0

การบรหารแบบมสวนรวมเพอพฒนาคณภาพการศกษาผเรยนกลมสงเสรมการจดการศกษา

สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1” (A participatory process management For

improve the quality Students of education

Promotion of Educational Provision GroupSakaeo Primary Educational Service Area Office

1)...................................................................

หลกการ/ความเปนมาแผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ.2552 – 2559) เปน

แผนระยะยาวภายใตบทบญญตของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต เนนนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดำาร ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ยดทางสายกลางบนพนฐานของความสมดลพอด รจกประมาณอยางมเหตผล มความรอบรเทาทนโลก เปนแนวทางในการดำาเนนชวต เพอมงใหเกดการพฒนาทยงยนและความอยดมสขของคนไทย โดยยด คน เปนศนยกลางการพฒนาคนอยางรอบดานและสมดล“ ”เพอเปนฐานหลกของการพฒนา มแนวนโยบายพฒนาคณภาพการศกษาและการเรยนรในทกระดบและประเภทการศกษา ปลกฝงและเสรมสรางใหผเรยนมศลธรรม คณธรรม จรยธรรม คานยม มจตสำานกและมความภมใจในความเปนไทย มระเบยบวนย มจตสาธารณะ คำานงถงประโยชนสวนรวมและยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข และรงเกยจการทจรต ตอตานการซอสทธขายเสยง เพมโอกาสทางการศกษาใหประชาชนทกคน ตงแตแรกเกดจนตลอดชวตไดมโอกาสเขาถงบรการการศกษาและการเรยนร โดยเฉพาะผดอยโอกาส ผพการหรอทพพลภาพ ยากจน อยในทองถนหางไกล ทรกนดาร ผลตและพฒนากำาลงคนใหสอดคลองกบความตองการของประเทศ และเสรมสรางศกยภาพการแขงขน และรวมมอกบนานาประเทศ พฒนามาตรฐานและระบบการประกนคณภาพการศกษา ทงระบบประกนคณภาพภายในและระบบการประกนคณภาพภายนอก ผลตและพฒนาคร คณาจารย และ

1

บคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐาน มคณธรรมและคณภาพชวตทด สรางสงคมไทยใหเปนสงคมคณธรรม ภมปญญาและการเรยนร สงเสรมการจดการศกษา อบรม และเรยนรของสถาบนศาสนา และสถาบนทางสงคม ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย สงเสรมสนบสนนเครอขายภมปญญา และการเรยนรประวตศาสตร ศลปะ วฒนธรรม พลศกษา กฬา เปนวถชวตอยางมคณภาพและตลอดชวต สงเสรมการวจยและพฒนาเพอสรางองคความร นวตกรรม และทรพยสนทางปญญา พฒนาระบบบรหารจดการความรและสรางกลไกการนำาผลการวจยไปใชประโยชน พฒนาสภาพแวดลอมของสงคมเพอเปนฐานในการพฒนาคน และสรางสงคมคณธรรม ภมปญญาและการเรยนร มแนวนโยบาย พฒนาและนำาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอการพฒนาคณภาพ เพมโอกาสทางการศกษา และการเรยนรตลอดชวต เพมประสทธภาพการบรหารจดการโดยเรงรดกระจายอำานาจการบรหารและจดการศกษาไปสสถานศกษา เขตพนทการศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน สงเสรมการมสวนรวมของภาคเอกชน ประชาชน ประชาสงคม และทกภาคสวนของสงคมในการบรหารจดการศกษา และสนบสนนสงเสรมการศกษา ระดมทรพยากรจากแหลงตางๆ และการลงทนเพอการศกษา ตลอดจนบรหารจดการ และใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศดานการศกษา พฒนาความเปนสากลของการศกษาเพอรองรบการเปนประชาคมอาเซยน และเพมศกยภาพการแขงขนของประเทศภายใตกระแสโลกาภวตน ขณะเดยวกนสามารถอยรวมกนกบพลโลกอยางสนตสข มการพงพาอาศยและเกอกลกน (สำานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553)

การศกษาเปนกระบวนการพฒนาคณภาพของมนษยทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา เพอใหสามารถดำารงชวตอยรวมกนในสงคมทกระดบอยางสนตสข โดยผานรปแบบของการจดการศกษา 3 รปแบบทบรณาการกนอยางตอเนองตลอดชวต คอ การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย การศกษาของมนษยนนมไดสนสด ประกอบกบงานสงเสรมการจดการศกษา เปนงานทสนบสนนและสงเสรมใหสถานศกษาในสงกดเขตพนทการศกษา สามารถจดการศกษาขน

2

พนฐานไดอยางมประสทธภาพ โดยเนนการบรณาการการจดการศกษาทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ไปสการศกษาตลอดชพ นำาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนใชประกอบการเรยนการสอน สงเสรมสขภาพกายและสขภาพจตใหสมบรณ จดสวสดการ สวสดภาพ และกองทนเพอการศกษา ทจะเปนการชวยเหลอผเรยนปกต ดอยโอกาส พการ และมความสามารถพเศษ อกทงสงเสรมใหบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา สถานประกอบการ องคกรปกครองสวนทองถน และเอกชน รวมจดการศกษาทจะสงผลตอคณภาพชวตของผเรยน

ภาระหนาทของกลมสงเสรมการจดการศกษา ตองสงเสรมแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน ตองสำารวจและจดทำาระเบยบแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน สงเสรมการพฒนาศกยภาพแหลงการเรยนรสงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญา ทองถน ใหเหมาะสมตอการพฒนาคณภาพการศกษาประสานการใชประโยชนแหลงการเรยนรอยางเปนระบบสงเสรมประชาสมพนธใหใชประโยชนจากแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและ ภมปญญาทองถนอยางตอเนองและมประสทธภาพ มหนาทตดตาม ประเมนผลการใชประโยชนจากแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถนอยางตอเนอง สงเสรมการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการอยางตอเนอง สงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

จากบทบาทและภาระหนาทดงกลาวขางตน การดำาเนนงานในงานกลมสงเสรมการจดการศกษา ไมสามารถดำาเนนการโดยลำาพงได จงจำาเปนตองมการปรบเปลยนรปแบบการบรหารเพอใหงานเปนไปดวยความเรยบรอย บรรลวตถประสงคตามเปาหมาย เกดประสทธภาพ ประสทธผล โดยอาศยการบรหารแบบมสวนรวม เปดโอกาสใหผรวมงานทกคนในองคกรไดแสดงออกถงแนวคดตางๆ แตยงคงไวซงเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ตามแนวคดทวา การทำางานในองคกรใดๆกตาม หากดำาเนนการโดยเปดโอกาสใหบคคลในองคกรมสวนรวมในการดำาเนนงานทกขนตอน ตงแตการหาขอมล การหาสาเหตของปญหาการทำางานรวมกน ตดตาม จนถงขนบำารงรกษาระยะยาว ยอมทำาใหการดำาเนนงานนนประสบความ

3

สำาเรจ บคลากรในองคกรไดทำางานดวยความเตมใจ มขวญกำาลงใจในการทำางานและเกดความรสกวาเขาเปนสวนหนงขององคกร จงจำาเปนตองพฒนาใหดขนปองกน และสอดคลองกบแนวคดของดวงแกว กอแกว (2543 :17) ทเสนอการบรหารแบบมสวนรวมไว คอ 1) การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2) การกระจายอำานาจในการบรหาร 3) การใหอำานาจในการตดสนใจ และ 4) การไววางใจซงกนและกนในองคการ อกทงเพอใหสนองนโยบายของรฐและกระทรวงศกษาธการ ตลอดจนแนวทางการจดการศกษา ตามแผนพฒนาการศกษาชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 ทไดกำาหนดไวสอดคลองอยางชดเจนวา ใหทกฝายเพมโอกาสทางการศกษา และการเรยนรตลอดชวต เพมประสทธภาพการบรหารจดการโดยเรงรดกระจายอำานาจการบรหารและจดการศกษาไปสสถานศกษา เขตพนทการศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน สงเสรมการมสวนรวมของภาคเอกชน ประชาชน ประชาสงคม และทกภาคสวนของสงคมในการบรหารจดการศกษา และสนบสนนสงเสรมการศกษา ระดมทรพยากรจากแหลงตางๆ และการลงทนเพอการศกษา ตลอดจนบรหารจดการ และใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศดานการศกษา พฒนาความเปนสากลของการศกษาเพอรองรบการเปนประชาคมอาเซยน ดงนน การบรหารแบบมสวนรวมของผบรหาร จงถอไดวา เปนปจจยสำาคญทสามารถใชเปนเครองมอสนบสนนและผลกดนใหการดำาเนนงานในกลมสงเสรมการศกษาใหเกดประสทธผล ซงตองไดรบความรวมมอจากผรวมงานในระดบปฏบต และหนวยงานทกฝายทเกยวของ ถอเปนเรองททาทายโดยตองอาศยความร ความสามารถและประสบการณของผบรหารการศกษาเขาสนบสนน เพอรวมใจของผรวมงานใหมความเหนตรงกนและสามารถทำางานใหสอดคลองกบวตถประสงคขององคกรได

ประกอบกบจากผลการดำาเนนงานตามกลยทธของสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ไดขบเคลอนกลยทธตามกลยทธท 1 คอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบตามหลกสตรและสงเสรมความสามารถดานเทคโนโลยเพอเปนเครองมอในการเรยนรนน ไดผลการประเมนการ

4

จดการศกษา NT ปการศกษา 2554 รอยละ 88.08 ปการศกษา 2555 รอยละ 86.91 ผลการประเมน LAS ปการศกษา 2555 ชนประถมศกษาปท 5 รอยละ 40.08 ชนมธยมศกษาปท 2 รอยละ 31.24 และผลการประเมน O-NET ปการศกษา 2554 ชนประถมศกษาปท 6 รอยละ 45.72 ชนมธยมศกษาปท 2 รอยละ 39.77 ผลการประเมน O-NET ปการศกษา 2555 ชนประถมศกษาปท 6 รอยละ 41.71 ชนมธยมศกษาปท 2 รอยละ 38.81 จะพบวาผลการจดการศกษาทง ผล NT , LAS , O-BEC ในปการศกษา 2555 ตำากวาการจดการศกษา ในป 2554 อกทงทงสองปการศกษามผลตำากวาเกณฑระดบชาตในการขบเคลอนกลยทธตามกลยทธท 2 คอ ปลกฝงคณธรรม ความสำานกในความเปนชาตไทยและวถชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ผลจากประเมนคณลกษณะอนพงประสงคยงมนกเรยนทไมผานคณลกษณะอนพงประสงคในปการศกษา 2554 รอยละ 0.00 ผานเกณฑ รอยละ 3.93 ระดบด รอยละ 40.05 ระดบดเยยม รอยละ 56.02 ในปการศกษา 2555 มนกเรยนไมผานเกณฑ รอยละ 0.63 ผานเกณฑ รอยละ 3.92 ระดบด รอยละ 38.27 ระดบดเยยม รอยละ 57.18 จะพบวานกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคตำากวาเดม การขบเคลอนกลยทธตามกลยทธท 3 คอ ขยายโอกาสทางการศกษาใหทวถงและลดความเหลอมลำา ผเรยนไดรบโอกาสในการพฒนาเตมตามศกยภาพ จากขอมลยงพบนกเรยนในระดบประถมศกษา ขาดโอกาสทางการศกษา รอยละ 46.89 และนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตน ขาดโอกาสทางการศกษา รอยละ 53.73 ซงถอวามนกเรยนทขาดโอกาสเปนจำานวนมาก การขบเคลอนกลยทธตามกลยทธท 4 คอ การพฒนาครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ ใหสามารถจดกจกรรมการเรยนรอยางมคณภาพนน พบวา ครไดรบการพฒนาครบทกคน แตครสวนใหญไมมคอมพวเตอรแบบพกพา ทำาใหการจดการเรยนการสอนไมคลองตว การขบเคลอนกลยทธตามกลยทธท 5 คอ พฒนาการบรหารจดการศกษาใหมประสทธภาพตามหลกธรรมาภบาล เนนการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการสงเสรมการจดการศกษา

จากการดำาเนนการตามกลยทธดงกลาว พบวามปญหาในการดำาเนนการทกกลยทธ ผศกษาในฐานะทรบผดชอบการบรหารงานกลมสงเสรม

5

การจดการศกษา จงเลงเหนความสำาคญและประโยชนทอาจเกดขนตามมา ทำาใหผศกษามความสนใจทจะศกษาสภาพปจจบนและนำาเสนอรปแบบการมสวนรวมในการบรหารงานตามภาระงานกลมสงเสรมการจดการศกษา เพอนำาผลการศกษาไปใชใหเกดประโยชนสงสดตอการบรหารจดการ และพฒนาคณภาพการศกษาใหมประสทธภาพยงขนตอไป โดยไดศกษาการบรหารงานแบบมสวนรวม ในการบรหารงานจดการงานกลมสงเสรมการจดการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1

บทท 2แนวคดทฤษฎทเกยวของ

กระบวนการบรหารงานแบบมสวนรวม เพอพฒนาคณภาพผเรยน ผศกษาไดศกษาแนวคดทฤษฎทเกยวของ ดงน

1. การมสวนรวมในการบรหารงานจดการงานกลมสงเสรมการจดการศกษา 1.1 แนวคดทฤษฎการมสวนรวม 1.2 ความหมายของการมสวนรวม

