานกประสานและพฒนาการจดการศกษาทองถน. (มปป). “ขอเสนอการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน”. กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน. กระทรวงมหาดไทย. เขาถงเมอ 10 มถนายน 2557. เขาถงไดจาก http://www.dla.go.th/upload/ebook/column/ / / _ .pdf.
สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2553). คมอการกาหนดความร ความสามารถ ทกษะและสมรรถนะสาหรบตาแหนง. สานกงาน ก.พ. นนทบร. ประชมชาง.
สนทร โคตรบรรเทา. (2552). หลกการและทฤษฎการบรหารการศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ :
ปญญาชน . สระศกด ชะมารมย. (2554). “ปจจยทมอทธพลตอความสาเรจของการนาหลกธรรมาภบาลมาใชใน
กา รบ รห ารจดก า รของส านก ง านพระ พทธศ าสนาจงหวด ใน เ ขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ”. วทยานพนปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาชาวทยาการจดการ. บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
166
สกรนทร นยมศลป. (2555). “อาเซยนจากมมมองของนกศกษา 10 ประเทศ”. ประชากรและการพฒนา สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล 32, 5(มถนายน -
กรกฎาคม). เขาถงเมอ 8 มถนายน 2557. เขาถงไดจาก http://www.popterms.mahidol.ac.th/newsletter/showarticle.php?articleid=296.
สานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส. (2555). McKinsey 7-S Framework แนวคดปจจย 7
ประการในการประเมนองคกร (10 กมภาพนธ 2555). เขาถงเมอ 10 พฤษภาคม 2557.
เขาถงไดจาก https://www.etda.or.th/etda_website/mains/display/ .
สมใจ กงเตม . (2556) . “การศกษาความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยนของนกศกษามหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ”. คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ.
สกญญา หาแกว. (2556). “ปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการของสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน เขต 3”. ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. มหาวทยาลยมหาสารคาม.
สนทยากร อรรคฮาต. (2557). การคดเชงระบบ ( Systems Thinking ). เขาถงเมอ 10 มกราคม 2558.
เขาถงไดจาก http://www.novabizz.com/NovaAce/Intelligence/การคดเชงระบบ.htm.
อทย บญประเสรฐ. (2529). การตดตอสอสารในองคการและการบรหาร. กรงเทพฯ: ศรมงคลการพมพ.
อธปตย คลสนทร. (2547). ยทธศาสตรการบรหารในยคโลกาภวฒน. เขาถงเมอ 5 พฤศจกายน 2557.
เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/main /article/article_atipat/cyber_manage.htm.
อรทย สนตเมทนดล. (2548). “การบรหารจดการศกษาโรงเรยนทโดดเดน: กรณโรงเรยนสองภาษาในกรงเทพมหานคร” . ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน.
อาวธ วรรณวงศ. (2551). “กระบวนทศนการบรหารภาครฐ”. ในประมวลสาระชดวชาการบรหารภาครฐ หนวยท 11. สาขาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
อานาจ วดจนดา . (2551). McKinsey 7-S Framework แนวคดปจจย 7 ประการในการประเมนองคการ (21 ธนวาคม 2551) . เขา ถ ง เ มอ 5 พฤศจกายน 2557. เขา ถงไดจาก http://www.gracezone.org.
167
อรญญา ผลจตต. (2555). “การศกษาสภาพการบรหารจดการศกษาในสถานศกษาตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามะยมศกษาเขต 17”. วทยานพนธ ค.ม. (สาขาการบรหารการศกษา) จนทบร. มหาวทยาลยราชภฎราไพพรรณ.
ภาษาองกฤษ
Alexander, E.R. ( 1985) . “From Idea to Action: Note for a Contingency Theory of Policy
Implementation Process”. Administration and Society, 16(4). Armstrong. David G. ( 1989) .Developing and Documenting the Curriculum. Massachusetts :
Allyn and Bacon.
Best,J. W.( ). Research in Education. New Jersey: Prentice Hall. Boyatizis, R.E .(1982). The Competent Manager. New York : Mcgraw-Hill.
Burridge, E., and Ribbins, P. (1995) . “Promoting improvement in schools: aspects of quality in
Birmongham”. In P. Ribbins and E. Burridge (eds.) Improving education: Promoting
quality in school. London:Cassell.
Barbara, Turnbull. ( 1998) . “ The Mediating Effect of Participation and Process Outcomes on
Evaluation Use in British Columbia School Accreditation” . Dissertation Abstract
International 59,5 (February) : 1425-A.