1.3. ความสำาคญของการบรหารแบบมสวนรวม

1.4 รปแบบของการมสวนรวม 1.5 ขนตอนการมสวนรวม

1.6 ประโยชนของการมสวนรวม2. การบรหารงานกลมสงเสรมการจดการศกษา

6

2.1 บทบาทหนาทของงานสงเสรมการจดการศกษา2.2 หลกการบรหารงานกลมสงเสรมการจดการศกษา2.3 กระบวนการบรหารงานกลมสงเสรมการจดการศกษา

การมสวนรวมในการบรหารงานจดการงานกลมสงเสรมการจดการศกษาแนวคดทฤษฎการมสวนรวม

การมสวนรวมถอเปนสงสำาคญตอความสำาเรจของการดาเนนกจกรรม หรอโครงการตางๆ เปนอยางมาก โดยเฉพาะการมสวนรวมในกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมขององคกรธรกจของพนกงาน ทประกอบไปดวยกจกรรมตาง ๆ มากมายทตองการการมสวนรวมของพนกงานทวไปจงจะสงผลใหการบรหารจดการงานดานความรบผดชอบตอสงคมขององคกรธรกจของ พนกงานสำาเรจลลวงไปได ดวยด

ความหมายของการมสวนรวม เสรมศกด วศาลาภรณ (2537, หนา 178) กลาวถงการมสวน

รวมในการบรหารไววาการมสวนรวมของบคคลจะกอให เกดการมสวนเกยวของและการมสวนเกยวของจะสงผลให เกดความผกพนตอหนวยงานและภารกจทตนเองมสวนรวม

เนตนา โพธประสระ (2541) การมสวนรวม หมายถง การไดเขาไปเกยวของทอาจเปนการเขารวมแบบทางตรง หรอทางออมในการทำากจกรรมใดกจกรรมหนงกได

สายสนย ปวฒนนท (2541, หนา 41) ไดกลาว ถงการมสวนรวม หมายถง การทปจเจกบคคลกด กลมคนหรอองคกรประชาชนได อาสาเขามามสวนรวมในการตดสนใจการดำาเนนโครงการ การแบงปนผลประโยชนและการประเมนผลโครงการพฒนาดวยความสมครใจ โดยปราศจากขอกำาหนดทมาจากบคคลภายนอกและเปนไปเพอตอบสนองตอความตองการ

7

ของสมาชกในชมชน รวมทงทอำานาจอสระในการแบงปนผลประโยชนทเกดจากการพฒนาให กบสมาชกดวยความพงพอใจและผเขามามสวนรวมมความรสกเปนเจาของโครงการดวย

โกวทย พวงงาม (2541) การมสวนรวม หมายถง กระบวนการของกลมองคกร ชมชน มการรวมคด รวมตดสนใจ รวมลงมอปฏบต โดยมความเขาใจปญหาของตนและตระหนกถงสทธของตนทมตอสงนน ซงความรสกเหลานจะเกดขนไดดวยการทบคคล ไดรบขอมลใหมทชวยเพมอำานาจ ความคด และโอกาสไดรวมวเคราะห และตดสนใจกำาหนดเปาหมายในกจกรรมเหลานน

ทองใบ สดชาร (2543, หนา 227) กลาววา การมสวนรวม (Participation) เปนวธการทผนำาสามารถนำามาปรบใชในการจงใจและสรางขวญกำาลงใจให แกบคลากร เปนกลยทธทจะชวยใหมแรงจงใจในการทำางานมากขน มลกษณะเปนกระบวนการทจะทำาให พนกงานมสทธมเสยงในการตดสนใจทเกยวของกบงานของตน บคลากรทมสวนรวมในการตดสนใจอาจมความผกพนในการทำางานยงกวาการ เขามามสวนรวมในการตดสนใจเทานน ยงไปกวานนการเขาไปมสวนรวมจะทำาให บคลากรเกดทศนะตอการบรหารงานขององคกรดขน สงผลใหบคคลเกดความพอใจในการทำางาน และมแรงใจทจะมงสความสำาเรจในชวตการทำางาน ตลอดจนทำาใหเขาไดรบการยอบรบ (Recognition) มความรบผดชอบ (Responsibility) และเกดความนบถอตนเองมากขน (Self-esteem) นอกจากนนยงพบวาการมสวนรวมของบคลกรสงผลให เขามความชดเจนในความคาดหวงมากยงขน

กลาวคอ การมสวนรวมในการตดสนใจจะทำาให บคลากรเกดความเขาใจการทำางาน และการบรหารงานในองคการไดดยงขนอก ทงจะเชอมโยงไปสความเขาใจในการทำางานกบระบบรางวลไดดขน

8

Newstrom and Davis (1993) ใหความหมายของการมสวนรวมวา เปนการเกยวของในดานจตใจ และอารมณความรสกของบคคลใน“สถานการณกลม ทจะกระตนให เกดการสรางสรรคทจะกระทำาในสงทบรรลเปาหมายของกลม และแบงความรบผดชอบกนระหวางสมาชกในกลมทำาใหเกดการมสวนรวม “

Cohen and Uphoff (n.d อางถงใน จรญญา บรรเทง, 2548) กลาวถง การมสวนรวมในการพฒนาชนบทวา หมายถง ความรวมมอของทองถนทอยภายใตเงอนไขหรอสถานการณใด ๆ กตามทตองการใหประสบผลสำาเรจในเปาหมายของการพฒนาทเกดขนโดยหนวยงานพฒนาและ รฐบาลกลมประเทศดอยพฒนา

อนงค อนนตรยเวช (2539 :5) สรปวา โดยหลกการของการบรหารการมสวนรวมวตถประสงคสำาคญคอ 1) เพอตอบสนองความตองการดานจตวทยา (psychological needs) 2) เพอเสรมสรางความรสกวามความสำาคญ (sense of importance) และ 3 ) เพอเสรมสรางความรสกมสวนรวมเปนเจาของ(sense of belonging) ซงเปนการเพมพนขวญและกำาลงใจในการทำางานสงผลใหการปฏบตงานของบคลากรโดยรวมมประสทธภาพมากขน

ธงชย สนตวงษ (2543 :138) ไดใหความหมายของการมสวนรวมในการบรหาร คอ วธบรหารทผบรหารหรอเจาของกจการไดเปดโอกาสใหผปฏบตงานมสวนรวมในการบรหารงานดานตาง ๆ เชน การมสวนรวมในการวางแผน ชวยเสนอแนะขอคดเหนเพอประกอบการตดสนใจของนกบรหารตลอดจนการใหโอกาสและมอสระกบกลมทจะตดสนใจทำางานเองภายใตเปาหมายและนโยบายทมอบหมายไวใหอยางกวาง ๆ

ชาญชย อาจนสมาจาร (2539 :121-122) ใหความหมายของการมสวนรวมวา การมสวนรวม หมายถง การเขาเกยวของทางสมองและอารมณของบคคลในสถานทสนบสนนเขาใหทำาประโยชนกบเปาหมายของกลมและมสวนในหนาทรบผดชอบ

Keith (1972 :136) ; Erwin (1976 :138) และ Reeder (1974 :39) ไดใหความหมายของการมสวนรวมของประชาชนไววาหมายถง การมสวนรวมในการปะทะ สงสรรคทางสงคม ทงทางจตใจ และอารมณ

9

(Mental and Emotional involvement) ของบคคลหนงในสถานการณกลม(Group situation) ซงรวมทงการมสวนรวมของปจเจกบคคล และการมสวนรวมของกลมดำา เนนงานพฒนารวมความคดรวมตดสนใจแกปญหาของตวเอง รวมใชความคดสรางสรรค ความรความชำานาญ รวมกบการใชวทยาการทเหมาะสม และสนบสนนตดตามผลการปฏบตงานขององคกร และเจาหนาททเกยวของ

Brown และ Moberg (1980 :483) ไดกลาวถงการมสวนรวมวาเปนกระบวนการซงบคคล ตงแตสองคนขนไปมอทธพลซงกน และกนในการตดสนใจทจะสงผลกระทบตอพวกเขาในอนาคตซงอาจจะถกกำาหนดขนมาอยางเปนทางการหรอไดรบการสนบสนนอยางไมเปนทางการได

Chell (1985) กลาวถง การมสวนรวมเปนลกษณะของการเขาไปสมพนธกบกจกรรมโดยตรงของผใตบงคบบญชา โดยทพวกเขาเขาไปแบงปนการควบคม ผลลพธขององคการตลอดจนมความเทาเทยมในสทธ นอกจากนการปฏสมพนธจะตองคำานงถงองคการ และโครงสรางหนาททางสงคมอกดวย

จากความหมายดงกลาว กลมสงเสรมการศกษา ไดใหความหมายวา การมสวนรวม หมายถง การเขารวมในกจกรรมทเกยวกบการศกษาในการบรหารงานกลมสงเสรมการศกษา ในดานการวางแผน การดำาเนนงานตามแผน และการประเมนผล

ดงนน จงสามารถสรปความหมายของการมสวนรวม คอ การเขาไปมสวนรวมทำากจกรรมใดกจกรรมหนง อาจเปนการเขารวมแบบทางตรง หรอทางออมกได และยงเปนวธการทผนำาสามารถนำามาปรบใชในการจงใจและสรางขวญกำาลงใจให แกบคลากร เปนกลยทธทจะชวยใหมแรงจงใจในการทำางานมากขน การเขาไปมสวนรวมยงทำาให บคลากรเกดทศนะตอการบรหารงานขององคกรดขน สงผลให บคคลเกดความพอใจในการทำางาน เกดความผกพนตอหนวยงานและ ภารกจทงตนเองมสวนรวมมแรงใจทจะมงสความสำาเรจในชวตการทำางาน การบรหารแบบมสวนรวม เปนการกระจายอำานาจและความรบผดชอบของผบรหารไปยงผใตบงคบบญชา หรอกลมงานทเกยวของ เพอใหกลมมสวนรวมในการตดสนใจ กำาหนดวสย

10

ทศน เปาหมายและยทธศาสตรขององคการ พรอมทงรวมดำาเนนการใหงานบรรลเปาหมายอยางเตมใจ และเกดความพงพอใจของผใชบรการ การมสวนรวมเปนการทบคคลไดเขามารวมในการแสดงความคดเหน รวมตดสนใจ รวมปฏบตกจกรรมตาง ๆ รวมเสยสละเวลาแรงงาน วสด อปกรณและอน ๆ ซงเปนเรองของจตใจและอารมณของบคคล ดงนนการมสวนรวมควรทำา ดวยความสมครใจ และตงอยบนพนฐานความเสมอภาคซงการใหสมาชก เขามามสวนในการปฏบตอยางแทจรงจะทำา ใหบคคล ชมชน เกดความรสกวาตนเองไดลงทน มความผกพนและอทศพลงทกอยางเพอใหประสบผลสำาเรจ

ความสำาคญของการบรหารแบบมสวนรวมอนงค อนนตรยเวช (2539: 24- 26) ไดกลาวถง ความสำาคญของ

การบรหารแบบมสวนรวมวา เปนการใชแนวคดของการบรหารเชงระบบและเนนความสำาคญของทรพยากรมนษยโดยการพจารณาวาทรพยากรมนษยเปนทรพยากรหลกทสำาคญของการศกษา ทจะทำาใหการบรหารไดอยางมประสทธภาพและยงไดสรปความสำาคญของการบรหารทมงใหทกคนมสวนรวม ของนกวชาการหลายทาน ดงน

1. การบรหารงานแบบมสวนรวมมลกษณะเดน คอ เปนการสรางความไววางใจและเชอมนในบคลากร การสอสารเปนไปโดยอสระ เปดกวางใหมการโตแยงกนอยางเปดเผยและมการเหนพองตองกน(Consensus)

2. ผบรหารสามารถกระตนจงใจใหผใตบงคบบญชาเกดกำาลงใจในการปฏบตงานโดยการใหเขามามสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบการบรหารการศกษาของสถานศกษากอใหเกดทศนคตทดตอสถานศกษา

3. การตดสนใจในเรองตาง ๆ กระทำาไดโดยบคลากรในทกระดบของสถานศกษา

4. เปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการกำาหนดเปาหมายและการดำาเนนงานของสถานศกษา

5. การควบคมงานสามารถกระจายไปในหมผปฏบต โดยการควบคมกนเอง เพอเนนการแกปญหา สามารถหลกเลยงการตำาหน

11

6. ผบรหารตองใหความสำาคญในการพฒนาทรพยากรมนษย เพอใหการทำางานมผลงานสงสด และสำาเรจตามเปาหมาย

7. มการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางการอภปรายในทประชม เปนการขจดแนวคดทขาดเหตผล และไมเหมาะสมใหหมดไป

8. การบรหารแบบมสวนรวมจะมประสทธภาพสงสด เมอบคลากรในสถานศกษาทมความรความเชยวชาญในแขนงตาง ๆ มมมมองทแตกตางกนในการแกปญหาเดยวกน

อมเรศ ศลาออน (2543 : 83-84) ไดกลาวถงความสำาคญในการปฏรปการศกษา ประการหนงคอใหทกสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา การศกษาของชาตไมควรถอวาเปนภารกจผกขาดของหนวยงานใด หนวยงานหนง เพราะเมอหนวยงานอนของสงคม หรอสวนอนไมมสวนรวมเขากละทง และไมสนใจภารกจดานการศกษา พอแมเหนวาหนาทหลอหลอมเยาวชนเปนภารกจของคร เขากไมตองทำาหนาท ยกภารกจทงหมดใหคร เมอเดกอยทบานกไมสอนเดกเพมเตม เพราะคดวาครสอนหมดแลว เรองเชนนเกดขนจรงในทกวนน แตถาเผยแพรแนวคดไปวา การศกษาเปนเรองของการพฒนาไมใชยกหนาทใหเปนของครแตเพยงผเดยว ทกกระทรวง ทกกรม ทกคน ในสงคมไทยโดยเฉพาะอยางยง พอแมตองมสวนรวม ในการจดการศกษาของคนรนตอไป เพราะคณภาพของคนเหลานนจะกำาหนดชะตากรรมของชาตในอนาคต

สรพล นตไกรพจน(2544 :67) ไดกลาวถงเรองของการเสรมสรางความเขมแขงใหกบทองถนวา กฎหมายการศกษาแหงชาตไดเตรยมกลไกรเอาไวแลว ในอนาคตทองถนจะตองเขามารบผดชอบการศกษา ขนแรกจงใหทองถนเขามามสวนรวม จากนนพฒนาไปสการทเขาเอาไปทำาเอง หรอมารบไปทำากไดโดยในกรอบของการจดระบบบรหาร เขตพนทไดเตรยมเรองนไวชดเจน คอ กำาหนดใหตวแทนทองถนเขามารวมเปนกรรมการ บรหารเขตพนท มารวมเปนกรรมการบรหารโรงเรยน กำาหนดใหทองถนมบทบาทสนบสนนงบประมาณ หรอแผน หรอนโยบาย หรอ คน หรอสนบสนนกจกรรมตาง ๆ ใหกบโรงเรยนทอยในทองถนได และทงหมดนอยในกฎหมายขนตอนและแผนการกระจายอำานาจดวย ตามกฎหมายการเขามามสวนรวมไมใชเขามานงเฉย ๆ แตจะมอำานาจในการบรหารโรงเรยน ในการตดสนใจเรองงบประมาณ จากการททองถนไดมสวนรวมในเรองการศกษา

12

ทองถนจะเขมแขงขนมา ไดเรยนรเรองการบรหารจดการ มประสบการณตรงในการทจะดำาเนนงานของตนตอไปในอนาคตอาจจะตงโรงเรยนขนมาเองกได

รปแบบของการมสวนรวม อทย บญประเสรฐ(2545 :113-114) ไดกลาวถงรปแบบการม

สวนรวมในการวจยเรอง การมสวนรวมของประชาชนทมผลตอการพฒนาเศรษฐกจ: ศกษาเฉพาะกรณโครงการสารภ ตำาบลทาชาง อำาเภอวารนชำาราบ จงหวดอบลราชธาน ของ กรรณกา ชมด ซงไดสรปรปแบบการมสวนรวมเปน 10 ประการคอ

1. การมสวนรวมประชม2. การมสวนรวมในการออกเงน3. การมสวนรวมเปนกรรมการ4. การมสวนรวมเปนผนำา5. การมสวนรวมสมภาษณ6. การมสวนรวมเปนผชกชวน7. การมสวนรวมเปนผบรโภค8. การมสวนรวมเปนผรเรมหรอผรวมงาน9. การมสวนรวมเปนผใชแรงงาน10. การมสวนรวมออกวสดอปกรณเอกชย กสขพนธ (2533 :114-115) กลาวถง ระบบบรหารแบบม

สวนรวมทใชอยในปจจบนและเปนทยอมรบวา ไดผลในเชงปฏบตมากม 3 ระบบคอ

1. ระบบการปรกษาหารอเปนการบรหารแบบเปดโอกาสใหผปฏบตงานมสวนรวมในการปฏบตงานในรปของคณะกรรมการ ซงเปนการกระจายอำา นาจบรหารและการตดสนใจใหผมสวนเกยวของกบงานรวมมความรบผดชอบระบบการปรกษาหารอนเหมาะสำา หรบการใชผบรหารระดบตนขนไป โดยการมอบหมายใหทำา หนาทเปนหวหนาคณะทำา งาน ประธานโครงการคณะกรรมการ หรอกรรมการ เปนตน

2. ระบบควบคมคณภาพเปนการบรหารแบบเปดโอกาสใหผปฏบตงานไดมสวนรวมในการปฏบตงานในรปแบบของกลมทำา งาน ซงคงเรยก

13

ชอไดหลายอยาง เชนกลมคณภาพ กลมกจกรรมควซ กลมพฒนาคณภาพงาน ฯลฯ ระบบบรหารนเหมาะสำา หรบใชกบพนกงานระดบปฏบตหรอระดบหวหนางาน เพราะเปนการฝกฝนและเปดโอกาสใหบคคลเหลานน มโอกาสทำา งานรวมกนเพอคนหาปญหา วเคราะหปญหา หาสาเหตของปญหา ตลอดจน แนวทางการแกไขปญหาดวยตนเอง

3. ระบบขอเสนอแนะระบบนมความแตกตางจากขอเสนอแนะทพบเหนทวไปทมลกษณะเปนกลองหรอตรบฟงความคดเหนเทานน แตวธนจดใหมแบบฟอรม ขอเสนอแนะ เพอใหพนกงาน เพอผปฏบตงานทกคน ไดกรอบแบบทกำาหนด เชนปญญาทพบคออะไร สาเหตปญหามาจากอะไร วธการแกปญหามอะไรบาง และผลทคาดวาจะไดรบนนดกวาเดม ซงวธการนใชไดผลในหลายบรษท เชน ธนาคารพาณชย บรษทเครอซเมนตไทย ซงแตบรษทจะมคณะกรรมการพจารณาขอเสนอแนะวา แตละขอเสนอแนะ เปนความคดรเรมสรางสรรคเพยงใด ความเปนไปไดในการนำา ไปสการปฏบตมากนอยเพยงใด และความสมควรทดลอง ดำา เนนการตามขอเสนอแนะหรอไม อยางไรกตามหากขอเสนอแนะใดสามารถนำา ไปสการปฏบตไดผล ทางบรษทกจะใหรางวลแกผเสนอความคด

กาญจนา แกวเทพ (2538: 129) ไดวเคราะหลกษณะการมสวนรวมแบบความสมพนธระหวางนกพฒนาและประชาชนในการทำา งานรวมกนตามแนววฒนธรรมวา ความสมพนธในการทำา งานรวมกนของพฒนากรกบประชาชน ตองมลกษณะเฉพาะ คอ มความสมพนธแบบ partnership อนมองคประกอบ ยอย 3 ลกษณะ คอเปนลกษณะทตองพงพาอาศยซงกนและกนรบผดชอบรวมกน เพราะฉะนนผลการพฒนาออกมาไมดกตองรบผดชอบรวมกนทงสองฝายลกษณะทสอง เปนความสมพนธเทาเทยมกน เสมอภาคกน และลกษณะสดทาย เปนลกษณะของความสมพนธทมประโยชนรวมกน ผลประโยชนไมขดแยงกนหากแตสนบสนนซงกนและกน ในรปธรรมทเปนจรง ความสมพนธระหวางนกพฒนากบประชาชนจะเปนรปแบบทเปลยนไปตามสถานการณเรยกวาเปน ความสมพนธระหวางนกพฒนากบประชาชนจะเปนรปแบบทเปลยนไปตามสถานการณเรยกวาเปน ความสมพนธพลวตร (Dynamic relationship) ในบางถานการณมความสมพนธแบบเพอนทเสมอกนบางสถานการณกจะเปนเหมอนพนองกน

14

อคน รพพฒน (2538 :188) ไดกลาวถงรปแบบของการมสวนรวมซงจำาแนกได 3 ประการตามลกษณะของการมสวนรวม คอ

1. การมประชาชนเขารวมโดยตรงโดยผานองคกรจดตงของประชาชน

2. การทประชาชนมสวนรวมทางออม โดยผานองคกรผแทนของประชาชน

3. การทประชาชนมสวนรวมโดยการเปดโอกาสให โดยผานองคกรทไมใชผแทน

ของประชาชน เชนสถาบน หรอหนวยงานทเชญชวน หรอเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวม

อทย บญประเสรฐ(2543 :184) ไดกลาวถงเรองการบรหารแบบใชโรงเรยนเปนฐานหรอ School – Based Management: SBM เปนรปแบบหนงของการบรหารสถานศกษาทมหลกการ มทมาชดเจนและแบบแผนทมลกษณะเฉพาะของตนเอง ทเดนชด ในเรองของการกระจายอำานาจ การบรหารและจดการศกษาไปยงสถานศกษาและชมชน เรองการมสวนรวมของชมชนในการบรหารจดการสถานศกษาโดยตรงในลกษณะทเปนผรวมงาน ของผทมสวนไดสวนเสยหรอมสวนเกยวของโดยตรง ไดมสวนรวมในการบรหารตดสนใจ และรวมจดการศกษาทงผปกครอง ตวแทนชมชน ตวแทนศษยเกา และตวแทนนกเรยนโดยการดำาเนนการใหการศกษาสามารถตอบสนองความตองการของชมชน และสงคมไดอยางเหมาะสม รวดเรวและทนการ การทบคคลมสวนรวมในการจดการศกษา จะเกดความรสกเปนเจาของและจะรบผดชอบในการจดการศกษามากขน

สรปไดวา รปแบบการมสวนรวมม 2 รปแบบ คอ1. รปแบบการมสวนรวมตามกระบวนการ

1.1 การมสวนรวมในการวางแผน1.2 การมสวนรวมในการดำาเนนการปฏบตตามแผน1.3 การมสวนรวมในการรบผลประโยชน1.4 การมสวนรวมตรวจสอบการปฏบตตามงาน1.5 การมสวนรวมประเมนตดตามผล1.6 การมสวนรวมปรบปรงแกไขและพฒนา

2. รปแบบการมสวนรวมตามระดบของการมสวนรวม

15

2.1 การเปนผนำา2.2 การเปนผรวมงาน2.3 การเปนทปรกษา2.4 การเปนผใหการสนบสนน2.5 การเปนกรรมการ2.6 การมสวนรวมในบางโอกาส

ขนตอนการมสวนรวมแนวความคดเกยวกบการมสวนรวมในการทำา งานสามารถเปดโอกาส

ใหสามารถแสดงออกในหลายทศนะ ซงไดมผศกษา และเสนอแนวความคดไวดงน

Delbecq และ Andrew (1971: 466–492) ไดกลาวถงรปแบบของกระบวนการ การมสวนรวมของประชาชนในการวางแผน 5 รปแบบดงน

1. การรวบรวมขอมลรายละเอยดของโครงการตาง ๆ2. การวเคราะห หรอสรปปญหา3. การจดลำา ดบความสำาคญของปญหา4. ดำา เนนการแกไขปญหา5. ตดตาม และประเมนผลความสำาเรจของโครงการ เพอนำา ไปสการ

พฒนา และปรบปรงการดำา เนนงานใหมประสทธภาพยงขนCohen และ Uphoff (1980: 213–214) ไดแบงชนดของการม

สวนรวมออกเปน 4 ชนดคอ1. มสวนรวมในการตดสนใจ (decision making) ประกอบดวย

3 ขนตอน คอ การรเรมตดสนใจ ดำา เนนการตดสนใจ และตดสนใจลงมอปฏบตการ

2. การมสวนรวมในการปฏบตการ (implementation) ประกอบดวย การสนบสนนดานทรพยากรการบรหาร และการประสานขอความรวมมอ

3. การมสวนรวมในผลประโยชน (benefits) ไมวาจะเปนผลประโยชนทางดานวสด ผลประโยชนทางสงคม หรอผลประโยชนสวนบคคล

4. การมสวนรวมในการประเมนผล (evaluation)

16

นอกจากน Cohen และ Uphoff ไดเสนอลกษณะการมสวนรวมของผบรหารเพมเตม คอ

1. การรวมประชมกลมผทำา กจกรรมในสถานประกอบการนน ๆ กลาวคอ ผบรหารกจการไดมสวนรวมในการเขาประชมตามวน และเวลาทมการประชม

2. การรวมวางแผนในการประกอบธรกจ คอ การทบคคลซงเปนผบรหารกจกรรมมสวนรวมเสนอแนวความคดใหม ๆ ในการปรบปรงกจกรรมในธรกจ เชน การตลาดกมการเสนอใหหาตลาดใหมกคอวาเปนการรวมวางแผน เปนตน

3. การรวมตดสนใจเลอกแนวทางในการปฏบตกจกรรม คอการทผบรหารกจการมสวนในการคดเลอกกจกรรมทจะมขนในสถานประกอบการนน ๆ

4. การรวมปฏบตกจกรรมตาง ๆ คอการทผบรหารกบการไดมโอกาสลงมอกระทำา การในกจกรรมรวมกบผอนในสถานประกอบนน ๆ

5. การรวมประเมนผลในกจกรรมตาง ๆ คอการทผบรหารกจการมโอกาสเปนผตรวจสอบ และตดตามผลงานของกจกรรมทเกดขน

6. การรวมไดรบประโยชนจากการประกอบกจการ คอ การทผบรหารกจการมโอกาสไดรบเงนเดอน หรอโบนสเพมมากขนจากเดม

สรปไดวาสรปขนตอนการมสวนรวมไวดงน1. การวางแผน เปนขนการศกษา เกบรายละเอยดของขอมล หา

สาเหต และวางแผนงานโดยกำาหนดวตถประสงค และเปาหมายอยางชดเจน

2. การดำา เนนการ หรอขนปฏบตงาน โดยดำา เนนการตามแผนงานทวางไว

3. การประเมนผลงาน สรปผลงานทไดดำา เนนการไว วเคราะหเหตผลของการปฏบตดงกลาว ประโยชนของการมสวนรวม