Cuttance, P. ( 1994) . “ The contribution of quality assurance reviews to development in school
systems” . In D.H. Hargreaves and D. Hopkins ( eds.) , Development planning for
school improvement. London: Cassell.
Carlos C. Lorenzana. ( 1998) . Management Theory and Practice. Manila, Phillippines: Rex
Printing.
Dale Ernest. (1978) . Management: Theory and Practice. 4th ed. Tokyo: International Student
Edition McGraw-Hill Kogakusha, Ltd.
Drucker, P.F. (1999). The effective executive. Oxford : Butterworth-Heinemann.
Farell. J.B.( 1994) . “Social Equality and Educational Expansion in Developing Nations”. The
International Encyclopedia of Education. 9(2). USA: Pergamon.
168
Griffin, R. W. (1996). Management. 5th ed. U.S.A.: Houghton miffin.
Healy, M. (1994) . “BS 5750 and beyond in a secondary school: A change for the best”. In C.
Parsons (ed.), Quality improvement in education. London: David Fulton.
Koutselini, Mary. (2003). Developmental Model of Democratic Values and Attitudes Towards
Social Action. Cypus : Nicosia.
Pressman J.L. and Wildavsky A. (1973) . Implementation. Berkeley : University of California
Press.
Peter, J.T. and H.R. Waterman. (1982) . In Search of excellence. New York, London: Harper &
Row.
Robbin, S.P and Coulter, M. (1999)”. Management. 6th ed. New Jersey : Practice - Hall.
Robbins, S., Bergman, R., Stagg, I., & Coulter, M., (2006). Management. 4th ed. Pearson Education
Australia.
Sergiovanni, T. L., Burlingame, M. and Coomb, F.S., ( 1987) . Education Governmance and
Administration. 2nd ed. New Jersey : Englewood Cliffs.
Taylor, F.W. (1991). Principles of scientific manager. New York : W.W. Newton.
Van Meter, D.S., and Van Horn, C.E. (1975). “The Policy Implementation Process : A Conceptual
Framework”. Administration & Society.
Waterman, R. Jr., Peters, T. and Phillips, J.R. (1980) "Structure Is Not Organization" in Business
Horizons, 23(3) : 14-26. [Online]. Retrieved June 8, 2013, from
http://tompeters.com/docs/Structure_Is_Not_Organization.pdf.
Greenwood, W. T., Judd, R. and Becker, F. W. (1988). Prepared under the Auspices of the Policy
Studies Organization. New York : Greenwood Publishing Group.
Weber, M. ( 1947) . The Theory of Social and Economic Organization. ( tr. Handerson and
Parsons). New York: Free Press.
Weber, J. (2008) . A Leader’s Guide to Understanding Complex Organization: An Expanded
7-S Perspective. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=910746.
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจคณภาพเครองมอวจย
171
รายชอผเชยวชาญตรวจคณภาพเครองมอวจย
รายชอผเชยวชาญ
1. อาจารย ดร. สายสดา เตยเจรญ
อาจารยประจาภาควชาบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร
มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร
2. อาจารย ดร. รชฎาพร เกตานนท แนวแหงธรรม
อาจารยประจาภาควชาพนฐานทางการศกษา คณะศกษาศาสตร
มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร
3. อาจารย ดร. ยวร ผลพนธน
อาจารยประจาภาควชาพนฐานทางการศกษา คณะศกษาศาสตร
มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร
ภาคผนวก ข ตรวจสอบคณภาพของ แบบสอบถาม
173
แบบประเมนคาดชนความสอดคลองเชงเนอหา (IOC) ของผเชยวชาญทมตอแบบสอบถาม เรอง ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
ขอ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
ดานความร
1 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน /ความแตกตางเกยวกบระบอบการปกครอง ความสมพนธระหวางประเทศ สทธมนษยชน กฎหมายระหวางประเทศในดานการเมอง
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
2 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน / ความแตกตางเกยวกบ ระบบเงนตรา ระบบเศรษฐกจปจจยการผลต แรงงาน การคาเสร ขอตกลงทางการคา ความรวมมอทางเศรษฐกจ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
3 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน / ความตางเ กยวกบชาตพนธภาษา ศาสนา การแตงกาย สาธารณสข สภาพทางภ ม ศ าสต ร เ อกลกษ ณ ไทย บคคลส า คญ ประวตศาสตร ในดานสงคมและ
วฒนธรรม
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
4 นก เ ร ยนสามารถว เ ค ร าะ หค ว ามจา เ ป น ความสาคญของกฎบตรอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
5 นกเรยนสามารถวเคราะหเปาหมาย หลกการ อตลกษณ สญลกษณของ กฎบตรอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
174
ขอ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
6 นกเ รยนสามารถอธบายเกยวกบกบองคกรอาเซยน องคกรทมความสมพนธกบอาเซยน กระบวนการตดสนใจ การระงบ ขอพพาท ความสมพนธกบภายนอก
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
7 นกเรยนสามารถวเคราะหประโยชนของกฎบตรอาเซยนทมตอประชาคม
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
ดานทกษะ/กระบวนการ
8 นกเรยนสามารถสอสารไดอยางนอย 2 ภาษา คอ ภาษาองกฤษ และภาษาประเทศในอาเซยนอกอยางนอย 1 ภาษา
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
9 นกเรยนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนรออกแบบ สรางสรรคงาน นาเสนอ เผยแพร แลกเปลยนผลงานในระดบอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
10 นกเรยนสามารถในการแกปญหาไดอยางสนตวธ 1 1 1 3 1.00 สอดคลอง 11 นกเรยนสามารถทางานและอยรวมกบผอนได 1 1 1 3 1.00 สอดคลอง 12 นก เ ร ยนใหค วามสนใจ ยอม รบและ เ หน
ประโยชนในความหลากหลายทางวฒนธรรม
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
13 นกเรยนเคารพในความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
14 นก เ รยนปฏบตตนเ ปนผ นา ท เ ก ยวของกบกจกรรมอาเซยนศกษาและมผลงานปรากฏ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
15 นกเรยนสามารถเสนอปญหาสงคมและสามารถเสนอทางเลอกในการแกปญหาไดแสดงความคดเหน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
175
ขอ คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยน ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
16 นกเรยนยอมรบและปฏบตตอผอนดวยความเทาเทยมกนและตระหนกในคณคาของมนษย
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
17 นก เ รยนเขา รวมแสดงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนรทางสงคมวฒนธรรม
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
18 นกเรยนสามารถจาแนกแยกแยะเกยวกบการเมอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม สามารถแสดงออกไดอยางสรางสรรคและมเหตผล
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
19 นก เ รยนสามารถควบคมตนเองยดหยน ปรบตวเขากบสถานการณตางๆไดอยางเปนระบบ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
ดานเจตคต
20 นกเรยนยอมรบ เหนประโยชนและมสวนรวมในกจกรรมทเกยวกบอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
21 น ก เ ร ย น เ ข า ร ว ม ก จ ก ร ร ม ด ว ย ค ว า มกระตอรอรนและรคณคาของความเปนไทยและความเปนสวนหนงของอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
22 นกเรยนแสดงความเอออาทรแบงปน คานงถงผลกระทบทเกดขนตอสมาชกในประเทศอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
23 นกเรยนมคารวะธรรม ปญญาธรรม สามคคธรรม และปฏบตตนเปนประจาสมาเสมอ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
24 นกเรยนสามารถแกปญหาอยางสนตวธ/สนตธรรมเปนประจาสมาเสมอ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
176
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
ดานความชดเจนของกลยทธ (Stretegy) 1 สถานศกษาของทานมการกาหนดวสยทศน
เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
2 สถานศกษาของทานมการกาหนดพนธกจเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
3 สถานศกษาของทานมการกาหนดประเดนยทธศาสตรเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไว ชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
4 ส ถ า น ศ ก ษ า ข อ ง ท า น ม ก า ร ว เ ค ร า ะ หสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกรเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
5 สถานศกษาของทานมการกาหนดเปาประสงคเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
6 สถานศกษาของทานมการกาหนดตว ชว ดเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
7 สถานศกษาของทานมการกาหนดเปาหมายใหแ ตละตว ชว ด เ ก ยวกบการจดการ เ รยน ร สประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
8 สถานศกษาของทานมการกาหนดกลยทธทจะไปถงเปาหมาย เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
177
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
9 สถานศกษาของทานมการกาหนดแผนงาน/โครงการ ทสอดคลองกบกลยทธ ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
10 สถานศกษาของทานมการกระจายกลยทธไปสการปฏบต เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
11 สถานศกษาของทานมการทบทวนกลยทธการดาเนนงานเพอใหสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) 12 สถานศกษาของทานมการจดโครงสรางการ
บรหารงานเหมาะสมตอการบรหารจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
13 สถานศกษาของทานมกรอบกาหนดงานในตาแหนง หนาท ทรบผดชอบ เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
14 สถานศกษาของทานมการบรหารทมลาดบขนตอนในการดาเนนงานทรดกม เพอใหการดา เ นนงาน เ กยวกบการจดการ เ ร ยน ร สประชาคมอาเซยนเปนไปอยางคลองตว ไวเหมาะสม