ธรรมรส โชตกญชร(2546, หนา 230) ไดกลาวถง ประโยชนของการบรหารโดยการมสวนรวมไวดงน

17

1. เมอผรวมงานใดมสวนรวมในการตดสนใจในการเปลยนแปลง เขาจะยอมรบการเปลยนแปลง

แทนทจะตอตานการเปลยนแปลง2. ความสมพนธระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชาจะมความ

ราบรนมากขนความไมพอใจและการรองทกขจะนอยลง

3. ความผกพนของบคลากรกบองคกรจะรสกผกพนมากขน4. บคลากรจะไววางใจฝายบรหารมากขน 5. การบรหารผใตบงคบบญชามความงายขน เพราะผใตบงคบบญชา

ยอมรบการเปลยนแปลง และไววางใจฝายบรหารมากขน

6. การตดสนใจทางการบรหารมคณภาพดขน7. การตดตอสอสารระหวางองคกรระดบสงกบองคกรระดบตำาดขน8. กอใหเกดการสรางทมงานทมประสทธภาพธงชย สนตวงษ (2539 :138-139) กลาวถง ประโยชนของวธการ

จดการโดยใหมสวนรวมในการบรหาร สรปไดดงน1. ชวยใหมโอกาสไดรบทราบขอเทจจรงของปญหาตาง ๆ ท

เกดขน ณ จดปฏบต โอกาสทจะชวยแกไขปญหาหรอตดสนใจดำาเนนการตาง ๆ จะตรงกบสถานการณทเปนจรงมากยงขน

2. ชวยใหมโอกาสไดรบขอคดเหนใหม ๆ จากผใตบงคบบญชา ซงจะสงผลใหเกดแนวทาง

ดำาเนนงานใหม ๆ ขนอกหลายอยางกได3. ชวยสงเสรมกำาลงใจของลกนอง ใหมโอกาสมสวนรวมและ

แสดงออกซงความสามารถสงผลใหผใตบงคบบญชามขวญและกำาลงใจดขน

4. ชวยใหเกดการตดตอสอสารทดขน ทำาใหเขาใจระหวางผบรหารและผบงคบบญชาเปนไปดวยด

ผใตบงคบบญชาสามารถทำางานดวยความสบายใจนอกจากประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวม ดงกลาวขางตน ยง

มประโยชนอกมากมาย เชน

18

1. ชวยสรางความสามคค และการตอตานจากพนกงานระดบตำา 2. ชวยใหทราบถงความตองการขององคการทงหมด 3. ชวยเพมพนประสทธภาพการทำางานใหสงขน ลดความเฉอยชาใน

การทำางาน การยายงานและการหยดงาน

4. ชวยลดความขดแยง และการตอตานจากพนกงานระดบตำา 5. ชวยสรางบรรยากาศในการทำางาน และทำาใหสขภาพจตในองคการ

ดขน 6. ชวยเพมผลผลตในองคการ 7. สรางหลกประชาธปไตยใหเกดขนในองคการ 8. ชวยลดคาใชจายในการบรหารงาน ใชทรพยากรอยางประหยดและ

ทะนถนอม 9. ทำาใหพนกงานรสกวาเขาเปนสวนหนงขององคการ 10. เปนการแบงเบาภาระหนาทของผบงคบบญชา ในดานการ

ควบคมงานใหลดนอยลง และทำาใหผลงานดขน

สรปประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวม มผลโดยตรงตอการเพมประสทธภาพของการทำางานและกำาลงใจของผรวมงาน อนจะเปนผลใหเกดการยอมรบไดความคดทดหลากหลายในการทำางาน มความรกและความผกพนระหวางบคลากรดวยกนและระหวางองคกรมากขน ทกคนมโอกาสทำางาน มขวญและกำาลงใจในการทำางาน มความเตมใจในการปฏบตงานและพรอมทจะเปลยนแปลง ทำาใหประสทธภาพและประสทธผลสงขน

จากนโยบาย การจดการศกษาตามแผนการจดการศกษาของชาต และแนวคด ทฤษฎ ความสำาคญ ประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวม ดงกลาวขางตน กลาวไดวาการบรหารแบบมสวนรวมในกลมสงเสรมการศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มอทธพลและนาจะมอทธพลทางออมตอการบรหารงาน การจดสภาพแวดลอม และความพงพอใจในการปฏบตงานในกลมสงเสรมการศกษา และในทางตรงมอทธพลตอพฤตกรรมการบรหารการศกษาตามแนวทาง

19

การปฏรปการศกษา ของผบรหารสถานศกษาในสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 สงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาผเรยนในทสด ผศกษาจงไดนำาหลกการบรหารแบบมสวนรวม มาบรหารจดการในกลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 เพอพฒนาคณภาพผเรยน ในสงกดเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ใหไดมาตรฐานตอไป

จดประสงค/เปาหมายของการดำาเนนงานผรายงาน ในฐานะผดำารงตำาแหนงผอำานวยการกลมสงเสรมการ

จดการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ซงมหนาทสงเสรมการจดการศกษา สนบสนนและสงเสรมใหสถานศกษาในสงกดเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ดำาเนนการจดการศกษาขนพนฐานใหมประสทธภาพ โดยเนนการบรณาการการจดการศกษาทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ไปสการศกษาตลอดชพ นำาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนใชประกอบการเรยนการสอน สงเสรมสขภาพกายและสขภาพจตใหสมบรณ จดสวสดการ สวสดภาพ และกองทนเพอการศกษา ทจะเปนการชวยเหลอผเรยนปกต ดอยโอกาส พการ และมความสามารถพเศษ อกทงสงเสรมใหบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา สถานประกอบการ องคกรปกครองสวนทองถน และเอกชน รวมจดการศกษาทจะสงผลตอคณภาพชวตของผเรยน เพอใหบรรลวตถประสงค เปาหมายในการดำาเนนการ ดงตอไปน

1. เพอสงเสรมคณภาพการจดการศกษาทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ใหเปน

การศกษาตลอดชวตภายใตความรวมมอของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และองคการปกครองสวนทองถนทกรปแบบใหมคณภาพตามมาตรฐาน

2. เพอสงเสรมสขภาพกายและสขภาพจต ผรบบรการทางการศกษา ใหสมบรณโดยสงเสรมใหสถานศกษาจดอาหารกลางวน อาหารเสรม และเพอสงเสรมใหมจรยธรรม คณธรรม วนย โดยเนนกฬา นนทนาการ ลก

20

เสอ-ยวกาชาด และการปฏบตตนตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข

3. เพอสงเสรมและสนบสนนการจดสวสดการแกคร บคลากรทางการศกษา และผรบบรการดวยการระดมทรพยากรจากทกฝาย

4. เพอสงเสรมกจการพเศษ ทเปนการสรางความมนคงและประสานเครอขายทกระดบไปสการจดการศกษาขนพนฐาน

กระบวนการผลตผลงานหรอขนตอนการดำาเนนงานของการมสวนรวม

การบรหารแบบมสวนรวมมกระบวนการหรอขนตอนในการบรหารตามแนวคดของ โคเฮน และอฟออฟ ม 4 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การมสวนรวมในการตดสนใจประการแรกทจะตองทำา คอ การกำาหนดความ

ตองการและการจดลำาดบความสำาคญ ตอจากนนกเลอกนโยบายและประชากรทเกยวของ การตดสนใจในชวงเรมตน การตดสนใจในชวงดำาเนนการวางแผน และ การตดสนใจในชวงการปฏบตตามแผนทวางไว

ขนท 2 การมสวนรวมในการดำาเนนงาน เปนองคประกอบของการดำาเนนงาน ไดมาจากคำาถามทวา ใครจะทำาประโยชนใหแกโครงการไดบางและจะทำาประโยชนไดโดยวธใด เชน การชวยเหลอดานทรพยากร การบรหารงาน การประสานงาน และการขอความชวยเหลอ

ขนท 3 การมสวนรวมในการรบผลประโยชน เชงปรมาณ เชงคณภาพ และตองพจารณาถงการกระจายผลประโยชนภายในดวย ผลประโยชนของโครงการในทางบวกและผลเสยหายของโครงการทเกดขนในทางลบ ซงเปนประโยชนและเปนโทษตอบคคลและสงคม

ขนท 4 การมสวนรวมในการประเมนผล สงสำาคญจะตองสงเกต คอ ความเหน (View) ความชอบ (Preference) และความคาดหวง (Expectation) ซงจะมอทธพลและสามารถเปลยนพฤตกรรมของบคคลในกลมตาง ๆ ได

การมสวนรวมในการปฏรปการศกษา ตองใหบคลากรในองคกร มสวนรวมอยางจรงจง ตงแตการวางแผนพฒนาสถานศกษา การจดการเรยนการสอน การพฒนาปรบปรงสถานศกษาและการตดตามประเมนผล

21

ซงครสภากำาหนดระดบคณภาพผเชยวชาญ เปนการบรหารงานแบบผรวมงานทกคนมสวนรวมมงเนนใหทกคนรวมวางแผน และปฏบตตามแผนไดจรง สามารถบงชไดชดเจนวา ผลงานสวนใดเกดจากผรวมงานคนใด ขยายผลสกลมบคคลใกลเคยงกบผบรหารเปาหมายปฏบตงานคำานงถงผลการพฒนาทเกดขนกบผรบบรการและรวมงาน ซงเปนไปตามทตกลง (สำานกงานเลขาธการครสภา. 2541 : 4)

ในการบรหารจดการใหบรรลวตถประสงคนน จำาเปนตองมการบรหารจดการอยางเปนระบบมแบบแผนในการนำาเดนงานอยางชดเจน จากประสบการณการบรหารจดการ พบวา การบรหารจดการแบบมสวนรวมเปนการบรหารทด เพราะเปนการบรหารทเปดโอกาสใหมการเสนอความคดเหน มการประชมปรกษาหารอรวมกน รวมกนคด รวมกนทำา และรวมกนรบผลประโยชนอนเกดจากงาน ทำาใหผรวมงานมความพงพอใจ และมขวญและกำาลงใจในการปฏบตงานดขน โดยนำา 3 ทฤษฎมาบรหารรวมกน คอ

1. การบรหารแบบมสวนรวม (PARTICIPARTION MANAGEMENT) : PM

เปนการดำาเนนการของฝายบรหารทจะจงใจใหโอกาสแกผปฏบตงานในองคการไดมสวนรวม ในการเสนอแนะ รวมคด รวมตดสนใจ และรวมพฒนางานดวยความเตมใจ อทศแรงกาย แรงใจ มงมนตองานเสมอนวาตนเองเปนเจาขององคการนน

2.กการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School-Base Management : SBM)

เปนการจดการศกษาทเนนทหนวยปฏบต คอ โรงเรยนพรอมทงมการกระจายอำานาจการบรหาร จากสวนกลางไปยงโรงเรยน โดยใหโรงเรยนมอำานาจหนาทรบผดชอบ มความอสระ คลองตวในการบรหาร ทงดานวชาการ งบประมาณ บคลากร และการบรหารทวไป ภายใตคณะกรรมการโรงเรยน ซงประกอบดวย ผแทนผปกครอง ผแทนคร ผแทนองคกรชมชน ผแทนศษยเกา ผแทนนกเรยนและผแทนโรงเรยน เพอใหการจดการศกษาเกดขนจากการมสวนรวมและตรงตามความตองการของผเรยน ผปกครองนกเรยน และชมชนมากทสด

22

3. การพฒนาองคการ (Organizational Development : OD )

เปนแนวคดและความพยายามปรบปรงเปลยนแปลงอยางมแผนทวทงองคการใหมประสทธภาพและ ความเจรญเตบโต โดยสอดแทรก (Intervention) สงทไดมการวางแผนไวแลวเขาไปในกระบวนการขององคการดวยการใชความรทางดานพฤตกรรมศาสตร

จดเรมตนโดยการวางแผนกลยทธการบรหารงานกลมสงเสรมการจดการศกษา คอ การศกษาสภาพงาน โดยการวเคราะห และสงเคราะหปจจยตาง ๆ ทเกยวของกบสภาพแวดลอมภายนอกและภายในของงาน เพอใหทราบวาสภาพงานในกลมสงเสรมการจดการศกษา มโอกาส อปสรรค จดเดน และจดดอยทตองพฒนาอยางไรบาง ขอมลทไดจะนำาไปใชประโยชน ในการกำาหนดทศทางพฒนางานใหเปนไปตามวตถประสงคตอไป

ทง 3 หลกการหรอทฤษฎ ขางตน ตองนำามาเชอมโยงกบภาระหนาทของกลมงานสงเสรมการจดการศกษา ดงน 1. กลมงานสงเสรมคณภาพการจดการศกษา

1.1 งานสงเสรมการจดการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศยและการศกษาตลอดชวต

1.2 งานสงเสรมแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน

1.3 งานสงเสรมการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนศาสนาและสถานประกอบการ ฯลฯ

1.4 งานสงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

1.5งานสงเสรมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน1.6งานสงเสรมการเทยบโอนผลการเรยน1.7 งานสงเสรมการจดการศกษาเดกพการ เดกดอยโอกาส

และเดกทมความสามารถพเศษ 2. กลมงานสงเสรมกจการนกเรยน

2.1งานสงเสรมสขภาพอนามย2.2งานสงเสรมกจการแนะแนวในสถานศกษา

23

2.3งานสงเสรมการกฬาและนนทนาการ2.4งานสงเสรมกจการลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญ

ประโยชน นกศกษาวชาทหาร 2.5 งานสงเสรมกจกรรมประชาธปไตย

3. กลมงานสงเสรมสวสดการ3.1งานสงเสรม สนบสนนการระดมทรพยากรเพอการศกษา3.2 งานสงเสรมการจดสวสดการ สวสดภาพ ในสถานศกษา3.3 งานสงเสรมการพทกษสทธเดกและเยาวชน

4. กลมงานสงเสรมกจการพเศษ4.1 งานอนเนองมาจากโครงการพระราชดำาร4.2 งานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในสถานศกษา4.3 งานตามโครงการเสมาพฒนาชวต4.4 งานความมนคงของชาต4.5 งานวเทศสมพนธ4.6 งานการปองกนโรคเอดส4.7 งานสารวตรนกเรยน

5. กลมงานสงเสรมการจดการศกษาของเอกชน5.1 งานสงเสรมขอมลและสารสนเทศของสถานศกษาเอกชน5.2 งานสงเสรมและดำาเนนการเปลยนแปลงโรงเรยนเอกชน5.3 งานสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาของสถาน

ศกษาเอกชน5.4 งานสงเสรมการบรหารงานบคคลของโรงเรยนเอกชน5.5 งานสงเสรมดานการอดหนนกองทนสวสดการ

บทท 3วธดำาเนนการ

24

ผศกษาในฐานะผอำานวยการกลมสงเสรมการจดการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ไดดำาเนนงานตามกระบวนการแบบมสวนรวม ตามโครงสรางการบรหารงานของกลมสงเสรมการศกษา ดงน

โครงสรางการบรหารงานกลมสงเสรมการจดการศกษา

งานสงเสรมสขภาพอนามย งานสงเสรมกจกรรมแนะแนวในสถานศกษา งานสงเสรมการกฬาและนนทนาการ งานสงเสรมกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด

ผบำาเพญประโยชนและนกศกษาวชาทหาร งานสงเสรมกจกรรมประธปไตยและวนยนกเรยน งานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร งานปองกนและแกไขปญหาการใชสารเสพตดใน

สถานศกษา งานโครงการเสมาพฒนาชวต งานความมนคงของชาต งานวเทศสมพนธ งานปองกนปญหาการแพรระบาดของโรคเอดสใน

กลมนกเรยนนกศกษา

งานสารวตรนกเรยน งานสงเสรมการศกษาในระบบ นอกระบบ ตาม

อธยาศยและการศกษาตลอดชวต งานสงเสรมแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษา

และภมปญญาทองถน งานสงเสรมการจดการศกษาของบคคล ครอบครว

ชมชน สถาบนศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ งานสงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครอง

สวนทองถน งานสงเสรมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน งานสงเสรมการเทยบโอนการเรยนร

กลมสงเสรมการ

กลมงานสงเสรมสวสดการ

สวสดภาพและ

กลมงานสงเสรม

คณภาพการจด

กลมงานสงเสรม

กลมงานสงเสรม

25

งานสงเสรมการจดการศกษาเดกพเศษ เดกดอยโอกาสและเดกทมความสามารถพเศษ

งานสงเสรมสนบสนนการระดมทรพยากรเพอการศกษา

งานสงเสรมการจดสวสดการ สวสดภาพในสถานศกษา

งานสงเสรมการพทกษสทธเดกและเยาวชน

กลมงานสงเสรมคณภาพการจดการศกษา

งานการจดการศกษาภาคบงคบงานการจดการศกษาภาคบงคบ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดม

ขนตอนการดำาเนนงาน ดงน1. จดทำาแผนกำาหนดทตงสถานศกษา (School Mapping) 2. กำาหนดพนทเขตบรการของสถานศกษาทงระดบกอนประถม

ศกษา ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตนและระดบมธยมศกษาตอนปลาย โดยยดหลกการการมสวนรวมของสถานศกษาทเกยวของทกสงกด

3. สำารวจขอมลประชากรกอนวยเรยน

งานจดการศกษาภาคบงคบ

งานสงเสรมการจดการศกษาเดกพการ เดกดอยโอกาสและเดกทม

งานสงเสรมการเทยบโอนผลการเรยนร

งานสงเสรมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

งานสงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครองสวน

งานสงเสรมการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนศาสนาและ

งานสงเสรมแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและ

งานสงเสรมการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ ตามอธยาศยและการศกษาตลอดชวต

กลมงานสงเสรมคณภาพการจดการศกษา

26

4. วเคราะหขอมลประชากรวยเรยนและวางแผนการรบนกเรยนแตละระดบโดยคำานงถงโอกาสและความเสมอภาคในการไดรบการศกษาของประชาชนตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม

5. ตรวจสอบและจดทำาบญชรายชอเดกอายถงเกณฑการศกษาภาคบงคบสงใหสถานศกษาทรบผดชอบพนทเขตบรการทราบและเตรยมการรบนกเรยน

6. ประกาศรายละเอยดการสงเดกเขาเรยน พรอมทงแจงเปนหนงสอใหผปกครองของเดกทมอายถงเกณฑการศกษาภาคบงคบ สงเดกเขาเรยนในสถานศกษาทจดการศกษาการศกษาภาคบงคบ กอนถงกำาหนดทเดกตองเขาเรยนในสถานศกษาไมนอยกวา 1 ป

7. ตรวจสอบ ตดตาม สรปผลการรบเดกเขาเรยนของสถานศกษาในสงกด

8. รายงานสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน9. ประสานงานกบสถานศกษา สำานกงานเขตพนทการศกษาและ

หนวยงานทจดการศกษาภาคบงคบอน เกยวกบการยายนกเรยนและการตดตามเดกเขาเรยน งานสงเสรมการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ ตามอธยาศยและการศกษาตลอดชวต

งานสงเสรมการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ ตามอธยาศยและการศกษาตลอดชวต กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

การจดการศกษาในระบบ1. ประสานการสำารวจ รวบรวมขอมลประชากร และทรพยากร

ทางการศกษา การจดทำาสำามะโนนกเรยนและแผนทการศกษา เพอสนบสนน สงเสรมการจดการศกษาไดอยางทวถงและมประสทธภาพ

2. สรางความเขาใจทถกตองเกยวกบการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศยและการศกษาตลอดชวต

27

3. สงเสรมใหมการกำาหนดวธการและแนวทางดำาเนนการจดการศกษาตงแตระดบการศกษาปฐมวยและระดบการศกษาขนพนฐานอยางทวถงและมคณภาพ โดยไมเสยคาใชจาย ทงนใหสามารถเชอมโยงกบการศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศยตลอดจน การสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางตอเนองตลอดชวต

4. ศกษา วจย และเผยแพรรปแบบการจดการศกษาทมประสทธภาพแกสถานศกษาและผเกยวของ เพอจะนำาไปสการปฏบต

5. ประสานการดำาเนนงานกบสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของ เพอสรางเครอขายการพฒนาคณภาพการจดการศกษา

6. ประสานการตดตาม ประเมนผลการจดการศกษาและปรบปรงพฒนา

การศกษานอกระบบการศกษานอกระบบ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอน

การดำาเนนงาน ดงน1. ศกษาแนวทางการจดการศกษานอกระบบ ตลอดจนขอบขาย

ภารกจของเขตพนทการศกษา สถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ2. รวมวางแผนและกำาหนดแนวทางในการสนบสนนสงเสรมการ

จดการศกษานอกระบบ ใหเชอมโยงกบการจดการศกษาในระบบ การศกษาตามอธยาศย เพอให ผเรยนไดเรยนรตลอดชวต

3. ประสานงานกบหนวยงานทจดการศกษานอกระบบหรอผเกยวของ เพอสนบสนนใหผเรยนไดรบการศกษาขนพนฐานอยางทวถง

4. ประสานการตดตาม ประเมนผล การจดการศกษานอกระบบ เพอปรบปรงการจดการศกษานอกระบบใหทวถง มคณภาพและมประสทธภาพ

การจดการศกษาตามอธยาศย

การจดการศกษาตามอธยาศย กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ศกษาแนวทางการจดการศกษาตามอธยาศยตลอดจนขอบขายภารกจของเขตพนทการศกษา สถานศกษา และหนวยงานทเกยวของ

28

2. สงเสรมใหสถานศกษา หนวยงานหรอสถาบนทจดการศกษารวมวางแผนและกำาหนดแนวทางในการสนบสนนสงเสรมการจดการศกษาตามอธยาศย เพอใหผเรยนไดเรยนรเตมศกยภาพ

3. ประสานการเผยแพรขอมล แหลงการเรยนร สงเสรมผเรยนใหใชแหลงเรยนรอยางเหมาะสม เสรมสรางโอกาสในการไดรบการศกษาขนพนฐานอยางทวถง

4. ประสานการตดตาม ประเมนผลการจดการศกษาตามอธยาศยเพอปรบปรงการจดการศกษาตามอธยาศยใหทวถง มคณภาพ และมประสทธภาพ ( เอกสารอางอง 1)งานสงเสรมแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน

งานสงเสรมแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สำารวจและจดทำาทะเบยนแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน

2. สงเสรมการพฒนาศกยภาพแหลงการเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถนใหเหมาะสมตอการพฒนาคณภาพการศกษา

3. ประสานการใชประโยชนแหลงการเรยนรอยางเปนระบบ4. สงเสรมประชาสมพนธใหใชประโยชนจากแหลงเรยนร สง

แวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถนอยางตอเนองและมประสทธภาพ

5. ตดตาม ประเมนผลการใชประโยชนจากแหลงเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถนอยางตอเนอง ( เอกสารอางอง 2 , 3 ,4 ,5 )งานสงเสรมการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ

29

งานสงเสรมการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ประชาสมพนธ สรางความเขาใจ ในสทธและหนาทในการจดการศกษาของ บคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ

2. สงเสรมและพฒนาความสามารถในการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ

3. ประเมนศกยภาพ และความพรอมในการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการฯลฯ

4. สนบสนนใหบดา มารดา หรอผปกครองมความร ความสามารถในการอบรม เลยงดและใหการศกษาแกบตรหรอบคคลซงอยในความดแล

5. การดำาเนนงานอนญาตการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนาและสถานประกอบการ ฯลฯ

6. ตดตาม ผลการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชนสถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการอยางตอเนอง ( เอกสารอางอง 6 )

งานสงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

งานสงเสรมการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สรางความเขาใจในสทธและหนาทในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

2. สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถน มความพรอมในการจดการศกษา

3.ประเมนความพรอมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ตามคำารองขอ

4. การพจารณาใหความเหนในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

30

5. ประสาน ตดตามและประเมนผลการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนอยางตอเนอง ( เอกสารอางอง 7 )

งานสงเสรมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

งานสงเสรมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สงเสรม สนบสนน การสรรหาและแตงตงคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานใหเปนไปตามเจตนารมณของระเบยบ

2. สงเสรมและพฒนาความรความสามารถในการปฏบตหนาทของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

3. สนบสนนการปฏบตงานในหนาทของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

4. ประเมนผลการปฏบตงานของคณะกรรมการสถานศกษาเพอการพฒนา ( เอกสารอางอง 8 )

งานสงเสรมการเทยบโอนผลการเรยน

งานสงเสรมการเทยบโอนผลการเรยน กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ประชาสมพนธ สงเสรมและพฒนาบคลากรทเกยวของใหมความรความเขาใจเกยวกบการเทยบโอนผลการเรยน

2. สงเสรมใหสถานศกษากำาหนดหลกเกณฑวธการและแนวทางในการปฏบตใหสอดคลองกบหลกเกณฑของการเทยบโอนผลการเรยน

3. นเทศ ตดตาม รวบรวมผลการดำาเนนการของสถานศกษาภายในเขตพนทการศกษา( เอกสารอางอง 1)

31

งานสงเสรมการจดการศกษาของเดกพการ เดกดอยโอกาสและเดกทมความสามารถพเศษ

งานสงเสรมการจดการศกษาของเดกพการ เดกดอยโอกาสและเดกทมความสามารถพเศษ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ประสานการสำารวจขอมลกบสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของจดทำาทะเบยนเพอรวบรวมขอมลทจำาเปนของเดกพการ เดกดอยโอกาส และเดกทมความสามารถพเศษอยางเปนระบบ

2 .ประสานงาน สงเสรมการจดการศกษาสำาหรบเดกพการ เดกดอยโอกาส และเดกทมความสามารถพเศษกบสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของใหไดรบการศกษาอยางทวถง

3. ศกษา วจย และสงเสรมการศกษา วจย เพอหารปแบบและเผยแพร วธการจดการศกษาแกผเกยวของ

4. ตดตาม รวบรวมผลการดำาเนนงานอยางตอเนองและสมำาเสมอ ( เอกสารอางอง 9 , 10)

กลมงานสงเสรมกจการนกเรยน

งานสงเสรมสขภาพอนามย

งานสงเสรมสขภาพอนามย กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สรางความเขาใจใหบคลากรเหนความสำาคญเกยวกบงานสงเสรมสขภาพอนามยของนกเรยน เชน โครงการอาหารกลางวน โครงการอาหารเสรม (นม) การปองกนและแกไขปญหาสารเสพตดในสถานศกษา