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
15 ผบรหารของทานมการกระจายอานาจการตดสนใจแกบคลากรทกระดบเพอใหมอสระในการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
178
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
16 สถานศกษาของทานมกลไกการประสานงาน การตดตอสอสาร ทสะดวกและเหมาะสม ตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
ปจจยดานความพรอมของระบบงาน (System) 17 สถานศกษาของทานมระบบการบรหารงาน
บคคลเพอรองรบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
18 สถานศกษาของท านมระบบการพฒนาบคลากร เพอรองรบการจดการเ รยนร สประชาคมอาเซยนทชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
19 สถานศกษาของทานมการจดทางบประมาณทสอดคลองกบแผนงานเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
20 สถานศกษาของทานมงบประมาณทไดรบการจดสรร เพ ย งพอตอการนามาใช ในการดาเนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
21 สถานศกษาของทานมวสด อปกรณ ทเพยงพอตอการนาไปใชดาเนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
22 สถานศกษาของทานมความพรอมในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพออานวยความสะดวก ตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
23 สถานศกษาของทานมระบบการวางแผนในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
179
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
24 สถานศกษาของทานมการปฏบตตามแผนทกาหนดไว เ ก ย วกบการจดกา ร เ ร ยน ร สประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
25 ผ บ รห า รสถ าน ศ กษ าขอ งท า น ให ก า รสนบสนนการจดการเ รยนร สประชาคมอาเซยนในสถานศกษา
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
26 สถานศกษาของทานมกระบวนการในการกาหนดกจกรรมตางๆทสอดคลองกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
27 สถ าน ศ กษ าของท า น ม ก า ร บ รณ าก า รกระบวนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ในกลมสาระการเรยนรตางๆ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
28 สถานศกษาของทานมระบบการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ทชดเจน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
ปจจยภาวะผนาของผบรหาร (Style) 29 ผบรหารสถานศกษาของทานใหความสาคญ
กบการจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
30 ผบรหารสถานศกษาของทานมวสยทศนในการจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
31 ผบรหารสถานศกษาของทานมความรในการบรหารจดการศกษาสประชาคมอาเซยน ภ า ย ใ ต ส ภ า ว ะ ก า ร ณ จ า ก ด ไ ด อ ย า ง มประสทธภาพ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
180
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
32 ผบรหารสถานศกษาของทานมทกษะในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารและทกษะในการใชสออเลกทรอนกส (ICT) ในการบรหารจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
33 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการประสานภาคเครอขายเพอความรวมมอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
34 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการตดตอสอสารกบภาคเครอขายในกลมประชาคมอาเซยน
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
35 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการนเทศ ตดตาม ผลการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
0 1 1 2 0.67 สอดคลอง
ปจจยดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 36 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากร
ทกระดบ เขามามสวนรวม แสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการวางแผนดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
37 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการไดรบผลตอบแทนอนเกดจาก ความสาเรจในการพฒนางาน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
38 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการชวยผลกดนการทางานของหนวยงานใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
181
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
39 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบ ม สวนรวมในการ ตดตามและประเมนผลการดาเนนงานดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
40 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการจดกจกรรม และสรางบรรยากาศในสถานศกษา ทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 41 บคลากรในสถานศกษาของทานมความร
เกยวกบประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