งานสงเสรมกจกรรมประชาธปไตยและวนยนกเรยน

งานสงเสรมกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชนและ

งานสงเสรมการกฬาและนนทนาการ

งานสงเสรมกจกรรมแนะแนวในสถานศกษา

งานสงเสรมสขภาพอนามย

กลมงานสงเสรมกจการนกเรยน

32

2. จดทำาแผนการสงเสรมการดำาเนนงานของสถานศกษาเกยวกบสขภาพอนามยนกเรยนทกกรณทกลาวในขอ 1

3. ดำาเนนการในการสงเสรมใหสถานศกษาจดสภาพแวดลอมใหถกสขลกษณะ และเฝาระวงตดตามดแลภาวะโภชนาการและสขาภบาล

4. ประสาน ตดตาม และประเมนผลการปฏบตการอยางตอเนอง5. ปรบปรงและรายงานผลการปฏบตงานและเผยแพร (

เอกสารอางอง 11 , 12 )งานสงเสรมกจกรรมแนะแนวในสถานศกษา

งานสงเสรมกจกรรมแนะแนวในสถานศกษา กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สงเสรมใหบคลากรทกระดบเหนคณคาและความจำาเปนของกจกรรมแนะแนว

2. สงเสรมใหดำาเนนการจดระบบขอมลสารสนเทศเกยวกบนกเรยนเพอแกไขปญหาและสนบสนนการศกษาของนกเรยน

3. สงเสรมใหมแหลงขอมลการศกษาสการประกอบอาชพ4. สนบสนนการทำาวจยเกยวกบพฤตกรรมและการแกไขปญหา

นกเรยน5. สงเสรมใหจดระบบตดตามชวยเหลอนกเรยนโดยอาศยการใหคำา

ปรกษารายบคคล6. สงเสรมใหจดระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอใชเปนเครอขายใน

การเชอมโยงใหคำาปรกษาตามสภาพปญหาของนกเรยน7. สงเสรมใหสถานศกษาเปนศนยกลางใหบรการขาวสารขอมล

เพอการแนะแนว8. ประสาน ตดตาม และประเมนผลการปฏบตงาน9. ปรบปรง พฒนาและรายงานผลการจดกจกรรมแนะแนวอยาง

ตอเนอง ( เอกสารอางอง 13 )

33

งานสงเสรมการกฬาและนนทนาการ

งานสงเสรมการกฬาและนนทนาการ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สงเสรมใหสถานศกษาจดทำาแผนพฒนางานดานกฬาและนนทนาการ

2. สงเสรมใหมการจดกจกรรมกฬาและนนทนาการในสถานศกษา เพอเสรมสรางความสามคคในหมคณะและพฒนาทกษะกฬา

3. ประสานงาน สนบสนนการฝกทกษะ ความสามารถเฉพาะทางของกฬาชนดตางๆ เพอความเปนเลศ

4. สงเสรมใหชมชนใชอปกรณ สนามกฬาเพอสงเสรมการเลนกฬาและนนทนาการ

5. สงเสรมใหมการจดกจกรรมนนทนาการหลายรปแบบ เชน ดนตร การแสดงนาฏศลป การทองเทยว ทศนศกษา การอาน เขยนหนงสอ ตลอดจนงานอดเรกตาง ๆ

6. ประสาน ตดตาม นเทศและประเมนผลการปฏบตงาน ( เอกสารอางอง 14 , 15)งานสงเสรมกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชนและนกศกษาวชาทหาร

งานสงเสรมกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชนและนกศกษาวชาทหาร กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สงเสรมใหดำาเนนการพฒนากจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชนและนกศกษาวชาทหาร เชน การพฒนาหลกสตร การจดกจกรรมการเรยนการสอนและการฝกอบรม กจกรรมคายพกแรม กจกรรมวนสำาคญ เปนตน

2. สงเสรมใหมการพฒนาผบงคบบญชาลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชนและผกำากบนกศกษาวชาทหาร เชน จดอบรม สมมนา จดอบรมทกษะเฉพาะวชา เปนตน

34

3. สนบสนนกจกรรมชมนมลกเสอ เนตรนาร ตามกจกรรมของนกเรยนทงระดบจงหวด ชาต และระดบโลก

4. สนบสนนใหจดกจกรรมเสรมเพอพฒนาคณภาพชวตของเดกและเยาวชน เชน การสงเสรมภาวะผนำา การสงเสรมทกษะปองกนตว การสงเสรมทกษะการชวยเหลอสงคมและการบำาเพญประโยชน เปนตน

5. ดำาเนนการจดประชมคณะกรรมการลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด เพอกำาหนดแนวทาง แผนงาน/โครงการการพฒนากจการลกเสอ เนตรนาร และยวกาชาด

6. สงเสรมใหมการจดตงกลม/กองลกเสอ-เนตรนาร หมยวกาชาด7. จดใหมการสอบวชาพเศษลกเสอ-เนตรนาร8. การดำาเนนการขอพระราชทานเหรยญลกเสอสรรเสรญ ลกเสอ

สดด เขมกาชาดสมนาคณ9. ดำาเนนการขอรบเครองหมายวดแบดจของผบงคบบญชาลก

เสอ10. ดำาเนนการปรบปรงพฒนาคายลกเสอและสงเสรมการจด

กจกรรมในคายลกเสอ11. ประสาน ตดตาม นเทศและประเมนผล สรปผลการดำาเนนงานและ

รายงานกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชนและนกศกษาวชาทหาร ( เอกสารอางอง 16 ,17,18 ,19 , 20 ,21 ,22)งานสงเสรมกจกรรมประชาธปไตยและวนยนกเรยน

งานสงเสรมกจกรรมประชาธปไตยและวนยนกเรยน กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. สงเสรมใหสถานศกษาวางแผนการจดกจกรรมประชาธปไตยในโรงเรยนใหเปนแหลงเรยนรเกยวกบกระบวนการประชาธปไตยของนกเรยน

2. สนบสนนใหสถานศกษาจดทำาระเบยบวาดวยความประพฤตนกเรยน การแตงกาย การรวมกจกรรม

35

3. สนบสนนใหสถานศกษากำาหนดแนวทางการปองกนและแกไขพฤตกรรมทไมเหมาะสมของนกเรยน พฒนาจรยธรรม คณธรรมและวนยนกเรยน

4. สงเสรมสถานศกษาในการจดทำาโครงการบคคลดเดน นกเรยน–ตวอยางในสถานศกษา

5. ประสานการตดตาม นเทศและประเมนผลการปฏบตกจกรรมและการประชาสมพนธ( เอกสารอางอง 3 )กลมงานสงเสรมสวสดการ สวสดภาพและกองทนเพอการศกษา

การระดมทรพยากรเพอสงเสรมการศกษา

การระดมทรพยากรเพอสงเสรมการศกษา กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ประสานและรวบรวมขอมลทเกยวของกบแหลงทรพยากรทสนบสนนการจดการศกษาทงภาครฐ เอกชน และประชาชนในทองถนใหเปนระบบ

2. ศกษาแนวทางหรอระเบยบทจะขอรบการสนบสนนจากแหลงทรพยากรทกประเภท ตลอดจนเงอนไขการขอรบการสนบสนน

3. แตงตงคณะกรรมการ เพอวางแผนและดำาเนนงานในการระดมทรพยากรจากแหลงสนบสนน

4. กำาหนดแนวทางการประชาสมพนธ เพอจงใจ ชกชวนประชาชน เอกชนหรอหนวยงานตาง ๆ ใหเขาใจ สนใจ ใหความชวยเหลอ สนบสนนการศกษา

งานสงเสรมการพทกษสทธเดกและเยาวชน

งานสงเสรมการจดสวสดการ สวสดภาพ ใน

งานสงเสรม สนบสนนการระดมทรพยากร

กลมงานสงเสรมสวสดการ สวสดภาพและ

36

5. ตดตาม ประเมนผล และสรปรายงานผลการดำาเนนงานอยางตอเนอง ( เอกสารอางอง 4 ,7,9,10)การดำาเนนงานสวสดการกองทนเพอการศกษา เชน กองทนประถมศกษา กองทนเพอการศกษาเพอพฒนาจงหวด กองทนเงนใหกยมเพอการศกษา กองทนการศกษาหรอมลนธ ตาง ๆ

การดำาเนนงานสวสดการกองทนเพอการศกษา เชน กองทนประถมศกษา กองทนเพอการศกษาเพอพฒนาจงหวด กองทนเงนใหกยมเพอการศกษา กองทนการศกษาหรอมลนธ ตาง ๆ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ศกษาเงอนไขการบรหารเงนทนตามวตถประสงคของกองทน2. วางแผนการดำาเนนการและแจงเงอนไขการคดเลอกนกเรยน

เพอขอรบทน ตลอดจนรายละเอยดของกองทน3. แตงตงคณะกรรมการดำาเนนงานสวสดการกองทนเพอการ

ศกษา พจารณาคดเลอกนกเรยนทสมควรไดรบความชวยเหลอ ตลอดจนดำาเนนการตามเงอนไขตาง ๆ

4. แจงรายชอนกเรยนทไดรบคดเลอกใหสถานศกษา5. โอนเงนทนหรอการมอบทนการศกษา6. จดทำาเอกสารและรายงานทางการเงน ตามเงอนไขของกองทน7. ประสานการตดตามผลการเรยนของนกเรยนทไดรบทนและ

รายงานผลการเรยนและการดำาเนนการใชทน8. ดำาเนนการเกยวกบการใหเครองหมายตอบแทนและการตอบ

ขอบใจหรออนโมทนา(เอกสารอางอง 9 )งานสงเสรม การจดสวสดการ สวสดภาพในสถานศกษาการจดสวสดการ เชน การจดหายานพาหนะ การประกนภยรถยนต สวสดการกยมเพอทอยอาศย สนเชอเพอการพฒนาชวตคร ฯลฯ

การจดสวสดการ เชน การจดหายานพาหนะ การประกนภยรถยนต สวสดการกยมเพอทอยอาศย สนเชอเพอการพฒนาชวตคร ฯลฯ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ศกษาระเบยบ แนวทางปฏบตการจดสวสดการประเภทตาง ๆ

37

2. วางแผนและกำาหนดรปแบบการดำาเนนงานใหเหมาะสม3. ประชาสมพนธเผยแพรใหสถานศกษาและบคลากรไดทราบและ

เขาใจในเงอนไขการรบการสนบสนน4. ดำาเนนการใหบรการดานสวสดการตามแนวทางและเงอนไขของ

แตละโครงการ5. ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลตามรายละเอยดทกำาหนด (

เอกสารอางอง 9 )การประกนชวตหมขาราชการ ลกจาง และนกเรยนในสถานศกษาของรฐ

การประกนชวตหมขาราชการ ลกจาง และนกเรยนในสถานศกษาของรฐ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ศกษาระเบยบ แนวทางและเงอนไขในการดำาเนนการทเกยวของกบการประกนชวต

2. วางแผนการดำาเนนงานและประชาสมพนธ เผยแพรขอมลใหขาราชการและสถานศกษาทราบ

3. ประสานการดำาเนนการกบทกฝายทเกยวของ 4. ตดตาม ตรวจสอบรายละเอยด เงอนไข เพอรกษาผลประโยชน

ของขาราชการ ลกจางและนกเรยนทเขารวมโครงการ 5. สรปผลการดำาเนนการและรายงานผล ( เอกสารอางอง 23 )งานสงเสรมการพทกษสทธเดกและเยาวชน

งานพทกษและคมครองสทธเดกงานพทกษและคมครองสทธเดก กลมสงเสรมการจดการศกษา ได

มขนตอนการดำาเนนงาน ดงน1. ศกษา วเคราะหกฎหมาย ระเบยบ ทเกยวของกบการพทกษสทธ

เดก2. รวบรวมเผยแพรเอกสารทเกยวของกบการพทกษสทธเดกให

สถานศกษา/ผทเกยวของทราบ3. จดตงศนยประสานงาน เพอตดตาม สนบสนน ปองกนใหเดก

ปลอดภยจากการถกละเมด4. สรปผลการดำาเนนการอยางสมำาเสมอตอเนอง

38

การปองกนความปลอดภย และอบตเหตในสถานศกษาการปองกนความปลอดภย และอบตเหตในสถานศกษา กลมสง

เสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน1. ศกษาแนวทาง ระเบยบ กฎหมายทเกยวของกบการประกนความ

ปลอดภยและการปองกนอบตภยในสถานศกษา2. รณรงคใหสถานศกษา นกเรยน ชมชน ผปกครอง เหนความ

สำาคญและรวมกนกำาหนดมาตรการในการปองกนความปลอดภยและอบตภยทอาจเกดขน

3. สงเสรม สนบสนนใหเกดการบรณาการ สอดแทรกการเรยนรเกยวกบความปลอดภยและอบตภยทอาจเกดขนในการเรยนการสอน

4. ตดตามและประเมนผลการดำาเนนการอยางตอเนอง5. สรปผลการดำาเนนงานและปรบปรงมาตรการในการปองกนให

ทนตอเหตการณอยเสมอ ( เอกสารอางอง 24 )

กลมงานสงเสรมกจการพเศษ

งานการปองกนโรคเอดส

งานวเทศสมพนธ

งานความมนคงของชาต

งานโครงการเสมาพฒนาชวต

งานปองกนและแกไขปญหาการใชสารเสพตด

งานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร

กลมงานสงเสรมกจการพเศษ

39

งานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร

งานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ประชมจดทำาโครงการตามกรอบนโยบายของกระทรวงศกษาธการและประสานพนทจดกจกรรม