42 บคลากรในสถานศกษาของทานสามารถใชภาษาตางประเทศในการสอสาร เพอบรรลเปาหมายการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
43 บคลากรในสถานศกษาของทานใชหนงสอ ตาราเรยน และสอทเปนภาษาตางประเทศในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
44 บคลากรในสถานศกษาของท านใช ส ออเลกทรอนกส (ICT) ในการจดการเรยนร การวดและประ เ มนผล ทงระบบออนไล น (Online) และออฟไลน ( Offline) ในการสนบสนนการจดการเ รยนร สประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
45 บคลากรในสถานศกษาของทานใชเทคนคและวธสอนทหลากหลายในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
182
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
46 บคลากรสามารถแลกเปลยนประสบการณ ในการจดการเรยนรทงในประเทศ และในกลมประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
47 บคลากรในสถานศกษาของทานมความรอบรและเชยวชาญในภาระงานทรบผดชอบ
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
48 บ ค ล า ก ร ใ น ส ถ า น ศ ก ษ า ข อ ง ท า น ใ ชประสบการณวจย สอ นวตกรรมเพอพฒนาผเรยน ในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
49 บคลากรในสถานศกษาของทานมการรวมแรงรวมใจในการปฏบตงาน เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
ปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values) 50 บคลากรในสถานศกษาของทานปฏบตงานใน
หนาทความรบผดชอบดวยความมงมน ทมเท และเพยรอตสาหะ เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
51 บคลากรในสถานศกษาของทานปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ ดวยความเสยสละ เพอประโยชนตอสวนรวม และเพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
52 บคลากรในสถาน ศกษาของท าน มความกระตอรอรนในการปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย การจดการเ รยนร สประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
183
ขอ ปจจยดานการบรหารจดการศกษา ผเชยวชาญ
คนท รวม IOC ความหมาย 1 2 3
53 บคลากรในสถานศกษาของทานมความตนตวตอการเรยนรสงใหมๆ เพอนามาใชในการปฏบตงานดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
54 สถานศกษาของทานมการใชงบประมาณอยางคมคาในการปฏบตงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
55 บคลากรในสถานศกษาของทานมการใชวสด อปกรณไดอยางเหมาะสมและเกดประโยชนคมคา เพอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
56 สถานศกษามการจดการเรยนร การจดหองเรยนและการจดบรรยากาศ เพอการเสรมสรางนกเรยนใหเปนพลเมองอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
57 บคลากรในสถานศกษาของทานยดมนในความถกตอง ยอมรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน เพอใหการดาเนนงานบรรลเปาหมาย
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
58 บคลากรในสถานศกษาของทานใหความสาคญตอการประเมนผลการปฏบตงานตามเปาหมายและตวชวด เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
1 1 1 3 1.00 สอดคลอง
184
ตอนท 4 ขอเสนอแนะอนๆ 1. ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานพฒนาผเรยนเพอการเขาสประชาคมอาเซยน
2. ความตองการในการสนบสนนเกยวกบการเตรยมผเรยนเพอการสรางความเปนพลเมองอาเซยน
3. ขอเสนอแนะอนๆเกยวกบการพฒนาความเปนพลเมองอาเซยนของผเรยน
ขอขอบพระคณในความกรณาดวยด
นางสาวฤทยรตน แสนศลา
ภาคผนวก ค แบบสอบถามทใชในการวจย
186
แบบสอบถามเพอการวจย
“ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยน
ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร”
**********************************************************
คาชแจง
แบบสอบถามชดนเปนแบบสอบถามสาหรบเพอทาวทยานพนธตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาพฒนศกษา มหาวทยาลยศลปากร พระราชวงสนามจนทร โดยใชสอบถามความคดเหนของฝายบรหารและบคลากร ของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร ไดแก รองผอานวยการฝายวชาการ และครผสอนในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ในระดบมธยมศกษา
แบบสอบถามชดนมทงหมด 4 ตอน ประกอบดวย (โปรดตอบใหครบทกสวน) ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม
ตอนท 2 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา
ตอนท 3 ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ตอนท 4 ขอเสนอแนะอนๆ
ทงน ขอใหตอบตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสดขอมลทไดรบจากทานในครงนจะเปนประโยชนในทางวชาการ ดงนนจงขอความรวมมอจากทานชวยตอบแบบสอบถามในครงน
ฤทยรตน แสนศลา นกศกษาปรญญาโท สาขาพฒนศกษา มหาวทยาลยศลปากร
187
ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง โปรดทาเครองหมาย / ลงใน หนาขอความตามสภาพทเปนจรงเกยวกบตวทาน
1. เพศ
ชาย หญง
2. อาย
นอยกวา 30 ป 30 – 39 ป
40 ปขนไป
3. ตาแหนงหนาทงานในปจจบน
รองผอานวยการฝายวชาการ
ครผสอนกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม อนๆ……………………………..