2. แจงหนวยงานและสถานศกษาประสานงานวทยากร เพอจดกจกรรมใหบรรลเปาหมายตอไป

3. จดทำาเอกสารคมอประกอบการฝกอบรมตามแผนงานโครงการทกำาหนด

4. ดำาเนนการตามแผนงาน/โครงการทกำาหนด5. เขตพนทการศกษาสรปผลการดำาเนนงานพรอมทงประเมนผล

และรายงานผลใหกระทรวงทราบเพอปรบปรงและแกไขปญหาทเกดใหดขนและหมดไป

6. ตดตาม รายงานผลและประชาสมพนธเผยแพรผลการดำาเนนงาน ( เอกสารอางอง 4 ,10, 25งานปองกนและแกไขปญหาการใชสารเสพตดในสถานศกษา

งานปองกนและแกไขปญหาการใชสารเสพตดในสถานศกษา กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. เตรยมการจดทำาโครงการตามความสำาคญและงบประมาณทไดรบ

2. ประชมชแจงหนวยงานทเกยวของทงหนวยงานทางการศกษาและสถานศกษา

3. จดระบบดแลนกเรยนเพอคดกรองนกเรยน4. ดำาเนนการเกบขอมลนกเรยน จำาแนกตามสถานภาพทเกยวกบ

การใชสารเสพตดเปนรายสถานศกษา5. จดกจกรรมทเหมาะสมแตละกลมสถานภาพ

40

6. สถานศกษาและเขตพนทการศกษา เฝาระวงประสานกบผปกครอง ชมชนอยางเครงครดทงในเวลาและนอกเวลาเรยน

7. สถานศกษาและเขตพนทการศกษา จดระบบบำาบดนกเรยนทตดสารเสพตด

8. จดใหมการยกยองและใหรางวลสำาหรบสถานศกษาทมผลงานดเดนและจดใหมการแกไขปรบปรงสำาหรบสถานศกษาและหนวยงานทผลงานไมถงเกณฑทกำาหนด

9. สรปผลการดำาเนนงานพรอมประเมนผลและรายงานผลใหกระทรวงศกษาธการ สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและสาธารณชนทราบ ( เอกสารอางอง 13, 26 13 หมายถงเลขทเอกสารระบบดแล )งานโครงการเสมาพฒนาชวต

งานโครงการเสมาพฒนาชวต กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ประชมชแจงคณะกรรมการและวธการคดเลอกนกเรยนเพอรบทน

2. แจงใหหนวยงานทเกยวของดำาเนนการตามระเบยบทกระทรวงศกษาธการกำาหนด

3. แตงตงคณะกรรมการระดบเขตพนทการศกษา พจารณาจดสรรทนใหสถานศกษา

4. เขตพนทการศกษาเสนอชอนกเรยนทไดรบทนตามจำานวนทเขตพนทการศกษาไดรบใหกระทรวงทราบ

5. เขตพนทการศกษาโอนเงนเขาบญชนกเรยนภาคเรยนละ 1 ครง รวม 2 ครง

6. สรปและรายงานผลการดำาเนนงานใหกระทรวงศกษาธการทราบเพอแกไขและปรบปรง( เอกสารอางอง 9 )งานความมนคงของชาต

งานพฒนาการศกษาบนพนทสง

41

งานพฒนาการศกษาบนพนทสง กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. จดทำาแผนงานโครงการตามสภาพพนทของเขตพนทการศกษา2. จดกจกรรมสงเสรมการเรยนการสอนรวมกบศนยการศกษา

นอกโรงเรยนและหนวยงานอน3. จดระบบการจดการศกษาบนพนทสงตามแผนงาน/โครงการ4. ตดตามผลการดำาเนนงานแบงเปน 2 ภาคเรยน รวมกบศนย

การศกษานอกโรงเรยนจงหวดและหนวยงานทเกยวของ5. สรปรายงานผลการดำาเนนงานในแตละปใหกระทรวงศกษาธการ

ทราบ เพอพฒนาสวนทมปญหาใหดขน

งานโครงการจดการศกษาในหมบานอาสาพฒนาและปองกนตนเอง (อพป.)

งานโครงการจดการศกษาในหมบานอาสาพฒนาและปองกนตนเอง (อพป.) สง กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. เขตพนทการศกษาเขารวมจดทำาแผนงานพฒนาการศกษาในหมบาน อพป. รวมกบ กอ.รมน.

2. เขตพนทการศกษาเขารบการประชมรวมกบ กอ.รมน. ภาค เพอเตรยมการฝกอบรมเปนวทยากรในหมบาน

3. จดสงขาราชการในสำานกงานเขารวมเปนวทยากรตามท กอ.รมน. จงหวดกำาหนด

4. ตดตามและประเมนผลการดำาเนนงานในแตละปตามท กอ.รมน. จงหวดขอความรวมมอ

5. สรปและรายงานผลใหหนวยงานทเกยวของทราบ เพอปรบปรงและพฒนาตอไป

งานโครงการหมบานปองกนตนเองชายแดน (ป.ช.ด.)งานโครงการหมบานปองกนตนเองชายแดน (ป.ช.ด.) กลมสง

เสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

42

1. เขตพนทการศกษาจดประชมหารอกบหนวยงานทเกยวของ (กอ.รมน., ตชด. กศน.)

2. เขตพนทการศกษาจดทำาแผนงาน/โครงการ เพอจดกจกรรมตามความจำาเปนและเหมาะสม

3. จดกจกรรมตามแผนงานโครงการรวมกบหนวยงานทเกยวของ4. ตดตามประเมนผลการดำาเนนงานตามแผนงาน/โครงการ5. สรปรายงานผลใหหนวยงานทเกยวของทราบ เพอปรบปรง

และพฒนา

งานสนบสนนการพฒนาโดยใชอดมการณแผนดนธรรมแผนดนทอง

งานสนบสนนการพฒนาโดยใชอดมการณแผนดนธรรมแผนดนทอง กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. รวมคดเลอกหมบานเขารวมโครงการแผนดนธรรมแผนดนทอง2. วเคราะหนโยบาย แนวคด งบประมาณ โครงการแผนดนธรรม

แผนดนทอง3. พจารณากำาหนดแผนงาน สนบสนนกจกรรมตามโครงการแผน

ดนธรรมแผนดนทองในสวนทเกยวของกบการจดการศกษาของเขตพนทการศกษา

4. กำาหนดแผนการประสานงานโครงการแผนดนธรรมแผนดนทองของเขตพนทการศกษา

5. ดำาเนนการตามแผนงานโครงการแผนดนธรรมแผนดนทอง6. กำากบ ตดตามและประเมนผลโครงการ7. สรปและจดทำารายงาน

งานสงเสรมการศกษาในพนทชายแดน

43

งานสงเสรมการศกษาในพนทชายแดน กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. เขตพนทการศกษาแตงตงมคณะอนกรรมการพฒนาจงหวด เพอวเคราะหนโยบายและสภาพพนทของจงหวด ทงดานเศรษฐกจ การเมอง การปกครองและสงคม

2. กำาหนดแผนพฒนาจงหวด 5 ปและแผนพฒนาจงหวดประจำาป3. จดลำาดบงบประมาณประจำาป4. เขตพนทการศกษาดำาเนนการตามแผนงาน/โครงการทกำาหนด5. ตดตาม ประเมนผลและรายงานผล

งานวเทศสมพนธ

งานวเทศสมพนธ กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. ประสานงานความรวมมอโครงการพฒนาการศกษาตางประเทศ งานทนการศกษา ฝกอบรม ดงาน และงานวจยตางประเทศและสารสนเทศ

2. ดำาเนนการความรวมมอโครงการและทนตางประเทศ3. ตดตาม ประเมนผล พฒนาและรายงาน โครงการตางประเทศ

ทนและสารสนเทศ

การปองกนปญหาการแพรระบาดของโรคเอดสในกลมนกเรยน นกศกษา

การปองกนปญหาการแพรระบาดของโรคเอดสในกลมนกเรยน นกศกษา กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. แตงตงคณะกรรมการในระดบเขตพนทการศกษาและสถานศกษา

2. ประชมชแจงนโยบายและเปาหมาย ใหผบรหารสถานศกษาทกระดบ

3. จดทำาแผนงาน/โครงการรวมกน ทงในระดบสถานศกษาและเขตพนทการศกษา

44

4. ปฏบตตามแผนงาน/โครงการและสรางเครอขายการเฝาระวง ปองกนทงในระดบสถานศกษาและครอบครวของนกเรยน

5. รายงานตดตามผลอยางตอเนองและรวมกนแกไขปญหาอปสรรคในการดำาเนนงาน รวมทงประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ

งานสารวตรนกเรยน

งานสารวตรนกเรยน กลมสงเสรมการจดการศกษา ไดมขนตอนการดำาเนนงาน ดงน

1. เขตพนทการศกษา จดประชมรวมกนระหวางสถานศกษากบสารวตรนกเรยนเพอจดทำาแผนงาน/โครงการพฒนาความประพฤตนกเรยนและปองกนการทะเลาะววาทนกเรยนรวมกน

2. สารวตรนกเรยนและสถานศกษาจดทำาระบบเฝาระวงปองกนนกเรยนทะเลาะววาทและการพฒนาความประพฤตนกเรยน โดยประสานงานกบชมชนและผปกครอง

3. จดทำาคมอปฏบตงานใหหนวยงานและสถานศกษา ในการพฒนาความประพฤตนกเรยน และการปองกนการทะเลาะววาทของนกเรยน

4. รายงานตดตามผลเปนระยะอยางตอเนองและแกปญหารวมกน ( เอกสารอางอง 13 ,27,28,29,30 )

สรปในการขบเคลอนการบรหารงาน ทกภาระงานในงานกลมสงเสรมการจดการศกษา ไดเนน

กระบวนการบรหารจดการของวงจรเดมมง ( Deming Cycle ) เพอใหการทำางานเปนไปอยางมระบบ สเปาหมายความสำาเรจ ของหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน มลนธ สมาคม เครอขายพฒนาคณภาพการศกษา ชมรมครกลมสาระการเรยนร ทมสหวชาชพ องคกรปกครองสวนทองถน คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และสถานศกษา โดยไดศกษาสภาพปจจบน การวางแผน การปฏบตตามแผน การประเมนผลการปรบปรง บรหารจดการโดยใหความสำาคญตอกระบวนการบรหารแบบมสวนรวม เนนการดำาเนนการใหเกดผล ดงน

45

กระบวนการบรหาร/ผล

วเคราะห/พฒนา การมสวนรวม โรงเรยนเปนฐาน กระบวนการพฒนา Analysis Participartion School Base วงจรเดมมง Development Management Management ( Deming Cycle)

การศกษาไดมาตรฐาน บรการ กาย ใจ เปนเลศ เชดชผมสวนรวมทกฝาย จดประกายกจการพเศษ

จากภาพประกอบ กระบวนการบรหาร แสดงถงกระบวนการบรหารแบบมสวนรวมในกลมงานสงเสรมการศกษา โดยไดบรณาการการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน( School Base Management) และกระบวนการพฒนาวงจรเดมมง ( Deming Cycle) เกดผลการพฒนา และบรรลเปาหมายจดประสงคดงกลาวขางตน ซงผศกษาไดสรปใจความวา การศกษาไดมาตรฐาน บรการ กาย ใจ เปนเลศ เชดชผมสวนรวมทกฝาย จดประกายกจการพเศษ

บทท 4ผลการดำาเนนงาน

46

ตามทขาพเจา นายสาคร โหวงศ ตำาแหนงผอำานวยการกลมสงเสรมการจดการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ไดบรหารงานในกลมสงเสรมการศกษาตามกระบวนการบรหารแบบมสวนรวมเพอพฒนาคณภาพการศกษาผเรยน เกดผลการบรหารเชงประจกษตามรายละเอยดและเอกสารอางอง ดงตอไปน

การศกษาไดมาตรฐานจากการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (ขอมล ณ วนท 30

เมษายน 2556) มโรงเรยนในสงกด ไดรบการประเมน 91 โรง และทราบผลอยางเปนทางการแลว 18

โรง ไดรบการรบรองคณภาพทง 1โรง คดเปนรอยละ 100 นนแสดงวาการจดการศกษาของสถานศกษา

ในสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ไดมาตรฐานตามคณภาพการศกษา

(เอกสารอางอง 1)บรการ กาย ใจ เปนเลศ 2.2.1 การสงเคราะหกจกรรมสงเสรมความมจตสาธารณะ (

เอกสารอางอง 1 )2.2.2 โครงการพฒนาคณธรรม จรยธรรมลกเสอ ( เอกสารอางอง 1 )2.2.3 โครงการตามขอเสนอของสภานกเรยน ระดบเขตพนทการศกษา ป 2555 “กจกรรม

ธนาคารขยะในโรงเรยน ” ( เอกสารอางอง 1 )2.2.4 การจดตงกองทนนธคณธรรมนำาความร (คนรกเดก) ในอปถมภพระราชธรรมภาณ เจา

คณะจงหวดสระแกว สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจงหวดสระแกว ( เอกสารอางอง 1 )2.2.5 การดำาเนนโครงการสงเสรมและพฒนางานดานสขภาพอนามยของนกเรยน ป 2556

( เอกสารอางอง 1 )

47

2.2.6 การดำาเนนโครงการแนวทางการจดอาหารกลางวนทมคณภาพสำาหรบโรงเรยนโดยใช

โปรแกรม Thai School lunch ในโรงเรยนประถมศกษา2.2.7 การจดงานชมนมลกเสอเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 เฉลมฉลอง 100 ป การลกเสอไทย 2.3.2 โครงการฝกอบรมวชผกำากบลกเสอสำารอง ขนความรชนสง (A.T.C)