4. ประสบการณในการทางานตาแหนงปจจบน
1 – 4 ป 5 – 9 ป
10 – 14 ป 15- 19 ป
20 ปขนไป
5. ระดบการศกษาสงสด
ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก
6. ขนาดของสถานศกษา สถานศกษาขนาดเลก (จานวนนกเรยนไมเกน 400 คน) สถานศกษาขนาดกลาง (จานวนนกเรยนไมเกน 800 คน)
สถานศกษาขนาดใหญ (จานวนนกเรยนตงแต 800 คนขนไป)
188
ตอนท 2 คณลกษณะความเปนพลเมองอาเซยนของนกเรยนระดบมธยมศกษา คาชแจง โปรดทาเครองหมาย / ใหตรงกบความคดเหนของทาน โดยมเกณฑในการพจารณาดงน
ระดบ 1 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบนอยทสด ระดบ 2 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบนอย
ระดบ 3 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบปานกลาง
ระดบ 4 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบมาก
ระดบ 5 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบมากทสด
ขอ คณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง
มากทสด
มาก ปานกลาง
นอย นอยทสด
ดานความร 1 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/
ความแตก ตาง เ ก ยวกบระบอบการปกครอง ความสมพนธระหวางประเทศ สทธมนษยชน กฎหมายระหวางประเทศในดานการเมอง
2 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน / ความแตกตาง เ กยวกบ ระบบเ งนตรา ระบบเศรษฐกจปจจยการผลต แรงงาน การคา เสร ขอตกลงทางการคา ความรวมมอทางเศรษฐกจ
3 นกเรยนสามารถวเคราะหและจาแนกความเหมอน/
ความตางเกยวกบชาตพนธภาษา ศาสนา การแตงกาย สาธารณสข สภาพทางภมศาสตร เอกลกษณไทย บคคลสาคญ ประวตศาสตร ในดานสงคมและวฒนธรรม
4 นกเรยนสามารถวเคราะหความจาเปน ความสาคญของกฎบตรอาเซยน
189
ขอ คณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 5 นกเรยนสามารถวเคราะหเปาหมาย หลกการ อต
ลกษณ สญลกษณของ กฎบตรอาเซยน
6 นก เ รยนสามารถอธบายเ กยวกบกบองคกรอาเซยน องคกรทมความสมพนธกบอาเซยน กระบวนการตดสนใจ การระงบ ขอพพาท ความสมพนธกบภายนอก
7 นกเรยนสามารถวเคราะหประโยชนของกฎบตรอาเซยนทมตอประชาคม
ดานทกษะ/กระบวนการ 8 นกเรยนสามารถสอสารไดอยางนอย 2 ภาษา คอ
ภาษาองกฤษ และภาษาประเทศในอาเซยนอกอยางนอย 1 ภาษา
9 นกเรยนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนรออกแบบ สรางสรรคงาน นาเสนอ เผยแพร แลกเปลยนผลงานในระดบอาเซยน
10 นกเรยนสามารถในการแกปญหาไดอยางสนตวธ
11 นกเรยนสามารถทางานและอยรวมกบผอนได
12 นกเรยนใหความสนใจ ยอมรบและเหนประโยชนในความหลากหลายทางวฒนธรรม
13 นกเรยนเคารพในความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม
14 นกเรยนปฏบตตนเปนผนาทเกยวของกบกจกรรมอาเซยนศกษาและมผลงานปรากฏ
15 นกเรยนสามารถเสนอปญหาสงคมและสามารถเสนอทางเลอกในการแกปญหาไดแสดงความคดเหน
190
ขอ คณลกษณะของความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 16 นกเรยนยอมรบและปฏบตตอผอนดวยความเทา
เทยมกนและตระหนกในคณคาของมนษย
17 นกเรยนเขารวมแสดงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนรทางสงคมวฒนธรรม
18 นกเรยนสามารถจาแนกแยกแยะเกยวกบการเมอง เ ศ รษฐ ก จ ส งคมและวฒนธรรม สามารถแสดงออกไดอยางสรางสรรคและมเหตผล
19 นกเรยนสามารถควบคมตนเองยดหยน ปรบตวเขากบสถานการณตางๆไดอยางเปนระบบ
ดานเจตคต 20 นกเรยนยอมรบ เหนประโยชนและมสวนรวมใน
กจกรรมทเกยวกบอาเซยน
21 นกเรยนเขารวมกจกรรมดวยความกระตอรอรนและรคณคาของความเปนไทยและความเปนสวนหนงของอาเซยน
22 นกเรยนแสดงความเอออาทรแบงปน คานงถงผลกระทบทเกดขนตอสมาชกในประเทศอาเซยน
23 นกเรยนมคารวะธรรม ปญญาธรรม สามคคธรรม และปฏบตตนเปนประจาสมาเสมอ
24 นกเรยนสามารถแกปญหาอยางสนตวธ /สนตธรรมเปนประจาสมาเสมอ
191
ตอนท 3 ปจจยดานการบรหารจดการศกษาทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน คาชแจง โปรดทาเครองหมาย / ใหตรงกบความคดเหนของทาน โดยมเกณฑในการพจารณาดงน ระดบ 1 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบนอยทสด ระดบ 2 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบนอย
ระดบ 3 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบปานกลาง
ระดบ 4 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบมาก
ระดบ 5 หมายถง มการปฏบต / สภาพทเปนจรง อยในระดบมากทสด
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง
มากทสด
มาก ปานกลาง
นอย นอยทสด
ปจจยดานความชดเจนของกลยทธ (Strategy) 1 สถานศกษาของทานมการกาหนดวสยทศนเกยวกบ
การจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
2 สถานศกษาของทานมการกาหนดพนธกจเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
3 สถานศกษาของทานมการกาหนดประเดนยทธศาสตรเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไว ชดเจน