รนท 2/2556 ( เอกสารอางอง 1 )2.2.8 โครงการลกเสอคณธรรม นำาความร สประชาคมอาเซยน กจกรรมพฒนาลกเสอไทย “ –

กมพชา สประชาคมอาเซยน ” ( เอกสารอางอง 1 )2.2.9 การประกวดระเบยบแถวลกเสอ ระดบอำาเภอ ประจำาป 2556 ( เอกสารอางอง 1 )2.2.10 รายงานผลการจดกจกรรมลกเสอ ประจำาปงบประมาณ 2555 ( เอกสารอางอง 1 )2.2.11 รายงานผลการจดกจกรรมลกเสอ ประจำาปงบประมาณ 2556 ( เอกสารอางอง 1 )

2.3 เชดชผมสวนรวมทกฝาย 2.3.1 โครงการยกยองเชดชเกยรต องคกรปกครองสวนทอง

ถนทมสวนรวมในการจดการศกษา ( เอกสารอางอง 1 )

2.3.2 โครงการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสำารอง ขนความรชนสง (A.T.C) รนท 2/2556

( เอกสารอางอง 1 )2.3.3 โครงการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสามญรนใหญ ขนความรชนสง (A.T.C) รนท

2/2556 ( เอกสารอางอง 1 )2.3.4 โครงการฝกอบรมเจาหนาทและผบงคบบญชายวกาชาด หลกสตรผนำายวกาชาด รนท “ ”

1694 ( เอกสารอางอง 1 )

48

2.3.5 การบรหารงานลกเสอในสำานกงานเขตพนทการศกษา และในสถานศกษา การจดตง“

กลม-กองลกเสอ และแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ ” ( เอกสารอางอง 1 )จดประกายกจการพเศษ

2.4.1 โครงการพระราชดำาร สรางศนยการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงตามรอยพอ

( เอกสารอางอง 1 ) 2.4.2 การจดสรางบานราษฎรภกด เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

เนองในโอกาสพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 84 พรรษา ( เอกสารอางอง 1 )

2.4.3 โครงการสงเสรมและสนบสนนนโยบายเรงดวนของรฐบาลและการแกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชนจงหวดสระแกว กจกรรม เยาวชนจตอาสาพฒนาสงคมระดบตำาบล ปการศกษา 2554 ( เอกสารอางอง 1 )

2.4.4 โครงการสงเสรมและสนบสนนนโยบายเรงดวนของรฐบาลและการแกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชนจงหวดสระแกว กจกรรม เยาวชนจตอาสาพฒนาสงคมระดบตำาบล ปการศกษา 2555 ( เอกสารอางอง 1 )

2.4.5 ระดมทรพยากรลกเสอรวมนำาใจชวยผประสบภยนำาทวม ( เอกสารอางอง 1 )2.4.6 จดทำาเวบไซตเผยแพรกจการลกเสอจงหวดและลกเสอสำานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสระแกว เขต 1 ( เอกสารอางอง 1 )

ผลประโยชนทไดรบจากการดำาเนนงานบรหารงานในกลมสงเสรมการจดการศกษา สงกด

สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ตามกระบวนการบรหารแบบมสวนรวมเพอพฒนาคณภาพการศกษาผเรยนนน เกดประโยชนมากมาย ทงตอองคกร ตอผปกครอง และชมชน ตอหนวยงานท

49

เกยวของกบการศกษา และทสำาคญทสด เกดประโยชนสงสดตอคณภาพการศกษาของนกเรยน ดงรายละเอยดตอไปน

ผลประโยชนทเกดตอนกเรยน1. ประชากรในวยเรยนทกคนไดรบการเตรยมความพรอมในระดบการ

ศกษาปฐมวย และไดรบการศกษาภาคบงคบอยางทวถงและมคณภาพ มโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป

2. เดกพการ เดกดอยโอกาส และเดกทมความสามารถพเศษทกคน ไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพ

3. ผเรยนใชประโยชนจากแหลงการเรยนร สงแวดลอมทางการศกษา และภมปญญาทองถนเพอพฒนาการเรยนร

ผลประโยชนทเกดตอบคลากร/หนวยงาน/ชมชน1. ผมหนาทในการจดการศกษาทกฝาย มความเขาใจทถกตองและ

จดการศกษาอยางมคณภาพทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศย ทำาใหผเรยนไดเรยนรตลอดชวต

2. บคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ มความเขาใจในสทธหนาทในการจดการศกษามความสามารถและมความพรอมในการจดการศกษา

3. องคกรปกครองสวนทองถนเขาใจสทธ หนาทในการจดการศกษา มความพรอมและจดการศกษาขนพนฐานไดอยางมประสทธภาพ

4. คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานมความรความสามารถและปฏบตในหนาทสอดคลองและเปนตามเจตนารมณของกฎกระทรวง

5. คณะกรรมการททำาหนาทในการเทยบโอนผลการเรยนของสถานศกษา มความเขาใจและดำาเนนการเทยบโอนผลการเรยนได

6. สถานศกษาสามารถปฏบตงานในการเทยบโอนผลการเรยนผลประโยชนทเกดตอองคกร1. เขตพนทการศกษามการกำาหนดหลกเกณฑ วธการและแนวทาง

ทจะเชอมโยง ระหวางการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

50

2. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการสงเสรม ศกษา วจย และเผยแพร รปแบบทเหมาะสมในการจดการศกษา

3. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการสงเสรมการจดการศกษา มการประสานงานอยางเปนระบบ

4. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มทะเบยนแหลงการเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน

5. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการพฒนาศกยภาพแหลงการเรยนร สงแวดลอมทางการศกษา และภมปญญาทองถนอยางเปนระบบและตอเนอง

6. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มระบบการตดตาม กำากบ ดแล ผลการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชนสถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ อยางตอเนองเปนระบบ

7. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการสนบสนน ตดตามผลการปฏบตงานอยางเปนระบบและตอเนอง

8. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการประสานงานการจดการศกษาและพฒนาศกยภาพสำาหรบเดกพการเดกดอยโอกาส และเดกทมความสามารถพเศษอยางเปนระบบ

9.กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มขอมลเดกพการ เดกดอยโอกาสและเดกทมความสามารถพเศษ อยางเปนระบบถกตองเปนปจจบนขอเสนอแนะในการนำาไปใช

1. เขตพนทการศกษาควรนำาผลการวจยไปใชเปนขอมลในการกำาหนดนโยบาย และวางแผนในการจดระบบบรหารและการจดการ เพอให

51

บคลากรทเกยวของเกดความตระหนกในบทบาทหนาททรบผดชอบ ซงเปนการเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษา ยอมสงผลดตอการพฒนาคณภาพและประสทธภาพของสถานศกษา เปนการปฏรปการศกษาตามแนวทางของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

2. หนวยงานทางการศกษาและผเกยวของควรนำาผลการศกษาไปใชในการอบรม ประชม สมมนา คณะกรรมการสถานศกษา คร-อาจารย ผปกครอง เพอใหมความร ความเขาใจกบการมสวนรวมในการจดการศกษาตามความตองการของสงคมและชมชนในทองถน ยอมเปนการสงผลดตอการระดมปจจยและทรพยากรในการจดการศกษาใหเออตอการพฒนาคณภาพการศกษา

3. คณะกรรมการบรหารและผเกยวของ ควรนำาผลการวจยไปใชเปนขอมลในการจดทำาแผนยทธศาสตรเพอพฒนาสถานศกษา เชน จดทำาธรรมนญโรงเรยน (School Charter) การบรหารโดยยดโรงเรยนเปนฐาน (School-Based Management) เปนการพฒนาทเกดจากการมสวนรวมของทกฝาย ซงเปนการพฒนาการศกษาทยงยนอยางแทจรง

4. การนำารปแบบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานไปใชควรจะมการนเทศ กำากบ ตดตาม และประเมนผลตามเกณฑมาตรฐานและตวบงชทกำาหนด

5. รปแบบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษา สามารถนำาไปใชกบสถานศกษาทกระดบและขนาด ภาคผนวกความโดดเดนของการนำาไปขยายผลกบหนวยงานอน

เอกสารอางองบทท 5

ผลประโยชนทไดรบ

52

จากการดำาเนนงานบรหารงานในกลมสงเสรมการจดการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ตามกระบวนการบรหารแบบมสวนรวมเพอพฒนาคณภาพการศกษาผเรยนนน เกดประโยชนมากมาย ทงตอองคกร ตอผปกครอง และชมชน ตอหนวยงานทเกยวของกบการศกษา และทสำาคญทสด เกดประโยชนสงสดตอคณภาพการศกษาของนกเรยน ดงรายละเอยดตอไปน

ผลประโยชนทเกดตอนกเรยน1. ประชากรในวยเรยนทกคนไดรบการเตรยมความพรอมในระดบการ

ศกษาปฐมวย และไดรบการศกษาภาคบงคบอยางทวถงและมคณภาพ มโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป

2. เดกพการ เดกดอยโอกาส และเดกทมความสามารถพเศษทกคน ไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพ

3. ผเรยนใชประโยชนจากแหลงการเรยนร สงแวดลอมทางการศกษา และภมปญญาทองถนเพอพฒนาการเรยนร

ผลประโยชนทเกดตอบคลากร/หนวยงาน/ชมชน1. ผมหนาทในการจดการศกษาทกฝาย มความเขาใจทถกตองและ

จดการศกษาอยางมคณภาพทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศย ทำาใหผเรยนไดเรยนรตลอดชวต

2. บคคล ครอบครว ชมชน สถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ มความเขาใจในสทธหนาทในการจดการศกษามความสามารถและมความพรอมในการจดการศกษา

3. องคกรปกครองสวนทองถนเขาใจสทธ หนาทในการจดการศกษา มความพรอมและจดการศกษาขนพนฐานไดอยางมประสทธภาพ

4. คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานมความรความสามารถและปฏบตในหนาทสอดคลองและเปนตามเจตนารมณของกฎกระทรวง

5. คณะกรรมการททำาหนาทในการเทยบโอนผลการเรยนของสถานศกษา มความเขาใจและดำาเนนการเทยบโอนผลการเรยนได

6. สถานศกษาสามารถปฏบตงานในการเทยบโอนผลการเรยน

53

ผลประโยชนทเกดตอองคกร1. เขตพนทการศกษามการกำาหนดหลกเกณฑ วธการและแนวทาง

ทจะเชอมโยง ระหวางการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

2. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการสงเสรม ศกษา วจย และเผยแพร รปแบบทเหมาะสมในการจดการศกษา

3. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการสงเสรมการจดการศกษา มการประสานงานอยางเปนระบบ

4. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มทะเบยนแหลงการเรยนร สงแวดลอมทางการศกษาและภมปญญาทองถน

5. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการพฒนาศกยภาพแหลงการเรยนร สงแวดลอมทางการศกษา และภมปญญาทองถนอยางเปนระบบและตอเนอง

6. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มระบบการตดตาม กำากบ ดแล ผลการจดการศกษาของบคคล ครอบครว ชมชนสถาบนทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ อยางตอเนองเปนระบบ

7. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการสนบสนน ตดตามผลการปฏบตงานอยางเปนระบบและตอเนอง

8. กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มการประสานงานการจดการศกษาและพฒนาศกยภาพสำาหรบเดกพการเดกดอยโอกาส และเดกทมความสามารถพเศษอยางเปนระบบ

9.กลมสงเสรมการศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 มขอมลเดกพการ เดกดอยโอกาสและเดกทมความสามารถพเศษ อยางเปนระบบถกตองเปนปจจบน

54

ขอเสนอแนะในการนำาไปใช 1. เขตพนทการศกษาควรนำาผลการวจยไปใชเปนขอมลในการ

กำาหนดนโยบาย และวางแผนในการจดระบบบรหารและการจดการ เพอใหบคลากรทเกยวของเกดความตระหนกในบทบาทหนาททรบผดชอบ ซงเปนการเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษา ยอมสงผลดตอการพฒนาคณภาพและประสทธภาพของสถานศกษา เปนการปฏรปการศกษาตามแนวทางของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

2. หนวยงานทางการศกษาและผเกยวของควรนำาผลการศกษาไปใชในการอบรม ประชม สมมนา คณะกรรมการสถานศกษา คร-อาจารย ผปกครอง เพอใหมความร ความเขาใจกบการมสวนรวมในการจดการศกษาตามความตองการของสงคมและชมชนในทองถน ยอมเปนการสงผลดตอการระดมปจจยและทรพยากรในการจดการศกษาใหเออตอการพฒนาคณภาพการศกษา

3. คณะกรรมการบรหารและผเกยวของ ควรนำาผลการวจยไปใชเปนขอมลในการจดทำาแผนยทธศาสตรเพอพฒนาสถานศกษา เชน จดทำาธรรมนญโรงเรยน (School Charter) การบรหารโดยยดโรงเรยนเปนฐาน (School-Based Management) เปนการพฒนาทเกดจากการมสวนรวมของทกฝาย ซงเปนการพฒนาการศกษาทยงยนอยางแทจรง

4. การนำารปแบบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานไปใชควรจะมการนเทศ กำากบ ตดตาม และประเมนผลตามเกณฑมาตรฐานและตวบงชทกำาหนด

5. รปแบบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษา สามารถนำาไปใชกบสถานศกษาทกระดบและขนาด