4 สถานศกษาของทานมการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกรเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
5 สถานศกษาของทานมการกาหนดเปาประสงคเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
6 สถานศกษาของทานมการกาหนดตวชวดเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
192
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง
มากทสด
มาก ปานกลาง
นอย นอยทสด
7 สถานศกษาของทานมการกาหนดเปาหมายใหแตละตวชวดเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
8 สถานศกษาของทานมการกาหนดกลยทธทจะไปถงเปาหมาย เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
9 สถานศกษาของทานมการกาหนดแผนงาน/โครงการ ทสอดคลองกบกลยทธ ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
10 สถานศกษาของทานมการกระจายกลยทธไปสการปฏบต เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
11 สถานศกษาของทานมการทบทวนกลยทธการดาเนนงานเพอใหสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
ปจจยดานความเหมาะสมของโครงสรางองคกร (Structure) 12 สถานศกษาของทานมการจดโครงสรางการ
บรหารงานเหมาะสมตอการบรหารจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
13 สถานศกษาของทานมกรอบกาหนดงานในตาแหนง หนาท ทรบผดชอบ เกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนไวชดเจน
193
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 14 สถานศกษาของทานมการบรหารทมลาดบขนตอน
ในการดาเนนงานทรดกม เพอใหการดาเนนงานเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนเปนไปอยางคลองตว ไวเหมาะสม
15 ผบรหารของทานมการกระจายอานาจการตดสนใจแกบคลากรทกระดบเพอใหมอสระในการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
16 สถานศกษาของทานมกลไกการประสานงาน การตดตอสอสาร ทสะดวกและเหมาะสม ตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
ปจจยดานความพรอมของระบบงาน (System) 17 สถานศกษาของทานมระบบการบรหารงานบคคล
เพอรองรบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
18 สถานศกษาของทานมระบบการพฒนาบคลากร เพอรองรบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
19 สถานศกษาของทานมการจดทางบประมาณทสอดคลองกบแผนงานเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
20 สถานศกษาของทานมงบประมาณทไดรบการจดสรรเพยงพอตอการนามาใชในการดาเนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
21 สถานศกษาของทานมวสด อปกรณ ทเพยงพอตอการนาไปใชดาเนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
194
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 22 สถานศกษาของทานมความพรอมในการนา
เทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพออานวยความสะดวก ตอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
23 สถานศกษาของทานมระบบการวางแผนในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนทชดเจน
24 สถานศกษาของทานมการปฏบตตามแผนทกาหนดไวเกยวกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
25 ผบรหารสถานศกษาของทานใหการสนบสนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนในสถานศกษา
26 สถานศกษาของทานมกระบวนการในการกาหนดกจกรรมตางๆทสอดคลองกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
27 สถานศกษาของทานมการบรณาการกระบวนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ในกลมสาระการเรยนรตางๆ
28 สถานศกษาของทานมระบบการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน ทชดเจน
ปจจยภาวะผนาของผบรหาร (Style) 29 ผบรหารสถานศกษาของทานใหความสาคญกบการ
จดการศกษาสประชาคมอาเซยน
30 ผบรหารสถานศกษาของทานมวสยทศนในการจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
195
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 31 ผบรหารสถานศกษาของทานมความรในการบรหาร
จดการศกษาสประชาคมอาเซยน ภายใตสภาวะการณจากดไดอยางมประสทธภาพ
32 ผบรหารสถานศกษาของทานมทกษะในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารและทกษะในการใชสออเลกทรอนกส (ICT) ในการบรหารจดการศกษาสประชาคมอาเซยน
33 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการประสานภาคเครอขายเพอความรวมมอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
34 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการตดตอสอสารกบภาคเครอขายในกลมประชาคมอาเซยน
35 ผบรหารสถานศกษาของทานมความสามารถในการนเทศ ตดตาม ผลการดาเนนงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
ปจจยดานการมสวนรวมของบคลากร (Staff) 36 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบ
เขามามสวนรวม แสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการวางแผนดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
37 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการไดรบผลตอบแทนอนเกดจากความสาเรจในการพฒนางาน
196
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 38 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบ
มสวนรวมในการชวยผลกดนการทางานของหนวยงานใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
39 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการตดตามและประเมนผลการดาเนนงานดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
40 สถานศกษาของทานเปดโอกาสใหบคลากรทกระดบมสวนรวมในการจดกจกรรม และสรางบรรยากาศในสถานศกษา ทเกยวของกบการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถของบคลากร (Skills) 41 บคลากรในสถานศกษาของทานมความรเกยวกบ
ประชาคมอาเซยน
42 บคลากรในสถานศกษาของทานสามารถใชภาษาตางประเทศในการสอสาร เพอบรรลเปาหมายการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
43 บคลากรในสถานศกษาของทานใชหนงสอ ตาราเรยน และสอทเปนภาษาตางประเทศในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
44 บคลากรในสถานศกษาของทานใชสออเลกทรอนกส (ICT) ในการจดการเรยนร การวดและประเมนผล ทงระบบออนไลน (Online) และออฟไลน (Offline) ในการสนบสนนการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
197
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 45 บคลากรในสถานศกษาของทานใชเทคนคและวธ
สอนทหลากหลายในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
46 บคลากรสามารถแลกเปลยนประสบการณ ในการจดการเรยนรทงในประเทศ และในกลมประชาคมอาเซยน
47 บคลากรในสถานศกษาของทานมความรอบรและเชยวชาญในภาระงานทรบผดชอบ
48 บคลากรในสถานศกษาของทานใชประสบการณวจย สอ นวตกรรมเพอพฒนาผเรยน ในการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
49 บคลากรในสถานศกษาของทานมการรวมแรงรวมใจในการปฏบตงาน เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
ปจจยดานคานยมและวฒนธรรมองคกร (Shared Values) 50 บคลากรในสถานศกษาของทานปฏบตงานในหนาท
ความรบผดชอบดวยความมงมน ทมเท และเพยรอตสาหะ เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
51 บคลากรในสถานศกษาของทานปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ ดวยความเสยสละ เพอประโยชนตอสวนรวม และเพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
198
ขอ ปจจยทสงผลตอความเปนพลเมองอาเซยน
ระดบการปฏบต / สภาพทเปนจรง มากทสด
5
มาก
4
ปานกลาง
3
นอย
2
นอยทสด
1 52 บคลากรในสถานศกษาของทานมความกระตอรอรน
ในการปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย การจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
53 บคลากรในสถานศกษาของทานมความตนตวตอการเรยนรสงใหมๆ เพอนามาใชในการปฏบตงานดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
54 สถานศกษาของทานมการใชงบประมาณอยางคมคาในการปฏบตงาน ดานการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
55 บคลากรในสถานศกษาของทานมการใชวสด อปกรณไดอยางเหมาะสมและเกดประโยชนคมคา เพอการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
56 สถานศกษามการจดการเรยนร การจดหองเรยนและการจดบรรยากาศ เพอการเสรมสรางนกเรยนใหเปนพลเมองอาเซยน
57 บคลากรในสถานศกษาของทานยดมนในความถกตอง ยอมรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน เพอใหการดาเนนงานบรรลเปาหมาย
58 บคลากรในสถานศกษาของทานใหความสาคญตอการประเมนผลการปฏบตงานตามเปาหมายและตวชวด เพอใหบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยน
199
ตอนท 4 ขอเสนอแนะอนๆ 1. ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานพฒนาผเรยนเพอการเขาสประชาคมอาเซยน
2. ความตองการในการสนบสนนเกยวกบการเตรยมผเรยนเพอการสรางความเปนพลเมองอาเซยน
3. ขอเสนอแนะอนๆเกยวกบการพฒนาความเปนพลเมองอาเซยนของผเรยน
ขอขอบพระคณในความกรณาดวยด
200
ประวตผวจย
ชอ-ชอสกล นางสาวฤทยรตน แสนศลา ทอย 179 หม 5 ตาบลวงหลวง อ.เฝาไร จ.หนองคาย ททางาน โรงเรยนสอนคณตศาสตร Math House 128 Junction X Zone
ชน 3 หอง ED 02-03 ศนยการคาเซนทรลพลาซา พระราม 2 ถ. พระราม 2 แขวงแสมดา เขตบางขนเทยน กรงเทพมหานคร
ประวตการศกษา พ.ศ. 2549 สาเรจการศกษาคณะทรพยากรธรรมชาตและอตสาหกรรมเกษตร
สาขาเทคโนโลยการอาหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร
ประวตการทางาน
พ.ศ. 2549-ปจจบน ครผสอน โรงเรยนสอนคณตศาสตร Math House 128 Junction X Zone ชน 3 หอง ED 02-03 ศนยการคาเซนทรลพลาซา พระราม 2 ถ. พระราม 2 แขวงแสมดา
เขตบางขนเทยน กรงเทพมหานคร